Sở giáo dục và đào tạo ABC
Phòng giáo dục và đào tạo thị xà ABC

Đề Tài âm nhạc lớp 6

Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lợng học
tập phân môn hát ở lớp 6
Trờng: THCS ABC
Tổ: Tự Nhiên
Giáo Viên: ABC
Năm Học: 2020-2021




Phần mở đầu

1. Lí do chọn đề tài :

Trong cuộc sống, Âm nhạc là một món ăn vô cùng quan
trọng với đời sống tinh thần của con ngời, nó tác động tới
con ngời những xúc cảm khác nhau qua thính giác, là nhu
cầu nhận thức hoạt động và giải trí của xà hội loài ngời.
Thế giới không có Âm nhạc là một thế giới chết,nên chúng
ta cần hiểu về Âm nhạc nhng kiến thức của Âm nhạc rất
rộng.
Vậy môn Âm nhạc dạy học ở trờng THCS ABC chúng tôi
không nhằm mục đích đào tạo các em thành những ca
sĩ, nghệ sĩ chuyên nghiệp, mà chủ yếu thông qua môn
học nhằm tác động vào thế giới tinh thần của các em,
giúp các em có sự phát triển hài hoà, toàn diện về nhân

cách.
Sự có mặt của môn âm nhạc trong nhà trờng làm
thăng bằng nội dung học tập, góp phần phát triển tình
cảm đạo đức, trí tuệ, nhân cách của học sinh. Âm nhạc
có một vị trí quan trọng, nó tạo cho nhà trờng một không
khí vui tơi, lành mạnh để các em tăng thêm lòng yêu trờng yêu lớp, say sa học tập và hoà mình với tập thể. Qua
môn học này học sinh có thể thấy đợc môn âm nhạc là
một liều thuốc tinh thần, tạo sự hng phấn trong học tập và
cảm nhận đợc phần nào sự hấp dẫn của thế giới âm nhạc.
Tiếng hát vẫn là hoa thơm, là không khí và là ánh sáng
mặt trời của trái đất. Môn âm nhạc ở trờng THCS sẽ cùng
các môn học khác phát triển năng lực t duy, trí tuệ, tạo
cho các em một trình độ văn hoá âm nhạc, góp phần
đào tạo những ngời lao động phát triễn toàn diện về
đức -trí - thể- mĩ (theo nghị quyết TW II của Đảng về
mục tiêu giáo dục).
Với vị trÝ quan träng nh vËy nhng thùc tÕ tõ khi tôi
đợc phân công về giảng dạy môn âm nhạc ở trêng THCS


ABC năm học 2020-2021 tôi nhận thấy chất lợng đạt cha
cao qua quá trình giảng dạy và kiểm tra. Tình trạng đó,
bắt buộc bản thân tôi phải suy nghĩ cần phải làm gì
để nâng cao chất lợng môn âm nhạc nói chung và đặc
biệt là phân môn học hát ở lớp 6 nói riêng? Điều cần thiết
và cấp bất nhất là phải tìm ra biện pháp giảng dạy thích
hợp để thu hót häc tËp cđa häc sinh nh»m ®a chÊt lợng
phân môn học hát nói riêng và chất lợng môn học nói
chung ngày một đi lên.
II. Nhiệm vụ của đề tài:


Nếu tìm ra biện pháp giảng dạy thiết thực hơn và ứng
dụng nó một cách khoa học, gây đợc húng thú học tập
cho học sinh thì chất lợng học tập phân môn hát của các
em sẽ đợc nâng cao.
III. Phạm vi nghiên cứu:

1.Tôi chủ yếu đa ra Một số biện pháp nhằm nâng cao
chất lợng học tập phân môn hát ở lớp 6 trờng THCS ABC
để đạt hiệu quả trong một tiết học.
2. Đối tợng giảng dạy: Học sinh khối trung học cơ sở.
IV. Đối tợng áp dụng của đề tài:

Với cấp độ cơ sở, tôi mong muốn đề tài này có thể là
một tham khảo, gợi ý cho đồng nghiệp trong quá trình
giảng dạy với thể loại dạy hát trong chơng trình Âm nhạc
THCS.

Phần nội dung
I.Thực trạng dạy và học phân môn học hát ở trờng THCS.

Trong thời gian vừa qua, tôi đợc phân công về giảng
dạy tại trờng THCS ABC, đây là một trờng mới thành lập
nên cơ sở vật chất còn hạn chế do đó điều kiện còn khó
khăn so với các trờng khác, Nhng qua thực tế cho thấy chất
lợng giáo dục ở đây khá cao nhng cũng cha đồng bộ về
chất lợng học sinh trong các môn học, đặc biệt là môn
âm nhạc. Môn âm nhạc ở đây học sinh cho là môn học
phụ, nên các em cha chú trọng vào môn học, ở tiểu học
giáo viên chỉ dạy các môn chính, dạy rất sơ sài, hoặc

thậm chí không dạy đến âm nhạc nên khi các em vào lớp
6 các em rất bỡ ngỡ về kiến thức âm nhạc dẫn đến học
sinh hát sai, sai truyền thống nên giáo viên gặp rất


nhiều khó khăn trong việc giảng dạy. Một phần nữa là cơ
sở vật chất của nhà trờng đang còn hạn chế, phòng học
bộ môn cha có nên có ảnh hởng đến chất lợng dạy và học
của giáo viên và học sinh.
Các yếu tố trên nó ảnh hởng đến chất lợng học tập môn
âm nhạc nói chung, phân môn học hát nói riêng, điều
này đòi hỏi giáo viên phải kịp thời uốn nắn, tìm ra một
số phơng pháp dạy phù hợp với phân môn này để giúp các
em học tập tốt.
II. Các biện pháp nhằm nâng cao chất l ợng học tập phân
môn hát ở lớp 6 trờng THCS ABC.

- Giáo viên phải sử dụng đàn, đàn thành thục bài hát và
có những động tác phụ hoạ đơn giản cho bài hát mà
mình dạy.
- Giáo viên nên sử dụng băng, đĩa, tranh ảnh, t liệu có
liên quan đến bài học.
- Giáo viªn cã thĨ cung cÊp cho häc sinh mét sè kiến thức
nhạc lí trong quá trình dạy hát nh: Cao độ, trờng độ, các
kí hiệu thờng gặp ở bản nhạc.
Ngoài ba biện pháp trên bản thân tôi qua thời gian
công tác giảng dạy đúc rút đợc thêm một số kinh nghiệm
nhằm nâng cao chất lợng học tập phân môn hát, đặc
biệt là phân môn học hát ở lớp 6 nh sau:
1. Giáo viên chú ý sửa sai khi dạy hát

- Khi học sinh hát sai giáo viên không nên phê bình thẳng
thắn mà phải có biện pháp động viên để các em có hứng
thú hơn, bằng cách giáo viên phải hát chuẩn xác, lu ý
những chỗ khó hát trong bài, đa ra các bài tập phòng
ngừa về độ cao, độ dài.
- Khi học sinh hát sai, giáo viên phải so sánh giữa cái sai
của học sinh với cái đúng của giáo viên, âm thanh phải đợc vang lên, giáo viên sửa sai phải chậm so với tốc độ hát
bình thờng của bài hát, giáo viên có thể hát mẫu hoặc
đàn mẫu nhiều lần ở chỗ sai, chủ yếu thực hành, tránh lời
lẽ dài dòng, lí thuyết.
Ví dụ: Bài hát : Tiếng chuông và ngọn cờ
nhạc và lời : Phạm Tuyªn


Học sinh thờng hát sai ở câu
Và bạn nhỏ gần

xa

ở câu này học sinh thờng ngân chữ xa cho nên kéo
theo sai cả câu vì vậy để sửa sai chỗ này giáo viên nên
nói cho học sinh biết từ và..gia phải hát trờng độ
giống nhau mà ngân chữ đình . Và cũng có thể giáo
viên vỗ tay theo tiÕt tÊu ®Ĩ häc sinh dƠ nhËn thÊy, sau
®ã yêu cầu học sinh thực hiện nhiều lần ở chỗ khó này.
*Ví dụ bài hát: Ngày đầu tiên đi học.
Nhạc: Nguyễn Ngọc Thiện
Lời: Thơ Viễn Phơng
ở bài hát này häc sinh thêng h¸t sai ë tiÕng “ thÕ ” vì ở
tiếng này có cao độ trên quÃng tám đồng thêi cã dÊu

lun nªn HS thùc hiƯn rÊt khã khi hát mà trong bài hát có
sử dụng dấu hoa mĩ ë mét sè tiÕng nh “ ngì” , “ häc” nên
HS còn bỡ ngỡ và hát sai. Do đó GV cần phải chỉnh sửa
trực tiếp bằng giọng điệu với tốc độ chậm hoặc đàn
nhiều lần để HS lắng nghe và chỉnh sửa.
Ví dụ bài hát : Tia nắng hạt ma.
Nhạc: Khánh Vinh
-ở bài này học sinh thờng hát sai ở chỗ có đảo phách

Vì lớp 6 các em cha học hình thức này do vậy khi học
sinh hát sai giáo viên không diễn giải lí thuyết dài dòng
mà chỉ thùc hiƯn trùc tiÕp b»ng giäng ®iƯu, cư chØ cho
häc sinh vỗ tay. Đó là giáo viên đàn mẫu nhiều lần ở chỗ
khó này (đối với ô nhịp đó) và hát mẫu kết hợp động tác
gõ phách cho học sinh nghe rồi yêu cầu học sinh thực
hiện, sau đó mới ghép vào bài.
2. Cách giữ nhịp cho học sinh hát :
Khi tập hát, học sinh phải nhìn lời ca trong SGK nên
không thể theo dõi đợc tay bắt nhịp của giáo viên. Để


thay thế tay bắt nhịp, giáo viên có thể gõ phách hay gõ
nhịp bằng các nhạc khí gõ nh mõ, song loan, sênh tre
hoặc đầu thớc kẻ vỡ để giữ nhịp cho học sinh tập hát
với tốc độ chậm. Khi học sinh hát thuộc, hát đúng, giáo
viên nên bắt nhịp để học sinh tập hát đều và diễn cảm
theo đúng tốc độ của bài.
3. Một số trò chơi hỗ trợ khi thực hiện dạy phân môn
này.
Theo suy nghĩ của tôi thì trong giờ dạy hát, ngoài

biện pháp giảng dạy chính, giáo viên cần lồng vào một số
trò chơi có liên quan đến nội dung dạy hát để gây hứng
thú học tập cho học sinh nhằm nâng cao hơn chất lợng
giờ dạy, cũng nh giờ học.
Ví dụ:
a. Trò chơi: Tìm ẩn số trong ca khúc thiếu nhi .
-Hình thức chơi:
+ Nêu tên tác giả để tìm tác phẩm.
+ Nêu tên tác phẩm để tìm tác giả.
-Hình thức thởng:
+ Chấm điểm và tuyên dơng.
b. Trò chơi: Thi giọng hát hay. Thay cho việc kiểm tra bài
cũ
Hình thức chơi:
+ Học sinh là ca sĩ .
+ Giáo viên là ngời dẫn chơng trình, vừa là nhạc công
vừa là ban giám khảo.
Hình thức thởng:
+ Chấm điểm và tuyên dơng.
c. Trò chơi : Ai là ngời nhanh nhất.
Hình thức chơi.
+ Cho học sinh nghe nhạc không lời để đoán lời ca
nhằm phát triển tai nghe cho học sinh.
Trên đây là một số biện pháp hết sức thiết thực mà
bản thân tôi đà thực hiện trong các tiết dạy hát, đặc
biệt phân môn học hát ở lớp 6 đà đa đến một kết quả
khá quan trọng trong thêi gian võa qua. Sau khi bỉ sung
c¸c biƯn ph¸p này vào giảng dạy học sinh ở đây, trong
quá trình dạy có một số học sinh hát sai về độ cao, ®é



dài, tiết tấu tôi đà thực hiện bấm đàn, so sánh giữa cái
sai của học sinh với cái đúng của giáo viên cho học sinh
nhận rõ hoặc nghỉ đàn và sử dụng chính lời ca của
mình tập từ chậm đến nhanh, khi cho häc sinh nhËn râ
xong t«i gäi häc sinh đứng dậy từng cá nhân, tổ nhóm
để kiểm tra và sữa chữa. Tổ chức các trò chơi cho học
sinh trong quá trình học hát. Kết quả là 100% học sinh rất
thích học môn âm nhạc đặc biệt phân môn học hát,
các em học tập say sa nhiệt tình. Và cũng từ đây chất lợng môn học đợc nâng cao hơn trong mỗi tiết Âm nhạc.
Cụ thể:

TT Chất lợng học sinh
1
2
3
4

Giỏi
Khá
Trung bình
Cha đạt

2020-2021
2008-2020
(Dạy theo phơng
(áp dụng
pháp cũ)
phơng pháp mới)
45/221

60/221
105/221
120/221
65/221
41/221
6/221
0

III. Tiến trình giảng dạy trong tiết học hát:

Bài:

Ngày đầu tiên đi học
Nhạc :

Nguyễn Ngọc Thiện
Lời : Thơ Viễn Phơng
A. Mục tiêu bài dạy :
- HS biết bài hát Ngày đầu tiên đi học là sáng tác
của nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện, lời thơ Viễn Phơng.
- Hát đúng giai điệu bài hát, biết bài hát viết ở nhịp
3
3
4 , khi hát chú ý trọng âm ở phách đầu của nhịp 4 .
- Tập thể hiện bài hát với tình cảm nhẹ nhàng, tha
thiết.
- Qua bài hát để các em nhớ lại kỉ niệm đáng yêu
của thời thơ ấu khi mới bắt đầu ®Õn trêng, ®Õn líp…
- Gi¸o dơc HS biÕt ghi nhí công ơn cha mẹ, thầy cô
giáo.

B. Phơng tiện dạy học :


1. Chuẩn bị của GV:
- Đàn phím điện tử
- Tập hát và đàn bài Ngày đầu tiên đi học
-Tranh ảnh minh hoạ, máy nghe.
2. Chuẩn bị của HS:
-SGK Âm nhạc lớp 6, vở ghi
-Thanh phách
C. Cách thức tiến hành:
*Phơng pháp: Dạy theo nối móc xích, thực hành
*Tổ chức: -Thầy: Chủ động đa ra một số câu hỏi phù
hợp và sử dụng đàn, tranh ảnh, đĩa hát để dẫn dắt HS
vào tập hát, hiểu nội dung bài hát đồng thời sửa sai cho
HS khi hát và lồng vào bài dạy một số trò chơi.
-HS: Các học sinh chủ động, hào hứng trả lời câu hỏi và
hát đúng giai điệu lời ca, sắc thái bài hát cần có sự sáng
tạo khi biểu diễn theo nhóm hoặc cá nhân.
I.trình dạy học Tiến:
Hoạt động
của giáo
viên

Nội dung

A. Mở đầu:
Gv kiểm tra 1) ổn định tổ chức
sĩ số
2) Bài cũ:

Gv
điều - Mở phần đệm bài "Bụi
khiển
phấn" và hát gọi một số Hs
lên đánh nhịp 34 ?
- Gv nhận xét - xếp loại Hs
đánh tốt
B. Cơ bản
Nội dung bài:
Gv ghi lên Học hát : Bài Ngày đầu tiên
bảng
đi học
Nhạc : Nguyễn

Hoạt động
của học
sinh
L.trởng
cáo

báo

-Hs thực hiện

- Hs ghi vë


Ngọc Thiện
Lời : Thơ Viễn


Phơng
Gv
treo - Bảng phụ chép bài hát - Hs quan sát
bảng
phụ "Ngày đầu tiên đi học"
chép
sẵn
lời bài hát
Gv
chỉ - Gọi 1-2 Hs đọc lời ca
- Hs đọc lời
định
ca
Gv hỏi
? Qua lời ca, các em thấy nội - Hs thảo
dung bài hát nói lên điều luận và trả
gì?
lời
Gv củng cố Nội dung bài hát nhắc lại - Hs nghe
lại
những kỷ niệm ngây thơ,
trong sáng của những em
học sinh khi lần đầu đợc tới HS quan sát
GV giới thiƯu trêng, tíi líp.
tranh minh Cho HS xem tranh
ho¹
Gv giíi thiệu - Tác giả Nguyễn Ngọc -Hs nghe
Thiện: Sinh năm 1951, hiện
vừa là nhạc sĩ vừa là Bác sĩ,
đang sống tại TPHCM, là tác

giả của một số ca khúc nh :
Cuộc sống mến thơng, cô
bé dỗi hờn,v.v
Gv
điều -Gv trình bày bài hát "Ngày -Hs nghe
khiển
đầu tiên đi học" cho Hs
nghe 1 lần.
GV hỏi
? Bài hát có những kí hiệu -HS trả lời
gì? Bài hát đợc chia làm
máy câu? Viết ở nhịp gì?
Gv hớng dẫn -Bài viết ở nhịp 3/4, dấu nối, Hs nhắc lại
dấu luyến, nốt trắng chấm
dôi, nốt đen chấm dôi, dấu
lăng đen và nốt hoa mĩ.


- Chia bài hát thành 4 câu,
mỗi câu là một khổ thơ
Gv
đánh - Cho Hs tập thở và đàn cho -Hs
luyện
đàn
Hs luyện thanh mẫu âm a, thanh
ô,
Gv hớng dẫn * Dạy hát từng câu:
Hs
thực
hiện

Gv
thực - Gv hát mẫu câu một 1 lần -Hs
nghe
hiện
sau đó đàn lại giai điệu 2 cảm
nhận
lần cho Hs nghe
giai điệu.
Gv đàn bắt - Đàn 1 lần bắt nhịp Hs hát - Hs hát
nhịp
câu một
Gv
thực - Gv hát mẫu câu hai 1 lần - Hs nghe
hiện
sau đó đàn lại giai điệu 2 cảm
nhận
lần cho Hs nghe.
giai điệu
Gv đàn bắt - Đàn và bắt nhịp Hs hát - Hs hát
nhịp
câu 2
Gv hớng dẫn - Khi tập hát Gv híng dÉn Hs - Hs ghi nhí
thĨ hiƯn ®óng trêng độ nh: Nốt trắng, trắng chấm
dôi, dấu luyến, dấu lặng
đen
Gv đàn giai - Đàn và bắt nhịp cho Hs nối -Hs nối hai
điệu
câu một và hai
câu
Gv hớng dẫn - Tơng tự nh vậy với hai câu -Hs tập 2

còn lại
câu còn lại
Gv đàn giai - Đàn giai điệu cả bài cho Hs -Hs ghép cả
điệu
ghép các câu thành bài
bài
Gv hớng dÉn - Khi tËp xong toµn bµi. Gv - Hs nghe và
phân tích bài hát đợc xây nhận biết
dựng trên âm hình tiết tấu
chủ đạo là

3

1

2

3

12 3

1


Gv
nhóm

chia

Gv

định

chỉ

Gv
điều
khiển
Gv hớng dẫn
Gv
định

chỉ

Gv chia tổ
GV kiểm tra

Gv
định

chỉ

2
3 1 2
Trong bài hát, nốt nhạc đầu
tiên thuộc phách thứ ba của
nhịp 34 ( đây là nhịp lấy
đà). Khi đánh nhịp 34 , phách
mạnh sẽ rơi vào tiếng "đầu"
trong câu hát "Ngày đầu
tiên đi học"

- Chia Hs thành 4 nhóm
luyện tập bài hát và cách
đánh nhịp.
- Gọi một vài nhóm trình
bày bài hát. Gv nhận xétsửa sai (nếu có).
- Mở phần đệm và giai
điệu ghi sẵn ở đàn bắt
nhịp Hs hát bài 2 lần
- Cho Hs hát kết hợp gõ
đệm, đánh nhịp 34
- Gọi một số Hs lên đánh
nhịp 34 theo bài hát "Ngày
đầu tiên đi học".
- Chia Hs thành 2 tổ: Tổ 1
hát, tổ 2 gõ nhịp. Gv theo
dõi, nhận xét cả hai tổ. Sau
đổi ngợc lại.
*Thi giọng hát hay: Gọi cá
nhân biểu diễn.
Gv vừa làm giám khảo vừa là
nhạc công.
-Hình thức thởng: Cho
điểm và tuyên dơng
- Gọi một vài Hs trình bày
bài hát. Gv đệm đàn sẵn
vào bộ nhớ và chỉ huy cho
Hs hát.

-Hs luyện tập


- Hs
bày

trình

- Hs hát bài

Hs
thực
hiện
-Hs hát kết
hợp
đánh
3
nhịp 4
Hs
thực
hiện
-Hs xung
phong.

- Hs
bày

trình


Gv hỏi

* Bài tập: ? Nốt nhạc đầu

của bài "Ngày đầu tiên đi
học" là phách thứ mấy của
nhịp và là phách mạnh hay
phách nhẹ? Khi đánh nhịp 34
thì thể hiện nốt nhạc đó với
động tác tay nh thế nào?
Gv nhận xét - xếp loại Hs trả
lời đúng
C. Kết thúc:
1) Củng cố
Gv
điều - Mở phần đệm ở đàn bắt
khiển
nhịp cho Hs hát kết hợp
đánh nhịp 34 theo bài "Ngày
đầu tiên đi học".
2) Dặn dò
Gv căn dặn - Ôn lại những nội dung và
kiến thức đà học
- Làm bài tập số 1 ở SGK
- Chuẩn bị tiết học sau

- Hs trả lời

- Hs hát kết
hợp
đánh
nhịp

ii.Rút kinh nghiệm:

*Kết quả: Trong tiết dạy bài hát: Ngày đầu tiên đi học
-Với thời gian một tiết, đó là một giờ học đầy sôi nổi
nhng theo suy nghĩ của tôi mình không thể tránh khỏi
những sai sót nhỏ.
Nhng về phía HS tôi nhận thấy các em thực hành khá tốt
và học tập say sa nhiệt tình đạt đợc mục tiêu của bài đề
ra.Đà phát huy đợc tính tích cực của học sinh, các em đÃ
biết hát đúng giai điệu lời ca kết hợp gõ nhịp hoặc vận
động phụ hoạ phù hợp với nội dung bài hát từ đó lột tả đợc
cái hồn của Ngày đầu tiên đi học
Hoàn thành bài học này tôi nhận thấy 100% HS thực hành
đợc.Trong đó 70% đạt loại khá trở lên còn lại là trung
bình, không có HS yếu kém.


kếtluận
Âm nhạc là một môn học không kém phần quan
trọng đối với lứa tuổi thiếu niên, vì vậy nâng cao chất lợng học tập môn âm nhạc nói chung phân môn hát nói
riêng là rất cần thiết. Muốn làm đợc điều này ngời giáo
viên phải biết ứng dụng phơng pháp dạy học linh hoạt để
đảm bảo giờ dạy có hiệu quả cao nh :
-Phải có những biện pháp sửa sai thích hợp cho từng bài
học cụ thể
-Cách giữ nhịp cho học sinh hiểu
-Phải kết hợp một số trò chơi vào trong tiết dạy hát
-Phải sử dụng ĐDDH một cách có hiệu quả
Trên đây là một số biện pháp hết sức thiết thực mà
bản thân tôi đà đúc rút trong quá trình dạy học nên có
thể áp dụng để đa vào giảng dạy phân môn hát ở lớp 6
các trờng THCS.

Tuy nhiên giảng môn Âm nhạc là cả một nghệ thuật nên
chắc chắn sáng kiến kinh nghiêm nhỏ này của tôi còn
nhiều thiếu sót cần hoàn chỉnh. Tôi rất mong đợc sự cảm
thông và đóng góp ý kiến chân thành của đồng chí,
đồng nghiệp để bản thân tôi ngày càng hoàn thiện hơn
trong giảng dạy cũng nh trong sự nghiệp giáo dục.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
11 năm 2020

Vàng danh, ngày 01 tháng
Giáo viên

ABC


Mục lục
Phần mở đầu
I. Lý do chọn đề tài
II. Nhiệm vụ của đề tài
III. Phạm vi nghiên cứu
IV. Đối tơng áp dụng của đề tài

Phần nội dung
I. Thực trạng dạy và học phân môn học hát ở trờng THCS

II.Các biện pháp nhằm nâng cao chất lợng học tập phân
môn hát ở lớp 6 trờng THCS ABC
III.Tiến trình giảng dạy trong tiết học hát: Bài Ngày đầu
tiên đi học


Phần kết luận