Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm - Trường THCS Vạn Sơn

- Năm học 2019-2020

TUẦN 3
Ngày soạn
24 /8/2019

ÔN TẬP VĂN BẢN

Ngày dạy
Lớp 8B3
/8/2019

Tiết 1,2
TÔI ĐI HỌC
- Thanh TịnhI. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT

1. Kiến thức
- Củng cố kiến thức về văn bản : Cốt truyện, nhân vật, giá trị nội dung nghệ thuật
trong văn bản Tôi đi học.
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng phân tích văn bản, viết đoạn văn, cảm thụ văn học.
3. Thái độ
- Trân trọng mơi trường học tập, ni dưỡng tình cảm trong sáng của tuổi thơ.
II. CHUẨN BỊ

1.GV: soạn bài
2. HS: Ôn lại kiến thức về văn bản.
III. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC:
HĐ CỦA THẦYVÀ TRỊ

Hoạt động 1: Ơn tập kiến thức
lí thuyết
? Nêu hiểu biết của em về tác giả
Thanh tịnh và văn bản tôi đi học.

CHUẨN KT-KN CẦN ĐẠT

I. Tác giả, tác phẩm
1.Tác giả:
-Thanh Tịnh: 1911-1988. Quê ở Huế
- Sáng tác của Thanh Tịnh đậm chất trữ tình ,tốt
lên vẻ đẹp đằm thắm nhẹ nhàng mà sâu lắng, êm
dịu
2.Tác phẩm:
-Tôi đi học in trong tập “Quê mẹ”- Xuất bản năm
1941.
II. Tóm tắt văn bản
- Tâm trạng của nhân vật tơi trên con đường cùng
mẹ tới trường
- Tâm trạng của nhân vật tôi khi đứng ở sân trường
- Tâm trạng của nhân vật tơi khi ngồi trong lớp học

? Hãy tóm tắt lại truyện ngắn tơi
đi học?
? Khi tóm tắt truyện cần đảm
bảo những yêu cầu nào?
- Cốt truyện, sự việc chính, nhân
vật chính
III. Giá trị nghệ thuật, nội dung

? Nhận xét cách tóm tắt của bạn? 1- Nghệ thuật
? Em hãy nhắc lại giá trị nghệ
- Miêu tả tinh tế, chân thực diễn biến tâm trạng của
1


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm -

thuật đặc sắc của truyện?

Trường THCS Vạn Sơn

- Năm học 2019-2020

ngày đầu tiên đi học.
- Sử dụng ngôn ngữ giàu yếu tố biểu cảm, hình ảnh
so sánh độc đáo
2. Nội dung
- Kể về những kỉ niệm trong sáng của nhân vật tôi
? Nội dung của truyện ngắn ấy là trong ngày đầu tiên đi học
gì?
- Buổi tựu trường đầu tiên sẽ mãi khơng qn
trong kí ức của nhà văn Thanh Tịnh
IV. Luyện tập.
* Cách viết đoạn văn giới thiệu về tác giả, tác
Hoạt động 2: HDHS luyện tập phẩm:
- Nhận định chung về tác giả.
- Giới thiệu về tác giả ( năm sinh, mất; nguyên
quán; phong cách văn chương, tâm hồn nhà văn
- thơ; tác phẩm đặc sắc.)

- Giới thiệu về tác phẩm:
+ Vị trí tác phẩm.
+ Giá trị nội dung.
+ Giá trị nghệ thuật.
+ Khái quát giá trị tác phẩm.
Bài 1:
Giới thiệu về nhà văn Thanh Tịnh và truyện
Đọc và nêu yêu cầu bài tập1
ngắn “ Tôi đi học”
* Tác giả: Nhà thơ Thanh Tịnh (11.12.1911
- Cho HS làm việc cá nhân phần -17.7.1988) - Hà Nội, tên thật là Trần Văn Ninh,
1,2
lên 6 tuổi đổi tên là Trần Thanh Tịnh; học tiểu học
và trung học ở Huế. Từ 1933 bắt đầu đi làm HD
- HS nhận xét, sửa chữa.
viên du lịch rồi vào nghề dạy học. Đây là thời gian
ông bắt đầu sáng tác văn chương. Trong sự nghiệp
sáng tác của mình, Thanh Tịnh đã có những đóng
góp trong nhiều lĩnh vực: truyện ngắn, truyện dài,
thơ, ca dao, bút kí văn học, song có lẽ thành cơng
hơn cả là
truyện ngắn và thơ.
* Giá trị về nội dung & NT:
- “Tơi đi học” thuộc loại truyện ngắn ít nhân vật, ít
sự kiện và xung đột. Truyện đợc cấu trúc theo
2


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm - Trường THCS Vạn Sơn


-HS thảo luận theo nhóm bàn
phần 3. Thời gian 4 phút
-Hết thời gian gọi đại diện trình
bày
-Các nhóm khác nhận xét, bổ
sung
- GV chuẩn xác kiến thức

*Đọc và nêu yêu cầu bài tập 2
Hãy xác định yêu cầu của đề
bài?
?Xác định thể loại và nội dung
yêu cầu của đề
- Thể loại: tự sự
? Muốn lập dàn ý cho đề bài trên
ta phải làm như thế nào
- Xây dựng những luận điểm
chính trong bài
- Sắp xếp những luận điểm ấy
theo một trình tự hợp lí.
? Em hãy lập dàn ý chi tiết cho
đề văn trên
3

- Năm học 2019-2020

dòng hồi tưởng mơm man về buổi tựu trường của
nhân vật “tơi”. Nó gần như tự truyện, vừa nhẹ
nhàng, vừa man mác vừa ngọt ngào quyến luyến
những dư vị buồn thương của kỉ niệm đầu đời.

- Là 1 văn bản thể hiện hài hoà giữa trữ tinh (biểu
cảm) với miêu tả và kể (tự sự), thuộc thể loại
truyện ngắn nhưng sức hấp dẫn của nó khơng phải
là ở sự trình bày các sự kiện hay các xung đột nổi
bật. Tác phẩm đã đem đến cho người đọc sự cảm
nhận tinh tế về dư vị ngọt ngào, man mác trong
tâm trạng của một cậu bé ngày đầu tiên đến trường
qua ngịi bút trữ tình, giàu chất thơ của nhà văn
Thanh Tịnh.
- Theo dòng hồi tưởng của nhân vật, những cảm
xúc, tâm trạng của cậu bé được diễn tả rất sinh
động: sự hồi hộp, băn khoăn lo lắng, thậm chí có cả
tiếng khóc, đơi chút tiếc nuối vẩn vơ, vùa náo nức,
vừa bỡ ngỡ… Tác giả đã khơi gợi lại những rung
cảm sau xa trong tâm hồn bạn đọc bởi trong cuộc
đời, ai cũng từng trải qua những cảm xúc, tâm
trạng tương tự.
Bài tập 2. Lập dàn ý cho đề văn sau:Kể lại những
kỉ niệm trong sáng của mình trong ngày đầu tiên đi
học.
a. Mở bài:
- Nêu cảm nhận chung về ngày đầu tiên đi học:
+Trong cuộc đời học sinh kỉ niẹm về ngày đầu tiên
đi học thường được lưu giữ bền lâu nhất trong tâm
trí của mỗi con người.
b.Thân bài: Có thể.
- Kể theo trình tự thời gian, khơng gian.:
- Kể theo diễn biến của sự việc
- Kể theo diễn biến tâm trạng
- Hoặc có thể kế hợp các cách kể bằng thủ pháp

đồng hiện
-Tâm trạng chuẩn bị cho buổi học đầu tiên( Có thể
có sự chuẩn bị của bố mẹ) hồi hộp, mong đợi


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm -

- Cho HS làm việc theo nhóm 2
bàn. Thời gian( 10p)
- Đại diện các nhóm báo cáo kết
quả
- Các nhóm nhận xét và bổ sung
ý kiến để có dàn ý hoàn chỉnh.
- GV chuẩn xác kiến thức

- GV đưa ra một dàn ý cụ thể để
HS tham khảo

- Hướng dẫn học sinh thực hành
viết đoạn

Trường THCS Vạn Sơn

- Năm học 2019-2020

- Đi trên con đường quen thuộc( cùng bố, mẹ,anh,
chị...) cảm giáccảnh vật xung quanh ( gần- xa;
trên- dới)nhìn bạn bè cùng lứa tuổi, các anh chị....
- Đến cổng truờng: cảm giác ; vào trong trờng:
cảnh vật xung quanh, khơng khí buổi học đầu tiên(

khai giảng); thấy thầy cơ giáo qua dáng điệu, nụ cười, ánh mắt, cử chỉ,thái độ...
- Đứng trước lớp học: cảm giác xa lạ mà gần gũi
-Vào lớp học: dãy bàn ghế, bảng đen, cảm nhận
trường như ngơi nhà thân thương thứ 2 của mình
- Hình ảnh thầy cơ giáo chủ nhiệm đầu tiên
- Cảm nhận giờ học đầu tiên: tri thức ...ấn tượng...
c. Kết bài:
- Kỉ niệm ngày đầu tiên đi học mãi khắc ghi...
- Hứa quyết tâm học tập để thầy cô và cha mẹ vui
lòng.
*Viết đoạn mở bài

- Yêu cầu HS viết đoạn mở bài
-2 HS lên bảng viết
- HS dưới lớp làm ra nháp
- Cho HS nx và sửa chữa bài làm
của bạn.
+Hình thức đoạn, thể loại, nội
dung ,cách diễn đạt
4-Hướng dẫn về nhà:
- Học bài nắm chắc kiến thức về văn bản Tơi đi học
- Viết hồn chỉnh bài văn cho đề bài trên

--------------------------------------------------------------

4


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm - Trường THCS Vạn Sơn


- Năm học 2019-2020

TUẦN 3
Ngày soạn
24 /8/2019

Ngày dạy
Lớp 8B3
/9/2019

Tiết 3,4:TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT

1. Kiến thức
- HS được củng cố kiến thức về chủ đề của văn bản.Những thể hiện của chủ đề trong
một văn bản.
2. Kĩ năng
- Phân tích tính thống nhất của văn bản
- Trình bày một văn bản có tính thống nhất về chủ đề
3.Thái độ:
- Có ý thức xậy dựng các văn bản nói, viết đảm bảo tính thống nhất về chủ đề.
II. CHUẨN BỊ

1. GV: Soạn giáo án.
2. HS : Ôn lại kiến thức về chủ đề văn bản.
III. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC

HĐ CỦA THẦYVÀ TRỊ

HĐ 1: ơn tập lí thuyết

? Nhắc lại chủ đề của
văn bản là gì?
? Văn bản có tính thống
nhất khi nào?
? Tính thống nhất của
chủ đề văn bản thể hiện ở
những
phương diện nào trong
văn bản?
? Làm thế nào viết được
một văn bản đảm bảo
tính thống nhất về chủ đề
- Xác lập hệ thống ý cụ
thể, sắp xếp và diễn đạt
những ý đó cho hợp với
chủ đề đã xác định
5

CHUẨN KT-KN CẦN ĐẠT

I. Chủ đề văn bản:
- Là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt.
II.Tính thống nhất về chủ đề văn bản:
1, Tính thống nhất về chủ đề của văn bản là sự chỉ biểu
đạt chủ đề đó xỏc định khơng xa rời hay lạc lạc sang chủ
đề khác
2, Tính thống nhất về chủ đề của văn bản thể hiện ở
phương diện:
- Mối quan hệ chặt chẽ giữa nhan đề và bố cục, giữa các
phần của văn bản và những câu văn, từ ngữ then chốt.



Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm -

Trường THCS Vạn Sơn

- Năm học 2019-2020

HĐ 2: Luyện tập
III. Luyện tập:
GV gọi HS đọc yêu cầu Bài tập 1. Một bạn dự địng viết một số ý trong bài văn
bài tập 1.
chứng minh luận điểm: văn chương làm cho tình yêu quê
hương đất nước thêm sâu sắc. Em hãy tìm xem ý nào làm
- GV cho h/s trả lời cá cho bài văn lạc đề.
nhân.
- Dàn ý gồm có:
- HS nhận xét, sửa chữa a.Văn chương làm cho những hiểu biết của ta về quê
bài làm của bạn
hương đất nước thêm phong phú, sâu sắc
- GV chuẩn xác kiến b.Văn chương lấy ngôn từ làm phương tiện biểu hiện
thức
c.Văn chương làm ta thêm tự hào về vẻ đẹp của quê
hương đất nước, về truyền thống tốt đẹp của cha ông ta.
d.Văn giúp ta yêu cuộc sống, yêu cái đẹp
e.Văn chương nung nấu trong ta lòng căm thù bọn giặc
cướp nước, bọn bán nước và hu đúc ý chí quyết tâm hi
sinh để bảo vệ nền độc lập tự do của tổ quốc.
-Ý lạc đề là: ý b và ý d
- Vì yêu cầu cần chứng minh là tác dụng của văn chương

GV gọi HS đọc yêu cầu trong việc bồi dưỡng tình yêu quê hương đất nước
bài tập 2
Bài tập 2. Hãy chỉ ra chủ đề trong đoạn văn sau và phân
- Cho HS thảo luận nhóm tích tính thống nhất về chủ đề trong đoạn văn đó.
theo bàn 5p
Một mùi hương lạ xông lên trong lớp. Trông hình gì
- Nêu chủ đề của đoạn treo trên tường tơi cũng lạ và hay hay. Tơi nhìn bàn ghế
văn ?
chỗ tôi ngồi rất cẩn thận và tự nhiên lạm nhận là vật của
- Chủ đề ấy được thể riêng mình. Tơi nhìn người bạn tí hon ngồi bên tơi, một
hiện ntn trong tồn văn người bạn tơi chưa hề qn biết nhưng lịng tơi vẫn khơng
đoạn văn?
cảm thấy sự xa lạ chút nào. Sự quyến luyến tự nhiên và
Gợi ý : Tìm các từ ngữ, bất ngờ quá đến nỗi tơi cũng khơng dám tin là có thật.
câu văn tiêu biểu thể hiện - Chủ đề: Cảm xúc của nhân vật tôi trong lần đầu tiên đến
chủ đề của văn bản
lớp học
- Hết thời gian gọi đại
- Từ ngữ, câu văn thể hiện chủ đề của đoạn văn:
diện trình bày
+Trơng hình gì treo trên tường tơi cũng lạ và hay hay,
- Các nhóm khác nhận
+Nhìn bàn ghế rất cẩn thận
xét, bổ sung
+Nhìn người bạn tí hon ngồi bên , chưa hề quen biết
- GV chuẩn xác kiến nhưng vẫn không cảm thấy sự xa lạ.... Sự quyến luyến tự
thức
nhiên và bất ngờ
? Đọc bài tập 3 và nêu Bài tập 3: Những câu văn sau đây đã thể hiện được sự
yêu cầu của bài tập

thống nhất của chủ đề chưa? vì sao?
6


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm - Trường THCS Vạn Sơn

- GV cho h/s trả lời cá
nhân.
- HS nhận xét, sửa chữa
bài làm của bạn
- GV chuẩn xác kiến
thức
- GVyêu cầu h/s đọc yêu
cầu bài tập 4.

Sáng nay mẹ đi công tác.Hoa Quỳnh nở đêm qua. Lớp tổ
chức đi thăm quan. Con mèo đen lại về nhà sau mấy ngày
bị lạc.
- Những câu văn đó chưa có sự thống nhất về chủ đề .Vì
các câu có nội dung rời rạc, khơng hướng đế một nội dung
chung.
Bài tập 4:Viết một đoạn văn có đọ dài từ 8- 10 câu nói về
sự đổi mới của quê hương em , trong đó các câu văn phải
tập trung thể hiện 1 chủ đề đã nêu.
VD: Quê hương em ngày càng đổi mới. Cơ sở vật chất
và kết cấu hạ tầng đã khác xưa rất nhiều. Những ngôi nhà
tranh, vách đất xưa kia được thay thế bằng những ngôi
nhà mái ngói đỏ tươi, với đầy đủ tiện nghi.
Trường học được nâng cấp và xây dựng to, đẹp, đầy đủ
trang thiết bị dạy học phù hợp. Đường đất được thay thế

bằng đường nhựa bóng lống, các ngõ xóm đổ bê tơng
phẳng lì và đẹp. Nhiều cơng trình được xây mới và nâng
cấp như UBND xã, bưu điện văn hoá xã, trạm y tế. Đời
sống nhân dân cũng ngày được cải thiện và nâng cao. Sau
những giờ lao động căng thẳng, mệt nhọc, người dân được
tham gia văn hoá, văn nghệ ở các thơn , tiếp xúc với nhiều
nền văn hố, văn minh qua các phương tiện thông tin đai
chúng .Những lối sống, nếp nghĩ lạc hậu mê tín dị đoan
khơng cịn nữa mà thay vào đó là lối sống, nếp nghĩ văn
minh hiện đại, lành mạnh. Em rất tự hào về quê hương
mình.

- Gọi 2 HS lên bảng làm
- HS dưới lớp làm ra
nháp
- Gọi HS nhận xét bài
làm của bạn
+Hình thức
+Nội dung
+Cách viết câu, diễn đạt
+Các câu đã tập trung
phản ánh 1 chủ đề chưa.
GV đưa ra một đoạn văn
mẫu để HS tham khảo.
4-Hướng dẫn về nhà:
- Học bài nắm chắc kiến thức về chủ đề văn bản
- Ôn lại văn bản trong lòng mẹ.

Ngày 19 tháng 9 năm 2019
Tổ trưởng kí

Vũ Thu Hiền

TUẦN 4
7

- Năm học 2019-2020


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm -

Trường THCS Vạn Sơn

Ngày soạn
31 /8/2019

- Năm học 2019-2020

Ngày dạy
Lớp 8B3
/9/2019

Tiết 5,6
ƠN TẬP VĂN BẢN: TRONG LỊNG MẸ
- Ngun Hồng I. MỤC TIÊU:

1. Kiến thức - Giúp hs ôn tập và nâng cao những kiến thức đã học trong tuần.
2. Kĩ năng - Rèn kĩ năng trình bày miệng, viết những kiến thức trọng tâm.
3. Thái độ - GD ý thức hoc tập bộ môn.
II. CHUẨN BỊ


GV: Nội dung ôn tập
HS: làm bài theo sự HD của GV
III. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC
HĐ CỦA THÀY VÀ TRÒ

CHUẨN KT-KN CẦN ĐẠT

HĐ 1: Hướng dẫn học sinh I. Lí thuyết
cách viết đoạn văn giới thiệu
Giới thiệu tác giả Nguyên Hồng và đoạn trích “
về tác giả, tác phẩm.
Tong lịng mẹ” (trích hồi kí “ Những ngày thơ ấu”)
* Tác giả:
- Hãy nêu một nhận định về
Nguyên Hồng đợc coi là nhà văn của những cuộc
nhà văn Nguyên Hồng?
đời cần lao, những nỗi niềm cơ cực. Bản thân ông
- Giới thiệu về tác giả?
cũng rất dễ xúc động, thờng chảy nước mắt khóc th- Vị trí tác phẩm?
ương những mảnh đời khốn khổ mà ông đợc chứng
- Nội dung, nghệ thuật đặc
kiến hay do chính ơng tưởng tượng ra. Bởi thế văn
sắc của đoạn trích “Trong
ơng rất gợi cảm. Ơng ít chúa ý đến những sự kiện, sự
lịng mẹ”?
việc, nếu có nói đến cũng chủ yếu để làm nổi bật lên
những cảm xúc nội tâm. ( các thông tin khác…)
* Giá trị về nội dung & NT:
*Viết bài
- VB được trích từ chương 4 tập hồi kí, kể về tuổi

- Học sinh triển khai nội dung thơ cay đắng của chính tác giả. Cả 1 quãng đời cơ
đoạn văn theo mẫu.
cực (mồ côi cha, không được sống với mẹ mà sống
với người cơ độc ác) được tái hiện lại sinh động.
Tình mẫu tử thiêng liêng, t/y tha thiết đối với mẹ đã
giúp chú bé vượt qua giọng lưỡi xúc xiểm, độc ác
của người cô cùng những
dư luận không mấy tốt đẹp về người mẹ tội nghiệp.
Đoạn tả cảnh đoàn tụ giữa 2 mẹ con là 1 đoạn văn
thấm đẫm tình cảm và thể hiện sâu sắc tinh thần nhân
đạo.
- VB đem đến cho người đọc 1 hứng thú đặc biệt bởi
sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa kể và bộc lộ cảm xúc,
các hình ảnh thể hiện tâm trạng, các so sánh ấn
tượng, giàu xúc cảm. Mỗi trạng huống, mỗi sắc thái
khổ đau và hp của n/v chính (chú bé Hồng) vừa gây
8


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm - Trường THCS Vạn Sơn

HĐ2: Luyện tập
- Gọi HS trình bày.
- Thảo luận lớp:
+ Ưu điểm
+ Nhược điểm trong bài làm
của bạn.
=> Rút kinh nghiệm cho bài
viết của mình.
- GV nhận xét, chốt lại kĩ

năng làm bài, cho điểm 1 số
bài.

9

- Năm học 2019-2020

xúc động mạnh mẽ vừa có ý nghĩa lay thức những t/c
nhân văn. Người đọc dường nh hồi hộp cùng mạch
văn và con chữ, cùng ghê rợn hình ảnh người cơ
thâm độc, cùng đau xót 1 người cháu đáng thương,
và nh cũng chia sẻ hp bàng hồng trong tiếng khóc
nức nở của chú bé Hồng lúc gặp mẹ. Giọng văn khi
thong thả lạnh lùng, khi tha thiết rạo rực, giản dị mà
lôi cuốn bởi cách kể lớp lang và ngơn ngữ giàu hình
ảnh, tạo nên những chi tiết sống động đặc sắc, thấm
đẫm tình người.
II. Luyện tập
Bài tập 1. Hãy phân tích diễn biến tâm trạng của
bé Hồng khi được ở trong lòng mẹ.
- Tham khảo:
Chỉ “chợt thống thấy bóng một người ngồi
trên xe kéo giống mẹ”, chú bé Hồng liền đuổi theo,
gọi bối rối. Đến khi đuổi kịp thì thở hồng hộc, trán
đẫm mồ hơi, và khi trèo lên xe thì ríu cả chân lại. Cả
1 loạt những chi tiết tập trung miêu tả trạng thái xúc
động, mừng rỡ đến cuống cuồng của 1 chú bé khao
khát tình mẹ. Xúc động nhất là câu văn “Mẹ tơi vừa
kéo tay tơi, xoa đầu tơi hỏi, thì tơi ồ lên khóc rồi cứ
thế nức nở.” Khơng cịn là những giọt nước mắt đau

dớn và căm tức ở đoạn trên, bao nhiêu hờn dỗi và tức
tưởi chan hoà trong những giọt nước mắt hp, mãn
nguyện.
Cảm giác sung sướng đến cực điểm của đứa con
khi được ở trong lòng mẹ được Nguyên Hồng diễn tả
bằng cảm hứng đặc biệt say mê cùng những rung
động vô cùng tinh tế. Chú bé say sưa ngắm nhìn
gương mặt mẹ “tươi sáng với đôi mắt rtrong và nước
da mịn, làm nổi bật màu hang của hai gò má.” Chú
sung sướng được ở trong lòng mẹ, đùi áp đùi mẹ,
đầu ngả vào cánh tay mẹ để thấy những cảm giác ấm
áp đã bao lâu mất đi bỗng lại mơn man khắp da thịt.
Và đây là những câu văn đầy cảm xúc: “Hơi quần áo
mẹ tôi và những hơi thở ở khuôn miệng xinh xắn
nhai trầu lúc đó phả ra thơm tho lạ thường, Phải bé
lại và lăn vào lòng 1 người mẹ, áp mặt vào bầu sữa
nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ
trán xuống cằm và gãi rôm ở sống lưng cho, mới
thấy người mẹ có 1 êm dịu vô cùng”. Những câu văn
kết hợp KC với biểu cảm đã diễn tả thật cụ thể và
tinh tế niềm hp của 1 đứa con khao khát tình mẹ đến
đáy lịng. Niềm hp vốn vơ hình hiện ra bằng những


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm -

? Gọi HS đọc và nêu yêu cầu
bài tập 2
? Đọc và xác định yêu cầu
của đề bài?

?Xác định thể loại và nội
dung yêu cầu của đề
- Thể loại: tự sự
? Muốn lập dàn ý cho đề bài
trên ta phải làm như thế nào
- Xây dựng những luận điểm
chính trong bài
- Sắp xếp những luận điểm ấy
theo một trình tự hợp lí.

? Em hãy lập dàn ý chi tiết
cho đề văn trên
- Cho HS làm việc theo nhóm
2 bàn. Thời gian( 10p)
- Đại diện các nhóm báo cáo
kết quả
10

Trường THCS Vạn Sơn

- Năm học 2019-2020

cảm giác thật cụ thể của các giác quan. Bao bọc
quanh chú bé là bầu khơng khí êm ái và ấm áp của
tình mẫu tử, là không gian tràn trề ánh sáng, màu sắc
và ngào ngạt hương thơm, vừa cay độc của bà cơ
thống hiện ra nhưng rồi chìm ngay đi giữa niền hp
lớn lao. Có thể nói, tác giả đã mổ xẻ tách bạch từng
cảm giác sung sướng đến mê li, rạo rực cả người khi
được hít thở trong bầu khơng khí của tình mẹ con

tuyệt vời. Những bình luận về tình mẹ con, về hp
trong lòng mẹ là sau này nhớ lại mà viết ra, cịn lúc
ấy bé Hồng khơng cịn nhớ gì, nghĩ gì khác. Tất cả
tâm trí em đều dồn cho sự tận hưởng tình mẹ. Đối
với em, niềm sung sướng và hp nhất trên đời là được
sống trong lòng mẹ.
Sự xúc động của bé Hồng khi gặp mẹ càng
chứng tỏ tình thương mẹ của Hồng thật là sâu đậm,
nồng thắm.Đoạn trích, đặc biệt phần cuối này là bài
ca chân thành và cảm động về tình mẫu tử thiêng
liêng bất diệt!
Bài tập 2: Vì sao nói Ngun Hồng là nhà văn của
phụ nữ và nhi đồng, em hiểu như thế nào về nhận
định đó...?
- Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng.
Phụ nữ và nhi đồng là những con người xuất hiện
trong tác phẩm của ông.
- Nguyên Hồng dành cho học lòng chan chứa yêu thương và thái độ nâng niu trân trọng.
- Diễn tả thấm thía nỗi cơ cực tủi nhục mà họ phải
gánh chịu.
- Thấu hiểu tâm trạng vẻ đẹp tâm hồn, đức cao quý
của họ.
Bài 3.Nhan đề của văn bản gợi cho em hiểu được
điều gì?
- Có ý nghĩa tả thực, gắn với một sự việc cụ thể:
Hồng được gặp mẹ được ngồi trong lòng mẹ, được
mẹ yêu thương âu yếm. Và trong lòng mẹ cũng là
trong tình thương của mẹ.
Bài tập 4. Lập dàn ý cho đề văn sau:Nhận xét về
những ngày thơ ấu nhà văn Thạch Lam cho rằng:

“Đó là những rung động cực điểm của một tâm hồn
thơ dại’’
a. Mở bài:
- Giới thiệu đoạn trích trong lịng mẹ là đoạn trích


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm - Trường THCS Vạn Sơn

- Năm học 2019-2020

- Các nhóm nhận xét và bổ cảm động, phản ánh chân thực sâu sắc những rung
sung ý kiến để có dàn ý hoàn động cực điểm của một tâm hồn thơ dại.
chỉnh.
b.Thân bài:
- GV chuẩn xác kiến thức
* Giải thích thế nào là những rung động cực điểm
- Rung động là trạng thái con người nảy sinh những
- GV đưa ra một dàn ý cụ thể cảm xúc mạnh mẽ do tác động của ngoại cảnh
để HS tham khảo:
- Những người có tâm hồn nhạy cảm hay đang trong
hồn cản đặc biệt thường nảy sinh nhiều rung động
mãnh liệt
- Bé Hồng là cậu bé thông minh , nhạy cảm lại ở
trong hoàn cảnh hết sức dặc biệt , bố mất sớm, mẹ đi
tha hương cầu thực em luôn bị ghẻ lạnh và hắt hủi
nên cảm xúc đã trào dâng đến cực điểm
*Những rung động cực điểm của bé Hồng:
- Nỗi đau của bé Hồng khi phải sống trong cảnh
thiếu thốn tình cảm, em không nhận được sự cảm
thông chia sẻ của họ hàng mà còn phải nghe những

lời xúc xiểm , cay độc từ chính người cơ ruột
- Trái tim non nớt của em chỉ biết đau đớn chịu đựng,
cười dài trong tiếng khóc, nước mắt rịng rịng, cổ
- Hướng dẫn học sinh thực
họng ứ nghẹn
hành viết đoạn
- Hồng đau đớn xót xa,phẫn uất đến cực điểm, vừa
thương mẹ, vừa căm tức những cổ tục đã đày đoạ
- Yêu cầu HS viết đoạn mở
mẹ, momg muốn đáu tranh đến cùng để bảo vệ mẹ:
bài
“Giá những hủ tục ấy là mẫu gỗ…… em phải vồ lấy
-2 HS lên bảng viết
mà cắn, mà nhai cho kì nát vụn mới thơi’’.
- HS dưới lớp làm ra nháp
- Khi gặp lại mẹ em sung sướng hạnh phúc được
- Cho HS nx và sửa chữa bài sống trong lịng mẹ, cảm nhận được người mẹ có
làm của bạn.
một sự êm dịu vơ cùng.
+Hình thức đoạn, thể loại, nội c. Kết bài:
dung ,cách diễn đạt
- Nêu cảm nhận của mình về nhân vật bé Hồng
*Viết đoạn mở bài
4. Hướng dẫn về nhà
- Học kĩ nội dung ôn tập
- Chuẩn bị bài: cấp độ khái quát về nghĩa từ ngữ, trường từ vựng
------------------------------------------------------------------------------

TUẦN 4
11



Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm -

Trường THCS Vạn Sơn

Ngày soạn
31 /8/2019

- Năm học 2019-2020

Ngày dạy
Lớp 8B3
/9/2019

Tiết 5,6
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
- CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ
- TRƯỜNG TỪ VỰNG
I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức
- Ôn tập lại các kiến thức về cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ, trưòng từ vựng.
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng nhận diện, phân tích tác dụng của cấp độ khái quát về nghĩa từ ngữ,
trường từ vựng Viết đoạn văn nêu cảm nhận chung về nhân vật chị Dậu trong đoạn
trích “ Tức nước vơ bờ” NTT. Trong dó có sử dụng các từ cùng trường từ vựng, phân
tích tác dụng.
II. CHUẨN BỊ


1.GV: Các dạng bài tập
2. HS: Ôn tập
III. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC
HĐ CỦA THÀY VÀ TRỊ

Hoạt động 1: Ơn tập kiến
thức lí thuyết
- Thế nào là từ ngữ nghĩa
rộng, từ ngữ nghĩa hẹp?

CHUẨN KT-KN CẦN ĐẠT

I. Lý thuyết
1. Cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ
- Một từ được coi là có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của
từ đó bao hàm phạm vi nghĩa của một số từ ngữ khác.
- Một từ được coi là có nghĩa hẹp khi
phạm vi nghĩa của từ đó được bao hàm trong phạm vi
nghĩa của một từ ngữ khác.
2. Trường từ vựng
- Thế nào là trường từ - TTV là tập hợp những từ có ít nhất một nét chung về
vựng?
nghĩa.
* Các từ đều nằm trong TTV chỉ hoạt động của con
người. Chia ra các TTV nhỏ:
II. Luyện tập
Bài 1
Hoạt động 2: HDHS
Hãy tìm từ ngữ để điền vào sơ đồ sau cho phù hợp với
luyện tập

các cấp độ khái quát của từ ngữ:
H:Hãy tìm từ ngữ để điền
ĐỘNG VẬT
vào sơ đồ sau cho phù hợp
với các cấp độ khái quát
của từ ngữ
THÚ
CHIM
CÁ
12


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm - Trường THCS Vạn Sơn

CH: Các từ lúa, hoa, bà có
nghĩa rộng đối với từ nào
và có nghĩa hẹp đối với từ
nào?

? Cho các từ sau xếp
chúng vào các trường từ
vựng thích hợp?
- nghĩ, nhìn, suy nghĩ,
ngẫm, nghiền ngẫm, trông,
thấy, túm, nắm, húc, đá,
đạp, đi, chạy, đứng, ngồi,
cúi,suy, phán đốn, phân
tích, ngó, ngửi, xé, chặt,
cắt đội, xéo, giẫm,...


- Năm học 2019-2020

HỔ,
NAI,
SÁO, VẸT CHÉP, RƠ
Bài 2
* Lúa: - Có nghĩa rộng đối với các từ : lúa nếp, lúa tẻ, lúa
tám...
- Có nghĩa hẹp đối với các từ :lương thực, thực vật,...
* Hoa - Có nghĩa rộng đối với các từ : hoa hồng, hoa
lan,...
- Có nghĩa hẹp đối với các từ :thực vật, cây cảnh, cây
cối,..
* Bà - Có nghĩa rộng đối với các từ : bà nội, bà ngoại,...
- Có nghĩa hẹp đối với các từ :người già, phụ nữ,
người ruột thịt,...
Bài 3
- Hoạt động trí tuệ: nghĩ, suy nghĩ,phán đốn, ngẫm,
nghiền ngẫm,phân tích, tổng hợp, suy,...
- Hoạt động của các giác quan để cảm giác: nhìn, trơng,
thấy, ngó, ngửi,...
- Hoạt động của con người tác động đến đối tượng:
+ Hoạt động của tay: túm, nắm, xé, cắt, chặt,...
+Hoạt động của đầu: húc, đội,...
+ Hoạt động của chân: đá, đạp, xéo, giẫm,...
- Hoạt động dời chỗ: đi, chạy, nhảy, trườn, di chuyển,...
- Hoạt động thay đổi tư thế: đứng, ngồi, cúi, lom
khom,...
Bài 4:
Viết đoạn văn nêu cảm nhận chung về nhân vật chị Dậu

trong đoạn trích “ Tức nước vơ bờ” NTT. Trong dó có sử
dụng các từ cùng trường từ vựng, phân tích tác dụng.

HS viết đoạn văn
Trong dó có sử dụng các
từ cùng trường từ vựng,
phân tích tác dụng.
4. Hướng dẫn về nhà
- Làm các bài tập cịn lại
- Ơn tập tác phẩm “Tức nước vỡ bờ”, Bố cục của văn bản.
----------------------------------------------------------------------Ngày
tháng 9 năm 2019
Tổ phó kí
Vũ Thu Hiền

TUẦN 5
13


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm -

Trường THCS Vạn Sơn

Ngày soạn
8 /9/2019

- Năm học 2019-2020

Ngày dạy
Lớp 8B3

/9/2019

ƠN TẬP VỀ TÁC PHẨM
TỨC NƯỚC VỠ BỜ (Ngơ Tất Tố)
I. MỤC TIÊU:

1. Kiến thức:
- Giúp HS củng cố, nâng cao kiến thức hơn về tác phẩm “ Tức nước vỡ bờ”
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng giới thiệu về tác giả, tác phẩm. Cảm nhận và phát biểu cảm nghĩ về một
nhân vật trong tác phẩm văn học.
II. CHUẨN BỊ

GV: Nội dung ôn tập
HS: làm bài theo sự HD của GV
III. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC
HĐ CỦA THÀY VÀ TRỊ

*Hoạt động 1: Hướng dẫn
ơn tập văn bản
- Nhắc lại đôi nét về tác
giả và tác phẩm?
GV: “Tác phẩm là bức
tranh thu nhỏ của nông thôn
Việt Nam trước cách mạng
đồng thời cũng là bản án
đanh thép đối với trật tự xã
hội tàn bạo, ăn thịt người.
Tác phẩm lấy đề tài từ một
vụ thuế ở làng quê Bắc Bộ

qua đó phản ánh xã hội
nông thôn đương thời một
cách tập trung điển hình
nhất.
- Hãy tóm tắt đoạn trích?
GV:
- Tình thế của chị Dậu trong
buổi sáng sớm :
+ Vụ thuế đang trong thời
14

CHUẨN KT-KN CẦN ĐẠT

I. Nội dung
1. Tác giả - tác phẩm
a. Tác giả: Ngô Tất Tố (1983-1954). Quê ở Đông Anh
- HN .
- Ông nổi tiếng trên nhiều lĩnh vực.
- Được nhà nước truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh.
b. Tác phẩm:
- Đoạn trích nằm ở chương XVIII của tiểu thuyết “Tắt
đèn” -1939.

2. Tóm tắt


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm - Trường THCS Vạn Sơn

điểm gay gắt nhất : quan sắp
về tận làng để đốc thuế, bọn

tay sai xông vào tận nhà để
đánh trói, đem ra đình cùm
kẹp ....
+ Chị Dậu phải bán con,
bán chó, cả gánh khoai
nhưng vẫn không đủ tiền để
nộp cả xuất sưu cho em
chồng đã chết từ năm ngoái
+ Anh Dậu đang ốm đau rề
rề vẫn có thể bị bắt trói,
đánh đập, hành hạ bất cứ
lúc nào .
- GV hướng dẫn hs ôn lại
từng tuyến nhân vật
? Nhân vật Cai Lệ và người
nhà Lí trưởng được nói đến
trong đoạn trích đại diện
cho tầng lớp nào trong
XHTDPK?
?Nêu bản chất của 2 nhân
vật này
? Đối lập với 2 tên tay sai
mạt hạng đó CDậu đại diện
cho tầng lớp nào?
? Qua đoạn trích em thấy
CDậu hiện lên với những
nét phẩm chất nào đáng quý

- Năm học 2019-2020


3. Tìm hiểu về 2 nhân vật trong đoạn trích
a. Nhân vật cai lệ và người nhà lí trưởng.
Tên tay sai chuyên nghiệp tiêu biểu trọn vẹn nhất cho
hạng tay sai. Hắn là công cụ đắc lực của trật tự xã hội
tàn bạo, chỉ huy một tốp lính lệ đại diện cho nhà nước,
nhân danh phép nước để hành động.
Hắn đi thúc sưu thuế của những nhà thiếu thuế đánh
trói người chưa nộp ra đình.Hắn bắt chị Dậu nộp sưu
cho cả người em đã mất.
=> Kẻ tàn ác, hung bạo táng tận lương tâm, vơ nhân
đạo, một tên chó săn trung thành …
- Tiêu biểu cho xã hội bất nhân, vì đồng tiền khơng
chút tình người.
b. Nhân vật chị Dậu.
*Đối với chồng:
- Yêu thương chồng, chăm lo sức khoẻ cho chồng.
*Đối với bọn cai lệ và người nhà lí trưởng.
- Van xin tha thiết
- Đấu lí: “Chồng tơi … hành hạ” => xưng hô tôi - ông
của kẻ ngang hàng, giọng thách thức.
- Đấu lực: Hành động nghiến hai hàm răng “mày …
xem” -> cách xưng hô của kẻ trên hàng, đanh thép
=> thể hiện sự căm giận và khinh bỉ cao độ, đè bẹp
đối phương. Đánh lại bọn tay sai.
=> Chị Dậu: hiền dịu, mộc mạc đầy vị tha, sống khiêm
nhường biết nhẫn nhục chịu đựng, giàu lịng u
thương có sức sống tiềm tàng mạnh mẽ.
=> Sự phản kháng đơn độc, tự phát chưa có sự lãnh
đạo chung.
-Nêu giá trị nội dung - nghệ 4. Nội dung, nghệ thuật:

15


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm -

thuật của đoạn trích?

*Hoạt động2: Hướng dẫn
HS luyện tập
- Hs thảo luận nhóm
*Gợi ý:
+ Từ ngữ được NTT dùng
trong đoạn văn ấy đều được
lấy nguyên vẹn từ lời ăn
tiếng nói hằng ngày của
16

Trường THCS Vạn Sơn

- Năm học 2019-2020

a. Nghệ thuật
- Khắc họa nhân vật rõ nét nhất là hai nhân vật cai lệ
và chị Dậu .
+ Cai lệ được tác giả tập trung miêu tả nổi bật . Giọng
nói hống hách, lời nói xỏ xiên đểu cáng, thân hình
loẻo khoẻo vì nghiện ngập, tư thế '' ngã chỏng qo ''
mà miệng vẫn cịn '' nham nhảm thét trói', tất cả đều
làm nổi bật h/ả đầy ấn tượng về một tên tay sai trắng
trợn, tàn ác, đểu giả đê tiện .

+ N/ vật chị Dậu : miêu tả tính cách rất đa dạng vừa
van xin thiết tha lễ phép, vừa ngỗ nghịch, ''đanh đá,
quyết liệt, vừa chan chứa tình yêu thương vừa ngùn
ngụt căm thù diễn biến tâm lí của chị Dậu được thể
hiện thật tự nhiên , chân thực đúng lơgíc tính cách của
chị .
- Ngịi bút miêu tả linh hoạt, sống động : đoạn văn
miêu tả cảnh chị Dậu liều mạng cự lại hai tên tay sai,
đúng là ''tuyệt khéo ''óc quan sát tinh tường, rất chu
đáo .
- Ngôn ngữ kể chuyện, miêu tả của tác giả và ngơn
ngữ đối thoại của nhân vật rất đặc sắc.
Đó là lời ăn tiếng nói bình dị, sinh động trong đời
sống hàng ngày. Mỗi nhân vật đều có ngơn ngữ riêng .
Ngơn từ của cai lệ thì thơ lỗ, đểu cáng. Lời nói của chị
Dậu thì thiết tha, mềm mỏng khi van xin, đanh thép
quyết liệt khi liều mạng cự lại. Khẩu ngữ quần chúng
nhân dân được nhà văn sử dụng nhuần nhuyễn khiến
cho câu văn giản dị, đậm đà .
b. Nội dung
II. Luyện tập
Bài 1:
Vũ Ngọc Phan cho rằng “Cái đoạn Chị Dậu đánh
nhau với tên cai lệ là một đoạn tuyệt khéo”, theo em
“tuyệt khéo” ở chỗ nào?
+ Từ ngữ được NTT dùng trong đoạn văn ấy đều được
lấy nguyên vẹn từ lời ăn tiếng nói hằng ngày của
người dân miền Bắc “Mày trói ngay chồng bà đi, bà



Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm - Trường THCS Vạn Sơn

người dân miền Bắc
+ Giọng văn pha chút hài
hước của tác giả đã làm nổi
bật sức mạnh ghê gớm của
chị Dậu và sự thảm bại của
hai tên tay sai.
+ Qua đoạn trích, tác giả đã
làm tốt lên một cách sinh
động chân lí sống mà từ xưa
người Việt Nam đã đúc kết
lại trong các câu tục ngữ
“Tức nước vỡ bờ”, nghĩa là
có áp bức có đấu tranh.
+ Làm nổi bật một hình
tượng đẹp đẽ về người phụ
nữ nông dân Việt Nam.

- Năm học 2019-2020

cho mày xem….hắn ngã chỏng quèo…”,“….hắn bị chị
này túm tóc lẳng cho một cái ngã nhào ra thềm”.
+ Giọng văn pha chút hài hước của tác giả đã làm nổi
bật sức mạnh ghê gớm của chị Dậu và sự thảm bại của
hai tên tay sai. Đằng sau những dịng chữ, ta thấy thấp
thống ánh mắt tươi cười hài hước của tác giả. Vì thế,
“đoạn ấy làm cho độc giả hả hê một chút, sau khi đọc
những trang rất buồn thảm”
( Vũ Ngọc Phan).

- Ý nghĩa
+ Qua đoạn trích, tác giả đã làm tốt lên một cách sinh
động chân lí sống mà từ xưa người Việt Nam đã đúc
kết lại trong các câu tục ngữ “Tức nước vỡ bờ”, nghĩa
là có áp bức có đấu tranh. Nhà văn NTT bằng hình
tượng chị Dậu đã đồng tình và ca ngợi sự vùng lên đấu
tranh để tự cứu lấy mình của quần chúng bị áp bức, vo
tình ơng đã dự báo cơn bão táp của những người nơng
dân nổi dậy sau đó( 1945).
+ Làm nổi bật một hình tượng đẹp đẽ về người phụ nữ
nơng dân Việt Nam. Chị Dậu sống triền miên trong
bùn lầy tăm tối nhưng tâm hồn chị lại ất cao đẹp, yêu
thương chồng con hết mực; đảm đang, tháo vát. thông
minh, sắc sảo, tinh tế dịu dàng nhưng cũng rất cứng
cỏi và tiềm ẩn một sức sống mãnh liệt.
-> Với hình tượng chị Dậu, lần đầu tiên trong văn học
Việt Nam có một điển hình chân thực, tồn vẹn, đẹp
đẽ về người phụ nữ nông dân sau luỹ tre làng việt
Nam.
Bài 2 Cảm nhận của em về nhân vật chị Dâu qua đoạn
- GV hướng dẫn hs làm trích “Tức nước vỡ bờ” của Ngô Tất Tố
- Hs làm việc cá nhân
* Lập dàn ý:
- GV cho h/s trả lời cá nhân a. Mở bài:
- Gọi HS trình bày.
Giới thiệu về đoạn trích“Tức nước vỡ bờ” và cảm xúc
- HS nhận xét, sửa chữa bài của mình về nhân vật chị Dậu.
làm của bạn
b. Thân bài:
- GV chuẩn xác kiến thức

- Giới thiệu sơ lược về đoạn trích“Tức nước vỡ bờ”
- Chị Dậu là người nông dân nghèo khổ, mộc mạc,
17


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm -

Trường THCS Vạn Sơn

- Năm học 2019-2020

hiền dịu đầy lòng vị tha và đức hi sinh cao cả
+ Trong lúc nước sôi lửa bỏng một mỡnh chị đôn đáo
chạy xuôi chạy ngược lo xuất sưu cho chồng, cho chú
Hợi - em trai chồng mỡnh. Chị đó phải đứt ruột bán
đứa con nhỏ 7 tuổi bán đàn chó chưa mở mắt cùng
một gánh khoai vẫn chưa đủ tiền nộp sưu. Chồng chị
vẫ bị đánh trói.
- Chị đó phải vựng lờn đánh nhau với người nhà lí
trưởng và tên cai lệ để bảo vệ chồng của mỡnh.
+ Ban đầu chị cố van xin tha thiết nhưng chúng không
nghe tên cai lệ đã đáp lại chị bằng quả “bịch” vào
ngực chị mấy bịch rồi sấn sổ tới trói anh Dậu,chỉ đến
khi đó chị mới liều mạng cự lại
+ Lúc đầu chị cự lại bằng lí “chồng tơi đau ốm ơng
khơng được phép hành hạ”
Lúc này chị đã thay đổi cách xưng hô khơng cịn xưng
cháu gọi ơng nữa mà lúc này là “ ơng- tơi”. Bằng sự
thay đổi đó chị đã đứng thẳng lên vị thế ngang hàng
nhìn thẳng vào mặt tên cai lệ.

+ Khi tên cai lệ không thèm trả lời mà còn tát vào mặt
chị Dậu một cái đánh bốp rồi nhảy vào cạnh anh Dậu
thì chị đã vụt đứng dậy với niềm căm giận ngùn ngụt “
Chị Dậu nghiến hai hàm răng lại : mày trói ngay chồng
bà đi bà cho mày xem”. Lúc này cách xưng hô đã thay
đổi đó là cách xưng hơ đanh đá của người đàn bà thể
hiện sự căm thù ngùn ngụt khinh bỉ cao độ đồng thời
thể hiện tư thế của người đứng trên kẻ thù và sẵn sàng
chiến đấu
=> Chị Dậu tiềm ẩn một sức mạnh phản kháng bị đẩy
đến bước đường cùng chị đã vùng lên chống trả quyết
liệt thể hiện một thái độ bất khuất
* Là người nông dân mộc mạc hiền dịu đầy lòng vị tha
và đức hi sinh cao cả, nhưng khơng hồn tồn yếu đuối
mà tiềm ẩn một sức mạnh phản kháng.
c. Kết bài:
Nêu ấn tượng của bản thân về đoạn trích “Tức nước
- HDHS viết đoạn trên cơ sở vỡ bờ” và cảm nghĩ về nhân vật chị Dậu.
18


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm - Trường THCS Vạn Sơn

- Năm học 2019-2020

đã lập dàn ý

* Viết bài
a. Mở bài:
- Gọi 2 HS lên bảng làm

b. Thân bài:
- HS dưới lớp làm ra nháp
c. Kết bài:
- Gọi HS nhận xét bài làm - Có thể nói CD là điển hình về cuộc đời và số phận
của bạn
của người nông dân trong xã hội cũ. Họ là những
+Thể loại
người nghèo khổ bị đẩy vào bước đường cùng, bị ức
+Hình thức
hiếp bị chà đạp vùi dập một cách trực tiếp hoặc gián
+Nội dung
tiếp dưới bàn tay của XHPK. Dù trong hoàn cảnh nào
+Cách viết câu, diễn đạt
họ vẫn ánh lên phẩm chất cao đẹp của người nông đân
GV đưa ra một đoạn văn hiền lành lương thiện giàu tình yêu thương và giàu
mẫu để HS tham khảo.
lịng tự trọng và ln tiềm ẩn một sức mạnh phản
kháng.
*Viết đoạn: VD đoạn mở bài
Nhắc đến Ngô Tất Tố là ta nhớ đến tiểu thuyết
“Tắt đèn”. Nói đến Tắt đèn ta nghĩ ngay đến nhân vật
chị Dậu. Đó là một phụ nữ nông dân nghèo khổ, cần
cù lao động, giàu tình thương chồng thương con, dũng
cảm chống lại bọn cường hào. Nhà văn đã xây dựng
nhân vật chị Dậu tiêu biểu cho cảnh ngộ khốn khổ và
phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ nông dân trước
năm 1945. Đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” đã để lại bao
ấn tượng sâu sắc về nhân vật chị Dậu.
4. Hướng dẫn về nhà
- Nắm được nội dung luyện tập.

- Hoàn thành bài văn.
-----------------------------------------------------------------------------

TUẦN 5
Ngày soạn
15 /9/2018

BỐ CỤC CỦAVĂN BẢN.
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
19

Ngày dạy
Lớp 8ª1
/9/2018
Lớp 8ª3
/9/2018


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm -

Trường THCS Vạn Sơn

- Năm học 2019-2020

1. Kiến thức:
- Củng cố kiến thức về bố cục của văn bản, tác dụng của việc xây dựng bố cục
2. Kĩ năng:
- Sắp xếp các đoạn văn trong bài theo bố cục nhất định, viết đoạn văn.
3. Thái độ:
- Giáo dục ý thức tự giác học tập lòng say mê học tập bộ môn.

II. CHUẨN BỊ

1. Giáo viên: soạn bài.
2. Học sinh: Bài soạn ở nhà.
III. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC

1. Ổn định
2. Kiểm tra: Trong qúa trình ơn tập

3. Tiến trình ôn tập
HĐ CỦA THẦY VÀ TRÒ

CHUẨN KT-KN CẦN ĐẠT

Hoạt động 1: Hướng dẫn HS ơn
lại lí thuyết
? Bố cụ văn bản là gì?
? Văn bản trên có thể chia làm
mấy phần?
Nêu nhiệm vụ từng phần?

I. Bố cục văn bản:

?Qua việc tìm hiểu trên em hãy
cho biết có mấy cách bố trí, sắp
xếp bố cục của 1văn bản thơng
thường.

II. Cách bố trí sắp xếp nội dung phần thân bài
của văn bản:

-Trình bày theo thứ tự thời gian, khơng gian
- Trình bày theo sự phát triển của sự việc

Hoạt động 2: Hướng dẫn làm bài
tập.
GV gọi HS đọc và nêu yêu cầu
bài tập 1
- Cho HS thảo luận nhóm theo
bàn 5p
? Hãy đặt nhan đề cho văn bản
trên
? Người viết văn bản trên, vì
khơng chú ý nên đã viết liền mạch
từ đầu đến cuối văn bản Hãy phân
chia các phần của văn bản một
cách hợp lí và đặt tiêu đề cho từng
phần. Nêu căn cứ để chia.

III. Luyện tập:

20

Bố cục văn bản là sự tổ chức các đoạn văn để thể
hiện chủ đề.
- Văn bản thường có bố cục 3 phần: Mở bài, thân
bài, kết bài.
- Mỗi phần có chức năng và nhiệm vụ riêng tuỳ
thuộc vào kiểu văn bản, chủ đề và ý đồ giao tiếp
của người viết.


Bài tập 1: Cho văn bản sau:
Mấy năm trước, tự nhiên tơi có cái thú ni
chim. Tơi lọ mọ tìm một của hàng bán chim để
mua 2 con chim với hai cái lồng: một con khướu
với một con sáo. Việc nuôi chim ở thành phố kể
cũng dễ, chỉ cần mua ngay ở cửa hàng bán chim
một gói bột chim là cho chúng ăn că tháng.Một
hôm đến cửa hàng mua bột chim, tôi gặp mấy
đứa trẻ mang bán những bao ni lơng đựng châu
chấu cịn sống. Chúng gạ tôi mua và bảo cho
chim ăn sẽ béo hơn và hót hay hơn. Mua xong về
nhà tơi hí hửng bắt một con châu chấu cịn sống,
bẻ cánh, bẻ chân đút cho chim ăn. Thấy tôi làm


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm - Trường THCS Vạn Sơn

- Hết thời gian gọi đại diện trình
bày
- các nhóm khác nhận xét, bổ
sung
- GV chuẩn xác kiến thức

- Năm học 2019-2020

như vậy thằng con nhỏ tôi đứng bên hỏi:
- Sao ba lại bẻ chân, bẻ cánh châu chấu, tội
nghiệp nó q!
Tơi giải thích:
- Làm như vậy chim mới ăn được. Nếu để cả

cánh và chân thì chim sẽ mắc cổ, nó chết mất.
- nhưng làm như vậy thì con chấu lại chết. Châu
chấu cần chân để đi, cần cánh để bay chứ.
Nhìn vào đơi mắt rưng rưng thương cảm của con,
khơng thể giải thích gì cho con được nữa, tơi
đành bỏ ni lơng thả những con chau chấu còn lại
cho chúng tự do bay nhảy…..Tôi lại mở lồng thả
2 con chim cho chúng bay ln.Chim cũng có
cánh bay như châu chấu mà!Từ đó tơi lại có cái
thú mới:cái thú hay nhìn theo những con vật có
cánh bay.
Trả lời:
a/ Nhan đề: Con châu chấu.
b/Có thể phân chia văn bản làm 3 phần:
- Phần 1:Từ đầu đến cả tháng:Cái thú ni chim
của tơi.
- Phần 2:Tiếp đó đến như châu chấu mà:Việc cho
chim ăn châu chấu và niềm cảm thương của con.
- Phần 3:còn lại:Cái thú mỡi của tơi.
- Căn cứ để phân chia: Trình tự trước sau của sự
việc.
Bài tập 2: Nếu phải trình bày lịng thương mẹ
của chú bé Hồng em sẽ trình bày những ý gì và
sắp xếp ra sao?
?Đọc bài tập 2và nêu u cầu của
Văn bản Trong lịng mẹ thể hiện tình cảm yêu
bài tập
thương của chú bé Hồng đối với người mẹ bất
- Cho HS thảo luận nhóm theo hạnh, dựa trên chủ đề đó chúng ta có thể sắp xếp
bàn 5p

các ý trong bài như sau:
Nếu phải trình bày lịng thương
- Phản ứng tâm lí của bé Hồng trước những lời
mẹ của chú bé Hồng em sẽ trình
xúc phạm của người cơ đối với mẹ
bày những ý gì và sắp xếp ra sao? - Cảm giác sung sướng hạnh phúc, rạo rực ngây
- Hết thời gian gọi đại diện trình
ngất của bé Hồng khi gặp lại mẹ được nằm trong
bày
lòng mẹ.
- các nhóm khác nhận xét, bổ
sung
- GV chuẩn xác kiến thức
Bài tập 3: Để chứng minh tính đúng đắn của câu
tục ngữ: Đi một ngày đàng học mộ sàng khơn, có
GV gọi HS đọc và nêu u cầu bạn dự định sắp xếp phần thân bài theo các ý sau:
bài tập 3
a/ Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ
- Các vị lãnh tụ bơn ba tìm đường cứu nước.
21


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm -

Trường THCS Vạn Sơn

- Năm học 2019-2020

- GV cho h/s trả lời cá nhân.
?Theo em, cách sắp xếp trên đã

hợp lí chưa?Nếu chưa hợp lí em
hãy sửa lại.

- Những người thường xun chịu khó hồ mình
vào đời sống sẽ nắm chắc tình hình, học hỏi được
nhiều bổ ích.
b/.Giải thích câu tục ngữ:
- Nghĩa đen và nghĩa bóng vế đi một ngày đàng
- HS nhận xét, sửa chữa bài làm Nghĩa đen và nghĩa bóng vế học một sàng khơn.
của bạn
Trả lời:
- GV chuẩn xác kiến thức
- Cách sắp xếp chưa thật hợp lý.
- Sắp xếp lại:
+ Giải thích câu tục ngữ.
+ Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ.
4. Hướng dẫn về nhà:
- Học và nắm chắc nội dung của văn bản ,bố cục văn bản là gì, nhiệm vụ của từng
phần. Trình tự sắp xếp nội dung của phần thân bài.
- Ôn lại bài: cách xây dựng đoạn văn trong văn bản.
-----------------------------------------------------------------------Ngày 17

tháng 9 năm 2018
Tổ trưởng kí
Ngơ Hải Thu

TUẦN 6
Ngày soạn
23 /9/2018


ƠN TẬP VĂN BẢN: LÃO HẠC
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT.
22

Ngày dạy
Lớp 8ª1
1 /10/2018
8ª3
3,5/10/2018


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm - Trường THCS Vạn Sơn

- Năm học 2019-2020

1. Kiến thức:
- Củng cố kiến thức về đặc sắc nghệ thuật và giá trị nội dung của văn bản “Lão Hạc”.
2. Kĩ năng:
- Rèn cho học sinh kĩ năng phân tích, cảm thụ văn học và viết đoạn văn
3. Thái độ:
- u thích bộ mơn qua việc tìm hiểu văn bản
II. CHUẨN BỊ

1. Giáo viên
- Giáo án,văn bản mẫu, bảng phụ .
2. Học sinh
- Ôn tập lại văn bản
III . TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC.

1. Ổn định tổ chức.

2. Kiểm tra bài cũ: Trong q trình ơn tập
3. Tiến trình ơn tập
HĐ CỦA THẦY VÀ TRÒ

CHUẨN KT-KN CẦN ĐẠT

*Hoạt động 1: Hướng dẫn ôn tập
khái quát lại văn bản
- Hs nhắc lại đôi nét về tác giả và
tác phẩm?
- Gv mở rộng : Ơng là nhà văn ln
gắn bó sâu nặng với quê hương và
những người nghèo khổ. Mỗi trang
viết của nhà văn là trang viết đầy
cảm động về con người q hương.
=> “Dù ơng viết về đề tài nào, thì
vẫn nhằm thể hiện một ý tưởng: nỗi
đau đớn trước tình trạng con người
vì miếng cơm manh áo mà khơng
sao đứng thẳng lên được, khơng
sao giữ được nhân tính, nhân cách,
nhân phẩm”.
( Nguyễn Đăng Mạnh)
=> Nhận xét chung: Toàn bộ thế
giới truyện của Nam Cao là những
nối đau lớn vì những nỗi khổ hiện
ra trong rất nhiều dạng của con
người, cũng đồng thời là một niềm
khắc khoải lớn, vì nhu cầu phát
triển con người.( Phong Lê)

? Em hãy tóm tắt lại văn bản bằng
lời văn của mình

I. Nội dung
1. Tác giả - tác phẩm
a. Tác giả
- Nam Cao( 1915 – 1951) là một trong những
nhà văn hiện thực xuất sắc nhất của văn học
Việt Nam trước cách mạng.
- Ông sáng tác với hai đề tài chính:
+ Đề tài người nơng dân: Chí Phèo, Lão Hạc.
+ Đề tài người trí thức nghèo thành thị: Đời
thừa,Trăng sáng.
b Tác phẩm.:
- Tác phẩm Lão Hạc là truyện ngắn xuất sắc
viết về đề tài người nông dân đăng báo lần
đầu năm 1943.

2. Tóm tắt

Lão Hạc có một người co trai và một mảnh
vườn. Con trai lão đi phu đồn điền cao su, để
lại cho lão một con chó vàng.Vì muốn giữ lại
mảnh vườn cho con, lão phải bán con chó, mặc
dù rất buồn bã và đau xót. Lão mang tất cả tiền
dành dụm được gửi ơng giáo và nhờ ông trông
? Gọi HS nhận xét cách tóm tắt của coi mảnh vườn. Cuộc sống mỗi ngày một khó
khăn, lão kiếm được gì thì ăn nấy và từchối
bạn ?
23



Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm -

?Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật
của văn bản ?

*Hoạtđộng2: Hướng dẫn hs
luyện tập
? Gọi HS đọc và nêu yêu cầu bài
tập 1
- Cho HS thảo luận nhóm theo bàn
5p
? Phân tích tình cảm của lão Hạc
đối với con chó. Thái độ của lão
sau khi bán cậu Vàng nói với ta
điều gì về nhân cách của lão.
- Hết thời gian gọi đại diện trình
bày
- Các nhóm khác nhận xét, bổ sung
- GV chuẩn xác kiến thức

24

Trường THCS Vạn Sơn

- Năm học 2019-2020

những gì ơng giáo ngầm giúp lão. Một hơm lão
xin Binh Tư ít bả chó, nói đánh bả con chó làm

thịt và rủ Binh Tư uống rượu.Ơng giáo rất
buồn khi nghe Binh Tư kể chuyện ấy. Lão Hạc
bỗng nhiên chết, cái chết thật dư dội.Cả làng
không ai hiểu vì sao lão chết, chỉ có Binh Tư
và ơng giáo hiểu.
3.Giá trị về nội dung và nghệ thuật
- ND: Tác phẩm đã thể hiện một cách chân
thực số phận khổ đau của người nông dân
trong xã hội cũ và phẩm chất cao đẹp của họ.
- NT: Phân tích tâm lí bậc thầy, bút pháp linh
hoạt, ngơn ngữ mang tính cá thể hoá cao độ,
các chi tiết cấu trúc hết sức chặt chẽ.
II. Luyện tập
Bài tập 1: Phân tích tình cảm của lão Hạc đối
với con chó. Thái độ của lão sau khi bán cậu
Vàng nói với ta điều gì về nhân cách của lão.
* Gợi ý:
a, Tình cảm của lão Hạc đối với con chó:
- Vợ chết, con ở xa, lão Hạc dồn tình cảm cho
con chó. Thái độ yêu mến của lão thể hiện qua
các chi tiết:
+ Gọi con chó là “cậu Vàng”, coi cậu Vàng
như một đứa trẻ.
+ Chăm sóc cậu Vàng chu đáo: Cho ăn cơm
trong bát như một nhà giàu.
+ Trò chuyện với cậu vàng, mắng yêu cậu…
Cậu Vàng làm cho lão bớt cô đơn.
- Lão Hạc phải bán cậu Vàng vì lão khơng cịn
sự lựa chọn nào khác. Việc bán cậu Vàng
nhiều lần đã nói với ơng giáo chứng tỏ lương

tâm lão bị dày vị, lão đau đớn xót xa vì phải
bán chó
-> Sau khi bán cậu Vàng, lão ân hận day dứt.
Lão tự kết tội mình là đánh lừa con chó. Trong
cuộc đời đen bạc người ta có thể lừa lọc nhau
vì tiền, vì tình, vì các ham muốn khác nhưng
lão Hạc lại ăn năn, xót xa, đau đớn vì đã lừa
một con chó. Điều này cho thấy lão là con
người có tấm lịng nhân hậu ln sống có tình
có nghĩa.
Bài tập 2: Nỗi khốn cùng của lão Hạc được
miêu tả theo trình tự nào? Tại sao lão lại chọn


Giáo án: Dạy thêm Ngữ văn 8 - Phạm Thị Tâm - Trường THCS Vạn Sơn

? Gọi HS đọc và nêu yêu cầu bài
tập 2
- Cho HS thảo luận nhóm theo bàn
5p
? Nỗi khốn cùng của lão Hạc được
miêu tả theo trình tự nào? Tại sao
lão lại chọn cái chết bi thảm là ăn
bả chó?
- Hết thời gian gọi đại diện trình
bày
- Các nhóm khác nhận xét, bổ sung
- GV chuẩn xác kiến thức

? Gọi HS đọc và nêu yêu cầu bài

tập 3

- Hs làm việc cá nhân
- GV cho h/s trả lời cá nhân
- Gọi HS trình bày.
- HS nhận xét, sửa chữa bài làm
của bạn
- GV chuẩn xác kiến thức

? Gọi HS đọc và nêu yêu cầu bài
tập 4

GV hướng dẫn hs làm
- Hs làm việc cá nhân
- Gọi HS trình bày.
Gợi ý:
? Nỗi thống khổ của nhân dân được
25

- Năm học 2019-2020

cái chết bi thảm là ăn bả chó?
a. Nỗi khốn cùng của lão Hạc được miêu tả
theo chiều tăng tiến:
- Nghèo đến mức không đủ tiền cưới vợ cho
con khiến con phẫn chí bỏ nhà đi kiếm ăn.
- Thu vén được chút tiền hoa lợi định để dành
cho con. Ai ngờ, vì một trận ốm, số tiền chắt
chiu dành dụm hết sạch.
- Vắng con, lão có cậu Vàng làm bạn. Nhưng

cậu Vàng làm lão “tốn kém” q. Khơng cịn
cách nào khác, lão đành phải bán cậu Vàng đi.
- Không làm ra tiền, lão Hạc không dám tiêu
vào tiền của con, lão quyết định chỉ ăn khoai,
hết khoai ăn củ chuối, rồi ăn sung luộc, rau
má, củ ráy,…
Nghĩa là vớ được thứ gì, lão ăn thứ ấy.
- Quyết định cuối cùng: tự tử.
- Trình tự miêu tả này cho thấy nét đẹp trong
nhân cách lão Hạc: Một người cha thương con
hết mực, có đức hi sinh cao cả, sẵn sàng chấp
nhận cái chết vì con, giàu lịng tự trọng, có ý
thức cao về nhân phẩm của mình.
Bài tập 3: Trong quá trình xây dựng hình
tượng lão Hạc, tác giả đã để lại cho các nhân
vật khác nhìn nhận, đánh giá lão Hạc từ nhiều
góc độ khác nhau. Hãy chỉ rõ dụng ý nghệ
thuật của tác giả qua cách xây dựng nhân vật
này.
* Gợi ý: Thể hiện cách nhìn, cách đánh giá
khách quan, soi xét nhân vật từ nhiều góc độ.
Tuy nhiên vẫn cịn có điểm tập trung nhất là
cách nhìn của ơng giáo. Qua cách xây dựng
nhân vật này, tác giả đã khắc hoạ chân dung
nhân vật lão Hạc một cách hoàn thiện, sâu sắc
hơn.
Bài tập 4:
Truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao giúp em
hiểu gì về tình cảnh của người nơng dân trước
cách mạng?

Hướng dẫn:
I. Truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao giúp
ta hiểu về tình cảnh thống khổ của người
nông dân trước cách mạng?
1. Lão Hạc
a. Nỗi khổ về vật chất