Bai 28 Liet ke

<span class='text_page_counter'>(1)</span>

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Cho biết các biện pháp tu từ mà em đã học?. - So sánh - Điệp ngữ - Chơi chữ - Ẩn dụ - Hoán dụ - Nhân hóa.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Xác định biện pháp tu từ trong ví dụ sau : 1. Tiếng suối trong như tiếng hát xa So sánh Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa. ( Hồ Chí Minh ). 2. Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu Ngàn dâu xanh ngắt một màu Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?. Điệp ngữ. ( Đặng Trần Côn – Đoàn Thị Điểm ). 3. Con mèo cái nằm trên mái kèo Con cá đối nằm trên cối đá.. Chơi chữ. ( Câu đối dân gian ).

<span class='text_page_counter'>(4)</span>

<span class='text_page_counter'>(5)</span> VD: (SGK/104) Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đường phèn, để trong khay khảm, khói bay nghi ngút; tráp đồi mồi chữ nhật để mở, trong ngăn bạc đầy những trầu vàng, cau đậu, rễ tía, hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào dao chuôi ngà, nào ống vôi chạm, ngoáy tai, ví thuốc, quản bút, tăm bông trông mà thích mắt.[...] Ngoài kia, tuy mưa gió ầm ầm, dân phu rối rít, nhưng trong này xem chừng tĩnh mịch, nghiêm trang lắm[... ]. (Phạm Duy Tốn). Tõ -. -. Khay kh¶m Ng¨n b¹c TrÇu vµng Cau ®Ëu RÔ tÝa Ngo¸y tai VÝ thuèc Qu¶n bót T¨m b«ng. Danhtõtõ Danh. Côm tõ -. Bát yến hấp đờng phèn. -. Tráp đồi mồi chữ nhật. -. èng thuèc b¹c. -. §ång hå vµng. -. Dao chu«i ngµ. -. èng v«i ch¹m. Cômdanh danhtõtõ Côm.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> VD: (SGK/104) Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đường phèn, để trong khay khảm, khói bay nghi ngút; tráp đồi mồi chữ nhật để mở, trong ngăn bạc đầy những trầu vàng, cau đậu, rễ tía, hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào dao chuôi ngà, nào ống vôi chạm, ngoáy tai, ví thuốc, quản bút, tăm bông trông mà thích mắt.[...] Ngoài kia, tuy mưa gió ầm ầm, dân phu rối rít, nhưng trong này xem chừng tĩnh mịch, nghiêm trang lắm[... ].. - Cấu tạo:. Là các danh từ, cụm danh từ (các từ và cụm (Phạm từ cùng loại ). Duy Tốn). Cấu tạo và ý nghĩa của các bộ phận trong câu (in đậm) Sắp nối tiếp hàng - Trật dướitự:đây cóxếp gì giống nhau ? loạt. - Ý nghĩa: Miêu tả các đồ vật xa xỉ, đắt tiền được bày biện xung quanh quan lớn.. - Tác dụng: Miêu một cáchloạt tỉ mỉ đồ vậttự của quan lớn. Việc tác giả nêutảra hàng sựnhững việc tương bằng mạnh sự hoa, an nhàn, những kếtNhấn cấu tương tựsa như trên có tácsung dụngsướng gì? của quan khi đi hộ đê..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Thế nào là phép liệt kê? Liệt kê là sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả được đầy đủ, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hay của tư tưởng, tình cảm..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> *Lưuưý: Khi nói viết, gặp những sự vật, sự việc, hoạt động, tính chất, …cïng lo¹i ngêi ta thêng dïng phÐp liÖt kª. - Cã khi lµ sù liÖt kª b×nh thêng. Víưdụ: Hà, Huệ, Lan cùng thi đua học tập tốt, lao động tốt - Khi ngời nói, ngời viết có ý thức sử dụng liệt kê để gây một ấn tợng sâu sắc kích thích trí tởng tợng cho ngời đọc, ngời nghe thì liệt kê trë thµnh phÐp tu tõ. VÝ­dô: Bëi thÕ, nã gÇy h¬n, nã cßm h¬n, nã ®Ðt l¹i. (Nam Cao) - Để đạt hiệu quả tu từ cao, ngời ta có thể thêm một số trợ từ nhấn m¹nh trong phÐp liÖt kª: VÝ­dô:­ + Mẹ tôi đi chợ mua đủ thứ: nào rau, nào đậu, nào thịt, nàoưcá,ư nµo t¬ng, nµo cµ… + Hai bên Nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào dao chuôi ngµ, nµo èng v«i ch¹m….

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Quan sát các nhân vật trong bảng sau và đặt câu có sử dụng phép liệt kê nói về các đặc điểm, tính cách, thái độ, hành động... của mỗi nhân vật.. Va-ren. Phan Bội Châu. Quan phụ mẫu.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Truyện ngắn “Những trò lố hay là Va - ren và Phan Bội Châu” đã kể về những trò bịp bợm, ñeâ tieän, bæ oåi cuûa teân Va – ren.. Phan Bội Châu là nhà cách mạng vĩ đại, một trái tim yêu nước nồng nàn, một vị thiên sứ đã xả thân cho độc lập tự do của dân tộc.. Tên quan phụ mẫu là một kẻ lòng lang dạ thú,cứ ung dung,thoải mái trong nhung lụa, hạnh phúc, bỏ mặc người dân trong cảnh lầm than cơ cực..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Tìm phép liệt kê trong các đoạn trích sau: a)Và đó cũng là lần đầu tiên trong đời mình, hai con mắt của ông Va-ren được thấy hiển hiện cái huyền diệu của một thành phố Đông Dương, dưới lòng đường, trên vỉa hè, trong cửa tiệm. Những cu li xe kéo xe tay phóng cật lực, đôi bàn chân trần giẫm lạch bạch trên mặt đường nóng bỏng; những quả dưa hấu bổ phanh đỏ lòm lòm; những xâu lạp xường lủng lẳng dưới mái hiên các hiệu cơm; cái rốn của một chú khách trưng ra giữa trời; một viên quan uể oải bước qua, tay phe phẩy cái quạt, ngực đeo tấm Bắc Đẩu bội tinh hình chữ thaäp. Thaät laø loän xoän! Thaät laø nhoán nhaùo! (Nguyễn Ái Quốc).

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Tìm phép liệt kê trong các đoạn trích sau:. b) Tỉnh lại em ơi, qua rồi cơn ác mộng Em đã sống lại rồi, em đã sống! Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung Không giết được em, người con gái anh hùng! (Tố Hữu). + Cấu tạo: Sắp xếp nối tiếp hành động tra tấn dã man của bọn giặc đối với chị Lí. + Ý nghĩa: Thể hiện sự tàn bạo của quân thù và sự kiên cường của chị Lí..

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Xác định và nêu tác dụng của phép liệt kê. a)Vườn Bách thảo vẫn có đủ cò, hạc, bồ nông, đại bàng , voi, vượn, khỉ, chồn, cáo, nai, hươu, hổ, báo, gấu, sư tử. Thể hiện sự đa dạng, phong phú về chủng loại động vật. b)Dân phu[…], kẻ thì thuổng, người thì cuốc, kẻ đội đất, kẻ vác tre, nào đắp, nào cừ, bì bõm dưới bùn lầy ngập quá khuỷu chân… Làm nổi bật tính khẩn trương của việc cứu hộ đê trong cơn lũ. c)“Bởi vì không lúc nào là lúc không có máy bay sục tìm , hễ chúng nhìn thấy một dấu hiệu nào chứng tỏ có người đang sống , dù là một cái thìa gò bằng vỏ na-pan sáng chói hoặc một tí đất rơi vãi , một luống khoai đang đào dở , chúng cũng không tiếc gì bom , ít ra cũng là vài trận pháo cối . Đất đá tơi vụn ra , càng tơi vụn hơn , càng trơ trụi hơn , càng hoang tàn hơn .” (Chu Cẩm Phong ) Tô đậm tính chất bề bộn của hiện thực và tính chất ác liệt của chiến tranh.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Phép liệt kê có những tác dụng: Diễn tả đầy đủ, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của sự vật, hiện tượng: • -Thể hiện rõ tính phong phú hơn mức bình thường của chủng loại... • -Làm bộc lộ tính khẩn trương hay bề bộn của sự việc. • -Nhaán maïnh tính taát baät, nghieâm troïng, quyeát lieät cuûa hành động hay biến cố. • -Miêu tả rõ ràng, chân thật chân dung người, sự vật, sự việc, hiện tượng; bộc lộ cảm xúc…. Sử dụng phép liệt kê đúng lúc, đúng chỗ sẽ: Gây ấn tượng sâu sắc, kích thích trí tưởng tượng, giúp người đọc người nghe nắm vững nội dung cần diễn đạt cuûa vaên baûn..

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Ta thường gặp phép liệt kê trong kiểu văn bản nào ở chương trình ngữ văn 7 học kì II? Trong kiểu văn bản đó, phép liệt kê được dùng để làm gì? Vaên baûn nghò luaän. Phép liệt kê dùng để trình bày hệ thống dẫn chứng lí lẽ cho hợp lí, đầy đủ, khoa học giúp người viết làm sáng tỏ vấn đề nghị luận, tạo sức thuyết phục cho bài văn nghị luận..

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Thảo luận nhóm: Nhóm1 + 2: 1/Xét về cấu tạo, các phép liệt kê dưới đây có gì khác? a/Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần, lực lượng, tính mạng, của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập. b/Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy. (Hồ Chí Minh) Nhóm 3 + 4: 2/Thử đảo thứ tự các bộ phận trong những phép liệt kê rồi rút ra kết luận: Xét về ý nghĩa, các phép lịêt kê ấy có gì khác nhau? a/Tre, nứa, trúc, mai, vầu mấy chục loại khác nhau, nhưng cùng một mầm non măng mọc thẳng. (Thép Mới) b/Tiếng Việt của chúng ta phản ánh sự hình thành và trưởng thành của xã hội Việt Nam và của dân tộc Việt Nam, của tập thể nhỏ là gia đình, họ hàng, làng xóm và của tập thể lớn là dân tộc, quốc gia. (Phạm Văn Đồng).

<span class='text_page_counter'>(17)</span> 1.Xeùt veà caáu taïo : a) Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần, lực lượng, tính mạng, của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập . => Lieät keâ khoâng theo từng caëp. b) Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do,độc lập ấy. (Hoà Chí Minh) => Lieät keâ theo từng caëp. Xét về cấu tạo các phép liệt kê dưới đây có gì khác nhau?.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> 2. Xeùt veà yù nghóa a) Tre, nứa, trúc, mai, vầu mấy chục loại khác nhau, nhưng cùng một maàm non maêng moïc thaúng. ( Thép Mới) =>Lieät keâ khoâng taêng tieán. b) Tiếng Việt của chúng ta phản ánh sự hình thành và trưởng thành cuûa xaõ hoäi Vieät Nam vaø cuûa daân toäc Vieät Nam, cuûa taäp theå nhoû laø gia đình, họ hàng, làng xóm và của tập thể lớn là dân tộc, quốc gia. ( Phạm Văn Đồng) => Lieät keâ taêng tieán. Xét về ý nghĩa các phép liệt kê ấy có gì khác nhau?.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Chuù yù: -Kiểu liệt kê theo từng cặp, thường dùng các quan hệ từ đẳng lập: và, với, hay, mà… *Những sự vật, sự việc, hiện tượng, hành động, trạng thái, tính chất, cảm xúc… trong từng cặp liệt kê thường đối lập hoặc coù neùt nghóa boå sung. -Trong kieåu lieät keâ taêng tieán, phaûi saép xeáp các bộ phận theo đúng trình tự tăng dần. *Khi liệt kê về người cần chú trọng đến tôn ti, thân sơ, tuổi tác, họ hàng, nội ngoại… -Trong pheùp lieät keâ coù theå duøng theâm moät soá trợ từ nhấn mạnh: nào, cả, này….

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Hoàn thành sơ đồ phân loại liệt kê sau.. LIỆT KÊ.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> Sơ đồ phân loại liệt kê Liệt kê theo cặp CẤU TẠO Liệt kê không theo theo cặp LIỆT KÊ Liệt kê tăng tiến Ý NGHĨA Liệt kê không tăng tiến.

<span class='text_page_counter'>(22)</span> Bài 1: Trong bài Tinh thần yêu nước của nhân dân ta, để chứng minh luận điểm“Yêu nước là một truyền thống quý báu của ta”, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhiều lần đã sử dụng phép liệt kê. Em hãy chỉ ra những phép liệt kê ấy ? Lịch sử ta đã có nhiều cuộc D©n ta cã mét lßng nång kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần nµn yªu níc. §ã lµ mét truyÒn yªu níc cña d©n ta. Chóng ta cã thống quí báu của ta. Từ xa đến quyền tự hào vì những trang lịch sử nay, mçi khi Tæ Quèc bÞ x©m vẻ vang thời đại Bà Trng, Bà Triệu, l¨ng, th× tinh thÇn Êy l¹i s«i næi, TrÇn Hng §¹o, Lª Lîi, Quang nã kÕt thµnh mét lµn sãng v« Trung...Chóng ta ph¶i ghi nhí c«ng cïng m¹nh mÏ, to lín, nã lít lao cña c¸c vÞ anh hïng d©n téc, v× qua mäi sù nguy hiÓm, khã c¸c vÞ Êy lµ tiªu biÓu cña mét d©n téc kh¨n, nã nhÊn ch×m tÊt c¶ bÌ lò anh hïng. b¸n níc vµ cíp nước.. Khẳng định sức mạnh của lßng yªu níc. Lßng tù hµo vÒ truyÒn thèng yªu níc qua c¸c thêi k× lÞch sö..

<span class='text_page_counter'>(23)</span> Tìm và xác định kiểu liệt kê trong các đoạn trích sau: a)Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Lieät keâ taêng tieán. b) Bưởi Chí Đán, quýt Đan Hà Cà phê Phú Hộ, đồi trà Lieät keâ khoâng taêng tieán. Thaùi Ninh. c)Theå ñieäu ca Hueá coù soâi noåi, töôi vui, coù buoàn caûm, bâng khâng, có tiếc thương, ai oán… Lieät keâ khoâng theo từng caëp.. d)Nhân dân đã cho ta ý chí và nghị lực, niềm tin và sức maïnh, tình yeâu vaø trí tueä. Lieät keâ theo từng caëp..

<span class='text_page_counter'>(24)</span> Xác định phép liệt kê, kiểu liệt kê và nêu tác dụng ? a. Sách của Lan để ở khắp mọi nơi trong nhà: Trên giường, trên bàn học, trên giá sách, trên bàn ăn, trên ghế dựa… Kiểu liệt kê: + Xét về cấu tạo: Liệt kê không theo cặp. + Xét về ý nghĩa: Liệt kê không tăng tiến. Tác dụng: Miêu tả sâu sắc tính bề bộn, bừa bãi của sự vật. b. Cậu bé Hồng hồi hộp và rạo rực, vui mừng và sung sướng, vội vã và cuống quýt khi thấy chiếc xe chở mẹ dần dần dừng lại. Kiểu liệt kê: + Xét về cấu tạo: Liệt kê theo cặp. + Xét về ý nghĩa: Liệt kê tăng tiến. Tác dụng: Miêu tả sâu sắc cảm xúc tâm trạng của bé Hồng ..

<span class='text_page_counter'>(25)</span> Trong bµi ca dao sau: “ Tin vui chiÕn th¾ng tr¨m miÒn Hoµ B×nh, T©y B¾c §iÖn Biªn vui vÒ Vui tõ §ång Th¸p An Khª Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng.” ( ViÖt B¾c – Tè H÷u) T¸c gi¶ dïng phÐp liÖt kª kh«ng theo cÆp vµ không tăng tiến, đúng hay sai ?. A) đúng.. B) sai..

<span class='text_page_counter'>(26)</span> Trong ®o¹n v¨n sau: Làng ở trong tầm đại bác của đồn giặc. Chúng nó bắn, đã thành lệ, mỗi ngày hai lần. Hoặc buổi sáng sớm và xế chiều, hoặc đứng bóng và sẩm tối, hoặc nửa đêm và trở gà gáy. Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào ngọn đồi xà nu cạnh con nớc lớn. Cả rừng xà nu hµng v¹n c©y kh«ng cã c©y nµo bÞ th¬ng. ( Rõng xµ nu – NguyÔn Trung Thµnh ). T¸c­gi¶­dïng­phÐp­liÖt­kª­kh«ng­theo­cÆp­vµ­kh«ng­ tăngưtiến,ưđúngưhayưsai?. A) đúng.. B) sai..

<span class='text_page_counter'>(27)</span> Nhìn hình và tìm trong văn bản “ Ca Huế trên sông Hương” các câu văn có sử dụng biện pháp liệt kê. - Nhạc công dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vỗ, vả, ngón bấm, day, chớp, búng, ngón phi, ngón rãi.. Con gái Huế nội tâm thật phong phú và âm thầm, kín đáo, sâu thẳm..

<span class='text_page_counter'>(28)</span> Em hãy quan sát bức tranh và đặt câu có sử dụng phép liệt kê diễn tả một số hoạt động trên sân trường em trong giờ ra chơi..

<span class='text_page_counter'>(29)</span> Nội dung văn bản “ Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu”:. Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu” đã khắc hoạ được hai nhật vật có tính cách đại diện cho hai lực lượng xã hội hoàn toàn đối lập nhau ở nước ta thời Pháp thuộc. Va-ren: gian trá, lố bịch, đại diện cho thực dân Pháp phản động ở Đông Dương. Phan Bội Châu kiên cường, bất khuất, xứng đáng là “bậc anh hùng, vị thiên sứ, đấng xả thân vì độc lập”, tiêu biểu cho khí phách dân tộc Việt Nam..

<span class='text_page_counter'>(30)</span>

<span class='text_page_counter'>(31)</span> HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Nắm vững khái niệm kiệt kê, tác dụng của liệt kê và các kiểu liệt kê. - Hoàn thành các bài tập sgk trang 106 - Chuẩn bị bài: “Tìm hiểu chung về văn bản hành chính” + Đọc trước 3 văn bản SGK / trang107-109 + Trả lời các câu hỏi: Văn bản hành chính viết ra nhằm mục đích gì? Hình thức trình bày một văn bản hành chính cần theo bố cục như thế nào?.

<span class='text_page_counter'>(32)</span>

<span class='text_page_counter'>(33)</span>