Tuan 16

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TUẦN 16: Tiết 72 – 73: VĂN BẢN:. Chiếc lược ngà. <trích> Nguyễn Quang Sáng. Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:  Cảm nhận được tình cha con sâu nặng trong hoàn cảnh éo le của cha con ông Sáu trong chuyện.  Nắm được nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật, đặc biệt là nhân vật bé Thu. Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện bất ngờ mà tự nhiên của tác giả.  Rèn luyện kĩ năng đọc diễn cảm, biết phát hiện những chi tiết nghệ thuật đáng chú ý trong một truyện ngắn. Chuẩn bị: Giáo viên: giáo án, sách giáo khoa, hình minh hoạ (nếu có). Học sinh: soạn câu hỏi trong sách giáo khoa. Lên lớp: Ổn định. Kiểm tra bài cũ:  Nêu tình huống của truyện “Lặng lẽ SaPa”. Sự có mặt của các nhân vật người hoạ sĩ, cô kĩ sư…có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện chân dung nhân vật chính?  Phân tích nét đáng quý trong phẩm chất, tâm hồn, cách nghĩ, cách sống…của anh thanh niên. Bài mới: Tình mẫu tử là tình cảm cao đẹp trong tâm hồn của con người mà xưa nay văn học ca ngợi rất nhiều. Bên cạnh đó, văn học cũng dành những trang viết ca ngợi, đề cao tình cảm cha con, nhất là trong những năm chiến tranh chống Mĩ của dân tộc… Hoạt động của thầy – trò Nội dung Hoạt động 1: I. Giới thiệu tác giả , tác phẩm  Đọc chú thích và tìm hiểu về tác giả, * Tác giả: Nguyễn Quang Sáng sinh tác phẩm. năm 1932, quê ở An Giang. Ông từng tham gia hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mĩ. Sáng tác nhiều thể loại văn học, viết về cuộc sống và con người Nam Bộ.  Hoàn cảnh sáng tác truyện. * Tác phẩm: “Chiếc lược ngà” được viết năm 1966 khi tác giả hoạt động ở chiến trường Nam Bộ thời kì cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra ác liệt.  Tác phẩm viết trong hoàn cảnh ác liệt  Tình cha con cảm động và sâu sắc trong nhưng tập trung vào đề tài nào? hoàn cảnh chiến tranh. Hoạt động 2: II. Đọc và tóm tắt đoạn trích  Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc, chú  Đọc. ý đoạn diễn tả cảm xúc.  Tóm tắt: ông Sáu xa nhà đi kháng chiến..

<span class='text_page_counter'>(2)</span>  Tóm tắt đoạn trích (ngắn gọn). (Học sinh tóm tắt).  Phương thức biểu đạt của văn bản? (Tự sự + miêu tả + nghị luận).  Tên truyện có liên quan như thế nào đến nội dung? (Chiếc lược ngà là kỉ vật… Chiếc lược ngà là cầu nối tình cảm cha con ông Sáu). Hoạt động 3:  Tình cảm sâu sắc của cha con ông Sáu được thể hiện trong tình huống nào?  Tình huống nào là cơ bản?  Tương ứng đoạn nào trong văn bản? (Học sinh xác định).. Mãi đến khi con gái lên 8 tuổi ông mới có dịp về thăm nhà, thăm con. Bé Thu không nhận cha vì vết sẹo trên mặt…em đối xử như người xa lạ. Đến lúc em nhận ra cha cũng là lúc ông Sáu phải ra đi. Ở khu căn cứ, ông dồn hết tình cảm, lòng nhớ thương con vào việc làm một cây lược bằng ngà voi để tặng con gái bé bỏng. Trong một trận càn, ông đã hi sinh, trước khi nhắm mắt… III. Tình huống truyện  Hai cha con gặp nhau sau 8 năm xa cách, bé Thu không nhận cha. Đến lúc em nhận ra và biểu lộ tình cảm → ông Sáu phải ra đi.  Tình cảm ông Sáu dành cho con – chiếc lược ngà. IV. Phân tích 1. Diễn biến tâm lí và tình cảm của bé Thu trong lần cha về thăm nhà a. Thái độ và hành động của bé Thu trước khi nhận cha  “Giật mình, ngơ ngác, mặt tái đi, vụt chạy, thét lên” → ngờ vực, lảng tránh.. Hoạt động 4:  Gặp lại con sau bao năm xa cách với nỗi nhớ thương nên ông Sáu không kìm được nỗi vui mừng trong phút đầu nhìn thấy con, ông “nhảy thót lên…”. Đáp lại điều ấy, em thấy thái độ và hành động của bé Thu như thế nào? Biểu hiện thái độ? (Sợ hãi, lo lắng, cầu cứu).  Thời gian ở nhà, khi ông Sáu càng muốn gần bên con nhưng thái độ của bé  Gọi trống không, không chịu nhờ ông Thu ra sao? chắt nước nồi cơm, hất trứng cá, bỏ về bên  Qua hành động và thái độ trên, em ngoại cố ý khua dây xuồng. thấy bé Thu là đứa trẻ như thế nào? → Lạnh lùng, xa cách, cự tuyệt trước (Ương ngạnh). tình cảm của ông Sáu.  Thái độ này có đáng trách không? Vì sao? (Vì nó quá bé nhỏ, không hiểu tình thế khắc nghiệt và éo le của con người * Bé Thu là đứa trẻ ngây thơ, có cá tính trong hoàn cảnh chiến tranh, không ai nói mạnh mẽ, tình cảm sâu sắc, chân thật, yêu trước cho nó biết, ông Sáu không giống ba. hình chụp).  Nhận xét về tính cách, tình cảm của bé Thu trong tình huống trên. (Chỉ dành tình cảm cho người mà em tin chắc là cha).  Bé Thu đã có sự thay đổi thái độ và b. Thái độ và hành động của bé Thu khi tình cảm trong tình huống nào? nhận cha (Trước lúc ông Sáu lên đường).  Lần đầu tiên gọi “ba”, tiếng kêu như  Tình cảm đó thay đổi như thế nào? Vì xé. sao?  “Vừa kêu vừa chạy xô tới, ôm chặt cổ.

<span class='text_page_counter'>(3)</span>  Em cảm nhận như thế nào về tiếng kêu ba, nói trong tiếng khóc, hôn tóc… này? → Đột ngột thay đổi hoàn toàn, tình cảm (Biểu lộ tiếng nói của tình yêu nỗi mong nhớ cha đã bị dồn nén bấy lâu nay thương ruột thịt). bùng lên mạnh mẽ, cuống quýt xen lẫn hối  Nhận xét về sự thay đổi thái độ, tình hận. cảm?  Cảm xúc của chúng ta khi chứng kiến cảnh này? (Xúc động, không cầm được… ngay cả người kể chuyện cũng cảm thấy như có…)  Qua những diễn biến tâm lí của bé Thu, em có nhận xét gì về cách miêu tả của tác giả? (Am hiểu tâm lí trẻ em, diễn tả cảm động tình yêu của người con đối với cha, trân trọng yêu mến những tình cảm tuổi thơ).  Tìm những chi tiết trong văn bản nói lên tình cảm của ông Sáu đối với con sau 2. Tình cảm của ông Sáu đối với con nhiều năm xa cách nay mới trở về.  Gặp lại con sau nhiều năm xa cách: (Không kìm được nỗi vui mừng “cái tình của người cha cứ nôn nao… trong phút đầu nhìn thấy con). “nhón chân nhảy thót lên  “Anh nhìn với đôi mắt…buồn rầu”? “vội vàng…kêu to” (giàu tình thương, độ lượng). → Vồ vập, vui mừng.  Tình cảm được biểu hiện tập trung và  Buồn bã, thất vọng khi bị con từ chối. sâu sắc nhất ở phần sau của truyện, khi ông Sáu ở rừng tại khu căn cứ. Ở khu căn cứ nỗi ám ảnh day dứt trong ông là gì? (Nóng giận đánh con và lời dặn của đứa con).  Vui mừng, sung sướng khi tìm khúc  Từ đó đã thúc đẩy ông thực hiện công ngà, dồn hết tâm trí vào việc làm chiếc việc gì? (làm một cây lược ngà…) lược.  Đọc lại đoạn cuối và nhận xét về công việc ông Sáu làm (cố công, tỉ mỉ, chăm chút thận trọng).  Chiếc lược làm dịu nỗi ân hận, chứa  Theo em chiếc lược ngà có tác dụng đựng bao tình cảm thương nhớ, mong đợi, như thế nào đến tình cảm của ông? yêu mến của ông đối với con → vật thiêng (…nhưng ông Sáu đã hi sinh khi liêng, quý giá. chưa kịp trao…)  “Chiếc lược ngà” nói lên được điều gì? (tình cảm cha con…, thấm thía về những đau thương mất mát, éo le…)  Ngôi kể trong truyện? (Người kể trong vai một người bạn thân thiết, chứng kiến…).

<span class='text_page_counter'>(4)</span>  Dùng ngôi kể đó có tác dụng gì? (Khách quan → câu chuyện thuyết phục).  Tình huống bé Thu không nhận cha… tình huống cuộc gặp gỡ giữa người kể chuyện và cô giao liên…. 3. Nghệ thuật của truyện  Ngôi kể thứ 3 (trong vai người bạn thân thiết của ông Sáu) vừa chứng kiến khách quan vừa bày tỏ ý nghĩ, cảm xúc…  Tạo tình huống bất ngờ, hợp lí. * Ghi nhớ: (sách giáo khoa). Củng cố, dặn dò: Soạn bài “Cố hương”. Tiết 76:. Kiểm tra về thơ và truyện trung đại Mục tiêu bài học:  Trên cơ sở tự ôn tập, học sinh nắm vững các bài thơ, truyện trung đại đã học (từ bài 10 → 15), làm tốt bài kiểm tra 1 tiết.  Qua bài kiểm tra, giáo viên đánh giá kết quả học tập của học sinh, giúp học sinh khắc phục những điểm còn hạn chế. Chuẩn bị: Giáo viên: câu hỏi kiểm tra. Học sinh: xem lại kiến thức đã học. Lên lớp: Ổn định lớp. Câu hỏi kiểm tra: A. Trắc nghiệm : 8 câu (4 điểm). B. Tự luận: 3 câu (6 điểm) Ký duyệt.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>