18/02/2019
Nội dung
Mục tiêu
PHẢN ỨNG QUÁ MẪN CỦA THUỐC
(Drug hypersensitivity)
Các khái niệm, phân loại, cơ chế
ThS DS Hoàng Kim Long
Các PƯ quá mẫn thuốc lâm sàng
Kết luận
1
MỤC TIÊU
2
Khái niệm
• Quá mẫn là trạng thái mẫn cảm quá mức gây
tổn hại cho mô và cơ quan, do sự tương tác
giữa một hay nhiều yếu tố của môi trường,
được gọi là dị nguyên, với các thành phần của
đáp ứng miễn dịch đặc hiệu đã được hình thành
trước đó.
• Dị ứng thuốc là một phản ứng khác thường của cơ
thể khi tiếp xúc lần thứ hai hay những lần sau với
một thuốc mà một thành phần của nó có tính dị
ngun.
1. Nắm được các phản ứng quá mẫn của thuốc
2. Nắm được các Test thử quá mẫn
3. Giáo dục và Các biện pháp Dự phòng
3
Phân loại ADR theo tác dụng dược lý
(Rawlins & Thompson 1977)
Thay đổi trong chuyển hóa
Histamin; giả dị ứng ; h/c
gây ra tiêm lòng trắng trứng
gà
5
6
1
18/02/2019
Phân loại - Cơ chế
• Thể dịch >< trung gian tế bào
• Khởi phát nhanh>< chậm
• 4 type phản ứng ( Gell & Coombs)
-
Type 1: PU phản vệ và atopy
Type 2: PƯ do kháng thể độc tế bào
Type 3: PƯ do phức hợp miễn dịch
Type 4: PƯ qua trung gian tế bào
7
9
11
Type 1
Type 2
Type 3
Type 4
Kháng thể
IgE
IgG, IgM
IgG, IgM
Không
Kháng nguyên
Ngoại sinh
Bề mặt tế bào
Hịa tan
Mơ và cơ quan
Thời gian phản
ứng
15-30 phút
Vài phút- vài
giờ
3-8h
48-72h
Biểu hiện
Bùng phát
Ly giải , hoại tử
Đỏ da, phù,
hoại tử
Đỏ, chai cứng
Thành phần
B/c ưa acid, b/c Kháng thể, bổ
ưa kiềm
thể
Bổ thể và b.c
trung tính
b/c mono và
lympho
PU trung gian
Kháng thể
Kháng thể
Kháng thể
Lympho T
Ví dụ
hen
Tai biến do
truyền nhầm
nhóm máu
Bệnh huyết
thanh, viêm cầu
thận cấp do dị
ứng thuốc
Tuberculin test,
poison ivy,
granuloma
12
2
18/02/2019
13
14
15
16
17
18
3
18/02/2019
19
20
21
22
23
24
4
18/02/2019
25
26
27
28
29
30
5
18/02/2019
31
32
33
34
35
36
6
18/02/2019
37
38
39
40
41
42
Cơ chế sốc pha 2
7
18/02/2019
43
44
45
46
47
48
8
18/02/2019
49
50
51
52
53
54
9
18/02/2019
55
56
57
58
59
60
10
18/02/2019
61
62
63
64
65
66
11
18/02/2019
67
68
69
70
71
72
12
18/02/2019
73
74
75
76
77
78
13
18/02/2019
79
80
81
82
83
84
14
18/02/2019
85
86
87
88
89
90
15
18/02/2019
91
92
93
94
95
96
16
18/02/2019
97
98
99
100
Thanks !
101
102
17