Tải bản đầy đủ (.pdf) (30 trang)

Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh: Chương 4 - Trường ĐH Công nghiệp Thực phẩm TP. HCM

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.11 MB, 30 trang )


I. TƯ TƯỞNG HCM VỀ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

1.Tính tất yếu và vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng
sản Việt Nam
* Theo quy luật chung
CHỦ
NGHĨA
MAC LÊNIN

PHONG
TRÀO
CÔNG
NHÂN

ĐẢNG CỘNG SẢN


1. Tính tất yếu và vai trị lãnh đạo của Đảng
Cộng sản Việt Nam
Ở Việt Nam
CN MÁC
LÊ NIN

PHONG
TRÀO
YÊU
NƯỚC

PHONG
TRÀO


CN

Đảng Cộng sản Việt Nam
Đây chính là quy luật hình thành và phát trin ng
Khái quát
về sựthi
ra đời
Cng sn Vit Nam,
ng
lcủa
sảng
b sung sỏng tạo
vào kho tàng lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin.


1. Tính tất yếu và vai trị lãnh đạo của Đảng
Cộng sản Việt Nam
Theo chủ nghĩa
Mác Lênin

Quần chúng là
người sáng tạo
nên lịch sử
(QC được giác
ngộ, có tổ
chức)

Thực tiễn cách mạng
Việt Nam trước khi có
Đảng: Các phong trào

đấu tranh của nhân
dân ta diễn ra quyết
liệt, sôi nổi nhưng điều
thất bại


1. Tính tất yếu và vai trị lãnh đạo của Đảng
Cộng sản Việt Nam
• Trong tác phẩm Đường cách mệnh (1927)
HCM khẳng định: Cách mệnh trước hết phải
có “đảng cách mệnh, để trong thì vận động và
tổ chức dân chúng, ngồi thì liên lạc với dân
tộc bị áp bức và vơ sản giai cấp ở mọi nơi.
Đảng có vững, cách mệnh mới thành cơng,
cũng như người cầm lái có vững thuyền mới
chạy”.


• Vai trị của Đảng
Trong thì vận
động và tổ chức
dân chúng

Ngồi thì liên hệ với
dân tộc bị áp bức và vơ
sản giai cấp
mọi nơi

Trước khi có chính quyền: Lãnh đạo nhân dân
giành chính quyền

Sau khi giành chính quyền: Lãnh đạo quần
chúng và nhân dân cải tạo và xây dựng xã hội mới


2. Đảng phải trong sạch, vững mạnh
a. Đảng là đạo đức, là văn minh
Hồ Chí Minh coi đạo đức cách mạng là gốc, là nền
tảng của người cách mạng
- Hồ Chí Minh khẳng định: Một Đảng chân chính cách
mạng phải có đạo đức. Đạo đức tạo lên uy tín, sức
mạnh của Đảng, giúp Đảng đủ tư cách lãnh đạo,
hướng dẫn quần chúng nhân dân.
- Giáo dục đạo đức cách mạng là một nội dung quan
trọng trong việc tu dưỡng, rèn luyện của cán bộ, đảng
viên. Nó gắn chặt với cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa
cá nhân dưới mọi hình thức nhằm làm cho Đảng luôn
luôn thật sự trong sạch
7


Đảng phải là Đảng đạo đức theo gương
đạo đức Hồ Chí Minh thì mới xứng đáng
vừa là người lãnh đạo, vừa là đầy tớ thật
trung thành của nhân dân
Văn minh có thể hiểu là trí tuệ. Đảng phải
là Đảng của trí tuệ tiên phong ngang tầm
thời đại thì mới đưa dân tộc giữ vững được
định hướng XHCN, mới giành thắng lợi
cho sự nghiệp CNH, HĐH đất nước



2. Đảng phải trong sạch, vững mạnh
b. Những vấn đề nguyên tắc trong hoạt động của
Đảng
Lấy chủ nghĩa Mác
Lênin làm nề tảng tư
tưởng, kim chỉ nam
cho mọi hành động
Tập trung dân
chủ
Tự phê bình và
phê bình
Kỷ luật nghiêm
minh, tự giác

Đảng phải thường
xuyên chỉnh đốn
Đoàn kết, thống
nhất trong Đảng
Đảng phải liên hệ
mật thiết với
nhân dân
Đoàn kết quốc tế


- Nguyên tắc tập trung dân chủ.
+ Tập trung là thống nhất về tư tưởng, tổ chức,
hành động. Thiểu số phục tùng đa số, cấp dưới
phục tùng cấp trên, đảng viên chấp hành nghị
quyết của tổ chức Đảng.

+ Tất cả mọi người được tự do bày tỏ ý kiến của
mình, góp phần tìm ra chân lý.
Ngun tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách.
Vấn đề này thuộc về nguyên tắc lãnh đạo của
Đảng, có lúc, Hồ Chí Minh gọi đó là “chế độ”
lãnh đạo, nhưng nhiều hơn cả là nguyên tắc lãnh
đạo. Theo Hồ Chí Minh: “tập thể lãnh đạo là dân
chủ, cá nhân phụ trách tức là dân chủ tập trung”


Hồ Chí Minh lý giải nguyên tắc này như sau:
+ Tập thể lãnh đạo, nhiều người thì thấy hết mọi
việc, hiểu hết mọi mặt của vấn đề, có nhiều
kiến thức, tránh tệ bao biện, quan liêu, độc
đoán, chủ quan.
+ Cá nhân phụ trách, sau khi bàn bạc kỹ lưỡng
thì phải giao cho một người phụ trách (nếu là
nhóm người thì có một người phụ trách
chính) để tránh bừa bãi, lộn xộn, vơ chính phủ
dễ hỏng việc.


- Nguyên tắc tự phê bình và phê bình:
Đây là nguyên tắc sinh hoạt đảng, là quy luật phát
triển đảng
+ Phê bình là nêu ưu điểm và vạch khuyết điểm
của đồng chí mình.
+ Tự phê bình là nêu ưu điểm và vạch khuyết
điểm của mình.
+ Tự phê bình và phê bình phải đi đơi với nhau.

Mục đích là cho mọi người học lẫn ưu điểm của
nhau và giúp nhau chữa những khuyết điểm.
+ Thái độ, phương pháp Tự phê bình và phê bình
phải thường xuyên, thẳng thắn, chân thành,
trung thực, phải có tình u thương lẫn nhau.


- Kỷ luật nghiêm minh tự giác.
+ Kỷ luật đối với mọi đảng viên khơng phân biệt.
+ Tính nghiêm minh của kỷ luật Đảng đòi hỏi tất cả
mọi tổ chức đảng, tất cả mọi đảng viên đều phải
bình đẳng trước điều lệ Đảng, trước pháp luật
của Nhà nước, trước mọi quyết định của Đảng.


c. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên
Tuyệt đối trung thành với Đảng
Phải là những người nghiêm chỉnh thực hiện cương
lĩnh, đường lối quan điểm, chủ trương, nghị quyết của
Đảng và các nguyên tắc xây dựng Đảng
Phải luôn tu dưỡng, rèn luyện, trau dồi đạo đức cách
mạng
Phải luôn học tập nâng cao trình độ về mọi mặt
Phải có mối liên hệ mật thiết với nhân dân
Phải luôn luôn chịu trách nhiệm, năng động, sáng tạo
Phải là người luôn luôn phòng và chống tiêu cực


II. TƯ TƯỞNG HCM VỀ NHÀ NƯỚC CỦA DÂN, DO
DÂN VÀ VÌ DÂN


1. Nhà nước dân chủ
a. Bản chất giai cấp của Nhà nước

- Dân chủ: là quyền lực thuộc về nhân dân
- Ở cơng xã ngun thủy: hình thức dân chủ sơ khai
thông qua đại hội “nhân dân”.
- Ở Nhà nước CHNL: Nhà nước dân chủ chủ nơ có
quyền lực của dân nhưng dân không bao gồm nô lệ.
- Nhà nước phong kiến hầu như khơng có dân chủ.
- CNTB dân chủ thuộc về giai cấp thống trị trong xã hội
- CNXH nhà nước đầu tiên thực hiện q lực nhân dân.


1. Nhà nước dân chủ
a. Bản chất giai cấp của Nhà nước

- Dân chủ trong xã hội Việt Nam thể hiện trên
tất cả các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa,
xã hội…
- Dân chủ thể hiện trên lĩnh vực chính trị là
quan trọng, nổi bật nhất và được biểu hiện tập
trung trong hoạt động của Nhà nước.
- Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa theo
HCM mang bản chất của giai cấp công nhân


1. Nhà nước dân chủ
a. Bản chất giai cấp của Nhà nước


Bản
chất
giai cấp
CN của
Nhà
nước

Do Đảng của GCCN lãnh đạo bằng
những chủ trương, đường lối, thơng qua
tổ chức của mình trong Quốc hội,
Chính phủ và các ngành các cấp của
Nhà nước
Ở tính định hướng đưa đất nước quá độ
đi lên CNXH
Ở nguyên tắc tổ chức cơ bản của nó là
nguyên tắc tập trung dân chủ


Bản chất GCCN thống nhất với tính nhân
dân, tính dân tộc của Nhà nước

Biểu
hiện

- Nhà nước ta ra đời là kết quả của
cuộc đấu tranh lâu dài, gian khổ với
sự hy sinh xương máu của bao thế hệ
CM

- Nhà nước ta vừa mang bản chất GCCN

thống nhất với tính nhân dân và tính dân tộc
vì nó bảo vệ lợi ích của nhân dân, lấy lợi ích
của dân tộc làm nền tảng


1. Nhà nước dân chủ
b. Nhà nước của nhân dân
Vấn đề cơ bản của mọi cuộc CMXH là
vấn đề chính quyền, cịn vấn đề cơ bản của
một chính quyền là ở chỗ nó thuộc về ai,
phục vụ quyền lợi cho ai
Thực chất là xây dựng Nhà nước của dân,
do dân và vì dân


1. Nhà nước dân chủ
b. Nhà nước của nhân dân

- HCM quan điểm: Tất cả quyền lực trong
nhà nước và vai trò trong xã hội đều thuộc
về nhân dân
- Dân là chủ: đề cập đến vị thế của dân. có
quyền làm những việc mà pháp luật khơng
cấm và có nghĩa vụ tuân theo pháp luật
- Dân làm chủ: đề cập đến quyền và nghĩa
vụ của dân.


1. Nhà nước dân chủ
c. Nhà nước do nhân dân

- Do dân lựa chọn, ủng hộ, giúp đỡ, phê
bình và xây dựng
d. Nhà nước vì nhân dân
- Đó là nhà nước phục vụ lợi ích và nguyện
vọng của nhân dân, khơng có đặc quyền, đặc
lợi, thực sự trong sạch, cần kiệm liêm chính


2. Nhà nước pháp quyền
a. Nhà nước hợp pháp, hợp hiến
Nhà nước hợp pháp, hợp hiến là nhà nước
do nhân dân bầu ra
Chỉ 1 ngày sau khi đọc “Tuyên ngôn độc
lập”, trong phiên họp đầu tiên của Chính
phủ lâm thời, Bác đã đề nghị tổ chức tổng
tuyển cử để lập Quốc hội, từ đó lập raChính
phủ


Để có nhà nước pháp quyền, phải:
Xây dựng, hồn
thiện Hiến pháp
và hệ thống pháp
luật

Tuyên truyền Hiến
pháp và pháp luật cho
nhân dân biết để thực
hiện


“Làm sao cho dân biết hưởng quyền dân
chủ, biết dùng quyền dân chủ của mình, dám
nói, dám làm”


2. Nhà nước pháp quyền
b. Nhà nước thượng tôn pháp luật
- Đưa pháp luật vào trong cuộc sống, bảo
đảm cho pháp luật được thi hành và có cơ
chế giám sát việc thi hành pháp luật
c. Pháp quyền nhân nghĩa
- Nhà nước phải tôn trọng, đảm bảo thực thi
đầy đủ các quyền con người, chăm lo lợi ích
đến mọi người
- Pháp luật có tính nhân văn và khuyến thiện


3. Xây dựng Nhà nước trong sạch vững mạnh
a. Kiểm sốt quyền lực nhà nước
- Mục đích: Để giữ vững bản chất của Nhà nước,
đảm bảo cho nhà nước hoạt động có hiệu quả,
phịng chống thối hóa, biến chất trong đội ngũ
cán bộ Nhà nước.
- Hình thức kiểm sốt quyền lực của Nhà nước
phát huy vai trò trách nhiệm của Đảng
- Nhân dân là chủ thể tối cao của quyền lực Nhà
nước, vì thế nhân dân có quyền kiểm sốt Nhà
nước



×