Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (677.51 KB, 79 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>NS:28/8/2013 ND:. /. /2013. Tiết 1+2:Ôn tập một số kiến thức cơ bản về văn bản A. Mục tiêu cần đạt đạt: - Chủ đề nhằm tiếp tục rèn luyện cho học sinh kĩ năng tạo lập văn bản theo một thể thống nhất, hoàn chỉnh về nội và hình thức.. - Luyện cho HS kĩ năng liên kết trong việc tạo lập văn bản, xây dựng văn đảm bảo bố cục 3 phần, văn bản phải đảm bảo tính mạch lạc. - Tiếp tục luyện kĩ năng dùng từ, đạt câu, diễn đạt rõ ràng trôi chảy. B. Chuẩn bị phương tiện dạy- học. - SGK, SGV, Sách bồi dưỡng Ngữ văn 7, Các dạng bài tập làm văn và cảm thụ thơ văn lớp 7 C- TiÕn tr×nh : I- ổn định lớp: II- KiÓm tra bµi cò: Bµi tËp ë nhµ. III- Bµi míi: GV giới thiệu nội dung cần. I. Kiến thức cơ bản.. ôn luyện.. - Liên kết trong văn bản.. ? Khi tạo lập văn bản cần. - Bố cục trong văn bản.. phải chú ý những yêu cầu. - Mạch lạc trong văn bản.. nào?. - Quá tình tạo lập văn bản.. GV cho HS nhắc lại khái niệm liên kết và những điều kiện để văn bản đảm bảo sự liên kết.. I. Liên kết trong văn bản. * Liªn kÕt: lµ yÕu tè quan träng trong qóa tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n. + Liên kết về nội dung:liên kết chủ đề (các ý tr×nh bµy theo c¸c c¸ch liªn kÕt:diÔn dÞch, qui n¹p, song hµnh,mãc xÝch) ,liªn kÕt l« gÝch (mèi quan hÖ gi÷a c¸c ý:nh©n qu¶, t¬ng ph¶n ...) + Liªn kÕt vÒ h×nh thøc:lÆp ,thÕ, tuyÕn tÝnh,... *Ph¬ng tiÖn liªn kÕt: + Tõ, côm tõ, c©u. + Thêng sö dông c¸c quan hÖ tõ: Cßn, nhng, mµ, nÕu...th×, tuy...nhng, kh«ng nh÷ng ...mµ, cßn, nãi tãm l¹i... 1. Lí thuyết a. Khái niệm: HS nhắc lại..
<span class='text_page_counter'>(2)</span> b. Những điều kiện để văn bản đảm bảo tính liên kết. -Nội dung các câu, các đoạn phải thống nhất cặt chẽ. - Các câu, các đoạn phải kết nối bằng những GV hướng dẫn Hs làm bài. phương tiện liên kết phù hợp.. tập.. 2.Luyện tập Bài tập 1:Có một tập hợp câu như sau:. GV cho HS độc lập làm bài,. (1)Chiếc xe lao mỗi lúc một nhanh. gọi 3, 4 em trình bày, lớp. (2),”Không được! Tôi phải đuổi theo nó, vì tôi là. nhận xét, GV bổ sung.. tài xế chiễc xe mà!”. (3) Một chiếc xe ô tô buýt. ? Nếu sắp xếp như trên thì. chở đầy khách đang lao xuống dốc. (4) Thấy vậy,. người đọc có hiểu được. một bà thò đầu ra cửa, kêu lớn: (5)Một người đàn. không?. ông mập mạp, mồ hôi nhễ nhại đang gắng sức chạy. ? Để văn bản có nghĩa dễ. theo chiếc xe, (6) “Ông ơi! Không kịp đâu! Đừng. hiểu người viết phải chú ý. đuổi theo vô ích!”(7) Người đàn ông vội gào lên.. điều gì?. a. Sắp xếp lại trật tự các câu trên theo một trình tự. - Dảm báo sự liên kết giữa các hợp lí. các câu.. b. Có thể đặt nhan đề cho văn bản trên được không? c. Phương thức biểu đạt của văn bản trên là gì? Gợi ý: a.Trật tự sắp xếp như sau: 3, 5, 1, 4, 6, 7, 2 b.Không kịp đâu, môt tài xế mất xe. c.Tự sự. Bài 2.Hãy viết một đoạn văn (từ 10 đến 12 câu) kể về kỉ niệm đáng nhớ nhất trong ngày khai trường. GV hướng dẫn HS viết đoạn. đầu tiên của em.Trong đoạn văn đó em hãy chỉ rõ. văn, ngoài cácyêu cầu của đề. sự liên kết của các câu trong đoạn văn.. bài, HS cần chú ý đoạn văn. *trên đờng đến trờng:.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> phải đảm bảo về mặt hình. -tung tăng đi bên cạnh mẹ,nhìn cái gì cũng thấyđẹp đẽ đáng yêu(bầu trời mặt đất,con đờng,cây cói chim mu«ng,...) thức ( mở đoạn, thân đoạn, kết -thấy ngôi trờng thật đồ sộ,còn mình thì quá nhỏ đoạn) bÐ. -ngại ngùng trớc chỗ đông ngời -đợc mẹ động viênnên mạnh dạn *lóc dù lÔ khai gi¶ng: GV cho HS nhắc lại khái -tiÕng trèng vang lªn thóc giôc niệm bố cục trong văn bản. -lần đầu tiên trong đời em đợc dự buổi lễ khai gi¶ng long träng vµ trang nghiªm nh thÕ -ngì ngµng vµ l¹ lïng tríc khung c¶nh Êy -vui và tự hào mình đã là học sinh lớp Một -rôt rÌ lµm quen víi c¸c b¹n míi II. Bố cục trong văn bản. 1.Lí thuyết. a. Khái niệm: b. Các điều kiện để bố cục được rành mạch và hợp GV cho HS xác định nội. lí.. dung khái quát của đoạn văn. 2. Luyện tập:. trên.. Bài tập 1: Có một văn bản tự sự như sau:. Xác định đâu là mở đoạn,. “ Ngày xưa có 1 em bé gái đi tìm thuốc cho mẹ.. thân đoạn, kết đoạn, từ đó chỉ. Em được phật trao cho 1 bông cúc. Sau khi dặn em. rõ sự liên kết.. cách làm thuốc cho mẹ, phật nói thêm: “Hoa cúc có bao nhiêu cánh người mẹ sẽ sống thêm được bấy nhiêu năm”. Vì muốn mẹ sống thật lâu cô bé dừng lại bên đường tước các cánh hoa ra thành nhiều cánh nhỏ. Từ đó hoa cúc có rất nhiều cánh. Ngày nay, cúc vẫn được dùng chữ bệnh. Tên y học. GV yêu cầu HS viết bài văn. của cúc là Liêu Chi”.. phải đảm bảo bố cục 3 phần.. a. Phân tích bố cục, sự liên kết của văn bản trên.. GV cho HS xác định nội. b. Có thể đặt tên cho câu chuyện trên thế nào?. dung cần kể.. c. Cảm nghĩ của em sau khi đọc truyện.. - Hình dáng. Bài 2: Viết một bài văn ngắn ( khoảng 25 dòng) kể. - Phẩm chất ( thể hiện qua việc học. chuyện về một người bạn mà em yêu quí.Phân tích. tập, các mối quan hệ với mọi. bố cục sự liên kết của bài văn đó?.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> người).. III. Mạch lạc trong văn bản.. - Sở thích.. 1. Lí thuyết - Những điều kiện đẻ văn bản đảm bảo tính mạch. GV cho HS phân biệt sự khác. lạc.. nhau của mạch lạc, liên kết,. - Phân biệt mach lạc với bố cục và liên kết.. bố cục, để học sinh tránh sự. 2. Luyện tập.. nhầm lẫn giữa các khái niệm. Bài 1: GV cho hs xác định mạch lạc trong một văn bản chưa học Bài 2.Hãy viết một bài văn (từ 10 đến 12 câu) kể về kỉ niệm đáng nhớ nhất trong ngày khai trường. GV cho HS ôn lại các bước. đầu tiên của em.Trong bài văn đó em hãy chỉ rõ. tạo lập văn bản.. tính mạch lạc của các câu trong bài văn.. GV hướng dẫn học sinh làm. IV. Quá trình tạo lập văn bản bài tập lần lượt theo các bước. * Mét sè lu ý khi t¹o lËp v¨n b¶n: - §Þnh híng chÝnh x¸c: GV cho HS lập dàn ý trước VB viết về cái gì ? Viết cho ai ? Viết để làm gì ? ViÕt nh thÕ nµo ? khi làm, (HS HĐ nhóm). - X©y dùng bè côc theo 1 tr×nh tù hîp lý rµnh m¹ch. nhóm thống nhất dàn ý. - Dùng ®o¹n vµ liªn kÕt ®o¹n. Cho HS viết bài, GV thu bài - §äc vµ kiÓm tra, söa lçi. 1.Lí thuyết về chấm. a. Các bước tạo lập văn bản ( 4 bước) b. Bố cục của văn bản: (3 phần). 2.Luyện tập. Bài 1: Hãy tả lại một cảnh đẹp của quê hương mà em thích nhất.(dòng sông) Bài 2: Kể lại một giờ học mà em thích nhất. *Củng cố:GV chốt lại một số kiến thức cơ bản *Dặn dò :ôn bài chuẩn bị bài cho những tiết sau *Rút kinh nghiệm:..................................................................................... Đã duyệt ngày. /. /2013.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> NS: NG:. /. /. / 2013 / 2013. Tiết 3+4: Luyện tập về văn bản A-Môc tiªu bµi häc: - Cñng cè kiÕn thøc vÒ liªn kÕt. - HS rÌn kü n¨ng nhËn biÕt vµ t¹o lËp v¨n b¶n. N¾m v÷ng vµ vËn dông c¸c bíc tiÕn hµnh, t¹o lËp v¨n b¶n. B- ChuÈn bÞ: - Bµi lý thuyÕt phÇn t¹o lËp v¨n b¶n. - Bµi tËp ë nhµ. C- Tiến trình các hoạt động dạy học: I- ổn định lớp: II- KiÓm tra bµi cò: Bµi tËp ë nhµ. III- Bµi míi: Hoạt động của thầy Néi dung bµi häc vµ trß. Cho 3 ®o¹n v¨n sau. H·y l¾p ghÐp c¸c đoạn văn đó thành một văn b¶n cho phï hîp. Gi¶i thÝch v× sao cã thÓ tr×nh bµy nh vËy ?. Bµi tËp 1: Råi vên c©y ra hoa. Hoa bëi nång nµn. Hoa nh·n ngät. Hoa cau tho¶ng qua. Vên c©y l¹i ®Çy ¾p tiÕng chim bay nh¶y. Nh÷ng thÝm chÝch choÌ nhanh nh¶u. Nh÷ng chó chim khíu l¾m ®iÒu. Nh÷ng anh chµo mào đỏm dáng. Những bác cu gáy trầm ngâm. * Liªn kÕt vÒ néi dung: - Hiện lên vẻ đẹp đầy sắc màu của hơng hoa, âm thanh rén r· cña cuéc sèng. -Tất cả những câu trong đoạn văn đều tập trung làm Nêu nội dung và hình thức rõ chủ đề này. liªn kÕt cña ®o¹n v¨n? -> T¸c dông: T¹o cho ®o¹n v¨n cã sù liªn kÕt chÆt *Néi dung: chẽ, gợi lên vẻ đẹp của không gian khu vờn-> Cảm Vẻ đẹp trù phú đầy ấm no xóc thÝch thó, ng¹c nhiªn, yªu mÕn... h¹nh phóc cña Bµi tËp 2: lµng quª. a. Còn nhiều lắm những điều ta cha thể biết trớc đợc *H×nh thøc: sù viÖc diÔn ra; nhng còng - Sö dông nh÷ng phÐp liªn cßn rÊt nhiÒu ®iÒu vÉn ë trong bøc mµn bÝ kÕt : LÆp tõ “ Mµu mËt, ®ang chê tri thøc cña chóng ta tiÕp tôc vµng”. kh¸m ph¸. ->Những từ láy gợi tả: Đều b. Thời gian và tri thức là vấn đề muôn thuở chỉ màu sắc vàng tập trung Thú vị của nhân loại, đặc biệt của tuổi học trò. làm rõ cho chủ đề của đoạn c. Hãy biết chạy đua với thời gian để giành lấy tri v¨n. thøc. Tri thøc ®ang chê b¹n ë phÝa tríc. ? Hiện lên không gian tràn d. Tri thức đối với mỗi chúng ta là vô cùng ngËp s¾c vµng t¬i s¸ng, trï quan träng. Chóng ta bíc vµo thÕ giíi nµy phó gîi lªn ®iÒu g×? b»ng nh÷ng hµnh trang tri thøc.... §o¹n b: Më bµi. §o¹n d-c: Th©n bµi. §o¹n a: KÕt bµi. Bµi tËp 3: Bµi tËp 3: Cho đề bài sau: Vẻ đẹp của - Mùa đông , giữa ngày mùa , làng quê toàn khu vên mét mµu vµng- nh÷ng mµu vµng rÊt kh¸c nhau sinh vËt c¶nh trêng em. Có lẽ bắt đầu từ những đêm sơng sa thì bóng tối đã Hãy xây dựng dàn ý cho đề hơi cứng và sáng ngày ra thì trông thấy màu trời có bài đó. vàng hơn mọi khi. Màu lúa chín dới đồng vàng xuộm Khu vờn đó nằm ở đâu? Có lại. Nắng ngả nhạt màu vàng hoe... Từng chiếc lá mít.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> gì đặc biệt đối với em ? ? Vên sinh vËt c¶nh cã nh÷ng loµi c©y nµo? Trong đó em thích nhất loài cây nµo ? V× sao?... ? T×nh c¶m c¶m cña em víi loài cây đó ? ? Em cã suy nghÜ g× vÒ c«ng søc cña những ngời đã tạo nên vẻ đẹp đó ? H.Më bµi ? H. Th©n bµi? H.KÕt bµi? HS tr×nh bµy- nhËn xÐt vµ GV cho ®iÓm.. vàng ối. Tất cả đợm một màu vàng trù phú, đầm ấm l¹ thêng, kh«ng cã c¶m gi¸c hÐo tµn, hanh hao lóc sắp bớc vào đông. -HiÖn lªn kh«ng gian trµn ngËp s¾c vµng t¬i s¸ng, trï phó -> yªn b×nh Êm ¸p l¹ thêng Gîi sù Êm no h¹nh phóc cña mét cuéc sèng ®ang đổi thay. Bµi tËp 4: a/ Më bµi : Trêng em cã mét khu vên sinh vËt c¶nh rất đẹp. b/ Th©n bµi : T¶ kh¸i qu¸t: Tõ cæng trêng ®i vµo : Mét khu«n viªn xinh x¾n - Trång rÊt nhiÒu loµi c©y... Khu vên quanh n¨m xanh tèt... T¶ cô thÓ: Khu vên cã rÊt nhiÒu loµi c©y: + C©y ¨n qu¶: §µo, khÕ qu¶ sai trÜu cµnh ... + C©y c¶nh : V¹n tuÕ oai phong ... hoa trµ yÓu ®iÖu duyªn d¸ng...nh÷ng nô hång chóm chÝm khoe s¾c díi trêi xu©n ... Tình cảm đối với khu vờn : Yêu thích, g¾n bã... N¬i ®©y c¸c thÇy c« dµnh tÊt c¶ tình yêu thơng mong muốn có đợc một nơi thật lý thú cho chóng em häc tËp ... c/ KÕt bµi: Yêu quý tự hào khi mình đợc học nơi đây... - Dành công sức và tình cảm để làm đẹp hơn ngôi trờng này.... *Củng cố:GV chốt lại một số kiến thức cơ bản *Dặn dò :ôn bài chuẩn bị bài cho những tiết sau *Rút kinh nghiệm:..................................................................................... Đã duyệt ngày NS: NG:. /. /. /. /2013. / 2013 / 2013. Tiết 5+6: Luyện tập về văn bản ( tiếp ) A.Mục tiêu: 1.Kiến thức : Học sinh nắm chắc, vận dụng những kiến thức về văn bản để viết văn tự sự, miêu tả, biểu cảm 2.Kỹ năng: biết tìm hiểu đề ,tìm ý, lập dàn ý, viết bài hoàn chỉnh với các đề văn đã học phù hợp với đề bài ..
<span class='text_page_counter'>(7)</span> 3.Thái độ : thích tìm hiểu về văn tự sự, miêu tả, biểu cảm. B- ChuÈn bÞ: - Bµi lý thuyÕt phÇn v¨n b¶n. - Bµi tËp ë nhµ.. -Phương pháp: ôn luyện, thực hành.. C- Tiến trình các hoạt động dạy học: I- ổn định lớp: II- KiÓm tra bµi cò: Bµi tËp ë nhµ. III- Bµi míi: G/v : Hướng dẫn học sinh thực hành. Ph¬ng ph¸p Néi dung ?Xác định thể loại A.Văn tự sự: đề ra ? Đề bài: Kể về một cuộc gặp gỡ (đi ?Nội dung đề yêu cầu thăm các chú bộ đội … ) gì? a .Tìm hiểu đề : _ Thể loại:k/c đời thường . _Nội dung: cuộc gặp gỡ các chú bộ đội thú vị. b.Tìm ý: 22-12Ngày thành lập quân đội nhân ?Em hãy tìm ý cho đề dân việt nam. trên? -Trên đường đi đến nơi . -Cô giáo tập trung hướng dẫn. -Thăm gặp gỡ các chú . -Trò chuyện chia tay. c.DÀN BÀI. *Mở bài : Nhân ngày 22.12 trường em tổ chức toàn bộ học sinh khối 6 đến thăm…ở lực lượng phòng không không quân. Mở bài em giới thiệu -Đến nơi , chúng em ngạc nhiên : những gì? Nhiều máy bay tên lửa. *Thân bài : -Cô giáo tập trung điểm sĩ số . Hướng dẫn :cho vào phòng thong tinh. Em nhận ra chiếc máy bay dò sóng rađi –ô..
<span class='text_page_counter'>(8)</span> -Một chú giới thiệu:trên chiếc máy bay ?Thân bài kể những nào cũng có một máy phát tính hiệu để chi tiết nào? truyền về trung tâm khi có máy bay Em hãy trình bày? nào xâm phạm bầu trời sẽ bị máy dò sóng phát hiện và báo cho các lực lượng bắn nổ chiếc máy bay . -Sau đó nói chuyện với các chú bộ đội . -Các chú nói chuyện truyền thống … -Kể chuyện chiến đấu ,chuyện riêng tư. -Em yêu cầu chú hát tặng chúng em một bài . “Ngày đầu tiên ’’rất hay đôi lúc rất dí G/v gợi ý cách làm dõm. bài. *Kết bài : G/v chia lớp thành -Bây giờ, em hiểu thêm đời sống của hai nhóm:làm bài đại các chú … diện nhóm trình bày. -Yêu quý và tự hào và sẽ sống xứng G/v gợi ý-gọi học đáng… sinh kể. B. Văn miêu tả G/v nhận xét bổ sung *Tập quan sát,tưởng tượng so sánh bài. và nhận xét trong văn miêu tả. Các năng lực cần thiết: -Quan sát,nhận xét, liên tưởng, tưởng tượng, ví von,so sánh để làm nổi bật những đặc điểm tiêu biểu. Bµi 1. Đoạn văn miêu tả mùa thu đến -Trời se lạnh Học sinh đọc bài tập. -Hồ nước trong xanh . Trao đổi thảo luận, -Trời xanh ,mây trắng trình bày ý kiến -Gío thổi nhẹ . -Hoa cúc nở trong các vườn nhà -Hương cốm thoảng qua *Bµi 2: (Bµi 4 trang 29 SGK) T¶ quang c¶nh buæi s¸ng trªn quª h¬ng em. - MÆt trêi (m©m löa, m©m vµng) lßng đỏ quả trứng thiên nhiên. - BÇu trêi (lång bµn khæng lå, nöa qu¶.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> Học sinh đọc bài tập. Trao đổi thảo luận, trình bày ý kiến. ? Muốn miêu tả hay người ta cần những năng lực gì? ?Quan sát và ghi chép lại những đặc điểm của lớp học của em? Trong những đặc điểm đó, đặc điểm nào nổi bật nhất ?. ? Yêu cầu h/s làm dàn bài, đọc - nhận xét. cÇu xanh) bÇu trêi s¸ng trong vµ m¸t mÎ nh khu«n mÆt em bÐ sau giÊc ngñ dµi, chiÕc b¸t thuû tinh, tÊm kÝnh lau. - Hµng c©y bøc têng thµnh cao vót, c« g¸i nghiªng m×nh, hµng qu©n danh dù. - Núi đồi bát úp, cua kềnh, mâm xôi. - Nh÷ng ng«i nhµ; viªn g¹ch, bao diªm, tr¹m g¸c *Bài 3: (trang 29 SGK) Tả cảnh dòng sông - Bầu trời - ánh nắng- không gian - thời gian tả - Dòng sông nào..? ở đâu…? - Mặt sông - Hai bên bờ sông - Điểm nổi bật của dòng sông Bài tập 4 : a. Đặc điểm của lớp học -Lớp quét vôi màu vàng chanh -Cửa lớp bằng gỗ, màu sơn xanh lá cây. -Riêng cửa sổ có song sắt thưa -Chính giữa lớp có treo ảnh Bác -Bên trái là năm điều Bác dạy,bên phải là thư chúc... -Bục giảng mới xây cao ráo -Bảng màu xanh lá cây nhạt -Hai dãy bàn ghế mới thơm phức, đều chằn chặn -Các lẵng hoa tự tạo treo tường mộc mạc có duyên _Lớp học như ngôi nhà thứ hai thân thương của em Bài tập 5 : Tả một dòng sông hùng vĩ và thơ mộng a.Mở bài :Giới thiệu con sông hùng vĩ, thơ mộng-Sông gì? b.Thân bài : -Sông .... chảy qua... -Nước sông màu .... Giống một dãi lụa vắt ngang lên tấm áo.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> Giáo viên bổ sung.. màu xanh của đồng bằng quê em. -Hai bên bờ sông những bãi mía,nương dâu xanh ngắt. -Từng đoàn thuyền dong buồm,thả lưới trắng xoá cả mặt sông -Hai bên bờ sông ,các bà ,các cô xã viên ra ruộng hái bắp ,tỉa dâu -Chiều :Trẻ con bơi lội ,vùng vẫy trên sông. c.Kết bài:cảm xúc về dòng sông,suy nghĩ về dòng sông.. IV.Củng cố: phương pháp làm bài văn tự sự,miêu tả hoàn chỉnh. V.Dặn dò :ôn bài chuẩn bị bài cho những tiết sau *Rút kinh nghiệm:..................................................................................... Đã duyệt ngày. /. /2013.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> Ngày soạn: Ngày dạy :. / /. /2013 /2013. Tiết 7+8:Các biện pháp tu từ thường gặp A. Mục tiêu bài học Qua bài này Hs cần đạt được: 1. Kiến thức: - Củng cố kiến thức về phép so sánh, nhân hóa, các kiểu so sánh, nhân hóa. - Tác dụng của phép so sánh, nhân hóa. 2. Kĩ năng. - Nhận biết và phân tích được giá trị của phép tu từ so sánh, nhân hóa. 3. Thái độ: - Có ý thức vận dụng phép so sánh , nhân hóa trong khi nói và viết, đặc biệt trong các bài viết văn. B. Chuẩn bị - Giáo viên: Nghiên cứu tài liệu, soạn bài. - Học sinh: Ôn tập C. Tổ chức các hoạt động của giáo viên và học sinh. * Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ.(Lồng trong bài) * Hoạt động 2: Giới thiệu bài * Hoạt động 3: Bài mới. * Hoạt động 4: Hoạt động của Nội dung cần đạt thầy và trò ? Thế nào là so 1. So sánh. sánh. Lấy ví dụ. - So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật , ? Có mấy kiểu so sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi sánh hình gợi cảm cho sự diễn đạt. ? So sánh có tác - Có 2 kiểu so sánh:So sánh ngang bằng.So sánh dụng gì. không ngang bằng ? So sánh có tác dụng gì trong văn 2.Nhân hoá: miêu tả ? - Nhân hoá là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật bằng những từ ngữ vốn dùng để gọi hoặc tả con ? Nhân hóa là người, làm cho thế giới loài vật,cây cối, đồ vật trở gì? Đặt một câu nên gần gũi với con người, biểu thị được những suy có sử dụng phép nghĩ ,tình cảm của con người. tu từ nhân hóa. - Có 3 kiểu nhân hoá: ? Nêu các kiểu +Dùng từ ngữ vốn gọi người để gọi vật. nhân hóa. +Dùng những từ vốn chỉ hoạt động tính chất của người để chỉ hoạt động tính chất của vật. +Trò chuyện,xưng hô với vật như đối với người. 3. Ẩn dụ..
<span class='text_page_counter'>(12)</span> ? Ẩn dụ là gì.. - Ân dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật hiện tượng khác có nét tương đồng với nó. - Tác dụng: làm cho câu văn, câu thơ có tính hàm xúc, tăng tính gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt - Có 4 kiểu ẩn dụ : ? Nêu các kiểu + ẩn dụ hình thức, ( dựa trên sự tương đồng với nhau ẩn dụ. về hình thức) + ẩn dụ cách thức, ( dựa trên sự tương đồng với nhau về cách thức, hành động) + ẩn dụ phẩm chất, ( dựa trên sự tương đồng với nhau về phẩm chất) + ẩn dụ chuyển đổi cảm giác. ( dựa trên sự tương đồng với nhau về cảm giác) 4. Hoán dụ: - Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác ? Thế nào là có quan hệ gần gũi với nó nhằm làm tăng sức gợi hoán dụ. hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. - Các kiểu hoán dụ thường gặp: +Lấy một bộ phận để gọi toàn thể. ? Có những +Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng. kiểu hoán dụ +Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật. nào. +Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng. 5. ®iÖp ng÷ *Kh¸i niÖm : ®iÖp ng÷ lµ nh¾c ®i nh¾c l¹i mét tõ mét ng÷ nh»m nhÊn m¹nh ®iÒu muèn nãi, t¨ng tÝnh liªn kÕt, t¹o nh¹c cho c©u v¨n c©u th¬ ®o¹n v¨n ®o¹n th¬ ?®iÖp ng÷ là gì? * cã 3 kiểu ®iÖp ng÷ : + ®iÖp ng÷ Vßng +®iÖp ng÷ Nèi tiÕp +®iÖp ng÷ C¸ch qu·ng 6. Ch¬i ch÷ ? Nªu c¸c kiểu -Khái niệm:Chơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm về ®iÖp ng÷ nghĩa của từ để tạo sắc thái dí dỏm hài hớc, lí thú cho lêi v¨n lêi th¬ - C¸c kiểu Ch¬i ch÷ thường gặp: ? Thế nào là +Từ đồng âm Ch¬i ch÷ +Từ đồng nghĩa ? Cã những kiểu +Tõ gÇn nghÜa Ch¬i ch÷ +Tõ tr¸i nghÜa nào +®iÖp ©m ?Học sinh thi tìm +nãi l¸i nhanh phép ch¬i 7.LiÖt kª *Kh¸i niÖm:LiÖt kª lµ viÖc sö dông mét lo¹t tõ ng÷ ch÷ hoặc cụm từ giống nhau nhằm diễn tả đầy đủ hoặc sâu sắc những vấn đề nói đến nhấn mạnh tình cảm, c¶m xóc. *C¸c kiÓu liÖt kª: ? Thế nào là liÖt -LiÖt kª thµnh tõng cÆp, liÖt kª kh«ng thµnh tõng cÆp. kª.
<span class='text_page_counter'>(13)</span> ? Có những kiểu liÖt kª nào ?. ? Thế nào là nãi qu¸ ? Thế nào là nãi gi¶m nãi tr¸nh. -LiÖt kª t¨ng tiÕn, liÖt kª kh«ng t¨ng tiÕn 8.Nãi qu¸ *Kh¸i niÖm:Nãi qu¸ lµ c¸ch nãi cêng ®iÖu qui m« tÝnh chÊt sù viÖc, sù vËt nh»m nhÊn m¹nh ®iÒu muèn nói, tăng sức gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt 9.Nãi gi¶m nãi tr¸nh: *Khái niệm:Là cách nói tế nhị uyển chuyển để nhằm lµm gi¶m ®i sù ®au buån, th« tôc, t¹o lÞch sù, hay cæ kÝnh cho ®iÒu muèn nãi.. *Hoạt động 5: Bài tập vẽ sơ đồ t duy về các biện pháp tu từ:.
<span class='text_page_counter'>(14)</span> * Hướng dẫn các hoạt động nối tiếp: - Học và nắm chắc khái niệm, các kiểu và tác dụng của ẩn dụ, hoán dụ... *Rút kinh nghiệm:............................................................................ §· duyÖt ngµy / / 2013.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> NS: / / 2013 NG: / / 2013 Tiết 9+10:ca dao,cách đọc hiểu ca dao, nghệ thuật đặc sắc trong ca dao A-Mục tiªu bµi häc - Cñng cè kiÕn thøc vÒ ca dao d©n ca. -RÌn kü n¨ng t×m hiÓu ca dao d©n ca. - Giáo dục thái độ: yêu thơng mọi ngời trong gia đình, yêu quê hơng đất nớc, sự c¶m th«ng víi nçi khæ cña con ngêi B- ChuÈn bÞ: C- Tiến trình các hoạt động dạy học: I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra bµi cò: III- Ba× míi: Hoạt động của thầy và trò. Néi dung I.Nh÷ng hiÓu biÕt vÒ ca dao Yªu cÇu HS «n vÒ ca dao d©n * Kh¸i niÖm: sgk ca + Chủ đề về tình yêu gia đình. Đã học những văn bản ca dao + Về tình yêu quê hơng đất nớc. về các chủ đề nào? Kể tên ? + Châm biếm, mỉa mai. + Than th©n. - Tình cảm thể hiện đều là những tình c¶m cao ? NhËn xÐt g× vÒ nh÷ng t×nh đẹp, thấm nhuần t tởng nhân văn sâu sắc. cảm thể hiện trong những bài ( Tình yêu gia đình, quê hơng làng xóm, ca dao nµy? t×nh yêu thơng đồng loại...) * C¸ch t×m hiÓu ca dao: VD: Đứng bên ni đồng, ngó 1- T×m hiÓu chñ thÓ cña lêi ca : bên tê đồng, Mênh mông - Lời ca đó là của ai ? Mợn lời của ai ? b¸t ng¸t. CÊt lªn trong hoµn c¶nh nµo ? Đứng bên tê đồng ,ngó bên ni 2- Xác định nội dung - Nghệ thuật của đồng, bát ngát mênh mông. bµi ca dao: Thân em nh chẽn lúa đòng - Bµi ca dao thÓ hiÖn néi dung g× ? Nãi đòng lªn ®iÒu g× ? PhÊt ph¬ díi ngän n¾ng hång 3- ThÓ hiÖn c¶m xóc: ban mai. - Bài ca để lại trong em những cảm xúc -Nếu xác định chủ thể của g× ? bµi ca lµ ngêi con g¸i th«n - Giúp em hiểu đợc điều gì ? quª-> Nghiªng vÒ c¶m xóc II. §Æc ®iÓm ca dao d©n ca VN: tù hµo... * Ph©n biÖt ca dao- d©n ca: - NÕu chñ thÓ lµ chµng trai - Gièng: th× niÒm c¶m xóc nghiªng vÒ + Lµ nh÷ng bµi th¬, bµi h¸t tr÷ t×nh d©n lời ngợi ca vẻ đẹp đầy sức gian cña quÇn chóng nh©n d©n- do nh©n sèng cña ngêi con g¸i th«n d©n s¸ng t¸c. quª... + Tr×nh diÔn vµ lu hµnh truyÒn miÖng tõ đời này qua đời khác. + ND: đều phản ánh tâm t, tình cảm của nhân dân. lao động ... H·y nªu kh¸i niÖm ca dao d©n - Kh¸c: ca?so s¸nh sù gièng nhau vµ + Ca dao : phÇn lêi cña bµi ca. kh¸c nhau? + D©n ca: phÇn lêi vµ ©m nh¹c d©n gian. III. Nội dung và nghệ thuật đặc sắc cña ca dao, d©n ca:.
<span class='text_page_counter'>(16)</span> * Những câu hát về tình cảm gia đình: - Néi dung: Bµy tá t/c , nh¨c nhë ca ngîi vÒ c«ng ¬n sinh thµnh vÒ t×nh c¶m mÉu tö, t×nh anh em ruét thÞt... - NghÖ thuËt: + H×nh ¶nh so s¸nh, Èn dô quen thuéc. * Nh÷ng c©u h¸t vÒ t×nh yªu quª h¬ng -Hãy nêu nghệ thuật đặc sắc củađất nớc, con ngời: - Néi dung: ca dao d©n ca? -Ca dao về tình cảm gia đình thể+Ca ngợi những danh lam thắng cảnh, những vẻ đẹp của giang sơn gấm vóc, hiÖn néi dung g×? những di tích lịch sử gắn chặt với đời sèng tinh thÇn DT. - NghÖ thuËt: + Bằng những câu hỏi, lời đáp, lời mời, lêi nh¾n. + NghÖ thuËt so s¸nh * Nh÷ng c©u h¸t than th©n: -Về tình yêu quê hơng đất nớc - Nội dung: Bộc lộ những nỗi lòng tê tái, nỗi khổ đắng cay, tủi nhục, của ngời lao con ngời ca dao thể hiện nội dung động, đặc biệt là thân phận ngời phụ nữ trong x· héi PK g×? - NghÖ thuËt: + Mîn nh÷ng con vËt gÇn gòi, bÐ nhá, đáng thơng làm biểu tợng, ẩn dụ so sánh. * Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm: Ca dao thÓ hiÖn néi dung than - Néi dung: Nh»m ch©m biÕm, phª ph¸n chÕ giÔu nh÷ng thãi h tËt xÊu trong céng th©n nh đồng gia đình. thÕ nµo? - NghÖ thuËt: trµo léng d©n gian, nãi qu¸, Nh÷ng néi dung ch©m biÕm phóng đại. của ca dao đó là những gì?. H·y nªu c¸c bíc c¶m nhËn ?. *Bµi tËp1: Tr×nh bµy c¶m nhËn vÒ bµi §äc bµi ca dao? ca dao sau: Th©n em nh tr¸i bÇn tr«i Giã dËp sãng dåi biÕt tÊp vµo ®©u a.Xác định chủ thể lời ca: Hãy xác định chủ thể của lời Lời ca của ngời phụ nữ trong xã hội ca? phong kiÕn xa. Trong hoµn c¶nh : Cã lÏ gÆp qu¸ nhiÒu nçi oan tr¸i, bÊt c«ng... b.Néi dung - NghÖ thuËt cña lêi ca: NghÖ thuËt vµ néi dung cña bµi - Nçi xãt xa, ai o¸n vÒ th©n phËn ch×m ca dao? nổi, lênh đênh không tự định đoạt đợc số phËn cña m×nh. Sè phËn ch×m næi bÊp bªnh cña ngêi phô n÷ trong XHPK xa. ? Bài ca dao đã để lại trong NT: H×nh ¶nh so s¸nh lòng ngời đọc những cảm + Th©n em - Tr¸i bÇn -> Thø qu¶ chua xóc g× ? Gióp em hiÓu g× vÒ ch¸t kh«ng cã gi¸ trÞ - l¹i tr«i næi trªn th©n phËn cña nh÷ng ngêi sông nớc chẳng ai thèm để ý- thân phận phô n÷ trong x· héi phong ngời phụ nữ xa thật đáng thơng... kiÕn xa ? + Giã dËp sãng dåi biÕt tÊp vµo ®©u? Họ không thể định đoạt đợc số phận của H.Lin hÖ bµi ca dao víi bµi m×nh.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> th¬ b¸nh tr«i níc cña Hå Xu©n H¬ng?. HS đọc và tìm hiểu một số bài ca dao có cùng chủ đề than th©n : viÕt vÒ ngêi phô n÷ xa? HS chia lµm 2 nhãm th¶o luËn. -Nếu xác định chủ thể của bµi ca lµ ngêi con g¸i th«n quª-> Nghiªng vÒ c¶m xóc tù hµo... - NÕu chñ thÓ lµ chµng trai th× niÒm c¶m xóc nghiªng vÒ lời ngợi ca vẻ đẹp đầy sức sèng cña ngêi con g¸i th«n quª.... Bị đẩy đa chìm nổi bấp bênh-> Đáng thơng, đáng thông cảm... + Èn dô: Giã dËp sãng dåi... ->Th©n phËn nh thø bá ®i, kh«ng ai ®o¸i hoài để ý...- Chìm nổi lênh đênh vô định không tự quyết định cho số phận của m×nh...Xãt xa, th«ng c¶m... Bµi tËp 2 Nh÷ng bµi ca dao cã m« tÝp th©n em: Thân em nh giếng giữa đàng Ngêi kh«n röa mÆt, ngêi phµm röa ch©n. Th©n em nh h¹t ma sa Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày Th©n em nh miÕng cau kh« Ngêi thanh tham máng, kÎ th« tham dÇy... Thân em nh tấm lụa đào PhÊt ph¬ gi÷a chî, biÕt vµo tay ai ? Bµi tËp 3: c¶m nhËn vÒ bµi ca dao sau: Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng, mªnh m«ng b¸t ng¸t. Đứng bên tê đồng ,ngó bên ni đồng, bát ng¸t mªnh m«ng. Thân em nh chẽn lúa đòng đòng PhÊt ph¬ díi ngän n¾ng hång ban mai. -Nếu xác định chủ thể của bài ca là ngời con g¸i th«n quª-> Nghiªng vÒ c¶m xóc tù hµo... - NÕu chñ thÓ lµ chµng trai th× niÒm c¶m xúc nghiêng về lời ngợi ca vẻ đẹp đầy søc sèng cña ngêi con g¸i th«n quª.... IV- Híng dÉn häc ë nhµ: Häc vµ lµm bµi tËp cßn l¹i. ChuÈn bÞ cho tiÕt sau «n vÒ ca dao(tiÕp theo) . V-Rút kinh nghiệm:..................................................................................... Đã duyệt ngày NS: NG:. /. /. /. /2013. / 2013 / 2013. Tiết 11+12:Ca dao, cách đọc hiểu ca dao, nghệ thuật đặc sắc trong ca dao (TiÕp) A-Mục tiªu bµi häc - Cñng cè kiÕn thøc vÒ ca dao d©n ca. -RÌn kü n¨ng t×m hiÓu ca dao d©n ca. - Giáo dục thái độ: yêu thơng mọi ngời trong gia đình, yêu quê hơng đất nớc B- ChuÈn bÞ: -ThÇy so¹n gi¸o ¸n -Trò đọc chuẩn bị ôn bài ca dao đã học -Ph¬ng ph¸p luyÖn tËp, kiÓm tra C- Tiến trình các hoạt động dạy học:.
<span class='text_page_counter'>(18)</span> I- ổn định tổ chức: II- KiÓm tra bµi cò: III- Ba× míi:. *Ca dao về tình cảm gia đình 1 - Bµi 1:Lµ lêi mÑ, lêi cha ru con, nãi víi con C«ng cha nh nói ngÊt trêi NghÜa mÑ nh níc ë ngoµi biÓn §g Nói cao biÓn réng mªnh m«ng Cï lao chÝn ch÷ ghi lßng con ¬i. -> Ca ngîi c«ng lao to lín cña cha mÑ vµ nh¾c nhë kÎ lµm con ph¶i cã bæn phËn ch¨m sãc vµ phông dìng cha mÑ. C«ng cha - Nói ngÊt trêi Nghĩa mẹ - Nớc biển đông -> Dùng hình ảnh so sánh, ví von quen thuộc của ca dao vừa cụ thể, vừa s/động. - Cï lao chÝn ch÷ : Cô thÓ hãa c«ng cha nghÜa mÑ vµ t×nh c¶m biÕt ¬n cña con c¸i - Dïng ng«n ng÷ cã ©m ®iÖu cña lêi ru khiÕn cho nd ch¶i chuèt, ngät ngµo. 2 -Bµi 4 : Anh em nµo ph¶i ngêi xa Cïng chung b¸c mÑ, 1 nhµ cïng th©n Yªu nhau nh thÓ tay ch©n Anh em hoµ thuËn, 2 th©n vui vÇy. -> T×nh c¶m anh em lµ sù g¾n bã thiªng liªng nh ch©n, tay -> H×nh ¶nh so s¸nh diÔn t¶ sù g¾n bã,keo s¬n, kh«ng thÓ chia c¾t => Bµi ca lµ tiÕng h¸t t×nh c¶m vÒ t×nh anh em yªu th¬ng g¾n bã ®em l¹i h¹nh phóc cho nhau - T×nh c¶m cña cha mÑ víi con c¸i, con ch¸u víi «ng bµ, cha mÑ vµ t×nh c¶m ae ruét thÞt. - ThÓ th¬ lôc b¸t, ng«n ng÷ méc m¹c gi¶n dÞ, h×nh ¶nh so s¸nh quen thuéc, gÇn gòi. *Ca dao về quê hơng đất nớc: 1 - Bµi 1: + Phần đầu : Lời ngời hỏi (Phần đối) - ë ®©u n¨m cöa nµng ¬i S«ng nµo s¸u khóc.................. + Phần sau : Lời ngời đáp ( Phần đáp ) - Thµnh Hµ Néi n¨m cöa chµng ¬i S«ng Lôc ®Çu s¸u khóc........... - Các địa danh : Năm cửa ô, sông Lục Đầu, sông Thơng, núi Tản Viên… Là những n¬i næi tiÕng nhiÒu thêi, c¶nh s¾c ®a d¹ng -> Gîi truyÒn thèng lÞch sö, v¨n hãa dt =>Hỏi - đáp để bày tỏ sự hiểu biết về về kiến thức địa lí, lịch sử . Thể hiện niềm tự hào, tình yêu đối với quê hơng đất, nớc giàu đẹp 2.Bµi 4: Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng... Đứng bên tê đòng, ngó bên ni đồng... - Dòng thơ đầu có cấu trúc đặc biệt với những điệp ngữ, đảo ngữ và phép đối xứng - Gợi sự rộng lớn mênh mông và gợi vẻ đẹp trù phú của cánh đồng. Th©n em nh chÏn lóa.... PhÊt ph¬ díi ngän n¾ng hång.... - H×nh so s¸nh Gîi sù trÎ trung, hån nhiªn vµ søc sèng ®ang xu©n cña c« th«n n÷ ®i thăm đồng. =>Tình yêu ruộng đồng và tình yêu con ngời. * Ca dao than th©n :.
<span class='text_page_counter'>(19)</span> 1. Bµi 1. - Là lời ngời lao động thơng cho thân phận của những ngời khốn khổ và của chính m×nh trong x· héi cò. - Thơng thay lặp lại 4 lần tiếng than biểu hiện sự thông cảm, xót xa ở mức độ cao mỗi lần đợc diễn tả là một nỗi thơng, sự cay đắng nhiều bề của ngời dân thờng * Thơng con tằm : ngời lao động ví mình nh thân phận con tằm thơng cho thân phận suốt đời bị kẻ khác bòn rút sức lực * Thơng lũ kiến li ti kẻ thấp cổ bé họng, kẻ nào cũng có thể đè nén, vùi đạp thơng cho nỗi khổ chung của những thân phận nhỏ nhoi, suốt đời vất vả làm lụng mà vẫn nghèo đói. * Thơng cho con hạc thơng cho cuộc đời phiêu bạt, lận đận và những cố gắng vô vọng của ngời lao động trong xã hội cũ. * Th¬ng con cuèc th¬ng cho th©n phËn thÊp cæ bÐ häng, nçi khæ ®au oan tr¸i không đợc lẽ công bằng nào soi tỏ của ngời lao động. 2. Bµi 3. * Th©n em th©n phËn, nçi khæ ®au cña ngêi phô n÷ trong x· héi cò chØ th©n phận tội nghiệp, đắng cay, gợi sự đồng cảm sâu sắc có hình ảnh so sánh để mô tả, cô thÓ, chi tiÕt, th©n phËn, nçi khæ cña ngêi phô n÷. * Đây là 2 câu ca dao Nam bộ : ngời phụ nữ đợc so sánh với trái bần gợi sự liên tởng đến thân phận nghèo khó, số phận chìm nổi, lênh đênh vô định của ngời phụ nữ trong x· héi phong kiÕn. => NghÖ thuËt : ThÓ lôc b¸t, ©m ®iÖu buån th¬ng, ®au xãt, sö dông h×nh ¶nh Èn dô quen thuéc. => Néi dung : §Òu nãi vÒ th©n phËn con ngêi trong x· héi cò. Võa lµ than th©n, võa mang ý nghÜa ph¶n kh¸ng. *Ca dao ch©m biÕm: 1, Bµi 1: - Chú tôi : hay tửu hay tăm, hay nớc chè đặc, hay ngủ tra. Ước : ngày ma, đêm thừa trèng canh - Những điều hay và ớc đều bất bình thờng - Là ngời đàn ông vô tích sự, lời biếng, thích ăn chơi hởng thụ. - Ch©m biÕm, chÕ giÔu nh÷ng h¹ng ngêi nghiÖn ngËp vµ lêi biÕng -> Giới thiệu nhân vật bằng cách nói ngợc để giễu cợt, châm biếm nhân vật “chú tôi” 2, Bµi 2: Sè c« ch¼ng giµu th× nghÌo … Sinh con ®Çu lßng ch¼ng g¸i th× trai - Đây là kiểu nói dựa nớc đôi, không có ý nghĩa tiên đoán =>ThÇy lµ kÎ lõa bÞp, dèi tr¸. - C« g¸i xem bãi lµ ngêi Ýt hiÓu biÕt , mï qu¸ng -> Nghệ thuật phóng đại gây cời - để lật tẩy chân dung và bản chất lừa bịp của thầy. -> Phª ph¸n, ch©m biÕm nh÷ng kÎ hµnh nghÒ bãi to¸n vµ nh÷ng ngêi mª tÝn IV- Híng dÉn häc ë nhµ: Đề bài: Ca dao, dân ca VN thấm đẫm tình yêu quê hơng đất nớc. Em hãy chứng minh A. Më bµi: Dẫn dắt vào đề + Ca dao lµ lêi ru ªm ¸i, quen thuéc + Là tiếng nói gia đình, đằm thắm, tình yêu quê hong đất nớc B. Th©n bµi: Ca dao ghi lại tình yêu quê hơng đất nớc - Họ yêu những gì thân thuộc trên mảnh đất quê hơng “§øng bªn...mªng m«ng”. Xa quª, hä nhí nh÷ng g× b×nh dÞ cña quª h¬ng, nhí ngêi th©n: “Anh ®i anh nhí ...h«m nao”.
<span class='text_page_counter'>(20)</span> -. Nhớ cảnh đẹp và nghề truyền thống của quê hơng “Giã ®a cµnh tróc...T©y Hå”. Nhớ đến Huế đẹp và thơ mộng “Lờ đờ bóng ngả trăng chênh TiÕng hß xa v¾ng nÆng t×nh níc non”... C. Kết Bài: Ca dao chất lọc những vẻ đẹp bình dị, bồi đắp tâm hồn tình yêu cuéc sèng - HS lµm quen, thµnh th¹o c¸c bíc vµ c¸ch lµm dµn ý - GV cho HS viết hoàn chỉnh, đề nào đó - Söa cho HS lçi tõ, dïng c©u c¸c lµm vµ kÜ n¨ng viÕt v¨n... V. DÆn dß: -Häc vµ lµm bµi tËp .ChuÈn bÞ tiÕt sau. *Rút kinh nghiệm:..................................................................................... Đã duyệt ngày NS: NG:. /. /. /. /2013. / 2013 / 2013. TiÕt 13+14:«n, rÌn kÜ n¨ng c¶m nhËn th¬- v¨n biÓu c¶m A- Môc tiªu bµi häc: -HS: kể tên các tác phẩm thơ- văn trữ tình đã học - HS: lần lợt đọc thuộc lòng các bài thơ, đoạn văn hay - Nêu nội dung- nghệ thuật đặc sắc từng bài. - Cñng cố, khắc sâu và năng cao kiến thức về văn học, về thể loại nội dung và hình thức nghệ thuật. - Cho học sinh nhận thấy điểm giống và khác nhau giữa các tác phẩm văn học trên. - Rèn luyện vµ vËn dông c¸c kĩ năng cảm thụ tác phẩm thơ, v¨n, so sánh, ... B. Chuẩn bị phương tiện dạy - học. -Ôn luyện phần văn biểu cảm. - SGK, SGV, Sách bồi dưỡng Ngữ văn,Những bài làm văn mẫu lớp 7,... C. Tổ chức dạy học 1ổn định tổ chức 2.KiÓm tra bµi cò: 3.Bµi míi: GV giới thiệu cho HS I .Nội dung ôn tập. nªu nội dung ôn tập:. 1. Hệ thống những văn bản biÓu c¶m. - Các thể thơ.. - Sông núi nước Nam - TNTT. - Nội dung các tác. - Phò giá về kinh - NNTT.. phẩm.. - Bài ca Côn Sơn - Lục bát.. - Nghệ thuật. - Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra.
<span class='text_page_counter'>(21)</span> -TNTT. - Bánh trôi nước - TNTT. GV yêu cầu HS liệt kê - Qua đèo Ngang - TNBCĐL những tác phẩm văn. - Bạn đến chơi nhà - TNBCĐL. học cổ Việt Nam đã. - Sau phút chia li - Song thất lục bát.. học.. -Xa ng¾m th¸c nói L-TNTT -Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh- NNTT -Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸- Cæ thÓ -Håi h¬ng ngÉu th-TNTT -C¶nh khuya, R»m th¸ng giªng-TNTT -Mïa xu©n cña t«i- V¨n xu«i -Sµi Gßn t«i yªu- V¨n xu«i -TiÕng gµ tra - Th¬ 5 ch÷ 2.Tõng lo¹i th¬- v¨n biÓu c¶m. ? Xác định thể thơ của mỗi tác phẩm? GV cho HS nhắc lại đặc điểm của mỗi thể thơ. GV hướng dẫn HS tìm hiểu kĩ về 2 thể thơ này. ? Nêu đặc điểm thể thơ thất ngôn tứ tuyệt?. * Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật. a, Khái niệm (HS nhắc lại) b, đặc điểm thể thơ: - Vần thơ: Vần chân,vần bằng, cách gieo vần: chữ cuối câu một vần với chữ cuối của các câu1 vµ c©u chẵn. - Đối: Phần lớn không có đối. - Cấu trúc: 4 phần (khai, thừa, chuyển, hợp) - Luật bằng trắc: Nhất tam ngũ bất luận, nhị tứ lục phân minh. c. Nội dung, nghệ thuật . c1.Nội dung : + Các tác phẩm thể hiện lòng yêu nước , ý chí quyết tâm đánh giặc, ý thức tự hào dân tộc ( Sông núi nước Nam, Phò giá về kinh.. ? Đặc điểm thể thơ thất ngôn bát cú. + Tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước ( Buổi chiều...ra,...) c2.Nghệ thuật:.
<span class='text_page_counter'>(22)</span> Đường luật?. + Thể thơ. + Nhịp thơ, giọng thơ. + Hình ảnh thơ.. GV cho HS so sánh. + Các biện pháp tu từ.... hai thể thơ TNTT và. *Thơ Thất ngôn bát cú Đường luật.. TNBC.. a, Khái niệm (HS nhắc lại). HS trả lời GV nhận xét bổ sung.. b, đặc điểm thể thơ: - Vần thơ: Vần chân, đọc vận (một vần), cách gieo vần chữ cuối câu một vần với chữ cuối của các câu chẵn. - Cấu trúc: bốn phần (đề, thực, luận, kết).. GV yêu cầu HS nhắc - Đối: Hai câu thực đối nhau, hai câu luận cũng lại nội dung chính của. vậy.. mỗi tác phẩm.. - Luật bằng trắc: nhất tam ngũ bất luận, nhị tứ. GV cho HS hoạt. lục phân minh ( GV giải thích cho HS hiểu). động nhóm, chia lớp. -> Thể thơ tuân theo qui định chặt chẽ về niêm,. làm 4 nhóm, mỗi nhóm trình bày 2 tác. luật, thể th¬ gß bã nhÊt trong lÞch sö th¬ ca nh©n lo¹i. Song luËt th¬ nghiªm ngÆt nh vËy mµ. phẩm (8 văn bản).. thành tựu thơ đạt đợc vẫn bề thế.. GV mời đại diện. c. Nội dung, nghệ thuật .. nhóm trả lời, lớp nhận. c1.Nội dung :. xét, GV bổ sung.. + Các tác phẩm thể hiện lòng yêu nước , ý chí. GV khái quát nội. quyết tâm đánh giặc, ý thức tự hào dân tộc. dung chính của các. ( Sông núi nước Nam, Phò giá về kinh.. văn bản văn học cổ. + Tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất. VN.. nước. Tâm trạng buồn sầu, sự hoài cổ (Qua Đèo Ngang, ....) + Tình bạn chân thành, thắm thiết ( Bạn đến chơi nhà). c2.Nghệ thuật:.
<span class='text_page_counter'>(23)</span> + Thể thơ. + Nhịp thơ, giọng thơ. + Hình ảnh thơ. + Các biện pháp tu từ.... 3. Các giá trị của văn bản biểu cảm đã học:. Ph¬ng ph¸p -? Tai sao bài thơ đợc gọi là th¬ thÇn? §îc coi lµ b¶n tuyªn ng«n độc lập đầu tiên- Vì sao ? Ngoµi ra em cßn biÕt nh÷ng v¨n b¶n nµo kh¸c cã ý nghÜa nh 1 bản tuyên ngôn độc lËp ?. ? Néi dung chÝnh cña t¸c phẩm ? Nét đặc sắc về nội dung ? HS tr×nh bµy bµi häc thuéc lßng. ? Bài thơ ra đời trong hoàn c¶nh nµo? Có gì đặc biệt ?. Néi dung I - V¨n b¶n: Nam quèc s¬n hµ. - Th¬ “ThÇn” - Cã huyÒn tho¹i vÒ sự ra đời- Bài thơ vang lên giữa đêm khuya.Từ trong đền thờ Trơng Hống vàTrơng Hát... - Bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên: Lần đầu khẳng định về chủ quyÒn d©n téc... - Bµi: C¸o b×nh Ng«( NguyÔn Tr·i) sau chiÕn th¾ng giÆc Minh - Bản tuyên ngôn độc lập của Chñ TÞch Hå ChÝ Minh 2/9/1945 Nội dung: Lời khẳng định về chñ quyÒn d©n téc. Nªu cao ý chÝ quyÕt t©m chèng giÆc ngo¹i x©m , b¶o vÖ chñ quyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m... NghÖ thuËt: Lêi lÏ râ rµng, giäng th¬ ®anh thÐp, dâng d¹c hïng hån. II- Phß gi¸ vÒ kinh:(TrÇn Quang Kh¶i) -Hoàn cảnh: Khi TG đi đón Th¸i Thîng Hoµng-TrÇn Th¸nh T«ng vµ Vua TrÇn Nh©n T«ng sau chiÕn th¾ng Ch¬ng D¬ng vµ Hµm Tö. -Néi dung: ThÓ hiÖn hµo khÝ chiÕn th¾ng vµ kh¸t väng th¸i b×nh thÞnh trÞ cña d©n téc. -Nghệ thuật: Diễn đạt cô đúc, ng¾n gän, c¶m xóc dån nÐn... =>Thời đại anh hùng với những.
<span class='text_page_counter'>(24)</span> chiÕn c«ng oanh liÖt... III - Buổi chiều đứng ở phủ Thiªn Trêng tr«ng ra.( TrÇn Nh©n T«ng) *Hoµn c¶nh:Trong lÇn Vua TrÇn Nh©n T«ng vÒ Phñ Thiªn Trêng HS đọc bài ? Bài thơ này đợc thăm quê cũ. s¸ng t¸c *Néi dung: trong thêi ®iÓm nµo? -Hai câu đầu: Vẻ đẹp mơ màng huyÒn ¶o, nöa h nöa thùc... -Hai câu cuối: Vẻ đẹp sống động,nên thơ, gần gũi, giản dị ? Hai câu thơ đầu hiện lên vẻ đáng yêu. đẹp nào ? * Nghệ thuật : Miêu tả cảnh để ngô t×nh IV- Bµi ca C«n S¬n( NguyÔn Tr·i) ? Qua bµi th¬, em hiÓu g× vÒ *Hoµn c¶nh:§îc ST thêi kú ë Èn Thời đại nhàTrần ? C«n S¬n. + S¶n sinh ra nh÷ng vÞ Vua *Néi dung: Yªu níc, th¬ng d©n... - Thể hiện vẻ đẹp thiên nhiên thơ HS tr×nh bµy c¶m nhËn .... mộng, lâu đời nguyên thuỷ... HS đọc: Bài thơ này ra đời Qua đó thể hiện tâm hồn gắn bó, trong thêi ®iÓm nµo? §äc bµi yªu thiªn nhiªn, hoµ m×nh víi th¬ em cã c¶m nhËn g× vÒ TN cña TG. bøc tranh c¶nh C«n S¬n ? * NghÖ thuËt: Qua đó em hiểu gì về tác - Dùng động để tả tĩnh. Miêu tả gi¶? để biểu cảm - Giäng th¬ nhÑ nhµng, vÇn th¬ lan toả, lay động lòng ngời. V- B¸nh tr«i níc ( Hå Xu©n H¬ng). Sau phót chia ly( §Æng TrÇn C«n - §oµnThÞ §iÓm) *§iÓm chung: - Cùng đề cập đến số phận bất HS đọc - Cho biết 2 bài thơ h¹nh cña ngêi PN trong x· héi nµy cã ®iÓm g× gièng nhau? PK xa. -ThÓ hiÖn niÒm tr©n träng, c¶m ? Qua đó em cảm nhận đợc thôngsâu sắc đối với ngời PN xtình cảm của tác giả nh thế a. nµo? * Lêi th¬: ThÓ hiÖn nçi buån, nçi ngËm ngïi xãt xa...H×nh ¶nh ? Câu thơ nào để lại cho em thơ gợi tả( ẩn dụ - bánh trôi nnhững ấn tợng sâu sắc íc...) nhÊt ? V× sao ? - §iÖp ng÷ lÆp vßng...( Sau phót chia ly) - HS trình bày - Nhận xétVI- Bạn đến chơi nhà:( Ng Cho ®iÓm. KhuyÕn) ? NghÖ thuËt bµi th¬ cã g× ? §äc bµi th¬ em hiÓu g× vÒ thời đại của nhà Trần ?.
<span class='text_page_counter'>(25)</span> đáng chú ý ?. - Vẻ đẹp của TB trong sáng thân thiÕt,G¾n bã, thuû chung kh«ng ? Tình cảm bạn bè đợc thể mµng danhlîi... hiÖn nh thÕ nµo trong bµi th¬ Lêi th¬ hãm hØnh, dÔ hiÓu, gi¶n ? Th«ng qua nh÷ng tõ dÞ... ng÷ nµo ? H×nh ¶nh nµo ? + Ng«n ng÷ kh«ng cÇu kú gät HS đọc bài chú ý đến những giũa... c©u th¬ cuèi bµi? + C¶nh méc m¹c, gÇn gòi, Êm ¸p ? So sánh với bài Qua đèo VII- Qua đèo Ngang( Bà Ngang cña Bµ HuyÖn Thanh HuyÖn Thanh Quan) Quan em thÊy cã g× kh¸c vÒ Néi dung: NghÖ thuËt viÕt th¬ ? ThÓ hiÖn t©m tr¹ng nhí níc th¬ng nhµ, nçi buån thÇm lÆng c« HS đọc bài thơ: Bài thơ này đơn của TG. có gì đáng chú ý về NDNghệ thuật: Lêi th¬ trang nh·, gät giòaNT? ThÓ th¬ g× ? Nªu râ? c¸ch hiÓu cña em vÒ thÓ th¬ giäng th¬ nhÑ nhµng s©u l¾ng. đó ? + ThÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có So s¸nh: §êng luËt... * Ta với ta trong Qua đèo ngang + Vế đối ở 2 câu 3- 4; 5- 6. + VÇn ë tiÕng cuèi dßng 1-2 - Ta víi ta: t¸c gi¶ víi trêi, non, níc, víi c¶nh vËt thiªn nhiªn -4 - 6- 8. hoang v¾ng - Ta với ta: một mình tác giả đối ? Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em về vẻ đẹp câu thơ nào em diện với chính mình, một nỗi buồn cô đơn. thÝch nhÊt ? ? So sánh cụm từ “ Ta với ta” * Ta với ta trong Bạn đến chơi nhµ trong 2 bµi th¬ ? - Ta víi ta: hai ngêi b¹n th©n thiÕt, kh«ng mµng danh lîi vËt ? Hoàn cảnh ra đời của 2 bài chất tầm thờng chỉ có tình bạn trong s¸ng, cao c¶ thiªng liªng. th¬ nµy cã g× kh¸c nhau ? Néi dung thÓ hiÖn ? NghÖ VIII - TÜnh d¹ tø( Lý B¹ch) thuật đặc sắc ? Håi h¬ng ngÉu th ( H¹ Tri Ch¬ng.) * TÜnh d¹ tø: HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm - T×nh quª thÓ hiÖn qua nçi buån SGK 36. xa xø. - Tả cảnh để ngụ tình. ? Qua 2 bµi th¬ em hiÓu g× vÒ t×nh c¶m quª h¬ng cña 2 * Håi h¬ng ngÉu th: - T×nh quª thÓ hiÖn ngay khi võa t¸c gi¶? Nh¾n nhñ em ®iÒu đặt chân trở về quê hơng. g×? Giäng th¬ nhÑ nhµng bi hµi - ViÕt 1 ®o¹n v¨n tr×nh bµy cảm xúc của em về tình cảm + Chú ý: Nhận định: đó là tình quê hơng thể hiện trong 2 TP cảm cao đẹp đáng trân trọng, + Bày tỏ tình cảm xúc động ?( Kho¶ng 5- 7 dßng) đồng cảm.....
<span class='text_page_counter'>(26)</span> - HS tr×nh bµy- nhËn xÐt Cho ®iÓm 4- Híng dÉn häc ë nhµ: -Häc vµ lµm bµi tËp cßn l¹i. -ChuÈn bÞ cho v¨n biÓu c¶m. 5-Rút kinh nghiệm:..................................................................................... Đã duyệt ngày NS: NG:. /. /. /. /2013. / 2013 / 2013. TiÕt 15+16:«n, rÌn kÜ n¨ng c¶m nhËn th¬- v¨n biÓu c¶m ( tiÕp) A- Môc tiªu bµi häc: -HS: kể tên các tác phẩm thơ- văn trữ tình đã học - HS: lần lợt đọc thuộc lòng các bài thơ, đoạn văn hay - Nêu nội dung- nghệ thuật đặc sắc từng bài. - Cñng cố, khắc sâu và năng cao kiến thức về văn học, về thể loại nội dung và hình thức nghệ thuật. - Cho học sinh nhận thấy điểm giống và khác nhau giữa các tác phẩm văn học trên. - Rèn luyện vµ vËn dông c¸c kĩ năng cảm thụ tác phẩm thơ, v¨n, so sánh, ... B. Chuẩn bị phương tiện dạy - học. -Ôn luyện phần văn biểu cảm. - SGK, SGV, Sách bồi dưỡng Ngữ văn,Những bài làm văn mẫu lớp 7,... C. Tổ chức dạy học 1ổn định tổ chức 2.KiÓm tra bµi cò: 3.Bµi míi: I. B¶ng c¸c v¨n b¶n biÓu c¶m: T¸c phÈm 1. Nam quèc s¬n hµ. T¸c gi¶. ThÓ th¬. LÝ Thêng KiÖt. ThÊt ng«n tø tuyÖt. 2. Phß gi¸ vÒ kinh. TrÇn quang Kh¶i.. Ngò ng«n TT. 3. Buæi chiÒu đứng ở phñ ...tr«ng ra. TrÇn Nh©n T«ng. ThÊt ng«n tø tuyÖt. Néi dung - B¶n tuyªn ng«n §L ®Çu tiªn K§ chñ quyÒn l·nh thæ của đất nớc và nêu cao ýchÝ q/ t©m b¶o vÖ chñ /q tríc kÎ thï XL - ThÓ hiÖn hµo khÝ chiÕn th¾ng vµ kh¸t väng th¸i b×nh thÞnh trÞ cña DT ta ë thêi TrÇn. - C¶nh th«n quª B¨c bé trầm lặng không đìu hu, hån th¬ th¾m thiÕt t×nh quª - g¾n bã m¸u thÞt víi quª h¬ng.. NghÖ thuËt -Lêi th¬ hïng tr¸ng, kh¶ng kh¸i. - Diễn đạt cô đọng. - Lùa chän kh¾c ho¹ chi tiÕt tiªu biÓu cho c¶nh quan..
<span class='text_page_counter'>(27)</span> 4.C«n S¬n NguyÔn ca ca. Tr·i dao lôc b¸t 5. Sau §Æng Song phót chia TrÇn thÊt li C«n lôc b¸t. 6 B¸nh tr«i níc. Hå Xu©n H¬ng. 7. Qua đèo Ngang. - §iÖp tõ “ ta”. - Giäng ®iÖu nhÑ nhµng.. - Nçi sÇu li cña ngêi chinh phô sau lóc tiÔn ®a chång ra trËn. - Tè c¸o chiÔn tranh phi nghÜa- thÓ hiÖn niÒm kh¸t khao h¹nh phóc løa đôi của phụ nữ Thất - Ca ngợi vẻ đẹp phầm ng«n chÊt trong tr¾ng s¾t son tø cña ngêi phô n÷ Vn ngµy tuyÖt xa. - C¶m th«ng s©u s¾c sè phËn ch×m næi cña hä. ThÊt - Nçi nhí th¬ng qu¸ khø ngôn đi đôi với nỗi buồn đon bát cú lẻ giữa núi đèo hoang sơ. - Ng«n tõ ®iªu luyÖn. §iÖp ng÷ - T¶ c¶nh ngô t×nh.. - Tình bạn đậm đà, thắm thiÕt cña t¸c gi¶.. - Ngôn ngữ đời thờng. - Vẻ đẹp thác núi L hùng vÜ, k× diÖu - T×nh yªu thiên nhiên đằm thắm. - TÝnh c¸ch hµo phãng m¹nh mÏ cña t/g. - t×nh c¶m quª h¬ng s©u nÆng cña t¸c gi¶.. - H×nh ¶nh tr¸ng lÖ - So sánh- từ ngữ đắt.. - T×nh c¶m q/ h¬ng th¾m thiÕt ch©n thµnh, pha chút xót xa khi mới đặt ch©n vÒ quª.. - Ng«n ng÷ b×nh dÞ - Phép đối.. - Nçi khæ cña b¶n th©n khi giã thu tèc m¸i nhµ. Ca ngợi t/ thần nhân đạo cao c¶ cña §ç Phñ. - Phê phán XH đơng thêi. - T×nh yªu TN, lßng yªu níc s©u nÆng vµ phong th¸i ung dung l¹c quan.. - YÕu tè MT, tù sùvõa kh¸i qu¸t võa cô thÓ.. Bµ huyªnh Thanh Quan 8. Bạn đến Nguyễn Thất ch¬i nhµ. KhuyÕn ng«n b/có 9. Xa Lý ThÊt ng¾m th¸c B¹ch ng«n nói L tø tuyÖt 10. C¶m nghÜ trong đêm thanh tÜnh 11. Håi h¬ng ngÉu th. Lý B¹ch. 12. Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸. §ç Phñ. Cæ thÓ. 13. C¶nh khuyaR»m th¸ng giªng.. Hå chñ TÞch. ThÊt ng«n tø tuyÖt. H¹ Tri Ch¬ng. - Nh©n c¸ch thanh cao và sự giao hoà tuyệt đối víi thiªn nhiªn.. Ngò ng«n tø tuyÖt ThÊt ng«n tø tuyÖt. - Ng«n ng÷ b×nh dÞ, ®a nghÜa, thµnh ng÷.. - t¶ c¶nh ngô t×nh, §¶o ng÷, lèi ch¬i chữ, đối.. - H/¶ gÇn gòi, ng«n ng÷ tù nhiªn b×nh dÞ. - T/ pháp đối.. - Hiện đại nhng đậm mµu s¾c cæ ®iÓn..
<span class='text_page_counter'>(28)</span> 14.TiÕng gµ tra. Xu©n Quúnh. - Ngò ng«n - tù do. - Vẻ đẹp trong sáng đằm th¾m cña nh÷ng kØ niÖm vÒ tuæi th¬ vµ t×nh c¶m bà cháu đợc thể hiện trong bµi. 15. Mét thø quµ cña lóa non: cèm. Th¹ch Lam. Tuú bót. 16.Mïa xu©n cña t«i. Vò B»ng. Tuú Vẻ đẹp của mùa xuân bót, B¾c ViÖt. T×nh c¶m tù bút kí nhiên đối với mùa xuân Hµ Néi. Nçi nhí c¶nh sắc không khí đất trời và lßng ngêi sau r»m th¸ng giªng. - Ca ngợi phong vị đặc sắc, nét đẹp Vhoá trong 1 thức quà độc đáo giản dÞ cña DT. - H×nh ¶nh b×nh dÞ ch©n thùc - TLam MT tinh tÕnh¹y c¶m. - Tõ ng÷ chän läc tinh tÕ, c©u v¨n cã nhÞp ®iÖu. - KÕt hîp t¶+ kÓ+ BL+BC- > G/ trÞ cèm. M¹ch c¶m xóc l«i cuèn, l¹ chän tõ ng÷ c©u v¨n linh ho¹t biÓu c¶m giµu h×nh ¶nh cã nhiều so sánh liên tởng phong phú độc đáo, giàu chất thơphong phú độc đáo giµu chÊt th¬. II. Bµi tËp: Bµi 1;Trong v¨n b¶n “MÑ t«i”,theo em t¹i sao ngêi bè kh«ng trùc tiÕp nãi víi En-ric« mµ l¹i dïng h×nh thøc viÕt th? -Híng gi¶i: Tình cảm sâu sắc thờng tế nhị và kín đáo,nhiều khi không nói trực tiếp đợc.Ngời bố dïng h×nh thøc viÕt th v×: B»ng h×nh thøc viÕt nµy ngêi cha cã ®iÒu kiÖn võa d¹y b¶o võa t©m t×nh víi con trai một cách tỉ mỉ,cặn kẽ,đầy đủ cho con ,để cho con có thời gian và hoàn cảnh suy nghỉ tõng c©u,tõng ch÷. H¬n n÷a viÕt th tøc lµ chØ nãi riªng cho ngêi m¾c lçi biÕt ,võa gi÷ đợc sự kín đáo,tế nhị vừa không làm ngời mắc lỗi mất lòng tự trọng.Đây chính là bài học về cách úng xử trong gia đình,ở trờng và ngoài xã hội Bài 2:Trong văn bản”Cổng tờng mở ra”,theo em tại sao ngời mẹ lại không ngủ đợc? Cã ph¶i ngêi mÑ ®ang nãi trùc tiÕp vêi con kh«ng?Theo em ngêi mÑ ®ang t©m sù víi ai? C¸ch viÕt nµy cã t¸c dông g×? -Híng gi¶i: Ngêi mÑ kh«ng ngñ mét phÇn v× lo l¾ng cho con,mét phÇn v× ngêi mÑ ®ang n«n nao nghÜ vÒ ngµy khai trêng n¨m xa cña chÝnh m×nh.Ngêi mÑ nh×n con ngñ nh t©m sù víi con nhng thùc ra lµ nãi víi chÝnh m×nh,®ang tù «n l¹i kØ niÖm cña riªng m×nh.C¸ch viết này làm nổi bật đợc tâm trạng,khắc hoạ đợc tâm t ,tình cảm,những điều sâu thẳm khã nãi b»ng nh÷ng lêi trùc tiÕp Bµi 3Trong v¨n b¶n “Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª” cña kh¸nh Hoµi viÕt vÒ cuộc chia tay của hai anh em Thành và Thuỷ nhng lại đặt tên là”Cuộc chia tay của nh÷ng con bóp bª”? -Híng gi¶i Những con búp bê vốn là đồ chơi của tuổi nhỏ,thờng gợi lên thế giới trẻ em với sự ngộ nghÜnh trong s¸ng,ng©y th¬,v« téi.Nh÷ng con bóp bª trong truyÖn còng nh hai anh em Thµnh –Thuû trong s¸ng v« t,kh«ng cã téi lçi g×…thÕ mµ ph¶i chia tay nhau.Tªn.
<span class='text_page_counter'>(29)</span> truyện đã gợi ra một tình huống buộc ngời đọc phải theo dõi và góp phần thẻ hiện đợc ý đồ t tởng mà ngời viết muốn thẻ hiện Bài 4Lời nói và hành động của Thuỷ khi thấy anh chia hai con búp bê Vệ Sĩ và Em Nhỏ ra hai bên có gì mâu thuẫn?Theo em có cách nào để giải quyết đợc mâu thuẫn ắy không?Kết thúc truyện Thuỷ đã lựa chọn cách giải quyết nh thế nào?Chi tiết này gợi lªn trong em nh÷ng suy nghÜ vµ t×nh c¶m g×? -Híng gi¶i M©u thuÉn ë chç mét mÆt Thuû rÊt giËn d÷ kh«ng muèn chia rÏ hai con bóp bª,nhng mặt khác lại rất thơng Thành,sợ đêm đêm không có con vệ Sĩ canh giấc cho anh ngủ, nên em đã rất bối rối sau khi đã”tru tréo lên giậndữ” Muốn giải quyết mâu thuẫn này chỉ có cách gia đình Thành -Thuỷ phải đoàn tụ hai anh em không phải chia tay.Cuối truyện Thuỷ lựa chọn để con Em Nhỏ cạnh con Vệ Sĩ để chúng không bao giờ xa nhau.Chi tiết này gợi cho ngời đọc niềm thơng cảm đối với Thuỷ –một em gái giàu lòng vị tha đồng thời cũng chính là thông điệp gửi tới ngời đọc:Tổ ấm gia đình là vô cùng quý giá và quan trọng,mọi ngời hãy cố gắng gìn giữ,không nên vì bất kì lí do gì làm tổn hại đến những tình cảm tự nhiên trong sáng ấy Bµi 5. ¸nh tr¨ng trong bµi th¬" C¶nh khuya" vµ bµi " R»m th¸ng giªng": Bài " Cảnh khuya" và bài " Rằm tháng giêng" đều tả cảnh trăng ở chiến khu Việt Bắc. em hãy nhận xét cảnh trăng trong mỗi bài có nét đẹp riêng nh thế nào. - ¸nh tr¨ng trong bµi th¬" C¶nh khuya" lµ ¸nh tr¨ng mïa thu . c¶nh vËt cã tiÕng suèi ch¶y rãc r¸ch , cè tr¨ng lång lªn c¶nh vËt" Tr¨ng lång cæ thô bãng lång hoa tr¨ng s¸ng lung linh, huyÒn diÖu lµm cho kh«ng gian trµn ngËp ¸nh s¸ng , c¶nh vËt nh cã tÇng tÇng líp líp. Bài 6. Bài thơ" Bạn đến chơi nhà" của Nguyễn Khuyến -C¶m xóc vÒ t×nh b¹n cña NguyÔn KhuyÕn - Niềm xúc động, sự hồ hởi của tg khi ngời bạn đến thăm nhà " Đã bấy ......tới nhà" - Sự dí dỏm, hài hớc của nhà thơ khi nói về việc tiếp đãi bạn( 6câu thơ tiếp) - T×nh b¹n ch©n thµnh th¾m thiÕt cña hai con ngêi tri ©m tri kØ. T×nh b¹n chØ cÇn cã những tấm lòng hiểu nhau mà không cần bất cứ thứ vật chất nào " Bác đến chơi đây ta víi ta" §¹i tõ ta ë ®©y lµ chØ TG vµ ngêi b¹n , hai con ngêi Êy g¾n bã víi nhau keo s¬n mËt thiÕt . - Tình bạn của nhà thơ thật là cao đẹp, sáng trong làm cho em ngỡng mộ và trân trong biết bao! Tình bạn ấy sẽ sống mãi trong lòng những độc giả yêu thơ Nguyễn Khuyến. Bµi 7: Bµ mÑ nãi “®i ®i con, bíc qua c¸nh cæng trêng lµ mét thÕ giíi kú diÖu sÏ më ra”. Em hiÓu c©u nãi nµy nh thÕ nµo? -Nhµ trêng chÝnh lµ thÕ giíi kú diÖu, bëi nhµ trêng lµ n¬i khai s¸ng trÝ tuÖ cho mäi ngêi. Trêng häc lµ thÕ giíi cña ¸nh s¸ng tri thøc, khoa häc, nh÷ng hiÓu biÕt lý thó đã đợc tích lũy hàng triệu năm mà thông qua nhận thức để đến với mọi ngời bắt đầu tõ thÕ hÖ trÎ. -Nhà trờng là nơi khơi nguồn những tình cảm cao quý thiêng liêng của một đời ngời: Tình thầy trò, bạn bè, lòng nhân ái, đạo lí làm ngời -Trêng häc lµ n¬i h×nh thµnh nhan c¸ch cao c¶ -Nhµ trêng lµ thÕ giíi k× diÖu cña niÒm vui, ø¬c m¬ s¸ng t¹o, ®em l¹iniÒm vui chiÕn th¾ng vinh quang Bµi 8: V¨n b¶n MÑ t«i lµ mét bøc th cña bè göi cho cho con nhng t¹i sao l¹i lÊy nhan đề là Mẹ tôi? Ngêi mÑ kh«ng xuÊt hiÖn trùc tiÕp trong c©u chuyÖn nhng l¹i lµ t©m ®iÓm mµ c¸c nh©n vËt vµ c¸c chi tiÕt híng tíi Không để ngời mẹ xuất hiện trực tiếp, tác giả dễ dàng miêu tả cũng nh bộc lộ đợc những tình cảm, thái độ quý trọng của ngời bố đối với mẹ, mới có thể nói đợc một.
<span class='text_page_counter'>(30)</span> cách tế nhị và sâu sắc, những gian khổ mà ngời mẹ đã âm thầm lnặng lẽ dành cho đứa con cña m×nh. Qua bức th ngời bố gửi cho con ngời đọc vân thấy đợc hình tợng ngời mẹ cao cả vµ lín lao. Bµi 9:T¹i sao nh©n vËt t«i “Kinh ng¹c khi thÊy mäi ngêi vÉn ®i l¹i b×nh thêng vµ n¾ng vÉn vµng ¬m chïm lªn c¶nh vËt”? -Thµnh ng¹c nhiªn v× trong lßng m×nh ®ang næi d«ng b·o khi s¾p ph¶i chia tay víi đứa em gái nhỏ bé, than thiết, cả đất trời nh đang sụp dổ trong tâm hồn emm thế mà cuéc sèng vÉn ®ang trong tr¹ng th¸i b×nh thêng -Nghệ thuật diễn tả tâm lí nhân vật rất tinh tế, đã làm tăng thêm nỗi buồn sau thẳm, tr¹ng th¸i b¬ v¬ thÊt väng cña nh©n vËt trong truyÖn. 4. DÆn dß: -Häc vµ lµm bµi tËp .ChuÈn bÞ tiÕt sau. 5. Rút kinh nghiệm:....... Đã duyệt ngày / /2013 NS: NG:. /. /. / 2013 / 2013 TiÕt 17+18: «n, rÌn kÜ n¨ng ViÕt v¨n biÓu c¶m.. A- Môc tiªu bµi häc: - Cñng cè kiÕn thøc vÒ v¨n biÓu c¶m: TiÕn tr×nh c¸c bíc lµm v¨n biÓu c¶m: T×m hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, viết bài, đọc và sửa bài.Củng cố, khắc sõu và nang cao kiến thức về văn học - Rèn luyện vµ vËn dông c¸c kĩ năng viÕt bµi v¨n biÓu c¶m. - Giáo dục cho HS lòng yêu nớc, yêu quý ngời thân, gia đình, bạn bè, thiên nhiên,... B. Chuẩn bị phương tiện dạy - học. -Ôn luyện phần văn biểu cảm. - SGK, SGV, Sách bồi dưỡng Ngữ văn,Những bài làm văn mẫu lớp 7,... C. Tổ chức dạy học 1ổn định tổ chức 2.KiÓm tra bµi cò: 3.Bµi míi: ? Cã nh÷ng c¸ch lËp ý nµo thêng gÆp + Håi tëng qu¸ khø vµ suy nghÜ vÒ hiÖn t¹i. + Quan s¸t , suy ngÉm. +Tëng tîng t×nh huèng, høa hÑn, mong íc. ? Yªu cÇu cña c¶m xóc. I- Mét sè ®iÓm lu ý: - §Ó t×m ý cho bµi v¨n BC-> Ngêi viÕt cã thÓ: + Håi tëng qu¸ khø vµ suy nghÜ vÒ hiÖn t¹i. + Quan s¸t , suy ngÉm. +Tëng tîng t×nh huèng, høa hÑn, mong íc. - T×nh c¶m ph¶i ch©n thËt-> kh¬i gîi lßngtin và sự đồng cảm. II- LuyÖn tËp: 1- Bµi tËp 1:.
<span class='text_page_counter'>(31)</span> vµ suy nghÜ ? + Ch©n thµnh ... ? §o¹n v¨n sau sö dông những cách lập ý nào đã häc ? Cho biÕt t¸c dông ?. ? §o¹n v¨n sau sö dông những cách lập ý nào đã häc ? Cho biÕt t¸c dông ?. §o¹n v¨n 1: LÇn nµy vÒ th¨m bµ néi, t«i bçng thÊy se lòng khi nhận ra tóc bà nội của tôi đã bạc nhiÒu, nÕp nh¨n trªn khu«n mÆt bµ nh dµy thêm. Cầm đôi bàn tay gầy guộc của bà tôi nói: “ Bà ơi! Bà nghỉ đi, bà để cháu nấu cơm bµ nhÐ!” Bµ cêi hiÒn hËu vµ xoa ®Çu t«i:“ Cháu đi đờng về mệt, hãy cứ nghỉ đi, bà làm đợc”. Nghe bà nói, tôi càng cảm thấy thơng bµ h¬n. T«i muèn nãi víi bµ: “ Bµ ¬i!Ch¸u th¬ng bµ l¾m.” VËy mµ kh«ng hiÓu sao, cæ häng t«i cø nghÑn l¹i...” - Quan s¸t, suy ngÉm-> T©m tr¹ng cña ngêi ch¸u... lßng yªu th¬ng vµ sù kÝnh träng bµ... §o¹n v¨n 2: Nh÷ng ngµy nµy bän HS chóng t«i rÊt bËn rộn, vì sắp thi học kỳ 2 mà. Cả lớp đứa nào còng lo häc. Tõ th»ng §øc lêi biÕng nhÊt líp luôn bị cô giáo phê bình đến cái Hờng chăm nhất lớp, đứa nào cũng mải miết ôn bài. Chơng trình ôn của cô giáo không có giới hạn ®©u nhÐ. §øa nµo còng sî xanh m¾t. Häc «n cã vÊt v¶ nhng còng thó vÞ. ThØnh tho¶ng bÊt gi¸c nh×n vÎ mÆt bän b¹n c¶ líp, nhÊt lµ mÊy tíng lêi b©y giê còng “ NghÖt” ra v× lo l¾ng, tôi không nhịn đợc cời... - Quan s¸t, miªu t¶-> T©m tr¹ng cña c¸c b¹n trong líp khi mïa thi tíi 2- Bài tập 2:Đề bài: Cảm nghĩ về một ngời thân yêu trong gia đình- CN về cha. - Cha rÊt hiÒn nhng nghiªm kh¾c. - Kû niÖm vÒ cha: §i c«ng t¸c 2 n¨m. + Nhớ cha, giở bức th cha gửi ra đọc. + H×nh dung cha ®ang nãi chuyÖn, ¸nh m¾t yªu th¬ng... + Mong cha vÒ -> ch¹y ïa l¹i «m cha... + Mong cha sÏ ë bªn m×nh m·i m·i.... a/ Më bµi: - Cha t«i thêng xuyªn ®i c«ng t¸c xa ? H×nh ¶nh cña cha trong - Mçi lÇn xa cha t«i thÊy thËt buån. ký øc cña b¶nth©n em b/ Th©n bµi: nh thÕ nµo? * Ngµy cha ®i chÞ em t«i sôt sïi m·i. + Quan s¸t - Suy ngÉm: - Nhí l¹i : Hµng ngµy cha thêng rÊt quan t©m Ngêi cao to...; đến chị em tôi... HiÒn nhng nghiªm kh¾c. - Buån vµ trèng tr¶i khi cha ®i v¾ng... RÊt tèt bông. - Mong ngãng cha trë vÒ thËt nhanh... + Qua håi tëng: Kû - Mét lÇn cha gäi ®iÖn b¸o ngµy trë vÒ nhµ niÖm vÒ mét lÇn cha ®i sớm hơn dự định- chúng tôi vô cùng c«ng t¸c xa... sung síng... Ngµy cha vÒ: Cha gÇy s¹m h¬n... chóng t«i v« cïng th¬ng cha... c/ KÕt bµi:.
<span class='text_page_counter'>(32)</span> T×nh c¶m víi cha: lu«n yªu th¬ng vµ kÝnh träng... * VD ®o¹n v¨n : Ngµy cha ®i, t«i vµ th»ng em trai sôt sïi m·i. MÆc dï hµng ngµy cha ? H·y lËp dµn ý, viÕt 1 rÊt nghiªm kh¾c,thêng qu¸t chóng t«i,nhÊt ®o¹n v¨n BC cãsö dông lµ nh÷ng lóc bÞ ®iÓm kÐm vµ tranh giµnh c·i c¸ch lËp ý b»ng c¸ch håi cä nhau. Cha rÊt tèt nhng nãng tÝnh. ChÞ em tëng-suy ngÉm. t«i thêng ngµy vÉn sî cha l¾m.ThÊy chóng t«i khãc cha l¹i qu¸t: “ Cha ®i Råi l¹i vÒ chø cã ®i ®©u xa mµ ph¶i khãc...Tuy nãi vËy nhng t«i biÕt cha còng buån l¾m. §«i m¾t cha n»ng nÆng. Nh×n cha, t«i thÊy lßng nÆng trÜu vµ trèng tr¶i v« cïng... *VD đoạn văn: Cứ nghĩ đến ngày gặp lại cha, t«i v« cïng sung síng. T«i muèn nãi víi cha: “Cha ¬i con yªu cha v« cïng. Cha đừng bao giờ xa con cha nhé!” Nghĩ đến nh÷ng ®iÒu m×nh sÏ nãi víi cha, t«i thÊy lßng mình vui vui. Tôi mong cha về thật nhanh để đợc sà vào lòng cha mà nũng nịu, vòi vĩnh quµ. 3. BT 3 §Ò bµi: C¶m nghÜ cña em vÒ ngêi th©n- MÑ 1.Më bµi: Màn đêm buông xuống, nhà nhà đã lên đèn míi phu hå viÖc vÊt v¶. Tõ xa t«i nhËn thÊy trong từng bớc chân mẹ đi đã thấm nỗi mệt nhäc, trong lßng trµn ngËp niÒm vui nhng l¹i ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông c¸ch lËp ý håi tëng th¬ng mÑ v« cïng t¬ng lai, høa hÑn mong - 2.Th©n bµi: MÑ giµ h¬n so víi tuæi cña mÑ. d¸ng ngêi íc... m¶nh kh¶nh, níc da ch¸y n¾ng, mçi lÇn hai bµn tay mÑ ¸p lªn m¸ t«i yªu th¬ng t«i c¶m nhận đợc đôi bàn tay ấy đã chai sần, thô ráp nhng lại ấm áp đến kỳ lạ. Cứ mỗi khi đêm về, mẹ luôn đến bên tôi hỏi han häc tËp, cã khi mÑ l¹i kÓ mét c©u chuyÖn hay một tấm gơng từ đó dạy cho tôi cách ứng xö. Kh«ng v¨n ch¬ng, hoa mÜ nhng nh÷ng lêi kÓ gi¶n dÞ sao thật dễ nhớ và thấm thía đến vậy! Cái cảm giác đợc nằm trong vòng tay của mẹ thËt h¹nh phóc biÕt bao, h¬ng tãc cña mÑ ph¶ ra mét mïi h¬ng th¬m m¸t cña l¸ h¬ng nhu, mïi må h«i ph¶ng phÊt d vÞ cña v«i v÷a thËt mÆn nång, dÔ chÞu vµ khã quªn. Cã nh÷ng đêm mẹ đã thiếp đi khi câu chuyện vẫn còn HS trình bày - nhận xét- cha hết và rồi sáng hôm sau mẹ đã dậy tự lúc nào. Con hiểu! tất cả những gì mẹ làm đó là GV chÊm ®iÓm. * Yêu cầu cơ bản của tình yêu, là sự hi sinh cao cả của mẹ. mẹ đã đổi ớc mơ của con bằng cuộc đời vất vả của đề: mẹ, mẹ muốn những đứa con của mẹ sẽ ngoan - Häc sinh v©n dông HS tr×nh bµy ®o¹n v¨n, nhËn xÐt vµ chÊm ®iÓm.
<span class='text_page_counter'>(33)</span> kiến thức đã học để phân nên ngêi vµ cã cuéc sång h¹nh phóc... tích tìm hiểu đề. Lêi høa... 3. KÕt bµi: Cuộc đời mỗi con ngời thật hành phúc khi có mÑ vµ thËt bÊt h¹nh khi mÑ kh«ng cßn T×nh mÉu tö thËt thiªng liªng 4.Bµi tËp4: §Ò bµi: Loµi c©y em yªu. A.Tìm hiểu đề. - ThÓ lo¹i: v¨n biÓu c¶m. - §èi tîng: mét loµi c©y em yªu. - Chọn đối tợng biểu cảm một cách phù hợp. - Trong khi lµm cÇn kÕt hîp linh ho¹t yÕu tè kÓ, t¶. - Nhớ lại các kiến thức đã học về văn biểu cảm từ đó viết bài về loại văn này một cách cã hiÖu qña. B. Dµn ý : C©y xoan. b1/ Më bµi: Giíi thiÖu chung: - Cây em định nói là cây… - đợc trồng ở … -Thêi ®iÓm t¶ ( mïa hoa në,…). Më bµi:giíi thiÖu b2/ Th©n bµi: chung: - H×nh d¸ng: - Cây em định nói là cây + Thân … gi? + Cµnh … - đợc trồng ở đâu? -Thêi ®iÓm t¶ ( mïa hoa + L¸ kÐp , nhá, máng, mµu xanh them… + Hoa : mµu, h¬ng ... në). - Tác dụng của cây với đời sống: Th©n bµi: b3/ KÕt bµi:C¶m xóc vÒ c©y xoan - H×nh d¸ng? C. §Ò v¨n biÓu c¶m: c¶m nghÜ vÒ loµi c©y + Th©n …? em yªu- Hoa phîng + Cµnh …? Më bµi: + L¸? Hoa phîng lµ loµi hoa em yªu nhÊt bëi nã gÇn gòi, g¾n bã víi kÝ øc cña tuæi häc trß. KÕt bµi: GV: yªu cÇu HS viÕt thµnh bµi hoµn chØnh ( nÕu cßn thêi gian, hÕt giê cho HS vÒ nhµ lµm ) HS: Thùc hiÖn. * Yªu cÇu c¬ b¶n cña đề: - Häc sinh v©n dông kiến thức đã học để phân. Th©n bµi: Thân cây to nhng lại duyên dáng đứng giữa s©n trêng táa nh÷ng t¸n la réng nh dang bµn tay che chở cho đám học trò. Tháng sáu về, mùa thi đến hoa phợng bắt đầu khoe sắc, với màu đỏ thắm, cánh hoa máng manh chËp chên nh nh÷ng con bím xinh, mçi khi cã c¬n giã thæi nh÷ng c¸nh hoa đỏ khẽ xoay mình trong làn gió nhẹ nhàng đặt lên vai cô cậu học trò. Thật đẹp, thật kì diệu và trong sáng đến lạ lùng! Mïa hoa phîng vÒ còng lµ mïa chia tay.
<span class='text_page_counter'>(34)</span> tích tìm hiểu đề.. - Më bµi:Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm,…. -Th©n bµi triÓn khai nh÷ng ý nµo? -C¶m xóc cña nhµ th¬ khi có bạn đến chơI nh thÕ nµo? -Gia cảnh đợc giãI bày ra sao? -NhËn xÐt g× vÒ t×nh b¹n cña nhµ th¬?. của cô cậu học. Trong giỏ xe đứa HS nào mà ch¼ng cã mét vµi chïm hoa phîng, còng cã khi hä cßn tÆng cho nhau nh÷ng chïm hoa hay những cánh hoa đợc đợc ghép thành những con bớm đợc ép trong trang vở. Cứ nh thế hoa phợng đã đi vào kí ức của mỗi đứa HS. Mçi khi hÌ vÒ, t«i thêng nhÆt nh÷ng c¸nh hoa phîng ghÐp thµnh nh÷ng c¸nh bím thËt xinh Ðp trong cuèn nhËt kÝ, ... KÕt bµi: cây phợng đã đi vào những trang nhật ki những kí c đẹp của tuổi học trò 5.Bµi tËp5. Đề bài:Cảm xúc của em khi đọc bài “ Bạn đến chơi nhà” – Nguyễn Khuyến. a.Tìm hiểu đề: - ThÓ lo¹i: v¨n biÓu c¶m vÒ mét t¸c phÈm v¨n häc. - Đối tợng: bài thơ “ Bạn đến chơi nhà” – NguyÔn KhuyÕn. - Nhớ lại các kiến thức đã học về văn biểu cảm về một tỏc phẩm văn học từ đó viết bài vÒ lo¹i v¨n nµy mét c¸ch cã hiÖu qña. b.Gîi ý-Dµn bµi: - Më bµi: +NguyÔn KhuyÕn lµ nhµ th¬ lín cña d©n téc Việt Nam, ông đợc mệnh danh là nhà thơ của lµng quª ViÖt nam. + Bài thơ “ Bạn đến chơi nhà” là một trong nh÷ng bµi th¬ hay thÓ hiÖn quan ®iÓm cña ông về một tình bạn chân thành đằm thắm… -Th©n bµi: + Nỗi mừng vui của nhà thơ - một vị đại quan khi thÊy ngêi b¹n th©n xa c¸ch l©u ngµy nay mới đợc gặp lại. +Nh÷ng b¨n kho¨n, bèi rèi cña nhµ th¬ trong việc tiếp đãi bạn bè. +Quan ®iÓm cña nhµ th¬ vÒ mét t×nh b¹n ch©n chÝnh qua c©u th¬ cuèi cïng. -KÕt bµi: bµi th¬ cho ta bµi häc vÒ t×nh b¹n thắm thiết keo sơn,… Tình bạn cao đẹp d âm m·i, nu«i lín t©m hån ta. - KÕt bµi tr×nh bµy g×? -nªu c¶m xóc suy nghÜ vÒ bµi th¬ GV: Cho HS tËp viÕt tõng ®o¹n theo tõng phÇn, tõng ý. HS: tËp viÕt theo yªu cÇu. - Tr×nh bµy, söa ch÷a. HS, GV: nhËn xÐt, bæ sung. GV: yªu cÇu HS viÕt thµnh bµi hoµn chØnh ( nÕu cßn thêi gian, hÕt giê cho HS vÒ nhµ lµm) HS: Thùc hiÖn. 4.- Híng dÉn häc ë nhµ: -Häc vµ lµm bµi tËp cßn l¹i. -ChuÈn bÞ cho v¨n biÓu c¶m. 5.Rút kinh nghiệm:..................................................................................... Đã duyệt ngày. /. /201.
<span class='text_page_counter'>(35)</span> NS: NG:. /. /. / 201 / 201. TiÕt 19+20: «n, rÌn kÜ n¨ng ViÕt v¨n biÓu c¶m.(Tt) A- Môc tiªu bµi häc: - Cñng cè kiÕn thøc vÒ v¨n biÓu c¶m: TiÕn tr×nh c¸c bíc lµm v¨n biÓu c¶m: T×m hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, viết bài, đọc và sửa bài.Củng cố, khắc sõu và nang cao kiến thức về văn học - Rèn luyện vµ vËn dông c¸c kĩ năng viÕt bµi v¨n biÓu c¶m. - Giáo dục cho HS lòng yêu nớc, yêu quý ngời thân, gia đình, bạn bè, thiên nhiên,... B. Chuẩn bị phương tiện dạy - học. -Ôn luyện phần văn biểu cảm. - SGK, SGV, Sách bồi dưỡng Ngữ văn,Những bài làm văn mẫu lớp 7,... C. Tổ chức dạy học 1ổn định tổ chức 2.KiÓm tra bµi cò: 3.Bµi míi: ? ThÕ nµo lµ biÓu c¶m vÒ TPVH? Khi BC CÇn chó ý ®iÒu g× ?. C¸c bíc tiÕn hµnh?. Dµn ý bµi v¨n biÓu c¶m?. I- Mét sè lu ý khi lµm v¨n BC vÒ TP v¨n häc: - TPVH chính là đối tợng BC-> Biểu cảm về 2 phơng diÖn chÝnh: ND vµ NT.( Kh«ng nhÊt thiÕt BC vÒ c¶ 2) C¸c bíc tiÕn hµnh: + Đọc kỹ TP để xác định ND chính. + Tìm những từ ngữ hay, nét nghệ thuật đặc sắc ThÓ hiÖn ND t¸c phÈm. + ChØ ra nh÷ng caÝ hay vÒ ND- NT.( Tëng tợng, liên tởng, nhận xét, đánh giá... biểu cảm) + Dùng ®o¹n vµ liªn kÕt ®o¹n. Dµn ý: A/ Më bµi: - Trùc tiÕp: Giíi thiÖu th¼ng TG- TP( §o¹n trÝch)- Béc lé c¶m xóc kh¸i qu¸t. - Gi¸n tiÕp: Dùa vµo ND TP hoÆc giíi thiÖu vÒ TG( So s¸nh víi t¸c phÈm, t¸c gi¶ kh¸c...) B/ Th©n bµi: - Hình dung, tởng tợng, liên tởng, nhận xét đánh giá vÒ t¸c phÈm -> BiÓu c¶m th«ng qua c¸ch hiÓu vÒ TP đó - Những hình dung tởng tợng đó dựa trên cơ sở những tõ ng÷, h×nh ¶nh trong bµi... C/ KÕt bµi: Khẳng định lại cảm xúc hoặc nêu giá trị của TP đối với ngời đọc... II- LuyÖn tËp: 1-Bµi tËp 1: C¶m nghÜ cña em vÒ t¸c phÈm: C¶nh khuya cña Hå ChÝ Minh. + §èi tîng BC: bµi c¶nh khuya. + C¶m xóc kh¸i qu¸t: Yªu thÝch. + ND chính: Vẻ đẹp nên thơ huyền ảo của núi rừng ViÖt b¾c-> thÓ hiÖn t×nh yªu thiªn nhiªn g¾n liÒn víi tình yêu Đất nớc của Bác. -> Vẻ đẹp tâm hồn nghệ sỹ-.
<span class='text_page_counter'>(36)</span> ? Yêu cầu của đề bài ? Më bµi?. Th©n bµi? ? Vẻ đẹp của núi rừng VB đợc hiện lên qua nh÷ng h×nh ¶nh nµo ? ? Có gì đặc sắc trong c¸ch t¶ ?. - C©u th¬ thø 4 cã g× đặc biệt trong cách ngắt nhịp? Ngắt nhịp đó gợi cho em h×nh dung nh thÕ nµo vÒ B¸c ?... - §äc bµi th¬ em hiÓu g× vÒ B¸c ? C¶m xóc cña em vÒ B¸c nh thÕ nµo ? KÕt bµi? HS viết - đọc - nhận xét. GV cho ®iÓm HS viÕt bµi - chó ý liªn kÕt. VD: Nếu nh đọc đến c©u th¬ thø 3, ta vÉn tởng nh vẻ đẹp của núi rõng Vb khiÕn thi nh©n nh l¹c bíc trong c¶nh thiªn nhiªn huyÒn ảo...thì đến câu thơ cuối ta míi thËt sù hiÓu vÒ Ngêi- T©m hån mét thi sỹ gắn liền đó là tâm hån ngêi chiÕn sü lo. T©m hån chiÕn sü. Dµn bµi A/ Më bµi: - Trùc tiÕp: Bµi th¬: C¶nh khuya lµ bµi th¬ hay, thÓ hiện rõ vẻ đẹp của núi rừng VB-> thấy đợc vẻ đẹp tâm hån B¸c. - Gi¸n tiÕp: Trăng luôn là ngời bạn tri âm tri kỷ của Bác...Vẻ đẹp cña ¸nh tr¨ng n¬i nói rõng ViÖt B¾c... B/ Th©n bµi: * Vẻ đẹp của núi rừng VB: + Thời gian- Không gian: Buổi đêm khuya -> Väng lªn ©m thanh cña tiÕng suèi. + So s¸nh tiÕng suèi víi ©m thanh trong trÎo cña giäng h¸t-> Gîi c¶m gi¸c gÇn gòi, Êm ¸p... - Hình ảnh đêm núi rừng VB thật đẹp, lung linh, huyÒn ¶o... +Tr¨ng lång cæ thô, bãng lång hoa. -> bãng tr¨ng luån qua kÏ l¸- t¹o ra nh÷ng m¶ng mµu tèi, s¸ng ®an xen- t¹o ra nh÷ng b«ng hoa trăng thật nên thơ-> làm lòng ngời say đắm... * T©m tr¹ng cña B¸c: C¶nh khuya nh vÏ- Ngêi cha ngñ-> C©u th¬ nh më ra trớc mắt ngời đọc hình ảnh thao thức của Bác... - Thao thøc v× tr¨ng hay: Cha ngñ v× lo nçi níc nhµ. -> NhÞp th¬ ng¾t nhÞp 2/2/ 3-> HiÖn lªn h×nh ¶nh b¸c ®ang d¹o bíc díi tr¨ng... -> Tâm hồn một thi sỹ gắn liền đó là tâm hồn ngời chiến sỹ lo cho vận mệnh đất nớc C. kÕt bµi: Nªu nhËn xÐt suy nghÜ vÒ bµi th¬ 2.Bài tập 2: Lập dàn ý cho đề bài sau: Cảm nghĩ cña em vÒ t×nh quª h¬ng thÓ hiÖn trong bµi: Håi h¬ng NgÉu th cña H¹ Tri ch¬ng. A/ Më bµi: Bµi th¬: Håi h¬ng ngÉu th lµ bµi th¬ hay thể hiện tình quê hơng đậm đà tha thiết... B/ Th©n bµi: Hai c©u th¬ ®Çu: ThiÕu tiÓu... MÊn mao tåi ->Cho biết thời gian xa quê- miêu tả sự thay đổi về vãc d¸ng, tuæi t¸c...-> t©m tr¹ng bïi ngïi – nöa mõng, nöa tñi cña TG. hai c©u cuèi: Nhi đồng- Hà xứ lai. -> Cảnh quê hơng thay đổi- Ngậm ngùi xót xa khi bị coi lµ kh¸ch ngay trªn quª h¬ng m×nh... ->Cảm thông- cảm động khi một vị quan cả đời sống nơi đô thành vậy mà đến phút cuối đời lại quay trở về quª h¬ng.. ->Yêu quê hơng sâu sắc- > Trân trọng và xúc động trớc tình cảm đó.. C/ KÕt bµi: Nªu nhËn xÐt suy nghÜ vÒ bµi th¬ 3. Bài tập 3.Lập dàn ý cho đề văn sau:PBCN về.
<span class='text_page_counter'>(37)</span> cho vận mệnh đất nớc. v¨n b¶n Cuộc chia tay của những con búp bê. a, Mở bài: - Giới thiệu tác phẩm, tác giả: Truyện ngắn Cuộc ? PhÇn MB cÇn nªu những vấn đề gì? ...bê,của Khánh Hoài đạt giải nhì cuộc thi viết về thiếu nhi do viện khoa học giáo dục và tổ chức cứu trợ trẻ ? PhÇn TB cÇn nªu em Thuỵ Điển tổ chức năm 1992. những vấn đề gì? - Cảm nghĩ chung về tác phẩm: Nội dung truyện đề cập đến những vấn đề bức xúc của gia đình và xã hội KÕt bµi? đó là nạn li hôn dẫn tới sự tan vỡ và nỗi bất hạnh của -GV cho HS nhắc lại trẻ em. dàn ý chung của bài văn b, Thân bài: biểu cảm, nhấn mạnh * Nỗi khổ tâm của Thành Thuỷ khi bố mẹ chia tay khắc sâu cho HS nhớ. nhau. -GV hướng dẫn HS lập - Thành đău đớn khi nghĩ đến truyện phải chia tay với dàn ý. em. - GV nhắc lại nội dung + Suốt đêm nghe tiếng khóc tức tưởi cuả thuỷ Thành chính của các tác phẩm. phải cắn chặt môi để khỏi bật ra tiếng khóc. + Chua chát nghĩ rằng cảnh vật vẫn vui tươi như mọi - GV cho HS độc lập ngày mà sao tai hoạ lại dáng xuống đầu hai anh em làm việc, gọi HS trình nặng nề như vậy. bày dàn ý, lớp nhận xét. + Những kỉ niệm đẹp đẽ của tình anh em hiện lên -GV nhận xét và bổ trong tâm trí làm Thành đău đớn vô cùng. sung thống nhất dàn ý + Phải chia đồ chơi Thành nhường đồ chơi tất cả cho chung cho tác phẩm. em. - Thuỷ: Tủi thân là hoảng sợ trước cảnh ngộ của gia - GV hướng dẫn HS đình. viết đoạn văn. + Biết tin bố mẹ li hôn Thuỷ khóc suốt đêm. - Đoạn văn mở bài yêu + Nghe mệ lệnh chia đồ chơi Thuỷ run lên, kinh cầu đảm bảo 3 ý: Giới hoàng. thiệu tác giả, tác phẩm, + Giận dữ khi thấy anh đặt 2 con búp bê sang 2 bên. cảm nhận chung về tác + Thương anh nhường cả búp bê cho anh. phẩm. * Ao ước của hai anh em Thành Thuỷ. - GV cho HS làm từng - Mãi mãi được sống bên nhau cùng cha mẹ, dưới mái đề một, gọi HS trình ấm ra đình. bày bài, lớp nhận xét, - Mong muốn 2 con búp bê không phải chia tay nhau. GV sửa chữa những sai c, Kết bài: sót về hình thức, nội Truyện khặng định li hôn li hôn là vấn đề nhức nhối dung bài gây ra hậu quả đau lòng mà con cái phải gánh chịu. - Truyện là lời nhắc nhở mọi người gia đình là tổ ấm hạnh phúc vô cùng quí giá, mọi người phải giữ gìn.. 4.Cñng cè-dÆn dß: -GV chèt c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n -VÒ nhµ «n bµi. §äc chuÈn bÞ bµi sau.
<span class='text_page_counter'>(38)</span> 5.Rút kinh nghiệm:..................................................................................... Đã duyệt ngày NS: NG:. /. /. /. /201. / 201 / 201. TiÕt 21+22: «n, rÌn kÜ n¨ng ViÕt v¨n biÓu c¶m.(tt) A- Môc tiªu bµi häc: - Cñng cè kiÕn thøc vÒ v¨n biÓu c¶m: TiÕn tr×nh c¸c bíc lµm v¨n biÓu c¶m: T×m hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, viết bài, đọc và sửa bài.Củng cố, khắc sõu và nang cao kiến thức về văn học - Rèn luyện vµ vËn dông c¸c kĩ năng viÕt bµi v¨n biÓu c¶m. - Giáo dục cho HS lòng yêu nớc, yêu quý ngời thân, gia đình, bạn bè, thiên nhiên,... B. Chuẩn bị phương tiện dạy - học. -Ôn luyện phần văn biểu cảm. - SGK, SGV, Sách bồi dưỡng Ngữ văn,Những bài làm văn mẫu lớp 7,... C. Tổ chức dạy học 1ổn định tổ chức 2.KiÓm tra bµi cò: 3.Bµi míi: Ph¬ng ph¸p ? PhÇn MB cÇn nªu nh÷ng vÊn đề gì ? ? PhÇn TB cÇn nªu nh÷ng vÊn đề gì? GV: Cho HS suy nghÜ lËp dµn ý, tr×nh bµy, söa ch÷a. HS: Thùc hiÖn. * Yªu cÇu c¬ b¶n cña đề: - Häc sinh v©n dông kiến thức đã. Nội dung cần đạt Bài 1: Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương. * Dàn ý: . Mở bài - Giới thiệu tác giả: Hồ Xuân Hương là nữ thi sĩ nổi tiếng của nước ta cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX. Bà đã gửi gắm vào thơ những điều suy tư trăn trở trước hiện thực phức tạp của xã hội phong kiến. - Giới thiệu tác phẩm, ấn tượng cảm xúc chung về bài thơ: Bánh trôi nước là một trong những bài thơ vịnh vật xuất sắc của Hồ Xuân Hương, mượn hình ảnh bánh trôi tác giả kín đáo phản ánh thân phận phụ thuộc và phẩm giá cao đẹp của người phụ nữ Việt Nam. b. Thân bài: - Bài thơ miêu tả quá trình làm bánh trôi nước, bánh hình tròn, làm bằng bột nếp, nhân bằng đường đỏ luộc trong nước sôi, chìm nổi vài lần là chín - Mượn đặc điểm trên bài thơ miêu tả vẻ đẹp, số phận của người phụ nữ Việt Nam + Vẻ đẹp hình thể: Đẹp trong trắng, dịu dàng, thuỳ mị “Thân em...tròn”. + Số phận long đong chìm nổi của người phụ nư VN, sống phụ.
<span class='text_page_counter'>(39)</span> học để phân tÝch t×m hiÓu đề. GV: Cho HS tËp viÕt tõng ®o¹n theo tõng phÇn, tõng ý. HS: tËp viÕt theo yªu cÇu. - Tr×nh bµy, söa ch÷a. HS, GV: nhËn xÐt, bæ sung. GV: yªu cÇu HS viÕt thµnh bµi hoµn chØnh nÕu cßn thêi gian, hÕt giê cho HS vÒ nhµ lµm HS:. thuộc, không có quyền quyết định cuộc đời mình “Bảy nổi ...non”. + Vẻ đẹp tâm hồn: sự trong trắng, Thuỷ chung, son sát “Rắn nát mặc ...son” - Ngôn ngữ thơ bình dị, bài thơ mang nhiều lớp nghĩa, sử dụng thành ngữ, biện pháp tu từ như lời khẳng định phẩm chất trong sach, cao quí của người phụ nữ, lời thách thức đối với thế lực tàn bạo đang chà đạp lên quyền sống và nhâ phẩm của người phụ nữ. c. Kết bài Bài thơ thể hiện sự trân trọng vẻ đẹp phẩm chất cao quí, sự cảm thương sâu sắc của tác giả đối với người phụ nữ VN ngày xưa. * Viết bài: HS tự viết bài. Bài 2: Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm Tiếng gà trưa của Xuân Quỳnh. * Dàn bài a, Mở bài: - Giới thiệu tác giả: Nhà thơ nữ xuất sắc của nền thơ hiện đạiVN.Thơ Xuân Quỳnh thường viết về những tình cảm gần gũi bình dị trong đời sống gia đình và cuộc sống thường ngày, biểu lộ những rung cảm và khát vọng của một trái tim phụ nữ chân thành, tha thiết. - Giới thiệu tác phẩm: Tiếng gà trưa được viết trong thời kì đầu cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước của dân tộc, in trong tập thơ Hoa dọc chiến hào. - Cảm nhận chung về tác phẩm: Bài thơ gợi lại kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu . b, Thân bài: - Bài thơ lấy cảm hứng từ tiếng gà trưa, gợi dậy trong tâm hồn người chiến sĩ những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ + Hình ảnh người bà kính yêu tần tảo thương cháu hết lòng. + Hình ảnh chân thực của gia đình quê hương: Ổ rơm hồng những trứng, giấc ngủ hồng sắc trứng. - Tình yêu gia đình, quê hương, đất nước của người chiến sĩ trẻ: Vì lí tưởng, vì tình xóm làng thân thuộc, vì bà.. c, Kết bài: - Lòng yêu nước bắt nguồn từ những thứ mộc mạc của mỗi con người. - Ngôn ngữ giản dị nhưng cảm xúc dạt dào tạo nên vẻ đẹp sâu sắc tự nhiên cho bài thơ.. Bµi tËp 3: -" Sài Gòn vẫn trẻ tôi thì đơng già. Bà trăm năm so với năm ngàn........giữ gìn cái đô thị ngọc ngà này " - " T«i yªu Sµi Gßn da diÕt ......... T«i yªu trong n¾ng sím........nhiÒu c©y xanh che ch¾n. (Sµi Gßn toi yªu - Minh H¬ng) 1. Hai đoạn chính viết theo phơng thức biểu đạt chính nào? Miªu t¶. BiÓu c¶m..
<span class='text_page_counter'>(40)</span> 2. Tác giả đã giới thiệu Sài Gòn bằng cách nào? Cái hay của cách giới thiệu ấy. ngời viết đã bộc lộ tình yêu của mình với Sài Gòn nh thế nào? Bµi lµm Tác giả giới thiệu Sài Gòn một cách độc đáo, hay và hấp dẫn. Minh Hơng nhân hoá Sài Gòn nh một con ngời lạ lùng kết hợp cách so sánh và diễn đạt theo kiểu đối lập " Sài Gòn vẫn trẻ tôi thì đơng già" . Biết tìm ra con số độc đáo " Ba trăm năm so với ngàn năm tuổi của đất nớc" để khẳng định cái trẻ chung năng động của Sài Gòn. Một hình ảnh so sánh độc đáo mà hợp lý . Sài Gòn vẫn trẻ lại so sánh tiếp để giới thiệu . Sài Gòn vẫn trẻ hoài nh một cây tơ đơng độ nõn nà " Trẻ hoài" là cách nói dễ thơng của Nam bộ. Song nó lại kèm theo một điều kiện đó là thái độ của con ngời biết cách tới tiêu chăm bón trân träng gi÷ g×n. H×nh ¶nh Èn dô vÒ Sµi Gßn " §« thÞ ngäc ngµ" thÓ hiÖn t×nh yªu và niềm tự hào của nhà văn đối với mảnh đất mình đang sống. + Đoạn văn bộc lộ tình yêu với Sài Gòn thật nồng nàn, say đắm đây cũng chÝnh lµ ®o¹n v¨n biÓu c¶m kÕt hîp gi÷a biÓu c¶m trùc tiÕp vµ biÓu c¶m gi¸n tiÕp ®iÖp tõ " T«i yªu" lµm râ cho c©u ®Çu tiªn cña ®o¹n " T«i yªu Sµi Gßn da diÕt" yÕu tè tù sù. Bµi tËp 4:C¶m nhËn vÒ bµi " Mét thø quµ lóa non Cèm" cña Th¹ch Lam? Gîi ý: + Th¹ch Lam lµ thµnh viªn cña Tù lùc v¨n ®oµn mét tæ chøc v¨n ho¸ lín «ng b¾t ®Çu viÕt chuyÖn tõ rÊt sím thµnh c«ng ë thÓ chuyÖn ng¾n vµ cã tµi miªu t¶ t©m tr¹ng lêi v¨n gîi c¶m giµu chÊt th¬. TËp bót ký " Hµ Néi 36 phè phờng" là tác phẩm xuất sắc và độc đáo viết về văn hoá ẩm thực Việt Nam một nét đẹp của Hà Nội " Ngàn năm vạn vật" đợc tác giả viết với tất cả tấm lòng tr©n träng thµnh kÝnh, thiªng liªng. + §o¹n 1: thÓ hiÖn tµi quan s¸t tinh tÕ mét sù c¶m nhËn tµi hoa, mét c¸ch viÕt nhÑ nhµng, ®Çy chÊt th¬ h¬ng vÞ cèm lµ sù nhuÇn thÊm c¸c h¬ng th¬m cña l¸ sen trªn hå do c¬n giã mïa h¹ ®em l¹i . Lµ " C¸c mïi th¬m m¸t" cña b«ng lóa nh thÕ nµo........ + Nguyên liệu làm ra cốm là " các chất quý trong sạch của trời:" đợc h×nh thµnh méth c¸ch linh diÖu lóc ®Çu " Mét giät s÷a tr¾ng th¬m ph¶ng phÊt hơng vị ngàn hoa cỏ" sau đợc nắng thu làm cho " Giọt sữa dần dần đọng lại" Trái tim của tác giả nh đang rung động trớc màu xanh và hơng thơm dịu ngọt của bông lúa nếp non trên cánh đồng quê. + Đoạn 2: nhà văn tiếp tục cảm nhận đánh giá miêu tả những nét đẹp của cốm ông gọi cốm là " Quà riêng biệt" thức dâng của những cánh đồng cốm mang hơng vị tất cả cái mộc mạc giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam cèm lµm quµ siªu tÕt víi sù v¬ng vÝt cña t¬ hång nhµ v¨n dïng bao lêi hay ý đẹp so sánh miêu tả cặp bạn bè " Tốt đôi" " Nếu con lòng dạ đổi thay Cèm nµy lÖ mèi hång nµy long tai. + Tình duyên bền đẹp của lứa đôi nh " Hồng cốm tốt đôi" sắc màu hơng vÞ cña hång Cèm lµ sù hoµ híp tuyÖt vêi mµu xanh t¬i......... bÒn l©u" + C¸ch so s¸nh cña t¸c gi¶ kh«ng chØ s¾c s¶o tµi hoa mµ cßn thÓ hiÖn phong c¸ch Èm thùc sµnh ®iÖu. + Đoạn 3: Nhà văn vừa tiếp tục ca ngợi vẻ đẹp và giá trị của cốm vừa nh¾n nhñ mäi ngêi vÒ c¸ch thëng thøc c¸ch ¨n cèm " Cèm kh«ng ph¶i...... ngÉm nghÜ".
<span class='text_page_counter'>(41)</span> + ý tëng vµ c¶m xóc cña t¸c g¶i tËp trung chñ yÕu ë côm tõ " ¨n cèm ¨n từng chút ít thong thả và ngẫm nghĩ " vì cốm chứa trong nó sự tinh tuý của hơng sen mang theo mùi ngan ngác của hoa sen của đàm nớc và đợc chào mời bởi cô gái làng vòng với đôi tay mềm mại ........ Tác giả viết rất gợi cảm để nói lên mối quan hệ tự nhiên giữa lá sen + cốm tùa nh 2 linh hån l¬ng tùa vµo nhau lµm t«n lªn h¬ng s¾c thanh quý c¸i léc cña trêi cho. Bµi tËp 5: C¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n th¬ ®Çu trong bµi “TiÕng gµ tra” cña Xu©n Quúnh? * Gîi ý: T¸c gi¶ Xu©n Quúnh viÕt bµi th¬ trong thêi k× chèng MÜ + Văn bản đợc in trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào” 1968 + Khổ thơ gợi trong lòng ngời đọc bao cảm xúc - TiÕng gµ nh¶y æ cña nhµ ai bªn xãm cÊt lªn...”côc... côc t¸c côc ta” trá lªn bình dị thân thiết đối với ngời lính trên đờng hành quân ra mặt trận đoạn thơ: “ Trên đờng hành quân xa Côc, côc t¸c côc ta” Giọng thơ nhẹ nhàng, tiếng gà thành tiếng hậu phơng chào đón, vẫy gọi + ®o¹n th¬: “Nghe xao ...tuæi th¬” - Gîi niÒm c¶m xóc s©u xa cña ngêi chiÕn sÜ - Nghe tiếng gà ngời lính cảm thấy nắng tra “xao động” dờng nh có làn gió mát thæi qua t©m hån. - tiÕng gµ truyÒn cho ngêi chiÕn sÜ niÒm vui. Tinh thÇn vµ nghÞ lùc míi lµm dÞu nắng tra, xua tan mệt mỏi giúp họ có thêm sức mạnh chiến đấu. Qua điệp từ “nghe” Xuân Quỳnh nói lên bao điều tốt đẹp, mở ra liên tởng đáng yªu: TiÕng gµ lµ tiÕng gäi quª h¬ng mang nÆng t×nh hËu ph¬ng (Dùa vµo gîi ý GV híng dÉn Hs lµm bµi hoµn chØnh) Bµi tËp 6:Dµn ý PBCN vÒ bµi th¬ Nam quèc s¬n hµ ( LÝ Thêng KiÖt?): MB: Nêu hoàn cảnh ra đời của bài thơ.( Trong cuộc kháng chiến chống nhµ Tèng n¨m 1076) - Bài thơ đợc mệnh danh là bài thơ thần. - Lý Thờng Kiệt viết để khích lệ động viên tớng sĩ quyết chiến, quyết thắng giÆc Tèng TB: Hai c©u th¬ ®Çu: - Tuyªn bè chñ quyÒn cña §¹i ViÖt. - Khẳng định núi sông nớc Nam là đất nớc ta, nớc có chủ quyền do Nam đế tự trị. - Hai chữ " Nam đế" biểu hiện niềm tự hoà từ tôn của dân tộc ...... - Hai ch÷ " Thiªn th" biÓu thÞ niÒm tin thiªng liªng vÒ s«ng nói nớc Nam chủ quyền bất cả xâm phạm điều đó đợc sách trời ghi C©u 3: lµ c©u hái còng lµ lêi kÕt téi lò giÆc x©m lîc..... Giäng th¬ võa c¨m thï võa khinh bØ mét nèi nãi hµm xóc ®anh thÐp . C©u cuèi: S¸ng ngêi mét niÒm tin víi søc m¹nh chÝnh nghÜa tinh thÇn quyÕt chiÕn giÆc sÏ bÞ thÊt b¹i..
<span class='text_page_counter'>(42)</span> - Ba chữ " Thủ bại h" đặt cuối bài làm giọng thơ vang lên mạnh mÏ . KB: - Bµi th¬ lµ khóc tr¸ng ca anh hïng cho thÊy tµi thao lîc cña Lý Thêng KiÖt. - Mang ý nghĩ lịch sử nh bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của Đại ViÖt. - T/C yªu níc, niÒm tù hoµ d©n téc thÊm s©u mçi t©m hån chóng ta. * ViÕt hoµn chØnh: Híng dÉn häc sinh lµm dµn ý vµ viÕt hoµn chØnh. 4.Cñng cè-dÆn dß: -GV chèt c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n -VÒ nhµ «n bµi. §äc chuÈn bÞ bµi sau 5.Rút kinh nghiệm:..................................................................................... Đã duyệt ngày NS: NG:. /. /2013. / 1 / 2014 / 1 / 2014 TiÕt 23+24: «n, rÌn kÜ n¨ng ViÕt v¨n biÓu c¶m.(tt). A- Môc tiªu bµi häc: - Cñng cè kiÕn thøc vÒ v¨n biÓu c¶m: TiÕn tr×nh c¸c bíc lµm v¨n biÓu c¶m: T×m hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, viết bài, đọc và sửa bài.Củng cố, khắc sõu và nang cao kiến thức về văn học - Rèn luyện vµ vËn dông c¸c kĩ năng viÕt bµi v¨n biÓu c¶m. - Giáo dục cho HS lòng yêu nớc, yêu quý ngời thân, gia đình, bạn bè, thiên nhiên,... B. Chuẩn bị phương tiện dạy - học. -Ôn luyện phần văn biểu cảm. - SGK, SGV, Sách bồi dưỡng Ngữ văn,Những bài làm văn mẫu lớp 7,... C. Tổ chức dạy học 1ổn định tổ chức 2.KiÓm tra bµi cò: 3.Bµi míi: Bài tập 1. Qua bài Bài ca Côn Sơn, Cảnh khuya, Rằm tháng giêng, Xa ngắm thác núi Lư hãy phát biểu cảm nghĩ và tình cảm của em về niềm vui sống giữa thiên nhiên. Thiên nhiên là món quà quý giá nhất mà Tạo hóa đã ban tặng cho con người. Chỉ qua những áng thơ, bài văn, ta đã cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên huy hoàng, rực rỡ biết chừng nào. Đó là tiếng suối trong ngần, thanh khiết; là hình ảnh xen lồng vào nhau rất đỗi trữ tình của ánh trăng và bóng cây trong thơ Hồ Chí Minh: “Tiếng suối trong như tiếng nước xa Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”. Đó là những tấm nệm rêu êm ái, những bóng thông rợp mát trong thơ Nguyễn Trãi: “Côn Sơn có đá rêu phơi Ta ngồi trên đá như ngồi chiếu êm Trong ghềnh thông mọc như nêm Tìm nơi bóng mát lên ta nằm Trong rừng có bóng trúc râm Trong màu xanh mát ta ngâm thơ nhàn”. Hay xa xôi hơn là hình ảnh thác núi Lư hùng vĩ “Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước.
<span class='text_page_counter'>(43)</span> – Tưởng dài Ngân Hà tuột khỏi mây” trong thơ Lí Bạch… Đứng trước thiên nhiên tươi đẹp, hùng vĩ ấy, các vĩ nhân cũng sung sướng, thích thú trong lòng huống chi là mỗi người thường chúng ta!. Quả thực, sống giữa thiên nhiên, con người được hưởng bao điều tốt đẹp. Thiên nhiên tươi đẹp, trong lành giúp cho thể chất chúng ta lành mạnh. Sau mỗi giờ phút học tập căng thẳng, ai cũng muốn có một có một chốn thanh bình để hít thở khí trời. Ngày hè đến, ai ai cũng muốn rời chốn thành thị ồn ào để đến với núi rừng, sông bể… Chính bởi những nơi xa xôi ấy có không khí trong trẻo, có thiên nhiên tươi đẹp giúp chúng ta trút đi những mệt nhọc, lo toan của cuộc sống bộn bề. Rồi những khu nghỉ mát, khu vui chơi đều được xây dựng giữa những nơi có thiên nhiên tươi đẹp, khí hậu mát mẻ. Đó chính bởi tác dụng to lớn của thiên nhiên đối với sức khỏe con người. Bên cạnh đó, thiên nhiên còn là người bạn tâm tình, sẻ chia những buồn vui giúp tâm hồn ta khoáng đạt. Chẳng có cơn gió nào cứ để yên cho bạn khóc đâu. Gió sẽ cuốn đi những nỗi buồn phiền và dỗ dành cho bạn nín. Gió xoa mát làn da đang nóng lên vì giận dữ, gió lùa vào mái tóc bồng bềnh để làm bạn dễ chịu và mỉm cười với gió. Và màu xanh mát lòng của cây cối nữa. Nó làm dịu đi những nỗi buồn đau lớn nhất khiến chúng ta nhanh chóng lấy lại được sự thanh thản và yên bình. Và gió, và cây, và nắng, và mưa… cũng biết nhân lên những niềm vui trong tâm hồn ta đúng lúc. Gió reo xôn xao ngày ta khai trường. Nắng nhảy nhót trên đường chúc mừng ta được điểm tốt. Bầu trời như trong hơn, cao hơn, đẹp lồng lộng… Muôn đời này, con người luôn yêu mến và khao khát sống hòa mình với thiên nhiên. Hễ mảnh đất nào còn trống, cha mẹ ta lại trồng vào đó rất nhiều những loài cây với mong ước được hưởng bóng mát, quả ngọt, hương say. Trong những ngôi nhà cao tầng, người người cũng cố gắng xen vào đâu đó một chút bóng dáng của thiên nhiên cây cối. Và bàn học nho nhỏ nào của các cô cậu học trò cũng có thể được đặt một “bé” xương rồng hay hoa đá đó thôi! Với tôi, thiên nhiên là người bạn hiền hòa và tràn đầy ân nghĩa. Chúng ta đã nhận từ thiên nhiên những điều tốt đẹp nhất trong cuộc đời. Đến lượt mình, thiết nghĩ, chúng ta cũng cần gìn giữ và tạo dựng một môi trường thiên nhiên trong lành, tươi đẹp.. 4.Cñng cè-dÆn dß: -GV chèt c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n -VÒ nhµ «n bµi. §äc chuÈn bÞ bµi sau 5.Rút kinh nghiệm:..................................................................................... ngày 9 / 1 /2014 NS: NG:. 15. / 1 / 2014 / 1 / 2014. TiÕt 25+26: «n, rÌn kÜ n¨ng ViÕt v¨n biÓu c¶m.(tt) A- Môc tiªu bµi häc: - Cñng cè kiÕn thøc vÒ v¨n biÓu c¶m: TiÕn tr×nh c¸c bíc lµm v¨n biÓu c¶m: T×m hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, viết bài, đọc và sửa bài.Củng cố, khắc sõu và nang cao kiến thức về văn học - Rèn luyện vµ vËn dông c¸c kĩ năng viÕt bµi v¨n biÓu c¶m. - Giáo dục cho HS lòng yêu nớc, yêu quý ngời thân, gia đình, bạn bè, thiên nhiên,... B. Chuẩn bị phương tiện dạy - học. -Ôn luyện phần văn biểu cảm. - SGK, SGV, Sách bồi dưỡng Ngữ văn,Những bài làm văn mẫu lớp 7,....
<span class='text_page_counter'>(44)</span> C. Tổ chức dạy học 1ổn định tổ chức 2.KiÓm tra bµi cò: 3.Bµi míi: Bài 2.Tác dụng kì diệu của lời ru -Những giai điệu, hay âm thanh du dương như những bài hát ru giúp con người thư giãn tâm trí và ngủ ngon hơn - em cảm thụ được ngôn ngữ:Bằng cách hát ru ta tiếp thu ngôn ngữ hiệu quả hơn và nhớ lâu hơn -Phát triển trí tuệ: em được tiếp xúc với âm nhạc có khả năng cảm thụ không gian và khả năng tư duy trong học tập và mọi hoạt động khác. -Nhận dạng cảm xúc và tình yêu thương:những nốt nhạc cao và nhanh thể hiện cảm xúc vui tươi, trong khi những điệu trầm và dịu êm sẽ thiên về cảm xúc buồn; những nốt nhanh và cao trong nhịp ba lại thể hiện cảm xúc hào hứng phấn khích, còn những nốt chậm trong nhịp đôi biểu hiện sự tĩnh lặng. =>những lời ru của mẹ giúp củng cố mối dây liên hệ giữa mẹ và bé. Người mẹ thường xuyên hát ru con bằng những ngôn từ mộc mạc nhưng đầy yêu thương cũng giúp cho trẻ cảm nhận rõ hơn tình yêu của mẹ dành cho bé. Nhờ đó, đứa trẻ mới có thể ra đời và lớn lên với một tâm hồn trọn vẹn Bài làm Từ bao đời nay, những lời hát ru ngọt ngào của bà, của mẹ đã trở nên gần gũi, thân thương đối với mọi người. Đấy là những kỷ niệm sâu đậm của tuổi thơ trở thành ấn tượng bền chặt không thể phai mờ trong suốt cuộc đời. Âm hưởng vang lên trong những khúc hát ru thường nhẹ nhàng, ngọt ngào, mà sâu nặng tình cảm, gửi gắm trong đó nhiều ý tứ. Nội dung các bài hát ru ch ủ yếu có xuất xứ từ ca dao, dân ca, hò, vè dân gian, được truy ền từ th ế h ệ này sang thế hệ khác. Mỗi vùng, miền lại có một lối hát ru riêng, nhưng có một nét chung là dễ thấm, dễ lọt vào lòng người. Do vậy, những bài hát ru thường rất đa dạng và mang đậm bản sắc của từng địa phương. Hát ru không đơn thuần là để giúp cho bé dễ ngủ, ng ủ sâu. N ội dung ch ứa đựng trong những khúc hát ru biểu hiện những tình cảm có giá trị nhân văn: tình yêu quê hương, đất nước, tình cảm gia đình, tình yêu thương giữa con người với con người. Khi nghe hát ru, trẻ cảm nhận được tình cảm thương yêu, trìu mến, nâng niu của bà, của mẹ. Không những thế, khi tuổi thơ được tắm đẫm trong những lời hát ru ng ọt ngào, đứa trẻ sẽ được lớn lên trong sự hồn nhiên, nhân cách của đứa trẻ được hình thành một cách tự nhiên trong sự gắn bó, yêu th ương không chỉ gi ữa ng ười với người mà còn với cả thiên nhiên, sông núi, ruộng đồng (những hình ảnh: con đò, bến nước, gốc đa, ánh trăng, lũy tre, cánh cò bay l ượn… th ường xuất hiện trong các bài hát ru).Và như thế, những khúc hát ru có vai trò như một hành trang tâm hồn giúp trẻ lớn lên trong sự chở che, bao bọc bởi những tình cảm rất tự nhiên và sâu nặng về quê hương..
<span class='text_page_counter'>(45)</span> Lời ru ngọt ngào thực sự là những “dưỡng chất” b ằng tinh th ần giúp tr ẻ phát triển trí tuệ và tâm hồn. Tuy có thể chưa hiểu hết được ý nghĩa c ủa l ời hát nhưng qua nhịp của bài hát ru, giọng điệu của người hát kết hợp v ới những động tác vỗ về, âu yếm, bé vẫn có khả năng cảm nhận được những tình c ảm ẩn chứa trong đó. Dù ở thời đại nào, lời ru vẫn rất quan tr ọng đ ối v ới th ế gi ới tâm h ồn tr ẻ thơ. Nhất là trong nhịp sống hiện đại, hối hả ngày nay, những khúc hát ru càng trở nên hết sức cần thiết. Những lời ru ngọt ngào với giai điệu mượt mà, nhẹ nhàng, êm ái sẽ đưa bé vào giấc ngủ bình yên. Đặc biệt, những lời ru chan chứa tình c ảm yêu th ương, trìu m ến có tác dụng nuôi dưỡng tâm hồn, làm cho sợi dây tình cảm gắn bó giữa các thành viên trong gia đình được thắt chặt hơn. Các bà mẹ trẻ cần ý thức đ ược vai trò quan trọng của những khúc hát ru, để những lời ru ngọt ngào sẽ trở thành những kỷ niệm êm đềm, không thể nào quên trong suốt quãng đời thời thơ ấu của mỗi người. Bài 3 a) Gia đình là tế bào của xã hội, nơi duy trì nòi giống, là môi trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách con người, bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống tốt đẹp, chống lại các tệ nạn xã hội, tạo nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.. Sự hình thành và phát triển nhân cách con người không chỉ là thể hiện tình cảm đạo đức, đạo lý của dân tộc đối với nguồn nhân lực của đất nước, mà còn là trách nhiệm, nghĩa vụ của toàn xã hội, của tất cả các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể, gia đình và mỗi cá nhân. Trong đó, gia đình có vai trò hết sức quan trọng, bởi lẽ “Gia đình là cái nôi nuôi dưỡng con người, là môi trường quan trọng hình thành và giáo dục nhân cách, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Trong bối cảnh đất nước và quốc tế đang có những thay đổi diện mạo về mọi mặt, đặc biệt từ khi đất nước ta bước vào thời kỳ đổi mới, hội nhập quốc tế, thực hiện CNH-HĐH đất nước, gia đình Việt Nam ngày càng có vai trò quan trọng trong việc thực hiện chức năng cơ bản của mình, trong đó đề cao và nhấn mạnh chức năng xã hội hóa cá nhân hình thành nhân cách con người. Chức năng này được gia đình thực hiện ngay từ khi con người ở thời kỳ mới lọt lòng, còn là đứa trẻ. Chức năng này kéo dài trong suốt cuộc đời mỗi con người, và chia thành 03 giai đoan như: Từ 0-3 tuổi; Từ 03-05 tuổi; Từ 06-18 tuổi. Cả 03 giai đoạn cá nhân lớn lên đều dưới sự chăm sóc, chỉ bảo từng bước, giai đoạn dạy dỗ, hướng dẫn, rèn luyện mỗi cá nhân, giúp cá nhân làm quen và thực hiện các chuẩn mực trong gia đình và ngoài xã hội; điều chỉnh nhận thức để có khả năng giao tiếp phù hợp trong các quan hệ xã hội, dần bước vào đời sống của một cá thể trong đời sống xã hội. Việc gia đình giáo dục các cá nhân thông qua các mối quan hệ đặc biệt giữa vai trò của những thành viên trong gia đình. Đó là quan hệ ruột thịt giữa mẹ, con, quan hệ huyết thống giữa cha, con, tình cảm của anh chị em ruột, của bố mẹ, ông bà. Quá trình xã hội hóa cá nhân bắt đầu từ khi cá nhân có sự xác định vị trí, vai trò của từng cá nhân trong mối quan hệ ấy. Gia đình thông qua thái.
<span class='text_page_counter'>(46)</span> độ, tâm lý, tình cảm và mối liên hệ thường xuyên, bền bỉ, khéo léo truyền thụ cho mỗi cá nhân những mẫu mực, hành vi xã hội để ứng xử trong gia đình và ngoài xã hội. Qua mối quan hệ đặc biệt, thái độ, tình cảm tâm lý gia đình từng bước uốn nắn những lệch lạc hành vi, ngăn chặn những hành vi trái với chuẩn mực xã hội ở từng cá nhân. Việc giáo dục và hình thành nhân cách con người trong gia đình có tính chất đặt nền móng, mang tính truyền thống gia phong, thực hiện bước đi đầu tiên. Là trung tâm xuất phát điểm của giáo dục con người, là cơ sở của những nền tảng giáo dục con người, là trường học đầu tiên của con người, gia đình có vai trò đặc biệt trong việc xã hội hóa giáo dục con người. Do vậy, tầm quan trọng của gia đình trong việc hình thành nhân cách con người mang nét đặc trưng của con người Việt Nam đối với thực tế xã hội đang trong công cuộc CNH-HĐH đất nước, hội nhập quốc tế nhằm xây dựng và củng cố thiết chế gia đình Việt Nam là hết sức cần thiết. Như vậy gia đình trở thành môi trường văn hóa đầu tiên, nơi mà mỗi cá nhân khi chào đời và quá trình phát triển, liên tục được tiếp nhận những tình cảm tốt đẹp từ các thành viên trong gia đình. Gia đình truyền thụ cho các cá nhân những giá trị văn hóa truyền thống, cũng như những giá trị văn hóa hiện đại tạo nên giá trị xã hội và nhân cách văn hóa của mỗi con người. Trong nền kinh tế thị trường, phát triển xã hội theo hướng CNH-HĐH, hội nhập quốc tế cần phải phát huy tốt những truyền thống tốt đẹp của giáo dục gia đình góp phần hình thành nên nhân cách con người Việt Nam hoàn thiện và đúng chuẩn. Gia đình truyền thống Việt Nam nhất thiết phải hòa nhập vào xu thế hiện đại, hiện đại hóa, nhưng vẫn phải giữ được sắc thái riêng không bị trộn lẫn vào cái chung và kế thừa, tiếp thu có chọn lọc. Tuy nhiên để có thể làm được điều đó, cần phải củng cố thiết chế gia đình, điều kiện khách quan để xã hội hóa cá nhân trong gia đình, thiết lập mạng lưới giữa gia đình, nhà trường, xã hội trong việc hình thành nhân cách cho cá nhân./.. b) Các nhà xã hội học đã coi gia đình là n ơi đ ặt nh ững viên g ạch đ ầu. tiên trong việc hình thành nhân cách con ng ười. Giáo d ục gia đình có vai trò quan trọng đến quá trình lớn lên và hình thành nhân cách c ủa tr ẻ em. Giáo dục nhân cách cho con người trong gia đình là vấn đề rất rộng. Tuy nhiên, bài viết này chỉ tập trung làm rõ vai trò của cha mẹ trong việc giáo dục hình thành nhân cách cho trẻ em ở Việt Nam hiện nay. Trước hết, gia đình là môi trường giáo dục đầu tiên, là trường học đầu tiên của con người. Mỗi con người đều được sinh ra từ một người cha, người mẹ, vì vậy đứa trẻ gắn bó và lắng nghe được những âm thanh của cuộc sống đầu tiên từ cha mẹ mình đặc biệt từ người mẹ. Khi sinh ra con người ta được tiếp xúc với văn hóa dân tộc từ lời ru, giọng hát của bà của mẹ, tiếp xúc với ngôn ngữ dân tộc từ lời nói của cha mẹ. Những bước đi chập chững đầu đời, người đầu tiên chỉ dạy cho bé cách đi đứng, nói năng đó là cha mẹ. Vì vậy, giáo dục của gia đình như thế nào sẽ hình thành nên nhân cách của đứa trẻ như thế ấy. Tất nhiên sẽ có những đứa trẻ vì một lý do nào đó mà thiếu sự quan tâm chăm sóc của người cha hoặc người mẹ nhưng vẫn có thể hình thành được nhân cách tốt, đó là do quá trình tự giáo dục của đứa trẻ tốt. Hầu như, sự giáo dục của gia đình không tốt thì nhân cách đứa trẻ đều có phần khiếm khuyết hoặc hoàn toàn xấu. Vì vậy giáo dục gia đình rất quan trọng đối với mỗi con người, khi con người chưa có hiểu biết về mình, về xã hội thì đã được định hướng và chỉ dạy từ gia đình; đứa trẻ tiếp xúc với môi trường giáo dục đầu tiên, trường học đầu tiên ấy là gia đình..
<span class='text_page_counter'>(47)</span> Thứ hai, gia đình là hành trang không thể thiếu với mỗi con người. Từ nhỏ con người được sống với ông, bà, cha mẹ, anh chị em. Lớn lên, mỗi người lại có vợ, có chồng, có con, cháu. Trong gia đình, mỗi con người được đùm bọc về vật chất, giáo dục về tâm hồn, trẻ thơ có điều kiện được an toàn khôn lớn, người già có nơi nương tựa, người lao động được phục hồi về sức khỏe, thoải mái về tinh thần…Như vậy gia đình gắn bó với mỗi con người trong từng bước đường của cuộc sống. Ai không được sống trong tình yêu thương của gia đình là một nỗi bất hạnh lớn. Trong quá trình sống, gắn bó, trao và nhận tình yêu thương che chở của gia đình, mỗi người lại hoàn thiện mình, hoàn thiện nhân cách cho bản thân. Thứ ba, gia đình có mối quan hệ mật thiết với xã hội, là tế bào của xã hội. Không có gia đình tái tạo ra con người để xây dựng xã hội thì xã hội không thể tồn tại và phát triển được. Và ngược lại xã hội cũng có tác động to lớn đến gia đình, xã hội tốt sẽ là cơ sở để xây dựng gia đình hạnh phúc tiến bộ. Một xã hội có nhiều công dân tốt thì đất nước mới vững mạnh, xã hội mới văn minh, ít tệ nạn xã hội, con người đối xử với nhau thân ái, nhân hậu. Muốn vậy cả xã hội cần phải quan tâm đặc biệt và chăm lo đến sự nghiệp giáo dục. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Giáo dục trong nhà trường chỉ là một phần, còn cần có sự giáo dục ngoài xã hội, trong gia đình để giúp cho việc giáo dục trong nhà trường được tốt hơn”. Học sinh cần phải được giáo dục trong sinh hoạt tập thể, cộng đồng, trong lao động, trong giao tiếp và ứng xử. Cùng với giáo dục gia đình trong thời kỳ chuyển đổi của xã hội ta hiện nay, quá trình xã hội hóa cá nhân diễn ra hết sức nhanh chóng, sự du nhập của lối sống và văn hóa phương Tây, cơ chế kinh tế thị trường, cùng với các tệ nạn xã hội đang tác động hết sức mạnh mẽ đến đời sống của các gia đình. Nhiều hiện tượng xã hội mới liên quan đến trẻ em đặt ra những thách thức mới đối với giáo dục gia đình như: trẻ em lang thang, trẻ em làm trái pháp luật, trẻ em bị lạm dụng, trẻ em có quan hệ tình dục và mang thai, mại dâm trẻ em, ma tuý và các tệ nạn xã hội khác có liên quan đến trẻ em… Điều đó đòi hỏi các gia đình cần tăng cường quản lý, kiểm soát chặt chẽ các hành vi của các thành viên non trẻ của mình. Vai trò giáo dục gia đình cùng với việc quản lý, kiểm soát gia đình sẽ kịp thời điều chỉnh và ngăn chặn các thành viên bị lôi cuốn vào các tệ nạn xã hội. Đây thực sự là một công việc thường trực và hết sức khó khăn đối với gia đình. Nó vừa đòi hỏi gia đình phải phát huy hết các sức mạnh vốn có của mình, vừa đòi hỏi các thành viên trong gia đình phải góp công sức và phải là những tấm gương sáng để trẻ noi theo. Uốn cây phải uốn từ lúc cây còn nhỏ, con người phải được gia đình, nhà trường và xã hội phối hợp giáo dục ngay từ tấm bé. Trong thời kỳ hội nhập quốc tế và đẩy mạnh CNH, HĐH, đất nước đang rất cần có nhiều hơn nữa những trí thức và lao động có tay nghề, có kỹ năng, có bản lĩnh và hoài bão cống hiến vì Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân.. 4.Cñng cè-dÆn dß: -GV chèt c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n -VÒ nhµ «n bµi. §äc chuÈn bÞ bµi sau 5.Rút kinh nghiệm:..................................................................................... ngày 16 / 1 /2014 NS: NG:. 22 / 1 / 2014 / 1 / 2014 TiÕt 27+28: «n, rÌn kÜ n¨ng ViÕt v¨n biÓu c¶m.(tt). A- Môc tiªu bµi häc:.
<span class='text_page_counter'>(48)</span> - Cñng cè kiÕn thøc vÒ v¨n biÓu c¶m: TiÕn tr×nh c¸c bíc lµm v¨n biÓu c¶m: T×m hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, viết bài, đọc và sửa bài.Củng cố, khắc sõu và nang cao kiến thức về văn học - Rèn luyện vµ vËn dông c¸c kĩ năng viÕt bµi v¨n biÓu c¶m. - Giáo dục cho HS lòng yêu nớc, yêu quý ngời thân, gia đình, bạn bè, thiên nhiên,... B. Chuẩn bị phương tiện dạy - học. -Ôn luyện phần văn biểu cảm. - SGK, SGV, Sách bồi dưỡng Ngữ văn,Những bài làm văn mẫu lớp 7,... C. Tổ chức dạy học 1ổn định tổ chức 2.KiÓm tra bµi cò: 3.Bµi míi: Bài 4. Hãy nêu cảm nhận về tình yêu thương con người Trong cuộc sống con người, thứ quý nhất ko fải là vật chất xa hoa hay tiền đồ danh lợi mà nó xuất phát từ trong bản thân con người .Tình yêu thương,đó là tình cảm cao quý mà con người sẽ ko thể sống nếu thiếu nó. Tình cảm ấy đc vun đắp và fát triển qua từ ngàn đời nay mà chủ yếu là mối quan hệ tình cảm giữa GĐ, thầy cô, bè bạn, người thân, ...Khi tiếp xúc với nhau, con người đều có những thể hiện những tình cảm sắc thái riêng biệt như tình cảm iu thương giữa cha mẹ dành cho con cái và ngược lại, sự đùm bọc yêu thương of anh em, sự quan tâm dạy dỗ của thầy cô, sự gắn bó yêu thương quí mến of bạn bè, sự giúp đỡ of con người với con người,sự yêu thương hoà hợp giữa vợ chồng...Mỗi tình cảm đều có sự thể hiện riêng nhưng bản chất of nó vẫn là lòng yêu thương con người với con người, đó là thứ tình cảm tốt đẹp nhất của con người. Ko những thế, tình cảm đó còn thể hiện hteo nghĩa rộng hơn nữa ở tình yêu đồng bào, quê hương, đất nước. Thật vậy, tình cảm yêu thương không chỉ gói gọn giữa con người với con người mà còn từ con tim of họ đến với đất tổ quê hương. Đã có biết bao người với lời thề "Quyết tử cho TQ quyết sinh" ra đi theo tiếng gọi của quê hương. Tiếng gọi yêu thương ấy thật mạnh mẽ, hùnh hồn tạo nên sức mạnh to lớn đánh thắng quân thù. Đó là tình cảm thiêng liêng sáng ngờicủangườicon . Mỗi ai cũng fải có tình thương, ý thức trách nhiệm đối với mọi người, với quê hương. Nó đánh giá bản chất, đạo đức mỗi con người. Nó giúp nâng cao giá trị of con người và làm cho con người ngày càng hoàn thiện Trong dân gian có câu "1 con ngựa đau....." hay "la` lành đùm lá rách" chính ông cha ta đã từ lâu dạy ta fải bít tương thân tương ái giúp đỡ lẫn nhau, con người ko thể sống mà ko có tình iu thương. Tình iu thương tạo nên sự htân ái, đòan kết cộng đồng, Đã từ lâu nhân dân ta bít iu thương hỗ trợ nhau, đoàn kết thành 1 khối thống nhất trong lao động và cùng chống lại thiên tai bbão lũ . Tình yêu thương đồng thời là cội nguồn of sự đoàn kết. Chính tình iu thương đã tạo ra sự quan tâm gắn bó cùng nhau thực hiện mục đích fục vụ lợi ích cho XH"1 cây là chẳngnên......." Tình thương bao la còn đc Bác Hồ nhắc đến qua việc giúp đỡ đồng bào sau.
<span class='text_page_counter'>(49)</span> CMT8 "...Mọi người ai cũng fải có cơm ăn, áo mặc, ai cũng fải đc học hành", việc thực hiện "hũ gạo cứu đói" , "nhường cơm sẻ áo", "lá lành đùm lá rách" đã đạt kết quả tốt điều đó chứng tỏ dân ta có tình đoàn kết iu thương gắn bó chia sẻ lẫn nhau Sức mạnh của lòng thương, một sức mạnh tỏa sáng một cách tự nhiên từ tấm lòng của mọi người Việt Nam trải qua nhiều đau khổ, bất hạnh, nhưng suối nguồn tình thương đó không bao giờ cạn, vẫn dồi dào thêm, sẽ làm dập tắt mọi khókhănvàbấthạnh "Cuộc sống ko fải là tất cả , còn cần biết sống 1 cuộc đời vì mọi người, vì Tổ Quốc" Câu danh ngôn của nhà văn Nga A.Bô-gô-mô-lét đã chứng tỏ tình yêu thương là thứ qúy báu nhất, nó vô giá, đc con người tạo ra và con người fải quí trọng nó. Tình thương đó vốn có sẵn trong chúng ta, nó càng rộng rãi bao nhiêu thì tính vị kỷ sẽ giảm bớt tương đương bấy nhiêu Mà tính vị kỷ thói hư tật xấu làm gì, nói gì , nghĩ gì cũng vì cái Ta, chính đó thực sự là cội nguồn của mọi bất hạnh và đau khổ, mọi xung đột và chiến tranh, mâu thuẫn gây ra tang tóc đổ nát. "Khi tình thương ra đi thì trái đất trở thành hầm mộ" Quả vậy "Thương người như thể thương thân" - Chúng ta hiểu tình thương là thái độ nhạy cảm và đồng cảm giữa con người với con người, giữa con người với tất cả những gì con nguơi tiếp cận. Tình thương là thái độ gần gũi, dịu dàng, không hại lẫn nhau mà làm tốt cho nhau trong phạm vi khả năng của mỗi bên. Biết sống với tình thương đó là biết sống hạnh phúc, biết sống có ý nghĩa. Còn nếu không có tình thương đó, hay đúng hơn, tuy vốn có tình thương đó nhưng lại để cho nó mai một, héo tàn, thì cho dù có sống cũng như chết rồi! Trong cuộc sống ngày nay, tình iu thương ngày càng fát triển hay mai một đều do ý thức of con người . Vì thế để có 1 XH tốt đẹp đầy lòng nhân ái ta fải quan tâm, san sẻ giúp đỡ lẫn nhau, nâng cao tinh thần trách nhiệm of bản thân ,tuyên truyền vận động toàn dân giúp đỡ nhau cùng đi lên,gom góp chút tiền giúp đở những người còn khó khăn , tránh vì lợi ích of mình mà gây hại cho mọi ngườichoĐN. Là người VN , với truyền thống nhân đạo sâu sắc, em tự cảm thấy bản thân fải có trách nhiệm với mọi người và quê hương, em sẽ cố gắng học thật tốt, fấn đấu trở thành công dân tốt có ích cho XH, xây dựng ĐN ngày càng giàu mạnh, nhân dân đc ấm no, hạnh phúc. 4-Cñng cè-dÆn dß: -GV chèt c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n -VÒ nhµ «n bµi. §äc chuÈn bÞ bµi sau... 5-Rút kinh nghiệm:..................................................................................... ngày 23 / 1 /2014.
<span class='text_page_counter'>(50)</span> K× II: NS: 19 NG: 25. / 2 / 2. /2014 /2014. TiÕt 29+30: RÌN KÜ N¡NG Sö DôNG Tõ, NG÷ CHÝNH X¸C Vµ KIÓU C¢U PHï HîP TRONG GIAO TIÕP. I- Mục tiêu cần đạt : -Củng cố lại các kiến thức về câu đặc biệt và câu rút gọn. - Vận dụng lí thuyết để thực hành làm các bài tập cụ thể. II- CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH: - GV: ChuÈn bÞ hÖ thèng c©u hái vµ bµi «n tËp, s¸ch tham kh¶o,… -HS: ôn tập phần từ loại và câu đã học III- lªn líp: 1.ổn định tổ chức: 2. kiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi : Bài 1 : Chỉ ra sự khác biệt giữa câu rút gọn và câu đặc biệt? Cho ví dụ ? * Híng gi¶i: - Câu rút gọn : Có thể căn cứ vào tình huống nói hoặc viết cụ thể để khôi phục lại các thµnh phÇn bÞ rót gän,lµm cho c©u cã cÊu t¹o CN-VN b×nh thêng. - câu đặc biệt : Không thể có CN hoặc VN. VÝ dô : + Câu đặc biệt : " Một đêm mùa xuân. Trên dòng sông êm ả,cái đò cũ của bác tài Ph¸n tõ tõ tr«i. + C©u rót gän : A- ChÞ gÆp anh Êy bao giê ? B- Một đêm mùa xuân. Bµi 2 : ChØ ra sù kh¸c biÖt gi÷a c©u rót gän vµ c©u b×nh thêng. Cho vÝ dô? * Híng gi¶i . + c©u rót gän : §îc lîc bít mét hay mét sè thµnh phÇn vµ cã thÓ dùa vµo t×nh huèng để khôi phục lại các thành phần bị rút gọn. VÝ dô : A- H«m nµo b¹n ®i thi? B- Ngµy mai. + Câu bình thờng : Có cấu tạo đủ CN và VN. VÝ dô : Trêi ma. CN VN Bài 3 : Chỉ ra sự khác biệt giữa câu đặc biệt và câu bình thờng ? Cho ví dụ? *Híng gi¶i. - câu đặc biệt : Không có cấu tạo mô hình CN - VN VÝ dô : Hµ Néi n¨m 2010. §©y lµ thêi gian tæ chøc lÔ kØ niÖm 1000 n¨m Th¨ng Long. - C©u b×nh thêng : cÊu t¹o theo m« h×nh CN- VN. VÝ dô : S¸ng sím ,t«i ®i häc. CN VN Bài 4 : xác định câu đặc biệt,câu rút gọn trong các ví dụ sau : a- §oµn trëng Th¨ng cè bËm m«i trên ngêi lªn dèc. vµ híng lªn dèc nói tiÕp theo. b- C¶ ®oµn ngêi nhèn nh¸o h¼n lªn. TiÕng reo,tiÕng vç tay. c- Xu©n B¸i,ngµy 19 th¸ng 2 n¨m 2009 T«i ®i häc,Ng÷ v¨n ë trêng. d- T«i ®i ®Ðn trêng häc trong niÒm vui cña tuæi th¬. §Õn líp,l¹i cµng vui h¬n n÷a. Híng gi¶i: a- C©u rót gän : Vµ híng m¾t lªn dèc nói tiÕp theo. b- câu đặc biệt : Tiếng reo, tiếng vỗ tay..
<span class='text_page_counter'>(51)</span> c- Câu đặc biệt : Lam Sơn, ngày 19/2/2009. d- C©u rót gän : §Õn líp,l¹i cµng vui h¬n n÷a. Bài 5 : các câu đặc biệt sau đây có tác dụng cụ thể gì ? a- Ghê thật ! Nó dám nói với tôi theo cái giọng của ngời lớn nh thế đấy. b- Giã .Ma.N·o nïng. c- Đà Nẵng.Mùa xuân năm 1968 .Các cánh quân đã sẵn sàng cho trận tấn công lịch sö. Híng gi¶i. a- Béc lé c¶m xóc b- LiÖt kª. c- Xác định nơi chốn,thời gian. Bài 6: Câu văn sau đây,dựa vào các hoàn cảnh nói cụ thể,hãy chỉ rõ nó có thể đợc rút gọn những thành phần khác nhau nh thế nào? " T«i mua cuèn s¸ch nµy ë HuÕ " A- Ai mua cuèn s¸ch nµy ë HuÕ? - T«i. B- B¹n mua g× ë HuÕ? - Cuèn s¸ch nµy. C- B¹n lµm g× ë HuÕ ? -Mua cuèn s¸ch nµy. D- B¹n mua cuèn s¸ch nµy ë ®©u? - ë HuÕ. Híng gi¶i. A- Rót gän thµnh phÇn vÞ ng÷ (vµ côm DT ),tr¹ng ng÷. B- Rót gän thµnh phÇn : CN- Vn vµ Tr¹ng ng÷. C- Rót gän : Chñ ng÷, Tr¹ng ng÷. D- Rót gän : CN -VN ,( Côm DT ) Ph¬ng ph¸p Nội dung cần đạt Xác định trạng Bài 7 : Xác định trạng ngữ trong các ví dụ sau: ng÷ trong c¸c vÝ a- Dới trăng quyên đã gọi hè dô sau? Đầu tờng lửa lựu lập loè đơm bông. b- Bên ngoài, một làn gió thổi tới,cánh đồng xanh rỡn sãng . Sãng lóa nhÊp nh« .Sãng lóa cuån cuén. c- Trên đồng cạn,dới đồng sâu. Chång cµy,vî cÊy, con tr©u ®i bõa. d- Sau chiÕn th¾ng §iÖn Biªn,miÒn B¾c níc ta hoµn toµn gi¶i phãng. Bµi 8 : KÓ tªn c¸c lo¹i a- KÓ tªn c¸c lo¹i tr¹ng ng÷ thêng gÆp trong c©u. tr¹ng ng÷ thêng b- xác định trạng ngữ và chỉ rõ từng trờng hợp,chúng gÆp trong c©u? thuéc lo¹i tr¹ng ng÷ g× ? Xác định trạng Trªn trêi m©y tr¾ng nh b«ng. ng÷ vµ chØ râ tõng ở dới cánh đồng bông trắng nh mây. trêng hîp,chóng 2-Tõ bèn m¬i n¨m nay,thÇy vÉn ngåi chç Êy,víi kho¶nh thuéc lo¹i tr¹ng sân trớc mặt và lớp học y nguyên không thay đổi. ng÷ g×? 3-Nhanh nh cắt,rùa há miệng đớp lấy thanh gơm và lặn TR.Nc¸ch thøc xuèng níc. Híng gi¶i. a- C¸c lo¹i tr¹ng ng÷ :Tr¹ng ng÷ chØ n¬i chèn.Tr¹ng ng÷ chØ thêi gian.Tr¹ng ng÷ chØ nguyªn nh©n.Tr¹ng ng÷ chØ môc đích.Trạng ngữ chỉ phơng tiện.Trạng ngữ chỉ cách thức. Bµi 9 : ChÐp theo trÝ nhí khæ th¬ cuèi bµi th¬ " TiÕng gµ ChÐp theo trÝ nhí tra" cña Xu©n Quúnh vµ cho biÕt tr¹ng ng÷ trong khæ khæ th¬ cuèi bµi thơ đó thuộc loại trạng ngữ gì ? th¬ " TiÕng gµ tra" Híng gi¶i..
<span class='text_page_counter'>(52)</span> cña Xu©n Quúnh vµ cho biÕt tr¹ng ng÷ trong khæ th¬ đó thuộc loại trạng ng÷ g× ?. Tr¹ng ng÷ trong ®o¹n v¨n sau ®©y thuéc lo¹i tr¹ng ng÷ g× ?. ViÕt mét ®o¹n v¨n nghÞ luËn tù chän đề tài, trong đó có sö dông c¸c lo¹i trạng ngữ đã học? Tr¹ng ng÷ t¸ch thµnh c©u riªng trong c¸c trêng hîp sau cã t¸c dông g×?. Cháu chiến đấu hôm nay - > TRN chỉ thời gian. V× lßng yªu Tæ Quèc V× xãm lµng th©n thuéc Bµ ¬i,còng v× bµ. V×,tiÕng gµ côc t¸c æ trøng hång tuæi th¬. => TRN chØ nguyªn nh©n. Bµi 10: Tr¹ng ng÷ trong ®o¹n v¨n sau ®©y thuéc lo¹i tr¹ng ng÷ g× ? " Khi tiến bớc vào tơng lai, bạn làm sao tránh đợc sai lầm? NÕu b¹n sî sai lÇm th× b¹n ch¼ng d¸m lµm g×.Ngêi kh¸c b¶o bạn sai cha chắc bạn đã sai,vì tiêu chuẩn đúng sai khác nhau.Lúc đó bạn chớ ngừng tay,mà cứ tiếp tục làm,dù cho cã gÆp tr¾c trë." Híng gi¶i -Khi tiÕn bíc vµo t¬ng lai : TRN thêi gian. - Vì tiêu chuẩn đúng sai khác nhau : TRN nguyên nhân. -Lúc đó -> TRN thời gian Bài 11: Viết một đoạn văn nghị luận tự chọn đề tài, trong đó có sử dụng các loại trạng ngữ đã học.( ít nhất 2 lo¹i ) Híng gi¶i. -H×nh thøc: Mét ®o¹n v¨n nghÞ luËn,cã c©u mang luËn ®iÓm,cã c©u liªn kÕt. -Néi dung: Cã sö dông tr¹ng ng÷. -Xác định loại trạng ngữ sử dụng trong đoạn văn. Bµi 12: Tr¹ng ng÷ t¸ch thµnh c©u riªng trong c¸c trêng hîp sau cã t¸c dông g×? a- Gần một giờ đêm .Trời ma tầm tã.Nớc sông Nhị Hà lên to quá ;khúc đề làng X thuộc phủ X xem chừng núng thế lắm,hai ba đoạn đã thẩm lậu rồi,không khéo thì vỡ mất. b- Đêm đã về khuya. Xa xa bờ bên kia Thiên Mụ hiện ra mờ ¶o,ngän th¸p Phíc Duyªn d¸t ¸nh tr¨ng vµng. Híng gi¶i. a- Nhấn mạnh thời gian để sự việc khúc đê sông Nhị Hà sắp vì. b- Nhấn mạnh thời gian để hình ảnh các ca Nhi Huế hát khóc ®iÖu Nam buån,bi ai,v¬ng vÊn.. Bài 13 : xác định câu bị động trong đoạn văn sau : " Tinh thần yêu nớc cũng nh các thứ của quý.Có khi đợc trng bày trong tủ kính,trong bình pha lê,rõ ràng dễ thấy.Nhng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rơng trong hòm". Híng gi¶i. Câu bị động : Câu (2),câu (3). Bài 14 : Xác định các cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các c©u. a- Những hạt ma xuân thì thầm rơi trong đêm gợi lên bao nỗi buồn man mác. b- Nh÷ng con ong vµng cÇn mÉn bay ®i bay l¹i hót nhuþ hoa. c- Cả lớp đã làm xong bài tập thầy giáo vừa ra. d-Ngêi mÑ Êy tay kh«ng luc snµo ng¬i. Híng gi¶i. a- Những hạt ma xuân / thì thầm rơi trong đêm. b- Nh÷ng con ong vµng / cÇn mÉn bay ®i bay l¹i. c- ThÇy gi¸o /võa ra. d-...tay / kh«ng lóc nµo ng¬i. Bµi 15- Côm C-V trong c¸c c©u sau ®©y më réng thµnh phÇn g×? a- c©y cam nµy qu¶ rÊt ngät..
<span class='text_page_counter'>(53)</span> b- C©y cam nµy cho qu¶ rÊt ngät. c-Cháu đã nghe câu chuyện cổ tích này do bà ngoại kể ba năm về trớc. d- B¸c Hå mong c¸c ch¸u ngoan ngo·n vµ häc giái. Híng gi¶i. a- ... qu¶ rÊt ngät- > Lµm vÞ ng÷. b- ....( cho ) quả rất ngọt -> Phụ ngữ trong cụm động từ. c-...( c©u chuyÖn cæ tÝch nµy )do bµ ngo¹i/ kÓ ba n¨m vÒ tríc. CN VN d- ...( mong )c¸c ch¸u ngoan ngo·n vµ häc giái. -> Lµm phô ng÷ trong cụm động từ CN VN Bài 16: Chuyển đổi các câu chủ động sau đây thành các câu bị động tơng ứng. a- Phù sa và nớc ngọt sông Chu bồi đắp cho cánh đồng làng. b- ThÇy gi¸o phª b×nh tríc líp nh÷ng b¹n ®i häc muén. c-Nh÷ng c©y bµng cæ thô to¶ bãng m¸t s©n trêng em. d- Anh hùng phi công Phạm Tuân bắn hạ pháo đài bay giặc Mĩ. Híng gi¶i. a- Cánh đồng làng đợc phù sa và nớc ngọt sông Chu bồi đắp. b- Nh÷ng b¹n ®i häc muén bÞ thÇy gi¸o phª b×nh tríc líp. c- sân trờng em đợc cây bàng cổ thụ toả bóng mát. d- Pháo đài bay giặc Mĩ bị anh hùng phi công Phạm Tuân bắn hạ. Bµi 17 : Côm C- V trong c¸c c©u sau ®©y më réng thµnh phÇn g×? a- Chiếc cầu vắt ngang dòng sông đẹp nh một giấc mơ. b- LQuyển hoạ báo ấy trang ảnh rất đẹp. c- lên lớp 6,tôi và Lan trở thành đôi bạn thân đợc ngồi chung một bàn. Híng gi¶i. a- ChiÕc cÇu v¾t ngang dßng s«ng -> Lµm CN. b-tranh ảnh rất đẹp - > Làm vị ngữ. c- đôi bạn thân đợc ngồi chung một bàn -> Làm phụ ngữ trong cụm động từ. Bài 18 : Các ví dụ sau đây đã thêm trạng ngữ gì cho câu ? aBçng cuèi mïa chiªm qu©n giÆc tíi. Ngõ Chùa cháy đỏ những thân cau. bChèn Hµm D¬ng,chµng cßn ngo¶nh l¹i BÕn Tiªu T¬ng,thiÕp h·y cßn tr«ng. cThuyÒn ai ®Ëu bÕn C« T« Nửa đêm nghe tiếng chuông chùa Hàn Sơn. dSét so¹t giã trªn tµ ¸o biÕc. Trªn giµn thiªn lÝ.Bãng xu©n sang. Híng gi¶i. a- Thêi gian b- N¬i chèn. c- Thêi gian d- c¸ch thøc. 4/Híng dÉn häc sinh häc bµi ë nhµ . -Ôn tập lí thuyết về câu đặc biệt và câu rút gọn. - Hoµn chØnh l¹i c¸c bµi tËp . 5/ Rót kinh nghiÖm………………………………………………… ngày 20 NS: 5 NG: 11. / 2 /2014. / 3 / 2014 / 3 / 2014. TiÕt 31+32: «n, rÌn kÜ n¨ng c¶m nhËn tôc ng÷ A.Môc tiªu:.
<span class='text_page_counter'>(54)</span> - Qua giờ ôn tập giúp HS nắm chắc hơn về tục ngữ, nắm chắc đợc nội dung ý nghÜa trong c©u . nghÖ thuËt . - Đọc thuộc những câu tục ngữ đã học. - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch tôc ng÷ - Gi¸o dôc ý thøc t tëng häc hái nh÷ng kinh nghiÖm trong d©n gian B.ChuÈn bÞ. - GV: ChuÈn bÞ hÖ thèng c©u hái vµ bµi «n tËp, s¸ch tham kh¶o,… -HS: «n tËp phÇn tôc ng÷. C. Lªn líp: 1.ổn định tổ chức: 2. kiÓm tra bµi cò: 3. Bµi «n tËp: HĐcủa thầy Nội dung cần đạt vµ trß ? §äc A.Néi dung: thuéc I.Tục ngữ về tự nhiên lao động và sản xuất nh÷ng 1-Tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn: c©u 1->4 c©u tôc a-C©u 1: ngữ về Đêm tháng năm cha nằm đã sáng, Ngày tháng mời cha cời đã tối. -NT: thiªn + Cách nói thậm xng - Nhấn mạnh đ2 của đêm tháng năm và nhiªn và lao ngày tháng mời; gây ấn tợng độc đáo khó quên. động + Sd phép đối xứng giữa 2 vế câu – Làm nổi bật t.chất trái ngợc xã hội của mùa đông và mùa hè; làm cho câu tục ngữ cân đối, nhịp ? nhµng, dÔ thuéc, dÔ nhí. Trong ->Mùa hè đêm ngắn, ngày dài; mùa đông đêm dài, ngày ngắn. c¸c =>Sö dông th.gian trong c.s sao cho hîp lÝ. c©u tôc b-C©u 2: ng÷ Mau sao th× n¾ng, v¾ng sao th× ma. này em - Hai vế đối xứng – Nhấn mạnh sự khác biệt về sao sẽ dẫn đến sự thÝch khác biệt về ma, nắng và làm cho câu tục ngữ cân đối nhịp nhàng, nhÊt dÔ thuéc, dÔ nhí. c©u ->Tr«ng sao ®o¸n thêi tiÕt ma, n¾ng. nµo? => Biết thời tiết để chủ động bố trí công việc ngày hôm sau. V× c-C©u 3: sao? R¸ng mì gµ, cã nhµ th× gi÷. - C©u ->Tr«ng r¸ng ®o¸n b·o. d-C©u 4: “TÊc Th¸ng b¶y kiÕn bß, chØ lo l¹i lôt. đất, tấc ->Tr«ng kiÕn ®o¸n lôt. vµng” =>Phải đề phòng lũ lụt sau tháng 7 âm lịch. 2-Tục ngữ về lao động sản xuất: a-C©u 5: Tấc đất, tấc vàng. ->Sd câu rút gọn, 2 vế đối xứng – Thông tin nhanh, gọn; nêu bật đợc g.trị của đất, làm cho câu tục ngữ cân đối, nhịp nhàng, dễ thuéc, dÔ nhí. =>§Êt quý nh vµng. - Câu “Tấc đất, tấc vàng” - Qua câu tục ngữ ta thấy giá trị của đất. Đất quý giá vì đất nuôi sống con ngời. Đất là một loại vàng sinh sôi, từ đó khuyên con ngời biết sử dụng và quý trọng đất. b-C©u 6: NhÊt canh tr×, nhÞ canh viªn, tam canh ®iÒn. =>Muèn lµm giµu th× ph¶i p.triÓn thuû s¶n..
<span class='text_page_counter'>(55)</span> c-C©u 7: NhÊt nc, nh× ph©n, tam cÇn, tø gièng. ->Sd phÐp liÖt kª - Võa nªu râ thø tù, võa nhÊn m¹nh vai trß cña tõng yÕu tè trong nghÒ trång lóa. =>Nghề trồng lúa cần phải đủ 4 yếu tố: Nớc, phân, cần, giống trong đó q.trọng hàng đầu là nc. d-C©u 8: NhÊt th×, nh× thôc. ->Sd câu rút gọn và phép đối xứng n mạnh 2 yếu tố thì, thục, vừa th«ng tin nhanh, gän l¹i võa dÔ thuéc, dÔ nhí. =>Trong trồng trọt cần đảm bảo 2 yếu tố thời vụ và đất đai, trong đó yếu tố thời vụ là q.trọng hàng đầu. II.Tôc ng÷ vÒ con ngêi x· héi 1-T.ng÷ vÒ phÈm chÊt c.ngêi (c©u1->3 ): a-C©u 1: ? §äc thuéc Mét mÆt ngêi b»ng mêi mÆt cña. nh÷ng c©u -Nhân hoá -> Tạo điểm nhấn sinh động về từ ngữ và nhịp điệu. tôc ng÷ vÒ -So sánh, đối lập -> K.định sự quí giá của ngời so với của. con ngêi vµ =>Ngêi quÝ h¬n cña. x· héi ? C©u tôc -K.® t tëng coi trong g.trÞ cña con ng. ng÷ “§ãi b-C©u 2: C¸i r¨ng c¸i tãc lµ gãc con ngêi. cho s¹ch, =>Khuyªn mäi ngêi h·y gi÷ g×n h×nh thøc bªn ngoµi cho gän r¸ch cho gµng, s¹ch sÏ, v× h×nh thøc bªn ngoµi thÓ hiÖn phÇn nµo t.c¸ch bªn th¬m” sö trong. dông c¸c c-C©u 3: biÖn ph¸p §ãi cho s¹ch, r¸ch cho th¬m. nghÖ thuËt “§ãi cho s¹ch, r¸ch cho th¬m” sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ g×? thuËt ? Tõ nghÖ - §èi rÊt chØnh thuật đó - Sö dông h×nh ¶nh Èn dô lµm næi - Nghĩa đen: Dù đói vẫn phải ăn uống sạch sẽ, dù rách vẫn ăn bËt nghÜa uèng cho s¹ch sÏ, gi÷ g×n cho th¬m tho. cña c©u NghÜa bãng cña c©u tôc ng÷: Dï nghÌo, thiÕu thèn vÉn ph¶i tôc ng÷ sèng trong s¹ch, kh«ng v× nghÌo khæ mµ lµm ®iÒu xÊu nh thÕ ->Có vần, có đối – làm cho câu tục ngữ cân đối, dễ thuộc, dễ nhớ. nµo? =>CÇn gi÷ g×n phÈm gi¸ trong s¹ch, kh«ng v× nghÌo khæ mµ b¸n rÎ lơng tâm, đạo đức. 2-Tôc ng÷ vÒ häc tËp, tu dìng (4-6): a-C©u 4: Häc ¨n, häc nãi, häc gãi, häc më. ->§iÖp tõ – Võa nªu cô thÓ n ®iÒu cÇn thiÕt mµ con ngêi ph¶i häc, võa nhÊn m¹nh tÇm q.trong cña viÖc häc. =>Phải học hỏi từ cái nhỏ cho đến cái lớn. b-Câu 5: Không thầy đố mày làm nên. ->Không có thầy dạy bảo sẽ không làm đợc việc gì thành công. =>K.định vai trò và công ơn của thầy. c-C©u 6: Häc thÇy kh«ng tµy häc b¹n. -Phải tích cực chủ động học hỏi ở bạn bè.=>Đề cao vai trò và ý nghÜa cña viÖc häc b¹n. 3-Tôc ng÷ vÒ q.hÖ øng xö ( 7 ->9): a-C©u 7: Th¬ng ngêi nh thÓ th¬ng th©n. ->Nhấn mạnh đối tợng cần sự đồng cảm, thg yêu. =>Hãy c xử với nhau bằng lòng nhân ái và đức vị tha..
<span class='text_page_counter'>(56)</span> b-C©u 8: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.=>Khi đợc hởng thụ thành quả nào thì ta phải nhớ đến công ơn của ngời đã gây dựng nên thành quả đó. c-C©u 9: Mét c©y lµm ch¼ng nªn non Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao. =>Chia rÏ th× yÕu, ®.kÕt th× m¹nh; 1 ngêi kh«ng thÓ lµm nªn viÖc lớn, nhiều ngời hợp sức lại sẽ giải quyết đợc n k.khăn trở ngại dù lµ to lín. B. LuyÖn tËp. Bµi1.H·y nªu c¸i hay(C¶m nhËn) tôc ng÷? Mb, Tb, Kb(Häc sinh lµm dùa trªn néi dung trªn môc I) Bài 2.Tục ngữ là kho tàng kinh nghiệm của con ngời lao động. Bµi 3.Tôc ng÷ lµ nh÷ng lêi khuyªn bæ Ých lÝ thó. Bµi 4.Tôc ng÷ lµ c¸i tói kh«n cña d©n gian. Bµi 5.Tôc ng÷ khuyªn con ngêi kinh nghiÖm øng xö. Bµi 6.Tôc ng÷ khuyªn con ngêi c¸ch häc hµnh. Bài 7.Tục ngữ khuyên con ngời sống sao cho phải đạo làm ngời. Bµi 8 : So s¸nh tôc ng÷ víi thµnh ng÷? Cho vÝ dô? *Híng gi¶i: + Giống nhau : Đều là những đơn vị có sẵn trong ngôn ngữ và lời nói,đều dùng hình ảnh để diễn đạt,dùng cái đơn nhất để nói cái chung và đều đợc sử dụng ở nhiều hoàn cảnh khác nhau trong đời sống. + Kh¸c nhau : -Thành ngữ thờng là đơn vị tơng đơng nh từ, mang hình thức là cụm từ cố định. VÝ dô : §óng mòi chÞu sµo,cao nh sÕu... -Cßn tôc ng÷ thêng lµ c©u nãi hoµn chØnh. Ví dụ : Tấc đất,tấc vàng. -Thành ngữ có chức năng định danh-gọi tên sự vật,gọi tên tính chất,trạng thái hay hành động của sự vật,hiện tợng. VÝ dô : Con Rång ch¸u Tiªn. -Tục ngữ diễn đạt trọn vẹn một phán đoán hay kết luận,một lời khuyên. *KÕt luËn : -Thành ngữ cha đợc coi là một văn bản. Tục ngữ đợc coi nh một văn bản đặc biệt,một tæng thÓ thi ca nhá nhÊt. Bµi 9: Ph©n biÖt tôc ng÷ vµ ca dao? -Tôc ng÷ lµ c©u nãi, ca dao lµ lêi th¬ vµ thêng lµ lêi th¬ cña nh÷ng bµi d©n ca. -Tôc ng÷ thiªn vÒ duy lÝ, ca dao thiªn vÒ tr÷ t×nh. -Tục ngữ diễn đạt kinh nghiệm, ca dao biểu hiện thế giới nội tâm của con ngời. Bài 10 : Xác định vế câu tục ngữ và cách gieo vần ở câu tục ngữ bài 3? -VÕ c©u tôc ng÷ : §èi xøng nhau c¶ vÒ néi dung vµ h×nh thøc. +VÕ 1 : T«m ®i ch¹ng v¹ng + Vế 2 : Cá đi rạng đông. -Gieo vÇn lng : Vang- d¹ng. 4/Híng dÉn häc sinh häc bµi: -¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ c©u tôc ng÷. -Su tầm thêm các câu tục ngữ ở địa phơng. 5/ Rót kinh nghiÖm………………………………………………… ngày 6 NS: NG:. 11 / 3 / 2014 18 / 3 / 2014. / 3 /2014.
<span class='text_page_counter'>(57)</span> TiÕt 33+34.«n, rÌn kÜ n¨ng c¶m nhËn v¨n b¶n nghÞ luËn I. Môc tiªu. 1. Kiến thức: Giúp HS nắm đợc luận điểm cơ bản và các phơng pháp lập luận của các bài văn nghị luận đã học. Chỉ ra đợc những nét riêng đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của mỗi bài. Nắm đợc đặc trng chung của văn nghị luận qua sự phân biệt với các thÓ v¨n kh¸c. 2. KÜ n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng nhËn biÕt, c¶m thô v¨n nghÞ luËn. 3. Thái độ: Giáo dục HS tình cảm say mê học bộ môn. II. ChuÈn bÞ. - GV: ChuÈn bÞ hÖ thèng c©u hái vµ bµi «n tËp, s¸ch tham kh¶o,… -HS: «n tËp phÇn v¨n nghÞ luËn III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: Ph¬ng Néi dung ph¸p (GV A. Lí thuyết. hướng I- Luận điểm, luận cứ và lập luận: daãn HS 1. Luận điểm: là ý kiến thể hiện tư tưởng quan điểm trong bài văn oân tập nghị luận. đặc điểm 2. Luận cứ: là những lí lẽ đẫn chứng làm cơ sở cho luận điểm. Luận của văn cứ phải chân thật tiêu biểu thì luận điểm mới thiết phục. nghị 3. Lập luận: Là cách lựa chọn, sắp xếp trình bày luận cứ để dẫn đến luận) luận điểm, lập luận phải chặt chẽ hợp lí,bài văn mới thuyết phục. * Ví dụ: Văn bản " chống nạn thất học" GV cho - Luận điểm: hs nhăc + Một trong những việc cấp tốc phải làm là nâng cao dân trí. lại các + Mọi người dân Việt Nam phải biết đọc, viết chữ quốc ngữ. nhắc lại - Luận cứ: các kiến + Tình rạng thất học, lạc hậu trước cách mạng tháng tám 1945 thức nội + Những điều kiện cần phải có để người dân tham gia xây dựng nước dung: nhà. luận Những khả năng thực tế trong việc chống nạn thất học. điểm, II. Đề văn nghị luận luận cứ, + Đề văn nghị luận nêu ra một vấn đề để bàn bạc và đòi hỏi người viết lập luận phải có ý kiến về vấn đề đó. trong văn nghị + Tính chất của đề văn nghị luận như: cac ngợi, phân tích, phản bác… đòi hỏi phải vận dụng phương pháp phù hợp. luận. + Yêu cầu của việc tìm hiểu đề là xác định đúng vấn đề, phạm vi tính chất của bài nghị luận để làm bài khỏi sai lệch. III. Bµi tËp: Bµi 1: §iÒn vµo chç trèng c¸c yªu cÇu sau cho phï hîp. ST Tªn v¨n b¶n Vấn đề nghị luận.
<span class='text_page_counter'>(58)</span> T 1 2 3 4 Híng gi¶i : §iÒn vµo theo c¸c thø tù sau : ST Tªn v¨n b¶n Vấn đề nghị luận T 1 Tinh thần yêu Truyền thống yêu nớc của nhân dân ta từ xa đến nay níc cña nh©n d©n ta 2 Sự giàu đẹp Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứ tiếng cña TiÕng đẹp,một thứ tiếng hay ViÖt 3 Đức tính giản Đức tính giản dị của Bác Hồ trong đời sống sinh dị của Bác Hồ hoạt hàng ngày và đời sống hoạt động cách mạng 4 ý nghÜa v¨n -Nguån gèc cña v¨n ch¬nglµ lßng th¬ng ngêi vµ ch¬ng réng ra lµ th¬ng mu«n vËt, mu«n loµi -c«ng dông cña v¨n ch¬ng lµ: +V¨n ch¬ng lµ h×nh dung cña sù sèng mu«n h×nh v¹n tr¹ng, v¨n ch¬ng cßn s¸ng t¹o ra sù sèng + v¨n ch¬ng g©y cho ta nh÷ng t×nh c¶m ta cha cã, luyÖn cho ta h÷ng t×nh c¶m ta s½n cã Bài 2 : Phép luận chủ yếu đợc sử dụng trong bài " Tinh thần yêu nớc của nhân d©n ta " lµ g× ? BiÓu hiÖn cô thÓ cña phÐp lËp luËn nµy nh thÕ nµo trong bµi? Híng gi¶i: a- PhÐp lËp luËn chñ yÕu sö dông trong bµi : Chøng minh. b- BiÓu hiÖn cô thÓ : + Lßng yªu níc nång nµn cña nh©n d©n ta tõ xa : - Bµ Trng - TrÇn Hng §¹o - Quang Trung -Bµ TriÖu - Lª Lîi + Lßng yªu níc cña nh©n d©n ta trong cuéc kh¸ng chiÕn hiÖn nay: - Từ các cụ già toc sbạc đến các cháu nhi đồng -Từ kiều bào nớc ngoài đến đồng bào vùng tạm chiếm. - Từ nhân dân miền ngợc đến miền xuôi. -Từ chiến sĩ ngoài mặt trận đến công chức ở hậu phơng. - Từ những phụ nữ khuyên chồng con tòng quân đến các bà mẹ chiến sĩ. - Từ nam nữ công nhân,nông dân đến đồng bào điền chủ. Bài 3 : Phép lập luận chủ yếu đợc sử dụng trong bài " Sự giàu đẹp của Tiếng ViÖt lµ g× ? BiÓu hiÖn cô thÓ cña phÐp lËp luËn nµy nh thÕ nµo trong bµi? Híng gi¶i: a- phÐp lËp luËn chøng minh. b- BiÓu hiÖn : + Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứ tiếng đẹp: - Hµi hoµ vÒ ©m hëng, thanh ®iÖu. - Tế nhị,uyển chuyển trong cách đặt câu. -Có đủ khả năng diễn đạt t tởng,tình cảm của ngời Việt Nam - Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứ tiếng giàu chất nhạc. - TiÕng ViÖt gåm hÖ thèng nguyªn ©m,phô ©m phong phó,giµu thanh ®iÖu. + Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứ tiếng hay. - Có khả năng dồi dào về phần cấu tạo từ ngữ cũng nh hình thức diễn đạt. - Có khả năng thoả mãn yêu cầu của đời sống văn hoá ngày một phức tạp về mọi mặt kinh tÕ,chÝnh trÞ,khoa häc-kÝ thuËt,v¨n nghÖ. Bài 4 : Phép lập luận chủ yếu đợc sử dụng trong bài " Đức tính giản dị của Bác Hå" lµ g× ? BiÓu hiÖn cô thÓ cña phÐp lËp luËn nµy nh thÕ nµo trong bµi?.
<span class='text_page_counter'>(59)</span> Híng gi¶i. a- PhÐp lËp luËn chøng minh. b- BiÓu hiÖn : + Gi¶n dÞ trong b÷a c¬m : - Chỉ có vài ba món đơn giản. -Lúc ăn,không để rơi vãi một hạt. - ăn xong,cái bát đều sạch và thức ăn còn lại đợc sắp xếp tơm tất. + Gi¶n dÞ n¬i ë vµ lµm viÖc : -C¸i nhµ sµn chØ cã vµi ba phßng. - N¬i ë lu«n hoµ hîp víi thiªn nhiªn. + Gi¶n dÞ trong viÖc lµm : -Từ việc nhỏ đến việc lớn,việc gì làm đợc Bác đều tự làm. - ít cần đến ngời phục vụ. + Giản dị trong lời nói và bài viết : Đề cập đến những vấn đề lớn lao nhng Bác nói ai cũng hiểu đợc. Bài 5 : Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ của em về sự giàu đẹp của Tiếng Việt . Híng gi¶i. + H×nh thøc : Mét ®o¹n v¨n. + Sơ qua nét chính về vẻ đẹp của Tiếng Việt. + Bản thân cần phải giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt để làm cho Tiếng Việt ngày càng giàu đẹp. 4/Híng dÉn häc ë nhµ. -Lµm bµi tËp -ChuÈn bÞ bµi cho tiÕt sau,… 5/ Rót kinh nghiÖm………………………………………………… ngày. 13 / 3 /2014. NS: 26 / 3 / 2014 NG: 1 / 4 / 2014 TiÕt 35+36: «n, rÌn kÜ n¨ng c¶m nhËn v¨n b¶n nghÞ luËn (TT) I. Môc tiªu. 1. Kiến thức: Giúp HS nắm đợc luận điểm cơ bản và các phơng pháp lập luận của các bài văn nghị luận đã học. Chỉ ra đợc những nét riêng đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của mỗi bài. Nắm đợc đặc trng chung của văn nghị luận qua sự phân biệt với các thÓ v¨n kh¸c. 2. KÜ n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng nhËn biÕt, c¶m thô v¨n nghÞ luËn. 3. Thái độ: Giáo dục HS tình cảm say mê học bộ môn. II. ChuÈn bÞ. - GV: ChuÈn bÞ hÖ thèng c©u hái vµ bµi «n tËp, s¸ch tham kh¶o,… -HS: «n tËp phÇn v¨n nghÞ luËn III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi : Bài 6 : Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ của em về đức tính giản dị của Bác Hồ. Híng dÉn. - H×nh thøc : Mét ®o¹n v¨n. - Điểm qua những nét chính về đức tính giản dị của Bác Hồ. -Đây là vẻ đẹp của con ngời mới trong thời đại mới mà Bác Hồ là ngời nêu gơng sáng. - Bản thân cần học tập đức tính giản dị của Bác Hồ..
<span class='text_page_counter'>(60)</span> Bµi 7: Nguồn gốc cốt yếu của văn chương: - Xuất hiện khi con người có cảm xúc trước 1 hiện tượng - Niềm xót thương cái thiện, căm thù cái ác - Cảm xúc yêu thương mãnh liệt của con ng` trước cái đẹp Nguồn gốc cốt yếu: lòng nhân ái, lòng thương người, thương muôn loài, muôn vật Bµi 8: Công dụng của văn chương được Hoài Thanh khẳng định trong bài viết của mình: - Đối với con người: + Khơi dậy trạng thái cảm xúc của con ng` + Gây cho ta những tình cảm ta không có - Với xã hội: + Hình dung+sáng tạo ra sự sống + Làm giàu kiến thức loài người Phản ánh cuộc sống, dựng lên hình ảnh, những ý tưởng chưa có để ng` đọc phấn đấu thực hiện. Làm giàu tình cảm và làm c/sống tươi đẹp hơn. Bµi 9: Quan niệm của Hoài Thanh về văn chương: - Giúp cho tình cảm và gợi lòng vị tha - Khơi dậy những trạng thái, cảm xúc của con ng` - Tạo nên những tình cảm chưa có - Luyện những tình cảm sẵn có - Làm đẹp thứ bình thường Bµi 10: VC là sự kết tinh đẹp nhất của trí tuệ và sự sáng tạo. Văn nuôi dưỡng tâm hồn , bồi đắp cho ta những tình cảm ta chưa có và luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có. Học văn làm cho ta biết yêu cái hay và cái đẹp. Văn chương luôn được cất lên từ sự rung cảmcua3 con người trước cuộc đời với bao niềm vui nỗi buồn, nụ cười và nước mắt, hạnh phúc và đắng cay. Giống như nhà thơ Tố Hữu, ông dường như muốn hét lên cho cả thế giới biết về niềm vui được đứng trong hàng ngũ cách mạng'Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ'. Theo tiếng hán thì văn có nghĩa là đẹp, vì vậy nên văn chương luôn hướng ta tới cái đẹp. Còn một mặt nữ, văn học là một tấm gương phản chiếu lịch sử và tồn tại song song với sự tưởng tượng . 4/Híng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ: - Xem lại các dạng bài tập đã làm. - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp trªn líp. 5/Rót kinh nghiÖm………………………………………………….
<span class='text_page_counter'>(61)</span> ngày 27. / 3 /2014. NS: 2 / 4 / 2014 NG: 8 / 4 / 2014 TiÕt 37+38:«n, rÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n nghÞ luËn chøng minh.. I. Môc tiªu. 1. Kiến thức: Giúp HS nắm đợc luận điểm cơ bản và các phơng pháp lập luận của bài văn nghị luận CM. Nắm đợc đặc trng chung của văn nghị luận CM qua sự phân biệt víi c¸c thÓ v¨n kh¸c. 2. KÜ n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt v¨n nghÞ luËn. 3. Thái độ: Giáo dục HS tình cảm say mê học bộ môn. II. ChuÈn bÞ. - GV: ChuÈn bÞ hÖ thèng c©u hái vµ bµi «n tËp, s¸ch tham kh¶o,… -HS: «n tËp phÇn v¨n nghÞ luËn CM. III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Muốn tìm hiểu đề em phải làm nh thế nào? I.«n lý thuyÕt - X©y dùng néi dung tÝnh chÊt cña vÊn đề 1.Tìm hiểu đề em - Xây dựng đối tợng của vấn đề ph¶i lµm nh thÕ nµo: - X©y dùng ph¹m vi chÊt cña vÊn - X©y dùng néi dung tÝnh đề chất của vấn đề 1. T×m ý - Xây dựng đối tợng ? Muèn t×m ý ta t×m nh thÕ nµo? của vấn đề - T×m luËn ®iÓm - X©y dùng ph¹m vi - T×m luËn cø chất của vấn đề - X©y dùng lËp luËn 2. T×m ý ? Tìm luận điểm cho đề bài trên? Muèn t×m ý ta t×m - LuËn ®iÓm: khuyªn con ngêi ¨n qu¶ nh thÕ nµo: ph¶i nhí kÎ trång c©y - T×m luËn ®iÓm ? Muốn tìm luận cứ cho đề bài trên - T×m luËn cø em ph¶i lµm nh thÕ nµo? - X©y dùng lËp luËn - Tr¶ lêi c¸c c©u hái ? thÕ nµo lµ ¨n qu¶ nhí kÎ trång c©y? 3.C¸ch lµm bµi: - Ngêi hëng thµnh qu¶ do ngêi kh¸c đem lại phải nhớ ơn ngời đó Më Bµi: Giíi thiÖu ? V× sao ¨n qu¶ ph¶i nhí kÎ trång c©y? luËn ®iÓm tæng qu¸t - ThÓ hiÖn truyÒn thèng uèng níc Th©n bµi: LÝ lÏ dÉn nhí nguån cña ngêi d©n ViÖt Nam chøng lµm næi bËt luËn ? Ta thÓ hÞªn nhí kÎ trång c©y b»ng c¸ch ®iÓm nµo? Kết bài: khẳng định - Gi÷ g×n, ph¸t huy lại vấn đề rút ra nhiệm vụ, ? Lấy những dẫn chứng để làm sáng tỏ việc vai trß cña b¶n th©n. nhớ ơn đó? - Nhí ¬n «ng bµ tæ tiªn... - VÞ anh hïng.. ? X©y dùng lËp luËn cè bè côc mÊy phÇn? - Bè côc 3 phÇn.
<span class='text_page_counter'>(62)</span> ? Nªu yªu cÇu tõng phÇn? Më Bµi: Giíi thiÖu luËn ®iÓm tæng qu¸t II. LuyÖn tËp Th©n bµi: LÝ lÏ dÉn chøng lµm næi §Ò bµi 1 :§Ò bµi chøng bËt luËn ®iÓm minh c©u tôc ng÷: Kết bài: khẳng định lại vấn đề rút a.MB: giíi thiÖu ra nhiÖm vô, vai trß cña b¶n th©n. luËn ®iÓm ? Dùa vµo yªu cÇu tõng phÇn em lËp dµn ý TrÝch c©u tôc ng÷ cho đề bài trên? b.TB: ? Em hiÓu c©u tôc ng÷ trªn nh thÕ 1. Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ nµo? 2. ý nghÜa c©u tôc ng÷: - Con ngêi ta cÇn ph¶i kiªn tr× míi lµm thể hiện truyền thống đạo lí nªn viÖc cña ngêi ViÖt Nam ? ®©y lµ lêi khuyªn nhñ hay ca ngîi 3. T¸c dông: gi÷ g×n vµ - Lêi khuyªn nhñ ph¸t huy ? Híng dÉn vÒ nhµ + DÉn chøng... - N¨m ch¾c c¸c bíc lµm bµi v¨n nghÞ c.KB: Khẳng định luËn ®©y lµ lêi khuyªn vÒ lßng - HSG: Tìm hiểu đề, tìm ý cho bài: “có nhí ¬n b¶n th©n ph¶i cã ý c«ng... kim”; thøc... 4/Híng dÉn häc ë nhµ. -Lµm bµi tËp -ChuÈn bÞ bµi cho tiÕt sau,… 5/ Rót kinh nghiÖm………………………………………………… ngày. 3 / 4 /2014. NS: 16 / 4 /2014 NG: 22 / 4 /2014 TiÕt 39+40:«n, rÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n nghÞ luËn chøng minh (TT). I. Môc tiªu. 1. Kiến thức: Giúp HS nắm đợc luận điểm cơ bản và các phơng pháp lập luận của bài văn nghị luận CM. Nắm đợc đặc trng chung của văn nghị luận CM qua sự phân biệt víi c¸c thÓ v¨n kh¸c. 2. KÜ n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt v¨n nghÞ luËn..
<span class='text_page_counter'>(63)</span> 3. Thái độ: Giáo dục HS tình cảm say mê học bộ môn. II. ChuÈn bÞ. - GV: ChuÈn bÞ hÖ thèng c©u hái vµ bµi «n tËp, s¸ch tham kh¶o,… -HS: «n tËp phÇn v¨n nghÞ luËn CM. III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi : II. LuyÖn tËp(TT) §Ò bµi 2 GV cho HS Ca dao thể hiện rõ tình cảm gia đình của người Việt nhắc lại Nam. những kiến a, Hãy tìm hiểu đề văn trên. thức đã học b, Hãy xác lập hệ thống luận điểm, luận cứ cho đề văn về phép lập trên luận chứng Gợi ý trả lời: minh. a, Tìm hiểu đề: - Kiểu văn bản: Nghị luận, phương pháp lập luận chứng minh. - Vấn đề nghị luận: Tình cảm gia đình sâu sắc của người Việt Nam qua ca dao. - Phạm chứng minh: Ca dao đã học và đọc thêm. * Tìm ý: - Theo trình tự lứa tuổi: + Từ cao đến thấp: ông, bà, con cháu. + Từ thấp đến cao: Con cháu, ông bà. b, Lập dàn ý * Mở bài; HS tự làm GV hướng * Thân bài: dẫn HS làm - Ca dao thể hiện tình cảm thương nhớ, kính yêu đối với bài tập. ông bà tổ tiên. GV cho HS Ngó lên nuộc lạt ....nhiêu làm bài theo - Ca dao thể hiện tình yêu thương yêu, lòng biết ơn, nhóm kính trọng với bố mẹ. Chia lớp làm Công cha như núi Thái Sơn.... ........ra. 4 nhóm, dại - Thể hiện tình cảm gia đình, tình cảm vợ chồng. diện nhóm trả Râu tôm nấu với ruột bầu..... - Tình cảm anh em hoà thuận, yêu thương giúp đỡ nhau. Anh em nào phải người xa..... Bài 3: hãy xây dựng hệ thống luận điểm cho vấn đề nghị luận sau: Lợi của của việc đọc sách Gợi ý trả lời: - Sách cung cấp tri thức cho con người - Sách giup con người thư giản. - Sách bồi dưỡng tư tưởng tình cảm cho con người. - Sách giúp con người vượt thời gian, trở về với quá.
<span class='text_page_counter'>(64)</span> khứ. Bài 4: Nhân dân ta thường khuyên nhau: “Có công mài sắt, có ngày nên kim” Em hãy chứng minh lời khuyên trên a, Lập dàn ý cho đề bài trên b, Viết bài Gợi ý trả lời: a, Lập dàn ý * Mở bài: - Ai cũng muốn thành công trong công việc và trong cuộc sống. - Kiên trì là một trong những yếu tố dẫn đến thành công trong cuộc sống. GV hướng * Thân bài: dẫn HS làm - Giải nghĩa câu tục ngữ bài tập – HS + Nghĩa đen:Chiếc kim làm bằng thanh sắtnhỏ bé thô sơ độc lập làm nhưng người làm ra nó phải tốn nhiều công sức, thời bài, mời 3, 4 gian. em rtrình bày, + Nghĩa bóng: Muốn thành công con người phải có ý GV hướng chí, bền bỉ, kiên nhẫn. dẫn HS làm - Dẫn chứng từ thực tế cuộc sống: bài tập. + Trong khấng chiến: Chiến lược trường kì kháng chiến GV cho HS và đã kết thúc thắng lợi. làm bài theo + Trong lao động: Nhân dân ta kiên trì đắp đê chống lũ, nhóm bảo vệ mùa màng. Chia lớp + Trong học tập: HS kiên trì học tập suốt 12 năm mới làm 4 nhóm, đạt kết quả, tấm gương kiên trì của anh Nguyễn Ngọc đại diện nhóm Kí. trả + Những tấm gương kiên trì của các vân động viên lớp nhận xét, khuyết tật. GV bổ sung * Kết bài: Giá trị và ý nghĩa câu tục ngữ. đi đến thống b, Viết bài: nhất dàn bài, GV hướng Bài 5: dẫn HS viết Nhân dân ta có câu tục ngữ: “Gần mực thì đen, gần bài? đèn thì rạng”. Nhưng có bạn lại bảo: Gần mực chưa Đề văn trên chắc đã đen, gần đèn chưa chắc đã sáng. Em hãy viết nghị luận về bài văn chứng minh đê thuyết phục bạn ấy theo ý kiến mấy vấn đề ? của em. ? Đề văn Gợi ý trả lời: trên yêu cầu a, Dàn ý nghị luận về * Mở bài những vấn đề - Môi trường có ảnh hưởng rất lớn đến đạo đức, nhân gì? cách của con người, nhưng yếu tố con người cũng rất.
<span class='text_page_counter'>(65)</span> GV hướng dẫn HS viết bài chú ý dẫn chứng phải xác thực tiêu biểu, toàn diện, xác thực GV hướng dẫn HS về nhà làm bài tập, GV thu bài chấm.. quan trọng trong việc hình thành nhân cách mỗi cá nhân. * Thân bài: - Giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng câu tục ngữ. - Ý nghĩa câu tục ngữ: Hoàn cảnh sống có ảnh hưởng lớn đến nhân cách con người: hoàn cảnh tốt con nguời sẽ dễ tốt , hoàn cảnh xấu con người dễ bị xấu. -> Khuyên con người phải chọn bạn mà chơi. - Ý nghĩa câu nói của bạn: + Hoàn cảnh sống là thứ yếu. - Bản lĩnh con người trứớc hòan cảnh sống là quan trọng và mới là quyết định. - Năng cao mở rộng vấn đề: + Trong gia đình: Gia đình mà hoà thuận, coi trọng việc giáo dục con, thì con cái sẽ ngoan ngoãn và ngược lại. + Quan hệ trong xã hội:... * Kết bài: Nêu bài học. b, Viết bài. 4/. Dặn dò, hướng dẫn về nhà: Bài 1: Nhân dân ta thường nhắc nhở nhau: Một cây làm chẳng nên non Ba cây chụm lại nên nòn núi cao. Từ dẫn chứng trong cuộc sống em hãy làm sáng tỏ câu tục ngữ trên. Bài 2: Em hãy dựa vào thực tế đời sống hãy chứng minh cho câu ca dao sau: Râu tôm nấu với ruột bầu Chồng chan vợ húp gật đầu khen ngon Nêu đặc điểm của văn nghị luận giải thích. Chuẩn bị tiết sau ôn tập và thực hành về văn nghị luận giải thích 5/ Rót kinh nghiÖm………………………………………………… ngày 17. / 4 /2014. NS: 23 / 4 / 2014 NG: 29 / 4 / 2014 TiÕt 41+42:«n, rÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n nghÞ luËn chøng minh(TT).. I. Môc tiªu. 1. Kiến thức: Giúp HS nắm đợc luận điểm cơ bản và các phơng pháp lập luận của bài văn nghị luận CM. Nắm đợc đặc trng chung của văn nghị luận CM qua sự phân biệt víi c¸c thÓ v¨n kh¸c. 2. KÜ n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt v¨n nghÞ luËn. 3. Thái độ: Giáo dục HS tình cảm say mê học bộ môn. II. ChuÈn bÞ. - GV: ChuÈn bÞ hÖ thèng c©u hái vµ bµi «n tËp, s¸ch tham kh¶o,… -HS: «n tËp phÇn v¨n nghÞ luËn CM..
<span class='text_page_counter'>(66)</span> III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi : Bµi tËp1: LËp dµn ý: Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta (HCM) GV: Khái quát cách tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý §Ò: Yªu cÇu chøng minh Vấn đề chứng minh: lòng yêu nớc của nhân dân ta Dµn ý: AMB: Nªu luËn ®iÓm D©n ta cã mét lßng nång nµn yªu níc Khẳng định “Đó là 1 truyền thống quý báu” Søc m¹nh cña lßng yªu níc khi tæ quèc bÞ x©m l¨ng BTh©n bµi (Qu¸ khø, hiÖn t¹i) Lòng yêu nớc của nhân dân ta đợc phản ánh quân xâm lợc kháng chiến + Những trang sử vẻ vang của thời đại bà Trng, bà Triệu + Chóng ta tù hµo, ghi nhí... Cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n ph¸p + Các lứa tuổi từ cụ già -> nhi đồng + §ång bµo kh¾p mäi n¬i Kiều bào - đồng bào Nh©n d©n miÒn ngîc – miÒn xu«i Khẳng định ai cũng 1 lòng yêu nớc + C¸c giíi, c¸c tÇng líp XH... Khẳng định những cử chỉ cao quý đó khác nhau nhng giống với lòng nång nµn yªu níc KÕt bµi + BiÓu hiÖn lßng yªu níc + Nªu nhiÖm vô Bài tập 2: Cho đề văn nghị luận sau: Hãy chứng minh rằng ngời mẹ có một vai trò hết sức quan trọng với cuộc đời mçi ngêi Gợi ý: cần đọc kĩ và lần lợt giải quyết các yêu cầu: - LuËn ®iÓm tæng qu¸t: Vai trß cña ngêi mÑ - Việc xác định luận điểm ở đề abì này nên dựa trên cơ sở thời gian(khi còn thơ ấu- khi đã trởng thành). Nh vậy có hai luận điểm ứng với 2 khoảng thời gian ấy. - Căn cứ vào hai luận điểm đã tìm đợc, ta thấy ngay kết quả sắp xếp dẫn chứng phï hîp víi tõng luËn ®iÓm. - Phải đảm bảo bố cục 3 phần: MB, TB. KL. Chú ý hành văn, nhất là tránh việc liệt kê dẫn chứng một cách máy móc. Cần có phân tích, đánh giá, nhận xét cho từng dẫn chứng hoặc cùng nhóm dẫn chứng. Văn viết phải thể hiện đợc cảm xúc, thái độ trân trọng, biết ơn của ngời con đối với mẹ. B 3.Ca dao, dân ca VN thấm đẫm tình yêu quê hơng đất nớc. Em hãy chứng minh A. Më bµi: Dẫn dắt vào đề + Ca dao lµ lêi ru ªm ¸i, quen thuéc + Là tiếng nói gia đình, đằm thắm, tình yêu quê hong đất nớc B. Th©n bµi: Ca dao ghi nội lại tình yêu quê hơng đất nớc - Họ yêu những gì thân thuộc trên mảnh đất quê hơng “§øng bªn...mªng m«ng”. Xa quª, hä nhí nh÷ng g× b×nh dÞ cña quª h¬ng, nhí ngêi th©n: “Anh ®i anh nhí ...h«m nao”.
<span class='text_page_counter'>(67)</span> -. Nhớ cảnh đẹp và nghề truyền thống của quê hơng “Giã ®a cµnh tróc...T©y Hå”. Nhớ đến Huế đẹp và thơ mộng “Lờ đờ bóng ngả trăng chênh TiÕng hß xa v¾ng nÆng t×nh níc non”... C. Kết Bài: Ca dao chất lọc những vẻ đẹp bình dị, bồi đắp tâm hồn tình yêu cuéc sèng - HS lµm quen, thµnh th¹o c¸c bíc vµ c¸ch lµm dµn ý - GV cho HS viết hoàn chỉnh, đề nào đó - Söa cho HS lçi tõ, dïng c©u c¸c lµm vµ kÜ n¨ng viÕt v¨n... B 4. Chøng minh: Rõng ®em l¹i lîi Ých to lín cho con ngêi. MB: Tầm quan trọng của rừng đối với cuộc sống, sự u đãi của thiên nhiên đối với con ngời. TB: Chøng minh: - Tõ xa xa rõng lµ m«i trêng sèng cña bÇy ngêi nguyªn thuû: + Cho hoa th¬m qu¶ ngät + Cho vá c©y lµm vËt che th©n + Cho củi, đốt sởi. +Rõng: cho tre nøa lµm nhµ + Gỗ quý làm đồ dùng + Cho lµ lµm nãn... + Cho dîc liÖu lµm thuèc ch÷a bÖnh + Rừng là nguồn vô tận cung cấp vật liệu: giấy viết, sợi nhân tạo để dệt vải, thắng cảnh để nghỉ ngơi, là nguồn du lịch. KB: ®iÒu hoµ khÝ hËu, lµm trong lµnh kh«ng khÝ B 5 . Chøng minh nh÷ng c©u tôc ng÷ Mét c©y... nói cao A. Më bµi: Nªu tinh thÇn ®/c lµ nguån søc m¹nh Ph¸t huy m¹nh mÏ trong kh¸ng chiÕn chèng qu©n thï Nêu vấn đề: “Một cây..núi cao” B. Th©n bµi: Gi¶i thÝch: “Mét c©y kh«ng lµm nªn non, nªn nói cao” - Ba c©y lµm nªn non, nªn nói cao - Câu tục ngữ nói lên tình yêu thơng, đ/c của cộng đồng dân tộc. - Chứng minh: Thời xa xa VIệt Nam đã trồng rừng, lấn biển, làm lên những cánh đồng màu mỡ: “Việt Nam...hơn”- Nguyễn Đình Thi. + Trong lịch sử đấu tranh dựng nớc, giữ nớc + Khëi nghÜa Bµ Trng, Bµ TriÖu, Quang Trung... TK 13: Ng« QuyÒn chèng qu©n Nam H¸n TK 15: Lª Lîi chèng Minh Ngµy nay: chiÕn th¾ng 1954 §¹i th¾ng mïa xu©n 1975 Trên con đờng phát triển công nông nghiệp, hiện đại hoá phấn đấu cho d©n giµu níc m¹nh. Hàng triệu con ngời đang đồng tâm.. C. KÕt bµi: §oµn kÕt trë thµnh 1 truyÒn thèng quý b¸u cña d©n téc Lµ HS em cïng x©y dùng tinh thÇn ®oµn kÕt, gióp nhau häc tËp. 2. Tìm dẫn chứng thích hợp để chứng minh những luận định sau: a) ë truyÒn thuyÕt lÞch sö ViÖt Nam, c¸c yÕu tè thÇn k× thêng g¾n víi cèt lâi lÞch sö. b) Dân tộc ta ngày nay vẫn tiếp tục phát huy truyền thống đạo lí “ngời trong mét níc ph¶i th¬ng nhau cïng”. Gîi ý:.
<span class='text_page_counter'>(68)</span> Yêu cầu tìm dẫn chứng thật phong phú nhng phải đảm bảo sát thực với nội dông cÇn chøng minh. Kh«ng chØ liÖt kª tªn truyÖn mµ ph¶i biÕt lùa chän nh÷ng chi tiÕt cô thÓ. VÝ dô: a) Cã thÓ chän dÉn chøng sau: - Truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên: Đằng sau chi tiết kì lạ hoang đờng (Nguồn gốc của Lạc Long Quân và Âu Cơ: chuyện đẻ cái bọc trăm trứng nở ra trăm con trai, kh«ng cÇn bó mím mµ vÉn lín nhanh nh thæi;...) lµ cèt lâi lÞch sö (sù ra đờicủa nhà nớc Văn Lang, sự xuất hiện của triều đại các vua Hùng,...) Bµi 6 : Tìm hiểu và lập dàn ý cho đề bài : " Sách là ngời bạn lớn của con ngừơi " Híng gi¶i : A - Mở bài : Đọc sách là một nhu cầu của con ngời. Sách có một giá trị về đời sèng,mét kho b¸u vÒ trÝ tuÖ vµ mét thÕ giíi t©m hån,s¸ch gióp con ngêi hiÓu biÕt vÒ thế giới xung quanh ( Quá khứ,hiện tại ,tơng lai) về thiên nhiên,đất nớc,con ngời... B- Th©n bµi : *§a ra lÝ lÏ dÉn chøng lµm c¬ së cho luËn ®iÓm: + S¸ch kh¸m ph¸ hiÖn thùc cuéc sèng. - Thiªn nhiªn. - Lịch sử xã hội với những vấn đề về kinh tế,chính trị,xã hội,đất nớc,con ngời... + Sách đa ta vào thế giơi tâm hồn của con ngời để cảm thông,chia sẻ,hình thành nhân c¸ch. + Sách cung cấp những tri thức khoa học,vẻ đẹp của ngôn ngữ,hình tợng tác phẩm,cảm thụ đợc cái hay,cái đẹp của văn chơng. C- Kết bài : Lợi ích của việc đọc sách. Chọn tủ sách khi đọc. Bµi 7 : Tìm hiểu đề,tìm ý và lập dàn bài cho đề văn : Chứng minh rằng Bác Hồ luôn thơng yªu thiÕu nhi. Híng gi¶i. 1- Tìm hiểu đề : - Xác định yêu cầu đề bài : Chứng minh Bác Hồ luôn thơng yêu thiếu nhi - Vấn đề cần chứng minh : Bác Hồ luôn thơng yêu thiếu nhi. - xác định cách lập luận : Dùng dẫn chứng và phân tích dẫn chứng. 2- T×m ý . + B¸c Hå th¬ng yªu thiÕu nhi trong níc. - Nh÷ng ngµy cßn ë P¸c Bã ( Cao B»ng ) B¸c thêng th¨m vµ ch¨m sãc c¸c ch¸u thiÕu nhi ë ®©y ( Cho ¨n,t¾m röa,ch÷a bÖnh...) - Ngay sau khi đất nớc độc lập,Bác đã gửi th cho các cháu thiếu niên,nhi đồng nh©ndÞp khai trêng ®Çu tiªn (T9/1945) - Trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p,chèng MÜ cña d©n téc ta,B¸c lu«n göi th khen ngợi,gặp mặt,động viên các cháu thiếu nhi. - Trớc khi qua đời,trong di chúc của Bác vẫn giành một phần cho các cháu thiếu nhi. + B¸c Hå th¬ng yªu thiÕu nhi níc ngoµi. - Khi cßn sèng ë Ph¸p. - Khi B¸c bÞ giam ë nhµ tï Tëng Giíi Th¹ch,B¸c vÉn giµnh t×nh c¶m cho mét ch¸u bÐ ph¶i theo mÑ ë tï do cha trèn lÝnh ( Ch¸u bÐ trong nhµ lao T©n D¬ng ) - Khi ®i th¨m níc Ph¸p,B¸c vÉn giµnh t×nh c¶m cho c¸c ch¸u thiÕu nhi,dï chØ lµ mét qu¶ t¸o. + Vì vậy,Bác Hồ đã đợc các cháu thiếu nhi trong và ngoài nớc kính yêu cả khi Bác còn sống và cả khi Bác qua đời. 3- LËp dµn ý . A- Më bµi : Nªu luËn ®iÓm : B¸c Hå lu«n yªu th¬ng thiÕu nhi. B- Th©n bµi : ý nghÜa,t×nh c¶m cña B¸c Hå giµnh cho thiÕu nhi : ThÓ hiÖn nÐt v¨n ho¸ v¨n minh mµ B¸c Hå lµ tÊm g¬ng s¸ng. 4/Híng dÉn häc sinh häc bµi ë nhµ. - TiÕp tôc «n tËp c¸c kiÕn thøc v¨n nghÞ luËn chøng minh..
<span class='text_page_counter'>(69)</span> - Hoµn chØnh bµi tËp 5 ë líp. 5/ Rót kinh nghiÖm………………………………………………… ngày 24 NS: 4 NG:. / 4 /2014. / 5 / 2014 / 5 / 2014. TiÕt 43+44:«n, rÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n nghÞ luËn gi¶i thÝch . I. Môc tiªu. 1. Kiến thức: Giúp HS nắm đợc luận điểm cơ bản và các phơng pháp lập luận của bài văn nghị luận GT. Nắm đợc đặc trng chung của văn nghị luận GT qua sự phân biệt víi c¸c thÓ v¨n kh¸c. 2. KÜ n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt v¨n NL GT. 3. Thái độ: Giáo dục HS tình cảm say mê học bộ môn. II. ChuÈn bÞ. - GV: ChuÈn bÞ hÖ thèng c©u hái vµ bµi «n tËp, s¸ch tham kh¶o,… -HS: «n tËp phÇn v¨n nghÞ luËn III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi : I. Lí thuyết GV cho HS nhắc 1, Khái niệm văn nghị lụân giải thích lại những kiến thức 2, Yêu cầu của bài văn nghị luận giải thích. đã học về phép lập 3,Dàn bài chung của bài văn giải thích. luận chứng minh II. Luyện tập và giải thích Bài 1: Một bạn băn khăn vì sao đã có câu tục ngữ : GV tổ chức cho Không thầy đố mày làm nên mà lại còn có câu : HS làm bài tập. Học thầy không tày học bạn ? Hãy giải thích và làm cho bạn em hiểu rõ mối GV cho HS làm liên hệ giữa hai câu tục ngữ trên. bài theo nhóm a, Hãy lập dàn ý cho đề bài trên. b, Từ dàn ý đã lập. Hãy viết bài văn hoàn chỉnh - GVmời đại diện theo yêu cầu của đề. nhóm đọc bài. Gợi ý trả lời : - Lớp nhận xét, a, Dàn ý : GV bổ sung * Mở bài: - Quan niệm về truyền thống tôn sư trọng đạo của nhân dân ta. - Vai trò của việc học thầy và học bạn đều vô cùng quan trọng. * Thân bài: Giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ: Không thầy đố mày làm nên. - Đề cao đến mức tuyệt đối vai trò của người thầy đối với học sinh..
<span class='text_page_counter'>(70)</span> GV hướng dẫn HS viết bài, bài làm phải tuân thủ theo 4 bước: Tìm hiểu đề- tìm ý. - Lập dàn ý. - viết bài. - sửa bài. - Thầy dậy cho học sinh kiến thức, dạy đạo lí làm người, dạy cách ứng xử... - Nhiều khi thầy còn ảnh hưởng đến việc tạo dựng sự nghiệp của học sinh. - Dẫn chứng: * Giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ: Học thầy không tày học bạn. - Không tày là không bằng. Học thầy không bằng học bạn không phảiđể hạ thấp vai trò của người thầy mà là cách nói để nhấn mạnh ý học hỏi bạn bè là điều rất quan trọng và cần thiết đối với mỗi học sinh vì thầy chỉ dạy trên lớp, ở trường còn phần lớn thời gian học sinh giao tiếp với bạn bè, học qua bạn bè. - Học ở bạn những điều hay lẽ phải, trao đổ với bạn những điều dạy trên lớp những điều mình chưa hiểu để mình nắm vững thêm. - Lấy dẫn chứng: + Mối quan hệ giữa hai câu tục ngữ: - Hai câu tục ngữ khẳng định học thày và học bạn đều rất cần thiết quan trọng đối với mỗi học sinh. - Nhân dân ta muốn khuyên nhủ phải mở rộng việc học để nâng cao hiểu biết. * Kết bài: - Muốn học giỏi thì phải học thầy, học bạn. - Phải tôn trọng thầy, khiêm tốn học hỏi bạn bè. b, Viết bài: - HS lần lượt viết mở bài,thân bài, kết bài. Bài 2: Em hãy giải thích câu tục ngữ sau: Đói cho sạch, rách cho thơm. 1, Lập dàn ý cho đề bài trên. 2,Viết bài từ dàn ý đã lập. Gợi ý trả lời: 1,Lập dàn ý: a, Mở bài: - Đạo lí nhân dân ta thường được gửi gắm trong ca dao, tục ngữ. - Dẫn ra câu tục ngữ đó. - Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ. + Nghĩa đen: Dù đói rách cũng ăn mặc cho sạch sẽ, thơm tho. + Nghĩa bóng: Dù hoàn cảnh khó khă, túng quẩn.
<span class='text_page_counter'>(71)</span> GV cho HS độc lập làm bài - GVmời 1- 3 em đọc bài. - Lớp nhận xét, GV bổ sung.. vẫn phải giữ nhân phẩm, đạo đức, bản chất lương thiện của bản thân. - Quan niệm tốt đẹp này trái ngược với lối sống tha hoá mà nhân dân ta lên án:Đói ăn vụng, túng làm càn. - Câu tục ngữ thể hiện quan niệm sống trong sạch lương thiện của người lao động trong mọi hoàn cảnh. c, Kết luận: Khẳng định giá trị và ý nghĩa câu tục ngữ. 2, Viết bài: - HS lần lượt viết mở bài,thân bài, kết bài Bài 3: Giải thích câu tục ngữ: Thương người như thể thương thân Dàn ý: a, Mở bài: GV hướng dẫn HS - Truyền thống đạo lí của dân tộc ta lấy chũ nhân viết bài (chú ý giải làm gốc. - Một trong nhữn nét đẹp của phẩm giá đó là tình thích rõ câu tục yêu thương con người. ngữ, mối quan hệ b, Thân bài: giữa 2 câu tục ngữ,diễn đạt phải * Giải thích nghĩa câu tục ngữ: rõ ràng, mạch lạc, - Chứng minh bằng những dẫn chứng rút ra từ thực lập luận chặt chẽ). tế. * Tác dụng của câu tục ngữ: - Lời nhắc nhở phải biết yêu thương, tran trọng người khác. - Phải biết đoàn kết giúp đỡ nhau trong cuộc sống. - Cội nguồn của lòng yêu thương là lòng nhân ái. GV cho HS độc * Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ. lập làm bài - Một cá nhân không thể ssống tách khỏi cộng - GVmời 1- 3 em đồng. đọc bài. - Mối quan hệ giữa bản thân với người xung quanh - Lớp nhận xét, là mối quan hệ khăng khít. GV bổ sung. - Các phong trào từ thiện thể hiện điều đó. c, Kết bài: - Tình giai cấp, tình đồng bào là yếu tố quan trọng tạo nên sức mạnh trong sự nghiệp chiến đấu bảo vệ tổ quốc, và xây dựng nước nhà. - Trong thời đại mới tinh thần ấy càng được nâng.
<span class='text_page_counter'>(72)</span> cao. 2, GV hướng dẫn HS viết bài: Bµi 4.Gi¶i thÝch: Uèng níc nhí nguån. a.MB: -Nh©n d©n ta vèn träng nh©n nghÜa -Một trong những phẩm chất cao đẹp làm nên nhân nghĩa là uống nớc nhớ nguồn b.TB: 1. Gi¶i thÝch: Uèng níc nhí nguån. Uống nớc: Thừa hởng hoặc sử dụng thành quả lao động, đấu tranh của các thế hÖ tríc. Nguồn: Chỗ xuất phát dòng nớc. Nghĩa bóng: nguyên nhân dẫn đến, con ngời hoặc tập thể làm ra thành quả đó. ý nghĩa: lời nhắc nhở, khuyên nhủ của ông cha ta đối với con cháu, những ai đã, ®ang vµ sÏ thõa hëng thµnh qu¶ c«ng lao cña ngêi ®i tríc. 2. T¹i sao uèng níc ph¶i nhí nguån? Trong thiªn nhiªn vµ x· héi, kh«ng cã mét sù vËt, mét thµnh qu¶ nµo mµ không có nguồn gốc, không do sức lao động tạo nên. Của cải vật chất các thứ do bàn tay con ngời lao động làm ra. Đất nớc giàu đẹp do cha ông gây dựng, giữ gìn tiếp truyền. Con cái là do các bậc cha mẹ sinh thành dỡng dục. Vì thế, nhớ nguồn là đạo lí tất yếu. Lòng biết ơn là tình cảm đẹp xuất phát từ lòng trân trọng công lao những ngời trång c©y phôc vô cho biÕt bao ngêi “¨n tr¸i”. Ai ¬i bng b¸t c¬m ®Çy Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần. Khi bng bát cơm đầy, ta phải biết trân trọng, nhớ ơn những ngời đã một nắng hai sơng, muôn phần cay đắng để làm nên dẻo thơm một hạt. Nói cách khác, đợc thừa hởng cuộc sống tự do, thanh bình, no ấm ta phải khắc ghi công lao các anh hùng liệt sĩ đã hi sinh. ... Uèng níc nhí nguån lµ nÒn t¶ng v÷ng ch¾c t¹o nªn mét x· héi th©n ¸i ®oµn kết. Sự vô ơn, bội bạc sẽ khiến cho con ngời ích kỉ, ăn bám gia đình, xã hội. 3. Phải làm gì để nhớ nguồn? Tù hµo víi lÞch sö anh hïng vµ truyÒn thèng v¨n hãa vÎ vang cña d©n téc, ra sức bảo vệ và tích cực học tập, lao động góp phần xây dựng đất nớc. Cã ý thøc gi÷ g×n b¶n s¾c, tinh hoa cña d©n téc ViÖt Nam m×nh vµ tiÕp thu cã chän läc tinh hoa cña níc ngoµi. Có ý thức tiết kiệm, chống lãng phí khi sử dụng thành quả lao động của mọi ngêi. c. KÕt bµi: Khẳng định giá trị của câu tục ngữ trong tình hình thực tế đời sống hiện nay. Nhớ nguồn trớc hết là nhớ ơn cha mẹ, thầy cô, những ngời đã sinh thành, dỡng dục, dạy dỗ chúng ta thành ngời hữu dụng. Ngoài ra, còn phải nhớ ơn xã hội đã giúp đỡ ta. - Nắm vững phép lập luận chứng minh, giải thích. - Làm bài tập được giao. Em hãy giải thích lời khuyên của Lê – nin: Học! Học nữa! Học mãi! Em có ý kiến gì trước lời khuyên đó..
<span class='text_page_counter'>(73)</span> Bµi 5: Trong thư gửi học......các cháu. Em hiểu thế nào về lời dạy đó?. Hệ thống câu hỏi: 1- Thế nào là một đất nước vẻ văng trên trường quốc tế. - Thế nào là một cưòng quốc? một cường quốc cần phải mạnh ở những lĩnh vực nào? 2 - Tại sao lại nêu vị trí của VN trên trường quốc tế? Câu nói ra đời trong hoàn cảnh nào? Do đó nó quan trọng ntn? - Tại sao việc học tập của HS lại có thể làm cho VN sánh vai cùng với các cường quốc trên thế giới. 3 - Muốn thực hiện được lời dạy đó của Bác chúng ta phải xác định mục đích của viẹc học tập là gì? Phải học những gì? Học ntn? Chuyển ý giữa các đoạn có thể liên kết bằng các quan hệ từ và, với, cùng các đoạn văn có thể liên kết với nhau bằng các từ ngữ: một là, hai là, ba là nói chung, vậy là, tóm lại. 4/ Dặn dò, hướng dẫn về nhà: Nêu đặc điểm của văn nghị luận giải thích. Chuẩn bị tiết sau ôn tập và thực hành về văn nghị luận giải thích 5/Rót kinh nghiÖm………………………………………………… ngày 5 NS: NG:. 7. / 5 /2014. / 5 / 2014 / 5 / 2014. TiÕt 45+46:«n, rÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n nghÞ luËn gi¶i thÝch(TT) .. I. Môc tiªu. 1. Kiến thức: Giúp HS nắm đợc luận điểm cơ bản và các phơng pháp lập luận của bài văn nghị luận GT. Nắm đợc đặc trng chung của văn nghị luận GT qua sự phân biệt víi c¸c thÓ v¨n kh¸c. 2. KÜ n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt v¨n NL GT. 3. Thái độ: Giáo dục HS tình cảm say mê học bộ môn. II. ChuÈn bÞ. - GV: ChuÈn bÞ hÖ thèng c©u hái vµ bµi «n tËp, s¸ch tham kh¶o,… -HS: «n tËp phÇn v¨n nghÞ luËn III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi : Bài 6: Giải thích câu tục ngữ: Thương người như thể thương thân Dàn ý: a, Mở bài: - Truyền thống đạo lí của dân tộc ta lấy chũ nhân làm gốc..
<span class='text_page_counter'>(74)</span> - Một trong nhữn nét đẹp của phẩm giá đó là tình yêu thương con người. b, Thân bài: * Giải thích nghĩa câu tục ngữ: - Chứng minh bằng những dẫn chứng rút ra từ thực tế. * Tác dụng của câu tục ngữ: - Lời nhắc nhở phải biết yêu thương, tran trọng người khác. - Phải biết đoàn kết giúp đỡ nhau trong cuộc sống. - Cội nguồn của lòng yêu thương là lòng nhân ái. * Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ. - Một cá nhân không thể ssống tách khỏi cộng đồng. - Mối quan hệ giữa bản thân với người xung quanh là mối quan hệ khăng khít. - Các phong trào từ thiện thể hiện điều đó. c, Kết bài: - Tình giai cấp, tình đồng bào là yếu tố quan trọng tạo nên sức mạnh trong sự nghiệp chiến đấu bảo vệ tổ quốc, và xây dựng nước nhà. - Trong thời đại mới tinh thần ấy càng được nâng cao. 2, GV hướng dẫn HS viết bài: Bài 7: Một nhà văn nói : “ Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người” . Hãy giải thích nội dung câu nói đó . a, Lập dàn ý. b, Viết bài I/MB: - Nêu vấn đề : Sách là bán vật không thể thiếu đối với mỗi người - Trích đề : dẫn câu nói của nhà văn - Định hướng : ta hiểu câu nói trên như thế nào II/ TB : 1. Giải thích ý nghĩa của câu nói : “Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người” - Trí tueä laø gì : tinh tuyù, tinh hoa cuûa hieåu bieát - Sách là ngọn đèn sáng : ngọn đèn sáng rọi chiếu, soi đường, đưa con người ra khỏi chốn tối tăm (ở đây là chốn tối tăm của dự không hiểu biết). - Sách là ngọn đèn sáng bất diệt : Ngọn đèn sáng (hiểu theo nghĩa trên) không bao giờ tắt. - Ý nghĩa cả câu : Sách là nguồn sáng bất diệt, được thắp lên từ trí tuệ của con người .. 2. Tại sao nói sách là nguồn sáng bất diệt, được thắp lên từ trí tuệ của con người. Không thể nói mọi cuốn sách đều là “ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người”. Nhưng những cuốn sách có giá trị thì đúng là như thế. Bởi vì : + Những cuốn sách có giá trị ghi lại những hiểu biết quý giá nhất mà con người thâu hái được trong sản xuất, trong chiến đấu, trong các mối quan hệ xã hội..
<span class='text_page_counter'>(75)</span> Ví dụ : những bài ca dao, tục ngữ được truyền miệng III. KB: Kết luận vấn đề Bµi 8. Mïa xu©n lµ TÕt trång c©y Làm cho đất nớc càng ngày càng xuân Em hiÓu 2 c©u th¬ trªn cña B¸c nh thÕ nµo? *Tìm hiểu đề: ThÓ lo¹i v¨n gi¶i thÝch Gi¶i thÝch ý nghÜa cña viÖc trång c©y trong mïa xu©n *T×m ý B»ng c¸ch tr¶ lêi c©u nãi cña B¸c nh thÕ nµo? Mùa xuân náo nức tng bừng đi trồng cây Bác gọi đó là tết trồng cây. Trồng cây làm cho đất nớc càng ngày càng xuân. *LËp dµn ý Giới thiệu vấn đề: Mùa xuân rất đẹp... Nêu giới hạn vấn đề: Vì thế Bác phát động phong trào trồng cây... *Th©n Bµi -Giải thích sơ lợc vấn đề -V× sao ra tham gia phong trµo trång c©y nµy? V× : C©y xanh lµ l¸ phæi cña thiªn nhiªn nã gióp ta ®iÒu hoµ kh«ng khÝ nh hót khÝ CO2 nh¶ khÝ O2... Ng¨n chÆn lò lôt Tô điểm màu xanh cho đất nớc thêm đẹp -Làm nh thế nào để thực hiện lời dạy của Bác Chèng ph¸ ho¹i rõng xanh Ch¨m sãc vµ b¶o vÖ... Gi÷ g×n rõng nguyªn sinh vµ rõng ®Çu nguån *KÕt bµi Thùc hÞªn lêi d¹y cña B¸c mïa xu©n nµo nh©n d©n ta cµng nhiÖt tinh.... B¶n th©n em ý thøc... Tham gia nhiÖt t×nh viÖc trång c©y ë nhµ, ë trêng 4/ Dặn dò, hướng dẫn về nhà: Nêu đặc điểm của văn nghị luận giải thích. Chuẩn bị tiết sau ôn tập và thực hành về văn nghị luận giải thích 5/Rót kinh nghiÖm………………………………………………… ngày 8 NS: NG:. / 5 / 2014. 11 / 5 / 2014 / 5 / 2014. TiÕt 47+48:«n, rÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n nghÞ luËn gi¶i thÝch(TT) .. I. Môc tiªu. 1. Kiến thức: Giúp HS nắm đợc luận điểm cơ bản và các phơng pháp lập luận của bài văn nghị luận GT. Nắm đợc đặc trng chung của văn nghị luận GT qua sự phân biệt víi c¸c thÓ v¨n kh¸c. 2. KÜ n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt v¨n NL GT. 3. Thái độ: Giáo dục HS tình cảm say mê học bộ môn. II. ChuÈn bÞ..
<span class='text_page_counter'>(76)</span> - GV: ChuÈn bÞ hÖ thèng c©u hái vµ bµi «n tËp, s¸ch tham kh¶o,… -HS: «n tËp phÇn v¨n nghÞ luËn III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi : Bµi 9 Gi¶i thÝch : C©u tôc ng÷ " NhÊt canh tr×,nh× canh viªn,tam canh ®iÒn " A -Mở bài : Giới thiệu vấn đề giải thích : Câu tục ngữ " Nhất canh trì,nhì canh viªn,tam canh ®iÒn " B- Th©n bµi : Gi¶i thÝch c¸c néi dung : 1-NghÜa cña c©u tôc ng÷ : - NghÜa c¸c tõ H¸n ViÖt : + Các từ chỉ số thứ tự : Nhất ( đứng đầu) ,nhị (thứ hai ), Tam (thứ ba). + C¸c tõ chØ nghÒ : Tr× ( ao -> nu«i c¸ ), Viªn ( vên - > trång c©y, lµm vên ), ®iÒn ( ruéng - > lµm ruéng,trång lóa,hoa mµu ) + NghÜa cña c¶ c©u : Trong c¸c ngµnh nghÒ lµm cho kinh tÕ n«ng th«n ph¸t triÓn th× đứng đầu là đào ao,thả cá,thứ hai là nghề làm vờn,thứ ba là nghề làm ruộng . 2- Ngêi xa muèn göi g¾m : - Con ngời cần biết khai thác tốt điều kiện,hoàn cảnh tự nhiên để tạo ra của cải,vật chÊt bªn c¹nh nghÒ lµm ruéng. 3-C¬ së ch©n lÝ cña c©u tôc ng÷ : - Tõ gi¸ trÞ kinh tÕ thùc tÕ cña c¸c nghÒ nhng ë vïng nµo cã thÓ lµm tèt c¶ ba nghÒ th× trật tự đó là đúng. 4- Liªn hÖ ngµy nay : øng dông vµ ph¸t huy kinh nghiÖm ë nhiÒu vïng n«ng th«n ,nhiều trang trại ra đời,nhiều triệu phú ở nông thôn xuất hiện.... C- Kết bài : ý nghĩa của câu tục ngữ đối với đời sống ngày nay. Bµi 10: Em hãy lập dàn ý cho đề bài sau: H·y gi¶i thÝch néi dung lêi khuyªn cña Lª- nin: Häc! Häc n÷a! Häc m·i! Em cã ý kiến gì trớc lời khuyên đó? * Híng gi¶i: A- Më bµi: -Kho tµng kiÕn thøc cña nh©n lo¹i v« cïng phong phó. - Cuộc sống không ngừng phát triển, cho nên con ngời phải nỗ lực học tập suốt đời. - Lª- nin khuyªn thanh niªn: Häc! Häc n÷a! Häc m·i. B- Th©n bµi: 1- ý nghÜa cña lêi khuyªn: Học tập là nghĩa vụ và quyền lợi của mỗi ngời. Phải thờng xuyên học tập để nâng cao kiÕn thøc. 2- T¹i sao ta cÇn ph¶i häc tËp? + Có học tập thì mới tiếp thu đợc tri thức: - Học tập để nâng cao tầm hiểu biết, để làm việc có hiệu quả hơn. -Nếu không học tập thì sẽ bị lạc hậu trong thời đại khoa học kĩ thuật phát triển mạnh nh hiÖn nay. + ViÖc häc tËp kh«ng h¹n chÕ tuæi t¸c,hoµn c¶nh mµ tuú theo ý thøc cña mçi ngêi. Cã chịu khó học tập thì mới gặt hái đợc thành công: - Ông giám đốc học tập để làm tốt công tác quản lí... - Công nhân học tập để nâng cao tay nghề. - Nông dân học tập để nắm vững khoa học kĩ thuật trồng trọt, chăn nuôi, đẩy mạnh s¶n xuÊt. - Nhµ khoa häc còng ph¶i nghiªn cøu, häc tËp trong mét qu¸ tr×nh l©u dµi... 3- Mở rộng vấn đề:.
<span class='text_page_counter'>(77)</span> - HiÖn nay mét sè ngêi vÉn gi÷ c¸ch suy nghÜ thiÓn cËn lµ kh«ng cÇn häc, cho nªn không quan tâm động viên nhắc nhở việc học tập của con cái. Trình độ dân trí thấp là một trong những nguyên nhân làm cho đất nớc kém phát triển. -Học! Học nữa! Học mãi! là mục tiêu phấn đấu của thanh niên. Chúng ta phải nỗ lực học tập để có trình độ hiểu biết,có một nghề nuôi sống bản thân. Học để nâng cao kĩ năng lao động, để có đủ hành trang bớc vào đời vững vàng hơn. - Häc kiÕn thøc trong s¸ch vë vµ häc kinh nghiÖm trong thùc tÕ cuéc sèng. Häc tËp lµ nhiệm vụ quan trọng suốt cả cuộc đời. C- KÕt bµi: - Ngày nay, tuổi trẻ cần phải cố gắng học tập để hoàn thiện bản thân, trở thành ngời có đủ tài đức xây dựng đất nớc, quê hơng ngày càng giàu đẹp. Bµi 11: Tục ngữ có câu : Gần mự thì đen, gần đèn thì rạng Hãy phát biểu ý kiến của em về câu tục ngữ đó ? 1, Mở bài : - Tục ngữ là một kho báu những bài học kinh nghiệm sống. - Tuy nhiên có những câu tục ngữ đặt vào cuộc sống hôm nay thì chỉ còn đúng một phần thôi. Chẳng hạn câu : Gần mực... 2. Thân bài : 1, Giải thích -> Khuyên con gnười tránh môi trường xấu, người xấu, tìm đến môi trường tốt người tốt mà chơi mà kết bạn. 2, Đánh giá : Lời khuyên đó vừa đúng, vừa chưa đúng. a, Đúng : Bởi con người sống chịu sự chi phối của môi trường, xh được gần môi trường tốt con người dễ truởng thành. b, Không đúng : Bởi con người có khả năng làm chủ bản thân mình, làm chủ môi trười sống, nếu có bản lĩnh có ý chí mạnh mãe, có lí tưởng sóng đúng đắn vẫn có thể vươợtleê mọi hoàn cảnh sống trưởng thành bình thường như mọi người.(dẫn chứng) 3, Mở rộng vấn đề : - con người cân biết cải tạo môi trường sống cho mình theo hướng ngày càng tốt đẹp. - KHi cần sẵn sàng đếnd nhưngc nơi khó khăn gian khổ để chung tay xd cuộc sống giúp đỡ bạn cùng tiến bộ.Đó là thướcd đo phẩm chất con người mới xhcn. - Mọi biểu hiện ích kỉ hẹp hòi đều không phù hợp với đạo đức sống của con người mới. 3. Kết bài : - Lưu ý mọi ngưòi nhận thức cho đúng, đầy đủ câu tục ngữ. trên. - Liên hệ với bản thân. Bµi 12 : Giải thích và bình luận câu tục ngữ :" Tấc đất,tấc vàng". I-Më bµi : Dân tộc ta vốn có nghề trồng lúa nớc lâu đời>Nghề nông là căn bản của hàng triệu con ngời Việt Nam.Đồng ruộng,đất đai...gắn liền với cuộc sống của mỗi ngời, mỗi nhà>đã có biết bao câu ca,bài hát nói về giá trị của đất đai,ruộng vờn...nhng ngắn gọn và sâu sắc nhất là câu tục ngữ "Tấc đất,tấc vàng" II- Th©n bµi : -Ph©n tÝch nghÜa ®en vµ nghÜa bãng cña c©u tôc ng÷,ý nghÜa. -B×nh luËn.
<span class='text_page_counter'>(78)</span> III- KÕt bµi. -Câu tục ngữ đã khẳng định giá trị của đất : đát quý nh vàng,đất quý hơn vàng. Nhắc nhở mọi ngời phải biết quý trọng,giũ gìn bảo vệ đất đai,không ai đợc phá hoại đất đai,lãng phí đất đai.Nhà nông phải chăm bón,vun xới cho vờn tợc,ruộng rẫy đợc màu mỡ,tơi tốt.đất nuôi sống con ngời-đất là Tổ quốc thiêng liêng mà ta yêu quý : "Tấc đất,tấc vàng" *Tõ dµn ý chi tiÕt trªn,em h·y viÕt hoµn chØnh thµnh bµi v¨n. -HS viÕt trong kho¶ng thêi gian lµ mét tiÕt -> Gv yªu cÇu häc sinh tr×nh bµy ->HS nhËn xÐt ->GV tãm lîc c¸c ý chÝn Hướng dẫn học sinh luyện tập Gv gợi ý cách làm bài. Gv nhận xét góp ý, bổ sung cho hoàn chỉnh. HS nêu các nội dung luận điểm, luận cứ, lập luận. Học sinh đọc bài tập nêu yêu cầu. Học sinh làm bài sau khi được gv gợi ý. Các học sinh khác bổ sung.. GV hướng dẫn HS làm bài tập Gọi HS trình bày, lớp nhận xét, GV nhận xét bổ sung.. Bài 13: Hãy nêu luận điểm, luận cứ và lập luận trong văn bản " “Lợi ích của việc đọc sách" trong SGK. Gợi ý trả lời: 1.Luận điểm: ích lợi của việc đọc sách đối với con người. 2. luận cứ: + Sách mang đến cho con người trí tuệ, hiểu biết vầ mọi mặt (lịch sử, địa lý, văn chương…) + Sách giúp con người hiểu biết những cái đã qua ( lịch sử dân tộc…) hướng tới tương lai. +Sách giúp con người thư giãn, thưởng thức trò chơi. + Sách giúp con người sống đúng, sống đẹp, mang đến cho con người những lời khuyên, những bài học bổ ích. + Cần biết chọn sách và quí sách và biết cách đọc sách. 3. Lập luận + Để thỏa mãng nhu cầu hưởng thụ và phát triển của tâm hồn, trí tuệ cần phải đọc sách. + Những ích lợi và giá trị của việc đọc sách. + Phải biết chọn sách để đọc, biết cách đọc sách. Bài 14: Có chí thì nên Hãy tìm hiểu đề và lập ý cho đề văn nghị luận trrên.. 1. Tìm hiểu đề: - Đề nêu lên vấn đề: vai trò quan trọng của lí tưởng, ý chí và nghị lực - Đối tượng và phạm vi nghị luận: ý chí, nghị lực. Khuynh hướng; khẳng định có ý chí nghị lực thì sẽ thành công. Phải đảm bảo yêu - Người viết phải chứng minh vấn đề. 2. Lập ý: cầu sau: - Nội dung phải đúng a. Mở bài: + Nêu vai trò quan trọng của lí tưởng, ý chí và nghị chủ đề đã cho. - Hình thức phải đảm lực trong cuộc sống mà câu tục ngữ đã đúc kết..
<span class='text_page_counter'>(79)</span> bảo là một đoạn văn + Đó là một chân lý. nghị luận. b.Thân bài: - Luận cứ: GV hướng dẫn HS tìm + Dùng hình ảnh " sắt, kim" để nêu lên một số vấn đề hiểu đề và lập ý cho kiên trì. + Kiên trì là điều rất cần thiết đêt con người vượt qua bài văn nghị luận. mọi trở ngại Tìm hiểu đề và lập ý + Không có kiên trì thì không làm được gì cho bài văn " có chí thì - Luận chứng: nên". + Những người có đức kiên trì điều thành công. - Dẫn chứng xưa: Trần Minh khố chuối. GV hướng dẫn HS - Dẫn chứng ngày nay: tấm gương của Bác Hồ… làm bài tập – HS độc + Kiên trì giúp người ta vượt qua khó khăn tưởng lập làm bài. chừng không thể vượt qua được. - Dẫn chứng: thấy nguyễn ngọc kí bị liệt cả hai GV gọi 3,4 em trình tay… bày dàn ý, lớp nhận - Dẫn chứng thơ văn; xưa nay điều có những câu thơ, xét. văn tương tự. GV hướng dẫn HS " Không có việc gì khó viết bài, lần lượt viết Chỉ sợ lòng không bền mở bài, thân bài, kết Đào núi và lấp biển bài. Quyết chí ắt làm nên" Hồ Chí Minh " Nước chảy đá mòn " c. Kết bài: Mọi người nên tu dưỡng kiên trì. 3. Viết bài ( HS viết bài) 4/ Dặn dò, hướng dẫn về nhà: Nêu đặc điểm của văn nghị luận giải thích. Chuẩn bị tiết sau ôn tập và thực hành về c©u vµ dÊu c©u 5/Rót kinh nghiÖm………………………………………………… ngày. 12 / 5 / 2014.
<span class='text_page_counter'>(80)</span>