ĐẠI HỘI IX VỀ TĂNG CƯỜNG QUỐC PHÒNG AN NINH
VÀ MỞ RỘNG QUAN HỆ ĐỐI NGOẠI
I. TĂNG CƯỜNG QUỐC PHÒNG, AN NINH VÀ MỞ RỘNG QUAN HỆ ĐỐI
NGOẠI LÀ ĐÒI HỎI KHÁCH QUAN TRONG TÌNH HINH MỚI.

1. Tác động của tình hình thế giới.

- Tình hình thế giới có nhiều biến động quan trọng và phức tạp, tác động tới
quốc phòng, an ninh và đối ngoại của Việt Nam.
+ Sau khi CNXH ở Đông Âu và Liên Xô sụp đổ, phong trào cộng sản và công
nhân quốc tế lâm vào khủng hoảng, thoái trào...
+ Các nước đế quốc, đứng đầu là đế quốc Mỹ thay đổi chiến lược phòng thủ,
chuyển sang tấn cơng ra ngồi lãnh thổ (NATO), đe doạ độc lập, chủ quyền các dân tộc...
+ Xung đột dân tộc, sắc tộc, tôn giáo và nạn khủng bố diễn ra phức tạp và
ngày càng gia tăng...
+ Khu vực châu Á - Thái Bình Dương trở thành nơi tập trung nhiều mâu thuẫn...
+ Với ưu thế về khoa học và công nghệ, Mỹ và các nước phương Tây đã
thực hiện một số loại hình chiến tranh mới...
+ Xu thế hồ bình và phát triển; tồn cầu hố... và những vấn đề toàn cầu đang
diễn ra mạnh mẽ, tác động tới các nước. Song CNTB đang lợi dụng và thao túng nó...
- Với đường lối đối ngoại rộng mở và chính sách kinh tế mới, Việt Nam
đang thu hút các nước và các tổ chức kinh tế phi chính phủ đầu tư, hợp tác và lập
quan hệ ngoại giao...
- CNĐQ và các thế lực phản động quốc tế đang coi Việt Nam là trọng điểm
thực hiện "Diễn biến hồ bình", nhằm tiêu diệt CNXH ở Việt Nam...
2. Tình hình trong nước.

Thành tựu những năm đổi mới là điều kiện quan trọng để thực hiện nhiệm
vụ quốc phòng, an ninh và đối ngoaị. Tuy nhiên, thực tiễn tình hình trong nước
hiện nay cịn nhiều bất cập, cụ thể:
- Tình hình trong nước có những diễn biến mới phức tạp chi phối và ảnh

hưởng đến việc thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh và đối ngoại của Đảng.
+ Một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị,
đạo đức, lối sống...
+ Mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân diễn ra ở nhiều địa phương, tranh cháp,
kiện tụng, mất đoàn kết kéo dài chưa giải quyết dứt điểm.
+ Bọn phản động, bất mãn trong một sôố tôn giáo đã lén lút hoặc cơng khai
truyền đạo, kích động giáo dân... Có nơi kẻ địch lợi dụng gây bạo loạn về chính trị...
+ Kinh tế phát triễn chưa vững chắc, hiệu quả kinh tế và sức cạnh tranh
thấp, thời tiết diễn biến phức tạp...
1


+ Tình trạng khơng có việc làm, phân hố giàu nghèo, mất công bằng xã
hội...ngày càng gia tăng, nhất là ở vùng sâu, vùng xa...
+ Các đối tượng cơ hội chính trị, bất mãn chế độ, nguỵ quân nguỵ quyền
cũ... chưa chịu cải tạo, đang gia tăng hoạt động chống phá...
+ Tội phạm, tệ nạn xã hội xuất hiện nhiều, hình thức và thủ đoạn hoạt động
ngày càng tinh vi và nguy hiểm...
- Thực trạng thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh và đối ngoại đạt
nhiều thành tựu nổi bật. Song vẫn còn những hạn chế, yếu kém bất cập.
+ Ưu điểm:
* Tình hình chính trị cơ bản ổn định, quốc phòng an ninh được tăng cường.
Các lực lượng vũ trang làm tốt nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Sức mạnh nền quốc
phịng tồn dân và an ninh nhân dân, nhất là trên dịa bàn chiến lược được phát huy.
Kết hợp kinh tế với quốc phòng, an ninh và đối ngoại có tiến bộ.
Đánh giá 5 năm thực hiện NQ ĐH IX, Đảng ta khẳng định "Độc lập chủ
quyền, tồn vẹn lãnh thổ, an ninh chính trị được giữ vững, trật tự an toàn xã hội
được bảo đảm. Quân đội nhân dân và Cơng an nhân dân có nhiều thành tích trong
xây dựng lực lượng, nâng cao tinh thần chiến đấu và sẵn sangdf chiến đấu. Việc
kết hợp phát triển kinh tế với quốc phòng ở một số địa bàn có hiệu quả. Thế trận

quốc phịng tồn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân được củng cố".
ĐCS VN, Văn kiện...X, Nxb CTQG, HN 2006, tr 59.
* Đối ngoại rộng mở. Hội nhập kinh tế quốc tế được tiến hành chủ động và
đạt nhiều kết quả tốt.
Cụ thể: Phá được thế bị bao vây, quan hệ đối ngoại rộng mở, hội nhập
ngày càng phát triển (quan hệ ngoại giao với 167 nước, quan hệ thương mại với
hơn 150 nước. Huy động vốn ODA của 50 nước, tham gia vào các tổ chức quốc
tế...). Kết hợp nội lực với ngoại lực để phát triển, vượt qua chấn động của tình hình
Liên Xơ, Đơng Âu và khủng hoảng kinh tế tài chính khu vực...
Đại hội X, khẳng định: "Hoạt động đối ngoại của Đảng, Nhà nước và nhân
dân phát triển mạnh, góp phần giữ vững mơi trường hồ bình, phát triển kinh tế xã hội, nâng cao uy tín của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới...".
ĐCS VN, Sđd, tr 59.
+ Khuyết điểm yếu kém:
* Chất lượng tổng hợp của lực lượng vũ trang có mặt chưa đáp ứng. Nền
quốc phịng tồn dân chưa thực sự vững chắc, một số cán bộ quán triệt chiến lược quốc
phòng, an ninh chưa tốt. An ninh chính trị và trật tự xã hội còn nhiều phức tạp.
* Sự phối hợp giữa các ngành, các cấp trong quản lý điều hành chưa tốt...
Kết luận: Tình hình trên địi hỏi khách quan của nhiệm vụ quốc phịng, an
ninh và đối ngoại phải có quan điểm và cách nhìn mới, nội dung mở rộng và quan
hệ chặt chễ với nhau...
2


II. NHỮNG QUAN ĐIỂM CƠ BẢN CỦA ĐẢNG VỀ TĂNG CƯỜNG QUỐC
PHÒNG, AN NINH VÀ MỞ RỘNG QUAN HỆ ĐỐI NGOẠI TRONG TÌNH HÌNH MỚI.

1. Những quan điểm cơ bản chỉ đạo tăng cường qc phịng, an ninh.
1.1. Quan điểm về bảo vệ Tổ quốc.

Đại hội IX, Dảng ta khẳng định: "Bảo vệ Tổ quốc XHCN là bảo vệ vững

chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ an ninh quốc gia,
trật tự an toàn xã hội và nền văn hoá; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế
độ XHCN; bảo vệ sự nghiệp đổi mới và lợi ích quốc gia dân tộc".
ĐCS VN, Văn kiện... IX, Nxb CTQG, HN. 2001, tr 117.
- Đây là quan điểm đúng đắn, là sự phát triển sáng tạo của Đảng ta, vì:
+ Đúng với lý luận M - LN về bảo vệ Tổ quốc...
+ Quan điểm đó chỉ rõ mục tiêu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc là phải bảo vệ...
+ Nội hàm khái niệm bảo vệ Tổ quốc đã có sự mở rộng hơn trước... Nó
hàm chứa những nội dung cơ bản, làm cho quốc phòng, an ninh và đối ngoại gắn
chặt với nhau...
Đại hội X, Đảng ta bổ sung, phát triển quan điểm đó: "Xây dựng nền quốc
phịng tồn dân và an ninh nhân dân vững mạnh toàn diện; bảo vệ vững chắc Tổ
quốc, độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà nước,
nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; bảo vệ an ninh chính trị, an ninh kinh tế, an
ninh tư tưởng văn hoá và an ninh xã hội; duy trì trật tự, kỷ cương, an tồn xã hội;
giữ vững ổn định chính trị của đất nước, ngăn ngừa, đẩy lùi và làm thất bại mọi
âm mưu, hoạt động chống phá, thù địch, không để bị động, bất ngờ".
ĐCS VN, Sđd, tr 108 - 109.
- Nội dung quan điểm bảo vệ Tổ quốc.
+ Bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ...
* Đây là yêu cầu khách quan, đầu tiện, vì: Đây là kết quả đấu tranh, hy sinh
xương máu... mới giành lại được. Nó vừa là nguyên tắc, vừa là mục tiêu phải bảo
vệ bằng được...
* Nội dung cụ thể bao gồm bảo vệ vùng đất, vùng trời, vùng biển, đảo
thuộc chủ quyền quốc gia; bảo vệ an ninh quôc gia (bao gồm an ninh chính trị,
kinh tế, tư tưởng văn hố, xã hội...); bảo vệ nền văn hoá...
+ Bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ XHCN.
* Đây là nội dung cực kỳ quan trọng quyết định nhất, là yêu cầu khác quan...
* Nội dung bao gồm: Bảo vệ Đảng là bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng,
bảo vệ đường lối, quan điểm, hệ thống tổ chức và đảng viên của Đảng; bảo vệ bộ

máy chính quyền các cấp, bảo vệ quyền lực của nhân dân; bảo vệ tính mạng và tài
sản của nhân dân, bảo vệ công cuộc lao động hồ bình sáng tạo của nhân dân; bảo
vệ chế độ chính trị, kinh tế, văn hố... của chủ nghĩa xã hội, bảo vệ mục tiêu lý
tưởng và định hướng XHCN...
3


+ Bảo vệ sự nghiệp đổi mới theo định hướng XHCN, bảo vệ lợi ích quốc
gia dân tộc.
+ Đại hội X của Đảng đã bổ sung, coi bảo vệ an ninh chính trị, an ninh kinh
tế, an ninh tư tưởng văn hoá và an ninh xã hội gắn chặt với nhau, là một nội dung
bảo vệ Tổ quốc XHCN...
1.2 Quan điểm về sức mạnh bảo vệ Tổ quốc XHCN.

Đại hội IX khẳng định: "Sức mạnh bảo vệ Tổ quốc là sức mạnh tổng hợp của
khối đại đoàn kết toàn dân, của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, kết
hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, sức mạnh của lực lượng và thế trận quốc
phịng tồn dân với sức mạnh của lực lượng và thế trận an ninh nhân dân...".
ĐCS VN, Văn kiện...IX, Sđd, tr
117.
- Đây là quan điểm đúng đắn của Đảng
Vì
+ Đúng với nguyên lý chủ nghĩa M - LN...
+ Đúng với thực tiễn Việt Nam hiện nay, nước nghèo kém phát triển....
+ Thực tiễn kinh nghiệm lãnh đạo cách mạng Việt Nam hơn 70 năm qua đã
chứng minh...
- Nội dung quan điểm:
+ Sức mạnh bảo vệ Tổ quốc là sức mạnh tổng hợp của khối đại đoàn kết
toàn dân, của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng... Đây là yếu tố
quyết định nhất...

+ Sức mạnh tổng hợp của nhiều yếu tố tạo thành: kinh tế, chính trị, qn
sự, văn hố, khoa học kỷ thuật, cơng nghệ, cơ sở vật chất, con người...
+ Sức mạnh bảo vệ Tổ quốc là sức mạnh kết hợp sức m,ạnh dân tộc với sức
mạnh thời đại.
+ Sức mạnh bảo vệ Tổ quốc là sứ mạnh của lực lượng và thế trận quốc
phòng toàn dân kết hợp với lực lượng và thế trận an ninh nhân dân.
1.3 Quan điểm kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng và an ninh, quốc
phòng và an ninh với kinh tế.

Đại hội IX, Đảng ta chỉ rõ: "Kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng và an
ninh, quốc phòng và an ninh với kinh tế trong các chiến lược, quy hoạch và kế
hoạch phát triển kinh tế - xã hội".
ĐCS VN, Sđd, tr 117.
- Đây là quan điểm đúng đắn, là yêu cầu khách quan, là sự bổ sung sáng tạo...

4


+ Đúng với nguyên lý M - LN về mối quan hệ giữa kinh tế với quân sự
quốc phòng, chiến tranh; chiến tranh là cuộc đọ sức toàn diện giữa hai bên tham
chiến...
+ Thực tiễn cách mạng Việt Nam đã chứng minh..
- Nội dung quan điểm:
+ Việc kết hợp phải được cụ thể hố, có ý nghĩa pháp quy trong các chiến
lược, quy hoạch và kế hoạch phát triển kinh tế xã hội.
+ Việc kết hợp phải được tiến hành ngay từ đầu, trong thời bình, ở mọi cấp,
mọi ngành, mọi cơ quan dơn vị và mọi địa phương...
+ Yêu cầu mọi hoạt động quốc phòng và an ninh phải bảo đảm cho kinh tế
- xã hội phát triển, phải tính đến hiệu quả kinh tế - xã hội; Mọi hoạt động kinh tế xã hội phải đảm bảo giữ vững quốc phòng, an ninh quốc phòng, an ninh, tạo điều
kiwnj để thực hiện tốt nhiệm vụ quốc phòng, an ninh...

Đại hội X: "Kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường sức mạnh
quốc phòng và an ninh trên cơ sở phát huy mọi tiềm năng của đất nước".
ĐCSVN, Sđd, tr 110.
1.4 Quan điểm phối hợp hoạt động quốc phòng, an ninh với hoạt động đối ngoại.

Đại hội IX chỉ rõ: "Phối hợp hoạt động quốc phòng, an ninh với hoạt động
đối ngoại".
ĐCS VN, Sđd, tr 117.
- Đây là quan điểm đúng đắn, là yêu cầu khách quan của cách mạng Việt
Nam hiện nay
Vì
+ Đây là quan điểm cơ bản, được khái quát từ thực tiễn cách mạng Việt
Nam hiện nay...
+ Đây là bài học lớn có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc đối với cách
mạng Việt Nam hiện nay.
+ Quốc phòng, an ninh và đối ngoại là ba lĩnh vực khác nhau, nhưng có quan hệ
chặt chẽ với nhau, đều do Đảng lãnh đạo, vì mục tiêu chung là xây dựng và BVTQ.
- Nội dung quan điểm:
+ Hoạt động đối ngoại của Đảng, Nhà nước và nhân dân phải luộn luôn
đảm bảo yêu cầu của nhiệm vụ quốc phòng và an ninh. Hoạt động phải phối hượp
và góp phần thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ đối ngoại...
+ Hoạt động quốc phòng, an ninh và đối ngoại phải luôn luôn đặt dưới sự
lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước và do nhân dân làm chủ...
1.5 Tăng cường quốc phòng, giữ vững an ninh quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ
là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên của Đảng, Nhà nước và của nhân dân, trong đó
QĐND và CAND là lực lượng nòng cốt.

5



Đại hội IX, Đảng ta khẳng định: "Tăng cường quốc phịng, giữ vững an
ninh quốc gia và tồn vẹn lãnh thổ là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên của Đảng,
Nhà nước và của nhân dân, trong đó QĐND và CAND là lực lượng nòng cốt".
Sđd, tr 117.
- Đây là quan điểm đúng đắn, nhất quán xuyên suốt quá trình lãnh đạo cách
mạng Việt Nam của Đảng ta.
+ Đúng quan điểm cách mạng là sự nghiệp của quần chúng...
+ Xây dựng và bảo vệ Tổ quốc là 2 nhiệm vụ chiến lược trọng yếu của cách
mạng Việt Nam, do Đảng lãnh đạo...
+ Tăng cương vai trò lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước đối với
quốc phòng, an ninh là nhân tố bảo đảm sự vững mạnh của quốc phòng và an
ninh, quyết định thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.
- Nội dung quan điểm:
+ Đảng, Nhà nước và nhân dân phải coi việc tăng cường quốc phòng và an
ninh là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên, không được sao nhãng, cem nhẹ...
+ QĐND và CAND là lực lượng nịng cốt cho tồn Đảng, tồn dân thực
hiện nhiệm vụ trọng yếu đó.
Tóm lại, đây là 5 quan điểm cơ bản chỉ đạo quá trình thực hiện nhiệm vụ chiến
lược BVTQ trong giai đoạn mới. Năm quan điểm trên là một thể thống nhất phải nhận
thức đầy đủ trong mối quan hệ biện chứng, tác động lẫn nhau, không tách rời hoặc xem
nhẹ một quan điểm nào. Năm quan điểm này tiếp tục được hội nghị TƯ tám khoá IX và
Đại hội X của Đảng quán triệt, cụ thể hoá trong điều kiện mới.
2. Quan điểm đường lối đối ngoại của Đảng.

Đại hội IX, Đảng ta khẳng định: "Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại
độc lập, tự chủ, mở rộng đa phương hoá, đa dạng hoá các quan hệ quốc tế. Việt
Nam sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng quốc tế,
phấn đấu vì hồ bình, độc lập và phát triển".
ĐCS VN, Sđd, tr 119.
- Đây là quan điểm đúng đắn, vừa thể hiện sự nhất quán của Đảng, vừa cụ

thể hoá và phát triển phù hợp tình hình mới.
Vì:
+ Đúng quan điểm của chủ nghĩa M - LN và tư tưởng Hồ Chí Minh... "Việt
Nam muốn làm bạn và khơng gây thù oán với một ai".
+ Phù hợp với xu thế của thời đại, TCH, hợp tác đấu tranh để phát triển...
+ Đáp ứng với yêu cầu khách quan của cách mạng Việt Nam: Kết hợp sức
mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc...
+ Phù hợp tình hình thế giới và trong nước hiện nay, khi mà CNĐQ và các thế
lực thù địch tăng cường chống phá CNXH, trong đó Việt Nam là một trọng điểm...
+ Mục đích là nhằm phân hố lực lượng, cô lập kẻ thù, thêm bạn bớt thù...
6


- Nội dung quan điểm đường lối đối ngoại của Đảng ta.
+ Nhất quán đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, mở rộng đa phương hoá,
đa dạng hoá các quan hệ quốc tế.
Đây là bài học lớn, là sự nhất quán của Đảng ta từ Đại hội VI đến nay. Thể
hiện đường lối đối ngoại mềm dẻo, linh hoạt, tạo điều kiện để phát triển đất nước.
Hiện nay ta quan hệ ngoại giao với 169 nước, với hơn 200 đảng phái chính
trị và hàng trăm tổ chức phi chính phủ...
+ Việt Nam sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng
quốc tế.
Là sự cụ thể hố, phát triển của Đảng phù hợp tình hình mới của cách
mạng. Phản ánh đúng ý chí và nguyện vọng của nhân dân ta, tỏ rõ thiện chí của
Việt Nam.
Năm 1988, có 37 dự án đầu tư với 371 triệu USD, năm 2000 có > 3000 dự
án với 36 tỉ USD...
Đại hội X, Đảng ta phát triển: "Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại
độc lập tự chủ, hồ bình, hợp tác và phát triển; chính sách đội ngoại rộng mở, đa
phương hoá, đa dạng hoá các quan hệ quốc tế. Chủ động và tích cực hội nhập

kinh tế quốc tế, đồng thời mở rộng hợp tác quốc tế trên các lĩnh vực khác. Việt
Nam là bạn, đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng quốc tế, tham gia tích
cực vào tiến trình hợp tác quốc tế và khu vực".
ĐCS VN, Sđd, tr
112. Phản ánh thế và lực của ta hiện nay đã lớn mạnh hơn trước rất nhiều...
Khẳng định tích cực và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, mở rông quan hệ
đối ngoại...
III. NHIỆM VỤ QUỐC PHÒNG, AN NINH VÀ ĐỐI NGOẠI TRONG GIAI
ĐOẠN MỚI.

1. Nhiệm vụ quốc phòng và an ninh.
1.1. Xây dựng quân đội nhân dân và công an nhân dân vững mạnh.

Đại hội IX chỉ rõ: "Xây dựng quân đội nhân dân và cơng an nhân dân cách
mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, có bản lĩnh chính trị vững vàng;
trung thành tuyệt đối với Tổ quốc, với nhân dân; có trình độ học vấn và chun
mơn nghiệp vụ ngày càng cao; quý trọng và hết lòng phục vụ nhân dân; có phẩm
chất đạo đức, lối sơng lành mạnh, giản dị; kế thừa và phát huy truyền thống vẻ
vang; có năng lực chỉ huy và tác chiến thắng lợi trong bất cứ tình huống nào; có
trình độ sẵn sàng chiến đấu và sức chiến đấu ngày càng cao; thường xuyên cảnh
giác, kịp thời đập tan mọi âm mưu và hành động xâm phạm độc lập chủ quyền,
toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc và an ninh quốc gia; ngăn chặn và đẩy lùi các rội
phạm nguy hiểm vadf các tệ nạn xã hội, bảo đảm tốt trật tự an toàn xã hội".
ĐCS VN, Sđd, tr 118.
- Đây là một tất yếu khách quan
Vì:
7


+ Do mục tiêu và nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới đặt ra...

+ Do âm mưu và hành động chống phá của chủ nghĩa đế quóc và các thế
lực thù địch đối với cách mạng Việt Nam.
+ Từ thực tiễn Việt Nam, Đảng ta luôn quan tâm xây dựng LLVT...
- Phương hướng xây dựng:
Xây dựng quân đội nhân dân và công an nhân dân cách mạng, chính quy,
tinh nhuệ và từng bước hiện đại, có bản lĩnh chính trị vững vàng...
- Nội dung xây dựng:
Vững mạnh cả về phẩm chất và năng lực, nâng cao sức mạnh chiến đấu,
sẵn sàng đáp ứng mọi yêu cầu nhiệm vụ, trong mọi tình huống BVTQ.
Vì:
Do yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ bảo vệ TQ hiện nay.
Từ đặc điểm, tính chất, nhiệm vụ, tổ chức hoạt động của QĐ, CA...
Từ thực tiễn Việt Nam một nước thuộc địa nửa PK, xây dựng lực lượng vũ
trang từ không đến có, từ nhỏ đến lớn...
- Yêu cầu xây dựng:
Nâng cao chất lượng tổng hợp, trong đó lấy chất lượng chính trị làm cơ sở.
Cụ thể:
Giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng.
Thường xuyên coi trọng và tiến hành cơng tác tư tưởng có hiệu quả.
Chăm lo xây dựng đội ngũ có đủ phẩm chất và năng lực tốt.
Thường xuyên chăm lo đến đời sống vật chất và tinh thần của cán bộ chiến sỹ.
Thực hiện tốt chính sách đối với QĐ, CA và chính sách hậu phương quân đội.
1.2 Xây dựng cơ sở chính trị - xã hội, thế trận và lực lượng bảo vệ cơ sở.

Đại hội IX, Đảng ta chỉ rõ: "Xây dựng cơ sở chính trị - xã hội, thế trận
quốc phịng tồn dân và an ninh nhân dân; coi trọng xây dựng thế trận trên các
địa bàn chiến lược trọng yếu; xây dựng lực lượng dân quân, tự vệ và công an bảo
vệ cơ sở".
ĐCS VN, Sđd, tr 118.
- Đây là yêu cầu khách quan đối với nhiệm vụ QP, AN trong giai đoạn mới.

Vì:
Đây là nhiệm vụ trọng yếu và thường xuyên của Đảng và nhà nước ta. Thể
hiện đúng quan điểm lý luận M - LN, tư tưởng Hồ Chí Minh và kế thừa truyền
thống dân tộc VN về vai trò của quần chúng nhân dân, chiến tranh nhân dân, của
cơ sở chính trị - xã hội...
8


Đây là yếu tố "nhân hoà" trong quan hệ với "thiên thời" và "địa lợi", có ý
nghĩa quyết định tới thắng lợi của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.
Thực tế hiện nay các thế lực thù địch ln tìm mọi cách gây mất ổn định chính trị
- xã hội, chia rẽ đại đoàn kết toàn dân, làm suy yếu thế trận QPTD và ANND...
- Nội dung nhiệm vụ:
+ Xây dựng cơ sở chính trị- -xã hội tồn diện, rộng lớn, nhằm tạo nên sức
mạnh tổng hợp to lớn, vững chắc để bảo vệ Tổ quốc ngay trên từng địa bàn cơ sở,
khu vực... Cụ thể:
* Giáo dục đường lối, quan điểm của Đảng trên mọi lĩnh vực: chính trị,
kinh tế, văn hoá, quân sự... làm cho mọi người dân đều có nhận thức và hành động
thống nhất...
* Xây dựng cơ sở giàu mạnh về kinh tế đáp ứng với mọi yêu cầu về nhiệm
vụ quốc phòng và an ninh...
* Xây dựng mơi trường văn hố - xã hội lành mạnh, có kỷ luật, kỷ cương,
đảm bảo và phát huy dân chủ, có đạo đức và lối sống tốt.
* Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên vững mạnh, đặc biệt là cán bộ chủ
chốt ở cơ sở. Đẩy mạnh xây dựng chỉnh đốn Đảng, kiện tồn hệ thống chính trị và
các tổ chức quần chúng.
+ Xây dựng và bố trí thế trận QPTD và ANND tồn diện, vững chắc, trong
đó chú trọng các địa bàn chiến lược trọng yếu.
* Xây dựng và bố trí thế trận QPTD và ANND tồn diện, vững chắc, tạo
thành "thiên la, địa võng", "cử quốc nghênh địch"... Nhằm sẵn sàng đáp ứng với

mọi tình huống BVTQ, chủ động trong mọi tình huống.
* Chú ý các vùng trọng yếu: biên giới, hải đảo, các trung tâm chính trị, kinh
tế lớn, các khu dân cư có nhiều dân tộc thiểu sô và tôn giáo khác nhau...
* Phải trên cơ sở chính trị - xã hội vững mạnh mới xây dựng và bố trí thế
trận hợp lý, vững chắc, phát huy mọi lực lượng và mọi tiềm lqực của cơ sở.
* Phải xây dựng và thường xuyên hoàn chỉnh, bổ sung hệ thống quyết tâm
và kế hoạch tác chiến phòng thủ ở địa phương cơ sở.
=> Nhằm chủ động trong mọi tình huống BVTQ ngay từ đầu.
+ Xây dựng lực lượng dân quân tự vệ và công an bảo vệ cơ sở có cơ cấu
hợp lý, chất lượng cao, đủ sức hoàn thành nhiệm vụ.
* Đây là lực lượng trực tiếp hoạt động ở cơ sở, là chỗ dựa tin cậy của Đảng
và chính quyền cơ sở, là lực lượng nịng cốt cho tồn dân tham gia thực hiện nhiệm
vụ quốc phòng, an ninh ở cơ sở.
* Là lực lượng trqực tiếp tuyên truyền, vận động nhân dân, cùng ăn, cùng ở
và cùng làm với nhân dân, có tác động lớn đến nhân dân trong xây dựng thế trận
quốc phịng tồn dân và an ninh nhân dân...
9


* Xây dựng đủ số lượng, cơ cấu hợp lý, chất lượng cao... Phát huy nhân tố
con người, cơ sở vật chất kỷ thuật, thực hiện nhiệm vụ bảo vệ địa phương cơ sở có
hiệu quả cao nhất.
1.3 Hồn thiện hệ thống pháp luật về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.

Đại hội IX, Đảng ta xác định: "Hoàn thiện hệ thống pháp luật về nhiệm vụ
bảo vệ Tổ quốc".
ĐCS VN, Sđd, tr 118.
- Đây là đòi hỏi khách quan của nhiệm vụ QP, AN.
+ Pháp luật là cơ sở pháp lý để đảm bảo tăng cường quản lý nhà nước về
nhiệm vụ quốc phòng và an ninh từ trung ương đến cơ sở.

+ Là cơ sở pháp lý để huy động mọi nguồn lực của đất nước, của chế độ
đáp ứng mọi yêu cầu nhiệm vụ BVTQ.
+ Thực tế ta chưa có hệ thống pháp luật về nhiệm vụ BVTQ...
- Nội dung nhiệm vụ:
+ Nhà nước cần sớm ban hành đầy đủ hệ thống pháp luật về nhiệm vụ bảo
vệ Tổ quốc.
+ Thường xuyên chăm lo củng cố, xây dựng cán bộ và cơ quan bảo vệ phpá luật;
cán bộ và cơ quan chuyên trách làm tham mưu về nhiệm vụ quốc phịng và an ninh.
+ Đẩy mạnh có hiệu quả giáo dục quốc phòng trong phạm vi cả nước, phù
hợp với từng đối tượng, từng địa bàn...
+ Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra về công tác QPAN đối với các
cấp, các ngành, có thưởng phạt nghiêm minh.
1.4. Đầu tư thích đáng cho cơng nghiệp quốc phịng, trang bị kỷ thuật hiện đại
cho quân đội và công an, cải thiện và nâng cao đời sống cho LLVT, làm tốt chính sách
hậu phương quân đội.

Đại hội IX, Đảng ta khẳng định: "Đầu tư thích đáng cho cơng nghiệp quốc
phịng, trang bị kỷ thuật hiện đại cho quân đội, công an. Tận dụng năng lực công
nghiệp dân sinh phục vụ cơng nghiệp quốc phịng và an ninh. Từng bước cải thiện
đời sống vật chất và tinh thần của các lực lượng vũ trang, thực hiện tốt chính sách
hậu phương đối với quân đội nhân dân và công an nhân dân".
ĐCS VN, Sđd, tr 119.
- Đây là nhiệm vụ khách quan, là nhân tố quan trọng trực tiếp nâng cao sức
mạnh chiến đấu của các lực lượng vũ trang...
Vì:
* Cơng nghiệp quốc phịng là một bộ phận quan trọng của cơng nghiệp
quốc gia, là nơi sản xuất các sản phẩm đặc dụng trực tiếp phục vụ nhu cầu của các
lực lượng vũ trang...
* Việc hiện đại hoá các lực lượng vũ trang một phần phụ thuộc vào sự phát
triển hiện đại hố của cơng nghiệp quốc phịng (gắn với sự phát triển kinh tế - xã

hội của đất nước).
10


* Trang bị kỷ thuật hiện đại cho quân đội, cơng an, nâng cao đời sống và
làm tốt chính sách ... Nhằm nâng cao sức mạnh tổng hợp của quân đội, công an
trên cơ sở phát huy tối đa nguồn lực con người vào việc thực hiện tốt nhiệm vụ
chiến đấu BVTQ.
- Nội dung nhiệm vụ:
+ Cơng nghiệp quốc phịng phải luôn luôn bám sát nội dung, bước đi và
giải pháp CNH, HĐH đất nước.
Vì: CNQP là một bộ phận của công nghiệp quốc gia trong một cơ cấu kinh
tế quốc dân thống nhất...
Mỗi bước phát triển của CNH, HĐH đất nước là một bước phát triển của
công nghiệp quốc phòng...
+ Phát huy tinh thần tự lực, tự cường, huy động tối đa nội lực, kết hợp với
mở rộng hợp tác quốc tế, tiếp cận trình độ tiên tiến trên thế giới.
Đây là bài học lớn, xuyên suốt của cách mạng Việt Nam do Đảng lãnh đạo...
Do điều kiện của đất nước ta hiện nay....
Do xu thế của thời đại và thực tiễn phát triển của cách mạng khoa học cơng
nghệ thế giới...
+ Phát triển cơng nghiệp quốc phịng theo cơ cấu kinh tế hợp lý, phù hợp
với điều kiện của đất nước và yêu cầu bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
Tổ chức sắp xếp lại theo cơ cấu hợp lý, phù hợp với nền công nghiệp quốc
gia và năng lực của cơng nghiệp quốc phịng...
Tập trung đầu tư chiều sâu, giữ vững năng lực cơng nghệ hiện có, đầu tư
xây dựng phát triển năng lực công nghệ mới.
Từng bước nâng cao năng lực tự thiết kế chế tạo, chuyển giao cơng nghệ kỷ
thuật qn sự thích hợp...
Tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm cơng nghiệp quốc phịng theo

hướng chủ động hội nhập kinh tế quốc tế...
1.5. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, công an và với
sự nghiệp quốc phòng an ninh.
Đại hội IX, Đảng ta khẳng định:
"Thường xuyên tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp, về mọi mặt của
Đảng đối với Quân đội nhân dân và Công an nhân dân, đối với sự nghiệp quốc
phòng và an ninh".
ĐCS VN, Sđd, tr 119.
- Sự lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội và Cơng an, đối với sự nghiệp
quốc phịng và an ninh là nguyên tắc nhất quán, là đòi hỏi khách quan đối với u
càu nhiệm vụ chính trị hiện nay.
Vì
11


Đảng là người tổ chức, lãnh đạo, giáo dục và rèn luyện QĐND và CAND. Chỉ có
sự lãnh đạo của Đảng mới quyết định bản chất và phát triển của QĐ và CA..
Đảng lãnh đạo sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trong đó có sự nghiệp quốc
phịng và an ninh, chỉ có sự lãnh đạo của Đảng mới quyết định thắng lợi...
Ngày nay, CNĐQ và các thế lực phản động thù địch ráo riết thực hiện chiến
lược "Diễn biến hồ bình", địi "phi chính trị hố" qn đội và công an....
- Nội dung nhiệm vụ:
+ Xây dựng Đảng bộ Quân đội và Công an, trước hết là ĐUQSTƯ và ĐUCATƯ
trong sạch vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong mọi tình huống...
+ Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên và chiến sỹ có phẩm chất, năng lực
đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ hiện nay.
+ Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt...
Đại hội X, Đảng ta xác định nhiệm vụ quốc phòng an ninh:
" Tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng cơng tác giáo dục, bồi dưỡng
kiến thức quốc phịng, an ninh cho cán bộ, cơng chức và cho tồn dân, có nơị

dung phù hợp với từng đối tượng và đưa vào chương trình chính khố trong các
nhà trường theo cấp học, bậc học".
"Kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường sức mạnh quốc phòng
và an ninh trên cơ sở phát huy mọi tiềm năng của đất nước".
"Xây dựng Quân đội nhân dân và Công an nhân dân cách mạng, chính
quiy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại".
"Xây dựng, bổ sung cơ chế lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước
đối với hoạt động quốc phòng, an ninh".
ĐCS VN, Văn kiện...X, Nxb CTQG, HN. 2006, tr 109 - 111.
2. Nhiệm vụ và nguyên tắc đối ngoại của Đảng ta hiện nay.
2.1 Nhiệm vụ đối ngoại.

Đại hội IX, Đảng ta xác định: "Nhiệm vụ đối ngoaị là tiếp tục giữ vững mơi
trường hồ bình và tạo các điều kiện quốc tế thuận lợi để đẩy mạnh phát triển kinh
tế - xã hội, CNH, HĐH đất nước, xây dựng và bỏ vệ Tổ quốc, bảo đảm độc lập và
chủ quyền quốc gia, đồng thời góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh chung của
nhân dân thế giới vì hồ bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội".
ĐCS VN, Sđd, tr 119 - 120.
- Đây là n.vụ khách quan, là đòi hỏi bức xúc của n.vụ đối ngoại hiện nay.
Vì:
+ Nhiệm vụ đối ngoại phải phục vụ mục tiêu, nhiệm vụ đối nội; căn cứ vào
yêu cầu cụ thể của nhiệm vụ cách mạng để xác định nhiệm vụ đối ngoại phù hợp.
+ Đúng với quan điểm chủ nghĩa M- LN, tư tưởng Hồ Chí Minh và phù
hợp với xu thế chung của thời đại.
12


+ Đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay...
- Nội dung nhiệm vụ đối ngoại:
+ Tiếp tục giữ vững mơi trường hồ bình và tạo điều kiện quốc tế thuận lợi

để phát triển đất nước.
+ Góp phần bảo vệ độc lập chủ quyền quốc gia.
+ Góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới vì hồ
bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
Đại hội X, Đảng ta khẳng định:
"Nhiệm vụ của công tác đối ngoại là giữ vững mơi trường hồ bình, tạo
các điều kiện quốc tế thuận lợi cho công cuộc đổi mới, đẩy mạnh phát triển kinh tế
- xã hội, công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc,
đồng thời góp phần tích cực vào cuộc đấu trnh chung của nhân dân thế giới vì hồ
bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội".
ĐCS VN, Sđd, tr 112.
2.2. Nguyên tắc đối ngoại của Đảng ta hiện nay.

Đại hội IX, Đảng ta xác định các nguyên tắc đối ngoại:
"Tôn trọng độc lập, chủ quyền và tồn vẹn lãnh thổ, khơng can thiệp vào
cơng việc nội bộ của nhau, không dùng vũ lực hoặc đe doạ dùng vũ lực; bình đẳng
và cùng có lợi; giải quyết các bất đồng và tranh chấp bằng thương lượng hồ
bình; làm thất bại mọi âm mưu và hành động gây sức ép, áp đặt và cường quyền".
ĐCS VN, Sđd, tr 120.
Cụ thể:
- Tôn trọng độc lập chủ quyền và tồn vẹn lãnh thổ, khơng can thiệp vào
cơng việc nội bộ của nhau, không dùng vũ lực hoặc đe doạ dùng vũ lực.
+ Đây là nguyên tắc nhất quán của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh từ khi
lập nước đến nay.
Phản ánh bản chất của chế độ XHCN của chúng ta...
Phản ánh bản chất của con người Việt Nam, truyền thống của con người
Việt Nam...
+ Đại hội IX đã phát triển, bổ sung thêm "không dùng vũ lực hoặc đe doạ...".
Đảm bảo cho nguyên tắc tôn trọng... được thực hiện triệt để.
Đây là vấn đề cần thiết, phù hợp nguyện vọng của chúng ta, hồ bình để

phát triển...
Phản ánh thực tiễn tình hình thế giới (Mỹ- NATO... Cơsơvơ, Irắc, Palestin...
- Bình đẳng và cùng có lợi.
+ Đây là nguyên tắc truyền thống, nhất quán của Đảng và Nhà nước ta
trong quan hệ đối ngoại.
Đúng với lý luận M - LN về quyền bình đẳng... của các dân tộc.
13


Đúng với Hiến chương Liên hợp quốc và thông lệ quốc tế.
Đúng với nguyện vọng của nhân dân ta (bị áp bức..., bị bao vây...).
+ Yêu cầu phải đấu tranh kiên quyết, bảo vệ lợi ích dân tộc. Ln nắm
vững phương châm vừa hợp tác, vừa đấu tranh, cùng có lợi...
+ Giải quyết bất đồng và tranh chấp bằng thương lượng hồ bình.
+ Đây là ngun tắc nhất qn và là truyền thống của Đảng và Nhà nước ta.
Hồ Chí Minh trong thư chúc tết gửi đồng bào và chiến sỹ Nam Bộ, năm
1947, viết: "Chính sách ngoại giao của Chính phủ thì chỉ có một điều tức là thân
thiện với tất cả các nước dân chủ trên thế giới để giữ gìn hồ bình".
Hồ Chí Minh, tồn tập, Nxb CTQG. HN, 1995, tập 5 tr 30.
+ Phù hợp với nguyện vọng chung của nhân dân Việt Nam và xu thế chung
của thời đại.
+ Thống nhất với nội dung của nguyên tắc một.
- Làm thất bại mọi âm mưu và hành động gây sức ép, áp đặt và cường quyền.
Đây là nguyên tắc do Đại hội IX, Đảng ta bổ sung và phát triển cho phù
hợp với tình hình mới hiện nay, phù hợp với nguyên tắc một, để đáp ứng với yêu
cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
Tóm lại: Bốn nội dung nguyên tắc trên cần được quán triệt đầy đủ, đúng
đắn trong tát cả mọi hoạt động đối ngoại, mọi lĩnh vực, mọi ngành... Tạo thành
một thể thống nhất, quan hệ biện chứng, tác động bổ sung cho nhau. Trong đó,
nguyên tắc một là quan trọng nhất. Cần kiên quyết đấu tranh chống hợp tác vô

nguyên tắc, không gắn hoạt động đối ngoại với QPAN...
Đại hội X, Đảng ta khẳng định nguyên tắc đối ngoại của Đảng và Nhà
nước ta hiện nay là: "Tôn trọng độc lập, chủ quyền và tồn vẹn lãnh thổ, khơng
can thiệp vào công việc nội bộ của nhau; không dùng vũ lực hoặc đe doạ dùng vũ
lực; giải quyết các bất đồng và tranh chấp thơng qua thương lượng hồ bình; tơn
trọng lẫn nhau, bình đẳng và cùng có lợi".
ĐCS VN, Sđd,
tr 113.
2.3. Những chủ trương cụ thể.

Trên cơ sở đường lối, nguyen tắc, nhiệm vụ đối ngoại, Đảng ta chủ trương:
- Coi trọng và phát triển quan hệ hữu nghị, hợp tác với các nước XHCN và
với các nước láng giềng.
- Nâng cao hiệu quả và chất lượng hợp tác với các nước ASEAN.
- Tiếp tục mở rộng quan hệ với các nước bạn bè truyền thống, các nước độc
lập dân tộc, các nước đang phát triển và các nước trong phong trào không liên kết
ở châu Á, Phi, Mỹ la tinh.
- Thúc đẩy quan hệ đa dạng với các nước phát triển và các tổ chức quốc tế.
14


- Tích cực tham gia giải quyết các vấn đề toàn cầu, ủng hộ cuộc đấu tranh
của nhân dân thế giới nhằm loại trừ vũ khí hạt nhân...
- Củng cố và tăng cường mối quan hệ, tình đồn kết hợp tác với các đảng
cộng sản và công nhân, các đanhgr cánh tả, các phong trào giải phóng dân tộc và
độc lập dân tộc, các phong trào cách mạng và tiến bộ trên thế giới.
- Tiếp tục mở rộng quan hệ với các đảng cầm quyền.
- Mở rộng công tác đối ngoại nhân dân, quan hệ song phương và đa phương
với các tổ chức nhân dân các nước, các tổ chức phi chính phủ quốc gia và quốc tế.


KẾT LUẬN

Tăng cường QPAN và mở rộng quan hệ đối ngoại là đòi hỏi khách quan
của công cuộc đổi mới, CNH, HĐH đất nước hiện nay,
Đảng ta đã vận dụng đúng đắn, sáng tạo và phát triển lý luận chủ nghĩa M LN, tư tưởng Hồ Chí Minh vào hồn cảnh, điều kiện Việt Nam, phù hợp với xu thế
thời đại, đã đưa ra những nội dung, quan điểm, nhiệm vụ về quốc phịng, an ninh
và đối ngoại đáp ứng tình hình và nhiệm vụ của cách mạng trong giai đoạn mới.
Quán triệt sâu sắc, thực hiện thắng lợi đường lối, nhiệm vụ QPAN và đối
ngoại của Đảng là nghĩa vụ và trách nhiệm của mỗi cấp, mỗi ngành, địa phương,
đơn vị, của mỗi cán bộ, đảng viên và toàn thể nhân dân. Mỗi chúng ta phải nổ lực
cố gắng hơn nữa để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.
HƯỚNG DẪN NGHIÊN CỨU

1. Trình bày quan điểm của Đảng ta về tăng cường quốc phòng, an ninh do
Đại hội IX xác định?
2. Trình bày nhiệm vụ quốc phịng an ninh trong giai đoạn mới? Đại hội X
của đảng đã bổ sung những vấn đề gì?
3. Trình bày quan điểm đường lối đối ngoại của Đảng ta do Đại hội IX xác
định? Đại hội X của Đảng bổ sung như thế nào?
4. Trình bày nhiệm vụ và nguyên tắc đối ngoại của Đảng ta hiện nay? Đại
hội X khái quát nguyên tắc đối ngoại của Đảng như thế nào?

15