TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC

ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

TÍNH TỐN KIỂM TRA HỆ THỐNG PHANH KHI XE
CHỞ QUÁ TẢI

SVTH:

TRẦN TRUNG TRỰC

MSSV:

16145561

SVTH:

LÊ VĂN SỨ

MSSV:

16145507

GVHD:

MSc. ĐẶNG QUÝ

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 7 năm 2020

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC

ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
Chuyên ngành: Cơng nghệ Kỹ thuật ơ tơ

Tên đề tài

TÍNH TỐN KIỂM TRA HỆ THỐNG PHANH KHI XE
CHỞ QUÁ TẢI

SVTH:

TRẦN TRUNG TRỰC

MSSV:

16145561

SVTH:

LÊ VĂN SỨ

MSSV:

16145507

GVHD:

MSc. ĐẶNG QUÝ


Tp. Hồ Chí Minh, tháng 7 năm 2020


TRƯỜNG ĐH SƯ PHẠM KỸ THUẬT
TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC

CỘNG HỊA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc

TP. Hồ Chí Minh, ngày 02 tháng 03 năm 2020

NHIỆM VỤ ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
Họ tên sinh viên:

1. Trần Trung Trực

MSSV: 16145561

(E-mail:

Điện thoại:0784971503)

2. Lê Văn Sứ

MSSV: 16145507

(E-mail:


Điện thoại: 0978820058)

Chuyên ngành: Công nghệ Kỹ thuật ơ tơ

Mã ngành đào tạo: 52510205

Khóa: 2016 – 2020

Lớp: 161452

1. Tên đề tài
TÍNH TỐN KIỂM TRA HỆ THỐNG PHANH KHI XE CHỞ QUÁ TẢI
2. Nhiệm vụ đề tài
Thực hiện nghiên cứu và báo cáo kết quả thực hiện đề tài đã đăng ký gồm các
phần chính sau:
 Chương 1. Tổng quan về đề tài.
 Chương 2. Sơ đồ cấu tạo hệ thống phanh.
 Chương 3. Tính tốn mơmen phanh cần thiết phải sinh ra ở cơ cấu phanh.
 Chương 4. Tính tốn các chỉ tiêu đánh giá q trình phanh.
 Chương 5. Tính tốn cơ cấu phanh khi chở q tải.
 Chương 6. Tính tốn dẫn động phanh.
 Chương 7. Phân tích tính ổn định của ơ tơ khi phanh.
 Chương 8. Kết luận và đề nghị.
3. Sản phẩm của đề tài: 1 báo cáo kết quả và 1 đĩa CD có chứa các tập tin liên quan.
4. Ngày giao nhiệm vụ đề tài: 02/03/2020
5. Ngày hoàn thành nhiệm vụ: 18/07/2020
TRƯỞNG BỘ MÔN

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN



TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HCM

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC

Độc lập - Tự do – Hạnh phúc

Bộ môn khung gầm

PHIẾU NHẬN XÉT ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
(Dành cho giảng viên hướng dẫn)
Họ và tên sinh viên: Trần Trung Trực

MSSV: 16145561

Hội đồng:…………

Họ và tên sinh viên: Lê Văn Sứ

MSSV: 16145507

Hội đồng:…………

Tên đề tài: TÍNH TỐN KIỂM TRA HỆ THỐNG PHANH KHI XE CHỞ QUÁ TẢI
Ngành đào tạo: Công nghệ Kỹ thuật ô tô
Họ và tên GV hướng dẫn: MSc. Đặng Quý
Ý KIẾN NHẬN XÉT

1. Nhận xét về tinh thần, thái độ làm việc của sinh viên (không đánh máy)
.......................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................

2. Nhận xét về kết quả thực hiện của ĐATN(không đánh máy)
2.1.Kết cấu, cách thức trình bày ĐATN:
.......................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................

2.2 Nội dung đồ án:
(Cơ sở lý luận, tính thực tiễn và khả năng ứng d ụng c ủa đồ án, các h ướng nghiên c ứu có th ể ti ếp t ục phát
triển)


.......................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................

2.3.Kết quả đạt được:
.......................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................................................

2.4. Những tồn tại (nếu có):
.......................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................

3. Đánh giá:
TT
1.

2.

Mục đánh giá
Hình thức và kết cấu ĐATN

Điểm
tối đa
30

Đung format với đây đủ cả hình thức và nội dung của các mục

10

Mục tiêu, nhiệm vụ, tổng quan của đề tài

10


Tính cấp thiết của đề tài

10

Nội dung ĐATN

50

Khả năng ứng dụng kiến thức toán học, khoa học và kỹ thu ật,
khoa học xa hội…

5

Khả năng thực hiện/phân tích/tổng hợp/đánh giá

10

Khả năng thiết kế chế tạo một hệ thống, thành phân, hoặc quy
trình đáp ứng yêu câu đưa ra với những ràng buộc thực tế.

15

Khả năng cải tiến và phát triển

15

Khả năng sử dụng công cụ kỹ thuật, phân mềm chuyên ngành…

5


3.

Đánh giá về khả năng ứng dụng của đề tài

10

4.

Sản phẩm cụ thể của ĐATN

10

Tổng điểm

100

Điểm đạt
được


4. Kết luận:


Được phép bảo vệ



Không được phép bảo vệ
TP.HCM, ngày


tháng 07 năm 2018

Giảng viên hướng dẫn
(Ký, ghi rõ họ tên)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HCM

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC

Độc lập - Tự do – Hạnh phúc

Bộ môn khung gầm

PHIẾU NHẬN XÉT ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
(Dành cho giảng viên phản biện)
Họ và tên sinh viên: Trần Trung Trực

MSSV: 16145561

Hội đồng…………

Họ và tên sinh viên: Lê Văn Sứ

MSSV: 16145507

Hội đồng…………

Tên đề tài: TÍNH TỐN KIỂM TRA HỆ THỐNG PHANH KHI XE CHỞ QUÁ TẢI

Ngành đào tạo: Công nghệ Kỹ thuật ô tô
Họ và tên GV phản biện: (Mã GV)............................................................................................
Ý KIẾN NHẬN XÉT
1. Kết cấu, cách thức trình bày ĐATN:
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................

2. Nội dung đồ án:
(Cơ sở lý luận, tính thực tiễn và khả năng ứng dụng của đồ án, các hướng nghiên cứu có thể tiếp tục phát triển)
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................


3. Kết quả đạt được:
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................

4. Những thiếu sót và tồn tại của ĐATN:
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................

5. Câu hỏi:
............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................

6. Đánh giá:


TT
1.

Điểm tối
đa

Mục đánh giá
Hình thức và kết cấu ĐATN

2.

Điểm đạt
được

30


Đúng format với đầy đủ cả hình thức và nội dung của các mục

10

Mục tiêu, nhiệm vụ, tổng quan của đề tài

10

Tính cấp thiết của đề tài

10

Nội dung ĐATN

50

Khả năng ứng dụng kiến thức toán học, khoa học và kỹ thuật, khoa
học xã hợi…

5

Khả năng thực hiện/phân tích/tổng hợp/đánh giá

10

Khả năng thiết kế, chế tạo một hệ thống, thành phần, hoặc quy trình
đáp ứng yêu cầu đưa ra với những ràng buộc thực tế.

15


Khả năng cải tiến và phát triển

15

Khả năng sử dụng công cụ kỹ thuật, phần mềm chuyên ngành…

5

3.

Đánh giá về khả năng ứng dụng của đề tài

10

4.

Sản phẩm cụ thể của ĐATN

10
Tổng điểm

100

7. Kết luận:


Được phép bảo vệ




Không được phép bảo vệ
TP.HCM, ngày

tháng 07 năm 2018

Giảng viên phản biện
(Ký, ghi rõ họ tên)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC

XÁC NHẬN HỒN THÀNH ĐỒ ÁN

Tên đề tài: TÍNH TỐN KIỂM TRA HỆ THỐNG PHANH KHI XE CHỞ QUÁ TẢI
Họ và tên Sinh viên: Trần Trung Trực

MSSV: 16145561


Lê Văn Sứ

MSSV: 16145507

Ngành: Công nghệ Kỹ thuật ô tô
Sau khi tiếp thu và điều chỉnh theo góp ý của Giảng viên hướng dẫn, Giảng viên phản
biện và các thành viên trong Hội đồng bảo vệ. Đồ án tốt nghiệp đã được hoàn chỉnh
đúng theo yêu cầu về nội dung và hình thức.


Chủ tịch Hội đồng:

Giảng viên hướng dẫn:

Giảng viên phản biện:

Tp. Hồ Chí Minh, ngày

tháng

năm 2020


LỜI CẢM ƠN
Sau quá trình miệt mài học tập và rèn luyện, chúng em thật vinh dự khi được khoa
Cơ khí Động lực của trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh xem
xét, xét duyệt để thực hiện đồ án tốt nghiệp này. Trong quá trình thực hiện, với sự giúp đỡ
từ nhiều nguồn khác nhau đã góp phần khơng nhỏ giúp chúng em hồn thiện đồ án này.
Hơm nay, đồ án đã hồn thành, chúng em xin gởi lời cảm ơn đến tất cả.
Lời cảm ơn đầu tiên chúng em xin chân thành cảm ơn các thầy cô của trường Đại
học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh nói chung và q thầy cơ khoa Cơ khí
Động lực nói riêng đã hết lịng đào tạo chúng em trong suốt thời gian vừa qua, cung cấp
cho chúng em đầy đủ những kiến thức cần thiết cho chun ngành của mình và để đến
ngày hơm nay chúng em có thể hồn thành đồ án tốt nghiệp này.
Lời cảm ơn thứ hai là lời cảm ơn đặc biệt chúng em gởi đến thầy Đặng Quý là
giảng viên hướng dẫn chúng em hoàn thành đề tài tốt nghiệp này. Thầy cũng chính là
giảng viên giảng dạy chúng em trong hai môn học lý thuyết ô tô và thiết kế ô tô, đây là
những môn học quan trọng, liên quan mật thiết đến đề tài tốt nghiệp mà chúng em đã
chọn. Trong suốt quá trình học và thực hiện đồ án tốt nghiệp, thầy đã tận tình chỉ dạy,
hướng dẫn chúng em để ngày hôm nay chúng em có thể đạt được một kết quả khả quan

nhất. Một lần nữa chúng em xin chân thành cảm ơn thầy.
Lời cảm ơn tiếp theo, chúng em xin cảm ơn hội đồng phản biện đã cho chúng em
những nhận xét kịp thời và quý báu để hoàn thành đề tài tốt nghiệp này.
Lời cảm ơn cuối cùng, xin được gởi đến tập thể lớp 161452, những người bạn đã
cùng chúng em trải qua những năm tháng đại học dưới ngôi trường Đại học Sư phạm Kỹ
thuật TP.HCM này. Cảm ơn và chúc các bạn đạt được kết quả như mong muốn !
Chúng em xin chân thành cảm ơn.
Trần Trung Trực
Lê Văn Sứ

1


TĨM TẮT
Đề tài “Tính tốn kiểm tra hệ thống phanh khi xe chở quá tải” của chúng em
nghiên cứu về các vấn đề chính như sau: cấu tạo hệ thống phanh của xe, tính tốn các
thơng số khi phanh của xe như mômen phanh cần thiết sinh ra ở các cơ cấu phanh, tính
tốn các chỉ tiêu đánh giá q trình phanh (thời gian phanh, quãng đường phanh, gia tốc
chậm dần khi phanh,…), tính tốn các cơ cấu phanh, dẫn động phanh trong hai trường
hợp xe chở đúng tải và q tải. Thơng qua những số liệu tính tốn để chứng minh sự mất
an toàn khi xe chở quá tải và đưa ra những lời khuyên, giải pháp để cải thiện hiệu quả
phanh.
Để thực hiện đề tài, chúng em đã tính tốn trên một mẫu xe cụ thể đã được thương
mại hố tại thị trường Việt Nam, đó chính là mẫu xe Hyundai HD78, tính tốn hệ thống
phanh của xe dựa vào kiến thức chính của hai mơn học lý thuyết ô tô và thiết kế ô tô với
những số liệu được lấy từ thông số kỹ thuật của nhà sản xuất.
Sau khi hoàn thành đề tài, chúng em đã tính tốn được hầu hết các thơng số cần
thiết của hệ thống phanh của một mẫu xe cụ thể, so sánh các thông số trong hai trường
hợp đúng tải và q tải để chứng minh thơng qua tính tốn về sự mất an toàn của hệ
thống phanh khi xe chở quá tải và đưa ra những nhận xét cũng như các biện pháp khắc

phục, cải thiện hiệu quả của hệ thống phanh.

2


MỤC LỤC
Trang
Lời cảm ơn....................................................................................................................... i
Tóm tắt............................................................................................................................. ii
Mục lục............................................................................................................................ iii
Danh mục các hình..........................................................................................................vi
Danh mục các bảng..........................................................................................................vii
Chương 1. TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI.........................................................................1
1.1. MỞ ĐẦU VÀ GIỚI HẠN VẤN ĐỀ.........................................................................1
1.1.1. Mở đầu...............................................................................................................1
1.1.2. Giới hạn vấn đề..................................................................................................2
1.2. THÔNG SỐ KỸ THUẬT CỦA XE..........................................................................2
Chương 2. SƠ ĐỒ CẤU TẠO HỆ THỐNG PHANH..................................................6
2.1. CẤU TẠO HỆ THỐNG PHANH HYUNDAI HD78...............................................6
2.1.1. Cơ cấu phanh.....................................................................................................7
2.1.1.1. Cơ cấu phanh trước....................................................................................7
2.1.1.2. Cơ cấu phanh sau........................................................................................9
2.1.2. Xy lanh chính....................................................................................................10
2.1.3. Bộ phận trợ lực chân không...............................................................................11
2.1.3.1. Bơm chân không.........................................................................................12
2.1.3.2. Van một chiều.............................................................................................13
2.1.3.3. Lọc khí.......................................................................................................13
2.1.3.4. Trợ lực phanh.............................................................................................14
2.2. SƠ ĐỒ CẤU TẠO HỆ THỐNG PHANH.................................................................16
Chương 3. TÍNH TỐN MƠMEN PHANH CẦN THIẾT SINH RA Ở CƠ CẤU

PHANH TRONG HAI TRƯỜNG HỢP: ĐÚNG TẢI VÀ QUÁ TẢI
3


.........................................................................................................................................
18
3.1. XÁC ĐỊNH MÔMEN PHANH CẦN THIẾT TẠI CÁC CƠ CẤU PHANH
.........................................................................................................................................
18
3.2. TÍNH TỐN MƠMEN PHANH CẦN THIẾT TẠI CÁC CƠ CẤU PHANH KHI
XE
CHỞ
ĐÚNG
TẢI
.........................................................................................................................................
19
3.3. TÍNH TỐN MƠMEN PHANH CẦN THIẾT TẠI CÁC CƠ CẤU PHANH KHI
XE
CHỞ
Q
TẢI
.........................................................................................................................................
20
Chương 4. TÍNH TỐN CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ Q TRÌNH PHANH Ở
HAI
TRƯỜNG
HỢP:
ĐÚNG
TẢI
VÀ

Q
TẢI
.........................................................................................................................................
22
4.1. TÍNH TỐN CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH PHANH Ở TRƯỜNG
HỢP
XE
CHỞ
ĐÚNG
TẢI
.........................................................................................................................................
22
4.1.1.
Gia
tốc
chậm
dần
khi
phanh
.........................................................................................................................................
22
4.1.2.
Thời
gian
phanh
.........................................................................................................................................
24
4.1.3.
Quãng
đường

phanh
.........................................................................................................................................
25
4.1.4.
Lực
phanh
và
lực
phanh
riêng
.........................................................................................................................................
27
4.2. TÍNH TỐN CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ Q TRÌNH PHANH Ở TRƯỜNG
HỢP
XE
CHỞ
QUÁ
TẢI
.........................................................................................................................................
28
4


4.2.1.
Gia
tốc
chậm
dần
khi
phanh

.........................................................................................................................................
29
4.2.2.
Thời
gian
phanh
.........................................................................................................................................
30
4.2.3.
Qng
đường
phanh
.........................................................................................................................................
31
4.2.4.
Lực
phanh
và
lực
phanh
riêng
.........................................................................................................................................
31
Chương 5. TÍNH TỐN CƠ CẤU PHANH KHI XE CHỞ Q TẢI
.........................................................................................................................................
33
5.1. TÍNH TỐN CƠ CẤU PHANH ĐĨA Ở CẦU TRƯỚC
.........................................................................................................................................
33
5.1.1.

Tổng
qt
.........................................................................................................................................
33
5.1.2. Tính tốn cơ cấu phanh cầu trước khi xe chở đúng tải
.........................................................................................................................................
34
5.1.3. Tính tốn cơ cấu phanh cầu trước khi xe chở q tải
.........................................................................................................................................
35
5.1.4.
Kết
luận
.........................................................................................................................................
35
5.2.
TÍNH TỐN
CƠ
CẤU
PHANH
GUỐC
Ở
CẦU
SAU
.........................................................................................................................................
35
5.2.1.
Quy
luật
phân

bố
áp
suất
trên
má
phanh
.........................................................................................................................................
35
5


5.2.2. Tổng quan về các lực tác dụng lên má phanh và guốc phanh
.........................................................................................................................................
39
5.2.3.
Tính
tốn
cơ
cấu
phanh
guốc
.........................................................................................................................................
40
5.2.3.1. Xác định góc δ và bán kính ρ của lực tổng hợp tác dụng vng góc lên
má
phanh
.........................................................................................................................................
40
5.2.3.1.1. Trường hợp áp suất phân bố đều trên má phanh q = q 1 = const
.........................................................................................................................................

40
5.2.3.1.2. Trường hợp áp suất phân bố trên má phanh theo quy luật
q
=
qmaxsinβ
.........................................................................................................................................
45
5.2.3.2. Tính toán lực cần thiết tác dụng lên guốc phanh F 1 và F2
.........................................................................................................................................
48
Chương
6.
TÍNH
TỐN
DẪN
ĐỘNG
PHANH
.........................................................................................................................................
53
6.1. SƠ ĐỒ DẪN ĐỘNG PHANH TRỢ LỰC CHÂN KHƠNG
.........................................................................................................................................
53
6.2. TÍNH TỐN ÁP SUẤT DẦU TRONG XY LANH BÁNH XE VÀ XY LANH
CHÍNH
.........................................................................................................................................
54
6.2.1.
Tính
tốn
áp

suất
dầu
trong
xy
lanh
bánh
xe
.........................................................................................................................................
54
6.2.2.
Tính
tốn
áp
suất
dầu
trong
xy
lanh
chính
.........................................................................................................................................
55

6


6.3. TÍNH TỐN ÁP SUẤT TUYỆT ĐỐI TRONG BUỒNG A CỦA TRỢ LỰC
PHANH
.........................................................................................................................................
55
Chương

7.
ỔN
ĐỊNH
CỦA
Ô
TÔ
KHI
PHANH
.........................................................................................................................................
58
7.1. ỔN ĐỊNH CỦA Ô TÔ KHI PHANH NẾU CÁC BÁNH XE BỊ HÃM CỨNG........58
7.1.1. Các bánh xe ở cầu sau bị hãm cứng khi phanh..................................................60
7.1.2. Các bánh xe cầu trước bị hãm cứng khi phanh..................................................61
7.2. ỔN ĐỊNH CỦA Ô TÔ KHI PHANH NẾU LỰC PHANH PHÂN BỐ KHƠNG
ĐỒNG
ĐỀU
.........................................................................................................................................
63
Chương
8.
KẾT
LUẬN
VÀ
ĐỀ
NGHỊ
.........................................................................................................................................
68
8.1.
KẾT
LUẬN

.........................................................................................................................................
68
8.2.
ĐỀ
NGHỊ
.........................................................................................................................................
68
DANH
MỤC
TÀI
LIỆU
THAM
KHẢO
.........................................................................................................................................
70
DANH MỤC CÁC HÌNH
Trang
Hình 1.1. Kích thước tổng thể xe Hyundai HD78............................................................5
7


Hình 2.1. Các bộ phận chính hệ thống phanh trên xe Hyundai HD78..............................6
Hình 2.2. Cấu tạo cơ cấu phanh trước..............................................................................7
Hình 2.3. Cấu tạo cơ cấu phanh sau.................................................................................9
Hình 2.4. Xy lanh chính...................................................................................................10
Hình 2.5. Cấu tạo bơm chân khơng..................................................................................12
Hình 2.6. Van một chiều...................................................................................................13
Hình 2.7. Trợ lực phanh hai buồng..................................................................................14
Hình 2.8. Sơ đồ hệ thống phanh.......................................................................................16
Hình 4.1. Đồ thị biểu thị ảnh hưởng của phản lực thẳng đứng tác dụng lên bánh xe.......29

Hình 5.1. Lực tác dụng lên đĩa phanh..............................................................................33
Hình 5.2. Sơ đồ dịch chuyển má phanh trong trống phanh..............................................36
Hình 5.3. Các lực tác dụng lên má phanh và guốc phanh.................................................39
Hình 5.4. Sơ đồ tính tốn cơ cấu phanh...........................................................................40
Hình 5.5. Sơ đồ xác định góc δ của lực tổng hợp tác dụng lên má phanh trường hợp
q
=
q1
=
const
.........................................................................................................................................
42
Hình 5.6. Hoạ đồ tính tốn các lực tác dụng lên guốc phanh...........................................51
Hình 6.1. Sơ đồ dẫn động phanh trợ lực chân khơng.......................................................53
Hình 7.1. Ngun nhân xuất hiện phản lực ngang ở các bánh xe khi phanh....................58
Hình 7.2. Vòng tròn giới hạn bám của bánh xe khi phanh...............................................59
Hình 7.3. Các bánh xe ở cầu sau bị hãm cứng.................................................................61
Hình 7.4. Các bánh xe ở cầu trước bị hãm cứng..............................................................62
Hình 7.5. Sơ đồ lực tác dụng lên ơ tơ khi phanh mà có hiện tượng quay xe do lực
phanh
phân
bố
khơng
đều
.........................................................................................................................................
65
DANH MỤC CÁC BẢNG
8



Trang
Bảng 1.1. Thông số kỹ thuật của xe Hyundai HD78........................................................3
Bảng 4.1. Hệ số bám của một số loại đường....................................................................23
Bảng 4.2. Gia tốc chậm dần khi hệ số bám thay đổi trường hợp xe chở đúng tải.............24
Bảng 4.3. Thời gian phanh nhỏ nhất ứng với mỗi vận tốc khi bắt đầu phanh khác nhau
trong
trường
hợp
xe
chở
đúng
tải
.........................................................................................................................................
25
Bảng 4.4. Quãng đường phanh nhỏ nhất ứng với mỗi vận tốc khi bắt đầu phanh khác
nhau
trong
trường
hợp
xe
chở
đúng
tải
.........................................................................................................................................
26
Bảng 4.5. Gia tốc chậm dần khi hệ số bám thay đổi trường hợp xe chở quá tải...............30
Bảng 4.6. Thời gian phanh nhỏ nhất ứng với mỗi vận tốc khi bắt đầu phanh khác nhau
trong
trường
hợp

xe
chở
quá
tải
.........................................................................................................................................
30
Bảng 4.7. Quãng đường phanh nhỏ nhất ứng với mỗi vận tốc khi bắt đầu phanh khác
nhau
trong
trường
hợp
xe
chở
quá
tải
.........................................................................................................................................
31

9


10


Chương 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI
1.1. MỞ ĐẦU VÀ GIỚI HẠN VẤN ĐỀ
1.1.1. Mở đầu
Trong thời buổi hiện đại, các nước trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng
đang chạy đua phát triển kinh tế. Cơng nghiệp là một trong những nhân tố quan trọng
được hầu hết các quốc gia xem là trọng điểm để phát triển và ngành công nghiệp ô tô

cũng không ngoại lệ.
Ở Việt Nam, ngành công nghiệp ô tô hiện nay rất phát triển và đạt được nhiều
những thành tựu lớn, tiêu biểu là sự ra đời của Công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất và
Kinh doanh VinFast, là một nhà sản xuất ô tô của Việt Nam thành lập năm 2017. Hiện
nay, thị trường ô tô Việt Nam rất sôi động và giàu tiềm năng phát triển với sự tham gia
của nhiều cơng ty, tập đồn như Thaco Trường Hải, Hyundai Thành Cơng,… là những
tập đồn trong nước bên cạnh những tập đồn ơ tơ lớn và lâu đời trên thế giới như
Toyota, Mercedes-Benz, Ford,…
Ngành công nghiệp ô tô phát triển còn là động lực rất lớn thúc đẩy các ngành kinh
tế khác phát triển bởi vì ơ tơ là phương tiện được sử dụng rất phổ biến trong chuyên chở
hành khách và vận chuyển hàng hố. Trong đó, việc vận chuyển hàng hoá hiện nay là rất
quan trọng do quy mô sản xuất của các doanh nghiệp ngày càng lớn, lượng nguyên liệu
cần thiết và thành phẩm sau sản xuất ngày càng nhiều, chính vì vậy nhu cầu vận chuyển
tăng lên rất nhanh làm tăng lượng sử dụng của ô tơ tải.
Cũng chính vì nhu cầu vận tải tăng cao, nên một số tài xế, doanh nghiệp vận tải đã
cố ý chở quá tải trọng cho phép của xe với mục đích chính là nâng cao lợi nhuận dẫu biết
rằng điều này là vi phạm pháp luật và dễ gây ra những tai nạn giao thông đáng tiếc. Hầu
hết những tai nạn giao thông do hư hỏng, trục trặc kỹ thuật phần lớn là do hệ thống
phanh. Có thể nói hệ thống phanh là hệ thống quan trọng nhất trong việc đảm bảo an tồn
khi tham gia giao thơng. Khi chở quá tải, có thể hệ thống phanh của xe sẽ khơng cịn đủ
an tồn nữa, gây nguy hiểm cho cả bản thân người lái và những người tham gia giao
thơng gần đó.
1


Chính vì những lý do trên, nhóm chúng em đã quyết định chọn đề tài “ Tính tốn
kiểm tra hệ thống phanh khi xe chở quá tải ”.
1.1.2. Giới hạn vấn đề
Trong đồ án này, chúng em sẽ tính tốn, kiểm tra hệ thống phanh sử dụng trên xe
Hyundai HD78 qua các phần như sau:

-

Tính tốn mơmen phanh cần thiết phải sinh ra ở các cơ cấu phanh khi chở đúng tải

-

và khi q tải.
Tính tốn các chỉ tiêu đánh giá quá trình phanh khi chở đúng tải và khi q tải.
Tính tốn cơ cấu phanh khi chở q tải.
Tính tốn dẫn động phanh.
Phân tích tính ổn định của ơ tơ khi phanh.

1.2. THƠNG SỐ KỸ THUẬT CỦA XE
Hyundai HD78 là dòng xe tải được nhập khẩu trực tiếp từ Hyundai Hàn Quốc. Với
công nghệ tiên tiến, Hyundai Hàn Quốc đã tạo ra sản phẩm HD78 với thiết kế hiện đại,
khả năng vận hành ưu việt và sự bền bỉ theo thời gian.
Hyundai HD78 sử dụng động cơ D4DD là động cơ Diesel 4 kỳ, 4 xy lanh thẳng
hàng, làm mát bằng dung dịch và phun nhiên liệu trực tiếp.
Về truyền động, xe sử dụng ly hợp 1 đĩa điều khiển bằng thuỷ lực, kết hợp với hộp
số 5 cấp (5 số tiến, 1 số lùi).
Hệ thống lái, xe sử dụng cơ cấu lái kiểu bi tuần hoàn.
Hệ thống phanh:
-

Phanh chính: dẫn động thuỷ lực 2 dịng, có trợ lực chân không, phanh đĩa ở cầu

-

trước và phanh guốc ở cầu sau.
Phanh tay: dẫn động cơ khí, tác dụng lên trục thứ cấp hộp số.

Hệ thống treo, Hyundai HD78 có hệ thống treo cầu trước và cầu sau đều là hệ

thống treo phụ thuộc, sử dụng nhíp bán elip, giảm chấn thuỷ lực tác dụng 2 chiều.
Bảng 1.1. Thông số kỹ thuật của xe Hyundai HD78.
2


KÍCH THƯỚC (mm)
Tổng thể (D x R x C)
Overall dimension
Thùng xe (D x R x C)
Cargo dimension
Chiều dài cơ sở
Wheelbase
Vệt bánh xe trước/sau
Front/rear tread
Khoảng sáng gầm xe
Ground clearance
Bán kính quay vịng nhỏ nhất
Minimum turning radius

Khơng tải
Tải trọng
Tồn bộ
Số chỗ ngồi

KHỐI LƯỢNG (kg)
Empty vehicle weight
Load weight
Gross weight

Number of seats

5275 x 2030 x 2355
3410 x 1920 x 380
2780
1665/1495
235
5.2 m

3005
4500
7800
3

ĐỘNG CƠ
Loại

Type

Tiêu chuẩn khí thải
Dung tích xy lanh (cm3)
Đường kính x hành trình

Emission standard
Displacement

Bore x Stroke
piston (mm)
Tỷ số nén
Compression ratio

Công suất cực đại (kW/rpm)
Max. Power
Momen xoắn cực đại (Nm/rpm) Max. Torque

Diesel 4 kỳ, 4 xy lanh,
làm mát bằng dung dịch
Euro 3
3907
104 x 115
17.5 : 1
103/2800
372/1600

TRUYỀN ĐỘNG
Ly hợp

Clutch

Hộp số
Tỷ số truyền tay số 1
Tỷ số truyền tay số 2
Tỷ số truyền tay số 3
Tỷ số truyền tay số 4
Tỷ số truyền tay số 5
Tỷ số truyền số lùi

Transmission
1st gear ratio
2nd gear ratio
3rd gear ratio

4th gear ratio
5th gear ratio
Reverse gear ratio

Loại
Góc quay vịng trong/ngồi

1 đĩa ma sát, điều khiển
thuỷ lực
Số sàn, 5 cấp số
5.380
3.208
1.700
1.000
0.722
5.380

HỆ THỐNG LÁI
Type
Kiểu bi tuần hoàn
Inner/outer turning angle 44o/34o
HỆ THỐNG TREO
3


Loại

Type

Giảm chấn


Shock absorber

Phụ thuộc, nhíp bán
elip
Thuỷ lực, tác dụng 2
chiều

HỆ THỐNG PHANH
Phanh chính

Service brake

Phanh tay/phanh đỗ xe

Parking brake

Thuỷ lực 2 dịng, trợ
lực chân khơng
Dẫn động cơ khí, tác
dụng lên trục thứ cấp
hộp số

Áp suất dầu trong hệ thống

Oil pressure in brake

phanh

system


10 MN/m2

LỐP VÀ MÂM XE
Loại

Type

Lốp
Mâm

Tire
Wheel

Bánh đơn ở cầu trước,
bánh đôi ở cầu sau
7.50R 16 12PR
6.00GS 16 SDC-127

 Sơ đồ kích thước tổng thể Hyundai HD78

4


Hình 1.1. Kích thước tổng thể xe Hyundai HD78.

Chương 2: SƠ ĐỒ CẤU TẠO HỆ THỐNG PHANH
5



2.1. CẤU TẠO HỆ THỐNG PHANH HYUNDAI HD78
Hệ thống phanh trên xe Hyundai HD78 gồm:
-

Hệ thống phanh chính (phanh chân): dẫn động thuỷ lực 2 dịng, trợ lực chân

-

khơng, phanh đĩa ở cầu trước và phanh guốc ở cầu sau.
Hệ thống phanh đỗ xe (phanh tay): dẫn động cơ khí, tác dụng vào trục thứ cấp của

-

hộp số.
Ngồi ra cịn có hệ thống phanh khí xả.

Hình 2.1. Các bộ phận chính hệ thống phanh trên xe Hyundai HD78.
1. Bình chân khơng.
2. Ống chân khơng.
3. Trợ lực phanh.
4. Xy lanh chính.
5. Bình chứa dầu.
2.1.1. Cơ cấu phanh
2.1.1.1. Cơ cấu phanh trước
Cơ cấu phanh trước là phanh đĩa, 1 xy lanh ép.
6