bai tap lai 2 cap tinh trang sinh 9

<span class='text_page_counter'>(1)</span>BÀI TẬP LAI HAI CẶP TÍNH TRẠNG SINH HỌC LỚP 9 I. Tóm tắt kiến thức cần biết 1. Nội dung định luật phân li độc lập Khi lai 2 cơ thể bố, mẹ thuần chủng và khác nhau về hai hay nhiều cặp tính trạng tương phản, thì sự di truyền cặp của tính trạng này không phụ thuộc vào sự di truyền của các cặp tính trạng khác. 2. Điều kiện nghiệm đúng của định luật phân li độc lập  Thế hệ xuất phát ( P) phải thuần chủng về cặp tính trạng đem lai  Mỗi gen quy định một tính trạng  Tính trội phải là trội hoàn toàn  Số lượng cá thể thu được ở F2 phải đủ lớn  Các gen phải nằm trên các NST khác nhau 3. Thí dụ của Menđen về lai hai cặp tính trạng ở đậu Hà Lan gen A: quy định hạt vàng; gen a quy định hạt xanh; gen B quy định vỏ hạt trơn và gen b quy định vỏ hạt nhăn. Cho đậu Hà Lan thuần chủng có hạt vàng, vỏ hạt trơn giao phấn với đậu thuần chủng có hạt xanh, vỏ hạt nhăn thu được F 1 đồng loạt hạt vàng, vỏ hạt trơn. Tiếp tục cho F1 tự thụ phấn thu được F2 có tỉ lệ kiểu hình xấp xỉ 9 hạt vàng, trơn: 3 hạt vàng, nhăn: 3 hạt xanh, trơn: 1 hạt xanh nhăn. * Sơ đồ lai giải thích: P: AABB ( vàng, trơn) x aabb ( xanh, nhăn) GP: AB , ab F1 : Kiểu gen AaBb Kiểu hình 100% vàng, trơn F1 tự thụ phấn F1 AaBb x AaBb GF1: AB: Ab: aB: ab , AB: Ab: aB: ab F2 : AB Ab aB ab AB AABB AABB AaBB AaBb Ab AABb AAbb AaBb Aabb aB AaBB AaBb aaBB aaBb ab AaBb Aabb aaBb aabb Tỉ lệ kiểu gen của F2: 1AABB: 2AaBB: 2AABb: 4AaBb: 1AAbb: 2Aabb: 1aaBB: 2aaBb: 1aabb Tỉ lệ kiểu hình của F2: 9 vàng, trơn: 3 vàng, nhăn: 3 xanh, trơn: 1xanh nhăn II. Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp 1. D¹ng bµi to¸n thuËn.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> * C¸ch gi¶i t¬ng tù nh lai mét cÆp tÝnh tr¹ng gåm 3 bíc sau: Bíc 1: Quy íc gen Bớc 2: Xác định kiểu gen của bố mẹ ( thuần chủng ? khụng thuần chủng ? ) Bớc 3: Lập sơ đồ lai. * Thí dụ: ở cà chua, lá chẻ là trội so với lá nguyên; quả đỏ là trội so với quả vàng. Mỗi tính trạng do 1 gen quy định, các gen nằm trên các NST thờng khác nhau. Giải thích kết quả và lập sơ đồ lai từ P đến F 2 khi cho cà chua thuÇn chñng l¸ chÎ, qu¶ vµng thô phÊn víi c©y cµ chua thuÇn chñng l¸ nguyên, quả đỏ. Gi¶i Bíc 1: Quy íc gen: Gen A quy định lá chẻ, gen a quy định lá nguyên Gen B quy định quả đỏ, gen b quy định quả vàng Bíc 2: KiÓu gen cña bè, mÑ: C©y cµ chua thuÇn chñng l¸ chÎ, qu¶ vµng cã kiÓu gen lµ: AAbb Cây cà chua thuần chủng lá nguyên, quả đỏ có kiểu gen là: aaBB Bớc 3: Sơ đồ lai: P: AAbb ( l¸ chÎ, qu¶ vµng) x aaBB ( l¸ nguyªn, qu¶ đỏ) GP: Ab , aB F1 : AaBb ( 100% lá chẻ, quả đỏ) F1 tù thô phÊn F1 AaBb ( lá chẻ, quả đỏ) x AaBb ( lá chẻ, quả đỏ) GF1: AB: Ab: aB: ab , AB: Ab: aB: ab F2 : AB Ab aB ab AB AABB AABB AaBB AaBb Ab AABb AAbb AaBb Aabb aB AaBB AaBb aaBB aaBb ab AaBb Aabb aaBb aabb TØ lÖ kiÓu gen cña F2: 1AABB: 2AaBB: 2AABb: 4AaBb: 1AAbb: 2Aabb: 1aaBB: 2aaBb: 1aabb TØ lÖ kiÓu h×nh cña F2: 9 lá chẻ, quả đỏ: 3 lá chẻ, quả vàng: 3 lá nguyên, quả đỏ: lá nguyªn, qu¶ vµng 2. D¹ng bµi to¸n nghÞch Từ tỉ lệ phân li kiểu hình ở con lai, nếu xấp xỉ 9: 3: 3: 1, căn cứ vào định luật phân li độc lập của Menđen, suy ra bố mẹ dị hợp tử về 2 cặp gen AaBb. Từ đó quy ớc gen, kết luận tính chất của phép lai và lập sơ đồ lai phù hợp. * Thí dụ: Xác định kiểu gen của P và lập sơ đồ lai khi bố mẹ đều có lá chẻ, quả đỏ; con lai có 64 cây lá chẻ, quả đỏ; 21 cây lá chẻ quả vàng; 23 cây lá nguyên, quả đỏ; 7 cây lá nguyên, quả vàng. Gi¶i XÐt tØ lÖ ph©n li kiÓu h×nh cña F1: F1 có 64 cây lá chẻ, quả đỏ: 21 cây lá chẻ quả vàng: 23 cây lá nguyên, quả đỏ: 7 cây lá nguyên, quả vàng..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Tỉ lệ xấp xỉ 9: 3: 3: 1, đây kết quả của phép lai tuân theo định luật phân li độc lập khi lai hai cặp tính trạng của Menđen  bố, mẹ đều có kiểu gen dị hîp vÒ hai cÆp gen. XÐt riªng tõng tÝnh tr¹ng cña con lai ë F1: VÒ d¹ng l¸: Laù cheû 64  21 85 3    Laù nguyen â 23  7 30 1 . §©y lµ kÕt qu¶ cña phÐp lai tu©n theo quy luËt ph©n li cña Men®en.  l¸ chÎ lµ tréi, l¸ nguyªn lµ lÆn Quy íc gen: Gen A quy định lá chẻ Gen a quy định lá nguyên VÒ mµu qu¶: Quả đỏ 64  23 87 3    Quaû vang ø 21  7 28 1 §©y lµ kÕt qu¶ cña phÐp lai tu©n theo quy luËt phân li của Menđen.  quả đỏ là trội, quả vàng là lặn Gen B quy định quả đỏ Gen b quy định quả vàng Tổ hợp hai tính trạng, bố và mẹ đều dị hợp 2 cặp gen có kiểu gen là AaBb, kiểu hình là lá chẻ, quả đỏ Sơ đồ lai: P: AaBb ( lá chẻ, quả đỏ) x AaBb ( lá chẻ, quả đỏ) GP: AB: Ab: aB: ab AB: Ab: aB: ab F1 AB Ab aB ab AB AABB AABB AaBB AaBb Ab AABb AAbb AaBb Aabb aB AaBB AaBb aaBB aaBb ab AaBb Aabb aaBb aabb TØ lÖ kiÓu gen cña F1: 1AABB: 2AaBB: 2AABb: 4AaBb: 1AAbb: 2Aabb: 1aaBB: 2aaBb: 1aabb TØ lÖ kiÓu h×nh cña F1: 9 lá chẻ, quả đỏ: 3 lá chẻ, quả vàng: 3 lá nguyên, quả đỏ: lá nguyªn, qu¶ vµng III. Bµi tËp: Bài 1 : Ở cà chua, biết cây quả đỏ, lá chẻ là tính trạng trội so với cây quả vàng, lá nguyên. 2 cặp tính trạng này di truyền độc lập với nhau. a/ Cho P có quả đỏ, lá chẻ thuần chủng lai với quả vàng, lá nguyên, thu được F1 . b/Cho F1 nói trên lần lượt giao phấn với 2 cây đều thuần chủng là quả đỏ, lá nguyên và quả vàng, lá chẻ. Lập sơ đồ lai để xác định tỉ lệ kiểu gen, kiểu hình ở con lai..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giải * Quy ước: +) gen A quy định quả đỏ -> kiểu gen : AA +) == B ====== lá chẻ ========== BB +) == a ====== quả vàng ======== aa +) == b ====== lá nguyên ======= bb * Sơ đồ lai: a/ P: AABB x aabb G: AB ab F1 : AaBb ( 100% đỏ, chẻ) b/ PF : ( 1) AaBb x AAbb GP: AB,Ab,aB,ab Ab F2: AABb, Aabb, AaBb, Aabb ( 50% đỏ, chẻ : 50% đỏ, nguyên) PF : ( 2) AaBb x aaBB GP: AB,Ab,aB,ab aB F2: AaBB, AaBb, aaBB, aaBb ( 50% đỏ, chẻ : 50% vàng, chẻ) Bài 2 :Giao phấn giữa hai cây thuần chủng thu đợc F1 đồng loạt giống nhau. TiÕp tôc cho F1 tù thô phÊn, F2 cho tØ lÖ kiÓu h×nh nh sau: 176 c©y th©n cao, h¹t trßn: 59 c©y th©n cao, h¹t dµi: 60 c©y th©n thÊp, h¹t trßn: 20 c©y th©n thÊp, h¹t dµi. a/ Xác định tính trội lặn và quy ớc gen cho các tính trạng nói trên. b/ Lập sơ đồ lai từ P đến F2. Cho biết mỗi tính trạng do 1 gen quy định và các gen n»m trªn c¸c NST kh¸c nhau. Gi¶i a/ Xác định tính trội lặn và quy ớc gen: XÐt riªng tõng tÝnh tr¹ng ta cã: XÐt tÝnh tr¹ng chiÒu cao th©n: Than â cao 176  59 3   Than â thap á 60  20 1 . §©y lµ kÕt qu¶ cña phÐp lai tu©n theo quy luËt ph©n li cña Men®en.  th©n cao lµ tréi, th©n thÊp lµ lÆn. Quy íc gen: A quy định thân cao; a quy định thân thấp XÐt tÝnh tr¹ng h×nh d¹ng h¹t Hatï tron ø 176  60 3   Hatï daiø 59  20 1 . §©y lµ kÕt qu¶ cña phÐp lai tu©n theo quy luËt ph©n li cña Men®en.  h¹t trßn lµ tréi, h¹t dµi lµ lÆn. Quy íc gen: B quy định hạt tròn; b quy định hạt dài 1. 1.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> b/ F2 cã tØ lÖ ph©n li kiÓu h×nh lµ 176: th©n cao, h¹t trßn: 59 th©n cao, h¹t dµi: 60 th©n thÊp h¹t trßn: 20 th©n thÊp, h¹t dµi 9: 3: 3: 1 = 16 tæ hîp = 4 giao tử đực x 4 giao tử cái  F1 dị hợp về 2 cặp gen và có kiểu gen là AaBb Vậy để F1 có kiểu gen là AaBb và P thuần chủng thì kiểu gen của 2 cây P là: AABB (th©n cao, h¹t trßn) vµ aabb (th©n thÊp, h¹t dµi) hoÆc AAbb (th©n co, h¹t dµi) vµ aaBB (th©n thÊp, h¹t trßn. * Sơ đồ lai từ P đến F1: P: AABB (th©n cao, h¹t trßn) x aabb (th©n thÊp, h¹t dµi) GP: AB , ab F1 : AaBb KiÓu h×nh 100% th©n cao, h¹t trßn P: AAbb (th©n co, h¹t dµi) x aaBB (th©n thÊp, h¹t trßn. GP: Ab , aB F1 : AaBb KiÓu h×nh 100% th©n cao, h¹t trßn Sơ đồ lai từ F1 đến F2: F1 : AaBb (th©n cao, h¹t trßn) x AaBb (th©n cao, h¹t trßn) G: AB: Ab: aB: ab , AB: Ab: aB: ab F2 : AB Ab aB ab AB AABB AABB AaBB AaBb Ab AABb AAbb AaBb Aabb aB AaBB AaBb aaBB aaBb ab AaBb Aabb aaBb aabb TØ lÖ kiÓu gen cña F2: 1AABB: 2AaBB: 2AABb: 4AaBb: 1AAbb: 2Aabb: 1aaBB: 2aaBb: 1aabb TØ lÖ kiÓu h×nh cña F1: 9 th©n co, h¹t trßn: 3 th©n cao, h¹t dµi: 3 th©n thÊp, h¹t trßn: 1 th©n thÊp, h¹t dµi.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>