<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>MỘT VÀI KINH NGHIỆM TRONG CÔNG TÁC</b>

<b>CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ</b>

<b>I. PHẦN MỞ ĐẦU:</b>
<b>1. Lý do chọn đề tài.</b>

Trong hệ thống tổ chức của các trường trung học cơ sở, cơ bản để tổ
chức giảng dạy và giáo dục học sinh là lớp học. Để quản lí lớp học, nhà trường
cử ra một trong những giáo viên đang giảng dạy làm chủ nhiệm lớp. Giáo viên
chủ nhiệm (GVCN) được hiệu trưởng lựa chọn từ những giáo viên có kinh
nghiệm giáo dục, có uy tín với học sinh, được Hội đồng giáo dục nhà trường
nhất trí phân cơng chủ nhiệm lớp học để thực hiện mục tiêu giáo dục. Như vậy
khi nói đến GVCN là đề cập đến vị trí, vai trị, chức năng của người làm cơng
tác chủ nhiệm lớp, cịn nói đến công tác chủ nhiệm lớp là đề cập đến những
nhiệm vụ, nội dung công việc mà người GVCN phải làm, cần làm và nên làm.

Xây dựng tập thể lớp vững mạnh là yêu cầu giáo dục bắt buộc của tất cả
cá trường trung học cơ sở, đó cũng là nhiệm vụ quan trọng của giáo viên chủ
nhiệm. Một tập thể lớp vững mạnh sẽ là động lực thúc đẩy mọi hoạt động khác
nhất là hoạt động học tập ở trường. Bên cạnh đó khi giáo viên làm tốt cơng tác
chủ nhiệm và có phương pháp tốt thì sẽ tạo điều kiện và có thời gian để bồi
dưỡng và hồn thành tốt chun mơn của mình.

<b>2. Cơ sở lý luận.</b>

Đối với giáo dục phổ thông, người giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trị
quan trọng trong việc giáo dục học sinh. Ngoài việc trực tiếp giảng dạy ở lớp
chủ nhiệm, GVCN trước hết phải là nhà giáo dục, là người tổ chức các hoạt
động giáo dục, quan tâm tới từng học sinh, chăm lo đến việc rèn luyện đạo đức,
hành vi, những biến động về tư tưởng, nhu cầu, nguyện vọng của các em. Giáo
viên chủ nhiệm lớp bằng chính nhân cách của mình, là tấm gương tác động tích

cực đến việc hình thành các phẩm chất đạo đức, nhân cách của học sinh. Mặt
khác, GVCN còn là cầu nối giữa tập thể học sinh với các tổ chức xã hội trong
và ngoài nhà trường, là người tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục,... Có
thể nói vai trị xã hội của người giáo viên chủ nhiệm trở nên lớn hơn nhiều so
với chức năng của người giảng dạy bộ môn.

Giáo viên chủ nhiệm là người thay mặt hiệu trưởng, hội đồng nhà
trường và cha mẹ học sinh quản lý toàn diện học sinh lớp mình phụ trách. Điều
này địi hỏi giáo viên chủ nhiệm vừa quản lý tập thể học sinh, vừa quan tâm
đến từng cá nhân trong lớp về mọi phương diện: học tập, tu dưỡng, lao động và
sinh hoạt tập thể.

Giáo viên chủ nhiệm lớp là người lãnh đạo, tổ chức, điều hành, kiểm tra
mọi hoạt động và các mối quan hệ ứng xử thuộc lớp mình phụ trách theo đúng
chương trình và kế hoạch của nhà trường.

Giáo viên chủ nhiệm là nhân vật chủ đạo để hình thành nhân cách cho
từng học sinh trong tập thể lớp.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Mặt khác, giáo viên chủ nhiệm lớp phải làm cho quan hệ giữa tập thể học sinh
với xã hội trở nên gắn bó hơn.

Giáo viên chủ nhiệm xây dựng, tổ chức tập thể lớp mình thành đơn vị
vững mạnh, tổ chức điều khiển, lãnh đạo các hoạt động giáo dục của tập thể lớp
nhằm nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện.

Giáo viên chủ nhiệm ln thiết lập và phát triển các mối quan hệ với các
lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để giáo dục học sinh

<b>3. Thực trạng công tác giáo viên chủ nhiệm lớp hiện nay:</b>

Trong những năm gần đây, sự phát triển kinh tế - xã hội đã mang lại
khơng ít những thuận lợi cho công tác chủ nhiệm trong nhà trường. Sự quan
tâm đầu tư của Đảng, nhà nước cùng với sự hỗ trợ tích cực từ phía xã hội. Cơ
sở vật chất, trang thiết bị giáo dục của nhà trường ngày một khang trang, đầy
đủ, đảm bảo cho việc dạy và học. Mơ hình ít con, kinh tế ngày càng được cải
thiện đã tạo thuận lợi cho trẻ em được quan tâm và chăm sóc tốt hơn. Bên cạnh
đó, sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ
thông tin đã hỗ trợ cho giáo viên và phụ huynh trong việc liên lạc, trao đổi,
nắm bắt nhanh những thông tin cần thiết trong phối hợp giáo dục; đồng thời hỗ
trợ tích cực cho hoạt động dạy của giáo viên trong những giờ lên lớp, trong
những hoạt động tập thể khiến học sinh thấy hứng thú hơn. Sự phối kết hợp
giữa các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà trường ngày càng trở nên chặt
chẽ.

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi kể trên, công tác chủ nhiệm lớp
cịn gặp khơng ít những khó khăn, thách thức. Trong thời đại khoa học công
nghệ và kinh tế thị trường hiện nay, ngồi những tiện ích to lớn mà nó mang
đến cho nhân loại thì kèm theo đó là hàng loạt các tác động tiêu cực đến đối
tượng học sinh: xu hướng đua đòi chưng diện theo trang phục, mái tóc của các
ca sĩ, diễn viên trong phim ảnh khơng lành mạnh và đặc biệt là game online.
Chính những vấn đề này ảnh hưởng khơng ít đến việc học tập, việc hình thành
nhân cách, đạo đức của học sinh và gây ra rất nhiều khó khăn cho giáo viên chủ
nhiệm trong công tác giáo dục đạo đức học sinh.

Nguyên nhân chủ yếu là do nhiều cơ sở kinh doanh chỉ chú ý đến lợi
nhuận. Hầu hết các điểm truy cập Internet đều trang bị những trò chơi bạo lực
thu hút học sinh. Vì thế, hiện tượng trốn tiết, giấu tiền để chơi game là điều
không tránh khỏi. Không những thế, hậu quả do những tác động của những trò
chơi nguy hiểm này dẫn đến các hành vi bạo lực khơn lường.

Mặt khác, nhiều gia đình do q bận rộn với công việc nên thời gian
dành cho việc giáo dục con cái khơng nhiều, gần như phó mặc cho nhà trường
và xã hội, thậm chí cung cấp tiền bạc dư thừa không nghĩ đến hậu quả. Nhiều
phụ huynh chỉ gặp gỡ trao đổi với GVCN trong 1 buổi họp phụ huynh trong
một năm học. còn chủ yếu là trao đổi qua điện thoại trong những trường hợp
cần thiết. Trẻ thiếu thốn tình cảm, thiếu sự quan tâm của gia đình, dễ bị kẻ xấu
lơi cuốn sa ngã. Một số em do được chiều chuộng và chăm sóc quá chu đáo nên
nảy sinh tính ích kỉ, ương bướng, khó bảo.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

của bản thân, cộng với trao đổi học hỏi trong nhà trường. Bên cạnh đó, số tiết
dành cho GVCN cịn q ít, chỉ 4 tiết trên tuần, chưa tương xứng công sức giáo
viên đầu tư vào công tác chủ nhiệm, dẫn đến nhiều giáo viên chưa hăng say với
cơng tác chủ nhiệm. Nội dung chương trình giảng dạy còn nặng về kiến thức
thuần tuý, số tiết giành cho giáo dục công dân, giáo dục đạo đức học sinh cịn
q ít, trong khi xã hội ngày càng phát triển. Hơn nữa ở lứa tuổi này, tâm sinh
lí của các em đang phát triển mạnh, các em ngày càng có nhiều nhu cầu hiểu
biết, tìm tịi, bắt chước, thích giao lưu, đua địi, thích sự khẳng định mình...,
trong khi kiến thức về xã hội, gia đình, sự hiểu biết về pháp luật còn hạn chế,
nên chiều hướng học sinh hư, lười học, hiện tượng bỏ giờ, trốn tiết, vi phạm
pháp luật, vi phạm đạo đức ngày càng nhiều.

Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận những thiếu sót về phía đội ngũ giáo
viên chủ nhiệm. Một bộ phận giáo viên chưa thật nhiệt tình, một phần do cơng
việc giảng dạy chiếm nhiều thời gian, hiệu quả cơng tác chủ nhiệm ít nhiều bị
ảnh hưởng. Một thiếu sót khác là nhiều giáo viên chủ nhiệm tiến hành cơng
việc khá cảm tính, chưa có phương pháp chủ nhiệm sáng tạo thích hợp. Có
người q nghiêm khắc, có người quá dễ dãi. Người nghiêm khắc gị ép học
sinh theo khn khổ một cách máy móc. Và như thế, về mặt tâm lí, cả giáo
viên và học sinh đều như bị áp lực. Người dễ dãi thì lại bng lỏng cơng tác

quản lí, thiếu quan tâm sâu sát. Thực tế, nhiều khi giữa thầy cô chủ nhiệm và
học sinh khơng phải bao giờ cũng tìm được tiếng nói chung.

Đối với trường THCS Nguyễn Trãi, cơng tác chủ nhiệm cũng còn chưa
thật sự quan tâm nhiều, chưa có phương pháp và biện pháp giáo dục học sinh,
vì vậy học sinh càng học lên các lớp trên ý thức đạo đức càng đi xuống, từ chỗ
đi xuống về đạo đức đã làm ảnh hưởng đến lực học của các em; Là một giáo
viên đã nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, với chút ít kinh nghiệm tích luỹ
được qua thực tế công việc, tôi xin được trao đổi cùng các đồng nghiệp
về <i><b>Công tác chủ nhiệm lớp</b></i> <i><b>ở trường trung học cơ sở với mong</b></i>
muốn nâng cao hiệu quả của cơng tác chủ nhiệm lớp, góp phần cùng nhà
trường hoàn thành tốt mục tiêu giáo dục trong giai đoạn đổi mới đất nước hiện
nay.

<b>4. Đối tượng nghiên cứu</b>

Học sinh lớp 6A1 Trường THCS Nguyễn Trãi
<b>5. Giới hạn của đề tài</b>

Nghiên cứu về thực trạng và biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp
6A1 Trường THCS Nguyễn Trãi trong năm học 2016-2017 và những năm tiếp
theo;

<b>II. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN.</b>

<b>1.Tìm hiểu và nắm chắc đối tượng.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

bạn bè của học sinh. Tơi đã cố gắng tìm hiểu học sinh thơng qua nhiều biện
pháp. Cụ thể như sau:

Tìm hiểu học sinh qua các tài liệu liên quan: Xem học bạ, sơ yếu lí lịch,
bản tự nhận xét của học sinh, nhận xét của GVCN cấp tiểu học hoặc của
GVCN cũ. Đây là tài liệu đáng tin cậy ban đầu giúp tôi nhận biết và phân loại
học sinh.

Qua điều tra tôi thấy tập thể lớp 6A1 là một tập thể khá đoàn kết và có ý
thức học tập, tuy nhiên kết quả ở năm học trước vẫn chưa hoàn toàn cao so với
lớp (cịn13 học sinh đạt trung bình, 1 học sinh yếu), chưa xây dựng được tập
thể lớp tiên tiến, vững mạnh trong các phong trào. Một số em thường xuyên đi
trễ ( Minh Hiếu, anh Sang, Huỳnh Như, Minh Tâm), trốn học đi chơi (Minh
Hiếu) ….

Do vậy tôi tiến hành tìm hiểu học sinh thơng qua quan sát trực tiếp:
Quan sát trực tiếp học sinh hằng ngày trong các hoạt động trên lớp, ngoài lớp
để biết hành vi thái độ học sinh. Đây là tài liệu sống, qua đó tơi cố gắng tìm ra
những nét cá tính nhất của từng em. Tôi quan sát lớp chủ nhiệm cả trong giờ ra
chơi xem em nào nghịch thái quá, em nào từ tốn, hiền lành, có khi trên đường
vào dạy lớp khác tôi cũng ngang qua lớp chủ nhiệm. Nếu thấy những sai phạm
của học sinh thì phải nhắc nhở ngay.

Có thể tiến hành những thử nghiệm tìm hiểu học sinh. Đây là cách làm
giúp cho người giáo viên chủ nhiệm có thể thu được thông tin về một hay nhiều
vấn đề cần làm sáng tỏ. Những thử nghiệm này là những bài tập tình huống đã
được xây dựng về một vấn đề nào đó để học sinh có dịp bộc lộ mình. Chẳng
hạn có thể đưa ra tình huống: Cơ đang rất cần một số em chiều nay tham gia
trang trí lại lớp học cho đẹp mắt hơn; hoặc cho học sinh trả lời nhanh vào phiếu
in sẵn một số câu hỏi về vấn đề định tìm hiểu (ví dụ: tìm hiểu về thái độ của
học sinh đối với cha mẹ và anh chị em trong gia đình bằng những câu hỏi đơn
giản),... Những thử nghiệm nhỏ này có thể áp dụng linh hoạt sao cho phù hợp
với học sinh ở từng vùng dân cư. Kết quả thử nghiệm sẽ giúp giáo viên chủ

nhiệm lớp có thể nắm bắt được thêm những thông tin mới, bổ sung cho những
nhận định của mình về học sinh.

<b>2. Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm lớp.</b>

Trên cơ sở nắm được mục tiêu, nhiệm vụ của nhà trường trong năm học,
đặc điểm tình hình lớp, địa phương, cơ sở vật chất của nhà trường, GVCN tiến
hành xây dựng kế hoạch giáo dục đạt kết quả cao cần phải có kế hoạch sát
đúng, phù hợp.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

- Xây dựng kế hoạch chủ nghiệm lớp đòi hỏi phải khoa học. Tránh tình
trạng tùy hứng tùy tiện, qua loa. Vì thế xây dựng kế hoạch chủ nhiệm là một
yêu cầu cần thiết để bảo đảm hiệu quả giáo dục học sinh:

+ Nắm được kế hoạch, chương trình giáo dục của nhà trường.

+ Nắm bắt tình hình cụ thể của lớp chủ nhiệm từ các thơng tin nói trên
giáo viên chủ nhiệm dự kiến kế hoạch, đặt ra các yêu cầu trọng điểm cho từng
giai đoạn. Sau đó, phác thảo kế hoạch chủ nhiệm thông qua các hoạt động cụ
thể theo trình tự thời gian.

+ Sau khi phác thảo kế hoạch, giáo viên chủ nhiệm cần tham khảo ý
kiến đông nghiệp và đội tự quản lớp để thống nhất một số nội dung cần thiết.

- Chỉ đạo tập thể học sinh thực hiện kế hoạch: Giáo viên chủ nhiệm ln
có sự chỉ đạo tốt để đạt hiệu quả như mong muốn.

+ Phổ biến rõ công tác cho tập thể lớp, thống nhất quyết tâm thực hiện
tốt kế hoạch, biến kế hoạch thành chương trình hành động cụ thể.

- Chuẩn bị các điều kiện vật chất và kỹ thuật để thực hiện các hoạt động.
- Phối hợp với đội ngũ cán bộ tự quản thực hiện và điều hành công việc
quản lý lớp.

- Theo dõi kiểm tra và điều chỉnh hoạt động để các hoạt động đi đúng
hướng.

- Kết thúc một cơng việc cần tổng kết đánh giá phân tích ưu điểm và hạn
chế rút kinh nghiệm.

- Có sự khuyến khích tập thể hay cá nhân tốt, phê bình các cá nhân thiếu
tích cực, thiếu cố gắng.

- Triển khai các hoạt động tiếp theo.

Trong kế hoạch chủ nhiệm cần đặt ra các yêu cầu ngày càng cao nhưng
vừa sức với học sinh để kích thích sự tiến bộ khơng ngừng.

Giáo viên chủ nhiệm khi lập kế hoạch phải đưa ra được chỉ tiêu cụ thể
trong năm học.

Ví dụ: Đối với lớp tôi chủ nhiệm, tôi đã đưa ra chỉ tiêu như sau:
+ Đạo đức loại khá trở lên đạt 100% (trong đó tốt 60%).

+ Học lực đạt trung bình trở lên 100% (trong đó: khá 35%, giỏi 10%).
+ Đạt lớp tiên tiến xuất sắc, Chi đội vững mạnh.

+ Hoàn thành và tham gia đầy đủ, đạt kết quả xuất sắc trong tất cả các
hoạt động được giao.

Với việc lập kế hoạch cho công tác chủ nhiệm như trong năm học qua,
lớp tơi chủ nhiệm đã hồn thành tốt, đúng thời gian quy định và đạt được nhiều
thành tích cao.

<b>3.</b> Phát huy tính tự giác, khả năng tự quản của học sinh

Công việc này yêu cầu GVCN phải thường xuyên đến lớp vào đầu buổi
học, giữa các tiết và cuối buổi học. Để rèn cho học sinh tính tổ chức kỷ luật,
phải giúp các em nhận thức đúng vấn đề, trên cơ sở đó các em sẽ thực hiện một
cách tự giác. Xây dựng dựng đội ngũ tự quản là nền tảng cho công tác chủ
nhiệm và cũng là một việc làm quan trọng và khó khăn đối với giáo viên chủ
nhiệm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

+ Có ý thức tổ chức kỷ luật tốt, có khả năng gương mẫu.
+ Tính tình thẳng thắn, giám đấu tranh, giám phê bình.
+ Năng nổ hoạt động và sẵn sàng hoạt động.

+ Có khả năng học tập tốt: Từ khá trở lên.
+ Được tập thể lớp tín nhiệm.

+ Có hồn cảnh gia đình thuận lợi.

Để xây dựng đội ngũ cán bộ lớp tốt cần tìm hiểu thông qua giáo viên
chủ nhiệm cũ, bạn bè trong lớp, quan sát sự hoạt động của các em khi ra chơi
hoặc giao một số cơng việc.

Khi đã tìm được đội ngũ cán bộ lớp, giáo viên chủ nhiệm cần bồi dưỡng
cho các em có ý thức trách nhiệm cao đối với lớp, phục vụ tập thể lớp, biết phê
bình và tự phê bình. Bồi dưỡng cho các em có phương pháp quản lý lớp.

Mỗi tháng họp một lần để tổng kết rút kinh nghiệm, giao kế hoạch
nhiệm vụ tháng tới, lập sổ theo dõi. Mỗi tuần giao ban một lần vào thứ 6 để thứ
7 có số liệu sinh hoạt và khen, chê kịp thời.

Trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ lớp, giáo viên chủ nhiệm cũng cần
chú ý chọn đúng nguồn, tránh việc thay cán bộ lớp, không phó mặc việc lớp
cho đội ngũ cán bộ lớp.

Cụ thể trong năm học qua nhờ việc chọn được đội ngũ cán bộ lớp: Lớp
trưởng em Quyên, lớp phó học tập em Linh, lớp phó lao động em khanh; Cán
sự tốn em Tin... Nhờ đó tơi đã rất dễ dàng trong công tác chủ nhiệm, nhiều
khi giáo viên chủ nhiệm do một số lý do nào đó khơng trực tiếp quản lý đôn
đốc các em nhưng các em vẫn hồn thành tốt cơng việc học tập và rèn luyện.

Đúng vậy quản lý lớp việc này phải dựa vào ban cán sự lớp và Ban chỉ
huy chi đội. Điều quan trọng là phải chọn được những học sinh nhiệt tình và có
năng lực cơng tác. Song dù có năng lực tốt thế nào thì các em vẫn đang ở lứa
tuổi học trị, do đó GVCN phải giáo dục cho học sinh ý thức được đầy đủ vai
trò, nhiệm vụ của người cán bộ lớp để các em thực sự có trách nhiệm, và nâng
cao tinh thần trách nhiệm đối với công tác được giao.

Khi xây dựng đội ngũ tự quản cần xuất phát từ đặc điểm, nhiệm vụ từng
năm học và tính chất phát triển của tập thể học sinh. Nhiều GVCN chỉ căn cứ
vào một số tiêu chuẩn cán bộ lớp như học giỏi, đạo đức tốt, rất ít GVCN dựa
vào đặc điểm của quá trình phát triển của tập thể để xây dựng cấu trúc đội ngũ
tự quản. Nên căn cứ vào 3 giai đoạn phát triển của tập thể lớp mà lựa chọn đội
ngũ tự quản. Ví dụ: ở giai đoạn đầu (tập thể mới hình thành) rất cần có một lớp
trưởng (thủ lĩnh) biết hi sinh, có uy tín, biết quan tâm đến người khác, gương
mẫu, biết cảm hố các bạn..., khơng nhất thiết phải là học sinh học giỏi nhất
lớp. Nhưng sang giai đoạn 2 và 3 (khi tập thể đã phát triển) rất cần có “thủ

lĩnh” năng động, sáng tạo, ln tìm tịi nội dung, phương pháp, hình thức tổ
chức hoạt động mọi mặt để cuốn hút các bạn. Giáo viên chủ nhiệm nên lấy hoạt
động chiều sâu của nội dung học tập, hoạt động ngoại khoá, văn hoá xã hội làm
phương tiện giáo dục tập thể, rèn luyện năng lực tự quản, thái độ, tình cảm và
hành vi của học sinh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

diện phù hợp với nhiệm vụ và điều kiện của mỗi tháng, mỗi học kì của từng
năm học. Giáo viên chủ nhiệm chỉ là người giúp học sinh tự tổ chức các hoạt
động đã được kế hoạch hoá. Điều đó khơng có nghĩa là GVCN khốn trắng,
đứng ngồi hoạt động của tập thể lớp học mà nên cùng hoạt động, điều chỉnh
hoạt động, kịp thời giúp các em tháo gỡ những khó khăn trong q trình hoạt
động.

Ngồi ra cần tạo hứng thú trong cơng việc, tạo sự đồn kết nhất trí cao
trong ban cán sự để làm sao các em cũng phải biết làm việc “hết mình”, biết
phấn đấu vì tập thể và biết tự giác, chủ động điều hành lớp ngay cả khi khơng
có giáo viên chủ nhiệm. Sử dụng phiếu giao việc cũng là một hình thức tạo cho
học sinh phát huy tính tự giác, tự quản, tinh thần trách nhiệm trong công việc.
Trên cơ sở được giao việc học sinh phải tự lập kế hoạch và giáo viên chủ
nhiệm hẹn thời gian để duyệt. Nhìn chung được giao việc và nhất là được thầy
cô tin tưởng, phát huy tính dân chủ và tự quản các em rất phấn khởi và tất
nhiên phải rút kinh nghiệm, khen chê kịp thời (trong một năm học, ban cán sự
ít nhất được động viên, khen thưởng hai lần vào dịp sơ kết học kỳ I và tổng kết
năm học).

<i><b>4. Giáo dục học sinh cá biệt.</b></i>

Trong một lớp học bao giờ cũng có học sinh ngoan ngỗn, học sinh
nghịch ngợm, cá biệt. Do đó tìm hiểu nắm vững từng đối tượng học sinh sẽ
giúp GVCN có biện pháp giáo dục tốt sẽ là động lực để xây dựng được tập thể

lớp vững mạnh.

+ Giáo viên chủ nhiệm phải tìm hiểu lý lịch, tính cách học sinh, tìm hiểu
điểm yếu của học sinh.

+ Kết hợp với giáo viên bộ môn, nhà trường, gia đình.

+ Giáo viên chủ nhiệm khơng được nóng vội, uốn nắn dần, khi đưa ra
tập thể lớp khơng nói nhiều, khi gặp riêng khơng được chì trích mà nhẹ nhàng
tâm sự và phân tích.

+ Giao cho học sinh cá biệt một số việc và sau đó phải động viên
khuyến khích kịp thời những việc em làm tốt.

+ Lập kế hoạch cho cán sự lớp để thành lập các đôi bạn cùng tiến.

+ Luôn thông báo kịp thời các thông tin về học sinh với gia đình và
ngược lại.

Như vậy đối với những học sinh ngoan, có ý thức thì chỉ cần nhắc nhở
chung. Nhưng đối với những học sinh có cá tính, có hồn cảnh khó khăn thì lại
phải vừa nghiêm khắc khi xử lý những sai phạm của các em, vừa phải tình cảm,
động viên, thậm chí phải dỗ dành. Giáo dục những học sinh cá biệt điều quan
trọng là phải tạo được mối quan hệ gần gũi, cảm thơng giữa thầy và trị. Muốn
vậy GVCN khơng chỉ đứng ở cương vị người thầy mà phải biết nhập vai, biết
lắng nghe các em nói, tìm hiểu tâm tư của các em, tạo cho các em có cảm giác
mình được chia sẻ, cảm thơng, được giúp đỡ thì các em sẽ tự giác sửa chữa
khuyết điểm, tự giác phấn đấu hơn. Có những học sinh khi mắc khuyết điểm đã
nói với bạn bè rằng: khơng sợ bị kỷ luật, bị phạt mà chỉ sợ làm ảnh hưởng đến
thành tích thi đua của lớp, sợ làm cô giáo buồn…

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

gia đình học sinh này, mới hay em ở với ông bà ngoại ( cha mẹ ly hôn, cha có
vợ khác). Vì ít được quan tâm nên em cũng sao nhãng chuyện học hành. Được
cô giáo đến thăm nhà, động viên nên em tiến bộ rất nhanh, chấm dứt hiện
tượng đi học muộn và tham gia rất tích cực vào các hoạt động của lớp.

Qua những trường hợp cụ thể vừa nêu, tôi thấy việc sắp xếp thời gian
đến thăm gia đình học sinh (đặc biệt là những học sinh cá biệt) cũng đem lại
nhiều hiệu quả trong công tác chủ nhiệm.

Ngồi ra, để tạo khơng khí cởi mở trong tập thể lớp và cũng là để giúp
cho mình hiểu học sinh hơn, tôi thường động viên các em ghi nhật ký lớp hằng
ngày. Thi thoảng tôi lại cho học sinh viết cảm nhận về lớp mình. Có những
điều thường ngày có khi khó nói ra được, nhưng khi viết cảm nhận hoặc ghi
nhật kí lớp các em lại có dịp để giãi bày. Qua những bài cảm nhận và những
trang nhật ký lớp, thầy trò, bạn bè hiểu nhiều về nhau hơn và đương nhiên tập
thể lớp ngày càng thêm gắn bó.

<b>5. Tổ Chức tốt giờ sinh hoạt lớp.</b>

Giáo viên chủ nhiệm nhất thiết phải dự giờ sinh hoạt lớp và xem trước
kế hoạch sinh hoạt lớp của lớp trưởng và các tổ, giáo viên chủ nhiệm lên một
kế hoạch sinh hoạt riêng cho mình. Khi dự sinh hoạt lớp dưới sự điều khiển
riêng của lớp trưởng, giáo viên chủ nhiệm cần so sánh các số liệu với tuần
trước, khen chê phải hợp lý, nhẹ nhàng để cho các em chấp nhận, khơng được
chì trích.

- Lớp trưởng điều khiển tiết sinh hoạt: Nhận xét tuần đọc kế hoạch tuần
tới.

- Giáo viên chủ nhiệm là người dự, góp ý kiến, nhận xét cuối buổi.
- Các tổ trưởng lần lượt thông báo kết quả theo dõi và xếp loại của tổ,
thành viên trong tổ nêu ý kiến.

- Cờ đỏ nhận xét, đọc kế hoạch đội, đoàn.

- Giáo viên chủ nhiệm nhận xét, khen chê kịp thời, đưa ra ý kiến, nêu kế
hoạch tuần tới.

- Thư ký ghi biên bản: Giáo viên chủ nhiệm, lớp trưởng ký xác nhận
Tuy nhiên cách thức tổ chức các giờ sinh hoạt trên lớp cũng nên linh
hoạt. Giờ sinh hoạt lớp không nên chỉ kiểm điểm học sinh, hoặc có kiểm điểm
thì cũng khơng nên máy móc. Đơi khi có thể biến giờ sinh hoạt thành những
hội thảo nhỏ với những chủ đề phù hợp với học đường như: chọn nghề cho
tương lai, sự lạc quan trong cuộc sống, những mơ ước tuổi trẻ, làm thế nào để
sống đẹp mỗi ngày, văn minh trong cách tặng q,... Có thể thay những lời phê
bình gay gắt bằng một câu chuyện nào đó. Chẳng hạn:

Để nhắc nhở các em việc đi học đầy đủ, nghỉ học phải viết giấy xin phép
tôi kể câu chuyện Bác Hồ khi đã làm Chủ tịch nước, một lần phải đi cơng tác
nước ngồi, Bác đã viết giấy xin phép nghỉ kỳ họp Quốc hội, hoặc Bác viết đơn
xin ứng cử Đại biểu Quốc hội. Kết quả là những lớp tôi được phân công chủ
nhiệm học sinh rất hạn chế nghỉ học và hầu như khơng có hiện tượng học sinh
nghỉ học không xin phép.

Như vậy không kiểm điểm mà lại hoá ra kiểm điểm nhưng giờ sinh hoạt
rõ ràng đỡ căng thẳng hơn và lại có hiệu quả.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

Kĩ năng sống của con người nói chung đó là sự tự ý thức vai trò trách
nhiệm của bản thân mình trong việc ứng xử với mọi người xung quanh và mơi

trường tự nhiên trong đó con người đang tồn tại. Từ những ngày học đầu tiên ở
trường học sinh đã được bồi dưỡng cả hai mặt đức và tài. Sự phát triển của mỗi
người nói chung và học sinh nói riêng được hình thành thơng qua việc tiếp thu
tri thức hằng ngày trong cuộc sống như kĩ năng làm việc hợp tác, kĩ năng giao
tiếp, kĩ năng thích nghi, kĩ năng xử lí tình huống, kĩ năng giữ gìn bảo vệ mơi
trường… Những kĩ năng này khơng chỉ địi hỏi cho một giai đoạn nào đó mà
nó cần thiết cho cả đời người đặc biệt là chuỗi ngày đi học. Khẩu hiệu <i>“Mỗi</i>
<i>ngày đến trường là một ngày vui”xuất hiện ở các trường cũng vì lẽ đó. Kĩ</i>
năng sống được biểu hiện đa dạng tuỳ từng người, từng sự việc và từng hoàn
cảnh cụ thể. Nhưng dù trong trường hợp nào, đối với ai thì kĩ năng sống nhất
thiết phải vươn tới chân lý tốt đẹp: nhân ái, vị tha, bản lĩnh tự tin, khiêm tốn,
văn minh lịch sự, dám nghĩ dám làm, hồ đồng và tơn trọng người khác. Thực
tiễn ngày nay cho thấy đôi khi kiến thức uyên bác, học vị cao lại không làm
nên sự thành đạt của con người bằng chính kĩ năng sống của họ. Cuộc sống
ngày càng phát triển, đất nước đang hội nhập với thế giới, cơ hội có được vị trí
trong xã hội và khẳng định bản thân của người lao động đang rộng mở, nhưng
số lượng người thất nghiệp vẫn không ngừng gia tăng. Một trong những
nguyên nhân quan trọng là do họ chưa được trang bị những kĩ năng sống cơ
bản của một người lao động. Chính vì vậy, kĩ năng sống cần được mỗi người
chúng ta rèn luyện ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Trong bốn trụ cột
của giáo dục được Unesco nêu ra là “học để biết, học để làm việc, học để làm
người, học để cùng chung sống” đã có ba nội dung hàm chứa các yêu cầu kĩ
năng sống. Điều này càng khẳng định hơn nữa tầm quan trọng và cần thiết của
nhà trường trong việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Đành rằng hình
thành kĩ năng sống phải qua cả trường học và trường đời nhưng trường học vẫn
giữ vị trí nền móng vì hầu hết mọi người đều được đi học, và nội dung học ở
trường phổ thông gồm nhiều lĩnh vực tự nhiên, xã hội cùng nhiều bài học về lối
sống tốt đẹp của những bậc tiền nhân mà học sinh cần học tập noi theo.

Có thể tiến hành giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm bằng

các hình thức như:

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

+ Một hình thức nữa để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh đó là thơng
qua hoạt động dạy học trên lớp. Trong mỗi tiết dạy, ngồi u cầu về kiến thức
thì u cầu về kĩ năng và thái độ ln được đặt ra và đó cũng chính là yêu cầu
về giáo dục kĩ năng sống. Do vậy, trong các giờ lên lớp tơi đều có sự liên hệ
với thực tế cuộc sống của học sinh ở cả hai mặt tích cực và hạn chế. Tuỳ theo
bài học mà hình thành những kĩ năng tích hợp cho học sinh như kĩ năng đặt câu
hỏi và trả lời, kĩ năng trình bày, kĩ năng phân tích tổng hợp, kĩ năng ra quyết
định, kĩ năng xử lý tình huống, kĩ năng tự học, kĩ năng làm việc hợp tác (cịn
gọi là hợp tác nhóm hay hoạt động nhóm)… Trong đó, kĩ năng làm việc hợp
tác cần được đặc biệt quan tâm vì đây là kĩ năng sống mang tính thời đại, nó
thể hiện cách làm việc theo cơ chế phân cơng hợp tác, tơn trọng quyền và lợi
ích của từng thành viên và cùng nhau phát triển. Qua sự tổ chức hướng dẫn của
giáo viên, học sinh được chia thành các nhóm. Mỗi em được phân cơng đảm
trách một cơng việc của nhóm (nhóm trưởng, thư ký, theo dõi thời gian, động
viên phát biểu, trình bày trước lớp). Tất cả thành viên trong nhóm được trình
bày suy nghĩ của cá nhân nhưng cũng phải tôn trọng ý kiến người khác và chấp
nhận sự thống nhất chung của nhóm. Mỗi nhóm sẽ cùng nhau thảo luận để giải
quyết một nội dung khó của bài học mà chỉ với mỗi cá nhân có thể khơng tìm
được lời giải đáp.

+ Ở tiết sinh hoạt lớp, giáo viên cần tạo điều kiện để các em tự đánh giá
nhận xét về bản thân và lớp của mình. Các em có thể trình bày ý kiến về những
việc làm tốt và chưa tốt; cùng nhau xây dựng nội quy của lớp; thiết kế, đề xuất
các việc làm, hoạt động hằng tháng và cả năm học.

+ Chức vụ lớp trưởng, lớp phó, tổ trưởng, tổ phó nên được thay đổi theo
tháng hoặc học kỳ để nhiều em được làm quen với kỹ năng điều hành, quản lý
công việc đồng thời ngăn ngừa cách sống tự kiêu, độc đốn có thể xảy ra ngay

từ tuổi học đường.

+ Xây dựng các quy tắc ứng xử với môi trường như giữ gìn vệ sinh
trường lớp, bảo vệ mơi trường sống, rèn luyện và bảo vệ sức khoẻ, tiết kiệm
năng lượng, phịng chống tai nạn thương tích. Bên cạnh đó, cần chú ý xây dựng
cảnh quan trường lớp với những hình ảnh mang tính giáo dục và thẩm mỹ,
những lời hay ý đẹp như “Bảo vệ môi trường là bảo vệ chính cuộc sống của
chúng ta”, “Mỗi lần giao tiếp là mỗi lần bạn thể hiện mình”, “Bạn có thể vấp
ngã, điều quan trọng là bạn phải đứng lên”...

+ Ngoài ra, cần tạo cơ hội cho các em được bày tỏ ý kiến của mình đối
với thầy cơ giáo và nhà trường qua việc thực hiện “Hộp thư những điều em
muốn nói” và tổ chúc tư vấn cho học sinh. Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh
phải thông qua việc làm cụ thể và sự chủ động cao của các em.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

cho tập thể, ý tưởng độc đáo cho các hoạt động của lớp phong phú hơn, hiệu
quả hơn và đặc biệt kỹ năng làm việc nhóm, các em được trang bị lý thuyết cụ
thể, rồi thực hành để hiểu. Với kỹ năng làm việc nhóm, các em được tập làm
việc để biết cách hợp tác và chấp nhận lẫn nhau trong mọi hoàn cảnh. Mục đích
quan trọng nhất là giúp các em tự tin hơn, tự lập hơn trong cuộc sống, đây là
điều rất cần thiết trong cuộc sống của các em sau này.

Kết hợp với Đội thiếu niên, Đoàn thanh niên:

Giáo viên chủ nhiệm phải nắm bắt được kế hoạch của nhà trường,Đội
thiếu niên, Đoàn thanh niên để phối hợp và phổ biến kịp thời đến học sinh.
Thường xuyên động viên, đôn đốc nhắc nhở các em tham gia tốt các hoạt đơng
đồn thể, phong trào thi đua do đoàn thể phát động. Trên cơ sở đó, lớp lại đề ra
các hình thức thi đua giữa các tổ, nhóm và các cá nhân. Kết thúc mỗi đợt thi
đua lại chọn ra những tập thể (tổ, nhóm) và các cá nhân xuất sắc để biểu dương

khen thưởng. Để tạo hứng thú cho học sinh trong việc xây dựng bài học ở trên
lớp, tôi gợi ý các em tính điểm thi đua cho mỗi lượt phát biểu. Kết quả nhiều
giờ học diễn ra sôi nổi và có chất lượng, giáo viên dạy rất phấn khởi.

Trong năm học qua, lớp 6A1 đã tham gia “ áo trắng tặng bạn”, hoàn
thành và đạt vượt chỉ tiêu về kế hoạch nhỏ, tham gia ủng hộ bạn nghèo. Tham
gia và đạt giải cao trong các đợt thi văn nghệ chào mừng ngày 20/11, 8/3, 26/3.

<b>8. Phối hợp các lực lượng giáo dục khác.</b>

- Phối hợp với Ban giám hiệu nhà trường: Giáo viên chủ nhiệm là cầu
nối giữa hiệu trưởng với học sinh, truyền đạt chủ trương chính sách của ngành,
nội quy của nhà trường đến học sinh không phải bằng mệnh lệnh mà bằng sự
thuyết phục cảm hoá, gương mẫu của bản thân mình. Bên cạnh đó GVCN phát
hiện kịp thời các hành vi xấu của học sinh, đề nghị nhà trường xét kỷ luật
nghiêm khắc nhằm ngăn chặn hành vi xấu khác có thể xẩy ra tiếp.

- Phối hợp với giáo viên bộ môn: Biết lắng nghe những nhận xét của
giáo viên bộ mơn thậm chí là những phê phán cá nhân, tập thể lớp mình sau đó
chọn lọc, phân tích thơng tin để phối hợp tác động giáo dục cùng chiều, khắc
phục khó khăn, vướng mắc của học sinh trong quá trình học tập, đề đạt nguyện
vọng của học sinh với giáo viên bộ môn để nâng cao chất lượng giáo dục. Phối
hợp với các giáo viên khác để dạy học có hiệu quả ở lớp chủ nhiệm. Đề xuất
các ý kiến của tập thể học sinh về cơng tác dạy và học với giáo viên có liên
quan.

Cụ thể do thường xuyên kết hợp được với giáo viên bộ mơn nắm được
tồn diện về học sinh. Từ đó đưa ra biện pháp giáo dục, trong năm qua tôi đã
giúp cho các học sinh như em: Hiếu, Tâm, sang ,... từ học lực yếu lên học lực
trung bình và khá vào cuối năm, có ý thức đạo đức tốt.

Đối với tập thể lớp thì các em ln chuẩn bị bài cũ ở nhà, làm bài tập về
nhà đầy đủ, hăng hái phát biểu ý kiến. Cuối năm đã đạt được kết quả cao về
học tập và rèn luyện.

- Phối hợp với cha mẹ học sinh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

Đặc biệt với những học sinh vi phạm nội quy của trường, lớp, tuỳ theo mức độ
vi phạm GVCN thông báo với phụ huynh bằng văn bản (giấy thông báo), bằng
điện thoại hoặc trực tiếp gặp để thống nhất biện pháp giáo dục. Trong thực tế
biện pháp này tôi và nhiều giáo viên đã làm và có hiệu quả: học sinh tiến bộ và
phụ huynh cũng cảm thấy thoải mái mỗi khi được mời đến gặp.

+ Tổ chức và thực hiện tốt các kỳ họp phụ huynh học sinh do nhà trường
đề ra.

+ Đi thăm và trao đổi trực tiếp với gia đình học sinh khi cần thiết.

+ Mời phụ huynh học sinh đến trường để trao đổi về việc giáo dục học
sinh khi có những hiện tượng bất thường và khẩn cấp.

+ Liên hệ thường xuyên với Ban đại diên cha mẹ học sinh để tích cực
hố các hoạt động của hội phụ huynh học sinh trong công tác giáo dục.

+ Mỗi tháng mời bác trưởng Ban đại diên cha mẹ học sinh lớp dự buổi
sinh hoạt lớp vào tuần cuối cùng của tháng.

+ Thiết lập mối quan hệ giữa nhà trường và gia đình qua sổ liên lạc.
Do vậy trong năm qua tơi ln nắm bắt được tình hình cụ thể của từng
học sinh và ngược lại gia đình cũng thường xuyên biết được kết quả học tập

của con em mình. Khơng cịn hiện tương học sinh bỏ học, đi học khơng đúng
giờ.

Ví dụ:Như em Hiếu khơng cịn nói dối bố mẹ đến trường đi học để đi
chơi, không bỏ học. Phụ huynh của HieeusSang đã quan tâm đến việc học của
con mình hơn...

- Nhìn chung nếu biết kết hợp các lực lượng giáo dục, chắc chắn công
tác chủ nhiệm sẽ đạt hiệu quả cao.

<b>III. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC.</b>

Trong năm học 2016-2017 với các biện pháp nhằm xây dựng tập thể lớp
vững mạnh trong công tác chủ nhiệm, tôi đã đạt được một số kết quả sau đây:

- Tập thể 6A1 luôn là lớp đạt yêu cầu trong mọi hoạt đông của trường.
Kết thúc học kỳ 1, cuối học kì I2016-2017 được xếp hạng 2.

- Chi đội vững mạnh.

- Tham gia và đạt thành tích tốt chào mừng ngày 20/11

- Tập thể lớp 6A1 luôn là một tập thể lớp đồn kết, vững mạnh, ln
giúp đỡ và thi đua trong học tập cũng như trong các hoạt động khác.

IV. KẾT LUẬN, BÀI HỌC KINH NGHIỆM.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

đối với mọi hiện tượng xã hội lúc có mặt học sinh hay khơng có mặt học sinh
đều có ảnh hưởng đến nhân cách học sinh lớp chủ nhiệm.

Xây dựng tập thể lớp vững mạnh là hết sức phong phú và phức tạp. Địi
hỏi ngồi những phẩm chất và năng lực của mọi giáo viên bình thường khác,
giáo viên chủ nhiệm lớp cịn phải có lịng nhiệt tình, u nghề, yêu trẻ sâu sắc,
chấp nhận gian khó và rèn luyện năng lực hoạt động xã hội, đồn thể, chính
trị,... để làm tốt cơng tác chủ nhiệm của mình.

Trong cơng tác này giáo viên chủ nhiệm khơng nên nóng vội, áp đặt, mà
cần có lịng kiên nhẫn, có nghệ thuật giao tiếp với học sinh, luôn đặt quyền lợi
của học sinh lên trên hết, giành nhiều thời gian và tâm sức thì khi đó cơng tác
chủ nhiệm sẽ khơng cịn khó khăn phức tạp mà sẽ là niềm vui cho mỗi giáo
viên khi đến trường.

Có thể nói vai trị, chức năng và nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm được
thể hiện bằng sơ đồ sau:

Trên đây là một số biện pháp nhằm xây dựng tập thể lớp vững mạnh
trong công tác chủ nhiệm mà tôi đã sử dụng và đạt được kết quả rất tốt sau
nhiều năm làm công tác chủ nhiệm. Tôi đưa ra đây để đồng nghiệp và bạn đọc
cùng tham khảo. Dù đã cố gắng rất nhiều nhưng chắc chắn khơng thể tránh
khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp của cấp trên,
đồng nghiệp, các bạn đọc để tơi có dịp bổ sung, sửa chữa và tích luỹ thêm được
nhiều kinh nghiệm hay.

Người viết

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC</b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<b>TÀI LIỆU KHAM KHẢO</b>

1. Lý luận quản lý giáo dục và phương pháp nghiên cứu khoa học giáo
dục trường THCS - tập 2 - trường cán bộ quản lý giáo dục TP. Hồ Chí Minh
năm 2003

2. Chỉ thị 40/CT-BGD ĐT và kế hoạch của Sở Giáo dục, Thành phố
Cần thơ về triển khai phong trào thi đua “ Xây dựng trường học than thiện, học
sinh tích cực” giai đoạn 2008-2013;

3. Quyết định số 40/2006/QĐ - BGDĐT về việc ban hành quy chế
đánh giá xếp loại học sinh THCS và học sinh THPT,

4. Thông tư 58/2011/TT-BGD ĐT, ban hành quy chế đánh giá, xêps loại
học sinh THCS và THP

5.Thông tư 12/2011/TT BGD ĐT ngày 28/03/2011 của Bộ trưởng Bộ
giáo dục và Đào tạo, ban hành Điều lệ Trường THCS, THPT và trường phổ
thong có nhiều cấp học;

<i>6. Giáo viên chủ nhiệm trường phổ thơng: Sứ mệnh hình thành phát</i>
triển nhân cách toàn vẹn của thế hệ trẻ, của <i>PGS.TS Đặng Quốc Bảo(Theo</i>
<i>Giáo dục Thủ đô số 9 – tháng 9/2010</i> )

<i>7. Tham khảo một số tư liệu, kinh nghiệm của bạn đồng nghiệp gần</i>
xa, đăng trên báo Giáo dục Thành phố Hồ Chí Minh, diễn đàn ngành Giáo
dục-Đào tạo TP HCM

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

<b>MỤC LỤC</b>

<b> I. Phần mở đầu </b>

</div>

<!--links-->