BAI THI LIEN MON HS

<span class='text_page_counter'>(1)</span>BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG I.Tên tình huống: ‘‘ THỰC TRẠNG Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG CỦA SÔNG ĐÁY ’’ *Tình huống Vào một dịp nghỉ hè năm ngoái, tôi – một học sinh ở Thành phố - về quê thăm bà nội tại một vùng ngoại thành Hà Nội (Thanh Mai – Thanh Oai) cạnh con sông Đáy.Trong lần này về với bà, tôi được nghe những câu chuyện bà kể từ thời bà còn thơ ấu.Tôi được sống lại cùng với kí ức ngày thơ bé của bà những tháng ngày hồn nhiên vui đùa cùng bạn bè bên con sông quê hiền hòa, thơ mộng. Bà kể nhiều chuyện về quê hương trong đó có con sông Đáy. Qua lời kể của bà cùng với những kiến thức tôi đã học được trong bài thơ sông Đáy của nhà thơ Tế Hanh, tôi mường tưởng ra con sông quê xanh biếc, đẹp đẽ. Nó đánh thức sự tò mò trong tôi, nó thôi thúc tôi tìm hiểu và khám phá về con sông quê mình. Nhưng thật sự rất bất ngờ khi đặt chân đến đấy, nó không như những gì tôi được biết. Sông Đáy không hiền hòa, không đẹp đẽ mà nó bị ô nhiễm. Không phải là màu nước xanh biếc mà thay vào đó là màu nước đen, đục ngầu bởi rác thải. Điều đó khiến tôi băn khoăn, trăn trở rất nhiều và muốn đi tìm hiểu câu trả lời cho câu hỏi : ‘‘ Vì sao lại có sự thay đổi lớn của con sông giữa quá khứ và hiện tại ? ’’ II. Mục tiêu giải quyết tình huống 1.Kiến thức Bằng những môn học như Sinh học, Giáo dục công dân, Ngữ văn, Địa lý, Hóa học … và kiến thức thực tế để thuyết trình, hùng biện để thấy được thực trạng hiện nay của môi trường ở sông Đáy. Nó không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến các hộ dân sống xung quanh mà còn ảnh hưởng đến suy nghĩ của những ai từng yêu sông Đáy. Qua tình huống trên bản thân chúng em đã có thêm kiến thức về thực tiễn, bên cạnh đó là những thông tin bên ngoài như sách, báo, mạng xã hội hay chuyến đi thực tế đầy lí thú và bổ ích. 2. Kĩ năng - Tìm hiểu tình hình thực tế tại địa phương, suy nghĩ, phân tích những vấn đề trong cuộc sống. - Kĩ năng vận dụng kiến thức liên môn vào việc thuyết trình một vấn đề thực tế về môi trường tự nhiên. - Kĩ năng làm việc và hợp tác theo nhóm..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 3. Thái độ Qua chuyến đi thực tế chúng em hiểu rõ về tình hình thực tế về môi trường ở địa phương qua đó có cách nhìn nhận và có hành động thiết thực về bảo vệ môi trường ở trường, lớp, địa phương. Tuyên truyền với mọi người cùng chung tay bảo vệ môi trường xanh – sạch – đẹp. III. Tổng quan về các nghiên cứu liên quan đến giải quyết tình huống Để nắm được nguyên nhân, tình trạng và biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường nước, không khí ở sông Đáy, ta cần vận dụng vào nhiều môn học khác nhau: *Môn học chính: Sinh học lớp 9 (Bài 54+55: Ô nhiễm môi trường; bài 61 Luật bảo vệ môi trường và các tư liệu của môn Sinh Học. + Biết được các nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường. + Hậu quả của ô nhiễm môi trường là làm ảnh hưởng tới sức khỏe và gây ra nhiều bệnh cho con người và sinh vật. + Trách nhiệm của mỗi người trong việc chấp hành luật bảo vệ môi trường. *Các môn học tích hợp: - Môn Hóa học lớp 8 (Bài 28: Không khí- sự cháy; bài 36: Nước) + Bảo vệ không khí trong lành, tránh ô nhiễm. + Vai trò của nước trong đời sống và sản xuất. Chống ô nhiễm nguồn nước. - Môn Giáo dục công dân 7 (Bài 14: Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên) - Tài liệu Giáo dục nếp sống thanh lịch văn minh: lớp 8 và 9 (Bài 4 Ứng xử với môi trường). + Học sinh thấy được môi trường có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời sống con người và có ý thức bảo vệ môi trường. - Môn Ngữ văn 8: (Bài: Thông tin về ngày Trái Đất năm 2000) về việc sử dụng túi nilon ảnh hưởng đến môi trường nước của chúng ta. - Môn Mỹ thuật, môn Âm nhạc: vẽ tranh, tìm hiểu bài hát cũng có thể góp phần tuyên truyền, kêu gọi mọi người có ý thức về việc bảo vệ môi trường. - Môn Địa lý: (Địa 6 – Bài 23: Sông và hồ) Lưu lượng, dòng chảy và các nhánh sông, đưa ra các vùng có sự ô nhiễm môi trường nước cao theo mùa. - Môn Văn:(Phân môn tập làm văn: Các phương pháp thuyết minh – tiết 47) Thống kê số liệu về lượng nước thải đổ xuống sông hằng năm, tình hình người mắc bệnh do ô nhiễm môi trường nước. - Môn Lịch sử: Quá trình hình thành và các tín ngưỡng, tập tục của người dân nơi đây (qua tài liệu “ Nghĩa tình Vạn Phúc – Thanh Mai” lưu hành nội bộ)..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Đồng thời cũng tham khảo trên các báo, tạp chí, mạng Internet, ứng dụng công nghệ thông tin: tìm kiếm trên google. IV. Giải pháp giải quyết tình huống Tìm hiểu về môi trường của sông Đáy ở quá khứ; các tín ngưỡng, phong tục của người dân sống nơi đây. Đồng thời cũng mô tả thực trạng ngày nay của sông, những ảnh hưởng mà những hộ dân sống ở đây phải hứng chịu. Qua đó rút ra một số biệp pháp cần thực hiện để khắc phục. V. Thuyết minh tiến trình giải quyết tình huống Từ trung tâm quận Hà Đông, theo quốc lộ 6, đến Ba La rẽ trái vào quốc lộ 21B, đi khoảng 10 km, qua Cầu Nảy khoảng 350 m, rẽ tay phải là vào đến địa phận xã Thanh Mai. Về địa giới, xã Thanh Mai giáp hai xã Thanh Cao và Bình Minh về phía Bắc; giáp thị trấn Kim Bài về phía Đông và phía Nam; giáp sông Đáy về phía Tây, bên kia sông là xã Hoàng Diệu thuộc huyện Chương Mỹ. Thanh Mai gồm có 3 thôn: Nga My Thượng, Nga My Hạ, My Dương, các làng đều ở tả ngạn sông Đáy (còn gọi là sông Hát).. Bản đồ huyện Thanh Oai Sông Đáy có chiều dài khoảng 240 km và lưu vực (cùng với phụ lưu sông Nhuệ) 7500km2 trên địa bàn các tỉnh thành Hà Nội, Hà Nam, Hòa Bình, Ninh Bình, Nam Định. Sông Đáy có ý nghĩa rất quan trọng trong phòng, chống lũ, tiêu thoát nước chống ngập úng và cung cấp nước tưới cho sản xuất nông nghiệp ở Hà Nội..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Theo lưu truyền dân gian, xa xưa dòng chảy của sông từ thượng nguồn qua các huyện Đan Phượng, Hoài Đức, Quốc Oai, xuống Thượng Vực (huyện Chương Mỹ). Năm 919, một trận lũ lớn xoáy từ Chúc Sơn xế xuống Nga My trại, điểm thúc mạnh nhất gặp đồi My Dương tạo ra doi đất hình Cổ Ngựa, thế nước lan rộng tạo thành đầm Ổ Vực, Thượng Thanh. Sông dần dần chuyển dòng và định vị, trong khoảng hơn 100 năm trở lại đây dòng chảy tương đối ổn định. Sông là con đường thủy ngược lên phía Bắc, xuôi xuống phía Nam. Lòng sông xưa khá rộng, các thuyền bè gỗ lớn đi lại khá dễ dàng, thuyền đinh có thể vào sát xóm Bến của làng My Hạ. Trên địa phận xã Thanh Mai có các bến đò(ở các làng Nga My Hạ và My Dương) chở khách sang bên kia sông. Sông còn đem lại nguồn thủy sản khá dồi dào để dân làng khai thác bằng các hình thức: đánh lưới, chà, kéo vó, đánh dậm, cào hến...Sông Đáy đem lại nguồn phù sa màu mỡ cho dân các làng. Nhìn chung xưa kia các làng được bồi đắp sau mưa lũ, đất bở nên dễ cày bừa, chất đất mát nên cây nhanh xanh tốt.. Sông Đáy hiền hòa và thơ mộng – trong quá khứ Thế nhưng đó là chuyện của quá khứ tốt đẹp, còn bây giờ khi nói về sông Đáy lại khiến người nghĩ ngay tới một con sông với dòng nước hôi thối, đục ngầu, thủy sinh chết hàng loạt, đi qua mà chẳng dám dừng chân. Từ một con sông thơ mộng hiền hòa đã biến thành một con sông “chết”. Người dân nơi đây đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm nước trầm trọng ảnh hưởng tới sức khỏe, đời sống người dân và mỹ quan làng xóm..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Hình ảnh sông Đáy hiện nay với màu nước đen ngòm, rác nổi nhưng vẫn trồng rau muống cho người dân ăn.. Người dân vẫn kéo cá trên sông - Theo môn Hóa học 8- bài 36: Nước, chúng em biết được thành phần của nước: + Nước là hợp chất tạo bởi hai nguyên tố khí Hiđro và Oxi, trong đó Oxi chiếm khoảng 88,9% và Hiđro chiếm khoảng 11,1%. Bằng thực nghiệm người ta tìm ra công thức hóa học của nước là H2O. + Nước là linh hồn sống của Trái Đất, là sự sống của tất cả mọi sinh vật trên thế giới..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - Khi vận dụng kiến thức môn Sinh học: Em thấy vai trò của nước là hết sức to lớn trong cuộc sống. Động vật và thực vật cần nước để duy trì sự sống, nước đi nuôi cơ thể, giúp thực vật giao hòa ánh sáng (Sinh 6 bài 24). Nước còn giúp con người duy trì nhiệt độ cơ thể và điều hòa hệ bài tiết (sinh 8 bài 38). Con người có thể nhịn ăn 35 ngày nhưng không thể nhịn uống quá 3 ngày (chương V sinh 8). Đặc biệt là cơ thể trẻ sơ sinh chiếm đến 74-75 % trọng lượng là nước. Theo kiến thức môn ( Địa lí 6, Bài 23) lượng nước chiếm 3/4 toàn bộ bề mặt Trái Đất nhưng nguồn nước ngọt lại chỉ chiếm tỉ lệ rất nhỏ, đó là mạch nước duy nhất cung cấp sự sống cho con người và động thực vật sinh sống trên Trái Đất. Theo môn Hóa học 8 (Bài 28: Không khí- sự cháy; Bài 36: Nước) Qua những điều chúng em được biết ngoài ô nhiễm không khí còn có ô nhiễm nước. Nước trong tự nhiên tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau: nước ngầm, nước ở các sông hồ, tồn tại ở thể hơi trong không khí. Nước bị ô nhiễm là sự có mặt sự thay đổi thành phần và chất lượng nước không đáp ứng cho các mục đích sử dụng khác nhau, vượt quá tiêu chuẩn cho phép và có ảnh hưởng xấu đến con người và sinh vật. Nước ô nhiễm thường là khó khắc phục mà phải phòng tránh từ đầu. Vậy thực trạng của vấn đề này ở địa phương là do nguyên nhân nào? Chúng ta cùng đi tìm câu trả lời. 1. Nguyên nhân Trong quá trình sinh hoạt hàng ngày, dưới tốc độ phát triển như hiện nay con người vô tình làm ô nhiễm nguồn nước. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học thì ô nhiễm nguồn nước có hai tác nhân chính trên nhưng nguyên nhân thứ hai chiếm phần lớn hơn cả. Một là ô nhiễm tự nhiên là do mưa, lũ lụt, gió bão... hoặc do các sản phẩm hoạt động sống của sinh vật, kể cả xác chết của chúng, một phần sẽ ngấm vào lòng đất ăn sâu vào nước ngầm, gây ô nhiễm hoặc dòng nước ngầm hòa vào dòng nước lớn. Lụt lội có thể làm mất sự trong sạch, khuấy động những chất dơ trong hệ thống cống rãnh, mang theo nhiều chất thải độc hại từ nơi đổ rác và cuốn theo các chất hóa học trước đây đã được cất giữ, gây các loại vi khuẩn, vi rút gây bệnh. Hai là ô nhiễm nhân tạo, có hai loại: từ sinh hoạt và từ các hoạt động công nghiệp. Nước thải sinh hoạt là nước thải phát sinh từ các hộ gia đình, bệnh viện, chứa các chất thải trong quá trình sinh hoạt, vệ sinh của con người..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Thành phần cơ bản của nước thải sinh hoạt là các chất hữu cơ dễ bị phân hủy sinh học (cacbohydrat, protein, dầu mỡ), chất dinh dưỡng (phốt pho, ni tơ), chất rắn và vi trùng. Từ các hoạt động công nghiệp, nước thải từ các cơ sở sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn. Các tác nhân gây ô nhiễm chính thường được sử dụng để so sánh là COD ( nhu cầu oxy hóa học), BOD5(nhu cầu oxy sinh hóa), SS (chất rắn lơ lửng). Theo thực nghiệm thì nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước tại sông Đáy ở địa phương cũng nằm trong những nguyên nhân trên. Theo ước tính mỗi ngày lưu vực sông tiếp nhận trên 2,55 triệu mét khối nước thải từ trồng trọt và chăn nuôi; 610 nghìn mét khối nước thải công nghiệp.... Học sinh thực nghiệm Người dân địa phương cho biết cứ từ tháng 9 đến tháng giêng (tức là vào mùa khô) nguồn nước sông Đáy lại bị ô nhiễm trầm trọng bởi sự thiếu ý thức của người dân sống trên các khu vực gần thượng nguồn. Nhiều nhà máy, khu công nghiệp, hộ sản xuất xả các chất thải trực tiếp xuống dòng sông mà không qua bất cứ khâu xử lí nào. Các chất thải đó theo dòng chảy đã làm ô nhiễm trầm trọng môi trường sống của người dân sống ven sông. Theo em.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> được biết Thanh Mai là vùng nông thôn khá trù phú với nhiều hộ dân có nghề chăn nuôi, nấu rượu, nuôi trồng thủy sản.... Chăn nuôi lợn.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Chăn nuôi vịt. Nấu rượu truyền thống Những ngành, nghề đó một phần đã đem lại nguồn thu đáng kể cho người dân địa phương song bên cạnh đó lại là tình trạng ô nhiễm môi trường ven sông. Qua thực tế tìm hiểu em thấy phần lớn nước thải và rác thải được người dân xả trực tiếp xuống sông, đi ven bờ sông sẽ thấy nhiều bãi rác lớn, nhỏ là rác thải sinh hoạt hoặc nguồn nước thải chăn nuôi gia súc được xả trực tiếp xuống sông với mùi hôi thối rất khó chịu, mặc dù ngay chỗ đó là tấm.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> biển “Cấm vứt rác”. Những người dân – họ nghĩ rằng chỉ cần sạch nhà mình còn các chỗ khác không cần biết nên họ xả rác bừa bãi khắp triền sông mặc dù mỗi thôn, xóm đều có đội thu góm rác thải. Những việc làm trên là một trong tác nhân dẫn đến ô nhiễm nguồn nước nơi đây.. Rác thải sinh hoạt được người dân vứt ra sông Bên cạnh đó còn phải kể đến là do nước thải tiểu thủ công nghiệp. Trên địa bàn của xã có một số cở sở sản xuất may, nhuộm, bún khô, bánh phở khô...Nước trong quá trình sản xuất được thải trực tiếp ra cống, rãnh rồi ra sông gây ô nhiễm môi trường..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Nghề làm bún, phở khô. Nước thải làng nghề Trong nước thải chứa rất nhiều kim loại nặng như chì, đồng, các chất thải hữu cơ, các vi sinh vật gây bệnh, các hóa chất hữu cơ tổng hợp, các hóa chất vô cơ, chất độc hóa học..., nồng độ Amoni là 8,12mg/l, Nitơ vượt 81,2 mức cho phép; ôxy hòa tan là 0,37mg/l. Khi các chất khi phân hủy sẽ gây nguy hiểm trực tiếp tới con người. Ô nhiễm môi trường càng trở nên nguy hại. Mặc dù chính quyền địa phương đã thu gom và phân loại rác thải, nhưng chưa chưa xử lí được triệt để. 2. Hậu quả Như chúng ta đã biết môi trường sống xung quanh cho ta sự sống, là điều kiện để ta tồn tại và phát triển. Nhưng chúng ta không thay đổi thái độ và hành động thì hậu quả khôn lường mà các thế hệ con cháu chúng ta phải hứng chịu. Đó là hưởng tới sản xuất nông nghiệp. Nước nhiễm bẩn nên ngay cả trong nông nghiệp, người dân cũng không dám lấy nước sông để dẫn vào ruộng vì cây khó có thể sống được với nồng độ ô nhiễm như vậy; bên cạnh đó còn mất đi một nguồn nước tưới và phù sa màu mỡ ảnh hưởng đến năng suất cây trồng..

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Sông không còn phù sa Ảnh hưởng tới đời sống sinh hoạt người dân. Cuộc sống của họ bị xáo trộn khá nhiều khi nước ô nhiễm. Đứng ven sông mà ta có thể cảm thấy được mùi hôi hối bốc lên. Đó là môi trường sinh thái bị đe dọa khiến cho thủy sản sống ở sông thường xuyên chết hàng loạt. Người dân không còn đánh bắt cá về để ăn hay sử dụng nước cho sinh hoạt hàng ngày. Hay trước đây, con sông Đáy rất trong xanh, sạch sẽ với những bè rau muống non mơn mởn, trẻ nhỏ có thể bơi lội trong những ngày hè nóng nực...) nhưng giờ đây còn phải hứng chịu với nạn ô nhiễm. Ảnh hưởng đến cảnh quan làng xóm. Những đống rác được vứt bừa bãi gây mất mỹ quan xuất hiện tràn lan. Từ những đống rác này xuất hiện ruồi muỗi và truyền bệnh..

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Rác thải ven đê gây mấy cảnh quan xóm làng Một trong những ảnh hướng lớn nhất đến ô nhiễm môi trường nước sông Đáy là tới sức khỏe con người. Khi sử dụng những thực phẩm như tôm, cá, rau, nước trên sông lâu dài nhiễm bẩn lâu dài sẽ gây bệnh cho con người. Nguồn nước nhiễm mầm bệnh sẽ gây ra một số bệnh như thương hàn, tiêu chảy, viêm da, giun đũa, nhiễm giardia và amoebiasis. Vấn đề hô hấp, phát ban da là một số trong những vấn đề khác về sức khỏe và tuổi thọ do ô nhiễm nước.. Nước bẩn gây hiểm họa cho sức khỏe.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Rau muống bẩn – một trong những tác nhân gây bệnh. Bệnh tiêu chảy. Một số bệnh gặp phải do nguồn nước ô nhiễm.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Vậy trước những hậu quả đáng lo ngại trên, chúng ta phải làm gì để khắc phục và cải tạo dòng sông Đáy. Đó là trách nhiệm của mỗi chúng ta. 3.Biện pháp Bảo vệ môi trường sống cũng là bảo vệ chính cuộc sống của chúng ta. Vậy nên đứng trước thách thức này bản thân mỗi hộ dân sống ven sông và chính quyền các cấp cần có những biện pháp và việc làm thiết thực để trả lại vẻ đẹp vốn có của dòng sông. Đối với chính quyền địa phương cần phải có các chế tài rõ ràng và nghiêm minh xử lí đối với các cá nhân, tổ chức, cơ quan có hành vi phá hoại môi trường, làm ảnh hưởng tới cuộc sống của người dân. Thành lập hợp tác xã thu gom và và xử lí rác thải có hiệu quả để bà con không còn vứt rác bừa bãi làm ảnh hướng tới môi trường. Thường xuyên giáo dục, nâng cao ý thức về bảo vệ môi trường bằng việc làm cụ thể như: khơi thông dòng chảy, thả bèo ong, không xả rác ra sông.. Khơi thông dòng chảy.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Xử lí nước thải đạt chuẩn trở về sông Đối với học sinh, cần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường ngay khi còn ngồi trên ghế nhà trường bằng hành động thiết thực như vẽ tranh bảo vệ môi trường, vệ sinh trường, lớp sạch sẽ, vứt rác đúng nơi quy định, tham gia thu gom rác thải vào “Ngày Chủ nhật xanh” cùng với địa phương và đoàn thanh niên.. . Chung tay bảo vệ môi trường.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Hãy vì môi trường xanh - sạch - đẹp Để hưởng ứng chung tay bảo vệ môi trường sông Đáy nói riêng và và bảo vệ môi trường nói chung học sinh trường THCS Thanh Mai đã có những việc làm thiết thực như dọn vệ sinh trường, lớp đổ rác đúng nơi quy định, vẽ tranh về đề tài môi trường.. Vệ sinh trường lớp. Với những việc làm như vậy hi vọng trong tương lại không xa dòng nước sông Đáy sẽ đổi màu trong xanh hiền hòa đẹp đẽ như lời bài hát “Dòng sông quê anh, dòng sông quê em” của nhạc sĩ Đoàn Bổng và sông Đáy sẽ mãi mãi là dòng sông đẹp trong kí ức của mỗi người dân. “Dòng sông Đáy quê em Sông trăng hay sông lụa Nong kén vàng như lúa Tròn vạnh một góc trời...”.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> VI. Ý nghĩa của việc giải quyết tình huống Qua chuyến đi thực tế này, g iúp chúng em nắm vững và vận dụng kiến thức của các môn đã học vào hoàn cảnh cụ thể, giải quyết mọi tình huống trong thực tiễn, những vấn đề đặt ra trong đời sống xã hội. Bên cạnh đó chúng em nhận thức được tầm quan trọng của môi trường nước nói chung và nước ở sông Đáy nói riêng từ đó có ý thức bảo vệ môi trường xanh – sạch – đẹp. Trong thực tiễn học tập chúng ta còn gặp nhiều tình huống khác nhau từ đơn giản đến phức tạp cần giải quyết. Để giải quyết vấn đề đó thì phải vận dụng nhiều môn học khác nhau. Ví dụ: chi tiêu hợp lý trong gia đình (công nghệ, toán…) giáo dục thể chất (công nghệ, thể dục). Và vì thế, chúng em càng thấy tầm quan trọng của việc vận dụng kiến thức liên môn vào thực tiễn đời sống - kinh tế - xã hội. Và cụ thể hơn là giải quyết tình huống: “ Thực trạng ô nhiễm môi trường của sông Đáy”. Từ đó bồi đắp thêm về tình yêu quê hương đất nước, sống và làm có trách nhiệm với quê hương. .. Thanh Mai, ngày 28 tháng 11 năm. 2015 Nhóm học sinh Nguyễn Thị Phương Thanh Vũ Thanh Tâm.

<span class='text_page_counter'>(19)</span>