SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Tên sáng kiến:“ Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên thực hiện giáo dục
bảo vệ môi trường cho trẻ trong trường mầm non ”
Tác giả: Nguyễn Thị Thu
Chức vụ: Hiệu trưởng
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Đồng Tân
1. Đạt vấn đề
1.1 lý do chọn sáng kiến kinh nghiệm
Mơi trường là vấn đề sống cịn của đất nước, của nhân loại, của con người
và vạn vật .. Mơi trường trong sạch thì con người và vạn vật mới tồn tại và phát
triển. Như ông cha ta đã từng nói “ Nhà sạch thì mát, bát sạch ngon cơm”.
Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên, yếu tố vật chất và yếu tố nhân tạo
bao quanh con người có ảnh hưởng tới đời sống, sản xuất, sự tồn tại phát triển của
con người và sinh vật. Vì vậy mơi trường có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời
sống con người và sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của đất nước, của nhân
loại. Nếu môi trường trong sạch sẽ bảo vệ sức khỏe cho mọi người, đảm bảo cho
con người được sống trong môi trường trong lành giúp cơ thể phát triển tốt hạn
chế được các bệnh do nguyên nhân ô nhiễm môi trường, giúp cho động thực vật
sinh sản và phát triển tốt.
Bảo vệ môi trường và giáo dục bảo vệ môi trường luôn đi song hành với
nhau. Trẻ em trong độ tuổi mầm non rất thích hoạt động , thích tiếp xúc với thiên
nhiên và cuộc sống xung quanh, dễ tiếp thu và hình thành những nề nếp, thói
quen, thái độ ứng xử có văn hóa, gần gũi với mơi trường sống xung quanh, đó là
yếu tố thuận lợi cho giáo dục bảo vệ môi trường. Trẻ nhận biết được mối quan hệ
giữa con người với thiên nhiên, giữa động vật và thực vật và điều kiện sống của
chúng. thích tìm hiểu khám phá thiên nhiên, .... Lao động của trẻ là lao động tự
phục vụ, chăm sóc thiên nhiên, vệ sinh mơi trường, là phương tiện quan trọng để
hình thành ý thức bảo vệ tự nhiên và bảo vệ môi trường . vai trò của giáo dục bảo
1
vệ môi trường cho trẻ mầm non là rất quan trọng và có ý nghĩa to lớn, góp phần
đặt nền móng ban đầu cho việc hình thành nhân cách con người.
Giáo dục bảo vệ môi trường trong trường mầm non là chúng ta đã trang bị
kiến thức cho cả một thế hệ tương lai, đó là hành trang theo các em suốt cuộc
đời . đó chính là ước mơ, là hành động cụ thể giúp cho môi trường của chúng ta
mãi mãi xanh tươi
Từ rất nhiếu năm nay Đảng và Nhà nước ta đã quan tâm Bảo vệ môi trường
và giáo dục bảo vệ môi trường với với việc ban hành nhiều chủ trương, chính
sách và các biện pháp thực hiện giáo dục bảo vệ môi trường. Hiện nay ở Việt
Nam môi trường đang bị ô nhiễm nặng nề do dân số tăng quá nhanh, nghèo khổ
và lạc hậu, đô thị hóa ở các nơi, các khu cơng nghiệp, cụm cơng nghiệp mọc lên
ngày càng nhiều, khí thải của cơng trường nhà máy và lượng rác thải trong sinh
hoạt hàng ngày quá nhiều nhưng không được xử lý tốt. Một trong những nguyên
nhân cơ bản gây nên tình trạng trên là do sự thiếu hiểu biết, thiếu ý thức của con
người. Vì vậy hiểu biết về mơi trường và giáo dục bảo vệ môi trường trở thành
một vấn đề cấp bách có tính chiến lược tồn cầu.
Tuy nhiên việc thực hiện giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ trong trường
mầm non đã được các đồng chí giáo viên trong nhà trường mầm non Đồng Tân –
Hiệp Hòa – Bắc giang thực hiện thường xuyên nhưng kết quả chưa cao, còn nhiều
hạn chế do phương pháp giáo dục trẻ còn gị bó, áp đặt, Kiến thức về bảo vệ mơi
trường của một số giáo viên còn hạn chế, một số giáo viên trẻ thiếu kinh nghiệm
trong công tác giáo dục bảo vệ môi trường dẫn đến chất lượng của việc giáo dục
bảo vệ môi trường trong nhà trường chưa cao ...do đó nhận thức của trẻ về mơi
trường cịn hạn chế, bảo vệ mơi trường cịn chưa có hiệu quả.....
Trước những vấn đề trên, là một cán bộ quả lý của nhà trường tơi ln suy
nghĩ để tìm ra những biện pháp chỉ đạo giáo viên thực hiện giáo dục bảo vệ môi
trường cho trẻ trong trường mầm non đáp ứng với phương pháp đổi mới giáo dục
để giúp giáo viên có những biện pháp giáo dục để mang lại hiệu quả cao nhất
2
trong công tác giáo dục bảo vệ môi trường, để giúp trẻ có hiểu biết về mơi trường,
có ý thức, thái độ hành vi tham gia giữ gìn bảo vệ môi trường, thân thiện gần gũi
với môi trường, yêu quý, tôn trọng môi trường, mong muốn được tham gia cải
thiện mơi trường. ........là rất cần thiết . Chính vì vậy tôi đã chọn và nghiên cứu đề
tài “ Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên thực hiện giáo dục bảo vệ môi
trường cho trẻ trong trường mầm non ”
1.2. Tính mới, tính sáng tạo của sáng kiến
Đề tài này chưa được công bố trong tỉnh, huyện tuy nhiên đây là đề tài tôi
đã nghiên cứu và áp dụng vào việc chỉ đạo và ứng dụng tại trường mầm non Đồng
Tân – Hiệp Hòa – Bắc Giang trong năm qua. Tơi nhận thấy đề tài này có thể áp
dụng phù hợp với trường tơi và các trường bạn, bởi vì các biện pháp và cách tổ
chức đều rất dễ thực hiện. Có thể tạo niềm tin với phụ huynh học sinh, góp phần
đẩy mạnh cơng tác xã hội hóa giáo dục, thu hút phụ huynh nhiệt tình tham gia xây
dựng mơi trường trong và ngồi lớp học.
Việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ tuổi mầm non ln là hoạt
động mang tính giáo dục cao, nó địi hỏi chúng ta phải nhạy bén, linh hoạt. Xuất
phát từ những trăn trở ấy, tôi đã lựa chọn những giải pháp mang tính mới này để
đề tài mang đến hiệu quả nhất định.
2. Nội dung của sáng kiến
2.1. Thực trạng tình hình về vấn đề
Việc tìm ra các biện pháp chỉ đạo giáo viên thực hiện giáo dục bảo vệ môi
trường cho trẻ nhằm nâng cao chất lượng giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ
trong trường mầm non giúp giáo viên biết cách tổ chức, thiết kế các hoạt động,
vận dụng tích hợp lồng ghép những nội dung giáo dục bảo vệ mơi trường phù
hợp, giúp trẻ có những kiến thức về mơi trường, biết giữ gìn và bảo vệ mơi trường
một cách có hiệu quả... Trong cơng tác quản lý chỉ đạo tại trường, tơi nhận thấy có
những thuận lợi và khó khăn sau:
* Thuận lợị
Trường mầm non Đồng Tân được sự quan tâm của Phòng Giáo dục và Đào
tạo huyện Hiệp Hòa chỉ đạo chặt chẽ về chuyên môn, thường xuyên tổ chức các
3
lớp bồi dưỡng chuyên môn cho cán bộ giáo viên, giúp cho việc nâng caao trình độ
tay nghề, nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ.
Nhà trường ó đội ngũ giáo viên nhiệt tình trong cơng tác, u nghề mến trẻ,
có trình độ đạt chuẩn và trên chuẩn: 15/15= 100%.
Cơ sở vật chất đã ổn định đảm bảo đủ phịng học riêng cho trẻ. 100% các
nhóm lớp có đủ bàn ghế đúng quy cách, có nhà vệ sinh khép kín, có đủ nước sạch
để phục vụ hoạt động hàng ngày của cô và trẻ.
Trường đạt chuẩn quốc gia lần 2 năm học 2014 – 2015. Lần 3: 2018 –
2019.
Đội ngũ giáo viên nhiệt tình tâm huyết với nghề.
Nhà trường có 9 nhóm lớp được phân chia theo từng độ tuổi tuổi phù hợp
với chương trình giáo dục mầm non do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành.
* Khó khăn:
- Đồng Tân lµ mét xã miền núi các hộ dân chủ yếu làm nơng nghiệp điều
kiện kinh tế cịn gặp nhiều khó khăn. Nhận thức của một số phụ huynh chưa đầy
đủ nên việc vận động ủng hộ kinh phí phục vụ cơng tác giáo dục bảo vệ mơi
trường cịn gặp khó khăn.
- Kinh phí đầu tư để thực hiện giáo dục bảo vệ mơi trường cịn hạn chế.
- Trẻ mầm non cịn nhỏ chóng nhớ mau qn nên việc giáo dục bảo vệ mơi
trường cần phải thưịng xun liên tục.
- Trình độ của giáo viên chưa đồng đều, một số giáo viên chưa nắm chắc về
nội dung, phương pháp, hình thức nên cịn hạn chế trong cơng tác giáo dục trẻ
mầm non bảo vệ môi trường.
* Khảo sát đầu năm về chuyên đề giáo dục bảo vệ môi trường:
- Giáo viên: + Tốt 5/15 đạt 33%.
+ Khá 8/15 đạt 53,3 %.
+ Đạt yêu cầu: 2/25 đạt 15 %
- Khảo sát kiến thức, kỹ năng, thái độ của học sinh.
4
STT
1
2
3
4
Mức
Đầu năm
Số trẻ
58/256
116/256
52/256
30/256
Tốt
Khá
Đạt yêu cầu
Chưa đạt yêu cầu
Tỷ lệ%
22,6%
45,3%
20,3%
11,7%
- Một số trẻ chưa biết để rác đúng nơi quy định.....
Từ thuận lợi và khó khăn trên với vai trị là một cán bộ quản lý, tơi ln
suy nghĩ và tìm ra những biện pháp tốt nhất để chỉ đạo giáo viên thực hiện giáo
dục bảo vệ môi trường cho trẻ trong trường mầm non giúp trẻ tiếp thu kiến thức
về mơi trường có hiệu quả, có được những ý thức, thái độ, hành vi, kỹ năng bảo
vệ môi trường. Tôi đã mạnh dạn đưa ra một số biện pháp sau
2.2. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề
2.2.1 Thực hiện cơng tác xã hội hố hiệu quả bằng việc tuyên truyền
giáo dục bảo vệ môi trường trong trường mầm non:
Muốn thực hiện tốt việc chỉ đạo giáo viên thực hiện giáo dục bảo vệ môi
trường trước hết phải thực hiện cơng tác xã hội hội hóa bằng việc tuyên truyền
giáo dục bảo vệ môi trường trong trường mầm non.
Bản thân tôi luôn suy nghĩ cần cải cách lại phương pháp tun truyền theo
hình thức mới có hiệu quả hơn. Sự kết hợp công tác tuyên truyền nâng cao nhận
thức của tồn dân về việc bảo vệ mơi trường kết hợp với đóng góp xây dựng cơ
sở vật chất. Trước hết đối với thành viên ban chỉ đạo năm học 2019-2020 có điều
chỉnh bổ sung thành viên mới là đại diện phụ huynh tham gia ban chỉ đạo, nhằm
tạo nhân lực làm tiếng nói gần gũi trong quá trình xã hội hố cơng tác giáo dục
bảo vệ mơi trường.
- Họp với các đoàn thể và giáo viên trong trường để quán triệt kế hoạch bảo
vệ môi trường. Các đoàn thể và giáo viên đã thảo luận sâu sắc vào kế hoạch của
trường và đưa yêu cầu, nội dung của giáo dục bảo vệ môi trường vào kế hoạch
công tác năm, tháng của tổ chuyên môn và cá nhân.
5
2.2.2 Làm tốt công tác phối hợp với phụ huynh tăng cường nguyên liệu
vật liệu cho từng chủ đề.
- Câu nói của Bác Hồ ln là kim chỉ nam cho mọi hoạt động “ Dễ trăm
lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng song”. Biết vận dụng được
điều đó trong thực tiễn chỉ đạo cơng tác bảo vệ môi trường sẽ đạt được kết quả
như mong đợi. Phụ huynh học sinh là một lực lượng gắn bó mật thiết trong giáo
dục mầm non. Họ là người hàng ngày đưa đón trẻ tới trường, họ thường xun
được nhìn thấy công việc làm của cán bộ giáo viên mầm non. Chính vì vậy tơi đã
triển khai và tích cực phối hợp với phụ huynh cùng tham nhằm nâng cao hiểu biết
của phụ huynh về môi trường, về giáo dục bảo vệ mơi trường trong trường mầm
non đó là sự đoàn kết giữa phụ huynh và giáo viên với nhà trường, sự cởi mở thân
thiện, sự đóng góp đầu tư thêm kinh phí để mơi trường học tập của các cháu ngày
càng đa dạng, nhiều chủng loại đẹp mắt và hấp dẫn trẻ. tạo cảnh quan môi trường
xanh, sạch, đẹp, để cho các bé mỗi ngày đến trường là một ngày vui.
- Tuyên truyền sâu rộng tới phụ huynh học sinh về nội dung của giáo dục
bảo vệ môi trường trong trường mầm non bằng nhiều hình thức: Qua các buổi họp
phụ huynh học sinh, qua những bài viết tuyên truyền của đội ngũ giáo viên, tuyên
truyền bằng bản tin, tranh treo trên tường, những nơi gần đường đi lại để phụ
huynh dễ quan sát.
6
( Ảnh họp phụ huynh học sinh)
- Tuyên truyền bằng hình thức giới thiệu sản phẩm của các cháu như: Vẽ
nặn, viết chữ đẹp, những đồ chơi đơn giản do các bé tự làm vì vậy cha mẹ trẻ rất
phấn khởi khi đưa con đến trường. Làm cho nhận thức của nhân dân, của phụ
huynh được nâng lên rõ rệt, đã cải thiện được cơ sở vật chất, những đồ dùng thiết
thực cho học sinh: ti vi, đầu đĩa, đệm ấm cho trẻ, sưu tầm và bổ sung một số
nguyên liệu, vật liệu sẵn có của địa phương vào làm các đồ dùng học tập cũng
như đồ chơi cho trẻ theo các chủ đề của năm học. Vì thế giáo viên đã có đầy đủ
nguyên liệu để làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ, tận dụng được các nguyên liệu thiên
nhiên, đồ dùng phong phú đa dạng và nhiều chủng loại.
- Tôi đã lập kế hoạch kết hợp giữa phụ huynh cùng với nhà trường tổ chức
hội thi làm đồ dùng đồ chơi cấp trường. Thành viên ban giám khảo là đại diện phụ
huynh học sinh. Qua hội thi đó giúp phụ huynh hiểu được việc làm của đội ngũ
giáo viên, bằng đôi tay khéo léo các cô đã tạo ra hàng ngàn đồ chơi không những
7
hấp dẫn trẻ mà phụ huynh cũng vơ cùng thích thú. Qua đó đã tạo được niềm tin
của phụ huynh với nhà trường nhờ đó cơng tác giáo dục bảo vệ mơi trường được
phụ huynh nhiệt tình ủng hộ.
8
( Ảnh thi đồ dùng đồ chơi có sự tham gia của phụ huynh)
- Ban giám hiệu phổ biến nội dung tiêu chí của cơng tác giáo dục bảo vệ
mơi trường để phụ huynh cùng bàn bạc, xem nội dung nào làm trước nội dung
nào làm sau: ví dụ trồng cây bóng mát trong trường, cải tạo cơng trình vệ sinh lò
đốt rác và đặc biệt chú trọng khâu vệ sinh an toàn thực phẩm, cải tạo đất để làm
vườn rau cho nhà trường, ủng hộ chậu hoa cây cảnh.
- Vận động phụ huynh cùng kết hợp với nhà trường hường dẫn trẻ làm một
số thí nghiệm nhỏ trong gia đình như: sưu tầm hột hạt để làm thí nghiệm gieo hạt,
cho trẻ quan sát quá trình phát triển của cây lớn lên như thế nào cùng với trẻ, trẻ
rất vui khi được cùng mẹ tham gia khám phá điều diệu kỳ và cũng là trả lời câu
hỏi của trẻ vì sao, tại sao…, đồng thời cha mẹ sưu tầm các tranh ảnh hột hạt, vật
liệu sẵn có, vật thật có nội dung hình ảnh về các loại cây xanh đóng góp cho trẻ ở
lớp để mơi trường học tập cho trẻ thêm sinh động hơn, đẹp hơn, cảnh quan lớp
học sẽ vui tươi hơn tạo bầu khơng khí ấm cúng thân thiện, bởi trẻ biết hình ảnh đó
có sự đóng góp của cha mẹ, người thân vào đây, trẻ sẽ tích cực học tập và hăng
say tham gia vào các hoạt động nhiều hơn, điều đó sẽ đem lại cho trẻ chất lượng
9
giáo dục hiệu quả. Điều đặc biệt ở đây là giúp trẻ tiếp cận với chủ đề bằng thực tế
đó là “trăm nghe không bằng một thấy”.
2.2.3. Chỉ đạo giáo viên thực hiện nội dung bảo vệ môi trường trong
trường mầm non.
Để nâng cao chất lượng giáo dục bảo vệ mơi trường cho trẻ trong trường
mầm non ngồi việc thực hiện cơng tác xã hội hóa với các ban ngành đồn thể,
với phụ huynh thì việc chỉ đạo giáo vên thực hiện nội dung giáo dục bảo vệ môi
trường cho trẻ là rất quan trọng khơng thể thiếu vì đó là điều kiện quyết định sự
thành công trong công tác giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ trong trường mầm
non
* Bồi dưỡng cho giáo viên các chỉ thị của cấp trên về công tác giáo dục
bảo vệ môi trường trong trường mầm non như:
- Luật bảo vệ môi trường số 55/2014/QH13 ngày 23 tháng 6 năm 2014.
- Quyết định 1363/2001/QĐ – TTG về việc phê duyệt đề án “ Đưa các nội
dung bảo vệ môi trường vào hệ thống giáo dục quốc dân”. Các chỉ thị của bộ giáo
dục và đào tạo cũng đã nêu rõ các nhiệm vụ trọng tâm của ngành mầm non đối
với công tác giáo dục bảo vệ môi trườmg…và các công văn hướng dẫn của sở
giáo dục và phòng giáo dục để giáo viên hiểu rõ hơn về vị trí, tầm quan trọng và
những nội dung của công tác giáo dục bảo vệ môi trường trong trường mầm non.
- Kế hoạch số: 31-KH/HU về việc thực hiện Nghị Quyết số: 139-NQ/TU
ngày 01 tháng 9 năm 2016 của BTV Tỉnh Ủy về việc tăng cường công tác bảo vệ
môi trường trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016 – 2020, Kế hoạch số: 141 KH-UBND
ngày 30 tháng 11 năm 2015 của UBND huyện Hiệp Hòa về việc thực hiện đề án
thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải khu vực nông thôn trên địa bàn huyện giai
đoạn 2015 – 2020 với những mục tiêu cụ thể trọng tâm là thực hiện nghiêm túc
Luật bảo vệ môi trường, trong đó chú trọng cơng tác giáo dục bảo vệ mơi trường
ở các cấp học trên địa bàn tồn huyện.
10
- Trên cơ sở của những yêu cầu mang tính pháp lý đó, cơng tác giáo dục trẻ
mầm non đều chứa đựng mục tiêu và nội dung của giáo dục bảo vệ mơi trường,
nên việc tích hợp giáo dục bảo vệ mơi trường vào chương trình chăm sóc này sẽ
mang tính khả thi.
* Chỉ đạo giáo viên thực hiện tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi
trường lồng ghép vào các chủ đề như sau:
+ Cần lựa chọn vấn đề giáo dục bảo vệ mơi trường thích hợp với thực tế.
+ Xác định mục tiêu giáo dục bảo vệ môi trường cụ thể vừa sức với trẻ.
+ Xác định nội dung giáo dục bảo vệ môi trường thiết thực với trẻ.
+ Ví dụ cụ thể về lập kế hoạch hoạt động thực hiện giáo dục bảo vệ môi
trường trong trường mầm non lồng ghép vào các chủ đề trong năm học như sau:
* Chủ đề: “ Thế giới động vật”.
* Xác định mục tiêu của bài học.
Thông qua chủ đề trẻ biết:
- Động vật sống trong môi trường cần thức ăn nước uống và chúng gắn bó
với mơi trường.
- Mối quan hệ đơn giản giữa động vật với con người và môi trường. Biết
những hành động tốt xấu của con người trong việc bảo vệ động vật. Biết lợi ích và
tác hại của động vật.
- Yêu quý chăm sóc vật ni, cho chúng ăn uống. Biết cách phịng trừ một
số vật có hại như : Ruồi, muỗi …
* Xác định nội dung của bài học.
- Các con vật gần gũi với trẻ, sống trong môi trường xung quanh trẻ.
- Điều kiện cần thiết để chúng sống: Đất, nước, thức ăn,…
- Quan hệ của chúng với con người có ích, có hại.
- Tác động của con người đối với các động vật: Chăm sóc, tiêu diệt.
* Lựa chọn các phương pháp và hình thức tổ chức.
Chủ yếu sử dụng phối hợp:
11
- Các phương pháp quan sát, nêu vấn đề, tạo tình huống, trị chơi, thảo luận,
thực hành, tơ màu và cắt dán tranh.
- Hình thức tổ chức: Dạo chơi, thăm quan, hoạt động chung, hoạt động
nhóm, hoạt động góc.
* Chuẩn bị điều kiện, các đồ dùng, đồ chơi, vật liệu.
- Một số con vật có ở địa phương, tranh ảnh lô tô các con vật, giấy kéo hồ
dán, bút màu, khn con vật, con dấu hình con vật, bể cá, lồng chim,… và những
tình huống đưa trẻ vào hoạt động.
* Thiết kế các hoạt động của bài học tích hợp giáo dục phù hợp
- Hoạt động 1: Cô giới thiệu mục tiêu bài học và hướng dẫn trẻ bàn bạc, tìm
đồ dùng, đồ chơi, địa điểm, chia nhóm bạn, chọn các hoạt động thích hợp với bài
học tương ứng với thời gian cho phép.
- Hoạt động 2: Cô và trẻ cùng trao đổi đàm thoại để tìm hiểu khám phá,
phát hiện nhu cầu, môi trường sống, điều kiện sống của các con vật và mối quan
hệ của chúng với môi trường và con người qua đó trẻ hiểu được có nhiều loài
động vật, nhu cầu, nơi sống và điều kiện sống của chúng khác nhau.
- Hoạt động 3: Cho trẻ chơi phân nhóm, phân loại động vật theo các dấu
hiệu: mơi trường sống, thức ăn, có ích, có hại cho con người và cây xanh. Giúp trẻ
biết được động vật sống ở các nơi điều liện sống của chúng khác nhau, ích lợi và
tác hại của chúng đối với con người và cây xanh.
- Hoạt động 4: Cho trẻ in các loại động vật lên giấy, đóng hình các con vật,
vẽ nặn cắt dán, gấp các loại con vật. Vật liệu cho hoạt động là giấy, khn con
vật, dấu hình con vật, giấy màu, kéo, hồ dán, đất nặn,…giúp trẻ tìm hiểu thêm về
con vật và phát triển xúc cảm, tình cảm của trẻ đối với các con vật.
- Hoạt động 5: Từ các sản phẩm trẻ tạo ra ở hoạt động, tổ chức cho trẻ tạo
ra trại chăn nuôi, tổ chức cho trẻ trang trí lớp học với những hình vẽ tranh vẽ và
các sản phẩm nặn.
12
- Hoạt động 6: Chăm sóc vật ni ở gia đình, theo dõi sự phát triển của
chúng qua đó giúp trẻ hiểu được điều kiện sống và sự phát triển của các con vật.
Cô thảo luận với trẻ về những việc trẻ có thể thực hiện để tham gia chăm sóc vật
có ích, diệt loại có hại và cam kết cùng thực hiện.
- Hoạt động 7: Kể chuyện đọc thơ về các con vật.
- Hoạt động 8: Cho trẻ thực hiện bài tập - đánh giá điều kiện sống của các
con vật nuôi. Mô tả thức ăn, đồ dùng mà các con vật cung cấp cho con người để
thấy ích lợi của các con vật nuôi.
- Hoạt động 9: Cô và trẻ cùng nhận xét về kết quả thực hiện những điều đã
cam kết về việc trẻ tham gia chăm sóc vật có ích và diệt loại con vật có hại.
* Chỉ đạo giáo viên tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ
vào các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ phù hợp điều kiện thực tế của trường,
lớp và của trẻ.
- Hoạt động vui chơi: Hoạt động vui chơi mang tính tích hợp cao trong
giáo dục trẻ, thông qua hoạt động chơi đáp ứng được nhu cầu của trẻ.
+ Thơng qua các trị chơi phân vai trẻ đóng vai và thể hiện các cơng việc
của người làm công tác bảo vệ môi trường như: trồng cây, chăm sóc cây, thu gom
rác, xử lý rác thải. Trong các trò chơi “ Bé tập làm nội trợ” cơ dạy trẻ có ý thức
tiết kiệm nước và các nguyên vật liệu, thu gom đồ dùng gọn gàng sau khi chơi.
+ Thơng qua trị chơi học tập trẻ tìm hiểu các hiện tượng trong môi trường,
trẻ học cách so sánh, phân loại các hành vi tôt, hành vi xấu với môi trường, phân
biệt môi trường sạch, môi trường bẩn và tìm ra ngun nhân của chúng.
+ Thơng qua các trị chơi vận động trẻ mơ tả các hành vi bảo vệ môi
trường hoặc làm hại môi trường. Động tác cuốc đất, trồng cây tưới nước, bắt sâu
…là hành vi có lợi cho mơi trường. Những việc làm chặt cây, dẫm lên thảm cỏ,
đốt rừng, săn bắt thú rừng là động tác gây tổn hại đến môi trường.
+ Thông qua các trị chơi đóng kịch: Trẻ thể hiện nội dung các câu chuyện
bảo vệ môi trường, thể hiện các hành vi có lợi, hành vi có hại cho mơi trường.
13
+ Thơng qua trị chơi một số phương tiện cơng nghệ hiện đại: Trẻ nhận biết
môi trường sạch, môi trường bẩn.
- Hoạt động học tập:
+ Về thể chất: Trẻ minh hoạ các động tác có lợi, có hại cho mơi trường.
+ Tạo hình: Vẽ, nặn, cắt, dán thể hiện hiểu biết của mình về mơi trường ví
dụ : trẻ vẽ đường phố xanh sạch đẹp và đường phố bẩn bị ô nhiễm môi trường.
+ Âm nhạc: Trẻ hiểu nội dung một số bài hát, bài múa thể hiện môi trường
sạch đẹp.
+ Làm quen với văn học: Trẻ được nghe nhiều câu chuyện về mơi trường,
những việc làm có lợi, có hại tới môi trường, tác hại của môi trường bị ô nhiễm
tới sức khoẻ con người.
+ Hoạt động khám phá: Tổ chức cho trẻ quan sát sự phát triển của cây. Cây
cần gì để lớn lên ( đất, nước, khơng khi, ánh sáng) hiểu sự cần thiết của chúng đối
với con vật và thực vật. Trẻ đưa ra các phương án giải quyết trong một số tình
huống giả định ví dụ: Khi thấy cây héo cháu sẽ làm gì?
- Hoạt động lao động:
+ Lao động tự phục vụ: Trẻ tự phục vụ cho mình như đi đại tiện, tiểu tiện
đúng nơi quy định, đi vệ sinh xong trẻ biết rửa tay sạch sẽ. Các đồ dùng vệ sinh
được dùng để ngăn nắp là một hành vi tốt. Trẻ biết ăn hết xuất không làm cơm rơi
vãi là một hành vi tiết kiệm bảo vệ mơi trường.
+ Lao động chăm sóc con vật ni, cây trồng: Đây chính là việc làm tốt cho
mơi trường. Ngồi ra cịn hình thành lịng tự hào ở trẻ khi góp cơng sức của mình
vào việc làm cho môi trường xanh, sạch, đẹp.
+ Lao động vệ sinh môi trường; lau chùi đồ dùng đồ chơi, xếp dọn đồ dùng
ngăn nắp, nhặt rác sân trường….
- Hoạt động lễ hội:
+ Dạy trẻ một số bài hát dân ca thuộc vùng miền của mình và và những
món ăn thuộc vùng miền mà trẻ sinh sống. Tổ chức tốt các ngày hội ngày lễ trong
14
năm: Ngày hội đến trường của bé, vui hội trăng rằm, mừng ngày nhà giáo Việt
Nam, mừng ngày tết quê em, chúc mừng ngày mùng 8/3…
+ Giáo dục trẻ biết giữ gìn mơi trường và các địa danh nơi diễn ra lễ hội.
+ Giáo dục trẻ biết yêu quý các nghề truyền thống ở địa phương và những
ảnh hưởng của những nghề đó đối với mơi trường, thiên nhiên và cuộc sống con
người.
*Chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường cho
trẻ vào các hoạt động trong ngày.
- Các hoạt động trong ngày của trẻ diễn ra từ khi đón trẻ đế khi trả trẻ. Đây
là thời gian chính mà giáo viên sử dụng để kết hợp giáo dục bảo vệ môi trường
cho trẻ. Nhưng nội dung tích hợp cần hợp lý và linh hoạt, tránh ơm đồm ......
+ Đón trẻ
- Giáo viên đến sớm mở cửa thơng thống lớp học.
- Quan sát nhắc nhở trẻ cất đồ dùng cá nhân đúng nơi quy định, ăn quà sáng
vứt rác vào thùng rác.
+ Trò chuyện với trẻ
- Cơ và trẻ trị chuyện. Ví dụ: Hơm nay ai đưa con đi học? Bố mẹ đưa các
con bằng phương tiện giao thơng gì? Khi được bố mẹ đưa đi học các con nhìn
thấy hai bên đường có gì? ( Cây xanh ). Các con có biết cây xanh có tác dụng gì
khơng? Các phương tiện giao thơng đi trên đường có ảnh hưởng đến mơi trường
như thế nào.....
+ Hoạt động ngoài trời: “Quan sát vườn rau”
- Cho trẻ lao động tập thể: Cho trẻ nhặt rác trong luống rau
- Khi cho trẻ quan sát luống rau trong trường, cơ phát hiện trong luống rau
có 1 số vỏ hộp sữa cho trẻ quan sát và hỏi trẻ:
+ Trong luống rau có những gì?
+ Điều gì xảy ra nếu trong luống rau ngày càng có nhiều vỏ hộp sữa?
+ Vỏ hộp sữa phải để ở đâu?
15
+ Ai có thể giúp cơ nhặt vỏ hộp sữa nào?
- Sau đó cơ cùng trẻ nhặt rác ở luống rau bỏ vào thùng rác. Như vậy trẻ đã
học được cách bảo vệ môi trường.
+ Vệ sinh trước khi vào lớp
Giáo viên cần nhắc trẻ rửa sạch tay trước khi vào lớp, khi rửa tay giáo viên
cần hỏi trẻ làm thế nào để tiết kiệm nước? Vì sao phải tiết kiệm nước?.. ( Tiết
kiệm nước là đã tham gia bảo vệ môi trường ).
+ Hoạt động chung: Trong giờ hoạt động có chủ đích. Ví dụ khi dạy trẻ
học bài thơ: “ Cây dây leo”. Khi trao đổi với trẻ về nội dung bài thơ giáo viên đặt
câu hỏi:
+ Vì sao cây dây leo phải bò ra cửa sổ?
+ Vậy muốn cây lớn nhanh ta phải làm gì?
+ Hoạt động góc:
- Đây là hoạt động mà trẻ thể hiện được sự hiển biết và thể hiện kỹ năng
của mình vì vậy cô giáo cần chú ý tổ chức tốt hoạt động này, đặc biệt chú ý lồng
ghép giáo dục bảo vệ mơi trường cho trẻ, tạo cho trẻ nhiều góc mở để trẻ được thể
hiện hết khả năng của mình, đây cũng là thời cơ để cô giáo quan sát những hành
vi mà trẻ thể hiện trong khi chơi, từ đó kịp thời uốn nắn cũng như khích lệ trẻ
chơi tốt hơn: trong khi chơi khơng được nói to, khơng quăng ném đồ chơi, không
tranh giành đồ chơi với bạn, ném đồ chơi sẽ làm cho đồ chơi chóng bị hỏng, đó
cũng là những hành vi khơng tốt đối với mơi trường.
- Góc học tập:
Cho trẻ xem tranh và phân biệt những hành vi làm ô nhiễm môi trường
như: Ném rác xuống ao hồ, bẻ hoa, bẻ cành, vặn vòi nước to. Và những hành vi
tốt như: Lau bàn ghế, vứt rác đúng nơi quy định, sắp xếp đồ dùng đồ chơi ngăn
nắp, tưới cây, lau lá cây. Tô màu hành vi đúng, gạch chéo hành vi sai...Cô cần dạy
trẻ cách cầm sách nhẹ nhàng không làm hỏng sách, không cuộn sách khi xem,
khơng gạch, tẩy xố trong sách, giở sách nhẹ nhàng từng trang một.
16
- Góc nghệ thuật tạo hình:
Hát, đọc thơ về cây xanh, con vật, trường lớp có nội dung giáo dục bảo vệ
môi trường.
Làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu, phế liệu: vỏ hộp, vỏ bia, lá cây
khơ…
- Góc thiên nhiên:
Cơ cho trẻ quan sát góc thiên nhiên xem sự phát triển của cây. Thực hành
kỹ năng chăm sóc cây như: Lau lá, tưới cây, xới đất, nhổ cỏ, nhặt lá vàng, lá rụng.
+ Giờ ăn:
Nhắc nhở trẻ ăn hết xuất, không bỏ dở cơm, nhặt cơm rơi cho gọn vào đĩa,
khơng nói chuyện trong khi ăn, khi ăn nhai từ từ không nuốt vội, trẻ ăn xong cất
bát thìa đúng nơi quy định. Nhắc trẻ lau miệng sạch sẽ. Lớp 5 tuổi cho trẻ cất ghế,
vệ sinh cùng cô.
+ Giờ ngủ:
Cho trẻ đi ngủ đúng giờ, ngủ đủ giấc, khơng nói chuyện to, ngủ dậy dạy trẻ
cùng cơ cất chăn gọn gàng đúng nơi quy định.
+ Hoạt động chiều:
Giáo viên và học sinh cùng vệ sinh trong và ngồi lớp học, lau bàn ghế, lau
đồ chơi
Cơ và trẻ làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu phế thải.
Sau mỗi việc trẻ làm giáo viên cần giải thích giúp trẻ hiểu ý nghĩa của mỗi
việc làm đó: Vệ sinh lớp học giúp cho khơng khí lớp học được trong lành, đồ
dùng đồ chơi sạch giúp các con phòng bệnh như: chân tay miệng, tiêu chảy… để
cho cơ thể các con luôn khoẻ mạnh. Làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu phế
thải là một việc làm có ý nghĩa bảo vệ mơi trường vì cơ và các con đã tiết kiệm
được nguyên liệu và góp phần giảm bớt đi lượng rác thải rất lớn đang thải ra mơi
trường. Trẻ hiểu được từng việc làm của mình sẽ là động cơ để trẻ thể hiện những
hành vi giúp cô tham gia bảo vệ môi trường
17
+ Hoạt động nêu gương và trả trẻ:
Giáo viên cần động viên khen ngợi những trẻ có hành vi tốt đã thực hiện
bảo vệ môi trường như: tiết kiệm nước khi rửa tay, rửa chân. Học xong biết xếp
gọn đồ dùng, đồ chơi ngăn nắp…đồng thời cũng nhắc nhở nhẹ nhàng những trẻ
có hành vi chưa tốt như: đi ngủ cịn nói chuyện to, quăng ném đồ chơi, mở vịi
nước quá to khi rửa tay…
2.2.4. Chỉ đạo giáo viên xây dựng cảnh quan mơi trường trong và ngồi
lớp học:
- Việc tạo cảnh quan mơi trường trong và ngồi lớp học là việc làm vơ cùng
quan trọng. vì muốn trẻ hiểu được mơi trường, có hành vi bảo vệ mơi thì cô giáo
phải tạo cho trẻ được tiếp xúc với môi trường xanh sạch đẹp, thân thiện và gần
gũi với trẻ....
* Môi trường trong lớp học:
Đồ dùng đồ chơi được xắp xếp gọn gàng ngăn nắp khoa học. Các góc chơi
được bố trí riêng biệt có ranh giới giữa các góc để thuận tiện cho trẻ hoạt động,
các góc chơi được thay đổi theo từng chủ đề tạo cảm giác mới mẻ hấp dẫn trẻ,
giúp trẻ ln thích thú muốn tìm tịi khám phá. có mảng tường mở cho trẻ hoạt
động, Cần kích thích để trẻ biết cách xắp xếp khoa học. Như vậy môi trường lớp
học luôn gọn gàng sạch sẽ đảm bảo yêu cầu vệ sinh, đảm bảo tính khoa học.
18
19
20
21
( Ảnh chụp mơi trường trong lớp)
* Mơi trường ngồi lớp học:
- Xây dựng góc thiên nhiên phong phú gồm nhiều loại cây, hoa khác nhau
để trẻ có điều kiện tiếp xúc với thiên nhiên gần gũi xung quanh trẻ.
- Bố trí đồ chơi ngồi trời khoa học, hợp lý đảm bảo an toàn, trẻ được tiếp
xúc với đồ chơi ngoài trời sẽ giúp trẻ phát triển về thể chất.
- Bố trí hệ thống cây xanh, cây ăn quả, vườn rau, bồn hoa một cách khoa
học hợp lý tạo môi trường xanh- sạch- đẹp luôn hấp dẫn trẻ.
22
23
24
( Ảnh mơi trường bên ngồi lớp học)
- Xếp sắp hệ thống bảng biểu tuyên truyền, tranh tuyên truyền, bài tuyên
truyền ở nơi thuận tiện để mọi người dễ quan sát. Đây là điều kiện tốt cho công
tác tuyên truyền bảo vệ môi trường.
3. Hiệu quả mang lại
- Hiệu quả về kinh tế;
25