Giao an tong hop

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (437.26 KB, 74 trang )

(1)MÔN LỊCH SỬ VAØ ĐỊA LÍ. I. Mục tiêu :. - Biết môn Lịch sử và Địa lí ở lớp 4 giúp HS hiểu biết về thiên nhiên và con người Việt Nam , biết công lao của cha ông ta trong thời kì dựng nước và giử nước từ thời Hùng Vương đến buổi đầu thời Nguyễn. - Biết môn Lịch sử và Địa lí góp phần giáo dục HS yêu thiên nhiên , con người và đất nước Việt Nam.. II. Đồ dùng dạy học: - Bản đồ địa lí tự nhiên VN . - Hình ảnh sinh hoạt của một số dân tộc ở một số vùng .. III/ Các hoạt động dạy-học: Hoạt động của thầy * Hoạt động 1: Làm việc cả lớp. - Cho hs xem bản đồ địa lí Việt Nam. - Vừa nói và chỉ vào bản đồ: Nước VN bao gồm phần đất liền, các hải đảo, vùng biển và vùng trời bao trùm lên các bộ phận đó - Nhìn vào bản đồ, em nào cho biết phần đất liền nước ta có hình gì? - Phía bắc, tây giáp nước nào? - Coøn phía ñoâng, phía nam laø gì?. Hoạt động của trị - HS quan sát bản đồ.. - Phần đất liền nước ta có hình chữ S. (HSHT) - Phía baéc giaùp Trung Quoác, Taây giaùp Laøo - Phía ñoâng , phía nam laø vuøng bieån roäng lớn. (HSHT) - Noùi: Vuøng bieån Vieät Nam laø moät boä - Laéng nghe. phaän cuûa Bieån Ñoâng. Trong quaàn bieån có rất nhiều đảo và quần đảo. - Em hãy xác định vị trí của nước ta trên - 1 hs lên bảng xác định. (HSHT) bản đồ? * Hoạt động 2: Làm việc nhóm - Cho hs quan sát bản đồ hành chính Việt - HS quan sát. Nam. - Bạn nào biết trên đất nước Việt Nam có - Có 54 dân tộc sinh sống. bao nhieâu daân toäc sinh soáng? - Các dân tộc này sống ở đâu? - Có dân tộc sống ở miền núi hoặc trung du, có dân tộc sống ở đồng bằng hoặc ở các đảo, quần đảo trên biển. - Em đang sống ở nơi nào trên đất nước - HS nói: Em sống ở đồng bằng, TP em ta? ñang soáng laø TPLX, tænh An Giang- hs chæ trên bản đồ. (HSHT).

(2) - Phaùt moãi nhoùm 1 tranh, aûnh veà caûnh sinh hoạt của một số dân tộc. Các em hãy quan sát tranh và nói cho nhau nghe: đó laø daân toäc naøo? Vì sao em bieát?caûnh sinh hoạt trong tranh như thế nào? - Gọi đại diện nhóm trình bày Kết luận: Mỗi dân tộc sống trên đất Viêt Nam có nét văn hóa riêng song đều có cùng một Tổ Quốc, một lịch sử Việt Nam. Hoạt động 3: Làm việc cả lớp - Đặt vấn đề: Để Tổ Quốc ta tươi đẹp như ngày hôm nay, ông cha ta đã trải qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước. Em nào có thể kể được một sự kiện chứng minh điều đó? - Môn lịch sử và địa lí giúp các em điều gì?. - HS laøm vieäc nhoùm 4.. - HS trình baøy. - Laéng nghe.. - HS keå: Thaùnh Gioùng, Tröng Traéc, Trưng Nhị, Trần Quốc Toản ra quân,... (HSHT). - Môn Lịch sử và Địa lí ở lớp 4 giúp các em hiểu biết thiên nhiên và con người Việt Nam, biết công lao dựng nước và giữ nước của ông cha ta. từ thời Hùng Vương - An Dương Vương đến buổi đầu thời Keát luaän: Moân LS vaø ÑL giuùp caùc em Nguyeãn hiểu biết về thiên nhiên, con người VN, - Lắng nghe. biết lịch sử dựng nước và giữ nước của ông cha từ thời Hùng Vương - An Dương Vương đến buổi đầu thời Nguyễn. và từ đó giúp các em yêu thiên nhiên, con người và yêu Tổ quốc VN. - Gọi hs đọc phần ghi nhớ. - Gọi hs đọc dòng cuối trang 3 và trang 4 - 3 hs đọc phần ghi nhớ. - Hỏi: Các em cần làm gì để học tốt môn LS vaø ÑL? - Cần tập quan sát sự vật, hiện tượng; thu - Thầy mong rằng các em sẽ thực hiện tốt thập tìm kiếm tài liệu LS, ĐL; mạnh dạn những điều trên để học tốt môn LS và nêu thắc mắc , đặt câu hỏi và cùng tìm cũng giúp các em có được những kiến câu trả lời sau đó trình bày bằng cách thức về LS và ĐL VN. diễn đạt của mình.. Lịch sử. A .MUÏC TIEÂU :. Bài 2 : Làm quen với bản đồ ( tt).

(3) - Nêu được các bước sử dụng bản đồ : đọc tên bản đồ , xem bảng chú giải , tìm đối tượng lịch sử hay đối tượng địa lí trên ban đồ - Biết đọc bản đồ ở mức độ đơn giản : nhận biết vị trí , đặc điểm của đối tượng trên bản đồ ; dựa vào kí hiệu màu sắc phân biệt độ cao , nhận biết núi , cao nguyên , đống bằng , vùng biển. B .CHUAÅN BÒ - Bản đồ địa lí tự nhiên VN . - Bản đồ hành chính VN C . HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU : Hoạt động của giáo viên 3 Cách sử dụng bản đồ Hoạt động 1 :làm viêc cả lớp . Bước 1 : Dựa vào kiến thức bài học trả lời caâu hoûi sau : + Tên bản đồ cho ta biết điều gì ?. Hoạt động của học sinh. - Cho ta bieát teân khu vöcï vaø thoâng tin chuû yếu về khu vực đó. (HSHT) + Dựa vào bảng chú giải ở hình 3 bài 2 để - Mỏ than hình vuông màu đen , mỏ sắt hình đọc các kí hiệu của một số đối tượng địa lí . tam giác đen …. + Chỉ đường biên giới phần đất liền của VN - 1- 2 HS chỉ (HSHT) với các nước láng giềng ? Vì sao em biết đó - Vì căn cứ vào phần chú giải kí hiệu . (HSHT) là đường biên giới ? Bước 2 : - HS làm việc sau đó trả lời câu - GV nhận xét chốt ý đúng . hoûi treân . Bước 3 : - GV giúp HS nêu được các bước sử dụng bản đồ. - Vài HS lập lại cách sử dụng bản đồ Hoạt động 2: Thực hành theo nhóm (HSHT) Bước 1: HS đọc SGK. Bước 2 : - GV hoàn thiện câu trả lời bài tập b / ý 3 - Các nước láng giềng : Trung Quốc , Lào , - Đọc tên. - Xem chuù giaûi. Cam pu chia. - Tìm đối tượng lịch sử dựa vào bản đồ . - Vùng biển của nước ta là một phần của - HS trong caùc nhoùm laøm baøi taäp a , b trong Bieån Ñoâng . SGK . - Quần đảo : Hoàng Sa , Trường Sa. - Soâng : Soâng Hoàng , soâng Thaùi Bình , soâng - HS caùc nhoùm trình baøy keát quaû. Tieàn , soâng Haäu … - Caùc nhoùm khaùc boåsung. - HS phaùt bieåu yù kieán. - HS laéng nghe..

(4) Hoạt động 3 : Làm việc cả lớp - GV treo bản đồ hành chính VN + Đọc tên bản đồ và chỉ các hướng . + Chæ vò trí tænh mình ñang soáng + Nêu những tỉnh giáp với tỉnh mình ? - GV choát laïi noäi dung baøi hoïc . D . CUÕNG COÁ - DAËN DOØ : - Hãy nêu cách sử dụng bản đồ ? - Dặn về nhà tự tìm một số bản đồ đọc tên , xem phaàn chuù giaûi .. - Thực hành trước. - 2 - 3 em đọc tên bản đo.à - Tænh An Giang . - Đồng Tháp , Cần Thơ , Kiên Giang. - HS nêu. (HSHT). - Lắng nghe.. Lịch sử NƯỚC VĂN LANG I/ Muïc tieâu: - Nắm được một số sự kiện và nhà nước Văn Lang :Thời gian ra đời , những nét chính về đời sống vật chất và tinh thần của người Việt cổ . + Khoảng 700 TCN nước Văn Lang , nhà nước đầu tiên trong lịch sử dân tộc ta ra đời . + Người Lạc Việt biết làm ruộng ươm tơ , dệt lụa, đức đồng làm vũ khí và công cụ sản xuaát . + Người Lạc Việt ở nhà sàn , họp nhau thành làng bản . + Người Lạc Việt có tục nhuộm răng ăn trầu ; ngày lễ hội thường đua thuyền , đấu vật …. II/ Đồ dùng dạyhọc: - Phiếu học tập, lược đồ Bắc Bộ và Trung Bộ. - Bảng phụ viết sẵn nội dung gợi ý cho các hoạt động. III/ Các hoạt động dạy-học:. Hoạt động của thầy 1/ Giới thiệu bài: - Đọc câu ca dao: Dù ai đi ngược về xuôi Nhớ ngày giỗ tổ mùng 10 tháng 3. - Ngày giỗ tổ trong câu ca dao nhắc đến laø ngaøy gioã cuûa ai? - Em bieát gì veà caùc vua Huøng? - Các vua Hùng là người đầu tiên gây dựng nên đất nước ta. Nhà nước đầu tiên của dân tộc ta có tên là gì? ra đời vào khoảng thời gian nào? Để biết được điều đó chúng ta cùng tìm hiểu qua bài đầu tiên trong chương trình LS lớp 4, bài. Hoạt động của trị. - Laø ngaøy gioã toå caùc vua Huøng. (HSHT) - Các vua Hùng là người có công dựng nước. (HSHT) - Laéng nghe.. Vua huøng. Lạc tường, lạc hầu.

(5) "Nhà nước Văn Lang". 2/ Vaøo baøi: * Hoạt động 1: Thời gian hình thành và Laïc daân địa phận của nước Văn Lang - Treo lược đồ Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Hãy thảo luận nhóm đôi, đọc SGK/11,12, Noâ tì xem lược đồ để hoàn thành các nội dung sau: (treo baûng phuï vieát saün y/c) - Gọi đại diện nhóm trình bày. - HS laøm vieäc nhoùm ñoâi.. - Đại diện nhóm lên dán phiếu và trình baøy, nhoùm khaùc nhaän xeùt. 1/ Xác định thời gian ra đời của nước Văn Lang 2. Điền thông tin thích hợp vào bảng: Nhà nước đầu tiên của người Lạc Việt Tên nước Vaên Lang Thời điểm ra đời Khoảng năm 700 TCN - Hãy chỉ trên lược đồ Bắc Bộ và BắKhu c vực h.thành Sông Hồng, sông Maõ , soâng caû Trung Bộ khu vực hình thành của nước - HS lên bảng chỉ. (HSHT) Vaên Lang. Kết luận: Nhà nước đầu tiên trong LS nước ta là nuớc Văn Lang. Nước Văn - Lắng nghe. Lang ra đời vào khoảng năm 700 TCN trên khu vực sông Hồng, sông mã, sông cả, đây là nơi người Lạc Việt sinh sống. * Hoạt động 2: Các tầng lớp trong xã hoäi Vaên Lang - Hãy đọc SGK thảo luận nhóm đôi để điền tên các tầng lớp trong xã hội Văn - HS làm việc nhóm đôi. Lang vào sơ đồ. (vẽ sẵn sơ đồ trên bảng phuï) - Gọi đại diện nhóm dán kết quả. - Xã hội Văn Lang có mấy tầng lớp? Đó - Có 4 tầng lớp: Vua Hùng, Lạc tướng và là những tầng lớp nào? - Người đứng đầu trong nhà nước Văn Lạc Hầu, Lạc dân, nô tì. (HSHT) - Vua, goïi laø Huøng Vöông. lang laø ai? - Tầng lớp sau vua là ai? họ có nhiệm vụ.

(6) gì? - Người dân thường trong xã hội Văn Lang goïi laø gì? - Tầng lớp thấp kém nhất trong xã hội Văn Lang là tầng lớp nào? Họ làm gì trong xaõ hoäi. Keát luaän: Xaõ hoäi Vaên Lang coù 4 taàng lớp: Hùng Vương , Lạc hầu và Lạc tướng, Lạc dân, nô tì. Hoạt động 3: Đời sống vật chất, tinh thần của người Lạc Việt - Y/c hs quan saùt caùc hình trong SGK, GV giới thiệu từng hình, Y/c hs làm việc nhóm 4 để hoàn thành phiếu - Gọi đại dịện nhóm lên dán phiếu và trình bày 1 nội dung trước lớp. - Dựa vào bảng, hãy mô tả một số nét về cuộc sống của người Lạc Việt bằng lời cuûa em. Nhaän xeùt, tuyeân döông hs trình baøy toát. Hoạt động 4: Phong tục của người Lạc Vieät. - Haõy keå teân moät soá caâu chuyeän coå tích, truyeàn thuyeát noùi veà caùc phong tuïc cuûa người Lạc Việt mà em biết. - Địa phương chúng ta còn lưu giữ các phong tục nào của người Lạc Việt? - Khen ngợi những hs nêu được nhiều phong tuïc. - Kết luận: Nhà nước đầu tiên của ta ra đời vào khoảng năm 700 TCN tên là nước Văn Lang, đứng đầu là Hùng Vương, người Lạc Việt biết làm rất nhieàu vieäc, cuoäc soáng cuûa hoï raát vui töôi vaø coù nhieàu phong tuïc rieâng - Gọi hs đọc ghi nhớ. 3/ Cuûng coá, daën doø: - Trong một lần đến thăm Đền Hùng Bác Hồ nói: "Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta hãy cùng nhau giữ lấy nước". Em có suy nghĩ gì về câu nói của Baùc Hoà.. - Lạc tướng, Lạc hầu, có nhiệm vụ giúp vua cai quản đất nước . (HSHT) - Goïi laø Laïc daân (HSCHT) - Noâ tì, hoï haàu haï trong caùc gia ñình giaøu phong kieán. - Lắng nghe.. - HS quan sát, thảo luận và hoàn thành phieáu. - Đại diện nhóm trình bày. - lần lượt 3 hs trình bày.. - Sự tích bánh chưng bánh dày, Sự tích Mai An Tieâm, ... (HSHT) - Tục ăn trầu, trồng khoai, tổ chức lễ hội vaøo muøa xuaân, laøm baùnh chöng, baùnh daøy. - Laéng nghe.. - 3 hs đọc ghi nhớ. (HSCHT) - HS neâu suy nghó ..

(7) - Giáo dục: Yêu quê hương, yêu sự thanh bình của đất nước - Lắng nghe. - Veà nhaø xem laïi baøi - Bài sau: Nước Âu lạc Lịch sử Nước Âu Lạc A .MUÏC TIEÂU : - Nắm được một cách sơ lược cuộc khoáng chiến chống Triệu Đà của nhân dân Aâu Laïc : - Triệu Đà nhiều lần kéo quân sang xâm lược Aâu Lạc . Thời kì đầu do đoàn kết , có vũ khí lợi hại nên giành được thắng lợi ; nhưng về sau do An Dương Vươngchủ quan neân cuoäc khaùng chieán Thaát baïi . B. ĐÒ DÙNG DẠY – HỌC: - Hình trong SGK - Lược đồ Bắc bộ và Bắc trung bộ. C . HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU : Hoạt động của thầy 1. Kieåm tra : - Nước Văn Lang ra đời vào thời gian nào và khu vực nào trên đất nước ta ? - Em hãy tả một số nét về đời sống thời đó ? - GV nhaän xeùt . 2. Bài mới : a) Giới thiệu bài : - Ghi tựa bài b) Tiến trình hoạt động: Hoạt động 1 : làm việc cá nhân - Em haõy ñieàn daáu + vaøo oâ vuoâng sau những điểm giống nhau về cuộc sống ngừời Laïc Vieät vaø aâu Laïc . + Soáng cuøng treân moät ñòa baøn + Đều biết chế tạo đồ dùng + Đều biết rèn sắt + Đều trồng lúa và chăn nuôi . +Tuïc leä coù ñieåm gioáng nhau . - GV kết luận : Cuộc sống của người Âu Laïc vaø Laïc Vieät coù nhieàu ñieåm gioáng nhau họ sống hoà nhập với nhau Hoạt động 2: làm việc cả lớp. Hoạt động của trò - 2-3 HS trả lời câu hỏi.. - 2 HS nhaéc laïi.. - HS đọc SGK và dựa vào hiểu biết làm baøi. ( HSHT ). - Sai - Đúng - Đúng - Đúng - Đúng - HS lần lượt đánh dấu vào ô đúng và trả lời kết quả . - Lớp nhận xét bổ sung. - 2 –3 HS leân xaùc ñònh..

(8) - Xác địmh trên lược đồ hình nơi đóng đô của nước AÂu Laïc . - So sánh sự khác nhau về nơi đóng đô nước Văn Lang và nước Âu Lạc . - GV neâu taùc duïng cuûa noû thaàn vaø thaønh coå Loa. qua sơ đồ . Hoạt động 3 :Làm việc cả lớp - GV yêu cầu HS đọc SGK đoạn : từ năm 207 TCN….. phöông Baéc - Kể lại cuộc kháng chiến của Triệu Đà và của nhân dân Âu Lạc chống quân xâm lược ? + GV đặt câu hỏi lớp thảo luận - Vì sao cuộc xâm lược của Triệu Đà lại thaát baïi ?. - Khác nhau : Thành cổ Loa được xây dựng vững chắc là thành tựu đặc sắc . ( HSHT ). - Cả lớp đọc thầm - 2 – 3 HS keå laïi (HSHT) - Người Âu Lạc đoàn kết một lòng…thành luyõ kieân coá vuõ khí toát .. - Do mưu kế của Triệu Đà đưa con sang làm rể , điều tra cách bố trí lực lượng và chia reû noäi boä . - Vì sao năm 197 TCN nước Âu Lạc lại rơi - HS trả lời câu hỏi. - HS nhaän xeùt. vaøo aùch ñoâ hoä cuûa phong kieán phöông Baéc ? - GV choát yù chính cuûa baøi . D . CUÕNG COÁ - DAËN DOØ : - Nước Âu LaÏc ra đời trong hoàn cảnh nào ? - Daën HS veà nhaø hoïc thuoäc baøi xem baøi sau .. - HS trả lời. - Lắng nghe.. Lịch sử NƯỚC TA DƯỚI ÁCH ĐÔ HỘ CỦA CÁC TRIỀU ĐẠI PHONG KIEÁN PHÖÔNG BAÉC A. Mục tiêu: - Biết được thời gian đô hộ của phong kiến phương bắc đố với nước ta : từ năm 179 TCN đến năm 938 . - Nêu đôi nét về đời sống cực nhục của nhân dân ta dưới ách đô hộ của các triều đại phong kiến phương Bắc ( một vài điểm chính , sơ giản về việc nhân dân ta phải cống nạp những sản vật quý ,đi lao dịch , bị cưỡng bức theo phong tục cũa người Haùn ) : + Nhaân daân ta phaûi coáng naïp saûn vaät quyù ..

(9) + Bọn đô hộ đưa người Hán sang ở lẫn với dân ta , bắt nhân dân ta phải học chữ Hán , sống theo phong tục của người Hán. ◦. (HS viết vở: Để cống nạp....Người Hán; Nhân dân...vốn có; Không cam chịu...đô hộ).. B. Đồ dùng dạy - học: - Phieáu hoïc taäp C. Các hoạt động day –học : Hoạt động của giáo viên I / Kieåm tra : - Thành tựu đặc sắc về quốc phòng của người dân Âu Lạc là gì ? - GV nhaän xeùt .. Hoạt động của học sinh - 2-3 HS trả lời câu hỏi (HSHT).. II Bài mới 1 / Giới thiệu bài :. - Ghi tựa bài - 2 HS nhaéc laïi. (HSCHT) 2 / Baøi giaûng Hoạt động 1 : Làm việc cá nhân - GV đưa ra bảng so sánh tình hình nước ta trước và khi bị phong kiến đô hộ . - HS đọc SGK điền dầy đủ các nội dung. - GV nhaän xeùt keát luaän giaûi thích caùc khaùi niệm chủ quyền , văn hoá . Hoạt động 2: Phiếu học tập. - Khi đô hộ nước ta các triều đại phong kiến đã là gì ? - Dưới ách thống trị của các triều đậi phong kieán phöông Baéc , cuoäc soáng cuûa nhân dân ta cực nhục như thế nào ?. - HS baùo caùo keát quaû laøm vieäc cuûa mình trước lớp . - Cả lớp nhận xét bổ sung .. - Khoâng chòu khuaát phuïc nhaân daân ta phản ứng ra sao ?. - Bắt ta học các phong tục của người Hán , sống theo luật pháp của người Hán . - Boïn quan laïi ñoâ hoä baét nhaân daân ta phaûi lên rừng săn voi , tê giác , bắt chim quý , xuống biển mò ngọc trai bắt đồi mồi ….. để cống nạp cho chúng .( HSHT). - Ai mở đấu cho cuộc khởi nghĩa chống quân xâm lược vào năm nào ? - Kể tên các cuộc khởi nghĩa lớn của nhaân daân ta ?. - Không chịu sư áp bức , bóc lột của bọn thoáng trò nhaân daân ta lieân tuïc noãi daäy , đánh đổi quân đô hộ . - Đó là cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng ,naêm 40 . (HSHT ).

(10) - Cuối cùng nhân dân có giành được độc laäp khoâng ? - GV nhận xét chốt ý đúng . D. Củng cố - dặn dò: - Khi đô hộ nước ta các triều đại phong kiến phương Bắc đã làm gì ? - Daën HS veà nhaø hoïc thuoäc baøi xem baøi sau: Khởi nghĩa Hai Bà Trưng.. - Baø Trieäu , Lí Bí , Quang Phuïc , Döông Ñình Ngheä , Mai Thuùc Loan ,Ngoâ Quyeàn. - Dân ta đã giành được độc lập hoàn toàn. - HS trả lời. - Lắng nghe.. Lịch sử. Khởi nghĩa Hai Bà Trưng A. Mục tiêu :. - Kể ngắn gọn chộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng (chú ý nguyên nhân khởi nghĩa , người lãnh đạo , ý nghỉa) + Nguyên nhân khởi nghĩa : do căm thù quân xâm lược . Thi Sách bị Tô Định giết hại ( trả nợ nước thù nhà) + Diễn biến : Mùa xuân năm 40 tại của sông hát Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa …….. Nghóa quaân laøm chuû Meâ Linh , chieám Coå Loa roài taán cong Luy Laâu , trung taâm cuûa chính quyeàn ñoâ hoä. + Ý nghĩa : Đây là cuộc khởi nghĩa đầu tiên thắng lợi sau 200 năm nước ta bị các triều địa phong kiến phương Bắc đô hộ ; thể hiện tinh thần yêu nước của nhân dân ta.( Sử dụng lược đồ để kể lại nét chính của cuộc khởi nghĩa. Nên HD học sinh kĩ về nguyên nhân Hai Bà Trưng khỡi nghĩa: Do căm thù quân xâm lược (đền nợ nước, trả thù nhà.). B. Đồ dùng dạy học: - Tranh trong SGK C. Các hoạt động dạy học :. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. A. KTBC: Nước ta dưới ách đô hộ của các triều đại PK PB - 2 hs lên bảng trả lời: Gọi hs lên bảng trả lời: - Khi đô hộ nước ta, các triều đại PKPB + Bọn quan lại đô hộ bắt dân ta phải lên rừng săn voi, tên giác, bắt chim quý, đẵn đã làm những gì? goã traàm, xuoáng bieån moø ngoïc trai, baét đồi mồi để cống nạp cho chúng, chúng bắt dân ta phải theo phong tục của người Hán, học chữ Hán, sống theo luật pháp của người Hán. (HSHT) - Nhân dân ta đã phản ứng ra sao? - Mặc dù bị áp bức, bóc lột nặng nề,.

(11) - Nhaän xeùt, cho ñieåm B. Dạy-học bài mới:. 1. Giới thiệu bài: Bài học hôm nay chuùng ta cuøng tìm hieåu veà moät trong caùc cuộc khởi khởi ấy, đó là khởi nghĩa Hai Baø Tröng - Treo tranh: Ñaây laø tranh veõ hình aûnh Hai Baø Tröng ra traän. 2 Tiến trình hoạt động: * Hoạt động 1: Nguyên nhân của khởi nghóa Hai Baø Tröng - Y/c hs đọc trong SGK từ đầu ...trả thù nhaø - Gọi hs giải thích từ "Thái thú". nhaân daân ta vaãn khoâng chòu khaéc phuïc, không ngừng nổi dậy đấu tranh. (HSHT). - Laéng nghe. - 1 hs đọc to, cả lớp theo dõi bài trong saùch. - HS đọc phần chú giải: Chức quan cai trị một quận thời nhà Hán đô hộ nước ta. - Giải thích: Thời nhà Hán đô hộ nước (HSHT) ta, vùng đất Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, - Lắng nghe. chuùng ñaët laø quaän Giao Chæ (GV chæ vùng đất trên BĐVN) - Các em hãy thảo luận nhóm đôi để TLCH: Hai Bà Trưng kêu gọi nhân dân - HS hoạt động nhóm đôi. khởi nghĩa trong hoàn cảnh nào? - Gọi đại diện nhóm trình bày.. - Đại diện nhóm trình bày. + Trong hoàn cảnh nước mất nhà tan, do baø coù loøng caêm thuø giaëc, do Toâ Ñònh - Khi tìm hieåu nguyeân nhaân cuûa cuoäc gieát choàng baø.(HSHT) khởi nghĩa Hai Bà Trưng, có hai ý kiến - HS suy nghĩ, trao đổi, sau đó một vài cho rằng: do chồng bà là Thi Sách bị Tô hs phát biểu trước lớp. Định giết chết, ý kiến thứ hai cho rằng do lòng căm thù giặc áp bức, bóc lột nhân dân ta đến cùng cực. Em đồng tình với ý kiến nào? Vì sao? * Kết luận: Oán hận trước ách đô hộ của nhà Hán, Hai Bà Trưng đã phất cờ - Lắng nghe khởi nghĩa và được nhân dân khắp nơi hưởng ứng. Việc thái thú Tô Định giết cheát choàng baø laø Thi Saùch caøng laøm cho Hai Bà Trưng tăng thêm quyết tâm đánh giaëc. * Hoạt động 2: Diễn biến và kết quả.

(12) của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng - Treo lược đồ: Năm 40 Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa, cuộc khởi nghĩa nổ ra trên một khu vực rộng, mạnh mẽ, trên lược đồ chỉ là khu vực chính của cuộc khởi nghĩa - Các em hãy hoạt động nhóm đôi nhìn vào lượt đồ và tường thuật lại diễn biến cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng (bạn này kể, bạn kia nhận xét và ngược lại) - Đại diện nhóm lên kể trước lớp - Tổ chức cho hs thi kể kết hợp chỉ trên lược đồ. - Goïi hs nhaän xeùt, tuyeân döông baïn keå hay. * Hoạt động 3: Ý nghĩa của cuộc khởi nghóa Hai Baø Tröng - Gọi hs đọc từ "Sau hơn ...ba năm" - Sự thắng lợi của khởi nghĩa Hai Bà Tröng noùi leân ñieàu gì veà tinh thaàn yeâu nước của nhân dân ta. - Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng thắng lợi có ý nghĩa gì?. - Theo dõi trên lược đồ. - HS laøm vieäc nhoùm ñoâi. - 2 hs lên kể trước lớp - 2 hs lên bảng thi kể vừa kể vừa chỉ trên lược đồ(HSHT) - HS nhaän xeùt. - 1 hs đọc to trước lớp - Nói lên: Nhân dân ta rất yêu nước và coù truyeàn thoáng baát khuaát choáng giaëc ngoại xâm (HSCHT) - Sau hôn hai theá kæ bò PKPB ñoâ hoä, ñaây - Nội dung của bài học hôm nay đã được là lần đầu tiên nhân dân ta đã giành tóm tắt trong phần ghi nhớ SGK/20 được độc lập. (HSHT) - Gọi hs đọc lại phần ghi nhớ. Kết luận: Với chiến công oanh liệt, Hai Bà Trưng đã trở thành hai nữ anh hùng - 2 hs đọc lại phần ghi nhớ chống giặc ngoại xâm đầu tiên trong - Lắng nghe lịch sử nước nhà. 3. Cuûng coá, daën doø:. - Em hãy nêu một tên đường nào đó nhắc ta nhớ đến khởi nghĩa Hai Bà - Đường Hai Bà Trưng ở phường Mỹ Tröng. - Về nhà xem lại bài, nhớ và kể được Long. (HSHT) diễn biến của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Tröng - Baøi sau: Chieán thaéng Baïch Ñaèng do Ngô Quyền lãnh đạo (năm 938) - Lắng nghe. - Nhaän xeùt tieát hoïc..

(13) Lịch sử Chieán thaéng Baïch Ñaèng do Ngô Quyền lãnh đạo (Năm 938) A. Mục tiêu: - Keå ngaén goïn traän Baïch Ñaèng naêm 938 : + Đôi nét về người lãnh đạo trận Bạch Đằng : Ngô Quyền quê ở xã Đường Lâm con reå cuûa Döông Ñình Ngheä + Nguyeân nhaân traän Baïch Ñaèng : Kieàu Coâng Tieãn gieát Döông Ñình Ngheä vaø caàu cấu nhà Nam Hán Ngô quyền bắt giết Kiều Công Tiễn và chuẩn bị đón đánh quân Nam Haùn . + Những nét chính về diễn biến của trận Bạch Đằng: Ngô Quyền chỉ huy quan ta lợi dụng thủy triều lên xuống trên sông Bạch Đằng , nhử giặc vào bãi cọc và tiêu dieät ñòch . + Ý nghĩa trận Bạch Đằng : Chiến thắng Bạch Đằng kết thúc thời kì nước ta bị phong kiến phương Bắc đô hộ , mở ra thới kì độc lập lâu dài cho dân tộc .. B. Đồ dùng dạy – học: - Phieáu hoïc taäp. - Tranh trong SGK.. C. Hoạt động day – học : Hoạt động của thầy Hoạt động của trị I / Kieåm tra bài cũ : - Em hãy kể lại cuộc khởi nghĩa của Hai - 2-3 HS trả lời câu hỏi (HSHT) Baø Tröng ? - GV nhaän xeùt . II/ Bài mới 1 / Giới thiệu bài : - 2 HS nhaéc laïi. - Ghi tựa bài. 2 / Baøi giaûng Hoạt động 1 : Làm việc nhóm 2 - GV yêu cầu HS đánh dấu X vào ô - HS đọc những thông tin trong SGK trả những thông tin đúng về Ngô Quyền lời. + Ngô Quyền là người Đường Lâm. - GV yêu cầu dựa vào kết quả làm việc để giới thiệu về một số nét về tiểu sử. + Ngoâ Quyeàn laø con reå cuûa DÑ Ngheä + Ngô Quyền chỉ huy nhân dân ta đánh quaân Nam Haùn + Trước trận Bạch Đằng Ngô Quyền lên ngoâi vua.

(14) Ngoâ Quyeàn. Hoật động 2: làm viêc cả lớp - GV yêu cầu HS đọc SGK đoạn (sang đánh ….. thất bại ) trả lời . - Cửa sông Bạch Đằng nằm ở địa phương naøo ? - Quân Ngô quyền đã dựa vào thuỷ triều để làm gì ? - Trận đánh diễn ra như thế nào ?. - Kết quả của trận đánh ra sao ? - GV nhaän xeùt keát luaän. Hoạt động 3: Làm việc cả lớp - Sau khi đánh tan quân Nam Hán Ngô Quyền đã làm gì ? điều đó có ý nghĩ như theá naøo ? - Khi Ngoâ Quyeàn maát , nhaân daân laøm gì để nhớ ông ? - GV nhaän xeùt choát laïi noäi dung baøi hoïc như mục ghi nhớ SGK . D. Củng cố - dặn dò: - Em hãy kể lại trận quân ta đánh thắng quaân Nam Haùn treân soâng Baïch Ñaèng ? - Daën HS veà nhaø hoïc thuoäc baøi xem baøi sau: Ôn tập.. - Lắng nghe.. - 2 –3 HS neâu - Ở Quảng Ninh. - DưÏa vào thuỷ triều đóng cọc nhọn giữa loøng soâng . (HSHT) - Thuyû trieàu leân laáp coïc nhoïn Ngoâ Quyeàn dùng thuyền như õgiặc vừa đánh vừa lui khi thuỷ triều xuống thấp đánh phản công giaëc va vaøo baõi coïc ( HSHT ) - Quân ta hoàn toàn thắng lợi.. - Ngô Quyền lên ngôi vua , mở đầu cho thời kì độc lập lâu dài của đất nước ta . ( HSHT ) - Nhân dân ta xây lăng ông để tưỡng nhớ. - Vaøi HS nhaéc laïi.. - HS kể.. - Lắng nghe.. Lịch sử. OÂn taäp. A. Mục tiêu : - Nắm được các giai đoạn lịch sử đã học từ bài 1 đến bài 5 : + Khoảng năm 700 TCN đến năm 179 TCN : Buổi đầu dựng nươcù và giữ nước . + Năm 179 TCN đến năm 938 : Hơn một nghìn năm đấu tranh giành lại nền độc laäp . - Kể lại một số sự kiện tiêu biểu về : + Đời sống người Lạc Việt dưới thời Văn Lang + Hoàn cảnh , diễn biến và kết quả của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng . + Dieãn bieán vaø yù nghóa cuûa chieán thaéng Baïch Ñaèng .. B. Đồ dùng dạy học:.

(15) - Hình vẽ trục thời gian. C . Hoạt động dạy học :. Hoạt động của thầy I / Kieåm tra : - Em hãy nêu tiểu sử của Ngô Quyền ? - Keå laïi dieãn bieán cuûa traän chieán treân soâng Baïch Ñaèng ? - GV nhaän xeùt . II Bài mới 1 / Giới thiệu bài : - Ghi tựa bài. 2 / Baøi giaûng Hoạt động 1 :Làm việc cả lớp - GV treo trực thời gian lên bảng. - GV nhận xét chốt ý đúng.. Hoạt động của trị - 2 - 3 HS trả lời câu hỏi. (HSHT). - 2 HS nhaéc laïi.. - HS vẽ trục thời gian vào vở điền các sự kiện tiêu biểu tương ứng với các mốc thời gian đã cho trước . - HS lần lượt ghi nội dung trên bảng lớp ứng với khoảng 700 năm trước công Nguyên , năm 179 TCN vaø naêm 938. - Cả lớp nhận xét kết quả.. Hoạt động 2 : Làm việc cá nhân a/ Đời sống người Lạc Việt dưới thời nước Văn Lang ( sản xuất , ăn mặc , ở hát , lễ hoäi ) ?. - HS nhớ lại nội dung đã học trả lời - Người Lạc Việt biết làm ruộng ươm tơ , dệt lụa , đúc đồng làm vũ khí , và công cụ sản xuất . Cuộc sống giản di vui tươi và hoà hợp với thiên nhiên có nhiều tục lệ (HSHT) - Trong hoàn cảnh đất nước loạn lạc nhân dân b / Khời nghĩa Hai Bà Trưng nổ ra trong hoàn oán hận. (HSHT) cảnh nào ?Nêu diễn biến và kết quảcủa cuộc - Dựa vào thuỷ triều đóng cọc gỗ giữa dòng sông ,cho thuyền ra nhữ giặc vào bãi cọc khi khởi nghĩa ? c / Trình bày diễn biến và ý nghĩa của chiến thuỷ triều rút cho quân đánh trả giăc rút chạy va vào bãi cọc thuyền thủng giặc chết . Mở thaéng Baïch Ñaèng ? đầu cho thời kì độc lập của đất nước - GV tổ chức cho HS báo cáo kết quả làm (HSHT). việc trước lớp . - GV nhận xét trả lời D . CUÕNG COÁ - DAËN DOØ : - GV nhaän xeùt tieát hoïc . - Dặn HS về nhà , ôn lại tất cả các bài đã hoïc .. Lịch sử. - Lắng nghe..

(16) Đinh Bộ Lĩnh Dẹp Loạn 12 Sứ Quân I/ Muïc tieâu: - Nắm được những nét chính về sự kiện Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân : + Sau khi Ngô Quyền mất, đất nước rơi vào cảnh loạn lạc, Các thế lực cát cứ địa phương nổi dậy chia cắt đất nước . + Đinh Bộ Lĩnh đã tập hợp nhân dân dẹp loạn 12 sứ quân , thống nhất đất nước . - Đôi nét về Đinh Bộ Lĩnh : Đinh Bộ Lĩnh quê ở vùng Hoa Lư , Ninh Bình , là một người cương nghị , mưu cao và có chí lớn , ông có công dẹp loạn 12 sứ quân . (HS viết vở: Lớn lên gặp loạn lạc…..thái bình SGK/26.) II/ Đồ dùng dạy-học: - Phieáu hoïc taäp. III/ Các hoạt động dạy-học:. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trị. A/ KTBC: OÂn taäp. Gọi hs lên bảng trả lời. - Hãy nêu tên 2 giai đoạn lịch sử đầu tiên - Giai đoạn thứ nhất là Buổi đầu dựng trong lịch sử nước ta, mỗi giai đoạn bắt đầu nước và giữ nước, giai đoạn này bắt đầu từ năm nào đến năm nào? từ khoảng 700 năm TCN và kéo dài đến năm 179 TCN; giai đoạn thứ hai là Hơn một nghìn năm đấu tranh giành lại độc lập, bắt đầu từ năm 179 TCN cho đến - Khởi nghĩa Hai Bà Trưng nổ ra vào thời năm 938 .(HSHT) gian nào và có ý nghĩa như thế nào đối với - Nổ ra vào năm 400 TCN, Có ý nghĩa: lịch sử dân tộc? sau hôn hai theá kæ bò PKPB ñoâ hoä, ñaây laø lần đầu tiên nhân dân ta đã giành được - Chiến thắng Bạch Đằng xảy ra vào thời độc lập.(HSCHT) gian nào và có ý nghĩa như thế nào đối với - Năm 938. Chiến thắng Bạch Đằng có ý lịch sử dân tộc? nghĩa kết thúc hoàn toàn thời kì đô hộ của PKPB và mở đầu cho thời kì độc lập - Nhaän xeùt, cho ñieåm. lâu dài của nước ta.(HSHT) B/ Dạy-học bài mới: 1. Giới thiệu bài: Sau khi Ngô Quyền mất, đất nước lại rơi vào cảnh loạn lạc chiến - Lắng nghe. tranh liên miên, nhân dân vô cùng cực khổ. Trong hoàn cảnh đó, cần phải thống nhất đất nước. Vậy ai là người đã làm được điều naøy? Caùc em cuøng tìm hieåu qua baøi hoïc hoâm nay. 2. Vaøo baøi: * Hoạt động 1: Tình hình đất nước sau khi.

(17) Ngoâ Quyeàn maát. - Gọi hs đọc SGK/25. - Sau khi Ngô quyền mất, tình hình nước ta nhö theá naøo? - 1 hs đọc to trước lớp. - Triều đình lục đục tranh nhau ngai vàng . Các thế lực PK địa phương nổi dậy, chia cắt đất nước thành 12 vùng - Y/c bức thiết trong hoàn cảnh này là phải đánh nhau liên miên, ruộng đồng bị tàn thống nhất đất nước về một mối. phá, quân thu lăm le ngoài bờ cõi. * Hoạt động 2: Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 (HSHT). sứ quân. - Laéng nghe. Đinh Bộ Lĩnh đã làm được việc gì? Mời 1 bạn đọc SGK/26 từ "Bấy giờ...Thái Bình" - Em bieát gì veà Ñinh Boä Lónh? - 1 hs đọc to trước lớp.. - Đinh Bộ Lĩnh đã có công gì?. - Sau khi thống nhất đất nước, Đinh Bộ Lĩnh đã làm gì?. - Gọi hs giải thích từ "niên hiệu". - Đinh Bộ Lĩnh sinh ra và lớn lên ở Hoa Lư, Gia Viễn, Ninh Bình. Truyện Cờ lau tập trận nói lên từ nhỏ Đinh Bộ Lĩnh đã tỏ ra có chí lớn.(HSHT) - Lớn lên gặp buổi loạn lạc, Đinh Bộ Lĩnh đã xây dựng lực lượng, đem quân đi dẹp loạn 12 sứ quân. Năm 968, ông đã thống nhất được giang sơn. (HSHT) - Ñinh Boä Lónh leân ngoâi vua, laáy hieäu laø Đinh Tiên Hoàng, đóng đô ở Hoa Lư, đặt tên nước là Đại Cồ Việt, niên hiệu là Thaùi Bình.(HSHT) - Tên hiệu của vua đặt ra khi lên ngôi để tính năm trong thời gian trị vì.(HSCHT). - Chia nhoùm, nhaän phieáu thaûo luaän - Đại diện nhóm trình bày. - Nhóm khác nhận xét, bổ sung.. * Hoạt động 3: Tình hình đất nước sau khi thoáng nhaát: - Phaùt phieáu hoïc taäp. Y/c caùc nhoùm thaûo luận lập bảng so sánh tình hình đất nước trước và sau khi được thống nhất. - Gọi đại diện nhóm lên trình bày kết quả. C. Cuûng coá, daën doø: - 3 hs đọc to trước lớp. - Gọi hs đọc phần ghi nhớ SGK/27. - Về nhà xem lại bài, ghi nhớ công lao của Ñinh Boä Lónh. - Lắng nghe, ghi nhớ. - Baøi sau: Cuoäc khaùng chieán choáng quaân Tống xâm lược lần thứ nhất (năm 981). - Nhaän xeùt tieát hoïc..

(18) Cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược lần thứ nhất (Năm 981) I/ Mục tiêu: - Nắm được những nét chính về cuộc kháng chiến chống Tống Lần thứ nhất ( năm 981 ) do Lê Hoàn chỉ huy : + Lê Hoàn lên ngôi vua là phù hợp với yêu cầu của đất nước và hợp với lòng dân . + Tường thuật ( sử dụng lược đồ ) ngắn gọn cuộc kháng chiến chống Tống lần thứ nhất : Đầu năm 981 quan Tống theo hai đườn thùy bộ tiến vào xâm lược nước ta. Quân ta chặn đánh ở Bạch Đắng ( đường thủy ) và Chi Lăng ( đường bộ ). Cuộc kháng chiến thắng lợi. - Đôi nét về Lê Hoàn : Lê Hoàn là người chỉ huy đội nhà Dinh vời chức Thập Đạo tướng quân . Khi Đinh Tiên Hoàng bị ám hại , quạn Tống sang xam lược , Thái hậu họ Dương và quân sĩ đã suy tôn ông lên ngôi Hoàng đế ( nhà tiền Lê ) . Ông đã chỉ huy cuộc kháng chiến chống Tống thắng lợi .. II/ Đồ dùng dạy-học: - Phiếu học tập. - Lược đồ minh họa (nếu có).. III/ Các hoạt động dạy-học: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. A/ KTBC: Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân Gọi hs lên bảng trả lời: 3 hs lần lượt trả lời. - Hãy kể lại tình hình nước ta sau khi Ngô - Sau khi Ngô Quyền mất triều đình lục Quyền mất? đục tranh nhau ngai vàng. Các thế lực PK địa phương nổi dậy chia cắt đất nước thành 12 vùng đánh nhau liên miên. Dân chúng phải đổ máu vô ích, ruộng đồng bị tàn phá, còn quân thù lăm le ngoài bờ cõi. (HSHT) - Em biết gì về thời thơ ấu của Đinh Bộ - Quê ở Hoa Lư (Gia Viễn, Ninh Bình Lĩnh? ngày nay) là người cương nghị, mưu cao và có chí lớn.(HSCHT) - Đinh Bộ Lĩnh đã có công gì trong buổi - Đinh Bộ Lĩnh đã tập hợp nhân dân dẹp đầu độc lập của đất nước? loạn 12 sứ quân, thống nhất lại đất nước. - Nhận xét, cho điểm. (HSCHT). B. Dạy-học bài mới: 1) Giới thiệu bài: - Cho hs xem tranh Lễ lên ngôi của Lê - Lắng nghe. Hoàn, sau đó giới thiệu: Đây là cảnh lên ngôi của Lê Hoàn, người sáng lập ra triều Tiền Lê. Vì sao nhà Lê lại thay nhà Đinh, Lê Hoàn đã lập được công lao gì đối với lịch sử dân tộc? Bài học hôm nay sẽ giúp các em trả lời câu hỏi đó..

(19) 2) Vào bài: * Hoạt động 1: Tình hình nước ta trước khi quân tống xâm lược - Y/c hs đọc "Năm 979...Tiền Lê". - 1 HS đọc. - Lê Hoàn lên ngôi vua trong hoàn cảnh - Năm 979, Đinh Tiên Hoàng và con nào? trưởng là Đinh Liễn bị ám hại . Con trai thứ là Đinh Toàn lên ngôi vua nhưng còn quá nhỏ, không lo nổi việc nước. Quân Tống lợi dụng thời cơ đó sang xâm lược nước ta. Lúc đó, Lê Hoàn đang là Thập đạo tướng quân là người tài giỏi được mời lên ngôi vua.(HSHT) - Việc Lê Hoàn được tôn làm vua có được - Lê Hoàn lên làm vua được quân sĩ ủng nhân dân củng hộ không? hộ và tung hô "vạn tuế"(HSCHT) - Xưng là Hoàng Đế triều đại của ông gọi - Khi lên ngôi vua Lê Hoàn xưng là gì? là Tiền Lê để phân biệt với nhà Hậu Lê do Triều đại của ông được gọi là gì? Lê Lợi lập ra sau này.(HSCHT) - Lãnh đạo nhân dân kháng chiến chống - Nhiệm vụ đầu tiên của nhà Tiền Lê là quan xâm lược Tống.(HSCHT) gì? Kết luận: Trước tình hình đất nước lâm - Lắng nghe. nguy vì vua Đinh Toàn còn quá nhỏ không gánh vác nổi việc nước. Thế là Thái hậu họ Dương mời Lê Hoàn lên ngôi vua lúc ấy ông là tổng chỉ huy quân đội. Thế là Lê Hoàn lập tức lãnh đạo nhân dân kháng chiến chống quân xâm lược Tống. * Hoạt động 2: Cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược lần thứ nhất. - Gọi 1 hs đọc từ "Nhà Lê ... thắng lợi" - 1 hs đọc to trước lớp. - Các em hãy quan sát lược đồ dựa vào - Hoạt động nhóm 4. thông tin trong SGK hoạt động nhóm 4 để - HS đọc. trả lời các câu hỏi sau: 1) Quân Tống xâm lược nước ta vào năm 1) Năm 981.(HSCHT). nào? 2) Quân Tống tiến công vào nước ta theo 2) Theo 2 con đường, quân thuỷ theo cửa những con đường nào? sông Bạch Đằng, quân bộ tiến vào theo đường Lạng Sơn.(HSCHT) 3) Lê Hoàn chia quân thành mấy cánh và 3) Lê Hoàn chia quân thành 2 cánh, sau đóng quân ở những đâu để đón giặc? đó cho quân chặn đánh giặc ở cửa sông Bạch Đằng và ải Chi Lăng.(HSCHT) 4) Kể lại trận đánh lớn giữa quân ta và 4) Tại cửa sông Bạch Đằng, cũng theo kế quân Tống? của Ngô Quyền. Lê Hoàn cho quân ta đóng cọc ở cửa sông để đánh địch. bản thân ông trực tiếp chỉ huy quân ta ở đây. Nhiều trận đấu ác liệt xảy ra giữa quân ta và địch, kết quả quân thủy của địch rút lui. Trên bộ quân ta chặn đánh giặc quyết liệt.

(20) ở ải Chi Lăng buộc chúng phải lui quân. (HSHT) 5) Quân Tống có thực hiện được ý đồ xâm 5) Quan Tống không thực hiện được ý đồ lược của chúng không? xâm lược của chúng. Quân giặc chết quá nửa, tướng giặc bị giết. Cuộc kháng chiến hoàn toàn thắng lợi.(HSCHT) - Gọi lần lượt nhóm trình bày diễn biến - 4 hs trong nhóm trình bày (mỗi em 1 của cuộc kháng chiến chống quân Tống. câu). - Tổ chức thi kể diễn biến của cuộc kháng - 2 hs thi kể kết hợp với chỉ lược đồ. chiến. - Tuyên dương bạn kể hay. * Hoạt động 3: Ý nghĩa của cuộc kháng chiến - Gọi hs đọc phần cuối bài. - 1 hs đọc to trước lớp. (HSCHT) - Cuộc kháng chiến chống quân Tống - Giữ vững được nền độc lập của nước thắng lợi có ý nghĩa như thế nào đối với nhà và đem lại cho nhân dân ta niềm tự lịch sử dân tộc. hào, lòng tin ở sức mạnh dân tộc. - Gọi hs đọc phần ghi nhớ SGK/29. - 3 hs đọc to trước lớp. (HSHT) C. Củng cố, dặn dò: - Tổ chức cho hs thi điền từ đúng vào chỗ - Chia thành 2 đội, mỗi đội cử 3 bạn thực còn thiếu trong sơ đồ. hiện cuộc thi. - Tuyên dương nhóm thắng cuộc. - Về nhà xem lại bài để kể lại cuộc kháng - Lắng nghe. chiến chống quân Tống xâm lược. - Bài sau: Nhà Lý dời đô ra Thăng Long.. Nhà Lý dời đô ra Thăng Long I/ Mục tiêu: - Nêu được những lí do khiến Lý Công Uẩn dới đô từ Hoa Lư ra Đại La : vùng trung tâm của đất nước , đất rộng lại bằng phẳng , nhân dân không khổ vì ngập lụt . - Vài nét về công lao của Lý CÔng Uẩn : Người sáng lập triều Lý , có công dời đô ra Đại La và đổi tên kinh đô là Thăng Long. II/ Đồ dùng dạy-học: - Bản đồ hành chính Việt Nam. - Phiếu học tập của HS. III/ Các hoạt động dạy-học:. Hoạt động của thầy A/ KTBC: Cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược lần thứ nhất (981) Gọi hs lên bảng trả lời: 1) Dựa vào nội dung hãy trình bày diễn biến chính và kết quả của cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược kết hợp chỉ trên lược đồ?. Hoạt động của trò - 3 hs lần lượt lên bảng trả lời 1) Lê Hoàn chia quân thành 2 cánh, sau đó cho quân chặn đánh giặc ở cửa sông Bạch Đằng và ải Chi Lăng (HSHT) - Tại cửa sông Bạch Đằng, cũng theo kế của Ngô Quyền. Lê Hoàn cho quân ta đóng cọc ở cửa sông để đánh địch. bản thân ông trực tiếp chỉ huy quân ta ở đây..

(21) Nhiều trận đấu ác liệt xảy ra giữa quân ta và địch, kết quả quân thủy của địch rút lui. Trên bộ quân ta chặn đánh giặc quyết liệt ở ải Chi Lăng buộc chúng phải lui quân. Quân giặc chết quá nửa, tướng giặc bị giết. Cuộc kháng chiến hoàn toàn thắng lợi. (HSHT) 2) Giữ vững được nền độc lập của nước 2) Em hãy nêu ý nghĩa của cuộc kháng nhà và đem lại cho nhân dân ta niềm tự chiến chống quân Tống xâm lược? hào, lòng tin ở sức mạnh dân tộc. - Nhận xét, cho điểm. (HSHT). B/ Dạy-học bài mới: 1) Giới thiệu bài: - Y/c hs xem hình 1 SGK/30. - Quan sát hình trong SGK. - Hình chụp tượng của ai? - Lý Thái Tổ. - Đây là ảnh chụp tượng vua Lý Thái Tổ - lắng nghe. (Lý Công Uẩn), ông vua đầu tiên của nhà Lý. Nhà Lý tồn tại từ năm 1009 đến năm 1226. Nhà Lý ra đời trong hoàn cảnh nào? Việc dời từ Hoa Lư ra Đại La, sau đổi thành Thăng Long diễn ra như thế nào? Các em cùng tìm hiểu qua bài học hôm nay. 2) Vào bài: * Hoạt động 1: Nhà Lý - sự nối tiếp nhà Lê. - 1 hs đọc to trước lớp - Gọi hs đọc SGK/30 từ Năm 2005 ...nhà Lý bắt đầu từ đây. - Lê Long Đĩnh lên làm vua. Nhà vua tính - Sau khi vua Đại Hành mất, tình hình đất tình rất bạo ngược nên người dân rất oán nước ta như thế nào? giận. (HSHT) - Năm 1009 trong hoàn cảnh: Lê Long - Nhà Lý ra đời vào năm nào? trong hoàn Đĩnh mất, Lý Công Uẩn là một vị quan cảnh nào? trong triều đình nhà Lê. Ông là người thông minh, văn võ đều tài, đức độ cảm hóa được lòng người nên được các quan trong triều tôn lên làm vua. (HSHT) - Lắng nghe. Kết luận: Năm 1009, nhà Lê suy tàn, nhà Lý nối tiếp nhà Lê xây dựng đất nước ta. * Hoạt động 2: Nhà Lý dời đô ra Đại La, đặt tên kinh thành là Thăng Long - Treo bản đồ hành chính VN, gọi hs lên - 1 hs lên bảng xác định.(HSHT). xác định vị trí của kinh đô Hoa Lư và Đại La (Thăng Long). - 1 hs đọc to trước lớp. - Gọi hs đọc SGK/30 từ "Mùa xuân... màu mỡ này" - Vì Đại La là vùng đất trung tâm của đất - Vì sao Lý Thái Tổ chọn vùng đất Đại La nước, đất rộng lại bằng phẳng, dân cư làm kinh đô? không khổ vì ngập lụt, muôn vật phong.

(22) phú tốt tươi. (HSCHT) - Lý Thái Tổ suy nghĩ để cho con cháu đời - Lý Thái Tổ suy nghĩ như thế nào mà sau xây dựng cuộc sống ấm no thì phải quyết định dời đô về thành Đại La? dời đô từ miền núi chật hẹp Hoa Lư về vùng Đại La, một vùng đồng bằng rộng lớn, màu mỡ (HSHT). - Lắng nghe. Kết luận: Mùa thu năm 1010, vua Lý Thái Tổ quyết định dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long. Theo truyền thuyết, khi thuyền vua tạm dỗ dưới thành Đại La có rồng vàng hiện lên ở chỗ thuyền ngự, vì thế vua đổi tên Đại La là Thăng Long, có nghĩa là rồng bay lên. Sau đó, năm 1054 vua Lý Thánh Tông đổi tên nước ta là Đại Việt * Hoạt động 3: Kinh thành Thăng Long dưới thời Lý - 1 hs đọc to trước lớp. - Gọi hs đọc từ "Tại kinh thành...đất Việt". - Tại kinh thành Thăng Long nhà Lý đã - Các em hãy quan sát các hình 2 SGK cho xây dựng nhiều lâu đài, cung điện, TLCH: Thăng Long dưới thời Nhà Lý đã đền chùa. Nhân dân tụ họp làm ăn ngày được xây dựng như thế nào? càng đông, tạo nên nhiều phố, nhiều phường nhộn nhịp vui tươi (HSHT). - Lắng nghe. Kết luận: Thăng Long ngày nay với hình ảnh "Rồng bay lên" ngày càng đẹp đẽ và trở thành niềm tự hào của người dân đất Việt. C/ Củng cố, dặn dò: - 3 hs đọc to trước lớp. - Gọi hs đọc ghi nhớ SGK/31 - Đông Đô, Đông Quan, Đông Kinh, Hà - Em biết Thăng Long còn có những tên Nội (HSCHT). gọi nào khác nữa? - Về nhà xem lại bài - Bài sau: Chùa thời Lý. - Nhận xét tiết học.. Chùa thời lý. I/ Muïc tieâu: - Biết được những biểu hiện về sự phát triển củ đạo phật thời Lý ; + Nhiều vua thời Lý theo đạo phật + Thời Lý , chùa được xây dựng ở nhiều nơi . + Nhiều nhà sư được giữ cương vị quan trong trong triều đình . HS khá , giỏi : Mô tả được chùa mà HS biết. II/ Đồ dùng dạy-học: - Ảnh chụp phóng to chùa Một Cột, chùa Keo, tượng phật A-di-đà..

(23) - Phieáu hoïc taäp cuûa hs III/ Các hoạt động dạy-học:. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trị. A/ KTBC: Nhà Lý dời đô ra Thăng - 2 hs lần lượt lên bảng trả lời: Long. - Gọi hs lên bảng trả lời: 1) Vì sao Lý Thái Tổ chọn vùng đất 1) Vì Lý Thái Tổ thấy đây là vùng đất ở trung tâm đất nước, đất rộng lại Đại La làm kinh đô? baèng phaúng, daân cö khoâng khoå vì ngaäp luït, muoân vaät phong phuù toát tuôi vaø ông nghĩ muốn cho con cháu đời sau xây dựng được cuộc sống ấm no thì phải đô từ Hoa Lư về Đại La. (HT) - Nhaän xeùt, cho ñieåm. II/ Dạy-học bài mới: 1) Giới thiệu bài: Gọi hs nêu tên một soá chuøa maø em bieát. - Trên đất nước ta, hầu như làng nào - HS nêu theo một số chùa. cũng có chùa, chùa là nơi thờ phật. Vậy tại sao đạo Phật và chùa chiền ở - Lắng nghe. nước ta lại phát triển như vậy? Các em cuøng tìm hieåu qua baøi hoïc hoâm nay. 2) Vaøo baøi: * Hoạt động 1: Đạo phật khuyên làm ñieàu thieän, traùnh ñieàu aùc - 1 hs đọc to trước lớp. - Gọi hs đọc từ "Đạo phật...thịnh đạt" - Đạo Phật dạy chúng ta điều gì? Vì - Lắng nghe, chia nhóm thảo luận. sao dân ta tiếp thu đạo phật? Các em hãy thảo luận nhóm đôi để trả lời câu hoûi treân. - Đại diện nhóm trả lời: - Gọi đại diện nhóm trả lời: + Khuyên người ta phải biết yêu + Đạo phật dạy chúng ta điều gì? thương đồng loại, phải biết nhường nhịn nhau, giúp đỡ người gặp khó khăn , không được đối xử tàn ác với loài vật,... (CHT) + Vì sao nhân dân ta nhiều người theo + Vì giáo lý của đạo Phật phù hợp với loái soáng vaø caùch nghó cuûa nhaân daân ta đạo Phật? nên sớm được nhân.(HT) Kết luận: Đạo Phật có nguồn gốc từ - Lắng nghe. Ấn Độ, đạo Phật du nhập vào nước ta.

(24) từ thời PK phương Bắc đô hộ. Vì giáo lý của đạo Phật có nhiều điểm phù hợp với cách nghĩ, lối sống của nhân dân ta nên sớm được nhân dân tiếp nhaän * Hoạt động 2: Sự phát triển của đạo Phật dưới thời Lý - Đến thời Lý đạo Phật rất thịnh đạt, nhiều chùa mọc lên. Các em hãy đọc trong SGK để TLCH: Những sự việc nào cho ta thấy dưới thời Lý đạo phật rất thịnh đạt?. + Đạo phật được truyền bá rộng rãi trong nước, nhân dân theo đạo phật rất đông, nhiều vua thời này cũng theo đạo phật. Nhiều nhà sư được giữ cöông vò quan troïng trong trieàu ñình. (HT) + Chuøa moïc leân khaép nôi, naêm 1031, trieàu ñình boû tieàn xaây 950 ngoâi chuøa, nhân dân cũng rất nhiệt tình đóng góp Kết luận: Dưới thời Lý, đạo phật rất tiền để xây chùa.(CHT) phát triển và được xem là Quốc giáo - Lắng nghe. hay nói cách khác đạo Phật là tôn giáo cuûa quoác gia * Hoạt động 3: Chùa trong đời sống sinh hoạt của nhân dân. - Coâ coù BT sau: (treo baûng phuï) - Gọi hs đọc y/c. - Gọi hs lên điền dấu x vào ý đúng - 1 hs đọc y/c: Điền dấu x vào ô sau những ý đúng: nhaát. - Chuøa laø nôi tu haønh cuûa caùc nhaø sö. - Chùa là nơi tổ chức tế lễ của đạo phaät. - Chuøa laø trung taâm vaên hoùa cuûa laøng xaõ. - Gọi hs đọc lại các ý đúng. - Chùa là nơi tổ chức văn nghệ. Kết luận: Chùa gắn mật thiết với sinh (CHT) hoạt của nhân dân. Đó là nơi tu hành - Lắng nghe. của các nhà sư, là nơi tổ chức tế lễ đặc bieät chuøa coøn laø trung taâm vaên hoùa cuûa laøng xaõ. * Hoạt động 4: Tìm hiểu một số ngôi chùa thời Lý. - Treo tranh 2 chuøa Moät Coät vaø Chuøa - Quan saùt. Keo và tượng phật A-di-đà lên bảng - Các em đã từng đi tham quan có thể.

(25) kể cho các bạn nghe về 1 ngôi chùa - 1 hs đọc y/c: maø mình thích thaáy. Caùc em keå theo + Teân ngoâi chuøa. nội dung sau: (treo bảng) - Gọi hs đọc + Chùa nằm ở đâu. + Mô tả vẻ đẹp của chùa. - Nhaän xeùt - Hs lần lượt tả ngôi chùa mà mình - Các em hãy hoạt động nhóm 4, quan thấy. saùt tranh vaø laøm vieäc theo y/c sau: - Chia nhoùm 6 thaûo luaän theo y/c. - Đại diện nhóm trình bày: + Nhoùm 1,2: Mieâu taû chuøa Moät Coät + Chùa Một Cột được xây dựng trên một cột đá lớn, dựng giữa hồ, tượng trưng cho bông sen nở trên mặt nước. + Nhoùm 3,4: Moâ taû chuøa Keo (HT) + Chùa Keo được xây 2 tầng, xung + Nhóm 5,6: Tả tượng phật A-di-đà. quanh coù 2 thaùp nhoû. (HT) + Tượng cao khoảng 3 m bằng 1 toà sen, baø ñang ngoài thieàn, veû maët baø - Gọi đại diện nhóm trình bày phúc hậu, ở dưới bậc đá có những con - Nhaän xeùt, keát luaän: rồng uốn lượn và có những cánh sen nhỏ ở phía dưới. C/ Cuûng coá, daën doø: - Baøi hoïc hoâm nay giuùp caùc em hieåu (HT) - Đến thời Lý đạo Phật rất phát triển. được điều gì? - Khi đi du lịch đến thăm các chùa, Chùa là nơi tu hành của các nhà sư, là các em nhớ quan sát kĩ đề về nhà kể nơi sinh hoạt văn hóa của cộng đồng cho coâ vaø caùc baïn nghe. và là công trình kiến trúc đẹp. (HT) - Baøi sau: Cuoäc khaùng chieán choáng - Lắng nghe, ghi nhớ. quân Tống xâm lược lần thứ hai. - Nhaän xeùt tieát hoïc.. Cuộc kháng chiến chông quân Tống xâm lược lần thứ hai I/ Muïc tieâu:. (1075-1077). - Biết những nét chính về trận chiến tại phòng tuyến sông NHư Nguyet65 ( Có thể sử dụng lược đồ trận chiến tại phòng tuyến sông Như Nguyệt và bài thơ tương truyền của Lý Thường Kiệt ) ; + Lý Thường Kiệt chủ động cho xây dựng phòng tuyến trên bờ sông Như Nguyệt . + Quân địch do Quách Quỳ chỉ huy từ Bắc tổ chức tiến công . + Lý Thướng Kiệt chỉ huy quan ta bất ngờ đánh thẳng vào doanh trai của giặc . + Quân địch không chống cự nổi , tìm đường thao chạy . - Vài nét về công lao của Lý Thường Kiệt : người chỉ huy cuộc kháng chiến chống quan Tống lần thứ hai thắng lợi ..

(26) HS HT : + Nắm được nội dung cuộc chiến đấu của quân Đại Việt trên đất Tống + Biết nguyên nhân dẫn đến thắng lợi của cuộc kháng chiến : trí thông minh lòng dũng cảm của nhân dân ta , sự tài giỏi của Lý Thường Kiệt . II/ Đồ dùng học tập: - Phieáu hoïc taäp. - Lược đồ cuộc kháng chiến chống quân Tống lần thứ hai. III/ Các hoạt động dạy-học: Hoạt động của thầy A/ KTBC: Chùa thời Lý - Gọi hs lên bảng trả lời: 1) Vì sao dưới thời Lý nhiều chùa được xây dựng?. 2) Vì sao nhân dân ta nhiều người theo đạo phật?. Hoạt động của trị - 2 hs lần lượt lên bảng trả lời 1) Vì dưới thời lý mọi người theo đạo phật rất nhiều, cho nên triều đình đã bỏ tiền ra xây dựng chùa, nhân dân cũng góp tiền của xây dựng chùa. (HSHT) 2) Vì giáo lý của đạo phật phù hợp với lối soáng vaø caùch nghó cuûa nhaân daân ta. Khuyên con người ta phải biết yêu thương đồng loại, phải biết nhường nhịn nhau,... Vì thế nhân dân ta nhiều người theo đạo phaät. (HSCHT). - Nhaän xeùt, cho ñieåm. B/ Dạy-học bài mới: 1) Giới thiệu bài: Sau lần thất bại đầu - Lắng nghe. tiên của cuộc tiến công xâm lược nước ta lần thứ nhất năm 981, nhà Tống luôn ấp ủ âm mưu xâm lược nước ta một lần nữa. Năm 1072, vua Lý Thánh Tông từ trần, vua Lý Nhân Tông lên ngôi khi mới 7 tuổi. Nhà Tống coi đó là một cơ hội tốt , liền chuẩn bị xâm lược nước ta. Trong hoàn cảnh khó khăn ấy, ai sẽ là người lãnh đạo nhân dân ta kháng chiến? Cuộc khaùng chieán dieãn ra nhö theá naøo? Caùc em cuøng tìm hieåu qua baøi hoïc hoâm nay. 2) Vaøo baøi: * Hoạt động 1: Lý Thường Kiệt chủ động tấn công quân xâm lược Tống - Gọi hs đọc SGK/34 đoạn: "Cuối năm - 1 hs đọc to trước lớp. 1072...roài ruùt veà". - Khi biết quân Tống đang xúc tiến việc - Ông chủ trương "ngồi yên đợi giặc không.

(27) chuẩn bị xâm lược nước ta lần thứ hai, Lý Thường Kiệt có chủ trương gì? - Ông đã thực hiện chủ trương đó như thế naøo?. bằng đem quân đánh trước để chặn mũi nhoïn cuûa giaëc". (HSHT) - Cuối năm 1075, Lý Thường Kiệt chai quân thành 2 cánh, bất ngờ đánh vào nơi tập trung quân lương của nhà Tống ở Ung Chaâu, Khaâm Chaâu, Lieâm Chaâu, roài ruùt veà nước. (HSHT) - Việc Lý Thường Kiệt cho quân sang đất - Thảo luận nhóm đôi. Toáng coù hai yù kieán khaùc nhau: - Ý kiến thứ hai đúng, bởi vì : Trước đó, + Để xâm lược nước Tống. lợi dụng việc vua Lý mới lên ngôi còn quá + Để phá âm mưu xâm lược nước ta nhỏ, quân Tống đã chuẩn bị xâm lược; Lý cuûa nhaø Toáng. Thường Kiệt cho quân đánh sang đất Các em hãy thảo luận nhóm đôi để tìm Tống, triệt phá nơi tập trung quân Lương ý kiến đúng. Vì sao? của giặc rồi kéo về nước. (HSHT) - Gọi đại diện nhóm trả lời Kết luận: Lý Thường Kiệt chủ động tấn - Lắng nghe. công nước Tống không phải là để xâm lược nước Tống mà để phá âm mưu xâm lược nước ta của nhà Tống . * Hoạt động 2: Trận chiến trên sông như nguyeät. - Treo lược đồ diễn biến của cuộc kháng - Quan sát, lắng nghe theo dõi. chieán vaø trình baøy toùm taét dieãn bieán cuoäc khaùng chieán. - Hỏi một số câu hỏi để các em nhớ lại dieãn bieán cuûa cuoäc khaùng chieán + Lý Thường Kiệt đã làm gì để chuẩn bị + Ông xây dựng phòng tuyến sông Như chiến đấu với giặc? Nguyeät (ngaøy nay laø soâng Caàu). (HSCHT) + Quân Tống kéo quân sang xâm lược + Vào cuối năm 1076.(HSCHT) nước ta vào thời gian nào? + Lực lượng của quân Tống khi sang xâm + Chúng kéo 10 vạn bộ binh, 1 vạn ngựa, lược nước ta như thế nào? Do ai chỉ huy? 20 vạn dân phu, dưới sự chỉ huy của Quách Quỳ ồ ạt tiến vào nước ta. (HSHT) + Trận quyết chiến giữa ta và giặc diễn ra + Trận quyết chiến diễn ra trên phòng ở đâu? Nêu vị trí quân giặc và quân ta tuyến sông Như Nguyệt. Quân giặc ở phía trong traän naøy? Bắc của sông, quân ta ở phía Nam. (HSHT) + Kể lại trận quyết chiến trên phòng + Khi đã đến bờ Bắc sông Như Nguyệt, tuyeán soâng Nhö Nguyeät? Quách quỳ nóng lòng chờ quân thuỷ tiến vào phối hợp vượt sông nhưng quân Thủy của chúng đã bị quân ta chặn đứng ngoài.

(28) - 2 em ngoài cuøng baøn haõy keå cho nhau nghe dieãn bieán cuûa cuoäc khaùng chieán vaø trao đổi để tìm hiểu nguyên nhân nào dẫn đến thắng lợi của cuộc kháng chiến. - Gọi lần lượt các nhóm kể lại diễn biến cuûa cuoäc khaùng chieán . -CNø nêu nguyên nhân thắng lợi. Keát luaän: Cuoäc khaùng chieán choáng quaân Tống xâm lược lần thứ hai của quân dân ta đã hoàn toàn thắng lợi. Có được thắng lợi ấy là vì dân ta có lòng nồng nàn yêu nước, tinh thần dũng cảm, ý chí quyết tâm đánh giặc, bên cạnh đó lại có sự lãnh đạo tài giỏi của Lý Thường Kiệt. * Hoạt động 3: Kết quả của cuộc kháng chieán. - Gọi hs đọc SGK/36 đoạn "Sau hơn...giữ vững" - Haõy trình baøy keát quaû cuûa cuoäc khaùng chiến chống quân Tống xâm lược lần thứ hai? Kết luận: Dưới sự lãnh đạo tài tình của Lý Thường Kiệt , với sự tấn công ồ ạt của quân và dân ta đã làm cho quân giặc thất bại thảm hại, số quân chết gần quá nửa, quách Quỳ đã hạ lệnh cho quân rút về nước. C/ Cuûng coá, daën doø: - Gọi hs đọc bài thơ trong SGK. - Bài thơ chính là tiếng của núi sông nước Việt vang lên cỗ vũ tinh thần đấu tranh của người Việt trước kẻ thù để nhấn chìm quân cướp nước giữ vẹn bờ cõi nước. bờ biển. Quách Quỳ cho quân đóng bè tổ chức tiến công ta. Hai bên giao chiến ác liệt, phòng tuyến sông Như Nguyệt tưởng như sắp vỡ. Lý Thường Kiệt tự mình thúc quân xông tới tiêu diệt kẻ thù. Quân giặc bị quân ta phản công bất ngờ không kịp chống đỡ vội tìm đường tháo chạy. Trận Như Nguyệt ta đại thắng. (HSHT) - Hoạt động nhóm đôi. - 2 em trong nhoùm noái tieáp nhau keå vaø neâu nguyên nhân thắng lợi: + Do quaân ta raát duõng caûm. (HSCHT) + Do Lý Thường Kiệt là một tướng tài chỉ huy giỏi. Ông đã chủ động tấn công sang đất Tống; lập phòng tuyến sông Như Nguyeät. (HSHT) - Laéng nghe.. - 1 hs đọc to trước lớp. - Quân Tống chết quá nửa và phải rút về nước, nền độc lập của nước Đại Việt được giữ vững. (HSHT) - Laéng nghe.. - 1 hs đọc diễn cảm bài thơ. - Laéng nghe..

(29) Nam. - Về nhà kể lại diễn biến của cuộc khởi - Lắng nghe, thực hiện. nghĩa, trả lời 2 câu hỏi cuối bài. - Baøi sau: Nhaø Traàn thaønh laäp. - Nhaän xeùt tieát hoïc.. Nhaø Traàn thaønh laäp. I/ Muïc tieâu: - Biết rằng sau nhà Lý là nhà Trần , kinh đô vẫn là Thăng Long , tên nước vẫn là Đại vieät : + Đến cuối thế kỉ XII nhà Lý ngày càng say yếu , đầu năm 1226 , Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho chống là Trần Cảnh , nhà Trần được thành lập . + Nhà Trần đặt tên kinh đô là Thăng Long , tên nước là Đại Việt . HS HT : Biết những việc làm của nhà Trần nhằm củng cố xây dựng đất nước : chú trọng xây lực lượng quân đội , chăm lo bảo vệ đê điều , khuyến khích nông dân sản xuaát . II/ Đồ dùng dạy-học: phiếu học tập của hs, sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần (bỏ troáng) III/ Các hoạt động dạy-học:. Hoạt động của thầy A/ KTBC: Cuoäc khaùng chieán choáng quaân xâm lược Tống lần thứ hai Gọi hs lên bảng trả lời 1) Lý Thường Kiệt cho quân đánh sang đất nhà Tống để làm gì? 2) Neâu keát quaû cuûa cuoäc khaùng chieán chống quân tống lần thứ hai? - Nhaän xeùt, cho ñieåm B/ Dạy-học bài mới: 1) Giới thiệu bài: Nhà Lý thành lập vào năm 1009, sau hơn 200 năm tồn tại đã có công lao to lớn trong việc xây dựng và bảo vệ đất nước ta. tuy nhiên, cuối thời Lý, vua quan ăn chơi sa đoạ, nhân dân đói khổ, giặc ngoại xâm lăm le xâm chiếm nước ta. trước tình hình đó, nhà Trần lên thay nhà Lyù. Baøi hoïc hoâm nay giuùp caùc em hieåu hôn về sự thành lập của nhà Trần. 2) Vaøo baøi: * Hoạt động 1: Hoàn cảnh ra đời của nhà Traàn. Hoạt động của trị - 2 hs lần lượt lên bảng trả lời 1) Để phá tan âm mưu xâm lược nước ta cuûa nhaø Toáng. (HSCHT) 2) Quân Tống chết quá nửa và phải rút về nước, nền độc lập của nước Đại Việt được giữ vững. (HSHT) - Laéng nghe..

(30) - Gọi HS đọc SGK đoạn "Đến cuối TK XII...nhà Trần được thành lập - Hoàn cảnh nước ta cuối thế kỉ XII như thế naøo?. - 1 hs đọc to trước lớp. (HSCHT) - Nhaø Lyù suy yeáu, noäi boä trieàu ñình luïc đục, đời sống nhân dân khổ cực. Giặc ngoại xâm lăm le xâm lược nước ta. Vua Lý phải dựa vào thế lực của nhà Trần để giữ ngai vàng. (HSCHT) - Trong hoàn cảnh đó, nhà Trần đã thay thế - Vua Lý Huệ Tông không có con trai nên nhaø Lyù nhö theá naøo? nhường ngôi cho con gái là Lý Chiêu Hoàng. Trần Thủ Độ tìm cách cho Lý Chiêu Hoàng lấy Trần Cảnh, rồi nhường ngôi cho chồng. Nhà Trần được thành lập. (HSHT) Keát luaän: Khi nhaø Lyù suy yeáu, tình hình - Laéng nghe. đất nước ta khó khăn, nhà Lý không còn gánh vác được việc nước nên sự thay thế nhaø Lyù baèng nhaø Traàn laø moät ñieàu taát yeáu. * Hoạt động 2: Nhà Trần xây dựng đất nước. - Treo bảng phụ vẽ sơ đồ bộ máy nhà Trần - Đọc thông tin trong SGK. (còn trống) Y/c hs đọc trong SGK để tìm - Lần lượt hs lên bảng điền. thông tin điền vào ô trống cho thích hợp. - Goïi hs leân baûng ñieàn.. Vua Loä. Phuû Chaâu, huyeän Xaõ - Em có nhận xét gì về quan hệ giữa vua - Dưới thời nhà Trần, quan hệ giữa vua và daân chöa quaù caùch xa. Vua Traàn cho ñaët với quan, vua với dân dưới thời nhà Trần? chuông lớn ở thềm cung điện để nhân dân đến thỉnh khi có việc cầu xin hoặc oan ức. Trong caùc buoåi yeán tieäc, coù luùc vua vaø caùc quan naém tay nhau ca haùt vui veû. (HSHT) - Gọi hs đọc SGK , treo bảng phụ viết sẵn - Đọc SGK. noäi dung baøi taäp. - Đọc nội dung BT. - Y/c hs đọc nội dung BT. - Các em hãy thảo luận nhóm đôi và đánh - Thảo luận nhóm đôi..

(31) dấu x vào trước ý trả lời đúng nhất. 1) Nhà Trần làm gì để xây dựng quân đội? Tuyển tất cả trai tráng từ 16 đến 30 tuổi vào quân đội. Tất cả các trai tráng khỏe mạnh đều được tuyển vào quân đội sống tập trung trong doanh trại để tập luyện hàng ngày. Trai tráng khỏe mạnh được tuyển vào quân đội, thời bình thì ở làng sản xuất, lúc có chiến tranh thì tham gia chiến đấu. (K,G) - Gọi hs lên đánh dấu vào ô đúng. Y/c cả lớp nhận xét. - Gọi hs đọc lại các ý đúng - Những việc làm trên của các vua nhà Trần nhằm để làm gì? Kết luận: Nhà Trần rất quan tâm đến nông nghiệp , xây dựng quân đội để phòng thủ đất nước. C/ Cuûng coá, daën doø: - Gọi hs đọc ghi nhớ SGK/38 - Veà nhaø xem laïi baøi - Baøi sau: Nhaø Traàn vaø vieäc ñaép ñeâ Nhaän xeùt tieát hoïc. 2) Nhà Trần làm gì để phát triển nông nghieäp. Đặt thêm chức quan Hà đê sứ để trông coi ñeâ ñieàu. Đặt thêm chức quan Khuyến nông sứ để khuyến khích nông dân sản xuất. Đặt thêm chức quan Đồn điền sứ để tuyển mộ người đi khẩn hoang. Taát caû caùc yù treân. (HSHT) - Lần lượt hs lên đánh dấu vào ô đúng. - 2 hs đọc lại. - Nhằm để củng cố, xây dựng đất nước. - Laéng nghe.. - 3 hs đọc ghi nhớ. - Laéng nghe.. Nhaø Traàn vaø vieäc ñaép ñeâ I/ Muïc tieâu: - Nêu được một vài sự kiện về sự quan tâm nhà Trần tới sản xuất nông nghiệp: - Nhà Trần quan tâm đến việc đắp đê phòng lụt: lập Hà đê sứ; năm 1248 nhân dân cả nước được lện mở rộng việc đắp đê đầu nguồn các con sông lớn cho các cửa biển; khi có lũ lụt, tất cả mọi người phải tham gia đắp đê; các vua Trần cũng có khi tự mình trông coi việc đắp đê. II/ Đồ dùng dạy học: - Tranh aûnh ñaép ñeâ cuûa nhaø Traàn (nếu có). III/ Các hoạt động dạy-học: Hoạt động của thầy Hoạt động của trị A/ KTBC: Nhaø Traàn thaønh laäp. - 2 hs lần lượt lên bảng trả lời Gọi hs lên bảng trả lời: 1) Nhà Trần ra đời trong hoàn cảnh 1) Đầu năm 1226, Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh, nhà Trần naøo? được thành lập. (CHT).

(32) 2) Nhà Trần chú ý xây dựng lực lượng 2) Nhà Trần đã có những việc làm gì để quân đội và phát triển nông nghiệp, đặt củng cố, xây dựng đất nước? thêm chức quan Hà đê sứ để khuyến khích nông dận sản xuất, đặt thêm chức quan khuyến nông sứ để khuyến khích nông dân sản xuất. Đặt thêm chức quan đồn điền sứ để tuyển mộ người khân Nhaän xeùt, cho ñieåm hoang. (HT) B/ Dạy-học bài mới: 1) Giới thiệu bài: - Y/c hs quan saùt tranh SGK/39 vaø hoûi: - Vẽ cảnh mọi người đang đắp đê. Tranh veõ caûnh gì? - Đây là tranh vẽ cảnh đắp đê dưới thời Trần. Mọi người đang làm việc rất hăng - Lắng nghe. say. Tại sao mọi người lại tích cực đắp đê như vậy? Đê điều mang lại lợi ích gì cho nhaân daân? Caùc em seõ cuøng tìm hieåu qua baøi hoïc hoâm nay. 2) Vaøo baøi: * Hoạt động 1: Tìm hiểu về sông ngòi - Y/c hs đọc SGK/39 - 1 hs đọc SGK. - Nghề chính của nhân dân ta dưới thời - Là nghề trồng lúa nước. (CHT) Traàn laø gì? - Hệ thống sông ngòi ở nước ta chằng - Sông ngòi ở nước ta như thế nào? chòt, coù nhieàu soâng nhö soâng Hoàng, soâng Đà, sông Đuống, sông Cầu,... (HT) - Soâng ngoøi chaèng chòt laø nguoàn cung - Sông ngòi tạo ra những thuận lợi và cấp nước cho việc cấy trồng nhưng cũng khó khăn gì cho sản xuất nông nghiệp thường xuyên tạo ra lũ lụt làm ảnh và đời sống nhân dân? hưởng đến mùa màng sản xuất và cuộc soáng cuûa nhaân daân (HT) - Em có được chứng kiến hoặc biết câu - Một vài hs kể trước lớp. chuyeän naøo veà caûnh luït loäi khoâng? Haõy kể tóm tắt về cảnh lụt lội đó - Laéng nghe. Kết luận: Sông ngòi cung cấp nước cho noâng nghieäp phaùt trieån, song cuõng coù khi gây lụt lội làm ảnh hưởng tới sản xuaát * Hoạt động 2: Nhà Trần tổ chức việc - 1 hs đọc to trước lớp. ñaép ñeâ - Gọi hs đọc SGK từ "Nhà Trần ...phát trieån " + Đặt chức quan Hà đê sứ trông coi việc - Em haõy tìm caùc sö kieän trong baøi noùi ñaép ñeâ. (HT).

(33) lên sự quan tâm đến đê điều của nhà + Đặt ra lệ mọi người đều phải tham gia Traàn? ñaép ñeâ. (CHT) + Hàng năm, con trai từ 18 tuổi trở lên phaûi daønh moät soá ngaøy tham gia vieäc ñaép đê. (CHT). + Có lúc vua Trần cũng tự mình trông nom vieäc ñaép ñeâ. (CHT) - Laéng nghe. Kết luận: Dưới thời Trần, công việc đắp đê chống lũ lụt rất được coi trọng * Hoạt động 3: Kết quả công cuộc đắp - Hệ thồng đê điều được hình thành dọc theo những con sông chính. (CHT) ñeâ cuûa nhaø Traàn - Nhà Trần đã thu được kết quả như thế - Góp phần làm cho nông nghiệp phát naøo trong coâng cuoäc ñaép ñeâ? triển, đời sống nhân dân thêm ấm no, - Hệ thống đê điều đã giúp gì cho sản thiên ta lụt lội giảm rất nhiều. (HT) xuất và đời sống nhân dân ta? - Thaûo luaän nhoùm ñoâi vaø caùc nhoùm laàn * Hoạt động 4: Liên hệ thực tế lượt trả lời - Các em hãy thảo luận nhóm đôi và . Trồng rừng , chống phá rừng. nói cho nhau nghe ở địa phương em, . Xây dựng các trạm bơm nước. nhân dân đã làm gì để chống lũ lụt? . Cuûng coá ñeâ ñieàu (HT). Kết luận: Để chống lũ lụt, nhân dân ta - Lắng nghe. đã tích cực trồng rừng, chống phá rừng, cuûng coá ñeâ ñieàu vaø cuøng nhau baûo veä các môi trường tự nhiên. - Nhiều HS đọc. - Gọi hs đọc ghi nhớ SGK/ 40. - Lắng nghe. C/ Cuûng coá, daën doø: - Về nhà xem lại bài, học thuộc ghi nhớ - Baøi sau: Cuoäc khaùng chieán choáng quân xâm lược Mông-Nguyên Nhaän xeùt tieát hoïc. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông-Nguyên I/ Muïc tieâu: - Nêu được một số sự kiện tiêu biểu về ba lần chiến thắng quan xâm lược Mông – Nguyeân , theå hieän . + Quyết tâm chống giặc của quan dân nhà Trần : tập trung vào các sự kiện như Hội nghị Diên Hồng , Hịch tướng sĩ , việc chiến sĩ thích vao tay hai chữ “ Sát thát “ vá chuyên Trần Quốc Toản bóp nát quả cam . + Tài thao lược của các tướng sĩ mà tiêu biểu là Trần Hưng Đạo ( thể hiện ở việc khi giặc mạnh , quan ta chủ động rút khỏi kinh thành , khi chúng suy yếu thì quan.

(34) ta tiến công quyết liệt và giành được thắng lợi ; hoặc quan ta dúng kế cắm cọc gỗ tieâu dieät ñòch treân soâng Baïch Ñaèng ). II/ Đồ dùng dạy-học: - Tranh SGk phoùng to, baûng phuï ghi caùc caâu coøn choã (...). III/ Các hoạt động dạy-học: Hoạt động của thầy A/ KTBC: Nhaø Traàn vaø vieäc ñaép ñeâ Gọi hs lên bảng trả lời 1) Tìm những sự kiện nói lên sự quan tâm đến đê điều của nhà Trần?. Hoạt động của trị. - 2 hs lên bảng trả lời: 1) Lập Hà đê sứ để trông coi việc đắp đê vaø baûo veä ñeâ. Caùc vua nhaø Traàn cuõng coù khi tự mình trông nom việc đắp đê. (HT) 2) Công cuộc đắp đê đã đem lại kết quả gì? 2) Nông nghiệp phát triển, đời sống nhân - Nhaän xeùt, cho ñieåm. daân aám no. (CHT) B/ Dạy-học bài mới: 1) Giới thiệu bài: - Cho hs xem tranh và hỏi: Tranh vẽ cảnh - HS trả lời. gì? - Tranh veõ caûnh hoäi nghò Dieân Hoàng, Hoäi - Laéng nghe. nghị này được vua Trần Thánh Tôn tổ chức để xin ý kiến của các bô lão khi giặc Mông-Nguyên sang xâm lược nước ta. Bài hoïc hoâm nay seõ giuùp caùc em bieát theâm veà hội nghị lịch sử này và đặc biệt biết thêm về cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Moâng-Nguyeân cuûa nhaân daân ta 2) Vaøo baøi: * Hoạt động 1: Ý chí quyết tâm đánh giặc cuûa vua toâi nhaø Traàn - 1 hs đọc. - Gọi hs đọc SGK từ "Lúc đó...Sát Thát" - Các em hãy thảo luận nhóm đôi để tìm từ - Thảo luận nhóm đôi. điền vào chỗ (...) cho đúng câu nói, câu viết của 1 số nhân vật thời nhà Trần + Trần Thủ Độ khảng khái trả lời: "Đầu - Treo baûng phuï, goïi hs leân ñieàn thần chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng lo". (CHT) + Điện Diên Hồng vang lên tiếng đồng - Dựa vào SGK và kết quả làm việc trên, thanh của các bô lão : "đánh!" bạn nào hãy trình bày tinh thần quyết tâm + Trong bài Hịch tướng sĩ có câu: "Dẫu đánh giặc của quân dân nhà Trần. cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng cam loøng" (CHT).

(35) Kết luận: Cả 3 lần xâm lược nước ta, quân Mông-Nguyên đều phải đối đầu với ý chí đoàn kết, quyết tâm đánh giặc của vua tôi nhaø Traàn * Hoạt động 2: Kế sách đánh giặc của vua toâi nhaø Traàn vaø keát quaû cuûa cuoäc khaùng chieán - Các em hãy đọc SGK, thảo luận nhóm 6 để trả lời các câu hỏi sau: 1) Nhà Trần đối phó với giặc như thế nào khi chuùng maïnh vaø khi chuùng yeáu?. + Các chiến sĩ tự thích vào cánh tay mình hai chữ "Sát Thát" (HT) - 1,2 hs trả lời (nội dung kết quả thảo luận treân). - Laéng nghe.. - Chia nhóm 6, đọc SGK thảo luận trả lời. 1) Khi giaëc maïnh, vua toâi nhaø Traàn chuû động rút lui để bảo toàn lực lượng. Khi giaëc yeáu, vua toâi nhaø Traàn taán coâng quyeát lieät buoäc chuùng phaûi ruùt lui. (HT) 2) Neâu keát quaû cuûa cuoäc khaùng chieán? 2) Cả 3 lần xâm lược nước ta chúng đều thất bại, không dám xâm lược nước ta nữa. (CHT) 3) Nước ta sạch bóng quân thù, độc lập 3) Cuộc kháng chiến thắng lợi có ý nghĩa được giữ vững. (HT) gì? - Lần lượt các nhóm trình bày (mỗi nhóm - Goïi caùc nhoùm trình baøy. 1 caâu). - Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung. Keát luaän: Khi giaëc Moâng-Nguyeân sang - Laéng nghe. xâm lược nước ta vua tôi nhà Trần đã dùng kế rút lui để làm cho chúng hao tổn lực lượng. Khi chúng yếu thì ta tấn công quyết liệt. Nhờ thế mà cuộc kháng chiến thắng lợi * Hoạt động 3: Tấm gương yêu nước Trần Quốc Toản - 1 vaøi hs keå. - Tổ chức cho hs kể về tấm gương quyết tâm đánh giặc của Trần Quốc Toản. - Laéng nghe. Kết luận: Trần Quốc Toản sinh ra và lớn lên trong không khí cả nước chuẩn bị khánh chiến chống quân xâm lược Nguyên lần thứ hai. - Năm 1282, nhà Trần tổ chức 1 hội nghị quân sự đặc biệt tại Bình Thau. Tham dự hội nghị này là các quý tộc và tướng lĩnh.

(36) cao cấp. Trần Quốc Toản còn nhỏ tuổi nên không được dự. Ông tức đến nỗi bóp nát traùi cam ñang caàm treân tay maø khoâng bieát. Tan hội về, ông dựng cờ thêu sáu chữ vàng " Phá cường tặc, báo hoàng ân" (phá giặc mạnh, báo đáp ơn vua) để đi đánh giặc. Năm Ất Dậu 1285 ông hi sinh khi mới 18 tuoåi. - Vài hs đọc bài học. C/ Cuûng coá, daën doø: - Gọi hs đọc bài học. - Giáo dục: Ghi nhớ công ơn của các vua - HS đọc ghi nhớ. toâi nhaø Traàn - Lắng nghe. - Bài sau: Nước ta cuối thời Trần - Nhaän xeùt tieát hoïc. OÂn taäp A. Mục tiêu: - HS nắm được các kiến thức đã học từ bài 1đến bài 14 . - Có ý thức kính trọng và giữ gìn các di tích lịch sử. B. Đồ dùng dạy học: - Tranh minh họa SGK.. C. Các hoạt động dạy học : Hoạt động của thầy I / Kieåm tra : - Ý chí quyết tâm và tiêu diệt quân xâm lược Moâng – Nguyeân cuûa quaân daân nhaø Traàn được thể hiện như thế nào ? - Khi giaëc Moâng – Nguyeân vaøo Thaêng Long vua tôi nhà Trần đã dùng kế gì để đánh giaëc ? - GV nhaän xeùt ghi ñieåm. II / OÂn taäp: HS nhớ lại các kến thức đã học trả lới câu hoûi sau: - Em haõy keå lại tình hình nöôc ta sau khi Ngoâ quyeàn maát ? - Đinh bộ lĩnh đã có công gì trong buổi đầu độc lập của đất nước ?. Hoạt động của trị - 2-3 HS trả lời câu hỏi.. - Lắng nghe. - Đất nước rơi vò cảnh loạn lạc do các thế lực phong kiến. (HT) - Ơng đã tập hợp nhân dân dẹp loạn , thống nhất lại đất nước ? (CHT). - Em hãy trình bày tình hình nước ta khi - Tình hình đất nước không ổn định Đinh Thiên Hoàng mất con thứ lên ngôi vua quân Tống sang xâm lượt ?.

(37) mới 16 tuổi vua quá nhỏ không gánh nỗi việc nước. (HT) - Kết quả của cuộc khng1 chiến chống quân - Cuộc kháng chiến thắng lợi đã giữ xâm lược ? vững nền độc lập của nước nhà. (CHT) - Vì sao Lí Thái Tổ cọn vùng đất Đại La - Đây là vùng đất bằng phẳng màu mở laøm kinh ñoâ ? thuận lợi cho con cháu đời sau có cuộc soáng aám no. (HT) - Em biết Thăng Long còn có tên nào khác ? - Đông Quan , Đại La. (HT). Thời Lý, chùa được sử dụng vào việc gì? - Là nơi tu hành , nơi tổi chức lễ bái vá - Neâu keát quaû cuûa cuoäc khaùng chieán choáng laø trung taâm vaên hoùa laøng xaõ (HT). quân Tống xâm lượt lần 2 ? - Đầu năm 1226 , Lí Chiêu Hoàng lên - Nhà Trần ra đời trong hoàn cảnh nào ? ngôi và nhường ngôi cho chồng là Trần - GV nhaän choát laïi noäi dung baøi . Caûnh _ Nhaø Traàn thaønh laäp. (CHT).. D . Củng cố - dặn dò:. - GV nhaän xeùt tieát hoïc. - Daën HS veà nhaø oân laïi baøi chuaån bò baøi kieåm tra.. - Lắng nghe.. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN LỊCH SỬ KHỐI 4 NĂM HỌC MUÏC TIEÂU : - HS nắm được các kiến thức đã học từ bài 1đến bài 14 . (Thời gian, nhan vật, sự kiện lịch sử). Thời gian Khoảng năm 700 TCN Năm 179 TCN Năm 248 Năm 542 Năm 722 Năm 905 Năm 931 Năm 40 Năm 938 Năm 968 Năm 981 Mùa xuân năm 1010 Năm 1068 Đầu năm 1226 Năm 1248. Sự kiện lịch sử Nước Văn Lang ra đời Quân Triệu Đà chiếm được Âu Lạc Khởi nghĩa Bà Triệu Khởi nghĩa Lí Bí Khởi nghĩa Mai khúc Loan Khởi nghĩa Khúc Thừa Dụ Khởi nghĩa Dương Đình Nghệ Khởi nghĩa Hai Bà Trưng Chiến thắng Bạch Đằng do Ngô Quyền lãnh đạo. Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân, thống nhất lại đất nước. Quân Tống sang xâm lược nước ta lần thứ nhất Nhà Lý dời đo ra Thăng Long. Quân Tống sang xâm lược nước ta lần thứ hai Nhà Trần được thành lập. Nhân dân cả nước mở rộng việc đắp đê. Câu 1 : Chiến thắng Bạch Đằng có ý nghĩa như thế nào đối với nước ta thời bấy giờ ?.

(38) Trả lời : Chiến thắng Bạch Đằng và việc Ngô Quyền xưng vương đã chấm dứt hoàn toàn thời kì hơn một nghìn năm dân ta sống dưới ách đô hộ của phong kiến phương Bắc và mở ra thời kì độc lập lâu dài cho dân tộc. Câu 2 : Vì sao Lý Thái Tổ chọn vùng đất Đại La làm kinh đô ? Trả lời : Lý Thái Tổ chọn vùng đất Đại La làm kinh đô vì vua thấy đây là vùng đất ở trung tâm đất nước, đất rộng lại bằng phẳng, dân cư không khổ vì ngập lụt, muôn vật phong phú, tốt tươi. Câu 3 : Nêu kết quả của cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược lần thứ hai ? Trả lời : Kết quả của cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược lần thứ hai là : Sau hơn ba tháng đặt chân lên đất nước ta, số quân Tống bị chết đến quá nửa, số còn lại tinh thần suy sụp. Lý thường Kiệt đã chủ động giảng hòa để mở lối thoát cho giặc. Quách Quỳ vội vàng chấp nhận và hạ lệnh cho tàn quân rút về nước. Nền độc lập của nước Đại Việt được giữ vững. Câu 4: Trận Bạch Đằng diễn ra ở đâu? Khi nào? Ngô Quyền đã dùng kế gì để đánh giặc? Kết quả ra sao? Trả lời : - Trận Bạch Đằng diễn ra trên cửa sông Bạch Đằng, năm 938. - Ngô Quyền chỉ huy quân ta, lợi dụng thủy triều lên xuống trên sông Bạch Đằng, nhử giặc vào bãi cọc rồi đánh tan quân xâm lược. - Quân Nam Hán chết đến quá nửa, Hoằng Tháo tử trận. Quân Nam Hán hoàn toàn thất bại. Câu 5: Vì sao Nhà Trần được gọi là “triều đại đắp đê”? Trả lời : Vì: - Nhà Trần đặt ra chức quan Hà đê sứ để trông coi việc đắp đê và bảo vệ đê. - Nhà Trần huy động nhân dân cả nước vào việc sửa đê, đắp đê và bảo vệ đê. Các vua Nhà Trần cũng có khi tự mình trông nom việc đắp đê. Câu 6: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống lần thứ nhất thắng lợi có ý nghĩa như thế nào đối với lịch sử dân tộc ta ? Trả lời : - Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống lần thứ nhất đã giữ vững được nền độc lập nước nhà. - Đem lại cho nhân dân ta niềm tự hào, lòng tin ở sức mạnh của dân tộc.. Nước ta cuối thời Trần. I/ Muïc tieâu: - Nắm được một số sự kiện về sự suy yếu của nhà Trần + Vua quan aên chôi sa doïa ; trong trieàu moät soá quan laïi baát bình , Chu Vaên An dâng sớ chém 7 tên quan coi thường phép nước . + Nông dân và nô tì nổi dậy đấu tranh ..

(39) - Hoàn cảnh Hồ Qúy Ly truất ngôi vua Trần , lập nên nhà Hồ - Trước sự suy yếu của nhà Trần , Hồ Qúy Ly – một đại thần của nhàTrần đã truất ngôi nhà Trần , lập nên nhà Hồ và đổi tên nước là Đại Ngu . ▪ HS HT: - Nắm được nội dung một số cải cách của Hồ Quý Ly: qui định lại số ruộng cho quan lại, quý tộc; qui định lại số nô tì phục vụ trong gia đình quý tộc. - Biết lí do chính dẫn tới cuộc kháng chiến chống quân Minh của Hồ Quý LY thất bại: không đoàn kết được toàn dân để tiênd hàh kháng chiến mà chỉ dựa vào lực lượng quân đội. II/ Đồ dùng học tập: Phieáu hoïc taäp. III/ Các hoạt động dạy-học: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trị. A/ KTBC: Cuoäc khaùng chieán choáng quân xâm lược Mông-Nguyên - Gọi hs lên bảng trả lời 2 hs lần lượt lên bảng trả lời 1) Ý chí quyết tâm tiêu diệt quân xâm 1) Trần Thủ Độ khảng khái trả lời: "Đầu lược Mông-Nguyên của quân dân nhà thần...xin bệ hạ đừng lo". (CHT) Trần được thể hiện như thế nào? - Điện Diên Hồng vang lên tiếng đồng thanh của các bô lão: "Đánh!" (HT) - Trần Hưng Đạo, người chỉ huy cuộc kháng chiến viết Hịch tướng sĩ kêu gọi quân dân đấu tranh có câu: "dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng cam loøng..." (CHT) - Các chiến sĩ tự thích vào cánh tay mình 2) Khi giặc Mông-Nguyên vào Thăng hai chữ "Sát Thát" (CHT) Long, vua tôi nhà Trần đã dùng kế gì để 2) Dùng kế :khi giặc mạnh, vua tôi nhà đánh giặc? Trần chủ động rút lui để bảo toàn lực lượng. Khi giặc yếu, vua tôi nhà Trần - Nhaän xeùt, cho ñieåm. taán coâng quyeát lieät buoäc chuùng phaûi ruùt lui khỏi bờ cõi nước ta. (HT) B/ Dạy-học bài mới: 1) Giới thiệu bài: Trong gần hai thế kỉ trị - Lắng nghe. vì nước ta, nhà Trần đã lập được nhiều công lớn, chấn hưng, xây dựng nền kinh tế nước nhà, ba lần đánh tan quân xâm lược quân nguyên... Nhưng đến cuối thời trần, vua quan lao vào ăn chơi hưởng lạc, đời sống nhân dân cực khổ. Trước tình hình như vậy, nhà Trần có tồn tại được khoâng? Caùc em cuøng tìm hieåu qua baøi hoïc.

(40) hoâm nay. 2) Vaøo baøi: * Hoạt động 1: Tình hình nước ta cuối thời Trần - Chia nhoùm, nhaän phieáu hoïc taäp thaûo - Các em hãy thảo luận nhóm 6 để hoàn luận thaønh phieáu hoïc taäp sau: - Đại diện các nhóm trình bày (mỗi nhoùm 1 caâu) . Vua quan nhaø Traàn soáng nhö theá naøo? . Vua quan nhà Trần ăn chơi sa đọa. (CHT) . Những kẻ có quyền thế đối xử với nhân . Ngang nhiên vơ vét của nhân dân để daân ra sao? laøm giaøu. (CHT) . Cuoäc soáng cuûa nhaân daân nhö theá naøo? . Thái độ phản ứng của nhân dân với triều ñình ra sao?. Nguy cơ ngoại xâm như thế nào? (Phaùt phieáu hoïc taäp cho hs) . Theo em, nhà Trần có đủ sức để gánh vác công việc trị vì nước ta nữa hay khoâng? - Gọi đại diện các nhóm trình bày - Y/c caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung - Dựa vào kết quả làm việc, bạn nào có thể trình bày tình hình nước ta dưới thời nhà Trần từ nửa sau thế kỉ XIV. Kết luận: Giữa TK XIV nhà Trần bắt đầu suy yếu, không còn đủ sức để gánh vác đất nước, vì vậy cần có một triều đại khaùc thay theá nhaø Traàn * Hoạt động 2: Nhà Hồ thay thế nhà Traàn - Gọi hs đọc SGK từ Trước tình hình...đô hoä + Em bieát gì veà Hoà Quyù Ly? + Triều Trần chấm dứt năm nào? Nối tiếp nhà Trần là triều đại nào? + Hồ Quý Ly đã tiến hành những cải cách gì để đưa nước ta thoát khỏi tình hình khó. . Đời sống nhân dân vô cùng cực khổ (CHT) . Bất bình, phẫn nộ trước thói xa hoa, sự boùc loät cuûa vua quan, noâng daân vaø noâ tì đã nổi dậy đấu tranh. Một số quan lại cũng bất bình Chu Văn An dâng sớ xin chém 7 tên quan đã lấn áp quyền vua, coi thường phép nước. (HT) . Phía nam quaân Chaêm pa luoân quaáy nhiễu, phía Bắc nhà Minh hạch sách đủ ñieàu. . Nhà Trần suy tàn, không còn đủ sức gánh vác công việc trị vì đất nước, cần có một triều đại khác thay thế nhà Trần. (HT) - Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung - Giữa TK XIV, nhà Trần bước vào thời kì suy yếu, vua quan ăn chơi sa đọa, bóc lột nhân dân tàn khốc, nhân dân cực khổ, căm giận nổi dậy đấu tranh. Giặc ngoại xâm lăm le xâm lược nước ta. (HT) - Laéng nghe. - 1 hs đọc to trước lớp. + Hồ Quý Ly là quan đại thần có tài của nhaø Traàn. (CHT) + Naêm 1400, nhaø Hoà do Hoà Quyù Ly đứng đầu lên thay nhà Trần, xây thành Tây Đô (Vĩng Lộc, Thanh Hóa), đổi tên.

(41) khaên? + Theo em, vieäc Hoà Quyù Ly truaát ngoâi vua nhà Trần và tự xưng làm vua là đúng hay sai? Vì sao? - Vì sao nhà Hồ lại thất bại trước sự xâm lược của nhà Minh? Keát luaän: Naêm 1400, Hoà Quyù Ly truaát ngoâi vua Traàn, laäp neân nhaø Hoà, Nhaø Hoà đã tiến hành nhiều cải cách tiến bộ đưa đất nước thoát khỏi tình trạng khó khăn. Tuy nhiên, do chưa đủ thời gian đoàn kết được nhân dân nên nhà Hồ đã thất bại trong cuoäc khaùng chieán choâng quaân Minh. Nhà Hồ sụp đổ, nước ta rơi vào ách đô hộ cuûa nhaø Minh. C/ Cuûng coá, daën doø: - Gọi hs đọc ghi nhớ SGK/44 - Baøi sau: OÂn taäp. - Nhaän xeùt tieát hoïc.. nước là Đại Ngu. (HT) + Hoà Quyù Ly thay theá caùc quan cao caáp của nhà Trần bằng những người thực sự có tài, đặt lệ các quan phải thường xuyeân xuoáng thaêm daân. Quy ñònh laïi soá ruộng đất, nô tì của quan lại quí tộc, nếu thừa phải nộp cho nhà nước . Những năm có nạn đói, nhà giàu buộc phải bán thóc và tổ chức nơi chữa bệnh cho nhân dân. (HT) + Là đúng hợp với lòng dân vì các vua nhà Trần chỉ lo ăn chơi sa đọa, làm cho tình hình đất nước ngày càng xấu đi và Hồ Quý Ly đã có nhiều cải cách tiến bộ. (HT) - Vì nhà Hồ chỉ dựa vào quân đội, không đoàn kết được toàn dân. (CHT) - Laéng nghe. - Lắng nghe.. Chieán thaéng Chi Laêng. I/ Muïc tieâu: - Nắm đước một số sự kiện về khởi nghĩa Lam Sơn ( Tập trung vào trận Chi Lăng ) + Lê Lợi chiêu tập binh sĩ xây dựng lực lượng tiến hành khởi nghĩa chống quân xâm lược Minh ( khởi nghĩa Lam Sơn ) Trận Chi Lăng lá một trong những trận quyết định thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn + Diễn biến trận Chi Lăng : quân địch do Liễu Thăng chỉ huy đến ải Chi Lăng ; kị binh ta nghênh chiến , nhữ Liễu Thăng và kị binh giặc vào ải . Khi kị binh giặc vào ải quân ta tấn công , Liễu Thăng bị giết , quân giặc hoảng loạn và rút chạy . + Ý nghĩa : Dập tan mưu đồ cứu viện thành Đông Quan của quan Minh , quân Minh xin hàng rút về nước . - Nắm được việc nhà Hậu Lê được thành lập : + Thua trận ở Chi Lăng và một số trận khác , quân Minh phải đầu hàng , rút về nước , Lê Lợi lên ngôi Hoàng đế ( năm 1428 ) , mở đầu thời hậu Lê . - nêu được mẩu chuyện về Lê Lợi ( kể chuyện Lê lợi trả gươm cho Rùa Thần HS HT : - Nắm được lí do vì sao quân ta chọn ải Chi Lăng làm trận địa đánh địch và mưu kế củ quân ta trong trận Chi Lăng : Aûi Chi Lăng là vùng núi hiểm trở đường nhỏ hẹp , khe sâu , rừng cây um tùm ; giả vờ thua để nhữ địch vào ải , khi giặc vào đầm lầy thì quan ta phục sẳn ở bên sườn núi đồng loạt tấn công. II/ Đồ dùng học tập: - Phieáu hoïc taäp cuûa hs - Lược đồ trận Chi Lăng.

(42) III/ Các hoạt động dạy-học:. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trị. 2 hs lên bảng trả lời A/ KTBC: Nước ta cuối thời Trần: 1) Em hãy trình bày tình hình nước ta vào 1) Vua quan ăn chơi sa đọa, những kẻ co ùquyeàn theá ngang nhieân vô veùt cuûa nhaân cuối thời Trần? dân để làm giàu, đời sống của nhân dân vô cùng cực khổ. (HT) 2) Do đâu nhà Hồ không chống nổi quân 2) Vì nhà Hồ chỉ dựa vào quân đội, chưa đủ thời gian thu phục lòng dân, dựa vào Minh xâm lược? sức mạnh đoàn kết của các tầng lớp xã - Nhaän xeùt, cho ñieåm. hoäi. (HT) B/ Dạy-học bài mới: 1) Giới thiệu bài: Gọi hs đọc nội dung - Đền thờ vua Lê Thái Tổ hình 2 SGK/46 - Ảnh chụp đền thờ vua Lê Thái Tổ, - Lắng nghe. người có công lớn lãnh đạo nhân dân ta đấu tranh giành thắng lợi trong kháng chiến chống quân xâm lược nhà Minh và laäp ra trieàu Haäu Leä. Baøi hoïc hoâm nay, chuùng ta seõ cuøng nhau tìm hieåu veà traän Chi Lăng, trận đánh có ý nghĩa quyết định thắng lợi của cuộc kháng chiến choáng quaân Minh. 2) Hoạt động 1: Ải Chi Lăng và bối cảnh - Laéng nghe. dẫn tới trận Chi Lăng - Trình bày bối cảnh dẫn đến trận Chi Laêng: Cuoái naêm 1406, quaân Minh xaâm lược nước ta. Nhà Hồ không đoàn kết được toàn dân nên cuộc kháng chiến thất bại (1407). Dưới ách đô hộ của nhà Minh, nhiều cuộc khởi nghĩa của nhân dân ta đã nổ ra, tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi khởi xứơng. Năm 1418, từ vuøng nuùi Lam Sôn (Thanh Hoùa), cuoäc khởi nghĩa Lam Sơn ngày càng lan rộng ra cả nước. Năm 1426, quân Minh bị quân khởi nghĩa bao vây ở Đông Quan (Thăng Long). Vương Thông, tướng chỉ huy quân Minh hoảng sợ, một mặt xin hòa, mặt khác bí mật sai người về nước xin quân cứu viện. Liễu Thăng chỉ huy 10 vạn.

(43) quân kéo vào nước ta theo đường Lạng Sôn. 3) Hoạt động 2: Khung cảnh Ải Chi Laêng - Treo lược đồ trận Chi Lăng và y/c hs quan saùt hình - Y/c hs đọc thông tin trong SGK - Thung lũng Chi Lăng ở tỉnh nào của nước ta? - Thung luõng coù hình nhö theá naøo? - Taïi sao quaân ta choïn aûi Chi Laêng laøm trận địa đánh giặc?. - Quan sát lược đồ. Kết luận: Tại ải Chi Lăng dưới sự lãnh đạo của Lê Lợi, quân dân ta lại giành thắng lợi vẽ vang ở đây. Chúng ta cùng tìm hiểu về trận đánh lịch sử này. 4) Hoạt động 3: Trận Chi Lăng - Lê Lợi đã bố trí quân ta ở Chi Lăng như theá naøo? - Y/c hs thaûo luaän nhoùm 4 caùc caâu hoûi sau + Nhóm 1,2: Khi quân Minh đến trước Ải Chi Lăng, kị binh ta đã hành động như thế naøo?. - Cho quân ta mai phục chờ địch ở hai bên sườn núi và lòng khe. - Chia nhoùm 4 thaûo luaän:. + Nhóm 3,4: Kị binh của nhà Minh đã phản ứng thế nào trước hành động của quaân ta? + Nhoùm 5,6: Boä binh cuûa nhaø Minh bò thua traän ra sao?. + Nhoùm 7,8: Boä binh cuûa nhaø Minh bò thua traän nhö theá naøo? - Gọi đại diện các nhóm báo cáo kết quả thaûo luaän. - 1 hs đọc to trước lớp - Ở tỉnh Lạng Sơn - Thung luõng naøy heïp vaø coù hình baàu duïc - Vì ñòa theá Chi Laêng tieän cho quaân ta mai phục đánh giặc, còn giặc đã lọt vào Chi Lăng khó mà có đường ra. - Laéng nghe. + Khi quân địch đến, kị binh của ta ra nghênh chiến rồi quay đầu giả vờ thua để nhử Liễu Thăng cùng đám kị binh vào ải. (HT) + Kò binh cuûa giaëc thaáy vaäy ham ñuoåi neân bỏ xa hàng vạn quân bộ ở phía sau đang lũ lượt chạy. (HT) + Khi kò binh giaëc ñang bì boõm loäi qua đầm lầy thì loạt pháo hiệu nổ vang như sấm dậy. Lập tức hai bên sườn núi, những chùm tên và những mũi lao vun vút phóng xuống. Liễu Thăng và đám kị binh tối tăm maët muõi. Lieãu Thaêng bò gieát taïi traän. (HT) + Quaân boä cuûa ñòch cuõng gaëp phaûi mai phuïc cuûa quaân ta, laïi nghe tin Lieãu Thaêng chết thì hoảng sợ. Phần đông chúng bị giết, số còn lại bỏ chạy thoát thân. (HT) - 1 hs khaù trình baøy.. - Gọi hs dựa vào dàn ý trên thuật lại diễn bieán cuûa traän Chi Laêng. 5) Hoạt động 4: Nguyên nhân thắng lợi - Dùng kế nhử quân Liễu Thăng vào ải.

(44) vaø yù nghóa cuûa chieán thaéng Chi Laêng - Quân Lê Lợi đã dùng kế gì để đánh giaëc? - Sau trận Chi Lăng thái độ của quân Minh ra sao? - Chieán thaéng Chi Laêng coù yù nghóa nhö thế nào đối với cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược của nghĩa quân Lam Sôn? Keát luaän: Trong traän chi Laêng, nghóa quân Lam Sơn đã thể hiện sự thông minh và tài quân sự kiệt xuất, biết dựa vào địa hình để bày binh, bố trận dụ địch có đường vào ải mà không có đường ra khiến chúng thất bại và quân ta đã thắng lợi hoàn toàn. C/ Cuûng coá, daën doø: - Gọi hs đọc bài học SGK/46. - Veà nhaø keå laïi dieãn bieán cuûa traän Chi Lăng cho người thân nghe. - Bài sau: Trường học thời Hậu Le.â - Nhaän xeùt tieát hoïc.. Chi Laêng. - Quân Minh xin hàng và rút về nước. - Traän Chi Laêng chieán thaéng veû vang, möu đồ cứu viện cho Đông Quan của nhà Minh bị tan vỡ. Quân Minh xâm lược phải đầu hàng. Nước ta hoàn toàn độc lập, Lê Lợi lên ngôi Hoàng đế, mở đầu thời Hậu Lê. (HT). - Laéng nghe. - Vài hs đọc to trước lớp. - Lắng nghe.. Nhà Hậu Lê và và việc tổ chức quản lí đất nước. I/ Muïc tieâu: - Biết nhà Hậu Lê đã tổ chức quản lí đất nước tương đối chặt chẽ : soạn Bộ luật Hồng Đức ( nắm được nội dung cơ bản ) vẽ bản đồ đất nước .  GT: Không yêu cầu nắm nội dung, chỉ cần biết Bộ Luật Hồng Đức được soạn ở thời Hậu Lê. II/ Đồ dùng dạy-học: - Một số điểm của bộ luật Hồng Đức. - Tranh minh họa SGK , sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước thời Hậu lê . III/ Các hoạt động dạy-học: Hoạt động của thầy Hoạt động của trị - 2 hs trả lời A/ KTBC: Chieán thaéng Chi Laêng 1) Taïi sao ta choïn aûi Chi Laêng laøm traän ñòa 1) Vì ñòa theá Chi Laêng tieän cho quaân ta mai phục đánh giặc, còn giặc đã lọt vào đánh địch? Chi Lăng khó mà có đường ra. (HT) 2) Chieán thaéng Chi Laêng coù yù nghóa nhö 2) Traän Chi Laêng chieán thaéng veû vang, thế nào đối với cuộc kháng chiến chống mưu đồ cứu viện cho Đông Quan của quân Minh xâm lược của nghĩa quân Lam nhà Minh tan vỡ. Quân Minh xâm lược.

(45) Sôn?. phải đầu hàng, rút về nước. Nước ta hoàn toàn độc lập, Lê Lợi lên ngôi - Nhaän xeùt, cho ñieåm Hoàng Đế, mở đầu thời Hậu Lê. (HT) B/ Dạy-học bài mới: 1) Giới thiệu bài: Các em đã biết sau trận - Lắng nghe. đại bại ở Chi Lăng, quân Minh phải rút về nước, nước ta hoàn toàn độc lập. Lê Lợi lên ngôi vua, lập ra triều Hậu Lê. Triều đại này đã tổ chức, cai quản đất nước như thế naøo? Caùc em cuøng tìm hieåu qua baøi hoïc hoâm nay. 2) Vaøo baøi: * Hoạt động 1: Sơ đồ nhà nước thời Hậu lê và quyền lực của nhà vua - Yc hs đọc SGK và TLCH: - Đọc trong SGK. + Nhà Hậu Lê ra đời vào thời gian nào? Ai + Nhà Hậu Lê được Lê Lợi thành lập là người thành lập? Đặt tên nước là gì? vào năm 1428, lấy tên nước là Đại Việt và đóng đô ở Thăng Long. (CHT) Đóng đô ở đâu? + Vì sao triều đại này gọi là triều Hậu Lê? + Gọi là Hậu Lê để phân biệt với thời Lê do Lê Hoàn lập ra từ thế kỉ X. (HT) + Việc quản lí đất nước dưới thời Hậu Lê + Dưới triều Hậu Lê, việc quản lí đất nước ngày càng được củng cố và đạt tới nhö theá naøo? đỉnh cao vào đời vua Lê Thánh Tông. (HT) - Việc quản lí đất nước thời Hậu Lê như thế - Đọc SGK và quan sát hình 1. nào? Các em cùng tìm hiểu qua sơ đồ về nhà nước thời Hậu Lê. + Bước 1: Y/c hs đọc đoạn đầu trong SGK, kết hợp với quan sát hình 1 để hình dung - Hoàn thành sơ đồ. xem tổ chức bộ máy nhà nước thời Hậu Lê nhö theá naøo. + Bước 2: GV đưa ra khung sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước (chưa điền nội dung) y/c - Theo dõi, đối chiếu. hs lên bảng điền nội dung vào, cả lớp điền vào vở nháp + Bước 3: Treo sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước đã chuẩn bị lên bảng để hs so sánh - Vua là người đứng đầu triều đình, có uy với kết quả làm việc của mình. quyền tuyệt đối. Vua còn trực tiếp là - Dựa vào sơ đồ, các em hãy cho biết ai là tổng chỉ huy quân đội. người đứng đầu triều đình? có quyền lực - Có các bộ và các viện. nhö theá naøo? - Lắng nghe, ghi nhớ . - Giuùp vieäc cho vua coù caùc boä phaän naøo?.

(46) Kết luận: Vua đứng đầu triều đình, Vua là con trời có uy quyền tuyệt đối. Giúp việc vua coù caùc boä, caùc vieän (caùc boä: Boä Coâng, Boä Hoä, Boä Hình, Boä Leã, Boä Binh; caùc vieän: Hàn lâm viện (soạn thảo công văn), Ngự sử - Quan sát tranh và mô tả: . Nhìn vào bức tranh ta thấy vua ngự trên đài (can gián vua),...) ngai vaøng cao. - Y/c hs moâ taû hình 1 SGK/ 47. + Bên dưới thềm, cả hai bên là các quan hai ban Vaên-Voõ. + Giữa sân triều là các quan đang quỳ - Như vậy, toàn cảnh bức tranh cho thấy: rạp đầu xuống đất hướng về phía nhà Cơ cấu tổ chức bộ máy nhà nước khá chặt vua,.. (HT) chẽ, quy củ; sự cách biệt vua-quan rất rõ - Lắng nghe. raøng, nghieâm ngaët. * Hoạt động 2: Vua Lê Thánh Tông đã làm gì để quản lí đất nước. - Y/c hs làm việc nhóm đôi tìm những việc làm cụ thể của nhà vua để quản lí đất - Làm việc nhóm đôi, trả lời: vẽ bản đồ đất nước, ban hành Bộ luật Hồng Đức. nước ? - Gọi là bản đồ Hồng Đức, Bộ luật Hồng - Lắng nghe. Đức vì chung đều ra đời dưới thời vua Lê - Thảo luận, trả lời: Nội dung cơ bản của Thánh Tông, lúc ở ngôi, nhà vua đặt niên Bộ luật là bảo vệ quyền lợi của nhà vua, quan laïi, ñòa chuû; baûo veä quyeàn cuûa quoác hiệu là Hồng đức (1470-1497) - Hãy đọc SGK thảo luận nhóm đôi, nêu gia; khuyến khích phát triển kinh tế; giữ những nội dung chính của bộ luật Hồng gìn truyền thống tốt đẹp của dân tộc; bảo vệ một số quyền lợi của phụ nữ. (HT) Đức? - Vua, nhà giàu, làng xã, phụ nữ. - Bộ luật Hồng Đức bảo vệ quyền lợi của - Luật Hồng Đức đề cao ý thức bảo vệ độc lập dân tộc, toàn vẹn lãnh thổ và ai? phần nào tôn trọng quyền lợi và địa vị - Bộ luật Hồng Đức có điểm nào tiến bộ? của phụ nữ. (HT) - Với những nội dung cơ bản như trên, Bộ - Là công cụ giúp vua Lê cai quản đất luật Hồng Đức đã có tác dụng như thế nào nước. Nó củng cố chế độ PK tập quyền, trong việc cai quản đất nước? phaùt trieån kinh teá vaø oån ñònh xaõ hoäi . Kết luận: Luật Hồng Đức là bộ luật đầu (HT) tiên của nước ta, là công cụ giúp nhà vua - Lắng nghe. cai quản đất nước. Nhờ có Bộ luật này và những chính sách phát triển kinh tế sáng suốt mà triều Hậu Lê đã đưa nước ta phát - Vài hs đọc. triển lên một tầm cao mới. Nhớ ơn vua, nhaân daân ta coù caâu: Đời vua Thái Tổ, Thái Tông.

(47) Thóc lúa đầy đồng trâu chẳng buồn ăn. - Lắng nghe. C/ Cuûng coá, daën doø: - Gọi hs đọc phần tóm tắt cuối bài - Giáo dục hs thấy được tầm quan trọng của luật phát và ý thức tôn trọng pháp luật. - Veà nhaø xem laïi baøi. - Bài sau: Trường học thời Hậu Lê.. I/ Muïc tieâu:. Trường học thời Hậu Lê. - Biết được sự phá triển của giáo dục thời Hậu Lê những sự cụ thể về tổ chức giáo duïc , chính saùch khuyeán hoïc . + Đến thời Hậu Lê giáo dục có quy củ chặt chẽ ; ở kinh đô có Quốc Tử Giam , ở các địa phương bên cạnh trường công còn các trường tứ ; ba năm có một kì thi Höông vaø thi Hoäi ; noäi dung hoïc taäp laø nho giaùo . + Chính khuyến khích học tập ; đăt ra lễ xướng danh , lễ vinh quy , khắc tên tuổi người đỗ cao vào bia đá dựng ở Văn Miếu . II/ Đồ dùng dạy-học: -Tranh vinh quy bái tổ và lễ xướng danh - Hình 1/49, hình 2/50. - Phieáu hoïc taäp.. III/ Các hoạt động dạy-học: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò A/ KTBC: Nhà Hậu Lê và việc tổ chức 2 hs trả lời quản lí đất nước. 1) Những sự việc nào thể hiện quyền tối 1) Mọi quyền hành tập trung vào tay vua. Vua trực tiếp là tổng chỉ huy quân đội, bãi cao cuûa nhaø vua? bỏ một số chức quan cao cấp nhất. Giúp vieäc cho vua coù caùc boä vaø caùc vieän. (HT) 2) Bộ luật Hồng Đức có những nội dung cơ 2) Bảo vệ quyền của vua, quan, địa chủ, baûo veä chuû quyeàn quoác gia, khuyeán khích baûn naøo? phát triển kinh tế, giữ gìn truyền thống tốt đẹp của dân tộc, bảo vệ một số quyền lợi - Nhận xét, đánh giá phụ nữ. (CHT) B/ Dạy-học bài mới: 1) Giới thiệu bài: - Quan saùt. - Y/c hs quan saùt tranh 1,2 SGK - Ảnh 1,2 chụp di tích lịch sử nào? Di tích - Nhà Thái học, bia tiến sĩ trong Văn ấy có từ bao giờ? Miếu. Di tích có từ thời Lý. (CHT) - Văn Miếu- Quốc Tử Giám là một trong - Lắng nghe. những di tích quí hiếm của lịch sử giáo dục nước ta. Nó là minh chứng cho sự phát triển giáo dục nước ta, đặc biệt với thời Hậu Lê..

(48) Để giúp các em hiểu thêm về trường học và giáo dục thời Hậu Lê chúng ta cùng tìm hieåu qua baøi hoïc hoâm nay. 2) Vaøo baøi: * Hoạt động 1: Giáo dục thời Hậu Lê đã có neàn neáp vaø qui cuû - Gọi hs đọc SGK, thảo luận nhóm 6 để trả lời các câu hỏi sau: 1) Việc học dưới thời Hậu Lê được tổ chức nhö theá naøo?. 2) Người đi học dưới thời Hậu Lê là những ai? 3) Nội dung học tập và thi cử của thời Hậu Leâ laø gì? 4) Chế độ thi cử thời Hậu Lê thế nào?. - Dựa vào kết quả làm việc, các em hãy mô tả tổ chức giáo dục dưới thời Hậu Lê (về tổ chức trường học; người đi học; nội dung học, nền nếp thi cử). - Đọc SGK, chia nhóm 6 thảo luận. - Đại diện các nhóm trả lời. + Lập Văn Miếu, xây dựng lại và mở rộng Thái học viện, thu nhận cả con em thường dân vào trường Quốc Tử Giám; trường có lớp học, chỗ ở, kho trữ sách, ở các đạo đều có trường do Nhà nước mở. + Con chaùu vua, quan vaø con em gia ñình thường dân nếu học giỏi. + Nho giáo, lịch sử các vương triều phương Baéc. + Ở các địa phương có kì thi Hội, ba năm coù moät kì thi Höông coù kì thi kieåm tra trình độ của quan lại. - Một vài nhóm mô tả giáo dục dưới thời Haäu Lê. - Nhaø Haäu Leâ laäp laïi Vaên Mieáu, xaây dựng lại và mở rộng nhà Thái học, có lớp học, kho trữ sách, ở các đạo đều có trường do Nhà nước mở. Trường không chỉ nhận con cháu vua, quan mà đón nhận cả con em gia đình thường dân nếu học giỏi. Nội dung học tập chủ yếu là nho giáo. Ở các địa phương hàng năm đều có tổ chức kì thi Hội, Ba năm triều đình tổ chức kì thi Hương, có kì thi kiểm tra trình độ của quan lại. Ta thấy giáo dục dưới thời Hậu Lê có tổ chức, có nền nếp. - Laéng nghe.. Kết luận: Giáo dục thời Hậu Lê có tổ chức qui củ, nội dung học tập là Nho giáo * Hoạt động 2: Giáo dục thời Hậu Lê đã có neà neáp vaø qui cuû - Đọc SGK - Y/c hs đọc SGK - Nhà Hậu Lê đã làm gì để khuyến khích . Tổ chức lễ xướng danh (lễ đặt tên người đỗ) vieäc hoïc taäp? . Tổ chức Lễ vinh quy (lễ đón rước người.

(49) đỗ cao về làng) . Khắc tên tuổi người đỗ đạt cao (tiến sĩ) vào bia đá dựng ở Văn Miếu để tôn vinh người có tài. (HT) . Nhà Hậu Lê còn kiểm tra định kì trình độ của quan lại để các quan phải thường xuyeân hoïc taäp. (HT) Kết luận: Nhà Hậu Lê rất quan tâm đến - Lắng nghe vấn đề học tập. Sự phát triển của giáo dục đã góp phần quan trọng không chỉ đối với việc xây dựng nhà nước mà còn nâng cao trình độ dân trí và văn hóa người Việt. C/ Cuûng coá, daën doø: - Qua baøi hoïc, em coù nhaän xeùt gì giaùo duïc - Giáo dục thời Hậu Lê đã có nền nếp qui thời Hậu Lê? cuû. - Trường học thời Hậu Lê có vai trò gì? - Gọi hs đọc phần ghi nhớ - Bài sau: Văn học và khoa học thời Hậu - Trường học thời Hậu Lê nhằm đào tạo những người trung thành với chế độ phong Leâ kiến và nhân tài cho đất nước. - Nhaän xeùt tieát hoïc - Vài hs đọc to trước lớp. - Lắng nghe.. Văn học và khoa học thời Hậu Lê. I/ Muïc tieâu: - Biết được sự phát triển của văn học và khoa học thới Hậu Lê ( một vài tác giả tiêu biểu thời Hậu Lê). + Taùc giaû tieâu bieåu : Leâ Thaùnh Toâng , Nguyeãn Traõi , Ngoâ Só Lieân . HS HT: Tác phẫm tiêu biểu : Quốc âm thi tập , Hồng Đức quốc âm thi tập , Dư địa chí , Lam Sơn thực lục . II/ Đồ dùng dạy-học: - Hình trong SGK. - Phieáu hoïc taäp cuûa HS. III/ Các hoạt động dạy-học:. Hoạt động của thầy Hoạt động của trị A/ KTBC: Trường học thời Hậu Lê 1) Em hãy mô tả tổ chức giáo dục dưới thời 1)Nhà Hậu Lê lập lại Văn Miếu, xây dựng la Haäu Leâ? và mở rộng nhà Thái học, có lớp học, kho trư sách, ở các đạo đều có trường do Nhà nươ.

(50) mở. Trường không chỉ nhận con cháu vua quan mà đón nhận cả con em gia đình thườn daân neáu hoïc gioûi. Noäi dung hoïc taäp chuû yeá là nho giáo. Ở các địa phương hàng năm đều có tổ chức kì thi Hội, Ba năm triều đình to chức kì thi Hương, có kì thi kiểm tra trình đo của quan lại. Ta thấy giáo dục dưới thời Hậu Lê có tổ chức, có nền nếp. (HT) 2) Nhà Hậu Lê đã làm gì để khuyến khích 2) . Tổ chức lễ xướng danh (lễ đặt tên ngươ vieäc hoïc taäp? đỗ) . Tổ chức Lễ vinh quy (lễ đón rước người đo cao veà laøng) . Khắc tên tuổi người đỗ đạt cao (tiến sĩ) vào bia đá dựng ở Văn Miếu để tôn vinh người co taøi. - Nhaän xeùt, cho ñieåm. . Nhaø Haäu Leâ coøn kieåm tra ñònh kì trình ño của quan lại để các quan phải thường xuyên B/ Dạy-học bài mới: hoïc taäp. (HT) 1) Giới thiệu bài: - YC hs quan saùt hình trang 51 SGK - Tranh veõ chaân dung Nguyeãn Traõi. - Thời Hậu Lê nhờ chú ý đến phát triển giáo - Lắng nghe. dục nên văn học và khoa học cũng được phát - Lắng nghe, chia nhóm thảo luận triển, đã để lại cho dân tộc ta những tác phaåm, taùc giaû noåi tieáng. Nguyeãn Traõi laø taùc giaû tiêu biểu cho văn học và khoa học thời Hậu Leâ. Baøi hoïc hoâm nay chuùng ta seõ cuøng tìm hiểu về văn học và khoa học thời Hậu Lê. 2) Tiến trình hoạt động: * Hoạt động 1: Văn học thời Hậu Lê - Coâ coù phieáu hoïc taäp, trong phieáu hoïc taäp, coâ - Caùc nhoùm daùn phieáu vaø trình baøy keát qua đã điền sẵn một số dữ liệu, các em hãy hoạt thảo luận. động nhóm, đọc trong SGK tìm tiếp dữ liệu để - Các nhóm khác nhận xét hoàn thành bảng thống kê về Các tác giả, tác - Các nhóm nối tiếp nhau mô tả lại nội dun phẩm văn học thời Hậu Lê. vaø caùc taùc giaû, taùc phaåm. - Dựa vào bảng thống kê, các em hãy mô tả lại - Dưới thời Hậu Lê, có các tác giả với những nội dung và các tác giả, tác phẩm thơ văn tiêu tác phẩm tiêu biểu như: Nguyễn Trãi với ta biểu dưới thời Hậu Lê. phẩm Bình Ngô Đại Cáo, nội dung của ta - Theo dõi các nhóm làm việc và giúp đỡ các phẩm này là phản ánh khí phách anh hùng va nhoùm khoù khaên. niềm tự hào chân chính của dân tộc. ... - Y/c hs dán phiếu và trình bày kết quả thảo - Các tác phẩm được viết bằng cả chữ Hán va luaän. chữ Nôm. (HT) - Y/c caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung..

(51) - Các tác phẩm văn học thời kì này được viết bằng chữ gì? - Giới thiệu về chữ Hán và chữ Nôm: + Chữ Hán là chữ viết của người Trung Quốc. Khi người Trung Quốc sang xâm lược và đô hộ nước ta họ đã truyền bá chữ Hán vào nước ta, nước ta chưa có chữ viết nên tiếp thu và sử dụng chữ Hán. + Chữ Nôm là chữ viết do người Việt sáng tạo dựa trên hình dạng của chữ Hán - Đọc cho hs nghe một số đoạn thơ văn tiêu biểu của các nhà văn, nhà thơ thời kì này (nếu sưu tầm được) - Trong giai đoạn này có những nhà thơ, nhà vaên tieâu bieåu naøo? Keát luaän: Nhö vaäy, caùc taùc giaû, taùc phaåm vaên học thời kì này đã cho ta thấy cuộc sống của xã hội thời Hậu Lê. * Hoạt động 2: Khoa học thời Hậu Lê - Trên phiếu học tập, cô đã cung cấp phần nội dung, các em hãy đọc SGK, thảo luận nhóm 4 để hoàn thành bảng thống kê về nội dung, tác giả, công trình khoa học tiêu biểu ở thời Hậu Leâ. - Goïi caùc nhoùm daùn phieáu vaø trình baøy - YC caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung - Em haõy neâu teân caùc coâng trình khoa hoïc tieâu biểu và tác giả của các công trình đó ở thời Haäu Leâ? - Dựa vào bảng thống kê, các em mô tả lại sự phát triển của khoa học ở thời Hậu Lê?. - Laéng nghe.. - Nguyeãn Traõi, Leâ Thaùnh Toâng.. (HT). - Laéng nghe.. - Lắng nghe nhiệm vụ, chia nhóm 4 hoà thaønh phieáu hoïc taäp.. - Đại diện các nhóm trình bày. - Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung + Đại Việt sử kí toàn thư - Tác giả Ngô S Lieân. + Lam Sơn thực lục, Dư địa chí - Nguyễ Traõi. + Đại thành toàn pháp - Lương Thế Vinh. - Thời Hậu Lê, các tác giả đã nghiên cứu ve lịch sử, địa lí, toán học, y học- Khoa học thơ Hậu Lê đạt được những thành tựu đáng ke Bộ Đại Việt sử kí toàn thư của Ngô Sĩ Liên la bộ sách ghi lại lịch sử nước ta từ thời Hùn Vương đến thời hậu Lê. Nguyễn Trãi với ta phẩm Lam Sơn thực lục đã ghi lại diễn bie của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Trên lĩnh vư toán học, y học , Lương Thế Vinh đã soạn ta - Vì sao có thể coi Nguyễn Trãi, Lê Thánh phẩm Đại thành toán pháp. (HT).

(52) Tông là những nhà văn hóa tiêu biểu cho giai đoạn này? - Hãy lấy một số dẫn chứng để nêu rõ Nguyễn Trãi là nhà khoa học lớn dưới thời Hậu Lê? Kết luận: Dưới thời Hậu Lê, văn học và khoa học nước ta phát triển rực rỡ hơn hẳn các thời kì trước. Nguyễn Trãi và Lê Thánh Tông là những tác giả tiêu biểu của thời kì này. - Gọi hs đọc phần bài học trong SGK/52 C/ Cuûng coá, daën doø: - Gọi hs đọc phần bài học trong SGK/52 - Veà nhaø caùc em coù theå tìm hieåu veà caùc taùc giả, tác phẩm thời kì này qua một số sách: Danh nhân đất Việt, Thần đồng nước ta. - Về nhà xem lại bài, trả lời các câu hỏi ở phía dưới/52 - Baøi sau: OÂn taäp. - Vì 2 ông có những đóng góp rất lớn cho văn học và khoa học thời Hậu Lê.. - Ông đã viết hai tác phẩm Lam Sơn thực lu ghi lại diễn biến của cuộc khởi nghĩa Lam Sôn , taùc phaåm Dö ñòa chí xaùc ñònh roõ raøng lãnh thổ quốc gia, nêu lên những tài nguyên sản phẩm phong phú của đất nước và một so phong tuïc taäp quaùn cuûa nhaân daân. - Laéng nghe. - Vài hs đọc to trước lớp. - Lắng nghe, ghi nhớ.. OÂn taäp. I/ Muïc tieâu: - Biết thống kê những sự kiện lịch sử nước ta từ buổi đầu độc lập đến thời Hậu Lê ( thế kỉ XV ) ( tên sự kiện , thời gian xảy ra sự kiện ) * Ví dụ : Năm 968 , Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân, thống nhất đất nước ; năm 981 , cuộc kháng chiến chống quân Tống lần thứ nhất … - Kề lại những sự kiện lịch sử tiêu biểu từ buổi đầu độc lập đến thời Hậu Lê ( thế kæ XV ). II/ Đồ dùng dạy-học: - Bảng thời gian. - Một số tranh, ảnh lấy từ bài 7 - bài 19. III/ Các hoạt động dạy-học:. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trị. - 2 hs trả lời: 1) Nguyễn Trãi với tác phẩm Bình Ngô đại cáo, Ức Trai thi tập, Vua Lê Thánh Tông, Lý Tử Tấn, Nguyễn Mộng Tuân với các tác phẩm thơ... (HT) 2) Đại Việt sử kí toàn thư của Ngô Sĩ 2) Em hãy nêu tên các công trình khoa Liên , Lam Sơn thực lục và Dư địa chí học tiêu biểu và tác giả của các công của Nguyễn Trãi, Đại thành toán pháp cuûa Löông Theá Vinh. (HT) trình đó ở thời Hậu Lê? - Nhaän xeùt, cho ñieåm A/ KTBC: Văn học và khoa học thời Haäu Leâ 1) Haõy keå teân caùc taùc phaåm vaø taùc giaû tiêu biểu của văn học thời Hậu Lê?.

(53) B/ Dạy-học bài mới: 1) Giới thiệu bài: Tiết Lịch sử hôm nay, các em sẽ ôn lại các kiến thức đã học từ bài 7 đến bài 19 2) OÂn taäp: * Hoạt động 1: Các giai đoạn lịch sử và sự kiện lịch sử tiêu biểu từ năm 938 đến TK XV. - Treo băng thời gian lên bảng. - Caùc em haõy suy nghó, xem laïi baøi, sau đó cô gọi các em lên gắn nội dung của từng giai đoạn tương ứng với thời gian trong baûng. - Gọi hs lên thực hiện - Cùng cả lớp nhận xét, sau đó gọi hs nói sự kiện lịch sử với thời gian tương ứng. - Gọi hs đọc lại toàn bộ bảng. * Hoạt động 2: Câu 1 SGK/53 Các em hãy thảo luận nhóm đôi để TLCH: Buổi đầu độc lập, thời Lý, Trần, Hậu Lê đóng đô ở đâu? Tên gọi nước ta ở các thời kí đó là gì? Câu hỏi này cô đã kẻ thành bảng thống kê, nhiệm vụ của các em là hoàn thành bảng và dựa vào bảng để TLCH trên. - Gọi đại diện các nhóm trình bày - Cùng hs nhận xét, bổ sung đi đến kết quả đúng. * Hoạt động 3: Câu hỏi 2 SGK/53 - Gọi hs đọc câu hỏi 2 SGK/53 - Caâu hoûi naøy coâ cuõng keû thaønh baûng, các em hãy thảo luận nhóm 4 đọc SGK để hoàn thành. Dựa vào bảng, các em TLCH treân. - Cuøng hs nhaän xeùt, boå sung. * Hoạt động 4: Thi kể về các sự kiện, nhân vật lịch sử đã học. (Câu hỏi 3 SGK/53) - Treo bảng phụ viết định hướng kể, gọi hs đọc to trước lớp. - Laéng nghe.. - Quan saùt. - Suy nghĩ, nhớ lại bài.. - Lần lượt lên bảng gắn nội dung sự kiện. - 1 hs đọc to trước lớp. - Laéng nghe, thaûo luaän nhoùm ñoâi .. - Lần lượt trình bày (mỗi nhóm 1 ý) - Nhaän xeùt.. - 1 hs đọc to trước lớp. - Chia nhóm 4 hoàn thành bảng.. - Nhaän xeùt. - 1 hs đọc to trước lớp: + Sự kiện lịch sử: Sự kiện đó là sự kiện gì? xảy ra lúc nào? xảy ra ở đâu? Diễn biến chính của sự kiện? Ý nghĩa của sự kiện đó đối với lịch sử dân tộc. + Nhân vật lịch sử: Tên nhân vật đó là gì? Nhân vật đó sống ở thời kì nào? Nhân vật đó có đóng góp gì cho lịch sử nước nhà? - HS lần lượt xung phong kể (có thể dùng thêm tranh, ảnh) về sự kiện, nhân vật lịch sử mà mình chọn..

(54) - Cô sẽ tổ chức cho các em thi kể về các sự kiện, nhân vật lịch sử đã học. Các em nên kể theo định hướng trên bảng. Bạn nào kể đúng, lưu loát, hấp dẫn sẽ là người thắng cuộc. - Cuøng hs nhaän xeùt, tuyeân döông hs keå toát.. * Em xin keå veà Chieán thaéng Chi Laêng xaûy ra naêm 1428 taïi AÛi Chi Laêng. + Khi quân địch đến, kị binh của ta ra nghênh chiến rồi quay đầu giả vờ thua để nhử Liễu Thăng cùng đám kị binh vào ải. + Kò binh cuûa giaëc thaáy vaäy ham ñuoåi nên bỏ xa hàng vạn quân bộ ở phía sau đang lũ lượt chạy. + Khi kò binh giaëc ñang bì boõm loäi qua đầm lầy thì loạt pháo hiệu nổ vang như sấm dậy. Lập tức hai bên sườn núi, những chùm tên và những mũi lao vun vút phóng xuống. Liễu Thăng và đám kị binh toái taêm maët muõi. Lieãu Thaêng bò gieát taïi traän. + Quaân boä cuûa ñòch cuõng gaëp phaûi mai phuïc cuûa quaân ta, laïi nghe tin Lieãu Thăng chết thì hoảng sợ, bỏ chạy thoát thân. Thế là mưu đồ cứu viện cho Đông Quan của nhà Minh bị tan vỡ.. C/ Cuûng coá, daën doø: - Các em cần ghi nhớ các sự kiện lịch sử - Lắng nghe, thực hiện tiêu biểu trong 4 giai đoạn lịch sử vừa hoïc. - Những em nào chưa kể trên lớp thì về nhà tập kể cho người thân nghe. - Xem trước bài sau: Trịnh - Nguyễn phaân tranh.. Trònh - Nguyeãn phaân tranh. I/ Muïc tieâu: - Biết được một vài sự kiện về sự chia cắt đất nước , tính hính kính tế sa sút : + Từ thế kỉ XVI , triều đình nhà Lê suy thoái , đất nước từ đây bị chia cắt thánh Nam triều và Bắc triều , tiếp đó là Đàng Trong và Đàng Ngoài . + Nguyên nhân của việc chia cắt đất nước là do cuộc tranh giành quyền lực của caùc phe phaùi phong kieán . + Cuộc tranh giành quyền lực giữa các tập đoàn phong kiến khiến cuộc sống của nhân dân ngày càng khổ cực : đời sống đói khát , phải đi linh chết trận , sản xuất khoâng phaùt trieån . - Dùng lược đồ Việt Nam chỉ ra gianh giới chia cắt Đàng Trong - Đàng Ngoài II/ Đồ dùng dạy-học: - Bản đồ VN TK XVI – XVII..

(55) - Phieáu hoïc taäp. III/ Các hoạt động dạy-học: Hoạt động của thầy A/ Giới thiệu bài: Sau gần 100 năm cai trị đất nước, triều Hậu Lê đã có nhiều công lao trong việc củng cố và phát triển nền tự chủ của đất nước. Tuy nhiên, bước sang thế kỉ XVI, triều đình Hậu Lê đi vào giai đoạn suy tàn, các thế lực PK họ Mạc, họ Trịnh , hoï Nguyeãn noåi daäy tranh nhau giaønh quyeàn lợi gây ra chiến tranh liên miên, đất nước bị chia cắt, nhân dân cực khổ. Bài học hôm nay seõ giuùp caùc em hieåu roõ hôn veà giai đoạn lịch sử này. 2) Vaøo baøi * Hoạt động 1: Sự suy sụp của triều Hậu Leâ - Các em hãy đọc SGK và tìm những biểu hiện cho thấy sự suy sụp của triều đình Hậu Lê từ đầu TK XVI?. -. Hoạt động của trị Laéng nghe.. - Đọc thầm SGK, sau đó nối tiếp nhau trả lời: + Vua chæ baøy troø aên chôi xa xæ suoát ngaøy ñeâm. (HT) + Baét nhaân daân xaây theâm nhieàu cung ñieän. + Nhaân daân goïi vua Leâ Uy Muïc laø “vua quỷ”, gọi vua Lê Tương Dực là “vua lợn” (HT) + Quan lại trong triều đánh giết lẫn nhau để tranh giành quyền lực. (HT) Kết luận: Từ đầu TK XVI triều đình nhà - Lắng nghe. Hậu Lê bắt đầu suy sụp, vua không ra vua, vua Lê Uy Mục thì ăn chơi xa xỉ, cờ bạc, gái đẹp, thích các trò giết người, còn vua Lê Tương Dực thì thích hưởng lạc, không lo triều chính. Trước sự suy sụp của nhà Lê, nhà Mạc đã cướp ngôi nhà Lê. * Hoạt động 2: Nhà Mạc ra đời và sự phân - 1 hs đọc to trước lớp. chia Nam-Baéc trieàu - Gọi hs đọc SGk đoạn từ năm 1527…chấm - Mạc Đăng Dung là một quan võ dưới trieàu Haäu Leâ. dứt. - Caùc em cho coâ bieát Maïc Ñaêng Dung laø ai? - Thaûo luaän nhoùm 4. - Các em hãy đọc thầm lại đoạn bạn vừa đọc , thảo luận nhóm 4 để trả lời các câu - Đại diện trả lời: hoûi sau: 1) Năm 1527, lợi dụng tình hình suy thoái.

(56) 1) Nhà Mạc ra đời như thế nào? Triều đình của nhà Hậu Lê, Mạc Đăng Dung đã cầm nhà Mạc được sử cũ gọi là gì? đầu một số quan lại cướp ngôi nhà Lê, lập ra triều Mạc, sử cũ gọi là Bắc Triều (ở phía baéc) 2) Nam trieàu laø trieàu ñình cuûa hoï Leâ. Naêm 2) Nam Trieàu laø trieàu ñình cuûa doøng hoï PK 1533, moät quan voõ cuûa hoï Leâ laø Nguyeãn nào? Ra đời như thế nào? Kim đã đưa một người thuộc dòng dõi nhà Lê lên ngôi, lập ra triều đình riêng ở Thanh Hoùa. 3) Hai thế lực PK Nam triều và Bắc triều 3) Vì sao coù chieán tranh Nam-Baéc trieàu? giành quyền lực với nhau gây nên cuộc chieán tranh Nam-Baéc trieàu. 4) Chieán tranh Nam-Baéc trieàu keùo daøi hôn 4) Chiến tranh Nam-Bắc triều kéo dài bao 50 năm, đến năm 1592 khi Nam triều nhieâu naêm vaø keát quaû nhö theá naøo? chiếm được Thăng Long thì chiến tranh mới kết thúc. Kết luận: Sau khi Nam triều chiếm được - Lắng nghe. Thaêng Long, chieán tranh Nam-Baéc trieàu chấm dứt, đất nước ta có được thu về một moái? Caùc em cuøng tìm hieåu tieáp * Hoạt động 3: Chiến tranh Trịnh-Nguyễn - Gọi hs đọc SGK từ “Tưởng giang sơn… - 1 hs đọc to trước lớp. Chuùa Trònh” - Các em hãy đọc thầm lại đoạn vừa đọc, -Thảo luận nhóm đôi. thảo luận nhóm đôi để trả lời các câu hỏi - Đại diện nhóm trình bày. 1) Khi Nguyeãn Kim cheát, con reå laø Trònh sau: 1) Nguyên nhân nào dẫn đến chiến tranh Kiểm lên thay nắm toàn bộ triều chính đã đẩy con trai của Nguyễn Kim là Nguyễn Trònh-Nguyeãn? Hoàng vào trấn thủ vùng Thuận Hoá, Quảng Nam. Hai thế lực PK Trịnh-Nguyễn tranh giành quyền lực đã gây nên cuộc chieán tranh Trònh-Nguyeãn. (HT) 2) Trong khoảng 50 năm, hai họ Trịnh 2) Trình bày diễn biến chính của chiến Nguyễn đánh nhau bảy lần, vùng đất miền Trung trở thành chiến trường ác liệt. (HT) tranh Trònh-Nguyeãn? 3) Neâu keát quaû cuûa chieán tranh Trònh- 3) Hai hoï laáy soâng Gianh (Quaûng Bình) làm ranh giới chia cắt đất nước. Đàng Nguyeãn? Ngoài từ sông Gianh trở ra. Đàng Trong từ sông Gianh trở vào làm cho đất nước bị chia caét hôn 200 naêm. (HT) - Gọi hs lên bảng chỉ trên lược đồ giới - 1 hs lên bảng chỉ..

(57) tuyến phân chia Đàng Trong và Đàng Ngoài. Kết luận: Hơn 200 năm, các thế lực PK đánh nhau chia cắt đất nước ta thành 2 miền Nam-Bắc, trước tình cảnh đó, đời soáng cuûa nhaân daân nhö theá naøo? Caùc em cuøng tìm hieåu tieáp * Hoạt động 4: Hậu quả của chiến tranh Trònh-Nguyeãn - Gọi hs đọc đoạn cuối SGK/55 - Chieán tranh Nam trieàu vaø Baéc trieàu, cuõng nhö chieán tranh Trònh – Nguyeãn dieãn ra vì muïc ñích gì? - Cuộc xung đột giữa các tập đoàn PK đã gây ra những hậu quả gì?. Keát luaän: Baøi hoïc SGK/55. C/ Cuûng coá, daën doø: - Do đâu mà vào đầu TK XVI, nước ta lâm vào thời kì bị chia cắt? - Veà nhaø xem laïi baøi - Bài sau: Cuộc khẩn hoang ở Đàng Trong. - Laéng nghe.. - 1 hs đọc to trước lớp. - Vì tranh giành quyền lực, các dòng họ cầm quyền đã đánh giết lẫn nhau. (HT) - Hậu quả là đất nước bị chia cắt. Đàn ông phải ra trận chém giết lẫn nhau. Vợ phải xa chồng, con không thấy bố, đời sống của nhân dân vô cùng cực khổ. (HT) - Vài hs đọc to trước lớp. - Do chính quyeàn nhaø Leâ suy yeáu, caùc taäp đoàn PK xâu xé nhau tranh giành ngai vaøng. (HT) - Lắng nghe.. Cuộc khẩn hoang ở Đàng Trong. I/ Muïc tieâu: - Biết sơ lược về quá trình khẩn hoang ở đàng trong : + Từ thế kỉ XVI , các chúa Nguyễn tổ chức khai khẩn đất hoang ở Đàng Trong . Những đoàn người khẩn hoang đã tiến vào vùng đất ven biển Nam Trung Bộ và đống bằng sông Cửu Long. + Cuộc khẩn hoang đã mở rộng diện tích canh tác ở những vùng hoang hoá , ruộng đất được khai phá , xóm làng hình thành và phát triển. - Dùng lược đồ chỉ vùng đất khẩn hoang. II/ Đồ dùng dạy-học: - Bản đồ VN thế kỉ XVI-XVII. - Phieáu hoïc taäp. III/ Các hoạt động dạy-học: Hoạt động của thầy Hoạt động của trị - 2 hs trả lời: A/ KTBC: Trònh-Nguyeãn phaân tranh 1) Do đâu mà vào đầu TK XVI, nước ta lâm 1) Do chính quyền nhà Lê suy yếu, các tập đoàn PK xâu xé nhau tranh giành ngai vàng vào thời kì bị chia cắt?.

(58) cho nên đất nước ta lâm vào thời kì bị chia 2) Cuộc xung đột giữa các tập đoàn PK gây cắt. (HT) ra những hậu quả gì? 2) Hậu quả là đất nước bị chia cắt. Đàn ông - Nhaän xeùt, cho ñieåm phải ra trận chém giết lẫn nhau. Vợ phải xa chồng. Con không thấy bố, đời sống của B/ Dạy-học bài mới: 1) Giới thiệu bài: Đến cuối TK XVII, địa nhân dân vô cùng cực khổ. (CHT) phận Đàng Trong được tính từ sông Gianh - Lắng nghe. đến hết vùng Quảng Nam. Vậy mà đến TK XVIII, vùng đất Đàng Trong đã mở rộng đến hết vùng Nam Bộ ngày nay. Vì sao vùng đất Đàng Trong lại được mở rộng như vậy? Việc mở rộng đất đai này có ý nghĩa nhö theá naøo? Caùc em cuøng tìm hieåu qua baøi hoïc hoâm nay. 2) Vaøo baøi: * Hoạt động 1: Xác định địa phận Đàng Trong trên bản đồ - Treo bản đồ và xác định. - Theo doõi - YC hs lên bảng chỉ vùng đất Đàng Trong - 2 hs lên bảng chỉ: tính đến TK XVII và vùng đất Đàng Trong + Vùng đất thứ nhất từ sông Gianh đến từ TK XVIII. Quaûng Nam. (HT) + Vùng đất tiếp theo từ Quảng Nam đến hết Nam Boä ngaøy nay. (CHT) * Hoạt động 2: Các chúa Nguyễn tổ chức khai hoang - YC hs dựa vào SGK làm việc theo nhóm 4 - Chia nhóm 4 làm việc. (qua phieáu hoïc taäp) Đánh dấu x vào trước ý trả lời đúng nhaát. 1. Ai là lực lượng chủ yếu của cuộc khẩn 1. Nông dân, quân lính. (CHT) hoang? (Noâng daân, quaân lính, tuø nhaân, taát caû caùc lực lượng kể trên ) 2) Chính quyền chúa Nguyễn đã có biện 2. Cấp lương thực trong nửa năm và một số phaùp gì giuùp daân khaån hoang? noâng cuï cho daâ khaån hoang. (HT) Dựng nhà cho dân khẩn hoang Caáp haït gioáng cho daân gieo troàng. Cấp lương thực trong nửa năm và một soá noâng cuï cho daân khaån hoang. 3) Đoàn người khẩn hoang đã đi đến những 3. Tất cả các nơi trên đều có người đến khẩn ñaâu? hoang. (HT) Họ đến vùng Phú Yên, Khánh Hoà.

(59) Họ đến vùng Nam Trung Bộ, đến Tây Nguyeân Họ đến cả đồng bằng SCL ngày nay. Tất cả các nơi trên đều có người đến khaån hoang. 4) Người đi khẩn hoang đã làm gì ở những nơi họ đến? - Lập làng. lập ấp mới. - Vỡ đất để trồng trọt, chăn nuôi, buôn bán. - Taát caû caùc vieäc treân. - Dựa vào kết quả làm việc và bản đồ VN, em hãy mô tả cuộc hành trình của đoàn người khẩn hoang vào phía Nam. (Cuộc khẩn hoang ở Đàng Trong diễn ra như thế naøo?) - Gọi đại diện nhóm trình bày.. 4. Lập làng, lập ấp mới. (HT). - Lực lượng chủ yếu trong cuộc khẩn hoang là nông dân và quân lính. Họ được chính quyền Nhà Nguyễn cấp lương thực trong nửa năm và một số nông cụ để khẩn hoang. Đoàn người khẩn hoang chia thành từng đoàn, đi khai phá đất hoang. Họ tiến dần vào phía Nam, từ vùng đất Phú Yên, Khánh Hòa đến Nam Trung BỘ, Tây Nguyên, đoàn người lại tiếp tục tiến sâu vào vùng đồng bằng SCL ngày nay. Đi đến đâu họ lập làng, lập ấp mới. Công cuộc khẩn hoang đã biến một vùng đất hoang vắng ở phía Nam trở thành những xóm làng đông đúc và trù phú. (HT) Kết luận: Trước TK XVI, từ sông Gianh - Lắng nghe. vào phía nam, đất hoang còn nhiều, xóm làng và dân cư thưa thớt. Những người nông dân nghèo khổ ở phía Bắc đã di cư vào phía nam cuøng nhaân daân ñòa phöông khai phaù, làm ăn. từ cuối TK XVI, các chúa Nguyễn đã chiêu mộ dân nghèo bắt tù binh tiến dần vaøo phía nam khaån hoang laäp laøng. * Hoạt động 3: Kết quả của cuộc khẩn hoang - 1 hs đọc to trước lớp. - Gọi hs đọc SGK đoạn cuối/56 - Cuộc sống chung giữa các tộc người ở phía - Nền văn hóa của các dân tộc hòa nhau, bổ sung cho nhau taïo neân neàn vaên hoùa chung nam đã đem lại kết quả gì? - Cuộc khẩn hoang đã có tác dụng như thế của dân tộc VN, một nền văn hóa thống nào đối với việc phát triển nông nghiệp? nhaát vaø coù nhieàu baûn saéc. (HT) Kết luận: Kết quả của cuộc khẩn hoang ở - Có tác dụng diện tích đất nông nghiệp Đàng Trong là xây dựng cuộc sống hòa hợp, tăng, sản xuất nông nghiệp phát triển, đời xây dựng nền văn hóa chung trên cơ sở vẫn sống nhân dân ấm no hơn. (HT).

(60) duy trì những sắc thái văn hóa riêng của - Lắng nghe. moãi daân toäc. C/ Cuûng coá, daën doø: - Vài hs đọc to trước lớp. - Gọi hs đọc ghi nhớ SGK/56. - Về nhà xem lại bài, học thuộc bài học, tập - Lắng nghe, thực hiện. trả lời 2 câu hỏi phía dưới SGK. - Bài sau: Thành thị ở TK XVI-XVII. Nghóa quaân Taây Sôn tieán ra Thaêng Long (Naêm 1786) I/ Muïc tieâu: - Nắm được đôi nét về việc nghĩa quân Tây Sơn tiến ra Thăng Long diệt chúa Trònh ( 1786 ) : + Sau khi lật đổ chính quyền họ Nguyễn , Nguyễn Huệ tiến ra Thăng Long , Lật đổ chính quyền họ Trịnh ( năm 1786 ) + Quân Nguyễn Huệ đi đến đâu đánh thắng tới đó , năm 1786 nghĩa quân Tây Sơn làm chủ Thăng Long, mở đầu cho việc thống nhất lại đất nước . - Nắm được công lao của Quang Trung trong việc đánh bại chúa Nguyễn , chúa Trịnh , mở đầu cho việc nhất đất nước . HS HT : Nắm được nguyên nhân thắng lợi của quân Tây Sơn khi tiến ra Thăng Long : Quân Trịnhbạc nhược chủ quan , quân Tây Sơn tiến như vũ bão , quân Trịnh không kịp trở tay….. II/ Đồ dùng dạy-học: - Lược đồ khởi nghĩa Tây Sơn. - Gợi ý kịch bản: Tây Sơn tiến ra Thăng Long. III/ Các hoạt động dạy-học: Hoạt động của thầy Hoạt động của trị A/ KTBC: Thành thị ở TK XVI-XVII - 2 hs lên bảng trả lời - Em hãy mô tả lại một số thành thị của - Thăng Long, Phố Hiến, Hội An là những nước ta ở TK XVI-XVII. thaønh thò noåi tieáng TK XVI-XVII. Cuoäc sống ở các thành thị trên rất sôi động, Thăng Long lớn bằng thị trấn ở một số nước Chaâu AÙ, Phoá Hieán thì laïi coù treân 2000 noùc nhà, còn Hội An là phố cảng đẹp nhất, lớn nhất ở Đàng Trong. (HT) - Theo em, cảnh buôn bán sôi động ở các - Hoạt động buôn bán ở các thành thị nói thành thị nói lên tình hình kinh tế nước ta lên ngành công nghiệp phát triển mạnh, tạo thời đó như thế nào? ra nhiều sản phẩm để trao đổi, buôn bán. - Nhaän xeùt, cho ñieåm. (HT) B/ Dạy-học bài mới: 1) Giới thiệu bài: - Treo lược đồ chỉ vùng đất Tây Sơn, Đàng - Lắng nghe..

(61) Trong, Đàng Ngoài và giới thiệu sơ lược về khởi nghĩa Tây Sơn. Các em đã biết sau cuộc chiến tranh Trịnh-Nguyễn đất nước ta bò chia caét hôn 200 naêm. Traûi qua hôn 2 TK, chính quyền họ Trịnh ở Đàng Ngoài và họ Nguyễn ở Đàng Trong luôn tìm cách vơ vét của cải nhân dân khiến cho đời sống nhân dân ta vô cùng cực khổ. Căm phẫn với ách thống trị bạo ngược của các tập đoàn PK, naêm 1771, ba anh em Nguyeãn Nhaïc, Nguyễn Lữ, Nguyễn Huệ đã phất cờ khởi nghĩa. Đến năm 1786, nghĩa quân Tây Sơn đã làm chủ toàn bộ vùng đất Đàng Trong. Thừa thắng, nghĩa quân tiếp tục vượt sông Gianh tiến ra Bắc, lật đổ họ Trịnh. Bài học hoâm nay chuùng ta tìm hieåu veà cuoäc tieán quaân naøy. 2) Vaøo baøi * Hoạt động 1: Nguyễn Huệ tiến quân ra Baéc tieâu dieät chuùa Trònh. - Gọi hs đọc SGK/59. - Các em dựa vào các thông tin trong SGK, thảo luận nhóm 4 để trả lời các câu hỏi sau: 1) Nghóa quaân Taây Sôn tieán ra Baéc vaøo naêm nào? Ai là người chỉ huy? Mục đích của cuoäc tieán quaân laø gì? 2) Chúa Trịnh và bầy tôi khi được tin nghĩa quân Tây Sơn tiến ra Bắc đã có thái độ như theá naøo? 3) Những sự việc nào cho thấy chúa Trịnh và bầy tôi rất chủ quan, coi thường lực lượng của nghĩa quân?. 4) Khi nghóa quaân Taây Sôn tieán vaøo Thaêng Long, quân Trịnh chống đỡ như thế nào? 5) Neâu keát quaû cuûa cuoäc tieán quaân ra Thaêng Long cuûa Nguyeãn Hueä? - Dựa vào kết quả trên hãy kể lại chiến thaéng cuûa Nghóa quaân Taây Sôn tieâu dieät. - 1 hs đọc to trước lớp. - Chia nhoùm 4 thaûo luaän. 1) Naêm 1786, do Nguyeãn Hueä chæ huy nhaèm muïc ñích laø tieâu dieät chính quyeàn hoï Trònh. (HT) 2) Chúa Trịnh Khải đứng ngồi không yên. Trònh Khaûi gaáp ruùt chuaån bò quaân vaø möau kế giữ kinh thành. (CHT) 3) Một viên tướng quả quyết rằng nghĩa quân đi đường xa, lại tiến vào xứ lạ không quen khí hậu, địa hình nên chỉ cần đánh một trận là nhà Chúa sẽ thắng, một viên tướng khác thề đem cái chết để trả ơn chúa. Vì thế Trịnh Khải yên lòng ra lệnh dàn binh đợi nghĩa quân đến. (HT) 4) Quân Trịnh sợ hãi không dám tiến mà quay đầu bỏ chạy. (CHT) 5) Nguyễn Huệ làm chủ được Thăng Long, lật đổ được họ Trịnh. (HT) - Moät vaøi nhoùm trình baøy dieãn bieán cuoäc chieán thaéng..

(62) chính quyeàn hoï Trònh? - Goïi caùc nhoùm trình baøy (moãi nhoùm 1 caâu) - Bây giờ các em hãy làm việc nhóm 6, phân công đóng vai theo nội dung SGK từ đầu ...quân Tây Sơn để hoàn thành tiểu phaåm Nghóa quaân Taây Sôn tieán ra Thaêng Long. - Cùng hs nhận xét, khen ngợi nhóm diễn hay nhaát. * Hoạt động 2: Ý nghĩa của sự kiện nghĩa quaân Taây Sôn tieán ra Thaêng Long - Em haõy trình baøy yù nghóa cuûa vieäc nghóa quaân Taây Sôn tieán ra Thaêng Long?. - Laøm vieäc nhoùm 6. - Các nhóm lần lượt lên thể hiện tiểu phẩm. - Nghóa quaân Taây Sôn tieán ra Thaêng Long đã làm chủ được Thăng Long tiêu diệt họ Trịnh có ý nghĩa rất quan trọng mở đầu việc thống nhất lại đất nước sau hơn 200 năm chia caét. - Vài hs đọc to trước lớp.. Keát luaän: Baøi hoïc SGK/60. C/ Cuûng coá, daën doø: - Nghóa quaân Taây Sôn tieán ra Baéc naêm naøo? - Naêm 1786 do Nguyeãn Hueä chæ huy, muïc Ai là người chỉ huy? Mục đích của cuộc tiến đích là tiêu diệt họ Trịnh. (HT) quaân laø gì? - Về nhà xem lại bài, trả lời 3 câu hỏi SGK - Lắng nghe. - Bài sau: Quang Trung đại phá quân Thanh. Quang Trung đại phá quân Thanh (Năm 1789). I/ M uïc ti eâu: H oïc xong baøi naøy HS bieát: Dựa vào lược đồ , tường thuật sơ lược về việc Quang Trung đại phá quân Thanh , chú ý các trận tiêu biểu : Ngọc Hồi , Đống Đa. + Quân Thanh xâm lược nước ta chúng chiếm Thăng Long ; Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế , hiuệ là Quang Trung , kéo quân ra Bắc đánh quân Thanh . + Ở Ngọc Hồi , Đống Đa ( Sáng mồng 5 Tết quân ta tấn công Ngọc Hồi , cuộc chiến diễn ra quyết liệt, ta chiếm được đồn Ngọc Hồi . Cùng sáng mùng 5 Tết , quân ta đánh mạnh vào đồn Đống Đa, tướng giặc là Sầm Nghi Đống phải thắt cổ tự tử ) quân ta thắng lớn ; quan giặc ở Thăng Long hoảng loạn , bỏ chạy về nước . + Nêu công lao của Nguyễn Huệ – Quang Trung : đánh bại quân xâm lược Thanh bảo vệ nền độc lập của dân tộc . II/ Đồ dùng dạy-học: - Lược đồ trận Quang Trung đại phá quân Thanh - Phieáu hoïc taäp - Lược đồ SGK III/ Các hoạt động dạy-học:.

(63) Hoạt động của thầy A/ KTBC: Nghóa quaân Taây Sôn tieán ra Thaêng Long 1) Nguyeãn Hueä keùo quaân ra Baéc vaøo naêm nào? để làm gì? 2) Em haõy thuaät laïi chieán thaéng cuûa nghóa quaân Taây Sôn tieâu dieät chính quyeàn hoï Trònh.. Hoạt động của trị - 3 hs trả lời:. 1) Nguyeãn Hueä ke'o quaân ra Baéc vaøo naêm 1786 để tiêu diệt chính quyền họ Trịnh. (CHT) 2) Nguyeãn Hueä chæ huy quaân ta tieán vaøo Thaêng Long nhaèm muïc ñích laø tieâu dieät chính quyeàn hoï Trònh. (HT) Nghe tin Chúa Trịnh Khải đứng ngồi không yeân. Trònh Khaûi gaáp ruùt chuaån bò quaân vaø mưau kế giữ kinh thành. Một viên tướng quả quyết rằng nghĩa quân đi đường xa, lại tiến vào xứ lạ không quen khí hậu, địa hình nên chỉ cần đánh một trận là nhà Chúa sẽ thắng, một viên tướng khác thề đem cái chết để trả ơn chúa. Vì thế Trịnh Khải yên lòng ra lệnh dàn binh đợi nghĩa quân đến. Quân Trịnh sợ hãi không dám tiến mà quay đầu bỏ chạy. Nguyễn Huệ làm chủ được Thăng Long, lật đổ được họ Trịnh. 3) Em hãy trình bày kết quả của việc nghĩa 3) Nghĩa quân Tây Sơn làm chủ được Thăng Long, mở đầu cho việc thống nhất lại đất quaân Taây Sôn tieán ra Thaêng Long. nước sau hơn 200 năm chia cắt. (HT) - Nhaän xeùt, cho ñieåm B/ Dạy-học bài mới: 1) Giới thiệu bài: Hàng năm, cứ đến ngày -Lắng nghe mùng 5 Tết, ở gò Đống Đa Hà Nội nhân dân ta lại tổ chức giỗ trận Đống Đa, dâng hương tưởng nhớ vị anh hùng dân tộc Nguyeãn Hueä vaø caùc chieán binh Taây Sôn trong trận đại phá quân Thanh. Bài học hôm nay, coâ cuøng caùc em tìm hieåu veà traän chieán thắng chống quân Thanh xâm lược. 2) Vaøo baøi - GV trình baøy nguyeân nhaân cuûa vieäc -Laéng nghe Nguyeãn Hueä tieán quaân ra Baéc: Phong kieán Phương Bắc từ lâu đã muốn thôn tính nước ta, nay mượn cớ giúp nhà Lê khôi phục ngai vàng nên quân Thanh kéo sang xâm lược nước ta. Chính vì thế Nguyễn Huệ kéo quân ra Bắc để đánh quân Thanh. * Hoạt động 1: Diễn biến của trận Quang.

(64) Trung đại phá quân Thanh - Trên phiếu cô đã ghi các mốc thời gian, dựa vào các thông tin trong SGK, các em hãy thảo luận nhóm 4 điền các sự kiện chính tiếp vào (...) để hoàn thành phiếu.. - Laéng nghe, nhaän phieáu, thaûo luaän nhoùm 4 * Ngaøy 20 thaùng chaïp naêm Maäu Thaân 1789 ... (Quang TRung chỉ huy quân ra đến Tam Điệp (NInh Bình). Quân sĩ được lệnh ăn Tết trước, rồi chia thành 5 đạo quân tiến ra Thaêng Long. * Ñeâm moàng 3Teát naêm kæ Daäu 1789...(Quaân ta kéo sát tới đồn Hà Hồi mà giặc không hề biết. Vào lúc nửa đêm, quân ta vây kín đồn Hà Hồi, Quang Trung bắc loa gọi. Tướng sĩ dạ rầm trời. Quân Thanh trong đồn hoảng sợ xin haøng. * Mờ sáng mùng 5... (tết, quân ta tấn công đồn Ngọc Hồi, quân Thanh bắn đại bác ra dữ dội, khói lửa mù mịt. Cuộc chiến diễn ra ác liệt, quân giặc chết nhiều vô kể. Đồn Ngoïc Hoài bò maát, quaân thanh boû chaïy veà Thăng Long . Cùng tờ mờ sáng ngày mùng 5 Tết, quân ta đánh mạnh vào đồn Đống Đa, tướng giặc Sầm Nghi Đống thắt cổ tự tử, - Dựa vào kết quả làm việc và kênh hình Tôn Sĩ Nghị hoảng sợ cùng đám tàn quân trong SGK, các em hãy thuật lại trong nhóm vượt sông Hồng chạy về phương Bắc. Quân diễn biến sự kiện Quang Trung đại phá ta toàn thắng. quaân Thanh. - 1-2 hs thuật lại diễn biến của sự kiện Keát luaän: Trong voøng 15 ngaøy, nghóa quaân của Nguyễn Huệ đã đánh tan quân Thanh ở Hà Hồi, Ngọc Hồi, Đống Đa đem về chiến - Lắng nghe thaéng veû vang cho quaân ta. * Hoạt động 2: Lòng quyết tâm đánh giặc và sự mưu trí của vua Quan Trung. - Nhà vua phải hành quân ừ đâu để tiến về - Nhà vua phải cho quân hành bộ từ Nam ra Bắc để đánh giặc. (HT) Thăng Long đánh giặc? - Thời điểm nhà vua chọn để đánh giặc là - Nhà vua chọn đúng Tết Kỉ Dậu để đánh thời điểm nào? Theo em, việc chọn thời giặc. Trước khi vào Thăng Long nhà vua điểm ấy có lợi gì cho quân ta, có hại gì cho cho quân ăn Tết trước ở Tam Điệp để quân quân địch? Trước khi cho quân tiến vào sĩ thêm quyết tâm đánh giặc. Còn đối với Thăng Long nhà vua đã làm gì để động quân Thanh, xa nhà lâu ngy, vào dịp Tết chúng sẽ uể oải, nhớ nhà, tinh thần sa sút. vieân tinh thaàn quaân só? (HT) - Tại trận Ngọc Hồi , nhà vua đã cho quân - Vua cho quân ta ghép các mảnh ván thành tiến vào đồn giặc bằng cách nào? Làm như tấm lá chắn, lấy rơm dấp nước quấn ngoài,.

(65) vậy có lợi gì cho quân ta? - Vậy, theo em vì sao quân ta đánh thắng được 29 vạn quân Thanh? Kết luận: Vì quân ta đoàn kết một lòng đánh giặc lại có nhà vua sáng suốt chỉ huy nên ta đã giành đại thắng . Trưa ngày mùng 5 teát, vua Quang Trung ngoài treân löng voi, áo bào sạm đen khói súng, đi đầu đại quân chiến thng tiến vào Thăng Long giữa muôn ngàn tiếng reo hò. Ngày nay, cứ đến ngày mùng 5 tết, ở Gò Đống Đa nhân dân ta lại tổ chức giỗ trận để tưởng nhớ ngày Quang Trung đại phá quân Thanh. C/ Cuûng coá, daën doø: - Gọi hs đọc ghi nhớ SGK/63 - Về nhà xem lại bài, kể lại trận đánh quân Thanh của vua Quang Trung cho người thân nghe. - Bài sau: Những chính sách về kinh tế và vaên hoùa cuûa vua Quang Trung.. rồi cứ 20 người một tấm tiến lên. Tấm lá chắn này giúp quân ta tránh được mũi tên của quân địch, rơm ướt khiến địch không thể dùng lửa đánh quân ta. (HT) - Vì quân ta đoàn kết một lòng đánh giặc, laïi coù nhaø vua saùng suoát chæ huy. - Laéng nghe. - Vài hs đọc to trước lớp - Laéng nghe.. Những chính sách về kinh tế và văn hóa của vua Quang Trung. I/ Muïc tieâu: - Nêu được công lao của Quang Trung trong việc xây dựng đất nước : + Đã có nhiều chính sách nhằm phát triển kinh tế : “ Chiếu khuyến nông “ đẩy mạnh phát triển thương nghiệp . Các chính sách này có tác dụng thúc đẩy kinh tế phaùt trieån . + Đã có nhiều chính sách nhằm phát triển văn hoá , giáo dục : “ Chiều lập hôc “ đề cao chữ Nôm , ….Các chính sách này có tác dụng thúc đẩy văn hoá giáo dục phát trieån . HS HT : Lí giải vì sac Quang Trung ban hành các chính sách kinh tế văn hoá như “ Chiếu khuyến nông “ Chiếu lập học “ đề coa chữ Nôm. II/ Đồ dùng dạy học: - SGK, tranh. III/ Các hoạt động dạy-học: Hoạt động của thầy Hoạt động của trị A/ KTBC: Quang Trung đại phá quân 1) Quang Trung tiến quân đến Tam Điệp. Thanh 1) Ngày 20 tháng chạp năm Mậu Thân, Tại đây ông cho lính ăn tết trước rồi mới chia thành 5 đạo quân tiến đánh Thăng Quang Trung laøm gì? Long. (HT).

(66) 2) Quân ta tấn công đồn Hà Hồi vào thời gian naøo? 3) Vì sao quân ta đánh thắng được 29 vạn quaân Thanh? - Nhaän xeùt, cho ñieåm B/ Dạy-học bài mới: 1) Giới thiệu bài: Các em đã biết Quang Trung là một nhà quân sự đại tài. Không những vậy, ông còn biết đưa ra và tổ chức thực hiện những chính sch kinh tế, văn hóa tieán boä. Baøi hoïc hoâm nay chuùng ta cuøng tìm hiểu những chi'nh sách về kinh tế và văn hoùa cuûa vua Quang Trung. 2) Vaøo baøi * Hoạt động 1: Quang Trung xây dựng đất nước - Nêu: Dưới thời Trịnh-Nguyễn phân tranh, ruộng đất bị bỏ hoang, kinh tế không phát triển. Sau khi đánh đuổi quân Thanh, vua Quang Trung đã có nhiều chính sách về kinh teá. - Các em hãy thảo luận nhm đôi trả lời câu hỏi sau: Vua Quang Trung đã có những chính saùch gì veà kinh teá? Noäi dung vaø taùc dụng của các chính sách đó?. 2) Vaøo ñeâm muøng 3 Teát naêm Kæ Daäu (CHT) 3) Vì quân ta đoàn kết một lòng đánh giặc laïi coù nhaø vua saùng suoát chæ huy. (HT) - Laéng nghe.. - Laéng nghe.. - Thảo luận nhĩm đôi, sau đó trả lời: + Nội dung: Lệnh cho dân trờ về quê cày, khai phaù ruoäng hoang. Chæ vaøi naêm muøa mng tốt tươi trở lại. (HT) . Cho đúc tiến mới, mở cửa biên giới với Trung Quốc để cho dân 2 nước tự do trao đổi hàng hóa; mở cửa biển cho thuyền nước ngoài vào buôn bán. +Tác dụng: Thúc đẩy các ngành nông nghieäp, thuû coâng phaùt trieån, haøng hoùa khoâng bị ứ đọng. (HT) Keát luaän: Vua Quang Trung ban haønh - Laéng nghe Chiếu khuyến nông; đúc tiền mới, YC nhà Thanh mở cửa biên giới cho dân hai nước tự do trao đổi hàng hóa, mở cửa biển cho thuyền nước ngoài vào buôn bán. * Hoạt động 2: Quang Trung-Ông vua luôn chuù troïng baûo toàn voán vaên hoùa daân toäc - Các em hãy dựa vào thông tin trong SGK - Thảo luận nhóm 4, trả lời thảo luận nhóm 4 trả lời: Tại sao vua Quang + Vì chữ Nôm đã có từ lâu đời ở nước ta. Đề cao chữ Nôm là đề cao vốn quí của dân tộc, Trung lại đề cao chữ nôm? nhằm bảo tồn và phát triển chữ viết của.

(67) daân toäc. (HT) - Giaûng: Vua Quang Trung raát coi troïng - Laéng nghe tiếng nói dân tộc, muốn đưa tiếng nói chữ Nôm thành chữ viết của nước ta, thay cho chữ Hán. Các văn kiện nhà nước dần dần được viết bằng chữ Nôm. Năm 1789 kì thi Hương đầu tiên được tổ chức ở Nghệ An, thí sinh phải thi thơ phú bằng chữ Nôm. - Em hiểu câu "Xây dựng đất nước lấy việc - Vì học tập giúp con người mở mang kiến học làm đầu" của vua Quang Trung như thế thức làm việc tốt hơn, sống tốt hơn. Công cuộc xây dựng đất nước cần người tài, chỉ naøo? học mới thành tài để giúp nước. (HT) Kết luận: Chữ Nôm là chữ của dân tộc. Việc vua Quang Trung đề cao chữ Nôm là nhằm đề cao tinh thần dân tộc. Đất nước muốn phát triển được, cần phải đề cao dân trí, coi troïng vieäc hoïc haønh. * Hoạt động 3: Tình cảm của người đời sau đối với vua Quang Trung - Công việc đang thuận lợi thì điều gì xảy ra? - Tình cảm của người đời đối với ông ra sao?. - Laéng nghe.. - Naêm 1792 vua Quang Trung maát. (CHT) - Người đời vô cùng thương tiếc một ông vua tài năng và đức độ. (HT) - Laéng nghe. Keát luaän: Quang Trung maát, theá laø caùc coâng vieäc maø oâng ñang tieán haønh phaûi dang dở. Ông mất đã để lại trong lòng người dân sự thương tiếc vô hạn. Quang Trung -ông - 1 hs keå laïi (HT) vua thật sự tài năng và đức độ. C/ Cuûng coá, daën doø: - Kể những chính sách về kinh tế, văn hóa, - Vài hs đọc to trước lớp. giaùo duïc cuûa vua Quang Trung. - Gọi hs đọc ghi nhớ - Lắng nghe. - Giáo dục: Nhớ ơn Vua Quang Trung - Baøi sau: Nhaø Nguyeãn thaønh laäp. Nhaø Nguyeãn thaønh laäp I. Mục tiêu: - Nắm được đôi nét về sự thành lập của nhà Nguyễn : + Sau khi Quang Trung qua đời , triều đình Tây Sơn suy yếu dần. Lợi dụng thời cơ đó Nguyễn Aùnh đã huy động lực lượng tấn công nhà Tây Sơn . Năm 1802 triều Tây.

(68) Sơn bị lật đổ , Nguyễn Aùnh lên ngôi Hoàng đế lấy niên hiệu là Gia Long , định đô ở Phú Xuân ( Huế ) - Nêu một vài chính sách cụ thể của các vua nhà Nguyễn đễ cũng cố sự thống trị : + Các vua nhà Nguyễn không đặt ngôi hoáng hậu , bỏ chứctể tướng , tự mình điều hành mọi việc quan trong trong nước + Tăng cường lực lượng quan đội ( với nhiều thứ quân các nơi điều có thành trì vuõng chaéc …. ) + Ban hành bộ luật Gia Long nhằm bảo vệ quyền hành tuyệt đối của nhà vua . Trừng trị tàn bạo kẻ chống đối . II. Đồ dùng dạy học: - SGK, tranh. III. Các hoạt động dạy học: Hoạt động của thầy A/ KTBC: Những chính sách về kinh tế và vaên hoùa cuûa vua Quang Trung 1) Vua Quang Trung đã có những chính sách gì veà kinh teá? Neâu noäi dung vaø taùc duïng cuûa caùc chính sách đó?. Hoạt động của trò - 2 hs trả lời:. 1) Ban haønh Chieáu Khuyeán noâng: + Nội dung: Lệnh cho dân trờ về quê cày khai phaù ruoäng hoang. Chæ vaøi naêm muø màng tốt tươi trở lại. (HT) + Cho đúc tiến mới, mở cửa biên giới vơ Trung Quốc để cho dân 2 nước tự do trao đo hàng hóa; mở cửa biển cho thuyền nước ngoa vaøo buoân baùn. + Tác dụng: Thúc đẩy các ngành nông nghieäp, thuû coâng phaùt trieån, haøng hoùa khoân bị ứ đọng. 2) Tại sao vua Quang Trung lại đề cao chữ 2) Vì chữ Nôm đã có từ lâu đời ở nước ta. Đe cao chữ Nôm là đề cao vốn quí của dân tộc noâm? nhằm bảo tồn và phát triển chữ viết của dâ - Nhaän xeùt, cho ñieåm. toäc. (HT) B/ Dạy-học bài mới 1) Giới thiệu bài: Sau khi vua Quang trung - Lắng nghe. mất, tàn dư của họ Nguyễn đã lật đổ nhà Tây Sôn, laäp ra Trieàu Nguyeãn. Baøi hoïc hoâm nay seõ giúp các em hiể rõ về vấn đề này. - Gọi 1 hs đọc SGK /65 trả lời các câu hỏi sau: - 1 hs đọc to trước lớp. - Nhà Nguyễn ra đời trong hoàn cảnh nào ?. - Sau khi vua Quang Trung mất,l ợi dụng bo Giảng: Nguyễn Aùnh là người thuộc họ chúa cảnh triều đình đang suy yếu, Nguyễn Aùnh Nguyễn, sau khi bị nghĩa quân Tây Sơn đánh đem quân tấn cộng , lật đổ Tây Sơn và lập r baïi , Nguyeãn Aùnh cuøng tanø dö hoï Nguyeãn daït nhaø Nguyeãn. (HT).

(69) về miền cực nam của đất nước ta và luôn nuôi - Lắng nghe, ghi nhớ loøng traû thuø nhaø Taây Sôn vì theá Nguyeãn Aùnh đã cầu cứu quân Xiêm, sau đó lại cầu cứu Pháp để trả thù nhà Tây Sơn. Sau khi lật đổ nhà Tây Sơn , Nguyễn Aùnh đã xử tội những người tham gia khởi nghĩa và là tướng lĩnh của Tây sơn bằng nhiều cực hình như:đào mồ tổ tiên,anh em nhà Nguyễn Huệ, xử chém ngang lưng hoặc cho ngựa xé xác, voi quật chết con cháu của tướng lĩnh Tây Sơn. - Sau khi lên ngôi Hoàng đế, Nguyễn ánh lấy niên hiệu là gì ? Đặt kinh đô ở đâu? Từ năm 1802 đến năm 1858,triều Nguyễn đã trải qua các đời vua nào ? Keát luaän: Sau khi vua Quang Trung maát, Nguyễn Aùnh đem quân tấn công lật đổ nhà Taây Sôn vaø laäp ra nhaø Nguyeãn. Nguyeãn Aùnh laáy nieân hieäu laø Gia Long. * Hoạt động 2:Thảo luận nhóm - Y/c cả lớp đọc SGK và bộ luật Gia Long thảo luận nhóm đôi trả lời các câu hỏi sau: -Em hãy dẫn ra một số sự kiện để chứng minh raèng: + Caùc vua trieàu Nguyeãn khoâng muoán chia seû quyeàn haønh cho ai?. - Naêm 1082, Nguyeãn Aùnh leân ngoâi vua choï Phú Xuân (Huế) làm đóng đô và đặ niên hiệu là Gia Long.Từ năm 1082 đến năm 1858, nha Nguyễn đã trải qua các đời vua Gi Long,Minh Mạng, Triệu Trị, Tự Đức. (HT) - Laéng nghe.. - HS đọc SGK, chia nhóm thảo luận. - Đại diện nhóm trình bày.. + Quân đội nhà Nguyễn được tổ chức như thế naøo ?. + Các vua nhà Nguyễn đã đề ra bộ Luật Gi Long thực hiện nhiều chính sách để tập trung quyeàn haønh trong tay vaø baûo veä ngai vaøn cuûa mình. (HT) Kết luận: Các vua nhà Nguyễn đã đề ra bộ + Quân đội nhà Nguyễn gồm nhiều thứ quân Luật Gia Long để tập trung quyền hành trong (bộ binh,thuỷ binh,tượngbinh..). Ở kinh đo cũng như ở các nơi đều xây dựng thành tr tay vaø baûo veä ngai vaøng cuûa mình. vững chắc. Để kịp thời chuyển tin tức, nha Nguyễn đã cho xây dựng các trạm ngựa no liền từ cực Bắc đến cực Nam của đất nước C/ Cuûng coá – daën doø: (HT) - 1 hs đọc lại ghi nhơ.ù.

(70) - Nhaän xeùt tieát hoïc.. - Laéng nghe. - Vài hs đọc to trước lớp. - Lắng nghe.. Kinh thaønh Hueá. I.Muïc ñích yeâu caàu: - Mô tả được đôi nét về kinh thành Huế : + Với công sức của hàng chục vạn dân và lính sau hàng chục năm xây dựng và tu bổ, kinh thành Huế được xây dựng trên bớ sông Hương , d0ây là toà thành đồ sộ và đẹp nhất nước ta thời đó . + Sơ lược về cấu trúc của kinh thành : thánh có 10 cửa chính ra ,vào , nằm giữa kinh thành là Hoàng thành ; các lăng tẩm của các nhà vua Nguyễn . Năm 1993, Huế được công nhận là Di sản Văn hoá thế giới . II.Đồ dùng dạy học: - Hình trong sgk phoùng to(neáu coù) - Phieáu hoïc taäp cuûa hs III.Các hoạt động dạy học: Hoạt động của thầy A/KTBC: Nhaø Nguyeãn thaønh laäp 1) Nhà Nguyễn ra đời trong hoàn cảnh naøo? 2) Ñieàu gì cho thaáy caùc vua nhaø Nguyeãn không chịu chia sẻ quyền hành cho bất cứ ai vaø kieân quyeát baûo veä ngai vaøng cuûa mình?. - Nhaän xeùt, cho ñieåm.. Hoạt động của trò - 2 hs trả lời: 1) Năm 1802, Nguyễn Ánh lật đổ triều Taây Sôn, laäp neân trieàu Nguyeãn. (HT) 2) Caùc vua nhaø Nguyeãn khoâng ñaët ngoâi hoàng hậu, bỏ chức tể tướng, tự mình trực tiếp điều hành mọi việc hệ trọng. Ngoài ra nhà Nguyễn còn ban hành một bộ luật mới goïi laø boä luaät Gia Long. Boä luaät Gia Long bảo vệ quyền hành tuyệt đối của nhà vua. Ñieàu naøy cho thaáy caùc vua nhaø Nguyeãn kieân quyeát baûo veä ngai vaøng cuûa mình. (HT). B/ Dạy-học bài mới: 1) Giới thiệu bài: Sau khi lật đổ triều đại -Lắng nghe. Tây Sơn, nhà Nguyễn được thành lập và chọn Huế làm kinh đô. Nhà Nguyễn đã xây dựng Huế thành một kinh thành đẹp, độc đáo bên bờ Hương Giang. Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về di tích lịch sử này. 2) Vaøo baøi: * Hoạt động 1:: Quá trình xây dựng Kinh thaønh Hueá - Gọi 1 hs đọc to đoạn “Nhà Nguyễn….Các - 1 hs đọc, cả lớp đọc thầm (CHT) - Vài hs mô tả sơ lược quá trình xây dựng coâng trình kieán truùc”.

(71) - Y/c hs moâ taû veà kinh thaønh Hueá.. kinh thaønh Hueá theo thoâng tin trong SGK. (HT). Keát luaän: Kinh thaønh Hueá do Nguyeãn Aùnh - Laéng nghe. khởi xướng, dân và quân lính kì công xây dựng. Đây là kinh thành độ sộ và đẹp nhất nước ta thời Nguyễn. * Hoạt động 2: Vẻ đẹp của Kinh thành Hueá - YC HS quan saùt hình 1 SGK / 67 - HS thaûo luaän theo caëp .Thảo luận nhóm đôi tìm hiểu về nét đẹp - HS trình bày - Cửa chính vào Hoàng thàng gọi là Ngọ cuûa kinh thaønh Hueá Môn.Tiếp đến là hồ sen, ven hồ là làng cây đại. Một chiếc cầu bắc qua hồ dẫn đến điện Thái Hoà nguy nga tráng lệ. Điện Thái Hoà là nơi tổ chức các cuộc lễ lớn. Quanh năm điện Thái Hoà là hệ thoáng cung ñieän daønh rieâng cho vua vaø Kết luận : Kinh thành Huế là một công hoàng tộc. (HT) trình saùng taïo cuûa nhaân daân ta. Ngaøy 11- 12 - Laéng nghe. – 1993, UNESCO đã công nhận Huế là một di sản Văn hoá thế giới. C/ Cuûng coá – daën doø - 1 hs đọc lại ghi nhớ - Vài hs đọc to trước lớp. - Baøi sau: OÂn taäp - Laéng nghe. - Nhaän xeùt tieát hoïc. Toång keát –oân taäp. I.Muïc tieâu: - Hệ thống được quá trình phát triển của lịch sử nước ta từ buổi đầu dựng nước đến giữa TK XIX - Nhớ được các sự kiện, hiện tượng,nhân vật lịch sử tiêu biểu trong quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc ta từ thời Hùng Vương đến buổi đầu thời Nguyễn -Tự hào về truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc II.Đồ dùng dạy học - Phieáu hoïc taäp cuûa HS - Băng thời gian biểu thị các thời kì lịch sử. III.Các hoạt động dạy học: Hoạt động của thầy A/ Giới thiệu bài:Bài học hôm nay chúng -lắng nghe ta seõ cuøng toång keát veà caùc noäi dung lòch sử đã học trong chương trình lớp 4. Hoạt động của trò.

(72) B/ Vaøo baøi: * Hoạt động 1: - GV đưa ra băng thời gian, giải thích băng thời gian và y/c HS điền nội dung - HS nối tiếp nhau điền vào băng thời gian. các thời, triều đại vào ô trống cho chính (K,G) - Nhaän xeùt boå sung. xaùc. - Nhận xét sửa chữa. buoåi sau buoåi Nước Nước Nước Nước Buoåi đầu moät đầu Đại Đại Việt Đại Đại đầu dựng naêm độc lập Việt thời Vieät vieät thời nước đấu thời Lý Trân buoåi TK Nguyeãn và giữ tranh đầu XVInước giaønh thời XVII độc lập Haäu Leâ 179 CN 938 1009 1226 1400 TK XV TK XVI XVII 1804 * Hoạt động 2: - Laéng nghe. - GV đưa ra môt danh nhân vật lịch sử Huøng Vöông, An Döông Vöông, Hai baø Tröng, Ngoâ Quyeàn, Ñinh Boä Lónh, Leâ Hoàn, Lý Thái Tổ , Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Lê Thánh Tông, Nguyễn Trãi Nguyeãn Hueä - Yc HS thaûo luaän nhoùm 4 ghi toùm taét veà - HS thi keå veà coâng lao cuûa hoï trong caùc giai công lao của nhân vật lịch sử trên. đoạn lịch sử. (HT) - Goïi caùc nhoùm thi keå chuyeän veà nhaân vaät lịch sử - Nhaän xeùt tuyeân döông * Hoạt động 3: Làm việc cả lớp -Gv đưa ra một số địa danh,di tích lịch sử - Hs điền thêm thời gian, sự kiện lịch sử gắn văn hoá :Lăng vua Hùng; Thành Cổ Loa Sông Bạch Đằng; Thành Hoa Lư; Thành liền với địa danh, di tích lịch sử, văn hoá đó. - Nhaän xeùt boå sung. Thăng Long; Tượng Phật A-di-đà. C/ Cuûng coá – daën doø - Veà nhaø xem laïi baøi - Nhaän xeùt tieát hoïc - Lắng nghe.. I. Mục tiêu: - Sau baøi hoïc, hoïc sinh bieát:. Ôn tập.

(73) + Hệ thống được quá trình phát triển của lịch sử nước ta từ buổi đầu dựng nước đến giữa thế kỉ + Nhớ được các sự kiện, hiện tượng, nhân vật lịch sử trong quá trình dựng nước và giữ nước của nước ta từ thời Hùng Vương đến đầu thời Nguyễn. + Tự hào truyền thống giữ nước của dân tộc.. II. Đồ dùng dạy học: III. Các hoạt động dạy học: Giai. Thời. Triều đại tù vì tên nước,. đoạn Từ đầu. gian Khoảng. Kinh ñoâ LS tieâu bieåu - Các vua Hùng, nước Văng - Hình thành đất nước với phong. dựng. 700naêm. Lang, đóng đô ở Phong tục, tập hoán riêng.. nước, giữ. TCN. nước. 179TCN. - An Dương Vương, nước Âu đồng ( Trống Đồng), xây thành Cổ. 1000. Từ 179. Lạc, đóng đô ở Cổ Loa. Loa. Các triều đại TQ thay nhau - Hơn 1000 nhân dân anh dũng đấu. đầu. đến 938. thống trị nước ta. Chaâu.. thaønh laäp. Noäi dung cô baûn cuûa LS. Nhaân vaät. - Đạt được nhiều thành tựu như đúc. tranh. - Có nhiều nhân vật và cuộc khởi nghóa tieâu bieåu nhö Hai Baø Tröng, Baø Trieäu,… - Sau ngày độc lậpnhà nước đầu. Buổi đầu. Từ năm. Nhà Ngô đóng đô ở Cổ Loa.. độc lập. 938 đến. - Nhà Đinh, nước Đại Việt, tiên đã xây dựng được .. 1009. đóng đô ở Hoa Lư.. - Khi Ngô Quyền mất, đất nước lâm. - Nhà Triều Lê, nước Đại Cồ vào thời kì loạn 12 sư quân. Đinh Việt, kinh đô ở Hoa Lư.. Bộ Lĩnh là người dẹp loại thống nhất đất nước.ĐBL mất quân tống kéo sang xâm lượt Lê Hoàng lên ngôi lãnh đạo nhân dân đánh tang. Nước Đại. 1009-. quân xâm lược Tống. Nhà Lý, nước Đại Việt, kinh Xây dựng đất nước thịnh vượng về. Việt thời. 1226. đô ở Thăng Long.. Lyù. KT, VH, GD. Cuối triều đại vua quan ăn chơi sa đoạ nên suy vong. - Đánh tang quân xâm lược Tống laàn II. - Nhaân vaät tieâu bieåu laø Lyù Coâng Uẩn, Lý Thường Kiệt,….

(74) ……………… Thời kỳ. …………….. 1802-. cuoái cuøng. 1852. …………………………………………………… …………………………………………………… Triều Nguyễn nước Đại Việt Nhà Nguyễn thi hành các chính Kinh Đô ở Huế. sách thêu tán quyền lực. - Xaây döng kinh thaønh Hueá…….. D. Củng cố - dặn dò: - Hỏi lại một và nhân vật lịch sử - Daën hs veà oân laïi baøi vaø chuaån bò kieåm tra cuoái naêm.. Phần I : Lịch Sử Baøi 1: sau :. (2ñ). Hãy khoanh tròn vào chữ đặt trước câu trả lời đúng trong mỗi câu. 1. Do đâu vào đầu thế kỷ XVI, nước ta lâm vào thời kỳ bị chia cắt ? A. Chính quyeàn nhaø Leâ suy yeáu B. Các tập đoàn phong kiến xâu xé nhau tranh giành ngai vàng C. Cả A và B đều đúng 2. Cuộc xung đột giữa các tập đoàn phong kiến đã gây ra những hậu quả gì ? A- Đất nước bị chia cắt. B- Nhân dân cực khổ. C- Sản xuất không phát triển được. D- Cả ba ý trên đều đúng. 3. Nhà Nguyễn thành lập vào thời gian nào ? Đóng đô ở đâu ? A. 1802, đóng đô ở Thăng Long (Hà Nội). B. 1858, đóng đô ở Hoa Lư (Ninh Bình). C. 1802, đóng đô ở Phú Xuân (Huế). 4. Trong những năm 1789 - 1792 vua Quang Trung đã ban hành chính sách gì ? A. Kinh teá vaø Khoa hoïc B. Kinh teá vaø Vaên hoùa, giáo dục C. Vaên hoùa vaø Khoa hoïc Bài 2 : (1đ) Điền các từ ngữ trong ngoặc đơn vào chỗ trống thích hợp (1788, Quang Trung, Hoàng đế , Lê , Đại Nam). - Cuối năm. . . . . . . . . . . . . , mượn cớ giúp nhà. . . . . . . . . . . . . , quân Thanh sang chiếm nước ta. Nguyễn Huệ lên ngôi . . . . . . . . . . . . . , hiệu là . . . . . . . . . . . . . , kéo quân ra Bắc đánh quân Thanh. Bài 3 : (2đ) Cuộc khẩn hoang ở Đàng Trong diễn ra như thế nào ? Kết quả ra sao ?.

(75)

Giao an tong hop

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về