1

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC

TIỂU LUẬN
NHỮNG BÀI HỌC ĐẠO ĐỨC TRONG
TRUYỆN NGỤ NGÔN CỦA LEV TOLSTOY

Học phần: PRIM140506- Văn học thiếu nhi

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 6 năm 2021


2

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC

TIỂU LUẬN
NHỮNG BÀI HỌC ĐẠO ĐỨC TRONG
TRUYỆN NGỤ NGÔN CỦA LEV TOLSTOY

Học phần: PRIM140506- Văn học thiếu nhi
Họ và tên: Phan Thị Minh Thư
Mã số sinh viên: 4501901453
Lớp Học phần: 2021PRIM140506

Giảng viên hướng dẫn: TS. GVCC Nguyễn Tiến Dũng

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 6 năm 2021


1

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài: .................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài: ........................................................................ 1
3. Đối tượng nghiên cứu: ........................................................................................ 1
4. Phạm vi nghiên cứu:............................................................................................ 1
5. Phương pháp nghiên cứu: .................................................................................. 2
6. Kết cấu đề tài: ...................................................................................................... 2
NỘI DUNG ..................................................................................................................... 4
Chương 1: Cơ sở lí luận ............................................................................................. 4
1. Đơi nét về tác giả Lev Tolstoy. .......................................................................... 4
2. Giáo dục đạo đức qua truyện ngụ ngôn. ............................................................ 4
Chương 2: Đặc điểm truyện ngụ ngôn của Lev Tolstoy ......................................... 6
1. Lịch sử hình thành truyện ngụ ngôn của L.N. Tolstoy. ..................................... 6
2. Đặc điểm truyện ngụ ngôn của Lev Tolstoy. ..................................................... 7
2.1.

Cách Lev Tolstoy xây dựng câu chuyện. ........................................................ 7

2.2.

Nhân vật trong truyện ngụ ngôn Lev Tolstoy. ................................................ 8

2.3.


Đoạn kết trong truyện ngụ ngôn. .................................................................... 8

2.4.

Tính ngắn gọn, súc tích................................................................................... 9

2.5.

Định hướng sư phạm trong truyện ngụ ngôn. .............................................. 10

3. Kết luận. ........................................................................................................... 10
Chương 3: Phân tích bài học đạo đức trong truyện ngụ ngơn Lev Tolstoy ....... 12
1. Phân tích bài học đạo đức trong truyện ngụ ngôn Lev Tolstoy. ...................... 12
2. Kết luận. ........................................................................................................... 14
Chương 4: Phân tích một số truyện ngụ ngơn Lev Tolstoy để thuyết minh cho ý
nghĩa giáo dục. .......................................................................................................... 15
1. Phân tích ý nghĩa giáo dục truyện ngụ ngơn “Kiến và chim bồ câu”. ............. 15


2

2. Phân tích ý nghĩa giáo dục một số truyên ngụ ngơn Lev Tolstoy chương
chương trình sách giáo khoa Tiếng Việt Tiểu học.................................................. 16
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................................................... 18
1. Kết luận: ............................................................................................................. 18
2. Kiến nghị: ........................................................................................................... 18
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................... 20



1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài:
Nước Nga đã giới thiệu cho toàn thế giới nhiều nhà văn lỗi lạc. Khiến ta không
khỏi ngưỡng mộ tài năng của họ. Trong số đó, chiếm một vị trí đặc biệt đó là
những nhà văn sáng tạo ra những tác phẩm dành cho trẻ em. Phải là người có kĩ
năng phi thường mới có thể truyền tải ý nghĩa sâu sắc trong tác phẩm của mình
một cách thú vị đến với những độc giả nhỏ tuổi. Truyện ngụ ngôn của Lev Tolstoy
là một trong những tác phẩm dành cho thiếu nhi có ý nghĩa nhất. M. Gorky đã
từng viết về Lev Tolstoy: “Tolstoy là cả thế giới. Khơng biết Tolstoy thì khơng
thể tự nhận mình là người am hiểu đất nước, khơng thể coi mình là người có văn
hóa”. Truyện ngụ ngơn của Tolstoy là một tượng đài đài của văn học Nga và là
một trong những bản chuyển thể hay nhất của truyện ngụ ngôn Aesop. Được tạo
ra cách đây hơn hai thập kỷ, nhưng các tác phẩm truyện ngụ ngôn Lev Tolstoy
vẫn giữ một tầm quan trọng cho đến ngày nay, vẫn mang tính giáo dục, chứa
đựng những chuẩn mực đạo đức sâu sắc. Những câu chuyện ngắn nhưng hay về
nội dung và giàu giá trị của Tolstoy rất đáng để giáo dục hình thành đạo đức tốt
đẹp ở trẻ. Chính vì vậy, tơi muốn tìm hiểu đặc điểm truyện ngụ ngơn và phân tích
một số câu chuyện ngụ ngơn của Lev Tolstoy. Để tìm hiểu lí do tại sao truyện
ngụ ngơn Lev Tolstoy lại có giá trị giáo dục lớn đối với trẻ.
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài:
Tìm hiểu tác giả Lev Tolstoy và đặc điểm cách viết truyện ngụ ngơn của ơng.
Phân tích những bài học đạo đức được thể hiện trong truyện ngụ ngôn của Lev
Tolstoy.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Những bài học đạo đức trong truyện ngụ ngôn của Lev Tolstoy.
4. Phạm vi nghiên cứu:
Một vài tác phẩm trong tập truyện “Kiến và chim bồ câu” và các tác phẩm truyện
ngụ ngôn của của Lev Tolstoy có trong sách giáo khoa Tiếng Việt từ lớp 1 đến

lớp 5.


2

5. Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp tra cứu tài liệu: Tham khảo các bài viết về nhà văn Lev Tolstoy và
đọc các tác phẩm truyện ngụ ngôn của Lev Tolstoy. Cũng như những bài viết liên
quan về tính đạo đức có trong truyện ngụ ngơn của Lev Tolstoy để có được những
hiểu biết ban đầu về nhà văn, phong cách viết và những bài học đạo đức được
tác giả đưa vào truyện ngụ ngơn.
Phương pháp phân tích và tổng hợp: Phân tích đặc điểm, bài học giáo dục trong
truyện ngụ ngơn của Lev Tolstoy. Phân tích một vài câu chuyện trong truyện ngụ
ngôn của Lev Tolsoy. Và tổng hợp rút ra kết luận bài học đạo đức trong truyện
ngụ ngôn.

6. Kết cấu đề tài:
Chương 1: Cơ sở lí luận:
1. Đơi nét về tác giả Lev Tolstoy.
2. Giáo dục đạo đức qua truyện ngụ ngôn.
Chương 2: Đặc điểm truyện ngụ ngôn của Lev Tolstoy
1. Lịch sử hình thành truyện ngụ ngơn của L.N. Tolstoy.
2. Đặc điểm truyện ngụ ngôn của Lev Tolstoy.
2.1. Cách Lev Tolstoy xây dựng câu chuyện.
2.2. Nhân vật trong truyện ngụ ngôn Lev Tolstoy.
2.3. Đoạn kết trong truyện ngụ ngơn.
2.4. Tính ngắn gọn, súc tích.
2.5. Định hướng sư phạm trong truyện ngụ ngơn.
3. Kết luận.
Chương 3: Phân tích bài học đạo đức trong truyện ngụ ngôn Lev Tolstoy

1. Phân tích tính giáo dục trong truyện ngụ ngơn Lev Tolstoy.
2. Kết luận.
Chương 4: Phân tích một số truyện ngụ ngôn Lev Tolstoy để thuyết minh cho ý
nghĩa giáo dục.


3

1. Phân tích ý nghĩa giáo dục truyện ngụ ngơn “Kiến và chim bồ câu”.
2. Phân tích ý nghĩa giáo dục một số truyên ngụ ngôn Lev Tolstoy chương chương trình
sách giáo khoa Tiếng Việt Tiểu học.


4

NỘI DUNG
Chương 1: Cơ sở lí luận
1. Đơi nét về tác giả Lev Tolstoy.
- Lev Tolstoy sinh ngày 28 tháng 8 năm 1828 và mất ngày 07 tháng 11 năm 1910.
- Ơng là nhà văn Nga vĩ đại khơng chỉ nổi tiếng với những tác phẩm dành cho người lớn
như Chiến tranh và hịa bình; Anna Karenina mà cịn lưu nổi tiếng cả với những truyện
ngụ ngơn, truyện cổ tích và truyện ngắn cho thiếu nhi.
- Viết cho thiếu nhi là một việc làm đầy trách nhiệm trong hoạt động xã hội của Tolstoy
Ông mơ ước về một cuộc sống no ấm, có học vấn cho con em những người lao động.
Ơng đã bỏ ra nhiều cơng sức để soạn sách và mở trường dạy chữ cho con em nông dân
ở trang trại của mình.
- Những quyển sách như “Sách học vần”, “Sách tập đọc tiếng Nga” là kết quả của nhiều
năm lao động của Tolstoy dành cho thiếu nhi, Tolstoy đã đưa vào những quyển sách ấy
nhiều truyện ngụ ngơn, truyện cổ tích, truyện đồng thoại và truyền thuyết lấy từ văn học
cổ và từ cuộc sống các dân tộc khác nhau trên thế giới.

- Song những truyện ngụ ngơn, cổ tích hay truyện đồng thoại ấy là là dịch, sáng tác hay
viết lại, dưới ngòi bút của Tolstoy đều mang đậm phong vị của Nga và dấu ấn của riêng
ông viết cho trẻ nhỏ: giản dị, trong sáng và nhân hậu, không triết lý hoặc giáo huấn nặng
nề.
- Sự nghiệp văn chương của Tolstoy, trong đó có văn chương cho thiếu nhi tràn đầy tư
tưởng nhân văn. Và đúng như Lê Nin “Một bước tiến trong quá trình phát triển nghệ
thuật của nhân loại”.

2. Giáo dục đạo đức qua truyện ngụ ngôn.
Truyện ngụ ngôn, một thể loại truyện ngắn có sức thuyết phục hoặc trào phúng, thường
miêu tả phóng đại các nhân vật hoặc hiện thân hóa các loài động, thực vật. Là những
những câu chuyện đơn giản và dễ hiểu nhằm phản ánh những triết lý sống và bài học


5

đạo đức sâu sắc. Truyện ngụ ngôn rất quan trọng đối với sự phát triển nhân cách của trẻ
vì chúng cho phép trẻ dễ dàng ghi nhớ đạo đức ẩn trong các tác phẩm. Chúng thường
được viết bằng văn xuôi, như trong truyện ngụ ngôn của Aesop. Đây là tác phẩm làm
cơ sở cho truyện ngụ ngôn của Lev Tolstoy.
Đối với nguyên tắc sống và ứng xử rất khó để giáo dục, dạy cho trẻ hiểu. Việc giảng dạy
lặp đi lặp lại với trẻ không những không mang lại hiệu quả giáo dục tích cực mà cịn
khiến trẻ cảm thấy nhàm chán. Vì vậy, cách nói rõ ràng, ngắn gọn để gây ấn tượng sâu
sắc cho trẻ, khiến trẻ tự cảm thấy nên làm sẽ đem lại hiệu quả bất ngờ. Kể chuyện ngụ
ngôn cho trẻ em là một lựa chọn tốt cho trẻ em. Một mặt, truyện ngụ ngôn thường sử
dụng những câu chuyện giản dị, ngôn ngữ hài hước, những tình tiết khéo léo có tác dụng
giáo dục trẻ rất lớn; mặt khác trẻ nghe những câu chuyện có cốt truyện đơn giản như thế
này sẽ dễ dàng hơn.



6

Chương 2: Đặc điểm truyện ngụ ngôn của Lev Tolstoy
1. Lịch sử hình thành truyện ngụ ngơn của L.N. Tolstoy.
Aesop huyền thoại đã để lại cho chúng ta một loạt truyện ngụ ngôn cổ điển. Trải qua hai
thiên niên kỷ rưỡi, đã đi vào kho tàng văn học thế giới. Trở thành cơ sở cho truyện ngụ
ngôn của Krylov và La Fontaine, và nhiều lần được đan xen vào các cốt truyện của các
tác phẩm nghệ thuật khác nhau. Và khi Tolstoy đọc truyện ngụ ngôn của nhà hiền triết
Hy Lạp, ông nhận ra rằng trẻ em cần biết đến chúng.
Truyện ngụ ngơn của Lev Tolstoy có một lịch sử thú vị. Ông đã dịch chúng từ bản gốctruyện ngụ ngôn Aesop, cố gắng bám sát ý nghĩa của bản gốc nhất có thể, nhưng đồng
thời làm lại chúng để phù hợp với thực tế văn hóa Nga và thời đại của ông.
Lev Tolstoy viết lại truyện ngụ ngôn bởi vì một lý do. Năm 1859, ơng bắt đầu thành lập
một trường công lập ở Yasnaya Polyana. Để phục vụ cho việc học tập trẻ cần một cuốn
sách giáo khoa - và đó là cuốn "ABC", do chính Lev Tolstoy viết. Ơng quyết định đưa
truyện ngụ ngơn của Aesop vào ABC. Lev Tolstoy tin rằng đó là truyện ngụ ngơn rất
cần thiết để trẻ học hỏi và phát triển toàn diện. Năm 1874, một cuốn sách dành cho trẻ
nhỏ được xuất bản, trong đó tất cả những câu chuyện ngụ ngôn được ghi lại. Lev Tolstoy
đã mượn truyện ngụ ngôn từ Aesop. Điều này tác giả nhận định không phải mình tự
sáng tạo ra nhưng ơng coi truyện ngụ ngơn Aesop là mẫu mực- Lev Tolstoy đánh giá
cao các tác phẩm của tác giả cổ. Trong quá trình dịch truyện ngụ ngôn của Aesop từ
tiếng Hy Lạp, Tolstoy đặc biệt chú ý đến chính ngơn ngữ Hy Lạp. Ơng đọc đi đọc lại
các tác phẩm văn học cổ trong nguyên tác, nâng cao kiến thức ngơn ngữ của mình.
Truyện ngụ ngôn của Tolstoy là những câu chuyện ngắn về động vật và con
người. Thông thường chúng chứa đựng một vấn đề và đằng sau đó là bài học đạo đức.
Truyện ngụ ngôn của Tolstoy là một tượng đài độc lập của văn học Nga và là một trong
những bản chuyển thể hay nhất của truyện ngụ ngơn Aesop. Ơng sáng tác truyện ngụ
ngơn với chủ đích, nói đúng hơn ơng có một nhiệm vụ cụ thể: gieo “điều thiện và ánh
sáng” vào tâm hồn trẻ thơ. Hay nói cách khác sự khác thường trong truyện ngụ ngôn của
Tolstoy: chúng đặc biệt, chúng theo đuổi một mục tiêu cụ thể - dạy một đứa trẻ làm điều
đúng đắn. Và truyện ngụ ngơn rất đặc biệt, vì chúng tập trung vào một nhóm tuổi cụ thể

- trẻ em.


7

Lev Tolstoy, người có truyện ngụ ngơn rất khác với bản dịch của các tác giả lỗi lạc khác.
Ông cố gắng không làm quá tải tác phẩm với những chi tiết không cần thiết sáng tạo
truyện ngắn gọn, đơn giản và dễ học. Mục tiêu của ông là biến những câu chuyện ngụ
ngôn như những bộ phim hài nhỏ, mang tính hướng dẫn cho trẻ và với một kết luận rõ
ràng.
Những câu chuyện ngụ ngôn nhỏ nhưng giàu trị nội dung và ý nghĩa của Tolstoy rất
đáng đọc để khiến ta và trẻ cảm nhận được tinh thần của những tác phẩm thiên tài. Trong
truyện ngụ ngôn "Con quạ và con cáo", Tolstoy đã thay thế phiên bản gốc bằng một
miếng thịt thay vì miếng phơ mai. Điều này được giải thích bởi thực tế là khơng có con
quạ hay con cáo nào ăn phô mai cả.

2. Đặc điểm truyện ngụ ngôn của Lev Tolstoy.
2.1. Cách Lev Tolstoy xây dựng câu chuyện.
Lev Tolstoy truyền tải một cách tài tình ý nghĩa của những câu chuyện ngụ ngôn Aesop
vào trong bản dịch của mình. Ơng giữ lại chính xác nội dung bài học, bảo tồn tính hình
tượng của ngơn ngữ trong truyện ngụ ngôn cổ. Lev Tolstoy viết cho trẻ em vì vậy ơng
đã đưa yếu tố nghệ thuật dân gian truyền miệng của Nga vào truyện ngụ ngôn. Đôi khi
truyện ngụ ngôn Aesop được Tolstoy kể lại nguyên văn một cách đơn giản. Hình ảnh
trong truyện gần gũi và thực tế. Trong cách thể hiện truyện ngụ ngôn Lev Tolstoy không
tập trung nhiều tạo dựng nhân vật hay miêu tả ngoại cảnh mà tập trung vào thuyết minh
quá trình hành động, lời nói của nhân vật, nhằm tạo lên câu chuyện súc tích, có mục
đích.
Khi sáng tác thể loại này ông luôn cố gắng khiến nó đơn giản và dễ tiếp cận với trẻ, ông
luôn đảm bảo rằng càng làm cho chúng gần với nhận thức của trẻ càng tốt. Lev Tolstoy
tạo nên những nhân vật sinh động, đa dạng trong những hoàn cảnh rất làng quê, gần giũ.

Các câu chuyện ngụ ngôn hầu hết là hư cấu tạo nên từ những quan sát tinh tế và sự hiểu
biết mối quan hệ giữa các loài động vật, cũng như phẩm chất của con người. Chúng
được Lev Tolstoy hình thành một cách thơng minh và khiến trẻ đọc nó cảm thấy sống
động như thật. Truyện ngụ ngôn của Lev Tolstoy xuất phát từ truyện cổ Aesop xuất phát
từ dân gian nên cuộc sống, suy nghĩ và tình cảm của những người thuộc tầng lớp thấp
trong xã hội được phản ánh rõ nét hơn cả. Như vạch trần lịng tham, ích kỷ của kẻ giàu
có; bản chất độc ác; khẳng định của cải do sức lao động tạo ra; mỉa mai sự hèn nhát,


8

lười biếng… Các câu chuyện ngụ ngơn cịn dạy con người cách đối nhân xử thế, cách
trở thành người tốt, cách phân biệt đúng sai, cách trở nên khôn ngoan, sáng suốt. Truyện
ngụ ngôn bộc lộ những ý nghĩa sâu sắc và phong phú với ngôn ngữ tinh tế và giản dị.
Trong mỗi câu chuyện ngụ ngơn, nó có thể khơi dậy một số nhận thức khác nhau ở trẻ
giống như một chiếc kính vạn hoa, xoay một góc đó là một thế giới đầy màu sắc khác.
2.2. Nhân vật trong truyện ngụ ngôn Lev Tolstoy.
Lev Tolstoy cố gắng đưa những chi tiết của cốt truyện Aesop đến gần hơn nhận thức
hiện đại. Đôi khi ông thay đổi tiêu đề và nhân vật, nhưng cốt truyện vẫn mang ý nghĩa
vốn có. Thế giới nhân vật trong truyện ngụ ngơn hầu hết là các con vật quen thuộc, gần
gũi trong cuộc sống hàng ngày của trẻ như con gà, chó, chuột, gà, cáo, sóc, kiến… Các
con vật mang trong mình một nét tính cách riêng với cách hành xử, giao tiếp như con
người. Mặc dù được nhân hóa nhưng tính cách của chúng vẫn dựa trên bản chất động
vật của chúng như sự xảo quyệt, xu nịnh, lừa đối của loài cáo; lịng trung thành và sự
dũng cảm của con chó; sư tử- chúa tể sơn lâm biểu tượng cho quyền lực, sức mạnh to
lớn; kiến đại diện cho sự nhỏ bé, yếu đuối, chăm chỉ… Nhân vật trong truyện ngụ ngôn
được xây dựng qua sự đối lập giữa thông minh và ngu ngốc, to lớn và nhỏ bé, tốt bụng
và xấu xa, chăm chỉ và lười biếng: Sư tử- Chuột, Kiến- Chim bồ câu, Chuồn chuồnKiến, Gà rừng- Cáo… Truyện ngụ ngơn khơng nhằm kể chuyện về lồi vật mà chỉ mượn
chuyện về lồi vật để nói về con người và xã hội loài người. Các con vật trong truyện
ngụ ngôn không được miêu tả kĩ về đặc điểm và nhiều về hành động. Ví dụ: truyện Con

cơng khơng đi kể chi tiết vì sao cơng có bộ lơng đẹp hay tác dụng của bộ lông công mà
chỉ quan tâm đến việc công sẽ che chở thế nào cho các lồi chim nếu nó được làm vua.
Khơng chỉ các con vật mà cả những vật vô tri vô giác hay con người cũng được mượn
vào truyện ngụ ngôn. Đôi khi đó là cây cỏ hoa quả (Cây sậy và cây ơ liu) …Có khi nhân
vật chính là con người “Bác mu-gích và Thủy thần”,” Người làm vườn và các con trai”,
“Người cha và các con”, “Hai người bạn” … Có thể nói truyện ngụ ngơn với cách xây
dựng nhân vật độc đáo nó vừa tạo sự hấp dẫn, lơi cuốn lại vừa giả lập môi trường giúp
trẻ dễ hiểu những bài học ý nghĩa đằng câu mỗi câu chuyện đó.
2.3. Đoạn kết trong truyện ngụ ngôn.
Ý nghĩa là điều cốt lõi của câu chuyện, nó có thể được xem là linh hồn của câu chuyện,
sau khi khép lại mỗi câu chuyện, độc giả sẽ nhận gì từ đấy, hay nói cách khác bài học
đạo dức mà mỗi câu chuyện truyền tải là điều mà người đọc quan tâm nhất. Chính vì thế


9

mà nội dung phần ý nghĩa được tác giả chọn lọc và thể hiện đầy tinh tế trong các tác
phẩm của mình. Điển hình là cách thể hiện ý nghĩa trong truyện ngụ ngôn của Lev
Tolstoy. Truyện ngụ ngôn của Tolstoy được viết lại dựa trên cốt truyện từ Aesop, ơng
giữ lại hình thức văn xi ngun thủy của nó, nhưng với phần ý nghĩa, nếu như Aesop
đưa sẵn lời bình luận giáo huấn, thì Tolstoy lại lược nó đi, chỉ cịn lại trình tự các sự
kiện chính. Chính nhờ việc lượt bỏ phần ý nghĩa mà các em thiếu nhi có thể tự rút ra bài
học cho bản thân nhưng tất nhiên không thể rơi vào “phản ngộ” tức là vượt ra ngài căn
cứ của tác phẩm, để hiệu một cách lệch lạc, thiển cận.
Qua đó, giúp các em nhỏ rèn giũa phán xét, tri nhận, sẽ cảm thấy lý thú khi bước vào
khu vườn cổ tích mà chính mình là người gặp kho báu tri thức. Chỉ khi các em tự chính
mình tìm thấy ý bài học đạo đức ấy thì các em mới khơng thể qn nó được. Qua đây,
Lev Tolstoy cũng thể hiện quan điểm “tự do” trong giáo dục, Khi người đọc có thể tự
do suy nghĩ đoạn kết tránh bị áp đặt theo khuôn khổ trong truyện đương nhiên người
đọc phải rút ra ý nghĩa khơng được lệch lạc, bởi người đọc có thể rút ra ý nghĩa từ hình

tượng nhân vật, tức là thơng qua hoạt động lời nói, q trình tương tác giữa nhân vật.
Viêc bỏ đi các đoạn kết cũng để tránh đi vào rập khuôn từ đầu đến cuối, giúp tạo tính
mới mẻ cho truyện, người đọc có thể rút ra bài học cho riêng mình mà tránh đi vào lối
suy nghĩ mịn. Vì vậy đây có thể coi làm một nét sáng tạo độc đáo, một nét riêng trong
truyện ngụ ngơn của Lev TolStoy.
2.4. Tính ngắn gọn, súc tích.
Lev Tolstoy đã thấy được bản chất của truyện ngụ ngôn. Bởi Lev Tolstoy hướng đến
đối tượng là độc giả nhỏ tuổi nên truyện của ông luôn hướng tới vẻ đẹp, sự rõ ràng, nhìn
chung tương đối ngắn gọn, ngơn ngữ hàm súc, cấu trúc đơn giản nhưng rất biểu cảm.
Hầu hết các truyện ngụ ngôn đều kể cho trẻ em một câu chuyện sinh động, thú vị với
cốt truyện đa dạng, ngơn ngữ sâu sắc, súc tích, dễ thuộc và chứa đựng nhiều triết lý sống
phong phú. Với đặc điểm đó truyện ngụ ngơn mang lại cho trẻ nhiều bài học đức tính
bổ ích và quan trọng, dạy trẻ cách nhìn và hiểu thế giới xung quanh. Là nơi mà sự ngắn
gọn của hình thức được bù đắp bằng chiều sâu của nội dung.
Truyện Lừa và ngựa giáo dục cho trẻ về tình bạn chân chính: phải biết thương u, giúp
đỡ bạn bè khi có khó khăn. Tình bạn được khẳng định vào những lúc khó khăn, hơn thế,
bỏ mặc bạn đơi khi là tự hại mình. Truyện có nội dung khá ngắn chỉ trong 9 câu tuy
nhiên lại rất dễ hiểu và bài học đạo đức mà nó mang lại phù hợp để giáo dục các em học


10

sinh cũng như phù hợp với mục tiêu cần đạt về phẩm chất chủ yếu nhân ái: yêu thương,
quan tâm bạn bè. Hay trong truyện ngụ ngơn “Con sói và Sóc” chỉ với 8 câu chưa đầy
một mặt giấy, nhưng những giá trị mang lại lại rất lớn, câu chuyện khuyên chúng ta để
có được hạnh phúc ta phải vượt qua sự tức giận đang tồn tại trong bản thân mình. Câu
chuyện như một bài học dạy trẻ phải thân thiện, vui vẻ với người xung quanh. Phải tìm
kiếm điều tốt đẹp ở bản thân mình và người khác. Giận giữ sẽ khơng có được niềm vui.
2.5. Định hướng sư phạm trong truyện ngụ ngôn.
Truyện ngụ ngôn của Lev Tolstoy là một chiếc túi thần kỳ. Chiếc túi rất nhỏ, nhưng trẻ

có thể lấy ra rất nhiều điều từ nó. Nó rõ ràng là một câu chuyện sống động và hấp dẫn
nhưng nó để lại một triết lí, khiến trẻ phải suy ngẫm. Truyện ngụ ngôn là một cây cầu
đặc biệt mà qua đó trẻ có thể đi từ phức tạp đến đơn giản và từ đơn giản đến phong phú.
Đi qua đi lại trên cây cầu này vài lần, trẻ khơng chỉ nhìn thấy những hiện tượng
mn màu của cuộc sống, mà còn khám phá ra ý nghĩa bên trong của cuộc sống. Truyện
ngụ ngơn là một chiếc chìa khóa, chiếc chìa khóa này có thể mở cánh cửa tâm hồn và
khơi dậy trí tuệ. Truyện ngụ ngơn có đặc điểm là hình ảnh sinh động, nhân vật sống
động, xuất phát từ cuộc sống. Một thể loại văn học, một câu chuyện có ngụ ngơn hoặc
ý nghĩa hướng dẫn rõ ràng. Nó có một cấu trúc ngắn và nhân vật chính có thể là người,
động vật hoặc vật vơ tri. Câu chuyện ngắn gọn và thú vị, tươi mới và sinh động, để thu
hút trẻ và cho trẻ có được bài học cho chính mình.

3. Kết luận.
Lev Tolstoy tạo ra truyện ngụ ngơn của mình bằng cách tham khảo truyện ngụ ngôn
Aesop. Nhà văn không chỉ dịch các văn bản cổ điển mà cịn biến đổi chúng. Truyện ngụ
ngơn của Lev Tolstoy viết cho thiếu nhi đem đến những bài học giáo dục nhẹ nhàng,
gần gũi với cuộc sống của các em. Đặc trưng bởi bởi cốt truyện cô đọng, ngắn gon, súc
tích; ngơn ngữ giản dị, trong sáng; bố cục chặt chẽ, rõ ràng. Điều đó giúp cho người đọc
mà đặc biệt là trẻ em dễ dàng nhớ được điều mà tác giả muốn gửi gắm trong câu chuyện
của mình. Dựa trên tình huống thực tế trong cuộc sống Lev Tolstoy tạo dựng ra một bối
cảnh, một ví dụ đơn giản giúp trẻ hiểu được hành vi “tốt- xấu” mà nhân vật bộc lộ trong
tình huống truyện từ đó hiểu rút ra bài học trong đời thực. Cái hay trong truyện ngụ ngôn
là Lev Tolstoy cố gắng truyền tải một thông điệp, mong muốn nâng cao đạo đức cho trẻ


11

em. Hãy phấn đấu vươn tới sự những điều tốt đẹp bởi vì nó sẽ gắn liền với sự chiến
thắng. Cái thiện trong truyện Lev Tolstoy được hiểu là tình yêu thương, lòng tốt đối với
người xung quanh, sự tương trợ lẫn nhau, sự sẵn sàng hy sinh bản thân mình… Truyện

ngụ ngơn của ơng chủ yếu được kể dưới dạng cuộc đối thoại giữa các nhân vật. Ông tạo
nên những nhân vật sinh động, đa dạng và thường là những con vật gần gũi mang phẩm
chất, mang một tính cách cá nhân có ở con người. Những nhân vật như vậy thường rất
hấp dẫn trẻ. Có thể thấy truyện ngụ ngôn Lev Tolstoy mang nội dung sâu sắc, nghệ thuật
trình bày thể hiện rõ định hướng sư phạm góp phần ni dưỡng tình cảm tốt đẹp, dạy
trẻ làm điều đúng đắn. Gợi cho các bạn đọc nhỏ nghĩ về những điều sâu sắc hơn trong
cuộc sống con người. Truyện như một phương tiện giáo dục, khi đọc nó trẻ được bồi
đưỡng về tình cảm, đạo đức, thẩm mỹ, làm giàu cảm xúc. Trong tác phẩm của mình Lev
Tolstoy ln đề cao lý tưởng tốt đẹp của lịng tốt, cơng lí và sự siêng năng, chăm chỉ.
Mặt khác đằng sau mỗi mẫu truyện ngụ ngơn dí dỏm, mang tính giải trí tác giả đã tố cáo
tật xấu của con người như chế giễu sự gian xảo, lười biếng, hèn nhát, tham lam, ích kỉ…
Kết cục những câu này thường là những kết mở mà từ đó bản thân trẻ có thể rút ra những
bài học đạo đức hay, bổ ích góp phần hình thành những phẩm chất đức cao đẹp cho
chính mình.


12

Chương 3: Phân tích bài học đạo đức trong truyện
ngụ ngơn Lev Tolstoy
1. Phân tích bài học đạo đức trong truyện ngụ ngôn Lev Tolstoy.
Truyện ngụ ngôn của Lev Tolstoy giáo dục lòng biết ơn, dũng cảm, nhân hậu ("Kiến và
chim bồ câu", "Người cha và các con", “ Sư tử và chuột”, "Hai người đồng chí", "Ơng
già và cháu gái"). Trong câu truyện ngụ ngôn “Sư tử và Chuột”. Lev Tolstoy sử dụng
hai hình ảnh mang tính biểu tượng cao giữa sức mạnh to lớn của Sư tử và sự nhỏ bé,
mềm yếu của một con Chuột . Câu chuyện dạy chúng ta rằng trong bất kì hồn cảnh nào
đừng bao giờ đánh giá thấp tầm quan trọng, vai trị của một ai đó. Trong cuộc sống mọi
thứ ln có thể xảy đến theo một cách hồn tồn bất ngờ, kẻ mạnh như Sư tử cũng đã
trở nên bất lực còn Chuột yếu ớt lại được trao sức mạnh bởi sự trọng nghĩa của mình đã
cứu vua của mn lồi bằng cách cắt đứt sợi dây trói Sư tử. Ngồi ra câu chuyện cịn là

bài học về tình bạn và sự tương trợ lẫn nhau. Vì vậy phải trân quý, coi trọng những
người bên cạnh chúng ta.
Qua truyện ngụ ngơn trẻ có được bài học sâu sắc về tình bạn. Như trong truyện “Hai
người bạn” là bài học về tình bạn. Câu chuyện khơng có bất kì ẩn ý sâu xa, nó đơn giản.
Tuy nhiên nó mang đến cho ta một sự suy ngẫm, truyện chế giễu sự hèn nhát, bỏ rơi bạn
bè trong thời khắc khó khăn, nguy hiểm. Một người trèo lên cây tự cứu bản thân để mặc
người của mình bạn đối mặt với con gấu to lớn. Người như vậy không thể xem là người
bạn tốt mà đó là sự phản bội, tình bạn giả dối. Chính sự ích kỷ và hèn nhát đó câu ta có
lẽ đã đánh mất tình bạn của mình mãi mãi. Ngồi ra câu chuyện cịn thể hiện tinh thần
gan dạ, dũng cảm, sự thông minh của cậu bé đã bị người bạn của bình bỏ lại- cậu giả
chết, khơng sợ hãi, la hét để lừa gấu khi nó đến gần.
Truyện ngụ ngơn chế giễu những thói hư tật xấu của con người. Phê phán những kẻ
tham lam, ngu xuẩn và thiển cận. “Con gà và quả trứng vàng” mang ý nghĩa giảng dạy
về lịng tham vơ độ và hành động hấp tập của anh chàng trong câu truyện. Anh ta quyết
định giết phăng con gà mái đi để có được kho báu bên trong bụng nó. Qua câu truyện
trên ta có thể thấy chính lịng tham của chàng trai đã hại anh ta mất đi tài sản quý báu
của mình, giờ đây cũng chẳng cịn quả trứng vàng vào mỗi buổi sáng nữa. Tuy câu
truyện chỉ có vài dịng ngắn gọn nhưng đã bao gồm tất cả nội dung tác giả muốn truyền
tải và nó dễ dàng giúp trẻ hiểu rõ cốt truyện bên trong. Thơng qua đó, trẻ học được bài


13

học vô cùng quý báu là đừng nên tham lam, chính sự tham lam sẽ là con dao đâm ngược
lại chính mình và sẽ kết thúc bằng sự mất mát. Ta nên hài lịng với những gì mình có
mà và những gì ta nhận được.
Đạo đức trong truyện ngụ ngơn cịn là: khơng nên lạm dụng lịng tin của người khác,
khơng nên biến những tình huống nguy hiểm tiềm ẩn làm chủ đề cho trị đùa. Trong
truyện ngụ ngơn "Cậu bé nói dối" của Tolstoy trẻ có thể thấy việc nói dối để lại hậu quả
khó lường cho bản thân mình và những người xung quanh. Nói dối sẽ đánh mất lòng tin

của mọi người đối với hắn, ngay cả khi sự thật được nói ra, khơng ai tin điều đó. Đồng
thời dạy trẻ phải nghiêm túc và có trách nhiệm khi thực hiện cơng việc được giao phó.
Thêm nữa truyện ngụ ngơn dạy trẻ nên đồn kết, chung sống hòa thuận. “Người cha và
các con trai” là một câu chuyện mang tính giáo dục trẻ, là bài học sức mạnh của tình
thân tộc và sự đồn kết. Người cha trong truyện chỉ rõ cho các con trai của mình điều gì
sẽ xảy ra khi mỗi người đều sống cho riêng mình, tách biệt với những người khác. Chỉ
cần anh em trong nhà đồn kết, u thương nhau thì khơng thế lực nào có thể phá
vỡ giống như việc ta khơng thể bẻ một chùm que chổi vậy. Vì vậy thành viên trong gia
đình phải là một thể thống nhất, luôn giúp đỡ, đưa lời khuyên, hỗ trợ lấn nhau.
Bài học về giá trị của lao động cũng được Lev Tolstoy đưa vào truyện ngụ ngôn. Cho
trẻ thấy được đức tính cần cù chăm chỉ vơ cùng quan trọng, quyết định đến sự thành
công hay thất bại của con người. Qua đó phê phán thói lười biếng, khơng chịu hoạt động,
không chịu suy nghĩ, nhanh bỏ cuộc, không phấn đấu, cố gắng. Truyện ngụ ngôn “Con
chuồn chuồn và con kiến” trẻ rút ra được bài học. Trong cuộc sống cũng vậy, chúng ta
phải làm việc để đáp ứng những nhu cầu thiết yếu của bản thân. Không chỉ sống chỉ
sống ngày nào biết ngày đó mà phải biết nghĩ tới tương lai. Luôn lên kế hoạch, luôn sẵn
sàng trước những thời điểm khó khăn. đừng nên lười biếng ham những thú vui để rồi
phải dựa dẫm vào công sức của người khác. Hay truyện ngụ ngôn “Con cáo và chùm
nho” khơng dài dịng mà ngắn gọn, xúc tích chứa bài học đầy giá trị. Để đạt được điều
mình mong muốn phải nên kiên trì tiến tới mục tiêu ban đầu bất kể dù nó khó khăn ra
sao. Nhưng nếu khơng đạt được điều mong muốn, thì phải chấp nhận thất bại một cách
đàng hồng, khơng nên xấu hổ trước thất bại, không che đậy sự thất bại. Con cáo trong
câu chuyện không đạt được mục tiêu ấp ủ- một chum nho. Cáo chỉ đơn giản đưa ra lí do
chùm nho cịn xanh đó là một cách tạo ngun nhân giả dẫn đến sự từ bỏ, thất bại với
mục tiêu đề ra. Trong các tình huống khó khăn con người có xu hướng đổ lỗi khi điều
gì đó bản thân khơng làm được. Nhưng thành công không đến từ những người hay mơ


14


mộng, làm nửa vời. Thành công chỉ đến với những người bền bỉ, có tinh thần mạnh mẽ,
những người khơng che dấu sự thất bại bởi những lời nói dối trống rỗng để ngụy tạo cho
sự thất bại của mình.
Lev Tolstoy phê phán kẻ hay tự cao trong truyện ngụ ngơn của mình. Trong “Cây sậy
và cây Ơ liu”, Cây ô liu cười cây sậy vì gặp bất cứ con gió nào sậy cũng cong xuống.
Và cây sậy đã chứng minh bằng hành động. Sậy mềm mỏng và uyển chuyển, nghiêng
ngả, uốn rạp xuống tận mặt đất, cố gắng thích nghi và sống sót trong cơn giơng bão. Cịn
cây ơ liu khinh thường cây sậy nhưng cuối cùng chính lịng kiêu hãnh, tự tin về bản thân
mình cũng khơng chống đỡ nổi cơn giông và bị gãy gục. Qua truyện ngụ ngơn ta có thể
thấy bài học nói đến ở đây chính là trong những tình huống nguy hiểm, tưởng chừng
tuyệt vọng nếu ta đánh giá đúng tình hình thì có khả năng sẽ vượt qua nó. Đồng thời
khơng được đánh giá thấp vai trò, tầm quan trọng của người khác vì trong hồn cảnh
nào đó họ có thể phát huy cao năng lực của mình.

2. Kết luận.
Đạo đức trong truyện ngụ ngơn của Tolstoy khơng khó hiểu đối với nhận thức của trẻ
em. Lev Tolstoy luôn nỗ lực để làm cho vấn đề đạo đức trở nên rõ ràng và chính xác,
sống động và cụ thể. Truyện ngụ ngơn của Lev Tolstoy ni dưỡng tình cảm nhân đạo,
những nét tính cách tích cực cho trẻ nhỏ. Truyện của ơng cịn là nền móng giúp trẻ có
nhận thức, tình cảm và thái độ đúng đắn trong cuộc sống, biết được điều gì là tốt, điều
gì là xấu và hậu quả của những hành vi sai trái. Gần hai thế kỷ trước, LevTolstoy đã tạo
ra những tác phẩm như vậy vừa kết hợp sự đơn giản của ngôn từ, khả năng tiếp cận nhận
thức của trẻ em và sự hiện diện của một vấn đề đạo đức và thẩm mỹ. Những câu chuyện
của Tolstoy vẫn còn phù hợp, vẫn rất hữu ích, vẫn trường tồn, vẫn đầy tính giáo dục cho
trẻ em cho đến ngày nay. Lev Tolstoy tạo nên những nhân vật sinh động, đa dạng trong
những hoàn cảnh rất làng quê, gần gũi. Truyện ngắn gon, dễ hiểu với trẻ, xúc tích mang
đến những thơng điệp, những giá trị đạo đức đáng quý. Chế giễu những tật xấu của con
người và giáo dục đức tính siêng năng, trung thực, dũng cảm, nhân hậu, khiến người ta
phải suy nghĩ về thái độ đối với người già, người không nơi nương tựa, dạy phải biết
hiếu thuận, chăm sóc cha mẹ… Mang ý nghĩa phát triển những cảm xúc lành mạnh,

tình cảm nhân văn, lối sống vị tha, nhân ái. Thông qua các ý nghĩa ẩn chứa trong truyện
ngụ ngôn của Lev Tolstoy, trẻ em gián tiếp tiếp thu các thông điệp sư phạm góp phần
tác động đến nhân cách, nghĩa vụ của bản thân mình.


15

Chương 4: Phân tích một số truyện ngụ ngơn Lev Tolstoy để
thuyết minh cho ý nghĩa giáo dục.
1. Phân tích ý nghĩa giáo dục truyện ngụ ngôn “Kiến và chim bồ câu”.
Truyện giáo dục trẻ về đạo đức, nhân cách và trí tuệ
Truyện ngụ ngơn "Kiến và chim bồ câu" của Lev Tolstoy là sự tôn vinh sự giúp đỡ qn
mình cuối cùng nó được đền đáp xứng đáng. Truyện mang đến cho trẻ giá trị của tấm
lòng nhân hậu, sự chính nghĩa. Khi giúp đỡ ai đó, đừng nghĩ đến việc người đó trả ơn
mình thế nào. Mà nó là lòng tốt, sự thiện lương, sự giúp đỡ vị tha, giá trị sống đẹp của
bản thân mình. Ai cũng có lúc gặp phải những khó khăn trong cuộc sống và đôi khi
người được giúp đỡ tưởng chừng bất hạnh, nhỏ bé đó cũng có thể đóng vai trị lớn đến
cuộc sống của mình. Một phẩm chất khác và truyện cịn giáo dục đó là lịng biết ơn khi
người khác giúp đỡ mình, khơng được qn những việc tốt người đó đã làm cho mình,
ln cố gắng cảm tạ, đồng thời giúp đỡ họ khi họ gặp chuyện đau buồn, hoạn nạn. Những
người sống trong môi trường khác nhau, với những khả năng khác nhau cũng có thể trở
sự cứu giúp cho người khác và thậm chí là người duy nhất có thể giúp đỡ. Vì vậy có
thể nói đạo lý được nêu trong truyện là khi mình giúp đỡ những người yếu hơn khi gặp
khó khăn, khơng địi hỏi gì để đáp lại, và họ sẽ tìm cách cảm ơn sự giúp đỡ ấy. Trong
truyện ngụ ngôn “Con kiến và con chim bồ câu”, tác giả kể một câu chuyện ngắn về
việc con Bồ câu đã cứu con Kiến, sau đó nó đã cứu được vị cứu tinh của mình. Chim bồ
câu giúp kiến xuất phát từ một trái tim trong sáng, một tâm hồn cao đẹp không mong
đợi sự đền đáp lại. Và chú kiến là người biết ơn và biết trả ơn khi được chim bồ câu giúp
mình thốt chết- chú có hành động bị đến chân bác thợ săn, đốt vào chân bác ta. Làm
người thợ săn giật mình đánh rơi lưới để bồ câu cất cánh và bay thoát.

Truyện giáo dục thẩm mỹ cho trẻ.
“Kiến và chim bồ câu” giúp trẻ kiến tạo những nhận thức đúng đắn về giá trị
chân - thiện - mỹ trong cuộc sống, giáo dục những giá trị cao đẹp, phát triển
những cảm xúc lành mạnh, tình cảm nhân văn, lối sống nhân ái, giá trị của tình
bạn. Đơi khi, những điều nhỏ nhặt, đơn giản có thể cứu sống người khác và điều đó có
thể mang lại phần thưởng cho chính mình. Trong cuộc sống ai cũng sẽ có những lúc khó
khăn cần phải nhờ đến sự giúp đỡ của người khác. Khi nhận được sự giúp đỡ phải nhớ
đến ân nghĩa mà người đã giúp mình, đừng trở thành kẻ vong ân bội nghĩa. Nhờ những
hình tượng nghệ thuật- nhân hóa trong hình ảnh Kiến và Chim bồ câu, ngôn ngữ


16

nghệ thuật giàu giá trị nhân văn trong tác phẩm góp phần gây được những ấn
tượng sâu sắc trong tâm hồn trẻ thơ, tác động nhẹ nhàng đến nhận thức, tư tưởng,
tình cảm ở trẻ. Cái hay của truyện ngụ ngơn là thế, nó giáo dục thẩm mỹ cho trẻ
một cách gần gũi, vui tươi chứa sức lay động mạnh mẽ hơn cả mọi bài học về
giáo huấn đạo đức.
2. Phân tích ý nghĩa giáo dục một số truyên ngụ ngơn Lev Tolstoy chương
chương trình sách giáo khoa Tiếng Việt Tiểu học.
Truyện ngụ ngơn “Cậu bé nói dối”. Truyện kể về một cậu bé chăn cừu nói dối dân làng,
giả bộ kêu cứu nhiều lần về chuyện chó sói đang đến ăn mất cừu của cậu. Để rồi khi lời
nói dối ấy bỗng trở thành sự thật thì khơng ai cịn niềm tin vào lời nói của cậu và kết
quả là đàn cừu đã bị sói ăn thịt hết. Chính những lời nói dối ban đầu, sai sự thật của cậu
bé chăn cừu đã đánh mất đi lòng tin của dân làng dành cho cậu và dẫn đến hậu quả phía
sau. Cốt truyện chỉ ngắn gọn vậy thơi. Cả câu chuyện khơng hề có một câu triết lí cao
xa nào, đơn giản chỉ là những tình tiết hấp dẫn tiếp nối nhau diễn ra; nhưng chính bởi
nội dung dễ hiểu cùng câu từ ngắn gọn, không quá hoa mĩ và nó cũng phù hợp với mục
tiêu về phẩm chất chủ yếu trung thực, khơng được nói dối nên truyện được đưa vào phân
môn tập đọc sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1, lớp đầu bậc Tiểu học. Để sau bài học này,

các em biết được tác hại của việc nói dối sẽ khiến lời nói của mình khơng cịn đáng tin
cũng như được răn đe về hậu quả khôn lường của thói xấu này. Truyện ngụ ngơn “Cậu
bé nói dối” của Lev Tolstoy là lời nhắc nhở các em thiếu nhi khơng được nói dối và khi
phạm phải sẽ nhận lấy cho mình hậu quả thích đáng.
Một bài học đạo đức khác được giáo dục thông qua truyện ngụ ngôn Lev Tolstoy được
đưa vào phân môn tập đọc sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 3 là truyện: “Lừa và ngựa”.
Qua câu chuyện, Lev Tolstoy đưa ra bài học phê phán thói ích kỉ, chỉ biết nghĩ đến mình
thì sớm muộn gì cũng phải trả giá; mà hậu quả do ích kỉ gây ra có khi cịn ảnh hưởng
nặng nề đến người khác, như trong câu chuyện, ích kỉ mang lại hậu quả thật quá bi
thương cho lừa khi bị ngựa bỏ mặc mà kiệt sức đến chết. Truyện cũng là bài học giáo
dục cho trẻ về tình bạn chân chính: phải biết thương yêu, giúp đỡ bạn bè khi có khó
khăn, giúp bạn cũng chính là giúp mình. Tình bạn được khẳng định vào những lúc khó
khăn, hơn thế, bỏ mặc bạn đơi khi là tự hại mình. Truyện có nội dung dễ hiểu và bài học
đạo đức mà nó mang lại phù hợp để giáo dục các em học sinh cũng như phù hợp với
mục tiêu cần đạt về phẩm chất chủ yếu nhân ái: yêu thương, quan tâm bạn bè. Vì lý do
này truyện đã được đưa vào trong sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 3 để dạy cho học sinh.


17

Một truyện ngụ ngôn khác của Lev Tolstoy cũng được đưa vào sách giáo khoa Tiếng
Việt lớp 5 là bài “Con chuột tham lam”. Truyện ngụ ngôn này khá ngắn, chỉ dài khoảng
4 dòng sách giáo khoa với 5 câu văn và nội dung thì đúng với tên gọi của truyện: chú
chuột do tham lam ăn quá nhiều dẫn tới việc nó trở nên phát phì và khơng chui được qua
cái lỗ ban đầu mình đã đào để trở về nhà. Một câu chuyện thật sự ngắn gọn được tác giả
nêu thẳng ra bài học về thói tham lam và hậu quả của nó. Truyện được đưa vào phân
mơn luyện từ và câu bởi những tính chất nêu trên: truyện khá ngắn nhưng nội dung trọn
vẹn, dễ hiểu phù hợp với khả năng làm bài của các em học sinh và với nội dung quá rõ
ràng về tính tham lam cũng là lời nhắc nhở cho học sinh về tính xấu này.
Kết luận: Sách giáo khoa có đưa một số truyện ngụ ngơn Lev Tolstoy và theo hình thức

là dịch lại truyện. Những mẫu chuyện khá đúng với hình thức truyện ngụ ngơn: ngắn
gọn, tinh tế, mang thơng điệp chính xác với câu chuyện gốc của Lev Tolstoy. Ngồi ra
cịn có tranh minh họa sinh động cụ thể cho học sinh.


18

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Lev Tolstoy nhà văn, nhà tư tưởng, nhà triết học, nhà giáo lỗi lạc, tác phẩm của ơng có
ý nghĩa to lớn đối với văn hóa Nga và thế giới.
Truyện ngụ ngơn Lev Tolstoy có giá trị ở chỗ, chúng truyền tải được tinh thần của truyện
ngụ ngơn Aesop và góp phần nâng cao đạo đức cho trẻ em. Lev Tolstoy làm cho vấn đề
đạo đức trở nên rõ ràng và chính xác, sống động và cụ thể. Những câu chuyện ngụ ngôn
Lev Tolstoy đơn giản, dễ hiểu, hấp dẫn và vẫn còn rất thú vị cho tới thời đại ngày nayvẫn hữu ích cho chúng ta, tất cả trẻ em trong thế giới hiện đại. Truyện ngắn gon, dễ hiểu
với trẻ, xúc tích mang đến những thông điệp, những giá trị đạo đức đáng quý. Mỗi câu
chuyện thể hiện một hoàn cảnh sống giúp trẻ rút ra bài học cuộc sống cho riêng mình.
Trong tác phẩm của mình Lev Tolstoy ln đề cao lý tưởng tốt đẹp của lịng tốt, cơng lí
và sự siêng năng, chăm chỉ. Mặt khác đằng sau mỗi mẫu truyện ngụ ngơn dí dỏm, mang
tính giải trí tác giả đã tố cáo tật xấu của con người như chế giễu sự gian xảo, lười biếng,
hèn nhát, tham lam, ích kỉ… Nhờ đó có thể dạy cho trẻ cách ứng xử đúng mực trong
những hoàn cảnh sống khác nhau. Truyền cho trẻ nhiều đức tính bổ ích và quan trọngdạy trẻ cách sống tử tế, thân thiện, giáo dục cách cảm thơng với nỗi đau của người
khác…Dạy trẻ cách nhìn và hiểu thế giới xung quanh tốt hơn, biết yêu và cảm nhận vẻ
đẹp của thiên nhiên, bảo vệ động vật…
2. Kiến nghị:
Sau q trình tìm hiểu truyện ngụ ngơn Lev Tolstoy, tơi thấy các tác phẩm có giá trị rất
lớn trong việc giáo dục và hình thành đạo đức cho trẻ. Vì vậy với vai trị là sinh viên
khoa Giáo dục Tiểu học, tôi mong muốn đề xuất tới các bậc phụ huynh, giáo viên về
việc khuyến khích trẻ đọc truyện ngụ ngôn Lev Tolstoy. Làm cơ sở cho mong muốn đó
tơi sẽ trình bày hai lí do của việc cho trẻ đọc truyện ngụ ngơn Lev Tolstoy chính là:

Thứ nhất, truyện ngụ ngơn là một phần của trình độ văn hóa, đạo đức cơ bản. Sẽ rất có
ích cho trẻ khi được hấp thụ từ khi còn nhỏ từ đó làm nền tảng cho sự phát triển và giáo
dục sau này.


19

Thứ hai, truyện ngụ ngơn của Tolstoy truyền tải hồn hảo cả ý nghĩa và tinh thần của
truyện ngụ ngôn Aesop vĩ đại. Tolstoy đã sáng tạo lại nó với quan điểm riêng, điều này
có ý nghĩa rất lớn, đáng được chúng ta quan tâm và tôn trọng.


20

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Trong nước
1. Lã Thị Bắc Lý. (2017). Văn học trẻ em. Hà Nội: Nxb Đại học Sư phạm.
2. Lê Thị Hồng Thắm. (2015). Đề cương bài giảng văn học thiếu nhi. Quảng Ngãi:
Trường đại học Phạm Văn Đồng.
3. Lép Tônxtôi. (2016). Kiến và Chim bồ câu. Hà Nội: Nxb Hà Nội.
4. Sách giáo khoa Tiếng Việt 1,2,3,4,5. (2016). Hà Nội: Nxb Giáo dục.
5. Vũ Thị Thương. (2017). Đặc sắc nghệ thuật của các tác phẩm viết cho thiếu nhi của
nhà văn Lép Tơn- Xtơi trong chương trình tiểu học. Hà Nội: Tạp chí khoa học.
Ngồi nước
1. Ирис Ревю. В чем особенность басен Л.Н.Толстого? Được truy lục từ
detskiychas.ru: />