TRƯỜNG ĐẠI HỌC
KHOA
MÔN PHÁP LUẬT CỘNG ĐỒNG ASEAN
.………………..

BÀI TẬP HỌC KỲ
ĐỀ BÀI:

Phân tích các điều kiện để hàng hố
được hưởng ưu đãi trong khu vực
thương mại tự do ASEAN (AFTA) theo
quy định của Hiệp định thương mại
hàng hoá ASEAN (ATIGA).


2
2

MỞb BÀI
Hiện nay, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của
các khu vực thương mại tự do trên thế giới thì
các nước trong ASEAN cũng cùng nhau thiết lập
một khu vực thương mại tự do dành riêng cho
ASEAN được gọi là khu vực thương mại tự do
ASEAN (AFTA). Khi tham gia vào AFTA các ảnh
hưởng tích cực đã tăng lên đáng kể như xuất
nhập khẩu trong nội bộ ASEAN tăng rất nhanh
và sự tăng trưởng trong buôn bán được phân
phối đồng đều hơn. Bên cạnh đó AFTA cũng
tăng cường hỗ trợ, giảm bớt các khó khăn về tài
chính và củng cố cơ chế ưu đãi hỗ trợ cho hàng

hoá trong thương mại. Để hiểu rõ hơn, tơi sẽ:
“Phân tích các điều kiện để hàng hoá được
hưởng ưu đãi trong khu vực thương mại tự
do ASEAN (AFTA) theo quy định của Hiệp
2


3
3

định

thương

(ATIGA).”

3

mại

hàng

hoá

ASEAN


4
4


NỘI DUNG
I.

TỔNG QUAN CHUNG

1. Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á –

Asean
Với những người thuộc quốc gia Đông Nam Á,
chắc hẳn chẳng cịn xa lạ gì với cái tên Asean.
Asean là tên viết tắt của từ Association of
Southeast Asian Nations hay cịn gọi là Hiệp hội
các quốc gia Đơng Nam Á được thành lập vào
tháng 8 năm 1967 tại Băng-cốc bởi Bộ trưởng
Ngoại giao các nước sáng lập là Indonesia,
Malaysia, Philippines, Thái Lan và Singapore.
Cộng đồng Asean là một nhóm các quốc gia
Đơng Nam Á gắn bó, hợp tác để giúp nhau phát
triển kinh tế, văn hóa, xây dựng hịa bình và có
tiếng nói chung trên các diễn đàn thế giới.
4


5
5

Hiện Asean có 10 nước thành viên tham gia,
bao gồm: Cộng hồ Indonesia, Liên bang
Malaysia,


Cộng

hồ

Philippines,

Cộng

hịa

Singapore, Vương quốc Thái Lan, Vương quốc
Brunei, Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam,
Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, Liên bang
Myanma, Vương quốc Campuchia.
2.

Hiệp định Thương mại Hàng hoá ASEAN
(ATIGA)

ATIGA là viết tắt của Hiệp định thương mại
hàng

hóa

ASEAN

(ASEAN

Trade


in

Goods

Agreement) được ra đời với mục đích điều chỉnh
tồn bộ thương mại hàng hóa trong nội khối
ASEAN và được xây dựng trên cơ sở tổng hợp
các

cam

kết

đã

được

thống

nhất

trong

CEPT/AFTA cùng các hiệp định, nghị định thư có
liên quan.
5


6
6

-

Nguyên tắc:

Nguyên tắc xây dựng cam kết trong ATIGA là
các nước ASEAN phải dành cho nhau mức ưu đãi
tương đương hoặc thuận lợi hơn mức ưu đãi
dành cho các nước đối tác trong các thỏa thuận
FTA mà ASEAN là một bên của thỏa thuận.
-

Mục tiêu:

Mục tiêu của Hiệp định này là đạt được sự lưu
chuyển tự do của hàng hoá trong ASEAN như
một trong những cơng cụ chính để xây dựng thị
trường đơn nhất và cơ sở sản xuất chung hướng
tới hội nhập kinh tế sâu sắc hơn trong khu vực
hướng tới thực hiện Cộng đồng Kinh tế ASEAN
(AEC) vào năm 2015.
3.

Khu vực Thương mại tự do ASEAN
(AFTA)

6


7
7


AFTA là được viết tắt từ ASEAN Free Trade
Area, là một trong số khu vực mậu dịch tự do
trên thế giới, được thành lập và ký kết nhằm
xây dựng, hình thành nên một thị trường thống
nhất cả về dịch vụ lẫn dịch vụ trong khu vực.
Đây cũng được coi như giai đoạn lần thứ hai của
hội nhập kinh tế.
-

Mục tiêu:

+ Tự do hoá và thuận lợi hoá thương mại
hàng hoá nội khối bằng cách dỡ bỏ các rào
cản thương mại và tiến hành các hoạt động,
chương trình thuận lợi hố thương mại.
+ Tăng cường liên kết kinh tế giữa các quốc
gia thành viên ASEAN, thúc đẩy hợp tác trong
các lĩnh vực kinh tế khác. Chế độ thương mại
tự do được thiết lập thơng qua AFTA sẽ làm
giảm chi phí kinh doanh, tăng hiệu quả
7


8
8

thương mại và hiệu quả kinh tế (trong tất cả
các lĩnh vực hợp tác) nhờ quy mô cho các
doanh nghiệp và các quốc gia thành viên.

+ Tăng cường khả năng cạnh tranh và thu hút
đầu tư của khối kinh tế ASEAN. AFTA sẽ tạo ra
một nền tảng sản xuất thống nhất trong
ASEAN, tạo nên một thị trường lớn hơn với
nhiều cơ hội hơn, đồng thời cho phép khai
thác các thế mạnh của các nền kinh tế thành
viên khác nhau. Từ đó, tăng cường khả năng
cạnh tranh của khu vực và sức hút đối với các
nhà đầu tư cả trong và ngồi khối.
+ Thúc đẩy tiến trình xây dựng và thực hiện
thành cơng AEC. Hồn thành AFTA tức là xây
dựng thành cơng thị trường hàng hố đơn
nhất giữa các nước ASEAN, thị trường hàng
hoá đơn nhất này (cùng với thị trường dịch vụ)
8


9
9

sẽ thúc đẩy sự phát triển mạng lưới sản xuất
trong khu vực và đưa ASEAN trở thành trung
tâm sản xuất toàn cầu, bộ phận quan trọng
trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
II.

NỘI DUNG CHÍNH

Để được hưởng ưu đãi về thuế quan, người nhập
khẩu hàng hóa từ một nước thành viên ASEAN

cần tuân thủ những điều kiện, đó là: Quy tắc
xuất xứ, Tiêu chí mặt hàng cụ thể và Vận
chuyển trực tiếp cụ thể theo quy định tại
Chương 3 của Hiệp định thương mại hàng hóa
ASEAN (ATIGA).
•

Quy tắc xuất xứ hàng hố

Xuất xứ hàng hóa là nơi mà quốc gia, vùng
lãnh thổ sản xuất ra tồn bộ hàng hóa hoặc
thực hiện cơng đoạn chế biến cơ bản cuối cùng
9


10
10

đối với hàng hóa. Tại thời điểm làm thủ tục
nhập khẩu, người nhập khẩu phải nộp Giấy
chứng nhận xuất xứ hàng hoá Mẫu D cho cơ
quan Hải quan nước nhập khẩu, tờ khai, các
chứng từ chứng minh và các tài liệu khác theo
quy định của pháp luật nước thành viên nhập
khẩu. Người đề nghị cấp Giấy chứng nhận xuất
xứ hàng hoá Mẫu D (C/O) phải là người xuất
khẩu, nhà sản xuất, người đại diện có giấy ủy
quyền hợp pháp của người xuất khẩu hoặc nhà
sản xuất.
Hàng hóa nhập khẩu vào lãnh thổ của một

nước thành viên từ một nước thành viên khác
được coi là có xuất xứ và đủ điều kiện để được
hưởng ưu đãi thuế quan nếu hàng hóa đó đáp
ứng một trong các quy định về xuất xứ như sau:
10


11
11
-

Có xuất xứ thuần túy hoặc được sản xuất
tồn bộ tại lãnh thổ của một nước thành

-

viên xuất khẩu.
Khơng có xuất xứ thuần túy hoặc khơng
được sản xuất tồn bộ tại lãnh thổ của một
nước thành viên xuất khẩu, nhưng đáp ứng
một số quy định về hàm lượng giá trị khu
vực, nguyên liệu sản xuất, v.v... Nước thành
viên cho phép người xuất khẩu được quyết
định sử dụng một trong hai tiêu chí sau đây
để xác định xuất xứ hàng hóa (1) Hàm
lượng giá trị khu vực (sau đây gọi tắt là
RVC) của hàng hóa khơng dưới 40%; (2) Tất
cả ngun vật liệu khơng có xuất xứ sử
dụng để sản xuất ra hàng hóa đó trải qua
q trình chuyển đổi mã số hàng hóa (sau

đây gọi tắt là CTC) ở cấp bốn số.

11


12
12

Quy tắc cụ thể mặt hàng được áp dụng như sau:
-

Đối với những hàng hóa khơng xét đến tiêu
chí xuất xứ chung như nêu trên, những hàng
hóa thuộc danh mục riêng sẽ được coi là
hàng hóa có xuất xứ nếu đáp ứng tiêu chí

-

tương ứng quy định cho mặt hàng đó.
Khi quy tắc cụ thể mặt hàng cho phép lựa
chọn giữa các tiêu chí RVC, CTC, cơng đoạn,
chế biến cụ thể (sau đây gọi tắt là SP) hoặc
kết hợp các tiêu chí, mỗi nước thành viên
cho phép người xuất khẩu hàng hóa quyết
định việc sử dụng tiêu chí tương ứng để xác

-

định xuất xứ hàng hóa.
Khi quy tắc cụ thể mặt hàng quy định 1 hàm

lượng RVC nhất định thì việc tính tốn dựa
trên cơng thức: Cơng thức trực tiếp hoặc
công thức gián tiếp.

12


13
13
-

Doanh nghiệp lưu ý rằng tiêu chí CTC, SP chỉ
áp dụng đối với ngun vật liệu khơng có
xuất xứ.

Đối với hàng hố có xuất xứ của một nước
thành viên, được sử dụng làm nguyên vật liệu
tại lãnh thổ của một nước thành viên khác để
sản xuất ra một hàng hoá đủ điều kiện được
hưởng ưu đãi thuế quan, sẽ được coi là có xuất
xứ của nước thành viên nơi việc sản xuất hoặc
chế biến hàng hố đó diễn ra, trừ trường hợp có
quy định khác tại Hiệp định ATIGA. Nếu RCV của
nguyên vật liệu nhỏ hơn 40% thì sẽ được cộng
gộp theo quy định
•

Tiêu chí mặt hàng cụ thể

Ngồi 2 tiêu chí chung được áp dụng cho tất

cả các loại mặt hàng là tiêu chí hàm lượng giá
trị khu vực RVC và tiêu chí chuyển đổi mã số
13


14
14

hàng hố CTC, khoản 2 Điều 28 ATIGA 2009 cịn
quy định về quy tắc xuất xứ cụ thể cho một số
mặt hàng nhất định. Những mặt hàng này được
liệt kê tại Phụ lục 3 của ATIGA 2009 (Phụ lục về
Danh mục các quy tắc xuất xứ mặt hàng cụ thể.
Nếu hàng hố đáp ứng được tiêu chí xuất xứ
tương ứng quy định cho mặt hàng cụ thể đó sẽ
được coi là có xuất xứ ASEAN, cho dù có đáp
ứng hay khơng các tiêu chí RVC và CTC như đã
trình bày ở trên.
•

Vận chuyển trực tiếp

Khoản 1 Điều 32 Hiệp định Thương mại hàng
hoá ASEAN (ATIGA) quy định:
“Điều 32. Vận chuyển trực tiếp
1.

Hàng hoá sẽ được hưởng ưu đãi thuế quan
nếu đáp ứng đầy đủ những quy định của
Chương này và phải được vận chuyển trực


14


15
15

tiếp từ lãnh thổ của Quốc gia Thành viên
xuất khẩu và Quốc gia Thành viên nhập
khẩu.”
Có thể hiểu đơn giản là hàng hoá được vận
chuyển từ nước thành viên xuất khẩu tới nước
thành viên nhập khẩu.

15


16
16

KẾT BÀI
Qua chia sẻ những thông tin về AFTA và
phân tích các điều kiện để hàng hố được
hưởng ưu đãi trong khu vực thương mại tự do
ASEAN (AFTA) theo quy định của Hiệp định
thương mại hàng hoá ASEAN (ATIGA) trong bài
viết này, mong rằng sẽ giúp mọi người hiểu
chính xác các vấn đề liên quan đáng quan tâm.
Đồng thời biết được khi gia nhập hiệp ước này
thì có cơ hội phát triển như thế nào, gặp thách

thức ra sao với kinh tế - xã hội. Hy vọng, với các
thông tin chia sẻ ở trên mọi người có được kiến
thức và hiểu biết cho mình, đặc biệt là các bạn
làm việc trong hoạt động thương mại hiện nay.

16


17
17

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình Pháp
luật cộng đồng ASEAN, Nxb. CAND, Hà Nội,

2.

2019;
AFTA và những ảnh hưởng với kinh tế các
nước ASEAN - Tác giả Rosalinda V. Tirona.

17