ganv 8

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.36 MB, 266 trang )

(1)GIÁO ÁN VĂN 8 Năm học: 2013 – 2014 So¹n : 15/ 08/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 1:. TÔI ĐI HỌC (Thanh TÞnh). A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Cảm nhận đợc tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” ở buổi tựu trờng đầu tiên trong đời. Thấy đợc ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ, gợi d vị trữ tình man m¸c cña Thanh TÞnh, nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong văn bản tự sự đặc sắc. - Båi dìng n¨ng lùc c¶m thô t¸c phÈm v¨n ch¬ng, đọc – hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm; trình bày những suy nghĩ tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản than. - Giáo dục học sinh tình cảm đối với nhà trờng, thái độ trân trọng giữ gìn những cảm xúc đẹp, kỉ niệm đẹp. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, mét sè tranh ¶nh vÒ nhµ trêng - HS : SGK, vë ghi C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Vë ghi, SGK vµ c¸c ®k chuÈn bÞ cho m«n häc 3 - Bµi míi: Sö dông mét sè tranh ¶nh vÒ nhµ trêng giíi thiÖu bµi ( nhắc lại VB “Cổng trờng mở ra” đã học ở lớp 7) - Hớng dẫn h/s đọc VB I - TiÕp xóc v¨n b¶n: - Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, TP 1 - §äc VB: - Yªu cÇu h/s kÓ tãm t¾t ND 2 - T×m hiÓu chó thÝch: truyÖn. * T¸c gi¶ : SGK * T¸c phÈm : Lµ truyÖn ng¾n, in trong tËp “Quª mÑ” XuÊt b¶n n¨m 1941. * C¸c chó thÝch kh¸c : SGK 3 - Chủ đề: - Thảo luận nêu chủ đề của KÓ vÒ nh÷ng kØ niÖm trong s¸ng cña tuæi häc trß truyÖn? nhÊt lµ trong buæi tùu trêng ®Çu tiªn qua dßng håi tëng cña nh©n vËt “t«i”. - Bè côc: - T×m bè côc cña truyÖn vµ nhËn - 4TruyÖn ng¾n cã bè côc theo dßng håi tëng cña nv xÐt? “t«i”, tg diÔn c¶m gi¸c t©m tr¹ng theo tr×nh tù thêi (HD h/s th¶o luËn nhãm t×m bè gian cña mét t¶ buæi tựu trờng (Trên đờng cùng mẹ tới côc, tr×nh tù diÔn t¶ nh÷ng kØ trêng - nh×n ng«i trêng vµ c¸c b¹n - nghe tªn gäi vµ niÖm cña nhµ v¨n trong VB) phai rêi tay mÑ cïng c¸c b¹n ®i vµo líp - ngåi vµo - Yêu cầu từng nhóm h/s trình chỗ của mình và đón nhận giờ häc ®Çu tiªn) bày - Tr×nh tù diÔn t¶ nh÷ng kØ niÖm cña nhµ v¨n trong TP: Tõ hiÖn t¹i mµ nhí vÒ dÜ v·ng : BiÕn chuyÓn cña - GV nhËn xÐt söa vµ kÕt luËn. trời đất cuối thu và hình ảnh những em nhỏ rụt rè núp dới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trờng gợi cho nhân vật “t«i” nhí l¹i m×nh ngµy Êy cïng víi nh÷ng kØ niÖm trong s¸ng..

(2) - Yêu cầu h/s đọc VB từ đầu đến ch¾c chØ ngêi th¹o míi cÇm næi bót thíc. - LiÖt kª nh÷ng h×nh ¶nh chi tiÕt miªu t¶ c¶m gi¸c t©m tr¹ng cña nhân vật “tôi” trên đờng cùng mÑ tíi trêng? - NhËn xÐt lêi v¨n kÓ chuyÖn ?. - T©m tr¹ng cña nh©n vËt “t«i” khi cùng mẹ đến trờng nh thế nµo? - Trong ®o¹n truyÖn t¸c gi¶ sö dụng các hình ảnh so sánh đối chiÕu , t×m vµ ph©n tÝch t¸c dông của các hình ảnh ấy đối với việc thÓ hiÖn t©m tr¹ng cña nh©n vËt?. + Tâm trạng, cảm giác của nv “tôi” trên đờng cïng mÑ tíi trêng. + T©m tr¹ng, c¶m gi¸c cña nv “t«i” khi nh×n ng«i trêng ngµy khai trêng, khi nh×n mäi ngêi, nh×n c¸c bạn, lúc nghe gọi tên mình và phải rời tay mẹ để vào líp. + T©m tr¹ng, c¶m gi¸c cña nv “t«i” khi ngåi vµo chỗ của mình và đón nhận giờ học đầu tiên. => Dòng hồi tởng đợc khơi gợi hết sức tự nhiên, nhà văn đã nhìn thấy hình ảnh tuổi thơ của mình qua hình ảnh của những đứa trẻ. Khung cảnh hiện tại đã đánh thøc nh÷ng kØ niÖm qu¸ khø. II - Ph©n tÝch VB: 1 - C¶m gi¸c, t©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i trªn con đờng cùng mẹ tới trờng: - Con đờng cảnh vật xung quanh vốn rất quen nhng h«m nay tù nhiªn thÊy l¹; c¶m thÊy c¶nh vËt xung quanh thay đổi ; cảm thấy trong lòng đang có sự thay đổi lớn. - Cảm thấy trang trọng, đứng đắn trong trang phục “chiÕc ¸o v¶i dï ®en dai”, mÊy quyÓn vë míi. - CÈn thËn n©ng niu mÊy quyÓn vë, lóng tóng võa muốn thử sức, muốn khẳng định mình khi xin mẹ đợc cÇm c¶ bót, thíc nh c¸c b¹n kh¸c. -> Lời văn giản dị kết hợp kể và tả chứa đựng những cảm xúc, những rung động tinh tế =>Gîi lªn c¶m gi¸c ngì ngµng, t©m tr¹ng håi hép của nhân vật tôi trên con đờng cùng mẹ tới trờng. * Bµi tËp: NhËn xÐt cña em vÒ lêi v¨n trong ®o¹n v¨n đầu của TP từ đầu đến “hôm nay tôi đi học”.. 4 - Củng cố, HDVN: - Nhắc lại nội dung bài học ( Trình tự sự việc trong đoạn trích: Từ thời gian và không khí ngày tựu trường ở thời điểm hiện tại, nhân vật tôi hướng về kỉ niệm ngày đầu tiên đi học của mình) - HD tìm hiểu nội dung đoạn trích, chất thơ trong đoạn trích. ………………………………………………………………………………………. So¹n : 15/ 08/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 2:. TÔI ĐI HỌC ( Tiếp theo) (Thanh TÞnh). A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Cảm nhận đợc tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” ở buổi tựu trờng đầu tiên trong đời. Thấy đợc ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ, gợi d vị trữ tình.

(3) man m¸c cña Thanh TÞnh, nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong văn bản tự sự đặc sắc. - Båi dìng n¨ng lùc c¶m thô t¸c phÈm v¨n ch¬ng, đọc – hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm; trình bày những suy nghĩ tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản than. - Giáo dục học sinh tình cảm đối với nhà trờng, thái độ trân trọng giữ gìn những cảm xúc đẹp, kỉ niệm đẹp. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, tài liệu tham khảo - HS : SGK, vë ghi, vở soạn bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Vë ghi, vở soạn bài của học sinh 3 - Bµi míi: Tóm tắt trình tự sự việc trong đoạn trích, nội dung đã tìm hiểu ở tiết 1 giới thiệu bài. II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: 2 - Tâm trạng , cảm xúc của tôi khi đến trờng và rêi tay mÑ vµo líp: * Cảm giác ấn tợng về ngôi trờng khi đứng ở sân trờng: + Thấy sân trờng dày đặc cả ngời, ngời nào ngời ấy quÇn ¸o còng s¹ch sÏ, g¬ng mÆt s¸ng sña t¬i vui. + Thấy ngôi trờng vừa xinh xắn,oai nghiêm nh đình lµng Hoµ ¢p réng , cao . + MÊy cËu häc trß míi bì ngì nÐp bªn ngêi th©n nh con chim con đứng bên bờ tổ ớc ao thầm đợc nh nh÷ng ngêi häc trß cò - Cảm nhận của tôi về không -> KÕt hîp kÓ, miªu t¶ , biÓu c¶m, sö dông h×nh ¶nh so s¸nh lµm cho c©u v¨n giµu h×nh ¶nh, gîi c¶m ; c¶m khí của buổi tựu trường như giác, tâm trạng của nhân vật bộc lộ cụ thể sinh động thế nào? Có gì đặc biệt? lµm cho c©u chuyÖn thªm man man m¸c chÊt tr÷ t×nh trong trÎo - T©m trang “t«i”ra sao? => Không khí của ngày tựu trường náo nức, vui vẻ rất trang trọng làm “tôi” có c¶m gi¸c míi l¹ - Vì sao nv tôi có cảm giác * T©m tr¹ng cña t«i khi chê nghe gäi tªn vµo líp: mới lạ khi đứng trước sân - C¶m thÊy m×nh ch¬ v¬, xung quanh mÊy cËu bÐ còng trường? vông vÒ lóng tóng nh t«i c¶ - Trong lúc ông đốc trờng Mĩ Lí gọi tên tong ngời quả tim tôi nh ngừng đập, quên cả mẹ đứng ở sau - Nghe gọi đến tên tôi giật mình, lúng túng - Khi chê nghe gäi tªn vµo líp - Khi rêi tay mÑ thÊy nÆng nÒ, nøc në khãc t©m tr¹ng “t«i” nh thÕ nµo? -> Lêi kÓ theo dßng c¶m xóc Ên tîng cña nv to¸t lªn chÊt tr÷ t×nh thiÕt tha ªm dÞu, xen kÓ vµ miªu t¶, phÐp ®iÖp ng÷ vµ so s¸nh - NhËn xÐt vÒ c¸ch kÓ chuþÖn, =>Nh÷ng cung bËc t×nh c¶m cña cËu bÐ lÇn ®Çu tiªn t¸c dông cña nh÷ng h×nh ¶nh tíi trêng: bỡ ngì, sî sÖt, e ng¹i, nhiÒu c¶m gi¸c míi so s¸nh ? lạ (khác với lúc trên đờng đến trờng hăm hở, háo høc) 3 - T©m tr¹ng , c¶m xóc cña t«i khi vµo líp hoc đón nhận giờ học đầu tiên: C¶m nhËn cña t«i khi bíc vµo líp: - C¶m nhËn cña “t«i” khi bíc - Đọc văn bản - Cảm nhận của “tôi” khi đến trêng ( thÊy ng«i trêng ntn? C¶m nhËn vÒ khung c¶nh, con ngêi, thÇy c«, mäi ngêi ®a con đến trờng? ).

(4) vào lớp đón nhận giờ học đầu tiªn nh thÕ nµo?. + Mïi h¬ng l¹ x«ng lªn trong líp, h×nh g× treo trªn têng còng thÊy l¹ + L¹m nhËn bµn ghÕ chç ngåi lµ cña riªng m×nh - NhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÕt thóc + Ngêi b¹n kh«ng quen mµ kh«ng thÊy xa l¹ truyÖn? + §a m¾t thÌm thuång nh×n theo c¸nh chim kØ niÖm bẫy chim sống lại nhng tiếng phấn viết trên bảng đã đa - Cảm nhận của em về thái độ, về cảnh thật cö chØ cña ngêi lín víi viÖc ®i => T©m tr¹ng xèn xang ®an xen những c¶m gi¸c häc cña con em? võa xa l¹ võa gÇn gòi , võa ngì ngµng võa tù tin, nghiªm trang bíc vµo giê häc ®Çu tiªn. III - Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - §Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt, néi - Bè côc theo dßng håi tëng, theo c¶m xóc cña nv tr÷ dung cña TP? t×nh, theo thêi gian buæi tùu trêng - KÕt hîp tả, kÓ , biÓu c¶m, miêu tả tinh tế, chân thực - ChÊt th¬ cña truyÖn thÓ hiÖn diễn biến tâm trạng của ngày đầu tiên đi học. ë yÕu tè nµo? - Giọng điệu tr÷ t×nh trong sáng. - Sức cuốn hút của tác phẩm đợc tạo nên từ t/huống (buổi tựu trờng đầu tiên vốn chứa đựng nhiều cảm xóc); t/c¶m Êm ¸p tr×u mÕn cña ngêi lín đối với các em nhỏ; ở h/ảnh t nhiên, khung cảnh ngôi trêng, c¸ch so s¸nh gîi c¶m 2 - Néi dung, ý nghĩa: Buổi tựu trường đầu tiên sẽ mãi mãi không thể nào - C¶m nghÜ cña em vÒ dßng quên trong kí ức của nhà văn Thanh Tịnh c¶m xóc cña nv “t«i” trong * Ghi nhí SGK tr 9 LuyÖn tËp: truyÖn? ( Häc sinh tr×nh bµy miÖng tríc líp) 4 - Củng cố, HDVN: - §äc ghi nhí SGK, nh¾c l¹i ND bµi häc - ViÕt ®o¹n v¨n theo yªu cÇu BT 2 PhÇn LT tr 9 SGK - §äc tríc bµi “ Cấp độ khái quát của nghĩa từ vựng” ………………………………………………………………………………………….

(5) So¹n : 17/ 08/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 3:. CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ VỰNG ( TỰ HỌC CÓ HƯỚNG DẪN). A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Hiểu đợc cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và phân biệt đợc các cấp độ khái qu¸t vÒ nghÜa cña tõ ng÷. - Thực hành so sánh, phân tích các cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ; biết vận dụng hiểu biết về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ vào đọc – hiểu văn bản và tạo lập văn bản. - Gi¸o dôc ý thøc t×m hiÓu nghÜa cña tõ, sö dông tõ ng÷ chuÈn x¸c trong nãi, viÕt. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, giáo án, bảng phụ - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Vë ghi, vở bài tập của học sinh 3 - Bµi míi: - HD h/s đọc ngữ liệu SGK . - Sử dụng bảng phụ (sơ đồ biểu thÞ mèi quan hÖ bao hµm cña tõ ng÷) - Nhận xét nghĩa của từ “động vËt” so víi nghÜa cña c¸c tõ “thó”, “chim”, “c¸”; nghÜa cña tõ “thó” so víi “voi, h¬u…”? - GV giải thích “cấp độ khái qu¸t” - Em hiểu thế nào là cấp độ khái qu¸t cña nghÜa tõ ng÷? - T×m nh÷ng tõ ng÷ cã nghÜa hÑp h¬n tõ “häc sinh”? - Một từ ngữ đợc coi là có nghĩa hÑp khi nµo? NghÜa réng khi nµo?. I - Hướng dẫn tìm hiểu ngữ liệu và nội dung bµi häc: 1 - Ng÷ liÖu: * Sơ đồ: động vật (thó ). ( chim ). ( c¸). (voi, h¬u…) (tu hó, s¸o…) (c¸ r«, c¸ trª…) * NhËn xÐt : - Nghĩa của từ “động vật” rộng hơn nghĩa của các từ “thó”, “chim”, “c¸” - NghÜa cña tõ “thó” réng h¬n nghÜa cña c¸c tõ “voi”, “h¬u” => KL: - NghÜa cña mét tõ ng÷ cã thÓ réng h¬n (kh¸i qu¸t h¬n) hoÆc hÑp h¬n (Ýt kh¸i qu¸t h¬n) nghÜa cña tõ ng÷ kh¸c: + Một từ đợc coi là có nghĩa rộng khi phạm vi.

(6) - §äc ghi nhí SGK tr 10 - HD hs th¶o luËn nhãm thùc hiÖn yªu cÇu cña BT 1. nghĩa của từ ngữ đó bao hàm phạm vi nghĩa của một sè tõ ng÷ kh¸c + Một từ đợc coi là có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó đợc bao hàm trong phạm vi nghĩa cña mét tõ ng÷ kh¸c. + Một từ ngữ có nghĩa rộng đối với những từ ngữ này, đồng thời có thể có nghĩa hẹp đối với một từ ng÷ kh¸c. 2 - Ghi nhí : SGK tr 110 II - Hướng dẫn luyÖn tËp: Bµi tËp 1(tr 10): MÉu: Y phôc quÇn. ¸o. - T×m tõ cã nghÜa réng so víi nghÜa cña c¸c tõ ng÷ ë mçi nhãm BT 2?. quần đùi quÇn dµi ¸o dµi ¸o s¬ mi ( HS th¶o luËn kiÓm tra kÕt qu¶ theo nhãm) Bµi tËp 2 (tr 11) A - Chất đốt B - NghÖ thuËt C - Thøc ¨n D - Nh×n E - §¸nh. - Tìm từ ngữ có nghĩa đợc bao hµm trong ph¹m vi nghÜa cña mçi tõ ng÷ trong BT 3? - ChØ ra tõ ng÷ kh«ng thuéc ph¹m vi nghÜa cña mçi nhãm tõ trong BT 4? - Đọc đoạn văn tìm động từ thuéc cïng ph¹m vi nghÜa? T×m tõ cã nghÜa réng trong sè nh÷ng từ tìm đợc?. Bµi tËp 3 (tr 11): E - x¸ch, khiªng, g¸nh… Bµi tËp 4 (tr 11): - Nh÷ng tõ sau kh«ng thuéc ph¹m vi cña nhãm: A - thuèc lµo C - bót ®iÖn B - thñ quü D - hoa tai Bµi tËp 5 (tr 11): Khãc (sôt sïi, nøc në). 4 - Củng cố, HDVN: - Nh¾c l¹i ND ghi nhí SGK - Tìm trong VB “Tôi đi học ” một số động từ cùng một phạm vi nghĩa và chỉ ra mối quan hệ về nghĩa, cấp độ khái quát nghĩa của chúng? - Soạn VB “Trong lòng mẹ”, đọc trớc bài “Tính thống nhất về chủ đề VB”. ……………………………………………………………………………………………. So¹n : 17/ 08/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 4:. TÍNH THỐNG NHẤT CỦA CHỦ ĐỀ VĂN BẢN. A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh:.

(7) - Nắm đợc chủ đề của văn bản, biểu hiện của chủ đề trong một văn bản, tính thống nhất về chủ đề của văn bản và xỏc định chủ đề của văn bản. - Biết viết một văn bản bảo đảm tính thống nhất về chủ đề; đọc – hiểu và cú khả năng bao quát toàn bộ văn bản - Gi¸o dôc ý thøc tự học và ý thức vận dụng trong nãi, viÕt. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, giáo án, bảng phụ - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Em hiểu thế nào là cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ? Cho ví dụ? 3 - Bµi míi: I - Bµi häc: 1 - Chủ đề của văn bản : - Đọc lại VB Tôi đi học a - Ng÷ liÖu: - Tác giả nhớ lại những kỉ - T¸c gi¶ nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm vÒ buæi tùu trêng ®Çu niệm sõu sắc nào trong thời tiên (mẹ dẫn đi học, đến trờng, ông đốc gọi tên, xếp hµng vµo líp, bµi häc ®Çu tiªn ) thơ ấu của mình? - Sự hồi tưởng ấy gợi lờn - Những kỉ niệm đó gợi lên cảm giác bỡ ngỡ, rụt rè, hồi hép, lo l¾ng, c¶m thÊy võa xa l¹, võa gÇn gòi víi mäi những ấn tượng gì trong long vËt, víi b¹n bÌ, võa ngì ngµng võa tù tin. tác giả? - Đối tợng chính đợc nêu trong VB “Tôi đi học”là những - Đối tượng và vấn đề chính kØ niÖm Êu th¬ - buæi tùu trêng ®Çu tiªn, ngµy ®Çu tiªn ®i häc, t¸c gi¶ nªu lªn ý nghÜ, c¶m xóc cña m×nh trong buæi mà văn bản biểu đạt là gì? tựu trờng đầu tiên đó. - Chủ đề của văn bản Tôi đi - Chủ đề : Là những kỷ niệm s©u sắc về buổi tùu trường học là gì? đầu tiªn => KL: Chủ đề của VB là đối tợng và vấn đề chính mà VB biểu đạt. b - Ghi nhí: tr 12 - Lớp 6 em đã học chủ đề 2 - Tính thống nhất của chủ đề VB: trong văn bản tự sự, em hiểu a - Ng÷ liÖu: chủ đề của văn bản là gì? VB T«i đi học - Nhan đề : T«i đi học => cho phÐp dù ®o¸n VB nãi về - Căn cứ vào đâu em biết chuyện t«i đi học. được VB Tôi đi học nói lên - Từ ngữ, c©u : + Đại từ “t«i” được lặp lại nhiều lần những kỉ niệm của tác giả về + C¸c c©u đều nhắc đến kỷ niệm của buổi tựu trường buổi tựu trường đầu tiên? - Nhan đề của văn bản cho đầu tiªn trong đời : em hiểu được vấn đề gì sẽ “H«m nay t«i đi học, hằng năm… mơn man của buổi tùu trường” được nói đến trong VB? - VB Tôi đi học tập trung “T«i quªn thế nào được những cảm gi¸c trong s¸ng hồi tưởng lại tâm trạng hồi ấy”… hộp, cảm giác bỡ ngỡ của - T©m trạng của nh©n vật “t«i” Trên đờng : nhân vật tôi trong buổi tựu + Con đường : Quen đi lại - > thấy lạ - c¶nh vËt trường đầu tiên, tìm những từ xung quanh đều thay đổi. ngữ chứng tỏ tâm trạng đó? + Thay đổi hành vi : Lội sông, thả diều… -> đi - Tìm những từ ngữ, chi tiết nêu bật cảm giác mới lạ xen học, cè lµm nh mét cËu häc trß thùc sù..

(8) Trªn s©n trêng : lẫn bỡ ngỡ của nhân vật tôi + Cảm nhận về ng«i trường cao sạch hơn các nhà khi cùng mẹ đến trường, khi trong làng -> xinh xắn, oai nghiêm… cùng các bạn đi vào lớp? + Cảm gi¸c bì ngì, lóng tóng khi xếp hàng vào lớp ( Cảm giác của nhân vật tôi Trong líp : về ngôi trường, về các sự vật Cảm thấy xa mẹ ( Trước đây đi chơi cả ngày chẳng có gì khác biệt trước và trong thấy xa nhà , xa mẹ chút nào hết, giờ đây, mới bước vào buổi tựu trường đầu tiên?) lớp đã thấy xa mẹ, nhớ nhà) - Từ việc phân tích trên em => Tất cả các chi tiết, các phương tiện ngôn ngữ trong hiểu tính thống nhất của chủ văn bản đều tô đậm cảm giác mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên. đề VB được biểu hiện như nhân => KL: thế nào? * Tính thống nhất của chủ đề VB đợc thể hiện: - Khi chỉ biểu hiện chủ đề đã xác định, không xa rêi hay lạc sang chủ đề khác. - GV sử dụng bảng phụ chốt -Mọi chi tiết trong VB đều nhằm biểu hiện đối lại nội dung: Biểu hiện của tính thống nhất của chủ đề tượng và vấn đề chínhđược đề cập đến trong văn bản, các đơn vị ngôn ngữ đều bám sát vào chủ đề. trong VB. * Những điều kiện để đảm bảo tính thống nhất về chủ đề của văn bản: mối quan hệ chặt chẽ giữa nhan đề và bố cục, quan hÖ gi÷a c¸c phÇn cña VB vµ c¸c câu văn, tõ ng÷ then chèt. * Cách viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề: xác lập hệ thống ý cụ thể, sắp xếp và diễn đạt những ý đó cho hợp với chủ đề đã xác định. b - Ghi nhí: SGK tr 12 II - LuyÖn tËp: Bài tập 1 ( tr 13) :. - HS đọc ghi nhớ SGK tr 12 - HS thảo luận thực hiện các yêu cầu của bài tập - Phân tích tính thống nhất về chủ đề của VB Rừng cọ quê tôi? + VB viết về vấn đề gì? Viết về đối tượng nào? + Các đoạn văn trình bày đối tượng và vấn đề theo trình tự nào? Có thể thay đổi trình tự đó không? Vì sao? + Nêu chủ đề của VB? + Chủ đề đó được thể hiện như thế nào trong VB? + Tìm các từ ngữ, câu tiêu. a. Văn bản “Rừng cọ quª t«i” nãi về c©y cọ ở rừng s«ng Thao, quª hương của t¸c giả => Nhan đề của văn bản * Thứ tự tr×nh bày : Miªu tả h×nh d¸ng c©y cọ, sự gắn bã của c©y với con ngêi, t×nh cảm của c©y cọ với người d©n s«ng Thao. * Kh«ng nªn thay đổi trật tự sắp xếp này. V× đ· cã sự rµnh mạch, liªn kết giữa c¸c ý. b. Chủ đề : VÎ đẹp cña rõng cä và sù g¾n bã cña ngêi d©n S«ng Thao víi rõng cä. c. Chủ đề được thể hiện trong toàn văn bản : Qua nhan đề và c¸c ý c©u văn bản đều cã sự liªn kết, miªu tả h×nh d¸ng sự gắn bã của c©y cọ với tuổi thơ t¸c giả, t¸c dụng cña c©y cọ d. C¸c từ ngữ được lặp lại nhiều lần : Rừng cọ, l¸ cọ, c¸c ý lớn trong phần th©n bài. - Miªu tả h×nh d¸ng c©y cọ - Nªu lªn sự gắn bã mật thiết giữa c©y cọ.

(9) biểu thể hiện chủ đề của VB? với nh©n vật t«i - Các công dụng của cây cọ đối với cuộc sèng Bài tập 2 : (tr 14) Nªn bỏ ý b, d v× lạc đề Bài tập 3 : (tr 14) - Các ý lạc chủ đề : (c) , (g) - Có các ý hợp với chủ đề nhng do diễn đạt không tốt nên thiếu sự tập trung vào chủ đề: (b),(e) - C¸c ý cßn l¹i s¾p xÕp tõ trªn xuèng vµ cã thÓ ®iÒu chØnh: + Cø mïa thu vÒ… +Cảm thấy con đờng hàng ngày vốn quen thuộc nh- Thảo luận thực hiện yờu ng hôm nay bỗng trở nên thấy lạ. + Muèn thö søc cè g¾ng tù mang s¸ch vë nh mét häc cầu của bài tập 2,3. - HS trình bày ý kiến thảo trß thùc sù + C¶m thÊy ng«i trêng vèn qua l¹i nhiÒu lÇn còng cã luận, GV kết luận. biến nhiều biến đổi. + C¶m thÊy th©n th¬ng, gÇn gòi víi líp häc, víi nh÷ng ngêi b¹n míi. 4 - Củng cố, HDVN: - Nhắc lại tính thống nhất của chủ đề trong VB? đọc lại ghi nhớ SGK - Lµm bµi tËp trong SBT Ng÷ v¨n 8 tËp 1; so¹n bµi “Trong lßng mÑ - ViÕt ®o¹n v¨n kÓ vÒ c¶m xóc cña em trong ngµy ®Çu bíc vµo n¨m häc míi cña b¶n th©n. Ban gi¸m hiÖu ký duyÖt. So¹n : 24/ 8/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 5:. TRONG LÒNG MẸ ( Trích “ Những ngày thơ ấu”). - Nguyờn Hồng A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Nắm được đặc điểm của thể loại hồi kí qua ngòi bút Nguyên Hồng thấm đượm chất trữ tình, lời văn chân thành dạt dào cảm xúc, cảm nhận được tình mẫu tử thiêng liêng cảm động, thấy được ý nghĩa giáo dục của đoạn truyện: những thành kiến cổ hủ, nhỏ nhen, độc ác không thể làm khô héo tình cảm ruột thịt sâu nặng, thiêng liêng. - Bước đầu biết đọc – hiểu một văn bản hồi kí. Biết vận dụng kiến thức về kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm truyện. - Bồi dưỡng tình yêu thương trân trọng những người thân và tình cảm gia đình. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, giáo án, tư liệu về tác giả, tác phẩm “Những ngày thơ ấu” - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập, bài soạn C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra:.

(10) - Diễn biến tâm trạng của nhân vật tôi trong ngày tựu trường đầu tiên trong VB “Tôi đi học”? Sức hấp dẫn của văn bản thể hiện ở yếu tố nào? 3 - Bµi míi: - HD hs đọc VB I - TiÕp xóc v¨n b¶n: - Yªu cÇu hs tãm t¾t VB 1 - §äc, tãm t¾t: * Tãm t¾t "Sắp đến ngày giỗ bố mà mẹ bé Hồng vẫn cha về. Bà cô của Hång tá vÎ quan t©m hái han rÊt nhiÒu nhng. B»ng sù c¶m nhËn tinh tÕ nh¹y c¶m vµ t×nh yªu mÑ tha thiÕt s©u nÆng, bÐ Hông đã nhận ra đợc rắp tâm tanh bẩn của bà cô: gieo vào lßng em sù khinh miÖt vµ ruång rÉy mÑ. Bµ c« cè t×nh nhôc mạ, châm chọc, mỉa mai đứa cháu bằng cách xoáy vào nỗi ®au cña ch¸u lµm cho Hång ph¶i nøc në khãc. BÐ Hång c¨m ghét những cổ tục đã đày đoạ mẹ mình và căm ghét ngời cô độc ác. Hồng càng căm ghét bao nhiêu thì tình yêu mẹ và khao kh¸t t×nh th¬ng yªu l¹i cµng ch¸y báng. Cuèi cïng mÑ cũng về em đã đợc sống những giây phút hạnh phúc nhất khi đợc nằm trong lòng mẹ" 2 - T×m hiÓu chó thÝch: - GV giíi thiÖu t¸c gi¶, * T¸c t¸c phÈm vµ tãm t¾t ND - SGK gi¶: tËp håi kÝ “Nh÷ng ngµy - Văn xuôi của ông giàu chất trữ tình tập trung ca ngợi những th¬ Êu”. người con nghèo khổ với sự đồng cảm và yêu thương sâu sắc. Ông đợc coi là nhà văn của những ngời lao động cùng khổ, là - GV giới thiệu đặc nhà văn của phụ nữ và nhi đồng. điểm của hồi kí tự * T¸c phÈm: truyện. - “Nh÷ng ngµy th¬ Êu” lµ tËp håi kÝ tù truyÖn ®¨ng b¸o n¨m 1938 vµ in thµnh s¸ch n¨m 1940. - TP kể về tuổi thơ cay đắng của nhà văn, gồm 9 chơng . - Yêu cầu học sinh thảo - §o¹n trÝch “Trong lßng mÑ” lµ ch¬ng 4 cña TP. 3 - Bè côc : luận t×m bè côc của P 1: Từ đầu đến “ngời ta hỏi đến chứ”-> Cuộc đối thoại giữa đoạn trích? bà cô cay độc và chú bé Hồng; ý nghĩ cảm xúc của chú bé về ngêi mÑ bÊt h¹nh. P 2: Cßn l¹i -> Cuéc gÆp bÊt ngê víi ngêi mÑ vµ c¶m gi¸c vui sớng đến cực điểm của cậu bé. 4 - §¹i ý: - Nêu đại ý đoạn trích? Đoạn trích đã kể lại một cách chân thực và cảm động những cay đắng tủi cực của bé Hồng cùng tình yêu thơng cháy bỏng của chú đối với ngời mẹ. Đoạn trích thể hiện tình mẫu tử - §o¹n trÝch cã mÊy thiêng liêng cảm động. nh©n vËt? II - Ph©n tÝch VB: 1 - Nh©n vËt ngêi c«: - §Õn gÇn ngµy giç ®Çu bè bÐ Hång, mÑ cËu bÐ ë Thanh Ho¸ - Cuéc trß chuyÖn gi÷a vÉn cha vÒ. bµ c« vµ bÐ Hång diÔn ra trong hoµn c¶nh nµo? - Bµ c« gäi - cêi hái: “Hång mµy cã muèn vµo TH ch¬i víi mÑ mµy kh«ng?” - Bµ c« nãi nh÷ng g× víi cËu bÐ? -> mục đích: cố ý gieo rắc những hoài nghi để tôi khinh miệt - Hồng đã nhận ra mục và ruồng rẫy mẹ đích của những lời nói - Biểu hiện của bà cô: Giọng cay độc, cời rất kịch, hai con đó là gì? m¾t long lanh, ch»m chÆp ®a nh×n t«i, vç vai t«i cêi mµ nãi - BiÓu hiÖn cña giäng r»ng…hai tiÕng “em bÐ” c« t«i ng©n dµi ra thËt ngät, thËt râ. nãi, nÐt mÆt bµ c« khi trß chuyÖn víi cËu bÐ?.

(11) - Khi thấy đứa cháu khãc bµ c« lµm g×? - Em nhËt xÐt g× vÒ c¸ch kÓ cña t¸c gi¶ ë phÇn nµy? - Qua nh÷ng cö chØ, lêi nãi cña bµ c« em c¶m nhËn bµ c« lµ ngêi nh thÕ nµo? ( yªu cÇu hs th¶o luËn tr×nh bµy nhËn xÐt). - C« cø t¬i cêi kÓ c¸c chuyÖn: ngêi bµ hä xa thÊy mÑ bÕ con bán bóng đèn, rách rới, mặt mày xanh bủng, gầy rạc... ->Kể kết hợp kể với miêu tả hành động cử chỉ, giọng nói để kh¾c häa tÝnh c¸ch nh©n vËt => H×nh ¶nh bµ c« hiÖn lªn trong dßng håi øc cña t¸c gi¶ vÉn hằn rõ đó là: một con ngời lạnh lùng, độc ác, thâm hiểm, thiÕu t×nh ngêi, tµn nhÉn. N/v bµ c« tiªu biÓu cho h¹ng ngêi tµn nhÉn kh« hÐo c¶ t×nh m¸u mñ trong XH thùc d©n nöa PK đó. * Luyện tập: Kể tóm tắt đoạn trích. 4- Cñng cè, HDVN: - Kể tóm tắt và nh¾c l¹i néi dung ®o¹n trÝch, yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i c¸c ND đã phân tích - HD häc sinh chuÈn bÞ cho giê häc tiÕp theo.. So¹n : 24/ 8/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 6:. TRONG LÒNG MẸ ( Tiếp theo) ( Trích “ Những ngày thơ ấu”) - Nguyên Hồng -. A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Nắm được đặc điểm của thể loại hồi kí qua ngòi bút Nguyên Hồng thấm đượm chất trữ tình, lời văn chân thành dạt dào cảm xúc, cảm nhận được tình mẫu tử thiêng liêng cảm động, thấy được ý nghĩa giáo dục của đoạn truyện: những thành kiến cổ hủ, nhỏ nhen, độc ác không thể làm khô héo tình cảm ruột thịt sâu nặng, thiêng liêng. - Bước đầu biết đọc – hiểu một văn bản hồi kí. Biết vận dụng kiến thức về kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm truyện. - Bồi dưỡng tình yêu thương trân trọng những người thân và tình cảm gia đình. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, giáo án, tư liệu về tác giả, tác phẩm “Những ngày thơ ấu” - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập, bài soạn C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Tóm tắt hoàn cảnh sống của bé Hồng, cảm nhận về nhân vật người cô trong đoạn trích “Trong lòng mẹ”? 3 - Bµi míi: - §äc VB, tãm t¾t hoµn c¶nh cña II - Ph©n tÝch : bÐ Hång 2 - Nh©n vËt bÐ Hång: (phÇn ch÷ in nghiªng SGK) * Hoµn c¶nh cña bÐ Hång: - Bé Hồng ra đời là kết quả của cuộc hôn nhân miễn.

(12) cìng kh«ng t×nh yªu, lín lªn trong kh«ng khÝ gia đình lạnh lẽo, giả dối không hạnh phúc. - Bè nghiÖn ngËp, chÕt; mÑ v× nî nÇn cïng tóng qu¸, nhµ chång ghÎ l¹nh ch©m chäc cay nghiÖt ph¶i bá l¹i con cho hä hµng bªn néi ®i tha h¬ng cÇu thùc. - CËu bÐ vµ em QuÕ sèng víi hä hµng bªn néi giµu cã nhng l¹nh lïng, cay nghiÖt. - Em cảm nhận gì về hoàn cảnh => Cậu bé Hồng côi cút, bất hạnh đáng thơng. cña cËu bÐ Hång ? * Tình yêu thơng mãnh liệt của bé Hồng đối với ngêi mÑ bÊt h¹nh: - Yªu cÇu hs th¶o luËn nhãm c©u (+) Khi trß chuyÖn víi bµ c«: hái 2 SGK tr 20 - Míi ®Çu nghe c« hái, trong kÝ øc bÐ sèng dËy h×nh - Trong cuộc đối thoại với bà cô ảnh của ngời mẹ với vẻ mặt rầu rầu ...toan trả lời -> suy nghĩ và cử chỉ của bé Hồng nhận ra ý nghĩ cay độc -> từ cúi đầu không đáp đợc bộc lộ nh thế nào? (không để những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến (Tại sao cậu bé định trả lời rồi lòng yêu thơng và kính mến mẹ), cời và đáp lại lại thôi? Sau đó lại cời và đáp => ph¶n øng th«ng minh xuÊt ph¸t tõ sù nh¹y c¶m vµ ph¶n øng cña Hång rÊt th«ng lßng tin yªu mÑ. minh theo e nã xuÊt ph¸t tõ ®©u?) - DiÔn biÕn t©m tr¹ng tiÕp theo - Khi nghe ngêi c« hái tiÕp: “lßng t«i cµng th¾t l¹i”, cña cËu bÐ Hång khi nãi chuyÖn “khoÐ m¾t cay cay”, “níc m¾t t«i rít xuèng rßng với bà cô về mẹ cậu đợc thể hiện ròng … đầm đìa ở cằm và ở cổ”, “hai tiếng em bé qua tõ ng÷, chi tiÕt nµo ? xo¾n chÆt lÊy t©m can t«i”, cêi dµi trong tiÕng khãc - Tại sao Hồng thấy đau đớn? (vì …-> đau đớn vì thơng mẹ c¨m hËn mÑ hay v× lý do nµo) - Khi nghe bµ c« t¬i cêi kÓ vÒ mÑ Hång cã t©m tr¹ng, ý nghÜ g× - Bµ c« kÓ chuyÖn: cæ häng nghÑn ø khãc kh«ng ra tiếng, giá những cổ tục đầy đọa mẹ tôi là hòn đá hay ntn? Lóc nµy trong lßng Hång ko chØ côc thñy tinh, ®Çu mÈu gç, t«i quyÕt vå ngay lÊy mµ c¾n, mµ nhai, mµ nghiÕn cho k× n¸t vôn míi th«i. đau đớn mà còn thấy ntn? ->phÉn uÊt, k×m nÐn nçi ®au xãt ®ang tøc tëi d©ng lên trong lòng, nỗi đau đớn dâng lên cực điểm, cậu - NhËn xÐt lêi v¨n kÓ chuyÖn bÐ v« cïng c¨m ghÐt nh÷ng cæ tôc nh÷ng thµnh đày đoạ mẹ mình. trong ®o¹n truyÖn? C¸ch miªu t¶ kiÕn -> Lêi trµn ®Çy c¶m xóc, thÊm ®Ém níc m¾t, t©m tr¹ng cña nh©n vËt cña t¸c miªu t¶v¨n t©m lí nhân vật cụ thể sinh động, hình ảnh so gi¶ nh thÕ nµo? s¸nh gîi c¶m næi bËt thÕ giíi t©m tr¹ng c¶m xóc cña vËt. - Em thÊy t×nh c¶m yªu th¬ng nh©n =>T×nh yªu th¬ng mÑ cña bÐ Hång béc lé ë niÒm tin mẹ của cậu bé đợc bộc lộ nh thế yêu và sự kính mến mẹ, không để những rắp tâm nµo? tanh bẩn của bà cô xâm phạm đến; căm ghét cổ tục, thành kiến tàn ác đày đoạ mẹ. - KÓ l¹i ®o¹n truyÖn khi cËu bÐ nh÷ng (+) Khi ë trong lßng mÑ: gÆp mÑ? - Nh÷ng cö chØ cña cËu bÐ tõ lóc - Tho¸ng thÊy bóng ngêi ngåi trªn xe kÐo gièng mÑ: ph¸t hiÖn thÊy bãng ngêi gièng véi ®uæi theo, “gäi bèi rèi”: “Mî ¬i…” mÑ? - Khi gäi mÑ xong trong t©m hồn cậu bé đã diễn ra 1 cuộc đấu tranh t©m lý ntn? - NÕu ngêi ngåi trªn xe kÐo kh«ng ph¶i lµ mÑ : lµm trß cêi cho b¹n, thÑn vµ tñi cùc “kh¸c g× c¸i ¶o ¶nh - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch cña mét dßng níc trong suèt ch¶y díi bãng r©m… miªu t¶ nh©n vËt cña t¸c gi¶? gi÷a sa m¹c”. - Tác giả đẫ sử dụng 1 hình ảnh -> Miêu tả chân thực cử chỉ, hành động để khắc họa so sánh rất đắc sắc để miêu tả nội tâm nhân vật, hình ảnh so sánh đặc sắc. tâm lý nhân vật. Qua đó em thấy => Nỗi mong nhớ khao khát cháy bỏng đợc gặp mẹ đợc tình cảm nào của bé Hồng? ( nên trạng thái xúc động mạnh, vừa hi vọng vừa lo.

(13) - T©m tr¹ng c¶m gi¸c cña cËu bÐ l¾ng) khi mẹ vẫy gọi đợc mẹ ôm ấp - T«i “thë hång héc”, “tr¸n ®Ém må h«i”, trÌo lªn, xe ©u yÕm qua chi tiÕt nµo? rÝu c¶ ch©n l¹i +MÑ kÐo lªn xe, xoa ®Çu: “oµ lªn khãc nøc në”, nhËn ra mẹ ko còm cõi xơ xác mà: mặt mẹ tơi sáng, đôi m¾t trong níc da mÞn, gß m¸ hång, mïi h¬ng tõ quÇn ¸o vµ h¬i thë cña mÑ th¬m tho l¹ thêng +T«i thÊy nh÷ng c¶m gi¸c Êm ¸p bao l©u mÊt ®i bçng l¹i m¬n man kh¾p da thÞt, … thấy mẹ ªm dÞu v« - Khi ë trong lßng mÑ bÐ Hång cïng…t«i kh«ng cßn nhí mÑ t«i hái vµ t«i tr¶ lêi mÑ cã c¶m gi¸c g×? t«i nh÷ng c©u g×, …kh«ng m¶y may nghÜ ngîi g× n÷a. => Cảm giác hạnh phúc sung sớng cực điểm khi đợc - NhËn xÐt ®o¹n truyÖn cuèi ë trong lßng mÑ ®o¹n trÝch?. - C¶m nhËn cña em vÒ t×nh mÉu tử đợc thể hiện trong đoạn trích? - Nét đặc sắc về nghệ thuật, ý nghÜa cña ®o¹n trÝch?. - Yêu cầu hs đọc ghi nhớ SGK. - HD hs luyÖn tËp ( Giíi thiÖu mét sè TP cña Nguyªn Hång viết về phụ nữ và nhi đồng ). - Vì sao có thể nói Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và trẻ em?. * Đoặn văn cuối đợc diễn đạt bằng cảm hứng đặc biệt say mê cùng những rung động tinh tế. Đoạn văn đã t¹o ra mét kh«ng gian ®Çy ¸nh s¸ng, mµu s¾c, h¬ng thơm vừa lạ lùng vừa gần gũi, đó là hình ảnh của một thÕ giíi ®ang bõng në, håi sinh, mét thÕ giíi dÞu dµng kØ niÖm vµ ¨m ¾p t×nh mÉu tö. => Tình mẫu tử thiêng liêng cảm động, bất diệt III - Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - T¹o dùng m¹ch truyÖn, m¹ch c¶m xóc trong ®o¹n trÝch tù nhiªn, ch©n thùc. KÕt hîp lêi v¨n kÓ chuyÖn với miêu tả, biểu cảm tạo nên những rung động trong lòng độc giả. - Kh¾c ho¹ h×nh tîng nh©n vËt bÐ Hång qua qua cö chØ, lêi nãi, suy nghÜ… sinh động, chân thực. 2 - Néi dung ý nghĩa: Ca ngîi t×nh mÉu tö ch©n thµnh thiªng liªng. Tình mẫu tử là mạch nguồn tình cảm không bao giờ vơi cạn trong tâm hồn con người. * Ghi nhí SGK tr 21 * LuyÖn tËp : Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng: - Viết nhiều về phụ nữ và nhi đồng - Dành cho phụ nữ và nhi đồng tấm lòng chan chứa yêu thơng, thái độ nâng niu trân trọng (Nhà văn diễn t¶ thấm thÝa nh÷ng c¬ cùc tñi nhôc mµ phô n÷ vµ nhi đồng phải gánh chịu; thấu hiểu trân trọng vẻ đẹp tâm hồn đức tính cao quý của phụ nữ và nhi đồng. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i ND bµi häc - HD lµm bµi tËp 5 SGK - ChuÈn bÞ bµi “Trêng tõ vùng”.

(14) So¹n : 26/ 8/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 7:. TRƯỜNG TỪ VỰNG. A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Hiểu đợc thế nào là trờng từ vựng, biết xác lập các trờng từ vựng đơn giản - Bớc đầu hiểu đợc mối liên quan giữa trờng từ vựng với các hiện tợng ngôn ngữ đã học nh: đồng nghĩa, trái nghĩa, ẩn dụ, hoán dụ, nhân hoá…giúp cho đọc – hiểu và tạo lập VB. Biết sử dụng các trờng từ vựng nâng cao hiệu quả diễn đạt. - Giáo dục ý thức tự giác học tập, tích cực tìm hiểu ý nghĩa của từ ngữ vận dụng trong nói, viết. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, giáo án, từ điển TV, phiếu học tập - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Tình cảm của bé Hồng đối với mẹ được thể hiện như thế nào trong đoạn trích “Trong lòng mẹ”qua cuộc trò chuyện với bà cô? Diễn biến tâm trạng của bé Hồng khi gặp mẹ? Đoạn trích gợi cho em suy nghĩ gì? 3 - Bµi míi: - Yêu cầu học sinh đọc ngữ. I - Bµi häc: 1 - Ng÷ liÖu:.

(15) liÖu vµ th¶o luËn nhãm. - Nh÷ng tõ in ®Ëm trong ®o¹n v¨n cã nÐt nghÜa chung nµo? - Em hiÓu thÕ nµo lµ trêng tõ vùng? - §äc ng÷ liÖu 2 vµ nhËn xét đặc điểm của trờng từ vùng “m¾t”? - Từ ngữ liệu 2 em rút ra bài học gì về đặc điểm của trường từ vựng?. - §äc ng÷ liÖu 3 vµ nhËn xét đặc điểm của từ “ngọt” trong c¸c trêng tõ vùng ?. *Ng÷ liÖu 1: §o¹n v¨n trÝch “Trong lßng mÑ” Những từ : mặt, mắt, da, gò má, đùi, đầu, cánh tay, miÖng…-> Cã nÐt chung vÒ nghÜa chØ bé phËn trªn c¬ thÓ con ngêi. => KL: TËp hîp cña nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt chung về nghĩa đợc gọi là trờng từ vựng * Ng÷ liÖu 2: Trêng tõ vùng “m¾t” Cã nh÷ng trêng nhá h¬n: - Bé phËn cña m¾t: lßng ®en, lßng tr¾ng, con ng¬i, l«ng mi, l«ng mµy.. - BÖnh vÒ m¾t: cËn thÞ, viÔn thÞ, lo¹n thÞ… - Hoạt động của mắt: nhìn, liếc, nhòm, ngó… - C¶m gi¸c cña m¾t: chãi, qu¸ng, hoa, cém… => Lu ý 1: Mét trêng tõ vùng cã thÓ bao gåm nhiÒu trêng tõ vùng nhá h¬n => Lu ý 2: Mét trêng tõ vùng cã thÓ bao gåm nh÷ng tõ kh¸c biªth nhau vÒ tõ lo¹i.. * Ng÷ liÖu 3: - Ngät: + trêng ©m thanh (cïng trêng víi the the, ªm dÞu..) + trờng mùi vị (cùng trờng với cay,đắng,bùi…) + trêng thêi tiÕt (cïng trêng víi hanh, Èm, gi¸…) => Lu ý 3: Do hiÖn tîng nhiÒu nghÜa, mét tõ cã thÓ thuéc nhiÒu trêng tõ vùng kh¸c nhau. * Ng÷ liÖu 4: §o¹n trÝch VB “L·o H¹c” - §äc ng÷ liÖu 4 nhËn xÐt cách sử dụng trờng từ vựng - Con chó vàng đợc nhân hoá , tác giả đã chuyển trờng từ trong cuộc sống hàng ngày vựng chỉ ngời sang trờng từ vựng chỉ vật để nhân hoá -> mèi quan hÖ gÇn gòi béc lé t×nh c¶m yªu th¬ng cña l·o vµ trong v¨n ch¬ng? H¹c víi con chã vµng. => Lu ý 4: Ngêi ta thêng ding c¸ch chuyÓn trêng tõ vùng để tăng thêm tính nghệ thuật của ngôn từ và khả năng diễn đạt( phép ẩn dụ, nhân hoá, so sánh… 2 - Ghi nhí SGK tr 21 II - LuyÖn tËp: Bài tËp 1 : - T×m nh÷ng tõ thuéc trêng - Trêng tõ vùng: ngêi ruét thÞt trong VB “Trong lßng mÑ”: “ngêi ruét thÞt” trong VB mî, c«, em, thÇy, cËu “Trong lßng mÑ”? Bµi tËp 2: - §Æt tªn trêng tõ vùng cho Tªn trêng tõ vùng: c¸c nhãm tõ trong BT2? A - Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản B - Dụng cụ để đựng (đồ vật) C - Hoạt động của chân D - Tr¹ng th¸i t©m lÝ E - TÝnh c¸ch - Đặt tên trờng từ vựng cho G - Dụng cụ để viết c¸c tõ in ®Ëm ë BT3? Bµi tËp 3: - Yªu cÇu hs th¶o luËn Các từ in đậm thuộc trờng từ vựng : thái độ nhãm lµm vµo phiÕu häc Bµi tËp 4: tËp BT 4, 5. C¸c nhãm tr×nh - Khøu gi¸c: mòi, th¬m, ®iÕc, thÝnh bµy kÕt qu¶, GV uèn n¾n - ThÝnh gi¸c: tai, nghe, ®iÕc, râ, thÝnh söa ch÷a, kÕt luËn.( c¸c Bµi tËp 5: nhãm nhá theo bµn häc * Líi:.

(16) sinh). - Tác giả đã chuyển trờng tõ vùng nh thÕ nµo?. + DT: đồ đan bằng các loại sợi có mắt và nhiều hình dáng khác nhau ding để ngăn chắn, bắt cá, chim…(lới, vã, c©u,…) + ĐT : đánh bắt cá, tômbằng lới (thả lới, câu, cất vã…) + DT: dïng trong mét sè tæ hîp: m¹ng líi (líi löa, líi ®iÖn, líi t×nh…) * L¹nh: + TT: có nhiệt độ thấp hơn so với mức bình thờng-> c¶m gi¸c (l¹nh, nãng, m¸t…) + TT: tá ra kh«ng cã chót c¶m t×nhg× trong quan hÖ víi ngêi víi ngêi (l¹nh lïng, l¹nh nh¹t, nång hËu, nång nµn…) Bµi tËp 6: ChuyÓn tõ trêng tõ vùng “qu©n sù”sang trêng tõ vùng “n«ng nghiÖp”. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i kh¸i niÖm trêng tõ vùng, c¸c lu ý - HD lµm bµi tËp 7 ë nhµ - ChuÈn bÞ bµi “Bè côc cña VB” ………………………………………………………………………………………….... So¹n : 26/ 8/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 8:. BỐ CỤC CỦA VĂN BẢN. A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Hiểu đợc bố cục của văn bản, yờu cầu của văn bản về bố cục, tỏc dụng của việc xây dựng bố cục. - Biết xây dựng bố cục VB mạch lạc phù hợp với đối tợng phản ỏnh, ý đồ giao tiếp của người viết, nhận thức của người đọc, sắp xếp các đoạn văn trong bài theo một bố cục nhất định, vận dụng trong đọc – hiểu văn bản. - Giáo dục ý thức tự học, ý thức vận dụng xây dựng bố cục văn bản trong tạo lập văn bản. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bảng phụ - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu khái niệm và đặc điểm của trường từ vựng? Cho ví dụ về trường từ vựng theo mỗi đặc điểm đã nêu? 3 - Bµi míi: - HD hs đọc và tìm hiểu ngữ I - Bài học: liÖu. 1 - Bè côc cña v¨n b¶n: - Xác định chủ đề của VB a - Ng÷ liÖu:.

(17) “Ngời thầy đạo cao đức träng”? - VB đợc chia làm mấy phần? - ND chÝnh cña mçi phÇn? NhiÖm vô cña c¸c phÇn trong VB? - Mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÇn trong v¨n b¶n? - GV sử dụng bảng phụ ( sơ đồ mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÇn trong VB). - HD hs th¶o luËn rót ra kÕt luËn vÒ bè côc VB. - NhiÖm vô cña mçi phÇn trong bè côc VB?. - §äc ghi nhí tr 25 - VB “T«i ®i häc”kÓ nh÷ng sù kiÖn nµo? - Những sự kiện đó đợc kể theo tr×nh tù nµo?. - VB “Trong lßng mÑ tr×nh bµy diÔn biÕn t©m lÝ cña nh©n vËt bÐ Hång nh thÕ nµo?. - VB “Ngời thầy đạo cao đức träng” s¾p xÕp c¸c sù viÖc nh thÕ nµo? - Phần TB của VB thờng đợc s¾p xÕp theo tr×nh tù nµo? - ViÖc s¾p xÕp phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? - §äc ghi nhí. VB Ngời thầy đạo cao đức trọng *VB chia 3 phÇn P1: §o¹n 1: Giíi thiÖu thÇy Chu V¨n An (tµi n¨ng, phÈm chÊt) P2: §o¹n 2,3: CM cô thÓ tµi n¨ng phÈm chÊt P3: §o¹n 4: T×nh c¶m cña mäi ngêi dµnh cho thÇy CVA *Mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÇn trong VB: P1 - MB -> nêu chủ đề của VB §1: ThÇy Chu V¨n An lµ thÇy gi¸o giái,tÝnh t×nh cøng cái kh«ng mµng danh lîi P2 - TB - > trình bày các khía cạnh của chủ đề §2: lµm râ : CVA lµ thÇy gi¸o giái §3: lµm râ: tÝnh t×nh cøng cái kh«ng mµng danh lîi P3 - KB -> tổng kết chủ đề VB Đ4: kết luận : mọi ngời đều thơng tiếc ông, đợ thê t¹i V¨n MiÕu. => KL: + Bè côc cña VB lµ c¸ch tæ chøc c¸c ®o¹n văn để thể hiện chủ đề, VB thờng có bố cục 3 phÇn: MB,TB,KB. + Mỗi phần đều có nhiệm vụ riêng: MB : nêu chủ đề của VB. TB: thêng cã mét sè ®o¹n nhá tr×nh bµy c¸c khía cạnh của chủ đề. KB: tổng kết chủ đề. + Gi÷a c¸c phÇn cã mèi quan hÖ rÊt chÆt chÏ làm rõ chủ đề của VB. b - Ghi nhí SGK tr 25 (ghi nhí 1,2) 2 - C¸ch bè trÝ, s¾p xÕp néi dung phÇn Th©n bµi cña VB: a - Ng÷ liÖu: * VB T«i ®i häc: kÓ vÒ nh÷ng viÖc x¶y ra trong qu¸ khø -> s¾p xÕp theo sù håi tëng nh÷ng kØ niÖm buæi tùu trêng ®Çu tiªn - Trình tự thời gian: trên đờng đến trờng - đứng trớc s©n trêng - vµo líp. - Trình tự liên tởng đối lập với những cảm xúc về cùng một đối tợng trớc đây và buổi tựu trờng đầu tiên (con đờng, ngôi trờng trớc đây - con đờng, ngôi trờng trong buæi tùu trêng ®Çu tiªn). * VB Trong lßng mÑ: tr×nh bµy diÔn biÕn t©m lÝ cña nh©n vËt bÐ Hång: + Trong cuộc đối thoại với bà cô: bộc lộ cảm xúc đau đớn, tâm trạng phẫn uất vì thơng mẹ; thái độ căm ghét những thành kiến cổ tục đã đày đoạ mẹ khi nghe bà cô cè t×nh nãi xÊu mÑ em. + Lóc ë trong lßng mÑ: niÒm vui síng cùc ®iÓm, hạnh phúc vô bờ của cậu bé khi đợc mẹ âu yếm. -> Các đoạn văn trong VB đợc sắp xếp theo trình tự t©m lÝ cña nh©n vËt. * VB Ngời thầy đạo cao đức trọng các đoạn văn trong TB đợc sắp xếp theo trình tự nhóm sự việc: các sự việc nói về CVA là ngời thầy tài cao, CVA là ngời thầy đạo đức đợc học trò kính trọng..

(18) - C¸c ®o¹n v¨n thuéc BT 1 => KL: tr×nh bµy c¸c ý nh thÕ nµo? + C¸ch bè trÝ s¾p xÕp phÇn TB cã thÓ theo c¸c tr×nh tù : thêi gian, kh«ng gian, theo sù ph¸t triÓn cña sù viÖc, theo m¹ch suy luËn sao cho phï hîp víi sự triển khai chủ đề và sự tiếp nhận của ngời đọc. + C¸ch bè trÝ s¾p xÕp phÇn TB tuú thuéc vµo kiÓu v¨n bản, chủ đề, ý đồ giao tiếp của ngời viết . - Các ý đợc sắp xếp ở BT3 đã b - Ghi nhí SGK tr 25 (ghi nhí 3) hîp lÝ cha? NÕu cha, em s¾p II - LuyÖn tËp: xÕp l¹i nh thÕ nµo? BT1 tr 26 a - Trình bày theo thứ tự không gian: nhìn xa - đến gần - đến tận nơi - đi xa dần. b - Tr×nh bµy theo thø tù thêi gian: vÒ chiÒu, lóc hoµng c - Hai luận cứ đợc sắp xếp theo tầm quan trọng của chúng đối với luận điểm cần CM. BT3 ( tr27): a - Gi¶i thÝch nghÜa ®en, nghÜa bãng cña c©u tôc ng÷ b - Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i kn bè côc VB - HD häc sinh lµm bµi tËp 2 ë nhµ - So¹n bµi “Tøc níc vì bê” Ban gi¸m hiÖu ký duyÖt. So¹n : 30/8/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 9:. TỨC NƯỚC VỠ BỜ ( Trích “Tắt đèn” ) - Ngô Tất Tố -. A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Hiểu được cảnh ngộ cơ cực của người nông dân trong xã hội phong kiến tàn ác bất nhân dưới chế độ cũ; thấy được sức phản kháng mãnh liệt tiềm tàng trong những người nông dân hiền lành và quy luật của cuộc sống: có áp bức thì có đấu tranh; thấy được thành công của nhà văn trong NT viết truyện của NTT. - HS biết đọc – hiểu một đoạn trích trong TP truyện hiện đại, phân tích TP tự sự theo khuynh hướng hiện thực. - Bồi dưỡng tình cảm yêu mến trân trọng người nông dân. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, tài liệu về TP “Tắt đèn” và nhà văn Ngô Tất Tố..

(19) - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập, soạn bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Tóm tắt đoạn trích “Trong lòng mẹ”? Trình bày cảm nhận của em về nhân vật bé Hồng trong đoạn trích? 3 - Bµi míi: - HD hs đọc VB - HD tãm t¾t ®o¹n trÝch ( hs tãm t¾t, GV tãm t¾t VB) - GV sö dông ¶nh ch©n dung cña Ng« TÊt Tè giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶.. - GV giíi thiÖu tiÓu thuyết “Tắt đèn”, tóm t¾t TP - Yªu cÇu häc sinh vµ n¾m v÷ng c¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ ng÷ phÇn chó thÝch. - Yªu cÇu th¶o luËn t×m bè côc, đại ý cña ®o¹n trÝch. - HS trình bày bố cục, đại ý đoạn trích.. I - TiÕp xóc v¨n b¶n: 1 - §äc vµ kÓ VB: 2 - T×m hiÓu chó thÝch: * T¸c gi¶ : - Ng« TÊt Tè lµ nhµ v¨n xuÊt s¾c nhÊt cña trµo lu v¨n häc hiÖn thùc tríc CM. - Lµ nhµ b¸o, c©y bót phãng sù næi tiÕng; cßn lµ mét nhµ dÞch thuËt… - Chuyªn viÕt vÒ n«ng th«n vµ n«ng d©n vµ thµnh c«ng ë lÜnh vùc nµy. * T¸c phÈm: - “Tắt đèn” đợc đăng báo năm 1937 đợc in thành sáh năm 1939 - TP viết về một vụ thuế ở một làng quê vùng đồng bằng Bắc bé (thuÕ th©n) - lµ bøc tranh thu nhá cña n«ng th«n VN tríc CM th¸ng 8, lµ b¶n ¸n ®anh thÐp tè c¸o XH tµn b¹o ¨n thÞt ngêi. - §o¹n trÝch thuéc ch¬ng XVIII cu¶ TP. * C¸c chó thÝch kh¸c : SGK 3 - Bè côc : 2 phÇn P1: Từ đầu đến “hay không?”-> Cảnh của nhà chị Dậu. P2: còn lại -> Cuộc đối mặt giữa chị Dậu với cai lệ và ngời nhµ lÝ trëng. 4 - §¹i ý: Kể chuyện chị Dậu chống lại cai lệ và ngời nhà lí trởng để b¶o vÖ chång. §o¹n trÝch v¹ch trÇn bé mÆt tµn ¸c bÊt nh©n của XH TDPK đơng thời đẩy ngời nông dân vào tình cảnh khốn khổ khiến cho họ phải liều mạng cự lại; cho thấy vẻ đẹp t©m hån cña ngêi phô n÷ n«ng d©n võa giµu t×nh yªu th¬ng vừa chứa đựng sức sống tiềm tàng. II - Ph©n tÝch: 1 - Tình cảnh gia đình chị Dậu: - Phải bán cho, bán khoai, bán cả đứa con mới đủ tiền nộp su - §äc phÇn ch÷ nhá ®Çu cho anh DËu. ®o¹n trÝch, tãm t¾t t×nh - Còn suất su của ngời em chồng đã mất từ năm ngoái, anh cảnh gia đình chị Dậu? Dậu vì không có tiền nộp nên bị trói điệu ra ngoài đình, bị - Nhận xét về cuộc sống đánh đập gần chết ngời ta cõng anh Dậu rũ rợi về nhà. cña ngêi n«ng d©n tríc - Nhµ kh«ng cßn lÊy mét h¹t g¹o, bµ hµng xãm cho b¸t g¹o, CMT8? chÞ nÊu ch¸o cho chång. => Cảnh nhà túng quẫn, cùng đờng do su thuế dã man của bän TDPK 2 - Chị Dậu chống lại ngời nhà lí trởng và cai lệ để bảo vÖ chång: - T×nh huèng: Trong lóc anh DËu võa tØnh l¹i bän cai lÖ l¹i - Chi tiết nào đợc xem là kéo đến thúc su, bị đánh nữa chắc anh sẽ chết mất -> Tình thế t×nh huèng cña ®o¹n nguy ngËp (t×nh huèng cña ®o¹n truyÖn) buéc ChÞ DËu ph¶i truyện? (yêu cầu hs thảo có hành động..

(20) luËn nhãm nhá). - Cuộc đối mặt: Cai lÖ ChÞ DËu - Kể tóm tắt cuộc đối - Tên tay sai mạt hạng, đại - Chị Dậu vợ của ngời thiếu mặt giữa chị Dậu với cai diện cho “nhà nớc” và nhân su (vừa bị đánh gần chết) lÖ vµ ngêi nhµ lÝ trëng? danh “phÐp níc”. - NÊu ch¸o cho chång, x¬i ra - Đọc lại chú thích để b¸t qu¹t cho mau nguéi, ngåi hiÓu vÞ trÝ cña cai lÖ cạnh động viên, xem chồng trong XH? ¨n cã ngon kh«ng…-> hÕt - Theo dâi phÇn ®Çu lßng yªu th¬ng chång, t×nh ®o¹n trÝch em thÊy t×nh c¶m ch©n thµnh tha thiÕt-> c¶m chÞ DËu dµnh cho Tình cảm ấy là động lực, là chång nh thÕ nµo? søc m¹nh khiÕn cho chÞ cã can đảm đứng lên để bảo vệ - Hành động, lời nói chång. của cai lệ khi đến nhà - SÇm sËp tiÕn vµo nhµ anh - ChÞ DËu van xin: “nhµ ch¸u chÞ DËu? DËu víi roi song, tay thíc, đã túng…cho cháu khất”. - Thái độ, hành động, lời dây thừng, gõ đầu roi nãi cña chÞ DËu nh thÕ xuống đất thét “Thằng nµo? kia….mau!”H¾n chØ vµo (Tr×nh bµy 2 nh©n vËt mÆt chÞ DËu… song song, đối xứng ) - Không để cho chị nói hết - “Khốn nạn…Xin ông trông c©u, trîn ngîc hai m¾t l¹i”. qu¸t… - Hằm hè, doạ nạt, sai -“ Ch¸u van «ng, nhµ ch¸u người trói anh Dậu vừa mới tỉnh đợc một lúc, xin - GiËt ph¾t c¸i d©y thõng… «ng tha cho” chạy sầm sập đến chỗ anh -> thái độ nhún nhờng, tha DËu thiÕt. - BÞch vµo ngùc chÞ DËu mấy bịch, sấn đến chỗ anh - Chị Dậu tức quá, cự lại, xng DËu h«: t«i-«ng - T¸t vµo mÆt chÞ DËu, nh¶y vµo c¹nh anh DËu - Nghiến răng, xng hô: màybà, thái độ thách thức, hăm Ng· cháng quÌo miÖng do¹. Tóm cæ, Ên dói x« ng· - Qua hành động, lời nói vÉn nham nh¶m tªn cai lÖ, tóm tãc l¼ng ng· nh©n vËt cai lÖ hiÖn lªn => Tính cách của n/v đợc tên ngời nhà lý trởng. nh thÕ nµo? thÓ hiÖn ®Ëm nÐt, nhÊt + Nãi víi chång: “Thµ ngåi - Cảm nhận của em về quán, đợc miêu tả sinh hỡnh ảnh tờn cai lệ trong động qua ngôn ngữ, hành tù…tôi không chịu đợc”. c¸ch kÓ t¶ sinh động. Cai lệ hiện lên là tên ->Bằng đoạn trích? động, biÓu thÓ qua tay sai chuyªn nghiÖp, tÝnh lêi nãi, t¸c c¶mcô gi¶ x©y dùng qu¸ hung bạo, côn đồ, dã trình phát triển, - Em nhËn xÐt g× vÒ diÔn c¸ch diÔn biÕn hắn là công cụ đắc biến tâm lí hành động thú, trong th¸i độ, hµnh động, cña x· héi PKTD tµn tÝnh c¸ch chÞ DËu: mÒm của chị Dậu khi đối mặt lực víi cai lÖ vµ ngêi nhµ lÝ b¹o. máng, nhón nhêng, lÔ phÐ, trëng? van xin ->nãi lý, th¸ch thøc, hăm doạ, chóng cự, đánh - Em cảm nhận đợc l¹i. những nét đẹp nào ở => ChÞ DËu lµ phô n÷ méc nh©n vËt chÞ DËu trong m¹c hiÒn dÞu, ®Çy vÞ tha, ®o¹n trÝch? sèng khiªm nhêng, biÕt nhẫn nhục chịu đựng, nhng hoµn toµn kh«ng yÕu ®uèi cã søc sèng m¹nh mÏ, tinh.

(21) thÇn ph¶n kh¸ng tiÒm tµng.. - NhËn xÐt nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶ trong ®o¹n trÝch? - Gi¶i thÝch ý nghÜa nhan đề của đoạn trích (lu ý nhan đề do nhà soạn sách đặt) - Thái độ, tình cảm của nhà văn được bộc lộ như thế nào trong đoạn trích? - Qua đoạn trích, em hiểu được gì về cuộc sống, phẩm chất của người nông dân trước CMT8? - Tæng kÕt nh÷ng nÐt đặc sắc NT của đoạn trÝch? - Ý Nghĩa của văn bản? - §äc ghi nhí SGK - GV HD đọc phân vai. -> Đoạn văn kể về cuộc đối mặt giữa chị Dậu với tên cai lệ và ngời nhà lí trởng đặc biệt sống động toát lên không khí hào høng, thó vÞ, h¶ hª; Ngßi bót miªu t¶ cña tg “ tuyÖt khÐo”c¸c hoạt động dồn dập mà không bị rối, mỗi chi tiết đều “đắt”. khắc hoạ nhân vật rõ nét qua lời nói, hành động. Phản ánh c¸i l«-gÝc hiÖn thùc“Tøc níc vì bê”, quy luËt cã ¸p bøc th× cã đấu tranh , toát lên chân lí: Con đờng sống của quần chúng bị áp bức chỉ có thể là con đờng đấu tranh để tự giải phóng, không có con đờng nào khác. => Đoạn trích vừa có giá trị hiện thực vừa có giá trị nhân đạo III - Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: §o¹n v¨n tiªu biÓu cho bót ph¸p tiÓu thuyÕt cña NTT thµnh c«ng ë c¸c ph¬ng diÖn: + Tạo tình huống truyện có tính kịch tức nước vỡ bờ + Kh¾c ho¹ nh©n vËt chân thực râ nÐt , sinh động ( Ngoại hình, ngôn ngữ, hành động, tâm lí…) + Ng«n ng÷ kÓ chuyÖn, miªu t¶ cña t¸c gi¶ vµ ng«n ng÷ nhân vật rất đặc sắc. 2 - Ý Nghĩa văn bản: + V¹ch trÇn bé mÆt tµn ¸c bÊt nh©n cña XHTDPK, ph¶n ¸nh sè phËn cïng quÉn cña ngêi n«ng d©n VN tríc CM + NTT thÊu hiÓu c¶m th«ng víi t×nh c¶nh cña ngêi n«ng dân, phát hiện vẻ đẹp tâm hồn của ngời phụ nữ nông dân vừa giµu yªu th¬ng võa cã søc sèng tiÒm tµng, m¹nh mÏ. Với cảm quan nhạy bén, nhà văn đã phản ánh hiện thực về sức mạnh phản kháng mãnh liệt chống lại áp bức của những người nông dân hiền lành, chất phác * Ghi nhí SGK tr 33 * LuyÖn tËp: - §äc ph©n vai diÔn c¶m ®o¹n trÝch. 4 - Củng cố, HDVN: - Nhắc lại nội dung bài học, ghi nhớ SGK. - HD bài tập về nhà: giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của đoạn trích. - Chuẩn bị bài : XD đoạn văn trong VB …………………………………………………………………………………………….. So¹n : 30/ 8/ 2013.

(22) Gi¶ng: TiÕt 10: XÂY DỰNG ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Nắm được các khái niệm đoạn văn, từ ngữ chủ đề, câu chủ đề, quan hệ giữa các câu trong đoạn văn, cách trình bày nội dung trong đoạn văn. - Vận dụng kiến thức đã học viết đoạn văn theo yêu cầu. - Giáo dục có ý thức xây dựng đoạn văn đảm bảo yêu cầu trong khi viết văn . B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, máy chiếu, phiếu học tập - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Thế nào là bố cục văn bản? Nêu nhiệm vụ của mỗi phần trong VB? Các đoạn văn trong đoạn trích “Trong lòng mẹ” được sắp xếp theo trình tự nào? 3 - Bµi míi: - HD học sinh đọc ngữ liệu, th¶o luËn c¸c c©u hái SGK. - GV sử dụng máy chiếu, chiếu các ngữ liệu. - PhÇn trÝch trªn gåm mÊy ý? - Mỗi ý đợc trình bày thành mÊy ®o¹n v¨n? - Dựa vào đấu hiệu nào để em nhËn biÕt ®o¹n v¨n? - Em hiÓu thÕ nµo lµ ®o¹n v¨n? - GV ph¸t phiÕu häc tËp, chia líp thµnh 3 nhãm th¶o luËn nhãm nhËn biÕt ®o¹n v¨n vµ ph©n biÖt ®o¹n v¨n víi chuçi c©u l¾p ghÐp tù nhiên trong đối thoại. - §äc l¹i NL1 - §äc §V 3 - Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a c¸c c©u v¨n trong c¸c ®o¹n v¨n - Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ ng÷ chủ đề, câu chủ đề? - Đoạn văn NL2, các câu văn có mối quan hệ với nhau như thế nào? Đoạn văn có câu chủ đề không? - Trình bày nội dung trong. I - Bµi häc: 1 - ThÕ nµo lµ ®o¹n v¨n? a - Ngữ liệu: Ngô Tất Tố và tác phẩm "Tắt đèn" - PhÇn trÝch gåm 2 ý Giíi thiÖu vÒ Ng« TÊt Tè Giới thiệu về TP "Tắt đèn" 2 ý trên đợc trình bày thành 2 đoạn văn. - Dấu hiệu để nhận biết đoạn văn: + Về hình thức: Từ chỗ viết hoa lùi đầu dòng đến chỗ chÊm xuèng dßng; thêng gåm nhiÒu c©u. + Về nội dung: Diễn đạt một ý tơng đối hoàn chỉnh. => KL: Đoạn văn là đơn vị trực tiếp tạo nên VB, bắt đầu từ chç viÕt hoa lïi ®Çu dßng, kÕt thóc b»ng dÊu chÊm xuống dòng và thờng biểu đạt một ý tơng đối hoàn chØnh. §o¹n v¨n thêng gåm nhiÒu c©u t¹o thµnh. b - Ghi nhí SGK tr 36 2 - Tõ ng÷ vµ c©u trong ®o¹n v¨n: a - Ng÷ liÖu: * NL1: Phần trích Ngô Tất Tố và tác phẩm "Tắt đèn" - Nh÷ng tõ ng÷ lÆp lai trong phÇn trÝch trªn: Ng« TÊt Tè, ông, nhà văn…-> nhằm duy trì đối tợng trong đoạn văn - > Từ ngữ chủ đề - Câu: "Tắt đèn là tác phẩm tiêu biểu nhất của Ngô Tất Tè" -> lµ c©u then chèt. Vì: Khái quát ý của đoạn văn (đánh giá những thành công cña Ng« TÊt Tè trong viÖc t¸i hiÖn thùc tr¹ng n«ng th«n VN tríc CMT8 vµ x©y dùng h×nh ¶nh ngêi phô n÷ n«ng thôn với những phẩm chất tốt đẹp) -> Câu chủ đề. * NL2: - §1 Không có câu chủ đề. Quan hệ giữa các câu ngang nhau (bình đẳng) Yếu tố duy trì đối tợng: Ngô Tất Tố, ông, nhà văn… -> ĐV song hµnh.

(23) Câu chủ đề : C1 Quan hÖ gi÷a c¸c c©u kh¸c trong ®o¹n v¨n víi câu chủ đề là quan hệ chính phụ ( các câu khác phụ thuộc và diễn giải ý đợc nêu ở câu chủ đề) -> ĐV diÔn dÞch - §3 Câu chủ đề C4 ý của câu chủ đề đợc rút ra từ các câu 1,2,3 -> ĐV quy n¹p => KL: + Từ ngữ chủ đề: là các từ đợc dùng làm đề mục hặoc các từ đợc lặp lại nhiều lần nhằm duy trì đối tợngđợc biểu đạt (thờng là chỉ từ,đại từ, từ đồng nghĩa). + Câu chủ đề: là câu mang nội dung khái quát, lời lẽ ngắn gọn, thờng đủ 2 thành phần chính và đứng ở đầu hoÆc cuèi ®o¹n v¨n. C¸c c©u kh¸c trong ®o¹n v¨n cã nhiệm vụ triển khai và làm sáng tỏ chủ đề của đoạn văn b»ng c¸c phÐp diÔn dÞch, quy n¹p, song hµnh… b - Ghi nhí SGK tr 36 II - LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: - Yêu cầu hs đọc và nhắc - VB "Ai nhầm"-> chia 2 ý đợc trình bày thành 2 đoạn văn l¹i ghi nhí SGK tr 36. Bµi tËp 2: a - C1 là câu chủ đề, các câu khác tập trung làm rõ ý : TrÇn §¨ng Khoa rÊt biÕt yªu th¬ng (c¸c c©u v¨n nµy nªu - Văn bản trong BT1 có biểu hiện cụ thể của tình yêu thơng đối với những đối tmấy đoạn văn? îng: b¸c ®Èy xe bß, thÇy gi¸o) -> diÔn dÞch b - C¸c c©u miªu t¶ c¸c sù vËt khi ma ngít theo tr×nh tù - Phân tích trình bày ND thời gian, các câu có quan hệ bùnh đẳng, ngang nhau trong c¸c ®o¹n v¨n ë BT 2? kh«ng c©u nµo mang ý kh¸i qu¸t -> song hµnh c - C¸c c©u giíi thiÖu vÒ Nguyªn Hång -> song hµnh Bµi tËp 3: - ĐV diễn dịch đợc triển khai theo mô hình sau: (1)- Câu chủ đề đoạn văn theo cách song hành có đặc điểm như thế nào? - Đoạn văn trình bày theo cách diễn dịch, quy nạp có đặc điểm như thế nào? Vẽ sơ đồ mối quan hệ các câu trong đoạn văn diễn dịch, quy nạp? - Cã thÓ tr×nh bµy néi dung trong ®o¹n v¨n theo nh÷ng c¸ch nµo?. - §2. (2) (3) (4)… §v quy n¹p: - GV HD hs lµm bµi tËp 3, (1) (2) 4 - GV chiếu sơ đồ các cách trình bày nội dung trong một đoạn văn thường gặp.. (3). (4) - Câu chủ đề. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i ghi nhí SGK - Giíi thiÖu mét sè ®o¹n v¨n tr×nh bµy theo c¸ch mãc xÝch tæng - ph©n - hîp… - HD chuẩn bị viết bài TLV số 1 (tham khảo đề bài SGK tr 37) - So¹n bµi "L·o H¹c". .....................................................................................

(24) So¹n : 30/ 8/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 11 + 12: VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 1 A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - VËn dông kiÕn thøc, kÜ n¨ng vÒ kiÓu bµi tù sù, c¸ch x©y dùng bè côc v¨n bản, dựng đoạn văn để làm bài số 1 - RÌn kü n¨ng lµm v¨n tù sù - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c, trung thùc trong khi lµm bµi kiÓm tra. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, đề bài, đáp án biểu điểm - HS : giấy bút làm bài kiểm tra C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Chuẩn bị của học sinh 3 - Bµi míi: I - Đề bài : Ngêi Êy (b¹n, thÇy, ngêi th©n…) sèng m·i trong lßng t«i. II - §¸p ¸n, biÓu ®iÓm: * Yªu cÇu chung: - ViÕt bµi v¨n tù sù cã kÕt hîp biÓu c¶m - Bài viết phải có đủ 3 phần : MB, TB, KB - Ng«i kÓ thø nhÊt, nhÊn m¹nh tíi mét kØ niÖm s©u s¾c víi ngêi Êy - Lời văn trong sáng, sự việc đợc kể phải làm nổi bật chủ đề. * Yªu cÇu cô thÓ: MB (1,5 ®iÓm): Giới thiệu ngời đợc kể, quan hệ của ngời đó đối với mình TB ( 7 ®iÓm): - Giới thiệu đặc điểm ngoại hình của ngời ấy (1,5 điểm) - KÓ vÒ tÝnh t×nh, phÈm chÊt cña ngêi Êy (2,5 điểm) - KÓ l¹i kØ niÖm s©u s¾c vÒ ngêi Êy (3,0 điểm) KB (1,5 ®iÓm): - Tình cảm của em đối với ngời ấy * BiÓu ®iÓm: - Điểm 9, 10: Đạt đợc tất cả các yêu cầu trên, văn viết có cảm xúc, lời văn chân thành, trong sáng, diễn đạt trôi chảy tự nhiên, bố cục mạch lạ, không mắc quá 3 lỗi - Điểm 8: Đạt đợc tất cả các yêu cầu trên không mắc quá 5 lỗi các loại - Điểm 7: Đạt đợc các yêu cầu về nội dung, bố cục, lời văn cha thật trôi chảy mắc từ 6 - 8 lçi c¸c lo¹i - Điểm 5,6: Đạt đợc các yêu cầu về nội dung, trình bày diễn đạt cha thật mạch lạc, v¨n viÕt cha tr«i ch¶y, m¾c tõ 8 - 10 lçi c¸c lo¹i. - Điểm dới 5 : Không đạt 1/2 yêu cầu về nội dung, bố cục cha hoàn thiện, diễn đạt cßn yÕu m¾c tõ 10 lçi trë lªn. 4 - Cñng cè, HDVN: - Thu bµi, nhËn xÐt giê lµm bµi - So¹n bµi "L·o H¹c"; «n tËp v¨n tù sù.

(25) Ban gi¸m hiÖu ký duyÖt. So¹n : 6/ 9/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 13:. LÃO HẠC. - Nam Cao A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Hiểu được tình cảnh khốn cùng, nhân cách cao quý, tâm hồn đáng trân trọng của người nông dân qua hình tượng lão Hạc; lòng nhân đạo sâu sắc của nhà văn Nam Cao trước số phận đáng thương của người nông dân cùng khổ; thấy được nghệ thuật viết truyện đặc sắc của nhà văn trong việc xây dựng tình huống truyện, miêu tả, kể chuyện, khắc họa hình tượng nhân vật. - Biết đọc – hiểu, tóm tắt TP truyện theo khuynh hướng hiện thực; vận dụng kiến thức về phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích TP tự sự viết theo khuynh hướng hiện thực. - HS có thái độ cảm thông trân trọng đối với người nông dân. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, máy chiếu - HS : SGK, vë ghi, vở soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Tóm tắt đoạn trích “Tức nước vỡ bờ”? Cảm nhận của em về nhân vật chị Dậu trong đoạn trích? Giải thích ý nghĩa nhan đề “Tức nước vỡ bờ”? 3 - Bµi míi: - GV hớng dẫn hs đọc VB, tóm I - Tiếp xúc văn bản: t¾t VB. 1 - §äc, tãm t¾t - Yêu cầu 3 hs đọc nối tiếp và 2 - Tìm hiểu chú thích: tóm tắt ý chính từng đoạn đã *Tác giả: SGK đọc. * Tác phẩm: đợc viết năm 1943 - HD häc sinh t×m hiÓu chó thÝch 3 - Bè côc: 3 ®o¹n.

(26) ( sö dông m¸y chiÕu giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm) - Yªu cÇu hs th¶o luËn nhãm t×m bố cục, đại ý của đoạn trích, tr×nh tù kÓ chuyÖn, ng«i kÓ…. - HS tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn, GV kÕt luËn.. - TruyÖn cã mÊy nh©n vËt ai lµ nh©n vËt chÝnh? - Tãm t¾t phÇn ch÷ nhá SGK? - Dựa vào phần tóm tắt em biết được gì về tình cảnh của lão Hạc?. - Tình cảm của lão Hạc đối với con chã vµng như thế nào?. - T×m chi tiÕt kÓ vÒ t©m tr¹ng của lão Hạc trớc khi quyết định b¸n con chã vµng?. - T©m tr¹ng cña l·o nh thÕ nµo? - V× sao yªu quý con chã Vµng lµ vËy mµ l·o H¹c vÉn phải b¸n con chã? - Sau khi b¸n con vµng, l·o H¹c cã t©m tr¹ng nh thÕ nµo (Theo dâi nh÷ng chi tiÕt l·o H¹c kÓ víi «ng gi¸o, lêi nãi, cö chØ, nh÷ng. Đoạn 1: Từ đầu đến "cũng xong"-> Lão Hạc nói chuyÖn vµ nhê cËy «ng gi¸o. Đoạn 2 : Tiếp đến "đáng buồn" - > Cuộc sống của lão Hạc sau đó §o¹n 3 : Cßn l¹i -> C¸i chÕt cña l·o H¹c 4 - §¹i ý : KÓ chuyÖn l·o H¹c d»n lßng b¸n ®i con chã vµng yêu quý rồi tìm đến cái chết. Qua đú cho ta thấy tỡnh cảnh khốn cùng, nhân cách cao quý, tâm hồn đáng trân trọng của người nông dân và tấm lòng nhân đạo sâu sắc của nhà văn. II - Ph©n tÝch VB: 1- Nh©n vËt l·o H¹c: a - Tình cảnh của lão Hạc: - Lão Hạc nhà nghèo, vợ lão chết, con trai lão vì không đủ tiền cưới vợ đã phẫn chí bỏ đi đồn điền cao su, lão sống thui thủi cô đơn chỉ có con chó Vàng làm bạn. - Lão làm thuê làm mướn kiếm sống, tuổi già, mất mùa đói kém lão không thể làm thuê làm mướn được nữa, những đồng tiền dành dụm đã cạn kiệt sau trận ốm kéo dài => Cuộc sống của lão Hạc nghèo khổ, cô đơn, túng quẫn. b - Vẻ đẹp nhân cách của lão Hạc: * Tình cảm của lão đối với con chó Vàng: - Lão yêu quý con Vàng như một bà hiếm hoi yêu quý đứa con cầu tự. - Lão gọi nó là cậu Vàng, lão cho nó ăn cơm vào cái bát như một nhà giàu, lão ăn cái gì cũng chia cho nó cùng ăn, hàng ngày trò chuyện với nó. => Lão yêu quý con chó Vàng bởi đó là kỉ vật duy nhất mà con trai lão để lại, lão cư xử với con cho không phải như với một con vật nuôi, một tài sản trong nhà mà như là đối với một thành viên trong gia đình, một người bạn. - DiÔn biÕn t©m tr¹ng l·o H¹c khi b¸n con chã vµng: (+) Tríc khi b¸n: - L·o nhắc l¹i nhiÒu lÇn víi «ng gi¸o "Cã lÏ t«i b¸n con chó đấy ông giáo ạ." - Lão coi đây là việc hệ trọng , suy tính đắn đo kĩ lỡng -> Ph©n v©n kh«ng muèn b¸n (+) Sau khi b¸n con chã vµng: - L·o cè lµm ra vui vÎ… - Mặt lão đột nhiên co rúm lại…những vết nhăn.

(27) biÓu hiÖn trªn khgu«n mÆt cña l·o H¹c khi kÓ víi «ng gi¸o)? - NhËn xÐt nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶? - Qua diÔn biÕn t©m tr¹ng cña l·o H¹c tríc vµ sau khi b¸n con chã vµng em thÊy l·o H¹c lµ ngêi nh thÕ nµo? * LuyÖn tËp: - Sö dông m¸y chiÕu nªu c©u hái yªu cÇu hs th¶o luËn nhãm tr×nh bµy ý kiÕn . - GV uèn n¾n kÕt luËn.. x« l¹i víi nhau Ðp cho níc m¾t ch¶y ra… c¸i ®Çu l·o …hu hu khãc - L·o nãi víi «ng gi¸o "T«i giµ b»ng nµy tuæi ®Çu cßn lõa mét con chã…" -> Miªu t¶ ngo¹i h×nh, cö chØ, lêi nãi -> Câi lßng ®au đớn, xót xa, day dứt, ân hận. => L·o H¹c lµ ngêi l¬ng thiÖn, nh©n hËu, sèng nh©n nghÜa thuû chung.. 4 - Cñng cè, HDVN: - Tãm t¾t VB - Nhắc lại nội dung đã phân tích - HD häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK, so¹n tiÕp ND chuÈn bÞ cho bµi häc sau. ………………………………………………………………………………………… So¹n : 6/ 9/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 14:. LÃO HẠC. ( Tiếp theo) - Nam Cao -. A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Hiểu được tình cảnh khốn cùng, nhân cách cao quý, tâm hồn đáng trân trọng của người nông dân qua hình tượng lão Hạc; lòng nhân đạo sâu sắc của nhà văn Nam Cao trước số phận đáng thương của người nông dân cùng khổ; thấy được nghệ thuật viết truyện đặc sắc của nhà văn trong việc xây dựng tình huống truyện, miêu tả, kể chuyện, khắc họa hình tượng nhân vật. - Biết đọc – hiểu, tóm tắt TP truyện theo khuynh hướng hiện thực; vận dụng kiến thức về phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích TP tự sự viết theo khuynh hướng hiện thực. - HS có thái độ cảm thông trân trọng đối với người nông dân. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, máy chiếu - HS : SGK, vë ghi, vở soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Tóm tắt đoạn trích “Lão Hạc”? Cảm nhận của em về tình cảnh của lão Hạc trong đoạn trích? 3 - Bµi míi: - Yêu cầu hs đọc VB. II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: 1- Nh©n vËt l·o H¹c: b – Vẻ đẹp nhân cách cña l·o H¹c: * Tình cảm đối với con trai: - Lão luôn day dứt về chuyện đứa con không đủ tiền.

(28) - Lão Hạc kể những gì về con trai của mình? - Qua những lời kể của lão Hạc với ông giáo em thấy tình cảm lão Hạc dành cho con như thế nào?. - LiÖt kª nh÷ng chi tiÕt kÓ vÒ c¸i chÕt cña l·o H¹c? - Suy nghÜ cña em vÒ c¸i chÕt cña l·o H¹c? - V× sao l·o H¹c l¹i chÕt? - NÕu l·o H¹c muèn sèng l·o có thể sống đợc không?. - T¹i sao l·o l¹i ph¶i chän c¸i chết đau đớn đến nh vậy? - Em hiÓu g× vÒ cuéc sèng cña ngêi n«ng d©n tõ c¸i chÕt cña l·o H¹c?. - Qua phÇn trÝch em thÊy l·o H¹c lµ ngêi nh thÕ nµo? - Vai trß vÞ trÝ cña nh©n vËt "t«i"- «ng gi¸o trong c©u chuyÖn?. - Thái độ tình cảm của ông giáo đối với lão Hạc nh thế nµo? (khi nghe l·o H¹c kÓ vÒ ý định bán con chó vàng? Kể vÒ cËu con trai? Khi nghe Binh T nãi vÒ l·o H¹c? Khi chøng kiÕn c¸i chÕt cña l·o H¹c?). cưới vợ phải đi phu đồn điền - Lão kể với ông giáo về chuyện cậu con trai, lão rân rấn nước mắt “ Trước khi đi…” tù nhủ “ta bòn vườn của nó, cũng nên để ra cho nó”, lão làm thuê kiếm ăn, hoa lợi trong vườn lão dành dụm cho con. - Lão lo lắng “bây giờ tiêu một xu cúng là tiêu vào tiền của cháu”, sợ tiêu lạm vào số tiền dành cho con nên luôn mấy ngày lão chỉ ăn củ chuối, sung luộc, con trai con ốc, … - Cuối cùng lão đi đến một lựa chọn đau lòng: chọn cái chết. (+) C¸i chÕt cña l·o H¹c: - L·o vËt v· trªn giêng, ®Çu tãc rò rîi, quÇn ¸o xéc xÖch, m¾t long sång säc, miÖng tru trÐo, bät mÐp sïi ra, ..vËt vã đến hai giờ đồng hồ mới chết. -> Cái chết vật vã, đau đớn, dữ dội, để lại nỗi ám ảnh khôn nguôi trong lòng ngời đọc. (+) Nguyªn nh©n l·o H¹c chÕt: - Tình cảnh đói khổ túng quẫn đẩy lão Hạc đến cái chết nh hành động tự giải thoát. - XuÊt ph¸t tõ lßng th¬ng con ©m thÇm mµ lín lao, tõ lòng tự trọng đáng kính. ( L·o tØnh t¸o nhËn ra t×nh c¶nh cña m×nh, l·o lo kh«ng giữ trọn mảnh vờn cho cậu con trai, lão đành nhịn ăn kh«ng muèn g©y phiÒn hµ cho hµng xãm v× thÕ l·o ©m thầm dọn đờng đi đến cái chết rất chu đáo từ lúc bán con chã vµng). (+) Ý nghÜa c¸i chÕt cña l·o H¹c: - Chết là cách tự giải thoát khỏi số phận cơ cực, là để bảo toàn gia sản cuối cùng cho con trai, là để giữ trọn vẹn giá trị cao quý của con ngời (lơng thiện, tự trọng) để không bị đói khổ bần cùng làm cho tha hoá biến chất nh Binh T, chÕt còng lµ h×nh thøc l·o tù trõng ph¹t v× nçi day dứt đã trót lừa một con chó. - Cho thấy số phận cơ cực, nghèo khổ, bế tắc, đáng thơng của ngời nông dân trong XH cũ. - Tố cáo XHPK TD đẩy ngời nông dân đến bần cùng, kh«ng lèi tho¸t. => L·o H¹c lµ ngêi cha rÊt mùc yªu th¬ng con, tÊt c¶ v× con, tÊt c¶ dành cho con; Lão Hạc là ngời giàu đức tự trọng. 2 - Nh©n vËt "t«i"- «ng gi¸o: * VÞ trÝ cña nh©n vËt «ng gi¸o trong truyÖn: - Là ngời kể chuyện, đồng thời cũng là ngời tham gia vµo c©u chuyÖn. - Nh©n vËt "t«i" - «ng gi¸o lµ sù ho¸ th©n nhËp vai cña chÝnh t¸c gi¶. * Thái độ, tình cảm của ông giáo đối với lão Hạc: - Khi nghe lão Hạc kể chuyện về ý định bán con chó vàng -> lúc đầu ông giáo còn dửng dng, sau đó lắng nghe lão kể ông giáo hiểu, đồng cảm, xót xa, an ủi động viên, chia sẻ với lão, sẵn sàng giúp đỡ những ®iÒu mµ l·o nhê cËy, ngÊm ngÇm gióp l·o H¹c, yªu th¬ng, kÝnh träng l·o H¹c..

(29) - Em hiÓu suy nghÜ cña «ng giáo "Con ngời… cuộc đời qu¶ thËt cø mçi ngµy mét thêm đáng buồn" nh thế nào? (HS th¶o luËn nhãm). - Em hiÓu thÕ nµo vÒ ý nghÜ cña nh©n vËt "t«i" qua ®o¹n v¨n"Chao «i!..."? (HS th¶o luËn nhãm). - NhËn xÐt c¸ch chän ng«i kÓ, ngêi kÓ trong TP? -Theo em søc hÊp dÉn cña truyÖn ng¾n lµ ë ®iÓm nµo? (yªu cÇu hs th¶o luËn nhãm tr×nh bµy ý kiÕn). - Nét đặc sắc về nội dung của TP?. - §äc ghi nhí SGK tr 48 - HD luyÖn tËp.. - Khi nghe Binh T nãi vÒ chuyÖn l·o H¹c xin b¶ chã : Ông giáo đã hiểu lầm lão Hạc"Con ngời đáng kính ấy… Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn"-> ¤ng gi¸o buån vµ thÊt väng. ( chi tiết "đánh lừa"chuyển ý nghĩ tốt đẹp của ông giáo vµ cña mäi ngêi vÒ l·o H¹c sang mét híng kh¸c) - Khi chøng kiÕn c¸i chÕt cña l·o H¹c: "Cuộc đời cha hẳn là đã đáng buồn hay đáng buồn theo mét c¸ch kh¸c". -> Cái chết đau đớn vật vã của lão Hạc khiến cho ông giáo giật mình ngẫm nghĩ về cuộc đời. "Cha hẳn đã đáng buồn" vì ý nghĩ trớc đó đã không đúng bởi còn những ngời cao quý nh lão Hạc; còn đáng buồn vì con ngời có nhân cách cao đẹp nh lão Hạc mà không đợc sèng, «ng gi¸o t©m niÖm sÏ lµm trßn nh÷ng ®iÒu hÖ träng mµ l·o H¹c göi g¾m. + Y nghÜ cña «ng gi¸o "Chao «i!... kh«ng bao giê ta th¬ng". => §©y lµ lêi triÕt lÝ xen lÉn c¶m xóc tr÷ t×nh xãt xa cña Nam Cao, NC khẳng định một thái độ ứng xử mang tinh thần nhân đạo: cần quan sát, suy nghĩ đầy đủ về con ngời hàng ngày sống quanh mình, cần phải nhìn nhận họ bằng lòng đồng cảm, bằng đôi mắt của tình thơng ; nêu lên một phơng pháp đánh giá con ngời đúng đắn sâu sắc: cần biết đặt mình vào cảnh ngộ cụ thể của họ mới có thể hiểu đúng, cảm thông đúng. => ¤ng gi¸o lµ trÝ thøc ë n«ng th«n tõng «m Êp nh÷ng hoµi b·o lớn lao nhng l¹i bÞ cuéc sèng ¸o c¬m gh× s¸t đất, sống nhân hậu vị tha, luôn có cái nhìn day dứt đầy triết lí đối với cuộc sống, đối với con ngời. III - Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - KÓ theo ng«i thø nhÊt, ngêi kÓ lµ «ng gi¸o - võa lµ ngêi tham gia, võa lµ ngêi dÉn chuyÖn. Chän ng«i kÓ nh vËy lµm cho c©u chuyÖn gÇn gòi ch©n thùc, cã thÓ kÕt hîp tù nhiªn gi÷a kÓ vµ t¶ biÓu lé c¶m xóc, t¸c gi¶ nh kÐo ngêi đọc cùng nhập cuộc, cùng sống, chứng kiến với các nhân vËt. - Miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt qua ngo¹i h×nh, cö chØ, lêi nãi sinh động. - KÕt hîp kÓ t¶, biÓu c¶m nªn lêi v¨n giµu chÊt tr÷ t×nh. 2 - Néi dung, ý nghĩa: Toát lên giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo. - Ca ngợi vẻ đẹp nhân cách của ngời nông dân: yêu thơng con, nhân hậu sống thuỷ chung tình nghĩa, vị tha tự träng. Phẩm giá của người nông dân không bị hoen ố cho dù phải sống trong cảnh khốn cùng. - C¶m th¬ng cho sè phËn cña ngêi n«ng d©n trong XH cò: nghÌo khæ, bÇn cïng, bÕ t¾c. * Ghi nhí SGK tr 48 * LuyÖn tËp: BT sè 7 tr 4. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i gi¸ trÞ nghÖ thuËt, néi dung cña TP - HD häc sinh lµm bµi tËp 7 trang 48 SGK - ChuÈn bÞ bµi "Liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n".

(30) .................................................................... So¹n : 6/ 9/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 15: TỪ TƯỢNG HÌNH, TỪ TƯỢNG THANH A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Hiểu đợc thế nào là từ tợng thanh, từ tợng hình, đặc điểm, cụng dụng của từ tượng thanh, từ tượng hình. - Nhận biết từ tượng thanh, từ tượng hình và giá trị của chúng trong văn miêu tả. Có ý thức sử dụng từ tợng hình, từ tợng thanh để tăng thêm tính hình tợng, tính biểu cảm trong giao tiÕp. - Gi¸o dôc ý thøc lựa chọn sử dụng từ ngữ phù hợp với hoàn cảnh nói, viết, tù gi¸c trong viÖc trau dåi vèn tõ, ý thøc gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, phiếu học tập - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Vẻ đẹp của nhân vật Lão Hạc trong đoạn trích “Lão Hạc”? 3 - Bµi míi: - §äc ng÷ liÖu SGK. I - Bµi häc: 1 - Ng÷ liÖu: §o¹n trÝch "L·o H¹c" - C¸c tõ gîi t¶ h×nh ¶nh: mãm mÐm, vËt v·, rò rîi, xéc xÖch "mãm mÐm" miÖng rông hÕt r¨ng -> Gîi ra h×nh ¶nh khu«n mÆt kh¾c khæ "vËt v·, rò rîi,…"-> Gîi h×nh ¶nh, tr¹ng th¸i cña l·o H¹c quằn quại trong sự đau đớn. - C¸c tõ gîi t¶ ©m thanh: hu hu -> m« pháng ©m thanh tiÕng khãc biÓu thÞ tiÕng khãc to liªn tiÕp, tr¹ng th¸i ®au đớn, xót xa của nhân vật => KL: + Tõ tîng h×nh lµ nh÷ng tõ miªu t¶ h×nh ¶nh, d¸ng vÎ, tr¹ng th¸i cña sù vËt. + Tõ tîng thanh lµ tõ m« pháng ©m thanh cña tù nhiªn cña con ngêi. + Tác dụng: gợi hình ảnh, âm thanh cụ thể sinh động, có giá trị biểu cảm cao; thờng đợc dùng trong văn miêu tả, tự sù. 2 - Ghi nhí SGK tr 49. - T×m nh÷ng tõ miªu t¶ h×nh d¸ng ? - Nh÷ng tõ miªu t¶ ©m thanh? - Ph©n tÝch t¸c dông cña các từ tìm đợc? - "Hu hu " gîi t¶ ©m thanh tiÕng khãc nh thÕ nµo? - "rò rîi, xéc xÖch,…" gîi ra h×nh ¶nh cña l·o H¹c nh thÕ nµo? - Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh? - Sö dông c¸c tõ tîng h×nh, tîng thanh cã t¸c dông g×? - Tõ tõ tîng h×nh, tîng thanh thêng dïng trong lo¹i VB nµo? II - LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: - Tõ tîng h×nh: rãn rÐn, lÎo khoẻo, cháng quÌo - HS làm bài tập 1,2 - Tõ tîng thanh: xoµn xo¹t, bÞch, bèp Bµi tËp 2: - ®i lom khom, ®i liªu xiªu, ®i khóm nóm, ®i lo¹ng cho¹ng - đi đủng đỉnh - ®i lÉm chÉm.

(31) - ®i khÖnh kh¹ng - ®i l÷ng th÷ng Bµi tËp 3: Ph©n biÖt nghÜa cña c¸c tõ : - Cêi ha h¶ : tiÕng cêi to, tá ra rÊt kho¸i chÝ - Cời hì hì: tiếng cời phát ra đằng mũi, thờng biểu lộ sự - Sử dụng phiếu học tập thó, cã vÎ hiÒn lµnh. Chia lớp thành 4 nhãm thÝch Cêi h« hè: tiÕng cêi to vµ th« lç, g©y c¶m gi¸c khã chÞu lµm bµi tËp 4,5 cho ngêi kh¸c. - Cời hơ hớ: tiếng cời thoải mái, vui vẻ không cần che đạy, gi÷ g×n tËp 4: - C¸c nhãm tr×nh bµy kÕt Bµi CÇn nắm đợc nghĩa của các từ: qu¶, nhËn xÐt kÕt qu¶ cña - l· ch·: (níc m¾t)ch¶y thµnh giät nhiÒu kh«ng døt nhãm kh¸c. - l¹ch b¹ch: m« pháng tiÕng gièng nh tiÕng bµn ch©n bíc ®i nặng nề, chậm chạp trên đất mềm - lắc rắc: tả tiếng ma rơi tha thớt; mô phỏng tiếng động nhẹ, gißn, tha vµ liªn tiÕp - lấm tấm: ở trạng thái có nhiều hạt, nhiều điểm nhỏ và đều - lËp loÌ: cã ¸nh s¸ng ph¸t ra tõ ®iÓm nhá, khi loÐ lªn khi mê ®i, lóc Èn lóc hiÖn - khóc khuûu: cã nhiÒu ®o¹n gÊp khóc ng¾n nèi nhau liªn tiÕp - ồm ồm: giọng nói to và trầm, nghe không đợc rành rọt * §Æt c©u: 1 - Nớc mắt lã chã tuôn rơi trên đôi gò má của con bé tội nghiÖp. 2 - Đom đóm lập loè trong đêm. Bµi tËp 5: bµi "Lîm", "Ma" 4 - Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i kh¸i niÖm, t¸c dông cña tõ tîng h×nh, tîng thanh - HD su tÇm vµ ph©n tÝch t¸c dông cña tõ tîng h×nh tõ tîng thanh - ViÕt ®o¹n v¨n miªu t¶ hÆc tù sù cã sö dông Ýt nhÊt 5 tõ tîng h×nh, tîng thanh. ............................................................................................... So¹n : 6/ 9/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 16: LIÊN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Hiểu đợc sự liờn kết giữa cỏc đoạn văn, cách sử dụng các phơng tiện để liên kết ®o¹n v¨n, khiÕn chóng liÒn ý liÒn m¹ch. - RÌn kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n sử dụng các câu, từ ngữ có chức năng liên kết để liªn kÕt các đoạn văn trong văn bản một cách m¹ch l¹c, chÆt chÏ. - Gi¸o dôc ý thøc tù häc tËp rÌn luyÖn trong nãi, viÕt. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, máy chiếu - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học:.

(32) 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu khái niệm đoạn văn? Các cách trình bày nội dung trong một đoạn văn ? 3 - Bµi míi: - Yêu cầu hs đọc ngữ liệu vµ th¶o luËn tr¶ lêi c©u hái SGK. - GV sử dụng máy chiếu chiếu các ngữ liệu - HS thảo luận các câu hỏi bên dưới - Mçi ®o¹n v¨n môc I (1) nãi vÒ néi dung g×? - Mèi quan hÖ gi÷a c¸c ®o¹n v¨n trªn nh thÕ nµo? - Cã thÓ nãi 2 ®o¹n v¨n trên đã đảm bảo tính thống nhất về chủ đề cha? Cã thÓ t¹o thµnh mét phÇn cña VB kh«ng? V× sao? - So s¸nh víi 2 ®o¹n v¨n phÇn I(2) ? - Néi dung cña 2 ®o¹n v¨n phÇn I(2) cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau kh«ng? Nhê tõ ng÷ nµo? - T¸c dông cña viÖc liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n? - §äc c¸c ng÷ liÖu SGK môc II. - ChØ ra mèi quan hÖ vÒ nghÜa cña c¸c ®o¹n v¨n trong c¸c ng÷ liÖu 1,2,3,4,5 ? - C¸c ®o¹n v¨n LK víi nhau nhê c¸c ph¬ng tiÖn LK nµo?. - Có thể sử dụng các phơng tiện nào để LK đoạn v¨n? - GV yªu cÇu hs th¶o luËn chØ ra chç cha hîp lÝ trong c¸ch sö dông tõ ng÷ liªn. I - Bµi häc: 1 - T¸c dông cña viÖc liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n: a - Ng÷ liÖu: 2 ®o¹n v¨n SGK (1) - §1: T¶ c¶nh s©n trêng MÜ LÝ trong ngµy tùu trêng. - §2: Nªu c¶m gi¸c cña nh©n vËt "t«i" mét lÇn ghÐ th¨m trêng tríc ®©y -> 2 ®o¹n v¨n cïng viÕt vÒ mét ng«i trêng nhng gi÷a viÖc t¶ hiÖn t¹i víi c¶m gi¸c vÒ ng«i trêng Êy kh«ng cã sù g¾n bã víi nhau; theo l« gÝc th«ng thêng th× ph¶i t¶ c¶m gi¸c ë thời điểm hiện tại khi chứng kiến ngày tựu trờng-> ngời đọc hôt hÉng (2) - §1: T¶ c¶nh s©n trêng MÜ LÝ trong ngµy tùu trêng. - §2: Nªu c¶m gi¸c cña nh©n vËt "t«i" mét lÇn ghÐ th¨m trêng tríc ®©y. -> 2 đoạn văn này đã có sự gắn bó chặt chẽ với nhau nhờ cụm từ "trớc đó mấy hôm". Từ "đó"-> tạo liên tởng cho ngời đọc với đoạn văn trớc, sự liên tởng này tạo nên sự gắn kết chÆt chÏ gi÷a 2 ®o¹n v¨n, lµm cho 2 ®o¹n v¨n liÒn m¹ch liÒn ý. => KL: Liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n lµ lµm cho ý cña c¸c ®o¹n v¨n võa ph©n biÖt nhau, võa liÒn m¹ch víi nhau mét c¸ch hîp lÝ, t¹o tÝnh chØnh thÓ cho v¨n b¶n; kh«ng cã liªn kÕt th× kh«ng cã v¨n b¶n. b - Ghi nhí (KL) 2 - C¸ch liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n: a - Ng÷ liÖu: * NL1: 2 ®o¹n v¨n phÇn II(1.a) SGK tr 51 - §1: LiÖt kª kh©u t×m hiÓu khi lÜnh héi vµ c¶m thô TPVH - §2: LiÖt kª kh©u c¶m thô khi lÜnh héi vµ c¶m thô TPVH - Mèi quan hÖ ý nghÜa gi÷a 2 ®o¹n v¨n: 2 ®o¹n v¨n liÖt kª 2 kh©u cña qu¸ tr×nh lÜnh héi vµ c¶m thô TPVH cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. - Tõ ng÷ cã t¸c dông liªn kÕt chuyÓn ®o¹n: Sau kh©u t×m hiÓu lµ… => Có thể dùng các từ ngữ để chuyển đoạn có tác dụng liÖt kª nh: tríc hÕt, ®Çu tiªn, sau cïng, sau n÷a… * NL2: 2 ®o¹n v¨n phÇn II(1.b) SGK tr 51, 52 - Quan hÖ ý nghÜa gi÷a 2 ®o¹n v¨n: §1: Nªu c¶m gi¸c cña nh©n vËt "t«i" mét lÇn ghÐ th¨m trêng tríc ®©y. Đ2: Cảm giác của nhân vật "tôi" trong hiện tại khi đứng gi÷a s©n trêng trong ngµy tùu trêng ®Çu tiªn. -> Quan hệ tơng phản, đối lập. - Tõ ng÷ liªn kÕt 2 §V: "Nhng" => Có thể sử dụng các từ ngữ chỉ quan hệ tơng phản, đối lập để liên kết ĐV nh: trái lại, tuy vậy, song, ngợc lại… * NL3: 2 ®o¹n v¨n ë môc I.(2) SGK tr 50,51 - Từ "đó"là chỉ từ => Có thể dùng chỉ từ, đại từ để liên kết các đoạn văn nh:.

(33) kÕt ®o¹n v¨n.. - Có thể sử dụng các phương tiện nào để lien kết đoạn văn?. - ChØ ra ph¬ng tiÖn liªn kÕt ®o¹n v¨n BT1?. - GhÐp c¸c ®o¹n v¨n dïng phơng tiện LK phù hợp để liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n?. - HD lµm bµi tËp 3. đó, này, ấy, vậy… * NL4: 2 ®o¹n v¨n môc II (1.c) SGK tr 52 - Tõ cã t¸c dông liªn kÕt 2 ®o¹n v¨n: nãi tãm l¹i -> chØ ý tæng kÕt, kh¸i qu¸t. => Có thể dùng từ chỉ ý tổng kết, khái quát để liên kết các ®o¹n v¨n nh: tãm l¹i, tæng kÕt l¹i, nh×n chung… * NL5: 2 ®o¹n v¨n thuéc môc II (2) SGK tr 53 - 2 đoạn văn đợc liên kết với nhau nhờ câu"Ai dà, lại còn chuyện đi học nữa cơ đấy!"-> câu nối => KL: Khi chuyÓn tõ ®o¹n v¨n nµy sang ®o¹n v¨n kh¸c có thể sử dụng từ ngữ để LK các đoạn văn: quan hệ từ, chỉ từ, đại từ, các cụm từ chỉ ý liệt kê, so sánh, đối lập, tæng kÕt, kh¸i qu¸t…; hoÆc cã thÓ dïng c©u nèi. b - Ghi nhí SGK tr 53. II - LuyÖn tËp: BT1: - Ph¬ng tiÖn LK c¸c ®o¹n v¨n: a - Nãi nh vËy b - ThÕ mµ c - Còng; Tuy nhiªn BT2: a - Từ đó b - Nãi tãm l¹i c - Tuy nhiªn d - ThËt khã tr¶ lêi BT3: ViÕt 3 ®o¹n v¨n. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i t¸c dông cña viÖc LK ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n - Nhắc lại cách sử dụng các phơng tiện để LK doạn văn trong văn bản - HD hs lµm bµi tËp 3 ë nhµ - Chuẩn bị bài "Từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội". Ban gi¸m hiÖu ký duyÖt. So¹n : 10/ 9/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 17: TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ TRONG XÃ HỘI A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Hiểu rõ thế nào là từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội, nắm được hoàn cảnh sử dụng và giá trị của từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội trong văn bản. - Nhận biết, hiểu nghĩa của một số từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội; dùng từ ngữ địa phơng và biệt ngữ hội phù hợp với tình huống giao tiếp, tránh lạm dụng các lớp tõ ng÷ nµy. - Giáo dục ý thức sö dông tõ ng÷ phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp..

(34) B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bảng phụ - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Thế nào là từ tượng thanh, từ tượng hình? Tìm và phân tích tác dụng của từ tượng thanh, từ tượng hình trong các văn bản đã học? 3 - Bµi míi: I - Bµi häc: 1 - Từ ngữ địa phơng: a - Ng÷ liÖu: - Những từ : bẹ , bắp -> từ địa phơng ( bắp - miền Nam; bẹ - miÒn nói phÝa B¾c). => KL: Từ địa phơng là những từ chỉ đợc dùng ở một, hoặc một số địa phơng nhất định. b - Ghi nhí SGK tr 56 2- BiÖt ng÷ x· héi: - Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ a - Ng÷ liÖu: địa phơng, từ toàn dân? a- Từ mẹ -> từ toàn dân; từ mợ -> từ đợc những ngời thuộc - Tõ "mî" lµ c¸ch gäi cña tÇng líp trung lu, thîng lu trong XH VN tríc CMT8 sö tÇng líp nµo trong x· héi dông. xa? b- C¸c tõ: ngçng, tróng tñ -> ( ngçng: ®iÓm 2; tróng tñ: - T×m thªm c¸c tõ t¬ng kiÓm tra hay thi tróng vµo phÇn häc kÜ dù ®o¸n cho lµ thi , tù? kiÓm tra sÏ cã) häc sinh hay dïng - C¸c tõ "ngçng", "tróng => KL: Biệt ngữ xã hội là những từ ngữ chỉ đợc dùng tñ" cã nghÜa lµ g×? trong một tầng lớp xã hội nhất định. - §èi tîng nµo thêng b - Ghi nhí SGK tr 57 dïng? 3 - Sử dụng từ địa phơng và biệt ngữ xã hội: - Em hiÓu thÕ nµo lµ biÖt a - Ng÷ liÖu: ng÷ x· héi? - C¸c tõ ng÷ : vÝ, ní, hiÖn chõ, ra ri, - Khi nµo cã thÓ dïng biÖt r»m thîng, mâi ngữ? Từ địa phơng? -> Tô đậm màu sắc địa phơng, mằu sắc tầng lớp xã hội của - Trong th¬ v¨n dïng tõ ng«n ng÷, tÝnh c¸ch cña nh©n vËt. địa phơng, biệt ngữ xã hội - Tuy nhiên, muốn hiểu các từ ngữ này phải có vốn sống cã t¸c dông g×? phong phó; sö dông líp tõ ng÷ nµy cÇn phï hîp víi t×nh - §äc c¸c tõ trong ng÷ huèng giao tiÕp. liÖu em thÊy dÔ hiÓu b - Ghi nhí: SGK tr 58 kh«ng? II - LuyÖn tËp: - Có nên lạm dụng từ địa Bài tập1: ph¬ng kh«ng? diªm, bËt löa - hép quÑt - T×m nh÷ng tõ toµn d©n mò - nãn và các từ địa phơng tơng b¸t - chÐn øng? Bµi tËp 2: - Ph©n nhãm lµm trªn hs lµm vµo b¶ng phô theo nhãm b¶ng phô BT2 Bµi tËp 3: - Trêng hîp nªn dïng: a - Kh«ng nªn dïng: b,c,d,e,g - §äc ng÷ liÖu. - Trong c¸c tõ : b¾p, bÑ, ngô từ nào là từ đợc sử dông réng r·i trong toµn dân? Từ nào chỉ đợc sử dụng ở một số địa phơng nhất định?. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nhắc lại khái niệm từ địa phơng và biệt ngữ xã hội; cách sử dụng - HD lµm bµi tËp sè 4,5 - Đọc kĩ lại các văn bản tự sự đã học, tóm tắt vào vở BT - Ôn tập phần truyện kí đã học.

(35) ........................................................... So¹n : 10/ 9/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 18: TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Nắm đợc mục đích và cách thức tóm tắt văn bản tự sự. - LuyÖn tËp kÜ n¨ng tãm t¾t v¨n b¶n tù sù - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c häc tËp. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, máy chiếu - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Kiểm tra bài tập viết đoạn văn chỉ ra các phương tiện lien kết đoạn văn trong văn bản đã viết của học sinh. 3 - Bµi míi: - §äc c¸c t×nh huèng - Th¶o luËn nhãm chän phơng án trả lời đúng? - Theo em, thÕ nµo lµ tãm t¾t VB tù sù? - Tãm t¾t VB tù sù nh»m mục đích gì? - Khi soạn bài đọc - hiểu VB, em tãm t¾t VB tù sù b»ng c¸ch nµo? - GV chiếu bảng ngữ liệu yêu cầu hs so s¸nh VB tãm t¾t víi VB "S¬n Tinh, Thñy Tinh"? - Muèn tãm t¾t VB tù sù em cÇn thùc hiÖn nh÷ng bíc nµo?. - Khi tãm t¾t VB tù sù cÇn đảm bảo những yêu cầu nµo? - HD hs tãm t¾t VB "Sèng chÕt mÆc bay" vµo vë ghi.. I - Bµi häc: 1- ThÕ nµo lµ tãm t¾t v¨n b¶n tù sù? a - Ng÷ liÖu: - Lựa chọn câu trả lời đúng: b => KL: Tãm t¾t VB tù sù lµ dïng lêi v¨n cña m×nh tr×nh bµy mét c¸ch ng¾n gän néi dung ( Sù viÖc tiªu biÓu, nhân vật quan trọng) của VB đó. VB tóm tắt cần phải trung thành với NDVB đợc tóm tắt. b - Ghi nhí 1,2 SGK tr 61 2 - C¸ch tãm t¾t VB tù sù: a - Ng÷ liÖu: - VB tãm t¾t ND cña VB "S¬n Tinh, Thuû Tinh" - VB tóm tắt đã nêu đợc ND chính của VB "Sơn Tinh, Thuû Tinh" - VB tóm tắt ngắn gọn, chỉ nêu các chi tiết quan trọng đảm b¶o cèt truyÖn. => KL: Muèn tãm t¾t VB tù sù ta ph¶i thùc hiÖn c¸c bíc sau: 1. Đọc kĩ, hiểu đúng chủ đề VB 2. Xác định các nội dung chính cần tóm tắt. 3. Lîc bá nh÷ng chi tiÕt , nh©n vËt phô kh«ng quan trọng chỉ để lại những chi tiết nhân vật chính yếu của VB. 4. Sắp xếp các nội dung đó theo trình tự hợp lí. 5. ViÕt thµnh VB tãm t¾t. - Yªu cÇu: + VB tóm tắt đáp ứng yêu cầu cần tóm tắt + §¶m b¶o t×nh kh¸ch quan ( kh«ng thªm bít vµo c¸c chi tiết , sự việc không có trong VB đợc tóm tắt , không chen vµo ý kiÕn b×nh luËn, khen chª cña c¸ nh©n ngêi tãm t¾t). + §¶m b¶o tÝnh hoµn chØnh + Đảm bảo tính cân đối b - Ghi nhí 3 SGK tr61 II - LuyÖn tËp:.

(36) - HS đọc bài tóm tắt trớc BT: Tóm tắt truyện "Sống chết mặc bay" của Phạm Duy líp. Tèn b»ng mét ®o¹n v¨n kho¶ng 10 c©u? - GV chiếu phần tóm tắt VB hs tham khảo.. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i c¸ch tãm t¾t VB tù sù - HD lµm bµi tËp phÇn luyÖn tËp. - So¹n bµi "C« bÐ bán diêm" So¹n : 10/ 9/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 19: LUYỆN TẬP TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Nắm đợc toàn bộ cốt truyện của văn bản tự sự; phõn biệt được sự khỏc nhau giữa tóm tắt khái quát và tóm tắt chi tiết; tóm tắt văn bản phù hợp với yêu cầu sử dụng. - LuyÖn tËp kÜ n¨ng tãm t¾t v¨n b¶n tù sù - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c häc tËp. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, phiếu học tập - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Kiểm tra chuẩn bị của học sinh 3 - Bµi míi: Bµi tËp 1: - Yªu cÇu hs th¶o luËn * S¾p xÕp l¹i thø tù nh sau: vÒ tr×nh tù c¸c ý. (1)- b. L·o H¹c cã mét ngêi con trai, mét m¶nh vên vµ mét - S¾p xÕp l¹i c¸c ý theo con chã Vµng. tr×nh tù hîp lÝ. (2)- a. Con trai lão đi phu đồn điền cao su, lão chỉ còn lại con vµng. - ViÕt thµnh ®o¹n v¨n (3)- d. V× muèn gi÷ l¹i m¶nh vên cho con, l·o ph¶i b¸n con tóm tắt VB đọc trớc lớp. chó. HS nhËn xÐt bæ sung. (4)- c. lão mang tiền dành dụm đợc gửi cả cho ông giáo và nhê «ng gi¸o tr«ng coi hé m¶nh vên. (5)- g. Cuộc sống ngày một khó khăn, lão kiếm đợc gì ăn nấy vµ bÞ èm mét trËn khñng khiÕp. (6)- e. Mét h«m l·o xin Binh T Ýt b¶ chã. (7)- i. ¤ng gi¸o rÊt buån khi nghe Binh T kÓ chuyÖn Êy. (8)- h. L·o bçng nhiªn chÕt, c¸i chÕt thËt d÷ déi. (9)- k. C¶ lµng kh«ng hiÓu v× sao l·o chÕt, trõ Binh T vµ «ng gi¸o. * ViÓt thµnh ®o¹n v¨n tãm t¾t: ( xem l¹i phÇn tãm t¾t tiÕt 13) - H·y nªu nh÷ng sù viÖc Bµi tËp 2: tiªu biÓu, nh©n vËt chÝnh - Nh©n vËt chÝnh trong ®o¹n trÝch "Tøc níc vì bê" lµ chÞ DËu. trong đoạn trích "Tức n- - Sự việc chính: chị Dậu chăm sóc chồng bị ốm và đánh lại íc vì bê"? cai lệ và ngời nhà lí trởng để bảo vệ anh Dậu. - ViÕt thµnh VB tãm t¾t - ViÕt th»nh VB tãm t¾t ( xem l¹i tiÕt 9).

(37) ®o¹n trÝch? - V× sao VB "T«i ®i häc" vµ "Trong lßng mÑ" l¹i khã tãm t¾t? - §o¹n v¨n tãm t¾t hai VB trên đã đợc cha? có thể rút ngắn đợc nữa kh«ng?. - Rót ng¾n h¬n n÷a 2 ®o¹n v¨n tãm t¾t 2 VB trªn?. - GV phát phiếu học tập cho học sinh yêu cầu hs chỉ ra chỗ chưa hợp lí trong các VB tóm tắt và sửa lại.. Bµi tËp 3: "T«i ®i häc" vµ "Trong lßng mÑ" khã tãm t¾t v× nã lµ VB tù sù nhng Ýt sù viÖc, giµu chÊt th¬; t¸c gi¶ chñ yÕu tËp trung vµo viÖc miªu t¶ c¶m gi¸c vµ néi t©m nh©n vËt. * Tãm t¾t "T«i ®i häc": Hằng năm cứ vào cuối thu lá ngoài đờng rụng nhiều, cứ mçi lÇn thÊy mÊy em nhá rôt rÌ nóp díi nãn mÑ lÇn ®Çu tiên đến trờnglà lòng tôi lạitng bừng rộn rã. tôi nhớ về buổi mai h«m Êy, mét buæi mai ®Çy s¬ng thu vµ giã l¹nh mÑ ©u yếm dắt tay tôi đi trên con đờng dài và hẹp. Con đờng tôi đã quen ®i l¹i l¾m lÇn nhng sao lÇn nµy tù nhiªn thÊy l¹. cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi vì hôm nay trong lòng tôi có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. trong chiếc áo vải dù đen tôi cảm thấy mình trang trọng và đứng dắn. MÊy cËu häc trß tr¹c tuæi t«i trao s¸ch vë cho nhau lµm t«i thấy thèm. Tôi muốn thử sức mìnhmuốn đợc cầm cả bút thớc. Trớc đó mấy hôm tôi đến trờng Mĩ Lí , lần ấy trờng đối víi t«i lµ mét n¬i xa l¹, t«i kh«ng cã c¶m tëng nµo kh¸c lµ trêng cao r¸o vµ s¹ch sÏ h¬n c¸c nhµ trong nhµ trong lµng. Nhng lÇn nµy th× kh¸c tríc m¾t t«i trêng MÜ LÝ tr«ng võa xinh x¾n võa trang nghiªm, lßng t«i ®©m ra lo sî vÈn v¬. Sau một hồi trống thúc vang dội, mấy cậu học trò cũ đến s¾p hµng díi hiªn råi ®i vµo líp. T«i c¶m thÊy m×nh ch¬ v¬. Ông đốc gọi mấy cậu học trò mới đến đứng trớc lớp ba. Lúc ông đốc đọc tên từng ngời tôi cảm thấy nh quả tim mình nh ngừng đập. Một thầy trẻ tuổi đang đón chúng tôi vào lớp. Tôi nhìn bàn ghế, đồ vật cái gì cũng hay hay. Tôi nhìn bµn ghÕ chç t«i ngåi cÈn thËn, tù nhiªn l¹m nhËn lµ cña riªng m×nh. Ngêi b¹n bªn c¹nh t«i dï cha quen biÕt nhng t«i c¶m thÊy ch¼ng xa l¹ chót nµo. T«i ®a m¾t thÌm thuång nh×n theo c¸nh chim, kØ niÖm cò sèng dËy nhng tiÕng phÊn cña thÇy v¹ch lªn b¶ng ®a t«i vÒ c¶nh thùc. T«i vßng tay lên bàn chăm chỉ viết và lẩm nhẩm đánh vần đọc bài viết : t«i ®i häc. * Tãm t¾t "Trong lßng mÑ": Gần đến ngày giỗ đầu bố mà mẹ bé Hồng ở Thanh Hoá vẫn cha về. một hôm bà cô gọi cậu bé đến cời hỏi bé Hồng cã muèn vµo Thanh Ho¸ th¨m mÑ kh«ng. BiÕt nh÷ng r¾p tâm tanh bẩn của ngời cô nên cậu bé đã từ chối và nói cuối n¨m thÕ nµo mÑ còng vÒ. Ngêi c« cø vui vÎ cêi nãi vµ høa cho bé Hồng tiền tàu vào Thanh Hoá để thăm mẹ và em bé. CËu bÐ níc m¾t rßng rßng, th¬ng mÑ v« cïng. Ngêi c«nãi víi bÐ Hång r»ng mÑ cña Hång ë Thanh Ho¸ da xanh bủng, ngời gầy rạc, ngồi cho con bú bên rổ bóng đèn thấy ngêi quen th× véi quay ®i lÊy nãn che. bÐ Hång võa khãc vừa căm tức những cổ tục đã đày đoạ mẹ. Cô nghiêm nghị đổi giọng bảo bé Hồng đánh giấy cho mẹ để rằm tháng Tám giỗ đầu bố. Bé hồng chẳng phải viết th cho mẹ, đến ngµy giç ®Çu bè mÑ vÒ mét m×nh, mua cho bÐ Hång vµ em QuÕ bao nhiªu lµ quµ. ChiÒu tan häc vÒ bÐ thÊy bãng ngêi phụ nữ ngồi trên xe kéo giống mẹ em đã vội đuổi theo và gäi bèi rèi. Xe ch¹y chËm l¹i mÑ cÇm nãn vÉy, em thë hång héc, trÌo lªn xe rÝu c¶ ch©n l¹i. Con nøc në vµ mÑ sôt sïi khóc.Em thấy mẹ vẫn tơi sáng, nớc da mịn, đôi mắt trong, gß m¸ hång. bÐ ng¶ ®Çu vµo c¸nh tay mÑ. mÑ xoa ®Çu vµ d. Trong vòng tay của mẹ bao nhiêu cảm giác ấm áp đã bao l©u mÊt ®i nay l¹i m¬n man kh¾p da thÞt. Lêi nãi cña ngêi c« tho¸ng hiÖn råi l¹i ch×m ®i ngay vµ cËu bÐ m¶y may.

(38) kh«ng nghÜ ngîi g× n÷a. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i c¸c bíc tãm t¾t VB tù sù, yªu cÇu khi tãm t¾t VB tù sù. - Lµm bµi tËp SGK, SBT - So¹n bµi "C« bÐ b¸n diªm" ....................................................................... So¹n : 10/ 9/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 20: TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 1 A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Nhận thấy đợc những u điểm, hạn chế trong bài viết của mình, nhận rõ những lỗi thêng m¾c khi viÕt bµi v¨n tù sù. - Cñng cè n¾m v÷ng c¸ch lµm bµi v¨n tù sù; biÕt c¸ch ch÷a lçi trong bµi viÕt. - Gi¸o dôc ý thøc tù rÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt bµi v¨n tù sù. B - ChuÈn bÞ: - GV: Bài làm của học sinh - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Tóm tắt đoạn trích “Tức nước vỡ bờ”? 3 - Bµi míi: - GV yêu cầu hs đọc lại đề - Xác định yêu cầu của đề bµi? - ChØ ra nh÷ng tõ ng÷ quan trọng trong đề bài? - Xác định chủ đề của câu chuyÖn m×nh kÓ? - Nh¾c l¹i bè côc chung cña bµi v¨n tù sù? ( MB, TB. KB cần trình bày những nội dung gì?). - HD trao đổi trong nhóm tù nhËn xÐt bµi lµm cña mình, nhận xét đánh giá bài cña b¹n. - Tr×nh bµy th¾c m¾c (nÕu cã), ch÷a lçi bµi viÕt. I - Chép lại đề bài, chữa bài: ( Đề và đáp án tiết 11+12) MB (1,5 ®iÓm): Giới thiệu ngời đợc kể, quan hệ của ngời đó đối với mình TB ( 7 ®iÓm): - Giới thiệu đặc điểm ngoại hình của ngời ấy (1,5 điểm) - KÓ vÒ tÝnh t×nh, phÈm chÊt cña ngêi Êy (2,5 điểm) - KÓ l¹i kØ niÖm s©u s¾c vÒ ngêi Êy (3,0 điểm) KB (1,5 ®iÓm): Tình cảm của em đối với ngời ấy II - NhËn xÐt: 1- ¦u ®iÓm: - Học sinh hiểu yêu cầu của đề bài. - N¾m v÷ng c¸ch viÕt bµi v¨n tù sù. - Nhiều bài viết tạo đợc tình huống cho câu chuyện, kể đợc những kỉ niệm sâu sắc của bản thân về "ngời ấy". - Mét sè bµi viÕt cã lêi kÓ tr«i ch¶y, c¶m xóc ch©n thµnh, c©u chuyÖn ch©n thùc. - Một số bài trình bày, diễn đạt khá tốt ( Thanh Thao, Chi, …) 2 - Nhîc ®iÓm: - Mét sè bµi lµm cha lµm næi bËt yªu cÇu "ngêi Êy sèng m·i trong lßng em". - Chuyện kể nhạt, cha nổi bật chủ đề, nhiều chuyện cha ch©n thùc cßn vay mîn chuyÖn. - Mét sè bµi nghiªng sang kiÓu bµi biÓu c¶m..

(39) - Một số bài viết mắc lỗi nhiều về dùng từ, diễn đạt, lỗi c©u. III - Trả bài, giải đáp thắc mắc: IV - Híng dÉn ch÷a lçi bµi viÕt: - Tù ch÷a lçi bµi viÕt - Trao đổi nhóm chữa lỗi bài viết của bạn. 4- Cñng cè, HDVN: - ¤n tËp : Bè côc v¨n b¶n, liªn kÕt v¨n b¶n, dùng ®o¹n trong v¨n b¶n. - Soạn bài "Cô bé bán diêm" thực hiện theo nhóm đã phân công. ………………………………………………………………………………………… Ban gi¸m hiÖu ký duyÖt. So¹n : 20/ 9/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 21: CÔ BÉ BÁN DIÊM ( Trích) - An-đec-xen A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Cú những hiểu biết về tỏc giả An-độc-xen; thấy đợc tình cảnh đáng thơng và cái chết của em bé bất hạnh đi bán diêm đêm giao thừa, lòng thơng cảm của nhà văn đối với em bÐ téi nghiÖp; nghÖ thuËt kÓ chuyÖn hÊp dÉn cã sù ®an xen gi÷a thùc tÕ vµ méng tëng víi c¸c t×nh tiÕt diÔn biÕn hîp lÝ cña truyÖn. - RÌn kÜ n¨ng đọc, kể tóm tắt TP, phân tích một số hình ảnh tương phản đối lập,phát biểu cảm nghĩ về một đoạn truyện. - Giáo dục lòng nhân ái, biết yêu thơng chia sẻ đối với những cuộc đời bất hạnh. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, máy chiếu - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập, vở soạn bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Tóm tắt đoạn trích “ Lão Hạc”? Cảm nhận của em về nhân vật lão Hạc trong truyện? 3 - Bµi míi: - HD học sinh đọc VB. - GV đọc phần VB đã lợc bỏ, yêu cầu học sinh đọc vµ tãm t¾t ý chÝnh cña tõng ®o¹n. - Yªu cÇu hs tãm t¾t VB.. I - TiÕp xóc v¨n b¶n: 1 - §äc vµ tãm t¾t VB: 2 - T×m hiÓu chó thÝch: * T¸c gi¶ : An-®Ðc-xen (1805 - 1875) - ¤ng lµ nhµ v¨n §an M¹ch næi tiÕng víi nh÷ng truyÖn kÓ dµnh cho thiÕu nhi..

(40) - Sö dông m¸y chiÕu giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. - Yªu cÇu häc sinh th¶o luËn thèng nhÊt trong nhóm về bố cục, đại ý của VB. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, GV uèn n¾n bæ sung.. - HS đọc Đ1 - Những chi tiết kể về cuéc sèng cña c« bÐ b¸n diªm trong qu¸ khø vµ trong hiÖn t¹i ? - So s¸nh cuéc sèng cña em trong quá khø vµ trong hiÖn t¹i?. - Khung cảnh phố xá đêm giao thừa đợc tác giả miêu t¶ nh thÕ nµo? - H×nh ¶nh em bÐ b¸n diêm trong đêm giao thừa đợc tác giả kể bằng những chi tiÕt nµo?. - T¸c gi¶ sö dông biÖn pháp nghệ thuật gì để tô ®Ëm t×nh c¶nh cña c« bÐ b¸n diªm? Em nhËn thÊy t×nh c¶nh cña c« bÐ b¸n diªm nh thÕ nµo? - Bµy tá suy nghÜ cña em vÒ h×nh ¶nh c« bÐ b¸n diêm đêm giao thừa?. - TruyÖn cña «ng thêng nhÑ nhµng, t¬i m¸t, to¸t lªn lßng th¬ng yªu con ngêi, nhÊt lµ nh÷ng ngêi nghÌo khæ, vµ niÒm tin vào sự thắng lợi cuối cùng của cái tốt đẹp trên thế gian. - Một số truyện quen thuộc với nhiều bạn đọc trên thế giới: "BÇy chim thiªn nga", " Nµng c«ng chóa vµ h¹t ®Ëu", "Nµng tiªn c¸"… * Tác phẩm đợc viết năm 1845 khi ông đã có trên 20 năm cÇm bót, lµ truyÖn ng¾n viÕt cho thiÕu nhi. * C¸c chó thÝch kh¸c xem SGK tr 67 3 - Bè côc: 3 ®o¹n Đ1; Từ đầu đến"bàn tay em cứng đờ ra" -> Hoàn cảnh của c« bÐ b¸n diªm Đ2: Tiếp đến"về chầu thợng đế" -> các lần quẹt diêm, thực tÕ vµ nh÷ng méng tëng. Cã thÓ chia ®o¹n truyÖn nµy thµnh 5 ®o¹n nhá c¨n cø vµo nh÷ng lÇn quÑt diªm. §3: Cßn l¹i -> C¸i chÕt th¬ng t©m cña c« bÐ b¸n diªm. 4 - §¹i ý: KÓ vÒ t×nh c¶nh vµ c¸i chÕt th¬ng t©m cña c« bÐ b¸n diªm đêm giao thừa, tác giả bộc lộ lòng thơng cảm sâu sắc đối víi em bÐ bÊt h¹nh. II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: 1 - Hình ảnh cô bé bán diêm đêm giao thừa: * Hoµn c¶nh cña c« bÐ b¸n diªm: - Trong qu¸ khø: C« bÐ sèng víi bµ néi hiÒn tõ trong c¨n nhµ xinh x¾n cã dây thờng xuân bao quanh, em đợc đón giao thừa ở nhà => Cuộc sống êm đềm, ấm cúng. - HiÖn t¹i: Bà nội đã mất, gia sản tiêu tán, em sống chui rúc trong xó tèi t¨m, lu«n ph¶i nghe nh÷ng lêi chöi rña cña bè, hµng ngµy em ph¶i ®i b¸n diªm kiÕm sèng. => Cuộc sống nghèo đói, bất hạnh * Hình ảnh cô bé bán diêm trong đêm giao thừa: Khung c¶nh phè x¸ đêm giao thừa + Trêi rÐt + Cửa sổ mọi nhà đều sáng rực ánh đèn + Trong phè sùc nøc mïi ngçng quay. T×nh c¶nh cña em bÐ b¸n diªm + Đầu trần, chân đất dò dẫm bíc ®i trong bãng tèi + Cả ngày em chẳng bán đợc bao diªm nµo, ch¼ng ai bè thÝ cho em đồng xu nào. + Em ngồi nép vào một góc tờng, thu đôi chân vào ngời mà vÉn thÊy l¹nh, tuy nhiªn em => Không khí đêm không thể về nhà vì sợ bố đánh. giao thõa ë mçi gia =>Cô bộ : cô đơn, đói, rét, bất đình đều ấm cúng h¹nh téi nghiÖp. => Tác giả sử dụng thủ pháp đối lập tơng phản tô đậm tình cảnh đáng thơng của em bé bán diêm trong đêm giao thõa. * LuyÖn tËp : B»ng lêi kÓ cña c« bÐ b¸n diªm kÓ vÒ cuéc sèng cña em trong qu¸ khø vµ trong hiÖn t¹i..

(41) 4 - Cñng cè, HDVN: - Nhắc lại ND đã phân tích - Tãm t¾t VB b»ng mét ®o¹n v¨n kho¶ng 15 dßng - Chuẩn bị tốt phần trả lời câu hỏi phần đọc hiểu VB. ……………………………………………………………………………………………. So¹n : 20/ 9/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 22: CÔ BÉ BÁN DIÊM (Tiếp theo) ( Trích) - An-đec-xen A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Cú những hiểu biết về tỏc giả An-độc-xen; thấy đợc tình cảnh đáng thơng và cái chết của em bé bất hạnh đi bán diêm đêm giao thừa, lòng thơng cảm của nhà văn đối với em bÐ téi nghiÖp; nghÖ thuËt kÓ chuyÖn hÊp dÉn cã sù ®an xen gi÷a thùc tÕ vµ méng tëng víi c¸c t×nh tiÕt diÔn biÕn hîp lÝ cña truyÖn. - RÌn kÜ n¨ng đọc, kể tóm tắt TP, phân tích một số hình ảnh tương phản đối lập,phát biểu cảm nghĩ về một đoạn truyện. - Giáo dục lòng nhân ái, biết yêu thơng chia sẻ đối với những cuộc đời bất hạnh. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, máy chiếu - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập, vở soạn bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Tóm tắt đoạn trích “Cô bé bán diêm”? Cảm nhận về hoàn cảnh của cô bé bán diêm đêm giao thừa? 3 - Bµi míi: - HS đọc đoạn 2 II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: - Cô bé đã quẹt diêm 2 - C¸c lÇn quÑt diªm, thùc tÕ vµ nh÷ng méng tëng: mÊy lÇn? Mçi lÇn löa * Các lần quẹt diêm: diªm ch¸y s¸ng em bÐ đã nhìn thấy những gì? C¸c lÇn Méng tëng Thùc tÕ (HS th¶o luËn nhãm) quÑt diªm - Sau mçi lÇn diªm t¾t Lß sëi b»ng s¾t, Gãc têng, tuyÕt phñ kÝn hiÖn thùc l¹i hiÖn ra LÇn 1 löa ch¸y to¶ ra h¬i mặt đất, gió bấc thổi vun nh thÕ nµo? nãng dÞu dµng vót - NhËn xÐt nghÖ thuËt Bµn ¨n, ngçng Bức tờng dày đặc lạnh lẽo, kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶? LÇn 2 quay phè xa v¾ng teo, l¹nh buèt, tuyÕt phñ, giã bÊc, ngêi - §©u lµ h×nh ¶nh vội vàng đến nơi hẹn hò méng tëng g¾n víi hoàn toàn lãnh đạm với cô thùc tÕ? §©u lµ h×nh bÐ. ¶nh thuÇn tuý chØ lµ LÇn 3 C©y th«ng n«-en Nh÷ng ngän nÕn bay lªn méng tëng? lín trang trÝ léng biÕn thµnh nh÷ng ng«i sao lÉy, hµng ngµn lªn trêi ngän nÕn s¸ng rùc, - Qua nh÷ng méng tlÊp l¸nh ëng cña c« bÐ b¸n Bµ néi mØm cêi diêm em hiểu đợc gì Lần 4.

(42) vÒ t©m hån, m¬ íc cña nh÷ng em bÐ bÊt h¹nh? TÊm lßng cña nhµ v¨n khi kÓ vÒ nh÷ng chi tiÕt nµy?. - Ý nghÜa cña nh÷ng méng tëng?. - KÓ l¹i nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ c¸i chÕt cña em bÐ b¸n diªm? - V× sao t¸c gi¶ miªu t¶ em bÐ chÕt nhng vÎ mặt vẫn đẹp: đôi má hồng, đôi môi đang mØm cêi? - Thái độ của mọi ngời tríc c¸i chÕt cña em bÐ? - KÕt truyÖn t¸c gi¶ viÕt"ch¼ng ai biÕt ®iÒu k× diÖu…", em hiÓu điều kì diệu đó là gì? - §Æc s¾c vÒ néi dung, nghÖ thuËt cña truyÖn? - Suy nghÜ vÒ nh÷ng trÎ em kÐm may m¾n trong cuéc sèng hiÖn nay ë xung quanh ta?. víi em LÇn 5. Bà nội nắm tay em Họ đã về chầu thợng đế hai bµ ch¸u bay vôt lªn cao => Méng tëng xen víi thùc tÕ; c¸c méng tëng diÔn ra lÇn lît theo thứ tự hợp lí ( tròi rét -> nghĩ đến lò sởi; đói -> bàn ăn; trong phố mọi nhà đang đón giao thừa -> cây thông nô-en, nhớ đến bà vì khi bà còn sống em cũng đợc đón giao thừa ở nhµ). C¸c méng tëng lß sëi, bµn ¨n, c©y th«ng n«-en g¾n víi thực tế; Hình ảnh con ngỗng quay nhảy ra khỏi đĩa, hai bà ch¸u bay lªn trêi -> thuÇn tuý chØ lµ méng tëng. *Ý nghÜa cña nh÷ng méng tëng: - Méng tëng bõng s¸ng cïng ngän löa cña nh÷ng que diªm lµ những mơ ớc chính đáng của em bé bất hạnh về một cuộc sống no ấm, hạnh phúc bình dị đợc sống trong tình yêu thơng của ngêi th©n.. - Từ ngọn nến, cây thông nô-en em nghĩ đến những ngôi sao lªn trêi ->ThÓ hiÖn niÒm tin híng tíi v« cïng cao c¶, thiªng liêng tốt dẹp của cuộc sống, bộc lộ vẻ đẹp tâm hồn của em bé bÊt h¹nh. - ThÓ hiÖn tÊm lßng c¶m th«ng tr©n träng cña nhµ v¨n víi nh÷ng m¬ íc b×nh dÞ, k× diÖu cña tuæi th¬, cña em bÐ bÊt h¹nh. 3 - C¸i chÕt cña c« bÐ b¸n diªm: - S¸ng mång mét ®Çu n¨m hiÖn lªn thi thÓ em bÐ ngåi gi÷a những bao diêm đã đốt hết nhẵn. - Em bé gái có đôi má hồng, đôi môi đang mỉm cời - Em đã chết vì giá rét đêm giao thừa. => Tác giả miêu tả cái chết thơng tâm của em bé: chết vì đói rÐt nhng kh«ng gîi ra sî bi th¶m. T¸c gi¶ sd biÖn ph¸p t¬ng phản đối lập ( sự vui vẻ của mọi ngời, thái độ lạnh lùng >< cái chÕt cña em bÐ trong s¸ng mång mét ®Çu n¨m ) thÓ hiÖn lßng thơng cảm sâu sắc của nhà văn đối với em bé bất hạnh. III - Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - KÕt cÊu chÆt chÏ c¸c chi tiÕt diÔn biÕn hîp lÝ - Sử dụng nghệ thuật tơng phản, đối lập, đan xen giữa hiện thực vµ méng tëng. 2 - Ý nghĩa: - HiÖn thùc cuéc sèng cña nh÷ng em bÐ bÊt h¹nh trong x· héi thiÕu v¾ng t×nh th¬ng. - Thể hiện lòng thơng cảm của nhà văn đối với những số phận bÊt h¹nh. * Ghi nhí SGK tr 68 * LuyÖn tËp: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ truyÖn "C« bÐ b¸n diªm". 4- Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i néi dung tæng kÕt, liªn hÖ; HD häc sinh lµm bµi tËp trong SBT; - ChuÈn bÞ bµi "Trî tõ, th¸n tõ". …………………………………………………………………………………….. So¹n : 20/ 9/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 23: TRỢ TỪ, THÁN TỪ.

(43) A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Hiểu thế nào là trợ từ, than từ, các loại thán từ; đặc điểm và cách sử dụng trợ từ, than từ. - Kí năng nhận biết trợ từ, than từ, sử dụng trợ từ, than từ. - Giáo dục ý thức tự học, ý thức sử dụng các từ loại đã học trong cuộc sống giao tiếp hàng ngày. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bảng phụ. - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Tóm tắt đoạn trích “Cô bé bán diêm”? Suy nghĩ của em về cái chết của cô bé bán diêm? 3 - Bµi míi: HD hs đọc và phân tÝch ng÷ liÖu. - C©u 2,3 kh¸c c©u 1 ë ®iÓm nµo?. - C¸c tõ "nh÷ng", "cã" biÓu thÞ ý nghÜa g×? - Em hiÓu thÕ nµo lµ trî tõ? - Vai trß cña trî tõ?. - Ph©n tÝch ý nghÜa cña c¸c tõ in ®Ëm? - C¸c tõ "nµy""a" trong (a); "nµy", "vâng" (b) đứng ở vị trÝ nµo trong c©u? Nªu lªn ý nghÜa g×? Cã quan hÖ víi c¸c thµnh phÇn kh¸c trong c©u nh thÕ nµo? - Em hiÓu th¸n tõ lµ nh÷ng tõ nh thÕ nµo?. I - Bµi häc: 1- Trî tõ: a - Ng÷ liÖu: I.1 SGK + Nã ¨n hai b¸t c¬m. -> nãi lªn sù viÖc kh¸ch quan lµ : nã ¨n sè lîng lµ 2 b¸t c¬m. + Nã ¨n nh÷ng hai b¸t c¬m. -> thªm tõ "nh÷ng" ngoµi viÖc diễn đạt ý nh câu trên còn có ý nhấn mạnh, đánh giá việc nó ăn 2 b¸t c¬m lµ nhiÒu, lµ vît møc b×nh thêng. + Nó ăn có hai bát cơm.-> thêm từ "có", ngoài việc diễn đạt khách quan nh câu thứ nhất , còn có ý đánh giá: nó ăn hai bát cơm là ít , không đạt mức bình thờng. -> Từ "những", "có": biểu thị thái độ nhấn mạnh, đánh giá của ngời nói đối với sự vật sự việc nêu trong câu -> những từ trên gọi là trợ từ. ( chính, đích, ngay) => KL: Trî tõ lµ nh÷ng tõchuyªn ®i kÌm mét tõ ng÷ trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc đợc nói đến ở từ ngữ đó. b - Ghi nhí 1 SGK tr 69 2 - Th¸n tõ: a - Ng÷ liÖu: - "này"-> tiếng thốt ra để gây sự chú ý của ngời đối thoại. - "A" -> tiÕng thèt ra biÓu thÞ sù tøc giËn khi nhËn ra mét điều gì đó không tốt. - "vâng"-> tiếng dùng để đáp lại lời ngời khác một cách lễ phÐp, tá ý nghe theo. - C¸c tõ "nµy""a" trong (a) cã kh¶ n¨ng mét m×nh t¹o thµnh câu đặc biệt . Các từ "này", "vâng" (b) làm thành phần biệt lập cña c©u (kh«ng cã quan hÖ ng÷ ph¸p víi thµnh phÇn kh¸c.) -> Các từ trên đợc gọi là thán từ. => KL: + Thán từ là những từ dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của ngời nói hoặc dùng để gọi đáp. + Thán từ thờng đứng ở đầu câu, có khi đợc tách thành câu đặc biệt. + Th¸n tõ cã 2 lo¹i chÝnh: th¸n tõ béc lé t×nh c¶m, cảm xúc; thán từ gọi đáp. b - Ghi nhí 2 tr 70 II - LuyÖn tËp:.

(44) BT1: C¸c tõ lµ trî tõ: chÝnh (a); ngay (c); lµ (g); nh÷ng (i). BT2: - lấy : dùng để nhấn mạnh mức độ tối thiểu, không yêu cầu hơn. - nguyªn: chØ cã nh thÕ, kh«ng cã g× thªm hoÆc kh«ng cã g× kh¸c. - đến: biểu thị ý nhấn mạnh về mức độ cao của một tính chất lµm Ýt nhiÒu ng¹c nhiªn, ( biÓu thÞ ý nhÊn m¹nhvÒ tÝnh chÊt bÊt thờng của một hiện tợng để làm nổi bật mức độ cao của một việc nào đó). - cả: biểu thị ý nhấn mạnh về mức độ cao, phạm vi không hạn chế của sự việc -> nhấn mạnh đối tợng so sánh. - cứ: dựa theo để hành động -> nhấn mạnh ý khẳng định sự việc nªu trong c©u. BT3: Th¸n tõ: nµy, µ (a); Êy (b); v©ng (c); chao «i (d); hìi ¬i (e). BT4: a - Ha ha! -> TiÕng thèt ra biÓu thÞ sù vui mõng, phÊn khëi ái ái! -> Tiếng thốt lên khi bị đau đột ngột - §Æt 5 c©u cã dïng b- Than «i!-> BiÓu thÞ sù ®au buån th¬ng tiÕc. th¸n tõ kh¸c nhau? BT5: §Æt c©u víi th¸n tõ VD: - Gi¶i thÝch c©u tôc - Than «i! Thêi oanh liÖt nay cßn ®©u! ng÷ "Gäi d¹ b¶o BT6: v©ng"? Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ "Gäi d¹ b¶o v©ng" -> Lêi d¹y trÎ em ph¶i lÔ phÐp víi ngêi lín. - Ph©n nhãm: 3 nhãm thùc hiÖn c¸c yªu cÇu cña BT N1: BT 2 N2: BT3 N3 : BT4. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nhắc lại đặc điểm của trợ từ, thán từ, phân biệt với đại từ, chỉ từ, lợng từ ( sö dông b¶ng phô) - ChuÈn bÞ bµi "Miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự" ......................................................................... So¹n : 20/ 9/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 24: MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM TRONG VĂN TỰ SỰ A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Nhận ra và hiểu được vai trò của yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự, việc kết hợp các yếu tố đó trong bài văn tự sự. - Nắm đợc cách thức vận dụng các yếu tố này trong một bài văn tự sự . Rèn kĩ n¨ng sö dông yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong v¨n tù sù. - Cú ý thức tự rèn luyện để viết tốt bài văn tự sự. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, máy chiếu. - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Thế nào là trợ từ, than từ? Đặt câu có trợ từ hoặc thán từ? 3 - Bµi míi:.

(45) - HS đọc đoạn văn - Sử dụng máy chiếu chiếu ngữ liệu. - HS thảo luận các câu hỏi - Trong ®o¹n v¨n t¸c gi¶ kÓ chuyÖn g×?. - T×m chi tiÕt miªu t¶ trong ®o¹n v¨n?. - T×m chi tiÕt biÓu c¶m?. - So s¸nh 2 ®o¹n v¨n ( ®o¹n v¨n chØ thuÇn tuý kÓ viÖc, kÓ ngêi sau khi tíc bá c¸c yªu tè miªu t¶, biÓu c¶m víi ®o¹n v¨n SGK)?. - NhËn xÐt t¸c dông cña c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong bµi v¨n tù sù? - §äc ghi nhí. - T×m ®o¹n v¨n trong VB đã học phân tích t¸c dông cña nh÷ng yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong ®o¹n v¨n? (th¶o luËn nhãm theo bµn häc sinh). - ViÕt ®o¹n v¨n theo yªu cÇu cña bµi tËp 2? - HS tr×nh bÇy ®o¹n văn, nhận xét đánh giá bµi cña b¹n.. I - Bµi häc: 1 - Ng÷ liÖu: * Trong ®o¹n v¨n t¸c gi¶ kÓ viÖc: - MÑ t«i vÉy t«i. - T«i ch¹y theo chiÕc xe chë mÑ. - MÑ kÐo tay t«i lªn xe. - T«i oµ lªn khãc. - MÑ t«i còng sôt sïi theo. - T«i ngåi bªn mÑ, ®Çu ng¶ vµo c¸nh tay mÑ, quan s¸t g¬ng mÆt mÑ. * Chi tiÕt miªu t¶: - T«i thë hång héc, tr¸n ®Ém må h«i, rÝu c¶ ch©n l¹i. - MÑ t«i kh«ng cßm câi x¬ x¸c, g¬ng mÆt mÑ t«i vÉn t¬i s¸ng, đôi mắt trong và nớc da trắng mịn, làm nổi bật màu hồng ở đôi gß m¸. * Chi tiÕt béc lé c¶m xóc: - Hay tại sự sung sớng bỗng đợc trông nhìn và ôm ấp cái hình hài máu mủ của mình mà mẹ tôi lại tơi đẹp nh thuở còn sung tóc. (suy nghÜ) - T«i thÊy nh÷ng c¶m gi¸c Êm ¸p bao l©u mÊt ®i bçng l¹i m¬n man kh¾p da thÞt. H¬i quÇn ¸o mÑ t«i vµ h¬i thë ë khu«n miÖng xinh x¾n nhai trÇu ph¶ ra th¬m tho l¹ thêng . ( c¶m nhËn) - Ph¶i bÐ l¹i vµ l¨n vµo lßng mét ngêi mÑ, ¸p mÆt vµo bÇu s÷a nóng của ngời mẹ, để bàn tay ngời mẹ vuốt ve từ trán xuống c»m, vµ g·i lng ë sèng lng cho míi thÊy ngêi mÑ cã mét sù ªm dÞu v« cïng. (ph¸t biÓu c¶m tëng) * NhËn xÐt: + Các yếu tố này không đứng tách riêng mà đan xen với nhau võa kÓ, võa t¶, võa biÓu c¶m. + C¸c yÕu tè miªu t¶ cã t¸c dông gióp cho viÖc kÓ l¹i cuéc gặp gỡ giữa hai mẹ con thêm sinh động, tất cả màu sắc, hơng vị, hình dáng, diện mạo của sự việc, nhân vật, hành động… nh hiện lên trớc mắt ngời đọc. + Yếu tố biểu cảm: giúp ngời viết thể hiện đợc rõ tình mẫu tử sâu nặng, buộc ngời đọc phải xúc động, trăn trở, suy nghĩ trớc sự việc và nhân vật. + c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m lµm cho ý nghÜa cña truyÖn càng thêm thấm thía, sâu sắc, giúp tác giả thể hiện thái độ trân trọng và tình cảm yêu mến của mình đối với nhân vật và sự viÖc. => KL: + Trong v¨n tù sù Ýt khi chØ thuÇn tuý kÓ ngêi kÓ viÖc mµ thêng ®an xen yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m. + Sö dông yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m trong v¨n tù sựlàm cho việc kể chuyện sinh động và sâu sắc hơn. 2 - Ghi nhí SGK tr 74 II - LuyÖn tËp: BT1 : - §o¹n v¨n kÓ chuyÖn l·o H¹c kÓ víi «ng gi¸o vÒ viÖc b¸n con chó Vàng "Mặt lão đột nhiên co rúm lại…lão hu hu khóc"-> C¸c chi tiÕt miªu t¶ nÐt ngo¹i h×nh cña nh©n vËt ( nh÷ng biÓu hiÑn trªn g¬ng mÆt cña l·o H¹c) thÓ hiÖn thÕ giíi néi t©m cña nhân vật : nỗi đau đớn dằn vặt xót xa khi buộc phải bán con chó mà lão yêu quý, làm cho ngời đọc cảm nhận cụ thể tâm trạng của nhân vật, nhân vật hiện lên sinh động hơn là chỉ thuµn tuý kÓ ngêi, kÓ viÖc. - §o¹n v¨n kÓ vÒ c¸i chÕt cña l·o H¹c ë cuèi truyÖn "Kh«ng!.

(46) Cuộc đời cha hẳn đã đáng buồn…Chỉ có tôi và Binh T hiểu" -> Tả cái chết của lão Hạc giúp ngời đọc hình dung đợc cái chết vật vã đau đớn của lão Hạc, chết nh một con chó ( vì lão nghĩ lão đã lừa con chó thì phải chết nh một con chó - đó là sự tù trõng ph¹t), suy nghÜ cña «ng gi¸o lµm cho c©u chuyÖn thªm phÇn triÕt lÝ s©u s¾c. - GV söa ch÷a bæ sung BT2: ®v cña häc sinh HS viÕt ®o¹n v¨n 4 - Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i vai trß cña viÖc sö dông yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m trong v¨n tù sù, lu ý khi sử dụng các yếu tố đó. - So¹n bµi "§¸nh nhau víi cèi xay giã" .............................................................................................................................................. So¹n : 28/ 9/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 25: ĐÁNH NHAU VỚI CỐI XAY GIÓ ( Trích “Đôn ki-hô-tê”) - Xộc-van-tec A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh:.

(47) - ThÊy râ tµi n¨ng cña XÐc-van-tÐc trong viÖc x©y dùng cÆp nh©n vËt t¬ng phản về mọi mặt; đánh giá đúng đắn các mặt tốt, mặt xấu của hai nhân vật ấy, từ đó rút ra bµi häc thùc tiÔn. - Nắm bắt diễn biến của các sự kiện trong đoạn trích. Chỉ ra được những chi tiết tiêu biểu cho tính cách của mỗi nhân vật. RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch v¨n b¶n, c¶m thô chi tiÕt nghÖ thuËt. - Có ý thøc häc tËp mÆt tèt, lo¹i bá mÆt xÊu. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, máy chiếu - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - vai trò của các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự? Yêu cầu khi sử dụng các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn tự sự? - KT bài tập về nhà của học sinh. 3 - Bµi míi: - HD hs đọc VB - Yªu cÇu tãm t¾t VB - LiÖt kª 5 sù viÖc chñ yÕu cña ®o¹n truyÖn? - GV sử dụng máy chiếu - GV giới thiệu tác giả, TP tãm t¾t ND 2 phÇn - §äc chó thÝch * SGK tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm? - Th¶o luËn nhãm t×m bè côc cña VB?. - Nêu đại ý của đoạn trích? - Cã mÊy nh©n vËt trong ®o¹n trÝch? - Nhan đề của đoạn trích có phï hîp víi ND cña ®o¹n trÝch kh«ng? (HS th¶o luËn nhãm tr×nh bµy) () - Dùa vµo phÇn chó thÝch * cho biÕt nguån gèc xuÊt thân, đặc điểm ngoại hình cña 2 nh©n vËt? - Tác giả đã làm nổi bật sự đối lập đó nh thế nào? Mặt. I - TiÕp xóc v¨n b¶n: 1 - §äc, tãm t¾t: 2 - T×m hiÓu chó thÝch: * T¸c gi¶: SGK * T¸c phÈm: - TrÝch tiÓu thuyÕt "§«n Ki-h«-tª". TP gåm 2 phÇn phÇn I: 52 ch¬ng XB n¨m 1605; phÇn II: 74 ch¬ng XB n¨m 1615. 3 - Bè côc: 3 ®o¹n Đ1: Từ đầu đến "không cân sức"-> Nhìn những chiếc cối xay gió giữa đồng Đôn Ki-hô-tê tởng những tên cớp quyết định đến giao chiến với chúng. Đ2: Tiếp đến"toạc nửa vai"-> Đôn Ki-hô-tê phi ngựa đến cèi xay giã, c¶ ngêi vµ ngùa bÞ ng· v¨ng ra xa. §3 cßn l¹i -> Hai thÇy trß ®i vÒ phÝa c¶ng La-pi-xª vµ chuyện ăn ngủ của họ từ đêm hôm ấy cho đến sáng hôm sau. 4 - §¹i ý: Đoạn truyện kể chuyện đánh nhau với cối xay gió của thầy trò Đôn Ki-hô-tê và suy nghĩ của mỗi ngời. Qua đó lµm næi bËt sù t¬ng ph¶n cña cÆp nh©n vËt "§«n Ki-h«-tª vµ Xan - ch« Pan-xa vµ c¶ nh÷ng mÆt tèt, mÆt xÊu cña hä. II - Ph©n tÝch: HiÖp sÜ §«n Ki-h«-tª * D¸ng vÎ bªn ngoµi, nguån gèc xuÊt th©n: - Tuæi tr¹c 50, l·o quý téc nghÌo - GÇy gß, cao lªnh khªnh - Cìi mét con ngùa cßm, mình mặc áo giáp, đầu đội mò s¾t, vai v¸c gi¸o dµi (những thứ đã han gỉ tổ tiên để lại rồi đem đánh bãng, b¾t chíc nh÷ng nh©n vËt trong lo¹i truyÖn kiÕm. Gi¸m m· Xan-ch« Panxa - Mét n«ng d©n nghÌo - BÐo, lïn - Ngåi trªn lng lõa. - NhËn gi¸m m· cho §«n Ki-h«-tª víi hi väng sau này đợc công thành danh to¹i. - §i theo chñ lóc nµo còng mang bªn m×nh mét bÇu r-.

(48) tèt, mÆt xÊu cña mçi nh©n vËt?. hiệp), ý định làm hiệp sĩ ợu và cái túi hai ngăn đựng lang thang trừ ác cứu ngời đầy đủ thức ăn ngon. => T¸c gi¶ miªu t¶ hai nh©n vËt víi c¸c khÝa c¹nh t¬ng ph¶n hai nh©n vËt bæ sung cho nhau l¹i cã nh÷ng ®iÓm chung thèng nhÊt, g¾n bã víi nhau, t« ®Ëm nh©n vËt lµm næi bËt nhau lªn.. 4 - Cñng cè, HDVN: - Tãm t¾t l¹i c¸c sù viÖc chÝnh cña ®o¹n trÝch. - Sự đối lập về hình dáng của 2 nhân vật. - Thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi 3,4 phần đọc - hiểu VB SGK. ...................................................................................................................................... So¹n : 28/ 9/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 26: ĐÁNH NHAU VỚI CỐI XAY GIÓ (Tiếp theo) ( Trích “Đôn ki-hô-tê”) - Xộc-van-tec A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - ThÊy râ tµi n¨ng cña XÐc-van-tÐc trong viÖc x©y dùng cÆp nh©n vËt t¬ng phản về mọi mặt; đánh giá đúng đắn các mặt tốt, mặt xấu của hai nhân vật ấy, từ đó rút ra bµi häc thùc tiÔn. - Nắm bắt diễn biến của các sự kiện trong đoạn trích. Chỉ ra được những chi tiết tiêu biểu cho tính cách của mỗi nhân vật. RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch v¨n b¶n, c¶m thô chi tiÕt nghÖ thuËt. - Có ý thøc häc tËp mÆt tèt, lo¹i bá mÆt xÊu. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, máy chiếu - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Kể tóm tắt đoạn trích “Đánh nha với cối xay gió”? 3 - Bµi míi: - KÓ l¹i nh÷ng II - Ph©n tÝch VB: chi tiÕt miªu t¶ §«n Ki-h«-tª HiÖp sÜ §«n Ki-h«-tª. Gi¸m m· Xan-ch« Pan-xa.

(49) đánh nhau với cèi xay giã? - Khi nh×n thÊy nh÷ng chiÕc cèi xay gió Đ đã nghÜ g×? nhËn định nh thế nào? Giám mã Xanchô Pan-xa đã nhận định nh thế nµo? - Hành động của § vµ X?. - Suy nghÜ vÒ chuyÖn ¨n ngñ cña mçi ngêi? - MÆt tèt, mÆt cha tèt ë hai nh©n vËt? - Tõ sù t¬ng phản, đối lập cña hai nh©n vËt, tÝnh c¸ch cña c¸c nh©n vËt béc lé nh thÕ nµo? - §¸nh gi¸ cña em vÒ mçi nh©n vËt? (Th¶o luËn nhãm). - Nét đặc sắc về ND, NT cña ®o¹n trÝch? - GV ph©n vai đọc diễn cảm.. * Suy nghĩ, hành động của hai nh©n vËt: - Khi nh×n thÊy nh÷ng chiÕc cèi xay giã: + Tëng lµ nh÷ng tªn khæng lå ghª gím. + Y định: chiến đấu quét sạch chóng. + Hành động: thúc ngựa xông lªn, thÐt lín, cÇu mong ngêi yªu cøu gióp, phi th¼ng tíi ®©m mòi gi¸o vµo c¸nh qu¹t, bÞ hÊt ng· to¹c nöa vai, bÞ träng th¬ng mµ kh«ng rªn rØ. - ChuyÖn ¨n ngñ, sinh ho¹t: +Chẳng lo đến chuyện ăn ngủ cña b¶n th©n, tÊt c¶ chØ v× t×nh n¬ng §uyn-xi-nª-a.. + Đầu óc tỉnh táo nhận ra đó là nh÷ng chiÕc cèi xay giã. + Can ng¨n chñ, kh«ng theo chñ giao tranh. + Thóc ngùa cøu chñ. + Khi bÞ ®au hay rªn rØ.. + Ung dung đánh chén, tu rợu ngon lµnh, ng¸y ngon lµnh quªn ngay nh÷ng lêi høa cña chñ. => Mặt tốt: Khát vọng đẹp, => Mặt tốt; Khoẻ mạnh, đầu cao cả, hành động dũng cảm, óc tỉnh táo, suy nghĩ thiết bÞ träng th¬ng mµ vÉn kh«ng thùc, thËt thµ, trung thùc. rên rỉ, không nghĩ đến những lîi Ých tÇm thêng. MÆt xÊu (dë): §Çu ãc mª MÆt xÊu: Suy nghÜ thùc muéi kh«ng tØnh t¸o; kh¸t dông, íc muèn tÇm thêng hÌn vọng tốt đẹp bị đầu óc hoang nhát, quá quan tâm đến tëng lµm cho sai lÖch, h·o nh÷ng nhu cÇu vËt chÊt hµng huyền; hành động nực cời ngµy, qu¸ chó träng ch¨m lo -> Tuy cã Ýt nhiÒu khÝa c¹nh cho b¶n th©n. tốt đẹp nhng do ngốn quá nhiÒu truyÖn xÊu nªn §«n Ki-h«-tª trë thµnh nh©n vËt nực cời, đáng trách mà cũng đáng thơng ( thời hiệp sĩ đã qua tõ l©u, §«n Ki-h«-tª c« đơn trong thời đại của mình, trë thµnh trß cêi cho thiªn h¹ ) => T¸c gi¶ x©y dùng cÆp nh©n vËt t¬ng ph¶n lµm næi bËt tÝnh c¸ch khác nhau. ở mỗi nhân vật đều bộc lộ những mặt tốt và những mặt xÊu. III - Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - Nghệ thuật kể chuyện tô đâm sự tương phản giữa hai hình tượng nhõn vật, sử dụng thủ pháp trào lộng, phóng đại, xây dựng thành công cÆp nh©n vËt t¬ng ph¶n. - Giäng v¨n hãm hØnh chÕ giÔu tµn d cña lÝ tëng hiÖp sÜ phong kiÕn. 2 - Ý nghĩa: Kể câu chuyện về sự thất bại của Đôn ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió, nhà văn chế giễu lí tưởng hiệp sĩ phiêu lưu, hão huyền, phê phán thói thực dụng thiển cận của con người trong đời sống xã hội. * Ghi nhí SGK tr 80 * LuyÖn tËp: §äc diÔn c¶m ph©n vai.

(50) 4 - Cñng cè, HDVN: - Nắm vững đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của VB. - ChuÈn bÞ bµi "T×nh th¸i tõ" …………………………………………………………………………………………. So¹n : 28/ 9/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 27: TÌNH THÁI TỪ A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Hiểu đợc thế nào là tình thái từ, biết sử dụng tình thái từ phù hợp với tình huống giao tiÕp. - RÌn kÜ n¨ng nhận biết và sö dông tình thái từ chuÈn x¸c khi nãi - viÕt. - Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bảng phụ - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Kể tóm tắt đoạn trích “Đánh nhau với cối xay gió”? Cảm nhận của em về hai nhân vật Đôn ki-hô-tê và Xan chô-pan-xa? 3 - Bµi míi: I- Bµi häc: - SD b¶ng phô ghi NL 1- Chøc n¨ng cña t×nh th¸i tõ: SGK vµ c¸c c©u sau khi a. Ng÷ liÖu: đã lợc bỏ những từ in a - Tõ "µ" -> thªm vµo t¹o s¾c th¸i hái, t¹o c©u nghi vÊn. ®Ëm. NÕu bá"µ" -> Kh«ng cßn lµ c©u nghi vÊn. - So s¸nh ý nghÜa cña c¸c b - Tõ "®i"-> thªm vµo biÓu thÞ nghÜa cÇu khiÕn . c©u thuéc (1), (2) ? NÕu bá ®i” -> Kh«ng cßn lµ c©u cÇu khiÕn. - NÕu bá c¸c tõ in ®Ëm c - Tõ "thay"-> BiÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m xót xa th¬ng c¶m. trong c¸c c©u a-b-c th× ý Nếu bỏ “thay” -> Không tạo lập đợc câu cảm thán. nghĩa của câu có thay đổi d - Từ "ạ "-> Thể hiện mức độ lễ phép cao hơn (kính kh«ng? T¹i sao? träng). - Trong c©u d, tõ ¹ biÓu => KL: thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m cña + Tình thái từ là các từ đợc thêm vào để tạo lập câu ngưêi nãi, vËy c¸c tõ in nghi vấn, cầu khiến, cảm thán và để biểu thị sắc thái tình ®Ëm cã tác dụng g× trong c¶m cña con ngêi. + C¸c lo¹i t×nh th¸i tõ: 4 lo¹i: c©u? - T×nh th¸i tõ nghi vÊn: µ, h¶, hö... - Em hiểu tình thái từ là - T×nh th¸i tõ cÇu khiÕn: nµo, ®i, víi... những từ như thế nào? - T×nh th¸i tõ c¶m th¸n: thay, sao... - T×nh th¸i tõ biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m: ¹, nhÐ, c¬, - Phân biệt tình thái từ với mµ... trợ từ, thán từ? b - Ghi nhí 1: SGK/81: - C¨n cø vµo NL võa 2Sö dông t×nh th¸i tõ: ph©n tÝch, em nhËn thÊy a Ng÷ liÖu: cã mÊy lo¹i t×nh th¸i tõ? - B¹n chưa vÒ µ? -> Hái th©n mËt, b»ng vai. - ThÇy mÖt ¹ ? -> Hái, lÔ phÐp, kÝnh träng - B¹n gióp t«i mét tay nhÐ! -> CÇu khiÕn, th©n mËt - B¸c gióp ch¸u mét tay ¹! -> CÇu khiÕn, kÝnh träng => KL:.

(51) - C¸c t×nh th¸i tõ in đậm được dùng trong những hoµn c¶nh giao tiÕp kh¸c nhau nh thÕ nµo? - Khi nói và viết cần sử dụng tình thái từ như thế nào? - GV yêu cầu hs thảo luận nhóm thực hiện các bài tập SGK - Tìm tình thái từ trong các câu? - Giải thích ý nghĩa của các tình thái từ in đậm trong BT2?. - Đặt câu với các tình thái từ?. Khi nãi, viÕt cÇn chó ý sö dụng t×nh th¸i tõ phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp ( quan hÖ tuæi t¸c, thø bËc XH, t×nh c¶m...). b- Ghi nhí 2: SGK/81 II - LuyÖn tËp: 1 - Bµi tËp 1: - T×nh th¸i tõ: b- c- e- i. - Kh«ng ph¶i t×nh th¸i tõ: a- g- h. 2 - Bµi tËp 2: a - chứ: Nghi vấn, dùng trong trờng hợp điều muốn hỏi đã ít nhiều khẳng định. b - chứ : Nhấn mạnh điều vừa khẳng định , cho là không thÓ kh¸c ®ược. c - ư: Hỏi, thái độ phân vân. d - nhỉ : Thái độ thân mật. e - nhé: DÆn dß, th©n mËt. g - vậy: Thái độ miễn cưỡng h - cơ mà: Thái độ thuyết phục. 3 - Bµi tËp 3: 1 - Em đừng khóc nữa mà ! 2 - Nó đang khóc đấy ! 3 -T«i ph¶i ¨n ba b¸t chø lÞ ! 4 - §i häc th«i ! 5 - Tí muèn ®iÓm 10 c¬ ! 6 - ¨n cho xong vËy ! 4 - Bµi tËp 4: Gợi ý HS làm : Xác định thành phần ý nghĩa. Nội dung viÖc muèn hái, ý hái vµ sù thÓ hiÖn quan hÖ giao tiÕp. VD: - Thưa cô ! em đã làm xong bài, cô chấm luôn cho em ®ưîc kh«ng ¹ ? - B¹n ®i häc vÒ råi µ ?. - Đặt câu hỏi có dùng các tình thái từ nghi vấn phù hợp với những quan hệ xã hội nêu trong bài tập 4? 4- Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i ND bµi häc. - Lµm bµi tËp SBT - Về nhà: Viết đoạn văn từ 10 đến 12 câu có sử dụng tình thái từ tạo lập câu nghi vÊn, c©u c¶m th¸n. - Chuẩn bị bài "Chơng trình địa phơng phần TV" So¹n : 28/ 9/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 28: LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN TỰ SỰ KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Vận dụng kết hợp các yếu tố kể, tả, biểu cảm trong văn bản tự sự. - Thùc hµnh, biÕt c¸ch vËn dông sù kÕt hîp c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m khi viÕt ®o¹n v¨n tù sù..

(52) - Có ý thøc häc tËp, tù gi¸c rÌn luyÖn khi thùc hµnh viÕt ®o¹n v¨n tù sù. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, một số đoạn văn tham khảo - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Vai trò của các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự? Khi sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự cần phải đạt được những yêu cầu nào? 3 - Bµi míi:. I - Các bước x©y dùng ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶, biÓu c¶m: * Các bước xây dựng đoạn văn: - B1: Lùa chon sù viÖc chÝnh. - B2: Lùa chän ng«i kÓ ( ng«i thø mÊy? ) - B3: Xác định thứ tự kể ( Bắt đầu- Diễn biến - Kết thúc). - B4: Xác định yếu tố miêu tả, biểu cảm dùng trong đoạn v¨n. - B5: ViÕt thµnh ®o¹n v¨n. *. Thực hành x©y dùng ®o¹n v¨n: MÉu: + Sự việc chính: chẳng may em đánh vỡ lọ hoa đẹp. - Chọn một trong 3 việc để + Ng«i kÓ: ng«i thø nhÊt - ( t«i). x©y dùng §V? + Thø tù kÓ: Tõ lóc cÇm lä hoa -> tuét tay -> vì (tr×nh tù sù viÖc) + Xác định các yếu tố miêu tả, biểu cảm: - Sử dụng bảng phụ ghi - Miêu tả: Lọ hoa đẹp ntn? ( hình dáng, chất liệu, hoa v¨n, mµu s¾c...) ®o¹n v¨n tham kh¶o. - Biểu cảm: thái độ, trạng thái cảm xúc khi làm vỡ ( tiÕc nuèi, lo sî, ©n hËn...) - T×m yÕu tè miªu t¶, biÓu + ViÕt ®o¹n v¨n c¶m trong ®o¹n v¨n, nªu Tham kh¶o: t¸c dông? Ngµy chñ nhËt, t«i dän dÑp nhµ cöa vµ lau chïi bµn ghế, tủ. Tôi cầm chiếc lọ hoa định chuyển nó vào phía trong ngăn tủ. Chiếc lọ hoa thật đẹp. Nó được làm bằng thuû tinh trong suèt, hoa v¨n mÒm m¹i víi nh÷ng d©y - §ãng vai «ng gi¸o, viÕt hoa mµu hång vµ nh÷ng « h×nh qu¶ tr¸m nhá. T«i ®Èy ®o¹n v¨n kÓ l¹i gi©y phót nã vµo phÝa trong... Choang ! Trêi ¬i ! C¸i tay cña t«i ! lão Hạc sang báo tin bán Tôi đã sơ ý rút ra mạnh quá, tay áo vướng vào lọ hoa. chã víi vÎ mÆt vµ t©m tr¹ng T«i cói nhÆt nh÷ng m¶nh vì mµ lßng ®Çy tiÕc nuèi. Mét ®au khæ? c¶m gi¸c lo sî xen lÉn ©n hËn trµn ngËp lßng t«i, v× t«i biÕt ®©y lµ chiÕc lä hoa bè t«i ®ưîc tÆng trong héi nghÞ tuyªn dư¬ng. Lµm thÕ nµo b©y giê? BiÕt nãi như thÕ nµo víi bè ! II - LuyÖn tËp: - T×m ®o¹n v¨n t¬ng øng Bµi tËp 1: - Yêu cầu cần đạt: của Nam Cao - đối chiếu+ Sự việc: Lão Hạc báo tin bán chó cho ông giáo. so s¸nh: + Ng«i kÓ: nhËp vai «ng gi¸o - §äc NL? Nªu yªu cÇu cña NL? - SGK cho biÕt quy tr×nh x©y dùng §V tù sù cã SD c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m cã mÊy bíc?.

(53) ( chuyện đổi ngôi kể tôi). + Thø tù kÓ : thêi gian. + Xác định các yếu tố: - Miªu t¶: VÎ mÆt LH khi kÓ chuyÖn, t©m tr¹ng LH khi b¸n chã. - BiÓu c¶m: Suy nghÜ cña «ng gi¸o. Bµi tËp 2: - ĐV của Nam Cao đã kết hợp các yếu tố miêu tả và biÓu c¶m : Sù viÖc : LH b¸o tin b¸n cËu Vµng cho «ng - HS tự đối chiếu, so sánh víi ®o¹n v¨n m×nh võa giáo biết -> NC đã lồng vào đó các yếu tố biểu cảm, viÕt. NhËn xÐt, söa ch÷a, miêu tả ®Ëm nÐt ( TËp trung t¶ ch©n dung ®au khæ cña bæ sung. LH với các chi tiết độc đáo : Nụ cời, nét mặt, nếp nhăn, ®Çu, miÖng, khãc ). - T¸c dông: C¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m kh¾c s©u vào lòng bạn đọc một LH khốn khổ về dáng vẻ bên ngoài, đặc biệt thể hiện sinh động sự đau đớn, quằn quại vÒ tinh thÇn cña LH trong gi©y phót ©n hËn, xãt xa : T«i giµ b»ng nµy... lõa mét con chã. 4 - Cñng cè, HDVN: - Vai trß cña yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m trong v¨n tù sù? - Nhận xét giờ luyện tập, biểu dơng những hs làm bài tích cực đạt kết quả tốt. - Làm bài tập viết đoạn văn tự sự đề bài 4 tr 103. - So¹n bµi "ChiÕc l¸ cuèi cïng " So¹n : 01/ 10/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 29: CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG ( Trích) - O Hen-ri A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Hiểu được nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong TP truyện hiện đại của Mĩ; lòng thương cảm, sẻ chia giữa những nghệ sĩ nghèo; ý nghĩa tác phẩm nghệ thuật vì cuộc sống của con người; thấy được nghÖ thuËt kể chuyện độc đáo, hấp dẫn của tác giả O Hen-ri. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch chi tiÕt nghÖ thuËt vµ c¶m thô TPVH. - Biết rung động trớc cái hay, cái đẹp và lòng cảm thông đối với những nỗi bất h¹nh cña ngêi nghÌo. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, chân dung và tài liệu tham khảo về nhà văn O Hen-ri - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập, soạn bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu chức năng của tình thái từ? Đặt câu có sử dụng tình thái từ và nói rõ chức năng của tình thái từ trong câu em đặt? 3 - Bµi míi: - HD hs đọc VB. - GV tãm t¾t phÇn lîc bá.. I - TiÕp xóc v¨n b¶n: 1 - §äc, tãm t¾t: Tãm t¾t: Giôn-xi ốm nặng và nằm đợi chiếc lá cuối cùng của cây.

(54) - Tãm t¾t VB? - TruyÖn cã mÊy nh©n vËt? - LiÖt kª nh÷ng sù viÖc chÝnh cña ®o¹n trÝch? - Cèt truyÖn xoay quanh sù viÖc vµ nh©n vËt nµo?. thờng xuân bên cửa sổ rụng, khi đó cô sẽ chết. Nhng qua một buổi sáng và một đêm ma gió phũ phàng, chiếc lá cuối cùng vẫn không rụng. Điều đó khiến Giôn-xi tho¸t khái ý nghÜ vÒ c¸i chÕt. Xiu- bạn gái của Giôn-xi- đã cho cô biết chiếc lá cuối cùng chính là bức tranh của họa sĩ già Bơ-men đã bí mật vẽ trong một đêm ma gió để cứu Giôn-xi, trong khi chính cụ đã bị chết vì sng phổi. 2 - Chó thÝch: * T¸c gi¶ (1862 - 1910) - Dùa vµo phÇn chó thÝch * - Lµ nhµ v¨n MÜ næi tiÕng chuyªn viÕt truyÖn ng¾n, «ng nêu những hiểu biết của em sáng tác rất nhiều, số lợn TP đồ sộ. - TP chÝnh: "B¾p c¶i vµ vua chóa"(1904), "Bèn vÒ t¸c gi¶, TP? triÖu"(1906),"Trung t©m miÒn T©y"(1907), "TiÕng nãi cña - GV sử dụng ảnh chân thµnh phè"(1908), "Nh÷ng sù lùa chän"(1909)… dung tác giả giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm. - Truyện của ông phong phú về đề tài nhng phần lớn hớng vµo cuéc sèng nghÌo khæ bÊt h¹nh cña ngêi d©n MÜ; mét sè truyÖn mang ý nghÜa phª ph¸n x· héi. TruyÖn ng¾n cña ông thờng đợc tổ chức xoay quanh một cốt truyện dàn dựng chu đáo với tình tiết đợc sắp xếp khéo léo, sử dụng kiểu đảo ngợc tình thế hai lần đột ngột, bất ngờ. * T¸c phÈm "ChiÕc l¸ cuèi cïng" - Là truyện ngắn đợc viết đầu thế kỉ XX in trong tập truyÖn cïng tªn cña nhµ v¨n. - §o¹n trÝch SGK thuéc ®o¹n cuèi cña truyÖn. 3 - Bè côc: 3 ®o¹n - Đ1: Từ đầu đến "tảng đá"-> Xiu và cụ Bơ-men lên thăm Gi«n-xi - HD häc sinh th¶o luËn - Đ2: Tiếp đến "thế thôi"-> Giôn-xi theo dõi chiếc lá thnhóm chia bố cục và tìm êng xu©n vµ qua c¬n nguy hiÓm. đại ý của đoạn truyện? - §3: Cßn l¹i -> Xiu kÓ vÒ c¸i chÕt bÊt ngê cña cô B¬men. 4- §¹i ý: KÓ chuyÖn ho¹ sÜ giµ B¬-men vÏ chiÕc l¸ cuèi cïng cøu sống Giôn-xi nhng lại chết vì bệnh viêm phổi. Qua đó cho ta thÊy t×nh yªu th¬ng cao c¶ gi÷a nh÷ng con ngêi nghÌo khæ. II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: - Dùa vµo phÇn tãm t¾t nªu (*) Hoµn c¶nh sèng cña Gi«n-xi, Xiu, B¬-men: c¶m nhËn vÒ hoµn c¶nh - Gi«n-xi vµ Xiu sèng ë tÇng thîng ng«i nhµ g¹ch ba tÇng sèng cña c¸c nh©n vËt: thÊp lÌ tÌ. - Cô B¬-men sèng ë tÇng díi cña hä ë phÝa t©y c«ng viªn Gi«n-xi, Xiu, B¬-men? Oa-sinh-t¬n. => Họ là những họa sĩ cuéc sèng cña hä nghÌo tóng, hÕt søc khã kh¨n. 1 - Nh©n vËt Gi«n-xi * Hoàn cảnh của Giôn-xi: Gi«n-xi lµ ho¹ sÜ trÎ, bÞ viªm phæi. * DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña Gi«n-xi: - Hoàn cảnh của Giôn-xi? + Khi bÞ èm (sng phæi). - DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña - §Õm tõng chiÕc l¸ trªn d©y thêng xu©n. Gi«n-xi tõ khi c« bÞ èm vµ - ChuÈn bÞ s½n sµng cho chuyÕn ®i xa cña m×nh. - NghÜ r»ng khi chiÕc l¸ cuèi cïng rông xuèng c« sÏ khi nh×n thÊy chiÕc l¸ sau đêm ma gió vẫn còn bám chết. => T©m tr¹ng ch¸n n¶n, tuyÖt väng, bu«ng xu«i. l¹i trªn têng?.

(55) - NhËn xÐt nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶? (HS th¶o luËn nhãm tr×nh bµy ý kiÕn). - Điều gì đã khiến cho Gi«n-xi tõ bi quan tuyÖt väng trë l¹i yªu cuéc sèng, hi väng, l¹c quan?. + Khi nhìn thấy chiếc lá thường xuân sau đêm mưa gió vẫn còn: - "Đó là chiếc lá cuối cùng"...Em cứ tởng là nhất định trong đêm qua nó đã rụng. Em nghe thấy gió thổi. Hôm nay nó sẽ rụng thôi và lúc đó thì em sẽ chết. "-> Nhận ra søc sèng cña chiÕc l¸, thÊy chiÕc l¸ gan gãc chèng chäi kiªn cêng víi thiªn nhiªn kh¾c nghiÖt, b¸m lÊy cuéc sèng, tr¸i ngîc víi sù yÕu ®uèi cña m×nh. - N»m nh×n chiÕc l¸, gäi Xiu: xin s÷a, ch¸o, g¬ng, ngåi dậy, muốn vẽ vịnh Na-plơ -> Thái độ cô hoàn toàn thay đổi: cô muốn sống, không buông xuôi nữa. Chiếc lá đã mang l¹i niÒm tin cho c«, c« tin vµo cuéc sèng, l¹c quan. - Bác sĩ bảo: Qua khỏi nguy hiểm.-> Cô đợc hồi sinh => Miªu t¶ t©m lý nh©n vËt, kÓ chuyÖn hÊp dÉn, t×nh huống bất ngờ, NT đảo ngợc tình huống (Giôn-xi tiến gần đến cái chết -> thoát khỏi). Gi«n-xi bi quan tuyÖt väng trë l¹i yªu cuéc sèng, hi väng, l¹c quan.. 4 - Cñng cè, HDVN: - N¾m v÷ng cèt truyÖn, t×m hiÓu nh©n vËt Xiu, B¬-men. - Tr¶ lêi c©u hái SGK, so¹n tiÕp. - Viết đoạn văn tự sự ghi lại lời độc thoại của cụ Bơ-men khi cùng với Xiu sî sÖt ngã ra ngoµi cöa sæ, nh×n thÊy c©y thêng xu©n ®ang rông dÇn nh÷ng chiÕc l¸ cuèi cïng. ........................................................................................................................................ So¹n : 01/ 10/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 30: CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG ( Tiếp theo) ( Trích) - O Hen-ri A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Hiểu được nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong TP truyện hiện đại của Mĩ; lòng thương cảm, sẻ chia giữa những nghệ sĩ nghèo; ý nghĩa tác phẩm nghệ thuật vì cuộc sống của con người; thấy được nghÖ thuËt kể chuyện độc đáo, hấp dẫn của tác giả O Hen-ri. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch chi tiÕt nghÖ thuËt vµ c¶m thô TPVH. - Biết rung động trớc cái hay, cái đẹp và lòng cảm thông đối với những nỗi bất h¹nh cña ngêi nghÌo. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, chân dung và tài liệu tham khảo về nhà văn O Hen-ri - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập, soạn bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Tóm tắt đoạn trích ”Chiếc lá cuối cùng”? Nêu tình huống của truyện? Ý nghĩa của tình huống truyện? 3 - Bµi míi:.

(56) - Cö chØ, t×nh c¶m cña Xiu đối với Giôn-xi? - NhËn xÐt cña em vÒ t×nh b¹n cña Xiu vµ Gi«n-xi?. - Cô B¬-men lµ ngêi nh thÕ nµo? - Cụ Bơ-men đã từng mơ ước điều gì? - Qua mơ ước của cụ Bơmen, em hiểu được điều gì ở nhân vật này? - T×nh c¶m cña cô B¬-men đối với Giôn-xi ra sao?. - HS đọc - Mục đích của cụ Bơ-men khi vẽ chiếc lá cuối cùng? -Cô B¬-men vÏ chiÕc l¸ cuèi cïng trong hoµn c¶nh nµo? - Qua hành động đó em hiÓu cô B¬-men lµ ngêi nh thÕ nµo? - Vì sao bức vẽ chiếc lá thờng xuân cuối cùng lại đợc đánh giá là kiệt tác?. -Em suy nghÜ g× vÒ gi¸ trÞ cña nghÖ thuËt ch©n chÝnh? (HS th¶o luËn nhãm) - NhËn xÐt nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶? V× sao t¸c gi¶ kh«ng kÓ t¶ cô thÓ viÖc B¬-men vÏ chiÕc l¸ cuèi cïng? - T¹i sao nhµ v¨n kÕt thóc truyÖn b»ng lêi kÓ cña Xiu mà không để Giôn-xi phản. II - Ph©n tÝch VB: 2- Nh©n vËt Xiu: Khi thÊy Gi«n-xi sî sÖt nh×n d©y thêng xu©n: - Em thân yêu, thân yêu... Em hãy nghĩ đến chị... - QuÊy ch¸o gµ, pha s÷a, mêi b¸c sÜ... - An ủi, động viên, chăm sóc, lo lắng cho sự sống mong manh cña Gi«n-xi, sî Gi«n-xi chÕt => T×nh c¶m ch©n thµnh, tận tình, chu đáo th¬ng yªu, g¾n bã, quan t©m vµ lo l¾ng cho b¹n. 3 - Nh©n vËt B¬-men vµ kiÖt t¸c chiÕc l¸ cuèi cïng: * Cuéc sèng vµ kh¸t väng cña cô B¬-men: - Mét ho¹ sÜ giµ ngoµi 60 tuæi. - KiÕm sèng b»ng c¸ch ngåi lµm mÉu vÏ cho c¸c ho¹ sÜ trÎ. - M¬ íc vÏ mét kiÖt t¸c, nhng bèn chôc n¨m vÉn cha víi tíi "gÊu ¸o cña vÞ n÷ thÇn cña nghÖ thuËt", lu«n hi väng "mét ngµy kia t«i sÏ vÏ mét t¸c phÈm kiÖt xuÊt." => Cuộc sống nghèo khổ, ấp ủ ớc mơ đẹp về nghệ thuật, kh¸t väng hiÕn d©ng cho nghÖ thuËt. * Tình cảm của cụ Bơ- men đối với Giôn-xi: - Cô chÕ nh¹o ý nghÜ ví vÈn cña Gi«n-xi. - Næi giËn khi nghe Xiu kÓ vÒ nçi tuyÖt väng cña Gi«n-xi. - Sî sÖt nh×n c©y thêng xu©n ®ang rông dÇn nh÷ng chiÕc l¸ cuối cùng khi đến thăm Giôn-xi. => Quan t©m, yªu th¬ng lo l¾ng cho Gi«n-xi. * Cô B¬- men vÏ chiÕc l¸ cuèi cïng: - Mục đích: vẽ để cứu sống Giôn-xi - Hoµn c¶nh khi vÏ chiÕc l¸ cuèi cïng: + §ªm ma giã + Một chiếc đèn bão, chiếc thang, bảng pha màu có mµu xanh vµ mµu vµng trén lÉn víi nhau, chiÕc bót l«ng… - Kết quả: chiếc lá giả đợc hoàn thành khi chiếc lá thật rụng xuống, cụ Bơ-men khoẻ mạnh đã chết vì bị viêm phæi. => Vị tha, giàu tình yêu thơng, đức hi sinh cao cả. Cụ thËt cao thîng, cø l¼ng lÆng mµ lµm, quªn m×nh v× ngêi kh¸c. * KiÖt t¸c chiÕc l¸ cuèi cïng: - ChiÕc l¸ vÏ gièng nh thËt "ë gÇn cuèng l¸ cßn gi÷ mµu xanh sẫm, rìa lá hình răng ca đã nhuốm màu vàng úa", khiến cho Giôn-xi vốn là hoạ sĩ cũng không thể nhận ra đó lµ chiÕc l¸ gi¶. - Chiếc lá đợc vẽ bằng tình yêu thơng bao la và đức hi sinh cao c¶ cña cô B¬-men ®em l¹i sù sèng cho Gi«n-xi. -> Ý nghĩa của tác phẩm nghệ thuật chân chính : vì sự sống của con người => Kết thúc bất ngờ, tình huống đảo ngợc bất ngờ nhng lại liên kết lô-gíc; nghệ thuật miêu tả nhân vật đặc sắc qua cử chỉ hành động III - Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - Kết cấu chặt chẽ, đảo ngợc tình huống hai lần, tạo nên bÊt ngê thó vÞ. Các tình tiết được sắp xếp tạo nên hứng thú đối với người đọc. - Miêu tả tâm lí nhân vật đặc sắc..

(57) øng g× thªm? - Nếu đặt tiêu đề khác cho truyện em sẽ đặt nh thế nào? Vì sao lại đặt nh vậy? - Đọc ghi nhớ SGK tr 90 - Kể diễn cảm truyện.. 2 - Ý nghĩa: Chiếc lá cuối cùng là câu chuyện cảm động về tình yêu thương giữa những người nghệ sĩ nghèo. Qua đó, tác giả thể hiện quan niệm của mình về mục đích của sáng tạo nghệ thuật. * Ghi nhí SGK tr 90 * LuyÖn tËp: KÓ diÔn c¶m truyÖn.. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nhắc lại đặc sắc về ND, NT của truyện. - §äc thªm phÇn ®Çu ( Chi tiÕt tÊm v¶i trèng tr¬n cña B¬- men vÉn chê mét kiÖt t¸c). - Yêu cầu học thuộc phần tóm tắt, nẵm vững nội dung đã phân tích. - HD chuẩn bị chơng trình địa phơng phần TV Phân công nhiệm vụ chuẩn bị: - Các nhóm sưu tầm từ ngữ địa phương và từ ngữ toàn dân tương ứng - Thư kí nhóm ghi chép và sắp xếp theo thứ tự ABC - Sưu tầm một số câu tục ngữ, ca dao, VB có sử dụng từ ngữ địa phương, phân tích tác dụng của việc sử dụng từ ngữ địa phương trong các văn bản đó. ........................................................................................................................... So¹n : 01/ 10/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 31: CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG ( Phần Tiếng Việt) A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Hiểu đợc những từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt, thân thích đợc dùng ở địa phơng đang sinh sống; hệ thống húa cỏc từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt, thõn thớch được dựng trong giao tiếp ở địa phương. - Kĩ năng sử dụng các từ ngữ địa phương chỉ quan hệ ruột thịt, thõn thớch. - Có ý thức rèn luyện trau dồi ngôn ngữ, giữ gìn sự trong sáng của TV, làm giàu vốn từ cho bản thân. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, tài liệu địa phương - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: 15 phút I - Đề bài:.

(58) Câu 1 (5 điểm): Vì sao bức vẽ chiếc lá thường xuân cuối cùng của cụ Bơ-men được đánh giá là một kiệt tác? Câu 2 ( 5 điểm): Nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện Chiếc lá cuối cùng? II - Đáp án, biểu điểm: Câu 1 (5 điểm): Bức vẽ chiếc lá thường xuân cuối cùng của cụ Bơmen được đánh giá là một kiệt tác vì: - ChiÕc l¸ vÏ gièng nh thËt "ë gÇn cuèng l¸ cßn gi÷ mµu xanh sÉm, rìa lá hình răng ca đã nhuốm màu vàng úa", khiến cho Giôn-xi vốn là hoạ sĩ cũng không thể nhận ra đó là chiếc lá giả. - Chiếc lá đợc vẽ bằng tình yêu thơng bao la và đức hi sinh cao cả cña cô B¬-men ®em l¹i sù sèng cho Gi«n-xi. Câu 2 ( 5 điểm): * Nét đặc sắc về nghệ thuật ( 3điểm) - Kết cấu chặt chẽ, đảo ngợc tình huống hai lần, tạo nên bất ngờ thú vÞ. Các tình tiết được sắp xếp tạo nên hứng thú đối với người đọc. - Miêu tả tâm lí nhân vật đặc sắc. * Ý nghĩa (2 điểm): Chiếc lá cuối cùng là câu chuyện cảm động về tình yêu thương giữa những người nghệ sĩ nghèo. Qua đó, tác giả thể hiện quan niệm của mình về mục đích của sáng tạo nghệ thuật. 3 - Bµi míi: I - T×m nh÷ng tõ ng÷ chØ quan hÖ ruét thÞt, th©n thích đợc dùng ở địa phơng em có nghĩa tơng đơng víi c¸c tõ ng÷ toµn d©n trong b¶ng kª (SGK/91): - Mét sè tõ ng÷ kh¸c tõ ng÷ toµn d©n: + cha - thÇy. + mÑ - bÇm + «ng ngo¹i - «ng v·i + bµ ngo¹i - bµ v·i. II - Su tÇm: - Nhóm thèng nhÊt ý kiÕn . - Đại diện nhóm trình bày kết 1- Một số từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt ở các địa ph¬ng kh¸c: qu¶. VÝ dô: - cha: tÝa, ba - C¸c nhãm kh¸c theo dâi, bæ - mÑ: m¸, mế sung. - chång em g¸i mÑ: dîng - anh lín nhÊt trong nhµ: anh hai - GV nhËn xÐt. - chÞ lín nhÊt trong nhµ: chÞ hai 2- Su tÇm th¬ ca cã tõ ng÷ chØ quan hÖ ruét thÞt th©n - Sử dụng tài liệu địa phương thích ở các địa phơng khác: VÝ dô: - BÇm ¬i - Tè H÷u hướng dẫn học sinh tìm các - Bµ bñ - Tè H÷u. từ ngữ địa phương chỉ quan hệ ruột thịt. - GV h/d HS th¶o luËn nhãm (GV ph¸t phiÕu häc tËp cho c¸c nhãm, thư kí nhóm ghi kết quả sưu tầm của nhóm vào giấy A0). - GV đọc bài thơ "BÇm ¬i", một số bài ca dao, yêu cầu học sinh tìm từ địa phương và từ toàn dân tương ứng. 4 - Cñng cè, HDVN:.

(59) - Su tÇm các văn bản sử dụng từ ngữ địa phương và tìm từ toàn dân tương ứng. vµ biÓu c¶m.. - ChuÈn bÞ: «n tËp v¨n tù sù, lËp dµn ý cho bµi v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶. So¹n : 01/ 10/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 32:. LẬP DÀN Ý CHO BÀI VĂN TỰ SỰ KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM. A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Biết cách lập dàn ý cho bài văn tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm. - Kĩ năng xây dựng dàn ý bài văn tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm. - Có ý thức rèn luyện xây dựng dàn ý trước khi làm bài viết. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bảng phụ - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Tóm tắt truyện ” Chiếc lá cuối cùng”? Nêu cảm nhận về nhân vật Bơ- men? 3 - Bµi míi: - GV chia nhãm h/d HS I - Bµi häc : th¶o luËn nhãm. 1- Ng÷ liÖu : - Xác định 3 phần của bài Mãn quµ sinh nhËt. v¨n? Tãm t¾t ý chÝnh cña * Bè côc: mçi phÇn? MB: KÓ, t¶ quang c¶nh chung cña buèi sinh nhËt. TB: Món quà sinh nhật độc đáo của ngời bạn. - TruyÖn kÓ vÒ sù viÖc g×? KB: C¶m nghÜ vÒ mãn quµ sinh nhËt. * C¸c yÕu tè: - Ai lµ ngêi kÓ chuyÖn , (-) Sù viÖc chÝnh: ng«i kÓ ? KÓ vÒ buæi sinh nhËt cña nh©n vËt "t«i "vµ mãn quµ cña - C©u chuyÖn x¶y ra ë ngêi b¹n. ®©u? Vµo lóc nµo? Trong (-) Ngêi kÓ: T«i – Trang -> Ng«i thø nhÊt. hoµn c¶nh nµo? (-) Thêi gian x¶y ra c©u chuyÖn: Buæi s¸ng. - Sù viÖc xoay quanh nh©n (-) Kh«ng gian: T¹i nhµ Trang..

(60) vËt nµo? (-) Hoàn cảnh: ngày sinh nhật, các bạn đến chúc mừng. - Cßn cã c¸c nh©n vËt nµo (-) Sù viÖc xoay quanh nh©n vËt Trang ( nv chÝnh). kh¸c? Ngoµi ra cßn cã c¸c nh©n vËt: Trinh, Thanh ( nh÷ng - TÝnh c¸ch cña c¸c nh©n ngêi b¹n kh¸c). vật đó nh thế nào? (-) TÝnh c¸ch nh©n vËt: - DiÔn biÕn c©u chuyÖn + Trang: hån nhiªn. nh thÕ nµo? + Trinh: đằm thắm, chân thành, kín đáo... (-) DiÔn biÕn c©u chuyÖn: + Mở đầu: buổi sinh nhật vui vẻ, mọi ngời đông đủ, thiếu Trinh ( b¹n th©n nhÊt). - Điều gì tạo nên sự bất + Phát triển: Trinh đến muộn với món quà sinh nhật độc ngê? đáo ( Sự bất ngờ) + KÕt thóc: C¶m nghÜ cña Trang vÒ mãn quµ. (-) §iÒu bÊt ngê: + Tình huống truyện: ( Tác giả khéo léo đa ngời đọc vµo t©m tr¹ng cã ý chª tr¸ch cña Trang vÒ sù chËm trÔ cña ngêi b¹n th©n nhÊt trong ngµy sinh nhËt) -> vì lÏ, ®Çy c¶m th«ng, suýt tr¸ch nhÇm b¹n (Món quà đầy ý nghĩa và tấm lòng thơm thảo, đáng trân träng). (-) C¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m: - C¸c yÕu tè miªu t¶ thÓ Miªu t¶: hiÖn ë chi tiÕt nµo? - Quang c¶nh trong ngµy sinh nhËt (§1) - T©m tr¹ng cña Trang (§2) - Cµnh æi, h×nh ¶nh Trinh lóc vµo muén. - YÕu tè biÓu c¶m? BiÓu c¶m: - Thái độ Trinh mở lẵng mây - T¸c dông cña c¸c yÕu tè ( µ, mi m¾t nong nãng) miªu t¶ vµ biÓu c¶m? - Trinh th× thµo vÒ cµnh æi ( CËu xem... chø ) - §o¹n kÕt. (-) T¸c dông: Kể sâu sắc hơn, sinh động, hấp dẫn. (-) Thø tù kÓ: - Những ND trên đợc kể - Theo tr×nh tù thêi gian: diÔn biÕn sù viÖc buæi sinh theo tr×nh tù nµo ? nhËt. - Kết hợp dùng hồi ức (nhớ lại buổi trớc đó... (lâu lắm... ra hoa). => KL: Dµn bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ biÓu c¶m - Dµn ý cña mét bµi v¨n chñ yÕu vÉn lµ dµn ý cña bµi v¨n tù sù cã bè côc 3 phÇn: tù sù kÕt hîp miªu t¶, MB: giíi thiÖu sù viÖc, nh©n vËt, t×nh huèng (cã thÓ nªu kÕt biÓu c¶m ? Nªu nhiÖm vô qu¶ sù viÖc, sè phËn nh©n vËt tríc). cña tõng phÇn ? TB: Kể lại diễn biến theo trình tự nhất định ( Trả lời câu hái: ë ®©u, khi nµo? Víi ai? Nh thÕ nµo?) - Kết hợp miêu tả sự việc, con ngời và biểu hiện thái độ, tình cảm của mình trớc sự việc, con ngời đợc miêu tả. KB: Nªu kÕt côc vµ c¶m nghÜ cña ngêi trong cuéc. 2 - Ghi nhí: SGK/95. - §äc ghi nhí? II - LuyÖn tËp: 1 - Bµi tËp 1 (95). MB : - Giới thiệu quang cảnh đêm giao thừa, gia cảnh của em bÐ b¸n diªm. TB : - Lóc ®Çu : Kh«ng b¸n ®ưîc diªm -> sî kh«ng d¸m về nhµ -> tim mét gãc tr¸nh rÐt. - Sau đó : Quẹt diêm :.

(61) - LËp dµn ý truyÖn "C« bÐ b¸n diªm" theo híng dÉn - GV sử dụng bảng phụ hướng dẫn hs làm bài tập 1 ( Dàn bài). - H·y kÓ vÒ nh÷ng kØ niÖm víi người b¹n tuæi thơ khiến em xúc động và nhí m·i.. LÇn 1 : Lß sëi- löa ch¸y. LÇn 2 : Bµn ¨n- ngçng quay. LÇn 3: C©y th«ng N«- en. LÇn 4: Bµ hiÖn ra, mØm cêi. LÇn 5: QuÑt hÕt chç diªm cßn l¹i: em bay theo bµ. => YÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m trong TB: ®an xen méng tëng víi c¶nh thùc, nh÷ng suy nghÜ, t©m tr¹ng cña nh©n vËt. KB: C¸i chÕt cña em bÐ. Mäi ngêi kh«ng biÕt ®iÒu k× diÖu mà em bé đã thấy. 2 - Bµi tËp 2: - MB: Giới thiệu bạn - kỷ niệm xúc động. - TB: Thêi gian, hoµn c¶nh x¶y ra c©u chuyÖn. - Nh©n vËt. - DiÔn biÕn c©u chuyÖn. - Điều xúc động ( miêu tả- biểu cảm) - KB: Suy nghÜ vÒ b¹n vµ kû niÖm. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i vai trß cña yÕu tè miªu t¶ biÓu c¶m trong bµi v¨n tù sù. - Lu ý khi lËp dµn ý bµi v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m. - Viết bài văn tự sự hoàn chỉnh dựa vào dàn ý đã lập ở bài tập 2 - Soạn bài "Hai cây phong", tìm hiểu và đọc thêm "Ngời thầy đầu tiên" của Ai-ma-tèp. Ban gi¸m hiÖu ký duyÖt. So¹n : 05/ 10/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 33: HAI CÂY PHONG ( Trích Người thầy đầu tiên) A - Mục tiêu cần đạt:. - Ai-ma-tốp -.

(62) Gióp häc sinh: - Thấy được vẻ đẹp và ý nghĩa của hình ảnh hai cây phong, sự gắn bó của người họa sĩ đối với quê hương, với thiên nhiên và biết ơn đối với người thầy Đuy-sen đã vun trồng ước mơ hi vọng cho những tâm hồn tuổi thơ. Ph¸t hiÖn trong v¨n b¶n "Hai cây phong" có hai mạch kể ít nhiều phân biệt lồng vào nhau dựa trên các đại từ nhân xng khác nhau của ngời kể chuyện. Tìm hiểu cách miêu tả đậm chất hội hoạ của tác giả khi miªu t¶ hai c©y phong (ngêi kÓ chuyÖn tù xng lµ ho¹ sÜ). HiÓu râ nguyªn nh©n khiÕn hai cây phong gây xúc động cho ngời kể chuyện. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng tãm t¾t VB, ph©n tÝch c¶m thô TPVH níc ngoµi. - Giáo dục tình cảm đối với quê hơng, trân trọng nâng niu những kí ức tuổi thơ làm đẹp tâm hồn. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, tài liệu về tác giả và truyện vừa: ”Người thầy đầu tiên” - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập, soạn bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Kiểm tra bài tập viết bài văn tự sự hoàn chỉnh dựa vào dàn ý đã lập ở bài tập 2 3 - Bµi míi: - GV đọc mẫu, hớng dẫn HS đọc, tóm tắt VB. - Sö dông ảnh chân dung nhà văn giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm "Ngêi thÇy ®Çu tiªn".. - Xác định bố cục đoạn trích?. - Nªu ND chÝnh cña ®o¹n?. - Tìm các đại từ nhân xng trong văn bản? Xác định mạch kể của chuyÖn? - Dùng đại từ tôi ở đoạn nào? chØ ai ? ë thêi ®iÓm nµo? - Dùng đại từ chúng tôi ở đoạn. I - TiÕp xóc v¨n b¶n: 1- §äc- tãm t¾t: 2- Chó thÝch: * T¸c gi¶: Sinh n¨m 1928- Lµ nhµ v¨n C-r¬-g-xtan (Liªn x« cò). Lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu tËp truyÖn võa, tiÓu thuyÕt næi tiÕng (ViÕt b»ng hai thø tiÕng: TiÕng Nga và tiếng mẹ đẻ). - Năm 2004. ông đợc nhận danh hiệu Giáo s danh dự cña trêng §HTH L«-m«-n«-xèp. * T¸c phÈm: - ThÓ lo¹i: truyÖn võa. - Tãm t¾t ND chÝnh cña truyÖn "Ngêi thÇy ®Çu tiªn"(Chó thÝch dÊu sao SGK/99). - §o¹n trÝch: "Hai c©y phong" trÝch mÊy trang ®Çu cña t¸c phÈm "Ngêi thÇy ®Çu tiªn". 3- Bè côc: 3 ®o¹n. - Đ1: từ đầu đến "phía tây "->Giới thiệu vị trí của lµng quª. - Đ2: tiếp đến "biêng biếc kia"-> Hình ảnh hai cây phong vµ kÝ øc tuæi th¬. - §3: Cßn l¹i -> C¶m xóc, suy nghÜ cña nh©n vËt t«i. 4- §¹i ý: H×nh ¶nh hai c©y phong vµ nh÷ng c¶m xóc trong håi tëng cña nh©n vËt t«i. II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: * M¹ch kÓ: + §¹i tõ nh©n xng : t«i (m¹ch kÓ 1) chóng t«i (m¹ch kÓ 2). + Xng t«i: tõ ®Çu -> g¬ng thÇn xanh vµ ®o¹n cuèi t«i l¾ng nghe-> hÕt v¨n b¶n: ChØ ngêi kÓ chuyÖn ë thêi ®iÓm hiÖn t¹i nhí vÒ qu¸ khø ( Ho¹ sÜ). + Xng chóng t«i ë gi÷a ®o¹n trÝch ( Tõ Vµo n¨m häc cuèi cuèi cïng -> biªng biÕc kia ) -> Nh©n danh.

(63) nµo ? Nh©n danh ai? - NhËn xÐt c¸ch s¾p xÕp hai m¹ch kÓ? - So sánh độ dài của hai mạch kÓ? Theo em m¹ch kÓ nµo quan träng h¬n? T¹i sao? - Theo em, trong ®o¹n trÝch, t¸c giả đã sử dụng các phơng thức biểu đạt nào? - H×nh ¶nh hai c©y phong g¾n liÒn víi ký øc tuæi th¬ n»m trong m¹ch kÓ nµo? - Vị trí của hai cây phong? - Trong m¹ch kÓ chóng t«i, hai cây phong đợc giới thiệu qua nh÷ng chi tiÕt nµo? - NhËn xÐt nghÖ thuËt kÓ chuyÖn, miªu t¶ cña t¸c gi¶ trong ®o¹n truyÖn? - Em h×nh dung hai c©y phong đó nh thế nào? - Nhân vật tôi kể về những kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ nào gắn liền với hai cây phong? - Trong ®o¹n v¨n t¸c gi¶ sö dông chñ yÕu nh÷ng tõ lo¹i nµo? Giäng v¨n? C¸c biÖn ph¸p tu tõ nµo? - NhËn xÐt c¸ch miªu t¶? - Nªu c¶m nhËn cña em vÒ c¶nh vËt ?. - Hai c©y phong cßn thøc tØnh lò trÎ ®iÒu g×?. ngêi kÓ chuyÖn cïng b¹n bÌ thêi th¬ Êu Hai ®o¹n trong m¹ch kÓ Chóng t«i: Đ1: Hai cây phong trên đồi cao vào n¨m häc cuèi cïng. Đ2: Một thế giới đẹp vô ngần mở ra trớc mắt khi bọn trẻ ngồi trên cành cây cao. => Hai m¹ch kÓ ®an xen lång ghÐp vµo nhau m¹ch kÓ xng t«i dµi h¬n quan träng h¬n. V× ®©y lµ håi øc cña nh©n vËt t«i (ho¹ sÜ). 1- Hai c©y phong vµ ký øc tuæi th¬: * Vị trí của hai cây phong: Vị trí tự nhiên : giữa một ngọn đồi phía trên làng. * Hai c©y phong và những kỉ niệm tuổi thơ: - Hai cây phong : + Hình dáng : khæng lå, m¾t mÊu, cµnh cao ngÊt... ngang tÇm c¸nh chim bay, bãng r©m m¸t rîi + Hoạt động: Nghiªng ng¶ ®ung ®a nh muèn chµo mêi, tiÕng l¸ xµo x¹c dÞu hiÒn... - Những kỉ niệm tuổi thơ gắn liền với hai cây phong: + Vào năm học cuối, trước kì nghỉ hè, lũ con trai trèo lên phá tổ chim. + Trèo lên cao giương hết tầm mắt nhìn vào nơi xa thẳm biêng biếc của thảo nguyên, nhìn thấy không biết bao nhiêu là vùng đất trước đây chưa từng biết đến, thấy những dòng song lấp lánh tận chân trời như những sợi chỉ bạc mỏng manh, thấy những đám mây, đồng cỏ… + Nép mình vào cành cây phong lắng nghe tiếng gió ảo huyền, tiếng lá cây đáp lại lời gió, ….biêng biếc kia. Bỗng như phép thần thong nào vụt mở ra trước mắt chúng tôi một thế giới đẹp đẽ vô ngần của không gian bao la và ánh sáng. => KÓ, t¶ (ph¸c th¶o), nh©n ho¸, so s¸nh. Giäng v¨n say mª, ng©y ngÊt; miªu t¶ ®Ëm chÊt héi häa ( gam màu phong phú) -> Hai cây phong sống động, gợi c¶m, g¾n bã víi niÒm vui trÎ th¬, là nơi hội tụ của trẻ thơ, gắn liền với những kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ. -> Bức tranh thiên nhiên tơi đẹp, thoáng đãng và còng bÝ Èn vµ ®Çy søc quyÕn rò thøc tØnh niÒm kh¸t khao kh¸m ph¸.. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i, hÖ thèng néi dung bµi häc. - Nắm vững nội dung sự việc đợc kể trong đoạn trích. - Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái SGK. ............................................................................................................................................ So¹n : 05/ 10/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 34:. HAI CÂY PHONG. (Tiếp theo).

(64) ( Trích Người thầy đầu tiên) - Ai-ma-tốp A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Thấy được vẻ đẹp và ý nghĩa của hình ảnh hai cây phong, sự gắn bó của người họa sĩ đối với quê hương, với thiên nhiên và biết ơn đối với người thầy Đuy-sen đã vun trồng ước mơ hi vọng cho những tâm hồn tuổi thơ. Ph¸t hiÖn trong v¨n b¶n "Hai cây phong" có hai mạch kể ít nhiều phân biệt lồng vào nhau dựa trên các đại từ nhân xng khác nhau của ngời kể chuyện. Tìm hiểu cách miêu tả đậm chất hội hoạ của tác giả khi miªu t¶ hai c©y phong (ngêi kÓ chuyÖn tù xng lµ ho¹ sÜ). HiÓu râ nguyªn nh©n khiÕn hai cây phong gây xúc động cho ngời kể chuyện. Tích hợp với bảo vệ môi trờng: bảo vệ giữ gìn vẻ đẹp thiên nhiên của quê hơng là yêu quª h¬ng. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng tãm t¾t VB, ph©n tÝch c¶m thô TPVH níc ngoµi. - Giáo dục tình cảm đối với quê hơng, trân trọng nâng niu những kí ức tuổi thơ làm đẹp tâm hồn. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, tài liệu về ”Người thầy đầu tiên” - HS : SGK, vë ghi, vở bài tập, soạn bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Tóm tắt truyện Hai cây phong? Hình ảnh hai cây phong ở năm học cuối được tác giả miêu tả như thế nào? 3 - Bµi míi: - Trong cảm nhận của nhân vật tôi hình ảnh hai cây phong hiện lên như thế nào ? - Em hiÓu t¸c gi¶ lµ ngêi nh thÕ nµo? - Hai c©y phong cã vÞ trÝ nh thÕ nµo trong dßng c¶m xóc cña t¸c gi¶? - Các biện pháp tu từ nào đợc sử dụng trong đoạn v¨n ? - Qua lời kể của nhân vật tôi, em cảm nhận về hai cây phong như thế nào? Cảm xúc của người kể về hai cây phong bộc lộ ra sao? - Trong m¹ch kÓ cña ngêi kÓ chuyÖn xng "t«i", nguyªn nh©n nµo khiÕn hai c©y phong chiÕm vÞ trÝ trung tâm và gây xúc động s©u s¾c cho ngêi kÓ chuyÖn?. II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: 2 - Hai c©y phong vµ thÇy §uy-sen: * Hai c©y phong trong cảm nhận của nhân vật tôi: - Nh ngọn hải đăng đặt trên núi, có tiếng nói riêng, tâm hån riªng, chan chøa lêi ca ªm dÞu, nghiªng ng¶ th©n c©y, lay động lá cành, không ngớt rì rào...nh làn sóng thuỷ triÒu, nh mét tiÕng th× thÇm thiÕt tha, nång th¾m, nh mét đốm lửa vô hình, thở dài nh thơng tiếc, nghiêng ngả tấm th©n... reo vï vï nh ngän löa ... - Vị trí trong lòng người đi xa : + Là cột mốc dẫn lối cho người đi xa hướng về cội nguồn. + Là người thân yêu ruột thịt gắn bó với người dân làng Ku-ku-rêu, là niềm tự hào của người dân nơi đây. => KÓ, t¶, biÓu c¶m. (c¶m nhËn tinh tÕ, t¶ b»ng trÝ tëng tîng vµ t©m hån nghÖ sÜ ); so s¸nh, nh©n ho¸ miªu t¶ sinh động ->Tự hào về hai cây phong, hai cõy phong giống như hai con người có tâm hồn là biểu tượng của quê hương vµ thÓ hiÖn t×nh yªu quª h¬ng tha thiÕt. Hai cây phong chiếm vị trí trung tâm và gây xúc động cho ngêi kÓ v×: - Hai c©y phong g¾n víi t×nh yªu quª h¬ng tha thiÕt. - Hai c©y phong g¾n víi kû niÖm tuæi Êu th¬. - Hai cây phong là nhân chứng xúc động về ngời thầy đầu tiªn..

(65) - §o¹n cuèi cho em biÕt thªm ®iÒu g× vÒ hai c©y phong? - Em cã suy nghÜ g× vÒ nh÷ng c©u hái cña ngêi kÓ chuyÖn trong ®o¹n v¨n cuèi? - Dùa vµo phÇn tãm t¾t trong chó thÝch (*) SGK em cã c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ ngêi thÇy §uy-sen? - §Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt? Néi dung? * TÝch hîp: yªu quª h¬ng cũng chính là yêu vẻ đẹp thiªn nhiªn cña quª h¬ng m×nh: yªu loµi c©y g¾n bã víi quª h¬ng, yªu c¶nh s¾c que h¬ng, yªu kØ niÖm tuæi th¬... Ta cã ý thøc b¶o vÖ vÎ đẹp tự nhiên của quê hơng.. * ThÇy §uy-sen: - Thầy đã tự tay mình lo liệucất dựng trờng sở, đắp ụ đất và bắc gỗ qua suối làm tất cả để các em nhỏ đợc đến trờng. - Là ngời đã vun trồng ớc mơ, hi vọng cho những học trß nhá cña m×nh. III - Tæng kÕt: 1- NghÖ thuËt: - Lựa chọn ngôi kể, người kể tạo nên 2 mạch kể lồng ghép độc đáo. Miêu tả bằng ngòi bút đậm chất hội họa. - Có nhiều liên tưởng, tưởng tượng phong phú. - Giäng v¨n tr÷ t×nh, say mª truyÒn sự rung c¶m đến người đọc. 2 - Ý Nghĩa: Hai cây phong là biểu tượng của tình yêu quê hương sâu nặng gắn liền với những kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ của người họa sĩ làng Ku-ku-rêu. * Ghi nhí SGK tr 101 * LuyÖn tËp: T×m nh÷ng biÖn ph¸p tu tõ næi bËt trong VB vµ ph©n tÝch t¸c dông.. 4 - Cñng cè, HDVN: - HÖ thèng l¹i néi dung bµi häc. - HD hs chän häc thuéc lßng ®o¹n v¨n mét trong 2 ®o¹n: "Trong lµng t«i… rõng rùc" hoÆc "Vµo n¨m häc cuèi cïng… kh«ng gian bao la vµ ¸nh s¸ng". - ChuÈn bÞ giÊy viÕt bµi TLV sè 2 t¹i líp tù sù kÕt hîp miªu t¶, biÓu c¶m. ............................................................................................................................................. So¹n : 5/ 10/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 35 + 36:. VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 2. A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bài văn tự sự có sî kÕt hîp c¸c yÕu tè miªu t¶ biÓu c¶m. - Rèn kĩ năng diễn đạt, trình bày. - Giáo dục ý thức làm bài nghiêm túc, tích cực. B - ChuÈn bÞ: - GV: Đề bài, đáp án biểu điểm - HS : Giấy viết bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Kiểm tra chuẩn bị của học sinh 3 - Bµi míi: I - Đề bài: Nếu là người được chứng kiến cảnh lão Hạc kể chuyện bán chó với ông giáo trong truyện ngắn của Nam cao thì em sẽ ghi lại câu chuyện đó như thế nào?.

(66) II - §¸p ¸n, biÓu ®iÓm: * Yªu cÇu chung: - ViÕt bµi v¨n tù sù kÕt hîp tèt c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m. - Bài viết có đủ bố cục 3 phần: MB, TB, KB. - Diễn đạt lưu loát, mạch kể mạch lạc hợp lý * Yªu cÇu cô thÓ: MB (2 ®): - Hoàn cảnh xảy ra câu chuyện ( Người kể trong vai người hàng xóm của lão Hạc và ông giáo tới nhà ông giáo chơi được nghe chuyện của lão Hạc) - Giíi thiÖu sù viÖc, nh©n vËt ( Lão Hạc đến nhà ông giáo và kể chuyện bán con chó Vàng) TB (6 ®): - Lão Hạc kể với ông giáo chuyện bán con chó Vàng ( vẻ mặt, biểu hiện của lão Hạc,...) - Thái độ, sự phản ứng của ông giáo trong và sau khi nghe lão Hạc kể - Suy nghĩ của bản thân ( với tư cách người chứng kiến) về câu chuyện và các nhân vật lão Hạc, ông giáo. KB (2 ®): KÓ kÕt thúc câu chuyện của lão Hạc vµ nªu c¶m nghÜ cña b¶n th©n. * Lưu ý: - Trong tác phẩm của mình khi kể chuyện nhà văn Nam Cao đã kể với đầy đủ các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm, người viết cần biết sáng tạo khi đặt mình vào vai kể người chứng kiến sao cho hợp lí. - Có thể giữ nguyên các sự việc như nhà văn Nam Cao kể nhưng cần thêm phát biểu suy nghĩ của mình về câu chuyện và các nhân vật trong đó. 4 - Cñng cè, HDVN: - Thu bµi vµ nhËn xÐt giê viÕt bµi cña häc sinh. - Làm đề cương ôn tËp truyện kí Việt Nam - Ôn tập văn tự sự - ChuÈn bÞ bµi "Nãi qu¸" ..................................................................................................................................... Ban gi¸m hiÖu ký duyÖt.

(67) So¹n : 10/ 10/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 37:. NÓI QUÁ. A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Hiểu được khái niệm, tác dụng của nói quá trong văn chương và trong giao tiếp hàng ngày; phạm vi sử dụng phép tu từ nói quá ( trong thành ngữ, tục ngữ, ca dao,...). - Vận dụng hiểu biết về phép nói quá để đọc – hiểu văn bản. - Thái độ: phê phán những lời nói khoác, nói sai sự thật. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bảng phụ - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, đọc trước bài, sưu tầm những câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ có sử dụng phép nói quá. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Vì sao hai cây phong trong truyện Người thầy đầu tiên lại gây xúc động cho người kể chuyện và đồng thời làm người đọc xao xuyến? 3 - Bµi míi: I - Bµi häc: 1 - Ng÷ liÖu: - Đêm tháng năm cha nằm đã sáng -> Đêm tháng năm mau sáng, đêm rất ngắn ( cần biết sắp xếp thời gian cho hợp lÝ). - Ngày tháng mời cha cời đã tối -> Ngày tháng mời ngắn, mau tèi ( cÇn biÕt s¾p xÕp thêi gian cho hîp lÝ). - Må h«i th¸nh thãt nh ma ruéng cµy -> Ch¶y rÊt nhiÒu nhiều mồ hôi, ngụ ý lao động của ngời nông dân hết sức vất v¶ (cÇn biÕt yªu quý h¹t g¹o, yªu quý tr©n träng ngêi lao - So s¸nh víi thùc tÕ vµ động). nhËn xÐt c¸ch nãi cña =>Đó là những cách nói phóng đại về quy mô, mức độ, những câu TN, ca dao đó? tính chất của sự vật, hiện tợng so với thực tế. So s¸nh: §ång nghÜa t¬ng øng - SD bảng phụ yờu cầu hs Cách nói phóng đại §ªm ... đã s¸ng -> §ªm th¸ng n¨m rÊt ng¾n so sánh 2 c¸ch nãi? - Ngày... đã tối -> Ngµy th¸ng mêi rÊt ng¾n. - Må h«i... cµy -> Må h«i ít ®Ém. -> Cách nói phóng đại sinh động, gây ấn tợng hơn ( tăng s¾c th¸i biÓu c¶m). - Em hiÓu nh thÕ nµo lµ => KL: Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy nãi qu¸? T¸c dông cña mô, tính chất của sự vật, hiện tợng đợc miêu tả để nhấn nãi qu¸? m¹nh, g©y Ên tîng -> T¨ng søc biÓu c¶m. nhí: SGK/102 - Nh÷ng tõ ng÷ sau ®©y cã 2II--Ghi LuyÖn tËp: ph¶i lµ biÖn ph¸p tu tõ nãi Bµi tËp 1/102 : qu¸ kh«ng : tuyÖt vêi, v« Sỏi đá cũng thành cơm -> sức lao động của con ngòi hạn định, tuyệt diệu, mất cóa-thể t¹o ra thµnh qu¶ kú diÖu. hån.... b§i đến tận trời -> Sức khoẻ rất tốt. - §äc ghi nhí. c- ThÐt ra löa -> D÷ tîn, cã quyÒn sinh quyÒn s¸t. Bµi tËp 2/ 102 : a- Chó ăn đá, gà ăn sỏi. - T×m biÖn ph¸p nãi qu¸ - SD bảng phụ HD hs đọc NL vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu. - C¸ch nãi cña c¸c c©u tôc ng÷, ca dao cã qu¸ sù thËt kh«ng? - Em hiÓu nghÜa hµm Èn trong những câu đó nói g×?.

(68) vµ gi¶i thÝch ?. b- BÇm gan tÝm ruét. c- Ruột để ngoài da. d- Në tõng khóc ruét. e- V¾t ch©n lªn cæ. Bµi tËp 3/102: - §iÒn thµnh ng÷ vµo chç Mẫu: - Thuý Kiều có vẻ đẹp nghiêng nớc nghiêng thành. trèng? - §oµn kÕt lµ søc m¹nh dêi non lÊp bÓ. Bµi tËp 4/103: MÉu: - Ng¸y nh sÊm - §en nh cét nhµ ch¸y. - Nhanh nh c¾t - XÊu nh ma. - §Æt c©u víi c¸c thµnh - Tr¬n nh mì. ng÷ dïng biÖn ph¸p nãi Bµi tËp 5 : qu¸? Bµi tËp 6 : - Giống nhau: Đều phóng đại mức độ, quy mô, tính chất cña sù vËt, hiÖn tîng. - HS viÕt ®o¹n v¨n, tr×nh - Khác nhau về mục đích: bµy tríc líp. + Nãi qu¸ lµ biÖn ph¸p tu tõ nh»m g©y Ên tîng, t¨ng s¾c th¸i biÓu c¶m. - So s¸nh nãi qu¸ víi nãi + Nãi kho¸c lµm cho ngêi nghe tin vµo nh÷ng ®iÒu kh«ng kho¸c ? có thật, là hành động có tác động tiêu cực. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i biÖn ph¸p tu tõ nãi qu¸, t¸c dông cña nãi qu¸. - Mét sè trêng hîp sö dông nãi qu¸ trong cuéc sèng. - HD häc sinh «n tËp truyÖn kÝ ViÖt Nam. So¹n : 10/ 10/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 38: ÔN TẬP TRUYỆN KÍ VIỆT NAM A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Giúp học sinh củng cố, hệ thống hoá kiến thức phần truyện kí hiện đại VN häc ë líp 8 (Sự giống và khác nhau cơ bản của các truyện kí đã học về các phương diện, thể loại, phương thức biểu đạt, nội dung, nghệ thuật; những nét độc đáo về nội dung, nghệ thuật của từng văn bản; đặc điểm của các nhân vật trong các tác phẩm truyện.) - RÌn kÜ n¨ng tæng hîp, khái quát, hệ thống hóa kiến thức, so s¸nh c¸c néi dung đã học; cảm thụ nột riờng độc đỏo của mỗi tỏc phẩm. - Bồi dưỡng t×nh c¶m yªu th¬ng con ngêi, biÕt c¶m th«ng chia sÎ víi nh÷ng con ngêi bÊt h¹nh. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, máy chiếu - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, làm đề cương ôn tập.

(69) C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu khái niệm phép nói quá? Tìm 5 thành ngữ học tục ngữ có sử dụng phép nói quá phân tích tác dụng của phép nói quá trong các câu tìm được? - Kiểm tra đề cương ôn tập của học sinh. 3 - Bµi míi: 1 - Những nét giống nhau và khác nhau của các VB đã học: * Gièng nhau: - Đều là VB tự sự, là truyện kí hiện đại đợc sáng tác vào thời kì 1930 1945. - Đều lấy đề tài về con ngời và cuộc sống xã hội đơng thời, đều đi sâu -HS tr×nh miªu t¶ sè phËn cùc khæ cña nh÷ng con ngêi bÞ vïi dËp. bày bài tập - Đều chan chứa tinh thần nhân đạo. (yêu thơng trân trọng những tình cảm, làm ở nhà. phẩm chất tốt đẹp của con ngời, tố cáo lên án những cái xấu, cái ác) - Đều có lối viết chân thực, gần gũi với đời sống, rất sinh động (bút pháp hiÖn thùc). * Kh¸c nhau: - GV chiếu Tªn v¨n b¶n ThÓ PTBĐ Néi dung chÝnh NghÖ thuËt yêu cầu hs lo¹i điền vào TruyÖn Tù sù Nh÷ng kØ niÖm - KÕt hîp T«i ®i häc bảng ôn tập ng¾n kÕt hîp trong s¸ng cña nhiÒu PTB§. (1941 ) miªu t¶ buæi tùu trêng - H/¶ so s¸nh Thanh TÞnh ở mỗi cột. vµ biÓu ®Çu tiªn trong - HS ®iÒn độc đáo. Đậm c¶m đời. vµo b¶ng . chÊt th¬ - GV HD «n tËp.. Trong lßng mÑ (Nh÷ng ngµy th¬ Êu) Nguyªn Hång. Håi ký. Tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m. Nçi tñi cùc cña chó bÐ må c«i cha, xa mÑ. T×nh yªu th¬ng m·nh liệt đối với mẹ vµ niÒm h¹nh phóc sung síng cña bÐ Hång khi đợc ở trong lòng mÑ.. - KÕt hîp nhiÒu PTB§. - H/¶ so s¸nh độc đáo mới l¹. - V¨n håi ký ch©n thùc, tr÷ t×nh thiÕt tha.. Tøc níc vì bê ("Tắt đèn") Ng« TÊt Tè. TiÓu thuyÕt. Tù sùmiªu t¶.. Phê phán chế độ tµn ¸c bÊt nh©n. Ca ngợi vẻ đẹp t©m hån, søc sèng tiÒm tµng cña ngêi phô n÷ n«ng th«n.. - XD nh©n vËt ®iÓn h×nh. - Miªu t¶ hiÖn thùc ch©n thùc, sinh động.. L·o H¹c (L·o H¹c ) Nam Cao. TruyÖn Tù sù - Sè phËn bi ng¾n. xen tr÷ th¶m cña ngêi n«ng d©n cïng t×nh khæ vµ nh©n. - GV nhËn xÐt vµ chèt. - Th¶o luËn nhãm chØ ra ®iÓm chung vµ nét riªng cña c¸c VB. - X©y dùng nh/vËt ®iÓn h×nh (miªu t¶ vµ ph©n tÝch.

(70) phẩm cao đẹp cña hä.. - Tr×nh bµy c¶m nhËn vÒ nh©n vËt em thích 2 - Đặc điểm của một số nhân vật trong các VB đã học: nhÊt? * BÐ Hång trong " Trong lßng mÑ" - Là em bé mồ côi, cô đơn. - Em thÝch - Nh¹y c¶m, yªu th¬ng mÑ s©u s¾c m·nh liÖt. ®o¹n v¨n * ChÞ DËu trong "Tøc níc vì bê ": nµo nhÊt? - Lµ ngêi phô n÷ n«ng d©n giµu yªu th¬ng. V× sao? - TiÒm tµng søc sèng m·nh liÖt.. diÔn biÕn t©m lý nh/vËt). - KÓ chuyÖn tù nhiªn, linh ho¹t, võa ch©n thùc võa ®Ëm chÊt triÕt lý.. * L·o H¹c trong "L·o H¹c": - HS viết và - Là một lão nông cô đơn, nghèo khổ. tr×nh bµy - Yªu th¬ng con s©u s¾c. - Trung thùc, l¬ng thiÖn, giµu lßng tù träng. ®o¹n v¨n. * LuyÖn tËp: ViÕt ®o¹n v¨n nªu c¶m nghÜ vÒ ®o¹n truyÖn, nh©n vËt em thÝch nhÊt.. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nhắc lại các nội dung đã ôn tập. - So sánh điểm chung, điểm riêng của các VB truyện kí VN đã học. - HD bổ sung vào đề cơng và làm đề cương ôn tập phần VH nước ngoài - Soạn bài "Thông tin về trái đất năm 2000". ........................................................................................................................................... So¹n : 10/ 10/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 39: THÔNG TIN VỀ NGÀY TRÁI ĐẤT NĂM 2000 A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Thấy đợc tác hại, mặt trái của việc sử dụng bao bì ni lông, tớnh khả thitrong những đề xuất được tác giả trình bày; sử dụng từ ngữ dễ hiểu, sự giải thích đơn giản mà sáng tỏ, bố cục chặt chẽ, hợp lí tạo nên tính thuyết phục của văn bản. - Kĩ năng đọc – hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đến một vấn đề xã hội bức thiết; tích hợp phần TLV để làm tốt một bài văn thuyết minh, tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường. - Tõ viÖc sö dông bao b× ni l«ng, cã nh÷ng suy nghÜ tÝch cùc vÒ c¸c viÖc t¬ng tự trong vấn đề xử lí rác thải sinh hoạt và bảo vệ môi trờng. Nờu cao ý thức bảo vệ môi trường. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, máy chiếu - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, soạn bài.

(71) C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Trình bày cảm nghĩ của em về một nhân vật văn học đã học trong phần truyện kí Việt Nam 1930 – 1945? 3 - Bµi míi:. - GV hớng dẫn đọc VB, yêu I - Tiếp xúc văn bản: 1- §äc: cầu 2 hs đọc, nhận xét. - Giíi thiÖu xuÊt xø cña 2 - Chó thÝch: + Văn bản đợc soạn thảo dựa trên bức thông điệp của 13 VB. c¬ quan Nhµ níc vµ tæ chøc phi chÝnh phñ, ph¸t ®i ngµy 22/4/2000, nhân ngày đầu tiên VN tham gia ngày Trái đất. - Pla-xtic: ChÊt dÎo- cßn gäi lµ nhùa, lµ nh÷ng vËt liÖu tæng hîp gåm c¸c ph©n tö lín gäi lµ P«-li-me. - Túi nilon đợc sản xuất từ hạt PE ( Pô-li-ê-ti-len) hoặc PP ( P«-li-pr«-pi-len) vµ nhùa t¸i chÕ. - §Æc tÝnh chung: kh«ng ph©n huû, nÕu kh«ng bÞ tiªu huû (nh đốt) có thể tồn tại từ 20-5000 năm. 3 - Bè côc: 3 ®o¹n. - Đ1: từ đầu -> bao bì nilông: Nguyên nhân ra đời của - Th¶o luËn nhãm ph©n tÝch b¶n th«ng ®iÖp. - Đ2: -> đối với môi trờng: Tác hại của việc sử dụng bao bè côc cña VB. ni lông, nêu ra một số giải pháp cho vấn đề sử dụng bao bì ni l«ng. - §3: cßn l¹i: Lêi kªu gäi. 4 - Đại ý: Văn bản đề cập đến tác hại của việc sử dụng - Néi dung chÝnh cña VB? bao b× ni l«ng, nªu nh÷ng gi¶i ph¸p vµ kªu gäi mäi ngêi cïng thùc hiÖn, tÝch v¨n b¶n: - GV sử dụng máy chiếu II -1-Ph©n T¸c h¹i cña bao b× ni l«ng: chiếu một số hình ảnh về * Nguyªn nh©n c¬ b¶n khiÕn cho viÖc dïng bao ni l«ng cỏc bói rỏc thải cú bao bỡ ni gây nguy hại cho môi trờng : do đặc tính không phân huỷ lông, một số hình ảnh về ô cña pla-xtic. Nguyên nhân khác: khi chế tạo bao ni lông đặc biệt là nhiễm môi trường do bao ni l«ng mµu ngêi ta cßn ®a vµo nh÷ng chÊt phô gia kh¸c bì ni lông gây nên. trong đó có những chất gây độc hại * Tác hại của bao bì ni lông đối với môi trờng: - Chỉ ra nguyên nhân cơ - Lẫn vào đất -> cản trở quá trình sinh trởng của các loài b¶n khiÕn viÖc dïng bao ni thùc vËt. lông gây hại đến môi tr- - Bao ni lông vứt xuống cống rãnh -> tắc đờng dẫn nớc êng? th¶i, g©y ngËp lôt. - Nguyªn nh©n kh¸c? - T¾c cèng r·nh -> muçi ph¸t sinh -> dÞch bÖnh. - Sinh vËt biÓn nuèt ph¶i -> chÕt. - ¤ nhiÔm thùc phÈm -> h¹i n·o, ung th phæi. - Đốt: chất Đi-ô-xin gây ngộ độc, khó thở, nôn ra máu... * T¸c h¹i kh¸c: - Ni l«ng vøt bõa b·i n¬i c«ng céng -> mÊt mÜ quan khu vùc ( di tÝch, danh lam th¾ng c¶nh...) - Tác hại của việc sử dụn - Túi ni lông là rác thải, dùng để gói các loại rác thải khác bao b× ni l«ng? -> khó phân huỷ, sinh ra các chất độc hại. - R¸c th¶i ni l«ng kh«ng tù ph©n huû, c¶n trë qu¸ tr×nh hÊp thô nhiÖt khiÕn c¸c lo¹i r¸c th¶i kh¸c khã ph©n huû..

(72) - Theo em những tác hại đó có thể ngăn chặn đợc kh«ng? - Ngời ta đã có những biện ph¸p xö lÝ nµo? - Những biện pháp xử lí đó có triệt để không?. - Theo em cã nh÷ng biÖn pháp nào để hạn chế sử dông bao ni l«ng?. - Tác giả của bài viết đã kªu gäi chóng ta ph¶i lµm g×? - Mçi chóng ta cÇn ph¶i làm gì hàng ngày để chung tay b¶o vÖ m«i trêng? - Tãm t¾t nh÷ng nÐt chÝnh vÒ nghÖ thuËt néi dung cña VB?. => PhÐp liÖt kª ( nguyªn nh©n -> kÕt qu¶), lêi v¨n thuyÕt minh ngắn gọn cùng với sự giải thích đơn giản mà sáng tỏ -> Bao bì ni lông gây tác hại lớn đối với môi trờng và søc khoÎ cña con ngêi. * C¸ch xö lý hiÖn nay: 3 ph¬ng thøc: - Ch«n lÊp: ( Nam s¬n- Sãc s¬n) : kho¶ng 1000 tÊn r¸c th¶i mçi ngµy ( 10-15 t¸n nhùa ni l«ng) -> bÊt tiÖn, nhiÒu t¸c h¹i. - Đốt: cha phổ biến ở VN -> cực kỳ nguy hiểm, khí độc thải ra làm thủng tầng ô-zôn, gây nhiễm độc CO2 -> khó thë, ngÊt, n«n ra m¸u, rèi lo¹n chøc n¨ng, g©y ung th. - T¸i chÕ: rÊt khã kh¨n: ngêi dän r¸c kh«ng hµo høng thu nhÆt -> qu¸ nhÑ, gi¸ thµnh t¸i chÕ cao gÊp 20 lÇn s¶n xuÊt míi. - C¸c c«ng-ten-n¬ chë bao b× ni l«ng t¸i chÕ dÔ bÞ « nhiÔm => Vấn đề nan giải, các biện pháp đề xuất cha triệt để ( kh«ng chØ ë VN). 2 - Nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ dïng bao ni l«ng: - Thay đổi thói quen dùng bao ni lông. - Kh«ng dïng bao ni l«ng khi kh«ng cÇn thiÕt. - SD c¸c lo¹i giÊy, l¸ thay tói ni l«ng. - Nãi hiÓu biÕt vÒ t¸c h¹i -> cïng t×m gi¶i ph¸p. => Gợi những việc cần làm ngay để hạn chế sử dụng bao ni l«ng c¶i thiÖn m«i trêng sèng. 3 - Lêi kªu gäi: - H·y cïng nhau quan t©m... - H·y b¶o vÖ ... - Hãy cùng nhau hành động. => §iÖp tõ -> nhÊn m¹nh lêi kªu gäi khÈn thiÕt vÒ tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô cña mçi ngêi trong viÖc b¶o vÖ m«i trêng. III - Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - VB giải thích rất đơn giản, ngắn gọn mà sáng tỏ về tác hại của việc sử dụng bao bì ni lông, về lợi ích của việc giảm bớt chất thải ni lông, bè côc chÆt chÏ. - PTB§ chÝnh: thuyÕt minh; ngôn ngữ diễn đạt sáng rõ, chính xác, thuyết phục. 2 - Ý nghĩa: Nhận thức về tác dụng của một hành động nhỏ, có tính khả thi trong việc bảo vệ môi trường Trái Đất. * Ghi nhí: SGK/ 107.. * LuyÖn tËp: Ph©n tÝch tÝnh chÊt chÆt chÏ cña bè côc VB P1: Chỉ mấy dòng ngắn gọn mà đã tóm tắt đợc lịch sử ra đời, tôn chỉ, quá trình hành động của một tổ chức quốc tế bảo vệ môi trờng cũng nh lí do VN chọn chủ đề cho năm 2000 lµ "Mét ngµy kh«ng sö dông bao b× ni l«ng". P2: Đ1 đi từ nguyên nhân cơ bản đến các hệ quả cụ thể. §2 g¾n víi ®o¹n 1 tù nhiªn hîp lÝ = quan hÖ tõ "v× vËy". P3: Dùng 3 từ "hãy" rất thích hợp cho 3 câu ứng với 3 ý đã - Th¶o luËn nhãm ph©n tÝch nªu trong P1. tính chặt chẽ của bố cục => Bố cục VB chặt chẽ, thuyết minh sáng tỏ tác động đến - §äc ghi nhí SGK tr 107..

(73) cña VB?. nhËn thøc cña con ngêi.. 4 - Cñng cè, HDVN: - HD ôn tập các VB nhật dụng đã học. - Nêu chơng trình hành động của địa phơng về bảo vệ môi trờng. - ChuÈn bÞ bµi "Nãi gi¶m, nãi tr¸nh". ................................................................................................................................ So¹n : 10/ 10/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 40: NÓI GIẢM, NÓI TRÁNH A - Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Hiểu đợc khỏi niệm nói giảm, nói tránh và tác dụng của nói giảm, nói tránh trong ngôn ngữ đời thờng và trong VH. - Phân biệt nói giảm, nói tránh với nói không đúng sự thật, sử dụng đúng lúc đúng chỗ để tạo lời nói thanh nhã, lịch sự. - Cã ý thøc vËn dông biÖn ph¸p nãi gi¶m, nãi tr¸nh trong giao tiÕp khi cÇn thiÕt. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bảng phụ - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, đọc trước bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu khái niệm phép nói quá? Tìm trong các văn bản đã học đoạn thơ, đoạn văn có sử dụng phép nói quá và phân tích tác dụng? 3 - Bµi míi:. GV sd b¶ng phô. I - Bµi häc: - §äc NL1 1- Ng÷ liÖu: - Các từ in đậm đó có nghĩa là gì ? * Ngữ liệu 1: - Tại sao lại dùng cách nói đó? - đi gặp cụ Các Mác... đàn anh khác. - ®i - ch¼ng cßn. => Nói đến cái chết. - §äc ng÷ liÖu 2. Mục đích: giảm nhẹ, tránh đi phần nào sự đau - T¹i sao t¸c gi¶ l¹i dïng ” BÇu buån. s÷a” mµ kh«ng dïng mét tõ ng÷ * Ng÷ liÖu 2: kh¸c cïng nghÜa? => BÇu s÷a: tr¸nh sù th« tôc. - §äc ng÷ liÖu 3. * Ng÷ liÖu 3: - So s¸nh 2 c¸ch nãi vµ cho biÕt - C¸ch 1: h¬i c¨ng th¼ng, nÆng nÒ (lêi quë tr¸ch). c¸ch nãi nµo nhÑ nhµng, tÕ nhÞ - C¸ch 2: nhÑ nhµng, tÕ nhÞ h¬n víi ngêi nghe hơn đối với ngời nghe? ( không đợc chăm chỉ lắm). - Qua PT ng÷ liÖu, em hiÓu thÕ => KL: Nãi gi¶m nãi tr¸nh lµ biÖn ph¸p tu tõ nào là nói giảm nói tránh và tác dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển, tránh dông cña c¸ch nãi nµy? g©y c¶m gi¸c ®au buån, ghª sî, nÆng nÒ, tr¸nh th« tôc, thiÕu lÞch sù. - §iÒn tõ ng÷ nãi gi¶m nãi tr¸nh 2 - Ghi nhí: SGK tr 108 vµo chç trèng? II - LuyÖn tËp:.

(74) 1 - Bµi tËp 1(tr 108) : a - ®i nghØ. b - chia tay nhau. c - khiÕm thÞ. - T×m c©u sö dông c¸ch nãi gi¶m d - cã tuæi. nãi tr¸nh ? e - ®i bíc n÷a. 2 - Bµi tËp 2 (109) : a2 – b2 – c1 – d1 – e2. 3 - Bµi tËp 3 (109) : - Đặt 5 câu đánh giá sử dụng cách - Bạn cha đợc chăm chỉ lắm. nãi gi¶m nãi tr¸nh ? - Giọng hát của bạn cha đợc chuẩn lắm. - Chị nói hơi quá lời rồi đấy. - Anh kh«ng nªn nãi thªm g× n÷a. - ViÖc sö dông nãi gi¶m nãi tr¸nh - Xin h·y cêi nho nhá mét chót. tuú thuéc vµo yÕu tè nµo? 4 - Bµi tËp 4 (109): - Trong trêng hîp nµo kh«ng thÓ - Cã nh÷ng trêng hîp cÇn thiÕt ph¶i nãi th¼ng, nãi dïng nãi gi¶m, nãi tr¸nh? đúng sự thật. - LÊy vÝ dô vÒ nh÷ng c¸ch nãi gi¶m nãi tr¸nh thêng gÆp? 4 - Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i ghi nhí SGK, nhÊn m¹nh nãi gi¶m nãi tr¸nh phô thuéc vµo t×nh huèng giao tiÕp, khi cÇn thiÕt ph¶i nãi sù thËt kh«ng nªn nãi gi¶m nãi tr¸nh. - Ôn tập các biện pháp tu từ đã học; ụn tập chuẩn bị giờ sau kiểm tra viết . So¹n : 25/ 10/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 41: KIỂM TRA VĂN A - Mục tiêu cần đạt: - KiÓm tra vµ cñng cè kiÕn thøc cña häc sinh qua c¸c v¨n b¶n truyÖn ký VN đã học. - RÌn kü n¨ng kh¸i qu¸t, tæng hîp, ph©n tÝch, so s¸nh vµ viÕt ®o¹n v¨n. - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c, trung thùc trong khi lµm bµi kiÓm tra. B - ChuÈn bÞ: - GV: Đề bài, đáp án, biểu điểm - HS : Giấy làm bài, bút, đề cương nộp GV chấm. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Đề cương của học sinh 3 - Bµi míi: I - Ma trận: Mức độ t duy Tªn chñ đề 1. Truyện kí Việt Nam giai. NhËn biÕt. TN Nhận biết thể loại của TP, nhận diện. TL. Th«ng hiÓu. TN TL . Hiểu, nhớ nét cơ bản về nội dung, nghệ thuật của. VËn dông VD thÊp TL Hiểu, phân tích được diễn biến tâm lí. VD cao TL Trình bày được cảm nhận vẻ đẹp của. Céng.

(75) đoạn 1930 1945. Sè c©u: Sè®iÓm: Tû lÖ%. ngôi kể, nhân vật trong TP truyện đã học. văn bản truyện kí VN đã học. Sè c©u: 3 Sè®iÓm:1, 5. Sè c©u: 3 Sè®iÓm:1, 5. Sè c©u: 3 Sè®iÓm:1, 5 Tû lÖ: 15%. Sè c©u: 3 Sè®iÓm:1, 5 Tû lÖ:15 %. II - Đề bài: 1 - Trắc nghiệm (3 điểm):. thái độ các nhân của nhân vật trong vật tác phẩm truyện, kí đã học, vận dụng kĩ năng viết đoạn văn Sè c©u: Sè c©u: 1 2 Sè®iÓm: Sè®iÓm: 3 4 Sè c©u: Sèc©u:1 1 Sè®iÓm: Sè®iÓm: 4 3 Tû TûlÖ: lÖ:40% 30%. Sè c©u: 9 Sè®iÓm:1 0 Sè c©u: 9 Sè®iÓm:1 0 Tû lÖ100%. Chọn đáp án đúng nhất. C©u 1: V¨n b¶n "T«i ®i häc" cña Thanh TÞnh thuéc thÓ lo¹i nµo? A - TruyÖn ng¾n C - Tuú bót B - Håi kÝ D - TiÓu thuyÕt Câu 2: Người kể chuyện trong đoạn trích “Trong lòng mẹ” là: A – Nhân vật người cô C – Người kể giấu tên B – Nhân vật mẹ bé Hồng D – Nhân vật bé Hồng Câu 3: Lời thoại: “ Thì ra tôi già bằng này tuổi đầu rồi còn đánh lừa một con chó, nó không ngờ tôi nỡ tâm lừa nó!” cho thấy vẻ đẹp nào của nhân vật lão Hạc: A – Lão Hạc là một người nông dân nhân hậu, trung thực. B – Lão Hạc là một người nông dân có khả năng hiểu rõ loài vật. C – Lão Hạc là một người nông dân rất mực yêu thương con. D – Lão Hạc là một người nông dân giàu lòng tự trọng. Câu 4: Dòng nào nêu đúng nhất nội dung chủ yếu của đoạn trích "Tức nớc vỡ bê"? A - Nãi lªn nçi tñi cùc yÕu ®uèi cña ngêi phô n÷ n«ng d©n vµ t×nh yªu th¬ng m·nh liÖt dµnh cho ngêi chång téi nghiÖp. B - Nói về ngời phụ nữ nông thôn giàu lòng yêu thơng, nhẫn nhục chịu đựng gian khổ, chịu đựng áp bức bất công. C - Vạch trần bộ mặt tµn ¸c bÊt nh©n của xã hội thực dân phong kiến đương thời, cho thấy vẻ đẹp tâm hồn, sức sống tiềm tàng của ngời phụ nữ nông thôn. D - Phª ph¸n sù tµn ¸c cña thùc d©n Ph¸p, ca ngîi ngêi phô n÷ n«ng th«n th«ng minh tiÒm Èn mét søc m¹nh lín. Câu 5: Dòng nào nêu đúng nhất nét đặc sắc nghệ thuật của văn bản "Trong lòng mÑ"cña nhµ v¨n Nguyªn Hång? A - V¨n håi kÝ ch©n thùc, bè côc chÆt chÏ, t×nh huèng bÊt ngê giµu kÞch tÝnh, giµu chÊt tr÷ t×nh. B - V¨n håi kÝ ch©n thùc, tr÷ t×nh thiÕt tha, miªu t¶ diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt sinh động..

(76) C - V¨n håi kÝ ch©n thùc, cèt truyÖn hÊp dÉn, lèi kÓ linh ho¹t nhiÒu giäng ®iÖu ®Ëm chÊt triÕt lÝ. D - V¨n håi kÝ ch©n thùc, kh¾c ho¹ nh©n vËt t¬ng ph¶n vÒ mäi mÆt, giµu chÊt tr÷ t×nh. Câu 6: Truyện ngắn "Lão Hạc" đợc kể theo ngôi kể thứ nhất có tác dụng gì? A - C©u chuyÖn gÇn gòi, ch©n thùc, t¨ng tÝnh kh¸ch quan cho c©u chuyÖn, miªu t¶ nhân vật ở nhiều góc độ. B - C©u chuyÖn gÇn gòi, ch©n thùc, ngêi kÓ tha hå tëng tîng, ®an xen gi÷a thùc tÕ vµ méng tëng. C - C©u chuyÖn gÇn gòi, ch©n thùc, dÉn d¾t tù nhiªn linh ho¹t, dÔ dµng miªu t¶ c¸c biÕn cè, sù kiÖn vµ dÔ dµng béc lé chiÒu s©u t tëng cña t¸c gi¶. D - Làm chủ quan hoá câu chuyện, ngời kể điều khiển nhịp kể kéo ngời đọc vào thÕ giíi tëng tîng lÝ thó. 2 - Tù luËn: Câu 1: (3 điểm) a - Trong đoạn trích "Tức nớc vỡ bờ" khi đối thoại với tên cai lệ và ngời nhà lí trởng chị Dậu đã thay đổi cách xng hô như thế nào? b - Theo em, sự thay đổi cách xng hô, thay đổi thái độ của chị Dậu có đợc miêu t¶ ch©n thùc, hîp lÝ kh«ng? Câu 2: (1 điểm) Qua đoạn trích "Tøc níc vì bê, em có nhận xét gì về tính cách của chị Dậu? Câu 3 ( 3 điểm): Viết một đoạn văn (khoảng 10 câu) làm sáng tỏ câu chủ đề sau: L·o H¹c lµ mét ngêi cha rÊt mùc yªu th¬ng con. III - §áp án, biểu điểm: 1 - Trắc nghiệm: 3 ®iÓm Mỗi câu trả lời đúng đợc 0,5 điểm C©u hái §¸p ¸n lùa chän. 1 A. 2 D. 3 A. 4 C. 5 B. 6 C. 2 - Tù luËn: 7 ®iÓm C©u 1: 3 ®iÓm a - Chị Dậu thay đổi cách xng hô khi đối thoại với cai lệ và ngời nhà lí trởng (2 ®iÓm): + Lóc ®Çu chÞ van xin tha thiÕt, xng h« "ch¸u - «ng" lÔ phÐp: "Ch¸u van «ng, nhµ cháu vừa mới tỉnh đợc một lúc, xin ông tha cho". Chị van xin cố khơi gợi từ tâm ở phía «ng cai. + Khi cai lệ bịch vào ngực chị, sấn đến chỗ anh Dậu để trói anh Dậu chị đã thay đổi cách xng hô "tôi - ông" ngang hàng với tên cai lệ: "Chồng tôi đau ốm, ông không đợc phép hành hạ". Chị đã cự lại bằng lí lẽ, nói cái lí đơng nhiên, cái đạo tối thiểu của con ngời. Bằng cách xng hô này chị đã đứng thẳng lên, có vị thế ngang hàng, nhìn thẳng vào mặt đối thủ. + Tªn cai lÖ bÊt chÊp tÊt c¶ nh÷ng lêi van xin, nh÷ng lêi nãi cã t×nh cã lÝ cña chÞ h¾n tát vào mặt chị rồi nhảy vào cạnh anh Dậu. Chị Dậu vụt đứng dậy với niềm căm giận ngïn ngôt chÞ nghiÕn hai hµm r¨ng: "Mµy trãi ngay chång bµ ®i, bµ cho mµy xem!". ChÞ xng hô "bà - mày", cách xng hô hết sức "đanh đá" thể hiện sự căm giận và khinh bỉ cao độ, khẳng định t thế đứng trên đầu thù, sẵn sàng đè bẹp đối phơng, một thỏi độ bất khuất cña chÞ DËu. b - Sự thay đổi cách xng hô, thay đổi thái độ của chị Dậu đợc miêu tả chân thực, hợp lí (1 ®iÓm): Ban đầu Chị nhẫn nhục van xin sau đó căm thù quyết liệt vùng lên mạnh mẽ. Đó là sự phát triển tự nhiên, hợp lí của một tính cách nhất quán. Tất cả đều xuất phát từ lòng yêu thơng chồng, tìm mọi cách để bảo vệ chồng của chị Dậu. Câu 2: Tr×nh bµy nhận xét về tính cách của chị Dậu (1®iÓm):.

(77) + Chị Dậu là người vợ rất mực thương yêu chồng + Chị Dậu là người phụ nữ nông dân mộc mạc, hiền dịu, sống khiêm nhường, biết nhẫn nhục chịu đựng nhưng không yếu đuối, chị sẵn sàng đứng lên chống trả áp bức bất công, ở chị có sức sống tiềm tàng mạnh mẽ. C©u 3: 3 ®iÓm - Viết đúng một đoạn văn đảm bảo số cõu theo quy định. - Các câu trong đoạn văn phải hớng vào làm sáng rõ câu chủ đề. Cụ thể, hs có thể trình bày các ý sau: + Lão Hạc luôn trăn trở day dứt về nghĩa vụ làm cha chưa trọn, có cảm giác mắc tội vì không đủ tiền cưới vợ cho con khiến anh con trai phải phẫn chí bỏ đi đồn điền cao su. + Lão bán hoa màu trong vườn dành dụm cho con. + Lão sống tất cả vì con, tất cả cho con thậm chí là tìm đến cái chết để giữ gìn trọn vẹn ba sào vườn cho con sau này lấy chỗ sinh sống, vốn để làm ăn. 4 - Cñng cè, HDVN: - Thu bµi, nhËn xÐt giê lµm bµi cña häc sinh. - HD chuÈn bÞ luyÖn nãi v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶, biÓu c¶m: yªu cÇu hs lµm bµi tËp ë nhµ, nhãm thèng nhÊt dµn ý, chuÈn bÞ tèt cho bµi nãi tríc líp. .......................................................................................................................................... So¹n : 25/ 10/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 42: LUYỆN NÓI: KỂ CHUYỆN THEO NGÔI KỂ KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Nắm vững kiến thức về ngôi kể và tác dụng của việc thay đổi ngôi kể trong văn tự sự; biết kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự. - Rèn kĩ năng lập dàn ý bài văn tự sự có kết hợp yếu tố miêu tả và biểu cảm; trình bày trước lớp, diễn đạt trôi chảy gãy gon, biểu cảm, sinh động câu chuyện. - Bồi dưỡng năng lực trình bày trước tập thể, sự tự tin. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, dàn bài đề luyện nói, phiếu học tập - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, dàn ý đã chuẩn bị ở nhà C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Các yếu tố miêu tả, biểu cảm được đưa vào bài văn tự sự có tác dụng gì? 3 - Bµi míi: - Yªu cÇu hs nh¾c l¹i ng«i I - Ôn tËp vÒ ng«i kÓ: kÓ. 1- Ng«i kÓ: - Lµ vÞ trÝ mµ ngêi kÓ sö dông khi kÓ chuyÖn. - KÓ theo ng«i thø nhÊt cã + Ng«i thø nhÊt: Ngêi KC xng T«i -> Trùc tiÕp kÓ ra nh÷ng u ®iÓm g×? H¹n chÕ g×? g× m×nh nghe, thÊy vµ tr¶i qua, cã thÓ trùc tiÕp nãi ra nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m cña chÝnh m×nh -> T¨ng tÝnh ch©n thùc, tÝnh thuyÕt phôc. - KÓ chuyÖn theo ng«i thø + Ng«i thø ba: Ngêi KC tù giÊu m×nh, gäi nh©n vËt b»ng 3 cã u ®iÓm g×? H¹n chÕ tªn gäi cña chóng -> KÓ mét c¸ch linh ho¹t, tù do nh÷ng g×.

(78) g×? diÔn ra víi nh©n vËt. - Nªu c¸c vÝ dô vÒ ng«i kÓ VÝ dô: - Ng«i kÓ thø nhÊt: "T«i ®i häc", "L·o H¹c", thø nhÊt vµ ng«i kÓ thø 3? "Trong lßng mÑ". - Ng«i kÓ thø ba: "C« bÐ b¸n diªm", "Tøc níc vì bê", "ChiÕc l¸ cuèi cïng". 2- Thay đổi ngôi kể: - V× sao ngêi ta ph¶i thay - Tuú vµo cèt truyÖn, t×nh huèng cô thÓ mµ ngêi viÕt lùa đổi ngôi kể? chän ng«i kÓ cho phï hîp. - Trong mét v¨n b¶n tù sù cã thÓ dïng c¸c ng«i kÓ kh¸c nhau -> để soi chiếu nhân vật, sự việc bằng các điểm nhìn - Trong một VB tự sự có khác nhau, tăng tính sinh động, phong phú khi miêu tả sự thÓ dïng nhiÒu ng«i kÓ vËt, hiÖn tîng,con ngêi. kh«ng? II - LuyÖn nãi: (hs th¶o luËn nhãm) 1 - ChuÈn bÞ: §o¹n v¨n trÝch : Tøc níc vì bê. - Sự việc: cuộc đối đầu giữa chị Dậu với cai lệ và ngời nhà - GV chia nhãm chuÈn bÞ lý trëng. luyÖn nãi (6 nhãm), phát - Nh©n vËt chÝnh: chÞ DËu. kÓ thø 3. phiếu học tập cho từng -- Ng«i YÕu tè biÓu c¶m: nhóm yªu cÇu hs thảo + C¸c tõ xng h« van xin, nÝn nhÞn: Ch¸u van «ng... luận cỏc cõu hỏi, thống + Thái độ phẫn nộ khi bị ức hiếp: Chồng tôi đau ốm... nhất dàn ý chuÈn bÞ nãi tr- + C¨m thï, vïng lªn: Mµy trãi ngay chång bµ ®i bµ cho mµy xem. íc nhãm. - Các nhóm cử đại diện - Yếu tố miêu tả: + ChÞ DËu x¸m mÆt... nãi tríc líp. - GV sö dông b¶ng phô h- + Søc loÎo khoÎo cña anh chµng nghiÖn... ớng dẫn hs chuẩn bị dàn ý + Ngời đàn bà lực điền... ngã chỏng quèo. * KÓ ®o¹n trÝch trªn theo ng«i thø nhÊt : bµi nãi. - Sự việc, nhân vật chính - Thay đổi từ xng hô: dùng “ tôi”. - ChuyÓn lêi tho¹i trùc tiÕp thµnh lêi kÓ gi¸n tiÕp. trong ®o¹n trÝch? - Ngôi kể ? Yếu tố biểu - Thay lời đối thoại: “Tôi xám mặt”. - Chi tiÕt miªu t¶, biÓu c¶m ph¶i s¸t hîp víi ng«i kÓ thø c¶m, miªu t¶? - Yªu cÇu kÓ l¹i ®o¹n nhÊt. 2 - LuyÖn nãi: trÝch theo ng«i kÓ thø nhÊt * Yªu cÇu: cÇn chó ý g×? - Nãi râ rµng m¹ch l¹c. - Kết hợp các động tác, cử chỉ, nét mặt, ngữ điệu lời nói. - Sù viÖc, ng«n ng÷ (lêi tho¹i) b¸m s¸t ®o¹n v¨n . - GV nêu các yêu cầu nói trước lớp. - Yªu cÇu hs nãi tríc líp, hs nhËn xÐt. 4 – Củng cố, HDVN: - Nh¾c l¹i néi dung bµi, kh¸i qu¸t v¨n tù sù. - Nhận xét đánh giá kết quả chuẩn bị, kết quả luyện nói của học sinh. - Ôn tập câu ghép, đọc trớc bài "Câu ghép". So¹n : 25/ 10/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 43: CÂU GHÉP A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh:.

(79) - Nắm được đặc điểm của câu ghép, cách nối các vế trong câu ghép. - Kĩ năng: phân biệt câu ghép với câu đơn có cụm c-v làm thành phần, sử dụng câu ghép phù hợp với yêu cầu giao tiếp, nối được các vế của câu ghép theo yêu cầu. - Có ý thức luyện tập sử dụng câu phù hợp trong giao tiếp. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, máy chiếu - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, ôn tập câu ghép đã học ở tiểu học. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Thế nào là nói quá; nói giảm nói tránh? Cho ví dụ phân tích tác dụng của nói quá, nói giảm nói tránh? 3 - Bµi míi: - Sử dụng máy chiếu chiếu I - Bµi häc: 1- §Æc ®iÓm cña c©u ghÐp: các ngữ liệu a - Ng÷ liÖu: - HS đọc ngữ liệu Câu 1: Tôi quên thế nào đợc những cảm giác trong sáng Êy n¶y në trong lßng t«i nh mÊy cµnh hoa t¬i mØm cêi - Ph©n tÝch cÊu t¹o ng÷ gi÷a trời quang đãng. ph¸p cña c¸c c©u in ®Ëm + T«ibÇu //quªn.. lµ côm C-V nßng cèt ( bao chøa c¸c côm trong NL? C-V lµm thµnh phÇn phô). - C©u 1 cã mÊy côm + Nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng Êy // n¶y në trong lßng C - V? tôi... là cụm C-V làm phụ ngữ cho động từ quên. +Mấy cành hoa tơi // mỉm cời giữa bầu trời ... là cụm Clàm phụ ngữ cho động từ nảy nở. - Quan hÖ gi÷a c¸c côm chñ V -> C©u cã 3 côm C-V bao chøa nhau. vÞ trong c©u 1? C©u 2: Buæi mai h«m Êy, mét buæi mai ®Çy s¬ng thu vµ lạnh, mẹ tôi âu yếm dắt tay tôi đi trên con đờng dài - C©u 2 cã mÊy côm chñ giã vµ hÑp. chñ vÞ? + mẹ tôi // âu yếm dắt tay tôi đi trên con đờng dài và hÑp. - CÊu t¹o ng÷ ph¸p cña c©u -> C©u cã 1 côm C-V. Câu 3: Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính 3? lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: Hôm nay tôi đi học. - Quan hệ giữa các cụm chủ + Cảnh vật chung quanh tôi //đều thay đổi -> C-V (1). + lòng tôi// đang có sự thay đổi lớn -> C-V (2) vÞ trong c©u 3? + H«m nay t«i// ®i häc -> C-V (3) - §iÒn vµo b¶ng? - C©u 3 lµ c©u ghÐp, c©u -> C©u cã 3 côm C-V: côm C-V thø 3 gi¶i thÝch cho 2 côm C-V trªn -> C©u ghÐp.. ghép có đặc điểm gì? => KL: C©u ghÐp do 2 hoÆc nhiÒu côm C-V kh«ng bao chøa nhau t¹o thµnh. - §äc ghi nhí SGK b - Ghi nhí 1: SGK/112. tr 112 2 - C¸ch nèi c¸c vÕ c©u: a - Ng÷ liÖu: - C¸c c©u ghÐp: C©u 1: Hµng n¨m cø vµo cuèi thu... tùu trêng. -> C©u cã 3 vÕ: - Chỉ ra các câu ghép trong - (1): Lá ngoài đờng rụng nhiều. - (2): Trªn kh«ng... m©y bµng b¹c. => vÕ 1 vµ 2 nèi víi NL2? nhau b»ng QHT vµ. - (3): Lßng t«i... tùu trêng -> kh«ng cã tõ nèi. C©u 3: Nh÷ng ý tëng Êy... t«i kh«ng nhí hÕt. -> C©u cã 3 vÕ, nèi víi nhau b»ng QHT: v× , vµ. - Các vế câu đợc nối với C©u 6: Con đờng này tôi đã quen... thấy lạ. nhau b»ng nh÷ng c¸ch nµo?.

(80) (th¶o luËn nhãm). - Cã mÊy c¸ch nèi c¸c vÕ c©u trong c©u ghÐp?. - §äc ghi nhí tr 112. - T×m c©u ghÐp trong ®o¹n trÝch?. - §Æt c©u víi mçi cÆp quan hÖ tõ sau?. - ChuyÓn nh÷ng c©u ghÐp vừa đặt đợc ở BT2 thành nh÷ng c©u ghÐp míi b»ng c¸ch bá bít quan hÖ tõ hoÆc đảo lại trật tự các vế? - §Æt c©u ghÐp víi mçi cÆp tõ h« øng ?. -> C©u cã 2 vÕ, nèi víi nhau b»ng QHT nhng. C©u 7: C¶nh vËt... T«i ®i häc. -> C©u cã 3 vÕ: VÕ 1-2 nèi b»ng QHT v×. VÕ2-3 kh«ng dïng tõ nèi. - Mét sè c¸ch nèi c¸c vÕ cña c©u ghÐp: + Nèi vÕ c©u b»ng cÆp QHT : v×- nªn... + Nối vế câu bằng cặp phó từ: cha- đã... + Nối vế câu bằng cặp đại từ: bao nhiêu- bấy nhiêu... + Nèi vÕ c©u b»ng cÆp chØ tõ: nµy- kia... => KL: Cã hai c¸ch nèi c¸c vÕ cña c©u ghÐp: * Dïng nh÷ng tõ cã t¸c dông nèi: QHT, cÆp QHT, cặp phó từ, đại từ, chỉ từ thờng đi đôi với nhau (cÆp tõ h« øng). * Kh«ng dïng tõ nèi ( dïng dÊu ph¶y, chÊm ph¶y, hai chÊm). b- Ghi nhí 2: SGK/112. II - LuyÖn tËp: Bµi tËp 1/113 : a - U van DÇn, u l¹y DÇn! ( nèi b»ng dÊu ph¶y) - Dần hãy để... đừng giữ chị nữa. (nối bằng dấu phảy) - Chị con có đi...thầy Dần mới đợc về với Dần chứ ! (Nèi b»ng dÊu ph¶y) - S¸ng ngµy... DÇn cã th¬ng kh«ng? ( nèi b»ng dÊu ph¶y). - Nếu Dần không buông... trói cả Dần nữa đấy ( nối b»ng dÊu ph¶y). b - C©u 1 cã 2 vÕ: nèi b»ng dÊu ph¶y. - C©u 2: 2 vÕ, nèi b»ng dÊu ph¶y ( cã thÓ thay dÊu ph¶y b»ng tõ th×. c - T«i l¹i im lÆng... khoÐ m¾t cay cay. -> C©u cã 3 vÕ, nèi b»ng dÊu hai chÊm vµ dÊu ph¶y. d - H¾n lµm nghÒ ... l¬ng thiÖn qu¸. -> C©u cã 2 vÕ, nèi b»ng QHT bëi v×. Bµi tËp 2/113:§Æt c©u víi c¸c cÆp QHT: a - V× h«m qua t«i ngñ sím nªn t«i cha häc bµi cò. b - NÕu t«i nghe lêi c« gi¸o th× bµi lµm cña t«i tèt h¬n nhiÒu. c - Tuy nhµ nghÌo nhng b¹n Êy häc rÊt giái. d - Anh ấy không chỉ học giỏi mà còn rất hay giúp đỡ b¹n bÌ. Bµi tËp 3/113: a- Bá bít 1 QHT: - H«m qua t«i ngñ sím nªn t«i cha häc bµi cò. ( bá v×) b- §¶o trËt tù c¸c vÕ c©u: - Bµi lµm cña t«i sÏ tèt h¬n nhiÒu nÕu t«i nghe lêi c« gi¸o. Bµi tËp 4/114: - Tôi vừa về nó đã vội vàng đi ngay. - Nã b¶o sao t«i lµm vËy. - Nã cµng nãi t«i cµng thÊy khã hiÓu.. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nhắc lại đặc điểm của câu ghép, cách nối các vế trong câu ghép..

(81) - HD lµm bµi tËp sè 5 ë nhµ. - §äc tríc bµi "T×m hiÓu chung vÒ VB thuyÕt minh"; su tÇm nh÷ng VB thuyÕt minh thêng thÊy trong cuéc sèng.. So¹n : 25/ 10/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 44: TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Nắm được đặc điểm của bài văn thuyết minh, ý nghĩa, phạm vi sử dụng của văn bản thuyết minh, yêu cầu của bài văn thuyết minh. - Nhận biết văn bản thuyết minh, phân biệt văn bản thuyết minh với các văn bản đã học (miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận), trình bày các tri thức có tính chất khách quan, khoa học thông qua những tri thức của môn Ngữ văn và các môn học khác. - Có ý thức tìm hiểu và vận dụng văn thuyết minh vào đời sống. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, một số văn bản thuyết minh - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, đọc trước bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu đặc điểm của văn tự sự, biểu cảm, nghị luận, miêu tả? 3 - Bµi míi: - §äc ng÷ liÖu SGK. - Mçi VB trªn tr×nh bµy, giíi thiÖu, gi¶i thÝch ®iÒu g×? - Trong đời sống thờng gÆp nh÷ng kiÓu VB nh trªn kh«ng? - Nªu vÝ dô nh÷ng trêng hîp sö dông kiÓu VB nh c¸c VB trªn? - C¸c VB trªn cã thuéc VB tù sù, miªu t¶. biÓu c¶m, nghÞ luËn kh«ng? - 3 VB trên có chung đặc. I - Bµi häc: 1 - Ng÷ liÖu: a - Văn bản : C©y dõa B×nh §Þnh: Tr×nh bµy lîi Ých cña c©y dõa (giíi thiÖu riªng c©y dõa B×nh §Þnh, g¾n bã víi cuéc sèng cña ngêi d©n B×nh §Þnh). b - Văn bản T¹i sao l¸ c©y cã mµu xanh lôc: Gi¶i thÝch vÒ t¸c dông cña chÊt diÖp lôc lµm cho l¸ c©y cã mµu xanh. c - Văn bản HuÕ: Giới thiệu Huế nh là một trung tâm VHNT lớn của đất nớc với những đặc điểm riêng của Huế. =>Nhận xột: Các văn bản này thờng gặp trong đời sống. C¸c v¨n b¶n trªn kh«ng ph¶i VB tù sù, miªu t¶, nghÞ.

(82) ®iÓm nµo? - C¸c VB trªn thuyÕt minh về đối tợng bằng những ph¬ng thøc nµo? - Ng«n ng÷ cña c¸c VB trên có đặc điểm gì? - Em hiÓu thÕ nµo lµ VB thuyÕt minh? - Yªu cÇu vÒ tri thøc trong VB thuyÕt minh? - GV giíi thiÖu mét sè VB thuyÕt minh. - Ph©n biÖt VB thuyÕt minh víi VB miªu t¶.. luËn, biÓu c¶m. C¸c VB trªn cung cÊp kiÕn thøc vÒ mét lo¹i cây, về một đặc điểm sinh học, về một danh lam thắng cảnh. §Æc ®iÓm chung cña 3 v¨n b¶n: - Trình bày đặc điểm tiêu biểu của sự vật, hiện tợng - Phơng thức diễn đạt: trình bày, giải thích, giới thiệu. - Ng«n ng÷: chÝnh x¸c, râ rµng -> c¸c VB trªn lµ VB thuyÕt minh.. => KL: VB thuyÕt minh lµ kiÓu VB th«ng dông trong mäi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri thức khách quan về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân ... của các sự vật, hiện tîng trong tù nhiªn, x· héi b»ng ph¬ng thøc tr×nh bµy, giíi thiÖu, gi¶i thÝch. 2 - Ghi nhí: SGK/117 II - LuyÖn tËp: 1 - Bµi tËp 1 : a - Lµ v¨n b¶n thuyÕt minh v× cung cÊp tri thøc vÒ lÞch sö. - GV đọc một số đoạn văn b - Lµ v¨n b¶n thuyÕt m×nh v× cung cÊp tri thøc vÒ sinh thuyết minh vËt. 2 - Bµi tËp 2 : - HS lµm bµi tËp . - VB Thông tin về ngày trái đất năm 2000 -> VB nhật dông -> Bµi v¨n nghÞ luËn cã sö dông yÕu tè thuyÕt minh. + Ngày Trái đất năm 2000 : là một ngày không dùng bao b× ni l«ng. + Tác hại của việc sử dụng bao bì ni lông -> làm cho đề nghÞ cã søc thuyÕt phôc.. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nhắc lại đặc điểm văn thuyết minh, yêu cầu khi viết bài văn thuyết minh. - §äc kÕt qu¶ su tÇm, nhËn xÐt. - So¹n "¤n dÞch thuèc l¸". So¹n : 1/ 11/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 45: ÔN DỊCH THUỐC LÁ.

(83) - Nguyễn Khắc Viện A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu được mối hại ghê gớm toàn diện của tệ nghiện thuốc lá đối với sức khỏe con người và đạo đức xã hội. Thấy được tác dụng của việc kết hợp các phương thức biểu đạt lập luận và thuyết minh trong văn bản. - Kĩ năng đọc-hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đến một vấn đề xã hội bức thiết, tích hợp với TLV để tập viết bài văn thuyết minh một vấn đề đời sống xã hội. - Có ý thức tránh xa thuốc lá, khuyên nhủ mọi người đặc biệt là người thân không hút thuốc lá. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, một số hình ảnh tác hại của việc hút thuốc lá, máy chiếu - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, soạn bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu đặc điểm của văn thuyết minh, yêu cầu của bài văn thuyết minh? 3 - Bµi míi: - GV hớng dẫn đọc VB - ChiÕu ch©n dung t¸c gi¶ vµ giíi thiÖu t¸c gi¶. - VB cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn?. - Nêu đại ý ? - Dùa vµo chó thÝch em hiÓu ý nghĩa nhan đề VB nh thé nµo? ( häc sinh th¶o luËn). - Phơng thức biểu đạt chủ yÕu cña VB? - Nhận xét cách nêu vấn đề cña t¸c gi¶? - Tõ ®Çu t¸c gi¶ cha véi nãi vÒ n¹n dÞch thuèc l¸ mµ nªu các nạn dịch khác sau đó so s¸nh cã dông ý g×?. I - TiÕp xóc v¨n b¶n: 1- §äc: 2- Chó thÝch: Chó ý: 1-3-5-6-9 ( §Æc biÖt lµ 1-9). 3- Bè côc: 4 phÇn - Phần 1: Từ đầu đến "AIDS " -> nêu tầm quan trọng và tính chất nghiêm trọng của vấn đề. - Phần 2: Tiếp đến "cộng đồng "->chỉ ra kiểu, cách mà thuốc lá đã và đang đe doạ sức khoẻ và tính mạng con ngêi. - Phần 3: Tiếp đến" nêu gơng xấu"-> Tác hại đối với ngêi kh«ng hót thuèc. - PhÇn 4: Cßn l¹i ->c¶m nghÜ vµ lêi b×nh cña t¸c gi¶. 4- §¹i ý: Tác hại to lớn và nhiều mặt của thuốc lá đối với đời sống cá nhân và cộng đồng, II- Ph©n tÝch v¨n b¶n: - Nhan đề: có dấu phảy ở giữa, dấu phảy: đợc dùng theo lèi tu tõ, nhÊn m¹nh s¸c th¸i biÓu c¶m: võa ghª tëm, võa c¨m tøc. - Thuèc l¸: gäi t¾t cña côm tõ: TÖ nghiÖn thuèc l¸. - «n dÞch: lo¹i bÖnh nguy hiÓm, l©y lan réng -TiÕng chöi rña. - So s¸nh tÖ nghiÖn thuèc l¸ víi «n dÞch: nhÊn m¹nh t¸c h¹i nghiªm träng vµ sù l©y lan cña tÖ nghiÖn thuèc l¸ -> so sánh thoả đáng. - Kiểu văn bản nhật dụng, thuyết minh một vấn đề KHXH. 1 - Th«ng b¸o vÒ n¹n dÞch thuèc l¸: *Nh÷ng «n dÞch: - DÞch h¹ch, thæ t¶ - §¹i dÞch AIDS - ¤n dÞch thuèc l¸ h¬n c¶ AIDS.

(84) - Tríc khi nªu t¸c h¹i cña thuèc l¸ t¸c gi¶ dÉn lêi cña TH§ cã dông ý g×? (HS th¶o luËn) - V× sao thuèc l¸ cã h¹i? - T¸c gi¶ nhÊn m¹nh nh÷ng t¸c h¹i c¬ b¶n nµo? - Thuèc l¸ cã h¹i nh thÕ nµo đối với ngời hút, ngời không trùc tiÕp hót? - GV chiÕu h×nh ¶nh vÒ c¸c loại bệnh liên quan đến thuốc l¸. - NhËn xÐt c¸ch thuyÕt minh cña t¸c gi¶? - T¸c gi¶ chØ râ t¸c h¹i cña thuèc l¸ ë nh÷ng lÜnh vùc nào của đời sống?. => Tõ ng÷ chän läc, phÐp so s¸nh -> Th«ng b¸o ng¾n gän hiÓm ho¹ cña n¹n dÞch thuèc l¸. 2 - T¸c h¹i cña thuèc l¸: - Dẫn lời của Trần Hng Đạo "Nếu đánh giặc..." -> Lập ý từ xa đến gần, so sánh để thấy mức độ nguy hiểm và sự ph¸ ho¹i cña thuèc l¸. * Nguyên nhân : thuốc lá chứa nhiều chất độc: hắc ín, ni-c«-tin, «-xÝt c¸c-bon * §èi víi søc khoÎ con ngêi: - §èi víi ngêi trùc tiÕp hót thuèc: + 80 % ung th + Hµng triÖu ngêi tæn hao søc khoÎ + M¾c c¸c bÖnh vÒ tim m¹ch, huyÕt ¸p cao, viªm phÕ qu¸n... - §èi víi nh÷ng ngêi xung quanh: + §au tim, ung th + Nhiễm độc thai nhi, đẻ non, ... => Nªu nh÷ng con sè cô thÓ, ph©n tÝch khoa häc, lËp luËn l« gÝc -> Thuèc l¸ huû ho¹i søc khoÎ cña con ngêi. * Đối với vấn đề đạo đức: + Tõ hót thuèc -> nghiÖn thuèc -> nghiÖn ma tuý -> trém c¾p + So s¸nh : tØ lÖ hót thuèc, tiÒn mua thuèc ë VNvíi níc ngoµi => Thuèc l¸ huû ho¹i lèi sèng, nh©n c¸ch cña con ngêi. - T¸c g¶i nªu ra nh÷ng kiÕn 3 - Nh÷ng kiÕn nghÞ chèng thuèc l¸: - ChiÕn dÞch chèng thuèc l¸ nghÞ g×? - CÊm hót thuèc l¸ - Ph¹t nÆng - CÊm qu¶ng c¸o - ë VN viÖc chèng thuèc l¸ - KhÈu hiÖu... * ë ViÖt nam: diÔn ra nh thÕ nµo? - BiÖn ph¸p: + Có khuyến cáo trên các phơng tiện thông tin đại chóng, vá bao thuèc l¸... + Kh«ng cÊm s¶n xuÊt ( kh«ng khuyÕn khÝch) + KhuyÕn khÝch h¹n chÕ hót ( cha cã luËt cÊm hót). + Nghiªm cÊm víi HS. => Biện pháp cha kiên quyết, cha triệt để. - Lời bình: "Nghĩ mà kinh ! Đã đến lúc... nạn ôn dịch nµy". => C©u c¶m th¸n ( thay lêi kÕt) ®a ra so s¸nh, kiÕn nghÞ tác giả khẳng định tác hại nghiêm trọng của việc hút thuèc l¸.C¶nh b¸o vÒ thùc tr¹ng viÖc chèng hót thuốc.Trách nhiệm của mọi ngời phải đứng lên ngăn chÆn viÖc hót thuèc. III- Tæng kÕt: 1- Nghệ thuật: - LËp luËn, chøng minh, thuyÕt minh. - Kh¸i qu¸t néi dung nghÖ - Dïng so s¸nh, ph©n tÝch, sè liÖu cô thÓ. thuËt cña VB? - Dẫn chứng sinh động. 2- Ý nghĩa: Với những phân tích khoa học, tác giả đã chỉ ra t¸c - §äc ghi nhí. h¹i nghiªm träng cña thuèc l¸, từ đó phê phán và kªu.

(85) - HS liªn hÖ b¶n th©n.. gäi bµi trõ n¹n hót thuèc l¸. * Ghi nhí: SGK/122 - LuyÖn tËp viÕt ng¾n suy * LuyÖn tËp : nghÜ cña em vÒ t¸c h¹i cña ViÕt ®o¹n v¨n thuốc lá, lời khuyên đối với nh÷ng ngêi xung quanh hót thuèc l¸. 4 - Cñng cè, HDVN: - Kh¸i qu¸t bµi. - N¾m v÷ng néi dung bµi häc. - ChuÈn bÞ bµi c©u ghÐp T2 - N¾m v÷ng VB thuyÕt minh.. So¹n : 1/ 11/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 46: CÂU GHÉP (Tiếp theo) A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Nắm chắc quan hệ giữa các vế trong câu ghép, cách thể hiện ý nghĩa giữa các vế trong câu ghép. - Kĩ năng xác định ý nghĩa giữa các vế của câu ghép dựa vào văn cảnh hoặc hoàn cảnh giao tiếp. Tạo lập tương đối thành thạo câu ghép phù hợp với yêu cầu giao tiếp. - Có ý thức học tập tích cực, tự giác. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, phiếu học tập - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, đọc bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu đặc điểm của câu ghép? Đặt một câu ghép, một câu đơn có cụm c-v làm thành phần phân biệt sự khác nhau giữa 2 loại câu này? 3 - Bµi míi: - GV sö dông phiếu học tập ghi 10 ng÷ liÖu, chia líp thµnh 6 nhãm, mçi nhãm lµm 2 NL, GV ph¸t phiÕu cho c¸c nhãm ( thêi gian TL: 5 phót) - Yªu cÇu th¶o luËn: + ChØ ra c¸c vÕ c©u trong các câu ghép đã cho?. I - Bµi häc: 1- Ng÷ liÖu: * NL1: C©u v¨n trÝch "Gi÷ g×n sù trong s¸ng cña TiÕng viÖt": cã 3 vÕ: - vế 1: Có lẽ... đẹp -> biểu thị ý nghĩa khẳng định ->kết qu¶ - vÕ 2,3: Bëi v×... bëi v×.-> biÓu thÞ ý nghÜa gi¶i thÝch ->nªu ng/nh©n. * NL2: Tuy nhµ nã ë xa trêng nhng nã ch¼ng bao giê ®i häc muén..

(86) + ChØ ra mèi quan hÖ vÒ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong c©u ghÐp? + Xem xét dấu hiệu để nhËn biÕt mèi quan hÖ gi÷a c¸c vÕ c©u? - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn, nhËn xÐt bæ sung, söa ch÷a. - GV chèt ý kiÕn cña c¸c nhãm.. - DÊu hiÖu nhËn biÕt mèi quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong c©u ghÐp? - C¸c mèi quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong c©u ghÐp thêng gÆp?. - §äc ghi nhí SGK. - Xác định mối quan hệ giữa c¸c vÕ trong c©u ghÐp BT1?. - T×m c©u ghÐp ?. -> quan hÖ t¬ng ph¶n. * NL3: B¹n Nga kh«ng chØ häc giái m«n To¸n mµ b¹n cßn häc giái c¶ m«n Ng÷ v¨n n÷a. -> quan hÖ t¨ng tiÕn. * NL4: B¹n vÒ hay tí vÒ? -> quan hÖ lùa chän. * NL5: Tôi cảm thấy mùa đông năm nay rất lạnh và cái rÐt tª buèt h¬n nhiÒu. -> quan hÖ bæ sung. * NL6: Hai ngêi gi»ng co nhau, du ®Èy nhau, råi ai nÊy đều buông gậy ra, áp vào vật nhau. -> quan hÖ nèi tiÕp. * NL7: Tôi vừa đến nó cũng vừa đi. -> quan hệ đồng thời. * NL8: Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. -> quan hÖ gi¶i thÝch. * NL9: Chúng ta cần cố gắng học tập để thầy cô vui lßng. -> quan hệ mục đích. * NL10: NÕu ë bµi th¬ "C«n S¬n ca", NguyÔn Tr·i so sánh tiếng suối với tiếng đàn cầm thì ở bài "Cảnh khuya" Hå ChÝ Minh l¹i so s¸nh tiÕng suèi víi tiÕng h¸t xa. -> quan hệ đối chiếu. (*) DÊu hiÖu nhËn biÕt: - Dùa vµo quan hÖ tõ, cÆp quan hÖ tõ, cÆp tõ h« øng. - Dùa vµo v¨n c¶nh hoÆc hoµn c¶nh giao tiÕp. (*) C¸c mèi quan hÖ thêng gÆp: - Quan hÖ ®iÒu kiÖn- gi¶ thiÕt - Quan hÖ t¬ng ph¶n - Quan hÖ t¨ng tiÕn - Quan hÖ lùa chän - Quan hÖ bæ sung - Quan hÖ nèi tiÕp - Quan hệ đồng thời - Quan hÖ gi¶i thÝch - Quan hệ mục đích - Quan hệ đối chiếu 2 - Ghi nhí SGK tr 123 II - LuyÖn tËp: Bµi tËp 1 tr 124 : a - 3 vÕ : -> vÕ 1-2 : ng/nh©n- kÕt qu¶. -> vÕ 2-3: gi¶i thÝch (vÕ 3 gi¶i thÝch cho vÕ 2) b - 2 vÕ: QH ®iÒu kiÖn- kÕt qu¶ ( NÕu... th×) c - 5 vÕ: QH t¨ng tiÕn ( ch¼ng nh÷ng... mµ cßn). d - 2 vÕ: QH t¬ng ph¶n ( Tuy...) e - C©u 1 : 2 vÕ : QH tiÕp nèi ( råi...) C©u 2 : 2 vÕ : QH ng/nh©n ( dï kh«ng cã QHT nèi -> ngÇm hiÓu). Bµi tập 2 tr 124 - 125 : a - 4 c©u ghÐp : Trêi xanh th¼m... giËn d÷: QH ®iÒu kiện- kết quả. Không tách rời thành câu đơn vì ý nghĩa gi÷a c¸c vÕ c©u liªn quan chÆt chÏ víi nhau ( Trêi thÕ nµo th× biÓn thÕ Êy). b - 2 c©u ghÐp: C©u 2-3: QH nh©n qu¶ -> kh«ng t¸ch rêi v× cã quan hÖ chÆt chÏ. Bµi tËp 3 tr125:.

(87) - XÐt vÒ mÆt lËp luËn, mçi c©u ghÐp tr×nh bµy mét viÖc l·o H¹c nhê «ng gi¸o. - ThÓ hiÖn c¸ch diÔn gi¶i cña l·o H¹c. - VÒ quan hÖ ý nghÜa: chØ râ mèi quan hÖ gi÷a t©m tr¹ng, hoµn c¶nh cña nh/v l·o H¹c víi sù viÖc muèn nhờ ông giáo giúp đỡ. - Nếu tách thành câu đơn -> mối quan hệ đó sẽ bị phá vỡ, khó bộc lộ đầy đủ thông tin nh câu ghép. - ý nghĩa câu sẽ thay đổi nh Bµi tËp 4 tr 125: thÕ nµo nÕu ta t¸ch mçi vÕ - C©u 2: QH ®iÒu kiÖn- kÕt qu¶ -> kh«ng nªn t¸ch mçi câu ghép thành câu đơn? vế câu thành một câu đơn. - Câu 1-3: Nếu tách thành các câu đơn ( câu 1: 5 câu đơn. Câu 3: 5 câu đơn) sẽ có hàng loạt các câu ngắn đặt cạnh nhau. - Thể hiện tâm trạng đau đớn, nghẹn ngào nên nói nhát gõng. -> Trong c¸ch viÕt cña t¸c gi¶: gîi ra c¸ch nãi kÓ lÓ, van vØ thiÕt tha cña chÞ DËu víi c¸i TÝ. - XÐt vÒ lËp luËn cã thÓ t¸ch mçi vÕ c©u ghÐp ë BT3 thµnh câu đơn không? Vì sao? - XÐt vÒ gi¸ trÞ biÓu hiÖn, t¸c dông cña c©u ghÐp trong viÖc miªu t¶ lêi cña nh©n vËt l·o H¹c?. ghÐp.. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i bµi häc vÒ c©u ghÐp, mèi quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong c©u. - ¤n tËp c©u ghÐp. - §äc l¹i bµi " T×m hiÓu chung vÒ vb thuyÕt minh". §äc tríc bµi "Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh". ............................................................................................................................................. So¹n : 01/ 11/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 47: PHƯƠNG PHÁP THUYẾT MINH A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - NhËn râ yªu cÇu cña ph¬ng ph¸p thuyÕt minh, đặc điểm tác dụng của các phương pháp thuyết minh. - Rèn kỹ năng vận dụng các phơng pháp để xây dựng VB thuyết minh. - Gi¸o dôc cho häc sinh ý thøc häc tËp tÝch luü tri thøc. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, đọc bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu đặc điểm của văn bản thuyết minh? Những yêu cầu khi tạo lập VB thuyết minh? 3 - Bµi míi: I- Bµi häc: 1- Quan sát, học tập, tích luỹ tri thức để làm bài văn thuyÕt minh: - Yêu cầu hs đọc lại các a - Ngữ liệu ( SGK tr.126): VB. - C©y dõa B×nh §Þnh: Sù vËt - T¹i sao l¸ c©y cã mµu xanh lôc: KHTN - HuÕ: VHXH.

(88) - Để viết đợc bài văn thuyết minh nh vËy ngêi viÕt ph¶i cã tri thøc ë nh÷ng lÜnh vùc nµo? - Nhờ đâu em có đợc những tri thức đó? - VËy muèn viÕt tèt mét bµi v¨n thuyÕt minh ngêi viÕt cÇn ph¶i lµm g×? - GV chiÕu NL yªu cÇu hs đọc nhận xét. - Chỉ ra đối tợng thuyết minh? - Kiểu câu đợc sử dụng? - Em hiÓu thÕ nµo lµ ph¬ng pháp nêu định nghĩa, giải thÝch? - §äc NL2 - Nh¾c l¹i liÖt kª lµ g×? - ChØ ra phÐp liÖt kª trong ®o¹n v¨n, t¸c dông cña phÐp liÖt kª? - Sö dông ph¬ng ph¸p liÖt kª trong v¨n thuyÕt minh cã t¸c dông nh thÕ nµo? - Những ví dụ nào đợc nêu trong ®o¹n v¨n? - Nªu vÝ dô nh vËy cã t¸c dông g×?. - Nhận xét về các số liệu đợc nêu trong đoạn văn? - Vai trß cña viÖc ®a sè liÖu vµo bµi v¨n thuyÕt minh? - So sánh nào đợc nêu trong VB? T¸c dông cña viÖc so s¸nh? - So s¸nh tu tõ lµ g×? §iÓm kh¸c nhau gi÷a so s¸nh tu từ và so sánh đối chiếu trong VB thuyÕt minh? - Những đặc điểm nào của Huế đợc nêu trong VB? - Việc chia nhỏ đối tợng ra từng mặt, từng khía cạnh để thuyÕt minh cã t¸c dông g×?. - Khëi nghÜa N«ng v¨n V©n : LÞch sö - Con giun đất: Sinh häc. => Muèn viÕt tèt mét bµi v¨n thuyÕt minh ngêi viÕt ph¶i häc tËp, quan s¸t, tÝch luü kiÕn thøc. Quan sát: Độ cao thấp, màu sắc, bộ phận đặc trng Häc tËp: §äc s¸ch b¸o, tra cøu, t×m hiÓu, tham quan, ghi chÐp -> tÝch luü tri thøc. ( SD hợp lý, phù hợp với đối tợng th/minh. (chọn những đặc điểm tiêu biểu -> tránh sa vào tr/bày các biểu hiện kh«ng tiªu biÓu, kh«ng quan träng). b - Ghi nhí SGK tr 128 2 - C¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh: 2.1 – Ngữ liệu: a- Phơng pháp nêu định nghĩa, giải thích: Ng÷ liÖu1: - §èi tîng th/minh: HuÕ - N«ng v¨n V©n -> tri thøc vÒ VHXH - LÞch sö. - Vị trí: đứng đầu đoạn, đầu bài -> giữ vai trò giới thiệu nguån gèc, chñng lo¹i... - Cách diễn đạt: thờng SD từ là. => SD kiểu câu định nghĩa, giải thích. b - Ph¬ng ph¸p liÖt kª: Ng÷ liÖu2: a - Lîi Ých cña c©y dõa. b - T¸c h¹i cña viÖc dïng bao b× ni l«ng => Liệt kê lợi ích - tác hại ( kể lần lợt...)giúp ngời đọc hiểu sâu sắc hơn về đối tợng, đặc điểm của đối tợng thuyÕt minh thªm phong phó. c - Ph¬ng ph¸p nªu vÝ dô: Ng÷ liÖu 3: - Th/minh vÒ chiÕn dÞch chèng thuèc l¸ ë c¸c níc ph¸t triÓn. - Ví dụ: ở Bỉ: - Vi phạm lần 1: phạt 40 đô la - Tái phạm: phạt 500 đô la => Nêu sự việc, ngời, sự kiện... để đối tợng thuyết minh đợc thuyết phục, VB TM mang tính khách quan. d- Ph¬ng ph¸p dïng sè liÖu (con sè): Ng÷ liÖu 4: - Tri thøc KHTN - Sè liÖu: - Dìng khÝ: 20 % - Th¸n khÝ: 3 %... => Đa ra những con số chính xác làm cho đối tợng thuyết minh có sức thuyết phục rất lớn, làm sáng tỏ vấn đề. e- Ph¬ng ph¸p so s¸nh: Ng÷ liÖu 5 : - BiÓn Th¸i B×nh D¬ng. - So s¸nh víi c¸c biÓn kh¸c ( B¾c B¨ng d¬ng) -> giúp ngời đọc hình dung sự rộng lớn của Thái Bình dơng. - Bµi ¤n dÞch, thuèc l¸: - NÆng h¬n AIDS - T»m ¨n d©u. => So sánh đối chiếu làm nổi bật đối tợng thuyết minh. g- Ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i, ph©n tÝch: Ng÷ liÖu 6: - Trình bày các đặc điểm tiêu biểu của Huế: + §Ñp ë c¶nh s¾c thiªn nhiªn. + §Ñp ë c«ng tr×nh kiÕn tróc..

(89) - Kh¸c nhau gi÷a ph©n tÝch trong nghÞ luËn vµ ph©n tÝch trong thuyÕt minh?. - Yêu cầu hs đọc ghi nhớ SGK. HS th¶o luËn bµi tËp. N1 - BT1 N2 N3 - BT3 - C¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn. - GV nhận xét đánh giá.. + đẹp ở nét văn hoá riêng. + đẹp trong đấu tranh kiên cờng. => Phân loại, chia nhỏ đối tợng thành nhiều mặt, nhiều khía cạnh để đối tợng để thuyết minh đợc giới thiệu đầy đủ. ( Phân tích: là chia nhỏ đối tợng ra để xem xét. Phân loại là chia đối tợng có nhiều cá thể thành từng lo¹i theo 1 sè tiªu chÝ) 2.2 - Ghi nhí: SGK tr128 II - LuyÖn tËp: BT1: (*) Ph¹m vi kiÕn thøc: - KiÕn thøc y häc ( khãi vµo phæi, t¸c h¹i) - KiÕn thøc t©m lý. - Kiến thức về đời sống xã hội => các tri thức đúng đắn, đáng tin cậy. Vì vậy, muốn thuyết minh phải huy động tối đa vốn hiểu biết. (*) C¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh : - So sánh đối chiếu: - Tằm ăn dâu, nặng hơn cả AIDS... H¼n r»ng... uèng rîu. TÖ hót thuèc ë VN vµ ch©u ¢u... - Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch: T¸c h¹i nhiÒu mÆt cña thuèc l¸. - Ph¬ng ph¸p nªu sè liÖu: TiÒn mua mét bao thuèc l¸ 80% ung th do thuèc l¸- 5 v¹n c«ng tr×nh ng/cøu... - Ph¬ng ph¸p nªu vÝ dô: ë BØ:... Bµi tËp 3: - Ph¹m vi kiÕn thøc: + LÞch sö cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc. + Qu©n sù. + Cuéc sèng cña c¸c n÷ TNXP - Phơng pháp thuyết minh: Số liệu- sự kiện. -> đòi hỏi kiÕn thøc cô thÓ, chÝnh x¸c, kh«ng h cÊu, suy diÔn. Bµi tËp 4: HS tù lµm.. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i yªu cÇu vÒ tri thøc vµ c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh. - HD lµm bµi tËp ë nhµ : viÕt VB thuyÕt minh vÒ con vËt nu«i mµ em thÝch nhÊt. - Ôn tập Tiếng Việt, làm đề cơng ôn tập văn tự sự. ............................................................................................................................................. So¹n : 01/ 11/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 48: TRẢ BÀI KIỂM TRA VĂN, BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 2 A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - N¾m v÷ng h¬n c¸c bíc lµm bµi v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m, kiÕn thức về các vb đã học. - Nhận ra đợc những chỗ mạnh, chỗ yếu khi viết loại bài này và có hớng sửa ch÷a, kh¾c phôc nh÷ng lçi trong bµi viÕt cña m×nh. - Rèn kĩ năng chữa lỗi bài viết: lỗi dùng từ, diễn đạt, bố cục... B - ChuÈn bÞ: - GV: Bài làm của học sinh, bảng thống kê các lỗi trong các bài viết của học sinh. - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, ôn tập văn tự sự. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học:.

(90) 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu đặc điểm của văn bản thuyết minh? Những yêu cầu khi tạo lập VB thuyết minh? 3 - Bµi míi: - GV chép lại đề bài số 2 - Xác định yêu cầu của đề? - Chủ đề của câu chuyện là g×? - GV nêu đáp án biểu điểm yªu cÇu häc sinh th¶o luËn thèng nhÊt dµn ý. - Đọc lại đề bài kiểm tra Văn tiÕt 41. - Nêu đáp án biểu điểm. - GV nhận xét bài làm của học sinh. - Học sinh đối chiếu đáp án, biÓu ®iÓm nªu th¾c m¾c, nhận xét, đánh giá bài làm cña m×nh, cña b¹n. - GV híng dÉn ch÷a lçi bµi viÕt - GV đọc một số bài làm tốt cña hs. - HS trao đổi bài với bạn khắc phục các lỗi bài viết còn mắc phải.. I- Ch÷a bµi: * Bµi viÕt sè 2: §¸p ¸n biÓu ®iÓm ( tiÕt 35 - 36). * Bµi kiÓm tra V¨n: §¸p ¸n biÓu ®iÓm ( tiÕt 41). II - Nhận xét- đánh giá: 1 - ¦u ®iÓm: - Đa số HS nắm đợc yêu cầu của đề bài. - Bài viết đã có bố cục tơng đối rõ ràng, mạch lạc. - Một số bài có cốt truyện, có tình huống và kết hợp đợc các yếu tố miêu tả và biểu cảm , cảm xúc chân thành. - Lêi kÓ kh¸ tr«i ch¶y, lu lo¸t ( Lê trang, Nhung, P.Linh). - Bµi kiÓm tra v¨n: ®a sè häc sinh biÕt c¸ch tr¶ lêi c©u hỏi, giải thích khá rõ ràng, viết đúng đoạn văn triển khai câu chủ đề đã cho. 2 - Tån t¹i: - Một số bài viết cha tạo đợc tình huống để khắc sâu chủ đề; cha kết hợp tốt yếu tố miêu tả, biểu cảm trong bài TLV. - Sai nhiều lỗi chính tả, lỗi diễn đạt, lỗi dùng từ, diễn đạt vụng về ( Phạm T.Thùy Linh, Ngọc, Thiên, Q.Anh...) - Mét sè bµi cha cã bè côc râ rµng. - Bµi kiÓm tra V¨n cã sè Ýt cha biÕt tr×nh bµy bµi lµm. - Một số cha viết đúng đoạn văn theo yờu cầu. III- Trả bài, giải đáp thắc mắc IV - Híng dÉn ch÷a lçi bµi viÕt: * Lçi néi dung * Lçi bè côc * Lçi tr×nh bµy * Lỗi diễn đạt, dùng từ * Lçi chÝnh t¶. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nhắc lại yêu cầu kiến thức, kĩ năng cần đạt của 2 bài kiểm tra. - Ôn tập phần VB đã học nắm vững nội dung và nghệ thuật của các VB. - TËp viÕt bµi tr¶ lêi c©u hái. - So¹n bµi "Bµi to¸n d©n sè".

(91) So¹n : 07/ 11/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 49: BÀI TOÁN DÂN SỐ A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Thấy được sự hạn chế gia tăng dân số là con đường ”tồn tại hay không tồn tại” của loài người; sự chặt chẽ, tính thuyết phục của cách lập luận bắt đầu bằng một câu chuyện hấp dẫn. - Tích hợp với TLV, vận dụng kiến thức đã học để đ0c-hiểu VB, nắm bắt được vấn đề có ý nghĩa thời sự của VB. Vận dụng vào việc viết bài văn thuyết minh. - Giáo dục ý thức xây dựng gia đình hạnh phúc, quan tâm đến vấn đề dân số, sức khoÎ sinh s¶n vÞ thµnh niªn. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, một số tư liệu về gia tăng dân số trong những năm gần đây. - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu các phương pháp thuyết minh? 3 - Bµi míi: I - TiÕp xóc v¨n b¶n: 1- §äc: - §äc chó thÝch 2- Chó thÝch: - VB trÝch tõ b¸o GD -T§ chñ nhËt sè 28 n¨m 1995. - Bài toán dân số đã đợc đặt ra từ thời cổ đại -> đã biên tập, rút gọn, sửa 1 số chi tiết và cách diễn đạt cho phù hợp. 3- Bè côc: 3 phÇn - Xác định bố cục của - Phần MB: Từ đầu -> sáng mắt ra: Nêu vấn đề: bài toán VB? dân số và KHHGĐ đợc đặt ra từ thời cổ đại. HS th¶o luËn nhãm - Phần TB: Tiếp -> ô bàn cờ: Tốc độ gia tăng dân số hết GV chiÕu KL søc nhanh chãng. Gåm 3 ý: + Nêu bài toán dân số và dẫn đến kết luận. + So s¸nh sù gia t¨ng DS gièng lîng thãc trong « bµn cê. + Phô n÷ cã thÓ sinh nhiÒu con, chØ tiªu tõ 1-2 con khã thùc hiện đợc. - PhÇn KB: Cßn l¹i: Kªu gäi h¹n chÕ sù bïng næ gia t¨ng - Vấn đề chính mà tác giả dân số. đặt ra trong VB là gì? 4- Chủ đề: Cần hạn chế sự gia tăng DS. Đó là con đờng “ Tån t¹i hay kh«ng tån t¹i ” cña chÝnh loµi ngêi. II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: - Điều gì đã làm cho tác gi¶ "s¸ng m¾t ra"? - Nhận xét cách nêu vấn * Nêu vấn đề: Bài toán dân số đợc đặt ra từ thời cổ đại đề của tác giả? -> C©u chuyÖn d¨m b¶y ngµn n¨m tríc. => Cách nêu vấn đề rõ ràng, hấp dẫn. Vừa giới thiệu đợc vấn đề trình bày, vừa giới thiệu câu chuyện sẽ kể. - C©u chuyÖn kÐn rÓ cña * Bµi to¸n cæ: nhµ th«ng th¸i cã vai trß ý - Sè thãc tÝnh theo cÊp sè nh©n. nghÜa nh thÕ trong viÖc =>Sö dông pt tù sù (kÓ chuyÖn kÐn rÓ cña nhµ th«ng th¸i) làm nổi bật vấn đề chính vừa gây tò mò, hấp dẫn ngời đọc, vừa mang lại một KL bất - HD hs đọc văn bản.

(92) mµ t¸c gi¶ muèn nãi tíi?. - ViÖc ®a ra nh÷ng con sè tØ lÖ sinh con cña phô n÷ thế giới nhằm mục đích g×? - NhËn xÐt vÒ sù ph¸t triÓn d©n sè ë hai ch©u lôc trªn? - Tõ c¸ch c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ cã thÓ rót ra kÕt luËn g×? - Vì sao đặt tên là "Bài to¸n d©n sè"? - GV giới thiệu số liệu vÒ tình hình gia tăng dân số ở Việt Nam, cơ cấu dân số của nước ta hiện nay. - Tổng kết nét đặc sắc về nghệ thuật của VB? - HS đọc phần đọc thêm Tr 132,133. - Liên hệ với phần đọc thêm tìm câu trả lời: Con đường nào là con đường tốt nhất để hạn chế sự gia tăng dân số? Vì sao?. - Sự gia tăng dân số có tầm quan trọng to lớn đối với tương lai của nhân. ngê: tëng sè thãc Êy Ýt, ho¸ ra cã thÓ “ phñ kÝn bÒ mÆt tr¸i đất”. Câu chuyện làm tiền đề so sánh sự bùng nổ và gia t¨ng d©n sè. ( Gièng nhau: c¶ hai: sè thãc dïng cho « bµn cê vµ DS thÕ giới, đều tăng theo cấp số nhân). => Ngời đọc hình dung tốc độ gia tăng DS hết sức nhanh chãng. * Thực trạng tình hình dân số thế giới và Việt Nam năm 1995: - Khi khai thiên lập địa: 2 ngời. - 1995: 5,63 tØ ngêi ( « thø 30) Điều kiện: 2 con/ 1 gia đình và trừ đi tỉ lệ tử vong 5%. - TØ lÖ sinh con cña PN mét sè níc: ¢n §é: 4,5; Nª-pan: 6,3 ....-> một PN cã thÕ sinh nhiÒu con -> ChØ tiªu 1-2 con khã thực hiện đợc. - C¸c níc chËm ph¸t triÓn: sinh con rÊt nhiÒu Phần lớn: Châu Phi (5,8), Châu á ( VN- Ấn độ). => C¸c níc kÐm ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t triÓn ë hai ch©u lôc nµy lµ nh÷ng níc DS gia t¨ng m¹nh mÏ. => Sù gia t¨ng DS víi sù ph¸t triÓn ®/sèng XH cã mèi quan hÖ mËt thiÕt: Bïng næ DS ®i kÌm víi nghÌo nµn, l¹c hËu, kinh tế kém phát triển, VHGD không đợc nâng cao. - Ngîc l¹i: Khi kinh tÕ vµ VHGD kÐm ph¸t triÓn th× cµng không khống chế đợc sự bùng nổ về gia tăng DS, 2 vấn đề, 2 yếu tố đó tác động lẫn nhau, vừa là nguyên nhân, vừa là kÕt qu¶. - H¹n chÕ sù gia t¨ng DS -> Mçi ngêi ph¶i cã tr¸ch nhiÖm làm cho chặng đờng đến ô 64 dài hơn, lâu hơn. III- Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - Ph¬ng ph¸p lËp luËn kÕt hîp tù sù. - LËp luËn chÆt chÏ, sè liÖu râ rµng, l«gic, thuyÕt phôc. - Cách viết nhẹ nhàng, dung lợng ngắn nhng vấn đề quan träng vµ ý nghÜa. 2- Ý nghĩa: Sù bïng næ gia t¨ng DS vµ t¬ng lai cña loµi ngêi * Ghi nhớ: SGK tr 132 * Luyện tập: - Con đường ngắn nhất để hạn chế sự gia tăng dân số: đẩy mạnh giáo dục là con đường tốt nhất để hạn chế gia tăng dân số. Vì: sinh đẻ là quyền của phụ nữ không thể cấm đoán bằng mệnh lệnh và các biện pháp thô bạo, chỉ bằng con đường giáo dục mới giúp họ hiểu nguy cơ của việc bùng nổ và gia tăng dân số. - Sự gia tăng DS cóa tầm quan trọng đối với tơng lai nhân lo¹i, nhÊt lµ víi c¸c níc ph¸t triÓn chËm, cßn nghÌo nµn, l¹c hËu. + DS tăng nhanh ảnh hởng đến con ngời : Chỗ ở, lơng thực, môi trờng, việc làm, VHGD -> đẫn đến đói nghèo, l¹c hËu. + §èi víi c¸c nîc nghÌo, l¹c hËu, GD kÐm -> cµng.

(93) loại như thế nào?. nghÌo nµn, l¹c hËu. -. 4 – Củng cố, HDVN: - Yªu cÇu hs nh¾c l¹i ghi nhí SGK, n¾m v÷ng néi dung bµi. - ¤n tËp VB nhËt dông. - Chuẩn bị bài "Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm". ............................................................................................................................................. So¹n : 07/ 11/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 50: DẤU NGOẶC ĐƠN VÀ DẤU HAI CHẤM A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu rõ công dụng của dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm. - Biết dùng dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm trong khi viết. - Giáo dục ý thức học tập rèn luyện ngôn ngữ diễn đạt trong nói, viết. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, phiếu học tập - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, ôn tập về dấu câu. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu đặc điểm của câu ghép? Cách nối các vế trong câu ghép? Mối quan hệ về ý nghĩa của các vế trong câu ghép? 3 - Bµi míi: - GV phân nhóm phát phiếu học tập cho hs ( ngữ liệu – các yêu cầu bài tập) - Dấu ngoặc đơn trong các ngữ liệu trên đợc dùng để làm gì? - NÕu bá phÇn trong dấu ngoặc đơn thì nghÜa cña cña c©u cã thay đổi không? vì sao? - Nªu c¸c c«ng dông của dấu ngoặc đơn? - §äc ghi nhí 1 SGK tr 134.. I - Bài học: 1 - Dấu ngoặc đơn: a - Ng÷ liÖu a - §¸nh dÊu phÇn gi¶i thÝch lµm râ tõ hä -> chØ ai (Nh÷ng ngời bản xứ) -> giúp ngời đọc hiểu rõ hơn phần đợc chú thích, đôi khi có tác dụng nhấn mạnh. b - Đánh dấu phần thuyết minh về một loài động vật có tên ba khía -> giúp ngời đọc hình dung rõ hơn về đặc ®iÓm cña con kªnh nµy. c - §¸nh dÊu phÇn bæ sung thªm th«ng tin vÒ n¨m sinh, năm mất của nhà thơ và cho ngời đọc biết thêm Miên Ch©u thuéc tØnh (Tø Xuyªn). - Nếu bỏ phần trong dấu ngoặc đơn thì nghĩa cơ bản không thay đổi vì : Khi đặt phần nào đó trong dấu ngoặc đơn, ngời viết coi đó là phần chú thích, chỉ nhằm cung cấp thông tin kèm thªm chø kh«ng thuéc phÇn nghÜa c¬ b¶n => KL: Dấu ngoặc đơn dùng để đánh dấu phần chú thÝch (gi¶i thÝch, thuyÕt minh, bæ sung thªm). b - Ghi nhí 1: SGK/134: 2 - DÊu hai chÊm: a - Ng÷ liÖu: a - Dùng đánh dấu (báo trớc) lời đối thoại : - Cña DÕ MÌn nãi víi DÕ Cho¾t - Cña DÕ Cho¾t nãi víi DÕ MÌn.

(94) - §äc ng÷ liÖu, nhËn b - §¸nh dÊu lêi dÉn trùc tiÕp (ThÐp Míi dÉn lêi cña ngêi xÐt dÊu hai chÊm ®- xa). ợc dùng để làm gì? c - Đánh dấu phần giải thích: lý do thay đổi tâm trạng của t¸c gi¶ trong ngµy ®Çu tiªn ®i häc. => KL: Dấu hai chấm dùng để: - Thêng dïng dÊu §¸nh dÊu (b¸o tríc) phÇn gi¶i thÝch, thuyÕt minh. hai chÊm ®i kÌm víi §¸nh dÊu (b¸o tríc) lêi dÉn trùc tiÕp hoÆc lêi dÊu nµo? đối thoại. b - Ghi nhí 2: SGK/135: - C«ng dông cña dÊu II - Luyện tập: hai chÊm? 1 - Bµi tËp 1/135 : ( hs lµm c¸ nh©n) - §äc ghi nhí SGK a - §¸nh dÊu phÇn gi¶i thÝch ý nghÜa cña c¸c côm tõ : tr 135. Tiệt nhiên; định phận tại thiên th; hành khan thủ bại h. b - Đánh dấu phần thuyết minh -> giúp ngời đọc hiểu - HS thực hiện các ysu râ : Trong 2.290 km cÇu cã tÝnh c¶ phÇn cÇu dÉn. c - (1) : §¸nh dÊu phÇn bæ sung : PhÇn nµy cã quan hÖ cầu của bài tập, trình lựa chọn với phần đợc chú thích ( có phần này thì không bày trước lớp, giáo cã phÇn kia), ngêi t¹o lËp v¨n b¶n hoÆc lµ ngêi viÕt, hoÆc viên sửa chữa. lµ ngêi nãi. - Thờng gặp trong các đề thi : Anh (hay chị) hãy giải thÝch... (2) : Đánh dấu phần thuyết minh để làm rõ những ph¬ng tiÖn ng«n ng÷ ë ®©y lµ g×. 2 - Bµi 2/136 : Gi¶i thÝch c«ng dông cña dÊu hai chÊm (hs thùc hiÖn c¸ nh©n) a - §¸nh dÊu (b¸o tríc) phÇn gi¶i thÝch cho ý : hä th¸ch nÆng qu¸. b - Đánh dấu (báo trớc) lời đối thoại (DC-DM) và phÇn thuyÕt minh néi dung mµ DÕ Cho¾t khuyªn DÕ MÌn. c - Đánh dấu (báo trớc) phần thuyết minh cho ý : đủ mµu lµ nh÷ng mµu nµo. 3 - Bµi 3/136 : (hs th¶o luËn nhãm) - Cã thÓ bá -> nghÜa cña phÇn sau dÊu hai chÊm không đợc nhấn mạnh bằng, vì mục đích tác giả muốn giải thích Tiếng Việt đẹp và hay. 4 - Bµi 4/137 : - Có thể thay dấu hai chấm bằng dấu ngoặc đơn -> ý nghĩa câu cơ bản không đổi, nhng ngời viết coi phần trong dấu ngoặc đơn chỉ có tác dụng kèm thêm chứ không thuộc phần nghĩa cơ bản nh đặt sau dấu hai chấm. - NÕu viÕt l¹i : Phong Nha gåm §éng kh« vµ §éng níc -> kh«ng thÓ thay v× trßng vÕ nµy kh«ng thÓ coi lµ phÇn chó thÝch. 5 - Bµi 5/137 : Sai : vì dấu ngoặc đơn ( cũng nh dấu ngoặc kép) bao giờ cũng đợc đùng thành cặp Sửa : Đặt thêm dấu ngoặc đơn. Phần đợc đánh dấu bằng ngoặc đơn không phải bộ phËn cña c©u. Lu ý: PhÇn chó thÝch: - Cã thÓ lµ bé phËn cña c©u - Cã thÓ lµ mét hoÆc nhiÒu c©u. 6 - Bài 6: HS viết đoạn văn ngắn dùng dấu ngoặc đơn và dÊu hai chÊm..

(95) Yêu cầu hs đọc, Gv uốn nắn sửa chữa . 4 - Cñng cè, HDVN: - Nhắc lại công dụng của dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm , cách sử dụng c¸c lo¹i dÊu c©u nµy vµ nh÷ng lu ý khi sö dông - ChuÈn bÞ: "§Ò v¨n thuyÕt minh vµ c¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh" So¹n : 7 / 11/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 51: ĐỀ VĂN THUYẾT MINH VÀ CÁCH LÀM BÀI VĂN THUYẾT MINH A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Nhận dạng và hiểu đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh, yờu cầu cần đạt khi làm bài văn thuyết minh; cách quan sát, tích lũy tri thức và vận dụng các phương pháp để làm bài văn thuyết minh - Rèn kĩ năng xỏc định yờu cầu của đề văn thuyết minh, tìm hiểu đề, tìm ý cho bài v¨n TM. - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, t×m hiÓu tri thøc vÒ sù vËt trong tù nhiªn, trong cuéc sèng B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, phiếu học tập, bảng phụ - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, đọc trước bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Sự hấp dẫn và sức thuyết phục của văn bản ”Bài toán dân số” là ở điểm nào? 3 - Bµi míi: I - Bài học: 1- §Ò v¨n thuyÕt minh: a - Ng÷ liÖu: - §èi tîng TM: + Con ngời, đồ chơi + §å vËt, thùc vËt + Di tÝch, lÔ tÕt... -> Các đề bài trên không yêu câu kể chuyện, biểu cảm chỉ yªu cÇu giíi thiÖu, thuyÕt minh, gi¶i thÝch. => KL: - Đề bài thuyết minh nêu ra đối tợng thuyết minh (ĐT thuyết minh có thể là : con ngời, con vật, đồ vật, món ăn, đồ chơi, di tích, lễ tết...) - §Ò v¨n thuyÕt minh nªu yªu cÇu: giíi thiÖu, thuyÕt minh - HS tr×nh bµy, GV nhËn b - Ghi nhí (ChÊm 1 SGK tr 140) xÐt kÕt luËn. 2 - C¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh: - Đọc văn bản "Xe đạp" a - Ng÷ liÖu: - Đối tợng thuyết minh (*) Tìm hiểu đề: cña bµi v¨n lµ g×? - Đối tợng: xe đạp. - ChØ ra bè côc MB, TB, - Yªu cÇu: TM ( kh«ng cã hai ch÷ thuyÕt minh) KB? - Tính chất đề: Khác miêu tả ( vì miêu tả phải là chiếc xe đạp cô thÓ. VÝ dô: Cña ai? Mµu xe? Nam n÷? M¸c s¶n xuÊt?...) - GV chia nhãm hs (3 nhãm lín), GV ph¸t phiÕu cho nhãm nªu yªu cÇu th¶o luËn: - Chỉ ra đâu là đề thuyết minh, đâu là đề miêu tả, biÓu c¶m? - NhËn xÐt ®iÓm kh¸c nhau của đề thuyết minh với các loại đề trên? Rút ra đặc điểm của đề văn thuyÕt minh?.

(96) - HS th¶o luËn c©u hái 2 (c)SGK - §Ó giíi thiÖu vÒ chiÕc xe đạp bài viết đã trình bµy cÊu t¹o chiÕc xe nh thÕ nµo? Theo tø tù nµo? Cã hîp lÝ kh«ng? V× sao? - Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh đợc dùng trong bài lµ g×? - NÕu chØ dïng ph¬ng pháp liệt kê để giới thiệu cÊu t¹o cña c¸c bé phËn xe đạp bài thuyết minh có giới thiệu đợc rõ cơ chế hoạt động của xe kh«ng? - NhËn xÐt vÒ c¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh?. - GV treo b¶ng phô ghi dàn ý cho đề bài trên yªu cÇu häc sinh th¶o luËn, nhËn xÐt vµ s¾p xÕp l¹i c¸c ý trong dµn ý theo tr×nh tù hîp lÝ.. - Tr×nh bµy: nh mét ph¬ng tiÖn giao th«ng phæ biÕn,cÊu t¹o, t¸c dông... ( kh«ng chó träng mµu s¾c, kiÓu d¸ng, nh·n hiÖu, trang trí, đời xe...) - Bè côc: 3 phÇn: MB Tõ ®Çu -> søc ngêi: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ ph¬ng tiÖn xe đạp. TB: Tiếp -> thể thao: cấu tạo, nguyên tắc hoạt động của xe đạp. Dùng phơng pháp phân tích : ( chia đối tợng thành các bộ phận 3 bộ phận : hệ thống chuyển động; hệ thống điều khiÓn; hÖ thèng chuyªn chë ). NÕu tr×nh bµy theo lèi liÖt kª : khung, b¸nh, cµng, xÝch, lốp, đĩa, bàn đạp... (không nói đợc cơ chế hoạt động của xe) KB: Nêu tác dụng của xe đạp và tơng lai của nó. => KL: * Bµi v¨n thuyÕt minh thêng cã 3 phÇn: MB : giới thiệu đối tợng thuyết minh TB: trình bày cấu tạo, các đặc điểm, lợi ích… của đối tợng KB: bày tỏ thái độ đối với đối tợng *Muèn lµm bµi v¨n thuyÕt minh : - Tìm hiểu kỹ đối tợng. - Xác định phạm vi tri thức. - Sö dông ph¬ng ph¸p thuyÕt minh thÝch hîp b - Ghi nhí SGK tr 140 II - LuyÖn tËp: Bài tập 1/140 : Lập dàn ý cho đề bài : Giới thiệu về chiÕc nãn l¸ VN Cã thÓ s¾p xÕp l¹i nh sau: MB : Nêu định nghĩa về chiếc nón lá VN - Lµ vËt che n¾ng che ma. - Lµ trang phôc cña phô n÷ VN, g¾n bã víi ngêi phô n÷ VN. TB: * CÊu t¹o cña nãn: - H×nh d¸ng: phô thuéc vµo khung nãn: nãn ba tÇm, non nhá, nãn dÊu, h×nh chãp, h×nh trßn... - Nguyªn liÖu: Nan tre, l¸ cä. * C¸ch lµm: - Chän l¸, ph¬i n¾ng (tõ mµu xanh -> xanh non -> vµng -> tr¾ng ) - Lµm khung. - §Æt l¸, kh©u. - Trang trÝ. * Nh÷ng vïng s¶n xuÊt nãn næi tiÕng: Nãn Chu«ng (Hµ T©y), nãn HuÕ, nãn Qu¶ng B×nh, Phó Thä ( nãn Sai Nga, CÈm Khª). * T¸c dông cña nãn l¸ VN: - Nón để che nắng, che ma, đi kèm trang phục áo dài tôn thêm vẻ đẹp duyên dáng của ngời phụ nữ VN. - Dïng lµm quµ tÆng trao nhau ( Trai g¸i yªu nhau, b¹n bÌ, t×nh h÷u nghÞ) - Làm đạo cụ sân khấu ( Múa nón ). - Nãn l¸ lµ biÓu tîng cña ngêi PN ViÖt Nam: dÞu dàng, đằm thắm..

(97) KB: c¶m nghÜ vÒ chiÕc nãn l¸: yªu mÕn, tr©n träng, tù hµo... 4 - Cñng cè, HDVN: - HD hs lùa chän ph¬ng ph¸p thuyÕt minh phï hîp víi tõng phÇn trong dµn bµi luyÖn tËp, HD hs viÕt bµi ë nhµ. - GV đọc bài tham khảo. - ChuÈn bÞ tèt cho bµi viÕt sè 3. - Chuẩn bị bài "Chơng trình địa phơng phần Văn" Yêu cầu : Lập danh sách các nhà văn, nhà thơ của địa phơng em theo trình tự (HD SGK) Chó ý : chØ thèng kª c¸c t¸c gi¶ cã s¸ng t¸c tríc n¨m 1975. Su tÇm vµ chÐp l¹i mét bµi th¬ hoÆc mét bµi v¨n vÒ phong c¶nh thiªn nhiªn, con ngêi... truyÒn thèng lÞch sö cña quª h¬ng em.. So¹n : 7 / 11/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 52: CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG (Phần văn) A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Bớc đầu có ý thức quan tâm đến truyền thống văn hoá của địa phơng, hiểu thờm về các tác giả văn học ở địa phương và các tác phẩm văn học viết về địa phương trước năm 1975. - Kĩ năng sưu tầm, tuyển chọn tài liệu thơ văn viết về địa phương. Qua viÖc chän chép một bài tập hoặc một bài văn viết về địa phơng vừa củng cố tình cảm quê hơng, võa rÌn luyÖn n¨ng lùc thÈm b×nh vµ tuyÓn chän v¨n th¬. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, tài liệu văn học địa phương lớp 8,9, máy chiếu - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, sưu tầm thơ văn viết về địa phương theo nhiệm vụ đã được phân công ở giờ học trước. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra:.

(98) - Kiểm tra chuẩn bị của học sinh ( các nhóm tập hợp, đánh giá kết quả sưu tầm của các thành viên trong nhóm; nhóm trưởng báo cáo kết quả chuẩn bị của nhóm) 3 - Bµi míi: I - ChuÈn bÞ theo nhãm - Yªu cÇu chuÈn bÞ: + Bảng thống kê tên tác giả, tác phẩm của địa phơng ( th kí nhóm tæng hîp kÕt qu¶ cña nhãm) + Bµi viÕt giíi thiÖu t¸c gi¶ ( kiÓu bµi thuyÕt minh). + Bài viết giới thiệu, thẩm bình về thơ văn viết về địa phơng m×nh. II - Tr×nh bµy kÕt qu¶ su tÇm C¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ su tÇm cña nhãm: - Th kÝ nhãm tr×nh bµy - C¸c nhãm kh¸c nghe, nhËn xÐt, bæ sung - ChØnh söa: chi tiÕt thiÕu chÝnh x¸c, c¸ch s¾p xÕp thø tù. III - Giới thiệu một số tác giả văn học Phú thọ trước năm 1975 ( GV sử dụng máy chiếu chiếu bảng thống kê giới thiệu các tác giả Phú Thọ ) STT Họ và tên Bút danh Quê quán Năm Năm Tác phẩm sinh mất 1 Nguyễn Hãng Nại Hiên Xuân Lũng, ? ? Tịch cư ninh thể Lâm Thao phú, Đại đồng phong cảnh phủ 2 3. Nguyễn Quang Bích Đặng Văn Đăng. 4. Tân Khải Minh. 5. Ngô Ngọc Bội. 6. Nguyễn Bùi Vợi. 7. Phạm Tiến Duật. 8. Hữu Thỉnh. 9. Hoàng Chính Nguyễn Ảnh. 10. Ngư Thái Bình 1832 Phong Lục Y ĐồngLương, 1911 lang CẩmKhê,PT Bút Tre Sao Mai Vị Xuyên, 1924 Nam Định Ngô Ngọc CẩmKhê,PT 1928 Kim Môn Nguyễn Thanh 1934 Bùi Vợi Chương, Nghệ An Thanh Ba, 1941 Phú Thọ Vũ Hữu. Minh Minh Chính Đình Ánh Việt. 1890 1987 2008. 2008 2007. Uất, Trại di cư, Pa-got Hải Phòng… Chị Cả Phây, Đất bóng, Ao làng… Hạnh phúc, Gửi người yêu. Ninh, 1944. 1970. Vầng trăng quầng lửa, Ở hai đầu núi, Thơ-một chặng đường,… Âm vang chiến hào, Đường tới thành phố,… Đi học. Thao, 1942. 2007. Chào đất nước. Tam Đảo, 1942 Vĩnh Phúc Phù PT Lâm PT. Ngư Phong Thi Tập Thơ Bút Tre.

(99) 11. Đào Ngọc Chung. Lâm PT. Thao, 1939. Trăng khuyết. IV – Một số tác phẩm: 1 – “Đại đồng phong cảnh phú” – Nguyễn Hãng: HS đọc phần chú thích SGK 2 – “Nhớ “; “ Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây”- Phạm Tiến Duật 3 – “Ao làng” – Ngô Ngọc Bội 4 – “ Qua ThËm Th×nh” – Nguyễn Bùi Vợi 4 - Cñng cè, HDVN: - Tæng kÕt - rót kinh nghiÖm - GV híng dÉn nguån su tÇm, c¸ch thøc su tÇm chuÈn bÞ cho tiÕt 121 HKII. - Nhận xét giờ học, đánh giá kết quả su tầm của các nhóm. - Tæ chøc thi viÕt bµi: Lêi b×nh hay cho truyÖn ng¾n "Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª" - ChuÈn bÞ bµi “ DÊu ngoÆc kÐp”. So¹n : 18 / 11/ 2012 Gi¶ng: / 11 /2012 TiÕt 53: DẤU NGOẶC KÉP A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu công dụng của dấu ngoặc kép, biết cách sử dụng dấu ngoặc kép trong khi viết. - Kĩ năng sử dụng dấu ngoặc kép, sử dụng phối hợp với các loại dấu khác, sửa lỗi về dấu ngoặc kép. - Có ý thức sử dụng tốt dấu ngoặc kép trong tạo lập VB. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bảng phụ, phiếu học tập - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, đọc trước bài, ôn tập dấu câu đã học C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Công dụng của dấu ngoặc đơn? Dấu hai chấm? Đặt câu có sử dụng dấu hai chấm đặt trước phần chú thích. 3 - Bµi míi: - GV sö dông b¶ng phô, yêu cầu học sinh đọc NL - Trêng hîp a dÊu ngoÆc kép đợc dùng làm gì?. I - Bài học: 1- Ng÷ liÖu : a - Dùng đánh dấu lời dẫn trực tiếp ( câu nói của Găng-đi ) b - Từ ngữ đợc hiểu theo một nghĩa đặc biệt, "dải lụa”: nghÜa h×nh thµnh trªn c¬ së Èn dô -> chØ chiÕc cÇu ( nh d¶i - Trêng hîp b,c dÊu ngoÆc lôa ). kÐp cã c«ng dông g×? c - Từ có hàm ý mỉa mai : dùng lại chính từ của TD Pháp th- Trong khi viết, trong văn ờng dùng ( có thể xem dấu ngoặc kép cũng đợc dùng để chơng, dấu ngoặc kép th- đánh dấu lời dẫn trực tiếp). ờng dùng để làm gì? => KL: Dấu ngoặc kép dùng để:.

(100) - §¸nh dÊu tõ ng÷, c©u, ®o¹n dÉn trùc tiÕp. - Đánh dấu từ ngữ hiểu theo ý đặc biệt hay hàm ý mØa mai - Đánh dấu tên tác phẩm đợc dẫn. 2 - Ghi nhí : SGK/142 II - Luyện tập: 1 - Bµi tËp 1 : Gi¶i thÝch c«ng dông cña dÊu ngoÆc kÐp a - Câu nói đợc dẫn trực tiếp. ( Nh÷ng c©u l·o H¹c tëng nh con Vµng muèn nãi víi l·o ) b - Từ ngữ đợc dùng với ý mỉa mai : Một anh chàng đợc coi lµ hÇu cËn «ng lý bÞ chÞ con män tóm tãc l¼ng ng· nhµo ra thÒm. c - Từ ngữ đợc dẫn trực tiếp, dẫn lại lời ngời khác - HS làm bài tập 1, 2, 3 ( em bÐ) d - Từ ngữ đợc dẫn trực tiếp có ý mỉa mai theo nhãm , GV sö dông e - Từ ngữ đợc dẫn trực tiếp từ thơ Nguyễn Du phiÕu häc tËp phát cho Lu ý : Hai c©u th¬ còng lµ dÉn th¬ NguyÔn Du -> khi dÉn các nhóm. thơ ít khi đặt phần dẫn vào dấu ngoặc kép. - Hs đọc ghi nhớ SGK. - Đại diện nhóm trình bày bài tập theo yêu cầu đã ghi trong phiếu.. - BT4: Viết đoạn văn thuyết minh ngắn có dùng dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm và dấu ngoặc kép, giải thích công dụng của các loại dấu câu đó.. 2 - Bài tập 2 : Đặt đấu hai chấm và dấu ngoặc kép vào chỗ thÝch hîp : a - Dấu hai chấm sau cời bảo -> báo trớc lời đối thoại - DÊu ngoÆc kÐp ë c¸ t¬i vµ t¬i -> dÉn l¹i tõ ng÷. b - Dấu hai chấm sau chú Tiến Lê ( đánh dấu lời dẫn trực tiÕp) - DÊu ngoÆc kÐp cho phÇn cßn l¹i: " Ch¸u h·y vÏ...... cháu” -> đánh dấu lời nói trùc tiÕp. c - DÊu hai chÊm sau b¶o h¾n -> b¸o tríc lêi dÉn trùc tiÕp. - NgoÆc kÐp cho phÇn cßn l¹i : “ §©y lµ... mét sµo” -> lêi dÉn trùc tiÕp. Lu ý: ViÕt hoa ch÷ c¸i ®Çu cña lêi dÉn trùc tiÕp. 3 - Bµi tËp 3: a - Dấu hai chấm và dấu ngoặc kép -> để đánh dấu lời dẫn trùc tiÕp ( lêi Hå chñ TÞch.) b - Kh«ng dïng hai dÊu trªn v× kh«ng dÉn nguyªn v¨n ( lêi dÉn gi¸n tiÕp ). 4 - Bµi 4: HS lµm - §äc- GV söa. 5 - Bµi 5: Tìm môt số trờng hợp dùng ngoặc đơn, hai chấm, ngoặc kÐp trong mét bµi häc ë SGK NV 8 TËp 1 vµ gi¶i thÝch c«ng dông.. 4 - Cñngcè, HDVN - Ôn tập công dụng của dấu câu đã học. - Häc lÝ thuyÕt v¨n thuyết minh, chuÈn bÞ cho bµi viÕt sè 3 (TM về một đồ vật) - Chuẩn bị dàn bài và viết hoàn chỉnh phần MB, KB đề bài thuéc bµi luyÖn nãi vÒ v¨n thuyÕt minh.

(101) So¹n : 20 / 11/ 2012 Gi¶ng: / 11 /2012 TiÕt 54: LUYỆN NÓI: THUYẾT MINH MỘT THỨ ĐỒ DÙNG A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Bằng hình thức luyện nói để củng cố tri thức, kỹ năng về cách làm bài văn thuyết minh đã học. - T¹o ®iÒu kiÖn cho HS m¹nh d¹n suy nghÜ, ph¸t biÓu, tr×nh bµy miÖng tríc líp. - Giáo dục ý thức tham gia các hoạt động học tập, hoạt động tập thể. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bảng phụ - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, đọc trước bài, làm bài tập C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu các phương pháp thuyết minh? - Kiểm tra chuẩn bị của hs. 3 - Bµi míi:. - Yªu cÇu häc sinh đọc kĩ đề bài. - Xác định đối tợng thuyÕt minh? - Yªu cÇu häc sinh t×m ý theo gîi ý cña GV. - Em sÏ giíi thiÖu vÒ phÝch níc nh thÕ nµo? - Quan s¸t c¸i phÝch em thấy có đặc điểm g×? CÊu t¹o cña phÝch nh thÕ nµo?. - C«ng dông cña chiÕc phÝch trong gia đình? - Sö dông chiÕc. I - Chuẩn bị: 1- §Ò bµi: ThuyÕt minh vÒ c¸i phÝch níc. 2 - Yªu cÇu: - Yªu cÇu: Tr×nh bµy c«ng dông, cÊu t¹o, nguyªn lý gi÷ nhiÖt, c¸ch b¶o qu¶n. - Quan s¸t, t×m hiÓu ( theo híng dÉn SGK/144 LËp dµn ý: MB: Giới thiệu phích nớc – một thứ đồ dùng thờng có ở mỗi gia đình. ( nêu định nghĩa ) TB: 1 - CÊu t¹o: * CÊu t¹o bªn ngoµi: - Vỏ phích: bằng nhựa (sắt), có trang trí đẹp mắt, bảo quản ruét phÝch. - Nót phÝch: b»ng s¾t hoÆc b»ng nhùa (gç). - N¾p phÝch: nhùa (s¾t) * CÊu t¹o bªn trong: - Ruét phÝch:( bé phËn quan träng nhÊt) gåm 2 líp thuû tinh, ë gi÷a lµ líp ch©n kh«ng ( nh SGK ). - Tác dụng: giữ nhiệt trong vòng 6 tiếng đồng hồ * Nh÷ng n¬i s¶n xuÊt næi tiÕng: R¹ng §«ng * C¸c lo¹i phÝch hiÖn nay: ®a d¹ng, phong phó vÒ mÉu m·, kiÓu d¸ng (PhÝch c¾m ®iÖn trùc tiÕp, phÝch níc + b×nh trµ, đựng cháo ...) 2 - Sö dông: - Trớc khi dùng : đổ nớc ấm..

(102) phÝch nh thÕ nµo?. - Vệ sinh cáu bẩn: dùng giấm nóng đổ vào. - Không đợc rót đầy quá nắp. 3 - B¶o qu¶n: - §Ó vµo hép ( gi¸ ). - Xa tÇm tay trÎ nhá. KB: - Tầm quan trọng của phích nớc trong đời sống con ngời II - LuyÖn nãi - Chia tæ luyÖn nãi. - Cử đại diện nhóm * Yªu cÇu : tr×nh bµy tríc líp - C©u trän vÑn, tõ chuÈn x¸c, diễn đạt m¹ch l¹c. - HS theo dõi nhận - Phát âm rõ, âm lợng đủ cho cả lớp nghe. xét - Tác phong đĩnh đạc, nghiêm túc - GV theo dâi uèn n¾n.. 4 - Cñng cè, HDVN: - NhËn xÐt giê luyÖn nãi tuyªn d¬ng nh÷ng häc sinh chuÈn bÞ tèt, nãi m¹ch l¹c, lu lo¸t - ¤n v¨n thuyÕt minh- Giê sau viÕt bµi TLV sè 3. ........................................................................................................................................... So¹n : 20 / 11/ 2012 Gi¶ng: / 11 /2012 TiÕt 55+56: VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 3 A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Biết vận dụng kiến thức để lµm bµi v¨n thuyÕt minh. Qua bài làm của học sinh kiểm tra, đánh giá kiến thức, kĩ năng về văn thuyết minh - RÌn kÜ n¨ng viÕt bµi v¨n thuyÕt minh. - Giáo dục ý thức học tập và làm bài tự giác, nghiêm túc. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, đề bài đáp án, biểu điểm - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, ôn tập văn thuyết minh, chuẩn bị giấy bút làm bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Kiểm tra chuẩn bị của hs. 3 - Bµi míi: I - Ma trận: Mức độ Nhận biết Chủ đề TËp lµm v¨n: Thuyết minh Sè c©u: 1 Sè ®iÓm: 10 Tû lÖ: 100%. Th«ng hiÓu. VËn dông VËn dông thÊp. Céng. VËn dông cao ViÕt bµi lµm Sè c©u: 1 Thuyết minh Sè ®iÓm: 10 Tû lÖ: 100% Sè c©u: 1 Sè ®iÓm: 10 Tû lÖ: 100%. Sè c©u: 1 Sè ®iÓm: 10 Tû lÖ: 100%.

(103) II - Đề bài: Thuyết minh về một thứ đồ dùng gần gũi với em III - §¸p ¸n, biÓu ®iÓm: (*) Yªu cÇu chung: - HS viết đúng bài văn thuyết minh - Xác định đối tợng thuyết minh: một thứ đồ dùng gần gũi với em nh: cái phích nớc, cái đồng hồ, ti vi, tủ lạnh, điện thoại, cái bút, cái kính... - Trình bày mạch lạc, chặt chẽ, có đủ bố cục ba phần. - Lời văn trong sáng, diễn đạt trôi chảy. (*) Yªu cÇu cô thÓ: MB (1,5 ®) Giới thiệu chung về đối tợng thuyết minh ( đồ dùng định thuyết minh) TB (7 ®) - Nguồn gốc xuất xứ của đồ dùng (tên hãng sản xuất...) (1 đ) - Giới thiệu đặc điểm cấu tạo của đồ dùng (2 đ) + CÊu t¹o bªn ngoµi ( h×nh d¸ng, chÊt liÖu, mµu s¾c) + Cấu tạo bên trong (chia từng bộ phận để thuyết minh) - Giới thiệu tiện ích, công dụng của đồ dùng, ý nghĩa của đồ dùng trong cuéc sèng (2 ®) - Giíi thiÖu c¸ch sö dông, b¶o qu¶n (2 ®) KB (1,5 ®) Nêu cảm nghĩ của em về đồ dùng 4 - Cñng cè, HDVN - Thu bµi, nhËn xÐt giê lµm bµi cña häc sinh - HD «n tËp v¨n thuyÕt minh, «n tËp TiÕng ViÖt chuÈn bÞ kiÓm tra viÕt 1 tiÕt - So¹n bµi: "Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c". So¹n : 22 / 11/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 57: HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM: VÀO NHÀ NGỤC QUẢNG ĐÔNG CẢM TÁC - Phan Bội Chõu A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Thấy được khí phách kiên cường, phong thái ung dung của nhà chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu trong hoàn cảnh ngục tù; cảm hứng hào hùng, lãng mạn, giọng thơ mạnh mẽ, khoáng đạt thể hiện trong bài thơ. Tích hợp liên hệ với bản lĩnh người chiến sĩ CM HCM trong thời gian bị tù đày trong nhà ngục của TGT. - Kĩ năng đọc – hiểu văn bản thơ thất ngôn bát cú Đường luật đầu thế kỉ XX; cảm nhận được giọng thơ, hình ảnh thơ ở VB. - Có thái độ kính trọng đối với các nhà cách mạng đầu thế kỉ XX. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, tư liệu về tác giả, tác phẩm, máy chiếu - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra:.

(104) - Kể tên các văn bản nhật dụng đã học và nêu nội dung chính của mỗi văn bản? 3 - Bµi míi: - HD hs đọc bài thơ ( giäng th¬ dâng d¹c, ng¾t nhÞp 4/3...) - GV chiếu ¶nh ch©n dung PBC giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶. - Em hiểu đợc gì về PBC (dùa vµo phÇn chó thÝch SGK vµ t¸c phÈm "Nh÷ng trß lè hay lµ Va - ren vµ Phan Bội Châu" đã học ch¬ng tr×nh líp 7) - §äc chó thÝch - Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña t¸c phÈm? - Bài thơ đợc viết cùng thể th¬ víi nh÷ng bµi th¬ nµo đã học ở lớp 7? - Nêu đặc điểm của thể th¬ thÊt ng«n b¸t có? - Nêu chủ đề của bài thơ?. - Hai câu đề nói về nội dung g×? - NhËn xÐt giäng ®iÖu, lêi th¬? - Hai câu đề cho em hình dung nh thÕ nµo vÒ ngêi tï trong bµi th¬?. - §äc hai c©u thùc. - Giäng ®iÖu hai c©u th¬ có gì thay đổi so với hai c©u trªn? - Ngêi tï t©m sù ®iÒu g×? - ý nghÜa cña nh÷ng lêi tâm sự đó? - Qua lêi t©m sù Êy em nhận ra vẻ đẹp nào Phan Béi Ch©u? - §äc hai c©u luËn. NhËn xÐt nghÖ thuËt sö dông trong hai c©u th¬?. I - Hướng dẫn tiÕp xóc v¨n b¶n: 1 - Hướng dẫn đọc: 2 - T×m hiÓu chó thÝch: SGK *T¸c gi¶: (1867- 1940) - Phan v¨n San (håi nhá) - HiÖu : Sµo Nam. - Quª : Lµng §an NhiÖm - Nam Đàn - Nghª an. * T¸c phÈm: PBC đã từng bị TDP kết án tử hình vắng mặt từ 1912, khi bÞ bän qu©n phiÖt Qu¶ng §«ng b¾t giam vµ trao tr¶ cho TDP, «ng nghÜ m×nh khã cã thÓ tho¸t chÕt. §Çu n¨m 1914, ngay từ những ngày đầu vào ngục, PBC đã viết tác phẩm “ Ngục trung th” -> để lại bức th tuyệt mệnh tâm huyết cho đồng bào, đồng chí. - Bài thơ này ông nói là “ làm để tự an ủi mình” và kể “ khi làm xong đã ngâm nga lớn tiếng rồi cả cời, vang động cả 4 v¸ch, hÇu nh kh«ng biÕt th©n m×nh ®ang bÞ nhèt trong ngôc”. 3 - Bè côc: - ThÓ th¬: TNBC §êng luËt. - 4 phần: đề - thực - luận - kết 4- Chủ đề: Bài thơ thể hiện phong thái ung dung, đờng hoàng và khí ph¸ch kiªn cêng, bÊt khuÊt vît lªn hoµn c¶nh tï ngôc cña nhµ chÝ sÜ yªu níc Phan Béi Ch©u. II – Hướng dẫn ph©n tÝch v¨n b¶n: (*) Hai câu đề: -> Tõ H¸n ViÖt, ®iÖp tõ “vÉn”, giäng th¬ ®Ëm chÊt khÈu ngữ đùa vui => Phong thái ung dung, thanh thản, đờng hoàng, tự tin, khÝ ph¸ch ngang tµng, bÊt khuÊt. R¬i vµo vßng tï ngôc nhng lại chủ động coi đó là sự nghỉ chân trên chặng đờng CM dµi ®Çy gian khæ. (BËc anh hïng kh«ng bao giê cam chÞu cói ®Çu khuÊt phôc hoàn cảnh. Họ đứng cao hơn mọi sự kìm kẹp, đầy đoạ của kÎ thï, c¶m thÊy m×nh hoµn toµn tù do, thanh th¶n vÒ tinh thần -> Nói về một biến cố hiểm nghèo có quan hệ đến sự sống chết của mình mà PBC vẫn có giọng đùa vui nh vậy). (*) Hai c©u thùc: -> Giäng ®iÖu trÇm thèng, diÔn t¶ nèi ®au cè nÐn ( kh¸c víi giọng vui đùa ở hai câu thơ trên), đối ( ý- lời ). ( Lời tâm sự về cuộc đời bôn ba chiến đấu của mình - một cuộc đời sóng gió và đầy bất trắc, đất nớc chìm trong nô lệ còn bản thân bị tù đày, gắn liền tình cảnh chung của đất nớc víi hoµn c¶nh riªng cña c¸ nh©n) =>Lêi t©m sù vÒ nçi ®au lín trong t©m hån bËc anh hùng. Câu thơ giúp ta cảm nhận đầy đủ hơn tầm vóc lớn lao, phi thêng cña ngêi tï yªu níc. (*) Hai c©u luËn: -> Đối ý, đối lời, lối nói khoa trơng, gây ấn tợng mạnh, kích.

(105) - Lèi nãi khoa tr¬ng trong hai c©u th¬ cã t¸c dông g× trong viÖc biÓu hiÖn h×nh ¶nh ngêi anh hïng? - Hai c©u kÕt trong bµi th¬ thÊt ng«n b¸t có cã vai trß nh thÕ nµo? - Hai c©u kÕt cña bµi th¬ giúp em cảm nhận đợc ®iÒu g× vÒ h×nh ¶nh ngêi chÝ sÜ yªu níc PBC? - Cã ý kiÕn cho r»ng hai c©u cuèi kÕt tinh t tëng toµn bµi? ý kiÕn cña em? ( HS th¶o luËn nhãm) * TÝch hîp liªn h×nh ¶nh ngêi chiÕn sÜ CS HCM. - Tổng kết nét đặc sắc về nghÖ thuËt, néi dung cña bµi th¬? - §äc ghi nhí SGK. - Đọc phần đọc thêm - Nêu đặc điểm của thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật?. - Phát biểu cảm nghĩ về hình ảnh nhà chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu trong bài thơ? - GV đọc bài cảm tác thứ 2.. thích cao độ cảm xúc của ngời đọc, tạo nên sức truyền cảm NT lớn. Cho dù có ở tình trạng bi kịch đến mức độ nào thì chí khí vẫn không đổi, vẫn một lòng kiên định theo đuổi sự nghiệp cứu nớc, cứu đời, vẫn có thể ngạo nghễ cời trớc mọi thñ ®o¹n cña kÎ thï => Con ngêi lín lao vÒ tÇm vãc, n¨ng lùc, khÈu khÝ nh thÇn th¸nh, khÝ ph¸ch hiªn ngang bÊt khuÊt, «m Êp hoµi bão trị nớc cứu đời, niềm tin son sắt vào sự nghiệp giải phãng d©n téc. (*) Hai c©u kÕt: -> §iÖp tõ (cßn) ë gi÷a c©u lµm cho giäng th¬ trë nªn dâng dạc, dứt khoát, tăng ý khẳng định => Khẳng định t thế hiên ngang của con ngời đứng cao h¬n c¸i chÕt, ý chÝ gang thÐp mµ kÎ thï kh«ng thÓ nµo bÎ gãy. Con ngời ấy còn sống còn chiến đấu, còn tin tởng vµo sù nghiÖp chÝnh nghÜa cña m×nh, kh«ng sî bÊt k× gian nan thö th¸ch nµo. ( C©u th¬ kÕt tinh t tëng toµn bµi th¬ -> h/¶ ngêi chÝ sÜ yªu nớc đầu TK XX: Đó là những con ngời tiên tiến của thời đại mới, đau đớn, xót xa vì đất nớc, dân tộc lầm than. Khát väng xoay chuyÓn cµn kh«n. §Êu tranh kh«ng mÖt mái, kh«ng sên lßng, n¶n chÝ, vµo tï -> dõng ch©n t¹m nghØ, c©u th¬ bµy tá ý chÝ, béc b¹ch lêi gan ruét). III – Hướng dẫn tæng kÕt: 1 - NhÖ thuËt: - C¶m høng bao trïm: m·nh liÖt hµo hïng, vît lªn trªn thùc t¹i kh¾c nghiÖt. - Giäng ®iÖu hµo hïng, m¹nh mÏ, khÈu khÝ ngang tµng. - NT đối -> tạo âm hởng, nhịp điệu, khắc hoạ tầm vóc nhân vËt. 2 - Ý nghĩa: Vẻ đẹp và tư thế của người chí sĩ cách mạng Phan Bội Châu trong hoàn cảnh ngục tù. *Ghi nhí SGK/ 148 * Hướng dẫn luyện tập: - Nhắc lại đặc điểm của thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật ( Xem lại bài "Qua đèo Ngang") + Sè c©u: 8 c©u, mçi c©u cã 7 ch÷ + VÇn: ChØ dïng mét vÇn lµ vÇn b»ng ë cuèi c¸c c©u 1,2,4,6,8 + Thanh: Trong bài thơ có quy định về vị trí và cách phối hîp c¸c thanh b»ng vµ tr¾c + Luật: Các chữ 2,4,6 phải đúng luật; các chữ 1,3,5 đợc tù do. NÕu ch÷ thø hai trong c©u 1 lµ thanh b»ng th× lµ luËt b»ng; nÕu lµ thanh tr¾c lµ luËt tr¾c. + Niªm: C©u 1 ph¶i niªm víi c©u 8; c©u 2- 3; c©u 4 - 5; c©u 6 - 7. + §èi ë c¸c cÆp c©u 3 - 4; 5 - 6. + Kết cấu 4 phần: đề - thực - luận - kết. => Th¬ thÊt ng«n b¸t có lµ mét chØnh thÓ nghÖ thu¹t chÆt chÏ, hoµn chØnh. - Phát biểu cảm nghĩ về hình ảnh nhà cách mạng Phan Bội Châu được thể hiện trong bài thơ: + Cuộc đời bôn ba gian truân , bị tù đày.

(106) + Phong thái ung dung, khí phách hiên ngang bất khuất, bất chấp mọi gian nguy thử thách. + Ý chí kiên cường, niềm tin vào sự nghiệp chính nghĩa. 4 - Cñng cè, HDVN - Nh¾c l¹i néi dung bµi häc - HD t×m hiÓu vÒ th¬ v¨n Phan Béi Ch©u - Soạn bài "Đập đá ở Côn Lôn" So¹n : 22 / 11/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 58:. ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN - Phan Châu Trinh -. A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Thấy được chí khí lẫm liệt, phong thái đáng hoàng của nhà chí sĩ yêu nước Phan Châu Trinh; cảm hứng hào hùng lãng mạn thể hiện trong bài thơ. Tích hợp liên hệ với bản lĩnh người chiến sĩ CM HCM trong thời gian bị tù đày trong nhà ngục của TGT. - Kĩ năng đọc – hiểu văn bản văn thơ yêu nước theo thể thất ngôn bát cú Đường luật; phân tích được vẻ đẹp hình tượng nhân vật trữ tình trong bài thơ; cảm nhận được giọng điệu bài thơ. - Có thái độ kính trọng đối với các nhà cách mạng đầu thế kỉ XX. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, tư liệu về tác giả, tác phẩm, máy chiếu - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Cảm nhận của em về hình ảnh người chí sĩ yêu nước trong bài thơ ”Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác”? 3 - Bµi míi: - HD đọc bài thơ I - TiÕp xóc v¨n b¶n: (giäng ®iÖu hµo hïng, khÈu 1- §äc: khÝ ngang tµng cña bµi th¬). 2- Chó thÝch: *T¸c gi¶: (1872-1926): HiÖu T©y Hå. - ChiÕu mét sè h×nh ¶nh vÒ - BiÖt hiÖu : Hi M· bối cảnh đất nớc đầu TKXX - Quê : Tây lộc- Hà Đông ( Nay là Tây Hồ- Tam Phớcvà chân dung Phan Châu Tam Kì- Quảng Nam) Trinh, GV giới thiệu về tác - Đỗ phó bảng, đợc bổ nhiệm một chức quan nhỏ -> bỏ giả, hoàn cảnh ra đời của bài quan, chuyên tâm sự nghiệp cứu nớc. th¬. *T¸c phÈm : + §Çu n¨m 1908, nh©n d©n Trung k× næi dËy chèng su thuÕ (Qu¶ng Nam), PCT bÞ khÐp téi xói giôc nh©n d©n nổi loạn bị bắt, bị kết án chém và đày ra Côn Đảo (4/1908). Vài tháng sau, nhiều thân sĩ yêu nớc khắp BắcTrung kì cũng bị đày ra đây, ngày đầu tiên, PCT ném mảnh giấy vào khám của họ để an ủi, động viên: “ Đây là một trờng học tự nhiên, mùi cay đắng trong ấy làm trai gi÷a thÕ kØ nµy kh«ng thÓ kh«ng nÕm cho biÕt”. + Bµi th¬ lµm trong lóc «ng vµ c¸c tï nh©n bÞ b¾t lao.

(107) động khổ sai. - NhËn xÐt vÒ bè côc cña bµi 3 - Bè côc: th¬? - Thể thơ: TNBC (đặc biệt) - Chia 2 phÇn: 4 c©u ®Çu: Hình ảnh người tù với công việc khổ sai: đập đá. - Nêu chủ đề bài thơ? 4 c©u sau: Những cảm xúc suy nghĩ của người tù 4 - Chủ đề: Vẻ đẹp của một nhân cách lớn - nhà chí sĩ yêu nớc, trong cảnh lu đày khổ ải vẫn không sờn lòng nản chí, luôn kiên định, khí phách hào hùng, t thế hiên ngang lẫm liÖt. - 4 c©u ®Çu giúp em hình II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: dung cụng việc đập đỏ của 1- Hỡnh ảnh người tự với công việc lao động khổ sai ë C«n §¶o ( 4 c©u th¬ ®Çu) người tù khổ sai như thế * C©u 1: Miªu t¶ bèi c¶nh kh«ng gian vµ t¹o dùng t thÕ nào? của con ngời giữa đất trời Côn Đảo. - Bốn câu thơ đầu có 2 lớp -> KhÈu khÝ ngang tµng ®Çy kiªu h·nh, Tõ ng÷ giµu søc ®Ðn chÝ lµm trai cña ngêi xa. nghĩa, hai lớp nghĩa đó là gì? gîi => H×nh con ngời: đờng hoàng đứng giữa đất trời - Thế đứng của ngời tù đợc Côn Lôn,ảnh giữa biển rộng non cao, đội trời, đạp đất, t miªu t¶ trong c©u th¬ ®Çu nh thế hiên ngang, lẫm liệt (thế đứng của đấng nam nhi thÕ nµo? - Quan niệm làm trai của anh hùng) ->Vẻ đẹp hùng tráng. PCT cã g× gièng chÝ lµm trai * C©u 2-3-4: trong lời thơ của Nguyễn -> Nét bút khoa trơng ( lừng lẫy), động từ mạnh ( đánh Công Trứ, Nguyễn Đình tan, đập bể), nghệ thuật đối ở câu 3-4, khẩu khí ngang tµng. ChiÓu, Phan Béi Ch©u? - NhËn xÐt giäng ®iÖu khÈu =>Võa miªu t¶ võa biÓu c¶m vừa miªu t¶ ch©n thùc khÝ trong 4 c©u th¬ ®Çu? công việc đập đá nặng nhọc vừa khắc hoạ nổi bật tầm - NhËn xÐt vÒ nh÷ng tõ ng÷ vãc cña ngêi tï: khÝ thÕ hiªn ngang nh bíc vµo trËn miêu tả công việc đập đá của chiến đấu, hành động quả quyết, mạnh mẽ phi thờng, ngời tù? Những từ ngữ đó gợi sức mạnh ghê gớm, thần kì. lªn h×nh ¶nh cña ngêi tï nh Bốn câu thơ đầu: H×nh ¶nh ngêi tï CM trong t thÕ thÕ nµo? ng¹o nghÔ v¬n cao ngang tÇm vò trô, biÕn mét c«ng viÖc lao động cỡng bức hết sức nặng nhọc thành một cuộc - C¶m nhËn cña em vÒ ngêi chinh phôc thiªn nhiªn cña con ngêi cã søc m¹nh thÇn k× nh mét dòng sÜ trong thÇn tho¹i. Bốn câu thơ đầu dùng tï trong 4 c©u ®Çu? - Bốn câu cuối thể hiện nội đợc một tợng đài uy nghi về ngời anh hùng với khí phách hiên ngang lẫm liệt, sừng sững giữa đất trời, coi dung g×? - NhËn xÐt h×nh ¶nh, khÈu thêng mäi thö th¸ch gian nan. khÝ trong lêi th¬? 2- Những cảm xúc, suy nghĩ của người tù - Phép tu từ chính nào đợc sử - PTBĐ: Trực tiếp bộc lộ cảm xúc. dông trong cÆp c©u 5 - 6 ? - KhÈu khÝ: ngang tµng. - Em cảm nhận đợc vẻ đẹp - Hình tợng: giàu tính sử thi, gây ấn tợng mạnh. nµo cña ngêi chÝ sÜ c¸ch *C©u 5 - 6: ThÓ hiÖn ý thøc s©u s¾c cña PCT vÒ sù mạng đợc thể hiện trong 2 nghiệp chung, về cảnh ngộ hiện tại của bản thân. c©u th¬? Thử thách gian nan ><sức chịu đựng của con ngời : dẻo (hs th¶o luËn nhãm) dai, bÒn bØ. => NT đối làm nổi bật chí lớn của ngời anh hùng: - Hai c©u th¬ cuèi thÓ hiÖn kh«ng chÞu khuÊt phôc hoµn c¶nh, gi÷ v÷ng niÒm tin, suy nghĩ của PCT về vấn đề ý chi chiến đấu sắt son. g×? *C©u 7 - 8: - Vì sao nhà thơ nhắc đến - Những ngời có gan mu đồ sự nghiệp cứu nớc, khi phải "nh÷ng kÎ v¸ trêi"? chịu cảnh tù đày chỉ là việc nhỏ, không có gì đáng nói. - "Nh÷ng kÎ v¸ trêi"gîi cho C«ng viÖc lín lao > < viÖc nhá män..

(108) em nhớ đến câu chuyện thần tho¹i nµo? - Em hiÓu g× vÒ c¶nh ngé cña PCT lúc đó? - Víi c¶nh ngé nh vËy, suy nghÜ cña PCT cho em hiÓu thêm đợc vẻ đẹp nào của ngời tù cách mạng? - Bèn c©u cuèi lµm hiÖn lªn h×nh ¶nh ngêi tï c¸ch m¹ng nh thÕ nµo? - Suy nghÜ cña em vÒ ý chÝ cña thanh thiÕu niªn hiÖn nay? - Tổng kết nét đặc sắc về nội dung, nghệ thuËt cña bµi th¬?. - §äc ghi nhí SGK. => Phép đối (sự thực PCT bị kết án tử hình, đày ra Côn §¶o, hoµn c¶nh kh¾c nghiÖt, kh«ng hÒ “ con con”): Ý chí mạnh mẽ, lòng lạc quan trong tù đày. => Bốn câu thơ cuối thể hiện khÈu khÝ ngang tµng cña ngêi anh hïng kh«ng chÞu khuÊt phôc hoµn c¶nh, giữ vững niềm tin, ý chí chiến đấu sắt son, vẻ đẹp tinh thÇn nµy cïng víi tÇm vãc lÉm liÖt oai phong ë 4 c©u th¬ trªn t¹o nªn mét h×nh tîng giµu chÊt sö thi vµ g©y Ên tîng m¹nh. III - Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - Bót ph¸p khoa tr¬ng, giäng th¬ hµo hïng, khÈu khÝ ngang tµng. - H×nh ¶nh biÓu tîng, bót ph¸p l·ng m¹n. 2 - Ý nghĩa: - Ca ngîi ngêi chÝ sÜ c¸ch m¹ng trong bÊt k× hoµn c¶nh nào vẫn luôn kiên định, tinh thần bất khuất, t thế hiên ngang lÉm liÖt. - Nhà tù của đế quốc thực dân không thể khuất phục ý chí, nghị lực và niềm tin lí tưởng của người chí sĩ cách mạng. * Ghi nhí SGK tr 150 * LuyÖn tËp - NÐt chung cña nh÷ng nhµ chÝ sÜ yªu níc ®Çu thÕ kØ XX qua 2 bµi th¬ "Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng cảm tác" và " Đập đá ở Côn Lôn": Khí phách hiên ngang, lẫm liệt, ý chí chiến đấu, tinh thần bất khuất và niềm tin không dời đổi vào sự nghiệp của mình.. 4 - Cñng cè, HDVN - Nhắc lại nội dung bài học, HD hs phân tích nét đẹp chung của hình ảnh ngời tù CM trong 2 bài thơ. Tớch hợp liờn hệ với bản lĩnh người chiến sĩ CM HCM trong thời gian bị tù đày trong nhà ngục của TGT. - HD «n tËp TiÕng ViÖt chuÈn bÞ kiÓm tra viÕt 1 tiÕt. - ChuÈn bÞ bµi : ¤n luyÖn vÒ dÊu c©u, làm đề cương ôn tập TV So¹n : 22 / 11/ 2012 Gi¶ng: / 11 /2012 TiÕt 59: ÔN LUYỆN VỀ DẤU CÂU A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hệ thống về dấu câu và công dụng của chúng trong hoạt động giao tiếp; việc phối hợp sử dụng dấu câu hợp lí tạo hiệu quả cho văn bản; ngược lại, sử dụng dấu câu sai có thể làm cho người đọc không hiểu hoặc hiểu sai ý người viết định diễn đạt. - Kĩ năng vận dụng dấu câu trong quá trình đọc – hiểu và tạo lập văn bản; nhận .biết và sửa lỗi về dấu câu. - Có thái độ sử dụng dấu câu đúng. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, máy chiếu - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, làm đề cương ôn tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học:.

(109) 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Đọc thuộc lòng hai bài thơ ”Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác” và ”Đập đá ở Côn Lôn”? Cảm nhận về vẻ đẹp của hình ảnh các nhà chí sĩ yêu nước đầu thế kỉ XX được thể hiện trong hai bài thơ? 3 - Bµi míi: I - ¤n tËp dÊu c©u: 1- Tæng kÕt vÒ dÊu c©u: - LiÖt kª c«ng dông cña c¸c loại dấu câu đã häc.. - HS trao đổi th¶o luËn trong nhãm vÒ c«ng dông cña dÊu c©u. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn.. - GV chiÕu b¶ng tæng kÕt vÒ c«ng dông cña c¸c lo¹i dÊu c©u.. - §äc c¸c vÝ dô SGK tr 151 - Khi sö dông dÊu c©u thêng m¾c nh÷ng lçi nµo? C¸ch ch÷a lçi vÒ dÊu c©u?. STT DÊu c©u C«ng dông 1 DÊu chÊm - KÕt thóc c©u trÇn thuËt 2 DÊu chÊm hái - KÕt thóc c©u nghi vÊn 3 DÊu chÊm - KÕt thuc c©u cÇu khiÕn hoÆc c¶m th¸n than - Ph©n c¸ch c¸c thµnh phÇn hoÆc c¸c bé DÊu ph¶y phËn c©u (gi÷a thµnh phÇn phô víi CN-VN, 4 gi÷a tõ ng÷ cïng chøc vô trong c©u, gi÷a 1 tõ víi bé phËn chó thÝch cña nã, gi÷a c¸c vÕ c©u ghÐp. - 3 c«ng dông: + BiÓu thÞ bé phËn cha liÖt kª hÕt, + BiÓu thÞ lêi nãi ngËp ngõng, ng¾t qu·ng. DÊu chÊm + Lµm gi¶m nhÞp ®iÖu c©u v¨n, chuÈn bÞ cho 5 löng sù xuÊt hiÖn cña 1 tõ ng÷ biÓu thÞ ND bÊt ngê hay hµi híc, ch©m biÕm. 6 DÊu chÊm - §¸nh dÊu ranh giãi gi÷a c¸c vÕ cña 1 c©u ph¶y ghÐp cã cÊu t¹o phøc t¹p - §¸nh dÊu c¸c bé phËn trong phÐp liÖt kª phøc t¹p. 7 DÊu g¹ch - §¸nh dÊu bé phËn gi¶i thÝch, chó thÝch ngang trong c©u (gi÷a) - Lêi nãi trùc tiÕp cña nh©n vËt ( ®Çu dßng) - Nãi c¸c tõ trong mét liªn danh 8 DÊu ngoÆc - §¸nh dÊu phÇn chó thÝch (gi¶i thÝch, đơn thuyÕt minh, bæ sung thªm). 9 DÊu hai chÊm - §¸nh dÊu b¸o tríc: + PhÇn gi¶i thÝch, thuyÕt minh cho phÇn tríc đó. + Lêi dÉn trùc tiÕp (dïng víi dÊu ngoÆc kÐp) + Lời đối thoại ( dùng với dấu gạch ngang) 10 DÊu ngoÆc - §¸nh dÊu tõ, c©u,®o¹n dÉn trùc tiÕp. kép - Đánh dấu từ đợc hiểu theo nghĩa đặc biệt hay hµm ý mØa mai - Đánh dấu tên tác phẩm,tờ báo, tập san đợc dÊn. 11 DÊu g¹ch nèi - Nối c¸c tiÕng trong mét tõ mượn -> kh«ng ph¶i lµ dÊu c©u. 2 - C¸c lçi vÒ dÊu c©u: - Dïng dÊu ng¾t c©u khi c©u cha kÕt thóc . - Thiếu dấu ngắt câu khi câu đã kết thúc. - Thiếu dấu thích hợp để tách các bộ phận của câu khi cần thiết..

(110) - LÉn lén c«ng dông cña c¸c dÊu c©u. - HS làm bài tập * Ghi nhí: SGK tr 151 1,2 SGK II - LuyÖn tËp 1 - Bài 1 (152): Điền dấu thích hợp vào chỗ có dấu ngoặc đơn - LÇn lît dïng: (,) -> (.) -> (.) -> (,) -> (:) -> (-) -> ( ! ) -> ( !) -> (! ) -> (! ) -> (,) -> (,) -> (.) -> (,) -> (.) -> (,)-> (,) -> (,) -> (.) -> (,) -> (:) -> (-) -> (? ) -> (? ) -> ( ?) -> ( !). 2 - Bµi 2 (152): Ph¸t hiÖn lçi vÒ dÊu c©u, thay b»ng dÊu thÝch hîp: a - ... míi vÒ ? ... mÑ dÆn... chiÒu nay. b - ... sản xuất, ... có câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách”. => Chó ý: sau “ xa” vµ “vËy” cã thÓ dïng dÊu ph¶y, nÕu kh«ng cã th× còng kh«ng quy lçi. c - ... n¨m th¸ng, nhng... 4 - Cñng cè, HDVN - Nh¾c l¹i nh÷ng lçi thêng gÆp khi sö dông dÊu c©u - Híng dÉn «n tËp TiÕng ViÖt chuÈn bÞ kiÓm tra viÕt 1 tiÕt. - T×m hiÓu bµi : ThuyÕt minh vÒ mét thÓ lo¹i v¨n häc. So¹n : 24 / 11/ 2012 Gi¶ng: / 11 /2012 TiÕt 60:. KIỂM TRA TIẾNG VIỆT. A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Cñng cè, kh¾c s©u kiÕn thøc TiÕng ViÖt, vËn dông vµo lµm bµi. - GV đánh giá đợc mức độ nắm kiến thức của HS, rèn kỹ năng làm bài. - Giáo dục ý thức tự giác, trung thực trong làm bài kiểm tra. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, đề bài, đáp án biểu điểm - HS : giấy bút làm bài kiểm tra. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: KT chuẩn bị của học sinh 3 - Bµi míi: I – Ma trận: Mức độ NhËn biÕt Th«ng hiÓu VËn dông Céng t duy Tªn chñ đề 1.Trườn g từ vựng. 2 . Cấp. TN Gọi tên trường từ vựng của từ ngữ Sè c©u: 1 Sè®iÓm:0, 5 Nhận ra từ. T L. TN. TL. VD thÊp TL. VD cao TL. Sè c©u: 1 Sè®iÓm:0, 5.

(111) độ khái quát của nghĩa từ ngữ. khái quát nghĩa của các từ còn lại Sè c©u: 1 Sè®iÓm:0, 5 3 . Từ Nhận biết từ tượng tượng thanh, từ thanh, từ tượng tượng hình hình Sè c©u: 1 Sè®iÓm:0, 5 4. Trợ Nhận biết từ, thán than từ từ trong câu Sè c©u: 1 Sè®iÓm:0, 5 5. Câu Nhận biết câu ghép ghép. Sè c©u: 1 Sè®iÓm:0, 5. Sè c©u: 1 Sè®iÓm:0, 5. Sè c©u: 1 Sè®iÓm:0, 5 Hiểu ý nghĩa, tác dụng của câu ghép Sè c©u: 1 Sè®iÓm: 3. Sè c©u: 1 Sè®iÓm:0, 5 6. Phép tu từ nói quá. Sè c©u: 2 Sè®iÓm:3, 5. Hiểu tác dụng của biện phép nói quá trong văn bản. Phân tích tác dụng của phép nói quá trong VB Sè c©u: Sè c©u: 2 1 Sè®iÓm:2, Sè®iÓm: 5 2. Sè c©u: 1 Sè®iÓm:0, 5 7. Dấu câu. Sè c©u: Sè®iÓm:. Sè c©u: 5 Sè®iÓm:2,. Sè c©u: 1 Sè®iÓm:0,. Sè c©u: 1. Sử dụng dấu câu Sè c©u: 1 Sè®iÓm: 2 Sè c©u: 1. Sè c©u: 1 Sè®iÓm:2 Sèc©u:1 Sè®iÓm:. Sè c©u: 9 Sè®iÓm:10.

(112) Tû lÖ%. 5 Tû 25%. lÖ:. 5 TûlÖ:5 %. Sè®iÓm: 3 TûlÖ:30 %. Sè®iÓm: 2 TûlÖ: 20%. 2 Tû lÖ:20%. Tû lÖ100%. II – Đề bài: A - Phần trắc nghiệm: (3 điểm) Chọn phơng án trả lời đúng nhất C©u 1: Các từ in đậm trong đoạn văn sau thuộc trường từ vựng nào? “Vì tôi biết rõ, nhắc đến mẹ tôi, cô tôi chỉ có ý gieo rắc vào đầu óc tôi những hoài nghi để tôi khinh miệt và ruồng rẫy mẹ tôi, một ngời đàn bà bị cái tội là goá chồng, nợ nần cùng túng quá phải bỏ con cái đi tha phơng cầu thực. Nhng đời nào tình thơng yêu và lòng kính mến mẹ tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến.” A – Hành động C – Suy nghĩ B – Thái độ D – Cử chỉ C©u 2: Tõ nµo díi ®©y kh«ng ph¶i lµ tõ tîng h×nh? A - x«n xao C - xéc xÖch B - rò rîi D - lît thît C©u 3: Trong c¸c c©u sau, c©u nµo kh«ng sö dông th¸n tõ? A - V©ng, ch¸u còng nghÜ nh cô. B - Chính tôi đã nói như thế. C - Hìi ¬i l·o H¹c! D - ấy! Sự đời lại cứ thờng nh vậy đấy. Câu 4: Nhận xét nào sau đây nói đúng nhất tác dụng của biện pháp nói quá trong hai c©u th¬ sau: B¸c ¬i tim B¸c mªnh m«ng thÕ. ¤m c¶ non s«ng mäi kiÕp ngêi. A - NhÊn m¹nh sù tµi trÝ tuyÖt vêi cña B¸c Hå. B - NhÊn m¹nh sù dòng c¶m cña B¸c Hå. C - NhÊn m¹nh sù hiÓu biÕt réng cña B¸c Hå. D -. NhÊn m¹nh t×nh th¬ng yªu bao la cña B¸c Hå. C©u 5: Trong c¸c c©u sau, c©u nµo lµ c©u ghÐp? A - Nh÷ng vÕt nh¨n x« l¹i víi nhau, Ðp cho níc m¾t ch¶y ra. B - B©y giê th× t«i kh«ng xãt xa n¨m quyÓn s¸ch cña t«i qu¸ nh tríc n÷a. C - C¸i ®Çu l·o ngoÑo vÒ mét bªn vµ c¸i miÖng mãm mÐm cña l·o mÕu nh con nÝt. D - Lão hút xong, đặt xe điếu xuống, quay ra ngoài, thở khói. Câu 6: Trong các từ sau, từ nào có phạm vi nghĩa bao hàm đợc nghĩa của các từ cßn l¹i? A - khãc C - thót thÝt B - nøc në D - sôt sïi B - PhÇn Tù luËn: (7 ®iÓm) C©u 1 (3 ®iÓm): Đoạn văn "Lão kể nhỏ nhẻ và dài dòng thật. Nhng đại khái có thể rút vào hai việc. Việc thứ nhÊt: l·o th× giµ, con ®i v¾ng, v¶ l¹i nã còng cßn d¹i l¾m, nÕu kh«ng cã ngêi tr«ng nom cho thì khó mà giữ đợc vờn đất để làm ăn ở làng này; tôi là ngời nhiều chữ nghĩa, nhiều lÝ luËn, ngêi ta kiªng nÓ, vËy l·o muèn nhê t«i cho l·o göi ba sµo vên cña th»ng con lão; lão viết văn tự nhợng cho tôi để không ai còn tơ tởng dòm ngó đến; khi nào con lão về thì nó sẽ nhận vờn làm, nhng văn tự cứ để tên tôi cũng đợc, để thế để tôi trông coi cho nã...ViÖc thø hai: l·o giµ yÕu l¾m råi, kh«ng biÕt sèng chÕt lóc nµo, con kh«ng cã nhà, lỡ chết không biết ai đứng ra lo cho đợc; để phiền cho hàng xóm thì chết không nhắm mắt; lão còn đợc hăm nhăm đồng bạc với năm đồng bạc vừa bán chó là ba mơi đồng bạc, muốn gửi tôi, để lỡ có chết thì tôi đem ra, nói với hàng xóm giúp, gọi là của lão có tí chút, còn bao nhiêu đành nhờ hàng xóm cả..." (TrÝch "L·o H¹c" - Nam Cao).

(113) a- Xác định các câu ghép trong đoạn văn trờn? b- Xét về mặt lập luận có thể tách mỗi vế của câu ghép thành câu đơn đợc không? V× sao? c- XÐt vÒ gi¸ trÞ biÓu hiÖn, nh÷ng c©u ghÐp dµi nh vËy cã t¸c dông g× trong viÖc miªu t¶ lêi lÏ cña nh©n vËt l·o H¹c? C©u 2: (2 ®iÓm) Chỉ ra biÖn ph¸p tu tõ nãi qu¸ trong bµi ca dao sau vµ ph©n tÝch t¸c dông cña phÐp tu tõ nµy? Cày đồng đang buổi ban tra Må h«i th¸nh thãt nh ma ruéng cµy Ai ¬i bng b¸t c¬m ®Çy Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần. Câu 3: (2 điểm) a- Đặt 1 câu có sử dụng dấu ngoặc kép để đánh dấu tên tác phẩm được dẫn hoặc đánh dấu từ ngữ được dẫn trực tiếp. b- Đặt 1 câu có sử dụng dấu hai chấm dùng để đánh dấu ( báo trước) phần giải thích, thuyết minh cho một phần trước đó. III - §¸p ¸n biÓu ®iÓm: A - Phần trắc nghiệm: (3 điểm), mỗi câu trả lời đúng đợc 0,5 điểm C©u hái §¸p ¸n. 1 B. 2 A. 3 B. 4 D. 5 C. 6 A. B - PhÇn tù luËn: (7 ®iÓm) C©u 1 (3 ®iÓm): a - ChØ ra c¸c c©u ghÐp trong ®o¹n v¨n (1 ®iÓm): C©u 1: ViÖc thø nhÊt: l·o th× giµ, con ®i v¾ng, v¶ l¹i nã còng cßn d¹i l¾m, nÕu không có ngời trông nom cho thì khó mà giữ đợc vờn đất để làm ăn ở làng này; tôi là ngêi nhiÒu ch÷ nghÜa, nhiÒu lÝ luËn, ngêi ta kiªng nÓ, vËy l·o muèn nhê t«i cho l·o göi ba sào vờn của thằng con lão; lão viết văn tự nhợng cho tôi để không ai còn tơ tởng dòm ngó đến; khi nào con lão về thì nó sẽ nhận vờn làm, nhng văn tự cứ để tên tôi cũng đợc, để thế để tôi trông coi cho nó... C©u 2: ViÖc thø hai: l·o giµ yÕu l¾m råi, kh«ng biÕt sèng chÕt lóc nµo, con không có nhà, lỡ chết không biết ai đứng ra lo cho đợc; để phiền cho hàng xóm thì chết không nhắm mắt; lão còn đợc hăm nhăm đồng bạc với năm đồng bạc vừa bán chó là ba mơi đồng bạc, muốn gửi tôi, để lỡ có chết thì tôi đem ra, nói với hàng xóm giúp, gọi là của lão có tí chút, còn bao nhiêu đành nhờ hàng xóm cả..." b - XÐt vÒ lËp luËn: mçi vÕ c©u ghÐp tr×nh bµy mét viÖc mµ l·o H¹c nhê «ng gi¸o Nếu tách mỗi vế câu ghép thành câu đơn thì không đảm bảo đợc tính mạch lạc cña lËp luËn. (1 điểm) c- Xét về giá trị biểu hiện: tác giả viết câu dài để tái hiện cách kể lể dài dòng của l·o H¹c. (1 điểm) C©u 2 (2 ®iÓm): - ChØ ra c©u sö dông phÐp nãi qu¸ (1 ®iÓm): Må h«i th¸nh thãt nh ma ruéng cµy - Ph©n tÝch t¸c dông (1 ®iÓm): Gợi ra hình ảnh ngời nông dân lao động hết sức vất vả. Câu 3: (2 điểm) c- Đặt được 1 câu có sử dụng dấu ngoặc kép để đánh dấu tên tác phẩm được dẫn hoặc đánh dấu từ ngữ được dẫn trực tiếp. d- Đặt được 1 câu có sử dụng dấu hai chấm dùng để đánh dấu ( báo trước) phần giải thích, thuyết minh cho một phần trước đó. 4 - Cñng cè, HDV:.

(114) v¨n häc". - Thu bµi, nhËn xÐt giê lµm bµi - Hớng dẫn học bài ở nhà, đọc trớc bài "Thuyết minh về một thể loại - ¤n tËp chuÈn bÞ kiÓm tra häc k× I. So¹n : 28/ 11/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 61:. THUYẾT MINH VỀ MỘT THỂ LOẠI VĂN HỌC. A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Sự đa dạng của đối tượng được giới thiệu trong văn bản thuyết minh; vận dụng kết quả quan sát, tìm hiểu về một số tác phẩm cùng thể loại để làm bài văn thuyết minh về một thể loại văn học. - Kĩ năng quan sát đặc điểm hình thức của một thể laoij văn học; hiểu và cảm thụ được giá trị nghệ thuật của thể loại văn học đó; tạo lập được VB thuyết minh về một thể loại văn học có độ dài khoảng 300 chữ. - Có ý thức vận dụng kĩ năng kiến thức về văn thuyết minh để làm bài văn thuyết minh về một thể loại văn học. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, một số đoạn văn TM về một thể loại văn học, bảng phụ - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, ôn tập về văn thuyết minh, đọc trước bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu các phương pháp thuyết minh? Đặc điểm của bài văn thuyết minh về một thứ đồ dùng? 3 - Bµi míi: - GV treo b¶ng phô hai I - Bài học: bµi th¬: "Vµo nhµ ngôc 1 - Ng÷ liÖu: Quảng Đông cảm tác "và Đề bài: Thuyết minh về đặc điểm thể thơ thất ngôn bát cú. bµi “ Qua §Ìo Ngang”. (1) - Quan s¸t: - Yªu cÇu häc sinh quan - Sè tiÕng: 7 tiÕng s¸t th¶o luËn nhËn diÖn - Sè dßng: 8 c©u ( B¾t buéc, kh«ng thªm bít). đặc điểm của thể thơ - VÇn: chØ dïng vÇn b»ng vµ bao giê còng 1 vÇn TNBC. ( độc vận) ở chữ cuối câu ( vần chân): câu 1-2-4-6-8. - Mèi bµi th¬ cã mÊy - LuËt b»ng tr¾c: dßng? Mçi dßng cã mÊy + LuËt b»ng: Ch÷ thø hai c©u ®Çu lµ thanh b»ng. tiÕng? KÝ hiÖu b»ng, tr¾c + LuËt tr¾c: Ch÷ thø hai c©u ®Çu lµ thanh tr¾c. cho tõng tiÕng vµ nhËn xÐt - Niªm (hÖ thèng däc): luËt b»ng tr¾c trong bµi + Gièng nhau vÒ thanh (B-T) ë tõng cÆp c©u (NhÊtth¬ TNBC? b¸t, nhÞ - tam, tø - ngò, lôc- thÊt) tøc lµ: - NhËn xÐt vÇn? TiÕng thø hai c©u 1 niªm víi tiÕng thø hai c©u 8 - ThÕ nµo lµ niªm? TiÕng thø hai c©u 2 niªm víi tiÕng thø hai c©u 3.

(115) - Chỉ ra đặc điểm đối trong thÓ th¬ TNBC qua 2 bµi th¬?. - NhËn xÐt t¸c dông cña nghệ thuật đối?. - LËp dµn bµi? - MB nªu néi dung g×?. - TB tr×nh bµy nh÷ng néi dung g×?. TiÕng thø hai c©u 4 niªm víi tiÕng thø hai c©u 5 TiÕng thø hai c©u 6 niªm víi tiÕng thø hai c©u 7 C©u 1 vµ c©u 8 gièng nhau vÒ B-T lµ hîp niªm, ngîc l¹i lµ thÊt niªm. - LuËt (hÖ thèng ngang) : + Tiếng 1-3-5 đợc tự do (Nhất-tam- ngũ bất luận) + Tiếng 2- 4- 6 bắt buộc phải theo đúng luật (nhÞ - tø- lôc ph©n minh). - §èi : + C¸c cÆp c©u 3-4 (c©u thùc) vµ 5-6 ( c©u luËn) b¾t buộc phải đối ý- đối thanh- đối từ loại để làm nổi bật ý tứ, thanh ®iÖu. + Th«ng thêng nh÷ng c©u th¬ nµy tËp trung tinh hoa của cả bài thơ TNBC ĐL hoặc ý tứ phải cô đọng, hàm súc, từ ngữ phải chọn lọc tinh tế, h/ả thơ phải gây đợc ấn tợng, kích thích cảm xúc của ngời đọc. Đây là chỗ thÓ hiÖn râ nhÊt kh¶ n¨ng c¶m nhËn cuéc sèng vµ nh÷ng kü x¶o ng«n tõ cña nhµ th¬. VÒ mÆt ©m ®iÖu, nã gãp phÇn tạo nên sự đăng đối, hài hoà, mực thớc của bài thơ TNBC §L. §èi cµng s¾c s¶o th× hiÖu qu¶ NT cµng cao. VÝ dô 1 : Nhí níc ®au lßng con quèc quèc Th¬ng nhµ mái miÖng c¸i gia gia (Qua đèo Ngang) => NhÊn m¹nh nçi nhí nước th¬ng nhà da diÕt cña bµ HuyÖn Thanh Quan. VÝ dô 2: §· kh¸ch kh«ng nhµ trong bèn biÓn L¹i ngêi cã téi gi÷a n¨m ch©u HoÆc: Bña tay «m chÆt bå kinh tÕ Më miÖng cêi tan cuéc o¸n thï (Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c - PBC) => Những câu đối nhau góp phần tạo nên âm hởng, nhịp điệu câu thơ, đồng thời cách chọn những cặp từ đối -> tầm vãc cña nh©n vËt tr÷ t×nh trë nªn lín lao, k× vÜ, m¹nh mÏ mét c¸ch phi thêng, phï hîp víi giäng ®iÖu l·ng m¹n, hµo hïng mang tÝnh sö thi cña bµi th¬. - CÊu tróc: 4 phÇn : §Ò - Thùc - LuËn - KÕt. - NhÞp: 4/3, 2/5, 2/2/4. (2) - LËp dµn bµi: MB: - Nêu định nghĩa chung về thể thơ ( Thơ TNBC là một thể thơ thông dụng trong các thể thơ ĐL, đợc các nhà thơ VN rÊt a chuéng. C¸c nhµ th¬ cæ ®iÓn VN rất nhiều người đã lµm thÓ th¬ nµy b»ng ch÷ H¸n hoÆc ch÷ N«m. NhiÒu bµi cã gi¸ trÞ NT vµ gi¸ trÞ v¨n häc cao). TB: ThuyÕt minh luËt th¬: - Số câu, số chữ trong mỗi câu, vần BT, đối, nhịp, niêm, luËt, cÊu tróc... - NhËn xÐt u nhù¬c ®iÓm cña thÓ th¬ TNBC trong th¬ VN (VN ai còng lµm thÓ th¬ nµy b»ng ch÷ H¸n hoÆc ch÷ N«m. NhiÒu bµi cã gi¸ trÞ NT vµ gi¸ trÞ v¨n häc cao) - Ưu điểm: Vẻ đẹp hài hoà, cân đối, cổ điển, nhạc điệu trÇm bæng, phong phó. - Nhîc ®iÓm: gß bã v× cã nhiÒu rµng buéc ( niªm luËt chÆt chÏ). KB: Nªu gi¸ trÞ cña thÓ th¬: lµ thÓ th¬ quan träng. NhiÒu.

(116) - KB? bài thơ hay đều làm thơ bằng thể thơ này. - Theo em, muốn thuyết - Ngày nay vẫn rất đợc a chuộng. minh về một thể loại văn => KL : Muốn thuyết minh về một thể loại văn học : học cần đạt được yêu cầu - Trước hết phải quan sát, nhận xét, sau đó khái nào? quát những đặc điểm. - Khi nêu đặc điểm, cần lựa chọn các những đặc điểm tiêu biểu, quan trọng và cần có những ví dụ cụ thể để làm sáng tỏ các đặc điểm ấy. *Ghi nhí: SGK/ 154 II - LuyÖn tËp: Đề bài : Thuyết minh đặc điểm chính của thể loại truyện - Dựa vào các truyện ng¾n. ngắn đã học nhận xét đặc MB : Nªu ®ịnh nghĩa (lµ h×nh thøc tù sù lo¹i nhá). TB : điểm của truyện ngắn? Ph¹m vi, dung lîng thÓ hiÖn : Lµ mét m¶nh cña cuéc sèng - Đọc thêm (SGK tr 154) ( Nh/vËt Ýt, sù kiÖn kh«ng nhiÒu). - Đặc điểm cơ bản của - Cèt truyÖn : diÔn ra trong kh«ng gian, thêi gian h¹n chÕ. truyện ngắn? ( Vỡ sao gọi - Kết cấu : Sự sắp đặt đối chiếu, tơng phản để bật ra chủ đề, là truyện ngắn? Về phạm truyện ngắn thường là ngắn. KB : Nêu giá trị của truyện ngắn : Tuy ngắn nhng đề cập vi, dung lượng thể hiện, đến những vấn đề lớn của cuộc sống. cốt truyện, kết cấu có gì nổi bật?). 4 - Cñng cè, HDVN - Nh¾c l¹i c¸ch lµm bµi thuyÕt minh vÒ mét thÓ lo¹i v¨n häc. - HD häc sinh quan s¸t c¸c thÓ th¬ lôc b¸t, song thÊt lôc b¸t, v¨n håi kÝ, bót kÝ, tuú bót... - So¹n bµi "Muèn lµm th»ng Cuéi" - Làm đề cương ôn tập TV. So¹n : 28/ 11/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 62:. MUỐN LÀM THẰNG CUỘI (HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM). A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Cảm nhận được tâm sự buồn chán thực tại; ước muốn thoát li rất ”ngông” và tấm lòng yêu nước của Tản Đà; cảm nhận được sự đổi mới về ngôn ngữ, giọng điệu, ý tứ, cảm xúc trong bài thơ. - Kĩ năng phân tích, phát hiện so sánh thấy được sự đổi mới trong hình thức thể loại văn học truyền thống..

(117) - Bồi dưỡng thái độ kính trọng đối với các nhà thơ đầu thế kỉ, giáo dục ý thức trách nhiệm của mỗi cá nhân trước cuộc sống. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, máy chiếu - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Đọc thuộc lòng bài thơ ”Vào nhà ngục Quảng Đông cảm cảm tác” và ” Đập đá ở Côn Lôn”, nêu cảm nhận về hình ảnh của nhà nho yêu nước đầu thế kỉ qua 2 bài thơ? 3 - Bµi míi: - HD đọc VB, gọi hs đọc bài I - Hướng dẫn tiếp xúc văn bản: th¬, nhËn xÐt. 1- §äc: Chó ý nhÞp th¬ 3/4 - 2/2/3. Giäng th¬ thanh tho¸t, nhÑ nhµng, dÝ dám. - ChiÕu h×nh ¶nh vÒ t¸c gi¶, 2 - Chó thÝch: thÕ giíi cung tr¨ng trong * T¸c gi¶: ( 8/5/1889 - 7/6/1939). truyÒn thuyÕt - Tªn khai sinh: NguyÔn Kh¾c HiÕu quê: Khª Thîng- Gíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, bèi BÊt B¹t , S¬n T©y ( nay lµ Ba v×, Hà Nội) c¶nh x· héi Bót danh: T¶n §µ - Giíi thiÖu vÒ t¸c phÈm - Bµi th¬ cã ®iÓm nµo míi mÎ - Thơ Tản Đà tràn đầy cảm xúc lãng mạn, có những so víi nh÷ng bµi th¬ cã cÊu tìm tòi, sáng tạo mới mẻ, có thể xem là gạch nối giữa hai tróc cïng thÓ lo¹i nµy? (HS nền thơ cổ điển và hiện đại. th¶o luËn nhãm) - GV chiếu bài thơ " Qua đèo * Tác phẩm : Ngang", "Đập đá ở Côn Lôn" Muốn làm thằng Cuội : in trong "Khối tình con I " (Häc sinh theo dâi th¶o luËn xuÊt b¶n 1917. 3 - Bè côc: 4 phÇn: nhËn xÐt ®iÓm míi trong bµi §Ò - Thùc - LuËn - KÕt. th¬) 4 Chñ đề: - NhËn xÐt lêi th¬, giäng ®iÖu T©m sù buån ch¸n tríc thùc t¹i vµ íc méng tho¸t li ở hai câu đề? rÊt “ng«ng” cña nhµ th¬. - Nhµ th¬ gäi chÞ H»ng than thë ®iÒu g×? T©m tr¹ng cña II - Híng dẫn phân tích v¨n b¶n: nhà thơ trong đêm thu đó nh * Hai câu đề: -> Biểu cảm trực tiếp, thán từ gọi đáp, cách xng hô thân thÕ nµo? - Qua biểu hiện, tâm trạng đó tình, chọn không gian nghệ thuật (đêm thu) em hiểu đợc khao khát nào => Tiếng than và lời tâm sự của Tản Đà với chị Hằng chøa nçi sÇu da diÕt tríc thùc t¹i ngét ng¹t tï tóng, cña T¶n §µ? - B»ng nh÷ng hiÓu biÕt cña nçi bÊt hoµ s©u s¾c víi x· héi vµ mong muèn tho¸t li em về tình hình xã hội đầu khỏi cuộc đời đáng chán. thÕ kØ XX h·y lÝ gi¶i v× sao * Hai c©u thùc : nhµ th¬ l¹i cã t©m tr¹ng, kh¸t -> B¸m s¸t chi tiÕt truyÒn thuyÕt, c©u hái tu tõ , tëng tîng thó vÞ ( cµnh ®a: chiÕc thang trêi); nhÞp th¬: 4/3, khao đó? - Bế tắc trong cuộc đời trần giọng thơ tha thiết, phép đối… thế nhà thơ muốn vơn đến => Khát vọng thoát li mãnh liệt, tâm hồn lãng mạn nơi nào để lánh đời? của nhà thơ đã tìm đợc địa điểm để thoát li lí tởng và - Nhận xét giọng điệu của hai tuyệt đối, bởi lên cung quế là thoát li hoàn toàn cái cõi c©u thùc? trần mà ông đã chán ghét. - C¸ch hái cña nhµ th¬ cho * Hai c©u luËn: em cảm nhận đợc gì ở hồn -> Nhịp thơ 2/2/3. điệp từ (có, cùng), giọng thơ hóm th¬ T¶n §µ? hỉnh, vui đùa, đối thanh, đối ý - Nhận xét nghệ thuật đối đ- => Tản Đà muốn đợc sống một cuộc sống đích thực îc sö dông trong hai c©u víi nh÷ng niÒm vui mµ câi trÇn kh«ng bao giê cã..

(118) * Hai c©u kÕt: -> H/ả tởng tợng đầy thú vị, bất ngờ; mạch cảm xúc đợc đẩy đến độ cao => Đêm trung thu trăng đẹp, mọi ngời ngẩng đầu chiêm ngìng. T¶n §µ ngåi trªn cung tr¨ng, tùa vai chÞ H»ng ngắm trần thế, cời; cái cời chứa đựng sự mãn nguyện vì đã đạt đợc khát vọng thoát li mãnh liệt, đã xa lánh đợc trần thế bụi bặm, có đợm chút mỉa mai, khinh bỉ đối với cái "cõi trần bé tí" khi mình đã bay bổng lên trên nó -> đỉnh cao của hồn thơ lãng mạn cà ngông của T¶n §µ. III - Hướng dẫn tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - Ng«n ng÷ gi¶n dÞ, trong s¸ng, giµu tính khẩu ngữ, giàu søc biÓu c¶m. - Giäng th¬ thanh tho¸t, nhÑ nhµng, duyên dáng, hãm hØnh. - Theo em, yÕu tè nµo lµm - Nguån c¶m xóc m·nh liÖt, dåi dµo, trÝ tëng tîng phong nªn søc hÊp dÉn cña bµi th¬? phó. - C¸ch béc lé c¶m xóc trùc tiÕp tù nhiªn, th¼ng th¾n. - GV gîi ý gi¶i thÝch: T¶n - Tu©n thñ vÇn luËt cña th¬ TNBC §L cæ ®iÓn nhng §µ lµ c¸i g¹ch nèi cña hai thÕ kh«ng gß bã, c«ng thøc, kết hợp tự sự và trữ tình. kØ. 2 - Ý nghĩa: Thể hiện một nét đẹp trong nhân cách của Tản Đà: thanh cao, muốn thoát li thực tại tầm thờng vơn tới cái đẹp và - HS đọc ghi nhớ SGK tr 157 sự phi thờng. "Đời đục tiên sinh trong, đời tối tiên sinh s¸ng"(Lª Thanh) * Ghi nhí: SGK/157 * LuyÖn tËp Bµi tËp 1, 2 SGK tr 157 (xem l¹i phÇn ph©n trích trªn) luËn? - NhiÒu ngêi vÉn nhËn xÐt th¬ T¶n §µ "ng«ng", em hiÓu "ng«ng" cã nghÜa lµ g×? "Ng«ng" thÓ hiÖn ë hai c©u th¬ nµy nh thÕ nµo? - H×nh ¶nh "Tùa nhau tr«ng xuèng thÕ gian cêi" gîi c¶m nghÜ g×? Em hiÓu c¸i cêi ë ®©y cã nghÜa g×? - Em cảm nhận đợc vẻ đẹp nµo trong hån th¬ cña T¶n §µ?. 4 - Cñng cè, HDVN - Nh¾c l¹i néi dung ghi nhí - Híng dÉn làm đề cương «n tËp TV - Ôn tập các VB đã học ............................................................................................................................................. So¹n : 28/ 11/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 63:. ÔN TẬP TIẾNG VIỆT. A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Nắm vững những nội dung về từ vựng và ngữ pháp Tiếng Việt đã học ở học kì I. - RÌn kÜ n¨ng sö dông tõ, c©u, dÊu c©u khi tạo lập văn bản và đọc – hiểu văn bản. - Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, máy chiếu - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, làm đề cương ôn tập TV HKI C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra:.

(119) - Đọc thuộc lòng bài thơ ”Vào nhà ngục Quảng Đông cảm cảm tác” và ” Đập đá ở Côn Lôn”, nêu cảm nhận về hình ảnh của nhà nho yêu nước đầu thế kỉ qua 2 bài thơ? 3 - Bµi míi: - Em hiểu thế nào là cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ? - Dựa vào kiến thức về văn học dân gian và về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ hãy điền từ ngữ thích hợp vào bảng sau? - Giải thích từ có nghĩa hẹp trong sơ đồ ? Co biết tronbg những câu giải thích ấy có từ ngữ nào chung? - Thế nào là trường từ vựng? Nêu các đặc điểm của trường từ vựng? - Cã thÓ xÕp: gµ, vÞt, tr©u, bß, dª, cõu, ngùa vµo cïng trêng tõ vùng nào? - Khái niệm từ tượng hình, từ tượng thanh, nêu tác dụng của từ TH, TT? - Thế nào là biệt ngữ xã hội? - Thế nào là nói quá? - Tìm trong ca dao Việt nam hai ví dụ về biện pháp tu từ nói quá? - Thế nào là nói giảm nói tránh? - Đặc điểm của trợ từ?. - Đặc điểm của thán từ?. I - Tõ vùng: 1 - Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ: Bµi tËp: TruyÖn d©n gian. TruyÖn truyÒn thuyÕt. TruyÖn cæ tÝch. TruyÖn ngô ng«n. TruyÖn cêi. 2 - Trêng tõ vùng: Bµi tËp: Cã thÓ xÕp: gµ, vÞt, tr©u, bß, dª, cõu, ngùa vµo cïng trêng tõ vựng động vật. 3 - Tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh: VD Lom khom díi nói tiÒu vµi chó Lác đác bên sông chợ mấy nhà => Từ tượng hình -> Gợi sự thưa thớt ít ỏi của sự sống Đèo Ngang, nhấn mạnh sự hoang sơ vắng vẻ của Đèo Ngang gợi lên trong lòng người lữ thứ nỗi buồn. 4 - Từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội: LÇn kiÓm tra m«n To¸n nµy t«i l¹i x¬i thªm mét con ngçng. 5 - Nãi qu¸: VD Tiếng đồn cha mẹ em hiền Cắn cơm chẳng vỡ, cắn tiền vỡ đôi. 6 - Nãi gi¶m, nãi tr¸nh: VD Bác đã đi rồi sao Bác ơi? II - Ng÷ ph¸p: 1 - Trî tõ: Lµ nh÷ng tõ chuyªn ®i kÌm víi mét tõ ng÷ trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc đợc nói đến ở từ ngữ đó (Những, có, chính, đích, ngay...) 2 - Thán từ: Là những từ dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của ngời nói hoặc dùng đề gọi đáp. Thán từ thờng đứng ở đầu câu, có khi nó đợc tách ra thành một câu đặc biệt. Th¸n tõ gåm 2 lo¹i chÝnh: + Th¸n tõ béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc: a,¸i, ¬, «i, « hay, than «i, trêi ¬i... + Thán từ gọi đáp: này, ơi, vâng, dạ, ừ... 3 - Tình thái từ: Là những từ đợc thêm vào để cấu tạo câu nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n vµ biÓu thÞ c¸c s¾c th¸i t×nh c¶m cña ngêi nãi. Cã 4 lo¹i: T×nh th¸i tõ nghi vÊn: µ, , h¶, hö, chø, ch¨ng... T×nh th¸i tõ cÇu khiÕn: ®i, nµo, víi... T×nh th¸i tõ c¶m th¸n: Thay, sao....

(120) - Đặc điểm của tình thái từ? Phân biệt thán từ và tình thái từ?. - Nêu đặc điểm của câu ghép? Phân biệt câu ghép với câu có cụm c-v làm thành phần? - Nêu công dụng của các loại dấu câu đã học? - Viết 2 câu trong đó 1 câu có dùng trợ từ và tình thái từ, một câu có dùng trợ từ và thán từ? - Xác định câu ghép trong đoạn trích phần b? Nếu tách các vế trong câu ghép thành các câu đơn thì có được không? Nếu được thì việc tách đó có làm thay đổi ý cần diễn đạt không? - Xác định các vế trong câu ghép ở phần c?. T×nh th¸i tõ biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m: ¹, nhÐ, c¬, mµ... 4 - C©u ghÐp: C©u cã tõ 2 côm chñ vÞ trë lªn kh«ng bao chøa nhau ( 10 quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ c©u). 5 - DÊu c©u: 10 lo¹i dÊu c©u ? C«ng dông? Bµi tËp: a - ViÕt c©u : - Dïng trî tõ và th¸n tõ : Này, tớ ăn đợc những hai bát cơm đấy. - Dïng t×nh th¸i tõ và trợ từ: Hơn một năm trời xa cách nó chẳng gửi cho tôi lấy một lá thư, chẳng lẽ nó giận tôi rồi sao? b - Xác định câu ghép: Câu 1: 3 vế, nối bằng dấu phảy => nếu tách thành 3 câu đơn thì mối liên hệ, sự liên tục của 3 sự việc không đợc thể hiện râ b»ng c¸ch gép 3 vÕ trong 1 c©u ghÐp. c - Xác định câu ghép và cách nối các vế câu: C©u 1 + 3 lµ c©u ghÐp -> nèi víi nhau b»ng QHT ( còng nh, bëi v×).. 4 - Củng cố, HDVN: - Ôn tập, hoàn thành đề cơng ôn tập TV, TLV. VB - Soạn bài "Ông đồ" - ChuÈn bÞ kiÓm tra häc k× I..

(121) So¹n : 28/ 11/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 64:. TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 3. A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Tự đánh giá bài kiểm tra của mình theo yêu cầu và ND của đề. - H×nh thµnh n¨ng lùc söa ch÷a bµi v¨n cña m×nh. B - ChuÈn bÞ: - GV: Bài làm của học sinh. - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, làm đề cương ôn tập TV, VB HKI C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: 15 phút I - Đề bài: Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong các câu thơ sau và phân tích tác dụng của phép tu từ ấy? Những kẻ vá trời khi lỡ bước Gian nan chi kể việc con con. ( ”Đập đá ở Côn Lôn” – Phan châu Trinh”) II - Đáp án, biểu điểm: - Biện pháp tu từ: + Nói quá :”kẻ vá trời” + Nói giảm: việc con con Tác dụng: Thể hiện sự đối lập giữa chí lớn của những con người dám mưu đồ sự nghiệp cứu nước vào những năm đầu của thế kỉ XX , một công việc mà không phải ai cũng tin sức người có thể làm được ”kẻ vá trời” với những thử thách phải gánh chịu trên bước đường chiến đấu, được xem như ”việc con con”. Sự thực thì bản án mà Phan Châu Trinh đang mang và hoàn cảnh khắc nghiệt mà ông phải chịu đựng đâu phải là ”việc con con”. Có điều đặt bên chí lớn của ”những kẻ vá trời” thì nó chẳng có gì phải kể đến. Các biện pháp tu từ nói quá, nói giảm trên thể hiện niềm tin và ý chí chiến đấu của người tù cách mạng. 3 - Bµi míi: I - Ch÷a bµi: 1 - Chép lại đề bài, phân tích yêu cầu của đề bài 2 - §¸p ¸n: Nh tiÕt 55 - 56 MB (1,5 ®) Giới thiệu chung về đối tợng thuyết minh ( đồ dùng định thuyết minh) TB (7 ®) - Nguồn gốc xuất xứ của đồ dùng (tên hãng sản xuất...) (1 đ).

(122) .. - Giới thiệu đặc điểm cấu tạo của đồ dùng (2 đ) + CÊu t¹o bªn ngoµi ( h×nh d¸ng, chÊt liÖu, mµu s¾c) + Cấu tạo bên trong (chia từng bộ phận để thuyết minh) - Giới thiệu tiện ích, công dụng của đồ dùng, ý nghĩa của đồ dùng trong cuéc sèng (2 ®) - Giíi thiÖu c¸ch sö dông, b¶o qu¶n (2 ®) KB (1,5 ®) Nêu cảm nghĩ của em về đồ dùng II - NhËn xÐt: 1 - ¦u ®iÓm: - Đa số nắm đợc kiểu bài, định hớng đợc ND viết. - Thuyết minh đợc đặc điểm, cấu tạo, công dụng, cách bảo quản. - Bố cục đủ 3 phần. - PhÇn TB dùng ®o¹n râ rµng, s¸ng sña. 2 - Nhược điểm: - Cha biết quan sát, cha tích luỹ đợc kiến thức về đồ vật. - í cha mạch lạc, một số bài diễn đạt lủng củng, lặp từ, câu văn tèi nghÜa - Sai nhiÒu lçi chÝnh t¶. III - Trả bài, giải đáp thắc mắc: IV - Híng dÉn ch÷a lçi: HS đọc lại bài làm, trao đổi bài cho bạn đọc và phát hiện lỗi, tự sửa lỗi dùng từ, diễn đạt, chính tả nh giáo viên đã chữa trong bài. 4 - Cñng cè, HDVN - ¤n tËp n¾m v÷ng ph¬ng ph¸p lµm bµi v¨n thuyÕt minh - Soạn bài "Ông đồ", "Hai chữ nớc nhà". So¹n : 05/ 12/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 65:. ÔNG ĐỒ - Vũ Đình Liên -.

(123) A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Sự đổi thay trong đời sống xó hội và tình cảnh tàn tạ của ông đồ, qua đó thấy đợc niềm cảm thơng và nỗi nhớ tiếc ngậm ngùi của tác giả đối với cảnh cũ ngời xa gắn liền với một nét đẹp văn hoá cổ truyền của dõn tộc đang bị mai một. Thấy đợc sức truyền cảm, nghệ thuật đặc sắc của bài thơ. - Rèn kĩ năng cảm thụ thơ 5 chữ và hình tợng thơ độc đáo, nhận biết được tỏc phẩm thơ lãng mạn, phân tích được chi tiết trong tác phẩm. - GD t tởng lu giữ và tôn kính một nền văn hoá cổ tơi đẹp đã có thời phồn thịnh của dân téc. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, máy chiếu - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, soạn bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Đọc thuộc lòng bài thơ ”Muốn làm thằng Cuội”, phân tích cái ngông của Tản Đà thể hiện trong bài thơ? Qua bài thơ, em cảm nhận được vẻ đẹp trong nhân cách và tâm hồn của nhà thơ như thế nào? 3 - Bµi míi: - GV đọc mẫu- 2 HS đọc. - §äc chó thÝch. - ChiÕu ch©n dung nhµ th¬, bèi c¶nh cña bµi th¬.. - Thảo luận nhóm xác định bè côc cña bµi th¬? - NhËn xÐt thÓ th¬? - Nêu chủ đề của bài thơ? - §äc hai khæ ®Çu? HS th¶o luËn nhãm 2 phót - H/ả ông đồ trong dịp Tết ở khæ 1 nh thÕ nµo? - Nh/xÐt h/¶ th¬? NhÞp th¬? PTB§ cña ®o¹n th¬? C¸c tõ” Mçi n¨m, l¹i thÊy” gîi cho em ®iÒu g×? - Vị trí của ông đồ trong XH lúc đó nh thế nào?. I - TiÕp xóc v¨n b¶n: 1- §äc: 2 - Chó thÝch: * T¸c gi¶: (1913- 1996) : - Lµ nhµ th¬ tiªu biÓu trong phong trµo Th¬ Míi. C¶m hứng chủ đạo: Lòng thơng ngời và nỗi niềm hoài cố. *Tác phẩm: "Ông đồ" tiêu biểu cho hồn thơ giàu cảm thơng của Vũ đình Liên, *Tõ khã: - H.ả Ông đồ: “ cái di tích tiểu tuỵ đáng thơng của một thời tàn” ( Vũ đình Liên). - Bối cảnh lịch sử: Nho học suy tàn, ông đồ thất thế, trẻ con học Pháp học, quốc ngữ -> ông đồ vắng bóng, bị thời đại lãng quên 3 - Bè côc: - Đ1: 2 khổ đầu: H/ả ông đồ thời đắc ý. - Đ2: 2 khổ tiếp: H/ả ông đồ thời tàn. - Đ3: Khổ cuối: Sự vắng bóng của ông đồ và nỗi bâng khu©ng nhí tiÕc cña nhµ th¬. 4 - Chủ đề: Khắc họa hình ảnh ông đồ, nhà thơ thể hiện nỗi tiếc nuối những giá trị văn hóa cổ truyền của dân tộc đang bị tàn phai. II- Ph©n tÝch v¨n b¶n: 1- Hình ảnh ông đồ thời đắc ý: * Bối cảnh xuất hiện của ông đồ: Mỗi năm hoa đào nở Lại thấy ông đồ già Mực tàu - giấy đỏ. phố đông ngời qua. -> Hình ảnh thơ giản dị, nhịp thơ 2/3 – 3/2 đều đặn, nhịp nhàng kết hợp tự sự , miêu tả, biểu cảm. Nhịp độ.

(124) - §äc khæ 2? - Thái độ của mọi ngời đối với ông đồ lúc đó thể hiện nh thÕ nµo? - NT đặc sắc của khổ 2? - Nh/xét thái độ đó? - §äc khæ 3- 4? - H/¶ th¬ cã g× gièng vµ kh¸c so víi 2 khæ th¬ trªn? - T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p NT nµo?. - Em cã c¶m nhËn g× vÒ kh«ng gian vµ t×nh c¶nh cña ông đồ? - §äc khæ th¬ cuèi? - Nh/xÐt c¸ch kÕt cÊu cña bài thơ? NT đặc sắc của khổ th¬? - Cách kết cấu đó làm nổi bật chủ đề nào?. - Nçi niÒm cña t¸c gi¶ ntn?. - Nhận xét tình cảm đó? - Kh¸i qu¸t NT vµ ND cña bµi th¬? - §äc ghi nhí.. xuất hiện đều đặn của h/ả quen thuộc mỗi lần xuân về Tết đến. => Khæ th¬ 1: Lµ bøc tranh phån thÞnh mét thêi cña «ng đồ. H/ả ông đồ vừa gần gũi, quen thuộc có vị trí quan trọng góp vào cái đông vui náo nhiệt của phố phờng ngày Tết đến. * Thái độ của mọi ngời: Bao nhiªu ngêi thuª viÕt TÊm t¾c ngîi khen tµi Hoa tay th¶o ch÷ viÕt Nh phîng móa rång bay. -> So sánh, từ ngữ gợi tả, hình ảnh đẹp bây bổn -> Mọi ngêi th¸n phôc, ngìng mé => ông đồ là trung tâm chú ý của mọi ngời. 2 - Hình ảnh ông đồ thời tàn: - Giống: vẫn hình ảnh ông đồ ngày giáp Tết. - Kh¸c: C¶nh tîng v¾ng vÎ thª l¬ng ( GiÊy buån- nghiªn sÇu). -> Nhân hoá ( giấy đỏ phai màu, mực đọng khô cứng -> sù bÏ bµng sÇu tñi). - LÆp tõ (mçi)- bíc ®i cña thêi gian gîi sù suy tµn. - T¶ c¶nh ngô t×nh ( ngo¹i c¶nh- t©m c¶nh) - H/ả đối lập ( bức tranh của một thời tàn tạ). => Không gian mờ mịt, ảm đạm ( ma bụi bay). Ông đồ bị lãng quên trong cuộc đời. 3 - Cảm xúc, suy ngẫm của nhà thơ : -> KÕt cÊu ®Çu cuèi t¬ng øng. (2 c©u ®Çu vµ 2 c©u ®Çu khæ cuèi cña bµi th¬), c©u hái tu tõ H/ả ông đồ: - Lóc ®Çu: rÊt quan träng. - Sau: dÇn v¾ng bãng. - Nay: kh«ng cßn n÷a. Thời đại chữ Nho đã chấm dứt hoàn toàn. => Cảm thơng chân thành với số phận ông đồ bị lãng quên trớc sự đổi thay của lịch sử. Hoài cổ, ngỡng mộ và tiếc nuối một nét đẹp văn hoá trong quá khứ -> Tình cảm, thái độ giàu tính nhân văn. III- Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - ThÓ th¬ ngò ng«n khai th¸c cã hiÖu qu¶ NT cao, thÝch hîp diÔn t¶ t©m t×nh s©u l¾ng, kết hợp kể , tả, biểu cảm. - Kết cấu chặt chẽ : Đầu cuối tơng ứng, xõy dựng h/ả đối lËp. - Ng«n ng÷ trong s¸ng, b×nh dÞ, hµm sóc, d ba (ý t¹i ng«n ngo¹i) -> T¹o søc truyÒn c¶m m¹nh mÏ. 2 - Ý nghĩa văn bản : Khắc họa hình ảnh ông đồ, nhà thơ thể hiện nỗi tiếc nuối những giá trị văn hóa cổ truyền của dân tộc đang bị tàn phai. * Ghi nhí SGK IV- Luyện tập Đọc diễn cảm bài thơ, nêu cảm nhận về hỡnh ảnh ông đồ trong bµi th¬..

(125) 4 – Củng cố, HDVN: - Nhắc lại nội dung bài thơ. - Hớng dẫn đọc thêm phần Thơ mới - §äc vµ so¹n bµi "Hai ch÷ níc nhµ" - HD làm đề cương ôn tập phần văn bản HKI. So¹n : 05/ 12/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 66: HAI CHỮ NƯỚC NHÀ (HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM) - Trần Tuấn Khải A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Cảm nhận đợc ND trữ tình yêu nớc trong đoạn trích: nỗi đau mất nớc và ý chí phục thï cøu níc. Tìm hiểu sức hấp dẫn NT của ngòi bút Trần Tuấn Khải: cách khai thác đề tài lịch sử, sù lùa chän thÓ th¬ thÝch hîp, viÖc t¹o dùng kh«ng khÝ, t©m tr¹ng, giäng ®iÖu th¬ thèng thiết... Tích hợp t tởng yêu nớc và độc lập dân tộc của Bác Hồ. - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô v¨n ch¬ng. - Gi¸o dôc t×nh yªu níc. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, tư liệu về tác giả, tác phẩm - HS : SGK, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, soạn bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Đọc thuộc lòng bài thơ ”Ông đồ”, cảm nhận về bài thơ? 3 - Bµi míi: I - Hướng dẫn tiÕp xóc v¨n b¶n: - HD đọc đoạn thơ. 1- §äc: - Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, t¸c 2 - Chó thÝch: phÈm. *T¸c gi¶: (1895-1983) , bót hiÖu ¸ Nam. - Quª: Lµng Quang X¸n - MÜ Hµ - MÜ Léc - Nam §Þnh. - HD hs tìm hiểu chú thích - Khai thác thành công các đề tài lịch sử. gi¶i nghÜa tõ khã. *T¸c phÈm: “Hai ch÷ níc nhµ”. - Lµ bµi th¬ hay nhÊt -> "§· tæng hîp m« tÝp v¨n yªu níc của Trần Tuấn Khải từ giọng bi tráng đến giọng mỉa mai,.

(126) - GV tóm tắt phần còn lại từ chất căm hờn đến lời mắng mỏ, từ nỗi tức nguyền rủa cña bµi th¬. bọn Việt gian chết tiệt đến nỗi đau thơng ôm lấy bà mẹ giang s¬n" (Xu©n DiÖu) - Gåm 101 c©u : ®o¹n trÝch : 36 c©u . TiÕp theo do¹n trÝch lµ 12 c©u t¸i hiÖn lÞch sö thêi Trng V¬ng, TrÇn Hng §¹o. Chốt lại bằng câu hỏi nhức nhối đặt ra cho hiện tại: “ Giang sơn này vẫn giang sơn/ Mà sao xẻ nghé tan đàn vì ai ?" -> 28 c©u tiÕp theo lµ lêi khuyªn con, còng lµ nh¾c nhở cả thế hệ thanh niên đơng thời, phải làm sao cho “khái thÑn víi g¬ng L¹c Hång”, chí nªn tham phó quý mµ - Thảo luận nhóm tìm bố “Cam tâm làm kiếp ngựa trâu cho đành”-> 25 câu cuối là côc cña ®o¹n th¬? t©m sù cña mét ngêi cha kÝ th¸c ý chÝ b¸o thï phôc quèc l¹i cho con. 3 - Bè côc: 3 phÇn. - §1: 8 c©u ®Çu ->T©m tr¹ng cña ngêi cha trong c¶nh ngé éo le, đau đớn. - Đ2: 20 câu tiếp -> Hiện tình đất nớc trong cảnh đau th- Nêu đại ý của đoạn trích? ơng tang tóc. - Bài thơ đợc viết theo thể - Đ3: 8 câu cuối -> Thế bất lực của ngời cha và lời trao gửi th¬ nµo? §Æc ®iÓm cña thÓ cho con. th¬ nµy? 4 - §¹i ý: Mîn lêi NguyÔn Phi Khanh dÆn con lµ NguyÔn - Cảm hứng chủ đạo của Trãi, tác giả bộc lộ tình yêu nớc sâu sắc mãnh liệt và khích ®o¹n th¬? lệ lòng yêu nớc và ý chí phục thù cứu nớc của đồng bào. - Giäng ®iÖu chung cña II - Híng dÉn phân tích v¨n b¶n: ®o¹n th¬? 1 - C¶nh ngé vµ t©m tr¹ng cña ngêi cha (t¸m c©u - Bối cảnh không gian đợc đầu): gîi ra ë 8 c©u th¬ ®Çu nh *Bèi c¶nh kh«ng gian: (4 c©u ®Çu). thÕ nµo? - Chèn ¶i B¾c, m©y sÇu, giã th¶m, hæ thÐt, chim kªu. ->Tõ ng÷ cò, íc lÖ, s¸o mßn -> N¬i biªn ¶i tËn cïng cña đất nớc ( là điểm cuối cùng dừng chân để rồi vĩnh biệt), - Hoµn c¶nh, t©m tr¹ng cña c¶nh vËt phñ mµu tang tãc, thª l¬ng nh giôc c¬n sÇu: kÎ cha và con đợc bộc lộ nh ở ngời đi; lời thơ không chỉ gợi không khí của thời đại thÕ nµo? NguyÔn Phi Khanh sèng mµ cßn lµ kh«ng khÝ cña nh÷ng n¨m 20 cña TKXX. * Hoµn c¶nh t©m tr¹ng cña nh©n vËt: (4 c©u tiÕp). - Hoµn c¶nh: Cha bÞ gi¶i sang Tµu kh«ng mong ngµy trë lại, con muốn đi theo để phụng dỡng cha già cho tròn đạo - Trong bèi c¶nh vµ t©m hiÕu nhng cha ph¶i d»n lßng khuyªn con ë l¹i nu«i chÝ tr¶ trạng ấy lời khuyên của cha thù nhà, đền nợ nớc => Hoàn cảnh éo le cã ý nghÜa nh thÕ nµo? - T©m tr¹ng: + Cha: H¹t m¸u nãng ...hån níc - Theo em, søc gîi c¶m cña + Con: tÇm t· ch©u r¬i. ®o¹n th¬ thø 2 lµ ë ®iÓm -> Ng«n tõ th«ng thiÕt, cã søc truyÒn c¶m m¹nh mÏ nµo? => Nghĩa nớc tình nhà sâu sắc. Nỗi đau đớn tột cùng - Ngêi cha nãi g× vÒ hiÖn trong hoµn c¶nh níc mÊt nhµ tan, cha con li t¸n. Lêi tình của đất nớc? khuyên của cha là lời trăng trối: thiêng liêng, xúc động - T©m sù yªu níc cña t¸c - > ngêi con kh¾c cèt ghi x¬ng. giả thể hiện qua những tình 2 - Hiện tình đất nớc (hai mơi câu tiếp): c¶m nµo? (T¸c gi¶ nhËp vai ngêi trong cuéc - mét n¹n nh©n vong (th¶o luËn nhãm) quốc đang đi vào chỗ chết để miêu tả hiện trạng đất nớc, kÓ téi ¸c cña giÆc) - Gièng Hång L¹c... kÐm g×! => Tù hµo vÒ nguån gèc gièng nßi Tiªn - Rång vµ truyền thống đấu tranh của dân tộc. - Than vận nớc gặp khi biến đổi: quân Minh xâm lăng, bèn ph¬ng khãi löa bõng bõng, th¶m ho¹ x¬ng rõng m¸u sông, đô thị thành tung quách vỡ....

(127) - Ngời cha nói đến cái thế bÊt lùc cña m×nh vµ sù nghiÖp cña tæ t«ng nh»m mục đích gì? - Ngời cha đã truyền dặn con nh÷ng g×? - T¹i sao t¸c gi¶ lÊy "Hai chữ nớc nhà" để đặt tên cho bài thơ? Nhan đề này gắn víi néi dung cña ®o¹n th¬ nh thÕ nµo? - Theo em, v× sao bµi th¬ cã søc truyÒn c¶m lín? * TÝch hîp trong lÞch sö cña d©n téc thêi nµo t tëng yªu nớc độc lập của dân tộc cũng đợc nhân dân ta thể hiÖn râ. Sau nµy CT HCM của chúng ta đã kết hợp t tởng này với CN Mác Lê Nin để tìm ra con đờng cứu níc cø d©n téc. - §äc ghi nhí. -> Lêi th¬ c¶m th¸n thèng thiÕt xen vµo nh÷ng dßng th¬ tù sù, h×nh ¶nh th¬ diÔn t¶ c¶m xóc m¹nh (xÐ t©m can, kÓ sao xiÕt kÓ...) => KÓ téi ¸c cña qu©n x©m lîc, trùc tiÕp béc lé nçi ®au mÊt níc - nçi ®au thiªng liªng, cao c¶ vît lªn trªn bæn phận cá nhân, trở thành nỗi đau non nớc kinh động cả đất trời. 3 - Lêi trao göi cña ngêi cha(t¸m c©u cuèi): - Ngêi cha trong thÕ bÊt lùc: Tuæi giµ søc yÕu, lì sa c¬... đành chịu bó tay nhằm kích thích , hun đúc chí trả thù của con lµm cho lêi trao göi thªm søc nÆng t×nh c¶m( niÒm tin lín vµo con). - Lêi dÆn cña cha: Con nªn nhí tæ t«ng khi tríc §· tõng phen v× níc gian nan ….máu đào còn dây… => ý nghĩa sâu sắc: đặt trong bối cảnh lúc đó -> lời cổ vũ, khích lệ lòng yêu nớc, ý chí cứu nớc của đồng bào. III – Hướng dẫn tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - Mợn đề tài lịch sử có sức gợi cảm. - Lùa chän thÓ th¬ thÝch hîp (song thÊt lôc b¸t) - Giäng th¬ t©m t×nh thèng thiÕt. - H/¶ th¬ cã ý nghÜa s©u s¾c. 2 - Ý nghĩa: Bµi th¬ mượn lời Nguyễn Phi Khanh nói với con trai Nguyễn Trãi, tác giả bày tỏ khơi gợi nhiệt huyết yêu nước của người Việt Nam trong cảnh nước mất nhà tan. * Ghi nhí SGK/163 IV - LuyÖn tËp: -> Søc truyÒn c¶m cña ®o¹n th¬ lµ ë c¶m xúc chân thành, mãnh liệt, vừa gợi tả đợc tâm trạng khắc kho¶i, ®au th¬ng cña nh©n vËt lÞch sö võa "rung vµo c©y đàn yêu nớc thơng nòi của mọi ngời.". 4 - Cñng cè, HDVN - Nh¾c l¹i néi dung bµi häc - HD đọc thêm bài đọc thêm - Hệ thống kiến thức VB đã học, HD hs làm đề cơng ôn tập chuÈn bÞ kiÓm tra häc k× I (Kế hoạch khảo sát của PGD&ĐT). So¹n : 05/ 12/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 67: TRẢ BÀI KIỂM TRA TIẾNG VIỆT A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Tự đánh giá bài kiểm tra của mình theo yêu cầu và ND của đề..

(128) - H×nh thµnh n¨ng lùc söa ch÷a lçi trong bµi lµm; tù cñng cè hÖ thèng kiÕn thøc Tiếng Việt đã học . B - ChuÈn bÞ: - GV: Bài làm của học sinh - HS : SGK, đề cương ôn tập TV C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Đề cương ôn tập TV 3 - Bµi míi: I - Chữa bài: (Chữa bài theo đáp án biểu điểm của tiết 60) II - NhËn xÐt: * ¦u ®iÓm: - Đa số hiểu yêu cầu của đề bài, nắm vững kiến thức đã học về Tiếng Việt. - Biết vận dụng kiến thức đã học để giải quyết các bài tập trắc nghiệm. - Xác định đúng câu ghép, lí giải đợc theo yêu cầu của đề bài. * Nhîc ®iÓm: - Một sè HS n¾m kiÕn thøc vÒ c©u ghÐp cha ch¾c ch¾n. - Vận dụng kiến thức để phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ, kĩ năng làm bài viết Tiếng Việt chưa tốt. - Tr×nh bµy bµi lµm cha m¹ch l¹c, m¾c nhiÒu lçi viÕt c©u, chÝnh t¶. 3 - Trả bài, giải đáp thắc mắc: 4 - Híng dÉn ch÷a lçi (HS trao đổi trong nhóm phát hiện và chữa lỗi trong bài làm) 4 - Cñng cè, HDVN - ¤n tËp phÇn TiÕng ViÖt - §äc tríc bµi tËp lµm th¬ b¶y ch÷. - ChuÈn bÞ kiÓm tra häc k× I.. So¹n : 05/ 12/ 2013 Gi¶ng: Tiết 68+ 69: KIỂM TRA HỌC KÌ I A - Mục tiêu cần đạt: - Nhằm đánh giá khả năng vận dụng linh hoạt theo hớng tích hợp các kiến thức vµ kÜ n¨ng ë c¶ ba ph©n m«n: V¨n - TiÕng ViÖt - TËp lµm v¨n trong mét bµi kiÓm tra. - N¨ng lùc vËn dông ph¬ng thøc thuyÕt minh trong bµi viÕt vµ c¸c kÜ n¨ng TËp lµm v¨n. - Gi¸o dôc ý thøc trung thùc tù gi¸c trong khi lµm bµi kiÓm tra. B - ChuÈn bi: - GV chuẩn bị đề bài - HS: «n tËp VB, TV, TLV C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy- học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: 3 - Bµi míi:.

(129) I. Đề bài: Câu 1: (2 điểm) Phân tích cấu trúc ngữ pháp và cho biết đó là kiểu câu nào, giữa các vế câu có mối quan hệ gì? Tôi bặm tay ghì thật chặt, nhưng một quyển vở cũng xệch ra và chênh đầu chúi xuống đất. (Tôi đi học – Thanh Tịnh) Câu 2: (1 điểm) Viết 1 đoạn văn ngắn gọn giới thiệu tác giả Nguyên Hồng? Câu 3: (2điểm) Cảm nhận vẻ đẹp của hai câu thơ sau: “Giấy đỏ buồn không thắm Mực đọng trong nghiên sầu” (Ông đồ - Vũ Đình Liên) Câu 4: (5 điểm) Nhập vai anh con trai Lão Hạc trong “Lão Hạc” – Nam Cao, kể lại chuyện ngày trở về quê nhà. Hoặc đề sau: Nhập vai chị Dậu trong “Tắt đèn” – Ngô Tất Tố, kể lại sự việc chị Dậu đánh nhau với cai lệ và người nhà lý trưởng. II. Đáp án: Câu 1: - Phân tích cấu trúc NP: 1 điểm - Gọi tên kiểu câu 0,5 điểm - Chỉ ra mối quan hệ giữa các vế: 0,5 điểm Tôi // bặm tay ghì thật chặt, (nhưng) một quyển vở // cũng xệch ra và chênh đầu chúi xuống đất. -> câu ghép có quan hệ đối lập Câu 2: Giới thiệu được : - Tên thật, năm sinh năm mất, quê. - Sở trường, đề tài. - Phong cách. - Một số tác phẩm chính. Câu 3: (2 điểm) Yêu cầu: - Hình thức +Bảo đảm cấu trúc đoạn văn. + Diễn đạt lưu loát. - Nội dung: + Giới thiệu khái quát 2 câu thơ. + Các biện pháp tu từ được sử dụng, tác dụng: Nhân hóa, từ ngữ biểu cảm, giọng thơ buồn.... + Khẳng định giá trị 2 câu thơ trong bài thơ. Câu 4: (5 điểm).

(130) Đề 1: Nhập vai anh con trai Lão Hạc trong “Lão Hạc” – Nam Cao, kể lại chuyện ngày trở về quê nhà. Mở bài: Tình huống ngày trở về của nhân vật tôi. Thân bài: Kể, biểu cảm, tả lại những sự việc diễn ra sau khi trở về. Kết bài: Chọn 1 sự việc kết thúc, hứa hẹn với cha. Đề 2: Nhập vai chị Dậu trong “Tắt đèn” – Ngô Tất Tố, kể lại sự việc chị Dậu đánh nhau với cai lệ và người nhà lý trưởng. Mở bài: Dẫn dắt tình huống Thân bài: Kể, tả, biểu cảm theo diễn biến của sự việc. Kết bài: Suy nghĩ của nhân vật chị Dậu sau khi đánh nhau với cai lệ. - Yêu cầu: Kể ở ngôi thứ nhất. Cần kể kết hợp tả biểu cảm. Chú ý không kể thừa. Đề 1 cần có sự tưởng tượng, không càn quá nhiều sự việc. 4. Củng cố HDVN: - Thu bài nhận xét giờ kiểm tra - Chuẩn bị giờ HĐNV. So¹n : 10/ 12/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 70:. HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN: LÀM THƠ BẢY CHỮ. A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Biết làm thơ 7 chữ với những yêu cầu tối thiểu, đặt câu thơ 7 chữ, gieo vần, nhịp 4/3 hoặc nhịp 3/4. - Kĩ năng nhận biết thơ 7 chữ , đặt câu thơ 7 chữ với các yêu cầu đối, nhịp, vần. - Bồi dỡng tình cảm đối với quê hơng đất nớc, tình yêu thơng con ngời. B - ChuÈn bÞ: - GV: Mét sè bµi th¬ 7 ch÷, bảng phụ - HS : SGK, đề cương ôn tập TV, ôn tập văn bản, ôn tập thơ 7 chữ. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Đề cương ôn tập 3 - Bµi míi: - §äc l¹i bµi 15 - thuyÕt minh vÒ th¬ 7 ch÷.. 1 – Nhận diện thẻ thơ 7 chữ: a- Ngữ liệu.

(131) - Nhắc lại đặc điểm của thơ 7 ch÷? - ChÐp 1 hoÆc 2 bµi th¬ 7 ch÷ đã học? - Nêu đặc điểm của thơ 7 chữ 4 c©u? - GV sö dông b¶ng phô giíi thiệu đặc điểm luật bằng trắc cña th¬ 7 ch÷.. - ChØ ra chç sai luËt cña bµi "Tèi" cña §oµn V¨n Cõ? - Sửa lại cho đúng luật thơ 7 ch÷?. - Làm tiếp 2 câu thơ dang dở của bài thơ của Tú Xương? - Xác định nội dung của bài thơ? - Nhận xét luật bằng trắc ở hai câu đầu? - Xác định luật bằng trắc ở hai câu kết? - HS đọc 2 câu kết, GV uốn nắn sửa chữa.. - GV giới thiệu bài thơ của. Thân em vừa trắng/ lại vừa tròn, Bảy nổi/ ba chìm/ với nước non. Rắn nát/ mặc dầu/ tay kẻ nặn, Mà em vẫn giữ /tấm lòng son. *Số câu: 4 câu *Bằng, trắc: Các tiếng 2-4-6 - Dòng 1: B-T-B - Dòng 2:T-B-T - Dòng 3:T-B-T - Dòng 4:B-T-B * Nhịp 4/3 , 2/2/3 * Vần:Vần chân ( bằng- vần on) tiếng thứ 7 của các câu1,2,4 b- Đặc điểm của thể thơ bảy chữ: Thơ bảy chữ là hình thức thơ lấy câu thơ bảy chữ(tiếng) làm đơn vị nhịp điệu, bao gồm thơ bảy chữ cổ thể, thơ Đường luật tám câu bảy chữ và bốn câu bảy chữ(tứ tuyệt), thơ hiện đại nhiều khổ với câu thơ bảy chữ… Gieo vần ở cuối các câu 1,2,4,6,8. Cần phải tuân thủ niêm, đối và luật bằng trắc trong thơ Đường luật. c - LuËt th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt: - NhÞp 4/3 hoÆc 3/4 - VÇn: cã thÓ lµ vÇn b»ng hoÆc vÇn tr¾c nhng phÇn nhiÒu lµ vÇn b»ng, vÞ trÝ gieo vÇn lµ tiÕng cuèi c©u 2 vµ 4, cã khi c¶ tiÕng cuèi c©u 1. - LuËt b»ng tr¾c: theo m« h×nh sau: (a) B B T T T B B T T B B T T B T T B B B T T B B T T T B B (b) T T B B T T B B B T T T B B B B T T B T T T T B B T B B *CÇn chó ý mÊy ®iÓm sau th× c©u th¬ míi cã nh¹c ®iÖu cña th¬ 7 ch÷: - Câu 1- 2 bằng trắc đối nhau - C©u 2 - 3 b»ng tr¾c gièng nhau - Câu 3 - 4 bằng trắc đối nhau 2 – Luyện tập: * ChØ ra chç sai luËt : Bµi th¬ "Tèi" - §oµn v¨n Cõ : - Sai 2 chỗ: Sau “Ngọn đền mờ” không có dấu phảy vì dấu phảy gây đọc sai nhịp - Vèn lµ "¸nh xanh lÌ" chÐp thµnh “¸nh xanh xanh” -> ch÷ “ xanh “ sai vÇn. * TËp lµm th¬ 7 ch÷ Lµm tiÕp bµi th¬ dë dang cña Tó X¬ng:.

(132) Tú Xương. - ND bµi th¬: K/chuyÖn th»ng Cuéi cung tr¨ng - 2 câu tiếp phát triển đề tài đó -> phải biết chuyện Cuéi nãi dèi, cung tr¨ng cã chÞ H»ng, c©y ®a, thá ngäc -> cã thÓ lµm nghiªm tóc, cã thÓ hãm hØnh, nghÞch ngîm. - LuËt 2 c©u kÕt: B B T T B B T T T B B T T B - Híng ph¸t triÓn : NhÊn m¹nh viÖc nãi dèi, bÞ cêi chª, VÝ dô : §¸ng cho c¸i téi qu©n lõa dèi Giµ khÊc, nh©n gian vÉn gäi th»ng - Giễu chú Cuội cô đơn: Cung trăng chỉ toàn đất cùng đá Hít bụi suốt ngày đã sớng cha? - Lo cho chÞ H»ng: Câi trÇn ai còng chêng mÆt nã Nay đến cung trăng bỡn chị Hằng. GV cung cÊp t liÖu th¬ Tó X¬ng: “ Chøa ai kh«ng chøa, chøa th»ng Cuéi T«i gím gan cho c¸i chÞ H»ng”. 4 - Cñng cè, HDVN: - Kh¸i qu¸t bµi: luËt th¬, c¸ch lµm th¬ b¶y ch÷ - Về nhà su tầm 3 bài thơ bảy chữ hiện đại, so sánh với thơ bảy chữ cổ thể, th¬ b¶y ch÷ §êng luËt - Tập làm 1 bài thơ bảy chữ có 4 câu chủ đề tự chọn. ............................................................................................................................................. So¹n : 10/ 12/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 71:. HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN: LÀM THƠ BẢY CHỮ ( Tiếp theo). A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Biết làm thơ 7 chữ với những yêu cầu tối thiểu, đặt câu thơ 7 chữ, gieo vần, nhịp 4/3 hoặc nhịp 3/4. - Kĩ năng nhận biết thơ 7 chữ , đặt câu thơ 7 chữ với các yêu cầu đối, nhịp, vần. - Bồi dỡng tình cảm đối với quê hơng đất nớc, tình yêu thơng con ngời. B - ChuÈn bÞ: - GV: Mét sè bµi thơ 7 chữ - HS : SGK, đề cương ôn tập TV, ôn tập văn bản, làm một bài thơ 7 chữ 4 câu chủ đề tự chọn. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Đề cương ôn tập 3 - Bµi míi: - Làm tiếp 2 câu kết. TËp lµm th¬ 7 ch÷ Bài tập 1: §iÒn tiÕp hai c©u vµo bµi th¬ lµm dë:.

(133) - Nhận xét về đề tài, nội dung được nói ở hai câu đầu ? - Theo em, nội dung của 2 câu kết phải nói về đề tài gì? - Nhận xét vần, nhịp, luật bằng trắc trong 2 câu thơ? - Luật bằng trắc của 2 câu tiếp như thế nào? - Điền vào chỗ trống trong bài “Áo đỏ” các từ ngữ sau: Phố đông, theo hồng, bao mắt, biết không ,cho phù hợp?. - Tìm từ thích hợp điền vào khổ thơ trong bài “Mưa bay” - Đọc một bài thơ 7 chữ em làm ở nhà . - HS nhận xét - GV sửa chữa, uốn nắn - Em hãy làm một bài thơ bốn câu bảy chữ với chủ đề: Thầy cô, bè bạn, mái trường, tình yêu quê hương đất nước.. Vui sao ngày đã chuyển sang hè, Phợng đỏ sân trờng rộn tiếng ve. - ND: hai c©u ®Çu nãi vÒ c¶nh mïa hÌ, 2 c©u tiÕp ph¶i nãi tíi chuyÖn mïa hÌ, nghØ hÌ, chia tay, dÆn dß b¹n, hÑn hß nhau n¨m sau,... - Hai c©u tiÕp vÒ b»ng tr¾c ph¶i lµ: TTBBBTT BBTTTBB VD: PhÊp phíi trong lßng bao tiÕng gäi Thoảng hơng lúa chín gió đồng quê. Bài tập 2: Áo đỏ em đi giữa phố đông Cây xanh như cũng ánh theo hồng Em đi lửa cháy trong bao mắt Anh hoá thành tro em biết không. (Áo đỏ - Vũ Quần Phương) Bài tập 3: Mưa bay (Phan Thanh Vân) Lất phất mưa …bay… đậu cành đào Nắng …vàng…. e ấp ẩn nơi nao Thiếu nữ thả hồn theo đàn én Mái tóc đơm đầy những giọt sao. Bài tập 4: HS đọc bài thơ bảy chữ đã làm ở nhà HS tập làm bài thơ tứ tuyệt.. 4 - Cñng cè, HDVN - §¸nh gi¸ kÕt qu¶ tËp lµm th¬ b¶y ch÷ cña häc sinh, tuyên dương những học sinh có kết quả chuẩn bị tốt. - Nh¾c l¹i luËt th¬ 7 ch÷ - Ôn tập thơ bốn chữ, năm chữ, thơ lục bát, thơ 7 chữ đã học..

(134) So¹n : 17/ 12/ 2013 Gi¶ng: TiÕt 72: TRẢ BÀI KIỂM TRA HỌC KÌ I A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - GV đánh giá kiến thức Ngữ văn của HS qua bài kiểm tra tổng hợp HKI. - Chỉ ra u điểm, tồn tại trong bài viết để HS kịp thời điều chỉnh bổ sung kiến thức. - RÌn kÜ n¨ng lµm bµi tæng hîp. B - ChuÈn bÞ: - GV: Đáp án, biểu điểm - HS : SGK, bài tập làm thơ C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Bài tập làm thơ bảy chữ làm ở nhà. 3 - Bµi míi: I - Ch÷a bµi: (Đính kèm đáp án chấm bài khảo sát môn Ngữ văn của PGD&ĐT Tam Nông) II - Đọc điểm, giải đáp thắc mắc ( nếu có) 4 - Cñng cè, HDVN - Nhắc lại các đơn vị kiến thức đã học. - HD làm đề cơng ôn tập tổng hợp HKI - ChuÈn bÞ SGK, SBT, tµi liÖu tham kh¶o cho HKII.. HỌC KÌ II So¹n : 02/ 01/ 2014 Gi¶ng: TiÕt 73:. NHỚ RỪNG.

(135) - Thế Lữ A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Thấy được chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín của lớp trí thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới cuộc sống tự do; hình tượng nghệ thuật độc đáo có nhiều ý nghĩa của bài thơ. - Nhận biết tác phẩm thơ ca lãng mạn; đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn; phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm. B - ChuÈn bÞ: - GV: Tư liệu về tác giả, tác phẩm; máy chiếu - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Đọc thuộc lòng bài thơ ”Ông đồ” của Vũ Đình Liên, nêu chủ đề của bài thơ? Nhắc lại đặc điểm của phong trào Thơ mới? 3 - Bµi míi: - HD đọc: I - TiÕp xóc v¨n b¶n: §1 vµ §4 giäng th¬ buån, ngao 1 - §äc: ng¸n, bùc béi, u uÊt, cã nh÷ng tõ 2 - Chó thÝch: ng÷ kÐo dµi, d»n giäng, mØa mai, * T¸c gi¶: (1907-1989) khinh thÞ. - Tªn khai sinh: NguyÔn Thø LÔ - Quª: B¾c Ninh. - §2-3-5: Giäng th¬ võa hµo - Lµ nhµ th¬ tiªu biÓu nhÊt cña phong trµo Th¬ Míi hïng võa tiÕc nuèi, thiÕt tha bay (1932-1945). Hån th¬ dåi dµo ®Çy l·ng m¹n, ThÕ L÷ bổng, mạnh mẽ và hùng tráng để đã góp phần quan trọng vào việc đổi mới thơ ca và råi kÕt thóc b»ng c©u th¬ than ®em l¹i chiÕn th¾ng cho Th¬ Míi. thë nh mét tiÕng thë dµi bÊt lùc. *T¸c phÈm: - GV chiÕu ch©n dung t¸c gi¶, - Lµ mét trong nh÷ng bµi th¬ hay nhÊt, tiªu biÓu nhÊt giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶.. của Thế Lữ và là tác phẩm góp phần mở đờng cho sự - GV hd hs t×m hiÓu vÒ t¸c phÈm th¾ng lîi cña Th¬ Míi. (những nét mới so với thể thơ đã - Thể thơ: 8 chữ, gieo vần liên tiếp, vần bằng, vần häc). trắc hoán vị đều đặn (nguồn gốc ca trù nhng mới hơn). - Cảm hứng chủ đạo: Cảm hứng trữ tình lãng mạn. 3 - Bè côc: 5 ®o¹n: - §1: T©m tr¹ng uÊt hËn, ngao ng¸n cña con hæ trong c¶nh tï h·m. - Cảm hứng chủ đạo của bài - Đ2-3: Niềm thơng nhớ quá khứ oanh liệt với cảnh th¬? nói rõng hïng vÜ. - §4: C¶nh vên b¸ch thó tÇm thêng, gi¶ dèi qua c¸i - NhËn xÐt m¹ch c¶m xóc? T×m nh×n cña con hæ. bè côc cña bµi th¬? - §5: Lêi nh¾n göi tha thiÕt vÒ nói rõng. (HS th¶o luËn nhãm) => Tự bài thơ đã chia làm 5 đoạn, nhng thực chất - HS trình bày, GV nhận xét, kết cảm xúc và tâm trạng của nh/v trữ tình đợc đặt luËn. trong thế đối lập- tơng phản giữa hiện tại và quá khứ, giữa thực tại và ảo mộng, giữa tầm thờng, đơn điệu nhàm chán với khoáng đạt phi phàm, tráng lệ. Những cảnh này đồng hiện trong tâm t của con hổ ®ang n»m dµi trong còi s¾t ë vên b¸ch thó. §ã chính là nét đặc sắc về NT bố cục của bài thơ này. 4 - Chủ đề: - Nêu chủ đề của bài thơ? Mîn lêi con hæ bÞ nhèt trong vên b¸ch thó, bµi th¬ thÓ hiÖn nçi ch¸n ghÐt thùc t¹i, niÒm khao kh¸t tù do,.

(136) - Yêu cầu hs đọc đoạn thơ 1 và tâm sự yêu nớc thầm kín của ngời dân mất nớc. ®o¹n 4. Nh¾c l¹i ý chÝnh cña 2 II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: đoạn thơ đó? 1 - C¶nh con hæ trong vên b¸ch thó: (§1- §4): - Con hổ bị đặt trong hoàn cảnh a - T©m tr¹ng trong c¶nh tï h·m: nh thÕ nµo? T×m nh÷ng lêi th¬ * Hoµn c¶nh: cho biÕt c¶nh ngé cña con hæ? - Trong còi s¾t. - BÞ nhôc nh»n tï h·m. - Nhận xét về lời thơ, giọng điệu - Làm trò lạ mắt, thứ đồ chơi. th¬, c¸ch bµy tá c¶m xóc trong - Ngang hµng gÊu, b¸o... ®o¹n th¬? => Chóa s¬n l©m r¬i vµo c¶nh mÊt tù do, bÞ giam - C¶nh ngé cña chóa s¬n l©m cÇm trong m«i trêng tï tóng, tÇm thêng, v« nghÜa. nh thÕ nµo? * T©m tr¹ng: - GËm mét khèi c¨m hên... - Khinh lò ngêi - N»m dµi tr«ng ngµy th¸ng dÇn qua. - ¤m uÊt hËn ngµn th©u - Trong cảnh ngộ đó, tâm trạng - Ghét cña con hæ ra sao? -> Giäng u uÊt bùc däc, c¸ch biÓu c¶m trùc tiÕp g©y Ên tîng m¹nh => Thái độ căm uất, ngao ngán, không có cách gì - Cảnh vờn bách thú qua cái thoát ra đợc nên đành bất lực, buông xuôi. nh×n cña chóa s¬n l©m nh thÕ b - Vên b¸ch thó qua c¸i nh×n cña chóa s¬n l©m: nµo? - Cảnh sửa sang, tầm thờng, giả dối: bắt trớc, học đòi: + hoa ch¨m, cá xÐn, lèi ph¼ng, c©y trång. + D¶i níc ®en gi¶ suèi, ch¼ng th«ng dßng. + Gß thÊp kÐm, l¸ kh«ng bÝ hiÓm - NhËn xÐt giäng ®iÖu, c¸ch sö -> Giäng th¬ giÔu cît, mØa mai, ch¸n chêng, khinh dông tõ ng÷ trong ®o¹n th¬ 4? miÖt; liÖt kª, nhÞp th¬ ng¾n, dån dËp (2 c©u ®Çu) - Những yếu tố nghệ thuật góp => Cảnh tợng đơn điệu, nhàm chán, giả tạo, tầm thphần thể hiện tâm trạng của ờng, tù túng. nh©n vËt con hæ nh thÕ nµo? (Tợng trng cho thực tại XH đơng thời. Thái độ của - Từ cảnh thực tại liên hệ với xã con hổ là thái độ của những con ngời lãng mạn, khao hội lúc đó em hiểu đợc ý nghĩa khát tự do). nào qua hình ảnh thơ đợc miêu * Luyện tập: t¶ Đọc diễn cảm bài thơ 4 - Cñng cè, HDVN - Nhắc lại nội dung bài, nhấn mạnh đặc điểm của Thơ mới. - Giíi thiÖu thªm mét sè bµi th¬ cña ThÕ L÷. - HD so¹n bµi tiÕp theo c©u hái SGK ............................................................................................................................................. So¹n : 02/ 01/ 2014 Gi¶ng: TiÕt 74:. NHỚ RỪNG ( Tiếp theo) - Thế Lữ -. A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Thấy được chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín của lớp trí thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới cuộc sống tự do; hình tượng nghệ thuật độc đáo có nhiều ý nghĩa của bài thơ..

(137) - Nhận biết tác phẩm thơ ca lãng mạn; đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn; phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soan, máy chiếu - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Đọc thuộc lòng bài thơ ”Ông đồ” của Vũ Đình Liên, nêu chủ đề của bài thơ? Nhắc lại đặc điểm của phong trào Thơ mới? 3 - Bµi míi: - GV sử dụng máy chiếu. - Cảnh núi rừng đại ngàn trong nçi nhí cña chóa s¬n lâm đợc miêu tả qua những chi tiÕt nµo?. - Trong cảnh đó, chúa sơn l©m hiÖn ra nh thÕ nµo?. II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: (TiÕp theo) 2 - Con hæ trong chèn giang s¬n hïng vÜ cña nã: * Đoạn 2: Cảnh giang sơn hung vĩ và hình ảnh chúa sơn lâm thuở hống hách những ngày xưa + Cảnh núi rừng đại ngàn: - Bãng c¶ c©y giµ. - TiÕng giã gµo ngµn, giäng nguån hÐt nói. - ThÐt khóc trêng ca d÷ déi - Chèn ngµn n¨m cao c¶ ©m u. + H×nh ¶nh Chóa s¬n l©m: - Bớc chân lên dõng dạc đờng hoàng - Lîn tÊm th©n nh sãng cuén nhÞp nhµng - Vờn bóng, mắt thần khi đã quắc - mọi vật đều im hơi. - Ta biÕt ta chóa tÓ mu«n loµi.. -> Tõ ng÷ giµu chÊt t¹o h×nh, phÐp so s¸nh; miªu t¶ xen kÏ biÓu c¶m giäng th¬ tha thiÕt, h×nh ¶nh th¬ hµo l·ng m¹n. => C¶nh s¬n l©m hïng vÜ, linh thiªng, lín lao, dữ déi, phi thờng; Con hổ mang vẻ đẹp oai phong lẫm liệt, vừa uy nghi dòng m·nh, võa mềm mại, uyÓn chuyÓn. * Đoạn 3: Những kỉ niệm trong nỗi nhớ rừng da diết của chúa sơn lâm - §iÖp ng÷ (Nµo ®©u), nh©n ho¸, Èn dô ; c©u c¶m th¸n, câu hỏi tu từ ; h/ả đối lập tơng phản (thực tại - dĩ vãng); h/¶ th¬ giµu chÊt t¹o h×nh, gîi c¶m; giäng th¬ tha thiÕt, say sa. C¶nh lµ bé tranh tø b×nh léng lÉy (1): Cảnh đêm vàng: thơ mộng với h/ả con hổ say mồi ®Çy l·ng m¹n, kiªu hïng. (2): Cảnh ngày ma: đẹp hùng vĩ với h/ả con hổ mang dáng dấp để vơng, uy nghi. (3): C¶nh b×nh minh: chan hoµ ¸nh n¾ng, rén r· tiÕng chim ca quanh giÊc ngñ b×nh yªn cña chóa s¬n l©m. (4): Cảnh chiều: dữ dội với h/ả con hổ đang đợi mặt trời chết để chiếm lấy riêng phần bí mật của vũ trụ. => Cảnh mang vẻ đẹp tráng lệ, hùng vĩ, thơ mông mà khoáng đạt phi thờng. Bức tranh với đầy đủ hình khối, (2) So s¸nh nghÖ thuËt tø mµu s¾c, ©m thanh vµ ¸nh s¸ng. b×nh trong v¨n häc cæ vµ H×nh ¶nh chóa s¬n l©m ®Çy uy lùc víi t thÕ lÉm liÖt nghệ thuật tứ bình đợc sử kiêu hùng; Tâm trạng nhớ da diết đến cháy bỏng, khát dông trong bµi th¬? khao vÒ mét thuë tung hoµnh hèng h¸ch xa kia. - NhËn xÐt c¸ch sö dông tõ ng÷ (tõ lo¹i) vµ biÖn ph¸p tu tõ trong ®o¹n th¬? - C¶nh nói rõng hiÖn lªn trong con m¾t cña chóa s¬n l©m nh thÕ nµo? So s¸nh víi c¶nh vên b¸ch thó? - Vẻ đẹp của con hổ trong chèn th©m nghiªm n¬i mµ nã tõng ngù trÞ? - HS đọc đoạn 3. - Nhí vÒ qu¸ khø con hæ nhí nh÷ng kØ niÖm nµo? - NhËn xÐt vÒ nh÷ng kØ niÖm hiÖn lªn qua dßng håi tëng cña chóa s¬n l©m? - NhËn xÐt c¸ch sö dông tõ ng÷ h×nh ¶nh th¬? Giäng th¬? PTB§ cña ®o¹n th¬? - HS th¶o luËn nhãm 5 phót (1) C¶nh thiªn nhiªn vµ h×nh ảnh con hổ trong cảnh đó?.

(138) ( Cảnh sơn lâm đại ngàn cảnh nào cũng đẹp, lớn lao phi - T¸c gi¶ x©y dùng c¶nh tîng thêng biÓu tîng cña thÕ giíi réng lín, tù do; c¶nh hiÖn đối lập nhằm mục đích gì? tại tù túng mất tự do -> Kín đáo đề cập đến nỗi nhục mất níc vµ nhí tiÕc mét thêi oanh liÖt víi nh÷ng trang sö vÎ vang của lịch sử dân tộc -> Bài thơ đợc công chúng nồng nhiệt đón nhận bởi tác giả đã nói hộ tiếng lòng sâu kÝn cña hä). - Tổng kết nét đặc sắc về III - Tổng kết: nghÖ thuËt? 1 - NghÖ thuËt: - C¶m høng l·ng m¹n, với nhiều biện pháp nghệ thuật như nhân hóa, đối lập, phóng đại, sử dụng nhiều từ ngữ gợi hình, giàu sức biểu cảm. - Xây dựng hình tượng nghệ thuật có nhiều tầng ý nghĩa, hình tượng thơ mang tÝnh biÓu tîng rÊt thÝch hîp và đẹp, thể hiện chủ đề của bài thơ (Con hổ là h/ả ngời anh hïng chiÕn b¹i). - Âm điệu biến hóa qua mỗi đoạn thơ nhưng thống - Nêu ý nghĩa cña bµi th¬? nhất ở giọng điệu dữ dội, bi tráng trong toàn bộ tác phẩm. 2 - Ý nghĩa: Mượn lời con hổ trong vườn bách thú, tác giả kín đáo - Giải thích ý kiến của Hoài bộc lộ tình cảm yêu nước, niềm khát khao thoát khỏi Thanh BT4 SGK tr 7? kiếp đời nô lệ. * Ghi nhí: SGK tr 7 IV – Luyện tập: - Nhận xét mạch cảm xúc và hình tượng thơ? - Bài tập 4 SGK tr 7: Giải thích ý kiến của Hoài Thanh: + Những chữ bị xô đẩy, bị dằn vặt bởi một sức mạnh phi thường: là khẳng định mạch cảm xúc sôi trào, mãnh liệt chi phối câu chữ trong bài thơ của Thế Lữ. Đây chính là một trong những đặc điểm tiêu biểu của bút pháp thơ lãng mạn và cũng là yếu tố quan trọng tạo nên sự lôi cuốn mãnh mẽ của bài Nhớ rừng. + Thế Lữ như một viên tướng điều khiển đội quân Việt ngữ bằng những mệnh lệnh không thể cưỡng được” tức là nhà phê bình khẳng định tài năng của tác giả trong việc sử dụng một cách chủ động, linh hoạt, phong phú, chính xác và đặc biệt hiệu quả ngôn ngữ (tiếng việt) để có thể biểu đạt tốt nhất nội dung của bài thơ. “Đội quân Việt ngữ” có thể bao gồm nhiều yếu tố như: những từ ngữ, hình ảnh thơ, các cấu trúc ngữ pháp, thể loại thơ, ngữ điệu và nhạc điệu phong phú, giàu sức biểu cảm …. 4 - Củng cố, HDVN:.

(139) - Nhắc lại khái quát nội dung, nghệ thuật của bài thơ. - HD làm bài tập ở nhà - Chuẩn bị bài: Ôn tập câu nghi vấn. So¹n : 4/ 01/ 2014 Gi¶ng: TiÕt 75:. CÂU NGHI VẤN. A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Nắm vững đặc điểm hình thức và chức năng chính của câu nghi vấn. - Kĩ năng nhận biết các câu nghi vấn trong văn bản cụ thể; phân biệt câu nghi vấn với kiểu câu dễ lẫn. - Có ý thức vận dụng viết câu đúng ngữ pháp, sử dụng câu đúng mục đích nói. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soan, bảng phụ - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, đọc trước bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Đọc thuộc lòng bài thơ ”Nhớ rừng” của Thế Lữ, nêu ý nghĩa của bài thơ? 3 - Bµi míi: Yêu cầu hs đọc đoạn trÝch. - Trong ®o¹n trÝch trªn những câu nào dùng để hái? - GV sö dông b¶ng phô ghi ng÷ liÖu bæ sung.. I - Bài học: 1- Ng÷ liÖu: Đoạn trích "Tắt đèn” - Ngô Tất Tố: - Sáng nay ngời ta đấm u có đau lắm không ? - ThÕ lµm sao u cø khãc m·i mµ kh«ng ¨n khoai? - Hay là u thơng chúng con đói quá? §Æc ®iÓm h×nh thøc: + Dïng dÊu hái chÊm kÕt thóc. - Nhận xét đặc điểm + Câu nghi vấn có chứa các đại từ nghi vấn: ai, gì, h×nh thøc cña c¸c c©u nµo, nh thÕ nµo, bao nhiªu, t¹i sao, ®©u, bao giê. trong ng÷ liÖu? + C©u nghi vÊn chøa c¸c cÆp phã tõ: cã... kh«ng, cã phải... không, đã... cha. + C©u nghi vÊn chøa c¸c t×nh th¸i tõ: µ, , nhØ, hö, h¶, hë. + C©u nghi vÊn chøa quan hÖ tõ “hay” chØ ý lùa chän. Mục đích chính: (Nghi vấn: Nêu điều cha biết để đợc trả lời ) - Các câu trên đợc dùng + Dùng để hỏi. để làm gì? => KL: C©u nghi vÊn lµ c©u: - Cã nh÷ng tõ nghi vÊn : ai, g×, nµo, sao, ®©u, bao giê, bao nhiêu…; (có)…không; (đã)…cha… hoặc có từ "hay" nối.

(140) - Em hiÓu thÕ nµo lµ c©u c¸c vÕ cã quan hÖ lùa chän. - Có chức năng chính: dùng để hỏi. nghi vÊn? - Khi viÕt kÕt thóc b»ng dÊu (?) - §äc ghi nhí SGK 2 - Ghi nhí: SGK tr 11 - Xác định câu nghi vấn và chỉ rõ đặc điểm hình thøc ?. - Căn cứ xác định câu nghi vÊn? - Trong các câu nghi vấn có thể thay từ “hay” bằng từ “hoặc” được không? Vì sao? - Có thể đặt dấu chấm hỏi ở các câu BT3 được không? Vì sao?. - Phân biệt hình thức và ý nghĩa của 2 câu?. - Hãy cho biết sự khác nhau về hình thức và ý nghĩa của hai câu BT5?. II - LuyÖn tËp Bµi 1( tr11- 12) : a - ChÞ khÊt... cã ph¶i kh«ng ? -> cÆp phô tõ. b - Tại sao con ngời... nh thế? -> đại từ nghi vấn. c - Văn là gì? Chơng là gì? -> đại từ nghi vấn. d - Chó m×nh... kh«ng? -> phô tõ. “ Đùa trò gì ? “ , “ Cái gì thế ? ” -> đại từ nghi vấn. “ ChÞ Cèc h¶ ? “ -> T×nh th¸i tõ. Bµi 2( tr12): - Cã tõ “ Hay “ (QHT chØ ý lùa chän). => Tõ “Hay “ cã thÓ xuÊt hiÖn trong nh÷ng kiÓu c©u kh¸c. Trong c©u nghi vÊn tõ “Hay” kh«ng thÓ thay thÕ b»ng tõ “ HoÆc “ -> sai ng÷ ph¸p -> biÕn thµnh c©u trÇn thuËt mang ý nghÜa kh¸c. Bµi 3 ( tr13): - Không đặt đợc vì không phải là câu nghi vấn: C©u (a) vµ (b) cã c¸c tõ nghi vÊn ( cã...kh«ng, t¹i sao ) -> nhng nh÷ng kÕt cÊu chøa nh÷ng tõ nµy chØ lµm chøc n¨ng bæ ng÷ trong c©u. C©u (c) - (d): Nµo (còng), ai (còng) -> lµ nh÷ng tõ phiếm định. Lu ý: Trong các từ TV, từ cũng là từ có ý nghĩa khẳng định tuyệt đối và là từ phiếm định, không phải từ nghi vấn. VD: + Nã bao giê còng thÕ. + C¸i g× còng l¹. Bµi 4 ( tr13): - Khác nhau về hình thức: có... không, đã... cha. - Kh¸c nhau vÒ ý nghÜa: + Câu 2: có giả định là ngời đợc hỏi trớc đó có vấn đề về sức khoẻ -> Nếu điều giả định này không đúng thì c©u hái trë nªn v« lÝ. + Câu 1: Ngời đợc hỏi có sức khoẻ bình thờng -> lµ c©u hái x· giao. Bµi 5 ( tr13): - Kh¸c biÖt vÒ h×nh thøc gi÷a hai c©u thÓ hiÖn ë trËt tù tõ: + C©u (a): Bao giê -> ®Çu c©u. + C©u (b): bao giê -> cuèi c©u. - Kh¸c biÖt vÒ ý nghÜa: (a): Hỏi thời điểm của 1 hoạt động sẽ điễn ra trong t¬ng lai. (b): Hỏi thời điểm của 1 hoạt động đã điễn ra trong qu¸ khø. Bµi 6 ( tr13): Câu (a) đúng -> vì không biết bao nhiêu kg (phải hỏi) -> c¶m nhËn vËt vÒ c¶m gi¸c nÆng, nhÑ. C©u (b): sai -> v× cha biÕt gi¸ c¶ bao nhiªu th× kh«ng thể khẳng định đợc là mua rẻ..

(141) - Hai câu nghi vấn trong BT6 đúng hay sai?. 4 – Củng cố, HDVN: - Nhắc lại đặc điểm của câu nghi vấn, dấu hiệu nhận diện câu nghi vấn. - HD c¸ch sö dông c©u nghi vÊn trong nãi - viÕt. - Ôn tập văn thuyết minh: TM về đồ vật, TM về thể loại văn học. ............................................................................................................................................. So¹n : 4/ 01/ 2014 Gi¶ng: TiÕt 76: VIẾT ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Nắm vững kiến thức về đoạn văn, bài văn thuyết minh; yuee cầu viết đoạn văn thuyết minh. - Xác định được chủ đề, sắp xếp ý và phát triển ý khi viết đoạn văn thuyết minh; diễn đạt rõ ràng, chính xác; viết được một đoạn văn thuyết minh dài 90 chữ. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soan, một số đoạn văn tham khảo. - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, ôn tập văn thuyết minh. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Nêu cách làm bài văn thuyết minh về một đồ dùng? 3 - Bµi míi: - Kh¸i niÖm ®o¹n v¨n ? - ThÕ nµo lµ c©u chñ dÒ? Tõ ngữ chủ đề trong đoạn văn? - Cã thÓ tr×nh bµy néi dung cña ®o¹n v¨n theo nh÷ng c¸ch nµo? - §äc ®o¹n v¨n SGK (NL a), xác định nội dung chính của ®o¹n v¨n? - Xác định câu chủ đề trong ®o¹n v¨n? - C¸ch triÓn khai ý trong ®o¹n v¨n nh thÕ nµo? - §äc ®o¹n v¨n ë NL b, nªu néi dung chÝnh cña ®o¹n v¨n? - Từ ngữ chủ đề? - C¸ch triÓn khai néi dung cña ®o¹n v¨n?. I – Bài học: 1 – Ngữ liệu: a - NhËn d¹ng c¸c ®o¹n v¨n thuyÕt minh : * Ng÷ liÖu a : Néi dung: Trình bày vấn đề thiếu nớc ngọt trên thế giới hiện nay - §o¹n v¨n cã 5 c©u. - Câu chủ đề: Câu 1. - C¸c c©u cßn l¹i: + C©u 2: Th«ng tin vÒ lîng níc ngät Ýt ái. + C©u 3: Níc bÞ « nhiÔm + C©u 4: Sù thiÕu níc ë c¸c níc trªn thÕ giíi thø ba. + Câu 5: Dự báo đến năm 2025: 2/3 dân số thế giới thiÕu níc. -> Các câu 2 - 4 bổ sung thông tin, làm rõ ND đợc nêu ở câu chủ đề. * Ng÷ liÖu b: - Từ ngữ chủ đề: Phạm Văn Đồng. - C¸c c©u cßn l¹i: Cung cÊp thªm th«ng tin vÒ Ph¹m V¨n §ång (Cuéc đời, thân thế, sự nghiệp theo lối liệt kê) -> Giới thiệu.

(142) - §äc §VNL a,b (phÇn 2), nhËn xÐt c¸ch s¾p xÕp c¸c ý? - Sö dông phiÕu häc tËp - häc sinh söa ®o¹n v¨n vµo phiÕu.. - Tr×nh bµy kÕt qu¶ söa ch÷a?. - Khi viÕt ®o¹n v¨n thuyÕt minh cÇn chó ý g×? C¸ch viÕt ®o¹n v¨n thuyÕt minh?. - §äc ghi nhí SGK tr 15. - ViÕt ®o¹n v¨n MB - KB cho đề văn "Giới thiệu trờng em". - Dùa vµo bµi viÕt vÒ Ph¹m Văn Đồng để viết về Hồ Chí Minh.. - Giíi thiÖu vÒ bè côc SGK Ng÷ v¨n 8 TËp I:. mét danh nh©n. b - Söa l¹i c¸c ®o¹n v¨n thuyÕt minh cha chuÈn: * Ng÷ liÖu a: - Yªu cÇu giíi thiÖu cÊu t¹o, c«ngdông, c¸ch sö dông bót bi. -> Lén xén, kh«ng râ ý, thiÕu m¹ch l¹c. Söa l¹i: + Ý 1: Giíi thiÖu cÊu t¹o: dïng ph¬ng ph¸p ph©n tÝch. Chia thµnh c¸c bé phËn: - Ruét bót bi ( PhÇn quan träng nhÊt) gåm ®Çu bút bi, ống mực ( Loại mực đặc biệt ), viên bi ( công dông ). - Vỏ bút bi: ống nhựa hoặc sắt để bọc ruột bút và lµm c¸n bót. Gåm: èng, n¾p cã lß so. + í 2: Các loại bút bi => bám sát chủ đề. * Ng÷ liÖu b: - Yêu cầu giới thiệu đèn bàn. => tr×nh bµy lén xén, kh«ng râ ý. Söa: Chia thµnh c¸c phÇn, ®o¹n: - 3 ®o¹n: + Đ1: Phần đèn: bóng, đui , dây, công tắc. + Đ2: chao đèn. + Đ3: Đế đèn -> Thông tin phải bám sát chủ đề. => KL: C¸ch viÕt ®o¹n v¨n thuyÕt minh - Xác định ý lớn, mỗi ý viết thành một đoạn văn. - Khi viết đoạn văn cần trình bày rõ ý chủ đề của ®o¹n, tr¸nh lÉn ý cña ®o¹n v¨n kh¸c. - C¸c ý nªn s¾p xÕp theo thø tù cÊu t¹o; thø tù nhËn thøc (tæng thÓ -> bé phËn, tõ ngoµi -> trong, tõ xa -> gÇn); thø tù diÔn biÕn sù viÖc trong thêi gian tríc - sau hay theo thø tù chÝnh - phô. 2 - Ghi nhí: SGK tr15 II - LuyÖn tËp: Bµi 1 ( tr15) : MB: Mời các bạn đến thăm trờng chúng tôi- Một ngôi trờng nhỏ bé, nằm giữa cánh đồng xanh- ngôi trờng thân yªu, ng«i nhµ chung cña chóng t«i. KB: Trờng tôi nh thế đó: giản dị, khiêm nhờng mà xiết bao g¾n bã. Chóng t«i yªu quý nã v« cïng. Nh÷ng kØ niÖm vÒ m¸i trêng nµy sÏ theo chóng t«i ®i suèt cuéc đời. Bµi 2 ( tr15): - N¨m sinh, n¨m mÊt, quª qu¸n, gia đình. - Đôi nét về quá trình hoạt động, sự nghiệp. - Cèng hiÕn víi d©n téc... Bµi 3 ( tr15): HD: SGK Ng÷ v¨n 8 (TËp 2 ) gåm 2 phÇn: I - PhÇn c¸c bµi häc: Cã 34 bµi häc. KÕt cÊu mçi bµi: + Kết quả cần đạt + Bµi häc vÒ §äc - hiÓu VB, TiÕng ViÖt, TËp lµm v¨n Bài Đọc - hiểu VB: VB; HD đọc - hiểu VB; Ghi nhí; LuyÖn tËp Bài Tiếng việt: Các đơn vị kiến thức lí thuyết;.

(143) LuyÖn tËp Tập làm văn: Các đơn vị kiến thức lí thuyết; Luyện tËp II - PhÇn môc lôc. GV giíi thiÖu mét sè ®o¹n v¨n thuyÕt minh: - TM vÒ trêng em - Viết một đoạn văn khoảng - TM vÒ t¸c gi¶ Hå ChÝ Minh 90 từ thuyết minh về trường em. - Đọc trước lớp - GV, HS nhận xét, sửa chữa, bổ sung - GV đọc đoạn văn tham khảo. 4 - Cñng cè, HDVN - Nh¾c l¹i c¸ch viÕt ®o¹n v¨n thuyÕt minh, tr×nh tù s¾p xÕp ý trong ®o¹n v¨n thuyÕt minh. - ViÕt hoµn chØnh bµi v¨n thuyÕt minh vÒ cuèn s¸h gi¸o khoa Ng÷ v¨n 8. - So¹n bµi "Quª h¬ng".. So¹n : 8/ 01/ 2014 Gi¶ng: TiÕt 77:. QUÊ HƯƠNG - Tế Hanh -. A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Thấy được nguồn cảm hứng lớn trong thơ Tế Hanh nói chung và bài thơ này nói riêng đó là tình yêu quê hương đằm thắm; hình ảnh khỏe khoắn, đầy sức sống của con người và sinh hoạt lao động, lời thơ bình dị, gợi cảm xúc trong sáng tha thiết. - Kĩ năng nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn, đọc – hiểu tác phẩm thơ lãng mạn, phân tích được những chi tiết miêu tả đặc sắc trong bài thơ. - Bồi dưỡng tình yêu quê hương, đất nước. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soan, tư liệu về Tế Hanh và bài thơ “Quê hương” - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Đọc thuộc lòng bài thơ ”Nhớ rừng” nêu ý nghĩa của bài thơ? 3 - Bµi míi: I - TiÕp xóc v¨n b¶n: - HD hs đọc bài thơ 1- §äc: - GV giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ 2 - Chó thÝch: (¶nh ch©n dung TÕ Hanh) * T¸c gi¶: Tªn khai sinh: TrÇn TÕ Hanh. - Sinh n¨m 1921- Quª: B×nh D¬ng- B×nh S¬n- Qu¶ng Ng·i- lµ nhµ th¬ cña quª h¬ng..

(144) - T¸c phÈm chÝnh: "Hoa niªn" (1945), "Göi miÒn B¾c" (1955), "TiÕng sãng" ( 1960), "Hai nöa yªu th¬ng" ( 1963), "Khóc ca míi" (1966). * T¸c phÈm: Bµi th¬ Quª h¬ng lµ s¸ng t¸c më ®Çu cho nguån c¶m høng vÒ quª h¬ng, in trong tËp “ NghÑn ngµo”1939 - in l¹i trong tËp “Hoa niªn” - 1945. - Thể thơ: 8 chữ- nhiều khổ- số câu không hạn định. - Gieo vần: vần liên tiếp, hoán vị B -T đều đặn, tuy tự do nhng vÇn ®iÖu nhÞp nhµng. - HS th¶o luËn chia bè côc, 3 - Bè côc: 3 ®o¹n. nhËn xÐt m¹ch c¶m xóc, bè - §1: 2 c©u ®Çu -> Giíi thiÖu chung vÒ lµng quª côc cña bµi th¬? - §2: 6 c©u tiÕp -> C¶nh ra kh¬i - Đ3: 8 câu tiếp -> Cảnh sinh hoạt nơi bến đỗ khi đoàn thuyền đánh cá trở về. - §4: 4 c©u kÕt -> Nçi nhí quª h¬ng kh«n ngu«i cña nhµ th¬. - Nêu chủ đề của bài thơ?. - §äc 2 c©u ®Çu, nhËn xÐt lêi th¬, c¸ch giíi thiÖu cña t¸c gi¶ vÒ quª h¬ng?. - Cảnh ra khơi đợc miêu tả b»ng nh÷ng c©u th¬ nµo? - Kh«ng gian lóc ra kh¬i? - H×nh ¶nh ngêi d©n chµi ra khơi đợc miêu tả nh thế nµo? C¶m nhËn cña em vÒ hình ảnh đó? - NhËn xÐt nghÖ thuËt miªu t¶ h×nh ¶nh con thuyÒn ra kh¬i trong 2 c©u th¬? H×nh ¶nh c¸nh buåm?. - H×nh ¶nh con thuyÒn, c¸nh buåm vµ kh«ng khÝ ra khơi đợc gợi lên nh thế nµo? - Cảnh đón thuyền cá trở về đợc gợi ra bằng những lời. 4 - Chủ đề: Bức tranh làng quê miền biển tơi sáng, sinh động, con ngời lao động khoẻ khoắn đầy sức sống và tình cảm quê hơng đằm thắm của tác giả. II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: * Giíi thiÖu vÒ quª h¬ng: - NghÒ nghiÖp: Chµi líi - VÞ trÝ: Níc bao v©y c¸ch biÓn nöa ngµy s«ng => Lời thơ giản dị tự nhiên, cách diễn đạt độc đáo (đo kho¶ng c¸ch b»ng thêi gian di chuyÓn trªn s«ng níc) t¸c gi¶ giíi thiÖu chung vÒ quª h¬ng -> Đã lµ mét lµng chµi ven biÓn bao quanh lµ s«ng níc. 1- Cảnh ra khơi đánh cá: * Kh«ng gian: - Trêi trong, giã nhÑ, sím mai hång -> Miªu t¶, tÝnh tõ, h/¶ th¬ t¬i s¸ng => Không gian bao la, khoáng đạt, trong trẻocủa một ngày đẹp trời. * Ngêi d©n chµi ra kh¬i: - Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá => Ngời lao động khoẻ đẹp, tràn đầy sức sống. * Con thuyÒn: - ChiÕc thuyÒn - nh con tuÊn m· Ph¨ng m¸i chÌo m¹nh mÏ vît trêng giang -> So sánh đẹp, gợi cảm; miêu tả ấn tợng, nhiều động từ m¹nh => KhÝ thÕ b¨ng b¨ng dòng m·nh cña con thuyÒn ra khơi tràn đầy sức mạnh và mang vẻ đẹp hùng tráng. 4 c©u th¬ : Phong c¶nh thiªn nhiªn t¬i s¸ng - Bøc tranh lao động đầy hứng khởi, dạt dào sức sống. *C¸nh buåm : Gi¬ng to nh m¶nh hån lµng Rín th©n tr¾ng... th©u gãp giã. -> So sánh độc đáo ( Cánh buồm (cụ thể) – hồn làng (trõu tîng), nh©n ho¸ => H/¶ c¸nh buåm gi÷a biÓn kh¬i bçng trë nªn thiªng liêng, lớn lao và thơ mộng chứa đựng hồn quê hơng. 2 - C¶nh thuyÒn vÒ bÕn: * Cảnh dân làng đón thuyền cá trở về: (4 câu đầu) - Bến đỗ: ồn ào - tấp nập - cá tơi ngon.

(145) th¬ nµo? - NhËn xÐt vÒ bøc tranh cảnh sinh hoạảttên bến đỗ khi thuyÒn c¸ trë vÒ?. - C¶m nhËn cña em vÒ vÎ đẹp của con ngời, con thuyền đợc miêu tả trong ®o¹n th¬?. - Em hiểu đợc tình cảm nào cña nhµ th¬ qua nh÷ng h×nh ảnh đợc miêu tả?. - Nỗi nhớ quê hơng đợc diÔn t¶ trong ®o¹n th¬ cuèi bµi nh thÕ nµo?. - §Æt trong bèi c¶nh bµi th¬ ra đời, hãy nhận xét giá trị cña bµi th¬? - Tổng kết nét đặc sắc của bµi th¬?. - Em biÕt nh÷ng bµi th¬ nµo cña c¸c t¸c gi¶ kh¸c viÕt vÒ quª h¬ng miÒn biÓn? §äc vµ so s¸nh?. -> H/ả thơ chân thực, miêu tả sống động => Bøc tranh n¸o nhiÖt ®Çy ¾p niÒm vui, niÒm h¹nh phóc b×nh dÞ cña ngêi d©n chµi, Êm ¸p nh÷ng lêi c¶m t¹ ch©n thµnh. - Con ngêi: + Lµn da ng¨m r¸m n¾ng. + Th©n h×nh nång thë vÞ xa x¨m ->Vừa tả thực vừa lóng mạn, sáng tạo độc đáo => H/¶ con ngêi cña biÓn kh¬i tõng tr¶i, mang trªn mình cái nắng, cái gió mặn mòi của biển. Vẻ đẹp ngời lao động mang màu sắc lãng mạn. - Con thuyÒn: ChiÕc thuyÒn im bÕn mái... n»m Nghe chÊt muèi...... thí vá. ->Nhân hoá, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác => Con thuyÒn ®ang nghØ ng¬i, th gi·n sau cuéc lao động hăng say. ( Con thuyÒn trë nªn cã hån - mét t©m hån tinh tÕ, còng nh con ngêi, con thuyÒn còng thÊm ®Ëm vÞ mÆn cña biÓn kh¬i -> T©m hån tinh tÕ, t×nh yªu g¾n bã víi quª h¬ng cña t¸c gi¶) 3 - Nçi nhí quª h¬ng kh«n ngu«i: Lßng lu«n tëng nhí: mµu níc xanh, c¸ b¹c, chiÕc buåm v«i, c¸i mïi nång mÆn . -> Miªu t¶, biÓu c¶m trùc tiÕp => Nçi nhí ch©n thµnh, tha thiÕt. H×nh ¶nh quª h¬ng lu«n thêng trùc trong tr¸i tim nhµ th¬. III - Tæng kÕt: 1- NghÖ thuËt: - Bµi th¬ tr÷ t×nh, phÇn lín c¸c c©u th¬ miªu t¶. Bao trïm lµ ph¬ng thøc biÓu c¶m, yÕu tè miªu t¶ phôc vô cho biÓu c¶m tr÷ t×nh. Ngßi bót miªu t¶ thÊm ®Ém c¶m xóc chñ quan. - Sáng tạo nên những hình ảnh của cuộc sống lao động thơ mộng. Thể thơ 8 chữ hiện đại có những sáng tạo mới mẻ, phóng khoáng. - Nhiều h/ả liờn tưởng so sánh đẹp lãng mạn, lời thơ bay bổng, đầy cảm xúc, nh©n ho¸ thæi linh hån vµo vËt t¹o nªn gi¸ trÞ thÈm mÜ giµu ý nghÜa, thi vÞ bÊt ngê. 2 - Ý nghĩa: Bài thơ là bày tỏ của tác giả về một tình yêu tha thiết đối với quê hương làng biển. * Ghi nhí : SGK tr18. IV - LuyÖn tËp Đọc diễn cảm bài thơ Đọc một số bài thơ viết về quê hương: “Quê hương” của Giang Nam; “Quê hương” của Đỗ Trung Quân.. 4 - Cñng cè, HDVN - Nh¾c l¹i ghi nhí SGK - HD häc bµi - So¹n bµi "Khi con tu hó" - Tè H÷u So¹n : 8/ 01/ 2014 Gi¶ng:.

(146) TiÕt 78:. KHI CON TU HÚ - Tố Hữu -. A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Bước đầu có những hiểu biết về tác giả Tố Hữu. Cảm nhận được lòng yêu sự sống, niềm khao khát tự do của người chiến sĩ cách mạng được thể hiện bằng những hình ảnh gợi cảm, lời thơ tha thiết và thể thơ lục bát quen thuộc; thấy được nghệ thuật miêu tả thiên nhiên trong bài thơ. - Kĩ năng đọc – hiểu một tác phẩm thơ thể hiện tâm tư người chiến sĩ cách mạng bị giam giữ trong tù ngục; nhận ra và phân tíchđược sự nhất quán về cảm xúc giữa hai phần của bài thơ; thấy được sự vận dụng tài tình thể thơ truyền thống của tác giả. - Có thái độ cảm phục, kính trọng các nhà thơ cách mạng. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soan, tư liệu về Tố Hữu và bài thơ “Khi con tu hú” - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Đọc thuộc lòng bài thơ ”Quê hương” nêu ý nghĩa của bài thơ? 3 - Bµi míi: - HD hs đọc bài thơ. - Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm: ThÓ th¬: Lôc b¸t. -> Sù hoµ phèi thanh ®iÖu nhÞp nhµng, uyÓn chuyÓn, giµu ©m ®iÖu, linh ho¹t. Nhan đề: Chỉ là vế phụ cña mét c©u trän ý. C©u tãm t¾t: Cã thÓ viÕt nh sau: Khi con tu hó gäi bÇy lµ khi mùa hè đến, ngời tù CM (nh/vËt tr÷ t×nh) cµng c¶m thÊy ngét ng¹t trong phßng giam chËt chéi, cµng thÌm kh¸t ch¸y báng cuéc sèng tù do tng bõng ë bªn ngoµi. (TiÕng chim tu hó cã gi¸ trÞ liªn tëng : + Lµ tÝn hiÖu cña mïa hÌ + ¢m thanh cña sù sèng. + TiÕng gäi cña tù do. -> có tác động mạnh mẽ đến tâm hồn ngời tù CM). - NhËn xÐt c¶nh mïa hÌ đợc miêu tả trong 6 câu ®Çu? - C¶m nhËn t©m tr¹ng cña nhµ th¬ trong 6 c©u th¬. I - TiÕp xóc v¨n b¶n: 1- §äc: 2 - Chó thÝch: * T¸c gi¶: (1920- 2002). SGK * T¸c phÈm: ViÕt trong nhµ lao Thõa Phñ (HuÕ) 7/1939. 3 - Bè côc: 2 ®o¹n. - §1: S¸u c©u ®Çu -> Khung c¶nh mïa hÌ d¹t dµo søc sèng. - §2: Bèn c©u cuèi -> T©m tr¹ng ngêi tï c¸ch m¹ng. 4 - Chủ đề: Lßng yªu sù sèng, niÒm khao kh¸t tù do ch¸y báng cña ngêi chiÕn sÜ CM trong c¶nh ngôc tï. II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: 1 - Cảnh đất trời vào hè trong tâm tởng ngời tù CM: TiÕng chim tu hó gäi bÇy - ©m thanh quen thuéc -> thøc dËy trong t©m hån ngêi tï mét khung c¶nh mïa hÌ rùc rì víi cuéc sèng tng bõng n¸o nhiÖt: - Lóa chiªm ®ang chÝn - Tr¸i c©y ngät dÇn - TiÕng ve ng©n. - Bắp vàng hạt... sân nắng đào. - Trêi réng, cao... diÒu s¸o. -> H/¶ quen thuéc, tiªu biÓu cña mïa hÌ => Mét thÕ giíi rén rµng, trµn trÒ sù sèng, rén r· ©m thanh, rực rỡ sắc màu, ngọt ngào hơng vị, khoáng đạt, tự do (c¶nh mïa hÌ lµ khung c¶nh cña tù do). Cảm nhận tinh tế, mãnh liệt, tâm hồn trẻ trung yêu đời nhng đang mất tự do. 2 - T©m tr¹ng cña ngêi tï: -> C©u th¬ ng¾t nhÞp bÊt thêng (6/2, 3/3), tõ ng÷ m¹nh, c©u c¶m th¸n, lêi th¬ biÓu c¶m trùc tiÕp => T©m tr¹ng ®au khæ, uÊt øc, ngét ng¹t. NiÒm khao kh¸t tự do cháy bỏng, muốn thoát ra khỏi cảnh tù ngục để trở.

(147) đó? - NhËn xÐt giäng th¬, nhÞp ®iÖu trong 4 c©u th¬ cuèi? - T©m tr¹ng ngêi tï ë 4 c©u cuèi? - TiÕng chim tu hó më ®Çu bµi th¬ vµ kÕt thóc bµi th¬ cã ®iÓm nµo kh¸c nhau? V× sao cã sù kh¸c biệt đó? - V× sao bµi th¬ cã søc truyÒn c¶m m·nh liÖt ?. - Vẻ đẹp tâm hồn của ngời tù cách mạng thể hiện qua bµi th¬ nh thÕ nµo?. vÒ víi cuéc sèng tù do bªn ngoµi. *TiÕng chim : - Mở đầu : Gợi cảnh trời đất bao la, tng bừng của sự sống. - KÕt thóc : Thóc giôc, cµng lµm cho nçi ®au khæ thÊm thÝa h¬n -> lµ tiÕng gäi tha thiÕt cña tù do, cña thÕ giíi ®Çy sù sống, đầy quyến rũ đối với ngời tù CM trẻ tuổi. III - Tæng kÕt : 1 - NghÖ thuËt : - Bài thơ : 2 đoạn : Đoạn 1 : Tả cảnh (cảnh đẹp) §o¹n 2: T¶ t×nh (t×nh s«i næi) => gép thµnh mét chØnh thÓ truyÒn c¶m. - ThÓ th¬ lôc b¸t giàu nhạc điệu, mượt mà, uyÓn chuyÓn, linh ho¹t. - Giäng ®iÖu tù nhiªn, c¶m xóc nhÊt qu¸n. Lựa chọn lời thơ đầy ấn tượng để biểu lộ cảm xúc khi thiết tha, khi lại sôi nổi mạnh mẽ. - Sử dụng các biện pháp tu từ điệp ngữ, liệt kê,... vừa tạo nên tính thống nhất về chủ đề văn bản, vừa thể hiện sự cảm nhận về sự đối lập giữa niềm khao khát sống đích thực, đầy ý nghĩa với hiện tại buồn chán của tác giả vì bị giam hãm trong nhà tù thực dân. 2 - Ý nghĩa: Bài thơ thể hiện lòng yêu đời, yêu lí tưởng của người chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi trong hoàn cảnh tù ngục. * Ghi nhí SGK tr 20. IV – Luyện tập: Đọc diễn cảm bài thơ. 4 - Cñng cè, HDVN - Nh¾c l¹i néi dung bµi th¬, ghi nhí, kh¸i qu¸t bµi. - HD «n tËp v¨n thuyÕt minh. - Đọc trước bài: Câu nghi vấn phần tiếp theo. So¹n : 8/ 01/ 2014 Gi¶ng: TiÕt 79: CÂU NGHI VẤN ( Tiếp theo) A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu rõ câu nghi vấn không chỉ dùng để hỏi mà dùng để thể hiện các ý cầu khiến, khẳng định, phủ định, đe dọa, bộc lộ cảm xúc... - Kĩ năng vận dụng kiến thức đã học về câu nghi vấn để đọc – hiểu văn bản. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, phiếu học tập - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, đọc trước bài.. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Đọc thuộc lòng bài thơ ” Khi con tu hú”? Tiếng chim tu hú mở đầu và kết thúc bài thơ có sự khác nhau như thế nào?.

(148) - Nêu đặc điểm của câu nghi vấn? Đặt một câu nghi vấn với chức năng chính dùng để hỏi? 3 - Bµi míi: - §äc ng÷ liÖu SGK - GV sử dụng phiếu học tập, ph©n nhãm (3 nhãm) yªu cÇu th¶o luËn theo nhãm: n/v t×m c¸c c©u nghi vÊn trong c¸c NL? Nªu chøc n¨ng cña c¸c c©u nghi vấn đó? N1: NL (a), (b) N2: NL (c), (d) N3: NL (e). - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, GV nhËn xÐt bæ sung, kÕt luËn.. - Ngoµi chøc n¨ng chính là dùng để hỏi c©u nghi vÊn cßn cã nh÷ng chøc n¨ng nµo kh¸c? Nªu vÝ dô? - §äc ghi nhí SGK tr 22 - BT nhanh: C¸c c©u sau có phải dùng để hái kh«ng? + Bµi th¬ nµy mµ hay µ? + Nã nãi vËy th× lµm sao mà nghe đợc chứ? - Xác định câu nghi vấn trong các phần trích BT 1, 2?. I – Bài học: 1 - §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng chÝnh: Chức năng chính là dùng để hỏi 2 - Nh÷ng chøc n¨ng kh¸c: a- Ng÷ liÖu: a - Nh÷ng ngêi mu«n n¨m cò Hån ë ®©u b©y giê? => Béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc (hoµi niÖm, tiÕc nuèi). b - Mày định nói cho cha mày nghe đấy à? => Hµm ý ®e do¹. c - Cã biÕt kh«ng? ...LÝnh ®©u? => §e do¹. d - Mét ngêi hµng ngµy..... hay sao? => Khẳng định e - Con gái tôi vẽ đấy ? Chả lẽ...hay lục lọi ấy! => KÕt thóc b»ng dÊu chÊm than ( Kh«ng chØ lµ c©u hái mµ cßn mang ý nghÜa c¶m th¸n, béc lé c¶m xóc). => KÕt luËn: - Trong nhiều trờng hợp, câu nghi vấn không dùng để hỏi mà dùng để cầu khiến, khẳng định, phủ định, đe doạ, bộc lộ tình cảm, cảm xúc... mà không yêu cầu ngời đối thoại trả lời. - Nếu không dùng để hỏi thì một số trờng hợp, câu nghi vấn cã thÓ kÕt thóc b»ng dÊu chÊm than hoÆc dÊu chÊm löng. b - Ghi nhí: SGK tr 22 II - LuyÖn tËp Bµi 1 tr 22 : a - Con ngời đáng kính ấy... kiếm ăn ? => Bộc lộ cảm xúc ( ng¹c nhiªn ). b - Trừ Than ôi!, còn lại là câu nghi vấn => Phủ định, bộc lộ c¶m xóc. c - Sao ta kh«ng ng¾m... chiÕc l¸ nhÑ nhµng r¬i ? => CÇu khiÕn, béc lé c¶m xóc. d - Ôi, nếu thế thì còn đâu là quả bóng bay? => Phủ định, bộc lé c¶m xóc. Lu ý: C©u (d) cã ¤i, h×nh thøc lµ c©u c¶m th¸n -> vÉn lµ c©u nghi vÊn. Bµi 2 tr 22: a - Sao cô lo xa thÕ? - Tội gì để tiền lại? - ¨n m·i hÕt ®i th× lÊy g× mµ lo liÖu? => Phủ định. b - Cả đàn bò... chăn dắt làm sao? => Bộc lộ sự băn khoăn, ngÇn ng¹i. c - Ai dám bảo... tình mẫu tử? => Khẳng định. d - Th»ng bÐ kia, mµy cã viÖc g× ? Sao lại đến đây mà khóc ? => Hỏi => Đặc điểm hình thức: đấu chấm hỏi ở cuối câu. * Những câu không phải là câu nghi vấn nhng có ý nghĩa tơng đơng: a - Cô kh«ng ph¶i lo xa qu¸ nh thÕ. - Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại ? - ăn mãi hết đi thì đến lúc chết không có tiền để mà lo liệu. b - Không biết chắc là thằng bé có thể chăn dắt đợc đàn bò.

(149) - §Æt 2 c©u nghi vÊn không dùng để hỏi?. hay kh«ng? c - Th¶o méc tù nhiªn còng cã t×nh mÉu tö. Bµi 3 tr 22: MÉu: - B¹n cã thÓ kÓ cho m×nh nghe néi dung bé phim chiÓu hôm qua đợc không? => Cầu khiến. - Sao đời lão Hạc lại đau khổ đến thế ? => Bộc lộ cảm xúc. Bài 4 tr 22 : Trong những trờng hợp đó, những câu nghi vấn dùng để chào, ngời nghe không nhất thiết phải trả lời mà có thể đáp lại bằng câu chào khác ( có thể là câu nghi vấn ) -> ngời nãi, ngêi nghe cã quan hÖ mËt thiÕt. 4 - Cñng cè, HDVN - Nhắc lại các chức năng của câu nghi vấn, đặc điểm hình thức của câu nghi vấn, ph©n biÖt c©u nghi vÊn víi c¸c lo¹i c©u kh¸c. - ChuÈn bÞ bµi "ThuyÕt minh vÒ mét c¸ch lµm". So¹n : 8/ 01/ 2014 Gi¶ng: TiÕt 80: THUYẾT MINH VỀ MỘT PHƯƠNG PHÁP ( CÁCH LÀM) A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Thấy được sự đa dạng về đối tượng được giới thiệu trong văn bản thuyết minh; đặc điểm , cách làm bài văn thuyết minh; mục đích yêu cầu, cách quan sát và cách làm bài văn thuyết minh về một phương pháp ( cách làm). - Rèn kĩ năng quan sát đối tượng cần thuyết minh: một phương pháp ( cách làm); tạo lập được một văn bản thuyết minh theo yêu cầu: biết viết một bài văn về một cách thức, phương pháp, cách làm có độ dài 300 chữ. - Có thái độ quan sát, tìm hiểu kiến thức về phương pháp ( cách làm), thái độ học tập tích cực. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, bảng phụ - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, đọc trước bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu đặc điểm của câu nghi vấn? Đặt một câu nghi vấn với chức năng cầu khiến hoặc khẳng định, phủ định? 3 - Bµi míi: - §äc ng÷ liÖu SGK I - Bài học: - Các nội dung đợc trình bày 1 - Ngữ liệu: trong 2 VB trªn? * NL1: Giới thiệu cách làm đồ chơi "em bé đá bóng" b»ng qu¶ kh« ..

(150) * NL2: Giíi thiÖu c¸ch nÊu canh rau ngãt víi thÞt lîn n¹c. => Môc chung bµi giíi thiÖu mét ph¬ng ph¸p (c¸ch lµm): (1) : Nguyªn vËt liÖu. (2) : C¸ch lµm. (3) : Yªu cÇu thµnh phÈm. =>KL: - Khi thuyÕt minh về một phương pháp ( cách làm) người viết phải phải tìm hiểu, quan sát nắm chắc phương pháp ( cách làm) đó. - CÇn tr×nh bµy râ ®iÒu kiÖn, c¸ch thøc, tr×nh tự...làm ra sản phẩm và yêu cầu chất lợng đối với sản phẩm đó. - Lời văn: ngắn gọn, súc tích, vừa đủ. 2 - Ghi nhí: SGK tr 2 II - LuyÖn tËp Bµi 1 tr 26 : MB : Giíi thiÖu trß ch¬i. - Hãy tự chọn một đồ chơi, TB : gåm c¸c môc : trò chơi quen thuộc và lập Sè ngêi, dông cô ch¬i. dàn bài thuyết minh? C¸ch ch¬i ( luËt ch¬i) (Th¾ng - thua - ph¹m luËt). Yêu cầu đối với trò chơi. KB: ( Cã thÓ kh«ng cÇn) - cã thÓ nªu c¶m nhËn vÒ trß ch¬i. Bµi 2 tr 26: * Cách đặt vấn đề: Đặt trong bối cảnh XH hiện đại, KHCN phát triển -> Phơng pháp đọc của con ngời. MB: Cách đặt vấn đề rõ ràng, dẫn dắt mạch lạc, mang tÝnh thêi sù. TB: Nêu các cách đọc: đọc thành tiếng, đọc thầm. - Đọc văn bản “Phương * Phơng pháp đọc: Đọc theo hàng - Đọc ý - Đọc phỏp đọc nhanh” và chỉ ra nhanh ND: Đọc ý chung qua từ chủ đề => HiÖu qu¶: Nhanh, tèn Ýt thêi gian cách đặt vấn đề, cách đọc * Sè liÖu: (cã TD thuyÕt minh cho ph¬ng ph¸p nhanh? đọc nhanh). - Các số liệu trong bài có KB: vËn dông ph¬ng ph¸p nªu vÝ dô, nªu sè liÖu. tác dụng gì? - NhËn xÐt c¸c môc trong 2 VB? - Cách làm đợc trình bày theo tr×nh tù nµo? - Sử dụng bảng phụ ( Ghi lại các mục chính trong bài thuyết minh về một phương pháp) - Lêi v¨n trong c¸c VB? - Theo em, để thuyết minh về mét ph¬ng ph¸p (c¸ch lµm) ngời viết phải đảm bảo nh÷ng yªu cÇu nµo? - C¸ch lµm bµi thuyÕt minh vÒ mét ph¬ng ph¸p (c¸ch lµm)? - §äc ghi nhí SGK tr 26. 4 - Củng cố, HDVN: - Nhắc lại cách làm bài thuyết minh về một phương pháp ( cách làm). - GV sö dông b¶ng phô hướng dẫn học sinh làm bài tập về nhà: (ghi nguyªn liÖu, c¸ch lµm) yªu cÇu hs s¾p xÕp l¹i tr×nh tù c¸c phÇn, c¸c ý cho hîp lÝ C¸ch lµm sóp nÊm r¬m 1 - Nguyªn liÖu: - NÊm r¬m bóp (300g) - ThÞt cua (150g) - §Çu gµ, c¸nh gµ (200g) - Trøng gµ (3 qu¶) - ThÞt gµ (400g) - Bét ®ao (200g) - Trøng cót (10 qu¶) - Hµnh t©y (1 cñ) - Giß lôa (50g) - Gia vÞ: tiªu, muèi, ít, m× chÝnh, rau mïi..

(151) 2 - Tr×nh bµy: - Múc súp ra bát, rắc tiêu, rau mùi cho thơm, sau cùng rắc lòng đỏ trứng ăn nãng. 3 - C¸ch lµm: * C¸ch nÊu: Cho níc vµo nồi ®un s«i, cho thÞt gµ vµo, tiÕp theo cho nÊm r¬m, trứng cút, hành tây, sau cùng cho thịt cua, nêm tiêu, muối , đờng, mì chính vừa ăn. Nớc sôi trở lại cho bột năng đã hoà sệt với nớc vào quấy đều và bắc xuống. * ChuÈn bÞ: S¬ chÕ nguyªn liÖu. - Viết một bài văn hoàn chỉnh thuyết minh về cách làm bánh chưng. So¹n : 18/ 01/ 2014 Gi¶ng: TiÕt 81: TỨC CẢNH PÁC BÓ - Hồ Chớ Minh A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu được một đặc điểm của thơ Hồ Chí Minh: sử dụng loại thơ tứ tuyệt để thể hiện tinh thần hiện đại của người chiến sĩ cách mạng; cuộc sống vật chất và tinh thần của Hồ Chí Minh trong những năm tháng hoạt động cách mạng đầy khó khăn, gian khổ qua một bài thơ được sáng tác trong những ngày tháng cách mạng chưa thành công. - Rèn kĩ năng đọc – hiểu thơ tứ tuyệt của HCM, phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm. - Giáo dục ý thức học tập và làm theo tấm gương Bác Hồ. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tranh ảnh Bác Hồ ở Pác Bó - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Đọc thuộc lòng bài thơ ” Khi con tu hú”, nêu nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ? 3 - Bµi míi: I - TiÕp xóc v¨n b¶n: 1- §äc: 2 - Chó thÝch: * T¸c gi¶: Hå ChÝ Minh (SGK) * Bµi th¬ "Tøc c¶nh P¸c Bã" : - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: 1941 - ThÓ th¬: TNTT - nhÞp 4/3. 3 - Bè côc: KÕt cÊu cña th¬ tø tuyÖt (4 phÇn) 4 - Chủ đề: Tinh thần lạc quan, phong thái ung dung, niÒm vui vÎ l¹c quan gi÷a thiªn nhiªn trong nh÷ng th¸ng ng¸y sèng ë hang P¸c Bã ®Çy gian khæ. II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: 1 – Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác Hồ ở Pác - Ba câu thơ đầu nói về nội Bó: dung gì? C©u 1: S¸ng ra bê suèi/ tèi vµo hang - NhËn xÐt giäng th¬ trong 3 -> Giäng th¬ tho¶i m¸i, tõ tr¸i nghÜa, nhÞp th¬ 4/3 t¹o c©u ®Çu? 2 vế sóng đôi. - GV hd đọc bài thơ. - Dựa vào kiến thức đã học và nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ h·y giíi thiÖu t¸c gi¶ Hå ChÝ Minh? - GV giới thiệu một số h×nh ¶nh B¸c ë P¸c Bã, giíi thiÖu hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬. - Bài thơ đợc viết theo thể thơ nµo? - Nêu chủ đề bài thơ?.

(152) - C©u th¬ gîi ra c¶nh sinh ho¹t cña B¸c trong nh÷ng ngµy sèng ë nói rõng P¸c Bã nh thÕ nµo? - Cụm từ "vẫn sẵn sàng" đợc hiÓu nh thÕ nµo? - Em nghiêng về cách hiểu nào? Vì sao em chọn cách hiểu đó? - Câu thơ cho em hiểu thêm được điều gì trong cuộc sống sinh hoạt của Bác? - HD hs th¶o luËn nhËn xÐt vÒ vai trß cña c©u th¬ thø 3 trong bµi th¬ tø tuyÖt. - Cuộc sống sinh hoạt của Bác được nói ở câu thơ thứ ba như thế nào? - H×nh ¶nh nh©n vật tr÷ t×nh hiÖn lªn trong câu 3?. - Ba câu đầu cho em thấy được cuộc sống của Bác những năm tháng ở Pác bó ra sao? - C¸i sang mµ B¸c nãi trong bài thơ đợc hiểu nh thế nào? - Cuộc đời cách mạng gian khổ thiÕu thèn lµ vËy nhng v× sao Bác lại nói "Cuộc đời CM thật lµ sang"?. - Nét đặc sắc của cõu thơ thứ 4? - Từ bài thơ em cảm nhận đợc nét đẹp nào của nhân vật trữ t×nh Hå ChÝ Minh?. - Tổng kết những nét đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ?. => Sinh hoạt diễn ra nhịp nhàng, đều đặn. Cuộc sèng ung dung, hoµ ®iÖu víi nhÞp sèng nói rõng. C©u 2: Ch¸o bÑ, rau m¨ng vÉn s½n sµng. -> TiÕp m¹ch c¶m xóc cña c©u 1, giäng th¬ cã thªm nÐt vui đùa. Cụm từ vẫn sẵn sàng được hiểu theo 2 cách: + C¸ch 1: L¬ng thùc, thùc phÈm: ch¸o bÑ, rau rõng luôn đầy đủ, sẵn sàng, có phần d thừa. + C¸ch 2: ChØ ¨n ch¸o bÑ, rau m¨ng nhng tinh thÇn vÉn s½n sµng. ( Hiểu theo cách 1 phù hợp với mạch cảm xúc chung của bài thơ thấy được giọng điệu đùa vui thoải mái của Bác) Câu 3: Bàn đá chông chênh/ dịch sử Đảng. -> Câu 3 chuyển rất khéo (từ hoạt động tự nhiên -> hoạt động xã hội). H/ả đối lập (Nơi làm việc đơn sơ >< C«ng viÖc quan träng), tõ l¸y chông chênh rất tạo hình và gợi cảm , ba chữ dịch sử Đảng toàn thanh trắc đi liền nhau toát lên cái khỏe khoắn, mạnh mẽ, gân guốc. (B¸c Hå ®ang dÞch lÞch sö §¶ng CS Liªn x« lµm tµi liệu huấn luỵện cán bộ, đồng thời cũng đang nắm thời c¬ xoay chuyÓn lÞch sö VN n¬i ®Çu nguån . Sự nghiệp lớn dich sử Đảng đòi hỏi phải có niềm tin vững chắc không thể lay chuyển) => Câu thơ kh¾c ho¹ h/¶ nh/vËt trung t©m: cã tÇm vóc lớn lao, t thế uy nghi, lồng lộng nh một tợng đài vÒ mét vÞ l·nh tô CM. => Ba câu thơ đầu cho thấy hiện thực cuộc sống của Bác ở Pác Bó vô cùng gian khổ, thiếu thốn nhưng Bác luôn thấy vui vẻ, thoải mái. 2 – Cảm nghĩ của Bác: Câu 4: Cuộc đời CM thật là sang. -> Câu 4 kết bài khái quát về cuộc đời cách mạng. Sang -> Sang träng, giµu cã vÒ mÆt tinh thÇn. - Phong thái ung dung, chủ động trong mọi hoàn c¶nh - Vẻ đẹp tâm hồn của Bác. -> Từ sang đợc sử dụng rất đắt ( chữ thần - nhãn tự) để kÕt thóc bµi th¬ -> kÕt tinh, to¶ s¸ng tinh thÇn cña toµn bµi. §ã chÝnh lµ niÒm vui cña B¸c v× sau 30 n¨m xa Tæ quốc ” Đêm mơ nớc, ngày thấy hình của Nớc”, nay đợc trở về trực tiếp lãnh đạo CM để cứu nớc cứu dân, thời cơ giải phóng đất nớc đang đến gần -> Những gian khổ của Ngời ở Pác Bó đều trở thành sang trọng vỡ đú là cuộc đời cách mạng). => Hình ảnh nhân vật trữ tình hiện lên giữa thiên nhiên Pác Bó mang vẻ đẹp của người chiến sĩ cách mạng với phong thái ung dung, tự tại. III - Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - Bài thơ ngắn gọn, hàm súc vừa mang đặc điểm cổ điển, truyền thống, vừa mới mẻ, hiện đại..

(153) - Chứng minh bài thơ mang - Lời thơ bình dị pha giọng đùa vui hóm hỉnh. đặc điểm vừa cổ điển vừa mơ]í - Tạo được tứ thơ độc đáo, bất ngờ, thú vị và sâu mẻ hiện đại? sắc. 2 - Ý nghĩa: - §äc ghi nhí SGK? Bài thơ thể hiện cốt cách tinh thần HCM luôn tràn đầy niềm lạc quan, tin tưởng vào sự nghiệp cách mạng. * Ghi nhí : SGK tr30 IV – Luyện tập: Điểm giống và khác nhau của thú lâm tuyền của Bác Hồ và của người xưa:  Thú lâm tuyền: niềm vui sống hòa cùng với suối rừng thiên nhiên. - Em hiểu thú lâm tuyền là gì?  Điểm giống nhau: - Đều cảm thấy vui vẻ, thoải mái, thích thú khi - So s¸nh víi thó l©m tuyÒn cña NguyÔn Tr·i, NguyÔn BØnh được sống giữa non xanh nước biếc. Khiªm? - Đều tìm thấy trong chốn lâm tuyền một cuộc sống thanh cao hợp với mình.  Điểm khác nhau: Người xưa Bác Hồ Tìm đến thú lâm tuyền Bác Hồ sống hòa nhịp vì cảm thấy bất lực trước với lâm tuyền nhưng vẫn thực tế xã hội, muốn nguyên vẹn cốt cách lánh đục về trong, tự an chiến sĩ; và chính cuộc ủi bằng lối sống an bần sống lâm tuyền đó là một lạc đạo , tuy đó là lối biểu hiện của cuộc đời sống thanh cao, khí tiết cách mạng của Người. Vì nhưng không thể không vậy, nhân vật trữ tình của gọi là tiêu cực. bài thơ tuy có dáng vẻ ẩn sĩ, song thực chất vẫn là chiến sĩ. 4 – Củng cố, HDVN: - Nhắc lại ý nghĩa của bài thơ, phần ghi nhớ SGK - Từ bài thơ em hiểu thêm được điều gì về Bác? Liên hệ bản thân? - HD trả lời câu hỏi SBT Ngữ văn 8 tập 2 - HD chuẩn bị bài tiếp theo ” Câu cầu khiến”. So¹n : 18/ 01/ 2014 Gi¶ng: TiÕt 82: CÂU CẦU KHIẾN A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh:.

(154) - Hiểu đặc điểm hình thức và chức năng của câu cầu khiến. - Kĩ năng nhận biết câu cầu khiến trong văn bản; sử dụng câu cầu khiến phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. - Có ý thức sử dụng câu cầu khiến phù hợp trong hoàn cảnh giao tiếp cụ thể. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, phiếu học tập, bảng phụ - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu đặc điểm, chức năng của câu nghi vấn? Phân tích giá trị biểu cảm của câu nghi vấn trong đoạn thơ thứ 3 bài ”Nhớ rừng”? 3 - Bµi míi: I – Bài học: - Yêu cầu hs đọc NL 1 - Ngữ liệu: SGK * Ng÷ liÖu 1 a - Thôi đừng lo lắng. -> Khuyªn b¶o - Dựa vào kiến thức đã - Cø vÒ ®i . -> yªu cÇu häc chØ ra c©u cÇu khiÕn b - §i th«i con. -> Yªu cÇu. trong c¸c ng÷ liÖu trªn? * Ng÷ liÖu 2: - §Æc ®iÓm h×nh thøc a - Më cöa. -> C©u trÇn thuËt (dïng tr¶ lêi c©u hái) nào giúp em nhận ra câu b - Mở cửa ! -> Dùng đề nghị, ra lệnh ( ngữ điệu nhấn mạnh cÇu khiÕn? h¬n). - Nh÷ng c©u cÇu khiÕn => §Æc ®iÓm h×nh thøc: trên đợc dùng để làm gì? + C©u cÇu khiÕn lµ nh÷ng c©u cã chøa c¸c tõ cÇu khiÕn: - Trong ngữ liệu 2, so Hãy, đừng, chớ đứng trớc hoặc đi, thôi, nào đứng sau từ sánh cách đọc? ý ở câu biểu hiện nội dung cầu khiến. nào đợc nhấn mạnh? + Mục đích: Dùng để ra lệnh, yêu cầu, đề nghị, khuyên - Nêu đặc điểm của câu bảo… + KÕt thóc c©u: cÇu khiÕn? Ph©n biÖt víi - Dấu chấm: mức độ không nhấn mạnh. c©u nghi vÊn? - DÊu chÊm than. 2 - Ghi nhí: SGK tr 31. - (GV sö dông bảng phụ II - LuyÖn tËp ph©n biÖt c©u cÇu khiÕn Bµi 1 tr31: víi lo¹i c©u kh¸c ) §Æc ®iÓm h×nh thøc cña c©u cÇu khiÕn : (a) - h·y, (b) - ®i, (c) - đừng. => CN đều chỉ ngời đối thoại hoặc ngời tiếp nhận câu nói. Hoặc một nhóm ngời trong đó có ngời đối thoại nhng có - Đặc điểm hình thức đặc điểm khác nhau. nào của các câu BT1 a - V¾ng CN nhng dùa vµo ng÷ c¶nh cña nh÷ng c©u tríc cho biết đó là câu cầu đó, ngời đọc biết cụ thể ngời đối thoại là Lang Liêu. khiến? b - CN lµ ¤ng gi¸o – ng«i thø 2 sè Ýt. c - CN lµ Chóng ta – ng«i 1 sè nhiÒu. Thªm, bớt hoặc thay đổi chủ ngữ: - Nhận xét CN? a - Con hãy lấy gạo... lễ Tiên vơng -> Không thay đổi ý - Thử thờm, bớt hoặc nghĩa. đối tợng tiếp nhận đợc rõ hơn, lời yêu cầu nhẹ hơn, thay đổi chủ ngữ xem ý t×nh c¶m h¬n. nghĩa của câu thay đổi b - Hót tríc ®i . -> Ý nghÜa cÇu khiÕn m¹nh h¬n, kÐm lÞch sù thế nào? c - “Nay các anh đừng... sống đợc không”. -> Thay đổi ý nghĩa cơ bản của câu. Trong số những ngời tiếp nhận lời đề nghÞ kh«ng cã ngêi nãi..

(155) - BT2: Trong những đoạn trích sau, câu nào là câu cầu khiến? - Nhận xét sự khác nhau về hình thức biểu hiện ý nghĩa cầu khiến giữa các câu đó?. - So sánh ý nghĩa các câu trong bài tập 3? - BT4: Dế Choắt nói với Dế Mèn như vậy nhằm mục đích gì? - Vì sao trong lời nói với Dế Mèn, Dế Choắt không dùng những câu như: Anh hãy ....nhà anh!, Đào ngay giúp em một cái ngách!. Bµi 2 tr32: a - Th«i, im c¸i ®iÖu h¸t ma dÇm sïi sôt Êy ®i. -> V¾ng CN b - Các em đừng khóc. -> Có CN - ngôi 2 số nhiều. c - §a tay cho t«i mau ! CÇm lÊy tay t«i nµy ! => Kh«ng cã tõ ng÷ cÇu khiÕn, chØ cã ng÷ ®iÖu cÇu khiÕn, v¾ng CN. => Có. Trong tình huống cấp bách, gấp gáp đòi hỏi những ngời có liên quan phải hành động nhanh và kịp thời, câu cầu khiÕn ph¶i rÊt ng¾n gän, v× vËy CN chØ ngêi tiÕp nhËn thêng v¾ng. Chó ý: §é dµi cña c©u cÇu khiÕn thêng tØ lÖ nghÞch víi sù nhÊn m¹nh ý nghÜa cña c©u cÇu khiÕn, c©u cµng ng¾n -> ý nghÜa c©u cÇu khiÕn cµng m¹nh. Bµi 3 tr 32: a - V¾ng CN b - Cã CN ( ng«i 2 sè Ýt ) -> C©u cÇu khiÕn nhÑ h¬n, thÓ hiện rõ hơn tình cảm của ngời nói đối với ngời nghe. Bµi 4 tr 32: - DC muốn DM đào giúp ngách từ nhà DC sang nhà DM ( mục đích cầu khiến). - DC tù coi m×nh lµ vai díi (xng em), lµ ngêi yÕu ®uèi, nhót nhát -> ngôn từ có sự khiêm nhờng, rào trớc đón sau - Trong lêi DC yªu cÇu DM,t¸c gi¶ kh«ng dïng c©u cÇu khiÕn mµ dïng c©u nghi vÊn -> ý cÇu khiÕn nhÑ h¬n, Ýt râ rµng h¬n -> phï hîp víi tÝnh c¸ch cña DC vµ vÞ thÕ cña DC so víi DM.. Bµi 5 tr32: - §i ®i con! -> Lêi ngêi mÑ khuyªn con v÷ng tin bíc vào đời. - §i th«i con ! -> Ngêi con vµ ngêi mÑ cïng ®i. => Không thể thay thế cho nhau đợc vì ý nghÜa kh¸c nhau.. - Câu Đi đi con! Và câu Đi thôi con! Trong đoạn trích có tể thay thế được cho nhau không?. 4 – Củng cố, HDVN: - Nhắc lại đặc điểm hình thức của câu cầu khiến, phân biệt câu cầu khiến với các loại câu khác. - Hướng dẫn Hs làm bài tập SBT - HD hs chuẩn bị bài ” Thuyết minh về một danhy lam thắng cảnh”.

(156) Chia 4 nhóm chuẩn bị: N1,2: Sưu tầm tư liệu về quần thể di tích và thắng cảnh Đền Hùng ( Tham khảo tài liệu địa phương) N3,4: Sưu tầm tư liệu về danh lam thắng cảnh của địa phương em. HS đọc tài liệu, ghi chép tư liệu về các danh lam thắng cảnh theo hướng dẫn của GV. ............................................................................................................................................. So¹n : 18/ 01/ 2014 Gi¶ng: TiÕt 83: THUYẾT MINH VỀ MỘT DANH LAM THẮNG CẢNH A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Thấy được sự đa dạng về đối tượng được giới thiệu trong văn bản thuyết minh. Hiểu được đặc điểm, mục đích, yêu cầu, cách quan sát và c¸ch viÕt bµi giíi thiÖu mét danh lam th¾ng c¶nh. - RÌn kÜ n¨ng quan sát danh lam thắng cảnh, đọc tài liệu, tra cứu thu thập ghi chép những tri thức về đối tượng; tạo lập được v¨n thuyÕt minh về một danh lam thắng cảnh. - Gi¸o dôc ý thøc t×m hiÓu, g×n gi÷ b¶o tån ph¸t huy gi¸ trÞ cña danh lam th¾ng c¶nh quª h¬ng. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, một số hình ảnh về danh lam thắng cảnh của đất nước, máy chiếu - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Cách làm bài văn thuyết minh về một phương pháp ( Cách làm)? - Kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm theo yêu cầu của GV ở giờ học trước. 3 - Bµi míi: - Sö dông m¸y chiÕu chiÕu mét sè h×nh ¶nh vÒ hå Hoµn Kiếm, đền Ngọc Sơn - hs quan sát trớc khi đọc ngữ liÖu. - HD häc sinh c¸ch quan s¸t đối tợng thuyết minh. - §èi tîng thuyÕt minh trong VB trªn? - VB cung cÊp nh÷ng tri thøc nµo? Thuéc lÜnh vùc nµo? - Muốn có đợc những tri thức đó ngời viết cần phải làm gì? - Theo em cã thÓ giíi thiÖu hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn bằng quan sát đợc kh«ng?. I - Bài học: 1 - Ng÷ liÖu: VB "Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc S¬n" - §èi tîng thuyÕt minh : Hå Hoµn KiÕm - §Òn Ngäc S¬n. - Tri thøc : Cung cÊp tri thøc lÞch sö vÒ Hå vµ §Òn ( nguån gèc tªn gäi hå, lÞch sö h×nh thµnh, qu¸ tr×nh x©y dựng...) -> Muốn có tri thức để viết bài ngoài quan sát trực tiếp cần đọc sách, tra cứu, học hỏi...để hiểu biết về lÞch sö. - Néi dung : thiÕu miªu t¶ -> ND kh« khan + VÞ trÝ réng, hÑp cña hå. + Vị trí của Tháp Rùa, đền Ngọc Sơn. + VÞ trÝ cÇu Thª Hóc. + Quang c¶nh xung quanh: C©y cèi, mµu níc xanh, rïa næi lªn....

(157) - VB cho em hiểu đợc những gì về hồ Hoàn Kiếm và đền Ngäc S¬n? - Theo em để nội dung bài thuyÕt minh hÊp dÉn h¬n ngoµi viÖc giíi thiÖu cung cấp tri thức về đối tợng cần ph¶i kÕt hîp yÕu tè nµo? - NhËn xÐt bè côc cña VB? Bè côc cã thiÕu sãt g×? - Phơng pháp thuyết minh đợc sử dụng trong VB? - HS th¶o luËn nhãm : Khi giíi thiÖu vÒ mét danh lam th¾ng c¶nh cÇn chó ý nh÷ng g×? (Vị trí địa lí của thắng cảnh? Th¾ng c¶nh cã nh÷ng bé phËn nµo? VÞ trÝ, vai trß cña thắng cảnh trong đời sống con ngêi? Cã nªn sö dông yÕu tè miªu t¶, kÓ, b×nh luËn kh«ng? NÕu sö dông cÇn chó ý ®iÒu g×?) - BT1: Lập lại bố cục VB trong ngữ liệu?. - Bè côc : 2 phÇn (TB - KB, thiÕu phÇn MB). - Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh: gi¶i thÝch - nªu sè liÖu. => KL: - Muèn viÕt bµi TM vÒ danh lam th¾ng c¶nh cÇn phải đợc thăm thú, quan sát trực tiếp hoặc đọc sách, tra cøu tµi liÖu, hỏi nh÷ng ngêi hiÓu biÕt vÒ n¬i Êy. - Bµi giíi thiÖu vÒ danh lam th¾ng c¶nh cã bè côc 3 phÇn, lêi giíi thiÖu cã kÌm theo miªu t¶, b×nh luËn; phải dựa trên cơ sở kiến thức đáng tin cậy và có phơng ph¸p thÝch hîp. - Lêi v¨n chÝnh x¸c vµ biÓu c¶m 2 - Ghi nhí: SGK tr 34. II - LuyÖn tËp Bµi 1 tr 35 : MB : Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ Hå Hoµn KiÕm vµ §Òn Ngäc S¬n + Lµ 2 th¾ng c¶nh næi tiÕng ë Hµ Néi. + Nói đến HN, không ai không nhắc đến 2 thắng c¶nh n»m gi÷a lßng HN. + Là di tích lịch sử lâu đời, có giá trị ý nghĩa...của HN TB : Giíi thiÖu xuÊt xø cña hå : + §é réng, hÑp. + VÞ trÝ cña Th¸p Rïa, §Òn Ngäc S¬n, cÇu Thª Hóc. + Quang c¶nh xung quanh : C©y cèi, mµu níc... + ThØnh tho¶ng rïa næi lªn... KB : Khẳng định vị trí của Hồ Hoàn Kiếm, Đền Ngọc - Nếu muốn giới thiệu trình S¬n trong lßng ngêi HN vµ t×nh c¶m cña ngêi HN víi 2 tự tham quan hồ Hoàn Kiếm danh lam th¾ng c¶nh nµy. Bµi 2 tr35 : và đền Ngọc Sơn từ xa đến - Từ xa : Thấy hồ rộng, có Tháp Rùa, có đền Ngọc gtaanf, từ ngoài vào trong thì S¬n cæ kÝnh. nên sắp xếp thứ tự như thế - Đến gần : Cổng đền có Tháp Bút, cầu Thê Húc nào?(HS ghi ra giấy nháp dẫn vào đền Ngọc Sơn, trình bày trước lớp). hồ bao bọc quanh đền, xung quanh hå cã nhiÓu c©y to... - Nếu viết lại bài văn trên Bµi 3 tr 35 : theo bố cục 3 phần, em sẽ MB : Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ di tÝch lÞch sö Hå G¬m. chọn những chi tiết tiêu biểu TB : Giíi thiÖu vÒ sù tÝch lÞch sö Hå G¬m. nào để làm nổi bật giá trị lịch + Giíi thiÖu Hå G¬m ngµy nay : diÖn tÝch, sinh vËt, thùc vËt tiªu biÓu trong hå... sử và văn hóa của di tích, + Tác dụng của Hồ Gơm đối với môi trờng sinh thắng cảnh? thái, môi trờng du lịch của thủ đô HN. KB : Khẳng định giá trị của Hồ Gơm. 4 – Củng cố, HDVN: - Nhắc lại cách làm bài thuyết minh về một danh lam thắng cảnh, yêu cầu khi viết bài văn thuyết minh. - HD hs làm bài tập số 4 SGK tr 35.

(158) + Cần làm rõ ý kiến của nhà thơ nước ngoài: Hồ Gươm là ”chiếc lắng hoa xinh đẹp giữa lòng Hà Nội” -> Trình tự giới thiệu khác với trình tự của bài viết trên, HD hs chọn trình tự giới thiệu về Hồ Gươm và Đền Ngọc Sơn theo cách riêng và góc quan sát đứng ở giữa mà bao quát xung quanh. + Em có thể sử dụng câu văn trên vào phần nào trong VB viết của mình? - HD làm đề cương ôn tập văn thuyết minh. So¹n : 18/ 01/ 2014 Gi¶ng: TiÕt 84: ÔN TẬP VỀ VĂN THUYẾT MINH A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hệ thống kiến thức về văn bản thuyết minh: khái niệm, các phương pháp thuyết minh, yêu cầu cơ bản khi làm bài văn thuyết minh, sự phong phú đa dạng về đối tượng thuyết minh. - Kĩ năng khái quát, hệ thống kiến thức đã học; đọc – hiểu yêu cầu đề bài văn thuyết minh; quan sát đối tượng cần thuyết minh; lập dàn ý, viết đoạn văn và bài văn thuyết minh. - Có ý thức học tập tích cực, quan sát tra cứu tài liệu vận dụng tốt trong cuộc sống. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, máy chiếu - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, đề cương ôn tập về văn thuyết minh. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Kiểm tra chuẩn bị đề cương ôn tập của học sinh. 3 - Bµi míi: - GV sö dông m¸y I - Hệ thống kiến thức chiÕu: chiÕu 2 VB (1 1 - Vai trß, t¸c dông cña v¨n b¶n thuyÕt minh: VB thuyÕt minh vÒ - Đợc sử dụng rộng rãi, ngành nghề nào cũng cần đến. chiếc xe đạp; 1 VB - Lµ mét kiÓu v¨n b¶n riªng, kh«ng cã lo¹i v¨n b¶n nµo thay miêu tả về chiếc xe thế đợc. đạp), yêu cầu học sinh - cung cÊp tri thøc. đọc 2 VB..

(159) - Vai trß cña VB thuyÕt minh trong cuéc sèng? - Nh¾c l¹i kh¸i niÖm, tÝnh chÊt cña VB thuyÕt minh; so s¸nh víi c¸c kiÓu VB kh¸c? - Muèn lµm tèt bµi v¨n thuyÕt minh cÇn ph¶i đạt những yêu cầu nµo? - Nªu bè côc chung cña bµi v¨n thuyÕt minh về một thứ đồ dïng, vÒ mét loµi vËt? TM vÒ con ngêi, vÒ mét ph¬ng ph¸p, mét danh lam th¾ng c¶nh? - Nªu c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh thêng dïng? - Cã thÓ sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ trong bµi v¨n thuyÕt minh kh«ng? - Nh÷ng lu ý khi sö dụng kết hợp các phơng thức biểu đạt kh¸c trong bµi v¨n thuyÕt minh? - Chiếu bảng dàn ý thuyết minh từng kiểu bài yêu cầu hs điền vào bảng dàn ý. ( Chia lớp thành 6 nhóm, mỗi nhóm điền 1 dàn ý) - LËp dµn ý vµ viÕt ®o¹n v¨n ( Chia 2 nhãm: nhóm1 làm đề 1; nhóm 2 làm đề bài 2) GV kÕt luËn söa ch÷a. - HS đọc, nhận xét, rút kinh nghiÖm bµi lµm.. 2 - TÝnh chÊt cña v¨n b¶n thuyÕt minh: - Kh¸c v¨n b¶n tù sù: Kh«ng cã sù viÖc, diÔn biÕn. - Kh¸c v¨n b¶n miªu t¶: Kh«ng miªu t¶ cô thÓ cho ngêi ta cảm nhận, hình dung đớc, mà chỉ cung cấp kiến thức cho ngời ta hiÓu. - Kh¸c v¨n b¶n biÓu c¶m: V× kh«ng béc lé c¶m xóc chñ quan, không thêm thắt cho đối tợng -> kiến thức phải khách quan. - Kh¸c v¨n b¶n nghÞ luËn: Kh«ng tr×nh bµy luËn ®iÓm, luËn cø (lÝ lÏ, dÉn chøng) , chØ cung cÊp tri thøc, tr×nh bµy nguyªn lÝ, quy luËt, c¸ch thøc... 3 - Muèn lµm bµi v¨n thuyªt minh: - ChuÈn bÞ: + Kiến thức ( quan sát, tìm hiểu , đọc sách báo tài liệu, hỏi han ngêi hiÓu biÕt) + Bố cục, trình bày... -> Làm nổi bật đặc điểm, bản chất của đối tợng. 4 - Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh: - Nêu định nghĩa. - LiÖt kª. - Nªu vÝ dô - Dïng sè liÖu - So sánh, đối chiếu - Ph©n tÝch, ph©n lo¹i. => CÇn kÕt hîp c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh. 5 - Các kiểu bài thuyết minh đã học: 5.1 - Thuyết minh về một sự vật: 5.2 - Thuyết minh về một thể loại văn học 5.3 - Thuyết minh về một phương pháp ( cách làm) 5.4 - Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh II - LuyÖn tËp §Ò 1: Giíi thiÖu mét danh lam th¾ng c¶nh ë quª em. MB: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t. TB: + VÞ trÝ, lÞch sö h×nh thµnh + M« t¶ c¸c bộ phận cña danh lam th¾ng c¶nh + Gi¸ trÞ v¨n ho¸, lÞch sö, ý nghÜa cña danh lam th¾ng cảnh trong đời sống, xã hội .KB: Nhận xét, đánh giá,khẳng định. §Ò 2: ThuyÕt minh vÒ thÓ th¬ lôc b¸t: MB: Giíi thiÖu thÓ th¬ lôc b¸t ( ThÓ th¬ truyÒn thèng ) TB: Trình bày đặc điểm thể thơ: - Sè c©u: 2 c©u lµm thµnh mét cÆp, gåm 1 c©u 6 tiÕng (c©u lôc) vµ 1 c©u 8 tiÕng (c©u b¸t) - Gieo vÇn: ch÷ cuèi cña c©u lôc vÇn víi ch÷ thø s¸u cña c©u b¸t; ch÷ thø t¸m cña c©u b¸t vÇn víi ch÷ thø s¸u cña c©u lôc ë cÆp sau… - Nhịp thơ: 2/2/2; 3/3 ( câu lục); 2/4/2; 4/4 ( câu bát) - Niªm luËt: Tiếng 1 (2) 3 (4) 5 (6) 7 8 Câu B T B lục Câu B T B B bát - Quy định về thanh : nếu chữ thứ 6 ngang (khụng dấu) thì ch÷ thø 8 huyÒn vµ ngîc l¹i. KB : VÞ trÝ cña thÓ th¬ lôc b¸t trong nÒn v¨n häc VN.

(160) 4 - Cñng cè, HDVN - HD tự hoc: làm bài tập viết bài văn thuyết minh đề bài g tr 36, ôn tập v¨n thuyÕt minh. - Đọc "Nhật kí trong tù", soạn: Ngắm trăng, Đi đờng.. So¹n : 5/ 02/ 2014 Gi¶ng: TiÕt 85: NGẮM TRĂNG - Hồ Chớ Minh A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu biết bước đầu về thơ chữ Hán của Hồ Chí Minh. Tâm hồn giàu cảm xúc trước vẻ đẹp thiên nhiên và phong thái Hồ Chí Minh trong hoàn cảnh ngục tù; hiểu được đặc điểm nghệ thuật của bài thơ. - Kĩ năng: đọc diễn cảm bản dịch tác phẩm, phân tích một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm. - Bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên, học tập tấm gương của Bác, tính chủ động trong cuộc sống. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, máy chiếu - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, soạn bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Kể tên những bài thơ được viết trong tù đã học ở chương trình Ngữ văn 8, đọc thuộc lòng bài thơ ”Khi con tu hú” của Tố Hữu nêu ý nghĩa của bài thơ? 3 - Bµi míi: I - TiÕp xóc v¨n b¶n: 1- Đọc: Chú ý đọc rõ ràng, chính xác cả phần phiên âm ch÷ H¸n vµ phÇn dÞch th¬. 2 - Chó thÝch: * T¸c gi¶: * T¸c phÈm: “NhËt kÝ trong tï” : - Th¸ng 8/1942 : HCM tõ P¸c Bã (Cao B»ng) bÝ mËt sang Trung quèc -> bÞ chÝnh quyÒn Tëng Giãi Th¹ch b¾t giam ( - Chiếu hình ảnh nhà tù. đến tháng9/1943). 14 tháng bị giải đi trên 30 nhà lao Giíi thiÖu hoµn c¶nh s¸ng thuéc 13 huyÖn cña tØnh Qu¶ng T©y - Trung Quèc víi biÕt tác tác phẩm "Nhật kí trong bao gian nan. Trong thời gian đó, Bác đã viết tập Nhật kí tï". b»ng th¬ ch÷ H¸n gåm 133 bµi, ®a sè s¸ng t¸c theo thÓ th¬ tø tuyÖt cæ ®iÓn. - Tập thơ đã thể hiện tâm hồn cao đẹp, ý chí CM phi thờng và tài năng thơ xuất sắc của Bác Hồ vĩ đại. - Tập thơ đợc dịch ra tiếng Việt năm 1960, sau đó đợc dÞch ra nhiÒu thø tiÕng, xuÊt b¶n nhiÒu níc, trë thµnh tµi s¶n chung quý b¸u cña nÒn v¨n ho¸ nh©n lo¹i, cã gi¸ trÞ NT và t tởng đặc sắc. - Väng nguyÖt : Bµi sè 21. - HD đọc 2 bài thơ.

(161) - NhËn xÐt thÓ th¬, nhÞp 3 - Bè côc : th¬? ThÓ th¬ tø tuyÖt. - Nêu chủ đề của bài thơ? 4 - Chủ đề: Tình yêu thiên nhiên và phong thái ung dung tù t¹i cña B¸c trong hoµn c¶nh ngôc tï. - §äc bµi "Ng¾m tr¨ng". II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: - C©u th¬ ®Çu nãi vÒ ®iÒu * C©u th¬ ®Çu: Hoµn c¶nh ng¾m tr¨ng g×? Trong tï kh«ng rîu còng kh«ng hoa - Em hiểu gì về hoàn cảnh -> Từ phủ định, điệp từ "không" của Bác khi sống trong nhà => Hoàn cảnh khổ cực, mất tự do ( chế độ sinh hoạt của tï cña Tëng Giíi Th¹ch? nhà tù tàn bạo), hoàn cảnh ngắm trăng đặc biệt. - Cã ph¶i c©u th¬ thø nhÊt * Câu thơ thứ 2: Tâm trạng ngời tù trớc vẻ đẹp của B¸c than phiÒn v× thiÕu thèn vÇng tr¨ng vËt chÊt? Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ - So s¸nh b¶n dÞch nghÜa vµ (Trớc cảnh đẹp biết làm thế nào? dÞch th¬ c2? - B¶n dÞch nghÜa: BiÕt lµm thÕ nµo? -> C¶m xóc xèn xang, b¨n kho¨n, bèi rèi -> ThÓ hiÖn t©m hån nghÖ sÜ tríc - Em hiểu đợc vẻ đẹp nào đêm trăng đẹp) trong tâm hồn nhà thơ bộc - Bản dịch thơ: Khó hững hờ cha sát nghĩa ( Thái độ bình th¶n, cã phÇn hê h÷ng, thiÕu sù rung c¶m s©u s¾c). lộ ở c©u th¬ 2? -> C©u nghi vÊn ( nh»m béc lé c¶m xóc) => Khao khát đợc thởng thức trăng một cách trọn vẹn (có rợu và hoa). Hoàn cảnh khắc nghiệt không ngăn đợc tâm hồn tự do, thể hiện tâm hồn nghệ sĩ đích thực (yªu thiªn nhiªn vµ rung c¶m m·nh liÖt tríc thiªn nhiªn), phong th¸i ung dung tù t¹i (chÊt thÐp trong th¬ - Trong hoµn c¶nh tï ngôc cña B¸c). * Hai c©u cuèi: Cuéc thëng tr¨ng cña B¸c kh¾c nghiÖt nh vËy cuéc Nh©n híng song tiÒn kh¸n minh nguyÖt ng¾m tr¨ng cña B¸c diÔn ra NguyÖt tßng song khÝch kh¸n thi gia nh thÕ nµo? -> Điệp ngữ, nhân hóa, cấu trúc đăng đối. - Cã ngêi nãi víi cuéc ngắm trăng này Bác đã hoµn thµnh mét cuéc vît ngôc b»ng tinh thÇn, ý kiÕn cña em? ( HS th¶o luËn nhãm). - Tõ bµi th¬ "Ng¾m tr¨ng" em cảm nhận đợc vẻ đẹp nµo trong t©m hån nhµ th¬ Hå ChÝ Minh?. - Tổng kết nét đặc sắc về néi dung, nghÖ thuËt cña bµi th¬? ( Chỉ ra đặc điểm cổ điển và hiện đại trong bài thơ?). ( ở mỗi câu, chữ chỉ ngời, chỉ trăng đặt ở đầu câu – giữa là song sắt nhà tù -> tạo thành hai cặp đối (nhân nguyệt, minh nguyệt - thi gia) => C¶nh ng¾m tr¨ng hiÕm cã . Ngêi tï th¶ hån vît ra ngoài cửa sắt để ngắm trăng, chiêm ngỡng thiên nhiên, giao hoµ víi tr¨ng cßn vÇng tr¨ng vît qua song s¾t ng¾m nhµ th¬. Ngêi vµ tr¨ng giao hoµ ( t×nh c¶m song ph¬ng m·nh liÖt), g¾n bã th©n thiÕt, tri kØ -> Søc m¹nh tinh thÇn k× diÖu bản lĩnh phi thường cña ngêi chiÕn sÜ céng s¶n. => Bài thơ vừa thể hiện tình cảm thiên nhiên đặc biệt s©u s¾c, m¹nh mÏ - mét biÓu hiÖn næi bËt cña t©m hån nghÖ sÜ ë B¸c Hå, võa cho thÊy søc m¹nh tinh thÇn to lớn của ngời chiến sĩ vĩ đại đó. III - Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - Thể thơ tứ tuyệt mang vẻ đẹp cổ điển. - Cấu trúc đăng đối, sự đối sỏnh tương phản: nhà tự và cái đẹp, ánh sáng và bóng tối nhà tù, vầng trăng và người nghệ sĩ lớn, thế giới bên trong và bên ngoài nhà tù -> tác dụng: thể hiện sức hút của những vẻ đẹp khác nhau ở bài thơ này, vừa thể hiện sự hô ứng, cân đối thường thấy trong thơ truyền thống. - Ng«n ng÷ gi¶n dÞ, hµm sóc..

(162) 2 - Ý nghĩa: Tác phẩm thể hiện sự tôn vinh cái đẹp của tự nhiên, của tâm hồn con người bất chấp hoàn cảnh ngục tù. * Ghi nhí: SGK tr 38 IV - Luyện tập: Đọc diễn cảm bài thơ 4 - Củng cố, HDVN: - Khái quát nội dung bài học. - HD tự học: Chứng minh ý kiến của Hoài Thanh: Thơ Bác đầy trăng + Kể tên một số bài thơ viết về trăng của Bác: Cảnh khuya; Rằm tháng giêng; Đêm lạnh; Ngắm trăng, Đi thuyền trên sông Đáy,... + Nhận xét về đề tài trăng trong thơ Bác: Bác viết nhiều về trăng, trăng trong thơ Bác rất đẹp thể hiện tình yêu trăng, yêu thiên nhiên của Bác. + Vẻ đẹp của những vần thơ vừa đậm chất cổ điển vừa mới mẻ hiện đại, vẻ đẹp của sự kết hợp hài hòa giữa chất chiến sĩ và tâm hồn thi sĩ trong thơ Hồ Chí Minh.. So¹n : 05/ 02/ 2014 Gi¶ng: TiÕt 86: ĐI ĐƯỜNG - Hồ Chớ Minh A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Thấy được tâm hồn giàu cảm xúc trước vẻ đẹp thiên nhiên và phong thái của Hồ Chí Minh trong hoàn cảnh thử thách trên đường; ý nghĩa khái quát mang tình triết lí của hình tượng con đường và con người đã vượt qua những chặng đường gian khó; vẻ đẹp của HCM ung dung tự tại, chủ động trước mọi hoàn cảnh. Sự khác nhau giữa văn bản chữ Hán và văn bản dịch bài thơ. - Kĩ năng đọc diễn cảm bài thơ, phân tích được một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm. - Học tập và làm theo tấm gương đạo đức HCM. B - ChuÈn bÞ:.

(163) - GV: SGK, SGV, bài soạn, tư liệu về bài thơ. - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, soạn bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu những hiểu biết về tập ”Nhật kí trong tù”? Đọc bài thơ ”Ngắm trăng” và nêu chủ đề bài thơ? 3 - Bµi míi:. - Đọc bài "Đi đờng".. - Bài thơ được viết theo thể thơ nào? - Nêu chủ đề của bài thơ?. - C©u th¬ đầu nãi vÒ chuyện đi đờng nh thế nµo? - Nhận xét giọng điệu lời thơ? - C©u th¬ 2 miªu t¶ c¶nh nói non nh thÕ nµo? - PhÐp ®iÖp ng÷ cã t¸c dông g×? - Từ câu thơ em cảm nhận được gì về hiện thực đi đường? - C©u th¬ 3 gîi ra h×nh ¶nh nµo? - C©u th¬ cã thùc hiÖn đúng chức năng của câu chuyÓn kh«ng? - C©u th¬ cuèi bµi lµm hiÖn lªn h×nh ¶nh nµo? - GV đọc bµi th¬ "Lªn lÇu Quan Tíc" cña V¬ng Chi Hoán đời Đờng ở Trung Quèc. - HD hs th¶o luËn so s¸nh.. I - TiÕp xóc v¨n b¶n: 1- Đọc: Chú ý đọc rõ ràng, chính xác cả phần phiên âm chữ H¸n vµ phÇn dÞch th¬. 2 - Chó thÝch: Bài thơ TÈu lé : Bµi sè 30. 3 - Bè côc : ThÓ th¬ tø tuyÖt. 4 - Chủ đề: Bài thơ viết về việc đị đường gian lao, từ đó nêu lên triết lí về bài học đường đời, đường cách mạng: vượt qua gian lao sẽ tới thắng lợi vẻ vang. II – Phân tích văn bản: * C©u 1 : TÈu lé tµi tri tÈu lé nan -> §iÖp tõ, giäng th¬ suy ngÉm -> Suy nghÜ thÊm thÝa rót ra từ bao cuộc đi đờng ( chuyển lao khổ ải). => C©u th¬ gi¶n dÞ, mang nÆng suy nghÜ, c¶m xóc, gîi ra ý nghĩa khái quát sâu xa, vợt ra ngoài chuyện đi bộ đờng rừng nói. * C©u 2: Trïng san chi ngo¹i hùu trïng san -> Hết lớp núi này đến lớp núi khác (trùng san) -> khó khăn chång chÊt khã kh¨n, gian lao nèi tiÕp gian lao bÊt tËn, triÒn miªn. -> Miªu t¶, ®iÖp tõ, tÝnh tõ (trËp trïng) -> NhÊn m¹nh khã khăn, thử thách nối tiếp chờ đợi con ngời. * C©u 3: Trùng san đăng đáo cao phong hậu ( Vợt qua các lớp núi lên đến đỉnh cao chót) -> Ngời đi đờng đã lên đến đỉnh cao nhất ( khó khăn gian lao nhất - kết thúc khó khăn)-> Đứng trên đỉnh cao tột cùng -> khó khăn càng nhiều, thắng lợi càng lớn ( đỉnh cao của con đờng CM). -> Ngời đi đờng đã chiếm lĩnh đỉnh cao, tha hồ thởng ngoạn phong c¶nh nói non hïng vÜ. * C©u 4: Vạn lí d đồ cố miên gian. (Mu«n dÆm níc non thu c¶ vµo trong tÇm m¾t). => H/ả con ngời trên đỉnh cao chiến thắng với t thế làm chủ thế giới, câu thơ diễn tả niềm vui sớng đặc biệt, bất ngờ, phần thởng quý giá đối với ngời đã trèo qua bao dãy núi vô cùng khã kh¨n -> Lời thơ ngụ ý nói đến niềm hạnh phúc hết sức lớn lao của ngời chiến sĩ cách mạng khi cách mạng đã hoàn toàn thắng lîi sau bao nhiªu gian khæ hi sinh. => Ý nghĩa triết lí:.

(164) - Từ chuyện đi đường HCM muốn khái quát ý nghĩa triết lí, em nhận ra ý nghĩa đó là gì? - Nét đặc sắc của bài thơ?. - GV đọc một số bài thơ: Tự khuyên mình; Nghe tiếng giã gạo.. + Con đường cách mạng nhiều thử thách chông gai nhưng chắc chắn sẽ có kết quả tốt đẹp + người cách mạng phải rèn luyện ý chí kiên định, phẩm chất kiên cường. III – Tổng kết: 1 – Nghệ thuật: - Kết cấu chặt chẽ, lời thơ tự nhiên, bình dị, gợi hình ảnh và giàu cảm xúc. - Bài thơ vừa đậm chất cổ điển vừa có yếu tố hiện đại. 2 – Ý nghĩa: Bài thơ viết về việc đị đường gian lao, từ đó nêu lên triết lí về bài học đường đời, đường cách mạng: vượt qua gian lao sẽ tới thắng lợi vẻ vang. * Ghi nhớ tr 40 IV – Luyện tập: - Đọc diễn cảm bài thơ - Đọc một số bài thơ chữ Hán của Bác viết về việc rèn luyện đạo đức cách mạng trong tập Nhật kí trong tù.. 4 – Củng cố, HDVN: - Khái quát bài, nhắc lại nét đặc sắc nghệ thuật và ý nghĩa của bài thơ - HD tự học: Vẻ đẹp tâm hồn của HCM qua hai bài thơ “Ngắm trăng” và “Đi đường” + Cả hai bài thơ đều thể hiện tình yêu thiên nhiên + Cả hai bài thơ đều cho thấy tinh thần lạc quan của người tù cách mạng - Viết đoạn văn giới thiệu về tác phẩm Nhật kí trong tù của HCM - Chuẩn bị viết bài tập làm văn số 5 về thuyết minh. ............................................................................................................................................. So¹n : 05/ 02/ 2014 Gi¶ng: TiÕt 87: CÂU CẢM THÁN A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu được đặc điểm hình thức và chức năng của câu cảm thán - Kĩ năng nhận biết câu cảm thán trong VB, sử dụng câu cảm thán phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. - Có thái độ học tập nghiêm túc, tích cực, chủ động. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, phiếu học tập - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, đọc trước bài, ôn tập các kiểu câu đã học. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Đọc thuộc lòng bài thơ ”Đi đường” nêu ý nghĩa triết lí của bài thơ?.

(165) 3 - Bµi míi: - Yªu cÇu häc sinh đọc ngữ liệu SGK. - Xác định các kiểu c©u chia theo môc đích nói ? - C©u nµo lµ c©u c¶m th¸n? - C©u c¶m th¸n cã đặc điểm gì? (§Æc ®iÓm h×nh thøc, chøc n¨ng? ) - Nh÷ng c©u "Mét ngêi nh thÕ Êy!"; "Một ngời đã khóc vì trãt lõa mét con chã" cã ph¶i lµ c©u c¶m th¸n kh«ng? - Sù kh¸c nhau gi÷a c©u c¶m th¸n vµ c©u nghi vÊn, c©u trÇn thuËt, c©u cÇu khiÕn? - §äc ghi nhí SGK tr 44? - GV sö dông phiªó häc tËp ph©n 3 nhãm thùc hiÖn bµi tËp. - Nhãm 1: BT1, BT3 vµ bµi lµm thªm (cho 3 câu xác định kiểu câu của 3 câu đó) - Nhãm 2: BT2, BT3 vµ bµi lµm thªm ( cho 3 câu xác định c©u c¶m th¸n) - Nhãm 3: BT3, BT4, bµi lµm thªm (mỗi loại câu đặt 1 c©u) - HS tr×nh bµy kÕt qu¶ bµi tËp. c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung, söa ch÷a; GV kÕt luËn.. I – Bài học: 1- Ng÷ liÖu: (a) - Hìi ¬i l·o H¹c ! (b) - Than «i ! - Các câu trên có chứa các từ cảm thán: Hỡi ơi; than ôi - Khi viết kết thúc bằng dấu chấm than - Được dùng bộc lộ trực tiếp cảm xúc. => KL: C©u c¶m th¸n * §Æc ®iÓm h×nh thøc: + Cã tõ c¶m th¸n + DÊu kÕt thóc c©u: dÊu chÊm than. * Chøc n¨ng: béc lé trùc tiÕp c¶m xóc cña ngêi nãi, (ngêi viÕt). Chó ý: Câu cảm thán có chứa từ cảm thán dùng để bộc lộ trực tiếp cảm xóc cña ngêi nãi (ngêi viÕt). Ngêi nãi (ngêi viÕt) cã thÓ béc lé c¶m xóc b»ng nhiÒu kiÓu c©u kh¸c : c©u trÇn thuËt, c©u nghi vấn…( 2 câu : "Một ngời nh thế ấy!"; "Một ngời đã khóc vì trót lõa mét con chã" -> kh«ng ph¶i lµ c©u c¶m th¸n.) 2 - Ghi nhí: SGK tr 44 II - LuyÖn tËp Bài 1 tr 44 : Xác định câu cảm thán ? Vì sao? a - than «i ! Lo thay ! Nguy thay ! b - Hìi c¶nh rõng ghª gím cña ta ¬i ! c - Chao «i, cã biÕt ®©u r»ng... cña m×nh th«i. => Cã tõ ng÷ c¶m th¸n. Bµi 2 tr 44: C¸c c©u béc lé c¶m xóc a - Lời than thở của ngời nông dân dới chế độ PK. b - Lêi than cña ngêi chinh phô trríc nçi tru©n chuyªn do chiÕn tranh g©y ra. c - T©m tr¹ng bÕ t¾c cña nhµ th¬ tríc cuéc sèng (tríc CM8).=> C¸c c©u trªn tuy béc lé c¶m xóc nhng kh«ng ph¶i lµ c©u cảm thán, vì không có hình thức đặc trng của kiểu câu này. Bài 3 tr 45: Đặt 2 câu cảm thán để bộc lộ cảm xúc: a - Tríc t×nh c¶m cña ngêi th©n dµnh cho m×nh: - MÑ ¬i, t×nh yªu mµ mÑ dµnh cho con thiªng liªng biÕt bao ! b - Khi nh×n thÊy mÆt trêi mäc: - §Ñp thay buæi b×nh minhngËp trµn ¸nh s¸ng ! Bµi 4 tr 45: §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng cña c¸c kiÓu c©u - C©u nghi vÊn: cã chøa c¸c tõ nghi vÊn (ai, g×, nµo, sao. t¹i sao, ®©u, bao giê, bao nhiªu, µ, , hö, h¶, chø, cã... kh«ng, đã... cha hoặc từ hay chỉ quan hệ lựa chọn -> Dùng để hỏi. - Câu cầu khiến: Có từ cầu khiến hãy, đừng, chớ, đi, thôi, nào hoặc ngữ điệu cầu khiến -> Dùng ra lệnh, yêu cầu, đề nghÞ, khuyªn b¶o -> KÕt thóc b»ng dÊu chÊm than hoÆc dÊu chÊm (kh«ng nhÊn m¹nh). - C©u c¶m th¸n: cã tõ ng÷ c¶m th¸n: «i, than «i, hìi ¬i, chao ¬i («i), thay, biÕt bao, xiÕt bao, biÕt chõng nµo... -> dïng béc lé trùc tiÕp c¶m xóc.. 4 - Cñng cè, HDVN.

(166) - Nhắc lại đặc điểm các kiểu câu đã học. - HD «n tËp vÒ c©u. - Viết đoạn văn ( thể loại và chủ đề tự chọn)có sử dụng các kiểu câu đã học. Nêu chức năng của các kiểu câu đó. - ChuÈn bÞ giÊy viÕt bµi sè 5 (¤n tËp thuyÕt minh). So¹n : 05/ 02/ 2014 Gi¶ng: TiÕt 88 + 89: VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 5 A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Tæng kiÓm tra kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng lµm kiÓu v¨n b¶n thuyÕt minh, - GD ý thøc lµm bµi nghiªm tóc vµ tù gi¸c. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp vµ vËn dông kiÕn thøc vµo lµm bµi. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, đề bài, đáp án, biểu điểm - HS : Giấy bút viết bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Chuẩn bị của học sinh 3 - Bµi míi: I - §Ò bµi: Giíi thiÖu vÒ mét danh lam th¾ng c¶nh ë quª h¬ng em. II - §¸p ¸n, biÓu ®iÓm: * Yªu cÇu chung: - HS biÕt lµm bµi v¨n thuyÕt minh vÒ mét danh lam th¾ng c¶nh trªn quª h¬ng. - Bài viết phải giới thiệu đợc đặc điểm nổi bật của danh lam thắng cảnh, ý nghĩa giá trị của danh lam thắng cảnh đố đối với cuộc sống của con ngời, đặc biệt đối với địa phơng mình. - Bµi viÕt ph¶i cã bè côc 3 phÇn, v¨n viÕt lu lo¸t, ng«n ng÷ chÝnh x¸c, rõ ràng; không mắc lỗi diễn đạt, dùng từ, viết câu, chính tả. * Yªu cÇu cô thÓ: MB (1,5 ®) - Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ danh lam th¾ng c¶nh thuyÕt minh. - Vị trí địa lí của danh lam thắng cảnh đó. TB (7 ®) - Giới thiệu về đặc điểm của danh lam thắng cảnh.(4 đ) + Tõng bé phËn cña danh lam th¾ng c¶nh + §Æc ®iÓm tù nhiªn. + §Æc ®iÓm kiÕn tróc. +Ý nghÜa lÞch sö , v¨n ho¸. - Giá trị, ý nghĩa của danh lam thắng cảnh đối với cuộc sống của con ngời. (2 ®iÓm) + í nghĩa của danh lam thắng cảnh trong đời sống tình cảm của cá nhân em. + í nghĩa của danh lam thắng cảnh trong đời sống tình cảm của ngời dân địa ph¬ng quª em. + í nghĩa của danh lam thắng cảnh ấy đối với đất nớc. - B¶o tån vµ ph¸t triÓn danh lam th¾ng c¶nh Êy. (1 ®iÓm) KB (1,5 ®iÓm) - Khẳng định giá trị của danh lam thắng cảnh đó. 4 - Cñng cè, HDVN: - Thu bµi, nhËn xÐt giê lµm bµi cña häc sinh..

(167) - ¤n tËp v¨n thuyÕt minh, hướng dẫn «n tËp v¨n nghÞ luËn (häc ë líp 7) - Chuẩn bị bài "Câu trần thuật"; soạn bài "Chiếu dời đô". …………………………………………………………………………………………..... So¹n : 12/ 02/ 2014 Gi¶ng: TiÕT 90: CÂU TRẦN THUẬT A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Nắm vững đặc điểm hình thức, chức năng của câu trần thuật. - Nhận biết câu trần thuật trong các văn bản, sử dụng câu trần thuật phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. - Có ý thức sử dụng tốt kiểu câu phù hợp trong hoàn cảnh giao tiếp và trong tạo lập văn bản. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, bảng phụ.

(168) - HS : SGK, SBT, vở ghi bài, vở bài tập, đọc trước bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Đặt câu nghi vấn, câu cảm thán, câu cầu khiến và phân biệt các kiểu câu đã học? 3 - Bµi míi: I - Bài học: - Treo b¶ng phô ghi ng÷ liÖu. 1 - Ng÷ liÖu: (hs đọc thảo luận nhóm) - ¤i Tµo Khª ! ( c©u 1- d) -> C©u c¶m th¸n. - Các câu còn lại không có dấu hiệu đặc trng của câu - Xác định kiểu câu đã học nghi vấn, cầu khiến -> là câu trần thuật. trong c¸c ng÷ liÖu? a - c©u ttrÇn thuËt tr×nh bµy suy nghÜ cña ngêi viÕt vÒ - C©u nµo kh«ng thuéc kiÓu truyÒn thèng cña d©n téc ta ( C©u 1-2 ) vµ yªu cÇu ph¶i câu đã học? ghi nhí c«ng lao cña c¸c vÞ anh hïng d©n téc (c©u 3). - Dựa vào kiến thức đã học b - Các câu trần thuật dùng để kể (câu 1) và thông báo nhận xét đặc điểm của câu (câu 2). trÇn thuËt? c - C¸c c©u trÇn thuËt dïng dÓ miªu t¶ h×nh thøc cña mét - Chức năng chính của câu ngời đàn ông ( cai Tứ). trÇn thuËt lµ g×? d - Các câu trần thuật dùng để nhận định ( câu 2) và bộc lé t×nh c¶m, c¶m xóc ( c©u 3). - C©u trÇn thuËt kh¸c c©u nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n nh thÕ nµo? - §äc ghi nhí SGK. - Xác định các kiểu câu trong bài tập 1?. - So sánh kiểu câu ở phần phiên âm chữ Hán và phần dịch nghĩa?. -> KÕt thóc b»ng dÊu chÊm, chÊm than, chÊm löng. => KL: Câu trần thuật đợc sử dụng nhiều nhất vì có nhiều chøc n¨ng: - Chøc n¨ng chÝnh: kÓ, th«ng b¸o, miªu t¶. - Ngoµi ra cßn cã chøc n¨ng cña c¸c kiÓu c©u kh¸c. 2 - Ghi nhí: SGK tr 46 II - LuyÖn tËp 1 - Bµi 1/46 : a - 3 c©u trÇn thuËt : C©u 1 : kÓ. Câu 2-3: bộc lộ cảm xúc của DM đối với cái chết cña DC. b - C©u 1 ( TrÇn thuËt): kÓ. - Câu 2 (cảm thán) đợc đánh dấu bằng từ “quá”: béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc - C©u 3-4 (TrÇn thuËt): béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc : C¶m ¬n. . 2 - Bµi 2/47 : C©u 2 : (PhÇn dÞch nghÜa) => c©u nghi vÊn ( gièng nguyªn t¸c ch÷ H¸n). C©u 2 (PhÇn dÞch th¬) => c©u trÇn thuËt. => Cùng diễn đạt 1 ý nghĩa : Đêm trăng đẹp gây xúc động mãnh liệt cho nhà thơ, khiến nhà thơ muốn làm điều gì đó. => Tâm trạng xốn xang, bối rối rất nghệ sĩ (khao khát đợc ngắm trăng). 3 - Bµi 3/47 : a - C©u cÇu khiÕn. b - C©u nghi vÊn. c - C©u trÇn thuËt => Cả ba câu dùng để cầu khiến (có chức năng giống nhau)..

(169) - Xác định các kiểu câu và chøc n¨ng BT3?. - §Æt c©u trÇn thuËt?. - Câu (b) và (c) biểu thị ý cầu khiến (đề nghị) nhẹ nhµng, nh· nhÆn vµ lÞch sù h¬n c©u (a). 4 - Bµi 4/47: §Òu lµ c©u trÇn thuËt. - Câu (a) và câu đợc dẫn lại: “ Em muốn... nhận giải” đợc dùng để cầu khiến (yêu cầu ngời khác thực hiện 1 hành động nhất định. - Câu 1 (phần b) => dùng để kể. 5 - Bµi 5/47 (1) - Hứa: Tôi xin hứa ngày mai sẽ đến sớm. (2) - Xin lçi: M×nh xin lçi cËu. (3) - C¶m ¬n: Em xin c¸m ¬n c«. (4) - Chóc mõng: Xin chóc mõng b¹n. (5) - Cam ®oan: T«i xin cam ®oan nh÷ng lêi t«i nói là đúng sự thật. (6) - Hái: M×nh hái cËu: Hót thuèc l¸ cã lîi ë chç nµo? (7) - Mêi: Ch¸u mêi bµ x¬i c¬m ¹. 6 - Bµi 6/47: GV gợi ý: 1 đoạn đối thoại giữa GV và HS, giữa ngời mua vµ ngêi b¸n. - HS viết đoạn đối thoại, đọc trước lớp. 4 - Củng cố, HDVN: - Nhắc lại đặc điểm, chức năng của câu trần thuật - HD làm bài tập SBT - HD ôn tập văn nghị luận đã học ở lớp 7. - Làm đề cương ôn tập phần TV đã học ............................................................................................................................................. So¹n : 12/ 02/ 2014 Gi¶ng: TiÕT 91: CHIẾU DỜI ĐÔ - Lớ Cụng Uẩn A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu biết bước đầu về thể chiếu; thấy được khát vọng xây dựng quốc gia cường thịnh; sự phát triển của quốc gia Đại Việt đang trên đà lớn mạnh; ý nghĩa trọng đại của sự kiện dời đô từ Hoa Lư ra thành Thăng Long và sức thuyết phục mạnh mẽ của lời tuyên bố quyết định dời đô. - Kĩ năng đọc – hiểu một văn bản viết theo thể chiếu; nhận ra, thấy được đặc điểm của kiểu nghị luận trung đại ở một văn bản cụ thể. - Giáo dục niềm tự hào dân tộc, ý thức trách nhiệm trước đất nước, dân tộc. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, máy chiếu - HS : SGK, SBT, vở ghi bài, vở bài tập, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc:.

(170) 2 - KiÓm tra: - Đọc thuộc lòng 3 bài thơ ”Tức cảnh Pác Bó”, ”Ngắm trăng”, ”Đi đường” của Hồ Chí Minh nêu điểm chung của 3 bài thơ đó? 3 - Bµi míi:. - GV sö dông m¸y chiÕu, chiÕu h×nh ¶nh giíi thiÖu t¸c gi¶, triÒu đại nhà Lý, hoàn cảnh ra đời của t¸c phÈm. - Bản khắc gỗ Chiếu dời đô. - Dùa vµo chó thÝch SGK nªu đặc điểm của thể Chiếu?. - X§ bè côc cña bµi v¨n?. - T tởng chủ đề của VB?. - Nªu vÞ trÝ, vai trò cña ®o¹n më ®Çu? - Tác giả đã lập luận nh thế nào? - Tác giả đã dùng d/chứng nh thế nào để chứng minh cho lí lẽ Êy? - Mục đích dời đô của các vua xa nh thÕ nµo? - Việc dời đô đó có ý nghĩa gì? - Kết quả của việc dời đô? - NhËn xÐt c¸ch lËp luËn?. I - TiÕp xóc v¨n b¶n: 1 - Đọc: Chú ý giọng đọc trang trọng, một số câu nhÊn m¹nh s¾c th¸i t×nh c¶m hoÆc giäng ch©n t×nh. 2 - Chó thÝch : + T¸c gi¶: - Lµ ngêi th«ng minh, nh©n ¸i, chÝ lín, s¸ng lËp v¬ng triÒu nhµ Lý. + T¸c phÈm : - N¨m 1010 (Canh TuÊt)- Niªn hiÖu ThuËn Thiªn thø nhất -> ý định dời đô từ Hoa L (Ninh Bình) ra Đại La (Hµ Néi). - ThÓ ChiÕu : - Ban bè mÖnh lÖnh cña nhµ vua. - ThÓ v¨n xu«i xen v¨n biÒn ngÉu ( BiÒn : Hai con ngựa kéo xe sóng đôi – Ngẫu : từng cặp câu, cặp ®o¹n c©u c©n xøng nhau). => C©n xøng , nhÞp nhµng. 3 - Bè côc : 3 ®o¹n. - Đ1 : Từ đầu -> phồn thịnh : Việc dời đô của các vua thời xa ở Trung Quốc ( nêu tiền đề). - Đ2 : -> dời đổi : Nhận xét hai nhà Đinh - Lê (chứng minh tiền đề bằng thực tế). - Đ3 : Còn lại : Khẳng định thành Đại La là nơi tốt nhất để định đô. 4 - Chủ đề : Khát vọng của ND ta về một đất nớc độc lËp, thèng nhÊt vµ ý chÝ tù cêng cña d©n téc §¹i ViÖt trên đà lớn mạnh. II - Ph©n tÝch v¨n b¶n : 1 - §o¹n më ®Çu: - Đoạn có tính chất tiền đề, làm chỗ dựa cho lí lẽ nh÷ng phÇn sau. - Lí lẽ: Viện dẫn sử sách nói về việc dời đô của các triÒu vua thêi xa. - DÉn chøng: Nhà Thơng: 5 lần dời đô. Nhà Chu: 3 lần dời đô. Mục đích: mu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con ch¸u, x©y dùng v¬ng triÒu phån thÞnh. Ý nghÜa: ThuËn mÖnh trêi, hîp lßng d©n. KÕt qu¶: §Êt níc v÷ng bÒn, phong tôc phån thÞnh. => DÉn chøng sè liÖu cô thÓ, suy luËn chÆt chÏ t¹o tiền đề vững chắc cho việc dời đô (Việc định đụ ở các triều đại TQ đã trở thành những sự kiện lớn). - Yªu cÇu hs heo dâi ®o¹n 2 th¶o luËn c¸c néi dung sau: 2 - §o¹n 2:.

(171) - LÜ lÏ nªu trong ®o¹n 2 nh thÕ nµo? - T¸c gi¶ ®a ra dÉn chøng nh thÕ nµo? - Theo t¸c gi¶, viÖc kh«ng dêi đô đã phạm sai lầm nào? - KÕt qu¶ nh thÕ nµo? - NhËn xÐt c©u v¨n cuèi? - NhËn xÐt c¸ch lËp luËn? - TD của cách lập luận đó? - Từ hai đoạn văn đầu tác giả đã nêu lên vấn đề nào?. - Ở ®o¹n cuèi, t¸c gi¶ ®a ra lÝ lÏ nh thÕ nµo? - Theo t¸c gi¶, thµnh §¹i La cã lîi thÕ g×? - NhËn xÐt c¸ch viÕt cña ®o¹n 3? - Tác giả muốn khẳng định điều g×?. - Việc ban bố dời đô có ý nghĩa như thế nào? - Chiếu dời đô của vua Lí thÓ hiÖn kh¸t väng g× cña d©n téc? - Qua đó em hiểu Lí Công Uẩn lµ vÞ vua nh thÕ nµo? - NhËn xÐt c¸ch kÕt thóc? ThÓ hiÖn ®iÒu g×?. - Khái quát những nét đặc sắc vÒ NT vµ ND cña VB?. - Ý nghĩa của văn bản Chiếu. Soi sö s¸ch vµo thùc tÕ: - DÉn chøng: Hai triều Đinh- Lê đóng đô ở Hoa L: Kh«ng theo mÖnh trêi (Kh«ng hîp quy luËt kh¸ch quan). Không học theo cái đúng của ngời xa. - Kết quả: Triều đại ngắn ngủi, nhân dân khổ sở, vạn vËt kh«ng thÝch nghi. Câu cuối: thể hiện tình cảm đau xót -> tác động tới ngời đọc. ->LËp luËn chÆt chÏ, kÕt hîp lÝ - t×nh, dÉn chøng xác đáng, giàu sức thuyết phục =>Làm rõ cái sai lầm của việc không dời đô. => Hai đoạn văn đầu tác giả lập luận hết sức chặt chẽ, nêu dẫn chứngcụ thể có tính thuyết phục cao chứng tỏ việc định đô là vấn đề đáng suy nghĩ và cho thấy bài học về việc định đô có mối liên hệ đặc biệt với sự hưng thịnh của đất nước. 3 - §o¹n cuèi: Khẳng định thành Đại La là nơi tốt nhất để định đô * Lîi thÕ: + Vị trí địa lí: Là trung tâm của đất trời, mở ra bốn hớng, có núisông. Đất rộng bằng phẳng, cao thoáng, tránh lụt lội. + VÒ chÝnh trÞ, v¨n ho¸: Lµ ®Çu mèi giao lu, tô héi của 4 phơng; đất hng thịnh, muôn vật tốt tơi. -> Văn biền ngẫu ngắn gọn, súc tích, sóng đôi nhịp nhµng, giäng v¨n dâng d¹c. => KĐ Thành Đại La có đủ mọi điều kiện (Về địa lí, phong thủy, chính trị, về sự sống muôn loài…) để trở thành kinh đô của đất nớc. Ban bố về việc dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long là một sự kiện lịch sử trọng đại đối với đất nước ta, Chiếu dời đô thể hiện tầm nhìn về sự phát triển quốc gia Đại Việt, khát vọng độc lập, thống nhất của một dân tộc có ý thức, có truyền thống tự cường. Tác giả: Là vị vua nhân ái, quan tâm đến nguyện vọng của dân. Kết thúc: mang tính đối thoại, trao đổi, bàn luận->Tính chất dân chủ, thân mËt, gÇn gòi. III - Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt : - Trình tự lập luận chặt chẽ ( Nêu tiền đề làm chç dùa cho lÝ lÏ -> chØ ra c¸i kh«ng thÝch hîp cña thực tế -> phải dời đô -> KĐ: Đại La...) - KÕt cÊu tiªu biÓu cña v¨n nghÞ luËn 3 phần chặt chẽ. - Lựa chọn ngôn ngữ có tính chất tâm tình, đối thoại ( Là mệnh lệnh nhưng CDĐ không sử dụng hình thức mệnh lệnh, câu hỏi cuối làm cho quyết định của vua được người đọc, người nghe tiếp nhận.

(172) dời đô?. suy nghĩ và hành động một cách tự nguyện). 2 - Néi dung, ý nghĩa: - Ph¶n ¸nh ý chÝ tù lËp tù cêng vµ sù ph¸t triÓn lín mạnh của dân tộc Đại Việt ( Chứng tỏ: Nhà Lý đủ søc chÊm døt n¹n PK c¸t cø. ThÕ- Lùc cña §¹i ViÖt đủ sức sánh ngang hàng với PK phơng Bắc. Thể hiện nguyện vọng của ND: Thu giang sơn về một mối để xây dựng đất nớc độc lập, tự cờng. - Ý nghĩa lịch sử của sự kiện dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long và nhận thức về vị thế, sự phát triển đất - §äc ghi nhí SGK - Sơ đồ kết cấu của VB ( sử dụng nước của Lớ Cụng Uẩn. m¸y chiÕu) * Ghi nhí: SGK tr51 - CM lËp luËn chÆt chÏ , tÝnh IV – Luyện tập: thuyÕt phôc cña VB? Tập đọc VB theo thể loại 4 - Củng cố, HDVN: - Nhắc lại trình tự lập luận của VB - HD sưu tầm tài liệu về nhà Lí Thái Tổ và lịch sử Hà Nội - Hãy chứng tỏ rằng Chiếu dời đô thể hiện tầm nhìn về sự phát triển quốc gia Đại Việt, khát vọng độc lập, thống nhất của một dân tộc có ý thức, có truyền thống tự cường? - Chuẩn bị bài: Chương trình địa phương thực hiện các yêu cầu SGK và tài liệu địa phương theo các nhóm đã phân công. .......................................................................................................................................... So¹n : 12/ 02/ 2014 Gi¶ng: TiÕT 92: CÂU PHỦ ĐỊNH A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Nắm vững đặc điểm hình thức của câu phủ định, chức năng của câu phủ định. - Kĩ năng nhận biết câu phủ định trong VB, sử dụng câu phủ định phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. - Có ý thức lựa chọn, sử dụng đúng kiểu câu trong hoàn cảnh giao tiếp cụ thể. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, máy chiếu - HS : SGK, SBT, vở ghi bài, vở bài tập, đọc trước bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu đặc điểm của 4 kiểu câu đã học? 3 - Bµi míi: - HS quan đọc ngữ liệu, 1 - Ng÷ liÖu: a - Ng÷ liÖu 1: th¶o luËn nhãm §Æc ®iÓm h×nh thøc: Nhận xét đặc điểm hình C¸c c©u (b), (c), (d) cã c¸c tõ kh«ng, cha, ch¼ng -> tõ phñ thøc cña c¸c c©u - Đại diện nhóm trình định -> Câu phủ định. - Chøc n¨ng: bµy theo gîi ý cña GV. + Câu (a): Khẳng định sự việc. - C¸c c©u (b), (c), (d) vÒ.

(173) đặc điểm hình thức có gì kh¸c c©u (a)? C¸c c©u trªn cã g× kh¸c c©u (a) vÒ chøc n¨ng? - Em hiÓu thÕ nµo lµ c©u phủ định? - Thế nào là phủ định miªu t¶? - §äc ng÷ liÖu 2 - So s¸nh 2 c©u cã chøa từ ngữ phủ định trong NL2 víi c¸c c©u phñ định trong NL1? - Có thể hiểu đợc nội dung phủ định trong 2 c©u trªn kh«ng? - Căn cứ vào đâu để có thÓ nhËn ra néi dung phủ định đó? - Em hiểu thế nào là phủ định phản bác? - Câu phủ định xét về h×nh thøc ng÷ ph¸p cã g× khác câu khẳng định? - So với các loại câu đã học câu phủ định khác ở ®iÓm nµo? - §äc ghi nhí SGK tr 53. - Xác định câu phủ định ph¶n b¸c ? V× sao ? (Lµm chung c¶ líp). - Xác định câu có ý nghĩa phủ định ( Làm vµo phiÕu häc tËp theo nhóm đã phân công.). + câu (b),(c),(d): Phủ định sự việc đó. => Câu phủ định miêu tả (Thông báo xác nhận không có sự việc đó). b - Ng÷ liÖu 2: - Không phải, nó chần chẫn nh cái đòn càn. - §©u cã. => Câu phủ định. * So sánh với câu phủ định trong NL 1: - Trong 2 câu phủ định trên không có phần biểu thị nôị dung phủ định. Nội dung phủ định: - Câu 1 -> Thể hiện trong câu nói của ông thầy bói sờ vòi ( Tởng con voi...sun sun nh con đỉa). - C©u 2 -> ThÓ hiÖn trong c©u nãi cña «ng thÇy bãi sê vßi vµ ông thầy bói sờ ngà ( Sun sun nh con đỉa - chần chẫn nh cái đòn càn). NhËn xÐt: - Câu nói của ông sờ ngà chỉ phủ định 1 ý kiến nhận định của «ng sê vßi ( c©u 1). - Câu nói của ông sờ tai phủ định ý kiến nhận định của cả 2 ngêi mµ chñ yÕu lµ «ng thÇy sê ngµ (c©u 2). -> Hai câu: bác bỏ, phản bác ý kiến của ngời đối thoại => Câu phủ định phản bác. => KL: Câu phủ định là câu có chứa từ ngữ phủ định nh: không, cha, ch¼ng… Câu phủ định dùng để: + Th«ng b¸o kh«ng cã sù vËt, sù viÖc, tÝnh chÊt, quan hÖ nào đó (phủ định miêu tả). + Phản bác một ý kiến, một nhận định (phủ định phản bác) 2 - Ghi nhí: SGK tr 53 II - LuyÖn tËp Bµi 1 tr 53 : b - Cụ cứ tởng thế đấy chứ nó chả hiểu gì đâu ? -> Là câu ông giáo đùa để phản bác lại suy nghĩ của lão H¹c. c - Không, chúng con không đói nữa đâu. -> Là câu nói cái Tí muốn làm thay đổi (phản bác) điều mà nó cho là mẹ nó đang nghĩ (Mấy đứa con đói quá). Bµi 2 tr 53: * §Æc ®iÓm h×nh thøc: a - Có 1 từ phủ định kết hợp với 1 từ phủ định khác ( Không ph¶i lµ kh«ng). b - Kết hợp với 1 từ phủ định khác và 1 từ bất định (Không ai kh«ng) c - Từ phủ định kết hợp với 1 từ nghi vấn (ai chẳng). - í nghĩa của câu: là khẳng định chứ không phải phủ định. * Đặt câu có ý nghĩa tơng đơng: a - Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đờng, song có ý nghĩa (nhất định). b - Tháng tám, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vàng, ai cũng (mọi ngời đều) từng ăn trong dịp Tết Trung thu, ăn nó nh ăn c¶ mïa thu vµo lßng vµo d¹. c - Tõng qua thêi th¬ Êu ë Hµ Néi, ai còng cã mét lÇn nghÓn cæ nh×n lªn t¸n l¸ cao vót mµ ng¾m nghÝa mét c¸ch íc ao chïm sÊu non xanh hay thÝch thó chia nhau nhÊm nh¸p mãn sÊu dÇm b¸n tríc cæng ttêng..

(174) - So sánh việc dùng các câu phủ định?. - XÐt kh¶ n¨ng thay “kh«ng” b»ng “cha”?. - Có thể thay “quªn” b»ng “kh«ng”, “cha” b»ng “ch¼ng” không?. * So s¸nh: - Dùng câu phủ định: + 2 lần từ ngữ phủ định (Phủ định của phủ định) + 2 từ ngữ PĐ + từ ngữ bất định (nghi vấn) => í khẳng định đợc nhấn mạnh. - Đôi khi việc dùng hình thức phủ định của phủ định do mạch văn bản, mạch hội thoại quy định. VÝ dô: §Ó ph¶n b¸c l¹i c©u: “ C©u chuyÖn Êy kh«ng cã ý nghÜa g×” -> Dïng c©u cã tõ ng÷ P§ cña P§ : “C©u chuyÖn Êy kh«ng ph¶i lµ kh«ng cã ý nghÜa” => Ýt khi dïng c©u khẳng định :” Câu chuyện ấy có ý nghĩa”. - Ph©n biÖt sù phèi hîp (vÞ trÝ) cña tõ P§ víi tõ nghi vÊn (hoặc bất định): Ví dụ: Chẳng ai (chẳng ai muốn điều đó) - Ai chẳng (Ai chẳng muốn điều đó). - Ch¼ng bao giê (ch¼ng bao giê thÕ) - Bao giê ch¼ng (bao giê ch¼ng thÕ) - Ch¼ng ®©u ( ch¼ng ®©u lµm nh thÕ) - §©u ch¼ng (®©u ch¼ng lµm nh thÕ) Bµi 3 tr 54: Choắt cha dậy đợc, nằm thoi thóp => bỏ từ “nữa” (nếu giữ nguyªn tõ “n÷a” lµ c©u sai). => Thay: ý nghĩa câu thay đổi - Không: phủ định - Cha: đến một thời điểm nào đó có thể xảy ra - Không + nữa: điều đó tới một thời điểm nào đó và có thÓ kÐo dµi. So s¸nh: - Nã cha ®i häc nh¹c. - Nã kh«ng ®i häc nh¹c n÷a. Bµi 4 tr 54: - Kh«ng ph¶i c©u P§ ( v× kh«ng cã tõ ng÷ P§) -> đợc dùng để biểu thị ý PĐ (PĐ bác bỏ: phản bác ý kiến, nhận định trớc đó) a - Phản bác ý kiến xác định một cái gì đó đẹp. b - Ph¶n b¸c tÝnh ch©n thùc cña mét th«ng b¸o, (nhËn định), một đánh giá. c - Câu nghi vấn dùng để phản bác ý kiến KĐ một bài thơ nào đó hay. d - C©u nghi vÊn dïng ph¶n b¸c ®iÒu mµ «ng gi¸o cho lµ l·o H¹c ®ang nghÜ. Bµi 5 tr 54: - Kh«ng thÓ thay “quªn” b»ng “kh«ng”, “cha” b»ng “chẳng” -> vì làm thay đổi ý nghĩa của câu. - Quên: có nghĩa là “ không nghĩ đến, không để tâm đến” thể hiện chính xác ý “căm thù giặc đến mức không để tâm tới việc ăn uống -> một hành động thiết yếu hàng ngày. Lu ý: “ quên” không phải là từ phủ định. “cha thÓ” kh¸c víi “ch¼ng thÓ”.. 4 – Củng cố, HDVN: - Nhắc lại đặc điểm của câu phủ định, phân biệt với câu khẳng định có nội dung phủ định. - HD làm bài tập số 6 ở nhà..

(175) - HD thực hiện nội dung bài học Chương trình địa phương phần TLV, sưu tầm tài liệu bài viết, video về thắng cảnh của địa phương.. So¹n : 12/ 02/ 2014 Gi¶ng: TiÕT 93: CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG ( Phần Tập làm văn) A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Có những hiểu biết về danh lam thắng cảnh của quê hương, bước đầu vận dụng kiến thức về làm bài văn thuyết minh để giới thiệu một di tích (thắng cảnh) của quê hương, nâng cao hiểu biết về truyền thống lịch sử quê hương. - Kĩ năng quan sát, tìm hiểu, nghiên cứu,... về đối tượng thuyết minh cụ thể về danh lam thắng cảnh ở địa phương; kết hợp các phương pháp, các yếu tố miêu tả, biểu cảm, tự sự, nghị luận để tạo lập một văn bản TM có độ dài khoảng 300 chữ. - Bồi dưỡng tình yêu quê hương, có thái độ bảo vệ, giữ gìn và phát huy những giá trị của các danh lam thắng cảnh đó. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu Ngữ văn địa phương, máy chiếu - HS : SGK, SBT, vở ghi bài, vở bài tập, chuẩn bị các nội dung theo nhóm đã được phân công. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu cách làm bài thuyết minh về một danh lam thắng cảnh? 3 - Bµi míi: I - ChuÈn bÞ §Ò bµi: Giíi thiÖu vÒ mét khu di tÝch lÞch sö - Phân thành 4 nhóm (đã phân hoặc một lễ hộ văn hoá, một thắng cảnh ở địa ph¬ng em. c«ng theo tæ ë c¸c giê häc tríc) - C¸c nhãm cö th kÝ ghi chÐp, sắp II - Tr×nh bµy bµi viÕt tríc líp: xếp t liÖu su tÇm. - C¸ nh©n tr×nh bµy kÕt qu¶ su tÇm Yêu cầu: Bài viết ngắn gọn khoảng 300 chữ, giới thiệu tríc nhãm. - Nhóm nhận xét, đánh giá kết quả được cỏc nội dung cơ bản sau: su tÇm cña c¸ nh©n. - GV chép lại đề bài.

(176) - Nhóm trao đổi thống nhất chọn bài viết hay đọc trớc lớp. - HS tr×nh bµy bµi viÕt tríc líp ( những bài viết đã đợc chọn lọc b×nh xÐt tõ c¸c nhãm). - HS nhËn xÐt, GV nhËn xÐt bæ sung - GV sö dông m¸y chiÕu giíi thiÖu vÒ mét sè danh lam th¾ng c¶nh, một số sinh hoạt lễ hội của địa phơngđịa phơng Phú Thọ: - H×nh ¶nh vÒ di tÝch §Òn Hïng, HD hs viÕt lêi giíi thiÖu thuyÕt minh cho các hình ảnh đó (GV tổ chøc thi gi÷a c¸c nhãm). - Mét sè kh«ng gian lÔ héi: LÔ héi quÊt tr©u Xu©n Quang ( Ngµy mïng b¶y th¸ng giªng ); (Cíp phÕt HiÒn Quan ngµy 13 th¸ng giªng); Héi gi· b¸nh giµy Thanh Uyªn.... - Danh lam thắng cảnh thuộc xã nào, huyện nào... - Đặc điểm về cảnh quan, kiến trúc,... - Giá trị, tiềm năng phát triển,... - Thái độ và suy nghĩ của bản thân về danh lam thắng cảnh đó. III - Giới thiệu một số danh lam thắng cảnh của Phú Thọ: 1 - Di tích Đền Hùng: - Vị trí địa lí: Đền Hùng nằm trêm núi Nghĩa Lĩnh. Thuộc xã Hi Cương TP Việt Trì tỉnh Phú Thọ. - Đặc điểm: + Đền Hạ: được xây từ thế kỉ XV ( tương truyền nơi đây bà Âu Cơ sinh bọc trăm trứng). + Đền Trung: ( Hùng Vương tổ miếu) (Nơi đây vua Hùng Vương thứ sáu đã nhường ngôi cho Lang Liêu). + Đền Thượng ( Kính thiên lĩnh điện): Nơi vua Hùng thường tiến hành các nghi lễ tín ngưỡng: - Học sinh đọc thêm trong tài liệu thờ Trời Đất, thờ Thần Lúa, cầu mong mưa thuận địa phương. gió hòa,... + Đền Giếng thờ Ngọc Hoa và Tiên Dung công chúa con gái vua Hùng thứ 18. + Bảo tàng Hùng Vương 2 - Đền Mẫu Âu Cơ: - Vị trí: Xã Hiền Lương huyện hạ Hòa tỉnh Phú Thọ. - Đặc điểm: + Được xây dựng từ thời Hậu Lê + Gồm 5 gian đại bái và ba gian hậu cung. + Tượng Mẫu Âu Cơ cao 0,85m được tạo tác từ thời hậu Lê. 4 – Củng cố, HDVN: - Nhắc lại cách làm bài văn thuyết minh. - HD ôn tập văn thuyết minh. - HD chuẩn bị bài sau, soạn bài Hịch tướng sĩ..

(177) So¹n : 20/ 02/ 2014 Gi¶ng: TiÕT 94: HỊCH TƯỚNG SĨ - Trần Quốc Tuấn A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu biết sơ giản về thể hịch, hoàn cảnh lịch sử liên quan đến sự ra đời của bài Hịch tướng sĩ; thấy được tinh thần yêu nước, ý chí quyết thắng kẻ thù xâm lược của quân dân đời Trần; thấy được đặc điểm văn chính luận của bài Hịch tướng sĩ. - Kĩ năng đọc – hiểu một VB viết theo thể hịc, nhận biết được không khí thời đại sục sôi thời Trần ở thời điểm dân tộc ta chuẩn bị cuộc kháng chiến chống quân Mông Nguyên xâm lược lần thứ hai; phân tích được nghệ thuật lập luận, cách dùng các điển tích, điển cố trong VB nghị luận trung đại. - Bồi dưỡng tình cảm yêu nước. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn. - HS : SGK, SBT, vở ghi bài, vở bài tập, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Sức thuyết phục của văn bản Chiếu dời đô ? Ý nghĩa của việc ban bố dời đô của vua Lí Công Uẩn? 3 - Bµi míi: - HD đọc VB (SGK) - HD t×m hiÓu chó thÝch. - ChiÕu giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ TrÇn Quèc TuÊn.. - SD m¸y chiÕu giíi thiÖu t liÖu vÒ thêi TrÇn trong c¸c cuéc chèng qu©n Nguyªn M«ng; giíi thiÖu vÒ hoµn cảnh ra đời của tác phẩm.. I - TiÕp xóc v¨n b¶n: 1- §äc: chó ý tÝnh chÊt c©n xøng, nhÞp nhµng cña thÓ v¨n biÒn ngÉu. 2 - Chó thÝch: * T¸c gi¶: ( 1231 ?- 1300) - Là ngời có phẩm chất cao đẹp, văn võ song toàn. - Cã c«ng lín trong k/c chèng Nguyªn - M«ng. (LÇn 1: 1257: cÇm qu©n trÊn gi÷ biªn thuú phÝa B¾c. Lần 2: 1285, lần 3: 1287: đợc phong làm Tiết chế thống lĩnh các đạo quân). - Tíc: Hng §¹o V¬ng (§îc phong §øc Th¸nh TrÇn). * T¸c phÈm: - Hoàn cảnh ra đời: §îc viÕt tríc khi x¶y ra cuéc k/c chèng Nguyªn M«ng lÇn 2. C«ng bè th¸ng 9/1284 t¹i cuéc duyÖt binh ë §«ng.

(178) - Giíi thiÖu vÒ thÓ hÞch.. - HD hs th¶o luËn t×m bè côc vµ néi dung c¸c phÇn cña bµi hÞch.. - Néi dung t tëng cña bµi hÞch? - Ph©n tÝch t¸c dông cña những dẫn chứng đợc nêu ở phÇn ®Çu bµi hÞch? (HS th¶o luËn nhãm) - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. - GV bæ sung kÕt luËn.. Th¨ng Long (Theo Biªn niªn lÞch sö cæ Trung §¹i VN). - ThÓ hÞch: + Là thể văn nghị luận thời xa, có tính chất cổ động, thuyết phục, dùng để kêu gọi đấu tranh chống thù trong giặc ngoài. Cũng có khi dùng để hiểu dụ, răn dạy thần dân vµ ngêi díi quyÒn. + ThÓ hÞch xuÊt hiÖn lÇn ®Çu thêi ChiÕn quèc. (HÞch: ChiÕt tù ra cã nghÜa lµ bµi v¨n c«ng khai, minh bạch khắc vào gỗ để tuyên bố cùng mọi ngời). §êi Lý cã “ Ph¹t Tèng lé bè v¨n” cña Lý Thêng KiÖt ra đời trong cuộc k/c chống Tống – 1075. + Mục đích của hịch: Khích lệ tinh thần, tình cảm => đòi hái ph¶i cã kÕt cÊu chÆt chÏ, dÉn chøng thuyÕt phôc, giäng v¨n hïng hån, ®anh thÐp. + KÕt cÊu: Thêng cã 4 phÇn: Phần Mở đầu: Nêu vấn đề. Phần 2: Nêu truyền thồng vẻ vang trong sử sách để g©y lßng tin tëng. Phần 3: Nhận định tình hình để gây lòng căm thù giặc, phân tích đúng sai. Phần 4: Kết thúc: đề ra chủ trơng cụ thể, kêu gọi đấu tranh. 3 - Bè côc: 4 ®o¹n: - Đ1: Từ đầu đến "lu tiếng tốt"-> Nêu những tấm gơng trung nghÜa. - Đ2: Tiếp theo đến "cũng vui lòng" -> Tố cáo sự ngang ngợc và tội ác của giặc, đồng thời bày tỏ lòng căm thù giÆc. - Đ3: Tiếp đến "phỏng có đợc không?" -> Phê phán thái độ, hành động sai trái của tớng sĩ, chỉ ra việc đúng nên lµm. - Đ4: Còn lại -> Xác định thái độ dứt khoát và tinh thần quyÕt chiÕn th¾ng kÎ thï x¨m lîc. 4 - Chủ đề: Thể hiện tinh thần yêu nớc nồng nàn của d©n téc trong kh¸ng chiÕn chèng ngo¹i x©m. II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: 1- Nªu g¬ng trung thÇn nghÜa sÜ: (§1): - Nªu g¬ng trung thÇn nghÜa sÜ trong sö s¸ch Trung Quèc. - Cã ngêi lµ tíng lÜnh, bÒ t«i gÇn: Kû TÝn, Do Vu, Dù Nhîng, V¬ng C«ng Kiªn, Cèt §·i Ngét Lang, XÝch Tu T... - Gia thÇn: KÝnh §øc, C¶o Khanh... - Quan gi÷ kho nhá: Th©n Kho¸i. => Địa vị XH cao thấp khác nhau, thuộc các triều đại khác nhau, hä s½n sµng chÕt v× vua, v× chñ tíng, kh«ng sî nguy hiÓm, hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô. => D/chứng từ xa đến gần, từ xa đến nay, ngắn gọn, tập trung nh»m khÝch lÖ lßng trung qu©n ¸i quèc, khÝch lÖ ý chÝ lËp c«ng danh, s½n sµng hi sinh v× níc cña tíng sÜ thời Trần -> Tác động tình cảm đó vào ngời đọc, ngời nghe. 2 - Téi ¸c cña kÎ thï - Lßng c¨m thï giÆc cña TrÇn Quèc TuÊn: a - Sù ngang ngîc vµ téi ¸c cña giÆc: - §i l¹i nghªnh ngang... - Uốn lỡi cú diều sỉ mắng triều đình - §em th©n dª chã.. b¾t n¹t tÓ phô....

(179) - Sau khi nªu g¬ng sö s¸ch để khích lệ ý chí lập công danh, hi sinh v× níc t¸c gi¶ lét t¶ téi ¸c cña kÎ thï x©m lợc. Tội ác, và thái độ ngang ngợc của kẻ thù đợc t¸c gi¶ lét t¶ nh thÕ nµo? - Đoạn văn đã bộc lộ thái độ của tác giả đối với kẻ thï nh thÕ nµo? §o¹n v¨n đã khơi gợi đợc điều gì ở tớng sĩ? - HD th¶o luËn nhãm ? Trong ®o¹n v¨n béc lé trùc tiÕp nh÷ng suy nghÜ c¶m xóc cña m×nh lßng yªu níc cña TQT thÓ hiÖn nh thÕ nµo. ? VÞ chñ tíng tù nãi lªn nçi lßng cña m×nh sÏ cã t¸c động ra sao đối với tớng sĩ. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy ý kiÕn. - GV nhËn xÐt bæ sung, kÕt luËn. - So sánh chiếu và hịch. - Thác mệnh Hốt Tất Liệt đòi ngọc lụa, thoả lòng tham... - Gi¶ hiÖu V©n Nam V¬ng thu b¹c vµng, vÐt cña kho... - Hung hãn nh hổ đói... => H/¶ Èn dô, d/chøng cô thÓ, so s¸nh gîi h×nh, giäng v¨n mØa mai ch©m biÕm kh¾c h/¶ cña kÎ thï: hèng h¸ch, ngang ngợc, tham lam, tàn bạo -> Thái độ của tác giả: căm giận, khinh bỉ, chỉ rõ nỗi nhục khi chủ quyền đất nớc bÞ x©m ph¹m. b - Lßng yªu níc c¨m thï giÆc cña TrÇn Quèc TuÊn: - Tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối...đầm đìa. - C¨m tøc... vui lßng. => Câu văn cắt thành nhiều vế, dồn dập nh những đợt sóng, giàu hình ảnh, cảm xúc, từ ngữ mạnh tác động mạnh mẽ đến ngời đọc ->Khắc hoạ sinh động hình tợng ngời anh hïng yªu níc, cùc t¶ nçi uÊt hËn, c¨m hên, thÓ hiÖn nçi lo l¾ng cho vËn mÖnh cña Tæ quèc, c¨m thï sôi sục, khát khao đợc giết giặc, sẵn sàng hi sinh để rửa mối nhục cho đất nớc -> Khi tự bày tỏ khúc nhôi gan ruột, chính TQT đã là một tấm gơng yêu nớc bất khuất có tác dụng động viên to lớn đối với tớng sĩ. * Luyện tập : - So s¸nh víi thÓ chiÕu: + Gièng: cïng lµ lo¹i v¨n ban bè c«ng khai, thÓ v¨n NL, kÕt cÊu chÆt chÏ, lËp luËn s¾c bÐn, cã thÓ viÕt b»ng v¨n xu«i, v¨n vÇn hoÆc v¨n biÒn ngÉu. + Kh¸c: môc dÝch, chøc n¨ng: ChiÕu: ban bè mÖnh lÖnh. HÞch: ThuyÕt phôc, kªu gäi, khÝch lÖ.. 4 – Củng cố, HDVN: - Nhắc lại đặc điểm bố cục của bài hịch. - HD tìm hiểu bài hịch theo các câu hỏi gợi ý SGK - Tìm hiểu thêm về Trần Quốc Tuấn và triều đại nhà Trần, giới thiệu về Lễ khai ấn Đền Trần tại Nam Định. So¹n : 20/ 02/ 2014 Gi¶ng: TiÕT 95: HỊCH TƯỚNG SĨ ( Tiếp theo) - Trần Quốc Tuấn A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu biết sơ giản về thể hịch, hoàn cảnh lịch sử liên quan đến sự ra đời của bài Hịch tướng sĩ; thấy được tinh thần yêu nước, ý chí quyết thắng kẻ thù xâm lược của quân dân đời Trần; thấy được đặc điểm văn chính luận của bài Hịch tướng sĩ. - Kĩ năng đọc – hiểu một VB viết theo thể hịc, nhận biết được không khí thời đại sục sôi thời Trần ở thời điểm dân tộc ta chuẩn bị cuộc kháng chiến chống quân Mông Nguyên xâm lược lần thứ hai; phân tích được nghệ thuật lập luận, cách dùng các điển tích, điển cố trong VB nghị luận trung đại. - Bồi dưỡng tình cảm yêu nước. B - ChuÈn bÞ:.

(180) - GV: SGK, SGV, bài soạn. - HS : SGK, SBT, vở ghi bài, vở bài tập, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu những hiểu biết về Trần Quốc Tuấn? Tấm lòng yêu nước của Trần Quốc tuấn được bộc lộ như thế nào trong bài Hịch tướng sĩ? 3 - Bµi míi: - HS đọc đoạn 3 - T¸c gi¶ nªu lªn mèi ©n t×nh gi÷a chñ so¸i vµ tíng sÜ dùa trªn nh÷ng mèi quan hÖ nµo? - V× sao t¸c gi¶ l¹i gîi lên mối ân tình đó (gợi lên mối ân tình đó để lµm g×?). - TQT đã phê phán nh÷ng biÓu hiÖn, hµnh động nào của tớng sĩ? - T¸c gi¶ ph©n tÝch t¸c hại của thái độ, hành động sai trái đó nh thế nµo? T¸c gi¶ tËp trung vào vấn đề gì?. - NhËn xÐt c¸ch lËp luËn, c¸ch ph©n tÝch, giäng v¨n cña ®o¹n v¨n trªn? - C©u cuèi ®o¹n cã ý nghÜa nh thÕ nµo?. 3 - Phª ph¸n nh÷ng biÓu hiÖn sai tr¸i trong hµng ngò t íng sÜ: a - Mèi ©n t×nh chñ tíng: - Kh«ng cã mÆc- cho ¸o. - Kh«ng cã ¨n- cho c¬m - Quan nhá - th¨ng chøc - L¬ng Ýt - cÊp bæng. - §i bé - cho ngùa, ®i thuû - cho thuyÒn. - TrËn m¹c x«ng pha... vui cêi. => C©u v¨n biÒn ngÉu nhÞp nhµng, ®iÖp cÊu tróc -> Quan hÖ g¾n bã tíng sÜ ; mèi ©n t×nh gi÷a TQT vµ tíng sÜ dùa trªn hai quan hÖ: quan hÖ chñ tíng vµ quan hÖ cïng c¶nh ngé. Quan hệ chủ tớng để khích lệ lòng trung quân ái quốc; còn quan hệ cùng cảnh ngộ để khích lệ lòng ân nghĩa thuỷ chung -> Khích lệ ý thức trách nhiệm và nghĩa vụ của tớng sĩ đối với đạo vua tôi cũng nh đối với tình cốt nhục. TQT quan tâm đến thuộc hạ của mình, chăm lo cho tớng sÜ, chia sÎ vui buån. b - TQT phª ph¸n nh÷ng biÓu hiÖn sai tr¸i cña tíng sÜ: * Những biểu hiện sai trái của tớng sĩ về thái độ, về hành động: - Nh×n chñ nhôc... mµ kh«ng biÕt c¨m - Ham mª chäi gµ, cê b¹c - Vui thó vên ruéng, quyÕn luyÕn vî con... - Ham s¨n b¾n , thÝch rîu ngon, mª tiÕng h¸t... => Phê phán nghiêm khắc thái độ bàng quan trớc vận mệnh của đất nớc, hởng lạc, thờ ơ nông cạn, vong ân bội nghÜa. * Hậu quả của những sai trái đó: - NÕu cã giÆc trµn sang th×: cùa gµ trèng kh«ng thÓ ®©m thñng ¸o gi¸p cña giÆc...lóc bÊy giê ta cïng c¸c ng¬i ®au xãt biÕt chõng nµo! Ch¼ng nh÷ng th¸i Êp cña ta kh«ng cßn mµ bæng léc c¸c ng¬i còng mÊt...lóc bÊy giê c¸c ng¬i muèn vui vÎ phỏng có đợc không? Câu cuối đoạn: “Lúc bấy giờ... đợc không? -> Câu nghi vấn khẳng định -> Có sức lay động mạnh mẽ. => LËp luËn chÆt chÏ (sai lÇm -> hËu qu¶) cã lý cã t×nh, c¸ch nãi cã khi nghiªm kh¾c, r¨n ®e, khi l¹i ch©n thµnh, t×nh c¶m mang tÝnh chÊt bµy tá thiÖt h¬n; sö dông kiÓu c©u nghi vấn khẳng định, phép liệt kê, điệp ngữ, điệp cấu trúc c©u; giäng v¨n linh ho¹t: lóc ch©m biÕm chÕ giÔu mØa mai, khi l¹i «n hoµ tha thiÕt, lêi v¨n giµu h×nh ¶nh -> T¸c gi¶ v¹ch râ nh÷ng viÖc lµm sai tr¸i cña tíng sÜ tëng nh nhá nhÆt nhng hËu qu¶ th× kh«n lêng. Mục đích: Thức tỉnh lơng tri tớng sĩ -> phép khích tớng ( tøc khÝ -> muèn chøng minh phÈm chÊt, tµi n¨ng b»ng hµnh động thiết thực.).

(181) T¸c gi¶: Nh×n xa tr«ng réng, lo cho níc, th¬ng d©n, c¨m thï giÆc. c - TQT chỉ ra những việc đúng nên làm: - Bµi häc c¶nh gi¸c: Nhí c©u: “§Æt måi löa... kiÒng canh - Tác giả đã chỉ ra nóng...” những việc đúng nên - Huấn luyện binh sĩ, tập dợt cung tên... lµm nh thÕ nµo? - C¸ch tr×nh bµy, lËp => So s¸nh t¬ng ph¶n, ®iÖp tõ, ®iÖp ý t¨ng tiÕn. luËn cña t¸c gi¶? TÝnh - VÏ ra 2 viÔn c¶nh: thuyÕt phôc cña ®o¹n §Çu hµng, thÊt b¹i -> mÊt tÊt c¶. v¨n? Chiến đấu thắng lợi -> đợc cả riêng chung. - Từ ngữ mang ý phủ định: Không còn, cũng mất, bị tan > < tõ ng÷ mang ý K§: V÷ng bÒn, hëng thô, kh«ng bÞ mai mét, sö s¸ch lu th¬m...-> T¸c gi¶ rÊt hiÓu quy luËt nhËn thøc. Các điệp ngữ, điệp ý tăng tiến có tác dụng nêu bật vấn đề từ nhạt đến đậm, từ nông đến sâu; cứ từng bớc từng bớc đa ngời đọc thấy rõ đúng sai, nhận ra điều phải trái thể hiện lập luận hết sức sắc bén. (Th¶o luËn nhãm). - Nhận xét nghệ thuật 4 - Nhiệm vụ cấp bách, khích lệ tinh thần chiến đấu: lËp luËn cña ®o¹n cuèi - Kêu gọi học tập binh th sẵn sàng đối phú với địch , thái độ bµi hÞch? dứt khoát rõ ràng hoặc là địch hoặc là ta chứ không có vị trí ch«ng chªnh cho nh÷ng kÎ bµng quan tríc thêi cuéc -> Th¸i độ này có tác dụng thanh toán những thái độ trù trừ trong hàng ngũ tớng sĩ, động viên những ngời còn thờ ơ, do dự hãy đứng hẳn về phía lực lợng quyết chiến quyết thắng, đoạn văn có giá trị động viên cao nhất ý chí và quyết tâm chiến đấu của mäi ngêi. - Câu cuối cho thấy TQT - Câu cuối : "Ta viết ra bài hịch này để các ngơi biết bụng lµ ngêi nh thÕ nµo? ta". -> Lêi lÏ ch©n t×nh t¹o nªn søc thuyÕt phôc, l«i cuèn kh«ng chØ b»ng lÝ lÏ mµ cßn b»ng c¶ c¶m xóc. III - Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - Nªu kh¸i qu¸t nh÷ng - LËp luËn chÆt chÏ, lí lẽ sắc bén thuyÕt phôc: khÝch lÖ nét đặc sắc về nghệ nhiều mặt để tập trung vào một hớng ( khích lệ ý chí lập công thuËt, néi dung cña bµi danh, lßng tù träng c¸ nh©n, tù t« d©n téc -> lßng c¨m thï hÞch? giặc -> tinh thần trung quân ái quốc, nghĩa tình cốt nhục... để råi cuèi cïng khÝch lÖ lßng yªu níc bÊt khuÊt, tinh thÇn quyÕt th¾ng kÎ thï x©m lîc). - ChØ ra nh÷ng biÓu hiÖn - Sử dụng phép lập luận linh hoạt: so sánh, bác bỏ,…chặt cña tinh thÇn yªu níc chẽ từ hiện tượng đến quan niệm, nhận thức; tập trung một trong bµi hÞch? hướng từ nhiều phương diện. - Giäng v¨n khi th× tha thiÕt gan ruét, lóc ®anh thÐp r¾n rái, nghiªm kh¾c, mØa mai giÔu cît... C©u v¨n chÝnh luËn giµu h×nh ¶nh, giµu c¶m xóc thể hiện tình cảm yêu nước mãnh liệt, chân thành gây xúc động trong người đọc. - §äc ghi nhí tr 61 2 – Ý nghĩa: - Trình bày cảm nghĩ về - Hịc tướng sĩ nêu lên vấn đề nhận thức và hành động trước nguy cơ đất nước bị xâm lược. TQT? - Bài hịch là áng văn yêu nớc chứa đựng hào khí Đông a. * Ghi nhí SGK tr 61 IV – Luyện tập: - Phát biểu cảm nhận về lòng yêu nớc của TQT đợc thể hiện.

(182) qua bµi hÞch. 4 – Củng cố, HDVN: - Nhắc lại nội dung tổng kết - Chøng minh bµi hÞch cã lËp luËn chÆt chÏ, s¾c bÐn, giµu h×nh tîng, cã søc thuyÕt phôc cao? - HD chuẩn bị bài: Hành động nói, ôn tập TV. So¹n : 20/ 02/ 2014 Gi¶ng: TiÕT 96: HÀNH ĐỘNG NÓI A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu được khái niệm của hành động nói, các kiểu hành động nói thường gặp. - Kĩ năng xác định hành động nói trong các văn bản đã học và trong giao tiếp; tạo lập được hành động nói phù hợp với mục đích giao tiếp. - Có ý thức tạo lập hành động nói phù hợp trong hoàn cảnh giao tiếp cụ thể. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, bảng phụ - HS : SGK, SBT, vở ghi bài, vở bài tập, học bài cũ, đọc trước bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Kiểm tra 15 phút (I) – Đề bài: Chứng minh văn bản Chiếu dời đô có sức thuyết phục cả về lí và tình? (II) – Đáp án, biểu điểm: Chiếu dời đô có sức thuyết phục bằng lí lẽ chặt chẽ, bằng tình cảm chân thành. * Chứng minh Chiếu dời đô có sức thuyết phục về lí (6 điểm): - Nêu sử sách làm tiền đề, làm chỗ dựa cho lí lẽ ( Nhà Thương 5 lần dời đô, nhà Chu 3 lần dời đô, kết quả: xây dựng vương triều phồn thịnh…) - soi sáng tiền đề vào thực tế hai triều Đinh, Lê chỉ rõ thực tế ấy không còn thích hợp đối với sự phát triển của đất nước, nhất thiết phải dời đô. - Đi tới kết luận: khẳng định thành Đại la là nơi tốt nhất để định đô lâu dài * Chứng minh Chiếu dời đô còn có sức thuyết phục cả về tình (4 điểm): - Chiếu là ban bố mệnh lệnh của thiên tử nhưng Chiếu dời đô không sử dụng hình thức mệnh lệnh, ngôn ngữ có tính chất tâm tình, đối thoại, thể hiện suy nghĩ, tình cảm sâu sắc của tác giả về một vấn đề hết sức quan trọng của đất nước. - Trong văn bản có những câu văn tác động vào tình cảm của người đọc “Trẫm rất đau xót về việc đó”, và câu văn kết thúc “Các khanh nghĩ thế nào?” mang tính chất trao đổi tạo sự đồng cảm giữa mệnh lệnh của vua với thần dân. 3 - Bµi míi: - Treo b¶ng phô (Ghi ng÷. I - Bài học: 1 - Hành động nói là gì?.

(183) liÖu) a - Ng÷ liÖu: - HS đọc ngữ liệu §o¹n trÝch "Th¹ch Sanh" - Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u - LÝ Th«ng nãi víi Th¹ch Sanh: "Con tr¨n Êy...anh ë hái SGK nhà lo liệu." -> Mục đích: đẩy Thạch Sanh đi để mình hởng lợi. - Lí Thông đạt đợc mục đích của mình ( Thạch Sanh thật ? Trong ®o¹n trÝch LÝ Th«ng thµ tin ngay, véi tõ gi· mÑ con LÝ Th«ng ra ®i). đã nói với Thạch Sanh điều - Lí Thông thực hiện đợc mục đích của mình bằng lời g× nãi. ? Lí Thông nói nh vậy nhằm - Việc làm của Lí Thông là một hành động. Vì đó là một mục đích gì việc làm có mục đích. ? Lí Thông có đạt đợc mục => KL: đích đó không, chi tiết nào + Nói cũng là một hành động. cho biÕt ®iÒu Êy + Hành động nói là hành động đợc thực hiện - Theo em nói có phải là một bằng lời nói nhằm mục đích nhất định. b - Ghi nhí 1 (SGK tr 62) hành động không? Vì sao? 2 - Một số kiểu hành động nói thờng gặp: - Em hiÓu thÕ nµo lµ hµnh động nói? a - Ng÷ liÖu: * NL1 ( PhÇn I): - Mục đích trong mỗi lời nói C©u (1) -> dùng để trình bày của Lí Thông là gì? C©u (2) -> ®e do¹ C©u (3) -> høa hÑn * NL2tr 63: - §äc NL2 - Lêi c¸i TÝ: + VËy th× ...ë ®©u? -> hái - §¸nh dÊu vµo lêi nãi cña + U nhất định...? -> hỏi chÞ DËu, cña c¸i TÝ vµ cho + U kh«ng cho con ë nhµ n÷a ? -> hái biết mục đích của mỗi lời nói + Khèn n¹n...! đó? + Trêi ¬i! -> béc lé c¶m xóc Lêi chÞ DËu: - Liệt kê các kiểu hành động Con sÏ ¨n...th«n §oµi. -> tuyªn bè (b¸o tin) nãi mµ em biÕt qua ph©n tÝch =>+KL: 2 ®o¹n trÝch môc I vµ II Có một số kiểu hành động nói thờng gặp - GV ph¸t phiÕu häc tËp, HS ( dùa theo mục đích của hành động nói mà đặt tên lµm vµo phiÕu theo nhãm. nã) - HS tr×nh bµy, GV kÕt luËn. cho - Hái - Tr×nh bµy (b¸o tin, kÓ, t¶, nªu ý kiÕn, dù ®o¸n,...) - §iÒu khiÓn (cÇu khiÕn, ®e do¹, th¸ch thøc,...) - Høa hÑn - Béc lé c¶m xóc b - Ghi nhí 2 SGK tr 63 - §äc ghi nhí SGK II - LuyÖn tËp Bµi tËp 1 tr 63: - KhÝch lÖ tíng sÜ häc tËp Binh th yÕu lîc do «ng so¹n - HS thảo luận nhóm làm bài ra vµ khÝch lÖ lßng yªu níc. - ThÓ hiÖn ë c©u: “ NÕu c¸c ng¬i biÕt chuyªn tËp s¸ch tập 1 tr 63: Trần Quốc Tuấn nµy ...tøc lµ kÎ nghÞch thï” viết bài hịch nhằm mục đích - Vai trò: biểu thị một thái độ dứt khoát: hoặc là địch gì? hoÆc lµ ta kh«ng cã vÞ trÝ ch«ng chªnh cho nh÷ng kÎ - Xác định mục đích của bµng quan tríc thêi cuéc. - TD: thanh toán thái độ trù trừ, động viên ý chí học hành động nói thể hiện ở một tËp Binh th yÕu lîc do «ng so¹n th¶o ra. câu trong bài hịc và vai trò của câu ấy đối với việc thực Bµi 2 tr 63: hiện mục đích chung? a - Bác trai đã khá rồi chứ ? -> dùng để hỏi - C¶m ¬n cô,..béc lé c¶m xóc, tr×nh bµy - Nµy, b¶o b¸c Êy trèn ... -> ®iÒu khiÓn - Chỉ ra các hành động nói và.

(184) mục đích của mỗi hành động nói trong những đoạn trích ở BT2?. - V©ng... nh cô. -> høa hÑn - ThÕ th×...-> ®iÒu khiÓn b - C©u 1 -> tr×nh bµy - C©u 2 -> tuyªn bè - høa hÑn. c - Cậu Vàng đi đời... ạ. -> thông báo - Cô b¸n råi ? -> hái - B¸n råi... b¾t xong. -> tr×nh bµy - ThÕ nã cho b¾t µ? -> hái - Khèn n¹n. «ng gi¸o ¬i! -> béc lé c¶m xóc - Nã cã biÕt g× ®©u! -> tr×nh bµy Bµi 3 tr 64: - Hành động điều khiển: “ Anh phải hứa... cách xa nhau ”. - Hành động điều khiển : “ Anh hứa đi”. - Hành động hứa hẹn : “ Anh xin hứa”.. - Đoạn trích ở BT3 có chứa từ hứa. Hãy xác định kiểu hành động nói được thực hiện trong mỗi câu ấy? 4 - Củng cố, HDVN: - Nhắc lại khái niệm hành động nói và các kiểu hành động nói. - Hành động nói liên quan đến các kiểu câu chia theo mục đích nói như thế nào? ( Dùng theo lối trực tiếp: kiểu câu được dùng trùng hợp với hành động nói ví dụ dùng câu trần thuật để thực hiện hành động trình bày, câu cầu khiến để thực hiện hành động điều khiển, câu nghi vấn thực hiện hành động hỏi, câu cảm thán thực hiện hành động bộc lộ cảm xúc; dùng theo lối gián tiếp nghĩa là kiểu câu được dùng không đúng với chức năng vốn có của nó ví dụ dùng câu nghi vấn để ra lệnh...). So¹n : 20/ 02/ 2014 Gi¶ng: TiÕT 97: TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 5 A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - §¸nh gi¸ toµn diÖn kÕt qu¶ bµi v¨n thuyÕt minh cña m×nh. - N¾m v÷ng c¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh, biÕt c¸ch tr×nh bµy bµi v¨n thuyÕt minh. Ch÷a lçi bµi viÕt. B - ChuÈn bÞ:.

(185) - GV: SGK, SGV, bài làm của học sinh - HS : SGK, SBT, vở ghi bài, vở bài tập, học bài cũ, ôn tập văn thuyết minh. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Hành động nói là gì? Các kiểu hành động nói thường gặp? Làm bài tập 3 SGK 3 - Bài mới: I - Chữa bài: Đáp án biểu điểm tiết II - NhËn xÐt: 1 - ¦u ®iÓm: - N¾m v÷ng c¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh vÒ mét danh lam th¾ng c¶nh. - Tr×nh bµy bµi viÕt m¹ch l¹c, râ rµng. - Đối tợng thuyết minh đợc làm rõ. - BiÕt kÕt hîp c¸c yÕu tè kÓ, t¶ lµm cho bµi v¨n thuyÕt minh khá sinh động. 2 - Tån t¹i: - Một số cha nắm đợc đặc điểm của đối tợng thuyết minh, bài viết còn sơ sài, cha làm nổi bật đặc điểm của đối tợng. - Mét sè bµi viÕt sa vµo liÖt kª sù vËt, kh«ng chó ý lµm næi bật đối tợng. - Một số bài viết cha hiểu rõ giá trị của đối tợng thuyết minh. - Nhiều bài viết mắc lỗi dùng từ, diễn đạt, đặc biệt là lỗi - HS trao đổi bài chÝnh t¶. làm III - Trả bài, giải đáp thắc mắc, gọi điểm. - Trình bày thắc IV - Híng dÉn ch÷a lçi bµi viÕt: mắc - Lçi chÝnh t¶ - Lçi dïng tõ viÕt c©u ( nếu có) - Lỗi liên kết... - Chữa lối bài viết - Xác định yêu cầu của đề bài? + Phân tích đề. + Xác định đối tợng thuyết minh. + Nh¾c l¹i yªu cÇu khi thuyÕt minh vÒ mét danh lam th¾ng c¶nh. - GV nờu đáp án biÓu ®iÓm. - Nhận xét bài làm của học sinh.. 4 – Củng cố, HDVN: - Nhắc lại cách làm bài văn thuyết minh về danh lam thắng cảnh. - HD ôn tập văn nghị luận, luận điểm trong bài văn nghị luận. So¹n : 28/ 02/ 2014 Gi¶ng: TiÕT 98: NƯỚC ĐẠI VIỆT TA ( Trích Bình Ngô đại cáo) - Nguyễn Trói A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu sơ giản về thể cáo, hoàn cảnh lịch sử liên quan đến sự ra đời của bài Bình Ngô đại cáo. Thấy được nội dung tư tưởng tiến bộ của Nguyễn Trãi về đất nước, dân tộc; đặc điểm chính luận của Bình Ngô đại cáo ở một đoạn trích. - Kĩ năng đọc – hiểu một văn bản viết theo thể cáo; nhận ra, thấy được đặc điểm của kiểu văn bản nghị luận trung đại ở thể loại cáo. - Bồi dưỡng tư tưởng yêu nước, tự hào dân tộc. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, soạn bài, TP Bình Ngô đại cáo, bảng phụ.

(186) - HS : SGK, SBT, vở ghi bài, vở bài tập, học bài cũ, ôn tập văn thuyết minh. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Lòng yêu nước của Trần Quốc tuấn được thể hiện trong bài Hịch tướng sĩ như thế nào? 3 - Bài mới:. - HS §äc VB.. - GV giới thiệu ch©n dung NguyÔn Tr·i, yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i nh÷ng th«ng tin về tác giả đã đợc học ở líp 7;. - GV giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, hoµn c¶nh viÕt "B×nh Ng« đại cáo" - §Æc ®iÓm cña thÓ c¸o so víi thÓ hÞch vµ chiÕu.. - Yªu cÇu HS th¶o luËn tìm bè côc cña VB. ChØ ra tr×nh tù lËp luËn trong VB?. - Nêu đại ý ?. - Hai câu đầu khẳng định ®iÒu g×? Em hiÓu cèt lâi nh©n nghÜa cña NguyÔn Tr·i lµ g×? So víi quan ®iÓm Nho gi¸o quan ®iÓm nh©n nghÜa cña NguyÔn Tr·i cã ®iÓm tiÕn bé nµo? - V× sao nãi t tëng nh©n nghÜa mµ t¸c gi¶ nªu ra ë đầu VB là tiền đề cho toàn. I - TiÕp xóc v¨n b¶n: 1- §äc: 2 - Chó thÝch: * T¸c gi¶: ( 1380-1442) - Lµ nhµ yªu níc, anh hïng d©n téc, danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi. - Cã vai trß quan träng trong k/c chèng qu©n Minh. D©ng “B×nh Ng« s¸ch” víi chiÕn lîc c«ng t©m ( t¸c động vào lòng ngời). ( Nguyễn Trãi anh hùng và Nguyễn Trãi bi kịch đều ở møc tét cïng). * T¸c phÈm: - "Bình Ngô đại cáo" đợc viết sau kháng chiến chống quân Minh (1428) th¾ng lîi. * §Æc ®iÓm cña thÓ c¸o: + Là thể văn NL cổ, đợc vua chúa hoặc thủ lĩnh dùng để trình bày một chủ trơng, công bố một sự nghiệp để mọi ngêi cïng biÕt. ViÕt b»ng v¨n biÒn ngÉu ( Mçi cÆp 2 vÕ đối nhau); có tính chất hùng biện: lời văn đanh thép, lý luËn s¾c bÐn, kÕt cÊu chÆt chÏ, m¹ch l¹c. + KÕt cÊu: 4 phÇn: - Phần 1: Nêu luận đề chính nghĩa. - PhÇn 2: C¸o tr¹ng téi ¸c qu©n Minh - PhÇn 3: Qu¸ tr×nh khëi nghÜa ( §Çu -> th¾ng lîi). - Phần 4: Lời tuyên bố khẳng định nền độc lập, nêu bài häc lÞch sö. + VÞ trÝ ®o¹n trÝch: Thuéc phÇn ®Çu cña bµi Bình Ngô đại c¸o. 3 - Bè cuc: 3 ®o¹n. - §1: 2 c©u ®Çu -> nguyªn lÝ chÝnh nghÜa. - Đ2: 8 câu tiếp -> chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyÒn cña d©n téc §¹i ViÖt. - §3: Cßn l¹i -> chøng minh søc m¹nh cña nh©n nghÜa vµ độc lập dân tộc. 4 - §¹i ý: Khẳng định nền văn hiến lâu đời và chủ quyền độc lập cña d©n téc §¹i ViÖt. II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: 1- T tëng nh©n nghÜa: (2 c©u ®Çu). - Nh©n nghÜa: yªn d©n - trõ b¹o. => Yên dân: làm cho dân đợc an hởng thái bình, hạnh phóc, muèn yªn d©n ph¶i trõ diÖt mäi thÕ lùc b¹o tµn => C¸ch nªu ng¾n gän thÓ hiÖn nguyªn lÝ c¬ b¶n lµm nÒn t¶ng cho cuéc khëi nghÜa -> Nh©n nghÜa g¾n liÒn víi yªu níc, th¬ng d©n chèng x©m lîc ( TiÕp thu t tëng nh©n nghÜa cña Nho gi¸o -> tiÕn bé: lÊy lîi Ých nh©n d©n, d©n téc lµm gèc; trong néi dung nh©n nghÜa cã c¶ mèi quan hÖ gi÷a d©n téc víi d©n téc đây là tư tưởng nhân nghĩa mới.

(187) bµi? - HS th¶o luËn nhãm ? C¸c nh©n tè c¬ b¶n mµ Nguyễn Trãi nêu để khẳng định chân lí chủ quyền độc lËp d©n téc ? Theo em yÕu tè nµo lµ c¬ b¶n nhÊt ? TÝnh toµn diÖn vµ s©u s¾c trong quan niÖm vÒ chñ quyền độc lập của quốc gia d©n téc cña NT. ? So víi thêi LÝ quan niÖm vÒ quèc gia, d©n téc cña NT ph¸t triÓn nh thÕ nµo ( ë bµi "Nam quèc s¬n hµ" tác giả Lí Thờng Kiệt đã đa ra nh÷ng yÕu tè nµo? Trong VB này NT đã bổ sung thªm nh÷ng yÕu tè nµo?) - Tác giả đã CM sức mạnh cña ch©n lÝ chÝnh nghÜa Êy b»ng nh÷ng dÉn chøng nµo?. - Hãy chỉ ra nét đặc sắc nghÖ thuËt cña ®o¹n trÝch?. - T tëng yªu níc cña NT trong VB thÓ hiÖn nh thÕ nµo?. 4 - Củng cố, HDVN:. so với tư tưởng nhân nghĩa của Nho giáo). 2 - Chân lí về chủ quyền độc lập dân tộc: * Nh©n tè c¬ b¶n: - Nền văn hiến lâu đời - Cã nói s«ng bê câi riªng - Phong tôc tËp qu¸n riªng - Cã truyÒn thèng lÞch sö riªng - Có chế độ riêng => SD từ ngữ thể hiện tính chất hiển nhiên (từ lúc, đã lâu, đã chia, vốn xng, cũng khác); so sánh ta với Trung Quốcđặt ta ngang hàng với TQ ( ngang hàng về trình độ chính trị, tổ chức chế độ, quản lí quốc gia) -> Đa ra các nh©n tè: v¨n hiÕn, c¬ng vùc l·nh thæ, phong tôc tËp qu¸n, lịch sử, chế độ, nhân tài... -> Nguyễn Trãi đã phát biểu một cách hoàn chỉnh quan niÖm vÒ quèc gia, d©n téc. Đất nước bao gồm không chỉ cương vực địa phận mà cả những giá trị tinh thần như văn hóa, truyền thống, tài năng của con người... * So s¸nh víi “ S«ng nói níc Nam”: - SNNN: ®a ra 2 yÕu tè: l·nh thæ - chñ quyÒn. - BN§C: Bæ sung thªm 3 yÕu tè: v¨n hiÕn - phong tôc tËp quán - lịch sử..trong đó yếu tố văn hiến và lịch sử là cơ bản nhất là hạt nhân để xác định dân tộc . Điều mà kẻ xâm lợc luôn tìm cách phủ định là văn hiến nớc Nam thì NT khẳng định đó là yếu tố thực tế luôn tồn tại với sức mạnh cña ch©n lÝ kh¸ch quan. -> Quan niÖm vÒ quèc gia d©n téc ë NT ph¸t triÓn cao h¬n so víi thêi LÝ bëi tÝnh toµn diÖn vµ s©u s¾c cña nã. 3 - Søc m¹nh cña nh©n nghÜa va cña ch©n lÝ chñ quyÒn độc lập: - D/c lÞch sö: Lu Cung thÊt b¹i TriÖu TiÕt tiªu vong B¾t s«ng Toa §« GiÕt t¬i ¤ M·. => LiÖt kª, c©u v¨n biÒn ngÉu, dÉn chøng thuyÕt phôc -> K§ søc m¹nh cña chÝnh nghÜa, niÒm tù hµo d©n téc => áng Thiên cổ hùng văn về độc lập chủ quyền dân tộc. III - Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - Giäng v¨n hïng hån, ®anh thÐp, ng«n tõ chuÈn x¸c trang träng, tự hào, c©u v¨n giµu h×nh ¶nh - LËp luËn chÆt chÏ thuyÕt phôc, chứng cứ hùng hồn. - PhÐp liÖt kª kh¾c s©u ý tëng. 2 – Ý nghĩa: Nước Đại Việt ta thể hiện quan niệm, tư tưởng tiến bộ của Nguyễn Trãi về Tổ quốc, đất nước và có ý nghĩa như bản tuyên ngôn độc lập. * Ghi nhí: SGK tr 69 IV – Luyện tập: Kh¸i qu¸t tr×nh tù lËp luËn cña ®o¹n trÝch điền vào sơ đồ.

(188) - Nhắc lại trình tự lập luận của văn bản ( GV sử dụng bảng phụ trình bày sơ đồ về trình tự lập luận của VB). - Vì sao nói Nước Đại Việt ta có ý nghĩa như một bản tuyên ngôn độc lập? ( Gợi ý: Khẳng định chủ quyền độc lập của đất nước ta: có cương vực lãnh thổ riêng, có nền văn hiến lâu đời, có truyền thống lịch sử, có nhân tài hào kiệt...) - HD chuẩn bị bài Hành động nói tiếp theo. So¹n : 28/ 2 / 2014 Gi¶ng: TiÕT 99: HÀNH ĐỘNG NÓI ( Tiếp theo) A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Nắm được cách dùng các kiểu câu để thực hiện hành động nói. - Kĩ năng sử dụng các kiểu câu để thực hiện hành động nói phù hợp. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, soạn bài, bảng phụ - HS : SGK, SBT, vở ghi bài, vở bài tập, học bài cũ . C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Lòng yêu nước của Trần Quốc tuấn được thể hiện trong bài Hịch tướng sĩ như thế nào? 3 - Bài mới: - GV treo b¶ng phô (NL SGK) - Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm ®iÒn vµo b¶ng theo híng dÉn cña GV. ? Xác định kiểu câu trong ng÷ liÖu trªn ? Xác định mục đích nói của các câu đó điền vào b¶ng - GV nªu thªm vÝ dô, HS lËp b¶ng tr×nh bµy mèi quan hÖ gi÷a c¸c kiÓu c©u đã học với hành động nói. - HS nhËn xÐt mèi quan hÖ giữa kiểu câu và hành động nãi. - Có thể sử dụng câu để thực hiện hành động nói nh thÕ nµo? - §äc ghi nhí SGK. - BT1- Tìm các câu nghi vấn trong Vb Hịch tướng sĩ? Cho biết những câu ấy. I - Bài học: 1 - Ng÷ liÖu: * §iÒn vµo b¶ng: - Câu 1,2,3 -> câu trần thuật dùng để trình bày. - Câu 4,5 -> câu trần thuật dùng để điều khiển (cầu khiến) * LËp b¶ng tr×nh bµy quan hÖ gi÷a c¸c kiÓu c©u víi những hành động nói. - Dùng câu nghi vấn để thực hiện hành động hỏi - Dùng câu cầu khiến để thực hiện hành động điều khiÓn - Dùng câu trần thuật để thực hiện hành động trình bày - Dùng câu cảm thán để thực hiện hành động bộc lộ c¶m xóc. => Kiểu câu đợc dùng trùng hợp với hành động nói nh trên đợc gọi là dùng theo lối trực tiếp. Ngoài ra, có trờng hợp kiểu câu đợc dùng không đúng với chức năng vốn có của nó (Câu 4,5 trong ngữ liệu) đợc gọi là dùng theo lối gián tiếp. 2 - Ghi nhí SGK tr 71 II - LuyÖn tËp Bµi 1 tr71: + Câu nghi vấn đứng cuối đoạn: - Lúc bấy giờ, dẫu các ngơi muốn vui vẻ phỏng có đợc không? ( Khẳng định).

(189) - Lóc bÊy giê, dÉu c¸c ng¬i kh«ng muèn vui vÎ được dùng làm gì? Vị trí pháng có đợc không? (Phủ định) của mỗi câu nghi vấn liên + Câu nghi vấn đứng ở đầu đoạn: quan như thế nào đến mục - Vì sao vậy? ( Nêu vấn đề cho tớng sĩ chuẩn bị nghe phÇn lÝ gi¶i cña t¸c gi¶). đích nói của nó? - BT2, Tìm các câu trần thuật trong đoạn trích? Hình thức diễn đạt ấy có tác dụng như thế nào trong việc động viên quần chúng?. - Tìm các câu có mục đích cầu khiến trong đoạn trích ở BT3? Mỗi câu ấy thể hiện quan hệ giữa các nhân vật và tính cách nhân vật như thế nào?. Bµi 2 tr71: a - Câu trần thuật có mục đích cầu khiến: câu 1 - 2 - 3 4. b - Câu trần thuật có mục đích cầu khiến: Câu 2. => Tất cả các câu trần thuật đều thực hiện hành động cầu khiến, kêu gọi. Cách dùng gián tiếp này tạo ra sự đồng cảm sâu sắc, làm cho quần chúng thấy gần gũi víi l·nh tô, thÊy nhiÖm vô mµ l·nh tô giao cho chÝnh lµ nguyÖn väng cña m×nh. Bài 3 tr 72: Câu có mục đích cầu khiến - Song anh cã cho phÐp em míi d¸m nãi... - Anh đã nghĩ thơng em nh thế này thì hay là... em ch¹y sang. => Kh«ng cã h×nh thøc kiÓu c©u cÇu khiÕn nhng ý nghĩa cầu khiến đợc thể hiện qua tính cách ngời nói (Dế Choắt yếu đuối nên nói lời đề nghị một cách nhã nhặn, mÒm máng, khiªm nhêng) - §îc, chó m×nh cø nãi th¼ng thõng ra nµo. - Th«i, im c¸i ®iÖu h¸t ma dÇm sïi sôt Êy ®i. => Cã h×nh thøc c©u cÇu khiÕn ( DÕ MÌn û thÕ lµ kÎ m¹nh nªn giäng ®iÖu ra lÖnh huªnh hoang, ng¹o m¹n, h¸ch dÞch). Bµi 4 tr72: - Nªn chän (b) vµ (e) -> thÓ hiÖn sù nh· nhÆn vµ lÞch sù. Bµi 5 tr 72: - Nªn chän (c) -> v× chØ ®a gióp lä gia vÞ mµ kh«ng nãi c©u nµo th× kh«ng lÞch sù.. - Em có thể dùng những cách nào để hỏi người lớn? - Ở bài tập 5, người nghe nên chọn hành động nào? 4 – Củng cố, HDVN: - Nhắc lại khái niệm và các kiểu hành động nói thường gặp, cách sử dụng câu để thực hiện hành động nói. - HD làm đề cương ôn tập TV – phần câu. - HD chuẩn bị bài học Ôn tập luận điểm..

(190) So¹n : 28/ 2 / 2014 Gi¶ng: TiÕT 100: ÔN TẬP VỀ LUẬN ĐIỂM A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Củng cố kiến thức về luận điểm: khái niệm luận điểm, quan hệ giữa luận điểm với vấn đề nghị luận, quan hệ giữa các luận điểm trong bài văn nghị luận. - Kĩ năng tìm hiểu, nhận biết, phân tích luận điểm; sắp xếp luận điểm trong bài văn nghị luận. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, soạn bài, máy chiếu - HS : SGK, SBT, vở ghi bài, vở bài tập, học bài cũ, ôn tập luận điểm C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Điền vào sơ đồ trình tự lập luận của bài Hịch tướng sĩ, Nước Đại Việt ta. 3 - Bài mới: - GV sö dông m¸y chiÕu - Yêu cầu học sinh đọc ng÷ liÖu 1 phÇn I th¶o luận chọn đáp án đúng. - Vấn đề nghị luận của bài “Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta” lµ g×? - C¸c luËn ®iÓm cña VB? - §©u lµ luËn ®iÓm xuÊt ph¸t, ®©u lµ luËn ®iÓm cã tÝnh chÊt kÕt luËn? §©u lµ luËn ®iÓm chÝnh? (GV chiÕu luËn ®iÓm vµ ph©n tÝch) - §äc l¹i VB "ChiÕu dêi đô" - Cách xác định luận điểm nh SGK có đúng không? V× sao? - Nªu c¸c luËn ®iÓm trong bµi? (GV chiÕu L§ trong bµi). - Em hiÓu thÕ nµo lµ luËn ®iÓm? - CÇn ph©n biÖt luËn ®iÓm với vấn đề? (GV chiÕu kÕt luËn gióp. I - Bài học: 1 - Kh¸i niÖm luËn ®iÓm: * Ng÷ liÖu: - LuËn ®iÓm lµ nh÷ng t tëng, quan ®iÓm, chñ tr¬ng c¬ b¶n mµ ngêi viÕt (nãi) nªu ra trong bµi v¨n nghÞ luËn ( chọn đáp án c ). a - “Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta” - Hå ChÝ Minh. + Nh÷ng luËn ®iÓm chñ yÕu: - Nh©n d©n ta cã lßng yªu níc nång nµn -> L§ c¬ së xuÊt ph¸t. - Tinh thần yêu nớc đợc biểu hiện trong lịch sử chống ngoại xâm và trong cuộc kháng chiến chống Pháp.-> LĐ để chứng minh cho vấn đề nghị luận. - NhiÖm vô cña §¶ng ta lµ... ph¶i lµm cho tinh thÇn yªu nớc đợc phát huy mạnh mẽ trong mọi công việc. -> LĐ chính dùng để kết luận. b -" Chiếu dời đô": - Xác định luận điểm cha đúng: vì mới chỉ những vấn đề, kh«ng ph¶i lµ ý kiÕn, quan ®iÓm. - C¸c luËn ®iÓm trong bµi : (1) Trong sử sách xa, các triều đại TQ đã nhiều lần dời đô để dân an, nớc thịnh. (2) Các nhà Đinh, Lê không chịu dời đô nên triều đại ngắn ngñi, vËn níc kh«ng bÒn, tr¨m hä ph¶i hao tæn. (3) Thành Đại La xét về mọi mặt , xứng đáng là kinh đô của muôn đời. (4) Dùa vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cña thµnh §¹i La, cần phải dời đô đến đó. => KL: - Luận điểm không phải là vấn đề, cũng không phải là một bộ phận của vấn đề. Vấn đề có thể là câu hỏi, nhng luËn ®iÓm ph¶i lµ sù tr¶ lêi. - LuËn ®iÓmlµ nh÷ng t tëng, quan ®iÓm, chñ tr¬ng mµ ngêi viÕt nªu ra trong bµi. - Trong bµi v¨n nghÞ luËn, luËn ®iÓm lµ mét hÖ thèng: cã.

(191) HS phân biệt vấn đề và luận điểm chính (dùng làm kết luận của bài, là cái đích cña bµi viÕt), cã luËn ®iÓm phô (dïng lµm luËn ®iÓm xuÊt luËn ®iÓm) ph¸t hay luËn ®iÓm më réng) * Ghi nhí1 (chÊm 1,2) SGK tr75 2 - Mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề cần giải quyết trong bµi v¨n nghÞ luËn: * Ng÷ liÖu : a - Bµi “Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta” - Vấn đề đặt ra: Tinh thần yêu nớc của ND ta (truyền - HS đọc và thảo luận câu thống yêu nớc của ND Việt Nam trong lích sử dựng nớc và hái 1 NL 2 SGK phÇn II tr gi÷ níc). 73. - NÕu chØ cã mét L§: “ §ång bµo ta ngµy nay cã lßng - Đa ra luận điểm nh vậy yêu nớc nồng nàn” -> Không thể làm sáng tỏ vấn đề vì cha có phù hợp không? Có đủ chứng minh một cách toàn diện. làm rõ vấn đề NL không? b - Bài “Chiếu dời đô”: V× sao? - Vấn đề nghị luận: cần phải dời đô đến thành Đại La - Nếu chỉ đa ra LĐ “ Các triều đại trớc đây đã nhiều lần thay đổi kinh đô” => cha đủ để làm sáng tỏ vấn đề cần dời ( Chiếu hệ thống luận đô đến Đại La. ®iÓm cña 2 VB nªu KL) (Ngời đọc, ngời nghe cha hiểu rõ tại sao phải dời đô). => KL: - L§ ph¶i chÝnh x¸c, râ rµng, phï hîp víi yªu cÇu gi¶i quyết vấn đề, đủ làm sáng tỏ vấn đề. - Yªu cÇu luËn ®iÓm trong * Ghi nhí2 (chÊm 3): SGK tr 75 bµi v¨n NL nh thÕ nµo? 3 - Mèi quan hÖ gi÷a c¸c luËn ®iÓm trong bµi v¨n nghÞ (ChiÕu 2 b¶ng hÖ thèng luËn: SGK) * Ng÷ liÖu : - Hệ thống 1 đạt đợc các yêu cầu nh gợi ý. - Hệ thống 2 không đạt vì: - Hệ thống nào đạt đợc + LuËn ®iÓm (a) vµ (b) cha chÝnh x¸c -> v× kh«ng thÓ chØ các yêu cầu: hoàn toàn đổi mới phơng pháp là kết quả học tập sẽ đợc nâng cao, chính xác; thật sự liên kết cũng không thể đòi hỏi phải thờng xuyên đổi mới phơng với nhau; phân biệt mạch pháp nếu không có lý do chính đáng => LĐ (a) không thể l¹c víi nhau; kh«ng bÞ lµm c¬ së cho L§ (b) trïng lÆp; s¾p xÕp hîp lÝ? + Luận điểm (c) cha phù hợp với vấn đề (cha chăm học và nãi chuyÖn riªng kh«ng ph¶i lµ khuyÕt ®iÓm vÒ ph¬ng ph¸p học tập).= > LĐ (c) không liên kết đợc với các LĐ đứng trớc và sau nó. + Luận điểm (d) không kế thừa và phát huy đợc kết quả - Yªu cÇu vÒ luËn ®iÓm cña c¸c L§ (a - b - c). nh thÕ nµo? => KL: C¸c L§ cÇn liªn kÕt chÆt chÏ, l¹i võa ph¶i ph©n biÖt nhau, s¾p xÕp theo tr×nh tù hîp lÝ: luËn ®iÓm nªu tríc - §äc toµn bé néi dung ph¶i chuÈn bÞ cho luËn ®iÓm nªu sau; luËn ®iÓm nªu sau ghi nhí SGK. dẫn đến luận điểm kết luận. * Ghi nhí 3 (chÊm 4): SGK tr 75 - Giải thích sự lựa chọn II - LuyÖn tËp 1 tr 75: luận điểm của em khi đọc Bµi- LuËn ®iÓm: “NguyÔn Tr·i lµ anh hïng d©n téc” vµ “ đoạn văn? Nguyễn Trãi là một ông tiên...” -> cha đầy đủ và chính xác. - Luận điểm đúng: “ Nguyễn Trãi là tinh hoa của đất nớc, dân tộc và thời đại lúc bấy giờ”. Bµi 2 tr 75: - Nếu phải viết một bài a - Các LĐ phải có ND chính xác và phù hợp với vấn đề “ TLV để giải thích vì sao GD lµ ch×a kho¸ cña t¬ng lai”. V× vËy kh«ng chän :” Níc ta cú thể núi rằng giỏo dục có truyền thông GD lâu đời” => không có mối quan hệ chặt là chìa khóa của tương chÏ víi ND c¬ b¶n nµy..

(192) b - Sắp xếp theo trình tự các luận điểm đã đợc lựa chọn và laithif em sẽ chọn những söa ch÷a: luận điểm nào trong số GD đợc coi là chìa khoá của tơng lai. các luận điểm nêu ở BT2? (1): GD là yếu tố quyết định đến việc điều chỉnh tốc độ gia tăng dân số, thông qua đó quyết định môi trờng sống, møc sèng trong t¬ng lai. (2): GD trang bÞ kiÕn thøc vµ nh©n c¸ch, trÝ tuÖ cho t©m hån trÎ em h«m nay, nh÷ng ngêi sÏ lµm nªn thÕ giíi ngµy mai. (3): Do đó, GD là chìa khoá cho sự tăng trởng kinh tế và tiÕn bé x· héi trong t¬ng lai 4 - Cñng cè, HDVN - Nắm vững đặc điểm của VB nghị luận, đặc điểm và những yêu cầu về luận điểm trong bµi v¨n nghÞ luËn. - ViÕt bµi hoµn chØnh BT sè 2. - ChuÈn bÞ bµi "ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm" vµ so¹n bµi "Bµn luËn vÒ phÐp häc". So¹n : 28/ 2 / 2014 Gi¶ng: TiÕT 101: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Nhận biết, phân tích được cấu trúc của đoạn văn nghị luận; biết cách viết đoạn văn trình bày luận điểm theo hai phương pháp diễn dịch và quy nạp. - Rèn kĩ năng viết đoạn văn diễn dịch quy nạp. Lựa chọn ngôn ngữ diễn đạt trong đoạn văn nghị luận; viết một đoạn văn trình bày luận điểm có độ dài 90 chữ về một vấn đề chính trị hoặc xã hội. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, soạn bài, bảng phụ, phiếu học tập - HS : SGK, SBT, vở ghi bài, vở bài tập, học bài cũ, ôn tập luận điểm C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu ví dụ phân biệt luận điểm và vấn đề nghị luận? - Chỉ ra luận điểm trong đoạn văn cụ thể ( Bài tập SGK) 3 - Bài mới: - HS đọc ngữ liệu 1 SGK - Xác định câu chủ đề trong ®o¹n v¨n? - Vị trí của câu chủ đề? - §o¹n v¨n tr×nh bµy néi dung theo c¸ch nµo?. I - Bài học: 1 - Ng÷ liÖu: * Ng÷ liÖu 1: a - Câu chủ đề: "(Thành Đại La) thật là chốn hội tụ trọng yếu của 4 phơng đất nớc, cũng là kinh đô bậc nhất của đế vơng muôn đời ". - VÞ trÝ: cuèi ®o¹n v¨n -> §V quy n¹p. - Tr×nh tù lËp luËn: - Tr×nh tù lËp luËn cña ®o¹n + Vốn là kinh đô cũ, vị trí trung tâm trời đất..

(193) v¨n? + Thế đất đẹp: rồng cuộn, hổ ngồi. (GV sö dông b¶ng phô ghi + Dân c đông đúc, muôn vật phong phú tốt tơi. tr×nh tù lËp luËn cña ®o¹n + Nơi thắng địa v¨n) -> Kết luận: xứng đáng là kinh đô muôn đời. - NhËn xÐt tr×nh tù lËp => LËp luËn chÆt chÏ, thuyÕt phôc. LuËn cø toµn luËn? diện, đầy đủ. b - Câu chủ đề: - §o¹n v¨n cã tÝnh thuyÕt “ §ång bµo ta ngµy nay (nång nµn yªu níc)còng rÊt xøng phục nhờ những yếu tố đáng với tổ riên ta ngày trớc”. nµo? - VÞ trÝ: ®Çu ®o¹n v¨n -> §V diÔn dÞch. - Tr×nh tù lËp luËn: + Theo løa tuæi. - Xác định câu chủ đề ở + Theo kh«ng gian vïng miÒn ng÷ liÖu 1 phÇn 2? + Theo vÞ trÝ c«ng t¸c, ngµnh nghÒ, nhiÖm vô... - Vị trí câu chủ đề? -> LËp luËn chÆt chÏ, toµn diÖn, võa kh¸i qu¸t, võa cô thÓ. - ND đoạn văn đợc trình => KL1: bµy theo c¸ch nµo? L§ së dÜ cã søc thuyÕt phôc lµ nhê luËn cø (lý lÏ + dÉn chøng). Søc thuyÕt phôc cña L§ sÏ mÊt hoÆc gi¶m ®i nÕu luËn cø cña nã kh«ng chÝnh x¸c, ch©n thùc vµ ®Çy - Tr×nh tù lËp luËn? đủ. * Ng÷ liÖu 2: - LËp luËn: lµ s¾p xÕp c¸c L§ vµ l uËn cø thµnh hÖ thèng - Làm thế nào để luận điểm hợp lý làm sáng tỏ vấn đề. - LËp luËn chÆt chÏ: liªn kÕt kh¨ng khÝt gi÷a L§ vµ luËn cã søc thuyÕt phôc? cø. Luận điểm: Bản chất giai cấp chó đểu của vợ chồng Nghị - §äc ng÷ liÖu 2. QuÕ hiÖn râ qua viÖc chóng mua chã. - ThÕ nµo lµ lËp luËn? - Câu chủ đề: “Cho thằng nhà giàu... giai cấp nó ra “ -> đứng cuối đoạn văn -> Đoạn văn quy nạp. - C¸ch lËp luËn: + §Æt chã bªn ngêi. + §Æt c¶nh xem chã, quý chã, vå vËp mua chã bªn c¹nh - T×m luËn ®iÓm vµ c¸ch lËp giäng chã m¸ víi ngêi b¸n chã (chÞ DËu) -> C¸ch lËp luËn luËn trong ®o¹n v¨n? t¬ng ph¶n.. => LËp luËn chÆt chÏ, thuyÕt phôc lµm râ luËn ®iÓm - NÕu s¾p xÕp: ngîc l¹i (SGK) => LuËn ®iÓm sÏ më nh¹t kh«ng s¸ng tá. - Theo em, trình bày luận => KL2: - Muèn tr×nh bµy luËn ®iÓm trong §V cÇn chó ý: điểm trong đoạn văn cần + LuËn ®iÓm ph¶i thÓ hiÖn râ rµng, chÝnh x¸c, ngắn chú ý những gì? gọn trong câu chủ đề. + Đủ luận cứ, lập luận theo một trình tự hợp lý để làm s¸ng tá luËn diÓm. + Lời văn diễn đạt phải trong sáng, hấp dẫn. 2 - Ghi nhí: SGK tr 81. II - LuyÖn tËp Bµi 1 tr 81: - HS thảo luận làm bài tập a - Cần tránh lối viết dài dòng khiến ngời đọc khó hiểu. 1 SGK tr 81 b - Nguyªn Hång thÝch truyÒn nghÒ cho b¹n trÎ. => Câu chủ đề thể hiện luận diểm -> diễn đạt ngắn gọn, râ rµng. Bµi 2 tr 81: - LuËn ®iÓm cña ®o¹n v¨n: “ TÕ Hanh lµ mét ngêi tinh l¾m”. - Luận điểm đợc thể hiện qua 2 luận cứ: + Tế Hanh đã ghi đợc đôi nét thần tình về - Đoạn văn trong bài tập 2 c¶nh sinh ho¹t chèn quª h¬ng..

(194) + Th¬ TÕ Hanh ®a ta vµo mét thÕ giíi rÊt gÇn gòi thêng ta chØ thÊy mét c¸ch mê mê, c¸i thÕ giíi ... ©m thÇm trao cho c¶nh vËt. - Xếp đặt theo trình tự tăng tiến, luận cứ sau biểu hiện mức độ tinh tế cao hơn so với luận cứ trớc -> độc giả càng đọc càng hứng thú. Bài 3 tr 81: HS viết, đọc, GV nhận xét - sửa. Bµi 4 tr 81: - S¾p xÕp luËn cø: + Văn giải thích đợc viết ra nhằm làm cho ngêi đọc hiÓu. - Viết các đoạn văn triển + Gi¶i thÝch cµng khã hiÓu th× ngêi viÕt cµng khai hai luận điểm trong khó đạt đợc mục đích. BT 3? + Ngîc l¹i, gi¶i thÝch cµng dÔ hiÓu th× ngêi đọc càng dễ lĩnh hội, dễ nhớ, dễ làm theo. + V× thÕ, v¨n gi¶i thÝch ph¶i viÕt sao cho dÔ - HD làm BT 4 SGK tr 82 hiÓu. trình bày luận điểm nào và sử dụng những luận cứ gì? Nhận xét cách sắp xếp luận cứ và lập luận của đoạn văn?. 4 – Củng cố, HDVN: - Nhắc lại cách trình bày luận điểm trong đoạn văn - HD ôn tập luận điểm, cách trình bày nội dung trong một đoạn văn ( diễn dịch, quy nạp, tổng-phân-hợp) - Sử dụng phiếu học tập phát cho các nhóm yêu cầu thực hiện bài tập về nhà: sắp xếp lại hệ thống luận điểm và luận cứ đã cho một cách hợp lí và viết thành một đoạn văn nghị luận hoàn chỉnh.. So¹n : 07/ 3 / 2014 Gi¶ng: TiÕT 102: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC.

(195) - La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Có những hiểu biết bước đầu về tấu; quan điểm, tư tưởng của tác giả về mục đích, phương pháp học và mối quan hệ giữa việc học với sự phát triển của đất nước; nắm được đặc điểm hình thức lập luận của văn bản. - Kĩ năng đọc – hiểu một VB viết theo thể tấu; nhận biết và phân tích cách trình bày luận điểm trong đoạn văn diễn dịch và quy nạp, cách sắp xếp và trình bày luận điểm trong văn bản. - Có ý thức tự học nghiêm túc vì mục đích học tập chân chính. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, soạn bài, bảng phụ - HS : SGK, SBT, vở ghi bài, vở bài tập, học bài cũ, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Điền vào sơ đồ lập luận của VB Nước Đại Việt ta ( GV treo bảng phụ ghi sơ đồ câm, học sinh điền vào sơ đồ). 3 - Bài mới:. I - TiÕp xóc v¨n b¶n: - HD đọc VB 1 - Đọc: Chú ý giọng đọc rõ ràng, khúc triết. - Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, 2 - Chó thÝch: hoàn cảnh ra đời của * Tác giả: (1723-1804) t¸c phÈm. - Lµ nhµ Nho l·o thµnh, häc vÊn s©u réng, cã tÊm lßng tha thiÕt với đạo học, với sự hng thịnh đất nớc. * T¸c phÈm: - Vua Quang Trung tõng mêi NguyÔn ThiÕp ra hîp t¸c víi triÒu T©y s¬n nhng v× nhiÒu lÝ do nªn NguyÔn ThiÕp cha nhËn lêi. Ngµy 10/7 niªn hiÖu Quang Trung n¨m thø t (1791), vua l¹i viÕt chiÕu th mêi NguyÔn ThiÕp vµo Phó Xu©n héi kiÕn v× “ cã nhiÒu ®iÒu bµn nghÞ”. LÇn nµy La S¬n Phu Tö b»ng lßng vµo Phó Xu©n vµ chÞu bµn quèc sù. ¤ng lµm bµi tÊu bµn vÒ ba viÖc mµ bËc qu©n v¬ng nªn biÕt. - ND bµi tÊu: (1) Bàn về “Quân đức” (đức của vua): mong bậc đế vơng một lòng tu đức, lấy sự học vấn mà tăng thêm tài. (2) Bàn về “Dân tâm” (lòng dân): Khẳng định dân là gốc nớc, gèc v÷ng níc míi yªn. (3) Bµn vÒ luËn häc ph¸p (phÐp häc). - Giíi thiÖu vÒ thÓ lo¹i - §o¹n trÝch: thuéc phÇn "LuËn häc ph¸p". tÊu. ThÓ lo¹i: ThÓ v¨n tÊu - Tấu là lời của thần dân tâu lên vua chúa để trình bày sự việc, ý kiến, đề nghị. Cùng dạng với loại văn th này còn có nghị, - Thảo luận tìm bố cục biểu, khải, sớ. Tấu có thể đợc viết bằng văn xuôi, văn vần, văn cña ®o¹n trÝch? biÒn ngÉu. 3 - Bè côc: 3 ®o¹n - Đ1: Từ đầu đến "điều tệ hại ấy". -> Bàn về mục đích chân chÝnh cña viÖc häc. - Đ2: tiếp đến " xin chớ bỏ qua". -> Bàn về cách học. - §3: Cßn l¹i -> T¸c dông cña phÐp häc. - Nêu đại ý đoạn trích? 4 - Đại ý: Mục đích và tác dụng của việc học chân chính. II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: - NhËn xÐt phÇn më 1- Mục đích chân chính của việc học:.

(196) ®Çu? - T¸c gi¶ kh¸i qu¸t mục đích chính của viÖc häc lµ g×? - Dïng c©u ch©m ng«n để nêu vấn đề có tác dông g×? - Theo em, mục đích viÖc häc mµ t¸c gi¶ nªu trong VB cã ®iÓm nµo tÝch cùc? CÇn bæ sung ®iÒu g×? - §äc ®o¹n 2. - T¸c gi¶ phª ph¸n lèi häc sai tr¸i nµo? - T¸c h¹i cña nh÷ng lèi häc Êy lµ g×? - NhËn xÐt c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶? - Qua viÖc ph©n tÝch t¸c h¹i cña viÖc häc ta hiểu đợc gì về con ngời tác giả? - Việc học dành cho những đối tượng nào?. - Bµn vÒ phÐp häc, t¸c gi¶ nªu nh÷ng phÐp häc nµo? - T¸c dông ý nghÜa cña nh÷ng phÐp häc Êy? - T¸c gi¶ nãi " theo ®iÒu häc mµ lµm", em hiÓu nh thÕ nµo vÒ phép học đó? - Tõ thùc tÕ viÖc häc cña b¶n th©n, em thÊy ph¬ng ph¸p häc tËp nµo lµ tèt nhÊt? V× sao? - Nét đặc sắc trong nghÖ thuËt lËp luËn cña ®o¹n trÝch? - Qua VB em học đợc. - Ngọc không mài không thành đồ vật, ngời không học không biết rõ đạo. -> Dïng c©u ch©m ng«n dÔ nhí, t¨ng søc thuyÕt phôc, h×nh ¶nh so s¸nh cô thÓ ( ngäc cµng mµi cµng s¸ng...). Kh¸i niÖm “ đạo” trừu tợng, phức tạp đợc giải thích ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu => Học để làm ngời, vỡ sự thịnh trị của đất nước, khụng phải học để cầu danh lợi. Điểm tích cực: coi trọng mục tiêu rèn luyện đạo đức của việc học. Khẩu hiệu: “Tiên học lễ, hậu học văn” là sự phát huy đạo häc ngµy tríc. Điểm cần bổ sung: không chỉ rèn luyện đạo đức mà còn học tri thức để trở thành con ngời toàn diện. 2 - Phª ph¸n nh÷ng biÓu hiÖn lÖch l¹c sai tr¸i trong viÖc häc: * Phª ph¸n: - Lèi häc chuéng h×nh thøc: häc thuéc lßng c©u ch÷ mµ kh«ng hiÓu néi dung, chØ cã danh mµ kh«ng cã thùc chÊt. - Lối học cầu danh lợi: Học để có danh có tiếng, đợc trọng vọng, đợc nhiều lợi lộc... => C©u v¨n ng¾n, lËp luËn chÆt chÏ, thuyÕt phôc, t¸c gi¶ chØ rõ hậu quả của những việc học sai lầm đó: "chúa tầm thờng, thần nịnh hót, nớc mất, nhà tan, các giá trị đạo đức bị đảo lộn, không còn ngời tài đức" -> Đất nớc sẽ rơi vào thảm ho¹. Tác giả hết lòng vì đạo học, vì đất nớc. 3 - Bµn vÒ c¸ch häc: - Việc học phải đợc phổ biến rộng khắp, việc học dành cho đối tượng rộng rãi: +ThÇy trß trêng häc cña phñ, huyÖn, trêng t + Con cháu các nhà văn võ ...tuỳ đâu tiện đấy mà học. + Më thªm trêng (c¶ trêng c«ng vµ t thôc), më réng thµnh phÇn ngêi ®i häc, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ngêi ®i häc. - PhÐp häc: + TuÇn tù tiÕn lªn, tõ thÊp lªn cao + Häc réng, nghÜ s©u, biÕt tãm lîc nh÷ng ®iÒu c¬ b¶n, cèt yÕu nhÊt. + Theo điều học mà làm ( Học đi đôi với hành). => Ý nghÜa t¸c dông cña viÖc häc ch©n chÝnh: ngêi tèt nhiÒu, triều đình ngay ngắn, thiên hạ thịnh trị...-> Đất nớc nhiều nhân tài, chế độ vững mạnh, quốc gia hng thịnh. III - Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - Lập luận: đối lập quan niệm về việc học, lập luận của Nguyễn Thiếp bao hàm sự lựa chọn. Quan niệm, thái độ phê phán ấy cho thấy trí tuệ, bản lĩnh, nhận thức tiến bộ của một trí thức chân chính. Quan niệm ấy vẫn còn có ý nghĩa hôm nay. - Lêi v¨n ng¾n gän, luận điểm rõ ràng, lí lẽ chÆt chÏ, lËp luËn l«-gÝc. - Giäng ®iÖu ch©n t×nh, bµy tá thiÖt h¬n, võa tù tin võa khiªm tèn lời văn khúc chiết thể hiện tấm lòng của một trí thức chân chính đối với đất nước, giµu søc thuyÕt phôc. .2 – Ý nghĩa: - Nguyễn Thiếp nêu lên quan niệm tiến bộ của ông về sự học:.

(197) ®iÒu g×? mục đích, ý nghĩa của việc học chân chính: học để làm ngời, - Đọc ghi nhớ SGK tr học để biết và làm, để góp phần xây dựng đất nớc hng thịnh 79 chứ không phải học để mưu cÇu danh lîi. * Ghi nhí SGK tr 79 - Ph©n tÝch sù cÇn thiÕt IV- LuyÖn tËp vµ t¸c dông cña ph¬ng Gîi ý: pháp "học đi đôi với Sù cÇn thiÕt vµ t¸c dông: hµnh". * Học đi đôi với hành: là kết học học lí thuyết và luyện tập thực hành. - Xác định trình tự lập * Tác dụng: luận của bài văn bằng - Học đi đôi với hành sẽ nắm chắc kiến thức một sơ đồ? - Vận dụng kiến thức thu nhận đợc để thực hành sẽ rèn luyện kĩ năng, ứng dụng tốt kiến thức học đợc vào đời sèng. - NÕu häc mµ kh«ng hµnh th× viÖc häc sÏ trë thµnh v« Ých v× nh vËy khi bíc vµo cuéc sèng sÏ lóng tóng. - Học đi đôi với hành là phơng pháp học tập hiệu quả . 4 – Củng cố, HDVN: - Nhắc lại nội dung ghi nhớ SGK. - Từ thực tế việc học của bản thân, em thấy phương pháp học tập nào là tốt nhất? Vì sao? (HS trình bày ý kiến riêng) - GV treo bảng phụ sơ đồ lập luận của bài văn. - HD chuẩn bị bài: luyện tập xây dựng và trình bày luận điểm. So¹n : 07/ 3 / 2014 Gi¶ng: TIẾT 103: LUYỆN TẬP XÂY DỰNG VÀ TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Nắm vững cách trình bày luận điểm theo phương pháp diễn dịch, quy nạp. Vận dụng trình bày luận điểm trong một bài văn nghị luận. - Kĩ năng nhận biết sâu hơn về luận điểm trong bài văn nghị luận; hệ thống luận điểm và cách sắp xếp các luận điểm trong bài văn nghị luận, tìm luận cứ , trình bày luận điểm thuần thục hơn. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, soạn bài, phiếu học tập - HS : SGK, SBT, vở ghi bài, vở bài tập, học bài cũ, chuẩn bị bài theo hướng dẫn của GV. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Điền vào sơ đồ lập luận của VB Bàn về phép học ( GV treo bảng phụ ghi sơ đồ câm, học sinh điền vào sơ đồ). 3 - Bài mới:. - Nh¾c l¹i yªu cÇu khi x©y dùng luËn ®iÓm? - Nêu yêu cầu của đề bµi?. 1 - Luyện tập x©y dùng hÖ thèng luËn ®iÓm: - Luận điểm (a) cha phù hợp vì đề bài nêu "phải học tập chăm chỉ hơn" vậy mà luận điểm lại nói đến "lao động tốt" -> bỏ. - Thiếu các luận điểm cần thiết khiến mạch văn có chỗ bị đứt đoạn và vấn đề không đợc làm sáng tỏ..

(198) - Đề bài đặt ra vấn đề "ph¶i häc tËp ch¨m chØ h¬n" c¸c luËn ®iÓm nªu ë phÇn 1 SGK tr 83 cã hîp lÝ kh«ng? V× sao? - Tr×nh tù c¸c luËn ®iÓm cã chÆt chÏ l« gÝc kh«ng? - CÇn s¾p xÕp l¹i nh thÕ nµo? - CÇn thªm luËn ®iÓm nµo? - GV phát phiếu học tập học sinh tự điền vào phiếu theo nhóm ( 4hs ). - HS th¶o luËn c©u hái 2 SGK tr 83. (Sö dông phiÕu häc tËp tr¾ng) ? §Ó tr×nh bµy luËn ®iÓm (e) thµnh mét ®o¹n v¨n nghÞ luËn em sÏ chän nh÷ng c©u nµo - Viết câu hỏi để kết thóc ®o¹n v¨n? - ViÕt c©u v¨n kÕt thóc ®o¹n b»ng c¸ch kh¸c? - NÕu viÕt nh ®o¹n v¨n trªn lµ ®o¹n diÔn dÞch hay quy n¹p? - NÕu chuyÓn thµnh ®o¹n v¨n diÔn dÞch th× lµm thÕ nµo?. (CÇn thªm nh÷ng luËn ®iÓm nh: §Êt níc rÊt cÇn nh÷ng ngêi tµi giái ; ph¶i ch¨m häc míi häc giái, míi thµnh tµi...). - S¾p xÕp cha hîp lÝ: + L§ (b) lµm cho bµi thiÕu m¹ch l¹c. + LĐ (d) không nên đứng trớc LĐ ( e). * S¾p xÕp l¹i: a - Đất nớc đang rất cần những ngời tài giỏi để đa Tổ quốc tiÕn lªn “ §µi vinh quang” s¸nh kÞp víi bÌ b¹n n¨m ch©u. b - Quanh ta ®ang cã nhiÒu tÊm g¬ng cña c¸c b¹n HS phÊn đấu học giỏi để đáp ứng đợc yêu cầu của đất nớc. c - Muèn häc giái muèn thµnh tµi th× tríc hÕt ph¶i häc ch¨m. d - Mét sè b¹n ë líp ta cßn ham ch¬i, cha ch¨m häc, lµm cho thÇy c« gi¸o vµ c¸c bËc cha mÑ rÊt lo buån. e - NÕu b©y giê cµng ch¬i bêi, kh«ng chÞu häc th× sau nµy cµng khã gÆp niÒm vui trong cuéc sèng. g - VËy c¸c b¹n nªn bít vui ch¬i, chÞu khã häc hµnh ch¨m chØ để trở nên ngời có ích trong cuộc sống, và nhờ đó tìm đợc niÒm vui ch©n chÝnh, l©u bÒn. 2 - T×nh bµy luËn ®iÓm: - Câu (2)(a)xác định sai mối quan hệ giữa LĐ cần trình bày với LĐ đứng trên; hai LĐ ấy không có quan hệ nhân - quả => không thể nối bằng từ “ do đó” - Trình tự đợc đa ra trong điểm 2b/ SGK là phù hợp vì : đã phản ánh đợc các bớc hợp lí của quá trình làm sáng tỏ LĐ: bớc trớc dẫn tới bớc sau, bớc sau kế tiếp bớc trớc để làm sáng tá hoµn toµn L§. * Lu ý: Không thể đòi hỏi mọi đoạn văn đều phải có hoặc kh«ng cã kÕt ®o¹n. + Đoạn văn trên đợc trình bày theo cách quy nạp ( câu cuối cùng là câu chủ đề). + ChuyÓn ®o¹n v¨n quy n¹p thµnh ®o¹n v¨n diÔn dÞch: - Thay đổi vị trí của câu chủ đề (câu chủ đề đặt cuối đoạn v¨n lªn ®Çu ®o¹n v¨n) - Söa l¹i nh÷ng c©u v¨n trong ®o¹n cho phï hîp. * Có thể dùng câu hỏi để kết đoạn giống nh trong bài "Hịch tớng sĩ": VD: Do đó, ngời học sinh hôm nay ham chơi, không chăm học liệu có thể làm đợc việc gì có nghĩa cho ngày mai và liệu có thể có đợc niềm vui trong cuộc sống hay không?. - HS tr×nh bµy ®o¹n v¨n, GV nhËn xÐt söa ch÷a. - §äc ®o¹n v¨n trong phần đọc thêm. 4- Củng cố, HDVN: - Nh¾c l¹i yªu cÇu vÒ tr×nh bµy luËn ®iÓm trong v¨n nghÞ luËn. - HD bµi tËp vÒ nhµ (BT 4 SGK tr 84) - Gợi ý một số đề bài chuẩn bị cho bài viết số 6 tr 85 - ChuÈn bÞ giÊy viÕt bµi. ..............................................................................................................................................

(199) So¹n : 08/ 3 / 2014 Gi¶ng: TIẾT 104 + 105:. VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 6. A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - VËn dông kÜ n¨ng tr×nh bµy luËn ®iÓm vµo viÖc viÕt bµi v¨n chøng minh (hoÆc giải thích) một vấn đề xã hội hoặc văn học gần gũi với các em. - Tự đánh giá chính xác hơn trình độ tập làm văn của bản thân, từ đó rút ra những kinh nghiệm cần thiết để các bài làm văn sau đạt kết quả tốt hơn. - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c, trung thùc trong lµm bµi. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, đề bài đáp án, biểu điểm - HS : Ôn tập văn nghị luận, giấy viết bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Chuẩn bị của học sinh 3 - Bài mới: A - §Ò bµi: Cho đề bài sau: M.Go-r¬- ki nãi: H·y yªu s¸ch, sách lµ nguån kiÕn thøc. ChØ cã kiÕn thøc míi lµ con đờng sống. Câu nói đó gợi cho em những suy nghĩ gì? Hãy làm sáng tỏ ý kiến trên. B - §¸p ¸n, biÓu ®iÓm: * Yêu cầu về kĩ năng: - HS biết cách làm bài nghị luận xã hội có bố cục 3 phần cân đối, lập luận chặt chẽ, luận điểm rõ ràng, lí lẽ dẫn chứng có tính thuyết phục cao..

(200) - Lời văn trong sáng, trình bày gọn gàng, diễn đạt mạch lạc, thể hiện rõ thái độ của người viết. * Yêu cầu về kiến thức: Bài viết cần đạt các nội dung cơ bản sau: a - MB (1,5 ®iÓm) - Nêu vấn đề: Sách cung cấp nguồn tri thức quý giá cho con ngời. Cuộc sống của con ngêi kh«ng thÓ thiÕu s¸ch. - DÉn lêi cña M.Go-r¬-ki b -TB (7 điểm) * S¸ch lµ nguån kiÕn thøc ( 2 ®iÓm). - S¸ch lµ s¶n phÈm trÝ tuÖ cña con ngêi hay mét tËp thÓ. - Tri thức của nhân loại đợc đúc kết trong sách - Đọc sách lĩnh hội đợc nhiều kiến thức. ( DÉn chøng cô thÓ) * Chỉ có kiến thức mới là con đờng sống ( 2 điểm) - Kiến thức có đợc là do trí tuệ của con ngời -> đúc kết trong sách. - Nếu không đọc sách sẽ không có tri thức con ngời tối tăm, không hiÓu biÕt. - KiÕn thøc trong s¸ch gióp con ngêi më mang tri thøc x©y dùng cuộc sống mỗi ngày tốt đẹp hơn. - D/chøng: VN thêi Ph¸p thuéc: 90 % d©n sè mï ch÷, kh«ng cã tri thức chìm đắm trong cuộc sống nô dịch không cho con đờng sống. * V× vËy, ta ph¶i yªu quý s¸ch ( 1 ®iÓm). - GÜ g×n, tr©n träng. - Rèn luyện thói quen đọc sách. - Chọn sách phù hợp để đọc. c - KB: ( 1 điểm) KĐ quan điểm, t tởng, ý kiến là đúng đắn. 4 - Cñng cè, HDVN - Thu bµi, nhËn xÐt giê lµm bµi. - HD làm bài tập viết đoạn văn nghị luận theo cấu trúc quy định - So¹n bµi "ThuÕ m¸u"..

(201) So¹n : 14/3/2014 Gi¶ng: TIẾT 106: THUẾ MÁU ( Trích : Bản án chế độ thực dân Pháp) – Nguyễn Ái Quốc A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Thấy được bộ mặt giả nhân giả nghĩa của thực dân Pháp và số phận bi thảm của những người dân thuộc địa bị bóc lột, bị dùng làm bia đỡ đạn trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa phản ánh trong văn bản. Thấy được nghệ thuật lập luận và nghệ thuật trào phúng sắc sảo trong văn chính luận của Nguyễn Ái Quốc. - Kĩ năng đọc – hiểu văn bản chính luận hiện đại, nhận ra và phân tích được nghệ thuật trào phúng sắc bén trong văn bản; học cách đưa yếu tố biểu cảm vào văn bản nghị luận. - Tích hợp giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, máy chiếu. - HS : GSK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Trong văn bản Bàn về phép học tác giả Nguyễn Thiếp đã khái quát mục đích chính của việc học là gì? Tác giả bàn về những phép học nào? 3 - Bài mới: - HD đọc VB ?. I – Tiếp xúc văn bản: 1- Đọc: 2 – Tìm hiểu chú thích: - Em h·y giíi thiÖu vÒ NAQ? * Tác giả: Nguyễn Ái Quốc (1890 - 1969) là một trong những tên gọi của Hồ Chí Minh trong thời kì hoạt động cách mạng trước năm 1945. - Em h·y giíi thiÖu vµi * Tác phẩm: nÐt vÒ t¸c phÈm nµy? - Bản án chế độ thực dân Pháp: - GV giíi thiÖu TP Bản + Được viết bằng tiếng Pháp, xuất bản lần đầu tại Pa-ri án chế độ thực dân Pháp năm 1925, xuất bản đầu tiên ở Việt Nam năm 1946. và vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch. + Tác phẩm gồm 12 chương và phần phụ lục Gửi thanh niên Việt Nam. + Nội dung: Tố cáo tội ác tày trời của chủ nghĩa thực dân Pháp trên mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội,...Nói lên tình cảnh khốn cùng, tủi nhục của người dân nô lệ ở các xứ thuộc địa trên thế giới. Từ đó, bước đầu.

(202) vạch ra đường lối đấu tranh cách mạng đúng đắn để tự giải phóng, giành quyền độc lập. + Ý nghĩa: Sự ra đời của tác phẩm đã giáng một đòn chí - Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ nhan đề “Thuế máu”? mạng vào chủ nghĩa TD, vạch ra con đường cách mạng và Gi¸o viªn chèt: ý nghÜa tương lai tươi sáng cho các dân tộc bị áp bức. của nhan đề . - Đoạn trích Thuế máu: nằm trong chương 1 Thuế máu của TP. - Đoạn trích chia làm Lµ c¸ch gäi cña t¸c gi¶. - Thø thuÕ tµn nhÉn, phò phµng nhÊt: bãc lét x¬ng m¸u, mấy phần? m¹ng sèng. - Đọc tên các phần? - Gợi lên số phận thảm thơng của ngời dân thuộc địa. - Lòng căm phẫn, thái độ mỉa mai đối với tội ác đang ghê - Nhận xét cách đặt tên tëm cña chÝnh quyÒn thùc d©n. các phần gợi bản chất 3 – Bố cục: 3 phần nào của chính quyền I. Chiến trang và ”người bản xứ”. thực dân? - Các phần sắp xếp theo II. Chế độ lính tình nguyện. trình tự nào? Dụng là gì? III. Kết quả của sự hi sinh. Giáo viên chốt ý. - Nêu đại ý của đoạn trích? 4 – Đại ý: V¹ch trÇn bé mÆt gi¶ nh©n gi¶ nghÜa, c¸c thñ ®o¹n tµn bạo của thực dân Pháp trong việc dùng ngời dân thuộc địa lµm vËt hi sinh trong c¸c cuéc chiÕn tranh phi nghÜa. - T×m chi tiÕt cho thÊy thái độ của chính quyền II – Tỡm hiểu văn bản: 1- ChiÕn tranh vµ “ngêi b¶n xø:” TDP đối với ngời dân a - Thái độ của các quan cai trị thực dân đối với ng ời thuộc địa trớc và khi d©n thuộc địa: chiÕn tranh nổ ra? * Tríc chiÕn tranh: - Ngời dân thuộc địa bị là da đen, An nam mít bẩn thỉu. - Kéo xe tay và ăn đòn... -> Bị khinh miệt và bị xem là giống ngời hạ đẳng, bị đối xử đánh đập nh súc vật. * Khi chiÕn tranh bïng næ: - ấ y thế mà lập tức...những đứa con yêu, bạn hiền... - Chỉ ra sự đặc sắc trong - Đùng một cái đợc phong: Chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do c¸ch sö dông h/¶, tõ ng÷, -> PhØnh nÞnh, t©ng bèc, vç vÒ. giäng v¨n? -> H×nh ¶nh t¬ng ph¶n, tõ ng÷ gîi h×nh gîi c¶m, giäng v¨n ? Từ đó cho thấy mục giÔu cît, mØa mai, trµo phóng. đích, thủ đoạn nào của => Thñ ®o¹n bÞp bîm bØ æi: biÕn ngêi d©n b¶n xø thµnh bän thùc d©n? vËt hi sinh cho chóng. - GV chiÕu mét sè h×nh ¶nh minh ho¹ Giáo viên dẫn dắt vào phần 1.. - T¸c gi¶ lµm râ sè phËn ngời dân thuộc địa bàng nh÷ng chøng cø nµo?. b - Số phận thảm thơng của ngời dân thuộc địa trong c¸c cuéc chiÕn tranh: + Ngêi ra trËn: - Xa lìa vợ con rời bỏ mảnh ruộng, đàn cừu, không đợc hởng tí nào về quyền lợi… - Ph¬i th©y trªn c¸c b·i chiÕn trêng....

(203) - NhËn xÐt giäng v¨n vµ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶? - NhËn xÐt sè phËn cña ngời dân thuộc địa? - Qua ®o¹n v¨n, em thấy thái độ, tình cảm cña t¸c gi¶ nh thÕ nµo?. - Xuống tận đáy biển để bảo vệ Tổ quốc của các loài thuỷ qu¸i. - Bá x¸c t¹i nh÷ng miÒn hoang vu ... - §a th©n cho ngêi ta tµn s¸t... - LÊy m¸u m×nh tíi cho vßng nguyÖt quÕ cña cÊp chØ huy... - LÊy x¬ng m×nh ch¹m trªn chiÕc gËy cña ngµi thèng chÕ. + Người hËu ph¬ng: - Kiệt sức trong xởng thuốc súng... nhiễm độc... - Kh¹c ra tõng miÕng phæi. Kết quả: 70 vạn ngời đặt chân lên đất Pháp , 8 vạn ngời kh«ng tr«ng thÊy mÆt trêi... -> Giäng v¨ntrµo phóng s¾c ¶o võa giÔu cît võa xãt xa, phÐp liÖt kª, dÉn chøng sè liÖu cô thÓ, h×nh ¶nh sinh động giàu sức biểu cảm.. => Sè phËn th¶m th¬ng, bÞ biÕn thµnh vËt hi sinh cho lîi Ýchcña bän thùc d©n. T¸c gi¶: C¨m phÉn kÎ thèng trÞ tµn ¸c, niÒm xãt xa th¬ng c¶m cho th©n phËn ngêi n« lÖ bÞ bãc lét “ thuÕ m¸u” mét c¸ch tµn nhÉn. * Luyện tập: Câu 1: Phơng án nào nói đúng nhất về phần I: Chiến tranh vµ “ngêi b¶n xø”? A. Ph¬i bµy bé mÆt tµn ¸c, v¹ch trÇn thñ ®o¹n lõa bÞp cña chñ nghÜa thùc d©n. B. Kể về chế độ lính tình nguyện. C. Số phận thảm thơng của ngời dân thuộc địa trong c¸c cuéc chiÕn tranh. D. Gåm ý A vµ C. Câu 2: Phơng án nào đúng nhất khi noi về giọng điệu chủ đạo mà tác giả sử dụng trong phần I: Chiến tranh và “ngời b¶n xø”? A. Giäng l¹nh lïng, cay nghiÖt. B. Giäng mØa mai, ch©m biÕm xãt xa. C. Giäng ®ay nghiÕn , cay nghiÖt. D. Giäng th©n t×nh... 4 – Củng cố, HDVN: * Củng cố: GV dùng bảng hệ thống kiến thức bài học. TÝch hîp t tëng HCM * HDVN: - HD soạn bài cho tiết học sau: sưu tầm tranh ảnh lịch sử minh họa cho bài học. - Đọc diễn cảm. Sưu tầm tư liệu. So¹n : 14/ 3 / 2013 Gi¶ng: / 3 /2013 TIẾT 107: THUẾ MÁU ( Tiếp theo) ( Trích: Bản án chế độ thực dân Pháp) – Nguyễn Ái Quốc A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Thấy được bộ mặt giả nhân giả nghĩa của thực dân Pháp và số phận bi thảm của những người dân thuộc địa bị bóc lột, bị dùng làm bia đỡ đạn trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa phản ánh trong văn bản. Thấy được nghệ thuật lập luận và nghệ thuật trào phúng sắc sảo trong văn chính luận của Nguyễn Ái Quốc..

(204) - Kĩ năng đọc – hiểu văn bản chính luận hiện đại, nhận ra và phân tích được nghệ thuật trào phúng sắc bén trong văn bản; học cách đưa yếu tố biểu cảm vào văn bản nghị luận. - Tích hợp giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, bảng phụ. - HS : GSK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - So sánh thái độ của các quan cai trị TD đối với người dân thuộc địa ở hai thời điểm: trước chiến tranh và khi chiến tranh nổ ra? Số phận thảm thương của những người dân thuộc địa trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa được miêu tả như thế nào? 3 - Bài mới: II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: - §äc bµi 2 - Chế độ lính tình nguyện: - Tác giả đã vạch trần a - Các thủ đoạn, mánh khoé bắt lính của bọn thực dân: nh÷ng thñ ®o¹n m¸nh - Lïng r¸p, v©y b¾t, cìng bøc ngêi ta ph¶i ®i lÝnh, bÞ b¾t bÞ khoÐ b¾t lÝnh cña bän nhèt vµo tr¹i... thùc d©n nh thÕ nµo? - Nhòng l¹m tr¾ng trîn: + Ngêi nghÌo, kháe m¹nh -> tãm. - Nhận xét đoạn văn: Lời + Ngời giàu: chọn một trong hai con đờng đi lính hoặc xì tiền kÓ, lËp luËn, dÉn chøng...? ra. -> Lời kể ngắn gọn, dẫn chứng sinh động mang nội dung tố c¸o m¹nh mÏ => Các thủ đoạn, mánh khoé khác nhau để bắt lính hoặc xoay xë kiÕm tiÒn, chóng s½n sµng b¾t trãi, xÝch nhèt ngêi ta nh súc vật, sẵn sàng đàn áp nếu có chống đối - T¸c gi¶ nh¾c l¹i nh÷ng b - Lêi lÏ bÞp bîm cña bän cÇm quyÒn: lêi trÞnh träng tuyªn bè - Toµn quyÒn §«ng D¬ng høa hÑn ban phÈm hµm,.. trÞnh träng cña chÝnh quyÒn TD nh tuyªn bè: + Các bạn đã tấp nập đầu quân... thÕ nµo? + Kh«ng ngÇn ng¹i... - ViÖc nh¾c l¹i nh vËy cã + HiÕn d©ng x¬ng m¸u, hiÕn d©ng c¸nh tay.. t¸c dông g×? - Sù thËt vÒ sù "t×nh - Sù thËt: BÞ xÝch tay, bÞ nhèt... nguyÖn" cña ngêi d©n - Nh÷ng ngêi kh«ng tho¸t khái tù lµm cho m×nh bÞ nhiÔm thuộc địa nh thế nào? Ng- bệnh nặng để trốn lính. ời dân thuộc địa có tình -> Nhắc lại bằng giọng giễu cợt các lời tuyên bố của TD rồi ph¶n b¸c hïng hån, lËp luËn chÆt chÏ nguyÖn kh«ng? =>V¹ch trÇn thñ ®o¹n lõa bÞp tµn nhÉn cña chÝnh quyÒn thực dân đối với ngời dân bản xứ. Cỡng bức lính( không - HS th¶o luËn c©u hái 4 ph¶i lÝnh t×nh nguyÖn) 3 - KÕt qu¶ cña sù hi sinh: SGK ? KÕt qu¶ sù hi sinh cña * Khi chiÕn tranh kÕt thóc: ngêi d©n c¸c níc thuéc - Nh÷ng lêi tuyªn bè t×nh tø im bÆt. địa trong các cuộc chiến - Lột hết của cải... - Kiểm soát, đánh đập vô cớ... tranh nh thÕ nµo ? Nhận xét về cách đối xử - Cho ăn nh cho lợn ăn, xếp nh xếp lợn... của chính quyền TD đối - Lời nói: Không cần nữa... cút đi. víi ngêi d©n c¸c níc thuộc địa sau khi bóc lột * Ngời dân thuộc địa: - MÆc nhiªn trë l¹i gièng ngêi bÈn thØu... "thuÕ m¸u" - HS tr×nh bµy ý kiÕn th¶o - Nh c¸i x¸c cßn l¹i... tay kh«ng trë vÒ....

(205) luËn, GV nhËn xÐt, kÕt luËn. - NhËn xÐt giäng v¨n, lêi lÏ, c¸ch dÉn , lËp luËn cña t¸c gi¶? - Thái độ của tác giảđợc thÓ hiÖn qua giäng ®iÖu, lêi lÏ trong ®o¹n v¨n? - HS th¶o luËn nhËn xÐt vÒ tr×nh tù lËp luËn , nghÖ thuật châm biếm đả kích s¾c s¶o, tµi t×nh cña t¸c gi¶? - §äc ghi nhí SGK. - NhËn xÐt vÒ yÕu tè biÓu cảm trong đoạn trích đợc häc? - Vì sao nói văn bản là một bản án tố cáo bọn thực dân?. -> Câu nghi vấn ( khẳng định), kết hợp kể, tả, biểu cảm; trÝch dÉn, lËp luËn thuyÕt phôc; giäng v¨n mØa mai => ChÝnh quyÒn thùc d©n gi¶ nh©n gi¶ nghÜa, tr¸o trë, tµn ¸c, bØ æi. T¸c gi¶ xãt xa, c¨m phÉn. III - Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - Hệ thống luận điểm đợc bố cục theo trình tự thời gian ( Tríc- trong vµ sau cuéc chiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt) - Hình ảnh sinh động, giàu sức tố cáo. - DÉn chøng x¸c thùc, giäng v¨n ch©m biÕm, trµo phóng s¾c s¶o, đanh thép. 2 – Ý nghĩa: Văn bản có ý nghĩa như một bản án tố cáo thủ đoạn và chính sách vô nhân đạo của bọn thực dân đẩy người dân thuộc địa vào các lò lửa chiến tranh. * Ghi nhí: SGK tr 92 IV – Luyện tập: - §äc VB chÝnh x¸c, cã s¾c th¸i biÓu c¶m phï hîp víi bót ph¸p trµo phóng cña t¸c gi¶. - Văn bản là một “bản án” đanh thép vì tố cáo thủ đoạn, mánh khóe nham hiểm, tráo trở lừa dối và chính sách vô nhân đạo của bọn thực dân đẩy người dân thuộc địa vào các lò lửa chiến tranh.. 4 - Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i néi dung ghi nhí ( GV sử dụng bảng phụ tổng kết trình tự lập luận của văn bản bằng sơ đồ). - HD học sinh ôn tập văn nghị luận, ôn tập phần VB nghị luận trung đại, so sánh sự khác nhau giữa nghị luận trung đại và nghị luận hiện đại. - ChuÈn bÞ bµi "Héi tho¹i". So¹n : 14/ 3 / 2014 Gi¶ng: TIẾT 108: HỘI THOẠI A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu khái niệm vai xã hội trong hội thoại. - Kĩ năng: biết cách xác định được các vai xã hội trong hội thoại. - Thái độ: ý thức vận dụng trong giao tiếp. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, bảng phụ. - HS : GSK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, đọc trước bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nhận xét nghệ thuật lập luận của VB ”Thuế máu”? 3 - Bài mới:.

(206) - HS đọc ngữ liệu. - HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái SGK ? Thế nào là hội thoại ? Cã mÊy nh©n vËt tham gia héi tho¹i ? Quan hÖ gi÷a c¸c nh©n vËt trong ®o¹n héi tho¹i lµ quan hÖ g×? ( Ai ë vai trªn? Ai lµ vai díi?) ? C¸ch xö sù cña ngêi c« cã gì đáng chê trách? ? T×m nh÷ng chi tiÕt cho thÊy sù k×m nÐn cña bÐ Hång ? T¹i sao bÐ Hång ph¶i lµm nh vËy ? Em hiÓu thÕ nµo lµ héi tho¹i? ThÕ nµo lµ vai giao tiÕp - HS tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn, GV chèt ghi nhí. - HS đọc ghi nhớ SGK tr 94. - HD học sinh làm bài tập. - Hãy tìm những chi tiết trong bài “Hịch tướng sĩ” thể hiện thái độ vừa nghiêm khắc vừa khoan dung của Trần Quốc Tuấn đối với binh sĩ dưới quyền? - Dựa vào đoạn trích truyện ngắn “Lão Hạc” ở BT2 tr 94, hãy xác định vai xã hội của hai nhân vật tham gia cuộc hội thoại đó? - Tìm những lời thoại của nhân vật và lời miêu tả của nhà văn cho thấy sự kính trọng, vừa thân tình của ông giáo đối với lão Hạc? - tìm những chi tiết nói lên thái độ vừa quý trọng vừa thân tình của lão Hạc đối với ông giáo? - BT3: Thuật lại cuộc trò chuyện mà em đã được. I - Bài học: 1 - Ng÷ liÖu: - Hai nh©n vËt tham gia héi tho¹i: ngêi c«, bÐ Hång -> Quan hÖ gia téc + Ngêi c«: vai trªn + BÐ Hång: vai díi. - C¸ch xö sù cña ngêi c« lµ thiÕu thiÖn chÝ, kh«ng phï hîp với quan hệ ruột thịt, cha có thái độ đúng mực của ngời trên đối với ngời dới. - C¸c chi tiÕt: + Cúi đầu không đáp - cời đáp. + Im lÆng cói ®Çu, cæ häng nghÑn ø, khãc kh«ng ra tiÕng. -> Kìm nén sự bất bình để giữ đợc sự lễ phép, vì: Hồng là vai díi -> ph¶i t«n träng ngêi trªn. => KL: - Héi tho¹i: giao tiÕp b»ng lêi nãi. - Vai xã hội: vị trí của ngời tham gia hội thoại, đợc xác định bằng quan hệ xã hội. - Quan hÖ gi÷a c¸c vai: Trªn- díi hay ngang hµng; thân - sơ (Theo mức độ quen biết thân tình) - Khi tham gia hội thoại mỗi ngời cần xác định đúng vai của mình để chọn cách nói cho phù hợp. 2 - Ghi nhí: SGK tr 94 II - LuyÖn tËp 1 - Bµi 1 tr 94: - §3+ 4: Nghiªm kh¾c chØ ra nh÷ng sai lÇm trong thái độ, lối sống và hậu quả của nó cho tớng sĩ. - Khoan dung khi chØ râ cho tíng sÜ nh÷ng viÖc nên làm, thái độ ứng xử đúng đắn, lựa chọn con đờng đi đúng, đem lại lợi ích cho dân tộc và bản thân. 2 - Bµi 2 tr 94: a - Vai x· héi cña hai nh/vËt: + Xét về địa vị xã hội, ông giáo là ngời có địa vị cao h¬n. + XÐt vÒ tuæi t¸c: L·o H¹c cã vÞ trÝ cao h¬n. b - Thái độ vừa kính trọng, vừa thân tình của ông giáo víi L·o H¹c: - Lêi lÏ «n tån: gäi “ cô”, xng h« gép 2 ngêi ( «ng con m×nh ) -> th©n t×nh vµ thÓ hiÖn sù kÝnh träng ngêi giµ. - Xng “tôi” thể hiện quan hệ bình đẳng. - Hành động thể hiện sự thân tình: nắm lấy vai lão, mêi hót thuèc, uèng níc, ¨n khoai. c - thái độ vừa quý trọng, vừa thân tình của Lão Hạc đối với ông giáo: - Gäi: ¤ng gi¸o; dïng tõ “ d¹y” thay cho tõ “ nãi” -> thÓ hiÖn sù t«n träng - Xng h« gép hai ngêi ( chóng m×nh ). - Cách nói xuề xoà ( nói đùa thế ) -> thể hiện sự thân t×nh => Qua c¸ch nãi cña L·o H¹c vÉn thÊy cã mét nçi buån, mét sù gi÷ kho¶ng c¸ch: - Cời : đa đà, cời gợng. - Tho¸i th¸c chuyÖn ë l¹i ¨n khoai, uèng níc víi «ng gi¸o => Phï hîp t©m tr¹ng vµ tÝnh c¸ch khÝ kh¸i cña l·o H¹c. 3 - Bµi 3 tr 94:.

(207) HS làm bài, đọc trớc lớp, GV nhận xét, bổ sung, sửa đọc, đã chứng kiến hoặc ch÷a. tham gia. Phân tích vai xã hội của những người tham gia hội thoại, cách đối xử của họ với nhau thể hiện qua lời thoại và qua những cử chỉ, thái độ kèm theo? 4 - Cñng cè, HDVN: - Nh¾c l¹i vai x· héi trong héi tho¹i, nh÷ng lu ý khi tham gia héi tho¹i. - GV chiÕu ®o¹n héi tho¹i cã nh÷ng sai sãt vÒ c¸ch xng h« cña ngêi tham gia héi tho¹i, GV híng dÉn häc sinh chän tõ ng÷ sö dông phï hîp víi vai x· héi trong ®o¹n héi tho¹i. - ChuÈn bÞ bµi " T×m hiÓu yÕu tè biÓu c¶m trongv¨n nghÞ luËn". So¹n : 14/ 3 / 2014 Gi¶ng: TIẾT 109: TÌM HIỂU YẾU TỐ BIỂU CẢM TRONG VĂN NGHỊ LUẬN A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Bổ sung nâng cao hiểu biết về văn nghị luận. Trong bài văn nghị luận, lập luận là phương thức biểu đạt chính, biểu cảm là yếu tố hỗ trợ cho lập luận, góp phần tạo nên sức lay động, truyền cảm của bài văn nghị luận. - Kĩ năng: nhận biết yếu tố biểu cảm và tác dụng của nó trong bài văn nghị luận; đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận hợp lí, có hiệu quả, phù hợp với lô gic lập luận của bài văn nghị luận. - Thái độ vận dụng kiến thức bài học vào thực tiễn tạo lập văn bản nghị luận. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, bảng phụ. - HS : GSK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, đọc trước bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Chứng minh sức thuyết phục của VB Hịch tướng sĩ? Có người nói Hịch tướng sĩ không chỉ thuyết phục bằng lập luận sắc bén mà còn vì bằng trái tim sâu đậm của người viết, em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao? 3 - Bài mới: - HD đọc VB I - Bài học: - T×m tõ ng÷ biÓu lé c¶m 1- Ng÷ liÖu: xóc m·nh liÖt cña t¸c * So s¸nh "HÞch tíng sÜ" vµ "Lêi kªu gäi toµn quèc kh¸ng gi¶ trong VB? chiÕn": - C©u v¨n cã t¸c dông VB "Lêi kªu gäi toµn quèc kh¸ng chiÕn": biÓu c¶m trong VB? - Tõ ng÷ biÓu lé t×nh c¶m m·nh liÖt cña t¸c gi¶: - So với "Hịch tớng sĩ" ( Hỡi - muốn - phải - không - thà - nhất định không chịu của Trần Quốc Tuấn phải đứng lên ...) VB "Lêi kªu gäi toµn - C©u c¶m th¸n: quốc kháng chiến" của + Hỡi đồng bào và chiến sĩ toàn quốc. Hồ Chí Minh có điểm + Hỡi đồng bào ! chúng ta phải đứng lên. nµo gièng nhau? + Hìi anh em binh sÜ... mu«n n¨m..

(208) - GV treo b¶ng phô ( b¶ng SGK tr 96) - So s¸nh nh÷ng c©u ë cét (1) vµ (2)? - YÕu tè biÓu c¶m cã vai trß nh thÕ nµo?. - Làm thế nào để phát huy hÕt t¸c dông cña yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn? (HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c¸c c©u hái 2.a.b.c tr 96, 97). - §äc ghi nhí SGK - Hãy chỉ ra yếu tố biểu cảm trong phần I – Thuế máu? - Tác giả đã sử dụng những biện pháp gì để biểu cảm? Tác dụng của biểu cảm đó?. - BT2: Đọc đoạn văn nghị luận và cho biết những cảm xúc gì đã được biểu hiện qua đoạn văn? Tác giả đã làm thế nào để những đoạn văn đó không chỉ có sức thuyết phục về lí trí mà còn gợi cảm? - Viết đoạn văn nghị luận trình bày luận điểm ”Chúng ta không nên học vẹt và học tủ” sao cho đoạn văn ấy vừa có lí lẽ chặt chẽ vừa có sức truyền cảm. 4 – Củng cố, HDVN:. * Gièng “HÞch tíng sÜ” : cã nhiÒu tõ ng÷ vµ c©u v¨n biÓu c¶m. => KL: YÕu tè biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn cã t¸c dông: - Gióp cho v¨n b¶n hay h¬n -> v× yÕu tè biÓu c¶m cã kh¶ năng gây đợc hứng thú hoặc cảm xúc đẹp đẽ, mãnh liệt hoặc sâu lắng -> tác động mạnh mẽ tới tình cảm của ngời đọc (nghe). Nếu tớc bỏ yếu tố biểu cảm -> bài văn NL sẽ kh« khan. * Yªu cÇu ngêi viÕt: + Phải suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận ( LuËn ®iÓm - LuËn cø ) + Cã c¶m xóc ch©n thµnh víi nh÷ng ®iÒu m×nh viÕt + Biểu hiện cảm xúc đó bằng phơng tiện ngôn ngữ có tính truyÒn c¶m. + Yếu tố biểu cảm không đợc làm gián đoạn quá trình nghÞ luËn. + NÕu dïng yÕu tè biÓu c¶m qu¸ nhiÒu mµ kh«ng phï hîp sẽ khiến cho bài văn NL lạc sang văn biểu cảm đơn thuần. 2 - Ghi nhí : SGK tr97 II - LuyÖn tËp 1 - Bµi 1 tr 97: YÕu tè biÓu c¶m trong phÇn I ( ThuÕ m¸u ): - Nh¹i l¹i lêi lÏ cña bän thùc d©n: “ Nh÷ng tªn da ®en bÈn thØu - An nam - mÝt , Con yªu - B¹n hiÒn - ChiÕn sÜ b¶o vÖ c«ng lÝ vµ tù do...” -> Ph¬i bµy giäng ®iÖu dèi tr¸ cña bän thùc d©n, t¹o hiÖu qu¶ mØa mai. - H×nh ¶nh mØa mai, giäng ®iÖu tuyªn truyÒn cña bän thùc d©n: Chøng kiÕn c¶nh k× diÖu cña trß biÓu diÔn khoa häc vÒ phóng ng lôi - xuống tận đáy biểu để bảo vệ tổ quốc của loµi thuû qu¸i - bá x¸c t¹i nh÷ng vïng hoang vu th¬ méng... -> Thể hiện thái độ khinh bỉ sâu sắc, chế nhạo, cời cợt bän thùc d©n. - TD : yếu tố biểu cảm đã tạo nên tiếng cời châm biếm sâu cay. 2 - Bµi 2 tr 97: C¶m xóc thÓ hiÖn trong ®o¹n v¨n: - Phân tích điều hơn lẽ thiệt cho học trò để họ thấy tác hại cña viÖc häc tñ vµ häc vÑt. - Béc b¹ch nçi buån vµ sù khæ t©m cña mét nhµ gi¸o ch©n chÝnh tríc sù xuèng cÊp trong lèi häc v¨n vµ lµm v¨n cña nh÷ng häc sinh mµ «ng thËt lßng quý mÕn. - T¸c gi¶ thÓ hiÖn c¶m xóc Êy trong tõ ng÷ - c©u v¨n giäng ®iÖu cña lêi v¨n. 3 - Bµi 3 tr 98: Gợi ý: Về yếu tố biểu cảm: cần bày tỏ tình cảm đáng tiếc cho lèi häc v« bæ, kh«ng cã t¸c dông më mang trÝ tuÖ, trau dåi kiÕn thøc..

(209) - Nh¾c l¹i t¸c dông cña yÕu tè biÓu c¶m trong bµi v¨n nghÞ luËn. - Yªu cÇu khi ®a yÕu tè biÓu c¶m vµo v¨n nghÞ luËn. - So¹n bµi "§i bé ngao du".. So¹n : 21/ 3 / 2014 Gi¶ng: TIẾT 110: ĐI BỘ NGAO DU ( Trích Ê-min hay Về giáo dục) - Ru-xụ A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh:.

(210) - Hiểu được mục đích ý nghĩa của việc đi bộ theo quan điểm của tác giả; thấy được cách lập luận chặt chẽ, sinh động tự nhiên của nhà văn, lối viết nhẹ nhàng có sức thuyết phục khi bàn về lợi ích, hứng thú của việc đi bộ ngao du. - Kĩ năng đọc – hiểu văn bản nghị luận nước ngoài; tìm hiểu phân tích các luận điểm, luận cứ, cách trình bày vấn đề trong một bài văn nghị luận cụ thể. - Có ý thức rèn luyện thói quen đi bộ nhằm trau dồi kiến thức, hiểu biết, rèn luyện sức khỏe. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, bảng phụ ( sơ đồ lập luận của văn bản) - HS : GSK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Vì sao nói Thuế máu có ý nghĩa như là một bản án đanh thép giáng vào chính quyền thực dân ? Thái độ của tác giả được biểu hiện như thế nào trong lời văn của Thuế máu ? 3 - Bài mới: - HD đọc (Chú ý đọc giọng rõ rµng, døt kho¸t, truyÒn c¶m). - Em đã được học những nhà văn Pháp nào? - HS đọc chú thích SGK. - GV giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. - HS th¶o luËn nhãm (nhãm theo bµn) - Vấn đề nghị luận đợc nêu trong VB lµ g×? ( NÕu muèn ngao du th× nªn ®i bé). I - TiÕp xóc v¨n b¶n: 1- §äc: 2 - Chó thÝch: *T¸c gi¶: Ru-x« ( 1712- 1778 ): - Là nhà văn Pháp, mồ côi mẹ từ sớm. Cha là thợ đồng hå. - Thêi th¬ Êu chu©n truyªn vÊt v¶, lang thang nhiÒu n¬i, ttải qua nhiều nghề đề kiếm sống. - Lµ nhµ triÕt häc, nhµ v¨n næi tiÕng. * T¸c phÈm chÝnh: - £-min hay VÒ gi¸o dôc lµ mét thiªn "luËn v¨n - tiÓu thuyÕt” viết năm 1762 - Nội dung: Đề cập đến viêc giáo dục một em bé từ khi mới ra đời cho đến khi khôn lớn. - T¸c phÈm chia lµm 5 quyÓn t¬ng øng víi 5 giai ®o¹n liªn tiÕp cña qu¸ tr×nh gi¸o dôc + Giai đoạn thứ nhất: Bắt đầu từ khi em bé mới sinh đến khoảng 2 – 3 tuổi -> nhiệm vụ giáo dục là làm thế nào để cơ thể em bé được phát triển tự nhiên. + Giai đoạn 2: khi E-min lên 4 – 12 tuổi -> nhiệm vụ là giáo dục một số nhận thức bước đầu, song giáo dục nhẹ nhàng không gò bó. + Giai đoạn 3: kéo dài khoảng 3 năm -> Ê-min được trang bị một số kiến thức khoa học thật hữu ích, nhưng không phải học tập trong sách vở trìu tượng mà trong thực tiễn sinh động của cuộc đời và thiên nhiên. Năm 15 tuổi -> Ê-min được học một nghề lao động chân tay, gia sư hướng cho em học nghề thợ mộc. + Giai đoạn 4: từ 16 – 20 tuổi -> Ê-min được giáo dục về đạo đức và tôn giáo. + Giai đoạn 5: Ê-min trưởng thành ->Ê-min gặp một.

(211) - Tóm tắt 3 luận điểm chính đợc trình bày trong 3 đoạn văn cña VB?. - Tr×nh tù s¾p xÕp luËn ®iÓm nh vËy cã hîp lÝ kh«ng? V× sao? - Nhan đề của VB có phù hợp kh«ng? - Em thử đề xuất một nhan đề kh¸c cho VB? (Lîi Ých cña ®i bé ngao du) - GV treo bảng phụ ( lợc đồ tr×nh tù lËp luËn cña VB) - Trong văn bản có lúc tác giả dùng đại từ nhân xưng “ta”, lúc thì “tôi”, việc thay đổi đại từ nhân xưng như vậy có ý nghĩa gì?. - Ghi lại trình tự lập luận của VB?. cô gái nết na, họ cưới nhau, đi du lịch 2 năm để cho đạo đức và nghị lực được thử thách cũng là để có dịp hiểu thêm về xã hội rộng lớn. - Đoạn trích SGK là quyển 5 - quyển cuối cùng của TP. 3 - Bè côc: - 3 ®o¹n víi 3 luËn ®iÓm chÝnh: + Đ1: Đi bộ ngao du thì ta hoàn toàn đợc tự do, kh«ng lÖ thuéc vµo bÊt cø ai vµ bÊt cø c¸i g×. + §2: §i bé ngao du sÏ cã dÞp trau dåi vèn tri thøc. + §3: §i bé ngao du cã t¸c dông tèt cho søc khoÎ vµ tinh thÇn. - TrËt tù s¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm kh¸ hîp lÝ theo quan niÖm cña t¸c gi¶ (nªu lªn 3 lîi Ých cña ®i bé ngao du) -> Víi Rót-x«, tù do lµ môc tiªu quan träng hµng đầu, ông luôn khao khát tự do (khi còn nhỏ bị chủ xởng đánh đập, chửi mắng, rồi lại phải đi ở cho ngời ta kiếm ăn); thuở nhỏ hầu nh không đợc học hành, ông khao khát kiến thức, cả đời ông phải nỗ lực tự học -> «ng nhÊn m¹nh viÖc trau dåi kiÕn thøc kh«ng ph¶i trong sách vở mà là từ thực tiễn sinh động vì vậy tác dụng của đi bộ trau dồi vốn tri thức đợc xếp ở vị trí thứ 2; vấn đề đi bộ tốt cho sức khoẻ và tinh thần đợc xÕp ë vÞ trÝ thø 3. - Tác giả dùng đại từ nhân xưng “ta” khi lí luận chung, dùng “tôi” khi nói về cuộc sống từng trải của riêng ông có chỗ những trải nghiệm của cái “tôi” riêng ấy được thể hiện dưới dạng kể chuyện về Ê-min, người học trò của ông ( tuy rằng Ê-min chỉ là người học trò do ông tưởng tượng ra mà thôi)-> Ở đây có sự đan xen giữa lí luận trìu tượng ( gắn với “ta”) và những trải nghiệm của cá nhân của ( gắn vơí “tôi”) làm cho bài viết không khô khan mà trở nên sinh động: C¸i chung vµ riªng nh mét c©u chuyÖn gÇn gòi, th©n mËt, gi¶n dÞ, dÔ hiÓu, nhờ vậy mà lập luận thêm thuyết phục. 4 - §¹i ý: §i bé ngao du v× nh÷ng t¸c dông thiÕt thùc. Qua đó cho thấy tình yêu thiên nhiên, sự giản dị, quý träng tù do cña nhµ v¨n. * Luyện tập: HS ghi lại trình tự lập luận chi tiết của văn bản.. 4 - Cñng cè, HDVN - Nh¾c l¹i hÖ thèng luËn ®iÓm cña VB - HD t×m hiÓu cách trình bay luận điểm trong bµi. …………………………………………………………………………………………… So¹n : 21/ 3 / 2014 Gi¶ng: TIẾT 111: ĐI BỘ NGAO DU ( Tiếp theo) ( Trích Ê-min hay Về giáo dục) - Ru-xô -.

(212) A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu được mục đích ý nghĩa của việc đi bộ theo quan điểm của tác giả; thấy được cách lập luận chặt chẽ, sinh động tự nhiên của nhà văn, lối viết nhẹ nhàng có sức thuyết phục khi bàn về lợi ích, hứng thú của việc đi bộ ngao du. - Kĩ năng đọc – hiểu văn bản nghị luận nước ngoài; tìm hiểu phân tích các luận điểm, luận cứ, cách trình bày vấn đề trong một bài văn nghị luận cụ thể. - Có ý thức rèn luyện thói quen đi bộ nhằm trau dồi kiến thức, hiểu biết, rèn luyện sức khỏe. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn. - HS : GSK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu tóm tắt các luận điểm trong VB Đi bộ ngao du? 3 - Bài mới: II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: - Nêu các luận cứ để làm Luận điểm lớn: Lợi ích của việc đi bộ sáng rõ luận điểm 1 của tác 1 - Đi bộ ngao du thì ta hoàn toàn đợc tự do, không gi¶? §i bé ngao du tho¶i m¸i lÖ thuéc vµo bÊt cø ai vµ bÊt cø c¸i g×. vµ tù do nh thÕ nµo? + LuËn cø: - Muốn đi, muốn đứng nhiều ít tuỳ ý. D/c: quan s¸t kh¾p n¬i, quay ph¶i, quay tr¸i, men theo dòng sông, tham quan núi đá, hang động... => tuỳ theo ý thÝch. - NhËn xÐt dÉn chøng vµ lÝ lÏ - Kh«ng phô thuéc vµo ngêi vµ ph¬ng tiÖn. trong ®o¹n v¨n? D/c: Phu tr¹m, ngùa tr¹m -> tù do. - Vì sao tác giả thay đổi đại - Không phụ thuộc vào đờng sá, lối đi ( lối có sẵn - đtừ nhân xng khi thì "ta" lúc ờng thuận tiện ). th× "t«i"? - ChØ phô thuéc vµo b¶n th©n m×nh. - Thoải mái hởng thụ tự do trên đờng đi. - Kh«ng bao giê ch¸n ( mÖt - > ®i ngùa, gi¶i trÝ, lµm - Nói rằng Đi bộ ngao du thì việc, vận động tay, nghỉ ngơi...) ta hoàn toàn đợc tự do có => Luận cứ phong phú ( d/c và lí lẽ xen kẽ, tiếp nối) -> đúng không? Trình bày ý Đi bộ ngao du tạo nờn trạng thỏi tinh thần thoải mỏi, kiến của em về phơng pháp hoàn toàn tự do (cảm giác tự do tuyệt đối), thuận theo gi¸o dôc cña t¸c gi¶? tù nhiªn, võa ®i võa häc, võa ch¬i, võa rÌn luyÖn, -> - HS đọc VB Mét ph¬ng ph¸p gi¸o dôc h÷u hiÖu cña Ru-x« 2 - §i bé ngao du sÏ cã dÞp trau dåi tri thøc - Nh¾c l¹i luËn ®iÓm 2? - Tác giả đã đa ra những lí lẽ, Luận cứ: dẫn chứng nào để thuyết - Đi nh Ta-lét, Pla-tông và Pi-ta-go... phục ngời đọc rằng Đi bộ - Xem xét những tài nguyên ngao du sÏ cã dÞp trau dåi - T×m hiÓu c¸c s¶n vËt n«ng nghiÖp - c¸ch trång - Su tËp c¸c mÉu vËt cña thÕ giíi tù nhiªn. tri thøc? => D/c cụ thể, phong phú, so s¸nh, sö dông nhiÒu kiÓu - NhËn xÐt c¸ch ®a dÉn c©u kh¸c nhau (cÇu khiÕn, trÇn thuËt -> kÓ vÒ £-min...) chứng của tác giả trong đoạn -> Khẳng định đi bộ ngao du là cơ hội bồi dỡng kiến v¨n? thøc vÒ thÕ giíi tù nhiªn, lµm giµu hiÓu biÕt cña con ngêi, ®em l¹i nh÷ng bµi häc quý gi¸. * Luyện tập:.

(213) - Lập luận để chứng minh - Đi bộ ngao du để quan sát, tìm tòi, phát hiện những một trong những lợi ích của điều mà sách vở đã viết hoặc chưa viết giúp ta hiểu sâu việc đi bộ ngao du là làm hơn những điều đã biết, bổ sung cho ta những điều chưa giàu hiểu biết cho bản thân? biết. - Từ những buổi tham quan ta được mở mang hiểu biết về thế giới tự nhiên, xã hội,... 4 - Cñng cè, HDVN - Nh¾c l¹i hÖ thèng luËn ®iÓm cña VB - HD t×m hiÓu cách trình bày luận điểm 3 trong bµi. - Theo em, từ những luận điểm đã phân tích cho thấy quan điểm giáo dục của Rút-xô tiến bộ ở chỗ nào? - Đằng sau bài viết là hình bóng của nhà văn, em hãy chỉ ra hình bóng ấy?. So¹n : 21/ 3 / 2014 Gi¶ng: TIẾT 112: ĐI BỘ NGAO DU ( Tiếp theo) ( Trích Ê-min hay Về giáo dục) - Ru-xụ A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu được mục đích ý nghĩa của việc đi bộ theo quan điểm của tác giả; thấy được cách lập luận chặt chẽ, sinh động tự nhiên của nhà văn, lối viết nhẹ nhàng có sức thuyết phục khi bàn về lợi ích, hứng thú của việc đi bộ ngao du. - Kĩ năng đọc – hiểu văn bản nghị luận nước ngoài; tìm hiểu phân tích các luận điểm, luận cứ, cách trình bày vấn đề trong một bài văn nghị luận cụ thể. - Có ý thức rèn luyện thói quen đi bộ nhằm trau dồi kiến thức, hiểu biết, rèn luyện sức khỏe. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn. - HS : GSK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nêu tóm tắt các luận điểm trong VB Đi bộ ngao du? 3 - Bài mới: - T¸c gi¶ thuyÕt phôc ngêi II – Phân tích văn bản: đọc về tác dụng nào của 3 - Đi bộ ngao du có tác dụng tốt đến sức khoẻ và tinh viÖc ®i bé ngao du? thÇn LuËn cø: - Nh÷ng kÎ ngåi trong xe tèt -> buån b·, ®au khæ..

(214) - NhËn xÐt tr×nh bµy lËp luËn cña t¸c gi¶ trong ®o¹n v¨n? - §3 tr×nh bµy néi dung theo c¸ch nµo?. - Qua VB ta hiÓu ®iÒu g× vÒ con ngêi vµ t tëng, t×nh c¶m cña t¸c gi¶ Ru-x«? - Theo em, nét đặc biệt của VB này đợc thể hiện ở ®iÓm nµo?. - §i bé: vui vÎ, khoan kho¸i. - Hân hoan khi về nhà, bữa cơm đạm bạc ngon lành - ThÝch thó khi ngåi vµo bµn ¨n, ngñ ngon giÊc (biÕt bao). => So s¸nh, c©u c¶m th¸n, c©u kÕt: gi¶n dÞ nh lêi khuyªn chân thành -> Đi bộ thực đã giúp con ngời rèn luyện sức khoÎ vµ tho¶i m¸i vÒ tinh thÇn. => Ru-x« lµ con ngêi gi¶n dÞ, quý träng tù do, yªu mÕn thiªn nhiªn. Qua bµi v¨n hiÖn lªn bãng d¸ng tinh thÇn của Ru-xô một cách khá đậm nét. Đó chính là nét đặc biÖt cña bµi v¨n nghÞ luËn nµy. III - Tæng kÕt: 1 - NghÖ thuËt: - Đưa dẫn chứng vào bài tự nhiên, sinh động, gắn với thực tiễn cuộc sống. - Xây dựng nhân vật của hoạt động giáo dục, một thầy giáo và một học sinh. - Tổng kết nét đặc sắc của VB vÒ NT, ND? - §¹i tõ nh©n xng t«i - ta xen kÏ ( lÝ luËn trõu tîng kÕt hîp víi tr¶i nghiÖm c¸ nh©n) => V¨n nghÞ luËn kh« khan trë nªn sinh động. 2 - Ý nghĩa: - §äc ghi nhí SGK. Từ những điều mà đi bộ ngao du đem lại như tri thức, sức khỏe, cảm giác thoải mái, nhà văn thể hiện tinh thần tự HS th¶o luËn nhãm do dân chủ - tư tưởng tiến bộ của thời đại. - V× sao Ru-x« cho r»ng * Ghi nhớ ®i bé ngao du v« cïng thó IV - LuyÖn tËp vÞ? Đi bé ngao du rÊt cã Ých : - B»ng lÝ lÏ vµ dÉn chøng cô thÓ h·y thuyÕt phôc - Đi bộ ngao du giúp ta trau dồi kiến thức, hiểu biết b¹n em r»ng đi bộ ngao - Đi bộ ngao du có tác dụng rèn luyện sức khỏe - Đi bộ ngao du tạo nên trạng thái tinh thần thoải mái, du rất có ích? đem lại cảm hứng tự do tuyệt đối. 4 – Củng cố, HDVN: - Nh¾c l¹i néi dung phÇn tæng kÕt VB - HD «n tËp VB chuÈn bÞ cho bµi KT viÕt 1 tiÕt v¨n. - ChuÈn bÞ bµi: Cho đề bài: Sự bổ ích của những chuyến tham quan du lịch đối với học sinh. Hãy lập dàn ý các luận điểm và luận cứ cần thiết. Chọn một luận điểm hãy viết đoạn văn triển khai luận điểm đó. ............................................................................................................................... So¹n : 21/ 3 / 2014 Gi¶ng: TIẾT 113: LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO VĂN NGHỊ LUẬN A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh:.

(215) - Củng cố, hệ thống kiến thức về văn nghị luận; biết cách đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận. - Xác định cảm xúc và biết cách diễn đạt cảm xúc đó trong bài văn nghị luận. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, phiếu học tập - HS : GSK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, đọc bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Trình bày đoạn văn triển khai câu chủ đề đi bộ ngao du giúp ta trau dồi kiến thức, hiểu biết. 3 - Bài mới: - Nhắc lại vai trò của yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận? - Yêu cầu biểu cảm trong văn nghị luận? - HS đọc đề bài HS th¶o luËn nhãm (theo bµn) đối chiếu dàn ý đã làm ở nhà. - §Ò bµi yªu cÇu lµm s¸ng tá ®iÒu g×? - CÇn sö dông phÐp lËp luËn nµo? - DÉn chøng lÊy ë ®©u? - DÉn chøng cã vai trß nh thÕ nµo? - Cã thÓ chØ liÖt kª dÉn chøng là đủ làm sáng rõ vấn đề kh«ng? Theo em ph¶i lµm thÕ nµo? - Để làm sáng tỏ vấn đề trên c¸ch s¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm nh trong SGK tr 108 cã hîp lÝ kh«ng? - S¾p xÕp l¹i nh thÕ nµo? - HS tr×nh bµy - GV nhËn xÐt kÕt qu¶ tr×nh bµy, ý kiÕn cña HS.. - §äc 3 ®o¹n v¨n tham kh¶o SGK vµ nhËn xÐt c¸ch ®a yÕu tè biÓu c¶m vµo ®o¹n v¨n NL? - GV sử dụng phiếu học tập ghi các yêu cầu cần thực hiện tìm hiểu cách đưa yếu tố biểu cảm vào các đoạn văn TK. - Chỉ ra yếu tố biểu cảm trong đoạn văn 1 trÝch "§i bé ngao du"?. I - Luyện tập tìm hiểu đề và lập dàn bài: 1 - §Ò bµi: Sù bæ Ých cña nh÷ng chuyÕn tham quan, du lịch đối với học sinh”. 2 - Tìm hiểu đề: - Vấn đề NL: Sự bổ ích của những chuyến tham quan, du lịch đối với HS. - KiÓu lËp luËn : CM - Ph¹m vi dÉn chøng: thùc tÕ 3 - Tr×nh tù luËn ®iÓm: Dµn bµi MB: Nªu lîi Ých cña viÖc tham quan. TB: Nªu c¸c lîi Ých cô thÓ (1) - VÒ thÓ chÊt: Nh÷ng chuyÕn tham quan du lÞch cã thÓ gióp chóng ta thªm khoÎ m¹nh. (2) - VÒ t×nh c¶m: - Nh÷ng chuyÕn tham quan du lÞch cã thÓ gióp chúng ta tìm thêm đợc thật nhiều niềm vui cho bản th©n m×nh. - Có thêm tình yêu đối với thiên nhiên, với quê hơng đất nớc. - Cã ý thøc tËp thÓ, g¾n bã víi b¹n bÌ. (3) - VÒ kiÕn thøc: Nh÷ng chuyÕn tham quan du lÞch sÏ gióp chóng ta: - Hiểu cụ thể hơn, sâu sắc hơn những điều đợc học trong trêng líp qua nh÷ng ®iÒu m¾t thÊy tai nghe. - §a l¹i nhiÒu bµi häc cã thÓ cßn cha cã trong s¸ch vë cña nhµ trêng. KB: Khẳng định tác dụng của hoạt động tham quan. II - LuyÖn tËp ®a yÕu tè biÓu c¶m vµo bµi v¨n nghÞ luËn: * C¸c ®o¹n v¨n tham kh¶o: - §1 ( trÝch "§i bé ngao du") YÕu tè biÓu c¶m trong ®o¹n v¨n: niÒm vui síng, h¹nh phúc vì đợc đi bộ ngao du. BiÓu hiÖn: + Giäng ®iÖu phÊn chÊn, vui t¬i. + Tõ ng÷ biÓu c¶m, c©u c¶m th¸n. - §2 : L§ " Nh÷ng chuyÕn tham quan, du lÞch ®em đến nhiều niềm vui”. C¶m xóc tríc, trong vµ sau khi ®i ( håi hép, n¸o nøc, chờ đợi, ngạc nhiên, thích thú, sung sớng, hài lòng...) - §3:.

(216) - Đoạn văn 2.b tr 108 đã biểu hiện cảm xúc nêu ở luận điểm chưa? - Em cần tăng cường yếu tố biểu cảm như thế nào để đoạn văn biểu hiện đúng những cảm xúc chân thật của em? - có nên đưa vào đoạn văn những từ ngữ biểu cảm ví dụ như: biết bao nhiêu, diệu kì thay, có ai...lại, làm sao có được... không? Nếu có thể thì nên đưa vào chỗ nào? - Hãy viết lại đoạn văn đó. - 2 học sinh trình bày đoạn văn trước lớp. Các hs khác nhận xét việc đưa yếu tố biểu cảm vào đoạn văn nghị luận của bạn. - GV bổ sung, nhận xét.. Thể hiện khá đầy đủ những cảm xúc nhng cha sinh động. CÇn thÓ hiÖn t×nh c¶m: ng¹c nhiªn, thÝch thó, sung síng, h¹nh phóc, xua tan nçi buån phiÒn. * ViÕt ®o¹n v¨n ®a yÕu tè biÓu c¶m vµo ®o¹n v¨n nghÞ luËn * L u ý: - Khi ®a yÕu tè biÓu c¶m vµo trong ®o¹n v¨n nghị luận cần xác định rõ ta cần đa yếu tố biểu cảm vµo trong ®o¹n v¨n nµo? §o¹n v¨n Êy n»m ë vÞ trÝ nµo cña bµi v¨n? Trong ®o¹n v¨n Êy ta thùc muèn biÓu hiÖn t×nh c¶m g×? CÇn lùa chän nh÷ng tõ ng÷, kiểu câu phù hợp để diễn đạt cảm xúc của mình. Sự diễn đạt cần rõ ràng, trong sáng, tình cảm biểu hiện ph¶i ch©n thµnh kh«ng khu«n s¸o. - Sau khi viÕt xong ®o¹n v¨n cÇn kiÓm tra l¹i xem đoạn văn đó thực sự đãcó yếu tố biểu cảm cha? §o¹n v¨n cã søc truyÒn c¶m thËt sù kh«ng?. - Đọc đoạn văn tr 109,110 4 – Củng cố, HDVN: - Nhắc lại cách đưa yếu tố biểu cảm vào văn nghị luận, những lưu ý cụ thể. - Nhận xét giờ luyện tập. - Hướng dẫn ôn tập văn bản chuẩn bị kiểm tra viết 1 tiết. - Hướng dẫn làm bài tập 3 ở nhà: Đề bài: Chứng minh rằng nhiều bài thơ em học như Cảnh khuya của Hồ Chí Minh, Khi con tu hú của Tố Hữu, Quê hương của Tế Hanh , ...đều biểu hiện rõ tình cảm thiết tha của các nhà thơ đối với thiên nhiên. Gợi ý: - Xác định kiểu lập luận: chứng minh - Nội dung nghị luận: tình yêu thiên nhiên của các nhà thơ - Giới hạn kiến thức: 3 bài thơ - Yếu tố biểu cảm đưa vào đoạn văn cần lưu ý không làm mất mạch lập luận..

(217) So¹n : 26/ 3 / 2014 Gi¶ng: TIẾT 114: KIỂM TRA VĂN A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Ôn tập, củng cố kiến thức văn học đã học ở lớp 8. - Rèn kĩ năng diễn đạt và làm văn B - ChuÈn bÞ: - GV: Đề bài và đáp án biểu điểm - HS : Giấy bút làm bài kiểm tra, ôn tập kiến thức văn bản. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Chuẩn bị của học sinh. 3 - Bài mới: A- Ma trận: Mức độ t duy. NhËn biÕt. Tªn chñ đề. TN. 1. Thơ lãng mạn Việt Nam giai đoạn 1930 1945. Nhận biết các tác phẩm Thơ mới , nhớ hình ảnh thơ trong bài Quê hương Sè c©u: 02 Sè®iÓm:1. 2. Thơ cách mạng Việt Nam giai đoạn 1930 1945. Nhận diện thể thơ của bài thơ Tức cảnh Pác Bó. TL. Th«ng hiÓu. TN. TL. VËn dông VD thÊp TL. Céng. VD cao TL. .. Sè c©u: 02 Sè®iÓm:1 Hiểu đúng nét đặc sắc về nội dung của bài thơ Ngắm trăng, nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ Khi con tu hú. Cảm nhận được vẻ đẹp nội dung, nghệ thuật của 2 câu thơ cuối bài thơ Ngắm trăng của.

(218) Sè c©u: 01 Sè®iÓm:0, 5 3. Các văn bản nghị luận. Sè c©u: Sè®iÓm: Tû lÖ%. Sè c©u: 02 Sè®iÓm:1 Hiểu và cảm nhận được nét đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích Thuế máu. Sè c©u: 3 Sè®iÓm:1, 5 Tû lÖ: 15%. Hiểu, nêu được những nét nổi bật về tinh thần yêu nước được thể hiện trong các văn bản Chiếu dời đô, Hịch tướng sĩ, Nước Đại Việt ta Sè c©u: 01 Sè c©u: Sè®iÓm:0, 01 5 Sè®iÓm: 3 Sè c©u: 3 Sè c©u: Sè®iÓm:1, 01 5 Sè®iÓm: Tû lÖ:15 % 3 TûlÖ:30 %. HCM Sè c©u: Sè c©u: 04 01 Sè®iÓm:5, Sè®iÓm: 5 4. Sè c©u: 02 Sè®iÓm:3, 5 Sèc©u:1 Sè®iÓm:4 Tû lÖ:40%. Sè c©u: 8 Sè®iÓm:10 Tû lÖ100%. B – Đề bài: I. Phần trắc nghiệm khách quan: Chọn đáp án đúng Câu 1: Bµi th¬ nµo trong sè nh÷ng bµi th¬ díi ®©y kh«ng thuéc phong trµo "Th¬ míi"? A - Ông đồ C - Nhí rõng B - Quª h¬ng D - Khi con tu hó Câu 2: Bài thơ “Tức cảnh Pác Bó” của Hồ Chí Minh được viết theo thể thơ nào? A – Thất ngôn bát cú C – Ngũ ngôn tứ tuyệt B – Thất ngôn tứ tuyệt D – Thơ lục bát Câu 3: Hình ảnh trung tâm được khắc họa trong bài thơ “Quê hương” là gì? A – Sông quê xanh biếc và những cánh buồm vôi thân thuộc. B – Bức tranh tươi sáng về cảnh đánh cá trên biển đông vui, tấp nập. C – Hình ảnh khỏe khoắn tràn đầy sức sống của người dân làng chài. D – Bức tranh sinh hoạt khỏe khoắn của một làng quê miền Bắc trong những năm tháng xây dựng chủ nghĩa xã hội..

(219) Câu 4: Dòng nào không nêu đúng nét đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ Khi con tu hú của Tố Hữu? A – Ngôn ngữ gọt giũa tinh tế, sắc sảo. B – Hình ảnh thơ bình dị, gợi cảm, cảm xúc mãnh liệt, chân thành. C – Giọng thơ linh hoạt: khi hào hứng say mê, khi dằn vặt, u uất. D – Thể thơ lục bát đậm chất dân tộc, âm hưởng ngọt ngào sâu lắng. Câu 5: Dòng nào nêu đúng nét đặc sắc về nội dung của bài thơ Ngắm trăng? A – Thể hiện tình yêu thiên nhiên, phong thái ung dung lạc quan của người chiến sĩ - thi sĩ giữa núi rừng Việt Bắc trong những năm kháng chiến gian khổ. B - Thể hiện tình yêu thiên nhiên nồng nàn say đắm, phong thái ung dung lạc quan của người chiến sĩ – thi sĩ trong cảnh ngục tù. C – Thể hiện tình yêu thiên nhiên và nêu lên triết lí: vượt qua gian lao thử thách sẽ tới thắng lợi vẻ vang. D – Cuộc sống gian khổ của Bác trong hoàn cảnh ngục tù. Câu 6: Dòng nào không nêu đúng về nghệ thuật của đoạn trích Thuế máu? A – Bố cục ba phần chặt chẽ, mạch lạc, ngòi bút trào phúng sắc sảo. B – Lập luận đanh thép, giàu biểu cảm. C – Nhiều hình ảnh sống động, gợi tả, tạo ấn tượng sâu đậm. D – Giọng văn hào hùng, khẩu khí ngang tàng, ngạo nghễ, có lúc mỉa mai sâu cay. II. Phần tự luận: Câu 1: Nêu tóm tắt nội dung tinh thần yêu nớc đợc thể hiện trong các văn bản "Chiếu dời đô"của Lí Công Uẩn, "Hịch tớng sĩ" của Trần Quốc Tuấn, "Nớc Đại Việt ta" cña NguyÔn Tr·i. C©u 2: Viết ®o¹n v¨n kho¶ng 20 c©u trình bày cảm nhận của em về hai c©u th¬ cuèi bµi th¬ "Ng¾m tr¨ng” của Hồ Chí Minh. C – Đáp án, biểu điểm: I . Phần trắc nghiệm: ( 3 điểm) Mỗi câu trả lời đúng được 0,5 điểm Câu hỏi 1 2 3 4 5 6 Đáp án D B C A B D II . Phần tự luận: C©u 1: 3 ® - VB "Chiếu dời đô" của Lí Công Uẩn: Thể hiện khát vọng xây dựng đất nớc vững bền và thể hiện ý chí tự lập, tự cờng của dân tộc đang trên đà lớn mạnh. - VB "HÞch tíng sÜ" cña TrÇn Quèc TuÊn: Bộc lộ lßng c¨m thï giÆc s«i sôc vµ tinh thÇn quyÕt chiÕn quyÕt th¾ng lò giÆc x©m lîc. - VB "Nớc Đại Việt ta" của Nguyễn Trãi: Khẳng định mạnh mẽ nền độc lập trên cơ sở ý thức dân tộc đặc biệt sâu sắc, đồng thời đó còn là niềm tự hào cao độ về sức m¹nh chÝnh nghÜa cïng truyÒn thèng lÞch sö, v¨n ho¸ vÎ vang cña d©n téc. C©u 2: 4 ® *Yêu cầu hỡnh thức: viết đúng đoạn văn có độ dài khoảng 20 cõu, diễn đạt mạch lạc, lưu loát, không mắc lỗi về dùng từ, viết câu, liên kết câu, chính tả. * Yêu cầu về nội dung: cÇn lµm râ c¸c néi dung sau: + Hai câu thơ cuối bài thơ thể hiện t thế ngắm trăng, mối giao hoà đặc biệt giữa ngời tù thi sĩ và trăng, đó là cuộc vợt ngục bằng tinh thần. + Hai câu thơ có cấu trúc đăng đối, sử dụng phép nhân hoá thể hiện tình cảm gắn bó, th©n thiÕt, t×nh c¶m song ph¬ng m·nh liÖt gi÷a ngêi vµ tr¨ng. VÇng tr¨ng trë thµnh tri ©m tri kØ cña ngêi tï thi sÜ..

(220) + Hai c©u th¬ nãi riªng vµ bµi th¬ ng¾m tr¨ng nãi chung võa thÓ hiÖn t×nh c¶m thiªn nhiên đặc biệt sâu sắc, vừa cho thấy sức mạnh tinh thần to lớn của của Hồ Chí Minh. 4 - Cñng cè, HDVN - Thu bµi, nhËn xÐt giê lµm bµi - HD häc bµi ë nhµ, «n tËp VB - §äc tríc bµi "Lùa chän trËt tù tõ trong c©u". - Ôn tập văn nghị luận, cách trình bày luận điểm. So¹n : 26/ 3 / 2014 Gi¶ng: TIẾT 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu được cách sắp xếp trật tự từ trong câu, tác dụng diễn đạt của những trật tự từ khác nhau. - Rèn kĩ năng phân tích hiệu quả diễn đạt của việc lựa chọn trật tự từ trong một số văn bản đã học; phát hiện và sửa một số lỗi trong sắp xếp trật tự từ. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, soạn bài, bảng phụ - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, đọc trước bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Trình bày bài tập làm ở nhà: BT3 tr 110. 3 - Bài mới:. - HS đọc ngữ liệu SGK - Có thể thay đổi trật tự từ trong c©u in ®Ëm nh thÕ nµo? - GV treo bảng phụ ghi lại các trường hợp thay đổi trật tự từ của câu đã cho, hs quan sát và nhạn xét. - Khi thay đổi trật tự từ nh vËy ý nghÜa cña c©u cã thay đổi không?. - T¸c gi¶ lùa chän trËt tù từ nh vËy cã t¸c dông g×? - ViÖc lùa chän trËt tù tõ trong câu đem đến hiệu quả diễn đạt nh thế nào?. - Ngêi nãi, ngêi viÕt cÇn. I – Bài học: 1 - Ng÷ liÖu: a – Ngữ liệu 1: Gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét bằng giọng khàn khàn cña ngêi hót nhiÒu x¸i cò. * Thay đổi trật tự từ: (1) Cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét... nhiều xái cũ. (2) Cai lệ thét... xái cũ, gõ đầu roi xuống đất. (3)Thét bằng giọng... xái cũ, cai lệ gõ đầu roi... đất. (4) B»ng giäng khµn khµn... x¸i cò, cai lÖ gâ ®Çu roi xuèng đất, thét. (5) Bằng giọng... xái cũ, gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét. (6) Gõ đầu roi xuống đất, bằng giọng...xái cũ, cai lệ thét. => Có nhiều cách thay đổi trật tự từ, nghĩa không đổi * Lùa chän trËt tù tõ cña t¸c gi¶: - LÆp l¹i tõ roi ë ngay ®Çu c©u cã t¸c dông t¹o sù liªn kÕt c©u Êy víi c©u tríc. - §Æt tõ thÐt ë cuèi c©u cã t¸c dông liªn kÕt c©u Êy víi c©u sau. - Mở đầu bằng cụm từ Gõ đầu roi xuống đất có tác dụng nhÊn m¹nh sù hung h·n cña tªn cai lÖ. => Tác dụng của các câu đã thay đổi trật tự từ: C©u 1: NhÊn m¹nh vÞ thÕ x· héi, liªn kÕt c©u. C©u 2: NhÊn m¹nh vÞ thÕ x· héi, liªn kÕt c©u. Câu 3: Nhấn mạnh thái độ hung hãn. C©u 4- 5: Liªn kÕt c©u. Câu 6: Nhấn mạnh thái độ hung hãn..

(221) => KL1: + Trong mét c©u cã thÓ cã nhiÒu c¸ch s¾p xÕp trËt tù tõ. + Mçi c¸ch s¾p xÕp thø tù tõ ng÷ trong c©u dªm l¹i hiÖu qu¶ riªng. Ngêi viÕt (nãi) cÇn biÕt lùa chän trËt tù tõ thÝch hîp víi yªu cÇu giao tiÕp. b - Ng÷ liÖu 2: *Ng÷ liÖu 2.1: a - Đùng đùng, cai lệ giật phắt... anh Dậu -> thể hiện thứ tự trớc sau của hoạt động. - ChÞ DËu x¸m mÆt... tay h¾n -> thÓ hiÖn thø tù tríc sau của hành động. b - Cai lÖ vµ ngêi nhµ lÝ trëng -> thø bËc cao thÊp cña c¸c nh©n vËt. - roi song, tay thíc vµ d©y thõng -> t¬ng øng víi trËt tù của cụm từ đứng trớc ( cai lệ mang roi song, ngời nhà lí trởng mang tay thớc và dây thừng). - So s¸nh t¸c dông cña * Ng÷ liÖu 2.2: So s¸nh: nh÷ng c¸ch s¾p xÕp trËt tù => Cách viết của nhà văn Thép Mới có hiệu quả diễn đạt tõ trong phÇn 2 tr 112 cao h¬n v× c©u v¨n cã nhÞp ®iÖu h¬n. - Nªu t¸c dông cña viÖc =>KL2: TD cña trËt tù tõ trong c©u: s¾p xÕp trËt tù tõ trong - Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện tợng. c©u? - Nhấn mạnh tính chất, đặc điểm của sự việc, hiện tợng. - T¹o sù liªn kÕt c©u - Hµi hoµ vÒ ng÷ ©m. 2 - Ghi nhí : SGK tr 112 II - LuyÖn tËp - §äc ghi nhí SGK Bµi tập tr 112: a - KÓ tªn c¸c vÞ anh hïng theo thø tù thêi gian lÞch sö. - Gi¶i thÝch lÝ do s¾p xÕp b - §Ñp v« cïng Tæ quèc ta ¬i ! trËt tù tõ trong nh÷ng bé - > Đặt cụm từ "Đẹp vô cùng" ở đầu câu để nhấn mạnh phËn c©u vµ c©u in ®Ëm: vẻ đẹp của non sông mới đợc giải phóng. -> Côm tõ "hß « tiªng h¸t ": Hß « b¾t vÇn víi s«ng L« ( vÇn lng) t¹o c¶m gi¸c kÐo dµi, thÓ hiÖn sù mªnh mang cña sông nớc, đảm bảo cho câu thơ bắt vần với câu trớc ( vần chân: ngạt - hát ) => đảm bảo sự hài hoà về ngữ cho lêi th¬. c - C©u v¨n cña NguyÔn C«ng Hoan: lÆp l¹i c¸c tõ vµ cụm từ mật thám, đội con gái ở hai đầu hai vế câu tạo sự liên kết chặt chẽ với câu đứng trớc. 4 – Củng cố, HDVN: - Nhắc lại tác dụng của việc sắp xếp trật tự từ trong câu. - HD BT về nhà: trật tự từ trong câu sau nhằm thể hiện điều gì: “ Ông hãy để đấy những ý nghĩ phục thù của ông, hãy từ bỏ đi những mưu đồ xưa cũ, và, thôi, chớ tìm cách xúi giục đồng bào ông chống lại chúng tôi nữa”. ( Trích “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bộ Châu” – Nguyễn Ái Quốc) chó ý ®iÒu g×? - GV treo b¶ng phô (c¸c ng÷ liÖu SGK vµ ng÷ liÖu thªm tµi liÖu tham kh¶o) - HS th¶o luËn nhãm (3 nhãm) ? TrËt tù c¸c bé phËn c©u trªn thÓ hiÖn ®iÒu g× - C¸c nhãm tr×nh bµy, GV kÕt luËn.. So¹n : 26/ 3 / 2014 Gi¶ng: TIẾT 116: TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 6 A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Củng cố kiến thức, kĩ năng đã học về phép lập luận chứng minh, giải thích, cách dùng từ ngữ, đặt câu, đặc biệt là về luận diểm và trình bày luận điểm..

(222) - Có thể đánh giá đợc chất lợng làm bài của mình, trình độ tập làm văn của mình so với yêu cầu so với yêu cầu của đề bài và so với các bạn cùng lớp học, nhờ đó có đựoc những kinh nghiệm và quyết tâm cần thiết để làm tốt hơn nữa những bài sau. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, soạn bài, bài làm của học sinh - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, ôn tập văn nghị luận. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Trình bày tác dụng của việc lựa chọn trật tự từ trong câu? Chữa bài tập làm ở nhà về lựa chọn trật tự từ trong câu ( Đáp án: Tăng dần tính chất quan trọng của các hành động) 3 - Bài mới: - Học sinh nhắc lại đề bài. - Xác định yêu cầu của đề bµi? - Em chän kiÓu lËp luËn nào để làm bài viết ? - MB cÇn nªu néi dung g×? - TB tr×nh bµy mÊy luËn ®iÓm, s¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm nh thÕ nµo? - §Ó gi¶i thÝch "S¸ch lµ nguån kiÕn thøc" em nªu nh÷ng luËn cø nµo? - §Ó lµm râ v× sao M.Gor¬-ki nãi "ChØ cã kiÕn thøc mới là con đờng sống" cần nªu nh÷ng luËn cø nµo? - KL cần nêu nội dung gì?. I – Chữa bài: Đáp án, biểu điểm tiết 104+105 II - NhËn xÐt: * ¦u ®iÓm: - Đa số học sinh định hớng đợc đúng yêu cầu đề nghị luận, hiểu đợc nội dung cần nghị luận. - Xác định đợc luận điểm. - Bµi viÕt cã bè côc râ rµng. - Một bài viết tơng đối mạch lạc: Trang, P.Linh... * Tån t¹i: - Một số học sinh cha xác định đợc các khía cạnh nội dung cÇn gi¶i thÝch lµm râ, cha gi¶ thÝch râ mèi quan hÖ giữa sách và con đờng sống của con ngời. - Tr×nh bµy luËn ®iÓm cha râ rµng, lÝ lÏ thiÕu sù chÆt chÏ mạch lạc; câu văn cha trôi chảy còn tối nghĩa, diễn đạt luÈn quÈn - Sai nhiÒu lçi chÝnh t¶. III - Trả bài, giải đáp thắc mắc: - HS đọc lại bài làm của mình đối chiếu với đáp án biểu ®iÓm. - §äc bµi cña b¹n trong nhãm nhËn xÐt. - GV giải đáp thắc mắc của học sinh (nếu có) - Gäi ®iÓm IV - Híng dÉn ch÷a lçi bµi viÕt: - Chữa các lỗi về nội dung: luận điểm cha đầy đủ, cha chÝnh x¸c - Chữa lỗi về diễn đạt: diễn đạt lủng củng, luẩn quẩn kh«ng tho¸t ý; c©u sai ng÷ ph¸p, tèi nghÜa. - Ch÷a lçi dïng tõ vµ lçi chÝnh t¶.. 4 - Cñng cè, HDVN: - ¤n tËp v¨n nghÞ luËn, tËp viÕt bµi nghÞ luËn cã sö dông yÕu tè biÓu c¶m - So¹n bµi "¤ng Ruèc-®anh mÆc lÔ phôc"- §äc t×m hiÓu vÒ hµi kÞch cña M«-li-e. - BT về nhà: Viết bài văn nghị luận có sử dụng yếu tố biểu cảm Đề bài: Bác Hồ dạy “Việc học là công việc suốt đời”. Em hãy giải thích ý nghĩa của lời dạy trên và chứng minh đó là một quan niệm đúng đắn. Gợi ý:.

(223) - Lời dạy của Bác khuyên chúng ta phải luôn học hỏi không ngừng, học hỏi suốt đời trong nhà trường và ngoài xã hội. - Đây là quan niệm đúng đắn nhất vì: + Kiến thức nhân loại bao la mênh mông như biển cả mà sự hiểu biết của con người chỉ như giọt nước. + Việc học tập vô cùng quan trọng nó giúp con người mở mang kiến thức, giúp đất nước văn minh tiến bộ. + Con người muốn làm chủ cuộc sống, xây dựng cuộ sống tốt đẹp thì phải không ngừng học tập để tự bồi dưỡng tri thức cho bản thân. - Chứng minh: Những tấm gương như Chủ tịch Hồ Chí Minh, Lê-nin,…. So¹n : 26/ 3 / 2014 Gi¶ng: TIẾT 117: TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu sâu hơn về văn nghị luận, thấy được tự sự và miêu tả là những yếu tố cần thiết trong bài văn nghị luận. Nắm được cách thức cơ bản khi đưa các yếu tố tự sự, miêu tả vào văn nghị luận. - Có kĩ năng vận dụng tốt yếu tố tự sự và miêu tả vào văn nghị luận. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, soạn bài, bảng phụ - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, đọc trước bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Kiểm tra bài tập về nhà GV đã hướng dẫn ở tiết 116. 3 - Bài mới: - HS đọc ngữ liệu, thảo luận nhãm (nhãm theo bµn hs). - Nội dung chính đợc trình bµy trong ®o¹n v¨n (a) ,(b)? - ChØ ra c¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong 2 ®o¹n v¨n trªn? - V× sao ®o¹n v¨n (a) cã yÕu tè tù sù nhng kh«ng ph¶i lµ v¨n b¶n tù sù; ®o¹n v¨n (b) cã yÕu tè miªu t¶ mµ kh«ng ph¶i lµ v¨n b¶n miªu t¶? - Mục đích tác giả kể, tả những chi tiết trên để làm g×?. I – Bài học: 1 - Ng÷ liÖu: * Ng÷ liÖu 1: C¸c ®o¹n trÝch trong VB "ThuÕ m¸u": (a): KÓ vÒ thñ ®o¹n b¾t lÝnh. -> C¸c chi tiÕt kÓ: VÞ chóa tØnh...ra lÖnh cho bän quan l¹i dới quyền trong một thời gian nhất định phải nộp đủ số ngời quy định...thạot tiên, chúng nó tóm ngời khoẻ mạnh, nghèo khổ...Sau đó, chúng mới đòi đến con nhà giàu.. -> kÓ l¹i mét kiÓu b¾t lÝnh k× quÆc vµ tµn ¸c nh»m v¹ch trÇn sù nhòng l¹m tr¾ng trîn cña chÝnh quyÒn TDP. (b) : T¶ c¶nh khæ së cña ngêi bÞ b¾t lÝnh. -> C¸c chi tiÕt miªu t¶: tãp lÝnh bÞ xÝch tay ®iÖu vÒ tØnh lÞ, tốp thì bị nhốt ...lính Pháp canh gác lỡi lê tuốt trần, đạn lªn nßng s½n...-> h×nh dung râ sù gi¶ dèi, lõa g¹t trong lêi rªu rao vÒ lßng sèt s¾ng "tÊp nËp ®Çu qu©n" vµ "kh«ng ngÇn ng¹i"....

(224) - Thö lîc bá nh÷ng chi tiÕt kÓ, t¶ trong 2 ®o¹n v¨n trªn vµ nhËn xÐt tÝnh thuyÕt phôc cña nã? ( GV sử dụng bảng phụ ghi đoạn văn đã lược bỏ các chi tiết miêu tả và tự sự trong đoạn văn) yêu cầu hs so sánh - §äc NL2, chØ ra yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong ®o¹n trÝch trªn? GV chiÕu c¸c yÕu tè miªu tả và tự sự đợc đa vào đoạn v¨n. - T¸c gi¶ ®a yÕu tè tù sù miªu t¶ vµo ®o¹n v¨n nh»m mục đích gì? Vì sao không kÓ toµn bé truyÖn Chµng Tr¨ng vµ Nµng Han? - V× sao t¸c gi¶ chØ tËp trung kÓ mét sè chi tiÕt nh vËy?. - HS đọc 3 ®o¹n v¨n - Yªu cÇu hs th¶o luËn nhãm vµ so s¸nh tÝnh thuyÕt phôc cña 3 ®o¹n v¨n trªn. - Theo em, viết văn nghị luận có cần thiết đưa yếu tố miêu tả và tự sự vào bài không? Việc ®a yÕu tè miªu t¶, tù sù vµo bµi v¨n nghÞ luËn cã t¸c dông g×? Khi ®a c¸c yÕu tè nµy vµo bµi nghÞ luËn cÇn chó ý ®iÒu g×? - §äc ghi nhí tr 116 - Chỉ ra yếu tố tự sự, miêu tả được sử dụng? - Tác dụng của các yếu tố miêu tả và tự sự trong đoạn nghị luận?. => §o¹n v¨n (a) cã yÕu tè tù sù ; ®o¹n v¨n (b) cã yÕu tè miªu t¶ nhng kh«ng ph¶i lµ VB tù sù hay miªu t¶ v×: môc đích chính không phải là kể chuyện, thuật chuyện hoặc dựng lên chân dung của một đối tợng mà mục đích chính lµ v¹ch trÇn sù tµn b¹o, gi¶ dèi cña bän thùc d©n trong c¸i gäi lµ " mé lÝnh t×nh nguyÖn” ( C¸c yÕu tè kÓ, t¶ trong hai đoạn văn đợc dùng làm dẫn chứng thuyết phục để vạch trần tội ác của chính quyền TDP) - 2 đoạn trích đợc viết ra để làm rõ phải - trái; đúng - sai của hành động này -> đoạn văn nghị luận. * Ng÷ liÖu 2: - VB viÕt ra nh»m chøng tá hai truyÖn cæ cña d©n téc miÒn nói cã nhiÒu nÐt gièng víi truyÖn Th¸nh Giãng ë miÒn xu«i. - Yếu tố tự sự: Mẹ chàng Trăng đã nằm mơ thấy nột con thá tr¾ng...Chµng Tr¨ng kh«ng nãÝ, kh«ng cêi, chµng Trăng cỡi ngựa đá, sau khi chiến thắng kẻ thù, chàng Tr¨ng bay lªn mÆt tr¨ng, nµng Han thµnh tiªn trªn trêi sau khi th¾ng giÆc. - Yếu tố miêu tả: Ngựa đá khổng lồ, dòng thác Pông-gơnhi, thêu cờ lệnh bằng chỉ ngũ sắc, gần đấy có... Trên dãy nói Pu-keo ...cã nh÷ng vòng, nh÷ng ao chi chÝt nèi tiÕp nhau... => KÓ mét sè chi tiÕt tiªu biÓu, kh«ng miªu t¶ trµn lan -> §ã lµ nh÷ng chi tiÕt, h×nh ¶nh cã lîi cho viÖc lµm s¸ng tá luận điểm (Hai đoạn văn đợc xem là các luận cứ để làm s¸ng tá luËn ®iÓm: TruyÖn Chµng Tr¨ng vµ Nµng Han cña c¸c d©n téc thiÓu sè cã nÐt rÊt gièng víi truyÖn Th¸nh Giãng cña ngêi kinh) - So s¸nh 2 ®o¹n v¨n: Đ1: không có yếu tố tự sự -> luận điểm cha đợc làm sáng tỏ, thiếu độ tin cậy, thiếu sức thuyết phục. §2: Cã yÕu tè tù sù -> luËn cø râ rµng, cô thÓ, sinh động hơn -> có sức thuyết phục nhiều hơn. §3: Cã yÕu tè tù sù -> kÓ lan man ph¸ vì m¹ch cña nghÞ luËn lµm cho => KL: + §a yÕu tè miªu t¶, tù sù vµo bµi v¨n nghÞ luËn giúp cho việc trình bày luận cứ trong bài văn đợc rõ ràng, cụ thể, sinh động hơn, có sức thuyết phục nhiều h¬n. + C¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ dïng lµm luËn cø phải phục vụ cho việc làm rõ luận điểm và không đợc ph¸ vì m¹ch l¹c nghÞ luËn cña bµi v¨n. 2 - Ghi nhí: SGK tr 116 II - LuyÖn tËp Bµi 1 tr 116: - Tù sù: kÓ hoµn c¶nh: S¾p Trung thu...Mêi mÊy ngµy qua... nhµ giam... => Giúp ngời đọc hình dung rõ hoàn cảnh sáng tác bµi th¬ vµ t©m tr¹ng cña nhµ th¬. - Miªu t¶: Trêi xø B¾c h¼n trong, tr¨ng h¼n trßn và sáng. Bỗng đêm nay trăng sáng quá chừng. Trong suốt, bao la, huyÒn ¶o, vç vÒ. Ngay bªn cöa sæ, lång trong bãng c©y..Trong lßng r¹o rùc bao nçi niÒm => Giúp ngời đọc hình dung rõ nét khung cảnh đêm trăng và cảm xúc của ngời tù - thi sĩ, để nhận rõ hơn chiều sâu của một tâm t, bên trong sự lặng im có chứa đựng biết.

(225) bao tình cảm dạt dào trớc trăng, trớc đêm, trớc cái đẹp. Bµi 2 tr 116: - Miêu tả: gợi lại vẻ đẹp của hoa sen. - Tự sự: kể lại một kỉ niệm về bài ca dao đó. - Chỉ ra yếu tố miêu tả BT2? 4 – Củng cố, HDVN: - Nhắc lại tác dụng của việc đưa yếu tố tự sự và miêu tả vào văn nghị luận. - HDBT về nhà: Viết một đoạn văn ngắn khoảng 10 câu có sử dụng yếu tố biểu cảm, miêu tả để trình bày luận điểm “Tại sao một số bạn học sinh hiện nay rất ngại làm việc nhỏ giúp đỡ bố mẹ” HD: - Vì không hiểu được ý nghĩa, tác dụng của việc lao động. - Do bị cuốn hút vào các trò chơi. - Do sự nuông chiều của cha mẹ. - Do dựa dẫm ỉ lại vào bản thân các bạn - Do thiếu sự quan tâm đến bố mẹ và mọi người xung quanh. Có thể đưa yếu tố biểu cảm, miêu tả vào đoạn văn tăng thêm sức thuyết phục.. So¹n : 03/ 4 / 2013 Gi¶ng: / 4 /2013 TIẾT upload.123doc.net: ÔNG GIUỐC ĐANH MẶC LỄ PHỤC ( Trích Trưởng giả học làm sang) - Mụ- li - e A - Mục tiêu cần đạt:.

(226) Giúp học sinh: - Thấy được tài năng của nhà văn Mô-li-e trong việc xây dựng lớp hài kịch sinh động, hấp dẫn; thấy được tiếng cười chế giễu thói ”trưởng giả học làm sang”. - Bước đầu biết đọc – hiểu một văn bản hài kịch, biết đọc phân vai kịch bản văn học; phân tích mâu thuẫn kịch và tính cách nhân vật kịch. - Có thái độ phê phán trước những biểu hiện học đòi thái quá trong cuộc sống, có ý thức xây dựng nếp sống văn minh. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, soạn bài, máy chiếu - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, soạn bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Việc lựa chọn trật tự từ trong câu có những tác dụng như thế nào? Tại sao khi nói với PBC Va-ren nói ”làm như vậy là ông sẽ được tất cả, được cho đất nước ông, được cho bản thân ông” mà không nói ” làm như vậy là ông sẽ được tất cả, được cho bản thân ông, được cho đất nước ông”? ( Thực ra Va-ren biết rõ đối với PBC, lợi ích đất nước quan trọng hơn lợi ích của bản thân) 3 - Bài mới: - Líp kÞch gåm mÊy nh©n vËt? Theo em, đọc văn bản kÞch cÇn chó ý g×? - HD đọc phân vai chú ý giọng đọc của các n/ vật. - ChiÕu ch©n dung t¸c gi¶ giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phẩm, giới thiệu đặc điểm hµi kÞch cña M«-li-e. - §äc phÇn tãm t¾t. - Dựa vào kiến thức đã häc vµ nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ kÞch h·y nªu một số đặc điểm của kịch, hµi kÞch? GV chiếu đặc điểm của kÞch (Ph©n biÖt VB kÞch và hành động kịch trên s©n khÊu) - Líp kÞch gåm mÊy c¶nh? - Nêu đại ý của lớp kịch? - Trong c¶nh 1 cã mÊy nh©n vËt? - Hành động kịch diễn ra ë ®©u? Bèi c¶nh nh thÕ nµo? - C¶nh 1 bao gåm lêi tho¹i cña nh÷ng nh©n vËt. I - TiÕp xóc v¨n b¶n: 1 - §äc: 2 - T×m hiÓu chó thÝch: * T¸c gi¶: M«-li-e (1622-1673) sinh ë Pa-ri. Ông là nhà soạn kịch nổi tiếng của Pháp, đồng thời là diễn viên đóng vai chính trong một số vở kịch của chính ông. * T¸c phÈm: "Trëng gi¶ häc lµm sang" lµ vë hµi kÞch 5 håi cã xen nh÷ng mµn ca vò -> gäi lµ vò khóc hµi kÞch. Tãm t¾t SGK * §Æc ®iÓm cña kÞch: Mét vë kÞch chia thµnh nhiÒu håi (mµn kÞch), mçi håi l¹i chia thµnh nhiÒu líp, mçi líp chia thµnh nhiÒu c¶nh. * §o¹n trÝch "¤ng Giuèc-danh mÆc lÔ phôc" lµ toµn bé líp 5 (mµn 5) kÕt thóc håi II. 3 - Bè côc: 2 c¶nh (1): ¤ng Giuèc- ®anh vµ b¸c phã may. (2): ¤ng Giuèc- ®anh vµ tay thî phô. 4 - §¹i ý: Ông Giuốc- đanh thay đổi cách ăn mặc để học làm quý tộc qua đó, làm nổi bật tính cách lố lăngcủa một tay trởng giả muốn học đòi làm sang. II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: 1- Diễn biến của hành động kịch: - §Þa ®iÕm: t¹i phßng kh¸ch nhµ «ng Giuèc-®anh. - Nh©n vËt chÝnh: «ng Giuèc-®anh h¬n 40 tuæi, thuéc tÇng líp d©n thµnh thÞ phong lu. - Bèi c¶nh: b¸c phã may vµ mét tay thî phô mang bé lÔ phục đến nhà. - C¶nh 1: lêi tho¹i cña Giuèc-®anh vµ b¸c phã may -> chñ yếu là những lời đối thoại kèm theo cử chỉ và hành động. - Cảnh 2: gồm những lời đối thoại của ông Giuốc-đanh và.

(227) nµo? C¶nh 2? - So s¸nh 2 c¶nh ? DiÔn biến của hành động kịch nh thÕ nµo? GV chiÕu h×nh ¶nh minh ho¹.. - HD hs đọc phân vai. tay thợ phụ -> nhộn nhịp hơn cảnh 1: không chỉ đợc nghe những lời đối thoại mà còn đợc xem các thợ phụ cởi quần ¸o cò, mÆc lÔ phôc míi cho «ng Giuèc-®anh. Trªn s©n khÊu kÌm theo ©m nh¹c vµ nh¶y móa rén rµng. => Lớp kịch đợc dàn dựng công phu, sân khấu, rạp hát sôi động, náo nhiệt, tràn ngập tiếng cời trớc khi hạ màn kÕt thóc håi II *LuyÖn tËp §äc diÔn c¶m ®o¹n trÝch ( phân vai). 4 – Củng cố, HDVN: - Nhắc lại đặc điểm của kịch, hành động kịch, xung đột kịch. - Nhắc lại nội dung đoạn trích. - HD hs tìm hiểu cảnh tiếp theo.. So¹n : 03/ 4 / 2013 Gi¶ng: / 4 /2013 TIẾT 119: ÔNG GIUỐC ĐANH MẶC LỄ PHỤC ( Trích Trưởng giả học làm sang) - Mô- li - e – ( Tiếp theo) A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Thấy được tài năng của nhà văn Mô-li-e trong việc xây dựng lớp hài kịch sinh động, hấp dẫn; thấy được tiếng cười chế giễu thói ”trưởng giả học làm sang”. - Bước đầu biết đọc – hiểu một văn bản hài kịch, biết đọc phân vai kịch bản văn học; phân tích mâu thuẫn kịch và tính cách nhân vật kịch. - Có thái độ phê phán trước những biểu hiện học đòi thái quá trong cuộc sống, có ý thức xây dựng nếp sống văn minh. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, soạn bài, máy chiếu - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, soạn bài..

(228) C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Nhận xét nhân vật Giuốc-đanh trong từng cảnh? 3 - Bài mới: - GV chiÕu h×nh ¶nh minh II - Ph©n tÝch v¨n b¶n: ho¹ c¶nh 1 cña líp kÞch. 2 - ¤ng Giuèc- ®anh vµ b¸c phã may: - Cuộc thoại xoay quanh một số sự việc: bộ lễ phục, đôi bít - Ở cảnh đầu tính cách tất chật, bộ tóc giả, lông đính mũ. học đòi làm sang của ông - Sự việc chủ yếu: bộ lễ phục -> điều quan tâm duy nhất của Giuốc-đanh đợc bộc lộ ông Giuốc-đanh. nh thÕ nµo? Giuèc-®anh Thî may => C¶nh 1 thÓ hiÖn kÞch - B¸c phã may đã chèng Tr¸ch thî may göi đến đôi Thî may vông chÌo khÐo tÝnh cao, nh©n vËt béc lé chÕ nh thÕ nµo trớcđôi nh÷ng bÝt tÊt chËt, giµy ®au chèng bÞa ra nh÷ng lÝ lÏ râ tÝnh c¸ch th«ng qua lêi tr¸ch cña Giuèc-®anh? ch©n nh÷ng ngêi quý ph¸i đều - B¸c- Ph¸t phã may đã lîi dụng bị may mặc áo ngợc hoa làm chongôn ngữ đối thoại và hiÖn bé lÔ phôc hành động cử chỉ trên sân nÐt ngîc t©m hoa lÝ nµo ë t¸o «ng -> tØnh biÕt th¾c Giuèc-®anh ng thuËn ngay Giuèc-®anh để chuyển từ ngu => Chuyển từ thế bị độngkhấu. m¾c -> KÐm hiÓu biÕt, bị động sang chñ danh động?giá, sang sang chủ động tấn công lại 3 - Ông Giuốc-đanh và ngèc, thÝch thî phô: - NhËn xÐt diÔn träng, häc biÕn lµm hµnh sang -> Từ bằng 2 đề nghị. độngchỗ kÞchchñ trong c¶nhcña 1? một ông - Phó may chống đỡ yếu động Giuèc-®anh Thî phô chñ l¾m tiÒn bÞ lîi dông- MÆc -> ít, gì bé thÕlÔ bÝ b»ng xong phôc đợccách thî - Dïng m¸nh khoÐ bị động l¶ng sang kh¸ctëng hái nÞnh hãt: gäi Giuècphô t«n xng lµ chuyÖn "«ng lín", - Ph¸t hiÖn thî may ¨ncøbítmÆc Giuèc-®anh muèn mÆc ®anh lµ «ng lín lÔ phôc cãvµo nghiÔm v¶i -> ChuyÓn sang thÕ nhiªn chñ trë bé lÔ phôc kh«ng -> Ranh thµnh quý ph¸i. ->«ng lín -> cô lín -> - Qua nh÷ng chØ,may. ng«n động tr¸chcöphã ma läc lâi, lîi dông t©m lÝ Sung síng h©n hoan đến mª ngữ -đối tho¹i thÊychuyÖn ông khác thích sang trọng của ông đức ông => ranh mãnh Phã mayem l¶ng mẩn, vung tiền thởng một cách điểm huyệt đúng thói Giuèc-®anh lµ ngêi nh quªn thÕ lu«n lµm Giuèc-®anh chủ lắm tiền đánh trúng học làm sang của hµo phãng. nµo?chuyÖn bÞ ¨n bít v¶i t©m lÝ kÎ vÉn häc nghÜ đòi mà - Giuèc-®anh đếnbiến túi Giuốc-đanh để moi - V× => saoTÝnh «ngc¸ch ta bịhọclợiđòi bộc nguy thµnh an. tiÒn cña m×nh -> C©u cuèi "Nã tiÒn «ng ta. dông? lé nh thÕ lµ ph¶i ch¨ng..." cho thÊy - Nhận xét nghệ thuật khát vọng trởng giả học đòi làm sang m·nh liÖt, s½n sµng cho hÕt chuyÓn c¶nh cña t¸c gi¶? cả tiền để đợc làm sang. - C¶nh 2 «ng Giuèc-®anh tiÕp tôc béc lé tÝnh c¸ch => Kh¸n gi¶ cêi «ng Giuèc-®anh ngu dèt ch¼ng biÕt g×, chØ học đòi làm sang nh thế vì thói học đòi làm sang mà bị bác phó may và tay thợ phụ lợi dụng để kiếm chác; ngời xem còn cời cái sự ngớ ngẩn nµo? cña «ng: tëng mÆc ¸o ngîc hoa míi lµ sang träng; cêi c¸i sù ngớ ngẩn của ông khi ông cứ moi tiền ra để mua lấy cái danh hão -> Tham vọng làm quý tộc mãnh liệt đến mức lố bÞch, nùc cêi. M«-li-e chuyÓn tiÕp sang c¶nh 2 hÕt søc tù nhiªn, khÐo lÐo. III - Tæng kÕt: - ¤ng ta bÞ lîi dông ra 1 – Nghệ thuật: sao? - Khắc họa tài tình tính cách lố lăng của nhân vật qua cử chỉ, lời nói, hành động. - Dựng lên lớp hài kịch ngắn với mâu thuẫn kịch được thể hiện sinh động, hấp dẫn gây cười. 2 – Ý nghĩa của văn bản: Kể về việc ông Giuốc-đanh muốn thay đổi cách ăn mặc, tác giả phê phán thói học đòi cao sang của tầng lớp trưởng giả..

(229) IV – Luyện tập: - Líp kÞch nµy g©y cêi HD: cho kh¸n gi¶ ë nh÷ng - Giải thích khái niệm mốt khÝa c¹nh nµo? - Nêu quan niệm đúng đắn về mốt - Phê phán quan niệm sai lầm về mốt, biểu hiện sai lầm của tâm lí sung mốt của các bạn trẻ hiện nay - Søc hÊp dẫn cña líp kÞch - Đưa ra lời khuyên ăn mặc sao cho văn minh, lịch sự. lµ ë ®iÓm nµo?. - Nêu ý nghĩa của văn bản? - Th«ng qua nh©n vËt Giuèc-®anh M«-li-e muèn chÕ giÔu nh÷ng thãi h tËt xÊu nµo trong x· héi ? - Tr×nh bµy quan niÖm cña em vÒ "mèt" b»ng mét ®o¹n v¨n kho¶ng 10 c©u. 4 - Cñng cè, HDVN - Nh¾c l¹i néi dung ghi nhí - HD viÕt ®o¹n v¨n NL - ¤n tËp VB. - ChuÈn bÞ bµi : LuyÖn tËp vÒ lùa chän trËt tù tõ trong c©u. ........................................................................................................................................... So¹n : 03/ 4 / 2013 Gi¶ng: / 4 /2013 TIẾT 120: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU ( Luyện tập) A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Thấy được tác dụng của một số cách sắp xếp trật tự từ. - Phân tích được hiệu quả diễn đạt của trật tự từ trong văn bản; lựa chọn trật tự từ hợp lí trong nói và viết phù hợp với hoàn cảnh và mục đích giao tiếp. - Có ý thức vận dụng sắp xếp trật tự từ khi nói và viết. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, soạn bài, máy chiếu - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, làm bài tập SGK. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Qua 2 cảnh kịch, nhân vật Giuốc – đanh hiện lên như thế nào? Tác giả Môli-e muốn chế giễu điều gì ở những con người ấy? 3 - Bài mới:.

(230) - Trật tự các từ và cụm từ in đậm BT1 thể hiện mối quan hệ giữa những hoạt động và trạng thái mà chúng biểu thị như thế nào? - GV chiếu bài tập HD học sinh quan sát.. - Vì sao các cụm từ in đậm BT2 được đặt ở đầu câu?. - Phân tích hiệu quả diễn đạt BT3?. - Các câu a và b trong BT4 có gì khác nhau? - Chọn câu thích hợp điền vào chỗ trống em sẽ chọn câu nào? - Hãy liệt kê các khả năng sắp xếp trật tự từ trong câu văn của Thép Mới? - Cách sắp xếp của tác giả có tác dụng gì? - Viết đoạn văn đọc. LuyÖn tËp Bµi 1 tr 122 Trong các đoạn trích, hoạt động, trạng thái đợc liệt kê theo thứ tự trớc, sau hoặc thứ bậc quan trọng ( hoạt động chính, hoạt động phụ), cụ thể nh sau: a - Mỗi việc là một khâu trong công tác vận động quần chóng, kh©u nµy nèi tiÕp kh©u kia: - §Çu tiªn lµ gi¶i thÝch cho quÇn chóng hiÓu -> tuyªn truyÒn cho quÇn chóng hëng øng-> tæ chøc cho quÇn chóng làm -> lãnh đạo để làm cho đúng -> kết quả: làm cho tinh thần yêu nớc của quần chúng đợc thực hành vào công việc yªu níc, c«ng viÖc kh¸ng chiÕn. b - Hoạt động đợc xếp theo thứ bậc: + ViÖc chÝnh: viÖc diÔn ra hµng ngµy cña bµ mÑ lµ b¸n bãng đèn. + ViÖc lµm thªm ( viÖc phô): b¸n vµng h¬ng trong nh÷ng phiªn chî chÝnh. Bµi tËp 2 tr 122: Các cụm từ in đậm đặt ở đầu câu: a - ë tï... b - Vèn tõ vùng Êy... c - Cßn mét tr©u vµ mét thóng g¹o... d - Trong mêi n¨m Êy,...Trong sù th¾ng lîi Êy... TD: dùng để liên kết câu ấy với những câu trớc cho chặt chÏ h¬n. Bµi tËp 3 tr 123: Hiệu quả diễn đạt của trặt tự từ trong những câu in đậm: a- Đảo CN - VN ( trật tự thông thờng) để nhấn mạnh trạng th¸i sù vËt vµ t©m tr¹ng man m¸c buån cña Bµ HuyÖn Thanh Quan. b- Đảo CN-VN: nhấn mạnh đặc điểm của hình ảnh anh giải phãng qu©n. Bµi tËp 4 tr 123: - Giống nhau: Phụ ngữ của động từ “ thấy” đều là cụm C-V. - Kh¸c nhau: a - CN đứng trớc nhằm nêu tên nhõn vật và miêu tả hoạt động của nh/vật. b - VN đứng trớc, đồng từ “ trịnh trọng” đặt trớc danh từ -> nhÊn m¹nh sù “ lµm bé lµm tÞch” cña nh©n vËt - C©u thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng lµ c©u b. Bµi tËp 5 tr 123: Cã nhiÒu c¸ch s¾p xÕp: - HS liÖt kª c¸ch s¾p xÕp - Cách sắp xếp trật tự từ của tác giả: Hợp lí vì nó đúc kết đợc những phẩm chất đáng quý của cây tre theo đúng trình tự miªu t¶ trong bµi v¨n. Bµi 6 tr 123: ViÕt ®o¹n v¨n. HS viết đoạn văn theo yêu cầu, đọc, HS nhận xét, GV bổ sung, söa..

(231) trước lớp. 4- Cñng cè, HDVN - HD ôn tập các biện pháp tu từ tiếng Việt đã học; ôn tập phần câu. - Lµm bµi tËp luyÖn tËp ®a yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ vµo bµi v¨n nghÞ luËn - Chuẩn bị chơng trình địa phơng phần Văn HD chuẩn bị N1: Thu hoạch những vấn đề cơ bản khi học xong 3 văn bản nhật dụng. N2: Văn bản nhật dụng bàn về sự gia tăng dân số ở địa phương. N3: Văn bản nhật dụng bàn về tình hình và tác hại của nạn hút thuốc lá ở cộng đồng dân cư nói chung và đặc biệt là ở môi trường học đường. Diễn tiểu phẩm: “ Hãy tránh xa những bóng ma học đường” ( Nhóm: Lam, Dung, Bảo, Dương, Thắng, Lê Đức) ........................................................................................................................................ So¹n : 03/ 4 / 2013 Gi¶ng: / 4 /2013 TIẾT 121: LUYỆN TẬP ĐƯA CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ VÀO BÀI NGHỊ LUẬN A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hệ thống kiến thức đã học về văn nghị luận; hiểu biết tác dụng của yếu tố miêu tả và tự sự trong văn nghị luận. - Rèn kĩ năng viết văn nghị luận; xác định và lập hệ thống luận điểm cho bài văn nghị luận. Biết chọn các yếu tố tự sự, miêu tả cần thiết, biết cách đưa các yếu tố tự sự và miêu tả vào đoạn văn, bài văn nghị luận một cách thuần thục hơn. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, soạn bài, phiếu học tập - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, làm bài tập SGK. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Vai trò của yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận? Làm BT về nhà. 3 - Bài mới: - Đọc đề bài SGK - Xác định kiểu bài? - Thao t¸c NL? - Vấn đề cần nghị luận? - Ph¹m vi kiÕn thøc? - HS th¶o luËn nhãm - Nªn ®a vµo bµi v¨n nh÷ng L§ nµo trong SGK? - S¾p xÕp L§ cÇn chó ý nh÷ng yªu cÇu nµo? - HS th¶o luËn nhãm, tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn, nhËn xÐt, kÕt luËn. - Em dự định sắp xếp các LĐ thµnh dµn ý cña bµi v¨n nh thÕ nµo?. Đề bài: Trang phục và văn hóa 1 - Tìm hiểu đề: - Kiểu bài: NL một vấn đề xã hội. - Thao t¸c NL: Gi¶i thÝch + chøng minh. - Vấn đề NL: Trang phục và văn hoá. - Ph¹m vi kiÕn thøc: S¸ch vë + thùc tÕ XH. 2 - X¸c lËp luËn ®iÓm: - Chän a - b - c - e - Bỏ d -> vì không phù hợp với đề bài. 3 - S¾p xÕp luËn ®iÓm: - Yªu cÇu: s¾p xÕp theo mét tr×nh tù hîp lÝ: L§ tríc làm cơ sở cho LĐ sau, LĐ sau làm cơ sở dẫn đến LĐ kÕt luËn. a - Më bµi: Trang phôc lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng thÓ hiÖn v¨n ho¸ cña con ngêi nãi chung, cña HS trong nhµ trêng nãi riªng - chøng tá con ngêi cã v¨n ho¸, lÞch sù,.

(232) - GV phát phiếu học tập các nhóm điền vào phiếu phương án sắp xếp ý của nhóm. - GV gîi ý s¾p xÕp luËn ®iÓm - GV chèt ý kiÕn cña häc sinh nêu dàn ý thống nhất. - Em sẽ ®a yÕu tè miªu t¶ vµo luËn ®iÓm nµo? - H·y viÕt thµnh mét ®o¹n v¨n tr×nh bµy L§ cã kho¶ng 1 - 2 c©u sử dụng tè miªu t¶ ? - HS viết, đọc, nhận xét trong nhãm. - Học sinh trình bày trước lớp, các học sinh khác nghe và nhận xét. - GV nhận xét bổ sung, sửa chữa.. - GV đọc một số đoạn văn tham khảo.. hiÓu biÕt. b - Th©n bµi: 1- GÇn ®©y, c¸ch ¨n mÆc cña mét sè b¹n cã nhiÒu thay đổi, không còn giản dị, lành mạnh nh trớc nữa.(a) 2 - C¸c b¹n tëng r»ng c¸ch ¨n mÆc nh thÕ sÏ lµm cho m×nh trë thµnh ngêi v¨n minh, sµnh ®iÖu. (c) 3 - Việc ăn mặc cần phù hợp với thời đại nhng cũng ph¶i phï hîp víi truyÒn thèng v¨n ho¸ cña d©n téc, víi løa tuæi, víi hoµn c¶nh sèng vµ nãi lªn phÈm c¸ch tèt đẹp của con ngời. (e) 4 - ViÖc ch¹y theo c¸c mèt ¨n mÆc nh thÕ lµm mÊt thời gian của các bạn, ảnh hởng xấu đến kết quả học tËp vµ g©y tèn kÐm cho cha mÑ. (b) 5 - LĐ kết luận: Các bạn cần thay đổi trang phục cho lành mạnh, đứng đắn. c - KÕt bµi: K§ ý nghÜa cña viÖc lùa chän trang phôc phï hîp víi løa tuæi HS.. 4 - VËn dông yÕu tè tù sù vµ miªu t¶: HS chän luËn ®iÓm phï hîp - LĐ (a): Miêu tả đóng vai trò minh hoạ. GÇn ®©y, c¸ch ¨n mÆc cña mét sè b¹n cã nhiÒu thay đổi, không còn giản dị, lành mạnh nh trớc nữa. Cú bạn trút bỏ chiếc áo sơ mi trắng để khoác lên mình chiếc áo phông lòe loẹt, trước ngực loằng ngoằng những dãy chữ nước ngoài và sau lưng là hình ảnh của một bộ phim đang ăn khách. Có bạn diện những chiếc quần bò đắt tiền nhưng rạch thủng gối xé gấu. ... - LĐ (e) Việc ăn mặc cần phù hợp với thời đại nhng còng ph¶i phï hîp víi truyÒn thèng v¨n ho¸ cña d©n téc, víi løa tuæi, víi hoµn c¶nh sèng vµ nãi lªn phÈm cách tốt đẹp của con ngời. Anh thanh niờn đi tỏt nước hoặc câu cá ngoài đồng chắc không thể mặc áo sơ mi trắng là phẳng tắp, chải đầu bằng sáp thơm. Một người đi đám cưới không thể ăn mặc lôi thôi lếch thếch hoặc người đi dự đám tang cũng không thể diện những chiếc áo màu đỏ chói được... Trang phục không có pháp luật nào can thiệp nhưng có những quy tắc ngầm để tuân thủ, đó là văn hóa xã hội. .... 4 - Cñng cè, HDVN - Nh¾c l¹i t¸c dông cña yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n nghÞ luËn, yªu cÇu khi sö dông c¸c yÕu tè trªn trong v¨n nghÞ luËn. - Chuẩn bị chơng trình địa phơng phần văn (theo nhóm đã phân công) So¹n : 13/ 4 / 2013 Gi¶ng: / 4 /2013 TIẾT 122: CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG ( PHẦN VĂN) A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu biết thêm về chủ đề của các văn bản nhật dụng đã học qua việc tìm hiểu những vấn đề tương ứng ở địa phương như vấn đề môi trường và tệ nạn xã hội….

(233) - Kĩ năng quan sát, phát hiện, tìm hiểu và ghi chép thông tin; bày tỏ ý kiến, suy nghĩ về vấn đề xã hội, tạo lập một văn bản ngắn về vấn đề đó và trình bày trước tập thể. - Có thái độ nghiêm túc lên án những trường hợp mắc các tệ nạn xã hội, nói không với các tệ nạn xã hội. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, soạn bài, tài liệu địa phương, tiểu phẩm ”Hãy tránh xa những bóng ma học đường”. - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, làm bài tập tìm hiểu các vấn đề của địa phương đã được phân công. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Chuẩn bị của học sinh. 3 - Bài mới: - GV nêu yêu cầu và cách thức để HS thảo luận nhóm. - HD HS thảo luận nhóm nhận xét, bổ sung ý kiến để hoàn thiện bài viết. - Lựa chọn bài viết có nội dung tốt. - Cử đại diện nhóm chuẩn bị trình bày trước lớp. - HS trình bày 3 bài viết tương ứng với 3 dung giáo viên yêu cầu HS chuẩn bị ở nhà. - GV nêu 4 tiêu chí đánh giá. - GV dẫn dắt, giới thiệu. - Các nhóm trình bày bài viết. - Học sinh nhận xét - Giáo viên nhận xét,đánh giá. - Diễn tiểu phẩm - HS thảo luận rút kinh nghiệm dựa trên những tiêu chí đã nêu.. I - Học sinh trình bày kết quả chuẩn bị ở nhà II - Trình bày trước lớp: - Tiêu chí đánh giá: 1. Tác phong trình bày. 2. Mức độ nhận thức ( bài thu hoạch) 3. Khả năng thâm nhập thực tế (Cách tiếp cận, thu thập thông tin, số liệu minh chứng, cách nhận xét đánh giá thực trạng ở địa phương) 4. Cách trình bày văn bản. N1: Thu hoạch những vấn đề cơ bản khi học xong 3 văn bản nhật dụng. N2: Văn bản nhật dụng bàn về sự gia tăng dân số ở địa phương. N3: Văn bản nhật dụng bàn về tình hình và tác hại của nạn hút thuốc lá ở cộng đồng dân cư nói chung và đặc biệt là ở môi trường học đường. Diễn tiểu phẩm: “ Hãy tránh xa những bóng ma học đường”.. III - Thảo luận, rút kinh nghiệm:. 4 – Củng cố, HDVN: - GV sử dụng máy chiếu: đưa hình ảnh về thực trạng: ô nhiễm môi trường, nạn hút thuốc lá, sự bùng nổ dân số..

(234) - HS có ý thức và tuyên truyền mọi người cùng thực hiện: giảm thiểu ô nhiễm môi trường, nạn hút thuốc lá và hạn chế gia tăng dân số. Chuẩn bị bài: Chữa lỗi diễn đạt …………………………………………………………………………………………… So¹n : 13/ 4 / 2013 Gi¶ng: / 4 /2013 TIẾT 123: CHỮA LỖI DIỄN ĐẠT ( Lỗi lô gic) A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Phát hiện và khắc phục được một số lỗi diễn đạt liên quan đến lô- gic. - Phat hiện và chữa được lỗi. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, soạn bài, bảng phụ - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài cũ, đọc trước bài. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: 15 phút I. Đề bài: Tìm các câu ghép trong đoạn trích sau, xác định mối quan hệ ý nghĩa giữa các vế trong các câu ghép đó, phân tích tác dụng của việc sắp xếp trật tự từ trong các câu ghép em tìm được. Biển thay đổi màu tùy theo sắc mây trời(1). Trời xanh thẳm, biển cũng xanh thẳm như dâng cao lên, chắc nịch(2). Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương (3). Trời âm u mây mưa, biển xám xịt nặng nề (4). Trời ầm ầm dông gió, biển đục ngầu giận dữ...(5) ( Theo Vũ Tú Nam – ”Biển đẹp”) II. Đáp án, biểu điểm: - Các câu ghép trong đoạn văn là: câu 2, 3,4,5 (2 điểm) - Quan hệ ý nghĩa giữa các vế trong các câu ghép trên: điều kiện – kết quả (3 điểm) - Sắp xếp trật tự từ trong các câu ghép trên theo thứ tự biểu hiện của sắc trời – biển, tạo âm điệu hài hòa cân xứng trong câu văn, liên kết các câu trong đoạn văn, thể hiện sự thay đổi của biển tùy theo sắc mây trời gợi lên sự biến đổi phong phú trong bức tranh cảnh vật. (5 điểm) 3 - Bài mới: Luyện tập bµi Bµi 1 tr 127: a- Khi viÕt mét c©u cã kiÓu kÕt hîp “ A vµ B kh¸c” th× A và B phải cùng loại, trong đó B là từ ngữ có nghĩa rộng, A là - ChØ ra lçi trong c¸c c©u tõ ng÷ cã nghÜa hÑp. BT1? - Trong câu (a): A ( quần áo, giày dép), B (đồ dùng học tËp) thuéc hai lo¹i kh¸c nhau, B kh«ng ph¶i lµ tõ ng÷ cã - Nguyªn nh©n sai? nghÜa réng h¬n A. * Sửa lại: Chúng em đã giúp các bạn học sinh những - C¸ch ch÷a? vùng bị bão lụt quần áo, giày dép và đồ dùng học tập. - HS đề xuất các phơng b- Khi viÕt mét c©u cã kiÓu “ A nãi chung vµ B nãi riªng” ¸n ch÷a c©u. th× A ph¶i lµ tõ ng÷ cã nghÜa réng h¬n B. * Söa l¹i: Trong thanh niªn nãi chung vµ trong sinh - GV HD tËp1(127). làm.

(235) - GV sử dụng bảng phụ nêu mét sè ph¬ng ¸n ch÷a lçi c©u (lu ý: đặt câu trong từng trờng hợp sử dụng để nắm vững lô- gíc diễn đạt). - Ch÷a lçi bµi viÕt TLV sè 6 - Chia nhãm th¶o luËn. - C¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶. - GV sử dụng bảng phụ mét sè c©u sai yªu cÇu häc sinh söa. - GV nh.xÐt, bæ sung. 4 - Cñng cè, HDVN. viªn nãi riªng, niÒm say mª lµ nh©n tè quan träng dÉn đến thành công. c - Khi viÕt mét c©u cã kiÓu kÕt hîp “ A, B vµ C” ( c¸c yếu tố có mối quan hệ đẳng lập với nhau ) thì A, B, C phải lµ nh÷ng tõ ng÷ thuéc cïng mét trêng tõ vùng biÓu thÞ nh÷ng kh¸i niÖm thuéc cïng mét ph¹m trï. - Lão Hạc, Bớc đờng cùng và Ngô Tất Tố không thuộc cùng một trờng từ vựng. Lão Hạc và Bớc đờng cùng là tên t¸c phÈm, cßn Ng« TÊt Tè lµ tªn t¸c gi¶ -> c©u sai. * Söa l¹i: + Lão Hạc, Bớc đờng cùng và Tắt đèn đã giúp chúng ta hiÓu s©u s¾c th©n phËn cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam tríc C¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945. + Nam Cao, Nguyễn Công Hoan và Ngô Tất Tố đã giúp chóng ta hiÓu s©u s¾c... tríc CM th¸ng T¸m n¨m 1945. d - TrÝ thøc (nghÜa réng) bao hµm B¸c sÜ (nghÜa hÑp). -> c©u sai. * Söa l¹i: + Em muèn trë thµnh mét trÝ thøc hay mét thuû thñ ? + Em muèn trë thµnh mét b¸c sÜ hay mét gi¸o viªn ? e - Hay vÒ nghÖ thuËt ( nghÜa réng) bao hµm s¾c s¶o vÒ ng«n tõ (nghÜa hÑp) -> c©u sai. * Söa l¹i: Bµi th¬ kh«ng chØ hay vÒ nghÖ thuËt mµ cßn s¾c s¶o vÒ néi dung. g - Cao gầy không đối lập với ca rô. * Söa l¹i: + Trªn s©n ga chØ cßn l¹i hai ngêi. Mét ngêi th× cao gÇy, cßn mét ngêi th× lïn vµ bÐo. + Trªn s©n ga chØ cßn l¹i hai ngêi. Mét ngêi th× mÆc ¸o tr¾ng, cßn mét ngêi th× mÆc ¸o ca r«. h - Tõ nªn thÓ hiÖn quan hÖ nh©n qu¶ -> c©u sai. * Söa l¹i: ChÞ DËu rÊt cÇn cï, chÞu khã vµ rÊt mùc yªu th¬ng chång con. i - Kh«ng dïng cÆp tõ NÕu - th× ( chØ quan hÖ ®iÒu kiÖn kÕt qu¶). - Từ đó không đúng chỗ. * Sửa lại: Nếu không phát huy những đức tính tốt đẹp cña ngêi xa th× ngêi phô n÷ ViÖt Nam ngµy nay khã mµ hoàn thành đợc những nhiệm vụ vinh quang và nặng nề cña m×nh. k - Cã h¹i cho søc khoÎ (nghÜa réng) bao hµm gi¶m tuæi thä ( nghÜa hÑp) -> c©u sai * Söa l¹i: Hót thuèc lµ võa cã h¹i cho søc khoÎ võa tèn kÐm vÒ tiÒn b¹c. Bµi 2 tr 128: - Chữa lỗi diễn đạt bài văn số 6: nhóm học sinh trao đổi bài phát hiện và chữa lỗi diễn đạt. * Rút kinh nghiệm trong diễn đạt - Khi viết câu cần chú ý tính thống nhất về chủ đề của VB. - Cần chú ý mối quan hệ câu văn trong liên kết chủ đề. - Chó ý tÝnh l«-gÝc cña vÊn đề.

(236) - Nhắc lại yêu cầu về diễn đạt trong viết bài TLV. - ChuÈn bÞ giÊy lµm bµi viÕt bµi sè 7 (Bµi v¨n nghÞ luËn sö dông yÕu tè biÓu c¶m, miªu t¶, tù sù).. So¹n : 20/ 4 / 2013 Gi¶ng: / 4 /2013 TIẾT 124 + 125: VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 7 A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - VËn dông kÜ n¨ng ®a c¸c yÕu tè biÓu c¶m, tù sù vµ miªu t¶ vµo viÖc viÕt bµi v¨n chứng minh (hoặc giải thích) một vấn đề xã hội hoặc văn học. - Rèn kĩ năng trình bày, diễn đạt văn nghị luận B - ChuÈn bÞ: - GV: Đề bài, đáp án, biểu điểm - HS : Giấy viết bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Chuẩn bị của học sinh 3 - Bài mới: Viết bài văn nghị luận với nhan đề: Trang phục và văn hoá. II - §¸p ¸n, biÓu ®iÓm: * Yªu cÇu về kĩ năng - Viết đúng bài văn nghị luận. - Bè côc m¹ch l¹c, lËp luËn chÆt chÏ, biÕt kÕt hîp c¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶, biÓu cảm đúng chỗ tăng sức thuyết phục cho bài viết. - Diễn đạt trôi chảy, khúc chiết, ngôn ngữ trong sáng. * Yªu cÇu về kiến thức: Tiêu đề bài viết : Trang phục và văn hoá MB (1,5 ®) - Tình huống: một số bạn học sinh đua đòi theo những lối ăn mặc không lành mạnh, kh«ng phï hîp víi løa tuæi häc sinh. - Trang phôc thÓ hiÖn tÝnh c¸ch, v¨n ho¸ sù hiÓu biÕt cña con ngêi. TB (7 ®) 1 - Gi¶i thÝch trang phôc: (1 điểm) - Trang phục bao gồm những đồ dùng đi cùng với con ngời nh: quần áo, mũ nón, dép guèc... - Trang phục còn đợc hiểu là ăn mặc theo lối riêng của mỗi ngành nghề... - Trang phục đợc nói tới ở đây là cách ăn mặc của con ngời. 2 - HiÖn tr¹ng vÒ c¸ch ¨n mÆc cña nhiÒu ngêi, cña häc sinh hiÖn nay (2điểm).

(237) - GÇn ®©y c¸ch ¨n mÆc cña mét sè b¹n kh«ng cßn gi¶n dÞ, lµnh m¹nh. - NhiÒu ngêi lÇm tëng r»ng ¨n mÆc nh vËy sÏ lµm cho m×nh trë thµnh ngêi v¨n minh, sµnh ®iÖu. - Việc chạy theo “mốt” có nhiều tác hại: mất thời gian, ảnh hởng xấu đến kết quả học tËp, g©y tèn kÐm cho cha mÑ (d/c + ph©n tÝch) - ¡n mÆc kh«ng phï hîp lµm xÊu m×nh ®i, cã thÓ lµm cho b¹n bÌ xa l¸nh...(d/c + ph©n tÝch) 3 - Trang phôc vµ v¨n ho¸ (2điểm) - Trang phục thể hiện trình độ hiểu biết của mỗi ngời về cuộc sống văn minh, lành m¹nh. - Trang phôc kh«ng cã ph¸p luËt nµo can thiÖp nhng nã cã mét quy t¾c ngÇm cÇn tu©n thủ đó là văn hoá, xã hội. - Trang phục đẹp là trang phục hợp văn hoá, hợp đạo đức, hợp lứa tuổi, hợp hoàn cảnh c¸ nh©n, hîp m«i trêng (d/c + ph©n tÝch). 4 - Thái độ của cá nhân trớc những cách ăn mặc theo xu hớng “mốt” của học sinh hiÖn nay vµ ph¬ng híng rÌn luyÖn cña b¶n th©n.(2 điểm) KB (1,5 ®) - Khẳng định ý nghĩa của việc lựa chọn trang phục. - Nªu lêi khuyªn víi b¹n bÌ, víi mäi ngêi. 4 - Cñng cè, HDVN - Thu bµi, nhËn xÐt giê lµm bµi cña häc sinh - HD ôn tập phần Văn, Tiếng Việt HKII ( HS làm đề cơng theo câu hỏi SGK; theo bµi) ………………………………………………………………………………………. So¹n : 20/ 4 / 2013 Gi¶ng: / 4 /2013 TIẾT 126: ÔN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT HỌC KÌ II A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Ôn tập củng cố kiến thức về các kiểu câu, hành động nói, lựa chọn trật tự từ trong câu. - Kĩ năng sử dụng các kiểu câu phù hợp với hành động nói để thực hiện các mục đích giao tiếp khác nhau; lựa chọn trật tự từ phù hợp để tạo câu có sắc thái khác nhau trong giao tiếp và làm văn. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, máy chiếu - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài làm đề cương ôn tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Chuẩn bị của học sinh 3 - Bài mới: - GV sử dụng máy chiếu, A- Ôn tập lí thuyết: I - C¸c kiÓu c©u: chiếu các ví dụ kiểu câu. - Nªu nh÷ng kiÓu c©u chia 1 - C©u nghi vÊn: * Lµ c©u cã nh÷ng tõ nghi vÊn: ai, g×, nµo, (t¹i) sao, theo mục đích nói? ®©u, bao giê, bao nhiªu, µ, , hö, h¶, chø, (cã)... kh«ng, - Câu nghi vấn có đặc điểm (đã)... cha, hoặc có từ hay nối các vế có quan hệ lựa chọn, * Chức năng chính: dùng để hỏi. nh thÕ nµo? * Trong nhiều trờng hợp dùng để khẳng định, phủ định, - §Æt 1 c©u nghi vÊn?.

(238) - Câu cầu khiến có đặc ®iÓm nh thÕ nµo? DÊu hiÖu để nhận biết câu cầu khiến?. - §Æc ®iÓm cña c©u c¶m th¸n? - Chøc n¨ng chÝnh cña c©u c¶m th¸n? - §Æc ®iÓm cña c©u trÇn thuËt? - Chøc n¨ng chÝnh cña c©u trÇn thuËt? - Đặt 1 câu trần thuật đợc dùng để đề nghị?. - Dấu hiệu để nhận biết câu phủ định? - Nh÷ng c©u sau cã ph¶i lµ câu phủ định không? Vì sao? (1) - CËu Êy kh«ng thÓ kh«ng nãi lêi xin lçi. (2) - CËu Êy mµ cÇn nãi lêi xin lçi sao? - Hành động nói là gì? - Có những kiểu hành động nãi nµo? - Có thể sử dụng câu để thực hiện hành động nói nh thÕ nµo? - TrËt tù tõ trong c©u cã t¸c dông g×?. - BT1 (130) Chỉ ra các kiểu câu trong đoạn văn?. ®e do¹, béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc... * Khi viÕt kÕt thóc b»ng dÊu chÊm hái.(dÊu chÊm, chÊm than hoÆc chÊm löng) 2 - C©u cÇu khiÕn: * Là câu có từ cầu khiến nh: hãy, đừng, chớ, đi, thôi, nµo, hay ng÷ ®iÖu cÇu khiÕn,... * Chức năng: đợc dùng để ra lệnh, yêu cầu, đề nghị, khuyªn b¶o... * KÕt thóc b»ng dÊu chÊm than ( khi ý cÇu khiÕn kh«ng đợc nhấn mạnh thì có thể kết thúc bằng dấu chấm ). 3 - C©u c¶m th¸n: * Lµ c©u cã tõ ng÷ c¶m th¸n nh: «i, than «i, hìi ¬i, chao ¬i, trêi ¬i, biÕt bao, xiÕt bao, biÕt chõng nµo... * Chøc n¨ng: dïng béc lé trùc tiÕp c¶m xóc. * KÕt thóc b»ng dÊu chÊm than ( cã khi kÕt thóc b»ng dÊu chÊm hoÆc chÊm hái...) 4 - C©u trÇn thuËt: * Câu trần thuật là câu không có đặc điểm hình thức cña c¸c kiÓu c©u trªn. * Chức năng: dùng để kể, thông báo, nhận định, trình bày, miêu tả... có khi dùng yêu cầu, đề nghị hay bộc lộ t×nh c¶m, c¶m xóc * KÕt thóc b»ng dÊu chÊm , cã thÓ kÕt thóc b»ng dÊu chÊm than hoÆc chÊm löng. 5 - Câu phủ định: * Là câu có từ ngữ phủ định nh: không, chẳng, cha, kh«ng ph¶i (lµ), ch¼ng ph¶i (lµ), ®©u cã ph¶i (lµ), cã... ®©u, ®©u (cã). * Câu phủ định đợc dùng để: + Th«ng b¸o, x¸c nhËn kh«ng cã sù vËt, sù viÖc, tÝnh chất, quan hệ nào đó (phủ định miêu tả) + Phản bác một ý kiến, một nhận định (câu phủ định b¸c bá) II - Hành động nói: * Là hành động thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định. * Các kiểu hành động nói thờng gặp: hỏi, trình bày (báo tin, kÓ, t¶, nªu ý kiÕn, dù ®o¸n...) ®iÒu khiÓn (cÇu khiÕn, ®e do¹, th¸ch thøc...) høa hÑn, béc lé c¶m xóc... III - Lùa chän trËt tù tõ trong c©u: * Là cách sắp xếp trật tự từ để mang lại hiệu quả diễn đạt. * Trong mét c©u cã thÓ cã nhiÒu c¸ch s¾p xÕp trËt tù tõ, mỗi cách sắp xếp đem lại hiệu quả diễn đạt riêng. Ngời nãi (viÕt) cÇn lùa chä trËt tù tõ thÝch hîp víi yªu cÇu giao tiÕp. * T¸c dông: TrËt tù tõ trong c©u cã thÓ: + Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện tợng, hoạt động, đặc điểm ( nh thứ bậc quan trọng của sự vật, thứ tự trớc sau của hoạt động, trình tự quan sát của ngời nói,...) + Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật hiện tợng. + Liªn kÕt c©u trong VB. + §¶m b¶o sù hµi hoµ vÒ ng÷ ©m cña lêi nãi. B - LuyÖn tËp : I - Bµi tËp vÒ c¸c kiÓu c©u: Bµi tËp 1 tr130: - C©u 1: C©u trÇn thuËt ghÐp, cã mét vÕ lµ d¹ng c©u phñ định (về 1)..

(239) - Dựa theo nội dung của câu (2) trong BT1 hãy đặt 1 câu nghi vấn? ( GV chiếu các ví dụ cụ thể). - Đặt câu cảm thán chứa một trong các từ : vui, buồn, hay, đẹp... - Trong đoạn văn BT4 tr 131 câu nào là câu trần thuật? Câu nào là câu cầu khiến? Câu nghi vấn nào được dùng để hỏi? Các câu nghi vấn còn lại được dùng để làm gì?. - Câu 2: Câu trần thuật đơn. - C©u 3: C©u trÇn thuËt ghÐp, vÕ sau cã mét vÞ ng÷ phñ định ( không nỡ giận). Bµi tËp 2 tr 131: T¹o c©u nghi vÊn: VÝ dô: - Ph¶i ch¨ng c¸i b¶n tÝnh tèt cña ngêi ta cã thÓ bÞ nh÷ng g× che lấp mất ? ( câu bị động) - Nh÷ng g× cã thÓ che lÊp mÊt c¸i b¶n tÝnh tèt cña ngêi ta ? ( kiểu câu chủ động). HS có thể đặt một số câu nghi vấn khác nh: - C¸i b¶n tÝnh tèt cña ngêi ta cã thÓ bÞ nh÷ng nçi lo l¾ng, buån ®au Ých kØ che lÊp mÊt kh«ng? - Nh÷ng nçi lo l¾ng, buån ®au Ých kØ cã thÓ che lÊp mÊt c¸i b¶n tÝnh tèt cña ngêi ta kh«ng? Bµi tËp 3 tr 131: T¹o c©u c¶m th¸n - Chao «i buån ! - ¤i, buån qu¸ ! - Vui ¬i lµ vui ! Bµi tËp 4 tr 131: NhËn biÕt c¸ch dïng c¸c kiÓu c©u a - C©u trÇn thuËt: C©u 1- 3- 6. - C©u cÇu khiÕn: C©u 4. - C©u nghi vÊn: C©u 2- 5- 7. b - Câu nghi vấn dùng để hỏi: Câu 7 ( C©u 7 lµ mét c©u hái thùc sù v× néi dung cña nã lµ mét vấn đề nghiêm túc, một nỗi băn khoăn cần giải đáp). c - Câu nghi vấn không dùng để hỏi: câu 2- 5. C©u 2: BiÓu lé sù ng¹c nhiªn vÒ viÖc l·o H¹c nãi vÒ nh÷ng chuyÖn chØ cã thÓ x¶y ra trong t¬ng lai, cha thÓ x¶y ra tríc m¾t. (Béc lé c¶m xóc) - Câu 5: dùng giải thích ( trình bày) cho để nghị nêu ở câu 4, theo quan ®iÓm cña ngêi nãi («ng gi¸o) vµ còng lµ c¸i lẽ thông thờng thì không có lý do gì mà lại nhịn đói để dµnh tiÒn.. II - Bài tập về hành động nói Bài 1 tr 131: Nhận diện hành động nói: - Câu 1: hành động kể ( trình bày) - Câu 2: thực hiện hành động bộc lộ cảm xúc. - Câu 3: thực hiện hành động nhận định ( trình bày). - Câu 4: hành động đề nghị ( điều khiển). - C©u 5: gi¶i thÝch ý c©u 4 ( tr×nh bµy) - Câu 6: hành động phủ định bác bỏ ( trình bày). - Câu 7: thực hiện hành động hỏi. Bµi 2 tr 132: - Câu 1: Câu trần thuật - hoạt động kể- dùng trực tiếp. - Xỏc định hành động núi - Câu 2: Câu nghi vấn- hoạt động bộc lộ cảm xúc- dùng của các câu trong bảng? gi¸n tiÕp. - Câu 3: Câu cảm thán- hành động nhận định- dùng trực ( GV chiếu bảng tr 131) tiÕp. - Câu 4: Câu cầu khiến - hành động đề nghị - dùng trực tiÕp. - C©u 5: C©u nghi vÊn- gi¶i thÝch - dïng gi¸n tiÕp. - Câu 6: Câu phủ định - phủ định bác bỏ- dùng trực tiếp. - Câu 7: Câu nghi vấn -hành động hỏi - dùng trực tiếp. Bµi 3 tr 132: - Hành động hứa hẹn: a - Tôi xin cam kết sẽ không... b - T«i xin høa sÏ tÝch cùc....

(240) - Xếp các câu ở BT1 theo Bài tập 1 tr 138 mẫu BT2 tr 132? Bộc lộ cảm xúc (a); phủ định (b) -> hành động trình bày; khuyên -> hành động điều khiển; đe dọa (d) -> hành động điều khiển; khẳng định (e) -> hành động trình bày. III - Bµi tËp vÒ lùa chän trËt tù tõ trong c©u: Bµi 1 tr 132: - Các trạng thái và hoạt động của sứ giả đợc sắp xếp theo thø tù xuÊt hiÖn vµ thùc hiÖn: Kinh ng¹c -> mõng rì -> vÒ t©u vua. Bµi tËp 2 tr 133: T¸c dông: a - Liªn kÕt c©u. b- Nhấn mạnh làm nổi bật đề tài của câu nói. - Viết câu theo các yêu cầu Bµi tËp 3 tr 133: T¹o tÝnh nh¹c râ h¬n (a) BT3 tr 132? - Xác định kiểu hành động nói trong các BT 1 tr 138? - Giải thích lí do sắp xếp trật tự của các bộ phận in đậm nối tiếp nhau trong đoạn văn? - Phân tích tác dụng của việc sắp xếp trật từ từ ( các từ in đậm ) trong các câu BT 2 tr 132,133? - Đối chiếu 2 câu ở BT3 tr 133 cho biết câu nào mang tình nhạc rõ hơn? 4 – Củng cố, HDVN: - HD học sinh ôn tập TV làm các bài tập SGK tr 138, 139 chuẩn bị kiểm tra TV. - Làm đề cương ôn tập phần văn bản HKII - Chuẩn bị bài: Văn bản tường trình. So¹n : 22/ 4 / 2013 Gi¶ng: / 4 /2013 TIẾT 127: VĂN BẢN TƯỜNG TRÌNH A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Nhận biết và nắm được đặc điểm, mục đích, yêu cầu và cách làm văn bản tường trình. - Nhận diện và phân biệt văn bản tường trình với các văn bản hành chính khác; tái hiện một sự việc trong văn bản tường trình. - Có ý thức vận dụng tốt văn bản tường trình..

(241) B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, một số văn bản tường trình. - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, học bài làm đề cương ôn tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Kiểm tra đề cương ôn tập TV của học sinh. 3 - Bài mới: - GV giíi thiÖu víi hs mét sè VB têng tr×nh cña c«ng d©n. - HS đọc ngữ liệu SGK - VB (1) Ai lµ ngêi viÕt têng tr×nh? ViÕt cho ai? ViÕt têng tr×nh nhằm mục đích gì? Néi dung vµ thÓ thøc cña VB têng tr×nh có đặc điểm gì? Thái độ của ngời viÕt têng tr×nh nh thÕ nµo? - VB (2) cã ®iÓm nµo kh¸c VB (1)? - Tõ c¸c ng÷ liÖu trªn em chỉ ra đặc điểm của VB têng tr×nh? - Nªu mét sè trêng hîp kh¸c ph¶i viÕt VB têng tr×nh? - §äc ghi nhí SGK - XÐt c¸c t×nh huèng nªu trong SGK, t×nh huèng nµo ph¶i viÕt têng tr×nh? - HS quan s¸t c¸c VB mÉu, nªu thÓ thøc tr×nh bµy mét BN têng tr×nh? Néi dung têng tr×nh? ThÓ thøc kÕt thóc VB têng tr×nh? C¸ch tr×nh bµy? Ng«n ng÷ trong VB têng tr×nh? - HS th¶o luËn nªu mét sè t×nh huèng cô thÓ. I - Bài học: 1 - §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n têng tr×nh: a - Ng÷ liÖu: - Ngêi viÕt têng tr×nh: HS THCS. - Mục đích: tờng trình sự việc ( (1) lí do nộp bài chậm; (2) mất xe đạp...) - Ngêi nhËn: C« gi¸o bé m«n, thÇy HiÖu trëng. - ND: trình bày sự việc ( thiệt hại, mức độ sự việc...) - Thể thức: Trình bày đầy đủ, chính xác sự việc, họ tên những ngêi liªn quan, ngêi göi, ngêi nhËn. - Thái độ của ngời viết tờng trình: khách quan, trung thực. * Mét sè trêng hîp kh¸c cÇn viÕt têng tr×nh: - Lµm háng bµn ghÕ nhµ trêng. - MÊt qu¹t ®iÖn cña líp. => KL: §Æc ®iÓm cña VB têng tr×nh + VB têng tr×nh lµ lo¹i VB tr×nh bµy thiÖt h¹i hay møc độ trách nhiệm của ngời tờng trình trong các sự việc xảy ra g©y hËu qu¶ cÇn ph¶i xem xÐt. + Ngời viết tờng trình là ngời liên qua đến sự việc, ngời nhËn têng tr×nh lµ c¸ nh©n hoÆc c¬ qua cã thÈm quyÒn xem xÐt vµ gi¶i quyÕt. b - Ghi nhí (1,2 SGK tr 136) 2 - C¸ch lµm v¨n b¶n têng tr×nh: a - T×nh huèng cÇn ph¶i viÕt b¶n têng tr×nh: - T×nh huèng (a), (b) ph¶i lµm têng tr×nh. - T×nh huèng (c) kh«ng cÇn. - T×nh huèng (d) tuú tµi s¶n bÞ mÊt lín hay nhá mµ viÕt têng trình cho cơ quan công an. Nếu mất không đáng kể thì không cÇn têng tr×nh. b - C¸ch lµm v¨n b¶n têng tr×nh: SGK tr 135, 136 => KL: VB têng tr×nh ph¶i tu©n thñ thÓ thøc tr×nh bµy ®Çy đủ, chính xác thời gian, địa điểm, sự việc, họ tên những ngời liên quan cùng đề nghị của ngời viết; có đầy đủ ngời gửi, ngời nhận, ngày tháng, địa chỉ mới có giá trị. Ghi nhí (3) SGK tr 136 Lu ý: + Tªn VB ph¶i viÕt ch÷ in hoa cho næi bËt + Chừa khoảng cáchhơn 1 dòng giữa các phần: quốc hiệu - địa ®iÓm vµ thêi gian lµm têng tr×nh - tªn VB têng tr×nh. + Không viết sát lề giấy bên trái, không để phần trên trang giấy cã kho¶ng c¸ch trèng qu¸ lín. II - LuyÖn tËp Bµi tËp ViÕt VB têng tr×nh ( chän mét trong sè c¸c t×nh huèng nªu trªn).

(242) 4 - Củng cố, HDVN: - Nhắc lại nội dung bài học: đặc điểm của VB tờng trình, cách trình bày VB và nh÷ng lu ý khi tr×nh bµy VB têng tr×nh. - Lµm bµi tËp 3 ë nhµ.. So¹n : 22/ 4 / 2013 Gi¶ng: / 4 /2013 TIẾT 128: LUYỆN TẬP LÀM VĂN BẢN TƯỜNG TRÌNH A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hệ thống kiến thức về văn bản tường trình, nắm vững mục đích yêu cầu làm văn bản tường trình. - Nhận biết rõ hơn tình huống cần phải làm văn bản tường trình, quan sát và nắm được trình tự sự việc để tường trình. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, một số văn bản tường trình. - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, làm bài tập, sưu tầm văn bản tường trình của công dân. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Kiểm tra bài tập làm ở nhà. - Mục đích của việc viết văn bản tường trình? Đặc điểm, thể thức trình bày một văn bản tường trình? 3 - Bài mới: I - ¤n tËp lÝ thuyÕt: - Mục đích trình bày tờng 1- Mục đích viết tờng trình: - Trình bày thiệt hại hay mức độ trách nhiệm của ngời ttrình? êng tr×nh trong sù viÖc x¶y ra g©y hËu qu¶ ph¶i xem xÐt. 2 - §iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a v¨n b¶n têng tr×nh vµ v¨n b¶n b¸o c¸o:.

(243) - §iÓm gièng vµ kh¸c nhau + Gièng nhau: gi÷a VB b¸o c¸o vµ VB t- §Òu lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh c«ng vô êng tr×nh? - Tr×nh bµy sù viÖc. - Thể thức theo mẫu quy định + Kh¸c: - Báo cáo: bản tổng hợp trình bày sự việc, kết quả đạt đợc của 1 cá nhân hay tập thể. - Tờng trình: trình bày thiệt hại, mức độ trách nhiệm. - Nªu bè côc phæ biÕn cña 3 - Bè côc v¨n b¶n têng tr×nh: 3 phÇn. VB têng tr×nh? - ThÓ thøc më ®Çu. - Néi dung têng tr×nh. - Nh÷ng môc nµo kh«ng thÓ - ThÓ thøc kÕt thóc. thiÕu cña VB têng tr×nh? + Nh÷ng môc kh«ng thÓ thiÕu: ngêi göi, ngêi nhËn, néi dung. - PhÇn néi dung têng tr×nh + Néi dung: cÇn râ rµng, gän gµng, chÝnh x¸c, ch©n thùc. cÇn ph¶i nh thÕ nµo? II - LuyÖn tËp: Bµi 1 tr 137: a - Kh«ng dïng v¨n b¶n têng tr×nh -> lµm b¶n kiÓm - Trong các tình hống nêu ®iÓm trong BT1 SGK tr 137, tình - NhËn thøc khuyÕt ®iÓm. huống nào viết văn bản - QuyÕt t©m söa ch÷a. b - Kh«ng dïng v¨n b¶n têng tr×nh -> kÕ ho¹ch tæ chøc tường trình? Đại hội chi đội c - Kh«ng dïng v¨n b¶n têng tr×nh -> b¸o c¸o c«ng t¸c §éi Bµi 2 tr 137: HS nªu 2 t×nh huèng. VÝ dô: - Nêu các tình huống cần - Trình bày với các chú ở đồn công an về vụ va chạm xe phải viết văn bản tường m¸y mµ b¶n th©n chøng kiÕn. trình? - Tr×nh bµy víi c« gi¸o chñ nhiÖm v× sù viÖc lµm vì kÝnh ë cöa sæ líp häc. Bµi tËp 3: ViÕt VB têng tr×nh Thứ tự trình bày 1. Các thể thức mở đầu văn bản: - Quốc hiệu, tiêu ngữ - HS tr×nh bµy t×nh huèng, viÕt t¹i líp. - Địa điểm, thời gian - GV gäi 2 -3 em tr×nh bµy - Tên văn bản bµi, hs kh¸c nghe, nhËn - Tên cơ quan hoặc người nhận văn bản xÐt, bæ sung. - GV nhËn xÐt, kÕt luËn. 2. Các nội dung 3. Các thể thức kết thúc văn bản. 4 - Cñng cè, HDVN - Nh¾c l¹i yªu cÇu khi tr×nh bµy VB têng tr×nh. - HD «n tËp chuÈn bÞ KT TiÕng ViÖt. - Làm đề cơng ôn tập TLV (Tự sự; thuyết minh; nghị luận) - HD làm đề cương ôn tập tổng kết phần văn.

(244) So¹n : 23/ 4 / 2013 Gi¶ng: / 4 /2013 TIẾT 129: TRẢ BÀI KIỂM TRA VĂN A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Nắm đợc những u điểm, tồn tại trong bài kiểm tra của mình. - Rót kinh nghiÖm vµ söa ch÷a. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài làm của học sinh, đáp án, biểu điểm - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, làm bài tập, ôn tập bài cũ. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Kiểm tra đề cương TV. 3 - Bài mới: I - Ch÷a bµi: (§¸p ¸n biÓu ®iÓm tiÕt 114) II - NhËn xÐt: 1 - ¦u ®iÓm: - §a sè hs n¾m v÷ng kiÕn thøc VB, lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm tèt. - Trả lời đợc theo yêu cầu của câu hỏi KT. - Tr×nh bµy s¸ng sña, m¹ch l¹c. - Bíc ®Çu biÕt viÕt ®o¹n v¨n quy n¹p, diÔn dÞch. 2 - Tån t¹i: - Một số hs cha nắm đợc nội dung VB nên còn làm sai phần trả lời trắc nghiÖm c3 - Một số học sinh cha nắm vững kiến thức về các VB nghị luận trung đại, cha trả lời đợc câu hỏi số 1 phần tự luận. - Trình bày câu chủ đề cha rõ ở câu hỏi số 3, một số cha viết đúng đoạn v¨n theo yªu cÇu. - Mắc nhiều lỗi về dùng từ, viết câu, diễn đạt. III - Trả bài, giải đáp thắc mắc (nếu có) IV - Ch÷a lçi bµi viÕt: HS trao đổi bài chữa lỗi bài viết của mình. - Lçi vÒ néi dung kiÕn thøc - Lỗi trình bày, diễn đạt - Lçi tr×nh bµy ®o¹n v¨n theo cÊu tróc diÔn dÞch hoÆc quy n¹p - Lçi chÝnh t¶. So¹n : 26/ 4 / 2013 Gi¶ng: / /2013.

(245) TIẾT 130: KIỂM TRA TIẾNG VIỆT A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Vận dụng kiến thức đã học vào làm bài kiểm tra, rèn luyện kĩ năng làm bài. - GV đánh giá chất lợng học tập của HS qua bài làm. - GD ý thøc lµm bµi tù gi¸c, nghiªm tóc. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, đề bài, đáp án, biểu điểm - HS : giấy, bút làm bài C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Kiểm tra chuẩn bị của học sinh 3 - Bài mới: A – Ma trận: Mức độ t duy Tªn chủ đề 1. Câu chia theo mục đích nói. NhËn biÕt. TN Nhận biết các loại câu chia theo mục đích nói. TL. Th«ng hiÓu. TN. Sè c©u: 02 Sè®iÓm:1 Nhận diện câu phủ định Sè c©u: 01 Sè®iÓm:0, 5 3. Hành Nhận biết động hành động nói nói Sè c©u: 01 Sè®iÓm:0, 5 4. Lựa chọn trật tự. TL .Hiểu tác dụng của câu nghi vấn trong văn bản. Sè c©u: 01 Sè®iÓm: 2. VËn dông VD thÊp TL. Céng. VD cao TL Viết đoạn văn sử dụng kiểu câu cầu khiến, câu nghi vấn bộc lộ cảm xúc Sè c©u: Sè c©u: 03 01 Sè®iÓm:3 Sè®iÓm:3. 2. Câu phủ định. Sè c©u: 01 Sè®iÓm:0, 5. Sè c©u: 01 Sè®iÓm:0, 5 Hiểu tác dụng của việc lựa.

(246) từ trong câu. chọn trật tự từ trong câu Sè c©u: 02 Sè®iÓm:1. Sè c©u: 02 Sè®iÓm:1. 5. Chữa lỗi diễn đạt. Sè c©u: Sè c©u: 04 Sè®iÓm: Sè®iÓm:2 Tû lÖ% Tû lÖ:20%. Sè c©u: 2 Sè®iÓm:1 Tû lÖ:10 %. Sè c©u: 01 Sè®iÓm: 2 TûlÖ:20 %. Phát hiện lỗi sai, chữa lỗi diễn đạt Sè c©u: 01 Sè®iÓm:1 Sè c©u: 01 Sè®iÓm:1 TûlÖ:10 %. Sè c©u: 01 Sè®iÓm:1 Sèc©u:1 Sè c©u: 8 Sè®iÓm:4 Sè®iÓm:10 Tû Tû lÖ100% lÖ:40%. B – Đề bài: I - Trắc nghiệm: Chọn đáp án đúng Câu 1: Ý nào nêu đúng đặc điểm của câu nghi vấn? A - Có chứa các từ chỉ cảm xúc như: ôi, làm sao, than ôi,... B - Có chứa các từ chỉ cầu khiến như: hãy, đừng, chớ, đi, thôi,... C - Có chứa các từ nghi vấn như: ai, gì, nào, tại sao, đâu, bao giờ,... D - Có chứa các từ phủ định như: không, chưa, chẳng,... Câu 2: Câu nào dưới đây không phải là câu cảm thán? A - Đẹp vô cùng, Tổ quốc ta ơi! B - Một người chín nhớ mười thương một người. C - Thương thay thân phận con rùa D - Hỡi ơi lão Hạc! Câu 3: Trong những câu sau đây câu nào không phải là câu phủ định? A - Cụ tưởng tôi sung sướng hơn chăng? B - Mợ mày phát tài lắm có như dạo trước đâu! C - Câu chuyện có lẽ chỉ là câu chuyện hoang đường, song không phải là không có ý nghĩa. D - Lão nói là nói để đó đấy thôi, chẳng bao giờ bán đâu! Câu 4: Trật tự từ trong câu " Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô"nhằm mục đích gì? A - Thể hiện tăng dần mức độ quan trọng của hành động. B - Thể hiện sự giảm dần mức độ quan trọng của hành động. C - Tạo nhịp điệu hài hoà, cân xứng cho câu văn. D - Thể hiện thứ tự trước sau theo thời gian. Cõu 5: Trật tự từ của câu nào nhấn mạnh đặc điểm của sự vật đợc nói đến ? A - Sen tµn cóc l¹i në hoa. ( NguyÔn Du ) B - Chúng ta có quyền tự hào về những trang sử vẻ vang thời đại Bà Trng, BàTriệu, TrÇn Hng §¹o, Lª Lîi, Quang Trung... (Hå ChÝ Minh).

(247) C - Lác đác bên sông chợ mấy nhà. ( Bà Huyện Thanh Quan) D - Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất chạy lại đỡ lấy tay hắn. (Ng« TÊt Tè) Câu 6: Câu "Lúc bấy giờ các ngươi muốn vui vẻ phỏng có được không?" thực hiện hành động nói nào? A - Bộc lộ cảm xúc B - Trình bày C - Hứa hẹn D - Hỏi II - Tự luận: Câu 1: Xác định các câu nghi vấn trong đoạn trích sau? Việc sử dụng các câu nghi vấn đó có tác dụng gì? "Chà (1)! Giá quẹt một que diêm mà sưởi cho đỡ rét một chút nhỉ (2)? Giá em có thể rút một que diêm ra quẹt vào tường mà hơ ngón tay nhỉ (3)? Cuối cùng em đánh liều quẹt một que (4). Diêm bén lửa thật là nhạy (4). Ngọn lửa lúc đầu xanh lam, dần dần biến di, trắng ra, rực hồng lên quanh que gỗ, sáng chói trông đến vui mắt (5)." ( Cô bé bán diêm – An-đéc-xen) Cõu 2: Chỉ ra lỗi diễn đạt trong cõu văn sau và chữa lại cho đỳng: Cha mẹ dạy cho ta về việc học tập nói chung và lao động nói riêng. Cõu 3: - Viết một đoạn văn ( khoảng 10 câu, đỏnh số cỏc cõu ) triển khai câu chủ đề: “B¶o vÖ m«i trêng lµ b¶o vÖ cuéc sèng cña chÝnh chóng ta.” - Trong ®o¹n v¨n cã sö dông Ýt nhÊt 1 c©u cÇu khiÕn và kết ®o¹n b»ng mét c©u nghi vÊn béc lé c¶m xóc. C – Đáp án, biểu điểm: I – Trắc nghiệm: 3 điểm ( Mỗi câu đúng được 0,5 điểm) Câu hỏi Đáp án. 1 C. 2 B. 3 A. 4 D. 5 C. 6 D. II – Tự luận: 7 điểm Câu 1: 2 điểm - Chỉ ra các câu nghi vấn trong đoạn văn (1 điểm): câu (2), (3) - Nêu tác dụng của các câu nghi vấn (1 điểm): là những câu hỏi tu từ bộc lộ cảm xúc tâm trạng thể hiện ước muốn, khao khát đốt lên ngọn lửa, tạo ra hơi ấm xua tan cái buốt giá đêm đông. Câu 2: 1 điểm - Cõu sai ở chỗ: cỏc từ: học tập, lao động ngang nhau về cấp độ nghĩa, từ “học tập” không bao hàm nghĩa của “lao động”. - Chữa: ( Học sinh có thể có những cách chữa khác nhau) Cha mẹ dạy ta học tập, dạy cho ta cả những công việc lao động hàng ngày. Câu 3: 4 điểm - Yêu cầu hs viết đúng đoạn văn khoảng 10 câu, triển khai làm sáng tỏ câu chủ đề : vai trß cña viÖc b¶o vÖ m«i trêng - Viết ®o¹n v¨n cã Ýt nhÊt 1 c©u cÇu khiÕn, kÕt ®o¹n b»ng mét c©u nghi vÊn béc lé c¶m xóc. 4 – Củng cố, HDVN: - Thu bµi, nhËn xÐt giê lµm bµi - Ôn tập Tiếng Việt, hoàn chỉnh đề cơng ôn tập TV, TLV, Văn - Lµm l¹i c¸c bµi tËp SGK, SBT.

(248) So¹n : 26 / 4 / 2013 Gi¶ng: / 5 /2013 TIẾT 131:. TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 7. A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Củng cố lại những kiến thức và kĩ năng đã học về các phép lập luận chứng minh và giải thích, về cách sử dụng từ ngứ, đặt câu... và đặc biệt là về cách đa các yếu tố biểu c¶m, tù sù vµ miªu t¶ vµo bµi v¨n nghÞ luËn. - Có thể đánh giá đợc chất lợng bài làm của mình, trình độ Tập làm văn của bản thân mình so với yêu cầu của đề bài và so với các bạn cùng lớp, nhờ đó, có đợc những kinh nghiệm và quyết tâm cần thiết để làm tốt hơn nữa những bài sau. B - ChuÈn bÞ: - GV: Bài làm của học sinh - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, làm đề cương ôn tập phần văn bản. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Kiểm tra đề cương ôn tập TV 3 - Bài mới:. I - Chữa bài: - GV yêu cầu học sinh làm rõ ( Đáp án, biểu điểm tiết 124 + 125) II - NhËn xÐt: yêu cầu của đề bài. 1 - ¦u ®iÓm: - Vấn đề cần nghị luận là gì? số HS nắm đợc yêu cầu của đề. - MB cần nêu vấn đề như thế -- §a BiÕt c¸ch lµm bµi v¨n NL, bè côc râ rµng, x©y dùng ®nào? îc luËn ®iÓm. - Phần TB trình bày những - §· biÕt ®a c¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ vµ biÓu c¶m vµo bµi lµm luận điểm nào? - BiÕt c¸ch tr×nh bµy luËn ®iÓm râ rµng. - Kết bài nêu nội dung gì? 2 - Tån t¹i: - Yếu tố miêu tả, biểu cảm - Mét sè hs cha biÕt x©y dùng vµ tr×nh bµy luËn ®iÓm. cần sử dụng như thế nào? - Bè côc cha râ rµng, tr×nh tù luËn ®iÓm chưa hợp lí - GV nhận xét bài làm của hs - C¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m cha râ (Lê Linh) - trả bài, yờu cầu học sinh đối - Phần TB cha biết phân đoạn để trình bày luận điểm chiếu biểu điểm, đọc lại bài, (Ngọc) tự nhận xột bài làm của III - Trả bài, giải đáp thắc mắc IV - Híng dÉn ch÷a lçi: mình. HS đọc bài chữa lỗi trong bài làm, trao đổi với - HS trao đổi với bạn chữa b¹n ch÷a lçi thêng m¾c rót kinh nghiÖm vÒ bµi viÕt. lỗi bài viết. 4 - Cñng cè, HDVN - ¤n tËp TLV chuÈn bÞ kiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m. - Làm lại các đề bài SGK. - Hoàn thành đề cơng ôn tập của TLV, TV, Văn. So¹n : 02 / 5 / 2013 Gi¶ng: / 5 /2013 TIẾT 132: A - Mục tiêu cần đạt:. TỔNG KẾT PHẦN VĂN.

(249) Giúp học sinh: - Nắm vững các khái niệm lien quan đến đọc – hiểu văn bản như chủ đề, đề tài, nội dung yêu nước, cảm hứng nhân văn. Hệ thống các văn bản đã học, nội dung cơ bản và đặc trưng và đặc trưng thể loại ở từng văn bản. Thấy được sự đổi mới thơ VN từ đầu thế kỉ XX đến năm 1945 trên các phương diện thể loại, đề tài, chủ đề, ngôn ngữ; sơ giản về thể loại thơ Đường luật, thơ mới. - Kĩ năng khái quát hóa, so sánh, đối chiếu các tư liệu để nhận xét về các tác phẩm văn học trên một số phương diện cụ thể; cảm thụ, phân tích những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu của một số tác phẩm thơ hiện đại đã học. - Bồi dưỡng lòng yêu quê hương, đất nước, tình yêu thiên nhiên, học tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, máy chiếu - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, làm đề cương ôn tập phần văn bản. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Kiểm tra đề cương ôn tập phần văn bản 3 - Bài mới: I- Bảng thống kê các văn bản VHVN đã học từ bài 15 ở ch¬ng tr×nh líp 8 theo mÉu - Tæng sè: 16 v¨n b¶n, 2 v¨n b¶n VH níc ngoµi. - S¾p xÕp theo thÓ th¬: + ThÓ th¬ lôc b¸t: “Khi con tu hó” + ThÓ th¬ song thÊt lôc b¸t: “Hai ch÷ níc nhµ” + ThÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có: “ Vµo nhµ ngôc Qu¶ng Đông cảm tác” và “ Đập đá ở Côn lôn”, “ Muốn làm th»ng Cuéi” + ThÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt: “Tøc c¶nh P¸c Bã”; “Ngắm trăng”; “Đi đờng”. + ThÓ th¬ tù do: “Nhí rõng”; “Quª h¬ng” + Thể thơ 5 chữ: “Ông đồ” - Sắp xếp theo chủ đề: + Tinh thÇn l¹c quan, khÝ ph¸ch cña ngêi chÝ sÜ yªu níc vµ c¸ch m¹ng: “ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác”; “ Đập đá ở Côn lôn”; “Khi con tu hú”; “Ngắm trăng”; “Đi đờng”; “Tøc c¶nh P¸c Bã” + Tình yêu quê hơng, đất nớc: “Hai chữ nớc nhà”; “Nhí rõng”; “ Quª h¬ng”... + Tình yêu thơng con ngời : “Ông đồ” II - Nét đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của các văn - Nét đặc sắc về nội dung, bản thơ đã học : nghệ thuật của bài “Nhớ 1. Bài “Nhớ rừng”: a - NghÖ thuËt: rừng”? - C¶m høng l·ng m¹n, với nhiều biện pháp nghệ thuật - Em thích câu thơ nào, như nhân hóa, đối lập, phóng đại, sử dụng nhiều từ ngữ đoạn thơ nào nhất? Vì sao? gợi hình, giàu sức biểu cảm. - Xây dựng hình tượng nghệ thuật có nhiều tầng ý nghĩa, hình tượng thơ mang tÝnh biÓu tîng rÊt thÝch hîp vµ - HS tr×nh bµy b¶ng thèng kê tên các văn bản đã học (Trõ c¸c v¨n b¶n truyÖn kÝ ViÖt Nam, v¨n häc níc ngoµi vµ v¨n b¶n nhËt dông). - GV sö dông m¸y chiÕu chiếu bảng tổng kết, HS đối chiÕu söa ch÷a, bæ sung. - S¾p xÕp c¸c VB theo tiÕn tr×nh v¨n häc (theo thêi gian s¸ng t¸c)? - S¾p xÕp c¸c VB theo thÓ loại, chủ đề?.

(250) - Nét đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của bài “Quê hương”? - Trình bày cảm nhận về đoạn thơ em thích trong bài “Quê hương”?. - Nét đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của bài “Khi con tu hú”?. - Nét đặc sắc về nội dung,. đẹp, thể hiện chủ đề của bài thơ (Con hổ là h/ả ngời anh hïng chiÕn b¹i). - Âm điệu biến hóa qua mỗi đoạn thơ nhưng thống nhất ở giọng điệu dữ dội, bi tráng trong toàn bộ tác phẩm. b – Nội dung: Mượn lời con hổ trong vườn bách thú, tác giả kín đáo bộc lộ tình cảm yêu nước, niềm khát khao thoát khỏi kiếp đời nô lệ. 2. Bài “Quê hương”: a- NghÖ thuËt: - Bµi th¬ tr÷ t×nh, phÇn lín c¸c c©u th¬ miªu t¶. Bao trïm lµ ph¬ng thøc biÓu c¶m, yÕu tè miªu t¶ phôc vô cho biÓu c¶m tr÷ t×nh. Ngßi bót miªu t¶ thÊm ®Ém c¶m xóc chñ quan. - Sáng tạo nên những hình ảnh của cuộc sống lao động thơ mộng. Thể thơ 8 chữ hiện đại có những sáng tạo mới mẻ, phóng khoáng. - Nhiều h/ả liờn tưởng so sánh đẹp lãng mạn, lời thơ bay bổng, đầy cảm xúc, nh©n ho¸ thæi linh hån vµo vËt t¹o nªn gi¸ trÞ thÈm mÜ giµu ý nghÜa, thi vÞ bÊt ngê. b – Nội dung: - Bài thơ làm hiện lên bøc tranh lµng quª miÒn biÓn t¬i sáng, sinh động, con ngời lao động khoẻ khoắn đầy sức sèng - Bài thơ là bày tỏ của tác giả về một tình yêu tha thiết đối với quê hương làng biển. 3. Bài “Khi con tu hú” a- NghÖ thuËt : - Bài thơ : 2 đoạn : Đoạn 1 : Tả cảnh (cảnh đẹp) §o¹n 2: T¶ t×nh (t×nh s«i næi) => gép thµnh mét chØnh thÓ truyÒn c¶m. - ThÓ th¬ lôc b¸t giàu nhạc điệu, mượt mà, uyÓn chuyÓn, linh ho¹t. - Giäng ®iÖu tù nhiªn, c¶m xóc nhÊt qu¸n. Lựa chọn lời thơ đầy ấn tượng để biểu lộ cảm xúc khi thiết tha, khi lại sôi nổi mạnh mẽ. - Sử dụng các biện pháp tu từ điệp ngữ, liệt kê,... vừa tạo nên tính thống nhất về chủ đề văn bản, vừa thể hiện sự cảm nhận về sự đối lập giữa niềm khao khát sống đích thực, đầy ý nghĩa với hiện tại buồn chán của tác giả vì bị giam hãm trong nhà tù thực dân. b – Nội dung: Bài thơ thể hiện lòng yêu đời, yêu lí tưởng của người chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi trong hoàn cảnh tù ngục. 5. Bài “ Ngắm trăng”: a - NghÖ thuËt: - Thể thơ tứ tuyệt mang vẻ đẹp cổ điển. - Cấu trúc đăng đối, sự đối sỏnh tương phản: nhà tự và cái đẹp, ánh sáng và bóng tối nhà tù, vầng trăng và.

(251) nghệ thuật của bài “Ngắm người nghệ sĩ lớn, thế giới bên trong và bên ngoài nhà tù trăng”, “Đi đường”? -> tác dụng: thể hiện sức hút của những vẻ đẹp khác nhau ở bài thơ này, vừa thể hiện sự hô ứng, cân đối thường thấy trong thơ truyền thống. - Ng«n ng÷ gi¶n dÞ, hµm sóc. - Hình ảnh Bác Hồ hiện lên b – Nội dung: như thế nào qua hai bài Tác phẩm thể hiện vẻ đẹp tâm hồn, sức mạnh tinh thần to thơ? lớn của người chiến sĩ cách mạng bất chấp hoàn cảnh - ChÐp l¹i mét sè c©u th¬ ngục tù. em thÝch gi¶i thÝch lÝ do v× 6. Bài “Đi đường”: sao em l¹i thÝch nh÷ng c©u a – Nghệ thuật: thơ đó? - Kết cấu chặt chẽ, lời thơ tự nhiên, bình dị, gợi hình ảnh và giàu cảm xúc. - Bài thơ vừa đậm chất cổ điển vừa có yếu tố hiện đại. b – Nội dung: Bài thơ viết về việc đị đường gian lao, từ đó nêu lên triết lí về bài học đường đời, đường cách mạng: vượt qua gian lao sẽ tới thắng lợi vẻ vang. III - Sù kh¸c biÖt vÒ h×nh thøc nghÖ thuËt gi÷a c¸c v¨n b¶n: * “ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác” và “ Đập đá ë C«n l«n”, “ Muèn lµm th»ng Cuéi”: Thuộc thể thơ TNBC ĐL, câu chữ hạn định, luật B -T, phép đối, quy tắc gieo vần, hỡnh ảnh ngụn ngữ mang tớnh chất tượng trưng ước lệ. * “ Nhớ rừng” , “Ông đồ”, “Quê hơng” : HS th¶o luËn: Thuéc phÇn “th¬ míi: - Nªu sù kh¸c biÖt næi bËt + ThÓ th¬ tù do, phãng kho¸ng, linh ho¹t h¬n. vÒ h×nh thøc nghÖ thuËt + VÉn tu©n thñ mét sè quy t¾c: sè ch÷ trong c©u b»ng gi÷a c¸c VB th¬ trong c¸c nhau, cã vÇn ( vÇn liÒn hoÆc vÇn c¸ch), cã nhÞp ®iÖu nhng bµi 15, 16 vµ 18,19? kh«ng qu¸ chÆt chÏ vµ gß bã. - V× sao c¸c VB thuéc c¸c + Sè câu trong bài không hạn định, lời thơ tự nhiên gần bài 18, 19 đợc gọi là “thơ lêi nãi thêng, kh«ng cã tÝnh chÊt íc lÖ, kh«ng c«ng thøc, míi”? Chóng “míi” ë chç khu«n s¸o. nµo? + Cảm xúc của nhà thơ đợc phát biểu chân thật - HS tr×nh bµy + “Thơ mới” còn dùng để gọi tên một phong trào thơ - GV chiÕu b¶ng so s¸nh cã tÝnh chÊt l·ng m¹n, bét ph¸t vµo nh÷ng n¨m 1932 chØ ra ®iÓm míi trong c¸c chÊm døt vµo n¨m 1945, g¾n liÒn víi c¸c tªn tuæi cña Lu VB “thơ mới” đã học. Träng L, ThÕ L÷, Xu©n DiÖu, Huy CËn, Hµn M¹c Tö, NguyÔn BÝnh... ( Sự đổi mới không chỉ ở phơng diện thể thơ mà ở chiÒu s©u c¶m xóc vµ t duy th¬).. 4 - Cñng cè, HDVN - Nhắc lại các chủ đề cơ bản của cỏc văn bản thơ đó học. - HD cảm thụ, viết lời bình cho câu thơ hoặc đoạn thơ trong các VB đã học. - Hoµn thµnh dÒ c¬ng «n tËp VB - ¤n tËp phần VB nghị luận, các văn bản nước ngoài..

(252) ............................................................................................................................................ So¹n : 02 / 5 / 2013 Gi¶ng: / 5 /2013 TIẾT 133:. TỔNG KẾT PHẦN VĂN (Tiếp theo). A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hệ thống các văn bản nghị luận đã học, nắm vững giá trị nội dung và nét nổi bật về nghệ thuật của các văn bản nghị luận, các văn bản văn học nước ngoài. Nắm vững các chủ đề trong các văn bản nhật dụng đã học. - Kĩ năng khái quát hóa, nhận diện và phân tích được luận điểm; cảm thụ, học tập cách trình bày luận điểm trong bài văn nghị luận - Bồi dưỡng lòng yêu quê hương, đất nước, niềm tự hào dân tộc qua các áng văn nghị luận đã học. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, máy chiếu - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, làm đề cương ôn tập phần văn bản. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Kiểm tra đề cương ôn tập phần văn bản 3 - Bài mới: - Yªu cÇu hs nh¾c l¹i I - Các văn bản nghị luận: các VB nghị luận đã 1 - Tên VB nghị luận đã học: häc ë líp 8? - “Chiếu dời đô” - Lí Công Uẩn - “HÞch tíng sÜ”- TrÇn quèc TuÊn - GV chiếu hệ thống - “ Nớc Đại Việt ta” trích “Bình Ngô đại cáo”- Nguyễn Trãi VB nghị luận đã học ở - “Bàn luận về phép học” - La Sơn Phu tử Nguyễn Thiếp líp 8 - “Thuế máu” trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”- N.A. Quốc niÖm VB nghÞ luËn: - Nêu đặc điểm của * -Khái Là kiểu văn bản viết ra nhằm xác lập cho ngời đọc, ngời c¸c Vb nghÞ luËn? nghe 1 t tởng, 1 quan điểm nào đó. - LuËn ®iÓm ph¶i râ rµng, dÉn chøng, lÝ lÏ thuyÕt phôc. - §Æc diÓm v¨n b¶n NL: LuËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn. => Văn bản nghị luận qua các thời đại rất phong phú. 2 - So sánh VB nghị luận trung đại với VB nghị luận hiện - Điểm giống và khác đại: nhau giữa văn nghị * Giống nhau: Đều có đặc trng của văn bản nghị luận. luận trung đại và nghị * Khác: Văn bản NL trung đại Văn bản NL hiện đại luận hiện đại? - C©u v¨n gÇn víi lêi nãi - Từ ngữ cổ, cách diễn đạt cổ. - Nhiều h/ả, thờng mang tính ớc thông thờng, gần đời sèng. lÖ. - Sö dông nh÷ng thÓ lo¹i - Câu văn biền ngẫu sóng đôi văn xuôi hiện đại (Phóng nhÞp nhµng sù, chÝnh luËn). Dïng nhiÒu ®iÓn cè. - GV chiÕu b¶ng so => TÝnh chÊt: “ V¨n sö triÕt bÊt s¸nh. ph©n” - Lèi viÕt gi¶n dÞ - Mang ®Ëm thÕ giíi quan cña - Kh«ng cã t tëng thiªn con ngời trung đại: t tởng thiên.

(253) mệnh. đạo thần chủ, lí tởng nhân mệnh. nghÜa, t©m lÝ sïng cæ (noi theo tiÒn nh©n, t×m khu«n mÉu ë thêi đã qua, dẫn đến việc sử dụng ®iÓn cè phæ biÕn). - C¸c yÕu tè biÓu c¶m, 3 - C¸c yÕu tè: lÝ, t×nh, chøng cø trong VB nghÞ luËn: tự sự, miêu tả đợc sử - Có lí: tức là có luận điểm xác đáng, lập luận chặt chẽ. dông trong c¸c Vb - Cã t×nh : Lµ cã c¶m xóc. nghị luận có tác dụng - Có chứng cứ: Là có sự thật hiển nhiên để khẳng định luận g×? điểm => Trong văn NL, ba yếu tố đó phải kết hợp chặt chẽ, yếu tè cã lÝ ph¶i lµ chñ chèt - Mét VB nghÞ luËn cã Lu ý: V¨n NL kh¸c v¨n s¸ng t¸c, cµng kh«ng ph¶i v¨n tr÷ søc thuyÕt phôc yÕu tè t×nh, nªn t×nh c¶m, c¶m xóc cña t¸c gi¶ kh«ng ph¶i bao giê nµo quan träng nhÊt? còng béc lé râ rµng b»ng nh÷ng lêi tr÷ t×nh, c©u c¶m th¸n... Song trong một văn bản NL có giá trị,đề cập một vấn đề hệ trọng nào đó, bao giờ tác giả cũng gửi gắm một thái độ, một niÒm tin, mét kh¸t väng thiÕt tha... 4 - NÐt chung vµ nÐt riªng cña 3 VB: - NÐt chung vµ nÐt * NÐt chung: riªng cña c¸c VB NL - §Òu bao trïm mét tinh thÇn d©n téc s©u s¾c: đã học? + Thể hiện ý chí tự cờng của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh (Chiếu dời đô). + Tinh thÇn bÊt khuÊt quyÕt chiÕn quyÕt th¾ng giÆc ngo¹i x©m (HÞch tíng sÜ). + ý thức sâu sắc, đầy tự hào về một nớc Đại Việt độc lập (Níc §¹i ViÖt ta). - NhËn xÐt nghÖ thuËt + Tinh thÇn d©n téc s©u s¾c, lßng yªu níc nång nµn lµ gèc lËp luËn cña c¸c VB cña s¾c th¸i biÓu c¶m, lµ chÊt tr÷ t×nh cña v¨n b¶n, nghị luận đã học? - Tình: thể hiện ở tấm lòng, thái độ của ngời viết đối với ngời tiÕp nhËn. * NÐt riªng: - Chiếu dời đô: Lí Công Uẩn đã tỏ ra có một thái độ khá thận trọng, chân thành đối với thần dân. - HÞch tíng sÜ: TQT béc b¹ch lßng c¨m thï giÆc b»ng nh÷ng lời sôi sục, thể hiện thái độ vừa nghiêm khắc, vừa ân cần đối với tớng sĩ (Câu cuối của văn bản cho thấy vị t lệnh tối cao đó mong mái sù c¶m th«ng, chia sÎ cña c¸c tíng sÜ) - Thuế máu: Lòng căm thù sâu sắc, mãnh liệt đối với chủ nghĩa thực dân Pháp. Cái gốc của lòng căm thù chính là tình thơng vô hạn đối với nhân dân các nớc thuộc địa đang bị đày - V× sao TP “B×nh Ng« ®o¹. ThÓ hiÖn b»ng ngßi bót trµo phóng s¾c bÐn. đại cáo” đợc xem là 5 - “Bình Ngô đại cáo” đợc coi là bản TNĐL của dân tộc bản tuyên ngôn độc VN vì: lËp? - Bài cáo đã KĐ một cách dứt khoát Đại Việt là một nớc độc lập, đó là chân lí hiển nhiên. - ND trên đợc thể hiện tập trung trong đoạn mở đầu bài Cáo: - So với “Nam quốc Nớc Đại Việt ta => Từ lời văn đến tinh thần cả đoạn văn đó đều sơn hà” ý thức dân tộc mang tính chất nh một lời tuyên bố về nền độc lập của dân tộc. đợc kế thừa và phát So sánh với “Nam quốc sơn hà”: triÓn nh thÕ nµo trong - “Nam quèc s¬n hµ”: “Bình Ngô đại cáo”? ý thức về nền độc lập của dân tộc đợc xác định ở hai phơng diÖn: L·nh thæ (S«ng nói níc Nam) vµ chñ quyÒn (Vua Nam ë). - HS th¶o luËn, GV KL - “Bình Ngô đại cáo”: ý thức dân tộc đã phát triển cao, sâu sắc và toàn diện hơn: ba yếu tố mới: nền văn hiến lâu đời , phong tục tập quán riêng.

(254) - Kể tên các văn bản nước ngoài đã học? - Các văn bản viết về nội dung gì?. - Nội dung cơ bản mà các văn bản nhật dụng?. truyÒn thèng lÞch sö anh hïng. II – Các văn bản văn học nước ngoài: 1.C« bÐ b¸n diªm (An-®Ðc-xen) Lòng thơng cảm với em bé bất hạnh trong đêm giao thừa 2. §¸nh nhau víi cèi xay giã(XÐc-van-tÐt) Sù t¬ng ph¶n gi÷a §«n-ki-h«-tª vµ Xan Ch«-Pan xa. Hai n/v đều có những mặt tốt đáng quý và điểm yếu đáng trách 3. ChiÕc l¸ cuèi cïng - (TrÝch) - ¤-Hen-ri : T×nh yªu th¬ng cao c¶ gi÷a nh÷ng ho¹ sÜ nghÌo 4. Hai c©y phong( TrÝch: Ngêi thÇy ®Çu tiªn - Ai-ma-tèp). T×nh yªu quª h¬ng tha thiÕt g¾n víi c©u chuyÖn vÒ 2 c©y phong vµ ngêi thÇy ®Çu tiªn. 5. Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục ( Trích : « Trưởng giả học làm sang »)-Mô-li-e Ông Giuốc- đanh thay đổi cách ăn mặc để học làm quý tộc qua đó, làm nổi bật tính cách lố lăngcủa một tay trởng giả muốn học đòi làm sang. III – Các văn bản nhật dụng : - Thông tin về ngày Trái đất năm 2000. (Theo tài liệu của Së KHCN Hµ Néi ). Tuyªn truyÒn phæ biÕn mét ngµy kh«ng dïng bao b× ni l«ng, bảo vệ môi trờng Trái đất - ngôi nhà chung của mọi ngời. - ¤n dÞch, thuèc l¸ ( NguyÔn Kh¾c ViÖn ) Thuèc l¸ gièng nh «n dÞch -> ph¶i cã quyÕt t©m cao vµ triÖt để.Vấn đề VH-XH rất quan trọng, thời sự và thiết thực đối với con ngêi. - Bài toán dân số (Báo GD thời đại số 28 năm 1995 - Thái An ): Hạn chế gia tăng dân số là đòi hỏi tất yéu của sự phát triÓn loµi ngêi.. 4 - Cñng cè, HDVN - Kh¸i qu¸t kiÕn thøc. - HD häc bµi chuÈn bÞ kiÓm tra cuèi n¨m - ¤n tËp phÇn TËp lµm v¨n.. So¹n : 04 / 5 / 2013 Gi¶ng: / 5 /2013.

(255) TIẾT 134:. ÔN TẬP PHẦN TẬP LÀM VĂN. A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hệ thống kiến thức và kĩ năng về văn bản thuyết minh, tự sự, nghị luận, hành chính; cách kết hợp miêu tả, biểu cảm trong nghị luận. - Kĩ năng khái quát, hệ thống hóa kiến thức về các kiểu văn bản đã học; so sánh, đối chiếu, phân tích cách sử dụng các phương thức biểu đạt trong các văn bản tự sự, thuyết minh, nghị luận, hành chính và trong tạo lập văn bản. - Có ý thức tự học nghiêm túc. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, máy chiếu - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, làm đề cương ôn tập phần TLV. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Kiểm tra đề cương ôn tập phần TLV 3 - Bài mới: 1 - TÝnh thèng nhÊt cña VB: Văn bản cần có tính thống nhất vì: - §¶m b¶o sù m¹ch l¹c, l«gÝc. - Làm sáng tỏ vấn đề, chủ đề đã định. TÝnh thèng nhÊt cña VB: - ND: Đề tài xác định, hớng vào đó làm sáng tỏ. - NT: Nhan đề, các ý, ngôn ngữ hoà hợp thống nhất. 2 - Viết đoạn văn từ một câu chủ đề đã định: a - Em rất thích đọc sách: - Tìm luận cứ để làm rõ luËn ®iÓm : em rÊt thÝch - Tri thức của nhân loại được đúc kết trong sách. đọc sách? (giải thích vì - Đọc sách mở mang hiÓu biÕt, tích lũy kiến thức. sao em thích đọc sách) - Đọc sách giúp ta đến với quá khứ, tìm hiểu về tương lai.... - ViÕt ®o¹n v¨n triÓn b - Mïa hÌ thËt hÊp dÉn: khai câu chủ đề “Mùa - Mùa hè được nghỉ ngơi, vui chơi thỏa thích cùng bạn bè hÌ thËt hÊp dÉn”? - HS viết và đọc bài trớc - Mùa hè được đi tham quan, du lịch líp, nhËn xÐt bµi cña - Mùa hè được thăm người thân... b¹n, GV söa ch÷a vµ bæ 3 - T¸c dông cña viÖc tãm t¾t VB tù sù: sung. - §Ó ghi l¹i nh÷ng ND chÝnh cña v¨n b¶n mét c¸ch ng¾n - V× sao cÇn ph¶i tãm t¾t gän. v¨n b¶n tù sù ? C¸ch tãm t¾t: - Nªu c¸ch tãm t¾t VB + Chän c¸c sù kiÖn, chi tiÕt chÝnh. tù sù, nh÷ng yªu cÇu khi + X©u chuçi, kÕt nèi c¸c sù kiÖn, chi tiÕt -> diÔn biÕn c©u tãm t¾t VB tù sù? chuyện -> đảm bảo tính khách quan - tính hoàn chỉnh - tính cân đối. GV sử dụng máy chiếu - V× sao v¨n b¶n cÇn cã tÝnh thèng nhÊt ? - TÝnh thèng nhÊt cña chủ đề VB đợc thể hiện nh thÕ nµo?. C¸c bíc tãm t¾t: + §äc kÜ t¸c phÈm, n¾m ch¾c ND. + Xác định chủ đề t tởng. + Xác định ND chính. + ViÕt v¨n b¶n tãm t¾t b»ng lêi v¨n cña m×nh. - Tù sù kÕt hîp miªu t¶, 4 - T¸c dông cña viÖc ®a c¸c yÕu tè biÓu c¶m, miªu t¶, tù biÓu c¶m cã t¸c dông sù vµo bµi v¨n tù sù: nh thÕ nµo? - Lµm cho ý nghÜa c©u chuyÖn thªm thÊm thÝa, s©u s¾c..

(256) - Giúp tác giả thể hiện thái độ trân trọng, yêu mến của mình - Viết (nói) đoạn văn tự đối với sự việc, nh/v. - Làm cho việc kể chuyện thêm sinh động, hấp dẫn. sù kÕt hîp víi miªu t¶, biÓu c¶m cÇn chó ý Chó ý: §an xen c¶ 3 yÕu tè mét c¸ch hoµ hîp: võa kÓ, võa t¶ võa biÓu c¶m. nh÷ng g×? - TÝnh chÊt cña VB 5 - TÝnh chÊt cña v¨n b¶n thuyÕt minh: thuyÕt minh? - TÝnh kh¸ch quan. - TÝnh tri thøc. - TÝnh thùc dông. - Lîi Ých: sö dông th«ng dông, phæ biÕn trong mäi lÜnh vùc. VD: - ThuyÕt minh vÒ s¶n phÈm hµng ho¸. - ThuyÕt minh vÒ c¸ch nÊu ¨n. - ThuyÕt minh vÒ c¸c di tÝch lÞch sö, b¶o tµng. - Nªu c¸ch lµm bµi v¨n 6 - C¸ch lµm v¨n b¶n thuyÕt minh thuyÕt minh? * C¸ch lµm bµi thuyÕt minh: ( thuyết minh về một đồ + Tìm hiểu đề: - Đối tợng. dïng, con vËt, ph¬ng - Yªu cÇu ph¸p...) - Tính chất đề. + T×m ý, lËp dµn ý: - Chọn vấn đề tiêu biểu, điển hình -> cung cấp kiến thức - Bố cục của bài văn cho mọi ngời hiểu vấn đề hoặc đối tợng. thuyÕt minh? + ViÕt thµnh v¨n. * C¸c ph¬ng ph¸p: - Nêu định nghĩa, giải thích - So s¸nh - LiÖt kª - Dïng sè liÖu - Nªu vÝ dô - Ph©n tÝch ph©n lo¹i. 7 - Bè côc cña bµi v¨n thuyÕt minh: * Thuyết minh một thứ đồ dùng: 3 phần - Mở bài: giới thiệu đồ dùng. - TB: thuyết minh các chi tiết, đặc điểm tiêu biểu, công dông... - KB: §¸nh gi¸ chung. * C¸c c¸ch lµm kh¸c: GV híng dÉn HS tù lµm. 8 - V¨n nghÞ luËn: - Nêu đặc điểm của văn + Luận điểm: Quan điểm t tởng, ý kiến ngời viết đặt ra b¶n nghÞ luËn? trong bµi v¨n. - Yªu cÇu khi viÕt bµi VD: §i bé ngao du cã t¸c dông tèt cho søc khoÎ. v¨n nghÞ luËn? - TÝnh chÊt: Kh¸i qu¸t néi dung cña ®o¹n v¨n. Thể hiện rõ ràng trong câu chủ đề. - §a yÕu tè biÓu c¶m, tù => LĐ phải rõ ràng, mạch lạc, đủ ý, chính xác. sù, miªu t¶ vµo bµi v¨n 9 - YÕu tè miªu t¶, tù sù vµ biÓu c¶m trong v¨n NL: nghÞ luËn cã t¸c dông - Có vai trò nh một phơng tiện để làm sáng tỏ vấn đề cần g×? nghÞ luËn. - §Æc ®iÓm cña VB têng - Lµ yÕu tè phô trî trong qu¸ tr×nh lËp luËn. tr×nh? Khi nµo viÕt têng - Lµ yÕu tè quan träng kh«ng thÓ thiÕu trong v¨n NL. tr×nh? 10 - V¨n b¶n hµnh chÝnh c«ng vô: - §Æc ®iÓm VB th«ng a - V¨n b¶n têng tr×nh: b¸o? - Đặc điểm mục đích: trình bày sự việc: mức độ thiệt hại vµ tr¸ch nhiÖm cña ngêi cã liªn quan. - Cách làm: Theo thể thức quy định. b - V¨n b¶n th«ng b¸o: - Đặc điểm: Truyền đạt thông tin. - Cách làm: Theo thể thức quy định.

(257) 4 – Củng cố, HDVN - Nhắc lại nội dung ôn tập - HD ôn tập phần văn nghị luận chuẩn bị cho bài kiểm tra học kì II. Một số đề bài luyện tập: Đề 1: Viết đoạn văn nghị luận khoảng 10 câu triển khai câu chủ đề sau: Những kẻ ích kỉ không bao giờ nhìn xa hơn lợi ích nhỏ bé của họ. Đề bài 2: Viết bài văn khuyên bạn tự học là phương pháp học tập hiệu quả nhất. Đề bài 3: Suy nghĩ của em về tính trung thực của học sinh. - Chuẩn bị kiểm tra học kì II.. So¹n : 04 / 5 / 2013 Gi¶ng: / 5 /2013 TIẾT 135 + 136 :. KIỂM TRA HỌC KÌ II. A - Mục tiêu cần đạt: Đánh giá: - Kh¶ n¨ng vËn dông linh ho¹t theo híng tÝch hîp c¸c kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng cña c¶ 3 ph©n m«n: V¨n, TiÕng ViÖt, TËp lµm v¨n trong bµi kiÓm tra. - N¨ng lùc vËn dông c¸c yÕu tè miªu t¶, tù sù, biÓu c¶m trong bµi v¨n nghÞ luËn. - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c , nghiªm tóc, nç lùc trong lµm bµi. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, bài soạn, máy chiếu - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, làm đề cương ôn tập phần TLV. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: - Kiểm tra chuẩn bị của học sinh 3 - Bài mới: A – Ma trận: Mức độ Nhận biết Chủ đề. Thông hiểu. Vận dụng thấp. Vận dụng cao. Tổng.

(258) 1. Tiếng Việt. 2. Văn bản. 3. Tập làm văn. Nhận biết kiểu câu chia theo mục đích nói Số câu: 01 Số điểm: 1 đ. Số câu: 01 Số điểm: 1 đ. Hiểu nội dung, nghệ thuật của văn bản “Thuế máu”. Phân tích được tác dụng của các biện pháp nghệ thuật trong đoạn thơ “Quê hương” Số câu: 01 Số câu: 01 Số điểm: 2 đ Số điểm: 2 đ. Số câu: 02 Số điểm: 4đ Viết bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội. Số câu: 01 Số điểm: 5đ Tổng số câu Số câu: 01 Số câu: 01 Số câu: 01 Số câu: 01 Tổng số Số điểm: 1 đ Số điểm: 2 đ Số điểm: 2 đ Số điểm: 5 đ điểm Tỷ lệ: 10 % Tỷ lệ: 20 % Tỷ lệ: 20 % Tỷ lệ : 50 % Tỷ lệ %. Số câu: 01 Số điểm: 5đ Số câu: 04 Số điểm: 10 đ Tỷ lệ 100%. B – Đề bài: Câu 1 (1 điểm): Chỉ ra câu cảm thán, câu cầu khiến, câu trần thuật trong đoạn văn sau: “ Lão Hạc ơi (1)! Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt (2)! Lão đừng lo gì cho cái vườn của lão (3). Tôi sẽ cố giữ gìn cho lão(4).” ( Trích “Lão Hạc” – Nam Cao) Câu 2 (2 điềm): a. Nêu ý nghĩa của đoạn trích “Thuế máu”. b. Tóm tắt những nét đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích “Thuế máu” của Nguyễn Ái Quốc. Câu 3 (2 điểm): Trình bày cảm nhận của em về hai câu thơ sau: Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng Rướn thân trắng bao la thâu góp gió… Câu 4 (5 điểm): Trong văn bản Bàn luận về phép học (Luận học pháp), La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp đã mở đầu cho bài viết của mình bằng câu châm ngôn: “Ngọc không mài, không.

(259) thành đồ vật; người không học, không biết rõ đạo”. (SGK Ngữ văn 8, tập hai, NXB Giáo dục 2012) Em có suy nghĩ gì về ý kiến trên? C – Đáp án, biểu điểm: Câu hỏi Nội dung kiến thức, kĩ năng cần đạt Câu 1 - Câu cảm thán: Câu (1) (1điểm) - Câu cầu khiến: Câu (2), (3) - Câu trần thuật: Câu (4) Câu 2 - Ý nghĩa: Văn bản có ý nghĩa như một “bán án” tố cáo thủ đoạn và (2điềm) chính sách vô nhân đạo của bọn thực dân đẩy người dân thuộc địa vào các lò lửa chiến tranh. - Nghệ thuật: + Lập luận chặt chẽ, tư liệu phong phú, xác thực, hình ảnh giàu giá trị biểu cảm, kết hợp các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm. + Giọng điệu đanh thép, mỉa mai + Sử dụng ngòi bút trào phúng sắc sảo Câu 3 - Nội dung: Hai câu thơ miêu tả vẻ đẹp của cánh buồm trên con (2điểm) thuyền lúc ra khơi. - Nghệ thuật: + Sử dụng phép so sánh, nhân hóa + Tác dụng: Khiến cho cánh buồm quen thuộc hiện lên với vẻ đẹp bất ngờ, lãng mạn, thơ mộng, lớn lao và thiêng liêng. Cánh buồm trở thành biểu tượng linh hồn của làng chài, quê hương của Tế Hanh. Tế Hanh đã vẽ được chính xác cái hình và cảm nhận được cái hồn của sự vật.  Về kĩ năng: - Viết được bài văn nghị luận hoàn chỉnh, có bố cục 3 phần cân đối. - Bài viết có lập luận chặt chẽ, văn viết trôi chảy, diễn đạt mạch lạc, luận điểm rõ ràng. Câu 4  Về kiến thức: (5điểm) MB - Giới thiệu tác giả, văn bản “Bàn về phép học” - Nêu câu châm ngôn TB (4 điểm) 1. Giải thích câu châm ngôn: “Ngọc không mài, không thành đồ vật; người không học, không biết rõ đạo” - Giải thích rõ khái niệm “đạo”. “Đạo” ở đây là lẽ đối xử hàng ngày giữa mọi người với nhau, tức là đạo đức, nhân cách của con người. Cũng cần hiểu đầy đủ hơn về chữ “đạo” là những tri thức để làm người. - Mượn câu nói của người xưa, Nguyễn Thiếp muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học; Khẳng định mục đích và tác dụng của việc. Điểm 0,25 0,5 0,25 1,0 1,0. 0,5 0,5 1,0. 0,5. 1,5.

(260) học học để làm người có ích, có giá trị. Đó mới là ý nghĩa của việc học chân chính. 2,0 2. Suy nghÜ vÒ ý kiÕn trªn: - Khẳng định quan điểm đúng đắn về nội dung, phương pháp học tập. - Phê phán những quan điểm lệch lạc, sai trái trong việc học của một số người (xưa và nay) để thấy được ý nghĩa của việc học chân chính. 0,5 3. Rút ra bài học cho bản thân: Mục đích, nội dung, phương pháp học tập: Học đi đôi với hành, phải được vận dụng vào cuộc sống... 0,5 KB: - Khẳng định ý nghĩa của câu châm ngôn - Phương hướng rèn luyện của bản thân. 4 – Củng cố, HDVN: - Thu bài, nhận xét giờ làm bài - HD chuẩn bị chương trình địa phương phần TV. - Chuẩn bị bài: Văn bản thong báo, sưu tầm một số văn bản thông báo.. So¹n : 8/ 5 / 2013 Gi¶ng: / 5 /2013 TIẾT 137: VĂN BẢN THÔNG BÁO A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Nhận biết, nắm được đặc điểm, cách làm văn bản thông báo. - Có kĩ năng nhận biết rõ được hoàn cảnh phải lập văn bản thông báo; nhận diện và phân biệt văn bản có chức năng thông báo với các văn bản hành chính khác; biết tạo lập một văn bản hành chính có chức năng thông báo B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, một số văn bản thông báo tham khảo. - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, sưu tầm văn bản thông báo. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Chuẩn bị của học sinh 3 - Bài mới:.

(261) I - Bài học: 1 - §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n th«ng b¸o: - §äc VB a - Ng÷ liÖu: - Ngêi viÕt lµ ai? * Ngêi viÕt th«ng b¸o: + VB (1): Nhà trờng ( đại diện: Phó hiệu trởng) - Ngêi nhËn TB lµ ai? + VB (2): Liên đội TNTP ( đại diện: Liên đội trởng) => Lµ cÊp trªn * Ngêi nhËn th«ng b¸o: + VB (1): GVCN - líp trëng + VB (2): các chi đội => Là cấp đới - Mục đích viết TB để làm gì? * Mục đích: - Th«ng b¸o KH duyÖt v¨n nghÖ (VB1) - KH đại hội đại biểu Liên đội. - ND của thông báo đề cập đến * ND thông báo: Truyền đạt công việc, kế hoạch. vấn đề gì? * ThÓ thøc: Tu©n thñ thÓ thøc cña v¨n b¶n hµnh chÝnh - ThÓ thøc cña VB th«ng b¸o? (Theo mẫu quy định ), ngắn gọn, rõ ràng. - C©u v¨n trong VB th«ng b¸o? - Mét sè trêng hîp kh¸c: + Th«ng b¸o kiÓm tra theo lÞch cña nhµ trêng + Thông báo kế hoạch lao động cộng sản vệ sinh trờng líp. + Thông báo phát động phong trào ủng hộ HS vùng lũ lôt. - Em hiÓu VB th«ng b¸o lµ g×? => KL: VB th«ng b¸o lµ v¨n b¶n cña c¬ quan, ®oµn thÓ, tæ chức thuộc cấp trên, truyền đạt thông tin cho cơ quan cấp đới đợc biết để tham gia thực hiện - §äc ghi nhí b - Ghi nhí: SGK 2 - C¸ch lµm v¨n b¶n th«ng b¸o: - Khi nµo viÕt th«ng b¸o? a - T×nh huèng cÇn lµm v¨n b¶n th«ng b¸o: * Ng÷ liÖu: - Chọn đáp án - T×nh huèng (a) kh«ng viÕt th«ng b¸o (NÕu cÇn th× viÕt têng tr×nh) - T×nh huèng (b) viÕt th«ng b¸o - T×nh huèng (c) cã thÓ viÕt th«ng b¸o hay giÊy mêi (GiÊy triÖu tËp còng lµ mét h×nh thøc mêi b¾t buéc). b - C¸ch lµm v¨n b¶n th«ng b¸o: - PhÇn më ®Çu cña VB th«ng (SGK/142-143) b¸o bao gåm nh÷ng néi dung nµo? - Bè côc: 3 phÇn: - ThÓ thøc më ®Çu. - PhÇn ND th«ng b¸o cã nh÷ng - ND th«ng b¸o ND nµo? - ThÓ thøc kÕt thóc. - PhÇn kÕt? * Ghi nhí: SGK/143: - §äc ghi nhí SGK 3 - Lu ý: C¸ch tr×nh bµy (SGK/ 143). - CÇn chó ý g× vÒ tr×nh bµy VB II - LuyÖn tËp th«ng b¸o? + Bµi tËp 1-2 (SBT/ 91) + Chọn một tình huống đúng trong bài tập 1, thảo luËn thÓ thøc vµ ND v¨n b¶n th«ng b¸o.. 4 - Cñng cè, HDVN - Ph©n biÖt gi÷a th«ng b¸o víi th«ng c¸o vµ chØ thÞ. Gièng nhau: §Òu lµ v¨n b¶n cña cÊp trªn, cña c¸c c¬ quan Nhµ níc vµ ®oµn rhÓ göi xuống cấp dới hoặc đông đảo nhân dân và hội viên để cùng thực hiện. Kh¸c nhau:.

(262) + Th«ng c¸o: cã tÇm vÜ m« lín h¬n, thêng lµ v¨n b¶n cña Nhµ níc ë cÊp cao víi néi dung về một vấn đề có tầm quan trọng nhất định. + Chỉ thị: có tính chất pháp lệnh cao hơn, nặng về tác động hành động. + Thông báo: có thể có cả ND thông tin lẫn ND tác động hành động, song cũng có thông báo chỉ đơn thuần là thông tin để mọi ngời đợc biết. - Phân công chuẩn bị cho tiết học địa phơng: su tầm từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã héi, HD sử dụng phiếu điều tra.. So¹n : 8/ 5 / 2013 Gi¶ng: / 5 /2013 TIẾT 138: CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN TIẾNG VIỆT A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Thấy được sự khác nhau về từ ngữ xưng hô của tiếng địa phương và ngôn ngữ toàn dân, tác dụng của việc sử dụng từ ngữ xưng hô ở địa phương, từ ngữ xưng hô toàn dân trong hoàn cảnh giao tiếp cụ thể. - Có kĩ năng lựa chọn cách xưng hô phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp; tìm hiểu, nhận biết từ ngữ xưng hô ở địa phương, sử dụng hợp lí từ xưng hô hợp lí. B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, tài liệu địa phương - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, phiếu điều tra C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Chuẩn bị của học sinh 3 - Bài mới: I – Chuẩn bị: - HS tổng hợp kết - HS tổng hợp phiếu điều tra, ghi lại kết quả điều tra. quả điều tra II – Luyện tập: - Chỉ ra các từ ngữ Bài tập 1: xưng hô trong 2 đoạn trích? Từ toàn dân Từ địa phương - Từ nào là từ toàn tôi, con u dân, từ địa phương? Bài tập 2: - Sử dụng phiếu điều tra và kết quả tổng Từ toàn dân Từ địa phương hợp tôi tui, choa, qua, tao tau - Địa phương em có chúng tôi bầy tui.

(263) những từ xưng hô nào khác? Liệt kê vào bảng?. mày hắn bố mẹ cụ chị. mi, bay hấn thầy, tía, ba u, bầm, đẻ, mạ, má cố ả. - Từ xưng hô của địa Bài tập 3: phương có thể dùng - Từ xưng hô địa phương chỉ được dùng trong phạm vi hẹp trong những hoàn (giữa những người trong cùng gia đình hay cùng địa cảnh giao tiếp như phương) thế nào? - Trong tình huống giao tiếp có tính chất nghi thức không dùng từ địa phương vì người địa phương khác có thể không thể hiểu được. - Ngoài việc dùng từ ngữ xưng hô trong giao tiếp sinh hoạt, từ xưng hô địa phương còn được dùng trong sáng tác văn chương khi tác giả muốn tạo dấu ấn địa phương cho tác phẩm. Bài tập 4: - Đối chiếu những - Phần lớn các từ chỉ quan hệ thân thuộc đều có thể dùng để phương tiện xưng hô xưng hô đã xác định ở BT2 và - Có một số trường hợp đặc biệt như: vợ, chồng, con dâu, những phương tiện con rể ít khi dùng làm từ xưng hô. chỉ quan hệ thân - Ngoài những từ chỉ quan hệ ruột thịt, thân thích, TV còn thuộc trong CTĐP dùng nhiều phương tiện khác để xưng hô như: đại từ xưng TV ở HKI cho nhận hô, danh từ chỉ chức vụ, danh hiệu, nghề nghiệp hoặc tên xét? riêng. 4 - Cñng cè, HDVN - Từ ngữ địa phơng? Biệt ngữ xã hội ? - TiÕp tôc su tÇm từ ngữ xưng hô của địa phương. - ChuÈn bÞ: LuyÖn tËp lµm v¨n b¶n th«ng b¸o. ……………………………………………………………………………………. So¹n : 8/ 5 / 2013 Gi¶ng: / 5 /2013 TIẾT 139: LUYỆN TẬP LÀM VĂN BẢN THÔNG BÁO A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Củng cố những hiểu biết về văn bản thông báo, nắm vững mục đích, yêu cầu của văn bản thông báo. - Nhận biết thành thạo tình huống cần viết văn bản thông báo; nắm bắt sự việc, lựa chọn các thông tin cần truyền đạt. - Tự học bằng cách vận dụng kiến thức ở giờ học trước để thực hành, nâng cao kĩ năng tạo lập văn bản, viết được một văn bản thông báo đúng cách..

(264) B - ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, soạn bài, một số VB thông báo - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập, làm bài tập ở nhà. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: Bài tập làm ở nhà của học sinh 3 - Bài mới: - Khi nào cần viết văn bản thông báo? - Nội dung và thể thức của VB thông báo? - Nội dung thong báo thường là gì? - VB thong báo có những mục gì? - VB thong báo và Vb tường trình có điểm gì giống và khác nhau? - Lựa chọn văn bản thích hợp trong các trường hợp nêu ở BT1? - Chỉ ra chỗ sai trong VB ở BT2?. - Nêu một số tình huống thường gặp trong nhà trường hoặc ngoài xã hội mà em cho là cần phải viết văn bản thong báo? - Hãy chọn một trong các tình huống nêu ở BT3 viết một VB thong báo hoàn chỉnh? - HS viết bài, đọc trước lớp; HS trong lớp và giáo viên nhận xét, bổ sung, sửa chữa.. I – Ôn tập lí thuyết: Điểm khác nhau của văn bản thong báo và văn bản tường trình: + VB tường trình: là loại văn bản trình bày thiệt hại hay mức độ trách nhiệm của người tường trình trong các sự việc xảy ra gây hậu quả cần phải xem xét. + VB thông báo: truyền đạt thong tin cụ thể từ cơ quan đoàn thể, người tổ chức (cấp trên) cho người dưới quyền, thành viên đoàn thể hoặc những ai quan tâm nội dung thong báo được biết để thực hiện hay tham gia. Bµi 1/149: a- V¨n b¶n th«ng b¸o. b- V¨n b¶n b¸o c¸o. c- V¨n b¶n th«ng b¸o. Bµi 2/150: Sai: - Tªn v¨n b¶n cha phï hîp víi néi dung th«ng b¸o. - ThiÕu sè c«ng v¨n, thiÕu n¬i göi ë gãc tr¸i phÝa díi. - ND th«ng b¸o cha cô thÓ. cha râ rµng th«ng tin c«ng viÖc. Bµi 3/150: - Mét sè t×nh huèng thêng gÆp trong nhµ trêng, ngoµi x· héi cÇn viÕt th«ng b¸o (HS tù t×m). Bµi 4/150: Viết văn bản cụ thể ( đề tài tự chọn ). Yªu cÇu: - Hình thức: Đảm bảo đủ các mục, trình bàyđúng quy c¸ch. - ND: Th«ng tin râ rµng, cô thÓ. - Thái độ: trang trọng, lịch sự.. 4 - Cñng cè, HDVN - Đặc điểm, mục đích của văn bản thông báo ? VB tờng trình ?.

(265) - ¤n tËp kiÕn thøc ng÷ v¨n 8. - Hoàn chỉnh đề cương ôn tập phần văn bản.. So¹n : 12/ 5 / 2013 Gi¶ng: / 5 /2013 TIẾT 140: TRẢ BÀI KIỂM TRA HỌC KÌ II A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Củng cố kiến thức và kĩ năng đã học trong chơng trình Ngữ văn 8, từ đó có thế đánh giá chất lợng học tập của HS trong cả năm học. - HS tự đánh giá kết quả học tập của mình qua những u nhợc điểm mà giáo viên đã nhËn xÐt. - GD ý thức chăm chỉ học tập để đạt đợc kết quả tốt hơn trong năm học tới. B - ChuÈn bÞ: - GV: Bài làm của học sinh - HS : SGK, SBT, vở ghi, vở bài tập. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1 - Tæ chøc: 2 - KiÓm tra: KT vở ghi, vở bài tập của học sinh 3 - Bài mới: I - Chữa bài (Theo đáp án biểu điểm tiết 135+136) II - NhËn xÐt: 1 - ¦u ®iÓm: - N¾m ch¾c kiÕn thøc v¨n b¶n, tËp lµm v¨n vµ TiÕng ViÖt. - Mét sè bµi viÕt (c©u 4) cã lËp luËn s¾c ( Lê Trang; Ly...) - Tr×nh bµy s¸ng sña - M¾c lçi Ýt ¬n so víi nh÷ng bµi viÕt tríc. 2 - Nhîc ®iÓm: - Một số bài viết còn rờm rà cha biết tạo tình huống để trình bày. - Mét sè cha n¾m v÷ng kiÕn thøc TV, VB - Tr×nh bµy cÈu th¶ ( Bảo, Thắng) - Sai nhiÒu lçi chÝnh t¶ ( Thiên, Ngọc Hà, Lê Đức) III - Trả bài, giải đáp thắc mắc IV - Híng dÉn ch÷a lçi 4 - Cñng cè, HDVN - Ôn tập kiến thức đã học. - Ôn tập trong hè (Bộ đề ôn tập của Bộ Giỏo dục đào tạo).

(266)

(267)

ganv 8

Trích đoạn

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về