Cảm nhận vẻ đẹp độc đáo, mới lạ của hình tượng
người lính trong bài thơ Tây Tiến
Bài văn mẫu lớp 12
1
Tải về

Những bài văn mẫu hay lớp 12
Văn mẫu lớp 12: Cảm nhận vẻ đẹp độc đáo, mới lạ của hình tượng người lính trong
bài thơ Tây Tiến gồm các bài văn mẫu hay cho các em học sinh tham khảo, củng cố
kỹ năng cần thiết cho bài kiểm tra viết sắp tới đây của mình. Mời các em học sinh
cùng tham khảo.

Cảm nhận vẻ đẹp độc đáo, mới lạ của hình tượng người lính trong bài
thơ Tây Tiến
Để làm nổi bật vẻ đẹp độc đáo của hình tượng người lính trong bài thơ Tây Tiến, khi
chọn dẫn chứng, người viết cần chú ý: những nét tả người và tả cảnh khơng tách rời
nhau. Nói cảnh là để nói người, cảnh có nhiều nét đối cực chính là cái nền làm nổi
bật những nét đối cực vốn có trong tâm hồn và tính cách người lính Tây Tiến. Có thể
nhận thấy rõ những đặc điểm nổi bật của người lính Tây Tiến trong bài thơ là can
trường, mạnh mẽ và lãng mạn, hào hoa. Tuy nhiên, những đặc điểm (cũng là những
phẩm chất) này không tồn tại tách rời nhau. Một chi tiết, một hình ảnh hồn tồn có
thể được khai thác từ những góc độ khác nhau để làm nổi bật những đặc điểm
tưởng như đối lập nhau đó. Cần tránh cách phân tích chỉ nhìn ra những đặc điểm xã
hội học của đối tượng mà quên mất chủ thể trữ tình. Khơng có cách nhìn riêng,
khơng có ngơn ngữ thể hiện riêng của Quang Dũng, sự độc đáo mang tính khách
quan, vốn có của đối tượng miêu tả sẽ khơng có cơ hội làm nên sự độc đáo của
hình tượng như ta đã thấy trong bài thơ.
Trong nền thơ ca cách mạng Việt Nam có nhiều tác phẩm xuất sắc ca ngợi hình ảnh
đẹp đẽ của “anh bộ đội Cụ Hồ”. Cùng với những bài thơ nổi tiếng được sáng tác
trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp như Đồng chí của Chính Hữu, Nhớ
của Hồng Nguyên, Cá nước của Tố Hữu, Tây Tiến của Quang Dũng đã sớm tạo

dựng được một bức chân dung sinh động về những người lính “vì nhân dân qn
mình”.


Hình ảnh người lính được
khắc hoạ trong bài thơ Tây Tiến có hai đặc điểm nổi bật: can trường, mạnh mẽ và
lãng mạn, hào hoa. Hai đặc điểm (hay là hai nét tính cách này) quyện chặt vào nhau
khơng thể tách rời. Sự can trường được biểu lộ một phần qua tinh thần lãng mạn và
ngược lại, tinh thần lãng mạn có một số mặt đã nằm ngay trong phẩm chất can
trường, ngang tàng ấy. Sự dung họp đẹp đẽ giữa hai nét đối cực này chưa hẳn đã là
một hiện tượng phổ quát. Trong các bài thơ đã nêu trên của Chính Hữu, Hồng
Ngun, Tố Hữu, hình ảnh người lính thường hiện lên với vẻ đẹp chân chất, bình dị
và cái quyết liệt, hăng hái của họ củng có những nét khác. Điều này cũng dễ hiểu vì
người lính được “miêu tả” trong đó là những người lính nơng dân xuất thân từ nơi
nước mặn đồng chua, nơi những làng quê nghèo đất cày lên sói đá. Trong khi đó,
các "nhân vật” của Quang Dũng lại có gốc gác thị thành và nhiều người trong số họ
là học sinh, trí thức. Hiển nhiên các chàng trai Hà Nội thanh lịch, hào hoa này có
cách cảm thụ và trải nghiệm riêng đối với cuộc đời kháng chiến. Đây là cơ sở đầu
tiên khiến cho hình ảnh họ trong thơ Quang Dũng có một vẻ đẹp riêng, độc đáo.
Đã nói đến người lính cách mạng, khơng thể khơng nói tới tinh thần quá cảm sẵn
sàng vượt qua mọi gian lao của họ. Để thể hiện điều đó, bằng sức mạnh của sự hồi
tưởng, bằng bút pháp miêu tả gân guốc và phóng túng, Quang Dũng đã tái hiện rất
sinh động trong Tây Tiến một hoàn cảnh đầy thử thách. Trên con đường hành quân
về miền tây Tổ quốc, các chiến sĩ Tây Tiến đã phải chấp nhận sự thách thức của
những đèo cao, vực sâu cực kì hiểm trở. Dốc rồi lại dốc, gập ghềnh, khúc khuỷu,
chừng như muốn dẫn người ta lên tới tận đỉnh trời. Có những lúc đồn quân đi trong
sương núi mịt mùng bủa vây tứ phía. Người càng mỏi mệt, núi rừng càng diễu võ
giương oai, càng mượn lời thác gào lên những tiếng man dại giữa đại ngàn. Đó là
chưa kể sự rình rập của thú dữ đêm đêm. Đi vào nơi lam sơn chướng khí, những
người lính chưa quen phong thổ phải đối diện hằng ngày với hiểm hoạ ghê sợ của

sốt rét, dịch bệnh khiến cho tóc khơng mọc nổi, da tái xanh, “đánh trận tử vong ít, sốt
rét tử vong nhiều” (Trần Lê Văn). Nhấn mạnh sự khắc nghiệt của hoàn cảnh chính là
một cách Quang Dũng gián tiếp làm nổi bật sự quyết chí của các chiến sĩ. Các câu
thơ như: Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm / Heo hút cồn mây súng ngửi trời đâu
phải chỉ đơn thuần tả dốc. Sự thực nó đang tả người vượt dốc và âm điệu trúc
trắc ,“khổ độc” của các câu thơ như muốn mơ phỏng hơi thở nặng nhọc của những
người lính. Tất nhiên, trong bài thơ cũng có những câu trực tiếp tả người. Đó là
những câu thơ nói về một cách chết, một kiểu chết thường gặp: Anh bạn dãi dầu
không bước nữa / Gục lên súng mũ bỏ quên đời! Thoạt đọc qua, ta ngỡ câu thơ chỉ


bộc lộ cảm xúc về sự mất mát, nhưng ngẫm nghĩ kĩ, ta hiểu ra trong ấy chứa đựng
nét miêu tả về một tư thế hi sinh. Gian lao không làm các chiến sĩ sờn lịng. Nếu có
chết, họ cũng chỉ chịu chết trong tư thế đi lên, giữa lúc đang làm nhiệm vụ. Người
lính đi vào cái chết như đi vào một giấc ngủ bỏ quên đời rất thanh thản. Họ quả là
những người Nhẹ xem tính mệnh như màu cỏ cây, họ đã thực hiện chí làm trai của
mình một cách hết sức trọn vẹn, thậm chí mang màu sắc lãng mạn nữa.
Cũng thật lạ lùng, Tầy Tiến nhiều lần nói đến cái chết mà khí lực của bài thơ vẫn rất
mạnh mẽ. Phải chăng điều này có nguyên nhân ở tinh thần “dám chết” của các
chiến sĩ? Hành quân vào miền đất dữ, họ quá biết những hiểm nguy đang chờ đón.
Với ai đó, những nấm mồ viễn xứ nằm rải rác biên cương có thể đưa lại một ám ảnh
ghê sợ, nhưng với người lính Tây Tiến thì khơng. Thuở ra đi họ đã “hẹn ước”:
Đường lên thăm thẳm một chia phơi (cũng có nghĩa là Chí nhớn chưa về bàn-tay
khơng - Thâm Tâm), bởi thế, họ sẵn sàng chấp nhận hi sinh không điều kiện, khơng
tính tốn. Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh là một tâm niệm - cái tâm niệm của kẻ
làm chủ được mình, tự ý thức được sâu sắc hành động của mình. Can đảm mà
chẳng hề mù qng - đó là một phẩm chất rất đẹp của người chiến sĩ Tây Tiến nói
riêng và của người chiến sĩ cách mạng nói chung.
Khó mà tách riêng ra đâu là nét can trường và đâu là nét lãng mạn, hào hoa trong
một con người thống nhất. Sự can trường đã nhuốm vẻ lãng mạn của người lính

Tây Tiến một phần do nó được cảm nhận bằng hồn thơ rất mực tài hoa, khoáng đạt,
trẻ trung. Rất nhiều chi tiết miêu tả đặc sắc trong bài thơ cùng một lúc làm phát lộ
hai phẩm chất nói trên của các chiến sĩ. Phải rất giàu dũng khí cũng như rất giàu
“hồn thơ”, người lính Tây Tiến mới rung động được đến mức cực điểm với vẻ đẹp
nguyên sơ, hùng vĩ của núi rừng như thế này: Chiều chiều oai linh thác gầm thét /
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người. Có những lúc người lính Tây Tiến thả hồn
bay lên với cảnh trí tuyệt vời thơ mộng của thiên nhiên. Ta hiểu lúc đó họ đã chế
ngự được hoàn cảnh khắc nghiệt để thưởng thức những vẻ đẹp hiếm thấy trong đời:
Người đi Châu Mộc chiều sương ấy / Có thấy hồn lau nẻo bến bờ / Có nhớ dáng
người trên độc mộc / Trơi dịng nước lũ hoa đong đưa. Có thể nói, trong mỗi người
lính Tây Tiến có tồn tại một con người nghệ sĩ. Chẳng hề ngẫu nhiên khi ta thấy xuất
hiện nhiều lần trong tác phẩm các chi tiết nói về “hoa", về “nhạc”, về "thơ” - những
“vật liệu” hết sức cần thiết cho việc tô đậm phẩm chất lãng mạn trong tâm hồn người
chiến sĩ. Các anh đã chiến thắng hoàn cảnh đến hai lần khi trong những ngày gian
khó vẫn tổ chức nhiều đêm lửa trại tưng bừng, náo nhiệt. Trong những đêm đó, nét
đa tình, hào hoa của các chàng trai Hà Nội càng được bộc lộ rõ hon bao giờ hết. Họ
đã reo lên sung sướng, ngỡ ngàng trước sự xuất hiện của một dáng hồng sơn cước
và nghiêng ngả vui hết mình trong tiếng khèn, tiếng nhạc dặt dìu: Doanh trại bừng
lên hội đuốc hoa / Kìa em xiêm áo tự bao giờ/Khèn lên man điệu nàng e ấp / Nhạc
về Viên Chăn xây hồn thơ.
Ốm đau, bệnh tật đã khiến cho người lính Tây Tiến có một vẻ ngồi thật kì dị. Đơi
lần họ mượn ngay sự kì dị đó để tạo cho mình một dáng dấp oai dữ rất riêng.
Nhưng điều đáng nói ở đây là chất mộng mơ, đa cảm chưa một lần bị biến dạng. Nó
vẫn tồn tại như để ni giữ chất người đẹp đẽ ở các anh. Dáng kiều thơm nơi đô
thành trong giấc mộng của người chiến sĩ khơng nói về một trạng thái tinh thần “ốm
yếu”, mà ngược lại, cho ta hiểu thêm về bản lĩnh sống của các anh - những người
khơng chịu đánh mất mình dù gặp phải hoàn cảnh khốc liệt như thế nào.
Rung động trước vẻ đẹp của hình tượng người lính trong bài thơ Tây Tiến thực chất
là một rung động thơ. Dĩ nhiên, anh bộ đội Tây Tiến ngoài đời rất gan dạ, rất hào
hoa, nhưng phải nhờ “ngôn ngữ thơ” của Quang Dũng, hai phẩm chất kia mới nổi

bật lên và gây được ấn tượng sâu sắc cho người đọc đến như thế. Tạo dựng một


bức tranh thiên nhiên vừa hùng vĩ, dữ dội, vừa thơ mộng, trữ tình, tác giả đã thực
sự làm một phép chiếu ứng nhằm phơi mở toàn bộ vẻ đẹp tâm hồn của người chiến
sĩ. Còn khi nhà thơ sử dụng những cách nói tếu táo rất lính như súng ngửi trời, cọp
trêu người, khơng mọc tóc... trong “kể việc” thì người đọc bỗng nhiên hình dung
được rất rõ dáng vẻ ngang tàng, đầy khí phách của các chàng trai Tây Tiến đang
vượt lên cười cọt với gian nan. Sử dụng một hệ từ vựng riêng khi nói về cái chết với
những từ ngữ không bước nữa, bỏ quên đời, về đất, tác giả càng giúp ta thấu rõ tinh
thần trượng phu của người lính chiến - rất anh hùng, rất lãng mạn khi coi cái chết
“nhẹ tựa lông hồng”.
Bài thơ Tây Tiến là nơi lưu giữ những kỉ niệm về một thời kháng chiến. Đi vào bài
thơ, ta nghiêng mình trước vẻ đẹp can trường, mạnh mẽ và lãng mạn, tài hoa của
các chiến sĩ, đồng thời ta cũng nghiêng mình trước thơ, trước tâm hồn lớn lao,
phong phú của chính người thơ Quang Dũng. Độc giả khó ngăn nổi cảm giác thèm
được thấy lại một thời thơ mà lúc đó người ta làm thơ như đã sống và thực sự đã
sống đẹp như một bài thơ.