NHỮNG KHĨ KHĂN KHI HỌC TIẾNG NGA
SVTH: Qch Bích Ngọc – 3N18
GVHD: Ths. Đỗ Hạnh Dung

Trong tất cả các ngôn ngữ trên thế giới có những ngơn ngữ có điểm giống nhau về
cấu trúc, ngữ pháp, mặt chữ các từ cùng nghĩa gần giống nhau do cùng một hệ ngữ, từ
mượn,… Nhưng xét trên tổng thể các phương diện ngôn ngữ, mỗi ngơn ngữ có những
đặc điểm riêng khơng thể trùng khớp. Tiếng Nga và tiếng Việt là hai ngôn ngữ thuộc
khác dịng, ngữ hệ khác nhau nên có sự khác biệt về nhiều mặt. Tiếng nga thuộc về
ngôn ngữ biến hình hệ chữ cái Slav, trong khi đó tiếng Việt lại thuộc loại hình đơn lập
thuộc hệ chữ cái Latinh. Sự khác biệt này ít nhiều gây khó khăn cho các học sinh, sinh
viên khi học tiếng Nga. Sau đây là một số khó khăn phổ biến và cách khắc phục

I.

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Đây là một đề tài thú vị và bổ ích. Tuy khơng mới nhưng chưa có nhiều nghiên
cứu khoa học về đề tài này. Chúng ta có thể khai thác đề tài này từ nhiều khía cạnh
khác nhau.
2. Đối tượng và phạm vi nghiên c u
-

Đối tượng: ngôn ngữ Nga

-

Phạm vi: học sinh, sinh viên học tiếng Nga

3. Mục đích nghiên c u

-

Hiểu rõ những khó khăn và nguyên nhân gây ra khó khăn khi học tiếng Nga

-

Tìm được biện pháp khắc phục khó khăn, từ đó học tiếng Nga tốt hơn

II.

NỘI DUNG

1. Khó khăn trong việc học ngữ âm
Tại sao phải phát âm chuẩn? Đơn giản vì phát âm chuẩn là kĩ năng bổ trợ cấp thiết
cho 2 kĩ năng chính trong giao tiếp tiếng Nga đó là kĩ năng nghe và nói. Nếu như phát
âm sai, não bộ của bạn sẽ ghi nhớ “hình ảnh âm thanh” của từ đó và dần bạn sẽ quen
với cách phát âm sai. Như vậy, hãy bắt đầu bằng việc học ngữ âm.
Khi học phát âm, người học rất dễ gặp phải khó khăn trong cách phát âm các phụ
âm đứng liền nhau. Phụ âm vốn là những âm cần luồng hơi mạnh hơn nguyên âm mà
nay lại là sự kết hợp của nhiều phụ âm đứng cạnh nhau gây cản trở rất nhiều cho người
học khi gặp một từ mới. Ví dụ như từ “чувствовать” bạn sẽ đọc thế nào nếu như là
lần đầu tiên bạn thấy từ này.

72


80% người học ngữ âm đều thấy khó khăn khi học 4 phụ âm ч, ж, ш, щ bởi sự kết
hợp phức tạp của các bộ phận trong khoang miệng: lưỡi, môi, răng.
Sau khi phát âm thành thạo 4 phụ âm đặc biệt lại nảy sinh một khó khăn khác, đó
chính là việc kết hợp các phụ âm đó với nguyên âm sẽ phát âm ra sao. “ж, ш” là các

phụ âm luôn cứng nên khi kết hợp với “и” sẽ đọc thành /ы/. Cịn “ч, щ” là phụ âm
ln mềm. Điều này khiến sinh viên hay những người bắt đầu học thấy khó khăn,
hoang mang vì khơng biết khi nào đọc là /и/, khi nào đọc là /ы/.
Trở ngại lớn nhất khi học phát âm tiếng Nga chính là trọng âm và ngữ điệu. Đứng
trước một từ mới đa âm tiết bạn biết trọng âm của từ nằm ở đâu chứ? Sẽ rất khó nếu
bạn chỉ gặp lần đầu hay phát âm sai trọng âm ngay từ lần đầu. Tiếng Nga có 7 ngữ
điệu hay chính là 7 IK khi học. Hầu hết sinh viên đều biết những lý thuyết căn bản về
7 ngữ điệu nhưng để đọc đúng và trôi chảy, rành mạch, rõ ràng cả 7 ngữ điệu trong
một bài văn dài quả là điều không dễ. Vậy nên cách tốt nhất là bạn nên học cách phát
âm chuẩn ngay khi mới bắt đầu, đọc đúng trọng âm nhiều lần, việc phát âm của bạn sẽ
tốt hơn.

2. Khó khăn trong việc học và luyện các kĩ năng nghe nói đọc viết
Ngạn ngữ Nga: “Con người mất 3 tuổi để học nói nhưng phải mất cả cuộc đời để
học lắng nghe” [7]. Từ bé chúng ta được dạy đọc, dạy nói, dạy viết rất nhiều nhưng
nghe thì khơng mà nghe là một kĩ năng chiếm đến 53% thời gian giao tiếp của con
người [7]. Nghe luôn là kĩ năng khó nhất trong 4 kĩ năng. Sinh viên thường sợ nghe và
luôn lẩn tránh kĩ năng nghe. Những vướng mắc, khó khăn có thể có của sinh viên khi
học kĩ năng nghe: băng nói nhanh, bị lỡ thơng tin, thơng tin q dài để nhớ,… thậm
chí nghe được nhưng không thể viết ra. Nếu bạn nghe rất tốt nhưng chỉ tập trung vào
một thơng tin thì những thơng tin phía sau sẽ nhanh chóng trơi qua hay khi cần một
thơng tin tổng hợp, bạn sẽ khơng thể nhớ chính xác lượng thơng tin dài như vậy. Có rất
nhiều người học gặp phải vấn đề này: nghe được nhưng không viết ra được. Vì sao
vậy? Vì ngữ âm khơng tơt, vì phát âm sai nên khi nghe sẽ khơng phải từ đó mà thành
từ khác, khơng phải câu trần thuật mà là câu hỏi,… Ông John Browne, nguyên tổng giám
đốc tập đồn dầu khí BP có nói: “Phải biết nói ít nghe nhiều” [8]. Như vậy, nghe có vai
trị rất quan trọng trong giao tiếp, vì vậy nên, để nghe tốt, hãy học tốt ngữ âm, luyện nghe
nhiều lần và tập trung khi nghe. Hãy bắt đầu bằng việc nghe từng âm tiết, từng từ, từng
cụm từ, từng câu rồi đến đoạn văn – bạn sẽ khơng cịn thấy sợ khi nghe nữa.
Tại sao nghe – nói lại đi liền với nhau? Nghe – nói là 2 hoạt động đối lập mà lại

tương hỗ cho nhau trong một chu trình giao tiếp. Theo một tài liệu nghiên cứu về kĩ
năng nói của trường đại học danh tiếng Havard danh tiếng đã chỉ rõ: “Nếu anh đọc cho
người khác nghe, anh chỉ truyền tải được khoảng 30% lượng thông tin nhưng nếu anh
trình bày cùng vấn đề cho họ nghe một cách xuất sắc thì anh có thể truyền đạt đến họ

73


100% lượng tin đó” [9]. Khó khăn của người học là vì khơng nói nhiều nên khi nói,
khi giao tiếp phải nghĩ rất lâu mới có thể nói ra thành lời vì phải nghĩ nghĩa của từ,
cách sử dụng cấu trúc, cách phát âm,… Từ đó, cuộc hội thoại sẽ bị gián đoạn vì khơng
đáp ứng đủ lượng thơng tin. Nhiều người học sợ nói vì sợ nói ra sẽ bị sai, bị hớ chính
điều này sẽ khiến họ nói kém. Một câu nói nổi tiếng của tỷ phú trung Quốc Jack Ma:
“Mọi sai lầm đều là tài sản, đều là bài học quý báu cho các bạn” [12]. Vì thế, hãy cứ
nói đi, hãy cứ là chính mình, thất bại rồi sẽ có thành cơng. Rồi có khi nào bạn nói
nhưng khơng ai hiểu gì – mấu chốt nằm ở ngữ âm của bạn. Do bạn nói chưa đúng
trọng âm, chưa đúng ngữ điệu nên người dối thoại không hiểu hay hiểu nhầm là điều
vô cùng dễ hiểu. Bạn có thể tìm đến những cuốn như “Поговорим о себе” – О.В.
Чагина [5] hay “А как об этом сказать” –Г.И. Володина [2] là những cuốn bài tập
có thể giúp bạn cải thiện kĩ năng nói vì trong đó chỉ cho bạn cách nói ngắn gọn nhưng
vẫn đầy đủ thơng tin khi giao tiếp. Richard zeoli, một chuyên gia trong lĩnh vực nói
trước cơng chúng có câu: “Năng khiếu, nếu có chỉ là một phần, tất cả đều do khổ luyện
mà thành” [11]. Vì vậy, để giải quyết khó khăn này, không cách nào khác là bạn hãy
“Thực hành, thực hành và thực hành”.
Kĩ năng thứ 3 là kĩ năng đọc. người ta vẫn nói rằng đọc hiểu là một phương pháp
tuyệt vời để học từ vựng. Nhưng bạn hãy thử tưởng tượng có một bài đọc mà đến 70%
là từ mới và từ chun ngành thì cịn gọi là bài đọc hiểu hay không? [14] Đọc từ nào
cũng thấy mới, bạn phải dùng từ điển để tra nghĩa của từng từ vừa mất thời gian lại
vừa không đạt được hiệu quả. Một số người do khơng có phương pháp làm bài đọc
đúng nên việc học không mang lại hiệu quả. Tôi giới thiệu cho bạn một phương pháp

đọc hiểu đã được nhiều người áp dụng thành cơng, đó là:
- Đọc lướt: đọc qua tiêu đề, các từ gạch chân, in đậm, in nghiêng trong đoạn văn
để đoán nội dung cơ bản cảu bài đọc.
- Đọc chi tiết: lần này bạn sẽ đọc chi tiết hơn, bạn đánh dấu những từ mới,
những cụm từ quan trọng và hiểu nội dung bài đọc.
- Tóm tắt: sau khi hồn thành việc đọc hiểu, bạn thực hiện tóm tắt để kiểm tra
lại kiến thức của mình sau khi học.
Các bài đọc thường có dung lượng dài, gây khó khăn cho việc đọc cũng như tạo ra
sự nhàm chán. Bạn có thể tham khảo cuốn “Адапмационные тесты практикум” bao
gồm nhiều bài đọc với dung lượng vừa phải về những chủ đề quen thuộc trong cuộc
sống giúp luyện kĩ năng đọc một cách tốt hơn. Bên cạnh đó, hãy trau dồi vốn từ vựng,
ngữ pháp để khả năng đọc của mình được nâng cao.
Cuối cùng là kĩ năng viết. Kĩ năng viết có mối liên hệ mật thiết với kĩ năng đọc.
Việc viết tốt là kết quả của việc đọc nhiều. Để viết một bài văn hồn chỉnh thực sự
khơng hề đơn giản. Đa phần sinh viên thường khơng có đủ lượng từ vựng và cấu trúc
74


để biểu đạt ý tưởng của mình. Do vậy, họ thường thay bằng những từ và cấu trúc mà
họ biết. điều nãy dẫn đến việc nhiều từ ngữ và cấu trúc câu bị lặp lại nhiều lần trong
bài gây nhàm chán và mất mĩ quan. Sinh viên Việt Nam thường dễ bị ảnh hưởng bởi
tiếng mẹ đẻ nên trong khi viết hay có kiểu dịch từng từ rồi ghép lại thành câu như
tiếng việt, tạo ra những câu văn lủng củng, không chặt chẽ về mặt nội dung. Để khắc
phục những khó khăn này, hãy bắt đầu bằng việc nâng cao vốn từ vựng và ngữ pháp
của bản thân. Như đã nói ở trên, viết tốt là kết quả của việc đọc nhiều. Vì thế, bạn
muốn viết tốt hãy đọc thật nhiều, tạo cho bản thân thói quen đọc sách báo tiếng Nga,
bằng cách này sẽ giúp bạn học được vốn từ, cấu trúc câu cũng như phong cách viết và
lối diễn đạt của họ.

3. Khó khăn trong việc học từ vựng ngữ pháp

Nhà ngôn ngữ học nổi tiếng D.A.Wilkins đã nói rằng: “Khơng có ngữ pháp, rất ít
thơng tin có thể truyền đạt – khơng có từ vựng, khơng một thơng tin nào có thể được
truyền đạt cả”[4]. Vì thế trong việc học ngoại ngữ, từ vựng có thể xem như các tế bào
nhỏ hình thành nên khả năng sử dụng ngoại ngữ của người học. Những sai lầm thường
gặp dẫn đến khó khăn đối với sinh viên khi học từ vựng tiếng Nga là là học lấy số
lượng và học từng từ rời rạc. Rất nhiều sinh viên học từ vựng nhưng chỉ quan tâm đến
số lượng mà không để ý đến chất lượng. Học từng từ rời rạc là sai lầm rất phổ biến
nhưng để sửa sai thì khơng phải ai cũng làm được. Sinh viên thường chỉ học từng từ
riêng lẻ nhưng trong giao tiếp, các từ phải được tạo thành một câu hoàn chỉnh. Cách
học này khiến bạn tốn rất nhiều thời gian khi giao tiếp và bạn chỉ biết nghĩa của từ còn
cách sử dụng của từ thì khơng. Ngữ pháp cũng vậy. Nếu bạn chỉ học thuộc lòng cấu
trúc “Кому? нравиться что?что делать?” mà khơng lấy ví dụ, khơng đặt câu cho cấu
trúc đó cũng chưa đủ. Khi gặp tình huống cụ thể bạn sẽ khơng biết кому?, что? là ai,
là cái gì, chia ở cách mấy….
Theo nhà nghiên cứu tâm lý học người Đức Ebbinghous thì trí não con người sau
khi tiếp nhận thơng tin sẽ bắt đầu qn lãng. Q trình quên lãng này bắt đầu từ phút
thứ 10 trở đi sau khi học, sau 20 phút não người chỉ nhớ 58% lượng thông tin vừa học,
sau 1 tiếng nhớ 44%, 9 tiếng nhớ 365, sau 1 ngày nhớ 33%, sau 2 ngày nhớ 28% và
cuối cùng sau 1 tháng não bộ chỉ nhớ khoảng 20% lượng kiến thức đã học [10]. Vậy
giải pháp nào cho vấn đề này? Ngày nay, có rất nhiều cách học từ vựng: học qua sách
vở, báo chí, qua phim ảnh, bài hát, thơ ca; học qua bạn bè, qua giao tiếp,… Nhưng hãy
cố gắng thói quen học từ vựng đều đặn hàng ngày và giữ gìn thói quen tốt đó. Khi học
từ vựng, bạn phải luôn luôn đặt từ trong cụm từ hay một câu để biết cách sử dụng của
từ, học từ vựng theo chủ đề, theo gốc từ, học theo trường từ đồng nghĩa hay trái nghĩa.
Về ngữ pháp, bạn có thể tìm đọc cuốn “ Грамматика русского языка” – О.И.
Глазунова [3], “Грамматические этюды” [6], “Учебная грамматика” –Т.М.
Дорофеева [4] hay cuốn “Грамматика в диологах” – Л.Н. Булгакова [1] đều là

75



những cuốn sách theo tôi là rất hay và bổ ích cho người học muốn nâng cao trình độ
ngữ pháp.

4. Khó khăn trong việc tìm hiểu thơng tin về đất nước học
Nói một cách đầy đủ, việc học ngơn ngữ Nga nói riêng và các ngơn ngữ nói riêng
thì khơng chỉ là học từ vựng, ngữ pháp, kĩ năng mà phải học về đất nước học - là học
về địa lý, lịch sử, kinh tế, văn hóa, chính trị, xã hội của đất nước đó nữa. Đây là việc
làm rất quan trọng giúp bạn có kiến thức nền về nước Nga, từ đó giúp ích cho người
học khi viết cũng như khi giao tiếp nhưng rất nhiều người học lại bỏ qua hay chỉ học
hời hợt. Nhưng xét theo thực tại Việt Nam, ngôn ngữ Nga là một ngôn ngữ khơng phổ
biến, chính điều này khiến cho người học cũng như các nghiên cứu sinh gặp khó khăn
trong việc tìm tài liệu tham khảo.Trong hệ thống thư viện ở Việt Nam tài liệu tham
khảo về đất nước Nga không nhiều. Hiện nay, cơng nghệ phát triển, việc tra cứu, tìm
hiểu thông tin qua mạng Interner rất phát triển. Tuy nhiên, cái gì cũng có tính hai mặt,
thơng tin trên mạng Internet rất nhiều khiến người tìm bị hoang mang, dễ tìm những
thơng tin sai lệch, chưa được kiểm chứng.

III.

KẾT LUẬN

Bạn vẫn đang sợ sệt và khơng dám học vì một phần bạn nghĩ học tiếng Nga rất
khó? Nhưng bạn đừng chán nản, chỉ cần bạn tìm được cho mình lộ trình học cũng như
phương pháp học đúng đắn và luyện tập chăm chỉ từng ngày thì bạn sẽ học được tiếng
Nga một cách tốt nhất. Bạn phải luôn luyện tập 4 kĩ năng nghe nói đọc viết, việc luyện
tập hàng ngày sẽ giúp bạn củng cố được từ vựng cũng như các kĩ năng sẽ được cải
thiện rất nhiều. Thời gian đầu học bạn sẽ cảm thấy khó khăn, nhưng đừng bỏ cuộc. Khi
học một thời gian bạn sẽ thấy trình độ tiếng Nga của bản thân được cải thiện rất nhiều
và sẽ cảm thấy rất yêu tiếng Nga nữa đó, bởi “Tham vọng là con đường dẫn đến thành

cơng – Kiên trì là chiếc xe chở ta trên con đường đó” – Bill Bradley [13].
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TÊN SÁCH:
1. Булгакова Л.Н., Захаренко И.В. и Красных В.В. Мои друзья падежи:
Грамматика в диалогах. М. : Русский язык. Курсы, 2009.
2. Володина Г.И. А как об этом сказать. М.: Русский язык. Курсы, 2005.
3. Глазунова О. И. Грамматика русского языка в упражнениях и
комментариях часть 2. Синтакси. СП6: Златоуст, 2014.
4. Дорофеева Т.М. Учебная грамматика русского языка 53 модели.
М.:Русский язык. Курсы, 2008.

76


5. Чагина О.В. Поговорим о себе. Пособие поразвитию речи для
иностранных учащихся. М.: Русский язык. Курсы, 2008.
6. Грамматические этюды. Трудные разделы грамматики русского языка.
М.: Русский язык. Курсы, 2006.
LIÊN KẾT:
7. Dao Nguyen. Kỹ năng mềm. Thế nào là nghệ thuật lắng nghe?
<URL: />8. Dao Nguyen. Kỹ năng mềm. Lắng nghe là kỹ năng quan trọng trong nghệ
thuật giao tiếp
<URL: />9. Nguyên Thảo. Kỹ năng nói
<URL: />10. Ngo Duy Khanh. Học tiếng anh. Tầm quan trọng của việc học từ vựng tiếng
anh hàng ngày
<URL: />11. Dao Nguyen. Kỹ năng mềm. Kỹ năng giao tiếp & quy tắc nói chuyện trước
đám đơng
<URL: />12. Rao5s vn. Jackma – Mọi sai lầm đều là q giá
<URL: />13. Huy Nguyễn. Kiên trì làm giàu bí quyết thành cơng khơng thể bỏ qua
<URL: />14. Những khó khăn gặp phải khi đọc hiểu tiếng Anh

<URL: />
77