đại 9 tuần 10

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ch¬ng II : HÀM SỐ BẬC NHẤT * Môc tiªu chung cña ch¬ng Häc xong ch¬ng nµy HS cÇn hiểu mét sè kiÕn thøc vµ kü n¨ng c¬ b¶n sau: 1. KiÕn thøc - HS hiểu đợc các kiến thức cơ bản về hàm số bậc nhất y = ax + b (tập xác định, sự biến thiên, đồ thị ), ý nghĩa của các hệ số a và b; điều kiện để hai đờng thẳng y = ax + b ( a ¿ 0 ) vµ y = a’x + b’ ( a’ ¿ 0 ) song song víi nhau, c¾t nhau, trùng nhau; nắm vững khái niệm “ góc tạo bởi đờng thẳng y= a x + b ( a ¿ 0 ) vµ trôc 0x”, kh¸i niÖm hÖ sè gãc vµ ý nghÜa cña nã. 2. Kü n¨ng - HS vẽ thành thạo đồ thị của hàm số y = ax + b ( a ¿ 0 ) với các hệ số a và b chủ yếu là các số hữu tỷ ; xác định đợc toạ độ giao điểm của hai đờng thẳng cắt nhau; biết áp dụng định lí Pi-ta-go để tính khoảng cách giữa hai điểm trên mặt phẳng toạ độ; tính đợc góc α tạo bởi đờng thẳng y = ax + b ( a ¿ 0 ) và trục 0x. 3.Tư duy - Sù suy luËn logic; ph©n tÝch tæng hîp ; so s¸nh 4.Thái độ - VÒ thùc tiÔn häc sinh thÊy r»ng : To¸n häc lµ m«n khoa häc trõu tîng , nhng các vấn đề trong toán học nói chung cũng nh vấn đề về hàm số nói riêng lại thờng đợc xuất phát từ việc nghiên cứu các bài toán thực tiễn.. Ngµy so¹n: 4/11/2020 Ngµy gi¶ng: 9/11/2020. TiÕt 19. Nh¾c l¹i vµ bæ sung c¸c kh¸I niÖm vÒ hµm sè luyÖn tËp I. Môc tiªu.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 1.KiÕn thøc - Hiểu đợc khái niệm về hàm số, biến số, các kí hiệu. Nắm đợc đồ thị hàm số y = f(x) lµ tËp hîp tÊt c¶ c¸c ®iÓm biÓu diÔn c¸c cÆp gi¸ trÞ t¬ng øng (x;f(x)) trªn mặt phẳng tọa độ. Bớc đầu nắm đợc khái niệm hàm số đồng biến, nghịch biến trªn R. 2.KÜ n¨ng - BiÕt c¸ch tÝnh c¸c gi¸ trÞ cña hµm sè khi cho tríc biÕn sè; biÕt biÓu diÔn c¸c cặp số (x;y) trên mặt phẳng tọa độ, biết vẽ đồ thị hàm số y = ax. 3.T duy - T duy, logÝc ; so s¸nh 4.Thái độ - Gi¸o dôc cho HS tÝnh chÝnh x¸c, vµ cã høng thó trong häc tËp. 5. Các năng lực cần đạt - NL giải quyết vấn đề - NL tính toán - NL tư duy toán học - NL hợp tác - NL giao tiếp - NL tự học. - NL sử dụng ngôn ngữ. * Tích hợp giáo dục đạo đức: trách nhiệm. II. ChuÈn bÞ cña gv vµ hs GV : máy chiếu,máy tính, m¸y tÝnh bá tói. Tµi liÖu: SGK, SBT, SGV HS : ¤n l¹i kh¸i niÖm vÒ hµm sè ( líp 7 ) , m¸y tÝnh bá tói. III/ PHƯƠNG PHÁP – KĨ THUẬT DẠY HỌC 1. Phương pháp - Nêu vấn đề, vấn đáp, thuyết trình, luyện tập, hoạt động nhóm. 2. Kĩ thuật dạy học - Kĩ thuật giao nhiệm vụ. - Kĩ thuật đặt câu hỏi. - Kĩ thuật vấn đáp. - Kĩ thuật chia nhóm - Kĩ thuật trình bày 1 phút. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. Ổn định tổ chức 2.Kiểm tra bài cũ. ( Kết hợp trong giờ học) 3. Bài mới Hoạt động 1: Nhắc lại khái niệm hàm số - Mục đích : Hs nhắc lại khái niệm hs ở lớp 7, nội dung kiến thức cũ liên quan. - Thời gian: 10 phút. - Phương pháp: thuyết trình, vấn đáp - Phương tiện, tư liệu: SGV,SGK,máy chiếu - Kĩ thuật dạy học: kĩ thuật đặt câu hỏi, kĩ thuật trả lời 1 phút. Hoạt động của Thầy và trò Nội dung ghi bảng GV: Khi nào thì đại lượng y được gọi là 1. Khái niệm hàm số: (10’).

<span class='text_page_counter'>(3)</span> hàm số của đại lượng thay đổi x? HS: Nhắc lại. a) Khái niệm (SGK) + Đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x; + Với mỗi giá trị của x, ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của y. khi đó, y được gọi là hàm số của -GV: Hàm số có thể được cho bằng bảng x; x được gọi là biến số. hoặc bằng công thức (máy chiếu) b)VD: * y là hàm số của x được cho bằng bảng: -GV nêu * y là hàm số của x được cho bằng 1 các 1 ví dụ về hàm số cho bởi xcông thức 1 2 3 4 công thức: 3 2 3 2 1 yGV:6Em 4hiểu 2thế nào 1 về các kí hiệu 3 2 y = 2x; y = 3x-1; y = x y=f(x); y=g(x);… c) Khi hàm số cho bởi công thức HS : biến số x chỉ lấy những giá trị mà tại y=f(x); y=g(x);… ta hiểu rằng biến đó f(x);hay g(x);…xác định số x chỉ lấy những giá trị mà tại đó f(x); hay g(x);…xác định VD: y=f(x)=3x-1 xác định với mọi x GV : Các kí hiệu f(2)=5 nói lên điều gì ? 4 HS : khi x=2 thì GT tương ứng của y là 5 y=f(x)= x xác định với mọi x  0 GV : Thế nào là hàm hằng ? - Khi y là hàm số của x ta có thể HS : x thay đổi mà y chỉ nhận 1 GT viết y= f(x) - khi x=2 thì GT tương ứng của y là 5, ta viết f(2)=5; d) Hàm hằng: (SGK) -GV cho HS giải ?1 ?1 : f(0)=5; 1 HS làm việc theo nhóm, dùng máy tính f(2)=6; cầm tay để tìm. Gọi đại diện các nhóm f(3)=13/2; đọc kết quả. 10)=0. f(1)=11/2; f(-2)=4;. f(-. *Điều chỉnh, bổ sung ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ .. Hoạt động 2 - Mục đích: Hiểu được đồ thị hàm số y = f(x) là tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x;f(x)) trên mặt phẳng tọa độ. - Thời gian: 10 phút. - Phương pháp: Gợi mở, vấn đáp, thuyết trình..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Phương tiện, tư liệu: Phấn màu, thước thẳng, máy chiếu. - Kĩ thuật dạy học: Kĩ thuật đặt câu hỏi Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng GV yêu cầu HS làm ?2. Kẻ sẵn 2 hệ 2. Đồ thị của hàm số tọa độ Oxy lên bảng có lưới ô ?2: a) y vuông. A Gv gọi hai HS đồng thời lên bảng Một HS làm câu a Một HS làm câu b. B HS dưới lớp làm bài vào vở. 6. 4. 2. GV và HS cùng kiểm tra bài làm của 2 học sinh trên bảng. C D. E F. O. b). x 5. 4. y g x = 2 x 2. ? Thế nào là đồ thị của hàm số y = f(x)? HS: Tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x;f(x)) trên mặt phẳng tọa độ được gọi là đồ thị của hàm số y = f(x). ? Hãy nhận xét các cặp số của ?2a là của hàm số nào trong các ví dụ trên?. ? Đồ thị hàm số y = 2x là gì? HS: là đường thẳng OA trong hình.. x O. -2. * Tập hợp tất cả các diểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x; f(x) ) trên mặt phẳng toạ độ được gọi là đồ thị của hàm số y=f(x)..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> *Điều chỉnh, bổ sung ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ .. Hoạt động 3 - Mục đích: Bước đầu hiểu được khái niệm hàm số đồng biến trên R, nghịch biến trên R. - Thời gian: 9 phút - Phương pháp: Tự nghiên cứu sgk, đàm thoại, gợi mở, vấn đáp. - Phương tiện, tư liệu: Sgk, phấn màu vàng, xanh, thước thẳng. - Kĩ thuật dạy học: Kĩ thuật đặt câu hỏi,kĩ thuật chia nhóm Hoạt động của thầy Hoạt động của trò 3. Hàm số đồng biến,nghịch biến HS hoạt động nhóm giải ?3 ?3: GV: X em có - nhận - - xét -gì -về 0 0,5 1 1,5 * Tổng quát: Cho hàm số tính tăng 2,5 , giảm y=f(x) xác định với mọi x ¿ 2 của 1,5 các 1 giá 0,5 trị x và các R. Với x1, x2 ¿ R: y=2x+ -4 giá - trị -2 y tương - 0 1 2 3 4 ứng + Nếu x1 <x2 mà f(x1)<f(x2) 1 trong bảng3 1 HS: y=- Hàm6 số y=2x+1 5 4 3có 2x 1 0 - -2 thì hàm số y=f(x) đồng biến tăng trên R. 2x+1y tăng 1 Hàm số y=-2x+1 x tăng thì + Nếu x1 <x2 mà f(x1)>f(x2) y giảm thì hàm số y=f(x) nghịch biến trên R. GV: Nhận xét về tính tăng, giảm của các giá trị của x và các giá trị tương ứng của y trong bảng. *Điều chỉnh, bổ sung ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ .. 4. Củng cố(14p) - Qua bài học ta cần phải lắm những kiến thức nào? - Thế nào là hàm số, đồ thị hàm số, hàm số nghịch biến, đồng biến? - Yêu cầu học sinh làm bài tập 3,4,5- SGK 5.Hướng dẫn về nhà. (1p) - Nắm vững các khái niệm hàm số, đồ thị hàm số, hàm số đồng biến, nghịch biến - Làm bài tập 1, 2, 3 (44-SGK); 1, 3 (56-SBT) Ngày soạn: 4/11/2020 Ngày dạy: 11/11/2020. Tiết 20.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> HÀM SỐ BẬC NHẤT I. Môc tiªu 1.KiÕn thøc - Hiểu được hàm số bậc nhất có dạng y = ax + b, a  0 luôn xác định với ∀ x ∈R , đồng biến trên R khi a > 0, nghịch biến trên R khi a < 0. 2.KÜ n¨ng -Hiểu và chứng minh được 1 hàm số đồng biến hay nghịch biến trên R. 3.T duy - T duy linh hoạt, so sánh , độc lập sáng tạo 4.Thái độ - Thấy đợc Toán học là môn khoa học trừu tợng nhng các vấn đề trong Toán học nói chung cũng nh vấn đề hàm số nói riêng thờng xuất phát từ việc nghiên cứu c¸c bµi to¸n thùc tÕ. 5. Các năng lực cần đạt - NL giải quyết vấn đề - NL tính toán - NL tư duy toán học - NL hợp tác - NL giao tiếp - NL tự học. - NL sử dụng ngôn ngữ. * Tích hợp giáo dục đạo đức :trách nhiệm. II. ChuÈn bÞ cña gv vµ hs: GV : máy chiếu,máy tính, m¸y tÝnh bá tói.Tµi liÖu: SGK, SBT, SGV HS : SGK, đồ dùng dạy học, học và làm bài ở nhà. III/ PHƯƠNG PHÁP – KĨ THUẬT DẠY HỌC 1. Phương pháp - Nêu vấn đề, vấn đáp, thuyết trình, luyện tập, hoạt động nhóm. 2. Kĩ thuật dạy học - Kĩ thuật giao nhiệm vụ. - Kĩ thuật đặt câu hỏi. - Kĩ thuật vấn đáp. - Kĩ thuật chia nhóm - Kĩ thuật trình bày 1 phút. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. Ổn định tổ chức (1p) 2.Kiểm tra bài cũ. - Mục đích : nhắc lại nội dung kiến thức cũ liên quan. - Thời gian: 8 phút. - Phương pháp: thuyết trình, vấn đáp - Phương tiện, tư liệu: SGK,SBT, máy chiếu -Kĩ thuật dạy học: Kĩ thuật đặt câu hỏi Hoạt động của Thầy Hoạt động của Trò a) Hàm số là gì? Cho một ví dụ về hàm HS: Một HS lên bảng kiểm tra ; số cho bởi công thức.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> b) Điền vào chỗ trống (...) Cho hàm số y = f(x) xác định với ∀ x ∈R. Với mọi x1, x2 bất kì thuộc R. - Nếu x1< x2 mà f(x1) < f(x2) thì hàm số y = f(x) .... trên R (đồng biến) - Nếu x1< x2 mà f(x1) > f(x2) thì hàm số y = f(x) .... trên R (nghịch biến) hs nhận xét, cho điểm GV nhận xét, cho điểm 3. Bài mới Hoạt động 1 - Mục đích: Hiểu được hàm số bậc nhất có dạng y = ax + b, a  0 luôn xác định với ∀ x ∈R . - Thời gian: 12 phút. - Phương pháp: Gợi mở, vấn đáp, thuyết trình. - Phương tiện, tư liệu: Phấn màu, thước thẳng - Kĩ thuật dạy học: Kĩ thuật đặt câu hỏi, kĩ thuật trả lời nhanh 1 phút. Hoạt động của Thầy và trò Nội dung ghi bảng gọi Một HS đọc to đề bài và tóm tắt GV vẽ sơ đồ chuyển động như SGK 1.Khái niệm về hàm số bậc nhất( 16’): và hướng dẫn HS *Bài toán: GV gọi HS lên bảng điền vào bảng ?1: Sau 1 giờ ô tô đi được 50 km phụ của ?2 hoặc HS đọc để GV điền Sau t giờ ô tô đi được 50t km T 1 2 3 4 ...Sau t giờ ô tô cách trung tâm Hà Nội S = 8 + 50t (km) S = 50t + 8 58 10 15 20 ... ?2 : 8 8 8 1 2 3 … GV gọi HS khác nhận xét bài làm của t (giờ) S = 50t + 8 58 108 158 … bạn ? Hãy giải thích tại sao đại lượng S là S là hàm số của t vì: S phụ thuộc vào t, hàm số của đại lượng t? ứng với mỗi giá trị của t chỉ có 1 giá trị HS: trả lời duy nhất của S  Tích hợp giáo dục đạo đức: Qua * Định nghĩa: sgk phần bài toán giáo dục chấp hành Chú ý: Khi b=0 thì hàm số có dạng y= đúng luật lệ an toàn giao thông. ax GV: Trong công thức S = 50t + 8. Nếu thay S bởi chữ y, t bởi chữ x ta có công thức hàm số quen thuộc y = 50x + 8. Nếu thay 50 bởi a và 8 bởi b thì ta có y = ax + b (a 0) là hàm số bậc nhất ? Vậy hàm số bậc nhất là gì? HS: trả lời định nghĩa. GV đưa ra bài tập trên màn chiếu:.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Các hàm số sau có phải là hàm số bậc nhất không? Vì sao? 1 y= + 4 x a) y = 1 - 5x ; b) ; c) 1 y= x 2 d) y = 2x2 + 3 ; e) y = mx + 2 ; f) y = 0x + 7 GV cho HS suy nghĩ 2 - 5 phút rồi gọi HS lần lượt trả lời:. *Điều chỉnh, bổ sung: ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ..Hoạt động 2 - Mục đích: Hiểu được hàm số bậc nhất có dạng y = ax + b, a  0 luôn xác định với ∀ x ∈R , đồng biến trên R khi a > 0, nghịch biến trên R khi a < 0. - Thời gian: 15 phút - Phương pháp: Tự nghiên cứu sgk, đàm thoại, gợi mở, vấn đáp. - Phương tiện, tư liệu: Sgk, phấn màu vàng, xanh, thước thẳng. - Kĩ thuật dạy học: Kĩ thuật đặt câu hỏi, kĩ thuật chia nhóm. Hoạt động của thày và trò Nội dung ghi bảng GV: Để tìm hiểu tính chất của hàm số bậc nhất, ta xét ví dụ sau đây: ? Hàm số y = -3x + 1 xác định với những giá trị nào của x? Vì sao? ? Hãy chứng minh hàm số y = -3x + 1 nghịch biến trên R? GV gợi ý: ? Ta lấy x 1 , x 2 ∈R sao cho x 1 < x 2 , cÇn chøng minh g×? (f(x1) > f(x2)). 2. Tính chất(15’): Ví dụ: Xét hàm số y = -3x + 1 -Hàm số xác định  x R - Cho x hai giá trị bất kỳ x1, x2: x1< x2 hay x1 - x2 < 0, ta có; f(x1) - f(x2) = (-3x1 + 1) - (-3x2 + 1) = -3(x1 - x2) > 0 hay f(x1) > f(x2) Vậy hàm số nghịch biến trên R. ?3 : Xét hàm số y = 3x + 1 - Hàm số xác định  x  R.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> GV cho HS lµm ?3 theo hoạt động nhóm 3-4 + Cho x hai giá trị bất kỳ x 1, x2: x1< x2 phút GV: Theo chøng minh trªn hµm sè hay x1 - x2 < 0, ta có; y = -3x + 1 nghÞch biÕn trªn R, hµm sè f(x1) - f(x2) = (3x1 + 1) - (3x2 + y = 3x + 1 đồng biến trên R 1) = 3(x1 - x2) < 0 hay f(x1) < f(x2) Vậy hàm số đồng biến trên R ? VËy tæng qu¸t, hµm sè bËc nhÊt y = ax + b đồng biến khi nào? nghịch biến *Tớnh chất: SGK khi nµo? ?4 ? H·y xÐt xem c¸c hµm sè (trªn b¶ng phô) ë HS đồng biến: y = x + 1; y = phần 1, hàm số nào đồng biến, hàm số nào 5x - 2 ; ... nghÞch biÕn? HS nghịch biến: y = -x + 1; GV cho HS lµm ?4 y = -5x - 2; … *Điều chỉnh, bổ sung ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ . 4.Củng cố(7p) - Qua bài học ta cần phải lắm những kiến thức nào? Bài 8/48 SGK. a) y = 1- 5x là hàm số bậc nhất, có a = -5 và b = 1,là hàm số nghịch biến trên R. b) y = - 0,5x là hàm số bậc nhất, có a = - 0,5 và b = 0 là hàm số nghịch biến trên trên R. c) y  2(x  1)  3  2x  3  2 là hàm số bậc nhất, có a  2 và b  3  2 là hàm số đồng biến trên R. d) y = 2x2 + 3 không phải là hàm số bậc nhất. Gv: hướng dẫn bài 10 SGK/59. Gọi hình chữ nhật ABCD có các cạnh AB = 30cm, BC = 20cm. Sau khi bớt mỗi cạnh của hình chữ nhật đi x (cm), ta được hình chữ nhật mới làA’B’C’D’ có các cạnh là: x A’B’ = 30 – x (cm), A B x B’C’ = 20 – x (cm). A’ B’ B’ Với ylà chu vi của hình chư nhật A’B’C’D’ ta có: y = [(30 - x) + (20 - x)]. y = - 4x + 100. D. 5. Hướng dẫn về nhà(2p) - Nắm vững định nghĩa hàm số bậc nhất, tính chất hàm số bậc nhất. - Làm bài tập: 9 , 11,12 (48-SGK) 6, 7, 8 (57-SBT).

<span class='text_page_counter'>(10)</span>

<span class='text_page_counter'>(11)</span>