BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUỐC TẾ HỒNG BÀNG

TIỂU LUẬN CUỐI KỲ
TÌNH HUỐNG BẤT ĐỒNG LỢI ÍCH
TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG COTECCONS

Giảng viên: PGS.TS Đồn Thị Mỹ Hạnh
Sinh viên: Hồ Thanh Bình
Lớp: VS20CH2-QT1
MSSV: 206022127


I.

THẢO LUẬN TÌNH HUỐNG:
Trong cuốn “Của cải của các quốc gia” (Adam Smith, 1979), “Giám đốc của

những công ty cổ phần, là những nhà điều hành tài sản của người khác nhiều hơn là tài
sản của chính họ, vì vậy không thể hy vọng rằng họ sẽ thực hiện việc điều hành với
cùng một sự chú ý như những giám đốc của các công ty tư nhân. Như là quản gia của
những người giàu có, họ có khuynh hướng khơng quan tâm đến những vấn đề nhỏ và
rất dễ bỏ qua vì nghĩ rằngđó khơng phải là việc của mình. Sự lơ đễnh và hoang phí, vì
vậy, ln thắng thế, khơng ít thì nhiều, trong việc điều hành mọi việc của cơng ty dạng
này.
Tình huống chúng ta sẽ đi phân tích, là mâu thuẫn đến từ các cổ đơng lớn, trong
đó đại diện là cơng ty Kusto và người đại diện ông Nguyễn Bá Dương, chủ tịch
Coteccons. Sau 8 năm gắn bó, từ mối quan hệ "đối tác chiến lược", Kusto và Coteccons
chuyển sang "đối đầu", chủ yếu vì những bất đồng về Ricons và cổ phiếu Esop dành
cho cán bộ nhân viên trong đại hội đồng cổ đông diễn ra trong năm 2017. Đặc biệt việc
đối đầu căng thẳng diễn ra vào đại hội đồng cổ đông thường niên diễn ra vào năm

2019 là việc sát nhập công ty Ricons. Vì đâu sự hợp tác giữa tập đồn kinh tế tư nhân
hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực xây dựng và tập đồn tỷ đơ đa quốc gia lại trở nên
căng thẳng và tốn nhiều giấy mực của các cơ quan truyền thông đại chúng, và sự biến
động của thị trường chứng khoán trong cuối năm 2020 và quý 1 năm 2021.
Ta thấy rằng luôn tồn tại mâu thuẫn lợi ích giữa một bên là người chủ cơng ty
và một bên là những người được thuê điều hành công ty đó (khi người chủ vì một lý
do nào đó, khách quan hay chủ quan, không thể trực tiếp điều hành cơng ty).
II.

DIỄN BIẾN TÌNH HUỐNG:

1. Kusto là ai ?
Kusto là một tập đoàn tư nhân quốc tế đa ngành có trụ sở tại Singapore. Hiện tại,
Kusto là một tập đồn điều hành nhiều tỷ đơ la với hơn 10.000 nhân viên và đầu tư
kinh doanh trên toàn cầu. Danh mục đầu tư bao gồm khai thác quặng, dầu mỏ và khí
đốt (khai thác và chế biến tiêu thụ), phát triển bất động sản, xây dựng và vật liệu xây
dựng, nông nghiệp và các dự án công nghệ thông tin. Kusto được lãnh đạo bởi Chủ


tịch Yerkin Tatishev cùng với 3 cổ đông. Hiện tại, Kusto đang hoạt động tại Nga,
Kazakhstan, Ukraine, Georgia, Israel, Việt Nam và Thổ Nhĩ Kỳ.
Ở Việt Nam, Kusto đã thực hiện thành công 10 thương vụ đầu tư với tổng giá trị
tài sản quản lý khoảng 700 triệu USD. Danh mục đầu tư bao gồm các công ty trong
lĩnh vực Bất động sản, Xây dựng và Vật liệu xây dựng, Vận tải và Logistics, Bán lẻ và
các ngành hàng tiêu dùng khác. Kusto được biết đến như nhà đầu tư lớn vào dự án Đảo
Kim Cương tại quận 2, TP.HCM với diện tích 8ha với tổng mức đầu tư lên đến 500
triệu USD. Đây là dự án có mức giá vào loại cao nhất vào giai đoạn 2008 đến 2009 khi
có giao dịch từ 300 ngàn USD đến 3 triệu USD trên một sản phẩm.
2. Cái bắt tay hợp tác triệu đô giữa Kusto và Coteccons
Ngày 22/3/2012, Công ty Cổ phần Xây dựng Cotec (Coteccons) đã nhận được

Công văn số: 900/UBCK-QLPH của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam
(UBCK) thông báo đã nhận đầy đủ hồ sơ đăng ký chào bán cổ phần riêng lẻ cho cổ
đông chiến lược. Theo đó, Coteccons thực hiện chào bán 10.430.000 cổ
phần CTD (tương đương 24,7% vốn điều lệ Công ty) cho Kusto Group với giá 50.000
đồng/CP (cao hơn đáng kể so với giá thị trường hiện nay). Tổng giá trị của giao dịch
đạt hơn 525 tỷ đồng (tương đương 25 triệu USD). Vốn huy động sẽ được sử dụng cho
kế hoạch tái cấu trúc, hợp nhất và mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh của Cơng
ty. Khi đó, Kusto dành nhiều lời khen ban lãnh đạo tài năng và chuyên nghiệp của đơn
vị đầu ngành xây dựng dân dụng Việt Nam. Họ cũng cam kết luôn ủng hộ hội đồng
quản trị ngay cả khi kết quả kinh doanh sụt giảm. (Báo cáo thường niên Coteccons
2012)
Ban lãnh đạo Coteccons lúc bấy giờ cũng xem việc hợp tác chiến lược này là thành
công, đặc biệt khi kinh tế khó khăn, thị trường chứng khốn lao dốc. Đến nay cổ đơng
này nắm 18,32% cổ phiếu đang lưu hành, đồng thời sở hữu 14,67% thông qua Công ty
TNHH MTV Kinh doanh và Đầu tư Thành Công.


3. Xung đột lợi ích
Năm 2017, Kusto bất ngờ yêu cầu thay đổi chính sách ESOP khiến chính lãnh đạo
Coteccons phải xin lỗi cán bộ nhân viên và từ đó các mâu thuẫn giữa Kusto và Ban
lãnh đạo Công ty tiếp tục được đẩy lên những “nấc thang mới”. (Tờ trình ĐHĐCĐ,
2017).
Kusto đã nhiều lần đặt ra câu hỏi cho HĐQT và Ban giám đốc về các vấn đề liên
quan đến xung đột lợi ích, giao dịch với các bên liên quan, việc sử dụng tài nguyên và
uy tín của Coteccons cho lợi ích của các cơng ty khác mà các thành viên có liên quan
của HĐQT và Ban giám đốc có các lợi ích liên quan. Trường hợp mà Kusto nhắc tới
là Ricons. Một số thành viên của HĐQT và Ban giám đốc Coteccons đồng thời nắm
giữ các chức vụ quản lý quan trọng tương tự tại Công ty cổ phần Đầu tư Xây dựng
Ricons (Ricons), bao gồm cả vị trí chủ tịch và đại diện theo pháp luật. Ricons ngồi tư
cách nhà thầu phụ của Coteccons cịn là đối thủ cạnh tranh trực tiếp trong lĩnh vực tổng

thầu, thiết kế và thi công cùng phân khúc. Lợi nhuận sau thuế của Ricons năm 2015
chỉ bằng 11% Coteccons, nhưng đến năm ngoái đã bằng phân nửa.
Ngay sau khi các vấn đề xung đột lợi ích xảy ra thì kết quả hoạt động kinh doanh
của Coteccons bắt đầu “đi xuống”, trong khi đó, Ricons lại có sự tăng trưởng vượt bậc.

Hình 1: Diễn biến lọi nhuận trước thuế của Coteccons và Ricons


Quý I/2020, Coteccons tiếp tục ghi nhận sự sụt giảm cả về doanh thu và lợi nhuận.
Cụ thể, doanh thu thuần đạt 3.554 tỷ đồng, giảm hơn 16% so với cùng kỳ năm ngoái.
Lợi nhuận sau thuế tương ứng giảm 35% về mức 123 tỷ đồng.
Trái ngược Coteccons, Ricons lại có kết quả khả quan hơn với doanh thu tăng 10%
lên 1.092 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế đạt 32,8 tỷ đồng, tương đương với cùng kỳ
năm 2019.
Mâu thuẫn tại Công ty cổ phần Xây dựng Coteccons (CTD) lên đến đỉnh điểm khi
cổ đông lớn Kusto muốn các thành viên HĐQT và Ban giám đốc từ chức, đồng thời sẽ
triệu tập Đại hội đồng cổ đông bất thường bầu HĐQT mới vào ngày 13/7/2020. Thông
báo đơn phương triệu tập họp cổ đông bất thường của Công ty cổ phần Xây dựng
Coteccons (CTD) với tư cách cổ đông lớn của Kustocem Pte. Ltd coi như đánh dấu
mối quan hệ đối tác chiến lược 8 năm chuyển sang đối đầu. (Thông cáo báo chí Kusto,
02/06/2020).
III.

BÀI HỌC KINH NGHIỆM:

Mâu thuẫn tại Coteccons một lần nữa dậy sóng lại vấn đề “mn thuở” tại thị trường
Việt Nam đó là bất đồng lợi ích giữa chủ sở hữu doanh nghiệp và người đại diện. Nhà
đầu tư rót vốn vào doanh nghiệp với kỳ vọng vào tương lai phát triển của công ty, đồng
thời đặt niềm tin vào nền tảng quản trị minh bạch, công khai của các doanh nghiệp trên
sàn chứng khoán. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, khơng ít cơng ty có hoạt động quản trị

yếu kém. Các nguyên tắc quản trị công ty theo quy định pháp luật Việt Nam bao gồm:
đảm bảo một cơ cấu quản trị hiệu quả; đảm bảo quyền lợi của cổ đông; đối xử công
bằng giữa các cổ đơng; đảm bảo vai trị của những người có quyền lợi liên quan đến
công ty; minh bạch trong hoạt động của cơng ty; HĐQT và ban kiểm sốt lãnh đạo và
kiểm sốt cơng ty có hiệu quả.
Nhìn lại các trường hợp nổi cộm trong quản trị doanh nghiệp thời gian qua, dễ nhận
thấy các nguyên tắc quản trị đã khơng được tn thủ. Trong đó, một trong những vấn
đề khiến cổ đông, nhà đầu tư cảm thấy nhức nhối là việc cổ đơng lớn đặt lợi ích của
mình trên lợi ích doanh nghiệp, làm tổn thương tới lợi ích của công ty cũng như các cổ


đơng cịn lại thơng qua các hành động như lập công ty sân sau, công ty con cùng ngành
để san sẻ hợp đồng, không minh bạch trong quản lý…
IV.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
-

Báo cáo thường niên Công ty cổ phần xây dựng Coteccons, 2012.

-

Báo cáo thương niên Công ty cổ phần xây dựng Coteccons, 2017

-

Báo cáo thường niên Công ty cổ phàn xây dựng Coteccons, 2020

-


Thông cáo báo chi Kustocem Pte. Ltd. 02/06/2020