<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Ý NGHĨA NHAN ĐỀ TÁC PHẨM VĂN 9
<b>1. Đồng chí– Chính Hữu.</b>

- “Đồng chí” là tên gọi của một tình cảm mới, đặc biệt xuất hiện và phổ biến trong những
năm cách mạng và kháng chiến.

- Tên bài thơ khẳng định sức mạnh và vẻ đẹp tinh thần của người lính Cụ Hồ – những con
người cùng chung cảnh ngộ,chung chí hướng,lý tưởng, gắn bó keo sơn trong chiến đấu
gian khổ thời kì chống Pháp.

- “Đồng chí” , đó là tiếng gọi thiêng liêng sâu thẳm, nơi hội tụ, kết tinh của bao tình
cảm đẹp: tình giai cấp, tình bạn, tình người trong chiến tranh.

- Đồng chí là những con người : cùng giai cấp ;cùng chung lí tưởng ;cùng chung
mục đích ,cùng chung nỗi nhớ; cùng chung hịan cảnh đi lính …

2. Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính – Phạm Tiến Duật.

- Bài thơ có một nhan đề khá dài, tưởng có chỗ thừa nhưng lại thu hút người đọc
bởi sự khác lạ, độc đáo.

- Nhan đề của bài thơ làm nổi bật hình ảnh tồn bài: những chiếc xe khơng kính.
Đây là một phát hiện thú vị của tác giả thể hiện sự am hiểu và gắn bó với hiện
thực đời sống chiến tranh trên tuyến đường Trường Sơn.

- Hai chữ “Bài thơ” cho ta thấy rõ hơn cách nhìn,cách khai thác hiện thực của tác
giả: Phạm Tiến Duật không chỉ viết về những chiếc xe khơng kính, viết về hiện
thực khốc liệt của chiến tranh mà chủ yếu ông muốn khẳng định chất thơ toát lên
từ hiện thực trần trụi ấy. Đó là chất thơ của thế hệ trẻ Việt Nam những năm chống
Mỹ hiên ngang, dũng cảm, trẻ trung, sơi nổi, có một trái tim ln đập vì miền Nam
phía trước.

<b>3. Bếp lửa –Bằng Việt.</b>

- Bếp lửa vốn là một hình ảnh quen thuộc trong mỗi gia đinh người VN đã trở
thành hình ảnh tượng trưng gợi kỉ niệm ấm áp của tình bà cháu.

- Bếp lửa là nơi bà nhóm lên tình cảm khát vọng trở thành ngọn lửa của tình yêu,
niềm tin.

- Bếp lửa là kỉ niệm thiêng liêng nâng bước người cháu trên suốt hành trình dài
rộng của cuộc đời.

<b>4.Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ - Nguyễn Khoa Điềm:</b>

- “Khúc hát ru'' là một âm hưởng quen thuộc gợi ngọt ngào, sâu lắng trong tâm
hồn mỗi người. Đó là điệu hồn dân tộc ni dưỡng tình cảm của chúng ta từ thủa
ấu thơ, gợi sự êm dịu của tình mẹ.

-Nhà thơ lấy hình ảnh “những em bé” mang tính khái quát để chỉ một thế hệ
những con người lớn lên được nuôi dưỡng từ trên lưng mẹ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

bình dị mà vĩ đại trong cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc – giàu lòng yêu
thương con, yêu bộ đội, yêu dân làng và yêu đất nước.

<b>5. Ánh trăng– Nguyễn Duy:</b>

-“Ánh trăng” chỉ một thứ ánh sáng dịu hiền, ánh sáng ấy có thể len lỏi vào những
nơi khuất lấp trong tâm hồn con người để thức tỉnh họ nhận ra những điều sai trái,
hướng con người ta đến với những giá trị đích thực của cuộc sống.

- “Ánh trăng” như ánh sáng của hàng nghìn nến đã thắp sáng lên một góc tối của
con người, thức tỉnh sự ngủ quên của con người về nghĩa tình thủy chung với quá
khứ, với những năm tháng gian lao nhưng rất hào hùng của cuộc đời người lính.
<b>6. Làng – Kim Lân.</b>

- Đặt tên “Làng” mà không phải là “Làng chợ Dầu”vì vấn đề tác giả đề cập tới
khơng chỉ nằm trong phạm vi nhỏ hẹp của một làng cụ thể.

- Đặt tên là “Làng” vì truyện đã khai thác một tình cảm bao trùm, phổ biến trong
con người thời kì kháng chiến chống Pháp: yêu quê hương ,yêu đất nước.
- Làng ở đây cũng chính là cái Chợ Dầu mà ông Hai yêu như máu thịt của
mình,nơi ấy với ơng là niềm tin, là tình u và niềm tự hào vô bờ bến,là quê
hương đất nước thu nhỏ.

=> Tình cảm u làng u nước khơng chỉ là tình cảm của riêng ơng Hai mà cịn
là tình cảm chung của những người dân Việt Nam thời kì ấy.

- Chủ đề của tác phẩm là viết về lịng u nước của người nơng dân - làng nơi
gần gũi, gắn bó với người nơng dân, người ta không thể yêu nước nếu không yêu
làng.

- Nhan đề Làng gợi hình ảnh người nơng dân và nơng thôn, đây là mảng sáng tác
thành công nhất của Kim Lân.

Vì vậy, nhan đề tác phẩm rất hay và giàu ý nghĩa.
<b>7. Lặng lẽ Sa Pa– Nguyễn Thành Long.</b>

- Với nhan đề “Lặng lẽ Sa Pa”, truyện ngắn của Nguyễn Thành Long đã thể hiện
rõ tư tưởng chủ đề của tác phẩm: thông qua việc viết về nơi nghỉ mát êm đêm,
thơ mộng tác giả ca ngợi những con người hết lịng vì cơng việc, vì cuộc sống

mới. Đó chính là anh thanh niên làm cơng tác khí tượng trên đỉnh n Sơn,ơng kĩ
sư dưới vườn rau Sa Pa, anh cán bộ nghiên cứu bản đồ sét. Tất cả đang cống
hiến lặng lẽ âm thầm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>8. Chiếc lược ngà – Nguyễn Quang Sáng:</b>

- “Chiếc lược ngà” là một nhan đề hay, thể hiện sâu sắc nội dung của tác phẩm.
- Đó là hình tượng nghệ thuật chứa đựng tình cảm cha con sâu nặng, thiêng liêng.
- Chọn hình ảnh “Chiếc lược ngà” làm nhan đề cho tác phẩm, nhà văn Nguyễn
Quang Sáng đã bộc lộ tài năng của mình trong việc thể hiện tư tưởng, chủ đề tác
phẩm qua một hình ảnh nghệ thuật cơ đúc, giàu ý nghĩa:

+ Với bé Thu, chiếc lược ngà là kỷ vật , là tình cảm yêu mến nhớ thương của
người cha chiến sĩ.

+ Với ông Sáu, chiếc lược ngà là một vật q giá, thiêng liêng bởi nó chứa đựng
tình u, nỗi nhớ thương của ông đối với đứa con gái và làm dịu đi nỗi day dứt, ân
hận vì đã đánh con khi nóng giân…

-> Với nhan đề ấy, nhà văn khơng chỉ nói tình cảm cha con thắm thiết, sâu nặng
mà cịn gợi cho người đọc thấm thía những đau thương mất mát do chiến tranh
gây ra.

<b>9. Con cị – Chế Lan Viên:</b>

- Con cị là hình ảnh tượng trưng cho người nông dân, người phụ nữ trong cuộc
sống nhiều vất vả, nhọc nhằn nhưng giàu đức tính tốt đẹp.

- Từ hình ảnh trong ca dao qua các lời hát ru: “con cò cổng phủ”,”con cò Đồng
Đăng” nay đã hóa thân vào hình bóng của người mẹ gầy lam lũ trọn đời lo lắng

cho con. Hình ảnh con cị trong ca dao là nơi xuất phát, là điểm tựa cho những
liên tưởng sáng tạo rộng mở của tác giả. Nó đã trở thành hình ảnh mang ý nghĩa
biểu tượng nhưng lại rất gẫn gũi,rất quen thuộc mà do đó có khả năng hàm chứa
những ý nghĩa mới giàu giá trị biểu cảm.

<b>10. Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải.</b>

- "Mùa xuân nho nhỏ" là một nhan đề hay, một ẩn dụ đầy sáng tạo, giàu ý nghĩa
đã góp phần thể hiện nội dung tư tưởng của tác phẩm - ước nguyện chân thành
của nhà thơ Thanh Hải dành cho cuộc đời.

+ Mùa xuân là biểu tượng cho vẻ đẹp, cho sức sống thanh tân tươi trẻ, cho những
gì tinh khiết nhất của đất trời.

+ Từ láy "nho nhỏ" làm rõ hơn đặc điểm của mùa xuân rất khiêm nhường.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

trọng, nâng niu. Làm sao không quý, không yêu những vần thơ của một hồn thơ
đáng kính nhường này?

<b>11. Sang thu– Hữu Thỉnh.</b>

- Nhan đề bài thơ “Sang thu” trước hết giúp người đọc cảm nhận được những tín
hiệu đặc trưng cuả mùa thu ở đồng bằng Bắc Bộ Việt Nam.

- Nhan đề này cũng bộc lộ những cảm nhận tinh tế của Hữu Thỉnh về sự chuyền
biến của đất trời trong khoảnh khắc sang thu.

- Qua nhan đề “Sang thu” người đọc phần nào cảm nhận được những rung cảm
của Hữu Thỉnh trước vẻ đẹp tạo hóa, thể hiện tình u thiên nhiên cuộc sống của
nhà thơ.

<b>12. Bến quê- Nguyễn Minh Châu.</b>

- Có những tác phẩm tuy đã khép lại nhưng những dư âm, những trăn trở vẫn còn
mãi trong lòng người đọc.Nhan đề “Bến quê” phải chăng cũng ẩn chứa một ý
nghĩa sâu xa?

- Bến quê là nơi ghi dấu bao kỉ niệm từ thời thơ ấu cho đến lúc trưởng thành. Ở
đó mỗi con người đã được ni dưỡng và lớn lên cả về thể chất lẫn tâm hồn.
- Bến quê là điểm tựa bình yên cho cả một cuộc đời. Được sống trong tình yêu
thương của mọi người, được bao bọc trong vẻ đẹp bình dị của quê hương mới
thật là hạnh phúc. Đó là “Bến quê” của tâm hồn mỗi chúng ta.

- Lấy “Bến quê” làm nhan đề truyện ngắn, Nguyễn Minh Châu đã gửi gắm những
suy nghĩ, trải nghiệm sâu sắc của nhà văn về con người và cuộc đời, thức tỉnh ở
mọi người sự trân trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị, gần gũi mà đích thực của
gia đình, q hương.

<b>13. Những ngơi sao xa xơi – Lê Minh Khuê.</b>

-"Những ngôi sao xa xôi" viết về ba cô thanh niên xung phong – tổ trinh sát mặt
đường – Phương Định , Nho,chị Thao.

-Hình ảnh những ngơi sao chỉ là một chi tiết xuất hiện thoáng qua trong kí ức của
nhân vật chính Phương Định khi bất chợt có cơn mưa đá, gợi cho cơ nhớ đến
những ngọn điện trên quảng trường lung linh như những ngơi sao trong câu
chuyện cổ tích nói về xứ sở thần tiên.

-Nhà văn lấy hình ảnh này để đặt cho truyện ngắn của mình. Phải chăng đây là
một nhan đề lãng mạn, một ẩn dụ mang ý nghĩa biểu tượng?

-Tên văn bản gợi sự liên tưởng về vẻ đẹp tâm hồn, trẻ trung, mơ mộng, nhạy cảm
cùng những phẩm chất anh hùng của ba cô gái. Họ là những ngơi sao xa xơi đã
vượt lên khói bom, đạn lửa,vượt qua cái chết để lung linh, lấp lánh, tỏa sáng trên
bầu trời Trường Sơn.

</div>

<!--links-->