Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.66 MB, 31 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Kiểm tra bài cũ Nêu đặc điểm di truyền và biểu hiện của một số bệnh và tật di truyền?. BÖnh di truyÒn. BÖnh §ao. BÖnh Tícn¬. BÖnh B¹ch t¹ng. (2n+1). (2n-1). §ét biÕn gen lÆn. TËt di truyÒn. §ét biÕn NST.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> Kiểm tra bài cũ C©u 2: Nªu c¸c nguyªn nh©n ph¸t sinh c¸c bÖnh, tËt di truyÒn ë ngêi vµ mét sè biÖn ph¸p h¹n chÕ ph¸t sinh tËt, bÖnh di truyÒn? * Nguyªn nh©n: Do ¶nh hëng cña c¸c t¸c nh©n vËt lÝ, ho¸ häc trong tù nhiªn, do « nhiÔm m«i trêng hoÆc do rèi lo¹n qu¸ tr×nh trao đổi chất nội bào làm đột biến gen, đột biến NST gây ra các bÖnh vµ tËt di truyÒn. * BiÖn ph¸p h¹n chÕ: - §Êu tranh chèng s¶n xuÊt, thö, sö dông vò khÝ h¹t nh©n, vò khÝ ho¸ häc vµ c¸c hµnh vi g©y « nhiÔm m«i trêng. - Sử dụng đúng quy cách các loại thuốc. - H¹n chÕ kÕt h«n gi÷a nh÷ng ngêi cã nguy c¬ mang gen g©y bÖnh, tËt di truyÒn hoÆc h¹n chÕ sinh con cña c¸c cÆp vî chång trªn..
<span class='text_page_counter'>(3)</span> I/- Di truyền y học tư vấn. II/- Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hóa gia đình. 1/ Di truyền học với hôn nhân. 2/ Di truyền học và kế hoạch hóa gia đình. III/- Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường..
<span class='text_page_counter'>(4)</span> I – di truyÒn y häc t vÊn.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> I – di truyÒn y häc t vÊn Nghiªn cøu trêng hîp sau: Ngời con trai và ngời con gái bình thờng, sinh ra từ hai gia đình đã có ngêi m¾c chøng bÖnh c©m ®iÕc bÈm sinh. Hoạt động nhóm nhỏ theo bàn và trả lời các câu hỏi sau: 1. Em hãy thông tin cho đôi trai gái này biết đây là loại bệnh gì? - §©y lµ lo¹i bÖnh di truyÒn 2. Bệnh do gen trội hay gen lặn quy định? Tại sao? - Bệnh do gen lặn quy định vì ở đời trớc của hai gia đình đã có ng ời mắc bệnh mặc dù bản thân đôi trai gái này không bị bệnh 3. NÕu hä lÊy nhau, sinh con ®Çu lßng bÞ c©m ®iÕc bÈm sinh th× hä cã nªn tiÕp tôc sinh con n÷a kh«ng? T¹i sao? - Họ không nên sinh con nữa vì ở họ đã mang gen lặn gây bệnh Hãy quy ớc gen, tìm kiểu gen và viết sơ đồ lai.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> I – di truyÒn y häc t vÊn Nghiªn cøu trêng hîp sau: Ngời con trai và ngời con gái bình thờng, sinh ra từ hai gia đình đã có ngêi m¾c chøng bÖnh c©m ®iÕc bÈm sinh. Quy íc gen: Gen A- Kh«ng m¾c bÖnh ( b×nh thêng) Gen a- M¾c bÖnh c©m ®iÕc bÈm sinh. Đứa con đầu lòng của đôi trai gái bị bệnh có kiểu gen aa, sẽ nhận một gen a từ mẹ và một gen a từ bố mà đôi trai gái này bình thờng, vậy sẽ đều có kiểu gen Aa Sơ đồ lai: MÑ(b×nh thêng) x Bè( b×nh thêng) KiÓu gen: Aa Aa a. Giao tö: Con: TØ lÖ kiÓu gen: TØ lÖ kiÓu h×nh :.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> I – di truyÒn y häc t vÊn Nghiªn cøu trêng hîp sau: Ngời con trai và ngời con gái bình thờng, sinh ra từ hai gia đình đã có ngêi m¾c chøng bÖnh c©m ®iÕc bÈm sinh. Hoạt động nhóm nhỏ theo bàn và trả lời các câu hỏi sau: 1. Em hãy thông tin cho đôi trai gái này biết đây là loại bệnh gì? - §©y lµ lo¹i bÖnh di truyÒn 2. Bệnh do gen trội hay gen lặn quy định? Tại sao? - Bệnh do gen lặn quy định vì ở đời trớc của hai gia đình đã có ng ời mắc bệnh mà bản thân đôi trai gái này không bị bệnh 3. NÕu hä lÊy nhau, sinh con ®Çu lßng bÞ c©m ®iÕc bÈm sinh th× hä cã nªn tiÕp tôc sinh con n÷a kh«ng? T¹i sao? - Họ không nên sinh con nữa vì ở họ đã mang gen lặn gây bệnh. Di truyÒn y häc t vÊn lµ g× ? Bao gåm nh÷ng néi dung nµo?.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> I – di truyÒn y häc t vÊn. - Di truyÒn y häc t vÊn lµ mét lÜnh vùc cña di truyÒn häc kÕt hîp c¸c ph¬ng ph¸p xÐt nghiÖm, chuÈn ®o¸n hiÖn đại về mặt di truyền kết hợp với nghiên cứu phả hệ. - Néi dung: + ChuÈn ®o¸n. + Cung cÊp th«ng tin. + Cho lêi khuyªn vÒ kh¶ n¨ng m¾c mét lo¹i bÖnh di truyÒn ë thÕ hÖ sau..
<span class='text_page_counter'>(9)</span> I – di truyÒn y häc t vÊn - Di truyÒn y häc t vÊn lµ mét lÜnh vùc cña di truyÒn häc kÕt hîp c¸c ph ơng pháp xét nghiệm, chuẩn đoán hiện đại về mặt di truyền kết hợp với nghiªn cøu ph¶ hÖ. - Néi dung: ChuÈn ®o¸n, cung cÊp th«ng tin, cho lêi khuyªn vÒ kh¶ n¨ng m¾c mét lo¹i bÖnh di truyÒn ë thÕ hÖ sau. II- Di truyÒn häc víi h«n nh©n vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia đình 1- Di truyÒn häc víi h«n nh©n ? ThÕ nµo lµ kÕt h«n gÇn? T¹i sao kÕt h«n gÇn lµm suy tho¸i nßi gièng? - Là kết hôn giữa những ngời có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời. - Kết hôn gần làm đột biến gen lặn có hại đợc biểu hiện ở thể đồng hợp dÞ tËt bÈm sinh t¨ng. ? Tại sao những ngời có quan hệ huyết thống từ đời thứ 5 trở đi đợc phép kết h«n ? - Vì từ đời thứ 5 trở đi thì có sự sai khác về mặt di truyền nhiều hơn, các gen lÆn cã h¹i khã gÆp nhau h¬n.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> II- Di truyÒn häc víi h«n nh©n vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia đình 1- Di truyÒn häc víi h«n nh©n. Độ tuổi. Nam giới. Nữ giới. Sơ sinh Từ 1 – 5 tuổi Từ 5 – 14 tuổi Từ 18 – 35 tuổi Từ 35 – 45 tuổi Từ 45 – 55 tuổi Từ 55 – 80 tuổi Từ 80 tuổi trở lên. 105 102 101 100 95 94 55 < 40. 100 100 100 100 100 100 100 100. Sử dụng t liệu để giải thích qui định “ Hôn nh©n mét vî, mét chång” cña LuËt h«n nhân và gia đình là có c¬ së sinh häc? Qui định “ Hôn nhân một vî, mét chång” lµ do tØ lệ nam/ nữ ở độ tuổi 18- 35 tuæi lµ 1 : 1. Bảng. Sự thay đổi tỷ lệ nam/nữ theo độ tuổi.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> II- Di truyÒn häc víi h«n nh©n vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia đình - V× sao nªn cÊm chuÈn ®o¸n giíi tÝnh thai nhi? 1- Di truyÒn häc víi h«n nh©n Độ tuổi Nam Nữ giới - Kh«ng chuÈn ®o¸n sím giới tính thai nhi để giới hạn chế sự mất cân đối Sơ sinh 105 100 tỉ lệ nam/ nữ ở độ tuổi Từ 1 – 5 tuổi 102 100 trëng thµnh Từ 5 – 14 tuổi 101 100 Từ 18 – 35 tuổi 100 100 Từ 35 – 45 tuổi 95 100 Từ 45 – 55 tuổi 94 100 Từ 55 – 80 tuổi 55 100 Từ 80 tuổi trở lên 100 < 40. ảng. Sự thay đổi tỷ lệ nam/nữ theo độ tuổi.
<span class='text_page_counter'>(12)</span> I – di truyÒn y häc t vÊn - Di truyÒn y häc t vÊn lµ mét lÜnh vùc cña di truyÒn häc kÕt hîp c¸c ph ơng pháp xét nghiệm, chuẩn đoán hiện đại về mặt di truyền kết hợp với nghiªn cøu ph¶ hÖ. - Néi dung: ChuÈn ®o¸n, cung cÊp th«ng tin, cho lêi khuyªn vÒ kh¶ n¨ng m¾c mét lo¹i bÖnh di truyÒn ë thÕ hÖ sau II- di truyÒn häc víi h«n nh©n vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia đình 1- Di truyÒn häc víi h«n nh©n ? Hiểu biết về di truyền học giúp chúng ta lu ý đợc những vấn đề gì trong h«n nh©n? - Di truyền học đã giải thích đợc cơ sở khoa học của các qui định: + H«n nh©n mét vî, mét chång + Những ngời có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời không đợc kết h«n.
<span class='text_page_counter'>(13)</span> II- di truyÒn häc víi h«n nh©n vµ kÕ ho¹ch hoá gia đình 2- Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình B¶ng 30.2. Sù t¨ng tû lÖ trÎ míi sinh m¾c bệnh Đao theo độ tuổi của các bà mẹ. Tuæi của các bà mẹ. Tỷ lệ (%o) trẻ sơ sinh mắc bệnh Đao. 20 – 24 25 – 29 30 – 34 35 – 39 40 và cao hơn. 2–4 4–8 11 – 13 33 – 42 80 – 188. V× sao phô n÷ kh«ng nªn sinh con ë tuæi ngoµi 35? -Kh«ng nªn sinh con ë tuæi ngoài 35 vì khi đó tỉ lệ con mắc bÖnh §ao t¨ng. Phô n÷ nªn sinh con ë løa tuæi nào để đảm bảo học tập và c«ng t¸c? - Nên sinh con ở độ tuổi 25- 34 lµ hîp lý.
<span class='text_page_counter'>(14)</span> I – di truyÒn y häc t vÊn. - Di truyÒn y häc t vÊn lµ mét lÜnh vùc cña di truyÒn häc kÕt hîp c¸c ph¬ng ph¸p xÐt nghiệm, chuẩn đoán hiện đại về mặt di truyền kết hợp với nghiên cứu phả hệ. - Néi dung: ChuÈn ®o¸n, cung cÊp th«ng tin, cho lêi khuyªn vÒ kh¶ n¨ng m¾c mét lo¹i bÖnh di truyÒn ë thÕ hÖ sau. II- di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình. 1- Di truyÒn häc víi h«n nh©n - Di truyền học đã giải thích đợc cơ sở khoa học của các qui định + H«n nh©n mét vî, mét chång + Những ngời có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời không đợc kết hôn. 2- Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình Hiểu biết về di truyền học giúp ta thực hiện việc kế hoạch hoá gia đình nh thế nào ? - C¸c lÇn sinh kh«ng nªn qu¸ gÇn nhau. - Phụ nữ nên sinh con trong độ tuổi 25- 34 là hợp lí -. Mçi cÆp vî chång chØ nªn dõng l¹i tõ 1- 2 con.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> I – di truyÒn y häc t vÊn II- di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình. 1- Di truyÒn häc víi h«n nh©n 2- Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình III- HËu qu¶ di truyÒn do « nhiÔm m«i trêng. ? H·y nªu c¸c t¸c nh©n g©y « nhiÔm m«i trêng - C¸c t¸c nh©n g©y « nhiÔm m«i trêng: C¸c t¸c nh©n vËt lÝ, ho¸ häc, đặc biệt là các chất phóng xạ, các chất độc hoá học, thuốc trừ sâu, thuèc diÖt cá sö dông qu¸ møc.
<span class='text_page_counter'>(16)</span> Nhµ m¸y ®iÖn nguyªn tö. Thuèc trõ s©u. KhÝ th¶i xe. KhÝ th¶i c«ng nghiÖp. M¸y bay r¶i chÊt độc hoá học. Trµn dÇu. Níc th¶i. ¤ nhiÔm chÊt th¶i.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> I – di truyÒn y häc t vÊn II- di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình. 1- Di truyÒn häc víi h«n nh©n 2- Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình III- HËu qu¶ di truyÒn do « nhiÔm m«i trêng. - C¸c t¸c nh©n g©y « nhiÔm m«i trêng: C¸c t¸c nh©n vËt lÝ, ho¸ häc, đặc biệt là các chất phóng xạ, các chất độc hoá học, thuốc trừ sâu, thuèc diÖt cá sö dông qu¸ møc ? Tại sao các tác nhân đó lại gây hậu quả về mặt di truyền? Gây hậu qu¶ nh thÕ nµo? - Các tác nhân đó di sâu vào cơ thể con ngời làm tăng tần số đột biến gen, đột biến NST dẫn đến làm tăng tỉ lệ ngời mắc bệnh, tật di truyền..
<span class='text_page_counter'>(18)</span> I – di truyÒn y häc t vÊn II- di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình. 1- Di truyÒn häc víi h«n nh©n 2- Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình III- HËu qu¶ di truyÒn do « nhiÔm m«i trêng. ? Tr×nh bµy hËu qu¶ di truyÒn do « nhiÔm m«i trêng. - C¸c t¸c nh©n vËt lÝ, ho¸ häc g©y « nhiÔm m«i trêng lµm t¨ng tØ lÖ ng êi m¾c bÖnh vµ tËt di truyÒn.. Qu¸i thai do Dioxin. DÞ d¹ng do Dioxin.
<span class='text_page_counter'>(19)</span> I – di truyÒn y häc t vÊn II- di truyÒn häc víi h«n nh©n vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia đình 1- Di truyÒn häc víi h«n nh©n 2- Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình III- HËu qu¶ di truyÒn do « nhiÔm m«i trêng ? Chứng kiến những hình ảnh đó bản thân em có suy nghĩ gì? - Cần phải đấu tranh chống vũ khí hạt nhân, vũ khí hoá học và chống g©y « nhiÔm m«i trêng..
<span class='text_page_counter'>(20)</span> M«i trêng trong lµnh.
<span class='text_page_counter'>(21)</span>
<span class='text_page_counter'>(22)</span>
<span class='text_page_counter'>(23)</span> Kh«ng khÝ trong lµnh.
<span class='text_page_counter'>(24)</span> Hãy giữ lấy trái đất trong lành.
<span class='text_page_counter'>(25)</span>
<span class='text_page_counter'>(26)</span> I – di truyÒn y häc t vÊn - Di truyÒn y häc t vÊn lµ mét lÜnh vùc cña di truyÒn häc kÕt hîp c¸c ph¬ng ph¸p xÐt nghiệm, chuẩn đoán hiện đại về mặt di truyền kết hợp với nghiên cứu phả hệ. - Néi dung: ChuÈn ®o¸n, cung cÊp th«ng tin, cho lêi khuyªn vÒ kh¶ n¨ng m¾c mét lo¹i bÖnh di truyÒn ë thÕ hÖ sau. II- di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình 1- Di truyÒn häc víi h«n nh©n Di truyền học đã giải thích đợc cơ sở khoa học của các qui định + H«n nh©n mét vî, mét chång + Những ngời có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời không đợc kết hôn 2- Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình - C¸c lÇn sinh kh«ng nªn qu¸ gÇn nhau. - Phụ nữ nên sinh con trong độ tuổi 25- 34 là hợp lí - Mçi cÆp vî chång chØ nªn dõng l¹i tõ 1- 2 con III- HËu qu¶ di truyÒn do « nhiÔm m«i trêng -C¸c t¸c nh©n vËt lÝ, ho¸ häc g©y « nhiÔm m«i trêng lµm t¨ng tØ lÖ ngêi m¾c bÖnh vµ tËt di truyÒn. -§Êu tranh chèng vò khÝ h¹t nh©n, vò khÝ ho¸ häc, chèng g©y « nhiÔm m«i trêng.
<span class='text_page_counter'>(27)</span> Bµi tËp: Chøc n¨ng cña Di truyÒn y häc t vÊn (chän ph ơng án đúng nhất) A. Cung cÊp th«ng tin vÒ c¸c tËt, bÖnh di truyÒn ë ngêi B. ChÈn ®o¸n c¸c tËt, bÖnh di truyÒn ë ngêi. C. Cho lời khuyên liên quan đến tật bệnh di truyền ở ngêi D. Tất cả các trờng hợp trên đều đúng..
<span class='text_page_counter'>(28)</span> Bµi tËp: §iÒn tõ hoÆc côm tõ thÝch hîp vµo chç trèng trong c¸c c©u sau: Di truyền học ngời đã giải thích quy định trong Luật Hôn nhân và gia đình “những ngời có quan hệ huyết thống trong vòng (1)…. ……… không đợc kết hôn với nhau” và cho thấy hôn nhân một vợ một chồng, phụ nữ tuổi đã cao không nên (2)……………. là có cơ sở sinh häc. C¸c chÊt phãng x¹ vµ c¸c hãa chÊt cã trong tù nhiªn hoÆc do con ngời tạo ra đã (3)…………………độ ô nhiễm môi trờng, tăng tỉ lệ ng ời mắc bệnh, tật di truyền nên cần phải đấu tranh chống vũ khí hạt nh©n, vò khÝ hãa häc vµ chèng « nhiÔm m«i trêng. (1) 4 đời. (2) sinh con. (3) lµm t¨ng.
<span class='text_page_counter'>(29)</span> Bµi tËp : HËu qu¶ di truyÒn do « nhiÔm m«i trêng lµ g×? ( chọn phơng án đúng nhất ). A. Các chất đồng vị phóng xạ xâm nhập vào cơ thể, tích luü trong m« x¬ng , m« m¸u, tuyÕn sinh dôc,…. sÏ gây ung th máu, các khối u và các đột biến. B. C¸c ho¸ chÊt, thuèc diÖt cá, thuèc trõ s©u……lµm tăng đột biến nhiễm sắc thể ở những ngời mắc phải. C. Các vụ thử bom nguyên tử đã gián tiếp gây các bÖnh di truyÒn. D. Cả A và B đều đúng..
<span class='text_page_counter'>(30)</span> Đánh dấu () vào ô chỉ câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:. Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm là gì? 1. Các khí thải từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt. 2. Hoá chất bảo vệ thực vật và chất độc hoá học. 3. Các chất phóng xạ 4. Các chất thải rắn 5. Các chất thải do hoạt động xây dựng (Vôi, cát, đất, đá… 6. Ô nhiễm do sinh vật gây bệnh a> 1; 2; 3; 4; 6 . c> 2; 3; 4; 5; 6. b> 1; 2; 3; 5; 6. b> 1; 2; 3; 5; 6.
<span class='text_page_counter'>(31)</span> *Híng dÉn häc ë nhµ: - Häc vµ tr¶ lêi c©u hái Sgk. - Hoµn thµnh bµi tËp trong vë bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi sau: “ C«ng nghÖ tÕ bµo”.
<span class='text_page_counter'>(32)</span>