TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI VÀ LỢI ÍCH DOANH NGHIỆP
ThS. Nguyễn Thái Hà
Khoa Marketing, Trường ĐH Tài chính – Marketing

Tóm tắt: CSR đồng hành địi hỏi tính tập trung cao, hoạt động liên tục, cam kết
lâu dài cho lợi ích của doanh nghiệp và cho lợi ích của xã hội, việc triển khai tốt CSR
đồng hành không những sẽ giúp cho doanh nghiệp kinh doanh tốt mà còn hỗ trợ
doanh nghiệp giải quyết những vấn đề mang tính chiến lược và cốt lõi liên quan đến
kinh doanh và các vấn đề xã hội. CSR được xem như là lợi ích của doanh nghiệp để
doanh nghiệp chủ động triển khai hướng tới một cộng đồng doanh nghiệp kinh doanh
hiệu quả với sản phẩm thương hiệu được người tiêu dùng tín nhiệm, xây dựng được
nguồn nội lực nhân tài q giá, có vị thế và danh tiếng tốt trong xã hội, giảm thiểu rủi
ro trong kinh doanh và nâng tầm cạnh tranh cho doanh nghiệp. Tất cả yếu tố này
nhằm đảm bảo phát triển kinh doanh một cách bền vững và lâu dài.
Từ khóa: CSR, trách nhiệm xã hội, lợi ích
1. Khái niệm CSR
Từ năm 1973, Keith Davis đã đưa ra khái niệm: “CSR là sự quan tâm và phản
ứng của doanh nghiệp với các vấn đề vượt ra ngoài việc thoả mãn những yêu cầu pháp
lý, kinh tế, công nghệ”. Archie Carroll (1999) cho rằng: “CRS bao gồm sự mong đợi
của xã hội về kinh tế, luật pháp, đạo đức và lòng từ thiện đối với các tổ chức tại một
thời điểm nhất định”. Matten và Moon (2004) lại cho rằng, “CSR là một khái niệm
chùm, bao gồm nhiều khái niệm khác nhau, như đạo đức kinh doanh, doanh nghiệp là
từ thiện, cơng dân doanh nghiệp, tính bền vững và trách nhiệm mơi trường. Đó là một
khái niệm động và ln được thử thách trong từng bối cảnh kinh tế, chính trị, xã hội
đặc thù”… Trong khi đó, theo Hội đồng Doanh nghiệp thế giới vì sự phát triển bền
vững, "CRS là sự cam kết trong việc ứng xử hợp đạo lý và đóng góp vào sự phát triển
kinh tế, đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống của lực lượng lao động và gia đình
họ, cũng như của cộng đồng địa phương và của tồn xã hội nói chung”… Theo Nhóm
133

Phát triển kinh tế tư nhân của Ngân hàng Thế giới (WB), “CRS là sự cam kết của
doanh nghiệp đóng góp cho việc phát triển kinh tế bền vững, thơng qua những việc
làm nâng cao chất lượng đời sống của người lao động và các thành viên trong gia đình
họ; cho cộng đồng và tồn xã hội, theo cách có lợi cho cả doanh nghiệp cũng như phát
triển chung của xã hội”…Khi cạnh tranh thương trường ngày càng khốc liệt, những
yêu cầu, đòi hỏi từ khách hàng ngày càng cao và do vậy, xã hội có cái nhìn ngày càng
khắt khe hơn đối với doanh nghiệp về bổn phận, trách nhiệm trước cộng đồng, xã hội
thì các doanh nghiệp muốn phát triển bền vững phải luôn tuân thủ không chỉ những
chuẩn mực về bảo đảm sản xuất - kinh doanh phải có lợi nhuận, thậm chí siêu lợi
nhuận, mà cịn cả những chuẩn mực về bảo vệ môi trường thiên nhiên, mơi trường lao
động, về thực hiện bình đẳng giới, an toàn lao động, quyền lợi lao động, quyền lợi đào
tạo và phát triển của nhân viên, góp phần phát triển cộng đồng, bao hàm cả các hoạt
động thực hiện an sinh xã hội như nhân đạo, từ thiện,… Yêu cầu của CSR gồm: Trách
nhiệm với thị trường và người tiêu dùng;Trách nhiệm về bảo vệ môi trường;Trách
nhiệm với người lao động; Trách nhiệm chung với cộng đồng.Có thể thấy nội hàm của
CSR bao gồm nhiều khía cạnh liên quan đến ứng xử của doanh nghiệp đối với các chủ
thể và đối tượng có liên quan trong q trình hoạt động của doanh nghiệp, từ người
sản xuất, tiếp thị, tiêu thụ, tiêu dùng đến các nhà cung ứng nguyên liệu, vật liệu tại
chỗ; từ đội ngũ cán bộ, nhân viên cho đến các cổ đơng của doanh nghiệp. Trong đó,
có cả trách nhiệm về bảo vệ tài nguyên, môi trường mà về thực chất, cũng là có trách
nhiệm chung với lợi ích cộng đồng xã hội, bao gồm cả những hoạt động nhân đạo, từ
thiện, hoạt động đóng góp cho sự phát triển chung của đất nước.
2. Lợi ích của CSR
Lợi ích dài hạn chủ yếu của CSR là cho chính nội bộ doanh nghiệp, như cải
thiện quan hệ trong công việc, giảm bớt tai nạn, giảm tỷ lệ nhân viên thơi việc, tăng
năng suất lao động. Ngồi ra, CSR cịn giúp nâng cao uy tín của doanh nghiệp trong
quan hệ với khách hàng và các đối tác, tạo ra ưu thế trong cạnh tranh và thuận lợi
trong việc kêu gọi đầu tư, đặc biệt là đầu tư nước ngoài.Thực tiễn cho thấy, những
doanh nghiệp thực hiện tốt CSR sẽ không thua thiệt, mà thường đạt được những lợi
134



ích đáng kể, bao gồm giảm chi phí, tăng doanh thu, tăng giá trị thương hiệu, giảm tỷ lệ
nhân viên thôi việc, tăng năng suất và thêm cơ hội tiếp cận những thị trường mới.
CSR là khái niệm mới được du nhập vào Việt Nam khoảng hơn thập niên qua,
song càng những năm gần đây, đã có khơng ít doanh nghiệp Việt Nam, để tạo lập
được thương hiệu vững bền và sáng giá, họ không chỉ ra sức phát triển ngày càng lớn
hơn về quy mô giá trị tài sản, doanh thu, doanh lợi có được sau mỗi năm kinh doanh,
mà cịn nỗ lực đóng góp nhiều hơn cho sự phát triển chung của cộng đồng, xã hội. Bởi
lẽ, họ đều hiểu làm tốt và ngày càng tốt hơn trách nhiệm xã hội đối với cộng đồng xã
hội cũng đã là một trong những thước đo cơ bản để thương hiệu các doanh nghiệp nhờ
đó mà đã sáng lại càng sáng hơn và do vậy, con đường làm ăn của họ càng có thêm
thuận lợi, phát triển hơn.
Việc thực thi CSR của doanh nghiệp không nên chỉ là bề nổi, là cơng cụ để đánh
bóng và quảng bá thương hiệu mà phải là bản chất của doanh nghiệp, đầu tư vào CSR
đồng nghĩa với việc nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Thực hiện CSR
về trung hạn và dài hạn sẽ đạt được những lợi ích: giảm chi phí, tăng doanh thu, tăng
giá trị thương hiệu, giảm tỷ lệ nhân viên thôi việc, tăng năng suất và thêm cơ hội tiếp
cận những thị trường mới. Bên cạnh đó, các doanh nghiệpcịn có lợi từ việc tạo dựng
hình ảnh với khách hàng, sự gắn bó và hài lịng của người lao động, thu hút lao động
có chun mơn cao…
Gắn trách nhiệm xã hội với sự phát triển bền vững của doanh nghiệplà một xu
thế tất yếu trên con đường hội nhập của các doanh nghiệp, bởi nó vừa mang lại lợi ích
cho doanh nghiệp vừa mang lợi ích cho xã hội. Thực hiện tốt trách nhiệm xã hội chính
sự phát triển lâu dài và tăng trưởng bền vững của doanh nghiệpqua đó làm được nhiều
điều ý nghĩa hơn nữa cho cộng đồng.Những lợi ích mà doanh nghiệpthu được khi thực
hiện trách nhiệm xã hội bao gồm giảm chi phí, tăng doanh thu, tăng giá trị thương
hiệu, giảm tỉ lệ nhân viên thôi việc, tăng năng suất và thêm cơ hội tiếp cận những thị
trường mới...
Các doanh nghiệp đều có thể thực hiện được CSR thông qua chiến lược phát

triển dựa trên những điểm mạnh của mình, các doanh nghiệpcần nghiên cứu nhu cầu
135


xã hội, tiêu dùng ở đại bộ phận người dân để tìm ra phương án kinh doanh tối ưu nhất
có lợi cho cả doanh nghiệp và giúp cho nhu cầu xã hội được thoả mãn, nên việc đưa ra
các giải pháp mang giá trị chung hài hịa giữa lợi ích doanh nghiệp và xã hội sẽ góp
phần rất lớn vào sự phát triển của doanh nghiệp lẫn xã hội, không chỉ nâng cao năng
lực cạnh tranh, tạo đà phát triển bền vững, khẳng định vị thế của doanh nghiệp trên
thương trường, mà còn phát huy vai trò chung tay với xã hội để giải quyết các vấn đề
xã hội một cách hiệu quả.
3. Kết luận
Việc tôn trọng trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp sẽ mang lại lợi ích chung
cho nhân viên, khách hàng, đối tác và cộng đồng. Đây là những bộ phận quyết định
đối với sự tồn tại và phát triển của mọi doanh nghiệp. Vì vậy, dù chi phí ban đầu có
thể sẽ nặng, lợi ích có thể chưa thấy ngay, nhưng chắc chắn về lâu về dài sẽ chẳng có
gì thiệt thịi khi doanh nghiệp tơn trọng lợi ích của những bộ phận thiết yếu này. Khi
thực hiện tốt trách nhiệm xã hội, doanh nghiệp sẽ nhận được sự ủng hộ trung thành và
nhiệt tình của nhân viên, khách hàng và các đối tác khác. Đây chính là điều kiện cơ
bản nhất của mọi thành cơng. Làm thương hiệu khơng gì khác hơn là làm cho các bên
có liên quan, khơng chỉ khách hàng mà cả nhân viên, đối tác và cộng đồng, thương
yêu cái hiệu, cái tên của cơng ty mình.
Thực hiện trách nhiệm xã hội trong kinh doanh có thể khơng mang lại những lợi
nhuận trước mắt nhưng cũng không phải là gánh nặng cho các doanh nghiệp. Nếu biết
cách đưa những vấn đề này vào trong chiến lược kinh doanh, các doanh nghiệp và cả
xã hội sẽ có thể phát triển theo hướng tích cực và bền vững hơn.

136



TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Henderson, Verne E., Đạo đức trong kinh doanh, NXB Văn hóa, Hà Nội, 1996
2. Nguyễn Mạnh Quân, Đạo đức kinh doanh, NXB ĐH Kinh tế quốc dân, Hà Nội,
2015
3. />4. />5. />6. />7. />8. />9. />
137