Bài soạn sinh học 9 tuần 19

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn: 08/01/2021. Tiết 37. BÀ 34. THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN I. Mục tiêu 1. Kiến thức: - Học sinh hiểu và trình bày được nguyên nhân thoái hóa của tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật, vai trò của 2 trường hợp trên trong chọn giống. - Trình bày được phương pháp tạo dòng thuần ở cây giao phấn. 2. Kĩ năng: - Hiểu được lý do cấm anh em có quan hệ huyết thống gần nhau lấy nhau (con cái sinh trưởng phát triển yếu , dễ sinh quái thai, dị tật, khả năng sinh sản giảm *Kĩ năng sống: - Kĩ năng giải thích vì sao người ta cấm anh em có quan hệ huyêt thống gần lấy nhau( có cùng dòng máu trực hệ, có họ trong phạm vi 3 đời): sinh con ra sinh trưởng và phát triển yếu, khả năng sinh sản giảm, quái thai, dị tật bẩm sinh. - Kĩ năng hợp tác, lắng nghe tích cực. - Kĩ năng tự tin trình bày ý kiến trước tổ, nhóm, lớp. 3. Định hướng phát triển năng lực: - Năng lực làm chủ và phát triển bản thân: Năng lực tự học, năng lực tư duy, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản lý. - Năng lực về quan hệ xã hội: Năng lực hợp tác, năng lực giao tiếp. - Năng lực về công cụ lao động: Năng lực sử dụng CNTT, năng lực sử dụng ngôn ngữ sinh học. 4. Định hướng phát triển phẩm chất - Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực 5. Tích hợp giáo dục II. Phương pháp Trực quan, hoạt động nhóm, vấn đáp tìm tòi III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh 1.Chuẩn bị của GV: Máy chiếu, ti vi, SGK, SGV 2.Chuẩn bị của HS: Chuẩn bị bài, vở bài tập IV. Tiến trình giờ dạy 1. Ổn định lớp (1p): Lớp Ngày giảng Vắng 9A 9B. Ghi chú. 2. Kiểm tra bài cũ 3. Các hoạt động dạy bài mới: Họat động của giáo viên và học sinh. Nội dung.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> A. Hoạt động khởi động Mục tiêu: HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới. Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan Định hướng phát triển năng lực: - Tự chủ, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, năng lực ngôn ngữ, tính toán, giao tiếp hợp tác. Phẩm chất: Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực. Phẩm chât: Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực Thời gian: 4 phút Cách thức tiến hành: - GV nêu vấn đề: Vì sao sau mỗi vụ bà con nông dân lại phải đi mua lúa giống mà không sử dụng lúa vụ trước làm giống? - GV: Để kiểm tra câu trả lời của bạn đúng hay sai chúng ta nghiên cứu bài mới: “Thoái hóa do tự thụ phấn và do giao phối gần”. B. Hoạt động hình thành kiến thức Hoạt động 1: Hiện tượng thoái hoá Mục tiêu: Học sinh hiểu và trình bày được hiện tượng thoái hóa của tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình Định hướng phát triển năng lực: - Tự chủ, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, năng lực ngôn ngữ, tính toán, giao tiếp hợp tác. Phẩm chất: Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực. Phẩm chất: Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực Thời gian: 13 phút Cách thức tiến hành: Tiến hành: Hoạt động của GV - HS Nội dung ghi bảng - Gv đặt câu hỏi cho học sinh nhớ lại các kiến thức I. Hiện tượng thoái lớp 6: hoá ? Thế nào là hiện tượng thụ phấn ? Giao phấn? ? Thế nào là hoa lưỡng tính? Hoa đơn tính? ? Hiện tượng giao phấn xảy ra đối với cây hoa có đặc điểm gì? ? Hiện tượng tự thụ phấn xảy ra đối với cây hoa có đặc điểm gì? HS dựa vào kiến thức đã học trả lời câu hỏi - GV nêu câu hỏi ? Cây ngô là cây lưỡng tính hay đơn tính? ? Theo em sẽ xảy ra hiện tượng tự thụ phấn hay giao phấn? - Gv chiếu silde động về hiện tượng giao phấn của 1. Hiện tượng thoái cây ngô hoá do tự thụ phấn ở.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ? Muốn cho cây ngô tự thụ phấn ta tiến hành như thế nào? - Gv chiếu hình ảnh các thế hệ con của cây ngô: ?Em có nhận xét gì kích thước cây từ thế hệ thứ 17 so với dạng ban đầu? - Gv chiếu thêm một số thông tin, hình ảnh về hiện tượng thoái hóa - Hiện tượng thoái hoá do tự thụ phấn ở cây giao phấn biểu hiện như thế nào? VD: bưởi xiêm, bưởi, vải thoái hoá quả nhỏ, ít quả, không ngọt. - Gv chiếu sơ đồ: P : bố x mẹ F1 x F1 F1 x P -> Hiện tượng giao phối gần( giao phối cận huyết) - Giao phối gần là gì? - HS trả lời câu hỏi + Giao phối gần (giao phối cận huyết) là sự giao phối giữa các con cái sinh ra từ 1 cặp bố mẹ hoặc giữa bố mẹ với con cái của chúng. - Gv chiếu hình ảnh hiện tượng thoái hóa ? Khi cho động vật giao phối gần thì xảy ra hiện tượng gì? - HS trả lời câu hỏi: + Giao phối gần gây ra hiện tượng thoái hoá ở thế hệ con cháu: sinh trưởng và phát triển yếu, khả năng sinh sản giảm, quái thai,dị tật bẩm sinh, chết non.. cây giao phấn: các cá thể của thế hệ kế tiếp có sức sống kém dần biểu hiện các dấu hiệu như phát triển yếu, chiều cao cây và năng suất giảm dần, nhiều cây bị chết, bộc lộ đặc điểm có hại.. 2. Hiện tượng thoái hoá do giao phối gần ở động vật: - Giao phối gần (giao phối cận huyết) là sự giao phối giữa các con cái sinh ra từ 1 cặp bố mẹ hoặc giữa bố mẹ với con cái của chúng. - Giao phối gần gây ra hiện tượng thoái hoá ở thế hệ con cháu: sinh trưởng và phát triển yếu, khả năng sinh sản giảm, quái thai, dị tật bẩm sinh, chết non. Hoạt động 2: Nguyên nhân của hiện tượng thoái hoá Mục tiêu: - Học sinh hiểu và trình bày được nguyên nhân thoái hóa của tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan Định hướng phát triển năng lực: - Tự chủ, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, năng lực ngôn ngữ, tính toán, giao tiếp hợp tác. Phẩm chất: Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Phẩm chất: Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực Thời gian: 10 phút Cách thức tiến hành: Hoạt động của GV-HS Chiếu silde 3: H 34.3 ; màu xanh biểu thị thể đồng hợp - Yêu cầu HS quan sát H 34.3 và trả lời: - Qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phối cận huyết, tỉ lệ thể đồng hợp và dị hợp biến đổi như thế nào? - HS trả lời + Tỉ lệ đồng hợp tăng, tỉ lệ dị hợp giảm. - GV:Tại sao tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại gây ra hiện tượng thoái hoá? - HS: Các gen lặn ở trạng thái dị hợp chuyển sang trạng thái đồng hợp  các gen lặn có hại gặp nhau biểu hiện thành tính trạng có hại, gây hiện tượng thoái hoá. - GV giúp HS hoàn thiện kiến thức. Chính vì vậy trong luật hôn nhân và gia đình người ta cấm anh em có quan hệ huyêt thống gần lấy nhau( có cùng dòng máu trực hệ, có họ trong phạm vi 3 đời): sinh con ra sinh trưởng và phát triển yếu, khả năng sinh sản giảm, quái thai, dị tật bẩm sinh. - GV mở rộng thêm: ở một số loài động vật, thực vật cặp gen đồng hợp không gây hại nên không dẫn đến hiện tượng thoái hoá, trong thực tế một số loài có thể tiến hành giao phối gần. VD: chim bồ câu, chim cu gáy. Nội dung ghi bảng II. Nguyên nhân của hiện tượng thoái hoá. - Tự thụ phấn hoặc giao phối gần ở động vật gây ra hiện tượng thoái hoá vì tạo ra cặp gen lặn đồng hợp gây hại.. Hoạt động 3: Vai trò của phương pháp tự thụ phấn và giao phối cận huyết trong chọn giống Mục tiêu: -Trình bày được phương pháp tạo dòng thuần ở cây giao phấn. Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan Định hướng phát triển năng lực: - Tự chủ, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, năng lực ngôn ngữ, tính toán, giao tiếp hợp tác. Phẩm chất: Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Thời gian: 7 phút Cách thức tiến hành Hoạt động của GV -HS - GV yêu cầu HS viết sơ đồ lai: P: Aa x Aa P: AA x aa P: Aa x aa ? Phép lai nào tạo ra được dòng thuần? ? Tại sao tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần gây ra hiện tượng thoái hoá nhưng những phương pháp này vẫn được người ta sử dụng trong chọn giống?. Nội dung ghi bảng III.Vai trò của phương pháp tự thụ phấn và giao phối cận huyết trong chọn giống - Dùng phương pháp này để củng cố và duy trì 1 số tính trạng mong muốn, tạo dòng thuần, thuận lợi cho sự kiểm tra đánh giá kiểu gen của từng dòng, phát hiện các gen xấu để loại ra khỏi quần thể, chuẩn bị lai khác dòng để tạo ưu thế lai.. - 1 HS trả lời, các HS khác nhận xét, bổ sung. C. Hoạt động luyện tập, vận dụng Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; Định hướng phát triển năng lực: - Tự chủ, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, năng lực ngôn ngữ, tính toán, giao tiếp hợp tác. Phẩm chất: Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực Thời gian: 5 phút Cách thức tiến hành: Câu 1: Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa giống ở cây giao phấn là: A. Do giao phấn xảy ra ngẫu nhiên giữa các loài thực vật B. Do lai khác thứ C. Do tự thụ phấn bắt buộc D. Do lai giữa các dòng thuần có kiểu gen khác nhau Câu 2: Tự thụ phấn là hiện tượng thụ phấn xảy ra giữa: A. Hoa đực và hoa cái của các cây khác nhau B. Hoa đực và hoa cái của các cây khác nhau và mang kiểu gen khác nhau C. Hoa đực và hoa cái trên cùng một cây D. Hoa đực và hoa cái của các cây khác nhau nhưng mang kiểu gen giống nhau Câu 3: Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa giống ở động vật là: A. Do giao phối xảy ra ngẫu nhiên giữa các loài động vật B. Do giao phối gần.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> C. Do lai giữa các dòng thuần có kiểu gen khác nhau D. Do lai phân tích Câu 4: Giao phối cận huyết là: A. Giao phối giữa các cá thể khác bố mẹ B. Lai giữa các cây có cùng kiểu gen C. Giao phối giữa các cá thể có kiểu gen khác nhau D. Giao phối giữa các cá thể có cùng bố mẹ hoặc giao phối giữa con cái với bố hoặc mẹ chúng Câu 5: Khi tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn, thế hệ sau thường xuất hiện hiện tượng: A. Có khả năng chống chịu tốt với điều kiện của môi trường B. Cho năng suất cao hơn thế hệ trước C. Sinh trưởng và phát triển chậm, bộc lộ những tính trạng xấu D. Sinh trưởng và phát triển nhanh, bộc lộ những tính trạng tốt Câu 6: Biểu hiện của hiện tượng thoái hóa giống là: A. Con lai có sức sống cao hơn bố mẹ B. Con lai sinh trưởng mạnh hơn bố mẹ C. Năng suất thu hoạch luôn tăng lên D. Con lai có sức sống kém dần Câu 7: Trong chọn giống cây trồng, người ta không dùng phương pháp tự thụ phấn để: A. Duy trì một số tính trạng mong muốn B. Tạo dòng thuần C. Tạo ưu thế lai D. Chuẩn bị cho việc tạo ưu thế lai Câu 8: Giao phối gần và tự thụ phấn qua nhiều thế hệ có thể dẫn đến hiện tượng thoái hóa giống là do: A. Tạo ra các cặp gen lặn đồng hợp gây hại B. Tập trung những gen trội có hại cho thế hệ sau C. Xuất hiện hiện tượng đột biến gen và đột biến nhiễm sắc thể D. Tạo ra các gen lặn có hại bị gen trội át chế E. Hoạt động tìm tòi và mở rộng Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề;.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> phương pháp thuyết trình; Định hướng phát triển năng lực: - Tự chủ, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, năng lực ngôn ngữ, tính toán, giao tiếp hợp tác. Phẩm chất: Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực Thời gian: 3 phút Cách thức tiến hành: Chuyển giao nhiệm vụ. * Giải thích vì sao anh em họ hàng trong vòng 3 đời không được lấy nhau (MĐ3) - Con sinh ra sinh trưởng và phát triển yếu, khả năng sinh sản giảm, quái thai, dị tật bẩm sinh. 4. Củng cố (Phần luyện tập) 5. Hướng dẫn về nhà (2 phút) - Học bài và trả lời câu hỏi SGK. - Tìm hiểu vai trò của dòng thuần trong chọn giống. Ngày soạn: 08/01/2021. Tiết 38. Bài 35: ƯU THẾ LAI I. Mục tiêu 1. Kiến thức: - Học sinh nắm được khái niệm ưu thế lai, cơ sở di truyền của hiện tượng ưu thế lai, lí do không dùng cơ thể lai để nhân giống..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - Nắm được các phương pháp thường dùng để tạo ưu thế lai. - Hiểu và trình bày được khái niệm lai kinh tế và phương pháp thường dùng để tạo cơ thể lai kinh tế ở nước ta. 2. Kĩ năng: - Rèn luyện kĩ năng quan sát, phân tích để thu nhận kiến thức từ kênh hình. - Rèn luyện kĩ năng thảo luận nhóm và làm việc với SGK, sưu tầm tư liệu. Phân tích, so sánh và báo cáo những điều rút ra từ tư liệu. 3. Định hướng phát triển năng lực: - Năng lực làm chủ và phát triển bản thân: Năng lực tự học, năng lực tư duy, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản lý. - Năng lực về quan hệ xã hội: Năng lực hợp tác, năng lực giao tiếp. - Năng lực về công cụ lao động: Năng lực sử dụng CNTT, năng lực sử dụng ngôn ngữ sinh học. 4. Định hướng phát triển phẩm chất - Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực 5. Tích hợp giáo dục II. Phương pháp Trực quan, hoạt động nhóm, vấn đáp tìm tòi III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh 1.Chuẩn bị của GV: Máy chiếu, ti vi, SGK, SGV 2.Chuẩn bị của HS: Chuẩn bị bài IV. Tiến trình giờ dạy 1. Ổn định lớp (1p): Lớp Ngày giảng Vắng 9A 9B. Ghi chú. 2. Kiểm tra bài cũ 3. Các hoạt động dạy bài mới: Họat động của giáo viên và học sinh Nội dung A. Hoạt động khởi động Mục tiêu: HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới. Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan Định hướng phát triển năng lực: - Tự chủ, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, năng lực ngôn ngữ, tính toán, giao tiếp hợp tác. Phẩm chất: Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực. Phẩm chât: Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực Thời gian: 4 phút Cách thức tiến hành: - GV hỏi: ? Kể tên một số giống lai trong sản xuất nông nghiệp? ? Những giống này có những đặc điểm nổi bật nào? Vì sao có được những đặc điểm đó?.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> - GV: Nhận xét, bổ sung vào bài mới: “Ưu thế lai”. B. Hoạt động hình thành kiến thức Hoạt động 1: Hiện tượng ưu thế lai Mục tiêu: Học sinh nắm được khái niệm ưu thế lai Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình Định hướng phát triển năng lực: - Tự chủ, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, năng lực ngôn ngữ, tính toán, giao tiếp hợp tác. Phẩm chất: Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực. Phẩm chất: Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực Thời gian: 12 phút Cách thức tiến hành: Tiến hành: Hoạt động của GV- HS Nội dung ghi bảng - GV cho HS quan sát H 35 phóng to và đặt câu I. Hiện tượng ưu thế hỏi: lai - So sánh cây và bắp ngô của 2 dòng tự thụ phấn - Ưu thế lai là hiện với cây và bắp ngô ở cơ thể lai F1 trong H 35? tượng cơ thể lai F1 có - GV nhận xét ý kiến của HS và cho biết: hiện ưu thế hơn hẳn so với tượng trên được gọi là ưu thế lai. bố mẹ: có sức sống - Ưu thế lai là gì? Cho VD minh hoạ ưu thế lai ở cao hơn, sinh trưởng động vật và thực vật? nhanh, phát triển - GV cung cấp thêm 1 số VD. mạnh, chống chịu tốt, - HS quan sát hình, chú ý đặc điểm: chiều cao cây, năng suất cao hơn. chiều dài bắp, số lượng hạt  nêu được: - Ưu thế lai biểu hiện + Cơ thể lai F1 có nhiều đặc điểm trội hơn cây bố rõ khi lai giữa các mẹ. dòng thuần có kiểu - HS nghiên cứu SGK, kết hợp với nội dung vừa gen khác nhau. so sánh nêu khái niệm ưu thế lai. + HS lấy VD.. Hoạt động 2: Nguyên nhân của hiện tượng ưu thế lai Mục tiêu: - Học sinh nắm được cơ sở di truyền của hiện tượng ưu thế lai, lí do không dùng cơ thể lai để nhân giống. Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan Định hướng phát triển năng lực: - Tự chủ, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, năng lực ngôn ngữ, tính toán, giao tiếp hợp tác. Phẩm chất: Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực. Phẩm chất: Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực Thời gian: 8 phút Cách thức tiến hành:.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Hoạt động của GV - HS. Nội dung ghi bảng II. Nguyên nhân của - Yêu cầu HS đọc thông tin SGK và trả lời câu hỏi: hiện tượng ưu thế lai - Tại sao khi lai 2 dòng thuần ưu thế lai thể hiện rõ - Khi lai 2 dòng thuần nhất? có kiểu gen khác nhau, + Ưu thế lai rõ vì xuất hiện nhiều gen trội có lợi ở ưu thế lai biểu hiện rõ con lai F1. nhất ở F1 vì hầu hết các cặp gen ở trạng - Tại sao ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở F1 sau đó thái dị hợp chỉ biểu giảm dần qua các thế hệ? hiện tính trạng trội có + Các thế hệ sau ưu thế lai giảm dần vì tỉ lệ dị hợp lợi. giảm + Tính trạng số lượng - GV giúp HS rút ra kết luận. (hình thái, năng suất) - Muốn duy trì ưu thế lai con người đã làm gì? do nhiều gen trội quy - HS nghiêncứu SGK, thảo luận nhóm và trả lời định. câu hỏi: - Sang thế hệ sau, tỉ lệ . dị hợp giảm nên ưu thế lai giảm. Muốn + Nhân giống vô tính. khắc phục hiện tượng này, người ta dùng phương pháp nhân giống vô tính (giâm, ghép, chiết...). Hoạt động 3: Các phương pháp tạo ưu thế lai Mục tiêu: - Nắm được các phương pháp thường dùng để tạo ưu thế lai. - Hiểu và trình bày được khái niệm lai kinh tế và phương pháp thường dùng để tạo cơ thể lai kinh tế ở nước ta. Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan Định hướng phát triển năng lực: - Tự chủ, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, năng lực ngôn ngữ, tính toán, giao tiếp hợp tác. Phẩm chất: Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực. Thời gian: 10 phút Cách thức tiến hành Hoạt động của GV -HS Nội dung ghi bảng - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK, III. Các phương pháp tạo ưu hỏi: thế lai - Con người đã tiến hành tạo ưu thế lai ở 1. Phương pháp tạo ưu thế lai cây trồng bằng phương pháp nào? ở cây trồng: - Nêu VD cụ thể? - Lai khác dòng: tạo 2 dòng tự - GV giải thích thêm về lai khác thứ và thụ phấn rồi cho giao phấn với.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> lai khác dòng. Lai khác dòng được sử dụng phổ biến hơn. - Con người đã tiến hành tạo ưu thế lai ở vật nuôi bằng phương pháp nào?VD? - GV cho HS quan sát tranh ảnh về các giống vật nuôi. - Tại sao không dùng con lai F1 để nhân giống? - GVmở rộng: ở nước ta lai kinh tế thường dùng con cái trong nước lai với con đực giống ngoại. - Áp dụng kĩ thuật giữ tinh đông lạnh. - HS nghiên cứu SGK mục III để trả lời. Rút ra kết luận. nhau. VD: ở ngô lai (F1) có năng suất cao hơn từ 25 – 30 % so giống ngô tốt. - Lai khác thứ: lai giữa 2 thứ hoặc tổng hợp nhiều thứ của 1 loài. VD: Lúa DT17 tạo ra từ tổ hợp lai giữa giống lúa DT10 với OM80 năng suất cao (DT10 và chất lượng cao (OM80). 2. Phương pháp tạo ưu thế lai ở vật nuôi: - Lai kinh tế: cho giao phối giữa cặp vật nuôi bố mẹ thuộc 2 dòng thuần khác nhau rồi dùng con lai F1 làm sản phẩm. VD: Lợn ỉ Móng Cái x Lợn Đại Bạch  Lợn con mới đẻ nặng 0,7 – 0,8 kg tăng trọng nhanh, tỉ lệ nạc cao.. - HS nghiên cứu SGK và nêu được các phương pháp. + Lai kinh tế + Áp dụng ở lợn, bò. + Nếu nhân giống thì sang thế hệ sau các gen lặn gây hại ở trạng thái đồng hợp sẽ biểu hiện tính trạng. C. Hoạt động luyện tập, vận dụng Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; Định hướng phát triển năng lực: - Tự chủ, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, năng lực ngôn ngữ, tính toán, giao tiếp hợp tác. Phẩm chất: Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực Thời gian: 5 phút Cách thức tiến hành: GV yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau Câu 1: Ưu thế lai biểu hiện rõ nhất khi thực hiện phép lai giữa: A. Các cá thể khác loài B. Các dòng thuần có kiểu gen khác nhau C. Các cá thể được sinh ra từ một cặp bố mẹ D. Hoa đực và hoa cái trên cùng một cây Câu 2: Khi thực hiện lai giữa các dòng thuần mang kiểu gen khác nhau thì ưu thế lai thể hiện rõ nhất ở thế hệ con lai:.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> A. Thứ 1 B. Thứ 2 C. Thứ 3 D. Mọi thế hệ Câu 3: Lai kinh tế là: A. Cho vật nuôi giao phối cận huyết qua một, hai thế hệ rồi dùng con lai làm sản phẩm B. Lai giữa 2 loài khác nhau rồi dùng con lai làm giống C. Lai giữa 2 dòng thuần khác nhau rồi dùng con lai làm giống D. Lai giữa 2 dòng thuần khác nhau rồi dùng con lai làm sản phẩm Câu 4: Trong chăn nuôi, người ta sử dụng phương pháp chủ yếu nào để tạo ưu thế lai? A. Giao phối gần B. Cho F1 lai với cây P C Lai khác dòng D. Lai kinh tế Câu 5: Để tạo ưu thế lai ở cây trồng người ta dùng phương pháp chủ yếu nào sau đây? A. Tự thụ phấn B. Cho cây F1 lai với cây P C. Lai khác dòng D. Lai phân tích Câu 6: Ưu thế lai biểu hiện như thế nào qua các thế hệ: A. Biểu hiện cao nhất ở thế hệ P, sau đó giảm dần qua các thế hệ . B. Biểu hiện cao nhất ở thế hệ F1, sau đó giảm dần qua các thế hệ . C. Biểu hiện cao nhất ở thế hệ F2, sau đó giảm dần qua các thế hệ. D. Biểu hiện cao nhất ở thế hệ F1, sau đó tăng dần qua các thế hệ . Câu 7: Để tạo ưu thế lai, khâu quan trọng đầu tiên là: A. Lai khác dòng B. Lai kinh tế C. Lai phân tích D. Tạo ra các dòng thuần Câu 8: Ngày nay, nhờ kĩ thuật giữ tinh đông lạnh, thụ tinh nhân tạo và kĩ thuật kích thích nhiều trứng rụng một lúc để thụ tinh, việc tạo con lai kinh tế có nhiều thuận lợi đối với các vật nuôi nào sau đây? A. Bò và lợn.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> B. Gà và lợn C. Vịt và cá D. Bò và vịt Câu 9: Muốn duy trì ưu thế lai trong trồng trọt phải dùng phương pháp nào? A. Cho con lai F1 lai hữu tính với nhau B. Nhân giống vô tính bằng giâm, chiết, ghép… C. Lai kinh tế giữa 2 dòng thuần khác nhau D. Cho F1 lai với P Câu 10. Ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở con lai của phép lai nào sau đây? A. P: AABbDD X AABbDD B. P: AaBBDD X Aabbdd C. P: AAbbDD X aaBBdd D. P: aabbdd X aabbdd E. Hoạt động tìm tòi và mở rộng Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học Phương pháp dạy học: dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; Định hướng phát triển năng lực: - Tự chủ, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, năng lực ngôn ngữ, tính toán, giao tiếp hợp tác. Phẩm chất: Chăm chỉ, nhân ái, yêu nước, trung thực Thời gian: 3 phút Cách thức tiến hành: Chuyển giao nhiệm vụ. Tại sao ở nước ta hiện nay phổ biến là dùng con cái thuộc giống trong nước, con đực cao sản thuộc giống nhập nội để lai kinh tế? Trong chăn nuôi, người ta giữ lại con đực tốt làm giống cho đàn của nó là đúng hay sai, tại sao? 4. Củng cố (Phần luyện tập) 5. Hướng dẫn về nhà (2 phút) - Học bài và trả lời câu hỏi SGK. - Tìm hiểu thêm về các thành tựu ưu thế lai và lai kinh tế ở Việt Nam. + Các nhóm trình bày phần tìm thành tựu chọn giống cây trồng, vật nuôi trên dạng bài trình chiếu.

<span class='text_page_counter'>(14)</span>