ng

th

an

co

ng

.c
om

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
VIỆN SƯ PHẠM KỸ THUẬT

cu

TS. Nguyễn Văn Hạnh

u

du
o

Chương 2: Cơ sở sinh lí thần kinh của tâm lí

CuuDuongThanCong.com

/>

Từ 12h30 đến 14h40

cu

u

du
o

ng

th

an

co

ng

.c
om

Powerpoint & Forum

CuuDuongThanCong.com

Không nghỉ giảo lao?

/>


ng

th

an

co

ng

.c
om

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
VIỆN SƯ PHẠM KỸ THUẬT

cu

TS. Nguyễn Văn Hạnh

u

du
o

Chương 2: Cơ sở sinh lí thần kinh của tâm lí

CuuDuongThanCong.com

/>


.c
om
ng
co
an
th
ng
du
o
u
cu

Sinh lí là gì?
CuuDuongThanCong.com

Sinh lí là hiện tượng sinh sống của sinh vật.
Sinh lí học là ngành khoa học nghiên cứu chức
năng cơ – lí – hóa xảy ra trong cơ thể sống.
Sinh lí học thần kinh là ngành khoa học có vai trị
nghiên cứu các chức năng của hệ thần kinh trung
ương.
/>

.c
om
ng
co
an
th

ng
du
o
u
cu

Sinh lý tim
CuuDuongThanCong.com

Một khối cơ bằng 2 cái nắm tay chứa đầy máu,
Bơm 20lít / phút (2000 lít đi qua 96.500km)
Nhịp đập 72 lần/phút, 100.000 lần/ ngày

/>

.c
om

Cơ sở sinh lí thần than của tâm lí

cu

u

du
o

ng

th


an

co

ng

I. Cấu trúc của bộ não
II. Hoạt động thần kinh cao cấp
III.Các quy luật hoạt động của thần kinh cao cấp
IV. Hệ thống tín hiệu thứ nhất và hệ thống tín hiệu thứ
hai
V. Các loại hình thần kinh cơ bản.

CuuDuongThanCong.com

/>

cu

u

du
o

ng

th

an


co

ng

.c
om

80% là nước
Xung thần kinh:
273km/h
2% khối lượng nhưng
tiêu thụ 20% oxy
Sử dụng 20%-25%
nhu cầu năng lượng
cơ thể.
60% nhu cầu năng
lượng (5-6 tuổi)

CuuDuongThanCong.com

/>

.c
om
ng
co
an
th
ng

du
o
cu

u

Khơng có não
liệu có tâm lí
khơng?

CuuDuongThanCong.com

/>

cu

u

du
o

ng

th

an

co

ng


.c
om

- Bộ não là cơ sở
vật chất của tâm lí.
- Hoạt động của
nào là cơ sở sinh lí
thần kinh của các
hiện tượng tâm lí.

CuuDuongThanCong.com

Não to là thơng
minh?
/>

.c
om
ng
co
an
th
ng
du
o
u
cu

I. Cấu trúc của não

CuuDuongThanCong.com

Não giữa: chức năng phản xạ
Não trung gian: Đồi thị
chuyển giao thông tin lên vỏ
não; dưới đồi thị điều khiển
dinh dưỡng, nội tiết, sinh dục,
hô hấp, ngủ/ thức…

Đại não: (cảm giác, vận động
có ý thức, trí nhớ, trí khơn, tư
duy), bên trong
Trụ não: điều hịa tuần hồn,
hơ hấp, tiêu hóa…
Tiểu não điều hịa trương lực
cơ, giữa thăng bằng cơ thể.

/>

.c
om
ng
co
an
th
ng
du
o
u
cu

Cấu tạo của vỏ não
CuuDuongThanCong.com

/>

.c
om
ng
co
an
th
ng
du
o
u

Hoạt động thần kinh
cấp thấp: hoạt động
của não trung gian, não
giữa, tiểu não, hành
tủy, tủy sống. Đảm bảo
đời sống sinh vật bình
thường của cơ thể, bẩm
sinh, khó thay đổi, có
cơ sở là phản xạ không
điều kiện.

cu

II. Hoạt động thần kinh

cấp cao
CuuDuongThanCong.com

/>

.c
om
ng
co
an
th
ng
du
o
u

cu

II. Hoạt động thần kinh
cấp cao
CuuDuongThanCong.com

Hoạt động thần kinh
cấp cao: hoạt động của
não để hình thành phải
xạ có điều kiện, liên hệ
chủ yếu với vỏ não.
Là cơ sở của hiện
tượng tâm lí phức tạp
(ý thức, tư duy…)

Tự tạo trong quá trình
sống và hoạt động.
Tác động qua lại.

/>

du
o

Hứng phấn: hiện tượng hoạt hóa tổ
chức sống khi có kích thích tác
động.

ng

th

an

co

ng

.c
om

Hai q trình
thần kinh cơ
bản


cu

u

Nhìn thấy người hấp dẫn, ta hung
phấn chú ý.
Có thể có nhiều điểm hung phấn ->
hung phấn chiếm ưu thế.

CuuDuongThanCong.com

/>

Tiêng du trẻ ngủ.
Điều gì là bạn ức chế khi
học tập?

u

du
o

ng

th

an

co


ng

.c
om

Ức chế: hoạt động thần kinh
là yếu hoặc mất hung phấn.

Hưng phấn và ức chế là hai
mặt thống nhất của hoạt
động thần kinh, chỗ này bị
hung phấn thì chỗ khác bị
ức chế.
Hoạt động nối tiếp, hoặc
thay thế

CuuDuongThanCong.com

/>
cu

Hai quá trình thần kinh
cơ bản

Có thể chịu tác động bên
ngồi hoặc bên trong cơ
thể. Ý thức có thể tham gia
điều khiển.



ng
co
an
th
ng
du
o
u

cu

Phản xạ là phản ứng của
cơ thể đối với kích thích
bên ngồi nhờ hoạt động
của hệ thần kinh.
Cung phản xạ: Chuối
hoạt động Tk thực hiện
một phản xạ.
- Phần tiếp nhận
- Phần trung tâm
- Phần dẫn ra

.c
om

Phản xạ và
cung phản xạ

CuuDuongThanCong.com


/>

.c
om
ng
co
an
th
ng
du
o
u
cu
CuuDuongThanCong.com

Phản xạ và
cung phản xạ
Hãy mô tả cung phản xạ?

/>

.c
om
ng
co
an
th

Bao gồm: phản xạ có điều
kiện và khơng có điều kiện.


cu

u

du
o

ng

Toàn bộ hoạt động thần
kinh là hoạt động phản xạ.

Hoạt động phản xạ
CuuDuongThanCong.com

/>

ng

.c
om

Phản xạ không điều kiện
co

Phản xạ bẩm sinh, di truyền.

th


an

Đảm bảo điều kiện liên hệ giữa cơ thể sống và mơi
trường.

ng

Thích ghi với mơi trường.
Mỗi bản năng là một tập phản xạ không điều kiện: tự
vệ, sinh dục.

cu

u

du
o

Cơ bản bản năng ở động vật và người.

Đã bạn nào ở tình huống này chưa? Hãy chia sẻ
cảm giác?

CuuDuongThanCong.com

/>

.c
om
th


an

co

ng

Phản xạ có điều kiện

cu

u

du
o

ng

Tự tạo trong đời sống để đáp
ứng môi trường luôn thay đổi, là
cơ sở của hoạt động tâm lí.
Hình thành bởi đường thần kinh
tạm thời trên vỏ não.

CuuDuongThanCong.com

/>

.c
om

ng
co
an
th
ng
du
o
u
cu

Tự tạo trong đời sống
Thực hiện trên vỏ não
(có vỏ não hoạt động
bình thường mới có
phản xạ có điều kiện)
Thí nghiệm cắt (phá
hủy) vỏ não của một
con chó.
Có thể được thành lập
với kích thích bất kì.

Phản xạ có điều kiện
CuuDuongThanCong.com

/>

ng

.c
om


Khơng phải lúc nào phản xạ
có điều kiện cũng xuất hiện.

cu

u

du
o

ng

th

an

co

Có những lúc bị ức chế phản xạ có điều
kiện (khơng xuất hiện, đình trệ tạm
thời).

CuuDuongThanCong.com

Bạn đã bao giờ trong tình huống này?
Hãy cho một ví dụ về phản xạ bị đình
trệ.
/>


.c
om
ng
co
cu

u

du
o

ng

th

an

Là một kích thích
đặc biệt có thể
thành lập bất cứ
phản xạ nào.

CuuDuongThanCong.com

Hãy cho những ví
dụ? Đã bao giờ bạn
sai lầm? Hãy chia
sẻ?

Tiếng nói

/>

.c
om

ng

th

an

co

ng

Các quy luật hoạt động thần kinh cấp cao
(Hưng phấn và ức chế: tác động qua lại)

du
o

1. Quy luật hoạt động theo hệ thống: tập hợp các kích thích thành nhóm, dạng, loại…
thành mơt thể hồn chỉnh.

cu

u

Các kích thích tác động nối tiếp nhau theo một trật tự nhất định (quen thuộc) sẽ hình
thành một hệ thống phản xạ có điều kiện (động hình).

Động hình là cơ sở sinh lí thần kinh của kĩ xảo và thói quen, có thể bị xóa bỏ hoặc xây
dựng mới.

CuuDuongThanCong.com

/>

.c
om

Các quy luật hoạt động thần kinh cấp cao

cu

u

du
o

ng

th

an

co

ng

2. Quy luật lan tỏa và tập trung

Hưng phấn hoặc ức chế nảy sinh ở một điểm, lan sang
một điểm khác. Sau đó lại tập trung về điểm ban đầu.
Con người có thể liên tưởng từ việc này sang việc khác.
Dòng song và hệ thống điện, thác nước và điện thế…
Hiện tượng thôi mien ở trạng thái ngủ.
Ức chế từ lan tỏa sang tập trung mà con người có thể
chuyển từ trạng thái ngủ thành thức.
CuuDuongThanCong.com

/>