de thi hsg truong

<span class='text_page_counter'>(1)</span>SỞ GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO TRƯỜNG THPT LÊ VĂN THỊNH. HƯỚNG DẪN CHẤM KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG Năm học 2011 – 2012 Môn: Ngữ văn – Lớp 11 – THPT ===========. (Hướng dẫn chấm có 07 trang) Câu 1: (8 điểm) -. Hãy ra khỏi tổ các con Không, ngoài kia chắc lạnh lắm! Hãy bay, đợi đến khi nào nữa? Không chúng con sẽ rơi mất! Dũng cảm lên! Đừng sợ! Có sao không hả cha? Những chú chim bé bỏng Run rẩy trèo lên tổ Chim bố cời xô xuống Và chim non biết bay. (Apolinaire – nhà thơ Pháp ). Anh / chị viết bài nghị luận (khoảng 600 từ ) trình bày những suy nghĩ của mình về bài học cuộc sống được rút ra từ bài thơ trên. ---------A.Yêu cầu về kĩ năng Biết cách làm bài văn nghị luận về xã hội, bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng cụ thể, sinh động, văn giàu cảm xúc, không mắc lỗi về chính tả, dùng từ, diễn đạt. B. Yêu cầu về kiến thức Hiểu đúng và bàn luận thuyết phục vấn đề theo yêu cầu của đề. Học sinh có thể trình bày suy nghĩ của mình theo nhiều hướng khác nhau, song cần đạt một số yêu cầu sau: 1. Giới thiệu bài thơ và nêu bài học cuộc sống được rút ra từ bài thơ -. Chim non biết bay là vì chúng được chim bố dạy dỗ, khuyến khích đối diện với hiểm nguy luôn rình rập phía trước..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> -. Bài học mà chim bố dạy các con của mình là bài học về lòng dũng cảm.Nếu như có một cái gì đó mạnh hơn số phận thì đó là lòng dũng cảm , không gì lay chuyển nổi để chịu đựng nó.. 2. Bàn luận mở rộng vấn đề - Thế nào là lòng dũng cảm + Dũng cảm là kiên cường dám đương đầu với khó khăn thử thách mà không quản ngại gian khổ, hi sinh. + Phẩm chất quý báu trong tâm hồn con người, sức mạnh, vũ khí để con người bảo vệ chính nghĩa, bảo vệ cái thiện khỏi sự xâm phạm, lấn lướt của cái ác, sự gian tà. -. Vì sao con người cần sống dũng cảm? + Thế giới tươi đẹp nhưng tiềm chứa trong đó là thử thách, hiểm nguy lòng dũng cảm giúp con người duy trì sự tồn tại của mình => Ngợi ca lòng dũng cảm giúp con người thành công. -. Phê phán những kẻ hèn nhát, sợ sệt thu mình vỏ bao, thiếu ý chí, bản lĩnh dễ bị vấp ngã.. -. Để sống dũng cảm + Học tập, noi gương những người có lòng dũng cảm. + Có ý thức rèn luyện, trau dồi lòng dũng cảm của bản than. + Sống nghị lực, có ý thức vượt qua mọi khó khăn để chiến thắng + Chấp nhận mọi thử thách và vượt qua bằng niềm tin yêu đời và niềm tin ở bản thân. - Bài thơ không chỉ đem đến một bài học về lòng dũng cảm mà còn là bài học về dạy kĩ năng sống cho con của những người làm bố , làm mẹ thông qua việc làm mà chim bố dạy chim non. + Thương con nhưng bố mẹ phải cho con bước đi nếu cứ mãi bao bọc con thì khi ra ngoài cuộc sống con sẽ luôn thấy khủng hoảng và đầy giông bão. + Cần xác định từng thời điểm hợp lí để dạy dỗ giáo dục con không nên cho con ra khỏi “ tổ ấm” khi con chưa đủ sức. + Dạy cho con lòng dũng cảm không chỉ là dạy con dám làm mà còn biết suy nghĩ làm như thế nào để đạt kết quả tốt nhất. + Dám làm những việc nguy hiểm nhưng vô bổ, làm chỉ vì một lời thách thức để chứng tỏ mình một cách không suy nghĩ thì không phải dũng cảm mà là biểu hiện của một con người xốc nổi , thiếu kiềm chế , tự chủ. + Trong xã hội ngày nay dũng cảm là dám đi đầu trong lĩnh vực nào đó.Dám bỏ thời gian tìm tòi , thử nghiệm ứng dụng để nâng cao hiệu quả công việc , giúp phát triển kinh tế xã hội… -Khẳng định ý nghĩa bài học cuộc sống mà bài thơ mang lại..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> C. Biểu điểm Điểm 7-8 :Bài viết nắm chắc vấn đề, trình bày một cách thuyết phục các yêu cầu nêu trên. Hành văn trôi chảy, lập luận sắc sảo, có phát hiện tinh tế, sáng tạo, không vi phạm yêu cầu về kĩ năng. Điểm 5-6: Trình bày một cách tương đối các yêu cầu về kiến thức, biết làm bài văn nghị luận xã hội, bố cục bài viết sáng rõ, logic, dẫn chứng thuyết phục, có vài lỗi nhỏ. Điểm 3-4: Hiểu vấn đề nhưng lập luận chưa chặt chẽ. Trình bày được một nửa yêu cầu về kiến thức, ý văn chưa sáng, còn vài lỗi về diễn đạt. Điểm 1-2: Chưa hiểu đề, còn lúng túng trong cách xác định và giải quyết vấn đề, diễn đạt lủng củng, mắc lỗi chính tả. Câu 2. (12 điểm) “…Thơ Xuân Diệu còn là một nguồn sống dạt dào chưa từng thấy ở chốn nước non lặng lẽ này.Xuân Diệu say đắm tình yêu, say đắm cảnh trời, sống vội vàng, sống cuống quýt, muốn tận hưởng cuộc đời ngắn ngủi của mình.Khi vui cũng như khi buồn, người đều nồng nàn, tha thiết”. (Trích Thi nhân Việt Nam – Hoài Thanh , Hoài Chân) Qua bài thơ “Vội vàng” anh/ chị hãy làm sáng tỏ nhận định trên. A. Yêu cầu kĩ năng - Biết cách làm kiểu bài nghị luận văn học - Bố cục rành mạch, hành văn trôi chảy, không mắc lỗi về chính tả, dùng từ, diễn đạt B. Yêu cầu về kiến thức Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau song cần đạt được những yêu cầu sau 1. Giới thiệu khái quát về hồn thơ Xuân Diệu trước Cách mạng tháng Tám thông qua lời nhận định của Hoài Thanh. “Vội vàng” là bài thơ làm sáng tỏ nhận định đó - Xuân Diệu - nhà thơ lãng mạn tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, “nhà thơ của niềm giao cảm hết mình giữa con người với con người” ngay từ khi xuất hiện giữa làng thơ Việt Nam, Hoài Thanh đã khẳng định: “…Thơ Xuân Diệu còn là một nguồn sống dào dạt chưa từng thấy ở chốn nước non lặng lẽ này. Xuân Diệu say đắm tình yêu, say đắm cảnh trời, sống vội vàng, sống cuống quýt, muốn tận hưởng cuộc đời ngắn ngủi của mình. Khi vui cũng như khi buồn, người đều nồng nàn , tha thiết.” ( Trích Thi nhân Việt Nam – Hoài Thanh, Hoài Chân) - “Vội vàng” là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của Xuân Diệu trước Cách mạng tháng Tám rút từ tập thơ đầu tay của Xuân Diệu Thơ thơ (1938) – Đây là tiếng nói sôi nổi, hăm hở của một tâm hồn yêu đời, yêu sống đến cuồng nhiệt. Bài thơ cũng là lời thuyết phục cho nhận định trên của Hoài Thanh về thơ Xuân Diệu. 2 . Giải thích nhận định và làm sáng tỏ qua bài thơ “Vội vàng”.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Trong lời đưa duyên, giới thiệu tập “Thơ thơ”, Xuân Diệu viết: “Đây là lòng tôi đương thời sôi nổi, đây là hồn tôi vừa lúc vang ngân và đây là tuổi thanh xuân của tôi, và đây là sự sống của tôi nữa…Tập thơ đầu của tôi đây, bạn chớ bắt chước những người khôn ngoan, họ không biết quý phần ngon nhất của đời: Tình yêu và tuổi trẻ(…) , tôi gửi hồn tôi cho những người trẻ tuổi và nhất là trẻ lòng. - Thơ Xuân Diệu là “ nguồn sống dạt dào chưa từng thấy ở chốn nước non lặng lẽ này” bởi lẽ cuộc đời trong thơ Xuân Diệu như một “thiên đường mặt đất” với đầy ắp màu sắc , mùi vị , âm thanh … trải ra trước mắt con người , căng tràn sự sống gọi mời con người. Nhà thơ say đắm tình yêu , say đắm cảnh trời : Thơ Xuân Diệu là hình ảnh đắm say về thiên nhiên đặc biệt là mùa xuân và tình yêu như một khu vườn đầy hương sắc, như một bản nhạc đủ mọi âm thanh : Đằm thắm , dịu ngọt , nồng nàn , đắm say …vì yêu đời , yêu cuộc sống nên nhà thơ sống vội vàng , cuống quýt . Cả khi vui lẫn khi buồn người đều nồng nàn, tha thiết. Nhận định trên khẳng định hồn thơ, đặc điểm thơ Xuân Diệu trước Cách mạng tháng Tám : Thơ của tình yêu đời , ham sống mãnh liệt.  Biểu hiện của thơ Xuân Diệu qua bài thơ “ Vội vàng” - “ Thơ Xuân Diệu là nguồn sống dạt dào chưa từng thấy ở chốn nước non lặng lẽ này”: Tôi muốn tắt nắng đi Cho màu đừng nhạt mất Tôi muốn buộc gió lại Cho hương đừng bay đi Bài thơ mở đầu bằng một khát vọng ngông cuồng của nhà thơ – toan chiếm quyền tạo hóa bởi lẽ : + Muốn lưu giữ lại hương sắc ngọt ngào của cuộc sống trần gian , muốn bất tử hóa cái đẹp.Đó là niềm ước muốn mang vẻ đẹp nhân văn của một tâm hồn nghệ sĩ . Xúc cảm mãnh liệt, khỏe khoắn qua động từ - kết hợp danh từ - điệp từ để diễn tả nỗi khát khao. + Cuộc đời đẹp như một “thiên đường trần gian” với ong bướm rộn ràng , muôn hoa đua sắc , đồng cỏ xanh rì ,với mùa xuân – mùa của cành tơ phơ phất , của những khúc tình si rộn rã. Cuộc sống như một bức tranh tinh khôi , với âm thanh tình tứ , rộn ràng, tất cả đang ở độ xuân thì : “ Của ong bướm này đây tuần tháng mật Này đây hoa của đồng nội xanh rì Này đây lá của cành tơ phơ phất Của yến anh này đây khúc tình si Và này đây ánh sáng chớp hàng mi Mỗi buổi sớm thần vui hằng gõ cửa + Trong không khí mùa xuân nhà thơ như một người tình nhân đang đứng trước một cô gái kiều diễm , tình tứ đầy hấp dẫn: Tháng giêng ngon như một cặp môi gần.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> -. Nếu trong “1 thời đại trong thi ca” Thế Lữ , Tản Đà nuôi giấc mộng lên tiên thì Xuân Diệu lại “ đốt cảnh bồng lai và xua ai nấy về hạ giới” với cảm nhận cuộc đời đẹp như một thiên đường hạnh phúc. - Lời thơ như lời nói, như lời gọi mời với từ để trỏ: Này đây … này đây, tạo nhịp điệu cho những động thái của chủ thể.Thủ pháp trùng điệp dùng linh hoạt khiến cho mạch thơ tuôn chảy rất tự nhiên.Xác định sở hữu : Của … này đây, đảo lại : Này đây … của, rồi lại nhấn mạnh : Và này đây… nhịp điệu thơ sôi nổi, bồng bột, chuyển tải được một điệu tâm hồn say sưa chếnh choáng. - Nhà thơ say đắm tình yêu, say đắm cảnh trời muốn ôm ấp vồ vập cuộc đời cho nên: Tôi sung sướng.Nhưng vội vàng một nửa: Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân Sống vội vàng , sống cuống quýt bởi tạo hóa có sinh ra con người để mãi mãi hưởng lạc thú ở chốn địa đàng trần gian này đâu. Thời gian chảy trôi theo quy luật tuần hoàn của tạo hóa nhưng tuổi xuân của đời người một đi vĩnh viễn không trở lại: Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua ………………………………………….. Chẳng bao giờ, ôi !chẳng bao giờ nữa… - Xuân Diệu đưa ra một quan niệm mới về thời gian chính từ cách sống vội vàng và cuống quýt của mình. Nhà thơ “chống đối “ “tranh cãi” lại quan niệm xưa và bộc lộ quan niệm của mình bằng cảm xúc sôi nổi , cuồng nhiệt. + Nếu thơ xưa coi thời gian tuần hoàn , xuất phát từ cái nhìn tĩnh , có phần siêu hình , lấy sinh mệnh vũ trụ làm thước đo thời gian thì Xuân Diệu quan niệm thời gian tuyến tính . Thời gian như 1 dòng chảy xuôi chiều, một đi không trở lại , mỗi khoảnh khắc trôi đi là mất vĩnh viễn.Quan niệm này xuất phát từ cái nhìn động, rất biện chứng về vũ trụ, về thời gian : Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già, + Xuân Diệu lấy sinh mệnh cá thể làm thước đo thời gian, lấy quãng ngắn nhất, giàu ý nghĩa nhất trong sinh mệnh con người là tuổi trẻ làm thước đo Mà xuân hết , nghĩa là tôi cũng mất. …………………………………………. Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời; Nhà thơ như lắng nghe được hơi thở cuộc đời ,cảm nhận được “nỗi buồn” trong tạo vật.Cảm nhận về thời gian của Xuân Diệu là cảm nhận đầy tính mất mát. Mỗi khoảnh khắc trôi qua là một sự mất mát.Mỗi khoảnh khắc đang lìa bỏ hiện tại để trở thành quá khứ được hình dung như 1 cuộc chia lìa. Khoảnh khắc nào cũng là một chia lìa, một mất mát.Và dậy lên đó đây khắp sông núi là những lời thở than tiễn biệt . Đó là lời thở than tiễn biệt của vạn vật. Là không gian đang tiễn biệt thời gian.Mà sâu xa hơn là mỗi một sự vật thiên nhiên đang ngậm ngùi tiễn biệt một phần đời của chính nó. - Nhà thơ của tình yêu đời , yêu sống nồng nàn tha thiết khi vui cũng như khi buồn nhà thơ luôn vội vàng cuống quýt.Mỗi khoảnh khắc trong đời đều vô cùng quý giá cho nên một khi đã mất đi là mất vĩnh viễn.Quan niệm ấy khiến cho con người biết quý.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> -. trọng từng giây , từng phút của đời mình và biết làm cho mỗi khoảnh khắc của đời mình tràn đầy ý nghĩa. Yêu đời, ham sống nhà thơ gọi mời sống cuồng nhiệt, sống vội vàng, sống vồ vập, và tận hưởng hết mình bằng sự toàn tâm, toàn ý ,toàn hồn và thức nhọn mọi giác quan: “Ta muốn ôm Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn ………………………………… Hỡi Xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi! Nhà thơ ấy đã từng van vỉ cuộc đời: Và hãy yêu tôi một giờ cũng đủ Một giây cũng cam , một phút cũng đành. ( Lời thơ vào tập Gửi hương ) Mở miệng vàng và hãy nói yêu tôi Dù chỉ là trong một phút mà thôi. (Mời yêu ). - Cảm xúc tràn trề , ào ạt khiến nhà thơ muốn ôm ghì sự sống trong tay .Điệp từ “ta muốn” được nhắc lại nhiều lần thể hiện niềm khát khao đến cuồng nhiệt. Các động từ mạnh như: ôm, riết, say, thâu thể hiện cảm xúc cháy bỏng của con người như đang chạy đua với thời gian để giành giật tuổi trẻ, tình yêu.Những động từ lại được dùng trong nghệ thuật tăng tiến khơi gợi sự rộn ràng khẩn trương. -Khát khao cháy bỏng cho thấy tâm hồn ấy không chịu đựng được sự nhợt nhạt thiếu cá tính.Lối sống vội vàng tăng nhịp điệu sống để sống nhanh, sống mạnh, sống hết mỗi giây, mỗi giờ trong cuộc đời đều có ý nghĩa khác với lối sống gấp, sống thực dụng đầy vị kỉ, chỉ biết hưởng thụ của một bộ phận thanh niên hiện nay. 3. Đánh giá - Khẳng định sức hấp dẫn và ý nghĩa của hồn thơ Xuân Diệu .Nhà thơ lúc nào cũng nhìn đời bằng cặp mắt non tơ biếc rờn, khao khát yêu, khao khát sống với một dàn ăng ten nghệ sĩ cực nhạy xử lí tốt các thông tin nghệ thuật. - “Vội vàng” là bài thơ rất Xuân Diệu ở trái tim sôi sục, khát khao cháy bỏng, hơi thở nồng nàn say đắm với nhịp thơ hăm hở cuống quýt, hình ảnh táo bạo đầy cảm giác và tính sắc dục, ở cú pháp rất Tây phương và lối qua hàng rất thoải mái. - Bài thơ không chỉ có ý nghĩa với những quan niệm nhân sinh mới mẻ mà còn có giá trị lí luận sâu sắc làm sáng tỏ hồn thơ Xuân Diệu C. Biểu điểm Điểm 11-12:Kiến thức văn học vững vàng, kiến thức tác phẩm sâu sắc, phong phú, phối hợp kiến thức nhuần nhuyễn, diễn đạt nhiều chất văn, bố cục mạch lạc khoa học. Điểm 9-10: Có kiến thức văn học ,biết phân tích tác phẩm để làm sáng tỏ quan niệm thơ. Còn sai sót một số ý nhỏ. Diễn đạt mạch lạc. Bố cục khoa học..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Điểm 7-8: Hiểu được yêu cầu của đề tuy nhiên trình bày các luận điểm chưa rõ ràng, phân tích còn chưa sâu sắc. Diễn đạt mạch lạc. Điểm 5-6: Đã có kỹ năng làm văn nghị luận. Nội dung sơ sài thiên về phân tích tác phẩm rời rạc, chưa làm rõ đặc điểm thơ. Còn mắc lỗi diễn đạt. Điểm 3-4: Lúng túng khi xử lý đề bài. Phân tích một cách sơ sài. Diễn đạt yếu. Điểm 1-2: Không hiểu đề - kỹ năng làm văn nghị luận còn yếu. Mắc nhiều lỗi diễn đạt. Lưu ý: Điểm hình thức trong điểm nội dung. =============Hết============.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>