Bai 13 Bai toan dan so

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 31/01/2015 Ngµy d¹y: //2016 Líp TuÇn 13 TiÕt . V¨n b¶n: Bµi to¸n D©n Sè (V¨n b¶n nhËt dông) I. Mức độ cần đạt: 1.KiÕn thøc: Gióp HS: - Biết đọc hiểu 1 văn bản nhật dụng. - Hiểu đợc việc hạn chế sự bùng nổ và gia tăng dân số là đòi hỏi tất yếu của sự phát triển loài ng ời. - Thấy đợc sự kết hợp của phơng thức tự sự với lập luận tạo nên sự thuyết phục của bài viết. - Thấy đợc cách trình bày 1 vấn đề của đời sống có tính chất toàn cầu trong văn bản. 2.Kĩ năng: Tích hợp với phần Tập làm văn , vận dụng kiến thức đã học ở bài Ph ơng pháp thuyết minh để đọc- hiểu , nắm bắt vấn đề có ý nghĩa thời sự trong văn bản. - Rèn kĩ năng đọc và phân tích lập luận chứng minh- giải thích trong một văn bản nhật dụng. 3.Thái độ: Có ý thức góp phần vào việc tuyên truyền, vận động cho quốc sách của Đảng và Nhà níc. II. Träng t©m kiÕn thøc kÜ n¨ng: 1. KiÕn thøc: Gióp HS: - Nắm đựơc mục đích và nội dung chính mà tác giả đặt ra qua văn bản là cần phải hạn chế sự gia tăng dân số, đó là con đờng “tồn tại hay không tồn tại ” của chính loài ngời . - Sù chÆt chÏ , kh¶ n¨ng thuyÕt phôc cña c¸ch lËp luËn b¾t ®Çu b»ng 1 c©u chuyÖn nhÑ nhµng mµ hÊp dÉn. 2. Kĩ năng: Tích hợp với phần Tập làm văn , vận dụng kiến thức đã học ở bài Ph ơng pháp thuyết minh để đọc- hiểu , nắm bắt vấn đề có ý nghĩa thời sự trong văn bản. - Rèn kĩ năng đọc và phân tích lập luận chứng minh- giải thích trong một văn bản nhật dụng. KNS: + Giao tiếp : trình bày suy nghĩ, lắng nghe về vấn đề dân số. + Suy nghÜ s¸ng t¹o: ph©n tÝch, b×nh luËn vÒ tÝnh thuyÕt phôc, tÝnh hîp lÝ trong lËp luËn cña v¨n b¶n. + Ra quyết định: động viên mọi ngời cùng thực hiện hạn chế gia tăng dân số và nâng cao chất lợng dân số. 3. Thái độ: Có ý thức góp phần vào việc tuyên truyền, vận động cho quốc sách của Đảng và Nhà níc. T duy, 4. Năng lực cần phát triển: - Năng lực hợp tác. - Năng lực thưởng thức văn học, cảm thụ thẩm mĩ. - Năng lực giải quyết vấn đề. - Năng lực tư duy sáng tạo. - N¨ng lùc giao tiÕp. - N¨ng lùc xö lÝ t×nh huèng thùc tiÔn. III. CHUẨN BỊ 1. Gi¸o viªn: - Bµi gi¶ng ®iÖn tö. - C¸c ph¬ng ph¸p/ kÜ thuËt d¹y häc tÝch cùc cã thÓ sö dông: + Học theo nhóm: thảo luận trao đổi, phân tích tác hại của việc tăng dân số. + Minh ho¹ tranh ¶nh, b¨ng h×nh vÒ nguy c¬ t¨ng d©n sè. + ViÕt s¸ng t¹o vÒ viÖc h¹n chÕ è lîng vµ n©ng cao chÊt lîng d©n sè. + Động não: suy nghĩ về bài toán dân số đặt ra trong văn bản. 2. Häc sinh: - ChuÈn bÞ bµi ë nhµ. - C¸c t liÖu, tranh ¶nh vÒ ph¸t triÓn d©n sè ë ViÖt Nam (h×nh thøc s¸ng t¹o theo tæ) IV. Các hoạt động dạy và học. 1. Bớc 1: ổn định tổ chức (1 phút) 2. Bíc 2: KiÓm tra bµi cò (3 phót) Câu 1: Văn bản Ôn dich, thuốc lá có sự kết hợp chặt chẽ giữa hai phơng thức biểu đạt nào? A. LËp luËn vµ thuyÕt minh. C.Tù sù vµ biÓu c¶m. B. ThuyÕt minh vµ tù sù. D. BiÓu c¶m vµ thuyÕt minh C©u 2: Trong bµi t¸c gi¶ so s¸nh t¸c h¹i cña thuèc l¸ víi viÖc g×? A. Víi viÑc t»m ¨n d©u. B.Víi viÖc lan truyÒn nhanh cña c¸c lo¹i «n dÞch..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> C. Với việc bị giặc ngoại xâm đánh phá. D. Víi viÖc sö dông bao b× ni l«ng. Câu 3: Qua bài học này em hiểu đợc vấn đề gì mà tác giả muốn đề cập tới? 3. Bíc 3: Bài mới. * Hoạt động 1: Khởi động - Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh. - Kü thuËt: §éng n·o. - Thêi gian: 2 phót. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. * Giíi thiÖu bµi: GV chiÕu h×nh ¶nh vÒ hËu qu¶ cña sù gia t¨ng - Xem, tr×nh bµy suy d©n sè nghÜ H. Suy nghÜ cña em khi xem c¸c h×nh ¶nh trªn. Chuẩn KT-KN cần đạt, năng lực cần phát triển Phát triển năng lực: Tư duy, quan s¸t.. GV: D©n sè gia t¨ng vµ søc Ðp cña d©n sè đối với xã hội loài ngời đang là vấn đề bức xóc cña nhiÒu quèc gia...néi dung bµi häc - Ghi tªn bµi - Ghi tªn bµi. Hoạt động 2: HìNH THÀNH KIẾN THỨC - Phơng pháp : Đọc diễn cảm, vấn đáp, thuyết trình, gợi mở. - Kĩ thuật : Động não, đọc sáng tạo, nhóm - Thời gian : 25 phót Hoạt động của thầy. GV. Giíi thiÖu: V¨n b¶n " Bµi to¸n d©n sè " trích từ báo " Giáo dục và Thời đại Chủ nhËt" , sè 28 , n¨m 1995 lµ cña t¸c gi¶ Th¸i An , tên đầy đủ là " Bài toán dân số đã đợc đặt ra từ thời cổ đại " . ( Khi tuyển chọn , ngời biên soạn SGK đã rót gän tªn bµi , söa mét sè chi tiÕt , tõ ng÷ và cách diễn đạt cho phù hợp với yêu cầu cña SGK trong nhµ trêng ) ? Ngoài những từ đã đợc giảI nghĩa trong phÇn chó thÝch, cã tõ nµo em cha hiÓu cÇn gi¶I thÝch? GV. Yªu cÇu HS gi¶I nghÜa gióp b¹n, tõ nµo HS không giảI nghĩa đợc, GV giúp HS. GV. Gi¶i thÝch thªm: - Chµng A®am vµ nµng Eva : Theo Kinh Thánh của đạo Thiên Chúa ( Kinh Giatô ) , đó là cặp vợ chồng đầu tiên trên Trái đất đợc chúa tạo ra và sai xuống trần gian để h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn loµi ngêi . - Tån t¹i hay kh«ng tån t¹i : C©u nãi næi tiÕng cña nh©n vËt H¨m-lÐt trong vë bi kÞch H¨m-lÐt cña U.Sªc-xpia ( Anh ) . ? Theo em , văn bản này cần đọc với giọng. Hoạt động của trò. - HS nghe. Chuẩn KT-KN cần đạt, năng lực cần phát triển Phát triển năng lực: thưởng thức văn học, cảm thụ thẩm mỹ; năng lực tổng hợp, khái quát vấn đề, giai quyÕt v® I. t×m hiÓu chung. 1. Chó thÝch. a. T¸c gi¶, t¸c phÈm Văn bản đợc trích từ " Bài toán dân số đã đợc đặt ra từ thời cổ đại " cña Th¸i An.. b. Tõ khã: - HS nªu nh÷ng tõ cha - Chµng A®am vµ nµng hiÓu Eva . - HS tr×nh bµy. - Nghe. 2. §äc : - §äc.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> nh thÕ nµo cho phï hîp ? - §äc râ rµng , chó ý c¸c c©u c¶m, nh÷ng con sè , nh÷ng tõ phiªn ©m. GV. Yêu cầu 2 HS đọc, nhận xét. *Th¶o luËn nhãm: - Thêi gian: 2 phót - Néi dung: C©u 1: XÐt vÒ néi dung, V¨n b¶n thuéc kiÓu lo¹i nµo? T¹i sao? Câu 2: Xác định phơng thức biểu đạt chính vµ c¸c ph¬ng thøc kÕt hîp? Câu 3: Xác định bố cục của văn bản? Tại sao l¹i chia bè côc nh vËy?. - §äc, nhËn xÐt.. - HS th¶o luËn - 1 nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung: + §©y lµ v¨n b¶n nhËt dông. V× v¨n b¶n nµy đề cập đến một vấn đề thêi sù võa cÊp thiÕt vừa lâu dài của đời sống nhân loại , đó là vấn đề gia tăng dân số vµ hiÓm ho¹ cña nã . + NghÞ luËn chøng kÕt hîp víi GV ®a b¶ng vµ hoµn thµnh qua phÇn tr×nh minh thuyÕt minh vµ biÓu bµy cña häc sinh: c¶m . KiÓu v¨n V¨n b¶n nhËt dông . ( Vì mục đích của bài b¶n này là bàn về vấn đề XH lµ d©n sè gia t¨ng Ph¬ng NghÞ luËn + thuyÕt minh, vµ hËu qu¶, nhng khi thøc biÓu biÓu bµn luËn, t¸c gi¶ kÕt đạt hîp thuyÕt minh b»ng Mở bài: Đoạn 1: Nêu vấn đề: t liệu thống kê, so Dân số và kế hoạch hoá gia sánh, kèm theo thái độ đình – Bài toán dân số đã đ- đánh giá ) . ợc đặt ra từ thời cổ đại. Đoạn 2: Bài toán cổ - HS xác định bố cục, đại  Từ một vài số nội dung tong phần của Th©n Ýt ái – nÕu cø gÊp v¨n b¶n. đôi theo cấp số nhân bµi: th× sÏ t¹o lªn sè lín Tèc khñng khiÕp. độ gia §o¹n 3: Sù gia t¨ng t¨ng Bè côc d©n sè cña loµi ngêi d©n còng ph¸t triÓn theo sè lµ cÊp sè nh©n hÕt §o¹n 4: Phô n÷ cã søc thÓ sinh rÊt nhiÒu nhanh con v× thÕ chØ tiªu chóng mỗi gia đình chỉ có 1 –2 con lµ khã thùc hiÖn KÕt bµi(§o¹n 5): CÇn h¹n chÕ sù bïng næ vµ gia t¨ng d©n sè - HS đọc đoạn 1. - Vấn đề đặt ra trong văn bản là vấn đề: Dân - GV yêu cầu HS đọc lại phần mở đầu. sè – kÕ ho¹ch ho¸ gia ? Cho biết văn bản trình bày vấn đề gì? đình. T¸c gi¶ “s¸ng m¾t ra” vì vấn đề dân số... dờng nh đợc đặt ra ngay từ thời cổ đại sau khi ?Điều gì đã làm tác giả sáng mắt ra? nghe bµi to¸n cæ . - HÊp dÉn, høng thó. ? Nhận xét cách nêu vấn đề?. - KiÓu v¨n b¶n: V¨n b¶n nhËt dông .. - Phơng thức biểu đạt: NghÞ luËn + thuyÕt minh, biÓu - Bè côc: a) Më bµi: §o¹n 1: Nêu vấn đề: Dân số và kế hoạch hoá gia đình – Bài toán dân số đã đợc đặt ra từ thời cổ đại. b) Th©n bµi: (§o¹n 2,3,4): Tốc độ gia tăng d©n sè lµ hÕt søc nhanh chãng: + Bài toán cổ đại  Kết luËn: tõ mét vµi sè Ýt ái – nếu cứ gấp đôi theo cÊp sè nh©n th× sÏ t¹o lªn sè lín khñng khiÕp. + Sù gia t¨ng d©n sè cña loµi ngêi còng ph¸t triÓn theo cÊp sè nh©n. + Phô n÷ cã thÓ sinh rÊt nhiÒu con v× thÕ chØ tiªu mỗi gia đình chỉ có 1 –2 con lµ khã thùc hiÖn . c) KÕt bµi: CÇn h¹n chÕ sù bïng næ vµ gia t¨ng d©n sè - §ã lµ sù sèng cßn cña loµi ngêi.. II. Ph©n tÝch: 1) PhÇn më ®Çu: - Nêu vấn đề dân số kế hoạch hoá gia đình. => høng thó, hÊp dÉn: - HS tãm t¾t sù viÖc V× tÝnh chÊt bÊt ngê cña kÐn rÓ cña nhµ th«ng luËn ®iÓm (Bµi to¸n d©n.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> th¸i. ? Tãm t¾t c©u chuyÖn kÐn rÓ cña nhµ th«ng th¸i? + Cã 1 bµn cê gåm 64 « + §Æt 1 h¹t thãc vµo « thø nhÊt, vµo « thø 2 hai h¹t thãc, « tiÕp theo cø thÕ nh©n theo cÊp sè nh©n sè h¹t thãc. + Tổng số thóc thu đợc có thể phủ trên bề mặt trái đất. ? ViÖc kÓ chuyÖn Êy cã vai trß, ý nghÜa nh thế nào trong việc làm nổi bật vấn đề chính?. ? §Ó thuyÕt phôc vÒ sù gia t¨ng khñng khÕp cña d©n sè, t¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p g×? ? ViÖc ®a nh÷ng con sè vÒ tû lÖ sinh con cña phô n÷ ë mét sè níc theo th«ng b¸o cña héi nghÞ ë Cai – r« cã ý nghÜa g×? Nh»m mục đích gì? ? Trong số các nớc đợc kể trong văn bản , nớc nào thuộc châu Phi ? Nớc nào thuộc châu ¸? ? Cuéc sèng cña c¸c níc nµy nh thÕ nµo? Tõ ®©y em cã nhËn xÐt g× sù t¨ng d©n sè ë c¸c níc ch©u lôc nµy? Lồng ghép ? Cã thÓ rót ra kÕt luËn g× vÒ mèi quan hÖ gi÷a d©n sè vµ sù ph¸t triÓn x· héi, môi trường ? - GV cho HS quan s¸t mét sè h×nh ¶nh: đông con  đói nghèo. Nêu nhận xét?. - C©u chuyÖn hÊp dÉn gợi sự tò mò đối với ngời đọc: tởng số thóc Ýt ho¸ ra nã cã thÓ phñ khắp bề mặt trái đất. KÕt luËn vÒ cÊp sè nhân ấy là tiền đề để t¸c gi¶ so s¸nh víi sù bïng næ , gia t¨ng d©n sè. - §a ra mét lo¹t sè liÖu vµ phÐp so s¸nh lËp luËn chÝnh x¸c- cã søc thuyÕt phôc. - Để thấy đợc phụ nữ sinh rÊt nhiÒu con. MÆt kh¸c phô n÷ ë c¸c níc chËm ph¸t triÓn l¹i sinh con rÊt nhiÒu (Nª-pan, Ruan®a, Ma-®a-gaxca, Tandania, Ên §é, ViÖt Nam). Từ đó khẳng định : Sự gia tăng dân số kém theo sự đói nghÌo, l¹c hËu.. - §iÒu quan träng lµ sù bïng næ , gia t¨ng d©n sè cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi sù ph¸t triÓn cña x· hội : đói nghèo và lạc hËu. + Phô n÷ cã thÓ sinh rÊt nhiều con do đó vấn đề h¹n chÕ sù gia t¨ng d©n số là vấn đề khó khăn.. - HS quan s¸t nhËn xÐt.. - HS đọc. - Nh÷ng kiÓu c©u cÇu khiÕn thÓ hiÖn lêi kªu gọi vừa thấu lý, vừa đạt t×nh. C©u thø ba lµ c©u khẳng định : Bộc lộ rõ rµng døt kho¸t quan - Yêu cầu học sinh đọc đoạn kết. ? Nhận xét các kiểu câu đợc sử dụng trong điểm: Vấn đề dân số kế hoạch hoá gia đình là ®o¹n kÕt? T¸c dông? vấn đề sống còn của nh©n lo¹i.. ?NhËn xÐt nghÖ thuËt nghÞ luËn cña bµi v¨n?. số đợc đặt ra ngay từ thời cổ đại). 2) Trình bày vấn đề: + C©u chuyÖn kÐn rÓ cña nhµ th«ng th¸i ®a ra một bài toán cổ để dẫn đến kết luận: Sự phát triển từ ít đến nhiều của mét cÊp sè nh©n. - Tạo tiền đề cho sự so s¸nh víi sù gia t¨ng, bïng næ d©n sè. + Sù gia t¨ng bïng næ d©n sè còng lµ sù gia t¨ng bïng næ sè lîng cña mét cÊp sè nh©n .. Hs suy nghĩ, trả lời - NghÞ luËn kÕt hîp tù sù – lý lÏ dÉn chøng cô thÓ, thuyÕt phôc. - Néi dung: Ghi nhí /132. - HS đọc ghi nhớ.. ?Văn bản gửi tới ngời đọc thông điệp gì? ? đọc ghi nhớ. HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP - Phương pháp: Thuyết trình, nêu vấn đề, giải quyết vấn đề.. - Kĩ thuật: Động não - Thời gian: 4 phút. 3. KÕt luËn: Lêi kªu gäi mäi ngêi quan t©m h¹n chÕ gia t¨ng d©n sè – Gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i.. III. Tæng kÕt – Ghi nhí: 1. NghÖ thuËt: 2. Néi dung: (Ghi nhí / SGK/132)..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. - Đọc phần đọc thêm/ trang 132 - Đọc ? Con đường nào là con đường tốt nhất để hạn - Trả lời cá nhân chế sự gia tăng dân số ? Vì sao ? - GV tôn trọng các ý kiến của HS những ý kiến chưa đúng cần điều chỉnh và nhấn mạnh việc nâng cao dân trí, thay đổi nhận thức về sức khỏe sinh sản cũng là một trong những yếu tố hạn chế sự gia tăng dân số. HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG - Thời gian: 5 phút - Phương pháp: Đóng vai, nêu vấn đề, giải quyết vấn đề... Chuẩn KT-KN cần đạt, năng lực cần phát triển - Phát triển năng lực: Tư duy, giải quyết vấn đề. II. Luyện tập. 1. Bài 1:. - Kĩ thuật: Động não. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. * Yªu cÇu HS th¶o luËn: ?Em hiểu câu “Đó là con đờng tồn tại hay không - Thảo luận và trình tån t¹i cña chÝnh loµi ngêi” như thế nào? ? Em có sáng kiến gì để tăng sự hiểu biết về dân bày ý kiến sè cho mäi ngêi?. Chuẩn KT-KN cần đạt, năng lực cần phát triển - Phát triển năng lực: Tư duy sáng tạo, hợp tác. HOẠT ĐỘNG 5 : TÌM TÒI, MỞ RỘNG - Thời gian: 3 phút - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình, nêu vấn đề, giải quyết vấn đề - Kĩ thuật: Động não Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Chuẩn KT-KN cần đạt, năng lực phát triển.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - Phát triển năng lực: Năng lực tìm tòi thu thập thông tin, năng lực giải quyết vấn đề. GV đưa thông tin về sự gia tăng dân số ở Việt Nam những năm gần đây. ? Từ bảng số liệu trên, em có suy nghĩ gì về sự gia tăng dân số ở nước ta ? ? Tìm hiểu về sự gia tăng dân số ở địa phương em ? Đưa ra một số giải pháp n©ng cao chÊt lîng d©n sè?. -Quan sát -Trình bày suy nghĩ - Hs về nhà tìm tòi, mở rộng kiến thức. Bước 4: Giao bài, hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài (2 phút). -Häc bµi - Häc ghi nhí - Chuẩn bị bài “Dấu ngoặc đơn – dấu hai chấm”. + Hoµn thµnh bµi tËp vµo vë . ***************************.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>