BÀI TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN BỘ MƠN
NGUN LÍ THIẾT KẾ NHÀ Ở HK2_2020-2021

CÂY XANH TRONG VẤN ĐỀ CẢI
THIỆN VI KHÍ HẬU VÀ KHAI
THÁC CẢNH QUAN TRONG KIẾN
TRÚC NHÀ Ở
Các Anh/Chị hãy giới thiệu, trình bày và phân tích về các giải pháp sử dụng cây xanh nhằm
cải thiện vi khí hậu và khai thác cảnh quan trong thiết kế kiến trúc Nhà ở; dẫn chứng bằng
những đặc điểm kiến trúc nhà ở đương đại tại các đô thị lớn ở Việt Nam (Nhà liên kế, Biệt
thự, Chung cư thấp tầng)


MỤC LỤC
1. PHẦN MỞ ĐẦU
2. VỀ XU HƯỚNG KIẾN TRÚC XANH TRONG THIẾT KẾ NHÀ Ở
3. NÊU CÁC HÌNH THỨC TỔ CHỨC CÂY XANH Ở NHỮNG VỊ TRÍ SAU NHẰM CẢI
THIỆN VI KHÍ HẬU
3.1 Trong tổng thể quy hoạch khu ở
3.2 Ngồi nhà
3.3 Trên mặt đứng, ban cơng
3.4 Sân thượng, mái
3.5 Ở sân trong, giếng trời
3.6 Trong nội thất nhà
4. TỔ CHỨC CÂY XANH NHƯ TRÊN ẢNH HƯỞNG TỚI VẤN ĐỀ KHAI THÁC CẢNH
QUAN TRONG NHÀ Ở NHƯ THẾ NÀO?
4.1 Phân khu các khu chức năng và tổ chức các phòng trong nhà ở
4.2 Trong việc định giá giá trị kinh tế của căn nhà/căn hộ
5. TỔ CHỨC CÂY XANH NHƯ TRÊN ĐÃ ẢNH HƯỞNG TỚI NHỮNG VIỆC SAU CỦA
NHÀ Ở NHƯ THẾ NÀO?
5.1 Sử dụng vật liệu

5.2 Thiết kế kết cấu
5.3 Sử dụng năng lượng
5.4 Khi vận hành căn nhà
6. KẾT LUẬN

1
1
3
3
6
8
10
11
12
14
14
14
15
15
16
17
17
20


1. PHẦN MỞ ĐẦU
Ý thức về việc bảo vệ trái đất ngày càng rõ ràng khi tác hại từ các vấn đề biến
đổi khí hậu, ơ nhiễm mơi trường, diện tích rừng bị thu hẹp… ngày càng nghiêm trọng.
Đi kèm đó là việc xuất hiện những phong trào bảo vệ mơi trường rất sinh động trên
tồn thế giới như “Challenge For Change”, hay là “Zero Waste”… Ý thức bảo vệ trái đất

còn được thể hiện thiết thực qua từng bước thay đổi về thói quen sản xuất và tiêu
dùng của con người, nhiều người tiêu dùng đã bắt đầu nhận ra rằng, việc họ làm hàng
ngày thực sự có tác động mạnh mẽ đến môi trường, và họ sẵn sàng đi theo hướng
tiêu dùng xanh, vật liệu xanh, không gian xanh... Hàng loạt quốc gia cũng theo xu
hướng đô thị xanh, tuy nhiên: xanh hóa đơ thị lại đến từ kiến trúc xanh – tập trung
vào giải quyết vấn đề mơi trường, cải thiện vi khí hậu.
Vi khí hậu là một vùng khí quyển địa phương có khí hậu khác biệt với xung
quanh. Cải thiện vi khí hậu tập trung giải quyết 4 điều kiện: tiện nghi nhiệt. tiện nghi
âm thanh, tiện nghi ánh sáng và chất lượng khơng khí để tạo ra môi trường sống, sinh
hoạt, sản xuất tốt nhất cho con người. Các điều kiện đó đều có liên quan chặt chẽ với
các lớp phủ thực vật. Để ứng phó với tình trạng biến đổi khí hậu, cải thiện môi trường
sống, một trong những giải pháp là tăng độ che phủ xanh được đặc biệt chú trọng.
Bài tiểu luận này nhằm đưa ra một số hình thức tổ chức cây xanh, trình bày và
phân tích về các giải pháp sử dụng cây xanh nhằm cải thiện vi khí hậu và khai thác
cảnh quan trong thiết kế kiến trúc nhà ở. Vì quá trình tìm kiếm và tiếp cận thơng tin
chưa thật sự tồn diện nên nội dung khơng tránh khỏi thiếu sót, vì vậy em rất mong
sẽ nhận được những ý kiến phê bình cũng như đóng góp của thầy. Em xin chân thành
cảm ơn!

2. VỀ XU HƯỚNG KIẾN TRÚC XANH TRONG THIẾT KẾ NHÀ Ở

Hiện nay tình hình biến đổi khí hậu đang ở mức báo động. Trái đất đang nóng lên

từng ngày khiến sự sống của các sinh vật, con người bị đe dọa. Chính vì thế xu hướng phát
triển kiến trúc xanh là một sự lựa chọn hồn hảo góp phần giảm thiểu tình trạng này. Đây
chính là một trong những lý do xu hướng xây dựng này được đón nhận nồng nhiệt.
Hiểu lầm về kiến trúc xanh
1



Khơng ít người có suy nghĩ rằng, kiến trúc xanh chính là đưa cây xanh vào trong nhà,
văn phịng… tuy nhiên đây là khái niệm chưa thực sự đầy đủ.
Tiêu chuẩn “xanh” trong thiết kế nhà ở
Thơng thường, lượng khí thải carbon từ ngôi nhà của chúng ta ra môi trường là
rất lớn. Trong khi đó, những cây xanh chúng ta trồng trong nhà không thể tạo ra lượng
oxi đủ để trung hịa lại. Thêm vào đó, lượng cây xanh trồng trong nhà không nhiều, đa
phần là những loại cây cảnh nhỏ. Đây chính là lý do kiến trúc xanh chỉ đơn thuần là
mang cây xanh vào trong nhà thì chưa đủ.

Đối với CTX có nhiều bộ tiêu chí đánh giá, sau đây một số bộ tiêu chí được áp dụng tại một số quốc gia và
trên thế giới:
LEED: Leadership in Energy & Environmental Design là bộ tiêu chuẩn của Mỹ, được ban hành bởi USGBCUS Green Building Council. Đây có thể coi là bộ tiêu chuẩn phổ biến hiện nay.
BREEAM – BRE Environmental Assessment Method là bộ tiêu chuẩn đánh giá cơng trình xanh đầu tiên
trên thế giới, tuy nhiên chỉ áp dụng ở Anh.
Green Star được ban hành bởi GBCA – Green Building Council of Australia, tuy nhiên chỉ áp dụng ở Úc.
BCA Green Mark của Singapore với các tiêu chí đánh giá dành riêng cho khu vực khí hậu nhiệt đới.
EDGE – Exellence in Design for Greater Efficiencies, với các tiêu chuẩn EDGE đơn giản, dễ sử dụng.
Hệ thống đánh giá và xếp hạng cơng trình xanh LOTUS được ban hành bởi VGBC –Vietnam Green Building
Council.
(Theo tapchikientruc – “Kiến trúc xanh đối với sinh viên kiến trúc”)

Các tiêu chí KTX theo Hội Kiến trúc sư Việt Nam bao gồm:
i) Địa điểm là yếu tố hàng đầu
Vị trí xây dựng luôn là yếu tố hàng đầu dù là nhà ở, văn phịng hay các cơng
trình kiến trúc. Muốn thiết kế và xây dựng nhà đạt tiêu chuẩn “xanh” thì cần u cầu
vị trí có sự hịa hợp với thiên nhiên và môi trường, giảm thiểu tối đa tác động đến
thiên nhiên. Hơn nữa, cơng trình được đánh giá cao hơn nếu cải tạo được cảnh quan,
ứng phó với biến đổi khí hậu, phịng chống thiên tai.
ii) Khơng thể bỏ qua năng lượng tự nhiên
Kiến trúc xanh cần khai thác cảnh quan một cách hiệu quả, cần tận dụng điều

kiện cảnh quan, khơng khí. Một ngơi nhà “xanh” khơng thể thiếu sự tinh tế trong ánh
sáng tự nhiên, thông gió và làm mát. Bên cạnh đó thì tiết kiệm nước cũng là tiêu
chuẩn của thiết kế xanh.
iii) Chất lượng môi trường trong nhà là điều cần quan tâm
Không gian trong nhà là yếu tố mang tính quyết định. Thiết kế nhà xanh cần
bảo vệ không gian bên trong (giảm tiếng ồn, giảm bức xạ, cách nhiệt), vỏ bao che cần
phòng chống và giảm thiểu tác động của các yếu tố bên ngồi (mơi trường tự nhiên
hay nhân tạo). Tổ chức không gian trong nhà cần phù hợp với nhu cầu tâm sinh lý,
2


giao tiếp cộng đồng. Ngoài ra, thiết kế nội thất cũng phải hướng tới chất liệu tự nhiên
như gỗ, đá, đảm bảo không gian đầy đủ ánh sáng tự nhiên và khơng khí trong lành.
iv) Kiến trúc tiên tiến bản sắc:
Là cơng trình có giải pháp quy hoạch, kiến trúc tương thích với nhu cầu sống,
hướng tới các giá trị văn hóa xã hội tương lai. Có thể bảo tồn kế thừa và khai thác các
giá trị văn hóa, kiến trúc truyền thống, đặc trưng dân tộc vùng miền. Có thể ứng
dụng khoa học cơng nghệ tiên tiến, thích ứng với biến đổi khí hậu, đem lại hiệu quả
kinh tế xã hội.
v) Tính xã hội nhân văn bền vững:
Là cơng trình hịa nhập với mơi trường nhân văn, đáp ứng nhu cầu vật chất, văn
hóa tinh thần của cá nhân, cộng đồng, dân tộc. Cơng trình cần tơn trọng bảo tồn và
phát huy giá trị di sản văn hóa.
Nói tóm lại, kiến trúc xanh không chỉ giúp mang đến nhiều lợi ích về sức khỏe
và về mơi trường mà khơng gian xanh cịn có tác dụng rất lớn đến tinh thần cũng như
đến cảm xúc của bạn, cho nên đây cũng chính là điều khiến khơng gian xanh trở thành
một liều thuốc tốt cho tinh thần của bạn và người thân trong gia đình của mình.

3. NÊU CÁC HÌNH THỨC TỔ CHỨC CÂY XANH Ở NHỮNG VỊ TRÍ
SAU NHẰM CẢI THIỆN VI KHÍ HẬU

3.1 Trong tổng thể quy hoạch khu ở

Trong thành phố, cần xây các công viên rộng lớn ở đầu hướng gió để làm mát
khơng khí hoặc ở giữa thành phố để tạo ra vùng khơng khí có nhiệt độ thấp. Cây xanh
trồng hai bên đường phố có tác dụng tốt như che nắng mặt đường, giảm bức xạ và
tạo các ống thơng gió trong thành phố. Cây xanh đơ thi có thể chia thành nhiều loại,
tuỳ theo tính chất sử dụng và vị trí của khu đất trong cơ cấu Quy hoạch đơ thị.
3.1.1 Các loại hình cây xanh đô thị
i) Là các khu cây xanh phục vụ trực tiếp cho đô thị (theo nhu cầu vui chơi giải trí sinh hoạt
văn hố, rèn luyện thân thể và mĩ quan đô thị), bao gồm:
Công viên: chiếm vị trí quan trọng trong hệ thống cây xanh thành phố. Tuỳ theo
điều kiện địa hình cho phép, cơng viên thường được bố trí đều trong khu dân cư và ở
3


những nơi có địa hình tự nhiên đẹp. Trong cơng viên được tổ chức các hoạt động văn
hố giải trí nghi ngơi, các hoạt động thể thao thể dục rèn luyện thân thể…
Các vườn hoa: là những khuôn viên nhỏ kết hợp với các quảng trường công
cộng thành phố và các cơng trình kiến trúc nhỏ, làm tăng vẻ đẹp của các tổng thể kiến
trúc đô thị. Đây cũng là những chỗ dừng chân, ngồi nghi, ngắm cảnh của đô thị.
Các dải cây xanh dọc phố: các dải cây xanh trồng dọc theo các phố lớn ở hai
bên hoặc ở khoảng cách giữa hai tuyến đường. Hình thức này cịn được tổ chức trên
các tuyến đi bộ chính trong khu ở, trên các trục trung tâm đi bộ có xen kẽ các kiến
trúc nhỏ ghế đá nghỉ chân.
ii) Cây xanh sử dụng hạn chế
Đây là những khu cây xanh công cộng nhưng chỉ phục vụ hạn chế cho một số
đối tượng mang tính chuyên dùng như cây xanh trong các khu trường học, bệnh viện,
trong các khu công nghiệp…
iii) Cây xanh có chức năng đặc biệt
Là các khu cây xanh tổ chức theo nhu cầu riêng của quy hoạch. Nó bao gồm các

khu cây xanh mang tính nghiên cứu khoa học, vườn thực vật, vườn thú, vườn ươm
cây, các khu cây xanh cách li bảo vệ, chống gió bão, chống gió nóng, bụi cát…
3.1.2 Yêu cầu thiết kế quy hoạch cây xanh
Thiết kế cây xanh sử dụng công cộng đô thị phải phù hợp với từng loại đô thị và
tổ chức khơng gian đơ thị, góp phần cải thiện mơi trường, phục vụ các hoạt động vui
chơi, giải trí, văn hóa, thể thao và mỹ quan đơ thị.
Tổ chức cây xanh công cộng phải tận dụng, khai thác, lựa chọn đất đai thích
hợp, phải kết hợp hài hịa với mặt nước, với môi trường xung quanh, tổ chức thành
hệ thống với nhiều dạng phong phú: tuyến (là các giải cây xanh đường phố, ven kênh
rạch, sơng ngịi), điểm (là các vườn hoa công cộng), diện (hoặc mảng là các công viên
các cấp trong đô thị).
Cây xanh đường phố phải thiết kế hợp lý để có được tác dụng trang trí, phân
cách, chống bụi, chống ồn, phối kết kiến trúc, tạo cảnh quan đường phố, cải tạo vi khí
hậu, vệ sinh mơi trường, chống nóng, khơng gây độc hại, nguy hiểm cho khách bộ
hành, an tồn cho giao thơng và khơng ảnh hưởng tới các cơng trình hạ tầng đơ thị
4


(đường dây, đường ống, kết cấu vỉa hè mặt đường). Cây xanh đường phố phải có mối
liên kết “điểm”, “diện” cây xanh để trở thành hệ thống cây xanh công cộng.
Cây xanh ven kênh rạch, ven sơng phải có tác dụng chống sạt lở, bảo vệ bờ,
dòng chảy, chống lấn chiếm mặt nước.
Tổ chức cây xanh trong công viên vườn hoa: cần lưu ý khoảng cách giữa cơng
trình ở xung quanh tiếp giáp với cây trồng như: cây bụi, cây thân gỗ (cách tường nhà
và cơng trình từ 2 m đến 5m, cách đường tàu điện từ 3m đến 5m, cách vỉa hè và
đường từ 1,5 m đến 2m, cách giới hạn mạng điện 4 m, cách các mạng đường ống
ngầm từ 1 m đến 2m…) Khi thiết kế công viên, vườn hoa phải lựa chọn loại cây trồng
và giải pháp thích hợp nhằm tạo được bản sắc địa phương và phù hợp với điều kiện
tự nhiên của địa phương. Ngoài ra, lựa chọn cây trồng trên các vườn hoa nhỏ phải
đảm bảo sự sinh trưởng và phát triển không ảnh hưởng đến tầm nhìn các phương

tiện giao thơng.
3.1.3 u cầu các loại cây trồng
Các loại cây trồng phải đảm bảo các yêu cầu sau: Cây phải chịu được gió, bụi,
sâu bệnh; Cây thân đẹp, dáng đẹp; Cây có rễ ăn sâu, khơng có rễ nổi; Cây lá xanh
quanh năm, khơng rụng lá trơ cành hoặc cây có giai đoạn rụng lá trơ cành vào mùa
đông nhưng dáng đẹp, màu đẹp và có tỷ lệ thấp; Khơng có quả gây hấp dẫn ruồi
muỗi; Cây khơng có gai sắc nhọn, hoa quả mùi khó chịu; Có bố cục phù hợp với quy
hoạch được duyệt. Nhiều loại cây, loại hoa; Cây có lá, hoa màu sắc phong phú theo 4
mùa; Nhiều tầng cao thấp, cây thân gỗ, cây bụi và cỏ, mặt nước; Sử dụng các quy luật
trong nghệ thuật phối kết cây với cây, cây với mặt nước, cây với công trình và xung
quanh hợp lý, tạo nên sự hài hịa, lại vừa có tính tương phản vừa có tính tương tự,
đảm bảo tính hệ thống tự nhiên.
5


Ví dụ: Cây xanh trường học có bàng (Terminalia catappa), phượng (Delonix
regia), bằng lăng (Lagerstroemia speciosa)…; Cây xanh khu dân cư có xà cừ (Khaya
senegalensis A.Luss), vàng anh (Saraca dives)…; Cây xanh bệnh viện có long não
(Cinnamomum camphora), bạch đàn (Eucalyptus), dạ hương (Cestrum noctrurnum)…;
Cây xanh công viên vườn hoa có huyết dụ (Cordyline terminalis), đỗ quyên
(Rhododendron simsii), cau bụi (Chryslidocarpus lutesceus )…; Cây xanh khu cơng
nghiệp có bàng đài loan (Terminalia mantaly), phi lao (Casuarina equisetifolia)…
3.2 Ngoài nhà (sân vườn, hàng hiên): thích hợp với nhà biệt thự hoặc nhà vùng nơng thơn.
Ơng cha ta có câu “nhà trước trồng cau, nhà sau trồng chuối”. Chung quy cũng
là có cơ sở khoa học. Vì thân cau thẳng, tán lá cao khơng cản tầm nhìn, trồng trước
nhà che nắng tốt và mùa hè khơng cản gió Đơng Nam thổi thẳng vào nhà. Cịn cây
chuối thì thấp, rậm rạp, trồng sau nhà có tác dụng cản gió mùa phía Bắc từ sau nhà
thổi tới.
Cho nên, cần xác định vị trí và chọn cây trồng phù hợp. Nói chung, trước mặt
nhà hướng Nam nên trồng các cây có tán lá cao và lớn, thân cây thẳng hoặc lá kim

thưa, như lá cây cau, dừa, cọ... Hướng có gió lạnh thổi về mùa Đơng thì nên chọn các
cây có tán lá lớn, hình trụ từ gốc đến ngọn hoặc có lá rậm rạp như chuối, chè, tre,
mít…Nên bố trí hàng cây cao gần nhà hơn để có tác dụng che nắng cũng như khơng
cản gió xun qua phịng.
Ở nhà nơng thơn, nhà thường thấp tầng, cây cối trồng nhiều, nếu không tổ
chức cây xanh tốt thì khơng có lợi về gió, mặt khác cũng khó tận dụng diện tích vườn
tược để canh tác được. Nếu xung quanh nhà có lũy tre hoặc cây dâm bụt bao bọc thì
trong nhà hầu như khơng có gió thổi qua.
Với những căn nhà biệt thự, ta có nhiều sự lựa chọn các giải pháp làm mát
không gian sống hơn. Bao gồm tổ chức:

6


Cây xanh tự nhiên: được bố trí tại khu vực vườn dạo, khu nghỉ tĩnh, cân bằng lại
những đường nét kiến trúc thô cứng hoặc uyển chuyển, nhà thiết kế phải khéo léo
trong việc bảo tồn các cây xanh hiện trạng của thiên nhiên, nhiều tầng lớp để tạo vẻ
xanh mát, nhiều bóng râm, chống ồn và tránh các tác động khác của tự nhiên.
Cây xanh cắt xén: cắt xén dạng cây cao mang điển hình cho phong cách châu
Âu, mang đường nét của bố cục và sự sáng tạo, bố trí tại khu vực trang trọng hoặc vui
hơi với những cách tạo hình
cụ thể. Cây xanh cắt xén dạng
bụi có thể dùng trong việc
định hướng và phân chia
khơng gian (làm tường rào
xanh phân khu), việc bố trí
đều tùy theo chủ đích riêng
của người thiết kế.
Bảo đảm xây dựng đầy đủ các yếu tố cảnh quan trong vườn nhà để đạt hiệu quả
cao nhất trong cải tạo vi khí hậu. Trong đó: Các yếu tố cảnh quan cứng gồm kiến trúc

nhà ở; Các yếu tố cảnh quan mềm bao gồm:
a) Cây và bụi cây: cung cấp bóng râm, kiểm sốt độ ẩm tương đối, chuyển động
khơng khí, đạt được sự thoải mái nhiệt, thơng gió. Lựa chọn cây trồng để khôi phục,
phát triển vườn nhà theo hướng: đất nào cây ấy; ưu tiên các cây bản địa; chọn cây có
sức đề kháng cao; trồng kết hợp hợp lí cây mọc nhanh và mọc chậm. Chọn cây phát
huy tốt khả năng cải tạo mơi trường (cây cho bóng mát, chán bụi, giảm ồn, lọc chất
độc hại; Nếu trồng cây rụng lá thì nên chọn loại cây có thời gian rụng muộn và ra lá
sớm); Bố trí cây trồng phải đa dạng (lồi, tầng tán, cảnh sắc, cơng dụng).
b) Bãi cỏ và thảm hoa: giảm nhiệt độ mặt đất, ngăn chói, hấp thu bức xạ, tăng
độ tươi mát và mùi thơm của khơng khí, sản xuất phytoncid
c) Bể cạn, hịn non bộ: tăng độ ẩm, làm mát, giảm nhiệt độ bề mặt và khơng khí
Đặc biệt, cần chọn lọc và loại bỏ các loại cây có độc trong vườn và bổ sung bằng
các loại cây vừa an tồn vừa có thể tạo cảnh quan thế - dáng theo ý muốn của chủ
nhà.
7


3.3 Trên mặt đứng, ban cơng: mặt bên thích hợp với nhà biệt thự hoặc nhà nơng thơn, mặt
đứng chính diện và ban cơng thích hợp với hầu hết các loại hình nhà, tuy nhiên nhà chung cư
chỉ thích hợp với ban công
Đối với nhà nông thôn, nhà biệt thự, nhà liên kế trong khu dân cư: trong kiến
trúc dân gian, cũng như trong kiến trúc hiện đại người ta cịn dùng các loại giàn hoa,
giàn thiên lí, giàn nho, giàn dây leo thường xanh bắc kiểu thẳng đứng, nằm ngang
hoặc chắn trước của sổ. Nên chọn các cây leo rụng lá trong mùa đơng để có thể lợi
dụng nắng sưởi ấm trong phịng.
Đối với mặt
bên (khơng thích hợp
nhà liên kế trong khu
dân cư), ta có thể
dùng các dây leo bám

tường

(như

sung

thằn lằn, vảy ốc, trâu
cổ) để làm bức tường
xanh, như một lớp
cách nhiệt cho ngôi nhà, trồng cây leo phủ tường ngoài để che nắng ngoài cửa sổ giúp
nhiệt độ trong phịng có thể giảm từ 0,7 đến 0,9%, biên độ dao động nhiệt cũng có
thể giảm đi 0,9 – 1,3%.
Đối với nhà phố liên kế, nhà liên kế kết hợp thương mại (shop house): thay vì
xây hết diện tích, tận dụng tối đa từng mét đất thì hãy chừa lại một khoảng khơng nho
nhỏ để bố trí ban cơng. Ban cơng loại hình nhà này rộng hẹp tùy vào thiết kế. Nếu ban
cơng có diện tích tương đối rộng rãi, ta có thể đặt các chậu cây xanh tầm trung (tán lá
rộng, sức sống cao) vừa để chắn nắng vừa để tăng các khơng gian xanh mát cho cơng
trình. Nếu ban cơng có diện tích hẹp, ta có thể trồng cây dây leo phủ dài mặt đứng để
che mát cho cơng trình (khơng nên trồng cây q rậm rạp vì có thể bất lợi trong khai
thác cảnh quan nắng và gió)
8


Ban công hướng Đông: thường nhận được nhiều ánh sáng vào buổi sáng, thích
hợp trồng những loại cây dây leo như: cây ti gon (Antigonon leptopus); cây lim hồ
đằng (Cissus verticillata); cây lan tim (Dischidia Ruscifolia); cây lan hạt dưa (Dischidia
Milnei) …
Ban cơng hướng Tây: thường có nhiệt độ khá cao, có nhiều ánh nắng vào buổi
chiều nên cây dây leo trồng ở vị trí này địi hỏi phải chịu nắng tốt, chịu được nhiệt độ
cao. Một số loại cây nên trồng ở ban công hướng Tây như: cây hoa giấy

(Bougainvillea); cây hoa hồng leo (Rosa); cây huỳnh anh (Allamanda cathartica) …

Ban cơng hướng Nam: đón được nhiều ánh sáng, thích hợp trồng các loại cây
ưa sáng như: hoa đậu biếc (Clitoria ternatea); cây lan hoàng dương (Petraeovitex
bambusetorum); dây cát đằng (Thunbergia grandiflora); dây đăng tiêu (Campsis
radicans); dây rạng đông (Flaming trumpet) ….
Ban công hướng Bắc: ban công không bị ánh sáng mạnh chiếu rọi vào nên chỉ
thích hợp trồng những loại cây ưa bóng râm mát như: cây trầu bà (Epipremnum
aureum); dây thường xuân (Hedera Helix) …
Đối với căn hộ chung cư: ban cơng có diện tích hẹp vừa phải, là khơng gian có
thể tiếp xúc với năng lượng thiên nhiên duy nhất và cũng là không gian xanh duy nhất
trong căn hộ. Ở đây cần bố trí cây bụi cỡ nhỏ, sức sống cao (không nên trồng cây tán
lá cao, rộng vì dễ bị gió nơi cao quật ngã, ảnh hưởng người đi bộ và sinh hoạt dưới
mặt đất). Ngồi ra cịn tiện nghi và tiết kiệm diện tích khi trồng cây theo phương
đứng, ví dụ như trồng trên giỏ treo (dây bò như dừa cạn, dạ yên thảo, đô la…) hoặc
dàn trồng đứng, cây dây leo cỡ nhỏ (không nên trồng dây leo quá sum sê rậm rạm,
phát triển nhanh vì cây sẽ bị lan ảnh hưởng đến các căn hộ xung quanh, cũng như
khó khăn trong việc cắt tỉa)
Ban công hướng Đông: Hướng này sẽ chiếu nhiều ánh sáng vào buổi sáng, nên
trồng được nhiều cây nội thất phù hợp. Ví dụ: cây Phát tài (Dracaena deremensis), cây
Thiết mộc lan (Dracaena fragrans), hoa Lan ý (Spathiphyllum wallisii), Trúc mây
(Rhapis excelsa) …
Ban công hướng Tây: Nhà hướng tây khiến nhiều khách hàng cần phải lựa chọn
cây chịu được nhiệt độ cao mà sống quanh năm. Ví dụ: cây râm bụt (Hibiscus
9


syriacus), ngũ sắc (Lantana camara), xương rồng bát tiên (Euphorbia milii), hoa hồng
leo (Rosa), cây mộc (Osmanthus fragrans), hoa mười giờ (Portulaca grandiflora) …
Ban công hướng Nam: Hướng này nhận được nhiều ánh sáng, đặc biệt là vào

buổi sáng. Ví dụ: cây Lưỡi hổ (Sansevieria trifasciata), tía tơ cảnh (Coleus blumei) ...
Ban công hướng Bắc: Hướng này không phải chịu ánh sáng mạnh nên thích
hợp trồng nhiều cây ưa bóng râm. Ví dụ: cây Thường Xuân (Hedera Helix), cây Bách
thủy tiên (Echinodorus cordifolius), cây Ngọc Ngân (Aglaonema Costatum), chuối
hoàng yến (Aglaonema Pseudobracteatum) ...
3.4 Sân thượng, mái: thích hợp với hầu hết loại hình nhà
Sử dụng hệ thống
mái xanh: thường có các
lớp, một lớp ngăn rễ xâm
nhập

vào

cơng

trình,

màng bảo vệ giúp giảm
thiểu các lỗ thủng, lớp
thoát nước cho phép mưa
lớn chảy ra đến một tanh
giới chu vi nhưng vẫn giữ

Hệ thống mái xanh

được độ ẩm cho thời kì khơ. Một tấm lọc ngăn chặn các hạt mịn từ tắc nghẽn các lớp
thoát nước, điển hình là vật liệu thiết kế chứ khơng phải đất, cung cấp chất dinh
dưỡng cho cây trồng ở trên. Các dạng mái từ hình chóp, bằng phẳng hay cong đều có
thể phủ xanh bằng các lớp chống thấm, lớp dằn đất, lớp đất và hệ thống giữ nước
dưới mái (có rải sỏi để lọc nước và chống nghẹt), hoa mười giờ, cúc dại, cỏ nhật… là

một số loại cây thấp, chịu nhiệt tốt, sức sống cao, có thể trồng trên mái.
Mái nhà trồng cây là một trong những biện pháp làm một lớp vỏ “vật liệu xây
dựng hữu cơ”. Vườn trên mái đang ngày càng phổ biến tại các cơng trình kiến trúc
hiện đại, với giải pháp đồng bộ kết hợp với thảm thực vât, chống thấm, hệ thống tưới
tiêu hoàn chỉnh. Điều cần chú ý hơn cả là không nên trồng cây rễ cọc ở trên mái, vì
khó có thể có đủ độ sâu đất cho cây.
10


Đối với chung cư: vườn trên cao hay còn gọi là vườn treo trên cao được tổ chức
vào các tòa chung cư cao tầng, để kiến tạo không gian sống gần gũi với thiên nhiên
(tầm 4 -6 tầng 1 vườn treo), nhiều chủ đầu tư lựa chọn giải pháp đưa khu "vườn trên
cao" vào các dự án bất động sản. Nhờ công nghệ xây dựng tiên tiến và hiện đại, thì
những khu vườn khơng cịn là khoảng xanh trên mặt đất mà được nâng lên tầng cao
để cư dân cảm nhận không gian sống trong lành với sắc xanh luôn tràn ngập.
3.5 Ở sân trong, giếng trời: thích hợp với hầu hết các loại hình nhà
Khơng thể phủ nhận giếng trời khi nói đến các yếu tố góp phần tạo ra khơng
gian xanh cho gia đình. Giếng trời giúp điều hịa hướng gió, tạo điều kiện để khơng khí
được lưu thông cũng như mang đến nguồn ánh sáng tự nhiên từ đó mà mang khơng
gian xanh mát cho gia đình.
Thơng thường khi thiết kế
giếng trời, kiến trúc sư sẽ đặt
giếng trời cho các khu vực
khơng tiếp xúc với mặt ngồi
nhà như cầu thang, vệ sinh,
hoặc phòng ngủ. Khu vực tầng 1
có thể cải tạo thành một khu
vườn nhỏ, các tầng trên có đặt

RIN’S HOUSE


những chậu cây cảnh xung quanh. Phía trên mái thường lợp bằng tấm lợp thông minh
để chiếu sáng và chống mưa. Độ rộng giếng trời tùy thuộc vào diện tích khu đất. Nhà
càng cao thì giếng trời càng phải rộng. Việc thiết kế giếng trời cho ngôi nhà cần đảm
bảo an toàn cho người sử dụng, phải có lan can rào chắn…
Một trong những hình thức tổ chức cây xanh khá đặc trưng là sử dụng giếng
trời để trồng đơn cây thân gỗ (cây tầm cao cho nhà lớn, cây tầm trung 2 – 3m cho nhà
nhỏ). Nếu giếng trời đã có một cây chủ đạo, phía dưới trồng các loại cây nhỏ, thì ở
giữa cũng cần điểm tơ bằng những cây có độ cao vừa phải, tán rộng, dề trồng, ưa điều
kiện trong nhà giúp sự kết nối mảng xanh một cách liền mạch (như cây cau tiểu trâm,
ráng ổ phụng, ngũ gia bì, đinh lăng, chuối rẻ quạt, chuối hoa, cây bạch mã hoàng tử,
11


…) nhằm tạo điểm nhấn cho ngôi nhà, mang ánh sáng tự nhiên và gió vào nhà để tạo
sự thơng thống cần thiết. Mở rộng các khơng gian riêng tư khi sử dụng kính lớn nhìn
ra giếng trời, mục đích là để lấy thêm nhiều ánh sáng và tạo đối lưu khơng khí. Do đó
trong những khơng gian này khơng khí ln tươi mới.
3.6 Trong nội thất nhà: phù hợp với tất cả loại hình nhà
Tường xanh vườn thẳng đứng ngoài việc đem lại cảm giác thân thiện, màu xanh
cho bức tường cịn đem lại rất nhiều lợi ích khác cho sức khỏe bằng cách trồng các
cây bụi tầm thấp nhiều loại khác nhau đan xen hay chỉ một loại cây đơn giản. Đặc biệt
với những ngôi nhà như nhà phố, nhà liên kế hay là căn hộ chung cư khơng có nhiều
diện tích trồng cây thì cách trồng này thật sự rất hữu ích.
Ví dụ như cách tổ
chức khơng gian của Drawers
House, tận dụng các “hộc”
được kết nối với nhau qua
một hành lang dài xun suốt
cơng trình được nhấn nhá bởi

hàng cúc tần xanh đầy sức
sống – thủ pháp bố trí mảng
xanh như một tấm rèm che

Drawer’S house

giảm bớt cái nắng gay gắt của miền nhiệt đới đồng thời cũng tạo những họa tiết thú vị
và biến đổi linh hoạt khi ánh nắng xuyên qua. Những “hộc kéo” là sự phóng mở các
phịng giúp đối lưu khơng khí và làm mát cả tồn bộ khơng gian sống.
Hay có sự phá cách táo bạo hơn là trồng hẳn một công viên trong chính ngơi
nhà của mình. Sáng tạo những khoảng thông tầng để trồng kết hợp cây xanh của công
viên vào không gian nội thất của ngôi nhà. Một khoảng thông tầng lớn được tạo ra
bằng một khối vuông cắt thông qua ba tầng, theo hướng chéo của mặt cắt. Ở tầng
trệt, khoảng thơng tầng này phục vụ như phịng khách, mở ra cơng viên; ở tầng trên
cùng là phịng sinh hoạt chung phủ đầy cây xanh. Nhằm mang lại sự thơng gió tự
nhiên xun qua ngơi nhà, là kết quả của hiệu ứng ống khói, cũng như cung cấp ánh
12
Mặt cắt Stepping Park House


sáng tự nhiên cho các khơng
gian phịng riêng. Nó mang lại
cảm giác tiếp nối từ công viên
cho cả ba tầng của tòa nhà.
Tổ chức cây xanh đơn
giản nhất trong nội thất đó là
mang chậu cây vào trong nhà,
có thể bố trí ở bất cứ đâu: từ
phịng khách, phịng bếp, phịng ngủ… cho đến phòng vệ sinh. Tuy nhiên đối với
phòng ngủ chỉ cần trồng một vài chậu cây nhỏ.

Đặc biệt, cần lưu ý chọn các loại cây phù hợp, tránh tác hại xấu. Các nghiên cứu
độc lập của NASA và American College đã chỉ rõ nhiều loại cây thông dụng ở Việt Nam
thuộc danh sách nên phát triển trong vườn nhà do tác dụng thanh lọc khơng khí, loại
bỏ chất ô nhiễm, gây hại, đuổi muỗi đã được người xưa tìm tịi áp dụng trong một
thời gian dài, đây cũng chính là những cây có nhiều trong vườn nhà truyền thống, đó
là: Cây si hay cây gừa (Ficus microcarpa), thiết mộc lan hay cây phát tài (Dracaena
fragrans), hòe (Styphnolobium japonicum), ngũ gia bì hay chân chim (Schefflera
heptaphylla), trúc mây (Rhapis excelsa), cau cảnh (Chryslidocarpus lutesceus), chanh,
dạ hương...(thuộc nhóm thân gỗ); sả, lưỡi hổ, húng lủi, húng chanh, húng quế, bạc
hà, tía tơ đất, ngải cứu, xương rồng, cúc vạn thọ, lơ hội,...
Một số lồi cây tuy có tác dụng rất tốt trong thanh lọc khơng khí nhưng có độc
do đó cần cảnh báo để xa tầm trẻ em như trầu bà; các loại khơng nên trồng do có thể
gây chết người như trúc đào (Neriumoleander), xương rồng bát tiên (Euphorbia
millii), cẩm tú cầu, đỗ quyên, môn kiểng, thiên điểu (Strelitzia reginae), ngoắt nghẻo
(Gloriosa superba), loa kèn, thủy tiên,... đây là những loại hiện nay đang được phát
triển mạnh trong các vườn kiểu mới, phục vụ nhu cầu thẩm mỹ là chính, các tác dụng
nâng cao chất lượng khơng khí khơng đáng kể. Đặc biệt các loại thiên điểu (chim thiên
đường), ngoắt nghẻo (loa kèn lửa, móng hổ, huệ lồng đèn) có chất cực độc nên cần
loại bỏ khỏi danh sách, trong trường hợp không thể nhổ bỏ cần gắn biển cảnh báo.
13


4. TỔ CHỨC CÂY XANH NHƯ TRÊN ĐÃ ẢNH HƯỞNG TỚI VẤN ĐỀ
KHAI THÁC CẢNH QUAN TRONG NHÀ Ở NHƯ THẾ NÀO?

4.1 Phân khu các khu chức năng và tổ chức các phòng trong nhà ở (phòng khách, phòng
ngủ…)
Ở trên đã đề cập qua phương thức giếng trời, những khoảng thông tầng hay đơn giản
hơn là tường đứng. Tuỳ thuộc vào cấu trúc và hình thức của cây trồng mà các hiệu ứng và
hình thức khơng gian có thể được tạo ra.

Đối với tổ chức giếng trời, phần đáy giếng được sử dụng bố trí cây xanh nên
thường được kết hợp với phòng khách hoặc là phòng bếp, các phòng còn lại tổ chức
xung quanh. Nhược điểm lớn nhất đối với giếng trời là những căn nhà có diện tích
nhỏ, giếng trời lúc bấy giờ sẽ phản xạ âm thanh cực to và rõ bởi bản chất giếng trời là
một cái ống, khơng có sự riêng tư cho các phịng trong nhà, tạo nên những phiền hà
nhất định
Đối với tường xanh, thay vì sử dụng các bức tường cứng nhắc phân chia khơng
gian trong nhà, thì sử dụng các hình thức trồng những câu bụi thấp như lưỡi hổ, ngũ
gia bì… hay sử dụng các loại dây leo như cúc tần, sử quân tử... thay cho tường đứng
để làm ranh giới vơ hình giữa các khu vực khơng gian sinh hoạt và cá nhân. hoảng
thơng tầng cũng vơ hình chung tổ chức khơng gian và phân chia các phịng cho căn
nhà.
4.2 Trong việc định giá giá trị kinh tế của căn nhà/căn hộ
Khách hàng ngày càng quan tâm nhiều hơn đến yếu tố không gian sống khi lựa chọn
mua nhà, người mua nhà sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho khơng gian sống. Nói đơn giản,
trong một khu đơ thị, những chung cư, căn hộ gần khu công viên hoặc những nơi có nhiều
cây xanh có mức giá cao hơn. Những căn nhà có vườn tược, giếng trời sẽ có mức giá cao hơn
một căn nhà thuần yếu tố cảnh quan cứng (hardscape).
Nếu nói về lợi ích ngắn hạn, tổ chức cây xanh vào cơng trình một cách hợp lí sẽ tạo ra
không gian vô cùng tươi mới, trong lành, việc phát triển các cơng trình xanh trong đơ thị giúp
con người trở nên gần gũi với thiên nhiên, mang đến tinh thần thoải mái, có lợi cho sự giải

14


tỏa căng thẳng. giúp tinh thần được thư thái và hạnh phúc hơn, qua đó mang lại một cuộc
sống hạnh phúc, lành mạnh.
Nếu nói về lợi ích dài hạn, sống gần khu cơng viên hoặc những nơi có nhiều cây xanh
lâu dài sẽ giúp sức khỏe của chúng ta tốt hơn, tiếp cận bầu khơng khí trong lành khiến tinh
thần được thả lỏng lâu dài sẽ giúp chúng ta trẻ hóa và tăng tuổi thọ. Sống trong một căn hộ

tổ chức cây xanh hợp lí cũng giúp chúng ta tiết kiệm năng lượng đi kèm theo đó là tiết kiệm
chi phí đáng kể.
So với các cơng trình thơng thường, cơng trình xanh lại có tính vững bền và lâu
dài, nên giá trị kinh tế cũng được tăng lên. Bởi vậy mà người dùng ngày nay không tiếc
tiền đầu tư vào các căn nhà/căn hộ tổ chức cây xanh hợp lí, bởi nó là một cuộc đầu tư
có lãi suất về sau này.

5. TỔ CHỨC CÂY XANH NHƯ TRÊN ĐÃ ẢNH HƯỞNG TỚI NHỮNG
VIỆC SAU CỦA NHÀ Ở NHƯ THẾ NÀO?

5.1 Sử dụng vật liệu
Tổ chức cây xanh hợp lí giúp sử dụng tiết kiệm các vật liệu gây ô nhiễm như sắt, thép
thay vào đó là những khoảng xanh và hiệu quả nguồn năng lượng của tự nhiên. Hạn chế tối
đa việc gây ra hiệu ứng nhà kính, ơ nhiễm môi trường. Đối với vật liệu xây dựng tiếp xúc với
cây xanh thì cần độ chống thấm tốt.
Đối với tường xanh đứng (sung thằn lằn, trâu cổ, vảy ốc…), nếu tường sơn không
chống thấm tốt sẽ bị cây sẽ làm lớn sơn bã ra, hằn vết đen, bám rêu gây mất thẩm mĩ cho
bức tường. Cho nên ảnh hưởng tới việc chọn mua và thi công vật liệu tường và sơn tường.
Đối với giếng trời, vì âm thanh phản xạ rõ ràng nên khi thiết kế cần tránh sử dụng
những vật liệu phẳng, thay vào đó là cần xây dựng tường nhà có mảng nhám, sần hoặc sử
dụng sơn gai, đá ốp tự nhiên, gạch thẻ, gạch trần để hạn chế âm vang trong nhà. Ngoài ra
giếng trời vào mùa hè đón nhận quá nhiều ánh nắng, ảnh hưởng đến tuổi thọ đồ nội thất
trong nhà (ngồi ra cịn ảnh hưởng đến việc chọn mua chất liệu nội thất), đặc biệt là hư hại
sàn nếu là sàn gỗ (ảnh hưởng kể cả trời mưa nếu sàn gỗ không chống thấm kĩ và khơng có hệ
thống thốt nước hợp lí)

15


Đối với vườn trên mái, không thể sử dụng vật liệu quá nặng mà phải chọn vật liệu có

trọng lực nhẹ để ngôi nhà không phải chịu nhiều lực, cũng như không ảnh hưởng đến kết
cấu của ngôi nhà.
5.2 Thiết kế kết cấu
Đối với giếng trời, điều cần để tâm nhất là kết cấu bao che, cần sử dụng thiết bị che
có bề mặt phản xạ ánh sáng, cần có hệ mành che nắng được thiết kế tự động, thiết kế tránh
thấm nước vào bề mặt trong căn nhà.
Đối với vườn trên mái, điều cần để tâm nhất là kết cấu chịu lực, khó khăn lớn nhất
cho việc làm vườn trên mái là làm sao đảm bảo chống thấm lâu dài vĩnh viễn cho các mái
tầng, thi công phần tiểu cảnh trên cao cần phải tính tốn với tải trọng sao cho hợp lí, thốt
nước tốt, cần có lớp chắn rễ và lớp bảo vệ. Nếu mảng xanh có tải trọng quá tải sẽ khiến
tường có vết nứt, nước thẩm thấu vào bên trong khiến lõi thép bê tông bị gỉ sét, lâu dài ảnh
hưởng nghiêm trọng đến kết cấu chịu lực của căn nhà. Về giống thì khơng nên chọn cây có rễ
cọc, các bồn cây nên trồng trên bề mặt tấm đan bê tông đặt cách mặt sàn 10cm để tạo
khoảng khơng giúp thốt nước tối đa. Rễ cây sau nhiều năm phát triển sẽ chỉ tập trung ở
phía trên tấm đan mà khơng cắm xuống sàn thốt nước phía dưới nên khơng làm ảnh hưởng
đến kết cấu chính của ngơi nhà.
Đối với vườn đứng, nếu khơng chống thấm tốt cho bề mặt tường thì nước sẽ thẩm
thấu vào các bức tường, tạo ra hiện tượng thấm nước, các bức tường bị phá hủy và mục
rỗng dần từ bên trong, ảnh hưởng đến kết cấu và tuổi thọ cơng trình.
5.3 Sử dụng năng lượng
Tổ chức cây xanh trong
và ngồi nhà đúng cách sẽ tận
dụng được nguồn năng lượng
vơ tận (Sustainable energy),
khai thác hiệu quả khơng khí
và ánh sáng tự nhiên, có thể
giảm chi phí vào hóa đơn tiền
điện, tiền nước.
16



Cây xanh ngồi nhà kiểm sốt nhiệt độ khơng khí bằng việc sử dụng bóng mát,
thơng gió bằng bởi cấu trúc nhiều tầng tán thực vật trong vườn (cây lâu năm, cây bụi,
cây leo) làm giảm bức xạ mặt trời tiếp xúc với mặt đất và tường, vì vậy có khả năng
làm giảm nhiệt độ khơng khí, mặt đất và bề mặt. Sự thoát hơi nước được thực hiện
tốt bằng hệ thống cây có độ che phủ cao, chỉ số LAI lớn và được bố trí hợp lí.
Giếng trời giúp khơng khí ln lưu thơng thống đãng, đồng thời khiến cho ánh
sáng tự nhiên được tràn ngập khắp không gian.
Mái nhà xanh làm hạ nhiệt khí hậu (có nghiên cứu chỉ ra rằng, dưới một nhiệt
độ trong phòng mát hơn khoảng 3-4 độ C so với nhiệt độ bên ngoài), chức năng cách
nhiệt này đạt hiệu quả cao nhất khi sử dụng đất trồng là một loại đất tơi xốp, độ ẩm
cao và cây trồng là loại cây có tán rộng. Nếu kết hợp với các cơng trình xanh khác, mái
nhà xanh sẽ đóng vai trị trong việc thay đổi khí hậu của tồn thành phố. Mái nhà
xanh cịn tận dụng được 60-70% lượng nước mưa, thậm chí giảm ngập lụt, tiết kiệm
chi phí tu bổ hệ thống cống rãnh trong thành phố.
5.4 Khi vận hành căn nhà
Tổ chức cây xanh trong và ngồi nhà theo hướng kiểm sốt và cải thiện vi khí
hậu dựa trên các kĩ thuật cảnh quan cụ thể, đó là:
Kiểm sốt vận tốc gió và tốc độ gió: do cây được sử dụng để gây ra sự chuyển
động khơng khí bên dưới xung quanh cây, chắn gió, giảm tốc độ gió, lọc bụi.
Kiểm sốt độ ẩm: giảm nhiệt độ khơng khí do nước bốc hơi từ các bề mặt phủ
đặc biệt là nước bốc hơi từ lá. Mặt khác, cây luôn luôn hút nước từ dưới đất lên. Hai
hoặc ba phần nghìn lượng nước đó sẽ được đồng hóa, cịn lại bao nhiêu tỏa vào
khơng khí. Một cây to có kích thước trung bình mỗi ngày nhả ra khoảng 2000l nước.
Số liệu đo lường thực tế cho thấy nhiệt độ ở mặt đất ẩm ướt thấp hơn nhiệt độ ở mặt
đất khô tới 5,5 độ C
Kiểm sốt hướng gió: bằng hàng rào cây xanh, sự kết hợp của các cây xanh tạo
thành một chướng ngại vật làm lệch hướng gió phía trên ngơi nhà. Bố trí cây hợp lí
làm cho luồng khơng khí của hướng về khơng gian sống. Các nhóm cây lớn hơn cũng
có thể được sử dụng để truyền gió theo một hướng cụ thể.

17


Kiểm sốt ơ nhiễm: do cây hấp thụ carbon dioxide và các chất ô nhiễm khác từ
hoại động sinh hoạt, sản xuất. Trong trường hợp ở gần các khu sản xuất, thì các khu
vực trồng cây có giá trị như vùng đệm bảo vệ khu vực nhà ở, đai cây xanh cịn giúp
giảm lượng bụi trong khơng khí.
Kiểm sốt ánh sáng chói: vườn cây có thể ngăn chói trực tiếp bằng độ cao của
cây, các cây hoa, cây bụi và cỏ trên các bề mặt thường phản chiếu ánh sáng vào tòa
nhà giúp ngăn chặn ánh sáng gián tiếp
Cây xanh khơng những trực tiếp hút bức xạ mà cịn có tác dụng cản bức xạ, che
nắng cho không gian dưới lùm cây. Thơng thường cây xanh có thể ngăn được 60-80%
bức xạ mặt trời. Cỏ trên mặt đất cũng che được bức xạ mặt trời, thường chỉ có
khoảng 20% năng lượng bức xạ xuyên qua cỏ tới mặt đất.
Đối với mái xanh thì có khả năng cách âm. Đất, cây và các lớp vật liệu có thể sử
dụng làm cách âm. Sóng âm thanh do thiết bị máy móc, giao thơng, máy bay có thể bị
hấp thu, phản xạ hoặc tán xạ bởi kết cấu. Lớp vật liệu ở phía dưới ngăn cản âm có tần
số thấp, cây trồng bên trên có khả năng cách âm có tần số cao. Một mái trồng cây
xanh với lớp trung gian bên dưới dày khoảng 12cm có thể giảm đến 40 decibels âm
thanh. Đối với mái xanh, chi phí làm mái xanh khá cao, tuy nhiên đây lại là một
phương án tiết kiệm hiệu quả trong tương lai. Nếu áp dụng, tuổi thọ của các mái nhà
sẽ được kéo dài hơn, đồng thời chủ nhà có thể sử dụng lượng nước mưa được lọc từ
mái để lau nhà, rửa xe…
Cải thiện chất lượng khơng khí: hấp thu nhiệt độ, giảm sự biến đổi nhiệt độ,
trao đổi Cabon dioxide và Oxy, lọc các chất độc hại ở khơng khí (trung bình 1m2 mái
trồng cỏ có thể lọc được 0,2kg chất độc hại từ khói bụi) . Kéo theo đó là giảm các nhu
cầu về chăm sóc sức khỏe, tạo mỹ quan cho ngơi nhà và thành phố, tạo khơng gian
nghỉ ngơi giải trí, khắc phục việc thiếu không gian xanh trong các đô thị.
Tuy nhiên cũng có một vài điểm bất cập khi vận hành căn nhà một thời gian:
Đối với tường xanh đứng, sau 1 thời gian trồng, các cây sẽ nhanh chóng vươn

dài theo hướng nắng nếu không gian đặt vườn tường chỉ có 1 hướng ánh sáng. Tất cả
các mặt lá mới sẽ mọc và hướng theo chiều sáng, đánh mất đi tính sắp đặt của cơng
trình vườn tường. Chưa kể, các cây sẽ nhanh chóng phát triển và chèn ép các cây bên
18


cạnh làm mất đi tính thẩm mỹ ban đầu. Để che phủ kín tồn bộ diện tích định sẵn, ta
sẽ xếp xít các cây ban đầu với nhau. Đây chính là nguyên nhân khiến nhiều dịch bệnh
giữa các cây bùng phát nếu loại tường xanh này bị thiếu ánh nắng lâu ngày. Hầu hết
các loại bệnh do virus gây ra cho cây sẽ nhanh chóng lây lan từ cây này sang cây khác
và khiến cho cả bức tường đắt đỏ lụi tàn dần. Ngoài ra, các cây phù hợp trồng tại
vườn tường kiểu modul chủ yếu là những cây nội thất khơng có hoa nên khơng đem
đến vẻ rực rỡ cho không gian sống.
Thêm nữa nếu trồng nhiều cây trong nhà ban ngày, các cây có thể cung cấp
thêm Oxi cho không gian sống. Nhưng ngược lại, vào ban đêm cũng lấy đi lượng Oxi
tương ứng cho q trình hơ hấp của cây. Đồng thời, hầu hết các loại cây khi để trong
nhà quá lâu sẽ dẫn đến tình trạng rụng lá. Khi các lá rụng xuống rất khó để lấy đi và
làm vệ sinh (đặc biệt đối với tường đứng do cấu trúc vườn đã định sẵn ở trên cao và
các cây xếp khít với nhau)

19


6. KẾT LUẬN
Cây xanh cũng cần phải tổ chức một cách hợp lí cả trong lẫn ngồi nhà nhằm
khai thác cảnh quan và cải thiện vi khí hậu hiệu quả. Các loại hình nhà ở (biệt thự, liên
kế, chung cư) dù có diện tích và đặc điểm đặc trưng khác nhau, nhưng khơng có loại
hình nào hồn tồn khơng thể tổ chức cây xanh hay thiết kế theo hướng kiến trúc
xanh. Qua những hình thức tổ chức cây xanh đã nêu trên, cùng với những dẫn chứng
chi tiết các công trình nhà ở, cho thấy rõ tầm quan trọng của mảng xanh đối với chúng

ta, với cơng trình, tạo dựng nên bởi những vật liệu thân thiện với môi trường, hài hịa,
khơng phá vỡ cảnh quan xung quanh, gắn bó con người với thiên nhiên, không làm ô
nhiễm môi trường sống và tiết kiệm tối đa các nguồn năng lượng…góp phần xây dựng
mơi trường sống bền vững, thích ứng với những biến đổi khí hậu trên tồn cầu và đáp
ứng nhu cầu chất lượng cuộc sống ngày càng cao của con người.
Kiến trúc xanh khơng những mang lại lợi ích kinh tế, mơi trường, sức khoẻ cho
người dân mà cịn đóng góp tích cực làm giảm sự biến đổi khí hậu. Có thể nhận định
rằng kiến trúc xanh là một hướng đi đúng đắn, gợi mở tương lai hết sức sáng sủa và
rất phù hợp với các nước thuộc khu vực nhiệt đới với nền kinh tế đang phát triển như
nước ta. Để mơ hình kiến trúc xanh được ứng dụng rộng rãi nhằm sử dụng năng
lượng tiết kiệm và hiệu quả, chúng ta cần tiến hành khảo sát, nghiên cứu, học hỏi kinh
nghiệm để đưa ra cơ chế, chính sách hợp lý, thiết thực và một vấn đề không kém
phần quan trọng đó là phải có sự đồng thuận giữa nhà thiết kế, nhà xây dựng, nhà
quản lý và của cả cộng đồng.

20


TÀI LIỆU THAM
KHẢO
1. Bài giảng Nguyên lí thiết
kế nhà ở của thầy Nguyễn
Song

Hồn

Ngun.

Ngun lí thiết kế nhà ở.
Trường Đại học Kiến trúc

Tp. Hồ Chí Minh
2. TIÊU CHUẨN QUỐC GIA TCVN 9257: 2012 QUY HOẠCH CÂY XANH SỬ DỤNG CÔNG
CỘNG TRONG CÁC ĐÔ THỊ - TIÊU CHUẨN THIẾT KẾ - vanbanphapluat.co
3. Hệ thống tiêu chí cơng trình xanh LOTUS – vgbc.com
4. Lê Văn Mai. Giáo trình Vi khí hậu học. NXB Đại học Quốc Gia Hà Nội
5. Ths. Kts. Trần Đình Hiếu. Nguyên lí thiết kế nhà ở. ĐẠI HỌC HUẾ, TRƯỜNG ĐẠI HỌC
KHOA HỌC HUẾ, KHOA KIẾN TRÚC. NXB Xây Dựng
6. TS.KTS Vương Hải Long. Trưởng Khoa Kiến trúc – ĐH Kiến trúc Hà Nội “Kiến trúc xanh
đối với sinh viên kiến trúc” – tapchikientruc.com.vn (Bài đăng trên Tạp chí Kiến trúc số
05-2019)
7. Trầm Bội Thi, Tạ Nguyễn Phương Nguyên, Phạm Thị Thu, Đặng Nhật Linh. ĐH Kiến Trúc
TP.HCM “Trồng cây trên mái nhà”
8. Sinh viên lớp K46E Đại Học Ngoại Thương Cơ Sở II. “KHẢO SÁT CÁC YẾU TỐ ẢNH
HƯỞNG ĐẾN GIÁ BÁN MỘT CĂN NHÀ”
9. ThS.KTS Lê Đức Viên Khoa Kiến trúc, Đại học Đông Nam, Trung Quốc (School of
Architecture Southeast University, China) & KS. Trần Minh Tuấn (Công ty TNHH VRA


Design) “Xu thế tự động hóa trong việc đưa cây xanh vào giếng trời ở cơng trình hiện
đại” – tapchikientruc.com.vn. (Bài đăng trên Tạp chí Kiến trúc số 03-2020)
10. KTS Ngơ Dỗn Đức “Kiến trúc xanh – kiến trúc bền vững” – tapchikientruc.com.vn
11. Lê Văn Thanh Hùng. NGHIÊN CỨU, ĐÁNH GIÁ CÁC DẠNG TỔ CHỨC CÂY XANH
TRONG BỐ CỤC TỔNG THỂ KIẾN TRÚC NHÀ VƯỜN HUẾ (KHU VỰC KIM LONG -THÀNH
PHỐ HUẾ). Tạp chí khoa học và cơng nghệ, Trường Đại học Khoa học – Đại học Huế Tập 5,
Số 1 (2016)
12. PGS.TS. Ngô Thám “Kiến trúc xanh: Cách tiếp cận từ bài học kiến trúc truyền thống
Việt Nam” – thuvienxaydung.net
13. TS.KTS Tô Văn Hùng. Trưởng ban Đô thị – HĐND TP. Đà Nẵng. “Giải pháp nâng cao
chất lượng kiến trúc trung tâm đô thị” – dothiphattrien.vn
14. KTS Vũ Hiệp “Cây xanh trong kiến trúc: Cái nhìn từ văn hóa và tinh thần của người

Việt” – tapchikientruc.com.vn (Bài đăng trên Tạp chí Kiến trúc số 9/2016)
15. “Thiết kế xanh: Xu hướng hàng đầu cho cuộc sống hiện đại” – kfa.vn
16. “Xu hướng kiến trúc xanh và những cơng trình tiêu biểu tại Việt Nam” –
greentiles.vn
17. “Xu hướng kiến trúc xanh trong cuộc sống hội nhập” – kientrucdothixanh.com
18. “Xu hướng vườn trong nhà trong thiết kế nhà ở” - investor.com.vn
19. “Kiến Trúc Xanh Là Gì?” – kientrucvietxanh.com.
20. />21. />22. />

23. />
nha-xanh.html
24. />
xanh-mat-848318.ldo
25. />26. />27. />28. />29. />30. />31. />