LEC 11 sinh lý nghe final
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (221.59 KB, 4 trang )
Mẫu B. Tài liệu dành cho Sinh viên
M.02B.LEC.CTĐM
SINH LÝ NGHE
MÃ BÀI GIẢNG: LEC 11 S2.6
- Tên bài giảng: Sinh lý nghe
- Đối tượng học tập: sinh viên Y2, BSYK
- Số lượng: 200 sinh viên
- Thời lượng: 1 tiết (50 phút)
- Địa điểm: Giảng đường
- Giảng viên:TS.BS. Nguyễn Huy Bình, PGS. TS.BS. Lê Đình Tùng, PGS.TS.BS. Nguyễn
Thị Bình
- Mục tiêu học tập
1. Trình bày được cấu trúc chức năng của tai
2. Trình được quá trình tiếp nhân âm thanh, biến âm thanh thành xung động điện
3. Trình bày được đường dẫn truyền cảm giác từ tai về não và sự nhân cảm giác ở não
1. Nội dung thuyết trình:
Thời
Nội dung
gian
(phút)
1. Cấu trúc chức năng của tai
1.1.
Màng nhĩ và các xương nhỏ: màng nhĩ
có hình nón, mặt lõm hướng xuống
dưới và ra ngoài ống tai. Gắn vào
trung tâm màng nhĩ và cán búa xương.
Đầu kia của xướng búa gắn chặt vào
xương đe nhờ các dây chằng. Đầu còn
lại của xương đe lại tạo khớp với
xương bàn đạp. Mặt phẳng của xương
bàn đạp lại tiếp xúc với mê đạo màng
của cửa số bầu dục.
1.2.
Ốc tai là phần thuộc tai trong, là một
ống xương xoắn khoảng hai vòng rưỡi
20 phút
Hoạt động của
Hoạt động
giảng viên
của sinh viên
Thuyết trình
Nghe giảng
Mẫu B. Tài liệu dành cho Sinh viên
theo hình trơn ốc xung quanh một trụ
xượng xốp là trụ ốc. Trong trụ ốc có
hạch thần kinh cũng xoắn ốc. ốc tai
gồm 3 ống nằm chồng lên nhau :
thang tiền đình, thang giữa và thang
hịm nhĩ. Ngăn giữa thang tiền đình và
thang giữa là màng tiền đình; ngăn
giữa thang giữa và thang hòm nhĩ là
màng đáy.
1.3.
Cơ quan Corti là cấu trúc nằm trên
màng đáy. Cơ quan này gồm nhiều tế
bào có lơng là những tế bào nhạy cảm
cơ – điện. Các tế bào này là bộ phân
nhận cảm cuối cùng mà từ đấy có các
xung động thần kinh xuất phát mỗi
khi có kích thích âm.
2. Tiếp nhân âm thanh, biến âm thanh thành 15 phút
xung động điện
2.1 Các sợi lơng có giá đỡ là protein: ở đỉnh
mỗi tế bào có 100 sợi long. Càng xa
trung tâm thì các sợi lơng càng dài, đầu
của các sợi lông ngắn được cột chặt vào
sợi dài hơn. Khi một sợi lông bị đổ rạp
về hướng của sợi dài thì đầu sợi lơng
ngắn bị kéo ra phía ngoài. Điều này gây
ra một sợ thay đổi cơ học làm mở 200300 kênh ion K. Ion K vào nhanh ở đầu
sợi lơng và gây nên khử cực tồn bộ
màng tế bào. Khi các sợi ở đáy nghiêng
rạp về thang tiền đình thì các tế bào
lơng bị khử cực cịn khi nghiêng về
hướng ngược lại thì lại bị ưu phân cực,
Thuyết trình
Nghe giảng
Mẫu B. Tài liệu dành cho Sinh viên
tạo nên một điện thế hai chiều ở tế bào
lông. Điện thế này kích thích các tận
cùng thần kinh ốc tai qua các synap ở
đáy.
2.2 Âm có tần số khác nhau làm rung các
phần khác nhau của màng: Các sợi trục
của neuron xuất phát từ ốc tai được sắp
xếp theo không gian cho tới vỏ não. Sự
nhận cảm âm trầm hay cao là do các
neuron khác nhau bị kích thích bởi các
âm có tần số đặc hiệu riêng, tùy theo
chúng nằm ở chỗ nào trên màng đáy.
3.Đường dẫn truyền cảm giác từ tai về não và sự 15 phút
nhân cảm giác ở não
3.1. Đường dẫn truyền cảm giác từ tai về não:
các sợi xuất phát từ hạch xoắn Corti đi tới
nhân ốc tai trước và nhân ốc tai sau ở hành
não. Từ đây, hầu hết các sợi tạo synap và các
neuron thứ hai bắt chéo sang bên đối diện
quả thể thang và tới nhân trám trên; tuy nhiên
cũng có một ít sợi khơng bắt chéo mà tới
nhân trám trên cùng bên. Tuy nhiên cũng có
một ít sợi tới tận cùng ở nhân cùng bên cịn
đường dẫn truyền thính giác chủ yếu khơng
dừng mà đi lên qua bó lemniscus bên để tận
cùng ở collicus. Từ đây, đường truyền đi tới
nhân gối giữa và tạo synap tại đây. Chặng
cuối cùng của đường dẫn truyền thính giác là
từ nhân này theo tia thính giác đi tới vùng
nghe ở hồi trên của thùy thái dương trên vỏ
não.
Thuyết trình
Nghe giảng
Mẫu B. Tài liệu dành cho Sinh viên
3.2. Sự nhân cảm giác ở não: Vùng nghe của
vỏ não nằm chủ yếu ở hồi thái dương trên
nhưng còn lan ra tới bờ bên của thùy thái
dương.
Vùng nghe sơ cấp là vùng chịu sự kích thích
trực tiếp của các tín hiệu từ thể gối giữa tới.
Vùng nghe liên hợp thì nhận những kích thích
từ vùng vỏ não nghe sơ cấp và những kích thích
từ các vùng liên hệ của đồi thị ở gần kề thể gối
giữa.
Có thể xác định nguồn âm nhờ hai cơ chế:
+ Chênh lệch về thời gian để âm đến từng tai
+ Chênh lệch về cường độ âm khi đến từng tai
2. Vật liệu minh họa (tình huống, hình ảnh, video clip.....):
2.1.Tình huống
2.2. Hình ảnh: (tên hình ảnh,sơ đồ… minh họa)
+ Cấu tạo màng nhĩ, ốc tai và cơ quan Corti
+ Đường dẫn truyền cảm giác từ tai về não
Nguồn: Sinh lý học, Phạm Thị Minh Đức, Nhà xuất bản Y học 2019, trang 414-418
2.3. Video clip
3. Phương tiện, cơng cụ dạy-học
máy chiếu, máy tính, màn chiếu, bút laser
4. Tài liệu học tập
Sinh lý học, Phạm Thị Minh Đức, Nhà xuất bản Y học 2019, trang 414-418
5. Tài liệu tham khảo
Sinh lý học, Trịnh Bỉnh Dy, Nhà xuất bản Y học 2006 tập 2, trang 301-308
Giảng viên biên soạn
TS. BS. Nguyễn Huy Bình, Bộ mơn Sinh lý học, Đại học Y Hà nội
Email:
TRƯỞNG BỘ MÔN
TRƯỞNG MODULE
