Van 9 tuan 13 T636465

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (204.67 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

TUẦN 13 Ngày soạn :18/11/2012

TIẾT 63 Ngày dạy : 22/11/2012

ĐỐI THOẠI, ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM

TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

A. Mục tiêu cần đạt:

- Hiểu được vai trò của đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự .
- Biết viết văn bản tự sự có đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm.

B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ :

1. Kiến thức :

- Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự .

- Tác dụng của việc sử dụng đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự .

2. Kĩ năng :

- Phân biệt được đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm.

- Phân tích vai trị của đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự .

3. Thái độ:

- Có ý thức sử dụng linh hoạt ngôn ngữ đội thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự .
C. Phương pháp:- Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề,…

D. Tiến trình hoạt động :

1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số: Lớp 9A3 vắng …………; P………, KP….……

2. Bài cũ :- Kiểm tra vở soạn bài của HS

3. Bài mới

* Giới thiệu bài: Nói đến tự sự khơng thể khơng nói đến nhân vật . Mà miêu tả nhân vật không phải
chỉ chú ý đến ngoại hình, hành động mà cịn chú ý đến lời nói. Ngơn ngữ nhân vật bao gồm : ngôn
ngữ đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm. Sử dụng những kiểu ngôn ngữ nhân vật như vậy trong
văn bản tự sự có tác dụng cụ thể ntn ta sẽ cùng tìm hiểu trong tiết học này.

* Tiến trình bài học :

Hoạt động của gv & hs Nội dung bài dạy

Hoạt động 1: Tìm hiểu chung về yếu tố đối thoại,độc
thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự

Gọi HS đọc đoạn trích sgk/176, 177
* Thảo luận 3 câu hỏi:

Trong ba câu đầu đoạn trích, ai nói với ai? (miêu tả cuộc
đối thoại của người phụ nữ tản cư, trong cuộc đối thoại này
có ít nhất hai người tham gia)

Dấu hiệu nào cho ta biết đó là một cuộc trị chuyện trao đổi
qua lại? (hai lượt lời đối thoại: Lượt 1(người phụ nữ A):
-Sao bảo làng chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà

+ Lượt 2(người phụ nữ B): - Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra
thế đấy

Câu “Hà, nắng gớm, về nào…..” ơng Hai nói với ai? Đây
có phải là một câu đối thoại khơng? Vì sao?

Trong đoạn trích cịn có câu nào kiểu này khơng? Hãy dẫn
ra các câu đó? =>Câu nói trống khơng, bâng quơ của ông
Hai. Câu nói này không hướng tới một người tiếp nhận cụ
thể nào, cũng khơng có ai đáp lại. Do đó đây là một lời độc

thoại. Câu độc thoại như vậy: “Chúng bay ăn miếng cơm

hay miếng gì vào mồm ….thế này”

Những câu như: Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian
đấy ư? chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư?

I. Tìm hiểu chung về yếu tố đối
thoại,độc thoại và độc thoại nội tâm
trong văn bản tự sự:

Phân tích vd : Đoạn trích
sgk/176,177

+ Hai lượt lời đối thoại:

- Lượt 1(người phụ nữ A):- Sao bảo
làng chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà

- Lượt 2(người phụ nữ B):- Ấy thế
mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy

=> Đối thoại

+ Câu “Hà, nắng gớm, về nào…..”

=> Độc thoại

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu…” là những câu ai hỏi ai? Tại
sao những câu này khơng có gạch đầu dịng như những câu
đã nêu ở điểm (a) và (b)?

=>Đây là những câu ông Hai tự hỏi chính mình, chúng
khơng phát thành tiếng mà chỉ là một mạch ngầm diễn ra
trong đầu ơng Hai, nó thể hiện tâm trạng đau đớn, dằn vặt
của ông Hai khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc. Vì khơng
thốt ra thành tiếng, khơng thốt thành lời như các lượt lời
trong đối thoại nên những câu ấy khơng có gạch đầu dịng.
Chúng là những câu độc thoại nội tâm

* Thảo luận : Các hình thức diễn đạt trên có tác dụng ntn
trong việc thể hiện diễn biến của câu chuyện và thái độ của
những người tản cư trong buổi trưa ông Hai gặp họ? Đặc
biệt chúng đã giúp nhà văn thể hiện thành công những diễn
biến tâm lý của nhân vật ông Hai ntn? (tạo cho câu chuyện
có khơng khí gần gũi, thật như cuộc sống đang diễn ra trong
thực tế, tạo tình huống để tác giả khai thác nội tâm nhân vật)

Tóm lại thế nào là đối thoại, độc thoại nội tâm trong văn

bản tự sự?

Hoạt động 2: Hướng dẫn HS luyện tập
* Thảo luận:bài tập 1/178

Hướng dẫn HS làm bài tập 2/178

Hoạt động 3: Hướng dẫn tự học :
- Gv hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.

+ Những câu như: Chúng nó cũng là
trẻ con làng Việt gian đấy ư? chúng 
nó cũng bị người ta…

II. Luyện tập

Bài 1/178

- Nhân vật bà Hai có 3 lượt lời
(1)- Này,thầy nó ạ.

(2)- Thầy nó ngủ rồi à?

(3)- Tơi thấy người ta đồn…..
- Nhân vật ơng Hai có 2 lượt lời
(1)

(2)- Gì?
(3)- Biết rồi!

* Ông Hai bỏ lượt lời phải đáp lại bà
Hai ở lần 1 thể hiện tâm trạng chán
chường đến mức khơng muốn nói
đến cái chuyện đang làm ơng đau
lòng ấy nữa

- Lượt lời 2,3 đều trả lời cộc lốc thể
hiện sự miễn cưỡng của ông Hai khi
buộc phải trả lời bà Hai

III. Hướng dẫn tự học:

Liên hệ thực tế sử dụng ngôn ngữ
độc thoại độc thoại nội tâm, đối
thoại và rút ra bài học sử dung sử
dụng ngôn ngữ độc thoại độc thoại
nội tâm, đối thoại một cách hiểu
biết, hiệu quả

- Học bài, làm bài tập còn lại

- Chuẩn bị bài Luyện nói:Tự sự kết 
hợp với nghị luận và miêu tả nội 
tâm

E.Rút kinh nghiệm :

TUẦN 13 Ngày soạn : 20/11/2012

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

LUYỆN NÓI: TỰ SỰ KẾT HỢP VỚI NGHỊ LUẬN

VÀ MIÊU TẢ NỘI TÂM

A. Mục tiêu cần đạt:

- Hiểu được vai trò của tự sự, nghị luận và miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự .
- Biết kết hợp tự sự, miêu tả nội tâm, nghị luận trong văn bản tự sự .

B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ :

1. Kiến thức :

- Tự sự, nghị luận và miêu tả nội tâm trong văn kể chuyện.

- Tác dụng của việc sử dụng yếu tố tự sự, nghị luận và miêu tả nội tâm trong kể chuyện .

2. Kĩ năng :

- Nhận biết được các yếu tố tự sự, nghị luận và miêu tả nội tâm trong văn bản .
- Sử dụng yếu tố tự sự,nghị luận và miêu tả nội tâm trong văn kể chuyện.

3. Thái độ:

- Có ý thức sử dụng, kết hợp linh hoạt yếu tố nghị luận, miêu tả nội tâm trong kể chuyện.
C. Phương pháp:

- Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề,…
D. Tiến trình hoạt động :

1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số: Lớp 9A3 vắng …………; P………, KP….……

2. Bài cũ :- Kiểm tra vở soạn bài của HS

3. Bài mới

* Giới thiệu bài: Những tiết trước chúng ta đã tìm hiểu và nắm được phương pháp sử dụng, biết tác
dụng của nghị luận, miêu tả nội tâm trong văn tự sự. Tiết này chúng ta sẽ thực hành kể chuyện có sử
dụng yếu tố nghị luận, miêu tả nội tâm để câu chuyện trở nên chân thực và sinh động.

* Tiến trình bài học :

Hoạt động của Gv & hs Nội dung bài dạy

Hoạt động1: Kiểm tra sự chuẩn bị ở nhà của
HS

+ Nhóm 1-6 lập đề cương cho câu 1/179
+ Nhóm 2-5 lập đề cương cho câu 2/179
+ Nhóm 3-4 lập đề cương cho câu 3/179

Sau khi kiểm tra, GV cho HS trao đổi trong nhóm
để có một đề cương nói thống nhất, hợp lý

I. Chuẩn bị:

Đề 1: Tâm trạng của em sau khi để xảy ra một 
chuyện có lỗi với bạn .

A. Diễn biến của sự việc

- Nguyên nhân nào dẫn đến việc làm sai trái

của em?

- Sự việc gì? Mức độ có lỗi đối với bạn?
- Có ai chứng kiến hay chỉ một mình em biết?

B. Tâm trạng

- Tại sao em phải suy nghĩ,dằn vặt? Do em tự
vấn lương tâm hay có ai nhắc nhở?

- Em có những suy nghĩ cụ thể ntn?

Đề 2: Kể lại một buổi sinh hoạt lớp, ở đó em

đã phát biểu ý kiến chứng minh Nam là một 
người bạn rất tốt .

a. Khơng khí chung của buổi sinh hoạt lớp
- Là buổi sinh hoạt định kỳ hay đột xuất?
- Có nhiều nội dung hay chỉ có một nội dung là
phê bình, góp ý cho bạn Nam?

- Thái độ của các bạn đối với Nam ra sao?
b. Nội dung ý kiến của em

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Hoạt động 2:Hướng dẫn HS thực hành:

Yêu cầu mỗi nhóm cử đại diện của mình lên
bảng,quay xuống phía các bạn và trình bày bài
nói của nhóm mình.Cả lớp theo dõi và chuẩn bị

nhận xét

* Nhận xét ưu – khuyết điểm :

-HS nhận xét ưu,nhược điểm trong việc trình bày
miệng cũa hs vừa nói trước lớp

GV tổng kết nhắc nhở những lỗi cần tránh trong
việc nói trước tập thể

Hoạt động 3: Hướng dẫn tự học
Gv hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.

tính của bạn Nam,quan hệ của bạn Nam….
- Dùng những lý lẽ,dẫn chứng để khẳng định
bạn Nam là một người bạn tốt

- Cảm nghĩ của em về sự hiểu lầm đáng tiếc
đối với bạn Nam và bài học chung trong quan
hệ bạn bè

Đề 3: SGk /179
a. Xác định ngôi kể

- Ngôi thứ nhất và xưng “tôi”
b. Xác định cách kể

- Tập trung phân tích sâu sắc những suy nghĩ,
tình cảm của nhân vật Vũ Nương (nói cách
khác phải hố thân vào nhân vật Vũ Nương để

kể lại câu chuyện )

- Các nhân vật và các sự việc còn lại chỉ có vai
trị như một cái cớ để nhân vật tơi giãi bày tâm
trạng của mình

II. Luyện nói trên lớp :
1. Luyện nói theo nhóm.
2. Nói trước lớp.

III.Hướng dẫn tự học:

- Tìm hiểu sự kết hợp yếu tố tự sự, nghị luận,
miêu tả trong bài Bếp lửa.

- Chuẩn bị bài Lặng lẽ Sa Pa
E.Rút kinh nghiệm :

TUẦN 13 Ngày soạn :20/11/2012

TIẾT 65 Ngày dạy : 24/11/2012

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

A. Mục tiêu cần đạt:

- Hiểu người kể chuyện là hình tượng ước lệ về người trần thuật trong tác phẩm truyện .
- Thấy được tác dụng của việc lựa chọn người kể chuyện ttrong một số tác phẩm đã học.
B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ :

1. Kiến thức :

- Vai trò của người kể chuyện trong tác phẩm tự sự .
- Những hình thức kể chuyện trong tác phẩm tự sự .

- Đặc điểm của mỗi hình thức kể chuyện trong tác phẩm tự sự .

2. Kĩ năng :

- Nhận diện người kể chuyện trong tác phẩm văn học .

- Vận dụng hiểu biết về người kể chuyện để đọc – hiểu văn bản tự sự hiệu quả .

3. Thái độ:

- Có ý thức linh hoạt khi lực chọn người kể khi làm văn tự sự (kể chuyện)
C. Phương pháp:

- Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề,…
D. Tiến trình hoạt động :

1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số: Lớp 9A3 vắng …………; P………, KP….……

2. Bài cũ :- Kiểm tra vở soạn bài của HS

3. Bài mới

* Giới thiệu bài: Lựa chọn ngôi kể, người kể chuyện là dụng ý nghệ thuật của mỗi tác giả. Tại sao
lại phải lựa chọn ngơi kể?Làm như vậy có tác dụng ra sao đối với việc biểu đạt nội dung của văn
bản, tiết học hơm nay chúng ta sẽ tìm hiểu cụ thể .

* Tiến trình bài học :

Hoạt động của gv & hs Nội dung bài dạy

Hoạt động 1 : Hướng dẫn tìm hiểu chung về
vai trị của người kể chuyện trong văn bản tự
sự

- Gọi HS đọc đoạn trích trong sgk/192

 Đoạn trích kể về ai và về sự việc gì?

=>Kể về cuộc chia tay giữa 3 người: Nhà hoạ sĩ
gì, cơ kĩ sư và anh thanh niên

Ở đây ai là người kể các nhân vật và sự việc
trên? (người kể dấu mặt, không xuất hiện trong

câu chuyện)

* Thảo luận : Những dấu hiệu nào cho ta biết ở
đây các nhân vật không phải là người kể chuyện?
(3 nhân vật trở thành đối tượng miêu tả một

cách khách quan:“Anh thanh niên vừa vào,

kêu lên” “cô kĩ sư mặt đỏ ửng” “người hoạ sĩ
già quay lại”…nếu người kể là một trong 3
nhân vật trên thì ngơi kể và lời văn phải thay
đổi, chẳng hạn phải xưng “tôi” hoặc xưng tên

một trong 3 nhân vật đó để kể lại chuyện)

Những câu “giọng cười nhưng đầy tiếc rẻ”;
“những người con gái sắp xa ta, biết khơng
bao giờ gặp ta nữa hay nhìn ta như vậy”,…là
nhận xét của người nào, về ai? (Nhận xét của
người kể chuyện về anh thanh niên và suy nghĩ
của anh ta. Người kể chuyện đã hoá thân vào
nhân vật để gọi ra đúng cái tâm trạng của tất cả

I. Tìm hiểu chung về vai trò của người kể
chuyện trong văn bản tự sự

1. Phân tích ví dụ: Đoạn trích sgk/192

- Cuộc chia tay giữa 3 người: Nhà hoạ sĩ gì, cơ 
kĩ sư và anh thanh niên :

+ “Anh thanh niên vừa vào, kêu lên”
+ “cô kĩ sư mặt đỏ ửng”

+“người hoạ sĩ già quay lại”

=> Ba nhân vật trên không phải là người kể
chuyện, mà người kể chuyện dấu mặt không
xuất hiện trong câu chuyện

- Các ý :

+“giọng cười nhưng đầy tiếc rẻ”

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

mọi người trong tình huống đó, tâm trạng ấy
phù hợp với quy luật tình cảm của con người, do
đó nó có tính khái qt rất cao; dễ gây ra sự
đồng cảm, xúc động và cũng thấp thoáng một

chút buồn man mác bâng khuâng)

Hãy nêu những căn cứ để có thể nhận xét:
Người kể chuyện ở đây dường như thấy hết và
biết tất cả mọi việc, mọi hành động, tâm tư, tình
cảm của các nhân vật? (người kể chuyện khơng
xuất hiện trong đoạn văn, tức là đứng ở bên
ngoài quan sát, miêu tả, suy nghĩ, liên tưởng,
tưởng tượng để hoá thân vào từng nhân vật; các
đối tượng được miêu tả một cách khách quan: 3
nhân vật và những suy nghĩ của 3 nhân vật ấy,

quan hệ của 3 nhân vật ấy trong cuộc chia tay)

 Tóm lại trong văn bản tự sự người kể chuyện
ngồi hình thức kể chuyện theo ngơi thứ nhất
cịn hình thức kể chuyện nào nữa?

GV khái quát lại, gọi HS đọc ghi nhớ sgk/193
- Gv tích hợp với bài Lời kể, ngơi kể ở lớp 6 để
nhắc nhở các em lựa chọn ngôi kể khéo léo phục
vụ dụng ý nghệ thuật.

Hoạt động 2:Hướng dẫn HS luyện tập

Gọi HS đọc đoạn trích sgk/194

* Thảo luận câu hỏi 2a sgk/194

Hoạt động 3 Hướng dẫn tự học :
- GV hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe.

- Chuẩn bị viết bài số 3: để bài làm có kết quả
tốt, các em về ơn lại tồn bộ kiến thức về văn tự
sự có sử dụng yếu tố miêu tả và nghị luận. Chú ý
lời đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm của
nhân vật. Xem lại bài “Người kể chuyện trong

văn tự sự” để lựa chọn ngơi kể phù hợp. Đọc

thuộc lịng các bài thơ đã học.

=>Người kể chuyện đã hoá thân vào nhân vật 
để gọi ra đúng cái tâm trạng của người trong 
truyện

2. Ghi nhớ sgk/193

II. Luyện tập

Đoạn trích “Trong lòng mẹ” của Nguyên Hồng
a. - Người kể trong đoạn văn là nhân vật

“tôi”(chú bé, người trong cuộc, ngôi thứ nhất)
kể lại cuộc gặp gỡ cảm động với người mẹ của

mình sau những ngày xa cách

- Ưu điểm: miêu tả được những diễn biến tâm lý
sâu sắc, phức tạp, những tình cảm tinh tế, sinh
động của nhân vật “tôi”

- Hạn chế: không miêu tả được những diễn biến
nội tâm của nhân vật người mẹ, tính khái quát
không cao, lời văn dễ nhàm chán, đơn điệu
b. Người kể chuyện là cô kĩ sư nông nghiệp
Nghe tiếng chàng trai kêu to: “Trời ơi, chỉ còn 5
phút!” và sau đó là một giọng cười nhưng đầy
tiếc rẻ, tôi cũng cảm thấy giật mình, bâng
khng …… Tơi chợt nhớ câu nói của ai đó:
“Cái gì đến sẽ đến!”. Cuộc chia tay của chúng
tôi đã đến rồi đấy ư? Sao nhanh thế? Tôi và
chàng trai kia đã nói được gì với nhau đâu? Và
cả nhà hoạ sĩ già đáng kính nữa!...

III. Hướng dẫn tự học:

- Ghi lại hình dung của em về một người kể
chuyện trong một văn bản .

</div>