Văn hóa uống trà trong đời sống của người Việt Nam
Trà được người Việt dùng suốt năm, suốt đời, kể từ quán nước bên hè phố đến
ấm trà trong gia đình, hay những nhà hàng sang trọng. Nhâm nhi chén trà là khởi
đầu cho những cuộc gặp gỡ hàn huyên của bạn bè tri kỷ, của những cuộc giao lưu
bất chợt để từ không quen biết trở thành bạn.
Cây chè Việt vì thế đã trở thành một thứ cây khởi nguồn cho sự giao tiếp tình
cảm trong đời sống thường nhật, một thứ nước uống khó thiếu của người Việt.
Nguồn gốc của trà
Nguồn gốc của trà có thể tìm được thấy khoảng hơn 4.000 năm ở Trung Hoa.
Và câu chuyện được coi như huyền sử của trà mang dáng vẻ thần thoại hơn là sự
thật. Vua Thần nông khi tuần thú phương Nam, vơ tình uống được một thứ lá cây
rơi trong nồi nước đang sôi làm cho tinh thần sảng khối phấn chấn nên ơng gọi đó
là "chè."
Hoặc có một người thành thạo về y khoa, đã khám phá ra chè là một loại thảo
dược vào năm 2737 trước cơng ngun khi có vài chiếc lá cây rơi vào ấm nước
đang đun sôi của ông. Sau khi uống thử ơng đã phát hiện mình có một năng lực kỳ
diệu... Ngay lập tức ông xếp cây chè vào danh sách các loại thảo dược.
Trà - Thức uống tốt cho sức khỏe con người
Hiện nay, các nhà khoa học đã chứng minh được chè xanh là kho tàng của các
hoạt chất sinh học. Điển hình như các polyphenol, các alkaloid, các aminoaxít,
vitamin, flavonid, flour, tanin, saponin... Tất cả có 12 nhóm hoạt chất trong cây
chè.
Trà có khả năng kích thích lao động và đem lại niềm vui, trà có lợi ích cho hơ
hấp và tim mạch, trà có khả năng ức chế, ngằn ngừa sự phát triển tế bào ung thư vì
trà có chứa một loại dược tính gọi là ECGC (Epi gallocatechine gallate), loại chất
có khả năng chống ung thư (từ ngăn cản tế bào ung thư đến chặng đứng sự di căn


của các khối u). ECGC có sức sống chất ơxy hóa mạnh gấp 100 lần so với vitamin
C và gấp 25 lần so với vitamin E.
Mỗi nước có cách uống trà của riêng mình

Trên thế giới, có rất nhiều nước trồng chè và tương ứng với nó cũng có bấy
nhiều cách thức uống.
Cách thức thưởng trà được nâng lên thành nghệ thuật có ở Trung Hoa và Nhật
Bản - nơi đã từng coi trà như một tôn giáo (như cách gọi Trà Kinh, Trà đạo).
Cịn ở Việt Nam có Phong trà (phong cách uống trà), thể hiện phong phú
những khía cạnh văn hoá ứng xử của người dân Việt. Và cách ẩm trà của người
Việt cũng rất riêng, rất độc đáo: các bậc tiền nhân xưa cho rằng, ẩm trà là một nghệ
thuật, mà nghệ thuật thì phi cơng thức.
Vì lẽ ấy các bậc tiền nhân thường có cách uống trà như sau: trước khi uống
thường đưa qua mũi để tận hưởng hương vị trà, sau mới hạ dần xuống miệng, môi
nhấp ngụm nhỏ, thấy chát đắng, chân răng cảm nhận như chặt lại, miệng chép liền
mấy cái đã thấy dịch vị trong miệng tiết ra có vị ngọt dịu, lịng sảng khối luận về
trà.
Người Việt dùng trà ngun thủy (trà mộc chưa được ướp với nhiều nguyên
liệu khác nhau thành trà sen, trà sói, trà bạch ngọc (ướp hương từ năm loại hoa
màu trắng: nhài, cúc trắng, bông bạch, mộc và ngọc lan); trà mật ong, trà long
nhãn, trà nhân sâm... Mỗi loại trà làm nên một hương vị khác nhau, trong đó trà
sen là thứ trà quý nhất, ngày xưa chỉ dành cho bậc vua chúa thưởng thức.
Người Việt Nam thưởng trà theo cách độc ẩm (một mình), đối ẩm (hai người),
hay quần ẩm (nhiều người) thể hiện văn hóa thuần chất của mình, đồng thời vẫn
cịn có những tiêu chuẩn về chất lượng cũng như vị thế của việc thưởng trà.
Nước dùng pha trà thường phải là thứ nước mưa được hứng giữa trời, hay từ
các suối nguồn tự nhiên, cầu kỳ hơn nữa là thứ sương đọng trên lá sen vào buổi
sớm mai. Cách đun nước cũng phải phải đảm bảo giữ được độ thanh tĩnh và không


làm ảnh hưởng đến hương vị của trà (người Việt gọi là “nhất thủy,” “nhì trà”) tức là
việc dùng trà mộc hay trà hương.
Những người có thú đam mê uống trà ngày nay đã đề ra 5 chuẩn mực về cách
chọn trà ngon: “sắc-thanh-khi-vị-thần,” nhưng với những người sành trà, thì trà

mộc móc câu (cánh trà sao quăn lại giống hình móc câu) là loại trà q nhất.
“Tam bơi, tứ bình” (bình và ấm trà) đó chính là bộ đồ pha và uống trà có ấm
và 4 chén quân, một chén tống để chuyên trà. Chén quân thường là loại chén hạt
mít (mắt trâu), bình cũng có bình chun, bình tống, tùy theo lối uống “độc ẩm,
song ẩm, tứ ẩm hay quần ẩm” để chọn loại bình tương ứng.
Với bạn trà “ngũ quần anh,” tức tìm “bạn trà” đơi khi khó hơn tìm “bạn
rượu.” Vì bạn trà là người bạn tri âm, cùng nhau thưởng trà, ngâm thơ, bộc bạch
nỗi niềm hay bàn chuyện gia đình, xã hội nhân tình thế thái để cảm nhận trong trà
có cả trời đất, cỏ cây.
Người thưởng trà sành điệu là người chọn thời điểm uống trà vào lúc mờ sáng
(khoảng 4-5 giờ sáng) khi thời khắc âm dương giao hòa, đêm qua - ngày tới), uống
trà thời khắc giao hịa này sẽ có lợi cho sức khỏe và tâm hồn, hướng người thưởng
trà tới những điều tốt đẹp.
Về không gian thưởng trà của người Việt cũng địi hỏi có một khơng gian
rộng để tận hưởng được hết sự tinh túy của trà. Không gian thưởng trà thường
mang hơi hướng của văn hóa thiền - là không gian thanh tịnh, thuần khiết, tao nhã,
êm dịu. Lý tưởng nhất là những nơi có khung cảnh thiên nhiên đẹp, yên tĩnh, bên
trong có tranh ảnh, thư pháp, góc đọc sách báo hoặc bàn cờ.
Vậy nên văn hóa trà Việt đã được người đời tổng kết vừa có nét cầu kỳ, vừa
mang tính dân dã./.


Hãy gọi Việt Nam là đất nước của hàng triệu nụ cười



Nằm giữa Thái Lan, một điểm đến du lịch nổi tiếng nhất châu Á trong suốt
15 năm qua và Trung Quốc, đồng thời là nền kinh tế đang trỗi dậy, Việt Nam cần
quảng bá hình ảnh như thế nào để thực sự lơi cuốn du khách nước ngồi?
Dưới đây là những gợi ý hữu ích của chuyên gia du lịch Canada, ơng Denis

Bissonnette, người có hơn 25 năm làm việc trong lĩnh vực du lịch và hiện là
giảng viên Khoa Du lịch, Đại học Mở Hà Nội, cho việc xây dựng một cách hiệu
quả chương trình quảng bá du lịch Việt Nam trên truyền hình quốc tế CNN do Bộ
Văn hoá, Thể thao và Du lịch tiến hành.
Sẽ quảng bá cái gì?
Tơi cho rằng, Việt Nam hồn tồn có thể tự tin cạnh tranh với Thái Lan,
Trung Quốc trong lĩnh vực du lịch. Hiện nay, du khách khơng cịn đổ xơ đến Thái
Lan nhiều như trước vì họ từng đến đây và không muốn trở lại. Thái Lan đã trở
nên thương mại hoá cao độ với những sex shop, những khách sạn, đồ ăn nhanh
nhan nhản như ở Mỹ và các nước châu Âu.
Tại sao khách du lịch phương Tây phải đến Thái Lan để xem những thứ
tương tự như ở nước họ? Trung Quốc thì q đơng người, khơng có những bãi
biển đẹp, nạn ơ nhiễm và một số vấn đề nhạy cảm làm cho nhiều du khách không
muốn đến đây.
Điểm yếu lớn nhất của du lịch Việt Nam là hình ảnh Việt Nam chưa thực sự
được biết đến ở nước ngoài, nhất là ở châu Mỹ. Hầu hết du khách có ấn tượng:
Việt Nam là một cuộc chiến, một cuộc chiến mà họ thường xuyên nhìn thấy trên
truyền hình những trong năm 70 của thế kỷ trước.
Vẫn cịn ít người biết Việt Nam giờ đây là một đất nước thanh bình, một nền
kinh tế phát triển năng động với những điểm du lịch hấp dẫn. Vì vậy, rất cần
quảng bá một Việt Nam mới. Tuy nhiên, quảng bá cái gì trong vơ vàn những điều


cuốn hút mà Việt Nam có?
Quảng bá cái gì trong khi du khách mỗi nước lại có một sở thích riêng: du
khách Mỹ thích những thứ khơng giống du khách Pháp, du khách Mỹ và du
khách Nhật lại càng không giống nhau. Vì vậy, các bạn cần tìm ra những điểm
chung hấp dẫn nhất và coi chúng là trọng tâm của việc quảng bá.
Theo tôi, điều lôi cuốn số 1 thu hút du khách nước ngoài đến Việt Nam
là nền văn hoá bản địa độc đáo, với 54 dân tộc cùng sinh sống trong sự đa dạng

về phong tục, tập quán. Các tour thăm quan các vùng người dân tộc thiểu số
thường là những tour bán chạy nhất trên thế giới. Đơn giản vì du khách ln
mong muốn khám phá nét văn hoá độc đáo, khác biệt, nhất là khi điều đó đang bị
mai một dần trong thế giới hiện đại.
Nét hấp dẫn thứ hai mà Việt Nam cần quảng bá là sự thân thiện. Đó là
điều tơi nhận thấy sau 5 năm sống ở Việt Nam và là điều không phải người Mỹ
hay người Canada nào cũng biết. Du khách có thể bắt gặp sự thân thiện của
người dân ở bất cứ đâu trên khắp đất nước Việt Nam và sự thân thiện đó được thể
hiện rõ nét nhất qua nụ cười của người Việt Nam. Hãy gọi Việt Nam là đất nước
của hàng triệu nụ cười (the land of thousand/million smiles) và hãy làm những tờ
rơi, brochure, poster thật ấn tượng với những nụ cười thân thiện của các bạn.
Trong một thế giới có quá nhiều biến động, chiến tranh, khủng bố như hiện
nay, sự an toàn là điều du khách lo lắng nhất, trong khi đó lại là một trong những
điểm mạnh Việt Nam cần quảng bá. Có thể nói, Việt Nam là điểm đến an tồn
nhất thế giới hiện nay, trừ trong lĩnh vực giao thông. Những danh lam, thắng
cảnh tuyệt vời như Vịnh Hạ Long, cố đô Huế, Thủ đô Hà Nội hay những bãi biển
đẹp nhất hành tinh đều là lợi thế của du lịch Việt Nam.
Quảng bá như thế nào?
Làm phim quảng bá hình ảnh Việt Nam khơng khó, nhưng cũng khơng dễ.


Vấn đề là các bạn đang thiếu chuyên gia để thể hiện một cách hấp dẫn và quyến
rũ những lợi điểm của mình. Có được những hình ảnh và nội dung lơi cuốn rồi,
các bạn hãy tìm cho video clip (phim quảng cáo) mà mình định trình chiếu trên
CNN một khẩu hiệu ấn tượng, dễ nhớ và đặc biệt là phù hợp với nhiều thứ tiếng.
Rendez-vous Vietnam (Điểm hẹn Việt Nam) chẳng hạn. Cụm từ này viết
trong tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Italy, Đức, Tây Ban Nha như nhau. Cụm từ
này sau đó có thể được sử dụng rộng rãi trên các phương tiện quảng cáo khác
như trên các brochure, áo phông, mũ, taxi, máy bay…, để tạo nên một ấn tượng
đồng bộ, khó quên.

Lưu ý, trong đoạn film của mình, các bạn cũng cần tạo một đường link tới
một website du lịch mang tính quốc gia của Việt Nam bằng nhiều ngơn ngữ, để
người xem có thể tìm kiếm thêm những thông tin về Việt nam.
Xây dựng và thể hiện nội dung quảng bá đòi hỏi sự sắc sảo, cơng phu và
nghệ thuật. Tuy nhiên, đó lại khơng phải điều đáng lo nhất khi quảng bá hình ảnh
Việt Nam ra thế giới. Điều Việt Nam cần quan tâm nhất là những hoạt động tiếp
sau các chương trình quảng bá.
Hãy thử hình dung nếu quảng cáo của các bạn trên CNN thuyết phục được
tôi rằng, Việt Nam là một điểm đến mới mẻ và hấp dẫn, tôi sẽ cần liên lạc với ai
để biết thông tin về các tour đến Việt Nam, ai sẽ tư vấn cho tôi về những tour phù
hợp, hay chỉ đơn giản là ai sẽ là người trả lời e-mail hay điện thoại của tôi?
Như vậy, một trong những nhiệm vụ quan trọng mà các bạn cần phải làm
đầu tiên là thành lập các phòng du lịch quốc gia, ít nhất ở 2 thành phố lớn là Hà
Nội và TP.HCM, để cung cấp cho du khách tất cả thông tin về danh sách các tour,
khách sạn, cách thức đi lại, thời tiết, khí hậu... Các bạn cũng nên thành lập lực
lượng cảnh sát du lịch để giúp du khách quốc tế giải quyết những vấn đề như mất
hộ chiếu, hay đơn giản nhất là chỉ cho du khách nhà vệ sinh công cộng ở đâu.


Bên cạnh đó, các bạn cũng nên tổ chức các FAM tour, mời các nhà điều
hành tour lớn nhất trong nước và quốc tế tham dự. Đây là cách làm rất hiệu quả
để quảng bá các sản phẩm du lịch. Trong một chuyến đi thực tế kéo dài khoảng
10 ngày đến tất cả các bảo tàng, tỉnh, thành phố và các điểm du lịch hấp dẫn,
những vị khách đặc biệt này sẽ được tận mắt chứng kiến những ấn tượng về Việt
Nam, sau đó họ sẽ tự động đưa hình ảnh và thông tin về Việt Nam vào các
brochure, website của mình như một điểm đến hấp dẫn.