Bai 27 Cau tran thuat don co tu la

<span class='text_page_counter'>(1)</span>

<span class='text_page_counter'>(2)</span> KiÓm tra bµi cò. Câu trần thuật đơn lµ g×? Cho vÝ dô. Câu trần thuật đơn là lo¹i c©u do mét côm C - V t¹o thµnh, dïng để giới thiệu, tả hoặc kÓ vÒ mét sù viÖc, sù vật hay để nêu một ý kiÕn..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Tiết 112. Câu trần thuật đơn có từ là I.Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là 1.T×m hiÓu vÝ dô: Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau: a. Bà đỡ Trần là ngời huyện Đông Triều. (Vò Trinh) b. Ho¸n dô lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn tîng, kh¸i niÖm b»ng tªn cña mét sù vËt, hiÖn tîng, kh¸i niÖm kh¸c cã quan hÖ gÇn gòi víi nã nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. (Theo Ng÷ v¨n 6, tËp mét) c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa. (NguyÔn Tu©n) d. DÕ MÌn trªu chÞ Cèc lµ d¹i..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> a. Bà đỡ Trần/ là ngời huyện Đông Triều. lµ+CDT. (Vò Trinh). C V b. TruyÒn thuyÕt /lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sự kiện có lien quan đến lịch sử thời quá khứ, thờng có yếu tố t lµ+C§T ëng tîng, k× ¶o. (Theo Ng÷ v¨n 6, tËp hai) C V / c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa. C. V lµ+CDT. (NguyÔn Tu©n). d. DÕ MÌn trªu chÞ Cèc / lµ d¹i. C V lµ+TT (T« Hoµi) VÞQua ng÷viÖc cñat×m c¸chiÓu c©u vµ trªnph©n cã cÊu tÝcht¹o cÊunhtróc thÕng÷ nµo?ph¸p cña những ví dụ trên , con thấy chúng có đặc điểm cuả loại c©u nµo mµ chóng ta võa häc?.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Xác định BPCN- BPVN của các câu sau đây: a) Bè em lµ c«ng nh©n. => Là +danh từ b, Bà đỡ Trần // lµ người huyện Đ«ng Triều..=> Là +Cụm danh từ c) Truyền thuyết // lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiện có liên quan đến lịch sử qúa khứ, thờng có yếu tố tởng tợng kì ảo. .=> Là +Cụm danh tõ d ) Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô// là một ngày trong trẻo, sáng sña. .=>Là +Cụm danh từ e) DÕ MÌn trªu chÞ Cèc // lµ d¹i . .=> Là +Tính từ h ) Thi ®ua // lµ yªu níc. .=> Là +Cụm động từ.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> I.Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là 1. T×m hiÓu vÝ dô: Bµi tËp nhanh: C¸c c©u sau , vÞ 2. KÕt luËn: ng÷ cã cÊu t¹o : lµ + tõ lo¹i nµo? - Trong c©u trÇn thuËt đơn có từ là: 1. Xem lµ nh×n + Vị ngữ thờng đợc lµ+ § t¹o thµnh bëi: lµ + Danh tõ (Côm danh tõ) là + Động từ (Cụm động từ). 2. Bè t«i lµ b¸c sÜ lµ + D. lµ + TÝnh tõ (Côm tÝnh tõ). 3.CËu Êy lµ ngoan nhÊt líp t«i lµ + côm T.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> ? Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp cho sau ®©y ®iÒn vµo tríc vÞ ng÷ cña c¸c c©u trªn: kh«ng, kh«ng ph¶i, cha, cha ph¶i không phải người huyện Đông Triều. a, Bà đỡ Trần // ………………là chưa ( chưa phải ) b,Truyền thuyết// ………………………...là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kỳ ảo. không phải là một ngày c, Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô//……………. trong trẻo, sáng sủa. chưa ( chưa phải) là dại. d,Dế Mèn trêu chị Cốc //………………………. Vị ngữ biểu thị ý phủ định, nó kết hợp với các cụm từ kh«ng ph¶i, cha ph¶i.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> a) Bà đỡ Trần... không phải là người huyện Đông Triều. b)Truyền thuyết... không phải là loại truyện dân gian kể ... c) Ngày thứ... chưa phải là một ngày trong trẻo sáng sủa. d)Dế Mèn .... không phảilà dại.. Vị ngữ có cấu trúc phủ định: ...không phải (chưa phải) + là + danh từ (cụm danh từ, cụm tính từ).

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Tiết 112. Câu trần thuật đơn có từ là I.Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là 1. T×m hiÓu vÝ dô: 2. KÕt luËn:. Trong câu trần thuật đơn có từ là: - Vị ngữ thờng đợc cấu tạo bởi: lµ + Danh tõ (Côm danh tõ) là + Động từ (Cụm động từ) lµ + TÝnh tõ (Côm tÝnh tõ). -Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định thì kết hợp với các côm tõ: kh«ng ph¶i, cha ph¶i.. * Ghi nhí: (SGK trang 114). •Lưu y: - Không phải bất kỳ câu nào có từ là đều gọi là câu trần thuật đơn có từ là. - Câu trần thuật đơn có từ là phải là câu có VN do từ là kết hợp với các từ ngữ khác tạo thành..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Tiết 112. Câu trần thuật đơn có từ là I.Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là II.Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là 1.T×m hiÓu vÝ dô: a.Bà đỡ Trần là ngời huyện Đông Triều -> VN có tác dụng giới thiệu sự vật nói ở CN.. C©u giíi thiÖu. b.Ho¸n dô lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn tîng, kh¸i niệm bằng tên của … gợi cảm cho sự diễn đạt. ->VN trình bày cách hiểu về sự vật, hiện tượng, khái Câu định nghĩa niệm nói ở CN.. c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trÎo, s¸ng sña. -> VN miêu tả đặc điểm của sự vật, hiện tượng, khái C©u miªu ta niệm nói ở CN.. d. DÕ MÌn trªu chÞ Cèc lµ d¹i. -> VN thể hiện sự đánh giá đối với sự vật nói ở CN.. VÞng÷ ng÷cña cñac©u VÞ VÞ ng÷ cña c©u c©u thÓ nµohiÖn cã t¸c nµo nµo tr×nh bµy dông giíi sù đánh gi¸ c¸ch hiÓu vÒ thiÖu đối víisù sùvËt, vËt, sù vËt, hiÖn t hiÖnkh¸i îng,niÖm hiÖn ttîng, kh¸i îng, kh¸i niÖm nãi niÖm ëng÷? chñ nãi ë nãi chñ ng÷? ë chñ ng÷?. Câu đánh giá.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> a) Bà đỡ Trần là người ở đâu? (Đông Triều)  giới thiệu quê quán. b) Truyền thuyết là loại truyện gì? (truyện DG...)  trình bày cách hiểu (định nghĩa). c) Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày như thế nào? (trong trẻo, sáng sủa)  miêu tả đặc điểm. d) Dế Mèn trêu chị Cốc là làm sao? (dại)  đánh giá.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> 2.Phân tích a) Bà đỡ Trần// là người huyện Đông Triều. b) Truyền thuyết// là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kỳ ảo.. 1, Khái niệm. 2, Giới thiệu sự vật 3, Miêu tả. c) Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô// là một ngày trong trẻo,. đặc điểm. sáng sủa. d) Dế Mèn trêu chị Cốc// là dại .. 4, Đánh giá đối với sự vật.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> a: Hoán dụ // là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.. A, C©u miªu t¶. c: Tre // là cánh tay của người nông dân. Tre // còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ. Nhạc của trúc, nạc của tre // là khúc nhạc của đồng quê, d:. Bồ các// là bác chim ri Chim ri // là dì sáo sậu Sáo sậu // là cậu sáo đen Sáo đen// là em tu hú Tu hú // là chú bồ các.. B, Câu định nghĩa. C, Câu đánh giá. D, C©u giíi thiÖu e:. Khóc // là nhục. Rên //(,) hèn. Van //(,) yếuđuối.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Bài tập 1:Tìm câu trần thuật đơn có từ “là” trong những c©u díi ®©y? Ph©n tÝch CN, VN ? a. Ho¸n dô lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn tîng, kh¸i niÖm b»ng tªn cña mét sù vËt , CN. VN. (lµ + côm §T). Lµ c©u TT§ cã tõ “lµ”. hiÖn tîng, kh¸i niÖm kh¸c cã quan hÖ gÇn gòi víi nã nh»m t¨ng søc gîi h×nh, gợi cảm cho sự diễn đạt. (Ng÷ V¨n 6 tËp II). b. Ngêi ta gäi chµng lµ Thuû Tinh. CN. VN. (§T). Kh«ng ph¶i lµ c©u TT§ cã tõ “lµ”. (S¬n Tinh, Thuû Tinh). c. Tre lµ c¸nh tay cña ngêi n«ng d©n {…}. CN. VN. (lµ + CDT). Lµ c©u TT§ cã tõ “lµ”. Tre cßn lµ nguån vui duy nhÊt cña tuæi th¬. CN. VN. (lµ + C§T). Lµ c©u TT§ cã tõ “lµ”. {…} Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc đồng quê. CN. VN (lµ + CDT). (ThÐp Míi).. Lµ c©u TT§ cã tõ “lµ”.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Bài2:Đặt câu trần thuật đơn có từ là tơng ứng với nội dung từng bức tranh. Truyện cười là truyện dân gian kể về những thói hư tật xấu trong xã hội để gây cười hoặc phê phán .. Câu định nghĩa Vịnh Hạ Long là nơi núi non trùng điệp ,nước biển xanh trong. Các bạn là những người con ngoan trò giỏi. Câu đánh giá Hà Nội. Hà Nội là thủ đô của nước ta. C©u miªu t¶. C©u giíi thiÖu.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> 1, Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm VN. CN. bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. => Câu định nghĩa c) - Tre là cánh tay của người nông dân [...]. CN. VN. - Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ. CN. VN. - [... ] Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc của CN1. CN2. VN. đồng quê. => Câu miêu tả.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> d) Bồ các là bác chim ri VN. CN. Chim ri là dì sáo sậu CN. VN. Sáo sậu là cậu sáo đen VN. CN. Sáo đen là em tu hú CN. VN. TuCNhú là chú bồ các. VN. -> Câu giới thiệu.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> e). Khóc là nhục. Rên, hèn. Van, yếu đuối VN. CN. CN. VN. CN. VN. Và dại khờ là những lũ người câm CN. VN. Trên đường đi như những bóng âm thầm Nhận đau khổ mà gởi vào im lặng. => Câu đánh giá (câu 2, 3 lược từ “là”).

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Bài tập 3: Viết một đoạn văn ngắn từ năm đến bảy c©u t¶ mét ngêi b¹n cña em, trong ®o¹n v¨n cã Ýt nhÊt một câu trần thuật đơn có từ là. Nêu tác dụng của câu trần thuật đơn có từ là trong đoạn văn. Nam lµ b¹n th©n cña em. B¹n Nam häc rÊt giái. N¨m nµo, b¹n Êy còng lµ häc sinh xuÊt s¾c, lµ “Ch¸u ngoan B¸c Hå”. Em rÊt th¸n phôc b¹n vµ hứa sẽ phấn đấu học giỏi nh bạn Nam..

<span class='text_page_counter'>(20)</span> câu trần thuật đơn có từ là. đặc điểm. Cã vÞ ng÷ thêng do tõ lµ kÕt hîp víi D (côm D). Ngoµi ra, tæ hîp gi÷a tõ lµ víi T (côm T), §(côm§) còng cã thÓ lµm vÞ ng÷. ph©n lo¹i. Khi vÞ ng÷ cña c©u biÓu thÞ ý phñ định, nã kÕt hîp víi c¸c côm tõ “kh«ng ph¶i” “cha ph¶i”. C©u. C©u. C©u. C©u. định. miªu. giíi. đánh. nghÜa. t¶. thiÖu. gi¸.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> Bài tập củng cố: 1. Câu sau đây có phải là câu trần thuật đơn có từ là không? “Cây tre là người bạn thân của nông dân Việt Nam, của nhân dân Việt Nam.” A. Đúng B. Sai 2. Câu trên có mục đích gì? A Định nghĩa B. Giới thiệu C. Miêu tả. D. Đánh giá. 3. Câu đó có thể đổi vị trí chủ ngữ, vị ngữ cho nhau được không? A. Không B. Được.

<span class='text_page_counter'>(22)</span> Bµi 1.Điền chữ đúng (Đ) hoặc sai (S) vào các câu sau:. a. Trong câu:“Tôi là học sinh”, vị ngữ là một động S tõ ? b. C©u:“Ngêi ta gäi chµng lµ S¬n Tinh”, lµ c©u S trần thuật đơn có từ là? c. Các câu sau đây là câu đánh giá? - Khãc lµ nhôc.. §. S - Hà Nội là thủ đô của nước ta. d. C©u:“Sè tõ lµ nh÷ng tõ chØ sè lîng vµ thø tù Ñ của sự vật”, là câu định nghĩa? e. Khi muốn biểu thị ý phủ định cần có các cụm từ Ñ “không phải” “ cha phải’ đứng trớc từ là?.

<span class='text_page_counter'>(23)</span> DÆn dß * VÒ nhµ häc ghi nhí 1,2 trang 114,115 vµ lµm hÕt bµi tËp vµo vë. * Ôn tập theo các nội dung sau để chuẩn bị kiểm tra: - C¸c phÐp tu tõ: + So s¸nh (nh©n hãa, Èn dô, ho¸n dô) lµ g×? Cho vÝ dô. + C¸c kiÓu so s¸nh (nh©n hãa, Èn dô, ho¸n dô) - VÒ c©u: + C¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u (chñ ng÷, vÞ ng÷). + Thế nào là câu trần thuật đơn? + Thế nào là câu trần thuật đơn có từ là? Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là. - Bµi tËp: Xem l¹i c¸c bµi tËp trong SGK, t×m, viÕt mét sè ®o¹n v¨n (th¬) cã sö dông c¸c phÐp tu tõ hoÆc kiÓu c©u ë trªn..

<span class='text_page_counter'>(24)</span> ? Xác định BPCN- BPVN của các câu sau đây và cho biết chúng có phải là câu trần thuật đơn không? a) Bè em lµ c«ng nh©n b, Bµ đỡ Trần lµ người huyện Đ«ng Triều. c) Truyền thuyết lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiện có liên quan đến lịch sử qúa khứ, thờng có yếu tố tởng tợng kì ảo. d ) Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa e) DÕ MÌn trªu chÞ Cèc lµ d¹i. h ) Thi ®ua lµ yªu níc.

<span class='text_page_counter'>(25)</span> a) Bà đỡ Trần... không phải là người huyện Đông Triều. b)Truyền thuyết... không phải là loại truyện dân gian kể ... c) Ngày thứ... chưa phải là một ngày trong trẻo sáng sủa. d)Dế Mèn .... không phảilà dại.. Vị ngữ có cấu trúc phủ định: ...không phải (chưa phải) + là + danh từ (cụm danh từ, cụm tính từ).

<span class='text_page_counter'>(26)</span>