Bài 14. Bạch cầu- Miễn dịch

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.33 MB, 184 trang )

(1)Ngµy so¹n 13 th¸ng 8 n¨m 2016 Ngµy giảng 17 th¸ng 8 n¨m 2016 Tieát 1: BAØI MỞ ĐẦU I. MUÏC TIEÂU : Sau khi học xong bài này, HS phải đạt được những yêu cầu cơ bản sau: 1. Kiến thức :  HS thaáy roõ muïc ñích , nhieäm vuï , yù nghóa cuûa moân hoïc.  Xác định được vị trí của con người trong tự nhiên , dựa vào cấu tạo cơ thể cũng như các hoạt động tư duy của con người .  Nắm được phương pháp đặc thù của môn học cơ thể người và vệ sinh . 2. Kyõ naêng : Rèn luyện kỹ năng hoạt động nhóm , kỹ năng tư duy độc lập và làm việc với SGK. 3. Thái độ : - Hình thành thế giới quan duy vật biện chứng II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :  Tranh phoùng to hình 1.1, 1.2, 1.3 SGK. Baûng phuï  HS : Phieáu hoïc taäp. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC . 1. Ổn định tổ chức : 2. GV giới thiệu bài mới : Giới thiệu sơ qua về bộ môn cơ thể người và vệ sinh trong chöông trình sinh 8. Yeâu caàu khi hoïc taäp boä moân. Taàm quan troïng cuûa boä moân HOẠT ĐỘNG CỦA GÍAO VIÊN Hoạt động 1 : I/ VỊ TRÍ CỦA CON NGƯỜI TRONG TỰ NHIEÂN : Mục tiêu : HS thấy được con người có vị trí cao nhất trong thế giới sinh vật do cấu tạo cơ thể hoàn chỉnh và các hoạt động có mục ñích . ? Em hãy kể tên các ngành ĐV đã học ? ? Lớp ĐV nào trong ngành ĐVCXS tiến hóa nhaát ? cho VD cuï theå ? -Hướng dẫn HS thu thập thông tin 1: + Đặc điểm nào của người giống thú + Đặc điểm nào của người khác thú - Treo bảng phụ, yêu cầu HS hoàn thành - Hướng dẫn HS thảo luận. -GV ghi lại ý kiến của nhiều nhóm để đánh giá được kiến thức của HS . - GV yeâu caàu HS ruùt ra keát luaän veà vò trí phaân. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. - Trả lời độc lập - Trả lời độc lập * Yeâu caàu : Kể đủ sắp xếp các ngành theo sự tiến hoá .. - Nghiên cứu TT SGK , trao đổi nhóm , hoàn thành BT mục  - Đại diện nhóm trình bày , nhóm khác bổ sung ( Ô đúng : 1,2,3,5,7,8 ) KÕt luËn:.

(2) HOẠT ĐỘNG CỦA GÍAO VIÊN loại của con người . Hoạt động 2 : II/ NHIEÄM VUÏ CUÛA MOÂN CÔ THEÅ NGƯỜI VAØ VỆ SINH : Muïc tieâu : - Xaùc ñònh nhieäm vuï cô baûn cuûa moân hoïc. - Mối quan hệ biện chứng giữa môn học với các ngành khoa hoïc khaùc. Tieán haønh: -Yêu cầu HS làm việc với SGK: + Nhiệm vụ: Cần nghiên cứu vấn đề gì? + Ý nghĩa: Cần nghiên cứu vấn đề đó để làm gì? Hướng dẫn HS tìm đáp án đúng bằng cách gợi ý: Nhớ lại nguồn gốc loài ĐVCXS  tìm nguồn gốc loài người. -Sử dụng tranh: 1.1, 1.2, 1.3. Yêu cầu: Bộ môn cơ thể người – vệ sinh có liên quan đến ngành nghề nào trong xã hội, đến các môn khoa hoïc naøo? Phaân tích cuï theå. Phaân tích theâm cho HS laáy theâm caùc ví duï veà các hoạt động khác: Công nhân đang làm việc trong nhà máy, nông dân, người mẫu treân saøn dieãn, … - Yeâu caàu HS ruùt ra keát luaän cho phaàn naøy. Hoạt động 3 : III/ PP HOÏC TAÄP BOÄ MOÂN CÔ THEÅ NGƯỜI VAØ VỆ SINH Mục tiêu : Chỉ ra được PP đặc thù của bộ môn , đó là học qua mô hình , tranh , thí nghiệm . ? Nêu các PP cơ bản để học tập bộ môn ? _ GV lấy VD cụ thể minh hoạ cho các PP mà HS nêu ra. Viết lên bảng một loạt phương phaùp hoïc taäp boä moân:  Quan saùt  Thí nghieäm  Đọc tài liệu  Suy luaän.  Vận dụng vào thực tiễn. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH -Người là ĐV thuộc lớp thú - Con người có tiếng nói , chữ viết, tư duy trừu tượng , hoạt động có mục ñích vaø laøm chuû thieân nhieân .. - HS nghiên cứu TT trang 5 SGK , yeâu caàu + Nhieäm vuï boä moân + Bieän phaùp baûo veä cô theå - Một vài đại diện trình bày , HS khác bổ sung cho hoàn chỉnh. - Thảo luận theo bàn, trả lời: Các ngaønh KH: Y hoïc, daïy hoïc, TDTT, … - Lấy ví dụ về mối liên quan với bộ moân TD maø HS ñang hoïc. KÕt luËn: - Cung cấp kiến thức về cấu tạo và chức năng sinh lý của cơ quan trong cô theå. - Mối quan hệ giữa cơ thể với MT để đề ra biện pháp bảo vệ cơ thể . - Thấy rõ mối liên quan giữa môn học với các môn KH khác . - Chứng minh nguồn gốc loài người từ động vật nhưng con người ở nấc thang tieán hoùa cao nhaát.. - HS nghiên cứu SGK , trao đổi nhóm , thống nhất câu trả lời - Đại diện nhóm trả lời , nhóm khác boå sung. -HS:Lựa chọn phương pháp. - Lên bảng, đánh dấu vào ô trống..

(3) HOẠT ĐỘNG CỦA GÍAO VIÊN  Ghi nhớ Yêu cầu trên cơ sở đã học tập các môn SH 6,7 haõy choïn PP toá nhaát cho moân hoïc cô theå người – vệ sinh? Nhaän xeùt, neâu 3 phöông phaùp chính.. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH HS khaùc boå sung.. KÕt luËn: PP học tập phù hợp với đặc điểm môn học là kết hợp quan sát , thí nghiệm và vận dụng kiến thức, kỹ năng vào thực tế cuộc sống.. IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : + Việc xác định vị trí của con người trong tự nhiên có ý nghĩa gì ? + Nhiệm vụ của bộ môn cơ thể người và vệ sinh là gì ? + Học bộ môn cơ thể người và vệ sinh có ý nghĩa như thế nào ? V. DAËN DOØ :  Học bài trả lời câu hỏi SGK .  Kè bảng 2 trang 9 SGK vào vở Ôân tập lại hệ cơ quan ở ĐV thuộc lớp thú Hớng dẩn về nhà: Câu 1: Trong phần hoạt động 1 Câu 2 : Trong phần hoạt động 2 Ngµy so¹n 13 th¸ng 8 n¨m 2016 Ngµy giảng 18 th¸ng 8 n¨m 2016 Chương I : KHÁI QUÁT VỀ CƠ THỂ NGƯỜI Tieát 2: CẤU TẠO CƠ THỂ NGƯỜI. I. MUÏC TIEÂU : Sau khi học xong bài này, HS phải đạt được những yêu cầu cơ bản sau: 1. Kiến thức: * HS kể tên được các cơ quan trong cơ thể , xác định được vị trí các hệ cơ quan trong cô theå mình. * Giải thích được vai trò của HTK và hệ nội tiết trong sự điều hoà hoạt động các cô quan . 2. Kyõ naêng: * Rèn kỹ năng quan sát nhận biết kiến thức . * Rèn tư duy tổng hợp logic , kỹ năng hoạt động nhóm . 3. Thái độ: Giáo dục thái độ giữ gìn và bảo vệ cơ thể . II. ĐỒ DÙNG DH : Tranh hệ cơ quan của thú , hệ cơ quan người , sơ đồ phóng to hình 2-3 SGK III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC :  Ổn định tổ chức :  Kieåm tra baøi cuõ : - Cho biết nhiệm vụ của bộ môn cơ thể người và vệ sinh ? - Nêu những PP cơ bản học tập bộ môn cơ thể người và vệ sinh ?.

(4)  Bài mới : GV giới thiệu bài Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt đông 1 : I/ CAÁU TAÏO : Muïc tieâu : + Chæ roõ caùc phaàn cô theå. + Trình bày sơ lược thành phần chức 1. Caùc phaàn cô theå : naêng caùc heä cô quan . - HS quan sát tranh trao đổi nhóm hoàn 1. Caùc phaàn cô theå : - Cho HS quan sát tranh hình 2.1-2.2 thành câu trả lời yêu cầu . + Da bao boïc SGK trả lời các  của mục I SGK . - GV tổng kết ý kiến và đưa ra ý đúng + Cấu tạo gồm 3 phần + Cơ hoành ngăn cách . : nhoùm khaùc .* Cơ thể người chia 3 phần : đầu , - Đại diện nhóm trình bày boå sung thaân vaø chaân.  Cơ hoành ngăn cách K.ngực và K.buïng.  Khoang ngực chứa : tim , phổi. KÕt luËn: - Toàn bộ cơ thể người có da bao bọc bên  Khoang bụng chứa : dạ dày , ngoài ruột, gan , tuỵ, thận, bóng đái - Cơ thể người được chia làm 3 phần : đầu , vaø cq sinh saûn . thaân vaø chi. - Cơ hoành ngăn khoang ngực và khoang buïng 2. Caùc heä cô quan : 2.Caùc heä cô quan : - Nghiên cứu SGK , trao đổi nhóm , hoàn ? Cơ thể người gồm những hệ cơ quan thaønh baûng 2 nào ? thành phần chức năng của từng - Đại diện nhóm lên ghi nội dung vào bảng  heä cô quan ? caùc nhoùm khaùc boå sung - Sử dụng bảng phụ. Đề nghị HS hoàn KÕt luËn: thaøn - Ghi ý kiến bổ sung và thông báo đáp Các hệ cơ quan trong cơ thể người gồm: hệ vận động, hệ tiêu hoá, hệ tuần hoàn, hệ hô án đúng haáp, heä baøi tieát, heä thaàn kinh vaø heä sinh duïc. - Tìm hiểu số nhóm có kết quả đúng so với đáp án và biểu dương . IV . KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : ? Cơ thể người gồm mấy hệ cơ quan, chỉ rõ thành phần và chức năng của các hệ cơ quan ? Tại sao nói cơ thể người là một khối thống nhất ? V . DAËN DOØ :  Học bài, trả lời câu hỏi SGK .  Giải thích hiện tượng đạp xe , đá bóng chơi cầu.  OÂân taäp laïi caáu taïo TBTV Hớng dẩn về nhà: Câu 1: Trong phần hoạt động 1 và hoạt động 2 Câu 2: Ttrong phần hoạt động 3.

(5) Ngµy so¹n 17 th¸ng 8 n¨m 2016 Ngµy giảng 24 th¸ng 8 n¨m 2016 Tieát 3: TEÁ BAØO I . MUÏC TIEÂU : Sau khi học xong bài này, HS phải đạt được những yêu cầu cơ bản sau: 1/ Kiến thức : - Trình bày được TP cấu trúc cơ bản của TB gồm : Màng sinh chất, chất TB ( lưới nội chaát , Riboâxoâm, ti theå , boä maùy goân gi , trung theå …), nhaân (nhaân con ) - Phân biệt được chức năng từng cấu trúc TB - Chứng minh được TB là đơn vị chức năng của cơ thể . 2/ Kyõ naêng : + Rèn kỹ năng quan sát tranh , mô hình tìm kiến thức + Kỹ năng suy luận lôgic, kỹ năng hoạt động nhóm . 3/ Thái độ : Bồi dưỡng quan điểm duy vật biện chứng II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : + Moâ hình hay tranh veõ caáu taïo TBÑV + Bảng phụ: về chức năng chi tiết của các bào quan chủ yếu. Caùc boä phaän Caùc baøo quan Chức năng Giúp TB thực hiện trao đổi chất Maøng sinh chaát Thực hiện các hoạt động sống cuûa teá baøo. - Tổng hợp và vận chuyển các - Lưới nội chất chaát - Nơi tổng hợp prôtên - Riboâxoâm - Tham gia hoạt động hô hấp Chaát teá baøo - Ti theå và giải phóng năng lượng. - Thu nhận, hoàn thiện và - Boä maùy goângi phaân phoái saûn phaåm. - Tham gia quaù trình phaân - Trung theå chia teá baøo Điều khiển mọi hoạt động sống cuûa teá baøo - Là cấu trúc quy định sự hình - Nhieãm saéc theå thaønh proâteâin, coù vai troø Nhaân quyeát ñònh trong di truyeàn - Chứa rARN cấu tạo nên - Nhaân con riboâxoâm III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1 .Ổn định tổ chức :.

(6) 2 . Kiểm tra bài cũ HS chỉ trên tranh 2.2 , kể tên các hệ cơ quan và chức phận của các hệ cơ quan này ? 3. Bài mới : GV dựa vào câu hỏi của HS để giới thiệu bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 : I / CAÁU TAÏO TEÁ BAØO : Mục tiêu : Hs nắm được các thành phần chính cuûa teá baøo: Maøng sinh chaát, chaát teá baøo, nhaân . ? Một tế bào điển hình gồm những thành phần - HS quan sát mô hình và hình 31 , ghi nhớ kiến thức . naøo ? - Đại diện các nhóm lên gắn tên caùc thaønh phaàn caáu taïo cuûa TB - Kiểm tra bằng cách treo sơ đồ câm về cấu HS khaùc boå sung . tạo tb và các mảnh bìa tương ứng với tên  : Teá baøo goàm 3 thaønh phaàn chính: các bộ phận và gọi HS lên gắn hoàn chỉnh sơ đồ - Nhận xét và thộng báo đáp án đúng. màng sinh chất , chất tế bào và nhân . Hoạt động 2 : II /CHỨC NĂNG CÁC BỘ PHẬN CỦA TB : Mục tiêu : - HS nắm được các chức năng quan troïng cuûa caùc boä phaän cuûa Tb - HS nghiên cứu bảng 3-1 , trao - Thấy được sự phù hợp với chức năng và sự đổi nhóm thống nhất ý kiến . thống nhất giữa các thành phần của TB - Chứng minh : TB là đơn vị chức năng của cơ - Đại diện nhóm trình bày, nhóm khaùc boå sung theå .Hoûi : ? Maøng sinh chaát coù vai troø gì ? -HS dựa vảo bảng 3-1 có thể trả lời : ? Lưới nội chất có vai trò gì trong hoạt động ở TB cũng có quá trình TĐC và soáng cuûa TB ? phaân chia… ? Năng lượng cần cho các hoạt động lấy từ Tieåu keát : Hs ghi theo noâïi dung baûng ñaâu? 3-1 SGk ? Taïi sao noùi nhaân laø trung taâm cuûa TB ? - Toång keát yù kieán cuûa HS vaø ruùt ra nhaän xeùt . ? Haõy giaûi thích moái quan heä thoáng nhaát veà chức năng giữa màng sinh chất, chất TB và nhân ?( màng giúp TB thực hiện sự TĐC với MT ngoài , Chất TB là nơi thực hiện sự TĐC beân trong TB ( TH chaát , phaân giaûi chaát ) ; Nhân điều khiển mọi hoạt động sống của của TB , đóng vai trò quan trọng trong di truyền ) ? Tại sao nói TB là đơn vị chức năng của cơ theå? ( Vì cô theå coù 4 ñaëc tröng cô baûn nhö TÑC, ST, SS, Di truyền đều được tiến hành ở TB ) Hoạt động 3 : III/ THAØNH PHẦN HOÁ HỌC CỦA TẾ BAØO ..

(7) Mục tiêu : Hs nắm được 2 thành phần hoá học chính là chất hữu cơ và chất vô cơ (không dạy chi tieát) ? Cho biết thành phần hoá học của TB ?. - HS tự nghiên cứu thông tin SGKtrao đổi nhóm thống nhất ý kieán. - Đại diện nhóm trình bày , nhóm khaùc boå sung . - Yêu cầu : Chất hữu cơ và chất vô cô. KÕt luËn: - Nhận xét phần trả lời của nhóm , thông báo TB gồm hỗn hợp nhiều chất hữu cơ vaø chaát voâ cô : đáp án đúng . *Chất hữu cơ : + Proâteâin : C ,H , N , O ,P + Gluxit : C , H , O + Lipit : C , H , O + Axit nucleâic : goàøm ADN vaø ARN mang TT di truyeàn. * Chất vô cơ : bao gồm các loại MK nhö Ca , K , Na , Fe , Cu . ? Các chất hoá học cấu tạo nên TB có mặt ở - HS trao đổi nhóm : ñaâu ? + Các chất HH có trong tự nhiên. ? Tại sao trong khẩu phần ăn mỗi người cần có + Ăn đủ các chất để xây đủ : Pr , Li , G , Vit , MK ? dựngTB. Hoạt động 4. IV / HOẠT ĐỘNG SỐNG CỦA TẾ BAØO : Mục tiêu : HS nêu được các hoạt động sống của TB như TĐC, lớn lên … - GV hướng dẫn nhận biết sơ đồ 3-2 SGK bằng cách gợi ý : Mối quan hệ giữa cơ thể với môi trường thể hiện ntn? TB trong cơ thể có chức năng gì ? - HS đọc kỹ sơ đồ trao đổi và trả ? Kể tên các hoạt động sống của TB ? lời các câu hỏi của GV - Tiếp tục khẳng định TB là đơn vị chức năng KÕt luËn: cuûa cô theå soáng. Hoạt động sống của TB gồm: trao đồi chất, lớn lên, phân chia và cảm ứng . HS đọc KL chung SGK . IV . KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : 1, GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp 1 SGK trang 13 2, Hãy so sánh cấu tạo tế bào động vật và tế bào thực vật. V. DẶN DÒ : Học bài trả lời câu hỏi 2 SGK ; Đọc mục “ Em có biết” ;Ôân tập phần mô ở TV . Híng dÈn vÒ nhµ: C©u 1: 1-a, 2-a, 3-b ,4-e, 5-d Câu 2: Nội dung trả lời ở hoạt động 4.

(8) Ngµy so¹n 17 th¸ng 8 n¨m 2016 Ngµy giảng 25 th¸ng 8 n¨m 2016 Tieát 4: MOÂ I . MUÏC TIEÂU : Sau khi học xong bài này, HS phải đạt được những yêu cầu cơ bản sau: 1.Kiến thức : + Nắm được khái niệm mô , phân biệt các loại mô chính trong cơ thể . + Nắm được cấu tạo và chức năng của từng loại mô trong cơ thể . 2 . Kyõ naêng : Rèn kỹ năng quan sát kênh hình tìm kiến thức, kỹ năng khái quát hoa , kỹ năng hoạt động nhóm . 3/ Thái độ : Bồi dưỡng quan điểm duy vật biện chứng II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Tranh phoùng to hình 3.1 trang11 - Tranh phoùng to hình 4.1-4.4 SGk - Tranh phoùng to hình 6.1 SGK. - Caùc phieáu hoïc taäp ( neáu coù ) II. HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC : 1/ Ổn định tổ chức . 2/ Kieåm tra baøi cuõ : ? Hãy cho biết cấu tạo và chức năng của các bộ phận của TB ? ? Hãy chứng minh TB là đơn vị chức năng của cơ thể ? 3/ Bài mới : GV giới thiệu bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I/ KHAÙI NIEÄM MOÂ : Mục tiêu : HS nêu được khái niệm mô , cho được VD mô ở thực vật . - GV yêu cầu HS đọc TT SGK và trả lời các - HS nghiên cứu TT kết hợp với tranh hình trên bảng trả lời câu caâu hoûi trong phaàn  hoûi . + Moâ laø gì ? - GV giúp HS hoàn thiện khái niệm mô và liên hệ trên cơ thể người , TV và ĐV. KÕt luËn: Mô là tập hợp các TB chuyên hoá , có cấu trúc giống nhau, cùng thực hiện một chức năng nhất định . - GV bổ sung trong mô ngoài các TB còn có yeáu toá khoâng coù caáu taïo TB goïi laø phi baøo . Hoạt động 2 : II/ CÁC LOẠI MÔ : Mục tiêu : HS phải chỉ rõ cấu tạo và chức năng của từng loại mô, thấy được cấu tạo phù.

(9) hợp với chức năng của từng loại mô . 1. Moâ bieàu bì : - GV giới thiệu 4.1 kết hợp đọc thông tin SGK vaø neâu caâu hoûi + Em có nhận xét gì về sự sắp xếp các TB ở moâ bieåu bì ? + Mô BBì có những chức năng nảo ? + Loại mô BBì làm chức năng bảo vệ thấy ở cô quan naøo? Loại làm nhiệm vụ tiết có ở cơ quan nào ? - Chốt lại các ý kiến của HS và đưa ra đáp aùn . - Löu yù HS ñaëc tính raát quan troïng cuûa moâ biểu bì là khả năng tái sinh rất mạnh nhờ phân bào nhanh, VD : biểu bì ở da. 2. Moâ lieân keát : - Sử dụng hình 4.2SGk , đọc thông tin trả lời câu hỏi . + Mô liên kết có mấy chức năng ? + Máu thuộc loại mô gì ? vì sao máu được xếp vào loại mô đó ? + Veà maët caáu taïo MLK coù ñaëc ñieåm gì khác so với mô biểu bì ? (MLK thành phần chuû yeáu laø chaát gian baøo vaø moät soá TB naèm raûi raùc ) 3. Moâ cô : – Giới thiệu hình vẽ 3 loại mô cơ SGK - Bổ sung và đưa ra đáp án  HS sửa sai ñöa ra keát luaän ñieàn vaøo baûng sau : Cô vaân Cô trôn Cô tim Soá nhaân Nhieàu 1 nhaân Nhieàu nhaân nhaân Vò trí Phía Ở giữa Ở giữa nhaân ngoài sát maøng Coù vaân Coù Khoâng Coù ngang Hoạt Theo yù Ngoài ý Ngoài ý động muoán muoán muoán 4. Moâ thaàn kinh : - Giới thiệu trên hình vẽ mô TK hình 4.4và. - Kể tên các mô ở TV. - Quan sát tranh vẽ , đọc TT SGK để trả lời các học sinh khác bổ sung. KÕt luËn: Moâ bieåu bì goàm caùc TB xeáp xít nhau phủ ngoài cơ thể , lót các cơ quan rỗng như ống tiêu hoá ,dạ con , bóng đái…có chức năng bảo vệ , hấp thụ và tieát.. - Đọc TT quan sát hình trả lời Các HS khaùc boå sung - Trả lời: Vì tế bào máu nằm rải rác trong chaát neàn, nhieäm vuï lieân laïc caùc phaàn cuûa cô theå. KÕt luËn: MLK goàm caùc TB naèm raûi raùc trong chất nền , có chức năng tạo ra bộ khung của cơ thể neo giữ các cơ quan hoặc chức năng đệm. - Quan sát hình 4.3 , trao đổi nhóm để trả lời phần SGK  các nhóm khác boå sung.. Moâ cô goàm cô vaân, cô trôn, cô tim coù chức năng co giãn tạo nên sự vận động.. - HS quan sát tranh vẽ , đọc TT.

(10) lưu ý HS mô TK gồm 2 loại tế bào : TB TK gọi là nơron và TBTK đệm gọi TBTK giao cảm . Cả hai hợp nên HTK. - Cho HS quan saùt moät nôron ñieån hình , phân biệt các sợi nhánh , thân nơron , sợi truïc, xinaùp - Nhấn mạnh ý: nơron là loại TB đã biệt hoá cao, mất khả năng sinh sản, vừa có tính hưng phấn với các kích thích khác nhau để tạo nên các xung TK , vừa có khả năng dẫn truyền và ức chế các xung đó, nhờ vậy HTK đảm nhiệm chức năng tiếp nhận kích thích xử lý TT và điều hoà hoạt động các cô quan .. SGK để nắm được mô TK có cấu tạo và chức năng gì ? - Caùc nhoùm HS khaùc boå sung cho nhau.. KÕt luËn: Moâ TK goàm TBTK goïi laø nôron vaø các TBTK đệm ( TK giao cảm ) , tạo nên HTK có chức năng tiếp nhận Kthích , xử lí TT và điều khiển sự hoạt đông các cơ quan để trả lời caùc KhÝch thích cuûa MT.. 4. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : Gv dùng câu hỏi 1,2 SGK để KT HS. Đồng thời cho từng nhóm HS điền vào bảng 4 5. DAËN DOØ : + Hoïc baøi vaø laøm caùc baøi taäp + Chuẩn bị cho bài TH: Mỗi tổ 1 con ếch, một mẩu xương ống có đầu sụn và xương xốp, thịt lợn nạc còn tươi . Híng dÈn vÒ nhµ: Câu 1. Nh bảng tóm tắt ở hoạt động 3 bổ sung thêm vị trí của mô .M« biÓu b× bao phñ phÇn ngoµi c¬ thÓ,lãt trong c¸c èng néi quan . M« liªn kÕt:díi líp da,g©n,d©y ch»ng,sôn,x¬ng......... Ngµy so¹n 18 th¸ng 8 n¨m 2016 Ngµy giảng 31 th¸ng 8 n¨m 2016 Tieát 5 : THỰC HAØNH QUAN SÁT TẾ BAØO VAØ MÔ I . MUÏC TIEÂU : * Chuẩn bị được tiêu bản tạm thời TB mô cơ vân. * Quan sát và vẽ các TB trong các tiêu bản đã làm sẵn : TB niêm mạc miệng , ( Mô bieåu bì ), moâ suïn moâ xöông, moâ cô vaân, moâ cô trôn, phaân bieät caùc boä phaän chính cuûa TB. * Phân biệt được điểm khác nhau của mô bbì, mô cơ và MLK. * Rèn kỹ năng sử dụng kímh hiển vi, kỹ năng mổ tách TB. * Giáo dục ý thức nghiêm túc , bảo vệ máy , vệ sinh phòng sau khi làm TH. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC : * HS : Chuẩn bị theo nhóm đã phân công. * GV : - Kính hiển vi , lam kính , la men ,mộ đồ mổ , khăn lau , giấy thấm. - Một con ếch sống , hoặc bắp thịt ở chân giò lợn . - Dung dòch sinh lyù 0.65% NaCl , oáng huùt , dd axít axeâtíc - Bô tiêu bản động vật.

(11) III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1/ Ổn định tổ chức : phân nhóm và các nhóm trưởng. 2/ Kieåm tra : + Kieåm tra phaàn chuaån bò theo nhoùm cuûa HS + Phát dụng cụ cho nhóm trưởng của các nhóm ( chú ý số lượng ) + Phaùt hoäp tieâu baûn maãu . 3/ Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 : I.LAØM TIEÂU BAÛN VAØ QUAN SAÙT TB MOÂ CÔ VAÂN : Mục tiêu : Làm được tiêu bản , khi quan sát nhìn thấy được TB a/ Caùch laøm tieâu baûn moâ cô vaân a/ Caùch laøm tieâu baûn moâ cô vaân : - HS đọc SGK để nắm được cách - GV yêu cầu HS đọc SGK laøm. - HS theo doõi ghi nhớ kiến thức , một HS nhắc lại thao tác. - Goïi moät HS leân laøm maãu caùc thao taùc . - Caùc nhoùm tieán haønh laøm tieâu baûn như đã hướng dẫn - Phaân coâng veà caùc nhoùm Yeâu caàu : + Lấy sợi thật mảnh + Không bị đứt. + Raïch baép cô phaûi thaúng. - Sau khi các nhóm lấy được TB mô cơ vân đặt lên lam kính, GV hướùng dẫn cách đặt la _Các nhóm cùng tiến hành đậy la men. Yeâu caàu khoâng coù boït khí. men - Nhoû 1 gioït axít axeâtic 1% vaøo caïnh la men - Caùc nhoùm tieáp tuïc thao taùc nhoû và dùng giấy thấm hút bớt dung dịch sinh lý axít axêtíc - Hoàn thành tiêu bản để trên bàn để axít thấm vào dưới la men. cho GV kieåm tra. - GV ñi kieåm tra coâng vieäc cuûa caùc nhoùm , giúp đỡ nhóm nào chưa làm được. b/ Quan saùt teá baøo : b/ Quan saùt teá baøo : - Các nhóm thử kính , lấy ánh sáng -GV yeâu caàu nhoùm ñieàu chænh kính hieån vi. nét để nhìn rõ mẫu . ( GV cần nêu cách sử dụng kính hiển vi chi - Đại diện nhóm quan sát điều chỉnh tiết để HS nắm ) cho đến khi nhìn rõ TB. - GV cần lưu ý : sau khi HS quan sát được TB thì pahỉ kiểm tra lại, tránh hiện tượng HS - Cả nhóm quan sát nhận xét. - Trao đổi nhóm thống nhất ý kiến. nhaàm laãn, hay laø mieâu taû theo SGK. - Yêu cầu Hs thấy được các phần - GV nắm được số nhóm có tiêu bản đạt và chính cuûa TB. chưa đạt yêu cầu. - HS ruùt ra keát luaän ba thaønh phaàn chính là : màng, TBC , nhân . Ngoài.

(12) ra thấy được các vân ngang . Hoạt động 2 : II. QUAN SÁT TIÊU BẢN CÁC LOẠI MOÂ KHAÙC : Mục tiêu : HS quan sát phải vẽ lại được hình TB cuûa moâ suïn, moâ xöông, moâ cô vaân , moâ cô trôn.Phaân bieät ñieåm khaùc nhau cuûa caùc moâ. - GV yeâu caàu quan saùt caùc moâ  veõ hình.. - Trong nhóm khi điều chỉnh kính để thấy rõ tiêu bản thì lần lượt các thành viên đều quan sát veõ hình - Nhóm thảo luận để thống nhất trả lời. Yeâu caàu : thaønh phaàn caáu taïo, hình dáng TB ở mỗi mô. _ HS ruùt ra keát luaän : + Moâ bbì : TB xeáp xít nhau. + Moâ suïn : chæ coù 2-3 TB taïo thaønh nhoùm. + Moâ xöông : TB nhieàu. + Moâ cô TB nhieàu daøi. - HS coù theå neâu thaéc maéc cuûa mình. - GV nên dành thời gian đáp trước lớp những thaéc maéc cuûa HS. IV. NHẬN XÉT – ĐÁNH GIÁ : * Nhận xét giờ học : - Khen caùc nhoùm laøm vieäc nghieâm tuùc , coù keát quaû. - Phê bình nhóm chưa chăm chỉ và kết quả chưa cao để rút kinh nghiệm. * Đánh giá: - Trong khi laøm tieâu baûn moâ cô vaân caùc em gaëp khoù khaên gì ? - Nhoùm coù keát quaû toát cho bieát nguyeân nhaân thaønh coâng ? - Lý do nào làm cho mẫu một số nhóm chưa đạt yêu cầu ? * Yeâu caàu caùc nhoùm : - Làm vệ sinh dọn sạch lớp. - Thu dụng cụ đầy đủ , rửa sạch , lau khô, tiêu bản mẫu xếp vào hộp . V . DAËN DOØ : + Về nhà mỗi HS viết một bản thu hoạch theo mẫu SGK tr 19 +Ôân lại kiến thức về mô thần kinh. Ngµy so¹n 19 th¸ng 8 n¨m 2016 Ngµy giảng 1 th¸ng 9 n¨m 2016 Tieát 6 : PHAÛN XAÏ I . MUÏC TIEÂU : 1/ Kiến thức : * HS phải nắm được cấu tạo và chức năng của nơ ron..

(13) * HS chỉ rõ 5 thành phần của một cung phản xạ và đường dẫn truyền xung TK trong cung phaûn xaï. 2/ Kyõ naêng : * Rèn kỹ năng quan sát hình, thông tin nắm bắt kiến thức. * Kỹ nămg hoạt động nhóm. 3/ Thái độ : giáo dục ý thức bảo vệ cơ thể . II. ĐỒ DÙNG DẠY-HỌC : * Tranh hình SGK * Có thể là băng hình về đường dẫn truyền xung TK và phản xạ. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1/ Ổn định tổ chức : báo cáo sỉ số 2/ Kiểm tra : GV thu báo cáo thực hành của giờ trước . 3/ Bài mới : GV giới thiệu bài . HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 : I. CẤU TẠO VAØ CHỨC NĂNG CỦA NƠ RON : Mục tiêu : Chỉ rõ cấu tạo của nơ ron và chức năng của nơ ron , từ đó thấy chiều hướng lan truyền xung TK trong sợi trục . - HS nhớ lại kiến thức cũ để ? Haõy neâu thaønh phaàn caáu taïo cuûa moâ TK ? trả lời câu hỏi - GV cho HS quan sát hình 6-1 sgk và trả lời câu hỏi : Hãy mô tả cấu tạo của một nơ ron điển hình ? - HS nghiên cứu sgk kết hợp quan sát hình 6-1,trả lời câu hỏi  lớp bổ sung hoàn thiện kiến thức. a. Caáu taïo nô ron goàm : - Thân: chứa nhân, xung quanh là tua ngắn gọi là sợi nhaùnh. - GV lưu ý bao miêlin tạo nên các eo chứ không - Tua dài: sợi trục, có bao phaûi noái lieàn . Mieâlin nôi tieáp noái nôron goïi laø xi naùp. - HS đọc sgk trả lời, các HS ? Nơ ron có những chức năng nào ? khaùc boå sung b. Chức năng : có 2 chức năng cô baûn - Cảm ứng : là khả năng tiếp nhận kích thích và phản ứng laïi kích thích. - Daãn truyeàn : laø khaû naêng lan truyeàân xung thaàn kinh theo.

(14) ? Nơ ron TK có mấy loại và chức năng của mỗi loại ? - GV phát PHT và từng nhóm hoàn thành bảng ? Vò trí Chức năng Nơ ron hướng Thân nằm Truyeàn xung TK taâm (caûm ngoài TWTK từ cq về TW giaùc ) Nô ron trung naèm trong Liên hệ giữa các gian ( lieân TWTK nô ron laïc) Nô ron li Thaân naèm Truyeàn xung TK taâm( vaän trongTWTK tới các cq p.ứng. động ) ? Em có nhận xét gì về hướng dẫn truyền xung thần kinh ở NR hướng tâm và NR li tâm ? - Chốt lại hoạt động 1, Giới thiệu chuyển hoạt động 2. Hoạt động 2 : II. CUNG PHAÛN XAÏ : Muïc tieâu : HS hình thaønh khaùi nieäm phaûn xaï , cung phaûn xaï , voøng phaûn xaï , bieát giaûi thích moät soá phản xạ ở người bằng cung phản xạ và vòng phản xaï. - GV nhắc lại phản xạ đầu gối . ? Phản xạ là gì ? Cho VD về phản xạ ở người và ÑV ? ? Nêu điểm khác nhau giữa phản xạ ở người và tính cảm ứng ở TV ? - GV hỏi thêm : một phản xạ được thực hiện nhờ sự điều khiển của hệ cơ quan nào ?. - GV cho HS quan saùt hình 6-2 sgk . ? Có những loại nơ ron nào tham gia vào cung phaûn xaï ? ? Caùc thaønh phaàn cuûa moät cung phaûn xaï ? ? Cung phaûn xaï laø gì ?. moät chieàu nhaát ñònh - HS nắm TT sgk trao đổi nhóm , hoàn thiện PHT . - Đại diện nhóm điền bảng , nhoùm khaùc boå sung . c. Các loại nơ ron : gồm 3 loại là NR hướng tâm ( cảm giác ), NR litâm ( vận động ), NR trung gian ( lieân laïc ).. - HS dựa vào bảng để trả lời .. 1. Phaûn xaï : - HS đọc  sgk trao đổi nhóm và trả lời câu hỏi. - Đại diện nhóm trả lời nhoùm khaùc boå sung KÕt luËn: Phản xạ là p.ứng của cơ thể để trả lời Kthích của môi trường thoâng qua HTK. 2. Cung phaûn xaï : - HS đọc TT sgk , quan sát hình 6-2 trả lời câu hỏi , nhóm khaùc boå sung . Yeâu caàu : + coù 3 nô ron.

(15) + coù 5 thaønh phaàn . + Con đường dẫn truyền xung TK ? Haõy giaûi thích phaûn xaï : duøng kim chaâm vaøo tay KÕt luËn: tay ruït laïi ? Cung phản xạ là con đường mà xung thần kinh truyền từ cơ - GV giúp HS hoàn chỉnh sơ đồ . quan thụ cảm qua TWTK đến cơ quan phản ứng . Moät cung phaûn xaï coù 5 thaønh phần : cqtc , NR hướng tâm, ? Theá naøo laø voøng phaûn xaï ? NR trung gian , NR li taâm vaø cq ? Vòng pxạ có ý nghĩa như thế nào trong đời phản ứmg . soáng ? ( giuùp ñieàu chænh chính xaùc phaûn xaï ) 3. Voøng phaûn xaï : - GV lưu ý : đây là vấn đề trừu tượng , GV nên - HS vận dụng kiến thức về giaûng giaûi baèng 1 VD cuï theå -? GV yêu cầu HS tìm ra điểm giống và khác nhau cung pxạ để trả lời bằng cách hình thành sơ đồ. giữa cung phản xạ và vòng phản xạ ? - HS đọc  sgk và sơ đồ hình 6-3 để trả lời câu hỏi - HS trình bày bằng sơ đồ , lớp boå sung. KÕt luËn: Voøng phaûn xaï laø trong phaûn xaï luôn có luồng thông tin ngược báo về TWTK để TW điều chỉnh phản ứng cho thích hợp. Luoàng TK bao goàm cung phaûn xạ và đường phản hồi. IV . KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : GV dùng tranh câm vẽ 1 cung Pxạ , yêu cầu HS chú thích và nêu chức năng? Sờ tay vào vật nóng, rụt tay lại và chạm lá cây xấu hổ lá cụp lại . Hai loại phản ứng khác nhau ở điểm cơ bản nào ? V. DAËN DOØ : * Học bài và trả lời câu hỏi SGK. * Ôân tập cấu tạo bộ xương thỏ. * Đọc mục “ Em có biết”. Híng dÈn vÒ nhµ: C©u 1. VÝ dô cã thÓ lµ ph¶n x¹ dinh dìng hoÆc ph¶n x¹ cña c¬ thÓ tr¶ lêi c¸c kÝch thÝch cña m«i trêng Câu 2 . Dựa vào hiểu biết về vòng phản xạ để phân tích Ngµy so¹n 19 th¸ng 8 n¨m 2016 Ngµy giảng 08 th¸ng 9 n¨m 2016 TIEÁT 7 : I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức :. BOÄ XÖÔNG.

(16) * Học sinh trình bày được các thành phần chính của bộ xương, và xác định được các xöông chính ngay treân cô theå mình. * Phân được các loại xương dài, ngắn , dẹt về hình thái , cấu tạo. * Phân biệt được các loại khớp xương , năm vững cấu tạo khớp động. 2. Kyõ naêng : Reøn kyõ naêng * Quan sát tranh mô hình , nhận biết kiến thức. * Phân tích , so sánh , tổng hợp , khái quát. * Hoạt động nhóm. 3. Thái độ : giáo dục ý thức giữ gìn , vệ sinh bộ xương. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC : GV chuẩn bị thêm mô hình xương người , xương thỏ. Tranh cấu tạo một đốt sống điển hình , hình 7.4 SGK III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : ? Haõy cho VD veà 1 phaûn xaï vaø phaân tích phaûn xaï ? ? So saùnh cung phaûn xaï vaø voøng phaûn xaï ? 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 : I. CAÙC PHAÀN CHÍNH CUÛA BOÄ XÖÔNG : Muïc tieâu : chæ roõ caùc vai troø chính cuûa boä xương . Nắm được 3 phần chính của bộ xương và nhận biết được trên cơ thể mình . - GV cho Hs sinh quan sát tranh 7.1 , kết hợp a. Vai trò của bộ xương : - Hs nghiên cứu SGK , quan sát hình với mô hình để trả lời câu hỏi vẽ 7.1 kết hợp việc vận dụng kiến ? Boä xöông coù vai troø gì ? thức cũ ở lớp dưới trả lời - HS trình baøy yù kieán lớp bổ sung hoàn chỉnh kiến thức . KÕt luËn: Bộ xương có vai trò nâng đỡ cơ thể , laøm choã baùm cho caùc phaàn meàm nhö gaân vaø cô , taïo hình daùng nhaát ñònh , taïo khung baûo veä noäi quan vaø cuøng với hệ cơ giúp cơ thể vận động và lao động dễ dàng . ? Hãy cho biết bộ xương người được chia làm b. Các phần của bộ xương : - HS đọc thông tin SGK , quan sát maáy phaàn ? tranh hình 7.1-7.3 và mô hình để Neâu ñaëc ñieåm cuûa moãi phaàn ? hoàn thiện câu trả lời. - GV kiểm tra lại bằng cách gọi đại diện nhóm lên trình bày đáp án ngay trên mô.

(17) hình . - GV đánh giá và bổ sung hoàn thiện kiến thức .. KÕt luËn: Boä xöông chia laøm 3 phaàn laø xöông đầu , xương thân và xương tay chân.. - HS dựa vào kiến thức cũ kết hợp ? Tìm điểm giống nhau và khác nhau giữa xương tay và xương chân ? Tại sao có sự khác thực tiễn trên cơ thể để trả lời ù . + Giống:đều gồmxương nhau đó ? ñai,caùnh,caúng,coå,baøn, ngoùn. + Khác :xương tay mảnh,các khớp cử động nhiều,xương chân dài to,khoẻ , ít cử động hơn. + Vì tay có cấu tạo thích nghi với - GV yeâu caàu HS cho bieát ñieåm khaùc nhau quaù trình LÑ chaân coù caáu taïo thích nghi với quá trình đi thẳng giữa xương đầu người và xương đầu thú ? Vì sao có sự khác nhau đó ? Hoạt động 2 : III . CÁC KHỚP XƯƠNG : Mục tiêu : HS chỉ rõ 3 loại khớp xương dựa trên khả năng cử động và xác định được khớp đó trên cơ thể. ? Thế nào gọi là một khớp xương ? ? Có mấy loại khớp xương ? Cho biết đặc - HS đọc TT SGK quan sát hình 7.4 . điểm của mỗi loại khớp đó ? - Trao đổi nhóm thoáng nhaát caâu ? Khả năng cử động của khớp động và khớp trả lời bán động khác nhau như thế nào ?Vì sao có - Nhoùm khaùc theo doõi boå sung sự khác nhau đó ? KÕt luËn: - Nhận xét kết quả và thông báo ý đúng sai * Khớp xương : là nơi tiếp giáp giữa và hoàn thiện kiến thức các đầu xương với nhau. * Có 3 loại khớp : + Khớp bất động các xương gắn chặt bằng khớp răng cưa làm khớp không cử động được. + Khớp bán động giữa 2 đầu xương có đĩa sụn làm cử động của khớp bị + Trong cơ thể người loại khớp nào chiếm haïn cheá nhiều nhất ? điều đó có ý nghĩa gì ? + Khớp động : cử động dễ dàng nhờ 2 đầu xương có sụn đầu khớp , giữa là dịch khớp, ngoài là dây chằng. IV.KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : * GV: gọi HS lên xác định các xương ở mỗi phần của bộ xương..

(18) V.DẶN DÒ : + Học bài và trả lời câu hỏi SGK ; Đọc mục “ Em có biết”. + Mỗi nhóm chuẩn bị mẩu xương đùi ếch hay xương sườn của gà. Híng dÈn vÒ nhµ: Câu1: Xem phần nội dung hoạt động 1 Câu 3. -Khớp bất động giúp xơng tạo thành hộp, thành khối để bảo vệ nội quan (não) hoặc nâng đỡ -Khớp bán động giúp xơng tạo thành khoang bảo vệ(khoang ngực), ngoài ra còn có vai trò quan trọng đối với việc giúp cơ thể mềm dẻo trong dáng đứng thẳng và lao động phøc t¹p -Khớp động đảm bảo sự hoạt động linh hoạt của tay ,chân Ngµy so¹n 20 th¸ng 9 n¨m 2016 Ngµy giảng 9 th¸ng 9 n¨m 2016 TIEÁT 8 : CAÁU TAÏO VAØ TÍNH CHAÁT CUÛA BOÄ XÖÔNG I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * Học sinh trình bày được cấu tạo chung của 1 xương dài , từ đó giải thích được sự lớn lên của xương và khả năng chịu lực của xương. * Xác định được thành phần hoá học của xương để chứng minh được tính chất đàn hồi và cứng rắn của xương 2. Kyõ naêng :Reøn kyõ naêng * Quan saùt tranh hình ,thí nghieäm nhận biết kiến thức. * Tiến hành thí nghiệm đơn giản trong giờ học lý thuyết. * Hoạt động nhóm. 3. Thái độ : giáo dục ý thức giữ gìn , vệ sinh bộ xương, liên hệ thức ăn của lứa tuổi HS. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC : * GV : - Hai xương đùi ếch sạch - Tranh veõ hình 8.1- 8.4SGK - Dụng cụ làm thí nghiệm : panh , đèn cồn , cốc nước lã , dd HCl 10% * HS : Xương đùi ếch hay xương sườn gà . III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : ? Bộ xương người gồm mấy phần ? cho biết đặc điểm của mỗi phần ? 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 : I. CAÁU TAÏO CUÛA XÖÔNG : Mục tiêu : HS chỉ ra được cấu tạo của xương dài , xương dẹt và chức năng của nó 1. Cấu tạo và chức năng của xương ? Xöông daøi coù caáu taïo nhö theá naøo ? daøi : ? Cấu tạo hình ống và đầu xương xếp hình - Hs nghiên cứu SGK , quan sát hình vòng cung như vậy có ý nghĩa gì đối với vẽ 8.1 – 8.2 - Đại diện trình bày ý chức năng của xương ? kiến bằng cách giới thiệu trên tranh.

(19) - GV yêu cầu : nêu cấu tạo và chức năng cuûa xöông daøi.. ? Hãy kể các xương dẹt và xương ngắn ở cơ thể người ? ? xöông deït vaø xöông ngaén coù caáu taïo vaø chức năng gì? ? Xöông ngaén vaø xöông deït coù caáu taïo giống và khác so với xương dài ở điểm naøo ? ( GV gợi ý : giống đều có màng , mô xương cứng và mô xương xồp ; khác : xương ngắn vaø xöông deït coùù moâ xöông moûng , khoâng coù oáng roãng ) ? Với cấu tạo của xương như vậy có ý nghĩa gì trong thực tiễn ? - GV chốt lại kiến thức . Hoạt động 2 : II. SỰ LỚN LÊN VAØ DAØI RA CỦA XÖÔNG : Mục tiêu : HS chỉ ra được xương dài ra do sụn tăng trưởûng , to ra nhờ các tế bào màng xöông . ? Xöông daøi ra vaø to leân laø do ñaâu ?. - GV đánh giá đánh giá sự trao đổi và bổ sung giải thích để HS hiểu như SGV .. Hoạt động 3 III .THAØNH PHẦN HOÁ HỌC VAØ TÍNH CHAÁT CUÛA XÖÔNG : Mục tiêu : HS nắm được cấu tạo và thành phần hoá học của xương để xác định tính đàn hồi và rắn chắc của xương. - GV lấy thí nghiệm ngâm xương đã thực. vẽ nhóm khác bổ sung hoàn chỉnh kiến thức . KÕt luËn: Nội dung kiến thức ở bảng 8.1 SGK 2. Caáu taïo xöông ngaén vaø xöông deït: - HS đọc TT SGK quan sát hình 8.3 trả lời câu hỏi - Trao đổi nhóm thoáng nhaát caâu trả lời - Nhoùm khaùc theo doõi boå sung. KÕt luËn: Xương ngắn và dẹt có cấu tạo ngoài là mô xương cứng , trong là mô xương xốp chứa tuỷ đỏ .. - HS đọc thông tin SGK . Quan sát hình 8.4 và 8.5 , ghi nhớ kiến thức. - Trao đổi nhóm trả lời câu hỏi . * Yeâu caàu( theo hình veõ sgk ) : + Khoảng BC không tăng + Khoảng AB , CD tăng nhiều làm cho xöông daøi ra - Đại diện nhóm trả lời nhoùm khaùc boå sung. KÕt luËn: - Xương dài ra do sự phân chia các TB ở lớp sụn tăng trưởng nằm giữa thân xương và 2 đầu - Xương to ra nhờ sự phân chia của các TB ở mặt trong màng xương.. - Hs đọc phần lệnh SGK để biết cách.

(20) hiện đầu giờ cho hs quan sát - GV cho HS đốt xương dài trên lửa ? Từ thí nghiệm trên rút ra kết luận gì về thaønh phaàn vaø tính chaát cuûa xöông ? - GV nhận xét và bổ sung kiến thức. laøm thí nghieäm vaø nhaän ñònh veà xöông đã ngâm. - HS thực hành thí nghiệm theo SGK - HS trao đổi nhóm trả lời nhoùm khaùc boå sung KÕt luËn: Xương được cấu tạo bởi 2 thành phần chính : chất hữu cơ còn gọi là chất cốt giao vaø chaát voâ cô goàm nhieàu muoái canxi . Sự kết hợp 2 thành phần này ? Tại sao trẻ em té ít bị gãy và vỡ xương làm cho xương vừa có tính đàn hồi vừa hơn so với người già ? - GV nhaän xeùt , giaûi thích , giuùp HS hieåu saâu coù tính raén chaéc. hôn . - HS dựa vào kiến thức để trả lời. IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : * GV cho HS laøm baøi taäp 1 baûng 8.2 SGK * Nêu thí nghiệm chứng minh thành phần hoá học của xương. V. DAËN DOØ : * Học bài trả lời các câu hỏi SGK * Đọc phần “ Em có biết” Híng dÈn vÒ nhµ: Câu1:Lưu ý:Mỗi phần xương chỉ chọn 1 chức năng. Câu 2. Thành phần chất hữu cơ là chất kết dính và đảm bảo tính đàn hồi của xơng.Thành phần vô cơ:Can xi và phốtpho làm tăng độ cứng rắn của xơng.Nhờ vậy xơng vững chắc,là cét trô cña c¬ thÓ Ngµy so¹n 22 th¸ng 8 n¨m 2016 Ngµy giảng 15 th¸ng 9 n¨m 2016 Tieát 9: CAÁU TAÏO VAØ TÍNH CHAÁT CUÛA CÔ I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * Học sinh trình bày được cấu tạo của tế bào cơ và bắp cơ * Giải thích được tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ và nêu được ý nghĩa của sự co cơ 2. Kyõ naêng :reøn kyõ naêng * Quan saùt tranh hình nhận biết kiến thức. * Thu thập thông tin khái quát hoá vấn đề * Kỹ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ : giáo dục ý thức giữ gìn , vệ sinh hệ cơ. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC * Tranh phóng to hình 9.1 SGK , tranh chi tiết về các nhóm cơ . Tranh “ Sơ đồ 1 ñôn vò caáu truùc cuûa teá baøo cô” SGV III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : ? Cấu tạo và chức năng của xương dài ? ? Thành phần hoá học và tính chất của xương ?.

(21) 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1 : I. CAÁU TAÏO BAÉP CÔ VAØ TEÁ BAØO CÔ : Mục tiêu : HS chỉ rõ được cấu tạo của tế bào cơ liên quan đến các vân ngang. - GV sử dụng hình 9-1 để giới thiệu các phaàn : baép cô , boù cô , TB cô , gaân cô baùm vaøo xöông. ? Baép cô coù caáu taïo nhö theá naøo ? ? Teá baøo cô coù caáu taïo nhö theá naøo ? - Gợi ý : Tại sao tế bào cơ có vân ngang ?. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. - Hs nghiên cứu SGK , quan saùt hình vẽ 9.1 trao đổi nhóm trả lời câu hoûi .. Yeâu caàu : + Tế bào cơ có 2 loại tơ . + Ñôn vò caáu truùc cuûa teá baøo cô. + Sự sắp xếp của tơ cơ dày và mỏng - GV nhận xét phần thảo luận của HS , sau - Đại diện trình bày đáp án , nhóm đó GV phải giảng giải vì đây là kiến thức khác bổ sung. khoù . - GV nên kết hợp với tranh sơ đồ 1 đơn vị KÕt luËn: * Baép cô : goàm nhieàu boù cô, moãi boù cô cấu trúc của tế bào cơ để giảng giải như gồm nhiều sợi cơ ( TB cơ )được bao bọc SGV. - GV cần nhấn mạnh vân ngang có được từ bởi MLK * TB cơ : được cấu tạo từ các tơ cơ ñôn vò caáu truùc vì coù ñóa saùng vaø ñóa toái . goàm caùc tô maûnh vaø tô daøy Hoạt động 2 : II. TÍNH CHAÁT CUÛA CÔ: Mục tiêu : HS thấy rõ được tính chất căn bản của cơ là sự co và dãn cơ. Bản chất cuûa co cô vaø daõn cô. ? Tính chaát cuûa cô laø gì ? - HS nghiên cứu thí nghiệm SGK trả + Để giải quyết cần quan sát thí nghiệm. lời câu hỏi. + Coù ñieàu kieän cho HS xem baêng thí * Yeâu caàu : kích thích vaøo daây TK ñi nghieäm. cô co - Cho biết kết quả của thí nghiệm hình 9-2 tới cẳng chân ếch - HS tiếp tục nghiên cứu hình 9.3 , SGK trình bày cơ chế phản xạ đầu gối . - GV đánh giá đánh giá sự trao đổi và bổ - HS khaùc nhaän xeùt boå sung . sung giải thích để HS hiểu như SGV . - HS phải chỉ rõ các khâu để thực hiện phaûn xaï co cô - HS vận dụng cấu tạo của sợi cơ để giải thích đó là do tơ mảnh xuyên sâu ? Vì sao cơ co được ? vaøo vuøng cuûa tô daøy. - GV yeâu caàu lieân heä cô cheá cuûa phaûn xaï.

(22) đầu gối giải trhích cơ chế co cơ ở phản xạ treân . ? Taïi sao cô co baép cô bò ngaén laïi ? - GV cho HS ruùt ra keát luaän veà tính chaát cuûa cô . - GV giaûi thích theâm chu kì co cô hay nhòp co cô ( Gồm 3 giai đoạn kéo dài 0.1 giây ). Hoạt động 3 III . Ý NGHĨA CỦA HOẠT ĐỘNG CO CÔ : Mục tiêu:HS thấy được ý nghĩa của hoạt động co cơ - GV? Sự co cơ có ý nghĩa gì ? - Gợi ý : Sự co cơ có tác dụng gì ? ? Phân tích sự phối hợp hoạt động co giãn giữa cơ 2 đầu ( cơ gấp ) va øcơ 3 đầu ( cơ duỗi ) ở cánh tay như thế nào ? - GV đánh giá phần trả lời của nhóm .. KÕt luËn: -Tính chaát cuûa cô laø co vaø daõn cô. - Cô co theo nhòp goàm 3 pha : + Pha chuaån bò 0.01s + Pha co 0.04 s + Pha daõn 0.05s - Cơ co chịu ảnh hưởng của hệ thần kinh. - HS Quan sát hình 9.4 SGK kết hợp với nội dung 2 . - Trao đổi nhóm trả lời câu hỏi . - ĐD nhóm trả lời nhoùm khaùc boå sung, ruùt ra keát luaän.. KÕt luËn: - Cơ co giúp xương cử động làm cơ thể vận động , lao động và di chuyển. - Trong cơ thể luôn có sự phối hợp hoạt động của các nhóm cơ. IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : * GV cho HS trả lời câu hỏi 1,2 SGK * GV đưa ra một số câu trắc nghiệm cho HS trả lời V. DAËN DOØ : * Học bài trả lời các câu hỏi SGK. * Ôn lại phần kiến thức về lực , công cơ học. Híng dÈn vÒ nhµ: Câu 1:Xem phần hoạt động 1 Câu 2. Khi đứng cơ gấp và cơ duỗi cẳng chân cùng co nhng không co tối đa.Cả 2 cơ đối kháng đều co tạo ra thế cân bằng giữ cho hệ thống xơng chân thẳng để trọng tâm rơi vào chân đế Ngµy so¹n 23 th¸ng 8 n¨m 2016 Ngµy giảng 16 th¸ng 9 n¨m 2016 TIEÁT 10 : HOẠT ĐỘNG CỦA CƠ I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * Chứng minh được cơ co sinh ra công . Công của cơ được sử dụng vào lao động và di chuyeån * Trình bày được nguyên nhân của sự mỏi cơ và nêu các biện pháp chống mỏi cơ..

(23) * Nêu được lợi ích của sự luyện tập cơ , từ đó mà vận dụng vào đời sống , thường xuyên luyện tập TDTT và lao động vừa sức. 2. Kyõ naêng :reøn kyõ naêng * Thu thaäp thoâng tin khái quát hoá vấn đề * Kỹ năng hoạt động nhóm. * Vận dụng lý thuyết vào thực tế để rèn luyện cơ thể. 3. Thái độ : giáo dục ý thức giữ gìn , rèn luyện cơ. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC Maùy ghi coâng cuûa cô . III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : ? Đặc điểm cấu tạo nào của cơ phù hợp với chức năng co cơ? ?Ý nghĩa của hoạt động co cơ ? 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 : I. CÔNG CỦA CƠ : Mục tiêu : HS chỉ ra được cơ co sinh ra công , công của cơ sử dụng vào các hoạt - Hs tự chọn từ trong khung để hoàn động. thaønh baøi taäp - GV yeâu caàu HS laøm bt muïc SGK - Một vài HS đọc bài chữa của mình HS khaùc nhaän xeùt - Từ bài tập trên em có nhận xét gì về sự - HS : khi cơ co tạo ra một lực làm di liên quan giữa : cơ – lực và co cơ ? chuyeån vaät hay mang vaùc vaät - Khi naøo thì cô sinh coâng ? - HS dựa vào kết quả bài tập và nhận xét ? Làm thế nào để tính được công của cơ ? bài tập , trả lời. - HS nghiên cứu phần thông tin SGK - GV giới thiệu công thức tính công , đơn hoạt động nhóm để trả lời , nhóm khác vò tính coâng ( CT : A= F.s ; F đơn vị tính lực là Niutơn , bổ sung . - Các nhóm chú ý theo dõi để trả lời s : là độ dài mét ; công A là Jun ) ? Cơ co phụ thuộc vào những yếu tố nào ? ? Haõy phaân tích moät yeáu toá trong caùc yeáu KÕt luËn: - Khi cơ co tạo một lực tác động vào vật tố đã nêu ? làm vật di chuyển tức là đã sinh ra một - GV có thể gợi ý bằng các ví dụ coâng. - GV ruùt ra nhaän xeùt chung vaø choát laïi - Coâng cuûa cô phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá kiến thức. như : trạng thái TK , nhịp độ lao động và khối lượng của vật Hoạt động 2 : II. SỰ MỎI CƠ: Mục tiêu : HS chỉ rõ nguyên nhân sự mỏi cơ , từ đó có được biện pháp rèn luyện ,.

(24) baûo veä giuùp cô laâu moûi beàn bæ - GV nêu vấn đề dưới dạng câu hỏi : ? Em đã bao giờ bị mỏi cơ chưa ? nếu bị thì có hiện tượng như thế nào ? - Để tìm hiểu mỏi cơ , cả lớp nghiên cứu thí nghiệm SGK và trả lời các câu hỏi trong saùch .. - HS có thể trao đổi nhóm để lựa chọn hiện tượng nào trong đời sống là mỏi cơ . - HS theo doõi thí nghieäm , löu yù baûng 10. - Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời * Yêu cầu nêu được : + Caùch tính coâng khối lượng thích hợp công lớn + Neáu ngoùn tay keùo roài thaû nhieàu laàn thì biên độ co cơ giảm dẫn đến ngừng hẳn . + Hiện tượng mỏi cơ. KÕt luËn: 1. Thế nào là sự mỏi cơ :Sự mỏi cơ là hiện tượng cơ làm việc nặng và lâu thì ? Thế nào là sự mỏi cơ ? biên độ co cơ giảm dần và ngừng hẳn. - HS đọc SGK trả lời câu hỏi , HS ? Nguyên nhân nào dẫn đến mỏi cơ ? - GV nhận xét và bổ sung phần trả lời của khác bổ sung . Yêu cầu chỉ rõ từng nguyên nhân vì liên quan đến biện pháp HS choáng moûi. 2 .Nguyên nhân của sự mỏi cơ: do cơ thể không cung cấp kịp thời ôxi và chất dinh dưỡng , đồng thời sản phẩm tạo ra là axít lắctíc bị tích tụ đầu độc cơ gây mỏi. - HS cần liên hệ thực tế khi chạy TD , ? Vậy mỏi cơ ảnh hưởng như thế nào đến hoïc nhieàu tieát caêng thaúng….gaây meät moûi sức khoẻ và lao động ? caàn ngæ ngôi. ? Làm thế nào để cơ không bị mỏi , lao - HS trao đổi nhóm trả lời câu hỏi . động và học tập có kết quả ?( làm việc - Đại diện nhóm trả lời ,nhóm khác bổ nhịp nhàng , vừa sức tức là đảm bảo khối lượng và nhịp co cơ thích hợp và tinh thần sung, rút ra kết luận. 3. Bieän phaùp choáng moûi cô : sảng khoái ) - Hít thở sâu . - GV cần liên hệ thực tế : tại sao có tập - Xoa bóp cơ , uống nươc đường . TD giữa giờ và tác dụng của nó ? - Cần có thời gian lao động , học tập nghỉ ? Khi bò moûi cô caàn laøm gì ? ngơi hợp lý. Hoạt động 3: III . THƯỜNG XUYÊN LUYỆN TẬP ĐỂ RÈN LUYỆN CƠ : Mục tiêu : HS thấy được vai trò quan trọng cuûa luyeän taäp cô vaø chæ ra phöông phaùp phù hợp. - GV cho hoïc sinh laøm baøi taäp phaàn  SGK - GV đánh giá phần trả lời của nhóm và đưa ra những cơ sở khoa học cụ thể. - HS dựa vào hoạt động 1 và thực tế , trao đổi nhóm trả lời , nhóm khác bổ sung KÕt luËn: Thường xuyên luyện tập TDTT vừa sức.

(25) - GV cho HS lieân heä baûn thaân. dẫn tới cơ phát triển  tăng lực co cơ  hoạt động tuần hoàn , tiêu hoá , hô hấp có hiệu quả, tinh thần sảng khoái  lao động cho năng suất cao.. IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : * GV cho HS trả lời câu hỏi 1,2 SGK V. DAËN DOØ : * Học bài trả lời các câu hỏi SGK. * GV nhắc nhở HS làm bài tập 4 , có kế hoạch KT theo dõi , đánh giá kết quả sau 3 thaùng luyeän taäp. Híng dÈn vÒ nhµ: Câu 1. Trong nội dung hoạt động 1 C©u 2. trong môc II-1 sgk. Ngµy giảng 25 th¸ng 8 n¨m 2016 Ngµy giảng 22 th¸ng 9 n¨m 2016 TIẾT 11 : TIẾN HOÁ CỦA HỆ VẬN ĐỘNG - VỆ SINH HỆ VẬN ĐỘNG I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * Chứng minh được sự tiến hoá của người so với động vật thể hiện ở hệ cơ xương. * Vận dụng được những hiểu biết về hệ vận động để giữ vệ sinh rèn luyện thân thể , chống các bệnh tật về cơ xương thường xảy ra ở tuổi thiếu niên. 2. Kyõ naêng :reøn kyõ naêng * Phân tích tổng hợp tư duy lô gíc . * Nhận biết kiến thức qua kênh hình và kênh chữ.. * Vận dụng lý thuyết vào thực tế để rèn luyện cơ thể. 3. Thái độ : giáo dục ý thức giữ gìn hệ vận động để có thân hình cân đối. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC  Tranh hình SGK , làm phiếu trắc nghiệm như SGV, mô hình bộ xương người và thuù  Baûng phuï: Caùc phaàn so saùnh -Tæ leä soï/ maët - Loài caèm X.maët - Coät soáng - Lồng ngực - Xöông chaäu - Xương đùi - Xöông baøn chaân - Xöông goùt. Bộ xương người - Lớn - Phaùt trieån -Cong ở 4 chỗ -Nở sang 2 bên -Nở rộng -Phaùt trieån,khoeû -Xöông ngoùn ngaén, baøn chaân hình voøm - Lớn ,phát triển về sau. Boä xöông thuù - Nhoû - khoâng coù - Cong hình cung -Nở theo lưng bụng -Heïp -Bình thường - Xöông ngoùn daøi,baøn chaân phaúng.

(26) III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC 1. Ổn định tổ chức : 2. Kieåm tra baøi cuõ : ? Hãy tính công của cơ khi xách túi gạo 5kg lên cao 3m ? Công của cơ sử dụng vào muïc ñích naøo ? ? Haõy giaûi thích nguyeân nhaân moûi cô vaø bieän phaùp choáng moûi cô ? 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 SỰ TIẾN HOÁ CỦA BỘ XƯƠNG NGƯỜI SO VỚI BỘ XƯƠNG THUÙ : Mục tiêu : Chỉ ra được những nét tiến hoá cơ Quan sát mô hình. Chỉ ra được: + Cấu trúc các phần tương ứng bản của bộ xương người so với xương thú . gioáng nhau Chỉ rõ sự phù hợp với dáng đứng thẳng , lao + Cấu tạo các loại khớp giống động của hệ vận động. nhau - Giới thiệu mô hình bộ xương người và thú + Thaønh phaàn hoùa hoïc xuûa xöông - Yeâu caàu: gioáng nhau. + Tìm điểm giống nhau giữa cấu tạo bộ xương người và bộ xương thú? Sự giống nhau - HS quan sát , hoạt động nhóm để hoàn thành bảng 11 đó có ý nghĩa gì? - Đại diện nhóm trả lời , nhóm khác boå sung - Cho hs quan saùt tranh hình 11.1-11.3 SGK hoàn thành bài tập ở bảng 11( GV nên gợi ý - HS sửa vào bài tập của mình. - HS đọc kỹ bảng 11 trả lời câu hỏi cho HS ) + Yeâu caàu : - Nhận xét đánh giá , hoàn thiện bảng 11  Coät soáng theo đáp án của GV  Lồng ngực ? Những đặc điểm nào của bộ xương thích  Sự phân hoá xương tay và nghi với tư thế đứng thẳng và đi bằng hai chaân chaân ?  Đặc điểm khớp tay và chân. - Đại diện nhóm trả lời , nhóm khác - GV thống nhất đáp án chung . boå sung. KÕt luËn: Bộ xương người có nhiều đặc điểm tiến hoá thích nghi với tư thế đứng thẳng và lao động : Hộp sọ phát triển , lồng ngực mở rộng sang 2 bên , cột sống có 4 chỗ cong , xương chậu nở, xương đùi lớn, xương bàn chân hình voøm, xöông goùt phaùt trieån . Chi treân và dưới có khớp linh hoạt.

(27) Hoạt động 2: SỰ TIẾN HOÁ CỦA HỆ CƠ NGƯỜI SO VỚI HỆ CƠ THÚ : Mục tiêu : Chỉ ra được hệ cơ người phân hoá thành các nhóm nhỏ phù hợp với các động - HS đọc  SGK trao đổi nhóm trả lời tác lao động khéo léo của con người. - Đại diện nhóm phát biểu,nhóm - Yêu cầu HS đọc phần TT SGK để trả lời khaùc boå sung. caâu hoûi ? Cơ chi trên phân hoá theo hướng nào ? Thể KÕt luËn: + Cô neùt maët  bieåu thò traïng thaùi khaùc hiện ở nhũng điểm nào ? ? Cơ chi dưới phân hoá theo hướng nào ? thể nhau. + Cơ vận động lưỡi phát triển. hiện ở những điểm nào ? ? Ngoài ra còn hệ cơ nào phát triển nữa , có + Cơ tay : phân hoá thành nhiều nhoùm nhoû, ñaëc bieät laø cô ngoùn caùi liên quan gì trong đời sống . phát triển  giúp người có khả năng - GV chốt lại kiến thức và mở rộng và liên lao động. hệ thực tiễn + Cơ chân lớn khoẻ Hoạt động 3 : VỆ SINH HỆ VẬN ĐỘNG : + Cơ gập ngửa thân Muïc tieâu : - Hs phải hiểu được vệ sinh ở đây là rèn luyện để hệ cơ quan hoạt động được tốt và laâu. - Chæ ra nguyeân nhaân moät soá taät veà xöông vaø - HS quan saùt caùc hình 11-5 SGK trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời có biện pháp rèn luyện để bảo vệ hệ vận - Đại diện nhóm phát biểu , nhóm động. - Sử dụng các tranh SGK yêu cầu HS làm bài khác bổ sung. taäp muïc  SGK + Để xương và cơ phát triển cân đối chúng ta - Rút ra kết luận.  Để cơ xương phát triển phải chú ý caàn phaûi laøm gì? + Để chống cong vẹo cột sống, trong học tập rèn luyện TDTT thường xuyên và lao động vừa sức . Khi mang vác và khi và lao động phải chú ý những điểm gì? ngoài hoïc caàn chuù yù choáng cong veïo - Nhaän xeùt phaàn thaûo luaän cuûa HS vaø boå coät soáng. sung kiến thức - Giaùo duïc tö theá ngoài hoïc cho HS IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : ? Phân tích những đặc điểm của bộ xương người thích nghi với tư thế đứng thẳng và lao động ? ? Vì sao phải kết hợp TDTT với lao động vừa sức ? V . DAËN DOØ : * Trả lời câu hỏi 1,2,3 SGK. Chuẩn Bị cho bài thực hành như mục II SGK Ngµy so¹n 2 th¸ng 9 n¨m 2016 Ngµy giảng 26 th¸ng 9 n¨m 2016 TIẾT 12 : THỰC HAØNH : TẬP SƠ CỨU & BĂNG BÓ CHO NGƯỜI GÃY XƯƠNG.

(28) I. MUÏC TIEÂU : * Rèn thao tác sơ cứu khi gặp người gãy xương. * Bieát coá ñònh xöông caúng tay khi bò gaõy . II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC * GV : Chuaån bò neïp , baêng y teá , daây, vaûi , baêng hình veà tai naïn giao thoâng ,baêng hình giới thiệu về cách sơ cứu và băng bó cố định . * HS : Chuẩn bị theo nhóm mà GV đã hướng dẫn ở bài trước III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. 1. Ổn định tổ chức :: KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : GV kiểm tra sự chuẩn bị của HS 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I. NGUYEÂN NHAÂN GAÕY XÖÔNG : Muïc tieâu : + HS chæ roõ caùc nguyeân nhaân gaõy xöông , ñaëc bieät laø tuoåi HS + Biết được điều cần chú ý khi bị gãy - HS trao đổi nhóm để thống nhất câu xöông. - GV phát phiếu học tập cho nhóm HS và trả lời . nhoùm khaùc đề nghị các em trả lời câu hỏi trong phiếu - Đại diện nhóm trả lời boå sung hoïc taäp ( SGK ) - Các nhóm sửa sai. - GV thông báo đáp án đúng . Keát luaän : - Gaõy xöông do nhieàu nguyeân nhaân. - Khi bị gãy xương phải sơ cứu tại chỗ. - Không được nắn bóp bừa bãi. Hoạt động 2 : II. TẬP SƠ CỨU VAØ BĂNG BÓ : Mục tiêu : HS phải biết cách sơ cứu và - Caùc nhoùm theo doõi baêng hình veà caùc băng bó cố định cho người bị nạn. bước thao tác - Nếu có điều kiện cho cả lớp xem băng - HS đọc thông tin SGK. hình caùc thao taùc baêng boù coá ñònh. - HS quan saùt GV laøm maãu. - GV cho học sinh nghiên cứu thông tin - Caùc nhoùm tieán haønh baêng boù SGK . - GV tieán haønh thao taùc maãu cho HS quan - Nhóm được kiểm tra phải trình bày : saùt + Caùc thao taùc baêng boù . - GV yêu cầu từng nhóm thực hiện băng bó và đi quan sát các nhóm uốn nắn , giúp + Sản phẩm làm được. + Löu yù khi baêng boù. đỡ , nhất là các nhóm yếu. - Nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung - GV gọi đại diện 1-4 nhóm lên kiểm tra..

(29) - Các nhóm HS tự hoàn thiện thao tác và ghi vào bản thu hoạch - HS dựa vào kiến thức và thực tiễn trả lời.. - GV cho các nhóm nhận xét đánh giá kết quaû laãn nhau. - GV chọn 3 nhóm làm đúng và đẹp nhất đánh giá , rút kinh nghiệm cho nhóm khác. - GV hoûi : Em caàn laøm gì khi tham gia giao thông, lao động , vui chơi tránh cho mình và người khác không bị gãy xương ? - GV liên hệ thực tiễn. IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : * Gv đánh giá chung giờ thực hành về và tồn tại * Cho ñieåm nhoùm laøm toát . * Yêu cầu nhóm làm 1 bản thu hoạch . * Nhắc nhở nhóm làm chưa đạt yêu cầu ( nếu có ). * Yeâu caàu doïn deïp veä sinh. V . DAËN DOØ : Có thể tập làm ở nhà cho quen các thao tác nhằm giúp đỡ bạn và những người xung quanh. Ngµy so¹n 3 th¸ng 9 n¨m 2016 Ngµy giảng 2 th¸ng 10 n¨m 2016 TIEÁT 13 : MÁU VAØ MÔI TRƯỜNG TRONG CƠ THỂ I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * HS cần phân biệt được các thành phần của máu. * Trình bày được chức năng của huyết tương và hồng cầu * Phân biệt được máu , nước mô và bạch huyết. * Trình bày được vai trò của môi trường trong cơ thể 2. Kyõ naêng :reøn kyõ naêng * Thu thaäp thoâng tin quan saùt tranh hình phát hiện kiến thức. * Khái quát tổng hợp kiến thức. * Hoạt động nhóm . 3. Thái độ : giáo dục ý thức giữ gìn , bảo vệ cơ thể chống mất máu. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC * GV : + Tranh teá baøo maùu , tranh phoùng to hình 13-2 . + Mẫu máu động vật lắng đọng tự nhiên và chất chống đông. * HS : Một số nhóm chuẩn bị tiết gà , lợn để trong đĩa . III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : Khoâng kieåm tra 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH.

(30) Hoạt động 1 MÁU : Mục tiêu : + HS chỉ ra được thành phần cuûa maùu goàm : Huyeát töông vaø teá baøo maùu + Thấy được chức năng của huyết tương vaø hoàng caàu. ? Máu gồm những thành phần nào ? 1. Tìm hieåu thaønh phaàn caáu taïo cuûa maùu - HS quan saùt maãu maùu mang theo , trao đổi nhóm để trả lời . Yêu cầu nêu được goàm 2 phaàn : + Ñaëc : maøu saãm. + Loãng : màu vàng - GV cho HS quan saùt thí nghieäm duøng - HS tiếp tục nghiên cứu thông tin SGK chất chống đông được kết quả tương tự . trang 42 đối chiếu kết quả của nhóm trả - GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp muïc  lời câu hỏi SGK - HS quan sát bảng tr.42 , hoàn thành baøi taäp. - Đại diện nhóm trả lời, nhóm khác bổ - GV cho HS ruùt ra keát luaän veà thaønh phaàn sung cuûa maùu . KÕt luËn: Maùu goàm : - Huyeát töông loûng trong suoát maøu vaøng chieám 55% V maùu. - Tế bào máu : đặc đỏ thẫm gồm hồng caàu , baïch caàu vaø tieåu caàu chieám 45% V maùu. 2. Tìm hiểu chức năng của huyết töông vaø hoàng caàu : - HS đọc  theo dõi bảng 13 , trao đổi nhóm để thống nhất câu trả lời . - Đại diện nhóm trả lời , nhóm khác nhận xét bổ sung . Yêu cầu nêu được : - GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập ở + Cơ thể mất nước  máu khó lưu muïc  SGK tr.43 thông( chức năng đầu tiên của huyết tương là duy trì máu ở trạng thái lỏng ) +Máu qua phổi kết hợp với O2 , máu từ TB về kết hợp nhiều CO2 + Trong huyết tương có chứa các chất neân huyeát töông tham gia vaøo vieäc vaän chuyeån caùc chaát trong cô theå  HS tự rút ra kết luận. KÕt luËn:.

(31) - GV nhận xét đánh giá , hoàn thiện thêm kiến thức  từ đó yêu cầu HS khái quát hoá về chức năng của huyết tương va øhồng caàu .. - Huyết tương duy trì máu ở trạng thái lỏng để lưu thông dễ dàng trong mạch; vận chuyển các chất dinh dưỡng , các chaát caàn thieát khaùc vaø chaát thaûi. -Hoàng caàu coù Hb vaän chuyeån O2 vaø CO2. Hoạt động 2: MÔI TRƯỜNG TRONG CÔ THEÅ Mục tiêu : HS thấy được vai trò của môi trường trong cơ thể là giúp tế bào liên hệ với môi trường ngoài thông qua trao đổi chaát . - GV yêu cầu HS đọc phần TT SGK để trả - HS nghiên cứu SGK tr.43 trao đổi nhóm để trả lời . lời câu hỏi trong phần bài tập . * Yeâu caàu : - GV nhận xét phần trả lời của HS và dùng + Chỉ có TB biểu bì da mới tiếp xúc trực tranh phóng to hình 13.2 giảng giải về môi tiếp với MT ngoài , còn các TB trong trường trong và quan hệ của máu nước mô phải trao đổi gián tiếp + Qua yếu tố lỏng ở gian bào đó chính và bạch huyết qua quá trình trao đổi các là môi trường trong cơ thể . chất với tế bào. ? Môi trường trong gồm những thành phần naøo ? ? Vai trò của môi trường trong là gì ? ? Khi bị trầy da, em thấy ở vết thương có gì ? (giới thiệu đó là nước mô  bạch huyết). - HS tự rút ra kiến thức KÕt luËn: - MT trong gồm máu , nước mô và bạch huyeát. -MT trong giúp tế bào thường xuyên liên hệ với môi trường ngoài trong quá trình trao đổi chất.. IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : ? Máu gồm những thành phần nào ? Chức năng của huyết tương và của hồng cầu ? ? Cho biết thành phần môi trường trong và chức năng của môi trường trong đối với cơ theå ? V . DAËN DOØ : * trả lời câu hỏi 1,2,3 SGK * Đọc mục “ Em có biết” ? và tìm hiểu về tiêm phòng bệnh dịch trẻ em và một số beänh khaùc. Híng dÈn vÒ nhµ: C©u 2. Cã thÓ thÊy m«i trêng trong ë tÊt c¶ c¸c c¬ quan,bé phËn cña c¬ thÓ.M«i trêng trong lu«n lu chuyÓn bao quanh mäi tÕ bµo C©u 4.M«i trêng trong gåm :m¸u, níc m«,b¹ch huyÕt.Quan hÖ cña chóng thÓ hiÖn M¸u. Níc m«.

(32) B¹ch huyÕt -Mét sè thµnh phÇn cña m¸u thÈm thÊu qua thµnh m¹ch m¸u t¹o ra níc m« -Níc m« thÈm thÊu qua thµnh m¹ch b¹ch huyÕt t¹o ra b¹ch huyÕt -Bạch huyết lu chuyển trong mạch bạch huyết rồi lại đổ về tỉnh mạch máu và hoà vào máu Ngµy so¹n 1 th¸ng 10 n¨m 2012 Ngµy giảng 15 th¸ng 8 n¨m 2016 TIEÁT 14 : BAÏCH CAÀU – MIEÃN DÒCH I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * HS trả lời được 3 hàng rào phòng thủ bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây nhiễm. * Trình bày được khái niệm miễn dịch * Phân biệt miễn dịch tự nhiên và miễn dịch nhân tạo. * Có ý thức tiêm phòng dịch bệnh 2. Kyõ naêng :reøn kyõ naêng * Thu thaäp thoâng tin quan saùt tranh hình phát hiện kiến thức. * Khái quát tổng hợp kiến thức. * Vận dụng kiến thức giải thích thực tế . * Hoạt động nhóm . 3. Thái độ : giáo dục ý thức giữ gìn , bảo vệ cơ thể tăng khả năng miễn dịch. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC + Tranh phoùng to hình 14-1,14-2,14-3,14-4 . + Tö lieäu veà mieãn dòch. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kiểm tra bài cũ : ? Thành phần của máu , chức năng của huyết tương và hồng cầu ? Môi trường trong có vai trò gì ? 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 CÁC HOẠT ĐỘNG CHỦ YEÁU CUÛA BAÏCH CAÀU : Mục tiêu : + HS chỉ ra được 3 hàng rào phoøng thuû baûo veä cô theå khoûi caùc taùc nhaân gây bệnh đó là : Đại thực bào , LIM PHÔ B , - HS nghiên cứu thông tin SGK trang LIM PHOÂ T. 45 kết hợp quan sát tranh hình 14-2 để - GV yêu cầu HS đọc  SGK để trả lời câu trả lời câu hỏi  HS khác bổ sung  rút ra hoûi : keát luaän . ? Theá naøo laø khaùng nguyeân , khaùng theå ? ? Sự tương tác giữa kháng nguyên và kháng - HS đọc TT kết hợp quan sát hình 14.1 theå theo cô cheá naøo ? – 14.3 SGK , thảo luận ở nhóm tổ để - GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp phaàn  SGK trả lời..

(33) - GV nhận xét phần trao đổi của các nhóm và giảng giải thêm kiến thức  HS khái quát hoá được vấn đề.. - Đại diện nhóm trả lời nhóm khác bổ sung ( Coù theå trình baøy treân tranh ) - HS vận dụng kiến thức để trả lởi được là có 3 hàng rào bảo vệ : + Sự thực bào do các bạch cầu trung - GV hỏi HS để củng cố lại vai trò của bạch tính và đại thực bào thực hiện. caàu : Toùm laïi BC trong cô theå ta taïo neân + Sự tiết kháng thể để vô hiệu hoá maáy haøng raøo baûo veä khi caùc vi khuaån , vi caùc khaùng nguyeân do caùc teá baøo Lim ruùt xaâm nhaäp vaøo cô theå ? phô B thực hiện. + Sự phá huỷ các tế bào cơ thể đã nhieãm beänh do caùc teá baøo Lim phoâ T - GV cho HS rút ra kết luận về hoạt động thực hiện. cuûa Baïch caàu tham gia vaøo vieäc baûo veä cô KÕt luËn: theå . Caùc Baïch caàu tham gia baûo veä cô theå - GV liên hệ thự tiễn bị mụn ở tay hoặc chân bằng các cơ chế thực bào , tạo kháng thể để vô hiệu hóa kháng nguyên, phá bị đạp gai  HS tự giải thích . huỷ các TB đã bị nhiễm bệnh Hoạt động 2 : MIỄN DỊCH : Mục tiêu : HS nắm được khái niệm miễn dịch , phân biệt được miễn dịch tự nhiên và mieãn dòch nhaân taïo . - HS đọc  SGK  trao đổi nhóm để - GV cho vd về dịch cúm có nhiều người bị thống nhất câu trả lời . mắc bệnh , song có những người không bị - Đại diện nhóm trả lời , nhóm khác mắc , đó là những người có khả năng miễn nhaän xeùt boå sung . dịch với bệnh này. Yêu cầu phân biệt miễn dịch tự nhiên - GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập ở mục vaø mieãn dòch nhaân taïo .  SGK tr.47 + MD tự nhiên: có được một cách ngẫu nhiên , bị động từ khi cơ thể mới sinh hay sau 1 laàn maéc beänh. + MD nhân tạo: do con người tạo ra cho cô theå baèng caùch tieâm chuûng - GV giải thích cho HS rõ sự khác nhau giữa phòng bệnh chuûng phoøng beänh ( Tieâm vaøo cô theå vi KÕt luËn: khuẩn đã làm yếu đi hay đã chết ) và tiêm - Mieãn dòch : Laø khaû naêng khoâng maéc huyết thanh ( Đây là hình thức chữa bệnh) một số bệnh của người dù sống trong - GV yêu cầu HS liên hệ thực tế và bản MT coù vi khuaån gaây beänh thaân. ? Em hiểu gì về dịch AIDS và dịch cúm do vi - Có 2 loại miễn dịch : + MD tự nhiên : là khả năng tự chống ruùt H5N1 gaây ra ? ? Hiện nay ở trẻ em được tiêm phòng những bệnh của cơ thể ( do kháng thể ) + MD nhaân taïo : taïo cho cô theå khaû beänh naøo ? Keát quaû nhö theá naøo ?.

(34) naêng mieãn dòch baèng tieâm vaéc xin - GV chốt lại vấn đề . IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : Hãy khoanh tròn vào câu trả lời đúng .1/ Hãy chọn 2 loại BC tham gia vào quá trình thực bào. a. Baïch caàu trung tính b. Baïch caàu öa axit c. Baïch caàu öa kieàm d. Baïch caàu ñôn nhaân e. LIM PHOÂ baøo. 2/ Hoạt động nào là hoạt động của LIM PHÔ B a. Tiết kháng thể vô hiệu hoá kháng nguyên b. Thực bào để bảo vệ cơ thể c. Tự tiết chất để bảo vệ cơ thể 3/ Teá baøo T phaû huyû teá baøo cô theå bò nhieãm nhö theá naøo ? a. Tieát men phaù huyû maøng b. Dùng phân tử prôtêin đặc hiệu c. Duøng chaân giaû tieâu dieät V . DAËN DOØ * Trả lời câu hỏi 1,2,3 SGK * Đọc mục “ Em có biết” ? và tìm hiểu về cho máu và truyền máu * Híng dÈn vÒ nhµ: Câu 1: Các bạch cầu tạo nên 3 hàng rào phòng thủ để bảo vệ cơ thể -Sự thực bào do các bạch cầu trung tính và đại thực bào thực hiện -Sự tiết ra các kháng thể để vô hiệu hoá các kháng nguyên do các bạch cầu limphô B thùc hiÖn -Sự phá huỷ các tế bào cơ thể đã nhiễm bệnh do các tế bào limphô T thực hiện. Ngµy so¹n 7 th¸ng 9 n¨m 2016 Ngµy giảng 9 th¸ng 10 n¨m 2016 TIEÁT 15 : ÑOÂNG MAÙU VAØ NGUYEÂN TAÉC TRUYEÀN MAÙU I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * HS trình bày được cơ chế đông máu và vai trò của nó trong việc bảo vệ cơ thể . * Trình bày được các nguyên tắc truyền máu và cơ sở KH của nó. 2. Kyõ naêng :reøn kyõ naêng * Quan sát sơ đồ thí nghiệm phát hiện kiến thức. * Vận dụng lý thyết giải thích các hiện tượng liên quan đến đông máu trong đời sống . * Hoạt động nhóm . 3. Thái độ : giáo dục ý thức giữ gìn , bảo vệ cơ thể , biết xử lí khi bị chảy máu và giúp đỡ người xung quanh. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC + Tranh phoùng to hình 15 tr 49 SGK, maùy chieáu hay baûng phuï ..

(35) + Phieáu hoïc taäp. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : ? Trình baøy cô cheá baûo veä cô theå cuûa baïch caàu. ? Thế nào là miễn dịch ? Phân biệt miễn dịch tự nhiên và miễn dịch nhân tạo? 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1: ĐÔNG MÁU : Mục tiêu : HS trình bày được cơ chế ñoâng maùu vaø neâu yù nghóa cuûa ñoâng maùu trong đời sống. - HS nghiên cứu thông tin SGK trang - GV yêu cầu HS đọc  SGK để trả lời 48kết hợp quan sát sơ đồ trao đổi nhóm caâu hoûi : để trả lời câu hỏi  nhóm khác bổ sung  - GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp phaàn  ruùt ra keát luaän . SGK - Yêu cầu về nội dung kiến thức đó là : + Hiện tượng đông máu + Khaùi nieäm ñoâng maùu + Cô cheá + Ý nghĩa của sự đông máu. - GV nhận xét phần trao đổi của các KÕt luËn: * Đông máu : là hiện tượng máu ra khỏi nhóm và giảng giải thêm kiến thức  HS maïch ñoâng laïi thaønh cuïc khái quát hoá được vấn đề. * Cơ chế : HS ghi sơ đồ trong SGK. * Ý nghĩa : đông máu là một cơ chế tự baûo veä cô theå choáng maát maùu Hoạt động 2 : CÁC NGUYÊN TAÉCTRUYEÀN MAÙU : Muïc tieâu : - HS nắm được các nhóm máu chính ở người . - Nêu được các nguyên tắc truyền máu.. 1. Các nhóm máu ở người : - HS đọc TT kết hợp quan sát hình 15 SGK , thảo luận ở nhóm tổ để trả lời. - Đại diện nhóm trả lời nhoùm khaùc boå sung ( Coù theå trình baøy treân tranh ) - GV neâu caâu hoûi : - HS vận dụng kiến thức để trả lởi ? Hồng cầu máu người có loại kháng KÕt luËn: nguyeân naøo ? - Ở người có 4 nhóm máu chính : O , A , ? Huyết tương máu người nhận có loại B , AB . Trong đó nhóm O là nhóm khaùng theå naøo ?Chuùng coù gaây keát dính với hồng cầu máu người cho hay không ? chuyên cho , nhóm AB là nhóm chuyên nhaän. - GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập ở - Sơ đồ truyền máu như sau : muïc  SGK tr.49.

(36) ? Hãy giải thích sơ đồ truyền máu ? - GV đi đến kết luận .. -GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập ở muïc  SGK tr.49 veà nguyeân taéc truyeàn maùu.. - GV cuûng coá laïi baèng caâu hoûi : Vaäy nguyên tắc truyền máu là gì ? Trước khi truyeàn caàn phaûi laøm gì ? - GV chốt lại vấn đề .. O O AB. A A. B B 2. Caùc nguyeân taéc caàn tuaân thuû khi truyeàn maùu - HS vận dụng kiến thức  trao đổi nhóm để thống nhất câu trả lời . - Đại diện nhóm trả lời , nhóm khác nhaän xeùt boå sung . Yêu cầu + Không được vì bị kết dính hoàng caàu + Coù theå truyeàn vì khoâng gaây keát dính + Không được truyền máu có mầm bệnh vì laây lan. - HS dựa vào kiến thức trả lời KÕt luËn: khi truyeàn maùu caàn tuaân theo nguyeân taéc : - Lựa chọn nhóm máu cho phù hợp - Kieåm tra maùu truyeàn coù bò nhieãm beänh hay khoâng. IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : Hãy khoanh tròn vào câu trả lời đúng . 1/ TB maùu naøo tham gia vaøo quaù trình ñoâng maùu: a. Tô maùu b. Huyeát töông c. Baïch caàu 2/ Máu không đông được là do : a. Hoàng caàu b. Baïch caàu c. Tieåu caàu V . DAËN DOØ : * trả lời câu hỏi 1,2,3 SGK * Híng dÈn vÒ nhµ: Câu 1. Đáp án gồm 2 ý giống nh câu hỏi cuối cùng ở hoạt động 1. Ngµy so¹n 22 th¸ng 9 n¨m 2016 Ngµy giảng 7 th¸ng 10 n¨m 2016. AB.

(37) TIEÁT 16 : TUẦN HOAØN MÁU VAØ LƯU THÔNG BẠCH HUYẾT I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * HS trình bày được các thành phần cấu tạo của HTH máu và vai trò của chúng. * HS nắm được các thành phần cấu tạo của hệ bạch huyết và vai trò của chúng. 2. Kyõ naêng : reøn kyõ naêng * Quan saùt hình phát hiện kiến thức. * Vận dụng lý thyết vào thực tế : xác đinh6 vị trí của tim trong lồng ngực . * Hoạt động nhóm . 3. Thái độ : giáo dục ý thức giữ gìn , bảo vệ tim , tránh tác động mạnh vào tim. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC + Tranh phoùng to hình 16.1, 16.2 SGK. + Mô hình cấu tạo hệ tuần hoàn người. + Caùc baêng hình coù lieân quan III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1 .Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kiểm tra bài cũ : ? Tại sao nhóm máu O được gọi là nhóm máu chuyên cho và nhoùm maùu AB goïi laø nhoùm maùu chuyeân nhaän ? 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1: TUẦN HOAØN MÁU : Muïc tieâu : + HS chỉ ra được các phần của HTH maùu. +Tim 4 ngaên , heä maïch + Hoạt động của HTH là con đường ñi cuûa maùu. 1. Cơ quan tuần hoàn : - HS quan saùt tranh hình 16.1 SGK - GV cho HS quan sát tranh hình 16.1 trang 51 trao đổi nhóm để trả lời câu SGK ñaët caâu hoûi : hoûi  nhoùm khaùc boå sung  ruùt ra keát ? HTH gồm những cơ quan nào ? Mỗi luận . cơ quan có chức phận cụ thể gì ? - Yêu cầu về nội dung kiến thức đó là : + Soá ngaên tim, vò trí maøu saéc + Teân ÑM , TM chính . + Chức năng của tim, ĐM , TM và mao maïch. Tieåu keát : HTH goàm tim vaø heä maïch * Tim : có 4 ngăn , 2 TN ở trên và 2 TT ở dưới .TN phải và TT phải chứa máu đỏ thẫm ; TNõ trái và TT trái chứa máu đỏ tươi * Heä maïch :.

(38) - Yeâu caàu HS laøm baøi taäp phaàn  SGK. - GV nhận xét phần trao đổi của các nhóm và giảng giải thêm kiến thức  HS tự rút ra kết luận. - GV hướng cho HS hình thành sơ đồ về đường đi của máu trong vòng tuần hoàn. - Nêu vai trò của 2 vòng tuần hoàn? Hoạt động 2 : LÖU THOÂNG BAÏCH HUYEÁT Mục tiêu : HS chỉ ra được cấu tạo và vai troø cuûa heä baïch huyeát trong vieäc luaân chuyeån MT trong vaø tham gia baûo veä cô theå . ? Hệ bạch huyết gồm những thành phaàn caáu taïo naøo ? - GV yêu cầu HS đọc  SGK và quan sát hình 16.2 để trả lời phần  - GV giaûng giaûi theâm : BH coù thaønh phaàn gioáng maùu chæ khaùc laø khoâng coù hoàng caàu vaø ít tieåu caàu. - GV đi đến kết luận .. - Động mạch : dẫn máu từ tim  các cơ quan - Tĩnh mạch : dẫn máu từ cơ quan  tim - Mao maïch : noái ÑM vaø TM 2. Vòng tuần hoàn - HS quan saùt hình 16.1 löu yù chieàu ñi cuûa muõi teân vaø maøu maùu trong ÑM vaø TM - Trao đổi nhóm  thống nhất câu trả lời * Yeâu caàu : + Ñieåm xuaát phaùt vaø keát thuùc cuûa moãi vòng tuần hoàn + Hoạt động trao đổi chất tại phổi và caùc cô quan trong cô theå. - Đại diện nhóm trả lời nhoùm khaùc boå sung ( Coù theå trình baøy treân tranh ) - HS dựa theo đường mũi tên trên sơ đồ để hình thành sơ đồ. Tieåu keát : * Voøng TH nhoû : Máu thẫm từ TT phảøi ĐM phổi  phổi TÑK máu đỏ tươi  TM phổiTNT - O2 , + CO2 * Vòng tuần hoàn lớn : Máu đỏ tươi từ TT trái  ĐMC  mao maïch Cq TÑC (-O2 + CO2)  Maùu thẫm  TMC trên và dưới  TN phải. - HS đọc TT kết hợp quan sát hình 16.2 SGK , để trả lời bằng cách chỉ treân tranh veõ. - HS khaùc nhaän xeùt boå sung  ruùt ra keát luaän. - HS nghiên cứu SGK  trao đổi nhóm hoàn thành câu trả lời. - Đại diện nhóm trả lời , nhóm khác nhaän xeùt boå sung ..

(39) Tieåu keát : -Heä baïch huyeát bao goàm phaân heä nhoû thu BH ở nửa trên bên phải cơ thể và phân hệ lớn thu BH các vùng còn lại. - Hệ BH cùng với HTH máu thực hiện chu trình luân chuyển môi trường trong cuûa cô theå vaø tham gia vaøo baûo veä cô theå. IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : ? Hệ tuần hoàn gồm những thành phần cấu tạo nào ? ? Giải thích sự hoạt động của máu theo 2 vòng tuần hoàn ? cho biết chức năng của mỗi voøng? ? Cấu tạo hệ bạch huyết và chức năng ? V . DAËN DOØ : * trả lời câu hỏi 1,2,3 SGK * Híng dÈn vÒ nhµ: C©u 2.Thµnh phÇn cÊu tµo hÖ b¹ch huyÕt gåm; -Ph©n hÖ lín: Mao m¹ch b¹ch huyÕt,h¹ch b¹ch huyÕt,m¹ch b¹ch huyÕt,èng b¹ch huyÕt -Ph©n hÖ nhá:Mao m¹ch b¹ch huyÕt,h¹ch b¹ch huyÕt, m¹ch b¹ch huyÕt,èng b¹ch huyÕt. Ngµy so¹n 24 th¸ng 9 n¨m 2016 Ngµy giảng 13 th¸ng 10 n¨m 2016 TIEÁT 17 : TIM VAØ MAÏCH MAÙU I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * HS chỉ ra được các ngăn tim ( ngoài và trong ) , van tim. * Phân biệt được các loại mạch máu. * Trình baøy roõ caùc pha trong chu kyø co giaõn tim. 2. Kyõ naêng : reøn kyõ naêng * Tư duy suy đoán , dự đoán. * Tổng hợp kiến thức. * Vận dụng lý thuyết . Tập đếm nhịp tim lúc nghỉ và sau khi hoạt động. 3. Thái độ : giáo dục ý thức giữ gìn , bảo vệ tim và mạch, tránh làm tổn thương tim và maïch. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC + Tranh phoùng to hình 17.1, 17.2 , 17.3 SGK. + Moâ hình tim ( thaùo laép ). III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1.Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : ? Viết sơ đồ sự hoạt động của máu trong hệ tuần hoàn ? Vai trò của các vòng tuần hoàn? Vai trò của tim? Hệ bạch huyết và vai trò của nó ? 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài.

(40) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1 : CẤU TẠO TIM : Muïc tieâu : + HS chỉ ra được các ngăn tim, thành cơ tim, van tim . Cấu tạo phù hợp với chức naêng. - GV cho HS quan saùt tranh hình 17.1 SGK ñaët caâu hoûi : ? Trình bày cấu tạo ngoài của tim ?. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. 1. Cấu tạo ngoài : - HS quan saùt tranh hình 17.1 SGK kết hợp với mô hình  Xác định cấu taïo tim - Một vài HS trả lời  Hs khác bổ sung ruùt ra keát luaän . - GV bổ sung thêm : Ngoài còn có màng Tieåu keát : Tim hình choùp naëng tim bao bọc bằng MLK giúp tim hoạt khoảng 300g , ngoài có màng tim động dễ dàng . bao boïc baèng MLK 2. Caáu taïo trong - GV yeâu caàu HS : - HS tự dự đoán câu hỏi trên cơ sở + Hoàn thành bảng 17.1 SGK kiến thức bài trước , kết hợp với + Trả lời phần dự đoán bài tập phần  hình 16.1 vaø 17.1. SGK - Trao đổi nhóm  thống nhất dự đoán và có lời giải thích . - Đại diện nhóm trình bày kết quả dự đoán  nhóm khác bổ sung - GV ghi dự đoán của các nhóm lên bảng - HS tiến hành mổ hoặc tháo ráp - GV phải nắm được số lượng nhóm có dự và so sánh với kết quả dự đoán của nhoùm  caùc nhoùm trình baøy yù kieán  đoán giống nhau các nhóm khác dự đoán đúng bổ - GV cho HS tháo rời mô hình tim . sung cho nhoùm sai . - GV hỏi : So sánh và xem dự đoán của nhóm mình đúng hay sai ? - HS thảo luận toàn lớp . - GV thông báo đáp án bảng 17.1  HS tự  ruùt ra keát luaän sửa sai . - GV ñaët caâu hoûi : Qua treân haõy trình baøy Tieåu keát : - Tim coù 4 ngaên. caáu taïo trong cuûa tim - Thaønh cô TT daøy hôn thaønh TN . * Yêu cầu nêu được : Thaønh cô TT traùi daøy nhaát. + Soá ngaên tim - Giữa TN và TT có van nhĩ thất , + Thaønh tim giữa TT và ĐM có van tổ chim + Van tim ( van ĐM ). Nhờ các van tim mà khi tim co boùp maùu chæ chaûy theo moät chiều từ TN TT  ĐM Hoạt động 2 : CẤU TẠO MẠCH MÁU : Mục tiêu : HS chỉ ra được đặc điểm cấu tạo và chức năng của từng loại mạch ..

(41) - GV yêu cầu HS quan sát hình 17.2 để trả lời phần  - GV tiếp tục yêu cầu HS nhắc lại chức năng của các loại mạch - GV đi đến kết luận .. Hoạt động 3 : III.CHU KÌ CO DAÕN TIM : Mục tiêu : HS năm được và trình bày rõ caùc pha trong chu kì co daõn cuûa tim : - GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp phaàn  SGK tr 56,57. - HS dựa vào kiến thức đã học kết hợp quan sát hình 17.2 SGK để trả lời câu hỏi - HS trả lời câu hỏi HS khác nhận xeùt boå sung  ruùt ra keát luaän. Tieåu keát : goàm - ĐM : có thành dày gồm 3 lớp : MLK , lớp cơ trơn và lớp biểu bì. - TM : Coù thaønh moûng cuõng goàm 3 lớp. - Mao maïch : thaønh moûng chæ coù 1 lớp biểu bì. - Cá nhân nghiên cứu SGK trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời. Yêu cầu nêu được : Một chu kì gồm 3 pha. Thời gian hoạt động bằng thời gian nghæ. - ÑD nhoùm trình baøy keát quaû treân - Nhaän xeùt keát quaû chung vaø hoûi theâm : Vì tranh hình 17.3  nhoùm khaùc boå sung sao tim hoạt động cả đời mà không mệt - HS dựa vào chu kì co tim để trả moûi ? lời  HS đọc kết luận SGK. Tieåu keát : Chu kì co tim goàm 3 pha : - Pha co taâm nhó ( 0.1s) :2 taâm nhó co đẩy máu tâm thất - Pha co TT ( 0.4s) : 2 TT co đẩy máu  động mạch - Pha dãn chung (0.4s) : toàn bộ tim daõn ra IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : - GV cho HS ñieàn chuù thích vaøo hình veõ 17.4 tr 57 SGK . - Nêu chu kì co tim ? Vì sao tim hoạt động cả đời mà không mệt mỏi ? V . DAËN DOØ : * Trả lời câu hỏi 1,2 và điền vào bảng 17.2 SGK ; Vẽ hinh17.1 và đọc mục “ Em có bieát” * Híng dÈn vÒ nhµ: Câu 1. Dựa vào hình vẽ sgk để chú thích C©u 3. Häc sinh tù lµm.

(42) Ngµy so¹n 25 th¸ng 9 n¨m 2016 Ngµy giảng 14 th¸ng 10 n¨m 2016 TIEÁT 18 : KIEÅM TRA 1 TIEÁT I Mục đích yêu cầu: - Kiểm tra lại một số kiến thức của học sinh đã đợc học.từ đó giáo viên có cơ sơ đánh gi¸ xÕp lo¹i häc sinh . II Néi dung MA TRẬN. Mức độ Nhận biết. Thông hiểu. Nội dung Vận động Tuần hoàn Tổng. Vận dụng. Cộng. Câu 3 2đ Câu 1 3đ đđ3 đ. Câu 2, 4 5đ 5đ. đ đ2 đ. 10 đ. đề ra C©u1: MiÔn dÞch lµ g× ? LËp b¶ng so s¸nh vµ nªu vÝ dô vÒ c¸c lo¹i miÔn dÞch C©u2: B¹ch huyÕt lµ gi?Nªu ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a b¹ch huyÕt vµ m¸u C©u3: Mét ngêi kÐo 1 vËt nÆng 5kg tõ 1 n¬i thÊp lªn n¬i cao kho¶ng c¸c 10 m. H·y tÝnh c«ng cña c¬ sinh ra. Câu 4:Mô tả đờng đi của máu trong vòng tuần hoàn lớn và nêu ý nghĩa của vòng tuần hoµn lín. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm C©u1: (3®iÓm) Miễn dịch là khả năng của cơ thể không bị mắc 1 bệnh nào đó,dù sống trong môi trờng có tác nhân gây bệnh đó. (1 điểm) So s¸nh: Gièng nhau: (1 ®iÓm) Đều tạo cho cơ thể khả năng không bị nhiễm một hay một số bệnh nào đó. Kh¸c nhau: (1 ®iÓm) MiÔn dÞch tù nhiªn MiÔn dÞch nh©n t¹o Kh¸c nhau Là hiện tơng cơ thể đã từng bị Là hiện tơng cơ thể đợc tiêm vắc xin nhiễm khuẩn nào đó, bị bệnh và tự phòng một số bệnh nào đó và sau khỏi. Sau đó không mắc lại bệnh đó không mắc lại bệnh đó nữa. đó nữa. ThÝ dô MiÔn dÞch sau khi bÞ bÖnh sëi, Tiªm v¾c xin phßng bÖnh b¹i liÖt, thuû ®Ëu hay bÖnh quai bÞ. uèn v¸n, lao... C©u 2: (3 ®iÓm) - B¹ch huyÕt lµ mét thÓ dÞch trong suèt, mµu vµng nh¹t gåm cã huyÕt t¬ng vµ huyÕt cÇu, chñ yÕu lµ b¹ch cÇu. (1 ®iÓm) Gièng nhau: (1 ®iÓm) + §Òu lµ thµnh phÇn m«i trêng ë bªn trong c¬ thÓ bao gåm huyÕt t¬ng vµ huyÕt cÇu. (0,4 ®iÓm) + §Òu tham gia vËn chuyÓn c¸c chÊt cho c¬ thÓ. (0,3 ®iÓm) + §Òu tham gia vµo chøc n¨ng b¶o vÖ c¬ thÓ. (0,3 ®iÓm) Kh¸c nhau: (1 ®iÓm) B¹ch huyÕt M¸u Cã mµu vµng nh¹t, trong suèt. (0,2 ®iÓm) Có màu đỏ. (0,2 điểm) Kh«ng cã hång cÇuvµ cã chøa Ýt tiÓu cÇu. Cã hång cÇu vµ lîng tiÓu cÇu nhiÒu. (0,15 (0,15 ®iÓm) ®iÓm) §îc vËn chuyÓn trong c¸c m¹ch b¹ch huyÕt. §îc vËn chuyÓn trong c¸c m¹ch m¸u. (0,15 (0,15 ®iÓm) ®iÓm) C©u 3: (2 ®iÓm) ¸p dông c«ng thøc A=F.S. (0,5 ®iÓm).

(43) Ta cã: 5kg=50N. (0,5 ®iÓm) ⇒ A= 50.10 = 500 (J). (1 ®iÓm) C©u 4: (2 ®iÓm) Máu từ tâm thất trái theo động mạch chủ đến các cơ quan .Tại đây xảy ra sự trao đổi khí và chất giữa các tế bào và máu .sau quá trình trao đổi máu theo các tỉnh mạch nhỏ rồi vào tỉnh m¹ch chñ trªn hoÆc díi vÒ t©m nhØ ph¶i. (1 ®iÓm) ý nghĩa:Vòng tuần hoàn lớn có vai trò mang ôxi và chất dinh dỡng đến cung cấp cho tế bào hoạt động .đồng thời mang khí thải CO2 và chất bã từ tế bào về tim rồi đa đến cơ quan bài tiÕt ra khái c¬ thÓ.(1 ®iÓm) Ngµy so¹n 1 th¸ng 10 n¨m 2016 Ngµy giảng 20 th¸ng 10 n¨m 2016 TiÕt 19: VẬN CHUYỂN MÁU QUA HỆ MẠCH. VỆ SINH HỆ TUẦN HOAØN I. MUÏC TIEÂU : 1. Kiến thức : * HS trình bày được cơ chế vận chuyển máu qua hệ mạch. * Chỉ ra được các tác nhân gây hại cũng như các biện pháp phòng tránh và rèn luyện heä tim maïch. 2. Kyõ naêng : reøn kyõ naêng * Thu thập thông tin từ tranh hình. * Tư duy khái quát hoá. * Vận dụng kiến thức vào thực tiễn. 3. Thái độ : giáo dục ý thức phòng tránh các tác nhân gây hại và ý thức rèn luyện tim maïch. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC + Tranh phoùng to hình 18.1, 18.2 SGK. + Baûng 18 trang 59 SGK III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1.Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : GV kieåm tra baøi taäp baûng 17.2 tr 57 SGK 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I. SỰ VẬN CHUYỂN MÁU QUA HỆ MAÏCH : Mục tiêu HS hiểu và trình bày được cơ - HS đọc thông tin quan sát tranh cheá vaän chuyeån maùu qua heä maïch. - GV cho HS đọc thông tin SGK quan sát hình 18.1, 18.2 SGK ghi nhớ kiến thức . tranh hình 18.1, 18.2 SGK ñaët caâu hoûi : - Một vài HS trả lời  Hs khác bổ ? Vì sao taâm thaát co laøm cho maùu chaûy sung được trong mạch ? ( Vì tâm thất co tạo ra một lực đẩy , đẩy maûu chaûy trong maïch taïo ra huyeát aùp ) ? Huyeát aùp laø gì ? Taïi sao huyeát aùp laø chæ.

(44) số biểu thị sức khoẻ ? - GV cung caáp caùc trò soá veà huyeát aùp : + Ở ĐM chủ : 120mmHg + Ở ĐM vừa : 80mmHg + Ở ĐM nhỏ : 50mmHg + Ở mao mạch : 30mmHg + Ở tĩnh mạch : 15mmHg ? Sự chênh lệch về H.A này có ý nghĩa gì đối với sự vận chuyển máu trong mạch ? ( Laø nguyeân nhaân chuû yeáu laøm cho maùu chảy được trong mạch ) ? Vaän toác maùu vaän chuyeån trong maïch nhö theá naøo ? Ñieàu naøy coù yù nghóa gì ? - GV yêu cầu HS hoàn thành phần  SGK. - GV sửa bài cho lớp  GV đánh giá kết quả  bổ sung hoàn thiện kiến thức .. Hoạt động 2 : II. VỆ SINH HỆ TIM MẠCH : Mục tiêu : -HS nêu được tác nhân hại hệ tim mạch - Cơ sở khoa học của các biện phaùp phoøng traùnh + GV ñaët caâu hoûi : ? Haõy chæ ra taùc nhaân gaây haïi cho heä tim maïch ? ? Trong thực tế em đã gặp người bị bệnh tim maïch chöa ? vaø nhö theá naøo ?. - GV yêu cầu HS trả lời phần. . trong. - Trao đổi nhóm  thống nhất câu trả lời Yeâu caàu : + Lực đẩy ( huyết áp ) + Vaän toác maùu trong maïch + Phối hợp với van tim - Đại diện nhóm trình bày  nhóm khaùc boå sung Tiểu kết : Sự hoạt động phối hợp các thaønh phaàn caáu taïo cuûa tim vaø heä maïch taïo ra huyeát aùp trong maïch – Sức đẩy chủ yếu giúp máu tuần hoàn lieân tuïc vaø theo moät chieàu trong heä maïch . 1. Caàn baûo veä tim maïch traùnh taùc nhaân coù haïi : - Cá nhân HS nghiên cứu TT SGK ghi nhớ kiến thức - Trao đổi nhóm  thống nhất câu trả lời - Đại diện nhóm trình bày  nhóm khaùc boå sung - HS coù theå keå beänh nhoài maùu cô tim , mỡ cao trong máu , huyết áp cao hoặc thaáp… - HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi  caùc HS khaùc boå sung . Tieåu keát : Caàn khaéc phuïc vaø haïn cheá caùc nguyeân nhaân laøm taêng nhòp tim vaø.

(45) huyeát aùp khoâng mong muoán , tieâm phoøng caùc beänh coù haïi cho tim maïch , hạn chế ăn các thức ăn có hại cho tim maïch. 2. Caàn reøn luyeän heä tim maïch : - HS nghiên cứu TT và bảng 18.2  -GV yêu cầu HS đọc  SGK để trả lời trao đổi nhóm và trả lời câu hỏi caâu hoûi ? Có những biện pháp nào rèn luyện tim -- Đại diện nhóm trình bày  nhóm khaùc boå sung  Moät soá caù nhaân HS maïch ? ? Bản thân em đã rèn luyện chưa ? và đã khác có thể nêu ý kiến của mình  ruùt ra keát luaän reøn luyeän nhö theá naøo ? ? Nếu em chưa có hình thức rèn luyện thì Tiểu kết : Cần rèn luyện tim mạch thường qua baøi hoïc naøy em seõ laøm gì ? xuyên, đều đặn, vừu sức bằng các - GV cho HS thảo luận  lưu ý tới kế hình thức TDTT, xoa bóp . hoạch rèn luyện của HS. SGK tr 59 - GV đi đến kết luận .. IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : GV cho HS caâu hoûi 1,3,4 SGK . V . DAËN DOØ : * Học bài và trả lời câu hỏi SGK * Đọc mục “ Em có biết ?” * Chuẩn bị thực hành theo nhóm : băng , gạc , bông , dây cao su, vải mềm . * Híng dÈn vÒ nhµ: C©u 1:.Häc sinh tham kh¶o phÇn III-bµi 17 vµ phÇn I bµi 18 Câu 2:Chỉ số nhịp tim/ phút của các vận động viên luyện tập lâu năm Tr¹ng th¸i Lóc nghØ ng¬i. søc. Lúc hoạt động gắng. NhÞp tim (sè lÇn\phót) 60 → 80. 180 → 240. ý nghÜa -Tim đợc nghỉ ngơi nhiều h¬n -Kh¶ n¨ng t¨ng nang suÊt cao h¬n -Khả năng hoạt động của c¬ thÓ t¨ng lªn. Giải thích:ở các vận động viên luyện tập lâu năm thờng có chỉ số nhịp tim /phút nhỏ hơn ngời bình thờng.Tim của họ đập chậm hơn ,ít hơn mà vẩn cung cấp đủ ôxi cho cơ thể là vì mỗi lần đập tim bơm đi đợc nhiều máu hơn hay nói cach khác là hiệu suất làm việc cao hơn . Ngµy so¹n 2 th¸ng 10 n¨m 2016 Ngµy giảng 21 th¸ng 10 n¨m 2016 TIEÁT 20 : THỰC HAØNH : SƠ CỨU CẦM MÁU I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : Phaân bieät veát thöông laøm toån thöông ÑM, TM , mao maïch. 2. Kyõ naêng : reøn kyõ naêng * Baêng boù veát thöông * Biết cách buộc ga rô và nắm dược những quy định khi đặt ga rô.

(46) II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC * GV : chuẩn bị đủ : băng , gạc , bông , dây cao su mỏng , vải mềm sạch * HS : Chuaån bò theo nhoùm nhö treân III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1.Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra : GV yêu cầu tổ trưởng KT sự chuẩn bị của các nhóm 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I. TÌM HIEÅU VEÀ CAÙC DAÏNG CHAÛY MAÙU : - HS ghi nhớ kiến thức về 3 dạng - GV thoâng baùo coù 3 daïng chaûy maùu laø : chảy máu đó . + Chảy máu động mạch + Chaûy maùu TM + Chaûy maùu mao maïch ? Em hãy cho biết biểu hiện của các dạng - Một vài Hs trong nhóm trả lời  nhoùm khaùc boå sung chảy máu đó ? - GV giúp HS hoàn thiện kiến thức . - GV sửa bài cho lớp  GV đánh giá kết quả Yêu cầu : + Chaûy maùu mao maïch : chaûy  bổ sung hoàn thiện kiến thức . chaäm, ít + Tónh maïch :chaûy nhieàu hôn , nhanh hôn + Động mạch : nhiều , mạnh thành tia Hoạt động 2 : II. TAÄP BAÊNG BOÙ VEÁT THÖÔNG : + GV ñaët caâu hoûi : ? Khi bị chảy máu ở lòng bàn tay thì băng boù nhö theá naøo? ? Trong thực tế em đã gặp người bị bệnh tim maïch chöa ? vaø nhö theá naøo ? + GV quan sát các nhóm làm việc  giúp đỡ nhoùm yeáu.. + GV cho các nhóm đánh giá kết quả lẫn nhau + GV công nhận đánh giá đúng và phân tích chưa đúng của các nhóm. 1. Băng bó vết thương ở lòng bàn tay ( chaûy maùu mao maïch vaø tónh maïch ) Caùc nhoùm tieán haønh : + Bước 1 : cá nhân tự nghiên cứu SGK + Bước 2 : Mỗi nhóm tiến hành băng bó theo hướng dẫn. + Bước 3 : - Đại diện nhóm trình baøy caùc thao taùc vaø maãu cuûa nhoùm  nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung Yeâu caàu : - Mẫu gọn đẹp.

(47) * GV löu yù : sau khi baêng neáu veát thöông vaãn chaûy maùu  ñöa naïn nhaân đến bệnh viện. - GV yêu cầu : khi bị thương chảy máu ở ÑM caàn baêng boù nhö theá naøo ?. - GV cũng để các nhóm tự đánh giá . - Cuối cùng GV công nhận đánh giá đúng và chưa đúng - GV cho HS đọc thêm phần lưu ý trong SGK. Hoạt động 3 : III : VIẾT BẢN THU HOẠCH : GV yeâu caàu veà nhaø moãi HS vieát baùo caùo theo maãu trong SGK tr 63 . IV . ĐÁNH GIÁ GIỜ THỰC HAØNH : GV đánh giá chung về : - Phaàn chuaån bò . - Ý thức học tập. - Kết quả ( mẫu HS tự làm ) V . DAËN DOØ : - Hoàn thành báo cáo - Ôân tập cấu tạo hệ hô hấp ở lớp dưới.. - Khoâng gaây ñau cho naïn nhaân.. 2.Băng bó vết thương ở cổ tay ( Chảy máu ở ĐM ) - Các nhóm tiến hành 3 bước tương tự như mục a - Tham khaûo theâm hình 19.1 SGK. Yeâu caàu : + Maãu baêng goïn khoâng chaët quaù,loûng quaù + Vò trí daây ga roâ caùch veát thöông khoâng quaù gaàn vaø khoâng xa .. Ngµy so¹n 4 th¸ng 10 n¨m 2016 Ngµy giảng 22 th¸ng 10 n¨m 2016 TIEÁT 21: HOÂ HAÁP VAØ CÔ QUAN HOÂ HAÁP I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * HS trình bày được khái niệm hô hấp và vai trò của hấp với cơ thể sống. * Xác định được trên hình các cơ quan hô hấp ở người và nêu được chức năng của chuùng . 2. Kyõ naêng :reøn kyõ naêng * Quan sát tranh hình , sơ đồ phát hiện kiến thức. * Hoạt động nhóm . 3. Thái độ : giáo dục ý thức giữ gìn , bảo vệ cơ quan hô hấp. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC Moâ hình caáu taïo heä hoâ haáp , tranh phoùng to hình 20.1-20.3. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1.Ổn định tổ chức : KTSS..

(48) 2. Kieåm tra baøi cuõ : Khoâng kieåm tra 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1 I. KHAÙI NIEÄM HOÂ HAÁP : Muïc tieâu : + HS trình bày được khái niệm hô hấp + Thấy được vai trò của hô hấp với cơ theå soáng. - GV cho HS nghiên cứu thông tin SGK vaø hình 20.1 vaø ñaët caâu hoûi : ? SGK có viết “ Sự sống luôn gắn liền với sự thở” . Tại sao con người cần thở ? Hô hấp có vai trò như thế nào đối với các hoạt động sống của cơ thể ? ? Hoâ haáp laø gì ? -GV cho HS đọc to Khái niệm hô hấp phần đóng khung ở 2 dòng đầu . - GV cho HS phân tích hình 20.1 trả lời caâu hoûi : ? Hô hấp gồm những giai đoạn chủ yếu nào ? Ý nghĩa của từng giai đoạn ? ? Sự thở có ý nghĩa gì với hô hấp ? - GV đánh giá kết quả các nhóm và hoàn thiện kiến thức - GV mở rộng bằng hình thành sơ đồ cụ thể để giải thích về vai trò của hệ hô hấp Gluxit + O2 Enzim ATP + CO2 + H2O. ATP cần cho mọi hoạt động của tế baøo. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. - HS đọc  SGK ,nghiên cứu hình 20.1  ghi nhớ kiến thức - Trao đổi nhóm đểthống nhất câu trả lời trả lời . - Đại diện nhóm trả lời ,nhóm khác boå sung nhaän xeùt . - HS đọc SGK. - HS ruùt ra keát luaän veà hoâ haáp vaø vai troø cuûa hoâ haáp Tieåu keát - Hoâ haáp laø quaù trình cung caáp Oxy chocaùc TB cô theå vaø thaûi khí cacbôníc ra ngoài - Nhờ hô hấp mà mà oxy được lấy vào để oxi hoá các hợp chất hữu cơ tạo ra năng lượng cần cho mọi hoạt động sống của cơ thể. - Hô hấp gồm 3 giai đoạn : sự thở, trao đổi khí ở phổi , trao đổi khí ở tế baøo.. Hoạt động 2 : II. CAÙC CÔ QUAN TRONG HEÄ HOÂ HẤP NGƯỜI VAØ CHỨC NĂNG CỦA CHUÙNG : Muïc tieâu : HS phaûi naém vaø trình baøy được các cơ quan hô hấp , và thấy rõ cấu - HS quan saùt hình veõ, moâ hình vaø tạo phù hợp với chức năng của chúng..

(49) - GV cho HS quan saùt tranh veõ caùc cô quan hoâ haáp hình 20.2-20.3vaø baûng 20 để trả lời câu hỏi : ? Hệ hô hấp gồm những cơ quan nào ? cấu tạo của các cơ quan đó ?. theo doõi baûng 20  xaùc ñònh caùc cô quan hoâ haáp. - Moät soá HS trình baøy vaø chæ treân moâ hình caùc cô quan hoâ haáp - HS khaùc theo doõi nhaän xeùt vaø boå sung  ruùt ra keát luaän . Tieåu keát 1 : Cô quan hoâ haáp goàm : - Đường dẫn khí - Hai laù phoåi ( Lưu ý HS về đọc bảng 20 SGK ). -GV khoâng yeâu caàu HS laøm baøi taäp muïc SGK GV noùi theâm + Mao maïch  laøm aám khoâng khí Tieåu keát 2: + Chaát nhaày  laøm aåm khoâng khí - Đường dẫn khí có chức năng dẫn + Loâng muõi vaø loâng rung queùt trong khí khí vaøo ra , ngaên buïi , laøm aåm , laøm quaûnngaên buïi aám khoâng khí + Phế nang  làm tăng diện tích trao đổi -Phổi : là nơi thực hiện sự trao đổi khí khí giữa cơ thể với môi trường . - GV cho HS hiểu vì sao nên thở bằng mũi mà không thở bằng ? - Vì sao khi aên khoâng neân noùi chuyeän ? - GV liên hệ thực tiễn : đường dẫn khí có chức năng làm ấm không khí , vậy taïi sao muøa ñoâng ñoâi khi chuùng ta vaãn bò nhieãm laïnh vaøo phoåi ? - Chúng ta cần có biện pháp gì để bảo veä cô quan hoâ haáp ? IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : Thế nào là hô hấp ? Vai trò của hô hấp với các hoạt động của cơ thể ? Cấu tạo cơ quan hô hấp phù hợp với vai trò của nó như thế nào? Cơ quan nào là quan troïng nhaát?Taïi sao V . DAËN DOØ : * Trả lời câu hỏi 1,2,3 SGK, vẽ hình 20.2 * Đọc mục “ Em có biết?” * Híng dÈn vÒ nhµ: C©u 2( Khoâng yeâu caàu hs laøm) Câu 4.Nhờ có thiết bị cung cấp ôxi đảm bảo sự hô hấp bình thờng mà nhà du hành vũ trụ,lính cứu hoả,thợ lặn có thể hoạt động bình thờng trong các môi trờng thiếu ôxi. Ngµy so¹n 8 th¸ng 10 n¨m 2016 Ngµy giảng 28 th¸ng 10 n¨m 2016 TIEÁT 22 :. HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP.

(50) I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * HS trình bày được các đặc điểm chủ yếu trong cơ chế thông khí ở phổi. * Trình bày được cơ chế trao đổi khí ở phổi và tế bào . 2. Kyõ naêng :reøn kyõ naêng * Quan saùt tranh hình vaø thoâng tin phát hiện kiến thức. * Vận dụng kiến thức liên quan giải thích hiện tượng thực tế . * Hoạt động nhóm . 3. Thái độ : giáo dục ý thức giữ gìn , bảo vệ, rèn luyện cơ quan hô hấpđể có sức khoẻ toát . II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC - Tranh hình SGK phoùng to . - Baûng 21 tr 69 - Sơ đồ vận chuyển máu trong hệ tuần hoàn , tranh vẽ hình SGV tr110 III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1.Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kiểm tra bài cũ : ? Các cơ quan hô hấp có cấu tạo phù hợp với chức năng như thế naøo ? ? Hô hấp gồm những giai đoạn nào ? Mối liên quan giữa các giai đoạn đó ? 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I. THÔNG KHÍ Ở PHỔI : Muïc tieâu : HS trình bày được cơ chế thông khí ở phổi thực chất là hít vào và thở ra . Thấy được sự phối hợp hoạt đông của các cơ quan : cô , xöông , thaàn kinh…. - HS đọc  SGK ,nghiên cứu hình - GV nêu những câu hỏi : ghi nhớ kiến thức ? Vì sao ta phải thở ?Thở bao gồm những 21.1  - Trao đổi nhóm đểthống nhất câu trả động tác nào ?được gọi là gì ? lời trả lời . Yêu cầu : ? Theá naøo laø nhòp hoâ haáp ? + Cơ liên sườn co làm tập hợp xương ? Em coù nhaän xeùt gì veà theå tích loàng ức và xương sườn có điểm tựa linh ngực trong quá trình hít vào và thở ra ? động với cột sống sẽ chuyển động Có sự thay đổi đó là do đâu ? đồng thời theo hai hướng : lên trên và - GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp muïc  ra 2 bên  làm lồng ngực rộng ra 2 bên SGK laø chuû yeáu + Cơ hoành co  lồng ngực mở rộng xuống dưới ép xuống khoang bụng . + Cơ liên sườn ngoài và cơ hoành dãn.

(51) ra  lồng ngực thu nhỏ về vị trí cũ . - GV bổ sung về sự hô hấp thường và hô + Dung tích phổi phụ thuộc vào : Tầm haáp saâu ? Cho HS phaân bieät hoâ haáp vóc , giới tính , tình trạng sức khoẻ , thường và hô hấp sâu dựa vào sơ đồ 21.2 sự luyện tập. - Đại diện nhóm trả lời ,nhóm khác boå sung nhaän xeùt Tiểu kết : Nhờ hoạt động của các cơ hô hấp làm thay đổi thể tích lồng Hoạt động 2 : ngực mà ta thực hiện được hít vào và II. TÌM HIỂU SỰ TRAO ĐỔI KHÍ Ở thở ra , giúp không khí trong phổi PHOÅI VAØ TEÁ BAØO : Mục tiêu : HS phải trình bày được cơ chế thường xuyên được đổi mơi. trao đổi khí ở phổi và ở tế bào, đó là sự khueách taùn cuûa caùc chaát khí oxi vaø 1. Trao đổi khí ở phổi : cacboânic . - HS tự làm thí nghiệm  rút ra nhận - GV cho Hs laøm thí nghieäm baèng caùch xeùt . thổi vào một cốc nước vôi trong - Caùc HS khaùc boå sung ( Ca(OH)2 )  nhận xét cốc nước vôi ( đục ). Tại sao có hiện tượng này ? - GV vieát PTHH leân baûng vaø giaûi thích do khí thở ra có CO2 CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O - HS quan saùt hình vaø baûng 21.4A so - GV cho HS quan sát hình 21.4 A , đọc bảng 21 nêu câu hỏi : So sánh tỉ lệ O2 và sánh được tỉ lệ  rút ra kết luận. -Đại diện nhóm trả lời , nhóm khác CO2 trong không khí hít vào và thở ra , nhaän xeùt boå sung . coù nhaän xeùt vaø keát luaän gì ? - GV lưu ý HS : sự trao đổi khí diễn ra - HS dựa vào sơ đồ giải thích. theo ñònh luaät khueách taùn : Chaát khí di chuyển từ nơi có nồng độ cao có nồng độ Tiểu kết : Sự trao đổi khí ở phổi : - O2 khuếch tán từ phế nang vào máu. thaáp - GV hình thành sơ đồ về sự trao đổi khí  - CO2 khuếch tán từ máu vào phế nang HS ruùt ra keát kuaän . - GV cho HS nghiên cứu thông tin SGK và hình 21.4B ,đọc bảng sau : Aùp suaát O2 Aùp suaát CO2 Trong 100mmHg 40mmHg maùu ÑM Trong teá 30mmHg 50mmHg baøo - GV cho HS nhaän xeùt veà aùp suaát CO2 vaø O2 trong maïch vaø trong teá baøo. 2. Sự trao đổi khí ở tế bào :. - HS quan saùt hình veõ, vaø theo doõi baûng  xaùc ñònh tyû leä chaát khí . - Hsdựa vào kiến thức phần 1 để trả lời . - HS khaùc theo doõi nhaän xeùt vaø boå.

(52) ? Theo ñònh luaät khueách taùn chaát khí thì sung  ruùt ra keát luaän . Tiểu kết : Sự trao đổi khí ở tế bào : ở TB chất khí di chuyển như thế nào ? - GV tiếp tục hình thành sơ đồ về sự trao - O2 khuếch tán từ máu vào tế bào - CO2 khuếch tán từ tế bào vào máu. đổi khí ở tế bào và giải thích bổ sung. ? Giữa sự trao đổi khí ở tế bào và sự trao đổi khí ở phổi ở đâu quan trọng hơn ? -GV lưu ý : HS không trả lời đúng thì GV giải thích : Sự TĐK ở phổi tạo điều kiện cho sự TĐK ở TB . Chính Tb là nơi sử dụng O2 và thải CO2 , như vậy thực chất của sự hô hấp xảy ra ở tế bào . IV KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : ? Trình bày tóm tắt quá trình hô hấp ở cơ thể người ? ? Dựa vào sơ đồ giải thích quá trình trao đổi khí ở phổi và tế bào ? V . DAËN DOØ : * Trả lời câu hỏi 1,2,3,4 SGK. * Đọc mục “ Em có biết” Tìm hiểu về các phương pháp giữ gìn vệ sinh hệ hô hấp. * Híng dÈn vÒ nhµ: C©u 2: +Gièng nhau; -Cũng gồm các giai đoạn thông khí ở phổi, trao đổi khí ở phổi và trao đổi khí ở tế bào. -Sự trao đổi khí ở phổi và ở tế bào cũng theo cơ chế khuyếch tán từ nơi có nồng độ cao tới nơi có nồng độ thấp +Kh¸c nhau: ễÛ Thỏ sự thông khí ở phổi do hoạt động chủ yếu của cơ hoành và lồng ngực do bị ép giữa 2 chi tríc nªn kh«ng gi¶n në vÒ phÝa 2 bªn. Ở Ngêi sù th«ng khÝ ë phỉi do nhiỊu c¬ phèi hỵp h¬n vµ lång ngùc gi¶n në c¶ vỊ phÝa 2 bªn Câu 3:Khi lao động nặng hay chơi thể thao làm nhu cầu trao đổi khí của cơ thể tăng cao,hoạt động hô haỏp của cơ thể có thể bị biến đổi theo hớng vừa tăng nhịp hô hấp,vừa tăng dung tích h« hÊp. Ngµy so¹n 8 th¸ng 10 n¨m 2016 Ngµy giảng 29 th¸ng 10 n¨m 2016 TIEÁT 23 : VEÄ SINH HOÂ HAÁP I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * HS trình bày được tác hại của tác nhân gây ô nhiễm không khí đối với hoạt động hô haáp. * Giải thích được cơ sở khoa học của việc luyện tập TDTT đúng cách . * Đề ra các biện pháp luyện tập để có một hệ hô hấp khoẻ mạnh và tích cực hành động ngăn ngừa các tác nhân gây ô nhiễm không khí . 2. Kyõ naêng :reøn kyõ naêng * Vận dụng kiến thức liên quan giải thích hiện tượng thực tế . * Hoạt động nhóm . 3. Thái độ :.

(53) * Giáo dục ý thức giữ gìn , bảo vệ, rèn luyện cơ quan hô hấp. * Ý thức bảo vệ môi trường II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC - Moät soá hình aûnh veà oâ nhieãm khoâng khí vaø taùc haïi . - Tư liệu về thành tích rèn luyện cơ thể đặc biệt với hệ hô hấp III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kiểm tra bài cũ : ? Trình bày tóm tắt quá trình hô hấp ở người ? ? Giải thích mối quan hệ giữa sự trao đổi khí ở phổi và ở tế bào ? 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I. CAÀN BAÛO VEÄ HEÄ HOÂ HAÁP KHOÛI CAÙC TAÙC NHAÂN COÙ HAÏI : Muïc tieâu :  HS chỉ ra được các tác nhân có haïi cho heä hoâ haáp  Neâu bieän phaùp baûo veä traùnh taùc nhaân gaây haïi - HS đọc  SGK ,nghiên cứu bảng 22, - GV yêu cầu cá nhân HS nghiên cứu ghi nhớ kiến thức. bảng 22 SGK trả lời câu hỏi : ? Có những tác nhân nào gây hại tới hoạt - Trao đổi nhóm để thống nhất câu trả lời động hô hấp ? Hãy đề ra các biện pháp bảo vệ hệ hô hấp tránh tác nhân có hại ? - Đại diện nhóm trả lời ,nhóm khác bổ sung - Ở câu hỏi 2 GV lưu ý HS có rất nhiều Yêu cầu phân tích cơ sở của các biện bieän phaùp , song caàn toùm taét cho HS 3 phaùp traùnh taùc nhaân gaây haïi . vấn đề : + Bảo vệ môi trường chung. + Môi trường làm việc. + Baûo veä chính baûn thaân.  HS ruùt ra keát luaän. Tieåu keát : - Các tác nhân gây hại cho đường hô hấp là : bụi,chất khí độc , vi sinh vật … gaây neân caùc beänh lao phoåi , vieâm phoåi , ngộ độc , ung thư phổi… - Bieän phaùp baûo veä : + Xây dựng môi trường trong sạch ( troàng caây xanh , khoâng xaû raùc …) + Khoâng huùt thuoác laù . + Đeo khẩu trang khi lao động ở nơi có.

(54) ? Em đã làm gì để tham gia bảo vệ môi trường trong sạch ở trường và lớp ? Hoạt động 2 : II. CẦN TẬP LUYỆN ĐỂ CÓ MỘT HEÄ HOÂ HAÁP KHOÛE MAÏNH : Muïc tieâu : * HS chỉ ra được lợi ích của việc luyện tập hít thở sâu từ nhỏ * Xây dựng cho mình phương pháp luyện tập phù hợp có hiệu quả . - GV yêu cầu HS đọc phần  làm bài taäp muïc SGK. nhieàu buïi - Yêu cầu : không vứt rác , xé giấy , không khạc nhổ bừa bãi …tuyên truyền cho caùc baïn khaùc cuøng tham gia.. - HS tự nghiên cứu thông tin SGK. Kết hợp với thực tế rèn luyện của bản thân  trao đổi nhóm  thống nhất câu trả lời - Yeâu caàu : + Tập thường xuyên từ nhỏ  tăng thể tích lồng ngực. + Hít thở sâu  đẩy được nhiều khí cặn ra ngoài .-Đại diện nhóm trả lời , nhóm khaùc nhaän xeùt boå sung . - GV tổng hợp thành nhóm kiến thức dựa - HS rút ra kết luận. vào phần trả lời của các nhóm. Tieåu keát : -Cần tích cực rèn luyện TDTT, phối hợp - GV mở rộng thêm và liên hệ thực tiễn tập thở sâu và giảm nhịp thở thường xuyên từ bé sẽ có một hệ hô hấp khoẻ bằng cách cho ví dụ về việc khi thở sâu và giảm nhịp thở trong mỗi phút sẽ tăng mạnh. - Luyện tập thể thao phải vừa sức , rèn hieäu quaû hoâ haáp. luyện từ từ . V. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : ? Trong môi trường có nhiều tác nhân gây hại cho hệ hô hấp, mỗi chúng ta cần phải làm gì để bảo vệ môi trường và bảo vệ chính mình ? VI . DAËN DOØ : * Trả lời câu hỏi 1,2,3,4 SGK. * Đọc mục “ Em có biết” ? và tìm hiểu về các phương pháp hô hấp nhân tạo . * Xem trước cấu trúc vở BTSH * Híng dÈn vÒ nhµ: Câu 2: - Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc có hại cho hệ hô hấp - CO:Chiếm chổ của ôxi trong hồng cầu,làm cho cơ thể ở trạng thái thiếu ôxi đặc biệt khi c¬ thÓ ho¹t động mạnh. - NO:Gây viêm,sng lớp niêm mạc ,cản trở trao đổi khí,có thể gây chết ở liều cao. - Nic«tin: Lµm tª liÖt líp l«ng rung trong phÕ qu¶n, gi¶m hiÖu qu¶ läc s¹ch kh«ng khÝ, cã thÓ g©y ung th phæi.

(55) Ngµy so¹n 15 th¸ng 10 n¨m 2016 Ngµy giảng 5 th¸ng 11 n¨m 2016 TIEÁT 24 : THỰC HAØNH: HÔ HẤP NHÂN TẠO I. MUÏC TIEÂU : * Hiểu rõ cơ sở khoa học của hô hấp nhân tạo * Nắm được trình tự các bước tiến hành hô hấp nhân tạo * Biết phương pháp hà hơi thổi ngạt và PP ấn lồng ngực . II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC * GV : Tranh minh hoạ SGK , băng hình minh hoạ các thao tác cấp cứu nạn nhân bị ngừng hô hấp đột ngột . * HS : Chuaån bò theo nhoùm nhö SGK III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra : GV yêu cầu tổ trưởng KT sự chuẩn bị của các nhóm 3 . Bài mới :GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I. TÌM HIEÅU NGUYEÂN NHAÂN LAØM GIAÙN ĐOẠN HÔ HẤP : - GV yeâu caàu : - HS nghiên cứu SGK tr75  trả lời ? Em hãy cho biết có những nguyên nhân nào caâu hoûi. làm hô hấp của người bị gián đoạn ? - Một vài Hs trong nhóm trả lời  - GV giúp HS hoàn thiện kiến thức . - GV sửa bài cho lớp  GV đánh giá kết quả  bổ nhóm khác bổ sung . Hay có thể neâu theâm nguyeân nhaân khaùc sung hoàn thiện kiến thức . Hoạt động 2 : II. TIEÁN HAØNH HOÂ HAÁP NHAÂN TAÏO : 1. Phöông phaùp haø hôi thoåi ngaït + GV ñaët caâu hoûi : ? Phương pháp hà hơi thổi ngạt được tiến hành : Caùc nhoùm tieán haønh : nhö theá naøo ? + Bước 1 : cá nhân tự nghiên cứu - Chiếu phim cho hs xem để nắm các bước SGK ghi nhớ các thao tác tieán haønh vaø taäp caùc thao taùc . + Bước 2 : Mỗi nhóm tiến hành + GV quan sát các nhóm làm việc  giúp đỡ thao tác theo hướng dẫn. nhoùm yeáu. + GV cho các nhóm đánh giá kết quả lẫn nhau + Bước 3 : Đại diện nhóm trình baøy caùc thao taùc  nhoùm khaùc + GV công nhận đánh giá đúng và phân tích nhaän xeùt boå sung chưa đúng của các nhóm * GV cho HS đọc phần lưu ý SGKù - GV yeâu caàu : + Thực hiện phương pháp ấn lồng ngực ở nhóm 2.Phương pháp ấn lồng ngực : - Các nhóm nghiên cứu sgk.

(56) + GV quan sát các nhóm làm việc  giúp đỡ - Caùc nhoùm tieán haønh trong nhoùm yeáu , thao taùc chöa chính xaùc . nhóm và thay phiên nhau thực + GV gọi một vài nhóm để kiểm tra . hieän. - GV cũng để các nhóm tự đánh giá . - Tham khaûo theâm hình 23.2 - Cuối cùng GV công nhận đánh giá đúng và SGK. chưa đúng - Đại diện nhóm trình bày các - GV cho HS đọc thêm phần lưu ý trong SGK. thao taùc  nhoùm khaùc nhaän xeùt boå Hoạt động 3 : sung III : VIẾT BẢN THU HOẠCH : GV yeâu caàu veà nhaø moãi HS vieát baùo caùo theo maãu trong SGK tr 77 . IV . ĐÁNH GIÁ GIỜ HỌC : GV đánh giá chung về : - Phaàn chuaån bò . - Ý thức và kỉ luật học tập. - Keát quaû vaø cho ñieåm 1-3 nhoùm - Nhắc nhở rút kinh nghiệm nhóm còn yếu . - Đề nghị HS dọn dẹp vệ sinh lớp . V . DAËN DOØ : - Hoàn thành báo cáo - Ôân tập cấu tạo hệ tiêu hoá ở lớp ĐV đã học ở lớp 7 Ngµy so¹n 16 th¸ng 10 n¨m 2016 Ngµy giảng 6 th¸ng 11 n¨m 2016 TIEÁT 25: TIÊU HOÁ VAØ CÁC CƠ QUAN TIÊU HOÁ . TIÊU HOÁ Ở KHOANG MIỆNG I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * HS trình bày được : + Các nhóm chất trong thức ăn + Các hoạt động trong quá trình tiêu hoá. + Vai trò của tiêu hoá với cơ thể người * Xác định được trên hình vẽ và mô hình các cơ quan ở hệ tiêu hoá ở người. * HS trình bày được các hoạt động tiêu hoá diễn ra trong khoang miệng * Trình bày được hoạt động nuốt và đẩy thức ăn từ khoang miệng qua thực quản xuoáng daï daøy 2. Kyõ naêng :reøn kyõ naêng * Quan sát hình , sơ đồ phát hiện kiến thức * Tư duy tổng hợp logic * Hoạt động nhóm . * Quan sát hình , sơ đồ phát hiện kiến thức * Khái quát hoá kiến thức * Hoạt động nhóm ..

(57) . 3. Thái độ : Giáo dục ý thức giữ gìn , bảo vệ hệ tiêu hoá, răng miệng. * Ý thức trong khi ăn không cười đùa II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC - Tranh in hoặc tranh vẽ màu phóng to hình 24.3 SGK , hình 25.1- 25.3 SGK và tranh hình 25 SGV . - Mô hình về các cơ quan trong hệ tiêu hoá của cơ thể người . - HS kẻ bảng 25 SGK vào vở III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kiểm tra bài cũ : GV thu báo cáo thu hoạch giờ thực hành 3 . Bài mới :GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I. THỨC ĂN VAØ SỰ TIÊU HOÁ: Mục tiêu : HS trình bày được 2 nhóm thức ăn có chất vô cơ và chất hữu cơ . Các hoạt động của quá trình tiêu hoá và vai trò của tiêu hoá. ? Hằng ngày chúng ta ăn nhiều loại thức ăn , - Cá nhân HS suy nghĩ trả lời HS khaùc boå sung vậy thức ăn đó thuộc những loại chất gì ? - GV quy những loại thức ăn vào 2 nhóm chính là chất hữu cơ và chất vô cơ . - HS đọc  SGK ,nghiên cứu sơ - GV yêu cầu cá nhân HS nghiên cứu sơ đồ đồ bảng 24.1,24.2 ghi nhớ kiến 24.1, 24.2 SGK trả lời câu hỏi phần  thức - Trao đổi nhóm để thống nhất câu trả lời - Đại diện nhóm trả lời ,có thể thuyết minh trên sơ đồ hay viết nhoùm khaùc - GV nhận xét đánh giá kết quả của các nhóm tóm tắt trên bảng boå sung và giảng giải thêm : T.Ă dù biến đổi bằng Yêu cầu : Hoạt động tiêu hoá caùch naøo thì cuoái cuøng phaûi thaønh chaát haáp thức ăn , hấp thụ chất dinh thụ được thì mới có tác dụng với cơ thể dưỡng là quan trọng. - GV yeâu caàu HS ruùt ra keát luaän  HS ruùt ra keát luaän veà : + Loại thức ăn + Hoạt động tiêu hoá + Vai trò của tiêu hoá Tieåu keát : -Thức ăn gồm chất vô cơ và chất hữu cơ -Hoạt động tiêu hoá gồm : Aên.

(58) Hoạt động 2 : II. CÁC CƠ QUAN TIÊU HOÁ : Mục tiêu : Xác định các cơ quan tiêu hoá trên cơ thể người. - GV yêu cầu HS quan sát hình 24.3 hoặc trên moâ hình laøm baøi taäp muïc  SGK baèng caùch điền vào các cột tương ứng trong bảng 24 Các cơ quan trong Các tuyến tiêu hoá ống tiêu hoá - Mieäng. - Tuyến nước bọt. - Haàu . - Tuyeán gan - Thực quản. - Tuyeán tuî - Daï daøy. - Tuyeán vò - Ruoät ( Ruoät non - Tuyeán ruoät , G.giaø vaø R. thaúng - Haäu moân ? Việc xác định vị trí các cơ quan tiêu hoá có yù nghóa gì ? - GV nhận xét phần trả lời của HS , đặc biệt vieäc chæ tranh caàn chính xaùc . Hoạt động 3 : III. TIÊU HOÁ Ở KHOANG MIỆNG: Mục tiêu : HS chỉ ra được hoạt động tiêu hoá chủ yếu ở khoang miệng là biến đổi lý học 1 phần biến đổi hoá học. - GV neâu caâu hoûi : ? Cấu tạo khoang miệng có những cơ quan naøo ? ? Khi thức ăn vào miệng sẽ có những hđ nào xaûy ra? ? Khi ta nhai cơm hoặc bánh mì lâu có cảm nhận gì ? vì sao? ( GV hình thành sơ đồ trên baûng phuï ) - GV yêu cầu HS hoàn thành bảng 25 tr 82 SGK Bieán Caùc Caùc thaønh Taùc duïng đổi hoạt phần tham của hoạt T.Ă ở động gia hoạt động K.mieän tham động g gia -Tieát - Caùc - Làm ướt. uống , đẩy thức ăn , tiêu hoá thức ăn , hấp thụ dinh dưỡng , thải phaân. - Nhờ quá trình tiêu hoá mà thức ăn được biến đổi thành chất dinh dưỡng hấp thụ qua ruột và thải boû chaát baõ.. - HS tự nghiên cứu hình 24.3 SGK. Kết hợp với thực tế và hoàn thành bảng 24 - Tự xác định trên cơ thể mình thoâng qua moâ hình - Moät vaøi HS trình baøy caùc cô quan tiêu hoá trên tranh hình phoùng to 24.3 - HS ruùt ra keát luaän. Tieåu keát : -Ống tiêu hoá gồm : Miệng , hầu , thực quản , dạ dày, ruột non , ruoät giaø , ruoät thaúng vaø haäu moân . - Tuyến tiêu hoá : Tuyến nước boït , tuyeán gan , tuyeán tuî , tuyeán vò , tuyeán ruoät.. - Cá nhân HS đọc ¢ nghiên cứu sơ đồ 25.1, 25.2 SGK( chú ý hình 25.1 chæ bieåu hieän cô quan chính là răng,lưỡi,tuyến.nước bọt mà chöa bieåu hieän cô quan phuï laø cô moâi vaø maù) - Trao đổi nhóm để thống nhất câu trả lời Yeâu caàu : + Kể đủ các hoạt động ở miệng.(.

(59) nước boït - Nhai Bieán đổi lý hoïc. -Đảo troän T.AÊ. tuyeán nước bọt - Raêng. vaø meàm T.AÊ - Laøm meàm vaø nhuyeãn T.AÊ - Laøm T,AÊ thấm đẫm nước bọt - Taïo vieân thức ăn vừa nuốt. Răng,lưỡi, caùc cô moâi vaø maù - Taïo vieân Răng,lưỡi, thức ăn các cơ môi vaø maù Hoạt Enzim Biến đổi 1 Bieán động amilaza phaàn tinh đổi hoá của boät chín hoïc enzim thaønh amilaz đường a trong matoâzô nước boït - GV cho HS sửa bài trên bảng và thảo luận lớp . - GV lưu ý những ý kiến trái ngược yeâu cầu HS phân tích và lựa chọn - GV đánh giá kết quả của các nhóm và hoàn thiện kiến thức bằng câu hỏi kết luận : Sự biến đổi thức ăn trong khoang miệng xảy ra mấy quá trình và được biến đổi như thế nào ? ? Theo em sự biến đổi thức ăn trong khoang miệng thì sự biến đổi về mặt nào là quan troïng ? Taïi sao ? ? Tại sao cần phải nhai kỹ thức ăn ? -GV liên hệ thực tiễn với câu thành ngữ “ Nhai kó no laâu” Hoạt động 4 : IV. NUỐT VAØ ĐẨY THỨC ĂN QUA THỰC QUẢN : : Mục tiêu : HStrình bày được hoạt động nuốt và đẩy thức ăn , liên hệ với thực tế . - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK trả lời. Tiết nước bọt , nhai , đảo trộn thức ăn , hoạt động của enzim amilaza trong nước bọt , tạo viên thức ăn ) + Vaän duïng keát quaû phaân tích hoá học để giải thích + Chỉ rõ đâu là biến đổi lý học và hoá học - Đại diện nhóm lên viết trên bảng và nhóm khác trả lời trước lớp - Caùc nhoùm theo doõi nhaän xeùt boå sung. à HS ruùt ra keát luaän Tieåu keát : *Biến đổi lý học : Nhờ hoạt động của răng , lưỡi , các cơ môi và má cùng các tuyến nước bọt làm cho T.AÊ ñöa vaøo khoang mieäng trở thành viên T.Ă mềm , nhuyễn , thấm đẫm nước bọt và deã nuoát . * Biến đổi hoá học : một phần tinh bột chín được enzim amilaza có trong nước bọt biến đổi thành đường mantôzơ.

(60) caâu hoûi sau : ? Khi naøo thì xaûy ra phaûn xaï nuoát ? ? Phaûn xaï nuoát thuoäc phaûn xaï gì ? ( pxkñk ) ? Nuốt diễn ra nhờ hoạt động của cơ quan nào laø chuû yeáu vaø coù taùc duïng gì ? ? Quan sát hình 25.3 hãy mô tả động tác nuốt à Tại sao người ta khuyên khi ăn uống không được cười đùa ? - GV treo tranh hình 25 SGV à HS quan saùt kết hợp thông tin SGK cho biết : Lực đẩy viên thức ăn qua thực quản xuống dạ dày nhờ hoạt động chủ yếu nào ? - GV liên hệ thực tiễn à khi cúi đầu nuốt T.AÊà daï daøy - GV đặt câu hỏi kết luận = sơ đồ : T.Ă nuốt hoạt động của lưỡi Thực quản Hoạt động của cơ thực quản Daï daøy ? Thức ăn qua thực quản có được biến đổi về mặt lý- hoá học không ? ( không vì thời gian đi của thức ăn chỉ từ 2-4s. - HS đọc ¢ SGK ghi nhớ kiến thức - Cá nhân HS suy nghĩ trả lời HS khaùc boå sung - HS quan sát hình kết hợp thông tin trả lời - Đại diện nhóm trả lời ,có thể thuyeát minh treân tranh à nhoùm khaùc boå sung. à HS ruùt ra keát luaän Tieåu keát : Thức ăn được nuốt xuống thực quản nhờ hoạt động chủ yếu của lưỡi và được đẩy qua thực quản xuống dạ dày nhờ hoạt động của các cơ thực quản.. IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : 1/ Sự tiêu hoá thức ăn trong khoang miệng về mặt lý học và mặt hoá học , mặt nào là quan troïng ? Taïi sao? 2/ Thức ăn được nuốt xuống thực quản và dạ dày nhờ hoạt động chủ yếu của các cơ quan naøo ? V . DAËN DOØ : * trả lời câu hỏi 1,2,3,4 SGK.trang 80 và trang 83 * Đọc mục “ Em có biết ? ” trang 80 và trang 83,ø kẻ vào tập BT bảng 25 tr 82 . * Chuẩn bị nước bọt , nước cơm cho tiết thực hành sau . Ngµy so¹n 18 th¸ng 10 n¨m 2016 Ngµy giảng 12 th¸ng 11 n¨m 2016 TIEÁT 26 : THỰC HAØNH TÌM HIỂU HOẠT ĐỘNG CỦA ENZIM TRONG NƯỚC BỌT I. MUÏC TIEÂU : * HS biết đặt thí nghiệm để tìm hiểu những điều kiện đảm bảo cho enzim hoạt động . * HS biết rĩt ù ra kết luận từ kết quả so sánh thí nghiệm với đối chứng ..

(61) * Rèn thao tác tiến hành thí nghiệm khoa học : Đong , đo, nhiệt độ … thời gian . * Giáo dục ý thức học tập nghiêm túc . II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC * GV : Như SGV , thêm một ít do GV làm trước. * HS : hồ tinh bột , nước bọt , đọc trước bài 26. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra : GV yêu cầu tổ trưởng KT sự chuẩn bị của các nhóm 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I. TÌM HIEÅU VIEÄC CHUAÅN BÒ THÍ NGHIEÄM : Mục tiêu : Kiểm tra sự chuẩn bị của các - Tổ trưởng các tổ phân công và nhóm để buổi thực hành có hiệu quả. báo cáo theo sự chuẩn bị đã được - GV yeâu caàu : caùc toå baùo caùo keát quaû phaân coâng. chuaån bò cuûa mình - GV kieåm tra nhanh 1-2 nhoùm Hoạt động 2 : II. TIẾN HAØNH BƯỚC 1 VAØ 2 CỦA THÍ Caùc nhoùm tieán haønh : NGHIEÄM : a/ Bước 1 : chuẩn bị Muïc tieâu : HS bieát tieán haønh T.nghieäm - Duøng oáng ño hoà tinh boät roùt vaøo theo yeâu caàu cuûa baøi . caùc oáng A, B, C , D ( 2ml )  ñaët - GV yêu cầu HS tiến hành bước 1 và 2 oáng nghieäm vaøo giaù theo SGK - Duøng oáng ñong khaùc laáy caùc vaät lieäu : + ỐÂng A : 2ml nước lã + ỐÂng B : 2 ml nước bọt. - GV löu yù cho HS : khi roùt hoà tinh boät + ỐÂng C : 2 ml nước bọt đã đun không để rớt thành ống , thao tác nhanh soâi . goïn , chính xaùc. + ỐÂng D : 2 ml nước bọt + vài gioït HCl (2%) b/ Bước 2 : Thực hiện theo SGK Đại diện tổ trình bày kết quả và giaûi thích. - GV có thể hỏi : đo độ PH trong ống - Caùc toå quan saùt vaø ghi vaøo baûng nghieäm laøm gì ? - GV kẻ sẵn bảng 26 SGK để ghi kết quả 26.1 thống nhất ý kiến giải thích  đại diện tổ trình bày và giải thích. cuûa caùc toå..

(62) + GV thông báo kết quả đúng. Hoạt động 3 : III : KIEÅM TRA KEÁT QUAÛ THÍ NGHIEÄM VAØ GIAÛI THÍCH KEÁT QUAÛ : Mục tiêu :HS biết ss thí nghiệm và đối chứng để rút ra kết luận . - GV yeâu caàu HS chia phaàn dung dòch trong caùc oáng thí nghieäm theo SGK - Lưu ý bỏ lô thứ 2 - Nhoùm ghi keát quaû thí nghieäm vaøo baûng 26.2 SGK. - Các tổ tự sửa chữa kết quả cho hoàn chỉnh. - Các nhóm nghiên cứu sgk - Caùc nhoùm tieán haønh trong nhoùm theo SGK - Đại diện nhóm trình bày các thao taùc  nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung - Các tổ tự sửa chữa theo hướng daãn cuûa GV. IV . ĐÁNH GIÁ GIỜ THỰC HAØNH : GV đánh giá chung về : - Phaàn chuaån bò . - Ý thức và kỉ luật học tập. - Keát quaû vaø cho ñieåm 1-3 nhoùm - Nhắc nhở rút kinh nghiệm nhóm còn yếu . V . DAËN DOØ : - Cá nhân viết thu hoạch theo mẫu SGK - Đề nghị HS dọn dẹp vệ sinh lớp .. Ngµy so¹n 23 th¸ng 10 n¨m 2016 Ngµy giảng 13 th¸ng 11 n¨m 2016 TIEÁT 27: TIÊU HOÁ Ở DẠ DAØY I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * HS trình bày được quá trình tiêu hoá ở dạ dày gồm : * Các hoạt động . * Cơ quan hay tế bào hoạt động 2. Kyõ naêng :reøn kyõ naêng * Quan sát hình , sơ đồ phát hiện kiến thức * Khái quát hoá kiến thức, Tư duy dự đoán * Hoạt động nhóm . 3. Thái độ : *Giáo dục ý thức giữ gìn , bảo vệ dạ dày. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC - Tranh in hoặc tranh vẽ màu phóng to hình 27.1 SGK. - HS kẻ bảng 27 SGK vào vở . III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC :.

(63) 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kiểm tra bài cũ :Quá trình tiêu hoá bao gồm những hoạt động nào ? Hoạt động nào laø quan troïng ? Vai trò của hệ tiêu hoá trong đời sống con người ? 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN I .CAÁU TAÏO DAÏ DAØY: Mục tiêu : HS chỉ ra được cấu tạo cơ bản của dạ dày , cấu tạo đó phù hợp với chức năng. - GV neâu caâu hoûi : ? Daï daøy coù caáu taïo nhö theá naøo ? ? Căn cứ vào đđ cấu tạo dự đoán xem ở dạ dày có các hoạt động tiêu hoá nào ? - GV cho các nhóm trình bày trên tranh để cả lớp theo dõi. - GV ghi điều các nhóm dự đoán lên bảng lên bảng và hỏi “ Tại sao dự đoán như vậy” - GV lưu ý điều dự đoán của HS chưa đánh giá đúng sai mà sẽ được giải quyết ở hoạt động sau - GV giúp HS hoàn thiện kiến thức về cấu tạo daï daøy.. II. TIÊU HOÁ Ở DẠ DAØY : Mục tiêu : HS chỉ ra được các tế bào tham gia vào các hoạt động tiêu hoá và tác dụng của các hoạt động đó đối với sự tiêu hoá thức ăn. - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK và hoàn thaønh baûng 27 tr 88 SGK - GV cho HS sửa bài bằng cách : + Chieáu phim trong cuûa 1 vaøi nhoùm ( neáu coù ) + Keû saün baûng 27  HS ghi keát quaû - Sau khi HS nhận xét bổ sung  GV đánh giá keát quaû cuûa nhoùm - GV giúp HS hoàn thiện kiến thức trong bảng. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH - Cá nhân HS đọc  nghiên cứu sơ đồ 27.1 SGK - Trao đổi nhóm để thống nhất câu trả lời Yeâu caàu : + Hình daïng . + Thaønh daï daøy. + Tuyến tiêu hoá. + Dự đoán hoạt động tiêu hoá. - Đại diện nhóm trình bày nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå sung Tieåu keát : - Daï daøy hình tuùi , dung tích khoảng 3lít - Thành dạ dày có 4 lớp : lớp màng ngoài , lớp cơ ( có 3 lớp : cô voøng , cô doïc vaø cô cheùo ), lớp dưới niêm mạc và lớp niêm mạc trong cùng với nhiều tuyến tieát dòch vò. - HS đọc  SGK ghi nhớ kiến thức - Trao đổi nhóm hoàn thành baøi taäp ( coù theå moät soá nhoùm ghi phieáu trong ) - Yêu cầu : chỉ rõ từng hoạt động và tác dụng của nó ..

(64) Bieán đổi T.Ă ở K.mieän g. Bieán đổi lý hoïc. Caùc hoạt động tham gia -Tieát dòch vò - Sự co boùp cuûa daï daøy. Caùc taùc nhaân hay TB thực hieän. Taùc duïng cuûa hoạt động. - Tuyeán vò. - Hoà loãng T.AÊ. - Đại diện nhóm trả lời  nhóm khaùc boå sung  HS ruùt ra keát luaän Tieåu keát : ( Noäi dung trong baûng 27 ). - Các lớp cô cuûa daï daøy. -Nhaøo ,nhuyeãn, đảo trộn T.Ă cho thấm đều dòch vò Hoạt Enzim Phaân caét Bieán động pepsin proâteâin chuoãi đổi hoá của thaønh caùc hoïc enzim chuoãi ngaén pepsin goàm 3-10 axit amin - GV đánh giá kết quả của các nhóm và hoàn thiện kiến thức bằng câu hỏi kết luận : Sự biến đổi thức ăn trong dạ dày xảy ra mấy quá trình và được biến đổi như thế nào ? ? Theo em sự biến đổi thức ăn trong dạ dày thì sự biến đổi về mặt nào là quan trọng ? Tại sao ? - GV yêu cầu cá nhân HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi phần sau bảng 27. -GV liên hệ thực tiễn về cách ăn uống để bảo. - Hoạt động nhóm  thống nhất câu trả lời - ĐD nhóm trả lời  nhóm khác nhaän xeùt boå sung _ Yeâu caàu : + Thức ăn được xuống ruột nhờ cô daï daøy co vaø cô voøng moân vò + Gluxit tiếp tục được tiêu hoá một phần nhỏ ở gđ đầu không lâu ; Lipít không được tiêu hoá trong daï daøy +Nhờ các chất nhày được tiết ra từ các TB cổ tuyeán vò phuû leân beà maët nieâm maïc ngaên caùch caùc TB nieâm mạc với pepsin và HCl - HS ruùt ra keát luaän . - HS chú ý : thời gian ăn , loại thức ăn , lượng thức ăn..

(65) veä daï daøy V. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : ? Sự tiêu hoá thức ăn trong khoang miệng về mặt lý học và mặt hoá học , mặt nào là quan troïng ? Taïi sao? ? Thức ăn được nuốt xuống thực quản và dạ dày nhờ hoạt động chủ yếu của các cơ quan naøo ? VI . DAËN DOØ : * trả lời câu hỏi 1,2,3,4 SGK. * Đọc mục “ Em có biết ? ” và chuẩn bị nước bọt , nước cơm cho tiết thực hành sau . * Híng dÈn vÒ nhµ: Câu 2:Biến đổi lý học ở dạ dày: - Thøc ¨n ch¹m lìi vµ d¹ dµy kÝch thÝch tiÕt dÞch vÞ gióp hoµ lo·ng thøc ¨n . - Sự phối hợp co của các lớp cơ dạ dày giúp làm nhuyễn và đảo trộn thức ăn cho thấm đều dÞch vÞ. C©u 3:Sù tiªu ho¸ ho¸ häc ë d¹ dµy: - Moọt phần nhỏ tinh bột tiếp tục đợc phân giải nhờ En zimamilaza thành đơng man tôzơ ở giai đoạn đầu khi thức ăn đợc thấm đều dịch vị . - Một phần Prôtêin chuổi dài đợc Enzim pepsin trong dịch vị phân cắt thành các prôtêin chuçi ng¾n .. Ngµy so¹n 19 th¸ng 11 n¨m 2012 TIEÁT 28 : Baøi 28. TIÊU HOÁ Ở RUỘT NON I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : HS trình bày được quá trình tiêu hoá ở ruột non gồm : * Các hoạt động . * Cơ quan hay tế bào hoạt động. * Tác dụng và kết quả của hoạt động 2. Kyõ naêng :reøn kyõ naêng * Tư duy dự đoán . * Hoạt động độc lập với SGK , hoạt động nhóm . 3. Thái độ : Giáo dục ý thức giữ gìn , bảo vệ cơ quan tiêu hoá..

(66) II . ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC - Tranh in hoặc tranh vẽ màu phóng to hình 28.1, 28.2 SGK. - HS kẻ bảng vào vở . - Đĩa CD miêu tả quá trình tiêu hoá ở ruột non .(nÕu cã) III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : . Gv kieåm tra caâu hoûi 2,3 SGK. 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I. CAÁU TAÏO RUOÄT NON: . Mục tiêu : HS chỉ rõ được cấu tạo của ruột non , đặc biệt là lớp niêm mạc có nhiều tuyến tiêu hoá phù hợp cho sự biến đổi hoá học - GV neâu caâu hoûi : - Cá nhân HS đọc nghiên cứu ? Ruoät non coù caáu taïo nhö theá naøo ? hình 28.1,28.2 SGK ghi nhớ ? Căn cứ vào đđ cấu tạo dự đoán xem ở ruột kiến thức non có các hoạt động tiêu hoá nào ? - GV cho các nhóm trình bày trên bảng để cả - Trao đổi nhóm để thống nhất câu trả lời lớp theo dõi. - GV ghi điều các nhóm dự đoán lên bảng lên - Đại diện nhóm trình bày nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå bảng và hỏi “ Tại sao dự đoán như vậy” sung - GV lưu ý điều dự đoán của HS chưa đánh giá đúng sai mà sẽ được giải quyết ở hoạt Tieåu keát : động sau - GV giúp HS hoàn thiện kiến thức về cấu tạo Thành ruột có 4 lớp nhưng mỏng, lớp cơ chỉ có cơ vòng và cơ dọc, lớp ruoät non. nieâm maïc (sau taù traøng ) coù nhieàu Hoạt động 2 tuyeán tieát dòch ruoät vaø chaát nhaøy II. TIÊU HOÁ Ở RUỘT NON : Mục tiêu : HSchỉ ra được các tế bào tham gia vào các hoạt động tiêu hoá và tác dụng của các hoạt động đó đối với sự tiêu hoá thức ăn. - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK và hoàn thành bảng các hoạt đông tiêu hoá thức ăn ở ruoät non trong phieáu hoïc taäp . - HS đọc SGK  ghi nhớ kiến - Nếu có dĩa CD GV cho HS xem 1-2 lần để thức laøm baøi - Trao đổi nhóm hoàn thành bài - GV cho HS sửa bài bằng cách : taäp + Chieáu phim trong cuûa 1 vaøi nhoùm ( neáu ( coù theå moät soá nhoùm ghi phieáu coù ) trong ) + Keû saün baûng  HS ghi keát quaû.

(67) - Sau khi HS nhận xét bổ sung  GV đánh giá keát quaû cuûa nhoùm - GV giúp HS hoàn thiện kiến thức trong bảng và yêu cầu HS so sánh với điều đã dự đoán ở mục I xem đúng hay sai và giải thích vì sao . Bieán Caùc Caùc taùc Taùc duïng cuûa đổi hoạt nhaân hoạt T.Ă ở động hayTB động ruoät tham thực hiện gia -Tieát - T.gan , - Hoà loãng dòch Ttuî T.AÊ Bieán ,T.ruoät ,trộn đều dịch đổi lý - Sự co - Các lớp Nhào nhuyễn, hoïc boùp cơ vong đảo trộn T.Ă cuûa cô vaø doïc cho ở thành thấm đều ruoät dòch vò -Tinh Enzim - Tinh boät Bieán boät, Amilaza đường đơn đổi Pr,Lipit Pepsin , -Pr axit amin hoá Hoạt Trípsin , -Li Glyxeârin hoïc động Erepsin , + Axít beùo cuûa Muoái enzim maät - GV đánh giá kết quả của các nhóm và hoàn thiện kiến thức bằng câu hỏi kết luận : Sự biến đổi thức ăn trong dạ dày xảy ra mấy quá trình và được biến đổi như thế nào ? - GV yêu cầu cá nhân HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi phần ? Theo em sự biến đổi thức ăn trong dạ dày thì sự biến đổi về mặt nào là quan trọng ? Tại sao ? - Nếu T.Ă không được biến đổi ở ruột non thì sao ? ( thì sẽ thải ra ngoài ) - GV yêu cầu HS liên hệ thực tiễn  Khi ăn cần nhai kĩ  thấm đều dịch tiêu hoá biến đổi hoá học xảy ra dễ dàng  cơ thể dễ hấp thụ V. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ :. - Yêu cầu : chỉ rõ từng hoạt động và taùc duïng cuûa noù . - Đại diện nhóm trả lời thực hiện theo yeâu caàu cuûa GV  nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå sung - Cá nhân tự bổ sung vào bảng kiến thức của mình cho hoàn chỉnh.  HS ruùt ra keát luaän Tieåu keát : ( Noäi dung trong baûng ) - Hoạt động nhóm  thống nhất câu trả lời - ĐD nhóm trả lời  nhóm khác nhận xeùt boå sung -Yeâu caàu : + Sự biến đổi lý học ở ruột là không đáng kể + Ruột non có đủ enzim để tiêu hoá hết các loại thức ăn +Lớp cơ nhào trộn T.Ă và đẩy thức aên - HS ruùt ra keát luaän ..

(68) HS trả lời câu hỏi 1 , 2 SGK VI . DAËN DOØ : . * Học bài và trả lời câu hỏi SGK * Đọc mục “ Em có biết ? ”. * Kẻ bảng 29 tr 95 và vở * Híng dÈn vÒ nhµ: C©u 3:C¸c chÊt dinh dìng sau tiªu ho¸ ë ruét non lµ: Đờng đơn 6 cácbon,các axit. amin,axitbéo,glyxêrin,các vitamin,muối khoáng Câu 4:ở ngời bị triệu chứng thiếu axit:Môn vị thiếu tín hiệu đóng nên thức ẵn uống ruột non nhanh hơn,thức ăn sẻ không đủ thời gian ngấm đều dịch tiêu hoá của ruột non nên hiệu quả tiªu ho¸ thÊp. Ngµy so¹n 21 th¸ng 11 n¨m 2011 TIẾT 30 : HẤP THỤ CHẤT DINH DƯỠNG VAØ THẢI PHÂN I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * HS trình bày được những đặc điểm cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ các chất dinh dưỡng * Các con đường vận chuyển các chất dinh dưỡng từ ruột non tới các cơ quan , tế baøo . * Vai trò của gan trên con đường vận chuyển các chất dinh dưỡng. * Vai trò của ruột già trong quá trình tiêu hoá của cơ thể . 2. Kyõ naêng :reøn kyõ naêng * Thu thập kiến thức từ kênh hình , thông tin . * Khái quát hoá , tư duy tổng hợp . * Hoạt động nhóm . 3. Thái độ : Giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh ăn uống chống tác hại cho hệ tiêu hoá. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC - Tranh in hoặc tranh vẽ màu phóng to hình 29.1-3 SGK. - HS kẻ bảng vào vở . III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : . KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : . Gv kieåm tra caâu hoûi 1 ,2,3 SGK. 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I. HẤP THỤ CHẤT DINH DƯỠNG: . Mục tiêu : + Khẳng định được R.non là nơi hấp thụ chất ddưỡng. + Cấu tạo của ruột non phù hợp với sự hấp thụ nghiên cứu - Gv thông báo:nước và mk hoà tan được hấp - Cá nhân HS đọc.

(69) thuï ngay taïi da ïdaøy coøn caùc saûn phaåm cuûa quaù trình tiêu hoá được hấp thụ ở r non . - GV neâu caâu hoûi : ?Nêu những đặc điểm chứng tỏ niêm mạc ruột non có cấu tạo phù hợp với chức năng hấp thụ dinh dưỡng ? ? Căn cứ vào đâu để khẳng định rằng R.non là cơ quan chủ yếu của hệ tiêu hoá đảm nhận vai trò hấp thụ chất dinh dưỡng ? Löu yù:Hình 29-2 vaø noäi dung lieân quan khoâng daïy. - GV bổ sung về cơ chế hấp thụ dinh dưỡng ở ruoät non theo ñònh luaät khueách taùn ( qt vaät lí ) , vaø maøng ruoät laø moät maøng soáng ( quaù trình sinh lyù) . Maët khaùc nieâm maïc r.non coù tính thaám choïn loïc. hình 29.1SGK ghi nhớ kiến thức - Trao đổi nhóm để thống nhất câu trả lời Yeâu caàu : + Dựa vào thực nghiệm. + Phản ảnh qua đồ thị . + Nieâm maïc R.non coù nhieàu neáp gaáp , lông ruột và lông cực nhỏ , mạng mao maïch maùu vaø maïch B.huyeát daøy ñaëc. - Đại diện nhóm trình bày nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå sung. Tieåu keát : - Ruoät non laø nôi haáp thuï chaát dinh dưỡng - Cấu tạo R.non phù hợp với việc hấp thuï: Hoạt động 2 + Nieâm maïc RN coù nhieàu neáp gaáp. II. CON ĐƯỜNG VẬN CHUYỂN , HẤP THỤ CÁC CHẤT VAØ VAI TRÒ CỦA GAN + Có nhiều lông ruột và lông cực nhoû. : . + Maïng löíi mao maïch vaø maïch Mục tiêu : HS chỉ ra rõ 2 con đường vận baïch huyeát daøy ñaëc chuyeån caùc chaát : maùu vaø baïch huyeát . Neâu + Ruoät daøi  Toång dtích beà maët 500m2 vai troø cuûa gan. - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK và hình 29.3ø hoàn thành bảng 29 . ? Gan có vai trò gì trên con đường vận chuyển chất dinh dưỡng? - GV cho HS sửa bài bằng cách : + Chieáu phim trong cuûa 1 vaøi nhoùm ( neáu coù ) + Keû saün baûng  HS ghi keát quaû - Sau khi HS nhận xét bổ sung  GV đánh giá keát quaû cuûa nhoùm , tìm hieåu coù bao nhieâu - HS đọc SGK  ghi nhớ kiến nhóm trả lời đúng và sai - GV giúp HS hoàn thiện kiến thức trong bảng thức - Trao đổi nhóm hoàn thành bằng cách khái quát hoá hình 29.3 baûng 29 ( coù theå moät soá nhoùm ghi phieáu trong ) Các chất d2 được Các chất d2 được hấp.

(70) haáp thuï vaø vaän chuyển theo đường maùu. thuï vaø vaän chuyeån theo đường bạch huyeát. - Đường -Lipít ( caùc gioït nhoû - Axít beùo vaø đã glyxeârin được nhũ tương hoá ) - Axit amin - Caùc vitamin tan - Caùc vitamin tan trong trong nước daàu ( Vitamin : A, D, - Các muối khoáng E , K ) - Nước -GV liên hệ thực tiễn vê chức năng dự trữ của gan , ñaëc bieät laø caùc Vitamin  ñieàu naøy lieân quan đến chế độ dinh dưỡng. -Minh hoạ băng ví dụ điều hoà lượng đường Glucoâzô trong maùu. Hoạt động 3 III. THAÛI PHAÂN : . Muïc tieâu : HSchæ roõ vai troø quan troïng cuûa ruột già , đó là khả năng hấp thụ nước và muối khoáng. - GV yêu cầu cá nhân HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi phần - GV đánh giá kết quả và giảng giải thêm về chức năng của ruột già và liên hệ thực tiễn .. - Đại diện nhóm trả lời thực hiện theo yeâu caàu cuûa GV  nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå sung - Cá nhân tự bổ sung vào bảng kiến thức của mình cho hoàn chỉnh Tieåu keát : - Con đường vận chuyển , hấp thụ caùc chaát ( Noäi dung trong baûng ) - Vai trò của gan : điều hoà nồng độ các chất dinh dưỡng trong máu luôn ổn định và khử độc.. - HS đọc SGK  trả lời câu hỏi - HS khaùc nhaän xeùt boå sung Tieåu keát : vai troø chuû yeáu cuûa ruoät già là hấp thụ nước và thải phân ( chaát baõ ) ra khoûi cô theå. IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi 1 , 3 SGK V . DAËN DOØ : * Học bài và trả lời câu hỏi SGK * Đọc mục “ Em có biết ? ”. * Kẻ bảng 30.1 vào vở * Söu taàm tranh aûnh veà beänh raêng vaø daï daøy . * Híng dÈn vÒ nhµ: C©u 1:.

(71) -Líp niªm m¹c ruét non cã c¸c nÕp gÊp víi c¸c l«ng ruét vµ l«ng cùc nhá lµm cho diÖn tÝch bÒ mÆt bªn trong cña nã t¨ng gÊp kho¶ng 600 lÇn so víi diÖn tÝch bÒ mÆt bªn ngoµi. - Ruét non rÊt dµi, dµi nhÊt trong c¬ quan tiªu ho¸. Câu 2:Các chất dinh dỡng đợc hấp thụ ở ruột non gồm:Đờng ,axit béo,glyxêin,các axit amin,c¸c vitamin,c¸c muèi kho¸ng vµ níc. Ngµy so¹n 25 th¸ng 11 n¨m 2012. TIEÁT 31 : VỆ SINH TIÊU HOÁ I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * HS trình bày được tác nhân gây hại cho hệ tiêu hoá và mức độ tác hại của nó. * Chỉ ra các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hoá và đảm bảo sự tiêu hoá có hiệu quả . 2. Kyõ naêng :reøn kyõ naêng * Liên hệ thực tế , giải thích bằng cơ sở khoa học . * Hoạt động nhóm . 3. Thái độ : Giáo dục ý thức giữ gìn , bảo vệ cơ quan tiêu hoá thông qua chế độ ăn và luyện tập. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC - Tranh in hoặc tranh vẽ màu phóng to về răng , dạ dày ruột. - Tranh ảnh về các loại giun sán kí sinh ở ruột . III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : . KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : . Gv kieåm tra caâu hoûi 2,3 SGK. 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I. CAÙC TAÙC NHAÂN GAÂY HAÏI CHO HEÄ TIÊU HOÁ: . Mục tiêu : HS chỉ ra được các tác nhân gây hại và ảnh hưởng của nó tới các cơ quan trong hệ tiêu hoá. - HS đọc SGK  ghi nhớ kiến - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK và thức hoàn thành bảng 30.1 trong phiếu học tập . hoàn thành bài - Nếu có dĩa CD GV cho HS xem 1-2 lần về - Trao đổi nhóm taäp các bệnh về đường tiêu hoá ( coù theå moät soá nhoùm ghi phieáu - GV cho HS sửa bài bằng cách : + Chieáu phim trong cuûa 1 vaøi nhoùm ( neáu trong ) - Đại diện nhóm trả lời thực hiện coù ) + Keû saün baûng  HS cuûa nhoùm leân ghi keát theo yeâu caàu cuûa GV quaû - Sau khi HS nhận xét bổ sung  GV đánh giá  nhóm khác theo dõi nhận xét bổ sung keát quaû cuûa nhoùm ( chuù yù nhoùm yeáu ) - Cá nhân tự bổ sung vào bảng kiến thức của mình cho hoàn chỉnh.

(72) Tieåu keát :(noäi dung baûng 30.1 ) Bảng 30.1 : Các tác nhân gây hại cho hệ tiêu hoá Taùc nhaân Cơ quan hoặc hoạt động bị Mức độ ảnh hưởng ảnh hưỡng Vi khuaån - Raêng -Tạo Mtrường Axít làm hỏng men - Daï daøy raêng - Các tuyến tiêu hoá - Bò vieâm loeùt - Bò vieâm  taêng tieát dòch Giun saùn - Ruoät - Gaây taéc ruoät - Các tuyến tiêu hoá - Gaây taéc oáng daãn maät Aên uoáng - Các cơ quan tiêu hoá - Coù theå bò vieâm không đúng - Hoạt động tiêu hoá - Keùm hieäu quaû caùch - Hoạt động hấp thụ - Giaûm Khẩu phần ăn - Các cơ quan tiêu hoá - D. daøy vaø ruoät bò meät moûi, gan coù không hợp lý - Hoạt động tiêu hoá theå bò xô - Hoạt động hấp thụ - Bị rối loạn -Keùm hieäu quaû. - GV hỏi thêm : ngoài các tác nhân trên em còn biết có tác nhân nào nữa gây hại cho hệ tiêu hoá ? Hoạt động 2 II. CAÙC BIEÄN PHAÙP BAÛO VEÄ HTH KHOÛI CAÙC TAÙC NHAÂN COÙ HAÏI VAØ BAÛO ĐẢM SỰ T H CÓ HIỆU QUẢ: Muïc tieâu : Trình baøy caùc bieän phaùp baûo veä heä tiêu hoá và cơ sở khoa học của các biện phaùp . - GV yêu cầu cá nhân HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi phần - GV cho HS thảo luận toàn lớp.. - GV hỏi thêm : Em đã thực hiện biện pháp bảo vệ hệ tiêu hoá như thế nào ? - Câu này GV hướng HS vào nội dung : + Cơ sở KH. - HS coù theå neâu moät soá truøng gaây tiêu chảy , một số shất bảo vệ thực phaåm.. - Cá nhân HS đọc SGK ghi nhớ kiến thức - Trao đổi nhóm để thống nhất câu trả lời Yeâu caàu : + Đánh răng , thuốc đánh răng. + Thức ăn chín , tươi , nước sôi . + Aên chaäm nhai kó , aên xong phaûi nghæ ngôi. - Đại diện nhóm trình bày nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå sung - HS vận dụng kiến thức của chương tiêu hoá và thực tế để trả lời . - HS đọc kết luận.

(73) Tieåu keát : Caàn hình thaønh caùc thoùi quen aên uống hợp vệ sinh , ăn khẩu phần ăn hợp lý , ăn uống đúng cách và vệ sinh răng miệng sau khi ăn để bảo - GV bổ sung kiến thức và hỏi thêm : veä HTH traùnh caùc taùc nhaân coù haïi ? Taïi sao khoâng neân aên vaët ? ?Tại sao những người lái xe đường dài thường và hoạt động tiêu hoá có hiệu quả. hay ñau daï daøy ? ? Taïi sao khoâng neân aên quaù no vaøo buoåi toái ? ? Tại sao không nên ăn kẹo trước khi đi ngủ ? IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : ? Các tác nhân gây hại cho hệ tiêu hoá là gì ? ? Cần phải làm gì để bảo vệ hệ tiêu hoá khỏi các tác nhân có hại và đảm bảo tiêu hoá coù hieäu quaû ? V . DAËN DOØ : . * Học bài và trả lời câu hỏi SGK * Híng dÈn vÒ nhµ: Tr¶ lêi c¸c c©u hái 1,2,3 häc sinh tù t×m trong néi dung bµi häc + Đã và sẽ thực hiện như thế nào ?. TiÕt 31:. BµI TËP. Ngµy so¹n 28 th¸ng 11 n¨m 2011. I Môc tiªu: -Gióp häc sinh nhí l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n mét c¸ch cã hÖ thèng -RÌn luyÖn kû n¨ng vÏ ,viÕt,tr×nh bµy, tæng hîp kiÕn thøc cña häc sinh II §å dïng d¹y häc Tµi liÖu sgk, s¸ch bµi tËp n©ng cao sinh häc 8. M¸y chiÕu (nÕu cã ) III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : . KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : . Gv kieåm tra caâu hoûi 2,3 SGK. 3 . Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH C©u 1:H·y ph©n tÝch vµ chøng minh r»ng cã sù ph©n c«ng vÒ chøc phËn vµ thèng nhÊt gi÷a èng tiªu ho¸ vµ tuyÕn tiªu ho¸ trong hÖ c¬ quan tiªu ho¸ Híng dÉn: _Cã sù ph©n c«ng vÒ chøc phËn: + èng tiªu ho¸ thùc hiÖn 2 chøc n¨ng:BiÕn đổi lý học và vận chuyển thức ăn qua các ®o¹n kh¸c nhau cña èng. + TuyÕn tiªu ho¸ thùc hiÖn chøc n¨ng biÕn đổi hoá học. Cã sù thèng nhÊt gi÷a èng tiªu ho¸ vµ tuyÕn tiªu ho¸: Hai c¬ quan nµy cã sù thèng nhÊt vµ hç trî với nhau trong hoạt đông tiêu hoá thức ăn.Kết quả hoạt động của bộ phận này tạo điều kiện cho hoạt động của bộ phận còn lại ..

(74) Vd:Thức ăn qua biến đổi lý học ở ống tiêu ho¸ th× mÒm nhá h¬n nªn thuËn lîi cho enzim của các tuyến tiêu hoá biến đổi hoá häc. Ngực lại,hoạt động của biến đổi hoá học càng triệt để thì sản phẩm dinh dỡng càng nhiÒu cung cÊp chÊt vµ n¨ng lîng cho c¬ thể trong đó có ống tiêu hoá.. C©u 2;Gi¶i thÝch vai trß cña thøc ¨n v¸ ho¹t động tiêu hoá đối với cơ thể.. Híng dÉn: _Vai trß: +Thøc ¨n lµ nguån cung cÊp chÊt dinh dìng và năng lợng để duy trì các hoạt động sống cña c¬ thÓ. +Hoạt động tiêu hoá:Biến đổi thức ăn đa vµo c¬ thÓ thµnh s¶n phÈm dinh dìng dÔ hÊp thu vµ dÔ sö dông trong qu¸ tr×nh sèng cña tÕ b¸o vµ c¬ thÓ. Ngoµi ra ë èng tiªu ho¸ cßn x·y ra qu¸ tr×nh hÊp thô chÊt dinh dìng chuyÓn vµo m¸u ,b¹ch hyÕt cung cÊp cho tÕ bµo. Híng dÉn: Biến đổi lý học quan trọng hơn.Vì thức ăn ở khoang miệng đợc cắt nhỏ, nghiền cho mÒm nhuyÔnvµ ®o¶ trén thøc ¨n thÊm ®Ém nớc bọt .còn sự biến đổi về mặt hoá học chỉ lµ tinh bét díi t¸c dông cña Engim Amilagia chuyển thành đờng Mantôgiơ. Câu 3:Sự tiêu hoá thức ăn trong khoang mieäng dieãn ra nhö theá naøo ?Maët naøo Híng dÉn: quan troïng hôn ?Taïi sao? Các hoạt động biến đổi hoá học trong thức ¨n ë ruét non :Xem mơc II trang 91.Vì ở Câu 4:Các hoạt động biến đổi hoá học đây có các dịch tiêu hoá:Dịch tuỵ,dịch thức ăn ở ruột non là gì?Tại sao nói thức mật,dịch ruột..... ăn được biến đổi hoàn toàn ở ruột non ? Híng dÉn C¸c s¶n phÈm cuèi cïng cña qu¸ tr×nh tiêu hóa đợc hấp thụ qua màng ruột đi theo hai con đờng: Câu 5: Các chất hấp thụ ở ruột đợc vận + Con đờng máu gồm đờng đơn, axit chuyển đến các tế bào của cơ thể theo amin, c¸c muèi kho¸ng, níc. những con đờng nào? + Con đờng bạch huyết gồm các axit tan trong dÇu mì IV . DAËN DOØ : * Học bài và ôn lại kiến thức về trao đổi chất ở động vật .. Ngµy so¹n 29 th¸ng 11 n¨m 2011 Chương VI : TRAO ĐỔI CHẤT VAØ NĂNG LƯỢNG TIEÁT 32 : TRAO ĐỔI CHẤT I . MUÏC TIEÂU : 1 . Kiến thức :.

(75) * Phân biệt được sự trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường với sự trao đổi chất ở teá baøo. * Trình bày được mối liên quan giữa TĐC của cơ thể với TĐC ở tế bào . 2 . Kyõ naêng : * Reøn kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình . * Rèn kĩ năng quan sát , liên hệ thực tế. * Rèn kỹ năng hoạt động nhóm . 3. Thái độ : giáo dục thái độ giữ gìn và bảo vệ cơ thể . II. ĐỒ DÙNG DH :  Sơ đồ phóng to hình 31.1 , 31.2 SGK.  Phieáu HT . III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 4. Ổn định tổ chức : 5. Kieåm tra baøi cuõ :Khoâng 6. Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt đông 1 : I/ TRAO ĐỔI CHẤT GIỮA CƠ THỂ VAØ MÔI TRƯỜNG NGOAØI : Mục tiêu :hs hiểu được tđc giữa cơ thể và mt ngoài là đặc trưng cơ bản của sự _ HS quan sát tranh trao đổi nhóm hoàn soáng. thành câu trả lời yeâu caàu : - GV cho HS quan saùt tranh hình HÖ c¬ quan Vai trò trong sự 31.1SGK trả lời các cuûa muïc I SGK . trao đổi chất - GV phaùt PHT cho caùc nhoùm - Tiêu hoá - GV keû pht goïi HS leân baûng laøm - Hoâ haáp - Tuần hoàn - Baứi tieỏt Yêu cầu nêu đợc:Trao đổi chất là + Laáy chaát caàn thieát vaøo cô theå + Thaûi CO2 vaø chaát caën baõ ra moâi trường _ Đại diện nhóm trình bày nhoùm khaùc boå sung GV hoàn chỉnh kiến thức trong bảng : Heä cô Vai trò trong sự trao đổi quan chaát - Tiêu hoá - Biến đổi T.Ă chaát dinh dưỡng, thải phân ra - Hoâ haáp ngoài - Tuaàn - Laáy oxi vaø thaûi cacboânic hoàn - Vaän chuyeån oxi vaø chaát.

(76) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN dinh dưỡng tới TB và vận chuyển cacbônic tới phổi và chất thải tới cơ quan - Baøi tieát baøi tieát - Lọc từ máu chất thải bài tiết qua nước tiểu - Từ kết quả bảng trên GV phân tích vai trò của sự trao đổi chất là giúp cho sinh vaät toàn taïi vaø phaùt trieån Trao đổi chất là đặc trưng cơ bản của sự sống. Hoạt động 2 : II/ TRAO ĐỔI CHẤT GIỮA TẾ BAØO VAØ MÔI TRƯỜNG TRONG : Mục tiêu : hiểu được sự trao đổi chất của cơ thể thực chất diễn ra ở tế bào. -GV yêu cầu HS đọc SGK , quan saùt hình 31.2 thaûo luaän caùc caâu hoûi phaàn trang 100. - GV nhaän xeùt yù kieán cuûa HS vaø choát laïi kiến thức .. Hoạt động 3 : III / MỐI QUAN HỆ GIỮA TĐC Ở CẤP ĐỘ CƠ THỂ VỚI TĐC Ở CẤP ĐỘ TẾ BAØO : Mục tiêu : Phân biệt được trao đổi chất ở cấp độ cơ thể và trao đổi chất ở cấp độ tế bào. Trình bày được mối quan hệ về sự trao đổi chất ở 2 cấp độ. -GV yêu cầu HS đọc  SGK , quan sát. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. Tieåu keát : Ở cấp độ cơ thể , môi trường ngoài cung cấp thức ăn , nước , muối khoáng và ôxi qua hệ tiêu hoá , hệ hô hấp , đồng thời tiếp nhận chất bã , sản phẩm phaân huyû vaø khí CO2 do cô theå thaûi ra. HS đọc mục  SGK , trao đổi nhoùm . Yeâu caàu : -Máu mang oxi và chất dd qua nước mô  teá baøo - Hoạt động của tế bào tạo ra năng lượng , khí CO2 , chất thải . - Các sản phẩm đó qua nước mô , vào máu  đến hệ hô hấp , bài tiết  ra ngoài. - Đại diện trình bày , nhóm khác bổ sung Tieåu keát : Ở cấp độ tế bào , các chất dinh dưỡng và ôxi tiếp nhận từ máu và nước mô được tế bào sử dụng cho các hoạt động sống ; đồng thời các sản phẩm phân huỷ được thài vào môi trường trong , đưa tới cơ quan bài tiết , còn khí CO2 được đưa tới phổi để thài ra ngoài ..

(77) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN hình 31.2 thaûo luaän caùc caâu hoûi phaàn  trang 101 - GV hỏi : nếu trao đổi chất ở một cấp độ ngừng lại sẽ dẫn đến hậu quả gì ? - GV yeâu caàu HS ruùt ra keát luaän veà moái quan hệ giữa trao đổi chất ở hai cấp độ.. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. - HS dựa vào sơ đồ để giải thích mối quan hệ giữa hai cấp độ . - HS tự rút ra kết luận. Tiểu kết : Trao đổi chất ở hai cấp độ có lieõn quan maọt thieỏt vụựi nhau ,hoạt động trao đổi chất ở cấp độ này thúc đẩy hoạt động trao đổi chất ở cấp độ kia. Hai qu¸ tr×nh nµy toàn taïi song song vaø nÕu 1 qu¸ tr×nh ngõng l¹i th× c¬ thÓ sÎ bÞ chÕt .. IV . KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : ? Ở cấp độ cơ thể sự trao đổi chất diễn ra như thế nào ? ? Trao đổi chất ở tế bào có ý nghĩa gì đối với trao đổi chất của cơ thể ? ? Nêu mối quan hệ giữa trao đổi chất ở hai cấp độ ? V . DAËN DOØ :  Học bài , trả lời câu hỏi SGK .  Đọc trước bài 32 SGK. * Híng dÈn vÒ nhµ: Câu 3:-Trao đổi chất ở cấp độ cơ thể là , moõi trửụứng ngoaứi cung caỏp thửực aờn , nửụực , muoỏi khoáng và ôxi qua hệ tiêu hoá , hệ hô hấp , đồng thời tiếp nhận chất bã , sản phẩm phân huyû vaø khí CO2 do cô theå thaûi ra -Ở cấp độ tế bào , các chất dinh dưỡng và ôxi tiếp nhận từ máu và nước mô được tế bào sử dụng cho các hoạt động sống ; đồng thời các sản phẩm phân huỷ được thài vào môi trường trong , đưa tới cơ quan bài tiết , còn khí CO2 được đưa tới phổi để thài ra ngoài . Mèi quan hƯ: Trao đổi chất ở hai cấp độ có liên quan mật thiết với nhau , đảm bảo cho cô theå toàn taïi vaø phaùt trieån. Ngµy so¹n 5 th¸ng 12 n¨m 2011 TIEÁT 33 Baøi 32 CHYỂN HOÁ I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * HS xác định được sự chuyển hoá vật chất và năng lượng trong tế bào gồm 2 quá trình đồng hoá và dị hoá , đó là hoạt động cơ bản của sự sống. * Phân tích được mối quan hệ giữa trao đổi chất với chuyển hoá vật chất và năng lượng . 2. Kyõ naêng :reøn kyõ naêng * Phaân tích , so saùnh . * Hoạt động nhóm . II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC.

(78) Tranh in hoặc tranh vẽ màu phóng to hình 32.1 SGK. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : Gv kieåm tra caâu hoûi 1 ,2,3 SGK. 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I. CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT VAØ NĂNG LƯỢNG: Mục tiêu : Hiểu được chuyển hoá vật chất và - Cá nhân HS đọc ¢ nghiên cứu năng lượng bao gồm ĐH và DH , từ đó hiểu hình 32.1SGK à ghi nhớ kiến thức được khái niệm chuyển hoá. - Trao đổi nhóm để thống nhất câu trả -GV yêu cầu HS đọc ¢1 SGK , quan sát hình 32.1 thảo luận các câu hỏi phần trang 102 lời Yeâu caàu : + Gồm 2 quá trình đối lập là ĐH và DH. + Trao đổi chất là hiện tượng trao đổi caùc chaát . - Chuyển hoá vật chất và năng lượng là sự biến đổi vật chất và năng lượng. + Năng lượng được giải phóng dùng để :  Co cô sinh coâng  Đồng hoá  Sinh nhieät. - GV nhaän xeùt yù kieán cuûa HS vaø choát laïi kieán - Đại diện nhóm trình bày thức . nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå -GV yêu cầu HS đọc ¢ 2 SGK , quan sát hình sung 32.1 thảo luận các câu hỏi phần trang 103 - Cá nhân HS đọc ¢ nghiên cứu hình 32.1SGK hoàn thành bài - GV gọi HS lên trả lời. taäp ra giaáy nhaùp - Moät HS laäp baûng so saùnh. - GV hoàn chỉnh kiến thức. - Moät Hs trình baøy moái quan heä: - GV hỏi tỉ lệ : tỉ lệ giữa ĐH và DH phụ thuộc + Khoâng coù ÑH khoâng coù nguyeân vào những yếu tố nào ? lieäu choDH. + Khoâng coù DH Khoâng coù E cho đồng hoá. - Lớp nhận xét bổ sung. - Phụ thuộc : Lứa tuổi và trạng thái lao động..

(79) Hoạt động 2 II. CHUYỂN HOÁ CƠ BẢN: Mục tiêu : Hshiểu được thế nào là chuyển hoá cô baûn vaø yù nghóa cuûa noù. ? Cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi có tiêu dung năng lượng kgông ? Tại sao ? - GV yêu cầu HS đọc thông tin sgk Em hieåu chuyển hoá cơ bản là gì ? Ý nghĩa của chuyển hoá cơ bản - GV hoàn thiện kiến thức. Hoạt động 3 III. ĐIỀU HOAØ SỰ CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT VAØ NĂNG LƯỢNG : Mục tiêu : HS chỉ rõ hai cơ chế điều hoà bằng thaàn kinh vaø theå dòch - GV yêu cầu cá nhân HS nghiên cứu SGK trả lời : có những hình thức nào điều hoà sự chuyển hoá vật chất và năng lượng ? - GV hoàn thiện kiến thức.. Tieåu keát : - Trao đổi chất là biểu hiện bên ngoài của quá trình chuyển hoá trong teá baøo. Đồng hoá Dị hoá + Tổng hợp + Phaân giaûi chaát chất đơn giản phức tạp thành sản thaønh chaát phaåm ñôn giaûn. phức tạp , đặc tröng cuûa cô theå. + Giaûi phoùng naêng +Tích luyõ lượng năng lượng - ÑH vaø DH maâu thuaãn nhau nhöng thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau. - Tương quan giữa ĐH và DH phụ thuộc vào tuổi , giới tính và trạng thái cô theå. - HS vận dụng kiến thức đã học để trả lời ( có tiêu dùng cho hoạt động cuûa tim, hoâ haáp vaø duy trì thaân nhieät ) - HS đọc SGK à ghi nhớ kiến thức - Trao đổi nhóm đại diện nhóm trả lờià nhóm khác theo dõi nhận xét boå sung Tiểu kết :Chuyển hoá cơ bản là năng lượng tiêu dùng khi cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi hoàn toàn.. - HS đọc SGK à trả lời câu hỏi - HS khaùc nhaän xeùt boå sung Tiểu kết : Quá trình chuyển hoá vật chất và năng lượng được điều hoà baèng hai cô cheá : thaàn kinh vaø theå dòch..

(80) IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : Ghép các số 1,2,3,4 ở cột A với các chữ cái a,b,c,d ở cột B để có câu trả lời đúng. Coät A Coät B Trả lời 1. Đồng a. Lấy thức ăn biến đổi thành chất dinh dưỡng hấp thụ 1hoá vaøo maùu. b. Tổng hợp chất đặc trưng và tích luỹ năng lượng. 22. Dị hoá c. Thải các sản phẩm phân huỷ và các sản phẩm thừa 33. Tieâu ra khoûi cô theå. hoá d. Phân giải chất đặc trưng thành chất đơn giản và giải 4phóng năng lượng. 4. Baøi tieát V . DAËN DOØ : * Học bài và trả lời câu hỏi SGK * Đọc mục “ Em có biết ? ”. * Tìm theâm caùc bieän phaùp choáng noùng laïnh . * Híng dÈn vÒ nhµ: Câu 2:Mọi hoạt động sống của cơ thể đêu cần nằg lợng ,năng lợng đợc giải phóng từ quá trình chuyển hoá.Nêu không có chuyển hoá thì không có hoạt động sống. C©u 3: So s¸nh §ång ho¸ Tiêu hoá:Lấy thức ăn biến đổi thành chất -Tổng hợp chất đặc trng dinh dìng hÊp thô vµo m¸u. -TÝch luû n¨ng lîng ë c¸c liªn kÕt ho¸ häc Di ho¸: -Phân giải chất đặc trng thành chất đơn gi¶n. -- BÎ g·y c¸c liªn kÕt ho¸ häc gi¶i phãng n¨ng lîng. Bµi tiÕt:Th¶i c¸c s¶n phÈm ph©n huû vµ s¶n phÈm thõa ra m«i trêng ngoµi nh ph©n ,níc tiÓu,må h«i,CO2. X¶y ra ë c¸c c¬ quan X¶y ra ë tÕ bµo Ngµy so¹n 6 th¸ng 12 n¨m 2011. TIEÁT 34 : Baøi 33. THAÂN NHIEÄT I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * Trình bày được khái niệm thân nhiệt và các cơ chế điều hoà thân nhiệt. * Giải thích được cơ sở khoa học và vận dụng được vào đời sống các biện pháp chống nóng , chống lạnh , đề phòng càm nóng , cảm lạnh . 2. Kyõ naêng :reøn kyõ naêng * Vận dụng lý thuyết vào thực tiễn . * Hoạt động nhóm . * Tư duy tổng hợp khái quát . 3. Thái độ : Giáo dục ý thức tự bảo vệ cơ thể , đặc biệt khi môi trường thay đổi. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC.

(81) Tranh về môi trường. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : Gv kieåm tra caâu hoûi 1 ,3 SGK. 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1 I. THAÂN NHIEÄT: Mục tiêu : Hiểu được khái niệm thân nhiệt , thaân nhieät oån ñònh laø 370. -GV yêu cầu HS đọc  SGK , thảo luận caùc caâu hoûi phaàn  trang 105 - GV hỏi : thân nhiệt là gì ? Tại sao nhiệt độ cơ thể luôn ổn định ở 370 - GV nhaän xeùt yù kieán cuûa HS vaø choát laïi kiến thức .. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. - Cá nhân HS đọc  nghiên cứu hình 32.1SGK  ghi nhớ kiến thức - Trao đổi nhóm để thống nhất câu trả lời - Đại diện nhóm trình bày  nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå sung Tieåu keát : -Thân nhiệt là nhiệt độ của cơ thể . - Thân nhiệt luôn ổn định 370 là do sự cân bằng giữa sinh nhiệt và toả nhiệt.. Hoạt động 2 II. SỰ ĐIỀU HOAØ THÂN NHIỆT : Mục tiêu : H S chỉ rõ cơ chế điều hoà thân nhiệt trong đó vai trò của da và hệ thần kinh đóng vai trò quan trọng. -GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK thảo luận 1. Vai trò của da trong điều hoà thân caùc caâu hoûi phaàn  trang 105 nhieät : - GV ghi tóm tắt ý kiến của nhóm lên bảng. - Cá nhân HS nghiên cứu SGK vận dụng kiến thức tiết 33, kiến thức thực - GV lưu ý nội dung này liên quan thực tế trao đổi nhóm thống nhất ý nhieàu phải hướng cho HS từ hiện tượng tế kieán thực tế để đưa về phạm vi kiến thức. - Trao đổi nhóm đại diện nhóm VD : Mùa nóng nhiệt độ cao mạch máu daõn , maùu qua da nhieàu mặt hồng lên và trả lời nhóm khác theo dõi nhận xét boå sung mùa rét nhiệt độ thấp thì ngược lại. Tieåu keát :Da coù vau troø quan troïng - GV giaûng theâm veà caáu taïo loâng mao lieân trong ÑHTN: quan đến hiện tượng sởn gai ốc. - Khi trời nóng , lao động nặng :.

(82) - GV yêu cầu cá nhân HS nghiên cứu  SGK - GV hỏi : hệ thần kinh đóng vai trò gì trong ÑHTN ? - GV hình thành sơ đồ sự ĐHTN bằng thần kinh theo cơ chế phản xạ : to môi trường KT cqtc nhiệt ở da TWTK cqpx để làm tăng hay giảm sự thoát nhiệt . Ñaây laø pxkñk . - GV liên hệ thực tiễn và hoàn chỉnh kiến thức.. Hoạt động 3 III.PHÖÔNG PHAÙP PHOØNG CHOÁNG NOÙNG LAÏNH: Muïc tieâu : Hs bieát caùch phoøng choáng noùng lạnh trên cơ sở khoa học. - GV yêu cầu cá nhân HS nghiên cứu  SGK trả lời các câu hỏi phần  tr 106 - GV hoàn thiện kiến thức. - GV hỏi thêm bản thân em đã có hình thức rèn luyện nàođể tăng sức chịu đựng của cơ theå ? - Hãy giải thích câu “ Trời nóng chóng khát , trời mát chóng đói” ? Tại sao mùa rét càng đói càng rét ?( GV gợi ý để quy về kiến thức rồi giải thích ). mao mạch ở da dãn toả nhiệt , taêng tieát moà hoâi - Khi trời rét : mao mạch co cơ chân lông co giảm sự toả nhiệt.. 2.Vai troø cuûa heä thaàn kinh trong ñieàu hoà thân nhiệt : - HS đọc  SGK  trả lời câu hỏi - HS khaùc nhaän xeùt boå sung. Tiểu kết :hệ thần kinh đóng vài trò quan troïng trong ÑHTN theo cô cheá sau : to môi trường KT cqtc nhiệt ở da TWTK cqpx để làm tăng hay giảm sự thoát nhiệt . Đây là pxkñk .. - HS đọc  SGK  ghi nhớ kiến thức - Trao đổi nhóm đại diện nhóm trả lời nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå sung Tiểu kết : chúng ta cần tăng cường rèn luyện thân thể để tăng khả năng chịu đựng khi nhiệt độ môi trường thay đổi , đồng thời biết sử dụng các biện phaùp vaø phöông tieän choáng noùng , chống lạnh một cách hợp lý. - HS vận dụng kiến thức để trả lời. IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : ? Thaân nhieät laø gì ? Taïi sao thaân nhieät luoân oån ñònh ? ? Trình bày cơ chế điều hoà thân nhiệt khi trời nóng , lạnh ? V . DAËN DOØ : * Đọc mục “ Em có biết ? ”. * Ôn lại toàn bộ kiến thức chuẩn bị cho ôn tập HKI . * Híng dÈn vÒ nhµ:.

(83) C©u 2:Khi trêi l¹nh nhiÖt to¶ ra m«i trêng nhiÒu dÉn tíi c¬ thÓ mÊt nhiÒu nhiÖt nªn c¸c mao m¹ch co l¹i ,gi¶m lîng m¸u qua da vµ gi¶m bít sù mÊt nhiÖt.Ngoµi ra khi trêi rÐt c¬ thÓ cũng tăng cờng quá trình chuyển hoá để tăng sinh nhiệt.nên "trời mát chóng đói". Ngµy so¹n 12 th¸ng 12 n¨m 2011. Tieát 35: OÂN TAÄP HOÏC KÌ I. I. Muïc tieâu - Hệ thống hóa kiến thức HKI. - Nắm các kiến thức cơ bản đã học. * Kæ naêng: - Vận dụng kiến thức, khái quát theo chủ đề. - Hoạt động nhóm. II. ÑDDH: - Tranh vẽ: Tế bào, mô, hệ vận động, tuần hoàn, hô hấp, tiêu hóa. - Baûng phuï theo maãu caùc baûng trong SGK III. Hoạt động dạy học 1.Ổn định lớp : 2. Kieåm tra: 1.Chuyển hoá vật chất và năng lượng là là gì?Gồm những quá trình nào? 2. Em hiểu chuyển hoá cơ bản là gì ? Ý nghĩa của chuyển hoá cơ bản? 3. Bài mới HĐ1: Hệ thống hóa kiến thức: - GV chia lớp thành 6 nhóm và yêu - Caùc nhoùm tieán haønh thaûo luaän theo noäi cầu các nhóm hoàn thành bảng kiến dung trong baûng. thức của mình. Cụ thể: Nhóm 1- Bảng - Mổi cá nhân phải vận dụng kiến thức, 35.1; Nhóm 2 – Bảng 35.2....Nhóm 6- thảo luận thống nhất câu trả lời. Baûng 35.6 - Đại diện các nhóm hoàn thành bảng phụ - GV treo bảng phụ cho các nhóm sửa của GV. Đại diện khác thuyết minh kết baøi. quaû cuûa nhoùm-> Nhoùm khaùc boå sung. - Ghi yù kieán boå sung cuûa nhoùm vaøo - Thảo luận toàn lớp. beân caïnh. - Các nhóm hoàn thiện kiến thức. - Sau khi HS thảo luận Gv cho Hs nhắc * Kết luận: Toàn bộ nội dung ở trong lại toàn bộ kiến thức đã học. bảng (Từ 35.1-> 35.6) như SGV - GV giúp HS hoàn thiện kiến thức baèng caùch duøng caùc baûng chuaån kieán thức đã hoàn thành. B¶ng35- 1: Kh¸i qu¸t vÒ c¬ thÓ ngêi Cấp độ tổ Đặc điểm đặc trng chøc CÊu t¹o Vai trß Gồm: màng, chất tế bào với các Là đơn vị cấu tạo và chức năng tÕ bµo quan chñ yÕu ( ti thÓ, líi cña c¬ thÓ TÕ bµo néi chÊt, bé m¸y G«ngi), nh©n.

(84) M«. Tham gia cÊu t¹o nªn c¸c c¬ quan C¬ quan Tham gia cÊu t¹o vµ thùc hiÖn một chức năng nhất định của hÖ c¬ quan. HÖ c¬ quan Gåm c¸c c¬ quan cã mèi liªn Thùc hiÖn mét chøc n¨ng nhÊt hÖ vÒ chøc n¨ng. định của cơ thể. Bảng 35 - 2: Sự vận động cơ thể HÖ c¬ quan thùc §Æc ®iÓm cÊu t¹o Chøc n¨ng Vai tß chung hiện vận động đặc trng Bé x¬ng - Gåm nhiÒu x¬ng T¹o bé khung c¬ liªn kÕt víi nhau thÓ: qua c¸c khíp + B¶o vÖ Gióp c¬ thÓ ho¹t - Cã tÝnh chÊt cøng + N¬i b¸m cña c¬ động để thích ứng rắn và đàn hồi víi m«i trêng HÖ c¬ - TÕ bµo c¬ dµi C¬ co, d·n gióp - Cã kh¶ n¨ng co c¸c c¬ quan ho¹t d·n. động. B¶ng 35 - 3: TuÇn hoµn C¬ quan §Æc ®iÓm cÊu t¹o Chøc n¨ng Vai trß chung đặc trng - Cã van nhÜ thÊt vµ B¬m m¸u liªn tôc theo Gióp m¸u tuÇn Tim van vào động mạch. mét chiÒu tõ t©m nhÜ hoµn liªn tôc theo HÖ - Co bãp theo chu k× vµo t©m thÊt vµ tõ t©m mét chiÒu trong tuÇn gåm 3 pha thất vào động mạch c¬ thÓ, níc m« hoµn cũng liên tục đợc m¸u Gồm động mạch, DÉn m¸u tõ tim ®i HÖ m¹ch mao m¹ch vµ tÜnh khắp cơ thể và từ khắp đổi mới, bạch huyÕt còng liªn m¹ch. c¬ thÓ vÒ tim. tục đợc lu thông. B¶ng 35 - 4. H« hÊp C¸c giai ®o¹n chñ C¬ chÕ Vai trß yÕu trong h« hÊp Riªng Chung Thë Hoạt động phối hợp Giúp không khí cña lång ngùc vµ trong phæi thêng c¸c c¬ h« hÊp xuyên đổi mới Trao đổi khí ở phổi Các khí (O2, CO2) Tăng nồng độ O2 và Cung cấp O2 cho khuÕch t¸n tõ n¬i giảm nồng độ CO2 các tế bào của cơ thÓ vµ th¶i CO2 ra có nồng độ cao đến trong máu. khái c¬ thÓ. nơi có nồng độ thÊp. Trao đổi khí ở tế C¸c khÝ (O2, CO2) Cung cÊp O2 cho tÕ bµo khuÕch t¸n tõ n¬i bµo vµ nhËn ra CO2 có nồng độ cao đến do tế bào thải ra. nơi có nồng độ thÊp. B¶ng 35 - 5. Tiªu ho¸ C¬ quan thùc Khoang Thùc qu¶n D¹ dµy Ruét non Ruét giµ hiÖn miÖng Ho¹t động Loại chÊt Tiªu ho¸ HÊp thô. TËp hîp c¸c tÕ bµo chuyªn ho¸, cã cÊu tróc gièng nhau. §îc t¹o nªn bëi c¸c m« kh¸c nhau.. Gluxit Lipit Pr«tªin §êng axit bÐo vµ glyxªrin. + +. + + + + +.

(85) Axit amin Bảng 35-6:Trao đổi chất và chuyển hoá C¸c qu¸ tr×nh Trao đổi chất ở cấp độ cơ thể. ở cấp độ tế bào ChuyÓn ho¸ ë tÕ bµo. §ång ho¸ DÞ ho¸. HÑ2: Thaûo luaän caâu hoûi: - GV yêu cầu: Trả lời câu hỏi 1, 2, 3SGK112. - GV cho HS thảo luận toàn lớp. - GV để cho HS các nhóm tự đánh giá keát quaû laãn nhau-> nhaän xeùt vaø boå sung. - GV nhận xét-> giúp HS hoàn thiện kiến thức.. + §Æc ®iÓm -LÊy c¸c chÊt cÇn thiÕt cho c¬ thÓ tõ m«i trêng ngoµi -Th¶i ra c¸c chÊt cÆn b¶,thõa ra m«i trêng ngoµi LÊy c¸c chÊt cÇn thiÕt cho tÕ bµo tõ m«i trêng trong -Tổng hợp các chất đặc trng cña c¬ thÓ -TÝch luû n¨ng lîng _Ph©n gi¶i c¸c chÊt cña tÕ bµo -Gi¶i phãng n¨ng lîng cho cá hoạt động sống của tế bµo vµ c¬ thÓ. Vai trß Lµ c¬ së cho qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ Lµ c¬ së cho mäi hoạt động cña c¬ thÓ. - HS thaûo luaän theo nhoùm thoáng nhaát caâu trả lời. - Đại diện nhóm trình bày-> Nhóm khác boå sung.. Híng dÉn: C©u 1: -Sơ đồ:Hình 2.3 trang 9 -Gi¶i thÝch:Häc sinh tù lµm C©u 2: - HÖ tuÇn hoµn tham gia vËn chuyÓn c¸c chÊt: + Mang oxi tõ hÖ h« hÊp vµ chÊt dinh dìng tõ hÖ tiªu hãa tíi c¸c tÕ bµo. + Mang c¸c s¶n phÈm tõ c¸c tÕ bµo ®i tíi hÖ h« hÊp nvµ hÖ bµi tiÕt. + Hệ hô hấp giúp các tế bào trao đổi khí. + LÊy oxi tõ m«i trêng ngoµi cung cÊp cho c¸c tÕ bµo. + Th¶i CO2 do c¸c tÕ bµo th¶i ra khái c¬ thÓ. - Hệ tiêu hóa biến đổi thức ăn thành các chÊt dinh dìng cung cÊp cho c¸c tÕ bµo. C©u 3: . C¸c s¶n phÈm cuèi cïng cña qu¸ tr×nh tiêu hóa đợc hấp thụ qua màng ruột đi theo hai con đờng: + Con đờng máu gồm đờng đơn, axit amin, c¸c muèi kho¸ng, níc. + Con đờng bạch huyết gồm các axiit tan trong dÇu mì * Kết luận: Nội dung ở SGV 168, 169..

(86) IV.Kiểm tra đánh giá : GV nhận xét tiết ôn tập, cho điểm một số nhóm hoàn tất tốt. V. Daën doø: - OÂn taäp chuaän bò thi hoïc kì. - Tìm hiểu chế độ dinh dưỡng của người VN và của gia đình mình. Ngµy so¹n 13 th¸ng 12 n¨m 2011 TiÕt 36: KiÓm tra häc kú I Môc tiªu: Kiểm tra sự lĩnh hội kiến thức của học sinh, qua đó giáo viên có cơ sở đánh giá xếp loại häc sinh. II Néi dung Câu 1: Trình bày mối liên hệ về chức năng giữa các hệ cơ quan đã học (bộ xơng, hệ cơ, hÖ tuÇn hoµn, hÖ h« hÊp, hÖ tiªu hãa)? Câu 2: Các hệ tuần hoàn, hô hấp, tiêu hóa đã tham gia vào họat động trao đổi chất và chuyÓn hãa nh thÕ nµo? Câu 3: Các chất hấp thụ ở ruột đuợc vận chuyển đến các tế bào của cơ thể theo những con đờng nào? Câu 4:Các hoạt động biến đổi hoá học thức ăn ở ruột non là gì?Tại sao nói thức ăn được biến đổi hoàn toàn ở ruột non ? §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm C©u 1: (3,5 ®iÓm) - Mối liên hệ theo sơ đồ:(1đ) Hệ vận động. HÖ tuÇn hoµn. HÖ h« hÊp. HÖ tiªu hãa. HÖ bµi tiÕt. - Gi¶i thÝch: (2.5®. mçi ý 0.5®) + Bộ xơng tạo khung cho toàn bộ cơ thể, là nơi bám của hệ cơ và giá đỡ cho các hệ cơ quan kh¸c. + Hệ cơ họat động giúp xơng cử động + Hệ tuần hoàn dẫn máu đến tất cả các hệ cơ quan giúp các hệ này trao đổi chất. + HÖ h« hÊp lÊy oxi tõ m«i trêng cung cÊp cho c¸c hÖ c¬ quan vµ th¶i CO2 ra m«i trêng th«ng qua hÖ tuÇn hoµn. + Hệ tiêu hóa lấy thức ăn từ môi trờng ngoài và biến đổi chúng thành các chất dinh dỡng để cung cấp cho tất cả các hệ cơ quan thông qua hệ tuần hoàn. + Hệ bài tiết giúp thải các chất cặn bã, thừa trong trao đổi chất của tất cả các hệ cơ quan ra m«i trêng ngoµi th«ng qua hÖ tuÇn hoµn. C©u 2: 3 ®iÓm - HÖ tuÇn hoµn tham gia vËn chuyÓn c¸c chÊt:(1®) + Mang oxi tõ hÖ h« hÊp vµ chÊt dinh dìng tõ hÖ tiªu hãa tíi c¸c tÕ bµo. (0,5®) + Mang c¸c s¶n phÈm tõ c¸c tÕ bµo ®i tíi hÖ h« hÊp nvµ hÖ bµi tiÕt. . (0,5®) - Hệ hô hấp giúp các tế bào trao đổi khí:(1đ). + LÊy oxi tõ m«i trêng ngoµi cung cÊp cho c¸c tÕ bµo. . (0,5®) + Th¶i CO2 do c¸c tÕ bµo th¶i ra khái c¬ thÓ. . (0,5®) - Hệ tiêu hóa biến đổi thức ăn thành các chất dinh dỡng cung cấp cho các tế bào.(1đ) C©u 3: 2®iÓm..

(87) Các sản phẩm cuối cùng của quá trình tiêu hóa đợc hấp thụ qua màng ruột đi theo hai con đờng: + Con đờng máu gồm đờng đơn, axit amin, các muối khoáng, nớc.(1đ) + Con đờng bạch huyết gồm các axiit tan trong dầu mỡ.(1đ) C©u 4: 1,5®iÓm Các hoạt động biến đổi hoá học trong thức ăn ở ruột non :Xem mục II trang 91. (1đ) Vì ở đây có các dịch tiêu hoá:Dịch tuỵ,dịch mật,dịch ruột..... .(0,5®). Häc kú ii(quyeån 2) N¨m häc 2011-2012.

(88) Ngày soạn 6 tháng 1 năm 2013 TIEÁT 37 : Baøi 34. VITAMIN VAØ MUỐI KHOÁNG I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * Trình bày được vai trò của vitamin và muối khoáng. * Vận dụng những hiểu biết về vitamin và muối khoáng trong việc xây dựng khẩu phần ăn hợp lý và chế biến thức ăn . 2. Kỹ năng :rèn kỹ năng phân tích , quan sát , kỹ năng vận dụng kiến thức vào đời soáng. 3. Thái độ : Giáo dục ý thức vệ sinh thực phẩm . Biết cách phối hợp và chế biến thức ăn khoa học. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC Tranh ảnh về một số nhóm thức ăn chứa vitamin và muối khoáng. Tranh trẻ em bị còi xương và tranh về bệnh bướu cổ. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : Khoâng KT. 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài.

(89) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1 I. VITAMIN: Mục tiêu : Hiểu được vai trò của từng loại vitamin đối với đời sống và nguồn cung cấp chúng . Từ đó xây dựng được khẩu phần ăn hợp lý. -GV yêu cầu HS đọc 1 SGK , thảo luận các caâu hoûi phaàn  trang 107 GV yêu cầu HS đọc  2 SGK và bảng 34.1 trả lời câu hỏi : ? Em hieåu vitamin laø gì ? ? Vitamin có vai trò gì với cơ thể ? ? Thực đơn trong bữa ăn cần được phối hợp như thế nào để cung cấp vitamin cho cơ thể ? - GV tổng kết lại nội dung đã thảo luận . - Löu yù thoâng tin vitamin xeáp vaøo 2 nhoùm : Tan trong dầu mỡ và tan trong nước. Chế biến thức ăn cho phù hợp.. Hoạt động 2 II. MUỐI KHOÁNG: . Mục tiêu : H S hiểu được vai trò của muối khoáng đối với cơ thể . Biết xây dựng khẩu phần ăn hợp lý , bảo vệ sức khoẻ. -GV yêu cầu HS đọc  nghiên cứu bảng 34.2 SGK thaûo luaän caùc caâu hoûi phaàn  trang 110 ? Vì sao neáu thieáu vitamin D treû seõ maéc beänh coøi xöông? ? Vì sao nhà nước vận động sử dụng muối ioát ? ? Trong khaåu phaàn aên haèng ngaøy caàn laøm nhö thế nào để đủ vitamin và muối khoáng ? - GV tổng kết lại nội dung đã thảo luận . Em hiểu những gì về muối khoáng ? - GV bổ sung kiến thức và liên hệ thực tiễn.. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. - HS đọc  , dựa vào hiểu biết cá nhân để làm bài tập - Mọt HS đọc kết quả bài tập , lớp bổ sung để có đáp án đúng ( 1,3,5,6 ) HS đọc  2 SGK và bảng 34.1  trả lời - Trao đổi nhóm để thống nhất câu trả lời - Đại diện nhóm trình bày nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå sung Tieåu keát : -Vitamin là hợp chất hoá học đơn giaûn , laø thaønh phaàn caáu truùc cuûa nhieàu enzim đảm bảo sự hoạt động sinh lý bình thường của cơ theå. - Con người không tự tổng hợp được vitamin mà phải lấy từ thức aên. - Cần phối hợp cân đối các loại thức ăn để cung cấp đủ vitamin cho cô theå.. - HS đọc kỹ  và nghiên cứu bảng 34.2 trao đổi nhóm để thống nhaát yù kieán - Trao đổi nhóm đại diện nhóm trả lời, nhóm khác theo dõi nhaän xeùt boå sung Yeâu caàu : + Thieáu vitamin D treû coøi.

(90) xöông vì : cô theå chæ haáp thuï canxi khi coù maët vitamin D. + Cần sử dụng muối iốt để phòng tránh bệnh bứu cổ . -HS tự rút ra kết luận. Tieåu keát : - Muối khoáng là thành phần quan troïng cuûa teá baøo ,tham gia vào nhiều hệ enzim đảm bảo quá trình trao đổi chất và năng lượng. - Khaåu phaàn aên caàn : + Phối hợp nhiều loại thức ăn ( ÑV vaø TV ) + Sử dụng muối iốt hằng ngày. + Chế biến thức ăn hợp lý để choáng maát vitamin. + Trẻ em nên tăng cường muối caxi.. IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ . ? Vitamin có vai trò gì đối với hoạt động sinh lí cơ thể ? ? Kể những điều em biết về vitamin và vai trò của các loại vitamin đó ? V . DAËN DOØ : * Học bài và trả lời câu hỏi SGK * Đọc mục “ Em có biết ? ”. * Tìm hiểu bữa ăn hằng ngày của gia đình ; tháp dinh dưỡng . * Hướng dẩn về nhà: Caâu 1: Vitamin tham gia vào cấu trúc nhiều hệ enzim xúc tác của các phản ứng sinh hoá trong cơ thể .Thiếu vitamin gây rối loạn các hoạt động sinh lý ,quá thừa vitamin cũng gây beänh nguy hieåm. Caâu 3: Trong tro của cỏ tranh có 1 số muối khoáng tuy không nhiều và chủ yếu là muối kali.Vì vậy việc ăn tro cỏ tranh chỉ là bện pháp tạm thời chứ không thay thế muối ăn hàng ngaøy. Caâu 4: Sắt cần cho sự tạo thành hồng cầu và tham gia vào quá trình chuyển hoá.Vì vây ,bà mẹ mang thai cần bổ sung chất sắt để thai phát triển tốt,người mẹ khoẻ mạnh..

(91) Ngày soạn 7 tháng 1 năm 2013 TIEÁT 38: Baøi 36.. TIEÂU CHUAÅN AÊN UOÁNG . NGUYEÂN TAÉC LAÄP KHAÅU PHAÀN. I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * Nêu được nguyên nhân của sự khác nhau về nhu cầu dinh dưỡng ở các đối tượng khaùc nhau. * Phân biệt được giá trị dinh dưỡng có ở các loại thực phẩm chính. * Xác định được nguyên tắc xác định được khẩu phần 2. Kyõ naêng : Rèn kỹ năng phân tích , quan sát , kỹ năng vận dụng kiến thức vào đời sống. 3. Thái độ : Giáo dục ý thức tiết kiệm nâng cao chất lượng cuộc sống. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC Tranh ảnh về một số nhóm thực phẩm chính. Tranh tháp dinh dưỡng. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : Caâu hoûi 1 , 2 SGK: 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I. NHU CẦU DINH DƯỠNG CỦA CƠ THEÅ : :(12 phuùt) Mục tiêu : Hiểu được nhu cầu dd của mỗi cơ thể không giống nhau . Từ đó đề ra chế độ dd hợp lí chống suy dd cho trẻ - HS đọc  , và bảng 36.1 để trả lời em . - Trao đổi nhóm để thống nhất câu trả -GV yêu cầu HS đọc  SGK ,nghiên cứu bảng “ Nhu cầu dinh dưỡng khuyến lời. Y. caàu: nghị cho người VN”, thảo luận các câu + Nhu cầu dd trẻ em > người trưởng hoûi phaàn  trang 113 thaønh vì caàn tích luyõ cho cô theå phaùt triển; Người già nhu cầu dd thấp vì ít vận động . + Trẻ em các nước đang phát triển chất lượng cuộc sống còn thấp treû suy.

(92) dd cao. + Nhu cầu dd phụ thuộc vào : tuổi , giới - GV tổng kết lại những nội dung đã thảo , LĐ… luaän. - Đại diện nhóm trình bày nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå sung Tiểu kết : Nhu cầu dd của từng người khoâng gioáng nhau maø phuï thuoäc vaøo tuổi , giới tính , hình thức LĐ và trạng Hoạt động 2 thaùi sinh lí cô theå. II. GIÁ TRỊ DINH DƯỠNG CỦA THỨC ĂN: Mục tiêu:hs hiểu được giátrị dd cuûa caùc nhoùm t/ aê chuû yeáu. -GV yêu cầu HS đọc  SGK , quan sát tranh các nhóm thực phẩm và bảng giá trị dinh dưỡng một số loại thức ăn thảo luaän caùc caâu hoûi phaàn  trang 114 - HS đọc kỹ  ,quan sát tranh vận baèng caùch ñieàn vaøo PHT sau : dụng kiến thức vào thực tế ,trao đổi Loại thực phẩm Tên thực phẩm nhoùm thoáng nhaát yù kieán - Giaøu Gluxít - Giaøu Proâteâin - Giaøu Lipít - Trao đổi nhóm đại diện nhóm lên - Nhieàu vitamin hoàn thành trên bảng nhoùm khaùc vaø MK. theo doõi nhaän xeùt boå sung. Baûng chuaån : Loại thực phẩm Tên thực phẩm - Giaøu Gluxít - Gaïo , ngoâ , khoai - Giàu Prôtêin -Thịt ,cá,trứng - Giaøu Lipít ,sữa ,đậu - GV chốt lại kiến thức kiến thức và - Nhiều vitamin - Mỡ ĐV, dầu TV liên hệ thực tiễn. vaøMK - Rau quaû töôi vaø MK Tiểu kết : Giá trị dd của thức ăn biểu Hoạt động 3 III. KHẨU PHẦN VAØ NGUYÊN TẮC hiện ở : + Thaønh phaàn caùc chaát. LAÄP KHAÅU PHAÀN: + Năng lượng chứa trong nó.. Mục tiêu : H S hiểu được khẩu phần và + Cần phối hợp các loại thức ăn để nguyên tắc xây dựng khẩu phần. cung cấp đủ cho nhu cầu cơ thể. - GV yêu cầu HS trả lời : ? Khaåu phaàn laø gì ? ? Khẩu phần ăn uống của người mới ốm khỏi có gì khác người bình thường ? ? Vì sao trong khaåu phaàn aên uoáng caàn.

(93) tăng cường rau quả tươi ? ? Để xây dựng kp hợp lí cần dựa vào những căn cứ nào ?. - HS dựa vào kiến thức thực tế để trả lời câu hỏi , các HS khác nhận xét và boå sung . Yeâu caàu : + Người mới ốm khỏi cần thức ăn bổ dưỡng để tăng cường sức khoẻ. + Tăng cường vitamin, chất xơ để dễ tiêu hoá.. + Dựa và giá trị dd thức ăn để đảm bảo đủ lượng , đủ chất. Tieåu keát : - GV liên hệ thực tiễn bằng câu hỏi : Vì - Khẩu phần là lượng thức ăn cung cấp sao người ăn chay vẫn khoẻ mạnh ? ( Vì cho cơ thể trong một ngày. họ dùng sản phẩm từ đậu , vừng lạc chứa - Nguyên tắc lập khẩu phần : + Đảm bảo đủ lượng thức ăn phù hợp nhieàu Proâteâin. ) nhu cầu của từng đối tượng. + Đảm bảo cân đối thành phần các chất hữu cơ , cung cấp đủ muối khoáng vaø vitamin. + Đảm bảo cung cấp đủ năng lượng cho cô theå. IV KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : khoanh tròn câu đúng 1. Bữa ăn hợp lí cần có chất lượng là : a. Có đủ thành phần dd , vitamin , muối khoáng. b. Có sự phối hợp đảm bảo cân đối tỉ lệ các thành phần thức ăn. c. Cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. d. caû 3 yù treân . 2. Để nâng cao chất lượng bữa ăn gia đình cần : a. Phaùt trieån kinh teá gia ñình b. Làm bữa ăn hấp dẫn ngon miệng. c. Bữa ăn nhiều thịt cá , trứng , sữa. d. Chæ a, b. e. Caû 3 caâu treân. V . DAËN DOØ : * Học bài và trả lời câu hỏi SGK * Đọc mục “ Em có biết ? ”. * Tìm hiểu bảng 37.1 ghi tên các thực phẩm cần tính toán . * Hướng dẩn về nhà: Caâu 2: Bữa ăn hợp lí có chất lượng là: - Đảm bảo đủ thành phần dinh dưỡng,vitamin,muối khoáng. - Có sự phối hợp cân đối tỉ lệ các thành phần thức ăn...

(94) - Để nâng cao chất lượng bữa ăn cần: + Xây dựng kinh tế gia đình phát triển để đáp ứng nhu cầu ăn uống của gia đình. + Làm cho bữa ăn hấp dẫn ngon miệng bằng cách: . Chế biến hợp khẩu vị . Bát ăn và bát đũa sạch. . Bày món ăn đẹp, hấp dẫn . Tinh thần sảng khoái vui vẻ. Ngày soạn 13 tháng 1 năm 2013 TIEÁT 39 : Baøi 37. THỰC HAØNH : PHÂN TÍCH MỘT KHẨU PHẦN CHO TRƯỚC I. MUÏC TIEÂU : * HS nắm vững các bước lập khẩu phần . * HS biết đánh giá được định mức đáp ứng của một khẩu phần mẫu . * Biết cách tự xây dựng khẩu phẩn hợp lý cho bản thân. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC * GV : Bản pho tô ( dùng đèn chiếu ) bảng 1,2,3. * Bản pho tô ( dùng đèn chiếu ) đáp án 2,3. * HS : keû baûng 2 : baûng soá lieäu khaåu phaàn. * Kẻ bảng 3 : bảng đánh giá . III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra : GV yêu cầu tổ trưởng KT sự chuẩn bị của các nhóm 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I.HƯỚNG DẪN PHƯƠNG PHÁP THAØNH LẬP - Bước 1 : Kẻ bảng tính KHAÅU PHAÀN: toán theo mẫu. - GV giới thiệu lần lượt các bước tiến hành : - Bước 2 : + GV hướng dẫn nội dung bảng 37.1. + Ñieàn teân t/ phaåm vaø soá + Phân tích VD thực phẩm là đu đủ chín theo 2 bước lượng cung cấp A. nhö SGK : + Xác định lượng thải bỏ  Lượng cung cấp A. A1  Lượng thài bỏ A1 + Xác định lượng thực  Lượng thực phẩm ăn được A2 phẩm ăn được A2 + GV dùng bảng 2 . Lấy 1 VD để nêu cách tính : A2 = A – A 1  Thành phần dinh dưỡng . - Bước 3 : tính giá trị từng  Năng lượng. loại thực phẩm đã kê trong  Muối khoáng , vitamin baûng. Chuù yù :.

(95)  Hệ số hấp thụ của cơ thể với prôtêin là 60% .  Lượng vitamin C thất thoát là 50% Hoạt động 2 : II. TẬP ĐÁNH GIÁ MỘT KHẨU PHẦN : - GV yêu cầu HS nghiên cứu bảng 2 SGK để lập bảng soá lieäu . - GV yêu cầu HS lên sửa bài. - GV công bố đáp án đúng.. - Bước 4 : + Cộng các số liệu đã liệt keâ. + Đối chiếu với bảng “ Nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người VN” Có kế hoạch điều chỉnh hợp lí .. Baûng 37.2. Thực phaåm. Troïng TP dinh dưỡng N/ luợng luợng A A A2 P L G khaùc (Kcal 1 ) Gaïo teû 40 0 40 31,6 4 30 1376 0 0 4, 8 Caù 10 4 60 9,6 2,16 57.6 cheùp 0 0 T. 80.2 33.3 38 2156. coäng 1 3. 85 48 - GV yêu cầu HS tự thay đổi một vài loại thức ăn rồi tính toán lại số liệu cho phù hợp. N¨n Pr«t Muèi Vitamin g l- ªin kho¸ng îng Ca Fe A B B PP C 1. 80.2 KÕt x qu¶ 215 60% 48 = 6,8 tÝnh 6,85 48,1 to¸n 2 Nhu cÇu 220 55 70 0 0 đề nghÞ Mø c đáp 98,0 øng 87,5 4 nhu cÇu (%). 2. 26, 108 1,2 0,5 72 2,3 3 8. 20 600 1,0 1,5. 11 180 12 8,5 ,4 3. - HS đọc kĩ bảng 2 . Bảng soá lieäu khaåu phaàn. + Tính toán số liệu điền vaøo caùc oâ coù daáu “ ?” ở bảng 37.2 . - Đại diện nhóm lên hoàn thaønh baûng  nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung. 38, 7. 88, 6x 50 36,7 % = - Từ bảng 37.2 đã hoàn 44, thành , HS tính toán mức 3 đáp ứng nhu cầu và điền 16,4 75 vào bảng đánh giá ( Bảng 37.3 ) - HS taäp xaùc ñònh moät soá thay đổi về loại thức ăn và 223, 59, khối lượng dựa vào bữa ăn 8 06 thực tế rồi tính lại số liệu cho phù hợp với mức đáp ứng nhu cầu..

(96) IV . ĐÁNH GIÁ GIỜ THỰC HAØNH: GV đánh giá chung về : - Phaàn chuaån bò . - Ý thức và kỉ luật học tập. - Keát quaû vaø cho ñieåm 1-3 nhoùm - Nhắc nhở rút kinh nghiệm nhóm còn yếu . V . DAËN DOØ : - Tập xây dựng một khẩu phần ăn cho bản thân. - Đề nghị HS dọn dẹp vệ sinh lớp . Ngày soạn 14 tháng 1 năm 2013 Chöông VII : BAØI TIEÁT TIEÁT40: BAØI TIEÁT VAØ CAÁU TAÏO HỆ BAØI TIẾT NƯỚC TIỂU I . MUÏC TIEÂU : 1 . Kiến thức : * Hiểu rõ khái niệm bài tiết và vai trò của nó với cơ thể sống , các hoạt động bài tieát cuûa cô theå. * Xác định được cấu tạo hệ bài tiết trên hình vẽ ( Mô hình ) và biết trình bày bằng lời cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu . 2 . Kyõ naêng : * Reøn kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình . * Rèn kỹ năng hoạt động nhóm . 3. Thái độ : Giáo dục thái độ giữ gìn vệ sinh cơ quan bài tiết . II. ĐỒ DÙNG DH :  Tranh veõ maøu phoùng to hình 38.1.  MôÂ hình cấu tạo hệ bài tiết nam và nữ.  Moâ hình caáu taïo thaän. III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 7. Kieåm tra baøi cuõ : ( khoâng kieåm tra ) 8. Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt đông 1 : I/ BAØI TIEÁT : Mục tiêu :tìm hiểu khái niệm bài tiết ở cơ thể người và vai trò quan trọng của chúng với cơ thể sống . - HS đọc mục SGK. - GV yêu cầu HS đọc SGK . - HS trao đổi nhóm hoàn thành - GV yeâu caàu caùc nhoùm thaûo luaän : câu trả lời ? Các sản phẩm thải cần được bài tiết yeâu caàu : phát sinh từ đâu ?.

(97) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN ? Dựa vào bảng 38 cho biết hoạt động bài tiết nào đóng vai trò quan trọng ?. - Gv chốt lại đáp án đúng . - GV yêu cầu lớp thảo luận : Bài tiết đóng vai trò quan trọng như thế nàovới cô theå soáng ?. Hoạt động 2 : II/ CAÁU TAÏO CUÛA HEÄ BAØI TIEÁT NƯỚC TIỂU Mục tiêu : hiểu và trình bày được các thaønh phaàn chuû yeáu cuûa cô quan baøi tieát nước tiểu . -GV yêu cầu HS quan sát hình 38.1, đọc kó chuù thích Tự thu nhận thông tin . - GV nhaän xeùt yù kieán cuûa HS vaø choát laïi kiến thức . - GV yeâu caàu caùc nhoùm thaûo luaän hoàn thành bài tập mục tr 123,124 SGK - GV công bố đáp án đúng : 1d , 2a , 3d , 4d . - GV yeâu caàu HS trình baøy treân tranh ( mô hình ) cấu tạo cơ quan bài tiết nước tieåu. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH + Phát sinh từ hoạt động trao đổi chất cuûa teá baøo vaø cô theå. + Hoạt động bài tiết có vai trò quan troïng laø: Baøi tieát CO2 cuûa phoåi.  Baøi tieát chaát thaûi cuûa thaän. - Đại diện nhóm trình bày nhóm khaùc boå sung - Một hs trình bày , lớp nhận xét bổ sung dưới sự điều khiển của GV. Tieåu keát : - Bài tiết giúp cơ thể loại thải các chất bã và chất độc hại khác để duy trì tính ổn định của môi trường trong. - Hoạt động bài tiết do phổi , thận , da đảm nhiệm , trong đó phổi đóng vai troø quan troïng trong vieäc baøi tieát khí CO2 , thận đóng vai trò quan trọng trong vieäc baøi tieát caùc chaát thaûi khaùc qua nước tiểu.. - HS làm việc độc lập với SGK , quan sát thật kĩ hình , ghi nhớ cấu tạo :  Cơ quan bài tiết nước tiểu.  Thaän . - HS thảo luận nhóm ( 2 – 3 người ) thống nhất đáp án . - Đại diện trình bày , nhóm khác bổ sung - Một HS lên trình bày , lớp nhận xét boå sung. Tieåu keát : - Hệ bài tiết nước tiểu gồm : thận , oâng daên nöôùc tieơu ,oẫng ñaùi vaø bóng đái. - Thận gồm 2 qua ûvới khoảng 2 triệu đơn vị chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu. Mỗi đơn vị.

(98) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH chức năng gồm : cầu thận , nang caàu thaän, oáng thaän.. IV . KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : ? Bài tiết có vai trò quan trọng như thế nào đối với cơ thể sống ? ? Bài tiết ở cơ thể người do các cơ quan nào đảm nhận ? ? Hệ bài tiết nước tiểu có cấu tạo như thế nào ? V. . DAËN DOØ :  Học bài , trả lời câu hỏi SGK .  Đọc mục “ Em có biết”.  Chuẩn bị bài tiếp theo và kẻ PHT vào vở : Bảng so sánh nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức.. Ñaëc ñieãm Nước tiểu đầu Nước tiểu chính thức - Nồng độ các chất hoà tan - Chất độc , chất căn bã. - Chất dinh dưỡng . * Hướng dẫn về nhà: Câu 2: * Các sản phẩm thải chủ yếu của cơ thể là CO2, mồ hôi, nước tiểu. * Caùc cô quan baøi tieát caùc saûn phaåm treân: - Hệ hô hấp thải loại CO2. - Da thải loại mồ hôi. - Hệ bài tiết nước tiểu thải loại nước tiểu. Câu 3: Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu: - Hệ bài tiết nước tiểu gồm: thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống đái. - Thận là cơ quan quan trọng nhất của hệ bài tiết nước tiểu, gồm hai quả thận; mỗi quả chứa khoảng 1 triệu đơn vị chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu. - Mỗi đơn vị chức năng gồm cầu thận ( thực chất là một búi bao mạch máu), nang cầu thận (thực chất là cái túi gồm 2 lớp bao quanh cầu thận), ống thận.. Ngày soạn 20 tháng 1 năm 2013 TIEÁT 41: BAØI TIẾT NƯỚC TIỂU I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * Trình bày được : + Quá trình tạo thành nước tiểu . + Thực chất quá trình tạo thành nước tiểu. + Quá trình bài tiết nước tiểu. * Phân biệt được : + Nước tiểu đầu và huyết tương. + Nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức. 2. Kyõ naêng : * Reøn kyõ naêng phaân tích , quan saùt keânh hình..

(99) * Kỹ năng hoạt động nhóm . 3. Thái độ : Giáo dục ý thức giữ gìn cơ quan bài tiết nước tiểu. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC * Tranh aûnh phoùng to hình 39.1. * Băng hình sự tạo thành nước tiểu cà bài tiết nước tiểu ( nếu có ). III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. ¤ån định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : Caâu hoûi 1 , 2 ,3 SGK 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I. TẠO THAØNH NƯỚC TIỂU : Mục tiêu : - Trình bày được sự tạo thành nước tiểu. - Chỉ ra sự khác biệt giữa nước tiểu đầu và huyết tương ; Nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức. , quan sát và đọc kỹ nội -GV yêu cầu HS đọc SGK ,nghiên cứu - HS đọc dung hình 39.1 . hình 39.1 tìm hieåu quaù trình hình thaønh - Trao đổi nhóm để thống nhất câu trả nước tiểu . lời. - Yeâu caàu caùc nhoùm thaûo luaän : Yeâu caàu: ? Sự tạo thành nước tiểu gồm những quá + Sự tạo thành nước tiểu gồm 3 quá trình nào ? diễn ra ở đâu trình : quá trình lọc máu ở cầu thận ; - GV tổng kết lại những nội dung đã thảo Quaù trình haáp thuï laïi vaø quaù trình baøi luaän. tiết tiếp diễn ra ở ống thận. - GV yêu cầu hs đọc lại chú thích hình - Đại diện nhóm trình bày 39.1 Thaûo luaän: ? Thành phần nước tiểu đầu khác với máu nhóm khác theo dõi nhận xét bổ sung ở điểm nào ? ? Hoàn thành bảng so sánh nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức . - GV keû PHT leân baûng , goïi ÑD nhoùm leân Tiểu kết :Sự tạo thành nước tiểu gồm ñieàn baûng . 3 quaù trình - GV chốt lại kiến thức . -Quá trình lọc máu ở cầu thận tạo ra Ñaëc ñieåm Nước tiểu Nước nước tiểu đầu đầu tieåuchính - Quaù trình haáp thuï laïi caùc chaát caàn thức thiết ở ống thận. - Nồng độ các - Loãng. - Đậm - Quá trình bài tiết tiếp các chất độc chất hoà tan ñaëc. và chất không cần thiết ở ống thận để - Chất độc , - Coù ít. tạo nên nước tiểu chính thức và ổn chaát caên baõ. - Coù ñònh moät soá thaønh phaàn cuûa maùu. -Chaát dinh - Coù nhieàu nhieàu..

(100) dưỡng . - Gaàn nhö khoâng Hoạt động 2 II. THẢI NƯỚC TIỂU: Mục tiêu: HSnắm được cơ chế thải nước tiểu chính thức. - GV yêu cầu HS đọc SGK trả lời câu hoûi : ? Sự bài tiết nước tiểu diễn ra như thế naøo ? ? Thực chất của quá trình tạo thành nước tieåu laø gì ?. - HS đọc kỹ trao đổi nhóm thoáng nhaát yù kieán - Trao đổi nhóm đại diện nhóm trả lời , nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå sung. Yeâu caàu : + Mô tả đường đi của nước tiểu chính thức. + Thực chất là lọc máu và thải chất caën baõ ra khoûi cô theå. - HS nêu được : - GV chốt lại kiến thức. ? Vì sao sự tạo thành nước tiểu diễn ra liên + Máu tuần hoàn liên tục qua cầu thaän nước tiểu được hình thành tục mà sự bài tiết lại gián đoạn ? lieân tuïc + Nước tiểu được tích trữ ở bóng đái - GV liên hệ thực tiễn. khi lên tới 200ml , đủ áp lực gây cảm giaùc buoàn tieåu bài tiết ra ngoài . Tiểu kết : Nước tiểu chính thức đổ vào bể thận , qua ống dẫn nước tiểu xuống tích trữ ở bóng đái , rồi được thải ra ngoài nhờ hoạt động của cơ vòng ống đái , cơ bóng đái và cơ bụng. IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : ? Nước tiểu được tạo thành như thế nào ? ? Trình bày sự bài tiết nước tiểu ? V. DAËN DOØ : * Học bài và trả lời câu hỏi SGK * Đọc mục “ Em có biết ? ”. * Tìm hieåu taùc nhaân gaây haïi cho heä baøi tieát . * Hướng dẩn về nhà: Caâu 1: Quá trình tạo thành nước tiểu ở các đơn vị chức năng của thận: - Máu theo động mạch tới cầ thận với áp lực cao tạo ra lực đẩy nước và các chất hoà tan có kích thước nhỏ qua lỗ lọc (30-40A0) trên vách mao mạch vào nang cầu thận ,các tế bào máu và các phân tử prôteein có kích thước lớn nên không qua lỗ lọc.Kết quả là tạo nên nước tiểu đầu trong nang cầu thận..

(101) - Nước tiểu đầu đi qua ống thận ,ở đây xẩy ra 2 qua trình : Quá trình hấp thụ lại nước và các chất còn cần thiết(các chất dinh dưỡng ,các ion Na+,Cl_....) Quá trình bài tiết tiếp các chất độc và các chất không cần thiết khác (Axits uric,Carêatin,các chất thuốc,các ion H+,K+.....) Kết quả tạo nên nước tiểu chính thức. Caâu 2: Thực chất của quá trình tạo thành nước tiểu là lọc máu và thải các chất cặn bả,các chất độc ,các chất thừa khỏi cơ thể để duy trì ổn định môi trường trong.. Ngày soạn 21 tháng 1 năm 2013 TIẾT 42: VỆ SINH HỆ BAØI TIẾT NƯỚC TIỂU I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * Trình bày được các tác nhân gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu và hậu quả của nó. * Trình bày được các thói quen sống khoa học để bảo vệ HBT nước tiểu và giải thích cơ sở khoa học của chúng . 2. Kyõ naêng : * Rèn kỹ năng quan sát nhận xét , liên hệ thực tế. * Kỹ năng hoạt động nhóm . 3. Thái độ : Giáo dục ý thức giữ gìn cơ quan bài tiết nước tiểu. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC * Tranh aûnh phoùng to hình 38.1 , 39.1. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : Caâu hoûi 1 , 2 ,3 SGK 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I. MOÄT SOÁ TAÙC NHAÂN CHUÛ YEÁU GAÂY HAÏI CHO HỆ BAØI TIẾT NƯỚC TIỂU : Mục tiêu : Hiểu được các tác nhân gây hại cho HBT nước tiểu và hậu quả của nó. - HS đọc , vaän duïng hieåu bieát -GV yêu cầu HS đọc SGK , trả lời câu hỏi : cuûa mình , lieät keâ caùc taùc nhaân gaây ? Có những tác nhân nào gây hại cho hệ bài tiết hại. - Một vài HS phát biểu lớp bổ sung nước tiểu ? nêu được 3 nhóm tác nhân gây hại . - GV điều khiển trao đổi toàn lớp. HS tự rút ra kết luận . - GV yêu cầu hs nghiên cứu kĩ thông tin , quan - Cá nhân đọc TT SGK kết hợp quan saùt hình 38.1, hình 39.1 Thảo luận hoàn.

(102) thaønh PHT : - GV keû PHT leân baûng , goïi ÑD nhoùm leân ñieàn baûng .. saùt tranh hình ghi nhớ kiến thức. - Trao đổi nhóm để để hoàn thành PHT . Yêu cầu: Nêu được những hậu quả nghiêm trọng tới sức khoẻ. - Đại diện nhóm trình bày - GV tập hợp ý kiến các nhóm và nhận xét. nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå - GV chốt lại kiến thức . sung - Thảo luận lớp về ý kiến chưa Toån thöông cuûa Haäu quaû thoáng nhaát. HBT nước tiểu Caàu thaän bò Q.trình loïc maùu bò trì treä cô Tieåu keát :Caùc taùc nhaân gaây haïi cho hệ BT nước tiểu : vieâm vaø suy thể bị nhiễm độc cheát -Caùc vi khuaån gaây beänh thoái Oáng thận bị tổn -Q.trình H.thụ lại và BT giảm - Các chất độc trong thức ăn. - Khẩu phần ăn uống không hợp lý. thương hay làm MT trong bị biến đổi. vieäc keùm h. quaû. - OÁng.thaän bò toån thöông hoà vào máu đầu độc cơ theå . Đường dẫn tiểu Gây bí tiểu nguy hiểm đến bò ngheõn tính maïng Hoạt động 2 II. XÂY DỰNG CÁC THÓI QUEN SỐNG KHOA HỌC ĐỂ BẢO VỆ HỆ BAØI TIẾT: Mục tiêu: Trình bày được cơ sở khoa học và thói quen sống khoa học . Tự đề ra kế hoạch hình thaønh thoùi quen soáng khoa hoïc . - GV yêu cầu HS đọc đọc lại 1 SGK thaønh baûng 40 tr 130. - GV tập hợp ý kiến của các nhóm .. hoàn. - Thông báo đáp án đúng .. Caùc thoùi quen soáng KH 1.Thường xuyên giữ vs cho toàn cơ thể cuõng nhö cho HBT nước tiểu 2. Khaåu phaàn aên uoáng không hợp lý : - Khoâng aên quaù nhieàu Pr,quaù maën , quaù chua , quaù nhieàu chaát soûi.. Cơ sở KH - Haïn cheá taùc haïi cuûa vi sinh vaät gaây beänh.. - Traùnh cho thaän laøm vieäc quaù nhieàu vaø haïn cheá khaû naêng taïo soûi.. - HS đọc kỹ lại 1 trao đổi nhóm thoáng nhaát yù kieán cho baøi taäp ñieàn baûng. - Trao đổi nhóm đại diện nhóm trình bày đáp án nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå sung..

(103) - Không ăn thức ăn thừa ôi thiu và nhiễm chất độc hại. - Uống đủ nước.. - Haïn cheá taùc haïi cuûa các chất độc. - Taïo ñk cho qtrình lọc máu được thuận lợi. Haïn cheá khaû naêng taïo soûi.. 3. Đi tiểu đúng lúc , khoâng neân nhòn tieåu laâu. - Từ bảng trên GV yêu cầu HS đề ra kế hoạch hình thaønh thoùi quen soáng khoa hoïc. - GV liên hệ thực tiễn.. Tiểu kết : Cần giữ thói quen sống KH để bảo vệ HBT nước tiểu là : - Thường xuyên giữ vệ sinh cho toàn cơ thể cũng như cho HBT nước tiểu . - Khẩu phần ăn uống hợp lý. - Đi tiểu đúng lúc.. IV . KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : GV sử dụng câu hỏi 1 , 2 SGk V . DAËN DOØ : * Học bài và trả lời câu hỏi SGK * Đọc mục “ Em có biết ? ”. Ngày soạn 27 tháng 1 năm 2013 Chöông VIII : DA TIẾT 43: CẤU TẠO VAØ CHỨC NĂNG CỦA DA I . MUÏC TIEÂU : 1 . Kiến thức : * Mô tả được cấu tạo của da. * Thấy rõ mối quan hệ giữa cấu tạo và chức năng của da. 2 . Kyõ naêng : * Reøn kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình . * Rèn kỹ năng hoạt động nhóm . 3. Thái độ : giáo dục thái độ giữ gìn vệ sinh da . II. ĐỒ DÙNG DH :  Tranh caâm caáu taïo da hình 41 sgk  Moâ hình caáu taïo da.  Các miếng bìa ghi thành phần cấu tạo ( từ 1-10 ). III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS 2. Kieåm tra baøi cuõ : ( khoâng kieåm tra ) 3. Bài mới : GV giới thiệu bài.

(104) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt đông 1 : I/ CAÁU TAÏO CUÛA DA : Mục tiêu :Hs nắm được da cấu tạo bởi ba lớp chính và các tế bào cơ quan ở mỗi lớp . - GV yêu cầu HS quan sát hình 41.1; đối chiếu moâ hình caáu taïo da thaûo luaän : + Xác định giới hạn từng lớp của da. + Đánh mũi tên , hoàn thành sơ đồ cấu tạo da . - GV treo tranh caâm caáu taïo da , goïi HS leân baûng daùn caùc aûnh bìa roài veà : + Cấu tạo chung : Giới hạn của mỗi lớp. + Thành phần cấu tạo của mỗi lớp. - GV coù theå treo 2-3 tranh caâm , goïi caùc nhoùm thi đua dưới hình thức trò chơi.. - GV yêu cầu đọc lại thông tin và thảo luận 6 caâu hoûi muïc SGK: ? Vì sao ta thấy lớp vẩy trắng bong ra như như phấn ở quần áo ? ? Vì sao da ta luoân meàm maïi vaø khoâng thaám nước ? ? Vì sao ta nhận biết được đặc điểm mà da tiếp xuùc ? ? Da có p.ứ như thế nào khi trời nóng hay lạnh quaù ? ? Lớp mỡ dưới da có vai trò gì ? ? Toùc vaø loâng maøy coù taùc duïng gì ?. - Gv chốt lại kiến thức . Hoạt động 2 : II/ CHỨC NĂNG CỦA DA : Mục tiêu : Hiểu và trình bày được các chức. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. - HS quan sát tự đọc mục SGK, thu thập kiến thức. - HS trao đổi nhóm 2 nội dung thống nhất đáp án - Đại diện nhóm lên hoàn thành treân baûng nhoùm khaùc boå sung - HS tự rút ra kết luận về cấu tạo da. Tieåu keát :Da coù caáu taïo goàm 3 lớp : + Lớp biểu bì: có tầng sừng và taàng teá baøo soáng + Lớp bì : có các sợi mô liên kết và các cơ quan giúp da thực hiện chức năng cảm giác. + Lớp mỡ dưới da gồm các tế bào mỡ .. -Vì lớp tế bào ngoài cung hoá sừng và chết. - Vì sợi MLK bện chặt với nhau và da có nhiều tuyến nhờn. - Vì da coù nhieàu cq thuï caûm . - Trời nóng : mao mạch da dãn, tiết mồ hôi ; Trời lạnh : mao maïch co , cô chaân loâng co. - Là lớp đệm chống tác động cơ học và giữ nhiệt. - Tóc tạo lớp đệm không khí để chống tia tử ngoại và điều hoà nhiệt độ ; Lông mày ngăn mồ hôi và nước. - Đại diện nhóm trình bày , nhóm khaùc boå sung.

(105) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN năng của da ý thức giữ gìn. - GV yeâu caàu caùc nhoùm thaûo luaän hoàn thaønh caâu hoûi muïc tr 133 SGK. - GV chốt lại kiến thức bằng câu hỏi : ? Da có những chức năng gì ?. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH - Đại diện nhóm trình bày , nhóm khaùc nhaän xeùt boå sung boå sung . - Yeâu caàu : + Nhờ các đđ sợi mô liên kết , tuyến nhờn , lớp mỡ dưới da. + Nhờ các cơ quan thụ cảm; Nhờ tuyeán moà hoâi + Nhờ sự co dãn mạch máu dưới da , tuyeán moà hoâi vaø cô co chaân lông và lớp mỡ. - HS tự rút ra kết luận về chức naêng cuûa da Tiểu kết : Da tạo nên vẻ đẹp của người và có chức năng bảo vệ , tieáp nhaän kích thích xuùc giaùc , điều hoà thân nhiệt và bài tiết.. IV . KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : GV cho HS hoàn thành bảng sau : Caáu taïo da Chức năng Các lớp da Thaønh phaàn caáu taïo cuûa caùc lớp 1 Lớp biểu bì 2. Lớp bì 3. Lớp mỡ dưới da V . DAËN DOØ :  Học bài , trả lời câu hỏi SGK .  Đọc mục “ Em có biết”.  Tìm hiểu các bệnh ngoài da và cách phòng chống .  Chuẩn bị bài tiếp theo và kẻ PHT vào vở * Hướng dẩn về nhà: Câu 1:Cấu tạo:xem ở hoạt động 1. Lông mày có vai trò ngăn không cho mô hôi và nước chảy xuống mắt.Vì vậy khoâng neân nhoå loâng maøy. Laïm duïng phaán kem seû bít caùc loã chaân loâng vaø loã tieát chất nhờn,tạo điều kiện cho vi khuẩn bám vào da phát triển. Câu 2:Nội dung trả lời trong hoạt động 2. Ngày soạn 28 tháng 1 năm 2013 TIEÁT 44: I. MUÏC TIEÂU :. VEÄ SINH DA.

(106) 1.Kiến thức : * Trình bày được cơ sở KH của các biện pháp bảo vệ da, rèn luyện da. * Có ý thức vệ sinh , phòng tránh các bệnh về da. 2. Kyõ naêng : * Rèn kỹ năng quan sát nhận xét , liên hệ thực tế. * Kỹ năng hoạt động nhóm . 3. Thái độ : có thái độ và hành vi vệ sinh cá nhân , vệ sinh cộng đồng . II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC Tranh ảnh các bệnh ngoài da. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : Caâu hoûi 1 , 2 , SGK 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1 I. BAÛO VEÄ DA : Mục tiêu : Xây dựng thái độ và hành vi bảo veä da . -GV yêu cầu HS đọc SGK , trả lời câu hoûi : ? Da saïch coù taùc duïng gì ? ? Theá naøo laø da baån ? ? Da baån coù haïi nhö theá naøo ? ? Da bò xaây xaùt coù haïi nhö theá naøo - GV điều khiển trao đổi toàn lớp.. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. - HS đọc , vaän duïng hieåu bieát của mình ,để trả lời câu hỏi . - Moät vaøi HS trình baøy lớp nhaän xeùt vaø boå sung . + Da saïch coù taùc duïng dieät khuaån ( do tiết ra chất lidôzim ) tới 85% vi khuẩn ; thơm tho lịch sự , văn minh . + Da có nhiều bụi bám ; da chứa nhiều chất hữu cơ ( do mồ hôi và chất nhờn ) + Da baån laø MT cho vk phaùt trieån , hạn chế hoạt động của tuyến mồ hoâi . + Da bò xaây xaùt taïo ñk cho vk xaâm nhaäp gaây beänh vieâm nhieãm. HS tự rút ra kết luận . - GV chốt lại kiến thức bằng câu hỏi : làm thế Tieåu keát : Baûo veä da baèng caùch: nào để bảo vệ da ? - Gv lưu ý HS tránh không nặn mụn trứng cá , - Thường xuyên tắm rửa , thay quaàn aùo không sử dụng các loại mĩ phẩm không phù - Traùnh laøm cho da bò xaây xaùt hợp với da của mình… Hoạt động 2 II. REØN LUYEÄN DA:.

(107) Muïc tieâu: + Hiểu được các nguyên tắc và p/ pháp rèn luyeän da. + Coù haønh vi reøn luyeän thaân theå moät caùch hợp lí. - GV yêu cầu hs nghiên cứu thông tin để trả lời câu hỏi : Theo em vì sao phải rèn luyện da ?. - GV yêu cầu HS thảo luận nhóm hoàn thành PHT1 baûng 42.1 tr134. - GV tập hợp ý kiến các nhóm ghi lên bảng vaø nhaän xeùt. - GV thông báo đáp án đúng : 1 , 4 , 5 , 8 , 9 . - GV lưu ý HS hình thức tắm nước lạnh phải : + Được rèn luyện thường xuyên. + Trước khi tắm phải khởi động. + Khoâng taém laâu . - GV tiếp tục yêu cầu HS hoàn thành PHT 2 tr 135.. - Cá nhân đọc TT SGK trả lời câu hoûi - Một vài HS trình bày lớp nhận xeùt vaø boå sung Yeâu caàu : Reøn luyeän da cuõng laø reøn luyeän thaân theå cô theå thích ứng với sự thay đổi đột ngột cuûa MT traùnh bò beänh caûm Tiểu kết : Rèn luyện da để nâng cao sức chịu đựng của cơ thể và cuûa da. - HS đọc kĩ bài tập trao đổi nhómå để hoàn thành PHT1 . - Đại diện nhóm trình bày kết quaû nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå sung - Thảo luận lớp về ý kiến chưa thoáng nhaát. - Đại diện hs đọc lại đáp án đúng cho toàn lớp nghe * Các hình thức rèn luyện : 1 , 4 , 5 ,8,9.. - HS đọc kĩ bài tập trao đổi nhóm để để hoàn thành PHT2 . - Đại diện nhóm trình bày kết - GV tập hợp ý kiến của các nhóm ghi lên quaû nhoùm khaùc theo doõi nhaän baûng vaø nhaän xeùt . xeùt boå sung - Thảo luận lớp về ý kiến chưa - GV thông báo đáp án đúng : 2 , 3 , 5 . thoáng nhaát. - Đại diện hs đọc lại đáp án đúng cho toàn lớp nghe Hoạt động 3 * Caùc nguyeân taéc reøn luyeän : 2 , 3 , III. PHÒNG CHỐNG BỆNH NGOAØI DA: Mục tiêu: hs nắm được cơ sở KH của các biện 5 . pháp phòng chống bệnh ngoài da . - GV yêu cầu HS hoàn thành PHT 3 bảng 42.2 tr135 SGK - HS vaän duïng hieåu bieát cuûa mình : - GV ghi nhanh leân baûng vaø boå sung : T Beâïnh Bieåu hieän Caùch phoøng + Toùm taét bieåu hieän cuûa beänh..

(108) T 1. ngoài da Gheû. 2 3. Haéc laøo Chaáy raän. Ngứa , nhất laø veà ñeâm. + Caùch phoøng beänh . choáng thoáng nhaát Vệ sinh cơ thể - HS trao đổi nhóm saïch seõ, khoâng yù kieán cho baøi taäp ñieàn baûng. dùng chung đồ - Đại diện nhóm trình bày đáp án nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå đạc sung. nt nt. nt Huùt maùu gaây caûm giác ngứa ngaùy khoù chòu - Từ bảng trên kết hợp với việc nghiên cứu thông tin trong SGK , GV yêu cầu HS đề ra các biện pháp phòng và chống bệnh ngoài da . - GV chốt lại kiến thức .. - HS đọc SGk Ñöa ra bieän phaùp phoøng choáng beänh ngoài da . - HS ruùt ra keát luaän veà caùch phoøng choáng Tiểu kết : Để phòng chống bệnh ngoài da cần vệ sinh thân thể thường xuyên , tránh làm da bị xây xát , giữ vệ sinh nguồn nước, nơi coâng coäng.. - Gv hỏi : khi bị bỏng nước sôi nên sơ cứu baèng caùch naøo ? - GV ñöa theâm thoâng tin veà caùch laøm giaûm nheï taùc haïi cuûa boûng baèng moät soá thuoác ñoâng y ( Lòng trắng trứng gà bôi lên , lấy gạc đậy kín ; Laù caây thuoác boûng giaõ nhoû , ñaép vaøo veát bỏng ,; lấy bông mã đề tươi 200g rửa sạch , đổ ngập nước , đun cạn ; gạn lấy nước đun tieáp cho thaønh cao loûng , boâi leân veát boûng roài ñaép gaïc…) - Hs neâu caùc bieän phaùp phoøng - GV lưu ý khi bị bỏng nặng phải đưa đến cơ traùnh boûng sở y tế để chữa trị kịp thời . ? Để phòng tránh bỏng bản thân em phải làm - HS đọc kết luận trong SGK gì ? _ GV boå sung . Nhoùm : Phieáu HT 1: Hãy đánh dấu X vào bảng các hình thức rèn luyện da mà em cho là phù hợp với rèn luyeän da : Hình thức Đánh Hình Thức Đánh dấu daáu 1. Tắm nắng lúc 8 – 9 giờ 6. Tắm nước lạnh 2. Tắm nắng lúc 12 – 14 giờ 7. Đi lại dưới trời nắng không 3. Taém naéng caøng laâu caøng caàn muõ noùn toát 8. Xoa boùp.

(109) 4. Taäp chaïy buoåi saùng 9. Lao động chân tay vừa sức. 5. Tham gia theå thao buoåi chieàu  Phieáu HT 2 : Em hãy cho biết những nguyên tắc nào dưới đây phù hợp với rèn luyện da bằng cách đánh dấu X vào ô vuông ở cuối mỗi nguyên tắc : 1. Phải luôn cố gắng rèn luyện da tới mức tối đa 2. Phải rèn luyện từ từ nâng sức chịu đựng 3. Rèn luyện thích hợp với tình trạng sức khoẻ của từng người 4. Rèn luyện trong nhà tránh tiếp xúc với ánh sáng mặt trời 5. Cần thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vào buổi sáng để cơ thể tạo ra vitamin D chống bệnh còi xương Phieáu HT 3 : Em hãy điền vào bảng các bệnh ngoài da , nêu tóm tắt biểu hiện của bệnh và cách phoøng choáng . STT Bệnh ngoài da Bieåu hieän Caùch phoøng choáng 1 2 3 4 Danh saùch caùc baïn trong nhoùm : IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : ? Bảo vệ da bằng cách nào ? Vì sao phải giữ vệ sinh da ? ? Vieäc reøn luyeän da coù yù nghóa gì ? V . DAËN DOØ : * Học bài và trả lời câu hỏi SGK * Đọc mục “ Em có biết ? ”. * Nhớ thường xuyên thực hiện bài tập 2 SGK *Ôn lại kiến thức bài phản xạ . * Hướng dẩn về nhà: Câu 1: Nội dung trả lời trong hoạt động 1 và 3 Câu 2:Vận dụng trong đời sống hàng ngày. Ngày soạn 3 tháng 2 năm 2013 Chöông IX : THAÀN KINH VAØ GIAÙC QUAN GIỚI THIỆU CHUNG HỆ THẦN KINH. TIEÁT 45:.

(110) I . MUÏC TIEÂU : 1 . Kiến thức : * Trình bày được cấu tạo và chức năng của nơron , đồng thời xác định rõ nơron là ñôn vò caáu taïo cuûa HTK. * Phân biệt được các thành phần cấu tạo của HTK . * Phân biệt được chức năng của HTK vận động và HTK sinh dưỡng . 2 . Kyõ naêng : * Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình . * Rèn kỹ năng hoạt động nhóm . II. ĐỒ DÙNG DH :  Tranh veõ maøu phoùng to hình 43.1, 43.2 III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 9. Kieåm tra baøi cuõ : ( khoâng kieåm tra ) 10.Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt đông 1 : I/ NÔRON – ÑÔN VÒ CAÁU TAÏO CUÛA HTK : Mục tiêu :Mô tả được cấu tạo của một - HS quan sát kĩ hình 43.1 SGK nhớ nơron điển hình và chức năng của nơron . tự hoàn thành bài - GV yêu cầu HS dựa vào hình 43.1 SGK và lại kiến thức kiến thức đã học hoàn thành bài tập mục . tập vào vở . - Một vài Hs trình bày , lớp nhận xét ? Moâ taû caáu taïo cuûa moät nôron ? bổ sung dưới sự điều khiển của GV. ? Nêu chức năng của nơron ? Tieåu keát : - GV yêu cầu HS tự rút ra kết luận . * Caáu taïo cuûa nôron goàm moät thaân , nhiều sợi nhánh và một sợi trục. Sợi trục thường có bao miêlin . Tận cùng sợi trục có cúc xinap là nơi tiếp giáp giữa các nơron này với các nơron khác hoặc với cơ quan trả lời. - GV goïi moät vaøi HS trình baøy caáu taïo cuûa * Nơron có chức năng cảm ứng và nôron treân tranh. daãn truyeàn xung thaàn kinh. Hoạt động 2 : II/ CAÙC BOÄ PHAÄN CUÛA HEÄ THAÀN KINH : Muïc tieâu : hieåu caùc caùch phaân chia heä thaàn kinh theo cấu tạo và theo chức năng . - GV thoâng baùo coù nhieàu caùch phaân chia caùc bộ phận của HTK , giới thiệu 2 cách phân chia : + Theo caáu taïo. - HS quan saùt thaät kó hình thaûo luaän + Theo chức năng..

(111) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN 1. Theo caáu taïo : -GV yêu cầu HS quan sát hình 43.2, đọc kĩ baøi taäp lựa chọn từ , cụm từ điền vào choã troáng.. - GV chính xác hoá kiến thức các từ cần ñieàn : 1- Não ; 2 – Tuỷ sống ; 3 và 4 – Bó sợi cảm giác và bó sợi vận động .. 2. Theo chức năng : - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK nắm được sự phân chia của hệ thần kinh dựa vào chức năng. - GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi : Phân biệt chức năng hệ thần kinh vận động và hệ thần kinh cô xöông ?. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH hoàn chỉnh bài tập điền từ . - Đại diện nhóm đọc kết quả , nhóm khaùc boå sung - Một HS đọc lại trước lớp thông tin đã hoàn chỉnh . Tiểu kết : Dựa vào cấu tạo hệ thần kinh goàm -Boä phaän trung öông coù naõo naèm trong hoäp soï vaø tuyû soáng naèm trong oáng xöông soáng. - Bộ phận ngoại biên có các dây thaàn kinh caûm giaùc , daây TK vaän động và các hạch thần kinh. - HS tự đọc thông tin thu thập kiến thức. - HS tự nêu được sự khác nhau của 2 heä Tiểu kết : Dựa vào chức năng HTK goàm : - Hệ thần kinh vận động : điều khiển sự hoạt động của cơ vân , là hoạt động có ý thức. - Hệ thần kinh sinh dưỡng : điều hoà hoạt động các cơ quan dinh dưỡng và sinh sản , là hoạt động không có ý thức.. IV . KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : Hoàn thành sơ đồ sau : …………………. ……………………………… Heä thaàn kinh soáng ……………………. Tuyû.

(112) Bộ phận ngoại biên Haïch thaàn kinh 2 . Trình bày cấu tạo và chức năng của nơron ? V . DAËN DOØ :  Học bài , trả lời câu hỏi SGK .  Đọc mục “ Em có biết”.  Chuẩn bị bài cho bài thực hành : + HS :Ếch ( nhái , cóc ) ; bông thấm nước ; khăn lau. + GV : Bộ đồ mổ ; giá treo ếch ; cốc đựng nước ; dung dịch HCl 0,3%, 1% , 3% * Hướng dẩn về nhà: Caâu 2: a.Xeùt veà maët caáu taïo: Naõo……….Chaát xaùm Boä phaän trung öông… Heâï thaàn kinh. Tuyyû soáng. Chaát. traéng Daây thaàn kinh … Boäï phaâïn ngoïai bieân b.Xét về chức năng Haïch thaàn kinh Hệ thần kinh vận động:Điều khiển hoạt động hệ cơ xöông Heâï thaàn kinh Hệ thần kinh sinh dưỡng:điều hoà các hoạt động của các cô quan noäi taïng Ngày soạn 17 tháng 2 năm 2013 TIEÁT 46 :. THỰC HAØNH : TÌM HIỂU CHỨC NĂNG ( LIÊN QUAN ĐẾN CẤU TẠO ) CUÛA TUYÛ SOÁNG I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * Tieán haønh thaønh coâng caùc thí nghieäm quy ñònh . * Từ kết quả quan sát thí nghiệm : + Nêu được chức năng của tuỷ sống , phỏng đoán được thành phần cấu tạo của tuỷ soáng..

(113) + Đối chiếu với cấu tạo của tuỷ sống để khẳng định mối quan hệ giữa cấu tạo và chức năng 2. Kĩ năng :Rèn kĩ năng thực hành. 3. Thái độ : Giáo dục tính kỉ luật , ý thức vệ sinh. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC * GV : +EÁch 1 con + Bộ đồ mổ : Đủ cho các nhóm. + Dung dòch HCl 0.3% , 3% * HS : +EÁch 1 con + Khaên lau , boâng + Kẻ sẵn bảng 44 vào vở. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1.Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra : GV yêu cầu tổ trưởng KT sự chuẩn bị của các nhóm 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1 I. TÌM HIỂU CHỨC NĂNG CỦA TUỶ SOÁNG : Muïc tieâu : HS tieán haønh thaønh coâng 3 Toân nữ ở lô 1 . Từ kq thí nghiệm ở lô 3 nêu được chức năng của tuỷ sống. - GV giới thiệu tiến hành thí nghiệm trên ếch đã huỷ não. * Cách làm : + Êách cắt đầu hoặc phá não. + Treo lên giá để cho hết choáng ( 5-6 ph) * Bước 1 : HS tiến hành TN theo bảng 44. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. - HS từng nhóm chuẩn bị ếch tuỷ theo hướng dẫn. - Đọc kĩ 3 TN các nhóm phải làm . - Các nhóm lần lượt làm TN 1-3 ghi kq quan saùt vaøo baûng 44 - TN thaønh coâng khi coù kq : - GV löu yù HS : Sau moãi laàn KT baèng axít + TN1 : Chi sau beân phaûi co + TN2 : 2 chi sau co. phải rửa thật sạch chỗ da có axít và để + TN3 : cả 4 chi đều co. 3-5ph mới KT lại - Các nhóm ghi kq dự đoán ra nhaùp. - Một số nhóm đọc kết quả.. - Từ kqTN và hiểu biết về phản xạ , GV yêu cầu HS dự đoán về chức năng của tuyû soáng..

(114) - GV ghi nhanh dự đoán ra một góc bảng. * Bước 2 : GV biểu diễn TN 4,5. - Cách xđ vị trí vết cắt ngang tuỷ ở ếch vị trí vết cắt nằm giữa khoảng cách đôi dây TK thứ 1 và 2 ( ở lưng) - GV löu yù veát caét noâng coù theå chæ caét đường lên ( trong chất trắng ở mặt sau tuỷ ), do đó nếu KT chi trước thì chi sau cũng co ( đường xuống trong chất trắng còn ) - GV hoûi : Em haõy cho bieát TN naøy nhaèm muïc ñích gì ? * Bước 3 : GV biểu diễn TN 6,7 - Qua Tn 6,7 coù theå khaúng ñònh ñieàu gì ? - GV cho HS đối chiếu với dự đoán ban đầu sửa chữa câu sai. Hoạt động 2 : II. NGHIÊN CỨU CẤU TẠO CỦA TUYÛ SOÁNG : - GV quan sát hình 44.1; 44.2 đọc chú thích hoàn thành bảng trong PHT. - HS quan saùt Tn ghi kq Tn 4vaø 5 vaøo coät troáng baûng 44. + TN 4 : Chæ 2 chi sau co. + TN5 : chỉ 2 chi trước co.. - Các căn cứ TK liên hệ với nhau nhờ các đường dẫn truyền. - HS quan sát P.ứ của ếch ghi kq T/n 6 vaø 7 vaøo baûng 44. - TN thaønh coâng khi coù kq : +TN6: 2 chi trước không co nữa. + TN7 : 2 chi sau co. - Tuỷ sống có các căn cứ TK điều khieån p/xaï.. - HS quan sát kĩ hình đọc chú thích. - Thaûo luaän nhoùm hoàn thành baûng -Đại diện nhóm phát biểu , các nhoùm khaùc boå sung.. - GV chốt lại kiến thức về cấu tạo của tuyû soáng.. Tuyû soáng Caáu taïo ngoài. Caáu taïo trong. Ñaëc ñieåm -Vò trí:Naèm trg oáng x.soáng từ đốt cổ I đến hết đốt thắt löng III - Hình daïng: Hình truï coù 2 choã phình laø phình coå vaø phình thaét löng. - Maøu saéc: maøu traéng boùng. - Màng tuỷ : 3 lớp : màng cứng , nhện , nuôi  bảo vệ và nuôi dưỡng tuỷ sống - Chaát xaùm : Naèm trong coù hình cánh bướm - Chất trắng : Nằm ngoài ,. + Chất xám : là căn cứ ( T.khu ) TK.

(115) bao quanh chaát xaùm. - Từ kq của 3 lô TN trên , liên hệ với cấu taïo trong cuûa tuyû soáng , GV yeâu caàu HS nêu rõ chức năng của tuỷ sống : + Chaát xaùm ? + Chaát traéng ?. cuûa caùc PXKÑK. + Chất trắng : Là đường dẫn truyền nối các căn cứ TK trong tuỷ sống với nhau và với não bộ.. IV . ĐÁNH GIÁ GIỜ HỌC : * Hoàn thành bảng 44 vào vở bài tập. * Trả lời các câu hỏi sau : ? Căn cứ điều khiển phản xạ do thành phần nào của tuỷ sống đảm nhiệm ? TN nào chứng minh điều đó? ? Căn cứ TK liên hệ với nhau nhờ thành phần nào ? TN nào chứng minh điều đó? V . DAËN DOØ : - Hoïc caáu taïo cuûa tuyû soáng - Hoàn thành báo cáo thu hoạch - Đọc trước bài học sau . Ngày soạn 24 tháng 2 năm 2013 TIEÁT 47: DAÂY THAÀN KINH TUYÛ I . MUÏC TIEÂU 1.Kiến thức : * Trình bày được cấu tạo của dây thần kinh tuỷ . * Giải thích được vì sao dây thần kinh tuỷ là dây pha. 2. Kyõ naêng : * Reøn kyõ naêng phaân tích , quan saùt keânh hình. * Kỹ năng hoạt động nhóm . II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC * Tranh aûnh phoùng to hình 45.1; 45.2 ; 44.2 * Tranh câm hình 45.1 và các miếng bìa rời ghi chú thích từ 1-5. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kiểm tra bài cũ : Trình bày cấu tạo và chức năng của tuỷ sống ? 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài.

(116) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1 I. CAÁU TAÏO CUÛA DAÂY THAÀN KINH TUYÛ : Muïc tieâu : HS tìm hieåu vaø trình baøy caáu taïo daây thaàn kinh tuyû . -GV yêu cầu HS đọc SGK ,quan sát hình 44.2 ; 45.1, trả lời câu hỏi : ? Trình baøy caáu taïo daây thaàn kinh tuyû ?. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. - HS đọc , quan saùt kyõ hình tự thu nhaäp thoâng tin . - Moät HS trình baøy caáu taïo daây thaàn kinh tuyû , lớp bổ sung.. IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : ? Nêu cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tuỷ ? Tại sao gọi dây thần kinh tuỷ là daây pha ? ? Làm câu hỏi 2 SGK tr143 ? ( GV có thể gợi ý cho HS ) V . DAËN DOØ : * Học bài và trả lời câu hỏi SGK * Đọc trước bài tiếp theo. * Kẻ bảng 46 vào vở . * Hướng dẩn về nhà:.

(117) Câu 1:Dây thần kinh tuỷ là dây pha vì dây thần kinh tuỷ bao gòâm các bó sợi cảm giác và bó sợi vận động được liên hệ với tuỷ sống qua rễ trước và rễ sau.Rễ trước là rễ vận động, rễ sau là rễ cảm giác. Câu 2:Có nhiều phương án nhưng phương án đơn giản nhất là kích thích mạnh chi trước và lần lượt kích thích mạnh từng chi sau.. Ngày soạn 25 tháng 2 năm 2013 TIEÁT 48: TRUÏ NAÕO , TIEÅU NAÕO , NAÕO TRUNG GIAN I . MUÏC TIEÂU : 1 . Kiến thức : * Xác định được vị trí và các thành phần của trụ não. * Trình bày được chức năng của trụ não . * Xác định được vị trí chức năng của tiểu não . * Xác định được vị trí chức năng chủ yếu của não trung gian. 2 . Kyõ naêng : * Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình . * Rèn kỹ năng hoạt động nhóm . 3. Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ bộ não. II. ĐỒ DÙNG DH :  Tranh veõ maøu phoùng to hình 44.1, 44.2 ; 44.3  Moâ hình boä naõo laép raùp. III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1 Kieåm tra baøi cuõ : ? Nêu cấu tạo và chức năng của tuỷ sống ? Tại sao nói dây thần kinh tuỷ là dây pha ? 2 Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt đông 1 : I/ VÒ TRÍ VAØ CAÙC THAØNH PHAÀN CUÛA NAÕO BOÄ : Muïc tieâu :- Tìm hieåu veà vò trí vaø caùc thaønh phaàn cuûa naõo boä - HS quan saùt kó hình 43.1 SGK tự - Xác định được giới hạn của trụ hoàn thành bài tập vào vở . naõo. - Một vài Hs trình bày , lớp nhận xét - GV yêu cầu HS dựa vào hình 46.1 SGKõ bổ sung dưới sự điều khiển của GV. hoàn thành bài tập mục điền từ tr 144. Đáp án : 1. Naõo trung gian. 2. haønh naõo. 3. Caàu naõo..

(118) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN. - GV chính xác hoá lại kiến thức. - GV gọi một vài HS chỉ trên tranh vị trí giới haïn cuûa truï naõo , tieåu naõo , naõo trung gian. Hoạt động 2 : II/ CẤU TẠO VAØ CHỨC NĂNG CỦA TRỤ NAÕO : Mục tiêu : - Trình bày được cấu tạo và chức naêng cuûa chuû yeáu cuûa truï naõo. - So sánh thấy sự giống và khác nhau giữa trụ naõo vaø tuyû soáng - GV yêu cầu HS đọc SGK tr144 trả lời câu hỏi : Nêu cấu tạo và chức năng của trụ naõo ? - GV hoàn thiện kiến thức.. - GV giới thiệu chất xám ở trụ não tập trung thaønh nhaân xaùm nôi xuaát phaùt 12 ñoâi daây thần kinh não gồm 3 loại…. -GV khoâng yeâu caàu HS laøm baøi taäp : So saùnh cấu tạo và chức năng của trụ não và tuỷ sống baûng 46 tr 145 Hoạt động 3 I. NAÕO TRUNG GIAN : Mục tiêu : HS xác định được não trung gian ; Nắm được cấu tạo và chức năng của não trung gian . -GV yeâu caàu HS xaùc ñònh vò trí cuûa naõo trung gian trên tranh hoặc mô hình .. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH 4. Não giữa. 5. Cuoáng naõo. 6. Cuû naõo sinh tö. 7. Tieåu naõo. Tieåu keát : Não bộ kể từ dưới lên gồm : Trụ não , não trung gian, đại não , tiểu não nằm phía sau truï naõo.. - HS tự thu nhận và xử lí thông tin để trả lời câu hỏi . - Moät vaøi HS phaùt bieåu lớp bổ sung. Tieåu keát : * Cấu tạo : Trụ não gồm chất trắng ở mgoài và chất xám ở trong. * Chức năng : + Chất xám : điều khiển , điều hoà các nội quan ( đặc biệt là tuần hoàn , hô hấp T.hoá) + Chaát traéng : laøm nhieäm vuï daãn truyền bao gồm các đường dẫn truyền lên ( cảm giác ) và đường dẫn truyền xuống ( vận động ).. - HS lên bảng chỉ tranh hoặc mô hình giới hạn não trung gian. - HS đọc , ghi nhớ kiến thức ..

(119) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - GV yêu cầu HS đọc SGK tr145 trả lời câu hỏi : Nêu cấu tạo và chức năng của não trung gian ? - GV điều khiển trao đổi toàn lớp. - GV chốt lại kiến thức. Hoạt động 4 IV. TIEÅU NAÕO : Mục tiêu: Xác định được vị trí của tiểu não và chức năng của tiểu não. - GV yêu cầu hs nghiên cứu thông tin , quan sát lại hình 46.1 , 46.3 để trả lời caâu hoûi : ? Vò trí cuûa tieåu naõo? ? Tieåu naõo caáu taïo nhö theá naøo ? - GV yêu cầu HS nghiên cứu thí nghiệm mục SGK để cho rút ra chức năng của tieåu naõo ?. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH - Moät vaøi HS trình baøy lớp nhận xeùt vaø boå sung . HS tự rút ra kết luận . Tieåu keát : + Chất trắng( ngoài ) : chuyển tiếp các đường dẫn truyền từ dưới lên não. + Chaát xaùm : laø nhaân xaùm ñieàu khieån qt TÑC vaø thaân nhieät.. - HS đọc TT SGK và quan sát kĩ hình trả lời câu hỏi . Nêu được : Vị trí của tieåu naõo vaø caáu taïo naõo. - Moät vaøi HS trình baøy lớp nhận xét vaø boå sung HS ruùt ra keát luaän . -HS căn cứ vào thí nghiệm rút ra chức naêng cuûa tieåu naõo Tieåu keát : - Tiểu não nằm sau trụ não , dưới bán caàu naõo. - Tiểu não gồm : chất xám ở ngoài và chất trắng ở trong . - Tiểu não có chức năng điều hoà , phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng baèng cho cô theå... IV . KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : Lập bảng so sánh cấu tạo và chức năng trụ não , não trung gian và tiểu não qua bảng sau :. Caùc boä phaän Truï naõo Ñaëc ñieåm Caáu taïo. Chức năng. Naõo trung gian. Tieåu naõo.

(120) V. . DAËN DOØ :  Học bài , trả lời câu hỏi SGK .  Đọc mục “ Em có biết”.  Trả lời câu 2 vào vở .  Chuẩn bị bài sau : Mỗi nhóm chuẩn bị bộ não lợn tươi. * Hướng dẩn về nhà: Caâu 1: Caùc boä phaän. Truï naõo. Naõo trung gian. Tieåu naõo. Ñaëc ñieåm. Caáu taïo. Goàm:Haønh naõo, caàu não và não giữa. Chaát traéng bao ngoài .Chất xám là caùc nhaân xaùm. Gồm:Đồi thị và dưới đồi thị. Đồi thị và các nhân xám vùng dưới đồi laø chaát xaùm.. Voõ chaát xaùm naèm ngoài. Chaát traêng laø caùc đường dẫn truyền liên hệ giữa tiểu não vaø caùc phaàn khaùc cuûa heä thaàn kinh. Điều khiển quá trình Điều hoà và phối trao đổi chất và điều hợp các hoạt động hoà thân nhiệt. phức tạp.. Điều khiển hoạt động cuûa caùc cô quan sinh Chức năng dưỡng:Tuần hoàn,tiêu hoá ,hô hấp... Câu 2: Người say rượu chân nam đá chân chiêu do rượu đã ngăn cản,ức chế sự dẫn truyền qua xi náp giữa các tế bào có liên quan đến tiểu não khiến sự phối hợp các hoạt động phức tạp và giữ thăng bằng cho cơ thể bị ảnh hưởng.. Ngày soạn 25 tháng 2 năm 2013 TIẾT49: ĐẠI NÃO I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * Nêu rõ được dặc điểm cấu tạo của đại não người, đặc biệt là vỏ đại não thể hiện sự tiến hoá so với đv thuộc lớp thú . * Xác định được các vùng chức năng của đại não. 2. Kyõ naêng : * Reøn kyõ naêng phaân tích , quan saùt keânh hình. * Reøn luyeän kó naêng veõ hình. * Kỹ năng hoạt động nhóm . 3. Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ bộ não. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC * Tranh aûnh phoùng to hình 47.1,2 ,3,4 * Moâ hình boä naõo laép raùp ..

(121) * Bộ não lợn tươi , dao sắc. * Tranh câm hình 47.2 và các miếng bìa rời ghi tên gọi các rãnh , các thuỳ não. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : Caâu hoûi 1 , 2 SGK 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài.

(122) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1 I. CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO : Mục tiêu : HS trình bày được đđ cấu tạo ngoài và trong của đại não. -GV yeâu caàu HSquan saùt hình 47.1; 47.3 + Xác định vị trí của đại não. + Thảo luận nhóm hoàn thành bài tập điền từ.. - GV điều khiển các nhóm hoạt động, chốt lại kiến thức đúng .. - GV yeâu caàu HS quan saùt laïi hình 47.1,2 trình bày cấu tạo ngoài của đại naõo ? - GV yêu cầu HS tự rút ra kết luận.. - GV hướng dẫn HS quan sát hình 47.3 , đối chiếu bô não lợn cắt ngang, mô tả caáu taïo trong . - GV hoàn thiện kiến thức. - GV ñöa ra thí nghieäm veà vieäc huyû boû voû naõo cuûa moät con choù HS ruùt ra chức năng của chất xám . - GV yêu cầu HS cho biết chức năng. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. - HS quan sát kỹ hình với chú thích kèm theo tự thu nhập thông tin . - trao đổi nhóm thống nhất ý kiến. Yeâu caàu : + Vị trí : phía trên não trung gian , đại não raát phaùt trieån. + Lựa chọn các thuật ngữ cần điền. - Đại diện nhóm trả lời nhóm khác theo doõi nhaän xeùt boå sung. Các từ cần điền : 1-Khe ; 2-Rãnh ; 3 – Traùn ; 4- Ñænh ; 5- Thuyø thaùi döông ; 6Chaát traéng. - HS quan sát kĩ hình , kết hợp bài tập vừa hoàn thành, trình bày hình dạng cấu tạo ngoài của đại não trên mô hình , lớp nhận xeùt boå sung. Tieåu keát : * Cấu tạo ngoài : - Rãnh liên bán cầu chia đại não làm 2 nửa. - Raõnh saâu chia baùn caàu laøm 4 thuyø : thuyø traùn , ñænh , chaåm , thaùi döông . -Khe , raõnh taïo thaønh khuùc cuoän taêng dtích beà maët naõo. - HS quan sát hình và bộ não lợn mô tả được vị trí và độ dày của chất xám và chất traéng. - Một hs phát biểu , lớp nhận xét bổ sung. - HS tự rút ra kết luận về chức năng của chaát xaùm vaø chaát traéng. * Caáu taïo trong :.

(123) IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : 1. GV treo tranh caâm hình 47.2 , goïi HS leân daùn caùc maûnh bìa chuù thích vaøo tranh . 2. Nêu rõ các đặc điểm , cấu tạo và chức năng của đại não người chứng tỏ sự tiến hoá của người so với lớp thú ? V . DAËN DOØ : * Học bài và trả lời câu hỏi SGK * Veõ hình 47.2 . * Đọc mục “ Em có biết ?” * Keû baûng 48.1, 48.2 . * Hướng dẩn về nhà: Câu 2: Não người tiến hoá hơn so với động vật: Số lượng não người lớn hơn. Võ não có nhiều khe và rãnh làm tăng bề mặt chứa các nơron Ngoài ra não người còn có các cơ quan cảm giác và vận động ngôn ngữ còn động vật khoâng coù. Câu 3: KL não so với cơ thể ngời lớn hơn so với các ĐV thuộc lớp thú: Vỏ não có nhiều khe và rãnh làm tăng bề mặtm chứa các nơron (kl chất xám lớn). ở người ngoài các trung khu vận động và cảm giác ĐV thuộc lớp thú còn có các trung khu cảm giác và vận động ngôn ngữ (nói,viết,hiểu tiếng nói,hiểu chữ viết) Ngày soạn 3 tháng 3 năm 2013 TIẾT50: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG I . MUÏC TIEÂU : 1 . Kiến thức : * Phân biệt được phản xạ sinh dưỡng với p/xạ vận động. * Phân biệt được bộ phận giao cảm và bộ phận đối giao cảm trong HTKSD về cấu tạo và chức năng . 2 . Kyõ naêng : * Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình . * Reøn kó naêng quan saùt so saùnh . * Rèn kỹ năng hoạt động nhóm . 3. Thái độ : Giáo dục ý thức vệ sinh bảo vệ HTK. II. ĐỒ DÙNG DH :  Tranh veõ maøu phoùng to hình 48.1,2,3.  Baûng phuï ghi noäi dung PHT. III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1 Kieồm tra baứi cuừ : Trình bày cấ tạo của đại não? Những đặc điểm nào của đaị não tiến ho¸ h¬n Thó? 2 Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt đông 1 : I/ CUNG PHẢN XẠ SINH DƯỠNG :.

(124) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Mục tiêu :- Phân biệt được cung phản xạ sinh dưỡng với cung phản xạ vận động . - GV treo H 48.1, -> giíi thiÖu cung px v/® vµ - HS: đều nằm trong chất xám nhng cung px sinh dìng cña pxsd n»m trong sõng bªn cña tuû sèng vµ trong trô n·o ? Trung khu cña c¸c px v/® vµ pxsd n»m ë ®©u? - GV chia nhóm, phát PHT và yêu cầu HS hoàn - Đại diện nhóm trình bày đáp án nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå thaønh phieáu HT: SS cung pxsd víi cung pxv®? sung. - GV chính xác hoá kiến thức bằng bảng - HS tự sửa chữa nếu sai. chuaån : Ñaëc ñieåm Cung phản xạ vận động Cung phản xạ sinh dưỡng Đại não Trung öông TK. - Chaát xaùm. Truï naõo - Chaát xaùm. Tuyû soáng - Khoâng coù. Sừng beân tuyû soáng - Coù. Haïch thaàn kinh Đường hướng - Từ cơ quan thụ cảm - Từ cơ quan thụ cảm taâm TWTK TWTK Đường li tâm - Từ TW cơ quan đáp - Từ TW haïch TK ứng cô quan px Điểu khiển hoạt động cơ Điều khiển hoạt động nội vaân quan Chức năng ( có ý thức ) ( không có ý thức ) Tieåu keát : Hoạt động 2 : ( Noäi dung nhö trong baûng ) II/ CAÁU TAÏO CUÛA HEÄ THAÀN KINH SINH DƯỠNG : Mục tiêu : - Nắm được cấu tạo HTKSD. - So saùnh caáu taïo phaân heä giao caûm và phân hệ đối giao cảm. - GV yêu cầu HS đọc SGK tr151vaø hình 48.3 trả lời câu hỏi : Hệ thần kinh sinh dưỡng - HS tự thu nhận thông tin và nêu được caáu taïo ntn ? - GV yêu cầu HS quan sát lại hình 48.1,3 đọc gồm phần TW và phần ngoại biên. - HS làm việc đọâc lập với SGK. thoâng tin trong baûng 48.1 tìm ra caùc - Thaûo luaän nhoùm nêu được các điểm sai khác giữa 2 phân hệ. ñieåm khaùc nhau - GV hd: - Đại diện nhóm trình bày đáp án + Trung öông ( vò trí chaát xaùm ) nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå sung. + Ngoại biên ( Vị trí của hạch TK và kích Tieåu keát : thước của sợi trước và sợi sau hạch ) * Hệ thần kinh sinh dưỡng gồm có - GV gọi 1 HS đọc lớn bảng 48.1. Caáu taïo.

(125) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - GV hoàn thiện kiến thức. - GV giải thích rõ về nơron trước hạch,NR sau hạch và đường đi của phân hệ giao cảm,đối giao caûm. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH phaàn TW naèm trong naõo vaø tuyû soáng và phần ngoại biên là dây TK và hạch TK * Hệ thần kinh sinh dưỡng được chia 2 phaân heä:. Hoạt động 3 III. CHỨC NĂNG CỦA HTKSD : Mục tiêu : HS xác định được chức năng có tính đối lập của phân hệ TKGC và phân hệ TK đối GC. -GV yêu cầu HS quan sát hình 48.3 trả lời: ? Nhận xét chức năng của phân hệ giao cảm và đối giao cảm ? ? Hệ TKSD có vai trò như thế nào trong đời soáng ? - GV nhaän xeùt,toång keát phaân tích moät soá ñaëc điểm để HS thấy rõ hơn: VD nhịp tim,đồng tử… - GV chốt lại kiến thức. + Phân hệ đối giao cảm. Kết luận chung: HS đọc kl SGK. - HS tự thu thập thông tin - HS thaûo luaän nhoùm thoáng nhaát yù kieán . Yêu cầu nêu được : + 2 bộ phận có tác dụng đối lập nhau. + Ý nghĩa : điều hoà hoạt động các cơ quan. - Đại diện nhóm trình bày đáp án nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå sung. HS tự rút ra kết luận . Tieåu keát : + Phaân HTKGC vaø ÑGC coù taùc duïng đối lập nhau đ/v hoạt động của các cơ quan sinh dưỡng.. + Nhờ hoạt động đối lập mà HTKSD tự điều hoà được hoạt động của các cơ quan noäi taïng.. IV . KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : ? Trình bày sự giống và khác nhau về cấu tạo và chức năng của phân hệ TKGC và ĐGC treân tranh hình 48.3 V . DAËN DOØ :  Học bài , trả lời câu hỏi SGK . Không y/c trả lời câu hỏi 2 .  Đọc mục “ Em có biết”.  Đọc trước bài kế tiếp. Ngày soạn 4 tháng 3 năm 2013 TIEÁT 51: CÔ QUAN PHAÂN TÍCH THÒ GIAÙC I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * Xác định rõ các thành phần của 1 cơ quan p/ tích , nêu được ý nghĩa của cơ 1quan p/tích đối với cơ thể . * Mô tả được các t/ phần chính của cơ quan thụ cảm thị giác , nêu rõ cấu tạo của màng lưới trong cầu mắt.

(126) * Giải thích được cơ chế điều tiết của mắt để nhìn rõ vật . 2. Kyõ naêng : * Reøn kyõ naêng phaân tích , quan saùt keânh hình. * Kỹ năng hoạt động nhóm . 3. Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ mắt. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC * Tranh aûnh phoùng to hình 49.,2 ,3,4 * Moâ hình caáu taïo maét laép raùp . * Tranh câm hình 49.2 và các miếng bìa rời ghi tên gọi các bộ phận của cầu mắt. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1.Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : Caâu hoûi 1 , 2 SGK 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1 I. CÔ QUAN PHAÂN TÍCH : Muïc tieâu : +Xaùc ñònh caùc thaønh phaàn cuûa cô quan p/tích +Phân biệt được cơ quan thụ cảm với cq phân tích. -GV yêu cầu Hs nghiên cứu thông tin SGK trả lời câu hỏi : ? Một cơ quan phân tích gồm những thaønh phaàn naøo ? ? Ý nghĩa cảu cơ quan phân tích đối với cô theå ? ? Phân biệt cqtc với cơ quan phân tích ? - GV löu yù HS : cô quan thuï caûm tieáp nhận k/thích tác động lên cơ thể là khâu đầu tiên của cơ quan phân tích. Hoạt động 2 II. CÔ QUAN PHAÂN TÍCH THÒ GIAÙC: Mục tiêu: + Xác định được thành phần caáu taïo cuûa cô quan p/tích thò giaùc . + Mô tả được cấu tạo cầu mắt và màng lưới. +Trình bày được quá trình thu nhận ảnh ở cqpt thị giác - GV hoûi cô quan phaân tích thò giaùc goàm những thành phần nào ? - GV hướng dẫn HS quan sát nghiên cứu. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. - HS tự thu nhập thông tin trả lời câu hỏi - Một vài HS phát biểu lớp theo dõi bổ sung - HS tự rút ra kết luận . Tieåu keát : - Cô quan phaân tích goàm : + Cô quan thuï caûm + Daây thaàn kinh caûm giaùc + Bộ phận phân tích ở TW - Ý nghĩa : Giúp cơ thể nhận biết tác động của môi trường.. - HS dựa vào kiến thức mục 1 để trả lời Tieåu keát :cô quan phaân tích thò giaùc goàm : cô quan thuï caûm thò giaùc , daây TK thò giaùc và vùng thị giác ở thuỳ chẩm.. 1. Caáu taïo caàu maét : - HS quan sát kĩ hình từ ngoài vào trong và.

(127) V. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : 1. GV treo tranh caâm hình 49.2 , goïi HS leân daùn caùc maûnh bìa chuù thích vaøo tranh . 2. Trình bày quá trình thu nhận ảnh của vật ở cơ quan phân tích thị giác ? V . DAËN DOØ : * Học bài và trả lời câu hỏi SGK * Veõ hình 49.2 . * Đọc mục “ Em có biết ?” Hướng dẩn về nhà: Caâõu 1: Noäi dung trong phaàn 1,2 cuûa phaàn II Caâu 3: +Trường hợp thứ1: chữ đọc được dễ dàng và nhận rõ được màu bút. +Trường hợp thứ 2:Không nhìn rõ chữ trên bút và không nhân được màu của bút khi vẫn hướng mắt về phía trước mà bút chuyển sang bên phải mắt vì ảnh của bút không rơi vào điểm vàng mà rơi vào vùng ngoại vi của điểm vàng ,nơi ít tế bào nón và chủ yếu laø teá baøo que. Ngày soạn 10 tháng 3 năm 2013 TIEÁT 52: VEÄ SINH MAÉT I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * Hieåu roõ nguyeân nhaân cuûa taät caän thò , vieãn thò vaø caùch khaéc phuïc . * Trình bày được nguyên nhân gây bệnh đau mắt hột , cách lây truyền và biện pháp phoøng traùnh . 2. Kyõ naêng : * Rèn kỹ năng quan sát nhận xét , liên hệ thực tế . * Kỹ năng hoạt động nhóm . 3. Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ mắt , phòng tránh các bệnh về mắt. II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC * Tranh aûnh phoùng to hình 50.1,2 ,3,4 * Caùc phieáu hoïc taäp caàn thieát . III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1.Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ :Caâu hoûi 1 , 2 SGK 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài.

(128) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1 I. CAÙC TAÄT CUÛA MAÉT : Mục tiêu : hs biết được nguyên nhân của tật caän thò vaø vieãn thò , caùch khaéc phuïc. - Dựa vào kiến thức thực tế GV hỏi : Thế nào laø taät caän thò , vieãn thò ?. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. - Một vài HS phát biểu lớp theo dõi boå sung - HS tự rút ra kết luận Tieåu keát 1 : - Caän thò : laø taät maø maét chæ coù khaû.

(129) V. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : 1. Coù caùc taät maét naøo ? Nguyeân nhaân vaø caùch phoøng traùnh ? 2. Neâu haäu quaû cuûa beänh ñau maét hoät vaø caùch phoøng traùnh ? V . DAËN DOØ : * Học bài và trả lời câu hỏi SGK * Veõ hình 50.1,2,3,4. * Đọc mục “ Em có biết ?” * HS veà nhaø oân laïi chöông II – Vaät lyù 7 veà aâm thanh Câu 1,2,3,4: Dựa vào nội dung trong SGK Ngµy so¹n 11 th¸ng 3 n¨m 2013 TIEÁT 53: CÔ QUAN PHAÂN TÍCH THÍNH GIAÙC I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * Xaùc ñònh roõ caùc thaønh phaàn cuûa cô quan p/ tích thính giaùc . * Mô tả được các bộ phận của tai và cấu tạo của cơ quan Cooc ti * Trình bày được quá trình thu nhận các cảm giác âm thanh . 2. Kyõ naêng : * Reøn kyõ naêng phaân tích , quan saùt keânh hình. * Kỹ năng hoạt động nhóm . 3. Thái độ : Giáo dục ý thức giữ vệ sinh tai . II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC * Tranh aûnh phoùng to hình 51.1,2 . * Moâ hình caáu taïo tai . III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1.Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : ? Nguyeân nhaân gaây beänh caän thò? Caùch khaéc phuïc? ? Tại sao người già phải đeo kính lão? 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài.

(130) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1 I. CAÁU TAÏO CUÛA TAI : Mục tiêu : +Mô tả được các bộ phận của tai +Trình bày đuợc cấu tạo của cơ quan Cooùc ti -GV yêu cầu Hs nghiên cứu thông tin SGK trả lời câu hỏi : ? Moät cô quan phaân tích thính giaùc goàm những thành phần nào ?. - GV hướng dẫn HS quan sát nghiên cứu cấu. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. - HS tự thu nhập thông tin trả lời câu hoûi - Một vài HS phát biểu lớp theo dõi boå sung - HS tự rút ra kết luận . Tieåu keát : * Cô quan phaân tích thính giaùc goàm : + TB thuï caûm thính giaùc + Daây thaàn kinh thính giaùc + Vuøng thính giaùc - HS quan sát kĩ hình từ ngoài vào.

(131) IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : 1. Hs trình baøy caáu taïo cuûa oác tai treân tranh hình . 2. Trình baøy quaù trình thu nhaän kích thích cuûa soùng aâm ? V . DAËN DOØ : * Học bài và trả lời câu hỏi SGK * Làm câu hỏi số 4 tr 165 vào vở * Đọc mục “ Em có biết ?” Híng dÉn vỊ nhµ: Kh«ng Trả lời câu 1û . Câu 2: Câu trả lời ở nội dung trong mục và II Câu 3,4: Xác định được nguồn phát âm ở phía ngoài (phải hay trái) là nhờ nghe bằng 2 tai: Nếu ở phải thì sóng âm truyền đến tai phải trước tai trái (và ngược lại) Qua thí nghiệm dùng 2 ống cao su dài ngắn khác nhau, dù phễu ở phía nào thì ta cũng có cảm giác âm phát ra từ phía tương ứng với ống cao su ngắn (HS tự làm và nhận xé kết quaû) Ngµy so¹n 11 th¸ng 3. n¨m 2013 TIEÁT 54: PHAÛN XAÏ KHOÂNG ÑIEÀU KIEÄN VAØ PHAÛN XAÏ COÙ ÑIEÀU KIEÄN I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * Phân biệt được phản xạ không điều kiện và phãn xạ có điều kiện . * Trình bày được quá trình hình thành các px mới và ức chế các px cũ , nêu rõ các ñieàu kieän caàn khi thaønh laäp caùc pxcñk. * Nêu rõ ý nghĩa của pxcđk đối với đời sống. 2. Kyõ naêng : * Reøn kyõ naêng phaân tích , quan saùt keânh hình. * Rèn tư duy so sánh ,liên hệ thực tế. * Kỹ năng hoạt động nhóm . 3. Thái độ : Giáo dục ý thức giữ học tập nghiêm túc , chăm chỉ . II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC * Tranh aûnh phoùng to hình 52.1,2 ,3. * Baûng phuï ghi noäi dung baûng 52.2 . III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kiểm tra bài cũ : ? Nêu cấu tạo tai ngoài, tai giữa? Trình baøy caáu taïo cuûa oác tai ? 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I. PHAÂN BIEÄT PXCÑK VAØ PXKÑK : Mục tiêu : HS phải phân biệt được 2 loại px - HS đọc kĩ bảng 52.1 naøy -GV yeâu caàu caùc nhoùm laøm baøi taäp muïc tr - Thảo luận nhóm để hoàn chỉnh bài tập.

(132) 166 SGK. -GV ghi nhanh đáp án lên góc bảng , chưa cần sửa bài. - GV yêu câu HS nghiên cứu thông tin sửa bài taäp Pxkñk : 1,2,4 - GV chốt lại đáp án đúng Pxcñk : 3,5,6 - GV y/c HS tìm thêm 2 vd cho mỗi loại phản xaï. Hoạt động 2 II. SỰ HÌNH THAØNH PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIEÄN : Mục tiêu:+ Trình bày được quá trình thành lập và ức chế pxcđk. + Nêu được các điều kiện cần có khi thaønh laäp caùc pxcñk. - GV y/c HS nghiên cứu thí nghiệm của Paploáp trình baøy thí nghieäm thaønh laäp , tieát nước bọt khi có ánh đèn ?. . - Đại diện nhóm trả lời nhóm khác theo doõi nhaän xeùt boå sung. - HS đối chiếu kết quả , tự rút ra kết luaän . Tieåu keát * Phaûn xaï khoâng ñieàu kieän laø px khi sinh ra đã có , không cần phải học tập. * Pxcđk là px được hình thành trong đời soáng caù theå , laø keát quaû cuûa quaù trình hoïc taäp reøn luyeän.. 1. Hình thaønh phaûn xaï coù ñieàu kieän : - HS quan sát kĩ hình 52.1,2,3 , đọc chú thích tự thu nhaäp thoâng tin - Thaûo luaän nhoùm thoáng nhaát yù kieán , nêu được các bước tiến hành thí nghiệm . - Gv goïi 1-2 Hs trình baøy treân tranh. -Đại diện nhóm trả lời nhóm khác theo - GV chỉnh lí và hoàn thiện kiến thức. doõi nhaän xeùt boå sung. - GV cho HS thaûo luaän : - Hs vận dụng kiến thức ở trên nêu ? Để thành lập được pxcđk cần có những điều được các điều kiện để thành lập pxcđk. kieän gì? *Điều kiện để thành lập pxcđk : - Phải có sự kết hợp giữa KT có đk với ? Thực chất của việc thành lập pxcđk là gì ? KT k ñk - GV hoàn thiện lại kiến htức . - Quá trình kết hợp đó phải đuợc lăäp đi - Gv có thể mở rộng thêm đường liên hệ tạm laêäp laïi nhieàu laàn. thời giống như bãi cỏ nếu ta đi thường xuyên * Thöcï chaát cuûa vieäc thaønh laäp pxcñk laø sẽ có con đường , ta không đi nữa cỏ sẽ lấp sự hình thành đường liên hệ TK tạm thời kín. - GV y/c HS liên hệ thực tế tạo thói quen nối các vùng của vỏ đại não với nhau. 2. Ức chế phản xạ có điều kiện : toát. - Hs nêu được chó sẽ không tiết nước bọt khi có ánh đèn nữa đảm bảo sự thích nghi với môi trường sống. - Khi pxcđk không được củng cố px maát daàn ? Trong Tn trên nếu ta chỉ bật đèn mà không - YÙ nghóa : cho chó ăn nhiều lần thì hiện tượng gì sẽ xảy + Đảm bảo sự thích nghi với Mt và điều.

(133) kiện sống luôn thay đổi. ra ? ? Nêu ý nghĩa của sự hình thành và ức chế của + Hình thành các thói quen tập quán tốt đối với con người. pxcđk đối với đời sống ? - HS dựa vào hình 52 kết hợp kiến thức về qt thành lập và ức chế pxcđk laáy VD - GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp muïc tr 167 - GV nhận xét sửa chữa , hoàn thiện các ví dụ - Một vài HS nêu VD. cuûa HS Hoạt động 3 - HS dựa vào kiến thức mục I và II , II. SO SAÙNH CAÙC TÍNH CHAÁT CUÛA thaûo luaän nhoùm laøm baøi taäp . PXKÑK & PXCÑK : - Đại diện lên làm trên bảng phụ - GV y/c hoàn thành bảng 52.2 tr 168 sgk nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt boå sung. - GV treo baûng phuï keâu HS leân trình baøy . * Tieåu keát : (Noäi dung baûng 52.2 ) - GV chốt lại đáp án đúng .. Tính chaát cuûa pxkñk 1.Trả lời các KT tương ứng hay KT khoâng ñk.. Tính chaát cuûa pxcñk. 1’. Trả lời các KT bất kì hay KT có đk ( Đã được k/hợp với KT KÑK 1 soá laàn. 2.Baåm sinh. 2’. Được hình thành trong đời sống ( qua 3.Bền vữmg. HT , reøn luyeän ) 4. Coù t/c Dt , mang 3’Deã maát ñi khi khoâng * Moái quan heä: - PXKĐK là cơ sở để thành lập PXCĐK t/c chủng loại. cuûng coá. 5.Số lượng hạn chế. 4’.Có t/c cá thể ,không - Phải có sự kết hợp giữa KT có đk với KT không đk ( KTcđk tác động trước 6. cung px ñôn giaûn DT 5’. Số luợng không hạn KTkđk một thời gian ngắn) 7. TW nằm ở trụ ñònh naõo , tuyû soáng 6’. Hình thành đuờng liên hệ tạm thời. 7’TWTK chuû yeáu coù sự tham gia của vỏ naõo. - GV yêu cầu HS đọc kĩ : Moái quan heä giữa pxkđk và pxcđk. Kết luận chung: HS đọc kl SGK IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : 1. Phaân bieät phaûn xaï coù ñieàu kieän vaø khoâng ñieàu kieän . 2. Trình bày tn về sự thành lập pxcđk của Paplốp ?.

(134) V . DAËN DOØ : * Học bài và trả lời câu hỏi SGK * Đọc mục “ Em có biết ?” Ôn tập để kiểm tra 1 tiết Híng dÉn vÒ nhµ: Câu 1: Dựa vào BT ở mục III Câu 2: Dựa vào KL của HĐ2 Câu 3: Đảm bảo sự thích nghi với môi trường và điều kiện sống luôn thay đổi của các động vật và sự hình thành các thói quen, các tập quán tốt đối với con người Ngµy so¹n 17 th¸ng 3 n¨m 2013 TIEÁT 55:. KIEÅM TRA 1 TIEÁT. I. Muïc tieâu: - Kiểm tra về các bài cũ đã học về hệ thần kinh, hệ bài tiết - Kiểm tra kỹ năng nắm bắt kiến thức để liên hệ với thực tế Qua đó GV rút ra kinh nghiệm giảng dạy và hưỡng dẫn cho HS học tập tốt hơn II. Noäi dung: ĐỀ RA Câu 1: Phân biệt phản xạ có điều kiện và phản xạ không điều kiện? Mối quan hệ giữa 2 loại phản xạ đó? Mỗi loại phản xạ lấy 2 ví dụ minh hoạ? Câu 2: Những tác nhân nào gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu? Nêu hậu quả và cách khaéc phuïc? Câu 3: Vì sao người say rượu có bước đi xiêu vẹo và khi định bước một bước lại bước tiểp 2-3 bước? Người bị mù màu đỏ và xanh lá cây là do đâu? Đáp án và biểu điềm: ñ Caâu 1: (4 ) Phaân bieät PXCÑK vaø PXKÑK (2 ñ) pxkñk(1ñ) pxcñk(1ñ) - Sinh ra đã có không cần phải học - Được hình thành trong đời sống cá thể, là ñ taäp(0,2 ) keát quaû cuûa quaù trình hoïc taäp vaø reøn luyeän(0,2ñ) - Trả lời các KT tương ứng hay KT - Trả lời các KT bất kì hay KT có đk ( Đã ñ khoâng ñk(0,2 ). được k/hợp với KT KĐK 1 số lần. (0,2đ) -Baåm sinh. (0,1ñ) - Được hình thành trong đời sống ( qua HT , reøn luyeän ) (0,1ñ) -Bền vữmg. (0,1đ) - Deã maát ñi khi khoâng cuûng coá. (0,1ñ) - Coù t/c Dt , mang t/c chuûng - Coù t/c caù theå ,khoâng DT(0,1ñ) loại(0,1đ) - Số luợng không hạn định(0,1đ) -Số lượng hạn chế. (0,1đ) - Hình thành đuờng liên hệ tạm thời. (0,1đ) - Cung px ñôn giaûn(0,1ñ) -TWTK chủ yếu có sự tham gia của vỏ - TW nằm ở trụ não , tuỷ sống naõo(0,1ñ).

(135) Moái quan heä : - PXKĐK là cơ sở để thành lập PXCĐK (0,5đ) - Trong quá trình thành lập pxcđk phải có sự kết hợp giữa kích thích có đk với pxkđk với kích thích có đk phải trước vài giây (0,5đ) * Các VD: HS tự lấy khác nhau (1đ) Caâu 2: (4ñ) Các tác nhân gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu: (1,5đ) - Vi khuaån - Thức ăn bị nhiễm độc - Khẩu phần ăn không hợp lyù Haäu quaû: - Gaây vieâm caùc cô qun trong heä baøi tieát (0,5ñ) - Gaây soûi -> taéc ngheõn -> bí tieåu (0,5ñ) - Gây ngộ độc, suy thận -> tử vong (0,5đ) - Gaây ngöng treä quaù trình loïc, giaûm hieäu quaû baøi tieát (0,5ñ) Khaéc phuïc: (0,5ñ) - Chaïy thaän nhaân taïo , Gheùp thaän Câu 3: (2ñ) Vì tiểu não bị rối loạn , người say rượu bị mất thăng bằng và không kìm được sự vận động theo quán tính. (1ñ) Người bị mù màu đỏ và xanh lá cây là do : Không có tế bào nón nhạy cảm với màu đỏ, và màu xanh lá cây. (1ñ) Ngµy so¹n 18 th¸ng 3 n¨m 2013 HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI. TIEÁT 56: I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * Phân tích được những điểm giống và khác nhau giữa các phản xạ có điều kiện ở người với các động vật nói chung và thú nói riêng . * Trình bày được vai trò của tiếng nói , chữ viết và khả năng tư duy trừu tượng ở người. 2. Kỹ năng : Rèn tư duy so sánh ,liên hệ thực tế. 3. Thái độ : Giáo dục ý thức học tập , xây dựng các thói quen , nếp sống văn hoá . II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC * Tranh cung phaûn xaï. * Tư liệu về sự hình thành tiếng nói , chữ viết . * Tranh caùc vuøng cuûa voû naõo. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : ? Phaân bieät pxkñk vaø pxcñk? ? Trình bày quá trình hình thành một pxcđk tự chọn và nêu rõ những đk để sự hình thành có kết quả? 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1 I. SỰ THAØNH LẬP VAØ ỨC CHẾ. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH.

(136) IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : 1 .Ý nghĩa của sự thành lập và ức chế phản xạ có điều kiện trong đời sống con người . 2. Vai trò của tiếng nói và chữ viết trong đời sống ? V . DAËN DOØ - HDVN: * Học bài và trả lời câu hỏi SGK * Ôn tập toàn bộ chương thần kinh. * Tìm hieåu caùc bieän phaùp veä sinh heä thaàn kinh. Híng dÉn vÒ nhµ: Câu 1: Đảm bảo sự thích nghi với môi trường và điều kiện sống luôn luôn thay đổi để toàn taïi vaø phaùt trieån Câu 2: Tiếng nói và chữ viết là kết quả của sự khái quát hoá và trừu tượng hoá các sự vật hiện tượng cụ thể, thuộc hệ thống tín hiệu thứ 2. Tiếng nói và chữ viết là phương tiện giao tiếp, trao đổi, truyền đạt kinh nghiệm cho nhau và cho các thế hệ sau. Ngµy so¹n 18 th¸ng 3 n¨m 2013 VEÄ SINH HEÄ THAÀN KINH. TIEÁT 57: I. MUÏC TIEÂU : 1.Kiến thức : * Hiểu rõ ý nghĩa sinh học của giấc ngủ đối với sức khoẻ . * Phân tích ý nghĩa của lao động và ngỉ ngơi hợp lí tránh ảnh hưởng xấu đến hệ thần kinh. * Nêu rõ được tác hại của ma tuý và các chất gây nghiện đ/v sức khoẻ và HTK. * Xây dựng cho bản thân một kế hoạch học tập và nghỉ ngơi hợp lí để đảm bảo sức khoeû cho HT 2. Kyõ naêng : * Rèn tư duy,khả năng liên hệ thực tế. * Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ : Giáo dục ý thức học tập , xây dựng các thói quen , nếp sống văn hoá . II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC * Tranh truyền thông về tác hại của các chất gây nghiện: rượu , thuốc lá , ma tuý. * Baûng phuï ghi noäi dung baûng 54. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1.Ổn định tổ chức : KTSS. 2. Kiểm tra bài cũ : ? Ý nghĩa sự thành lập và ứu chế các pxcđk trong đời sống con người? ? Vai trò của tiếng nói và chữ viết trong đời sống con người? 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1 I. Ý NGHĨA CỦA GIẤC NGỦ ĐỐI VỚI SỨC KHOẺ : - GV coù theå cung caáp thoâng tin veà giaác nguû - HS dựa vào những hiểu biết của thông qua thực tiễn ..

(137) IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : 1 .Muốn đảm bảo giấc ngủ tốt cần những điều kiện gì ? . 2. Trong vệ sinh hệ thần kinh cần quan tâm đến những vấn đề gì ? Tại sao ? V . DAËN DOØ- HDVN : * Học bài và trả lời câu hỏi SGK * Ôn tập toàn bộ chương thần kinh. * Tìm hieåu veà heä noäi tieát. Híng dÉn vÒ nhµ: Câu 1: Đáp án là kết quả của HĐ 1 Câu 2: Đáp án là nội dung ghi trong HĐ2 Ngµy so¹n 24 th¸ng 3 n¨m 2013. Chöông X : NOÄI TIEÁT TIẾT58: GIỚI THIỆU CHUNG HỆ NỘI TIẾT I . MUÏC TIEÂU : 1 . Kiến thức : * Trình bày được sự giống nhau và khác nhau giữa tuyến nội tiết và tuyến ngoại tieát. * Nêu được tên các tuyến nội tiết chính của cơ thể và vị trí của chúng . * Trình bày đuợc tính chất vai trò của các sản phẩm tiết của TNT , từ đó nêu rõ tầm quan trọng của TNT đ/v đời sống. 2 . Kyõ naêng : * Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình . * Rèn kỹ năng hoạt động nhóm . II. ĐỒ DÙNG DH :  Tranh veõ maøu phoùng to hình 51.1-3 III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Kieåm tra baøi cuõ : 1 .Muốn đảm bảo giấc ngủ tốt cần những điều kiện gì ? . 2. Trong vệ sinh hệ thần kinh cần quan tâm đến những vấn đề gì ? Tại sao ? 2. Bài mới : GV giới thiệu bài. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt đông 1 : I/ ÑAËC ÑIEÅM CUÛA HEÄ NOÄI TIEÁT : - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin tr174 thoâng tin treân cho em bieát ñieàu gì ?. - GV hoàn thiện kiến thức.. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. - HS thu nhận và xử lí thông tin . Nêu được : + Hệ nội tiết điều hoà các quá trình sinh lí trong cô theå. + Chất tiết tác động thông qua đuờng maùu neân chaäm vaø keùo daøi..

(138) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN. Hoạt động 2 : II/ PHAÂN BIEÄT TUYEÁN NOÄI TIEÁT VỚI TUYẾN NGOẠI TIẾT : Muïc tieâu : + Phân biệt được TNT với tuyến ngoại tieát. + Nắm được vị trí của các tuyến nội tiết chính. - GV yêu cầu HS ng/cứu hình 55.1-2 thảo luaän caâu hoûi phaàn tr 174 SGk ? Nêu sự khác biệt giữa tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết ? ? Haõy keå teân caùc tuyeán maø em bieát ? Cho biết chúng thuộc loại tuyến nào ? - GV tổng kết lại kiến thức. - GV gọi Hs kể tên các tuyến đã học. - GV yeâu caáu caùc nhoùm cho bieát chuùng thuộc loại tuyến nào ? - GV hướng dẫn hs quan sát hình 53.3 , giới thiệu các tuyến nội tiết chính. Hoạt động 3: III/ HOOÙC MOÂN : Mục tiêu : Trính bày được tính chất , vai trò của hoóc môn , từ đó xác định tầm quan troïng cuûa heä noäi tieát.. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Tieåu keát : Tuyeán noäi tieát saûn xuaát caùc hoocmôn chuyển theo đuờng máu ( đuờng thể dịch ) đến các cơ quan đích.. - HS quan saùt thaät kó hình . Chuù yù : + Vò trí teá baøo tuyeán. + Đường đi của sản phẩm tiết . - Thảo luận nhóm chỉ ra sự khác biệt. - Đại diện nhóm trình bày , nhóm khác boå sung - ĐD nhóm liệt kê các tuyến đã học . - Hs phân loại dựa trên sự hiẻu biết của mình , caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung ( neáu caàn ) Tieåu keát : -Tuyến ngoại tiết : Chất tiết theo ống dẫn đến các cơ quan tác động. - Tuyeán noäi tieát : Chaát tieát ngaám thaúng vào máu tới cơ quan đích. - Một số tuyến vừa làm nhiệm vụ ngoại tiết vừa làm nhiệm vụ nội tiết như tuyến tuî, tuyeán sinh duïc. - Saûn phaåm tieát cuûa tuyeán noäi tieát laø caùc hooùcmoân.. 1. Tính chaát cuûa hooùc moân : - HS tự đọc thông tin thu thập kiến thức trả lời câu hỏi . - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin Yêu cầu nêu được 3 tính chất của hooc SGK hooc môn có những tính chất nào môn. ? - Một vài HS phát biểu , lớp bổ sung. - GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi : Phân Tieåu keát : biệt chức năng hệ thần kinh vận động và - Tính đặc hiệu của HM: Mỗi hooc môn heä thaàn kinh cô xöông ? chỉ ảnh hưởng đến một số cơ quan xác.

(139) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - GV ñöa theâm noät soâ thoâng tin : + Hooc moân cô quan ñích theo cô cheá chìa khoá – ổ khoá. + Moãi t/c cuûa HM GV coù theå ñöa theâm VD để phân tích.. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH ñònh.. - Hooc môn có hoạt tính sinh học cao. - Hooc moân khoâng mang tính ñaëc tröng cho loài. 2. Vai troø cuûa hooc moân:. - GV yêu cầu HS đọc phần thông tin SGK. - Duy trì tính ổn định của môi trường - GV lưu ý cho Hs : trong đk hoạt động trong cô theå. bình thường của tuyến ta khoâng - Điều hoà các quá trình sinh lí cơ thể. thaáy vai troø cuûa chuùng. Khi maát caân bằng hoạt động của một tuyến gaây tình traïng beänh lyù. Xaùc ñònh taàm quan troïng cuûa heä noäi tieát. Kết luận chung: HS đọc kl SGK IV . KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : 1 Hoàn thành bảng sau : Ñaêc ñieåm so saùnh Tuyeán noäi tieát Tuyến ngoại tiết * Khaùc nhau + Caáu taïo + Chức năng * Gioáng nhau 2 . Nêu vai trò của hooc môn , từ đó xác định tầm quan trọng của hệ nội tiết ? V . DAËN DOØ – HDVN:  Học bài , trả lời câu hỏi SGK .  Đọc mục “ Em có biết”.  Đọc trước bài tiếp theo Híng dÉn vÒ nhµ: Câu 1: Xem đáp án ở câu 1 trong HĐ1 Câu 2: Trình bày được nội dung tóm tắt của tiểu mục 1 và 2 trong mục ..

(140) Ngµy so¹n 25 th¸ng 3 n¨m 2013 TUYEÁN YEÂN , TUYEÁN GIAÙP. TIEÁT 59: I . MUÏC TIEÂU : 1 . Kiến thức : * Trình bày được vị trí cấu tạo , chức năng của tuyến yên . * Nêu được vị trí chức năng của tuyến giáp . * Xác định rõ mối quan hệ nhân quả giữa hoạt động cảu các tuyến với các bệnh do Hoocmôn của các tuyến đó tiết ra quá ít hoặc quá nhiều. 2 . Kyõ naêng : * Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình . * Rèn kỹ năng hoạt động nhóm . 3. Thái độ : Giáo dục ý thức giữ gìn sức khoẻ , bảo vệ cơ thể. II. ĐỒ DÙNG DH :  Tranh veõ maøu phoùng to hình 55.3; 56.2-3 III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Kiểm tra bài cũ : ? So sánh cấu tạo và chức năng của tuyến ngoại tiết và tuyến noäi tieát? Tính chaát vaø vai troø cuûa Hooc moân? 2. Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt đông 1 : I/ TUYEÁN YEÂN : - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin tr176 - HS quan sát hình , đọc thông tin và baûng 56.1 tự thu nhận kiến thức . vaø quan saùt hình 55.3 thaûo luaän caâu hoûi : ? Tuyến yên nằm ở đâu ? Có cấu tạo như thế - Thảo luận nhóm thống nhất ý kiến .Nêu được : naøo ? + Vò trí caáu taïo cuûa tuyeán.. ? Hoóc môn tuyến yên tác động đến những + Kể tên được các cơ quan chịu ảnh cô quan naøo ? hưởng như bảng 56.1. - Đại diện nhóm trình bày , nhóm khaùc boå sung - 1-2 Hs đọc to bảng .Lớp theo dõi , - GV hoàn thiện kiến thức. Có thể nêu ghi nhớ tên HM và tác dụng của theâm moät soá thoâng tin nhö SGV . chuùng. - Gv gọi 1-2 HS đọc lại bảng thông tin 56.1. Tieåu keát : - GV ñöa theâm tranh aûnh , thoâng tin lieân - Vị trí : tuyến yên nằm ở nền sọ , có quan đến các bệnh do thiếu hooc môn liên quan đến vùng dưới đồi. hoặc thửa HM. - Cấu tạo gồm 3 thuỳ : thuỳ trước ,.

(141) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN. Hoạt động 2 : II/ TUYEÁN GIAÙP : - GV yêu cầu HS ng/cứu hình 56.2 trả lời caâu hoûi ? Neâu vò trí tuyeán giaùp ? ? Caáu taïo vaø taùc duïng cuûa tuyeán giaùp ? - GV toång keát laïi caùc yù kieán .. -. GV yeâu caàu thaûo luaän nhoùm caâu hoûi : Nêu ý nghĩa của cuộc vận động “ Toàn daân duøng muoái ioát”. - GV ñöa theâm thoâng tin veà vai troø cuûa tuyến yên trong điều hoà hoạt động của tuyeán giaùp.. - GV hoàn thiện kiến thức. - GV yeâu caàu HS phaân bieät beänh Bazôñoâ với bệnh bướu cổ do thiếu iốt : + Nguyeân nhaân? + Haäu quaû ?. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH thuỳ giữa và thuỳ sau. - Vai troø : + Tiết HM kích thích sự hoạt động cuûa nhieàu tuyeán noäi tieát khaùc. + Tiết HM ảnh hưởng tới một số quaù trình sinh lí cuûa cô theå.. - HS quan saùt thaät kó hình ,thu nhaän thông tin để trả lời câu hỏi. Chú ý : + Vị trí : trước sụn giáp. + Caáu taïo : nang tuyeán vaø teá baøo tuyeán . + Vai trò : trao đổi chất và chuyển hoá. - Một số HS phát biểu , lớp bổ sung. - HS dựa vào thông tin SGK và kiến thức thực tế , thảo luận nhóm thống nhaát yù kieán. + Thieáu ioát giảm chức năng tuyến giaùp bứu cổ. + Hậu quả : trẻ em chậm lớn trí não kém phát triển, người lớn hoạt động thaàn kinh giaûm suùt. Caàn duøng muoái ioát boå sung khaåu phaàn aên. - Đại diện nhóm trình bày , nhóm khaùc boå sung - Hs phân biệt 2 loại bệnh dựa vào thông tin SGK và kiến thức thực tế . Tieåu keát : -Vị trí : nằm trước sụn giáp của thanh quaûn , naëng 20-25g. - Hooc moân cuûa tuyeán giaùp laø Tiroxin , coù vai troø quan troïng trong quaù trình chuyeån hoùa vaät chaát vaø naêng lượng của cơ thể. - Tuyến giáp cùng với tuyến cận giáp có vai trò trong điều hoà trao đổi canxi vaø photpho trong maùu..

(142) IV . KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : 1 Hoàn thành bảng sau : STT Tuyeán noäi tieát. Vò trí. Taùc duïng ( Vai troø ). 2 . Phân biệt bệnh Bazơđô với bệnh bướu cổ ? V . DAËN DOØ :  Học bài , trả lời câu hỏi SGK .  Đọc mục “ Em có biết”.  Ôn lại chức năng của tuyến tuỵ.  Đọc trước bài tiếp theo. TIEÁT 60:. Ngµy so¹n 31 th¸ng 3 n¨m 2013 TUYEÁN tôy VAØ TUYEÁN TREÂN THAÄN. I . MUÏC TIEÂU : 1 . Kiến thức : * Phân biệt chức năng nội tiết và chức năng ngoại tiết của T.tuỵ dựa trên cấu tạo cuûa tuyeán . * Sơ đồ hoá chức năng của tuyến tuỵ trong sự điều hoà lượng đường trong máu . * Trình bày chức năng của tuyến trên thận dựa vào cấu tạo của tuyến. 2 . Kyõ naêng : * Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình . * Rèn kỹ năng hoạt động nhóm . II. ĐỒ DÙNG DH :  Tranh veõ maøu phoùng to hình 57.1-2 III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Kieåm tra baøi cuõ : Caâu hoûi 1,2 SGK tr178 2. Bài mới : GV giới thiệu bài.

(143) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt đông 1 : I/ TUYEÁNTUÎ : - GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi : Hãy nêu chức năng của tuyến tuỵ mà em biết ? - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin chức naêng cuûa tuyeán tuî vaø quan saùt hình 57.1 phân biệt chức năng nội tiết và ngoại tiết của tuyến tuỵ dựa trên cấu tạo ?. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. - HS nêu rõ 2 chức năng của tuyến tuỵ là : tiết dịch tiêu hoá và tuết hooc moân. - HS quan sát hình , đọc thông tin tự thu nhận kiến thức . - Thaûo luaän nhoùm thoáng nhaát yù.

(144) IV . KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : 1 Hoàn thành sơ đồ sau ( + ) Kích thích ( - ) ức chế Khi đường huyết….( tăng ). Khi đuờng huyết….(giảm ). Đảo tụy. (- ). Teá baøo 0. ………………... Teá baøo +. (-). ……………………….. Glucoâzô ….. ………………………. Glucoâzô Đường huyết giảm Đường huyết tăng lên đến mức bình thường lên mức bình thường 2. Trình baøy caáu taïo vaø vai troø cuûa tuyeán treân thaän ? V . DAËN DOØ :  Học bài , trả lời câu hỏi SGK .  Đọc mục “ Em có biết”.  Làm câu 3 SGK vào vở.  Đọc trước bài tiếp theo. Ngµy so¹n 7 th¸ng 4 n¨m 2013 TIEÁT 61: TUYEÁN SINH DUÏC. I . MUÏC TIEÂU : 1 . Kiến thức : * Trình bày chức năng của tinh hoàn và buồng trứng. * Kể tên các Hoóc môn SD nam và nữ . * Hiểu rõ ảnh hưởng của HMSD nam và nữ đến những biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì . 2 . Kyõ naêng : Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình . II. ĐỒ DÙNG DH :  Tranh veõ maøu phoùng to hình 58.1-3  Phoâ toâ baûng 58.1-2 III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Kieåm tra baøi cuõ : Caâu hoûi 1,2 SGK tr181 2. Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt đông 1 : I/ TINH HOAØN VAØ HOOC MÔN SD. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH.

(145) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN NAM : - GV hướng dẫn HS quan sát hình 58.1,2 làm bài tập điền từ trang 182. - GV nhận xét công bố đáp án đúng.: 1- LH , FSH. 2- Teá baøo keõ. 3- Testosteron. Nêu chức năng của tinh hoàn? ( có t/d gây những biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì ). HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH - HS làm việc độc lập với SGK , quan sát kĩ hình đọc chú thích tự thu nhận kiến thức . - Thảo luận nhóm thống nhất từ cần ñieàn. - Đại diện nhóm trình bày , nhóm khác boå sung. - HS dựa vào bài tập đã hoàn chỉnh tự ruùt ra keát luaän Tieåu keát : - Tinh hoàn : + Saûn sinh tinh truøng + Tieát hooc moân sinh duïc nam Testosteron. - Hoóc môn sinh dục nam gây biến đổi - Gv phaùt PHT baûng 58.1 yeâu caàu HS nam đanh dấu vào ô trống những dấu hiệu có ở cơ thể ở tuổi dậy thì của nam. - HS nam đọc kĩ nội dung bảng , đánh baûn thaân nam. - Gv nêu tất cả những dấu hiệu xuất hiện ở dấu vào các ô lựa chọn. - Thu baøi taäp noäp cho GV. tuoåi daäy thì nhö baûng 58.1 . - GV nhấn mạnh xuất tinh lần đầu là dấu hiệu của giai đoạn dậy thì chính thức. - GV lưu ý HS ý thức giữ gìn vệ sinh. Hoạt động 2 : II/ BUỒNG TRỨNG VAØ HOÓC MÔN SINH DỤC NỮ : - GV yeâu caàu HS quan saùt hình 58.3 laøm bài tập điền từ tr183.. - GV nhận xét công bố đáp án đúng.: 1- Tuyeán yeân. 2- Nang trứng. 3- Ôstrogen. 4 - Progesteron Nêu chức năng của buồng trứng? ( có t/d gây những biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì của nữ ). - Dấu hiệu xuất hiện ở tuổi dậy thì của nam theo baûng 58.1.. - Caù nhaân Hs quan saùt kó hình tìm hieåu quá trình phát triển của trứng ( từ các nang trứng gốc ) và tiết hoóc môn buồng trứng. - Thảo luận nhóm thống nhất từ cần ñieàn. - Đại diện nhóm trình bày , nhóm khác boå sung. - HS dựa vào bài tập đã hoàn chỉnh tự.

(146) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH ruùt ra keát luaän Tieåu keát : - Buồng trứng : + Sản sinh trứng. + Tiết hoóc môn sinh dục nữ Ơstrogen. + Ơstrogen gây biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì của nữ. - Gv phát PHT bảng 58.2 yêu cầu HS nữ đánh dấu vào ô trống những dấu hiệu có ở - HS nữ đọc kĩ nội dung bảng , đánh dấu vào các ô lựa chọn. baûn thaân. - Thu baøi taäp noäp cho GV. - Gv nêu tất cả những dấu hiệu xuất hiện ở - Dấu hiệu xuất hiện ở tuổi dậy thì của nữ theo bảng 58.2. tuoåi daäy thì nhö baûng 58.2 . - GV nhấn mạnh kinh nguyệt lần đầu là dấu hiệu của giai đoạn dậy thì chính thức. - GV lưu ý HS ý thức giữ gìn vệ sinh. IV . KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : 1. Trình bày chức năng của tinh hoàn và buồng trứng ? 2. Nêu chức năng của tuyến sinh dục ? Tại sao nói tuyến sinh dục là tuyến pha ? 3. Nguyên nhân dẫn tới biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì của nam và nữ ? V . DAËN DOØ :  Học bài , trả lời câu hỏi SGK .  Đọc mục “ Em có biết”. «ân lại toàn bộ chương trình nội tiết. Ngµy so¹n 8 th¸ng 4 n¨m 2013 TIEÁT 62: SỰ ĐIỀU HOAØ VAØ PHỐI HỢP HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC TUYẾN NỘI TIẾT I . MUÏC TIEÂU : 1 . Kiến thức : * Nêu đước các ví dụ để chứng minh cơ thể tự điều hoà trong hoạt động nội tiết . * Hiểu rõ được sự phối hợp trong hoạt động nội tiết để giữ vững tính ổn định của môi trường trong. 2 . Kyõ naêng : * Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình . * Rèn kỹ năng hoạt động nhóm . 3. Thái đô : giáo dục ý thức giữ gìn sức khoẻ. II. ĐỒ DÙNG DH :  Tranh veõ maøu phoùng to hình 59.1-3 III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1. Kieåm tra baøi cuõ : Caâu hoûi 1,2 SGK tr184.

(147) 2. Bài mới : GV giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt đông 1 : I/ ĐIỀU HOAØ HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC TUYEÁN NOÄI TIEÁT : - GV yeâu caàu HS keå teân caùc tuyeán noäi tieát chịu ảnh hưởng của các hoóc môn tuyến yên ? - Gv tổng kết lại kiến thức . Yêu cầu HS rút ra kết luận về vai trò T.yên đối với hoạt động của các tuyến bội tiết . - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin và quan sát hình 59.1, 59.2 trình bày sự điều hoà hoạt động của tuyến giáp và tuyền trên thaän ?. - Gv goïi HS leân trình baøy treân tranh . - GV hoàn thiện kiến thức.. Hoạt động 2 : II/ SỰ PHỐI HỢP HOẠT ĐỘNG CỦA CAÙC TUYEÁN NOÄI TIEÁT : - GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi : ? Lượng đuờng trong máu tương đối ổn định laø do ñaâu ? - Gv đưa thông tin : trong thực tế khi lượng đường trong máu giảm mạnh ,nhiều tuyến nội tiết cùng phối hợp hoạt động để tăng đường huyết . - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin quan saùt hình 59.3 trình bày sự phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết khi đuờng huyết giaûm ?. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. - HS liệt kê được các tuyến nội tiết : Tuyeán sinh duïc, tuyeán giaùp , tuyeán treân thaän. - 1-2 HS trình bày , lớp nhận xét bổ sung. - Hs tự rút ra kết luận. - HS quan sát hình , đọc thông tin tự thu nhận kiến thức . Lưu ý : Tăng cường và kìm hãm. - Thaûo luaän nhoùm thoáng nhaát yù kieán ghi ra nháp sự điều hoà hoạt động của từng tuyến nội tiết . - Đại diện nhóm trình bày trên hình 59.1,2 nhoùm khaùc boå sung Tieåu keát : - Tuyeán yeân tieát hooùc moân ñieàu khieån sự hoạt động của các tuyến nội tiết khaùc. - Hoạt động của tuyến yên tăng cường hay kiềm hãm chịu sự chi phối của caùc hooùc moân do caùc tuyeán noäi tieát tiết ra đó là cơ chế tự điều hoà các tuyến nội tiết nhờ thông tin ngược... HS có thể vận dụng kiến thức chức năng của hoóc môn tuyến tuỵ để trả lời câu hoûi. - Một số HS phát biểu , lớp bổ sung. - Cá nhân làm việc độc lập với SGK ghi nhớ kiến thức. - Thaûo luaän nhoùm thoáng nhaát yù kieán ghi ra nhaùp. - Yêu cầu nêu đuợc sự phối hợp của :.

(148) HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Glucagoân do tuyeán tuïy vaø Cooùctizoân do voû tuyeán treân thaän Tăng đường huyeát. - Gv lưu ý HS ngoài ra Hooc môn phần tuỷ - Đại diện nhóm trình bày trên tranh tuyeán laø Adreânalin vaø Noadreânalin cuøng nhoùm khaùc boå sung glucagoân ( T.tuî ) tăng đường huyết khi - HS tự rút ra kết luận. Tieåu keát : Caùc tuyeán noäi tieát trong cô theå bị hạ đuờng huyết. có sự phối hợp hoạt động có tác dụng - GV hỏi : Sự phối hợp hoạt động của các duy trì tính ổn định của môi trường trong tuyeán noäi tieát coù yù nghóa gì ? và đảm bảo các quá trình sinh lí diễn ra - GV hoàn thiện kiến thức. bình thường. IV . KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : 1. Nêu rõ mối quan hệ trong hoạt động điều hoà của tuyến yên đối với các tuyến noäi tieát khaùc? 2. Trình bày sự phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết trên tranh hình 59.3 khi đuờng huyết giảm ? V . DAËN DOØ :  Học bài , trả lời câu hỏi SGK .  Tìm thêm ví dụ minh hoạ cho kiến thức ở mục 1 và 2..

(149) TiÕt 63. Ngµy so¹n 16 th¸ng 4 n¨m 2012 Ch¬ng XI- Sinh s¶n Bµi 60: C¬ quan sinh dôc nam C¬ quan sinh dôc n÷. I. môc tiªu. Khi häc xong bµi nµy, HS: - Kể tên và xác định đợc các bộ phận trong cơ quan sinh dục nam và đờng đi của tinh trùng từ nơi sinh sản đến khi ra ngoài cơ thể. - Nêu đợc chức năng cơ bản của các bộ phận đó. - Nêu rõ đợc đặc điểm của tinh trùng. - Cã kÜ n¨ng quan s¸t h×nh, nhËn biÕt kiÕn thøc. - Có nhận thức đúng đắn về cơ quan sinh dục của cơ thể. - Kể tên và xác định đợc trên tranh các bộ phận trong cơ quan sinh dục nữ. - Nêu đợc chức năng cơ bản của cơ quan sinh dục nữ. - Nêu đợc điểm đặc biệt của chúng. - Cã kÜ n¨ng quan s¸t h×nh, nhËn biÕt kiÕn thøc. - Cã ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh vµ b¶o vÖ c¬ thÓ II .§å dïng d¹y häc. - Tranh phãng to H 60.1; 60.2. - Bµi tËp b¶ng 60 SGK. - Tranh phãng to H 61.1; 61.2. - PhiÕu häc tËp néi dung b¶ng 61 III. hoạt động dạy - học. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - C©u hái 1, 2 SGK. 3. Bµi míi VB: C¬ quan sinh s¶n cã chøc n¨ng quan träng lµ duy tr× nßi gièng. VËy chóng cã cÊu t¹o nh thÕ nµo ? chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc h«m nay. Hoạt động 1: Các bộ phận của cơ quan sinh dục nam Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS nghiên cứu tranh - HS nghiên cứu thông tin H 60.1 SGK , trao đổi H 60.1 SGK vµ hoµn thµnh bµi tËp nhãm vµ hoµn thµnh bµi tËp. ®iÒn tõ. - GV nhận xét và khẳng định đáp - Đại điện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, ¸n. bæ sung. 1- Tinh hoµn 2- Mµo tinh 3- B×u 4- èng dÉn tinh 5- Tói tinh - 1 HS đọc to thông tin. - Cho HS đọc lại thông tin SGK đã hoµn chØnh vµ tr¶ lêi c©u hái: - C¬ quan sinh dôc nam gåm nh÷ng - 1 HS lªn tr×nh bµy trªn tranh. bé phËn nµo? KÕt luËn:.

(150) - Chøc n¨ng cña tõng bé phËn lµ C¬ quan sinh dôc nam gåm: g×? + Tinh hoµn: lµ n¬i s¶n xuÊt ra tinh trïng. + Mµo tinh hoµn: n¬i tinh trïng tiÕp tôc ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn vÒ cÊu t¹o. + ống dẫn tinh: dẫn tinh trùng đến túi tinh. + Tói tinh; chøa tinh trïng. + D¬ng vËt: dÉn tinh dich, dÉn níc tiÓu ra ngoµi. + TuyÕn hµnh, tuyÕn tiÒn liÖt; tiÕt dÞch hoµ lo·ng tinh trïng. Hoạt động 2: Tinh hoàn và tinh trùng Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin - HS nghiªn cøu th«ng tin, quan s¸t H 60.2, th¶o SGK, quan s¸t H 60.2, th¶o luËn nhãm luËn nhãm vµ tr¶ lêi c©u hái: vµ tr¶ lêi c©u hái: - Tinh trùng đợc sản sinh ra ở đầu? Từ - Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận khi nµo? S¶n sinh ra tinh trïng nh thÕ xÐt, bæ sung. nµo? - GV nhËn xÐt, hoµn chØnh th«ng tin. - Tinh trùng có đặc điểm về hình thái , Kết luận: cấu tạo và hoạt động sống nh thế nào? - Tinh trùng đợc sản sinh bắt đầu từ tuổi dậy th×. - Tinh trïng sinh ra trong èng sinh tinh tõ c¸c tÕ bµo mÇm (tÕ bµo gèc) tr¶i qua ph©n chia gi¶m nhiÔm (bé NST gi¶m 1/2). - Tinh trïng nhá, gåm ®Çu, cæ , ®u«i dµi, di chuyÓn nhanh, kh¶ n¨ng sèng l©u h¬n trøng (tõ 3-4 ngµy). - Cã 2 lo¹i tinh trïng lµ tinh trïng X vµ tinh trïng Y Hoạt động 3: Các bộ phận của cơ quan sinh dục nữ Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS quan s¸t H 61.1 SGK - HS tù quan s¸t H 61.1 SGK vµ ghi nhí kiÕn vµ ghi nhí kiÕn thøc. thøc. - Yªu cÇu HS th¶o luËn, tr¶ lêi c©u hái: - C¬ quan sinh dôc n÷ gåm nh÷ng bé - 1 HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. phËn nµo? Chøc n¨ng cña tõng bé phËn lµ g×? - HS hoạt động nhóm và hoàn thành bài tập điền - Yªu cÇu HS hoµn thµnh bµi tËp vµo tõ. phiÕu häc tËp. - Trao đổi phiếu giữa các nhóm, so sánh với đáp Cho HS trao đổi phiếu và so sánh với án. đáp án. - GV nhËn xÐt. - HS tiÕp thu kiÕn thøc. - GV gi¶ng thªm vÒ vÞ trÝ cña tö cung và buồng trứng liên quan đến một số bÖnh ë n÷ vµ gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh. KÕt luËn: C¬ quan sinh dôc n÷ gåm: - Buång trøng: n¬i s¶n sinh trøng..

(151) - èng dÉn trøng; thu vµ dÉn trøng. - Tử cung: đón nhận và nuôi dỡng trứng đã thô tinh. - Âm đạo: thông với tử cung. - Tuyến tiền đình: tiết dịch. Hoạt động 4: Buồng trứng và trứng Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV nêu vấn đề: - HS tù nghiªn cøu SGK, quan s¸t H 61.2; 58.3, - Trứng đợc sinh ra bắt đầu từ khi nào? thảo luận nhóm thống nhất câu trả lời: - Trøng sinh ra tõ ®©u vµ nh thÕ nµo? - Trứng có đặc điểm gì về cấu tạo và - Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận hoạt động? xÐt, bæ sung. - GV nhận xét, đánh giá kết quả và gióp HS hoµn thiÖn kiÕn thøc. - GV gi¶ng thªm vÒ qu¸ tr×nh gi¶m - HS l¾ng nghe. ph©n h×nh thµnh trøng (t¬ng tù ë sù h×nh thµnh tinh trïng). - HS hoạt động cá nhân, suy nghĩ và trả lời. + Tại sao trứng di chuyển đợc trong èng dÉn trøng? + T¹i sao trøng chØ cã 1 lo¹i mang X? KÕt luËn: - Trứng đợc sinh ra ở buồng trứng bắt đầu từ tuæi dËy th×. - Trøng lín h¬n tinh trïng, chøa nhiÒu chÊt dinh dỡng, không di chuyển đợc. - Trøng cã 1 lo¹i mang X. - Trứng sống đợc 2 - 3 ngày và chỉ có khả năng thụ tinh trong vòng 1 ngày nếu gặp đợc tinh trïng. 4. Kiểm tra- đánh giá Yªu cÇu HS hoµn thµnh bµi tËp trang 189. - GV ph¸t cho HS bµi tËp in s½n, HS tù lµm. - GV thông báo đáp án và biểu điểm cho HS tự chấm chéo của nhau. 1-c ; 2- g ; 3- i ; 4- h; 5- e; 6-a; 7-b; 8- d. - GV cho HS làm bài tập bảng 61 (Tr 192) bằng phiếu bài tập đã in sẵn. + HS tù lµm, ch÷a lªn b¶ng. - GV đa đáp án, biểu điểm cho HS chấm 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK, häc theo b¶ng 61.,62 - §äc môc “Em cã biÕt” trang 189,192. TiÕt 64. Ngµy so¹n 23 th¸ng 4 n¨m 2012 Bµi 61: Thô tinh , thô thai vµ ph¸t triÓn cña thai. I. môc tiªu. Khi häc xong bµi nµy, HS: - Chỉ rõ đợc những điều kiện của sự thụ tinh và thụ thai trên cơ sở hiểu rõ các khái niệm về thô tinh vµ thô thai..

(152) - Trình bày đợc sự nuôi dỡng thai trong quá trình mang thai và điều kiện đảm bảo cho thai ph¸t triÓn. - Giải thích đợc hiện tợng kinh nguyệt. - Cã ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh kinh nguyÖt. II §å dïng d¹y häc. - Tranh phãng to H 62.1; 62.2; 62.3. Tranh ¶nh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn bµo thai. - Ph«t« bµi tËp (Tr 195 – SGK). III. hoạt động dạy - học. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - Nêu đặc điểm của buồng trứng và trứng? - Bµi tËp b¶ng 61? 3. Bµi míi VB: Sự thụ tinh và thụ thai xảy ra khi nào? trong những điều kiện nào? Thai đợc phát triển trong cơ thể mẹ nh thế nào? Nhờ đâu? Đó là những vấn đề chúng ta sẽ học trong tiết h«m nay. Hoạt động 1: Thụ tinh và thụ thai Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin, - HS nghiªn cøu th«ng tin, quan s¸t H 61.1 SGK quan s¸t H 61.1 SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: vµ tr¶ lêi c©u hái: - ThÕ nµo lµ thô tinh vµ thô thai? - Trao đổi nhóm, thống nhất câu trả lời. - §iÒu kiÖn cho sù thô tinh vµ thô thai - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn lµ g×? xÐt, bæ sung. - GV đánh giá kết quả, giúp HS hoàn - HS rút ra nhận xét. thiÖn kiÕn thøc. - GV gi¶ng thªm: + NÕu trøng di chuyÓn xuèng gÇn tö cung mới gặp tinh trùng thì sự thụ tinh - HS lắng nghe để tiếp thu kiến thức. sÏ kh«ng x¶y ra. + Trứng đợc thụ tinh bám vào thành tử cung mµ kh«ng ph¸t triÓn tiÕp th× sù thô thai kh«ng cã kÕt qu¶. + Trøng thô tinh ph¸t triÓn ë èng dÉn trøng lµ hiÖn tîng chöa ngoµi d¹ con, KÕt luËn: - Thô tinh lµ sù kÕt hîp gi÷a trøng vµ tinh rất nguy hiểm đến ngời mẹ. trùng để tạo thành hợp tử. + §iÒu kiÖn: trøng vµ tinh trïng gÆp nhau ë 1/3 èng dÉn trøng phÝa ngoµi. - Thụ thai là trứng đợc thụ tinh bám vào thµnh tö cung tiÕp tôc ph¸t triÓn thµnh thai. + Điều kiện: trứng đợc thụ tinh phải bám vµo thµnh tö cung. Hoạt động 2: Sự phát triển của thai Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin - HS tù nghiªn cøu SGK, quan s¸t H 62.3, tranh SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: qu¸ tr×nh ph¸t triÓn bµo thai, ghi nhí kiÕn thøc. - Quá trình phát triển của bào thai - Trao đổi nhóm sau đó đại diện nhóm trình bày, diÔn ra nh thÕ nµo? c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV bæ sung thªm (chØ trªn tranh): Sau thô tinh 7 ngµy, líp ngoµi ph«i.

(153) b¸m vµo mÆt tö cung ph¸t triÓn thµnh nhau thai, 5 tuÇn sau nhau thai h×nh thành đầy đủ. Thai lấy chất dinh dỡng vµ oxi tõ m¸u mÑ vµ th¶i cacbonic, urª sang cho mÑ qua d©y rèn. - Søc khoÎ cña mÑ ¶nh hëng nh thÕ nµo đối với sự phát triển của nhau thai? - Trong qu¸ tr×nh mang thai, ngêi mÑ cần làm gì để thai phát triển tốt và con sinh ra khoÎ m¹nh? - GV lu khai kh¸c thªm hiÓu biÕt cña HS qua phơng tiện thông tin đại chúng về chế độ dinh dỡng.. - HS l¾ng nghe. - HS thảo luận nhóm, nêu đợc: + MÑ khoÎ m¹nh, thai ph¸t triÓn tèt. V× vËy mÑ cần ăn uống đầy đủ chất dinh dỡng. + Ngời mẹ mang thai không đợc hút thuốc, uống rợu, vận động mạnh, không nhiễm virut.. KÕt luËn: - Thai đợc nuôi dỡng nhờ chất dinh dỡng lấy tõ mÑ qua nhau thai. - Khi mang thai, ngời mẹ cần đợc cung cấp đầy đủ chất dinh dỡng và tránh các chất kích thÝch cã h¹i cho thai nh: rîu, thuèc l¸.... Hoạt động 3: Hiện tợng kinh nguyệt Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK, - HS tự nghiên cứu thông tin SGK, quan sát H quan s¸t h 62.3 vµ tr¶ lêi c©u hái: 62.3, kết hợp kiến thức chơng “Nội tiết”, trao đổi nhãm vµ tr¶ lêi c©u hái: - HiÖn tîng kinh nguyÖt lµ g×? - Kinh nguyÖt x¶y ra khi nµo? - Do ®©u cã kinh nguyÖt? - Trao đổi nhóm sau đó đại diện nhóm trình bày, - GV nhận xét, đánh giá kết quả của các nhóm khác nhận xét, bổ sung. c¸c nhãm vµ gióp HS hoµn thiÖn kiÕn thøc. - GV gi¶ng thªm: - HS l¾ng nghe GV gi¶ng, tiÕp thu kiÕn thøc. + TÝnh chÊt cña chu k× kinh nguyÖt do t¸c dông cña hoocm«n tuyÕn yªn. + Tu«iØ kinh nguyÖt cã thÓ sím hay muén tuú thuéc vµo nhiÒu yÕu tè. + Kinh nguyệt không đều là biểu hiện Kết luận: - Kinh nguyệt là hiện tợng trứng không đợc bÖnh lÝ, cÇn ®i kh¸m. thô tinh, líp niªm m¹c tö cung bong ra, tho¸t + VÖ sinh kinh nguyÖt. ra ngoµi cïng m¸u vµ dÞch nhÇy. - Kinh nguyÖt lµ dÊu hiÖu chøng tá trøng không đợc thụ tinh. - Kinh nguyÖt x¶y ra theo chu k×. - Kinh nguyệt đánh dấu chính thức tuổi dậy th× ë c¸c em g¸i. 4. Kiểm tra- đánh giá - GV cho HS làm bài tập đã chuẩn bị 9trang 195) bằng phiếu bài tập đã in sẵn. + HS tù lµm, ch÷a lªn b¶ng. - GV đa đáp án, biểu điểm cho HS chấm: §¸p ¸n: 1- Cã thai vµ sinh con. 2- Trøng.

(154) 3- Sù rông trøng 4- Thô tinh vµ mang thai 5- Tö cung 6- Lµm tæ, nhau 7- Mang thai. 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” . - T×m hiÓu vÒ t¸c h¹i cña viÖc mang thai ë tuæi vÞ thµnh niªn. Ngµy so¹n 24 th¸ng 4 n¨m 2012 TiÕt 65 Bµi 63: C¬ së khoa häc cña c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai I. môc tiªu. Khi häc xong bµi nµy, HS: - Phân tích đợc ý nghĩa của cuộc vận động sinh đẻ có kế hoạch trong kế hoạch hoá gia đình. - Phân tích đợc những nguy cơ khi có thai ở tuổi vị thành niên. - Giải thích đợc cơ sở khoa học của các biện pháp tránh thai, từ đó xác định đợc các nguyên tắc cần tuân thủ để tránh thai. II. §å dïng d¹y häc. - Th«ng tin vÒ hiÖn tîng mang thai ë tuæi vÞ thµnh niªn, t¸c h¹i cña mang thai sím. - 1 sè dông cô tr¸nh thai nh: bao cao su, vßng tr¸nh thai, vØ thuèc tr¸nh thai. III. Hoạt động dạy - học. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - Thế nào là sự thụ tinh? Thụ thai Điều kiện để có sự thụ tinh, thụ thai? - HiÖn tîng kinh nguyÖt? 3. Bµi míi VB: Trong x· héi hiÖn nay, nh÷ng tÖ n¹n lµm cho cuéc sèng cña con ngêi kh«ng lµnh mạnh, một phần trong số đó là do thiếu hiểu biết dẫn tới có trờng hợp 15 tuổi đã có con. Tuy nhiên, khoa học đã nghiên cứu và đề ra các biện pháp tránh thai hữu hiệu nhằm giúp gia đình và xã hội phát triển ngày càng bền vững. Hoạt động 1: ý nghĩa của việc tránh thai Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV nªu c©u hái: - HS thảo luận nhóm, thống nhất ý kiến và nêu đ- Hãy cho biết nội dung cuộc vận động ợc: sinh đẻ có kế hoạch trong kế hoạch + Không sinh con quá sớm (trớc 20) hoá gia đình? + Không đẻ dày, đẻ nhiều. - GV viÕt ng¾n gän néi dung HS ph¸t biÓu vµo gãc b¶ng: + §¶m b¶o chÊt lîng cuéc sèng. - GV hái: - Cuộc vận động sinh đẻ có kế hoạch + Mỗi ngời phải tự giác nhận thức để thực hiện. cã ý nghÜa nh thÕ nµo? + ảnh hỏng xấu đến sức khoẻ và tinh thần, kết - Thực hiện cuộc vận động đó bằng quả học tập... c¸ch nµo? - §iÒu g× sÏ x¶y ra nÕu cã thai ë tuæi - HS nªu ý kiÕn cña m×nh. cßn ®ang ®i häc? - ý nghÜa cña viÖc tr¸nh thai? - GV cÇn l¾ng nghe, ghi nhËn nh÷ng ý KÕt luËn: kiến đa dạng của HS để có biện pháp - ý nghĩa của việc tránh thai: tuyªn truyÒn gi¸o dôc. + Trong việc thực hiện kế hoạch hoá gia đình:.

(155) đảm bảo sức khoẻ cho ngời mẹ và chất lợng cuộc sèng. + §èi víi HS (ë tuæi ®ang ®i häc): kh«ng cã con sím ¶nh hëng tíi søc khoÎ, häc tËp vµ tinh thÇn. Hoạt động 2: Những nguy cơ có thai ở tuổi vị thành niên Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS đọc thông tin mục “Em có biết” phần i (tr 199) để hiểu: Tuổi vị thành niên là gì? một số thông tin về - Một HS đọc to thông tin SGK. hiÖn tîng mang thai ë tuæi vÞ thµnh niªn ë ViÖt Nam. - HS nghiªn cøu th«ng tin môc II SGK - HS nghiªn cøu th«ng tin, th¶o luËn nhãm, bæ để trả lời câu hỏi: sung và nêu đợc: - Nh÷ng nguy c¬ khi cã thai ë tuæi vÞ + Mang thai ë tuæi nµy cã nguy c¬ tö vong cao thµnh niªn lµ g×? v×: - Dễ xảy thai, đẻ non. - Con nếu đẻ thờng nhẹ cân khó nuôi, dễ tử vong. - NÕu ph¶i n¹o dÔ dÉn tíi v« sinh v× dÝnh tö cung, t¾c vßi trøng, chöa ngoµi d¹ con. - Có nguy cơ phải bỏ học, ảnh hởng tới tiền đồ, sù nghiÖp. - GV nh¾c nhë HS: cÇn ph¶i nhËn thøc về vấn đề này ở cả nam và nữ, phải giữ gìn bản thân, đó là tiền đồ cho cuộc Kết luận: - Cã thai ë tuæi vÞ thµnh niªn lµ nguyªn nh©n t¨ng sèng sau nµy. - Cần phải làm gì để tránh mang thai nguy cơ tử vong và gây nhiều hậu quả xấu. ngoµi ý muèn hoÆc tr¸nh n¹o thai ë tuæi vÞ thµnh niªn. Hoạt động 3: Cơ sở khoa học của các biện pháp tránh thai Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm vµ tr¶ - HS dùa vµo ®iÒu kiÖn cÇn cho sù thô tinh, thô lêi c©u hái: thai (bài 62) , trao đổi nhóm thống nhất câu trả - Dùa vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn cho sù lêi. thô tinh vµ sù thô thai, h·y nªu c¸c - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy , c¸c nhãm kh¸c nhËn nguyên tắc để tránh thai? xÐt bæ sung - Thùc hiÖn mçi nguyªn t¾c cã nh÷ng biÖn ph¸p nµo? - GV nhËn xÐt, cho HS nhËn biÕt c¸c ph¬ng tiÖn sö dông b»ng c¸ch cho quan s¸t c¸c dông cô tr¸nh thai. - HS phải nêu đợc: - Sau khi HS th¶o luËn, GV yªu cÇu + Tr¸nh quan hÖ t×nh dôc ë tuæi HS, gi÷ g×n t×nh mỗi HS phải có dự kiến hành động cho bạn trong sáng, lành mạnh không ảnh hởng tới b¶n th©n vµ yªu cÇu tr×nh bµy tríc líp. søc khoÎ, häc tËp vµ h¹nh phóc trong t¬ng lai. KÕt luËn: - Muèn tr¸nh thai cÇn n¾m v÷ng c¸c nguyªn t¾c: + Ng¨n trøng chÝn vµ rông. + Tr¸nh kh«ng cho tinh trïng gÆp trøng. + Chống sự làm tổ của trứng đã thụ tinh. - Ph¬ng tiÖn sö dông tr¸nh thai:.

(156) + Bao cao su, thuèc tr¸nh thai, vßng tr¸nh thai. + TriÖt s¶n: th¾t èng dÉn tinh, th¾t èng dÉn trøng. 4. Kiểm tra- đánh giá - GV yªu cÇu HÈut¶ lêi c©uhái 1 9trang 198). - Hoµn thµnh b¶ng 63. 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. - Đọc trớc bài 64: Các bệnh lây qua đờng tình dục. TiÕt 66:. Ngµy so¹n 24 th¸ng 4 n¨m 2013. Bài 64: Các bệnh lây truyền qua đờng tình dục I. môc tiªu. - HS trình bày rõ đợc tác hại của một số bệnh tình dục phổ biến (lậu, giang mai, HIV, AIDS) - Nêu đợc những đặc điểm sống chủ yếu của các tác nhân gây bệnh (vi khuẩn lậu, giang mai và virut gây ra AIDS) và triệu trứng để có thể phát hiện sớm, điều trị đủ liều. - Xác đinh rõ con đờng lây truyền để tìm cách phòng ngừa đối với mỗi bệnh. Tự giác phòng tr¸nh, sèng lµnh m¹nh, quan hÖ t×nh dôc an toµn. II. chuÈn bÞ. - Tranh phãng to H 64 SGK. - T liÖu vÒ bÖnh t×nh dôc. III. hoạt động dạy - học. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - Nh÷ng nguy c¬ cã thai ë tuæi vÞ thµnh niªn? - C¸c nguyªn t¾c tr¸nh thai? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Bệnh lậu Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin - HS đọc thông tin SGK, nội dung bảng 64.1, thảo luận SGK. vµ tr¶ lêi c©u hái: - Yêu cầu HS quan sát, đọc néidung b¶ng 64.1. - 1HS tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt bæ sung. - Yêu cầu HS thảo luận để trả lời: - T¸c nhËn g©y bÖnh? - L¾ng nghe híng dÉn cña GV. - TriÖu trøng cña bÖnh? KÕt luËn: - Do song cÇu khuÈn g©y nªn. - T¸c h¹i cña bÖnh? - GV nhËn xÐt. - TriÖuchøng: + Nam: đái buốt, tiểu tiện có máu, mủ. + N÷: khã ph¸t hiÖn. - T¸c h¹i: + G©y v« sinh + Cã nguy c¬ chöa ngoµi d¹ con. + Con sinh ra cã thÓ bÞ mï loµ. oạt động 2: Bệnh giang mai Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS quan sát hình 64, - HS quan sát hình 64, đọc nội dung bảng 64.2 đọc nội dung bảng 64.2 SGK, thảo SGK, thảo luận nhóm và trả lời: luËn nhãm vµ tr¶ lêi - 1 HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung..

(157) - BÖnh giang mai cã t¸c nhËn g©y - Rót ra kÕt luËn. bÖnh lµ g×? KÕt luËn: - TriÖu trøng cña bÖnh nh thÕ nµo? - T¸c nh©n: do xo¾n khuÈn g©y ra. - BÖnh cã t¸c h¹i g×? - TriÖu chøng: + XuÊt hiÖn c¸c vÕt loÐt n«ng, cøng cã bê viÒn, không đau, không có mủ, không đóng vảy, sau biến mÊt. + NhiÔm trïng vµo m¸u t¹o nªn nh÷ng chÊm đỏ nh phát ban nhng không ngứa. + BÖnh nÆng cã thÓ s¨ng chÊn thÇn kinh. - T¸c h¹i: + Tæn th¬ng c¸c phñ t¹ng (tim, gan, thËn) vµ hÖ thÇn kinh. + Con sinh ra cã thÓ mang khuyÕt tËt hoÆc bÞ dÞ d¹ng bÈm sinh. Hoạt động 3: Các con đờng lây truyền và cách phòng tránh Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng - HS nghiªn cøu th«ng tin, ghi nhí kiÕn thøc, th¶o tin do GV cung cÊp vµ ghi nhí kiÕn luËn nhãm, thèng nhÊt ý iÕn tr¶ lêi: thøc. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, - Yêu cầu HS trao đổi nhóm để trả bổ sung kiến thức: lêi: + Quan hÖ t×nh dôc bõa b·i. - Con đờng lây truyền bệnh lậu và giang mai lµ g×? - Làm thế nào để giảm bớt tỉ lệ ngời m¾c bÖnh t×nh dôc trong x· héi hiÖn nay? - Ngoµi 2 bÖnh trªn em cßn biÕt bÖnh nào liên quan đến hoạt động tình dôc?. + Sèng lµnh m¹nh, quan hÖ t×nh dôc an toµn. + HIV. KÕt luËn: a. Con đờng lây truyền: quan hệ tình dục bừa bãi, qua đờng máu... b. C¸ch phßng tr¸nh: - Nhận thức đúng đắn về bệnh tình dục. - Sèng lµnh m¹nh. - Quan hÖ t×nh dôc an toµn.. 4. Kiểm tra- đánh giá - GV cñng cè néi dông bµi. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i t¸c h¹i vµ c¸ch phßng tr¸nh c¸c bÖnh t×nh dôc. - GV đánh giá giờ. 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” SGK. - §äc tríc bµi: §¹i dÞch ATDS – th¶m ho¹ cña loµi ngêi. Ngµy so¹n 24 th¸ng 4 n¨m 2013. Tiết 67 : BÀI TẬP I/ Mục tiªu : - Chữa mốt số bài tập khã,gióp HS nắm vững kiến thức, th«ng suốt được chương tr×nh, - Gióp HS nhận dạng một số c©u hỏi và c¸ch giải quyết, - Nhắc nhở HS häc bài thường xuyªn, biết vận dụng kiến thức vào thực tế..

(158) II/ Phương tiện : -S¸ch bài tập III/ Tiến tr×nh dạy : 1.KiÓm tra bài cũ : kh«ng 2. Bài mới : Giải thÝch một số bài tập. GV cho hs ghi nội dung c©u hỏi (bài tập) C©u 1 : Trß chơi « chữ :. Chó thÝch : 1. C©u 14 chữ c¸i : Hoạt động tư duy chỉ cã ở người 2. C©u 13 chữ: Vïng chức năng nằm trªn thïy th¸i dương 3. C©u 5 chữ: Tªn gọi kh¸c của tế bào thần kinh 4. C©u 10 chữ: Tªn của hồi não có chứa vùng vận động của cơ thể 5. C©u 8 chữ: Phương tiện trao đổi kinh nghiệm chỉ có ở người 6. C©u 10 chữ: Hệ cơ quan cấu tạo từ các nơron 7. Có 10 chữ: Hoạt động tư duy có cả ở người và động vật 8. Có 6 chữ: Phản ứng của cơ thể qua hệ thần kinh để trả lời kích thích nhận được 9. Có 7 chữ: Hoạt động của cơ thể là đặc điểm phân biệt người với động vật 10. Có 7 chữ: Phương tiện này cùng với tiếng nói tạo thành hệ thống tín hiệu thứ hai. Câu 2: So sánh tuyến tụy và tuyến sinh dục? Câu 3: Vì sao người say rượu có bước đi xiêu vẹo và khi định bước một bước lại bước tiểp 2-3 bước? Câu 4: Người bị mù màu đỏ và xanh lá cây là do đâu? HS suy nghỉ làm bài trong thời gian 30phót. GV gọi 3-4 HS lần lượt trả lời c¸c c©u hỏi, các HS kh¸c nhận xÐt bổ sung, GV củng cố lại đưa ra đáp án đúng. ĐÁP ÁN Câu 1: 1. Tư duy trừu tượng 1. Vùng thÝnh giác.

(159) 2. Nơ ron 3. Hồi trán lên 4. Tiếng nãi 5. Hệ thần kinh 6. Tư duy cụ thể 7. Phản xạ 8. Lao động 9. Chữ viết Câu 2: So s¸nh tuyến tụy và tuyến sinh dục: - Giống nhau: + Đều là tuyến pha - Khác nhau: Điểm phân Tuyến sinh dục biệt C/năng ngoại - SX tinh trùng hoặc trứng tiết: C/ năng nội -Tiết hoocmôn sinh tiết dục( testôstêrôn ở nam hoặc Ơstrôgen ở nữ) Th/gian hoạt động. - Bắt đầu cơ thể dậy thì và ngừng hoạt động khi cơ thể về già.. Tuyến tụy - Tiết dịch tụy có vai trò tiêu hóa thức ăn - Tiết hoocmon Insulin và glucagon cã vai trò điều hòa lượng đường huyết trong m¸u. - Từ khi cơ thể sinh ra đến hết cuộc đời. Câu 3: Vì tiểu não bị rối loạn , người say rượu bị mất thăng bằng và không kìm được sự vận động theo qu¸n tính. Câu 4: Người bị mù màu đỏ và xanh l¸ c©y là do : Không có tế bào nón nhạy cảm với màu đỏ, và màu xanh l¸ c©y. 4. Dặn dò: Về nhà học lại những bài trong chương IX, X, XI TiÕt 68. Ngµy so¹n 24 th¸ng 4 n¨m 2013 Bµi 65: §¹i dÞch AIDS . Th¶m ho¹ cña loµi ngêi. I. môc tiªu. Khi häc xong bµi nµy, HS: - Tr×nh bµy râ c¸c t¸c h¹i cña bÖnh AIDS. - Nêu đợc đặc điểm sống của virut gây bệnh AIDS. - Chỉ ra đợc các con đờng lây truyền và đa ra cách phòng ngừa bệnh AIDS. - Có kĩ năng phát hiện kiến thức từ thông tinđã có. - Có ý thức tự bảo vệ mình để phòng tránh AIDS. II. §å dïng d¹y häc. - Tranh phãng to H 65, tranh qu¸ tr×nh x©m nhËp cña virut HIV vµo c¬ thÓ ngêi. - Tranh tuyªn truyÒn vÒ AIDS. - B¶ng trang 203. III. Hoạt động dạy - học. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - Trình bày con đờng lây truyền và tác hại của bệnh lậu, giang mai?.

(160) 3. Bµi míi Hoạt động 1: AIDS là gì? HIV là gì? Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK, - HS đọc thông tin SGK, dựa vào hiểu biết của dựa vào hiểu biết của mình qua các ph- mình qua các phơng tiện thông tin đại chúng và ơng tiện thông tin đại chúng và trả lời trả lời câu hỏi: c©u hái: + AIDS lµ héi chøng suy gi¶m miÔn dÞch m¾c - Em hiÓu g× vÒ AIDS? HIV? - GV yªu cÇu HS hoµn thiÖn b¶ng 65. ph¶i. - GV kÎ s½n b¶ng 65 vµo b¶ng phô, yªu - 1 HS lªn b¶ng ch÷a, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ cÇu HS lªn ch÷a bµi. sung để hoàn thiện kiến thức. KÕt luËn: - AIDS lµ héi chøng suy gi¶m miÔn dÞch m¾c ph¶i. - HIV lµ virut g©y suy gi¶m miÔn dÞch ë ngêi. - Các con đờng lây truyền và tác hại (bảng 65). Hoạt động 2: Đại dịch AIDS – Thảm hoạ của loài ngời Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK. - HS đọc thông tin và mục “Em có biết” và trả lời - Yêu cầu HS đọc lại mục “Em có biết” câu hỏi: vµ tr¶ lêi c©u hái: - Tại sao đại dịch AIDS là thảm hoạ + Vì: AIDS lây lan nhanh, nhiễm HIV là tử vong cña loµi ngêi? và HIV là vấn đề toàn cầu. - GV nhËn xÐt. - GV lu ý HS: Sè ngêi nhiÔm cha ph¸t hiện còn nhiều hơn số đã phát hiện rất - HS tiếp thu nội dung. nhiÒu. KÕt luËn: - AIDS lµ th¶m ho¹ cña loµi ngêi v×: + TØ lÖ tö vong rÊt cao. + Kh«ng cã v¨cxin phßng vµ thuèc ch÷a. + L©y lan nhanh. Hoạt động 3: Các biện pháp lây nhiễm HIV/ AIDS Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV nêu vấn đề: + Dựa vào con đờng lây truyền AIDS, + An toàn truyền máu. hãy đề ra các biện pháp phòng ngừa + Mẹ bị AIDS không nên sinh con. l©y nhiÔm AIDS? + Sèng lµnh m¹nh. + HS phải làm gì để không mắc AIDS? - HS thảo luận và trả lời. + Em sẽ làm gì để góp sức mình vào công việc ngăn chặn sự lây lan của đại - Các HS khác nhận xét, bổ sung. dÞch AIDS? + T¹i sao nãi AIDS nguy hiÓm nhng KÕt luËn: không đáng sợ? - Chủ động phòng tránh lây nhiễm AIDS: + Kh«ng tiªm chÝch ma tuý, kh«ng dïng chung kim tiªm, kiÓm tra m¸u tríc khi truyÒn. + Sèng lµnh m¹nh, 1 vî 1 chång. + Ngêi mÑ nhiÔm AIDS kh«ng nªn sinh con. 4. Kiểm tra- đánh giá.

(161) - GV cñng cè néi dung bµi. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i: nguy c¬ l©y nhiÔm, t¸c h¹i vµ c¸ch phßng tr¸nh AIDS. - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. - ChuÈn bÞ néi dung «n tËp. Ngµy so¹n 10 th¸ng 4 n¨m 2010 TiÕt 69 - BAØI 66:. OÂN TAÄP -Ø TOÅNG KEÁT. I.MUÏC TIEÂU: HS hệ thống hóa kiến thức đã học và nắm chắc các kiến thức đã học. HS vận dụng được kiến thức đã học. II.PHÖÔNG TIEÄN d¹y häc: Dùng các bảng phụ ghi nội dung đáp án theo các bảng 66.1- 66.8 như SGK. III. TiÕn tr×nh: 1.ổn định: 2.KiÓm tra: 3.Bµi míi: Khoâng kieåm tra GV: Chúng ta đã nghiên cứu ở HKII các vấn đề: Bài tiết, da, thần kinh, và giác quan, nội tiết và sinh sản. Hôm nay chúng ta sẽ ôn lại các vấn đề này một cách có hệ thống. *.CÁC HOẠT ĐỘNG: TG Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt Động I: ¤ân Tập Kiến Thức Về Các Cơ Quan Bài Tiết: GV yêu cầu HS điền và hoàn Một Hs được GV gọi lên bảng điền để thành bảng 66.1 SGK vào vở bài hoàn thành bảng 66.1. các em khác theo tập (trước giờ học) dõi bổ sung để hoàn chỉnh bảng. Caùc cô quan baøi tieát. Caùc cô quan baøi tieát chính Saûn phaåm baøi tieát Phoåi CO2, nước. Da Moà hoâi Thaän Nước tiểu (cặn bã và các chất cơ thể dư thừa) Hoạt Động 2: «ân Tập Về Quá Trình Tạo Thành Nước Tiểu GV cho HS tìm cụm từ thích hợp Hai HS lên bảng điền vào ô trống để điền và hoàn thành bảng 66.2 hoàn thành bảng 66.2 SGK. SGK vào vở bài tập (trước giờ HS1: ñieàn coät “Keát quaû”. hoïc) HS2: ñieàn coät “Thaønh phaàn caùc chaát”. Caû lớp theo dõi, bổ sung để hoàn thành đáp aùn. Quá trình tạo thành nước tiểu: Các giai đoạn chủ yếu Bộ phận thực Kết quả Thaønh phaàn caùc chaát trong quaù trình taïo thaønh hieän nước tiểu.

(162) Loïc. Caàu thaän. Nước tiểu đầu. Nước tiểu đầu lõang -Ít cặn bã, chất độc -Còn nhiều chất d.dưỡng Haáp thuï laïi Oáng thaän Nước tiểu Nước tiểu đậm đặc. chính thức -Nhiều cặn bã, chất độc. -Haàu nhö khoâng coøn d.d Hoạt Động 3: «ân Kiến Thức Cấu Tạo Và Chức Năng Của Da: GV cho HS tự hoàn chỉnh bảng Hai HS lên bảng điền vào ô trống để 66.3 SGK vào vở bài tập (trước hoàn thành bảng 66.3 SGK. khi đến lớp). HS1: ñieàn coät “Caùc thaønh phaàn caáu taïo GV nhaän xeùt, chænh lyù, boå sung vaø chuû yeáu”. nêu đáp án. HS2: điền cột “Chức năng của các thành phần”. Cả lớp theo dõi, bổ sung để hoàn thành đáp án. Cấu tạo và chức năng của da: Caùc boä Caùc thaønh phaàn caáu taïo chuû yeáu Chức năng của từng phần phaän da Lớp biểu Tầng sừng (tế bào chết), tế bào Baûo veä, ngaên vi khuaån, caùc hoùa chaát, bì bieåu bì soáng, caùc saéc toá. ngăn tia cực tím. Mô liên kết sợi trong có các thụ Điều hòa nhiệt, chống thấm nước, Lớp bì quan , tuyến mồ hôi, tuyến nhờn, mềm da, tiếp nhận kích thích của môi loâng, ô chaân loâng, maïch maùu. trường. Lớp mỡ Mỡ dự trữ Chống tác động cơ học dưới da Caùch nhieät HĐ 4: «ân Tập Kiến Thức Về Cấu Tạo Và Chức Năng Các Bộ Phận Thần Kinh: GV cho HS tìm cụm từ thích hợp Hai HS lên bảng điền vào ô trống để để điền vào chỗ dấu”?” để hoàn hoàn thành bảng 66.4 SGK. chỉnh bảng 66.4 SGK vào vở bài HS1: ñieàn coät “Naõo”. tập trước khi lên lớp: HS2: ñieàn coät “Tieåu naõo” vaø “Tuûy sống”Cả lớp theo dõi, bổ sung để hoàn thành đáp án. Cấu tạo và chức năng các bộ phận thần kinh: Naõo Caùc boä phaän cuûa Truï naõo Naõo Đại não Tiểu Tuûy soáng heä thaàn kinh naõo trung gian Boä phaän Chaát Caùc Đồi thị Vỏ đại Vỏ tiểu Nằm giữa tủy Caáu trung xaùm nhaân naõo vaø nhaân naõo(caùc naõo soáng thaønh taïo öông dưới đồi vùng coät lieân tuïc thò thaàn kinh).

(163) Chaát traéng. Caùc đường daãn truyeàn giữa não vaø tuûy soáng. Nằm xen Đường giữa các dẫn nhaân truyeàn noái 2 baùn caàu naõo. Đường Bao ngoài cột daãn chaát xaùm truyeàn noái voû tieåu não với phaàn khaùc Boä phaän Daây Daây ngoại thaàn thaàn bieân kinh kinh naõo vaø tuûy,TK daây sinh thaàn dưỡng, kinh TK giao giao caûm caûm Chức Điều Trung Trung Trung Ñieàu hoøa Trung naêng khieån, öông öông ương của phối hợp khu ñieàu hoøa ñieàu ñieàu PXCĐK các cử cuûaPX phối hợp khiển, khiển ñieàu động KÑK hoạt ñieàu ñieàu hoøa khieån phức tạp về mặt động của hòa trao đổi các hoạt vaän caùc heä cô caùc chất điều động có động quan,cô hoạt hoøa ý thức vaø sinh chế(PXK động nhieät dưỡng ÑK, tuaàn PXCĐK) hoàn, hoâ haáp, tieâu hoùa Hoạt Động 5: «ân Tập Kiến Thức Về Hệ Thần Kinh Sinh Dưỡng: Hai HS lên bảng điền vào ô trống để GV yêu cầu HS hoàn thành bảng hoàn thành bảng 66.5 SGK. 66.5 vào vở bài tập. HS1: điền cột “Bộ phận ngoại biên”. GV theo dõi sự trình bày của HS HS2: điền cột “Chức năng”. và xác định đáp án. Cả lớp theo dõi, bổ sung để hoàn thành đáp án. Caáu taïo Chức năng Bộ phận TW Bộ phận ngoại biên Heä thaàn kinh vaän Naõo tuûy soáng Daây TK naõo Điều hòa hoạt động.

(164) động Daây TK tuûy TKSD Heä thaàn Sừng bên tủy Sợi trước hạch,hạch Có tác dụng đối lập kinh sinh Giao soáng giao caûm trong điều khiển hoạt dưỡng caûm Sợi sau hạch động của các cơ quan Đối giao Trụ não đoạn Sợi trước hạch (dài) sinh dưỡng caûm cuøng tuûy Sợi sau hạch ngắn Hoạt Động 6: «ân Tập Về Các Cơ Quan Phân Tích Quan Trọng: GV cho HS tìm cụm từ thích hợp Hai HS lên bảng điền vào ô trống để để điền vào chỗ dấu”?” để hoàn hoàn thành bảng 66.6 SGK. chỉnh bảng 66.6 SGK vào vở bài HS1: ñieàn coät “Boä phaän thuï caûm”, tập trước khi lên lớp: “Đường dẫn truyền” HS2: ñieàn coät “Boä phaän phaân tích TW”,“Chức năng”. Cả lớp theo dõi, bổ sung để hoàn thành đáp án. Cô quan phaân tích quan troïng: Thaønh phaàn caáu taïo Chức năng Bộ phận thụ Đường dẫn Boä phaän phaân caûm truyeàn tích TW Thị giác Màng lưới Dây thần kinh Vùng thị giác ở Thu nhận kích thích của (caàu maét) thò giaùc thuøy chaåm sóng ánh sáng từ vật Thính Cô quan Daây thaàn kinh Vuøng thính Thu nhaän kích thích cuûa giaùc coocti(tai thính giaùc giác ở thùy thái sóng âm thanh từ nguồn trong) döông phaùt. Hđ 7: «ân Tập Kiến Thức Về Chức Năng Các Thành Phần Cấu Tạo Mắt Và Tai: Hai HS lên bảng điền vào ô trống để GV cho HS điền và hoàn thành hoàn thành bảng 66.6 SGK. bảng 66.7 ở vở bài tập (trước giờ HS1: điền cột “Chức năng của mắt” hoïc). HS2: điền cột “Chức năng của tai”. GV theo doõi, nhaän xeùt, xaùc ñònh Cả lớp theo dõi, bổ sung để hoàn thành đáp án. đáp án. Caùc thaønh phaàn caáu taïo Chức năng -Màng cứng và màng giác -Baûo veä caàu maét vaø maøng giaùc cho aùnh saùng ñi Lớp sắc tố qua. -Maøng maïch -Giữ cho trong cầu mắt hoàn toàn tối, không bị Loøng ñen phaûn xaï aùnh saùng. Maé đồng tử -Coù khaû naêng ñieàu tieát aùnh saùng. t Teá baøo que -Teá baøo que thu nhaän kích thích aùnh saùng. Teá Teá baøo noùn baøo noùn thu nhaän kích thích maøu saéc. -Màng lưới -Dẫn truyền xung thần kinh từ các tế bào thụ TÕ bµo thÇn kinh caûm veà trung öông. thÞ gi¸c.

(165) -Vaønh vaø oáng tai -Maøng nhó. -Chuoåi xöông tai.. -Hứng và hướng sóng âm. -Rung theo taàn soá soùng aâm. -Truyền rung động từ màng nhĩ vào màng cửa Tai baàu. -Oác tai-cô quan coocti -Cô quan coocti trong oác tai tieáp nhaän kích thích cuûa soùng aâm….. -Vaønh baùn khuyeân -Tiếp nhận kích thích về tư thế và chuyển động trong khoâng gian Hoạt Động 8: «ân Tập Kiến Thức Về Các Tuyến Nội Tiết: Một HS được gọi lên bảng điền và hoàn GV cho HS điền và hoàn thành thiện bảng. Cả lớp theo dõi, bổ sung để bảng 66.8 ở vở bài tập. có đáp án chung của lớp. GV lưu ý, giúp đỡ HS khi điền Caùc tuyeán noäi tieát baûng Tuyeán noäi tieát Hoocmoân Taùc duïng chuû yeáu Tuyeán yeân -Tăng cường -Giúp cơ thể phát triển bình thường 1.Thùy trước (GH) -Kích thích tuyến giáp hoạt động -TSH -Kích thích buồng trứng, tinh hoàn phát triển. -FSH -Kích thích gây rụng trứng, tạo thể vàng ở nữ. -Kích thích teá baøo keõ saûn xuaát testoâsteroân. -LH -Kích thích tuyến sữa hoạt động. -Choáng ña nieäu. -Gây co các cơ trơn, co tử cung. 2.Thuøy sau -PrL -Điều hòa trao đổi chất. -ADH -Bieán glucoâzô thaønh glicogen tuyeán giaùp -Oâxitoâxin -Bieán glicoâgen thaønh glucoâzô. tuyeán tuïy -Tiroâxin (TH) -Insulin -Glucagoân Tuyeán treân Anñoâsteâroân -Điều hòa muốii khoáng trong máu. thaän -Ñieàu hoøa glucoâzô huyeát. 1.Voû tuyeán Cooctizoân -Thể hiện giới tính nam. 2.Tuûy tuyeán Anñreâgen (kích thích tố -Điều hòa tim mạch – đường huyết nam tính) Tuyeán sinh duïc Añreânali vaø 1.Nữ noañreânalin -Kích thích tố nữ. 2.Nam Ôstroâgen -Kích thích toá nam tính. 3.Theå vaøng Testoâsteroân -Duy trì và phát triển lớp niêm mạc tử cung, kìm Proâgesteâroân haõm tuyeán yeân tieát FSH vaø LH. -Tác động phối hợp với prôgesterôn trong giai 4.Nhau thai Hoocmoân đoạn 3 tháng đầu sau đó hoàn toàn thay thể vàng..

(166) nhau thai 4. Cñng cè: HS trả lời các câu hỏi ôn tập trong SGK tranh 212. 5.Híng dÉn vÒ nhµ: Học bài, trả lời các câu hỏi cuối bài, ôn các bài đã học ở HKII. Chuaån bò thi HKII.. Ngµy so¹n 14 th¸ng 5 n¨m 2012 TiÕt 70: KiÓm tra häc kú II I Môc tiªu: Kiểm tra sự lĩnh hội kiến thức của học sinh, qua đó giáo viên có cơ sở đánh giá xếp loại học sinh. II Néi dung §Ò Ra : Câu 1: Nêu cấu tạo và chức năng của đại não? C©u 2: Nªu c©u t¹o vµ chøc n¨ng cña m¾t. C©u 3: AIDS lµ g× ?Nguyªn nh©n g©y ra AIDS .BiÖn ph¸p phßng tr¸nh lµ g×? §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm Caâu 1: (3ñ) - CÊu t¹o: (2ñ) - +ChÊt x¸m: (1ñ) Tạo thành lớp vỏ của đại não dày khoảng 2-3mm gồm 6 lớp tế bào.Trên bề mặt của vỏ đại não có nhiều khe và rãnh chia đại não thành nhiều khe và thuỳ,làm tăng diện tích của võ đại não. ở mặt ngoài của đại não có các rảnh sau:Rãnh đỉnh, thái dơng và rãnh thẳng góc chia mỗi nữa đại não thành 4 thuỳ đó là thuỳ chẩm, đỉnh ,trán,thái dơng. Trong mçi thuú n·o cã c¸c khe nhá vµ c¹n h¬n ph©n chia thµnh c¸c håi n·o. - + Chất trắng: (1ủ)Chất trắng tập hợp thành các đờng dẫn truyền thần kinh,bao gồm các đờng nối các phần khác nhau của đại não và đờng nối đại não với các bé phËn thÇn kinh kh¸c . - Chøc n¨ng: (1ñ) - Ph¶n x¹:ChÊt x¸m lµ c¸c ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn vµ lµ trung khu cña ý thøc. (0,5 ñ) - Dẫn truyền:Do các đờng thần kinh trong chất trắng thùc hiÖn(0,5 ñ) Caâu 2: (3ñ) *AIDS:lµ héi chøng suy gi¶m miÔn dÞch m¾c ph¶i. (1 ñ) Nguyªn nh©n:Do 1 lo¹i vi rót g©y suy gi¶m miÓn dÞch ë ngêi, gäi t¾t lµ HIV. (1 ñ) Con đờng lây bệnh: (1 ủ) Lây qua đờng máu L©y qua quan hÖ t×nh dôc kh«ng an toµn. Qua nhau thai.

(167) C©u 3: (4ñ) Caáu taïo(2ñ) -Màng cứng và màng giác(0,5 đ) Lớp sắc tố -Maøng maïch. (0,75 ñ) loøng ñen đồng tử teá baøo que teá baøo noùn. -Màng lưới. (0,75 ñ) teá baøo thaàn kinh thò giaùc. Chức năng(2đ) -Baûo veä caàu maét vaø maøng giaùc cho aùnh saùng ñi qua. (0,4ñ) -Giữ cho trong cầu mắt hoàn toàn tối, không bị phản xạ aùnh saùng. (0,4ñ) -Coù khaû naêng ñieàu tieát aùnh saùng. (0,4ñ) -Teá baøo que thu nhaän kích thích aùnh saùng. Teá baøo noùn thu nhaän kích thích maøu saéc. (0,4ñ) -Dẫn truyền xung thần kinh từ các tế bào thụ cảm về trung öông. (0,4ñ) III Thu bµi LỚP 8 Cả năm: 37 tuần - 70 tiết Học kỳ I: 19 tuần - 36 tiết Học kỳ II: 18 tuần - 34 tiết HỌC KỲ I Tiết Bài 1. 1. 2. 2. 3. 3. 4 5 6. 4 5 6. Tên bài. Nội dung. Bài mở đầu. CHƯƠNG I. KHÁI QUÁT VỀ CƠ TH Cấu tạo cơ thể người. Không dạy: I của các cơ qu Tế bào. III. Thành p Không dạy c các thành ph Mô. Câu hỏi 4: K Thực hành: Quan sát tế bào và mô. Phản xạ. CHƯƠNG II. VẬN ĐỘNG.

(168) 7. 7. Bộ xương.. 8 9 10 11. 8 9 10 11. 12. 12. 13 14 15 16. 13 14 15 16. 17 18 19. 17. 20. 19. 21. 20. 22 23 24. 21 22 23. 25 26. 24, 25 26. 27 28 29. 27 28 29. 30 31. 30. 32 33 34 35 36. 31 32 33 35. Cấu tạo và tính chất của xương. Cấu tạo và tính chất của cơ. Hoạt động của cơ. Tiến hoá của hệ vận động. Vệ sinh hệ vận động. Thực hành: Tập sơ cứu và băng bó cho người gãy xương. CHƯƠNG III. TUẦN HOÀN Máu và môi trường trong cơ thể. Bạch cầu - Miễn dịch. Đông máu và nguyên tắc truyền máu. Tuần hoàn máu và lưu thông bạch huyết. Tim và mạch máu. Kiểm tra 1 tiết. Vận chuyển máu qua hệ mạch. Vệ sinh hệ tuần hoàn. Thực hành: Sơ cứu cầm máu. CHƯƠNG IV. HÔ HAÁP Hô hấp và các cơ quan hô hấp. - Bảng 20, lệ dạy - Không yêu trang 67 Hoạt động hô hấp. Vệ sinh hô hấp. Thực hành: Hô hấp nhân tạo. CHƯƠNG V. TIÊU HOÁ Tiêu hoá và các cơ quan tiêu hoá; Tiêu hoá ở khoang miệng. Thực hành: Tìm hiểu hoạt động của enzim trong nước bọt. Tiêu hoá ở dạ dày. Tiêu hoá ở ruột non. Hấp thụ chất dinh dưỡng và thải phân. Hình 29 – 2 Không dạy Vệ sinh tiêu hoá. Bài tập. CHƯƠNG VI. TRAO ĐỔI CHÊT VÀ NĂNG Trao đổi chất. Chuyển hoá. Thân nhiệt. Ôn tập học kỳ I. Kiểm tra học kỳ I.. 18. Phần II. Phân Không dạy. HỌC KỲ II.

(169) 37 38. 34 36. 39. 37. 40 41 42. 38 39 40. 43 44. 41 42. 45 46. 43 44. 47 48. 45 46. 49 50. 47 48. 51. 49. 52 53. 50 51. 54. 52. 55 56 57. 53 54. 58 59 60 61. 55 56 57 58. Vitamin và muối khoáng. Tiêu chuẩn ăn uống. Nguyên tắc lập khẩu phần. Thực hành: Phân tích một khẩu phần cho trước. CHƯƠNG VII. BÀI TIEÁT Bài tiết và cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu. Bài tiết nước tiểu. Vệ sinh hệ bài tiết nước tiểu.. CHƯƠNG VIII. DA Cấu tạo và chức năng của da. Vệ sinh da. CHƯƠNG IX. THÇn KINH VÀ GIÁC Q Giới thiệu chung hệ thần kinh. Thực hành: Tìm hiểu chức năng (liên quan đến cấu tạo) của tuỷ sống. Dây thần kinh tuỷ. Trụ não, tiểu não, não trung gian. - Không dạy và chức năng sống…và bả Đại não. Lệnh ▼ tran Hệ thần kinh sinh dưỡng. - Hình 48 – 2 trong lệnh tra - Bảng 48–2 Không dạy - Câu hỏi 2 t HS trả lời Cơ quan phân tích thị giác. - Không dạy liên quan ở l - Không dạy trang 157 Vệ sinh mắt. Cơ quan phân tích thính giác. Hình 51.2 và 163: Không - Câu hỏi 1 t HS trả lời Phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện. Kiểm tra 1 tiết. Hoạt động thần kinh cấp cao ở người. Vệ sinh hệ thần kinh. CHƯƠNG X. NỘI TIẾT Giới thiệu chung hệ nội tiết. Tuyến yên, tuyến giáp. Tuyến tuỵ và tuyến trên thận. Tuyến sinh dục..

(170) 62. 59. 63 64. 60, 61 62. 65. 63. 66. 64. 67 68. 65. 69 70. 66. Sự điều hoà và phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết. CHƯƠNG XI. SINH SẢN Cơ quan sinh dục nam; Cơ quan sinh dục nữ. Thụ tinh, thụ thai và phát triển của thai. Cơ sở khoa học của các biện pháp tránh thai. Các bệnh lây truyền qua đường sinh dục (bệnh tình dục). Bài tập. Đại dịch AIDS - Thảm hoạ của loài người. Ôn tập kỳ II. Kiểm tra học kỳ II..

(171)

Bài 14. Bạch cầu- Miễn dịch

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về