CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do – Hạnh phúc
BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG SÁNG KIẾN
Kính gửi: Hội đồng sáng kiến cấp cơ sở huyện
Tên đề tài sáng kiến: Một số biện pháp tận dụng nguyên liệu sẵn có để
làm đồ dùng dạy học phục vụ các hoạt động cho trẻ mẫu giáo.
1. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục
2. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: 10/9/2020 đến 20/4/2021
3. Mô tả bản chất của sáng kiến:
Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Đây là giai đoạn đặt nền móng quan trọng trong việc hình thành nhân cách con
người. Đối với cấp học mầm non việc đổi mới phương pháp dạy học lấy trẻ làm
trung tâm thì đồ dùng dạy học, đồ chơi cho trẻ là nhu cầu không thể thiếu trong các
hoạt động giáo dục. Để phát huy tính tích cực của trẻ khi tham gia hoạt động thì
khơng có hoạt động học và chơi nào đạt kết quả tốt mà khơng có đồ dùng đồ chơi
phục vụ các hoạt động. Chính vì lẽ đó mà đồ dùng dạy học phục vụ các hoạt động
có vai trị quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dạy và học. Đối với trẻ mẫu
giáo các cháu chưa phát triển tư duy trừu tượng, nên muốn nhận thức thế giới xung
quanh đều phải qua những hình ảnh trực quan cụ thể. Muốn trẻ biết hình dạng của
một đồ vật thì nhất định phải có một đồ vật mẫu để trẻ quan sát, trãi nghiệm, so
sánh. Hay muốn biết số lượng là 10 thì phải có 10 đồ vật cụ thể tương ứng với số
lượng 10 để trẻ có thể phân biệt ít hơn nhiều hơn, tách gộp trong phạm vi 10...Cho
nên đồ dùng dạy học là một trong những hình thức giới thiệu trực quan đối với trẻ,
góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy nhằm đáp ứng với yêu cầu phát triển giáo
dục hiện nay.Công nghệ thông tin phát triển cũng đã một phần giúp chúng ta giảm
tải sự cồng kềnh của đồ dùng dạy học. Vì vậy đồ dùng dạy học ngày nay địi hỏi sự
tinh tế, tỉ mỹ, sáng tạo, đẹp và mang tính nghệ thuật cao mới bắt kịp xu thế phát
triển như hiện nay. Đối với trẻ mẫu giáo“ học mà chơi, chơi bằng học” thì đồ dùng
dạy học vừa là nguồn cung cấp tri thức, vừa là phương tiện truyền tải nhanh nhất
khơng thể thiếu trong q trình dạy học. Vì vậy, đối với giáo viên mầm non địi hỏi
phải có đơi bàn tay khéo léo, trí tưởng tượng phong phú để tạo ra những đồ dùng
dạy học, những sản phẩm hoàn hảo nhất trong mắt trẻ để phục vụ trong các hoạt
động. Hội nghị lần thứ II ban chấp hành trung ương Đảng (khóa VIII) đã nêu “Giáo
viên mầm non là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục và được xã hội tôn vinh,
giáo viên phải là người có đức, có tài”. Là một giáo viên mầm non tơi đã trải qua
một q trình nghiên cứu tìm tịi, tích cực học hỏi, vận dụng, sáng tạo và sưu tầm
để tạo ra những đồ dùng dạy học phục vụ tất cả các hoạt động của trẻ nhằm nâng
cao chất lượng dạy và học, vì vậy tơi đã mạnh dạn đăng ký đề tài mà nhiều năm
qua tôi đã tâm huyết “Một số biện pháp tận dụng nguyên liệu sẵn có để làm đồ
dùng dạy học phục vụ các hoạt động cho trẻ mẫu giáo”
Muốn giáo dục trẻ đạt kết quả cao đầu tiên người giáo viên phải nắm rõ đặc
điểm tâm sinh lý của trẻ, phải quyết tâm, có lịng nhiệt tình u nghề mến trẻ. Đây
chính là cơ sở đầu tiên giúp tơi vượt qua mọi khó khăn để nghiên cứu khi chọn đề
tài này.
3.1. Phân tích tình trạng của giải pháp:
Trẻ em là tương lai, là nền móng của dân tộc là sự phát triển tiến bộ của
Quốc gia. Chính vì vậy cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ ở độ tuổi mẫu giáo là vô
cùng quan trọng đối với từng cá nhân trẻ.
Công tác phát động phong trào làm đồ dùng dạy học phục vụ các hoạt động
cho trẻ trong trường mẫu giáo Tuổi Thơ đã được thực hiện thường xuyên hằng năm,
từ tổ chuyên môn đến lớp được xuyên suốt trong từng năm học. Đây là năm thứ 3
tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo lớn, nên cũng là điều kiện tốt nhất
để tôi thực hiện thường xuyên và thuận lợi hơn trong việc nghiên cứu và thực hiện
đề tài sáng kiến kinh nghiệm này. Trong q trình thực hiện có những ưu điểm và
nhược điểm như sau:
*Ưu điểm:
- Được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn đã xây
dựng kế hoạch, tạo mọi điều kiện giúp tơi thực hiện tốt kế hoạch của mình.
- Trẻ tham gia tích cực các hoạt động học và chơi.
- Bản thân giáo viên có tinh thần học hỏi, khéo tay, sáng tạo trong việc làm
đồ dùng dạy học đồ chơi phục vụ cho các hoạt động.
- Luôn được các đồng nghiệp tin u giúp đỡ, ln có tinh thần tự học.
- Đa số phụ huynh nhiệt tình ủng hộ trong phong trào làm đồ dùng dạy học.
*Nhược điểm:
- Đồ dùng đồ chơi chưa phong phú về các loại.
- Thời gian làm đồ dùng dạy học còn hạn chế.
- Một số phụ huynh chưa quan tâm đến việc đóng góp nguyên vật liệu để
phục vụ cho việc làm đồ dùng đồ chơi của giáo viên cũng như việc học tập của con
em mình
3.2. Nội dung đã cải tiến, sáng tạo để khắc phục những nhược điểm của
giải pháp:
Đề tài đưa ra những giải pháp phù hợp mang lại hiệu quả cao như:
+ Xây dựng cho bản thân một kế hoạch làm đồ dùng dạy học phù hợp với
từng chủ đề của từng tháng.
+ Thu gom, phân loại những nguyên vật liệu để làm đồ dùng dạy học.
+ Làm đồ dùng dạy học phục vụ các hoạt động tại lớp.
+ Làm đồ dùng dạy học nhằm giúp trẻ phát triển thể chất, phát triển vận
động xây dựng môi trường giáo dục “lấy trẻ làm trung tâm”
+ Trẻ tham gia tích cực vào tất cả các hoạt động và chơi
+ Tổ chức cho trẻ làm đồ chơi từ những ngun liệu sẵn có, dễ tìm.
+ Làm đồ dùng dạy học xây dựng mơi trường góc mở cho trẻ, khuyến khích
trẻ hoạt động tích cực.
+ Thơng qua cơng tác phối hợp với phụ huynh trong việc vận động phụ
huynh hỗ trợ nguyện vật liệu phế thải.
3.3. Nêu các điều kiện, phương tiện cần thiết để thực hiện và áp dụng
giải pháp:
Đồ dùng đồ chơi ở trường mẫu giáo giữ vai trị quan trọng, là điều kiện,
phương tiện, mơi trường để cho trẻ hoạt động vui chơi, giúp trẻ hứng thú tham gia
vào các hoạt động. Vì vậy cần phát huy tính năng động, sáng tạo làm đồ dùng dạy
học của từng giáo viên.
Ở lứa tuổi mẫu giáo, hoạt động vui chơi chiếm một vị trí quan trọng trong
việc hình thành và phát triển nhân cách con người. Vui chơi giúp trẻ học tập, khám
phá, lĩnh hội những kiến thức một cách nhanh nhẹn hơn.
Chính vì vậy mà có thể nói rằng “Đồ dùng đồ chơi” là những thứ không thể
thiếu trong các hoạt động giáo dục, đồ dùng đồ chơi thể hiện tình cảm điển hình
của đồ vật là hình dáng tổng quát bên ngoài của đồ chơi.
Để tổ chức làm đồ dùng dạy học phục vụ các hoạt động được tốt và có hiệu
quả hơn cần phải có:
- Điều kiện cơ sở vật chất phải đảm bảo đủ và cần thiết để phục vụ các hoạt
động tại lớp cho trẻ. Biết ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy kết hợp với
đồ dùng, đồ chơi để trẻ tham gia trãi nghiệm một cách an toàn, phù hợp với lứa
tuổi, tâm sinh lý, làm cho trẻ hứng thú khi tham gia vào các hoạt động học và chơi.
Cô giáo luôn tạo cơ hội cho tất cả trẻ trong lớp được tiếp cận với đồ dùng đồ chơi,
phù hợp với điều kiện thực tế của lớp và từng chủ đề. Vận dụng các nguyên vật liệu
sẵn có để tổ chức cho trẻ làm đồ dùng đồ chơi đơn giản, nhằm kích thích sự hiểu
biết, tìm tịi, tư duy sáng tạo của trẻ.
- Kết hợp giữa giáo viên và phụ huynh trong công tác tuyên truyền về phong
trào làm đồ dùng dạy học hay đồ chơi, để phụ huynh nhiệt tình ủng hộ.
- Cơ giáo phải ln nghiên cứu tài liệu, sách, internet chuyên đề có liên quan
đến đồ dùng dạy học cho trẻ mẫu giáo. Tham gia đầy đủ các lớp học tập chuyên
môn, chuyên đề để nâng cao nghiệp vụ chuyên môn. Hơn thế nữa cô giáo phải là
người mẫu mực, ln u thương chăm sóc trẻ, luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm,
không ngừng phát huy tính sáng tạo trong q trình làm đồ dùng dạy học. Biết tạo
môi trường thân thiện, mới mẻ cho trẻ khi trẻ tham gia hoạt động tích cực.
Để tổ chức làm đồ dùng dạy học phục vụ các hoạt động tốt thì địi hỏi người
giáo viên phải biết sáng tạo và tuân theo các nguyên tắc sau:
+ Nguyên tắc “Lấy trẻ làm trung tâm”
Luôn lấy trẻ làm trung tâm để phát huy tính trực quan, tính tích cực của trẻ
thông qua một số đồ dùng, đồ chơi trong lớp học và ngồi lớp học.
+Ngun tắc “Phát huy tính tích cực của trẻ”
Giáo viên là người hướng dẫn, gợi ý để trẻ tìm tịi, khám phá, trãi nghiệm,
trao đổi, tương tác thông qua đồ dùng dạy học.
+ Nguyên tắc “Dạy học trực quan”
Trẻ được nghe, nhìn, sợ, nắm, làm thử...để nhận biết thông qua đồ dùng dạy
học.
+ Nguyên tắc “Thẩm mỹ và khoa học”
Tạo ra những sản phẩm có bố cục cân đối, màu sắc hài hồ, đẹp mắt, có độ
an tồn và độ bền cao. Vì vậy trong q trình làm đồ dùng dạy học cần căn cứ vào
tài liệu sau:
- Căn cứ công văn số 3200/2006/GDMN/BGD&ĐT, ngày 21 tháng 4 năm
2006, Vụ giáo dục mầm non đã có cơng văn hướng dẫn thực hiện chỉ thị số
02/2005/BGD&ĐT về việc : “Tăng cường công tác giáo dục bảo vệ môi trường
trong trường mầm non giai đoạn 2010-2015” Công văn đã xác định rõ nhiệm vụ,
nội dung và cách thức thực hiện công tác giáo dục và bảo vệ môi trường;
- Thực hiện kế hoạch nhiệm vụ năm học 2020-2021 của phòng giáo dục và
đào tạo huyện ;
- Thực hiện kế hoạch nhiệm vụ năm học 2020-2021 của trường mẫu giáo
Tuổi Thơ;
- Tham khảo sách hướng dẫn làm đồ dùng dạy học, đồ chơi bằng vật liệu
thông thường, sách hướng dẫn thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Tạp
chí giáo dục mầm non, cách làm đồ dùng đồ chơi trên mạng internet.
3.4. Các bước thực hiện giải pháp, cách thức thực hiện giải pháp:
3.4.1. Xây dựng cho bản thân một kế hoạch làm đồ dùng dạy học phù
hợp với từng chủ đề của từng tháng
Việc đưa ra kế hoạch cụ thể rõ ràng phù hợp với từng chủ đề sẽ giúp cho tơi
có mục đích rõ ràng, cơng việc được cụ thể hơn. Chính vì vậy tơi đã xây dựng cho
mình một kế hoạch làm đồ dùng dạy học trong năm học 2020 - 2021 như sau:
Thời
Nội dung công
Biện pháp thực hiện
gian
việc
Tháng Làm đồ dùng dạy Sử dụng nguyên vật liệu
9
học, trang trí lớp như: Canh nhựa, la
theo chủ đề : phông, ống nước mềm,
Trường mầm non
giấy xốp, giấy nỉ, ống
hút, vải...
Thời gian thực hiện: các
buổi chiều từ 3-5h, ngày
thứ bảy
Tháng Làm đồ dùng dạy Dùng nguyên vật liệu
10
học phục vụ chủ đề: như xốp dày, vải nỉ, giấy
Gia đình
xốp, chai lọ, vải vụn, la
phơng nhựa, photmat...
Kết quả
Xích đu, cầu
trượt, vòng thể
dục, túi cát
May trang phục
múa phục vụ
kịch bản
Bộ đồ dùng
trong gia đình:
bộ tách trà,bàn,
nghế, tủ, chén,
Thời gian thực hiện vào
các buổi trưa, thứ bảy
cuối tuần
Tháng Làm đồ dùng dạy Dùng nguyên vật liệu
11
học phục vụ chủ đề: như xốp dày, vải nỉ, giấy
Bản thân, ngành xốp, chai lọ, vải vụn, la
nghề
phông nhựa, photmat...
Thời gian thực hiện vào
các buổi trưa, thứ bảy
cuối tuần
Tháng Làm đồ dùng dạy Dùng nguyên vật liệu
12
học phục vụ chủ đề: như xốp dày, bình sữa,
Thế giới động vật
lon vỏ chai nước ngọt,
bình comfort, vải nỉ, chai
lọ, photmat...
bát, đĩa, nồi cơm
điện, bàn ủi, giỏ
đi chợ....
10 bộ các loại
như túi xách,
quần áo thời
trang cho bé (áo,
quần, dép, mũ,
mắt kính, búp
bê, đồng hồ...)
10 bộ các loại:
cuốc, liềm, dao,
xẻng...
- Các con vật:
con gà, con
công, con thỏ,
con lợn, con
ếch...
- Bộ rối các con
vật
- Các loại xe: ô
tô, xe máy, ô tô
tải, xe cứu hoả,
thuyền ...
Tháng Làm đồ dùng dạy Dùng nguyên vật liệu: la
1
học phục vụ chủ đề: phơng, photmat, bình vỏ
Phương tiện giao chai nhựa
thơng
Thời gian thực hiện vào
các buổi trưa, thứ bảy
cuối tuần
Tháng Làm đồ dùng dạy Dùng nguyên vật liệu Hoa mai, hoa
2
học phục vụ chủ đề: như: giấy báo cũ, giấy đào, các loại
Tết –Mùa xuân
xốp, bình sữa...
hoa, đĩa quả, câu
Thời gian thực hiện vào đối
các buổi trưa, thứ bảy
cuối tuần
Tháng Làm đồ dùng dạy Dùng nguyên vật liệu: Chậu hoa, rau,
3
học phục vụ chủ đề: bình sữa, que kem, xốp bắp cải, cây
Thế giới thực vật
dày, vải nỉ, giấy báo, chai xanh, các loại
lọ...
quả...
Bộ xếp hình
bằng que kem
Bộ tranh trang
trí theo chủ đề
thực vật
Tháng Làm đồ dùng dạy Dùng nguyên vật liệu: Bộ sách, tranh
4
học phục vụ chủ đề: lốc lịch cũ, giấy màu, hoạ về thời tiết, các
Hiện tượng tự báo, tranh củ...
hiện tượng tự
nhiên
nhiên.
Tháng Làm đồ dùng dạy Dùng ngun vật liệu: Mơ hình lăng
5
học phục vụ chủ đề: chai nhựa, thùng xốp, Bác, Tập tranh
Quê hương - Đất hoạ báo...
ảnh về Bác Hồ,
nước - Bác Hồ. Thời gian thực hiện vào quê hương . Đồ
Trường Tiểu học
các buổi trưa, thứ bảy dùng cho bé vào
cuối tuần
lớp 1
3.4.2.Thu gom, phân loại những nguyên vật liệu để làm đồ dùng dạy học.
Sau khi đã lên kế hoạch làm đồ dùng dạy học theo từng chủ đề cho năm học,
tôi nhận thấy rằng để có được đồ dùng thì việc trước tiên là phải tìm kiếm, thu gom
nguyên vật liệu phế thải sạch như: các loại vỏ bình đã qua sử dụng, bình sữa, đĩa
nhạc, hộp sữa chua, ván sữa, bóng nhựa hỏng, canh nhựa, những bức tranh cũ, báo
tập lịch để bàn,...Ngoài tuyên truyền vận động phụ huynh tham gia đóng góp bản
thân tơi ln tự tìm thêm từ vật dụng của gia đình, đồng nghiệp, anh em.
Nguyên liệu thu gom về tôi đem rửa sạch nhiều lần phơi khô để đảm bảo vệ
sinh và tiến hành phân loại để khi dùng đến thì sẽ tiết kiệm thời gian hơn.
3.4.3. Làm đồ dùng dạy học phục vụ các hoạt động tại lớp:
*Cách làm bộ tách trà:
- Nguyên vật liệu: những hộp ván sữa, chai nhựa đựng dầu thực vật,
photmat...
- Cách làm: Những hũ ván sữa được cắt tỉa gọn phần trên, sau đó dán trang
trí để tạo thành những chiếc tách xinh xắn. Bình đựng trà được cắt từ phần thân trên
của chai dầu ăn, sau đó dùng ống dây trong nhỏ(ống dây cân nước dùng trong xây
dựng) làm phần vòi nước và tay cầm dán vào sao cho cân đối. Sơn lên, sau đó đính
những bơng hoa dễ thương để trang trí. Dùng photmats cắt một hình trịn to, một
đường viền nhỏ dán hơi nghiêng một góc 120 độ để làm một chiếc khay đựng tách
trà (tuỳ theo ý mỗi người có thể cắt hình bầu dục hay hình trịn), sơn màu và trang
trí những hình ảnh đẹp mắt. Như vậy ta đã có một bộ tách trà xinh xắn.
*Mục đích sử dụng và tác dụng của đồ dùng:
- Hoạt động khám phá khoa học: Nhận biết các nhóm đồ dùng trong gia đình
(đồ dùng để ăn, uống)
- Hoạt động làm quen với tốn: nhận biết các nhóm số lượng
- Hoạt động tạo hình: giới thiệu bài qua nhiều thể loại đề tài như vẽ một số
đồ dùng trong gia đình, vẽ bộ tách trà, vẽ theo ý thích.(Hình ảnh 1)
*Cách làm ơ tơ, xe máy:
- Ngun liệu, bình nhớt xe máy, bình compo, nắp chai, ống hút lớn
- Cách làm: Dùng dao cắt bình nhựa để tạo thành các kiểu xe ô tô con, ô tô
tải, ô tô khách. Chọn màu sơn cho từng loại xe, dùng dùi đục lỗ thân dưới để bỏ
bánh xe, bánh xe dùng ống hút làm trục, nắp chai làm bánh. Dán các trang trí: cửa
xe, đèn xe, bảng số ...ta đã được những phương tiện ơ tơ đường bộ.
*Mục đích sử dụng và tác dụng của đồ dùng
- Dùng trong chủ đề phương tiện giao thông.
- Hoạt động khám phá khoa học: Nhận biết một số loại phương tiện giao
thông đường bộ.
- Hoạt động làm quen với tốn: Nhận biết các nhóm số lượng.
- Hoạt động tạo hình: Vẽ các loại phương tiện giao thơng đường bộ
(Hình ảnh 1)
*Đơ mi nơ học tốn, chữ cái:
- Nguyên liệu: vỏ sò, nghêu lớn, nhỏ, xốp bitis cắt hình bơng hoa, chấm trịn,
bút màu, sơn.
- Cách làm: úp vỏ sò, nghêu lên giấy, dùng sơn xịt đều khắp mặt vỏ sị rồi
phơi khơ. Sau đó dùng bút lơng kẻ vạch chia hai vỏ sị(nghêu) và trang trí giống
như bộ đồ chơi đo mi nơ. Có thể thay thế chấm trịn bằng các hình ảnh khác theo
từng chủ đề.
*Cách làm các loại quả bằng xốp, vải nỉ:
- Nguyên liệu: xốp ti vi, vải nỉ
- Cách làm: Xốp được mài nhẵn bằng giấy nhám mịn theo hình dáng từng
quả: xồi, cam, mận, dâu...dùng sơn màu nước tơ đều khắp quả, phơi khô, dùng
ống hút dán cuốn, lá nhỏ trên các quả. Vải nỉ được cắt hình những quả theo ý, sau
đó dùng kim khâu hay máy may may theo đường vẽ(mặt trái), lộn phải cho bông
độn chặt vào rồi dùng kim khâu phần còn lại, tương tự may thêm phần lá, cuốn.
*Mục đích sử dụng và tác dụng của đồ dùng:
- Hoạt động làm quen với toán: nhận biết các nhóm số lượng.
- Hoạt động khám phá khoa học: Nhận biết các loại quả.
- Hoạt động tạo hình: dùng để giới thiệu bài qua nhiều thể loại đề tài: vẽ,
nặn, xé dán các loại quả.(Hình ảnh 2)
*Cách làm các con vật phục vụ các hoạt động trong chủ đề:
- Con ếch
- Nguyên vật liệu: chai nhựa cocacola loại nhỏ
- Cách làm: Dùng dao cắt bỏ phần trên của chai nhựa, chỉ lấy phần dưới để
làm thân con ếch, cắt tiếp một phần để tạo chân của ếch. Dùng giấy xốp mỏng cắt
mắt, miệng trang trí sao cho ngộ nghĩnh.
*Mục đích sử dụng và tác dụng của đồ dùng:
- Hoạt động làm quen với chữ cái: Cho trẻ làm quen với các chữ: ê, h, ...
- Hoạt động tạo hình: Dùng để giới thiệu bài trực tiếp như vẽ, nặn, tô màu, xé
dán con ếch.
- Hoạt động làm quen với tốn: nhận biết các nhóm số lượng
- Hoạt động giáo dục âm nhạc: giới thiệu vào bài hát: chú ếch con, ếch con
học nhạc...
- Hoạt động làm quen văn học: Dùng để dạy thơ, kể chuyện sáng tạo, ngồi
ra có thể sử dụng phục vụ cho trẻ trãi nghiệm thơng qua các trị chơi, hoạt động
góc, ngồi trời....
*Cách làm rối bằng vải vụn, bơng gịn:
- Ngun liệu: vải vụn, que tre, bình nhựa, bơng gịn
- Cách làm: chọn màu phù hợp với màu sắc của từng loại quả, con vật, vẽ
hình và cắt hai mảnh rời(chừa đường may), dùng kim chỉ khâu tay, hoặc may máy,
nhớ chừa một khoản ngắn để nhồi bơng, sau đó nhồi bơng gịn vào khâu phần cịn
lại. Trang trí thêm mắt, mũi cho sinh động.
*Mục đích sử dụng và tác dụng của đồ dùng:
- Có thể sử dụng trong nhiều hoạt động như: LQVT, LQCC, KPKH,
LQVH(rối tay trong kể chuyện), hoạt động góc, sử dụng trong các trò chơi...
Tương tự như các loại quả ta có thể làm các con vật bằng vải rồi nhồi bơng
gịn
- Ngun vật liệu: vải vụn, nỉ
- Cách làm: vẽ và cắt thành 2 mảnh hình các con vật sau đó dùng kim may
lại với nhau, tiếp theo ta nhồi bông vào trong ruột và may lại để tạo thành con cáo,
dê, thỏ, gấu, gà,... Cuối cùng ta gắn mắt và các chi tiết như mũi, miệng tạo thành
các con vật ngộ nghĩnh.
*Cách làm rối mở:
Nguyên liệu: Vải vụn, bông, dây len, dây rô băng.
- Cách làm: Lấy một nắm bơng xoay trịn và lấy vải bọc kín làm phần đầu
của con rối. Lấy một miếng bìa nhỏ, cuốn tròn dạng ống (hay vỏ lọ hồ dán đã hết)
để làm thân con rối, tiện cho việc sử dụng, điều khiển rối sau này.
- Cách sử dụng: Với loại rối này, ta có thể sử dụng để làm các nhân vật
truyện trong giờ làm quen văn học hay đưa vào hoạt động góc. Rối mở có thể sử
dụng cho cả trẻ ở cả 3 độ tuổi.
Ví dụ: Trẻ nhỏ, cơ vẽ sẵn mắt, mũi, chân tay các con rối, trẻ chỉ tơ màu và
dán lên con rối đó là có thể chơi được. Với trẻ lớn hơn, cô để trẻ tự vẽ, cắt hoặc xé
dán các bộ phận của con rối và dán lên con rối để chơi.
Loại rối này thỏa mãn được các nhu cầu của trẻ: thỏa mãn nhu cầu vui chơi
giải trí: trẻ chơi với đồ chơi, thỏa mãn nhu cầu nhận thức: vận dụng vốn kiến thức
của trẻ để vẽ, cắt, xé dán các bộ phận của cơ thể.Thỏa mãn nhu cầu tưởng tượng:
trẻ có thể tưởng tượng ra các nhân vật rối và làm theo ý thích của mình.Thỏa mãn
nhu cầu giao tiếp: hai trẻ sử dụng nhân vật rối và nói chuyện giao tiếp với nhau.
*Bảng đa năng
- Nguyên liệu: Xốp màu, bìa (lịch cũ có mặt trắng) dây len, gai dính…
- Cách làm: Cắt miếng bìa hình chữ nhật bằng khổ giấy A4, sau đó dán
những miếng gai dính nhỏ lên tấm bìa.
Cắt những bông hoa bằng xốp màu hoặc các loại rau, các con vật, phương
tiện giao thông phù hợp với bài dạy và gắn gai dính ở mặt sau của hoa, con vật,
PTGT (cơ có thể vẽ cho trẻ tự cắt). Buộc sợi giây len vào chính giữa cạnh trên của
tấm bìa. Làm hai túi nhỏ bằng nilon nhựa trong ở hai góc dưới của tấm bìa để đựng
thẻ số.
- Cách sử dụng: Sử dụng trong giờ làm quen với tốn, mơi trường xung
quanh qua trị chơi “Rung chng vàng”.
Hoạt động làm quen với tốn: Ví dụ Số 8: Chia nhóm có 8 đối tượng ra làm 2
phần. Với trị chơi “ sợi dây thần kỳ”: Cách chơi: Trẻ sẽ dùng sợi dây, chia 8 bông
hoa ra làm 2 phần theo ý thích và gắn thẻ số tương ứng.
Trị chơi “Rung chng vàng”: Trị chơi này có thể tổ chức rất nhiều trong
các môn học: Làm quen chữ cái, môi trường xung quanh, làm quen với toán… hay
tổ chức trong hoạt động ngồi trời…
- Cách chơi: Mỗi bạn chơi có một bảng và một rổ hoa. Cô giáo đưa ra câu
hỏi để các bạn chơi cùng trả lời, mỗi câu trả lời đúng sẽ được gắn một bông hoa lên
bảng của mình. Kết thúc cuộc chơi bảng của bạn nào có nhiều bơng hoa nhất thì
bạn đó sẽ được rung chuông vàng.
Hoạt động khám phá khoa học: Nhận biết phân biệt một số con vật sống
trong gia đình. Cơ tổ chức cho trẻ phân loại nhóm con vật có 2 chân đẻ trứng, có 4
chân đẻ con trên bảng đa năng rồi cho trẻ gắn số tương ứng. Tương tự như thế với
các bài phân nhóm các loại rau, phân nhóm các phương tiện giao thơng, phân nhóm
đồ dùng theo công dụng…
*Cách làm một số đồ chơi phục vụ các trị chơi:
*Trị chơi “Cuộc đua kỳ thú”
- Mục đích: luyện đếm, phát triển khả năng chú ý có chủ định
- Nguyên vật liệu:1 tấm bìa cứng hình chữ nhật dài khoảng 60cm, rộng
khoảng 40cm, giấy màu: xanh đỏ vàng cam, vỏ họp hồ, ống hút, đất nặn.
- Cách làm: Chia tấm bìa hình chữ nhật thành 5 hàng dọc. Mỗi hàng dọc dán
1 dài giấy màu ( xanh đỏ vàng cam …) Trên mỗi hàng dọc kẻ 10 ơ hình trịn .Chừa
2 đầu của tấm bìa làm điểm xuất phát và đích. Vỏ họp hồ bỏ đất nặn vào trong để
có độ đứng. Dùng giấy màu vẽ 5 gương mặt con ngựa hoặc thỏ dán vào ống hút sau
đó cắm ống hút vào hộp hồ và đặt vào vạch xuất phát trên tấm bìa. Cắt 5 lá cờ
tương ứng với 5 màu đặt ở vạch đích. Cắt mút xốp thành khối hình vng làm xúc
xắc, dán ở mỗi mặt xúc xắc số chấm tròn từ 1-5 một mặt để trống
- Cách chơi: Trẻ chơi 1 lần, lần lượt cho từng trẻ đổ xúc xắc. Trẻ đếm chấm
tròn trên xúc xắc được bao nhiêu chấm thì ngựa của trẻ đó được nhảy bấy nhiêu ô.
Nếu trong lần rung mà xúc sắc không lật lên chấm trịn nào thì phải nhường lượt
cho bạn khác. Lần lượt ngựa của trẻ nào đến đích trước thì sẽ dành được cờ. Trò
chơi được áp dụng 3 độ tuổi, với những trẻ lớn hơn cơ tăng số chấm trịn tương ứng
với nhận thức của trẻ.
*Trò chơi: Bé chơi xếp hình
- Mục đích: phát triển khả năng sáng tạo qua các hoạt động tạo hình từ hình
học và que, phát triển khả năng ghi nhớ, thõa mãn nhu cầu vui chơi của trẻ.
- Nguyên vật liệu: Màu nước, que kem hoặc que nhựa.
- Cách làm: dùng băng keo tong dán các que kem lại với nhau(10 que), sau
đó dùng bút dạ vẽ các hình ảnh lên số que kem đó, dùng màu nước tơ màu các hình
vẽ, phơi khơ, đánh số thứ tự từ 1 đến 10 hay theo ký tự chữ cái tên trong hình vẽ.
Gỡ bỏ băng keo và bó lại thành từng bó, mỗi hình một bó.
- Cách chơi: trẻ ghép tạo thành bức tranh que theo số thứ tự có đánh trên que
kem để tạo thành những bức tranh. Hay xếp theo ký tự tương ứng với tên của hình
vẽ.(Hình ảnh 4)
- Hiệu quả: Cháu mạnh dạn tự tin khi tham gia trị chơi.Tạo mơi trường điều
kiện kích thích cho trẻ khả năng ghi nhớ, sáng tạo.Qua việc tổ chức làm đồ dùng
phục vụ các trò chơi các hoạt động. Cháu rất hứng thú khi được tham gia vào các
hoạt động học cũng như hoạt động vui chơi.Tạo điều kiện cho giáo viên dễ dàng
quan sát trẻ khi chơi hoạt động góc. Hoạt động chơi ở các góc có nề nếp hơn. Đặc
biệt những đồ dùng đồ chơi đáp ứng được nhu cầu nhận thức và giao tiếp của trẻ.
Ngồi ra thơng qua các đồ dùng dạy học hay đồ chơi trong lớp, sẽ giúp phát
triển ngôn ngữ cho trẻ, như khi trẻ chơi với các con búp bê thì trẻ sẽ thường nói
chúc bé ngủ ngon, hay trẻ làm bác sĩ trẻ thường nói với các bệnh nhân bị sâu răng
là: không nên ăn kẹo bánh nhiều nhé !... Những câu nói đó tưởng chừng như là đơn
giản nhưng với trẻ đó là một quá trình để hình thành nhân cách và giúp trẻ khám
phá môi trường xung quanh.
3.4.4. Làm đồ dùng dạy học nhằm giúp trẻ phát triển thể chất, phát triển
vận động xây dựng môi trường giáo dục “lấy trẻ làm trung tâm”
Mục đích của việc tổ chức hoạt động phát triển thể chất cho trẻ là hướng đến
sự phát triển tích cực tham gia vào các hoạt động vận động của cơ thể, giúp hình
thành cho trẻ mầm non những kỹ năng, kỹ xảo vận động giống người lớn và phát
triển các tố chất nhanh nhẹn, thể lực khỏe mạnh, khéo léo, bền bỉ cho cơ thể phát
triển hài hịa, cân đối. Thơng qua việc phát triển vận động tốt sẽ giúp trẻ có nhận
thức ban đầu về cuộc sống, về cái đẹp, yêu thích, mong muốn tạo ra cái đẹp ở xung
quanh. Giúp trẻ thông minh, ham hiểu biết, thích tìm tịi, trãi nghiệm các cảm giác
mạnh của hoạt động giáo dục phát triển vận động. Trong đó, đồ dùng đồ chơi để trẻ
vận động là một loại đồ dùng không thể thiếu để trẻ thực hiện được tốt hơn trong
việc phát triển vận động cho trẻ. Thể lực tốt nếu như người lớn chúng ta chú ý đến
việc chăm sóc, giữ gìn sức khỏe cho trẻ tốt thì trẻ sẽ khỏe mạnh và phát triển một
cách tồn diện cả về mặt: đức, trí, thể, mỹ và lao động cho trẻ. Đều phụ thuộc vào
sức khỏe của trẻ. Nếu cơ thể của trẻ khỏe mạnh thì sẽ làm cho trẻ cảm thấy thoải
mái hơn, yêu đời hơn, trẻ sẽ nhanh nhẹn, hoạt bát và tích cực hơn khi tham gia vào
các hoạt động mà không cảm thấy mệt mỏi.Vì thế giáo dục con người ở lứa tuổi
mầm non vừa là quyền lợi, vừa là nghĩa vụ của mỗi con người đối với xã hội, đối
với cộng đồng. Trong đó, đồ dùng đồ chơi cho trẻ phát triển thể chất là một loại đồ
dùng đồ chơi không thể thiếu để trẻ rèn luyện thể chất được tốt hơn.
Từ những lý do trên mà nhà trường đã bắt tay vào việc làm thêm những đồ
dùng, đồ chơi ngoài trời để trẻ phát triển vận động. Từ các nguyên vật liệu phế thải
đã làm nên những đồ chơi ngoài trời như: Cầu treo, thang leo, cổng chui, ván kê
dốc, xà đu, cầu trượt, đường dích dắc...giúp trẻ hứng thú khi tham gia vui chơi ở
khu phát triển vận động. Đồ chơi phong phú, phù hợp mang lại hiệu quả, tính ứng
dụng của thể dục, thể thao như các bài vận động: đi, chạy, nhảy, leo, trèo, mang
vác, vượt chướng ngại vật và sắp xếp các đồ dùng... Giúp trẻ phát triển về mặt thể
chất một cách tồn diện hơn.(Hình ảnh 5)
*Đồ chơi với cát, nước, sỏi:
*Trò chơi với cát:
- Nguyên vật liệu là những bình nước ngọt lớn nhỏ
Từ những chiếc bình nhựa các chúng ta có thể tạo ra những đồ chơi với cát,
cắt thành những chiếc phễu chảy theo đường dích dắt với các chai nhựa được cắt
bên hơng, cát sẽ được chảy đều từ trên bình này đến bình khác chảy xuống xơ đựng
phía dưới.
- Lấy trẻ làm trung tâm: Qua sử dụng đồ dùng giúp trẻ học hứng thú, phát
huy tính tích cực, rèn sự khéo léo,phát triển tư duy, trực quan cho trẻ khi tham gia
hoạt động ngoài trời ở khu vui chơi với cát.(Hình ảnh 6)
*Trị chơi với nước:“Bơm nước”
- Nguyên vật liệu: một chiếc chum lớn, một cái ống bơm cũ, gáo dừa, ống
nhựa, ống dây nhựa mềm.
- Cách làm và cách sử dụng: lấy phích tơng của ống bơm cũ chế lại thành
ống bơm bơm nước để bơm nước từ chum vào các gáo dừa được thiết kế theo hình
chóp từ trên cao xuống, nước sẽ tự động chảy từ chum qua ống nhựa rồi vào gáo
dừa trên cao xuống các gáo đặt phía dưới một cách trình tự đẹp mắt. Tạo cho trẻ sự
thích thú khám phá, trãi nghiệm vận động bằng đôi tay linh hoạt đều đều của ống
bơm vừa tầm với trẻ.(Hình ảnh 7)
* Trò chơi với sỏi:
- Đồ chơi cho trẻ trãi nghiệm với sỏi thì ngun liệu chính là sỏi. Từ những
đơi bàn tay khéo léo các cô giáo đã “thổi hồn vào đá” với những con vật nghộ
nghĩnh, những con cá, con cua, con tôm hay những bông hoa, những quả cà chua
chín mọng…những bức tranh sống động từ đá cuội, là cơng trình của tất cả các cơ
giáo cùng thể hiện để tham gia hội thi “ Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm, khu vui chơi với cát, nước, sỏi”. Đến với hội thi như một luồng
gió mới thổi vào những viên đá cuội làm cho những viên đá cuội trở nên sống động
với những bức tranh phong cảnh, những ngôi nhà trên đá, hay những con vật ngộ
nghĩnh... Cũng từ hội thi này, trẻ rất ham thích khi trãi nghiệm, cầm, sờ vào những
đồ chơi mang tính nghệ thuật vẽ tranh trên đá, tơ màu trên đá, nhiều trẻ vẽ và tô
màu rất đẹp, đơn giản là những bông hoa, quả hay ông mặt trời...trẻ còn vẽ thêm
nhiều chi tiết lên đá với màu sắc hài hồ bằng màu nước với những cây cọ.(Hình
ảnh 8)
Mặc dù hội thi đã khép lại, với kết quả giải ba tồn đồn cũng chính là động
lực để các cơ ngày đêm hết mình vì cơng việc trồng người này.
3.4.5. Tổ chức cho trẻ làm đồ dùng đồ chơi từ những ngun vật liệu đơn
giản dễ tìm.
Có thể nói: Đồ dùng đồ chơi là một phương tiện không thể thiếu đối với bất
kỳ một trẻ nào, đặc biệt là trong sự phát triển trí tuệ, nhân cách, thể chất cho trẻ. Đồ
dùng, đồ chơi mang lại cho trẻ nhiều niềm vui, đồ chơi giúp phát triển nhận thức
của trẻ. Với đồ chơi, trẻ được vui chơi và học tập cùng một lúc. Thơng qua đồ chơi
và trị chơi giúp trẻ hình thành thái độ tích cực với việc học tập. Giáo viên sử dụng
nó để dạy các kiến thức về mơi trường xung quanh, văn học, các biểu tượng tốn
học, tạo hình..., cung cấp và rèn luyện những kỹ năng xã hội cần thiết cho trẻ và
cho sự trưởng thành sau này của chúng. Đồ chơi của trẻ và đồ dùng dạy học của cô
giáo tuy hai tên gọi nhưng chung một ý nghĩa. Sử dụng đồ chơi để dạy học là phù
hợp với đặc điểm tâm lý và nhận thức của trẻ em, giúp cho giáo viên có cơ sở thực
hiện tốt chương trình giáo dục mầm non. Lớp học mẫu giáo không thể không có đồ
chơi cũng như giáo viên mầm non khơng thể khơng có đồ dùng dạy học.
Hơn thế nữa trẻ mẫu giáo rất thích được tự mình tìm tịi khám phá, thích tự
tay mình làm ra một cái gì đó, và việc tự tay mình làm ra một đồ chơi là điều mà
theo tôi nghĩ trẻ sẽ rất hứng thú và tích cực, và sẽ thích thú hơn nếu những đồ chơi
đó lại được trẻ làm ra từ chính những ngun vật liệu đơn giản dễ tìm ngay trong
gia đình trẻ.
Với chủ đề “ Trường mầm non” Đề tài: Làm ống đựng bút
Chuẩn bị: Lõi giấy vệ sinh, bìa cứng, keo, kéo, giấy màu hoặc giấy hoa
Cách làm: Đầu tiên tôi hướng dẫn trẻ dùng kéo để cắt ống giấy ra làm nhiều
phần có độ dài ngắn khác nhau
Tiếp theo tơi cho trẻ lấy keo dính giấy màu mà tơi đã cắt sẵn theo kích thước
của lõi giấy dính xung quanh lõi giấy, rồi sắp xếp chúng lại với nhau. Sau đó tơi
cho trẻ lấy keo phết lên mặt tấm bìa cứng và đặt những lõi giấy lên tấm bìa cứng đó
sao cho chúng dính lại với nhau thành khối vững chắc.Cuối cùng tơi cho trẻ dùng
kéo cắt bớt phần bìa cứng thừa ở xung quanh. Trong quá trình trẻ làm tôi đã bao
quát hướng dẫn giúp đỡ trẻ làm, trẻ tỏ ra rất hứng thú và tham gia rất tích cực.
Như vậy, chỉ với cách làm đơn giản từ những nguyên vật liệu cũng hết sức
đơn giản dễ tìm trẻ đã tạo thành những ống đựng bút cho mình thật đẹp, có thể sử
dụng để trang trí góc chơi của trẻ ở trong lớp hay dùng cho trẻ đựng bút màu ở góc
học tập
Đến chủ đề “ Gia đình” tơi tận dụng những chiếc ly nhựa ở quán nước mía
siêu sạch, hay tận dụng những hộp mỳ tôm, chén bằng nhựa và hộp sữa chua để
cùng trẻ làm những đồ dùng có trong chủ đề gia đình.
Nhân ngày 20/10, ngày hội của Bà của Mẹ, tôi cùng trẻ tổ chức làm những
tấm thiệp xinh xinh gửi tặng bà và mẹ. Ngun vật liệu tơi tận dụng từ những chiếc
bì hồ sơ cũ, với những bơng hoa, được trẻ trang trí theo ý của mình, mang về tặng
bà và mẹ. Món quà tuy đơn giản nhưng đã được phụ huynh nhiệt tình ủng hộ, gửi
tin nhắn cảm động đến cảm ơn cơ. Niềm vui có thể nói được nhân lên rất nhiều khi
phụ huynh cùng đồng hành và chia xẻ với giáo viên trong cơng tác chăm sóc giáo
dục trẻ.
Từ những ngun vật liệu đơn giản, tôi cùng trẻ làm chiếc máy say sinh tố từ
hộp mỳ tôm, và chén nhựa. Cho trẻ dán phần miệng chén và một miếng giấy cứng
lại với nhau, sau đó tiếp tục cho trẻ dán hộp mỳ đã được trang trí xung quanh lại
với phần chén nhựa. Tiếp tục là cái quai để trẻ dán vào phần thân, cịn phần nắp thì
tơi cắt một vịng trịn bằng miếng xốp dày, có gắn nút để trẻ dán vào với phần thân.
Cho ra một chiếc máy xay xinh tố.
Để làm được chiếc đèn ngủ thì tơi cùng trẻ làm rất say mê, nguyên liệu được
dùng ở đây là chén nhựa, và ống hút nước mía.
Cách làm như sau : Lấy chén nhựa nhỏ làm phần đế của chiếc đèn, tôi hướng
dẫn cho trẻ dùng keo hai mặt để dán 3 cây ống hút lại với nhau để làm phần thân
đèn, sau đó gắn phần thân đèn và đế của đèn bằng một miếng băng keo hai mặt.
Cuối cùng tôi cho trẻ gắn phần trên của đèn với thân đèn. Trẻ dùng bơng hoa đề can
trang trí lên chiếc đèn cho thêm phần xinh xắn.
Những đồ dùng, đồ chơi này được trang trí ở góc phân vai, mỗi khi trẻ về
góc phân vai để chơi thì trẻ sẽ lấy những chiếc đèn ngủ, máy xay sinh tố để bán cho
khách hàng. Trẻ rất vui và thích thú chơi vì đây là những thành quả mà trẻ và cô
cùng làm. Trẻ rất biết cách giữ gìn sản phẩm mình làm ra, như mỗi khi chơi cùng
các bạn ở góc phân vai thường dặn với bạn đi mua hàng là phải cầm cẩn thận
khơng được làm hỏng đó nghe. Qua câu nói của trẻ làm tơi cũng rất vui vì trẻ đã có
được một tính cách mới đó là biết giữ gìn và trân trọng những sản phẩm mình làm
ra, đó chắc chắn là điều mà cô giáo và ba mẹ đều mong muốn.
Từ lõi giấy vệ sinh kết hợp với một số nguyên vật liệu khác như: xốp màu,
băng dính hai mặt, bút chì, bơng cũ, kéo tơi dạy trẻ làm những chú thỏ thật đáng
yêu trong chủ đề “ Thế giới động vật”
Đầu tiên tôi cho trẻ lấy băng dính hai mặt quấn xung quanh ở đầu lõi giấy
sau đó lấy bơng dính vào xung quanh làm thân con thỏ. Tiếp theo tơi cho trẻ dùng
bút chì vẽ mặt thỏ, đuôi thỏ lên một miếng xốp nhỏ rồi lấy kéo cắt ra dán dính vào
đầu lõi giấy làm đầu thỏ, cịn đi thỏ dán vào phần cịn lại của lõi giấy Ngồi ra
tơi cịn làm con thỏ, con heo bằng những nguyên vật liệu khác như: xốp màu, keo
hai mặt. Cho trẻ dùng kéo cắt xốp màu thành nhiều mảnh dài, ngắn, sau đó cuộn
mảnh xốp màu thành hình trịn rồi lấy keo hai mặt dính vào thành phần đầu, tiếp
tục cuộn một vòng tròn ngược lại thành phần thân của con thỏ, cho trẻ chọn mắt,
mũi, tai miệng dán vào mặt.
Chỉ với cách làm đơn giản như vậy trẻ có thể làm được rất nhiều đồ dùng
đáng yêu từ những nguyên vật liệu do chính tay trẻ mang từ nhà đến lớp. Trong quá
trình làm trẻ tỏ ra rất say sưa và hứng thú. Với những chú thỏ, chú heo này cơ có
thể sử dụng để tổ chức chơi ở hoạt động góc, hoạt động ngồi trời và trang trí ở các
góc học.
Ngồi ra, chúng tơi cịn tạo ra những sản phẩm trưng bày ở các góc thư viện,
thư viện ngồi trời những sản phẩm như: cơ và trẻ cùng làm sách, truyện tranh
được cắt từ hoạ báo, tranh cũ, vở cũ, giấy nỉ...tôi cẩn thận ép những đường băng
keo trong kít cả hai mặt giấy để khơng bị sờn góc hay phai màu khi trẻ mở xem
thường xuyên. Qua đó tơi giáo dục trẻ biết giữ gìn, bảo quản khi sử dụng. Những
quyển sách phục vụ góc thư viện với nhiều chủ đề, bộ môn phong phú: làm quen
chữ cái, làm quen với toán qua các con số, qua hình ảnh, khám phá thế giới xung
quanh nhiều chủ đề rất đẹp mắt và có giá trị sử dụng lâu dài.
Việc trẻ biết làm những đồ dùng đồ chơi đơn giản cùng cô sẽ tạo cho phụ
huynh sự quan tâm nhiều hơn đến việc học của con đặc biệt là việc phụ huynh cùng
trẻ làm những đồ dùng đồ chơi ở nhà. Thơng qua đó cũng dễ dàng hơn trong công
tác phối hợp giữa giáo viên và phụ huynh trong việc vận động phụ huynh hỗ trợ
nguyên vật liệu để làm đồ dùng dạy học.
3.4.6.Công tác phối hợp với phụ huynh trong việc vận động phụ huynh
hổ trợ nguyên vật liệu phế thải
Ngay từ đầu năm học nhà trường đã phát động phong trào làm đồ dùng đồ
chơi cho trẻ, làm đồ dùng trang trí lớp theo chủ đề, trang trí mơi trường giáo dục
thân thiện để trường học là ngôi nhà thứ hai của trẻ và là trường học hạnh phúc là
nơi để phụ huynh tin tưởng gửi con em mình.
Bản thân tơi đã 24 năm cơng tác trong nghề, trong đó có 5 năm là cán bộ
quản lý, chưa lúc nào tơi qn nhiệm vụ của mình: là một người giáo viên phải thật
sự yêu thương chăm sóc trẻ, thực sự là người mẹ, người bạn cùng trẻ học, chơi, ăn
ngủ. Tuy khơng phải là người hồn hảo, nhưng khéo tay hay làm là tính cách của
tơi. Tơi ln tự mày mị, học hỏi đồng nghiệp, bạn bè, người thân để làm nên
những đồ dùng, đồ chơi phục vụ các hoạt động học và chơi cho trẻ.
Trong các chương trình văn nghệ tổ chức kịch bản, tôi tham mưu với nhà
trường để may những bộ trang phục múa cho trẻ 3-6 tuổi. Những bộ trang phục tổ
chức các chuyên đề cấp huyện hay cấp trường cùng với các đồng nghiệp cũng được
mọi người đón nhận một cách chân tình, hồ hởi. Kinh phí khơng nhiều vì bản thân
tơi tự may ở nhà, trong đó có sự đóng góp kinh phí của hội phụ huynh lớp, đây
cũng là nguồn động viên lớn trong trong công tác phối hợp.(Hình ảnh 9)
Việc tuyên truyền đến phụ huynh về ý nghĩa của việc làm đồ dùng đồ chơi từ
nguyên vật liệu thiên nhiên (nguyên vật liệu mở) gắn với trò chơi dân gian, gần gũi,
sử dụng các nguyên vật liệu sẵn có, rẻ tiền. Đồ chơi, trị chơi truyền thống, chính là
một phần của văn hóa dân tộc, từ việc giáo dục cho trẻ hiểu biết về bản sắc văn hóa
dân tộc thơng qua đồ chơi, trị chơi dân gian được phục hồi sẽ cho trẻ có cơ hội tiếp
cận với văn hóa cổ truyền của dân tộc.
Ví dụ như các trị chơi ném cịn, ơ ăn quan, nhảy dây, đá cầu, kéo mo
cau...không cần những đồ chơi tốn kém mà chỉ tận dụng những nguyên vật liệu sẵn
có, vừa tốn ít cơng sức, phụ huynh có thể làm được một số đồ chơi cho con trẻ. Tạo
cho trẻ vui chơi vận động, giảm đi thời gian trẻ chơi với điện thoại, ti vi mà một số
phụ huynh hiện nay hay dỗ con, chiều theo ý con bằng cách cho trẻ chơi điện thoại.
Tôi luôn quán triệt cho trẻ cũng như phụ huynh không nên cho trẻ chơi với điện
thoại nhiều làm ảnh hưởng đến thị lực, thính giác của trẻ sau này.
Bên cạnh việc tuyên truyền về đồ chơi, trò chơi truyền thống, đồ chơi tự tạo
là loại đồ chơi làm bằng nguyên vật liệu đơn giản, dư thừa mà ở bất cứ đâu cũng
có. Phụ huynh có thể dễ dàng tự làm cho con và hướng dẫn con cùng chơi. Đây là
một quá trình sáng tạo cần thiết, tập cho trẻ nhiều kỹ năng tự mình có thể làm và
sáng tạo trong quá trình “học mà chơi, chơi bằng học”.
Với việc trò chuyện với trẻ về các nguyên vật liệu và cách làm ra đồ dùng đồ
chơi đó, trẻ trở thành một tuyên truyền viên tích cực trong việc tuyên truyền đến
phụ huynh về các đồ dùng đồ chơi có tính chất giáo dục phù hợp với trẻ. Từ đó,
phụ huynh tích cực hơn trong việc hỗ trợ các nguyên vật liệu phế thải, và nguồn
nguyên liệu này rất phong phú, có nhiều nguyên vật liệu là phế thải từ đặc thù
nghành nghề của phụ huynh, mặt khác phụ huynh cũng hứng thú trong việc làm các
đồ dùng đồ chơi từ các vật liệu phế thải thay cho các đồ dùng mua trôi nổi trên thị
trường.
Việc phụ huynh đóng góp nguyên vật liệu góp phần tăng thêm hứng thú và
sự tích cực của trẻ trong việc tham gia vào hoạt động làm đồ dùng đồ chơi.
Thông qua các cuộc họp phụ huynh đầu năm học, tôi đã tuyên truyền đến
phụ huynh về công tác chăm sóc giáo dục trẻ, triển khai về chương trình giáo dục
mầm non theo từng độ tuổi. Vào đợt hội giảng ở lớp ngồi việc tơi tổ chức dạy các
hoạt động cho trẻ, thì tơi cũng khơng qn giới thiệu cho phụ huynh những đồ dùng
đồ chơi được làm từ những nguyên vật liệu sẵn có, hay do một số phụ huynh đóng
góp. Ngồi ra, tơi thường xun mời phụ huynh tham quan góc học tập, xem các đồ
dùng đồ chơi được làm từ những nguyên vật liệu phụ huynh đóng góp, để phụ
huynh thấy được rằng con em mình hồn tồn có thể làm được đồ chơi từ những
ngun vật liệu thiên nhiên đã qua sử dụng. Bên cạnh đó tôi thường xuyên trao đổi
trực tiếp với phụ huynh một số kiến thức về việc dạy trẻ làm đồ dùng đồ chơi trong
các giờ đón và trả trẻ, từ đó phụ huynh có thể đóng góp cho cơ giáo những kiến
thức mới trong hoạt động làm đồ dùng đồ chơi và đóng góp những nguyên vật liệu
thiên nhiên đã qua sử dụng cho nhà trường.
3.4.7. Làm đồ dùng dạy học xây dựng mơi trường góc mở cho trẻ,
khuyến khích trẻ hoạt động tích cực ở mọi lúc mọi nơi.
- Để làm đồ chơi ở các góc chơi cho trẻ, tơi đã sử dụng những mảng tường
và các giá đồ chơi để thiết kế thành những góc mở để khuyến khích trẻ hoạt động
tích cực ở mọi lúc mọi nơi. Góc hoạt động được thiết kế phù hợp với chiều cao của
trẻ để trẻ có thể dễ dàng lấy, cất đồ chơi và tự ý bày biện đồ chơi theo ý thích của
mình. Sử dụng những sản phẩm do trẻ tạo ra để trang trí cũng như làm đồ dùng góc
chơi, chính việc làm này làm cho góc hoạt động khơng bao giờ cũ đối với trẻ. Vì
ln được thay đổi để phù hợp với các chủ đề trong năm học. Các góc hoạt động
liên kết mật thiết với nhau, trẻ có thể tạo ra nhiều sản phẩm để trưng bày, cũng như
sử dụng sản phẩm của các bạn khác trong lớp để chơi. Rèn cho trẻ các kỹ năng tự
khám phá, có thể học ở mọi lúc mọi nơi. Chính điều này làm cho mỗi buổi học
phong phú hơn, hấp dẫn hơn và mỗi giờ hoạt động có hiệu quả hơn với trẻ. Không
những vậy,việc tạo ra nhiều sản phẩm cịn rèn cho trẻ những đức tính tốt như: kiên
trì, biết tơn trọng và giữ gìn những sản phẩm mình hay người khác tạo ra.
3.5. Chứng minh khả năng áp dụng của sáng kiến:
Qua thời gian áp dụng sáng kiến vào quá trình làm đồ dùng dạy học và giảng
dạy tại lớp lớn 2 trường mẫu giáo Tuổi Thơ, tôi nhận thấy trẻ thật sự hứng thú khi
được cô giáo sử dụng những đồ dùng dạy học tự làm để tổ chức các hoạt động tại
lớp bước đầu đem lại kết quả cho cả cô trẻ.
*Đối với trẻ
- 100% trẻ thích thú tham gia vào các hoạt động
Trẻ mạnh dạn tự tin tham gia hoạt động với các bạn trong nhóm chơi. Sau
khi thử nghiệm các đồ dùng đồ chơi tự tạo trong giảng dạy và tổ chức các hoạt
động cho trẻ, tổng số trẻ lớp tôi là: 35 cháu, tôi thấy chất lượng của các hoạt động
ngày càng nâng lên rõ rệt cụ thể như:
- Hoạt động khám phá khoa học: thông qua những đồ dùng trực quan thực tế
giúp trẻ thích khám phá các sự vật hiện tượng xung quanh trẻ, trẻ được trãi nghiệm,
khám phá tham gia một cách tích cực.
- Hoạt động làm quen với tốn: thơng qua những đồ dùng trực quan sinh
động sẽ giúp trẻ dễ dàng nhận biết các con số, trẻ thích được thêm bớt tạo nhóm và
chia các đối tượng thành 2 phần bằng nhau trong phạm vi 1-10 một cách dễ dàng,
thích được sắp xếp đồ dùng đồ chơi theo quy tắc sáng tạo riêng của mình.
- Hoạt động làm quen văn học: thông qua đồ chơi rối, sách tự làm, trẻ nhận
biết thể hiện tính cách của nhân vật qua khuôn mặt của rối, phát triển tình cảm thẫm
mỹ, u cái đẹp, ham thích được “đọc”sách. Nhờ các đồ dùng trực quan trẻ dễ dàng
nhanh thuộc thơ, truyện hơn và thích được kể chuyện sáng tạo cùng với các bạn rối
nhỏ, nâng chất lượng hoạt động làm quen văn học một cách rõ rệt.
- Hoạt động làm quen chữ cái: Thông qua các đồ dùng giúp trẻ nhớ lâu các
chữ cái đã học, trẻ hứng thú và tích cực nhận biết, phân biệt và phát âm tốt các chữ
cái đã học.
- Nâng cao chất lượng tạo hình thơng qua góc mở và một số sản phẩm của trẻ
về: vẽ, nặn, cắt, xé dán tôi thấy chất lượng trên trẻ được nâng cao, phát triển khả
năng khéo léo của đôi bàn tay, là tiền đề cho trẻ khi bước vào trường tiểu học.(Hình
ảnh 10)
- Hoạt động thể chất: Thông các dụng cụ thể dục như gậy thể dục, vịng thể
dục nên trẻ rất thích thú tập các động tác thể dục, trẻ mạnh dạn tự tin tham gia vào
hoạt động thể dục buổi sáng, hoạt động ngoài trời và đặc biệt là các cháu đi học rất
đúng giờ khơng cịn tình trạng đi trễ vì các cháu sợ sẽ không được vui chơi cùng
các bạn.
Qua khảo sát sơ bộ đến thời điểm đánh giá sáng kiến, kết quả phát triển trên
5 vĩnh vực của trẻ đạt trên 95%.
*Đối với giáo viên
Khi lên lớp có đầy đủ đồ dùng dạy học thì bản thân giáo viên sẽ tự tin hơn,
chất lượng giảng dạy qua các hoạt động được nâng lên.Thông qua các tiết dạy dự
giờ tôi luôn đạt tiết tốt và được ban giám hiệu đánh giá cao trong công việc chuẩn
bị tốt đồ dùng cho cô và cho trẻ. Đạt giải ba trong hội thi giáo viên dạy giỏi cấp
trường.
Việc giáo viên học hỏi, tìm tịi, suy nghĩ, sáng tạo, tận dụng ngun vật liệu
phế thải để làm đồ dùng dạy học phục vụ cho các hoạt động, thì kỹ năng làm đồ
dùng được nâng cao.
Thơng qua đó thì giáo viên sẽ sáng tạo đầu tư trang trí lớp đẹp, đồ dùng phục
vụ các góc chơi đầy đủ và phong phú theo chủ đề nên đã tạo được môi trường thân
thiện, trường học hạnh phúc, giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
*Đối với phụ huynh
Phụ huynh quan tâm hơn đến công tác làm đồ dùng dạy học hỗ trợ kinh phí,
hỗ trợ nguyên vật liệu phế thải sạch để giáo viên làm đồ dùng dạy học.Tin tưởng và
yên tâm khi gửi con vào trường tỷ lệ đi học chuyên cần lớp tôi luôn đạt ở mức cao
99,5 - 100%
4. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến:
Việc thực hiện sáng kiến kinh nghiệm trên với những đồ dùng đồ chơi tự
làm, nâng cao nhận thức và kỹ năng thực hành khi lựa chọn đề tài, xây dựng môi
trường dạy học an toàn, thân thiện, hạnh phúc. Tổ chức các hoạt động tại lớp có
hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng các hoạt động học và chơi cho trẻ. Giáo viên
phải nắm vững phương pháp bộ môn để đưa đồ dùng vào các hoạt động một cách
hợp lý, khoa học, lôi cuốn và hấp dẫn trẻ.
Làm ra một số đồ dùng, đồ chơi cho trẻ bằng nguyên liệu mở, an toàn, tiết
kiệm, hiệu quả và thẩm mỹ.
Tích cực tham khảo tài liệu trong và ngồi chương trình, học hỏi đồng
nghiệp để nâng cao trình độ, kiến thức và phương pháp giảng dạy lấy trẻ làm trung
tâm.
Bản thân giáo viên phải chịu khó kiên trì, có khả năng tạo hình tốt để tạo ra
sản phảm đẹp, phù hợp với độ tuổi của trẻ.
Cần có sự kết hợp với phụ huynh một cách khéo léo, lơi cuốn phụ huynh để
phụ huynh cùng đóng góp các nguyên vật liệu sạch đã qua sử dụng.
Giáo viên cần phải tạo ra nhiều cơ hội để cho trẻ tham gia vào các hoạt động,
được tham gia giúp cô những công việc vừa sức, đồ chơi được làm trên cơ sở hứng
thú, theo nhu cầu của trẻ mới đạt hiệu quả cao nhất trong cơng tác chăm sóc giáo
dục trẻ .
Trong năm học 2020-2021 bản thân tôi cùng với đồng nghiệp làm đồ dùng,
đồ chơi tham gia hội thi cấp huyện: “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm, khu vui chơi với cát nước sỏi” đạt được giải ba tồn đồn (giải nhì:
“Khu vui chơi cát, nước sỏi sỏi”, giải ba “Xây dựng trường học thân thiện, an
tồn”) trong đó có nhiều đóng góp của bản thân tơi cùng với đồng nghiệp. Ngồi
thành cơng của hội thi nói riêng, quang cảnh mơi trường đã để lại ấn tượng trong
phụ huynh, cũng như học sinh ngày càng được ham muốn tới trường. Có thể nói
sau hội thi này chúng tơi thật sự thấy vui vì mình đã làm việc hết mình, bao cơng
sức của chúng tơi đã được ghi nhận. Hãy đến với chúng tôi, đến với ngôi trường
hạnh phúc: Trường mẫu giáo Tuổi Thơ thân yêu.
5. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ
chức, cá nhân, đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử:
Việc thực hiện sáng kiến kinh nghiệm trên đã nâng cao nhận thức và khả
năng lựa chọn đề tài, xây dựng mơi trường dạy học an tồn, hấp dẫn, lôi cuốn trẻ
nhằm nâng cao chất lượng dạy học. Làm ra một số đồ dùng, đồ chơi cũng như đồ
dùng dạy học bằng nguyên liệu mở, an toàn, tiết kiệm, hiệu quả. Thông qua đề tài
nhằm tăng cường được mối quan tâm của phụ huynh, đóng qóp nhiều nguyên vật
liệu phế thải cho giáo viên làm đồ dùng dạy học phục vụ cho các hoạt động học và
chơi của trẻ được đảm bảo và mang tính hiệu quả cao trong cơng tác chăm sóc giáo
dục. Giúp trẻ phát triển một cách toàn diện là mầm xanh tương lai của đất nước.
Do đề tài áp dụng trong phạm vi của lớp mình nên một số kinh nghiệm tơi
đưa ra khơng tránh khỏi sai sót. Qua đây tơi rất mong đồng nghiệp, hội đồng sáng
kiến các cấp, xây dựng bổ sung, giúp tơi có bài học kinh nghiệm tốt hơn để áp dụng
trong q trình cơng tác của bản thân, đặc biệt là nâng cao chất lượng chăm sóc
giáo dục trẻ ngày càng tốt hơn.