ORGANIC.COM
MAY 2016
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
"Nếu con dao là linh hồn của đầu bếp thì
ngịi bút là linh hồn của người viết."
Hãy sử dụng ngòi bút của bạn khắc họa
nên nội dung hấp dẫn người đọc, khiến họ
chỉ muốn “ăn”.
chuyencuatra.com - 02
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
LỜI MỞ ĐẦU
Nội dung cho một thương hiệu ẩm thực ngày nay cần nhiều hơn chỉ là mô tả
một sản phẩm, một món ăn.
Hàng ngày, khi lướt qua những diễn đàn tuyển dụng người viết nội dung, tôi
bắt gặp thường xuyên những tiêu chí như “Chúng tơi tìm kiếm một cây viết nội
dung có đam mê về lĩnh vực nấu ăn, ẩm thực”.
Dường như “đam mê” không bao giờ là đủ để chúng ta có thể hồn thành
trọn vẹn một cơng việc. Muốn viết được tốt và trở thành một cây viết cứng
trong lĩnh vực ẩm thực, bạn cần nhiều kỹ năng hơn chỉ là đam mê. Có lẽ “đam
mê” là thứ ít quan trọng nhất để xác định thành cơng của bạn. Vậy bạn cần
những gì và có thể cải thiện bản thân như thế nào? Hoặc kể cả khi bạn chưa
từng có kinh nghiệm gì trước đó thì bạn có thể có được một cơng việc viết
lách trong lĩnh vực ẩm thực không? Cuốn ebook này sẽ cung cấp những
hướng dẫn chi tiết, bạn không nên bỏ lỡ chút nào.
Nó sẽ khơng chỉ là một tài liệu hữu ích cho một cây viết ẩm thực, mà còn cả
những ai đang sở hữu thương hiệu ẩm thực riêng. Đặc biệt là những thương
hiệu nhỏ và siêu nhỏ, khi mà bạn có thể vừa làm chủ vừa làm nhân viên, vừa
làm đầu bếp vừa làm tiếp thị, vừa viết nội dung vừa tư vấn khách hàng.
Là một người đã từng khởi nghiệp trong lĩnh vực ẩm thực cách đây 6 năm, tôi
hiểu tầm quan trọng của nội dung trong tiếp thị, bán hàng và phát triển
thương hiệu. Thất bại sau 2 năm khởi nghiệp, tôi học được vô số bài học và
cuối cùng, tơi quyết định chọn gắn bó với cơng việc hiện tại: vẫn làm về ẩm
thực, nhưng là một cây viết chuyên nghiệp trong lĩnh vực này.
Kinh qua nhiều chủ đề viết liên quan tới ẩm thực như: thực phẩm sạch, đồ
uống, công nghệ thực phẩm, nhà hàng & khách sạn, trà, đồng thời là chủ bút
mục Bữa sáng thị thành trong chương trình “Thành phố bình minh” trên kênh
VOV Giao thơng... tơi nghiệm thấy niềm u thích với việc sáng tạo ra các nội
dung ẩm thực ngày càng tăng lên. Tuy vậy, để trở thành một cây viết thật sự
sáng tạo và thành công trong lĩnh vực này, thì khơng dễ dàng chút nào.
chuyencuatra.com - 03
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
Khi tiếp xúc với nhiều cây viết trẻ trong lĩnh vực này, tôi nhận được rất nhiều
câu hỏi, chẳng hạn như:
Làm sao để bắt đầu viết blog về ẩm thực?
Làm sao để viết một bài khiến người đọc phải thèm?
Điều gì cần chú ý khi viết nội dung ẩm thực?
Viết một bài review ẩm thực như thế nào?
Làm sao để truyền tải đúng thơng điệp/tinh thần của món ăn đến khách hàng?
Một điều quan trọng mà tôi nhận thấy: viết về ẩm thực là một chủ đề lớn
nhưng tại Việt Nam có rất ít tài liệu hướng dẫn, có rất ít người chia sẻ. Điều
ấy đã thúc đẩy tôi nghiên cứu và quyết định viết nên cuốn ebook này.
Nếu bạn yêu thích lĩnh vực ẩm thực, muốn viết về chủ đề này mà không biết
bắt đầu từ đâu hay làm sao để nâng cao “tay nghề” thì đây là tài liệu dành
cho bạn.
Hãy bắt tay vào tìm hiểu và áp dụng vào cơng việc của mình nhé!
Thủy Trà - Freelance Food Writer
chuyencuatra.com - 04
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
Thủy Trà - freelance writer, blogger
Hơn 5 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực truyền thông tiếp thị.
Cộng tác nội dung cho hơn 30 thương hiệu: Viettel, Dulichtoday, 1991watch, MIDAZ
vietnam, Bamboo water, KLF Travel,...
Hiện đang theo đuổi lĩnh vực viết về ẩm thực, nông nghiệp và sức khỏe.
Thông tin chi tiết về Thủy Trà, các bài viết chun mơn có thể tìm thấy tại:
Website: www.chuyencuatra.com
Fanpage: Chuyện của Trà
Group: Yêu viết lách, mê ẩm thực
chuyencuatra.com - 05
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực - chuyencuatra.com
M
L ỜỤIC MLỞ
Ụ CĐ Ầ U
1.Tổng quan về viết nội dung cho lĩnh vực ẩm thực
08
1.1 Nhu cầu thị trường, độc giả
09
1.2 Viết về ẩm thực (food writing) chính xác là gì?
10
1.3 Làm sao để trở thành một cây viết ẩm thực?
17
2. Các thể loại nội dung trong lĩnh vực ẩm thực
27
2.1 Dạng bài review (đăng tạp chí, báo điện tử, diễn đàn ẩm thực,
App du lịch/văn hóa...)
28
2.2 Dạng bài blog post
30
2.3 Dạng bài cho nền tảng truyền thông xã hội
32
2.4 Kịch bản video
33
2.5 Kịch bản podcast
35
2.6 Cookbook - Viết sách về ẩm thực
37
3. Làm sao để viết được các nội dung hiệu quả cho lĩnh
vực ẩm thực?
41
3.1 Thế nào là một bài viết tốt?
42
3.2 Những công thức để tạo ra một nội dung quảng cáo hiệu quả
trong lĩnh vực ẩm thực (trên nền tảng mạng xã hội)
46
chuyencuatra.com - 06
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực - chuyencuatra.com
M
L ỜỤIC MLỞ
Ụ CĐ Ầ U
3.3 Các bước viết nội dung review ẩm thực
51
3.4 Những lưu ý đặt tiêu đề khi viết về ẩm thực
60
3.5 Nghệ thuật viết công thức nấu ăn
64
4. Một số ý tưởng marketing giúp thương hiệu được tin
tưởng hơn & thúc đẩy doanh số
69
4.1 Tối ưu các hình thức tiếp thị để tăng doanh thu, giảm chi phí
70
Lời kết
74
chuyencuatra.com - 07
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
1.
Tổng quan về
viết nội dung
cho lĩnh vực ẩm thực
chuyencuatra.com - 08
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
1.1 Nhu cầu thị trường, độc giả
Việt Nam vinh dự được nhận giải thưởng "Điểm đến ẩm thực hàng đầu châu Á
2019" tại lễ trao Giải thưởng Du lịch Thế giới – World Travel Awards lần thứ 26 và
đang được đề cử là "Điểm đến hàng đầu thế giới về ẩm thực" - theo thông tin được
công bố tại chuỗi sự kiện ASIA Food and Beverage và ASIA Food and Beverage
Summit tháng 12/2019.
Thống kê của Dcorp R-Keeper Việt Nam cho thấy cả nước hiện có đến 540.000 cửa
hàng ăn uống, trong đó có khoảng 430.000 cửa hàng nhỏ, 7.000 nhà hàng chuyên
dịch vụ thức ăn nhanh, 22.000 cửa hàng cà phê, các quầy bar và trên 80.000 nhà
hàng được đầu tư, phát triển một cách bài bản. Mặc dù đại dịch Covid-19 đã tạo ra
những tác động tiêu cực tới nền kinh tế và nhiều lĩnh vực (trong đó có ẩm thực)
nhưng đây vẫn là một thị trường “màu mỡ” và còn nhiều cơ hội phát triển tại Việt
Nam.
Ngành ẩm thực Việt
Nam được dự đốn sẽ
tạo ra một nền văn hóa
ẩm thực phong phú cho
người tiêu dùng nội địa
lẫn du khách quốc tế.
Cùng với sự kiểm soát
tốt dịch bệnh, Việt Nam
đang là thị trường kinh
doanh ẩm thực hấp dẫn.
Sự cạnh tranh trong ngành ẩm thực đang cực kỳ khốc liệt, để có lợi thế cần
nhiều ý tưởng và chiến lược tốt để thành công. Một giải pháp marketing online
hiệu quả là thật sự cần thiết. Trong đó, việc xây dựng nội dung là vô cùng quan
trọng.
chuyencuatra.com - 09
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
1.2 Viết về ẩm thực (food writing)
chính xác là gì?
Định nghĩa
Một công thức nấu phở truyền thống. Lịch sử của trà. Một bài đăng blog về ẩm
thực đường phố Hà Nội. Nơi có bánh bơng lan trứng muối ngon nhất. Hướng dẫn
nấu ăn tiện lợi, thân thiện với môi trường. Viết về ẩm thực có thể là hàng chục chủ
đề khác nhau. Hàng trăm người từng xuất bản sách và các bài viết về ẩm thực.
Một số có thể mới bắt đầu.
Người viết về ẩm thực coi thức ăn là một chất và một hiện tượng văn hóa. John T.
Edge - một nhà văn về ẩm thực người Mỹ, giải thích cách các nhà văn trong thể
loại này xem chủ đề ẩm thực quan trọng như thế nào:
"Thực phẩm cần thiết cho cuộc sống. Nó được cho là ngành cơng nghiệp lớn nhất
của quốc gia. Thực phẩm, chứ khơng phải tình dục, là thú vui thường xuyên nhất của
chúng ta. Thực phẩm - quá nhiều, không đủ, không đúng loại, sai tần suất - là một
trong những nguyên nhân lớn nhất của xã hội bệnh tật và cái chết." (1)
Nhà văn ẩm thực Mỹ - Mark Kurlansky đã liên kết trực tiếp tầm nhìn về món ăn với
bài viết, đưa ra phạm vi của nó rằng:
“Thực phẩm là về nơng nghiệp, về sinh thái, về mối quan hệ của con người với thiên
nhiên, về khí hậu, về xây dựng quốc gia, các cuộc đấu tranh văn hóa, bạn và thù, liên
minh, chiến tranh, tơn giáo. Đó là về ký ức, về truyền thống, thậm chí, đơi khi là về
tình dục." (1)
Ngay cả lý do khiến bạn muốn viết về ẩm thực, cũng đã mơ tả một phần nào định
nghĩa:
Bạn thích kể câu chuyện cuộc đời và truyền lại công thức nấu nướng cho người khác?
Bạn là người đang làm việc trong lĩnh vực ẩm thực: phục vụ, đầu bếp, quản lý/sáng tạo
nội dung cho thương hiệu ẩm thực, làm nội trợ… và sẵn sàng chia sẻ những công thức,
mẹo hay trong nấu ăn?
(1) Nguồn tham khảo wikipedia: />
chuyencuatra.com - 10
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
Bạn say mê lịch sử của một loại ẩm thực hay phong cách ẩm thực nhất định và muốn
nghiên cứu nó?
Bạn muốn viết một cuốn sách nấu ăn dựa trên chuyên mơn mà bạn có?
Bạn cũng thấy có hứng thú với một cuốn sách dạy nấu ăn liên quan tới những nhóm
thực phẩm khác nhau (ăn chay, thực dưỡng) hay liên quan tới chứng dị ứng của con
mình và tin rằng nhiều người cũng cần nó?
Bạn muốn khám phá ẩm thực của một đất nước, vùng đất mới mà nhiều người cũng
tị mị u thích?
Nói tóm lại, viết về ẩm thực bạn sẽ lấy món ăn làm trung tâm bao gồm: cơng
thức nấu ăn, câu chuyện, lịch sử món ăn, văn hóa bản địa, nghệ thuật thưởng
thức món ăn, hồi ký hay truyện ngắn, tiểu thuyết… Nó cũng nhằm mang tới cho
người đọc một trải nghiệm thẩm mỹ hay thể hiện tình u của mình với ẩm thực.
Cho dù có bất cứ điều gì thúc đẩy thì để viết về ẩm thực, ln có một u cầu
chung tồn tại gần như bắt buộc dành cho bạn đó là: bạn phải thích ẩm thực,
phải ăn được và có thể viết về nó. Nếu bạn có khao khát, kiên trì và kỹ năng viết,
bạn hồn tồn có thể bắt đầu sự nghiệp viết lách về ẩm thực của mình. Và tài
liệu này sẽ giúp bạn biết những cách cơ bản để biến khao khát đó thành hiện
thực.
Viết về ẩm thực là viết về các giác quan
Một số bạn có thể nghĩ ngay tới thứ gì đó cụ thể khi nhắc tới một bài viết về ẩm
thực, chẳng hạn như nó phải kích thích giác quan người đọc/xem, phải làm cho
người xem thèm thuồng. Các cây viết về ẩm thực thực sự phải biết tận dụng sự
quyến rũ của các giác quan một cách thơng minh, có kiểm sốt và ý thức. Bài
viết về ẩm thực phải thúc đẩy được hành động, chẳng hạn như muốn nếm thử,
nấu thử hoặc nhìn thử. Một số thì lại muốn tập trung vào yếu tố niềm vui và sự
thích thú.
Viết về ẩm thực thường địi hỏi phải mô tả được hương vị, kết cấu, mùi và mang
đến trải nghiệm thay vì chỉ chia sẻ về một kinh nghiệm chung chung.
Chẳng hạn tôi viết một đoạn như thế này:
“Tôi đi lên và đi xuống những ruộng bậc thang dốc với đôi quang gánh. Mẹ tôi khẽ
hát nhè nhẹ cho tới khi nhìn thấy cha tơi và những người nơng dân khác đang cười
nói rỉ rả với tấm lưng đẫm mồ hơi và đơi vai đau nhức vì quật lúa. Những hạt thóc
vàng ươm bật vào chiếc thành gỗ nơi mọi người đập lúa. Tiếng đập đều đều nhau
tạo nên khơng khí lao động khẩn trương. Hạnh phúc cứ thế quyện vào trong ráng
chiều hè đỏ lựng phía xa.”
chuyencuatra.com - 11
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
Đây có thể coi là một bài viết dạng “food writing”, bởi vì “hạt thóc” là chủ đề
chính. Nhưng có rất nhiều thứ khác bạn cũng có thể tưởng tượng ra: bối cảnh,
địa hình, bầu khơng khí, các mối quan hệ, màu sắc, không gian… tất cả được vẽ
ra một cách sống động. Dường như bạn cũng đang cùng với tôi, ở trên sườn dốc,
ngắm cảnh hồng hơn và cảnh lao động trong một buổi thu hoạch lúa.
Cách chúng ta viết về ẩm thực thường “động chạm” tới rất nhiều giác quan: xúc
giác, khứu giác, thị giác, vị giác, thính giác… Nhiều người khi mới bắt đầu tập
viết lại hay tập trung vào cách chế biến thức ăn, mùi vị mà bỏ qua những giác
quan khác.
Có một bài tập khá thú vị cho các bạn khi viết về ẩm thực, đó là hãy tìm và liệt
kê ra càng nhiều những tính từ liên quan tới các giác quan càng tốt (nếu gắn
trong một bối cảnh bài viết thì càng hữu ích). Bạn có thể tham khảo 200++ tính
từ chỉ mùi và vị thức ăn tại đây.
Những cây viết lâu năm và có kinh nghiệm trong lĩnh vực này thường đưa rất
nhiều giác quan vào một đoạn văn bản, với một bối cảnh cụ thể.
Chẳng hạn tôi viết một đoạn như thế này:
“Nhắm mắt lại và nhấm một chút sốt, nó có mùi giống như sự hòa quyện của hoa
violet và một loại quả mọng xứ lạnh nào đó, xen lẫn chút vỏ cam quýt cay nồng.
Miệng tôi đang cảm nhận rất rõ thứ gì đó vừa mềm [xúc giác] và nhỏ, bằng kích
thước một quả nho như lại rám bề mặt ngồi [thị giác]. Bạn có thích nó khơng?
Chính xác thì, tôi nghĩ tôi đang nếm thử hương vị của mùa xuân [khứu giác, vị
giác]. Mùa xuân trên đồng quê nước Pháp.”
Trong số đó, mùi là quan trọng nhất, vì nó là thứ bạn cảm nhận được đầu tiên.
Chúng ta không nên nếm thức ăn khi đang bị cảm lạnh, sổ mũi, vì bạn sẽ chẳng
cảm nhận được gì. Theo Physiology of Taste của Jean- Anthelme Brillat-Savarin,
tác giả từng có một bình luận rất nổi tiếng là “Tell me what you eat and I will tell
you what you are” thì món ăn khơng có mùi khơng phải món ăn trọn vẹn. Tầm
quan trọng của mùi cũng không kém cạnh tầm quan trọng của vị đối với món ăn.
Mùi cũng tạo ra những cảm xúc, cảm giác hoài cổ về ký ức một cách không tự
nguyện (được biết đến là Hiệu ứng Proustian). Người ta có thể trải nghiệm một
mùi gì đó khiến cơ thể kích hoạt được ký ức vị giác thời thơ ấu và khơi gợi một
chuyencuatra.com - 12
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
cảm xúc mạnh mẽ, tác động tới dạ dày. Tuy nhiên, mùi vị là thứ khó nắm bắt và
viết về chúng cũng không phải là chuyện dễ dàng.
Trong cuốn sách Lịch sử tự nhiên về các giác quan, Diane Ackerman từng viết
rằng: “mùi thơm có thể che chở chúng ta, bủa vây lấy chúng ta, xâm nhập vào cơ
thể và tự chúng ta phát tiết ra mùi. Chúng ta sống cùng với các loại mùi. Nhưng
nếu cố gắng mô tả một cách bịa đặt, khơng có trải nghiệm thì chúng ta sẽ thất
bại.”
Rất nhiều cây viết truyền đạt nội dung về hương vị, mùi hương bằng cách sử
dụng các từ ngữ giống như nhau, na ná nhau và khiến cho bài viết mất đi tính
khác biệt. Sự trải nghiệm thực tế ở đây là rất quan trọng.
Ví như: nhiều người nói húng lủi có vị giống bạc hà. Nhưng bạn có chắc như thế
nếu chưa từng nếm thử bạc hà, hoặc là húng lủi?
Ảnh: Internet
Cây viết ẩm thực rất dễ bị cuốn theo các tính từ khi viết về những giác quan. Bởi
tính từ là lựa chọn hồn hảo để mơ tả mùi, vị, cảm nhận. Nhưng lạm dụng nó sẽ
làm bài viết trở nên sáo rỗng và khơng cịn hấp dẫn.
Hương vị và mùi rõ ràng rất quan trọng trong việc viết về ẩm thực nhưng cảm
giác, sự tiếp xúc với xúc giác cũng không kém phần quan trọng. Cầm, nắm, sờ,
chạm có thể giúp chúng ta cảm nhận được độ chín của một trái dâu mọng, hay
mức chín vừa - chín kỹ của một miếng bít tết.
chuyencuatra.com - 13
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
Các cây viết về ẩm thực cũng nên theo dõi và để ý những cảm giác vật lý khác
như: cảm giác vận động khi khuấy chất lỏng, giúp ta phát hiện những thay đổi
vật lý và sự nhạy cảm của nhiệt độ khi nước sốt bắt đầu đặc lại. Hay khi bạn véo
một mẩu bánh mì, chúng ta nên véo chúng ở giữa ngón trỏ và ngón cái, kéo nó
ra từ từ để nhìn thấy những lớp bánh xốp và cảm nhận bánh có đủ độ nở khơng
hay là q đặc.
Tiếp theo đó là hình ảnh trực quan. Viết về ẩm thực đôi khi cũng giống như việc
chụp một bức ảnh. Người ta khơng chỉ cảm nhận được mùi hương, kích thích vị
giác mà cịn tưởng tượng ra được món ăn trình bày ra sao.
Giờ hãy thử đọc chậm và tưởng tượng đoạn viết tôi mô tả một chiếc bánh táo
này: “Lớp vỏ giòn như bánh quy bơ, dễ vỡ đến nỗi bạn vừa chạm dĩa vào nó đã có
thể nứt ra. Những hạt đường quế hơi bật ra khỏi bề mặt khi vỏ bánh vỡ. Lớp dưới
vỏ bánh mềm hơn, có màu nâu và vẫn dễ vỡ. Ở giữa chiếc bánh chính là phần siro
táo dày, thơm lừng vị trái cây chín, vừa dẻo vừa mềm.”
Bạn có thể tưởng tượng được phần nào chiếc bánh táo này không? Ảnh: Internet
chuyencuatra.com - 14
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
Cuối cùng, viết về ẩm thực cũng có nghĩa là viết về âm thanh.
Tiếng nồi cơm lúc đượm lửa lục bục sơi. Tiếng mỡ rán tí tách hay tiếng hành tỏi
phi xèo xèo trên chảo nóng. Tiếng đũa bát khua vào nhau lúc sắp mâm cơm.
Tiếng xuýt xoa vì bỏng tay sau khi bê một tơ canh nóng. Mơ tả âm thanh thực ra
cũng khơng q khó. Cái khó là dùng đúng từ và khơng làm q nó lên. Nhiều
cây viết mô tả quá đà khiến bài viết trở nên hào nhoáng mà thiếu đi sự thanh
lịch, cố gắng sử dụng ngôn từ gợi cảm nhưng lại không khiến người đọc cảm
thấy vui hay bị thuyết phục.
Tóm lại thì, làm thế nào để một cây viết ẩm thực có thể mơ tả được những giác
quan? Có lẽ, cách tốt nhất để có thể chạm được tới các giác quan là khi chúng
ta thực sự nếm, trải, thử trước khi viết về nó. Chúng ta khơng áp đặt những món
ăn và ngun liệu ta viết theo những cách thông thường người ta vẫn nghĩ.
Chẳng hạn như để mơ tả món sụn chân gà giịn, đâu phải chỉ có thể nói rằng nó
“giịn rụm” hay “giòn tan”. Nếu như viết rằng “Tiếng nhai sụn chân nghe rau ráu”,
người ta vẫn có thể cảm nhận về độ “giịn” của nó phải khơng?
Tơng giọng của một cây viết ẩm thực
Những cây viết chuyên nghiệp dành nhiều năm để hồn thiện tơng giọng, văn
phong của họ. Tông giọng kết hợp văn phong và quan điểm khi viết - nó tạo nên
phong cách. Tơng giọng mà một cây viết sử dụng truyền tải tính cách, sự tinh tế
và độc đáo của chính họ. Nó tồn tại để một bài viết dễ đọc hơn, thú vị hơn, để
giải thích và làm rõ những khái niệm phức tạp khơ khan.
Nhưng đừng cố gắng bắt chước giọng văn của một người khác. Văn phong là
thứ của riêng bạn, là chính con người bạn. Nó khơng phải là thứ có thể vay
mượn hay bắt chước. Bạn có thể bắt chước một vài lần, chứ không thể bắt
chước được cả đời. Bạn mơ tả những gì bạn cảm thấy bằng cách viết của riêng
bạn - đó là thứ tạo nên cá tính của mỗi cây viết.
Trong bối cảnh ngày nay, giọng văn này chính là cách tạo dựng nên thương hiệu
viết của bạn. Bạn có thể mơ tả giọng văn của mình tốt hơn khi bạn biết mình là
ai.
chuyencuatra.com - 15
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
Ví dụ, bạn quyết định viết các chủ đề châm biếm, trào phúng, các tệ nạn xã hội
bằng giọng điệu mỉa mai, bạn cần đảm bảo giọng văn cần phải xuyên suốt tác
phẩm của mình. Bạn có thể chọn 5 từ trong danh sách sau đây để mô tả về bạn
và giọng văn của bạn:
Bình tĩnh
Có kiến thức
Khiêm tốn
Dễ tiếp cận
Dễ bị tổn thương
Thư giãn
Đáng tin
Có năng lực
Bí ẩn
Hiểu biết
Hài hước
Có quyền năng
MẸO CHO BẠN
Viết về ẩm thực là viết về các giác quan bao gồm: xúc giác, khứu
giác, thị giác, vị giác, thính giác… Trong đó, khứu giác (mùi) và vị giác
(vị) là quan trọng nhất, vì nó là thứ bạn cảm nhận được đầu tiên.
Viết thực phẩm thường đòi hỏi bạn phải mô tả được hương vị, kết
cấu, mùi và mang đến trải nghiệm cho người đọc. Do đó, bạn phải
thực sự nếm, trải, thử trước khi viết về nó để có thể truyền tải chính
xác nhất tới người đọc.
Hãy sử dụng sự nhạy bén của giác quan cùng văn phong và quan
điểm khi viết - để tạo nên phong cách riêng của mình.
chuyencuatra.com -
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
1.3 Làm sao để trở thành một cây
viết ẩm thực?
Monica Bhide - nhà văn thực phẩm, tác giả của cuốn sách nấu ăn Modern Spice
nổi tiếng là một minh chứng rõ ràng nhất về việc trở thành một cây viết ẩm thực
chỉ có 1% là cảm hứng cịn lại 99% là mồ hôi và công sức (mà thực ra tôi thấy
công việc nào cũng thế cả).
Ngày nay cơ hội dành cho các cây viết về ẩm thực là vô cùng phong phú. Bạn có
thể:
Viết blog
Viết tản văn, hồi ký
Viết tiểu thuyết, truyện
Viết phân tích lịch sử
Viết báo
Viết tin tức
Viết về du lịch - ẩm thực
Viết kịch bản để quay video
Viết sách
…
Nếu bạn muốn thành công trong lĩnh vực này, hãy bước ra khỏi chỗ ngồi. Đi ra thế
giới để học cách ngửi, nếm, nghe và chạm vào. Chạm vào một quả táo xem vỏ của
nó sần như thế nào, ngửi mùi hạt dổi xem có gì khác biệt, lắng nghe những người
dân bản địa nói chuyện ra sao…
Dưới đây là một số gợi ý cho bạn để bắt đầu trở thành một food content writer.
chuyencuatra.com - 17
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
Trở thành blogger ẩm thực
Blog là một trong những nền tảng truyền thông xã hội đầu tiên được sử dụng để
tiếp thị người có ảnh hưởng và tiếp tục là một phương tiện hiệu quả cao để tiếp
cận người tiêu dùng. Đặc biệt là các blog về ẩm thực.
Chỉ cần có một blog hoặc một trang fanpage cùng với tinh thần ăn uống bất diệt
bạn hồn tồn có thể bắt đầu để trở thành một blogger ẩm thực. Nhưng để có
thể phát triển thành nghề nghiệp và kiếm được thu nhập tốt với nó, bạn cần có
sự đầu tư nghiêm túc, sự kiên trì, chăm chỉ.
Cơng việc của blogger ẩm thực thơng thường cần làm như sau:
Tìm tịi, thử nghiệm các thành phần khác nhau cho ra một công thức nấu ăn hoàn
chỉnh và chia sẻ trên trang web, mạng xã hội.
Trải nghiệm ẩm thực ở một miền đất mới, ở nhà hàng hoặc quán ăn địa phương sau
đó viết bài dạng câu chuyện, review… chia sẻ trên trang web, mạng xã hội.
Chụp hình món ăn, quay video hoặc dựng video.
Chăm sóc các bài viết của mình bằng cách tương tác, trả lời các câu hỏi tương tác
với người đọc.
Tìm hiểu nhu cầu, mối quan tâm của người đọc về lĩnh vực, chủ đề mà mình đang
hướng đến để có được các bài viết giá trị đối với độc giả.
Một số gợi ý để bắt đầu trang blog của bạn:
Chọn chủ đề cốt lõi
Đó có thể là blog về ẩm thực Ý, Việt Nam hoặc Ấn Độ; blog công thức nấu ăn;
blog review món ăn; blog healthy eating… Hãy suy nghĩ về đối tượng mục tiêu và
phong cách blog để xây dựng một nội dung cốt lõi. Lợi ích của việc này là giúp
bạn tập trung hơn và xây dựng được một lượng độc giả trung thành.
Mua tên miền và tạo cá tính cho blog
Dựa trên chủ đề chính hãy tạo tên miền cho blog của bạn. Sau đó, tạo cho nó
một cá tính độc đáo với thiết kế trang web thú vị cũng như cá tính bài viết riêng
để thu hút người đọc. Một giao diện với thiết kế sạch sẽ, dễ nhìn, tiện ích sẽ
khiến độc giả của bạn thích thú hơn đấy.
chuyencuatra.com - 18
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
Duy trì việc phát triển nội dung đều đặn
Đừng để blog của bạn phủ bụi mà lâu lâu mới “dọn dẹp”. Cho dù đó là mỗi ngày,
mỗi tuần một lần, đừng để blog của bạn bị bỏ rơi. Hãy tạo ra nội dung thường
xuyên để duy trì lượng khách truy cập đều đặn và đảm bảo thứ hạng của Google.
Nếu bạn có thể viết một bài blog mỗi ngày, bạn có thể trở nên thành cơng chỉ
sau vài tháng.
Sử dụng hình ảnh lơi cuốn
Sử dụng hình ảnh thực phẩm sống động, màu sắc tươi ngon, trình bày hấp dẫn là
yếu tố rất quan trọng để khiến độc giả quan tâm hơn đến blog. Hãy sử dụng hình
ảnh minh họa sắc nét, nếu bạn có thể chụp hình ảnh thực tế thì thật tuyệt, tuy
nhiên hãy học một số tips chụp ảnh cơ bản để chụp tối ưu nhất nhé!
Kết nối với độc giả và kết nối với các blogger khác
Trả lời các bình luận và câu hỏi của độc giả càng nhanh càng tốt giúp bạn duy trì
kết nối với độc giả. Song song với đó hãy kết nối với các blogger khác bằng
cách bình luận hoặc chia sẻ để mở rộng mối quan hệ và tìm kiếm độc giả mới.
Hãy kiên trì
Khơng có thành cơng nào là dễ dàng vậy nên đừng buồn nếu blog của bạn chưa
đạt được hiệu quả sau 1 - 2 tháng hoạt động. Với sự nỗ lực, kiên trì và làm việc
thơng minh, bạn chắc chắn sẽ thấy sự khác biệt sau 6 tháng.
20 gợi ý để bắt đầu ý tưởng viết blog ẩm thực của bạn
Chương trình nấu ăn/ gameshow u thích của bạn là gì?
Điều gì thu hút bạn đến chương trình đó?
Nếu bạn có thể ăn bữa tối ở bất cứ đâu trên thế giới, nó sẽ ở đâu?
Viết xuống 10 từ liên quan đến ẩm thực mà bạn cảm thấy yêu thích, sau đó đặt câu
cho mỗi từ. Biến mỗi câu thành một ý tưởng cho bài viết.
Công cụ/ thiết bị/ tiện ích quan trọng nhất trong nhà bếp của bạn là gì?
Xu hướng thực phẩm nào khiến bạn u thích?
Xu hướng thực phẩm nào khiến bạn ghét?
Một loại thực phẩm mà bạn không thể ăn được.
Bữa ăn đáng nhớ nhất của bạn là gì?
Món ăn đầu tiên bạn tự nấu là gì? Nó có ngon khơng?
Viết về món ăn u thích nhất của bạn.
Nếu bạn chỉ có thể giữ một cuốn sách nấu ăn, thì đó là cái nào?
Lần đầu tiên bạn làm bánh cảm giác như thế nào? Thành quả ra sao?
Địa phương bạn có món ăn đặc sản nào không?
Review cuốn sách nấu ăn bạn thấy tâm đắc.
chuyencuatra.com - 19
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
Món ăn tuổi thơ nào bạn nhớ nhất?
Những tai nạn bạn thường gặp khi vào bếp.
Món ăn của mẹ khiến bạn nhớ nhất.
Bạn thích uống trà, cà phê hay nước hoa quả? Vì sao?
Theo bạn loại thực phẩm ai cũng phải có trong bếp là gì?
Bữa sáng hơm nay của bạn có gì?
Làm sao để quảng bá blog của bạn?
Đây chắc chắn là vấn đề mà bất cứ blogger nào cũng quan tâm bởi khơng phải
ai cũng có một nguồn ngân sách lớn dành cho việc quảng cáo. Bên cạnh việc tối
ưu nội dung và hình ảnh, những cách dưới đây sẽ giúp bạn quảng bá blog tốt
hơn.
Tối ưu hóa SEO blog của bạn để xếp hạng Google.
Xây dựng “kho” email và gửi nội dung đều đặn hàng tuần .
Chia sẻ nội dung của bạn lên các trang mạng xã hội (facebook cá nhân, group trên
facebook, Linkedin, Pinterest, Instagram…).
Chia sẻ, hợp tác đăng bài chéo với các blogger khác.
Đề cập đến những người có ảnh hưởng trong bài viết của bạn, cho họ biết và nhờ họ
chia sẻ. Mời những người có ảnh hưởng đăng bài trên blog và nhờ họ chia sẻ.
Một số blog ẩm thực truyền hàng đầu hiện nay
Deliciously Ella: Ella Woodward đã ra mắt blog deliciouslyella.com vào năm
2012 sau khi cơ được chẩn đốn mắc Hội chứng nhịp tim nhanh, để theo dõi
việc ăn uống và thử nghiệm chế biến các món ăn lành mạnh hơn. Kể từ đó, chỉ
từ 1 trang blog, cơ đã phát triển thành một ứng dụng di động, cho ra đời ba cuốn
sách dạy nấu ăn, mở cơ sở kinh doanh đồ ăn bổ dưỡng. Nhưng khơng vì thế mà
cơ dừng lại. Hiện tại, cô vẫn tiếp tục cung cấp những công thức nấu ăn dễ làm
và đẹp mắt. (Twitter - 191 nghìn người theo dõi; Facebook - 324 nghìn lượt thích
trang; YouTube - 135 nghìn người đăng ký).
Blog của Deliciously Ella được thiết kế rất bắt mắt với hình ảnh thu hút
chuyencuatra.com - 20
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
Natasha's Kitchen: Natasha Kravchuk bắt đầu viết blog natashaskitchen.com
về gia đình và ẩm thực vào năm 2009. Gia đình cơ chuyển đến Hoa Kỳ từ
Ukraine khi cô 4 tuổi. Cô lớn lên với sự kết hợp độc đáo giữa ẩm thực
Ukraina, Nga và Mỹ. Blog của Kravchuk tập trung vào các công thức nấu ăn
của người Mỹ gốc Ukraina và cũng bao gồm các video và hướng dẫn công
thức. Cô cũng tạo các bài đăng đề cập đến các vấn đề gia đình và du lịch cho
khán giả của tơi trên khắp mạng xã hội. (Twitter - 3,1 nghìn người theo dõi;
Facebook - 7,9 triệu lượt thích trang; YouTube - 153 nghìn người đăng ký).
Blog của Natasha Kravchuk tập trung vào các công thức nấu ăn của người Mỹ gốc Ukraina
chuyencuatra.com - 21
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
Food reviewer (người đánh giá, nhận xét về ẩm thực)
Ngày nay, trước khi quyết định thử một sản phẩm hay dịch vụ nào, người ta
thường tìm kiếm những đánh giá, nhận xét trước đó. Do vậy, khơng khó để nhận
thấy độ hot của công việc này khi theo dõi các trang mạng xã hội.
Trở thành một “reviewer” ẩm thực, bạn không chỉ được thử rất nhiều đồ ăn, tiếp
xúc với nhiều nền ẩm thực khác nhau từ ẩm thực Việt Nam, Trung Quốc, Hàn
Quốc rồi đến cả Ý, Pháp hay Ấn Độ… mà nó cũng đem lại cho bạn một nguồn thu
nhập tốt cùng sự quan tâm lớn từ các độc giả.
Tuy nhiên, mặt trái của nghề này là không phải món ăn nào cũng ngon và an
tồn. Và việc liên tục thử đồ ăn mới mỗi ngày khiến bạn đối mặt với việc tăng
cân hay mắc các bệnh tiêu hóa. Hơn thế nữa, đặc thù công việc này là nêu cảm
nhận của bản thân nên chuyện nhận “gạch đá” từ cộng đồng là điều khó tránh
khỏi.
Những người review ẩm thực chủ yếu hoạt động trên nền tảng mạng xã hội như
facebook, youtube, instagram… Để thành cơng trong nghề, địi hỏi bạn phải có
sự hiểu biết nhất định về ẩm thực và nghệ thuật. Phải biết làm sao để sắp xếp
một bàn ăn đẹp, bố cục hợp lý, chụp ảnh như thế nào là hấp dẫn... hay việc viết
nội dung ra sao, cắt ghép video như thế nào để thu hút.
Công việc của một người review ẩm thực:
Đến địa điểm ăn uống nào đó thật hấp dẫn rồi nếm thử, chấm điểm các món ăn.
Review lại cho mọi người biết về: địa điểm, khơng gian, thái độ phục vụ, chất lượng
món ăn...
Chụp hình món ăn, quay clip về q trình đi thử món ăn, chỉnh sửa hình ảnh, chỉnh
sửa video.
Viết bài review và đăng tải lên mạng xã hội.
Chia sẻ các nội dung trên nhiều kênh khác nhau để lan tỏa chúng.
Tìm kiếm những địa điểm ăn uống mới và lên kế hoạch đi khám phá.
Trả lời bình luận của fan.
...
chuyencuatra.com - 22
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
Một số food reviewers nổi tiếng hiện nay:
Ninh Tino - 722K followers: chủ yếu review ẩm thực đường phố, đôi khi sẽ là nhà
hàng và nhà hàng của khách sạn trong những chuyến đi du lịch.
Ăn Sập Sài Gòn - 55,7K followers: Kênh của Ăn sập Sài Gòn đủ màu sắc từ
street food đến hàng quán hạng sang, từ những bức hình chụp khoảnh khắc
ngẫu nhiên đến album chụp thức ăn theo phong cách flatlay thời thượng.
Trang Nhím Trịn - 107K followers: chuyên review những món ăn ngon từ sang
chảnh tới bình dân nhưng tập trung vào những món ăn đường phố với mức giá
vừa phải.
Trở thành một người review ẩm thực, bạn không chỉ được thử rất nhiều đồ ăn, tiếp xúc với nhiều
nền ẩm thực khác nhau mà nó cũng đem lại cho bạn một nguồn thu nhập tốt.
Tuy nhiên, vì đây là một cơng việc thú vị, vừa được ăn ngon, vừa kiếm được
tiền dẫn tới thị trường đang dần bão hịa. Do đó, để có thể phát triển thành
công, bạn cần phải xác định được sự khác biệt, phong cách riêng của bản thân.
Và hãy sẵn sàng chấp nhận rằng, xây dựng thương hiệu cá nhân tại thời điểm
hiện tại là chuyện không hề dễ dàng.
chuyencuatra.com - 23
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
Sáng tạo nội dung cho các thương hiệu về ẩm thực
Lúc này, bạn sẽ là người chịu trách nhiệm tiến hành nghiên cứu kỹ lưỡng về các
chủ đề liên quan đến ngành F&B. Sáng tạo ý tưởng cho các nội dung mới và
cung cấp các bài viết chất lượng thu hút khán giả, thu hút khách hàng, nâng cao
độ nhận diện thương hiệu.
Công việc của một cây viết ẩm thực thông thường sẽ bao gồm:
Phát triển và soạn thảo các nội dung cụ thể cho chiến lược nội dung marketing.
Quản lý và phát triển nội dung trên các kênh truyền thông của công ty.
Nghiên cứu các chủ đề liên quan đến ngành (kết hợp từ nhiều nguồn: internet, phỏng
vấn, các bài viết học thuật,…).
Thực hiện nghiên cứu từ khóa đơn giản và sử dụng các nguyên tắc SEO để tăng lưu
lượng truy cập website.
Quảng bá nội dung trên phương tiện truyền thơng xã hội.
Phối hợp với phịng Marketing và bộ phận Thiết kế để minh họa các bài viết.
Chỉnh sửa và đăng tải bài viết theo biên tập của Trưởng bộ phận nội dung.
...
Một food content writer có thể làm việc tại:
Nhà hàng, cửa hàng bán đồ ăn.
Quán cà phê, quán trà, quán đồ uống khác.
Cửa hàng bánh.
Công ty chuyên cung cấp nguyên liệu thực phẩm.
Công ty đào tạo đầu bếp, pha chế.
Công ty công nghệ về giao đồ ăn.
…
Tự quản lý thương hiệu ẩm thực của mình
(chỉ dành cho quy mô vừa và nhỏ)
Ẩm thực đang là lĩnh vực được rất nhiều người quan tâm khi có ý định khởi
nghiệp. Như đã nói ở trên kinh doanh lĩnh vực ẩm thực rất hấp dẫn nhưng cũng
nhiều thách thức. Để có thể sống sót và thành cơng, bạn phải có hiểu biết về thị
trường, nắm được thị hiếu, có các sản phẩm chất lượng, độc đáo. Và nếu bạn có
khả năng viết, đó sẽ là một cơng cụ rất tốt giúp bạn thổi hồn vào từng sản
phẩm. Bởi vì khơng có ai hiểu bằng chính người tạo ra nó.
chuyencuatra.com - 24
Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực
Các ý tưởng nội dung dành cho chủ doanh nghiệp (quy mơ vừa và nhỏ):
Câu chuyện về sự hình thành và chế tạo ra các món ăn.
Những đặc điểm thú vị trong quá trình kinh doanh ẩm thực.
Kinh nghiệm kinh doanh ẩm thực của bản thân.
Thành công/thất bại.
...
Tuy nhiên, việc vừa phải điều hành kinh doanh, quản lý nhân sự cho đến phát
triển hệ thống, không phải lúc nào bạn cũng có thời gian để viết, vậy nên thương
hiệu của bạn nên có một người phát triển nội dung riêng để giúp bạn tối ưu các
kênh quảng bá. Tham khảo thêm tại: www.chuyencuatra.com
MẸO CHO BẠN
Trở thành một blogger ẩm thực là cách dễ nhất để trở thành một
Food Content Writer. Nếu bạn yêu thích lĩnh vực ẩm thực và muốn
theo đuổi nó, vậy thì cịn chần chừ gì mà khơng bắt tay vào ngay thôi?
Cách dễ nhất là hãy viết những đoạn văn về ẩm thực từ 300 - 500 từ
và đăng lên facebook/ website để xem người đọc phản ứng như thế
nào. Sau đó, dựa trên các nhận xét để tiếp tục chỉnh sửa và tối ưu.
Bạn cũng có thể gửi cho những người bạn có chun mơn hoặc trong
group Yêu viết lách, mê ẩm thực; group Writers Connect
(writerslife.net), ở đó có rất nhiều cây bút sẵn sàng góp ý cho bạn.
Sau khi đã viết được tốt hơn, hãy nâng số lượng bài viết lên từ 700 1000 từ và viết thành một bài hồn chỉnh, bạn sẽ nhanh chóng nâng
cao khả năng viết của mình. Đừng ngại gửi những bài ấy cho các tờ
báo có liên quan đến ẩm thực bởi biết đâu bài của bạn sẽ được chọn
đấy.
chuyencuatra.com - 25