1

1.

CTTM Mỹ - Trung ảnh hưởng như thế nào đến đầu tư nước ngoài
vào Việt Nam
3.1. Trước khi chiến tranh thương mại diễn ra, vốn đầu tư nước ngoài

Việt Nam
Trong năm 2018, ước tính các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài đã giải
ngân được 19,1 tỷ USD, tăng 9,1% so với cùng kỳ năm 2017. Về lĩnh vực đầu tư,
trong năm 2018 nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư vào 18 ngành lĩnh vực tại Việt
Nam, trong đó:
-

Lĩnh vực cơng nghiệp chế biến, chế tạo là lĩnh vực được đầu tư nhiều nhất. Cụ
thể, tổng số vốn đầu tư vào lĩnh vực này đạt 16,58 tỷ USD, chiếm 46,7% tổng
vốn đầu tư đăng ký.

-

Kinh doanh bất động sản là lĩnh vực thu hút đầu tư lớn thứ hai, với tổng vốn đầu
tư 6,6 tỷ USD, chiếm 18,6% tổng vốn đầu tư đăng ký.

-

Đứng thứ 3 là lĩnh vực bán buôn, bán lẻ với tổng vốn đầu tư đăng ký là 3,67 tỷ
USD, chiếm 10,3% tổng vốn đầu tư đăng ký...
Trong năm 2018 đã có 112 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư tại
Việt Nam. Trong đó, Nhật Bản đứng vị trí thứ nhất với tổng vốn đầu tư là 8,59 tỷ
USD, chiếm 24,2% tổng vốn đầu tư. Hàn Quốc đứng thứ hai với tổng vốn đầu tư

đăng ký 7,2 tỷ USD, chiếm 20,3% tổng vốn đầu tư vào Việt Nam; và Singapore
đứng vị trí thứ 3 với tổng vốn đầu tư đăng ký là 5 tỷ USD, chiếm 14,2% tổng vốn
đầu tư...
3.2. Chiến tranh thương mại ảnh hưởng đến vốn đầu tư nước ngồi
 Tích cực:


Thu hút nhà đầu tư :Các cơng ty đa quốc gia trên thế giới (đa số là của
Châu Âu) sẽ tìm cách giảm thiểu rủi ro băng cách chuyển một số khâu
sản xuất hay thương mại đi một số nước khác trong khu vực, trong đo ó
Việt Nam. Ngồi ra, thuế quan của Mỹ hồn tồn có thể tránh được, nếu
1

mua từ một quốc gia không bị áp thuế như Việt Nam.


2

•

Mở rộng nhà máy: Mỹ giảm nhập khẩu hàng TQ, chuyển sang nhập khẩu hàng
VN => các nhà máy mở rộng, gia tăng công suất.


Phát triển công nghệ: Do vẫn cịn đang phụ thuộc nhiều vào thị trường Mỹ,
các ơng lớn công nghệ của Trung Quốc sẽ dọn qua Việt Nam để san xuất, vì
vậy từ đây Việt Nam có cơ hội học hỏi công nghệ, kỹ thuật của ngươi Trung
Quốc..

 Tiêu cực:

•

Làm giảm nhu cầu cho hàng xuất khẩu : hai quốc gia chính là Mỹ và Trung Quốc
hai bạn hàng lớn của Việt Nam => tác động lên dịng vốn FDI.

•

Có thể Mỹ lấy cớ là CCTM tạo ra rào cản hoặc ưu đãi để khuyến khích các tập
đồn của Mỹ rút vốn về nước => Dịng vốn đầu tư bị chậm lại

•

Sự gia tăng nhanh chóng của dòng vốn FDI từ Trung Quốc cũng là vấn đề đáng
lo ngại, bởi vì nhiều dự án FDI từ Trung Quốc sang Việt Nam trước đây là các dự
án có cơng nghệ lạc hậu, gây ơ nhiễm mơi trường.

•

Lợi dụng các FTA mới của Việt Nam để hưởng lợi về thuế và lệnh áp thuế từ Mỹ.
Nếu Việt Nam không kiểm sốt chặt chẽ vấn đề này, rất có thể Mỹ sẽ áp dụng
những biện pháp trừng phạt lên các doanh nghiệp ở Việt Nam tương tự như đối
với Trung Quốc.

•

Chiến tranh tiền tệ: Để giảm tác động xấu do Mỹ đánh thuế cao, Trung Quốc đã
thực hiện chính sách phá giá tiền tệ.
Trong thương mại Việt - Trung, Việt Nam là quốc gia nhập siêu, việc phá giá

NDT đã làm nhập siêu của Việt Nam diễn ra quy mô lớn hơn.

Đồng thời, diễn đến lạm phát, giảm mức sống của người dân và giảm khả năng
chi trả hàng hóa nhập khẩu hay đi du lịch nước ngoài.
CHƯƠNG 2: VIỆT NAM CẦN PHẢI LÀM GÌ ĐỂ CĨ THỂ TẬN DỤNG
ĐƯỢC CƠ HỘI NÀY?
1. Về phía Nhà nước
2

Thứ nhất, cần tham gia nhiều vào các hiệp định thương mại tự do

(FTA): Trong năm 2018 - 2020 Việt Nam đã ký hoàn thành 2 hiệp định:


3

 Hiệp định Đối tác xun Thái Bình Dương tồn diện và tiên tiến (CPTPP) v
 Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA).

Việt Nam sẽ có cơ hội tăng xuất khẩu sang các thị trường khác, tuy nhiên
để đặt chân vào những thị trường lớn và nghiêm ngặt như Châu Âu, Việt Nam
cần xây dựng hệ thống nguyên vật liệu và các ngành công nghiệp hỗ trợ để sống
sót trong cuộc chiến thương mại này.
Thứ hai, Áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại: cần kiểm sốt
chất lượng hàng hóa, sát sao phịng chống bn, nhập lậu hàng hóa. Cùng với đó,
các cơ quan chức năng cần nghiên cứu kỹ hàng hóa nhập vào của Trung Quốc để
phòng trường hợp TQ lợi dụng mác Made in Việt Nam để xuất khẩu hàng hóa
sang Mỹ.
Khi bị truy cứu trách nhiệ, công ty bị trừng phạt sẽ là phía Việt Nam, ảnh
hưởng đến danh tiếng trên thế giới và ảnh hưởng đến ngành hàng có liên quan.
Trường hợp tệ hơn Việt Nam sẽ bị Mỹ cho vào tầm ngắm, từ đó Mỹ đánh
thuế như Trung Quốc.

Thứ 3, tập trung bảo vệ môi trường: Tuy GDP Việt Nam chiếm 200 tỷ
Đô, nhưng nhập/ xuất đã chiếm 500 tỷ Đô, thực chất Việt Nam là nơi để các quốc
gia kinh tế lớn gửi nhờ hàng hóa để sản xuất, “cơng xưởng th” để gia cơng
hàng hóa. Nhưng việc gia công gây ô nhiễm môi trường rất nặng nề, hàng năm
những chất thải cơng nghiệp, chất thải hóa học tuồng ra biển. Nhưng lời sau khi
gia công chỉ chiếm 2-3% giá trị sản phẩm.
Vì vậy tập trung vào bảo vệ môi trường và cải thiện kỹ năng. Việt Nam
nên đẩy mạnh chuỗi giá trị để thu hút các ngành công nghiệp công nghệ cao, các
công 3ty thân thiện với môi trường, năng lượng sạch, thiết bị y tế tiên tiến và
ngành chăm sóc sức khỏe.


4

2. Về

phía doanh nghiệp
Tăng cường vai trị của các doanh nghiệp Việt Nam:

Các doanh nghiệp Việt

Nam cần ý thức được những tác động tiêu cực của cuộc chiến tranh thương mại tới thị trường
cũng như bản thân doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần đồng hành cùng Nhà nước trong quá trình đối
phó với những biến động xấu đến từ cuộc chiến.
Trước tiên, doanh nghiệp cần tăng cường chất lượng hàng hóa, đa dạng về hình thức, mẫu
mã, với giá cả phù hợp để tăng sức cạnh tranh của các doanh nghiệp sản xuất trong nước và đối
với các doanh nghiệp xuất khẩu.
Tiếp đó, cần định hướng nâng cao chiến lược xuất nhập khẩu của mình theo hướng bền
vững, trong đó tăng trưởng xuất khẩu cả về chiều rộng và chiều sâu.
3. Liên


hệ thực tế
Trong buổi tọa đàm “Việt Nam sẵn sàng đón sóng dịch chuyển vốn FDI”, ơng

Nguyễn Xn Phú hiện đang là chủ tịch hội đồng quản trị của tập đồn SUNHOUSE
GROUP đã có những chia sẻ về nghệ tḥt đón nhận vốn đầu tư thơng qua cuộc
chiến tranh thương mại Mỹ - Trung.
Năm 2003, ông Nguyễn Xuân Phú nhận 30% vốn đầu tư của công ty mẹ
SUNHOUSE (Hàn Quốc) và nắm quyền giữ chi phối. Ban đầu, SUNHOUSE
GROUP khôn khéo khi chỉ là nơi gia công, làm thuê nhưng mong muốn sâu xa vẫn
là có thể học được cơng nghệ, nắm được nhu cầu khách hàng và tạo ra sản phẩm phù
hợp với thị trường Mỹ, châu Âu.
Năm 2020, dưới sự bùng nổ của dịch Covid cùng với chiến tranh thương mại
Mỹ -Trung (Mỹ áp thuế đèn LED từ Trung Quốc 20%), SUNHOUSE đã chuyển
hướng sản xuất sang công ty tại Việt Nam. Sớm nắm tình hình, SUNHOUSE
GROUP đã chuẩn bị xưởng sản xuất, nhân công và sự hỗ trợ của cơ quan quản lý
Nhà nước để đón nhận đầu tư.
4

 Thuận lợi:

- Gần Trung Quốc, vật tư nguyên liệu chuyển từ Trung Quốc sang nhanh.


5

- Thể chế tương đồng.
- Nhân công rẻ, nhanh nhẹn.
- Học hỏi được công nghệ, làm việc cùng chuyên gia nước ngồi.
 Khó khăn


- Thiếu kỷ ḷt trong sản xuất.
- Quy trình quản lý chất lượng kém.
- Chưa có Ḷt Phòng cháy chữa cháy, Luật Bảo vệ người lao động, An tồn lao
động, Ḷt quy hoạch chưa có.
KẾT LUẬN
Có thể thấy, cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung mang đến cho Việt Nam
những cơ hội không thể bỏ qua, song Việt Nam không được ngủ quên trong việc cải
cách môi trường kinh doanh: thay đổi thể chế và chất lượng nguồn lao động. Tận
dụng tối ưu các lợi thế có chủ đích nhằm phát huy khả năng làm chủ, tăng vị thế cho
doanh nghiệp, mang tiếng thơm cho quốc gia.

5


6

Tài liệu tham khảo
TS. Hà Thị Ngọc Oanh (9/2006). Đầu tư quốc tế và chuyển giao công
nghệ tại Việt Nam.

TS. Lê Quốc Phương. (21/12/2018). Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung:
Nguyên nhân và phương thức các nước áp dung. Truy cập ngày 21/07/2021 từ
trang web: />
Nguyễn Lê Đình Quý (2018). Tác động của chiến tranh thương mại Mỹ Trung đến kinh tế toàn cầu và Việt Nam. Truy cập ngày 21/07/2021 từ trang web:
/>%20dong%20cua%20chien%20tranh%20thuong%20mai%20My%20Trung
%20den%20kinh%20te%20toan%20cau%20va%20Viet%20Nam.pdf

Nguyễn Quốc Khải. (2019). Hậu quả của chiến tranh thương mại. Truy cập
ngày 22/07/2021 từ trang web: />

6