1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Vai trò lãnh đạo của Đảng cầm quyền ở các quốc gia đi theo con đƣờng
xã hội chủ nghĩa là nhân tố quyết định tới thành công trong sự nghiệp xây
dựng và phát triển đất nƣớc. Trong bối cảnh nhƣ vậy, việc giữ vững, tăng
cƣờng và phát huy phƣơng thức lãnh đạo của Đảng NDCM Lào với tƣ cách
là một nhân tố quan trọng đóng góp vào sự nghiệp bảo vệ, xây dựng, đổi mới
và phát triển đất nƣớc nói chung và lĩnh vực đối ngoại nói riêng là điều kiện
kiên quyết và tất yếu.
Trong những năm vừa qua tình hình quốc tế và khu vực biến đổi nhanh
chóng, phức tạp, khó lƣờng, việc xây dựng mơi trƣờng hịa bình, hữu nghị và
hợp tác để phát triển cũng nhƣ hội nhập giữa các nƣớc trong khu vực và quốc
tế đặc biệt trong lĩnh vực đối ngoại đối mặt với nhiều thách thức, Đảng
NDCM Lào lãnh đạo, chỉ đạo công tác đối ngoại (CTĐN) đạt đƣợc nhiều
thành tựu bắt nguồn từ việc áp dụng các phƣơng thức lãnh đạo CTĐN của
Đảng NDCM Lào tƣơng đối phù hợp. Điều này đã tạo nên những thành công,
quan hệ đối ngoại của nƣớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân (CHDCND) Lào
không ngừng đƣợc mở rộng, đƣờng lối đối ngoại hịa bình, độc lập, hữu nghị
và hợp tác; đa phƣơng hóa, đa dạng hóa quan hệ; sẵn sàng là bạn, là đối tác
tin cậy của tất cả các nƣớc nhằm bảo đảm lợi ích chung và lợi ích riêng của
mỗi bên, nhờ đó, vị thế và uy tín của Lào ngày càng đƣợc nâng cao trên
trƣờng quốc tế.
Tuy nhiên, phƣơng thức lãnh đạo CTĐN của Đảng Nhân dân cách mạng
(NDCM) Lào cũng bộc lộ một số hạn chế, bất cập nhƣ việc lãnh đạo, chỉ đạo
nhà nƣớc cụ thể hóa, thể chế hóa các chủ trƣơng, nghị quyết của Đảng về
CTĐN thành chính sách và tổ chức thực hiện đôi khi chƣa kịp thời; Đảng


2

lãnh đạo bằng công tác tổ chức, cán bộ của Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ
đối ngoại trên một số mặt còn chƣa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; việc phát huy
vai trò của Mặt trận Lào xây dựng đất nƣớc, các tổ chức chính trị - xã hội và
nhân dân trong việc thực hiện công tác ngoại giao nhân dân có khi chƣa phối
hợp chặt chẽ; cơng tác kiểm tra, giám sát hoạt động của đảng viên thực hiện
CTĐN đơi khi cịn bng lỏng.
Ngồi ra, giai đoạn tới CTĐN nói chung và phƣơng thức lãnh đạo
CTĐN nói riêng có những thuận lợi nhất định với việc đúc rút kinh nghiệm
qua thực tiễn giai đoạn vừa qua. Đồng thời, Đại hội XI của Đảng NDCM Lào,
Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm lần thứ IX đã có những điều chỉnh
về nội dung, hoạt động trong CTĐN phù hợp hơn với thực tiễn bối cảnh trong
và ngoài nƣớc. Mặt khác, vị thế và vai trò của nƣớc CHDCND Lào trong
trƣờng quốc tế đã ngày càng gia tăng góp phần giúp nƣớc CHDCND Lào chủ
động, tích cực cùng các quốc gia khác xây dựng các khuôn khổ hợp tác để bảo
vệ lợi ích của đất nƣớc trƣớc những mặt trái của quá trình hội nhập mở cửa.
Tuy nhiên, trong bối cảnh khu vực và thế giới hiện nay với những diễn
biến hết sức nhanh chóng, phức tạp, chứa đựng các yếu tố bất an, bất định, bất
ngờ, tác động đa chiều đến quá trình phát triển với sự đa dạng xen lẫn cả thời
cơ cũng nhƣ đặt ra những thách thức không hề nhỏ trong sự nghiệp đổi mới,
phát triển của đất nƣớc CHDCND Lào mà CTĐN sẽ là lĩnh vực trọng yếu
nhất. Do đó, để tiếp tục gặt hái đƣợc thành cơng trong CTĐN nói riêng cũng
nhƣ góp phần vào quá trình hội nhập, mở cửa nhằm phát triển đất nƣớc nói
chung đặt ra yêu cầu cần phải tiếp tục đổi mới phƣơng thức lãnh đạo CTĐN
của Đảng NDCM Lào qua đó giúp Đảng lãnh đạo hệ thống chính trị, nhân dân
cùng nhau đóng góp thực hiện các hoạt động đối ngoại song phƣơng, đa
phƣơng đƣợc thực hiện hiệu quả hơn.


3


Xuất phát từ những lý do nêu trên, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Phương
thức lãnh đạo công tác đối ngoại của Đảng Nhân dân cách mạng Lào hiện
nay” làm đề tài luận án tiến sĩ ngành Xây dựng Đảng và Chính quyền nhà nƣớc.

2.

Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
2.1.

Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở làm rõ một số vấn đề lý luận và thực tiễn về phƣơng thức
lãnh đạo CTĐN của Đảng NDCM Lào thời gian qua, luận án đề xuất phƣơng
hƣớng và giải pháp đổi mới phƣơng thức lãnh đạo CTĐN của Đảng NDCM
Lào trong thời gian tới.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
-

Tổng quan những cơng trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài và

khái qt về kết quả của các cơng trình đã đạt đƣợc và chỉ ra những vấn đề
luận án cần tiếp tục nghiên cứu.
Luận giải một số vấn đề lý luận và thực tiễn về phƣơng thức lãnh
đạo

CTĐN của Đảng NDCM Lào.
-

Đánh giá thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân và xác định một số vấn đề đặt


ra về phƣơng thức lãnh đạo CTĐN của Đảng NDCM Lào trong thời gian qua.

Đề xuất phƣơng hƣớng và giải pháp đổi mới phƣơng thức lãnh
đạo
CTĐN của Đảng NDCM Lào trong thời gian tới.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận án
3.1.

Đối tượng nghiên cứu

Phƣơng thức lãnh đạo CTĐN của Đảng NDCM Lào.
3.2.

Phạm vi nghiên cứu

Về nội dung: Luận án nghiên cứu về phƣơng thức lãnh đạo CTĐN của
NDCM Lào.


Về không gian: Luận án chủ yếu nghiên cứu phƣơng thức lãnh đạo
CTĐN của Trung ƣơng Đảng NDCM Lào và các cấp ủy đảng (Ban Chấp
hành Trung ƣơng, Bộ Chính trị, Ban Bí thƣ, Cấp ủy).


4

Về thời gian: Luận án tập trung nghiên cứu trong giai đoạn từ năm
2011 đến nay.
4. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phƣơng pháp nghiên cứu

4.1.

Cơ sở lý luận

Luận án nghiên cứu dựa trên lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ
tƣởng của Chủ tịch Kaysone Phomvihane; các quan điểm, đƣờng lối, chủ
trƣơng của Đảng NDCM Lào về phƣơng thức lãnh đạo của Đảng, về cơng tác
và chính sách đối ngoại.
4.2. Cơ sở thực tiễn
Luận án nghiên cứu dựa trên thực tiễn quá trình hoạch định, triển khai,
đánh giá, tổng kết về CTĐN dƣới sự lãnh đạo của Đảng NDCM Lào trong
giai đoạn 2011 đến nay.
4.3. Phương pháp nghiên cứu
Luận án dựa trên phƣơng pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng
và chủ nghĩa duy vật lịch sử.
Luận án sử dụng một số phƣơng pháp nghiên cứu khoa học cụ thể
nhƣ:
Phƣơng pháp logic và lịch sử: đề tài sử dụng phƣơng pháp
logic để
tìm ra mối liên hệ bản chất, tính tất yếu, quy luật của các vấn đề có liên quan
đến nội dung đề tài. Luận án trình bày các vấn đề theo trình tự thời gian để
thấy đƣợc sự phát triển của phƣơng thức lãnh đạo CTĐN của Đảng NDCM
Lào qua các thời kỳ lịch sử.
Phƣơng pháp phân tích và tổng hợp: đƣợc sử dụng để nghiên
cứu các
văn kiện của Đảng NDCM Lào, chính sách của nhà nƣớc, văn kiện của đại
hội đảng bộ các tổ chức chính trị xã hội trong giai đoạn 2011 đến nay cũng


nhƣ các cơng trình nghiên cứu khoa học trong và ngồi nƣớc có liên quan

đến đề tài luận án.


5

-

Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu: đƣợc dùng để nghiên cứu các cơng trình

khoa học, sách, báo, sách chun khảo về Đảng NDCM Lào, CTĐN nói chung

cũng nhƣ phƣơng thức lãnh đạo CTĐN của Đảng NDCM Lào nói riêng để từ
đó tìm hiểu những kiến thức lý luận và thực tiễn phục vụ cho mục đích nghiên
cứu của đề tài theo chuyên ngành Xây dựng Đảng và Chính quyền nhà nƣớc.
-

Phƣơng pháp thống kê, so sánh, quan sát: đƣợc sử dụng để thống kê

các số liệu có liên quan đến nội dung phƣơng thức lãnh đạo CTĐN của Đảng
NDCM Lào đồng thời có sự so sánh, đối chiếu và quan sát thực tế để bảo đảm
sự tin cậy của các số liệu.
- Phƣơng pháp tổng kết thực tiễn và nghiên cứu lý luận: đƣợc sử dụng
để tìm hiểu những tài liệu của các nhà nghiên cứu có liên quan đến phƣơng
thức lãnh đạo CTĐN của Đảng NDCM Lào từ đó làm cơ sở để xây dựng
khung lý thuyết cũng nhƣ đánh giá thực trạng và đề xuất một số giải pháp của
luận án.
5.

Đóng góp mới của luận án


- Từ góc độ Xây dựng Đảng luận án góp phần làm rõ nguyên tắc,
phƣơng châm CTĐN của Đảng NDCM Lào và nhất là làm sáng tỏ hơn quan
niệm, nội dung phƣơng thức lãnh đạo CTĐN của Đảng NDCM Lào.
- Luận án đánh giá đúng thực trạng, nguyên nhân và làm rõ một số vấn
đề đặt ra về phƣơng thức lãnh đạo CTĐN của Đảng NDCM Lào trong giai
đoạn 2011 đến nay.
-

Từ việc dự báo những yếu tố thuận lợi và khó khăn, luận án đề xuất

một số giải pháp đổi mới phƣơng thức lãnh đạo CTĐN của Đảng NDCM Lào
trong thời gian tới. Trong đó tác giả tâm đắc nhất với việc đề xuất giải pháp về
nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ chuyên trách về CTĐN và Đảng NDCM
thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát và tổng kết, rút kinh nghiệm về vận
dụng các phƣơng thức trong lãnh đạo CTĐN.


6

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
Việc nghiên cứu thực trạng và giải pháp phƣơng thức lãnh đạo
CTĐN
của Đảng NDCM Lào sẽ cung cấp căn cứ khoa học cho Đảng NDCM Lào,
cấp ủy đảng vận dụng, đổi mới phƣơng thức trong quá trình lãnh đạo CTĐN.
Luận án làm rõ những vấn đề lý luận về phƣơng thức lãnh đạo
CTĐN
của Đảng NDCM Lào dƣới góc độ khoa học Xây dựng Đảng. Do vậy, những
kết quả nghiên cứu của luận án có thể đƣợc sử dụng làm tài liệu tham khảo
hữu ích trong nghiên cứu, giảng dạy ngành Xây dựng Đảng và Chính quyền
nhà nƣớc.

7. Kết cấu của luận án
Luận án đƣợc cấu trúc gồm: mở đầu, 4 chƣơng với 10 tiết, kết luận,
danh mục các cơng trình của tác giả đã công bố liên quan đến đề tài luận án,
danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.


7

Chƣơng 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
1.1. Các cơng trình nghiên cứu ở trong nƣớc Cộng hịa Dân chủ
Nhân dân Lào
1.1.1. Các cơng trình nghiên cứu về phương thức lãnh đạo của Đảng
Nhân dân Cách mạng Lào
Hội đồng khoa học xã hội quốc gia, Sáu mươi năm lãnh đạo thắng lợi
của Đảng Nhân dân cách mạng Lào [131]. Cuốn kỷ yếu Hội thảo đã làm rõ
một số nội dung có liên quan đến nội dung luận án thể hiện ở các nội dung
nhƣ (1) Làm rõ lịch sử hình thành, phát triển và lãnh đạo của Đảng NDCM
Lào qua các thời kỳ lịch sử đặc biệt là trong quá trình thống nhất đất nƣớc
đến nay; (2) Phân tích vai trị lãnh đạo của Đảng NDCM Lào trong sự nghiệp
phục hồi nền kinh tế - xã hội sau chiến tranh từ năm 1977-1985 để xây dựng
nền tảng cơ sở cho quá trình đổi mới; (3) Minh chứng rõ hơn về nhiệm vụ, sứ
mệnh của Đảng NDCM Lào trong việc dẫn dắt, lãnh đạo toàn dân thực hiện
sự nghiệp đổi mới và hội nhập; và (4) Những yêu cầu, đòi hỏi về sự đổi mới
phƣơng thức lãnh đạo của Đảng NDCM Lào đối với các lĩnh vực trong giai
đoạn hiện nay.
Vi Xúc Phôm Phi Thắc, Đảng Nhân dân Cách mạng Lào lãnh đạo hệ
thống chính trị trong sự nghiệp đổi mới hiện nay [56]. Đề tài đã làm rõ 3 nội
dung về (1) Vị trí, vai trị của Đảng chính trị trong các hệ thống chính trị

đƣơng đại - một số vấn đề lý luận và quan điểm với việc phân tích khái niệm
chính trị và hệ thống chính trị, những nhân tố cấu trúc của hệ thống chính trị;
(2) Đảng NDCM Lào lãnh đạo hệ thống chính trị trong thời kỳ đổi mới - thực
trạng nguyên nhân và kinh nghiệm qua việc phân tích đặc điểm tự nhiên, kinh


8

tế - xã hội và chính trị liên quan đến hệ thống chính trị, thực trạng đảng
NDCM Lào lãnh đạo hệ thống chính trị trong q trình đổi mới và những
nguyên nhân và một số bài học kinh nghiệm rút ra từ sự lãnh đạo của Đảng
NDCM Lào đối với hệ thống chính trị; và (3) Quan điểm, phƣơng hƣớng và
những giải pháp cơ bản đổi mới sự lãnh đạo của Đảng NDCM Lào đối với hệ
thống chính trị ở Lào.
Xổm Nức Xổm Vi Chít, Đổi mới phương thức lãnh đạo nhà nước ở
nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay [61]. Qua luận án tác giả đã
(1) Trình bày khái quát cơ sở lý luận về đổi mới phƣơng thức Đảng lãnh đạo
nhà nƣớc; (2) Phân tích thực trạng đổi mới phƣơng thức Đảng lãnh đạo nhà
nƣớc ở nƣớc CHDCND Lào hiện nay; và (3) Đề xuất giải pháp nhằm góp
phần vào sự nghiệp đổi mới hệ thống chính trị nói chung và đổi mới sự lãnh
đạo của Đảng NDCM Lào nói riêng.
Thoong Băn Seng APhon, Đảng Nhân dân Cách mạng Lào lãnh đạo
giữ vững an ninh quốc gia trong giai đoạn hiện nay [49]. Luận án đã làm rõ
đƣợc những nội dung cơ bản về (1) Phân tích khái niệm cũng nhƣ nội dung,
phƣơng thức Đảng NDCM Lào lãnh đạo đối với an ninh quốc gia trong giai
đoạn hiện nay; (2) Làm rõ tình hình an ninh ở nƣớc CHDCND Lào hiện nay
cũng nhƣ phân tích thực trạng Đảng NDCM Lào lãnh đạo an ninh quốc gia
trong những năm qua với việc chỉ ra những ƣu điểm, hạn chế cần khắc phục,
nguyên nhân đối với nội dung lãnh đạo và phƣơng thức lãnh đạo của Đảng
NDCM Lào đối với an ninh quốc gia; (3) Chỉ rõ những trọng tâm trong lãnh

đạo giữ vững an ninh quốc gia, xác định các vấn đề trong việc đổi mới nội
dung và phƣơng thức lãnh đạo của Đảng NDCM Lào đối với giữ vững an
ninh quốc gia; và (4) Đề xuất một số giải pháp đổi mới phƣơng thức lãnh đạo
của Đảng NDCM Lào đối với giữ vững an ninh quốc gia.
Viện khoa học xã hội Quốc gia, Đảng Nhân dân cách mạng Lào và
Đảng Cộng sản Việt Nam [182]. Hội thảo đã làm rõ vấn đề nâng cao năng lực


9

lãnh đạo của Đảng NDCM Lào luôn (1) Gắn liền với việc đổi mới lề lối làm
việc và phƣơng thức lãnh đạo của Đảng; (2) Gắn liền với việc thực hiện
nguyên tắc tập trung dân chủ, thƣờng xuyên kiện toàn hệ thống tổ chức của
Đảng từ trung ƣơng đến cơ sở; và (3) Gắn liền với việc phát triển Đảng cả về
số lƣợng cũng nhƣ chất lƣợng.
Sa Vat Chan Tha Pri Xay, “Nâng cao chất lƣợng kiểm tra, giám sát của
Đảng Nhân dân cách mạng Lào” [44, tr.65-68]. Bài viết đã làm rõ vấn đề kiểm
tra, giám sát - một trong những phƣơng thức lãnh đạo quan trọng của Đảng
NDCM Lào và đƣa ra một số giải pháp về vấn đề này đó là (1) Nâng cao
trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo và tính chủ động của các cấp ủy đảng tiến hành
kiểm tra, giám sát và giải quyết những biểu hiện tiêu cực nảy sinh; (2) Ủy ban
kiểm tra các cấp và cán bộ làm công tác kiểm tra phải đƣợc xây dựng, củng
cố ngang tầm với nhiệm vụ chính trị của Đảng; (3) Cấp ủy đảng và ủy ban
kiểm tra các cấp phải tuyên truyền, giáo dục cán bộ, đảng viên, các tổ chức
quần chúng nhận thức đúng đắn về công tác kiểm tra; (4) Ủy ban kiểm tra các
cấp phải chủ động xác định phƣơng hƣớng, nhiệm vụ, các chƣơng trình, kế
hoạch có trọng tâm, trọng điểm; (5) Khi tiến hành kiểm tra, giám sát cán bộ
kiểm tra phải có ý thức tổ chức kỷ luật, chấp hành nghiêm chỉnh các nguyên
tắc, quy định.
Viện Khoa học xã hội Quốc gia Lào, 60 năm lãnh đạo chiến thắng của

Đảng Nhân dân cách mạng Lào [183]. Hội thảo khoa học đã tổng hợp một số
vấn đề và làm rõ các nội dung quan trọng đƣợc các bài tham luận đƣa ra nhƣ
(1) Sự cần thiết khách quan Đảng phải hoạt động đổi mới và nội dung cơ bản
đƣờng lối đổi mới của Đảng; (2) Nội dung đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của
Đảng, nội dung 4 phấn đấu của Đảng; (3) Vấn đề phải quan tâm, vai trò quan
trọng của chi bộ cơ sở đảng, tầm quan trọng của vấn đề xây dựng chi bộ đảng
vững mạnh, toàn diện; và (4) Nội dung xây dựng


10

đảng cho vững mạnh trên ba mặt chính trị, tƣ tƣởng và tổ chức cũng nhƣ nội
dung các điều cấm của đảng viên.
1.1.2. Các cơng trình nghiên cứu về cơng tác đối ngoại và phương
thức lãnh đạo công tác đối ngoại của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào
Viện Đối ngoại Bộ Ngoại giao, Lịch sử hợp tác ngoại giao của nước
Lào [178]. Cuốn sách đã làm rõ những nội dung về Phong trào cách mạng
nƣớc CHDCND Lào từ tuyên bố độc lập ngày 12/10/1945 và Đƣờng lối đối
ngoại các giai đoạn: giai đoạn 1975 đến 1979, giai đoạn 1980 đến 1985, giai
đoạn 1986 đến năm 1990, tiếp tục phát huy đƣờng lối đổi mới toàn diện về
mặt đối ngoại trong giai đoạn 1991 đến 1995, đƣờng lối đối ngoại và mở rộng
hợp tác quốc tế trong giai đoạn 1996 đến năm 2000, tăng cƣờng thực hiện
đƣờng lối đối ngoại mở rộng hội nhập quốc tế.
Khamkeng Sengmilathy, “Hoạt động đối ngoại góp phần vào sự nghiệp
phát triển của Cộng hịa Dân chủ nhân dân Lào” [24, tr.97-100]. Bài viết đã
làm rõ một số các nội dung về (1) Hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà
nƣớc Lào đã có những đóng góp quan trọng vào sự nghiệp bảo vệ và củng cố
độc lập dân tộc, xây dựng nƣớc Lào hịa bình, độc lập, dân chủ, thống nhất và
thịnh vƣợng; và (2) Đảng NDCM Lào đã có nhiều đổi mới trong tƣ duy đối
ngoại chuyển từ cách nhìn thế giới dƣới góc độ một vũ đài đấu tranh sang

cách nhìn tồn diện hơn, coi thế giới nhƣ môi trƣờng tồn tại và phát triển của
Lào, đồng thời có sự đổi mới trong nhận thức về vấn đề địch - ta, đối tƣợng đối tác theo tinh thần “thêm bạn bớt thù”, tham gia tích cực vào tiến trình hợp
tác quốc tế.
Khoa Chủ nghĩa xã hội khoa học, Học viện Chính trị - Hành chính
Quốc gia Lào, Hợp tác quốc tế [136]. Cuốn sách đã làm rõ đƣợc các nội dung
chính nhƣ (1) Tình hình của thế giới trong giai đoạn hiện nay tác động đến
quá trình hội nhập quốc tế của nƣớc CHDCND Lào cũng nhƣ sự lãnh đạo của
Đảng NDCM Lào trong giai đoạn hiện nay; (2) Khái niệm về hợp tác quốc tế


11

và các vấn đề trong hợp tác quốc tế song phƣơng, đa phƣơng của thế giới
trong giai đoạn hiện nay cũng nhƣ những yêu cầu đặt ra đối với nƣớc
CHDCND Lào; (3) Phân tích chủ trƣơng, đƣờng lối, chính sách đối ngoại của
Đảng NDCM Lào và Nhà nƣớc CHDCND Lào qua việc làm rõ cơ sở, quá
trình thực hiện CTĐN trong thời gian vừa qua với những thành tựu, hạn chế
và làm rõ nguyên nhân cũng nhƣ các vấn đề đặt ra; và (4) Đề xuất một số
phƣơng châm thực hiện mục tiêu trong quá trình thực hiện hoạt động đối
ngoại của Đảng và Nhà nƣớc nhằm đạt đƣợc kết quả về hội nhập quốc tế
trong thời gian tới.
Cục đối ngoại Bộ Quốc Phịng, Lịch sử cơng tác đối ngoại của Quân
đội nhân dân Lào giai đoạn 1945-2015 [129]. Cuốn sách đã làm rõ một số nội
dung về (1) Quá trình hình thành và phát triển CTĐN của Quân đội nhân dân
Lào trong quá trình chiến đấu cứu nƣớc và sự phát triển, bảo vệ toàn quốc
dƣới sự lãnh đạo của Đảng NDCM Lào; và (2) CTĐN của Quân đội nhân dân
Lào phát triển và ngày càng đóng góp vào nền đối ngoại toàn diện của đất
nƣớc dƣới sự lãnh đạo của Đảng NDCM Lào trong giai đoạn hiện nay.
Viện đối ngoại Bộ ngoại giao, Ngoại giao Lào 70 năm: 1945-2015
[179]. Cuốn sách đã tổng hợp và phân tích một số nội dung quan trọng về (1)

Lịch sử quan hệ ngoại giao và chính sách đối ngoại của Lào trong các giai
đoạn nhƣ trƣớc năm 1945, giai đoạn từ năm 1945-1955, giai đoạn từ năm
1955-1975, giai đoạn từ năm 1975-1985, giai đoạn từ năm 1985-2015 dƣới sự
lãnh đạo của Đảng NDCM Lào; (2) Hoạt động ngoại giao đa phƣơng của
nƣớc CHDCND Lào trong quá trình hợp tác với các nƣớc trong các khu vực
và mở rộng quan hệ ngoại giao với các nƣớc trên thế giới; (3) Hoạt động
ngoại giao của nƣớc CHDCND Lào trong việc tham gia các vấn đề của Liên
Hợp Quốc và mạng lƣới các tổ chức trực thuộc Liên Hợp Quốc.


12

Sủnthon Xaynhachắc, Đảng Nhân dân Cách mạng Lào lãnh đạo công
tác đối ngoại trong giai đoạn hiện nay [45]. Luận án đã làm rõ các nội dung
sau (1) Cơ sở lý luận và thực tiễn về việc Đảng NDCM Lào lãnh đạo CTĐN
qua việc khái quát tình hình trong nƣớc CHDCND Lào và bối cảnh quốc tế
tác động đến sự lãnh đạo của Đảng đối với CTĐN cũng nhƣ đƣa ra quan
điểm, nội dung, phƣơng thức và tầm quan trọng trong việc Đảng NDCM Lào
lãnh đạo CTĐN; (2) Phân tích thực trạng, nguyên nhân và đƣa ra một số bài
học kinh nghiệm về sự lãnh đạo của Đảng NDCM Lào đối với CTĐN trong
giai đoạn hiện nay; và (3) Phân tích phƣơng hƣớng và đề xuất những giải
pháp chủ yếu nhằm tăng cƣờng sự lãnh đạo của Đảng đối với CTĐN trong
giai đoạn hiện nay.
Ban Tuyên giáo Trung ƣơng Đảng, 60 năm Đảng Nhân dân cách mạng
Lào (22/03/1955-22/03/2015) [97]. Cuốn sách đã phân tích các nội dung về
(1) Đƣa ra và phân tích, đánh giá những thành tựu đã đạt đƣợc trong quá trình
lãnh đạo của Đảng NDCM Lào qua 9 kỳ Đại hội cũng nhƣ phân tích hạn chế và
nguyên nhân của hạn chế trên các lĩnh vực đặc biệt là lĩnh vực đối ngoại và
ngoại giao song phƣơng cũng nhƣ đa phƣơng nhất là trong quá trình Đảng
NDCM Lào lãnh đạo quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế những năm đầu thế

kỷ XXI; và (2) Đƣa ra phƣơng hƣớng và giải pháp đối với nội dung cũng nhƣ
đổi mới phƣơng thức lãnh đạo Đảng NDCM Lào trong q trình lãnh đạo các
lĩnh vực trọng yếu nói chung cũng nhƣ CTĐN nói riêng đến năm 2025.

Hội đồng lý luận Trung ƣơng, Hội nhập Quốc tế - Kinh nghiệm của
Lào và kinh nghiệm của Việt Nam [16]. Cuốn sách bao gồm một số bài viết
của các tác giả đã làm rõ những vấn đề về Đảng NDCM Lào ln kiên định
và tăng cƣờng vai trị của Đảng cầm quyền để lãnh đạo sự nghiệp mở rộng
quan hệ hợp tác với nƣớc ngoài trong điều kiện hội nhập quốc tế, làm rõ kết
quả lãnh đạo của Đảng NDCM Lào đối với sự nghiệp mở rộng quan hệ hợp


13

tác trong điều kiện hội nhập quốc tế, đƣa ra bài học kinh nghiệm lãnh đạo sự
nghiệp mở rộng quan hệ hợp tác trong điều kiện hội nhập quốc tế, làm rõ một
số vấn đề đặt ra trong công cuộc thực hiện đƣờng lối đối ngoại đa phƣơng
hóa, đa dạng hóa, đa cấp độ của Đảng trong điều kiện hội nhập quốc tế và làm
rõ các nội dung về đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của Đảng NDCM Lào trong
quá trình lãnh đạo hội nhập quốc tế giai đoạn hiện nay.
Chăn Sy Pho Sí Khăm, “Sự lãnh đạo Đảng NDCM Lào trong điều kiện
hội nhập quốc tế” [128, tr.3-10]. Tác giả đã làm rõ các nội dung về (1) Đảng
NDCM Lào là ngƣời đầu tiên khởi động và lãnh đạo sự nghiệp đổi mới và mở
rộng mối quan hệ hợp tác với nƣớc ngoài; (2) Thành tựu, hạn chế về sự lãnh
đạo của Đảng NDCM Lào trong điều kiện hội nhập quốc tế; (3) Đƣa ra một
số bài học kinh nghiệm trong sự nghiệp mở rộng quan hệ hợp tác với nƣớc
ngoài trong điều kiện hội nhập quốc tế; và (4) Vấn đề nâng cao năng lực lãnh
đạo và khả năng đấu tranh trong Đảng NDCM Lào.
1.2. Những cơng trình nghiên cứu ở nƣớc ngồi có liên quan đến đề
tài luận án

1.2.1. Các cơng trình nghiên cứu ở Việt Nam
1.2.1.1. Các cơng trình nghiên cứu về phương thức lãnh đạo của Đảng
Trần Đình Nghiêm (chủ biên), Đổi mới phương thức lãnh đạo của
Đảng [37]. Cuốn sách đã đƣa ra và phân tích các nội dung có liên quan nhƣ
(1) Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về chiến lƣợc, sách lƣợc của Đảng,
tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về phƣơng thức lãnh đạo của Đảng qua các thời kỳ;
(2) Phƣơng thức lãnh đạo của Đảng trong sự nghiệp đổi mới, đổi mới phƣơng
thức lãnh đạo của Đảng trên các lĩnh vực, với cấp ủy địa phƣơng, với các
đồn thể chính trị - xã hội; và (3) Đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của Đảng
nhằm nâng cao hiệu quả lãnh đạo của Đảng, giúp nhân dân tham gia tích cực
hơn, thiết thực và có hiệu quả hơn vào việc giám sát hoạt động của bộ máy


14

nhà nƣớc đồng thời phát huy chức năng giáo dục, tƣ vấn, giám sát của Mặt
trận và các đoàn thể.
Nguyễn Văn Huyên, “Tiếp tục đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của Đảng
đối với hệ thống chính trị” [21, tr.38-41]. Bài viết đã làm rõ đƣợc (1) Khái
niệm phƣơng thức lãnh đạo của Đảng cũng nhƣ các cách thức thể hiện
phƣơng thức lãnh đạo của Đảng từ việc giành quyền lực cho đến việc bảo vệ
và thực thi quyền lực; (2) Những vấn đề nhằm đảm bảo và đổi mới phƣơng
thức lãnh đạo của Đảng nhƣ xác định đúng và thực hiện đúng chức năng, vị
trí, vai trị lãnh đạo của Đảng, đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của Đảng phải
đƣợc tiến hành một cách tổng thể, bảo đảm tính tồn diện giữa nội dung cách
mạng và quá trình lãnh đạo; và (3) Đƣa ra một số hạn chế trong phƣơng thức
lãnh đạo của Đảng và đề ra một số vấn đề cần phải thực hiện.
Nguyễn Văn Huyên (chủ biên), Đảng Cộng sản cầm quyền - Nội dung
và phương thức cầm quyền của Đảng [22]. Trong bối cảnh xây dựng nhà
nƣớc pháp quyền XHCN thì yêu cầu cần phải đổi mới về nội dung và phƣơng

thức cầm quyền của Đảng là hết sức quan trọng. Nhƣng một vấn đề đặt ra là
nội dung và phƣơng thức cầm quyền của Đảng cần đƣợc xác định nhƣ thế
nào để không trái với Hiến pháp và pháp luật của Nhà nƣớc, không trái với
nguyên tắc toàn bộ quyền lực nhà nƣớc thuộc về nhân dân. Cuốn sách đã làm
rõ vấn đề này qua 3 phần với 12 chƣơng đó là (1) Tổng quát những vấn đề lý
luận chung về Đảng cầm quyền và Đảng Cộng sản cầm quyền; (2) Nội dung
và phƣơng thức cầm quyền của Đảng - Thực trạng và những vấn đề đặt ra; (3)
Những điều kiện và yêu cầu đảm bảo sự cầm quyền của Đảng và những giải
pháp đổi mới nội dung và phƣơng thức cầm quyền của Đảng.
Nguyễn Phú Trọng , Xây dựng chỉnh đốn Đảng - Một số vấn đề lý luận
và thực tiễn (Xuất bản lần thứ 2 có bổ sung, điều chỉnh) [53]. Cuốn sách bao
gồm 4 phần trong đó phần thứ nhất đề cập đến một số vấn đề chung về Đảng


15

và công tác xây dựng Đảng đã nêu và phân tích (1) Vai trị lãnh đạo của Đảng
trong cơng cuộc đổi mới đất nƣớc trong đó làm rõ về sự cải tiến phƣơng thức
lãnh đạo của Đảng một cách toàn diện, thống nhất, có hiệu quả; (2) Một số bài
học về xây dựng Đảng trong những năm đổi mới trong đó làm rõ nội dung về
sự đổi mới phƣơng thức lãnh đạo và hoạt động của Đảng, coi đây cũng là một
nội dung quan trọng của công tác xây dựng Đảng; và (3) Những nhiệm vụ chủ
yếu của công tác xây dựng Đảng trong giai đoạn hiện nay với việc làm rõ yêu
cầu về việc tiếp tục đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của Đảng ở tầm quan
điểm, chủ trƣơng, cơ chế vận hành cùng với phong cách.
Nguyễn Ngọc Hà, “Đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của đảng: Một vấn
đề lý luận và thực tiễn cấp bách” [12, tr.3-9]. Tác giả đã làm rõ 3 nội dung
chính về (1) Chủ trƣơng của Đảng về đổi mới phƣơng thức lãnh đạo qua các
kỳ Đại hội đặc biệt là từ Đại hội VI, VII đến nay Đảng luôn coi trọng việc đổi
mới phƣơng thức lãnh đạo bên cạnh việc đổi mới nội dung lãnh đạo; (2) Đổi

mới phƣơng thức lãnh đạo của Đảng trên thực tế đã đạt đƣợc nhiều thành tựu
quan trọng, mối quan hệ giữa Đảng với Nhà nƣớc và các tổ chức chính trị - xã
hội đã có nhiều đổi mới, tình trạng Đảng bao biện làm thay các cơ quan nhà
nƣớc đã giảm bớt. Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn cịn hạn chế về hệ thống văn
bản quy định cụ thể về nguyên tắc, nội dung và cơ chế Đảng lãnh đạo đối với
Nhà nƣớc trong từng lĩnh vực lập pháp, hành pháp, tƣ pháp và đối với từng
cấp, từng loại hình tổ chức nhà nƣớc chƣa đƣợc hoàn thiện; và (3) Tiếp tục
đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của Đảng cần phải phân định rõ ràng những
việc thuộc thẩm quyền quyết định của Đảng và những việc thuộc thẩm quyền
quyết định của nhà nƣớc.
Trần Đình Huỳnh, Lê Quang Đồng, “Vấn đề mấu chốt đổi mới phƣơng
thức lãnh đạo của Đảng” [23, tr.9-11]. Các tác giả đã làm rõ hai nội dung đó là
(1) Khái quát về quá trình trăn trở, tìm kiếm quá trình đổi mới phƣơng thức


16

lãnh đạo của Đảng trong điều kiện kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN và
hội nhập quốc tế; và (2) Làm rõ nội dung nghiên cứu đổi mới phƣơng thức
lãnh đạo của Đảng trong tình hình hiện nay.
Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, 85 năm Đảng Cộng sản Việt
Nam phát triển vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào thực tiễn Việt Nam
[14]. Kỷ yếu có một số bài viết tập trung làm rõ một số vấn đề nhƣ (1) Đổi mới
phƣơng thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị trong điều kiện hiện
nay ở nƣớc ta; (2) Chủ trƣơng về đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của Đảng trong
nền kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN; (3) Sự lãnh đạo và vận dụng sáng tạo
của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với CTĐN thời kỳ đổi mới;

(4) Nhìn nhận những bƣớc đột phá đổi mới đƣờng lối đối ngoại của Đảng
Cộng sản Việt Nam; và (5) Làm rõ những kết quả hoạt động đối ngoại của

Đảng trong thời kỳ đổi mới.
Nhị Lê, “Đổi mới và tiếp tục giải quyết những vấn đề đặt ra, khơng ngừng
hồn thiện phƣơng thức lãnh đạo trong điều kiện Đảng cầm quyền hiện

nay” [30, tr.16-24]. Tác giả đã làm rõ đƣợc một số vấn đề chính đó là (1)
Đảng Cộng sản Việt Nam khơng ngừng đổi mới nhận thức và tổ chức thực
tiễn phƣơng thức lãnh đạo - cầm quyền của Đảng góp phần nhìn lại 30 năm;
(2) Yêu cầu về quan điểm và phƣơng châm thực thi trọng trách cầm
quyền
trong đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của Đảng trƣớc tình hình mới; (3)
Những phƣơng diện chủ yếu tiếp tục đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của Đảng
trong điều kiện Đảng cầm quyền đó là tập trung đổi mới phƣơng thức lãnh
đạo của Đảng đối với Nhà nƣớc và hoàn thiện phƣơng thức lãnh đạo của
Đảng đối với các đồn thể chính trị - xã hội; và (4) Những điều kiện cần và đủ
để tiếp tục đổi mới, hoàn thiện phƣơng thức lãnh đạo của Đảng.
Mai Thế Dƣơng, “Đổi mới công tác kiểm tra, giám sát góp phần nâng
cao phƣơng thức lãnh đạo của Đảng” [8, tr.9-13]. Tác giả đã minh chứng một


17

số nội dung về (1) Phƣơng thức lãnh đạo của Đảng là một bộ phận hết sức quan
trọng trong toàn hoạt động của Đảng và luôn đƣợc coi trọng trong các kỳ Đại
hội; (2) Công tác kiểm tra, giám sát là một bộ phận cấu thành quan trọng trong
phƣơng thức lãnh đạo của Đảng do vậy đổi mới công tác kiểm tra, giám sát sẽ
góp phần đổi mới và nâng cao phƣơng thức lãnh đạo của Đảng; và

(3) Đƣa ra một số vấn đề để giúp công tác kiểm tra, giám sát góp phần quan
trọng vào đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của Đảng.
Lê Thị Thanh, “Đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của Đảng trong nền

kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nƣớc pháp
quyền xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” [46, tr.14-20]. Bài viết đã làm rõ
(1) Ở Việt Nam, Đảng lãnh đạo Nhà nƣớc và xã hội là nguyên tắc hiến định
song phƣơng thức lãnh đạo nhƣ thế nào trong điều kiện nền kinh tế thị trƣờng
định hƣớng XHCN và hội nhập quốc tế là vấn đề rất mới chƣa có tiền lệ; và

(2) Đề xuất một số vấn đề đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của Đảng trong nền
kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa.
Trần Khắc Việt, Phạm Tất Thắng, Nguyễn Văn Giang (đồng chủ biên),
Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước, Mặt trận
Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong điều kiện mới - Lý luận và
thực tiễn [59]. Cuốn sách đã tập hợp một số đề tài khoa học trong đó bao gồm
những nội dung chính về (1) Phân tích lý luận và tổng kết thực tiễn
đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nƣớc, Mặt trận Tổ quốc
và các tổ chức chính trị - xã hội trong gần 30 năm qua; và (2) Làm rõ hệ thống
quan điểm, giải pháp nhằm tiếp tục đổi mới, hoàn thiện phƣơng thức lãnh đạo
của Đảng, đảm bảo giữ vững và tăng cƣờng vai trò lãnh đạo của Đảng đối với
Nhà nƣớc, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong điều kiện
mới.
Nguyễn Văn Thạo, Nguyễn Viết Thông, Một số vấn đề lý luận - thực
tiễn cấp thiết liên quan trực tiếp đến đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo


18

của Đảng và quản lý của Nhà nước [48]. Cuốn sách đã tập hợp các bài viết có
liên quan đến phƣơng thức lãnh đạo của đảng, quản lý của Nhà nƣớc đó là (1)
Đề cập đến những vấn đề lý luận, cơ sở lý thuyết có tính gợi mở, góp phần làm
sáng tỏ những vấn đề về nội dung, phƣơng thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng
qua đó khẳng định việc đổi mới nội dung, phƣơng thức lãnh đạo của Đảng là vấn

đề đặc biệt quan trọng và cấp thiết; (2) Tập trung phân tích nội dung, nguyên tắc,
phƣơng thức lãnh đạo của đảng cầm quyền ở một số nƣớc trên thế giới trên cơ
sở đó đƣa ra những gợi mở cho Việt Nam trong quá trình đổi mới nội dung,
phƣơng thức lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam; (3) Trình bày những kết
quả đổi mới, phát triển tƣ duy, nhận thức lý luận đã đạt đƣợc và những vấn đề lý
luận chƣa đƣợc làm rõ, chƣa thống nhất, cùng những hạn chế, nguyên nhân, giải
pháp nhất là trong vấn đề xây dựng Đảng; và (4) Đƣa ra giải pháp, định hƣớng
có ý nghĩa góp phần đổi mới nội dung, phƣơng thức lãnh đạo của Đảng nhƣ đẩy
mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận.

Lê Giảng - Cao Văn Thống (Chủ biên), Phương thức lãnh đạo của
Đảng trong công tác kiểm tra, giám sát [10]. Để bảo đảm vai trị lãnh đạo,
Đảng Cộng sản Việt Nam ln chăm lo mọi mặt cơng tác xây dựng Đảng,
trong đó có phƣơng thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị, đặc
biệt là phƣơng thức lãnh đạo đối với công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng.
Phƣơng thức lãnh đạo của Đảng đối với công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật
đảng ở nội dung nhƣ: (1) Một số vấn đề chung về phƣơng thức lãnh đạo của
Đảng trong công tác kiểm tra, giám sát; (2) Thực trạng thực hiện phƣơng thức
lãnh đạo của Đảng trong công tác kiểm tra, giám sát; và (3) Cơ chế, định
hƣớng, yêu cầu, giải pháp và kiến nghị tăng cƣờng phƣơng thức lãnh đạo của
Đảng trong công tác kiểm tra, giám sát.
Phan Hữu Tích, “Một yêu cầu bức thiết trong đổi mới phƣơng thức
lãnh đạo của Đảng” [50, tr.11-13]. Bài viết đã làm rõ những nội dung về (1)


19

Đổi mới cách xây dựng, ban hành nghị quyết đảm bảo những yếu tố cơ bản
nhƣ lựa chọn, xác định đúng nội dung, vấn đề cần tập trung lãnh đạo; cảm
nhận và đánh giá đúng những mâu thuẫn cần tháo gỡ, có khả năng dự báo một

cách đúng đắn, khoa học; và (2) Đổi mới cách triển khai thực hiện nghị quyết
bao gồm cần duy trì quy định ngƣời đứng đầu cấp ủy trực tiếp, phổ biến, quán
triệt nghị quyết đến cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc, đến đảng viên; tổ chức
thực hiện nghị quyết là khâu quan trọng, trực tiếp mang lại kết quả đề ra và
thƣờng xuyên làm tốt công tác kiểm tra.
Vũ Ngọc Lân, “Bàn thêm về đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của Đảng
đối với Nhà nƣớc” [29, tr.47-49]. Bài viết đã làm rõ những nội dung về (1)
Việc đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của Đảng là một trong mƣời nhiệm vụ về
xây dựng Đảng đã đƣợc xác định trong giai đoạn hiện nay; và (2) Những vấn
đề cấp thiết cần phải giải quyết: xây dựng cho đƣợc đội ngũ cán bộ, đảng viên
trung thành với lý tƣởng của Đảng, có phẩm chất, năng lực; có sự phân chia
rõ ràng chức năng của Đảng; Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ, quản
lý đội ngũ cán bộ, giới thiệu những đảng viên ƣu tú và đặc biệt chú trọng xây
dựng Nhà nƣớc pháp quyền XHCN của dân, do dân và vì dân, thƣợng tơn
pháp luật và kiểm sốt đƣợc quyền lực, ngăn chặn độc đoán, chuyên quyền.
Trần Quốc Toản, “Một số cơ sở lý luận và thực tiễn về tiếp tục đổi mới
phƣơng thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị” [52, tr.33-43]. Tác
giả đã làm rõ các nội dung về (1) Đảng lãnh đạo và đảng cầm quyền qua việc
phân tích khái niệm; (2) Làm rõ phƣơng thức lãnh đạo của Đảng trong điều kiện
một đảng duy nhất cầm quyền để khơng rơi vào tình trạng lạm quyền, bao biện
làm thay các công việc của Nhà nƣớc; (3) Nội dung các phƣơng thức lãnh đạo
của Đảng cũng nhƣ gắn nó với việc xây dựng tổ chức và bộ máy hệ thống chính
trị tinh gọn, hiệu quả; (4) Những yếu tố chi phối phƣơng thức


20

lãnh đạo của Đảng đối với việc xây dựng hệ thống chính trị; (5) Tiếp tục đổi
mới phƣơng thức lãnh đạo của Đảng đối với việc xây dựng hệ thống chính trị.
Hội đồng lý luận Trung ƣơng - Ban Chủ nhiệm Đề tài KX.04.30/16-20,

Đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước
[17]. Hội thảo đã (1) Phân tích và làm rõ những vấn đề lý luận và kinh
nghiệm quốc tế về đổi mới nội dung, nội dung, phƣơng thức lãnh đạo của
Đảng, quản lý của Nhà nƣớc; (2) Khẳng định sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng
Cộng sản Việt Nam là nhân tố quyết định thành cơng của cách mạng Việt
Nam; (3) Phân tích thực tiễn đổi mới nội dung, phƣơng thức lãnh đạo của
Đảng, quản lý của Nhà nƣớc ở Việt Nam trong hơn 30 năm đổi mới; và (4)
Làm rõ những khó khăn, hạn chế, vƣớng mắc về cả lý luận và thực tiễn trong
nội dung, phƣơng thức lãnh đạo của Đảng.
Bùi Đình Bơn, Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt
Nam đối với hệ thống chính trị trong giai đoạn hiện nay [4]. Tác giả đã (1)
Trình bày một số vấn đề cơ bản về phƣơng thức lãnh đạo của Đảng Cộng Sản
Việt Nam, đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của Đảng Cộng Sản Việt Nam đối
với hệ thống chính trị và một số lĩnh vực trọng yếu; và (2) Làm rõ mục tiêu,
quan điểm, nguyên tắc, giải pháp tiếp tục đổi mới phƣơng thức lãnh đạo của
Đảng đối với hệ thống chính trị trong giai đoạn hiện nay.
Vũ Trọng Lâm, Đổi mới sự lãnh đạo của Đảng trong điều kiện xây
dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam [27]. Cuốn sách đã
làm rõ các nội dung đó là (1) Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam là
một thực tế khách quan đƣợc khẳng định trong quá trình bảo vệ và xây dựng
đất nƣớc; và (2) Trong bối cảnh đẩy mạnh hội nhập quốc tế, xây dựng Nhà
nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân hiện nay đòi hỏi
phải đổi mới sự lãnh đạo của Đảng về nội dung, phƣơng thức để vừa khẳng
định vị thế, vai trị, uy tín của Đảng với tƣ cách là một đảng cầm quyền duy
nhất, vừa phát huy vai trò, uy tín của Đảng, hiệu lực, hiệu quả của Nhà nƣớc.


21

Nguyễn Văn Thạo, Nguyễn Viết Thông (Đồng chủ biên), Một số vấn đề

lý luận - thực tiễn cấp thiết liên quan trực tiếp đến đổi mới nội dung, phương
thức lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước [47]. Tác giả đã tổng kết
cũng nhƣ làm rõ đƣợc 4 nội dung trong sự nghiệp 30 năm đổi mới của Việt
Nam đó là (1) Những vấn đề lý luận chung về nội dung, phƣơng thức lãnh
đạo của Đảng, quản lý của Nhà nƣớc; (2) Kinh nghiệm của một số nƣớc trên
thế giới về nội dung, phƣơng thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng và quản lý
của Nhà nƣớc; (3) Thực tiễn đổi mới nội dung, phƣơng thức lãnh đạo của
Đảng, quản lý của Nhà nƣớc ở Việt Nam; và (4) Định hƣớng đổi mới phƣơng
thức lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nƣớc.
1.2.1.2. Các cơng trình nghiên cứu về công tác đối ngoại và phương
thức lãnh đạo công tác đối ngoại của Đảng Cộng sản
Nguyễn Mạnh Cầm, Đổi mới về đối ngoại và hội nhập quốc tế [6].
Cuốn sách bao gồm 4 phần trong đó tại phần 1 về Những định hƣớng lớn về
đƣờng lối và chính sách đối ngoại của Việt Nam đã làm rõ một số vấn đề nhƣ
(1) Về CTĐN cuối năm 1991 và phƣơng hƣớng CTĐN trong thời gian tới; (2)
Quán triệt Nghị quyết Hội nghị lần thứ 3 Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng khóa
VII về chính sách đối ngoại; (3) Triển khai chính sách đối ngoại theo những định
hƣớng mới; và (4) Những thành tựu và đóng góp của ngoại giao Việt Nam cũng
nhƣ làm rõ đƣợc những nội dung của ngoại giao Việt Nam

trong giai đoạn mới.
Vũ Dƣơng Huân, Về chính sách đối ngoại và ngoại giao của Việt Nam
[19]. Cuốn sách bao gồm 4 chƣơng trong đó đã làm rõ đƣợc nội dung về đổi
mới tƣ duy đối ngoại Việt Nam với các nội dung (1) Khái niệm đổi mới tƣ
duy đối ngoại; (2) Quá trình đổi mới tƣ duy đối ngoại của Việt Nam; (3) Nội
dung đổi mới tƣ duy đối ngoại bao gồm đổi mới nhận thức về thế giới; quan
điểm về an ninh và phát triển, về lợi ích dân tộc - giai cấp, tập hợp lực lƣợng;


22


nhận thức và bản thân đƣờng lối chính sách, tƣ tƣởng chủ đạo, phƣơng châm
chính sách đối ngoại; và (4) Tiếp tục đổi mới tƣ duy đối ngoại.
1.2.2. Các công trình nghiên cứu ở Trung Quốc
Hạ Quốc Cƣờng, Khơng ngừng nâng cao trình độ lãnh đạo và trình độ
cầm quyền, tăng cường năng lực chống tha hóa, phịng biến chất và chống
rủi ro [7]. Trong bài viết tác giả đã làm rõ một số vấn đề nhƣ (1) Kiên trì sự
nghiệp lãnh đạo của Đảng song song với việc đẩy mạnh sự nghiệp vĩ đại do
Đảng lãnh đạo, phải đẩy mạnh về vấn đề xây dựng Đảng theo phƣơng châm
Đảng phải quản lý Đảng, quản lý Đảng phải nghiêm minh, tập trung xây dựng
tốt bản thân Đảng; (2) Làm rõ hai vấn đề lớn là làm thế nào để nâng cao hơn
nữa trình độ lãnh đạo và trình độ cầm quyền của Đảng và làm thế nào để tăng
cƣờng hơn nữa năng lực chống tha hóa, phịng chống biến chất và chống rủi
ro để tiếp tục gìn giữ tính tiên tiến, tính trong sạch và đồn kết thống nhất của
Đảng trong tiến trình xây dựng CNXH; và (3) Phân tích về tầm quan trọng
của vấn đề xây dựng đội ngũ cán bộ, đội ngũ nhân tài với số lƣợng lớn, nhiều
đợt, nhiều thế hệ nhằm đáp ứng nhu cầu của công cuộc cách mạng, xây dựng
và cải cách trong các thời kỳ lịch sử khác nhau.
Tơn Quốc Tƣờng, “Chín mƣơi năm Đảng Cộng sản Trung Quốc: Lựa
chọn của lịch sử, lựa chọn của nhân dân Trung Quốc” [54, tr.97-101]. Bài viết
làm rõ một số nội dung nhƣ (1) Quá trình hình thành và phát triển của Đảng
Cộng sản Trung Quốc từ năm 1991 đến năm 2011 với việc làm chủ đất nƣớc
XHCN ngày càng lớn mạnh để qua đó khẳng định một chân lý - chỉ Đảng
Cộng sản mới có thể cứu Trung Quốc thoát khỏi đại nạn, cũng chỉ Đảng Cộng
sản Trung Quốc mới có thể dẫn dắt Trung Quốc phát triển; và
(2) Phân tích những kinh nghiệm của Đảng Cộng sản Trung Quốc trong quá
trình lãnh đạo nhƣ ln ln kiên trì kết hợp giữa ngun lý cơ bản của chủ
nghĩa Mác - Lênin với tình hình thực tế cụ thể của Trung Quốc, kiên trì sự



23

chỉ đạo đúng đắn của lý luận khoa học; luôn kiên trì mục tiêu lập đảng vì
cơng, cầm quyền vì dân, tồn tâm, tồn ý vì hạnh phúc của nhân dân; ln
kiên trì vững vàng chân lý, sửa chữa sai lầm, không ngừng cải tiến và đẩy
mạnh sự nghiệp xây dựng Đảng; ln kiên trì đồng tâm hiệp lực với các đảng
phái dân chủ và nhân sĩ yêu nƣớc, đồng trí, đồng lịng, khơng ngừng phát
triển và làm lớn mạnh mặt trận thống nhất nhân dân; ln kiên trì chính sách
đối ngoại hịa bình, hữu nghị, bao dung và mở cửa, đồng thời kiên trì nguyên
tắc độc lập, tự chủ, tự lực cánh sinh, kiên định theo con đƣờng của Đảng.
Yang Deshan, The Communist Party of China and Contemporary
China (Đảng Cộng sản Trung Quốc và Trung Quốc đương đại) [84]. Cuốn
sách đã (1) Làm rõ những nhận thức, dự liệu khoa học của Đảng Cộng sản
Trung Quốc (CPC) đối với các vấn đề của bối cảnh trong nƣớc và quốc tế ở
các giai đoạn lịch sử khác nhau; (2) Phân tích các bƣớc đi lịch sử trong q
trình đổi mới vĩ đại của Trung Quốc dƣới sự lãnh đạo của các thế hệ lãnh đạo
trong Đảng Cộng sản Trung Quốc; (3) Đánh giá vai trò quan trọng của Đảng
Cộng sản Trung Quốc trong việc thúc đẩy sự phát triển của đất nƣớc trong
nền kinh tế thị trƣờng với nền chính trị ổn định và văn hóa, xã hội phát triển
cùng với môi trƣờng đƣợc bảo vệ; và (4) Giới thiệu các vấn đề trong cải cách
tổ chức và phƣơng thức lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc hiện nay.
Zhang Qingmin, Contemporary China's Diplomacy (Ngoại giao của
Trung Quốc hiện nay) [85]. Cuốn sách góp phần (1) Phân tích chính sách
ngoại giao của Trung Quốc có cả đặc điểm chung tồn cầu và đặc điểm văn
hóa quốc gia của Trung Quốc trong quan hệ đối ngoại nhƣ thúc đẩy hợp tác,
láng giềng tốt và hƣớng đến sự hài hòa; (2) Làm rõ những kinh nghiệm đối
ngoại của Đảng Cộng sản Trung Quốc vừa là kho báu của ngoại giao Trung
Quốc vừa là nền tảng cho sự phát triển trong tƣơng lai và đóng góp to lớn cho