Bài giảng Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam: Chương 6 - Trường ĐH Công nghiệp Thực phẩm TP.HCM
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.31 MB, 55 trang )
Chương 6
ĐƯỜNG LỐI XÂY DỰNG
HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ
2020
Trước năm 1986, Đảng ta dùng khái
niệm hệ thống chuyên chính vơ sản hoặc
chun chính vơ sản.
Từ tháng 3 năm 1989, tại HNTW 6 khoá
VI, Đảng ta dùng khái niệm hệ thống
chính trị.
Khái niệm: HTCT của CNXH là hệ
thống các tổ chức chính trị xã hội
mà nhờ đó nhân dân lao động thực
thi quyền lực của mình trong xã hội.
Về cấu trúc:
Hệ thống chính trị nước ta hiện nay bao
gồm: Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà
nước Cộng hòa XHCNVN, Mặt trận Tổ
quốc VN, 5 đồn thể chính trị - xã hội
(Tổng Liên đoàn lao động VN, Đoàn
TNCSHCM, Hội LHPN Việt Nam, Hội
Cựu chiến binh, Hội Nông dân)
Giữa các tổ chức trên có mối quan hệ qua
lại với nhau và với xã hội để cùng thực
hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã
hội công bằng, dân chủ, văn minh.
I. ĐƯỜNG LỐI XÂY DỰNG HỆ THỐNG CHÍNH
TRỊ THỜI KỲ TRƯỚC ĐỔI MỚI (1945 - 1989)
1. Hệ thống chính trị dân chủ nhân
dân (giai đoạn 1945 - 1954)
• Có nhiệm vụ thực hiện đường lối cách mạng
đánh đuổi đế quốc xâm lược, giành độc lập và
thống nhất đất nước, phát triển chế độ dân chủ
nhân dân, gây cơ sở cho chủ nghĩa xã hội.
•Dựa trên nền tảng của khối đoàn kết dân
tộc rộng rãi: khơng phân biệt giống nịi. Đặt
lợi ích dân tộc là cao nhất.
Có một chính quyền tự xác định là cơng bộc
của nhân dân. Coi dân là chủ và dân làm chủ.
•Vai trò lãnh đạo của Đảng (11/194502/1951) được ẩn trong vai trị của Quốc
hội và Chính phủ.
Có mặt trận Liên Việt (3/1951) và nhiều tổ
chức quần chúng rộng rãi.
2. Hệ thống dân chủ nhân dân làm nhiệm vụ
lịch sử của chun chính vơ sản
(giai đoạn 1954-1975)
Khái niệm chun chính vơ sản: là chính quyền
của giai cấp cơng nhân được thiết lập bằng cách
mạng XHCN và có nhiệm vụ xây dựng CNXH.
Cơ sở hình thành hệ thống chun chính
vơ sản ở nước ta:
Một là, lý luận Mác - Lênin về thời kỳ q
độ và về chun chính vơ sản.
Hai là, đường lối chung của cách mạng
Việt Nam trong giai đoạn mới.
Trong báo cáo Chính trị của ĐH III (1960) đã
nêu: sau khi hoàn thành CMDTDCND, miền
Bắc cần tiến nhanh vào thời kỳ CMXHCN.
Ba là, cơ sở chính trị của hệ thống chuyên
chính vơ sản ở nước ta được hình thành từ
năm 1930 và bắt rễ vững chắc trong lòng
dân tộc và xã hội.
Điểm cốt lõi của hệ thống chun chính vơ
sản là sự lãnh đạo tuyệt đối của ĐCSVN
được hình thành từ những năm 1930.
Bốn là, cơ sở kinh tế của hệ thống
chuyên chính vô sản ở nước ta là nền kinh
tế kế hoạch hóa tập trung quan liêu, bao
cấp.
Đó là mơ hình hướng tới mục tiêu xóa bỏ
chế độ tư hữu về TLSX thiết lập chế độ
công hữu XHCN về TLSX dưới hai hình
thức: sở hữu nhà nước và sở hữu tập thể.
Năm là, cơ sở xã hội của hệ thống
chuyên chính vô sản ở nước ta là liên
minh giai cấp giữa giai cấp công nhân
với giai cấp nông dân và tầng lớp trí
thức.
3. Hệ thống chun chính vơ sản mang đặc
điểm Việt Nam giai đoạn 1975 - 1989
Chủ trương xây dựng hệ thống
chun chính vơ sản gồm những nội
dung sau:
Một là, xác định quyền làm chủ của nhân dân
lao động được thể chế hóa bằng pháp luật.
Hai là, xác định Nhà nước trong thời kỳ quá
độ là Nhà nước chun chính vơ sản.
Ba là, xác định Đảng là người lãnh đạo toàn
bộ hoạt động xã hội trong điều kiện chun
chính vơ sản.
Đảng lãnh đạo XH bằng cương lĩnh, chiến
lược, đường lối, các định hướng về chủ
trương, chính sách.
Bốn là, xác định nhiệm vụ chung của Mặt trận và
các đoàn thể là bảo đảm cho quần chúng tham
gia và kiểm tra công việc của Nhà nước.
•Mặt trận có trách nhiệm tổ chức, vận động
nhân dân thực hiện chính sách của Đảng và
Nhà nước
Năm là, xác định mối quan hệ Đảng lãnh
đạo, nhân dân làm chủ, Nhà nước quản lý là
cơ chế chung trong quản lý toàn bộ xã hội.
4. Đánh giá sự thực hiện đường lối
Thành tựu
Điểm tìm tịi, sáng tạo trong thời kỳ này là Đảng
đã coi làm chủ tập thể xã hội chủ nghĩa là bản
chất của hệ thống chun chính vơ sản ở nước ta,
đã xây dựng mối quan hệ Đảng lãnh đạo, nhân
dân làm chủ, Nhà nước quản lý thành cơ chế
chung trong hoạt động của hệ thống chính trị ở
các cấp, các địa phương.
