Ngu van 9

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.3 MB, 323 trang )

(1)Ngµy so¹n: / /2011 Ngµy gi¶ng: / /2011. TiÕt 1+2 :. Phong c¸ch Hå ChÝ Minh. (T1). A. Mục tiêu cần đạt : - HS thấy đợc vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hoà giữa truyền thèng vµ hiện đại, dân tộc và nhân loại, thanh cao và giản dị. - Tõ lßng kÝnh yªu B¸c, HS cã ý thøc häc tËp, tu dìng theo g¬ng B¸c. B. ChuÈn bÞ HS soạn bài, su tầm những t liệu về cuộc đời Bác. GV bµi d¹y, nh÷ng mÈu chuyÖn vÒ B¸c. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. KiÓm tra : S¸ch vë, bµi so¹n cña HS 2. Bµi míi : Hå ChÝ Minh - tªn Ngêi lµ c¶ mét bµi ca, Ngêi lµ sù kÕt tinh nh÷ng gi¸ trị tinh thần của ND ta suốt 4000 năm lịch sử ; ở Ngời truyền thống DT đợc kết hợp hài hoà với tinh hoa văn hoá thế giới. Vẻ đẹp văn hoá là nét nổi bật trong p/cách Hồ ChÝ Minh. Hoạt động của GV - Học sinh Nội dung cần đạt Hớng dẫn học sinh đọc VB I . Giíi thiÖu chung (VB thuyết minh kết hợp lập luận đọc 1. Đọc khóc chiÕt, m¹ch l¹c. ) 2.Kiểu văn bản HS đọc VB. 1. VB thuộc loại VB nào? đề cập đến - V¨n b¶n nhËt dung vấn đề gì? - Chủ đề, sự hội nhập với thế giới và bảo HS suy nghĩ độc lập dựa vào VB vÖ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. 2, VB cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? 3.Bè côc ND chÝnh cña tõng phÇn? * Phần 1 : Từ đầu  rất hiện đại : HCM víi sù tiÕp thu tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i * Phần 2 còn lại : Những nét đẹp trong phong c¸ch HCM. II . Ph©n tÝch HS đọc phần 1 1 . HCM víi sù tiÕp thu tinh hoa v¨n ?. Nh÷ng tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i ho¸ nh©n lo¹i. đến với HCM trong hoàn cảnh nào ? ? Vèn trÝ thøc v¨n ho¸ nh©n lo¹i cña HCM sâu rộng ntn? Ngời đã làm ntn - Trong cuộc đời hoạt động CM đầy truân để có đợc vốn trí thức sâu rộng ấy? chuyªn, Ngêi tiÕp xóc víi v¨n hoa nhiÒu HS th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi níc. - Chìa khoá để mở ra tri thức văn hoá + Ghé lại nhiều hải cảng nhân loại đó là sự học hỏi. + Th¨m c¸c níc ¸ Phi + LÊy d/chøng : B¸c häc, vÜ nh©n... + Sèng dµi ngµy ë Anh, Ph¸p. ThuÕ m¸u, N~ trß lè..., NhËt ký * B¸c nãi viÕt th¹o nhiÒu thø tiÕng trong tï. - Am hiÓu nhiÒu vÒ c¸c d©n téc vµ ND thÕ ? HCM đã tiếp nhận nguồn tri thức văn giới, VH thế giới sâu sắc ho¸ nh©n lo¹i ntn ? * Làm nhiều nghề, đến đâu cũng học hỏi, - Tiếp thu có chọn lọc, k0 thụ động, k0 tìm hiểu uyên thâm làm mất đi vẻ đẹp truyền thống DTộc..

(2) - Tiếp thu cái hay cái đẹp, phê phán những ? Qua những vấn đề đã trình bày, theo tiêu cực của CN t bản. em điều kỳ lạ nhất để tạo nên p/cách -> Trên nền tảng VH dân tộc mà tiếp thu HCM đó là gì ? nh÷ng ¶nh hëng quèc tÕ. HS th¶o luËn - Cốt lõi p/c HCM là vẻ đẹp văn hoá là - ảnh hởng quốc tế nhân văn văn hoá DT sù kÕt hîp hµi hoµ nhuÇn nhuyÔn tinh con ngêi HCM (rÊt b×nh dÞ rÊt VN, rÊt phhoa VH DTéc víi VH thÕ giíi. ơng Đông, rất mới, rất hiện đại). GV : KÕt thóc phÇn 1 VB cã dÊu... cho biết ngời biên soạn đã lợc bỏ phần tiếp theo trong sù nghiÖp CM cña HCM. ? H·y cho biÕt phÇn 1 VB nãi vÒ thêi kú nµo trong sù nghiÖp CM cña HCT ? ( Thời kỳ Bác hoạt động ở nớc ngoài ) TiÕt 2: A. Mục tiêu cần đạt : - HS thấy đợc vẻ đẹp phong cách Hồ ChÝ Minh lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a truyÒn thèng vµ hiện đại, dân tộc và nhân loại, thanh cao vµ gi¶n dÞ. - Tõ lßng kÝnh yªu B¸c, HS cã ý thøc häc tËp, tu dìng theo g¬ng B¸c. B. ChuÈn bÞ HS so¹n bµi, su tÇm nh÷ng t liÖu về cuộc đời Bác. GV bµi d¹y, nh÷ng mÈu chuyÖn vÒ B¸c. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. KiÓm tra: ?. Nh÷ng tinh hoa v¨n hoá nhân loại đến với HCM trong hoàn c¶nh nµo ? 2. Bµi míi HS đọc tiếp phần 2. ? PhÇn 2, VB nãi vÒ thêi kú nµo trong sù nghiÖp CM cña B¸c ? ( Khi Ngời đã là vị chủ tịch nớc. ) GV : Nói đến p/c là nói đến nét riêng vÎ riªng cã tÝnh nhÊt qu¸n trong lèi sèng trong c¸ch lµm viÖc cña con ngêi. Víi HCM th× sao ? HS đọc thầm P2 ? Nét đẹp trong lối sống của HCM đợc thÓ hiÖn qua nh÷ng ph¬ng diÖn nµo ? - N¬i ë, lµm viÖc - Trang phôc - ¨n uèng ?Nơi ở làm việc của Bác đợc giới thiệu ntn ? Nó có đúng với những gì em cảm nhận đợc khi xem phóng sự hay đọc những mẩu chuyện về Bác hoặc quan sát đợc khi đến thăm nhà Bác ?. 2. Những nét đẹp trong lối sống của Hồ ChÝ Minh. - N¬i ë lµm viÖc – nhµ sµn nhá b»ng gç, cạnh ao – chỉ vẻn vẹn vài phòng, đồ đạc mộc mạc đơn sơ.

(3) HS th¶o luËn - N¬i ë nh c¨n nhµ cña bÊt kú ngêi d©n b×nh thêng nµo, c¹nh ao nh c¶nh quª... ? Trang phục của Bác đợc gthiệu ntn, c¶m nhËn cña em ? ( bé quÇn ¸o bµ ba n©u, chiÕc ¸o trÊn thủ, đôi dép lốp thô sơ. ) GV : ¸o trÊn thñ, dÐp lèp lµ trang phôc của bộ đội những ngày đầu KCCP. Đôi dép ra đời 1947 đợc chế tạo từ 1 chiÕc lèp xe « t« qu©n sù cña Ph¸p bÞ bộ đội ta phục kích tại Việt Bắc. Khi hµnh qu©n, lóc tiÕp kh¸ch trong níc, khách quốc tế Bác vẫn đi đôi dép ấy gần 20 năm. Cũng đôi ba lần các đ/c cảnh vệ “xin” Bác đổi dép n0 Bác bảo vẫn còn đi đợc. Mua đôi dép ≠ chẳng đáng là bao n0 khi cha cần thiết cũng k0 nên, ta phải tiết kiệm vì đất nớc còn nghèo, quả đúng nh 1 nhà thơ đã ca ngîi : Vẫn đôi dép cũ mòn quai gót B¸c vÉn thêng ®i gi÷a thÕ gian. ? Ăn uống của Bác đợc giới thiệu ra sao ? Bữa ăn bình thờng ở gia đình em có những món đó k0 ? ( HS trao đổi – th¶o luËn ) * GV : ë ViÖt B¾c mçi chiÕn sÜ mét bữa đợc 1 bát cơm lng lửng còn toàn ng«, khoai, s¾n. B¸c yÕu n0 còng chØ ¨n nh anh em trõ cã thªm mét b¸t níc c¬m båi dìng. ? Qua nh÷ng ®iÒu t×m hiÓu em cã c¶m nhËn g× vÒ lèi sèng cña B¸c ? ( So s¸nh víi c¸c vÞ nguyªn thñ quèc gia cïng thêi kú ? ) N¬i ë sang träng bÒ thÕ Trang phục đắt tiền ¨n uèng cao sang. §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c –( Ph¹m V¨n §ång ) ? Với cơng vị là lãnh đạo cao nhất của Đảng, HCM có q\ hởng chế độ đãi ngộ đặc biệt k0? ? Từ lối sống của HCM tác giả đã liên tởng đến cách sống của ai trong ls DT ? ( Ng~ Tr·i, Ng~ BØnh Khiªm ) - Thu ăn măng trúc, đông ăn giá Xu©n t¾m hå sen, h¹ t¾m ao NBK - Côn sơn có đá rêu phơi Ta ngồi trên đá nh ngồi chiếu êm. - Trang phôc gi¶n dÞ +bé quÇn ¸o bµ ba n©u, chiÕc ¸o trÊn thñ, đôi dép lốp thô sơ.. - ăn uống đạm bạc : cá kho rau luộc, da ghÐm, cµ muèi, ch¸o hoa... mãn ¨n d©n téc.  Lối sống giản dị, đạm bạc vô cùng thanh cao. - Bác đợc hởng chế độ đặc biệt n0 Bác đã tù nguyÖn chän cho m×nh mét lèi sèng v« cïng gi¶n dÞ..

(4) NT ? §iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a lèi sèng cña B¸c víi c¸c vÞ hiÒn triÕt xa ? HS suy nghĩ – trao đổi - §iÓm gièng : gi¶n dÞ _ thanh cao - Kh¸c : Cs NT – NBK lµ nh÷ng nhµ nho tiÕt th¸o khi XH rèi ren gian tµ ngang ngîc, tõ bá c«ng danh phó quÝ lánh đục về trong lánh đời, ẩn dật, giữ cho t©m hån an nhiªn tù t¹i... HCM chiÕn sÜ c/s¶n sèng gÇn gòi nh quần chúng đồng cam cộng khổ với ND lµm CM. ? §©y cã ph¶i lµ lèi sèng kh¾c khæ ®Çy ®o¹ m×nh hay thÇn th¸nh ho¸ ≠ víi đời ? * GV : HCM đã từng đi nhiều nơi, đến nhiÒu níc, tiÕp thu tinh hoa cña v¨n ho¸ thÕ giíi song vÉn gi÷ l¹i cho m×nh mét cs gi¶n dÞ, tù nhiªn kh«ng f« trg đó là lối sống của ngời dân VN ( nơi chèn quª h¬ng ) ®Ëm chÊt ¸ §«ng ? Tác giả đã so sánh HCM với những vÞ hiÒn triÕt nh NT – NBK nh»m môc đích gi ? HS suy nghÜ – ph¸t biÓu ? Cảm nhận của em về những đặc điểm đã tạo nên vẻ đẹp trong p/c HCM. HS ph¸t biÓu GV chèt l¹i phÇn ghi nhí ? Để làm nổi bật những nét đẹp trong p/c HCM tác giả đã sử dụng những biÖn ph¸p NT g× ? HS trao đổi nhóm ? VB nhËt dông trªn cã g× gièng vµ ≠ với VB nhật dụng em đã học. GV : Một vấn đề đặt ra hội nhập và giữ g×n b¶n s¾c DTéc “hoµ nhËp n0 k0 hoµ tan”. Ngoµi ra ND VB cßn cã ý nghÜa giúp ta nhận thức vẻ đẹp trong p/c của B¸c häc tËp vµ rÌn luyÖn theo p/c cao đẹp của Ngời.. - Sèng thµnh cao, sèng cã v¨n ho¸ ®Ëm chất á đông với quan niệm thẩm mĩ, cái đẹp là sự giản dị tự nhiên.. =› Khẳng định tính DT trong truyền thèng trong lèi sèng cña B¸c.. 3. NghÖ thuËt - Giíi thiÖu, tr×nh bµy, kÓ kÕt hîp víi lËp luËn - Ngôn từ, NT đối lập =› VB thuyết minh mang tÝnh cËp nhËt giµu chÊt v¨n. - VB mang tÝnh thêi sù trong xu thÕ héi nhập KT – VH nớc ta với cộng đồng thế giíi Ho¹t §éng 4 : VN gia nhËp APTH GV : Các em đợc sinh ra và lớn lên VD Thị trờng chung đông nam á) và WTO trong §K v« cïng thuËn lîi nhng còng (( Tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi ) tiÒm Èn ®Çy nguy c¬ th¸ch thøc ( xÐt ph¬ng diÖn vËt chÊt ) ? C¸c em h·y bµy tá nh÷ng thuËn lîi vµ nguy c¬ theo nhËn thøc cña em ? ý nghÜa cña viÖc häc tËp vµ rÌn luyÖn -§îc tiÕp xóc víi nhiÒu nÒn VH nhiÒu *theo p/c HCM.

(5) luång VH giao lu më réng víi quèc tÕ. -Điều kiện v/chất đầy đủ, có luồng v/h tích cực – n0 cũng có luồng V/H đồi b¹i. Vấn đề đặt ra là hội nhập mà vẫn giữ đợc bản sắc VH Dân tộc. ? Tõ tÊm g¬ng B¸c Hå em cã suy nghÜ gì để đáp ứng với tình hình thực tại và tg lai ? ? Nªu mét vµi biÓu hiÖn mµ em cho lµ sèng cã VH vµ phi VH ? ( ¨n mÆc, ®Çu tãc, nãi n¨ng...) - Sèng vµ lµm viÖc häc tËp theo g¬ng B¸c - Tù tu dìng rÌn luyÖn lèi sèng cã VH 3. LuyÖn tËp vµ cïng cè Kể một số câu chuyện về lối sống giản dị cao đẹp của Bác. 4. Híng dÉn häc - N¾m néi dung bµi häc vµ tr¶ lêi hoµn thiÖn c¸c c©u hái híng dÉn - ChuÈn bÞ bµi : “ C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i ” -§äc vµ lµm c¸c bµi tËp sgk 5.Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... .. Ngµy so¹n : / /2011 Ngµy gi¶ng: / /2011 TiÕt 3 : C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i A. Môc tiªu - HS nắm đợc các phơng châm về lợng về chất - BiÕt vËn dông nh÷ng p/c nµy trong giao tiÕp B. ChuÈn bÞ - B¶ng phô ,bµi so¹n -ChuÈn bÞ bµi theo yªu cÇu C. Tổ chức các hoạt động dạy – học 1. ổn định 2. KiÓm tra : Sù chuÈn bÞ bµi cña HS 3. Bài mới : Trong giao tiếp có những quy định tuy không đợc nói ra thành lời nhng nh÷ng ngêi tham gia vµo giao tiÕp cÇn ph¶i tu©n thñ, nÕu kh«ng th× dï c©u nãi kh«ng m¾c lçi g× vÒ ng÷ ©m, tõ vùng, NP, giao tiÕp còng sÏ kh«ng thµnh c«ng. Những qui định đó đợc thể hiện qua các p/c hội thoại cô và các em sẽ tìm hiểu trong bµi häc h«m nay. Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Ho¹t §éng 1 I. Ph¬ng ch©m vÒ lîng HS đọc lời thoại 1. Bµi 1 ? Trong lêi tho¹i 2 cña Ba cã mang - Lêi tho¹i 2 cña Ba kh«ng cã néi dung An đầy đủ những nội dung An cần biết cần biết k0 ? T¹i sao ? -Thông tin mà An cần biết là địa điểm học b¬i cô thÓ. Song Ba l¹i tr¶ lêi “ díi níc”. “Bơi” đơng nhiên là di chuyển dới nớc bằng.

(6) cử động của cơ thể. Vì vậy Ba trả lời dới nớc là k0 đáp ứng đợc thông tin An cần biết. =› Kh«ng nªn nãi Ýt h¬n nh÷ng g× mµ gt ? Từ bt trên ta thấy khi hội thoại cần đòi hỏi, cần nói đúng với yêu cầu giao tiếp chú ý điều gì ? =› Phải nói đúng nội dung cÇn giao tiÕp, kh«ng nªn nãi Ýt 2. Bµi 2 hơn những gì mà gt đòi hỏi. *HS đọc câu chuyện “ Lợn cới áo -Các nhân vật hỏi và trả lời đều không đúng míi” träng t©m ,nãi nhiÒu h¬n nh÷ng ®iÒu cÇn ? V× sao truyÖn g©y cêi nãi. ? Lẽ ra 2 anh phải hỏi và trả lời ntn để ngời nghe đủ biết. - ChØ cÇn hái : B¸c cã thÊy con l¬n nµo ch¹y qua ®©y kh«ng? - Tr¶ lêi : N·y giê t«i ch¼ng thÊy con lîn nµo ch¹y qua d©y c¶. ? Nh vËy khi giao tiÕp cÇn tu©n thñ - Kh«ng nªn nãi nhiÒu h¬n nh÷ng g× cÇn ®iÒu g×? ? Nh vËy viÖc tr¶ lêi Ýt h¬n, nhiÒu h¬n nãi những gì cần nói đều có đợc không? Việc đảm bảo lợng thông tin vừa đủ ấy là muốn đảm bảo p/c hội thoại 3.Ghi nhớ: Nói phải có nội dung ,nội dung cần đáp ứng đungd nhu cầu giao tiếp không nµo? thiÕu ,kh«ng thõa => Ph¬ng ch©m vÒ lîng. II. Ph¬ng ch©m vÒ chÊt 1. Bµi tËp - Phª ph¸n tÝnh nãi kho¸c Hoạt động 2 HS đọc truyện ? Theo em truyÖn nµy phª ph¸n ®iÒu - Cã 2 lêi tho¹i ta kh«ng tin lµ cã thËt. * Tr¸nh : g× ? + Nãi nh÷ng ®iÒu mµ m×nh kh«ng tin lµ ?Lêi tho¹i nµo ta kh«ng tin lµ cã thËt ? Nh vậy trong gt cần tránh ~ điều gì? đúng sự thật. + Nãi nh÷ng ®iÒu m×nh kh«ng ch¾c ch¾n * GV híng dÉn HS t×m hiÓu c¸ch tr¶ + Nãi nh÷ng ®iÒu m×nh kh«ng cã b»ng lêi 1 sè trêng hîp cô thÓ. chøng x¸c thùc. - NÕu kh«ng biÕt ch¾c v× sao b¹n nghØ häc  cã nªn nãi lµ b¹n bÞ èm kh«ng? - NÕu kh«ng cã b»ng chøng mµ nãi bạn xấu có đợc không? * Những điều nên tránh ấy chính là để đảm bảo chất lợng thông tin => p/c về chÊt hoạt động 3. Bài 1. HS thảo luận nhóm đôi 1/ Bµi 2. HS lµm vµo vë BT in lµm viÖc c¸ nh©n. a. nãi cã s¸ch d. nãi nh¨ng nãi cuéi b. nãi dèi e. nãi tr¹ng c. nãi mß =› P/c vÒ chÊt. 2. Ghi nhí III. LuyÖn tËp Bµi 1 : Ph©n tÝch lçi a) Tõ “ gia sóc” nghÜa “ thó nu«i trong nhµ” =› thõa côm tõ “ nu«i trong nhµ” b) Tất cả các loài chim đều có 2 cánh. =› thõa côm tõ “cã 2 c¸nh” Bµi 2. =› P/c vÒ chÊt. Bµi 3. Vi ph¹m p/c vÒ lg. Bµi 4. a) Tính xác thực của thông tin cha đợc kiểm chøng. b) Việc nhắc lại nội dung đã cũ là do chủ ý cña ngêi nãi..

(7) 3. Cñng cè : -C¸c P/c héi tho¹i ? +phong c¸ch vÒ lîng +Phong c¸ch vÒ chÊt 4. Híng dÉn häc : - BT4 - ChuÈn bÞ bµi - Sö dông mét sè bp NT trong VBTM +Xem l¹i kh¸i niÖm vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh +§äc bµi tËp phÇn I ,II sgk 5.Rót kinh nghiÖm: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... .. Ngµy so¹n: / /2011 Ngaú gi¶ng: / /2011 TiÕt 4 : Sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh A. Mục tiêu cần đạt - HS hiÓu viÖc sö dông 1 sè biÖn ph¸p NT trong VBTM - BiÕt c¸ch sö dông 1 sè biÖn ph¸p NT vµo VBTM. B. ChuÈn bÞ - HS «n l¹i lý thuyÕt v¨n TM - C¸c p2 khi lµm v¨n TM C.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học 1. Kiểm tra :? Nêu các phơng pháp thuyết minh mà em đã học 2.Bµi míi Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 ¤n tËp VBTM. I. T×m hiÓu viÖc sö dông mét sè biÖn ph¸p NT trong VBTM 1. ¤n tËp v¨n b¶n TM ? VBTM cã nh÷ng tÝnh chÊt g× ? - Dung trong lĩnh vực đời sống - Cung cấp tri thức về đặc điểm ,tính chÊt ,nguyªn nh©n, b»ng ph¬ng thøc tr×nh bµy ,giíi thiÖu , gi¶i thÝch . - Tri thøc kh¸ch quan, x¸c thùc ,h÷u Ých . ? Nªu c¸c p2 thuyÕt minh thêng dïng. - P2 : nêu định nghĩa, nêu VD, liệt kê, so s¸nh, ph tÝch, plo¹i... 2. ViÕt VBTM cã sö dông mét sè Hoạt động 2 biÖn ph¸p NT * HS đọc VB. a. Bµi tËp VB : H¹ Long - §¸ vµ Níc ?VB thuyết minh vấn đề gì ? -Giới thiệu vẽ đẹp của vịnh Hạ Long . ? V¨n b¶n giíi thiÖu vÒ cái gì Một thắng cảnh của đất nớc . - Néi dung : Sù kú l¹ cña §¸ vµ Níc Hạ Long là vô tận -> TM về vẽ đẹp kì ?Néi dung bµi viÕt TM ®iÒu g× diÖu hÊp dÉn cña H¹ Long . + Tëng tîng vµ liªn tëng ? Trong bài tác giả đã sử dụng biện pháp - Cuộc dạo chơi bằng thuyền ,con.

(8) nghÖ thuËt g× . ?Vậy em hãy chỉ ra một số chi tiết đó. thuyÒn bËp bÒnh ….. + Nh©n ho¸ . ? Ngoµi ra t¸c gi¶ cßn sö dông biÖn ph¸p -C¸i th¸p ®i l¹i... nghÖ thuËt g× nöa . -Hèi h¶ trë vÒ vÞ trÝ ... ? Nêu một số hình ảnh nghệ thuật đó . =>Lµm cho v¨n b¶n thuyÕt minh thªm ? Mục đích của việc sử dụng một số biện hấp dẫn ,sinh động và dễ nhớ . ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh - Kh«ng thÓ thay thÕ . lµ g× . ? C¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµy cã thay thÕ + Miªu t¶ đợc VBTM không . + Gi¶i thÝch vai trß cña níc ?Tác giả đã trình bày đợc sự kỳ lạ của Hạ 2. Ghi nhớ Long cha ? Trình bày đợc nh thế là nhờ II. LuyÖn tËp biÖn ph¸p g× Bµi 1 * HS đọc ghi nhớ (SGK) a. VB cã t/c thuyÕt minh / HS th¶o luËn bµi 1. trong 3 nhãm 4 - ThÓ hiÖn ë chç giíi thiÖu loµi ruåi rÊt cã hÖ thèng ngêi. Lµm vµo vë BT in + Nh÷ng t/chÊt chung vÒ hä, gièng, loài, về tập tính sinh sống, sinh đẻ, đ 2 c¬ thÓ + ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh phßng bÖnh diÖt ruåi * Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh - §Þnh nghÜa : thuéc hä c«n trïng - Ph©n lo¹i : C¸c lo¹i ruåi - Sè liÖu : sè vi khuÈn, sè lîng sinh s¶n - LiÖt kª : b. C¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt - Nh©n ho¸ - cã t×nh tiÕt  kÓ chuyÖn Èn dô miªu t¶. * T¸c dông : g©y høng thó cho b¹n đọc vừa là truyện vui, vừa là học thêm Bµi 2. tri thøc. HS lµm viÖc c¸ nh©n Bµi 2 : §o¹n v¨n nh»m nãi vÒ tËp tÝnh vµo vë BT in cña chim có díi d¹ng mét ngé nhËn ( định kiến ) thời thơ ấu sau lớn lên đi häc míi cã dÞp nhËn thøc l¹i sù nhÇm lÉn cò. Bp nghÖ thuËt ë ®©y chÝnh lµ lÊy ngé nhËn håi nhá lµm ®Çu mèi c©u chuyÖn. 3. Cñng cè - Híng dÉn häc - Nh¾c l¹i viÖc sö dông c¸c Bp nghÖ thuËt trong VB thuyÕt minh. 4.Híng dÉn vÒ nhµ - Lµm hoµn thµnh bµi tËp vµo vë. - ChuÈn bÞ bµi : LuyÖn tËp sö dông mét sè biÖn ph¸p NT trong VBTM. - Mỗi tổ chuẩn bị một đề trong sgk T15. Yªu cÇu lËp dµn ý chi tiÕt..

(9) ViÕt thµnh bµi hoµn chØnh 5.Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ... Ngµy so¹n: / /2011 Ngµy gi¶ng: / /2011 TiÕt 5 : LuyÖn tËp sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh A. Mục tiêu cần đạt HS biÕt vËn dông mét sè biÖn ph¸p NT vµo v¨n b¶n thuyÕt minh B. ChuÈn bÞ - B¶ng phô, giÊy khæ A0 bµi so¹n -Hs so¹n bµi theo yªu cÇu C. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy – học 1. KiÓm tra bµi cò - Trong VBTM viÖc sö dông c¸c bp NT ntn ?+ - KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña HS. NhËn xÐt nh¾c nhë 2. Bµi míi Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1. GV kiểm tra CBB của HS HS đọc đề bài Gv nªu yªu cÇu. - VÒ néi dung, vÒ h×nh thøc - LËp dµn ý chi tiÕt - ViÕt më bµi. Hoạt động 2. Trình bày thảo luận một đề.. §Ò bµi : ThuyÕt minh mét trong c¸c đồ dùng : cái quạt, cái bút, cái kéo, chiÕc nãn. I. ChuÈn bÞ ë nhµ. II. Trình bày thảo luận đề 1 * ThuyÕt minh vÒ chiÕc nãn 1. MB : giíi thiÖu chung vÒ chiÕc nãn 2. TB : HS tr×nh bµy dµn ý a. LÞch sö chiÕc nãn Nªu dù kiÕn c¸ch sö dông, biÖn ph¸p NT b. CÊu t¹o chiÕc nãn trong bµi thuyÕt minh. c. Quy tr×nh lµm nãn d. Gi¸ trÞ kinh tÕ v¨n ho¸ nghÖ thuËt cña nãn 3. KB : C¶m nghÜ chung vÒ chiÕc nãn trong đời sống hiện tại. HS đọc đoạn MB. * §o¹n më bµi. Lµ ngêi VN ai mµ ch¼ng biÕt chiÕc Các HS khác lắng nghe, thảo luận, nhận nón trắng quen thuộc. Mẹ ta đội xét, bổ sung sửa chữa dàn ý và phần MB. chiếc nón trắng ra đồng nhổ mạ, cấy lúa... Chị ta đội chiếc nón trắng đi chợ, chèo đò... Em ta đội chiếc nón trắng đi học... Bạn ta đội chiếc nón Gv đánh giá cho điểm chú ý cách sử dụng trắng bớc ra sân khấu... Chiếc nón biện pháp NT ntn, đạt hiệu qủa ra sao. tr¾ng th©n thiÕt gÇn gòi lµ thÕ nhng có khi nào đó bạn tự hỏi chiếc nón.

(10) Hoạt động 3 1 HS đã chuẩn bị lên trình bày dàn ý.. trắng ra đời từ bào giờ ? Nó đợc làm ra ntn ? Vµ gi¸ trÞ kinh tÕ v¨n ho¸ nghÖ thuËt cña nã ra sao ?. III. Trình bày thảo luận đề 2 Nªu c¸ch sö dông biÖn ph¸p NT trong bµi * ThuyÕt minh vÒ c¸i bót v¨n thuyÕt minh vÒ chiÕc bót 1. MB : Giíi thiÖu chung vÒ c¸i bót 2. TB : HS tr×nh bµy ®o¹n TB tù chän hoÆc MB a. CÊu t¹o bót. HS kh¸c nhËn xÐt bæ sung söa ch÷a, chó ý b. C¸c lo¹i bót. cách sử dụng biện pháp NT có đạt hiệu c. C«ng dông bót. qu¶ ntn ? d. B¶o qu¶n sö dông bót. 3. KB : C¶m nghÜ chung vÒ c¸i bót. 3. Cñng cè - C¸ch sö dông c¸c biÖn ph¸p NT trong VB thuyÕt minh ? - T¸c dông hiÖu qu¶ ? 4.Híng dÉn vÒ nhµ : - §äc thªm VB “ Hä nhµ kim ” - So¹n “ §Êu tranh cho mét thÕ giíi HB ” +§äc v¨n b¶n vµ t×m hiÒu phÇn t¸c gi¶ t¸c phÈm vµ c©u hái sgk 5.Rót kinh nghiÖm : ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………..... Ngµy so¹n: / /2011 Ngµy gi¶ng: / /2011 TiÕt 6 +7 :§Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh (t1) Gac – xi – a. M¸c – ket. A. Mục tiêu cần đạt - HS hiểu nội dung vấn đề đặt ra trong VB : nguy cơ chiến tranh hạt nhân và nhiÖm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại là ngăn chặn nguy cơ đó. - Thấy đợc nghị luận chủ yếu của tác giả : chứng cứ cụ thể xác thực, cách so s¸nh râ rµng giµu søc thuyÕt phôc lËp luËn chÆt chÏ. B. ChuÈn bÞ ph¬ng tiÖn d¹y – häc - HS so¹n bµi su tÇm thªm tµi liÖu - Gv chuÈn bÞ tranh ¶nh, bµi viÕt vÒ chiÕn tranh h¹t nh©n. C. TiÕn tr×nh d¹y – häc 1. KiÓm tra bµi cò - Những p/cách HCM đợc nói tới trong VB ntn. Hãy pt thông qua VB tác giả muèn truyÒn t¶i th«ng tin gi ? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ NT vµ c¸ch t¹o lËp VB ? 2. Bài mới : Chiến tranh và hoà bình luôn là ~ vẫn đề đợc quan tâm hàng đầu vì nó quan hệ đến cs và sinh mệnh của nhiều DT trên hành tinh. Khoa học k /thuật ngày cµng ↑ vũ khí càng tối tân hiện đại đó là nguy cơ tiềm ẩn đe doạ con ngời. Hiện nay vấn đề này đang đợc cả nhân loại quan tâm..

(11) Hoạt động của giáo viên - học sinh. Nội dung cần đạt. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ ? Tr×nh bµy vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, dùa * -Mac –KÐt (1928) lµ nhµ v¨n C«-l«m-bi-A -Lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu tiÓu thuyÕt næi tiÕng . -§îc nhËn gi¶i thëng N«-ben vÒ v¨n häc n¨m 1982 2. T¸c phÈm -Tháng 8-1986 nhà văn đợc mời tham dự ? Nêu những hiểu biết của em về cuéc häp víi nguyªn thñ 6 níc t¹i Mª-hª-c« dểbàn về vấn đề vũ khí hạt nhân . tác phẩm -Tên văn bản đợc trích từ tham luận của ông ,tên văn bản do ngời soạn sách đặt . II . §äc –t×m hiÓu chó thÝch . 1 . §äc HS đọc VB * Gv : bài viết của Mkét dài → đã 2.Chú thích : (3 ,5) đợc bỏ một số đoạn cho ý tập trung. Đây là VB có t/c thời sự về 1 v/đề nãng báng. - Hớng dẫn HS đọc VB chính xác 3 . Bè côc : 3 phÇn c¸c phiªn ©m thuËt ng÷ khoa häc P1 : Từ đầu ->sống tốt đẹp hơn ? Bố cục của văn bản và nội dung =>nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n P2 : TiÕp ->xuÊt ph¸t cña nã =>Sù nguy của mỗi phần hiÓm vµ phi lÝ cña c/t h¹t nh©n. ? VB thuộc loại nào ? Đề cập đến vấn đề gì? VĐề nào quan trọng hơn c¶ ?. HS đọc thầm đoạn đầu VB ? Tác giả đã chỉ ra nguy cơ CT hạt nh©n ®ang ®e do¹ loµi ngêi ntn ? Gv : §Ó cho thÊy t/c hiÖn thùc vµ khñng khiÕp cña nguy c¬ nµy t¸c giả đã dựa vào bìa viết của mình bằng việc xác định cụ thể t0 8 – 8 – 1986 - §Ó thÊy râ h¬n søc tµn ph¸ khñng khiÕp → ®a ra ~ tÝnh to¸n lý thuyÕt ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ ?. P3 : còn lại => nhiệm vụ của chúng ta và đề nghÞ khiªm tèn cña t¸c gi¶ . 4 .ThÓ lo¹i - VB nhËt dông-nghÞ luËn chÝnh trÞ x· héi . - Đề cập nhiều vấn đề . ChÝnh trÞ. Qu©n sù . Khoa học địa chất - Quan trọng hơn cả là vđề vũ khí hạt nhân . nguy c¬ chiÕn tranh . nvụ đấu tranh để ngăn chặn III. Ph©n tÝch 1. Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n - Thêi gian cô thÓ (H«m nay ngµy 8-8 -1986) - Số đầu đạn hạt nhân khổng lồ 50.000 (1 ngêi ngåi trªn 4 tÊn thuèc næ ) - Tất cả chỗ đó nổ tung lên sẽ làm biến hết th¶y k0 f¶i 1 lÇn mµ lµ 12 lÇn mäi dÊu vÕt của sự sống trên trái đất . - Tiªu diÖt c¸c hµnh tinh xung quanh mÆt trêi + 4 hµnh tinh ≠ → ph¸ huû thÕ th¨ng b»ng cña hÖ mÆt trêi . * Vào đề trực tiếp cụ thể với ~ chứng cứ rõ ràng mạnh mẽ → Thu hút ngời đọc gây ấn tợng mạnh về nguy cơ khủng khiếp hiểm hoạ.

(12) kinh khñng cña viÖc tµng tr÷ kho vò khÝ h¹t nh©n 1986 *GV: So s¸nh víi ®iÓn tÝch cæ ph¬ng T©y – thÇn tho¹i Hy-l¹p: Thanh gi¶m §am«-clet vµ dÞch h¹ch. Sö dông vò khÝ h¹t nh©n nguy c¬ th¶m ho¹ lín nhÊt. Thùc tÕ Hi-z«-si-ma NhËt 1945. HiÖn nay cha d¸m c¶ gan sö dông v× tÊt c¶ thÕ giíi sÏ hoang tàn. Mục đích tàng trữ để đe doạ, thách thức nhau. Nhng vô cùng tốn kém phi lý. 3.Còng cè : -Giíi thiÖu nh÷nh hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm -Tóm tắt văn bản đã học 4.Híng dÉn vÒ nhµ : -Học và nắm lại phần nội dung đã học ở tiết 1 -So¹n tiÕp phÇn 2 cña bµi häc +Ch¹y ®ua vò trang, chuÈn bÞ chiÕn tranh h¹t nh©n vµ nh÷ng hËu qu¶ +NhiÖm vô cña chóng ta. 5.Rót kinh nghiÖm: ..................................................................................................................................... . ..................................................................................................................................... .. Ngµy so¹n: / /2011 Ngµy gi¶ng: / /2011 TiÕt 2: §Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh A.Mục đích yêu cầu (t1) - HS hiểu nội dung vấn đề đặt ra trong VB : nguy cơ chiến tranh hạt nhân và nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại là ngăn chặn nguy cơ đó. - Thấy đợc nghị luận chủ yếu của tác giả : chứng cứ cụ thể xác thực, cách so s¸nh râ rµng giµu søc thuyÕt phôc lËp luËn chÆt chÏ. B.ChuÈn bÞ : -sgk ,gi¸o ¸n -Hs vë so¹n C.TiÕn tr×nh lªn líp 1. KiÓm tra: Xác định luận điểm chính của VB T×m 1 vµi luËn cø cô thÓ phôc vô cho luËn ®iÓm 2. Bµi míi: Gv cñng cè néi dung tiÕt 1 Híng dÉn t×m hiÓu c¸c môc 2. 3. 4. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt + HS đọc phần 2. 2. Ch¹y ®ua vò trang, chuÈn bÞ chiÕn ? LËp b¶ng thèng kª so s¸nh : tranh h¹t nh©n vµ nh÷ng hËu qu¶ C¸c lÜnh vùc ®/sèng XH Chi phÝ - 100 m¸y bay nÐm bom chiÕn lîc B.1B chuÈn bÞ chiÕn tranh h¹t nh©n và 700 tên lửa vợt đại dơng (có chứa đầu - 100 tỉ USD cứu trợ y tế, giáo dục, vệ đạn hạt nhân). sinh, thùc phÈm, níc uèng cÊp b¸ch cho - B»ng gi¸ 10 tµu s©n bay Ni mit mang 500 triÖu trÎ em nghÌo nhÊt. vũ khí hạt nhân của Mĩ dự định sx từ.

(13) - Kinh phÝ phßng bÖnh 14 n¨m, phßng bÖnh sèt rÐt cho 1 tû ngêi, cøu 14 triÖu trÎ em ch©u Phi - N¨m 1985 (theo tÝnh to¸n cña FAO) 575 triÖu ngêi thiÕu dinh dìng. - TiÒn n«ng cô cÇn thiÕt cho c¸c níc nghÌo trong 4 n¨m. - Xo¸ n¹n mï ch÷ cho toµn thÕ giíi ? Qua b¶ng so s¸nh cã thÓ rót ra kÕt luËn g×?. HS đọc tiếp đoạn “Ko ~ đi ngợc lại lý trí con ngêi... ®iÓm xuÊt ph¸t cña nã” ? Em hiÓu ntn vÒ lý trÝ cña tù nhiªn? Cã thÓ rót ra kÕt luËn g× sau ®o¹n nµy? HS thảo luận nhóm đôi (tg đã đa ra ~ chứng cứ từ khoa học địa chÊt vµ cæ sinh häc vÒ nguån gèc vµ sù tiến hoá của sự sống trên trái đất) HS đọc đoạn cuối * Gv: sau khi chØ ra 1 c¸ch hÕt søc râ rµng vÒ hiÓm ho¹ ctr h¹t nh©n, tg k o dÉn ngời đọc đến sự lo âu, bi quan mà hớng tới một thái độ tích cực. ? Thái độ ấy là gì? Mác-két có sáng kiÕn g×? Theo em s¸ng kÕn Êy cã ph¶i hoµn toµn ko tëng hay chØ lµ mét c¸ch tỏ thái độ? HS bµn luËn ph¸t biÓu ( Ng©n hµng trÝ nhí còng ko thÓ tån t¹i nÕu ctr h¹t nh©n x¶y ra. N~ s¸ng kiÕn này là một cách tỏ thái độ) ? Em cã suy nghÜ g× vÒ líi c¶nh b¸o cña tg. 1986-2000 - GÇn = kinh phÝ s¶n xuÊt 149 tªn löa MX - TiÒn cña 27 tªn löa MX - Tiền đóng 2 tùa ngầm mang vũ khí hạt nh©n. - Chi phÝ rÊt tèn kÐm - Là việc làm điên rồ, phản nhân đạo. Tớc đi khả năng làm cho đời sống con ngời có thể tốt đẹp hơn nhất là đ/với ~ nớc nghÌo, víi trÎ em. -> §ã lµ viÖc lµm ®i ngîc l¹i lý trÝ lµnh m¹nh cña con ngêi. Tiªu diÖt nh©n lo¹i. - Lý trÝ cña tù nhiªn lµ quy luËt cña thiªn nhiªn, tù nhiªn, lµ logich tÊt yÕu cña tù nhiªn - So s¸nh 380 triÖu n¨m – con bín bay 180 triÖu n¨m – b«ng hång në Hµng triÖu triÖu n¨m – con ngêi h×nh thµnh - Ctr h¹t nh©n lµ ph¶n l¹i sù tiÕn ho¸ cña tù nhiªn huû diÖt toµn bé sù sèng => Víi luËn cø nµy hiÓm ho¹ ctr h¹t nhân đợc nhận thức sâu hơn ở t/chất ph¶n tù nhiªn, ph¶n tiÕn ho¸ cña nã. 3. NhiÖm vô cña chóng ta - Mỗi ngời phải đoàn kết xiết chặt đội ngũ đấu tranh vì một thế giới hoà bình ko cã ctr h¹t nh©n. - S¸ng kiÕn lËp ng©n hµng trÝ nhí + C¸ch kÕt thóc Ên tîng no ko tëng + Cách tỏ thái độ . Nh©n lo¹i cÇn lu gi÷ nÒn v¨n minh . Lªn ¸n ~ thÕ lùc hiÕu chiÕn nguyÒn rña III. Tæng kÕt 1 .Néi dung 2. NghÖ thuËt IV. LuyÖn tËp Trang 21 sgk. ? Theo em tÝnh thuyÕt phôc cña VB nµy lµ ë chç nµo? 3. Cñng cè :. -Gv hÖ thèng bµi häc: gi¸ trÞ ND – NT v¨n b¶n 4.Híng dÉn vÒ nhµ : -Híng dÉn häc bµi: C¸c ph¬ng ch©m h«i tho¹i -§äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái phÇn I sgk 5 .Rót kinh nghiÖm :.

(14) ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ... Ngµy so¹n : / /2011 Ngµy gi¶ng: / /2011 TiÕt 8:C¸c. ph¬ng ch©m héi tho¹i (tiÕp theo). A. Môc tiªu - HS nắm đợc nội dung p/c quan hệ, p/c cách thức và p/c lịch sử - BiÕt vËn dông ~ p/c nµy trong giao tiÕp B. ChuÈn bÞ - HS t×m hiÓu mét sè c©u thµnh ng÷ tôc ng÷ thêng sö dông trong héi tho¹i - Gv chuÈn bÞ bµi so¹n, bµi tËp, b¶ng phô C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. KiÓm tra : Nh¾c l¹i hai p/c héi tho¹i vÒ lîng vµ vÒ chÊt Tự đặt hai lời thoại → Nhận xét đã đảm bảo p/c về lợng và về chất cha? 2. Giíi thiÖu bµi tiÕp Hoạt động của giáo viên - học sinh HS th¶o luËn 3 c©u hái phÇn I sgk T21 HS tr¶ lêi. ? Câu thành ngữ này dùng để chỉ tình huèng héi tho¹i nh thÕ nµo? ? Thö tëng tîng ®iÒu g× sÏ xÈy ra nÕu nh xuÊt hiÖn t×nh huèng héi tho¹i nay? ? Qua ®©y, em rót ra bµi häc g× trong giao tiÕp? HS đọc ghi nhớ HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái 1 phÇn II Tr22 sgk ? Hai thành ngữ này, dùng để chỉ tình nh÷ng c¸ch nãi nh thÕ nµo?. ? Qua đây, em có thể rút ra đợc bài học g× trong giao tiÕp? ? Cã thÓ hiÓu c©u trªn theo mÊy c¸ch?. Nội dung cần đạt I. Ph¬ng ch©m quan hÖ 1. Bµi tËp * Thµnh ng÷ “ ¤ng nã gµ, bµ nãi vÞt ” - T×nh huèng héi tho¹i mçi ngêi nãi vÒ một đề tài khác nhau - HËu qu¶ ngêi nãi ngêi nghe kh«ng hiÓu nhau, không gtiếp đợc với nhau. - Kết luận : Khi gtiếp cần nói đúng vào đề tài đang hội thoại 2. Ghi nhí II. Ph¬ng ch©m c¸ch thøc 1. Bµi tËp *Thµnh ng÷ 1“ D©y cµ ra d©y muèng ” 2 : “ Lóng bóng nh ngËm hét thÞ ” - ý nghÜa 1 : Nãi dµi dßng rêm rµ ý nghÜa 2 : Nãi Êp óng kh«ng thµnh lêi, kh«ng rµnh m¹ch - HËu qu¶ : ngêi nghe khã tiÕp nhËn hoÆc tiếp nhận không đúng ND - KÕt luËn : Khi gt cÇn nãi ng¾n gän rµnh m¹ch. * Câu văn “ Tôi đồng ý...” - Cách hiểu 1 : Tôi đồng ý với ~ nhận định của ông ấy về truyện ngắn.

(15) ? §Ó ngêi nghe kh«ng hiÓu lÇm ph¶i nãi nh thÕ nµo? Gv đa bảng phụ nêu đáp án Gv chèt : Khi gt tr¸nh c¸ch nãi m¬ hå ? Qua ví dụ trên, rút ra đợc kết luận gì trong giao tiÕp cña b¶n th©n em? HS đọc chậm rõ ghi nhớ HS đọc truyện và thảo luận câu hỏi sgk HS tr¶ lêi tù do ? V× sao ngêi ¨n xin vµ cËu bÐ trong truyện đều cảm thấy mình đã nhận đợc từ ngời kia một cái gì đó? * Gv : Tuy cả hai ngời đều không có tiền bạc của cải gì nhng cả 2 đều cảm nhận đợc t/c của ngời kia đã dành cho m×nh ? Em rút ra đợc bài học gì từ câu chuyÖn? - Gv hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc HS đọc ghi nhớ * P/c lịch sự chủ yếu đợc thực hiện bằng c¸ch nµo ? ( C¸ch xng h« ) hoạt động 4 HS lµm bt 1 vµo vë BT Th¶o luËn nhãm 4 Một HS trình bày miệng đáp án. - Cách hiểu 2 : Tôi đồng ý với ~ nhận định (của ai đó) về truyện ngắn của ông Êy s¸ng t¸c. - CÇn viÕt l¹i : . Tôi đồng ý với ~ nđịnh của ông ấy về truyÖn ng¾n . Tôi đồng ý với ~ nđịnh về truyện ng¾n mµ «ng Êy s¸ng t¸c . Tôi đồng ý với ~ nđịnh của các bạn về truyÖn ng¾n cña «ng Êy 2. Ghi nhí  Khi giao tiÕp, nÕu kh«ng v× mét lý do đặc biệt thì không nên nói những câu mà ngêi nghe cã thÓ hiÓu theo nhiÒu c¸ch (C¸ch nãi m¬ hå). III. Ph¬ng ch©m lÞch sù 1. Bµi tËp : TruyÖn ng¾n “ Ng\ ¨n xin” - ¤ng l·o ¨n xin nhËn tõ cËu bÐ tÊm lßng nhân ái, sự tôn trọng và quan tâm đến ng\ ≠ - CËu bÐ nhËn tõ «ng l·o lßng biÕt ¬n ch©n thµnh - Kết luận : Khi gt cần tôn trọng ngời đối tho¹i 2. Ghi nhí IV. LuyÖn tËp Bµi 1 * Những câu tục ngữ ca dao đó khẳng định vai trò của ngôn ngữ khuyên ta nên dòng ~ lêi lÏ lÞch sù nh· nhÆn khi gtiÕp * Nh÷ng c©u t¬ng tù : Sgv. HS lµm bt 2 lµm miÖng h×nh thøc c¸ Bµi 2 * PhÐp nãi gi¶m nãi tr¸nh – p/c lÞch sù nh©n Bµi 3. a. nãi m¸t d. nãi leo HS thảo luận nhóm đôi b. nãi hít e. nói ra đầu ra đũa Lµm miÖng. c. nãi mãc a, b, c, d → lÞch sù e→ c¸ch thøc. HS th¶o luËn Bµi 4 a. Khi ngêi nãi chuÈn bÞ hái 1 V§Ò p/c quan hÖ ← không đúng đề tài đang hội thoại b. Khi ngêi nãi ph¶i nãi mét ®iÒu lµm p/c lÞch sù ← tổn thơng thể diện ngời đối diện c. Khi ngời nói muốn ngời đối thoại chÊm døt viÖc kh«ng tu©n thñ p/c lÞch sù p/c lÞch sù ← Bµi 5. - Nãi b¨m nãi bæ : nãi bèp ch¸t xØa xãi.

(16) th« b¹o ( p/c lÞch sù ) - Nói nh đấm vào tai : nói mạnh, trái ý ngêi ≠ khã tiÕp thu ( lÞch sù ) 3. Cñng cè : - Nªu l¹i 5 p/c héi tho¹i. - Lµm c¸c BT cßn l¹i. 4.Híng dÉn vÒ nhµ : +Häc l¹i phÇn ghi nhí vµ hoµn thµnh phÇn bµi tËp ë nhµ - So¹n bµi : Sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh - Tìm hiểu lại phần yếu tố miêu tả đã học 5.Rót kinh nghiÖm : ……………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………..................... Ngµy so¹n : / /2011 Ngµy gi¶ng : / /2011 TiÕt 9:Sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n. thuyÕt minh A.Môc tiªu cần đạt : - Gióp HS hiÓu VB thuyÕt minh cã khi ph¶i kÕt hîp víi yÕu tè miªu t¶ B. ChuÈn bÞ - HS «n l¹i VB miªu t¶, VB thuyÕt minh - Gv chuÈn bÞ b¶ng phô, so¹n bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. KiÓm tra : Nh¾c l¹i viÖc sö dông c¸c BP NT trong v¨n b¶n thuyÕt minh . 2. Giíi thiÖu bµi : Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ trong VBTM HS đọc VB “ Cây chuối...” 1. Bµi tËp : V¨n b¶n “ C©y chuèi trong đời sống Việt Nam” a. Nhan đề : Vai trò của cây chuối nói ? Giải thích nhan đề văn bản ? chung trong ®s vËt chÊt vµ tinh thÇn cña con ngêi VN,không miêu tả một cây chuối, 1 rừng chuối cụ thể. ? Tìm ~ câu thuyết minh đặc điểm tiêu b. Những câu thuyết minh : + §i kh¾p ViÖt Nam...núi rừng biÓu cña c©y chuèi ? + C©y chuèi rÊt a níc nªn... + §Æc ®iÓm sinh trëng + Nµo chuèi h¬ng, chuèi ngù,... + C«ng dông cña c©y chuèi + Mỗi cây chuối đều cho một buồng... + C«ng dông cña qu¶ chuèi → Trình bày đúng, khách quan các đặc điểm chính ? ChØ ra ~ c©u v¨n cã tÝnh miªu t¶ vÒ c. YÕu tè miªu t¶ -... Cây chuối thân mềm vươn lên như c©y chuèi + T¶ h×nh d¸ng chung cña c©y chuèi nhưng cột trụ nhẵn bóng....núi rừng + T¶ qu¶ chuèi trøng cuèc -...Chuối mọc thành rừng bạt ngàn vô tận + T¶ c¸c c¸ch ¨n chuèi xanh -... Chuối trứng cuốc...vỏ trứng cuốc..

(17) - không thiếu những buồng chuối...góc ? T¸c dông vai trß cña ~ yÕu tè miªu cây. t¶ trong viÖc thuyÕt minh ? * T¸c dông : Lµm cho phÇn thuyÕt minh thêm cụ thể sinh động gây ấn tợng nổi bật về đối tượng như là nó vốn có trong đời * Gv : Còn 1 số vấn đề cha TM → Do sống. muèn VB ®a vµo sgk gän chø kh«ng ph¶i t¸c gi¶ viÕt thiÕu → Khi viÕt ta fải đảm bảo tính trọn vẹn của VB ? VB cã thÓ bæ sung nh÷ng g× ?. ? Trong bµi v¨n TM cã thÓ sö dông yÕu tè miªu t¶ ntn ? HS đọc ghi nhớ Hoạt động 2 Bài 1 HS thảo luận nhóm đôi làm vào vë BT. - B¾p chuèi mµu ph¬n phít hång ®ung ®a trong giã chiÒu nom gièng nh mét c¸i bóp löa cña thiªn nhiªn kú diÖu - Nân chuèi mµu xanh non cuèn trßn nh một bức th còn phong kín đang đợi giã më ra. Bµi 2 : Lµm vµo vë bµi tËp HS thảo luận nhóm đôi. d. VB cÇn bæ sung * ThuyÕt minh vÒ 1 sè bé phËn - Th©n c©y chuèi - L¸ chuèi ( t¬i vµ kh« ) - B¾p, nân chuèi * Ph©n lo¹i chuèi : t©y, hét, tiªu, ngù. 2. Ghi nhí Để thuyết minh cho cụ thể, sinh động hấp dÉn, bµi thuyÕt minh cã thÓ kÕt hîp sö dông yÕu tè miªu t¶. YÕu tè miªu t¶ cã t¸c dụng làm cho đối tợng thuyết minh đợc næi bËt, g©y Ên tîng. II. LuyÖn tËp Bµi 1 : Hoµn thiÖn c¸c c©u v¨n - Th©n c©y chuèi cã h×nh d¸ng th¼ng trßn nh mét c¸i cét trô mäng níc gîi ra c¶m gi¸c m¸t mÎ dÔ chÞu - L¸ chuèi t¬i xanh rên ìn cong cong díi ¸nh tr¨ng, thØnh tho¶ng l¹i vÉy lªn phÇn phật nh mời gọi ai đó trong đêm khuya thanh v¾ng - L¸ chuèi kh« lãt æ n»m võa mÒm m¹i, võa thoang tho¶ng mïi th¬m d©n d· cø ¸m ¶nh t©m trÝ ~ nh÷ng kÎ tha h¬ng - Qu¶ chuèi chÝn vµng võa b¾t m¾t võa dËy lªn mét mïi th¬m ngät ngµo quyÕn rò Bµi 2 :YÕu tè miªu t¶ : - T¸ch... nã cã tai - ChÐn cña ta kh«ng cã tai - Khi mêi ai... mµ uèng rÊt nãng Bµi 3 : C¸c c©u miªu t¶ : + Qua s«ng Hång, s«ng §uèng... + Lân đợc trang trí công phu... + Múa lân rất sôi động với động tác khoẻ kho¾n, bµi b¶n.... 3. Cñng cè : - Gv hÖ thèng bµi. - Sö dông yÕu tè miªu t¶ trong bµi v¨n TM ntn ? 4.Híng dÉn vÒ nhµ : -Häc thuéc phÇn ghi nhí sgk ,lµm hoµn thµnh bµi tËp - So¹n : LuyÖn tËp sö dông yÕu tè mt¶.

(18) +LËp dµn bµi :con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam +Viết phần mở bài cho đề văn trên.. 5.Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... .. Ngµy so¹n: / /2011 Ngµy gi¶ng: / /2011 TiÕt 10 :. LuyÖn tËp sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. A. Môc tiªu cần đạt: - HS rÌn kü n¨ng sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh B. ChuÈn bÞ - HS lµm bµi 1, 2. Tr 28 sgk, tham kh¶o c¸c VB thuyÕt minh con tr©u - GV so¹n bµi,b¶ng phô C. Tiến trình các hoạt động lên lớp 1. Kiểm tra : Trong bài văn thuyết minh, yếu tố miêu tả đợc sử dụng ntn ? BT 2, 3. Tr 26 sgk -KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña HS. Gv nhËn xÐt 2.Giíi thiÖu bµi : Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 §Ò : Con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam A. Tìm hiểu đề 1. ThÓ lo¹i : thuyÕt minh ? Đề yêu cầu trình bày vấn đề gì? 2. Nội dung : Con trâu trong đời sống lµng quª VN ? §äc ví dụ 2 : Cã thÓ sö dông ~ g× cho - Con tr©u trong nghÒ n«ng - Con tr©u trong ®s ngêi n«ng d©n bµi v¨n TM trªn. ( Lµ VBTM hoµn toµn mang t/c khoa häc – Có thể vận dụng 1 số chi tiết cho định nghÜa vÒ con tr©u, t¶ h×nh d¸ng, TM vÒ B. Dµn ý søc kÐo. ) I. MB hoạt động 2 Giíi thiÖu chung vÒ con tr©u trên đồng ? PhÇn MB cần giới thiệu điều gì ruộng Việt Nam . II. TB 1. Con tr©u trong nghÒ lµm ruéng - Tr©u cµy bõa ruéng ? PhÇn TB cần triển khai những ý gì - Tr©u kÐo xe chë lóa, r¬m r¹ -Cho phân bón Ví dụ về các câu ca dao + Con tr©u ®i tríc c¸i cµy theo sau + Trên đồng cạn dới đồng sâu Chång cµy, vî cÊy, con tr©u ®i bõa 2. Con trâu trong lễ hội, đình đám - Lµ mét trong ~ vËt tÕ thÇn trong lÔ héi ®©m tr©u ë T©y Nguyªn.

(19) - Lµ “n/v” chÝnh trong lÔ héi chäi tr©u ë §å S¬n. - Lµ vËt kh«ng thÓ thiÕu ~ dÞp lÔ héi đình đám. - Hình ảnh trẻ em ngồi trên lưng trâu thổi sáo khi chiều về... 3. Con tr©u – nguån cung cÊp thùc phẩm và chế biến đồ mĩ nghệ - Thịt để ăn - Da để thuộc - Sừng làm đồ mĩ nghệ. 4. Con tr©u lµ tµi s¶n lín - TËu tr©u lÊy vî lµm nhµ C¶ ba viÖc Êy thùc lµ gian nan 5. Con tr©u víi tuæi th¬ n«ng th«n - Trẻ chăn trâu cắt cỏ, chơi đùa trên lng tr©u, b¬i léi cïng tr©u trªn s«ng níc, thæi s¸o trªn lng tr©u → bøc tranh d©n gian - C¶nh ch¨n tr©u, con tr©u ung dung gặm cỏ là h/ảnh đẹp của cuộc sống thanh b×nh ë lµng quª VN III. KB Khẳng định vị trí quan trọng của con trâu trong đời sống nông dân VN ?KÕt bµi em cÇn ph¶i lµm g× Con tr©u trong t/c¶m cña ngêi n«ng d©n Lµ biÓu tîng cña Seagames 22 t¹i VN. C. ViÕt bµi 1. ViÕt ®o¹n MB * C1 : giới thiệu : ở VN đến bất cứ Hoạt động 3. ? Néi dung cÇn thuyÕt minh trong MB lµ miÒn quª nµo C2 : dÉn c©u tôc ng÷ ca dao g×? yÕu tè miªu t¶ cÇn sö dông lµ g× ? C3 : t¶ c¶nh trÎ em ch¨n tr©u * VÞ trÝ con tr©u trong ®sèng n«ng th«n VN. HS lµm vµo vë Một số HS đọc đoạn văn C¶ líp nhËn xÐt, söa ch÷a 2. ViÕt ®o¹n TB HS chọn 1 đoạn TB để viết vào vở Chó ý sö dông yÕu tè miªu t¶ HS đọc đoạn văn Gv hớng dẫn các bạn đánh giá, sửa chữa. 3. Cñng cè: - Gv nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi v¨n TM -yÕu tè miªu t¶ trong bµi v¨n thuyÕt minh 4.Híng dÉn vÒ nhµ : - ChuÈn bÞ viÕt bµi TM sè 1 - Hoµn chØnh bµi viÕt trªn ë nhµ - Soạn bài Tuyên bố thế giới về sự sống còn ,quyền đợc bảo vệ vệ và phát triển của trÎ em +§äc v¨n b¶n ,t×m hiÓu phÇn t¸c gi¶ t¸c phÈm vµ c©u hái sgk 5.Rót kinh nghiÖm : ……………………………………………………………………………………….

(20) ……………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng TiÕt 11 + 12 :Tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn,. quyền đợc bảo vệvà phát triển của trẻ em. A. Mục tiêu cần đạt. - HS thÊy phÇn nµo thùc tr¹ng cuéc sèng cña trÎ em trªn thÕ giíi hiÖn nay, tầm quan trọng của vấn đề bảo vệ và chăm sóc trẻ em - Hiểu đợc sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng quốc tế đ/v vấn đề bảo vệ ch¨m sãc trÎ em. B. ChuÈn bÞ - Gv đọc kỹ những điều cần lu ý, soạn bài - HS so¹n bµi. C. Tiến trình các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra bµi cò : - Trong VB “ Đấu tranh vì...” tác giả đã đa ra ~ luận điểm nào ? luận cứ nao ? H·y PT 1 luËn ®iÓm. - Tác giả đã thuyết phục và nêu trách nhiệm cho mọi ngời bằng cách nào ? 2. Giíi thiÖu bµi : TrÎ em nh bóp trªn cµnh BiÕt ¨n ngñ biÕt häc hµnh lµ ngoan Ngày 30 – 9 – 1990 tại Niuooc – trụ sở của Liên hợp quốc đã diễn ra hội nghị cÊp cao thÕ giíi vÒ trÎ em. Bëi ~ n¨m cuèi cña thÕ kû XX trÎ em lu«n bÞ hµnh h¹, không đợc bảo vệ bên cạnh đó mức phân hoá giàu nghèo chiến tranh, tình trạng bạo lực diễn ra ở nhiều nơi → trẻ em bị tàn tật, bóc lột nhiều → vấn đề cả nhân loại quan t©m Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 ? Dùa vµo chó thÝch (1) cho biÕt xuÊt xø VB? Bèi c¶nh thÕ giíi cuèi thÕ kû XX * Gv : ở VN hội đồng bộ trởng cũng đã quyết định Chơng trình hành động vì sự sống còn, quền đợc bảo vệ và ↑ của trẻ em VN tõ 1991 - 2000 HS đọc VB -Giáo viên hớng dẫn cách đọc ,yêu cầu đọc mạch lạc ,rõ ràng ,khúc chiết từng môc -Học sinh đọc bài ba 3-nhận xét ? Bè côc VB được chia làm mấy phần nội dung của mỗi phần?. I. Giíi thiÖu chung vÒ v¨n b¶n 1. XuÊt xø : TrÝch tõ “Tuyªn bè cña héi nghÞ cÊp cao thÕ giíi vÒ trÎ em” häp t¹i trô së Liªn hîp quèc 30 – 9 – 1990 II. §äc ,t×m hiÓu bè côc cña v¨n b¶n 1.§äc –chó thÝch. 2. Bè côc: (gåm 17 ®o¹n) 4 phÇn - Khẳng định quyền đợc sống và ↑(1-2) - Thùc tr¹ng bÊt h¹nh cña trÎ em (3-7) - Những điều kiện thuận lợi để cộng quèc tÕ ch¨m sãc trÎ em * Gv chỉ rõ sự chặt chẽ hợp lý của bố cục đồng (8-9) VB. Những nhiệm vụ cụ thể của cộng đồng Ngoµi ra VB “ Tuyªn bè” cßn cã phÇn -quèc tÕ. (10-17) “Cam kÕt ” vµ “ Nh÷ng bíc tiÕp theo ” khẳng định quyết tâm và nêu ra một chơng trình cụ thể → quan tâm sâu sắc, toàn diện của cộng đồng quốc tế đ/v trẻ III. Phân tích em. 1. Sù th¸ch thøc Hoạt động 2..

(21) HS đọc phần 1 đọc kỹ các từ khó và chú * Trẻ em trên thế giới thÝch. - Trë thµnh n¹n nh©n cña chiÕn tranh, ? Bản “ Tuyên bố ” đã nêu lên thực tế cs bạo lực, nạn phân biệt chủng tộc... cña trÎ em trªn thÕ giíi ntn ? - Chịu đựng thảm hoạ của đói nghèo, * Gv nªu VD vÒ t×nh tr¹ng trÎ em khñng ho¶ng kinh tÕ, dÞch bÖnh, m«i tr- Ir¾c cã chiÕn tranh, trÎ em còng ph¶i êng cÇm sóng vµ bÞ giÕt h¹i. - Tö vong do suy dinh dìng, bÖnh tËt. - Châu Phi trẻ em HIV, đói nghèo, thất học, bị bóc lột, đối xử đánh đập, lạm dông t×nh dôc. ?Tất cả những thảm hoạ đó đặt ra vấn đề =>Sự thử thách cần đợc quan tâm và g× giáo dục. ? NhËn xÐt g× vÒ viÖc VB ®a ra ~ th¸ch thøc đó? → Đã nêu đầy đủ cụ thể tình trạng cuộc sèng khæ cùc nhiÒu mÆt cña trÎ em → khẳng định sự cần thiết phải bảo bệ trẻ em. ? Tình cảm của em khi đọc VB này ? HS tù do ph¸t biÓu * Gv cñng cè l¹i kiÕn thøc võa häc 3.Còng cè : -Tãm t¾t l¹i v¨n b¶n -xuÊt xø cña v¨n b¶n ,bèi c¶nh cña thÕ giíi ?Thùc tÕ cuéc sèng cña trÎ em trªn toµn thÕ giíi 4.Híng dÉn vÒ nhµ : -Học và tóm tắt lại đợc nội dung văn bản -Soµn tiÕp tiªt 2 cña bµi häc : +Nh÷ng c¬ héi +nhiÖm vô 5.Rót kinh nghiÖm: ..................................................................................................................................... . ..................................................................................................................................... . Ngµy so¹n: / /2011 Ngµy gi¶ng: / /2011 TiÕt 12 : Tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn,. quyền đợc bảo vệvà phát triển của trẻ em A. Mục tiêu cần đạt - HS thÊy phÇn nµo thùc tr¹ng cuéc sèng cña trÎ em trªn thÕ giíi hiÖn nay, tầm quan trọng của vấn đề bảo vệ và chăm sóc trẻ em - Hiểu đợc sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng quốc tế đ/v vấn đề bảo vệ ch¨m sãc trÎ em. B. ChuÈn bÞ - Gv đọc kỹ những điều cần lu ý, soạn bài - HS - GV su tÇm toµn bé VB “ Tuyªn bè thÕ giíi...” cña Liªn hîp quèc - HS so¹n bµi..

(22) C. Tiến trình các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra bµi cò : T¹i sao b¶n tuyªn bè l¹i ®a ra sù th¸ch thøc ? ViÖc ®a ra vấn đề ấy có tác dụng gì ? 2. Bµi míi : Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt HS đọc VB phần cơ hội. 2. Nh÷ng c¬ héi ? H·y tãm t¾t ~ c¬ héi ®iÒu kiÖn thuËn * §iÒu kiÖn thuËn lîi lợi để trẻ em đợc chăm sóc phát triển. + Sù liªn kÕt cña c¸c quèc gia + Các quốc gia đã có ý thức về vấn đề nµy + §· cã c«ng íc vÒ quyÒn trÎ em ? H·y nªu 1 vµi vÝ dô vÒ c¬ héi ë thÕ + Sù ®oµn kÕt hîp t¸c ngµy cµng cã giíi vµ ViÖt Nam hiÖu qu¶. * GV : Trên thế giới đã có tổ chức chăm sãc b¶o vÖ trÎ em : → §ã lµ ~ thuËn lîi, c¬ b¶n toµn diÖn Liªn hîp quèc, Unicep để cộng đồng quốc tế có thể đẩy mạnh - ở VN vận động toàn dân chăm sóc việc chăm sóc bảo vệ trẻ em . gi¸o dôc trÎ em. Cã UB ch¨m sãc b¶o vÖ TE → Sù quan t©m cô thÓ cña §¶ng vµ nhµ níc, sù nhËn thøc vµ tham gia tÝch cùc cña nhiÒu tæ chøc vµo phong trµo ch¨m sãc b¶o vÖ TE ý thøc cao cña toàn dân về vấn đề này. HS đọc mục này. 3. NhiÖm vô ? Nªu v¾n t¾t nh÷ng nhiÖm vô - T¨ng cêng søc khoÎ dinh dìng cho trÎ Em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo ? em. - Ph¸t triÓn gi¸o dôc cho trÎ em. - X©y dùng m«i trêng gi¸o dôc cho trÎ em : gđình, xã hội, trờng học - Quan t©m hµng ®Çu + TrÎ em tµn tËt + TrÎ em cã hoµn c¶nh sèng khã kh¨n + Bµ mÑ. - Quan tâm đến vấn đề kinh tế, tơng lai ? V× sao tuyªn bè l¹i ®a ra ~ nhiÖm vô cña trÎ em sau nµy. nµy mµ kh«ng ph¶i lµ ~ nhiÖm vô kh¸c ? → Nªu n/vô mét c¸ch toµn diÖn cÊp thiÕt. Đây là nhiệm vụ cụ thể, hợp lý vì đợc thiÕt lËp trªn ~ t×nh tr¹ng thùc tÕ. 4. Tầm quan trọng của vấn đề ? Em nhận thức ntn về vấn đề này ? - B¶o vÖ, ch¨m sãc TE lµ n/vô cã ý ? Tại sao bản tuyên bố lại cho rằng đều nghĩa hàng đầu của mỗi quốc gia vi : là công việc quan trọng cấp bách đối với + Liên quan trực tiếp đến tơng lai cả cộng đồng và mỗi nớc. ? mçi quèc gia, nh©n lo¹i ? ở nhà trờng ,địa phơng em sự chăm + thể hiện trình độ văn minh của sóc, quyền trẻ em đợc thực hiện nh thế XH. nµo -Tæ chøc vui ch¬i ,gi¶i trÝ qua c¸c ngµy lÔ héi ngµy tÕt trung thu ,quèc tÕ thiÕu nhi. -ViÖc tiªm phßng ,kh¸m bÖnh ,uèng IV. Tæng kÕt.

(23) thuèc.. * Lµ v¨n b¶n nhËt dông thuéc lo¹i nghÞ ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt cña luËn chÝnh trÞ x· héi . v¨n b¶n -Bè côc m¹ch l¹c ,râ rµng ,chÆt chÏ ,luận chứng đầy đủ và toàn diện . - TÇm quan trong vµ ý nghÜa cña viÖc b¶o vÖ vµ quyÒn lîi vµ ch¨m sãc trÎ em -NhiÖm vô cña mçi ngêi ,c¸c cÊp ,c¸c ngành đối với sự phát triển của trẻ em ? Cảm nhận của em khi đọc xong văn trong toàn xã hội b¶n ? IV. LuyÖn tËp ?Để xứng đáng với sự quan tâm đó em thÊy m×nh cÇn ph¶i lµm g× ? -Häc sinh tù do tr¶ lêi -gi¸o viªn bæ sung 3. Cñng cè: - GV hÖ thèng bµi +Nh÷nh c¬ héi vµ nhiÖm vô quyÒn b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn trÎ em +Tầm quan trọng của vấn đề quyền ..và phát triển trẻ em 4. Híng dÉn häc bµi ; -Học và nắm đợc nội dung toàn bộ bài học Hoàn thành các câu hỏi phần đọc hiểu sgk - ChuÈn bÞ c¸c p/c héi tho¹i - +§äc vµ tr¶ lêi c©u hái phÇn I ,II sgk 5 . Rót kinh nghiÖm: ..................................................................................................................................... . ..................................................................................................................................... . Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 13 : C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i (tiÕp) A. Môc tiªu - HS nắm đợc mối quan hệ chặt chẽ giữa p/c và tình huống gtiếp - RÌn kü n¨ng héi tho¹i phï hîp víi t×nh huèng gtiÕp. B. ChuÈn bÞ - Sgk, sgv, bµi so¹n - HS so¹n phÇn c©u hái C.Tiến trình tổ chức các hoạt động ; 1. KiÓm tra bµi cò : Nªu c¸c p/c héi tho¹i Lµm BT 4, 5 2. Giíi thiÖu bµi míi : Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 : HS đọc VB HS th¶o luËn c©u hái sgk. 2/ ? Nh©n vËt chµng rÔ trong truyÖn cã tu©n thủ đúng p c l s không ? vì sao §¹i diÖn HS tr¶ lêi. I. Quan hÖ gi÷a p/c héi tho¹i vµ t×nh huèng giao tiÕp 1. Bµi tËp : TruyÖn cêi - N/v chàng rễ đã không tuân thủ p/c lÞch sù - §· g©y phiÒn hµ, quÊy rèi c«ng viÖc.

(24) ? Vâỵ qua đó ta cần chú ý gì khi nói ? V©þ chóng ta cÇn rót ra bµi häc g× khi giao tiÕp GV chốt vấn đề. ? ~ t×nh huèng nµo pc héi tho¹i kkh«ng đợc tuân thủ -Học sinh đọc bài tập ?Câu trả lời của Ba có đáp ứng thông tin An muèn hái kh«ng ?v× sao ? Vây phơng châm nào không đợc tuân thñ ? Khi b¸c sÜ nãi vÒ søc khoÎ cña ngêi m¾c bÖnh nÆng th× ph¬ng ch©m héi tho¹i nào k đợc tuân thủ ?vì sao. ?VÝ dô -Học sinh đọc bài tập 4 ?Khi nãi “TiÒn b¹c chØ lµ tiÒn b¹c th× ngêi nãi cã tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng kh«ng ? Em hiểu ý câu nói đó nh thế nào ? VÝ dô ; -T«i vÉn lµ t«i -ChiÕn tranh lµ chiÕn tranh ….. của ngời đốn củi. -Nãi víi ai ,nãi khi nµo ,nãi ë ®©u ,nh»m mục đích gì - KÕt luËn : kh«ng nªn tu©n thñ p/c héi tho¹i mét c¸ch cøng nh¾c v× mét c©u nãi cã thÓ thÝch hîp trong t×nh huèng nµy ~ kh«ng thÝch hîp víi t×nh huèng # * Ghi nhí II. Nh÷ng trêng hîp kh«ng tu©n thñ p/c héi tho¹i 1. Bµi 1 - Ngo¹i trõ t×nh huèng ë p/c lÞch sù cßn lại tất cả đều không tuân thủ p/c hội tho¹i 2. Bµi 2 - Ba kh«ng tu©n thñ pcht v× An kh«ng biết chiếc máy bay đầu tiên đợc chế tạo n¨m nµo chÝnh x¸c( thiÕu th«ng tin An mong muèn ) -Phơng châm về lợng (k cung cấp đủ th«ng tin ) 3. Bµi 3 - B¸c sÜ kh«ng tu©n thñ p/c vÒ chÊt. - Mục đích làm cho ngời bệnh không bi quan sợ hãi để cùng chiến đấu với bệnh tËt. - Việc làm nhân đạo - Tình huống tơng tự : Csĩ CM bị địch b¾t – k0 khai sù thËt 4. Bµi 4 - Ngêi nãi kh«ng tu©n thñ p/c vÒ lîng (xÐt vÒ nghÜa t¬ng minh) -V× nã kh«ng cho ngêi nghe thªm th«ng tin nµo .Nhng xÐt vÒ hµm ý th× vÉn cã nội dung ,ý nghĩa vẫn đảm bảo tuân thủ pc vÒ lîng . -Tiền bạc chỉ là phơng tiện để sống chứ không phải là mục đích cuối cùng của con ngời -> có nghĩa răn dạy ngời đời không nên chạy theo đồng tiền mà quên ®i nh÷ng ®iÒu thiªng liªng quý gi¸ trong c/s . 5. Ghi nhí * SGK. ? VËy theo em viÖc kh«ng tu©n thñ c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i b¾t nguån tõ nguyªn nh©n nµo III. LuyÖn tËp HS đọc ghi nhớ Bµi 1 - ¤ng bè kh«ng tu©n thñ p/c c¸ch thøc HS đọc bài 1 - Đứa bé 5 tuổi không thể nhận biết đợc HS tr¶ lêi c¸ nh©n. “ Tuyển tập truyện ngắn Ncao” để nhờ đó mà tìm quả bóng → C¸ch nãi kh«ng râ. Bµi 2 HS đọc bài 2.

(25) HS tr¶ lêi c¸ nh©n - Thái độ các vị khách là bất hoà với chủ HS đọc bài 3 ( l·o MiÖng ) Tr¶ lêi - Lêi Ch©n Tay kh«ng tu©n thñ p/c lÞch HS đọc bài 4 sù Tr¶ lêi - Việc không tuân thủ đó không phù hợp T¬ng tù : chiÕn tranh lµ chiÕn tranh víi t×nh huèng gtiÕp ? vËy ~ trêng hîp nµo cÇn tu©n thñ p/c vÒ héi tho¹i ? GV chèt nh÷ng trêng hîp cÇn thiÕt kh«ng tu©n thñ p/c héi tho¹i. HS th¶o luËn bµi 1 3. Cñng cè : - C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i . -HS t×m thªm mét sè t×nh huèng giao tiÕp kh«ng tu©n thñ c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i -V©n dung c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i cÇn ph¶i phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp 4. Híng dÉn vÒ nhµ : -Häc thuéc ghi nhí ,n¾m ch¾c c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c pcht vµ t×nh huèng giao tiÕp -ChuÈn bÞ bµi : chuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng -Đọc văn bản ,tìm hiểu phần tác giả tác phẩm và câu hỏi phần đọc hiểu sgk 5. Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... . ..................................................................................................................................... . Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng: TiÕt 14 + 15 : ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 1 v¨n thuyÕt minh A. Mục tiêu cần đạt HS viÕt bµi v¨n thuyÕt minh cã sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ miªu t¶ mét c¸ch hîp lý vµ hiÖu qu¶. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: §Ò - §¸p ¸n. - Học sinh: Ôn các kiến thức đợc học về văn thuyết minh, sử dụng một số biÖn ph¸p nghÖ thuËt, sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n thuyÕt minh. C. Tiến trình các hoạt động dạy học : 1.Bµi cò : kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 2 .Bµi míi : Trong những giờ học trớc, các em đã đợc tìm hiểu việc sử dụng một số biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh còng nh sö dông yÕu tè miªu t¶ nh thÕ nµo vµo v¨n b¶n thuyÕt minh cho cã hiÖu qu¶. Giê h«m nay, chóng ta sẽ vận dụng những kiến thức đó vào tạo lập một văn bản thuyết minh hoàn chỉnh *§Ò bµi : C©y lóa ViÖt Nam II-Yªu cÇu chung:.

(26) - Chép đề bài lên bảng.. ? Xác định kiểu văn bản cần tạo lập. ? Xác định đối tợng thuyết minh? ? Để thuyết minh đợc về cây lúa ViÖt Nam ta cÇn chó ý tíi nh÷ng đặc điểm nào của đối tợng? ? Để làm đợc đề văn này ta phải huy động vốn tri thức ở những mặt nµo?. - Gi¸o viªn nªu yªu cÇu cña bµi viÕt.. - Nêu yêu cầu về thái độ đối với häc sinh trong giê viÕt bµi.. *Häc sinh cÇn lµm râ mét sè vÊn dÒ nh sau. 1.Néi dung: - KiÓu v¨n b¶n: ThuyÕt minh. - §èi tîng thuyÕt minh: C©y lóa ViÖt Nam. - Cần chú ý tới các đặc điểm của đối tợng: + §Æc ®iÓm vÒ mÆt sinh häc (Thuéc lo¹i c©y mét l¸ mÇm, rÔ chïm, a sèng ë nh÷ng vïng ®Çm lÇy,…). + Qu¸ tr×nh sinh trëng cña c©y lóa (M¹  trëng thµnh,…). + Là cây cung cấp lơng thực cho đời sống con ngêi,… + Tríc ®©y, c©y lóa cung cÊp l¬ng thùc cho con ngêi ë ph¹m vi trong níc, nh÷ng tõ khi thÕ giíi víi xu híng toµn cÇu ho¸ th× c©y lóa còn là nguồn cung cấp lơng thực để xuất khẩu (Việt Nam là nớc xuất khẩu gạo đứng thứ 2 trªn thÕ giíi sau Thai Lan)  Gãp phÇn ®a nÒn kinh tÕ níc nhµvt¨ng lªn,…  VËn dông vèn tri thøc ë c¸c lÜnh vùc: Sinh học, địa lý, lịch sử, văn hoá-xã hội. 2.H×nh thøc: - Học sinh cần xác đinh đúng yêu cầucảu đề bài. - Bµi lµm cã bè côc râ rµng, logic, kÕt hîp biÖn ph¸p nghÖ thuËt, yÕu tè miªu t¶. - Trình bày sạch sẽ, khoa học, chữ viết đúng chÝnh t¶. 3.Thái độ: - Nghiªm tóc, tÝch cùc. - Thể hiện đợc vốn tri thức của bản thân với cây lúa ở đất nớc mình. - Đồng thời thể hiện thái độ quý trọng loài cây kh«ng nh÷ng lµ nguån cung cÊp l¬ng thùc nu«i sèng con ngêi mµ cßn gãp phÇn ph¸t triển kinh tế đất nớc. III-§¸p ¸n chÊm: 1.Më bµi: (1 ®iÓm). Giíi thiÖu chung vÒ c©y lóa ViÖt Nam. 2.Th©n bµi: (7 ®iÓm). ThuyÕt minh cô thÓ ë c¸c mÆt sau: - Cây lúa-đặc điểm bên ngoài của nó (Rễ, thân, l¸, hoa, h¹t,…). - Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c©y lóa. - Ph©n lo¹i: Lóa nÕp, lóa tÎ (L¹i cã nhiÒu lo¹i). - C¸ch ch¨m bãn cho lo¹i c©y nµy. - Cung cÊp l¬ng thùc cho con ngêi, cho gia sóc (TruyÒn thuyÕt Lang Liªu lµm b¸nh chng b¸nh dµy d©ng vua chaNguyªn liÖu tõ lóa g¹o). - C©y lóa cßn lµ nguån cung cÊp mÆt hµng xuÊt khÈu (Níc ta lµ níc xuÊt khÈu g¹o thø 2 trªn thÕ giíi sau Th¸i Lan) gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tế đất nớc. 3.KÕt bµi: (1,5 ®iÓm)..

(27) Søc sèng vµ sù g¾n bã cña c©y lóa víi con ngêi ViÖt Nam: Thang ®iÓm: - Bài làm đủ ý, diễn đạt lu loát  8. - Bài làm đủ ý, còn mắc lỗi: 5  7 điểm. - Còn lại tuỳ mức độ  cho điểm.. 4 . Còng cè : -Hết giờ giáo viên thu bài đúng thời gian -NhËn xÐt gi¬ lµm bµi cña hs 5 .Híng dÉn vÒ nhµ : -Hoµn thµnh l¹i bµi viÕt vµo vë so¹n -ChuÈn bÞ bµi :ngêi con g¸i Nam X¬ng +Đọc văn bản ,tìm hiểu phần tác giả tác phẩm và phần đọc hiểu sgk 6. Rót kinh nghiÖm : ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………............. .. Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 16 + 17 :. ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng. A. Môc tiªu. - HS cảm nhận đợc vẻ đẹp truyền thống trong tâm hồn ngời phụ nữ VN qua n/v Vò N¬ng - ThÊy râ sè phËn oan tr¸i cña hä - Nắm đợc nghệ thuật Tác phẩm. B. ChuÈn bÞ - Sgk, sgv, bµi so¹n - HS tãm t¾t truyÖn, so¹n bµi C. Tiến trình các hoạt động dạy học : 1. KiÓm tra : Nªu néi dung cña b¶n tuyªn bè ? V× sao t¸c gi¶ ph¶i ra tuyªn bè vÒ b¶o vÖ vµ ch¨m sãc trÎ em ? 2. Giíi thiÖu bµi : Có lẽ nói đến ngời phụ nữ ta không thể không nói đến đức hạnh và nhan sắc của họ bởi đó chinh là hai yêu tố quan trọng ,bởi vậy khi nhắc đến họ ta không quên nhắc đến các nhân vật nh Kiều , Kiều Nguyệt Nga đặc biệt là Vũ Nơng một ngời con gái có t dung tốt đẹp vậy mà nàng đã phải chịu bao đau đớn tủi nhục của cuộc đời .Vậy cuộc đời của nàng ra sao ta tìm hiểu trong bài học hôm nay ..

(28) Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ : ? Giíi thiÖu ~ nÐt chÝnh vÒ T¸c gi¶ -NguyÔn D÷ ( ? ) sèng vµo ®Çu kho¶ng thÕ kØ XVI . -¤ng lµ häc sinh giái cña NguyÔn BØnh Khiªm . -Thi đỗ hơng cống ,làm quan một năm ,sau vÒ ssèng Èn dËt ë vïng nói Thanh Ho¸ . 2. T¸c phÈm “TruyÒn kú m¹n lôc” -V¨n b¶n lµ truyÖn thø 16 trong sè 20 ? Giíi thiÖu vÒ T¸c phÈm “TruyÒn kú truyÖn cña truyÒn k× m¹n lôc ,cã nguån m¹n lôc” gèc tõ mét truyÖn d©n gian trong kho tµng cæ tÝch ViÖt Nam - ViÕt b»ng ch÷ H¸n II .§äc t×m hiªu chó thÝch : *Giáo viên hớng dẫn cách đọc -đọc 1.Đọc bài : mẫu một đoạn –học sinh đọc 3 em -Nhận xét cách đọc 2.Chó thÝch : 1, 7 , 8 , 12 ,14 , 18 3 .ThÓ lo¹i : ? Kiểm tra phần chú thích của hs ?Theo em truyện đợc viết theo thể - Truyền kỳ -KÓ vÒ sè phËn oan nghiÖt cña ngêi phô lo¹i g× nữ có nhan sắc và đức hạnh dới chế độ ?Néi dung chÝnh cña v¨n b¶n lµ g× Gîi ý : ThÓ lo¹i , néi dung, n/vËt ? phong kiÕn 4 .Bè côc : 3 phần ?V¨n b¶n cã bè côc nh thÕ nµo - Từ đầu -> cha mẹ đẻ mình :Phẩm hạnh ? Tãm t¾t truyÖn. cña Vò N¬ng (cuéc h«n nh©n gi÷a Vò N¬ng vµ Tr S - TiÕp -> qua råi :Nçi oan khuÊt vµ c¸i chÕt bi th¶m cña Vò N¬ng - Cßn l¹i : Cuéc gÆp gì cña Phan Lang vµ Vũ Nơng –Vũ Nơng đợc giải oan III. Ph©n tÝch Hoạt động 2. 1. Nh©n vËt Vò N¬ng ?Vµo ®Çu t¸c phÈm ,t¸c gi¶ giíi thiÖu Vò N¬ng lµ ngêi thÕ nµo -T dung tốt đẹp –thuỳ mị nết na ? Tác giả đã đặt n/v Vũ Nơng vào ~ t×nh huèng nµo ? * Khi chång ë nhµ - Khi chång ë nhµ - HiÓu chång, biÕt m×nh - Khi tiÔn chång - Gi÷ g×n khu«n phÐp - Khi xa chång → Biểu hiện của ngời phụ nữ đức hạnh * Khi tiÔn chång ? Trong ~ tình huống đó Vũ Nơng đã - Lời dặn dò đầy ý tứ, ân tình đằm thắm, xö sù ntn ? Ph©n tÝch. mong muèn b×nh dÞ HS ph¸t biÓu tù do + K0 cÇu vinh hiÓn, chØ cÇu b×nh an + C¶m th«ng nçi vÊt v¶ cña chång + Kh¾c kho¶i nhí nhung . ?Nhận xét lời dặn dò của Vũ Nơng → Làm mọi ngời xúc động * Khi xa chång víi chång lóc chia tay - Ngêi vî thuû chung, nhí thg chång - Ngời mẹ hiền đảm.

(29) - Ngêi con d©u hiÕu th¶o. Ch¨m sãc, thuèc thang, lÔ b¸i khuyªn l¬n, lo ma chay cho mÑ chång *Khi chång trë vÒ : ?Khi chång trë vÒ ®iÒu g× xÈy ra trong -Nghe lêi con nhá ,nang bÞ nghi oan . gia đình - Phân trần để chồng hiểu rõ tấm lòng ?Khi bị nghi oan xét hỏi nàng đã làm mình g× - HÕt lßng t×m c¸ch hµn g¾n h¹nh phóc (Bớm lợn đầy vờn → cảnh mxuân tơi gđình đang có nguy cơ tan vỡ. - Đau đớn thất vọng không hiểu vì sao... vui Mây che kín núi → mùa đông ảm đạm) * Lêi lÏ lu«n ch©n t×nh, mÒm máng, - Tự vẫn → chấp nhận số phận để bảo nhÑ nhµng. ?Tríc sù nghi ngê v« lÝ cña chång toµn danh dù không giải oan đợc nàng đã làm gì → Ngời phụ nữ xinh đẹp, nết na hiền ? Qua ~ tình huống về n/v Vũ Nơng dịu ,đảm đang tháo vát hiếu thảo ,một dạ em có nhận xét gì về cuộc đời p/chất, thuỷ chung với chồng ,lo lắng vun đắp cho sè fËn cña nµng ? hạnh phúc gia đình ,một ngời nh vậy lẽ ra phải đợc sống hạnh phúc trọn vẹn vậy mà phải chết oan uổng đau đớn. 3.Còng cè : -Tóm tắt lại văn bản đã học -Bè côc vµ néi dung cña v¨n b¶n -Nh©n vËt Vò N¬ng 4.Híng dÉn häc bµi: -§äc kØ l¹i v¨n b¶n ,tiÕp tôc tãm t¾t v¨n b¶n , -So¹n tiÕp phÇn hai cña bµi häc : +Nh©n vËt Tr¬ng Sinh +Cuộc đời ,phẩm chất số phận của Vũ Nơng 5. Rót kinh nghiÖm: ..................................................................................................................................... . ..................................................................................................................................... . Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 17 :. ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng ( T2). A. Môc tiªu. - HS cảm nhận đợc vẻ đẹp truyền thống trong tâm hồn ngời phụ nữ VN qua n/v Vò N¬ng - ThÊy râ sè phËn oan tr¸i cña hä - Nắm đợc nghệ thuật Tác phẩm. B. ChuÈn bÞ - Sgk, sgv, bµi so¹n - HS tãm t¾t truyÖn, so¹n bµi C. Tiến trình các hoạt động dạy học :.

(30) 1. KiÓm tra : Nªu nhng hiÓu biÕt cña em vÒ nh©n vËt Vò N¬ng trong tiÕt 1 2. Giíi thiÖu bµi : Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt ? NÕu kÓ vÒ nçi oan tr¸i cña VN em sÏ tãm t¾t ntn ? ? Cã ngêi cho r»ng VN chÕt lµ do chÝnh nµng; cã ngêi cho lµ do TS vµ bÐ §¶n, tr×nh bµy ý kiÕn cña em nguyªn nhân nào dẫn đến cái chết của VN ? HS tù do tranh luËn ?Qua đó tác giả muốn lên án điều gì. ? Tác giả đã đa vào nhiều ~ yếu tố hoang đờng. Hãy chỉ ra. ? Nêu tác dụng của các yếu tố đó ?. ? Những nét nghệ thuật đặc sắc của truyÖn. So s¸nh víi truyÖn cæ tÝch “Vî chµng Tr¬ng” em cã nhËn xÐt g× ?. ? TruyÖn ng¾n cã ý nghÜa g× ? ? TruyÖn gióp em hiÓu thªm ®iÒu g× vÒ t¸c gi¶ NguyÔn D÷ ?. 2. Nçi oan khuÊt cña Vò N¬ng - Cuộc hôn nhân k0 bình đẳng - TÝnh c¸ch cña TS ®a nghi ghen tu«ng, Ýt häc - T×nh huèng bÊt ngê : lêi nãi cña bÐ §¶n - Cách xử sự hồ đồ, độc đoán của Tsinh → Tố cáo chế độ PK nam quyền độc ®o¸n chiÕn tranh PK phi nghÜa 3. Vũ Nơng đợc giải oan - Các yếu tố kỳ ảo hoang đờng + Hoàn chỉnh thêm nét đẹp tính c¸ch VN + ThÓ hiÖn íc m¬ vÒ sù c«ng b»ng + K0 lµm mÊt ®i tÝnh bi kÞch 4. Nghệ thuật đặc sắc IV. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - C¸ch dÉn d¾t t×nh tiÕt c©u chuyÖn → tÝnh c¸ch n/v. - Lêi tho¹i, lêi tù b¹ch cña n/v. - YÕu tè kú ¶o - Thời gian, địa điểm có thật → tăng độ tin cËy. 2. Néi dung - Cuộc đời số fận ngời fụ nữ trong XH phong kiÕn bÊt c«ng - Vẻ đẹp truyền thống của ngời phụ nữ VN - ThÓ hiÖn niÒm c¶m th¬ng vµ sù tè c¸o XHPK. 3. Cñng cè: - ViÕt ®o¹n v¨n ph©n tÝch vai trß cña h×nh ¶nh c¸i bãng. - Vai trò của những lời đối thoại trong truyện có tác dụng gì ? 4.Híng dÉn vÒ nhµ -Học và nắm đợc nội dung bài học +Næi oan khuÊt cña VN +VN đợc giải oan nh thế nào - ChuÈn bÞ bµi : “ Xng h« trong héi tho¹i ” -Xem tríc phÇn tõ ng÷ xng h« vµ c¸ch sö dông -Lµm phÇn bµi tËp phÇn I ,II sgk 5. Rót kinh nghiÖm: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ...

(31) Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 18 :. Xng h« trong héi tho¹i. A. Mục tiêu cần đạt. - HS hiểu đợc sự phong phú, tinh tế của hệ thống các từ ngữ xng hô trong TiÕng ViÖt - HiÓu mèi quan hÖ gi÷a tõ ng÷ xng h« vµ t×nh huèng giao tiÕp - N¾m v÷ng vµ sö dông thÝch hîp tõ ng÷ xng h« B. ChuÈn bÞ - Sgk, sgv, s¸ch thiÕt kÕ - B¶ng phô ghi c¸c VD C.Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. KiÓm tra : Nªu mèi qhÖ gi÷a p/c héi tho¹i víi t×nh huèng giao tiÕp. Nh÷ng t×nh huống nào các p/c không đợc tuân thủ. Ta chØ chÊp nhËn k0 tu©n thñ trong c¸c trêng hîp nµo ? BT 2 ( Tr 34 ) 2. Giới thiệu bài : Vấn đề xng hô trong gt rất quan trọng. Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1 HS lµm bµi 1 ( Tr 38 ). Nội dung cần đạt I. Tõ ng÷ xng h« vµ viÖc sö dông tõ ng÷ xng h« 1. Bµi tËp 1:. ? Nêu một số từ ngữ dùng để xng hô -Xng hô với bố , mẹ : con-em trong tiÕng viÖt -....................thÇy , c« :em ,con -....................cËu , d× :ch¸u -...................b¹n : t«i ,minh ,c©u ,tí... ?Vậy muốn sử dụng từ ngữ xng hô ta ->Tuỳ theo tình huống ,đối tợng giao ph¶i lµm g× tiÕp 2. Bµi tËp 2 HS đọc 2 đoạn trích. * Xác định từ ngữ xng hô ? Xác định từ ngữ xng hô trong 2 giai Đoạn a) em – anh ®o¹n trÝch. ta – chó mµy §o¹n b) t«i – anh * Phân tích sự thay đổi. ? Phân tích sự thay đổi về cách xng hô a → sự xng hô không bình đẳng của một cña DÕ MÌn vµ Cho¾t ? kÎ ë vÞ thÕ yÕu, c¶m thÊy m×nh thÊp hÌn cÇn nhê v¶ ngêi ≠ vµ mét kÎ ë vÞ thÕ m¹nh, kiªu c¨ng vµ h¸ch dÞch. b → Sự xng hô bình đẳng * Giải thích sự thay đổi đó - Do tình huống gtiếp thay đổi ? Giải thích sự thay đổi đó ? - Cho¾t tr¨ng trèi víi MÌn víi t c¸ch lµ mét ngêi b¹n. ? Tõ c¸c t×nh huèng cô thÓ trªn ta thÊy 3. Ghi nhí . nªn xng h« ntn trong héi tho¹i cho phï -Xng h« trong héi tho¹i rÊt phong phó ,tinh tÕ ,ngêi nãi dùa vµo t×nh huèng hîp ? giao tiếp để xng hô đúng mực . HS dùa vµo ghi nhí tr¶ lêi II. LuyÖn tËp * Gv chèt l¹i néi dung bµi häc..

(32) Hoạt động 2 HS thảo luận nhóm đôi. Bµi 1. * NhÇm lÉn : chóng em – chóng ta * V× n÷ häc viªn do ¶nh hëng cña thãi quen dùng tiếng mẹ đẻ không phân biệt ngôi gộp ngôi trừ ( cô đã gộp cả ngời nãi víi ngêi nghe lµm mét ) - Ng«i gép : chóng ta ( c¶ ngêi nãi, nghe ) - Ng«i trõ : chóng em ( chØ ngêi nãi ) Bµi 2. HS làm bài 2. thảo luận nhóm đôi * Dïng “chóng t«i” Gv : khi viÕt bót chiÕn, tranh luËn → - T¨ng tÝnh kh¸ch quan cho ~ luËn ®iÓm khoa häc nhÊn m¹nh ý kiÕn c¸ nh©n dïng “t«i” - ThÓ hiÖn sù khiªm tèn HS lµm viÖc c¸ nh©n Bµi 3. - §øa bÐ gäi mÑ theo c¸ch gäi th«ng thêng HS lµm viÖc c¸ nh©n. - Nãi víi sø gi¶ : «ng – ta → Giãng lµ một đứa bé khác thờng Bµi 4. VÞ tíng næi tiÕng, quyÒn cao chøc träng xng h« : con – thÇy ? Qua c©u chuyÖn em cã suy nghÜ g× ? → Thái độ kính cẩn và lòng bết ơn của m×nh ®/v thÇy. → Tinh thần tôn s trọng đạo. HS thảo luận nhóm đôi Bµi 5. - Tríc 1945 : Vua xng trÉm - 1945 Bác xng tôi _ đồng bào → sù gÇn gòi th©n thiÕt gi÷a ngêi l·nh tô víi q/chóng. Bµi 6 * C¸ch xng h« cña cai lÖ : «ng – mµy - KÎ cã vÞ thÕ quyÒn lùc víi ngêi d©n bÞ HS th¶o luËn nhãm bèn ngêi. ¸p bøc → thÓ hiÖn sù trÞnh thîng hèng h¸ch. * C¸ch xng h« cña chÞ Dëu cã sù thay đổi. + Lóc ®Çu : nhµ ch¸u - «ng + Sau : t«i - «ng bµ - mµy → thể hiện sự thay đổi thái độ từ chỗ nhÉn nhôc – f¶n kh¸ng quyÕt liÖt. 3. Cñng cè: - Lµm BT bæ sung trong sbt ?ThÕ nµo lµ xng h« trong héi tho¹i ?C¸ch sö dông xng h« trong héi tho¹i 4 .Híng dÉn bµi ë nhµ : - ChuÈn bÞ bµi : “ C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gian tiÕp” - §äc vµ lµm phÇn bµi tËp môc I ,II sgk 5 .Rót kinh nghiªm :.

(33) ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ... Ngµy so¹n : Ngµy giang : TiÕt 19 :C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp A. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS nắm đợc hai cách dẫn lời nói hoặc ý nghĩ : cách dẫn trực tiếp hoặc c¸ch dÉn gi¸n tiÕp. B. ChuÈn bÞ - Sgk, sgv, thiÕt kÕ ,bµi so¹n - B¶ng phô ghi VD so s¸nh -Hs so¹n bµi theo híng dÉn C. các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra : C¸ch xng h« trong héi tho¹i, BT6 2. Giíi thiÖu bµi. Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 HS đọc các đoạn trích. HS đọc và trả lời câu hỏi (1) ?Trong ®o¹n trÝch a ,bé phËn in ®Ëm lµ lêi nãi hay ý nghÜ cña nh©n vËt . ?Đợc ngăn cách với bộ phận đứng trớc b»ng dÊu g× . ?Có thể thay đổi vị trí giữa bộ phận in đậm với bộ phận đứng trớc không HS đọc và trả lời câu (2) ?§o¹n b phÇn in ®Ëm lµ lêi nãi hay ý nghÜ . ?§îc ng¨n c¸ch b»ng dÊu g× . ?Có thể thay đổi vị trí giữa các bộ phận in đậm với bộ phận đứng trớc k . HS đọc và trả lời câu (3) GV : -Cã thÓ dïng thªm r»ng hoÆc lµ => c¸ch dïng nh vËy gäi lµ lêi dÉn trùc tiÕp ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ lêi dÉn trùc tiÕp Hoạt động 2 HS đọc 2 đoạn trích HS đọc và trả lời câu (1) ?§o¹n trÝch a bé phËn in ®Ëm lµ lêi nãi hay ý nghÜ . HS đọc và trả lời câu (2) ? Đoạn trích b phÇn in ®Ëm lµ líi nãi hay ý nghÜ .. I. C¸ch dÉn trùc tiÕp 1.Bµi tËp - Phần in đậm (a) → lời nói –Trớc đó cã tõ nãi -ng¨n c¸ch b»ng ®©u “ ” vµ : - Kh«ng -PhÇn in ®Ëm (b) → ý nghÜ ng¨n c¸ch b»ng dÊu “ ” vµ : - Có thể thay đổi đợc vị trí của hai bộ phËn ng¨n c¸ch b»ng dÊu “ ” vµ -. =>Nh¾c l¹i nguyªn vÑn lêi ,ý nghÜ cña ngêi hay nh©n vËt –sö dông dÊu hai chấm ,dấu ngoặc kép để dẫn . II. C¸ch dÉn gi¸n tiÕp 1. Bµi tËp -PhÇn in ®Ëm (a) → lêi nãi (v× cã tõ khuyªn ) - PhÇn in ®Ëm (b) → ý nghÜ (v× cã tõ hiÓu ).

(34) ng¨n c¸ch “r»ng” “lµ” ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ lêi dÉn gi¸n → Ghi nhí : ThuËt l¹i líi nãi ,ý nghÜ tiÕp ngêi kh¸c hoÆc nh©n vËt ,cã ®iÒu Gv hÖ thèng : Cã mÊy c¸ch dÉn lêi nãi, ý chØnh cho thÝch hîp ,lêi dÉn gi¸n tiÕp nghÜa cña mét n/v ? không đặt trong dấu ngoặc kép . HS đọc ghi nhớ Hoạt động 3 III. LuyÖn tËp HS thảo luận nhóm đôi 2/ *Bµi 1 a b → trùc tiÕp. ?T×m lêi dÉn trong ®o¹n trÝch a → ý nghÜa mµ n/v g¸n cho con chã b → ý nghÜ cña n/v *Bµi 2 a) Trong B¸o c¸o chÝnh trÞ t¹i §¹i héi đại biểu toàn quốc lần II của Đảng HS lµm viÖc c¸ nh©n “Chñ tÞch HCM nªu râ : “Chóng ta ? ViÕt mét ®o¹n v¨n nghÞ luËn ph¶i...” * Trong “B¸o c¸o” Chñ tÞch HCM HS lµm viÖc c¸ nh©n khẳng định rằng Cta phải. HS đọc câu văn *Bµi 3 ?H·y thuËt l¹i lêi nh© vËt Vò N¬ng Vũ Nơng nhân đó cũng đa gửi một chiÕc hoa vµng vµ dÆn Phan nãi víi chµng Tr¬ng (r»ng) nÕu ch¼ng cßn nhí HS ≠ nhËn xÐt chót t×nh xa nghÜa cò th× xin lËp mét đàn giải oan ở bên sông, đốt cây đèn thµn chiÕu xuèng níc, Vò N¬ng sÏ trë vÒ. Bài bổ sung : Lời dẫn trong câu sau đợc dùng theo cách nào ? “B¸c nãi tiÕp, c¸i chÐn cßn rÊt tiÖn lîi, do kh«ng cã tai nªn khi xÕp chång rÊt gän, kh«ng víng, khi röa còng dÔ s¹ch A. Trùc tiÕp B. Gi¸n tiÕp C. Trùc tiÕp kÕt hîp víi gi¸n tiÕp. 3. Cñng cè: - Ph©n biÖt c¸ch dÉn TT – GT . -T×m thªm mét sè vÝ dô mµ hs biÕt 4 . Híng dÉn vÒ nhµ : -Häc thuéc hai phÇn ghi nhí sgk -Hoµn thµnh l¹i pjÇn bµi tËp -tËp thuËt l¹i lêi nh©n vËt Vò N¬ng chuÈn bÞ bµi : Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng. + lµm phÇn c©u hái môc I ,II sgk +§äc vµ chuÈn bÞ tríc phÇn bµi tËp . 5 . Rót kinh nghiªm : ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ...

(35) Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng :. TiÕt 21 :. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng. A. Môc tiªu - HS nắm đợc từ vựng của một ngôn ngữ không ngừng. - Sự phát triển của từ vựng đợc diễn ra trớc hết theo cách phát triển nghĩa của tõ thµnh nhiÒu nghÜa trªn c¬ së nghÜa gèc. Hai ph¬ng thøc chñ yÕu ph¸t triÓn nghÜa lµ Èn dô vµ ho¸n dô. B. ChuÈn bÞ - Sgk, sgv, bµi so¹n - B¶ng phô. - HS «n l¹i Èn dô, ho¸n dô C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. KiÓm tra : Tr×nh bµy hai c¸ch dÉn TT vµ gi¸n tiÕp lµm BT 3 2. Giới thiệu bài : Sự ↑ từ của XH là một qui luật tất yếu nhằm đáp ứng nhu cầu ↑ ngoµi viÖc mîn tõ, t¹o tõ míi.. Nội dung cần đạt Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1 * HS đọc bài 1. Tr¶ lêi c¸c c©u hái ë bµi 1. (c¸ nh©n) ? Tõ kinh tÕ trong bµi cã nghÜa lµ g× ? Ngµy nay chóng ta hiÓu tõ kinh tÕ nh thÕ nµo ? VËy qua bµi tËp trªn em hiÓu vµ nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña tõ. HS đọc bài 2. Xác định nghĩa của từ xuân, tay Th¶o luËn nhãm 4 ngêi 3/ ? Cho biÕt nghÜa cña c¸c tõ xu©n , nghÜa nµo lµ nghÜa gèc ? nghÜa nµo lµ nghÜa chuyÓn ? Trêng hîp a b chuyÓn nghÜa theo ph¬ng thøc nµo ? ? Qua c¸c trêng hîp cô thÓ trªn em h·y cho biết nghĩa của từ đợc phát triển nh thÕ nµo HS đọc ghi nhớ * Gv lu ý HS. - Èn dô, ho¸n dô (fÐp tu tõ). I. Sự biến đổi và ↑ của từ ngữ Bµi tËp : 1 * Tõ kinh tÕ ( vµo nhµ ngôc...) : TrÞ níc cứu đời. * Tõ kinh tÕ ( hiÖn nay ) : toµn bé ho¹t động của con ngời trong lđsx trao đổi, ph©n phèi vµ sö dông cña c¶i, vËt chÊt lµm ra. * NhËn xÐt : - NghÜa cña tõ kh«ng ph¶i bÊt biÕn , cã thể thay đổi theo thời gian. + nghÜa cò mÊt ®i + nghĩa mới đợc hình thành. Bµi 2. a. xu©n 1 → mïa ®Çu tiªn cña mét n¨m ( nghÜa gèc ) xu©n 2 → tuæi trÎ ( nghÜa chuyÓn - Èn dô ) b. tay 1 → bé phËn phÝa trªn cña c¬ thÓ từ vai đến ngón, dùng để cầm nắm... ( nghÜa gèc) tay 2 → ngời chuyên hoạt động hoặc giỏi về một môn, một nghề nào đó. ( nghÜa chuyÓn – ho¸n dô ) 3. Ghi nhí.

(36) → chØ lµm xuÊt hiÖn nghÜa l©m thêi cña tõ ng÷. - Èn dô, ho¸n dô. (f¬ng thøc ↑ nghÜa cña tõ ng÷.) → lµm cho tõ ng÷ cã thªm nghÜa chuyÓn (nghÜa chuyÓn nµy cã thÓ đợc giải thích trong từ điển.) Hoạt động 2 Bµi 1 HS đọc bài 1 HS làm việc nhóm đôi Bµi 2. HS lµm viÖc theo nhãm 4 ngêi. II. LuyÖn tËp Bài 1. Xác định nghĩa của từ chân a. Tõ “ch©n” → nghÜa gèc b. Tõ “ch©n” → ho¸n dô c. Tõ “ch©n” → Èn dô d. Tõ “ch©n” → Èn dô Bµi 2 - Trong nh÷ng c¸ch dïng nh trµ atis«, trµ hµ thñ «, trµ s©m, trµ linh chi, trµ t©m sen, trà khổ quả. Từ trà đợc dùng với nghÜa chuyÓn - Trà : sản phẩm từ thực vật đợc chế biến thành dạng khô, dùng để pha nớc uống. - Trµ → Èn dô. Bài 3. HS thảo luận nhóm đôi Bµi 3 - Trong ~ cách dùng nh “đồng hồ điện tử, đồng hồ nớc, đồng hồ xăng, ... từ “đồng hồ” đợc dùng theo phơng thức ẩn dô. - Nghĩa “đồng hồ” → những khí cụ dùng để đo có bề ngoài giống nh đồng hồ. Bµi 4 VD : Hội chứng viêm đờng hô hấp cấp Tìm ví dụ để c/minh. a) héi chøng. rÊt phøc t¹p. VD : L¹m ph¸t, thÊt nghiÖp lµ héi * nghÜa gèc : tËp hîp nhiÒu triÖu chøng chøng cña t×nh tr¹ng suy tho¸i kinh tÕ. cïng xuÊt hiÖn cña bÖnh * nghÜa chuyÓn : tËp hîp nhiÒu hiÖn tîng sù kiÖn biÓu hiÖn mét t×nh tr¹ng mét vÊn đề xã hội cùng xuất hiện ở nhiều nơi. b) Ng©n hµng. - Nghĩa gốc : tổ chức kinh tế hoạt động trong lÜnh vùc kinh doanh vµ qu¶n lý c¸c nghiÖp vô tiÒn tÖ, tÝn dông VD : Ng©n hµng ngo¹i th¬ng VN - NghÜa chuyÓn : kho lu tr÷ nh÷ng thµnh phần, bộ phận, của cơ thể để sử dụng khi cÇn nh trong “ng©n hµng m¸u” ng©n hµng gen... hay tËp hîp c¸c d÷ liÖu liªn - nghĩa chuyển : tập hợp , lu giữ bảo quan tới một lĩnh vực đợc tổ chức để tiện tra cøu, sö dông nh trong ng©n hµng d÷ qu¶n liệu, ngân hàng đề. c) Sèt : - Nghĩa gốc : tăng nhiệt độ cơ thể lên qu¸ møc b×nh thêng do bÞ bÖnh..

(37) - Nghĩa chuyển : ở trạng thái tăng đột ngét vÒ nhu cÇu, khiÕn hµng trë nªn khan hiÕm, gi¸ t¨ng nhanh... VD cơn sốt đất d) Vua - nghĩa gốc : ngời đứng đầu nhà nớc qu©n chñ : Vua Lª... - nghĩa chuyển : ngời đợc coi là nhất trong một lĩnh vực nhất định thờng là sx kinh doanh, thÓ thao, nghÖ thuËt : vua dầu hoả, vua bóng đá * Danh hiÖu nµy → f¸i nam ph¸i n÷ → n÷ hoµng ( nh¹c nhÑ) Bµi 5 - Tõ “mÆt trêi”2 → Èn dô - §©y kh«ng ph¶i hiÖn tîng ph¸t triÓn nghÜa cña tõ, bëi v× sù chuyÓn nghÜa cña tõ mÆt trêi chØ cã t/chÊt l©m thêi 3. Cñng cè : - Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng - Lµm hoµn thµnh bµi tËp 4.Híng dÉn vÒ nhµ : -Häc thuéc ghi nhí sgk - ChuÈn bÞ bµi : Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng tiÕt 2 +Xem phÇn t¹o tõ ng÷ míi + Mîn tõ ng÷ níc ngoµi 5. Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... .. Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng :. TiÕt 23 + 24 :. Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ (T1 ). A. Mục tiêu cần đạt - HS cảm nhận vẻ đẹp hào hùng của ngời ah DT Nguyễn Huệ trong chiến công đại phá quân Thanh, sự thảm bại của bọn cớp nớc và bán nớc. - HiÓu s¬ bé vÒ thÓ lo¹i vµ gi¸ trÞ NT cña lèi v¨n trÇn thuËt kÕt hîp miªu t¶ chân thực, sinh động. B. ChuÈn bÞ - T¸c phÈm “Hoµng Lª...” - T liệu lịch sử có liên quan đến sự kiện ở hồi 14 - Sgv, s¸ch thiÕt kÕ. C. Tiến trình tổ chức hoạt động 1. KiÓm tra : v× sao bµ cung nh©n – mÑ tg – cho chÆt ~ c©y quÝ tríc nhµ mình ? Điều đó có ý nghĩa gì ? Tuỳ bút trung đại có gì khác tùy bút hiện đại. 2. Giíi thiÖu bµi : Cïng víi “ Vò trung tuú bót” “Hoµng Lª...” còng lµ 1 t¸c phÈm cã gi¸ trÞ lÞch sö rÊt lín... Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. T×m hiÓu chung.

(38) 1. T¸c gi¶ : - Tập thể tác giả họ Ngô Thì gọi chung là ?Dùa vµo chó thÝch * h·y giíi thiÖu vÒ Ngô Gia văn phái – có 2 tác giả chính. tgi¶ ? + Ngô Thì Chí : (1753 – 1788) HS tr×nh bµy. Ng« Th× SÜ, NhËm, ChÝ, Du,... dßng hä Con trai Ngô Thì Sĩ , em ruột Ngô Thì đỗ đạt, có tài văn chơng Nhậm + Ngô Thì Du (1772 – 1840) con trai Ngô Thì Đạo . ? Hãy nêu đặc điểm của “HLNTC” 2. T¸c phÈm “Hoµng Lª...” ? Chí là gì . - Viết theo lối chương hồi, 17 hồi . + Chí là thể văn vừa có tính văn vừa có tính lịch sử. - HLNTC : tiểu thuyết lịch sử (chữ Hán) thế kỉ 18- đầu thế kỉ 19. ? ND của HLNTC . ND: Ghi chếp lại sự lục đục trong phủ Chúa Trịnh và 3 lần ra Bắc của Nguyễn Huệ đánh tan kiêu binh diệt trừ Vũ Văn Nhân và đánh tan quân Thanh. ? ND của Hồi thứ 14 . - Hồi thứ 14 : kể về lần ra Bắc thứ 3 của Nguyễn Huệ. - HS đọc bài – HS nhận xét II./ Đọc và tìm hiểu chú thích : - GV đọc mẫu 1- §äc bµi : Đọc thể hiện được giọng điệu của nhân vật nhất là đoạn hội thoại. - Tìm hiểu chú thích : 4, 5, 6, 7, 9, … 2- Chó thÝch - Đọc và tìm hiểu kĩ phần chú thích . Nắm kĩ một số địa danh cụ thể. 3- Bố cục : ? Tìm hiểu bố cục : Chia lµm mÊy - Đoạn 1 : Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế ®o¹n néi dung cña mçi ®o¹n cầm quân diệt giặc. - Đoạn 2 : Cuộc hành quân thần tốc và chiến thắng lẫy lừng của QT . - Đoạn 3 : sự đại bại của quân tướng nhà Thanh, sự thảm bại của vua tôi Lê Chiêu Thống . 4- Đại ý : ? Hãy nêu đại ý của đoạn trích . - Đoạn trích dựng nên bức tranh chân thực và sinh động, hình ảnh anh hùng dân - HS dựa vào bố cục để Kq nội dung tộc Nguyễn Huệ và sự thảm bại tất yếu của bọn xâm lược ,sè phËn lò b¸n níc cña Lª Chiªu Thèng ..

(39) TiÕt 2 1. KiÓm tra bµi cò Tãm t¾t ®o¹n trÝch håi 14 2. Giíi thiÖu bµi tiÕp. Hoạt động của giáo viên - học sinh. Nội dung cần đạt. Gv nêu vấn đề : Trong khoảng thời gian không dài từ 20/11 đến ngày 30/12 năm 1788 khi nhận đợc tin cấp báo của đô đốc Nguyễn Văn Tuyết, Nguyễn Huệ đã có thái độ và quyết định gi ?. II. Ph©n tÝch. 1. H×nh tîng ngêi anh hïng NguyÔn HuÖ - Nghe tin giÆc chiÕm TL → kh«ng nao nóng tinh thÇn. - §Þnh cÇm qu©n ®i ngay → tham kh¶o ý kiÕn bÒ t«i - Trong mét th¸ng lµm nhiÒu viÖc + Lên ngôi hoàng đế + Đốc suất đại binh ra Bắc thần tốc + GÆp gì ngêi cèng sÜ La S¬n + TuyÓn mé binh lÝnh + Më cuéc duyÖt binh lín ë NghÖ An phñ dô tíng sÜ + Hoạch định kế hoạch hành quân đánh giặc và đối phó với nhà Thanh sau Cth¾ng. → Con ngời hành động mạnh mẽ quyết ®o¸n.xông xáo, nhanh gọn, có chủ định và rất quả quyết ,Người biết lo xa, quyết đoán trước những biến cố lớn , mưu lược trong việc nhận định tình hình . → TrÝ tuÖ s¸ng suèt nh¹y bÐn - Mới khởi binh đánh giặc đã k/định chắc ch¾n chiÕn th¾ng. - TÝnh c¶ kÕ ho¹ch ngo¹i giao sau chiÕn th¾ng.. ? ông đã làm đợc ~ việc gì ? Điều đó chứng minh ông có phẩm chất g× ? HS th¶o luËn, ph©n tÝch, ph¸t biÓu.. ? Qua những việc làm đó em thấy NH lµ ngêi nh thÕ nµo *§äc phÇn phñ dô ? Qua ~ lêi phñ dô cña vua QT trong buæi duyÖt binh lín ë NghÖ An víi bän Së, L©n, Ng« Th× NhËm vµ cuéc trß chuyÖn víi cèng sÜ La S¬n, em thÊy nhµ vua cã ~ p/chÊt g× ? HS ph©n tÝch, bµn luËn ph¸t biÓu. *Lêi phñ dô qu©n lÝnh + Khẳng định chủ quyền DTộc ta lên án hđộng xâm lăng phi nghĩa “đất nào sao Êy...” + Nªu bËt d· t©m cña giÆc “bông d¹ ¾t kh¸c...” + Nh¾c l¹i truyÒn thèng chèng ngo¹i x©m + Kªu gäi binh sÜ + Ra kû luËt nghiªm Gv : Lêi hiÖu truyÖn ng¾n gän kh«ng cã kh«ng khÝ thÇn th¸nh bao quanh nh “Nam quèc...” kh«ng cã c¸i da diÕt ruột gan của vị chủ soái đời Trần trong “HÞch TS” kh«ng cã c¸c trÇm thèng nh BNĐCáo nhng nó vẫn kết tinh đợc lòng căm thù giặc. Tác động lòng yêu níc truyÒn thèng quËt cêng bëi lËp luËn chÆt chÏ ®Çy søc thuyÕt phôc.. → ý chÝ quyÕt th¾ng, tÇm nh×n xa réng. - Hµnh qu©n thÇn tèc → kinh ng¹c. - Ngµy 25 HuÕ → 30 Tam §iÖp 500 km - Đêm 30 lập tức lên đờng vừa đi vừa đánh → Hà Hồi, Ngọc Hồi, Đại áng, §Êm Mùc - Hoạch định 7 ăn tết TL, thực tế 5 kéo vµo thµnh - Khiển địch “Tớng ở trên trời xuống quân chui dới đất lên”.

(40) HS tiÕp tôc bµn luËn ph©n tÝch tiÕp :Lêi xÐt ®o¸n víi bÒ t«i * Lêi xÐt ®o¸n bÒ t«i : Së – L©n + KÕt téi qu©n thua chÐm tíng + ThÊu hiÓu n¨ng lùc bÒ t«i + Khên chê đúng ngời đúng việc + §é lîng, c«ng minh. Gv nêu vđề : Tài dùng binh, tài chỉ huy chiến đấu giành chiến thắng của vua QT đợc thể hiện ntn trong đoạn trÝch ? HS t×m d/chøng, ph©n tÝch - Quân đội chỉnh tề bốn doanh tiền, hËu, t¶, h÷u, trung qu©n Tµi dông binh nh thÇn ? H/ảnh vua QT trong chiến trận đợc → Vua hiÕm khi ra trËn miªu t¶ nh thÕ nµo ? - Vua QT tíi lµng Hµ Håi v©y kÝn lµng b¾c loa truyÒn gäi - Vua truyÒn lÊy s¸u chôc tÊm v¸n ghÐp - Vua cỡi voi đi đốc thúc trong cảnh to¶ mï trêi c¸ch gang tÊc kh«ng ? Nhng t¹i sao c¸c tg vèn trung thµnh “khãi thÊy g×” víi nhµ Lª kh«ng mÊy c¶m t×nh víi T©y S¬n thËm chÝ xem T©y S¬n nh → H/¶nh vua QT lÉm liÖt trong chiÕn giÆc mµ vÉn viÕt vÒ QT mét c¸ch hµo trËn. - §ã lµ sù thËt lÞch sö mµ c¸c tg lµ ngêi hïng nh v©y ? trÝ thøc cã lg t©m va tµi n¨ng t©m huyÕt nªn kh«ng thÓ kh«ng t«n träng sù thËt HS th¶o luËn pbiÓu tù do lsö. * Gv chèt V§. - MÆt kh¸c dï lµ ~ cù thÇn chÞu ¬n s©u nÆng cña nhµ Lª nhng hä kh«ng bá qua việc vua Lê hèn mạt đã cõng rắn cắn gà nhµ vµ chiÕn c«ng lÉy lõng cña QT lµ niÒm tù hµo lín lao cña c¶ DT. ý thøc d©n tộc ở họ đã chiến thắng t tởng quân thần ? Người cầm đầu quân Thanh là ai . mï qu¸ng. - Tôn Sĩ nghị . → Nh÷ng trang ghi chÐp ch©n thùc võa ? Là người ntn. cã gi¸ trÞ lÞch sö quÝ võa béc lé tÝnh chÊt v¨n ch¬ng 2. Sù th¶m b¹i cña qu©n t íng nhµ Thanh ? Vì người cầm quân vậy cho nên kết *Nhµ Thanh - T«n SÜ NghÞ cục ra sao. + Mu cÇu viÖc riªng ? Hãy diễn tả cảnh Tôn Sĩ Nghị và + BÊt tµi + Không biết mình biết địch quân lính chậy trốn và ra hàng . + Chñ quan mÊt c¶nh gi¸c ,quân lính mặc sức ăn chơi . → Khi quân Tây Sơn đánh đến → sợ mất mật → xin hàng => Th¶m b¹i lµ tÊt yÕu + Tớng sợ mất mật ngựa, không kịp đóng.

(41) ? Vua Lê là người ntn. ? Hãy CM cho điều đó . ?Vua Lê rơi vào tình cảnh nào . ? T/c của T/g ở đoạn này . GV : vua Lê chạy sang Tàu, phải cạo trọc đầu tết tóc giống người Mãn Thanh và cuối cùng gói nắm xương tàn nơi đất khách . §Õn mÊy n¨m sau nhµ NguyÔn míi cho ®em di hµi vÒ níc ? Số phận vua tôi Lê Chiêu Thống đợc miªu t¶ ntn ?. yªn, ngêi kh«ng mÆc ¸o gi¸p chuån + Qu©n rông rêi sî h·i bá ch¹y to¸n lo¹n giµy xÐo lªn nhau mµ chÕt níc s«ng Nhi Hµ t¾c nghÏn. §ªm ngµy ®i gÊp kh«ng d¸m nghØ ng¬i *Nhµ Lª - Cõng rắn cắn gà nhà, mưu cầu lợi ích riêng, mất tư cách quân vương. → Khốn cùng . * Lòng thương cảm ngậm ngùi .. => Chịu đựng nỗi sỉ nhục của kẻ đi cầu c¹nh van xin mÊt hÕt t c¸ch. ?NhËn xÐt lèi v¨n trÇn thuËt ë ®©y ? - Phải bỏ chạy khỏi đất nớc, cớp thuyền Ngòi bút tg khi miêu tả hai cuộc tháo đói Sống nhục nhã bị phỉ nhổ vong quốc chạy có gì khác ? Hãy giải thích sự +kể chuyện xen miêu tả sinh động cụ thể g©y Ên tîng m¹nh khác biệt đó ? - Tất cả đều tả thực, khách quan - §o¹n 1 : nhÞp ®iÖu nhanh, m¹nh, hèi h¶ “ngựa không kịp đóng yên...” hàm cha vẻ h¶ hª sung síng - §o¹n 2 : nhÞp ®iÖu chËm, ©m hëng ngËm ngïi chua xãt. * Lý do : t¸c tg lµ ~ cùu thÇn cña nhµ Lª không thể mủi lòng trớc sụp đổ của một v¬ng triÒu mµ m×nh tõng phông thê ? Gi¸ trÞ NT vµ ND håi thø 14 ? III. Tæng kÕt 1. NT - Kể xen miêu tả sinh động cụ thể - KÓ kh¸ch quan ch©n thùc. - Kh¾c ho¹ h/¶nh ngêi anh hïng. 2. ND : sgk. 3. Cñng cè : - Cuéc hµnh qu©n thÇn tèc ,nh÷ng chiÕn th¾ng oanh liÖt cña nghÜa qu©n t©y s¬n - Những kẻ cớp nớc và bán nớc dẫn đến kết cục nh thế nào 4 . Híng dÉn vÒ nhµ : - §äc kÜ l¹i v¨n b¶n - ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n miªu t¶ cuéc hµnh qu©n thÇn tèc cña qu©n t©y S¬n - ChuÈn bÞ bµi : sù ph¸t triÓn nghÜa cña tõ tiÕp theo +bT×m hiÓu phÇn : T¹o tõ ng÷ míi nh thÕ nµo + V× sao ph¶i mîn tõ ng÷ tiÕng níc ngoµi 5 . Rót kinh ngiÖm : ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ...

(42) Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng:. TiÕt 25 :Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng (tiÕp) A. Môc tiªu - HS nắm đợc hiện tợng ↑ từ vựng của một ngôn ngữ nhờ cách tăng số lợng từ ng÷ båi t¹o thªm tõn ng÷ míi vµ mîn tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi. B. ChuÈn bÞ - Sgk, sgv, bµi so¹n ,b¶ng phô -Hs so¹n bµi theo yªu cÇu C. Tiến trình các hoạt động : 1. Kiểm tra : - Trình bày sự biến đổi và phát triển nghĩa của từ ngữ - BT 4 (Tr 57 sgk ) 2. Bµi míi : - Sù ph¸t triÓn nghÜa cña tõ vùng → chÊt - Sù ph¸t triÓn tõ vùng t¹o tõ míi → lîng Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 HS đọc bài 1. I. T¹o tõ ng÷ míi 1. Bµi t©p -T×m vµ gi¶i nghÜa tõ míi - Điện thoại di động : điện thoại vô ?Tìm những từ ngữ mới đợc cấu tạo trên tuyến nhỏ mang theo ngời đợc sử dụng cơ sở các từ đã cho trong vïng phñ sãng cña c¬ së cho Gi¶i nghÜa c¸c tõ. thuª bao. HS th¶o luËn nhãm 4 b¹n : 3/ - Së h÷u trÝ tuÖ : quyÒn sh ®/v s¶n Gv : bè sung hµo thµnh phẩm do hđ trí tuệ mang lại, đợc fáp luËt b¶o hé nh quyÒn t¸c gi¶, quyÒn ®/v s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp - Kinh tÕ tri thøc : nÒn kinh tÕ dùa chñ yÕu vµo viÖc sx, lu th«ng f©n fèi c¸c sphÈm cã hµm lîng trÝ thøc cao. - §Æc khu kinh tÕ : khu vùc dµnh riêng để thu hút vốn và công nghệ nớc ngoài với ~ chính sách u đãi * VÝ dô : ? T×m thªm vÝ vô theo m« h×nh : X + - L©m tÆc : kÎ cíp tµi nguyªn rõng. TÆc , - Tin tÆc : kÎ dïng kü thuËt th©m nhËp tr¸i phÐp vµo d÷ liÖu trªn m¸y tÝnh cña ngời khác để khai thác hoặc phá hoại. - Kh«ng tÆc : kÎ cíp trªn kh«ng - H¶i tÆc : kÎ cíp trªn biÓn - Gia tÆc : kÎ cíp trong nhµ - NghÞch tÆc : kÎ ph¶n béi lµm giÆc 2. Ghi nhí ? VËy viÖc t¹o tõ míi lµm cho tiªng ViÕt - §Ó lµm cho vèn tõ ng÷ t¨ng lªn còng chóng ta nh thÕ nµo là một cách để phát triển từ vựng tiếng Gv hÖ thèng kiÕn thøc. ViÖt HS đọc ghi nhớ II. Mîn tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi Hoạt động 2 1. T×m tõ H¸n ViÖt HS đọc bài 1. a. Thanh minh, tiết, lễ, tảo mộ, hội, đạp HS lµm viÖc tr¶ lêi c¸ nh©n 3/ thanh, yÕn anh, bæ, hµnh, xu©n, tµi tö, ? T×m tõ H¸n ViÖt trong ®o¹n a, b.

(43) giai nh©n, b. B¹c mÖnh, duyªn, phËn, thÇn linh, chøng gi¸m, thiÕp, ®oan trang, tiÕt, trinh b¹ch, ngäc. HS đọc bài 2 2. T×m tõ HS tr¶ lêi c¸ nh©n a. AIDS → TiÕng Anh ? Nh÷ng tõ nµy cã nguån gèc tõ ®©u b. ma – ket – tinh → TiÕng Anh Gv hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc ?VËy chóng ta chñ yÕu dïng tõ mîn nµo 3. Ghi nhí HS đọc ghi nhớ. Hoạt động 3 III. LuyÖn tËp Bµi 1. HS lµm bµi 1 theo yªu cÇu sgk * x + trêng → chiÕn trêng, c«ng trêng, n«ng trêng, th¬ng trêng, thao trêng, phi trêng. * x + ho¸ → l·o ho¸, c¬ giíi ho¸, ®iÖn khÝ ho¸, thg m¹i ho¸,... HS đọc bài 2 theo yêu cầu sgk * x + ®iÖn tö : th ®iÖn tö, thg m¹i ®iÖn tö, gi¸o ¸n ®iÖn tö,... Bµi 2 - CÇu truyÒn h×nh - C«ng viªn níc - Th¬ng hiÖu 3 .Còng cè : - T¹o sao ph¶i t¹o tõ ng÷ míi - Mợn từ ngữ của tiếng nớc ngoài nhằm mục địch 4 . H¬ng dÉn vÒ nhµ -Hoµn thµnh bµi tËp ë nhµ -Häc phÇn ghi nhí sgk - ChuÈn bÞ bµi :TruyÖn KiÒu . + §äc t×m hiÓu phÇn t¸c gi¶ ,t¸c phÈm 5 . Rót kinh ghiÖm : ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng :. TiÕt 26 :TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du. A. Mục tiêu cần đạt - HS nắm đợc những nét chủ yếu về cuộc đời, con ngời, sự nghiệp văn học cña NguyÔn Du. - Nắm đợc cốt truyện, những giá trị cơ bản về nội dung và nghệ thuật của TruyÖn KiÒu. B. ChuÈn bÞ - Sgv, bµi so¹n - Tranh ảnh liên quan đến truyện Kiều và Nguyễn Du - HS so¹n bµi theo yªu cÇu C. Tiến trình hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra : Nªu vµ ph©n tÝch tµi dïng binh cña NguyÔn HuÖ Nêu những nhận xét đặc sắc NT của Tác Phẩm 2. Giíi thiÖu bµi : Gv đa những tranh ảnh liên quan đến truyện Kiều.

(44) Đỉnh cao nhất của văn học trung đại VN từ thế kỷ X đến thế kỷ XIX là “ Truyện Kiều ” của đại thi hào Nguyễn Du Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 HS đọc phần I sgk. ? Nêu ~ nét chính về thời đại Nguyễn Du sống ? Điều đó có ảnh hởng ntn đ/với văn ch¬ng vµ t¸c phÈm “TruyÖn KiÒu” HS suy nghÜ tr¶ lêi.. ? Nêu ~ hiểu biết của em về gia đình Ng~Du?. ?Nêu ~ nét chính về cuộc đời Nguyễn Du. * Tõng lµm quan víi nhµ Lª, chèng T©y S¬n nhng kh«ng thµnh. * Khi Nguyễn ánh lên ngôi, ông định vào Nam theo NguyÔn ¸nh → bÞ nhµ Lª b¼t rồi thả → lu lạc → đợc Nguyễn ánh cất nh¾c lµm quan.. ? C¶m nhËn cña em vÒ con ngêi NguyÔn Du ? RÊt uyªn b¸c, lµ mét trong An nam ngò tuyÖt. Méng Liªn §êng “Lêi v¨n t¶ ra h×nh nh m¸u ch¶y ë ®Çu ngßi bót níc m¾t thÊm trên tờ giấy, khiến ai đọc cũng phải thấm thía ngậm ngùi đau đớn đến đứt ruột...”. I. T×m hiÓu vÒ NguyÔn Du 1. Thời đại : cuối TK 18 - đầu 19 - X· héi phong kiÕn VN bíc vµo thêi kú khñng ho¶ng s©u s¾c. - Phong trào nông dân khởi nghĩa đỉnh cao lµ phong trµo T©y S¬n - T©y S¬n b¹i, triÒu NguyÔn thiÕt lËp → Ngßi bót cña «ng híng vµo hiÖn thùc. 2. Gia đình : - Đại quí tộc nhiều đời làm quan, có truyÒn thèng v¨n häc. + Cha đỗ tiến sĩ _ Tể tớng + Anh lµm quan _ thîng th + MÑ quª Kinh B¾c → næi tiÕng c¸c lµn ®iÖu d©n ca - Må c«i cha 9 tuæi, må c«i mÑ12 tuæi, tr¶i qua ~ n¨m th¸ng gian tru©n vÊt v¶ → Nguyễn Du đợc thừa hởng Cs phong lu và đợc kế thừa truyền thống văn học tõ g®. 3. Cuộc đời : - ND (1765 – 1820) tự là Tố Như, hiệu Thanh Hiên, - Thêi Êu th¬ vµ thanh niªn : sèng häc tËp ë Th¨ng Long trong g® quÝ téc häc giỏi chỉ đỗ tam trờng. - Lu lạc đất Bắc Thái Bình quê vợ 10 n¨m ( 1786 – 1796 ) vµ ë Hµ TÜnh 6 n¨m ( 1796 – 1802 ). NÕm tr¶i ~ c¶nh đời, ~ số phận ≠ nhau, gần gũi đs nhân d©n - Giai ®o¹n lµm quan triÒu NguyÔn : bất đắc dĩ - đi nhiều – tiếp xúc nhiều 4. Con ngêi : - Cã hiÓu biÕt s©u réng, cã vèn sèng phong phó. - Cã tr¸i tim giµu yªu th¬ng niÒm c¶m th«ng s©u s¾c víi ~ ®au khæ cña ND → Thiên tài văn học, nhân đạo chủ nghÜa. 5. Sù nghiÖp ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ sù nghiÖp cña *Cã nhiÒu t¸c phÈm lín , cã gi¸ trÞ NguyÔn Du ? b»ng ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m - Ch÷ H¸n (243 bµi).

(45) Hoạt động 2 ? TruyÖn KiÒu cã nguån gèc tõ ®©u? - §o¹n trêng t©n thanh NghÖ thuËt kÓ truyÖn b»ng th¬, miªu t¶ n/vËt, miªu t¶ thiªn nhiªn, x©y dùng n/vËt. - Nhan đề “Đoạn trg\ tân thanh” tiếng nói mới về nỗi đau thg đứt ruột HS lÇn lît kÓ. ?TruyÖn KiÒu cã mÊy c©u ? mÊy phÇn. Gv ph©n tÝch c¸c gi¸ trÞ hiÖn thùc vµ nh©n đạo. ? Giá trị hiện thực của truyện Kiều đợc thÓ hiÖn nh thÕ nµo ? Bên cạnh đó tác phẩm còn nêu lên vấn đề gì ? Giá trị nhân đạo của truyện Kiều đợc biÓu hiÖn nh thÕ nµo Mét ngµy l¹ thãi sai nha Lµm cho khèc h¹i ch¼ng qua v× tiÒn Đau đớn thay phận đàn bà Lêi r»ng b¹c mÖnh còng lµ lêi chung Th¬ng thay còng mét kiÕp ngêi H¹i thay mang lÊy s¾c tµi lµm chi R©u hïm, hµm Ðn, mµy ngµi Vai n¨m tÊc réng, th©n mêi... ? VÒ gi¸ trÞ nghÖ thuËt truyÖn KiÒu cã nh÷ng thµnh c«ng nµo Gv ph©n tÝch gi¸ trÞ nghÖ thuËt. NT x©y dùng n/v. + Thanh Hiªn thi tËp + Nam trung t¹p ng©m + B¾c hµnh t¹p lôc - Ch÷ N«m + TruyÖn KiÒu + V¨n chiªu hån → §¹i thi hµo d©n téc Danh nh©n v¨n ho¸ VH vµ thÕ gi¬i II. TruyÖn KiÒu 1. Nguån gèc : - Dùa cèt truyÖn “Kim V©n KiÒu TruyÖn” cña Thanh T©m Tµi Nh©n Trung Quèc – T¸c phÈm v¨n xu«i ch÷ H¸n. - ViÕt = ch÷ N«m thÓ lôc b¸t, c¶m hứng nhân đạo xuất phát từ cs Việt, con ngêi ViÖt → là stác văn chơng đích thực của thần tµi NguyÔn Du. 2. Tãm t¾t : 3254 c©u -Gåm 3 phÇn *P 1 : Gặp gỡ và đính ớc * P2 :Gia biÕn vµ lu l¹c *P3 : §oµn tô. 3. Gi¸ trÞ cña truyÖn KiÒu a. Gi¸ trÞ néi dung * HiÖn thùc. - Bøc tranh hiÖn thùc x· héi ®g thêi + Bé mÆt tµn b¹o cña g/c thèng trÞ ( quan l¹i, lu manh...) + Sè phËn ~ con ngêi bÞ ¸p bøc ®au khổ đặc biệt là ngời fụ nữ * Nhân đạo - NiÒm th¬ng c¶m s©u s¾c tríc ~ ®au khæ cña con ngêi. - Sù lªn ¸n tè c¸o ~ thÕ lùc b¹o tµn. - Sự trân trọng đề cao số phận con ngời ,nổi đau đớn tủi nhục của giai nhân bạc mÖnh –niÒm khao kh¸t t×nh yªu cña tuổi trẻ , ớc mơ tự do công lí ở đời . =>Tất cả những điều đó đều đợc Nguyễn Du nói đến 1 cách cảm động vµ b»ng c¶ tÊm lßng nh©n hËu mªnh m«ng b. Gi¸ trÞ nghÖ thuËt - Ng«n ng÷ nghÖ thuËt mÉu mùc cña th¬ ca cæ ®iÓn. Ngôn từ → biểu đạt → biểu cảm → thÈm mü. - ThÓ lo¹i : tù sù + ng2 kÓ truyÖn : trùc tiÕp (lêi n/v) gi¸n tiÕp (lêi tg), nöa trùc tiÕp (lêi tg mang suy nghÜ giäng ®iÖu n/v).

(46) + n/vật : con ngời hành động (dáng vẻ bªn ngoµi) con ngêi c¶m nghÜ (®sèng néi t©m bªn trong.) + NT miªu t¶ :-thiªn nhiªn + NT t¶ c¶nh ngô t×nh ( 3 .Còng cè : + Cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Du + Gi¸ trÞ cña truyÖn KiÒu 4 . Híng dÉn vÒ nhµ : - Học và đọc kĩ lại văn bản nắm chắc những nét chính về cuộc đời ,sự nghiệp của t¸c gi¶ - Ng÷ng gi¸ trÞ cña t¸c phÈm - § äc vµ so¹n bµi : Chi em Thuý KiÒu + §äc t×m hiÓu phÇn néi dung 5 . Rót kinh nghiªm : ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng :. TiÕt 27 :. ChÞ em Thuý KiÒu. A. Mục tiêu cần đạt - HS thÊy NT miªu t¶ n/v cña N.Du b»ng bót ph¸p cæ ®iÓn - Thấy đợc cảm hứng nhân đạo trong “ Truyện Kiều ” : trận trọng ca ngợi vẻ đẹp của ngời con ngời. - Biết vận dụng bài học để miêu tả n/vật. B. ChuÈn bÞ - Sgk, bµi so¹n, b¶ng phô - T liệu liên quan đến đoạn trích -Hs so¹n bµi theo yªu cÇu C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1 . KiÓm tra : Tãm t¾t ng¾n gän “TruyÖn KiÒu”. Nªu v¾n t¾t gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt t¸c phÈm 2 . Giíi thiÖu bµi : Thơ cổ điển về giai nhân thì ®o¹n thơ “Chị em Thuý Kiều” của thi hào Nguyễn Du là một trong những vần thơ tuyệt bút. 24 câu lục bát đã miêu tả tài sắc và đức hạnh của chị em Thuý Kiều với tất cả lòng quí mến và trân trọng.C« cïng c¸c em sÏ t×m hiÓu trong tiÕt häc h«m nay Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1. I. Giíi thiÖu ®o¹n trÝch 1. VÞ trÝ : ? Nªu vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch ? - Phần một : gặp gỡ và đính ước ( từ câu 18 đến câu 42 ) Gv hớng dẫn cách đọc ,đọc đoạn trích. 2./ Đọc đoạn trớch : HS đọc tiếp ? Gi¶i tÝch c¸c chua thÝch 3 . Chú thích : 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 4. Bè côc : - 4 c©u ®Çu: giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ 2 ? Bài thơ đợc chia làm mấy đoạn ? nội chị em.

(47) dung cña mçi ®o¹n. Hoạt động 2 HS đọc 4 câu đầu ? Chị em TK được giới thiệu qua các hình ảnh nào . - Tố Nga :Tố : đẹp , Nga :Hằng ? Nhận xét về nghệ thuật miêu tả GV: thời trung đại vẻ đẹp được miêu tả bằng phép tắc có sẵn . ? Nét đẹp của 2 chị em ntn . - HS nêu GV: Lời khen chia đều nhưng nét bút thì “mỗi người một vẻ” . ? Em hiểu và suy nghĩ gì về T/c của ND qua nét bút . - HS tự bộc lộ . - GV : mai, tuyết là chuẩn mực của cái đẹp → ND đã làm rõ cái thần của bức chân dung. ? C©u cuèi cho biÕt ®iÒu g× vÒ hai bøc ch©n dung sÏ vÏ ? HS suy luËn ph¸t biÓu. - HS đọc 4 câu tiếp ? Hình ảnh nghệ thuật nào mang tính ước lệ khi miêu tả vẻ đẹp của Thuý Vân . ? Vẻ đẹp cña TV hiện lên ntn . ? Ngoài nghệ thuật sử dụng là ước lệ T/g còn sử dụng nghệ thuật nào nữa. ? Cảm nhận về vẻ đẹp của TV ntn . GV : Mỗi câu thơ là một nét về tài hoa của bức chân dung giai nhân, cử chỉ quí phái, ứng xử đoan trang, gương mặt xinh tươi như trăng rằm, nụ cười tươi thắm như hoa, tiếng nói trong như ngọc… (lấy vẻ đẹp của thiên nhiên làm vẻ đẹp chuẩn mực của con người ) ? Nhận xét bút pháp nghệ thuật miêu tả. - 4 c©u tiÕp : t¶ TV©n - 12 c©u tiÕp: t¶ TkiÒu - 4 c©u cuèi : cs cña hai chÞ em. II. Ph©n tÝch 1. Giíi thiÖu chung vÒ hai chÞ em - Hai ả Tố Nga → vẻ đẹp của 2 chi em - Mai cốt cách tuyết tinh thần ……….mười phân vẹn mười .  Ước lệ tượng trưng * Vóc dáng thanh như mai, tâm hồn trắng như tuyết là một vẻ đẹp hoàn hảo .. - Khái quát vẻ đẹp chung và vẻ đẹp riªng. 2. Ch©n dung Thuý V©n + Trang trọng khác vời → vẻ đẹp cao sang quí phái . - Các đường nét : khuôn mặt, mái tóc, làn da, nụ cười, giọng nói. → Hình ảnh ẩn dụ so sánh với những thứ cao đẹp nhất trên đời (trăng, mây, hoa, tuyết, ngọn) ước lệ tượng trưng  Vẻ đẹp trung thực, tươi tắn trẻ trung, phúc hậu quí phái, vẻ đẹp tạo sự hoà nhập êm đềm với xung quanh → cuộc đời bình lặng suôn sẻ .. 3. Ch©n dung Thuý KiÒu.

(48) - HS : tả kĩ tả đẹp → chân dung hoàn thiện. §äc 12 c©u t¶ KiÒu ? Hãy tìm những nét đặc sắc khi ND miêu tả về Kiều . - HS thảo luận nêu - Bổ sung. ? Nhận xét về NT ? Vẻ đẹp của Kiều ntn GV: Mắt đẹp trong, lông mày thanh tú, môi hồng thắm, nước da trắng xinh→ TN phải ghen hờn . ? Tại sao Thuý Kiều là chị mà lại tả sau Thuý Vân . *Nghệ thuật đòn bẩy TV làm nền làm næi bËt ch©n dung TKiÒu. GV : TV là điểm tựa là cái bóng làm tôn lên vẻ đẹp của TK. Dung nhan Vân được so sánh với hình ảnh nhỏ nhẹ Kiều là nước non sâu thẳm rộng dài.. - Sắc sảo về trí tuệ, mặn mà về tâm hồn * Sắc mắt : trong như nước mùa thu - Lông mày : thanh tú như nét xuân  Nghệ thuật ước lệ → vẻ đẹp tuyệt thế giai nhân là vẻ đẹp sắc nét , trẻ trung tươi tắn và đầy sống động. → Nghệ thuật ước lượng tượng trưng, điển nhân, điển tích .. * Tài : - Cầm, kì, thi, hoạ . - Thông minh thiên bẩm ? Bên cạnh vẻ đẹp hình thức, tác giả còn  Tài sắc nổi trội vượt lờn tất cả . nhấn mạnh ~ vẻ đẹp nào của Kiều ? Những vẻ đẹp ấy cho thấy TK là ngời - Phần nào cảm nhận được số phận, dự ntn? báo đîc số phận ngày mai qua khúc đàn ? Miêu tả như vậy gợi lên một tương lai bạc mệnh ( hång nhan b¹c mÖnh.) của Thuý Kiều ntn. → Vừa quí mến, vừa trân trọng, vừa thông cảm, vừa lo lắng . ? Em có suy nghĩ gì về thái độ của tác giả. 4. Cuéc sèng cña hai chÞ em * Gv bình : Vẻ đẹp Kiều là sự kết hợp - Sống nề nếp , gia giáo . s¾c – tµi – t×nh - Câu “xuân xanh ……kê” là một câu ? Tuy đã đến tuổi cập kê nhưng 2 chị thơ độc đáo về cách Sd nt ẩn dô em Kiều sống ntn. → Tạo nên âm điệu nhẹ nhàng, êm đềm của cuộc sống yên vui, êm ấm của thiếu ? Nghệ thuật đó có tác dụng gì nữ phòng khuê. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - Sö dông nhiÒu biÖn ph¸p tu tõ. Bót ph¸p lý tëng ho¸ n/v ?Những nét đặc sắc nghệ thuật, nội - Dùng h/ảnh ớc lệ tợng trng dung ®o¹n trÝch ? - Sử dụng điển cố, biện pháp đòn bẩy. 2. Néi dung - Chân dung hai ngời đẹp.

(49) - Cảm hứng nhân văn : ca ngợi vẻ đẹp tµi n¨ng, dù c¶m vÒ kiÕp tµi hoa b¹c mÖnh 3 . Còng cè : ? Hai chi em Thuý Kiều đợc tác giả miêu tả nh thế nào ? Cuéc sèng cña 2 chÞ em ra sao 4 . Híng dÉn vÒ nhµ : - Học thuộc bài thơ - Nếu em là hoạ sĩ em sẽ vẽ ai? Vì sao? - N¾m ch¾c néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬ 5 . Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... .. Ngµy so¹n : Ngµy giang :. TiÕt 28 : C¶nh ngµy xu©n A. Mục tiêu cần đạt - HS thấy đợc nghệ thuật miêu tả thiên nhiên của Nguyễn Du : kết hợp bút pháp tả và gợi, sử dụng giàu chất tạo hình để miêu tả cảnh ngày xuân với ~ đặc ®iÓm riªng. T¸c gi¶ t¶ c¶nh mµ nãi lªn t©m tr¹ng n/v. - Vận dụng bài học để viết văn tả cảnh B. ChuÈn bÞ - Sgk, sgv, bµi so¹n. - Tranh ¶nh liªn quan C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra : §äc TL ~ c©u th¬ t¶ KiÒu. ViÖc t¶ KiÒu cã g× ≠ víi Thuý V©n ? V× sao t¸c gi¶ l¹i miªu t¶ nh vËy ? 2. Giíi thiÖu bµi : NghÖ thuËt t¶ c¶nh thiªn nhiªn còng lµ thµnh c«ng lín cña NguyÔn Du trong “TruyÖn KiÒu” vËy c¶nh thiªn nhiªn trong c¶nh ngµy xu©n diªn ra nh thÓ nµo c« vµ c¸c em t×m hiÓu trong bµi häc h«m nay . Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1. I. T×m hiªu chung vÒ ®o¹n trÝch 1. VÞ trÝ - Sau đoạn trích “2 chị em Thuý Kiều” , gồm 18 câu từ 43 đến 59 . - §o¹n nµy t¶ c¶nh ngµy xu©n trong tiÕt Thanh minh chÞ em kiÒu ®i ch¬i xu©n. ? Nªu vÞ trÝ ®o¹n trÝch ? ( N»m ë phÇn ®Çu t¸c phÈm sau ®o¹n “ChÞ em TK” gåm 18 c©u). *sau khi giíi thiÖu gia c¶nh V¬ng viªn ngo¹i, gîi t¶ chÞ em KiÒu, ®o¹n nµy t¶ c¶nh ngµy xu©n trong tiÕt Thanh minh chÞ em kiÒu ®i ch¬i xu©n 2. kÕt cÊu : theo tr×nh tù thêi gian cña ? Đoạn trích đợc kết cấu nh thế nào? cuéc du xu©n. - 4 c©u th¬ ®Çu : khung c¶nh ngµy xu©n - 8 c©u : khung c¶nh lÔ héi trong tiÕt Thanh minh - 6 c©u : c¶nh chÞ em du xu©n trë vÒ II . §äc –t×m hiÓu chi tiÕt Hoạt động 2.

(50) * Học sinh đọc bài 2 em HS đọc 4 câu đầu. ? Khung c¶nh mïa xu©n trong 4 c©u th¬ đầu đợc tác giả miêu tả nh thế nào (Hai c©u ®Çu võa chØ t0 võa gîi k0 gian. Ngµy xu©n thÊm tho¾t tr«i mau, tiÕt trêi đã bớc sang tháng ba. Trong tháng cuối cïng cña mx ~ c¸nh Ðn vÉn rén rµng bay liÖng nh thoi ®a gi÷a bÇu trêi trong s¸ng. ). ? Từ điểm đợc dùng trong 2 câu thơ tiếp cã ý nghÜa g× ? NghÖ thuËt miªu t¶ bø tranh xu©n Êy lµ g× * Hs đọc 8 câu tiếp theo ? Trong c¶nh thanh minh cã lÔ héi g× diÔn ra ? Không khí lễ hội ở đây đợc diễn ra nh thÕ nµo ? Không khí đó đợc thể hiện qua những chi tiÕt nµo. ? Nghệ thuật mtả cảnh lễ hội có gì đặc sắc ? NT đó gợi lên không khí và hoạt động của lễ hội ntn ?. ? Qua cuéc du xu©n cña chi em Thuý KiÒu , t¸c gi¶ muèn kg¾c ho¹ ®iÒu g× ? Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ lÔ héi truyÒn thèng Êy ? HS tù do ph¸t biÓu * Truyền thống tốt đẹp tởng nhớ tới ~ ngời đã khuất. - TruyÒn thèng v¨n ho¸ t©m linh cña c¸c DT ph¬ng §«ng, mét phong tôc cæ truyền lâu đời. - Dịp nam nữ gặp nhau, trao đổi tâm tình, giao lu là dịp để ~ rung động đầu đời cất cánh. 1. Khung c¶nh ngµy xu©n - 2 c©u th¬ ®Çu : gîi kg«ng gian c¶nh mïa xu©n tr«i mau ,tiÕt trêi bíc sang th¸ng cuèi cña mïa xu©n. -2 câu thơ tiếp -> bức hoạ tuyệt đẹp cña mïa xu©n + Cá non xanh -> tr¶i réng mªnh m«ng tíi ch©n trêi + Cµnh lª tr¾ng ®iÓm hoa -> tÊt c¶ hµi hoà tuyệt diệu ,gợi lên vể đẹp riêng của mïa xu©n ,míi mÏ tinh kh«i giµu søc sống => làm cho cảnh vật sinh động , cã hån - Bót ph¸p íc lÖ cæ ®iÓn kÕt hîp t¶ vµ gîi, miªu t¶ chÊm ph¸ 2. Khung c¶nh lÔ héi trong tiÕt Thanh minh. + LÔ t¶o mé -> ®i viÕng mé ,quÐt dän ,söa sang l¹i mé cña ngêi th©n . + Hội đạp thanh -> đi chơi xuân ở chốn đờng quê - Kh«ng khÝ vui vÏ ,rén rµng víi sù tËp trung đông vui của nhiều ngời cùng đến lễ hội -> một ngày hội vui vẽ náo nhiÖt - gÇn xa n« nøc ,tµi tö , giai nh©n , nh níc , nh nªm , dËp d×u ... - C¸c danh tõ : yÕn anh, chÞ em, tµi tö, giai nhân → sự đông vui tấp nập nhiều ngời đến hội - Èn dô “ n« nøc yÕn anh ” → h/¶nh tõng ®oµn ngêi nhén nhÞp ®i ch¬i xu©n nh chim Ðn, chim oanh bay rÝu rÝt → đặc biệt h/ảnh nam thanh nữ tú, tài tử giai nh©n. → c¶nh rén rµng, tÊp nËp, nhén nhÞp. + TruyÒn thèng v¨n ho¸ lÔ héi xa xa – tÕt thanh minh mäi ngêi s¾m söa lÓ héi đi tảo mộ những ngời đã khuấtđể tởng nhớ đến họ => nét đẹp về đạo lí “ uống níc nhí nguån” cña nh©n téc.

(51) §äc 6 c©u cuèi ? C¶nh vËt k2 mx trong 6 c©u cuèi cã g× kh¸c víi bèn c©u ®Çu ? V× sao ? - C¶nh vÉn mang c¸i thanh c¸i dÞu cña mx : n¾ng nh¹t, khe níc nhá, nhÞp cÇu nhỏ. Mọi chuyển động đều nhẹ nhàng : mÆt trêi tõ tõ ng¶ bãng vÒ t©y, bíc ch©n ngêi th¬ thÈn, dßng níc uèn quanh. Tuy nhiªn c¸i k2 nhén nhÞp rén rµng kh«ng cßn, tÊt c¶ ®ang nh¹t dÇn, lÆng dÇn - Bởi thời gian không gian thay đổi sáng → chiÒu ; vµo héi → tan héi ? Cã ý kiÕn cho r»ng c¶nh dô xu©n trë về đợc mtả qua tâm trạng ? ý kiÕn em thÕ nµo ? th¶o luËn - Nh÷ng tõ l¸y tµ tµ, thanh thanh, nao nao vừa biểu đạt sắc thái vừa bộc lộ tâm tr¹ng con ngêi. - C¶nh vËt lÆng v¾ng, nhÑ nhµng - T©m tr¹ng b©ng khu©ng xao xuyÕn vÒ mét ngµy vui ®ang cßn mµ sù linh c¶m về điều sắp xảy ra đã xuất hiện ? C¶m nhËn cña em vÒ khung c¶nh thiªn nhiªn vµ t©m tr¹ng con ngêi ? - Dßng níc uèn quanh → b¸o tríc nÊm må §¹m Tiªn vµ chµng th sinh “Phong t tµi m¹o tèt vêi” KT Hoạt động 3 ? Nét NT đặc sắc ? - KÕt hîp t¶ cô thÓ chi tiÕt vµ gîi c¶m t/chÊt ®iÓm xuyÕt chÊm f¸ (gièng Qua §Ìo Ngang) - KÕt cÊu hîp lý theo tr×nh tù 1 cuéc du xu©n ? Néi dung ®o¹n trÝch ? HiÓu g× vÒ t¸c gi¶ ( - Yªu thiªn nhiªn - Yªu lßng ngêi - Tµi miªu t¶ c¶nh ). 3. C¶nh chÞ em KiÒu du xu©n trë vÒ - C¶nh : + Bãng ng¶ T©y + N¾ng nh¹t + Khe níc nhá + NhÞp cÇu nhá - C¶nh xu©n nh¹t dÇn, lÆng dÇn mäi chuyển động nhẹ nhàng hơn. - Cảnh vật đẹp nhng vắng lặng, nhẹ nhµng nhuém mµu t©m trang - T©m tr¹ng b©ng khu©ng xao xuyÕn, linh c¶m buån buån, man m¸c tiÕc nuèi. III.Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - Bót ph¸p íc lÖ cæ ®iÓn kÕt hîp t¶ vµ gîi, mt¶ chÊm f¸ - Ng«n ng÷ ghÐp l¸y giµu chÊt t¹o h×nh. - T¶ c¶nh ngô t×nh → t©m tr¹ng n/v 2. Néi dung - Bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp - C¶nh lÔ héi t¬i s¸ng - Csống tốt đẹp hạnh phúc của chị em KiÒu.. 3 . Còng cè : - Khung cảnh ngày xuân đợc tác giả miêu tả nh thế nào ? Khung cảnh lễ hội trong tiết Thanh minh đợc tác giả miêu tả ra sao ? điều đó muèn nãi lªn truyÒn thèng g× cña d©n téc ViÖt Nam ? C¶nh chÞ em KiÒu du xu©n trë vÒ trong hoµn c¶nh thÕ nµo . 4 . Híng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc lßng bµi th¬ , n¾m ch¾c néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬ - ChuÈn bÞ bµi : ThuËt ng÷ + §äc bµi tËp vµ yªu cÇu phÇn I , II sgk vµ tr¶ lêi c©u hái 5. Rót kinh nghiÖm :.

(52) ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ... Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng :. TiÕt 29 : ThuËt ng÷. A. Mục tiêu cần đạt - HS hiểu đợc một khái niệm và một số đ2 cơ bản của thuật ngữ - BiÕt sö dông chÝnh x¸c thuËt ng÷ B. ChuÈn bÞ - Sgk, sgv, thiÕt kÕ bµi so¹n - Su tÇm 1 sè thuËt ng÷ míi - Hs so¹n bµi theo yªu cÇu C. TiÕn tr×nh lªn líp 1 . KiÓm tra : - Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng - Ch÷a BT s« 4 2 . Giới thiệu : - Thuật ngữ → lớp từ vựng đặc biệt của Tiếng Việt Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 HS đọc bài 1. Thảo luận nhóm đôi, trả lời. ? H·y so s¸nh 2 c¸ch gi¶i thÝch trªn. I. ThuËt ng÷ lµ g× 1 . Bµi tËp : Bµi 1. Tõ “níc” “muèi” a. Cách 1 : nêu đặc tính bên ngoài của sự vËt : d¹ng láng hay r¾n ? mµu s¾c, mïi vÞ ? cã ë ®©u ? tõ ®©u mµ cã ? → c¸ch gthÝch dùa vµo kinh nghiÖm cã t/chÊt c¶m tÝnh → tõ ng÷ th«ng thêng b. Cách 2 : thể hiện đặc tính bên trong cña sù vËt → gthÝch b»ng nghiªn cøu lý thuyÕt vµ P2 KH (f¶i cã kiÕn thøc chuyªn môn về lĩnh vực đó.) → gi¶i thÝch nghÜa thuËt ng÷ ?Nếu thiÕu kiÕn thøc vÒ ho¸ häc c¸ch Bµi 2 - C¸ch b giải thích nào không hiểu đợc . * Hs đọc tiếp các định nghĩa sgk ? xỏc định các định nghĩa này đợc học - Thạch nhủ -> địa lí ë nh÷ng bé m«n nµo . - Èn dô -> ng÷ v¨n ? Những thuật ngữ này thờng đợc - Phân số thập phân -> toán học + V¨n b¶n khoa häc c«ng nghÖ dïng trong lo¹i v¨n b¶n nµo + B¶n tin ,phãng sù ,mét bµi b×nh luËn trªn b¸o chÝ . ? Qua bµi tËp trªn , em hiÓu thÕ nµo lµ 2 . KÕt luËn : + ThuËt ng÷ -> nh÷ng tõ ng÷ biÓu thÞ.

(53) thuËt ng÷ kh¸i niÖm khoa häc ,c«ng nghÖ ? Thuật ngữ đợc dùng trong các loại + Văn bản khoa học công nghệ ,bản v¨n b¶n nµo tin ,phãng sù II. §Æc ®iÓm cña thuËt ng÷ * Hs đọc bài tập sgk 1 . bµi tËp : ? C¸c thuËt ng÷ trong môc mét cã Bµi 1. nghÜa nµo kh¸c kh«ng ? - Kh«ng ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa c¸c tõ thuËt ng÷ - chØ biÓu thÞ mét kh¸i niÖm kh«ng ph¶i lµ thuËt ng÷ - C¸c tõ kh«ng ph¶i thuËt ng÷ -> cã nhiÒu nghÜa Bµi 2. ? H·y so s¸nh 2 tõ muèi a. muèi 1→ k0 cã s¾c th¸i bc b. muèi 2→ cã s¾c th¸i biÓu c¶m chØ tÝnh c¶m s©u ®Ëm cña con ngêi ? Theo em thuật ngữcó đặc điểm gì 2. Ghi nhí. Mçi thuËt ng÷ chØ biÓu + thuËt ng÷ thÞ mét kh¸i niÖm vµ ngîc l¹i >ThuËt ng÷ k cã tÝnh b/c III. LuyÖn tËp * Hs đọc bài tập sgk Bµi 2. ? Điểm tựa có đợc dùng nh một thuật Điểm tựa - điểm cố định của một đòn bẩy thông qua đó lực tác động đc truyền ng÷ vËt lÝ kh«ng tíi lùc c¶n. §iÓm tùa (ë ®o¹n trÝch) : chØ n¬i lµm chç dùa chÝnh ( kh«ng f¶i thuËt ng÷.) ? Trong c¸c c©u trªn c©u nµo cã thuËt Bµi 3. a. thuËt ng÷ ng÷ b. kh«ng ph¶i thuËt ng÷. Bµi 4. ? H·y t×m vµ gi¶i thÝch c¸c thuËt ng÷ ThuËt ng÷ - cá : động vật có xơng sống ở dới nớc, b¬i b»ng v©y, thë b»ng mang - c¸ (c¸ch hiÓu th«ng thêng) kh«ng nhÊt thiÕt thë b»ng mang (ca voi, heo) Bµi 5. Kh«ng vi ph¹m ngt¾c mét ThuËt ng÷ - mét k/niÖm. 3 . Còng cè -Hs t×m thªm mét sè thuËt ng÷ trong c¸c c¸c m«n häc cña c¸c em . -Nêu đặc điểm của thuật ngữ 4 . Híng dÉn vÒ nhµ : -Học thuộc ghi nhớ ,nắm đợc khái niệm và đặc điểm của thuật ngữ - Lµm hoµn thµnh c¸c bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi :Tr¶ bµi viÕt sè 1 + Lập dàn bài đề văn số 1 5. Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... .. Ngµy so¹n :.

(54) Ngµy gi¶ng :. TiÕt 30 : Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 1. A. Mục tiêu cần đạt HS đánh giá bài làm, rút kinh nghiệm, sửa chữa sai sót về các mặt ý tứ, bố côc, c©u v¨n, tõ ng÷, chÝnh t¶. B. ChuÈn bÞ - Gv chÊm bµi, thèng kª ®iÓm. - So¹n bµi HÖ thèng c¸c lçi sai tiªu biÓu C. Tiến trình hoạt động dạy học 1 . KiÓm tra bµi cò : KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña hs 2 . Bµi míi Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 HS nhắc lại đề bài.. §Ò bµi : ThuyÕt minh vÒ c©y lóa ViÖt Nam. I. Phân tích đề HS chØ ra c¸c y/cÇu néi dung vµ h×nh - ThÓ lo¹i : thuyÕt minh kÕt hîp b.ph¸p NT thøc. + miªu t¶ * Hình thức : mtả cây lúa, cánh đồng - Nội dung : Cây lúa Việt Nam lóa, c¶nh ch¨m sãc lóa biÖn ph¸p + §Æc ®iÓm sinh trëng. nh©n ho¸, tù sù + Gi¸ trÞ vËt chÊt. c©y lóa kÓ chuyÖn... + Gi¸ trÞ tinh thÇn v¨n ho¸ - Bè côc 3 phÇn. Hoạt động 2 II. LËp dµn ý HS th¶o luËn x©y dùng dµn ý. a. MB : Giíi thiÖu vai trß vÞ trÝ cña c©y lóa ? Nªu nhiÖm vô cña phÇn më bµi VN b. TB : ý 1 : §Æc ®iÓm c©y lóa - gièng c©y ? phÇn th©n bµi em sÏ triÔn khai c¸c ý - qu¸ tr×nh sinh trëng nh thÕ nµo - nơi trồng, đặc tính - chñng lo¹i - mïa vô... ý 2 : C©y lóa trong ®s vËt chÊt ngêi ViÖt - G¹o - Vá trÊu - TÊm c¸m - R¬m r¹ ý 3. C©y lóa trong ®s v¨n ho¸ tinh thÇn - ý nghÜa biÓu tîng cho nÒn v¨n minh lóa níc cña ngêi ViÖt - cúng tổ tiên trời đất - T¹o nÒn v¨n ho¸ Èm thùc VN - §i vµo ~ c©u tôc ng÷ ca dao, bµi th¬ bµi h¸t ? NhiÖm vô phÇn kÕt bµi c. KB : khẳng định tầm quan trọng Thái độ t/c mọi ngời đối với lúa Hoạt động 3 III. NhËn xÐt : HS tự đánh giá u, nhợc so với dàn ý * u điểm : vµ yªu cÇu - Viết đúng thể loại, đúng đối tợng. - Thuyết minh đợc ~ nội dung cơ bản - Bố cục đầy đủ rõ ràng 3 phần.

(55) Gv nªu nhËn xÐt u, nhîc ®iÓm. - Tr×nh bµy cÈn thËn, s¹ch sÏ. - Cã sö dông biÖn ph¸p NT vµ yÕu tè miªu t¶ mét c¸ch hîp lý hiÖu qu¶. - Diễn đạt tốt, tiến bộ. * Nhîc ®iÓm. Nh÷ng lçi cÇn kh¾c phôc - VÒ néi dung : + Bµi viÕt cha s©u Ýt c¶m xóc + NhiÒu bµi kÓ lÓ nhiÒu h¬n giíi thiÖu §äc 1 sè ®o¹n v¨n miªu t¶ hay + PhÇn viÕt vÒ c©y lóa trong ®s v¨n ho¸ cßn hêi hît, vèn hiÓu biÕt Ýt. - VÒ h×nh thøc : + Mét sè bµi viÕt thiÕu KB + PhÇn TB t¸ch ®o¹n cha hîp lý + Liªn kÕt ®o¹n vông vÒ. + BiÖn ph¸p NT, mt¶ cßn vông cha hÊp dÉn + Ch÷ xÊu. ( §¹t , Qu¶ng ,...) IV. Ch÷a bµi * Ch÷a lçi néi dung. hoạt động 4 - ý vµ c¸ch s¾p xÕp c¸c ý HS trao đổi hớng sửa chữa. cách sửa - sự kết hợp các yếu tố NT ch÷a * Ch÷a lçi h×nh thøc. Gv bæ sung kÕt luËn híng söa ch÷a, - bè côc – tr×nh bµy c¸ch söa ch÷a. - diễn đạt. 3. Cñng cè : - KiÓm tra phÇn söa bµi cña häc sinh 4. H¬ngs dÉn vÒ nhµ : - Ôn lại phần văn bản thuyết minh ,đề bài số 1 , cách sử dụng 1 số biện pháp thuyết minh - ChuÈn bÞ bµi :– M· Gi¸m Sinh mua KiÒu. + §äc ®o¹n th¬ vµ t×m hiÓu phÇn néi dung theo c©u hái sgk 5 . Rót kinh nghiÖm : ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………..... Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng :. TiÕt 33 :. Miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. A. Mục tiêu cần đạt - Hs thấy đợc vai trò của yếu tố miêu tả hành động, sự việc, cảnh vật và con ngêi trong v¨n b¶n tù sù - Rèn luyện kỹ năng vận dụng các phơng thức biểu đạt trong một văn bản. B. ChuÈn bÞ - sgv, sgk, bµi so¹n. - B¶ng phô ghi c¸c VD C. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc 1. KiÓm tra : KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh ? Miªu t¶ lµ g× ? v× soa trong v¶n b¶n tù sù l¹i cÇn yÕu tè miªu t¶ 2. Giới thiệu bài : Nêu vai trò ý nghĩa của yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự đã häc ë líp 8 Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ trong VB Gv yêu cầu hs đọc đoạn trích tù sù.

(56) Hs đọc câu hỏi a. b. c 1. Bµi tËp / Hs th¶o luËn nhãm 4 ngêi : 5 a. Đoạn trích kể về đánh đồn Ngọc ? Đoạn trích kể về trận đánh nào Håi . ? Nhân vật QT làm gì xuất hiện nh thế - Chỉ huy trận đánh ,cỡi voi ra trận đốc nµo thúc trận đánh b. C¸c yÕu tè miªu t¶ : ? kÓ ra c¸c chi tiÕt miªu t¶ trong trËn - Vua QT cho ghÐp v¸n … đánh theo trình tự nào - Qu©n Thanh næ sóng b¾n ra ,kh«ng tróng ngêi nµo … - Trêi trë híng giã … - Qu©n Thanh chèng kh«ng næi ,tíng chết ,đại bại . - Quân ta , quân địch . ? Các chi tiết ấy chỉ đối tợng nào + Kh« khan ,kÐm hÊp dÉn ? NÕu chØ kÓ c¸c chi tiÕt miªu t¶ sù viÖc xÈy ra nh vËy th× ®o¹n v¨n nh thÕ nµo + Đoạn trích nguyên bản sinh động ? So với đoạn văn nguyên bản nh thế nào ,hấp dẫn ,khi đọc ngời ta hình dung đợc trận đánh diễn ra . - V× trong ®o¹n v¨n cã c¸c yÕu tè mªu ? V× sao nh vËy t¶ . * KÕt luËn : Miªu t¶ trong v¨n b¶n tù ? Qua ph©n tÝch bµi tËp em thÊy vai trß sù lµm cho c©u chuyÖn gîi c¶m vµ miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù nh thÕ nµo sinh động . II. LuyÖn tËp Hoạt động 2 Bµi 1. * T¶ ngêi ? T×m c¸c yÕt tè miªu t¶ trong 2 ®o¹n - T¶ Thuý V©n trÝch + Khuôn trăng đầy đặn + NÐt ngµi në nang Gv chia líp thµnh 4 nhãm + Hoa cêi ngäc thèt Mçi nhãm chuÈn bÞ mét bµi tËp. + M©y thua tuyÕt nhêng Hs th¶o luËn lµm bµi 5/. → T¶ íc lÖ so s¸nh vÝ von - T¶ kiÒu Mỗi nhóm cử đại diện trình bày kết quả + Làn thu thuỷ, nét xuân sơn th¶o luËn + Hoa ghen, liÔu hên → Tả khái quát, đặc tả đôi mắt * T¶ c¶nh Gv tæng hîp kÕ qu¶ th¶o luËn + cá non... Gv híng dÉn hs lµm bµi tËp 2 . + tµ tµ... + Nao nao... * Gi¸ trÞ cña yÕu tè miªu t¶ - §o¹n “chÞ em Thuý KiÒu” → nh»m t¸i hiÖn ch©n dung “mçi ngêi mét vÎ mời phân vẹn mời” → Vẻ đẹp TV phú hậu đoan trang, vẻ đẹp TK sắc sảo mÆn mµ - §o¹n “C¶nh ngµy xu©n” → thiªn nhiên tơi đẹp trong sáng nhẹ nhàng thanh khiÕt. Bµi 2: - ViÕt ®o¹n v¨n - Chó ý yÕu tè miªu t¶.

(57) 4 . Cóng cè : - c¸c yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù - Nêu một số yếu tố trong các văn đã đợc học . 5 . Híng dÉn vÒ nhµ : - Học thuộc ghi nhớ ,nắm đợc các yếu tố miêu tả đợc sử dụng trong văn bản tự sự . -Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i sgk . - ChuÈn bÞ bµi : Trau dåi vèn tõ + §äc vµ t×m hiÓu c¸c bµi tËp trong phÇn I , II cña bµi häc . 6 . Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ... Ngµy so¹n Ngµy gi¶ng :. TiÕt 34 : Trau dåi vèn tõ. A. Mục tiêu cần đạt - Hs hiÓu tÇm quan träng cña viÖc trau dåi vèn tõ - Hiểu phải rèn luyện để biết đợc chính xác đầy đủ nghĩa và cách dùng của tõ, c¸ch lµm t¨ng vèn tõ B. ChuÈn bÞ - Sgk, sgv, thiÕt kÕ bµi gi¶ng - B¶ng phô. -HS so¹n bµi theo yªu cÇu C . Tiến trình hoạt động dạy và học 1. Kiểm tra : Thuật ngữ là gì ? nêu những đặc điểm của thuật ngữ ? Bt 5 Tr 90 sgk. 2. Giêi thiÖu bµi : Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. Rèn luyện để nắm vững nghĩa của từ Hs đọc bt 1. Trả lời câu hỏi Hs thảo và cách dùng từ luËn c©u hái tr¶ lêi 1.Bµi tập :ý kiÕn cña Cè Thñ tíng PV§ ?Qua ý kiÕn trªn ,t¸c gi¶ muèn nãi - TiÕng ViÖt lµ mét ng«n ng÷ cã kh¶ n¨ng ®iÒu g× rất lớn để đáp ứng nhu cầu diễn đạt của ngêi ViÖt - Muèn ph¸t huy tèt kh¶ n¨ng cña tiÕng ViÖt, mçi c¸ nh©n ph¶i kh«ng ngõng trau dåi ng«n ng÷ cu¶ m×nh mµ tríc hÕt lµ trau Hs đọc BT số 2 dåi vèn tõ . Hs th¶o luËn nhãm 4 ngêi : 3/ * Xác định lỗi ? Xác định các lỗi sai trong 3 câu trên . a. Thừa từ “đẹp” Gv : gi¶i thÝch b. Sai tõ “dù ®o¸n” → thay “íc ®o¸n” a. Thắng cảnh (cảnh đẹp) → thừa từ c. Sai từ “đẩy mạnh” “đẹp” b. “ Dù ®o¸n ” → ®o¸n tríc t×nh h×nh sự việc nào đó có thể xảy ra trong tơng lai → f¶i dïng fáng ®o¸n, íc ®o¸n, íc tÝnh.

(58) c. “ §Èy m¹nh ” → thóc ®Èy cho ↑ nhanh lªn. Nãi vÒ quy m« th× cã thÓ lµ më réng hay thu hÑp chø kh«ng thÓ nhanh hay chậm đợc. ? Vì sao lại vấp những lỗi sai đó Gv : Qua ph©n tÝch 2 bµi tËp trªn , râ rµng kh«ng ph¶i do tiÕng ViÖt ta nghÌo mµ do ngêi viÕt kh«ng biÕt dïng tiÕng ta . ? VËy muèn sö dông tèt tiÕng ViÖt ta ph¶i lµm g× .. ? Qua bt 1 vµ 2 h·y nhËn xÐt lµm thÕ nào để trau dồi vốn từ. Hs tr¶ lêi Hoạt động 2 Hs đọc bt Hs th¶o luËn ? Em hiÓu g× vÒ ý kiÕn cña nhµ v¨n T« Hoµi ?So s¸nh h×nh thøc trau dåi vèn tõ ë phÇn I víi phÇn II nhËn xÐt h×nh thøc trau dåi vèn tõ ?. ? Vậy trau dồi vố từ để làm gì Hoạt động 3 Gv híng dÉn hs lµm bµi tËp 1, 2, 3, 4. * Ph©n nhãm häc sinh lµm bµi Nhãm 1 , 2 bµi 1 Nhãm 3, 4 bµi 2. * Nguyªn nh©n m¾c lçi - Ngêi viÕt kh«ng biÕt chÝnh x¸c nghÜa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ mµ m×nh sö dông . * CÇn ph¶i - CÇn trau dåi vèn tõ - Nắm đầy đủ, chính xác nghĩa của từ. - N¾m c¸ch dïng tõ. => viÖc quan träng để trau dồi vốn từ 3. Ghi nhí ( Sgk ) II. Rèn luyện để làm tăng vốn từ 1. Bµi tËp : ý kiÕn cña nhµ v¨n T« Hoµi - Nhµ v¨n ph©n tÝch qu¸ tr×nh trau dåi vèn từ của đại thi hào NDu bằng cách học lời ¨n tiÕng nãi cña nhµ v¨n ND . - phÇn trªn ->qua qu¸ tr×nh rÌn luyÖnbiÕt đầy đủ , chính xác nghĩa và cách dùng cña tõ - Việc trau dồi vốn từ Của Tô Hoài đề cập thực hiện theo hình thức học hỏi để biết thªm nh÷ng tõ mµ m×nh cha biÕt . * KÕt luËn : -Ttau dåi -> BiÕt thªm nh÷ng tõ cha biÕt -> Làm tăng vốn từ là việc thờng xuyên phải làm để trau dồi vốn từ III. LuyÖn tËp Bài 1. Chọn cách gthích đúng - HËu qu¶ : kÕt qu¶ xÊu - Đoạt : chiếm đợc phần thắng - Tinh tó : sao trªn trêi (nãi kh¸i qu¸t) Bài 2. Xác định nghĩa của yếu tố HV a. TuyÖt * døt, kh«ng cßn g× : - tuyÖt chñng : mÊt h¼n gièng nßi - tuyệt giao : cắt đứt giao tiếp - tuyÖt tù : kh«ng cã ngêi nèi dâi - tuyệt thực : nhịn đói không chịu ăn để fản đối – một hình thức đtranh * Cùc kú, nhÊt : - tuyệt đỉnh - tuyÖt t¸c - tuyÖt mËt - tuyÖt trÇn. 3. Còng cè : - Muèn sö dông tèt TiÕng ViÖt : + Hiểu và nắm đợc nghĩa của từ + C¸ch dïng tõ - CÇn trau dåi vèn tõ : + BiÕt thªm nh÷ng tõ cha biÕt + Lµm t¨ng vèn tõ ..

(59) 4 . Híng dÉn vÒ nhµ : -Häc thuéc ghi nhí ,lµm bµi tËp 4 , 5 -Đọc phần đọc thêm phái sau phần bài học - ChuÈn bÞ bµi : ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2 + Đọc và lập dàn ý các đề bài sgk 5 . Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... .. Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : TiÕt 35 -36:. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2. A. Mục tiờu cần đạt : - Biết vận dụng kiến thức đã học để thực hành viết bài văn tự sự kết hợp miêu tả cảnh vật, con người, hành động. - Rèn luyện kĩ năng diễn đạt, trình bày B.Chuẩn bị : - Nghiên cứu đề ra ,ra đề ,đáp án -Häc sinh chuÈn bÞ bµi ë nhµ C. Tiến trình các hoạt động : 1. Bài cũ : KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh 2. Bài mới : 1. Đề : Tưởng tượng 20 năm sau vào một mùa hè về thăm lại trường cũ . Hãy viết thư cho một người bạn hồi ấy kể về buổi thăm trường đầy xúc động. 2. Hướng dẫn học sinh làm bài : - Xác định đúng thể loại : văn tự sự - Nội dung : kể về buổi thăm trường vào một ngày sau 20 năm xa cách. Yêu cầu : tưởng tượng đã thành đạt, có công việc cụ thể 3./ Đáp án: a./ Mở bài : (2 ®iÓm ) - Giới thiệu hoàn cảnh lý do về thăm trường và vị trí của mình khi viết thư cho bạn. ( 1 ®iÓm ) - Cảm xúc của mình. ( 1 ®iÓm ) b./ Thân bài : ( 6 ®iÓm ) - Miêu tả trường, lớp, cây cối, cảnh TN, KN gợi về, KN người viết. (3 ®iÓm ) - Gặp ai (cô thầy, bác bảo vệ, HS…) ( 1 ®iÓm ) - §iÒu íc hoÆc liªn hÖ thùc tÕ víi b¶n th©n (1 ®iÓm ) - Kết thúc ntn? (1 ®iÓm) c./ Kết bài : ( 2 §iÓm ) - Suy nghĩ về trường ( 1 ®iÓm ).

(60) - Hứa hẹn ngày gặp mặt - kết thư ( 1 ®iÓm ) 3 . Còng cè : - Giáo viên thu bài đúng thời gian , đủ số lợng - NhËn xÐt giê lµm bµi cña hs 4. Hướng dẫn học : - Về nhà suy nghĩ lại bài làm . - Xem và soạn bµi : KiÒu ë lÇu Ngng BÝch + §äc ®o¹n th¬ ,t×m hiÓu kÜ c¸c c©u hái sgk +Soạn kĩ bộc lộ cảm xúc, N/d 5 .Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ... *********************** 2010. Ngµy so¹n : 19//10 / Ngµy gi¶ng :. TiÕt 37 : KiÒu ë lÇu Ngng BÝch A. Mục tiêu cần đạt - HS cảm nhận đợc tấm lòng thủy chung, hiếu thảo của nàng Kiều - Thấy đợc nghệ thuật miêu tả nội tâm n/v của Nguyễn Du : diễn biến tâm trạng n/v thể hiện qua ngôn ngữ độc thoại và NT tả cảnh ngụ tình. B. ChuÈn bÞ - Sgk, sgv, bµi so¹n - Nh÷ng ý kiÕn b×nh luËn vÒ ®o¹n trÝch. -Hs : so¹n bµi theo híng dÉn C. Tiến trình các hoạt động 1. KiÓm tra : §äc TL ®o¹n trÝch “ C¶nh ngµy xu©n ” BT 1 Tr 87 sgk 2. Giíi thiÖu bµi : V× sao KiÒu ph¶i ra ë lÇu Ngng BÝch, LÇu nµy ë ®©u? VÞ trÝ Êy cã t¸c dông g× ? Hoạt động 1 : I./ Tìm hiểu chung: *Nêu xuất xứ, đọc, tìm hiểu bố cục 1./ Xuất xứ : ? Nªu vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch - Sau đoạn MGK lừa Kiều , bị nhốt ở lầu.

(61) ? Bố cục đợc chi làm mấy phần? Nội dung cña tõng phÇn. Hoạt động 2 : ? Cảnh TN trước lầu NB được miêu tả ntn ? Những hình ảnh đó gợi cảnh thiên nhiªn ,con ngêi ra sao. xanh (1033-1054) 2./ Bố cục : 3 phần - 6 cõu đầu : hoàn cảnh cô đơn tội nghiÖp cña KiÒu - 8 cõu tiếp : Tình cảm đối với cha mẹ - 6 câu còn lại : T©m trang ®au buån ,lo l¾ng cña KiÒu II./ Phân tích : 1: Hoàn cảnh cô đơn của Kiều - C¶nh :+Non xa – trăng ngần + Bát ngát – cát vàng bụi hồng + Trăng xa cần nọ dặm kia . → Cảnh rộng lớn ,hoang v¾ng góp phần bộc lộ tâm trạng của Kiều : Bẻ bàng, chán ngán, buồn tủi, đau khổ - Thời gian : Mây sớm đèn khuya -> Kiều bị kìm hảm ,rơi vào cảnh cô đơn , tuyÖt väng . 2: Tâm trạng và nỗi nhớ * Nhớ Kim Trọng:. ? Trớc cảnh không gian đó ta thấy thời gian đợc Kiều cảm nhận nh thế nào ? T¸m dßng th¬ tiÕp theo lµ tiÕng lßng cña KiÒu híng vÒ kØ niÖm vµ ngêi th©n vËy Kiều nhớ về những ai - HS : Kim Trọng, cha mẹ ? Nçi nhớ được diễn tả ntn - Nhớ buổi thề nguyền đính ớc - Tưởng …..trông…..chờ ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nçi nhí Êy - Chân trời …….gột rửa ….cho phai → Day dứt, dằn vặt, đau khổ, tủi nhục, ? Vì sao khi nhớ về ngời yêu Kiều vẫn cụ đơn, lũng tan nỏt => khẳng định lòng c¶m nhËn tÊm lßng son s¾c cña m×nh thuû chung son s¾c cña nµng . cho dù thân phận nàng lúc này đã rơi vµo lÇu xanh . *GV : Vì cho dù không còn đền đáp đợc t/y Kiều vẫn nặng lòng với Kim Träng vµ lu«n dµnh trän t/y cho nµng ? Nỗi nhơ cha mẹ cã g× kh¸c víi c¸ch thÓ hiÖn nçi nhí ngêi yªu ,được diễn tả ntn. ? §Ó ®iªn t¶ nçi nhí cña Thuý KiÒu t¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo ? Trong c¶nh ngé ë lÇu Ngng BÝch Kiều là ngờiđáng thơng nhất nhng nàng đã quên cảnh ngộ bản thân để nhớ thơng, xót xa đến cha mẹ , ngời yêu từ đó em thấy Kiều là ngời nh thế nµo .. * Nhớ cha mẹ : - Xãt vµ th¬ng cha mÑ + Sím chiÒu...tr«ng con + Tuæi giµ søc yÕu kh«ng ngêi ch¨m sãc - Nt : thµnh ng÷ ,®iÓn cè “ qu¹t nång Êp l¹nh , “s©n lai gãc tö” → Nhớ xót xa, băn khoăn, trăn trở  Kiều lµ ngêi t×nh thuû chung , ngêi con hiÕu th¶o -> cã lßng vÞ , giµu đức hy sinh..

(62) ? T¹i sao khi miªu t¶ vÒ nçi nhí cña KiÒu t¸c gi¶ l¹i miªu t¶ nçi nhí ngêi yªu tríc , nhí cha mÑ sau ? cã hîp lÝ kh«ng . * Tại vì Kiều đã báo hiếu cho cha mẹ bằng cách bán mình vì thế Kiều đã rơi vµo lÇu Xanh trong t×nh c¶nh nµy n»ng đã nhớ ngời yêu là lẽ tất nhiên phù hîp víi quy luËt t©m lÝ võa thÓ hiÖn tinh tÕ ngßi buta cña NguyÔn Du . ? §Ó diÔn t¶ t©m tr¹ng cña KiÒu nhµ th¬ chän c¸ch biÓ hiÖn nµo ? Tâm trạng của Kiều đợc thể hiện qua 3.Tâm trạng đau buồn , lo âu của KiÒu : nh÷ng tõ ng÷ nµo - T¶ c¶nh ngô t×nh : ( t×nh trong c¶nh , cảnh trong tình – mợn cảnh để tả tình ) - Buån tr«ng : nhÊn m¹nh 4 lÇn ? Em cã c¶m nhËn g× vÒ c¶nh tîng - Khung cảnh lầu Ngng Bích đợc nhìn cuèi bµi th¬ qua t©m tr¹ng cña KiÒu tõ gÇn-> xa . - Mµu s¾c nh¹t dÇn , ©m thanh tõ tÜnh -> động , từ buồn man mác-> lo âu sợ sệt . ? Từ đó em có nhận xét gì về điệp + ngän giã cuèi duÒnh khóc tõ “ buån tr«ng” + TiÕng sãng quanh ghÕ => c¶nh tîng h·i hïng ,b¸o tríc dßng bão cuộc đời sẽ đến => §iÖp khóc cña ®o¹n th¬ còng lµ ®iÖp khóc cña t©m tr¹ng , nçi buån liªn tiÕp ? C¶m nhË cña em sau khi häc xong kÐo dµi v« tËn , trïng ®iÖp , liªn miªn . v¨n b¶n III . Tæng kÕt : 1 . Néi dung : - Cảnh buồn tủi ,đau xót ,cô đơn , tâm tr¹ng cña KiÒu ë lÇu Ngng BÝch . - BiÓu hiÖn t©m tr¹ng nh»n vÆt qua ngo¹i ? T¸c gi· sö dông biÖn ph¸p nghÖ c¶nh thuËt g× 2 . NghÖ thuËt : - T¶ c¶nh ngô t×nh - Miªu t¶ néi t©m nh© vËt - §éc tho¹i néi t©m. 3 . Còng cè : - Tâm trạng cô đơn buồn tủi của Kiều , tấm lòng thuỷ chung son sắc hiếu thảo sống cã nghÜa cã t×nh cña KiÒu - NghÖ thuËt miªu t¶ t©m tr¹ng cña nh©n vËt qua ngo¹i c¶nh - c¸ch sö dông ng«n ng÷ s¸ng t¹o ,miªu t¶ néi t©m nh©n vËt 4 . Híng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc lßng ®o¹n trÝch , ph©n tÝch t©m tr¹ng cña KiÒu - §äc vµ so¹n bµi : Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga -T×m hiÓu phÇn t¸c gi¶ , t¸c phÈm ,néi dung cña truyÖn Lôc V©n Tiªn . 5 . Rót kinh nghiÖm :.

(63) ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ........ *********************. Ngµy so¹n : 20/10/2010 2010. Ngµy gi¶ng : 22/10 /. TiÕt 38 :Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga A. Môc tiªu - Hs nắm đợc cốt chuyện và những điều cơ bản về tác giả tác phẩm - HiÓu kh¸t väng cøu ngêi gióp ngêi cña t¸c gi¶ vµ p/c cña hai n/v - Hiểu đặc trng phơng thức khắc hoạ tính cách n/v của tác phẩm. B. ChuÈn bÞ - Sgk, sgv, thiÕt kÕ bµi gi¶ng - Tranh ¶nh, t liÖu vÒ Lôc V©n Tiªn vµ t¸c phÈm -Hs so¹n bµi theo yªu cÇu . C. Tiến trình các hoạt động 1. KiÓm tra : * Qua ®o¹n trÝch em thÊy KiÒu cã ~ tÝnh c¸ch g× ? H·y ph©n tÝch * V× sao KiÒu tha bæng cho Ho¹n Th? ViÖc lµm Êy cã hîp lý kh«ng ? V× sao 2. Giíi thiÖu bµi : Gv cho häc sinh xem tranh ch©n dung NguyÔn §×nh ChiÓu vµ dÉn lêi Cè Thñ tíng Ph¹m V¨n §ång : Trªn trêi cã ~ v× sao cã ¸nh s¸ng kh¸c thêng, nhng tho¹t nhìn cha thấy sáng, song càng nhìn càng thấy sáng. NĐC nhà thơ yêu nớc vĩ đại cña nd miÒn Nam thÕ kû XIX lµ mét trong ~ ng«i sao nh thÕ. Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. T×m hiÓu chung Dùa vµo chó thÝch * h·y giíi thiÖu ~ nÐt 1. T¸c gi¶ : NguyÔn §×nh ChiÓu (1822 chÝnh vÒ t¸c gi¶ N§C – 1888) Hs dùa vµo Sgk tr¶ lêi - Quª ë Gia §Þnh * Gv giới thiệu về h/cảnh gia đình. - NĐC sinh ra trong một gia đình PK lớp díi → ViÖc nu«i d¹y cña bµ mÑ vµ sù gi¸o - Bµ mÑ d¹y con = tôc ng÷, ca dao, ~ c©u dục của thầy → ảnh hởng lớn đến t tởng chuyÖn nh©n nghÜa d¹y con → VH d©n cña «ng. gian cã Ên tîng s©u s¾c trong t©m hån «ng. - Thầy giáo dạy nhân nghĩa khí tiết làm *. Nghị lực sống và cống hiến cho đời ngời (Đó chính là t tởng nhân nghĩa chủ - Cuộc đời gặp nhiều khổ đau bất hạnh. đạo hầu hết trong các tác phẩm của ông) bị mù loà, bội ớc, học vấn dở dang. * Cuộc đời không suôn sẻ. - Nh©n c¸ch cao c¶, nghÞ lùc phi thêng - 12 tuổi → loạn lạc ở đất Gia Định, cha ý chí kiên định bị mất chức. NĐC đợc cha gửi về một ng- - Trở thành một thầy thuốc, một thầy êi b¹n cò lµ Th¸i Phã ë HuÕ sau 1840 vÒ gi¸o, m«t nhµ th¬.

(64) Gia §Þnh. - 21 tuổi đỗ tú tài có một nhà họ võ hứa g¶ con g¸i cho «ng - 1847 ra HuÕ dù thi nghe tin mÑ mÊt èm nÆng bÞ mï, bÞ béi h«n. ThÇy thuèc _ kh«ng tiÕc m×nh cøu nh©n độ thế Thầy giáo _ danh tiếng đồ Chiểu 6 tỉnh 40 năm. khi ông mất cả cánh đồng Ba Tri rợp tr¾ng kh¨n tang häc trß Nhµ th¬ ~ trang th¬ bÊt hñ kh¾p chî cïng quª. Hoạt động 2 Gv thuyÕt gi¶ng h/c s¸ng t¸c.. Hs đọc phần tóm tắt ? Tãm t¾t ý chÝnh Gv giíi thiÖu Hai c©u th¬ tuyªn ng«n s¸ng t¸c “Chở bao nhiêu đạo... §©m mÊy th»ng gian... ? Qua phÇn tãm t¾t truyÖn em haü cho biÕt truyÖn cã nh÷ng gi¸ trÞ néi dung nµo . → T¸c phÈm cã søc sèng m¹nh mÏ l©u bÒn trong lßng d©n. 10 n¨m sau khi ra đời, tác phẩm đợc một ngời Pháp dịch ra tiÕng Ph¸p bëi hiÖn tîng 6 tØnh ë Nam Kú hÇu nh ngêi d©n chµi líi nµo còng ng©m nga vai ba c©u LVTiªn. ? Bài thơ đợc viết theo thể loại nào. *. Lßng yªu níc vµ tinh thÇn kh¸ng chiÕn chèng ngo¹i x©m - N§C kiªn quyÕt gi÷ v÷ng lËp trêng k/c tìm đến các căn cứ làm quân s cho l·nh tô nghÜa qu©n - Dïng v¨n th¬ khÝch lÖ tinh thÇn chiÕn đấu - Khi Nam K× r¬i vµo tay giÆc, «ng vÉn nªu cao tinh thÇn bÊt khuÊt tríc kÎ thï. *. Sù nghiÖp th¬ v¨n viÕt b»ng ch÷ N«m - TruyÖn Lôc V©n Tiªn - Ng Tiều y thuật vấn đáp - D¬ng tõ Hµ Mëu - V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc - V¨n tÕ Tr¬ng §Þnh... 2. TruyÖn Lôc V©n Tiªn * H/¶nh s¸ng t¸c : ~ n¨m 50 thÕ kû 19 chế độ PK khủng hoảng trầm trọng trật tự kỷ cơng XH bị đảo lộn. * Tãm t¾t néi dung. - LVT cứu KNN (trên đờng đi thi) khỏi tay bän cíp - LVT gặp nạn đợc thần dân cứu giúp. KNN bÞ n¹n vÉn mét lßng chung thuû với LVT đợc Phật Bà và nd cứu giúp - Hai ngêi gÆp l¹i nhau * Gi¸ trÞ néi dung +Đề cao đạo lý làm ngời - Coi träng t×nh nghÜa gi÷a con ngêi víi con ngêi trong XH : t×nh cha con, mÑ con, vî chång, b¹n bÌ, t×nh yªu thg ~ ngêi bÞ ho¹n n¹n - §Ò cao tinh thÇn nghÜa hiÖp s½n sµng cøu khèn, phß nguy . - ThÓ hiÖn kh¸t väng cña nh©n d©n híng tíi lÏ c«ng b»ng vµ nh÷ng ®iÒu tèt đẹp trong cuôc đời. → Bµi ca vÒ tinh thÇn nh©n nghÜa * §Æc ®iÓm thÓ lo¹i : ch÷ n«m c©u lôc b¸t - KÕt cÊu ch¬ng håi 2082 c©u 4 phÇn - TruyÖn th¬ mang t/chÊt truyÖn kÓ chó trọng đến hành động n/vật nhiều hơn là miªu t¶ néi t©m t/c¸ch n/v còng thêng béc lé qua viÖc lµm, lêi nãi, cö chØ. 3 . Còng cè : - Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm ? KÓ tãm t¾t l¹i c©u chuyÖn ? Bài thơ đợc viết theo thể loại nào : Chữ nôm , câu lục bát 4 .Híng dÉn vÒ nhµ : - Häc vµ n¾m k¹i néi dung bµi häc + Nắm đợc tác giả , tác phẩm ..

(65) -Tãm t¾t ®o¹n trÝch theo 3 phÇnn - Phân tích đợc nh=ững nét chính về 2 nhân vật 5 . Rót kinh nghiÖm : ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… …… ***********************. Ngµy. so¹n :21/10/2010 Ngµy gi¶ng : TiÕt 39 :Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga (. TiÕp ). A. Môc tiªu - Hs nắm đợc cốt chuyện và những điều cơ bản về tác giả tác phẩm - HiÓu kh¸t väng cøu ngêi gióp ngêi cña t¸c gi¶ vµ p/c cña hai n/v - Hiểu đặc trng phơng thức khắc hoạ tính cách n/v của tác phẩm. B. ChuÈn bÞ - Sgk, sgv, thiÕt kÕ bµi gi¶ng - Tranh ¶nh, t liÖu vÒ Lôc V©n Tiªn vµ t¸c phÈm -Hs so¹n bµi theo yªu cÇu . C. Tiến trình các hoạt động 1. KiÓm tra : ?Giíi thiÖu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ N§C ? ?Giới thiệu về tác phẩm “Truyện Lục Vân Tiên” và cuộc đời n/v chính Lục Vân Tiªn Hoạt động 1. I . §äc vµ t×m hiÓu ®o¹n trÝch. Gv hớng dẫn hs đọc thơ ,đọc mẫu Hs đọc đoạn thơ (2) Nªu vÞ trÝ ®o¹n th¬ ?. 1. §äc bµi : 2 . VÞ trÝ : N»m ë phÇn ®Çu cña t¸c phÈm tõ c©u 123 – 180. ? Dùa vµo v¨n b¶n , em h·y t×m kÕt cÊu 3. Bè côc : 2 phÇn cña ®o¹n th¬ . - 14 câu đầu : Cảnh LVT đánh tan bọn cíp - 44 c©u sau : Cuéc héi ngé giöa VT vµ NG . Hoạt động 2 nghÜa vµ tÊm lßng cao c¶ cña con ngêi Hs đọc đoạn 1. II. Ph©n tÝch -1 hs tãm t¾t l¹i ®o¹n trÝch ? theo em treong ®o¹n trÝch cã mÊy nh©n vật ? đó là những nhân vật nào Hs : cã 2 nh©n vËt : Lôc V©n Tiªn vµ KiÒu NguyÖt Nga. Gv : Để hiểu rõ những hành động và tính c¸ch cña tõng nh©n vËt chóng ta sÏ ®i vµo 1. N/v Lôc V©n Tiªn ph©n tÝch cô thÓ ..

(66) * Triều đình mở khoa thi nệ Vt về dự khoa thi tình cơ trên đờng VT gặp dân chạy nạn Vt đã đánh nhau với lũ cớp ? Vậy khi gặp bọn cớp VT đã hành động - Bẻ cây làm gậy , xông vô nh thÕ nµo . ? T thế và hành động đánh cớp của VT đ- - Tả đột hữu xông îc miªu t¶ thÕ nµo - §îc so s¸nh víi TriÖu Tö -> TriÖu V©n ? VËy em hiÓu TriÖu Tö ë ®©y lµ ai . - Tö Long 1 tíng trÎ cã tµi cña Lu BÞ thêi Tam quèc . ? Trớc những hành động đó của VT bọn c- -> Tan vỡ ,tháo chạy íp thÕ nµo - Tíng giÆc bÞ chÕt ngay t¹i trËn . ? Em h·y so s¸nh lùc lîng gi÷a 2 bªn => VT chØ cã mét m×nh , tay kh«ng , không có vũ khí , kẻ thù -> đông , có vò khÝ g¬m , gi¸o , rÊt hung h¶n . ? Mặc dù lực lợng 2 bên không cân đối - VT thắng trận ,kẻ thù bị trừng trị nh vậy nhng kết quả của trận đánh nh thế thích đáng . nµo ? Qua những hành động đó em thấy bọc => Phẩm chất anh hùng ,dũng cảm – lé phÈm chÊt g× ë VT tÊm lßng v× nghÜa cña VT. ? Sau khi dẹp xong bọn cớp VT đã làm gì → Tài năng chí khí, lòng dũng cảm * Hs đọc tiếp cho tới nói ra . s½n sµng trõng trÞ kÎ ¸c. ? Thái độ c xử của VT đối với NG nh thế nµo - T×m c¸ch hái han ,an ñi hä - Khi hỏi han thì giữ đúng lễ nghĩa -> phận gái phận trai => đức tính khiêm ? Khi NG muèn l¹y tr¶ ¬n ,muèn mêi vÒ nhêng cña VT gia đình để trả ơn thì VT thế nào - Kh«ng muèn nhËn sù tr¶ ¬n “ Lµm ¬n h¸ ...” ? V× sao Vt l¹i tõ chèi lêi mêi cña NG - Tõ chèi lêi mêi vÒ th¨m nhµ -> §èi víi VT ,lµm viÖc nghÜa lµ bæn phËn , lµ lÏ tù nhiªn , con ngêi träng nghĩa khinh tài ấy không coi đó là công trạng mà coi đó là cách c xử mang tinh thÇn nghÜa hiÖp cña c¸c bËc anh hïng h¶o h¸n. ? Qua ph©n tÝch trªn ,em thÊy VT lµ con => Anh hïng ,dòng c¶m ,ch©n thËt ngêi nh thÕ nµo ,khiªm nhêng , muèn lµ viÖc nghÜa ? VËy h×nh ¶nh Vt trong ®o¹n trÝch gîi cho em lên tởng đến nhân vật nào trong truyÖn cæ tÝch *HS : Th¹ch Sanh ? Nh©n vËt nµo trong truyÖn KiÒu * Hs : Tõ H¶i *Gv : Víi nh÷ng tÝnh c¸ch , cö chØ vµ hành động trên Vt trở thành 1 hình ảnh đẹp ,lí tởng mà nhà thơ NĐC gữi gắm niÒm tin vµ íc väng cña m×nh vµ ®©y còng chÝnh lµ niÒm tin vµ íc väng cña nh©n d©n ta . ? VËy nh©n vËt thø 2 trong c©u chuyÖn cã nh÷ng phÈm chÊt g× , c« vµ c¸c em cïng nhau tiÒm hiÓu tiÕp. 2. N/v KiÒu NguyÖt Nga..

(67) ? Hình ảnh NG trong đoạn trích đợc xuất hiÖn nh thÕ nµo - cuéc gÆp gì víi VT ? Lêi lÏ trß chuyÖn víi VT nh thÕ nµo - Tha r»ng , qu©n tö , thiÕp...-. lêi lÏ cña mét tiÓu th khuª c¸c , nÕt na , e ? §èi víi ¬n cøu mang cña LVT ,Ng nh lÖ ,cã häc thøc cã gi¸o dôc . thÕ nµo - Nàng băn khoăn ,áy náy ,muốn đợc đền ơn ngay . - nãi lªn lßng biÕt ¬n cña m×nh bao ? Vì sao Ng lại băn khoăn muốn đợc đền nhiêu cũng cha đủ . ¬n ngay cho VT - VT đã cứu mạng nàng và cớu cả ? Cảm phục VT nàng đã có suy nghĩ gì cuộc đời con gái của nàng . - Muốn tự nguyện gắn bó cả đời mình ? Qua ph©n tÝch nh©n vËt KNG em cã víi chµng trai hµo hiÖp kh¶ng kh¸i . nhận xét , đánh giá chung về nhân vật này => Một cô gái hiền thục , nết na ,ân ntn . t×n ,biÕt tríc sau , quý träng biÕt ¬n ©n ? Qua nét phẩm chất đáng quý đó của Ng nghĩa . còn đợc thể hiện qua nhân vật phụ nữ nào - Vũ Nơng , Thuý Kiều . em đã đợc học . → Mét c« g¸i khuª c¸c, thuú mÞ nÕt *GV : những phẩm chất đáng quý ,đáng na, có học thức. trân trọng đó của VN , TK , NG cũng chÝnh lµ nh÷ng nÐt phÈm chÊt truyÒn thèng cña ngêi phô n÷ ViÖt Nam . ? VËy qua 2 nh©n vËt ,em thÊy t¸c gi· sö dụng biện pháp Nt miêu tả ở đây thế nào => Nhất vật đợc miêu tả qua hành động , cử chỉ , lời nói - t¸c gi· chó ý kh¾c ho¹ c¸c chi tiÕt vÒ ? C¸ch sö dông ng«n ng÷ trong v¨n b¶n ngo¹i h×nh - Ng«n ng÷ ggÇn lêi ¨n tiÕng nãi cña nhân dân ,mang sắc thái địa phơng ? VËy theo em miªu t¶ néi t©m cã t¸c Nam Bé . dụng nh thế nào đối với việc khắc hoạ => Khắc hoạ chân dung nhân vật , tái nh©n vËt trong v¨n b¶n tù sù . hiÖn l¹i nh÷ng tr¨n trá , d»n vÆt nh÷ng rung động trong tình cảm , t tởng của nh©n vËt . Nã cã vai trß lín trong viÖc khắc hoạ đặc điểm tính cách nhân vật . III. Tæng KÕt ? nÐt Nt chÝnh cña ®o¹n trÝch 1. NT - Miêu tả n/v qua hành động, cử chỉ → tÝnh c¸ch. - Ng«n ng÷ kÓ méc m¹c b×nh dÞ mang màu sắc địa phơng Nam Bộ - Ng2 th¬ ®a d¹ng, phï hîp víi diÔn biÕn t×nh tiÕt. 2. Néi dung - Phẩm chất cao đẹp của hai n/v chính C¶m nhËn néi dung ®o¹n trÝch ? - Khát vọng hành đạo giúp đời của tác gi¶ 3 . Còng cè : -Nh©n vËt LVT vµ KNG - T¸c dông cña viÖc miªu t¶ néi t©m . 4 . Híng dÉn vÒ nhµ : - §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch.

(68) - Phân tích đợc 2 nhân vật trong truyện - NghÖ thuËt miªu t¶ néi t©m cña nh©n vËt . + So¹n bµi : Lôc V©n Tiªn gÆp n¹n + Đọc và tìm hiểu câu hỏi phần đọc hiểu sgk 5 . Rót kinh ghiÖm : ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ........ ************************. Ngµy so¹n : 24/10/2010 Ngµy gi¶ng : TiÕt 40 : Miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù A. Mục tiêu cần đạt - Hs hiÓu vai trß cña miªu t¶ néi t©m vµ mèi quan hÖ gi÷a néi t©m víi ngo¹i h×nh trong khi kÓ chuyÖn. - RÌn luyÖn kü n¨ng kÕt hîp kÓ chuyÖn víi miªu t¶ néi t©m n/v B. ChuÈn bÞ - Sgk, sgv, thiÕt kÕ ,b¶ng phô ,hs so¹n bµi theo yªu cÇu C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. KiÓm tra : Trong VB tù sù viÖc sö dông yÕu tè miªu t¶ ntn, cã ý nghÜa g× ? BT 2 (Tr 92. sgk.) 2. Giíi thiÖu bµi : Miªu t¶ n/v – miªu t¶ ngo¹i h×nh - miªu t¶ néi t©m.Vai trß quan träng cña miªu t¶ néi t©m n/v. Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 Hs đọc lại đoạn trích “Kiều ở lầu NB” Hs trao đổi thảo luận các câu hỏi a (Tr 117 sgk) ? T×m nh÷ng c©u th¬ t¶ c¶nh, vµ t¶ néi t©m ? Dõa vµo ®©u em biÕt ®o¹n ®Çu t¶ c¶nh , ®o¹n sau t¶ néi t©m . ( §o¹n ®Çu t¶ c¶nh bªn ngoµi ,c¶nh tríc lÇu Ngng BÝch . ( §o¹n sau : t¶ suy nghÜ cña KiÒu . Nµng thầm nghĩ về thân phận cô đơn, bơ vơ nơi đất khách, nghĩ về cha mẹ quê nhà...) ? Nh÷ng c©u th¬ t¶ c¶nh cã mèi quan hÖ thÕ nµo víi viÖc thÓ hiÖn néi t©m .. ? §èi tîng cña viÖc miªu t¶ bªn ngoµi lµ g×. ? §èi tîng miªu t¶ néi t©m lµ g× .. I. T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù 1 .bµi tËp : Bµi 1. §o¹n “KiÒu ë lÇu NB” a. * T¶ c¶nh “Tríc lÇu... ... dÆm kia” “Buån tr«ng...” * T¶ néi t©m “Bªn trêi... ... đã vừa ngời ôm” b. Mèi quan hÖ gi÷a ~ c©u t¶ c¶nh víi viÖc thÓ hiÖn néi t©m n/v. - Tõ viÖc t¶ c¶nh ngêi viÕt cho ta thấy đợc tâm trạng bên trong của n/v vµ ngîc l¹i . - T¶ bªn ngoµi -> t¶ hoµn c¶nh ,ngo¹i h×nh ,c¶nh vËt con ngêi víi chân dung , hình dáng ,hành động , ng«n ng÷ , mµu s¾c ..

(69) - Lµ nh÷ng suy nghÜ , t×nh c¶m , nh÷ng diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n ? VËy theo em miªu t¶ néi t©m cã t¸c dông vËt . thế nào đối với việc khắc hoạ nhân vật trong c. Tác dụng của miêu tả nội tâm v¨n b¶n tù sù . - Nh»m kh¾c ho¹ ch©n dung tinh thÇn cña n/vËt - T¸i hiÖn ~ tr¨n trë d»n vÆt, ~ rung động tinh vi trong t tởng tình cảm cña n/v. (Nh÷ng ®iÒu nµy nhiÒu khi không thể tái hiện đợc bằng ngoại h×nh) → Tác dụng khắc hoạ đặc điểm tính c¸ch n/v. ? Hs đọc đoạn văn và nhận xét cách miêu tả Bài 2. néi t©m cña nh©n vËt trong truyÖn - Miªu t¶ néi t©m n/v l·o H¹c : ®au khæ, d»n vÆt v× b¸n con Vµng. - C¸ch miªu t¶ gi¸n tiÕp : th«ng qua ? Qua c¸c btËp trªn h·y nhËn xÐt thÕ nµo lµ nÐt mÆt, cö chØ miªu t¶ bªn ngoµi, mt¶ néi t©m ? Cho VD ? * KÕt luËn. VD Qu¸ niªn tr¹c ngo¹i tø tuÇn - Miªu t¶ bªn ngoµi : c¶nh vËt thiªn nhiªn, ngo¹i h×nh con ngêi... * Gv chốt vấn đề → c¶m nhËn trùc tiÕp = c¸c gi¸c * Gv lu ý häc sinh : quan. - n/v v¨n häc d©n gian → n/v chøc n¨ng → Miªu t¶ néi t©m : ~ suy nghÜ, t×nh chØ cã miªu t¶ bªn ngoµi. c¶m, diÔn biÕn t©m tr¹ng cña n/vËt - TruyÖn KiÒu → miªu t¶ néi t©m bËc thÇy → tëng tîng, ãc suy luËn phong phó Hs đọc nghi nhớ vµ l«gich Hoạt động 2 * Ghi nhí. Bµi 1. Hs lµm viÖc c¸ nh©n – tr×nh bµy II. LuyÖn tËp miÖng tríc líp Bµi 1 Chó ý ~ c©u mt¶ néi t©m KiÒu Nçi m×nh thªm tøc .... mÆt dµy” Hs lµm viÖc c¸ nh©n bµi 2. Bµi 2. Gv đọc bài mẫu §ãng vai KiÒu kÓ ®o¹n b¸o ©n b¸o o¸n Chó ý t©m tr¹ng KiÒu lóc gÆp HTh 3. Cñng cè : - Ph©n biÖt miªu t¶ bªn ngoµi vµ mt¶ néi t©m, mèi quan hÖ - Lµm bµi tËp cßn l¹i 4 . Híng dÉn vÒ nhµ : - Học thuộc lòng ghi nhớ để vận dung làm bài tập.

(70) - ChuÈn bÞ bµi : Lôc V©n Tiªn gÆp n¹n . + §äc ®o¹n trÝch : - T×m hiÓu vÞ trÝ , bè côc , - Tìm hiểu nhân vật Trịnh Hâm và gia đình ông Ng . 5 . Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ... Chuyên đề RÌn luyÖn KÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt tù sù qua ®o¹n trÝch “ Lôc V©n Tiªn gÆp n¹n” A. Đặt vấn đề : Có thể nói rằng lịch sử phát triển của văn học cũng lâu đời như lịch sử phát triển của các ngành khoa học khác. Từ xa xưa, con người đã biết sử dụng văn học như một phương tiện để truyền thụ kinh nghiệm, phản ánh đời sống của xã hội. Bất cứ dân tộc nào trên thế giới cũng coi văn học là sản phẩm tinh thần của dân tộc mình. Văn học gắn bó với đời sống của từng gia đình và xã hội. Chính vì lẽ đó mà trong nhà trường, môn văn học đóng một vai trò quan trọng trong việc giáo dục học sinh. Thế nhưng hiện nay phần lớn học sinh, đặc biệt là học sinh ở bậc THCS thường ngại khó trong việc học văn, thường coi giờ học văn ở trường là gượng ép, các em không chú tâm, không ham thích và không có sự đầu tư vào nội dung bài học, chỉ ngoại trừ một số em có năng khiếu, ham thích học văn. Với tinh thần cơ bản của việc đổi mới phương pháp dạy học ở các môn học khác cũng như môn ngữ văn mà đặc biệt là các giờ học văn trong nhà trường phổ thông hiện nay là tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh và hoạt động dạy học của giáo viên. Nhưng làm thế nào để giúp cho học sinh thấy được vai trò quan trọng của việc học văn trong nhà trường? Làm thế nào để lôi cuốn học sinh vào giờ học văn để các em có hứng thú hơn, đầu tư nhiều hơn, phát hiện ra những điều mới lạ từ một giờ học văn? Cũng như làm thế nào để vận dụng tinh thần cơ bản của việc đổi mới PPDH là tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh và hoạt động dạy học của giáo viên? Từ những lí do trên và cũng là mục đích chính là nâng cao chất lượng giảng dạy tăng cường hiệu quả học tập của học sinh ở một giờ học văn, trong những năm gần đây tôi luôn cè g¾ng đưa ra những phương thức tối ưu để xây dựng một giờ học văn sinh động, có chất lượng và hiệu quả cao. Và theo tôi: song song với việc vận.

(71) dụng một số PPDH vào giờ học văn thì một vấn đề cũng không kém phần quan trọng đó là “ Rèn luyện kĩ năng phân tích nhân vật tự sự cho hs” đó cũng là lí do tôi chọn đề tài nµy. B . VÞ trÝ bµi d¹y . - §©y lµ tiÕt thø 41 cña ch¬ng tr×nh vµ tiÕt thø 5 häc sinh lµm quen víi d¹ng bµi ph©n tÝch nh©n vËt . C . Néi dung bµi d¹y : I .Mục tiêu cần đạt :Qua sự đối lập giữa cái thiện và cái ác trong đoạn thơ , nhận biết đợc thái độ , tình cảm và lòng tin của tác giả gữi gắm vào những ngời lao động động bình thờng sự trong sạch và nhân cách cao cả rất đáng kính . II . TiÕn tr×nh lªn líp : 1. KiÓm tra bµi cò 2 . Giíi thiÖu bµi míi I . Đọc -hiểu chú thích : trong phần đọc hiểu chú thích có : 1 . §äc v¨n b¶n 2 .HiÓu chó thÝch a .VÞ trÝ ®o¹n trÝch b . HiÓu tõ khã II .T×m hiÓu v¨n b¶n : 1. Bè côc : 2 . T×m hiÓu chi tiÕt : ( cã 2 néi dung c¬ b¶n ) a. Tâm địa đọc ác , hành động tàn bạo của Trịnh Hâm b. Hành động nhân nghĩa và nhân cách cao cả của ông Ng III. Tæng kÕt ; IV. LuyÖn tËp D . Phơng pháp : chủ yếu là vấn đáp ,trao đổi và đàm thoại để rút ra kết luận . E . Tình huống s phạm : ( giáo viên tuỳ thuộc vào giờ dạy để xử lí khéo léo mọi t×nh huèng cã thÓ xÈy ra ) F . Bµi so¹n : Ngµy so¹n 22/10/2010 Ngµy gi¶ng :25/10/2010 TiÕt 41 : Lôc V©n Tiªn gÆp n¹n A. Mục tiêu cần đạt - Qua phân tích sự đối lập giữa cái thiện và cái ác trong đoạn thơ, Hs nhận biết đợc tình cảm của tác giả gửi gắm nơi ngời lao động - T×m hiÓu nghÖ thuËt s¨p xÕp t×nh tiÕt vµ nghÖ thuËt ng«n tõ trong ®o¹n trÝch. B. ChuÈn bÞ - Sgk, sgv, thiÕt kÕ bµi so¹n - Tranh ¶nh, t liÖu vÒ ®o¹n trÝch. C.TiÕn tr×nh lªn líp 1. KiÓm tra : ? §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga ?Qua đó em thấy LVT có những p/chất gì đáng quý . 2. Giới thiệu bài : Tóm tắt đoạn truyện trớc đó. Đang bơ vơ nơi đất khách quê ngời, tiền hết, thầy mù loà với một tiểu đồng thì gặp Trịnh Hâm – một ngời bạn mới quen ở Kinh – cũng đã đỗ cử nhân và đang trên đờng về, VT có lời nhờ giúp đỡ. Trịnh nhận lời nhng lại đa tiểu đồng vào rừng trói.

(72) l¹i, råi ®a VT lªn thuyÒn víi lêi høa sÏ ®a chµng vÒ §«ng Thµnh. Nhng h¾n chê đêm khuya mới ra tay. Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1 * Gv : Giáo viên hớng dẫn cách đọc : giọng đọc kể chuyện phù hợp , giọng tái hiện lại lời nói của VT ,đặc biệt là lời nói cua «ng chµi . ? H·y nªu vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch ?Hãy chỉ ra các từ ngữ địa phơng có trong v¨n b¶n vµ cho biÕt t¸c dông cña chóng?. Nội dung cần đạt I. §äc hiÓu chó thÝch 1. §äc v¨n b¶n 2 . HiÓu chó thÝch a. VÞ trÝ ®o¹n trÝch : -N»m ë phÇn thø hai cña truyÖn LVT b . HiÓu tõ khã. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1.KÕt cÊu ®o¹n trÝch : - 2 phÇn. ?Theo em đoạn trích này có thể chia làm + P1 : 8 câu đầu : Tâm địa độc ác ,hành mấy phần ?hãy nêu nội dung chính của động tàn bạo của Trịnh Hâm tõng phÇn. + P2 :cßn l¹i : H×nh ¶nh «ng Ng vµ gia đình qua việc làm và cuộc sống 2. T×m hiÓu chi tiÕt : a. Hành động tội ác của Trịnh Hâm Hoạt động 2 Hs đọc 8 câu đầu. * Gv gi¶ng : T×nh c¶nh thÇy trß VT lóc này rất đáng thơng không tiền, lại mù loà, bơ vơ nơi đất khách màn trời chiếu đất,... gặp Trịnh Hâm. Hắn hứa hẹn “§¬ng c¬n ho¹n n¹n gÆp nhau Ngời lành nỡ bỏ ngời đau sao đành” Hắn trói tiểu đồng vào gốc cây trong rừng nói dối với VT là tiểu đồng bị cọp vå. ?Trịnh Hâm đã có âm mu gì ? Nguyªn nh©n nµo khiÕn h¾n quyÕt t©m h·m h¹i VT ? (Chỉ vì tính đố kỵ ganh ghét tài năng. Lo sợ con đờng tiến thân của mình. Giờ đây VT đã bị mù, mối lo không còn , vậy mà h¾n vÉn t×m c¸ch h·m h¹i ) ? Em thấy âm mu đó ra sao . → sự độc ác đã ngấm vào máu thịt hắn . ? Để thực hiện âm mu đó Trinh Hâm đã sắp đặt kế hoạch, hành động nh thế nào ? hành động đó có sự tính toán kh«ng ?. - ¢m mu : giÕt Lôc V©n Tiªn -> Ngêi tài giỏi ->Do tính đố kị ,ghen ghét tài năng của VT ,lo cho con đờng tiến thân cña m×nh .. → §äc ¸c ,v« t©m .. -Ra tay -Xô ngay => Đây là hành động có -Kªu trêi sù tÝnh to¸n, cã ©m mu , cã kÕ ho¹ch r¾p đặt ,kĩ lởng → Hành động bất nhân bất nghĩa ? Hành động gây tội ác của Trịnh Hâm - Thời gian :giữa đêm khuya -> khi mọi vào thời gian , không gian nào ? Em có ngời đã ngũ yên , nhận xét gì về thời gian ,không gian đó -Không gian : giữa trời nớc mênh mông ,ngời bị xô không kêu đợc một tiếng . . - Kêu trời , kêu ngời cứu , kể lể bịa đặt.

(73) ? Thái độ xảo quyệt của hắn còn thể để che dấu tội ác . hiÖn ë chæ nµo nöa . → Gian ngoan x¶o quyÖt ?Qua đó em có nhận xét gì về nhân vật TrÞnh H©m . ?Em cã nhËn xÐt g× gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña ®o¹n th¬ ?. => TrÞnh H©m lµ kÎ Ých kØ , x¶o quyệt ,nham hiểu ,đọc ác, tráo trở * NghÖ thuËt tù sù : - S¾p xÕp c¸c t×nh tiÕt hîp lý - Diễn biến hành động nhan gọn . - Kh¾c ho¹ thµnh c«ng nh©n vËt TrÞnh H©m. GV : TrÞnh H©m lµ kÎ gi· nh©n gi· nghĩa , vừa đánh đống vừa la làng , là kẻ t¸ng tËn l¬ng t©m , chØ v× chót ghen tÞ mµ giang tay lµm h¹i b¹n cña m×nh trong hoàn cảnh cảnh mù loà đáng thơng . * Hs liªn hÖ . Muèn cã c«ng danh sù nghiệp ta phải học tập tự mình phấn đấu trở thành ngời có ích cho xã hội để đợc x· héi t«n vinh . GV : Ngoài Trịnh Hâm tác phẩm còn đề cËp nhiÒu n/v ~ kÎ ¸c ? (Phong Lai, Vâ C«ng, Th¸i S, Bïi KiÖm → §¹o lý x· héi xuống cấp, đảo điên lúc bấy giờ.) *Để hiểu rõ hơn về sự đối lập giửa cái thiÖn vµ c¸i ¸c c« vµ c¸c em t×m hiÓu tiÕp phÇn thø 2 cña bµi häc . Hoạt động 3 Hs đọc đoạn thơ còn lại ? V©n Tiªn bÞ TrÞnh H©m ®Èy xuèng sông , chàng đã đợc ai cứu giúp . Hs : «ng Ng. ? T×m nh÷ng c©u th¬ cho thÊy sù gióp đỡ của gia đình ông Ng . ? Em có nhận xét gì về những hành động đó .. 2. Nh÷ng tÊm lßng l¬ng thiÖn vµ nh©n c¸ch cao c¶ cña «ng Ng .. - Vít ngay - Hèi con - «ng h¬ bông , mô h¬ mÆt => hµnh động khân trơng ,kịp thời cao cả , cả nhµ cïng lo l¾ng cøu chöa cho V©n Tiªn . - §Ò nghÞ chµng ë l¹i ,s¼n sµng cu mang ? Cứu đợc Vân Tiên , hiểu đợc hoàn ,dù cuộc sống hiện tại gia đình khó cảnh của chàng ông đã làm gì . kh¨n . -> Mét lßng mét d¹ cøu ngêi ,kh«ng ? Từ đó em hiểu gì về việc làm của ông chút tính toán ,không nghĩ đến việc đền Ng . ¬n tr¶ nghÜa . GV ; Nhân nghĩa đã trở thành lối sống của những ngời nh thế , nó đối lập hoàn toµn víi lèi sèng cña TrÞnh H©m . ? Cái thiện còn đợc biểu hiện qua cuộc -Rày doi ....... sống của nhân vật ông Ng ? Em hãy ................... vui say trong đời t×m nh÷ng h×nh ¶nh miªu t¶ cuéc sèng => Lµ cuéc sèng tù do phãng kho¸ng , đó. thanh cao ,kh«ng mang danh lîi . ? Em có nhận xét gì về cuộc sống đó . *GV :Lµ cuéc sèng tù do phãng kho¸ng , thanh cao ,không mang danh lợi giửa đất.

(74) trêi cao réng , bÇu b¹n víi thiªn nhiªn , mét cuéc sèng ®Çy ¾p niÒm vui cña những ngời lao động làm chủ cuộc đời m×nh . ? Qua đó em thấy ông Ng là ngời nh thế nµo . ? Quan niÖm nh©n nghÜacña «ng Ng gièng nh quan niÖm cña nh©n vËt nµo trong truyÖn. *Hs ; nh©n vËt Lôc V©n Tiªn ? Qua đó tác giả muốn gữi gắm điều gì Gv : §o¹n th¬ ,chøng tá t¸c gi¶ kh«ng mÊt lßng tin ë con ngêi ,bªn c¹nh bän ngời dã man độc ác không có nhân cách vÉn s¸ng ngêi nh÷ng tÊm g¬ng hÕt lßng v× nghÜa c¶ . ? Qua ph©n tÝch ®o¹n trÝch em cã nhËn xÐt g× vÒ NT t¸c gi¶ sö dông .. => Con ngời có đạo đức ,có nhân cách cao c¶ , thÊy ngêi bÞ n¹n cøu gióp kh«ng tr¶ ¬n , kh«ng tÝnh to¸n .. + ¦íc m¬, khao kh¸t cuéc sèng l¬ng thiÖn .. -ý th¬ phãng kho¸ng ,s©u xa ,lêi th¬ thanh tho¸t uyÔn chuyÓn - Hình ảnh thơ đẹp - Ngôn ngữ bình dị , đậm đà màu sắc Nam Bé . Hoạt động 4 III. Tæng kÕt : 1 . Néi dung : - Đoạn trích cho thấy sự đối lập giửa cái thiÖn vµ c¸i ¸c ? C¶m nhËn cña em sau khi häc xong - Lªn ¸n nh÷ng kÎ thÊp hÌn ,lµm h¹i ng®o¹n trÝch êi th©n cã sù tÝnh to¸n . -Niềm tin tốt đẹp của tác giả vào những con ngêi l¬ng thiÖn - Ca ngîi cuéc sèng tù do phãng kho¸ng ,lµm chñ thiªn nhiªn ,lµm chñ cuộc đời mình của những ngời lao động nghÌo . 2 . NghÖ thuËt : - Ngôn ngữ khoáng đạt , bình dị , thơ ? NghÖt thuËt rót ra rõ ®o¹n trÝch. giµu c¶m xóc ,gÇn víi lêi ¨n tiÕng nãi hµng ngµy cña nh©n d©n . - sử dụng ngôn ngữ địa phơng . 3 . Còng cè : -Hành động và tội ác tày trời của Trịnh Hâm - Nh©n c¸ch cao c¶ vµ tÊm lßng nh©n nghÜa cña ¤ng Ng . 1./ Vì sao Vân Tiên bị hãm hại ? a./ Là người có đạo đức nên bị ghét. b./ Là người có học thức, có tài năng nên bị ghét. c./ Là người nghĩa hiệp, bị báo thù. * d./ Cả 3 ý trên. 2./ Ngư Ông có cuộc sống như thế nào ? a./ Khó khăn, nghèo khổ. b./ Trong sạch, tự do, ngoài vòng danh lợi. c./ Thơ mộng, không có thực. d./ Nhỏ nhen, trục lợi..

(75) 3. Nhân vật trong đoạn trích này đợc miêu tả nh thế nàầm a. Miªu t¶ ngo¹i h×nh bªn ngoµi b. Miªu t¶ qua lêi nãi vµ viÖc lµm c. Miêu tả qua hành động , cử chỉ , lời nói d. Miêu tả qua hành động ,cử chỉ , lời nói , việc làm. 4 . Híng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc lßng ®o¹n trÝch - T×m hiÓu kØ c¸i thiªn c¸i ¸c trong t¸c phÈm qua nh©n vËt TrÞnh H©m vµ ¤ng Ng - Chuẩn bị bài :Chơng trình địa phơng phần văn : +Thống kê các tác giả - tác phẩm VH địa phơng +Giới thiệu 1 tác phẩm văn học địa phơng 5 . Rót kinh nghiÖm : ………………………………………………………………………………………. . …................................................................................................................................. . * Bµi häc s ph¹m : *§Với giáo viên. -Xác định rõ mục tiêu và nội dung bài học để lựa chọn nội dung nào, lúc nào sẽ dùng đến hình thức nào trong phương pháp dùng lời có nghệ thuật. -Đọc kỹ nội dung bài học và xây dựng cấu trúc bài giảng hợp lí ( xác định các bước dạy học: kế hoạch, phương pháp, dự kiến thời gian, phương tiện dạy học). -Kết hợp quan sát và nắm bắt những phản hồi từ phía học sinh để điều chỉnh kịp thời nội dung vµ nhËn xÐt kÕt qu¶ . - Dạy học sinh cách tự học, tự chuẩn bị trước về nội dung học tập, sự tập trung chú ý, cách nghe, ghi, nhớ và tái hiện lại những điều đã nghe. * §èi víi häc sinh : - Đọc và soạn bài kĩ trớc lúc đến lớp . - BiÕt l¾ng nghe , suy nghÜ t×m ra ý kiÕn cña m×nh sau mçi c©u hái cña gi¸o viªn . - Cần chủ động trong việc học tập ***********************.

(76) Ngµy so¹n : Ngµy so¹n: Tiết 42 :Chơng trình địa phơng phần Văn A. Mục tiêu cần đạt Gióp học sinh Bổ sung vµo vốn hiểu biết về văn học địa phương bằng việc nắm được những t¸c giả vµ một số t¸c phẩm từ sau 1975 viết về địa phương m×nh. Bước đầu biết c¸ch sưu tầm, t×m hiểu về t¸c giả, t¸c phẩm văn học ở địa phương. H×nh thµnh sự quan t©m vµ yªu mến đối với văn học địa phương. B. ChuÈn bi Su tÇm ¶nh ch©n dung c¸c t¸c gi¶ quª Qu¶ng B×nh Mét s« bµi th¬ bµi v¨n s¸ng t¸c sau 1975. C. Tổ chức các hoạt động dạy và học 1. Bµi cò KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS ( nhËn xÐt cô thÓ ( kết hợp kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh đặt vấn đê vào bài mới ) 2. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Thống kª c¸c s¸ng t¸c văn học địa I. C¸c t¸c giả t¸c phẩm tiªu biểu phương,c¸c t¸c giả tiªu biểu. của đia phương (HS lµm việc theo nhãm) * T¹p chÝ NhËt LÖ GV cho một số nhãm giới thiệu c¸c t¸c giả * C¸c tËp th¬, BiÓn mÆn, ¢m vang t¸c phẩm. Cù NÉm Gäi häc sinh kh¸c tr×nh bµy những biết về * Vµ mét sè bµi th¬ cña t¸c gi¶ một t¸c giả vµ t¸c phẩm nµo đã tiªu biểu. VÜnh H¹nh : H¶i S©m : C¶nh Giang Híng dÉn t×m hiểu t¸c phẩm cụ thể ....

(77) Gäi häc sinh đọc, tãm tắt t¸c phẩm vµ t¸c giả II. Giới thiệu t¸c phẩm tiªu học sinh đã su tầm biểucủa địa phương (một nhµ thơ hoặc nhµ văn 1 + Ca ngợi cảnh lao động hăng say , GV giíi thiÖu tËp th¬ “N¬i cã hai mïa” vất v· nhưng đầy niềm vui của ( TrÇn H¶i S©m ) người n«ng d©n - 2c©u đề: Tinh thần lao động của Tổ chức HS trao đổi nhóm người n«ng d©n GV nhËn xÐt bæ sung cô thÓ - 2 c©u thực: ý thức khắc phục thiªn nhiªn - 2 c©u luận: Những yªu cầu kh¸ch quan của nhµ n«ng - 2 c©u kết:Niềm lạc quan của người n«ng d©n. 3.Cñng cè: - Sưu tầm một số t¸c phẩm văn học địa phương. - T×m hiểu đặc điểm văn học quª hương qua những s¸ng t¸c đã. 4.Híng dÉn: Chuẩn bị bài ôn tập từ vựng ( Từ đơn : Từ phức .... Từ nhiều nghĩa ). 5.Bµi häc kinh nghiÖm ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... .... Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng: TiÕt 43 : Tæng kÕt tõ vùng A. Mục tiêu cần đạt : -Giúp hs nắm vững hơn và biết vận dụng ~ kiến thức về từ vựng đã học từ lớp 6 → 9 (từ đơn từ phức, thành ngữ, nghĩa của từ, từ nhiều nghĩa, hiện tợng chuyển nghĩa cña tõ.) B. ChuÈn bÞ - Hs «n l¹i kiÕn thøc vÒ tõ vùng, chuÈn bÞ lËp b¶ng tæng kÕt - Gv chuÈn bÞ sgk, sgv, bµi so¹n, b¶ng phô C.Tiến trình các hoạt động : 1. Kiểm tra : ? Làm thế nào để trau dồi vốn từ ? gi¶i bµi tËp 2 sgk. 2. Giíi thiÖu bµi : Vai trß hÖ thèng bµi tæng kÕt Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. Từ đơn và từ phức Gv nªu c©u hái 1 1.- Từ đơn : chỉ gồm một tiếng.

(78) Hs th¶o luËn vµ tr¶ lêi. - Tõ phøc : gåm hai tiÕng trë lªn ? T×m hiÓu vµ nh¾c l¹i kh¸i niÖm thÕ - Từ ghép :Là những từ phức đợc tạo ra nào là từ đơn , từ phức , từ láy , từ ghép bằng cách ghép các tiếng có quan hệ về nghÜa - Tõ l¸y : c¸c tiÕng l¸y l¹i ©m nhau. 2. Xác định - Tõ ghÐp : ngÆt nghÌo, giam gi÷, bã Hs thảo luận nhóm đôi làm BT2. buộc, tơi tốt, bọt bèo, cỏ cây, đa đón, nh? Tìm những từ ghép từ láy . êng nhÞn, r¬i rông, mong muèn - Tõ l¸y : nho nhá, gËt gï, l¹nh lïng, xa x«i, lÊp l¸nh. 3. Ph©n biÖt93 Gv híng dÉn hs lµm BT3 ? Tìm những từ có sự giảm nghĩa , tăng - Giảm nghĩa : trăng trắng, đèm đẹp, nho nghÜa . nhá, lµnh l¹nh, x«m xèp - T¨ng nghÜa : s¸t sµn s¹t, s¹ch sµnh sanh, nhÊp nh« Hoạt động 2 Hs «n l¹i k/n thµnh ng÷ II. Thµnh ng÷ ? Em hiÓu thÕ nµo klµ thµnh ng÷ 1. K/niÖm : lµ lo¹i côm tõ cã cÊu t¹o cè định biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh. - NghÜa cña thµnh ng÷ cã thÓ b¾t nguån trùc tiÕp tõ nghÜa ®en cña c¸c tõ t¹o nªn nã nhng thêng th«ng qua mét sè fÐp chuyÓn nghÜa nh Èn dô, so s¸nh... VD : mÑ trßn con vu«ng, mÆt xanh nanh vµng, chuét sa chÜnh g¹o. ? T×m hiÓu tôc ng÷ ViÖt Nam . 2.Tôc ng÷ a. Tôc ng÷ : h/c¶nh m«i trêng xh cã ¶nh hởng quan trọng đến tính cách đạo đức con ngêi c. Tôc ng÷ : muèn gi÷ g×n thøc ¨n víi Hs đọc bài số 2. chã th× ph¶i treo lªn, víi mÌo th× f¶i ®Ëy Hs trao đổi nhóm 4 ngời : 3/. l¹i. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. * Thµnh ng÷. b. Làm việc không đến nơi đến chốn bỏ dë thiÕu tr¸ch nhiÖm d. tham lam, đợc cái này lại muốn cái kh¸c h¬n. e. Sù th«ng c¶m th¬ng xãt gi¶ dèi nh»m đánh lừa ngời khác * Ph©n biÖt - Thµnh ng÷ → ng÷ biÓu thÞ kh¸i niÖm - Tôc ng÷ → c©u biÓu thÞ ph¸n ®o¸n nhận định Gv hái thªm : Căn cứ vào đâu để phân biệt thành ngữ, 3. Thành ngữ có yếu tố chỉ động vật : nh chã víi mÌo, ®Çu voi ®u«i chuét, nh hæ tôc ng÷ Gv chia líp thµnh 2 nhãm lín thi t×m ra vÒ rõng... ~ thành ngữ có đặc điểm nh bt yêu cầu. Thành ngữ có yếu tố chỉ thực vật : cây cao bãng c¶, c©y nhµ l¸ vên, b·i bÓ n¬ng Hs đọc bài 4 và trả lời d©u, d©y cµ ra d©y muèng... 4. Sö dông thµnh ng÷ trong v¨n ch¬ng - Ho¹n Th hån l¹c ph¸ch xiªu khÊu ®Çu díi tríng liÖu ®iÒu kªu ca. Hoạt động 3.

(79) Hs «n l¹i k/niÖm vÒ nghÜa cña tõ. - Th©n em B¶y næi ba ch×m víi níc non III. NghÜa cña tõ Gv híng dÉn hs lµm bµi 2. 1. K/n : lµ néi dung (sù vËt, tÝnh chÊt, ? Em chän c¸ch hiÓu nµo trong hđộng, quan hệ...) mà từ biểu thị. 2. Chọn cách hiểu đúng - Chän a. - Kh«ng chän b. v× nghÜa cña tõ “mÑ” chØ - Kh«ng chon c. v× trong 2 c©u nµy nghÜa của từ “mẹ” có thay đổi. - K0 chän d. v× nghÜa cña tõ “mÑ” vµ “bµ” cã phÇn nghÜa chung lµ “ngêi phô ? V× sao em l¹i chän c¸c c¸ch gi¶i trªn n÷” 3. Chän b C¸ch gi¶i thÝch a vi ph¹m 1 ngt¾c quan Hoạt động 4 träng, dïng mét côm tõ cã nghÜa thùc thể (cụm danh từ) để giải thích cho một Hs ôn lại từ nhiều nghĩa, hiện tợng từ chỉ đặc điểm tính chất. (tính từ) chuyÓn nghÜa. IV. Tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña tõ 1. Tõ nhiÒu nghÜa + Ng gèc : lµ nghÜa xuÊt hiÖn tõ ®Çu lµm cơ sở để hình thành các ng~ ≠. Hs trao đổi thảo luận về bài 2. + Ng chuyển : là nghĩa đợc hình thành ?. Từ hoa đợc dùng theo nghĩa góc hay trên cơ sở ng~ gốc. nghÜa chuyÓn 2. HiÖn tîng chuyÓn nghÜa 3. Tõ hoa trong thÒm hoa, lÖ hoa ® îc dùng theo nghĩa chuyển hoa → đẹp, sang träng, tinh khiÕt. - K0 thÓ coi ®©y lµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa lµm xuÊt hiÖn tõ nhiÒu nghÜa. V× nghÜa chuyÓn nµy cña tõ hoa chØ cã nghÜa l©m thêi cha thÓ ®a vµo tõ ®iÓn. 3 . Còng cè : - Hs t×m thªm mçi phÇn mét vÝ dô - Làm một số bài tập đặt câu với các từ đơn , từ phức , thành ngữ , hiện tợng chuyển nghÜa cña tõ . 4 . DÆn dß : - Học thuộc và nắm chắc các khái niệm đã ôn tập , làm hết các bài tập còn lại sgk . - ChuÈn bÞ bµi : ¤n tËp tiÕp theo . + Tìm hiểu từ đồng âm , từ đồng nghĩa , từ trái nghãi , cấp độ khái quát và nghĩa cña tõ ng÷ . 5. Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ... Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:. TiÕt 44 :. Tæng kÕt vÒ tõ vùng.

(80) A. Mục tiêu cần đạt - Hs nắm vững hơn và biết vận dụng ~ kiến thức về từ vựng đã học từ lơp 6 → 9 (từ đồng âm, đồng nghĩa, từ trái nghĩa, cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ, trờng từ vựng.) B. ChuÈn bÞ - Hs lËp b¶ng hÖ thèng - Gv so¹n bµi C. Tiến trình các hoạt động 1. KiÓm tra : HiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña tõ. BT 2. Giíi thiÖu bµi «n tËp. Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 V. Từ đồng âm Hs nhắc lại k/n từ đồng âm 1. K/niÖm : gièng nhau vÒ ©m thanh nhng nghÜa hoµn toµn kh¸c nhau. ? Phân biệt hiện tợng đồng âm với nhiều * Phân biệt với hiện tợng từ nhiều nghÜa. nghÜa - Tõ nhiÒu nghÜa : mét tõ → c¸c nÐt nghĩa có liên quan đến nhau. VD : suy nghÜ chÝn, c¬m chÝn - Từ đồng âm : hai từ → các nghĩa không liên quan đến nhau. VD : đờng ăn, đờng đi. 2. a. Tõ “l¸” → hiÖn tîng tõ nhiÒu Hs đọc bài 2. Thạo luận nhóm 4 ngời nghÜa. b. Từ “đờng” → đồng âm. Hs cho thêm VD để phân biệt 2 hiện tợng Hoạt động 2. Hs «n l¹i k/niÖm VI. Từ đồng nghĩa 1. K/niÖm : nghÜa gièng nhau hoÆc gÇn gièng nhau dùa trªn mét c¬ së Hs th¶o luËn nhãm 4 ngêi bµi 2 chung. 2. Chọn cách hiểu đúng a. sai vì đồng nghĩa là hiện tợng fổ biÕn cña ng2 nh©n lo¹i b. sai vì đồng nghĩa có thể là quan hệ gi÷a hai, ba hoÆc nhiÒu h¬n 3 tõ c. K0 thÓ chän _ v× k0 bao giê c¸c tõ đồng nghĩa cũng có nghĩa hoàn toàn gièng nhau. d. đúng 3. * Xu©n : chØ mét mïa trong n¨m, Hs th¶o luËn bµi 3. kho¶ng thêi gian t¬ng øng víi mét tuæi lÊy bé phËn thay cho toµn thÓ → chuyÓn nghÜa theo ph¬ng thøc ho¸n dô * Xu©n : thÓ hiÖn tinh thÇn l¹c quan cña t¸c gi¶, t¸c dông tr¸nh lÆp tõ Hoạt động 3 VII. Tõ tr¸i nghÜa Hs nh¾c l¹i kh¸i niÖm 1. K/n : nghÜa tr¸i ngîc nhau Hs lµm bµi 2 _ c¸ nh©n.

(81) 2. CÆp tõ tr¸i nghÜa Hs đọc bài 3. Thảo luận nhóm 4 xấu - đẹp, xa – gần, rộng – hẹp 3. * Nhãm sèng – chÕt (tr¸i nghÜa lìng ph©n) ch½n – lÎ, chiÕn tranh – hoà bình (k0 kết hợp đợc vơi từ chỉ mức độ : rất, hơi, quá, lắm.) * Nhãm giµ - trÎ (tr¸i nghÜa thang độ) yêu – ghét, cao – thấp, nông – sâu, giàu – nghèo (kết hợp đợc với từ chỉ mức độ rất, hơi, quá, lắm) VIII. Cấp độ khái quát của nghĩa tõ ng÷ Hoạt động 4 1. Cấp độ kquát của nghĩa từ ngữ K/n : nghÜa cña mét tõ ng÷ cã thÓ Hs «n l¹i k/n réng h¬n (kh¸i qu¸t h¬n) hoÆc hÑp Thực chất cũng là vấn đề quan hệ nghĩa giữa hơn (ít khái quát hơn) nghĩa của từ các từ đồng nghĩa và trái nghĩa. ng÷ ≠. 2. Điền sơ đồ Hs đọc bài 2. Hs điền vào sơ đồ IX. Trêng tõ vùng Hoạt động 5 1. K/n : lµ tËp hîp cña ~ tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt chung vÒ nghÜa VD. Trêng tõ vùng vÒ “tay” - c¸c bé phËn : bµn tay, cæ tay, ngãn tay. - h×nh d¸ng : to, nhá, dµy, máng, dµi, ng¾n. - hoạt động : sờ, nắm, cầm, giứ, bóp 2. a. Hai tõ “t¾m” vµ “bÓ” cïng n»m Hs th¶o luËn bµi 2. trong mét trêng tõ vùng lµ “níc nãi chung” - n¬i chøa níc : bÓ, ao, hå, s«ng - c«ng dông : t¾m, tíi, röa, uèng b. T¸c dông: Dïng hai tõ “t¾m” “bÓ” khiến câu văn có h/ảnh sinh động và cã gi¸ trÞ tè c¸o m¹nh mÏ h¬n. 3. Cñng cè : - Học sinh nhắc lại nội dung phần ôn tập ; từ đồng âm, từ trái nghĩa, cấp độ khái qu¸t cña nghÜa tõ ng÷, trêng tõ vùng 4. Híng dÉn vÒ nhµ: - Ôn tập kỉ phần nội dung đã ôn tập - ChuÈn bÞ bµi:Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 2 + Lập lại phần dàn bài đề bài văn số 2 + NhËn xÐt nh÷ng u, nhîc ®iÓm bµi lµm cña m×nh 5. Rót kinh nghiÖm: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ...

(82) Ngµy so¹n: 10 /2011 Ngµy gi¶ng: /10/2011 TiÕt45 :Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 2 A. Mục tiêu cần đạt . - Hs nắm vững hơn cách làm bài văn tự sự kết hợp với miêu tả, nhận xét ra đợc ~ chỗ mạnh, chỗ yếu của mình khi viết loại bài này. - Rèn luyện kỹ năng tìm hiểu để, lập dàn ý và diễn đạt. B. ChuÈn bÞ - Gv chÊm bµi, ph©n lo¹i lçi. - Chän bµi mÉu - Hs lËp dµn bµi , nhËn xÐt u ,nhîc ®iÓm . C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ ë nhµ cña hs 2. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 §Ò bµi : Tëng tîng 20 n¨m sau vµo mét Yêu cầu hs đọc lại đề. ngµy hÌ vÒ th¨m l¹i trêng cò h·y viÕt Gv nªu l¹i yªu cÇu vÒ néi dung. th¬ cho mét b¹n håi Êy kÓ l¹i buæi th¨m trờng đầy xúc động . I. Yªu cÇu vÒ néi dung - MB : nªu h/¶nh lý do vÒ th¨m trêng. Chú ý : tởng tợng fải hợp lý dựa trên cơ - TB : kể tả những đổi thay của trờng cũ. së thùc tÕ. -KÓ t¶ nh÷ng cuéc gÆp gì víi thÇy c« b¹n cò. -Thể hiện đợc nỗi xúc động của bản th©n, t×nh thÇy trß – bÌ b¹n. -Nh÷ng kû niÖm vui buån - KB : C¶m xóc vÒ cuéc th¨m trêng. II. Yªu cÇu vÒ h×nh thøc - ViÕt díi d¹ng bøc th 3 phÇn ? Hs nªu ~ y/c vÒ h×nh thøc - Cã yÕu tè miªu t¶ c¶nh, miªu t¶ ngêi, t¶ néi t©m, kÕt hîp tù sù – cã thÓ cã yÕu tè nghÞ luËn. - cã c¶m xóc ch©n thµnh - trình bày sạch đẹp, không mắc lỗi diễn đạt thông thờng..

(83) Hoạt động 2 Hs tự đánh giá u nhợc điểm bài viết của m×nh. Gv nhËn xÐt GV nªu va tuyªn d¬ng mét sè em lµm bai tèt nh : Trµ My,Thanh H¶i, (9A)ThiÖn,Hµ,Linh(9B). - biÕt t¸ch ®o¹n hîp lý III. Nhận xét và đánh giá 1. ¦u ®iÓm - Bài viết đầy đủ ý về nội dung. - Nhiều bài đủ bố cục, tách đoạn hợp lý. - KÕt hîp t¶ c¶nh, t¶ ngêi, t¶ néi t©m vµ tù sù, biÓu c¶m. - C¶m xóc ch©n thµnh. - Diễn đạt trong sáng rõ gọn - Tëng tîng hîp lý : c«ng viÖc trong t¬ng lai. 2. Nhîc ®iÓm - Mét sè bµi viÕt s¬ sµi, hêi hît c¶m xóc s¸o mßn. - Mét sè bµi Ýt yÕu tè miªu t¶. Em Hoµng, Do·n M¹nh, Long (9A) em Lª TiÕn, Tµi , Thµnh (9B) - M¾c lçi l«gÝch tëng tîng bÊt hîp lý : lý do ®iÕn trêng. 3. KÕt qu¶: Líp 9A: §iÓm kh¸:5em; Tb:17em; yÕu:9em. Líp 9B : §iÓm kh¸: 7em; Tb:17em; yÕu:9em. 4. §äc bµi hay - ®o¹n hay IV. Bæ sung vµ söa ch÷a lçi Hs tù söa ch÷a.. Hs trao đổi hớng sửa chữa Gv bæ sung kÕt luËn c¸ch söa ch÷a GV đọc những câu sai của hs sau đó cho cac em lµm l¹i . 3.Cñng cè : - C¸ch lµm bµi v¨n kÓ chuyÖn kÕt hîp tù sù ,miªu t¶. 4. Híng dÉn vÒ nhµ: -TiÕp tôc hoµn thµnh bµi viÕt ë nhµ -ChuÈn bÞ bµi: §ång chÝ. -+Đọc bài thơ ,tìm hiểu câu hỏi phần đọc hiểu sgk + VÌ bùa ch©n dung ngêi lÝnh víi h×nh ¶nh ®Çu sóng tr¨ng treo. 5. Rót kinh nghiÖm: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ... Ngµy so¹n: /10/2011 Ngµy gi¶ng: /11/2011.

(84) TiÕt 43-44 : §ång chÝ A. Mục tiêu cần đạt: Chính Hữu - Hs cảm nhận đợc vẻ đẹp chân thực giản dị của tình đ/c, đồng đội và h/ảnh ngời lính c/mạng đợc thể hiện trong bài thơ. - Hs nắm đợc đặc sắc nghệ thuật của bài thơ : chi tiết chân thực, h/ảnh gợi cảm cô đọng, giàu ý nghĩa biểu tợng. - Gióp hs rÌn n¨ng lùc c¶m thô VH vµ ptÝch c¸c chi tiÕt NT, c¸c h/¶nh trong t¸c phÈm th¬ giµu c¶m høng hiÖn thùc mµ kh«ng thiÕu søc bay bæng. B. ChuÈn bÞ - TËp th¬ “§Çu sóng tr¨ng treo”, ¶nh ch©n dung ChÝnh H÷u - Bµi h¸t “§ång chÝ” ,gi¸o ¸n C.TiÕn tr×nh lªm líp 1. KiÓm tra : Sù chuÈn bÞ bµi cua hs ? C¶m nhËn cña em sau khi häc xong ®o¹n trÝch Lôc V©n Tiªn gÆp n¹n . 2. Giíi thiÖu bµi : Cho hs xem ch©n dung t¸c gi¶ ChÝnh H÷u vµ tËp th¬ “§Çu sóng tr¨ng treo”. Gv giíi thiÖu : ChÝnh H÷u lµ nhµ th¬ chiÕn sÜ, tªn tuæi cña «ng g¾n víi tập thơ “Đầu... treo”. Nhan đề của tập thơ lấy từ câu cuôi của một bài thơ rất hay viÕt vÒ ngêi lÝnh. Chóng ta h·y nghe t¸c gi¶ kÓ vÒ kû niÖm nhá khi viÕt bµi th¬ “Vào cuối năm 1947... tôi đã làm bài thơ Đ/c” Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. T×m hiÓu chung ? Dùa vµo chó gi¶i trong sgk, giíi thiÖu 1. T¸c gi¶ đôi nét về tác giả. -ChÝnh H÷u (TrÇn §×nh §¾c) sinh n¨m 1926 . → Gv chèt -Tõ mét ngêi lÝnh cña trung ®oµn Thñ - Là nhà thơ quân đội - Ông hầu nh viết về ngời lính và chiến Đô ,trở thành nhà thơ quân đội . Tham gia 2 cuéc kh¸ng chiÕn chèng tranh - Th¬ «ng thÓ hiÖn c¶m xóc dån nÐn, Ph¸p vµ chèng Mü . -¤ng lµm th¬ kh«ng nhiÒu ,chØ viÕt vÒ ng2 h/¶nh chän läc hµm sóc. ngêi lÝnh vµ chiÕn tranh . -TËp th¬ « «tËp th¬ ®Çu sóng tr¨ng treo ằ là tác phẩm chính đợc nhà nớc trao tÆng gi¶i thëng HCM vÒ v¨n häc nghÖ thuËt . - Võa lµ thi sÜ, võa lµ chiÕn sÜ ? Tr×nh bµy ~ hiÓu biÕt cña em vÒ bµi 2.T¸c phÈm : th¬? - TrÝch trong tËp “§Çu sóng tr¨ng treo” -ViÕt dÇu n¨m 1948. - S¸ng t¸c 1948 sau khi t¸c gi¶ tham -TrÝch trong tËp th¬ ‘§Çu sóng tr¨ng treo’ gia chiến dịch VB (thu đông 1947) Hoạt động 2 : *Gv hớng dẫn cách đọc ,đọc mẫu,gọi II. Đọc tìm hiểu văn bản . hs đọc tiếp 2 em, nhận xét cách đọc : 1. Đọc bài : nhÞp h¬i chËm, diÔn t¶ c¶m xóc l¾ng l¹i dån nÐn, nhÊn vµo cÊu tróc t¬ng øng. 2. Chú thích : đồng chí ? Theo em bố cục văn bản đợc chia 3. Bè côc : 2 phÇn lµm mÊy phÇn + P1 :6 c©u th¬ ®Çu -> nh÷ng c¬ së cña tình đồng chí +P2 : 14 c©u cßn l¹i -> nh÷ng biÓu hiÖn và sức mạnh của tình đồng chí . ? Bài thơ đợc viết theo thể thơ gì.

(85) Hoạt động 3 ? Nh÷ng ngêi lÝnh ë ®©y lµ ai ? hä xuÊt th©n trong hoµn c¶nh nµo . ? Tríc khi vµo lÝnh hä cã quen nhau kh«ng . * Hs : kh«ng ? Điều gì đã làm cho họ thân quyen và gÇn gòi nhau. ? Tình đồng chí đồng đội đợc nãy sinh trong hoµn c¶nh nµo . *Gv : họ đã cùng sát cánh bên nhau ,cïng nhau chia sÏ vµ trë thµnh nh÷ng ngêi b¹n tri kÜ . ? Em hiÓu b¹n tri kÜ lµ b¹n nh thÕ nµo *Hs : b¹n th©n thiÕt hiÓu vÒ nhau… ?C©u th¬ thø b¶y trong bµi th¬ cã g× đặc biệt ? sự đặc biệt đó gợi cho em suy nghÜ g× . *Gv: - Nh mét nèt nhÊn vang lªn trong mét b¶n nh¹c . - KÕt tinh mäi c¶m xóc t×nh c¶m : t×nh đ/c là cao độ của tình bạn tình ngời. - Nh mét c¸i b¶n lÒ g¾n kÕt ®o¹n 1 vµ đoạn 2. *GV kết thúc tiết 1:Khắc sâu kiến thức đã học. Hướng dẫn về nhà: Tác giả,tác phẩm. Cơ sở tình đ/c . TiÕt2; HS đọc văn bản ? Tác giã đã đa ra những biểu hiện nào của tình đồng chí . *Gv : quª h¬ng ®ang dâi theo tõng bíc chân và nhớ tới các anh và đó cũng là hậu phơng vững chắc để các anh yên tâm chiến đấu bảo vệ tổ quốc . Anh và tôi để lại phía sau ruộng nơng c¨n nhµ, mÑ giµ con d¹i... nhng c¸c anh vÉn lu«n nhí vÒ quª h¬ng giÕng níc gèc ®a ... trong bµi th¬ s«ng ®uèng cña Hoµng CÇm cã viÕt Anh ®i anh nhí quª nhµ Nhí canh rau muèng nhí cµ dÇm t¬ng ? Những ngời lính họ đã cùng nhau chia sẽ nỗi đau đớn gì . *GV : liªn hÖ bµi th¬ : T©y tiÕn cña. 4. ThÓ th¬ : tù do ( c¸c c©u th¬ cã sè tiÕng kh¸c nhau theo dßng c¶m xóc) III. Ph©n tÝch 1. C¬ së cña t×nh đồng chí - Anh -> nớc măn đồng chua - Tôi -> đất cằn sỏi đá => lµ những ngời nông dân lao động nghèo ,tõ nhiÒu miÒn quª tËp hîp vÒ . - Cïng chung lÝ tëng ,cïng chung môc đích . - Sóng bªn sóng - §Çu s¸t bªn ®Çu => cïng chung - RÐt chung ch¨n nhiÖm vô ,cïng chia sÏ nh÷ng khã kh¨n ,thiÕu thèn .. - §ång chÝ ! c©u th¬ ng¾n gän ,lµ lêi khẳng định về tình đồng chí .. 2. Nh÷ng biÓu hiÖn vµ søc m¹nh cña tình đồng chí . - Ruéng n¬ng - Gian nhµ kh«ng mÆc kÖ -GiÕng níc,gãc ®a => Sù c¶m th«ng nh÷ng t©m t vµ nçi lßng cña nhau . - MÆc kÖ -> gîi chót vui , hãm hØnh ,l¹c quan .. - Tõng c¬n ín l¹nh -> nh÷ng trËn sèt sÐt rõng => c¶m nhËn chia sÏ nçi ®au vÒ thÓ x¸c..

(86) Quang Dòng . T©y tiÕn ®oµn qu©n kh«ng mäc tóc Qu©n xanh mµu l¸ gi÷ oai hïm M¾t tõng g÷i méng qua biªn giíi §ªm m¬ Hµ Néi d¸ng kiÒu th¬m R·i r¸c biªn c¬ng må viÔn xø Chiến trờng đi chẳng tiếc đời xanh .. ? Hä cßn chia sÏ víi nhau nh÷ng khã kh¾n thiÕu thèn g× .. - ¸o r¸ch vai - QuÇn v¸ => ®©y lµ nh÷ng - Ch©n kh«ng dµy thiÕu thèn cña ngêi lÝnh trong buæi ®Çu cuéc kh¸ng chiÕn chèng ph¸p . - Miệng cời buốt giá -> thái độ coi th? Mặc dù thiếu thốn ,bệnh tật nh vậy ờng thử thách đến mức thanh thản của nhng ngêi lÝnh vÉn thÕ nµo ngêi lÝnh . ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh ¶nh- tay - Tay n¾m tay : t×nh c¶m g¾n bã s©u cÇm tay nÆng ,tinh thÇn ®oµn kÕt cña ngêi lÝnh - Tác giã đã dùng những câu thơ sóng ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu tróc cña đôi ,đối xứng nhau . ®o¹n th¬ nµy . - Ngêi lÝnh- khÈu sóng –vÇng tr¨ng . ? Hình ảnh đẹp và nên thơ nhất trong Nh÷ng ngêi lÝnh phôc kÝch chê giÆc bµi th¬ nµy lµ g× trong đêm rừng hoang sơng muối -> sức mạnh tình đồng chí đồng đội giúp họ vợt lên tất cả . ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng h×nh ¶nh => Lµ h×nh ¶nh võa hiÖn thùc ,võa lãng đó mạn ,là vẽ đẹp hài hoà giữa tâm hồn chiến sĩ và thi sĩ . Vẽ đẹp anh bộ đội cụ Hå . III. Tæng kÕt Hoạt động 4 1. Néi dung - T×nh ®/chÝ ? Néi dung chÝnh cña bµi th¬ - H/ảnh bộ đội thời chống Pháp 2. NT - ThÓ th¬ tù do, lêi th¬ méc m¹c gi¶n dÞ, kÕt cÊu tinh tÕ, chi tiÕt h/¶nh ch©n ? Thµnh c«ng nt cña bµi th¬ lµ g× thùc giµu c¶m xóc. IV. LuyÖn tËp Bµi tËp : ? ý kiến nào sau đây nói đúng nhất về *Gv : cho hs lµm bµi tËp tr¨c nghiªm. NT đặc sắc của bài thơ. A. ThÓ th¬ tù do, lêi th¬ méc m¹c gi¶n dÞ, h/¶nh rùc rì tr¸ng lÖ. B. Chi tiÕt h/¶nh ch©n thùc giµu c¶m xóc, giäng ®iÖu s«i næi trÎ trung. C. ThÓ th¬ tù do, lêi th¬ méc m¹c gi¶n dÞ, kÕt cÊu tinh tÕ, chi tiÕt h/¶nh ch©n thùc giµu c¶m xóc. D. KÕt cÊu tinh tÕ, lêi th¬ hµo s¶ng, c¶m xóc ch©n thµnh 3. Cñng cè ? Qua bài thơ này, em cảm nhận gì về h/ảnh anh bộ đội thời kỳ k/c chống Pháp ? - XuÊt th©n tõ n«ng d©n nghÌo..

(87) - Vì nghĩa lớn sẵn sàng từ bỏ ~ gì quí giá, thân thiết : ruộng nơng, làng quê, gđình. Nhng hä vÉn lu«n nhí vÒ quª h¬ng. - Vợt qua gian khổ, thiếu thốn, bệnh tật vẫn lạc quan yêu đời. - Tình đ/chí đồng đội gắn bó sâu nặng thắm thiết - Vẻ đẹp vừa chân thực vừa lãng mạn. ?Có ý kiến cho rằng : kết thúc bài thơ là một h/ảnh rất đặc sắc : Đêm nay... trăng treo Đây là một bức tranh đẹp về tình đ/c, đ/đội, là biểu tợng đẹp về cuộc đời ngời csĩ Em có đồng ý với ý kiến đó không ? vì sao 4.Híng dÉn vÒ nhµ : - ViÕt ®/v hoµn chØnh tr×nh bµy c¶m nhËn vÒ h/¶nh ngêi lÝnh trong thêi kú k/c chèng Ph¸p. (Sö dông yÕu tè miªu t¶ biÓu c¶m trong v¨n NL). - Soạn “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính ” + Đọc và trả lời câu hỏi phần đọc hiểu sgk . 5. Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... .. ******************** Ngµy so¹n:28/10 /2011 Ngµy gi¶ng: /11/2011 Tiết 45-46 :Bài thơ về tiểu đội xe không kính. - Ph¹m TiÕn DuËt -. A. Mục tiêu cần đạt - Hs cảm nhận đợc nét độc đáo của hình tợng ~ chiếc xe không kính cùng h/¶nh ~ l¸i xe Trêng S¬n hiªn ngang, dòng c¶m, s«i næi - Thấy đợc ~ nét riêng của giọng điệu ngôn ngữ bài thơ. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch h/¶nh, ng«n ng÷ th¬. B. ChuÈn bÞ - Sgv, sgk, so¹n bµi. - T liệu liên quan đến Phạm Tiến Duật và bài thơ. - Hs so¹n bµi theo yªu cÇu . C. Tiến trình hoạt động lên lớp . 1. KiÓm tra : §äc TL mét ®o¹n th¬ trong bµi ®ồng chí Em thÝch c©u th¬ nµo, ®o¹n th¬ nµo nhÊt ? v× sao ? 2. Giíi thiÖu bµi : Cuèi nh÷ng n¨m thÕ kû 20. ë VN xuÊt hiÖn mét líp nhµ th¬ trÎ ®Çy tµi n¨ng mçi ngêi mét vÎ : Lu Quang Vò vµ B»ng ViÖt; Vò QuÇn Ph¬ng vµ Ph¹m TiÕn DuËt, Xu©n Quúnh vµ Phan ThÞ Thanh Nhµn, Lª Anh Xu©n vµ NguyÔn Khoa Điềm... đề tài thế hệ trẻ Việt Nam chống Mỹ cứu nớc “xẻ dọc Trờng Sơn...” ~ cống hiến -hy sinh là vẻ đẹp chủ nghĩa anh hùng. Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. T×m hiÓu chung ? Hs giíi thiÖu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ 1. T¸c gi¶ : Ph¹m TiÕn DuËt (1941) t¸c gi¶ ? - Năm 1964 vào bộ đội,hoạt động ở - PTD là csĩ lái xe lăn lộn trên tuyến đ- tuyến đờng Trờng Sơn. êng TS¬n nªn cã nhiÒu bµi th¬ mang - TiÒu biÓu cho thÕ hÖ nhµ th¬ thêi h¬i thë trùc tiÕp cña cuéc chiÕn tranh. chèng Mü. - Kể về bài thơ “Nhớ” h/cảnh ra đời ? - Viết nhiều về ~ anh bộ đội lái xe, chị - C¸c bµi : Trêng S¬n §«ng – TS T©y, thanh niªn xung phong Trêng S¬n Lửa đèn, Gửi em cô thanh niên xung - Giọng thơ tự nhiên sôi nổi, tinh.

(88) phong ? ? Tr×nh bµy ~ hiÓu biÕt vÒ bµi th¬. - Nằm trong chùm thơ đợc giải Nhất cuéc thi th¬ b¸o v¨n nghÖ 1969, ®a vµo tËp “VÇng tr¨ng quÇng löa” ? Bài thơ ra đời trong h/cảnh nào ? - Nhng suốt ngày đêm ~ đoàn xe vận t¶i qu©n sù nèi ®u«i nhau vÉn tiÕn ra phÝa tríc.. nghÞch mµ t¬i trÎ, ®a vµo th¬ ~ chi tiÕt thực → là nhà thơ quân đội 2. T¸c phÈm - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c : 1969. cuéc kc chèng Mü gay go ¸c liÖt. M¸y bay Mü điên cuồng bắn phá dọc tuyến đờng TS trút hàng ngàn vạn tấn bom đạn và chất độc da cam nhằm chặn đứt mạch máu giao th«ng chÝnh vËn chuyÓn vò khÝ l¬ng thùc tõ miÒn B¾c → Nam (nhiÒu nơi đã trở thành túi bom) II. §äc - hiÓu chó thÝch 1. §äc bµi :. Gv đọc bài thơ - hớng dẫn hs đọc Giäng ®iÖu th¶n nhiªn ngang tµng s«i næi ph¬i phíi niÒm vui tin tëng. 2. Chó thÝch: (sgk) Hai hs đọc. III. Ph©n tÝch *Gv: lu ý mèt sè chó thÝch sgk. 1.Nhanđề bài thơ và nh÷ng chiÕc xe Hoạt động 2 kh«ng kÝnh *Nhan đề: ? Nhan đề bài thơ có gì khác lạ ? - Nhan đề dài tởng nh có chỗ thừa. - Lạ ở h/ảnh đợc tác giả phát hiện ra : nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh → thÓ hiÖn sự gắn bó và am hiểu hiện thực đời sống ctranh trên tuyến đờng TSơn. - Lạ ở cảm hứng của tác giả : tác giả đã Hs tìm đọc ~ câu thơ miêu tả h/ảnh xe. thêm vào hai chữ “bài thơ” → không ph¶i chØ viÕt vÒ hiÖn thùc khèc liÖt mµ chñ yÕu muèn nãi vÒ chÊt th¬ cña hiÖn thùc Êy, chÊt th¬ cña tuæi trÎ hiªn 2 ? Trong bài thơ hình ảnh độc đáo nhất ngang, dũng cảm vợt lên k . *Hình ảnh những chiếc xe không kính lµ g× Nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh ? tác giả đã giải thích thế nào về chiếc + bom giËt xe kh«ng kÝnh + bom rung ? Ngoµi ra xe cßn thiÕu g× n÷a ? Em có nhận xét gì về những hình ảnh - Không đèn ,không mui,thùng xe bị xớc . Êy. ->Thực trần trụi .Cảm hứng thơ ?Giọng điệu trong câu thơ ntn? *Gv: mÆc dï xe nh vËy nhng ngêi lÝnh => kh¾c ho¹ k2 ¸c liÖt cña ctranh víi nhiÒu hy sinh gian khæ vẫn hiên ngang cảm nhận đợc cuộc sèng bªn ngoµi .Tinh thÇn bÊt khuÊt điều đó cho chúng ta thấy đợc phải có hồn thơ nhạy cảm,phải có tâm hồn ngời lính mới cảm nhận đợc điều đó để đa vào thơ . GV kết thúc tiết 1 Hướng dẫn học tiết 2 Tiết 2:.

(89) *Bài cũ:Nhan đề bài thơ có gì đáng chú ý. ? T thÕ hiªn ngang,ung dung cña những ngời lính lái xe đợc thể hiện nh thÕ nµo. *Gv: MÆc dï qua « cöa bÞ vì nh vËy nhng ngêi lÝnh vÉn thÊy vµ c¶m nhËn đợc cuộc sống.Họ vẫn yêu quý những chiÕc xe “ yªu xe nh con....” ? Tinh thần dũng cảm,thái độ bất chấp khó khăn gian khổ đợc ngời lính thể hiÖn ra sao.. 2. Hình ¶nh người chiÕn sÜ l¸i xe -Ung dung -Nhìn trời ,nhìn đất =>Tác giả gợi tả -Nh×n giã 1 c¸ch Ên tîng -Con đờng nh÷ng c¶m gi¸c cña ngêi lÝnh l¸i xe qua khung cöa kh«ng kÝnh => t thÕ ung dung hiªn ngang. -Cã bôi...tãc tr¾ng -ph× phÌo => bÊt chÊp khã -cêi ha ha kh¨n gian khæ ,hä vẫn lạc quan yêu đời -Ma tu«n,ma xèi => nghÞ lùc phi thêng tinh thÇn vît khã vît khæ bÊt chÊp mäi khã kh¨n. - B¾t tay nhau - BÕp Hoµng CÇm ? Trong khã kh¨n gian khæ ,t×nh c¶m đồng chí đồng đội đợc thể hiện nh thế - Chung bát cơm =>Tình đồng chí đồng đội keo sơn gắn nµo . bã,chia sÏ nh÷ng khã kh¨n gian khæ ,sèng víi nhau nh nh÷ng ngêi trong gia ? Những chiếc xe không đèn , không kính, không có mui nhng vẫn chạy vì lí đình . -V× MiÒn Nam ®ang chia c¾t ,v× kÎ thï do g× . còn trên đất nớc . ? Họ cần có gì để vợt qua tất cả *Gv : NhÞp th¬ nhanh gÊp + ®iÖp tõ -> Cã tr¸i tim cña ngêi chiÕn sÜ ,tr¸i tim “không có” → nh ~ đờng cua rẽ khúc anh hùng dũng cảm ,đơng đầu mọi khó khuûa khã kh¨n chång chÊt nèi tiÕp kh¨n . - Nhµ th¬ nh¾c l¹i, t¶ l¹i h/¶nh xe tiÕp tôc thiÕu ®i ~ ptiÖn → K2 ngµy cµng chång chÊt nèi tiÕp - TÊt c¶ ~ ®iÖp ng÷ “K 0” nh©n lªn gÊp bội ~ K2 đối lập khẳng định chỉ cần “có” một trái tim → khẳng định chân lý lµm nªn søc m¹nh kh«ng ph¶i lµ vò khÝ kh«ng ph¶i lµ c«ng cô mµ lµ con ngêi víi tr¸i tim nång nµn yªu th¬ng với ý chí quyết tâm chiến đấu vì miền IV. Tæng kÕt : Nam ruét thÞt 1.Néi dung : Hoạt động 3 - H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh ? Suy nghÜ vµ c¶m nhËn cña em sau khi nhng vÉn hiªn ngang tiÕn vÒ ph¸i tríc - H×nh ¶nh nh÷ng chiÕn sÜ l¸i xe trêng häc xong bµi th¬ s¬n víi t thÕ bÊt khuÊt kiªn cêng vµ niÒm l¹c quan m¶nh liÖt 2. NghÖ thuËt : - Ng«n ng÷ th¬ víi giäng ®iÖu giµu ? NÐt nghÖ thuËt chÝnh cña bµi th¬ khÈu ng÷ ,tù nhiªn ,khoÎ kho¾n V. LuyÖn tËp.

(90) * Gièng : ? C¶m nhËn cña em vÒ h/¶nh thÕ hÖ trÎ - lý tëng, tr¸ch nhiÖm, lßng yªu níc. thêi chèng Mü qua h/¶nh ngêi lÝnh - tinh thÇn vît k2 gian khæ hy sinh trong bµi th¬. So s¸nh víi h/¶nh ngêi - niÒm l¹c quan søc sèng thanh xu©n lÝnh ë bµi “§ång chÝ”. - t×nh c¶m g¾n bã chia ngät sÎ bïi * Kh¸c : - Ngêi lÝnh chèng Ph¸p xuÊt th©n tõ n«lÖ nghÌo khæ, n«ng d©n – CM lµ sù gi¶i tho¸t sè fËn ®au khæ t¨m tèi, trang bÞ th« s¬ thiÕu thèn h¬n, t/chÊt t¬i vui Ýt lé râ, trÇm. - Ngêi lÝnh chèng Mü : ý thøc gi¸c ngé về lý tởng độc lập tự do, ý thức về trách nhiÖm cña thÕ hÖ m×nh. S«i næi trÎ trung h¬n. 3. Củng cè : - -H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh - h×nh ¶nh nh÷ng ngêi chiÕn sÜ l¸i xe . 4. Híng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc lßng bµi th¬ -N¾m l¹i néi dung bµi häc -ChuÈn bÞ bµi : KiÓm tra v¨n -Đọc và tìm hiểu phân văn học trung đại 5 . Rót kinh nghiÖm :…………………………………………………………........ Ngµy so¹n: 28.10.2011 Ngµy gi¶ng TiÕt 47: KIỂM TRA TRUYỆN TRUNG ĐẠI I.Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh : Nắm đợc những kiến thức cơ bản về truyện Trung đại Việt Nam , những thể loại chñ yÕu, gi¸ trÞ néi dung vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm tiªu biÓu Qua bài kỉêm tra, đánh giá đợc trình độ của mình về các mặt kiến thức và năng lùc diễn đạt II.ChuÈn bÞ - Ra đề duyệt đề tổ chuyên môn - Ôn tập nội dung phần văn học Trung đại. Ma trận , câu hỏi và hớng dẫn chấm cho đề kiểm tra.

(91) Mứcđộ Chủ đề Mã đề1 NguyÔn Du truyÖn KiÒu ChuyÖn ngêi con g¸i Nam x¬ng Sè c©u Sè ®iÓm Mã đề2 NguyÔn §×nh ChiÓu.Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ (Håi thø 14) Sè c©u Sè ®iÓm Tæng sè c©u (mỗi mã đề) Tæng sè ®iÓm. NhËn biÕt. Th«ng hiÓu. VËn dông thÊp. VËn dông cao. Nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Du. ViÕt bµi v¨n vÒ sè phËn bi kÞch vµ vÎ đẹp ngời phụ n÷. 1. 1 0. 3.. Nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ NguyÔn §×nh ChiÓu 1 0. 3.. Céng. 2 10. 7. 0 ViÕt bµi v¨n vÒ ngêi anh hïng d©n téc qua h×nh tîng NguyÔn HuÖ 1 7. 0. 2 10 2 0. III .Tổ chức các hoạt động dạy và học 1. Bµi cò : KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 2 .Bµi míi : Gv đọc đề : Hs chép đề (Có thể in và phát đề cho học sinh) Mã đề 1 C©u 1 : Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Du. C©u 2: Phân tích vẽ đẹp và số phận đầy bi kịch của ngờ phụ nữ qua tác phẩm Chuyện ngêi con g¸i Nam x¬ng vµ qua c¸c ®o¹n trÝch truyÖn KiÒu. Mã đề 2 C©u 1 Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ NguyÔn §×nh ChiÓu. C©u 2. 1.

(92) Phân tích vẽ đẹp và số phận đầy bi kịch của ngờ phụ nữ qua tác phẩm Chuyện ngêi con g¸i Nam x¬ng vµ qua c¸c ®o¹n trÝch truyÖn KiÒu. III.Hoạt động tiếp theo - GV định hớng HS làm bàì - Coi kiÓm tra nghiªm tóc ( cã biÖn ph¸p víi häc sinh sö dông tµi liÖu ) - Thu bài đúng thời gian và đủ số lợng - Nhận xét ý thức và thái độ làm bài Híng dÉn chuÈn bÞ bµi míi: æng kÕt vÒ tõ vùng.... §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm Mã đề 1 C©u1 ( 3®) * Yêu cầu nêu đợc : + Là đại thi hào dân tộc ,Danh nhân văn hoá thế giới ( 0,75 ®iÓm) + Thời đại có nhiều biến động ( 0,75 ®iÓm) + Gia đình quí tộc nhiều đời làm quan ,có truyền thống văn học ( 0,75 ®iÓm) + Cuộc đời mồ côi từ nhỏ ,hiểu biết sâu rộng vốn sống phongphú ( 0,75 ®iÓm) C©u 2 :( 7,0 d ) * Yªu cÇu vÒ h×nh thøc ( 1.0 ®iÓm) - Tr×nh bµy bè côc khoa häc râ rµng * Yªu cÇu vÒ néi dung : - Sè phËn bi kÞch + §au khæ oan khuÊt (Sè phËn cña Vò N¬ng) ( 1.0 ®iÓm) + Bi kịch điển hình của ngời phụ (nhân vật Thúy Kiều hội đủ những đau khổ cña ngêi phô n÷ trong XH xa mµ hai bi kÞch lín nhÊt lµ bi kÞch t×nh yªu tan vì và bi kịch nhân phẩm bị chà đạp) ( 1.5 ®iÓm) - Vẻ đẹp của ngời phụ nữ + Vẻ đẹp nhan sắc, tài năng của chị em thúy Kiều. ( 1.5 điểm) + Vẻ đẹp tâm hồn, phẩm chất: hiếu thảo, thuỷ chung son sắt (Vũ Nơng,Thúy KiÒu) ( 1.0 ®iÓm) + Kh¸t väng tù do c«ng lÝ chÝnh nghÜa (Thóy KiÒu) ( 1.0 ®iÓm).

(93) ( Tr×nh bµy râ rµng ,lËp luËn chÆt chÏ , dÉn chøng x¸c thùc ,lêi v¨n giµu c¶m xúc thuyết phục đợc ngời đọc ) Mã đề 2 C©u 1 :( 3,0 d ) Yªu cÇu - Nguyễn Đình Chiểu (1822 - 1888) tục gọi là §å Chiểu ( 0,5 ®iÓm) - Nguyễn Đình Chiểu là mét người có nghị lực sống và cống hiến cho đời. Bất hạnh ập tới thật khắc nghiệt (26 tuổi bị mù, dở dang đường công danh, đường tình duyên trắc trở, về quê nhà gặp buổi loạn li)Tiếp đó là những ngày lao đao chạy giạc,nỗi căm uất trư ớc cảnh giang sơn”4 chia 5 xé” nỗi đau long trước tình cảnh khốn khó,lầm than của nhân dân. ( 1.5 ®iÓm) - Là nhµ th¬ có lòng yêu nước và tinh thần bất khuất chống giặc ngoại xâm (1.0 ®iÓm) Khi cả Nam kì rơi vào tay giặc, vẫn nêu cao tinh thần bất khuất trước kẻ thù "thua cuộc rồi lưng vẫn thẳng, đầu vẫn ngẩng cao, ngay kẻ thù cũng phải kính nể", giữ trọn lòng trung thành với Tổ Quốc, với nhân dân cho tới lúc mất. Câu 2 :( 7,0 d ) - Giống mã đề số 1 *Rót kinh nghiÖm ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ... Ngµy so¹n: /11/2011 Ngµy gi¶ng: /11/2011 TiÕt 48 :Tæng kÕt vÒ tõ vùng A. Mục tiêu cần đạt - Hs nắm vững hơn và biết vận dụng những kiến thức về từ vựng đã học từ líp 6 → 9 : sù ph¸t triÓn cña tõ vùng, tõ mîn, tõ H¸n ViÖt, thuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi, c¸c h×nh thøc trau dåi vèn tõ. B. ChuÈn bÞ - Sgk, sgv, bµi so¹n. - Bảng tổng kết, bảng phụ ghi sơ đồ C. Tiến trình hoạt động trên lớp 1. KiÓm tra : Lµm trong qu¸ tr×nh «n tËp KT phÇn chuÈn bÞ cña HS 2. Giíi thiÖu bµi : Nªu yªu cÇu cña tiÕt «n tËp. Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I.Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng : Hs điền vào sơ đồ. 1.Điền sơ đồ 2. Minh ho¹ a) C¸ch 1 : Ph¸t triÓn nghÜa cña tõ * Thªm nghÜa míi - (da) chuét - (con) chuét : bé phËn cña m¸y tÝnh Hs t×m d/c minh ho¹ - bè kinh tÕ.

(94) Gv ®a d/c cho hs luyÖn tËp t×m hiÓu c¸c tõ chuyÓn nghÜa.. Xu©n 1 : mïa xu©n; Xu©n 2 : tuæi trÎ Bạc : đối xử thô bạo tàn nhẫn Tay : con ngêi; ch«n : h¹i, lµm h¹i Cành phù dung : ngời con gái đẹp - CÇm : ®iÒu khiÓn Từ ghép đẳng lập đợc cấu tạo theo phơng thức chuyển nghĩa hoán dụ VD : quần áo → chỉ đồ mặc nói chung.. *Hs đọc bài 3. thảo luận 4 : 2/. Hoạt động 2. Hs «n l¹i kh¸i niÖm ? Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ mîn * Hs lµm bµi tËp sgk Hs đọc bài 2. Bàn luận – phát biểu. *Gv chốt lại vấn đề. Hs đọc bài 3 Hs trao đổi nhóm đôi 1 – trả lời Hoạt động 3 Hs «n l¹i kh¸i niÖm. ? Cã nªn l¹m dông tõ H¸n ViÖt Kh«ng * CÇn thiÕt k0 thÓ k0 dïng VD. Tæng thèng vµ vî B¸o thiÕu niªn tiªn phong – B¸o trÎ. - nÒn kinh tÕ nhµ níc. * ChuyÓn nghÜa - ChÞ em s¾m söa bé hµnh ch¬i xu©n - ngµy xu©n em h·y cßn dai (Èn dô) - B¹c t×nh næi tiÕn lÇu xanh Mét tay ch«n biÕt mÊy cµnh phï dung (ho¸n dô) (Èn dô) - LÇu nµy ta ra, th©n hµnh cÇm qu©n, phơng lợc tiến đánh đã có tính sẵn. (Èn dô) - §Çu lßng hai ¶ tè nga. (Èn dô) - Trái tim lầm chỗ để trên đầu ho¸n dô ho¸n dô b) C¸ch 2 : ↑ sè lîng tõ. * Tạo từ mới : rừng phòng hộ, sách đỏ, thÞ trêng tiÒn tÖ, tiÒn kh¶ thi, du lÞch sinh th¸i, khu chÕ xuÊt... * Vay mîn tõ : in _ t¬ _ nÐt; c« _ ta; sars 3. Đó chỉ là giả định không thể xảy ra víi bÊt kú ng«n ng÷ nµo. * V× nÕu kh«ng ↑ nghÜa th× mçi tõ chØ cã 1 nghÜa; nhu cÇu giao tiÕp t¨ng → sè lîng tõ ng÷ còng sÏ t¨ng gÊp nhiÒu lÇn → v« lý. → Mọi ng2 đều ↑ theo các cách của sơ đồ. II. Tõ mîn 1. Kh¸i niÖm : lµ nh÷ng tõ vay mîn tiÕng níc 2. Chọn nhận định đúng a) K0 chọn : vì mọi ng2 đều phải vay mợn. b) K0 chän : v× viÖc vay mîn xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu giao tiÕp cña ngêi ViÖt. e) Chän C. d) K0 chän v×: - Nhu cÇu gtiÕp cña ngêi ViÖt ↑ K0 ngừng cần vay mợn để đáp ứng. - Vay mợn để giao lu các dt và làm giàu cho v¨n ho¸ dtéc. 3. NhËn xÐt c¸c tõ mîn - Săm, lốp, ga, xăng, phanh → đã đợc ViÖt ho¸ hoµn toµn. - axÝt, ra®i«, vitamin → cßn gi÷ nhiÒu nÐt ngo¹i lai. III. Tõ H¸n ViÖt 1. Kh¸i niÖm : tõ mîn cña tiÕng H¸n nhng đợc phát âm và dùng theo cách dïng tõ cña tiÕng ViÖt..

(95) con ®i tríc VD : quèc gia, ý thøc, gi¸o dôc * Tuy nhiªn kh«ng nªn l¹m dông VD con c¸i ph¶i v©ng lêi phô mÉu Líp em hiÖn diÖn 43 b¹n Hi h÷u ai häc giái nh b¹n B¾c (hiÕm cã) *Hs chọn quan niệm đúng. Hoạt động 4 ? Nªu kh¸i niÖm cña thuËt ng÷ VÝ dô thuËt ng÷ : Èn dô, íc lÖ, th¹ch nhò, ph©n sè thËp ph©n VD : häc tñ, häc lÖch, tróng tñ, gËy, ngçng. ? Vµi trß cña thuËt ng÷ Hs thảo luận nhóm đôi Tr×nh bµy *Cã thÓ cho vÒ nhµ hs tù lµm Giíi thanh niªn giang hå : ®Çu gÊu, bảo kê, đại ca, đầu bò. Hoạt động 5 ? Nªu c¸ch trau dåi vèn tõ Bµi 2 : HDÉn vÒ nhµ - B¸ch khoa toµn th : tõ ®iÓn b¸ch khoa, ghi đầy đủ tri thức của các ngành - B¶o hé mËu dÞch : b¶o vÖ sx trong níc chèng sù c¹nh tranh cña hµng ho¸ níc ngoµi trªn thÞ trêng níc m×nh Các nớc dùng biện pháp gì để bảo hộ? (đánh thuế cao hàng nhập khẩu) - Dự thảo : thảo ra để thông qua (Động từ) bản thảo để ra thông qua (DT) - Đại sứ quán : cơ quan đại diện chính thức và toàn diện của một nhà nớc ở nớc ngoài do một đại sứ đặc mệnh toàn quyền đứng đầu (≠ lãnh sự quán) - Hậu duệ : con cháu ngời đã chết. 2. Chän quan niÖm a) Sai : v× tØ lÖ tõ H¸n ViÖt 60% TviÖt b) §óng c) Sai d) §óng : v× trong nhiÒu trêng hîp cÇn thiÕt ph¶i dïng HV IV. ThuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi 1. Kh¸i niÖm - ThuËt ng÷ : Tõ ng÷ biÓu thÞ k/niÖm kh/học, công nghệ thờng đợc dùng trong c¸c VB khoa häc c«ng nghÖ. - Biệt ngữ xã hội : ~ từ ngữ chỉ đợc dïng trong mét tÇng líp x· héi nhÊt định. 2. Vai trß cña thuËt ng÷ trong ®s hiÖn nay - Trình độ dân trí tăng - Khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn m¹nh → ThuËt ng÷ ngµy cµng quan träng 3. T×m mét sè VD vÒ biÖt ng÷ XH. - Giíi kinh doanh : vµo cÇu löa(l·i lín) mãm (lç), sËp tiÖm (vì nî); thöa (mua) đẩy (bán), chát (đắt), bèo (rẻ) - Giíi thanh niªn : cèm (non nít), xÞn (hµng hiÖu); sµnh ®iÖu (am hiÓu, thµnh thục), nhìn đểu (k0 thiện chí); đào mỏ (moi tiÒn), lÆn, biÕn (®i khái) V. Trau dåi vèn tõ 1. C¸c h×nh thøc trau dåi vèn tõ. - Nắm đầy đủ và chính xác nghĩa của từ - N¾m c¸ch dung tõ - Lµm t¨ng vèn tõ. 2. Söa lçi tõ a) bÐo bæ → bÐo bë - bÐo bæ : t/chÊt cung cÊp nhiÒu chÊt bæ dìng cho c¬ thÓ → K0 phï hîp kinh doanh - bÐo bæ → dÔ mang l¹i nhiÒu lîi nhuËn. b) đạm bạc → tệ bạc. - đạm bạc : có ít thức ăn, toàn thứ rẻ tiền k0 hợp “đối xử” - tÖ b¹c → k0 nhí g× ¬n nghÜa c) tÊp nËp → tíi tÊp.

(96) - KhÈu khÝ : khÝ ph¸ch con ngêi to¸t ra tõ lêi nãi - M«i sinh : m«i trêng sèng cña sinh vËt. - tấp nập : cảnh đông ngời qua lại kh«ng ngít - tíi tÊp : liªn tiÕp, dån dËp, c¸i nµy cha qua, cái khác đã tới.. 3. Còng cè : - HÖ thèng l¹i néi dung bµi häc 4. Híng dÉn vÒ nhµ : - ¤n tËp l¹i phÇn tõ vùng kÜ -ChuÈn bÞ bµi :NghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù + đọc và tìm hiểu phần bài tập I , II sgk 5. Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... .. ***********************. Ngµy so¹n: 2 /11/2011 Ngµygi¶ng: /11/2011 TiÕt 49 :NghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù A. Mục tiêu cần đạt - Hs hiÓu biÕt thÕ nµo lµ nghÞ luËn trong VB tù sù, vai trß vµ ý nghÜa cña yÕu tè NL trong VB tù sù. - LuyÖn tËp nhËn diÖn c¸c yÕu tè NL vµ viÕt ®/v cã yÕu tè NL B. ChuÈn bÞ - sgk, so¹n bµi,b¶ng phô -Hs : so¹n bµi theo híng dÉn C. Tiến trình các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra bµi cò : Sù chuÈn bÞ bµi cña HS.

(97) 2. Bµi míi : Vai trß k0 thÓ thiÕu cña yÕu tè NL trong VBTS Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1 Gv chia lớp thành nhóm đôi bạn học tËp . Mçi nhãm t×m hiÓu mét ®o¹n trÝch theo gîi ý sgk Hs trao đổi – ghi ý kiến ra nháp ? Néi dung cña ®o¹n trÝch a lµ g× ? ChØ ra nh÷ng tÝnh chÊt nghÞ luËn trong c¸c c©u trªn . Hs lần lợt trao đổi theo nhóm và trình bµy. Gv chốt lại vấn đề thảo luận. ? T×m c¸c tõ ng÷ mang tÝnh chÊt nghÞ luËn ? T¸c dông cña c¸ch dïng trªn .. *Hs đọc đoạn văn b . ? Néi dung cña ®o¹n trÞch b lµ g× ? Để lập luận cho vấn đề trên Kiều và Hoạn Th đã đa ra những luận cứ(lập luËn ) nµo .. ? Tõ lËp luËn cña Ho¹n th khiÕn KiÒu nh thÕ nµo ? Những dấu hiệu và đặc điểm của yếu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù tù. ? Qua ph©n tÝch bµi tËp trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù *Gv: cho hs viÕt ®o¹n v¨n nghÞ luậntóm tắt lí lẽ của Hoạn Th để làm. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu yÕu tè NL trong VBTS 1. §äc c¸c ®o¹n trÝch 2. NhËn xÐt a) §o¹n a : * Suy nghÜ néi t©m cña n/v «ng gi¸o - Nªu V§ : NÕu ta k0 cè t×m mµ hiÓu... - Ph¸t triÓn V§ : Vî t«i k 0 ¸c n0 thÞ tµn nhÉn lµ v× khæ qu¸ : + Khi ngời ta đau chân – chỉ nghĩ đến cái ch©n (tõ mét qui luËt tù nhiªn) + Khi ngêi ta khæ qu¸ - K0 nghÜ tíi ngêi ≠ (nh qui luËt trªn) + V× b¶n tÝnh tèt – bÞ buån ®au che lÊp - KÕt thóc V§ : T«i biÕt vËy → chØ buån k0 nì giËn. * C¸c tõ ng÷ : nÕu... th×, v× thÕ... cho nªn, sở dĩ ... là vì, câu khẳng định, ngắn gọn, khóc chiÕt → T¸c dông : phï hîp víi t c¸ch con ngêi cã häc thøc, giµu lßng nh©n ¸i, lu«n tr¨n trở về cách sống, cách nhìn đời... b) §o¹n b. * Nội dung : Cuộc đối thoại giữa Kiều – Ho¹n Th (quan toµ - bÞ c¸o) * KiÒu lËp luËn - Xa nay đàn bà có mấy ngời ghê gớm cay nghiÖt nh mô → mô téi nÆng. - Xa nay cang cay nghiÖt th× cµng chuèc lÊy oan tr¸i → ph¶i xö téi mô. → KhiÕn Ho¹n Th hån l¹c ph¸ch xiªu, kªu ca. * HTh lËp luËn nh sau : - Tôi là đàn bà nên ghen là tất yếu (lý) - Tôi đã đối xử tốt với cô (tình) - Tôi với cô đều trong cảnh chồng chung – ch¾c g× ai nhêng ai. - Nhng dù sao tôi cũng đã trót gây đau khæ cho c« nªn giê chØ biÕt tr«ng vµo sù độ lợng của cô (nhận tội và kêu gọi sự tha thø) → KhiÕn KiÒu ph¶i c«ng nhËn “kh«n ngoan đến mực, nói năng phải lời” và KiÒu r¬i vµo thÕ khã xö. c) Những dấu hiệu và đặc điểm của yếu tố nghÞ luËn trong VB - Nghị luận thực chất là các đối thoại với c¸c nhËn xÐt, ph¸n ®o¸n, c¸c lÝ lÏ nh»m.

(98) s¸ng tá lêi khen cña KiÒu . Gv: híng dÉn häc sinh c¸ch viÕt .. thuyết phục ngời nghe, ngời đọc. * KÕt luËn : nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù là ngời đọc,(ngời nghe) ngời viết ( ngời kÓ) vµ nh©n vËt nªu c¸c ý kiÕn,nhËn xÐt cïng nh÷ng lÝ lÏ vµ dÉn chøng .Néi dung đó thờng đợc diễn đạt bằng hình thức lập luËn lµm cho c©u chuyÖn thªm phÇn triÕt lÝ . II. LuyÖn tËp Bµi 2.. 3. Cñng cè : - YÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù - Hs nh¾c l¹i phÇn ghi nhí sgk 4. Híng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc ghi nhí - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp sgk -ViÕt c¸c ®o¹n tù sù cã yÕu tè nghÞ luËn Soạn bài : “ Đoàn thuyền đánh cá ” + Đọc bài thơ và tìm hiểu các câu hỏi đọc hiểu sgk + §äc phÇn chó thÝch t×m hiÓu phÇn t¸c gÜa t¸c phÈm . 5.Rót kinh nghiÖm : ………………………………………………………………………………………. . ………………………………………………………………………………………. .. ******************* Ngµy so¹n:2/11/2011 Ngµy gi¶ng: Tiết 50 : Đoàn thuyền đánh cá. Huy CËn. A. Mục tiêu cần đạt - Hs hiÓu sù thèng nhÊt cña c¶m høng thiªn nhiªn vò trô vµ c¶m høng vÒ lao động của tác giả đã tạo nên ~ h/ảnh đẹp, tráng lệ giàu màu sắc lãng mạn trong bài - Rèn kỹ năng cảm thụ và p.tích các yếu tố NT vừa cổ điển vừa hiện đại trong bµi th¬. B. ChuÈn bÞ - sgk, sgv, bµi so¹n - t liÖu vÒ Huy CËn vµ bµi th¬. -Hs so¹n bµi theo híng dÉn C. Tiến trình các hoạt động lên lớp 1. Kiểm tra :Đọc thuục lũng bài thơ: Bài thơ về tiểu đội xe khụng kớnh. H/ảnh ngời chiến sĩ lái xe qua “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính ” có ~ p/chất náo ? 2.Bµi míi: Chµng Huy CËn khi xa hay buån l¾m Nỗi nhớ thg không biết đã tan cha Hay lßng chµng vÉn tñi n¾ng sÇu ma.

(99) Cùng đất nớc mà nặng buồn sông núi Sự chuyển biến và trởng thành của thơ Huy Cận sau CM T8 đợc thể hiện qua bài thơ Đoàn thuyện đánh cá . Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ ? Hs tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ -Huy CËn (1919-2005) tªn Cï Huy Gv : - tríc c/m nçi buån thÊm vµo c¶nh CËn vËt -Quª Hµ TÜnh - sau c/m khai th¸c niÒm vui cña c/s - Tríc CM lµ thi sÜ xuÊt s¾c cña PT míi TN – vò trô lµ c¶m høng dåi dµo. th¬ míi - Sau CM đóng góp lớn cho thơ ca CM → đề tài XDCNXH. -§îc tÆng gi¶i thëng HCM vµ hu©n ch¬ng sao vµng -t¸c phÈm chÝnh : Löa thiªng,vò tru ca ,trời mỗi ngày lại sáng ,đất nở hoa . 2. T¸c phÈm ? Bài thơ đợc sáng tác trong hoàn cảnh * Hoàn cảnh sáng tác : 1958 khi nµo ? MB¾c hµo høng s«i næi bíc vµo c«ng cuéc XD ph¸t triÓn SX. T¸c gi¶ ®i Hoạt động 2: thùc tÕ ë vïng má Qu¶ng Ninh. Gv và Hs đọc bài thơ II. §äc hiÓu chó thÝch Lu ý : giäng vui, phÊn chÊn, nhÞp võa 1. §äc bµi : ph¶i. khæ 2.3.7 giäng cao lªn vµ nhÞp thanh h¬n. *Gv: lu ý mét sè chó thÝch khã . 2.Chó thÝch : (sgk) ? Theo em bµi th¬ chia lµm mÊy phÇn ,néi 3.Bè côc : 3 phÇn dung cô thÓ . - Hai khæ ®Çu: c¶nh ®oµn thuyÒn ra kh¬i - Bốn khổ tiếp theo : cảnh đánh c¸trªn biÓn ? §äc toµn bµi th¬ em thÊy c¶m høng bao - Khæ cuèi : c¶nh ®oµn thuyÒn trë vÒ. trïm toµn bé bµi th¬ lµ g× ? * C¶m høng bao trïm (≠ víi HC tríc CM, thiªn nhiªn kh«ng - C¶m høng vÒ thiªn nhiªn, vò trô. còn làm con ngời nhỏ bé cô đơn mà làm - Cảm hứng về lđ và con ngời lđ nổi bật vẻ đẹp con ngời.) 4. ThÓ th¬ : ? Bài thơ đợc viết theo thể thơ gì -Th¬ 7 ch÷ Hoạt động 3 Hs đọc diễn cảm hai khổ đầu. ? Đoàn thuyền ra khơi đánh cá vào lúc nµo? ?Cảnh hoàng hôn trên biểnđược miêu tả qua câu thơ nào? ?Tác giả đã sử dụng bp nghệ thuật gì trong hai câu thơ trên?.. III. Ph©n tÝch 1. C¶nh ®oµn thuyÒn ra kh¬i -*Cảnh hoàng hôn trên biển : . - MÆt trêi- hßn löa -Sãng –cµi then -§ªm-sËp cöa -NghÖthuËt:liªn tëng,tëng tîng,so s¸nh nh©n ho¸->. GV:MÆt trêi ch×m dÇn xuèng biÓn ?Tác giả đã sử dụng các hình ảnh nhân nh mét hßn than đỏ rực,¸nh s¸ng t¾t.

(100) hóa ,so sánh ,ẩn dụ như thế nào? GV:Hay ,mới mẻ,độc đáo. ?Với cách sử dụng các bp tu từ 1 cách sáng tao và độc đáo giúp em cảm nhận cảnh biển hoàng hôn ntn? Gv: lóc thiªn nhiªn ,vò trô b¾t ®Çu nghÜ ngơi thì con ngời lao động bắt đầu làm ? ?Cảnh đoàn thuyền ra khơi có gì đáng chú ý? GV:ko phai từng chiếc lẻ tẻ đi biển mà là cả 1 đoàn thuyền đó chính là cả 1 sức mạnh tập thể ? Tõ “l¹i” trong c©u “§oµn thuyÒn... l¹i ra kh¬i” cã ý nghÜa g× ? ? Em hiÓu h/¶nh “c©u h¸t c¨ng buåm” có ý nghĩa ntn?. HS đọc khổ thơ 2 ? Néi dung lêi h¸t nói lên điều gì g× cña ngời đánh cá ? - Lời hát thể hiện ớc mơ đánh bắt nhiều cá. dÇn vµ hoµng h«n ngËp trµn .Bầu trờivà biển bao la như ngôi nhà vũ trụ ,những con sóng như chiếc then cài cửa màn đêm buông xuống như tấm cửa khổng lồ -*Đẹp, tráng lệ, rực rỡ.Vũ trụ bao la rộng lớn, gần gũi và thân thiết đang vào lúc nghỉ ngơi *Cảnh đoàn thuyền ra khơi: -§oµn thuyÒn…l¹i… - C©u h¸t c¨ng buåm …. - L¹i → ®©y lµ c«ng viÖc thêng xuyªn - C©u h¸t c¨ng buåm → h/¶nh Èn dô, đẹp, khoẻ khoắn lãng mạn. Tiếng hát vang khoÎ vang xa hoµ víi giã thæi c¨ng c¸nh buåm. → niÒm vui,sự phấn chấn, nhiÖt t×nh cña ngêi lao động. -> kh«ng chØ giã mµ tiÕng h¸t nh÷ng ngời lao động làm cho cánh buồm c¨ng h¬n vµ ra kh¬i nhanh h¬n.. => §oµn thuyÒn ra kh¬i víi khÝ thÕ hµo høng vµ niÒm vui tin tëng phÊn khëi báo hiệu chuyến ra khơi thu được nhiều thành quả. 3. Cñng cè: -Hs đọc diễn cảm lại toàn bộ văn bản -Cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá đợc tác giã miêu tả nh thế nào 4. Híng dÉn vÒ nhµ : -§äc thuéc lßng bµi th¬ -Nắm đợc những nét chính về cuộc đời sự nghiệp tác giã - Tìm hiểu tiếp cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển,và cảnh đoàn thuyền trở về ..

(101) 5. Rót kinh nghiÖm: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... .. Ngµy so¹n:2/11/2011 Ngµy gi¶ng: Tiết 51 : Đoàn thuyền đánh cá ( Tiếp theo) ( Huy CËn) A. Mục tiêu cần đạt - Hs hiÓu sù thèng nhÊt cña c¶m høng thiªn nhiªn vò trô vµ c¶m høng vÒ lao động của tác giả đã tạo nên ~ h/ảnh đẹp, tráng lệ giàu màu sắc lãng mạn trong bài - Rèn kỹ năng cảm thụ và p.tích các yếu tố NT vừa cổ điển vừa hiện đại trong bµi th¬. B. ChuÈn bÞ - sgk, sgv, bµi so¹n - t liÖu vÒ Huy CËn vµ bµi th¬. -Hs so¹n bµi theo híng dÉn C. Tiến trình các hoạt động lên lớp 1. KiÓm tra : ? Đọc thuộc lòng 2 khổ thơ đầu bài thơ “đoàn thuyền đánh cá” và cho biết cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá nh thế nào . 2.Bài mới: *Gv: nh chúng ta đã biết cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá với khí thế hào hùng đầy niềm tin phấn khởi ,họ đã hoà hợp với thiên nhiên ,làm chủ thiên nhiên ,làm chủ cuộc sống của mình trên biển cả .vậy cảnh đánh cá trên biển và c¶nh ®oµn thuyÒn trë vÒ nh thÕ nµo c« vµ c¸c em t×m hiÓu tiÕp trong tiÕt häc h«m nay . Hoạt động của thầy và tro ? Tác giả miểu tả đoàn thuyền đánh cá trên biển bằng hình ảnh nào. ? Cách miêu tả có gì đặc biệt. - HS : nêu * Một con thuyền nhỏ - kỳ vĩ, khổng lồ lướt trong cảnh trên, hoà nhập với kích thước rộng của thiên nhiên, của vũ trụ. ? Em nghĩ gì về công việc lao động ở đây.. ? Hình ảnh thơ đẹp nhất ở câu nào ? Kéo xoăn tay là kéo ntn. - Kéo mạnh, khoẻ khoắn. Nội dung cần đạt 2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ban đêm trên biển + Thuyền lái gió, buồm trăng. + Lướt giữa mây cao, biển bằng. → Vẻ đẹp lãng mạn → Công việc nặng nhọc vẫn thể hiện niềm vui yêu đời. + Ta hát gọi… + Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao → Cái nhìn về lao động nhẹ nhàng, tự tin, tình yêu mãnh liệt + Ta kéo xoăn tay → Hình ảnh thơ như tạc một bức tượng đầy sức sống của Ngư dân. =>NiÒm say sa hµo høng ,muèn hoµ hîp.

(102) vµ chinh phôc thiªn nhiªn b»ng søc lao động của mình . 3. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về : ? Cảnh đoàn thuyền trở về đợc tác giã - Đoàn thuyền..... miªu t¶ nh thÕ nµo. ...... mµu míi => §oµn thuyÒn trở về khi mặt trời đội biển,trong ánh ? Em có suy nghĩ gì về “Đoàn thuyền b×nh minh r¹ng rì, v× thµnh qu¶ th¾ng lîi đánh cá” trở về ( liên hệ lúc ra khơi) → Đoàn thuyền ra đi như một ngày tàn nhưng nhẹ nhàng, phơi phới trở về trong ban mai, hăm hở say sưa và sảng khoái vì thành quả tốt đẹp ? Phân tích câu “mắt…ph¬i” IV. Tæng kÕt : * Dù đi hay về con người và biển cả hài 1 Nghệ thuật: hoà làm một trong sự tin tưởng và yêu - Âm hưởng khoẻ khoắn, sôi nổi, phôi thương pha, bay bổng, lạc quan - Cách gieo vần linh hoạt (vần liền liền xen lẫn vần cách) ?Nhận xét về đặc sắc NT của bài thơ? - Liên tưởng, tưởng tîng phong phú 2 Nội dung: Sự hài hoà giữa thiªn nhiªn và con người lao động, bộc lộ niềm vui, niềm tự hào của nhà thơ trước đất nước ?Nêu nội dung chính của bài thơ? và cuộc sống 3.Cũng cố: -Hệ thống lại nội dung bài học: +Cảnh đoàn thuyền đánh cá ban đêm trên biển +Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về 4.Híng dÉn vÒ nhµ: -Đọc thuộc lòng và diển cảm bài thơ -Phân tích được cảnh đoàn thuyền đánh cá và cảnh đoàn thuyền trở về. -Ôn tập lại từ tượng hình từ tượng thanh,các biện pháp tu từ 5.Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………….... Ngµy so¹n :4/11/2011 Ngµy gi¶ng: TiÕt 52 :Tæng kÕt tõ vùng A. Mục tiêu cần đạt Hs nắm vững và vận dụng ~ kiến thức về từ vựng từ lớp 6 đến 9 +Tõ tîng thanh ,tõ tîng h×nh +C¸c biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng . B. ChuÈn bÞ - Sgk, sgv, so¹n bµi..

(103) - Ph©n c«ng hs lµm b¶ng tæng kÕt. C. Tiến trình các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra : PhÇn chuÈn bÞ cña hs 2. Bµi míi : Nªu y/c cña tiÕt tæng kÕt. Nội dung cần đạt Hoạt độngcủaGV - HS Hoạt động 1 I. Tõ tîng thanh vµ tõ tîng h×nh ? Kh¸i niÖm tõ tîng thanh, tîng 1. Kh¸i niÖm h×nh ? cho VD ? - Tõ tîng thanh : m« pháng ©m thanh tù nhiªn, con ngêi - Tõ tîng h×nh : gîi t¶ h×nh ¶nh, d¸ng vÎ, tr¹ng th¸i cña sù vËt. ? T×m ~ tªn loµi vËt lµ tõ tîng thanh. 2. Tªn loµi vËt lµ tõ tîng thanh - mÌo, bß, t¾c kÌ, b¾t cß trãi cét, quèc, tu hó, chÌo bÎo. 3. Gi¸ trÞ tù tîng h×nh - Từ tợng hình : lốm đốm, lê thê, loáng tho¸ng. lå lé. - Tác dụng : mtả đám mây một cách cụ thể sinh động. Hoạt động 2 II. Mét sè phÐp tu tõ tõ vùng MÆt trêi – nh hßn löa 1. C¸c phÐp tu tõ tõ vùng Sóng – then; đêm – cửa - So sánh : đối chiếu A nh B Lµn thu thuû tơng đồng - Èn dô : A gièng B Hoa ghen... (hiện) tg đồng (ẩn) T«i kÓ ngµy xa chuyÖn MÞ Ch©u - Nh©n ho¸ A ho¸ B (vËt) (ngêi) Bao giờ cây cải làm đình - Ho¸n dô Gç lim lµm ghÐm th× m×nh lÊy ta A gÇn B Bao giờ chạch đẻ ngọn đa (hiÖn) (Èn) Sáo đẻ dới nớc thì ta lấy mình - Nãi qu¸ Chµng ¬i giËn thiÕp lµm chi A > B Thiếp nh cơm nguội đó khi đói lòng (h/¶nh) (hiÖn thùc) Buån tr«ng cöa bÓ - Nãi gi¶m nãi tr¸nh A < B Bµ vÒ n¨m Êy lµng tre líi Biển động, Hòn Mê giặc Nhí níc ®au lßng con quèc quèc B¾n vµo. Thg nhµ mái miÖng c¸i gia gia. - Ch¬i ch÷ - §iÖp ng÷ Buån tr«ng cöa bÓ Hs đọc từng câu và lần lợt phân tích tõng trêng hîp. 2. Ph©n tÝch nghÖ thuËt a) Èn dô : Gv cho hs nhËn xÐt ptÝch hoa, cánh → chỉ Kiều và cuộc đời K đánh giá. c©y, l¸ → g® K vµ cs cña hä → KiÒu b¸n m×nh cøu g® b) So s¸nh tiếng đàn → tiếng hạc... → tiếng đàn tuyệt diệu c) Nãi qu¸ : Hoa ghen mét hai → T¸i s¾c vÑn toµn siªu phµm..

(104) Hs th¶o luËn nhãm Hs đại diện nhóm trả lời. d) Nãi qu¸ : g¸c kinh → n¬i K chÐp kinh viện sách → nơi TSinh đọc sách → rÊt gÇncïng trong vên - gang tÊc → gÇn nhau - gÊp mêi quan san → sù xa c¸ch th©n fËn c¶nh ngé : chñ nhµ - con ë kh«ng thÓ “gần nhau” đợc. e) Ch¬i ch÷ : tµi = tai - vÒ ©m : gièng nhau chØ ≠ dÊu - vÒ nghÜa : kh¸c xa nhau, tµi cña K lµm nªn bao tai ho¹ téi lçi. 3. Ph©n tÝch nghÖ thuËt a) §iÖp tõ “cßn” Tõ ®a nghÜa “say sa” - say rîu - say t×nh → thể hiện t/cảm mạnh mẽ mà kín đáo b) Nãi qu¸ : sù lín m¹nh cña nghÜa qu©n Lam S¬n. c) So s¸nh : ©m thanh tiÕng suèi cảnh rừng đêm → đẹp lung linh huyền ảo. d) Nhân hoá : → thiên nhiên sống động cã hån g¾n bã víi con ngêi e) Èn dô : mÆt trêi 2 → em bÐ trªn lng mÑ → sự gắn bó của đứa con đ/v ngời mẹ. §ã lµ nguån sèng, ng\ nu«i dìng niÒm tin cña mÑ vµo ngµy mai.. 3. Còng cè: -Hs t×m thªm mét sè vÝ dô vÒ c¸c biÖn ph¸p tu tõ -TËp viÕt mét sè ®o¹n v¨n ng¾n cã sö dông c¸c biÖn ph¸p tu tõ . 4.Híng dÉn vÒ nhµ : -Nắm chắc các khái niệm đã ôn tập -Hệ thống lại các dạng bài tập đã ôn + ChuÈn bÞ bµi míi : TËp lµm th¬ 8 ch÷ -Tìm đọc các bài thơ 8 chữ , tìm hiểu cách ngắt nhịp thơ 8 chữ , cách gieo vần -Biết vận dụng để thực hành làm thơ 8 chữ 5. Rót kinh nghiÖm: ..................................................................................................................................... .................................................................................................................................. *********************.

(105) Ngµy so¹n :4/11/2011 Ngµy gi¶ng: TiÕt 53 :TËp lµm th¬ t¸m ch÷ A. Mục tiêu cần đạt - Hs nắm đợc đặc điểm, khả năng miêu tả, biểu hiện phong phú của thể thơ t¸m ch÷. - Ph¸t huy tinh thÇn s¸ng t¹o, sù høng thó trong häc tËp, rÌn n¨ng lùc c¶m thô th¬ ca. B. ChuÈn bÞ - sgk, so¹n bµi - B¶ng phô - Hs làm thơ theo đơn vị tổ. C. Tiến trình các hoạt động dạy và học. 1. KiÓm tra : Sù chuÈn bÞ cña hs. 2.Bµi míi: -Giúp luyện cảm giác về vần, nhịp của thể thơ để có thi cảm về thể thơ này. Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. NhËn diÖn thÓ th¬ t¸m ch÷ Gv hớng dẫn hs đọc 3 đoạn thơ trong 1. Đọc 3 VD sgk. 2. NhËn xÐt Hs suy nghÜ tr¶ lêi 3 c©u hái sgk a. sè ch÷ 8 ch÷/ 1 dßng th¬. NhËn xÐt sè ch÷ trong 1 c©u th¬. b. vÇn ch©n liªn tiÕp theo tõng cÆp : tan - ngµn; míi -géi; bõng - rõng; g¾t NhËn xÐt c¸ch gieo vÇn. mËt. VÇn ch©n gi¸n c¸ch : b¸t - h¸t, non son c. NhÞp : ®a d¹ng linh ho¹t. 2/3/3 Nào đâu/ ~ đêm vàng/ bên... 3/2/3 Ta say nồi/ đứng uống/... mÑ cïng cha/ c«ng t¸c bËn/ k0 vÒ Hs rút ra đặc điểm thể thơ ? ch¸u ë cïng bµ/ bµ b¶o/ ch¸u nghe Hs đọc ghi nhớ. 3. Ghi nhí Hoạt động 2 Hs ®iÒn vµo bµi 1.. II. LuyÖn tËp nhËn diÖn thÓ th¬ t¸m ch÷.

(106) 1. §iÒn. NhËn xÐt. Hs lµm bµi 2. C¸c hs ≠ nhËn xÐt. Hoạt động 3 - Tõ ®iÓn c©u 3 ph¶i mang thanh b»ng. - Tõ ®iÓn c©u 4 ph¶i cã khu«n ©m a. dµy dÆn/ ca h¸t vÞ nh¹t cña/ ngµy qua h¬ng/ b¸t ng¸t víi/ mu«n hoa 2. §iÒn theo thø tù : cũng mất/ tuần hoàn/ đất trời 3. ChÐp sai : rén r· Söa : vµo trêng III. Thùc hµnh lµm th¬ t¸m ch÷ 1. §iÒn tõ thÝch hîp Hoa lu nở đầy một/ vờn/ đỏ nắng Lũ bớm vàng lơ đãng lớt bay/ qua/. 2. Lµm thªm mét c©u cuèi - Ph¶i cã 8 ch÷ - Khu«n ©m a hoÆc ¬ng thanh b»ng 3. Tr×nh bµy bµi th¬ cña tæ m×nh - Theo tõng tæ - Cã lêi b×nh. Mỗi tổ cử một đại diện đọc và bình trớc lớp bài thơ đã chuẩn bị. C¶ líp nhËn xÐt : thÓ 8 ch÷, vÇn ? Nhịp đúng sai đặc sắc ? kết cấu ? nội dung c¶m xóc cã ch©n thµnh s©u s¾c kh«ng ? 3. Củng cè: - C¸ch nhËn diÖn th¬ t¸m ch÷ ,t×m thªm mét sè bµi th¬ ,®o¹n th¬ viÕt theo thÓ th¬ t¸m ch÷ . 4. Híng dÉn vÒ nhµ : -Nắm chắc đặc điểm thể thơ tám chữ tập làm 1 bài thơ 8 theo chủ đề tự chọn . 5. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... .................................................................................................................................... ********************. So¹n : 10/11/2011.

(107) Gi¶ng : Tiết 54 TRẢ BµI KIỂM TRA VĂN A.Mục tiêu cần đạt Giỳp học sinh Củng cố kiến thức về truyện trung đại Việt Nam chơng trình lớp 9 Gi¸o dôc ý thøc häc bµi , ý thøc tù lùc RÌn luyÖn kü n¨ng lµm bµi kiÓm tra tù luËn , kü n¨ng söa ch÷a lçi Đánh giá bài làm, rút kinh nghiệm, sửa chữa các sai sót về mặt ý tứ, câu, từ ngữ, chính tả trong phần tự luận . B.ChuÈn bÞ ChÊm bµi , ph©n lo¹i c¸c lçi sai c¬ b¶n HS ôn tập kiến thức đã kiểm tra C.Tiến trình các hoạt động dạy và học 1. Bµi cò : Học sinh nhấc lại các tác phẩm văn học trung đại Việt Nam đã học 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Gv chép đề bài lên bảng Hs xác định yêu cầu đề bài ( hs trao đổi thảo luận – gv chốt yêu cÇu đề bài ) Tr¶ bµi cho häc sinh Gv nhËn xÐt cô thÓ Gäi häc sinh tù nhËn xÐt lçi sai cña bµi m×nh vµ c¸ch söa bµi sau khi nËn biÕt lçi sai. Vµo ®iÓm - thu bµi Lỗi sai (diễn đạt): Vũ Nơng rất đẹp mà yªu th× khæ v× chång hay ghen, Tr¬ng Sinh đáng trách vì con nhỏ vô tình nên Vò N¬ng bÞ dån vµo thÕ bÝ...... (bµi §øc) Ch÷a l¹i: Vò N¬ng lµ mét ngêi con g¸i đẹp ngời, đẹp nết, hiền thục, đảm đang, th¸o v¸t, thê kÝnh mÑ chång rÊt mùc hiÕu th¶o, mét d¹ thuû chung víi chồng, hết lòng vun đắp hạnh phúc gia đình. Một ngời con gái nh thế phải đợc hëng h¹nh phóc trän vÑn.VËy mµ ph¶i chết một cách oan uổng đau đớn.... N«i dung c¬ b¶n I. §Ò kiÓm tra C©u 1 Nêu đợc những nét cơ bản về tác giả Nguyễn Du , về thời đại , về gia đình , về cuộc đời ... C©u 2 : Trình bày đợc + Sè phËn bi kÞch : ®au khæ, oan khuÊt , + Vẻ đẹp của ngời phụ nữ - Vẽ đẹp về tâm hồn phẩm chất , hiếu th¶o, thuû chung son s¾t - Më réng kiÕn thøc liªn quan ( nh©n vËt Thuý KiÒu ) II. NhËn xÐt kÕt qu¶ * ¦u ®iÓm : + Bài làm cơ bản đạt yêu cầu - VÒ néi dung , bè côc , tr×nh bµy ... - C¸ch diÔn ®at ch÷ viÕt ... * Nh÷ng lçi sai cÇn kh¾ phôc + Lỗi diễn đạt : dài dòng , lủng củng vô nghÜa cô thÓ: L©m, Tài, Thành (9B) Long, Mạnh, §øc...(9A) + Lçi bè côc: cha t¸ch ®o¹n ph©n bè c¸c ®o¹n cha khoa häc Thăng,Tú, Quyên,Tuấn.,Tiến.. , III .KÕt qu¶ §iÓm 8 : 5/64 §iÓm 7 : 16/64 §iÓm díi 5: 9/64 IV.Söa lçi sai c¬ b¶n + Lỗi dùng từ diễn đạt ( hớng dẫn chữa cụ thÓ vµo vë ).

(108) + bè côc : më bµi , th©n bµi , kÕt bµi , ( nh¾c nhë c¸ch t¸ch ®o¹n c¨n cø vµo néi dung tr×nh bµy) Häc sinh tù söa III.Củng cố: Gv hớng dẫn học sinh ôn kiến thức về phần văn học trung đại Việt Nam Yªu cÇu viªt ®o¹n v¨n hoµn chØnh IV.Hướng dẫn: So¹n bµi : BÕp löa vµ Khóc h¸t ru ... * Rút kinh nghiÖm ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... .... TiÕt 56 TiÕt 56: BÕp löa. Ngµy so¹n:10/11/2012 Ngµy gi¶ng:12/11/2012. ( Bằng việt ) A. Mục tiêu cần đạt - Hs cảm nhận đợc ~ tình cảm, cxúc ch.thành của n/v trữ tình – ngời cháu – và h/ảnh ngời bà giàu tình thơng giàu đức hi sinh trong bài thơ. - Thấy đợc NT diễn tả CX thông qua hồi tởng kết hợp với miêu tả tự sự, bình luËn cña t¸c gi¶ trong bµi th¬. B. ChuÈn bÞ - sgk, bµi so¹n - T liệu liên quan đến tác giả, tác phẩm “Bếp lửa” -Hs : so¹n bµi theo yªu c©u.

(109) C. Tiªn trinh lªn líp 1. Kiểm tra : Đọc TL bài thơ Đoàn thuyền đánh cá . Hoàn cảnh sáng tác và chủ đề bài thơ. Vì sao có thể nói bài thơ là một khúc tráng ca về những ngời lao động ? 2. Giới thiệu bài : ở lớp 7 “Tiếng gà tra” của Xuân Quỳnh. Tình bà cháuanh lính trẻ trên đờng hành quân nghe tiếng gà nhớ bà. ë bµi nµy – mét sinh viªn du häc níc ngoµi... c¶m xóc mçi bµi ≠ nhau. Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. T×m hiÓu chung (1) Hs giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ bµi th¬ ? 1. T¸c gi¶ : Gv đọc. T/cảm chậm rãi lắng đọng bồi hồi. B»ng ViÖt - Nhµ th¬ trëng thµnh thêi CMü - Th¬ trong trÎo mît mµ, khai th¸c ~ kû niÖm vµ m¬ íc tuæi trÎ 2. T¸c phÈm * H/c s¸ng t¸c : 1963 khi t¸c gi¶ (2). Giíi thiÖu vÒ t¸c phÈm. ®ang lµ sinh viªn häc t¹i Liªn X«, Gîi ý : H/c s¸ng t¸c mới bắt đầu đến với thơ. ThÓ lo¹i * ThÓ lo¹i : th¬ míi 8 tiÕng vÇn Mạch cảm xúc, cảm hứng chủ đạo ch©n liªn. Bè côc * M¹ch c¶m xóc: (Cảm hứng chủ đạo : tình bà cháu, lòng kính - Bếp lửa → gợi kỉ niệm về bà → yªu biÕt ¬n v« h¹n ®/víi bµ.) suy ngÉm vÒ bµ → göi niÒm mong nhí vÒ víi bµ - Håi tëng qu¸ khø → hiÖn t¹i; kû niÖm → suy ngÉm theo dßng håi t* Bè côc ëng - Khæ 1 : H/¶nh bÕp löa kh¬i nguån kû niÖm * Bè côc - Bèn khæ : Nh÷ng kû niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ; h/¶nh bµ g¾n víi h/¶nh bÕp löa - Khæ 6 : Suy ngÉm vÒ bµ - Khæ cuèi : Nçi nhí bµ kh«n ngu«i. Hoạt động 2 (3) Hs đọc 3 câu đầu nhấn mạnh điệp ngữ II. Phân tích “mét bÕp löa” 1. Bếp lửa khơi nguồn dòng hồi ? H/ảnh bếp lửa đợc hình dung trong trí nhớ cña T¸c gi¶ ntn ? Tõ l¸y chên vên, Êp Ýu gîi tưởng cảm xúc. cho em ~ h/¶nh vµ c¶m xóc g× ? C¸ch nãi “biÕt mÊy n¾ng ma” hay ë chç nµo ? - H/¶nh bÕp löa ë lµng quª VN. - “chên vên trong s¬ng sím” → h/¶nh gÇn gũi quen thuộc trong mỗi gia đình “chờn vên” – gióp h×nh dung lµn s¬ng sím ®ang bay nhÌ nhÑ quanh bÕp löa võa gîi c¸i mê nhoµ cña ký øc theo thêi gian. - “Êp Ýu” gîi bµn tay kiªn nhÉn, khÐo lÐo vµ tÊm lßng chi chót cña ngêi nhãm löa l¹i rÊt - Sù håi tëng b¾t ®Çu tõ bÕp löa. chÝnh x¸c víi c«ng viÖc nhãm bÕp cô thÓ. Êp Ýu lµ sù kÕt hîp 2 tõ Êp ñ vµ n©ng niu - Biết mấy nắng ma : ẩn dụ – cuộc đời vất v¶ lo toan cña bµ. - H/¶nh gÇn gòi gi¶n dÞ Êm ¸p t×nh → Từ bếp lửa liên tởng tự nhiên đến ngời.

(110) nhóm lửa đến nỗi nhớ tình thơng bà → hợp lý Hs đọc 5 câu thơ tiếp (4) Nh÷ng kû niÖm tuæi th¬ g¾n víi ~ sù kiÖn nµo ? cuéc sèng ra sao ? Sù kiÖn nµo h/¶nh chi tiÕt nµo ¸m ¶nh m·i trong t©m trÝ t¸c gi¶ nhÊt ? V× sao ? - Kû niÖm thêi th¬ Êu hiÖn vÒ tõ rÊt xa (4 tuổi) Những ám ảnh suốt cả đời. Tuổi thơ bªn bµ nhiÒu gian khæ nhäc nh»n cã bãng đen ghê rợn của nạn đói 1945, bố đi đánh xe con ngùa gÇy r¹c. Nh÷ng Ên tîng nhÊt lµ mïi khãi bÕp khãi hun nhÌm m¾t ch¸u, khãi cay khÐt v× cñi ít v× s¬ng l¹nh. - Mùi khói từ ~ năm đầu đời vẫn còn nguyªn trong ký øc ch¼ng thÓ tiªu tan. Mïi khãi cña qu¸ khø lµm cay sèng mòi hiÖn t¹i hay lµ nhí th¬ng tõ hiÖn t¹i lµm sèng dËy ngän khãi qu¸ khø Tiết 2: Bài cũ: Hãy phân tích hình ảnh bếp lửa trong 3 câu thơ đầu của bài thơ? GV:Từ h/a bếp lửa đã khơi dậy những kỉ niệm tuổi thơ sống bên bà và h/a bà gắn với h/a bếp lửa. ? Lên 4 tuổi h/a nao in mãi trong tâm trí nhà thơ đến bây giờ nghĩ lai vẫn còn xúc động. Hs đọc 8 câu thơ tiếp giọng tha thiết bồi hồi. (5) ? Sau h/¶nh chi tiÕt mïi khãi, cßn h/¶n chi tiÕt nµo gîi liªn tëng cña n/v tr÷ t×nh. (tiÕng chim tu hó) (6) ? TiÕng chim tu hó vang väng trong trÝ nhí gióp t¸c gi¶ nhí ~ g× vÒ bµ ? - Nhí ~ kû niÖm : h/c¶nh chung cña nhiÒu g® VN trong KC CPh¸p – cha mÑ ®i c«ng t¸c – ch¸u sèng trong sù cu mang d¹y dç cña bµ sím ph¶i tù lËp lo toan - Nhà thơ nh tách ra khỏi hiện tại đắm chìm trong kû niÖm suy tëng vÒ bµ, c©u hái “bµ cßn nhí kh«ng bµ” → t/c¶m ch©n thµnh tù nhiên cảm động. - TiÕng chim tu hó gîi kh«ng gian mªnh m«ng buån v¾ng. Hs đọc “Năm giặc đốt làng ... niÒm tin dai d¼ng” ? §o¹n th¬ dÉn trùc tiÕp lêi bµ dÆn ch¸u nhằm mục đích gì ? Từ h/ảnh bếp lửa đến cuèi ®o¹n xuÊt hiÖn ®iÖp ng÷ “mét ngän löa” cã dông ý NT g× ? - P/chÊt cao quÝ cña bµ : b×nh tÜnh, vît mäi. ngêi.. 2.Hồi tưởng những kỉ niệm tuổi thơ sống bên bà *Lên bốn tuổi :. 2.Hồi tưởng những kỉ niệm tuổi thơ sống bên bà. *Lên bốn tuổi : -Mùi khói bếp *Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa : Tu hú kêu trên những cánh đồng xa …bà còn nhớ không bà Cháu ở cùng bà ,bà bảo cháu nghe. Bà dạy cháu làm bà chăm cháu học. >Tiếng tu hú trong nỗi nhớ thật là da diết .Nhà thơ như tách hẳn ra trò chuỵên với bà nhớ về những việc làm tận tụy đầy tình yêu thương, đùm bọc, che chở của bà. Tu hú ơi chẳng đến ở cùng bà-> nhà thơ lại trò chuyện với con tu hú Câu thơ thật tự nhiên, cảm động, chân thành. *Năm giặc đốt làng :.

(111) thö th¸ch, bµ mÑ VN yªu níc, tÇn t¶o, ®Çy lßng hy sinh, kiªn tr× nhãm löa, gi÷ löa. - BÕp löa cô thÓ, ngän löa trõu tîng ngän löa → lµ tÊm lßng Êm ¸p t×nh yªu th¬ng con ch¸u, ngän löa niÒm tin dai d¼ng vµ bÒn chÆt vµo tg lai k/c → ngän löa cña lßng yªu th¬ng cña niÒm tin vµ søc sèng bÊt diÖt Hs đọc đoạn “Lận đận đời bà → hết” ? §iÖp tõ “nhãm” trong tõng c©u th¬ cã ~ ý nghÜa gièng vµ kh¸c nhau ntn ? * Giống : đều gắn với hành động nhóm bếp löa. - Kh¸c : nhãm1.2.3 → nghÜa chÝnh nhãm lªn ngọn lửa để sởi ấm bà cháu, luộc khoai sắn. nhãm4 → nghÜa chuyÓn bµ kh¬i dËy trong cháu ~ tâm tình ~ niềm tin ngọn lửa ấy đã thµnh niÒm tin thiªng liªng k× diÖu n©ng bíc ngời cháu trên suốt chặng đờng dài. ? H/ảnh bếp lửa đợc nhắc tới bao nhiêu lần? Tại sao khi nhắc đến bếp lửa là ngời cháu nhớ đến bà, và ngợc lại khi nhớ về bà là nhớ ngay đến h/ảnh bếp lửa ? H/ảnh ấy mang ý nghÜa g× trong bµi th¬ nµy ? V× sao t¸c gi¶ l¹i viÕt “¤i kú l¹ vµ thiªng liªng - bÕp löa !” - 10 lÇn nh¾c l¹i bÕp löa. - Bëi v× bÕp löa lµ t×nh bµ Êm nãng bµn tay bµ ch¨m chót. BÕp löa g¾n víi ~ khã kh¨n gian khổ đời bà. Bà nhóm bếp chính là nhãm lªn niÒm vui sù sèng, niÒm yªu th¬ng chi chót dµnh cho con ch¸u vµ mäi ngêi. - H/¶nh bÕp löa k× diÖu thiªng liªng. BÕp löa đợc bà nhen lên không chỉ là đợc nhen nhãm lªn tõ ngän löa trong lßng bµ - ngän löa cña søc sèng, lßng yªu th¬ng, niÒm tin m·nh liÖt Nét đặc sắc NT. - Giọng điệu phù hợp → giọng nồng đợm cña löa → nhÞp bËp bïng cña löa nÐp m×nh trong gãc nhµ. Gi¸ trÞ ND ? Bài thơ chứa đựng một triết lý thầm kín : Nh÷ng g× lµ th©n thiÕt nhÊt cña tuæi th¬ mçi ngời đều có sức toả sáng, nâng đỡ con ngời suốt hành trình rộng của cuộc đời.. * Kû niÖm tuæi th¬ gian khæ nhäc nhằn đợc bà cu mang dạy dỗ. * BÕp löa hiÖn diÖn nh t×nh bµ Êm áp là chỗ dựa tinh thần chở che đùm bäc ch¸u. 2. Nh÷ng suy ngÉm vÒ bµ vµ h/¶nh bÕp löa. - Bà tần tảo nhẫn nại, giàu yêu thơng đầy đức hy sinh, và niềm tin vµo csèng - Bµ nhãm löa vµ gi÷ cho ngän löa lu«n to¶ s¸ng - H/¶nh bÕp löa b×nh dÞ th©n thuéc mµ kú diÖu thiªng liªng. III. Tæng kÕt 1. NT - S¸ng t¹o h×nh tîng bÕp löa + thùc.

(112) + biÓu tîng - KÕt hîp miªu t¶, biÓu c¶m, tù sù, b×nh luËn. - Giäng ®iÖu vµ thÓ th¬ 8 ch÷ phï hîp víi c¶m xóc håi tëng vµ suy ngÉm 2. ND. - Gợi những kỷ niệm xúc động về bµ vµ t×nh bµ ch¸u. - Lßng kÝnh yªu vµ biÕt ¬n cña ch¸u ®/v bµ, g®, quª h¬ng, ®/n. Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ (Hớng dẫn đọc thêm) NguyÔn khoa §iÒm A. Mục tiêu cần đạt * Hs cảm nhận đợc : - T×nh yªu thg con vµ íc väng cña ngêi mÑ d©n téc Tµ - «i trong cuéc kh¸ng chiến chống Mỹ cứu nớc, từ đó phần nào hiểu đợc lòng yêu quê hơng đ/n và khá väng tù do cña nd ta trong thêi kú lÞch sö nµy. - Giäng ®iÖu th¬ tha thiÕt, ngät ngµo cña NK§ qua nh÷ng khóc h¸t ru. B. ChuÈn bÞ - sgk, sgv, bµi so¹n - T liệu liên quan đến bài thơ. C. Khởi động 1. KiÓm tra : §äc TL mét ®o¹n trong bµi “BÕp löa” V× sao h/¶nh bÕp löa lu«n g¾n víi h/¶nh “bµ” trong bµi th¬ 2. Giíi thiÖu bµi : C1 kh«ng khÝ lÞch sö níc ta thêi chèng Mü C2 Lêi ru vµ tuæi Êu th. Hoạt động của giáo viên - học sinh. Nội dung cần đạt. Hoạt động 1 I. T×m hiÓu chung (1) Tr×nh bµy hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ 1. T¸c gi¶ Hs tr×nh bµy. Gv chèt ý. - Nhµ th¬ trëng thµnh trong KCCMü Hs + Gv đọc bài thơ 2. T¸c phÈm (2) Tr×nh bµy hiÓu biÕt vÒ t¸c phÈm * H/c st¸c : 1971 – Cs KCCMü giai - H/c s¸ng t¸c. ThÓ lo¹i, bè côc ®o¹n quyÕt liÖt cs gian khæ thiÕu thèn - h¸t ru truyÒn thèng → lôc b¸t, ca * ThÓ lo¹i : Th¬ tr÷ t×nh 8 tiÕng vÇn chÇn liÒn, c¸ch – mang t/chÊt cña mét dao bµi h¸t ru. (kiÓu míi) ?Bè côc vµ néi dung cña bè côc ? * Bè côc. - Gåm 3 khcó h¸t cÊu tróc lÆp. Mçi * Gv giíi thiÖu c¸c c¸ch ptÝch khóc cã 2 lêi ru - c¾t ngang + Lêi ru cña t¸c gi¶ (7c©u) - bæ däc + Lêi ru cña mÑ (4 c©u). Định hớng ptích bổ dọc theo vấn đề. - ë lêi ru trùc tiÕp cña ngêi mÑ : nhÞp thơ ngắt đều đặn ở giữa dòng → tạo âm ®iÖu d×u dÆt, vÊn v¬ng cña lêi ru vµ thÓ hiÖn t/c¶m thiÕt tha tr×u mÕn cña ngêi mÑ II. Ph©n tÝch Hoạt động 2 1. H/¶nh ngêi mÑ Tµ ¤i qua ba lêi ru Hs đọc lại ~ lời ru của tác giả qua cả 3 của tác giả ®o¹n..

(113) 1? HiÖn lªn ë lêi ru thø nhÊt – lêi ru cña nhµ th¬ - lµ h/¶nh ngêi mÑ Tµ ¤i ®ang lµm g× ? C©u th¬ nµo lµm em thấy xúc động nhất ? Vì sao ? - §©y c«ng viÖc nÆng nhäc vÊt v¶ - Nh÷ng c©u th¬ “NhÞp... lêi” + t¶ viÖc lµm t thÕ cña mÑ + biểu lộ t/cảm của mẹ → con, bộ đội - Tõ “nghiªng” + t¹o h×nh → d¸ng nghiªng2 vÊt v¶ → + tạo xúc động - Tõ l¸y “nhÊp nh«” + h/¶nh gÇy gß thiÕu thèn + sù cã g¾ng cña mÑ trong c«ng viÖc nÆng nhäc + nhịp nhàng lên xuống động tác - Lng ®a n«i... + n«i ®a b»ng lng k0 = tay + h¸t b»ng tim k0 = miÖng Gv chèt ghi b¶ng. Hs đọc khổ 3. 2 ? ë lêi ru thø hai – bµ mÑ lµm c«ng việc gì ? cách diễn đạt ở đây có gì đặc s¾c Ên tîng ? - ngêi mÑ ®ang tØa b¾p trªn nói - lng nói to... → so s¸nh rÊt ngé nghÜnh, ch©n thùc → hîp víi suy nghÜ giản đơn cụ thể của ngời miền núi → c«ng viÖc con rÊt nhiÒu, mÑ cßn ph¶i tØa c¶ n¬ng b¾p trªn lng nói rÊt vÊt v¶ - mÆt trêi cña b¾p → Trêi n¾ng → mÆt trời dội nắng xuống núi đồi nơng rẫy → vÊt v¶ Gv chèt ghi. * Giã gạo nuôi bộ đội.. Lng → bÐ ngñ say nghiªng ¸p vµo lng mÑ. tiếng hát tự đáy thẳm tâm hồn chọn lọc h/ảnh , hiện tợng độc đáo → vừa tả động tác giã gạo vất vả nặng nhäc, võa gîi t×nh yªu thg con tha thiÕt * Lao động tỉa bắp trên núi - Lng mẹ liên tởng đến lng núi. MÑ lµm c«ng viÖc l® sx cña ngêi d©n ë chiÕn khu → h/¶nh ngêi mÑ nhá bÐ gi÷a nói rõng mªnh m«ng heo hót chÞu đựng gian khổ – nhng đầy quyết tâm lđ vì k/c vì lòng tin yêu bộ đội. 3 ? ở lời ru cuối công việc của bà mẹ * Trực tiếp tham gia chiến đấu. cã g× kh¸c víi hai khóc h¸t trªn ? Em hiÓu g× vÒ hai c©u th¬ - MÑ trë thµnh chiÕn sÜ mang “Tõ trªn lng mÑ em tíi chiÕn trëng - Søc m¹nh thÇn kú cña dtéc. Từ trong đói khổ em vào Trờng Sơn” - Công việc của mẹ ở hai đoạn trên - Tinh thần quyết tâm, đón nhận hy sinh chñ yÕu lµ c«ng viÖc cña ngêi hËu ph- vÊt v¶, niÒm tin tÊt th¾ng. ơng phục vụ tiền tuyến : giã gạo tỉa → + Chịu đựng gian khổ hy sinh b¾p nu«i qu©n + giµu lßng yªu th¬ng con, bu«n - Công việc ở đây : chuyển lán đạp làng + Trµn ®Çy niÒm tin vµ quyÕt t©m; rõng, giµnh trËn cuèi → mÑ trë thµnh ngời chiến sĩ trực tiếp đánh Mỹ trên khao khát đất nớc độc lập tự do.

(114) quª h¬ng bu«n lµng - Hai câu thơ đã khái quát = h/ảnh nghÖ thuËt vÒ sù thËt thÇn kú cña cuéc KCCMỹ mà đồng bào ta đã lớn mạnh vµ trëng thµnh vît bËc 4 ? Tãm l¹i qua 3 ®o¹n, h/¶nh ngêi mÑ Tµ ¤i hiÖn lªn ntn ? - H/ảnh ngời mẹ đợc mở rộng dần trong kh«ng gian tõ nhµ → rÉy → chiÕn trêng. ë ®©u ngêi mÑ còng chÞu đựng hy sinh... §ã lµ h/¶nh thu nhá cña cuéc k/c toµn d©n toµn diÖn 2. Nh÷ng mong íc, t×nh c¶m cña ngêi Hoạt động 3. mÑ. Hs đọc 3 lời ru trực tiếp của ngời mẹ 5 ? Qua tõng lêi ru em thÊy t×nh c¶m vµ m¬ íc cña mÑ ®/víi a-kay Cu Tai ntn ? V× sao t¸c gi¶ l¹i viÕt “con m¬ cho mÑ” mµ kh«ng viÕt “mÑ m¬ cho con” hoÆc “mÑ m¬ con sÏ...” ? M¬ íc cuèi cïng cña mÑ cã ý nghÜa ntn ? Hs th¶o luËn nhãm 4 : 2/. * Lêi ru cña mÑ thÓ hiÖn t×nh yªu con -T×nh yªu con hoµ víi t×nh yªu ®/n v« bê nhng t/y Êy hoµ víi t×nh c¶m chung : bộ đội, buôn làng, đ/nớc. Cấu trúc đối xứng trong từng câu thể hiện sự hài hoà riêng – chung đó : Mẹ thơng a-kay – mẹ thơng bộ đội Mẹ thơng a-kay – mẹ thơng làng đói MÑ th¬ng a-kay – mÑ th¬ng ®/níc - T×nh c¶m vµ mong íc cña mÑ cã mèi liªn hÖ tù nhiªn víi hoµn c¶nh c«ng việc trớc đó + §ang gi· g¹o → m¬ h¹t g¹o tr¾ng con vung chµy lón s©n + Đang tỉa bắp → mơ bắp đều, con ph¸t mêi ka-li + Đang chiến đấu → mơ Bác Hồ, con lµ ngêi tù do - Mơ ớc về con trai cũng đợc phát triÓn, më réng víi m¬ íc vÒ nh©n d©n, ®/n, c¸ch m¹ng. - T/c¶m vµ m¬ íc cña ngêi mÑ còng cã sù trëng thµnh s©u s¾c * T¸c gi¶ viÕt “con m¬ cho mÑ” - NhÊn m¹nh sù thèng nhÊt g¾n bã m¸u thÞt gi÷a mÑ vµ con íc m¬ kh¸t väng cña mÑ còng lµ cña con vµ ngîc l¹i. - Mẹ đã gửi trọn niềm mong mỏi vào giÊc m¬ cña con. MÑ mong con ngñ ngon và có ~ giấc mơ đẹp → giấc mơ.

(115) lín dÇn g¾n liÒn víi t×nh yªu ®/n, v¬i niÒm tin tëng s¾t son vµo ngµy th¾ng lîi. → T/c¶m tha thiÕt cña mÑ ®/v con. * Mơ ớc cuối đợc thấy Bác Hồ → khát vọng độc lập tự do, thống nhất Bắc Nam ch¸y báng tha thiÕt → thÓ hiÖn t×nh yªu quª h¬ng ®/n ý chí chiến đấu của tác giả của nd ta nãi chung trong KCCMü 1971 (Bác đã mất) → 6 ? C¶m nhËn 2 c©u th¬ hay nhÊt Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi MÆt trêi cña mÑ em n»m trªn lng - mÆt trêi 1 → nghÜa thùc – ban ph¸t sù sèng - mÆt trêi 2 → Èn dô nghÜa chuyÓn. Con lµ mÆt trêi cña mÑ, lµ sù sèng, lµ niÒm tin lµ nguån h¹nh phóc Êm ¸p vừa gần gũi vừa thiêng liêng của đời mÑ. Con gãp phÇn sëi Êm lßng tin yªu, ý chÝ nghÞ lùc phi thêng cña mÑ. Con lµ tÊt c¶ 7? Chän h/¶nh ngêi mÑ ®ang nu«i con nhỏ và đứa bé còn đang ấp vú mẹ tham gia đánh giặc, tác giả có dụng ý g× ? → NhÊn m¹nh tÝnh chÊt toµn d©n cña cuéc k/c 8 ? Những nét đặc sắc về nghệ thuật vµ néi dung ? Lêi ru t¸c gi¶ → híng vµo thùc t¹i Lêi ru cña mÑ → híng tíi t¬ng lai. * : c©y b¾p sèng nhê MT, mÑ vît khã nhê con Con víi mÑ cßn h¬n c¶ mÆt trêi v× mÆt trêi ë rÊt xa, con ë ngay trªn lng mÑ. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - Giäng ®iÖu h¸t ru ngät ngµo thiÕt tha. - Bố cục kết cấu đặc sắc - H/ảnh thơ đẹp đẽ sáng tạo. 2. Néi dung - T×nh mÑ con * Vẻ đẹp ngời mẹ Tà Ôi – ngời mẹ - Tình yêu quê hơng đ/n thiết tha - ý chí chiến đấu. ViÖt Nam trong k/c - giµu t×nh yªu th¬ng : yªu con – yªu - Kh¸t väng vµ niÒm tin chiÕn th¾ng níc - bÒn bØ vµ quyÕt t©m trong c«ng viÖc l® vµ k/c - kh¸t väng tù do 3. Cñng cè: §äc TL diÔn c¶m 2 bµi th¬. Bµi luyÖn tËp Tr 155 1. T¹i sao chØ cã mét em cu Tai mµ t¸c gi¶ l¹i viÕt “Nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ” ? Nhan đề có ý nghĩa gì ? 2. ViÕt mét ®/v¨n 5 c©u ph©n tÝch hai c©u th¬ “MÆt trêi cña b¾p... MÆt trêi cña mÑ...” 3. Cã bao nhiªu ngêi ru trong bµi th¬ “Khóc h¸t ru” Khúc hát này có gì đặc biệt về nhịp điệu và nội dung tình cảm ? 4. Híng dÉn vÒ nhµ :.

(116) - ChuÈn bÞ bµi : ¸nh tr¨ng + §äc bµi th¬ ,t×m hiÓu phÇn t¸c gi¶ t¸c phÈm + Trả lời câu hỏi phần đọc hiểu sgk . 5. Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... ................................................................................................................................... Ngµy so¹n:20/11/2010 Ngµy gi¶ng :22/11/2010. TiÕt 58 : ¸nh tr¨ng. A. Mục tiêu cần đạt - Hs hiÓu h/¶nh vÇng tr¨ng, thÊm thÝa c¶m xóc ©n t×nh víi qu¸ khø gian lao nghÜa t×nh vµ biÕt rót ra bµi häc vÒ c¸ch sèng - C¶m nhËn sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a yÕu tè tù sù vµ tr÷ t×nh B. ChuÈn bÞ - Ch©n dung nhµ th¬ NguyÔn Duy - TËp th¬ “ ¸nh tr¨ng ” C.Tiến trình các hoạt động dạy và học 1. KiÓm tra : §äc TL lêi ru thø 3 trong bµi th¬ “Khóc h¸t ru...” Em cảm nhận đợc gì về tình cảm và ớc vọng của bà mẹ Tà Ôi 2. Giíi thiÖu bµi : Chóng ta cïng nghe mÊy c©u th¬ sau Tre xanh... xanh tù bao giê... Mµ sao nªn luü nªn thµnh tre ¬i §o¹n th¬ trÝch trong bµi th¬ nµo? cña ai ? §èi víi th¬ NguyÔn Duy cta sÏ b¾t gÆp ~ h/ảnh thiên nhiên đất nớc bình dị, thân thuộc... Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. T×m hiÓu chung ?. Dùa vµo chó gi¶i sgk giíi thiÖu vÒ t¸c 1. T¸c gi¶ gi¶. Nhµ th¬ tiªu biÓu thêi chèng Mü - Nhµ th¬ trëng thµnh thêi kú chèng Mü tham gia chiến đấu ở nhiều chiến trờng. - C¶m høng th¬ g¾n víi ~ g× gÇn gòi quen thuéc gîi ra chiÒu s©u suy nghÜ. - C¸c t¸c phÈm chÝnh : C¸t tr¾ng (1973), ¸nh tr¨ng (1984), MÑ vµ em (1987), Quµ tÆng th¬ (1990)... * Hs đọc bài thơ : Nêu yêu cầu đọc : Nhịp 2/3; 2/1/2; 3/2. (3 khổ đầu đọc giäng kÓ, nhÞp tr«i ch¶y; khæ 4 giäng cao ngì ngµng; khæ 5. 6 tha thiÕt trÇm l¾ng, xóc c¶m, suy t.) ?. Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ bµi th¬ 2. Bµi th¬ ? Nh¾c nhë vÒ lÏ sèng (Hoµn c¶nh s¸ng t¸c, thÓ th¬, m¹ch c¶m xóc, kÕt cÊu) - Bµi th¬ rót tõ tËp th¬ cïng tªn - St¸c 1978 – sau 3 n¨m ®/n thèng nhất cs đầy đủ - ThÓ th¬ 5 ch÷ phï hîp víi giäng t©m t×nh suy t nh¾c nhë tù sù “§ªm nay B¸c kh«ng ngñ” “TiÕng gµ tra” - M¹ch c¶m xóc : tõ vÇng tr¨ng hiÖn t¹i.

(117) nhí vÒ qu¸ khø, suy ngÉm, rót ra bµi häc vÒ c¸ch sèng - KÕt cÊu nh mét c©u chuyÖn nhá + 3 Khæ ®Çu : t×nh c¶m gi÷a t¸c gi¶ vµ vÇng tr¨ng + Khæ 4 t×nh huèng gÆp l¹i vÇng tr¨ng + Khæ 5, 6 : c¶m xóc vµ suy ngÉm cña nhµ th¬ → Bµi th¬ lµ tiÕng lßng, lµ sù suy ngÉm, lµ lêi nh¾c nhë Hoạt động 2 II. Ph©n tÝch * Ph©n tÝch theo kÕt cÊu. 1. T×nh c¶m gi÷a t¸c gi¶ vµ vÇng ? Hồi tởng về quá khứ, tác giả nhớ đến trăng ~ h/¶nh nµo? Ph©n tÝch gi¸ trÞ, ý nghÜa * Qu¸ khø cña ~ h/¶nh vµ c¸c biÖn ph¸p NT dïng trong 2 khæ th¬. - Kû niÖm thêi qu¸ khø hiÖn lªn qua lêi kÓ t©m t×nh, h×nh ¶nh gîi kh«ng t¶ : đồng, sông, biển → Không gian rộng lín dÇn lªn, g¾n víi tuæi th¬. - §iÖp tõ víi → con ngêi thËt giµu cã víi bao ©n t×nh. Thiªn nhiªn nh ngêi b¹n v« t chia sÎ c¶m th«ng. - Rõng võa lµ h×nh ¶nh cô thÓ g¾n víi chiÕn tranh, g¾n víi ngêi lÝnh võa cã ý nghÜa tîng trng cho ~ n¨m th¸ng gian khổ ác liệt của đạn bom → Trăng trở thµnh ngêi b¹n tri kû, th©n thiÕt, g¾n bã. Tr¨ng vµ ngêi lÝnh cã mèi quan hÖ thân tình câu thơ gợi nhớ đến vầng tr¨ng “§Çu sóng tr¨ng treo” - Khæ 2 lµm râ h¬n cs con ngêi víi G¾n bã th©n thiÕt nghÜa t×nh thiên nhiên gắn bó chặt chẽ đồng cảm. → giäng kÓ t©m t×nh, h/¶nh võa gÇn gòi cô thÓ võa cã ý nghÜa tîng trng → vÇng tr¨ng lµ kÕt tinh tÊt c¶ (kû niÖm cña thêi ấu thơ, h/ảnh đất trời thiên nhiên bình dÞ, hiÒn hËu – qu¸ khø gian lao nghÜa t×nh) * §äc khæ th¬ 3. * HiÖn t¹i. ?. Khi trë vÒ thµnh phè, t×nh c¶m gi÷a ngêi vµ tr¨ng cã g× kh¸c tríc ? V× sao ? -Tr¨ng nh ngêi dng - Thay đổi – trăng nh ngời dng (xa lạ -Quen với tiện nghi ánh điện cửa gkhông quen biết) con ngời quen với tiện ơng nhịp sống hối hả-> bó hẹp-> nghi ¸nh ®iÖn cöa g¬ng nhÞp sèng hèi kh«ng tiÕp xóc víi thiªn nhiªn. h¶ → bã hÑp → kh«ng tiÕp xóc víi thiªn nhiªn. V× thÕ mçi khi tr¨ng ®i qua t¸c gi¶ kh«ng nhËn ra ngêi b¹n nghÜa =>Trë thµnh xa l¹ t×nh n¨m xa 2. T×nh huèng gÆp l¹i tr¨ng ?. Tình huống gặp lại trăng có gì đặc.

(118) biÖt ? (chó ý c¸c tõ ng÷ : th×nh l×nh, véi, đột ngột) * Th¶o luËn nhãm 4 hs : 2/ - Các từ “thình lình” “đột ngột” → gây ấn tợng sự việc xảy ra đột ngột không b¸o tríc : ®iÖn t¾t phßng tèi – véi vµng hèi h¶ më tung cöa t×m nguån s¸ng – xuÊt hiÖn vÇng tr¨ng trßn. - §èi lËp gi÷a kh«ng gian chËt hÑp cña phßng tèi víi kh«ng gian bao la cña ¸nh s¸ng. - Tình huống tao bớc ngoặt để tác giả bộc lộ cxúc và thể hiện chủ đề tác phÈm. * Hs đọc khổ 5. ?. Em cã nhËn xÐt g× vÒ t thÕ vµ c¶m xóc cña nhµ th¬ khi gÆp l¹i vÇng tr¨ng. - Khæ th¬ diÔn t¶ trùc tiÕp c¶m xóc, giäng ®iÖu l¾ng l¹i trÇm xuèng tha thiÕt gîi l¹i ~ kû niÖm, c¶m xóc. T thÕ mÆt ngời đối lập với mặt trăng và có cái gì đó rng rng khó nói thành lời. - H/ảnh “đồng ,sông, bể ,rừng đợc lặp lại ở khổ thơ cuối đối ứng với khổ thơ ®Çu → gîi ~ kû niÖm * Bµi tËp chuÈn bÞ ë nhµ Khæ cuèi bµi th¬ tËp trung nhÊt ý nghÜa biÓu tîng cña h×nh ¶nh vÇng tr¨ng, chiÒu s©u t tëng mang tÝnh triÕt lý cña t¸c phÈm ? H·y ph©n tÝch ? (chó ý : c¸c h/¶nh vÇng tr¨ng trßn vµnh v¹nh - ¸nh tr¨ng im ph¨ng ph¾c – c¸i giËt m×nh cña nhµ th¬. ) Thảo luận nhóm (theo đơn vị tổ) + Vầng trăng : h/ảnh cụ thể vẻ đẹp của thiên nhiên – h/ảnh khái quát biểu tợng cho quá khứ nghĩa tình, vẻ đẹp vĩnh hằng của đời sống + Trăng tròn vành vạnh : quá khứ đẹp đẽ, đầy đặn. + Tr¨ng im ph¨ng ph¾c : nghiªm kh¾c, nh¾c nhë. + GiËt m×nh : nhËn ra lçi lÇm – tù ¨n năn tự trách, tự thấy phải thay đổi cách sèng – tù nh¾c nhë m×nh kh«ng bao giờ đợc phản bội quá khứ. + §¹i tõ “ta” – kh«ng chØ riªng mét ngêi mµ chØ nhiÒu ngêi → Con ngêi cã thÓ v« t×nh l·ng quªn nhng thiªn nhiªn, qu¸ khø nghÜa t×nh th× lu«n trßn trÞa ®Çy đặn chung thuỷ và bất diệt không thay đổi. Hoạt động 3. - BÊt ngê - Trăng vẫn đầy đặn nguyên vẹn. 3. C¶m xóc vµ suy ngÉm cña nhµ th¬ -Xúc động, nghẹn ngào.. Nh¾c nhë mäi ngêi thuû chung víi qu¸ khø. III. Tæng kÕt 1. Néi dung.

(119) ?. Em có suy nghĩ gì về nhan đề bài th¬. Tại sao tác giả không đặt “vầng trăng” mà lại đặt là “ánh trăng”. Hãy nêu nội dung t tởng chủ đề tác phẩm. - ¸nh tr¨ng lµ ~ nh÷ng tia s¸ng míi cã søc soi räi c¶ ~ gãc tèi trong t©m hån mçi ngêi. - Chủ đề uống nớc nhớ nguồn → sống ©n t×nh thuû chung. ?. Nh÷ng yÕu tè nghÖ thuËt nµo gãp phần thể hiện chủ đề tác phẩm.. - Nh¾c nhë vÒ lÏ sèng ©n nghÜa, thuû chung. → lµ 1 bµi häc nh©n sinh.. 2. NghÖ thuËt - KÕt cÊu nh mét c©u chuyÖn kÓ, kÕt hîp tù sù vµ tr÷ t×nh. - Giäng ®iÖu t©m t×nh s©u l¾ng. - VÇng tr¨ng mang ý nghÜa biÓu tîng IV. LuyÖn tËp. Hoạt động 4 Chỉ ra ~ nét độc đáo về vầng trăng trong th¬ NguyÔn Duy? Lý B¹ch – NgÈng ®Çu nh×n tr¨ng s¸ng Cói ®Çu nhí cè h¬ng → Gîi nçi sÇu nh¬ quª h¬ng. Hå ChÝ Minh – Gi÷a dßng bµn b¹c. Khuya vÒ b¸t ng¸t tr¨ng → NiÒm l¹c quan ph¬i phíi ChÝnh H÷u - §Çu sóng tr¨ng treo → vÎ đẹp vừa hiện thực vừa lãng mạn cuộc kc Huy CËn – ThuyÒn ta l¸i giã buåm trăng → ngời bạn lao động NguyÔn Duy – Nh¾c nhë lÏ sèng nh ngêi b¹n 3. Cñng cè -T×nh c¶m gi÷a t¸c gi¶ vµ vÇng tr¨ng - T×nh huèng gÆp l¹i tr¨ng -C¶m xóc vµ suy ngÉm cña nhµ th¬ 4.Híng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc lßng bµi th¬ - Lµm bµi 2 sgk - Gîi ý : + Ho¸ th©n vµo vÇng tr¨ng + Phơng thức biểu đạt : tự sự trữ tình + Theo tr×nh tù thêi gian : qu¸ khø, hiÖn t¹i, c¶m xóc, suy ngÉm. -ChuÈn bÞ bµi : + Tæng kÕt tõ vùng + §äc vµ lµm theo yªu cÇu sgk 5. Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ...

(120) ********************. Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng:. TiÕt 59 :. Tæng kÕt tõ vùng ( LuyÖn tËp tæng hîp). A. Mục tiêu cần đạt Hs biết vận dụng những kiến thức về từ vựng đã học để phân tích những hiện tîng ng«n ng÷ trong thùc tiÔn giao tiÕp nhÊt lµ trong v¨n ch¬ng. B. ChuÈn bÞ - Sgv, sgk, thiÕt kÕ bµi gi¶ng - LËp b¶ng biÓu C. Khởi động 1. KiÓm tra : Sù chuÈn bÞ cña häc sinh. 2. Giíi thiÖu bµi : Nªu yªu cÇu tiÕt häc. D. Tiến trình các hoạt động dạy và học Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 Bài 1. Xác định từ ngữ phù hợp Hs đọc bài 1. * GËt ®Çu : cói xuèng råi ngÈng lªn Trao đổi nhóm đôi. Trình bày kết quả ngay thờng để chào hỏi hay tỏ sự Gv chèt. đồng ý → không thích hợp → Khi dïng tõ ph¶i chó ý phï hîp * G©t gï : gËt nhÑ vµ nhiÒu lÇn biÓu với văn cảnh và phải đạt mục đích thị thái độ đồng tình và tán thởng gtiÕp → thích hợp với ý nghĩa cần biểu đạt : tuy món ăn rất đạm bạc nhng đôi vợ chång nghÌo ¨n rÊt ngon miÖng v× hä biết chia sẻ niềm vui đơn sơ trong cuéc sèng. Hs đọc bài 2 Bµi 2. NhËn xÐt n/v ngêi vî Trao đổi nhóm đôi - Kh«ng hiÓu nghÜa cña c¸ch nãi “ChØ Tr×nh bµy cã mét ch©n sót” (chØ cã mét ngêi Gv chốt đáp án. giái ghi bµn → nghÜa chuyÓn) → HiÖn tîng “«ng nãi gµ, bµ nãi vÞt” - Ngêi vî hiÓu “mét ch©n” → nghÜa Vi ph¹m p/chÊt håi tho¹i vÒ chÊt → lµ chÝnh. nguyªn t¾c khi x©y dùng truyÖn cêi. Bµi 3. đầu súng : giống đâu (ngời, vật) đều * Nghĩa chính : miệng, chân, tay lµ phÇn trªn cïng. * NghÜa chuyÓn : vai (ho¸n dô) Vai ¸o n¬i chøa vai ngêi → vËt chøa ®Çu (Èn dô).

(121) đựng, vật bị chứa đựng. Gv híng dÉn hs lµm bµi 4 theo y/cÇu cña sgk Bµi 4. * Trờng màu sắc : đỏ, xanh, hồng * Trêng löa : ¸nh, löa, ch¸y, tro * C¸c tõ thuéc hai trêng trªn l¹i cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau - §á ¸o → Th¾p löa trong m¾t chµng trai (vµ bao ngêi ≠) - Ngän löa : + lµm anh ngÊt ng©y say đắm (đến mức cháy thành tro) + lµm kh«ng gian biÕn s¾c (c©y xanh → ¸nh hång) → H/¶nh g©y Ên tîng m¹nh thÓ hiÖn mét t×nh yªu m·nh liÖt ch¸y báng cña Gv chia hs thµnh 4 nhãm thi nhau t×m chµng trai ®/víi c« g¸i. nhanh, nhiều, đúng theo yêu cầu của Bài 5. bµi tËp. - Các sự vật htg đợc đặt tên theo cách dïng tõ ng÷ cã s½ víi mét néi dung mới dựa vào đặc điểm riêng biệt - T×m VD + Cµ tÝm (cµ qu¶ trßn, mµu tÝm) + C¸ kiÕm (c¸ c¶nh cì nhá ®u«i dµi vµ nhän nh c¸i kiÕm) + ChÌ mãc c©u (chÌ bóp ngän, c¸nh s¨n nhá vµ cong nh h×nh c¸i mãc c©u) + Chuột đồng (sống ngoài đồng, ở hang, ph¸ mïa mµng) + ít chØ thiªn (qu¶ nhá, chØ th¨ng lªn trêi) Bµi 6. TruyÖn phª ph¸n thãi sÝnh dïng tõ níc ngoµi 3. Cñng cè : - HÖ thèng l¹i néi dung tæng kÕt . 4. Híng dÉn vÒ nhµ : - Häc vµ n¾m ch¾c phÇn tæng kÕt . - ChuÈn bÞ bµi :LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn + §äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái bµi tËp sgk . 5. Rót kinh nghiÖm : ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… …………... ****************.

(122) Ngµy so¹n:22/11/2010 Ngµy gi¶ng:24/11/2010. TiÕt 60 : LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông. yÕu tè nghÞ luËn. A. Mục tiêu cần đạt - Gióp hs biÕt c¸ch ®a c¸c yÕu tè nghÞ luËn vµo bµi v¨n tù sù mét c¸ch hîp lý. - Hs biÕt viÕt c¸c ®o¹n v¨n theo yªu cÇu. B. ChuÈn bÞ - B¶ng phô, Sgk – sgv – thiÕt kÕ, bµi so¹n -Hs so¹n bµi theo yªu cÇu C. Tiến trình các hoạt động. 1.KiÓm tra bµi cò: ?Vai trß t¸c dông cña yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n tù sù ?Nghị luận là gì ? Trong văn tự sự, nghị luận thờng đợc thể hiện ở đâu ? Bằng nh÷ng h×nh thøc g× ? 2. Giíi thiÖu bµi : nªu yªu cÇu tiÕt häc Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. Thùc hµnh t×m hiÓu yÕu tè nghÞ Hs đọc đ/văn. luËn trong ®/v¨n tù sù Th¶o luËn c©u hái sgk nhãm 4 : 2/ 1. §o¹n v¨n “ Lçi lÇm vµ sù biÕt ¬n ” ? C©u chuyÖn kÓ vÒ g× . 2. NhËn xÐt ? YÕu tè nghÞ luËn trong c©u chuyÖn ®- - YÕu tè nghÞ luËn : + Nh÷ng ®iÒu viÕt îc thÓ hiÖn qua ®o¹n v¨n nµo . lªn c¸t... trong lßng ngêi. + VËy mçi chóng ta h·y häc c¸ch viÕt... ? Các yếu tố nghị luận đó có tác dụng - Tác dụng : Làm câu chuyện thêm sâu thÕ nµo . s¾c, giµu tÝnh triÕt lý vµ cã ý nghÜa gi¸o dôc cao. - Bµi häc ë c©u chuyÖn nµy. Sù bao ?Theo em bµi häc rót ra tõ c©u chuyÖn dung biÕt tha thø vµ ghi nhí ©n t×nh nµy lµ bµi häc g× ..

(123) II. Thùc hµnh viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã Hoạt động 2 sö dông yÕu tè nghÞ luËn Hs đọc bài 1. 1. ViÕt ®o¹n v¨n kÓ buæi sinh ho¹t * Gîi ý líp a) Buæi SH diÔn ra thÕ nµo ? (thêi gian, * Gîi ý địa điểm, ai là ngời điều khiển, không khÝ diÔn ra...) b) Néi dung cña buæi SH lµ g× ? Em đã phát biểu về vấn đề gì ? Tại sao lại phải phát biểu về việc đó ? c) Em đã thuyết phục cả lớp rằng Nam lµ ngêi b¹n rÊt tèt ntn ? (lÝ lÏ, vÝ dô, lêi ph©n tÝch...) Hs viÕt 10/ Hs đọc đoạn văn 2. ViÕt ®o¹n v¨n kÓ lêi d¹y b¶o s©u s¾c cña ngêi bµ kÝnh yªu Qui tr×nh gièng nh bµi 1. - Ngêi em kÓ lµ ai ? Gv gîi ý . §äc ®o¹n v¨n tham kh¶o. - Ngời đó đã để lại việc làm hay lời nói, Hs viÕt 10/ suy nghĩ ? Điều đó diễn ra trong h/cảnh Hs tr×nh bµy ®o¹n v¨n nµo ? - Néi dung cô thÓ lµ g× ? Nội dung đó giản dị mà sâu sắc, cảm động ntn ? - Suy nghÜ vÒ bµi häc rót ra tõ c©u chuyÖn trªn. 3. Cñng cè - C¸c yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù -Mục đích các yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự -> làm cho câu chuyện thêm s©u s¾c vµ cã tÝnh triÕt lÝ, cã ý nghÜa gi¸o dôc cao. 4. Híng dÉn vÒ nhµ : - Hoµn chØnh c¸c ®o¹n v¨n - Nắm chắc đặc điểm của văn bản tự sự ,văn bản nghị luận . - Các yếu tố nghị luận đợc sử dụng trong văn bản tự sự . - So¹n bµi míi : “Lµng”. +Tãm t¾t truyÖn + T×m hiÓu phÇn t¸c gi¶ t¸c phÈm. + câu hỏi phần đọc hiểu sgk 5. Rót kinh nghiÖm. ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………. *********************** Ngµy so¹n:22/11/2010 Ngµy gi¶ng:24/11/2010 TiÕt 61:. Lµng (Kim L©n). A. Mục tiêu cần đạt - Hs cảm nhận đợc tình yêu làng quê thắm thiết thống nhất với lòng yêu nớc vµ tinh thÇn KC ë n/v «ng Hai.

(124) - Thấy đợc ~ nét đặc sắc trong NT truyện : XD tình huống truyện, miêu tả t©m tr¹ng n/v. - RÌn n¨ng lùc c¶m thô ph©n tÝch n/v. B. ChuÈn bÞ - ¶nh nhµ v¨n Kim L©n - T liÖu vÒ t¸c phÈm Lµng C.Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. Kiểm tra bài cũ : Đọc TL bài thơ “ánh trăng”, chủ đề của bài thơ là gì ? A. Tả cảnh đêm trăng, ánh trăng của thành phố B. KÓ chuyÖn vÒ ~ kû niÖm C. Lêi tù vÊn l¬ng t©m Bµi th¬ “¸nh tr¨ng” thuéc lo¹i bµi th¬ nµo ? 2. Giíi thiÖu bµi. ... Lµng t«i xanh bãng tre tõng tiÕng chu«ng ban chiÒu tiÕng chu«ng nhµ thê rung (Bµi h¸t “Lµng t«i” _ V¨n Cao) Tình cảm yêu làng của ngời dân Việt _ đề tài văn thơ. Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. T×m hiÓu chung ? Giíi thiÖu ~ nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ ? 1. T¸c gi¶ - Kim L©n tªn khai sinh lµ NguyÔn V¨n Tµi sinh n¨m 1920 - Quª ë huyÖn Tõ S¬n tØnh B¾c Ninh. - Nhµ v¨n cã së trêng vÒ truyÖn ng¾n - Am hiÓu vµ g¾n bã víi n«ng th«n vµ ngêi n«ng d©n. 2. T¸c phÈm * H/c¶nh s¸ng t¸c : 1948 thêi k× ®Çu cña ? Tr×nh bµy hiÓu biÕt vÒ t¸c phÈm ? cuéc KCCPh¸p. (H/c sáng tác, chủ đề, bố cục, tóm tắt * Chủ đề : tình yêu quê hơng, đ/n néi dung) * Gv giíi thiÖu ®o¹n lîc bá : giíi thiÖu h/c¶nh «ng Hai ph¶i rêi lµng ®i t¶n c vµ c¸i tÝnh khoe lµng cña «ng. II. §äc vµ t×m hiÓu chung 1. §äc bµi : *Gv : đọc bài ,hớng dẫn cách đọc Hs đọc bài tiếp 3 em 2. Chó thÝch ( SGK) * Lu ý mét sè chó thÝch khã 3. Tãm t¾t : - Tãm t¾t 2 em . *Gv : híng dÉn tãm t¾t v¨n b¶n 4. Bè côc : - T©m tr¹ng «ng Hai khi nghe tin lµng ? Văn bản đợc chia làm mấy phần ? nội Dầu theo giặc. dung cña tõng phÇn - Tâm trạng ông Hai ~ ngày sau đó - T©m tr¹ng «ng Hai khi nghe tin c¶i chÝnh. Hoạt động 2 II. Ph©n tÝch Gv nh¾c l¹i mét sè chi tiÕt thÓ hiÖn t×nh 1. T×nh huèng truyÖn yêu làng rất đặc biệt của ông Hai. (khoe làng giàu đẹp, sinh phần, khoe nhầm, khoe khí thế tập thái độ khoe say mê náo nøc lµ thêng → tËt khoe mét hai... vÐn.

(125) quÇn tËn bÑn. Tù nguyÖn ë l¹i lµng v× neo ngêi ph¶i rêi lµng ®i t¶n c...) ? Để khắc hoạ nổi bật chủ đề truyện tính cách n/v, Kim Lân đã đặt nhân vật chính vµo mét t×nh huèng ntn ? T×nh huèng Êy cã t¸c dông gi ?. - ¤ng Hai t×nh cê nghe tin lµng «ng theo giÆc tõ chÝnh nh÷ng ngêi t¶n c lªn. → T×nh huèng gay cÊn gãp phÇn béc lé s©u s¾c t×nh c¶m yªu lµng y/níc cña «ng Hai và làm rõ chủ đề tác phẩm : ca ngợi t×nh yªu lµng y/n ch©n thµnh, gi¶n dÞ cña ngêi n«ng d©n VN trong cuéc KCCPh¸p. TiÕt 62.. A. Mục tiêu cần đạt : Gióng tiết 1 B. ChuÈn bÞ : - Gv : giãng tiÕt 1 - Hs : t×m hiÓu phÇn 2 cña néi dung bµi häc C. Tiến trình các hoạt động 1. Bµi cò : ? nªu t×n huèng cña truyÖn ? tình huống đó có tác dụng gì 2.Bµi míi Hs đọc “ Các ông bà... thế này ” * ¤ng Hai lµ ngêi n«ng d©n cÇn cï ,chÞu khã ,lµ ngêi yªu lµng tha thiÕt ,do hoµn c¶nh b¾t buéc «ng ph¶i ®i t¶n c nhng «ng lu«n theo dái mäi tin tøc ,«ng rÊt vui khi nghe lµng thµng th¾ng trËn . ? Bëi chÝnh «ng lµ ngêi nh vËy nªn khi nghe tin lµng theo giÆc ,t©m tr¹ng «ng thÕ nµo . * Cæ l·o nghÑn ¾ng, da mÆt tª r©n r©n lặng đi tởng nh không thở đợc. Một lúc l©u... giäng l¹c ®i... → + sững sờ ngạc nhiên cao độ → hốt ho¶ng nghÑn giäng, l¹c giäng, khã thë → kh«ng tin → nghe b»ng chøng «ng ph¶i tin. + l¶ng sang chuyÖn ≠ → cêi nh¹t → rêi qu¸n trong sù bÏ bµng xÊu hæ tñi nhôc, trong sù trèn tr¸nh + Nh÷ng c©u chöi mØa mai, c¨m ghÐt cña mÊy ngêi t¶n c lµm «ng ª chÒ nh hä ®ang m¾ng chöi chÝnh m×nh. ? Về đến nhà nằm vật ra giờng, nhìn lũ con ch¬i s©m ch¬i sôi víi nhau, t©m tr¹ng «ng Hai ntn ? hs đọc đ/v “Nhìn lũ con... cơ sự này cha ?” - Nh×n con → ®au khæ xÊu hæ nhôc nh· → “níc m¾t giµn ra” c¨m giËn lµng khinh bØ nguyÒn rña lµng - L¹i nghi ngê tin d÷, toµn ~ ngêi quyÕt t©m sèng m¸i víi giÆc.. 2. DiÔn biÕn t©m tr¹ng «ng Hai khi nghe tin lµng ch¬ DÇu theo giÆc. - Tin đột ngột-> làm ông sững sờ ,bẽ bµng, xÊu hæ. => t©m tr¹ng ®au xãt,tñi hæ cµng lóc cµng nÆng nÒ,trë thµnh næi ¸m ¶nh thêng xuyªn. suèt ngµy «ng kh«ng d¸m ®i ®©u, kh«ng d¸m gÆp ai .. - D»n vÆt, ®au xãt, tñi nhôc thÊt väng tét cïng..

(126) - Nghĩ đến chứng cứ ông cay đắng chấp nhận sự thật nhục nhã. Ông nghĩ đến sự tÈy chay, khinh bØ ghª tëm cña mäi ngêi, nhÊt lµ mô chñ nhµ xÊu tÝnh, l¾m ®iÒu. ? * Hs đọc đoạn ông Hai trò chuyện với vợ. Qua đó phân tích tiếp về tâm trạng «ng Hai ? - Trß chuyÖn víi vî, «ng g¾t bµ v« cí, vừa bực bội vừa đau đớn vừa lo lắng sợ h·i, sî mô chñ biÕt, cè k×m nÐn - G¾t vî, tr»n träc thë dµi, ch©n tay nhñn ra, nÝn thë, l¾ng nghe, n»m im kh«ng nhóc nhÝch ? Qua c©u chuyÖn víi mô chñ nhµ, vî chồng ông Hai đã bị đẩy đến tình thế khã xö ntn ? T©m tr¹ng cña «ng lóc Êy trë nªn quyÕt liÖt ntn ? ý nghÜ “Lµng th× yêu thật, nhng làng đã theo Tây rồi thì phải thù” chứng tỏ điều gì đã diễn ra trong lßng «ng Hai ? - Mô chñ nhµ tá ý ®uæi → vî chång bÕ t¾c tuyÖt väng : ®em nhau ®i ®©u b©y giờ? → có ý định quay về làng. - Nội tâm đấu tranh quyết liệt : về làng lµ theo giÆc, bá KC bá Cô Hå → Theo lµng hay theo k/c, C/m¹ng - ý nghĩ ấy → sự quyết định dứt khoát : t×nh yªu níc réng lín h¬n, bao trïm lªn tình cảm làng. Nhng dù đã xác định nh thÕ «ng vÉn kh«ng thÓ døt bá t/c¶m víi lµng quª → cµng ®au xãt tñi hæ. Mèi mâu thuẫn đòi hỏi phải đợc giải quyết (đó chính là đoạn ông nói chuyện với th»ng ót) Hs đọc đoạn ông trò truyện với thằng út. ? C¶m nhËn cña em vÒ ®/v¨n nµy ? ?Trong những ngày buồn tủi nhất ông đã lµm g× . + Trong t©m tr¹ng bÞ dån nÐn vµ bÕ t¾c, «ng chØ cßn biÕt trót nçi lßng vµo ~ lêi thủ thỉ tâm sự với đứa con nhỏ ngây thơ. + Qua nh÷ng lêi t©m sù : + T/yªu lµng DÇu s©u nÆng “Nhµ th¬ ë lµng chî DÇu” + TÊm lßng thuû chung víi k/c : “Anh em ®/c biÕt cho bè con «ng. Cô Hå trªn ®Çu trªn cæ soi xÐt cho bè con. ? Qua sù gi»ng xÐ m©u thuÈn néi t©m nhÊt lµ nh÷ng lêi thñ thØ víi ®a con em thÊy «ng Hai lag ngêi nh thÕ nµo . T/c¶m Êy s©u nÆng, bÒn v÷ng vµ thiªng liêng (có bao giờ đơn sai) → lời lẽ chân. - Bực bội đau đớn, lo lắng, sợ hãi.. ->tâm trạng ông bị dồn nén đến chổ bế t¾c khi nghe mô chñ nhµ m¾ng nhiÕt ®uæi ®i .. =>Lµ ngêi cã tÊm lßng yªu lµng yªu níc tha thiÕt . §Æt t×nh c¶m yªu níc lªn trªn hÕt –TÊm lßng thuû chung son s¾c víi c¸ch m¹ng víi cô Hå.§ã lµ t×nh c¶¾tau nÆng bÒn chÆt vµ thiªng liªng trong «ng . 3. T©m tr¹ng «ng Hai khi nghe tin lµng c¶i chÝnh.

(127) thành mộc mạc của ngời nông dân - sung sớng đến mê cuồng vui vẽ nh mở nghÌo. → Lßng yªu lµng thèng nhÊt víi cê... lßng y/n ? Khi nghe tin c¶i chÝnh t©m tr¹ng th¸i độ ông Hai ntn ? Tại sao lại có tin dữ lµng «ng theo giÆc. - ¤ng sung síng trªn c¶ sù mÊt m¸t cña riªng «ng. §/v ngêi n«ng d©n c¸i nhµ lµ c¶ c¬ nghiÖp rÊt lín. VËy mµ «ng l¹i khoe “Tây nó đốt nhà tôi rồi” trong tự hµo sung síng h·nh diÖn - ¤ng l¹i trë l¹i lµ ngêi vui tÝnh, hay khoe. - Cã tin d÷ Êy lµ do bän giÆc tung tin đồn nhảm để gây hoang mang trong dân chóng. Hoạt động 4 ? 10 Những nét đặc sắc về ngthuật ?. - Trë l¹i lµ ngêi vui tÝnh hay khoe .. IV. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - TruyÖn XD theo cèt truyÖn t©m lý. T¸c gi¶ s¸ng t¹o t×nh huèng truyÖn c¨ng th¼ng có tính thử thách để bộc lộ nội tâm n/v. - NT miªu t¶ t©m lý n/v s©u s¾c tinh tÕ. - Ngôn ngữ n/v sinh động giàu tính khẩu ng÷ vµ thÓ hiÖn c¸ tÝnh n/v + N/v «ng Hai → chÊt ph¸c, hiÒn lµnh + N/v mô chñ → xoi mãi, c¹nh khoÐ. ? Qua ph©n tÝch v¨n b¶n h·y nªu mét sè + C¸ch trÇn thuËt tù nhiªn linh ho¹t, tù biện pháp nghệ thuật đặc sắc . nhiªn 2. Néi dung - T×nh yªu lµng - Lßng yªu níc Trë thµnh Tâm lý n/v đợc thể hiện qua hành động, - Tinh thần kháng chiến. Thiªng liªng ng2 độc thoại và đối thoại. trong t©m hån «ng Hai . Ng2 n/v mang ®Ëm tÝnh khÈu ng÷ lµ lêi ¨n tiÕng nãi cña n«ng d©n : sai sù môc đích, có bao giờ đơn sai.... 3. Còng cè: - Hs t×m nh÷ng ®o¹n v¨n diÒn t¶ t©m lÝ nh©n vËt «ng Hai. -DiÔn biÕn t©m tr¹ng «ng Hai khi nghe tin lµng ch¬ DÇu theo giÆc -T©m tr¹ng «ng Hai khi nghe tin lµng c¶i chÝnh 4. Híng dÉn vÒ nhµ : - §äc kØ l¹i v¨n b¶n ,ph©n tÝch t×nh yªu lµng ,yªu níc cña «ng Hai - T×m thªm mét sè t¸c phÈm viÕt vÒ quª h¬ng - Đọc và soạn bài : chơng trình địa phơng + Tr¶ lêi c©u hái phÇn sgk +Tìm hiểu một số phơng ngữ ở các địa phơng. 5. Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... ...................................................................................................................................

(128) **************************. Ngµy so¹n:24/11/2010 Ngµy gi¶ng 26/11/2010. Tiết 63 : Chơng trình địa phơng. (PhÇn TiÕng ViÖt). A. Mục tiêu cần đạt Hs hiểu đợc sự phong phú của các phơng ngữ trên các vùng miền đất nớc B. ChuÈn bÞ - Gv so¹n bµi CB sgk, sgv, t liÖu - Hs chuÈn bÞ bµi theo nhãm C. Tiến trình các hoạt động dạy và học 1. Bµi cò : KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh 2. Bµi míi Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. Mở rộng vốn từ ngữ địa phơng Hs đọc bài 1 Bµi 1. T×m c¸c ph¬ng ng÷ Gv híng dÉn hs lµm bµi 1. a. ChØ c¸c sù vËt, hiÖn tîng... kh«ng ? T×m mét sè ph¬ng ng÷ mµ em ®ang cã tªn gäi trong c¸c ph¬ng ng÷ kh¸c sö dông hoÆc em biÕt vµ trong ng2 toµn d©n. * Nam Bé * NghÖ TÜnh - mắc - đắt - Nhút : món ăn làm bằng xơ mít - reo – kích động muèi trén víi mét vµi thø kh¸c. * Thõa Thiªn HuÕ - ChÎo : mét lo¹i níc chÊm - bäc – c¸i tói ¸o - Nèc : chiÕc thuyÒn. - s¬ng – g¸nh. b) §ång nghÜa nhng kh¸c vÒ ©m B¾c Trung Nam - bè mÑ bä mô(mÖ) ba m¸(tÝa m¸) - giả vờ giả đò - ®©u m« - c¸i b¸t c¸i t« c¸i chÐn - võng mÌ - qu¶ doi tr¸i t¸o tr¸i mËn - qu¶ døa tr¸i th¬m - thÊy ch« c. §ång ©m nhng kh¸c vÒ nghÜa B¾c Trung Nam - èm : bÞ bÖnh gÇy gÇy - hòm: thứ đựng áo quan ¸o quan hÝnh hép - nón: thứ đồ dùng mũ, nón đội đầu che ma nắng làm bằng lá - s¬ng: h¬i níc g¸nh - b¾p: b¾p ch©n ng« ng« - chÐn: b¸t Hoạt động 2 II. Vai trò của từ ngữ địa phơng Hs đọc bài 2. trong mèi quan hÖ víi tõ ng÷ toµn.

(129) Gv yªu cÇu hs th¶o luËn. Hs tr¶ lêi Gv chốt lại vấn đề. Gv lu ý hs. Hoạt động 3 Hs đọc bài 3 – thảo luận. d©n Bµi 2. * Có ~ từ ngữ địa phơng nh mục 1 a vì có ~ sự vật hiện tợng xuất hiện ở địa phơng này không xuất hiện ở địa phơng ≠ * Các từ ngữ “độc nhất vô nhị” ấy chứng tỏ Việt Nam là một đất nớc có sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c vïng miÒn vÒ đkiện tự nhiên, đặc điểm tâm lý, phong tôc tËp qu¸n... Nhng sù kh¸c biệt đó không quá lơn, bằng chứng là ~ tõ ng÷ thuéc nhãm nµy kh«ng nhiÒu * Một số từ ngữ địa phơng trong phần nµy cã thÓ chuyÓn thµnh tõ ng÷ toµn d©n : VD : sÇu riªng, ch«m ch«m, thanh long, t«m só, m·ng cÇu. III. Nh©n xÐt vÒ ph¬ng ng÷ chuÈn cña TiÕng ViÖt Bµi 3. - Các ng2 trên thế giới đều chọn ng2 thủ đô làm ngôn ngữ toàn dân - PhÇn b ng2 toµn d©n : c¸ qu¶, lîn, ng· - PhÇn c ng2 toµn d©n : èm (bÞ bÖnh) Bµi 4. * Những từ ngữ địa phơng Trung Bộ (đợc dùng các tỉnh Quảng Bình, Qu¶ng TrÞ, Thõa Thiªn HuÕ) chi, røa, nê, tui, cí r¨ng, ng, mô * T¸c dông : thÓ hiÖn ch©n thùc h¬n h/¶nh cña mét vïng quª Qu¶ng B×nh vµ t/c¶m, suy nghÜ, tÝnh c¸ch cña mét ngêi mÑ anh hïng trªn vïng quª Êy; làm tăng sự sống động, gợi cảm cho t¸c phÈm. → Tác dụng từ ngữ địa phơng nói chung : + Tạo không khí địa phơng + T¨ng gtrÞ gîi c¶m, gîi h×nh cña VB. Tui → t«i Chi → g× ng → b»ng lßng chõ → giê, b©y giê røa → thÕ nê → nhØ, ¬i mµn xanh : tÊm v¶i dï nguþ trang r¨ng → sao * Kh«ng nªn dïng trong hoµn c¶nh gtiÕp mang tÝnh toµn d©n hoÆc gtiÕp cã t/c nghi thøc * Có thể dùng trong phạm vi gđình đồng hơng hoặc TPVH có nét đặc trng địa phơng. 3. Còng cè : - Tìm thêm một số từ ngữ địa phơng ứng với từ ngữ toàn dân ở địa phơng em đang sö dông - T×m mét sã tõ ng÷ cña 3 miÒn B¾c-Trung –Nam 4. Híng dÉn vÒ nhµ : -Nắm chăc các từ ngữ địa phơng ,từ ngữ toàn dân ,biệt ngữ xã hội - Soạn bài mới: đối thoại, độc thoại và đọc thoại nội tâm trong văn bản tự sự . + §äc kØ ®o¹n trÝch trong bµi + Tìm hiểu các yếu tố đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm 5. Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... ...................................................................................................................................

(130) **************** Ngµy so¹n: 27/11/2010 Ngµy gi¶ng:29/11/2010 Tiết 64 : Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm. trong v¨n b¶n tù sù. A. Mục tiêu cần đạt - Hs hiểu thế nào là đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm, thấy đợc tác dông cña chóng trong VB. RÌn kü n¨ng nhËn diÖn vµ tËp kÕt hîp c¸c yÕu tè naú trong khi viÕt v¨n tù sù. B. ChuÈn bÞ : -Gv: chuÈn bÞ bµi so¹n ,sgk , sgv -Hs so¹n bµi theo yªu cÇu C. Tiến trình các hoạt động dạy và học 1. Bµi cò : ? kÕt hîp trong bµi míi 2. Bµi míi Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại Hs đọc bt 1. đoạn trích. 1. §o¹n v¨n trong truyÖn ng¾n “Lµng” Hs đọc câu hỏi 2a. Trao đổi nhóm và 2. Nhận xét đại diện trả lời a. Ba c©u ®Çu cã hai ngêi phô n÷ t¶n ? Trong 3 c©u ®Çu ®o¹n trÝch ai nãi c nãi víi nhau. víi ai ? tham gia vµo c©u chuyÖn Ýt - Tham gia cã Ýt nhÊt 2 ngêi trë lªn . nhÊt cã mÊy ngêi DÊu hiÖu : cã hai lît lêi qua l¹i– néi dung mỗi lời đều hớng tới ngời tiếp chuyÖn . -H×nh thøc xuèng dßng g¹ch ®Çu dßng. ? C©u “ hµ ,n¾ng gím ,vÒ nµo...” «ng b. C©u “Hµ, n¾ng gím, vÒ nµo...” → Hai nãi víi ai. độc thoại → ông nói với chính mình ? VËy ®©y lµ c¸ch nãi g× đánh trống lảng để tìm cách thoái lui ? Nªu thªm mét vµi vÝ dô - Câu độc thoại giống thế : chúng bay ?Em hiểu thế nào là độc thoại nội tâm ăn miếng gì... => là lời của một ngời nào đó nói với chÝnh m×nh ,hoÆc nãi víi ai trong tëng ?Dâu hiệu nào đề nhận biết độc thoại tợng . - Nãi thµnh lêi , cã dÊu g¸ch ngang ? Câu “ chúng nó... tuổi đầu” câu đó đầu dòng c. Nh÷ng c©u “chóng nã còng lµ trÎ ai hái ? V× sao nh÷ng c©u nµy kh«ng cã dÊu con...” → «ng Hai hái chÝnh m×nh v× chØ nghÜ trong lßng kh«ng ph¸t ra g¹ch ngang ®©u dßng thµnh tiÕng chØ ©m thÇm diÔn ra trong suy nghÜ vµ t×nh c¶m cña «ng Hai → thể hiện tâm trạng đau đớn dằn vặt ? C¸ch nãi nh vËy gäi lµ g× cña «ng → Kh«ng thèt ra thµnh lêi ? Em hiểu nh thế nào là độc thoại nội nên không có gạch đầu dòng → độc tho¹i néi t©m. t©m. => lµ nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m cña ? Dâu hiệu của độc thoại nội tâm . nhân vật không đợc nói ra thành lời ->Kh«ng g¹ch ®Çu dßng.

(131) ? Các hình thức diễn đạt trên có tác *Tác dụng dông thÕ nµo . - T¹o cho c©u chuyÖn cã kh«ng khÝ nh cuéc sèng thËt - Thể hiện thái độ căm giận của những ngêi d©n t¶n c ®/v viÖc d©n lµng DÇu theo giÆc - Tạo tình huống để đi sâu vào nội ? Đặc biệt chúng đã giúp nhà văn thể tâm n/v hiện thành công những diễn biến tâm * Độc thoại và độc thoại nội tâm lÝ cña nh©n vËt «ng Hai nh thÕ nµo . - Khắc hoạ sâu sắc tâm trạng đau đớn d»n vÆt cña «ng Hai - Làm câu chuyện sinh động hơn. 3. Ghi nhí II. LuyÖn tËp Bµi 1 : ph©n tÝch t¸c dông cña h×nh ? Phân tích tác dụng của hình thức đối thức đối thoại tho¹i trong ®o¹n trÝch trªn . * Cuộc đối thoại diễn ra không bình thêng gi÷a hai vî chång - LÇn 1 . Bµ Hai gäi Ông nằm rũ ra giờng k0 đáp - LÇn 2. Bµ Hai hái Ông đáp từ cụt lủn : gì ? Qua bt 1.2 em h·y nhËn xÐt sù kh¸c - LÇn 3. Bµ Hai nãi tiÕp nhau giữa đối thoại và độc thoại; giữa ¤ng g¾t : BiÕt råi ! độc thoại và độc thoại nội tâm. * T¸c dông : lµm næi bËt t©m tr¹ng Tác dụng của độc thoại nội và độc chán chờng, buồn bã, đau khổ và thất thoại nội tâm → thể hiện ~ diễn biến vọng đến tuột cùng của ông Hai trong tâm lý phức tạp trong thế giới nội tâm cái đêm mà ông nghe tin dữ của con ngời nhất là con ngời hiện đại → Vì vậy đợc vận dụng phổ biến trong VH hiện đại. 3. Còng cè : Hs tìm thêm một số ví dụ về đối thoại , độc thoại , độc thoại nội tâm -Hs nh¾c l¹i phÇn ghi nhí sgk . 4. Híng dÉn vÒ nhµ : -Häc thuéc ghi nhí sgk , hoµn thµnh l¹i phÇn bµi tËp ë nhµ - ChuÈn bÞ bµi : LuyÖn nãi: tù sù kÕt hîp víi nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi tËp + §äc vµ chuÈn bÞ ë nhµ theo híng dÉn c©u hái sgk . 5. Rót kinh nghiÖm: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ....... **************************. TiÕt 65 :. Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:. LuyÖn nãi : Tù sù kÕt hîp víi nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m.

(132) A. Mục tiêu cần đạt Giúp hs biết cách trình bày một vấn đề trớc tập thể lớp với nội dung kể lại mét sù viÖc theo ng«i thø nhÊt hoÆc ng«i thø ba. Trong khi kÓ cã kÕt hîp víi miªu tả nội tâm, nghị luận, có đối thoại và độc thoại. B. ChuÈn bÞ - Gv so¹n bµi, nh¾c nhë hs chuÈn bÞ bµi - Hs chuẩn bị bài ở nhà theo đúng yêu cầu của sgk. C. Tiến trình các hoạt động dạy học 1. Kiểm tra : Phân biệt đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm Bài tập 2 (Tr 179) Hs đọc đoạn văn tự sự có sử dụng đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm. 2. Giíi thiÖu bµi : Gv nªu mét thùc tÕ Hs rÊt ng¹i nãi tríc tËp thÓ. NÕu cã nãi tr×nh bày cũng thiếu tự nhiên, gợng ép, nh đọc. Trong khi đó kỹ năng nói diễn ra thờng xuyªn – rÊt quan träng Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. ChuÈn bÞ néi dung nãi Gv chia líp thµnh 4 nhãm 1. §Ò 1 Nhóm 1 chuẩn bị đề 1. a. DiÔn biÕn cña sù viÖc1 2 2. - Nguyên nhân nào dẫn đến việc làm sai trái 3 3 cña em. 4 1 - S việc gì ? Mức độ có lỗi với bạn các nhóm đã chuẩn bị ở nhà. - Cã ai chøng kiÕn hay chØ mét m×nh em Tiếp tục trao đổi thảo luận về đề của biết. nhãm m×nh. b. T©m tr¹ng Thống nhất một đề cơng nói hợp lý - Dằn vặt, day dứt nhÊt - V× sao. - Suy nghÜ cô thÓ ? Lêi tù høa víi b¶n th©n 2. §Ò 2 a. Kh«ng khÝ chung cña buæi sinh ho¹t líp. - Sinh hoạt đinh kỳ hay đột xuất - Cã nhiÒu néi dung hay chØ cã 1 ND phª b×nh gãp ý. - Thái độc các bạ đ/ v Nam. b. Néi dung ý kiÕn cña em. - Ph©n tÝch nguyªn nh©n khiÕn c¸c b¹n hiÓu lÇm Nam - Những lí lẽ và d/c khẳng định Nam là ngời b¹n tèt. - C¶m nghÜ cña em vÒ viÖc hiÓu lÇm. - Bµi häc trong quan hÖ b¹n bÌ 3. §Ò 3 a. Ng«i kÓ. - Nếu đóng vai VNg _ xng tôi - NÕu kÓ ng«i 3 _ giÊu mÆt b. Xác định cách kể. - TËp trung ph©n tÝch ~ suy nghÜ cña VN. - Các n/v sự việc còn lại chỉ là cái cớ để giãi bµy t©m tr¹ng Hoạt động 2 II. LuyÖn nãi tríc líp Mỗi nhóm cử 1 đại diện lên trình bày * Nhóm 1 bµi nãi cña nhãm m×nh. * Nhãm 2 C¶ líp theo dâi vµ nhËn xÐt. * Nhãm 3 Hs nhËn xÐt u – nhîc ®iÓm khi nãi * Nhãm 4.

(133) Gv tæng kÕt, nh¾c nhë nh÷ng lçi cÇn tr¸nh. 3. Còng cè: -Gv cho hs viết phần mở bài của đề bài số 1 -HÖ thèng c¸c nh©n vËt tù sù,nghÞ luËn miªu t¶ néi t©m . 4. Híng dÉn vÒ nhµ: -Nắm chắc và hiểu đợc kiểu văn bản tự sự kết hợp nghị luận và các yếu tố miêu tả -§äc vµ so¹n bµi : LÆng lÏ Sa Pa + Đọc bài nhiều lần tóm tắt đợc văn bản + T×m hiÓu phÇn t¸c gi¶ t¸c phÈm. 5.Rót kinh nghiÖm : ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… …… *********************. Ngµy so¹n: 29/11/2010 Ngµy gi¶ng:1/12/2010. TiÕt 66 : LÆng LÏ Sa Pa. NguyÔn Thµnh Long. A. Mục tiêu cần đạt - Hs cảm nhận đợc vẻ đẹp của các n/v trong truyện, chủ yếu là n/v anh thanh niªn trong c«ng viÖc thÇm lÆng, trong c¸ch sèng vµ ~ suy nghÜ, t/c¶m trong quan hÖ víi mäi ngêi. - Nắm đợc chủ đề truyện, hiểu đợc niềm hạnh phúc của con ngời trong lao động, rèn kỹ năng phân tích truyện. B. ChuÈn bÞ - Gv so¹n bµi, chuÈn bÞ t liÖu - Hs chuÈn bÞ tãm t¾t truyÖn, so¹n bµi C. Tiến trình hoạt động lên lớp 1. KiÓm tra : Tãm t¾t truyÖn ng¾n “Lµng” cña Kim L©n Em cã nhí tªn t¸c phÈm vh nµo viÕt vÒ t×nh yªu quª h¬ng ®/n ? H·y nªu ~ nÐt riªng cña truyÖn ng¾n “Lµng” so víi ~ t¸c phÈm Êy ? 2. Giới thiệu bài : Giới thiệu về Sa Pa, một nơi nghỉ ngơi du lịch thú vị bởi vẻ đẹp thiªn nhiªn th¬ méng. Nhng Sa Pa cßn hÊp dÉn víi ~ con ngêi tuyÖt vêi.. Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. T×m hiÓu chung 1. Tr×nh bµy ~ nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ ? 1. T¸c gi¶ : -NguyÔn Thµnh Long ( 1925-1991) - ViÕt v¨n tõ thêi k× kh¸ng chiÕn chèng P 1946-1954. - Chuyªn viÕt truyÖn ng¾n vµ kÝ - TruyÖn giµu chÊt th¬, nhÑ nhµng kÝn đáo mà sâu sắc. - §Ò tµi trong k/c CMü. + §Êu tranh c¸ch m¹ng + X©y dùng CNXH - Sau giải phóng ca ngợi ngời lđộng míi. ? Tr×nh bµy ~ hiÓu biÕt vÒ t¸c phÈm ? 2. T¸c phÈm * H/c s¸ng t¸c : 1970. Trong mét.

(134) chuyÕn ®i Lµo Cai thêi kú thanh niªn miÒn B¾c ba s½n sµng. - §îc rót tõ tËp “ gi÷a trong xanh” II. §äc hiÓu chó thÝch *Gv : hớng dẫn cách đọc bài, đọc mẫu,hs 1. Đọc bài: đọc tiếp 2 em . *Lu ý mét sè chó thÝch sgk. 2. Chó thÝch: ( sgk) 3. T×m hiÓu cèt truyÖn: ? Qua đọc bài em thấy truyện có cốt -Cốt truyện đơn giản ,tập trung vào truyÖn nh thÕ nµo cuéc gÆp gì cña mÊy ngêi trªn xe víi anh thanh niªn lµm c«ng t¸c khÝ tîng trên đỉnh Yên Sơn. ? Tình huống câu chuyện đợc xây dựng -Bác lái xe dừng xe trên đỉnh Yên nh thÕ nµo. S¬n, B¸c giíi thiÖu víi «ng ho¹ sÜ, c« kÜ s vµ anh thanh niªn lµm quyen víi nhau.§©y lµ lÇn gÆp gì ®Çu tiªn cña hä. Tuy thêi gian ng¾n ngòi nhng hä đã làm quen và hiểu cảm thông với nhau. Cuộc gặp gỡ để lại trong lòng mọi ngời tình cảm tốt đẹp . ? Tác giả đã sử dụng ngôi kể nào để kể chuyÖn ( Ng«i kÓ : ng«i thø 3 nhng t¸c gi¶ lại đặt điểm nhìn trần thuật vào n/v ông ho¹ sÜ giµ mÆc dï kh«ng dïng ng«i thø nhÊt.) Hoạt động 2 : ? Em hµy cho biÕt truyÖn cã mÊy nh©n vËt ? Nh©n vËt nµo kg«ng xuÊt hiÖn trùc tiÕp ? nh©n vËt nµo lµ nh©n vËt chÝnh. Hs đọc “Một anh TN 27 tuổi... K0 thể nào ngủ lại đợc” ?Anh thanh niªn lµ ngêi nh thÕ nµo ? C«ng viÖc cña anh lµ g× .. II. Ph©n tÝch. 1. N/v anh thanh niªn - Là ngời cô độc nhất thế gian, 27 tuổi , mô9tj mình sống trên đỉnh Yên S¬n. - §o giã, ®o m©y, ®o n¾ng ®o chÊn động mặt đất - Công việc đòi hỏi phải tỉ mỉ và có tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao.. ? Theo em c¸i gian khæ nhÊt trong c«ng viÖc cña anh lµ g× ? v× sao. - Công tác khí tợng kiêm vật lý địa cầu Một ngày 4 lần (1 giờ đêm, 4h sáng, 11h tra, 19h tèi.) ®o giã, ®o ma, tÝnh m©y, tÝnh nắng, đo chấn động mặt đất → báo về trung t©m → dù b¸o thêi tiÕt. * Công việc không nặng nề nhng đòi hỏi chính xác đều đặn tỉ mỉ và có tinh thần trách nhiệm cao phải đo đầy đủ, đúng giờ. - H/cảnh đặc biệt : 1 mình đỉnh Yên Sơn 2600 m giữa cỏ cây mây núi. h/c thời tiết - Sự vắng vẻ cô đơn, quanh năm khắc nghiệt ma tuyết, giá lạnh, đêm tối, không một bóng ngời . giã b·o... ? §iÒu gian khæ nhÊt mµ anh ph¶i tr¶i qua.

(135) lµ g× - Gian khổ nhất : sự cô đơn vắng vẻ quanh n¨m suèt th¸ng mét m×nh kh«ng mét bãng ngêi Hs đọc ? Nhng v× sao anh cã thÓ hoµn thµnh tèt nhiÖm vô vµ vÉn sèng vui sèng khoÎ trong h/c¶nh Êy ? Ph©n tÝch ~ suy nghÜ, quan niÖm cña anh vÒ nghÒ nghiÖp, c«ng viÖc vÒ lý tëng trong c/sèng ? - ý thøc c«ng viÖc thÇm nÆng cña m×nh rÊt cÇn thiÕt vµ cã Ých cho ®/níc. Khi biÕt do phát hiện kịp thời một đám mây khô mà anh đã góp phần vào chiến thắng của kh«ng qu©n ta b¾n r¬i nhiÒu m¸y bay Mü trªn bÇu trêi Hµm Rång – anh thÊy m×nh thËt h¹nh phóc. Anh suy nghÜ “khi ta lµm việc ta với công việc là đôi sao lại gọi là một mình đợc”. Anh nói “Công việc của ch¸u gian khæ thÕ chø cÊt nã ®i ch¸u buån đến chết mất” → Anh suy nghĩ thật đúng đắn và sâu sắc về công việc. Anh thÊy c«ng viÖc cña anh mang l¹i h¹nh phóc cho méi ngêi lµ anh h¹nh phóc → LÝ tëng sèng m×nh v× mäi ngêi. ? V× sao trong ®iÒu kiÖn nh vËy anh vÉn thấy không buồn , cô đơn . Cs của anh không cô đơn buồn tẻ còn vì anh cã mét nguån vui kh¸c ngoµi c«ng việc - đó là niềm vui đọc sách mà anh thấy nh lúc nào cũng có ngời bạn để trò chuyÖn.. * PhÈm chÊt. + ý thøc tr¸ch nhiÖm vÒ c«ng viÖc vµ lßng yªu nghÒ. - V× anh cã ngêi b¹n th©n lµ s¸ch -V× anh biÕt tæ chøc s¾p xÕp cuéc sèng t¹o ra niÒm vui trong cuéc sèng.. + Anh s¾p xÕp cuéc sèng ng¨n n¾p, chủ động... ham học tập. ?Ho¹ sÜ hiÓu sù luèng cuèng vµ viÖc vÒ tríc mét tÝ cña anh thanh niªn ntn ? V× sao «ng l¹i ng¹c nhiªn khi bíc lªn bËc thang đất ? - Ho¹ sÜ ng¹c nhiªn v× mäi ®iÒu pháng đoán của mình đều không đúng. Anh đang h¸i hoa tÆng c« g¸i – ngêi kh¸ch phô n÷ Hà Nội đầu tiên đến thăm nhà anh 4 năm nay. Sự luống cuống đỏ mặt là biểu hiện của sự xúc động cảm động vui mừng vì qu¸ mong gÆp ngêi. - Sèng khiªm tèn cëi më ch©n t×nh vµ - Cs của anh : trồng hoa, nuôi gà, tự học, luôn quan tâm chu đáo với ngời khác đọc sách. → nếp sống khoa học. ? Trong cuéc nãi chuyÖn gÆp gì víi ho¹ sÜ và cô kĩ s anh còn hiện lên với ~ nét đẹp nµo n÷a? Chi tiÕt anh vÒ tríc h¸i hoa tÆng c«, khi chia tay nh¾c c« quªn kh¨n mïi soa, tÆng lµn trøng, kh«ng ®a tiÔn víi lÝ do sắp đến giờ ốp... nói lên điều gì ? - Sù cëi më ch©n thµnh, rÊt quÝ träng t×nh.

(136) c¶m cña mäi ngêi khao kh¸t gÆp gì mäi ngời. (Tình thân với bác lái xe, thái độ ân cần chu đáo, tặng tam thất... - Khi ho¹ sÜ muèn vÏ anh anh khiªm tèn giới thiệu ngời ≠ xứng đáng hơn : ông kỹ s trång rau Sa Pa, anh c¸n bé nghiªn cøu sÐt. ? Tãm l¹i cã thÓ kh¸i qu¸t vÒ n/v anh thanh niªn ntn ? (vÒ tinh thÇn, vÒ t×nh c¶m, vÒ c¸ch sèng, vÒ suy nghÜ... Hs kh¸i qu¸t PB ý kiÕn. ? Từ đó em có nhận xét gì về nhân vật anh thanh niªn Hoạt động 3.. TiÕt 67:. -> Sù cëi më ch©n thµnh , biÕt quý träng t×nh c¶m, khiÕm tèn thµnh thËt. =>Là con ngời có đầy đủ phẩm chất về nét đẹp tinh thần và tình cảm,cách sèng, nh÷ng suy nghÜ vÒ cuéc sèng ,ý nghÜa cña c«ng viÖc.. 1.Bµi cò :? Tãm t¾t l¹i v¨n b¶n ? nªu n«i 2. Nh÷ng nh©n vËt kh¸c dung chÝnh cña truyÖn ? Phân tích những vẽ đẹp của a. Ông hoạ sĩ nh©n vËt anh thanh niªn. - yªu nghÒ, tõng tr¶i, nh©n hËu 2.Bµi míi : ? N/v ông hoạ sĩ đóng vai trò gì trong - say mê sáng tạo trăn trở về nghệ truyện? Tình cảm và thái độ của ông khi thuật tiếp xúc và trò chuyện với anh thanh - nhạy cảm luôn trân trọng cái đẹp . niªn ?¤ng suy nghÜ g× vÒ nghª nghiÖp vÒ nghÖ thuËt, vÒ cs con ngêi ? - Võa lµ n/v võa lµ ®iÓm nh×n trÇn thuËt của tác giả. Ngời kể đã nhập vào cái nhìn và suy nghĩ của ông hoạ sĩ để quan sát mtả c¶nh thiªn nhiªn – n/v ngêi thanh niªn. - Ngay tõ ~ phót ®Çu gÆp gì, b»ng sù tõng tr¶i nghÒ nghiÖp vµ niÒm khao kh¸t cña ngời nghệ sĩ đi tìm cái đẹp, ông đã xúc động và bối rối “vì hoạ sĩ đã bắt gặp một điều thật ra ông vẫn ao ớc đợc biết, ôi, một nét thôi đủ khẳng định một tâm hồn, khơi gîi mét ý s¸ng t¸c. - ¤ng muèn ghi l¹i h/¶nh cña anh thanh niªn b»ng nÐt bót kÝ ho¹ vµ “ngêi con trai ấy đáng yêu thật nhng làm cho ông nhọc qu¸. Víi ~ ®iÒu lµm cho ngêi ta suy nghÜ vÒ anh. Vµ vÒ ~ ®iÒu anh suy nghÜ...” - N/v ho¹ sÜ gãp phÇn lµm cho n/v chÝnh thêm sáng đẹp và chứa đựng chiều sâu t tởng : VD về nghệ thuật với sức mạnh và sự bất lực của nó, về mảnh đất Sa Pa... b. C« kü s → N/v có vai trò đặc biệt sau n/v anh - Háo hức hồn nhiên bớc vào cs mới th/niªn. nhng cßn nhiÒu bì ngì ?N/v nµy rÊt Ýt nãi. Cuéc gÆp gì víi anh - Cuéc gÆp gì bÊt ngê khiÕn c« bµng thanh niên đã để lại cho cô ~ tình cảm ấn hoàng nh bắt gặp một ánh sáng đẹp tợng gì ? Đa cô kỹ s vào truyện có dụng ý Làm cho cô có thêm nghị lực để đi NT g× ? C« lµ mét ngêi nh thÕ nµo..

(137) - Cô bàng hoàng xúc động khâm phục anh. C« hiÓu thªm cs mét m×nh dòng c¶m tuyệt đẹp của ngời th/niên về cái thế giới ~ con ngời nh anh”. Cô yên tâm về con đờng cô đã chọn, từ bỏ mối tình nhạt nhẽo hời hợt thuở học trò để quyết định lên công tác ở miền núi xa xôi. Cái bàng hoàng đó kh«ng ph¶i lµ t×nh yªu mµ lµ sù bõng dËy của ~ t/cảm lớn lao, cao đẹp khi ngời ta gặp đợc ~ ánh sáng đẹp đẽ toả ra từ cs, t©m hån ngêi kh¸c. - C« cã mét t×nh c¶m hµm ¬n ®/v ngêi th/niªn: kh«ng ph¶i v× bã hoa to mµ anh tÆng c« hÕt søc v« t mµ cßn v× “mét bã hoa kh¸c n÷a, bã hoa cña ~ h¸o høc vµ m¬ méng ngÉu nhiªn anh cho thªm c«” - §a n/v n÷ vµo lµm c©u chuyÖn vÒ anh TN mÒm ®i, cã d¸ng dÊp c©u chuyÖn t×nh yªu thoáng gặp. Đó là sự đồng cảm của thế hệ trẻ VN thời đánh Mỹ. ? N/v b¸c l¸i xe cã vai trß ntn trong c©u chuyÖn ? b¸c ta lµ ngêi ntn. - Làm cho câu chuyện thêm sinh động hấp dÉn, kÝch thÝch sù tß mß, håi hép cña «ng hoạ sĩ, cô kỹ s và cả ngời đọc bằng các lời giới thiệu “ngời cô độc nhất thế gian” “thÌm ngêi” ? Từ đó ém có nhận xét gì về vai trò của c¸c nh©n vËt phô.. tiếp con đờng đã chọn .. d. B¸c l¸i xe - Tèt bông vui tÝnh ch©n t×nh - Cã m¸u nghÖ sÜ - Biết đánh giá đúng con ngời.. → C¸c nh©n vËt phô lµm t«n lªn vÎ đẹp của n/v chính góp phần thể hiện sâu sắc chủ đề tác phẩm e. Các n/v đợc giới thiệu gián tiếp. - ¤ng bè “ tuyÖt l¾m ” - ¤ng kü s trång rau - Anh c¸n bé nghiªn cøu sÐt → Hä miÖt mµi l® khoa häc lÆng lÏ mµ khÈn tr¬ng v× lîi Ých cña ®/n, v× cs con ngêi. → Góp phần thể hiện chủ đề tác phÈm.. ?Các nhân vật đợc giới thiệu gián tiếp là ~ ai ? Họ có đặc điểm chung gì? - ¤ng kü s trång rau : thay ong thô phÊn cho hàng vạn cây su hào để hạt giống làm ra tèt h¬n. - Anh ng/cøu sÐt 11 n¨m kh«ng mét ngµy xa cơ quan túc trực chờ sét để lập bản đồ sÐt. - Anh b¹n ë tr¹m khÝ tîng 3142m ? Vậy chủ đề đó là gì ? “trong cái lặng im cña Sa Pa, Sa Pa mµ chØ nghe tªn, ngêi ta đã nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi, có ~ con ngêi lµm viÖc vµ lo nghÜ nh vËy cho ®/n” * Ca ngîi nh÷ng con ngêi ~ con ngêi l® lÆng lÏ ©m thÇm cèng hiÕn cho ®/n (13) Vì sao tên các n/v đều vô danh ? (tác gi¶ muèn v« danh hä, b×nh thêng ho¸ hä, muốn nói rằng đó là ~ con ngời lđ bình thờng, phổ biến, thờng gặp trong quần chúng nd ta trên khắp nẻo đờng đ/nớc. Hoạt động 4 ? Cã ý kiÕn cho r»ng truyÖn ng¾n nh mét III. Tæng kÕt bµi th¬ giµu chÊt tr÷ t×nh. ý kiÕn em ? 1. NT * ChÊt tr÷ tr×nh.

(138) - Những đoạn văn tả cảnh thiên nhiên đẹp đẽ thơ mộng : cảnh nắng lên, ~ cây thông = b¹c, rõng c©y bã ®uèc - Vẻ đẹp cs một mình ngày đêm giữa thiên nhiªn lÆng lÏ cña anh TN mµ ®Çy søc sống, không cô đơn - ChÊt tr÷ t×nh to¸t lªn chñ yÕu tõ néi dung truyện : Vẻ đẹp cuộc gặp gỡ tình cờ của 3 n/v để lại bao xúc động trong kẻ ở ngời đi và ~ d vị cho ngời đọc suy nghĩ về cuộc sèng, vÒ con ngêi, vÒ nghÖ thuËt, ~ nÐt giản dị đáng mến của n/v anh TN, ~ câu chuyÖn anh kÓ, ~ t/c¶m cxóc m¬i n¶y në trong ho¹ sÜ vµ c« kü s. ? Ngoµi chÊt tr÷ t×nh truyÖn cßn hÊp dÉn ngời đọc bởi ~ yếu tố NT nào ? ? T tëng néi dung chÝnh cña truyÖn ?. - T¸c phÈm giµu chÊt tr÷ t×nh, chÊt th¬ bµng b¹c, ngät ngµo s©u l¾ng. - Cốt truyện đơn giản, n/v vô danh, t¹o t×nh huèng tù nhiªn - Lùa chän ng«i kÓ vµ ®iÓm nh×n trÇn thuËt hîp lý - n/v chính đợc tôn lên bởi các n/v phô - Lêi v¨n trau chuèt trong s¸ng . 2. ND - Ca ngợi vẻ đẹp con ngời lđ - ý nghÜa vµ niÒm vui cña l® ch©n chÝnh. 4. Cñng cè: - Nh©n vËt anh thanh niªn - C¸c nh©n vËt phô nh: c« kÜ s , b¸c l¸i xe -Néi dung ,nghÖ thuËt cña truyÖn 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Hs lµm bµi tËp Tr 190 sgk - PBCN vÒ n/v anh thanh niªn * Gîi ý : - Kh«ng biÕn thµnh ptÝch n/v - Kh«ng nªn nªu c¶m nghÜ chung chung - Nêu ấn tợng suy nghĩ thật về n/v, gắn với thực tế đời sống -So¹n bµi :Ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù + §äc vµ so¹n bµi theo c©u hái sgk 5.Rót kinh nghiÖm : ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... .. Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:. TiÕt 68 + 69 :. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 3. A. Mục tiêu cần đạt - Hs biết vận dụng những kiến thức đã học để viết một bài văn tự sự có sử dông c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn - Rèn luyện kỹ năng diễn đạt, trình bày. B. ChuÈn bÞ - Hs ông luyện 4 đề.

(139) C. TiÕn tr×nh 1. ổn định tổ chức. 2. Gv chép đề : Đề sổ lu đề. 3. Hs lµm bµi 4. Gv thu bµi D. DÆn dß - Ngêi kÓ trong v¨n b¶n tù sù. Ngµy so¹n:1/12/2010 Ngµy gi¶ng:3/12/2010 TiÕt 70 : Ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù A. Mục tiêu cần đạt - Hs hiểu và nhận diện đợc thế nào là ngời kể chuyện, vai trò và mối quan hệ gi÷a ngêi kÓ chuyÖn víi ng«i kÓ trong VB tù sù. - Rèn kỹ năng nhận diện và tập kết hợp các yếu tố này trong khi đọc văn còng nh khi viÕt v¨n B. ChuÈn bÞ - Gv soạn bài, đọc kỹ phần lu ý. - Hs chuÈn bÞ theo yªu cÇu sgk. C. TiÕn tr×nh lªn líp : 1. KiÓm tra : Sù chuÈn bÞ bµi cña Hs. Nh÷ng yÕu tè míi häc ë líp 9 vÒ v¨n tù sù : Miªu t¶, miªu t¶ nội tâm, nghị luận, độc thoại nội tâm trong VB tự sự 2. Giíi thiÖu bµi : Yªu cÇu tiÕt häc – ng«i kÓ häc ë líp 6. Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1 Hs đọc đoạn trích BT 1. Gv nªu hái. Nội dung cần đạt I. Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù 1. §o¹n trÝch “ LÆng lÏ Sa Pa ” 2. NhËn xÐt ?§o¹n trÝch kÓ vÒ ai vµ vÒ viÖc g× ? a) KÓ vÒ phót chia tay gi÷a ngêi ho¹ sÜ giµ, c« g¸i vµ chµng thanh niªn... ?Ai lµ ngêi kÓ c©u chuyÖn trªn ? b) Ngêi kÓ dÊu mÆt, kh«ng xuÊt hiÖn Nh÷ng dÊu hiÖu nµo cho ta biÕt ë ®©y trong c©u chuyÖn → ng«i thø ba c¸c n/v kh«ng ph¶i lµ ngêi kÓ chuyÖn ?.

(140) - Chuyện đợc kể theo ngôi thứ ba. NÕu lµ mét trong ba n/v trªn th× lêi văn phải thay đổi – hoặc xng tôi hoặc xng tên ba n/v đó kể chuyện. *Hs đọc câu hỏi c c) Nh÷ng c©u “giäng cêi nhng ®Çy tiÕc Suy nghÜ vµ tr¶ lêi rÎ” “nh÷ng ngêi con g¸i s¨p xa ta...” → Lµ nhËn xÐt cña ngêi kÓ chuyÖn vÒ ? Nh÷ng c©u trªn lµ nhËn xÐt cña nh©n anh thanh niªn vµ suy nghÜ cña anh ta. vËt nµo ? vÒ ai. Gv: C©u thø hai ngêi kÓ chuyÖn nh nhập vào n/v anh thanh niên để nói hộ suy nghÜ vµ t/c¶m cña anh ta. d) Những căn cứ để có thể kết luận : *Hs đọc câu hỏi 4 -Ngêi kÓ c©u chuyÖn ë ®©y dêng nh ? Nh÷ng c¨n cø cã thÓ nhËn xÐt vÒ ng- thÊy hÕt vµ biÕt tÊt mäi viÖc, mäi ngêi, êi kÓ chuyÖn . mọi hành động tâm t của các n/v - Chủ thể đứng ra kể chuyện - Đối tợng đợc mtả - Ng«i kÓ - §iÓm nh×n vµ lêi v¨n 3. Ghi nhí : sgk ?Qua bµi tËp trªn em cã nhËn xÐt g× - V¨n tù sù -> kÓ theo ng«i thø nhÊt , vÒ vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong ng«i thø 3 ( ngêi kÓ dÊu m×nh) VB tù sù ? Hs dùa vµo ghi nhí tr¶ lêi. Gv chèt l¹i VD. II. LuyÖn tËp Hoạt động 2 : Bài 1. Hs đọc đoạn trích ? Ngêi kÓ chuyÖn ë ®©y lµ ai? Trong - Chó bÐ-> cuéc gÆp gì víi mÑ sau hoµn c¶nh nµo . nh÷ng ngµy xa c¸ch . - Thø nhÊt ? Đoạn trích đợc kể theo ngôi thứ mấy ? Ng«i kÓ nµy cã u ®iÓm g× => Gióp ngêi kÓ ®i s©u vµo t©m t t×nh cảm. Miêu tả đợc diển biến tâm lí tinh vi phøc t¹p ®ang diÔn ra trong t©m hån nh©n vËt t«i . Bµi 2.a * Ngêi kÓ lµ “t«i” – bÐ Hång * Ng«i kÓ nµy → ®i s©u vµo miªu t¶ t©m t t×nh c¶m vµ ~ diÔn biÕn t©m lý føc t¹p cña n/v “t«i” → hạn chế trong việc miêu tả các đối tợng khách quan sinh động, khó tạo ra cái nhìn nhiều chiều → dễ gây sự đơn ®iÖu trong giäng v¨n 3. Cñng cè : - Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn - BT2b. Tr 194 sgk. 4. Híng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc ghi nhí sgk -Hoµn thµnh bµi tËp ë nhµ - So¹n bµi : “ ChiÕc lîc ngµ ” + Đọc trả lời câu hỏi phần đọc hiểu sgk + §äc t×m hiÓu phÇn t¸c gi¶ t¸c phÈm 5. Rót kinh nghiÖm :.

(141) ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………….......... TiÕt 71 + 72:. ChiÕc lîc ngµ (TrÝch) NguyÔn Quang S¸ng. Ngày soạn: Ngày dạy:. A. Mục tiêu cần đạt - Hs cảm nhận đợc tình cha con sâu nặng trong hoàn cảnh éo le của cha con «ng S¸u. - Nắm đợc nghệ thuật miêu tả tâm lý n/v, nghệ thuật xây dựng tình huèng truyÖn bÊt ngê mµ tù nhiªn - Rèn kỹ năng đọc diễn cảm, phát hiện những chi tiết nghệ thuật B. ChuÈn bÞ - Ch©n dung nhµ v¨n NguyÔn Quang S¸ng. - T liệu liên quan đến tác phẩm. C. Khởi động 1. KiÓm tra a) Bác lái xe cho rằng anh thanh niên là “ngời cô độc nhất thế gian” ? Em có đồng ý với ý kiến đó không ? Vì sao? * ý kiến đúng vì anh sống làm việc một mình trên đỉnh Yên Sơn 2600m quanh n¨m chØ cã cá c©y m©y mï. * ý kiến cha đúng vì ở Sa Pa còn có ~ ngời khác cùng làm việc thầm lặng một mình : Anh bạn ở đỉnh Phan – Xi – Păng 3142m, anh c¸n bé nghiªn cøu sÐt 11 n¨m kh«ng xa c¬ quan , «ng kü s trång rau Sa Pa... b) Phát biểu chủ đề “Lặng lẽ Sa Pa” không dùng câu văn của chính t¸c gi¶. 2. Giíi thiÖu : Nh÷ng t×nh huèng Ðo le trong chiÕn tranh : vî hiÓu lÇm chång; lµng xãm hä hµng hiÓu lÇm mét ngêi chiÕn sÜ t×nh b¸o ®i theo giÆc; ®/chÝ hiÓu lÇm nhau... con – cha.Vµ h«m nay chóng ta cïng nhau tìm hiểu một tình huống hết sức cảm động trong chiến tranh giữa hai cha con «ng S¸u trong t¸c phÈm: “ ChiÕc lîc ngµ” cña nhµ v¨n NguyÔn Quang S¸ng. D. Tiến trình các hoạt động dạy và học Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1 : Gv gthiệu ảnh tác giả. (1) Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ NQS ? - Quª An Giang lµ nhµ v¨n Nam Bé - ChØ viÕt vÒ cs vµ con ngêi Nam Bé - Cèt truyÖn hÊp dÉn, t×nh huèng bÊt ngê ng«n ng÷ ®Ëm mµu s¾c Nam Bé.. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ Nhµ v¨n Nam Bé tµi n¨ng - cã truyÖn ng¾n - cã tiÓu thuyÕt.

(142) - Phim : Cánh đồng hoang, Mùa gió ch- - kịch bản phim íng, Ngêi thµnh phè 2. T¸c phÈm 2. Tr×nh bµy hiÓu biÕt vÒ t¸c phÈm. * H/c s¸ng t¸c : 1966, Khi t¸c Gv tóm tắt phần lợc bỏ ở phần đầu tác giả hoạt động ở chiến trphẩm êng Gv đọc mẫu – hs đọc tiếp từ đầu → hết Nam Bộ c¶nh cha con chia tay nhau. Hs tãm t¾t cèt truyÖn ®o¹n trÝch 8 – 10 c©u Hs tr×nh bµy bè côc truyÖn ? Gv : lu ý truyÖn viÕt trong chiÕn tranh ¸c liệt nhng lại nói về vđề t/cảm tình cha con. Tình cha con đợc mtả ở cả hai phía : ngêi cha c/m¹ng vµ con g¸i nhá - tình cảm đáng trân trọng hơn - nçi ®au do chiÕn tranh g©y ra. * C¸ch chuyÖn lång trong truyÖn. PhÇn chÝnh lµ chuyÖn b¸c Ba kÓ vÒ hai cha con. * Tãm t¾t ®o¹n trÝch * Bè côc -T×nhhuèng1:Sau 8 n¨m hai cha con gÆp l¹i nhau, bÐ Thu kh«ng nhận cha, đến lúc em nhËn ra th× «ng S¸u ph¶i ra ®i → béc lé t/c¶m m·nh liÖt cña con ®/v cha. - T×nh huèng 2 : ë c¨n cø «ng S¸u dån tÊt c¶ t×nh yªu th¬ng, lµm chiÕc lîc nhng cha kÞp trao cho con đã hy sinh → béc lé t/c s©u s¾c cña ngêi cha.. Hoạt động 2 Hs đọc đoạn đầu 3. Phân tích thái độ tình cảm của bé Thu trong phót ®Çu khi gÆp hai ngêi kh¸ch l¹. Lý giải nguyên nhân của thái độ ấy ? - GÆp l¹i con sau nhiÒu n¨m xa c¸ch víi bao nhớ thơng ông Sáu không kìm nén đợc nỗi vui mừng - Nhng thật trớ trêu đáp lại sự vồ vập ấy, bÐ Thu l¹i ngê vùc, l¶ng tr¸nh, sî h·i “mÆt nã t¸i ®i, hèt ho¶ng, vôt ch¹y, kªu thÐt lªn “M¸! M¸!” - LÝ do dÔ hiÓu : bÐ qu¸ bÊt ngê ng¹c nhiªn, sî h·i tríc ngêi l¹, sî bÞ lõa sî bÞ. II. Ph©n tÝch 1. DiÔn biÕn t©m lý bÐ Thu trong lÇn «ng S¸u vÒ th¨m nhµ. a. Tríc khi nhËn «ng S¸u lµ cha.

(143) b¾t... - Cách mtả tâm lý sợ hãi của đứa trẻ : hành động chạy vụt đi và tiếng kêu thét → rÊt phï hîp víi t©m lý bÐ g¸i. → Chi tiÕt g©y sù c¶m th¬ng cho «ng S¸u - Ngê vùc, sî h·i 4. Trong hai ngày đêm tiếp theo, thái độ vµ t/c¶m cña bÐ Thu ®/v «ng S¸u diÔn biÕn ntn? Chi tiÕt nµo lµm em Ên tîng nhÊt ? V× sao? TiÕt 2 (tiÕp) - Trong 2 ngµy tiÕp theo mÆc ~ lêi nãi cö chØ vç vÒ, ©u yÕm lµm th©n cña «ng S¸u, bÐ Thu mét mùc thê ¬, l¹nh lïng đến mức bớng bỉnh ngang ngạnh, khó hiÓu : kh«ng chÞu gäi mét tiÕng ba, bÞ doạ đánh thì chỉ nói trống không, không lÔ phÐp nh b¶n tÝnh thêng ngµy; nhÊt định không chịu nhờ ông chắt giùm nồi níc c¬m to ®ang s«i, hÊt tung c¸i trøng c¸ «ng S¸u g¾p ra khái b¸t c¬m, «ng S¸u đánh nó không khóc lặng lẽ bỏ về bên ngo¹i, khi xuèng xuång cè ý khua d©y cét xuèng kªu ræn rang thËt to... Hs lÝ gi¶i theo c¸ch hiÓu cña m×nh 5. Cã ý kiÕn cho r»ng : khi hÊt tung c¸i trứng cá ra khỏi bát cơm, khi bị đánh m¾ng, nã lÆng lÏ nhÆt c¸i trøng c¸ vµo bát, lặng lẽ đứng dậy bỏ ra xuồng chèo vÒ bµ ngo¹i lµ lóc bÐ Thu bµy tá t×nh th¬ng yªu m·nh liÖt vµ tøc tëi ®/víi ba m×nh. ý kiÕn cña em ntn ? Hs th¶o luËn nhãm 4 ngêi : 2/ - 3/ - §ã lµ mét nhËn xÐt tinh tÕ vµ s©u s¾c - Trong 2 ngµy ®Çu nã kh«ng coi «ng S¸u lµ cha. Nã kh«ng hiÓu sao c¶ mÑ còng b¾t nã chÊp nhËn. ¤ng S¸u cµng lµm th©n nã cµng c¨m ghÐt. Nhng nã v× mÑ mµ miÔn cìng kh«ng ph¶n øng ra mÆt - Nhng đến cái hành động hất trứng cá thể hiện sự căm ghét cao độ. Và trong gi©y phót bïng næ bét ph¸t nã s½n sµng. - Thê ¬, l¹nh nh¹t, xa c¸ch đến mức bớng bỉnh, ngang ng¹nh khã hiÓu. - Căm ghét cao độ đến.

(144) chịu đựng, lầm lì bớng bỉnh, bất cần. Nó không thể kìm nén đợc nữa. - Và chính giây phút đó càng chứng tỏ thơng yêu mãnh liệt ba nó, ngời đàn ông trong ảnh, khác hoàn toàn vời ngời đàn ông đáng ghét cứ muốn thay thế ba nó → §ã lµ ph¶n øng t©m lý hoµn toµn tù nhiên của một đứa bé có cá tình mạnh mÏ. Trong sù cøng ®Çu cøng cæ cña con bÐ cßn Èn chøa c¶ sù kiªu h·nh trÎ th¬ vÒ mét t×nh yªu dµnh cho ngêi cha kh¸c Êy - Sự ơng ngạnh đó hoàn toàn không đáng trách vì : + H/c¶nh Ðo le cña Ctranh, bÐ Thu qu¸ nhỏ không thể thấu hiểu đợc. + Nh÷ng ngêi lín kh«ng ai chuÈn bÞ đón nhận ~ khả năng bất thờng ấy. §äc ®o¹n chia tay. 6. Nhận xét thái độ và hành động của bÐ Thu trong buæi chia tay ? - có sự thay đổi đột ngột kỳ lạ - tác giả đã chuẩn bị cho ngời đọc đón nhận sự thay đổi ấy “Con bé nh bị bỏ rơi lúc đứng... víi vÎ nghÜ ngîi s©u xa” - LÇn ®Çu tiªn nã cÊt tiÕng gäi ba vµ t¸c giả đặc tả : tiếng kêu nh tiếng xé, xé sự im lÆng vµ xÐ c¶ ruét gan mäi ngêi, nghe thật xót xa. Đó là tiếng ba nó cố đè nÐn trong bao nhiªu n¨m nay, tiÕng ba nh vỡ tung tự đáy lòng nó. - Hành động : vừa kêu vừa chạy xô tới, nhanh nh... nã h«n c¶ vÕt thÑo dµi - Chi tiÕt : t«i thÊy lµn tãc t¬ sau ãt nã dựng đứng lên → gây ấn tợng. → Bé Thu xúc động mạnh mẽ. Tình yêu và sự mong mỏi ngời cha xa cách đã bị dån nÐn bÊy l©u, nay bïng ra thËt m¹nh mÏ vµ hèi h¶, cuèng quÝt cã xen lÉn c¶ sù hèi hËn. * Và khi đã vỡ lẽ thì lòng yêu ba càng nh©n lªn gÊp béi nhng muén qu¸. Vµ thật éo le đ/v ngời cha ấy, đó là tiếng ba ®Çu tiªn vµ còng lµ tiÕng gäi cuèi cïng ông nghe đợc từ chính đứa con muôn. møc lÇm l×, bÊt cÇn ph¶n øng m¹nh mÏ.. b. Trong buæi chia tay. - T×nh yªu cha bÞ dån nÐn bấy lâu đã thức dậy mạnh mÏ, m·nh liÖt trong Thu..

(145) vµn yªu quÝ 7. Nguyên nhân của sự thay đổi đó ? Vì sao tác giả lại để cho bà ngoại giải thÝch mµ kh«ng ph¶i ai kh¸c ? Qua đó em nhận xét tính cách n/v bé Thu vµ nghÖ thuËt mt¶ t©m lý cña t¸c gi¶ ? - Con bÐ kh«ng thÓ nãi víi mµ v× nã ®ang giËn c¶ m¸, kh«ng thÓ nãi víi b¸c Ba v× b¸c lµ kh¸ch, nã chØ cã thÓ nãi víi bµ. - Khi nghe bµ gi¶i thÝch “nã n»m im, l¨n lén vµ thØnh tho¶ng l¹i thë dµi nh ngêi lớn” → sự nghi ngờ bấy lâu đợc giải toả, n¶y sinh sù ©n hËn hèi tiÕc. - V× vËy phót chia tay t/c¶m m·nh liÖt xen lÉn hèi tiÕc. - Chøng kiÕn c¶nh Êy tÊt c¶ mäi ngêi không ai không xúc động, không cầm đợc nớc mắt vì thơng cảm. Riêng ngời kể chuyÖn th× nh c¶m thÊy cã ai ®ang n¾m lÊy tr¸i tim m×nh. - NT miªu t¶ t©m lý trÎ th¬ : RÊt am hiÓu t©m lý trÎ vµ yªu mÕn tr©n träng ~ t×nh c¶m hån nhiªn, bång bét cña trÎ th¬. Tác giả tả nhiều nhất là đôi mắt : 4 lần “§«i m¾t nã nh to h¬n, nã nh×n víi vÎ nghÜ ngîi s©u xa” “§«i m¾t mªnh m«ng cña con bÐ bçng xèn xao” “Con bÐ giËt m×nh trßn m¾t nh×n” “Nó chớp mắt nhìn tôi nh muốn hỏi đó lµ ai”. * T/c¸ch bÐ Thu : - T×nh c¶m thËt s©u s¾c, m¹nh mÏ nhng còng thËt døt kho¸t, r¹ch rßi. - Cøng cái, ¬ng ng¹nh nhng vÉn hån nhiªn ng©y th¬. 2. T×nh c¶m cha con s©u nÆng ë «ng S¸u.. - Mong mỏi, chờ đợi giây phút đợc gặp con, yêu con v« bê bÕn.. §äc thÇm l¹i t×nh huèng 1. 8. T/cảm của ông Sáu đ/v con đợc thể hiÖn qua nh÷ng chi tiÕt sù viÖc nµo ? Hs quan s¸t phÇn 1 tr¶ lêi. - Đau đớn bất lực bởi tình - Khi ở chiến trờng bảo vợ đa con đến. c¶m cha con th¾m thiÕt - Khi đợc về thăm nhà. không đến đợc với nhau. + T×nh cø n«n nao trong ngêi. 0 + K chê xuång cËp bÕn, nh¶y thät lªn + Bíc véi, bíc dµi, kªu to : Thu ! con + giäng lÆp bÆp run run * ë chiÕn trêng..

(146) 9. T©m tr¹ng «ng S¸u khi bÞ con coi lµ ngời xa lạ ? Điều đó bộc lộ thêm nét đẹp gì trong tâm hồn ngời csĩ c/mạng Êy ? - Khao khát đốt lòng ông đợc con gọi Ba nhng không đợc con đón nhận. - anh đứng sững lại, nỗi đau đớn khiến mÆt anh sÇm l¹i, hai tay bu«ng xuèng nh bÞ g·y - anh quay l¹i nh×n con võa khe khÏ l¾c ®Çu cêi. - Muèn «m con, h«n con → chØ d¸m đứng nhìn đôi mắt trìu mến lẫn buồn rầu Nçi ®au cña «ng S¸u cø lín dÇn, nh l¨n vào trong sâu thẳm → đó là sự hy sinh lớn lao không đếm đợc của ngời làm c/m¹ng. - Phút chia tay ông sung sớng cảm động hạnh phúc nghẹn ngào khi con đột ngột thay đổi hoàn toàn. 10 – T×nh yªu th¬ng con trong «ng S¸u cã diÔn biÕn ntn sau chuyÕn vÒ phép ? Chi tiết nào cảm động nhất ? V× sao. - Nhí th¬ng con «ng cµng day døt ©n hận và khổ tâm vì đã trót đánh mắng con. - Lêi dÆn cña con khiÕn «ng nung nÊu quyết tâm thực hiện bằng đợc chiếc lợc ngµ. Lµm chiÕc lîc dån hÕt t©m trÝ c«ng søc ca r¨ng, chuèt bãng, kh¾c ch÷ tØ mØ. Ng¾m nghÝa chiÕc lîc, ch¶i cho bãng → mong đợc gặp con. Chiếc lợc là kết tinh tÊt c¶ ~ t/c¶m cña mét ngêi cha dån cho con trong xa c¸ch nhí th¬ng. ChiÕc lîc cha chải đợc tóc con nhng đã gỡ rối lßng «ng, lµm dÞu ®i nçi ©n hËn vµ ¸nh lên niềm hy vọng khắc khoải sẽ đợc gặp con. - Khi s¾p hy sinh – cè gi÷ chiÕc lîc cho con. * Lòng yêu con đã biến ngời csĩ thành 1 nghÖ nh©n, nghÖ nh©n chØ s¸ng t¹o ra một tác phẩm duy nhất trong đời cho nªn chiÕc lîc ngµ lµ kÕt tinh cña t×nh. - ChiÕc lîc ngµ lµ tÊt c¶ nçi nhí mong yªu th¬ng con, lµ kû vËt thiªng liªng quý gi¸ cña t×nh cha con s©u nÆng.. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - Cèt truyÖn chÆt chÏ, bÊt ngê nhng hîp lý → hÊp dÉn. - Lùa chän n/vËt kÓ chuyÖn thÝch hîp → c©u chuyện đáng tin cậy. - X©y dùng n/v, miªu t¶ t©m lý n/v rÊt thµnh c«ng.

(147) phụ tử mộc mạc mà đằm thắm sâu xa, - Ngôn ngữ lời kể giản dị, đơn sơ mà khì diệu làm sao! ®Ëm mµu s¾c Nam Bé. 11. C©u chuyÖn chiÕc lîc ngµ ngoµi viÖc diÔn t¶ t×nh c¶m cha con s©u nÆng th¾m thiÕt cßn gîi ta suy nghÜ g× ? - Gợi ngời đọc suy nghĩ thấm thía ~ đau th¬ng mÊt m¸t, Ðo le mµ chiÕn tranh mang đến cho bao nhiêu con ngời, bao nhiêu gia đình. Hoạt động 3 12. Nh÷ng thµnh c«ng vÒ nghÖ thuËt ? - Cèt truyÖn bÊt ngê nhng hîp lý + bÊt ngê 1 : bÐ Thu kh«ng nhËn cha råi đột ngột biểu lộ tình cảm mãnh liệt với cha → tr¸i ngîc nhng hîp lý. + bÊt ngê 2 : cuéc gÆp gì t×nh cê gi÷a b¸c Ba- ngêi kÓ chuyÖn – víi c« giao liªn Thu. + hîp lý : bÐ Thu gan l× bíng bØnh c¸ tÝnh m¹nh → c« giao liªn gan d¹ dòng c¶m bÐ cµng ¬ng ng¹nh, gan l× - t/c¶m cµng m·nh liÖt m¹nh mÏ... - Ngêi kÓ lµ b¹n th©n cña «ng S¸u, kh«ng chØ lµ ngêi chøng kiÕn kh¸ch quan – mà còn bày tỏ sự đồng cảm, chia sẻ với các n/v. Ngời kể chủ động ®iÒu chØnh nhÞp ®iÖu kÓ xen vµo ~ ý kiến bình luận suy nghĩ của mình để dẫn dắt ngời đọc (VD : trong cuộc đời k/c t«i, t«i chøng kiÕn kh«ng biÕt bao nhiªu cuéc chia tay... C©y lîc cha ch¶i đợc mái tóc con nhng nó nh gỡ rối đợc phÇn nµo.... 2. Néi dung - Truyện diễn tả cảm động tình cha con đằm thắm s©u nÆng trong hoµn c¶nh Ðo le cña chiÕn tranh. - Ca ngîi t/c cha con cao đẹp, thiêng liêng nh một gi¸ trÞ nh©n b¶n s©u s¾c, nhÊt lµ trong h/c khã kh¨n.. E. Cñng cè – dÆn dß - Viết 5 câu văn bình giảng về nhan đề “Chiếc lợc ngà” - ViÕt 1 ®/v ph¸t biÓu c¶m nhËn suy nghÜ cña em vÒ t×nh c¶m cha con. * PhÇn lîc bá ë ®Çu truyÖn : truyÖn kÓ vÒ mét c« giao liªn trong k/c chống Mỹ. N/v kể chuyện là 1 ngời cán bộ già, ông đã đợc cô gái tài giỏi gan dạ đa đờng an toàn trong 1 chuyến đầy nguy hiểm thời kỳ chống Mỹ. Hỏi ra ông mới biết đó là con gái của ngời bạn chiến đấu đã hy sinh từ.

(148) lâu mà ông tìm kiếm để trao lại cho cô chiếc lợc ngà, kỷ vật của ngời cha quá cố. Trong chuyến đi công tác lần này ông đã gặp cô bé nay đã trở thành một cô giao liên tài giỏi → ông đã trao cho cô chiếc lợc ngà _ kỷ vËt thiªng liªng cña ngêi cha. - Em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo trong ®o¹n trÝch ? V× sao ?. *****. **********************************************. Ngày soạn:8/12/2010 Ngày giảng: TiÕt 73 :¤n tËp tiÕng ViÖt A. Mục tiêu cần đạt Giúp hs nắm vững một số nội dung Tiếng Việt đã học ở học kỳ 1. B. ChuÈn bÞ GV: - sgk, sgv, bµi so¹n - B¶ng phô - Bµi tËp bæ sung. Hs : soạn bài theo yêu cầu C. Tiến trình các hoạt động 1. Bài cũ : Kết hợp bài mới 2. Bài mới : Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i 1. Tr×nh bµy ~ kiÕn thøc vÒ p/c héi 1. P/c vÒ lîng : khi gt cÇn nãi cho cã néi tho¹i dung kh«ng thiÕu kh«ng thõa. VD a : Anh ¨n c¬m cha ? Tõ lóc t«i mÆc c¸i míi nµy, t«i vÉn cha ¨n c¬m 2. P/c vÒ chÊt. VD b : Con bß to b»ng con voi. Khi gt, kh«ng nãi ~ ®iÒu m×nh kh«ng tin là đúng và không có bằng chứng xác thùc..

(149) VD c : Anh đi đâu đấy ? T«i ®ang häc to¸n. 3. P/c quan hÖ. Nói đúng vào đề tài gt, tránh nói lạc đề 4. P/c c¸ch thøc. VD d : CËu cã ¨n qu¶ t¸o trªn bµn Chó ý nãi ng¾n gän, rµnh m¹ch, tr¸nh nãi k0? m¬ hå. 2 c¸ch hiÓu : + cËu cã thÝch ¨n 5. P/c lÞch sù. + cËu cã trãt ¨n TÕ nhÞ vµ t«n träng ngêi kh¸c VD e : Anh làm ơn cho tôi hỏi đờng ra c«ng viªn níc Hå T©y ®i lèi nµo ¹? II. Xng h« trong héi tho¹i - Th¼ng 1km. 1. C¸c tõ ng÷ xng h« th«ng dông Hoạt động 2 : - §/v ngêi trªn : b¸c – ch¸u, anh – em 2. Kể một tình huống gt trong đó có - Đ/v bạn bè : bạn – tớ, tôi – cậu 1 số p/c hội thoại k0 đợc tuân thủ - §/v héi nghÞ : t«i – b¹n Gv cã thÓ kÓ 1 truyÖn trong sgv. 2. Xng khiªm : ngêi nãi tù xng m×nh (1) Sãng lµ bµi th¬ Xu©n Quúnh → mét c¸ch khiªm nhêng - hô tôn : gọi ngời đối thoại một cách tôn quan hÖ (2) Th× «ng dïng t¹m bót ch× vËy → kÝnh. VD : vua xng lµ “qu¶ nh©n” (ngêi kÐm qhÖ cái) gäi c¸c nhµ s “cao t¨ng” (3) Tµn thuèc r¬i vµo ¸o «ng... → l- Nhµ nho tù xng “hµn sÜ” “kÎ hËu sinh”. îng Gäi ngêi kh¸c lµ “tiªn sinh” 3.Trong TV khi giao tiÕp ph¶i chó ý đến sự lựa chọn từ ngữ xng hô vì . - Từ ngữ xng hô đa dạng : các đại từ xng h«, c¸c danh tõ chØ quan hÖ th©n thuéc, Hs th¶o luËn bµi 3 nhãm 4 : 3/. §¹i c¸ch danh tõ chØ chøc vô, nghÒ nghiÖp, diÖn nhãm tr×nh bµy tªn riªng. Gv chèt l¹i nguyªn nh©n. - Mỗi phơng tiện xng hô đều thể hiện t/chÊt cña t×nh huèng gtiÕp (th©n mËt hay x· giao) vµ mèi quan hÖ gi÷a ngêi nãi víi ngêi nghe (th©n hay s¬, khinh hay träng...) HÇu nh kh«ng cã tõ ng÷ xng h« trung hoµ. - Kh«ng lùa chän tõ ng÷ xng h« thÝch hîp víi t×nh huèng vµ quan hÖ th× sÏ kh«ng đạt kết quả gt nh mong muốn. III. C¸ch dÉn gi¸n tiÕp trùc tiÕp 1. DÉn trùc tiÕp - DÉn nguyªn vÑn lêi nãi ý nghÜ cña ngêi hoÆc n/v - §Æt trong dÊu “ ” Hoạt động 3. 2. DÉn gi¸n tiÕp Ph©n biÖt c¸ch dÉn TT – GT. - ThuËt l¹i lêi nãi ý nghÜ cña ngêi kh¸c cã Cho VD. ®iÒu chØnh cho thÝch hîp - không đặt trong dấu “ ” ? Thế nào là cách dẫn trực tiếp 3. Cã thÓ chuyÓn - Vua QT hái NT lµ qu©n Thanh sang đánh nếu nhà vua đem binh ra chống cự ? Cách dẫn gián tiếp th× kh¶ n¨ng th¾ng thua ntn. - NT tr¶ lêi r»ng bÊy giê trong níc trèng Hs đọc bài 2. Trả lời Gv định hớng.

(150) Hs đọc bài 2. Suy nghĩ trả lời.. kh«ng, lßng ngêi tan r·, qu©n Thanh ë xa tíi, kh«ng biÕt t×nh h×nh qu©n ta yÕu hay mạnh không hiểu rõ thế thế nên đánh hay nªn gi÷, vua QT ra B¾c kh«ng qu¸ mêi ngµy qu©n Thanh sÏ bÞ dÑp tan. Tõ xng h« : t«i → nhµ vua Chóa c«ng → vua QT Từ địa điểm : đây → (tỉnh lợc) Tõ thêi gian : b©y giê → bÊy giê. 3. Cñng cè : -HÖ thèng toµn bµi. _Híng dÉn häc bµi: ¤n tËp kiÕn thøc , lµm l¹i c¸c bµi tËp. 4.Hướng dẫn về nhà: -Häc thuéc néi dung «n tËp,hoµn thµnh bµi tËp vµo vì -Giê sau kiÓm tra viÕt. +¤n l¹i phÇn tiÕng viÖt trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n 9 5.Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… *********************.

(151) TiÕt 74.. KiÓm tra TiÕng ViÖt. Ngày soạn: Ngày dạy:. A. Mục tiêu cần đạt - Hs nắm đợc những kiến thức và kỹ năng tiếng việt đã đợc học ở kú 1 - Qua bài kiểm tra, Gv đánh giá kết quả học tập của hs về môn tiếng Việt để có thể giúp hs khắc phục những điểm yế. B. TiÕn tr×nh giê kiÓm tra 1. ổn định 2. Gv phát đề, đề phô tô 3. Hs lµm bµi 4. Gv thu bµi C. DÆn dß - Kiểm tra thơ truyện hiện đại. ********************************************************** ******** TiÕt 75 :. Kiểm tra về thơ và truyện hiện đại. Ngày soạn: Ngày dạy:. A. Mục tiêu cần đạt - Trên cơ sở tự ôn tập hs nắm vững các bài thơ, truyện hiện đại đã häc - Qua bài kiểm tra, Gv đánh giá kết quả học tập của HS về tri thức, kỹ năng để khắc phục những điểm yếu. B. TiÕn tr×nh giê kiÓm tra. 1. ổn định 2. Gv phát đề : đề phô tô 3. Hs lµm bµi.

(152) 4. Gv thu bµi C. DÆn dß - So¹n bµi : “ Cè h¬ng ” TiÕt 76 + 77 + 78 :. Cè H¬ng Lç TÊn. Ngày soạn: Ngày dạy:. A. Mục tiêu cần đạt - Giúp hs thấy đợc tinh thần phê phán sâu sắc xã hội cũ và niềm tin trong s¸ng vµo sù xuÊt hiÖn cña tÊt yÕu cña cuéc sèng míi, x· héi míi - Thấy đợc màu sắc trữ tình đầm đà của tác phẩm “Cố hơng”, việc sử dụng thành công các biện pháp NT so sánh, đối chiếu, việc kết hợp nhuần nhuyễn nhiều phơng thức biểu đạt trong tác phẩm. B. ChuÈn bÞ - T¸c phÈm cña Lç TÊn “ TuyÓn tËp truyÖn ng¾n Lç TÊn ” - T liÖu viÕt vÒ “ Cè h¬ng ” C. Khởi động 1. KiÓm tra : §äc 1 trong 2 bµi tËp viÕt ®o¹n lµm ë nhµ (vÒ bµi ChiÕc lîc ngµ) Vë so¹n cña häc sinh 2. Giới thiệu bài : Nỗi nhớ thơng quê hơng là một đề tài phổ biến. Hạ Tri Chơng ngậm ngùi bẽ bàng “Thiếu tiểu li gia lão đại håi Hơng âm vô cải, mấn mao tồi; Nhi đồng tơng kiến bất tơng thức TiÕu VÊn : kh¸ch tßng hµ xø lai ?” Lý B¹ch trÜu nÆng nhí th¬ng “Cö ®Çu väng minh nguyÖt, §ª ®Çu t cè h¬ng” Cßn Lç TÊn l¹i xãt xa, tª t¸i v× c¶nh quª, ngêi quª. D.Tiến trình các hoạt động dạy và học Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1 1. Tr×nh bµy ~ hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶. - Về nớc ông vừa viết văn vừa dạy đại học 1926 dạy đại học Bắc Kinh. - ¤ng lµ nhµ v¨n c/m næi tiÕng ë T.Quèc. -1936 ông qua đời ở Thợng Hải. Quan tài ông đợc phủ 1 lá cờ thêu 3 chữ “D©n téc hån” cã hµng ngh×n ngêi ®i ®a tang «ng.. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ - Thuë nhá «ng häc giái → đợc tuyển sang Nhật học đại học → học Hàng hải → địa chất → y học → ông bỏ đại häc chuyÓn sang viÕt v¨n. - LÊy v¨n nghÖ lµm vò khÝ để nâng cao T2 dân tộc. - Sự nghiệp văn chơng đồ sé. - N/v thêng lµ ~ ngêi bÊt hạnh → lôi hết bệnh tật để.

(153) Hs tãm t¾t cèt truyÖn Sau 20 n¨m trêi ®i xa, t«i ph¶i vît qua 2000 dặm về thăm quê đang độ giữa đông. Về quê lần này là để dời quê đến sinh sống ở nơi ≠. Về quê tôi gặp l¹i mäi ngêi, gÆp NThæ ngêi b¹n cò, con ngêi ë cho g® t«i, gÆp l¹i NThæ giờ đã khác xa... Cuộc chia tay đã đến ng«i nhµ cò xa dÇn, lßng t«i buån → trong t©m trÝ t«i hiÖn lªn h/¶nh mäi ngời nghĩ đến ngày mai. T×m bè côc cña truyÖn ? NhËn xÐt vÒ bè côc Êy ? - Bè côc theo tr×nh tù thêi gian – sù kiÖn chuyÕn vÒ quª - KÕt cÊu ®Çu cuèi t¬ng øng : mét con ngêi ®ang suy t trªn mét chiÕc thuyÒn díi bÇu trêi u ¸m, vÒ cè h¬ng vµ còng con ngêi Êy ®ang suy t trong mét chiÕc thuyÒn rêi cè h¬ng. Tuy nhiªn rêi quª cã mÑ “t«i” vµ Hoµng. - Nh÷ng ngµy ë quª + NhuËn Thæ {håi øc, hiÖn t¹i} + ThÝm Hai D¬ng ë phÇn gi÷a cã thÓ chia thµnh mÊy ®o¹n nhá. V× sao ®o¹n håi øc vÒ qu¸ khø l¹i xuÊt hiện ngay khi mẹ vừa nhắc đến NThổ vµ l¹i kÐo dµi nhêng Êy ? (Bởi vì h/ảnh đẹp đẽ của NT gây ấn tợng sâu đậm mạnh mẽ và thờng trực trong n/v tôi, nhắc đến NT là nhớ ngay đến ~ h/ảnh đẹp đó.) V× sao sau ®o¹n håi øc vÒ NT, t¸c gi¶ cha cho NT xuÊt hiÖn ngµy mµ cßn bè trí thêm hai cuộc đối thoại nữa (giữa t«i vµ Hoµng, t«i vµ Hai D¬ng.) vµ ba bốn ngay sau NT mới đến ? (V× cµng h·m th× nçi khao kh¸t gÆp b¹n l¹i cµng m·nh liÖt; khao kh¸t càng mãnh liệt nhng đến khi gặp không đợc bộc lộ, lại càng thêm chua xãt) → C¸ch bè côc cña mét bËc thÇy truyÖn ng¾n.. t×m c¸ch ch¹y ch÷a. 2. T¸c phÈm * Tãm t¾t cèt truyÖn. * Bè côc. - Tôi trên đờng về quê → dự ®o¸n thùc tr¹ng cè h¬ng. - Nh÷ng ngµy ë quª → chøng kiÕn thùc tr¹ng - Tôi trên đờng xa quê → mơ ớc cố hơng đổi mới. * Nh÷ng ngµy ë quª + Ký øc vÒ NThæ + GÆp nh÷ng ngêi hµng xãm + GÆp l¹i NThæ. * Nh©n vËt - N/v chÝnh NThæ → biÓu hiện sự thay đổi sa sút của làng quê. Sự thay đổi của NThổ đã tác động mạnh nhất đến t tởng n/v tôi. - N/v trung t©m : t«i.

(154) - Thêi gian mang tÝnh NthuËt : vÒ quª trong đêm và rời quê trong hoàng hôn. - Kh«ng gian NT : t«i suy nghÜ vÒ hiÖn t¹i vµ t¬ng lai trong mét chiÕc thuyÒn. Con đờng : + Nghĩa đen + NghÜa bãng. ? TruyÖn cã nh÷ng n/v nµo ? ? Nh©n vËt trung t©m ? n/v chÝnh ? N/v tôi xuất hiện từ đầu đến cuối tác phÈm.. + Lµ ®Çu mèi cña toµn bé c©u chuyÖn cã quan hÖ víi toµn bé hÖ thèng n/v + Toát lên t tởng chủ đạo cña t¸c phÈm. * Nh©n vËt - N/v trung t©m “t«i” : v× c¸c sù viÖc vµ n/v trong truyÖn đều đợc cảm nhận từ n/v tôi → làm nổi bật chủ đề tác phÈm. - N/v chÝnh : NhuËn Thæ biểu hiện sự thay đổi sa sút cña cè h¬ng. * Phơng thức biểu đạt. Nêu phg thức biểu đạt chính của tác - Chủ yếu là phg thức tự sự : phÈm. Ngoµi ra cßn sö dông c¸c phg m¹ch kÓ cã xen ~ ®o¹n håi thøc nµo ? øc – víi hiÖn t¹i. V× sao - Ngoµi ra + Miªu t¶ ngêi, thiªn nhiªn, néi t©m n/v. + BiÓu c¶m (quan träng) + LËp luËn + Độc thoại, đối thoại - Ph¬ng thøc quan träng : biÓu c¶m Ph¬ng thøc biÓu c¶m lµ quan träng nhÊt ? (V× : + cã nhiÒu yÕu tè håi ký + tác phẩm dùng ngôi 1 để biểu hiÖn t/c¶m quan ®iÓm ... nguyÖn väng + ngay c¶ khi dïng c¸c phg thøc ≠ t×nh c¶m s©u kÝn cña t¸c gi¶ vÉn thÊm ®Ëm t¸c phÈm. ) ? Tác giả chọn ngôi kể nào để kể chuyÖn ? Cã t¸c dông ra sao ? Ng«i 1_ dÉn d¾t c©u chuyÖn, biÓu hiÖn t tëng t/c¶m quan ®iÓm, nguyÖn väng... ? Cã thÓ xem : Cè h¬ng lµ mét håi ký k0 ? V× sao ?. * ThÓ lo¹i - Cã nhiÒu ®o¹n chøa yÕu tè håi ký. - Håi øc vÒ NThæ. - N/v NhuËn Thæ lµ NhuËn Thuû cã thËt nguyªn mÉu. - NhiÒu chi tiÕt trong t¸c phÈm lµ sù viÖc cã thùc trong cuộc đời Lỗ Tấn : việc b¸n nhµ, rêi quª h/c¶nh gia đình... * Cè h¬ng cã vai trß h cÊu ? Nhan đề Cố hơng → quê cũ, làng cũ trong sáng tạo Nthuật..

(155) nơi sinh ra và đã từng gắn bó với cs - N/v tôi không nên đồng cña mçi ngêi. nhÊt víi Lç TÊn. - 20 năm đã có lần Lỗ Tấn vÒ quª - Ngêi híng dÉn bÉy chim lµ bè NThæ ... → T¸c phÈm lµ truyÖn ng¾n cã yÕu tè håi ký. TiÕt 2 Hs đọc đoạn đầu. 1. T©m tr¹ng t«i khi ngåi trong thuyÒn nh×n vÒ lµng quª ®ang gÇn l¹i. V× sao t«i l¹i cã tâm trạng đó ? Biện pháp NT đợc sử dụng ở ®o¹n nµy ? - T«i ph¶ng phÊt nçi buån se s¾t – ng¹c nhiên không tin đó là cái làng cũ. - V× gi÷a c¸i mong íc hy väng vµ tëng tîng cña t¸c gi¶ kh¸c xa víi thùc tÕ. H/¶nh cña cè h¬ng khiÕn t©m hån ngêi con xa quª cã phÇn hÉng hôt, th¬ng c¶m v× c¶nh lµng quª tiªu ®iÒu hoang v¾ng. Về quê để tác giả từ, vĩnh biệt ngôi nhà cũ yªu dÊu → cs ë quª ngµy mét nghÌo khã khiến nhiều gđ phải rời làng đi nơi khác để t×m c¸ch sinh sèng. - NT đối chiếu : cảnh vật hiện tại/ cảnh vật håi øc. → thÊt väng tríc sù sa sót Hs theo dâi phÇn VB tiÕp theo. + Ký øc vÒ NhuËn Thæ → gÆp ~ ngêi hµng xãm → gÆp l¹i NhuËn Thæ. Gv dÉn : T©m tr¹ng t«i nh÷ng ngµy ë quª chủ yếu đợc thể hiện qua câu chuyện với bà mÑ, chÞ Hai D¬ng vµ víi NhuËn Thæ _ ta t×m hiÓu qua mét hai c¶nh chÝnh. ? Tác giả sử dụng ~ biện pháp NT nào để làm nổi bật sự thay đổi của NThổ ? Điền vµo phiÕu häc tËp. - Hồi ức đối chiếu. NT Êu th¬ NT hiÖn t¹i H×nh d¸ng : khu«n mÆt trßn cao, vµng. II. Ph©n tÝch 1. N/v tôi trên đờng về quª th¬ng c¶m - Buån, ng¹c nhiªn tríc c¶nh tiªu ®iÒu, x¬ x¸c.. 2. N/v t«i nh÷ng ngµy ë quª.

(156) s¹m, trÜnh m¾t hóp §éng t¸c : lanh lÑn cøng r¾n co ro cóm róm Giäng nãi : râ rµng nãi kh«ng ra tiÕng Thái độ với tôi : thân thiết, cung kÝnh, c¸ch gÇn2 bøc. Tính cách : nhanh nhẹn, thông đần độn, mô cëi më, ham hiÓu biÕt mÉm, nghÌo khæ → ngu ho¸ ? Ngoài sự thay đổi của NThổ tác giả còn miêu tả sự thay đổi nào khác của những con ngêi vµ c¶nh vËt cè h¬ng ? T¸c gi¶ biểu hiện tình cảm, thái độ ntn khi chứng kiến sự thay đổi đó ? - ThÝm Hai D¬ng : trªn díi 50 tuæi, lìng quyÒn nh« ra, m«i máng dÝnh, nh compa, nãi the thÐ → tham lam, kÓ c«ng (tríc ®©y nµng T©y Thi ®Ëu phô.) → H/¶nh thËt hµi hớc chua chát ngời đẹp thời ấy giờ đây sao mµ xÊu xÝ vµ Ých kû, tham lam, vô lîi mét c¸ch tr¾ng trîn → lu manh ho¸ - Những ngời khác mợn cớ mua đồ gỗ, mợn cớ tiến mẹ con tôi để lấy đồ đạc → tham lam v¬ vÐt s¹ch tr¬n nh quÐt. Thuû sinh : kh«ng vßng b¹c, da vµng, gÇy cßm - Cảnh vật : * Xa : tơi đẹp : biển – bãi da ¸nh tr¨ng vµng th¾m. * Nay : tiªu ®iÒu, x¬ x¸c, hoang v¾ng mÊy cäng tranh kh« ph¬ phÊt tríc giã qu¹nh hiu. → H/ảnh làng quê nghèo đói, sa sút về kinh tÕ - Mọi cái đều thay đổi. * Cái không đổi duy nhất là t/c giữa tôi và Nhuận Thổ. Khao khát đợc gặp nhau, đợc quan t©m tíi nhau nhng khi gÆp th×. - GÆp b¹n cò : + NThæ võa hín hë vừa (cách biệt đẳng cấp) thª l¬ng, mang quµ. - Chøng kiÕn sù sa sót, tµn t¹ cña con ngêi vµ c¶nh vËt cè h¬ng - Đau đớn, chua xót đến bi đát..

(157) + M«i mÊp m¸y,. cung. kÝnh... bÈm «ng - T«i → khao kh¸t m·nh liÖt → cµng khao kh¸t khi gÆp l¹i cµng chua xãt → bÞ ®iÕng ngêi. ? Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để làm nổi bật sự thay đổi của cố hơng ? thông qua sự thay đổi đó tác giả muốn nói tíi ®iÒu g× ? - Tác giả không chỉ đối chiếu từng n/v trong quá khứ với hiện tại mà còn đối chiếu n/v nµy ë hiÖn t¹i víi n/v kia trong qu¸ khø : NThæ trong qu¸ khø → hiÖn t¹i → Tsinh hiÖn t¹i - Qua đó tác giả đã + P/¸nh t×nh c¶nh sa sót vÒ mäi mÆt cña XH Trung Quèc ®Çu thÕ kû XX + Ph©n tÝch nguyªn nh©n vµ lªn ¸n c¸i thÕ lực tạo nên thực trạng đáng buồn ấy. + chØ ra ~ nh÷ng tiªu cùc n»m ngay trong tâm hồn, tính cách ngời lao động. → V¹ch trÇn ung nhät cña x· héi bÖnh tËt → L«i hÕt bÖnh tËt cña ngêi l® ra t×m c¸ch ch÷a ch¹y. NThổ vì con đông, mất mùa, thuế nặng, lÝnh tr¸ng, trém cíp, quan l¹i th©n hµo vµ còn vì mê tín, quan niệm đẳng cấp lạc hậu, sự nhẫn nhục chịu đựng. TiÕt 3 1. KiÓm tra : Bµi tËp tr¾c nghiÖm. Nối mỗi ý ở cột A và mỗi ý ở cột B sao cho đúng với nội dung đã học A. - C¶nh vËt tinh thÇn - NhuËn thæ - Hai D¬ng - Nh÷ng ngêi kh¸c - Lµng quª - N/v t«i. B - Sa sút về kinh tế, thay đổi diện mạo - buån, ®au xãt - già nua, mụ mẫm, đần độn. - kẻ đến đa chân, ngời đến lấy đồ, kẻ vừa đa chân vừa lấy đồ. - th«n xãm tiªu ®iÒu, im l×m díi vßm trêi mµu vµng óa - tự cao tự đại, tâng bốc lấy lòng, tham lam tàn.

(158) nhÉn. 2.Bài mới : Nhân vật tôi trên đờng rời quê Hoạt động 1 1. Tãm t¾t ng¾n gän phÇn 1.2 cña truyÖn ? → Gv chèt néi dung trªn m¸y. * Hs đọc thầm từ “Thuyền chúng tôi thẳng tiÕn... l¹i cµng thªm ¶o n·o” * Hs đọc to từ “mẹ tôi và cháu Hoàng đã ngñ råi... hÕt” 2. Trên đờng rời quê, n/v tôi có tâm trạng vµ suy nghÜ ntn ? H·y ptÝch 1 sè chi tiÕt h/¶nh * Nh÷ng d·y nói xanh biÕc... fÝa sau l¸i * Tôi mong ớc chúng nó... cha từng đợc sèng * Một cánh đồng cát... vàng thẳm → Gv chèt : - H/¶nh nói xanh ®en sÉm nèi tiÕp nhau ch¹y vÒ phÝa sau l¹i cã ý nghÜa nh mét cuéc biÖt ly kh«ng chót lu luyÕn... v« cïng lÎ loi ngét ng¹t. Cè h¬ng b©y giê xa x¸c nghÌo hèn xa lạ từ con ngời đến cảnh vật. - ở đây tác giả đã sử dụng NT so sánh đối chiÕu gi÷a hai thÕ hÖ : chóng t«i – chóng nã. T«i mong íc chóng nã cã mét cs míi mà chúng tôi cha từng đợc sống. - H/ảnh cánh đồng cát... → ớc mong về một làng quê yên bình, ấm no, tời đẹp 3. Chi tiÕt n/v t«i suy t trªn mét chiÕc thuyền về quê trong đêm và rời quê vào lúc hoµng h«n cã dông ý NT g× ? → Gv chèt * Biện pháp NT đặc sắc : Kết cấu đầu cuối t¬ng øng. Thêi gian kh«ng gian NthuËt – so sánh đối chiếu - đối thoại... biểu cảm + nghÞ luËn. * ThÓ hiÖn c¶m xóc t©m tr¹ng buån th¬ng của n/v tôi trên đờng về quê. * ¦íc mong thÕ hÖ trÎ cã mét cs míi * H/¶nh quª h¬ng trong t¬ng lai. 4. Cã ý kiÕn cho r»ng : NhuËn Thæ hy väng vµo ~ c¸i gÇn gòi cßn t«i hy väng vµo c¸i xa vời lớn lao. Em có đồng ý không ? Vì sao. 3. N/v tôi trên đờng rời quª. a) Suy nghÜ vÒ quª h¬ng. → Hy vọng vào sự đổi míi.

(159) → Gv chèt. + NThæ xin ly h¬ng, ch©n nÕn hy väng vµo cÇu cóng thÇn linh _ hy väng gÇn gòi nhá bÐ. + Tôi hy vọng vào cs mới _ hy vọng xa vời b) Suy nghĩ về con đờng lín lao_ hy väng vµo con ®g`. * Vậy h/ảnh con đờng mà nhà văn nói tới trong phÇn kÕt cã ý nghÜa g× ? 5. Trong truyện có ~ h/ảnh con đờng nào ? H/ảnh con đờng ở cuối truyện “Kì thực trên mặt đất vốn làm gì có đờng, ngời ta di mãi thì thành đờng thôi. có ý nghĩa gì ? * Cách thức : thảo luận nhóm theo đơn vị tæ * Thêi gian : ChuÈn bÞ ë nhµ vµ c©u l¹c bé → Gv chèt con đờng : + thực trên mặt đất, cong đờng thuû + của xã hội cũ dẫn đến đói nghèo l¹c hËu + biÓu tîng kh¸i qu¸t triÕt lý con đờng của tự thân vận động _ đấu tranh chống lại đói nghèo, lạc hậu, xây dựng cuộc đời mới.. - Con đờng khai sáng, con đờng giải phóng.. III. Tæng kÕt 1. Néi dung. 6. Qua truyện em cảm nhận đợc gì về h/ảnh cè h¬ng. * C¸ch thøc : th¶o luËn nhãm 4 hs * Thêi gian : 3/ → Gv chèt cè h¬ng : quª cò n¬i mçi ngêi sinh ra. Cè h¬ng. Qu¸ khø + Làng quê đẹp, đông đúc tiªu ®iÒu + T×nh b¹n k0 ng¨n c¸ch ng¨n + Con ng` l¬ng thiÖn mÉm, tö tÕ lam. HiÖn t¹i + Lµng quª hoang v¾ng. + T×nh b¹n bÞ c¸ch. + Con ng` mô đần độn, tham. 2. NghÖ thuËt.

(160) tµn nhÉn Đặt vấn đề : con đơng XD CS mới → chủ đề : Phê phán xã hội lễ giáo PK đặt ra vấn đề con đờng đi của ngời nông dân cña XH TQ. 7. Những yếu tố NT đặc sắc nào góp phần thể hiện chủ đề tác phẩm. Bt 1. Nghệ thuật so sánh đối chiếu. Bt 2. phơng thức biểu đạt Bt 3. Bè côc. → Gv chèt + Ng«i kÓ 1 + TruyÖn ng¾n ®Ëm chÊt håi ký, tr÷ t×nh + So sánh, đỗi chiếu. + Kết hợp nhiều phơng thức biểu đạt + Bè côc chÆt chÏ, hîp lý + Đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm + S¸ng t¹o nhiÒu h/¶nh biÓu tîng, biÓu trng giµu ý nghÜa triÕt lý. Hoạt động 3 LuyÖn tËp 8. Qua truyÖn ng¾n em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶ Lç TÊn vµ íc väng cña «ng ? E.DÆn dß ********************************************************** ****** TiÕt 82. ¤n tËp tËp lµm v¨n. Ngày soạn: Ngày dạy:. A. Mục tiêu cần đạt - Hs nắm đợc các ND chính của phần TLV đã học, thấy đợc t/chất tÝch hîp cña chóng víi VB chung..

(161) - Thấy đợc tính kế thừa và phát triển của các ND TLV học ở lớp 9 bằng cách so sánh với ND các kiểu VB đã học ở lớp dới. B. ChuÈn bÞ - Hs «n tËp theo sgk. - LËp b¶ng hÖ thèng. C. Khởi động Giíi thiÖu bµi : Vai trß ý nghÜa quan träng cña bµi «n tËp cuèi häc kú. Yªu cÇu cña tiÕt «n tËp TLV. D. Tiến trình các hoạt động dạy và học Hoạt động của giáo viên - học Nội dung cần đạt sinh Hoạt động 1. I. Néi dung «n tËp PhÇn TLV 9/1 cã ~ néi dung lín 1. C¸c ND lín vµ träng t©m. nµo? Träng t©m cÇn chó ý ? a. VB thuyÕt minh : träng t©m lµ viÖc kÕt hîp gi÷a thuyÕt minh víi c¸c yÕu tè nghÞ luËn, gi¶i thÝch, miªu t¶. b. VB tù sù : - KÕt hîp gi÷a tù sù víi biÓu c¶m vµ mt¶ néi t©m, gi÷a tù sù víi nghÞ luËn Ví dụ thuyết minh 1 ngôi chùa - Đối thoại, độc thoại nội tâm, ngcổ ngời ta phải kết hợp liên t- ời kể trong VB tự sự. ëng, tëng tîng, so s¸nh nh©n 2. Vai trß vÞ trÝ t¸c dông cña c¸c ho¸ ( nh ng«i chïa tù kÓ chuyÖn biÖn ph¸p NT vµ yÕu tè miªu t¶ m×nh ) vµ miªu t¶ mµu s¾c, d¸ng trong VBTM. vÎ, c¶nh vËt, xung quanh. - Giúp ngời đọc có hứng thú khi tìm hiểu về đối tợng. - Tránh đợc sự khô khan, nhàm ch¸n. 3. Ph©n biÖt VBTM cã yÕu tè miªu t¶, tù sù víi v¨n b¶n miªu t¶, tù sù. * Gièng : sö dông yÕu tè miªu t¶, tù sù * Kh¸c : -TM : đảm bảo tính khách quan, khoa học cung cấp tri thức về đối tợng_ đơn ng~ - Miªu t¶ : mang c¶m xóc chñ Hs t×m vÝ dô. quan ngêi viÕt tù sù - §/v miªu t¶ néi t©m - Kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i trung thµnh víi sù vËt, cã thÓ tëng tîng, so s¸nh nhiÒu_ ®a nghÜa - §/v nghÞ luËn 4. V¨n b¶n tù sù líp 9 võa lÆp l¹i,.

(162) Qu©n Thanh sang x©m lÊn níc ta hiÖn ®ang ë Th¨ng Long, c¸c ngời đã biết cha ? - §/ v cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn. + Hỡi ơi lão Hạc ! Thì ra đến lúc cïng l·o còng cã thÓ lµm liÒu nh ai hÕt... Mét con ngêi nh thÕ Êy ! Mét ngời đã khóc vì trót lừa một con chã ! Một ngời nhịn ăn để tiền... Cuộc đời quả thật lại cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn.. võa n©ng cao - NhËn diÖn c¸c yÕu tè miªu t¶ nội tâm, nghị luận, đối thoại, độc tho¹i, ngêi kÓ trong VB tù sù. - KÕt hîp c¸c ph¬ng thøc trong 1 VB - Thấy đợc vai trò vị trí, tác dụng cña c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m, nghị luận, đối thoại, độc thoại, của việc thay đổi các hình thức ngêi kÓ chuyÖn trong 1 v¨n b¶n tù sù. * Vai trß cña miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn trong VB tù sù. - Miªu t¶ néi t©m lµ t¸i hiÖn ~ ý nghÜ, c¶m xóc vµ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña n/v → lµm n/v sinh Ví dụ : Chị cốc tức giận khi bị động, sâu sắc MÌn trªu - NghÞ luËn trong VB tù sù b»ng c¸ch nªu ý kiÕn, nhËn xÐt, cïng ~ lÝ lÏ vµ d/chøng → lµm c©u chuyÖn thªm phÇn triÕt lý s©u s¾c. 5. * Đối thoại : hình thức đối đáp trò chuyÖn gi÷a hai hoÆc nhiÒu ngêi. * Độc thoại : lời ngời nào đó nói với chính mình hoặc nói với ai đó trong tëng tîng * Độc thoại nội tâm : độc thoại kh«ng ph¸t ra thµnh tiÕng. → ThÓ hiÖn ~ diÔn biÕn t©m lý hÕt søc phøc t¹p trong thÕ giíi néi t©m cña con ngêi → kh¾c ho¹ n/vËt. 6. – ng«i 3 : lµng. - ng«i 1 : DÕ mÌn – ChiÕc lîc ngµ E. DÆn dß - Làm đề Ktra cuối kỳ 1 (Tr 224 sgk) - ViÕt 1 VB tù sù kÓ vÒ cuéc chia tay cuèi cïng cña cha con «ng S¸u theo lêi håi tëng n/v bÐ Thu - «ng S¸u - Kể 1 câu chuyện khiến em cảm động và rút ra nhiều bài học sâu sắc sử dông nghÞ luËn vµ néi t©m..

(163) TiÕt 83 +84.. ¤n tËp TËp lµm v¨n (tiÕp). Hoạt động 1. Các nội dung VB tự sự đã học ở líp 9 cã g× gièng vµ kh¸c so víi các ND về kiểu VB này đã học ở líp díi.. 7. C¸c néi dung VB tù sù ë líp 9 đợc lặp lại và nâng cao so với các néi dung vÒ kiÓu VB nµy ë líp 6.7.8. * Gièng : lÆp l¹i vÒ kiÕn thøc. - VB tù sù cã kÕt hîp tù sù víi miªu t¶ néi t©m víi biÓu c¶m, nghÞ luËn * Kh¸c : n©ng cao vÒ kiÕn thøc vµ kü n¨ng. Đội thoại, độc thoại nội tâm, ngời kể chuyện và vai trò của ngời kÓ chuyÖn 8. Bëi v× trong VB tù sù, c¸c yÕu Hs đọc câu 8. Hs thảo luận trao đổi. tè miªu t¶, nghÞ luËn, biÓu c¶m chØ lµ nh÷ng yÕu tè tr¬ nh»m lµm Tr¶ lêi. næi bËt ph¬ng thøc chÝnh lµ ph¬ng thøc tù sù. Khi gäi tªn 1 VB ngêi ta c¨n cø vào phơng thức biểu đạt chính của VB đó trong thực tế khó có 1 Hs kÎ « b¶ng vµ ®iÒn x vµo « VB nµo chØ vËn dông 1 ph¬ng trèng. thức biểu đạt duy nhất. 9. Sù kÕt hîp c¸c ph¬ng thøc biểu đạt. Tù sù → miªu t¶, nghÞ luËn, bc¶m, TM Miªu t¶ → tù sù, biÓu c¶m, TM NluËn → miªu t¶, bc¶m, TM Hs đọc câu hỏi 10. trao đổi suy Bcảm → tự sự, mtả, NL nghÜ TM → miªu t¶, NL Hs trả lời theo suy nghĩ của 10. TLV tự sự của hs phải đủ 3 m×nh. phÇn Gv định hớng Bëi v× khi cßn ngåi trªn ghÕ nhµ trêng hs ®ang trong giai ®o¹n luyÖn tËp, ph¶i rÌn luyÖn theo ~ y/cÇu chuÈn mùc cña nhµ trêng. * Miªu t¶ néi t©m Sau nµy hs cã thÓ viÕt tù do ph¸ - TruyÖn KiÒu c¸ch nh c¸c nhµ v¨n. - Lµng. 11. Nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng - LÆng lÏ Sa Pa về kiểu VB tự sự của TLV đã soi - ChiÕc lîc ngµ. sáng thêm rất nhiều cho việc đọc * §éc tho¹i néi t©m – hiÓu VB – t¸c phÈm v¨n häc. - ¤ng H¹c _ Lµng.

(164) - ¤ng ho¹ sÜ _ LÆng lÏ Sa Pa Ch¼ng h¹n khi häc vÒ c¸c yÕu tè * LËp luËn – Cè h¬ng đối thoại, độc thoại, độc thoại nội * §èi tho¹i – KiÒu b¸o ©n b¸o t©m trong v¨n b¶n tù sù, c¸c kiÕn o¸n. thức về TLV giúp ngời đọc hiểu râ h¬n s©u h¬n ®o¹n trÝch truyÖn KiÒu. TruyÖn ng¾n Lµng 12. - Những kiến thức đã giúp hs học tèt h¬n khi lµm bµi kÓ chuyÖn - VB tù sù trong sgk ng÷ v¨n cung cÊp + đề tài + néi dung + c¸ch kÓ chuyÖn + c¸ch dïng c¸c ng«i kÓ, ngêi kc, c¸ch dÉn d¾t... - XD vµ miªu t¶ n/v sù viÖc. E. Cñng cè – dÆn dß : - Nếu gặp đề văn tự sự trong đó sử dụng yếu tố thuyết minh thì giải quyết ntn ? - KÓ l¹i chuyÖn “ ChiÕc lîc ngµ ” díi ng«i kÓ cña Thu c« giao liªn trong đó có sử dụng yếu tố thuyết minh về cây lợc. ********************************************************** ******** TiÕt 81. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 3. Ngày soạn: Ngày dạy:. A. Mục tiêu cần đạt Giúp hs ôn lại ~ kiến thức và kỹ năng đợc thể hiện trong hai bài kiểm tra; thấy đợc ~ u điểm và hạn chế trong bài làm của mình; tìm ra ph¬ng híng kh¾c phôc vµ söa ch÷a. B.Tiến trình tổ chức các hoạt động Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1. Hs đọc lại đề. Hớng dẫn hs phân tích đề, lập dµn ý, c¸ch thøc lµm bµi.. Nội dung cần đạt §Ò : KÓ vÒ mét lÇn em trãt xem nhËt ký cña b¹n. A. Tìm hiểu đề 1. ThÓ lo¹i : tù sù 2. Néi dung : Mét lÇn xem nhËt ký cña b¹n. 3. yªu cÇu : cã yÕu tè nghÞ luËn vÒ.

(165) t×nh b¹n Miªu t¶ néi t©m n/v “t«i” B. Dµn ý 1. MB : Giíi thiÖu sù viÖc mét lÇn xem nhËt ký – cña b¹n nµo ? n¨m líp mÊy ? Ên tîng. T©m tr¹ng cña em. 2. TB : KÓ sù viÖc - H/cảnh dẫn đến việc xem nhật ký cña b¹n. - DiÔn biÕn viÖc xem nhËt ký : thêi gian, địa điểm, có ai biết không, em đọc đợc ~ nội dung gì - Sau đó có nói với ai không ? Thái độ của bạn đó. - Sù ©n hËn, d»n vÆt, xÊu hæ cña em (Miªu t¶ néi t©m) 3. KB : Rót ra bµi häc g× ? (sù t«n träng nh÷ng bÝ mËt riªng t cña ngêi ≠) (nghÞ luËn). C. Yªu cÇu - KÕt hîp miªu t¶ néi t©m, nghÞ luËn - Sù viÖc ph¶i hîp lý. - Làm nổi bật vấn đề Gv nhận xét chung về u điểm, - Phơng thức biểu đạt chính : tự sự nhîc ®iÓm. Gv nªu kÕt qu¶, tû lÖ % D. NhËn xÐt chung Nh÷ng bµi viÕt tiÕn bé. 1. ¦u ®iÓm - Nắm đợc phơng pháp làm bài. - Cã kÕt hîp t¶ néi t©m vµ yÕu tè nghÞ luËn. - X©y dùng t×nh huèng hîp lý - Diễn đạt tiến bộ. - Mét sè bµi t¶ néi t©m s©u s¾c c¶m xóc ch©n thµnh. Một số bài sa đà vào kỷ niệm 2. Nhợc điểm víi b¹n, cha ®i s©u vµo viÖc - Mét sè bµi cha râ yÕu tè nghÞ xem nhËt ký. luËn. - Diễn đạt vụng về. - Gièng v¨n mÉu. - Ch÷ viÕt cÈu th¶ - §«i chçi t×nh huèng bÊt hîp lý. Hs đọc bài văn của mình – 3. Kết quả nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm. Trªn TB ChØ râ néi t©m, nghÞ luËn.

(166) Giái : Gv tr¶ bµi cho hs xem, cïng Kh¸ : nhau rót kinh nghiÖm E. §äc bµi mÉu §äc 2 bµi tèt nhÊt. Trao đổi rút kinh nghiệm G. Tr¶ bµi - Gv tr¶ bµi cho hs - Hs đối chiếu với yêu cầu E. DÆn dß - Hs tù söa ch÷a. ********************************************************** ******** TiÕt 85-86 KiÓm tra tæng hîp häc kú 1 Ngày soạn: Ngày dạy:. A. Mục tiêu cần đạt Nhằm đánh giá : - HÖ thèng kiÕn thøc c¬ b¶n cña Hs vÒ c¶ ba phÇn (§äc – hiÓu VB, TiÕng ViÖt vµ TËp lµm v¨n) trong sgk ng÷ v¨n 9/1 - Khả năng vận dụng ~ kiến thức và kỹ năng ngữ văn đã học một c¸ch tæng hîp toµn diÖn theo néi dung vµ c¸ch thøc kiÓm tra míi. B. TiÕn tr×nh tæ chøc 1. ổn định tổ chức 2. Phát đề : đề phô tô 3. Häc sinh lµm bµi 4. Gv thu bµi. C. DÆn dß - Soạn : “ Những đứa trẻ ”.

(167) TiÕt 88-89 :. V¨n b¶n:. Hớng dấn đọc thêm Những đứa trẻ (TrÝch thêi th¬ Êu). M. Gor.Ky. A. Môc tiªu Gióp hs rung c¶m tríc ~ t©m hån tuæi th¬ trong tr¾ng, sèng thiÕu t×nh th¬ng vµ hiÓu râ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña Gor¬ky trong ®o¹n trÝch tiÓu thuyÕt tù thuËt nµy. B. ChuÈn bÞ GV:Bµi so¹n. C. Khởi động Gv giíi thiÖu c¸c VB cña nh÷ng nhµ v¨n Nga “Lßng yªu níc” cña Êrenbua; “Ông lão đánh cá và con cá vàng” – do Pus-Kin kể D. Tiến trình tổ chức các hoạt động Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. T×m hiÓu chung 1. Tr×nh bµy ~ hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ M. 1. T¸c gi¶ : M. Gor¬ky Gor¬ky. - Nhµ v¨n Nga næi tiÕng. - Nhµ v¨n Nga næi tiÕng thÕ kû XX - Tuổi thơ ấu nhiều cay đắng và bất h¹nh tñi nhôc : måi c«i cha 3 tuæi, mÑ ®i lÊy chång xa; ë víi «ng bµ ngo¹i, «ng ngo¹i khã tÝnh, thiÕu t×nh th¬ng lu«n ®e nẹt và đối xử với cháu bằng roi vọt tàn nhÉn; 10 tuæi må c«i mÑ, bá häc, tù kiÕm sèng b»ng nhiÒu nghÒ kh¸c nhau - Sự nghiệp văn chơng đồ sộ, số lợng tác phẩm lớn đủ các thể loại truyện ngắn, tiÓu thuyÕt, kÞch... §Æc biÖt bé tiÓu thuyÕt tù thuËt 3 tËp :.

(168) Thêi th¬ Êu; KiÕm sèng; Nh÷ng trêng đại học của tôi. 2. Giíi thiÖu ~ nÐt chÝnh vÒ t¸c phÈm “Thêi th¬ Êu” - Tác giả kể chuyện từ năm lên 3 đến năm 10 tuổi khi đã ngoài 40 tuổi. - T¸c phÈm : + më ®Çu = sù kiÖn bè chÕt, mÑ ®i lÊy chång + kÕt thóc = mÑ chÕt _ Aliosa 10 tuæi → tù kiÕm sèng Sau này tự kiêm sống – không học đại häc → häc nghÒ viÕt v¨n Đầu đề đoạn trích do tác giả đặt. Gv cùng hs đọc đoạn trích. 3. Bè côc ®o¹n trÝch ? Tãm t¾t. Câu chuyện đợc XD dựa trên ~ yếu tố c¬ b¶n nµo ? YÕu tè nµo lµ c¬ b¶n nhÊt ? T¹i sao ? Tên của ba đứa trẻ không đợc sáng tác nãi tíi ! V× sao ? - Kh«ng nh¾c tªn cô thÓ kh«ng ph¶i do quªn tªn → do chñ t©m cña t¸c gi¶ → c©u chuyÖn mang ý nghÜa kh¸i qu¸t h¬n vµ ®Ëm mµu cæ tÝch. (1) → Ên em nã cói xuèng. (2) → cấm không đợc đến nhà tao (3) → cßn l¹i 4. Tãm t¾t ®o¹n trÝch. Tóm tắt : sau gần 1 tuần bị cấm, ba đứa con nhà đại tá lại ra chơi với Aliôsa. Chóng trß chuyÖn vÒ b¾t chim, vÒ d× ghÎ... Ali«sa kÓ cho lò trÎ nghe ~ truyÖn cổ tích mà bà ngoại đã kể cho chú. Viên đại tá già cấm các con chơi với Aliôsa. ®uæi em ra khái s©n nhµ l·o. Nhng Aliôsa vẫn tiếp tục chơi với mấy đứa trẻ Êy vµ c¶ bän c¶m thÊy rÊt vui thÝch.. 2. T¸c phÈm “ Thêi th¬ Êu ” - Gåm 13 ch¬ng - TiÓu thuyÕt tù thuËt : t¸c giả tự kể chuyện đời mình ng«i 1 - Nội dung : Quãng đời từ 3 – 10 tuæi. 3. Đoạn trích “Những đứa trÎ” * Thuéc ch¬ng 9 tËp 1 t¸c phÈm sau khi Ali«sa cøu đợc thằng bé con ông đại t¸ r¬i xuèng giÕng. * Bè côc - T×nh b¹n tuæi th¬ trong tr¾ng bÞ cÊm ®o¸n vÉn cø tiÕp diÔn * C¸c yÕu tè t¹o nªn chuyÖn - Những đứa trẻ - Nh÷ng con chim - TruyÖn cæ tÝch - Ngêi d× ghÎ - Ngêi bµ hiÒn hËu → xuÊt hiÖn ë phÇn ®Çu vµ cuối chuyện → gây ấn tợng lắng đọng trong lòng ngời đọc.. Hoạt động 2 II. Ph©n tÝch Hs đọc đoạn đầu. (5) Hoàn cảnh của Aliôsa và ba đứa trẻ 1. Những đứa trẻ sống thiÕu t×nh th¬ng. cã g× gièng nhau ? - 3 đứa trẻ : + mồ côi mẹ, sống với dì ghÎ vµ bè + bè khã tÝnh h¸ch dÞch..

(169) - Ali«sa : + må c«i bè, mÑ ®i lÊy chång kh¸c, cã nh kh«ng + sèng víi «ng bµ ngo¹i + «ng ngo¹i khã tÝnh, thiÕu t×nh th¬ng → cả 4 đứa đều cùng cảnh ngộ “mồ côi mẹ” luôn bị cấm đoán và đánh đòn, thiÕu t×nh yªu th¬ng. Qua trò chuyện Aliôsa biết ba đứa trẻ tuy sèng trong c¶nh giµu sang nhng còng ch¼ng sung síng g×. MÑ chÕt... (6). Hai gia đình quan hệ với nhau ntn ? ¤ng bµ ngo¹i Ali«sa lµ hµng xãm víi đại tá Ôp – xi – an – ni – cốp, nhng hai gia đình thuộc ~ thành phần xã hội kh¸c nhau, mét bªn lµ d©n thêng mét bên là quan chức giàu sang nên việc đại tá không cho con chơi với Aliôsa (đứa nào gọi nó sang ? Cấm không đợc đến nhµ tao ! ThËm chÝ l·o cßn b¶o «ng ngoại không đợc cho cháu sang nhà lão n÷a.) (7). Vì sao Aliôsa và ba đứa trẻ sớm quen th©n vµ quÝ mÕn nhau ? cã ph¶i chØ vì Aliôsa cứu đợc một đứa thoát hiểm kh«ng ? - Quay l¹i ®Çu t¸c phÈm lóc ®Çu Ali«sa không đợc bọn trẻ chấp nhận. Aliôsa đã làm đủ mọi cách – leo lên cây – huýt s¸o gäi chóng – hÐt lªn hoÆc cêi thËt to → hy väng chóng sÏ gäi xuèng ch¬i cïng. - Do tình cờ Aliôsa góp sức cứu đứa em út do khờ dại chơi chốn tìm đã ngồi vào gÇu vµ r¬i xuèng giÕng → sù nhanh nhÑn vµ tÊm lßng ch©n thµnh cña Ali«sa đã phá vỡ đợc hàng rào vô hình ngăn c¶n lò trÎ. - Chủ yếu là do sự đồng cảm về cảnh ngộ đã gắn bó tâm hồn tuổi thơ → để lại ~ Ên tîng s©u s¾c trong lßng Ali«sa khiÕn mÊy chôc n¨m sau «ng vÉn cßn nhớ nh in và kể lại hết sức xúc động. Đó lµ mét trong nh÷ng Ên tîng s©u s¾c cñ M. khi nhớ lại tuổi thơ đầy cay đắng nhng đôi khi cũng có những khoảnh khắc. Sự đồng cảm về h/cảnh sống thiếu tình thg đã khiến ~ đứa trẻ đến với nhau mét c¸ch tù nhiªn, trong s¸ng..

(170) ngät ngµo. TiÕt 2. * Kiểm tra : Vì sao những đứa trẻ trong truyện nhan chóng trở nên thân thiÕt ? - Chúng là những đứa trẻ trong sáng nhân hậu, nhạy cảm. - Cïng chung c¶nh ngé. - Cïng cã së thÝch gièng nhau : + b¾t chim + nghe T cæ tÝch.. Hoạt động 1 1. Ba đứa trẻ con lão đại tá đợc hiện lên qua sù quan s¸t vµ nhËn xÐt cña Ali«sa ntn ? tríc khi quen biÕt Ali«sa ? - Ba đứa : + ăn mặc giống nhau (áo cánh, quần xám đội mũ nh nhau) + khu«n mÆt trßn, m¾t x¸m gièng nhau, kh¸c nhau vÒ tÇm vãc. + vui vÎ, kh«ng bao giê c·i nhau. 2. Khi đã chơi với nhau : nói chuyện về mÑ → chóng ngåi s¸t vµo nhau nh ~ chó gµ con; kh«ng bao giê nãi vÒ bè vµ d× ghÎ; khi bÞ m¾ng → lÆng lÏ ®i vµo nhµ “nh ~ chó ngçng ngoan ngo·n” Em cã nhËn xÐt g× vÒ ~ h/¶nh so s¸nh Êy ? Qua đó em thấy Aliôsa là đứa trẻ ntn ? - So s¸nh chÝnh x¸c khiÕn ta liªn tëng c¶nh lò gµ con sî h·i co côm vµo nhau khi nh×n thÊy diÒu h©u. So s¸nh “chó ngçng ngoan” → võa thÓ hiÖn d¸ng dÊp bªn ngoµi hiÒn lµnh; võa thÓ hiÖn thÕ giíi néi t©m cña chóng, chóng bÞ bè ¸p chÕ, l¼ng lÆng vµo nhµ ch¼ng d¸m hÐ r¨ng. → Ali«sa rÊt th«ng c¶m víi cs bÊt h¹nh thiếu tình thơng của ba đứa trẻ. Ali«sa quan s¸t miªu t¶, liªn tëng so s¸nh rÊt chÝnh x¸c tinh tÕ.. Hoạt động 2 3 – Chuyện đời thờng và vờn cổ tích đ-. 2. Nh÷ng quan s¸t vµ nhËn xÐt tinh tÕ - Tríc khi quen th©n víi Ali«sa : → Cả ba anh em đều khoẻ m¹nh, nhan nhÑn, dÔ mÕn hiÒn hËu, yªu th¬ng nhau → những đứa trẻ có giáo dôc. - Khi đã chơi với nhau. TÊm lßng nh©n hËu trµn ®Çy t×nh th¬ng vµ sù c¶m th«ng cña Ali«sa. 3. Chuyện đời thờng và truyÖn cæ tÝch.

(171) îc lång vµo ~ chi tiÕt thùc nµo trong truyện ? Những chi tiết ấy thờng đợc liên tởng đến điều gì ? - Chi tiết dì ghẻ → mấy đứa trẻ vừa nhắc đến dì ghẻ → Aliôsa liên tởng ngay đến n/ v mụ dì ghẻ độc ác trong c¸c truyÖn cæ tÝch. - Chi tiÕt ngêi mÑ thËt → Ali«sa nh l¹c ngay vµo vên cæ tÝch → m¬ íc vÒ sù sèng bÊt tö cña ngêi mÑ. - Chi tiÕt ngêi bµ nh©n hËu → kho chuyÖn cæ tÝch → ngêi nh©n hËu vµ giµu t×nh yªu th¬ng. Hiện tại đời thờng và cổ - Chó bÐ buån b· : ngµy tríc, tríc kia, tÝch lång vµo nhau → đã có thời... mong ớc chờ đợi t/cảm 4 – Tác giả muốn gửi gắm tới ngời đọc yêu thơng từ ngời lớn điều gì qua việc lồng chuyện đời thờng mang lại cho trẻ thơ. víi thÕ giíi cæ tÝch ? → Hiện tại đời thờng và cổ tích lồng vµo nhau thÓ hiÖn thÕ giíi néi t©m cña IV. Tæng kÕt trẻ thơ mong ớc chờ đợi t/c yêu thơng từ 1. Nghệ thuật ngêi lín mang l¹i cho trÎ th¬. - C¸ch kÓ chuyÖn nhÑ (5). Những nét đặc sắc về nghệ thuật nhàng, hấp dẫn, xúc động. truyÖn. - KÕt hîp tù sù, miÖu t¶, - ThÓ lo¹i tù thuËt vµ ph¬ng thøc tù sù c¸c biÖn ph¸p tu tõ, hiÖn ng«i 1 tại đời thờng với thế giới cæ tÝch - Xen kÏ linh ho¹t gi÷a lêi ngêi kÓ vµ lêi - BiÕt c¸ch triÓn khai cã đối thoại. NT ~ yÕu tè chñ chèt kÕt - Xen kẽ linh hoạt giữa chuyện đời thhợp các yếu tố → tạo cho êng vµ cæ tÝch. truyÖn cã Ên tîng s©u s¾c. 2. Néi dung. - T/c¶m hån nhiªn trong s¸ng vît lªn trªn sù ph©n biÖt vÒ quan hÖ x· héi → Ca ngîi t×nh nh©n ¸i. Em cảm nhận đợc gì về nội dung VB..

(172) E. DÆn dß - ViÕt ®o¹n v¨n tù luËn tr×nh bµy ~ c¶m nghÜ cña em sau khi häc v¨n b¶n “Những đứa trẻ”. TiÕt 87:. TËp lµm th¬ t¸m ch÷ (TiÕp theo tiÕt 54) A. Mục tiêu cần đạt - TiÕp tôc t×m hiÓu ~ bµi th¬ t¸m ch÷ hay cña c¸c nhµ th¬ - Tập làm thơ tám chữ theo đề tài tự chọn hoặc viết tiếp ~ câu thơ vµo mét bµi th¬ cho tríc..

(173) B. ChuÈn bÞ - S¸ch thiÕt kÕ, Gv chuÈn bÞ 1 sè bµi th¬ t¸m ch÷ hay. - Hs su tầm 1 số bài thơ tám chữ, tập làm thơ theo chủ đề. C. TiÕn tr×nh * KiÓm tra bµi cò : LuËt th¬ t¸m ch÷ ? Hoạt động của giáo viên Nội dung cần đạt häc sinh Hoạt động 1. I. NhËn diÖn thÓ th¬ t¸m ch÷ Hs tr×nh bµy c¸ch nhËn diÖn * 8 ch÷/1dßng thÓ th¬ t¸m ch÷. * VÇn ch©n liÒn VÇn ch©n gi·n c¸ch * NhÞp ®a d¹ng linh ho¹t. 2/3/3 3/2/3 * Số câu không hạn định Mçi khæ thêng gåm 4 c©u. Hoạt động 2. II. LuyÖn tËp t×m hiÓu mét sè Hs đọc. Hãy nhận xét ®o¹n th¬ t¸m ch÷ * NhËn xÐt * Xu©n DiÖu - Thơ tám chữ thờng sử dụng Cây bên đờng, trụi lá đứng tần ngần vÇn ch©n mét c¸ch linh ho¹t : kh¾p x¬ng nh¸nh chuyÓn mét liÒn, gi¸n c¸ch buång tª t¸i. - GÇn víi v¨n xu«i, c¸ch ng¾t Vµ gi÷a vên im, hoa run sî h·i nhÞp linh ho¹t. Bao nçi ph«i pha, kh« hÐo rông rêi. (TiÕng giã) * Hµn MÆc Tö Cứ để ta ngất ngủ trên vũng huyết Trải niềm đau trên mảnh đất mong manh §õng n¾m l¹i, nguån th¬ ta ®ang siÕt C¶ lßng ta trong m¬ ch÷ rung rinh ... Ta muèn hån trµo ra ®Çu ngän bót Bao lời thơ đều dính não cân ta Bao dßng ch÷ quay cuång nh m¸u vät Hoạt động 3. * Yªu cÇu : Cho mª man tª ®iÕng c¶ lµn da - Câu mới viết phải đủ tám chữ (Tr¨ng...) - Phải đảm bảo lôgích về ý III. Tập hoàn thiện khổ thơ tám nghĩa với ~ câu đã cho ch÷. - Ph¶i cã vÇn ch©n liÒn hoÆc a. BiÕt lµm th¬ cha h¼n lµ thi sÜ c¸ch Nh ngêi yªu kh¸c h¼n víi t×nh nh©n BiÓn dï nhá kh«ng ph¶i lµ ao réng Hs hoàn thiện các câu thơ cuối (Một cành đào cha thể gọi mùa khæ xu©n).

(174) Tr×nh bµy _ nhËn xÐt.. b. Cành mùa thu đã mùa xuân nảy léc Hoa gạo nở rồi, nở đỏ bến sông T«i còng kh¸c t«i sau lÇn gÆp tríc (Mµ s«ng b×nh yªn níc ch¶y theo dßng) c. Nhng sớm nay tôi chợt đứng sững sê Hoạt động 4. Tập làm thơ tám chữ theo đề Phố hàng ngang dâu da xoan nở tr¾ng tµi Cả 4 đội thi làm thơ chung đề Và ma rơi thật dịu dàng, êm lặng (Cho một ngời nào đó ngạc nhiên tµi nhí trêng. Các đội trình bày kết quả làm hoa) th¬ Các đội bình giá _ nhận xét IV. Tập làm thơ tám chữ theo đề tµi 1. Nhí trêng. Nơi ta đến hàng ngày quen thuộc thÕ S©n trêng mªnh m«ng, n¾ng còng mªnh m«ng Kh¨n quµng tung bay rùc rì s¾c hång Xa b¹n bÌ, sao bçng thÊy b©ng khu©ng 2. Nhí b¹n Ta chia tay nhau phợng đỏ đầy trời Nhí nh÷ng ngµy vui rén r· tiÕng cêi Và nhá những đêm lửa trại tuyệt vời Qu©y quÇn bªn nhau long lanh r¬i lÖ. 3. Con s«ng quª h¬ng Con s«ng quª ru tuæi th¬ trong m¬ Gi÷a ~ hoµng h«n ngêi lªn ¸nh m¾t GÆp nhau hån nhiªn nô cêi §Ó n rÊt thËt §Ó mai ngµy thao thøc viÕt thµnh th¬. 4. Mïa xu©n..

(175) D. Cñng cè – dÆn dß : - §Æc ®iÓm thÓ th¬ t¸m ch÷. - Tiếp tục làm thơ tám chữ theo đề tà- Chuẩn bị bài tiÕp theo.. TiÕt 90 :. Tr¶ bµi thi häc kú 1. A. Mục tiêu cần đạt Giúp hs ôn lại các kiến thức và kỹ năng đợc thể hiện trong bài kiểm tra. Hs thấy đợc ~ u điểm và hạn chế trong bài thi của mình, tìm ra phơng hớng khắc phục và sửa chữa. B. ChuÈn bÞ - Gv chÊm bµi, tr¶ bµi cho hs tríc 1 – 2 ngµy - Hs xem xÐt phÇn chÊm cña Gv. C.TiÕn tr×nh giê tr¶ bµi Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1. Hs đọc lại đề bài phần trắc nghiÖm Gv nêu đáp án. phân tích lí do. Nội dung cần đạt. I. Yêu cầu và đáp án, biểu ®iÓm * PhÇn tr¾c nghiÖm : 2,5® 1 2 3 4 5 6 C D C B D D *PhÇn tù luËn C©u 1(2 ®iÓm) * Yªu cÇu chung vÒ h×nh thøc - §óng kiÓu v¨n b¶n - Bố cục rõ ràng, đúng yêu cầu - Diễn đạt gọn rõ, nổi bật nội dung ý nghÜa * Yªu cÇu vÒ néi dung : §Ò 1 : - Hs cã thÓ chän ng«i kÓ, Hs đọc đề phần tự luận . thø tù kÓ theo c¸ch cña m×nh nhGv nªu yªu cÇu cña tõng phÇn tù ng ph¶i phï hîp víi néi dung VB.

(176) luËn.. (tr¸nh sao chÐp nguyªn mÉu) thÓ hiện đợc - Thể hiện độc thoại nội tâm n/v. - Từ đó giúp ngời đọc hiểu ý nghÜa truyÖn II. Nhận xét đánh giá 1. ¦u ®iÓm - PhÇn tr¾c nghiÖm lµm tèt - Phần tóm tắt tơng đối tốt 2. Tån t¹i - Phần TLV làm đủ ý, đúng kiểu v¨n b¶n nhng cha s¸ng t¹o... PhÇn p/c héi tho¹i Gv nêu yêu cầu về ND đ/v từng - Diễn đạt cha có h/ảnh và cha đề TLV. biÓu c¶m, néi t©m cha s©u - Ch÷ viÕt. 3. KÕt qu¶ III. Häc sinh ch÷a bµi. - Ch÷a phÇn p/ch©m héi tho¹i. - Ch÷a phÇn tù luËn TLV + HÖ thèng ý. + Diễn đạt - §äc bµi mÉu.. Hoạt động 2. Gv nhËn xÐt ~ u ®iÓm, tån t¹i vµ kÕt qu¶ chung cña c¶ líp.. Hoạt động 3. Híng dÉn hs ch÷a bµi..

(177) D. Cñng cè – dÆn dß - ChuÈn bÞ bµi kú 2.. Ngµy so¹n:8/1/2012 Ngµy gi¶ng: TiÕt 91:. Häc kú 2 Bàn về đọc sách (Chu Quang TiÒm). A. Mục tiêu cần đạt Gióp hs - Hiểu đợc sự cần thiết của việc đọc sách và p2 đọc sách - RÌn luyÖn thªm mét c¸ch viÕt v¨n nghÞ luËn qua viÖc lÜnh héi bµi NL s©u s¾c cña Chu Quang TiÒm.

(178) B. ChuÈn bÞ - Gv tìm t liệu liên quan đến VB và tác giả - Hs so¹n bµi. C.Tiến trình các hoạt động dạy học 1. Bài cũ : ? Kiểm tra sự chuẩn bị baig của hs 2. Giới thiệu bài mới : Tầm quan trọng của việc đọc sách và yêu cầu ngày càng cao của hoạt động này... Giá trị của VB “Bàn về đọc sách” Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ : Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶? -- Chu Quang TiÒm (1897 – 1986) GV: Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ Chu Quang Nhµ mü häc vµ lý luËn VH næi tiÕng TiÒm dùa vµo sgk. Trung Quèc. - Gv : Ông bàn về đọc sách lần này kh«ng ph¶i lµ lÇn ®Çu. Bµi viÕt nµy lµ 2. T¸c phÈm. kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tÝch luü k/nghiÖm, - DÞch tõ “Bµn vÒ niÒm vui nçi buån dày công suy nghĩ, là những lời bàn tâm của việc đọc sách” huyÕt cña ngêi ®i tríc muèn truyÒn l¹i II. §äc vµ t×m hiÓu chú thích cho thÕ hÖ sau. 1. §äc: -§äc râ rµng rµnh m¹ch,nhng vÉn víi Hs đọc VB. giäng t©m t×nh, nhÑ nhµng nh lêi trß chuyÖn. -Chó ý h×nh ¶nh so s¸nh trong bµi. V¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i g×? 2.ThÓ lo¹i: -V¨n b¶n nghÞ luËn (lËp luËn gi¶i thÝch một vấn đề xã hội) Gi¶i nghÜa c¸c tõ khã SGK 3. T×m hiÓu chó thÝch: SGK ?V¨n b¶n cã bè côc mÊy phÇn? Nªu ý 4 Bè côc : 3 phÇn mçi phÇn. + TÇm quan träng ý nghÜa cña viÖc đọc sách + C¸c khã kh¨n, c¸c thiªn híng sai l¹c dễ mắc phải của việc đọc sách trong t×nh h×nh hiÖn nay. + Bàn về p2 đọc sách (cách lựa chọn và cách đọc) II. Ph©n tÝch. 1. Sù cÇn thiÕt vµ ý nghÜa cña viÖc Hoạt động 2. Phân tích sự cần thiết và đọc sách. ý nghĩa của việc đọc sách ? Sách có ý nghĩa ntn trên con đờng ↑ - Sách đã ghi chép, cô đúc và lu truyền cña nh©n lo¹i ? Hs dùa vµo VB tr¶ lêi. mọi tri thức, mọi thành tựu mà loài ng? Những cuốn sách quí có giá trị đợc ời tìm tòi tích luỹ đợc qua từng thời xem ntn ? Em có thể lấy VD về ~ cuốn đại. s¸ch quÝ mµ em biÕt kh«ng ? - S¸ch cã gi¸ trÞ cã thÓ xem lµ ~ cét mốc trên con đờng ↑ học thuật của nh©n lo¹i VD : B¸ch khoa toµn th §¹i ViÖt sö ký toµn th Nh÷ng nÒn v¨n minh nh©n lo¹i... -Đọc sách là con đờng tích luỹ nâng ? Sách có ý nghĩa nh vậy thì việc đọc cao vốn tri thức..

(179) s¸ch cã ý nghÜa t¸c dông g× ?. ? Vậy nếu không biết đọc sách, không biÕt tiÕp thu c¸c thµnh tùu th× con ngêi sẽ ntn, tác giả đã lý giải ra sao ? * Gv : Muèn tiÕp thu c¸i míi th× ph¶i biết kế thừa các thành tựu của ~ cái đã qua ? Theo em ~ lý lÏ t¸c gi¶ ®a ra cã x¸c đáng hay không ? Vì sao ?. Đối với mỗi con ngời thì việc đọc sách chính là sự chuẩn bị để có thể làm cuộc trờng chinh vạn dặm trên con đờng học vấn, nhằm phát hiện thế giới míi. - NÕu kh«ng tiÕp thu : + Trë vÒ ®iÓm xuÊt ph¸t ban ®Çu. + KÎ l¹c hËu. Tác giả đa ra 2 lý lẽ Những lý lẽ đó xác đáng, rất đúng với thực tế. Thấu tình đạt lý và kín kẽ, sâu sắc trên con đờng trau dồi học vấn của con ngời, đọc sách, là con đờng quan trọng trong nhiều con đờng. Tuy nhiên ngoài đọc sách, ngày nay ngời ta có thể đọc in – t¬ - nÐt, xem phim ¶nh, ti vi.... 3.Cñng cè -HÖ thèng toµn bµi. -Häc sinh nh¾c l¹i néi dung c¬ b¶n võa häc. 4.DÆn dß: -VÒ nhµ häc bµi vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái cßn l¹i trong bµi. -Theo em cần đọc sách nh thế nào để có hiệu quả?bản thân em đã làm gì với những cuèn s¸ch em ®ang häc 5.Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………..... ********************* Ngày soạn :8/1/2012 Ngày giảng: Tiết 92: Bàn về đọc sách A. Mục tiêu cần đạt :Giúp hs - Hiểu đợc sự cần thiết của việc đọc sách và p2 đọc sách - RÌn luyÖn thªm mét c¸ch viÕt v¨n nghÞ luËn qua viÖc lÜnh héi bµi NL s©u s¾c cña Chu Quang TiÒm B. ChuÈn bÞ - Gv tìm t liệu liên quan đến VB và tác giả - Tìm hiểu những khó khăn nguy hại thường gặp khi đọc sách . - Hs so¹n bµi. C.Tiến trình các hoạt động dạy học 1. Bài cũ : ? Kiểm tra sự chuẩn bị baig của hs ? Nêu những hiểu biết của em về ý nghĩa và sự cần thiết của việc đọc sách .. 2. Giíi thiÖu bµi mới : 2. Nh÷ng khã kh¨n nguy h¹i thêng gặp khi đọc sách. Gv chuyển : nhng tác giả đã không - Sách nhiều khiến ngời ta đọc không tuyệt đối hoá việc đọc sách. Ông đã chỉ chuyên sâu..

(180) ra ~ khó khăn của việc đọc sách hiện nay. Hs đọc đoạn 2. Hs th¶o luËn c©u hái ? C¸i h¹i ®Çu tiªn t¸c gi¶ ®a ra lµ g×? §Ó chøng minh cho tác hại đó tác giả đã so sánh biện thuyÕt ntn ? Em cã t¸n thµnh luËn chøng cña t¸c gi¶ hay kh«ng ? ý kiÕn cña em vÒ nh÷ngcon mät s¸ch ? ? Ph©n tÝch t¸c h¹i thø hai.. Hoạt động 3. ?T¸c gi¶ khuyªn chóng ta nªn chän s¸ch ntn ? Em hiÓu ntn vÒ s¸ch phæ th«ng, s¸ch chuyªn m«n ? cho VD.. Nếu đợc chọn sách chuyên môn em yªu thÝch vµ lùa chän lo¹i s¸ch chuyªn m«n nµo ?. ? Cách đọc sách đúng đắn nên ntn ? Cái hại của việc đọc hời hợt.. Tác giả đối chiếu so sánh với việc đọc sách của ngời xa : đọc kỹ càng, nghiền ngÉm tõng c©u, tõng ch÷ _ mét lý do s¸ch Ýt, thêi gian nhiÒu - BÊy giê ngîc l¹i _ l·ng phÝ thêi, gian c«ng søc t¸c gi¶ so s¸nh ®oc s¸ch gièng nh ¨n uèng v«i téi v¹, ¨n t¬i nuèt sống. Các thứ không thể tiêu hoá đợc dÔ sinh bÖnh → sinh thãi xÊu h danh, n«ng c¹n + l·ng phÝ thêi gian, c«ng søc + sinh thãi xÊu h danh, n«ng c¹n - Những con mọt sách không đáng yêu mà đáng chê khi chỉ chúi mũi vào sách vở, chẳng còn chú ý gì đến chuyện kh¸c thµnh xa rêi thùc tÕ. - S¸ch nhiÒu qu¸ nªn dÔ l¹c híng chän lÇm, chän sai ph¶i ~ cuèn s¸ch nh¹t nhẽo vô bổ thậm chí ~ cuốn sách độc h¹i (mª tÝn dÞ ®oan, chia rÏ t«n gi¸o dân tộc, phản động bạo lực, kích động t×nh dôc...) - So sánh đọc sách lạc hớng với việc đánh trận thật bại vì tiêu hao lực lợng → tiÒn mÊt tËt mang, tù h¹i m×nh. 3. Phơng pháp đọc sách a.C¸ch chän s¸ch: - Chän cho tinh, kh«ng cèt lÊy nhiÒu. §äc nhiÒu kh«ng thÓ coi lµ vinh dù (nếu nhiều mà dối), đọc ít cũng không phải là xấu hổ (nếu ít mà kỹ). Tìm đợc ~ cuèn s¸ch thËt cã gi¸ trÞ cÇn thiÕt ®/v bản thân. Chọn lọc có mục đích, đinh híng râ rµng kh«ng tuú høng. - S¸ch phæ th«ng → s¸ch trang bÞ ~ kiÕn thøc phæ th«ng cÇn cho tÊt c¶ c¸c c«ng d©n trong thÕ giíi hiÖn t¹i s¸ch theo yªu cÇu cña c¸c m«n häc ë trung học và năm đầu đại học, mỗi môn chọn lÊy 3 – 5 quyÓn xem cho kü. - S¸ch chuyªn m«n → s¸ch trang bÞ ®i s©u vµo kiÕn thøc thuéc mét lÜnh vùc chuyên môn nào đó. b.Cách đọc sách: - Đọc kỹ, đọc nhiều lần đọc phải suy nghÜ s©u xa, trÇm ng©m tÝch luü. - §äc cã kÕ ho¹ch, cã hÖ thèng. - Kết hợp đọc rộng và đọc sâu. Không nên đọc lớt - Không nên đọc tràn lan - Hại của lối đọc hời hợt : nh ngời cỡi ngùa qua chî, m¾t hoa ý lo¹n, tay.

(181) ? Nªu ~ ng nh©n c¬ b¶n t¹o ra søc thuyÕt phôc cña VB. ? Em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶ Chu Quang TiÒm qua VB ? Em häc tËp g× trong c¸ch viÕt v¨n nghÞ luËn cña t¸c gi¶ ? ? Nếu đợc chọn một lời bàn về đọc sách hay nhất để ghi lên giá sách của m×nh, em sÏ chän c©u nµo trong bµi ? V× sao ?. kh«ng mµ vÒ, nh träc phó khoe cña, lõa m×nh dèi ngêi thÓ hiÖn p/chÊt tÇm thêng thÊp kÐm. Các ý kiến nhận xét đa ra thật xác đáng cã lÝ lÏ víi t c¸ch mét häc gi¶ lín, giọng chuyện trò tâm tình thân ái để chia sÎ kinh nghiÖm. VÝ von nhiÒu : gièng nh chuyÖn ¨n uống, nh đánh trận, nh cỡi ngựa qua chî, nh con chuét chui vµo rõng tr©u. - Lµ ngêi yªu quÝ s¸ch - Có học vấn cao nhờ biết cách đọc s¸ch - Có khả năng hớng dẫn việc đọc sách cho mäi ngêi.. III. Tæng kÕt GV híng dÉn tæng kÕt 1. NT. ?Xác định ngắn gọn hệ thống luận - Bố cục chặt chẽ, hợp lý các ý kiến đđiểm ? Đặc sắc nghệ thuật của bài viết. ợc dẫn dắt rất tự nhiên - Néi dung c¸c lêi bµn vµ c¸ch tr×nh bày của tác giả vừa thấu tình đạt lý - C¸ch viÕt giµu h×nh ¶nh. 2. ND - ý nghĩa của việc đọc sách - P2 đọc sách. 3.Cñngcè: -HÖ thèng toµn bµi.NhÊn m¹nh träng t©m. -Häc sinh nh¾c l¹i néi dung bµi häc. 4.DÆn dß: -Học lại nội dung bài học nêu đợc các luận điểm và lí lẽ chinh của bài -VÒ nhµ: Häc bµi , So¹n bµi:Khëi ng÷ -§äc vµ tr¶ lêi c©u hái phÇn bµi häc I,II sgk 5.Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………….

(182) TiÕt 93 : Khëi ng÷ A. Mục tiêu cần đạt - Gióp HS: - NhËn biÕt khëi ng÷, ph©n biÖt khëi ng÷ víi chñ ng÷ cña c©u. - Nhận biết công dụng của khởi ngữ là nêu lên đề tài của câu chứa nó. - Biết đặt những câu có khởi ngữ. B. ChuÈn bÞ. - Bµi so¹n vµ bµi tËp. C. Khởi động * Gv giới thiệu thành phần đứng trớc nòng cốt câu : trạng ngữ học ở lớp 7. D.Tiến trình các hoạt động. Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1. Hình thành kiến thức về khëi ng÷. Hs đọc bài 1. Hs xác định CN trong các câu a. b.c Ph©n biÖt c¸c tõ in ®Ëm víi chñ ng÷ ? - Về vị trí : Các từ in đậm đứng trớc CN - VÒ quan hÖ víi vÞ ng÷ : C¸c tõ ng÷ in ®Ëm kh«ng cã quan hÖ chñ – vÞ víi VN - Về ý nghĩa : nêu đề tài của câu Các từ ngữ đợc gọi là khởi ngữ. ? ThÕ nµo lµ khëi ng÷ ? Tríc ~ tõ ng÷ in ®Ëm, cã thÓ thªm ~ quan hệ từ nào ? (về, đối với...) Hs rót ra ghi nhí. §äc ghi nhí Gv chèt l¹i khëi ng÷. Hs đọc bài 1. Trao đổi nhóm đôi : 2/. Hs tr×nh bµy ý kiÕn. Gv cho c¸c hs kh¸c nhËn xÐt, chèt kÕt qu¶. Hs đọc bài 2. và thực hiện yêu cầu của đề bài. Bµi 5. T¸c dông cña khëi ng÷. - Nh÷ng c©u KiÒu, nh÷ng tiÕng h¸t, tÊt c¶ gi÷ cho nh÷ng ngêi bÞ giam cÇm vÉn buộc chặt lấy cuộc đời thơng bên ngoài. → Võa nhÊn m¹nh søc m¹nh cña ~ c©u KiÒu, ~ tiÕng h¸t. Võa lµm cho c¶ c©u mang tính khẳng định. Bµi 6. ChuyÓn c¸c c©u sau thµnh c©u cã kng÷. Nội dung cần đạt I. §Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña khëi ng÷ trong c©u 1. VD : a) Cßn anh, anh k0 gh×m næi CN b) Giµu, t«i còng giµu råi VN c) VÒ c¸c thÓ v¨n trong lÜnh vùc v¨n nghÖ, chóng ta cã thÓ tin CN VN 2. Tríc c¸c tõ in ®Ëm cã thể thêm các từ : về, đối víi. 3. Ghi nhí. II. LuyÖn tËp. Bµi 1. Khëi ng÷. a. §iÒu nµy b. §èi víi chóng m×nh c. Mét m×nh d. Lµm khÝ tîng e. §èi víi ch¸u. Bµi 2. a. → Lµm bµi, anh Êy rÊt cÈn thËn. b. → HiÓu th× t«i hiÓu råi, nhng gi¶i th× t«i cha gi¶i đợc. Bµi 3. C©u v¨n nµo cã kn.

(183) a) Mỗi cân gạo này giá ba ngàn đồng. b) T«i lu«n cã s½n tiÒn trong nhµ. c) Chúng tôi mong đợc sống có ích cho x· héi d) Nớc biển Đông cũng không đo đợc lßng c¨m thï giÆc cña TQTuÊn. → Gạo này, giá ba ngàn đồng một cân → TiÒn, t«i lu«n cã s½n trong nhµ → Sống, chúng tôi mong đợc sống có Ých... → Lßng c¨m thï giÆc cña TQT, níc biển Đông cũng không đo đợc.. A. VÒ trÝ th«ng minh th× nã lµ nhÊt. B. Nã th«ng minh nhng h¬i cÈu th¶. C. Nã lµ mét hs th«ng minh D. Ngêi th«ng minh nhÊt líp lµ nã Bµi 4. Trong trêng hîp sau KN cã t¸c dông g×. Tôi đi đến đâu ngời ta còng th¬ng. Cßn nã, nã ®i đến đâu ngời ta cũng ghét tuy kh«ng ai nãi ra. → T¸c dông duy tr× chñ đề và liên kết phát triển chủ đề của VB.. E. Cñng cè - dÆn dß : - Ph©n biÖt k/n víi tr¹ng ng÷. - Xác định những câu có khởi ngữ trong VB “ Bàn về đọc sách ” TiÕt 94 :. PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp. A. Môc tiªu Gióp hs hiÓu vµ biÕt vËn dông c¸c phÐp lËp luËn ph©n tÝch tæng hîp trong tËp lµm v¨n nghÞ luËn. B. ChuÈn bÞ - So¹n bµi. C. Khởi động Gv giíi thiÖu c¸c thao t¸c trong v¨n nghÞ luËn : phÐp lËp luËn chøng minh, gi¶i thÝch... D.Tiến trình hoạt động Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1. Hs đọc VB “Trang phục” thật kỹ. Hs th¶o luËn c©u hái sau. Nhãm 4 ngêi. Tr×nh bµy ra giÊy nh¸p. Tõng nhãm tr×nh bµy miÖng kÕt qu¶. (1) Bài văn đã nêu ~ d/chứng gì về trang phôc ? V× sao kh«ng ai lµm c¸i ®iÒu phi lÝ nh t¸c gi¶ nªu ra ? ViÖc không làm đó cho thấy ~ qui tắc nào. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp V¨n b¶n “Trang phôc” 1. PhÐp ph©n tÝch. * DÉn chøng : 6 d/c * Qui t¾c ¨n mÆc - ¨n cho m×nh mÆc cho ngêi - Y phục xứng kì đức.

(184) trong ¨n mÆc cña con ngêi ? * DÉn chøng : 6 d/c - Mặc quần áo chỉnh tề đi chân đất. - §i giµy tÊt – phanh cóc ¸o lé da thÞt. - C« g¸i mét m×nh trong hang s©u - Anh thanh niªn... - Đi đám cới... - Đi dự đám tang... * Kh«ng ai lµm c¸i ®iÒu phi lÝ nh vËy v× tr¸i víi qui t¾c ¨n mÆc * Nh÷ng qui t¾c ¨n mÆc. - ăn mặc phải đồng bộ, chỉnh tề. - ¨n mÆc ph¶i phï hîp víi h/¶nh chung vµ riªng. - ăn mặc phải phù hợp với đạo đức : giản dị, hoà mình vào cộng đồng. (2) Tác giả đã dung phép lập luận nào để nêu ra các d/chứng ? (phân tÝch) thÕ nµo lµ phÐp ph©n tÝch. (1). C©u v¨n “¨n mÆc ra sao còng ph¶i phï hîp víi h/c¶nh riªng cña m×nh vµ h/c chung n¬i c«ng céng hay toµn x· héi”. Cã t¸c dông g× ? - Là câu tổng hợp các ý đã ptích ở trªn. - Thâu tóm đợc các ý trong từng d/c cô thÓ. Hs th¶o luËn c©u hái nhãm 4 ngêi. (2). Tõ tæng hîp qui t¾c ¨n mÆc nãi trên, bài viết đã mở rộng sang vấn đề ăn mặc đẹp ntn? Nêu các điều kiện qui định cái đẹp của trang phục ntn ? - Có phù hợp thì mới đẹp - Phï hîp : + víi m«i trêng + víi hiÓu biÕt + với đạo đức. (3). Em hiÓu thÕ nµo lµ phÐp tæng hîp. VÞ trÝ phÐp tæng hîp ? Quan hÖ gi÷a phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp. (4). Vai trß cña c¸c phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp ®/v bµi nghÞ luËn ntn ? PhÐp phân tích giúp hiểu vấn đề cụ thể ntn ? PhÐp tæng hîp gióp kh¸i qu¸t vấn đề ntn ?. 2. PhÐp tæng hîp. * C©u v¨n tæng hîp “¨n mÆc ra sao còng ph¶i phï hîp...” “Trang phôc hîp v¨n ho¸, hợp đạo đức...” → Nêu nhận định chung về sù viÖc, th©u tãm c¸c ý, c¸ VD ë trªn.. 3. Vai trß. - PhÐp ph©n tÝch → gióp hiÓu s©u s¾c c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau cña trang phôc ®/v tõng ngêi, trong tõng h/c¶nh cô thÓ - PhÐp lËp luËn tæng hîp → gióp hiÓu ý nghÜa v¨n ho¸ vµ đạo đức của cách ăn mặc..

(185) (Hai phép tuy đối lập nhng không t¸ch rêi. PtÝch råi ph¶i tæng hîp míi cã ý nghÜa, mÆt ≠ trªn c¬ së ph©n tÝch míi cã sù tæng hîp) → mèi quan hÖ. Hoạt động 2. Hs đọc bt câu 1. * Häc vÊn lµ cña nh©n lo¹i → §îc ghi thµnh s¸ch truyÒn l¹i → s¸ch lµ kho tµng häc vÊn - Đọc sách là con đờng của học vấn - Không đọc : lạc hậu, không hiểu biÕt.. Hs đọc bài 2. Th¶o luËn – tr×nh bµy. * lý do : s¸ch nhiÒu, cã nhiÒu lo¹i → Nếu k0 chọn sẽ : + Đọc sai mục đích + §äc l¹c híng, mÊt thêi gian + K0 thu đợc kết quả + K0 thể đọc hết các loại s¸ch. → §äc kh«ng cÇn nhiÒu mµ cÇn tinh vµ kü BT 3 Sgv.. 4. Ghi nhí II. LuyÖn tËp. * VB “Bàn về đọc sách” 1. Ph©n tÝch ý : §äc s¸ch rèt cuộc là một con đờng của häc vÊn - Häc vÊn lµ thµnh qu¶ tÝch luü cña nh©n lo¹i. - Học vấn đợc lu giữ trong s¸ch. - §äc s¸ch lµ hëng thô thµnh qu¶ vÒ tri thøc vµ kinh nghiÖm cña nh©n lo¹i. 2. Ph©n tÝch lý do ph¶i chän sách đọc. - Do s¸ch nhiÒu chÊt lîng kh¸c nhau cho nªn ph¶i chän sách tốt mà đọc mới có ích. - Do søc ngêi cã h¹n, kh«ng chọn sách mà đọc thì lãng phÝ søc m×nh. - S¸ch cã lo¹i chuyªn m«n, cã lo¹i thêng thøc chóng liªn quan đến nhau, nhà chuyên môn cũng cần đọc sách thờng thøc.. E.Cñng cè - dÆn dß - Lµm bt 3. 4 - ChuÈn bÞ bµi “ LuyÖn tËp ph©n tÝch vµ tæng hîp ”.

(186) TiÕt 95 :. LuyÖn tËp vµ ph©n tÝch tæng hîp. A. Mục tiêu cần đạt Gióp hs cã kü n¨ng ph©n tÝch vµ tæng hîp trong lËp luËn. B. ChuÈn bÞ - Gv so¹n bµi . C. Khởi động 1. KiÓm tra : PhÐp ph©n tÝch lµ g× ? ThÕ nµo lµ phÐp tæng hîp. Mèi liªn quan gi÷a phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp. Bµi tËp 3. Vai trß cña 2 phÐp nµy trong bµi v¨n NL. 2. Giíi thiÖu bµi : Vai trß cña tiÕt luyÖn tËp D. Tiến trình các hoạt động Hoạt động của giáo viên học sinh Hoạt động 1. Hs đọc đoạn văn a. Hs thảo luận : Tác giả đã vËn dông phÐp lËp luËn nµo vµ vËn dông ntn trong ®o¹n v¨n a ?. Hs đọc đoạn văn b. T¸c gi¶ vËn dông phÐp lËp luËn nµo vµ vËn dông ntn ? Hs th¶o luËn nhãm 4 vµ. Nội dung cần đạt I. Đọc, nhận dạng, đánh giá. Bµi 1. a. * t¸c gi¶ ph©n tÝch : c¸i hay c¶ hån lÉn x¸c, hay c¶ bµi - Hay ë c¸c ®iÖu xanh - Hay ở ~ cử động - Hay ë c¸c vÇn th¬. - Hay ë c¸c ch÷ kh«ng non Ðp. b. * T¸c gi¶ dïng phÐp ph©n tÝch : nguyên nhân của sự thành đạt. * Tr×nh tù ph©n tÝch. - §o¹n mét : nªu c¸c quan niÖm mÊu.

(187) tr×nh bµy. Gv chốt lại đáp án. Hoạt động 2. Hs đọc bài 2. Thảo luận nhãm 4 b¹n : 5/ - Thế nào là học qua loa đối phã - Ph©n tÝch b¶n chÊt cña lèi học đối phó và nêu lên ~ tác h¹i cña nã. chØ häc g¹o häc thuéc lßng ← mét c¸ch m¸y mãc. Gv nêu vấn đề : vì sao mọi ngời đều phải đọc sách dựa vµo VB “Bµn vÒ...” Hs th¶o luËn, lËp dµn ý vµo giÊy. * Gv nhÊn : §äc s¸ch lµ v« cïng cÇn thiÕt nhng còng ph¶i biÕt chän s¸ch vµ biÕt cách đọc thì mới có hiệu qu¶.. chốt của sự thành đạt - §o¹n hai : ph©n tÝch tõng quan niÖm đúng sai về các ng.nhân khách quan. + GÆp thêi – nÕu chñ quan + Do hoµn c¶nh bøc b¸ch – nhng kh«ng cã chÝ. + Do ®iÒu kiÖn häc tËp – nhng m¶i ch¬i + Do tài năng – nhng k0 đợc phát huy → B¸c bá c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan → Khẳng định vai trò của ng. nhân chñ quan. II. Thực hành phân tích một vấn đề. Bài 2. Phân tích vấn đề học đối phó. * B¶n chÊt : - Kh«ng lÊy viÖc häc tËp trau dåi më mang kiến thức làm mục đích chính. - Học bị động không chủ động, cốt đối phó với sự đòi hỏi của thầy cô, thi cö - Häc h×nh thøc kh«ng ®i s©u vµo thùc chÊt kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc * T¸c h¹i : - §/v b¶n th©n → K0 høng thó, sinh ch¸n n¶n mÖt mái hiÖu qu¶ thÊp. - §/v x· héi → Dï cã b»ng cÊp nhng ®Çu ãc vÉn rçng tuÕch, trë thµnh g¸nh nÆng l©u dµi cho x· héi vÒ nhiÒu mÆt nh kinh tế, t tởng, đạo đức, lối sống... Bµi 3. Ph©n tÝch lý do khiÕn mäi ngêi phải đọc sách. - Sách là kho tri thức của nhân loại đợc đúc kết từ hàng nghìn năm nay (Vì t¸c dông cña s¸ch) - Con ngêi ai còng muèn tiÕn bé, mµ muốn tiến bộ, phát triển thì phải đọc sách để tiếp thu tri thức, kinh nghiệm (v× nhu cÇu tiÕn bé cña con ngêi) K0 đọc sẽ bị lạc hậu. - §äc s¸ch mang l¹i cho ta hiÓu biÕt kiÕn thøc vÒ chuyªn m«n, vÒ mäi lÜnh vực, giúp ta có thái độ khiêm tốn và ý chÝ cao trong häc tËp. (Vì ích lợi của việc đọc sách.).

(188) Bµi 4. * Tổng hợp tác hại của lối học đối phó Học đối phó là lối học bị động, hình thøc, kh«ng lÊy viÖc häc lµm môc đích chính. Lối học đó chẳng những lµm cho ngêi häc mÖt mái mµ cßn không tạo ra đợc ~ nhân tài đích thực cho ®/n. Tổng hợp ~ điều đã phân * Tóm lại muốn đọc sách có hiệu quả tích về việc đọc sách. ph¶i chän ~ s¸ch quan träng nhÊt mµ đọc cho kỹ, đồng thời chú trọng đọc rộng thích đáng, để hỗ trợ cho việc nghiªn cøu chuyªn s©u. E. Cñng cè - dÆn dß :- PhÐp ph©n tÝch – tæng hîp - CBB “ TiÕng nãi cña v¨n nghÖ ”. TiÕng nãi cña v¨n nghÖ TuÇn:20 TiÕt 96 + 97 : A. Mục tiêu cần đạt - Gióp HS: - Hiểu đợc nội dung của văn nghệ và sức mạnh kỳ diệu của nó đối với đời sống con ngời. - HiÓu thªm c¸ch viÕt bµi nghÞ luËn qua t¸c phÈm nghÞ luËn ng¾n gän, chÆt chÏ vµ giµu h×nh ¶nh cña NguyÔn §×nh Thi. B. ChuÈn bÞ - So¹n bµi.

(189) C. Khởi động 1. KiÓm tra : T¸c gi¶ Chu Quang TiÒm khuyªn chóng ta nªn chän sách và đọc sách ntn ? Em đã học theo lời khuyên ấy đến đâu ? 2. Giíi thiÖu bµi : V¨n b¶n “ý nghÜa v¨n ch¬ng” häc ë líp 7 ai lµ t¸c gi¶ ? Néi dung chÝnh cña VB ? - T¸c gi¶ : Hoµi Thanh viÕt n¨m 1936 - Nguån gèc cèt yÕu vµ c«ng dông cña v¨n ch¬ng D. Tiến trình các hoạt động Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1. 1. Dùa vµo chó thÝch * giíi thiÖu ~ nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ N§Thi ? Hs tr×nh bµy.. 2. Tr×nh bµy ~ hiÓu biÕt vÒ t¸c phÈm. - H/c¶nh s¸ng t¸c : 1948 thêi kú ®Çu cuéc KCCP Cta ®ang XD mét nÒn v¨n học Nthuật mới đầm đà tính dân tộc, đại chúng, gắn với cuộc KC vĩ đại của nd → NhiÖt t×nh cña ngêi nghÖ sÜ k/chiÕn. - Bè côc : C¸c luËn ®iÓm võa cã sù gi¶i thÝch cho nhau vừa đợc nối tiếp tự nhiên theo hớng ngày càng phân tích sâu sức mạnh đặc trng của văn nghệ. - Nhan đề : vừa có tính khái quát lí luËn võa gîi sù gÇn gòi, th©n mËt. Nã bao hàm đợc cả ND lẫn cách thức, giäng ®iÖu nãi cña v¨n nghÖ.. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu chung. 1. T¸c gi¶. - Mét nghÖ sÜ ®a tµi. - Mét nghÖ sÜ cã tinh thÇn tiªn phong trong viÖc t×m tòi và đổi mới nghệ thuật. - Mét con ngêi cã nhiÒu đóng góp cho lĩnh vực văn häc nghÖ thuËt tríc vµ sau CM. 2. T¸c phÈm. * H/c¶nh s¸ng t¸c.. * Bè côc : hÖ thèng luËn ®iÓm - Néi dung cña v¨n nghÖ lµ ph¶n ¸nh thùc t¹i kh¸ch quan lêi göi lêi nh¾n nhñ cña nghÖ sÜ. - Tiªng nãi cña v¨n nghÖ rÊt cÇn thiÕt ®/víi cs con ngêi, nhÊt lµ trong h/c chiến đấu sx vô cùng gian khæ cña dtéc ta trong ~ n¨m ®Çu k/c. - VNghÖ cã kh¶ n¨ng c¶m ho¸ søc m¹nh cña nã thËt là kỳ diệu đó là tiếng nói Hoạt động 2. Hs đọc đoạn văn 1 từ đầu đến “đời t/cảm, tác động qua lại ~ rung c¶m. sèng chung quanh” II. Ph©n tÝch. (3) Vai trß cña ®o¹n v¨n ? §/v¨n nªu luËn ®iÓm : V¨n nghÖ kh«ng 1. Néi dung ph¶n ¸nh, thÓ hiÖn cña v¨n nghÖ.

(190) chØ p/¸nh thùc t¹i kh¸ch quan mµ cßn thÓ hiÖn c¸i chñ quan cña ngêi s¸ng t¹o. (4) §Ó minh chøng cho luËn ®iÓm trªn tác giả đã đa ra phân tích ~ d/chứng v¨n häc nµo ? T¸c dông cña ~ d/chøng Êy ? - §Ó lµm râ luËn ®iÓm, t¸c gi¶ chän 2 d/c rất tiêu biểu của 2 tác giả vĩ đại của dtéc vµ cña thÕ giíi. - C¸ch nªu d/c rÊt cô thÓ, kÕt hîp lêi b×nh. + Hai câu thơ làm ta rung động với cái đẹp lạ lùng + C¶m thÊy trong lßng ta cã ~ sù sèng t¬i trÎ lu«n lu«n t¸i sinh Êy. + An_na Ca_rê_nhi_na đã chết thảm khèc khiÕn ta b©ng khu©ng nÆng ~ suy nghĩ không bao giờ quên đợc. → §ã lµ lêi göi, lêi nh¾n to¸t lªn tõ néi dung hiÖn thùc kh¸ch quan. Nhng bản chất đặc điểm của lời nhắn gửi ấy lµ g× ?. - Ph¶n ¸nh thùc t¹i kh¸ch quan. - ThÓ hiÖn t tëng tÊm lßng cña ngêi nghÖ sü.. TiÕt 2 Hs đọc đ/v “Lời gửi của Nthuật... một c¸ch sèng cña t©m hån” 5. V× sao t¸c gi¶ viÕt lêi göi cña nghÖ sü cho nhân loại, cho đời sau phức tạp hơn, phong phó vµ s©u s¾c h¬n ~ bµi häc lu©n lí triết lý đời ngời, lời khuyên xử thế dù lµ triÕt lý næi tiÕng s©u s¾c, ch¼ng h¹n nh triết lý duy tâm tài mệnh tơng đố hay t©m lµ gèc, t©m tù lßng ta ? Hs th¶o luËn. N§T ®i s©u bµn néi dung cña v¨n nghÖ – t tëng, t×nh c¶m cña nghÖ sÜ göi g¾m trong t¸c phÈm. §Ó nªu râ tÝnh phong phó, phøc t¹p, s©u s¾c cña nã, t¸c gi¶ so s¸nh víi ~ lêi nh¾n göi ë bªn ngoµi, c«ng khai trùc tiÕp. Sau đó tác giả nêu ra nội dung t tởng t/c¶m cô thÓ lµ tÊt c¶ ~ say sa, vui buån, yªu ghÐt, m¬ méng, phÊn khÝch cña ngêi nghệ sĩ. Nó mang đến cho Cta bao rung - Những rung cảm và.

(191) động ngỡ ngàng trớc ~ điều tởng chừng nhận thức của từng ngời nh đã rất quen thuộc. tiÕp nhËn. → Tãm l¹i néi dung v¨n nghÖ kh¸c víi ND c¸c bé m«n khoa häc x· héi kh¸c nh lịch sử, địa lý, đạo đức học, dân tộc học, luËt häc... C¸c bé m«n nµy kh¸m ph¸ miêu tả đúc kết bộ mặt tự nhiên hay xã héi c¸c qui luËt kh¸ch quan. VnghÖ tËp trung kh¸m ph¸, thÓ hiÖn chiÒu s©u tÝnh c¸ch, sè phËn con ngêi, thÕ giíi bªn trong cña con ngêi. ND chñ yÕu cña VN là hiện thực mang tính cụ thể, sinh động, là đời sống tình cảm của con ngời qua 2. Søc m¹nh vµ ý nghÜa c¸ch nh×n cña c¸ nh©n nghÖ sÜ. kú diÖu cña v¨n nghÖ. 6. Vì sao con ngời cần đến tiêng nói của - Giúp con ngời đợc sống v¨n nghÖ. - Văn nghệ giúp ta đợc sống đầy đủ hơn, đầy đủ, phong phú hơn phong phú hơn với cuộc đời và với chình và nhận thấy chính bản th©n m×nh. m×nh. - Khi con ngêi bÞ ng¨n “Mçi t¸c phÈm lín nh räi... ãc ta nghÜ” c¸ch víi cuéc sèng, VN VD L·o H¹c. - Trong nh÷ng trêng hîp con ngêi bÞ lµ sîi d©y nèi hä víi thÕ ng¨n c¸ch víi cuéc sèng, tiÕng nãi cña giíi bªn ngoµi VN l¹i cµng lµ sîi d©y buéc chÆt hä víi - Gióp con ngêi biÕt vît cuộc đời thờng bên ngoài với tất cả ~ sự qua mọi khó khăn, thử thách để giữ cho “đời cứ sống, hoạt động, ~ buồn vui gần gũi. - VN gãp phÇn lµm t¬i m¸t sinh ho¹t t¬i” khắc khổ hằng ngày, giữ cho đời cứ tơi – là món ăn tinh thần giúp con ngời biết 3. Con đờng riêng của sống và ớc mơ vợt lên bao khó khăn hiện văn nghệ đến với ngời tiÕp nhËn. t¹i. VËy nÕu kh«ng cã v¨n nghÖ th× cs cña con ngời sẽ ra sao ? (VD : “Trên đồng c¹n... ®i bõa” “Rñ nhau ®i cÊy ®i cµy b©y giê khã nhäc...” 7. Trong v¨n b¶n, t¸c gi¶ nhiÒu lÇn ®a ra quan niÖm cña m×nh vÒ b¶n chÊt cña nghệ thuật ? Bản chất đó là gì ? Từ bản - VN đến với mọi ngời chất ấy tác giả đã diễn giải và làm rõ con bằng con đờng tình cảm đờng của VN đến với ngời tiếp nhận. - NghÖ thuËt lµ tiÕng nãi cña t/c¶m - Tác phẩm văn nghệ chứa đựng tình yêu ghÐt, nçi buån vui cña con ngêi chóng ta trong đời sống sinh động thờng ngày. T t-.

(192) ëng cña NT kh«ng kh« khan, trõu tîng mµ l¾ng s©u, thÊm vµo ~ c¶m xóc, ~ nçi niÒm. - VN là tiếng nói từ trái tim đến với trái tim nó “đốt lửa trong lòng chúng ta, khiến chúng ta phải tự bớc lên đờng ấy” → VN thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cña nã mét c¸ch tù nhiªn, hiÖu qu¶ l©u bÒn, s©u s¾c. VD : TruyÖn KiÒu (lªn ¸n XHPK, ph¶n ¸nh sè phËn con ngêi, ca ngîi t×nh yªu tù do) → t/c nh©n ¸i. 8. Nh÷ng gi¸ trÞ nghÖ thuËt vµ néi dung t¸c phÈm ? 9. C¸ch viÕt nghÞ luËn trong VB nµy cã g× giống và khác so với “Bàn về đọc sách” * Gièng : lËp luËn tõ c¸c luËn cø, giµu lÝ lÏ d/c, giµu h/¶nh vµ nhiÖt t×nh cña ngêi viÕt. * Khác : Nghị luận vấn đề xã hội NghÞ luËn v¨n häc → lêi v¨n gîi c¶m h¬n, giµu c¶m xóc.. E. Cñng cè - dÆn dß - BT Sgk - CBB : “ Thµnh phÇn biÖt lËp ”. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - Bè côc chÆt chÏ hîp lý dÉn d¾t tù nhiªn. - C¸ch viÕt giµu h/¶nh cã nhiÒu d/chøng vÒ th¬ v¨n vÒ ®sèng thùc tÕ - Giäng v¨n ch©n thµnh say sa. 2. Néi dung - Néi dung cña v¨n nghÖ - Søc m¹nh cña VN.

(193) TiÕt 98 : C¸c thµnh phÇn biÖt lËp A. Mục tiêu cần đạt - Gióp HS: - nhËn biÕt 2 thµnh phÇn biÖt lËp: T×nh th¸i vµ c¶m th¸n - Nắm đợc công dụng của mỗi thành phần trong câu. - Biết đặt câu có thành phần tình thái, thành phần cảm thán. B. ChuÈn bÞ - So¹n bµi C. Khởi động 1. KiÓm tra : Khëi ng÷ lµ g× ? C¸ch nhËn diÖn khëi ng÷. BT 2. Giíi thiÖu : C¸c thµnh phÇn c©u n»m trong c©u C¸c thµnh phÇn n»m ngoµi cÊu tróc c©u → biÖt lËp D. Tiến trình các hoạt động Hoạt động của giáo viên Nội dung cần đạt häc sinh Hoạt động 1. I. Thµnh phÇn t×nh th¸i Hs đọc câu a. b và hai câu hỏi * VD : sgk Hs th¶o luËn nhãm, tr¶ lêi. * NhËn xÐt - Chắc → thể hiện độ tin cậy cao cña ngêi nãi ®/víi sù viÖc → Nếu không có ~ từ ngữ in - Có lẽ → độ tin cậy thấp hơn của ®Ëm th× sù viÖc trong c©u ngêi nãi ®/v sù viÖc không có gì thay đổi. Em hiÓu thÕ nµo lµ t/phÇn t×nh th¸i? Hoạt động 2. II. Thµnh phÇn c¶m th¸n. Hs đọc câu a. b. và trả lời ba * VD : a. b. c©u hái nªu ë díi. * NhËn xÐt. - C¸c tõ å, trêi ¬i kh«ng chØ sù vËt, sù viÖc - Chóng ta hiÓu t¹i sao ngêi nãi kªu å, trêi ¬i lµ nhê phÇn c©u tiÕp theo sau nh÷ng tiÕng nµy. ChÝnh ~ phÇn câu tiếp theo sau các tiếng đó giải thÝch t¹i sao ngêi nãi c¶m th¸n.

(194) Vậy em hiểu thành phần cảm - Các từ ồ, trời ơi dùng để ngời nói th¸n lµ g× ? gi·i bµy nçi lßng cña m×nh. Hs đọc ghi nhớ. III. Ghi nhí.. Hs lµm miÖng.. IV. LuyÖn tËp. Bµi 1. a. cã lÏ → t×nh th¸i. Hs đọc bài 2. Hs làm việc cá b. chao ôi → cảm thán c. h×nh nh → t×nh th¸i nh©n. d. ch¶ nhÏ → t×nh th¸i. Bµi 2. S¸p xÕp theo tr×nh tù t¨ng dÇn độ tin cậy. Hs đọc bài 3. Dêng nh/ h×nh nh/ cã vÎ nh/ cã lÏ/ Th¶o luËn nhãm 4 b¹n : 3/. ch¾c lµ/ ch¾c h¼n/ ch¾c ch¾n Hs trình bày đáp án. Bµi 3. NhËn xÐt. - Ch¾c ch¾n → ngêi nãi chÞu tr¸ch Gv chốt đáp án. nhiệm cao nhất về độ tin cậy của sự viÖc do m×nh nãi ra. - H×nh nh → thÊp nhÊt - Ch¾c → NQS¸ng chon tõ “ch¾c” v× c©u v¨n thÓ hiÖn sù pháng ®o¸n Gv híng dÉn hs thùc hiÖn yªu cña t¸c gi¶ vÒ suy nghÜ diÔn ra trong lßng ¸nh S¸u nªn kh«ng thÓn thiªn cầu của đề bài. vÒ phÝa qu¸ Ýt ch¾c ch¾n hay thiªn vÒ phÝa qu¸ ch¾c ch¾n. Bµi 4. ViÕt ®o¹n v¨n - Nội dung : cảm xúc của em khi đợc thởng thức 1 tác phẩm vh - H×nh thøc : ®/v cã c©u chøa t×nh th¸i hoÆc c¶m th¸n. E. Cñng cè - dÆn dß - Lµm BT trong SBT - CBB “NghÞ luËn vÒ mét sù viÖc...”.

(195) Tiết 99 : Nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống A.Mục tiêu cần đạt - Giúp HS hiểu một hình thức nghị luận phổ biến trong đời sống: nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. B. ChuÈn bÞ - Soạn bài - đọc tài liệu liên quan C. Khởi động 1. KiÓm tra : - Kh¸i niÖm phÐp ph©n tÝch – tæng hîp. Vai trß cña chóng trong mét bµi nghÞ luËn. Mèi quan hÖ cña chóng. - Bµi tËp. 2. Giíi thiÖu bµi : NghÞ luËn x· héi : + Nghị luận về một sực việc, hiện tợng đời sống + Nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý. D. Tiến trình hoạt động Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1. Hs đọc văn bản “ Bệnh lề mề ” Bµi v¨n cã mÊy ®o¹n, ý chÝnh cña tõng ®o¹n. Hs th¶o luËn c©u hái a. b. c. d. theo nhãm 4 : 5/. §¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi. C¸c nhãm nhËn xÐt, bæ sung. Gv chốt đáp án trên bảng phụ. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu bµi NL vÒ mét sù việc, hiện tợng đời sống. * V¨n b¶n “ BÖnh lÒ mÒ ” a. VB bµn luËn hiÖn tîng bÖnh lÒ mÒ BiÓu hiÖn : sai hÑn, ®i chËm, kh«ng coi träng. - Tác giả nêu rõ vấn đề của hiện tợng bệnh lề mề. - B»ng c¸ch ph©n tÝch nguyªn nh©n, t¸c h¹i cña bÖnh. b. Nguyªn nh©n - Ých kû, v« tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc chung. - ThiÕu tù träng vµ thiÕu t«n träng ngêi kh¸c c. T¸c h¹i - Lµm mÊt thêi gian phiÒn ngêi kh¸c - Không bàn bạc đợc công việc chung một cách thấu đáo..

(196) - T¹o ra mét thãi quen kÐm v¨n ho¸ Qua bt a. b. c. d h·y cho biÕt d. Bè côc thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét sù - Nªu hiÖn tîng viÖc hiÖn tîng trong ®sèng xhéi - Ph©n tÝch nguyªn nh©n, t¸c h¹i ? - §a ra gi¶i ph¸p kh¾c phôc Yªu cÇu vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña bµi NL ? → Hs dùa vµo ghi nhí tr¶ lêi * Ghi nhí Hoạt động 2 II. LuyÖn tËp. Hs đọc bt. Bµi 1. * C¸c sù viÖc hiÖn tîng tèt Th¶o luËn nhãm 4 : 3/ đẹp - Häc tËp tèt - Hs nghÌo vît khã - Tinh thÇn t¬ng trî lÉn nhau - Kh«ng tham lam - Lßng tù träng. * C¸c hiÖn tîng cha tèt. - Sai hÑn - K0 gi÷ lêi høa - Nãi tôc - ViÕt bËy - Đua đòi - Lêi biÕng, häc tñ, quay cãp. - Thãi û l¹i, ®i häc muén E. Cñng cè – dÆn dß - BT 2 - CBB “C¸ch lµm bµi NL...”.

(197) C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ một sự việc, hiện tợng đời sống A. Mục tiêu cần đạt Giúp hs biết cách làm bài NL về một sự việc hiện tợng đời sống. B. ChuÈn bÞ - Gv so¹n bµi. C. Khởi động * Gv nªu yªu cÇu cña tiÕt häc : - Tìm hiểu các dạng đề và cách làm bài. D. Tiến trình các hoạt động. TiÕt 100 :. Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1. Tìm hiểu các đề bµi Hs đọc 4 đề bài Qua 4 đề bài đó em thấy 1 đề bài NL vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng ®s thêng cã mÊy phÇn ?. Mỗi hs ra một đề tơng tự. Hoạt động 2. Tìm hiểu cách làm bµi Hs đọc đề bài sgk. ? Muèn lµm bµi NL ph¶i tr¶i qua ~ bíc nµo ? ? Tìm hiểu đề cần làm ~ gì ? Tìm ý ý 2 : §¸nh gi¸ viÖc lµm cña PVN - ViÖc lµm tèt cÇn biÓu d¬ng vµ nh©n réng. - ViÖc nhá cã ý nghÜa lín ý 3 : Đánh giá việc phát động * Vì sao phát động. Nội dung cần đạt I. §Ò bµi NL 1. Ví dụ : đề 1. 2. 3. 4 sgk. 2. NhËn xÐt. §Ò cã 2 phÇn - PhÇn nªu sù viÖc hiÖn tîng cÇn biÓu d¬ng hay mÖnh lÖnh. (Có đề cung cấp sẵn sự việc htg díi d¹ng mét truyÖn kÓ, 1 mÈu tin. Có đề chỉ gọi tên sự việc htg) II. C¸ch lµm bµi NL vÒ mét sù việc, hiện tợng đời sống. * §Ò bµi : sgk Bớc 1. Tìm hiểu để, tìm ý. - ThÓ lo¹i : NL. - Néi dung sù viÖc : Phong trµo häc tËp P.V¨n nghÜa. - Yªu cÇu : Suy nghÜ vÒ hiÖn tîng Êy + NghÜa lµ ng` thÕ nµo ? . Biết thg yêu giúp đỡ mẹ trong việc đồng áng . BiÕt kÕt hîp häc vµ hµnh . BiÕt s¸ng t¹o. + Vì sao thành đoàn phát động ptrµo häc tËp NghÜa..

(198) - V× viÖc Êy tèt, ai còng häc tËp đợc - Häc tËp nghÜa lµ häc yªu cha mÑ,... * Việc phát động có ý nghĩa gì ? - T¹o phong trµo thi ®ua häc tËp tốt, lao động tốt. - T¹o nhiÒu con ngoan trß giái, ngêi tèt viÖc tèt Gv giíi thiÖu khung dµn ý trong sgk vµ yªu cÇu hs cô thÓ ho¸ c¸c môc nhá thµnh dµn ý chi tiÕt.. V× häc tËp NghÜa lµ häc yªu cha mẹ, học lao động, học kết hợp víi hµnh, häc s¸ng t¹o – lµm ~ viÖc nhá mµ cã ý nghÜa lín. Bíc 2. LËp dµn bµi. Bíc 3. ViÕt bµi. §o¹n 1 : Ph©n tÝch ý nghÜa viÖc lµm cña P.V.NghÜa. - Biết thg yêu giúp đỡ mẹ trong Gv hớng dẫn hs viết 1 số đoạn việc đồng áng. phÇn TBµi. - BiÕt kÕt hîp häc vµ hµnh TÊt c¶ hs viÕt ®o¹n vµo vë. - BiÕt s¸ng t¹o lµm c¸i têi cho mÑ Hs đọc đoạn văn, các bạn nhận kéo nớc đỡ mệt. xÐt. * Ghi nhí . Gv chèt l¹i. Hs rót ra ghi nhí. E. Cñng cè – dÆn dß - BT luyÖn tËp. - CTrình địa phơng..

(199) Chơng trình địa phơng (phần tập làm văn) (Tìm hiểu suy nghĩ viết bài về tình hình địa phơng) TuÇn: 21 TiÕt 101 : A. Mục tiêu cần đạt - Gióp HS : - Tập suy nghĩ về một hiện tợng thực tế ở địa phơng. - Viết một bài văn trình bày vấn đề đó với suy nghĩ, kiến nghị của mình díi c¸c h×nh thøc thÝch hîp: Tù sù, miªu t¶, nghÞ luËn, thuyÕt minh. B. ChuÈn bÞ. - Gv so¹n bµi. - Hs tìm hiểu t liệu về địa phơng C. Khởi động. Gv nªu yªu cÇu cña ch¬ng tr×nh. D. Tiến trình hoạt động Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1. Hs đọc lần lợt từng mục cách làm đã nêu trong sgk. Hs tr×nh bµy l¹i sù hiÓu biÕt cña m×nh vÒ c¸ch lµm. Gv chèt l¹i c¸ch lµm.. Hoạt động 2 Gv dÆn dß hs lu ý vÒ néi dung vµ h×nh thøc VB vÒ thêi h¹n nép bµi. VD : Vấn đề môi trờng, vấn đề tÖ n¹n, ®sèng nd©n, ~ thµnh tùu míi trong x©y dùng, ~ biÓu hiÖn vÒ sù quan t©m ®/v quyÒn trÎ em, vấn đề giúp đỡ gia đình thg binh. Nội dung cần đạt I. Giíi thiÖu nhiÖm vô, yªu cÇu 1. Yªu cÇu. 2. C¸ch lµm - Chän sù viÖc hiÖn tîng cã ý nghĩa : VD vấn đề môi trờng,... - Ph¶i cã d/chøng - Nhận định chỗ đúng, chỗ bất cËp - Bày tỏ thái độ. - Viết bài có bố cục đầy đủ. II. Híng dÉn dÆn dß. - VÒ néi dung : t×nh h×nh, ý kiÕn, nhận định của cá nhân hs phải rõ rµng cô thÓ, cã lËp luËn, thuyÕt minh, thuyÕt phôc. - Tuyệt đối không đợc nêu tên ngời, tên cơ quan, đơn vị cụ thể, cã thËt v× nh vËy ph¹m vi TLV.

(200) liệt sĩ, bà mẹ ah, giúp ~ ngời có đã trở thành một phạm vi khác. hoµn c¶nh khã kh¨n. Hs vi ph¹m sÏ bÞ phª b×nh. - Thêi h¹n thu bµi tuÇn 27. E. Cñng cè – dÆn dß - ChuÈn bÞ hµnh trang bíc vµo thÕ kû míi.. TiÕt 102 : ChuÈn bÞ hµnh trang bíc vµo thÕ kû míi Vò Khoan. A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - Nhận thức đợc những điểm mạnh, điểm yếu trong tính các của con ngêi ViÖt Nam, yªu cÊu gÊp rót ph¶i kh¾c phôc ®iÓm yÕu, h×nh thµnh những đức tính và thói quen tốt khi đát nớc đi vào công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong thế kỉ mới. - Nắm đợc trình tự lập luận và nghệ thuật nghị luận của tác giả. B. ChuÈn bÞ. - Gv soạn bài, đọc t liệu liên quan. . C. Khởi động 1. KiÓm tra : Theo t¸c gi¶ N§Thi ta cã thÓ nãi ntn vÒ søc m¹nh kú diệu của văn nghệ. Con đờng văn nghệ đến với ngời đọc, ngời nghe, ngời tiÕp nhËn cã ~ nÐt riªng ntn ? 2. Giíi thiÖu bµi : Bµi viÕt cã ý nghÜa cÊp thiÕt trong thêi ®iÓm më đầu thế kỷ mới - đ/n ta có nhiệm vụ công nghiệp hóa, hiện đại hoá trở thµnh 1 níc c«ng nghiÖp vµo thêi ®iÓm 2020. D. Tiến trình hoạt động. Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1. Hs dùa vµo chó thÝch * tr×nh bµy vÒ t¸c gi¶ Vò Khoan. Hs tr×nh bµy vµi nÐt vÒ t¸c phÈm.. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu chung. 1. T¸c gi¶ : Phã thñ tíng Vò Khoan 2. T¸c phÈm - XuÊt xø : Gv và hs đọc VB. - H/c¶nh s¸ng t¸c : ®Çu Giäng trÇm tÜnh kh¸ch quan nhng n¨m 2001. Khi ®/n ta cïng không xa cách nói một vấn đề hệ trọng toàn TG bớc vào năm đầu nhng kh«ng cao giäng thuyÕt gi¸o mµ tiªn cña thÕ kû míi. gÇn gòi, gi¶n dÞ. - Bè côc. + Nêu vấn đề. 2 câu đầu : CBÞ hµnh trang. + Giải quyết vấn đề.

(201) . ChuÈn bÞ c¸i g× . V× sao cÇn chuÈn bÞ . Nh÷ng c¸i m¹nh yÕu cña ngêi VN cÇn nhËn râ + Kết thúc vấn đề : việc qđịnh đầu tiên đ/v thế hệ trÎ VN Hoạt động 2. II. Ph©n tÝch. Hs đọc. Yêu cầu phát hiện các luận cứ 1. Sự chuẩn bị bản thân con cña t¸c gi¶. ngêi. ? T¸c gi¶ cho r»ng trong ~ hµnh trang Êy b¶n th©n con ngêi lµ quan träng nhất ? Điều đó đúng hay không ? Tại sao ? Nªu VD cô thÓ. Hs độc lập suy nghĩ và nhận xét. - Chuẩn bị con ngời là vấn đề đúng - Là vấn đề quan trọng mở + Con ngời luôn là động lực ↑ của lsử đầu + Trong nÒn KT trÝ thøc th× con ngêi l¹i cã vai trß quan träng. - C¸c lý lÏ : + Tõ cæ chÝ kim + NÒn KT tri thøc. 2. Bèi c¶nh cña thÕ giíi T¸c gi¶ chØ ra bèi c¶nh cña thÕ giíi hiÖn nay vµ nhiÖm vô cña ®/n hiÖn nay. * Bèi c¶nh : TG mµ c«ng ? Nh÷ng yªu cÇu nhiÖm vô to lín cÊp nghÖ ↑ nh huyÒn tho¹i, sù bách đang đặt ra cho các thế hệ hiện giao thoa hội nhập ngày nay lµ g× ? cµng s©u réng gi÷a c¸c nÒn KT. * Níc ta : 3 nvô - Thoát khỏi tình trạng đói nghÌo cña nÒn KtÕ n«ng nghiÖp - §Èy m¹nh CNho¸, hiÖn đại hoá - TiÕp cËn víi nÒn KtÕ trÝ Tác giả đã nêu vài phân tích ~ điểm thức m¹nh, ®iÓm yÕu nµo trong tÝnh c¸ch, 3. Nh÷ng ®iÓm m¹nh, yÕu thãi quen cña ngêi VN ? cña ngêi ViÖt Nam §©y lµ luËn cø trung t©m nªn t¸c gi¶ - Th«ng minh nh¹y bÐn víi nêu cụ thể và ptích thấu đáo. c¸i míi nhng : + ThiÕu kiÕn thøc c¬ b¶n + KÐm kh¶ n¨ng thùc hµnh - CÇn cï s¸ng t¹o :.

(202) + ThiÕu tÝnh tØ mØ + K0 coi träng nghiªm ngÆt qui tr×nh c«ng nghiÖp + Cha quen cờng độ khẩn tr¬ng. - Đoàn kết đùm bọc trong k2 + đố kị trong làm ăn + đó kị trong cs đời thờng - ThÝch øng nhanh nhng + h¹n chÕ trong thãi quen vµ nÕp nghÜ + k× thÞ kinh doanh + quen bao cÊp + sïng vµ b¸i qu¸ møc + kh«n vÆt kh«ng gi÷ ch÷ tÝn.. H·y lÊy d/c chøng minh cho ~ ®iÓm m¹nh yÕu cña ngêi VN ta → Hs th¶o luËn lÊy d/c tõ thùc tÕ cs → Hs tù liªn hÖ nh÷ng ®2 Êy ë chÝnh mçi con ngêi ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ - Hs ph¸t hiÖn. T¸c gi¶ kh«ng chia thµnh 2 ý râ rÖt mµ c¸ch L.L nªu ®iÓm m¹nh vµ ®i liÒn víi nã lµ c¸i yÕu → t¹o ra c¸ch nh×n thÊu đáo hợp lý không tĩnh tại _ trong cái mạnh lại có thể chứa đựng cái yếu. - Cái mạnh cái yếu luôn đợc đối chiếu víi y/c x©y dùng vµ ↑ ®/níc hiÖn nay chø kh«ng chØ nh×n trong lÞch sö. → lập luận xác đáng. ? Qua đó tóm lại em thấy ~ điểm m¹nh, ®2 yÕu nµo cña ngêi VN ? * Th«ng minh nh¹y bÐn víi c¸i míi - CÇn cï s¸ng t¹o - Đoàn kết đùm bọc nhau. * ThiÕu kiÕn thøc c¬ b¶n, kÐm kh¶ năng thực hành, thiếu đức tính tỉ mỉ, kh«ng coi träng nghiªm ngÆt qui tr×nh công nghệ, thiếu tính cộng đồng trong lµm ¨n. 4. KÕt luËn : Bph¸p ? T¸c gi¶ kÕt luËn ntn ? - Yªu cÇu ®/v thÕ hÖ trÎ : ? Tác giả có thái độ ntn khi đa ra vấn nhận thức sự thực. - Ph¸t huy thÕ m¹nh kh¾c đề và giài quyết vấn đề. - Lâu nay khi nói đến p/chất con ngời phục điểm yếu, hình thành VN, ngêi ta thêng ca ngîi c¸i tèt c¸i thãi quen tèt ngay tõ viÖc nhá. mạnh → là cần thiết để phát huy cái m¹nh. Nhng bá qua h¹n chÕ cña m×nh → tự đề cao quá mức → tâm lý ấy cản trë sù v¬ng lªn. - Thái độ tác giả tôn trọng sự thật nhìn nhận vấn đề một cách khách quan toàn diÖn, kh«ng thiªn lÖch vÒ mét phÝa khẳng định và trân trọng ~ p/chất tốt đẹp _ thẳng thắn chỉ ra ~ mặt yếu kém III. Tổng kết Hoạt động 3 1. NghÖ thuËt.

(203) Trong VB t¸c gi¶ sö dông nhiÒu thµnh ng÷, tôc ng÷. H·y chØ ra vµ ph©n tÝch t¸c dông ? “nớc đến chân mới nhảy” “liệu cơm g¾p m¾m” “tr©u buéc ghÐt tr©u ¨n” “ bãc ng¾n c¾n dµi”. - Sö dông thÝch hîp thµnh ng÷, tôc ng÷. - C¸ch nãi gi¶n dÞ trùc tiÕp dÔ hiÓu ng«n ng÷ b¸o chÝ gắn với đời sống. 2. Néi dung - §iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña con ngêi VN - NhiÖm vô thÕ hÖ trÎ VN.. E. Cñng cè – dÆn dß : - BT 1.2. (Tr 31sgk) - CBB “ C¸c thµnh phÇn biÖt lËp ”. TiÕt 103 : C¸c thµnh phÇn biÖt lËp (tiÕp) A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - Nhận biết hai thành phần biệt lập : gọi - đáp và phụ chú. - Nắm đợc công dụng riêng của mỗi thành phần trong câu. - Biết dặt câu có thành phần gọi - đáp, thành phần phụ chú. B. ChuÈn bÞ - Gv so¹n bµi. C. Khởi động 1. KiÓm tra : Tr×nh bµy thµnh phÇn t×nh th¸i vµ c¶m th¸n BT4. ViÕt mét ®o¹n v¨n... 2. Giíi thiÖu : C¸c thµnh phÇn biÖt lËp tiÕp theo. D. Tiến trình các hoạt động Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1. Hs đọc ví dụ trên bảng phụ (sgk) Hs th¶o luËn c©u hái 1. 2. 3(Tr 31sgk). Thế nào là phần gọi đáp. Hs đọc ghi nhớ 1 Hoạt động 2.. Nội dung cần đạt I. Thành phần gọi đáp. 1. VÝ dô : sgk 2. NhËn xÐt : - Từ để : + gọi : này + đáp : tha ông - Từ ngữ gọi đáp → không nằm trong sự việc đợc diễn đạt - Tõ :+ t¹o lËp gtiÕp : nµy + duy tr× gtiÕp : tha «ng → Phần gọi đáp. 3. Ghi nhí 1 II. Thµnh phÇn phô chó.

(204) Hs đọc các VDụ a. b. sgk. Tr 31, 32 Hs trao đổi thảo luận về các câu hái 1. 2. 3. ThÕ nµo lµ thµnh phÇn phô chó ?. 1. VÝ dô : sgk 2. NhËn xÐt - NÕu lîc bá c¸c tõ ng÷ in ®Ëm, nghÜa sù viÖc cña mçi c©u trªn không thay đổi. Vì nó là t/phần biÖt lËp. - trong c©u a tõ ng÷ in ®Ëm chó thích cho “đứa con gái đầu lòng” - trong c©u b, côm C – V in ®Ëm chó thÝch cho ®iÒu suy nghÜ diÔn ra trong n/v t«i. 3. Ghi nhí 2.. Hs đọc cả ghi nhớ Tr 32 sgk.. Hoạt động 3 Hs lµm bt 1 – c¸ nh©n. III. LuyÖn tËp. Bài 1 : Phần gọi - đáp. - Nµy – v©ng. Bài 2. Phần gọi đáp. BÇu ¬i → híng tíi chung tÊt c¶ mäi ngêi. Bài 3. Xác định phần phụ chú a. kÓ c¶ anh → mäi ngêi. b. c¸c thÇy, c« gi¸o...→ nh÷ng ngêi n¾m gi÷ ch×a kho¸. c. nh÷ng ngêi chñ thùc sù... → líp trÎ. d. cã ai ngê → c« bÐ nhµ bªn còng vµo du kÝch th¬ng th¬ng qu¸... → m¾t ®en trßn Bµi 4. a. b. c → tõ ng÷ phÝa tríc. d → tõ ng÷ tríc vµ sau Bµi 5. ViÕt ®o¹n v¨n. - Néi dung : thanh niªn chuÈn bÞ hµnh trang - H×nh thøc : ®/v¨n cã c©u chøa phô chó.

(205) E. Cñng cè – dÆn dß - Lµm BT - ViÕt bµi TLV sè 5.. TiÕt 104 +105 :. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5 NghÞ luËn x· héi A. Mục tiêu cần đạt : Kiểm tra kỹ năng làm bài nghị luận về một sự việc hiện tợng đời sống xã héi. B. TiÕn tr×nh giê kiÓm tra. 1. Gv đọc đề . Một hiện tợng khá phổ biến hiện nay là vứt rác ra đờng hoặc những nơi công cộng. Ngồi bên hồ dù là hồ đẹp nổi tiếng, ngời ta cũng tiện tay vứt rác xuống... Em hãy đặt một nhan đề để gọi ra hiện tợng ấy và viết bµi v¨n nªu suy nghÜ cña m×nh 2. Häc sinh lµm bµi. 3. Gv thu bµi C. DÆn dß : - CBB “ Chã sãi vµ Cõu ” trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng Ten.

(206) TuÇn: 22 TiÕt 106 + 107: CHã SãI vµ Cõu trong TH¥ NGô NG¤N cña “LA PH¤NG TEN.. A. Mục tiêu cần đạt Giúp hs hiểu đợc tác giả bài nghị luận văn chơng đã dùng biện ph¸p so s¸nh h×nh tîng con cõu vµ con chã sãi trong th¬ ngô ng«n cña LA Ph«ng Ten víi nh÷ng dßng viÕt vÒ hai con vËt Êy cña nhµ khoa häc Buy - Phông nhằm làm nổi bật đặc trng của sáng tác nghệ thuật. B. ChuÈn bÞ GV so¹n bµi C. Khởi động 1. KiÓm tra: Nªu ý nghÜa, t¸c dông cña v¨n b¶n “ChuÈn bÞ hµnh trang vào thế kỷ mới” đối với hs chúng ta. 2. Giíi thiÖu bµi: §i bé ngao du häc ë líp 8 cña nhµ v¨n Ph¸p Ru x«. D.Tiến hành các hoạt động.

(207) Hoạt động 1 ? Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ VB (sgk) vµ La Ph«ng ten (1621 - 1695) (nhµ v¨n Ph¸p) chuyªn viÕt chuyÖn ngô ng«n t¸c gi¶ cña nh÷ng bµi th¬ ngô ng«n næi tiÕng Th¬ vµ Rïa; L·o n«ng vµ c¸c con; Chã sãi vµ Cõu non. ) - H.Ten lµ ngêi chuyªn nghiªn vÒ La Ph«ng ten. * Gv giíi thiÖu vÒ t¸c phÈm “ La Ph«ng ten vµ nh÷ng bµi th¬ ngô ngôn của ông ” Hs đọc vb ? Tr×nh bµy vÒ v¨n b¶n trÝch (bè côc c¸ch lËp luËn) * Trong cả hai đoạn tởng đều triÓn khai m¹ch NL theo trËt tù 3 bíc: - Díi ngßi bót La Ph«ng ten - Díi ngßi bót Buy - ph«ng - Trë l¹i ngßi bót La Ph«ng ten * §o¹n 1 Bµn vÒ con cõu => tg thay bíc thø nhÊt = trÝch ®o¹n thơ của La Phông ten => Tg đã nhê La Ph«ng ten tham gia vµo m¹ch nghÞ luËn cña «ng lµm cho VBNL thêm sinh động. HÕt tiÕt 106 - chuyÓn tiÕt 107. I. T×m hiÓu 1. T¸c gi¶ Hi - p« - lit Ten nhµ nghiªn cøu v¨n häc Ph¸p 2. T¸c phÈm La Ph«ng ten vµ nh÷ng bµi th¬. * XuÊt hiÖn lµn ®Çu 1853 => sau t¸i ban nhiÒu lÇn * Gåm 3 phÇn - Mçi phÇn chia lµm nhiÒu ch¬ng - VB đợc học trích từ Chơng II phÇn 2 cña tp 3. V¨n b¶n ®o¹n trÝch: NghÞ luËn v¨n ch¬ng - H×nh tîng Cõu trong th¬ LPT - H×nh tîng Sãi trong th¬ LPT * C¸ch lËp luËn - So s¸nh h×nh tîng Cõu vµ Sãi trong th¬ La Ph«ng ten víi nh÷ng dòng viết về hai con vật đó của nhµ khoa häc Buy - Ph«ng..

(208) 1. KiÓm tra: NhËn xÐt bè côc vµ c¸ch lËp luËn cña vb “Chã sãi vµ Cõu trong th¬ ngô ng«n .” 2. Bµi míi: Hoạt động 1 Ph©n tÝch h×nh tîng con Cõu hs đọc lại doạn 1. (1) NhËn xÐt sù kh¸c nhau gi÷a ý kiÕn cña nhµ khoa häc vµ nhµ th¬ khi cùng phản ánh một đối tợng: con Cõu. Gv tãm t¾t: - Nhµ khoa häc vµ nhµ th¬ bµy tá thái độ gì với con cừu. - Đọc ĐV ngời đọc hiểu thêm gì vÒ con cõu qua tõng ý kiÕn.. II. Ph©n tÝch. 1. H×nh tîng Cõu. Theo Buy – Ph«ng - NhËn xÐt vÒ loµi Cõu nãi chung - nêunhững đặc tính cơ bản bằng c¸ch viÕt chÝnh x¸c: Sî sÖt, nhót nhát, ngu ngốc, đần độn, thụ động, không biết trốn tránh sự nguy hiÓm - Không nhắc đến tình mẫu tử th©n th¬ng Theo La – Ph«ng – ten - H/a con Cõu cô thÓ – mét con (2) Qua cách La - phông - ten nói cừu non bé bỏng ngoan đạo ngây đến thơ đáng thơng, yếu ớt, tội loài cừu đã thể hiện tình cảm thái nghiệp độ gì? - Đặt Cừu vào tình huống đặc Động lòng thơng cảm với bao nỗi biệt đối mặt với sói bên suối buån rÇu vµ thÊt väng nh thÕ - Nhân hoá Cừu: hiền lành, đáng th¬ng, tèt bông, kªu rªn van xin téi nghiÖp. - Sù hi sinh cho con bÊt chÊp nguy hiÓm - Nhắc đến tình mẫu tử thân thơng cao đẹp - Rót ra bµi häc ngô ng«n ®/v ngêi. Hoạt động 2. Tìm hiểu về hình tîng chã Sãi HS đọc đoạn 2 (1) Chã Sãi trong c¸ch nh×n cña nhµ khoa häc hiÖn ra ntn? Th¸i độ của tác giả đ/v con vật này? - Sống cô độc không kết bạn => chØ tu l¹i khi cÇn chèng tr¶ kÎ kh¸c m¹nh h¬n råi l¹i trë vÒ c« đơn lặng lẽ - Tiếng hú cô đơn dùng rợn, hôi, b¶n tÝnh h háng, sèng cã h¹i chÕt v« dông. 2. H×nh tîng chã Sãi * Trong con m¾t nhµ khoa häc đơn giản Sói là tên bạo chúa khát máu đáng ghét bẩn thỉu, hôi hám h háng sèng g©y h¹i chÕt v« dông. * Trong m¾t nhµ th¬ - Chó Sói -- độc ác - khổ sở.

(209) (2) Theo La Ph«ng ten chã Sãi cã hoµn toµn lµ tªn b¹o chóa kh¸t máu và đáng ghét không? Vì sao? - Nhµ th¬ chän 1 con Sãi cô thÓ đói meo, gầy giơ xơng đi kiếm måi, b¾t gÆp chó cõu non ®ang uống nớc. Hắn muốn ăn thịt nhng che giấu tâm địa mình kiếm cí b¾t téi Cõu non - Nhân hoá dựa trên đặc tính loài Sãi lµ s¨n ®uæi ¨n t¬i nuèt sèng (3) Th¶o luËn ý kiÕn cña em vÒ c©u v¨n cuèi bµi “ông để cho Buy - Phông dựng …” - Trong th¬ ngô ng«n La Ph«ng ten cã nhiÒu bµi cã N/V Sãi: Chã Sãi vµ Chã nhµ, Chã Sãi vµ Cß, Chã Sãi trë thµnh g· ch¨n cõu - Nhận định của ten là đúng vì «ng bao qu¸t tÊt c¶ c¸cbµi Êy chø kh«ng chØ riªng bµi “Chã Sãi vµ Cõu non” - Riêng bài này Sói có mặt đáng cời ví ngu ngốc chẳng kiếm đợc gì ăn nên mới đói meo (hài kịch ngu ngèc); nhng chñ yÕu ë ®©y lµ sự đáng ghét hống hách gian giảo bắt nạt kẻ yếu (bi kịch độc ác) => Nhận định Ten sẽ không đúng nÕu chØ vËn dông vµo 1 bµi “Chã Sãi vµ Cõu non” Theo em Buy - Phông đã tả 2 con vËt b»ng ph¬ng ph¸p nµo nh»m mục đích gì? Còn La tả hai con vËt Êy = ph¬ng ph¸p nµo? nh»m mục đích gì khác? HS trao đổi thảo luận + Nhµ khoa häc t¶ chÝnh x¸c kh¸ch quan dùa trªn quan s¸t nghiên cứu, phân tích để khái quát những đặc tính của từng loµi. + NghÖ sÜ t¶ quan s¸t tinh tÕ tr¸i tim nh¹y c¶m trÝ t¬ngt tîng. tÝnh c¸ch -- trém cíp - bÞ m¾c mu phức tạp -- đáng ghét - đáng th¬ng. - Chã Sãi võa lµ bi kÞch cña sù độc ác vừa là hài kịch của sự ngu ngèc.. 3. Sù s¸ng t¹o cña nhµ nghÖ sü - Hai n/v Sãi vµ Cõu in ®Ëm dÊu Ên c¸ch nh×n riªng cña nha th¬.

(210) phong phó tu tõ nh©n ho¸ => Giúp ngời đọc hiểu thêm đợc đạo lý ở đời. Đó là sự đối mặt giữa thiÖn vµ ¸c, kÎ yÕu - kÎ m¹nh Hoạt động 4 NhËn xÐt nghÖ thuËt, néi dung v¨n b¶n. Hoạt động 5 HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm Hoạt động cá nhân (miệng). BTVN: Chøng minh r»ng h×nh tîng chã Sãi trong bµi “ Chã Sãi vµ Cõu non ”cña La phÇn nµo cã thể xem là một gã đáng cời (hài kÞch cña sù ngu ngèc) nhng chñ yếu là một kẻ đáng ghét (bi kịch của sự độc ác). III. Tæng kÕt 1. NT - Ph©n tÝch, so s¸nh, chøng minh => luận điểm đợc nổi bật - M¹ch nghÞ luËn chÆt chÏ 2. Néi dung - §Æc trng cña s¸ng t¸ nghÖ thuËt IV. LuyÖn tËp BT1: Khoanh trßn c©u tr¶ lêi đúng A. Hai con vật cụ thể đợc đặt trong t×nh huèng kÞch tÝnh B. Tính cách đợc khắchoạ qua cử chØ lêi nãi BT2: §iÓm s¸ng t¹o cña La Ph«ng ten trong viÖc t¶ Sãi vµ Cõu? (nh©n ho¸) BT3: Quan ®iÓm cña Ten cã gÇn gòivíi N§Thi trong bµi “TiÕng nãi cña v¨n nghÖ” v× A: Tả sinh động B: KÓ chuyÖn hÊp dÉn C: LËp luËn chÆt chÏ D: Ng«n ng÷ giµu c¶m xóc. E. DÆn dß - Nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý.

(211) TiÕt 108 : Nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý A. Mục tiêu cần đạt Giúp HS biết làm bài nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý B. ChuÈn bÞ - GV so¹n bµi, chuÈn bÞ t liÖu - HS tr¶ lêi c¸c c©u hái C. Khởi động 1. Kiểm tra: Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sèng 2. Giới thiệu bài: Nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lý là bài NL bàn về một t tởng đạo lý có ý nghĩa quan trọng đối với cuộc sống con ngời. Các t tởng đạo lý đó thờng đợc đúc kết trong những câu tục ngữ, danh ng«n, ngô ng«n, khÈu hiÖu hoÆc kh¸i niÖm … D. Tiến trình hoạt động Hoạt động 1 I. T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ HS đọc VB “ Tri thức là sức một vấn đề t tởng, đạo lý mạnh ” HS đọc 2 lần 1. V¨n b¶n “Tri thøc lµ søc HS đọc câu hỏi a, b, c, d, e m¹nh” C©u a, b t/s tr¶ lêi c¸ nh©n 2. NhËn xÐt a. VB bµn vÒ gi¸ trÞ cña tri thøc khoa häc vµ ngêi tri thøc b. Bè côc * Mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÇn * MB: ®o¹n 1 - MB: nêu vđề * TB: nªu 2 VD chøng minh tri - TB: lập luận c/minh vđề thøc lµ søc m¹nh - KB: mở rộng vđề để bàn luận - §o¹n 1: Tri thøc cña mét c¸i khỏi số phận một đống phế liệu - §o¹n 2: Tri thøc lµ síc m¹nh cña c¸ch m¹ng: c¸c nhµ tri thøc VN đóng góp KCC Pháp và Mỹ * KB: Phª ph¸n mét sè ngêi kh«ng biÕt quÝ träng tri thøc HS tr¶ lêi c©u c, d, e * Mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÇn Th¶o luËn nhãm 4 b¹n: 5’ C. C¸c c©u cã L§’ chÝnh * §o¹n 1: c©u 1, 2 * §o¹n 2: c©u 1 râ rµng ngêi cã tri thøc * §o¹n 3: c©u 1 * §o¹n 4: c©u 1, c©u cuèi * Các LĐ trên đã diễn đạt đợc rõ rµng ý kiÕn cña ngêi viÕt: - Tri thøc lµ søc m¹nh - Vai trß to lín cña tri thøc trªn.

(212) - XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ®sèng (c¸c sự việc hiện tợng) để khái quát thành một vấn đề t tởng đạo lý - Xuất phát từ t tởng đạo lý, dùng lËp luËn gi¶i thÝch, cminh, ph©n tích …để thuyết phục ngời đọc nhận thức t tởng đạo lý đó HS đọc ghi nhớ Hoạt động 2 HS đọc bài LT Th¶o luËn nhãm 4: 5’. E. Cñng cè dÆn dß: - Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n. mọi lĩnh vực của đời sống D. PhÐp LL chñ yÕu: chøng minh Phép LL có sức thuyết phục vì đã dùng sự thực, thực tế để nêu một vđề t tởng, fê phán t tởng không biÕt trong tri thøc. E. Sù kh¸c biÖt - Từ sự việc, hiện tợng đời sống mà nêu ra một vđề t tởng - Dïng gi¶i thÝch, chøng minh làm sáng tỏ các t tởng đạo lý quan träng 3. Ghi nhí SGK II. LuyÖn tËp VB “Thêi gian lµ vµng” a. VB NL về một t tởng đạo lý b. Bµn luËn vÒ gi¸ trÞ cña thêi gian, c¸c luËn ®iÓm chÝnh: 4 L§’ c. PhÐp lËp luËn chñ yÕu: C/minh và phân tích. Các LĐ’ đợc triển khai theo lèi ph©n tÝch nh÷ng biÓu hiÖn chøng tá thêi gian lµ vµng. Sau mçi L§’ lµ dÉn chøng C/minh cho L§’.

(213) TiÕt 109 :. Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n. A. Mục tiêu cần đạt: - Giúp HS nâng cao hiểu biết và kỹ năng sử dụng phép liên kết đã học từ bËc TiÓu häc: - nhËn biÕt liªn kÕt néi dung vµ liªn kÕt h×nh thøc gi÷a c¸c c©iu vµ c¸c ®o¹n v¨n. - NhËn biÕt mét sè biÖn ph¸p liªn kÕt thêng dïng trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n. B. ChuÈn bÞ - So¹n bµi, t liÖu C. Khởi động 1. KiÓm tra Cá thành phần biệt lập phụ chú, gọi đáp §äc ®o¹n v¨n, BT5 Tr 33 SGK 2. Giíi thiÖu bµi Hoạt động 1. Tìm hiểu khái niÖm liªn kÕt HS đọc đ/v trích “ Tiếng nói của v¨n nghÖ ” ? Đ/v bàn về vấn đề gì? chủ đề ấy có quan hệ ntn với chủ đề chung cña VB? HS th¶o luËn nhãm c©u hái 5’ ? Néi dung chÝnh cña mçi c©u trong ®/v? nh÷ng néi dung Êy cã quan hệ ntn với chủ đề đ/v? Nêu nhËn xÐt vÒ tr×nh tù s¾p xÕp c¸c c©u trong ®o¹n v¨n? ? Mèi quan hÖ chÆt chÏ vÒ néi dung giữa các câu trong đ/v đợc thÓ hiÖn = nh÷ng biÖn ph¸p nµo?. ? Qua btËp trªn em hiÓu thÕ nµo lµ liªn kÕt? Ph©n biÖt sù liªn kÕt néi dung vµ h×nh thøc?. I. Kh¸i niÖm liªn kÕt 1. VÝ dô: SGK 2. NhËn xÐt * Đoạn văn bàn về vấn đề: cách ngêi nghÖ sÜ ph¶n ¸nh thùc t¹i * Chủ đề ấy là một trong những yếu tố ghép vào chủ đề chung: tiÕng nãi cña v¨n nghÖ * Néi dung c¸c c©u (1) Tp’ nghÖ thuËt phÈn ¸nh thùc t¹i (2) Khi ph¶n ¸nh thùc t¹i, nghÖ sÜ muèn nãi lªn mét ®iÒu míi mÎ (3) C¸i míi mÎÊy lµ lêi göi cña ngêi nghÖ sÜ * các nội dung này đều hớng vàochủ đề của đoạn văn * Tr×nh tù c¸c ý hîp l«gic * Các câu đợc liên kết với nhau - LÆp tõ: t¸c phÈm - t¸c phÈm -Dïng tõ cïng trêng liªn tëng: t¸c phÈm - nghÖ sÜ - Thay thÕ tõ: nghÖ sÜ - anh - dùng từ đồng nghĩa: cái đã có råi - nh÷ng vËt liÖu mîn ë thùc t¹i - Dïng quan hÖ tõ: nhng.

(214) HS dùa vµo ghi nhí tr¶ lêi - LK lµ sù nèi kÕt ý nghÜa gi÷a c¸c c©u, gi÷a ®/v víi ®/v b»ng c¸c tõ ng÷ cã t¸c dông liªn kÕt HS đọc ghi nhớ Hoạt động 2. Hớng dẫn luyện tập HS đọc bài tập GV hái yÕu cÇu cña btËp cho HS chØ râ HS th¶o luËn nhãm 4 ngêi: 5’ §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy GV cho HS nhËn xÐt, söa ch÷a * T¹i sao ph¶i liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n v¨n? - C¸c c©u cã LK => míi cã ®/v hoµn chØnh - C¸c ®/v liªn kÕt => míi cã v¨n b¶n hoµn chØnh * C¸c lo¹i LK - LK nội dung: Là quan hệ đềtài vµ l«gic  C¸c c©u trong ®/v tËp chung làm rõ chủ đề  DÊu hiÖu nhËn biÕt lµ tr×nh tù s¾p xÕp hîp lý c¸c c©u - LK h×nh thøc: Lµ c¸ch sö dông nh÷ng tõ ng÷ cô thÓ cã t¸c dông nèi c©u víi c©u, ®o¹n víi ®o¹n.  DÊu hiÖu: lµ c¸c tõ ng÷ đồng nghĩa, gần nghĩa, trái nghĩa, đại từ … E. Cñng cè dÆn dß - LuyÖn tËp liªn kÕt. 3. Ghi nhí: SGK. II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1. * Chủ đề đ/v: Khẳng định năng lùc trÝ tuÖ con ngêi ViÖt Nam, nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc * Néi dung c¸c c©u trong ®o¹n văn đều tập trung vào chủ đề ấy * Tr×nh tù s¾p xÕp hîp lý cña c¸c ý trong c©u - MÆt m¹nh cña trÝ tuÖ VN - Nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ - Cần khắc phục hạn chế để đáp øng sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ míi 2. Các câu đợc LK - B¶n chÊt trêi phó Êy (2) - (1): phép đồng nghĩa - Nhng (3), (2): phÐp nèi - Êy lµ (4), (5): phÐp lÆp - Lç hæng (4), (5): phÐp lÆp - Th«ng minh (5), (1): phÐp lÆp.

(215) TiÕt 110 : Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n (luyÖn tËp) A. Mục tiêu cần đạt:. RÌn luyÖn kü n¨ng thùc hµnh liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n. B. ChuÈn bÞ - HS so¹n bµi, suy nghÜ vÒ c¸c bt - GV so¹n bµi C. Khởi động 1. KiÓm tra: Liªn kÕt lµ g×? Ph©n biÖt LK néi dung vµ LK h×nh thøc. T¹i sao ph¶i LK c©u va LK ®o¹n v¨n? Tr×nh bµy c¸c lo¹i LK kÕt? DÊu hiÖu nhËn biÕt? 2. Giíi thiÖu bµi D. Tiến trình các hoạt động Hoạt động 1 Bµi 1 HS đọc bt 1 a. PhÐp LK c©u vµ LK kÕt ®/v Nªu yªu cÇu cña bt - Trêng häc (1) (2): phÐp lÆp LK c©u HS th¶o luËn nhãm 4: 3’ - Nh thÕ (3) thay thÕ cho c©u (2): phÐp §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o thÕ - LK ®o¹n luËn b. PhÐp LK c©u vµ LK ®/v - V¨n nghÖ (1) (2): phÐp lÆp - LK c©u - Sù sèng (2) (3): phÐp lÆp - LK ®o¹n - V¨n nghÖ (2) (4): phÐp lÆp - Lk ®o¹n c. PhÐp LK c©u - Thêi gian (1) (2) (3): lÆp - Con ngêi: (1) (2) (3): lÆp d. PhÐp LK c©u - yÕu ®uèi - m¹nh - hiÒn lµnh - ¸c => phÐp tr¸i nghÜa. Hoạt động 2 HS đọc bt2. Chỉ rõ yêu cầu của đề HS trao đổi thảo luận Tr×nh bµy ý kiÕn sau khi th¶o luËn. Hoạt động 3 HS đọc bt3. Nêu rõ yêu cầu của đề. HS trao đổi thảo luận 5’ 3 đại diện trình bày ý kiến của nhóm C¸c b¹n nhËn xÐt GV đa ra nhận xét đánh giá và đáp án. Bµi 2. C¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa - (Thêi gian) vËt lý - (thêi gian)t©m lý - V« h×nh - h÷u h×nh - Gi¸ l¹nh - nãng báng - Th¼ng t¾p - h×nh trßn - Đều đặn - lúc nhanh lúc chậm. Bµi 3. a. Lçi LK néi dung: c¸c c©u kh«ng phôc vụ chủ đề chung của đ/v - Chữa: thêm một số từ ngữ hoặc câu để t¹o LK c©u:.

(216) HS đọc bt4. Chỉ rõ yêu cầu của đề §¸nh sè c©u. Cấm đi một mình trong đêm. Trận địa đại đội 2 của anh ở phía bãi bồi bên một dßng s«ng. Anh chît nhí håi ®Çu mïa lạc hai bố con anh cùng viết đơn xin ra trận. Bây giờ, mùa thu hoạch lạc đã vào chÆng cuèi. b. Lçi LK néi dung: TrËt tù c¸c sù viÖc nªu trong c¸c c©u kh«ng hîp lý * Ch÷a: Thªm tr¹ng ng÷ chØ thêi gian vào câu 2 để làm rõ mối quan hệ thời gian gi÷a c¸c sù kiÖn VD: Suèt 2 n¨m anh èm nÆng, chÞ lµm quÇn quËt … Bµi 4. Lçi LK h×nh thøc a. Lçi dïng tõ ë (2) (3) kh«ng thèng nhÊt Söa: thay nã (2) b»ng chóng b. Lçi dïng tõ v¨n phßng (1) vµ héi trêng (2) kh«ng cïng nghÜa víi nhau Söa: thay “héi trêng” (2) b»ng “v¨n phßng”. E. Cñng cè dÆn dß - So¹n “Con Cß”. TuÇn: 23 TiÕt 111 - 112 :. Con cß. (Hớng dẫn đọc thêm). ChÕ Lan Viªn A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS : - Cảm nhận vẻ đẹp và ý nghĩa của hình tợng con cò để ca ngợi tình mẹ và lời ru - Thấy đợc sự vận dụng sáng tạo ca dao của tác giả - Rèn kỹ năng cảm thụ và phân tích thơ đặc biệt là những hình tợng thơ đợc sáng t¹o b»ng liªn tëng, tëng tîng B. ChuÈn bÞ - T liÖu lêi b×nh bµi th¬ GV vµ HS so¹n bµi C. Khởi động 1. KiÓm tra: H·y so s¸nh h×nh tîng Cõu trong c¸ch nh×n cña Buy - Ph«ng víi La Phông ten. Từ đó ta hiểu cách nhìn nhận của nhà văn có gì đặc biệt? 2. Giíi thiÖu bµi: Tình mẫu tử thiêng liêng - đề tài cho nhiều tác phẩm thi ca nhạc hoạ. Nguyễn Khoa Điềm ‘Khóc h¸t ru …”- ChÕ Lan Viªn “Con Cß”.

(217) D. Tiến trình tổ chức các hoạt động Hoạt động 1 1. Tr×ng bµy hiÓu biÕt vÒ tg’ bµi th¬? HS dùa vµo chó thÝch * tr¶ lêi GV chèt l¹i: Th¬ «ng lµ sù kÕt hîp gi÷a thùc vµ ¶o thờngđợc sáng tác bằng sức mạnh của liên tởng, tởng tợng nhiều bất ngờ kì thú. GV đọc mẫu - HS đọc tiếp Cách đọc: Giọng thủ thỉ tâm tinh nh lời ru, chú ýđiệp từ, điệp ngữ, câu cảm, câu hỏi nh đối thoại, nh÷ng c©u th¬ dùa vµo ý ca dao. 2. HS nhËn xÐt vÒ thÓ th¬, bè côc GV nhận xét: Bố cục đợc dẫn dắt cho hình tợng trung t©m vµ xuyªn suèt bµi th¬ h×nh tîng con Cß, trong mối quan hệ với cuộc đời con ngời, từ bé thơ đến trởng thành và suốt cả đời ngời. * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: 1962- c¸ch ®©y kh¸ l©u nhng bµi th¬ vÉn nh¾c nhë mét c¸ch thÊm thÝa vÒ t×nh mÑ vµ vai trß cña lêi h¸t ru. ? Bài thơ có gì đặc biệt? ? V× sao t¸c gi¶ l¹i chän h×nh ¶nh con Cß xuyªn suốt bài thơ? Mục đích tác giả nhằm nói tới điều g×? - Trong ca dao h×nh ¶nh con cß rÊt phæ biÕn, cã ý nghÜa Èn dô: + H×nh ¶nh ngêi n«ng d©n + H×nh ¶nh ngêi phô n÷ rÊt vÊt v¶ nhäc nh»n nhng giàu đức tính tốt đẹp và niềm vui sống. Mục đích: Diễn tả thấm thía tình cảm sâu nặng của mÑ con vµ vai trß cña lêi h¸t ru.. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶: (1920 - 1989) - Nhµ th¬ xuÊt s¾c cña nÒn th¬ hiện đại Việt Nam - Phong c¸ch th¬ suy tëng triÕt lý,®Ëm chÊt trÝ tuÖ vµ tÝnh hiÖn đại. 2. T¸c phÈm * ThÓ th¬ tù do, ©m hëng h¸t ru * ThÓ th¬: tù do c¸c c©u dµi ngắn không đều, nhịp điệu biến đổi và có nhiều câu lặp lại t¹o nhÞp gÇn h¸t ru * Bè côc - H×nh ¶nh con cß qua nhöng lời ru bắt đầu đến với tuổi ấu th¬ - H×nh ¶nh con cß ®i vµo tiÒm thøc cña tuæi th¬ vµ theo cïng con ngời trên mọi chặng đờng đời - Tõ h×nh ¶nh con cß, suy ngÉm vµ triÕt lý vÒ ý nghÜa cña lêi ru vµ lßng mÑ * Điều đặc biệt của bài thơ - H×nh tîng bao trïm vµ ®i suèt bµi th¬ lµ h×nh tîng con cß. II. Ph©n tÝch Hoạt động 2 1. H/ ¶nh con cß qua ®o¹n I HS đọc diễn cảm đoạn I (1) Em hiÓu ý nghÜa 4 c©u th¬ ®Çu ntn? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i viÕt: trong lêi mÑ h¸t, cã c¸nh cß ®ang bay - Lêi vµo bµi giíi thiÖu h×nh ¶nh con cß mét c¸ch tù nhiªn hîp lý qua nh÷ng lêi ru cña mÑ thuë cßn n»m n«i. T¸c gi¶ muèn thÓ hiÖn ý lêi ru con g¾n víi c¸nh cß bay. Lêi ru Êy cø dÇn thÊm vµo t©m hån con, tù nhiªn ©u yÕm nh lµ b¾t ®Çu tõ v« thøc b¶n n¨ng nh dßng suèi ngät ngµo nh dßng s÷a ngät ngµo, con cha hiÓu vµ cha cÇn hiÓu nhng tuæi th¬ con kh«ng thÓ thiÕu lêi ru vµ nh÷ng c¸nh cß Êy. (2) Trong phần 1 tác giả đã vận dụng những câu ca dao nµo? §äc hoµn chØnh? NhËn xÐt c¸ch vËn dông sáng tạo của tác giả? Cách vận dụng ấy đã gợi ra kh«ng gian vµ khung c¶nh ntn? - Con cß bay la - Con cò mà đi ăn đêm T¸c gi¶ chØ lÊy vµi ch÷ trong mçi c©u ca dao nh»m gîi nhí nh÷ng c©u Êy “Con cß gîi t¶ kh«ng gian vµ khung c¶nh quen thuộc bay la” của cuộc sống xa tù làng quê đến phè x¸. H×nh ¶nh con cß gîi vÎ nhÞp nhµng thong.

(218) thả bình yên của cuộc sống ít biến động thuở xa =>gîi ©m hëng - Bài “ con cò mà đi ăn đêm” có ý nghĩa t tởng sâu s¾c: Con cß => tîng trng cho nh÷ng con ngêi lµ ngêi mÑ , ngêi phô n÷ nhäc nh»n vÊt v¶ lÆn léi kiÕm sèng =>Gîi nhiÒu c©u ca cã h×nh ¶nh con cß mang ý nghÜa tëng tîng (Con cß lÆn låi bê sông…,Cái cò đi đón cơn ma…), hay hình ảnh bà Tó lÆn léi th©n cß… * GV: VËy lµ qua nh÷ng lêi ru cña mÑ, h×nh ¶nh con cò đã đến với tâm hồn tuổi thơ một cách vô thøc. (3) Ngời con trong đoạn thơ đợc nói tới ntn? - H/a’ con cò => là sự khởi đầu con đờng đi vào thÕ giíi t©m hån con ngêi. - Cò => tuổi thơ cần đợc vỗ về, che chở trong ngủ yªn! ngñ yªn => nhÞp th¬, nhÞp bµn tay mÑ vç vÒ ©u yÕm theo lêi ru µ ¬i vµo lng bÐ lêi ru ngät ngµo và sự khó nhọc của ngời mẹ => con đón nhận tình yªu cña mÑ tõ lêi ru trong cuéc sèng thanh b×nh “ngñ yªn …ngñ yªn”. - H×nh ¶nh con cß gîi vÎ nhÞp nhµng thong th¶, b×nh yªn cña cuéc sèng xa. - H×nh ¶nh con cß tîng trng cho ngêi mÑ, ngêi phô n÷ nhäc nh»n lam lò. => Con đợc vỗ về, chở che trong lêi ru ngät ngµo vµ t×nh yªu s©u l¾ng cña mÑ => con đón nhận bằng trực giác và đón nhËn v« thøc t×nh yªu Êy.. * Cñng cè: GV hÖ thèng l¹i néi dung kiÕn thøc TiÕt 2. * KiÓm tra: §äc TL ®o¹n 1 bµi th¬ “Con Cß” Tr×nh bµy c¶m nhËn vÒ ®o¹n 1 bµi th¬ Êy Hoạt động 1 HS đọc lại đoạn II 2. H×nh ¶nh con cß qua ®o¹n II (1) H/a’ con cò trong đoạn thơ này đã đợc phát triÓn ntn trong mèi quan hÖ víi em bÐ, víi t×nh mÑ? . Trong đoạn 2 cánh cò từ trong lời ru của mẹ đã ®i vµo tiÒm thøc cña tuæi th¬ trë nªn gÇn gòo, th©n thiÕt vµ sÏ theo con ngêi trong suèt cuéc đời, trên mỗi chặng đời. H/a’ cò trong ca dao đã tiếp tục sự sống của nó trong t©m thøc con ngêi. - Lóc Êu th¬ trong n«i: Con ngñ yªn th× cß còng ngñ Cánh của cò, hai đứa đắp chung đôi - Tuổi đến trờng: Mai kh«n lín con theo cß ®i häc C¸nh tr¾ng cß bay theo gãt ®u«i ch©n - Lóc trëng thµnh: C¸nh cß tr¾ng l¹i bay hoµi kh«ng nghØ Tríc hiªn nhµ Vµ trong h¬i m¸t c©u v¨n … GV viÕt c¸c c©u th¬ dÉn ra gãc b¶ng. (2) Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng h×nh ¶nh th¬ đó? HS th¶o luËn nhãm 4 b¹n: 3’ - NghÖ thuËt liªn tëng, tëng tîng phong phó.

(219) nh©n ho¸, ®iÖp tõ “C¸nh cß tr¾ng” - H/a’ th¬ cã sù hoµ quÖn khã ph©n biÖt c¸nh cß vµ tuæi th¬, c¸nh cß vµ t×nh mÑ Lêi ru cña mÑ ®a con vµo giÊc ngñ. Trong m¬ con vẫn thấy hình ảnh cò. H/a’ đẹp lãng mạn, bay bæng liªn tëng s¸ng t¹o c¸nh cß - hay ngêi mÑ Con ngñ yªn th× cß còng ngñ => cß g¾n bã víi giấc ngủ của con, mẹ cũng đợc ngủ cánh xủa cò hai đứa đắp => con và cò đều là con của mẹ, con đắp chăn hay con đắp cánh cò, cánh cò hay tình mÑ sëi Êm giÊc ngñ con => H/a’ th¬ míi mÎ s¸ng t¹o gîi bao suy nghÜ mai kh«n lín, con theo cß ®i häc => cß bay theo bíc ch©n con tung tăng tới trờng, lòng mẹ với bao hi vọng đặt vào con (So sánh em Cu Tai .) và đến lúc trởng thành cß vÉn qu¹t h¬i m¸t vµo c©u v¨n . => Hình ảnh cò đợc gợi ý biểu tợng về lòng mẹ, về sự dìu dắt, nâng đỡ dịu dàng bền bỉ của ngời mÑ.. - H×nh ¶nh cß ®i vµo tiÒm thøc cña tuæi th¬ vµ trë thµnh b¹n đồng hành của con ngời trong suốt cuộc đời.. - H×nh ¶nh cß gîi biÓu tîng vÒ tình mẹ, về sự nâng đỡ dịu dàng bÒn bØ cña ngêi mÑ 3. H×nh ¶nh cß qua ®o¹n III. HS đọc đoạn III ? Em hiÓu ntn vÒ 5 c©u th¬ ®Çu tiªn. - H/a’ con cò đợc nhấn mạnh ở ý nghĩa biểu tợng cho tấm lòng ngời mẹ, lúc nào cũng ở bên con “Cá chuối đắm đuối vì con” đến hết cuộc - H/a’ cò đợc nhấn mạnh ở ý đời. nghĩa biểu tợng cho tấm lòng ng- Sự thống nhất phát triển hình ảnh con cò với ời mẹ suốt đời yêu con. ®o¹n 1. 2. . §o¹n 1 con cß - nghÜa ®en trong lêi ru - t×nh mÑ . §o¹n 2 con cß - nghÜa ®en - Èn dô - t×nh mÑ . §o¹n 3 con cß - nghÜa tîng trng - t×nh mÑ. ? Từ sự thấu hiểu tấm lòng ngời mẹ, tg’ đã khái qu¸t ®iÒu g×? - Qui luËt cña t×nh c¶m cã ý nghÜa bÒn v÷ng, réng lín vµ s©u s¾c: Con dï lín . => đối với ngời mẹ, đứa con bao giờ cũng bé bang non nớt cần đợc chở che, dìu dắt => Một qui luËt tÝnh chÊt cã ý nghÜa bÒn v÷ng vµ s©u s¾c muôn đời. ? 4 c©u th¬ cuèi gîi cho em liªn tëng ®iÒu g×? - Gợi âm hởng lời ru, đúc kết ý nghĩa phong phú cña h×nh tîng con cß trong nh÷ng lêi ru Êy. ý nghÜa biÓu tîng cña h×nh tîng con cß ? ChØ ra sù thèng nhÊt vµ ph¸t triÓn qua 3 ®o¹n th¬. - Ba đoạn thơ đều có hình ảnh con cò, đều biểu tîng cho t×nh nghÜavµ ý nghÜa cña lêi ru. - §o¹n 1: Lêi ru Êu th¬ h×nh ¶nh cß c¶m nhËn v« thøc. - §o¹n 2: H×nh ¶nh cß ®i vµo tiÒm thøc g¾n bã suốt cuộc đời, lời ru của mẹ theo suốt - §o¹n 3: H×nh ¶nh cß manh ý nghÜa biÓu tîng triÕt lý Hoạt động 3 Những nét đặc sắc về nghệ thuật? -VËn dông s¸ng t¹o ca dao (so víi Tó X¬ng).

(220) Hoạt động 4. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - VËn dông s¸ng t¹o ca dao - Giäng ®iÖu suy ngÉm triÕt lý -¢m hëng lêi ru - ThÓ th¬ tù do -H×nh ¶nh Èn dô, liªn tëng tëng tîng 2. Néi dung - Ngîi ca t×nh mÑ - ý nghĩa của lời ru đối với cuộc sèng con ngêi IV. LuyÖn tËp. BT1 : HS th¶o luËn: C¸ch vËn dông lêi ru * Bµi “Khóc h¸t ru .”: Lêi ru cña mÑ, lêi ru cña t¸c gi¶ => khóc h¸t ru biÓu hiÖn t×nh yªu con với tình yêu cách mạng, với lòng yêu nớc và ý chí chiến đấu. * Bài “Con cò .” tg gợi lại những điệu hát ru => ý nghĩa của lời ru và ca ngợi tình mẹ đối víi cuéc sèng con ngêi. E. Cñng cè - dÆn dß: - BT trong SGK. SBT - Tr¶ bµi TLV sè 5 - ViÕt mét ®o¹n v¨n 5 c©u tr×nh bµy c¶m nhËn vÒ 2 c©u th¬ “Con ngñ yªn th× cß còng ngñ yªn Cánh của cò, hai đứa đắp chung đôi” - Ph©n tÝch 2 c©u th¬ “Con dï lín vÉn lµ con cña mÑ Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con”. Ngày soạn:19/2/2011 Ngày giảng:21/2/2011 TiÕt 115:Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 5 A. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS nhận rõ u, khuyết điểm trong bài viết của mình, biết sửa chữa những lỗi diễn đạt và chính tả. B. ChuÈn bÞ: - GV chÊm ch÷a bµi, chØ râ lçi cho häc sinh - Tr¶ bµi cho HS xem tríc C. Tiến trình các hoạt động dạy học 1. Ổn định 2. Bài cũ : ? Kiểm tra việc lập dàn bài của hs 3. Bài mới :.

(221) Hoạt động 1 GV yêu cầu HS đọc lại đề bài. §Ò: Mét hiÖn tîng kh¸ phæ biÕn hiÖn nay là vứt rác ra đờng hay những nơi công cộng. Ngồi bên hồ, dù là hồ đẹp næi tiÕng ngêi ta còng tiÖn tay vøt r¸c xuống … hãy đặt một nhan đề gọi ra hiÖn tîng Êy vµ viÕt bµi v¨n nªu suy nghÜ cña m×nh. Hớng dẫn HS tìm hiểu đề. I. Yêu cầu cần đạt . ThÓ lo¹i. Néi dung. - ThÓ lo¹i: NL vÒ mét sù viÖc hiÖn tîng đời sống - Néi dung: ViÖc vøt r¸c ra n¬i c«ng céng GV híng dÉn HS lËp dµn ý theo yªu * Dµn bµi cầu của đề bài 1.MB: - DÉn d¾t - Nêu hiện tợng vứt rác ra đờng 2. TB: a.Nêu hiện tợng - thể hiện thái độ - vøt r¸c - cÇn lªn ¸n phª ph¸n vµ chÊm døt b. Ph©n tÝch nguyªn nh©n - do nhËn thøc, ý thøc (chÝnh) - do thãi quen - do ph¸p luËt cha nghiªm - do kh©u tuyªn truyÒn gi¸o dôc kÐm c. T¸c h¹i - đối với sức khoẻ - đối với mĩ quan môi trờng - đối với kinh tế. d. BiÖn ph¸p kh¾c phôc - Gi¸o dôc tuyªn truyÒn ý thøc - Xö lý nghiªm - Mçi ngêi tù söa thãi quen 3. KB: Khẳng định hiện tợng vứt rác cần chÊm døt ngay II. NhËn xÐt chung Hoạt động 2. 1. ¦u ®iÓm GV đa ra những ý kiến nhận xét về u - Nắm đợc phơng pháp làm bài điểm, nhợc điểm chung trong bàu - Các ý rõ ràng, đủ ý lµm cña häc sinh - Diễn đạt có cố gắng và tiến bộ Th«ng b¸o kÕt qu¶ 2. Nhîc ®iÓm - Ýt dÉn chøng - Lý lÏ dÉn chøng cha x¸c thùc - Liªn kÕt vông - Diễn đạt. Hoạt động 3 GV tuyªn d¬ng 1 - 2 bµi tèt nhÊt Cho HS đọc và nhận xét Hoạt động 4. 3. KÕt qu¶: TB 13 Giái: 2 Khá: 5 yếu: 1 III. BiÓu d¬ng bµi tèt - Lê Nga, Giang IV. Ch÷a lçi - Lçi chÝnh t¶: quyÕt, xum häp.

(222) GV ®a ra mét sè lçi tiªu biÓu cho HS - Lçi c©u: ThÕ mµ ë níc ta hiÖn tîng vøt ch÷a tríc líp rác bừa bãi ra đờng hoặc những nơi công céng. - Lçi tõ: ChÝnh v× vËy khi quÐt, lau dän nhà mà họ đã đổ vứt ngay ra nơi công cộng vì họ nghĩ những nơi đó không ph¶i lµ cña nhµ m×nh nªn m×nh kh«ng phải lo, cứ ném ra khắc có ngời đến lo dän. 4. Cũng cố : - Hệ thống lại nội dung tiết trả bài - Yêu câu nội dung bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống 5. Hướng dẫn về nhà : - Ôn lại nội dung nghị luận về một sự việc hiện tượng trong đời sống - Chuẩn bị bài: Viếng lăng Bác + Đọc bài thơ và trả lời câu hỏi theo yêu cầu hỏi sgk 6. Rút kinh nghiệm : .................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... E. Cñng cè - dÆn dß: - HS tiÕp tôc söa lçi. TiÕt 113 + 114 :. C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ một vấn đề t tởng, đạo lý. A. Mục tiêu cần đạt Giúp HS biết cách làm bài NL về một vấn đề t tởng đạo lý B. ChuÈn bÞ - GV so¹n bµi, chuÈn bÞ t liÖu. C. Khởi động 1. Kiểm tra: Thế nào là nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lý Yêu cầu về nội dung và hình thức của bài nghị luận về t tởng, đạo lý. 2. Giíi thiÖu bµi D.Tiến trình các hoạt động Hoạt động 1 HS đọc cả 10 đề trong SGK.. I. Đề bài nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lý.

(223) HS thảo luận câu hỏi: các đề bài trên có diÓm g× gièng nhau? ChØ ra sù gièng nhau đó? (4’) * §Ò cã mÖnh lÖnh thêng cã c¸c lÖnh: Suy nghÜ, b×nh luËn, gi¶i thÝch, chøng minh. * GV gi¶i thÝch: B×nh luËn lµ bµn b¹c, nhận định đánh giá, nghĩa là trình bày những ý kiến nhận xét đúng - sai, tốt xấu, lợi - hại … có lập luận thuyết phục.. 1. Ví dụ: 10 đề SGK 2. NhËn xÐt - Đề 1, 3, 10 => có mệnh lệnh=> khi đối tîng nghÞ luËn lµ mét t tëng thÓ hiÖn trong mét truyÖn ngô ng«n chØ nªu lªn một t tởng đạo lý. - Các đề còn lại => không có mệnh lệnh => HS tù vËn dông gi¶i thÝch, chøng minh hoặc bình luận t tởng, đạo lý nêu trong đề, bày tỏ suy nghĩ đánh giá của mình về t tởng đạo lý ấy. GV yêu cầu mỗi HS ra 2 đề tơng tự (Một - Ra đề đề có lệnh, một đề không) + cã lÖnh GV ghi ra gãc b¶ng . bµn vÒ ch÷ hiÕu HS th¶o luËn, nhËn xÐt . suy nghÜ vÒ c©u thµnh ng÷ h¸n viÖt “Danh s xuất cao đồ” (Thầy giỏi sẽ đào t¹o ra trß giái) . suy nghÜ vÒ danh ng«n “Tri sØ cËn hå dòng” (BiÕt xÊu hæ lµ gÇn víi dòng vËy) - Khæng Tö . bµn vÒ luËn ®iÓm “Gi¸o dôc ®a thuËt thÜ” (Gi¸o dôc còng cã nhiÒu ph¬ng pháp) - Mạnh Tử * GV chốt : Có hai dạng đề + Kh«ng lÖnh: . lá lành đùm lá rách . gÇn mùc th× ®en Hoạt động 2 . ¨n cã n¬i ch¬i cã chèn HS đọc đề bài Tìm hiểu đề cần tìm hiểu những gì? II. C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét vÊn đề t tởng đạo lý GV lu ý hs “Suy nghÜ ” =>BiÕt c¸ch: * Đề bài: Suy nghĩ về đạo lý “uống nớc” - BiÕt c¸ch gi¶i thÝch c©u TN Bớc 1: Tìm hiểu đề và tìm ý - Có kiến thức về đời sống a. Tìm hiểu đề - BiÕt c¸ch nªu ý kiÕn -Yêu cầu : Nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý - Néi dung: §¹o lý biÕt ¬n : Suy nghÜ vÒ c©u “Uèng níc” -Tri thøc cÇn cã: + HiÓu biÕt vÒ tôc ng÷ VN +Vận dụng các tri thức về đời sống b. T×m ý - Gi¶i thÝch + NghÜa ®en C¸c ý lín? +NghÜa bãng: ? T×m nghÜa ®en, nghÜa bãng cña c©u tôc .Níc =>Mäi thµnh qu¶ mµ con ngêi ®ng÷ ợc hởng thụ từ vật chất đến tinh thần (c¬m, ¸o, nhµ, ®iÖn……. ) . Nguån =>Nh÷ng ngêi lµm ra thµnh qu¶ lµ lÞch sö, truyÒn thèng s¸ng t¹o vµ b¶o vÖ thµnh qu¶; lµ tæ tiªn, x· héi, d©n tộc,gia đình - Bài học đạo lý: + Là đạo lý của ngời hởng thụ thành quả đối với những ngời tạo dựng ra nó ? Nội dung câu tục ngữ thể hiện truyền + Là lơng tâm trách nhiệm đối với nguồn thống đạo lý +Lµ sù biÕt ¬n gi÷ g×n vµ tiÕp nèi s¸ng t¹o + Lµ kh«ng vong ¬n béi nghÜa + Là học tập nguồn để sáng tạo những.

(224) thµnh qu¶ míi - ý nghĩa của đạo lý + Lµ mét trong nh÷ng nh©n tè t¹o søc m¹nh tinh thÇn gi÷ g×n c¸c gi¸ trÞ vËt chÊt vµ tinh thÇn cña d©n téc + Là một nguyên tắc đối nhân xử thế ? Ngày nay đạo lý ấy có ý nghĩa ntn? mang vẻ đẹp văn hoá của dân tộc Bíc 2. LËp dµn bµi a. MB: - Giíi thiÖu c©u tôc ng÷ - Nªu t tëng chung cña nã b. TB: ? Trên cơ sở các ý đã tìm đợc hãy lập dàn * Giải thích: - Nghĩa đen- nghĩa bóng ý chi tiết cho đề bài trên + Lµ g×? + “Uèng níc” cã ý nghÜ g×? + “Nguån ” lµ g× GV híng dÉn HS lËp dµn ý tõng phÇn + “Nhí nguån ” lµ g× * Nhận định dánh giá( tức bình luận ) - Bài học đạo lý của câu tục ngữ + Nêu đạo lý của ngời hởng thụ + Nêu truyền thống tốt đẹp của dân tộc + Lµ sù biÕt ¬n gi÷ g×n, tiÕp nèi, s¸ng t¹o - ý nghĩa của đạo lý + Lµ mét nÒn t¶ng tù duy tr× vµ ph¸t triÓn cña x· héi + Là lời nhắc nhở đối với những ai vô ơn + Lµ lêi khÝch lÖ mäi ngêi cèng hiÕn cho x· héi, cho d©n téc c. KB: - Câu tục ngữ thể hiện một nét đẹp truyÒn thèng - Ngµy nay Bíc 3. ViÕt bµi a. ViÕt më bµi: - Cã nhiÒu c¸ch: + Đi từ chung đến riêng + Đi từ thực tế đến đạo lý. - Phải nêu đợc câu tục ngữ và nội dung cña nã. GV giíi thiÖu phÇn viÕt më bµi b. ViÕt th©n bµi: Có các cách ntn? đạt yêu cầu của đề ra - Đoạn giải thích sao? NghÜa ®en => nghÜa bãng => chèt l¹i - Đoạn nhận định, đánh giá. . Mçi ý viÕt thµnh mét ®o¹n . C¸c ®o¹n liªn kÕt víi nhau. GV lu ý häc sinh c¸c ph¬ng tiÖn liªn kÕt c¸c ®o¹n cña TB víi MB: Tríc hÕt, qu¶ thËt, th©th vËy, ®Çu tiªn … c¸ch viÕt c. ViÕt kÕt bµi: ®o¹n gi¶i thÝch ntn? - Cã nhiÒu c¸ch (nghÜa ®en => nghÜa bãng => chèt l¹i). Cách viết đoạn nhận định đánh giá nội Bớc 4. Đọc lại - sửa chữa bài dung c©u tôc ng÷? * Ghi nhí - Mçi ý viÕt thµnh mét ®o¹n - C¸c ®o¹n liªn kÕt víi nhau III. LuyÖn tËp * MB §äc phÇn kÕt bµi * TB.

(225) Cã nhiÒu c¸ch viÕt phÇn kÕt bµi Yêu cầu cấn đạt? HS viÕt mét sè ®o¹n. - Gi¶i thÝch: . ThÕ nµo lµ tù häc? . CÇn cã tinh thÇn tù häc ntn? - Nhận định đánh giá C¸c bíc lµm mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ . T¸c dông một vấn đề t tởng, đạo lý? . Tèt HS đọc ghi nhớ. E. Cñng cè - dÆn dß : - ChuÈn bÞ bµi “ Mïa xu©n nho nhá ”. TuÇn 24 TiÕt 116 :. Mïa xu©n nho nhá. - Thanh Hải A. Mục tiêu cần đạt - HS cảm nhận đợc những xúc cảm của tác giả trớc mùa xuân của thiên nhiên đất nớc và khát vọng đẹp đẽ của tác giả muốn làm “Một mùa xuân nho nhỏ” dâng hiến cho cuộc đời. Từ đó mở ra những suy nghĩ về ýa nghĩa, giá trị của cuộc sống của một cá nhân là sống có ích, cống hiến cho cuộc đời chung - Rèn luyện kĩ năng cảm thụ, phân tích hình ảnh thơ trong mạch vận động của tứ th¬ B. ChuÈn bÞ - GV so¹n bµi C. Khởi động 1. KiÓm tra : - §äc TL diÔn c¶m mét ®o¹n th¬ trong bµi “Con cß” - ý nghĩa biểu tợng con cò đợc bổ sung biến đổi ntn qua các đoạn thơ. - C¶m nhËn vÒ 2 c©u th¬: “ Con ngñ yªn th× cß còng ngñ Cánh của cò, hai đứa đắp chung đôi ” 2. Giới thiệu: Mùa xuân là một đề tài phổ biến của thơ ca: Mùa xuân chín của Hàn M¹c Tö, Mïa xu©n xanh cña NguyÔn BÝnh, Mïa xu©n míi cña Tè H÷u.. D. Tiến trình hoạt động Hoạt động 1 ? Dùa vµo SGK nªu mét vµi nÐt vÒ nhµ th¬ Thanh H¶o? - G¾n bã víi 2 cuéc kh¸ng chiÕn cña d©n téc ? Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào? hoàn cảnh đó khiÕn em suy nghÜ g×? => Ta cµng thÊu hiÓu cµng tr©n träng t×nh c¶m t tëng cña t¸c gi¶. I . T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ - Quª h¬ng xø HuÕ - Thơ đôn hậu và bình dị 2. T¸c phÈm * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: (11/1980) kh«ng bao l©u tríc khi nhà thơ qua đời GV đọc bài thơ (12/1980) ? NhËn xÐt vÒ ©m hëng chung vµ m¹ch c¶m xóc cña * M¹ch c¶m xóc: bµi th¬, bè côc bµi th¬ Mïa xu©n cña thiªn nhiªn, đất nớc => mùa xuân của mçi con ngêi kh¸t väng d©n.

(226) Hoạt động 2 HS đọc 3 khổ thơ đầu. Nêu nội dung? (4) mùa xuân ở khổ thơ đầu đợc ding với ý nghĩa gì? hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên đợc phác hoạ ntn? HS th¶o luËn + Mïa xu©n khæ ®Çu lµ mïa xu©n cña thiªn nhiªn đất trời + Vµi nÐt ph¸t ho¹: Dßng s«ng xanh nÒn, b«ng hoa tím biếc đặc trng xứ Huế, tiếng chim chiền chiện => không gian cao rộng với dòng sông, mặt đất, bầu trời bao la, mµu s¾c t¬i th¾m, mµu xanh, tÝm; ©m thanh vui t¬i vang väng => bøc tranh xu©n vui t¬i ph¬i phíi ®Çy søc sèng. (5) Cảm xúc của tác giả trớc mùa xuân ấy đợc thể hiÖn trong 2 c©u: “Tõng giät long lanh r¬i T«i ®a tay t«i høng” Cã ý kiÕn cho r»ng “Giät” ë ®©y lµ giät ma xu©n song lại có ý kiến cho đó là giọt âm thanh tiếng chim. ý kiÕn cña em ntn? - §óng lµ cã 2 c¸ch hiÓu. C1: Giät ma xu©n long lanh C2: Giät ©m thanh (nÕu g¾n vµo 2 c©u th¬ tríc) => có sự chuyển đổi cảm giác. Tiếng chim là âm thanh c¶m nhËn b»ng thÝnh gi¸c chuyÓn thµnh “Giät” cã h×nh khèi c¶m nhËn b»ng thÝnh gi¸c, tõng giọt ấy có thể “Hứng” đợc, cảm nhận bằng xúc giác. HiÓu theo c¸ch nµy ©m thanh tiÕng chim kh«ng loãng ra tan vào không trung mà đọng lại thành dấu Ên mïa xu©n s©u s¾c trong t©m hån t¸c gi¶ => t¸c gi¶ c¶m nhËn b»ng tÊt c¶ c¸c gi¸c quan. - Dù hiểu theo cách nào 2 câu thơ vẫn biểu hiện đợc niÒm say sa, ng©y ngÊt cña nhµ th¬ vµ sù tr©n träng nâng niu trớc vẻ đẹp của thiên nhiên đất trời. * Chuyển: Mùa xuân thật đẹp nhng Thanh Hải không thể cảm nhận hết đợc vẻ đẹp đó nếu nh ông không có những cảm nhận sâu sắc về con ngời và đất níc cña m×nh. (6) HS đọc khổ 2. 3. Tác giả đã vẽ ra bức tranh xuân của đất nớc ntn? Ta cảm nhận đợc gì qua bức tranh xuân ấy? + Ngời cầm súng, ngời ra đồng => biểu trng cho 2 lực lợng 2 nhiệm vụ chiến đấu và lao động xây dựng đất nớc. + Léc d¾t quanh lng, léc tr¶i dµi => Mïa xu©n cña đất trời đọng lại trong hònh ảnh lộc non đã theo mùa xuân về hay chính họ đã đem mùa xuân đến mọi nơi trên đất nớc. + NhÞp ®iÖu hèi h¶, h×nh ¶nh so s¸nh “§Êt níc nh v× sao …” => Sức sống của mùa xuân, đất nớc vào xuân đầy kiêu hãnh bong sáng, vừa mạnh mẽ đạp b»ng bÊt chÊp mäi gian lao => thÓ hiÖn niÒm tin cña Thanh Hải về con ngời và đất nớc của mình. * Chuyển: Mùa xuân của thiên nhiên đất nớc con ng-. hiÕn * Bè côc Khæ 1. Mïa xu©n cña thiªn nhiªn Khổ 2. 3. Mùa xuân của đất níc Khæ 4. 5. ¦íc nguyÖn cña t¸c gi¶ Khæ 6. Lêi ngîi ca quª h¬ng đất nớc II. Ph©n tÝch 1. C¶m xóc tríc mïa xu©n. - Say sa, ng©y ngÊt hoµ t©m hån m×nh vµo c¶nh vËt xung quanh.. - NiÒm tin tëng m·nh liÖt vµo con ngời và đất nớc..

(227) êi cø hoµ quÖn xèn xang trong nhµ th¬. Quªn ®i nçi đau đớn của căn bệnh hiểm nghèo, thơ của ông vẫn bõng lªn t×nh yªu cuéc sèng. HS đọc 2 khổ thơ tiếp (7) §iÒu t©m niÖm cña nhµ th¬ lµ g×? t©m niÖm Êy ®- 2.¦íc nguyÖn tríc mïa xu©n ợc thể hiện qua những hình ảnh nào và nét đắc sắc cña nh÷ng h×nh ¶nh Êy lµ g×? + Đó là khát vọng đợc hoà nhập vào cuộc sống đất nớc đợc cống hiến phần tốt đẹp dù là rất nhỏ bé của mình cho cuộc đời chung cho đất nớc. + Điều tâm niệm ấy đợc thể hiện một cách chân thành trong những hình ảnh tự nhiên, giản dị và đẹp. “Ta lµm con chim hãt - cµnh hoa - nèt trÇm xao xuyÕn” + Cách cấu tứ lặp đi lặp lại tạo sự đối ứng chặt chẽ. + ý nghĩa: Niềm mong muốn đợc sống có ích, sống cống hiến cho đời - nh là một lẽ tự nhiên (Tự nguyÖn) gièng nh con chim mang tiÕng hãt, b«ng hoa toả hơng sắc cho đời. So với “Một khúc ca xuân ” cña Tè H÷u “NÕu lµ con chim, chiÕc l¸ Th× con chim ph¶i hãt, chiÕc l¸ ph¶i xanh LÏ nµo vay mµ kh«ng cã tr¶ Sèng lµ cho, ®©u chØ nhËn riªng m×nh” (8) T¹i sao trong mu«n ngµn ®iÒu íc lín lao, Thanh H¶i l¹i chØ nguyÖn lµm mét con chim, mét nhµnh hoa, mét nèt trÇm. ThËt tù nhiªn Thanh H¶i muèn lµm mét con chim, mét cµnh hoa, mét nèt trÇm. Nh÷ng ®iÒu tëng nh lµ nhá bÐ Êy l¹i cã ý nghÜa lín lao v« cïng. Nã lµm nªn một mùa xuân nho nhỏ, mùa xuân với khát khao đợc sống hết mình đợc cống hiến cho cuộc đời. Mùa xuân ấy có lẽ là sự chiêm nghiệm từ chính cuộc đời Thanh H¶i. Ch¼ng nªn nghÜ r»ng ph¶i næi tiÕng, ph¶i “Lạ ở trên đời” mới là sống có cống hiến. Mỗi chúng ta hãy làm một việc gì đó dù là rất nhỏ thôi nhng làm cho cuộc đời thêm đẹp. Dù rằng việc đó làm khi còn thanh xuân hay lúc đã về già “Dù là …”. Dù rằng việc đó phải “lặng lẽ dâng cho đời” âm thầm, chẳng một ai biết đến. Các từ láy “nho nhỏ”, “lặng lẽ”, điệp từ “dù là” nh một lời khẳng định, nh một lời nhắn nhñ cho c¸c thÕ hÖ sau vÒ mét lèi sèng. Suy nghÜ cña ông thật đẹp. Nó làm sống dậy một con ngời, làm yªn lßng mét t©m hån s¾p ®i xa vµ lµm Thanh H¶i cã thÓ cÊt thµnh lêi ca tiÕng h¸t tríc mïa xu©n. (9) Còng lµ thÓ hiÖn íc nguyÖn cña m×nh, t¹i sao khæ nµy Thanh H¶i kh«ng viÕt “T«i lµm …” mµ l¹i “Ta lµm …” - Đợc cống hiến cho cuộc đời Nh©n vËt tr÷ t×nh: - T«i: c¶m xóc c¸ nh©n - Ta: íc nguyÖn cña nhiÒu ngêi - Mïa xu©n nho nhá: kh¸t väng cña mét thêi đại, một thế hệ (10) §o¹n th¬ gîi cho em suy nghÜ g× vÒ ý nghÜa cuộc sống của mỗi con ngời trong cuộc đời. HS tù béc lé Chuyển: Và bài thơ đã kết thúc bằng lời hát xứ Huế.

(228) tha thiết. GV đọc khổ cuối (11) Điệu hát dân ca “ Câu nam ai, nam bình” đã gợi cho em ®iÒu g×?. Hoạt động 3 (12) C¶m nhËn vÒ gi¸ trÞ nghÖ thuËt, néi dung cña bµi th¬. (13) Em hiểu gì về nhan đề bài thơ? - 1 ngời mới ở tuổi thanh xuân mà đã từ chối mùa xu©n Ta có chờ đâu có đợi đâu Đem chi xuân đến để thêm sầu (Chế Lan Viên) - Một ngời đã qua lâu lắm rồi tuôit thanh xuân mà vÉn kh¸t khao mïa xu©n M¹c vÞ xu©n tµn hoa l¹c tËn §×nh tiÒn t¹c d¹ nhÊt chi mai (ThiÒn S M·n Gi¸c) - Thanh H¶i trªn giêng bÖnh khao kh¸t cèng hiÕn => Khái quát vấn đề: quan niệm về một lối sống đẹp.. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - ThÓ th¬ 5 ch÷, ©m hëng nhÑ nhµng thiÕt tha - KÕt hîp h×nh ¶nh tù nhiªn víi h×nh ¶nh giµu ý nghÜa biÓu tîng - CÊu tø chÆt chÏ - Giọng điệu biến đổi linh ho¹t phï hîp tõng ®o¹n. 2. Néi dung - Nh©n sinh quan: Lối sống đẹp. E. Cñng cè - dÆn dß : - Lµm bµi tËp SGK. TuÇn 24 TiÕt 116 :. Mïa xu©n nho nhá - Thanh H¶i -.

(229) A. Mục tiêu cần đạt - HS cảm nhận đợc những xúc cảm của tác giả trớc mùa xuân của thiên nhiên đất nớc và khát vọng đẹp đẽ của tác giả muốn làm “Một mùa xuân nho nhỏ” dâng hiến cho cuộc đời. Từ đó mở ra những suy nghĩ về ýa nghĩa, giá trị của cuộc sống của một cá nhân là sống có ích, cống hiến cho cuộc đời chung - Rèn luyện kĩ năng cảm thụ, phân tích hình ảnh thơ trong mạch vận động của tứ th¬ B. ChuÈn bÞ - GV so¹n bµi C. Khởi động 1. KiÓm tra : - §äc TL diÔn c¶m mét ®o¹n th¬ trong bµi “Con cß” - ý nghĩa biểu tợng con cò đợc bổ sung biến đổi ntn qua các đoạn thơ. - C¶m nhËn vÒ 2 c©u th¬: “ Con ngñ yªn th× cß còng ngñ Cánh của cò, hai đứa đắp chung đôi ” 2. Giới thiệu: Mùa xuân là một đề tài phổ biến của thơ ca: Mùa xuân chín của Hàn M¹c Tö, Mïa xu©n xanh cña NguyÔn BÝnh, Mïa xu©n míi cña Tè H÷u.. D. Tiến trình hoạt động Hoạt động 1 ? Dùa vµo SGK nªu mét vµi nÐt vÒ nhµ th¬ Thanh H¶o? - G¾n bã víi 2 cuéc kh¸ng chiÕn cña d©n téc ? Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào? hoàn cảnh đó khiÕn em suy nghÜ g×? => Ta cµng thÊu hiÓu cµng tr©n träng t×nh c¶m t tëng cña t¸c gi¶ GV đọc bài thơ ? NhËn xÐt vÒ ©m hëng chung vµ m¹ch c¶m xóc cña bµi th¬, bè côc bµi th¬. Hoạt động 2 HS đọc 3 khổ thơ đầu. Nêu nội dung? (4) mùa xuân ở khổ thơ đầu đợc ding với ý nghĩa gì? hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên đợc phác hoạ ntn? HS th¶o luËn + Mïa xu©n khæ ®Çu lµ mïa xu©n cña thiªn nhiªn đất trời + Vµi nÐt ph¸t ho¹: Dßng s«ng xanh nÒn, b«ng hoa tím biếc đặc trng xứ Huế, tiếng chim chiền chiện => không gian cao rộng với dòng sông, mặt đất, bầu trời bao la, mµu s¾c t¬i th¾m, mµu xanh, tÝm; ©m thanh vui t¬i vang väng => bøc tranh xu©n vui t¬i ph¬i phíi ®Çy søc sèng. (5) Cảm xúc của tác giả trớc mùa xuân ấy đợc thể hiÖn trong 2 c©u: “Tõng giät long lanh r¬i T«i ®a tay t«i høng” Cã ý kiÕn cho r»ng “Giät” ë ®©y lµ giät ma xu©n song lại có ý kiến cho đó là giọt âm thanh tiếng chim. ý kiÕn cña em ntn? - §óng lµ cã 2 c¸ch hiÓu. C1: Giät ma xu©n long lanh C2: Giät ©m thanh (nÕu g¾n vµo 2 c©u th¬ tríc) => có sự chuyển đổi cảm giác. Tiếng chim là âm thanh c¶m nhËn b»ng thÝnh gi¸c chuyÓn thµnh. I . T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ - Quª h¬ng xø HuÕ - Thơ đôn hậu và bình dị 2. T¸c phÈm * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: (11/1980) kh«ng bao l©u tríc khi nhà thơ qua đời (12/1980) * M¹ch c¶m xóc: Mïa xu©n cña thiªn nhiªn, đất nớc => mùa xuân của mçi con ngêi kh¸t väng d©n hiÕn * Bè côc Khæ 1. Mïa xu©n cña thiªn nhiªn Khổ 2. 3. Mùa xuân của đất níc Khæ 4. 5. ¦íc nguyÖn cña t¸c gi¶ Khæ 6. Lêi ngîi ca quª h¬ng đất nớc II. Ph©n tÝch 1. C¶m xóc tríc mïa xu©n.

(230) “Giät” cã h×nh khèi c¶m nhËn b»ng thÝnh gi¸c, tõng giọt ấy có thể “Hứng” đợc, cảm nhận bằng xúc giác. HiÓu theo c¸ch nµy ©m thanh tiÕng chim kh«ng loãng ra tan vào không trung mà đọng lại thành dấu Ên mïa xu©n s©u s¾c trong t©m hån t¸c gi¶ => t¸c gi¶ c¶m nhËn b»ng tÊt c¶ c¸c gi¸c quan. - Dù hiểu theo cách nào 2 câu thơ vẫn biểu hiện đợc niÒm say sa, ng©y ngÊt cña nhµ th¬ vµ sù tr©n träng nâng niu trớc vẻ đẹp của thiên nhiên đất trời. * Chuyển: Mùa xuân thật đẹp nhng Thanh Hải không thể cảm nhận hết đợc vẻ đẹp đó nếu nh ông không có những cảm nhận sâu sắc về con ngời và đất níc cña m×nh. (6) HS đọc khổ 2. 3. Tác giả đã vẽ ra bức tranh xuân của đất nớc ntn? Ta cảm nhận đợc gì qua bức tranh xuân ấy? + Ngời cầm súng, ngời ra đồng => biểu trng cho 2 lực lợng 2 nhiệm vụ chiến đấu và lao động xây dựng đất nớc. + Léc d¾t quanh lng, léc tr¶i dµi => Mïa xu©n cña đất trời đọng lại trong hònh ảnh lộc non đã theo mùa xuân về hay chính họ đã đem mùa xuân đến mọi nơi trên đất nớc. + NhÞp ®iÖu hèi h¶, h×nh ¶nh so s¸nh “§Êt níc nh v× sao …” => Sức sống của mùa xuân, đất nớc vào xuân đầy kiêu hãnh bong sáng, vừa mạnh mẽ đạp b»ng bÊt chÊp mäi gian lao => thÓ hiÖn niÒm tin cña Thanh Hải về con ngời và đất nớc của mình.. - Say sa, ng©y ngÊt hoµ t©m hån m×nh vµo c¶nh vËt xung quanh.. - NiÒm tin tëng m·nh liÖt vµo con ngời và đất nớc.. * Chuyển: Mùa xuân của thiên nhiên đất nớc con ngời cứ hoà quện xốn xang trong nhà thơ. Quên đi nỗi đau đớn của căn bệnh hiểm nghèo, thơ của ông vẫn bõng lªn t×nh yªu cuéc sèng. HS đọc 2 khổ thơ tiếp (7) §iÒu t©m niÖm cña nhµ th¬ lµ g×? t©m niÖm Êy ®- 2.¦íc nguyÖn tríc mïa xu©n ợc thể hiện qua những hình ảnh nào và nét đắc sắc cña nh÷ng h×nh ¶nh Êy lµ g×? + Đó là khát vọng đợc hoà nhập vào cuộc sống đất nớc đợc cống hiến phần tốt đẹp dù là rất nhỏ bé của mình cho cuộc đời chung cho đất nớc. + Điều tâm niệm ấy đợc thể hiện một cách chân thành trong những hình ảnh tự nhiên, giản dị và đẹp. “Ta lµm con chim hãt - cµnh hoa - nèt trÇm xao xuyÕn” + Cách cấu tứ lặp đi lặp lại tạo sự đối ứng chặt chẽ. + ý nghĩa: Niềm mong muốn đợc sống có ích, sống cống hiến cho đời - nh là một lẽ tự nhiên (Tự nguyÖn) gièng nh con chim mang tiÕng hãt, b«ng hoa toả hơng sắc cho đời. So với “Một khúc ca xuân ” cña Tè H÷u “NÕu lµ con chim, chiÕc l¸ Th× con chim ph¶i hãt, chiÕc l¸ ph¶i xanh LÏ nµo vay mµ kh«ng cã tr¶ Sèng lµ cho, ®©u chØ nhËn riªng m×nh” (8) T¹i sao trong mu«n ngµn ®iÒu íc lín lao, Thanh H¶i l¹i chØ nguyÖn lµm mét con chim, mét nhµnh hoa, mét nèt trÇm..

(231) ThËt tù nhiªn Thanh H¶i muèn lµm mét con chim, mét cµnh hoa, mét nèt trÇm. Nh÷ng ®iÒu tëng nh lµ nhá bÐ Êy l¹i cã ý nghÜa lín lao v« cïng. Nã lµm nªn một mùa xuân nho nhỏ, mùa xuân với khát khao đợc sống hết mình đợc cống hiến cho cuộc đời. Mùa xuân ấy có lẽ là sự chiêm nghiệm từ chính cuộc đời Thanh H¶i. Ch¼ng nªn nghÜ r»ng ph¶i næi tiÕng, ph¶i “Lạ ở trên đời” mới là sống có cống hiến. Mỗi chúng ta hãy làm một việc gì đó dù là rất nhỏ thôi nhng làm cho cuộc đời thêm đẹp. Dù rằng việc đó làm khi còn thanh xuân hay lúc đã về già “Dù là …”. Dù rằng việc đó phải “lặng lẽ dâng cho đời” âm thầm, chẳng một ai biết đến. Các từ láy “nho nhỏ”, “lặng lẽ”, điệp từ “dù là” nh một lời khẳng định, nh một lời nhắn nhñ cho c¸c thÕ hÖ sau vÒ mét lèi sèng. Suy nghÜ cña ông thật đẹp. Nó làm sống dậy một con ngời, làm yªn lßng mét t©m hån s¾p ®i xa vµ lµm Thanh H¶i cã thÓ cÊt thµnh lêi ca tiÕng h¸t tríc mïa xu©n. (9) Còng lµ thÓ hiÖn íc nguyÖn cña m×nh, t¹i sao khæ nµy Thanh H¶i kh«ng viÕt “T«i lµm …” mµ l¹i “Ta lµm …” - Đợc cống hiến cho cuộc đời Nh©n vËt tr÷ t×nh: - T«i: c¶m xóc c¸ nh©n - Ta: íc nguyÖn cña nhiÒu ngêi - Mïa xu©n nho nhá: kh¸t väng cña mét thêi đại, một thế hệ (10) §o¹n th¬ gîi cho em suy nghÜ g× vÒ ý nghÜa cuộc sống của mỗi con ngời trong cuộc đời. HS tù béc lé Chuyển: Và bài thơ đã kết thúc bằng lời hát xứ Huế tha thiết. GV đọc khổ cuối (11) Điệu hát dân ca “ Câu nam ai, nam bình” đã gợi cho em ®iÒu g×?. Hoạt động 3 (12) C¶m nhËn vÒ gi¸ trÞ nghÖ thuËt, néi dung cña bµi th¬. (13) Em hiểu gì về nhan đề bài thơ? - 1 ngời mới ở tuổi thanh xuân mà đã từ chối mùa xu©n Ta có chờ đâu có đợi đâu Đem chi xuân đến để thêm sầu (Chế Lan Viên) - Một ngời đã qua lâu lắm rồi tuôit thanh xuân mà vÉn kh¸t khao mïa xu©n M¹c vÞ xu©n tµn hoa l¹c tËn §×nh tiÒn t¹c d¹ nhÊt chi mai (ThiÒn S M·n Gi¸c) - Thanh H¶i trªn giêng bÖnh khao kh¸t cèng hiÕn => Khái quát vấn đề: quan niệm về một lối sống đẹp.. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - ThÓ th¬ 5 ch÷, ©m hëng nhÑ nhµng thiÕt tha - KÕt hîp h×nh ¶nh tù nhiªn víi h×nh ¶nh giµu ý nghÜa biÓu tîng - CÊu tø chÆt chÏ - Giọng điệu biến đổi linh ho¹t phï hîp tõng ®o¹n. 2. Néi dung - Nh©n sinh quan: Lối sống đẹp.

(232) E. Cñng cè - dÆn dß : - Lµm bµi tËp SGK. TiÕt 117 :. ViÕng l¨ng B¸c. ViÔn Ph¬ng A. Mục tiêu cần đạt - HS cảm nhận đợc niềm xúc động thiêng liêng, tấm lòng tha thiết thành kính vừa tự hµo võa ®au xãt cña t¸c gi¶ tõ MiÒn Nam ra viÕng B¸c. - Thấy đợc đặc điểm NT của bài thơ: Giọng điệu, hình ảnh, lời thơ giàu cảm xúc mà lắng đọng. B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn so¹n bµi vµ chuÈn bÞ t liÖu liªn quan C. Khởi động 1. KiÓm tra: §äc TL diÔn c¶m bµi th¬ Trong bµi em thÝch nhÊt bµi th¬ nµo? v× sao? 2. Giới thiệu: Đề tài Bác Hồ trở thành phổ biến đối với thơ ca Việt Nam hiện đại: Hoa tríc l¨ng Ngêi (ChÕ Lan Viªn); ch¸u nhí B¸c Hå (Thanh Høa); S¸ng th¸ng N¨m; B¸c ¬i (Tè H÷u); ViÔn Ph¬ng víi “ViÕng L¨ng B¸c” D. Tiến trình các hoạt động Hoạt động 1 T×m hiÓu chung vÒ t¸c gi¶ - t¸c phÈm (1) Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ ViÔn Ph¬ng HS dựa vào chú thích * để giới thiệu GV đọc mẫu bài thơ - HS đọc 2. Tr×nh bÇy vÒ t¸c phÈm - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c - Cảm xúc: Bao trùm bài thơ là niềm xúc động thiªng liªng thÇm kÝnh, lßng biÕt ¬n vµ tù hµo pha lÉn nçi xãt ®au cña t¸c gi¶ khi viÕng B¸c - M¹ch c¶m xóc: C¶m xóc vÒ c¶nh ngoµi l¨ng => c¶m xóc tríc h×nh ¶nh dßng ngêi viÕng B¸c => c¶m xóc khi vµo trong l¨ng => mong íc khi ph¶i ra vÒ - Bè côc - Giọng điệu thành kính trang nghiêm đầy xúc động phï hîp víi kh«ng khÝ thiªng liªng ë l¨ng B¸c. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ - Lµ c©y bót xuÊt hiÖn sím nhÊt cña lùc lîng v¨n nghÖ gi¶i pháng ë MiÒn Nam - Th¬ nhá nhÑ, giµu t×nh c¶m vµ chÊt méng m¬ (ngay c¶ khi khã kh¨n nhÊt) 2. T¸c phÈm * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: 4/1976 Lăng Chủ Tịch HCM đợc hoàn thành, tác giả cùng đồng bµo MiÒn Nam ra viÕng B¸c. * M¹ch c¶m xóc * Bè côc Khæ 1: C¶nh ngoµi l¨ng Khæ 2: C¶nh ®oµn ngêi viÕng B¸c Khæ 3: C¶nh trong l¨ng Khæ 4: ¦íc nguyÖn khi ra vÒ. II. Ph©n tÝch 1. Khæ 1 Hoạt động 2 HS đọc khổ 1 (3) C©u th¬ ®Çu cho ta biÕt ®iÒu g×? t¹i sao ë nhan.

(233) đề tác giả dùng từ “Viếng”, ở câu đầu lại dùng “Th¨m”. NhËn xÐt c¸ch xng h« cña t¸c gi¶. + C©u ®Çu gîi nh mét th«ng b¸o nhng l¹i gîi ra t©m trạng xúc động của một ngời từ Miền Nam xa xôi sau bao nhiêu mong mỏi mới đợc ra viếng Bác + Viếng => đến chia buồn với ngời thân đã chết. Thăm => đến gặp gỡ chuyện trò với ngời đang sèng Nhan đề => Viếng dùng nghĩa đen trang trọng - sự thËt C©u ®Çu => th¨m ngô ý B¸c cßn sèng m·i trong lßng d©n + C¸c xng h« Con - B¸c => phong c¸ch MiÒn Nam => gîi t×nh c¶m ruét thÞt g¾n bã cha con trong gia đình (4) Hình ảnh đầu tiên tác giả cảm nhận đợc khi vào th¨m l¨ng B¸c lµ h×nh ¶nh nµo? t¹i sao t¸c gi¶ l¹i chän h×nh ¶nh Êy? + H×nh ¶nh hµng tre xanh xanh ViÖt Nam - B·o t¸p ma xa đứng thẳng hàng => hình ảnh thân thuộc của làng quê, đất nớc + C©y tre lµ biÓu tîng cña d©n téc ViÖt Nam, lµ biÓu tîng cña søc sèng bÒn bØ, kiªn cêng cña d©n tộc => đến thăm lăng Bác => Bác đợc đặt giữa cái th©n quen Êm ¸p b×nh yªn cña xø së quª nhµ => giữa cái kiên cờng vĩ đại của dân tộc HS đọc khổ 2 HS th¶o luËn (5) Ph©n tÝch ý nghÜa cña h×nh ¶nh mÆt trêi trong 2 c©u ®Çu? - MÆt trêi 1: thiªn nhiªn rùc rì vÜnh h»ng ®em l¹i søc sèng cho mu«n loµi (h×nh ¶nh thùc) - MÆt trêi 2: (Èn dô) chØ B¸c - B¸c nh mÆt trêi ®em lại tự do độc lập cho dân tộc. - ThËt ra so s¸nh B¸c nh mÆt trêi kh«ng míi: Lu H÷u Phíc “Hå ChÝ Minh - ¸nh th¸i d¬ng to¶ s¸ng đời đời”; Tố Hữu “Ngời rực rỡ một mặt trời cách mạng - mà đế quốc là loài dơi hốt hoảng - đêm tàn bay chËp cho¹ng díi ch©n Ngêi” Nhng so s¸nh ngÇm B¸c n»m trong l¨ng nh mét mÆt trời rất đỏ trong cái nhìn chiêm ngỡng đầy vẻ ngỡng mộ của mặt trời tự nhiên là một sáng tạo mới mẻ và độc đáo của Viễn Phơng. - Đặc biệt từ láy “Ngày ngày” đã góp phần bất tử ho¸ h×nh tîng B¸c Hå gi÷a thiªn nhiªn vò trô vµ trong lßng mäi ngêi. => Tác dụng: + Ca ngợi công lao vĩ đại của Bác + Thể hiện đợc sự tôn kính, biết ơn của nhân dân, của nhà thơ đối với Bác (7) Trong 2 c©u tiÕp h×nh ¶nh “Dßng ngêi ... mïa xu©n” hay ë chç nµo? ph©n tÝch HS trao đổi thảo luận - H×nh ¶nh dßng ngêi ®i trong th¬ng nhí tõ tõ , chÇm chËm thµnh kÝnh vµo l¨ng viÕng B¸c lµ h×nh ¶nh thùc. - Từ láy “Ngày ngày” đợc lặp lại => hình ảnh này là một qui luật bình thờng đều đặn trong cuộc sống ngêi d©n ViÖt Nam - H/a’ “KÕt trµng hoa d©ng 79 mïa xu©n” lµ mét Èn. - Tâm trạng xúc động bồi hồi. - Ên têng ®Çu tiªn: h×nh ¶nh hµng tre. 2. Khæ 2. - Lßng thµnh kÝnh vµ biÕt ¬n s©u s¾c.

(234) dụ đẹp đẽ và sáng tạo: dòng ngời kết thành tràng hoa kÝnh d©ng 79 mïa xu©n => lßng thµnh kÝnh cña nhân dân ta đối với Bác, lòng thơng nhớ của nhân d©n ta.. HS đọc khổ 3 (8) Khæ th¬ diÔn t¶ ®iÒu g×? nhËn xÐt g× vÒ 2 c©u th¬ “B¸c n»m trong l¨ng giÊc ngñ b×nh yªn Gi÷a mét vÇng tr¨ng s¸ng dÞu hiÒn” + C©u th¬ diÔn t¶ chÝnh x¸c vµ tinh tÕ sù yªn tÜnh, trang nghiªm vµ ¸nh s¸ng dÞu nhÑ trong trÎo cña không gian trong lăng Bác. Bác đang yên nghỉ đời đời + Hình ảnh vầng trăng => gợi nghĩ đến tâm hồn cao đẹp, sáng trong của Bác và những vần thơ tràn đầy ¸nh tr¨ng cña Ngêi. (9) Tâm trạng cảm xúc của tác giả còn đợc thể hiện ntn qua 2 c©u th¬: “VÉn biÕt trêi xanh lµ m·i m·i Mµ sao nghe nhãi ë trong tim” - ẩn dụ: trời xanh - Bác còn mãi với non sông đất nớc nh trời xanh còn mãi ở trên đời. Ngời đã hoá thân vào non sông đất nớc trờng tồn. - Dï vÉn tin nh thÕ nhng kh«ng thÓ kh«ng ®au xãt vì sự ra đi của Ngời. Nỗi đau xót đã đợc biểu hiện rÊt cô thÓ trùc tiÕp qua tõ “nhãi” biÓu c¶m cao “mµ sao nghe nhãi ë trong tim” Tác giả đã chọn cái đau thực thể lớn nhất của cơ thể để diễn tả nỗi đau mất mát. So s¸nh víi Tè H÷u “Suèt mÊy h«m rµy ®au tiÔn ®a §êi tu«n níc m¾t trêi tu«n ma” “Bác đã đi rồi sao Bác ơi Mùa thu đang đẹp nắng xanh trời” “ChiÒu nay con ch¹y vÒ th¨m B¸c ¦ít l¹nh vên rau mÊy gèc dõa”. 3. Khæ 3. - NiÒm tin B¸c sèng m·i víi non sông đất nớc. - Nçi ®au xãt tét cïng. HS đọc khổ 4 (10) Khổ thơ đã diễn tả tâm trạng của tác giả lúc ra vÒ ntn? - T©m tr¹ng lu luyÕn kh«ng muèn rêi xa B¸c - NghÜ đến xa Bác - không kìm nén đợc “trào nớc mắt” 4. Khæ 4 - Muèn ho¸ th©n hoµ nhËp vµo nh÷ng c¶nh vËt ë bªn l¨ng B¸c: Muèn lµm con chim, lµm b«ng hoa, làm cây tre ... => đợc gần gũi Bác đợc làm Bác vui, đợc canh giữ giấc ngủ của Bác. - §iÖp ng÷ “muèn lµm” nhÞp ®iÖu nhanh dån dËp => t×nh c¶m thiÕt tha tù nguyÖn => nçi kh¸t khao, lu luyÕn (11) H×nh ¶nh hµng tre khæ cuèi cã ý nghÜa gi? Hoạt động 3 (12) Những nét đặc sắc về nghệ thuật nội dung bài th¬?.

(235) III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt: trang nghiªm s©u l¾ng tha thiÕt tù hµo - Giäng ®iÖu ph¸t triÓn phï hîp víi néi dung c¶m xóc - ThÓ th¬ 8 ch÷; nhÞp chËm diÔn t¶ sù trang nghiªm, thµnh kính, lắng đọng trong tâm tr¹ng nhµ th¬. Khæ cuèi nhÞp nhanh => mong íc thiÕt tha - H×nh ¶nh th¬ s¸ng t¹o kÕt hîp h×nh ¶nh thùc vµ h×nh ¶nh Èn dô, biÓu tîng (mÆt trêi trong l¨ng, trµng hoa, vÇng tr¨ng, trêi xanh) võa quen thuéc gÇn gòi l¹i võa s©u s¾c cã ý nghÜa kh¸i qu¸t. 2. Néi dung Bµi th¬ thÓ hiÖn niÒm xóc động tràn đầy và lớn lao, tình c¶m thµnh kÝnh; s©u s¾c vµ cảm động của tácgiả, của đồng bào Miền Nam khi viếng B¸c. E. Cñng cè - dÆn dß - Những bài thơ cùng đề tài với “Viếng lăng Bác”. - Tr¨ng lªn (Ph¹m Ngäc C¶nh); Chóng ch¸u canh giÊc ngñ, B¸c Hå ¬i! (H¶i Nh).

(236) TiÕt upload.123doc.net :. NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). A. Mục tiêu cần đạt - HS hiÓu thÕ nµo lµ nghÞ luËn vµ t¸c phÈm truÖn, nhËn diÖn chÝnh x¸c mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) - Nắm đợc các yêu cầu đối với một bài văn nghị luận về tác phẩm truyện để có cơ së tiÕp thu, rÌn luyÖn tèt vÒ kiÓu bµi nµy á c¸c tiÕt tiÕp theo. B. ChuÈn bÞ - GV so¹n bµi - HS tr¶ lêi c¸c c©u hái C. Khởi động 1. Kiểm tra: Cách làm bài nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý Bµi luyÖn tËp (tr 55 SGK) 2. Giíi thiÖu bµi - Lớp 7 : Học văn biểu cảm, văn nghị luận trong đó có phép lập luận c/minh và phép LL gi¶i thich - Líp 8 : Häc v¨n nghÞ luËn cã sö dông yÕu tè miªu t¶, tù sù vµ biÓu c¶m - Líp 9 : NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn - lµ kÕ thõa vµ n©ng cao kiÕn thøc NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm: - Nh©n vËt (chñ yÕu) - Chủ đề - Cèt truyÖn hay nghÖ thuËt thuËt truyÖn D. Tiến trình hoạt động Hoạt động 1 HS đọc văn bản mẫu SGK tr 61 (1) Vấn đề NL của VB này là gì? Hãy đặt 1 nhan đề thích hợp cho VB? HS trao đổi, suy nghĩ, trả lời. (2) Vấn đề NL đợc ngời viết triển khai qua nh÷ng luËn ®iÓm nµo? t×m nh÷ng câu nêu lên hoặc cô đúc luận điểm của bµi - Tinh thÇn tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc - Lòng hiếu khách sự quan tâm đến mọi ngêi - Sù khiªm tèn (3) Để khẳng định các luận điểm ngời viết đã lập luận ntn? NhËn xÐt vÒ nh÷ng luËn cø t¸c gi¶ ®a ra lµm s¸ng tá cho luËn ®iÓm. I. T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn 1. V¨n b¶n: SGK a. Vấn đề NL: Những phẩm chất tốt đẹp cña n/v anh thanh niªn trong tp’ “LÆng lÏ SaPa” * Nhan đề: - H×nh ¶nh anh thanh niªn lµm c«ng t¸c khÝ tîng trong “LLSP” - Một vẻ đẹp nơi SaPa lặng lẽ b. Tãm t¾t c¸c L§’ - Dù đợc miêu tả ... khó phai mờ - Tríc tiªn l¾m ... gian khæ cña m×nh - Nhng anh thanh niªn nµy ... mét c¸ch chu đáo - C«ng viÖc vÊt v¶ ... l¹i rÊt khiªm tèn - Cuộc sống của đa ... thật đáng tin yêu c. Nhận xét các khẳng định LĐ’ - Các luận điểm đợc nêu lên rõ ràng, ng¾n gän - Từng LĐ’ đợc phân tích c/minh một c¸ch thuyÕt phôc b»ng dÉn chøng cô thÓ.

(237) trong tác phẩm. Các luận cứ đợc sử dụng đều xác đáng bởi đó là những chi tiét hình ảnh đặc sắc của tác phẩm. - Bài văn đợc dẫn dắt tự nhiên, bố cục chặt chẽ. Từ nêu vấn đề, ngời viết đi vào phân tích, diễn giải rồi sau đó khẳng định nâng cao vấn đề NL.. Qua bt em h·y ph¸t biÓu ? ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ tp’ truyÖn HS dùa vµo ghi nhí tr¶ lêi HS đọc ghi nhớ 2. Ghi nhí GV chèt l¹i ND bµi II. LuyÖn tËp * V¨n b¶n: SGK tr 64 Hoạt động 2 HS đọc văn bản * Vấn đề nghị luận: Tình thế lựa chọn - Tình thế lựa chọn sống chết và vẻ đẹp nghiệt ngã và vẻ đẹp n/v lão Hạc t©m hån l·o H¹c * Nh÷ng ý kiÕn chÝnh: - Từ việc miêu tả hoạt động của các nhân vật, Nam Cao đã gián tiếp đa ra mét t×nh thÕ lùa chän ®/v L·o H¹c mµ các dấu hiệu của nó đã đợc chuẩn bị ngay tõ ®Çu - Lão Hạc dùng cái chết của mình để cấy cái sống cho đứa con trai đang đi phu đồn điền biền biệt. - Lão đã chọn cái chết trong còn hơn ph¶i sèng khæ sèng nhôc * C¸c ý kiÕn Êy gióp ta hiÓu thªm vÒ n/v: - Một nhân cách đáng kính trọng - Mét tÊm lßng hi sinh cao quÝ E. Cñng cè - dÆn dß - C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn. TiÕt 119 :. C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). A. Môc tiªu - HS biÕt c¸ch viÕt bµi NL vÒ tp’ truyÖn - RÌn luyÖn kÜ n¨ng rÌn luyÖn vÒ c¸c bíc khi lµm bµi NL vÒ c¸c t¸c phÈm truyÖn, c¸ch tæ chøc triÓn khai luËn ®iÓm B. ChuÈn bÞ - So¹n bµi C. Khởi động 1. KiÓm tra: ThÕ nµo lµ NL vÒ t¸c phÈm? Yªu cÇu cña mét bµi NL vÒ tp’ 2.Bµi míi:.

(238) D. Tiến trình các hoạt động Hoạt động 1 HS đọc 4 đề bài SGK tr 64 - 65 GV nªu c©u hái a, b tr 65 Yªu cÇu HS th¶o luËn HS suy nghĩ - trao đổi cặp đôi HS tr¶ lêi - nhËn xÐt GV ®a ra kÕt qu¶ th¶o luËn. I. §Ò bµi NL vÒ t¸c phÈm truyÖn * §Ò SGK a. Các vấn đề nghị luận §Ò 1: Th©n phËn ngêi phô n÷ trong x· héi cò §Ò 2: DiÔn biÕn cèt truyÖn §Ò 3: Th©n phËn KiÒu Đề 4: Đời sống tình cảm gia đình trong chiÕn tranh b. - Suy nghĩ: xuất phát từ sự cảm hiểu để đề xuất nhận xét đánh giá về tp’ - Ph©n tÝch: xuÊt ph¸t tõ viÖc ph©n tÝch tp’ (cèt truyÖn, nh©n vËt, sù viÖc, t×nh tiÕt ...) để nêu ra nhận xét đánh giá về tác phÈm Hoạt động 2 II. C¸c bíc lµm bµi NL vÒ tp’ truyÖn Học sinh đọc đề bài (hoÆc ®o¹n trÝch) * §Ò: Suy nghÜ vÒ n/v «ng Hai trong truyÖn ng¾n “Lµng” cña Kim L©n HS thảo luận trao đổi để tìm hiểu đề và Bớc 1: Tìm hiểu đề và tìm ý t×m ý * Tìm hiểu đề - ThÓ lo¹i: NL vÒ 1 NV trong t¸c phÈm truyÖn - Néi dung: T×nh yªu lµng thèng nhÊt víi lßng yªu níc * T×m ý - PhÈm chÊt ®iÓn h×nh cña nh©n vËt: t×nh yªu lµng g¾n bã hoµ quÖn lßng yªu níc (nét mới trong đời sống tinh thần của ngời nông dân trong KCCP) - C¸c biÓu hiÖn cña phÈm chÊt ®iÓn h×nh: + C¸c t×nh huèng béc lé t×nh yªu lµng, yêu đất nớc + C¸c chi tiÕt nghÖ thuËt (t©m tr¹ng, lêi nói, cử chỉ hành động ...) chứng tỏ tình yªu lµng yªu níc + ý nghÜa cña t×nh c¶m míi mÎ Êy. HS đọc dàn bài SGK. B. Dµn bµi Tr×nh bµy dµn bµi chung cña bµi v¨n nghÞ luËn vÒ tp’ truyÖn? HS đọc phần MB. C. ViÕt bµi ? Khi viÕt phÇn MB cã cÇn lËp luËn * §o¹n MB kh«ng? cã c¸c c¸ch lËp luËn ntn? - Đi từ khái quát đến cụ thể (từ nhà văn đến tác phẩm đến nhân vật) HS dùa vµo SGK tr×nh bµy c¸c L§ phÇn - Nªu trùc tiÕp suy nghÜ vÒ nh©n vËt TB * §o¹n TB HS tËp viÕt ®o¹n 1 phÇn TB (1) T×nh yªu lµng g¾n bã víi lßng yªu níc + Khi nghe tin gi÷ : Cæ «ng l·o nghÑn ¾ng, da mÆt tª r©n r©n ... + Ông đau đớn dằn vặt khổ tâm day dứt vµ bÞ ¸m ¶nh bëi tin gi÷ + ¤ng sung síng tét cïng khi nghe tin c¶i chÝnh, sung síng trªn c¶ sù mÊt m¸t của riêng ông “tây nó đốt nhà tôi rồi ...”.

(239) * §o¹n KB D. KiÓm tra vµ söa ch÷a v¨n b¶n * Ghi nhí. Tr×nh bµy c¸ch viÕt phÇn kÕt bµi Bớc 4 có mục đích ý nghĩa gì ? Qua BT trªn em h·y tr×nh bµy c¸c bíc II. LuyÖn tËp lµm bµi v¨n NL vÒ t¸c phÈm truyÖn? §Ò: Suy nghÜ cña em vÒ truyÖn ng¾n HS đọc ghi nhớ. “L·o H¹c” cña Nam Cao * MB: Giíi thiÖu Nam Cao - truyÖn ng¾n “L·o H¹c” - suy nghÜ cña em HS viÕt tiÕp MB trùc tiÕp E. Cñng cè - dÆn dß: LuyÖn tËp lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn.. TiÕt 120 : LuyÖn tËp lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn A. Mục tiêu cần đạt - HS củng cố tri thức về yêu cầu, về cách làm bài nghị luận về tác phẩm truyện đã häc ë tiÕt tríc. - Qua hoạt động luyện tập cụ thể mà nắm vững, thành thạo thêm kĩ năng tìm ý, lập ý, kÜ n¨ng viÕt mét bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn B. ChuÈn bÞ - GV và HS đọc lại truyện “chiếc lợc ngà” - HS «n l¹i kiÕn thøc c¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn C. Khởi động 1. KiÓm tra: Tr×nh bµy c¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn Bµi tËp luyÖn tËp 2. Giíi thiÖu bµi: Nªu yªu cÇu cña tiÕt häc D. Tiến trình hoạt động Hoạt động 1 HS đọc lại đề bài và tìm hiểu đề HS nh¾c l¹i thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ t¸c phẩm truyện, yêu cầu đối với bài nghị luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn. * §Ò : C¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n trÝch “ChiÕc lîc ngµ” cña NguyÔn Quang S¸ng. A. Tìm hiểu đề - ThÓ lo¹i: NL vÒ t¸c phÈm truyÖn - Nội dung: Nhận xét đánh giá về giá trị néi dung vµ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm HS th¶o luËn t×m ý cho bµi nghÞ luËn B. T×m ý - Hoµn c¶nh lÞch sö MiÒn Nam níc ta - Nh©n vËt «ng S¸u - bÐ Thu - T×nh cha con s©u nÆng HS th¶o luËn lËp dµn ý tõng phÇn MB, - NghÖ thuËt x©y dùng truyÖn TB, KB C. Dµn ý * MB : - Giíi thiÖu nhµ v¨n NguyÔn Quang S¸ng - Giíi thiÖu t¸c phÈm “ChiÕc lîc ngµ” vµ ®o¹n trÝch - Nªu c¶m nhËn chung vÒ ®o¹n trÝch * TB : - Nh©n vËt bÐ Thu . Tríc khi nhËn ra cha.

(240) . Sau khi nhËn ra cha - Nh©n vËt «ng S¸u . Nh÷ng ngµy gÇn con . Nh÷ng ngµy xa con - T×nh cha con s©u nÆng . C¸ch biÓu hiÖn . ý nghÜa - NghÖ thuËt x©y dùng truyÖn . NghÖ thuËt x©y dùng t×nh huèng . Ng«i kÓ . NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt, miªu t¶ t©m lý. * KB: - Søc hÊp dÉn cña ®o¹n trÝch - ấn tợng của ngời đọc D. ViÕt bµi GV híng dÉn HS viÕt tõng ®o¹n HS đọc đoạn văn C¸c b¹n nhËn xÐt - söa ch÷a GV đánh giá E. Cñng cè - dÆn dß : - Viết bài tập làm văn số 6 ở nhà: đề bài theo sách giáo khoa.. TuÇn 25 TiÕt 121 :. Sang Thu.

(241) - Hữu Chỉnh A. Mục tiêu cần đạt - HS cảm nhận đợc những cảm nhận tinh tế của Hữu Chỉnh về biến đổi của đất trời tõ cuèi h¹ sang ®Çu thu. - RÌn luyÖn thªm n¨ng lùc c¶m thô th¬ ca. B. ChuÈn bÞ - GV so¹n bµi C. Khởi động 1. KiÓm tra: Trong giê d¹y “ViÕng L¨ng B¸c” 2. Giíi thiÖu bµi: §Ò tµi mïa thu D. Tiến trình các hoạt động Hoạt động 1 (1) Giíi thiÖu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶.. GV và HS đọc bài thơ GV giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ bèi c¶nh thêi gian kh«ng gian mà bài thơ miêu tả: Đó là thời điểm giao mùa hạ thu ở vùng nông thôn đồng bằng Bắc Bộ GV giíi thiÖu vÒ t¸c phÈm * Bµi th¬ biÓu hiÖn nh÷ng c¶m xóc tinh tÕ cña nhµ th¬ khi đất trời chuyển từ màu hạ sang mùa thu (thời điểm chím thu) Hoạt động 2 HS đọc khổ 1 (2) Sự biến đổi của đất trời sang thu đợc tác giả cảm nhËn b¾t ®Çu tõ ®©u vµ gîi t¶ qua nh÷ng h×nh ¶nh, hiÖn tîng g× ë khæ 1? - T¸c gi¶ nhËn ra tÝn hiÖu cña sù chuyÓn mïa tõ ngän giã se mang theo h¬ng æi. - Gîi t¶ qua nh÷ng h×nh ¶nh s¬ng, giã, h¬ng æi (3) Cách cảm nhận của tác giả về sự biến đổi của đất trời lúc sang thu có gì đặc biệt? - Bắt đầu khữu giác (hơng ổi) rồi đến xúc giác (gió se, gió nhẹ khô và hơi lạnh) - đến thị giác (sơng chùng chình qua ngõ) - cảm nhận của lý trí (hình nh thu đã vÒ) (4) Cách cảm nhận ấy đã thể hiện tâm trạng cảm xúc g× cña t¸c gi¶. * GV gi¶ng thªm: - Tõ “ph¶” cã thÓ thay thÕ b»ng thæi, ®a, bay, lan, tan ... nhng các từ đó không thể hiện cái nghĩa đột ngột, bất ngờ. Hơng ổi chín - mùi vị đặc trng của mùa thu n«ng th«n MiÒn B¾c. - Tõ “chïng ch×nh” cã thÓ thay thÕ b»ng dÒnh dµng, đủng đỉnh, chầm chậm, lững thững ... chùng chình nhân hoá - sơng qua ngõ cố ý chậm hơn mọi ngày. Có cái gì duyên dáng yểu điệu của làn sơng hay vì đột ngét qu¸ mµ t¸c gi¶ cha nhËn ra => chØ cã nh÷ng ngêi thực sự yêu mùa thu, yêu làng quê mới có đợc những c¶m nhËn tinh tÕ nh vËy.. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ - ViÕt nhiÒu vµ hay vÒ nh÷ng con ngêi, cuéc sèng ë n«ng th«n vÒ mïa thu. - Th¬ thu mang c¶m xóc b©ng khu©ng v¬ng vÊn tríc đất trời trong trẻo đang biÕn chuyÓn nhÑ nhµng. 2. T¸c phÈm * ThÓ th¬ 5 ch÷ * S¸ng t¸c 1977 in tËp “tõ chiến hào đến thành phố” 1991 * Bµi th¬ II. Ph©n tÝch 1. Khæ 1. - C¶m nhËn cña con ngêi trớc sự biến chuyển của đất trời: đột ngột bất ngờ. - T©m tr¹ng ngì ngµng c¶m xóc b©ng khu©ng.. 2. Khæ 2.

(242) HS đọc tiếp khổ 2 (5) Trong khổ thơ này hình ảnh thiên nhiên sang thu đợc tiếp tục phát hiện những chi tiết, hình ảnh nào? tại -Sự thay đổi của đất trời sao sông dềnh dàng mà chim lại vội vã? hình ảnh đám (có cái chậm, có cái nhanh) m©y mïa h¹ “v¾t nöa m×nh sang thu” nªn hiÓu ntn? nhÑ nhµng nhng râ rÖt HS đọc tiếp khổ 2 - Sông, chim, đám mây. - S«ng dÒnh dµng v× níc b¾t ®Çu c¹n, ch¶y chËm l¹i kh«ng cuån cuén, µo ¹t nh thêi gian mïa hÌ - “dÒnh dµng” nh©n ho¸ sèng trë nªn gÇn gòi víi con ngêi. Chim véi v· v× sî l¹nh ph¶i ®i tr¸nh rÐt ë nh÷ng miÒn Êm ¸p h¬n. - H×nh ¶nh s«ng tr«i thanh th¶n gîi lªn vÎ ªm dÞu cña bøc tranh thiªn nhiªn. Nh÷ng c¸nh chim b¾t ®Çu véi v· ë buæi hoµng h«n => sù c¶m nhËn tinh tÕ b»ng nhiÒu giác quan và sự rung động của một hồn thơ gắn bó với cuộc đời lam lũ. - Hình ảnh đám mây màu hạ vắt nửa mình sang thu không có thật mà là một liên tởng sáng tạo thú vị của tác giả. Mùa hạ nối với mùa thu bởi nửa đám mây lững lê mÒm m¹i, duyªn d¸ng trªn kh«ng trung Êy => khiÕn ngời đọc cảm nhận không gian và thời gian chuyển mùa thật đẹp đẽ, khêu gợi bởi cảm xúc thị giác. HS đọc khổ 3 (6) ở khổ 3 thiên nhiên sang thu còn đợc ngợi ca bằng nh÷ng h×nh ¶nh nµo? t¹i sao t¸c gi¶ viÕt “sÊm còng bít bất ngờ - Trên hàng cây đứng tuổi”. C¶m nhËn vÒ 2 c©u th¬ nµy? - Nắng, sấm, ma là đặc trng của mùa hạ - Thiªn nhiªn sang thu n¾ng dÞu dÇn kh«ng cßn c¸i chãi chang gay g¾t d÷ déi tuy vÉn cßn nång nµn. Ma Ýt dần đi đặc biệt là những cơn ma rào ào ạt bất ngờ. Nh÷ng tiÕng sÊm bÊt ngê còng bít dÇn ®i, sÊm Ýt h¬n, nhá h¬n. - Cã thÓ hiÓu ma Ýt h¬n, sÊm Ýt h¬n, nhá h¬n kh«ng đùng đùng đột ngột rền vang trên bầu trời. Hàng cây kh«ng cßn bÞ bÊt ngê, giËt m×nh v× tiÕng sÊm n÷a. V× hàng cây đã đứng tuổi, đã trải nghiệm nhiều. Khi con ngời ta đã từng trải thì cũng vững vàng bình tĩnh hơn trớc những tác động bất ngờ của ngoại cảnh, của cuộc đời. Hai câu thơ không chỉ tả cảnh mà những suy ngẫm triết lý cuộc đời. - Nắng, ma sấm, hàng cây là ẩn dụ cho những thay đổi vang động của cuộc đời, xã hội cũng là những thay đổi vang động của tuổi đời, sang thu tức là tuổi thơ của con ngời đã từng trải (ẩn dụ) => từ những thay đỏi của mµu thu thiªn nhiªn, t¸c gi¶ liªn tëng tíi nh÷ng mïa thu đời ngời.. E. Cñng cè - dÆn dß - Häc bµi - lµm bµi luyÖn tËp. 3. Khæ 3. - DÊu hiÖu mïa h¹ gi¶m dÇn ý nghÜa triÕt lý. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - Tõ ng÷ giµu h×nh ¶nh gîi c¶m - Nh©n ho¸ Èn dô liªn tëng 2. Néi dung - Cảnh đẹp - Sù c¶m nhËn tinh tÕ.

(243) TiÕt 122 :. Nãi víi con. Y Ph¬ng A. Mục tiêu cần đạt : Gióp HS: - Cảm nhận đợc tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối với con cái, tình yêu quê hơng sâu nÆng cïng niÒm tù hµo víi søc sèng m¹nh mÏ, bÒn bØ cña d©n téc m×nh qua lêi th¬ cña Y Ph¬ng. - Bớc đầu hiểu đựơc cách diễn tả độc đáo, giầu hình ảnh cụ thể, gợi cảm của thơ ca miền nói. B. ChuÈn bÞ - TËp th¬ ViÖt Nam 1945 - 1985 C. Khởi động 1. KiÓm tra: §äc TL vµ diÔn c¶m bµi “Sang thu” C¶m nhËn vÒ 2 c©u th¬ cuèi bµi §äc bµi v¨n ng¾n phÇn luyÖn tËp 2. Giới thiệu bài: Lòng thơng yêu con cái, ớc mong thế hệ sau tiếp nối xứng đáng phát huy truyền thống tổ tiên quê hơng vốn là tình cảm cao đẹp của con ngời Việt Nam ... Y Ph¬ng cã mét c¸ch nãi riªng..

(244) D. Tiến trình các hoạt động Hoạt động 1 (1) Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶? * GV: C¸ch diÔn t¶ cña ngêi miÒn nói thêng thÝch vÝ von qua h×nh ¶nh cô thÓ, diÔn t¶ méc m¹c mµ gîi c¶m m¹nh mÏ. H×nh ¶nh th¬ kh«ng ph¶i lóc nao còng râ tr¾ng ®en mµ cÇn hiÓu c¸i hån, c¸i thÇn. (2) Giíi thiÖu vÒ t¸c phÈm? GV đọc bài thơ - HS đọc Nêu đề tài - bố cục - Đoạn 1: Con lớn lên trong tình yêu thơng nâng đỡ của cha mẹ, trong cuộc sống lao động nên thơ của quê hîng - §o¹n 2: Lßng tù hµo vÒ søc sèng m¹nh mÏ, bÒn bØ vÒ truyền thống cao đẹp của quê hơng và niềm mong ớc con hãy kế tục xứng đáng truyền thống ấy. Hoạt động 2 HS đọc đoạn 1 (3) Bốn câu đầu có cách diễn đạt ntn? ý nghĩa của 4 câu thơ đó ra sao? Những hình ảnh chân phải, chân trái mét bíc, hai bíc nãi lªn ®iÒu g×? HS trao đổi thảo luận, phát biểu - C¸ch nãi b»ng h×nh ¶nh cô thÓ, nhiÒu khi v« lý mét cách ngây thơ độc đáo của ngời miền núi: chân phải bớc tới cha, chân trái bớc tới mẹ ... chỉ là cách tả đứa bé ng©y th¬ lÉm chÉm tËp ®i, tËp nãi trong vßng tay yªu th¬ng ch¨m sãc n©ng niu cña cha mÑ. Kh«ng khÝ gia đình thật ấm áp, êm đềm quấn quýt. Gia đình là cái nôi để con khôn lớn trởng thành - Từng bớc đi, từng tiếng nói tiếng cời của con đều đợc cha mẹ chăm chút, mừng vui đón nhận. (4) Em hiểu ngời đồng mình là gì? có thể thay thế cụm “ngời đồng mình” bằng những từ ngữ nào khác? ngời cha nói với con về những đức tính cao đẹp gì của ngời đồng mình? - Ngời đồng mình: Ngời vùng mình - có thể thay bằng b¶n, lµng, bu«n, quª m×nh - nhng c¸ch nãi nµy thÓ hiÖn tính địa phơng mộc mạc của ngời Tày. Ngời đồng mình cần cù - tơi vui trong lao động. (5) C¸c h×nh ¶nh §an lê cµi nan hoa V¸ch nhµ ken c©u h¸t Rõng cho hoa Con đờng cho những tấm lòng Cã ý nghÜa g×? - Cuộc sống lao động cần cù, êm đềm và tơi vui của ngời đồng mình: đan lờ bắt cá, ken vách dựng nhà cïng víi hoa rõng trong c©u h¸t then, h¸t lîn ... trong ngày hội lùng tùng. Các động từ cài, ken ngoài nghĩa miªu t¶ cßn nãi lªn t×nh c¶m g¾n bã quÊn quýt trong lao động, làm ăn của đồng bào quê hơng. - Rõng nói quª h¬ng th¬ méng, nghÜa t×nh. Thiªn nhiên ấy đã che chở nuôi dỡng con ngời cả về tâm hồn lèi sèng: rõng cho hoa - con ngêi cho nh÷ng tÊm lßng HS đọc đoạn còn lại (6) Ngời cha đã nói với con về những đức tình gì của ngời đồng mình? Trong cách nói ấy ngời cha muốn truyền cho đứa con tình cảm gì với quê hơng?. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ - Th¬ «ng ch©n thËt m¹nh mÏ trong s¸ng, c¸ch t duy giµu h×nh ¶nh cña con ngêi miÒn nói. 2. T¸c phÈm * §Ò tµi: T×nh c¶m yªu th¬ng vµ lßng mong íc cña cha mẹ đối với con cái. * Bè côc * ThÓ th¬ tù do. II. Ph©n tÝch 1. T×nh yªu th¬ng cña cha mẹ, sự đùm bọc của quê hơng đối với con. * T×nh yªu th¬ng cña cha mÑ. - Con lín lªn trong t×nh yªu th¬ng, ch¨m chót cña cha mÑ. - Cuộc sống lao động và - Rõng nói quª h¬ng th¬ mộng nghĩa tình đã che chë nu«i dìng con c¶ vÒ t©m hån, lèi sèng..

(245) Gi¶i thÝch c¸c c©u th¬: “Sống trên đá không chè đá gập ghềnh Sống trong thung không chê thung nghèo đói Ngời đồng mình thô sơ da thịt Ch¼ng mÊy ai nhá bÐ Ngời đồng mình tự đục đá kê cao quê hơng Cßn quª h¬ng th× lµm phong tôc” HS lÇn lît gi¶i thÝch, ph¸t biÓu - Ngời đồng mình sống vất vả, nghèo đói, cực nhọc, lam lũ nhng mạnh mẽ khoáng đạt với chí lớn, bền bỉ gắn bó với quê hơng dẫu còn đòi nghèo => ngời cha muèn gi¸o dôc con ph¶i cã nghÜa t×nh chung thuû víi quª h¬ng, biÕt chÊp nhËn vµ vît qua gian nan, thö th¸ch b»ng ý chÝ, b»ng niÒm tin cña m×nh. - Ngời đồng mình mộc mạc sống thoáng đạt, hồn nhiªn, m¹nh mÏ nh s«ng nh suèi, giµu chÝ khÝ, niÒm tin. Hä cã thÓ th« s¬ vÒ da thÞt, ¨n mÆc gi¶n dÞ ¸o chµm, kh¨n piªu ... nhng kh«ng hÒ nhá bÐ vÒ t©m hån, ý chí, nghị lực và đặc biệt khát vọng xây dựng quê hơng. Họ xây dựng quê hơng bằng chính sức lực và sự bền bỉ của mình chống bão lụt, núi đổ, rừng động: tự đục đá kê cao quê hơng. Họ sáng tạo và lu truyền những phong tục tập quán tốt đẹp riêng của mình. - Từ đó ngời cha mong muốn con biết tự hào với truyÒn thèng quª h¬ng, dÆn dß con cÇn tù tin v÷ng bíc trên đờng đời. Hoạt động 3 ? Qua bài thơ em thấy tình cảm của ngơi cha đối với con ntn? ®iÒu lín nhÊt ngêi cha muèn truyÒn cho con, gi¸o dôc con lµ g×? - T×nh c¶m yªu th¬ng tr×u mÕn, thiÕt tha vµ niÒm tin tëng. - 2 ®iÒu mµ ngêi cha muèn truyÒn cho con: lßng tù hµo về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ về truyền thống cao đẹp của quê hơng - niềm tự tin ở bản thân khi bớc vào đời. ? §Æc nghÖ thuËt næi bËt cña bµi th¬?. 2. Những đức tính cao đẹp của ngời đồng mình và mong íc cña ngêi cha qua lêi t©m t×nh víi con.. - Con ngêi vÊt v¶ mµ m¹nh mẽ thoáng đạt, bền bỉ gắn bã víi quª h¬ng. - Tâm hồn đẹp đẽ giàu ý chÝ nghÞ lùc vµ kh¸t väng x©y dùng quª h¬ng. - Tù hµo - cÇn tù tin.. III. Tæng kÕt 1. Néi dung - Tình cảm gia đình cha con. - TruyÒn thèng quª h¬ng d©n téc 2. NghÖ thuËt - Giäng ®iÖu thiÕt tha tr×u mÕn - X©y dùng c¸c h×nh ¶nh cô thÓ mµ cã tÝnh kh¸i qu¸t, méc m¹c mµ vÉn giµu chÊt th¬. - Bè côc chÆt chÏ, dÉn d¾t tù nhiªn.. E. Cñng cè - dÆn dß : §Æt m×nh vµo tinh huèng cña bµi th¬, trong vai ngêi con, viÕt ®o¹n văn trả lời ngời cha. Su tầm thơ thể hiện tinh cảm cha đối với con..

(246) Ngày soạn:2/3/2011 Ngày giảng: 4/3/2011 TiÕt 123 :. NghÜa têng minh vµ hµm ý. A. Môc tiªu : Giúp HS xác định đợc nghĩa tờng minh và hàm ý trong câu. B. ChuÈn bÞ - GV so¹n bµi - Hs: soạn bài theo yểu cầu C.Tiến trình các hoạt động dạy và học 1.Ổn định 2. KiÓm tra: Liªn kÕt c©u lµ g×? ph©n biÖt liªn kÕt néi dung vµ liªn kÕt h×nh thøc. 3. Giíi thiÖu bµi Trong cuộc sống hàng ngày để diễn đạt những tâm t, tình cảm, nguyện vọng cña b¶n th©n cã khi ta nãi ra trùc tiÕp ®iÒu muèn nãi. Song trong mét sè hoµn c¶nh, tình huống nhất định ta lại không diễn đạt điều muốn nói một cách trực tiếp bằng những từ ngữ trong lời nói. Để hiểu rõ hơn về hai cách diễn đạt trên, chúng ta vào t×m hiÓu bµi häc h«m nay. Hoạt động 1 I. Ph©n biÖt nghÜa têng minh vµ nghÜa GV cho HS đọc đoạn trích hµm ý 1. VD : SGK tr 74 2. NhËn xÐt (1) Qua c©u “trêi ¬i chØ cßn 5 phót!” - “Trêi ¬i, chØ cßn 5 phót !” => anh rÊt anh thanh niên muốn nói điều gì? vì tiếc, anh không muốn nói thẳng điều đó sao anh ta không nói thẳng điều đó anh có thể vì ngại ngùng, vì muốn che víi ho¹ sÜ vµ c« g¸i dÊu tinh c¶m cña m×nh. (2) C©u nãi thø 2 cña anh thanh niªn - “¤ c« cßn quªn chiÕc kh¨n mïi xoa ®©y cã Èn ý g× kh«ng? nµy!” => kh«ng chøa Èn ý. 3. Ghi nhí (3) Qua ví dụ, em phân biệt nghĩa t- - Nghĩa tờng minh là phần thông báo đợc êng minh vµ nghÜa hµm ý. diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu. HS dùa vµo ghi nhí tr¶ lêi. - Hàm ý là phần thông báo tuy không đVD : Hàm ý dùng chung: (ai cũng ợc diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong hiÓu) c©u nhng cã thÓ suy ra tõ nh÷ng tõ ng÷ - Mua đợc vé cha? Êy. - Mua rồi. Hoặc - mua đợc 3 vé rồi VD: Hàm ý dùng riêng (chỉ hiểu đợc khi nắm đợc tình huống cụ thể) - Tèi mai ®i ch¬i víi m×nh nhÐ. - Tèi mai mÑ m×nh vÒ quª - §µnh vËy Hoạt động 2 II. LuyÖn tËp Bµi 1 ? Câu nào cho thấy họa sĩ cũng chưa - “nhµ ho¹ sÜ tÆc lìi” => ho¹ sÜ cha muèn chia tay. muốn chia tay anh thanh niên - Tõ “tÆc lìi” ? Từ ngữ nào giỳp em nhận ra điều b. Từ ngữ miêu tả thái độ cô gái - Mặt ửng đỏ (ngợng) đó.

(247) ?Tỡm những từ miờu tả thỏi độ của - Nhận lại chiếc khăn (không tránh đợc) - Quay véi ®i (qu¸ ngîng) cô gái trong câu cuối đoạn văn => cô gái đang bối rối đến vụng về vì ngợng. Cô ngợng vì định kín đáo để khăn lµm kØ vËt cho anh mµ anh l¹i qu¸ thËt thµ tëng c« bá quªn, gäi tr¶ l¹i. Bµi 2 - “tuæi giµ cÇn níc chÌ: ë Lµo Cai ®i sím qu¸” => hµm ý: ho¹ sÜ cha kÞp níc chÌ đấy => hãy pha nớc chè ? Hãy cho biết hàm ý của câu in đậm Bµi 3 - C¬m chÝn råi => hµm ý: «ng v« ¨n c¬m trong đoạn trích ®i Bµi 4 - Hµ, n¾ng gím vÒ nµo => nãi l¶ng chøa hµm ý. ? Tìm câu chứa hàm ý trong đoạn kh«ng - Tôi thấy ngời ta đồn ...=> nói dở dang trích . kh«ng chøa hµm ý ?Những câu in đậm có phải là câu chứa hàm ý không . 4. Cũng cố: - Thế nào là nghĩa tường minh và hàm ý 5. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc lòng ghi nhớ, hoàn thành bài tập ở nhà - Chuẩn bị bài : nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ + Đọc và trả lời câu hỏi theo yêu cầu sgk 6. Rút kinh nghiệm: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ... *********************. E. Cñng cè - dÆn dß : - Lµm bµi tËp trong s¸ch bµi tËp.

(248) TiÕt 124 : NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ A. Mục tiêu cần đạt - HS hiÓu thÕ nµo lµ bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ - N¾m v÷ng c¸c yªu cÇu ®/v mét bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ B. ChuÈn bÞ - GV so¹n C. Khởi động 1. KiÓm tra: C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ TP truyÖn 2. Bµi míi: giíi thiÖu ND, môc tiªu tiÕt häc D.Tiến trình hoạt động Hoạt động 1 HS đọc VB SGK- tr. 77. I. T×m hiÓu bµi NL vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ 1. V¨n b¶n : tr. 77- SGK 2. NhËn xÐt a, Vấn đề nghị luận: H/a mùa xuân và t/c¶m thiÕt tha cña Thanh H¶i trong bµi th¬: “Mïa xu©n nho nhá”. b, Nh÷ng L/® vÒ h/a mïa xu©n + H/a mx trong bµi th¬ cña TH mang nhiều tầng ý nghĩa. Trong đó h/a nào cũng thật gợi cảm, thật đáng yêu. + H/a mx r¹o rùc cña thiªn nhiªn, ®/n trong c¶m xóc thiÕt tha tr×u mÕn cña nhµ th¬ + H/a mx nho nhá thÓ hiÖn kh¸t väng hoà nhập dâng hiến đợc nối kết tự nhiên víi h/a mx thiªn nhiªn, ®/n ë tríc * Để C/minh cho các LĐ ngời viết đã chọn giảng, bình các câu thơ h/a đặc sắc Đây là phần trình bày sự cảm nhận, đánh đã phân tích giọng điệu trữ tình kết cấu giá cụ thể những đặc sắc nổi bật về ND, của bài thơ. NT cña bµi th¬, lµ sù triÓn khai c¸c L§.. HS đọc câu d. Suy nghĩ - trao đổi và trả c, MB: Từ đầu đáng trân trọng lêi c¸ nh©n TB:  chÝnh lµ sù l¸y l¹i c¸c h/a Êy cña mx.

(249) Qua VD trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ NL vÒ KB: Cßn l¹i mét ®o¹n th¬, bµi th¬. Yªu cÇu cña mét  Vb tuy ng¾n nhng cã bè côc chÆt chÏ, cã bµi v¨n NL vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬ ? đầy đủ các phần thông thờng của một bài HS dùa vµo ghi nhí tr¶ lêi NL C¸c phÇn cã sù lk tù nhiªn vÒ ý vµ vÒ diễn đạt d, Nhận xét về cách diễn đạt của bài văn - Ngời viết đã trình bày những cảm nghĩ đánh giá của mình bằng thái độ tin yêu, b»ng t/c¶m thiÕt tha tr×u mÕn. Lêi v¨n toát lên sự rung động trớc sự dặc sắc của h/a, giọng điệuthơ, sự đồng cảm của nhà th¬ Thanh h¶i 3. Ghi nhí Hoạt động 2 HS đọc BT. II. LuyÖn tËp - LuËn ®iÓm vÒ nh¹c ®iÖu cña bµi th¬ - L§ vÒ “ Bøc tranh mïa xu©n cña bµi th¬” - L§ vÒ giäng ®iÖu thiÕt tha nhá nhÑ cña bµi th¬.. E. Cñng cè - DÆn dß: - Lµm BT - SBT - ChuÈn bÞ bµi tiÕp. TiÕt 125 : C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ A. Môc tiªu : HS biÕt c¸ch viÕt mét bµi NL vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. RÌn kÜ n¨ng thùc hiÖn c¸c bíc khi lµm bµi nghÞ luËn vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬. B. ChuÈn bÞ: - Bµi so¹n C. Khởi động: 1. KiÓm tra: ThÕ nµo lµ NL vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. Yªu cÇu bµi NL vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬. 2. Giíi thiÖu bµi.

(250) D.Tiến trình hoạt động Hoạt động 1 HS đọc 8 đề bài trong SGK. GV: §Ó lµm tèt kiÓu nµy c¸c em cÇn cã c¶m nhËn, suy nghÜ cña riªng m×nh vµ diÔn gi¶i, c/m c¸c c¶m nhËn, ý kiÕn Êy mét c¸ch cã c¨n cø qua viÖc c¶m thô đúng và sâu sắc TP. Hoạt động 2 GV giới thiệu đề. Các bớc? Hs đọc kĩ phần tìm hiểu đề và tìm ý HS tìm hiểu đề, tìm ý. I. §Ò bµi NL vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ 1. VD : SGK 2. NhËn xÐt a, Cấu tạo đề: có 2 cách Cách 1: đề ko có lệnh - chỉ nêu đối tợng NL Cách 2: Từ mệnh lệnh - đối tợng NL b, Yªu cÇu cña lÖnh - Ph©n tÝch: chØ ddinhj vÒ ph¬ng ph¸p. - Suy nghĩ: Lu ý đến ấn tợng, cảm thụ cña ngêi viÕt. - Suy nghĩ: nhấn mạnh tới nhận định, ph©n tÝch cña ngêi viÕt. II. C¸ch lµm bµi NL vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ 1. C¸c bíc lµm bµi * §Ò bµi SGK Bớc 1: Tìm hiểu đề và tìm ý a, Tìm hiểu đề - Vấn đề nghị luận: Ty quê hơng - Yªu cÇu: Ph©n tÝch - T liÖu: Ph¹m vi bµi “Quª h¬ng” (T liÖu bæ sung so s¸nh: C¸c bµi th¬ quª h¬ng cña TÕ Hanh, §ç Trung Qu©n, NguyÔn §×nh Thi, Tè H÷u. C¸c bµi th¬ quª h¬ng cña TÕ Hanh nh “ Nhí con s«ng”,...) b, T×m ý: + ND: Nçi nhí quª h¬ng thÎ hiÖn qua c¸c t©m tr¹ng, h/a, mµu s¾c, mïi vÞ. + NT: C¸ch miªu t¶, chän läc h/a, ng«n tõ, cÊu tróc, nhÞp ®iÖu Bíc 2: LËp dµn ý Bíc 3: ViÕt bµi Bíc 4: §äc - söa ch÷a. HS đọc phần lập dàn bài NhËn xÐt c¸ch lËp dµn bµi, c¸ch viÕt bµi ntn ? 2. C¸ch tæ chøc, triÓn khai L§ * VB: Quª h¬ng trong t×nh th¬ng nçi nhí * NhËn xÐt a, - MB: chØ ra dßng c¶m xóc d¹t dµo, lai láng chảy suốt đời thơ TH trong đó bài Quª h¬ng lµ thµnh c«ng xuÊt s¾c cã ý nghÜa khëi ®Çu. - TB: Nhµ th¬ viÕt  thiÕt tha - thµnh thùc HS đọc VB cña TÕ Hanh. HS trao đổi - thảo luận câu hỏi a, b Tr×nh bµy c¶m nhËn vÒ cx nång nµn m¹nh mÏ, lóc l¾ng s©u tinh tÕ cña TH khi ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên và cs LĐ của quê hơng về h/a nhịp điệu đặc sắc của bµi th¬ - KB: Khẳng định sức hấp dẫn của bài thơ và ý nghĩa bồi đắp.

(251) * Nh÷ng nhËn xÐt vÒ t×nh yªu quª h¬ng (1) Nhµ th¬ viÕt “Quª h¬ng” b»ng tÊt c¶ ... + Næi bËt lªn trong bµi th¬ lµ c¶nh ra kh¬i + Cảnh đón thuyền đánh cá trở về... + H/a ngời dân chài giữa đất trời ... (2) mét t©m hån nh thÕ... * PhÇn TB nèi kÕt víi phÇn MB mét c¸ch tù nhiªn. §ã chÝnh lµ sù ph©n tÝch, C/m làm sáng tỏ nhận xét bao quát đã nêu ở MB. b, V¨n b¶n ng¾n gän tËp trung tr×nh bµy đánh giá về những giá trị đặc sắc nổi bật. Bµi v¨n cã søc thuyÕt phôc hÊp dÉn v×.... + Đã nói đợc cái hay, cái đẹp của bài thơ, t×nh yªu quª h¬ng tha thiÕt cña t/g + Suy nghĩ, đánh giá của ngời viét luôn đợc phân tích, c/m qua các d/c lí lẽ cụ thÓ, béc lé sù rung c¶m thùc sù. * Ghi nhí: III. LuyÖn tËp BT: SGK T×m ý: 1. VÞ trÝ ®o¹n th¬ 2. Cảnh sang thu của đất trời ? Qua c¸c BT em thÊy lµm bµi v¨n NL vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬ cÇn chó ý nh÷ng g× ? Hoạt động 3 HS đọc đề bài. E. Cñng cè - DÆn dß : - LËp dµn ý chi tiÕt cho BT trªn..

(252) TuÇn 26 TiÕt 126 :. M©y vµ Sãng. Ta- go A. Mục tiêu cần đạt Hs cảm nhận đợc ý nghĩa thiêng liêng của tình mẫu tử. Thấy đợc lối đặc sắc của văn xuôi trong lời kể có xen đối thoại, cách XD h/a thiên nhiên. B. ChuÈn bÞ - S¸ch tham kh¶o. C. Khởi động 1. KiÓm tra: §äc TL bµi “Nãi víi con” cña Y Ph¬ng. Ngêi cha qua viÖc t©m t×nh trß chuyÖn, dÆn dß con muèn thÓ hiÖn vµ göi g¾m ®iÒu g×? 2. Giới thiệu: Trong chơng trình VH ngữ văn THCS em đã đợc học những VB nào nãi vÒ t×nh mÉu tö: Cæng trêng më ra (LÝ Lan); MÑ t«i (A- mi - xi); Trong lßng mÑ (Nguyªn Hång); Khóc h¸t ru (NguyÔn Khoa §iÒm); Con cß (ChÕ Lan Viªn)  T×nh mÑ con là đề tài vĩnh cửu của văn học nghệ thuật. D. Tiến trình hoạt động Hoạt động 1 I. T×m hiÓu chung Dùa vµo chó thÝch vµ giíi thiÖu vÒ t¸c 1. T¸c gi¶ gi¶ * Ta – go : - Là nhà thơ hiện đại lớn nhất của ấn Độ. - §Ó l¹i mét gia tµi v¨n ho¸ nghÖ thuËt đồ sộ về cả thơ, văn, nhạc hoạ - Víi tËp “Th¬ d©ng” «ng lµ nha fv¨n đầu tiên của Châu á đợc nhận giải thuởng VH Nobel (1913) - Th¬ Ta- go thÓ hiÖn tinh thÇn d©n téc vµ d©n chñ s©u s¾c, tinh thÇn nh©n v¨n cao cả và chất trữ tình triết lý nồng đợm 2. T¸c phÈm: SGK GV bình: Mây và Sóng đợc Ta - Go dịch * Cách tổ chức bài thơ: ra tiÕng Anh, in trong tËp “Tr¨ng non” - Bµi th¬ lµ lêi em bÐ nãi víi mÑ - TËp th¬ lµ mét tÆng vËt v« gi¸ cña Ta - - Lêi em bÐ cã thÓ chia 2 phÇn go dành cho tuổi thơ, đợc viết từ lòng (1) Từ đầu đến xanh thẳm yªu con trÎ vµ c¶ nçi ®au buån v× mÊt 2 (2) PhÇn cßn l¹i døa con th©n yªu. - Hai phÇn cã sù gièng nhau vÒ sè dßng Gv đọc: hớng dẫn HS đọc phân vai th¬, cã sù lÆp l¹i vÒ tõ ng÷ cÊu tróc, c¸ch Cách tổ chức bài thơ có gì đặc biệt ? x©y dùng h/a nhng ko trïng lÆp. Gîi ý: - Lời tâm tình của bé đặt trong 2 tình + Bài thơ là lời của ai nói với ai ? Lời đó huống thử thách khác nhau, diễn tả tình chia lµm mÊy phÇn ? c¶m d¹t dµo, d©ng trµo cña em bÐ. + Các phần đó có gì giống và khác nhau - Mỗi lời của em bé đề giống nhau gồm (vÒ sè dßng th¬, c¸ch XD h/a, c¸ch tæ cã: + Lêi mêi gäi cña ngêi sèng trªn chøc khæ th¬) ?T¸c dông cña nh÷ng chç m©y hoÆc sãng gièng vµ kh¸c nhau Êy trong viÖc thÓ + Lêi tõ chèi cña em bÐ hiện chủ đề bài thơ ? + Trß ch¬i cña em bÐ.

(253) * ThÓ lo¹i: Th¬ v¨n xu«i GV: Thơ văn xuôi là lối thơ hiện đại Câu dài ngắn khác nhau ko có vần nhng v©n cã ©m ®iÖu nhÞp nhµng (thÓ hiÖn qua bè côc, sù cÊu t¹o c¸c dßng th¬...) Hoạt động 2 * §Þnh híng ph©n tÝch: Cã thÎ theo 2 c¸ch: - Theo 2 phÇn lêi cña em bÐ - Theo c¸c ý trong lêi cña em bÐ Chän c¸ch 2. V× sao ? HS đọc những lời mời gọi Những ngời sống trên mây, trên sóng đã nãi g× víi em bÐ ? ThÕ giíi cña hä cã g× hÊp dÉn ? H/a th¬ ? + Nh÷ng ngêi sèng trªn m©y , trªn sãng đã vẽ ra một thế giới hấp dẫn, giữa vũ trụ rùc rì s¨c mµu víi b×nh minh vµng, víi vÇng tr¨ng b¹c, víi tiÕng ca du d¬ng bÊt tận và đợc đi khắp đây đó “bọn tớ chơi từ khi thøc dËy...”, “ bän tí ca h¸t tõ s¸ng sớm cho đến lúc hoàng hôn ...” + Cách đến va cách hoà nhập với họ cũng rất thú vị, hấp dẫn “ hãy đến rìa biển cả, nhắm nghiền mắt lại cậu sẽ đợc lµn sãng n©ng ®i” “Hãy đến nơi tận cùng trái đất đa tay lên trêi” * GV b×nh chuyÓn: thiªn nhiªn rùc rì, bÝ Èn bao ®iÒu míi l¹ hÊp dÉn tuæi th¬. Lêi mêi Êy chÝnh lµ tiÕng gäi cña mét thÕ giíi diÖu k×. Dêng nh khã cã thÓ chèi tõ lời mời gọi nhng điều gì đã níu giữ em bÐ l¹i? Lí do nào đã khiến em bé chối từ lời mời gäi ? Gîi ý - §äc l¹i lêi bÐ nãi víi m©y vµ sãng - Ph¸t hiÖn lÝ do chèi tõ - C¶m nhËn khi däc lêi cña bÐ + Mẹ mình đang đợi ở nhà ...làm sao Buæi chiÒu... Søc nÝu gi÷ cña t×nh mÉu tö * GV b×nh: lêi tõ chèi vµ lÝ do thËt dÔ th¬ng khiÕn nh÷ng ngêi sèng trªn maay, trên sóng đều “mỉm cời”. Lòng mẹ yêu con và con yêu mẹ đều da diết biết nhờng nào. T/c 2 chiều nên càng tha thiết cảm động. + DÜ nhiªn em bÐ ®Çy luyÕn tiÕc cuéc vui chơi. Nhng tình yêu thơng với mẹ đã th¾ng. Tinh thÇn nh©n v¨n s©u s¾c cña bµi th¬ thÓ hiÖn ë sù vît lªn ham muèn Êy  §ã còng lµ ... ? Em bé đã tởng tợng ra trò chơi đầy thú. II. Ph©n tÝch 1. Lêi mêi gäi cña nh÷ng ngêi sèng trªn m©y, sãng. Lµ tiÕng gäi cña mét thÕ giíi diÖu k×. 2. Lêi chèi tõ cña em bÐ.

(254) vÞ kh¸c nh thÕ nµo ? * Trß ch¬i cã mÑ “ Con lµm m©y vµ mÑ lµ tr¨ng. Hai bµn tay...” “ Con lµ sãng vµ mÑ ... con l¨n, l¨n...” * Sù hoµ quÖn vµo thiªn nhiªn + Sù hoµ nhËp thuyÖt diÖu gi÷a em bÐ vµ thiªn nhiªn trong cuéc vui ch¬i Êm ¸p cña t×nh mÉu tö. Em bÐ biÕn thµnh “m©y” råi thµnh “sãng” cßn mÑ “mÆt trăng” và “bến bờ kì lạ” rộng mở để em “l¨n, l¨n, l¨n m·i vµo lßng” + C¸i hay cña c©u th¬ “con l¨n, l¨n, l¨n m·i råi sÏ cêi vang vì tan vµo lßng mÑ” (động từ, điệp từ, hàm ý,...) + Nguyen Hồng đã diễn tả thật xúc động cái cảm giác hạnh phúc đến ngây ngất cña bÐ Hång khi ë trong lßng mÑ “ph¶i bÐ l¹i vµ l¨n vµo lßng mÑ...” + H/a thiªn nhiªn ë ®ay mang ý nghÜa tîng trng. M©y vµ Sãng lµ biÓu tîng vÒ con. Tr¨ng vµ bê lµ tîng trng cho tÊm lòng dịu hiền bao la của mẹ. Ta - go đã lấy maay - trăng, sóng - bờ để nói về tình mÉu tö thiªng liªng bÊt diÖt + ý nghÜa c©u th¬ cuèi: võa lµ lêi kÕt cho phÇn 2 võa lµ lêi kÕt cho c¶ bµi th¬. T×nh mÉu tö ë kh¾p n¬i, thiªng liªng vµ bÊt diÖt ? Ngoµi t×nh mÉu tö thiªng liªng bÊt diÖt bµi th¬ cßn gîi cho em suy ngÉm g× ? Suy ngÉm: - C¸m dç ph¶i vît qua - T/y lµ céi nguån cña s¸ng t¹o - H¹nh phóc do chÝnh con ngêi t¹o ra * GV bình: Thơ Ta - go thờng đạm ý nghÜa triÕt lý; h¹nh phóc ko ph¶i ®iÒu g× xa x«i, bÝ Èn hay do ai ban cho, mµ ë ngay trªn trÇn thÕ, do chÝnh con ngêi t¹o ra.. Søc nÝu gi÷ cña t×nh mÉu tö 3. Trß ch¬i cña em bÐ. - M©y - tr¨ng  dÞu hiÒn - Sãng - bê  bao dung - Cã mÑ - cã tÊt c¶ NiÒm h¹nh phóc tuyÖt vêi trong thÕ giíi viªn m·n cña t×nh mÉu tö. Hoạt động 3 ? Gi¸ trÞ NT, ND ? III. Tæng kÕt 1. NT độc đáo : Thơ văn xuôi, lời kẻ xen đối thoại, XD h/a thiên nhiên giàu ý nghÜa tîng trng 2. ND : - Bµi ca t×nh mÑ con - TÊm lßng yªu th¬ng con trÎ s©u s¾c cña t¸c gi¶.. E. Cñng cè - DÆn dß : - VÏ tranh minh ho¹ bµi th¬ ? Theo em cã bøc vÏ nµo diÔn t¶ hÕt ND bµi th¬ ko ? V× sao ?.

(255) TiÕt 127 : ¤n tËp vÒ th¬ A. Mục tiêu cần đạt: Gióp HS - Ôn tập, hệ thống hoá kiến thức cơ bản về các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam học trong ch¬ng tr×nh Ng÷ V¨n líp 9. - Củng cố những chi thức về thể loại thơ trữ tình đã hình thành qua quá trình học các tác phÈm th¬ trong ch¬ng tr×nh Ng÷ V¨n líp 9 vµ c¸c líp díi. - Bớc đàu hình thành hiểu biết sơ lựơc về đặc điểm và thành tựu của thơ Việt Nam từ sau c¸ch m¹ng th¸ng t¸m 1945. RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch th¬. B. ChuÈn bÞ: - GV híng dÉn HS chuÈn bÞ 6 c©u hái SGK C. Khởi động 1. KiÓm tra: KÕt qu¶ chuÈn bÞ bµi «n tËp cña HS 2. Giíi thiÖu: Yªu cÇu cña tiÕt «n tËp D. Tiến trình các hoạt động 1. B¶ng hÖ thèng STT. T¸c phÈm. T¸c gi¶. 1. §ång ChÝ. ChÝnh H÷u. 2. Bµi th¬ vÒ Ph¹m tiểu đội xe Tiến ko kÝnh DuËt. N¨m s¸ng t¸c 1948. ThÓ th¬. Gi¸ trÞ ND. Tù do. - Tình đồng chí cïng chung ngé vµ lý tởng chiến đấu. - Søc m¹n vµ vÎ đẹp tinh thần của ngêi lÝnh CM. §Æc s¾c NT - Chi tiÕt, h/a ng«n ng÷ gi¶n dÞ, ch©n thùc, co đọng giàu søc biÓu c¶m.. 1969. Tù do. -H/a nh÷ng chiÕc xe độc đáo -H/a ngêi chiÕn sü lái xe đờng trờng S¬n trong kh¸ng chiÕn chèng Mü víi t thÕ hiªn ngang, tinh thÇn. ChÊt liÖu hiÖn thùc, H/a độc đáo. - Giäng ®iÖu tù nhiªn, khoÎ.

(256) dòng c¶m, ý trÝ chiến đấu B¶y ch÷ - Bøc tranh thiªn nhiªn - Ngêi L§ - C¶m xóc t¬i khÎo. 3. §oµn thuyÒn đánh cá. Huy CËn. 1958. 4. BÕp löa. B»ng ViÖt. 1963. B¶y ch÷ - Nh÷ng kû niÖm + T¸m vÒ bµ vµ t×nh bµ ch÷ ch¸u - Lßng kÝnh yªu tr©n träng, biÕt ¬n cña ch¸u. 5. Khóc h¸t NguyÔn ru nh÷ng Khoa em bÐ §iÒm. 1971. Chñ yÕu ch÷. 6. ¸nh tr¨ng. NguyÔn Duy. 1978. 7. Con cß. ChÕ lan 1962 Viªn. 8. Mïa xu©n Thanh nho nhá H¶i. 9. 10. - Ty th¬ng con ng8 êi g¾n víi lßng yeu nuíc, tinh thần chiến đấu và kh¸t väng vÒ t¬ng lai 5 ch÷ - H/a ¸nh tr¨ng thµnh phè gîi qu¸ khø - Nhắc nhở thái độ s«ng t×nh nghÜa, thuû chung. Tù do. 1980. 5 ch÷. ViÕng L¨ng B¸c. Vò Ph- 1976 ¬ng. 8 ch÷. Sang thu. H÷u ThØnh. 5 ch÷. 1977. - Tõ h×nh tîng con cß: + Ca ngîi t×nh mÑ + ý nghÜa cña lêi ru - C¶m xóc truíc mïa xu©n thiªn nhiªn ®/n - íc nguyÖn d©ng hiÕn - Lßng thnhµ kÝnh và niềm xúc động s©u s¾c cña nyhµ thơ đối với Bác. - BiÕn chuyÓn cña thiªn nhiªn lóc giao mïa h¹ - thu qua sù c¶m nhËn tinh tÕ cña nhµ th¬. kho¾n - H/a đẹp, réng lín, giµu liªn tëng, tëng tîng. - ¢m hëng khÎo kho¾n - KÕt hîp biÓu c¶m m« t¶ vµ b×nh luËn - S¸ng t¹o h/a bÕp löu - §iÖu ru ngät ngµo tr×u mÕn. - H/a b×nh dÞ, giµu ý nghÜa biÓu tîng - Giäng ®iÖu ch©n thµnh, nhá nhÑ, s©u l¾ng -VËn dông s¸ng t¹o h/a lêi ru cña ca dao - ThÓ th¬ 5 ch÷ nh¹c ®iÖu - H/a đẹp gi¶n dÞ - Giäng diÖu tha thiÕt - H/a Èn dô Ng«n ng÷ b×nh dÞ H/a thiªn nhiên đợc gîi t¶ b»ng nhiÒu c¶m gi¸c tinh.

(257) 11. Nãi con. víi Y Ph- Sau 1975 ¬ng. HS đọc câu 2 Th¶o luËn. GV: Yªu cÇu HS ®a dÉn chøng từ các bài thơ đã học. Hoạt động 3. GV nãi thªm: M©y vµ sãng: Ho¸ th©n vµo lêi trß chuyÖn hån nhiªn, ng©y th¬ cña em bÐ víi mÑ th¾m thiÕt cña trÎ th¬.. H/a “§Çu sóng tr¨ng treo” còng lµ h/a rÊt tr©n thùc. Nớc mặn đồng chua, đất cày sỏi đá.. Tù do. - B»ng lêi trß chuyÖn víi con, bµi th¬ thÓ hiÖn sù g¾n bã, niÒm tù hµo vÒ quª h¬ng và đạo lý sống của d©n téc. nh¹y Ng«n ng÷ chÝnh x¸c, gîi c¶m - C¸ch nãi giµu h/a võa cô thÓ võa gîi c¶m, võa gîi ý nghÜa s©u xa. 2. S¾p xÕp c¸c bµi th¬ theo giai ®o¹n lÞch sö - 1945 - 1954: §ång chÝ - 1954 - 1964: Đoàn thuyền đánh cá, bếp lửa, con cß. - 1964 - 1975: Bài thơ về tiểu đội xe ko kính, Khóc h¸t ru - Sau 1975: ¸nh tr¨ng, Mïa xu©n nho nhá, ViÕng l¨ng B¸c, Sang thu, Nãi víi con * CS ®/n vµ h/a con ngêi Vn + §/n vµ con ngêi VN trong 2 cuéc kh¸ng chiÕn nhiÒu gian khæ hy sinh nhng rÊt anh hïng. + C«ng cuéc L§, XD ®/n vµ nh÷ng quan hÖ tèt đẹp của con ngời *T©m hån t tëng, t/c cña con ngêi trong mét thêi kỳ lịch sử có nhiều biến động + T/c yªu níc, ty que h¬ng + Tình đồng chí, sự gắn bó với CM, lòng jính yêu B¸c Hå + Nh÷ng t/c gÇn gòi, bÒ chÆt cña con ngêi: T×nh mÑ con, bµ ch¸u trong sù thèng nhÊt víi t/c chung réng lín 3. So s¸nh bµi “Khóc h¸t ru ...” vµ “Con cß” * Gièng: - §Òu ca ngîi t×nh mÑ con - §Òu dïng diÖu ru, lêi ru cña mÑ *Kh¸c: + Khóc h¸t thÓ hiÖn sù thèng nhÊt cña t×nh yªu con víi lßng yªu níc, g¾n bã víi CM vµ ý trÝ chiÕn đấu + Con cß ca ngîi t×nh mÑ vµ ý nghÜa cña lêi ru (ph¸t triÓn tø th¬ tõ h×nh tîng con cß) * So s¸nh 2 bµi víi bµi “M©y vµ Sãng” 4. Ba bµi “§ång chÝ”, “¸nh tr¨ng”, “Khóc h¸t ru” đều viết về ngời lính CM với vẻ đẹp trong tính c¸ch vµ t©m hån hä. Nhng mçi bµi khai th¸c những nét riêng và đặt trong hoàn cảnh khác nhau. 5. So s¸nh bót ph¸p s¸ng t¹o h×nh ¶nh th¬ * “Đồng chí” và “Đoàn thuyền đánh cá” - “§ång chÝ”: Bót ph¸p hiÖn thùc ®a nh÷ng chi tiÕt h/a thùc. - “Đoàn thuyền đánh cá”; Bút pháp tợng trng, phóng đại với nhiều liên tởng, tởng tợng, so sánh míi mÎ. MÆt trêi xuèng biÓn nh hßn.

(258) Sóng đã cài then,đem sập cửa * “Bài thơ vầ tiểu đội xe ko kính”, “ánh trăng” - Bµi th¬: Bót ph¸p hiÖn thùc, miªu t¶ cô thÓ - “¸nh tr¨ng”: cã ®a vµo nhiÌu h/a vµ chi tiÐt thùc, rÊt b×nh dÞ, nhng chñ yÕu dïng bót ph¸p gîi t¶, ko ®i vµo chi tiÕt mµ híng tíi ý nghÜa kh¸i qu¸t vµ biÓu tîng cña h/a. E. Cñng cè - DÆn dß - Lµm BT cßn l¹i - ChuÈn bÞ bµi : “NghÜa têng minh”. TiÕt 128.. NghÜa têng minh vµ hµm ý. (tiÕp theo) A. Mục tiêu cần đạt - Häc sinh nhËn biÕt 2 ®iÒu kiÖn sö dông hµm ý : + Ngời nói, ngời viết có ý thức đợc đa hàm ý vào câu nói + Ngời nghe có đủ năng lực giải đoán hàm ý. B. ChuÈn bÞ - So¹n bµi C. Khởi động : 1. KiÓm tra: Ph©n biÖt nghÜa têng minh vµ hµm ý. Cho vÝ dô ph©n biÖt. Lµm BT 2. Giíi thiÖu bµi. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động Hoạt động 1 HS đọc đoạn trích SGK GV nªu c©u hái 1,2 HS th¶o luËn. I. §iÒu kiÖn sö dông hµm ý * VD: SGK- tr.90 * NhËn xÐt: (1) Con chỉ đợc ăn ở nhà bữa này nữa th«iMÑ ph¶i b¸n con cho cô NghÞ. Sau bữa ăn này con không còn đợc ở nhà. Mẹ đã phải bán con. (2) Con sẽ ăn ở nhà mẹ đã bán con cho V× sao chÞ DËu ko d¸m nãi th¼ng víi con nhµ cô NghÞ th«n §oµi. - V× chÞ qu¸ ®au xãt thÊy cã téi víi con. mµ ph¶i dïng hµm ý? Th¬ng TÝ cßn nhá ph¶i chÞu nçi ®au lín, chÞ ph¶i lùa lêi kh«ng TÝ sÏ qu¸ sèc. - C©u 2 hµm ý râ h¬n v× cã chi tiÕt “ cô Hµm ý trong c©u nµo râ h¬n? V× sao? NghÞ th«n §oµi” V× sao ph¶i nãi râ h¬n nh vËy? - V× lóc ®Çu c¸i TÝ cha hiÓu hÕt c©u nãi ? Chi tiÕt nµo trong ®o¹n trÝch cho thÊy cña chÞ. cái Tí đã hiểu hàm ý trong câu nói của - Chi tiÕt “ c¸i TÝ nghe nãi gi·y n¶y.

(259) mÑ? V× sao c¸i TÝ cã thÓ hiÓu hµm ý Êy?. Qua BT trªn, em h·y nªu nh÷ng ®iÒu kiÖn sö dông hµm ý. *Chó ý khi dïng hµm ý: - §èi tîng tiÕp nhËn hµm ý - Ng÷ c¶nh sö dông hµm ý Hoạt động 2. HS lµm bµi vµo vë Mét HS lµm miÖng Lớp nhận xét, thống nhất đáp án. HS thảo luận trao đổi HS ch÷a miÖng Lớp chữa bài thống nhất đáp án. HS đọc bài 2 Trao đổi thảo luận Mét HS lµm miÖng Lớp nhận xét, thống nhất đáp án. giống nh sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vµo ræ vµ oµ lªn khãc” - Tí hiểu hàm ý vì trớc đó nó đã biết bố mẹ định bán nó cho nhà Nghị Quế và vì phần nào hiểu cảnh ngộ của gia đình. * Ghi nhí:. II. LuyÖn tËp. Bµi 1. a, Ngêi nãi lµ anh thanh niªn, ngêi nghe lµ «ng ho¹ sÜ vµ c« kü s. - Hµm ý c©u in ®Ëm “ mêi b¸c vµ c« vµo nhµ uèng níc”. - Hai ngời nghe đều hiểu hàm ý đó, thể hiÖn ë chi tiÕt “ «ng theo liÒn anh TN vµo trong nhµ”, “ ngåi xuèng ghÕ” b, Ngêi nãi lµ anh TÊn, ngêi nghe lµ Hai D¬ng - Hµm ý c©u in ®Ëm “ chóng t«i kh«ng thể cho đợc” - Ngêi nghe hiÓu hµm ý, thÓ hiÖn ë chi tiÕt “ thËt lµ cµng giµu cã...” c, Ngêi nãi lµ KiÒu, ngêi nghe lµ Ho¹n Th - Hµm ý c©u 1: QuyÒn quÝ nh tiÓu th mµ bây giờ cũng phải đến trớc Hoa Nô này ? mØa mai giÔu cît - Hµm ýc©u 2: h·y chuÈn bÞ nhËn sù b¸o oán thích đáng  gieo gió ắt phải gặt bão - Ho¹n Th hiÓu hµm ý cho nªn “ Hån l¹c ph¸ch xiªu - khÊu ®Çu díi tríng”. Bµi 2 - Hàm ý câu in đậm: chắt giùm nớc để c¬m khái nh·o - Thu dùng hàm ý vì đã có lần trớc đó nãi th¼ng råi mµ kh«ng hiÖu qu¶ vµ v× vËy bùc m×nh. V¶ l¹i, lÇn nãi thø 2 nµy cã thªm yÕu tè thêi gian bøc b¸ch. - ViÖc sö dông hµm ý kh«ng thµnh c«ng. V× “ Anh S¸u vÉn ngåi im” tá ra kh«ng céng t¸c. Bµi 4: Hµm ý: tuy hy väng cha thÓ nãi lµ thùc hay h nhng nÕu cè g¾ng thùc hiÖn thì có thể đạt đợc..

(260) HS đọc bài 5 §äc l¹i VB “M©y vµ sãng” Th¶o luËn - Lµm bµi Ch÷a bµi miÖng. Bµi 5: - Hµm ý mêi mäc: Bän tí ch¬i... -Hàm ý từ chối: Mẹ mình đang đợi... - Cã thÓ viÕt thªm: Kh«ng biÕt cã ai muèn ch¬i víi bän tí kh«ng? Ch¬i víi bọn tớ thích lắm đấy. Các bạn nhỏ mµ ®i cïng th× tuyÖt.... E.Cñng cè - DÆn dß: - Lµm bµi tËp cßn l¹i. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 129 :. KiÓm tra v¨n (phÇn th¬). A. Mục tiêu cần đạt - HS kiểm tra và đánh giá kết qủ học tập các tác phẩm thơ hiện đại trong chơng tr×nh ng÷ v¨n 9 k× 2 - Rèn luyện và đánh giá kĩ năng viết văn (sử dụng từ ngữ, viết câu, đoạn văn bài văn). HS cần huy động những tri thức va kĩ năng về tiếng việt và tập làm văn vào bài làm..

(261) B. TiÕn tr×nh giê kiÓm tra 1. ổn định §Ò bµi: Ph©n tÝch bµi th¬ “sang thu” cña H÷u ThØnh. 2. HS lµm bµi 3. GV thu bµi C. DÆn dß - Tr¶ bµi TLV sè 6 ë nhµ.. TiÕt 130. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 6. A. Mục tiêu cần đạt HS nhận ra đợc những u nhợc điểm về nội dung và hình thức trình bày trong bài viết của mình. Thấy đợc phơng hớng khắc phục, sửa chữa các lỗi. Ôn lại lý thuyết và kĩ n¨ng lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn. B. ChuÈn bÞ - GV chÊm bµi - Thèng kª lçi sai, c¸c lo¹i lçi. C.TiÕn tr×nh giê tr¶ bµi Hoạt động 1 GV nêu lại đề bài GV hớng dẫn HS tìm hiểu đề. I. Đề và tìm hiểu đề * Suy nghĩ vê đời sống tình cảm gia đình trong chién tranh qua truyện ngắn “chiÕc lîc ngµ” - Yªu cÇu nghÞ luËn: Suy nghÜ - Nội dung nghị luận: đời sống tình cảm gia đình trong chiến tranh - Ph¹m vi dÉn chøng: truyÖn ng¾n “chiÕc lîc ngµ” Hoạt động 2 II. Dµn ý chi tiÕt GV híng dÉn häc sinh lËp dµn ý chi 1. MB :.

(262) tiÕt. - T¸c gi¶ NguyÔn Quang S¸ng - T¸c phÈm “chiÕc lîc ngµ” - Nêu ý kiến đánh giá: tác phẩm thể hiện sâu sắc đời sống tình cảm gia đình trong chiÕn tranh 2. TB : * Luận điểm 1: Chiến tranh khiến đời sống tình cảm gia đình éo le - không chän vÑn - Mọi ngời trong gia đình phải sống trong sù xa c¸ch - ChiÕn tranh g©y c¶nh trí trªu: con kh«ng nhËn cha - ChiÕn tranh khiÕn cha kh«ng thÓ thùc hiện đợc lời hứa với con * LuËn ®iÓm 2: Trong hoµn c¶nh nghiÖt ngã của chiến tranh, tình cảm gia đình vẫn cao đẹp sâu nặng - Tình cảm của bé Thu đối với cha: . Tríc khi nhËn cha . Sau khi nhËn cha - Tình cảm của ông Sáu đối với con . Khi ë gÇn con . Khi ph¶i xa con 3. KB : - Đánh giá chung: tình cảm gia đình trong chiến tranh vẫn vô cùng cao đẹp s©u nÆng Hoạt động 3 III. Tr¶ bµi - nhËn xÐt chung GV nhËn xÐt chung - NhiÒu bµi viÕt tèt, ý míi mÎ s©u s¾c HS tù nhËn xÐt bµi cña m×nh dùa - HiÓu bµi, lËp luËn tèt trªn yªu cµu cña SGK (tr 93) - LuËn ®iÓm 2 cha tèt, viÕt lan man - Bµi Ýt dÉn chøng - Bµi cha cã nhËn xÐt, ý kiÕn riªng cña m×nh IV. Tæng kÕt, biÓu d¬ng, nh¾c nhë - Bµi tèt: - Bµi yÕu:. E. Cñng cè - dÆn dß: - Tæng kÕt v¨n b¶n nhËt dông.

(263) TuÇn 27 TiÕt 131 +132 :. Tæng kÕt v¨n b¶n nhËt dông. A. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS - Trªn c¬ së nhËn thøc tiªu chuÈn ®Çu tiªn vµ chñ yÔu c¶u v¨n b¶n nhËt dông lµ tÝnh cập nhật của nội dung, hệ thống hoá đợc chủ đề của các văn bản nhật dụng trong chơng tr×nh ng÷ v¨n trung häc c¬ së - Nắm đợc một số điểm cần lu ý trong cách thức tiếp nhận văn bản nhật dụng. B. ChuÈn bÞ - Tình hình thực tế địa phơng C. Khởi động 1. GV nªu yªu cÇu tiÕt häc 2. Nªu h×nh thøc «n tËp D. TiÕn tr×nh «n tËp Hoạt động 1 HS đọc lại mục 1 trong SGK ? VB nhËt dông cã ph¶i lµ kh¸i niÖm thÓ lo¹i kh«ng? nh÷ng ®iÓm cµn chó ý cña kh¸i niÖm nµy lµ g×? tõng v¨n b¶n đã học có không có thể loại hay không? v× sao? vÝ dô Em hiÓu thÐ nµo lµ tÝnh cËp nhËt? TÝnh cËp nhËt víi tÝnh thêi sù cã liªn quan g× víi nhau?. Hoạt động 2. I. Kh¸i niÖm VB nhËt dông 1. Kh¸i niÖm VB nhËt dông - Chỉ đề cập đến chức năng đề tài tính cËp nhËt. 2. §Ò tµi phong phó: Thiªn nhiªn, m«i trêng v¨n ho¸, gi¸o dôc, chÝnh trÞ, x· hội, thể thao, đạo đức, nếp sống 3. Chức năng: Bàn luận, thuyết minh, tờng thuật, miêu tả, đánh giá ... những vấn đề, những hiện tợng của đời sống con ngêi vµ x· héi 4. Mục đích học văn bản nhật dụng - Më réng hiÓu biÕt toµn diÖn - Tạo điều kiện tích cực để thực hiện nguyªn t¾c gióp HS hoµ nhËp víi cuéc sèng x· héi. II. Nội dung các văn bản nhật dụng đã häc - Líp 6: Di tÝch lÞch sö, danh lam th¾ng c¶nh, m«i trêng. - Líp 7: Gi¸o dôc, vai trß phô n÷, v¨n ho¸ - Líp 8: M«i trêng, tÖ n¹n ma tuý, thuèc l¸, d©n s« - Líp 9: QuyÒn sèng cña con ngêi, b¶o vÖ hoµ b×nh chèng chiÕn tranh, héi nhËp víi thÕ giíi vµ gi÷ g×n b¶n s¾c III. H×nh thøc cña v¨n b¶n nhËt dông. B¶ng hÖ thèng KiÓu VB - thÓ lo¹i. Tªn VB. Líp.

(264) Tù sù + miªu t¶ ThuyÕt minh + miªu t¶. Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª §éng Phong Nha, ca HuÕ trªn s«ng H¬ng CÇu Long Biªn, chøng nhËn lÞch sö. 7. Tù sù + miªu t¶ + biÓu c¶m ¤n dÞch thuèc l¸ ThuyÕt minh + nghÞ luËn + biÓu c¶m Bức th của thủ lĩnh da đỏ, đấu tranh cho một NghÞ luËn + biÓu c¶m thÕ giíi hoµ b×nh Thông tin về ngày trái đất năm 2000, tuyên Hành chính + nghị luận bố về sự sống còn, quyền đợc bảo vệ và phát triÓn cña trÎ em BiÓu c¶m Cæng trêng më ra Bót kÝ CÇu Long Biªn Th tõ Bức th của thủ lĩnh da đỏ Th«ng b¸o Thông tin về ngày trái đất năm 2000 ? Qua b¶ng thèng kª ta cã thÓ rót ra kÕt luận gì về hình thức biểu đạt của văn b¶n nhËt dông. ? Chøng minh sù kÕt hîp gi÷a c¸c thÓ lo¹i mét c¸ch cô thÓ trong c¸c v¨n b¶n nhật dụng đã học. - VB nhËt dông cã thÓ sö dông tÊt c¶ mäi thÓ lo¹i, kiÓu lo¹i VB - VB nhËt dông kh«ng ph¶i lµ kh¸i niÖm thÓ lo¹i. Hoạt động 4 Em đã chuẩn bị học các văn bản nhật dông ntn qua 4 n¨m häc? Qua mçi líp, c¸ch chuÈn bÞ bµi vµ häc bài có gì thay đổi? Lý do và kết quả của sự thay đổi đó?. IV. Ph¬ng ph¸p häc VB nhËt dông. Hoạt động 5 GV nªu c©u hái HS trao đổi thảo luận. E. DÆn dß : - Chơng trình địa phơng phần tiếng việt. 1. §äc kÜ c¸cchó thÝch 2. T¹o thãi quen liªn hÖ - Thùc tÕ b¶n th©n - Thực tế cộng đồng 3. Có ý kiến, quan niệm riêng, có thể đề xuÊt gi¶i ph¸p. 4. VËn dông kiÕn thøc cña c¸c m«n häc khác để đọc hiểu VB nhật dụng và ngợc l¹i. 5. Căn cứ vào đặc điểm thể loại, phân tÝch c¸c chi tiÕtcô thÓ vÒ h×nh thøc biÓu đạt để khái quát chủ đề * Ghi nhí: SGK V. LuyÖn tËp 1. Vấn đề mới nhất em vừa cập nhật h«m nay lµ g×? tõ nguån nµo? 2. Làm thế nào để khắc phục nạn phao thi 3. Tæ chøc tham quan mét danh lam th¾ng c¶nh hoÆc di tÝch lÞch sö.

(265) TiÕt 133 Chơng trình địa phơng tiếng việt A. Mục tiêu cần đạt Giúp HS nhận biết một số từ ngữ địa phơng, hớng dẫ thái độ đối với việc sử dụng từ ngữ địa phơng trong đời sống, nhận xét về cách sử dụng từ ngữ địa phơng B. ChuÈn bÞ - GV so¹n bµi.

(266) C. TiÕn tr×nh Hoạt động 1 Bµi 1 HS trao đổi thảo luận a. Từ địa phơng tõ toµn d©n Tr×nh bµy BT1 theo sÑo C¶ líp l¾ng nghe - nhËn LÆp bÆp l¾p b¾p xÐt - söa ch÷a Ba bè, cha b. Ba - bè, cha đũa bếp - đũa cả M¸ - mÑ nãi træng - nãi trèng kh«ng Kªu - gäi v« - vµo ®©m - trë thµnh c. Ba - bè, cha Lui cui - lói hói nãi træng - nãi trèng kh«ng N¾p - vung Nh¾m - cho lµ Giïm - gióp HS đọc bài 2 nêu yêu cầu Bài 2 HS trao đổi thảo luận a. Kªu: Tõ toµn d©n => nãi to Một HS trình bày miệng b. Kêu: từ địa phơng => gọi kÕt qu¶ th¶o luËn Bài 3 Từ địa phơng - Tr¸i: qu¶ - Kªu : gäi - Chi: g× - Trèng hæng trèng HS đọc BT5 h¶ng: trèng huÕch trèng ho¸c Nªu yªu cÇu cña bµi tËp Bµi 5 Trao đổi thảo luận a. Không nên để bé Thu dùng từ ngữ toàn dân vì Thu Trình bày kết quả thảo còn bé cha có dịp giao tiếp rộng rãi ở bên ngoài địa luËn ph¬ng cña m×nh b. Trong lêi kÓ truyÖn cña t¸c gi¶ còng dïng mét sè từ địa phơng dễ hiểu để nêu sắc thái của vùng đất nơi việc đợc kể diễn ra. Tuy nhiên tác giả không dùng quá nhiều từ địa phơng nên không gây khó hiểu cho ngời địa phơng khác D. Cñng cè - dÆn dß: ViÕt bµi tËp lµm v¨n 2 tiÕt.

(267) TiÕt 134 +135 :. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 7. A. Môc tiªu Nhằm đánh giá HS ở các phơng diện - BiÕt c¸ch vËn dông c¸c kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng khi lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phẩm truyện, (đoạn trích) hoặc bài nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ đã học ở các tiết trớc đó - Cã nh÷ng c¶m nhËn suy nghÜ riªng vµ biÕt c¸ch vËn dông mét c¸ch linh ho¹t, nhuÇn nhuyÔn c¸c phÐp lËp luËn ph©n tÝch, gi¶i thÝch, chøng minh ... trong qu¸ tr×nh lµm bµi - Cã kÜ n¨ng lµm bµi TLV nãi chung B. TiÕn tr×nh 1. ổn định 2. §Ò bµi: Suy nghÜ cña em vÒ bµi th¬ “ViÕng L¨ng B¸c” cña ViÔn Ph¬ng. 3. HS lµm bµi 4. Thu bµi 5. DÆn dß.

(268) TuÇn 28 TiÕt 136 + 137 :. BÕn quª (Hớng dẫn đọc thêm). NguyÔn Minh Ch©u A. Mục tiêu cần đạt : Gióp HS: - Qua c¶nh ngé vµ t©m tr¹ng cña nh©n vËt NhÜ trong truyÖn c¶m nhËn ý nghÜa triÕt lý mang tính trải nghiệm về cuộc đời con ngời, biết nhận ra những vẻ đẹp bình dị và quý giá trong những gì gần gũi của quê hơng, gia đình. - Thấy và phân tích đợc những đặc sắc của truyện: tạo tình huống nghịch lý, trần thuật qua dßng néi t©m nh©n vËt, ng«n ng÷ vµ giäng ®iÖu ®Çy chÊt suy t, h×nh ¶nh biÓu tîng. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn cã sù kÕt hîp c¸c yÕu tè tù sù, tr÷ t×nh vµ triÕt lý. B. ChuÈn bÞ - TËp “BÕn quª” hoÆc “tuyÓn tËp truyÖn ng¾n NguyÔn Minh Ch©u - 1994” C. Khởi động 1. KiÓm tra bµi cò: §äc TL bµi “M©y vµ Sãng” Qua bµi th¬ t¸c gi¶ muèn göi g¾m ®iÒu g×? 2. Giíi thiÖu bµi: Còng chän kh«ng gian vµ thêi gian vµo nh÷ng ngµy sang thu ë quª h¬ng còng göi g¾m tr¶i nghiÖm vµ triÕt lý nhng kh¸c víi “Sang thu” cña H÷u ChØnh Mét bµi th¬ ch÷ t×nh víi nh÷ng c¶m xóc vµ biÒu hiÖn tinh tÕ, “BÕn quª” cña NguyÔn Minh Châu lại là một truyện ngắn giản dị với tình huống và cách kể rất độc đáo thú vị. D. Tiến trình các hoạt động Hoạt động 1 ? Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ ? T¸c phÈm ? - Thêi kú chèng Mü: C¸c t¸c phÈm cã khuynh híng sö thi. Sau 1974: TruyÖn ng¾n cña «ng thÓ hiÖn nh÷ng t×m tßi quan träng vÒ t tëng NT. -Truyện “ Bến quê đợc XD trên tình huống nghÞch lý. - Truyện chứa đựng những chiêm nghiệm triết lý về đời ngời ? Bố cục đoạn trích : HS đọc truyện - Cuéc trß chuyÖn cña NhÜ víi Liªn - NhÜ nhê con trai sang bªn kia s«ng vµ nhê bän trÎ gióp anh ngåi s¸t cöa sæ - Cô gi¸o KhuyÕn rÏ vµo hái th¨m NhÜ – Hµnh động cố gắng cuối cùng của Nhĩ. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶: NguyÔn Minh Ch©u - C©y bót xuÊt s¾c cña VH hiện đại. - Thêi chèng Mü. - Thời kỳ đổi mới. 2. T¸c phÈm: - X©y dùng trªn mét t×nh huèng nghÞch lý - Chứa đựng những chiêm nghiệm triết lý về đời ngời.. II. Ph©n tÝch 1. T×nh huèng truyÖn t×nh Hoạt động 2 ? T×nh huèng truyÖn lµ g× ? T¸c dông cña nã ? huèng cña NV chÝnh: NhÜ. + Lµ hoµn c¶nh x¶y ra vµ ®iÒu kiÖn cho c©u truyÖn ph¸t triÓn. + Là hoàn cảnh sống và hoạt động của các NV (NV chÝnh) gãp phµn thÓ hiÖn tÝnh c¸ch NV vµ chủ đề tác phẩm. + Mét trong nh÷ng thµnh c«ng cña truyÖn lµ t/g đã XD những tình huống truyện. VD: ChiÕc l¸ cuèi cïng, Cè h¬ng, ChiÕc lîc ngµ. ? Trong “ Bến quê” NV Nhĩ đợc đặt trong những tình huống ntn ? Tại sao nói đó là một tình huống trí trªu, nghÞch lý nhng còng ko tr¸i víi tù nhiªn, ko phải hoàn toàn bịa đặt vô lý ? Tình huống ấy đã giúp t/g thể hiện những điều gì về khắc hoạ NV và chủ đề TP ? HS th¶o luËn nhãm 4 b¹n: 3 phót..

(269) + NV Nhĩ đợc đặt vào hoàn cảnh đặc biệt: Căn bÖnh hiÓm nghÌo khiÕn NhÜ hÇu nh bÞ liÖt toµn th©n ko thÓ tù m×nh di chuyÓn dï chØ lµ nhÝch nöa ngêi trªn giêng bÖnh. TÊt c¶ mäi sinh ho¹t anh đều phải nhờ vào sự giúp đỡ của ngời khác mà chñ yÕu lµ cña Liªn, vî anh. Anh ®ang sèng những ngày cuối cùng của cuộc đời. Đó là buổi s¸ng ®Çu thu trong c¨n phßng cã cöa sæ nh×n ra s«ng Hång vµ n»m trªn giêng. + T×nh huèng trí trªu nh mét nghÞch lý: NhÜ lµm mét c«ng viÖc ®i hÇu hÕt mäi n¬i trªn thÕ giíi. Êy thế mà cuối đời căn bệnh quái ác lại buộc anh vào giêng bÖnh vµ hµnh h¹ anh hµng n¨m trêi. Vµo buổi sáng hôm ấy khi Nhĩ muốn nhích ngời đến bªn cöa sæ th× viÖc Êy víi anh khã kh¨n nh ph¶i ®i hết nửa vòng trái đất và anh phải nhờ đến lũ trẻ hµng xãm. + Tình huống nghịch lý ấy lại dẫn đến một tình huèng nghÞch lý thø 2 trong truyÖn. Khi anh ph¸t hiện thấy vẻ đẹp lạ lùng của bãi bồi bên kia sông, ngay tríc cöa nhµ, nhng anh biÕt m×nh ko bao giê có thể tự đến đó đợc nên anh đã nhờ cậu con trai thùc hiÖn kh¸t khao cña m×nh. Nhng cËu ta l¹i sa vào đám chơi cờ trên hè phố. Có thể lỡ chuyến đò ngang duy nhÊt trong ngµy. + TriÕt lý 1: Cuéc sèng vµ sè phËn con ngêi chøa đựng đầy những điều bất thờng những nghịch lý, ngẫu nhiên vợt ra ngoài những dự định và ớc muèn, c¶ nh÷ng hiÓu biÕt vµ toan tÝnh cña ngêi ta. + Triết lý: Con ngời ta trên đờng đời thật khó tránh đợc những điều vòng vèo hoặc chùng chình. + Triết lý 3: Những quy luật, triết lý cuộc đời b×nh thêng, gi¶n dÞ nhng ko ph¶i lóc nµo còng nhËn ra mµ ph¶i tr¶i qua bao tr¶i nghiÖm, cã khi phải đến cuối đời trong những hoàn cảnh trớ trêu mµ b¶n th©n buéc ph¶i nÕm tr¶i th× míi nhËn ra. Đó cũng chính là chủ đề và đặc sắc của truyện HÕt tiÕt 136 – ChuyÓn tiÕt 137 HS đọc đoạn 1 (1) Qua c¸i nh×n vµ c¶m nhËn cña NhÜ – mét bÖnh nh©n hiÓm nghÌo ®ang sèng nh÷ng ngµy cuối cùng của cuộc đời mình, em thấy cảnh vật thiên nhiên đợc miêu tả theo trình tự nào ? Có tác dông g× ? - Cảnh vật đợc miêu tả theo tầm nhìn của Nhĩ từ gần đến xa tạo thành một ko gian có chiều sâu réng; Tõ nh÷ng b«ng hoa b»ng l¨ng ngay phÝa ngoài cửa sổ đến con sông Hồng, đến vòm trời và sau cïng lµ b·i båi bªn kia s«ng. (2) Cụ thể từng cảnh vật đợc miêu tả ntn ? NhËn xÐt vÒ c¸c mµu s¾c cña c¶nh vËt ? - Nh÷ng chïm hoa b»ng l¨ng cuèi mïa tha thít nhng ®Ëm s¾c h¬n.. 2. Nh÷ng c¶m xóc vµ suy nghÜ cña NV NhÜ. - C¶nh vËt thiªn nhiªn mang những vẻ đẹp riêng vốn quen thuéc gÇn gòi nhng l¹i rÊt míi mÎ víi NhÜ..

(270) - Dòng sông màu đỏ nhạt nh rộng thêm. - Vßm trêi nh cao h¬n. - Bê b·i mµu vµng xen lÉn mµu xanh non - Cảm nhận tinh tế, cảnh vật vừa quên vừa lạ, tởng chừng nh lần đầu tiên cảm thấy tất cả vẻ đẹp vµ sù giµu cã cña nã. (3) Đọc những câu hỏi của Nhĩ và thái độ im lặng của Liên, ngời đọc cảm thấy hình nh anh đã nhận ra ®iÒu g× vÒ b¶n th©n ? - §ªm qua em cã nghe thÊy cã tiÕng g× ko ? (tiếng đất lở báo hiệu tai hoạ). hôm nay là ngày mấy ? Qua thái độ im lặng né tránh ko muốn trả lêi cña Liªn ta cã c¶m nhËn h×nh nh b»ng trùc giác, Nhĩ đã nhận ra mình chẳng còn sống đợc bao lâu. Anh đang phải đối mặt với hoàn cảnh bi đát ko có lối thoát. (4) C¶m nhËn cña NhÜ vÒ Liªn ntn ? Lần đầu tiên Nhĩ để ý thấy Liên đang mặc tấm ¸o v¸, nh÷ng ngãn tay gÇy guéc ®ang ©u yÕm, vuèt ve bªn vai cña anh vµ NhÜ nhËn ra tÊt c¶ sù tần tảo, tình yêu thơng và đức hy sinh thầm lặng của vợ. Nhĩ nói với vợ “Suốt đời anh chỉ làm em khổ tâm ... mà em vẫn nín thinh. Còn Liên đã trả lêi “Cã hÒ sao ®©u... miÔn lµ anh sèng, lu«n lu«n cã mÆt anh, tiÕng nãi cña anh trong thêi gian này...”. Chính những ngày cuối đời Nhĩ mới thực sù thÊu hiÓu vµ biÕt ¬n vî s©u s¾c “Còng nh c¸nh b·i båi ®ang n»m ph¬i m×nh bªn kia, t©m hån liªn vÉn gi÷ nguyªn vÑn nh÷ng nÐt tÇn t¶o vµ chÞu đựng hy sinh từu bao đời xa và cũng chính nhờ điều đó mà sau nhiều ngày tháng bôn tẩu tìm kiếm ... Nhĩ đã tìm thấy đợc nơi nơng tựa là gia đình trong những ngày ấy” (5) Vì sao Nhĩ lại nảy sinh khao khát đợc đặt ch©n lªn b·i båi bªn kia s«ng vµo chÝnh buæi s¸ng h«m Êy ? - Sáng hôm ấy, khi chợ nhận ra vẻ đẹp của cảnh vật rất đỗi bình dị và gần gũi qua ô cửa sổ đồng thời hiểu rằng mình sắp phải giã biệt cuộc đời trong NhÜ bõng dËy mét niÒm khao kh¸t v« väng là đợc đặt chân bãi bồi bên sông. - §iÒu íc muèn Êy chÝnh lµ sù thøc tØnh vÒ nh÷ng gi¸ trÞ bÒn v÷ng, b×nh thêng vµ s©u xa trong CS nh÷ng gi¸ trÞ thêng bÞ ngêi ta l·ng quªn lóc cßn trÎ khi nh÷ng ham muèn xa vêi ®ang l«i cuèn con ngời tìm đến sự thức tỉnh này chỉ đến đợc với ngời ta ở cái độ từng trải. Với Nhĩ thì đó là lúc cuối đời khi phải nằm liệt trên giờng bệnh, bởi thế sự thøc tØnh cã xen c¶ niÒm ©n hËn vµ nçi xãt xa bÊt lùc. (6) Nhĩ nhờ anh con trai sang sông để làm gì ? Vì sao ớc vọng của anh ko thành công. Từ đấy anh lại rut ra một quy luật nào nữa trong cuộc đời con ngời ? Quy luật ấy đợc thể hiện ở câu văn nào ? Ngoµi quy luËt Êy cßn quy luËt g× kh¸c ? - Ko tự mình làm đợc cái việc đơn giản nhng là nỗi khát khao kia, nhĩ đã nảy ra sáng kiến nhờ con trai đi hộ để cảm nhận thay mình.. - C¶m nhËn vÒ cuéc sèng cña b¶n than ®ang ng¾n dÇn ®i.. - C¶m nhËn vÒ Liªn: Ngêi vî tảo tần, giàu ty thơng và đức hy sinh.. - Niềm khao khát đợc đặt chan lªn b·i båi bªn kia s«ng. - Nh÷ng chiªm nghiÖm vÒ triết lý cuộc đời:.

(271) - Nhng đá con ko hiểu ớc muốn của cha nên làm mét c¸ch miÔn cìng råi l¹i bÞ cuèn hót vµo trß chơi hấp dẫn nó gặp trên đờng đi, để lỡ chuyến đò ngang duy nhÊt trong ngµy. - Nhĩ đã nghiệm ra một quy luật: con ngời thật khó tránh đợc những điều chùng chình, vòng vèo. Con anh ph¶i vµi chôc n¨m n÷a nã míi cã thÓ c¶m nhËn hÕt c¸i hÊp dÉn ë bªn kia s«ng. Cho nªn anh ko tr¸ch con. - Còn một quy luật nữa: đó là sự cách biệt rất kh¸c nhau gi÷a c¸c thÕ hÖ giµ trÎ, cha – con. Hä lµ nh÷ng ngêi ruét thÞt nhng ko hiÓu nhau, ®em l¹i niÒm vui cho nhau khi cßn cha muén. (7) Phân tích hành động kỳ quoặc của Nhĩ ở đoạn cuối cùng. Điều đó có ý nghĩa gì ? HS đọc đoạn đó * Khi thấy con đò ngang vừa chạm mũi vào bờ đất bên này sông, Nhĩ thu hết toàn lực đu mình nh« m×nh ra ngoµi, gi¬ mét c¸nh tay gÇy kho¸t kho¸t nh ®ang khÈn thiÕt ra hiÖu cho mét ngêi nào đó. Có thể giải thích: + Anh ®ang n«n nãng, hèi h¶ giôc cËu con trai ®ang m¶i xem cê thÕ nhanh ch©n cho kÞp chuyÕn đò. + Thøc tØnh mäi ngêi h·y sèng khÈn träng sèng có ích, đừng chùng chình ở những cái vòng vèo vô bổ để hớng tới những giá trị đích thực vốn rất gi¶n dÞ, gÇn gòi vµ bÒn v÷ng. (8) NV NhÜ tîng trng cho lo¹i ngêi nµo trong XH ? NV NhÜ trong truyÖn lµ NV t tëng, mét lo¹i NV n«Ø lªn bªn trong c«ng vioÖc s¸ng t¸c cña NMC giai đoạn sau 1975. Nhà văn đã gửi gắm qua NV nhiÒu ®iÒu quan s¸t, suy nghÉm, triÕt lý vÒ cuéc đời và con ngời. Những NV ko bị biến thành cái loa phát ngôn cho tác giả. Mà những triết lý đợc chuyển hoá vào đời sống nội tâm của NV với diễn biến của tâm trạng dới sự tác động của hoàn cảnh đợc miêu tả tinh tế và hợp lý.. + Trên đờng đời con ngời khó tr¸nh khái nh÷ng ®iÒu chïng ch×nh, vßng vÌo.. + Mäi ngêi h·y sèng khÈn trọng, sống có ích đừng để mÊt thêi gian ë nh÷ng c¸i vßng vÌo v« bæ, h·y híng tíi những giá trị đích thực vốn rÊt gi¶n dÞ, gÇn gòi vµ bÒn v÷ng.. Hoạt động 2 (9) Những nét đặc sắc NT của truyện ? (10) Chủ đề truyện ? - Trong cuộc đời con ngời khó tránh khỏi sự vòng vÌo, chïng ch×nh. - Mỗi ngời hãy trân trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị gần gũi của gia đình, quê hơng.. E. Cñng cè – DÆn dß - Lµm BT 1,2 (tr.108 – SGK).. IV. Tæng kÕt 1. NT: - S¸ng t¹o nhiÒu h/a giµu ý nghÜa biÓu tîng - T×nh huèng truyÖn gi¶n dÞ mµ bÊt ngê, vµ nghÞch lý. - Giäng kÓ giµu ngÉm ngîi triÕt lý mµ vÉn c¶m xóc tr÷ t×nh. 2. ND.

(272) - ¤n tËp TiÕng ViÖt.. TiÕt 138- 139 : ¤n tËp tiÕng viÖt A. Mục tiêu cần đạt Thông qua các tài liệu ngôn ngữ thực tế, giúp HS hệ thống hoá lại các vấn đề đã häc trong häc kú 2 B. ChuÈn bÞ - Bµi so¹n C. Khởi động 1. KiÓm tra: Trong tiÕt d¹y 2. Giới thiệu: Mục đích tiết ôn tập D.TiÕn tr×nh giê «n tËp Hoạt động 1 HS đọc BT 1. Nêu yêu cầu HS tr×nh bµy miÖng Líp nhËn xÐt söa ch÷a. I. Khëi ng÷ vµ c¸c thµnh phÇn biÖt tËp Bµi 1: a, X©y c¸i l¨ng Êy: khëi ng÷ b, Dêng nh: t×nh th¸i c, Nh÷ng ngêi con g¸i: Chó thÝch.

(273) HS đọc BT2 Xác định yêu cầu của đề GV híng dÉn - ND truyÖn - T×nh huèng truyÖn - ý nghÜa triÕt lý HS viÕt 10 phót Söa ch÷a Hoạt động2 HS đọc BT 1. Xác định yêu cầu Lµm viÖc c¸ nh©n. HS đọc BT2 Lµm viÖc c¸ nh©n HS đọc BT3. Nêu rõ yêu cầu của BT HS đọc đoạn văn ChØ râ phÐp LK NhËn xÐt, söa ch÷a Hoạt động 3 HS đọc BT1.Nêu y/c, ND BT HS trao đổi thảo luận: 2 phút HS tr×nh bµy ý kiÕn. d, Tha ông: Gọi đáp VÊt v¶!: C¶m th¸n Bµi 2: Yªu cÇu: ViÕt ®o¹n v¨n ND: Gíi thiÖu truyÖn “BÕn quª” H×nh thøc: Khëi ng÷, t×nh th¸i.. II. Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n Bµi 1: a, Nhng, nhng råi, vµ  PhÐp nèi b, C« bÐ: (2)  PhÐp lÆp Nã: (3)  PhÐp thÕ c, ThÕ  PhÐp thÕ Bµi 2: HS tù lµm Bµi 3: HS tù lµm. III. NghÜa têng minh vµ hµm ý. Bµi 1: C©u in ®Ëm cã hµm ý: §Þa ngôc míi lµ chç cña «ng c¸c «ng (Ngêi nhµ giµu) Bµi 2: a, Tõ c©u in ®Ëm cã thÓ hiÖn - §éi bãng cña huyÖn ch¬i ko hay - Tí ko muèn b×nh luËn vÒ viÖc nµy  vi ph¹m p/c quan hÖ b, Hµm ý cña c©u in ®Ëm lµ: Tí cha b¸o cho Nam vµ TuÊn biÕt.  ngêi nãi cè ý vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ lîng. §o¹n v¨n tham kh¶o cho bµi 2 phÇn I: “Bến quê” là một câu chuyện về cuộc đời – cuộc đời vốn rất bình lặng quanh ta – víi nh÷ng nghÞch lý dÔ g× hoµ gi¶i. H×nh nh trong CS h«m nay, chóng ta cã thÓ gÆp ®©u đó một số phận gần giống số phận NV Nhĩ. ngời ta có thể mải mê rong ruổi gần hết cuộc đời với những lý tởng xa vời, viển vông rồi đến khi phải nằm bẹp một chỗ mới thấm thía nhận ra rằng: gia đình chính là tổ ấm lý tởng là chỗ dựa tinh thần vô cùng lớn lao. Cái chân lý giản dị ấy, tiếc thay Nhĩ nhận ra thì cũng quá muộn, khi anh đã cận kề với thế giới bªn kia. Khëi ng÷: C¸i ch©n lý gi¶n dÞ Êy T×nh th¸i: H×nh nh E. Cñng cè – dÆn dß - Lµm BT s¸ch BT - ChuÈn bÞ bµi: “LuyÖn nãi”.

(274) TiÕt 140 : LuyÖn nãi: nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - Có kỹ năng trình bày miệng một cách mạch lạc, hấp dẫn những cảm nhận đánh gi¸ cña m×nh vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. - Luyện tập cách lập dàn ý, lập dàn bài cà cách dẫn dắt vấn đề khi NL về một đoạn th¬, bµi th¬. B. ChuÈn bÞ - HS thùc hiÖn phÇn chuÈn bÞ ë nhµ - GV so¹n bµi. C. Khởi động 1. KiÓm tra: C¸ch lµm bµi NL vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. 2. Giíi thiÖu bµi D. Tiến trình các hoạt động Hoạt động 1 GV nªu y/c vµ ý nghÜa tiÕt luyÖn nãi. Hoạt động 2 HS đọc đề bài GV hớng dẫn HS tìm hiểu đề. GV híng dÉn HS lËp dµn ý.. I. Yªu cÇu vµ ý nghÜa tiÕt luyÖn nãi. - Tr×nh bµy miÖng m¹ch l¹c, hÊp dÉn. - LuyÖn c¸ch lËp dµn ý, dÉn d¾t VD II. Híng dÉn chuÈn bÞ Đề : Bếp lửa sởi ấm một đời – bàn về bµi th¬ “BÕp löa” cña B»ng ViÖt A/ Tìm hiểu đề 1. ThÓ lo¹i: NL vÒ mét bµi th¬ 2. Vấn đề NL: T/c bà cháu – Kỷ niệm 3. Ph¹m vi NL: Bµi “BÕp löa” B/ Dµn ý: 1, Më bµi - Giíi thiÖu t/c bµ ch¸u – TiÕng gµ tra. - B»ng ViÖt – “BÕp löa”- hoµn c¶nh s¸ng t¸c. - Nªu kh¸i qu¸t 2, TB: a, H/a “bÕp löa” gîi hiÖu suÊt/c sèng ngêi ViÖt Nam thêi kú chiÕn tranh. - Mét bÕp löa chên vên... Một bếp lửa ấp iu nồng đợm - Ch¸u th¬ng bµ biÕt mÊy n¾ng ma  Chó ý c¸c tõ: chên vên, Êp iu. - Lªn bèn tuæi ... ... sèng mòi cßn cay.

(275) G/® trong chiÕn tranh, bè mÑ c«ng t¸c xa, cháu ở cùng bà, đời sống khó khăn, vÊt v¶, thiÕu thèn. b, H/a “bÕp löa” g¾n víi nh÷ng kû niÖm vÒ bµ - “T¸m n¨m rßng... ... cánh đồng xa”  Bµ d¹y ch¸u lµm, ch¨m ch¸u häc, b¶o ban ch¨m chót ch¸u trong ty th¬ng nång Êm. - “Råi sím ...”  Bµ th¾p lªn trong ch¸u ngän löa cña niÒm tin. - “Lận đận đời bà... ¤i k× l¹ vµ thiªng liªng – BÕp löa”  “BÕp löa trë thµnh biÓu tîng cña quª hơng, đ/n. Trong đó bà vừa là ngời nhen löa, võa lµ ngêi gi÷ löa. c, H/a “bÕp löa” gîi lªn nh÷ng t/c trong lßng nhµ th¬. - T/c bµ ch¸u – lßng kÝnh yªu, biÕt ¬n bµ. - T/c g/® quª h¬ng ®/n. - Những suy ngẫm bài học đạo lý về mèi quan hÖ h÷u c¬ gi÷a qu¸ khø víi hiÖn t¹i. “Giờ cháu đã đi xa... ... bµ nhãm bÕp lªn cha” 3, KB: 1. Khẳng định ý nghĩa 2. Më réng liªn hÖ III. LuyÖn nãi trªn líp Hoạt động 3 GV cho 1 sè HS lÇn lît tr×nh bµy tõng ý. Sau đó chỉ định 1 – 2 HS tóm tắt toàn bµi. GV hớng dẫn HS trao đổi thảo luận để thèng nhÊt mét bµi nãi hoµn chØnh. E. Cñng cè – dÆn dß : Nh÷ng ng«i sao xa x«i .. TuÇn 29 TiÕt 141- 142 :. Nh÷ng ng«i sao xa x«i (TrÝch). A. Mục tiêu cần đạt : Gióp HS:. Lª Minh Khuª.

(276) - Cảm nhận đựoc tâm hồn trong sáng, tính cách dũng cảm, hồn nhiên trong cs chiến đáu nhiÒu gian khæ, hy sinh nhng vÉn l¹c quan cña c¸c nh©n vËt n÷ thanh niªn xung phong trong truyÖn. - Thấy đợc nét đặc sắc trong cách miêu tả nhân vật và nghệ thuật kể truyện của tác giả. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn B. ChuÈn bÞ - So¹n bµi - TËp truyÖn ng¾n Lª Minh Khuª – NXB v¨n häc – hµ Néi 1994. C. Khởi động 1. V× sao nãi truyÖn “BÕn quª” cã nhiÒu h/a giµu tÝnh biÓu tîng? 2. Giới thiệu bài: Bài thơ về tiểu đội xe ko kính. D.Tiến trình hoạt động Hoạt động 1 (1) Tr×nh bµy hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ - Thêi chèng Mü (nh÷ng n¨m 70) viÕt về CS chiến đấu của thanh niên xung phong và bộ đội trờng sơn. - Sau 1975 bám sát những vấn đề bức xóc cña XH vµ con ngêi víi tinh thÇn đổi mới. GV + HS đọc truyện. (2) Tr×nh bµy hiÓu biÕt vÒ TP HS tr×nh bµy phÇn tãm t¾t TP. - Chän ng«i 1 + T/g đã diễn tả một cách tự nhiên và sinh động thế giới tâm hồn, những cảm xóc vµ suy nghÜ NV + Phï hîp víi ND TP t¨ng tÝnh ch©n thùc. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ - Nhà văn nữ (1949) quê Thanh Hoá đã từng là thanh niên XP đờng trờng sơn thêi chèng Mü. - Së trêng vÒ truyÖn ng¾n, ngßi bót miêu tả tâm lý tinh tế, sắc sảo đặc biệt nh©n vËt n÷ 2. T¸c phÈm - S¸ng t¸c 1971, mét trong nh÷ng truyÖn ng¾n ®Çu tay (22 tuæi) * Tãm t¾t * C¸ch kÓ: chän ng«i 1 * Bè côc a. Tõ ®Çu  ng«i sao trªn mò: P/§Þnh kÓ vÒ c«ng viÖc vµ cuéc sèng cña b¶n th©n vµ 3 c« g¸i. b. TiÕp chÞ Thao b¶o: mét lÇn ph¸ bom, Nho bÞ th¬ng c. Niềm vui trớc trận ma đá. HÕt tiÕt 141 – ChuyÓn tiÕt 142 Hoạt động 2 HS đọc phần đầu (1) §äc truyÖn em h·y h×nh dung vµ nhận xét hoàn cảnh sống, chiến đấu của 3 c« g¸i TNXP? - Sèng ë trªn mét cao ®iÓm träng ®iÓm trên đờng Trờng Sơn – Nơi tập trung nhiều bom đạn, sự nguy hiểm, ác liệt nhiÒu nhÊt - NhiÖm vô: Sau mçi trËn bom ph¶i lao ngay ra đo khối lợng đất đá bị bom đào xới, đếm số bom cha nổ và phá bom. Dïng xÎng nhá ®oµ khoÐt s¸t c¹nh th©n bom để đặt thuốc nổ rồi châm ngòi và ch¹y.  C«ng viÖc m¹o hiÓm víi c¸i chÕt, căng thẳng thần kinh, đòi hỏi dũng cảm b×nh tÜnh. GV cho HS đọc đoạn trang 114 “Có ở ®©u ntn kh«ng: thÇn kinh c¨ng nh d©y ch·o...thë phµo ch¹y vÒ hang”. II. Ph©n tÝch 1. Hoàn cảnh sống, chiến đấu và tính cách tổ nữ TNXP trinh sát mặt đờng. a. Hoµn c¶nh: - Sèng ë n¬i nguy hiÓm ¸c liÖt nhÊt - C«ng viÖc m¹o hiÓm víi c¸i chÕt, căng thẳng thần kinh, đòi hỏi dũng cảm b×nh tÜnh.. b. PhÈm chÊt chung.

(277) (2) Qua lêi kÓ, tù nhËn xÐt cña §Þnh vÒ bản thân và về 2 đồng đội em hãy tìm ra nh÷ng nÐt tÝnh c¸ch, phÈm chÊt chug cña hä? - Hä lµ nh÷ng c« g¸i cßn rÊt trÎ, c¸ tÝnh vµ hoµn c¶nh riªng kh«ng gièng nhau nhng đều có những phẩm chất chung cña nh÷ng chiÕn sÜ TNXP t×nh nguyÖn ë chiÕn trêng. - Tinh thÇn tr¸ch nhiÖm tù gi¸c rÊt cao, quyÕt t©m hoµn thµnh nhiÖm vô. - Lßng dòng c¶m s½n sµng hy sinh kh«ng sî nguy hiÓm - Tình đồng chí, đồng đội keo sơn gắn bã. - Hay xúc động nhiều mộng mơ, dễ vui dễ buồn, thích làm đẹp cho suiộc sống cña m×nh dï trong hoµn c¶nh khã kh¨n ¸c liÖt: Nho thÝch thªu thïa, Thao chÐp bµi h¸t, §Þnh thÝch ng¾m m×nh trong g¬ng, ngåi bã gèi m¬ méng vµ h¸t.. Tuy nhiªn mçi ngêi cã c¸ tÝnh: - Ph¬ng §Þnh: Häc sinh Hµ Néi nh¹y c¶m, l·mg m¹n, hån nhiªn thÝch m¬ méng, hay sèng víi nh÷ng kû niÖm, tuổi thiếu nữ vô t giữa gia đình và thành phè. - ChÞ Thao: tõng tr¶i h¬n, dù tÝnh vÒ t¬ng lai thiÕt thùc h¬n. Nhng trong c«ng viÖc b×nh tÜnh quyÕt liÖt h¬n, l¹i sî ch¶y m¸u. - Nho: lóc bíng bØnh m¹nh mÏ, lóc lÇm l× cùc ®oan, thÝch thªu hao rùc rì loÌ loÑt... 2. Nh©n vËt P/ §Þnh + lµ con g¸i Hµ Néi vµo chiÕn trêng, cã (3) Bªn c¹nh nh÷ng nÐt phÈm chÊt mét thêi HS hån nhiªn v« t bªn mÑ, chung nh 2 đồng đội, em thấy P/Định một căn buồng nhỏ ở một đờng phố yên có những nét riêng gì về tâm hồn, tính tĩnh. Những kỷ niệm đền ấy luôn sống c¸ch? trong c«, võa lµ niÒm kh¸t khao, va lµm HS ph©n tÝch dÞu m¸t t©m hån c« trong hoµn c¶nh HS đọc trang 114 “Bây giờ là buổi tra... khốc liệt ở chiến trờng. ng«i sao trªn mò” + Vao chiến trờng đã 3 năm, đã quen Trang 119 “Tôi thích hát nhiều bài... với bom đạn nguy hiểm, giáp mặt hàng thÝch nhiÒu” ngµy víi c¸i chÕt nhng c« kh«ng mÊt ®i sù hån nhiªn trong s¸ng vµ nh÷ng íc m¬ vÒ t¬ng lai. C« g¸i nh¹y c¶m hån nhiªn hay m¬ méng vµ thÝch h¸t, thÝch lµm ®iÖu tríc c¸c chµng trai trÎ. + Cô yêu mến những đồng đội trong tổ và trong cả đơn vị và dành tình cảm đặc biÖt, sù c¶m phôc cho nh÷ng ngêi chiÕn sÜ th«ng minh, tµi hoa, dòng c¶m. + C« nh¹y c¶m vµ quan t©m tíi h×nh thøc cña m×nh, kh«ng hay biÓu lé t×nh cảm của mình, tỏ ra kín đáo giữa đám đông tởng nh là kiêu kỳ “ Hai bím tóc dày, mềm, cổ cao, đôi m¾t xa x¨m” (4) DiÔn biÕn t©m lý cña §Þnh trong lÇn phá bom nổ chậm đợc tả ntn? Điều đó thể hiện rõ phẩm chất gì ở cô? - Tâm lý PĐ trong lần phá bom đợc miêu tả rất tỉ mỉ cụ thể đến từng cảm - Cô dũng cảm vợt lên sự hồi hộp căng gi¸c: håi hép, lo l¾ng, c¨ng th¼ng, nghÜ th¼ng khi c«ng viÖc ph¶i cËn kÒ víi c¸i.

(278) đến cái chết dù mờ nhạt, không cụ thể. - C¶m gi¸c “ C¸c anh cao xa” ë trªn dang theo dõi từng động tác của mình, lòng dũng cảm đợc kích thích bởi sự tự trọng “ Tôi đến gần qảu bom. Cảm thấy cã ¸nh m¾t chiÕn sÜ ®ang theo dâi m×nh, t«i kh«ng sî n÷a...” - Từng cử động nhỏ đợc miêu tả: Từ chỗ đến gần đào quanh quả bom, nghe c¶m gi¸c qu¶ bom nãng dÇn lªn, c¨ng th¼ng chê tiÕng næ. - ë bªn qu¶ bom cËn kÒ víi c¸i chÕt im l×m vµ bÊt ngê tõng c¶m gi¸c cña con ngêi trë lªn s¾c nhän h¬n tríc “ ThØnh tho¶ng lìi xÎng ch¹m vµo qu¶ bom. Một tiếng động sắc đaane gai ngời cứa vµp da thÞt t«i. T«i dïng m×nh...” §ã lµ diÔn biÕn t©m lý rÊt ch©n thùc mµ phải là ngời trong cuộc mới có thể tả đợc nh vậy. GV: ThÕ gií t©m hån P§ thËt phong phó, trong s¸ng nhng kh«ng phøc t¹p. Kh«ng thÊy nh÷ng b¨n kho¨n, day døt, tr¨n trë trong ý nghÜ vµ t×nh c¶m cña c« khi phải sống chiến đấu trong hoàn c¶nh kh¾c nghiÖt. C¸ch nh×n vµ c¸ch thể hiện con ngời thiên về cái tốt đẹp, trong sáng, cao thợng cũng là phơng hớng chủ đạo và thống nhất trong VHVN thêi kh¸ng chiÕn. “ XÎ däc Trêng S¬n ®i cøu níc Mµ lßng ph¬i phíi dËy t¬ng lai”. ( Tè H÷u). “ Cã nh÷ng ngµy vui sao Cả nớc lên đàng Xao xuyÕn bê tre tõng håi trèng giôc”. ( ChÝnh H÷u). Nằm trong hớng chung đó nhng truyện cña LMK kh«ng r¬i vµo t×nh tr¹ng gi¶n đơn công thức dễ dãi vì nhà văn đã phát hiện và miêu tả đời sống nội tâm nhân vËt víi nh÷ng nÐt cô thÓ, t©m lý nh©n vËt.. chÕt.. III. Tæng kÕt 1. NT : - Truyện đợc trần thuật ở ngôi 1 tạo điều kiện để tác giả miêu tả thế giới nội t©m nh©n vËt vµ t¹o ra 1 ®iÓm nh×n phï hợp để miêu tả hiện thực cuộc chiến đấu ở một trọng điểm trên tuyến đờng Trêng S¬n. - NT miªu t¶ t©m lý NV hÕt søc cô thÓ, tinh tế chân thực và sinh động. - ng«n ng÷ vµ giäng ®iÖu rÊt tù nhiªn, trÎ trung vµ cã chÊt n÷ tÝnh. 2. ND : Ca ngîi nh÷ng c« TNXP trªn nh÷ng nẻo đờng Trờng Sơn thời kỳ kháng chiÕn chèng Mü víi t©m hån trong s¸ng m¬ méng, tinh thÇn dòng c¶m, cuéc sống chiến đấu đầy gian khổ hy sinh nhng rÊt hån nhiªn l¹c quan. E. Cñng cè – DÆn dß : Bµi tËp 1, 2 – SGK..

(279) TiÕt 143 :. Chơng trình địa phơng. PhÇn tËp lµm v¨n A. Mục tiêu cần đạt - HS tập viết văn bản nghị luận về các sự việc hiện tợng xã hội ở địa phơng - Tích hợp với các văn bản Văn và các bài Tiếng Việt đã học - RÌn c¸c kü n¨ng vÒ v¨n nghÞ luËn B. ChuÈn bÞ - HS chuẩn bị từ tuần 19: Tìm hiểu, suy nghĩ viết bài về tình hình địa phơng - GV so¹n bµi, kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS C.Tiến trình hoạt động Hoạt động 1 GV nh¾c l¹i nh÷ng yªu cÇu vµ c¸ch làm bài nghị luận về các vấn đề ở địa ph¬ng. I. Yªu cÇu vµ c¸ch lµm bµi nghÞ luËn về các vấn đề ở địa phơng 1. Yªu cÇu: Tìm hiểu suy nghĩ để viết bài nêu ý kiÕn riªng díi d¹ng nghÞ luËn vÒ mét sù việc hiện tợng nào đó ở địa phơng 2. C¸ch lµm: a. Chän sù viÖc hiÖn tîng cã ý nghÜa ë địa phơng: - G¬ng ngêi tèt viÖc tèt, häc sinh nghÌo vợt khó, đấu tranh chống tiêu cực, giúp đỡ bạn học tập,… - Quan hệ trong gia đình, nhà trờng và x· héi - Vấn đề môi trờng, tệ nạn xã hội b. Phải bày tỏ ý kiến thái độ của mình trớc các sự việc hiện tợng đó - Thái độ khen chê, đồng tình, phản đối. - Tình cảm nồng nhiệt, xúc động, cảm phôc, phÉn né… c. H×nh thøc tr×nh bµy: v¨n b¶n cã më bài, thân bài, kết bài – bố cục đầy đủ – không đủ 1500 chữ d. Chú ý: Không đợc ghi tên thật của những ngời liên quan đến sự việc hiện tợng. II. ViÕt bµi.. Hoạt động 2 GV dµnh thêi gian cho HS viÕt bµi – sửa chữa lại VB đã chuẩn bị từ tuần 19 HS đọc VB của mình trớc lớp. Các bạn nhận xét, đánh giá , sửa chữa GVnhËn xÐt cho ®iÓm D. Cñng cè – DÆn dß - Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 7 - Biªn b¶n.

(280) TiÕt 144 :. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 7. A. Mục tiêu cần đạt - Gióp HS nhËn ra nh÷ng ®iÓm vÒ néi dung, h×nh thøc trong bµi viÕt cña m×nh - Kh¾c phôc nh÷ng nhîc ®iÓm trong bµi trong bµi TLV sè 6, rÌn kü n¨ng lµm bµi NL v¨n häc B. ChuÈn bÞ - GV chÊm bµi, tr¶ bµi tríc cho HS - HS xem l¹i bµi lµm C. TiÕn tr×nh giê tr¶ bµi Hoạt động 1 GV nêu lại đề bài HS nhắc lại phần tìm hiểu đề. Hoạt động 2 GV híng dÉn HS x©y dùng dµn bµi chi tiÕt. Hoạt động 3 HS tù nhËn xÐt vÒ bµi lµm cña m×nh Hoạt động 4 GV tæng kÕt. D. Cñng cè - dÆn dß. §Ò bµi: Suy nghÜ cña em vÒ bµi “Sang thu” cña H÷u ChØnh I. Tìm hiểu yêu cầu của đề - Yªu cÇu nghÞ luËn: suy nghÜ - Néi dung nghÞ luËn: + c¶nh sang thu + c¶m xóc cña t/g - Ph¹m vi NL: bµi “Sang thu” II. X©y dùng dµn bµi 1. Më bµi - Giới thiệu đề tài mùa thu – bài thơ - Nêu nhận định khái quát về bài thơ 2. Th©n bµi * Khæ 1 - Hơng ổi chín thơm – nét đặc trng của mïa thu xø B¾c - Giã se l¹nh - S¬ng chïng ch×nh – nh©n ho¸ - Cảm xúc đột ngột sững sờ bâng khâng * Khæ 2 - S«ng dÒnh dµng – nh©n ho¸ - Chim véi v· - Hai c©u th¬ tuyÖt bót “ Có đám mây mùa hạ V¾t nöa m×nh sang thu” - C¶m xóc bÞn rÞn vÊn v¬ng, lu luyÕn * Khæ 3: - N¾ng – sÊm – ma - Hai c©u cuèi + T¶ thùc + Èn dô T©m sù t¸c gi¶: §êi ngêi sang thu 3. KÕt bµi III. NhËn xÐt 1. ¦u ®iÓm 2. Nhîc ®iÓm IV. Tæng kÕt - Khen ngîi: - Nh¾c nhë:.

(281) - Kü n¨ng NL vÒ mét bµi th¬. - Biªn b¶n. TiÕt 145 : Biªn b¶n A. Mục tiêu cần đạt - Học sinh phân tích đợc các yêu cầu của biên bản và liệt kê đợc các loại biên bản thêng gÆp trong thùc tÕ cuéc sèng. - Viết đợc một biên bản sự vụ hoặc hội nghị. B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn so¹n bµi C. Khởi động * Gi¸o viªn giíi thiÖu vÒ vai trß cña biªn b¶n trong cuéc sèng. D. Tiến trình hoạt động Hoạt động 1 Học sinh đọc 2 biên bản GV nªu c©u hái - HS th¶o luËn tr¶ lêi - Viết biên bản để làm gì? - Biªn b¶n nghi l¹i nh÷ng sù viÖc g×? - Yªu vÇu cña 1 biªn b¶n lµ g×?. I. §Æc ®iÓm cña biªn b¶n 1. VÝ dô: 2 VB sgk - tr. 123 2. NhËn xÐt: * Mục đích: dùng làm chứng cứ minh chøng c¸c sù kiÖn thùc tÕ lµm c¬ sở cho các nhận định, kết luận và các quyết định xử lý. * Néi dung: Ghi l¹i nh÷ng sù viÖc đã xảy ra - nội dung- diễn biến, các thµnh phÇn tham dù mét cuéc häp, mét cuéc trao tr¶ giÊy tê, tang vËt... * Yªu vÇu: a. VÒ néi dung - Sè liÖu sù kiÖn ph¶i chÝnh x¸c, cô thÓ. - Ghi chép trung thực, đầy đủ, không suy diÔn. - Thñ tôc chÆt chÏ (ghi râ thêi gian, địa điểm, cần đọc lại để mọi ngời dự cïng nghe, söa ch÷a, bæ sung, t¸n thµnh).

(282) ? Nªu c¸c vÝ dô cô thÓ vÒ c¸c lo¹i biªn b¶n thêng gÆp ?. Hoạt động 2 GV nªu c©u hái ? Biªn b¶n gåm nh÷ng môc nµo ? Chúng đợc sắp xếp ra sao? ? Lêi v¨n cña biªn b¶n cÇn ph¶i ntn ?. Hoạt động 3 HS trao đổi bài 1. Tr×nh bµy miÖng. E. Cñng cè- dÆn dß - Lµm BT 2 - CB Bµi “R«binx¬n...”. - Lêi v¨n g¾n gän, chÝnh x¸c, chØ cã mét c¸ch hiÓu tr¸nh mËp mê. b. VÒ h×nh thøc - Phải viết đúng mẫu quy định. - Kh«ng trang trÝ c¸c ho¹ tiÕt, tranh ¶nh minh ho¹. * Mét sè lo¹i biªn b¶n - Biªn b¶n bµn giao c«ng t¸c - Biên bản đại hội, hội nghị - Biªn b¶n kiÓm kª - Biên bản ghi nhận các sự kiện đã xảy ra. II. C¸ch viÕt biªn b¶n 1. C¸c môc kh«ng thÓ thiÕu * PhÇn ®Çu * PhÇn chÝnh * PhÇn kÕt thóc 2. Lêi v¨n. 3. Mét sè ®iÓm lu ý - C¸ch viÕt quèc hiÖu, tiªu ng÷, tªn biªn b¶n - C¸ch tr×nh bÇy c¸c môc - C¸ch tr×nh bµy kÕt qu¶ b»ng sè liÖu ( cã thÓ b¶ng biÓu) - C¸ch tr×nh bµy hä tªn vµ ch÷ ký cña nh÷ng ngêi liªn quan. III. LuyÖn tËp Bµi 1: a, b, c, d, e. Chän a, c, d..

(283) TuÇn 30 TiÕt 146 :. Rô - bin - xơn ngoài đảo hoang ( TrÝch “ R« - bin - x¬n Cru- x«). §ª- ni- ¬n §i- ph«. A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh cảm nhận đợc cuộc sống gian khổ và tinh thần lạc quan của Rô - bin xơn một mình ngoài đảo hoang bộc lộ gián tiếp qua bức chân dung tự hoạ của nhân vËt. B. ChuÈn bÞ - So¹n bµi. C. Khởi động 1. Kiểm tra bài cũ: Vì sao tác giả Lê Minh Khuê đặt tên cho truyện ngắn của mình là “ Những ngôi sao xa xôi”. Nhan đề ấy gợi cho em cảm nhận gì? 2. Giíi triÖu bµi: Líp 7 häc “Buæi häc cuèi cïng” cña nhµ v¨n Ph¸p.

(284) D. Tiến trình các hoạt động Hoạt động 1 (1) T¸c gi¶ §i - ph« (2) Tr×nh bµy hiÓu biÕt vÒ t¸c phÈm. - §äc v¨n b¶n.. Hoạt động 2. HS đọc đoạn 1 (3) Nhân vật tôi đã tự cảm nhận về chân dung b¶n th©n m×nh ntn? C¶m nhËn Êy chøng tá ®iÒu g×? - N/v tôi đã tự cảm nhận về chân dung bản thân khi anh hình dung mình đang đi dạo trên quê hơng nớc Anh và gặp gỡ đồng bào mình. Thái độ ho¶ng sî hoÆc s»ng sÆc cêi chøng tá h×nh d¸ng, bộ dạng của anh phải kỳ lạ, quái đản và tức cời l¾m. Nhìn anh ngời ta phải ngạc nhiên đến mức sợ h·i vµ sau khi hiÓu ra th× thó vÞ. - C¶m nhËn nµy chøng tá cs cña anh thiÕu thèn và khắc nghiệt nơi đảo hoang mà Rô phải trải qua 10 năm đã buộc anh phải ăn vận và trang bị nh vậy để tồn tại. - §/v dÝ dám, hµi híc, tù giÔu m×nh khiÕn ngêi đọc thú vị hấp dẫn.. HS đọc đoạn 2. (4) NhËn xÐt trang phôc cña R« - bin - x¬n - T¸c gi¶ t¶ kü tõ trªn xuèng díi: mò, ¸o, quÇn, dày, ủng. Từng bộ phận cũng đợc tả rất tỉ mỉ từ h×nh d¸ng, chÊt liÖu, c«ng dông - Tất cả đều bằng da dê - Giäng v¨n dÝ dám. Học sinh đọc đoạn trang bị. (5) Trang bÞ R«- bin- x¬n cã g× kú qu¸i? T¹i sao. I. T×m hiÓu chung : Nhµ v¨n Anh næi tiÕng 1. T¸c gi¶: sgk . Tr¶i qua nhiÒu nghÒ . ViÕt nhiÒu t¸c phÈm phª ph¸n xh đề xuất những dự án tiến bộ. 2. T¸c phÈm. * TrÝch tõ tiÓu thuyÕt “R«- binx¬n Cru- ph«” (1719). H×nh thøc tù truyÖn. * Đoạn trích kể chuyện lúc Rôbin- xơn đã sống một mình 15 n¨m * Bè côc + Më ®Çu: Giíi thiÖu ch©n dung R« - bin - x¬n. +Trang phôc cña R«binx¬n. + Trang bÞ cña R«binx¬n. + DiÖn m¹o cña R«binx¬n. II. Ph©n tÝch 1. Tù c¶m nhËn chung vÒ ch©n dung m×nh. - Ch©n dung k× dÞ - H×nh d¸ng bé d¹ng k× l¹, qu¸i đản, tức cời. - Giäng cêi dÝ dám, hµi híc. 2. Trang phôc vµ trang bÞ cña vị chúa đảo a. Trang phôc - Toµn b»ng da dª - L¹ lïng, k× qu¸i. b. Trang bÞ.

(285) l¹i nh vËy? - Trang bÞ lØnh kØnh, cång kÒnh t¬ng xøng víi trang phôc: th¾t lng réng b¶n b»ng da dª cã d©y buéc thay kho¸. Dông cô: r×u con, ca nhá d¾t 2 bên sờn để sẵn sàng ca cây chặt củi; túi đạn, túi thuèc sóng lñng l¼ng díi c¸nh tay; gïi ®eo sau lng, sóng kho¸c vai, dï lín trªn ®Çu che n¾ng ma. - Trang phục và trang bị quả thật độc đáo, đặc biệt. Nó là kết quả của lao động, sáng t¹o, cña nghÞ lùc vµ tinh thÇn vît lªn hoµn c¶nh để sống 1 cách tơng đối thoải mái.. Học sinh đọc đoạn cuối (6) R«- bin- x¬n tù t¶ khu«n mÆt m×nh ntn? T¹i sao anh chØ nhËn xÐt mµu da vµ t¶ bé ria? - NhËn xÐt 1 c¸ch dÝ dám, hµi híc: mµu da không đến nỗi đen cháy nh da ngời châu Phi xích đạo. Có nghĩa là cũng rất đen vì suốt ngày ph¬i m×nh ngoµi giã kh¾c nghiÖt. - Bộ ria mép vừa dài vừa đen theo kiểu đạo Hồi. - Bëi v× ®©y lµ 2 nÐt næi bËt nhÊt, dÔ nhËn ra nhÊt trong suèt thêi gian h¬n 10 n¨m sèng trªn đảo. Vì Rô ko thể có gơng để soi khuôn mặt m×nh Phï hîp víi nh©n vËt tù kÓ chuyÖn m×nh, chàng chỉ kể những gì mình nhìn thấy đợc. (7) Chúng ta thấy gì đằng sau bức chân dung Êy? HS th¶o luËn - CS gian nan ma n¾ng kh¾c nghiÖt, thó d÷, sù cô đơn, thiếu thốn vật chất, cuộc sống hoang dã - TrÝ tuÖ, tµi n¨ng, sù s¸ng t¹o, lßng yªu CS - NghÞ lùc phi thêng, sù bÒn bØ chiÕn th¾ng thiªn nhiªn Tinh thÇn thÐp - Lạc quan: Ngời khác rơi vào hoàn cảnh ấy đã ch¸n n¶n, tuyÖt väng, bu«ng xu«i råi chÕt – NÕu sèng ph¸t ®iªn, c¸u g¾t, than phiÒn ®au khæ.R«binx¬n b¸m ch¾c vµo cuéc sèng ko ph¶i chỉ để sống lay lắt mà luôn phấn đấu để sống tốt h¬n.  R« lµ biÓu tîng trung thùc vµ cao quý vÒ: - Con ngêi m¬ íc ®i xa - Vît lªn hoµn c¶nh - S¸ng t¹o, vui t¬i, bÒn bØ thùc tiÔn (8) Qua c©u chuyÖn rót ra bµi häc g× (9) So với Dế mèn – tả chân dung động R« - t¶ ch©n dung tÜnh + trang phôc (10) So víi “Sù tÝch da hÊu”  Lý do ra đảo khác nhau PhÈm chÊt gièng nhau:. - LØnh kØnh, cång kÒnh t¬ng xøng víi trang phôc - TiÖn lîi, phï hîp víi hoµn c¶nh sèng. 3. DiÖn m¹o R« - bin - x¬n - Da ®en, ria võa dµi võa to. 4. §»ng sau bøc ch©n dung - Cuéc sèng gian nan vÊt v¶ - NghÞ lùc phi thêng - Tµi n¨ng, trÝ tuÖ, sù s¸ng t¹o - Chăm chỉ lao động - Tinh thÇn l¹c quan + Hoµn c¶nh sèng + PhÈm chÊt III. Tæng kÕt 1. NT 2. ND.

(286) + NghÞ lùc sèng + S¸ng t¹o th«ng minh + Cần cù lao động. TiÕt 147 + 148 : Tæng kÕt ng÷ A. Mục tiêu cần đạt Giúp HS hệ thống hoá kiến từ lớp 6 đến lớp 9 - Tõ lo¹i - Côm tõ - Thµnh phÇn c©u - C¸c kiÓu c©u B. ChuÈn bÞ - So¹n bµi. C. Tiến trình hoạt động. ph¸p.

(287) Hoạt động 1. Hệ thống hoá về danh từ, động từ, tính tõ GV híng dÉn HS lµm bµi 1 Hs đọc bài 2 HS lµm miÖng a, Nh÷ng, c¸c, mét + lÇn, lµng, c¸i l·ng, «ng b, Hãy, đã, vừa + đọc, nghĩ ngợi, phục dÞch, ®Ëp c, Rất, hơi, quá + hay, đột ngột, phải, sung síng. A. Tõ lo¹i I. Danh từ, động từ, tính từ Bµi 1 - Danh tõ: lÇn, l¨ng, lµng - Động từ: đọc, nghĩ ngợi, phục dịch, ®Ëp - Tính từ: hay, đột ngột, phải, sung sớng Bµi 3 a, nh÷ng, c¸c, mét + danh tõ b, hãy, đã, vừa + động từ Bµi 4 B¶ng tæng kÕt vÒ kh¶ n¨ng kÕt hîp cña danh từ, động từ, tính từ. Kh¶ n¨ng kÕt hîp KÕt hîp vÒ Tõ lo¹i phÝa tríc ChØ sù vËt (ngêi, vËt, hiÖn tîng, kh¸i nh÷ng, c¸c, niÖm) mét Danh tõ ý nghÜa kh¸i qu¸t cña tõ lo¹i. ChØ sù vËt, tr¹ng th¸i cña sù vËt. đứng, chớ, đã,hãy, vừa Động từ. Chỉ đặc điểm, tính chất của sự vật, hoạt động, trạng thái rÊt, h¬i. Lîng §¹i tõ tõ t«i, bao nh÷ng nhiªu, bao giê, b©y giê. råi, ®i qu¸, l¾m. Bµi 5 a, tròn: tính từ - động từ b, lý tëng: danh tõ – tÝnh tõ c, b¨n kho¨n: tÝnh tõ – danh tõ II. HÖ thèng ho¸ vÒ c¸c tõ lo¹i kh¸c Bµi 1. B¶ng tæng kÕt c¸c tõ lo¹i kh¸c. Hoạt động 2. Sè tõ Ba, n¨m. TÝnh tõ. KÕt hîp phÝa sau nµy, kia, Êy, đó, nọ. ChØ tõ Êy,®©u. Phã tõ - đã - míi - đã - ®ang. Quan hÖ tõ -ë - cña nhng -nh. Trî tõ T×nh th¸i tõ chØ, c¶, h¶ ngay, chØ. Th¸n tõ trêi ¬i. Bµi 2 Tõ chuyªn dïng ë cuèi c©u t¹o c©u nghi vÊn: µ, , hö, h¶... chóng thuéc t×nh th¸i tõ B. Côm tõ Bµi 1 a, PhÇn trung t©m: ¶nh hëng, nh©n c¸ch, lèi sèng Dấu hiệu là những lợng từ đứng trớc: nh÷ng, mét b, ngµy  dÊu hiÖu “ nh÷ng”.

(288) c, tiÕng dÊu hiÖu cã thÓ thªm “ nh÷ng” Bµi 2 a, đến, chạy, ôm dấu hiệu “ đã, sẽ” b, lªn dÊu hiÖu “võa” Bµi 3 a, ViÖt Nam, b×nh dÞ, ph¬ng §«ng, mèi, C, phức tạp, phong phú, sâu sắc  dấu hiện đại  dấu hiệu “rất” hiÖu “rÊt” cã thÓ thªm rÊt vµo tríc b, ªm ¶  dÊu hiÖu “rÊt” E. Cñng cè – DÆn dß : LuyÖn tËp viÕt biªn b¶n. TiÕt 149 : LuyÖn tËp A. Mục tiêu cần đạt B. ChuÈn bÞ - Bµi so¹n C. Khởi động Giới thiệu bài: mục đích tiết học. viÕt biªn b¶n. D.TiÕn tr×nh giê d¹y Hoạt động 1 HS đọc Yªu cÇu HS tr¶ lêi lý thuyÕt. Hoạt động 2 HS đọc bài tập 1 GV yêu cầu HS trao đổi thảo luận 1, ND ghi chép nh vậy đã đầy đủ cha? cÇn thªm bít g×? 2, C¸ch s¾p xÕp c¸c néi dung cã phï hîp ko? GV híng dÉn Hs viÕt l¹i BB Hs đọc BT3 HS th¶o luËn, thèng nhÊt néi dung HS viÕt BB GV theo dâi kiÓm tra uèn n¾n Tõng cÆp kiÓm tra nhau §äc bµi tËp GV tæng kÕt rót kinh nghiÖm. I. ¤n tËp lý thuyÕt 1. Mục đích BB: Ghi chép trung thực, chính xác, đầy đủ một sự việc đang xảy ra hoÆc võa míi x¶y ra nh»m dïng lµm b»ng chøng, lµm c¬ së cho c¸c nhËn định, kết luận và quết định xử lý 2. Ngêi ghi BB chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ BB ph¶i kh¸ch quan, trung thùc 3. Bè côc 4. Lêi v¨n II. LuyÖn tËp Bài 1: BB hội nghị trao đổi kinh nghiệm häc tËp m«n ng÷ v¨n. Bµi 3 BB bµn giao nhiÖm vô trùc tuÇn - Thµnh phÇn tham dù bµn giao - Néi dung bµn giao + Nội dung kết quả công việc đã làm + C«ng viÖc tuÇn tíi + Ph¬ng tiÖn vËt chÊt vµ hiÖn tr¹ng. E. Củng cố – Dặn dò : GV giao bài tập còn lại - Viết BB đại hội chi đoàn.

(289) TiÕt 150 : Hîp A. Môc tiªu: SGV B. ChuÈn bÞ - So¹n bµi - B¶ng phô C. Khởi động Giới thiệu mục đích tiết học D. Tiến trình hoạt động. đồng. Hoạt động 1 HS đọc VB mẫu HS th¶o luËn c¸c c©u hái 1,2,3,4 HS tr¶ lêi. Hoạt động 2 Hs trao đổi thảo luận các câu hỏi 1,2,3,4 - tr. 138 Gv chốt lại vấn đề. HS đọc ghi nhớ Hoạt động 3 HS lµm bµi tËp 1 HS lµm bµi tËp 2 GV híng dÉn : nhËn xÐt đánh giá E. Cñng cè – dÆn dß - Lµm BT. I. Đặc điểm của hợp đồng 1. VB: Hợp đồng mua bán SGK 2. NhËn xÐt: - Cần có hợp đồng vì đó là văn bản có tính pháp lý, là cơ sở để các tập thể, cá nhân làm việc theo quy định pháp luật - Hợp đồng ghi lại những nội dung cụ thÓ, tho¶ thuËn vÒ tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô, quyÒn lîi cña 2 bªn - Yªu cÇu vÒ néi dung + VÒ néi dung + VÒ h×nh thøc - Các loại HĐ: kinh tế, lao động, cung cấp thiết bị, cho thuê nhà, xây dựng, đào t¹o, chuyÓn nhîng. II. Cách làm hợp đồng 1. PhÇn më ®Çu - Quèc hiÖu - Tªn H§ 2. PhÇn néi dung - C¸c ®iÒu kho¶n cô thÓ - Cam kÕt cña hai bªn 3. PhÇn kÕt thóc 4. Lêi v¨n chÝnh x¸c, chÆt chÏ râ rµng, tr¸nh chung chung m¬ hå 5. Ghi nhí. III. LuyÖn tËp Bµi 1 T×nh huèng b, c, e Bµi 2 Hợp đồng thuê nhà.

(290) - CBB : Bè cña Xi – m«ng. TiÕt 151 + 152 : Bè cña xi – m«ng A. Môc tiªu: Giúp HS hiểu Mô- pa- xăng đã miêu tả sắc nét diễn biến tâm trạng của 3 nhân vật chính trong VB này ntn, qua đó giáo dục cho HS lòng thơng yêu bè bạn và mở rộng ra là lòng th¬ng yªu con ngêi B. ChuÈn bÞ - Toµn v¨n truyÖn “Bè cña Xi- m«ng” - Ch©n dung M« - pa –x¨ng C. Khởi động 1. Kiểm tra: Nhân vật Rô bin xơn hiện lên ntn qua đoạn trích “Rô bin xơn ngoài đảo hoang ” 2. Giíi thiÖu bµi: VH Ph¸p : Buæi häc cuèi cïng, ¤ng Giuèc §anh, §i bé ngao du An..Đô - đê M«lie Ru – x«. D. TiÕn tr×nh giê d¹y Hoạt động 1 1. Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ - Cha thuéc dßng dâi quý téc - ChiÕn tranh Ph¸p – Phæ 1870 – nhËp ngò - Sau chiÕn tranh – g® khã kh¨n – lµm viÖc ë h¶i qu©n vµ gi¸o dôc - Những năm cuối đời bị bệnh thần kinh – tự sát –ko chÕt – ph¸t ®iªn – mÊt. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶: M« - pa x¨ng - Nhµ v¨n hiÖn thùc xuÊt s¾c cña níc Ph¸p thÕ kû XIX - Sè lîng t¸c phÈm lín: 300 truyÖn ng¾n, 6 tiÓu thuyÕt. 2. Giíi thiÖu VB §äc VB. 2. V¨n b¶n - TrÝch trong truyÖn ng¾n “ Bè cña Xi m«ng”.

(291) Hoạt động 2 * GV: Xi m«ng lµ mét bÐ trai 7 – 8 tuæi, con chÞ Bl¨ng – sèt. Nã h¬i xa nh xao, rÊt s¹ch sÏ, vÎ nhót nh gÇn nh vông d¹i. Nã ko biÕt bè lµ ai. MÑ cha bao giê nãi víi nã vÒ chuyÖn nµy. B¹n bÌ ë trêng coi thêng vµ trªu träc v× nã ko cã bè. Em rÊt ®au khæ vµ... HS đọc đoạn 1 3. §o¹n v¨n t¶ kÓ chuyÖn g×, c¶nh g×? Xi mông ra bờ sông để làm gì ? Vì sao em bỏ ý định tự tử ? Tâm trạng Xi mông đợc thể hiện bằng những biện pháp nghệ thuật nào ? Sự thể hiện đó có phù hợp với tâm lý løa tuæi cña em ko? Chi tiÕt h×nh ¶nh nµo chøng tá điều đó? HS trao đổi- thảo luận – trả lời - ĐV thể hiện rất chân thật tâm trạng đau khổ đến tuyệt väng v« bê cña Xi m«ng v× bÞ b¹n bÌ trªu träc, xØ nhôc rằng nó là đứa trẻ ko có bố. Em định ra bờ sông để tự tử. - Nhng vốn là một đứa trẻ 7 – 8 tuổi nên tình cảm cha sâu sắc dễ bị phân tán. Trớc cảnh đẹp trời ấm, bãi cát đẹp lấp lánh nh gơng, chú nhái con nhảy dới chân... đã cuốn hót em, khiÕn em quªn ®i nh÷ng ®au khæ mµ l¹i muèn ngủ, muốn trêu đùa. - Tãm t¾t - §äc - Gi¶i thÝch tõ khã - Bè côc . T©m tr¹ng tuyÖt väng cña Xi m«ng . Phi lip gÆp Xi m«ng . Phi lip ®a Xi m«ng vÒ nhµ vµ nhËn lµm bè em . Ngµy h«m sau ë trêng II. Ph©n tÝch 1. NV Xi m«ng a, Khi ë bê s«ng. - V« cïng ®au khæ tuþÖt väng v× bÞ xØ nhôc - §Þnh tù tö – quªn lu«n. - Chợt nhớ đến nhà, đến mẹ, nỗi khổ tâm lại trở về dâng lên và em lại khóc, lại nức nở, chẳng nghĩ ngợi đợc gì n÷a, chØ khãc - Đúng là tâm trạng của một đứa trẻ trong hoàn cảnh thật đáng thơng - Tâm trạng đau đớn thể hiện ở cách nói năng bị ngắt qu½ng, thÓ hiÖn ë nh÷ng dÊu chÊm löng –lÆp “ Chóng nó đánh cháu... vì... cháu ... cháu... ko có ... ko có bố” Vµ thÓ hiÖn ë nh÷ng giät níc m¾t nh÷ng lÇn em khãc. Nhµ v¨n liÖt kª “ c¶m gi¸c uÓ o¶i thêng thÊy khi khãc”, “ em l¹i khãc ngêi em rung lªn”, “ Nh÷ng c¬n nøc në l¹i kéo đến”, “ em chỉ khóc hoài”, “ em trả lời mắt đẫm lệ, giäng nghÑn ngµo”, “ «m lÊy cæ mÑ, l¹i oµ khãc” HÕt tiÕt 151, ChuyÓn tiÕt 152 HS đọc “ Bỗng một bàn tay chắc nịch ... bỏ đi rất nhanh” (1) Xi mông tỏ thái độ ntn khi bất ngờ gặp bác Phi líp ở bê s«ng ? C©u tr¶ lêi nghÑn ngµo trong tiÕng khãc cè k×m nÐn chøng tá t©m tr¹ng g× cña em lóc nµy ? HS ph©n tÝch tr¶ lêi b, Khi gÆp b¸c Phi lÝp - Tình gặp bác thợ rèn cao lớn, nhân hậu, Xi mông đợc và đợc đa về nhà dÞp trót nçi lßng ®au khæ, ng©y th¬ cña m×nh. H×nh ¶nh.

(292) em bÐ xanh xao, m¾t ®Ém lÖ võa tr¶ lêi b¸c thî giäng nghÑn ngµo trong tiÕng nÊc tñi buån xÊu hæ - Câu nói “ cháu không có bố ” đợc nhắc lại 2 lần chính là lời khẳng định tuyệt vọng bất lực của chú bé. - Nhng rõ ràng vẫn là một đứa trẻ nên ngay sau đó em đã hoàn toàn nghe theo lời bác Phi líp để bác nắm tay đa về nhµ (2) Khi gÆp mÑ t¹i sao xi m«ng l¹i oµ khãc ? Nh÷ng c©u nói, câu hỏi của bác Phi líp ngay sau đó nói lên điều gì HS th¶o luËn - Khi gặp mẹ em lại đau đớn buồn tủi. Nỗi đau nh oà vỡ trong tõng cö chØ. Xi m«ng nh¶y lªn «m cæ mÑ oµ khãc, nhắc lại ý định tự tử của mình vì ko chịu đợc nỗi nhục ko có bố. Điều mà nó ko sao hiểu nổi vì tất cả những đứa trẻ khác đều có bố. - C¸c c©u hái :b¸c cã muèn lµm bè ch¸u ko? NÕu b¸c ko muèn ch¸u sÏ quay trë ra nh¶y xuèng s«ng chÕt ®uèi  nỗi khát khao mãnh liệt có một ngời bố để rửa nhục. Câu hỏi tên: Thế bác tên là gì để khi chúng nó muốn biết tªn b¸c  Hån nhiªn ng©y th¬ - nçi kh¸t khao... Học sinh đọc đoạn cuối (3) T¹i sao tríc nh÷ng lêi trªu chäc ¸c ý cña lò trÎ ë trêng, Xim«ng ®Çu tiªn qu¸t vµo chóng m¹nh mÏ nh nÐm một hòn đá sau đó lại ko trả lời gì hết? Trong lòng em khi ấy đã có tình cảm gì hớng về ngời bố Phi líp? - Mäi lÇn bÞ trªu, Xi - m«ng chØ khãc cam chÞu ®au buån. Lần này em đã chủ động quát vào mặt chúng: Bố tao ấy à? Bố tao tên là Phi - líp. Trong câu trả lời đã thấy rõ niÒm h·nh diÖn tù hµo ko giÊu diÕm. - Xi mông không trả lời gì vì đã hoàn toàn tin tởng lời hứa của bác Phi líp hôm qua. Ngời bố ấy đã cho em một sức mạnh để em sẵn sàng thách thức và chịu hành hạ chứ nhất định ko chịu bỏ chạy. GV: Xi mông là một em bé hồn nhiên ngây thơ đáng thơng và đáng yêu. Trong hoàn cảnh gia đình bất hạnh, đáng buồn lại bị lũ bạn trêu trọc tàn nhẫn, em vô cùng buån tñi. nhng t×nh cê CS l¹i ®em l¹i h¹nh phóc cho em. Em đã có một ông bố chân chính, thực sự rất đáng hãnh diÖn. (4) Hai chi tiÕt t/ g t¶ “ ng«i nhµ nhá, quÐt v«i tr¾ng hÕt søc s¹ch sÏ ” vµ t¶ h×nh d¸ng t thÕ cña chÞ qua c¸i nh×n cña b¸c Phi lip cã ý nghÜa g×? - Chị tuy nghèo nhng sống đứng đắn nghiêm túc. - Bản chất chị là ngời phụ nữ đức hạnh. Chị chẳng qua lầm lỡ bị lừa dối khiến cho Xi - mông trở thành đứa con không có bố, chỉ luôn dằn vặt và quyết không để mắc lại sai lÇm  khiÒn b¸c Phi - lÝp kh«ng bìn cît. (5) Phân tích thái độ tình cảm của chị khi ôm con vào lòng? Nhà văn đã diễn tả tâm trạng xấu hổ, tủi nhục của chị đến mức độ nh thế nào? Ta cã thÓ nãi g× vÒ ngêi mÑ trÎ nµy? - Ôm con, nghe tiếng khóc nghẹn ngào của con, đôi má thiếu phụ đỏ bừng tê tái đến tận xơng tuỷ. Chị ôm lấy con hôn lấy hôn để mà nớc mắt lả chả tuôn rơi. Chị biết nói thế nào trớc đứa trẻ ngây thơ và ngời đàn ông lạ tốt bông?. - Khao kh¸t m·nh liÖt cã mét ngêi bè. - Hoµn toµn tin tëng, vui mõng vµ kiªu h·nh tù hµo vÒ cha Phi lÝp. 2. NV Bl¨ngsèt. - Ngîng ngïng, ®au.

(293) - Im lặng nh tờ. Ngời đàn bà hổ then, lặng ngắt quằn quại, đau đớn, tủi nhục. Nỗi đau đớn tột cùng hiểu cái giá ph¶i tr¶ cho sù lÇm lì – th¬ng con bÊt lùc. * GV chèt (6) Chân dung bác Phi – líp đợc miêu tả ntn? Vì sao b¸c ta l¹i an ñi vµ ®a Xi – m«ng vÒ nhµ? T¹i sao b¸c ta lại đột nhiên rụt rè, ấp úng khi gặp Blăngsốt. Bác nhận lµm bè cña Xi – m«ng lµ v× sao? - Ch©n dung bªn ngoµi cho thÊy Phi – lÝp lµ mét ngêi lao động lơng thiện, yêu nghề, một ngời đàn ông nhân hậu, giản dị và yêu trẻ. Vì vậy bác ta chú ý đến vẽ đau khổ đáng thơng của Xi – mông và an ủi giúp em, đa em vÒ nhµ. - Bác đột nhiên ấp úng, rụt rè vì hiểu rằng Blăngsốt là một ngời đứng đắn, nghiêm túc, đáng nể. - NhËn lµm bè cña Xi – m«ng phÇn v× th¬ng Xi – m«ng, phÇn v× c¶m mÕn Bl¨ngsèt, b¸c nãi nh nöa thËt nửa đùa. Thoạt đầu cũng chỉ coi là chuyện đùa để làm yên lòng trẻ. Nhng sau đó thì không hoàn toàn là đùa nữa. Vì cảm mến Blăngsốt từ đáy lòng bác đã thật sự muốn làm bố Xi – mông, bù đắp những mất mát cho hai mẹ con ngời phô n÷ bÊt h¹nh. - Cử chỉ bác đột ngột nhấc bổng em lên, hôn em rồi sải bớc bỏ đi thật nhanh lại nói lên sự xúc động vì quyết định đột ngột bất ngờ của chính mình. Bác muốn dành thời gian để chị Blăngsốt suy nghĩ và trả lời và một phần có lẽ ngợng ngập, xấu hổ vì quyết định quá bất ngờ của chính m×nh. * GV: về cơ bản nhân vật đợc xây dựng theo bút pháp hiÖn thùc nhng vÉn ph¶ng phÊt nh trong cæ tÝch. H×nh ¶nh b¸c thî rÌn cao lín, khoÎ m¹nh, nh©n hËu, hµo hiÖp s½n sàng giúp đỡ – hình ảnh ông bụt, ông tiên. H¹nh phóc míi tõ trong hoµn c¶nh bÊt h¹nh cña mÑ con Xi – mông từ cuộc gặp gỡ tình cơ đã đến với cả ba ngời  ý nghÜa nh©n v¨n nhÑ nhµng mµ v« cïng s©u s¾c.. khæ, qu»n qu¹i, hæ thÑn Ngời phụ nữ đức hạnh đã bị lầm lỡ sống đứng đắn nghiêm túc. 3. NV Phi – lÝp. - Ngêi nh©n hËu hµo hiÖp. Hoạt động 3 7. NghÖ thuËt 8. T¸c gi¶ muèn nh¾n nhñ ®iÒu g×? + Lßng th¬ng yªu b¹n bÌ + Lßng th¬ng yªu con ngêi  h·y biÕt c¶m th«ng chia sÎ víi nç ®au cña nh÷ng con ngêi ch¼ng may lÇm lçi. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - C¸ch kÓ m¹ch l¹c chủ động, không rờm.

(294) rµ - NT đối thoại - NT miªu t¶ t©m lý NV tinh tÕ, nhÊt lµ t©m lý trÎ 2. Néi dung E. Cñng cè – DÆn dß - ¤n tËp vÒ truyÖn. TiÕt :153. ¤n….. tËp vÒ truyÖn. A. Môc tiªu Gióp HS : - Ôn tập củng cố kiến thức về những tác phẩm truyện hiện đạiViệt nam đã đợc học líp 9 - Cñng cè nh÷ng hiÓu biÕt vÒ thÓ lo¹i truyÖn - RÌn kü n¨ng tæng hîp, hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc B. ChuÈn bÞ - B¶ng thèng kª - So¹n bµi C. TiÕn tr×nh giê «n tËp Hoạt động 1 HS đọc câu hỏi 1 và yêu cầu của đề HS sinh lÇn lît nªu tõng t¸c phÈm theo néi dung tõng cét  GV chèt b»ng bang thèng kª cã s½n Hoạt động 2 Hs đọc câu hỏi 2. Thảo luận và trả lời - Các t/ p đã phản ảnh đợc một phần những nét tiêu biểu của đời sống xã héi vµ con ngêi ViÖt Nam víi t tëng vµ t×nh c¶m cña hä trong nh÷ng thêi kú lÞch sö cã nhiÒu biÕn cè lín lao, tõ sau CMT8 chñ yÕu lµ trong 2 cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ Mü Hs đọc câu hỏi 3. Thảo luận – trả lời. I. Bảng hệ thống các TP đã học. 5 t¸c phÈm.. II. §Êt níc con ngêi ViÖt nam qua 5 truyÖn ng¾n * H×nh ¶nh con ngêi ViÖt Nam Trong hai cuộc kháng chiến đợc thể hiện qua một số NV: ¤ng Hai( Lµng), Anh thanh niªn(LL SaPa), ¤ng S¸u vµ bÐ Thu( ChiÕc lîc ngµ), Ba c« g¸i thanh niªn XP(Nh÷ng ng«i sao xa x«i.) * Phẩm chất chung: yêu nớc, tình yêu thơng con ngời, sẵn sàng hy sinh vì đất nớc. * TÝnh c¸ch næi bËt. + Ông Hai: Tình yêu làng thật đặc biệt nhng phải đặt trong tình yêu nớc và tinh thần KC. + Anh thanh niªn: Yªu thÝch vµ hiÓu ý nghÜa c«ng viÖcthÇm lÆng mét m×nh trªn nói cao, cã nh÷ng suy nghÜ vµ t×nh c¶m tèt đẹp trong sáng về công viẹc và đối với mọi ngêi. + BÐ Thu: TÝnh c¸ch cøng cái, T/c¶m nång nµn, th¾m thiÕt. + ¤ng S¸u: T×nh cha con ssau lÆng thiÕt tha trong hoµn c¶nh Ðo le vµ xa c¸ch cña chiÕn tranh. + Ba c« g¸i: Tinh thÇn dòng c¶m kh«ng sî.

(295) Hoạt động 3. HS đọc câu hỏi 4 Tù do ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña m×nh KhuyÕn khÝch nh÷ng c¶m nghÜ riªng ch©n thµnh s©u s¾c – cÇn uèn n¾n nh÷ng c¶m nghÜ lan man vôn vÆt HS đọc câu 5. Trao đổi nhóm – Trả lêi GV nhận xét, định hớng. hy sinh khi kµm nhiªm vô hÕt søc nguy hiÓm, t×nh c¶m trong s¸ng, hån nhiªn l¹c quan trong hoàn cảnh chiến đấu ác liệt III. Ph¸t biÕu c¶m nghÜ vÒ mét nh©n vËt. - NhØ - Ph¬ng §Þnh. IV. §Æc ®iÓm nghÖ thuËt 1. VÒ ph¬ng thøc trÇn thuËt - Ng«i 1: + ChiÕc lîc ngµ: xng t«i – B¸c ba + Nh÷ng ng«i sao xa x«i: xng t«i - §Þnh  C©u truyÖn trë nªn ch©n thùc, gÇn gòi h¬n qua c¸ch nh×n vµ giäng ®iÖu ngêi chøng kiÕn c©u truyÖn - Ng«i 3: + Lµng: Qua NV «ng Hai + LÆng lÏ SaPa: Qua ®iÓm nh×n «ng ho¹ sÜ + BÕn quª: Qua NV NhØ  Kh«ng gian truyÖn më réng h¬n, tÝnh khách quan của hiện thực dờng nh đợc t¨ng lªn 2. VÒ t×nh huèng truyÖn - Lµng: ¤ng hai rÊt yªu lµng, tù hµo vÒ lµng §Çu – nghe tin d÷ lµng theo giÆc ThÓ hiÖn t×nh yªu lµng, yªu níc s©u s¾c - Chiếc lợc ngà: Bé Thu nhất định không nhËn cha dÕn lóc nhËn ra th× «ng S¸u ph¶i ra ®i, «ng S¸u lµm chiÕc lîc theo lêi høa với con, cha gửi đợc cho con đã hy sinh  Tình cảm cha con vô cùng cao đẹp, sâu lÆng trong c¶nh ngé Ðo le cña chiÕn tranh - Bến quê: Một ngời đi khắp đó đây cuối đời bị liệt tàon thân muốn đến gần cửa sổ phải nhờ lũ trẻ. Phát hiẹn ra vẻ đẹp bãi bồi ngay bên kia mà không thể sang đợc, nhờ con trai, con bỏ lỡ chuyến đò duy nhất  Rót ra nh÷ng triÕt lý vÒ con ngêi vµ cuộc đời.. E. Cñng cè – dÆn dß - ViÕt mét v¨n b¶n ng¾n ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ NV Ph¬ng §Þnh trong truyÖn ng¾n “ Nh÷ng ng«i sao xa x«i”. TiÕt 154 :. Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p ( TiÕp).

(296) A. Mục tiêu cần đạt: Tiết 147. 148 B.Tiến trình hoạt động Hoạt động1 HS đọc câu hỏi 1 Tr¶ lêi c¸ nh©n HS nhËn xÐt GV chốt đáp án. Hoạt động 2 GV híng dÉn HS thùc hiÖn bµi tËp 1. GV híng dÉn cho HS lµm BT 2. Hoạt động 3 Ôn về câu đơn GV híng dÉn HS lµm BT1. C. Thµnh phÇn c©u I. Thµnh phÇn chÝnh vµ TP phô - Chñ ng÷: nªu tªn sù vËt, hiÖn tîng. Tr¶ lêi c©u hái ai? c¸i g×? con g×? - VÞ ng÷: cã thÓ kÕt hîp víi phã tõ chØ quan hÖ thêi gian – tr¶ lêi c¸c c©u hái lµm g×? lµm sao? ntn? lµ g×? - Tr¹ng ng÷: §Çu, cuèi, gi÷a C- V. Nªu hoµn c¶nh vÒ thêi gian, kh«ng gian, c¸ch thøc, ph¬ng tiÖn, nguyªn nh©n, mục đích... Diễn ra sự việc nói trong câu - Khởi ngữ: Trớc chủ ngữ, nêu đề tài của câu, có thể thêm quan hệ từ “ về, đối víi” vµo tríc. * Ph©n tÝch b. Sau mét håi trèng..., mÊy ngêi TN CN học trò cũ// đến sắp hàng dới hiên V1 råi ®i vµo líp. V2 c. Cßn tÊm gng..., nã// vÉn lµ... KN C V II. Thµnh phÇn biÖt lËp 1. - T×nh th¸i: C¸ch nh×n cña ngopõi nãi đối với sự việc - C¶m th¸n: Béc lé t©m lý vui, buån, mõng… - Gọi đáp: tạo lập - duy trì quan hệ giao tiÕp - Phô chó: bæ sung mét sè chi tiÕt cho néi dung chÝnh cña c©u * DÊu hiÖu: chóng ko tham gia trùc tiÕp vµo sù viÖc trong c©u 2. a, cã lÏ: t×nh th¸i b, ngÉm ra: t×nh th¸i c, phô chó d, bÈm: gäi b¸c cã khi : t×nh th¸i e, ơi: gọi đáp D. C¸c kiÓu c©u: I. câu đơn 1. T×m chñ ng÷ - vÞ ng÷ 2. Câu đặc biệt a, Cã tiÕng nãi lÐo xÐo ë gian trªn TiÕng mô chñ b, Mét anh thanh niªn 27 tuæi c, Nh÷ng ngän ®iÖn trªn qu¶ng trêng… Hoa trong c«ng viªn Nh÷ng qu¶ bãng TiÕng rao Trao «i.

(297) Hoạt động 4 HS đọc bài 1. HS đọc bài 2 Lµm viÖc c¸ nh©n. HS đọc bài 4 - làm miệng. HSđọc bài 3 - làm miệng Hoạt động 5 HS đọc bài 1 Tr¶ lêi miÖng c¸ nh©n. C. Cñng cè - dÆn dß - KT v¨n 1 tiÕt. II. C©u ghÐp 1. T×m c©u ghÐp a, anh göi vµo t¸c phÈm … b, nhng v× bom næ gÇn c, «ng l·o võa nãi võa ch¨m ch¾m d, cßn ho¹ sÜ vµ c« g¸i e, để ngời con gái khỏi trở lại bàn… Bµi 2. a, Quan hÖ bæ sung b, nguyªn nh©n c, bæ sung d, nguyªn nh©n e, mục đích Bµi 3. a, Quan hÖ t¬ng ph¶n b, bæ sung c, ®iÒu kiÖn gi¶ thiÕt Bµi 4. III. Biến đổi câu 1. T×m c©u rót gän Quen råi Ngµy nµo Ýt: 3 lÇn 2. Câu đợc tách - Và làm việc có khi suốt đêm - Thêng xuyªn - Mét dÊu hiÖu ch¼ng lµnh Nhấn mạnh ND của bộ phận đợc tách ra. 3. Biến đổi thành câu bị động IV. C¸c kiÓu c©u øng víi n÷ng môc đích giả thiết 1. C©u nghi vÊn - Ba con sao con ko nhËn - Sao con biÕt lµ ko ph¶i? 2. C©u cÇu khiÕn a, ë nhµ tr«ng em nhÐ (dïng ra lÖnh) Đừng có đi đâu đấy (ra lệnh ) b, Thì má cứ kêu đi (dùng để yêu cầu) - vô ăn cơm (dùng để mời) C©u “c¬m chÝn råi!” trÇn thuËt - môc đích cầu khiến 3. C©u nãi cña anh S¸u - H×nh thøc: C©u nghi vÊn - Mục đích: bộc lộ cảm xúc - C©u x¸c nhËn ®iÒu nµy: “ giËn qu¸ vµ ko kịp suy nghĩ anh vung tay đánh vào m«ng nã vµ hÐt lªn”.

(298) TiÕt 155 :. KiÓm tra v¨n (phÇn truyÖn). A. Mục tiêu cần đạt - Kiểm tra và đánh giá KQ học tập của HS về các tiểu phẩm truyện hiện đại Việt Nam trong ch¬ng tr×nh líp 9 - HS rÌn luyÖn thªm kü n¨ng ph©n tÝch TP truyÖn vµ kü n¨ng lµm v¨n B. TiÕn tr×nh giê d¹y 1. ổn định tổ chức 2. Phát đề Đề : Sổ lu đề 3. HS lµm bµi 4. GV thu bµi 5.GV dÆn dß: - CB bµi “Con chã BÊc”. TiÕt 156.. Con chã bÊc ( TrÝch: “ TiÕng gäi n¬i hoang d·”). A. Mục tiêu cần đạt. G. L©n - §¬n.

(299) Giúp HS hiểu Lân - đơn đã có những nhận xét tinh tế kết hợp với trí tởng tởng tuyệt vời khi viết về những con chó trong đọan trích này, đồng thời qua t/cảm của nhà văn đối víi con chã BÊc, båi dìng cho HS lßng yªu th¬ng loµi vËt B. ChuÈn bÞ - GV: Chân dung G. Lân - đơn - TiÓu thuyÕt: “TiÕng gäi n¬i hoang d·” - Tranh minh ho¹: Con chã BÊc C. Khởi động 1. KT: C¶m nhËn vÒ nh©n vËt Xi- m«ng Qua c©u chuyÖn em rót ra nh÷ng suy nghÜ g×? 2. Giíi thiÖu bµi: “ChiÕc l¸ cuèi cïng” - O hen ri (Mü). D. Tiến trình các hoạt động dạy và học Hoạt động 1 : . Tr×nh bµy nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ - Tuæi th¬ cùc kú vÊt v¶ - Thêi thanh niªn lµm nhiÒu nghÒ kiÕm sèng - §îc so s¸nh víi Goor- ki v× t tëng CNXH - C¸c t¸c phÈm næi tiÕng: “TiÕng gäi n¬i hoang d·”, “Sãi biÓn”, “Gãt s¾t”…( nhiÒu t¸c phÈm viÕt vÒ loµi vËt) - Tù vÉn 2. Tr×nh bµy hiÓu biÕt vÒ ®o¹n trÝch? HS tãm t¾t tiÓu thuyÕt: “TiÕng gäi n¬i hoang d·” gåm 7 ch¬ng HS đọc VB - Nhiều Tp viết về loài vật Bè côc VB? Nhà văn chủ yếu muốn nói đến t/cảm của NV nào? Vì sao cã c¸ch s¾p xÕp, bè côc nh vËy? - Chủ yéu nói về t/cảm của Bấc đối với chủ. Nhng trớc sau đoạn mở đầu, t/giả lại dùng 1 đoạn nói về t/cảm của chủ đối với Bấc. Bởi đó chính là nguyên nhân cơ bản dẫn đến t/cảm đặc biệt của chó đối với ngời - HS tãm t¾t ®o¹n trÝch ? Hoạt động 2 * GV: Thooc - t¬n thùc ra ko ph¶i lµ chñ ®Çu tiªn cña BÊc. Trớc anh Bấc đã từng qua tay những ông bà chủ, cô cậu chủ giµu cã vµ còng nhan hËu nh nhµ thÈm phÊn Mi - L¬ råi bÞ b¾t cãc, bÞ mua ®i b¸n l¹i cho nh÷ng «ng chñ kh« khan tµn bạo để giúp việc tìm vàng ở mièn Bắc Mỹ lạnh giá (Pê- rôn, Phơ - răng - xoa,anh chàng ngời lai Ecốt, gã mặc áo thun đỏ với cái dùi cui đáng sợ ). Nhng chỉ riêng Thooc - tơn với bản tính nhân hậu hiếm có chẳng những đã cứu sống Bấc, mua lại Bấc, đối xử với Bấc thật tận tình cho đến khi anh qua đời. 3. Tác giả đã chứng minh anh ko chỉ là ân nhân cứu mạng mµ cßn lµ «ng chñ lý tëng ntn? - Thooc - tơn đối xử những con chó kéo xe của anh, đặc biệt víi BÊc nh thÓ chóng lµ con c¸i cña anh vËy. Trong ý nghÜ, t/cảm của anh, anh xem Bấc ko chỉ là một con chó mà là ngời hẳn hoi, là đồng loại với anh, là bạn bè cùng chịu đựng gian khổ để đạt mục đích cuộc đời. - Thooc - t¬n lµ «ng chñ lý tëng, nhµ v¨n so s¸nh Thooc - t¬n với các ông chủ khác để làm nổi bật điều đó. Trong khi các ông chủ khác chăm chó là vì nghĩa vụ (đã nuôi thì phải chăm sóc) và vì lợi ích kinh doanh( kéo xe trợt tuyết để đi tìm vµng) - C¸c biÓu hiÖn t/c¶m cña Thooc - t¬n : chµo hái th©n mËt, nãi lêi vui vÎ, trß chuyÖn tÇm phµo ko biÕt ch¸n nh víi con c¸i hay b¹n bÌ, tóm chÆt lÊy ®Çu BÊc, råi dùa vµo ®Çu m×nh ®Èy tíi ®Èy lui, khª khÏ thèt lªn nh÷ng tiÕng rña yªu rñ rØ, ©u. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶. 2. T¸c phÈm * TrÝch trong TP “TiÕng gäi n¬i hoang d·” * Bè côc VB . Ch¬ng 6 - Më ®Çu - T/cảm của Thooc tơn đối với Bấc - T/cảm của bấc đối víi chñ. * Tãm t¾t ®o¹n trÝch II. Ph©n tÝch 1. T/c¶m cña Thooc t¬n víi BÊc.

(300) yÕm nh lêi nùng con cña c¸c «ng bè bµ mÑ yªu con v« cïng 4. Ph©n tÝch c©u nãi cña Thooc - t¬n víi BÊc: “Trời đất! Đằng ấy hầu nh biết nói đấy!” - C©u nãi thÓ hiÖn t/c¶m ngÆc nhiªn, yªu th¬ng nång nµn v« hạn của 1 ông chủ đối với con chó quý của mình. - Cao hơn thế thể hiện t/cảm của một ngời đối với bạn bè th©n thiÕt, cña 1 ngêi cha ®ang yªu th¬ng vç vÒ kh¸m ph¸ ra đứa con mình sao có thể thông minh, t/cảm và dáng yêu đến Thooc - tơn yêu ththế. ơng đối xử với Bấc - T/cảm và cách đối xử đặc biệt ấy của ông chủ - ngời cha - nh con cái, bạn bè ngời bạn - sẽ đợc đền đáp xứng đáng bởi vì Bấc đặc biệt tinh khôn cũng đặc biệt nghĩa tình HS đọc đoạn 1 5. Trong ®o¹n ®Çu t¸c gi¶ cã ý so s¸nh ngµy BÊc sèng trong g/đình ông thẩm phán Mi - lơ để làm gì? - So sánh, nhớ lại để làm nổi bật t/cảm hiện tại của Bấc đối với Thooc - tơn. Với Bấc đó là những ngày sống an nhàn chẳng có gì đặc biệt.ông bà, cô cậu chủ chỉ là những ngời giµu cã, sang träng, bÖ vÖ vµ b×nh thêng. BÊc c¶m thÊy ngang hµng víi hä nhng víi Thooc - t¬n th× kh¸c 6. T/cảm của Bấc đối với chủ ntn? Em h·y so s¸nh c¸ch thÎ hiÖn t/c¶m cña X¬ - kit, Nich, BÊc đối với chủ và nhận xét 2. T/c¶m cña BÊc - HS th¶o luËn nhãm: 3 phót ®/víi Thooc - t¬n -X¬ - kit: “Cã thãi quen thäc c¸i mòi cña nã díi bµn tay cña Thooc - tơn rồi hích hích mãu cho đến khi đợc về”  nũng nịu, đơn giản, đơn điệu - Nich: “Chåm lªn t× c¸i ®Çu to tíng cña cu cËu lªn ®Çu gèi Thooc - tơn”  mạnh mẽ, suồng sã, đơn điệu. - Bấc: “Tỏ t/cảm sung sớng, ngây ngất mỗi khi đợc chủ ôm ®Çu rñ rØ, sña yªu, bËt vïng dËy, miÖng cêi m¾t long lanh, họng rung lên những âm thanh ko thốt ra lời, cứ nh vật đứng yên bằng chân trong t thế bất động, nó tởng quả tim nhảy tung ra” . H¸ miÖng c¾n bµn tay Thooc - t¬n råi Ðp r¨ng xuèng mạnh đến nỗi vết răng hằn vào da thịt một lúc lâu. . Không săn đón mà tôn thờ một cách toàn tâm toàn ý, sùng kÝnh thiªng liªng, hÕt lßng hÕt søc b¶o vÖ khi n»m phôc díi ch©n chñ hµng giê, m¾t h¸o høc, tØnh t¸o ngíc lªn ch¨m chó quan s¸t tõng nÐt nhá trªn khu«n mÆt chñ. Khi th× n»m xa hơn quan sát hình dáng của anh và từng cử động của thân thể anh. Và mối giao cảm ko lời giữa bấc và chủ bộc lộ qua đôi m¾t ngêi lªn, to¶ r¹ng cña nã. . Sợ hãi ám ảnh bị mất Thooc - tơn, sợ anh sẽ đột ngột biến mất khỏi cuộc đời nó. Giữa đêm nó vùng dậy trờn qua cái giá lạnh đến tận mép lều lắng nghe tiếng thở đều của chủ  t/c¶m Êy xuÊt ph¸t tõ chÞu ¬n s©u nÆng vµ tõ tr¸i tim s©u th¼m, nh©n hËu cña con ngêi. 7. Chøng minh trÝ tëng tîng tuyÖt vêi vµ lßng yªu th¬ng loµi vËt cña nhµ v¨n khi «ng®i s©u vµo t©m hån con chã BÊc. - Nhµ v¨n ko nh©n ho¸ con BÊc theo kiÓu La - ph«ng - ten, ko để nó nói tiếng ngời nh trong thơ ngụ ngôn. Họng nó chỉ “rung lªn nh÷ng ©m thanh ko thèt lªn lêi”. Nã chØ hÇu nh biÕt nãi. - Con BÊc biÕt suy nghÜ “tríc kia nã cha hÒ c¶m thÊy mét t×nh yªu th¬ng nh vËy”, “BÊc thÊy ko g× vui síng b»ng c¸i «m gh× m¹nh mÏ Êy”, “Nã l¹i tëng chõng nh qu¶ tim m×nh T/c¶m yªu th¬ng s©u.

(301) nhảy tung khỏi cơ thể”, “Bấc ko muốn rời khỏi Thooc - tơn sắc, tôn thờ tuyệt đối mét bíc” - Nã biÕt nã sî “Nã sî Thooc - t¬n còng l¹i biÕn khái cuéc đời nó…” - Nó biết nằm mơ “ngay cả ban đêm trong các giấc mơ, nó còng bÞ nçi sî nµy ¸m ¶nh” Hoạt động 3 HS lµm BT 2 (tr. 81 - SBT) 8. NT næi bËt cña VB HS lµm c©u 10 (tr.206 -S¸ch tr¾c nghiÖm) 9. ND v¨n b¶n? Niềm tin và mong muốn thế giới tốt đẹp hài hoà mối quan hÖ ngêi víi ngêi, ngêi víi vËt. 10. C¸ch miªu t¶ loµi vËt trong ®o¹n trÝch cã ®iÓm g× gièng vµ kh¸c so víi c¸ch miªu t¶ loµi vËt trong nh÷ng t¸c phÈm khác mà em đã học (Dế mèn…, Chó Sói và Cừu non) - DÕ mÌn  nh©n ho¸, chóng suy nghÜ, nãi n¨n, giao tiÕp nh ngời nhng vẫn mang đặc điểm của loài vật. - Chó Sói Loài vật ít đợc miêu tả với những đặc tính cụ thể mà chỉ khai thác một đặc điểm nào đó để biểu trng cho một tÝnh c¸ch Rót bµi häc miªu t¶ b»ng trÝ tëng tîng nhng chñ yÕu vÉn b»ng sù quan s¸t, am hiÓu vÒ chóng. Cã khi t/gi¶ thâm nhập vào “tâm hồn” Bấc, nhng đó ko phải là nhân hoá hoàn toàn, Bấc vẫn hiện ra đúng là loài vật, nó có thể có t/cảm, ý nghĩ nhng ko thể nói đợc. III. Tæng kÕt 1. NT: §i s©u miªu t¶ t©m hån con chã BÊc b»ng trÝ tëng tîng tinh tÕ 2. ND T/c¶m yªu th¬ng loµi vËt ch©n thµnh  kh¬i dËy trong con ngêi t/c¶m nh©n v¨n cao thîng vµ ch©n chÝnh.. E. Cñng cè - DÆn dß: - T×m nh÷ng ®o¹n v¨n cã dïng phÐp so s¸nh trong ®o¹n trÝch vµ nªu t¸c dông. - CB k/tra TiÕng ViÖt - Lµm BT2- tr.155. TiÕt 157. A. Mục tiêu cần đạt. KiÓm tra TiÕng ViÖt.

(302) - Củng cố Tiếng Việt đã học - Kiểm tra kỹ năng sử dụng kiến thức Tiếng Việt vào hoạt động giao tiếp xã hội - TÝch hîp víi c¸c kiÕn thøc VB vµ vèn sèng ë løa tuæi HS líp 9 B. TiÕn tr×nh giê d¹y 1. ổn định tổ chức 2. Phát đề Đề : Sổ lu đề 3. HS lµm bµi 4. GV thu bµi 5. GV dÆn dß : - Luyện viết hợp đồng. TiÕt 158.. Luyện tập viết hợp đồng. A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS : - Ôn lại lý thuyết về đặc điểm và cách viết hợp đồng - Viết đợc một bản HĐ thông dụng, có ND đơng giản và phù hợp với lứa tuổi. - Có thái độ cẩn trọng khi soạn thảo HĐ và ý thức nghiêm túc tuân thủ những điều kiện đợc ký kết trong HĐ. B. ChuÈn bÞ - GV so¹n bµi, CB b¶ng phô - HS tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK, «n l¹i H§ C. Khởi động. 1. Kiểm tra: Trình bày cách làm một VB hợp đồng §iÒu g× cÇn lu ý khi lµm H§? 2. Giíi thiÖu bµi: Giáo viên kiểm tra BT viết HĐ cho thuê nhà mục đích của tiết học. D.Tiến trình hoạt động Hoạt động 1 HS đọc câu hỏi 1, 2 HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2 GV cho c¸c HS kh¸c nhËn xÐt GV chốt đáp án HS đọc câu hỏi 3, 4 HS kh¸c tr¶ lêi. C¸c b¹n nhËn xÐt GV chèt d¸p ¸n. I. ¤n tËp lý thuyÕt 1. Mục đích và tác dụng của HĐ VB có tính pháp lý, là cơ sở để các tập thể cá nhan làm việc theo quy định cña ph¸p luËt 2. Vb cã tÝnh ph¸p lý 3. Dµn môc VB H§ (tr.138 - SGK) * PhÇn më ®Çu : Quèc hiÖu, tiªu ng÷, tên hợp đồng, thời gian, địa điểm, họ tên, chức vụ, địa chỉ các bên ký HĐ * PhÇn ND : Ghi l¹i ND cña H§ theo từng điều khoản đã đợc thống nhất * PhÇn kÕt thóc : choc vô, ch÷ ký, hä tªn.

(303) GV kiÓm tra viÖc viÕt H§ cho thuª nhµ theo c¸c ND sau: - Tªn H§ - Thời gian địa điểm, đại diện ký tên - Hiện trạng căn nhà cho thuê (địa chỉ, diÖn tÝch, trang thiÕt bÞ) - C¸c ®iÒu kho¶n ( quyÒn vµ nghÜa vô cña bªn A- bªn B) - Các quy định hiệu lực của HĐ ( viết mÊy b¶n, gi¸ trÞ ph¸p lý, thêi h¹n H§, cam kÕt, ký tªn…) GV híng dÉn HS lµm BT1 Trao đổi nhóm. HS đọc BT 2. HS thảo luận ? Các ND thông tin đó đã đủ cha? Nếu thiÕu h·y bæ sung. ThiÕu: + T×nh tr¹ng xe + Thêi gian cho thuª cha cô thÓ từ ngày … đến ngày? + QuyÒn vµ tr¸ch nhiÖm cña 2 bªn cha râ. các đại diện ký HĐ * Phần ND chính đợc trình bày bằng nh÷ng ®iÒu kho¶n 4. Yªu cÇu vÒ hµnh v¨n, sè liÖu II. LuyÖn tËp. Bµi 1. Lùa chän a. C¸ch 1 b. C¸ch 2 c. C¸ch 2 d. C¸ch 2 Bµi 2. LËp H§ HĐ cho thuê xe đạp. HS thèng nhÊt bè côc b¶n H§ cho thuª xe đạp Tõng HS viÕt b¶n H§ cho thuª xe theo ND và bố cục đã thống nhất Một HS giỏi đọc bản HĐ GV nhËn xÐt, rót kinh nghiÖm E. Cñng cè luyÖn tËp : - BT 3, 4( tr. 158- SGK). TiÕt 159+160.. Tæng kÕt v¨n häc níc ngoµi. A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS tæng kÕt «n tËp mét sè kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ nh÷ng VB v¨n häc níc ngoµi đã đợc học ttrong 4 năm THCS bằng cách hệ thống hoá B. ChuÈn bÞ: - GV chuÈn bÞ b¶ng hÖ thèng - HS «n l¹i c¸c Tp v¨n häc níc ngoµi C. Khởi động 1. HS đọc các câu 1, 2 (SGK - tr 167) 2. GV gi¶i thÝch: chØ cã 19 Tp xÕp vµo b¶ng hÖ thèng v× ko xÕp c¸c Tp VB nhËt dụng (Bức th của thủ lĩnh da đỏ, Bàn về đọc sách), VB văn học dan gian (Cây bút thần,.

(304) Ông lão đánh cá,…), VB đọc thêm (Đêm đỗ thuyền ở bến Phong Kiều, Chó Sói và chiên con…) D. Tiến trình hoạt động Hoạt động 1 GV lËp khung b¶ng vµ ghi tªn c¸c TP lµn lît 6 9. I. B¶ng hÖ thèng c¸c VB v¨n häc níc ngoµi. STT Tªn VB 1. Xa ng¾m th¸c nói l 2 C¶m nghÜ trong đêm thanh tĩnh 3 NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª 4 Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ 5 C« bÐ b¸n diªm. T¸c gi¶ Lý B¹ch. Níc T. Quèc. ThÕ kû 8. Lý B¹ch. T. Quèc. 8. H¹ Tó Ch- T. Quèc ¬ng. 8. §ç Phñ. T. Quèc. 8. §an M¹ch T©y Ban Nha Mü Kiªc ghi di Ph¸p Ph¸p Ph¸p. 19. 6 7 8 8 10 11 12 13 14 15. 16 17 18 19. An - ®ec xen §¸nh nhau víi… Xec - van tet ChiÕc l¸ cuèi cïng O- hen - ri Hai c©y phong Ai - ma top §i bé ngao du Ru - x« Buæi häc cuèi cïng A- §« - §ª ¤ng Giuèc §anh M« - li e mÆc lÔ phôc lµm quý téc Cè h¬ng Lç TÊn Những đứa trẻ M. Goorky M©y vµ Sãng Ta - go R« - bin - x¬n §i - pho ngoµi … (R«- bin- x¬n Crux«) Bè cña Xi - m«ng M«- p¸t x¨ng Con chã BÊc G. Lân ( Tiếng gọi nơi đơn hoang d·) Lßng yªu níc £- ren - bua. ThÓ lo¹i Th¬ thÊt ng«n b¸t cú đờng luật Th¬ ngò ng«n tø tuyÖt §L Th¬ thÊt ng«n b¸t cú đờng luật. 16- 17. ThÊt ng«n trêng thiªn Cæ tÝch truyÖn ng¾n TiÓu thuyÕt. 19 20. TruyÖn ng¾n TruyÖn ng¾n. 18 19 17. NghÞ luËn TruyÖn ng¾n Hµi kÞch. T. Quèc Nga Ên §é Anh. 20 20 20 17 -18. TruyÖn ng¾n TiÓu thuyÕt Th¬ v¨n xu«i TiÓu thuyÕt. Ph¸p. 19. TruyÖn ng¾n. Mü. 20. TruyÖn ng¾n TiÓu thuyÕt. Nga. 20. NghÞ luËn Bót ký chÝnh luËn Nghi luËn. Chã Sãi vµ Cõu Hi- p« lit Ph¸p 19 trong th¬ ngô ng«n ten cña La- ph«ng - ten II. Gi¸ trÞ ND Hoạt động 2 Nªu mét sè gi¸ trÞ ND tiªu biÓu cña c¸c 1. Lßng nh©n ¸i - ChiÕc l¸ xuèi cïng, C« bÐ b¸n diªm, TP VH níc ngoµi … 2. Lßng yªu níc: Buæi häc cuèi cïng, Quª h¬ng. Lßng yªu níc, Cè h¬ng, C¶m nghÜ 3. T×nh yªu thiªn nhiªn, yªu cuéc sèng Xa ng¾m th¸c…, R« - bin - x¬n… III. Gi¸ trÞ nghÖ thuËt.

(305) 1. Thể thơ đờng luật - Vần đối niêm luật Hoạt động 3 Qua c¸c TP VH níc ngoµi chóng ta häc 2. TruyÖn ng¾n - Nghệ thuật XD tình huống đảo ngợc tập đợc những NT gì? - NT miªu t¶ t©m lý NV 3. Hµi kÞch 4. Th¬ v¨n xu«i IV. LuyÖn tËp Hoạt động 4 HS tù do ph¸t biÓu yªu thÝch TP nµo? T/gi¶ nµo? V× sao? E. Cñng cè - DÆn dß : - ChuÈn bÞ bµi “B¾c S¬n”. B¾c S¬n. TiÕt 161- 162.. ( TrÝch håi bèn) NguyÔn Huy Tëng A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS : - Nắm đợc ND và ý nghĩa đoạn trích hồi bốn - Vở kịch Bắc Sơn: Xung đột cơ bản của vở kịch đợc bộc lộ gay hắt và tác động đến tâm lý của NV Thơm khiến cô đứng hẳn về phía CM, ngay trong cuộc KN đang bị đàn áp khốc liệt. - Thấy đợc NT viết kịch của NHT: tạo dung tình huống tổ chức đối thoại và hành động, thể hiện nội tâm và t/c NV. - H×nh thµnh hiÓu biÕt s¬ lîc vÒ thÓ lo¹i kÞch nãi. B. ChuÈn bÞ: - Toµn v¨n vë kÞch B¾c S¬n - Ch©n dung NHT C. Khởi động 1. KiÓm tra: -T/cảm của Bấc đối với Thooc - tơn có gì đặc biệt so với Nich và Xơ kít? - Cách nhân hoá khi tả các nhân vật là loài vật của G. Lân - đơn so với Tô Hoài hay La phông - ten có sự giống và khác nhau ntn? 2. Giíi thiÖu : Vë chÌo d©n gian Quan ¢m ThÞ KÝnh; vë hµi kÞch “ Trëng gi¶ häc lµm sang” cña M«- li- e => D. Tiến hành các hoạt động Hoạt động 1 1. Tr×nh bµynh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶? - Nhµ v¨n viÕt kÞch næi tiÕng - Nhà văn cách mạng đóng góp nhiều trong viÖc ph¶n ¸nh hiÖn thùc c¸ch m¹ng vµ k/c víi nh÷ng t¸c phÈm ®Ëm chÊt anh hïng vµ kh«ng khÝ lÞch sö. +Tiểu thuyết: Sống mãi với thủ đô, +TruyÖn lÞch sö viÕt cho thiÕu nhi: An D¬ng V¬ng x©y thµnh èc; KÓ chuyÖn Quang Trung. + KÞch lÞch sö; Vò Nh T«, B¾c S¬n. 2. GV giíi thiÖu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ thÓ lo¹i kÞch * Kh¸i niÖm: KÞch lµ mét trtong 3 lo¹i h×nh VH ( Tù sù, tr÷ t×nh, kÞch) thuéc lo¹i h×nh NT s©n khÊu. Ph¬ng thøc thÓ hiÖn của kịch là bằng ngôn ngữ trực tiếp ( đối thoại, độc thoại) và hành động của NV. I. T×m hiÓuchung 1. T¸c gi¶. 2. ThÓ lo¹i kÞch * Kh¸i niÖm kÞch. * C¸c thÓ lo¹i kÞch: ca kÞch, kÞch th¬, kÞch nãi, hµi kÞch, bi kÞch, chÝnh kÞch,.

(306) mµ ko th«ng qua lêi ngêi kÓ chuyÖn, kÞch phản ánh đời sống qua những mâu thuẫn, xung đột thể hiện ra thành hành động kÞch. * C¨n cø h×nh thøc  Ca kÞch, kÞch th¬ C¨n cø ND  Bi hµi C¨n cø dung lîng  KÞch ng¾n dµi - ChÌo quan ©m … thuéc ca kÞch d©n gian - Trëng gi¶  Hµi kÞch, kÞch nãi - KÞch nãi cã nguån gèc Ch©u ¢u du nhËp vµo níc ta ®Çu thÕ kû 20 - Cèt lâi, linh hån cña kÞch lµ mÉu thuÉn, xung đột thể hiện trong nhuẽng tình huèng kÞch. 3. Giíi thiÖu vë kÞch B¾c S¬n - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: 1946 kh«ng khÝ s«i sôc cña nh÷ng n¨m ®Çu kh¸ng chiÕn lÊy bèi c¶nh tõ cuéc khëi nghÜa B¾c S¬n (1940- 1941) oai hïng vµ bi tr¸ng - VÞ trÝ: Vë kÞch ®Çu tiªn - Sù khëi ®Çu cho nÒn kÞch CM trªn s©n khÊu níc nhµ. - Tãm t¾t ND - 1HS + Cu Ph¬ng vµ S¸ng h¨ng h¸i tham gia CM. Vî chång Ngäc Th¬m lÈn tr¸nh… 4. HS đọc phân vai + Ngêi dÉn truyÖn  giäng chËm, kh¸ch quan + Th¸i: b×nh tÜnh, «n tån, khÈn tr¬ng, lo l¾ng, tin tëng + Cöu: nãng n¶y, hÊp tÊp, ng¹c nhiªn, ch©n thµnh. + Th¬m: ®Çy t©m tr¹ng + Ngọc: đĩ thoã, tham vọng, háo sắc Các HS khác nhận xét phần đọc 5. Bè côc ®o¹n trÝch Líp I: Ngäc - Th¬m: m©u thuÉn, Th¬m nhËn ra sù thËt vÒ chång, c« ®au sãt ©n hËn Líp II: Th¬m - Th¸i - Cöu. Th¸i, Cöu lµ 2 c¸n bé bÞ truy lïng t×nh cê ch¹y vµo Thơm. Sau phút lo sợ, Thơm quyết định cho 2 ngêi trèn vµo buång m×nh Lớp III: Ngọc đột ngột về. Thơm cố tình giÊu chång t©m tr¹ng day døt, m©u thuÉn trong lßng m×nh. Béc lé m©u thuÉn: Mét mặt dù đã nhận ra bản chất phản động của Ngọc, đã quyết định che dấu và bảo vệ 2 cán bộ CM. Nhng mặt khác Thơm vẫn cha đủ cơng quyết để hành động, chỉ mong sao Ngäc ko nghi ngê, ko vµo buång. Cuèi líp, Ngäc sÊp ngöa ch¹y theo bän lÝnh Ph¸p tiÕp tôc truy lïng c¸c chiÕn sü B¾c S¬n Hoạt động 2 Mâu thuẫn xung đột kịch chủ yếu trong hồi bốn là mâu thuẫn xung đột gì, giữa ai víi ai? Mâu thuẫn xung đột ấy đợc thể hiện cụ. kÞch ng¾n, kÞch dµi * CÊu tróc vë kÞch: håi, líp ( c¶nh) - Håi  mét biÕn cè hay sù kiÖn trong cốt truyện kịch, thờng đợc phản định b»ng më mµn, h¹ mµn (mµn) - Líp  mét bé phËn cña håi, thµnh phÇn nh©n vËt ko trªn s©n khÊu thay đổi ( cảnh). 3. Vë kÞch B¾c S¬n * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c 1946. * VÞ trÝ, gi¸ trÞ * ND: gåm 5 håi. 4. §o¹n trÝch håi bèn * §äc ph©n vai. * Bè côc ®o¹n trÝch.

(307) thÓ vµ ph¸t triÓn trong c¸c líp II,III håi bèn ntn? TÝnh híng kÞch lµm nÒn cho c¸c mâu thuẫn xung đột phát triẻn ở đây là g× ? - Xung đột cơ bản là mâu thuẫn xung đột ta - địch, giữa lực lợng CM với kẻ thù. Xung đột cơ bản ấy đợc thể hiện thành những xung đột cụ thể giữa các nhân vật vµ trong néi t©m mét sè NV. Gi÷a c¸c chiÕn sü CM Th¸i, Cöu - Víi bän ph¸p vµ tay sai phản động nh Ngọc, mâu thuẫn giữa Thơm (ngời vợ đẹp, hiền, trung thực) - Ngäc ( ngêi chång hÌn nh¸t, ph¶n béi lµm tay sai cho Ph¸p) - Các mâu thuẫn xung đột ấy đợc nảy sinh vµ ph¸t triÓn trong hoµn c¶nh cuéc khëi nghĩa đang bị đàn áp, kẻ thù đang truy lùng những chiến sỹ CM. Xung đột kịch còn diễn ra trong NV Thơm cô đã có bớc ngoặt - đứng hẳn về phía CM. - Xung đột đợc bộc lộ qua một tình huống c¨ng th¼ng, bÊt ngê: th¸i vµ Cöu trong lóc lẩn trốn sự truy lùng của Ngọc và đồng bọn lại chạy đúng vào nhà Ngọc, lúc đó chØ cã chÞ Th¬m ë nhµ. T×nh huèng Êy buéc Th¬m ph¶i cã sù lùa chän døt kho¸t, bằng vịêc che giấu cho 2 ngời, Thơm đã đứng hẳn về phía CM. Mặt khác, tình huèng Êy còng cho Th¬m thÊy râ bé mÆt phản động của chồng.. II. Ph©n tÝch 1. Mâu thuẫn xung đột kịch - tình huèng kÞch. - M©u thuÉn c¬ b¶n Lùc lîng CM - kÎ thï Th¸i, Cöu - Ph¸p Th¬m - Ngäc. - T×nh huèng c¨ng th¼ng bÊt ngê: Th¸i Cửu trốn đúng nhà Ngọc. HÕt tiÕt 161. ChuyÓn tiÕt 162 * Kiểm tra: Trình bày mâu thuẫn xung đột kịch và tình huống kịch trong hồi bốn. * Bµi tiÕp: Hoạt động 1 2. DiÔn biÕn t©m tr¹ng * GV giới thiệu : Thơm - ngời dân tộc Tày ở Bắc Sơn - và hành động của lµ con g¸i lín cña cô Ph¬ng, chÞ ruét S¸ng - lµ vî Ngäc Th¬m - mét nho l¹i (lµm viÖc v¨n th hµnh chÝnh) trong bé m¸y chÝnh quyÒn cña Ph¸p. §· quen víi cuéc sèng an nhµn, đợc chồng chiều chuộng, lại thích sắm sửa, ăn diện vì thÕ khi cuéc khëi nghÜa B¾c S¬n næ ra, Th¬m vÉn thê ¬ đứng ngoài cuộc, trong khi cha và em trai đã trở thành nh÷ng quÇn chóng tÝch cùc. Nhng Th¬m vÉn cha mÊt ®i b¶n chÊt trung thùc, lßng th¬ng ngêi vµ tù träng cña.

(308) một cô gái sinh ra trong một gia đình lao động. Vì thế Th¬m rÊt quý «ng gi¸o Th¸i - ngêi c¸n bé CM cã tr¸ch nhiệm củng cố phong trào khi cuộc khởi nghĩa bọ đàn ¸p thÊt b¹i.Khi c¶ cha vµ em trai hy sinh, Th¬m rÊt th¬ng xãt, ©n hËn. C« cµng dµy vß, day døt h¬n khi biÕt chồng mình đang làm tay sai cho Pháp dẫn giặc về đánh úp nghĩa quân. Hiện tại mẹ đẻ Thơm vì đau đớn quá đã ph¸t ®iªn vµ bá ®i biÖt tÝch. ? Trong lớp II, NV Thơm đợc đặt vào tình huống ntn? Qua đó bộc lộ tâm trạng cô ra sao? Thơm đã quyết định ntn? Quyết định đó chứng tỏ sự chuyển biến gì trong lßng c«? - Thơm bị đặt vào một tình huống đầy kịch tính, Thái và Cöu lµ 2 c¸n bé CM ®ang bÞ truy lïng ch¹y nhÇm vµo đúng nhà Thơm trong khi chồng cô ngời đang truy đuổi c¸c anh cã thÓ vÒ bÊt cø lóc nµo. - Cøu ngêi hay bá mÆc. Cøu 2 anh th× v« cïng nguy hiÓm cho chÝnh b¶n th©n c« - ko cøu th× day døt ko yªn - Nhng cøu b»ng c¸ch nµo? - B¶n chÊt trung thùc l¬ng thiÖn ë Th¬m cïng víi sù quý mÕn s½n cã víi Th¸i vµ c¶ sù hèi hËn. TÊt c¶ nh÷ng điều đó đã khiến cô hành động một cách mau lẹ khôn ngoan ko sợ nguy hiểm để che dấu Thái và Cửu ngay trong buång cña m×nh. - Với hành động táo bạo bất ngờ này, Thơm đã thoát ra khỏi trạng tái day dứt trù trừ để đứng hẳn vào hàng ngũ CM. Hành động này ko phải ngẫu nhiên tuỳ hứng mà cãnguyªn nh©n chñ quan kh¸ch quan rÊt hîp lý: lßng th¬ng ngêi, lßng kÝnh phôc Th¸i, c¶m t×nh víi CM, nhí đến cái chết của cha và em, h/a của mẹ bị điên đi lang thang, bé mÆt cña chång… ? Trong lớp III, phân tích thái độ của Thơm đ/với chồng qua những câu đối đáp. Cô đang ở tâm trạng ntn? Qua c©u chuyÖn c« nhËn them ra ®iÒu g× vÒ Ngäc? T¹i sao cô cha tỏ thái độ dứt khoát với chồng. - Ngọc trở về bất ngờ đặt Thơm trớc một tình huống nguy hiÓm h¬n nhiÒu. §Õn ®©y c« buéc ph¶i t×m c¸ch che mắt chồng đóng kịch để hắn ko nghi ngờ. - Nh÷ng c©u hái, c©u tr¶ lêi cña c« víi chång thËt kh«n khÐo, mét mÆt vÉn tù nhiªn nh hµng ngµy, lêi lÏ cña mét ngời vợ đẹp đợc chồng yêu chiều (trừ cau nói… hốt hoảng khi biết bọn lính đang đợi sau nhà) - Cµng trß chuyÖn víi chång c« cµng nhËn ra bé mÆt phản động ham tiền ham quyền chức và thù hằn nhỏ nhặt của chồng. Cô càng thấy việc mình làm là đúng. Và đến khi Ngọc và tất cả ra đi cô trút gánh nặng thở phào. Và đến hồi sau cô đã quên nguy hiểm cho bản thân, giữa đêm băng rừng đi báo tin cho du kích biết để ngăn chặn hành động nguy hiểm của Ngọc. - C« cha døt kho¸t víi chång mét mÆt v× hoµn c¶nh đang phải đóng kịch, một mặt vì cha dứt hẳn thói quen sinh hoạt. Cô ko dễ gì từ bỏ c/sống nhàn nhã và đồng tiÒn Ngäc ®a. T©m tr¹ng nµy phï hîp víi hoµn c¶nh vµ t©m tr¹ng nh©n vËt Th¬m. ? Qua sù chuyÓn biÕn cña NV Th¬m t/gi¶ muèn kh¼ng định điều gì? - T/giả khẳng định ngay cả khi CM gặp khó khăn bị kẻ thù đàn áp khốc liệt, CM vẫn ko thể bị tiêu diệt. Nó vẫn. + Hoµn c¶nh . Cuéc khëi nghÜa bÞ đàn áp . Cha, em, mÑ . Chång lµm tay sai tho¶ m·n nhu cµu ¨n tiªu + Sù day døt ©n hËn cña Th¬m tríc h/a ngêi cha lóc hy sinh, em, mÑ. + Hoµn c¶nh: + Sù b¨n kho¨n nghi ngê đối với chồng. + Sù lùa chän døt kho¸t.

(309) tiÒm tµng kh¶ n¨n thøc tØnh quÇn chóng, kÓ c¶ nh÷ng ngêi ë vÞ trÝ trung gian nh Th¬m Hoạt động 2 ? Bằng những thủ pháp nào t/giả đã để cho NV ngọc bộc lộ bản chất của y và đó là bản chất gì? - Thủ pháp: Hành động lời lẽ cô che giấu tâm địa bản chÊt cña Ngäc - lóc béc lé trùc tiÕp nh÷ng thÌm kh¸t tiền bạc, địa vị và sự đố kị tầm thờng - Bản chất: Vốn là một nho lại địa vị thấp kém trong bọ m¸y cai trÞ cña thùc d©n, Ngäc nu«i tham väng ngoi lªn để thoả mãn tham vọng, quyền lực tiền tài, địa vị. Y cam tâm làm tay sai cho Pháp veef đánh trờng Vũ Lăng. Bản chất Việt gian, háo sắc, tham lam, ghen ghét, đố kị. 3. C¸c NV kh¸c a, Ngäc Tªn ViÖt gian ph¶n động tham lam hiếu sắc, ghen ghét đố kị.. ? Nh÷ng nÐt næi bËt trong tÝnh c¸ch cña Th¸i vµ Cöu lµ g×? - Hai c¸n bé CM dòng c¶m trung thµnh. Trong hoµn c¶nh t×nh thÕ nguy hiÓm bÞ kÎ thï lïng b¾t truy ®uæi vẫn sáng suet bình tĩnh tranh thủ sự thức tỉnh và giúp đỡ quần chúng nhân dân. Thái củng cố đợc lòng tin của b, Thái và Cửu quÇn chóng vµo nh÷ng ngêi CM vµ thÓ hiÖn lßng tin vµ b¶n chÊt cña hä. Cßn Cöu th× h¨ng h¸i nhng nãng n¶y, thiếu chín chín chắn. Anh đã nghi ngờ Thơm, anh đã định bắn cô. mãi đến cuối đợc cô cứu thoát anh mới hiÓu vµ tin Th¬m.. Hoạt động 3 ? Nhận xét những đặc sắc về NT kịch của t/giả trong håi bèn ? Néi dung t tëng ®o¹n trÝch håi bèn ? HS dùa vµo ghi nhí tr¶ lêi.. III. Tæng kÕt 1. NT - Thể hiện xung đột kịch gay g¾t. - XD t×nh huèng Ðo le bÊt ngê - Ngôn ngữ đối thoại 2. ND. E. Cñng cè - DÆn dß: - BT 1,2 (tr. 165- SGK) - CB bµi : Tæng kÕt tËp lµm v¨n.. TiÕt 163 - 164.. Tæng kÕt tËp lµm v¨n. A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS : - Ôn lại nắm vững các kiểu VB học từ lớp 6 đến lớp 9. Phân biệt các kiểu VB và nhận biết sự cần thiết phải đối phó với chúng trong thực tế làm bài. - Ph©n biÖt kiÓu VB víi thÓ lo¹i lµm bµi.

(310) - Biết đọc các kiểu VB theo đặc trng kiểu VB nâng cao năng lực tích hợp đọc và viÕt c¸c Vb th«ng dông B. ChuÈn bÞ - LËp b¶ng biÓu - ¤n l¹i kiÕn thøc TLV C. Khởi động * GV giíi thiÖu yªu cÇu tiÕt «n tËp D. Tiến trình hoạt động Hoạt động 1 1. Có mấy kiểu VB đã học - gọi tên mỗi kiÓu - VD HS dùa vµo b¶ng tæng kÕt tr¶ lêi 2. Phơng thức biẻu đạt của tong kiểu VB? - §Ých - C¸c yÕu tè - C¸c ph¬ng ph¸p ng«n tõ 3. H·y co biÕt sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c kiÓu VB? 4. C¸c kiÓu VB trªn cã thÓ thay thÕ cho nhau đợc ko? Vì sao ? - Ko thể thay thế đợc vì : . Ph¬ng thøc biÓu d¹t kh¸c nhau . H×nh thøc kh¸c nhau . Mục đích khác nhau: Tự sự  để nắm đợc diễn biến các sù viÖc Miêu tả  để cảm nhận đợc các sự viÖc hiÖn tîng Biểu cảm  để hiểu đợc thái độ t/c cña ngêi viÕt Thuyết minh  để ngời đọc nhận thức đợc đối tợng TM Nghị luận  để ngời đọc tin theo một vấn đề nào đó Hành chính  để tạo lập quan hệ XH trong khu«n khæ PL . C¸c yÕu tè cÊu thµnh VB kh¸c nhau: Nguyªn nh©n, diÔn biÕn, kÕt qu¶ sù viÖc H×nh tîng vÒ mét sù, hiÖn tîng C¸c c¶m xóc cña ngêi viÕt Các tri thức khách quan về đối tợng HÖ thèng luËn ®iÓm, lËp luËn, luËn cø Tr×nh bµy theo mÉu 5. C¸c kiÓu VB trªn cã thÓ phèi hîp víi nhau trong 1 VB cô thÓ ko? V× sao ? Nªu ND? HS suy nghÜ tr¶ lêi. 6. KiÓu Vb vµ h×nh thøc thÓ hiÖn thÓ lo¹i TP VH cã g× gièng vµ kh¸c nhau?. I. Ôn tập các kiểu VB đã học 1. C¸c kiÓu VB: 6 kiÓu - Tù sù - Miªu t¶ - BiÓu c¶m - NghÞ luËn - ThuyÕt minh - Hµnh chÝnh c«ng cô 2. Sù kh¸c nhau gi÷a c¸c kiÓu VB - Khác nhau về phơng thức biểu đạt - Kh¸c nhau vÒ h×nh thøc biÓu hiÖn. 3. Sù phèi hîp gi÷a c¸c ph¬ng thøc biÓu d¹t Các phơng thức biểu đạt có thể phối hîp: - Trong c¸c VB ko thÓ sö dông duy nhÊt 1 phơng thức biểu đạt. - Trong VB tù sù cã thÓ cã miªu t¶, thuyÕt minh, nghÞ luËn vµ ngîc l¹i - Ngoµi chøc n¨ng th«ng tin c¸c VB cßn cã chøc n¨ng duy tr× vµ t¹o lËp quan hÖ XH. Do đó ko có 1 VB nào dùng duy nhất 1 phơng thức biểu đạt. 4. So s¸nh kiÓ Vb vµ thÓ lo¹i.

(311) VD: kiÓu tù sù cã mÆt trong thÓ lo¹i tù sù BiÓu c¶m cã mÆt trong thÓ lo¹i tr÷ t×nh VD: - Trong c¸c thÓ lo¹i VH nh tù sù, tr÷ t×nh , kÞch ký th× lo¹i tù sù cã thÓ sö dông c¸c kiÓu VB tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, thuyÕt minh, nghÞ luËn - trong thÓ lo¹i kÞch còng cã thÓ sö dông c¸c kiÓu VB trªn. Hoạt động 2 ? §äc - hiÓu vµ TLV cã quan hÖ víi nhau ntn? - M« pháng - Häc ph¬ng ph¸p kÕt cÊu - Học diễn đạt - Gîi ý s¸ng t¹o -KÕt luËn: §äc nhiÒu ®eer häc c¸ch viÕt tốt. Ko đọc, ít đọc thì viết ko tốt, ko hay. ? §äc Vb tù sù miªu t¶ gióp gióp Ých cho em kÓ chuyÖn vµ lµm v¨n miªu t¶ ntn? HS tr¶ lêi dùa vµo kinh nghiÖm ? §äc VB nghÞ luËn, thuyÕt minh cã t¸c dụng ntn đối với cách t duy trình bày một t tởng, một vấn đề.. * Gièng: - Cã thÓ ding chung 1 ph¬ng thøc biÓu đạt * Kh¸c nhau: - KiÓu VB lµ c¬ së cña c¸c lo¹i VH. - ThÓ lo¹i VH lµ m«i trêng xuÊt hiÖn c¸c kiÓu VB. II. HÖ thèng mét sè kiÕn thøc TLV. ? So s¸nh VB thuyÕt minh - nghÞ luËn vµ miªu t¶. ? Kh¶ n¨ng kÕt hîp c¸c ph¬ng thøc biÓu đạt ntn?. 1. So s¸nh thuyÕt minh - nghÞ lu¹n vµ miªu t¶ * ThuyÕt minh: Ph¬ng thøc chñ yÕu cung cấp đầy đủ tri thức về đối tợng. - Cách viết trung thành với đặc điểm của đối tợng . * NghÞ luËn: - Ph¬ng thøc chñ yÕu: XD mét hÖ thèng luËn ®iÓm, luËn cø vµ laapj luËn - C¸ch viÕt: dïng vèn sèng trùc tiÕp vµ gián tiếp để bàn luận về một vấn đề nào đó. * Miªu t¶ - Ph¬ng thøc chñ yÕu; t¸i t¹o hiÖn thùc b»ng c¶m xóc chñ quan - Cách viết: XD hình tợng về một đối tợng nào đó thông qua quan sát, liên tởng, so sánh và cản xúc chủ quan của ngêi viÕt 2. Kh¶ n¨ng kÕt hîp gi÷a c¸c ph¬ng thøc * Tù sù: Sö dông 4 ph¬ng thøc * Miªu t¶: KÕt hîp tù sù, biÓu c¶m. thuyÕt minh * BiÓu c¶m: tù sù, m/t¶, ng/luËn * NghÞ luËn: m/t¶, b/c¶m, th/minh * ThuyÕt minh: m/t¶, ng/luËn.

(312) Hoạt động 3. Luyện tập HS đọc BT1 GV cho HS đọc VB mẫu HS thùc hµnh viÕt VB.. III. LuyÖn tËp Bµi 1: ChuyÓn ®o¹n kÕt “ChuyÖn ngêi con gái Nam Xơng” thành đoạn đối tho¹i. Bµi 2: Dùa vµo ®o¹ kÕt “ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng” h·y viÕt mét ®o¹n văn m/tả độc thoại nội tâm NV. E. Cñng cè - DÆn dß: - ChuÈn bÞ bµi “T«i vµ chóng ta”.. TiÕt 165 - 166.. T«i vµ chóng ta (TrÝch c¶nh ba). Lu Quang Vò. A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS : - Hiểu phần nào tính cách của các NV tiêu biểu từ đó thấy đợc cuộc đấu tranh gay gắt giữa những con ngời đổi mới có tinh thần dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm víi nh÷ng kÎ mang t tëng b¶o thñ, l¹c hËu trong sù chuyÓn m×nh m¹nh mÏ cña XH ta - HiÓu thªm vÒ thÓ lo¹i kÞch: c¸ch t¹o t×nh huèng, ph¸t triÓn m©u thuÉn, diÔn t¶ hành động và sử dụng ngôn ngữ B. ChuÈn bÞ - Ch©n dung Lu Quang Vò - Toµn vë : “T«i vµ chóng ta” - Tham kh¶o s¸ch thiÕt kÕ - b¶ng phô C. Khởi động 1. Kiểm tra: Xác định mâu thuẫn của đoạn trích kịch “Bắc Sơn”. Mâu thuẫn xung đột ấy đợc thể hiện qua sự đối lập giữa những NV nào? Ngoài mâu thuãn chủ yếu còn mau thuẫn xung đột nào, diễn ra trong tâm hồn NV nào? 2. Giíi thiÖu bµi: XÝ nghiÖp Th¾ng Lîi - mét trong nh÷ng nhµ m¸y xÝ nghiÖp ë níc ta nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kû 20 T×nh tr¹ng: m¸y mãc cò kÜ, c«ng nghÖ SX l¹c hËu, quy m« bÞ thu hÑp, tæ chøc ph©n c«ng LĐ ko hợp lý, đời sống công nhân ngày càng khó khăn. Cuộc đầu tranh cũ mới diễn ra ntn Đoạn trích cảnh 3/9 là cảnh đối đầu công khai đầu tiên giữa những ngời cùng làm việc trong xí nghiệp đó. D. Tiến trình hoạt động Hoạt động 1 G: HS xem ch©n dung t/gi¶ 1. Dùa vµo chó thÝch SGK, tr×nh bµy nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶? + B¾t ®Çu s¸ng t¸c th¬ ®Çu nh÷ng n¨m 60 (đồng t/giả của tập “Hơng cây- Bếp lửa”) viết truyện ngắn + Cuèi nh÷ng n¨m 70 - ®Çu 80 chuyÓn h¼n sang lÜnh vùc s©n khấu kịch, 10 năm hơn 50 kịch bản  hầu hết đợc dàn dựng + Đề cập đến những vấn đề nóng bỏng và gai góc nổi cộm của CNXH những năm 80 thế kỷ XX - những vấn đề mà ko ít ngêi thêi Êy thu hót sù quan t©m  ngßi bót kÞch s¾c s¶o,. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ * Lu Quang Vò (1948 - 1988) - Nhµ th¬, nhµ viÕt kÞch næi tiÕng - Ngßi bót nh¹y bén sắc sảo đề cập những vấn đề có.

(313) nh¹y bÐn thu hót sù quan t©m  hiÖng tîng Lu Quang Vò tÝnh thêi sù. + Nh÷ng vë næi tiÕng: Hån Tr¬ng Ba - da hµng thÞt, Nµng Si -ta, Lêi nãi dèi cuèi cïng, Vô ¸n 2000 ngµy, BÖnh sÜ, Nguån sáng trong đời xôn xao kịch trờng thời ấy là vở “Tôi và chóng ta” + Lµ chång cñ n÷ sÜ tµi hoa Xu©n Quúnh, lµ cha cña ngêi dÉn ch¬ng tr×nh VTV3 Lu Minh Vò 2. Hoàn cảnh ra đời của vở kịch? + Sau 1975, §/n chuyÓn sang thêi kú l/sö míi: XD vµ ph¸t triÓn trong hoµ b×nh + NhiÖm vô chÝnh trÞ hµng ®Çu: kh«i phôc, c¶i t¹o vµ ko ngừng phát triển KT để XD đ/n giàu mạnh, XH phồn vinh + Để đáp ứng y/c đó của XH  có nhiều nguyên tắc, quy chÕ, nhiÒu ph¬ng thøc SX cò ngµy cµng tá ra cøng, l¹c hËu cần phải thay đổi Vở kịch ra đời trong hoàn cảnh XHVN đang chuyển mình sang mét hêi kú míi * GV: Qua đối tợng cụ thể là XN Thắng Lợi - TP phản ánh cuộc đấu tranh gay gắt để thay đổi phơng thức tổ choc, quản lý, lề lối hoạt động SX trên đ/nớc ta ở thời kỳ có nhiều chuyÓn biÕn m¹nh mÏ 3. Qua soạn bài ở nhà em hiểu ý nghĩa nhan đề TP ntn? - Mối quan hệ giữa cá nhân và tập thể, chung và riêng cần đợc nhìn nhận mới; ko có chủ nghĩa tập thể chung chung dẫn đến tình trạng “Cha chung ko ai khóc”. - C¸i chóng ta t¹o thµnh tõ nh÷ng c¸i t«i c¸ nh©n cô thÓ - Khi quyền lợi và nghĩa vụ của tập thể, thì khi đó sẽ tạo ra sø m¹nh tæng hîp vµ ch¾c ch¾n. Cßn ngîc l¹i nãi c¸i chóng ta chung chung  gi¸o ®iÒu kªu gäi su«ng. T«i trong chóng ta, thống nhất với chúng ta nhng mỗi cái tôi phải đợc tôn trọng và đảm bảo cụ thể và thiết thực trong đời sống vật chất và tinh thần  Đặt trong tình hình đất nớc ta lúc bấy giờ  vấn đề có ý nghĩa thực tiễn. 4. Nªu vÞ trÝ vµ ND ®o¹n trÝch? + Cảnh 3/9 ko chia nồi lớp nh vở “Bắc Sơn”  ở đây cảnh tơng đơng với lớp, 2 cảnh trớc hé mở tình huống mâu thuẫn + ND: GV b¶ng phô . T¹i cuéc häp G§ xÝ nghiÖp cho c«ng bè “KÕ ho¹ch më réng s¶n xuÊt vµ ph¬ng ¸n lµm ¨n míi cña XN” . Kế hoạch lập tức bị một số ngời phản đối kịch liệt nhng lại dîc c¸c c«ng nh©n vµ kü s ñng hé  Trận đụng độ công khai đầu tiên giữa cái cũ và cái mới 5. HS đọc phân vai - GV hớng dẫn cách đọc Hoµng ViÖt: tù tin b×nh tÜnh, c¬ng quyÕt døt khãat Lª S¬n: lóc ®Çu rôt rÌ lóng tóng, sau ch¾c ch¾n tù tin h¬n Ng. ChÝnh: ngät nh¹t, thñ ®o¹n, võa tá ra th«ng c¶m, võa cã vÎ ®e do¹ Tr¬ng: ng¹c nhiªn, hèt ho¶ng, sî h·i Trëng phßng tµi vô: gay g¾t th¼ng thõng quen thãi cöa quyÒn Trëng phßng tæ chức Loan - Dũng - ông Quýnh - bà Bộng  đồng tình ủng hộ - DÉn kÞch - Giíi thiÖu chó gi¶i: 2 chó gi¶i SGK Tµi vô: lo viÖc tµi chÝnh, tiÒn l¬ng Quản đốc: ngời đuứng đầu một phân xởng, chịu trách nhiệm toµn diÖn t×nh h×nh SX cña mét ph©n xëng GV cho điểm nếu HS đọc tốt. 2. Vë kÞch * Hoàn cảnh ra đời: Nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kû XX, nh÷ng n¨m ®Çu cña c«ng cuộc đổi mới đ/nớc.. *ND: p/a cuộc đấu tranh gay g¾t gi÷a cò - míi. * Nhan đề: mối quan hÖ gi÷a c¸ nh©n vµ tËp thÓ. 3. §o¹n trÝch kÞch - VÞ trÝ: c¶nh 3/9. - ND: Trận đụng độ c«ng khai ®Çu tiªn gi÷a c¸i cò vµ c¸i míi..

(314) Hoạt động 2 GV dẫn dắt: ý nghĩa nhan đề vở kịch đặt ra là cần có nhận thøc míi gi÷a c¸i “t«i” vµ “chóng ta” - Đặt ra vấn đề ấy trong tình hình Đ/ nớc đang chuyển mình sang thời kỳ đổi mới có ý nghĩa trực tiếp đ/v sự phát triển của đất nớc. (6) ? Muốn thể hiện sự phát triển của xung đột kịch, tác giả cần tạo đợc tình huống. Trong cảnh 3 tình huống đố là gì ? Mâu thuẫn cơ bản của TP đến đây đợc bộc lộ là gì ? HS thảo luËn nhãm 4 ngêi: 3 phót + T×nh huèng: T×nh tr¹ng ngng trÖ SX cña XN cÇn cã quyÕt định táo bạo giải quyết  Giám đốc Việt (mới nhận chức một n¨m - sau qu¸ tr×nh t×m hiÓu vµ cñng cè l¹i xÝ nghiÖp) t¸o b¹o c«ng bè kÕ ho¹ch më réng SX cµ ph¬ng ¸n lµm ¨n míi. Nh vậy có nghĩa là anh cùng với kĩ s Lê Sơn đã công khai tuyên chiến với cơ chế quản lý, phơng thức tổ chức đã trở lên lçi thêi + Sau lêi tuyªn bè cña anh, anh gÆp ph¶i sù ph¶n ¸nh nµo? + Sù ph¶n øng gay g¾t tiÕp . P/ cña trëng phßng tæ chøc L§, trëng phßng tµi vô (v× liªn quan đến biên chế, quỹ lơng) . P/ của quản đốc phân xởng Trơng (vì liên quan đến hiệu quả tổ chức quản lý khi HV khẳng định ko cần chức vụ này) . P/ cña phã G§ Ng/ChÝnh dùa vµo cÊp trªn, vµo nguyªn t¾c, vµo nghÞ quyÕt §¶ng uû Xn " Những xung đột gay gắt trên chứng tỏ muốn mở rộng quy mô SX phải có nhiều thay đổi mạnh mẽ, dám nghĩ dám làm. " DiÔn ra m©u thuÉn gi÷a 2 tuyÕn nh©n vËt tiªn tiÕn , d¸m nghÜ d¸m lµm vµ nh÷ng ngêi b¶o thñ m¸y mãc " GV ®a b¶ng phô kÕt qu¶ th¶o luËn.. II. Ph©n tÝch t×nh huèng kÞch, m©u thuÉn c¬ b¶n ë ®o¹n trÝch.. - T×nh huèng kÞch: G§ c«ng bè kÕ ho¹ch më réng SX vµ p/a lµm ¨n míi. - M©u thuÉn c¬ b¶n cò - míi, tiÕn bé b¶o thñ HÕt tiÕt 165 - ChuyÓn tiÕt 166 * KiÓm tra: Ph©n tÝch t×nh huèng kÞch, m©u thuÉn c¬ b¶n ë ®o¹n trÝch c¶nh ba ? DiÔn ®o¹n cuèi *Ph©n tÝch bµi tiÕp ? H·y ph©n chia c¸c NV trong ®o¹n trÝch thµnh 2 tuyÕn NV 2. DiÔn biÕn m©u bảo thủ và tiến bộ. Nhận xét tơng quan lực lơng giữa 2 thuẫn - xung đột nhãm? trong ®o¹n trÝch + Nhãm tiÕn bé: 2 ngêi : G§ Hoµng ViÖt, KÜ s Lª S¬n ñng hộ cải cách nhng cha đủ lòng tin, sự dứt khoát. + Nhãm b¶o thñ: 4 ngêi: G§ Ng/ ChÝnh, Trëng phßng t/c LĐ, Trởng phòng tài vụ, Quản đốc Trơng. " Nhóm bảo thủ đông, giữ chức vụ quan trọng trong nhà m¸y. Ngîc l¹i, nhãm tiÐn bé máng " Cho thÊy kh¶ n¨ng p/a đúng quy luật phát triển XH của t/g. Khi cái mới còn cha chứng tỏ đợc uthế và sức mạnh của mình, nó rất dễ bị cô lập. 8. Đoạn trích đã m/tả xung đột giữa 2 lực lợng này một cách sắc sảo. Em hãy phân tích diễn biến đó. - Đầu tiên là thái độ hoài nghi sợ hãi, phân vân của kỹ s Lê.

(315) Sơn. Anh cho rằng đó là chuyện riêng của 2 ngời và đay là kế hoạch trên giấy ko thể thực hiện đợc "Lý do: Nếu triẻn khai nó sẽ vấp phải nhiều vật cản và ngời chủ trơng chỉ là Đông ki - sôt dại dột ngây thơ và nhất định ccái cối xay gió sẽ cho no đòn. Nhng GĐ đã động viên khơi gợi, đánh thức những khát vọng ớc mơ trong anh “ Tôi chỉ dọn bãi để cậu sút bóng, để cái đầu của cậu có chỗ dung” "Anh ta đã vợt qua hạn chế cña chÝnh m×nh vµ nhËp cuéc. - Trëng phßng tæ chøc, trëng phßng tµi vô p/ vÒ viÖc tuyÓn thªm nhÒu nh©n c«ng, vÒ tiÒn l¬ng míi vµ l¬ng t¨ng 4 lÇn. Tất cả đều thuộc chuyên môn riêng của họ nhng họ cứ bám vào những nguyên tắc tài chính, chính sách chỉ tiêu đã thành cøng nh¾c, lçi thêi ko cßn phï hîp víi t×nh h×nh. Vµ G§ lÖnh dứt khoát dùng cả uy quyền và lí lẽ sắc bén để giải quyết. - P/ của Quản đốc Ttrơng " dùng lí lẽ “ ko có chức vụ quan träng, chØ cã hiÖu qu¶ c«ng viÖc lµ quan träng” - P/ cña PG§ ChÝnh " dùa vµo cÊp trªn, dùa v¸o nguyªn t¾c, dựa vào nhân danh đạo đức, dựa vào nghị quyết Đảng uỷ " ®e do¹ th¸ch thøc HV - GĐHV sắc sảo định nghĩa chính xác, tức thời và thẳng th¾n chøc vô PG§ “ Tức là chức vụ giúp việc cho GĐ. Nếu ko đồng ý chc vụ ấy ®/c cã thÓ xin tõ chøc” - Vận dụng quy luật vận động của lịch sử “Có cái hôm qua đúng, hôm nay nó là vật cản” 9. Cảm nhận vè cuộc đấu tranh cũ - mới ? - Chỉ qua một cuộc họp, đã thấy khó khăn của cái mới khi nó xuÊt hiÖn . - B»ng nh÷ng lêi ph©n tÝch, nh÷ng suy luËn s¾c s¶o vµ míi khi nã xuÊt hiÖn. - B»ng nh÷ng lêi ph©n tÝch, nh÷ng suy luËn s¾c s¶o vµ míi mẻ, HV và Lê Sơn bớc đầu áp đảo buộc nhiều ngời dới quyền phải chấp hành nhng cha đợc thuyết phục bằng t/c nhÊt lµ b»ng kÕt qu¶ cô thÓ. - Cảnh kịch hứa hẹn những cảnh đấu tranh vì cái mới và sự tiÕn bé phøc t¹p vµ quyÕt liÖt h¬n. 10. Qua ph©n tÝch em nhËn xÐt g× vÒ p/c tÝnh c¸ch c¸c NV: GĐ, kỹ s Lê Sơn, phó GĐ, Quản đốc Trơng - G§HV: tiªn tiÕn, d¸m nghÜ, d¸m lµm, th«ng minh vµ nghÞ lùc, dòng c¶m, th¼ng th¾n, ®Çy tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, nh¹y bÐn víi c¸i míi, tô tin, quyÕt ®o¸n. - KÜ s LS: chuyªn m«n giái, hÕt lßng v× XN, ng¹i va ch¹m, s½n sµng ñng hé c¸i míi. - PG§: m¸y mãc, gian ngoan, thñ ®o¹n, lu«n dùa vµo cÊp trªn - Quản đốc: Khô khan thích quyền thế, khô cằn tình ngời, gi¸o ®iÒu nh c¸i m¸y Hoạt động 3 HS dùa vµo ghi nhí tr¶ lêi Gi¸ trÞ NT - ND ®o¹n trÝch kÝch. E. Cñng cè - DÆn dß. 3. TÝnh c¸ch c¸c NV tiªu biÓu - G§ Hoµng ViÖt - KÜ s Lª S¬n - Phã G§ - Qu¶n §èc Tr¬ng. III. Tæng kÕt.

(316) - Tæng kÕt v¨n häc. TiÕt 167 - 168.. Tæng kÕt v¨n häc. A. Mục tiêu cần đạt B. ChuÈn bÞ: Thèng kª c¸c TP VH tõ líp 6 - líp 9 C. Tiến trình hoạt động:. Hoạt động 1. Líp 6. 7. 8. VH d©n gian * TruyÖn - Con Rång ch¸u Tiªn - B¸nh trng - Th¸nh Giãng - S¬n Tinh - Sù tÝch Hå G¬m - Sä Dõa - Th¹ch Sanh - Em bÐ th«ng minh - Õch ngåi - ThÇy bãi - §eo nh¹c - Ch©n, tay - Treo biÓn - Lîn cíi ¸o míi - Nh÷ng c©u h¸t vÒ t/c gia đình - Nh÷ng c©u h¸t vÒ ty quê hơng đất nớc - Nh÷ng c©u h¸t than - nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm - Tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn vµ L§ SX - Tôc ng÷ vÒ con ngêi. I. B¶ng thèng kª c¸c TP VH tõ líp 6 - líp 9. VH trung đại - Con hæ cã nghÜa - MÑ hiÒn d¹y con - ThÇy thuèc.... VH hiện đại - Bài học đờng đời - S«ng níc - Bøc tranh - Vît th¸c - §ªm nay - Lîm - C« T« (ký) - C©y tre (tuú bót) - Lao xao. - S«ng nói - Phß gi¸ - Buổi chiều đứng - Bµi ca C«n S¬n - Sau phót chia ly - B¸nh tr«i - Qua đò - Bạn đến chơi - Xa ng¾m - C¶m nghÜ - NgÉu nhiªn - Bµi ca nhµ tranh. - C¶nh khuya - R»m th¸ng - TiÕng gµ tra - Mét thø quµ cña lóa non (kÝ) - Sµi Gßn t«i yªu (tuú bót) - Mïa xu©n cña t«i (tuú bót - bót kÝ ) - Tinh thÇn y/n (nghÞ luËn) - Sự giàu đẹp ( NL) - §øc tÝnh - ý nghÜa v/c - Sèng chÕt - Nh÷ng trß lè - Quan ¢n - Ca HuÕ - T«i ®i häc - Trong lßng mÑ - Tøc níc - L·o h¹c - Vµo nhµ ngôc - Đập đá - Muèn lµm - hai ch÷ - Nhớ rừng, Ông đồ,. - Chiếu dời đô - HÞch TS - Níc §¹i ViÖt - Bµn luËn phÐp häc.

(317) 9. Hoạt động 2. Quª h¬ng, Khi con, Tøc c¶nh P¸c Bã, Ng¾m trăng, Đi đờng - ThuÕ m¸u - ChuyÖn ngêi con g¸i - §ång chÝ NX - Bài thơ về tiểu đội xe - ChuyÖn cò trong phñ - §oµn thuyÒn - Hoµng lª - BÕp löa - TruyÖn KiÒu - Khóc h¸t ru - Lôc V©n Tiªn - ¸nh tr¨ng - Lµng - LÆng lÏ - ChiÕc lîc ngµ - TiÕng nãi cña v¨n nghÖ - ChuÈn bÞ hµnh trang - Con cß - Mïa xu©n nho nhá - ViÕng l¨ng B¸c - Sang thu - Nãi víi con - BÕn quª - Nh÷ng ng«i sao - B¾c S¬n - T«i vµ chóng ta II. §Þnh nghÜa c¸c thÓ lo¹i - TruyÒn thuyÕt: TruyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n vËt, sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ thờng có yếu tố tởng tợng, kì ảo. TT thể hiện thái độ cách đánh giá của nd đ/v các sự kiện và NV lịch sử đợc kÓ. - Truyện cổ tích: kể về cuộc đời của một số NV: NV bÊt h¹nh, NV dòng sÜ, NV cã tµi n¨ng k× l¹, NV thông minh và NVngốc nghếch, NV là động vật  ớc m¬ - TruyÖn cêi: lo¹i ttruþen kÓ vÒ nh÷ng hiÖn tîng đáng cời trong cs nhằm tạo tiếng cời mua vui hoặc phª ph¸n nh÷ng thãi h tËt xÊu tr XH - TruyÖn ngô ng«n: Lo¹i truyÖn kÓ = v¨n xu«i hoÆc văn vần mợn ttruyện loài vật, đồ vật hoặc chính con ngời để nói bóng gió kín đáo chuyện con ngời nhằm khuyên nhủ dăn dạy ngời ta bài học nào đó trong cs. - Ca dao d©n ca: ChØ c¸c loµi tr÷ t×nh d©n gian, kÕt hîp lêi vµ nh¹c, diÔn t¶ néi t©m con ngêi . - Tôc ng÷: Nh÷ng c©u nãi d©n gian ng¾n gän, æn định, có nhịp điệu h/a thẻ hiẹn những kinh nghiệm của nd về mọi mặt đợc ND vận dụng vào đs, suy nghÜ vµ lêi ¨n tiÕng nãi h»ng ngµy - ChÌo: lo¹i kÞch h¸t, móa d©n gian, kÓ chuyÕn diÔn tÝch = h×nh thøc s©n khÊu 3. 4. Các thể loại trong TP VH, phơng thức biểu đạt chñ yÕu. - TruyÖn kÝ: tù sù - Tuú bót: biÓu c¶m. - Th¬: biÓu c¶m - KÞch: tù sù - NghÞ luËn.

(318) III. TiÕn tr×nh lÞch sö VH ViÖt Nam VH ViÖt Nam tr¶i qua 3 thêi kú lín - Từ thế kỷ X đến Thhế kỷ XIX: VH trung đại - Tõ ®Çu thÕ kû XX -1945: - Tõ sau CMT 8 - nay: IV. Mấy nét đặc sắc nổi bật của VHVN 1. VÒ ND t tëng GV lấy DC trong các TPVH - Tinh thần yêu nớc và ý thức cộng đồng để c/minh - Tinh thần nhân đạo - Søc sèng bÌ bØ vµ tinh thÇn l¹c quan 2.VÒ h×nh thøc nghÖ thuËt. HÕt tiÕt 167 - ChuyÓn tiÕt 168. A. Nh×n chung vÒ nÒn VHVN - VÞ trÝ gi¸ trÞ cña nÒn VHVN I. C¸c bé phËn hîp thµnh nÒn VHVN 1. V¨n häc d©n gian - Đợc hình thành từ thời xa xa và đợc tiếp tục bổ xung ph¸t triÓn trong c¸c thêi k× lÞch sö tiÕp theo. VH d©n gian n»m trong ræng thÓ v¨n ho¸ d©n gian - Lµ s¶n phÈm cña nd chñ yÕu lµ tÇng líp b×nh d©n. - §îc lu truyÒn = truyÒn miÖng, di b¶n - Vai trß nu«i dìng t©m hån trÝ tuÖ cña nd vµ lµ kho tµng phong phó cho VH viÕt khai th¸c vµ ph¸t triÓn. - ThÓ lo¹i: vÌ, chÌo, tuång, truyÖn, th¬ 2. VH viÕt - V¨n häc ch÷ H¸n: xuÊt hiÖn tõ buæi ®Çu cña VH viÕt vµ tån t¹i, ph¸t triÓn trong suèt thêi k× VH trung đại (Từ thế kỷ X - XIX) còn 1 số TP ở thế kỷ XX. ¶nh hëng cña VH Trung Hoa nhng vÉn mang t2, tinh GV: Nam Quèc S¬n Hµ, thÇn dt B×nh Ng« §¹i C¸o - V¨n häc ch÷ N«m: XuÊt hiÖn thÕ kû XIII nhng t¸c phẩm cổ điển nhất còn lại đến nay là Quốc Âm Thi TËp cña NguyÔn Tr·i. Tån t¹i song song víi VH ch÷ Hán, đặc biệt phát triển mạnh ở thế kỷ 18 - 19 đỉnh cao truyÖn KiÒu th¬ HXH. - VH ch÷ Quèc ng÷: xuÊt hiÖn thÕ kû 17. Cuèi thÕ kỷ 19 đợc dùng để sáng tác VH. Từ đầu thế kỷ 20 chữ Quốc ngữ đợc dùng rộng rãi và trở thành văn tự duy nhÊt cña níc ta dïng s¸ng t¸c VH II. TiÕn tr×nh lÞch sö VHVN * Tr¶i qua 3 thêi kú lín 1. Từ thế kỷ X đến hết XIX - VH trung đại phát triển trong hoàn cảnh: XH Phong kiến - một Quốc gia PK độc lập chống lại nhiều cuộc xâm lợc và ách đô hộ của PK phơng Bắc. Hoạt động 3 - Có nhiều đặc điểm chung về t tởng, quan niệm thÈm mÜ hÖ thèng thÓ lo¹i, ng«n ng÷. - Cã nhiÒu thµnh tùu kÕt tinh ë nh÷ng t¸c gi¶ lín, xuÊt s¾c 2. Tõ ®Çu thÕ kû XX - 1945. - VH chuyển sang thời kỳ hiện đại - H/c: Cuéc xl cña Thùc d©n Ph¸p.

(319) - Đặc điểm: VH phát triển theo hớng hiện đại hoá, có sự biến đổi toàn diện và mau chóng - Thµnh tùu: giai ®o¹n 1980 - 1945 (th¬ - v¨n xu«i) 3. Tõ sau CMT 8 - nay: Chia 2 giai ®o¹n: a, Giai ®o¹n 1945 - 1975: - H/c: 2 cuộc kháng chiến vĩ đại - §Æc ®iÓm: VH phôc vô k/c nªu cao tinh thÇn yªu nớc, chủ nghĩa anh hùng, lòng nhân ái, đức hy sinh - Thành tựu: VH sáng tạo những h/a cao đẹp về đ/n con ngêi VN thuéc nhiÒu thÕ hÖ trong 2 cuéc kh¸ng chiến, trong lao động XD b, Giai ®o¹n 1975- nay VH bớc vào thời kỳ đổi mới, mở rộng phạm vi tiếp cận đời sống một cách toàn diện, khám phá con ngời GV: Lµng, ChiÕc lîc ngµ, ë nhiÒu mÆt, híng tíi sù thøc tØnh c¸ nh©n vµ tinh Khóc h¸t ru, BÕp löa... thÇn d©n chñ. GV: BÕn quª, ¸nh tr¨ng Hoạt động 4. III. Mấy nét đặc sắc nổi bật của VHVN 1. VÒ ND t tëng - Tinh thần yêu nớc, ý thức cộng đồng - Tinh thần nhân đạo - Søc sèng bÒn bØ vµ tinh thÇn l¹c quan 2. VÒ quy m« vµ ph¹m vi kÕt tinh nghÖ thuËt - KÕt tinh ë c¸c TP cã quy m« ko lín - Chú trọng sự tinh tế mà dung dị, có vẻ đẹp hài hoà. IV. LuyÖn tËp Bµi 1,2 ,3 B. S¬ lîc vÒ mét sè thÓ lo¹i VH I. Mét sè thÓ lo¹i VH d©n gian - Cæ tÝch - TruyÒn thuyÕt - Ngô ng«n - Ca dao - Tôc ng÷ II. Một số thể loại VH trung đại * Th¬: ThÊt ng«n b¸t có, ThÊt ng«n tø tuyÖt * V¨n xu«i: truyÒn k×, biÕn ngÉu II. Một số thể loại VH hiện đại * Th¬: tù do * V¨n xu«i. TiÕt 169+170- .. Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n - TiÕng viÖt. A. Mục tiêu cần đạt - Gióp HS cñng cè kh¶ n¨ng ghi nhí tæng hîp kiÕn thøc, kh¶ n¨ng chuyÓn ho¸, vËn dông kiÕn thøc - Rèn kỹ năng tự nhận xét, đánh giá và hoàn chỉnh bài viết - TÝch hîp toµn diÖn trong c¸c bµi tù luËn B. ChuÈn bÞ: - C¸c t liÖu dÉn chøng trong bµi lµm cña HS - §Þnh híng nh÷ng bµi lµm thµnh c«ng, nh÷ng h¹n chÕ c¬ b¶n cña HS.

(320) C.Tiến trình các hoạt động Hoạt động 1 GV nªu nhËn xÐt vÒ bµi lµm cña HS. GV c«ng bè kÕt qu¶ Tuyªn d¬ng c¸c bµi xuÊt s¾c. Hoạt động 2 GV c«ng bè nhËn xÐt chung vÒ bµi lµm. GV c«ng bè kÕt qu¶ Tuyªn d¬ng nh÷ng bµi xuÊt s¾c.. TiÕt 171+172.. I.Tr¶ bµi v¨n 1. NhËn xÐt chung PhÇn tr¾c nhng tèt - Viết đoạn sa đà vào nghệ thuật miêu tả tâm lý NV PĐ. Cha đi đúng trọng tâm là t©m tr¹ng NV P§. Ýt d/c, Ýt lêi b×nh s¸ng t¹o - Phần TLV một số HS làm rất tốt, đủ ý, đúng yêu cầu của đề, có kĩ năng biểu đạt dựng đoạn tốt. Một số làm bài dở dang, kÜ n¨ng yÕu. - Cần bám sát đề hơn 2. KÕt qu¶ TB: 100% G: 60% K: 36% TB: 4% 3. HS tù nhËn xÐt vÒ bµi lµm cña m×nh 4. §äc bµi hay II. Tr¶ bµi TiÕng ViÖt 1. NhËn xÐt chung - Tr¾c nghiÖm tèt - Tr¶ lêi c©u hái tèt - Chỉ ra câu khởi ngữ (4) đúng ViÕt l¹i thµnh c©u ko cã khëi ng÷, mét số viết sai hoặc làm thay đổi nội dung - ChØ ra c¸c phÐp liªn kÕt cßn sãt, phÐp liªn tëng - Viết đoạn văn đủ ý , có phần phụ chú hîp lý nhng hoÆc viÕt qu¸ dµi hoÆc c¸c ý lén xén, nghÌo c¶m xóc, d/c cha hîp lý. 2. KÕt qu¶ TB: 100% G: 86% K: 11% TB: 3% 3. HS tù nhËn xÐt söa ch÷a bµi 4. §äc bµi xuÊt s¾c. KiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m. A. Mục tiêu cần đạt: SGV B. TiÕn tr×nh giê kiÓm tra.

(321) 1. ổn định tổ chức 2. Phát đề : Trong sổ lu đề 3. HS lµm bµi 4. GV thu bµi 5. DÆn dß: - Th ®iÖn chóc mõng th¨m hái. TiÕt 173+174.. Th ®iÖn chóc mõng vµ th¨m hái. A. Mục tiêu cần đạt: SGV B.Tiến trình hoạt động Hoạt động 1 HS đọc 4 trờng hợp GV nªu c¸c c©u hái a, b, c Hs thảo luận trao đổi - trả lời. Hoạt động 2 HS đọc thầm 3 bức điện trong SGK và lần lợt trả lời 4 câu hỏi tiếp đó HS tập diễn đạt HS th¶o luËn nhãm rót ra c¸ch viÕt th điện theo 2 mục đích khác nhau. I. Nh÷ng trêng hîp cÇn viÕt th ®iÖn chóc mõng vµ hái th¨m 1. VÝ dô :a, b, c, d 2. NhËn xÐt a, Nh÷ng trêng hîp cÇn gi÷ - Có nhu cầu trao đổi thông tin và bày tỏ t×nh c¶m víi nhau - Có những khó khăn trở ngại nào đó khiến ngời viết ko thể đến nơi trực tiếp. b, Cã 2 lo¹i: - Th¨m hái: chia vui - Th¨m hái: chia buån c, Mục đích: - Chia vui: biÓu d¬ng, khÝch lÖ nh÷ng thành tích, sự thành đạt của ngời nhận - Chia buồn: động viên, an ủi để ngời nhËn cè g¾ng vît qua nh÷ng khã kh¨n. II. C¸ch viÕt th ®iÖn 1. Th ®iÖn chóc mõng 2. Th ®iÖn th¨m hái 3. Néi dung: - Lý do göi th ®iÖn - Bộc lộ suy nghĩ cảm xúc đối với tin vui hoÆc nçi bÊt h¹nh, ®iÒu ko mong muèn cña ngêi nhËn ®iÖn - Lêi chóc mõng, mong muèn - Lêi th¨m hái, chia buån.

(322) III. LuyÖn tËp Bµi 1 : §iÒn vµo mÉu Hoạt động 3 HS kÎ l¹i mÉu bøc th §iÒn nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vµo mÉu GV chia líp thµnh 4 nhãm , mçi nhãm hoµn chØnh mét bøc ®iÖn. Bµi 2 : Chän c¸c t×nh huèng a, Chóc mõng b, Chóc mõng c, Th¨m hái d, Th¨m hái e, Th¨m chóc mõng Bài 3 : HS tự xác định tình huống và viết theo mÉu cña bu ®iÖn. C. DÆn dß: - Tr¶ bµi kiÓm tra. Đề khảo sát chất lượng đầu năm Môn Ngữ văn – Lớp 9 ( Thời gian 60 phút). Câu 1: Lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông của Bác Hồ được biểu hiện như thế nào trong văn bản: Phong cách Hồ Chí Minh ?.

(323) Nêu cảm nhận của em về những nét đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh ? Câu 2: Nêu yêu cầu của phương châm quan hệ ? Câu tục ngữ nào nêu vi phạm phương châm hội thoại quan hệ ? Yêu cầu của phương châm cách thức ? Giải thích nghĩa của câu thành ngữ : Nửa úp nửa mở. Câu 3: Thuyết minh về cây mít quê em . GV ra đề Nguyễn T. Minh Lý.

(324)

Ngu van 9

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về