<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

PHÒNG GD-ĐT HUYỆN LONG ĐIỀN CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRƯỜNG THCS NGUYỄN HUỆ Độc lập – Tự do- Hạnh phúc

TỔ NGỮ VĂN

CHƯƠNG TRÌNH THỰC HIỆN CHUYÊN ĐỀ

Năm học: 2012 – 2013

<b>1. Tuyên bố lí do:</b>

Để thực hiện mục tiêu giáo dục phổ thông là giúp các em học sinh phát triển tồn diện về đạo
đức, trí tuệ, thẩm mĩ, thễ chất….và phát triển toàn diện năng lực cá nhân, tính năng động, sáng
tạo, hình thành nhân cách của con người Việt Nam XHCN nhằm đáp ứng yêu cầu về nguồn nhân
lực có chất lượng cho công cuộc CNH - HĐH đất nước. Đồng thời tiếp tục thực hiện chủ đề năm
học “ Đổi mới phương pháp quản lí, nâng cao chất lượng giáo dục”. Hơm nay tổ Ngữ văn trường
THCS Nguyễn Huệ tổ chức xây dựng chuyên đề “ Sử dụng có hiệu quả BĐTD trong dạy học Ngữ
Văn địa phương ( phần văn)”. Đó chính là lí do của buổi họp mặt hơm nay.

<b>2. Giới thiệu đại biểu</b>

<b>3.Tiến trình thực hiện chuyên đề</b>

- Báo cáo chuyên đề: Cô Chu Thị Phương

- Dạy minh họa chuyên đề: Cô Nguyễn Thị Ngọc Ánh

- Nhận xét, rút kinh nghiệm chuyên đề: sau tiết dạy minh họa.
<b>4. Các bước thực hiện:</b>

- Định hướng các bước để thực hiện chuyên đề.
- Triển khai thí điểm.

- Đánh giá ưu - khuyết điểm của chuyên đề.
- Điều chỉnh bổ sung.

- Thực hiện đại trà.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>CHUYÊN ĐỀ</b>

:

<b>SỬ DỤNG CÓ HIỆU QUẢ BẢN ĐỒ TƯ DUY TRONG DẠY HỌC</b>

<b>CHƯƠNG TRÌNH NGỮ VĂN ĐỊA PHƯƠNG ( PHẦN VĂN)</b>

<b>I/ Lí do chọn chuyên đề.</b>

Năm học 2012 – 2013 là năm học Bộ giáo dục và Đào tạo tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học
nhằm nâng cao chất lượng dạy và học Ngữ văn trong các nhà trường phổ thông. Một trong những
phương pháp dạy học mới và hiện đại nhất được đưa vào là phương pháp dạy học bằng Bản đồ tư
duy (BĐTD) - một phương pháp dạy học mới đang được rất nhiều nước trên thế giới áp dụng.
Qua thực tế giảng dạy vận dụng phương pháp dạy học bằng BĐTD của trường THCS Nguyễn
Huệ ở môn Ngữ Văn, bước đầu phương pháp dạy học này rất có hiệu quả trong cơng tác giảng
dạy và học tập của học sinh. Học sinh đã giảm bớt được tâm lý ngại học văn, khơi gợi trong học
sinh tình yêu đối với môn học, đồng thời đem đến cho các em cái nhìn mới, tư duy mới về mơn
học Ngữ văn. Đặc biệt hơn nữa đối với phần Ngữ văn địa phương, từ trước đến nay đa số giáo
viên đều chưa chú trọng hay có dạy thì cũng dạy chay, nên chưa phát huy hết hiệu quả của môn
học và tính tích cực, chủ động, khả năng ưa khám phá của học sinh. Thiết nghĩ, nếu vận dụng
được BĐTD vào dạy học chương trình Ngữ Văn địa phương sẽ khai thác hết hiệu quả của tiết dạy,
kích thích được tính học hỏi và khơi dậy niềm đam mê học văn của các em. Chính vì vậy, căn cứ
vào tình hình thực tế giảng dạy của trường mà tổ Ngữ Văn trường THCS Nguyễn Huệ đã mạnh
dạn xây dựng chuyên đề “ Sử dụng có hiệu quả BĐTD trong dạy học Ngữ văn địa phương”

<b>II/ Mục đích chuyên đề:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

hơn, được thể hiện tư duy trên những hình ảnh sinh động, câu chữ ngắn gọn. Đặc biệt là đối với

những tiết học chương trình địa phương phần văn thì càng có hiệu quả. Các em có thể tìm tòi,
khám phá thống kê những tác giả, tác phẩm mà mình u thích một cách ngắn gọn, đầy đủ và
lơgic nhất. Vì vậy, chuyên đề này được thực hiện nhằm tìm ra giải pháp tối ưu cho việc dạy - học
văn nói chung và dạy chương trình Ngữ văn địa phương (phần văn) nói riêng.

<b>III/ Nội dung:</b>

<i>1- Vai trị của BĐTD trong dạy học.</i>

Bản đồ tư duy là hình thức ghi chép sử dụng màu sắc, hình ảnh để mở rộng và đào sâu các ý
tưởng. BĐTD một công cụ tổ chức tư duy nền tảng, có thể miêu tả nó là một kĩ thuật hình họa
với sự kết hợp giữa từ ngữ, hình ảnh, đường nét, màu sắc phù hợp với cấu trúc, hoạt động và
chức năng của bộ não, giúp con người khai thác tiềm năng vô tận của bộ não. Không chỉ vậy,
BĐTD cịn giúp học sinh có được phương pháp học hiệu quả hơn: Việc rèn luyện phương pháp
học tập cho HS không chỉ là một biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học mà còn là mục tiêu dạy
học. Thực tế cho thấy một số học sinh học rất chăm chỉ nhưng vẫn học kém, các em thường học
bài nào biết bài đấy, học phần sau đã quên phần trước và không biết liên kết các kiến thức với
nhau, không biết vận dụng kiến thức đã học trước đó vào những phần sau. Phần lớn số học sinh
khi đọc sách hoặc nghe giảng trên lớp không biết cách tự ghi chép để lưu thông tin, lưu kiến
thức trọng tâm vào trí nhớ của mình. Sử dụng thành thạo BĐTD trong dạy học sẽ gúp học sinh
có được phương pháp học, tăng tính độc lập, chủ động, sáng tạo và phát triển tư duy.

Ngoài ra BĐTD - giúp học sinh học tập một cách tích cực. Một số kết quả nghiên cứu cho
thấy bộ não của con người sẽ hiểu sâu, nhớ lâu và in đậm cái mà do chính mình tự suy nghĩ, tự
viết, vẽ ra theo ngơn ngữ của mình vì vậy việc sử dụng BĐTD giúp học sinh học tập một cách
tích cực, huy động tối đa tiềm năng của bộ não.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

được là rất cần thiết. Với việc vận dụng BĐTD, các em sẽ thể hiện sự tư duy sáng tạo, cảm nhận
phong phú đa dạng, sâu sắc của cá nhân. Đồng thời qua đó cũng phát huy được tính hợp tác, chủ
động, tích cực của học sinh trong học tập.

2<i>- Vận dụng BĐTD trong dạy học chương trình Ngữ văn địa phương( phần văn).</i>

Dạy chương trình Ngữ văn địa phương là một một việc làm có ý nghĩa và rất cần thiết , nó giúp
cho các emcó cái nhìn tổng qt, hiểu sâu sắc hơn về đất nước, con người địa phương mình; trau
dồi thêm ý thức và sự cảm nhận mang tính thời sự về cuộc sống đang diễn ra quanh mình, tránh
thái độ lạc lõng, thờ ơ vơ cảm với nơi mình sinh sống. Khơng chỉ vậy qua tiết học có thể giáo dục
lịng gắn bó, u và tự hào về quê hương Bà Rịa- Vũng Tàu, gắn việc học tập và tu dưỡng , phấn
đấu của các em với quê hương- nơi mình đang sinh sống.

Để thực hiện tiết dạy này, giáo viên phải là người khơi nguồn, động viên, nhắc nhở các em tìm
kiếm tư liệu từ những tuần trước, sau khi các em tìm được, giáo viên phải giúp các em chọn lựa
những tác phẩm phù hợp về nội dung và có giá trị thực tiễn. Các em có thể làm việc cá nhân sau
đó làm việc nhóm ở trên lớp. Việc hướng dẫn các em thể hiện những tác giả, tác phẩm của văn
học địa phương trên BĐTD sẽ rất hiệu quả, các em sẽ thấy thích thú với tác phẩm do mình tạo ra.
Với những hình ảnh sinh động, màu sắc bắt mắt, học sinh sẽ ghi nhớ kiến thức một cách dễ dàng,
có cái nhìn khái qt về văn học địa phương, đồng thời với sự hợp tác của nhóm, tinh thần tương
trợ, kĩ năng hợp tác, kĩ năng thể hiện bản thân, kĩ năng phản hồi… càng được phát huy. Khơng chỉ
vậy, khi dạy chương trình Ngữ văn địa phương (phần văn) bằng BĐTD kết hợp với chiếu những
hình ảnh của q hương BRVT, học sinh sẽ khơng thấy nhàm chán, khơ khan mà các em có thể,
thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của bản thân về những tác phẩm mà mình u thích một cách dễ dàng
bằng tư duy và cảm nhận trực quan, có như vậy thì tiết dạy chương trình địa phương mới đạt hiệu
quả. Qua đó, cũng góp phần bồi dưỡng được cho các em có cái nhìn mới, nhiều chiều, khách
quan, củng cố thêm niềm tin yêu quê hương, đất nước.

Như vậy, việc sử dụng thành thạo và hiệu quả Bản đồ tư duy trong dạy học sẽ mang lại nhiều kết
quả tốt và đáng khích lệ. Học sinh sẽ học được phương pháp học tập, tăng tính chủ động, sáng tạo
và phát triển tư duy. Giáo viên sẽ tiết kiệm được thời gian, tăng sự linh hoạt trong bài giảng, và
quan trọng nhất sẽ giúp học sinh nắm được kiến thức thông qua một “bản đồ” thể hiện các liên kết
chặt chẽ của tri thức.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Tóm lại BĐTD là kĩ thuật dạy học tổ chức và phát triển tư duy giúp người học chuyển tải thông
tin vào bộ não rồi đưa thơng tin ra ngồi bộ não một cách dễ dàng, đồng thời là phương tiện ghi
chép sáng tạo và hiệu quả, mở rộng, đào sâu và kết nối các ý tưởng, bao quát được các ý tưởng
trên phạm vi sâu rộng. Dạy học bằng Bản đồ tư duy - một giải pháp góp phần đổi mới cơ bảnvề
phương pháp giáo dục. Như vậy với tiết học chương trình Ngữ văn địa phương nói riêng và tất cả
các tiết học khác nói chung, nếu giáo viên sử dụng tốt BĐTD vào dạy học sẽ phát huy được tính
tích cực, chủ động sáng tạo, kích thích tư duy lơgic và óc tưởng tưởng của học sinh. Điều đó góp
phần nâng cao chất lượng dạy - học phù hợp với yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học, đáp ứng
đúng nhiệm vụ năm học “ nâng cao chất lượng giáo dục” mà Bộ Giáo dục đề ra.

Trên đây là nội dung chuyên đề mà tổ chúng tôi xây dựng. Trong q trình tổ chức chắc sẽ cịn
nhiều thiếu sót, chúng tơi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến chân thành của quý thầy cô để
chuyên đề thành cơng hơn và có thể áp dụng vào thực tiễn đạt hiệu quả.

Xin chân thành cảm ơn!

<i>Phước Hưng, ngày 9 tháng 10 năm 2012</i>

T/M TỔ NGỮ VĂN
TỔ TRƯỞNG

</div>

<!--links-->