TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

Bài nhóm số 2

Nghiên cứu văn
hóa ở quốc gia Ả
Rập Xê-út
Mơn: Quản trị đa văn hóa
GVHD: BÙI THANH HN
NHĨM THỰC HIỆN: NHĨM 1
1. Phạm Thị Hiệp
2. Nguyễn Thị Hồi Linh
3. Đặng Thị Hiền
4. Trần Thị Nhật Nhi
5.

Hứa Văn Thương

Đà Nẵng, ngày 24 tháng 11 năm 2020


| VĂN HÓA Ả RẬP XÊ-ÚT
MỤC LỤC
PHẦN 1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ Ả RẬP XÊ-ÚT...............................................................................................3
PHẦN 2. NHỮNG ĐẶC TRƯNG VĂN HÓA CỦA Ả RẬP XÊ-ÚT .......................................................................4
PHẦN 3. VĂN HÓA KINH DOANH CỦA Ả RẬP XÊ-ÚT ....................................................................................6
3.1. Triết lý kinh doanh ..................................................................................................................................6
3.2. Đạo đức kinh doanh ...............................................................................................................................6
3.3. Văn hóa doanh nhân...............................................................................................................................7
3.4. Văn hóa tổ chức......................................................................................................................................7
3.5. Văn hóa ứng xử trong nội bộ ..............................................................................................................8

3.6. Văn hóa trong quản trị nhân sự ..........................................................................................................9
3.7. Văn hóa trong đàm phán .....................................................................................................................10
3.8. Văn hóa trong Marketing và bán hàng ..............................................................................................10
3.9. Văn hóa trong cạnh tranh ....................................................................................................................11
PHẦN 4. SO SÁNH SỰ KHÁC NHAU TRONG VĂN HÓA KINH DOANH GIỮA Ả RẬP XÊ-ÚT VÀ VIỆT
NAM .....................................................................................................................................................................11
PHẦN 5. KIẾN NGHỊ ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM KHI HỢP TÁC VỚI CÁC DOANH NGHIỆP
Ở Ả-RẬP XÊ-ÚT HOẶC KINH DOANH TẠI CHÍNH QUỐC GIA NÀY...............................................................12
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................................................................15

2


| VĂN HÓA Ả RẬP XÊ-ÚT
PHẦN 1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ Ả RẬP XÊ-ÚT
Vương quốc Ả Rập Xê-út là quốc gia lớn nhất trên bán đảo Ả Rập thuộc Châu Á. Ả Rập Xêút được thành lập bởi cố vua Abdulaziz vào năm 1932. Ả Rập Saudi là một quốc gia ở
Trung Đông giáp với Vịnh Ba Tư và Biển Đỏ. Các đường bờ biển rộng lớn tạo ra đòn bẩy
cho vận chuyển, đặc biệt là dầu thô, qua Vịnh Ba Tư và Kênh đào Suez. Các nước láng
giềng bao gồm Iraq, Jordan, Kuwait, Oman, Qatar, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất
và Yemen. Địa lý của Ả Rập Xê Út chủ yếu là sa mạc với những dãy núi hiểm trở ở phía tây
nam. Đất nước có dân số là dân số khoảng 34,1 triệu người (2019) trong đó, người nhập cư
chiếm 38,3% tổng dân số, theo dữ liệu của Liên hợp quốc (2019). Riyadh là thủ đô của Ả
Rập Xê Út với dân số hơn 4 triệu người. Ngơn ngữ chính thức là tiếng Ả Rập.
Ả Rập Saudi có sự khác biệt đáng kể so với các quốc gia khác trên thế giới do liên kết với
tôn giáo và văn hóa. Hồi giáo là quốc đạo ở quốc gia này, phần lớn dân số đều theo đạo
Hồi. Văn hóa Ả Rập Xê-út hầu như xoay quanh Hồi giáo do hai ngôi đền thiêng liêng nhất
của Hồi giáo là Mecca và Medina đều nằm trong quốc gia này. Mặc dù có một cộng đồng
lớn người nước ngồi theo các tín ngưỡng khác nhau (hơn 30% dân số), hầu hết các hình
thức thể hiện tơn giáo cơng khai khơng phù hợp với cách giải thích của chính phủ về Hồi
giáo Sunni đều bị hạn chế. Những người không theo đạo Hồi khơng được phép có quốc tịch

Ả Rập Xê Út và những nơi thờ cúng không theo đạo Hồi cũng khơng được phép.
Hệ thống chính quyền của Ả Rập Xê-út theo chế độ quân chủ được thành lập trên hệ thống
bộ lạc bởi một gia đình hồng gia lớn. Ả Rập Xê Út là một quốc gia quân chủ tuyệt đối,
khơng có đảng phái chính trị, cơng đồn hoặc các loại hiệp hội chính trị khác, khơng có sự
phân chia thực sự giữa quyền lực của ba nhánh chính phủ - Lập pháp, Hành pháp và Tư
pháp. Vua là nguyên thủ quốc gia, Thủ tướng Chính phủ và là Tổng tư lệnh tối cao. Các sắc
lệnh của hoàng gia có quyền thay thế bất kỳ quyết định hành chính hoặc tư pháp nào. Trong
khi ba cơ quan trong nước được công nhận là tư pháp, hành pháp và quản lý, Nhà vua là
trọng tài cuối cùng cho các cơ quan này. Hồng gia thống trị chính phủ, và hầu hết các vị trí
chủ chốt trong nước đều do các thành viên trong gia tộc đảm nhiệm. Theo Luật cơ bản của
Chính phủ năm 1992, Hiến pháp Ả Rập Xê-út là Kinh Qur'an (Kinh Koran), luật Hồi giáo
Sharia là bộ luật chính thức của đất nước. Giới tăng lữ Hồi giáo (dịng Sunni) có ảnh hưởng
rất lớn trong hệ thống chính trị và xã hội.
Ả Rập Xê út có nền kinh tế dựa trên dầu mỏ với sự kiểm soát chặt chẽ của chính phủ trên
mọi hoạt động kinh tế chính. Quốc gia này sở hữu khoảng 16% trữ lượng dầu mỏ thế giới,
được xếp hạng là nhà xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất và đóng vai trị hàng đầu trong OPEC.

3


| VĂN HĨA Ả RẬP XÊ-ÚT
Lĩnh vực dầu khí chiếm gần 87% thu nhập, 42% GDP, và 90% nguồn thu từ xuất khẩu,
khoảng 35% tới từ lĩnh vực tư nhân. Để giảm bớt sự phụ thuộc vào dầu mỏ, hoàng thái tử
Mohammed Ben Salman đã khởi động chương trình Tầm nhìn 2030 với chiến lược xây
dựng nhiều ngành cơng nghiệp mới, dự án lớn, tạo ra hàng triệu việc làm nhằm đa dạng
hóa nền kinh tế vốn phụ thuộc nhiều vào giá dầu. Tuy nhiên, vào đầu năm nay, do tác động
của đại dịch Covid-19, nhu cầu tiêu thụ của các nước Trung Quốc và Châu Âu, Mỹ giảm
mạnh đã khiến cho giá dầu tụt dốc nhanh chóng. Điều này khiến cho kế hoạch Tầm nhìn
2030 của Ả Rập gặp trở ngại. Thêm vào đó, cuộc chiến dầu hỏa giữa Ả Rập Xê Út và Nga
nổ ra càng khiến dầu hỏa mất giá. Giá dầu thấp và đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng đến tình

hình tài chính của A-rập Xê-út đúng vào thời điểm chi tiêu nhà nước vẫn là động cơ kinh tế.
Trong khi đó, tỷ lệ thất nghiệp ở A-rập Xê-út hiện khoảng 11,8%. Theo Quỹ Tiền tệ quốc tế
(IMF), kinh tế nước này dự báo sẽ suy giảm 2,3% trong năm nay.
Ả Rập Xê út đang khuyến khích sự tăng trưởng của khu vực tư nhân để đa dạng hóa nền
kinh tế và sử dụng lao động là công dân Saudi hơn. Khoảng 6 triệu lao động nước ngồi
đóng một vai trị quan trọng trong nền kinh tế Ả Rập, đặc biệt là trong lĩnh vực dầu mỏ và
dịch vụ. Tuy nhiên, hiện tại, Riyadh đang đấu tranh để giảm tỷ lệ thất nghiệp cho các công
dân của mình. Các quan chức Ả Rập Xê-út đặc biệt tập trung vào việc sử dụng dân số lao
động trẻ lớn.
PHẦN 2. NHỮNG ĐẶC TRƯNG VĂN HÓA CỦA Ả RẬP XÊ-ÚT
Về trang phục, tập tục ăn mặc của người Ả Rập Saudi được biết đến với những phụ nữ mặc
áo choàng màu đen, gọi là abayas, che phủ cả thân người, thường kết hợp với hijab (khăn
trùm đầu) hoặc niqab (lá rách), hoặc burqa (che phủ toàn thân từ đầu tới chân, với lưới che
trước mặt). Trang phục Ả Rập cho nam giới từ những chiếc áo choàng truyền thống đến
những chiếc quần jean xanh, áo thun và bộ vest kinh doanh. Áo chồng cho phép lưu thơng
khơng khí tối đa khắp cơ thể để giữ cho nó mát, và chiếc mũ của trang phục bảo vệ khỏi ánh
nắng mặt trời. Đôi khi, người Ả Rập kết hợp quần áo truyền thống với quần áo bình thường.
Đối với khách du lịch có một số quy định như: đàn ơng khơng được phép mặc quần short
nơi công cộng và không được đeo dây chuyền; phụ nữa nên mặc quần dài, rộng cũng như
sử dụng áo choàng (abayas), tại một số địa điểm còn phải sử dụng cả khăn trùm đầu.
Về ẩm thực, theo đạo Hồi, tín đồ Hồi giáo khơng ăn thịt heo, uống rượu. Khi dùng hay mang
theo những thức ăn này bạn phải tránh không để họ trông thấy vì có thể bị kết tội là khơng
tơn trọng tơn giáo của họ. Thực phẩm chủ yếu là thịt (chỉ sử dụng thịt các loài ăn cỏ), ngũ
cốc và sữa, khơng có nhiều các món rau. Các món ăn của Ả Rập sử dụng nhiều gia vị trong
đó lá bạc hà là gia vị chính trong các món ăn Ả Rập. Trong bữa ăn, người Ả Rập sử dụng

4


| VĂN HĨA Ả RẬP XÊ-ÚT

dao, thìa, dĩa và thức ăn được đặt trên đĩa, một số nơi vẫn có sử dụng tay phải để ăn vì tay
trái được cho là “khơng sạch sẽ” và khơng thích hợp. Trà là một thức uống rất quan trọng ở
Ả Rập, nó thường được phục vụ với bữa sáng, sau bữa trưa, và với bữa tối. Đối với Ả Rập
trà là thức uống khách sạn để phục vụ khách. Người Ả rập cũng thường uống trà với chà là.
Về lễ hội, người đạo Hồi có hai đại lễ trong năm là tháng Ramadan và Lễ hiến sinh Eid alAdha (hay còn gọi là Lễ cừu). Tháng Ramadan thường diễn ra vào cuối mùa hè. Trong
khoảng thời gian một tháng, những tín đồ Hồi giáo sẽ nhịn ăn, uống, hút thuốc và quan hệ
luyến ái từ lúc mặt trời mọc cho đến khi mặt trời lặn. Eid Al-Fitr là ngày lễ ăn mừng hoàn
thành bổn phận nhịn chay được diễn ra vào ngày cuối tháng Ramadan. Lễ Eid Al-Adha
được diễn ra vào ngày 10-12/12 theo lịch Hồi giáo, đây là tháng của những cuộc hành
hương đến Makkah để thực hiện nghi thức Hajj tại ngôi đền thiêng liêng Mecca. Đại lễ này
được tổ chức nhằm tưởng niệm việc tiên tri Abraham sẵn sàng hiến tế con trai của mình cho
Allah.
Về văn hóa nghệ thuật, người Ả-rập khơng thích treo ảnh nhân vật trong nhà, thậm chí cả
ảnh thần thánh, thay vào đó, họ treo những bức thư pháp theo phong cách Ả-rập. Thư pháp
là một sự biểu đạt của nghệ thuật cao quý nhất - nghệ thuật của thế giới tâm linh. Thư pháp
đã trở thành hình thức thiêng liêng nhất của nghệ thuật Hồi giáo vì nó mang lại một mối liên
kết giữa các ngôn ngữ của người Hồi giáo với đạo Hồi. Các câu cách ngơn và các đoạn
hồn chỉnh trong kinh Koran - kinh thánh của đạo Hồi là những trích dẫn sống động cho thư
pháp Ả-rập.
Về những nét đặc trưng trong giao tiếp, nghi thức chào hỏi của người Ả Rập Xê-út là họ
thường hay làm cử chỉ Salaam, bàn tay phải đưa lên phía trên, trước tiên chạm vào ngực,
rồi chạm vào trán, cuối cùng đưa lên cao và hướng ra, đồng thời gật đầu nhẹ và lời nói đi
kèm khi chào “As-salamu alaykum” (Cầu cho bình an đến với bạn). Người Ả-rập Xê-út khá
chú trọng đến nghi lễ chào hỏi khách, họ rất mến khách và sẽ làm nhiều điều để đối phương
cảm thấy được chào đón và thoải mái. Người Ả Rập rất coi trọng nghi lễ và thường xét nét
tất cả biểu hiện bên ngồi. Vì vậy những người muốn thân cận và làm quen với họ nên thận
trọng, nếu hiểu biết chắc chắn về phong tục tập quán của họ thì hãy biểu hiện ra bên ngồi
cịn nếu khơng thì nên kiềm chế bày tỏ thái độ. Sự rụt rè, e ngại khi giao tiếp, làm quen thậm
chí cịn được người Ả Rập coi là chín chắn và tơn trọng chủ nhà.
Người Ả Rập có thói quen gặp mặt trực tiếp, đứng hoặc ngồi gần nhau để trao đổi, nói

chuyện. Họ cho rằng điều đó thể hiện sự thân thiện và tin cậy nhau. Người Ả rập cũng sẽ sử
dụng một số ngôn ngữ cơ thể để nhấn mạnh vào khía cạnh họ quan tâm hoặc để khẳng
định sự chú ý của họ. Tuy nhiên, điều quan trọng là khơng được bước lùi lại vì hành động

5


| VĂN HĨA Ả RẬP XÊ-ÚT
này có thể được hiểu là sự khước từ hoặc bác bỏ những điều đang nói tới. Người Ả-rập Xêút có thơng lệ dùng tay phải trong tất cả các cuộc họp, bao gồm việc bắt tay, ăn, uống và
chuyển đồ vật cho người khác. Vung tay trong lúc nói chuyện có thể bị coi là khơng lịch sự.
Việc quay lịng bàn chân về phía người nói chuyện cùng cũng bị cho là mất lịch sự.
Sự giao tiếp, tương tác giữa nam giới và nữ giới ở Ả Rập Xê-út cũng có những quy tắc
nhất định. Người đàn ông theo đạo Hồi thường không bắt tay với phụ nữ hoặc sử dụng
những ngôn ngữ cơ thể lúc đối thoại như khi nói chuyện với doanh nhân nam. Kể cả người
đã có nhiều trải nghiệm với văn hóa phương Tây cũng vẫn e dè khi tiếp xúc với doanh nhân
nữ.
PHẦN 3. VĂN HÓA KINH DOANH CỦA Ả RẬP XÊ-ÚT
3.1. Triết lý kinh doanh
Người Ả-rập Xê-út kinh doanh theo chủ nghĩa phổ biến (Trompenaars) là chính. Khi làm việc
ở đây, bạn sẽ thấy đây là đất nước của nhiều phong tục và lễ nghi. Họ tuân thủ đúng theo
các luật lệ, tập quán, các chuẩn mực của đạo Hồi một cách nghiêm túc và thành kính. Từ đó
có thể thấy hệ thống các giá trị, chuẩn mực, và hành vi mà doanh nghiệp đưa ra cho nhân
viên của mình rất cứng nhắc, quy củ.
Người Ả-rập Xê-út tin tưởng là số phận của con người phụ thuộc vào đấng tối cao chứ
khơng phụ thuộc vào chính bản thân mình. Nên người Ả Rập cho rằng sự phát triển hoặc
không phát triển của một dự án kinh tế là do “số mệnh” chứ khơng phải vì họ thiếu nỗ lực.
Lại một lần nữa, nghiên cứu của Trompenaars được thể hiện thơng qua chi tiết này, đó là
định hướng bên ngồi - rằng con người tin vào sự kiểm sốt bên ngoài, tin vào số mệnh,
vào thần linh hơn là tin vào chính bản thân họ.
Ả-rập Xê-út là một đất nước có văn hóa chủ nghĩa tập thể theo nghiên cứu của Hofstede, do

đó nhân viên của tổ chức sẽ đóng góp hết mình đối với tương lai của doanh nghiệp mình.
Lãnh đạo thì mong muốn doanh nghiệp mình sẽ trở thành doanh nghiệp đẳng cấp thế giới
cung cấp các sản phẩm, dịch vụ và giải pháp chất lượng cao nhất cho khách hàng và tối đa
hóa lợi nhuận cho các cổ đông của công ty.
3.2. Đạo đức kinh doanh
Thể diện và danh dự, người Ả Rập không bao giờ thể hiện điểm mạnh của mình bởi điều
này là cho đối phương cảm thấy thua kém; hãy để hành động của mình nói về bản thân và
khơng khoe khoang hay lên mặt. Họ lo lắng về các quyết định, hành động và cách cư xử,
việc thừa nhận “Tôi không biết” sẽ gây ra sự khó chịu. Sự phê phán mang tính xây dựng có

6


| VĂN HÓA Ả RẬP XÊ-ÚT
thể gây ra những sự xúc phạm. Nền văn hóa Trung Đơng đánh giá giá trị khi dựa vào lời nói
của một ai đó cao hơn là dựa vào những thỏa thuận bằng văn bản. Hãy chỉ hứa chắc chắn
những điều mà có thể làm bởi nếu không sẽ coi như bị mất danh dự.
Theo định hướng nhân văn cao, người dân ở đây có ý thức tôn trọng người khác rất cao,
không làm người khác khó xử ở những nơi đơng người. Tuy nhiên, địa vị của người phụ nữ
trong xã hội vẫn bị phân biệt so với đàn ông ở một số lĩnh vực trong kinh doanh, họ không
được coi trọng, được đối xử bình đẳng lại thể hiện văn hóa về bình đẳng giới theo dự án
Globe.
Ả-rập Xê-út thực hiện chính sách tự do thương mại dựa trên cơ sở cạnh tranh lành mạnh,
khơng kiểm sốt ngoại hối hoặc áp dụng rào cản về thuế. Chính phủ Ả-rập Xê-út thực hiện
chính sách khuyến khích tự do kinh doanh, tơn trọng quyền sở hữu cá nhân.
3.3. Văn hóa doanh nhân
Nhà quản trị Ả-rập Xê-út sẽ không tham gia bất cứ cuộc đàm phán nào nếu khơng có buổi
họp mặt trực tiếp với đối tác, với họ trang phục thích hợp tại cuộc họp sẽ là sự tôn trọng mà
hai bên dành cho nhau. Danh thiếp phải được in một bên Tiếng Anh và bên cịn lại tiếng Ảrập thì mới được chấp nhận. Những nguyên tắc được coi trọng một lần nữa cho thấy họ có
văn hóa theo chủ nghĩa phổ biến như đã được phân tích ở trên. Nhiều nhà quản trị ở Ả-rập

Xê-út có kinh nghiệm giao thương với các nước phương Tây nên trình độ tiếng Anh của họ
rất tốt. Những người lãnh đạo ở đây rất chú trọng vào chi tiết và họ ít dùng giấy ghi nhớ mà
thay vào đó là tự ghi nhớ.
Ả-rập Xê-út có văn hóa khoảng cách quyền lực cao, do đó quyền lực sẽ tập trung vào các
nhà quản trị, họ có quyền đưa ra bất cứ quyết định nào và giao bất kỳ cơng việc nào cho
cấp dưới. Mặc dù, trong văn hóa Ả-rập Xê-út, con người có xu hướng theo văn hóa tập thể,
mọi việc đều phải thơng qua nhóm hoặc trong đàm phân cả nhóm cùng tham gia bàn luận,
tuy nhiên người ra quyết định cuối cùng vẫn thuộc về người có quyền lực tối cao – cấp trên.
Điều quan trọng đối với những nhà lãnh đạo ở quốc gia này là họ muốn nhận được sự tôn
trọng và trung thành từ những nhân viên của họ, sự tôn trọng này khơng chit nằm trong
phạm vi cơng việc mà cịn nằm ở những vị trí khác như là gia đinh, các mối quan hệ trong
xã hội của họ.
3.4. Văn hóa tổ chức
Ả-rập Xê-út có văn hóa tổ chức theo văn hóa kiểu gia đình. Theo thang điểm của Hofstede,
văn hóa Ả-rập Xê-út xếp hạng 25/100 trên thang điểm chủ nghĩa cá nhân cho thấy một cấu

7


| VĂN HĨA Ả RẬP XÊ-ÚT
trúc văn hóa mang tính tập thể cao. Chủ nghĩa tập thể được thể hiện bằng những cam kết
chật chẽ, lâu dài đối với "những người trong nhóm" như các thành viên trong gia đình. Mọi
người phụ thuộc vào các nhóm cũng như các nhân vật quyền lực hơn là vào các cá nhân.
Do đó, họ có xu hướng khơng tin tưởng và chấp nhận đối với những người bên ngoài tổ
chức. Và điểm khoảng cách quyền lực cao cho thấy quyền lực tập trung chủ yếu vào các
nhà lãnh đạo những người được xem như bậc cha, chú của nhân viên, quyền quyết định tập
trung chủ yếu vào những người này. Quyền hành, thẩm quyền liên quan đến tuổi tác và giới
tính. Xã hội Ả Rập bị thống trị bởi nam giới do đó lãnh đạo các tổ chức hầu hết đều là nam.
Từ đó có thể thấy lịng trung thành đối với lãnh đạo và tận tụy đối với công việc là một điều
khơng thể thiếu trong văn hóa Ả-rập Xê-út, từ nhỏ trẻ em đã được dạy những bài học về

lòng trung thành và sự vâng lời.
Ả-rập Xê-út cịn có sự đa dạng trong văn hóa bởi nhiều lý do đầu tiên là sự đa dạng về văn
hóa các nhân viên. Hằng năm thị trường lao động nước này tiếp nhận lao động nước ngồi
với số lượng lớn, ước tính hiện tại là khoảng 4 triệu người mỗi năm. Nhân viên đến từ các
quốc gia khác nhau sẽ mang theo một nền văn hóa của quốc gia đó và đặc biệt là văn hóa
của các nhà quản trị nước ngồi sẽ càng làm tăng sự đa dạng văn hóa của quốc gia này.
Ngoài ra, việc mở rộng kinh doanh như Ả-rập Xê-út sẽ xuất khẩu hàng hóa sang các nước
khác thì sẽ phải thêm đặc trưng của quốc gia đó vào sản phẩm của mình cũng sẽ làm đa
dạng thêm nền văn hóa.
3.5. Văn hóa ứng xử trong nội bộ
Về văn hóa giữa cấp trên và câp dưới, với số điểm 95/100 về khoảng cách quyền lực theo
nghiên cứu của Hofstede, hầu hết các doanh nghiệp Ả Rập đều phân cấp theo chiều dọc,
với việc ra quyết định tập trung ở cấp cao của tổ chức. Xã hội Ả-rập Xê-út cực kỳ quan liêu
và hầu hết các quyết định đều cần có nhiều lớp phê duyệt. Hệ thống phân cấp trong một tổ
chức được coi là phản ánh sự bất bình đẳng cố hữu, cấp dưới mong đợi được chỉ bảo
những gì phải làm và người sếp nắm giữ quyền ra quyết định. Ở Ả Rập, nhân viên cấp dưới
chấp nhận sự khác biệt về quyền lực, luôn tuân thủ các mệnh lệnh của cấp trên, những
người có địa vị trong xã hội. Nhân viên Ả Rập tin rằng việc vâng lời cấp trên là điều quan
trọng nhất, và trong cuộc họp, ý kiến của người có vai vế, nhiều tuổi ln được những người
khác tôn trọng hơn ý kiến của người nhỏ tuổi, vai vế thấp. Ngoài ra, trong một tổ chức, cấp
dưới và cấp trên có khoảng cách rất rõ ràng. Có nhiều lý do khác nhau dẫn đến khoảng
cách quyền lực này, ngun nhân chính là do tơn giáo. Niềm tin Hồi giáo cho phép khoảng
cách quyền lực này, và có thể nói rằng nó thậm chí cịn thúc đẩy mọi người ở vị trí cao hơn

8


| VĂN HĨA Ả RẬP XÊ-ÚT
mà khơng cần nghi ngờ. Nhiều người Hồi giáo tin vào ý tưởng về quyền lực và sự vượt trội
không thể nghi ngờ này dựa trên các câu trong kinh Koran.

Về văn hóa ứng xử với công việc, người Ả Rập Xê-út được xác định là thích làm một cơng
việc giống nhau ở một cơng ty trong thời gian dài. Họ đã quen với công việc đó và có cảm
giác thân thuộc với cơng việc cũng như tổ chức nên nhân viên Ả Rập Xê-út hiếm khi chuyển
đối công việc hoặc nơi làm việc. Điều này có thể cho thấy mong muốn tránh sự khơng chắc
chắn trong văn hóa Ả Rập Xê-út. Họ khơng thích nghi được với sự đổi mới, cần có những
phương pháp tránh rủi ro hơn là chấp nhận và đối mặt với nó.
Bên cạnh đó, các nhân viên ở Ả Rập Xê Út khơng thích ứng tốt với sự thay đổi trong quy
trình của cơng ty. Đối với Ả Rập Xê Út, công việc dựa trên các quy tắc – chủ nghĩa phổ biến
(Trompenaars) Các quy tắc giúp họ đi làm đúng giờ và ra về đúng giờ, và đạt được những
việc cần phải hồn thành. Vì vậy nếu có các quy tắc có sự thay đổi, họ sẽ khơng thích nghi
nhanh chóng.
3.6. Văn hóa trong quản trị nhân sự
Ả Rập Xê-út là một nước có chế độ quân chủ, gần như mọi quyết định phải tuân theo các
sắc lệnh của hồng gia, bao gồm cả Chính sách Quản lý nguồn nhân lực. Các công ty ở Ả
Rập Xê Út để tuyển dụng người sử dụng lao động phải dựa trên các cơ sở do Bộ Lao động
cung cấp, bao gồm việc đặt danh sách các cơng việc hiện có với chi tiết liên hệ trên trang
web do Bộ thiết lập và quảng cáo trên các tờ báo khu vực và quốc gia.
Các giá trị truyền thống và văn hóa ảnh hưởng đến sự lãnh đạo và quản lý trong các doanh
nghiệp ở Ả-rập Xê-út. Đối với người dân, gia đình là nền tảng của cấu trúc xã hội. Mỗi cá
nhân đều cho rằng mình là một thành viên của một nhóm, tập thể và họ rất coi trọng sự
trung thành với gia đình và gia tộc. Các cơng ty ở Ả Rập Xê-út hầu hết là cơng ty gia đình, vì
vậy các thành viên trong gia đình, gia tộc thường nắm giữ các vị trí quan trọng khác trong tổ
chức. Hiện nay, mặc dù các công ty đa quốc gia đang phát triển ở Ả-rập Xê-út, thì quy trình
tuyển dụng vẫn cịn mang tính chủ quan cao tùy thuộc vào mối quan hệ cá nhân, gia đình.
Đồng thời, Ả Rập là một nước có điểm số tránh né sự chắc chán cao, họ không tin tưởng
làm việc với những người khơng thân thiết vì sẽ dễ gây ra những điều khơng lường trước
được. Do đó, người Ả Rập Xê-út có xu hướng đưa các thành viên trong gia đình, gia tộc để
đảm nhận nhiều vị trí trong tổ chức. Thêm vào đó, Ả Rập Xê-út là quốc gia có văn hóa tránh
sự khơng chắc chắn cao vì Chính phủ đã áp dụng các quy tắc nghiêm ngặt để duy trì các
giá trị xã hội. Giá trị này có thể ảnh hưởng đến nơi làm việc cũng như trong cách lựa chọn

những nhà quản lý giỏi. Sự thăng tiến của cá nhân phụ thuộc vào địa vị và thâm niên quan

9


| VĂN HÓA Ả RẬP XÊ-ÚT
trọng hơn khả năng và hiệu suất. Những thành tích trong quá khứ là cơ sở cho năng lực của
một người quản lý và không chú trọng đến thành tích hiện tại và tương lai.
3.7. Văn hóa trong đàm phán
Văn hóa Ả-rập Xê-út theo nghiên cứu của Hofstede là văn hóa theo chủ nghĩa tập thể. Do
đó, trong một cuộc đàm phán với quốc gia này, kết quả sẽ được lựa chọn dựa theo ý kiến
số đơng. Vì vậy nếu các nước tham gia đàm phán là nước theo chủ nghĩa cá nhân thì phải
chuẩn bị trước kịch bản về các tình huống có thể xảy ra để tránh xảy ra các xung đột.
Ngoài ra, văn hóa nước này cịn theo định hướng phổ biến và ngắn hạn, do đó rất coi trọng
các nguyên tắc và việc xây dựng các mối quan hệ sẽ bị xem nhẹ, sau khi thỏa thuận tất cả
các thủ tuc thơng qua trung gian thì họ sẽ khơng hồn tất bất kỳ cuộc đàm phán nào mà
khơng có buổi họp mặt trực tiếp. Họ yêu cầu về trang phục lịch sự và thích hợp để coi như
một sự tơn trọng, tất cả điều khoản trong hợp đồng đều phải được tn theo đúng quy
chuẩn và khơng được có sự thay đổi trong bất cứ tình huống nào. Phong cách đàm phán
của các nhà quản trị Ả-rập Xê-út sẽ bị chi phối bới nhiều hành vi văn hóa trong đó có sự áp
đặt cao về văn hóa nam tính. Do ảnh hưởng của văn hóa này nên trong q trình đàm phán,
họ sẽ đi thẳng vào phân tích vấn đề, đi từ cái chính đến những cái trừu tượng bên ngồi. Họ
coi trọng cơng việc, coi trọng thành tích và coi trọng hiệu quả (định hướng hiệu quả GLOBE). Tuy nhiên, họ cũng khơng phải hồn tồn khơng coi trọng xây dựng mối quan hệ,
người Ả-rập Xê-út cũng rất hiếu khách và ln tạo bầu khơng khí hài hịa để đối tác cảm
thấy được coi trọng và thoải mái nhất có thể. Về tác phong khi tham gia đàm phán, người Ảrập Xê-út có xu hướng đứng gần người đối thoại với mình và sử dụng một số ngơn ngữ cơ
thể để nhấn mạnh vào khía cạnh họ quan tâm. Tuy nhiên, điều quan trọng là khơng được
bước lùi lại vì hành động này có thể được hiểu là sự khước từ hoặc bác bỏ những điều
đang được nói tới.
3.8. Văn hóa trong Marketing và bán hàng
Trong bán hàng, người Ả Rập tạo ra một quy trình bán hàng giúp tiết kiệm cả thời gian và

tiền bạc, họ phải tập trung vào tính Logic của sản phẩm bằng cách chú trong hơn về đặc
điểm chức năng của sản phẩm để từ đó giới thiệu chi tiết về sản phẩm đối với các khách
hàng. Thơng điệp marketing hiệu quả nhất sẽ xốy sâu phân tích xem sản phẩm hay dịch vụ
bạn cung cấp có thể giúp khách hàng tiết kiệm bao nhiêu thời gian, tiền bạc và nguồn lực.
Khách hàng sẽ muốn nghe nhiều hơn về những đặc điểm mà chúng giúp họ tiết kiệm thời
gian, ngân sách và nguồn lực như thế nào. Từ đó họ có thể đáp ứng được các nhu cầu của
sản phẩm và chi tiết sản phẩm để giới thiệu và bày bán cho khách hàng.

10


| VĂN HĨA Ả RẬP XÊ-ÚT
3.9. Văn hóa trong cạnh tranh
Ả rập Xê út có 100% dân số theo đạo Hồi. Đặc trưng của văn hóa Hồi giáo và tín đồ Hồi
giáo là tuyệt đối tin vào Thánh Allah – văn hóa định hướng bên ngồi. Người Hồi giáo phải
làm việc tốt, tùy theo mức độ để được trọng thưởng hay xử phạt mà người doanh nhân sẽ
làm việc theo mức độ chăm chỉ. Để trở thành người Hồi giáo tốt phải thể hiện qua các hành
vi ứng xử của mỗi người. Hồi giáo nhấn mạnh sự cơng bằng, đồn kết – định hướng văn
hóa tập thể, khác với văn hóa phương Tây theo xu hướng vật chất, ít chú ý đến gia đinh. Do
đó trong kinh doanh, bn bán đa phần người Ả rập Xê út cạnh tranh lành mạnh, không đưa
ra các chiến lược, hay tung tin bôi xấu, hãm hại đối thủ cạnh tranh. Bên cạnh đó trong văn
hóa cạnh tranh ở Ả rập Xê út bên cạnh việc cạnh tranh cịn có sự hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau
giữa các đối thủ trong ngành.
PHẦN 4. SO SÁNH SỰ KHÁC NHAU TRONG VĂN HÓA KINH DOANH GIỮA Ả RẬP XÊÚT VÀ VIỆT NAM

Đầu tiên, sự khác nhau thể hiện trong văn hóa nam tính/ nữ tính theo nghiên cứu của
Hofstede. Theo số điểm trong Hofdtede Insights thì Việt Nam có số điểm đánh giá nam tính
đạt 40 cho thấy nước ta có văn hóa thiên về nữ tính, ngược lại Ả-rập-xê-út có điểm đánh giá
nam tính là 60 từ đó cho thấy quốc gia này là quốc gia coi trọng công việc, mọi người “sống
để làm việc”. Các nhà quản lý sẽ có tính quyết đốn hơn khi giải quyết công việc cũng như


11


| VĂN HÓA Ả RẬP XÊ-ÚT
khi đưa ra các quyết định quan trọng cho doanh nghiệp. Trong khi làm việc sẽ khó mà tránh
khỏi sự cạnh tranh, xung đột giữa các nhân viên.
Thứ hai là sự khác nhau trong văn hóa tránh sự khơng chắc chắn. Ả-rập Xê-út đạt điểm 80
ở khía cạnh này cho thấy đây là một quốc gia có biểu hiện của văn hóa tránh sự khơng chăc
chắn cao. Họ duy trì các quy tắc cứng ngắt về niềm tin và hành vi nhằm hạn chế các tình
huống mơ hồ xảy ra. Họ chú trọng về các quy củ, tiêu chuẩn, tính chính xác cao trong cơng
việc. Việt Nam chỉ đạt 30 điểm ở khía cạnh này cho thấy chúng ta có văn hóa tránh sự chắc
chắn thấp.
Thứ ba là sự khác nhau trong định hướng dài hạn/ngắn hạn. Việt Nam có số điểm 57 ở khía
cạnh này, số điểm khơng tính là cao tuy nhiên có thể cho thấy người Việt ta có văn hóa theo
định hướng dài hạn. Ngược lại, với số điểm đạt 36 điểm ở khía cạnh này thì Ả-rập Xê-út có
văn hóa theo ngắn hạn. Họ thích sự ổn định, tính quy luật trong suy nghĩ và trong cơng việc
từ đó suy ra họ không quá hứng thú với sự đổi mới - định hướng tránh sự không chắc chắn
cao đã phân tích ở trên. Người Ả-rập Xê-út có niềm tin u, sự tơn trọng đối với những gì là
truyền thống, họ chú trọng vào hiện tại và kết quả tức thời hơn là những điều về lâu về dài.
Cuối cùng là sự khác nhau trong văn hóa kiềm chế/ hoan hỉ. Số điểm của Việt Nam ở khía
cạnh này là 35 cho thấy người Việt Nam có xu hướng kiềm chế ngược lại Ả-rập Xê-út ở
khía cạnh này đạt 52 điểm, một số điểm không quá rõ ràng để phân biệt rằng họ có xu
hướng kiềm chế hay hoan hỉ. Có khả năng họ sẽ linh hoạt trong các tình huống và tùy
trường hợp mà bộc lộ hay kiểm soát hành vi, mong muốn của mình.
PHẦN 5. KIẾN NGHỊ ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM KHI HỢP TÁC VỚI CÁC
DOANH NGHIỆP Ở Ả-RẬP XÊ-ÚT HOẶC KINH DOANH TẠI CHÍNH QUỐC
GIA NÀY
Người Ả-rập Xê-út có văn hóa thiên về nam tính do đó nếu muốn hịa nhập với nền văn hóa
và có thể phát triển tại đất nước này, các doanh nghiệp Việt Nam cần phải thay đổi cách suy

nghĩ, cách nhìn nhận đối với cơng việc. Đặt cơng việc lên hàng đầu, hết mình với cơng việc
hơn là tạo dựng mối quan hệ giữa con người với nhau. Nhà quản trị cần phải thật mạnh mẽ,
quyết đoán khi đưa ra bất cứ quyết định nào, làm công tác tư tưởng cho nhân viên của mình
là khơng nên hài lịng với cơng việc hiện tại, phải tìm cách đột phá và thay đổi, cho phép
nhân viên của mình tự ra quyết định trong một số trường hợp.
Tuy nhiên, với văn hóa tránh sự không chắc chắn cao người Ả-rập Xê-út sẽ khơng có khả
năng thay đổi một số điều mà nàm trong niềm tin, tín ngưỡng của họ. Do đó, khi hợp tác hay
thành lập công ty mới tại quốc gia này, không nên đưa ra các ý tưởng sáng tạo quá táo bạo,

12


| VĂN HÓA Ả RẬP XÊ-ÚT
trái với các quy tắc đã có từ lâu và xun suốt trong q trình hoạt động của doanh nghiệp
đó. Việt Nam muốn thành cơng ở Ả Rập Xê Út, điều này phụ thuộc vào cách các cơng ty
hiểu và thích nghi với phong tục và văn hóa của đất nước này. Với những tiềm năng phát
triển quan hệ thương mại giữa hai nước như vậy, việc doanh nghiệp Việt Nam tìm hiểu rõ
về tập quán giao tiếp kinh doanh tại Ả-rập Xê-út là một yếu tố quan trọng dẫn đến giao dịch
thành công tại thị trường này, đặc biệt là khi Ả-rập Xê-út là một đất nước với phong tục Hồi
giáo rất nghiêm ngặt, có nhiều đặc điểm văn hóa liên quan đến kinh doanh cần lưu ý.
Đầu tiên là về các ngày lễ, có ngày lễ những tín đồ Hồi giáo phải nhịn ăn những người
khơng theo đạo thì cũng phải tn thủ luật lệ là cấm hút thuốc và phải ăn chay, có ngày thì
các nhà máy cơng ty phải giảm giờ làm cho nhân viên và mọi hoạt động chỉ xảy ra sau ngày
lễ. Do đó, để tránh khơng phạm vào các điều tối kị vào những ngày lễ này các doanh nghiệp
cần phải tìm hiểu thơng tin và tn thủ theo cho đúng.
Về văn hóa trong giao tiếp kinh doanh, người Ả-rập Xê-út khá chú trọng đến lễ nghi khi chào
hỏi với khách, khi gặp mặt đối tác họ sẽ chào đón từng người bằng cách bắt tay khi đứng,
và trông đợi người khách đáp lại hành động tương tự. Do đó, cần phải chú ý đến điểm này
để tránh gây khó xử trong q trình này.
Người Ả rập Saudi rất coi trọng nếu khách hàng của họ học được một số cụm từ Ả rập thích

hợp để sử dụng trong những cuộc gặp gỡ như vậy. Vì vậy, nếu có thể các nhà quản trị Việt
Nam khi tham gia hợp tác với các công ty thuộc quốc gia này thì nên học một vài câu giao
tiếp cơ bản để gây được thiện cảm với đối tác. Cũng cần chú ý đến cách xưng hô của người
Ả rập Saudi. Trong tiếng Ả rập, một người được gọi bằng tên và bất kỳ chức danh nào của
người đó. Ví dụ, người tên là “Mr. Ahmed Bin Al-Rahman” sẽ được gọi là “Mr. Ahmed”. Từ
“Bin” có nghĩa là “con trai của” và có thể xuất hiện một số lần trong tên của những người
khác, bởi một cái tên Ả rập biểu thị gia phả của người đó. Các bộ trưởng Ả rập thường
được gọi là “ngài” và các thành viên Hoàng gia được gọi là “hồng tử/cơng chúa”.
Về tác phong khi tham gia các cuộc gặp mặt, người Ả rập Saudi có xu hướng đứng gần
người đối thoại với mình và sử dụng một số ngôn ngữ cơ thể để nhấn mạnh vào khía cạnh
họ quan tâm. Người Ả rập Saudi có thói quen dùng tay phải trong tất cả các cuộc họp, bao
gồm việc bắt tay, ăn uống và chuyền đồ vật cho người khác. Vung tay trong lúc nói chuyện
có thể bị coi là khơng lịch sự. Việc quay lịng bàn chân về phía người nói chuyện cùng cũng
bị cho là mất lịch sự. Việc hỏi về vợ và con cái của một người sẽ bị coi là khiếm nhã, chỉ nên
đặt ra những câu hỏi xã giao về gia đình. Khi được mời uống trà hoặc cà phê, nên uống ít
nhất một cốc nếu khơng muốn bị cho là bất lịch sự. Khi uống xong, nếu không muốn dùng
thêm nữa có thể đung đưa chiếc cốc để ra hiệu.Tuy nhiên, điều quan trọng là không được

13


| VĂN HĨA Ả RẬP XÊ-ÚT
bước lùi lại vì hành động này có thể được hiểu là sự khước từ hoặc bác bỏ những điều
đang được nói tới. Về trang phục thì nên mặc những loại trang phục lịch sự và kín đáo để
thể hiện sự tơn trọng đến văn hóa của người Ả-rập Xê-út.
Ngồi ra, việc hoạt động kinh doanh ở nước này có một số khó khăn với người phụ nữ nên
nếu có thể thì nên hạn chế thấp nhất khả năng cho phụ nữ tham gia các cuộc họp ở quốc
gia này và nếu có thì phải chú trọng về trang phục và tránh tiếp xúc nhiều với các doanh
nhân là nam để không phạm vào những điều tối kị ở quốc gia này.


14


| VĂN HÓA Ả RẬP XÊ-ÚT
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. International Management - Fred Luthans, Jonathan Doh (2018)
2. International Business- Charles W. L Hill
3. Cultures and Organizations_Software of the Mind - Geert Hofstede, Gert Jan
Hofstede, Michael Minkov
4. Understanding Cross-Cultural Management, -Marie Joëlle Browaeys & Roger
Price (2015)
5. Understading Arabs - Margaret K.Nydell
6. Dimensionalizing Cultures: The Hofstede Model in Context - Geert Hofstede
7. Riding The Waves Of Culture_Understanding Cultural Diversity In Business Fons Trompenaars & Charles Hampden-Turner
8. Arab World, Data.worldbank.org
9.

Arab Culture, Wikipedia.com

10. Hofstede Insights, Hofstede-insights.com

15