Giao an Ngu van lop 8ki 2

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (696.95 KB, 136 trang )

(1)Tiết : 73+ 74. TUẦN : 20. NHỚ RỪNG (Thế Lữ). NS: 01/01/2011 ND : 03/01/11. I.Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: - S¬ gi¶n vÒ phong trµo th¬ míi. - ChiÒu s©u t tëng yªu níc thÇm kÝn cña líp thÕ hÖ tri thøc T©y häc ch¸n ghÐt thùc t¹i, v¬n tíi cuéc sèng tù do. - Hình tựng nghệ thuật độc đáo, có ý nghĩa của bài thơ Nhớ Rừng 2. KÜ n¨ng: - Nhận biết đợc tác phẩm thơ lãng mạn. - Đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn. - Phân tích đợc chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng yªu níc qua bµi th¬ ''Nhí rõng'', yªu tù do. II. ChuÈn bÞ. 1. - Gi¸o viªn: ¶nh ch©n dung ThÕ L÷, tËp th¬ míi. 2. - Häc sinh: t×m hiÓu bµi th¬. III. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1. ổn định lớp : 2. Bµi cò : - KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS 3. Bµi míi : Giíi thiÖu : S¬ lîc vÒ th¬ míi vµ phong trµo th¬ míi; ThÕ L÷ lµ nhµ th¬ cã c«ng ®Çu ®em l¹i chiÕn th¾ng cho th¬ míi lóc ra qu©n; “ Nhí rõng ” lµ lêi con hæ trong vên b¸ch thó – t¸c giả mợn lời con hổ…bài thơ có đợc sự đồng cảm rộng lớn, có tiếng vang lớn. H Đ 2: I, Tìm hieåu veà taùc giaû – taùc GV giới thiệu vài nét về khái niệm “ thơ mới” và vài nét về tác phẩm: Sgk giả Thế Lữ 1. Đọc văn bản –chú thích: GV cùng hs đọc ( yêu cầu khi đọc chú ý đến giọng điệu phải phù hợp với nội dung cảm xúc của mỗi đoạn thơ ) Giải thích từ khó 2 . Bố cục : 3 phần Bố cục chia làm mấy phần ? + Phần 1 : Khổ thơ 1 + Phần 2: Khổ thơ 2& 3 + Phần 3: Còn lại II . Phaân tích vaên baûn: H Đ 3: 1.Taâm traïng con hoå trong a.Tâm trạng con hổ trong vườn bách thú (?) Khi mượn lời con hổ ở vườn bách thú , nhà thơ muốn ta liên vườn bách thú - Bieán thaønh troø chôi cho tưởng điều gì về con người ? thiên hạ tầm thường - Liên tưởng đến tâm sự con người - Ởû chung cùng bọn thấp (?) Nếu thế phương thức biểu đạt của vb này là gì ? ( bc) (?)Ở đây , năm đoạn thơ diễn tả dòng tâm sự tập trung vào mấy kém Hoå voâ cuøng caêm uaát , ngao ý và nêu nội dung của từng ý ? ngaùn - Đoạn 1,4 – tâm trạng của con hổ trong vườn bách thú - Đoạn 2,3 Nỗi nhớ thời oanh liệt - Đoạn 5 : Khao khát giấc mộng ngàn - Từ ngữ liệt kê, ngắt nhịp.

(2) (?) Hãy quan sát bài thơ nhớ rừng chỉ ra những điểm mới của hình thức bài thơ này so với các bài thơ đã học , chẳng hạn thơ Đường luật ? Gọi hs đọc đoạn 1 (?) Hổ cảm nhận những nổi khổ nào trong khi bị nhốt trong cũi sắt ở vườn bách thú ? - Nỗi khổ không được hoạt động , trong một không gian tù hãm thời gian kéo dài ( ta nằm dài … dần qua) - Nỗi nhục bị biến thành trò chơi cho thiên hạ tầm thường - Nỗi bất bình vì bị ở chung cùng với bọn thấp kém (?) Trong đó , nỗi khổ nào có sức biến thành khối căm hờn ? Vì sao ? - Vì hổ là chúa tể của muôn loài , đang tung hoành chốn nước non huøng vó , nay laïi bò nhoát trong cuõi saét (?)Khối căm hờn ấy biểu hiện thái độ sống như thế nào Gọi hs đọc khổ 4 trong đoạn 1 (?) Cảnh vườn bách thú được diễn tả qua những chi tiết nào ? -Hoa chăm , cỏ xén , lối phẳng cây trồng – Dải ngước đen giả suối , chẳng thông dòng – Len dưới nách những mô gò thấp kém (?) Em có nhận xét gì về từ ngữ , giọng điệu của 2 khổ thơ này ? (?) Qua các chi tiết đó cho ta thấy cảnh vườn bách thú hiện ra dưới cái nhìn của chúa sơn lâm ntn? (?) Từ hai đoạn thơ vừa phân tích , em hiểu gì về tâm sự của con hổ ở vườn bách thú , từ đó là tâm sự của con người ? b. Nỗi nhớ thời oanh liệt Gọi hs đọc đoạn 2 (?) Cảnh sơn lâm được gợi tả qua những chi tiết nào ? (?) Nhận xét về cách dùng từ trong những lời thơ này ? - Điệp từ với , các động từ ( gào , thét ) (?) Hình ảnh chúa tể của muôn loài hiện lên như thế nào giữ khoâng gian aáy ? - Ta bước chân lên , dõng dạc , đường hoàng – Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng – Vờn bóng âm thầm , lá gai , cỏ sắt – Trong hang tối , mắt thần khi đã quắc – là khiến cho mọi vật đều im hơi (?) Có gì đặc sắc trong từ ngữ , nhịp điệu của những lời thơ miêu tả chúa tể của muôn loài ? - Các từ ngữ gợi tả hình dáng , tính cách hổ . Nhịp thơ ngắn , thay đổi (?) Từ đó hình ảnh chúa tể của muôn loài được khắc hoạ mang. doàn daäp, gioïng ñieäu gieãu nhại , chán chường , khinh mieät - Taát caû chæ laø giaû doái, ñôn điệu , tỉa tót của con người chứ không phải là thế giới của tự nhiên to lớn , bí hiểm  Chán ghét thực tại tù túng , tầm thường , giả dối .Khao khát được sống tự do. 2. Nỗi nhớ thời oanh liệt - Boùng caû , caây giaø , gioù ngaøn , nguoàn heùt nuùi , theùt khúch trường ca dữ dội - Con hổ hiện ra với vẻ đẹp oai phong laãm lieät , duõng mãnh vừa mềm mại vừa uyeån chuyeån.

(3) vẻ đẹp ntn?( Đọc đoạn thơ tả cảnh rừng , nơi con hổ đã từng sống thời oanh liệt ) (?) Cảnh rừng ở đây là cảnh của thời điểm nào ? ( Những đêm , những ngày mưa , những bình minh , những chieàu ) (?) Cảnh sắc trong mỗi thời điểm có gì nổi bật ? - Ñeâm vaøng , ngaøy möa chuyeån boán phöông ngaøn , bình minh caây xanh nắng gội , những chiều lênh láng máu sau rừng (?) Từ đó , thiên nhiên hiện lên như thế nào ? - Rực rỡ , huy hoàng , náo động , hùng vĩ , bí ẩn (?) Giữa thiên nhiên ấy , chúa tể của muôn loài sống 1 cuộc soáng ra sao ? Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan ? Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt (?) Đại từ ta lặp lại trong các lời thơ trên có ý nghĩa gì ? (?) Trong đoạn thơ này , điệp từ ( đâu ) kết hợp với thán( than oâi……nay coøn ñaâu ? ) coù yù nghóa gì ? (?) Đoạn thơ này xuất hiện những câu thơ thất mới lạ . Em thích nhaát caâu thô naøo ? Vì sao ? Nào đâu những đêm vàng bên suối Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan ? Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng Làm nổi bật sự tương phản , đối lập gay gắt hai cảnh tượng , hai thế giới , nhà thơ đã thể hiện nỗi bất hoà sâu sắc đối với thực tại và niểm khát khao tự do mãnh liệt của nhân vật trữ tình . Đó là tâm trạng của nhà thơ lãng mạn , đồng thời cũng là tâm trạng chung của người dân Việt Nam mất nước khi đó . Họ cảm thấy lời con hổ trong bài thơ chính là tiếng lòng sâu kín của họ c. Khao khát giấc mộng ngàn: Gọi hs đọc khổ thơ cuối (?) Giấc mộng ngàn của con hổ hướng về một không gian ntn? - Oai linh , hình vĩ , thênh thang . Nhưng đó là không gian trong moäng (?) Câu thơ cảm thán mở đầu có ý nghĩa gì ? -Bộc lộ trực tiếp nỗi tiếc nhớ cuộc sống tự do (?) Từ đó giậc mộng ngàn của con hổ là giậc mộng ntn? - Mãnh liệt , to lớn , nhưng đau xót , bất lực (?) Nỗi đau từ giấc mộng ngàn to lớn ấy phản ánh khát vọng. - Theå hieän khí phaùch ngang taøng , mang daùng daáp moät đế vương - Diễn tả thấm thía nỗi nhớ tieác khoân nguoâi cuûa con hoå đối với những cảnh không bao giờ còn thấy được nữa.  Làm nổi bật sự tương phản , đối lập gay gắt hai cảnh tượng , hai thế giới , nhà thơ thể hiện nỗi bất hoà đối với thực tại và niềm khát khao tự do mạnh liệt 3. Khao khaùt giaác moäng ngaøn - Khao khaùt cuoäc soáng chaân thực cuộc sống của chính mình , trong xứ sở của chính mình - Đó là khát khao giải phóng , khát vọng tự do * T©m sù con hæ – T©m sù con ngêi - BÊt hoµ víi thùc t¹i - Khao kh¸t tù do m·nh liÖt III . Tổng kết: 4. Những nét đặc sắc về nghệ thuËt - Sö dông bót ph¸p l·ng m¹n, víi nhiÒu biÖn ph¸p nghÖ thuật nh nhân hoá, đối lập, phóng đại, sử dụng từ ngữ gợi h×nh, giÇu søc biÓu c¶m. - X©y dùnh h×nh tîng nghÖ thuËt cã nhiÒu tÇng ý nghÜa - Cã ©m ®iÖu th¬ biÕn ho¸ qua mçi ®o¹n th¬ nhng thèng nhÊt ë giäng ®iÖu gi÷ déi, bi tr¸ng trong toµn bé t¸c phÈm . 5. Ý nghĩa: Mượn lời con hổ.

(4) mãnh liệt nào của con hổ ở vườn bách thú cũng là của con người ? (?) tâm sự nhớ rừng của con hổ ở vườn bách thú , em hiểu những điểm sâu sắc nào trong tâm sự của con người ? H Đ 4:. trong vườn bách thú , tác giả kín đáo bộc lộ tình cảm yêu nước , niềm khát khao thoát khỏi kiếp đời nô lệ . Ghi nhớ : Sgk. 4. Củng cố: Nhắc lại nội dung bài học , chốt lại phần Ý nghĩa văn bản . 5.Dặn dị : Học thuộc bài thơ , phần ghi nhớ trong sgk . Soạn bài “ Quê hương”. ****************************************************** Tuaàn:20 Tieát : 75. Ngày soạn: 01/01/2011 Ngaøy daïy : 05/01/2011. CAÂU NGHI VAÁN I. Môc tiªu bµi häc 1.KiÕn thøc: - Hiểu đợc đặc điểm hình thức của câu nghi vấn, phân biệt câu nghi vấn với các kiểu câu khác - Nắm vững chức năng của câu nghi vấn : dùng để hỏi. 2. KÜ n½ng . RÌn kÜ n¨ng sö dung c©u nghi vÉn 3.T tëng. Bíc ®Çu ý thøc sö dông c©u nghi vÉn trong giao tiÕp. II. ChuÈn bÞ - ThÇy : so¹n gi¸o ¸n, b¶ng phô - Trß : chuÈn bÞ bµi III. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1. KiÓm tra bµi cò: ChuÈn bÞ bµi 2. Bài mới : trong tiếng việt cũng nh nhiều ngôn ngữ khác trên thế giới, mỗi kiểu câu có một số đặc điểm, hình thức nhất định. Những đặc điểm hình thức tơng ứng với một chức năng khác. Hôm nay chúng ta cùng nhau t×m hiÓu vÒ c©u nghi vÊn.. Hoạt động củathầy và trò Hoạt động 1 :. Néi dung I. §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng chÝnh 1.VÝ dô (SGK) Hs đọc câu hỏi : VD và câu hỏi (SGK) 2. NhËn xÐt Trao đổi nhóm hai bạn : 5 phút a. C©u nghi vÊn Bµi tËp nhanh : §Æt c©u nghi vÊn - Sáng nay ngời ta đấm u có đau lắm không? Hai häc sinh lªn b¶ng, nhËn xÐt, söa - ThÕ lµm sao u cø khãc m·i mµ kh«ng ¨n khoai? ch÷a - Hay u thơng chúng con đói quá? - §Æc ®iÓm : + §Êu chÊm hái + C©u cã nh÷ng tõ nghi vÊn : cã…kh«ng, lµm (sao), Em hãy nêu đặc điểm hình thức và chức hay (là) n¨ng chÝnh cña c©u nghi vÊn? b. Câu nghi vấn dùng để hỏi - H×nh thøc : cã tõ ng÷ nghi vÊn §äc phÇn ghi nhí (SGK) Khi viÕt, kÕt thóc b»ng dÊu chÊm hái Hoạt động 2 : - Chức năng : Dùng để hỏi Bµi 1 3. Ghi nhí (SGK) Hs lµm viÖc nhãm 4 b¹n II. LuyÖn tËp.

(5) Xác định câu nghi vấn Nêu đặc điểm hình thức Hs lµm c©u a, d Bµi 2 Hs lµm viÖc c¸ nh©n vµo vë BT : Ch÷a bµi – nhËn xÐt Bµi 3 Häc sinh lµm vë c©u a, b (SGK). a. Chị khất tiền su đến chiều mai phải không? d. Chú mình muốn cùng tớ đùa vui không? + Trò đùa gì? + C¸i g× thÕ? + Chị cối béo xù đứng trớc cửa nhà ta đấy hả? a. C¨n cø vµo tõ ng÷ - dÊu c©u b. Kh«ng thÓ thay, nÕu thay tõ hay trong c©u nghi vÊn b»ng tõ hoÆc th× c©u trë nªn sai ng÷ ph¸p hoÆc biÕn thµnh c©u thuéc kiÓu c©u trÇn thuËt vµ cã ý nghÜa kh¸c h¼n. a, b : Không vì đó không phải là câu nghi vấn. Bµi 4 - Câu 2 : Có giả định – ngời đợc hỏi trớc có vấn đề Ph©n biÖt h×nh thøc vµ ý nghÜa cña hai vÒ søc khoÎ c©u? - C©u 1 : Kh«ng cã nh vËy Bµi 6 Xác định câu đúng? sai? Giải thích?. - C©u 1 : §óng - C©u 2 : Sai. 4.Cñng cè. -Gọi HS đọc lại các ghi nhớ. -Lưu ý lại cho HS nắm bắt kĩ hơn nội dung của bài tập 4 và 6. 5 .Dặn dò. - Häc thuéc phÇn ghi nhí - Lµm bµi tËp cßn l¹i - ChuÈn bÞ bµi : ViÕt ®o¹n trong v¨n b¶n thuyÕt minh NS : 09/01/11 ND : 11/01/11 TiÕt 76 : VIẾT ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH I.Môc tiªu bµi häc. 1.KiÕn thøc: -Gióp häc sinh biÕt c¸ch s¾p xÕp ý trong ®o¹n v¨n thuyÕt minh cho hîp lý. - Yêu cầu viết đoạn văn thuyết minh.. 2. Kĩ năng: - Xác định được chủ đề ,sắp xếp và phát triển ý khi viết đoạn văn thuyết minh . - Diễn đạt rỏ ràng , chính xác . - Viết một đoạn văn thuyết minh có độ dai 90 chữ . II. ChuÈn bÞ - ThÇy : So¹n gi¸o ¸n, b¶ng phô - Trß : ChuÈn bÞ bµi III. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1. Kiểm tra bài củ ; 2. KiÓm tra : ChuÈn bÞ bµi 3. Bài mới : Để hoàn thành một văn bản thuyết minh, đoạn văn đóng một vai trò quan trọng. Viết tốt đoạn văn là điều kiện để làm tốt bài văn. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 1 : 1.§o¹n v¨n trong v¨n b¶n thuyÕt minh - H/s đọc 2 đoạn văn tìm hiểu theo - Nhận diện đoạn văn c©u hái SGk - Đoạn a : câu chủ đề câu1 - Thảo luận nhóm đôi 3 phút + C¸c c©u sau :c©u 2 cung cÊp th«ng tin lîng níc ngät Ýt ái – c©u3 lîng níc Êy bÞ « nhiÔm – c©u 4sù cÇn thiết nớc ở các nớc thế giới thứ 3 – câu 5 dự báo đến.

(6) n¨m 2005 th× 2/3 d©n sè thÕ giíi thiÕu níc + Các câu sau bổ sung thông tin làm rõ câu chủ đề. §o¹n a lµ ®o¹n v¨n diÔn dÞch - Đoan b từ ngữ chủ đề: Phạm Văn Đồng – các câu tiÕp cung cÊp th«ng tin vÒ Ph¹m V¨n §ång theo lèi liệt kê các hoạt động đã làm. Đoạn b là đoạn văn song hµnh. - Söa c¸c ®o¹n v¨n thuyÕt minh - Vấn đề thuyết minh: bút bi H/s nhËn xÐt vµ söa l¹i ®o¹n a - Đoạn văn mắc lỗi: không làm rõ chủ đề, cha có ý c«ng dông, c¸c ý cßn s¾p xÕp lén xén thiÕu m¹ch l¹c - Bớc 1 : h/s đọc đoạn văn + Đoạn văn thuyết minh vấn đề gì? - Giới thiệu cây bút bi: cấu tạo công dụng, cách sử §o¹n v¨n m¾c nh÷ng lçi g× ? dông - Bíc 2: - T¸ch lµm 3 ®o¹n: theo 3 ý:cÊu t¹o , c«ng dông , sö + NÕu giíi thiÖu c©y bót bi th× nªn giíi dông. thiÖu nh thÕ nµo? + Đoạn văn nên tách đoạn và mỗi đoạn - Nhợc điểm: đoạn văn viết về đèn bàn nhng ý lộn xộ, nª viÕt nh thÕ nµo? r¾c rèi, phøc t¹p. C©u 1 v¶ c©u sau g¾n kÕt gù¬ng Tham kh¶o s¸ch thiÕt kÕ - Ph¬ng ph¸p: ®inh nghÜa so s¸nh ph©n lo¹i H/s nhËn xÐt ®o¹n b - Ba ®o¹n c©u t¹o, c«ng dông , sö dông + Bíc 1 yªu cÇu nªu nhîc ®iÓm + Bíc 2 c¸ch söa viÕt l¹i- giíi thiÖu 3.ViÕt ®o¹n v¨n thuyÕt minh đèn bàn bằng phơng pháp nào? Nên -Xácđịnh các ý lớn mỗi ý viết thành 1 đoạn -Trình bày rõ ý của chủ đề t¸ch thµnh mÊy ®o¹n - H/s tËp lµm dµn ý vµp vë bµi tËp – -C¸c ý s¾p xÕp theo thø tù : cÊu t¹o, nh©n thøc, diÕn chÝnh phô. - H·y cho biÕt c¸ch viÕt ®o¹n v¨n biÕn, 4. Ghi nhí :SGK trong v¨n thuyÕt minh ? II. LuyÖn tËp H/s suy nghÜ tr¶ lêi - Më bµi: mêi b¹n ®Ðn th¨m trêng t«i. §ã lµ mét ng«i trờng nhỏ đẹp nằm vạnh đờng Nguyễn Văn Cừ H/s đọc to phần ghi nhớ - Kết bài : Trờng tôi nh thế đó: giản dị, khiêm nhờng Hoạt động 2 vµ siÕt bao g¾n bã. Chóng t«i yªu quý ng«i trêng nh Bài tập 1:h/s đọc bài ng«i nhµ cña m×nh. Ch¾c ch¾n nh÷ng kØ niÖm vÒ m¸i -Lµm viÖc c¸ nh©n tròng sẽ đi cùng chúng tôi trong suốt cuộc đời -ViÕt ®o¹n giíi thiÖu trêng em -Mở bài, kết bài khoảng 1 đến 2 câu - T×m ý: + Năm sinh, năm mất, quê quán, gia đình + Đôi nét về quá trình hoạt động và sự nghiệp cách Bài 2: Chủ đề Hồ Chí Minh m¹ng Bíc 1: T×m ý +Vai trò và cống hiến to lớn đối với dân tộc và thời đại Bíc 2: viÕt ®o¹n 4.Cñng cè. - Nhắc lại cách viết đoạn văn thuyết minh. - Đọc lại Ghi nhớ. 5. Dặn dò: - Lµm bµi tËp cßn l¹i SGK - So¹n bµi : Quª h¬ng ********************************** NS: 10/01/11 ND : 12/01/11.

(7) TiÕt 77 :. QUÊ HƯƠNG. TÕ Hanh I.Môc tiªu bµi häc 1.KiÕn thøc. - Cảm nhận đợc vẻ đẹp tơi sáng, giàu sức sống của một làng quê miền biển đợc miêu tả trong bài thơ và tình cảm quê hơng đằm thắm của tác giả. -Thấy đợc những nét đặc sắc NT của bài thơ. 2.KÜ n¨ng: -Rèn kĩ năng phân tích và đọc diễn cảm thơ. - Đọc diễn cảm tác phẩm thơ . - Phân tích được những chi tiết miêu tả , biểu cảm đặc sắc của bài thơ . 3 .T tëng . -Thêm yêu lao động và yêu quê hơng đất nớc. II.ChuÈn bÞ. GV : Gi¸o ¸n ,SGK ,SGV HS : so¹n bµi III. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1.KiÓm tra bµi cò : - §äc thuéc bµi th¬ “ Nhí Rõng”. Nªu néi dung chÝnh cña bµi th¬. 2.Bµi míi .. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 : - Giíi thiÖu nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶?. - Bài thơ đợc viết theo thể thơ gì? (8 chữ) - Bè côc cña bµi th¬? Hoạt động 2 : - Làng quê của tác giả đợc giới thiệu ở hai câu mở đầu có gì đặc biệt? (b×nh dÞ, tù nhiªn, giíi thiÖu chung vÒ lµng quª cña m×nh, chØ cã ý nghÜa th«ng tin) - §oµn thuyÒn ra kh¬i trong khung c¶nh ntn? (bÇu trêi cao réng, trong trÎo, nhuèm n¾ng hång b×nh minh  phï hîp víi t©m tr¹ng phÊn chÊn). - Hình ảnh chiếc thuyền đợc miêu tả bằng BPNT gì? Tác dụng của BPNT đó? - Em có nhận xét gì về từ ngữ đợc sử dụng? - Chi tiết nào đặc tả con thuyền? (cánh buồm). Có gì độc đáo trong chi tiết này? (so s¸nh Èn dô)  hình ảnh giàu ý nghĩa và đẹp  bút pháp l·ng m¹n. Hoạt động 3 : - Cảnh dân chài đón thuyền trở về đợc miêu t¶ ntn? - Ngời dân chài đợc miêu tả ntn? Cảm nhận cña em vÒ ngêi d©n chµi qua nh÷ng chi tiÕt đó? - Khi miªu t¶ chiÕc thuyÒn, t¸c gi¶ sö dông. Néi dung I.T×m hiÓu chung 1 .T¸c gi¶ (SGK) 2 .T¸c phÈm Nguån c¶m høng lín lµ nçi nhí quª h¬ng miÒn Nam vµ niÒm khao kh¸t tæ quèc thèng nhÊt Trong tËp “ NghÑn ngµo ” (1939) 3.Bè côc : 3 phÇn II.Ph©n tÝch 1 C¶nh ra kh¬i. - Hai câu thơ đầu tác giả giới thiệu về nghề nghiệp và vị trí của làng . - Hình ảnh so sánh, động từ mạnh  diễn tả khí thÕ dòng m·nh cña con thuyÒn to¸t lªn søc sèng mạnh mẽ, vẻ đẹp hùng tráng. - H×nh ¶nh c¸nh buåm trë nªn lín lao, thiªng liªng vµ th¬ méng. §ã chÝnh lµ biÓu tîng cña lµng chµi. 2. C¶nh thuyÒn vÒ bÕn - Cảnh sống lao động náo nhiệt đầy niềm vui. - H×nh ¶nh ngêi d©n chµi võa ch©n thùc võa l·ng m¹n, cã tÇm vãc phi thêng. - Con thuyÒn g¾n bã mËt thiÕt víi sù sèng con ngêi  t©m hån tinh tÕ cña t¸c gi¶. 3. Nçi nhí quª h¬ng - Nçi nhí ch©n thµnh, tha thiÕt, kh«n ngu«i của.

(8) BPNT gì? Tác dụng của BPNT đó? Từ đó người con khi xa quê hương . em cảm nhận đợc vẻ đẹp nào trong tâm hồn - Qua đú cho ta thấy hỡnh ảnh quờ hương luụn t¸c gi¶? sống trong tâm trí nhà thơ với sức ám ảnh (sù nh¹y c¶m, tÊm lßng g¾n bã s©u nÆng víi quª h¬ng) mảnh liệt . Hoạt động 4 : - Trong xa c¸ch, lßng t¸c gi¶ nhí tíi nh÷ng III. Tæng kÕt ®iÒu g× n¬i quª nhµ? 1. NT : Sù s¸ng t¹o h×nh ¶nh th¬ : võa ch©n thùc, - Giäng th¬ ë khæ kÕt ntn? (gi¶n dÞ, tù võa bay bæng, l·ng m¹n. nhiªn) 1. Ý nghĩa: Bài thơ là bày tỏ của tác giả về một - H·y nhËn xÐt vÒ t×nh c¶m cña t¸c gi¶? - Bài thơ có những nét đặc sắc NT gì nổi tỡnh yờu tha thiết đối với quờ hương làng biển . - ND : Ghi nhí (SGK) bËt? - Theo em bài thơ đợc viết theo phơng thức nµo? (lµ th¬ tr÷ t×nh, ph¬ng thøc biÓu c¶m) - Qua bài thơ, em cảm nhận đợc điều gì về IV. LuyÖn tËp cuéc sèng ngêi d©n lµng chµi vµ nhµ th¬? - §äc diÔn c¶m Hoạt động 5 : 4. Củng cố: -Gọi HS đọc diễn cảm bài thơ. -Gọi HS đọc lại nội dung phần ghi nhớ. 5. Dặn dò : - Häc thuéc - Tập phân tích các hình ảnh đặc sắc; Soạn : Khi con tu hú **************************************************** Tuaàn ;21 Tieát 78. Ngày soạn: 16/01/11 Ngaøy daïy:12/01/11. KHI CON TU HUÙ. A.Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: - Những hiểu biết bước đầu về tác giả Tố Hữu . - Nghệ thuật khắc họa hình ảnh ( thiên nhiên, cái đẹp của cuộc đời tự do ) . - Niềm khát khao cuộc sống tự do , lí tưởng cách mạng của tác giả . 2. Kĩ năng: - Đọc diễn cảm một tác phẩm thơ thể hiện tâm tư người chiến sĩ cách mạng bị giam trong tù . - Nhận diện phân tích sự nhất quán về cảm xúc giữa hai phần của bài thơ ; thấy được sự vận dụng tài tình thể thơ truyền thống của tác giả trong bài thơ này . B.Chuaån bò : 1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp : Phần Tiếng việt qua bài Câu nghi vấn ; tập làm văn qua baøi Thuyeát minh veà moät phöông phaùp ( Caùch laøm ) - Một số bài thơ có liên quan : Từ ấy( Tố Hữu ) , Người bạn tù thổi sao ( HCM) 2. HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức.

(9) 2, Kiểm tra bài cũ : Đọc thuộc lòng – diễn cảm bài thơ Quê hương của Tế Hanh . Đây là baøi thô taû caûnh hay taû tình ? Vì sao ? - Hình ảnh nào trong bài thơ gây cho em ấn tượng và xúc động nhất ? Vì sao ? 3, Bài mới : H Đ 2: I. Tìm hiểu chung : - Gọi hs đọc phần chú thích dấu sao 1. T¸c gi¶ (?) Em hãy nêu vài nét về thân thế sự nghiệp của tác giả ? - Lµ l¸ cê ®Çu cña th¬ ca c¸ch (sgk) m¹ng vµ kh¸ng chiÕn. 2 . T¸c phÈm II, Đọc , Tìm hiểu văn bản 1, Đọc , tìm hiểu chú thích: Gv cùng hs đọc ( yêu cầu Chú ý - S¸ng t¸c trong nhµ lao Thõa Phñ thay ủoồi gioùng ủoùc . ẹoaùn ủaàu vụựi gũng vui , naựo nửực , phaỏn - Nhan đề : là vế phụ của một c©u trän ý. chấn , đoạn sau với giọng bực bội và các từ ngự cảm thán ..) Giải thích từ khó (?) Khi con tu hú được viết trong hoàn cảnh đặc biệt nào ? - Được viết trong nhà lao thừa phủ ( Huế ) khi tác giả đang 3, Đọc , tìm hiểu chú thích hoạt động cách mạng , mới bị bắt sgk (?) Nên hiêu nhan đề của bài thơ ntn? Hãy viết một đoạn văn có bốn chữ đầu là “ Khi con tu hú” để tóm tắt nội dung bài thơ ? - Khi con tu hú gọi bầy là khi mùa hè đến , người tù cách mạng ( nhân vật trữ tình ) càng cảm thấy ngột ngạt trong phòng giam chật chội , càng thèm khát cháy bỏng cuộc sống tự do tưng bừng ở bên ngoài . Tên bài thơ đã gợi mở cảm xúc của toàn bài (?) Bài thơ này được viết theo thể thơ gì ? Hình thức thơ ấy có dieãn taû caûm xuùc ntn? - Theå thô luïc baùt . Dieãn taû caûm xuùc tha thieát , noàng haäu cuûa taâm hoàn 2, Bố cục: (?) Bài thơ này chia làm mấy đoạn ? Nêu nội dung từng phần ? Đoạn 1 : Cảnh mùa hè Đoạn 2 : tâm trạng người tù (?) Hãy xác định phương thức biểu đạtt chính của mỗi đoạn và 4, Bố cục : 2 đoạn của toàn bài ? +Đoạn 1 : Chủ yếu là miêu tả +Đoạn 2 : Biểu cảm +Toàn bài : kết hợp miêu tả và biểu cảm II, Phân tích: H Đ 3: 1, Caûnh muøa heø a, Cảnh mùa hè :Gọi hs đọc đoạn 1 (?) Thời gian mùa hè được gợi tả bằng những âm thanh nào ?.

(10) + Tieáng tu huù / tieáng ve saâu (?) Trong bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt cũng có tiếng chim tu hú : Tu hú ơi chẳng đến ở cùng bà Kêu chi hoài trên những cảnh đồng xa. Theo em , có gì giống nhau và khác nhau trong cảm nhận tiếng chim tu hú ở hai nhà thơ Tâố Hữu và Bằng Việt ? - Giống nhau : Tiếng tu hú đều gợi không gian đồng quê gần giũ , thân thuộc . Đều là âm thanh được đón nhận bởi tình thöông meán - Khaùch nhau : + Trong thơ BV , tiếng tu hú gợi nhớ về những kỉ niệm thân thöông cuûa tình baø chaùu nôi queâ nhaø + Trong thô TH , tieáng chim tu huù laø aâm thanh baùo hieäu muøa heø sôi động được cảm nhận từ tâm hồn yêu sống , khát khao tự do của người chiến sĩ cách mạng trong cảnh ngộ tù đày (?) Mùa hè còn được gợi tả qua dấu hiệu điển hình nào của không gian . Không gian ấy nhuốm những màu sắc nào ? + Vaøng ( Baép raây vaøng haït ) + Hồng ( đầy sân nắng đào) + Xanh ( TrờiXanh càng rộng càng sao ) (?) Những sản vật điển hình nào của mùa hè được gợi nhắc ? + Luùa chim ñang chín + Traùi caây ngoït daàn + Baép daây vaøng haït (?) Một sự sống như thế nào được gợi lên từ những âm thanh , màu sắc , sản vật đó? - Một sự sống tưng bừng rộn rã , thanh bình , Tràn trề nhựa soáng (?) Bầu trời hạ cao xanh , nơi những tiếng sáo diều vạng trong lời thơ : “Trời xanh càng rộng càng cao – Đôi con diều sáo lộn nhào từng không “ gợi lên một không gian như thế nào ? ( phong khoáng , tự do ) (?) Tác giả đã cảm nhận rõ nát cảnh tượng đó của mùa hè từ trong nhà tù . Điều đó cho thấy năng lực tâm hồn nào của nhà thô ntn? + Noàng naøn tình yeâu cuoäc soáng + Tha thiết với cuộc sống tự do + Nhạy cảm với mọi biến cố của cuộc đời (?) Năng lực yêu quí tự do còn được Tố Hữ thể hiện trong. + Aâm thanh : Tieáng tu huù / tieáng ve saàu. + Maøu saéc : - Vaøng ( Baép raây vaøng haït ) - Hồng ( đầy sân nắng đào) - Xanh ( Trời Xanh càng rộng caøng cao) + Saûn vaät : - Luùa chieâm ñang chín - Traùi caây ngoït daàn - Baép daây vaøng haït  Một sự sống tưng bừng rộn rã , thanh bình , Tràn trề nhựa sống . Qua đó ta thấy được một thế giới tự do , phóng khoáng ). 2, Tâm trạng của nguời tù - Cảm giác bực bội, u uất trong.

(11) những vần thơ nào khác mà em biết ? Coâ ñôn thay laø caûnh thaân tuø Tai mở rộng và , lòng nghe rạo rực Tôi lắng nghe tiếng đời lăn náo nức Ở ngoài kia vui sướng biết bao nhiêu b, Tâm trạng của nguời tù : Gọi hs đọc đoạn cuối (?) Khi nhaø thô vieát : Ta nghe heø daäy beân loøng , em hieåu nhaø thơ đã đón nhận cảnh tươi đẹp của mùa hè bằng thính giác hay bằng sức mạnh của tâm hồn ? + Bằng sức mạnh tâm hồn , bằng tấm lòng (?) Từ đó có thể hình dung trạng thái tâm hồn tác giả ntn? + Nồng nhiệt với tình yêu cuộc sống tự do (?) Con người muốn đạp tan phòng giam hãm khi nghe hè dậy beân loøng coøn vì lí do gì khaùc ? - Cảm giác bực bội, u uất trong nhà giam chật chội thiếu sinh khí (?) Nhận xét về cách diễn đạt lời thơ này , Ý nghĩa của cách diễn đạt này ? - Bộc lộ thẳng thắn ,trực tiếp cảm xúc của lòng mình - Dùng câu cảm thán liên tiếp, dùng một loạt động từ , cách ngắt nhịp đổi khác thường cho thấy trạng thái căng thẳng cao độ đang diễn ra trong tâm hồn người tù mất tự do (?) Mở đầu và kết thúc bài thơ đều có tiếng chim tu hú kêu , nhưng tâm trạng người tù khi nghe tiếng tu hú kêu thể hiện ở câu đầu và câu cuối khác nhau ntn? Vì sao ? ( HSTLN) - Tiếng chim tu hú mở đầu bài thơ gợi ra bức tranh mùa hè trong tưởng tượng với tâm trạng náo nức bồn chồn của nhà thơ - Tiếng chim tu hú ở câu kết gợi cảm xúc khác hẳn : u uất , nôn nóng , khắc khoải – Tâm trạng của kẻ bị cưỡng đoạt tự do , bị tách rời cuộc sống - Vì : Vì 2 tâm trạng được khơi dậy từ hai không gian hoàn toàn khác nhau : tự do và mất tự do (?) Em caûm nhaän ñieàu maõnh lieät naøo dieãn ra trong taâm hoàn con người từ những lời cuối cùng của bài thơ khi con tu hú ? - Thèm khát cao độ cuộc sống tự do - Tâm hồn đang cháy lên khát vọng yêu sống , yêu tự do (?) Hai đoạn thơ , một thiên về tả cảnh , một thiên về tả tình nhưng đều là tiếng nói của một tâm hồn . Em cảm nhận được những điều cao đẹp nào từ tâm hồn ấy ?. nhaø giam chaät choäi thieáu sinh khí - Bộc lộ thẳng thắn ,trực tiếp caûm xuùc cuûa loøng mình - Duøng caâu caûm thaùn lieân tieáp, dùng một loạt động từ , cách ngắt nhịp đổi khác thường cho thaáy traïng thaùi caêng thaúng cao độ đang diễn ra trong tâm hồn người tù mất tự do. * Sù kh¸c nhau cña tiÕng tu hó kªu: - Lóc ®Çu: t©m tr¹ng hoµ hîp víi søc sèng mïa hÌ, thÓ hiÖn lßng say mª cuéc sèng. - Lóc cuèi: t©m tr¹ng u uÊt, kh¾c kho¶i cña ngêi bÞ mÊt tù do, bÞ t¸ch rêi cuéc sèng. - Lí do: tâm trạng đợc khơi dậy tõ hai kh«ng gian hoµn toµn kh¸c nhau và tiếng chim tu hú đều là tiÕng gäi tha thiÕt cña thÕ giíi tù do.  Thèm khát cao độ cuộc sống tự do .Taâm hoàn ñang chaùy leân khát vọng yêu sống , yêu tự do, yêu cách mạng muốn sớm trở về với đồng bào , đồng chí .. III. Toång keát: 1. Nghệ thuật: Viết theo thể thơ lục bát giàu nhạc điệu , mượt mà , uyển chuyển ..

(12) - Lòng yêu sống , niềm khát khao tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trong cảnh tù đày III. Tổng kết (?) Theo em , những tác dụng của thơ lục bát ñem laïi cho baøi thô naøy laø gì ? ( HSTLN) - Coù öu theá dieãn taû caûm xuùc tha thieát , noàng chaùy cuûa taâm hoàn - Giaøu nhaïc ñieäu - Dễ đọc , dễ thuộc , dễ nhớ (?) Tình yêu cuộc sống và khát vọng tự do là cảm xúc thường gặp trong thơ từ của nhiều chiến sĩ cách mạng . Trong vốn thơ của mình , em còn biết những vần thơ nào như thế ? ( HS tự boäc loä ) 4. Củng cố: : học thuộc bài thơ và phần ghi nhớ - Viết một đoạn văn ngắn tả cảnh mùa hè nơi em ở 5. Dặn dò: - Chép và đọc thêm một số bài thơ của TH - Soạn bài “ Tức cảnh Pác Bó”. - Lựa chọn lời thơ đầy ấn tượng để biểu lộ cảm xúc thiết tha , khi lại sôi nổi mạnh mẽ . 2. Ý nghĩa : Bài thơ thể hiện lòng yêu đời , yêu lí tưởng của người chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi trong hoàn cảnh ngục tù . *. Ghi nhớ: SGK. ****************************************************************** Tuaàn: 22 Ngày soạn:16/01/11 Tieát 79 Ngaøy daïy: 18/01/11 CAÂU NGHI VAÁN (TIEÁP). A.Mục tiêu cần đạt : 1. Kiến thức: Các câu nghi vấn dùng với các chức năng khác ngoài chức năng chính . 2. Kĩ năng: Vận dụng kiến thức đã học về câu nghi vấn để đọc - hiểu và tạo lập văn bản . B.Chuaån bò : 1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua 2 vb Quê hương , Khi con t hú ; Tập làm văn qua baøi Thuyeát minh veà moät phöông phaùp ( caùch laøm). Baûng phuï 2. HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : Thêù nào là câu nghi vấn ? Câu nghi vấn dùng để làm gì ? 3, Bài mới : Câu văn cũng như cuộc đời , cuộc đời luôn luôn thay đổi thì câu văn cũng luôn luôn đổi thay để thực hiện chức năng diễn đạt chính xác tới mức tinh tế những cảm xúc , những tâm trạng vô cùng phong phú , đa dạng và phức tạp của con người . Vìthế , các em có thể gặp nhiều câu văn có hình thức giống như một câu nghi vấn , nhưng trên thực tế , nó lại không phải là một câu nghi vấn địch thực . Vậy câu nghi vấn còn chức năng nào khác . Tiết học này sẽ trả lời cho câu hỏi đó ..

(13) I, Những chức năng khác: Gọi hs đọc vd sgk I, Những chức năng khác (?) Hãy tìm những câu có từ nghi vấn trong a, Những người muôn năm cũ / Hồn ở đâu bao giờ ? những ví dụ trên ?  Boäc loä caûm xuùc a, Những người muôn năm cũ / Hồn ở đâu bao b, Mày định nói cho cha mày nghe đấy à? giờ ?  Đe doạ b, Mày định nói cho cha mày nghe đấy à? c, Coù bieát khoâng ? ; Lính ñaâu? ; Sao bay giaùm c, Coù bieát khoâng ? ; Lính ñaâu? ; Sao bay giaùm để nó chạy xồng xộc vào đây như vậy ? để nó chạy xồng xộc vào đây như vậy ? ;Không cần phép tắc gì nữa à? ;Không cần phép tắc gì nữa à?  đe doạ d, Cả đoạn trích là câu nghi vấn e, Con gái tôi vẽ đấy ư? Chả lẽ lại đúng là nó , d, Cả đoạn trích là câu nghi vấn  Khaúng ñònh caùi con meøo hay luïc loïi aáy ? (?) Hãy xác định chức năng của câu nghi vấn e, Con gái tôi vẽ đấy ư? Chả lẽ lại đúng là nó , caùi con meøo hay luïc loïi aáy ? trong đoạn trích ? ( HSTLN)  Boäc loä caûm xuùc a, Boäc loä caûm xuùc * Nhaän xeùt veà daáu keát thuùc : Khoâng phaûi taát b, Đe doạ cả các câu nghi vấn đều kết thúc bằng dấu c, Cả 4 câu đều dùng để đe doạ chấm hỏi , có trường hợp câu nghi vấn kết thúc d, Khaúng ñònh bằng dấu chấm , dấu chấm than hoặc dấu chấm e, Boäc loä caûm xuùc (?) Nhận xét về dấu kết thúc những câu nghi lững vaán treân ? - Không phải tất cả các câu nghi vấn đều kết thúc bằng dấu chấm hỏi . Câu nghi vấn thứ 2 ở (e) kết thúc bằng dấu chấm than , chức không phaûi laø daáu chaám hoûi II, Kết luận: Ghi nhớ : sgk (?) Qua phân tích II, Kết luận: Ghi nhớ : sgk các vd trên , hãy khái quát chức năng của câu nghi vấn và dùng dấu cuối câu ? ( ghi nhớ sgk) III, Luyeän taäp Bài tập 1 : Tìm câu nghi vấn và công dụng của những câu nghi vấn đó a, Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư ? ( Bộc lộ cảm xúc ) b, Trong khoå thö chæ rieâng “ Than oâi!” khoâng phaûi laø caâu nghi vaán * Phuû ñònh ; boäc loä caûm xuùc c, Sao ta không ngắm sự biệt li theo tâm hồn một chiếc lá nhẹ nhàng rơi ? Caàu khieán ; boäc loä caûm xuùc d, Oâi, neáu theá thì coøn ñaâu laø quaû boùng bay? ( phuû ñònh , boäc loä caûm xuùc ).

(14) Baøi taäp 2 a, Sao cụ lo xa quá thế ? ; Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại ? ; Aên mãi hết đi thì đến lúc cheát laáy gì maø lo lieätu * Caâu 1 phuû ñònh ; caâu 2 : khaúng ñònh ; caâu 3 : phuû ñònh b, Cả đàn bò giao cho thằng bé không ra người , không ra ngợm ấy , chăn dắt làm sao? * Boäc loä suï baên khoaên ngaàn ngaïi c, Ai bảo thảo một tự nhiên không có tình mẫu tử ? (Khẳng định )d, Thằng bé kia , mày có việc gì ? ; Sao lại đến đây mà khóc ? ( dùng để hỏi)  Trong những câu nghi vấn đó , câu c1thể thay thế được bằng một câu không phải là câu nghi vấn có ý nghĩa tương tự a, Sao cụ phải lo xa quá thế . ; không nên nhịn đói mà tiền để lại . ; Aên hết thì lúc chết lấy gì maø lo lieäu . b, Không biết chắc là thằng bé có thể chăn dắt được đàn bò hay không . c, Thảo mộc tự nhiên có tình mẫu tử . Bài tập 3 : Đặt câu nghi vấn không dùng để hỏi a, Bạn có thể kể cho mình nghe nội dung của bộ phim “ cánh đồng hoang được không ? b, ( Lão Hạc ơi!) Sao đời lão khốn cùng đến thế Bài tẫp : Trong nhiều trường hợp giao tiếp , những câu như vậy dùng để cào . Người nghe không nhất thiết phải trả lời , có thể đáp lại bằng một lời chào khác 4. Củng cố : Học thuộc lòng ghi nhớ - Hoàn thành hết bài tập còn lại 5. Dặn dò: - Soạn bài tiếp theo :Câu cầu khiến Tuần: 23 NS: 16/01/11 21/01/11 TiÕt 80 : THUYẾT MINH VỀ MỘT PHƯƠNG PHÁP ( CÁCH LÀM ) I. Môc tiªu bµi häc 1.KiÕn thøc: -Biết cách thuyết minh về một phương pháp, một thí nghiệm. - Đặc điểm , cách làm một bài văn thuyết minh . 2.KÜ n¨ng : - Quan sát đối tượng cần thuyết minh : một phương pháp ( cách làm ) . - Rèn kĩ năng trình bày lại một phương pháp làm việc nào đó với một mục đích nhất định 3.T tëng. Cã ý thøc sö dông v¨n thuyÕt minh . II. ChuÈn bÞ - ThÇy: So¹n gi¸o ¸n, - Trß: ChuÈn bÞ bµi. III. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc. 1. KiÓm tra. - Khi viÕt ®o¹n v¨n TM cÇn chó ý ®iÒu g×? Ch÷a BT 2. Bµi míi :. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 : - HS đọc VD a, b. Nội dung cần đạt I. Giíi thiÖu mét ph¬ng ph¸p (c¸ch lµm) 1.VB : a, b (SGK).

(15) - Hai VB cã nh÷ng môc nµo chung? V× sao l¹i thÕ? - Trong 3 mục đó, mục nào là quan träng? - Cách làm đợc trình bày theo thứ tự nµo? (thứ tự nhất định : trớc  sau  cho kết qu¶ mong muèn) - Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi v¨n cña 2 VB? (gọn, súc tích, vừa đủ) - HS đọc ghi nhớ. Hoạt động 2 : - Mét sè trß ch¬i : ChiÕc nãn kú diÖu, trß ch¬i ©m nh¹c, ®uæi h×nh b¾t ch÷…. - HS đọc bài “ Phơng pháp đọc nhanh ” - Hãy chỉ ra cách đặt vấn đề? - Có các cách đọc nào? - ND và hiệu quả của phơng pháp đọc nhanh đợc nêu trong bài ntn? - Các số liệu trong bài có ý nghĩa gì đối với việc giới thiệu phơng pháp đọc nhanh? (CM cho sù cÇn thiÕt, yªu cÇu, c¸ch thøc, kh¶ n¨ng, t¸c dông cña ph¬ng ph¸p đọc nhanh là có cơ sở và có thể áp dụng, rèn luyện đợc với mỗi ngời chúng ta).. 2. NhËn xÐt - Muèn lµm c¸i g× ph¶i cã : + Nguyªn vËt liÖu + Cách làm (theo trình tự nhất định) + Yªu cÇu thµnh phÇn 3. Ghi nhí (SGK) II. LuyÖn tËp Bµi 1 : §Ò : ThuyÕt minh mét trß ch¬i th«ng dông cña trÎ em. * Dµn bµi : 1. MB : - Giíi thiÖu kh¸i qu¸t trß ch¬i 2. TB : a. Sè ngêi ch¬i, dông cô ch¬i. b. C¸ch ch¬i (luËt ch¬i) - Th¾ng? - Thua? - Ph¹m luËt? c. Yêu cầu đối với trò chơi. 3. KÕt bµi - KÕt qu¶, c¶m nghÜ vÒ trß ch¬i. Bµi 2 : * Cách đặt vấn đề (Ngày nay…vấn đề) : yêu cầu thực tiễn cấp thiết hoặc buộc phải tìm cách đọc nhanh. * Thân bài (có nhiều cách đọc…có ý chí) : - Giới thiệu những cách đọc chủ yếu : + Cách đọc thành tiếng + Cách đọc thầm : theo dòng và theo ý. - Những yêu cầu và hiệu quả của phơng pháp đọc nhanh. * KÕt bµi (Trong nh÷ng n¨m…hÕt) : Nh÷ng sè liÖu dẫn chứng về kết quả của phơng pháp đọc nhanh.. 4.Cñng cè. - Gọi HS đđọc lại Ghi nhớ. -Đọc một số bài văn thuyết minh cho HS nghe. 5.Củng cố. -Häc thuéc ghi nhí -ViÕt bµi hoµn chØnh (C©u 1 – PhÇn luyÖn tËp) Tuaàn :23 Tieát 81. ********************************* Ngày soạn:16/01/11 Ngaøy daïy: 21/01/11. TỨC CẢNH PÁC BÓ A.Mục tiêu cần đạt : 1. Kiến thức:. (Hoà Chí Minh).

(16) - Một đặc điểm thơ Hồ Chí Minh : sử dụng thể thơ tứ tuyệt để thể hiện tinh thần hiện đại của người chiến sĩ cách mạng . - Cuộc sống vật chất và tinh thần của HCM trong những năm tháng hoạt động cách mạng đầy gian khó , gian khổ qua một bài thơ được sáng tác trong những năm tháng cách mạng chưa thành công . 2 . Kĩ năng: - Đọc - hiểu thơ tứ tuyệt của HCM. - Phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm . B.Chuaån bò : 1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp : Với phần Tiếng Việt qua vb Câu cầu khiến , với TLV ở vb Thuyết minh một danh lam thắng cảnh , với Lịch Sử ở thời kì 1941 – BH mới về nước hoạt động , với các bài thơ của Bác ( Rằm tháng Giêng , cảnh khuya, lớp 7) và sắp học bài ( Ngắm trăng , đi đường) 2.HS: Thầy và trò cùng sưu tầm bản sao bức tranh vẽ BH đang ngồi bên bàn đá chông chêng ở Pác Bó dịch sử Đảng C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : Vì sao bài thơ lại đặc nhan đề là Khi con tu hú ? Đọc thuộc lòng và diễn caûm baøi thô . - Aâm thanh của tiếng chim tu hú mở đầu và kết thúc đoạn 2 có vai trò gì ? Tâm trạng của nhà thơ trong 2 đoạn ấy có được thể hiện bằng 1 cách không ? Vì sao? 3, Bài mới : Ở lớp 7 , các em đã được học 2 bài thơ rất hay của Bác . Hãy nhớ lại tên , hoàn cảnh sáng tác và thể loại của 2 bài thơ này ? Đó là những bài thơ nổi tiếng của CTHCM viết hồi đầu kháng chiến chống pháp ở Việt Bắc .Con hôm nay, Chúng ta lại một lần nữa được gặp Người ở suối LêNin , hang Pác Bo ( huyện Hà Quảng , Tỉnh Cao Bằng)vào mùa xuân năm 1941 qua bài thơ tứ tuyệt Tức cảnh Pác Bó .. I, Giới thiệu vài nét về tác giả , tác phẩm: Gọi hs đọc chú thích dấu sao sgk (?) Haõy neâu vaøi neùt veà taùc giaû , taùc phaåm? ( Sgk) II, Đọc, Tìm hiểu vb 1 Đọc – tìm hiểu chú thích : GV cùng hs đọc ( yêu cầu giọng đọc vui , pha chút hóm hỉnh , nhẹ nhàng , thanh thoát , thoải mái , sảng khoái ; rõ nhịp thơ 4/3 hoặc 2/2/3) Giải thích từ khó (?) Người làm thơ , khi nhân một sự việc , một cảnh tượng nào đó mà cảm hứng thì thơ ấy thường được gọi là tức cảnh . Từ đó có thể hiểu tên bài thơ Tức cảnh Pác Bó ntn? - Cảnh Pác Bó , nơi diễn ra sinh hoạt và làm việc của Bác trong những ngày cách mạng gian khổ đã gợi cảm xúc vui thích , thoải mái để người cao hứng làm thơ Tức cảnh Pác Bó. I. Tìm hiểu chung: 1, Giới thiệu vài nét về tác giả , taùc phaåm : Sgk 2, Đọc, Tìm hiểu vb 3 Đọc – tìm hiểu chú thích. 4, Boá cuïc : 2 phaàn.

(17) (?) Bài thơ được viết theo thể thơ gì ? ( TN TT) (?) Em nhận ra phương thức biểu đạt nào được kết hợp trong vb ? Trong đó phương thức nào là chủ đạo ? - Kết hợp tự sự và biểu cảm , trong đó biểu cảm là chủ đạo 2, Boá cuïc (?) Theo doõi noäi dung , coù theå taùch baøi thô naøy thành mấy ý lớn ? Nêu nội dung của mỗi ý ? -3 câu đầu – Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Bó -1 caâu cuoái – caûm nghó cuûa Baùc 3, Phaân tích a, Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Bó Gọi hs đọc 3 câu đầu (?) Caáu taïo cuûa caâu 1 coù gì ñaëc bieät ? Chæ ra caáu taïo ñaëc bieät đó ? - Dùng phép đối : Sáng ra bờ suối /tối vào hang - Đối thời gian : sáng , tối ; Đối không gian: suối ,hang - Đối hoạt động : ra, vào (?) Theo em, phép đối này có sức diễn tả sự việc và con người ntn? ( Diễn tả hoạt động đều đặn , nhịp nhàng của con người . Diễn tả quan hệ gắn bó hoà hợp giữa con người và thiên nhieân Paùc Boù ) (?) Từ câu thơ đó ta hiểu gì về cuộc sống của Bác khi ở Pác Bó?) (Cuộc sống hài hoà , thư thái và có ý nghĩa của người cách mạng luôn làm củ hoàn cảnh (?) Dựa vào chú thích trong sgk , hãy giải nghĩa lời thơ Cháo beï rau maêng vaãn saún saøng ? (?) Câu thơ kể về những thứ hết sức đơn giản như chaó bẹ rau măng , lại có sức gợi suy tư về con người cách mạng và thiên nhiên ở Pác Bó . Cảm nghĩ của em ntn? - Bữa ăn đơn giản nhưng chan chứa tình cảm , bởi đó là những thứ do thiên nhiên ban tặng và con người cung cấp (?) Em có nhận xét gì về giọng điệu của 2 câu thơ đầu ? - Giọng điệu êm ái , thoải mái , nhẹ nhàng (?) Qua đó, phản ánh trạng thái tâm hồn ntn của người làm thô ? - Trong gian khoå vaãn thö thaùi vui töôi , say meâ cuoäc soáng , cách mạng , hoà hợp với thiên nhiên và con người Pác Bó (?) Trong câu thơ Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng . Được sử dụng nghệ thuật gì ? Đối á ý và đối thanh :. II, Phaân tích 1, Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Bó + Sáng ra bờ suối /tối vào hang. - Dùng phép đối , cho thấy cuộc sống hài hoà , thư thái và có ý nghĩa của người cách mạng luôn làm chủ hoàn cảnh. + Chaùo beï rau maêng vaãn saún saøng - Bữa ăn đơn giản nhưng chan chứa tình cảm , bởi đó là những thứ do thiên nhiên ban tặng và con người cung cấp  Cả 2 câu thơ thể hiện được Giọng điệu êm ái ,thoải mái , nhẹ nhàng . Qua đó thể hiện được dù - Trong gian khổ vẫn thư thaùi vui töôi , say meâ cuoäc soáng , cách mạng , hoà hợp với thiên nhiên và con người Pác Bó. + Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng - Đối ý và đối thanh , Láy, cho ta thấy hình tượng người chiến sĩ được khắc hoạ chân thực vừa có tầm vóc lớn lao , trong tư thế uy nghi , giống như bức tượng đài vị laõnh tuï caùch maïng.

(18) - Đối ý : điều kiện làm việc tạm bợ / nội dung công việc quan troïng , trang nghieâm ; - Đối thanh : bằng ( chông chênh ) / Trắc ( dịch sử Đảng) - Laùy “ choâng cheânh (?) Hãy giải thích từ chông chênh ? - Chông chênh nó không chỉ miêu tả cái bàn đá tự tạo mà còn phần nào gợi ra cái ý nghĩa tượng trưng cho thế lưc cách mạng nước ta đang trong thời kì khó khăn (?) Dịch sử Đảng là làm việc gì , mục ích ? - BH dịch sử Đảng Cộng sản Liên Xô làm tài liệu huấn luyện cán bộ , đồng thời chính là xoay chuyển lịch sử VN (?) Hình ảnh Bác ngồi bên bàn đá Chông chênh dịch sử Đảng có ý nghĩa ntn? - Đó là hình tượng người chiến sĩ được khắc hoạ chân thực vừa có tầm vóc lớn lao , trong tư thế uy nghi , giống như bức tượng đài vị lãnh tụ cách mạng (?) Từ 3 câu thơ đầu em thấy con người cách mạng hiện lên ntn? ( yeâu thieân nhieân , yeâu coâng vieäc caùch maïng . Luoân tìm thấy niềm vui hoà hợp giữa tâm hồn với cách mạng , với thế giới tạo vật , Luôn làm chủ cuộc sống trong bất kì hoàn cảnh naøo b, Cảm nghĩ của Bác : Gọi hs đọc câu thơ cuối (?) Từ nào có ý nghĩa quan trọng nhất của câu thơ ? Vì sao ? - Từ sang ; Sang : sang trọng , giàu sang - ở đây là sự sang trọng , giàu có về mặt tinh thần của những cuộc đời làm cách mạng lấy lí tưởng cứu nước làm lẽ sống , khoâng heà bò khoù khaên, gian khoå thieáu thoán khuaát phuïc - Coøn laø caùi sang troïng giaøu coù cuûa moät nhaø thô luoân tìm thaáy sự hài hoà tự nhiên , thư thaío trong sạch với thiên nhiên đất trời (?) Trong thơ, Bác hay nói cái sang của người làm cách mạng , kể cả khi chịu cảnh tù đày . Em còn biết những câu thô naøo nhö theá ? - Hoâm nay xieàng xích thay daây troùi Mỗi bước leng keng tiếng ngọc rung - Tuy bò tình nghi laø giaùn ñieäp Mà như khanh tướng vẻ ung dung (?) Niềm vui trước cái sang của một cuộc sống đầy gian khổ cho ta hiểu thêm vẻ đẹp nào trong cách sống của Bác ?. 2, Caûm nghó cuûa Baùc Cuộc đời cách mạng thật là sang - ở đây là sự sang trọng , giàu có về mặt tinh thần của những cuộc đời làm cách mạng lấy lí tưởng cứu nước làm lẽ sống , không hề bò khoù khaên, gian khoå thieáu thoán khuaát phuïc - Coøn laø caùi sang troïng giaøu coù của một nhà thơ luôn tìm thấy sự hài hoà tự nhiên , thư thái trong sạch với thiên nhiên đất trời  Lạc quan , tin tưởng vào sự nghiệp cách mạng mà Người theo ñuoåi III, Toång keát: 1. NT: - Có tính hàm súc , ngắn gọn . - Vừa mang đặc điểm cổ điển , truyền thống vừa có tính chất mới mẻ , hiện đại . - có lời thơ bình dị pha giọng dùa vui , hóm hỉnh . Tạo được tứ thơ độc đáo , bất ngờ , thú vị và sâu sắc . 2. Ý nghĩa: Bài thơ thể hiện cốt cách tinh thần Hồ Chí Minh luôn tràn đầy niềm lạc quan , tin tưởng vào sự nghiệp cách mạng . *. Ghi nhớ: sgk.

(19) III, Tổng kết: Ghi nhớ : sgk (?) Bài thơ Tức cảnh Pác Bó nói với chúng ta điều gì về những ngày Bác sống và làm việc ở Pác Bó? ( Ghi nhớ ) 4. Củng cố: Chốt lại phần nghệ thuật và ý nghĩa của bài thơ . 5. Dặn dị ø: : Học thuộc bài thơ , phần ghi nhớ . Soạn bài “ Vọng nguyệt”. TUẦN: 23 NS: 23/01/11 ND:25/1/11 TiÕt 82 : CÂU CẦU KHIẾN I. Môc tiªu bµi häc. 1.KiÕn thøc: - Hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu cầu khiến, phân biệt các câu cầu khiến với các câu kiểu kh¸c. - N¾m v÷ng chøc n¨ng cña c©u cÇu khiÕn. BiÕt c¸ch sö dông c©u cÇu khiÕn phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp. 2.KÜ n¨ng: Nhận biết câu cầu khiến trong văn bản. RÌn kÜ n¨ng sö c©u cÇu khiÕn . II. ChuÈn bÞ - Thµy: So¹n gi¸o ¸n ,SGK,SGV. - Trß: ChuÈn bÞ bµi III. Tiến trình hoạt động dạy – học 1. KiÓm tra - Nªu c¸c chøc n¨ng cña c©u nghi vÊn? - Ch÷a bµi tËp 2 a, b, c . 2. Bµi míi + Kể tên các loại câu chia theo mục đích nói? + KÓ, hái, cÇu khiÕn, c¶m th¸n.. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 : - HS đọc Vd ( SGK) 1 - Trao đổi nhóm 2’ câu hỏi trong SGK a) Nh÷ng ®o¹n trÝch trªn cã c©u nµo lµ c©u cÇu khiÕn? b) §Æc ®iÓm, h×nh thøc cña c©u cÇu khiÕn? c) Câu cầu khiến dùng đẻ làm gì? a : - Thôi đừng lo lắng: Khuyên bảoâ - Cø vÒ ®i Yªu cÇu - §i th«i cony/c b : Có các từ cầu khiến : đừng, đi, thôi - Hãy cho biết đặc điểm hình thức và chức năng cña c©u cÇu khiÕn? Bµi tËp 2: - Gọi h/s đọc--- đọc đúng ngữ điệu - Cách đọc câu “ Mở cửa” trong VD b có gì khác với đọc “ Mở cửa” câu a?  C©u b ph¸t ©m víi giäng nhÊn m¹nh h¬n - Câu “ Mở cửa! ” dùng để làm gì?, khác với câu ‘më cöa” trong (a) ë chç nµo?. Néi dung I. §Æc diÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng 1.VD: 1 ( SGK) NhËn xÐt ( SGK) - H×nh thøc + Có từ ngữ cầu khiến : Hãy , đừng, chớ.. + Chức năng : ra lệnh , y/c, đề nghị, khuyên b¶o…. 2.VD 2 (SGK) *NhËn xÐt.

(20) + Câu a : Dùng để trả lời câu hỏi + Câu b :Dùng để đề nghị, ra lệnh - Quan s¸t Vd, khi viÕt c©u cÇu khiÕn cÇn chó ý ®iÒu g×? - HS đọc to ghi nhớ ( SGK) Hoạt động 2 : - Y/c lµm viÖc c¸ nh©n trong vë BT - Ch÷a bµi, nhËn xÐt, Bæ sung. Câu a: Nghĩa không đổi nhng t/c y/c nhẹ hơn b: NghÜa cÇu khiÕn m¹nh, cã vÎ kÐm lÞch sù c: ý nghĩa của câu bị thay đổi: Chúng ta gồm ngời nói, ngời nghe còn các anh chỉ có ngời nghe -Th¶o luËn nhãm 4 b¹n - C¸c nhãm trëng b¸o c¸o - C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt bè sung C©u hái bæ sung: Trêng hîpc: t×nh huèng m« t¶ trong truyÖn vµ h×nh thøc v¾ng mÆt CN trong hai c©u cÇu khiÕn cã g× liªn quan víi nhau kh«ng? -Có trong tình huống gấp gáp, đồi những ngời có liªn quan ph¶i cã h® nhanh, kÞp thêi, cÇu khiÕn thêng rÊt ng¾n gän- v¾ng CN. + Khi viÕt : Dïng dÊu(!) hoÆc dÇu(.)trong trêng hợp ý cầu khiến không đợc nhấn mạnh 3. Ghi nhí : SGK III. LuyÖn tËp BT1( SGK) Hình thức: Câu a: hãy; b: đi; c: đừng - NhËn xÐt chñ ng÷ : C©u a : v¾ng CN; b: «ng gi¸o; c:chóng ta - thªm bít a: Con h·y lÊy g¹o lµm b¸nh.. b: H¸t tríc ®i c: Nay các anh đừng BT2 - C©u cµu khiÕn a: Th«i…Êy ®i b: Các con đừng khóc c: §a tay cho t«i mau!, cÇm lÊy tay t«i núa! C©u a: V¾ng CN- tõ cÇu khiÕn ®i b: Có CN- từ cầu khiến đừng c: V¾ng CN- kh«ng cã tõ cÇu khiÕn chØ cã ng÷ ®iÖu cÇu khiÕn BT3: Ở (a) vắng chủ ngữ. Ở (b) có chủ ngữ. Nhờ có chủ ngữ (b) ý cầu khiến nhẹ hơn, thể hiện rõ tình cảm của người nói đối với người nghe.. 4. Củng cố: -. Gọi HS đọc lại ghi nhớ. -. GV khái quát lại nội dung bài học 5.Híng dÉn häc ë nhµ: -. Học bài, làm bài tập 4,5 sgk -. Chuẩn bị bài Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh.. Tuaàn 23 Tieát 83. Ngày soạn :16/01/11 Ngaøy daïy :19/01/11. THUYEÁT MINH VEÀ MOÄT DANH LAM THAÉNG CAÛNH A.Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: - Sự đa dạng về đối tượng được giới thiệu trong văn bản thuyết minh ..

(21) - Đặc điểm , cách làm bài văn thuyết minh về danh lam thắng cảnh . - Mục đích , yêu cầu , cách quan sát và cách làm bài văn giới thiệu danh lam thắng cảnh . 2. Kĩ năng: - Quan sát danh lam thắng cảnh . - Đọc tài liệu , tra cứu , thu nhập, ghi chép những tri thức khách quan về đối tượng để sử dụng trong bài văn thuyết minh về danh lam thắng cảnh . - Tập tạo lập được một văn bản thuyết minh theo yêu cầu : biết viết một bài văn thuyết minh về một cách thức , phương pháp, cách làm có đọ dài trên 300 chữ . B.Chuaån bò : 1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua vb Tức cảnh Pác Bó , với phần TV qua bài Caâu caàu khieán 2.HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : - Em hieåu theá naøo laø 1 danh lam thaéng caûnh ? - Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh thường là công việc của ai ? Nhằm mục đích gì ? 3. Bài mới Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1 : - Học sinh đọc bài văn mẫu - Bài thuyết minh giới thiệu mấy đối tợng? Các đối tợng ấy có quan hệ với nhau ntn? + Hai đối tợng Hồ hoàn Kiếm và Đền Ngọc S¬n + Hai đối tợng có quan hệ gần gũi với nhau, gắn bó với nhau, đền Ngọc Sơn đợc toạ lạc trên Hå Hoµn KiÕm - Qua bµi thuyÕt minh , em biÕt g× vÒ Hå Hoµn Kiếm và đền Ngọc Sơn? + Hå Hoµn KiÕm : Nguån gèc h×nh thµnh, sù tÝch tªn hå + §Òn Ngäc S¬n : Nguån gèc s¬ lîc, qu¸ tr×nh xây dựng đền Ngọc Sơn, vị trí và cấu trúc của đền - Muốn có kiến thức đó, ngời viết phải làm gì? + §äc s¸ch tra cøu tµi liÖu, hái han th¨m thó quan s¸t Bµi viÕt s¾p xªp bè côc ntn? Theo em bµi nµy cã thiÕu sãt g× vÒ bè côc? ( Th¶o luËn nhãm 2phót) + Bè côc : Gåm 3phÇn - §o¹n 1: NÕu tÝnh tõ…thuû qu©n: Gt Hå Hoµn KiÕm - §o¹n 2: Theo truyÒn thuyÕt…g¬m Hµ Néi : giới thiệu đền Ngọc Sơn - §o¹n 3: Cßn l¹i : Giíi thiÖu Bê Hå + Bµi nµy thiÕu phÇn më bµi : dÉn kh¸ch cã c¸i nh×n bao qu¸t vÒ quÇn thÓ danh lam th¾ng c¶nh. Néi dung. I. Giíi thiÖu mét danh lam th¾ng c¶nh * NhËn xÐt VD ( SGK). * Giíi thiÖu vÒ danh lam th¾ng c¶nh + Tra cøu s¸ch vë, hái han, quan s¸t th¨m thó + Bài viết có đủ ba phần : MB- TB- KB + Giíi thiÖu kÌm víi miªu t¶, b×nh luËn trªn c¬ sở kiến thức đáng tin cậy.

(22) hå Hoµn KiÕm vµ §Òn Ngäc S¬n - Theo em néi dung bµi thuyÕt minh cßn thiÕu những gì? ( miêu tả vị trí độ rộng hẹp của hồ, vị trí của Tháp Rùa, của đền Ngọc Sơn, cầu Thª Hóc, miªu t¶ quang c¶nh xung quanh, c©y cèi, mµu níc xanh, rïa næi lªn,…bµi viÕt cßn kh«) - Muèn lµm mét bµi v¨n thuyÕt minh ngêi viÕt ph¶i lµm g×? - HS đọc to phần ghi nhơSGK Hoạt động 2 : Yªu cÇu : Häc sinh th¶o luËn nhãm Ch÷a bµi nhËn xÐt bæ sung Häc sinh lµm bµi trong vë bµi tËp  Gi¸o viªn chèt l¹i: Giíi thiÖu danh lam thắng cảnh phải chú ý điều gì? vị trí địa lí, th¾ng c¶nh gåm cã nh÷ng bé phËn nµo? lÇn lît giíi thiÖu, m« t¶ tõng phÇn vÞ trÝ của thắng cảnh trong đời sống tình cảm của con ngời, sử dụng yếu tố miêu tả để kh¬i gîi.. + Lêi v¨n chÝnh x¸c biÓu c¶m * Ghi nhí SGK II. LuyÖn tËp Bµi 1 : LËp l¹i bè côc * MB : Giíi thiÖu quÇn thÓ danh lam th¾ng c¶nh hå g¬m §NS * TB : - Giới thiệu hồ hoàn kiếm : vị trí, diện tích, độ s©u n«ng qua c¸c mïa, sù tÝch tr¶ g¬m, nãi kü h¬n vÒ th¸p rïa, vÒ rïa hå g¬m- quang c¶nh dêng phè quanh hå. - Giới thiệu đền Ngọc Sơn (nh ý 1) * KB : ý nghÜa lÞch sö , v¨n ho¸ cña th¾ng c¶nh. Bµi häc vÒ gi÷ g×n t«n t¹o th¾ng c¶nh. Bµi 2 : Tr×nh tù giíi thiÖu : * Tõ trªn g¸c nhµ Bu ®iÖn nh×n bao qu¸t c¶nh Hồ - đền. - Từ đờng Đinh Tiên Hoàng nhìn Đài Nghiên, Tháp Bút, qua cầu Thê Húc, vào đền. - Tả bên trong đền. - Tõ trÊn Ba §×nh nh×n ra hå, phÝa Thuû T¹, phÝa Th¸p Rïa giíi thiÖu tiÕp. Bµi 3 : ViÕt l¹i theo bè côc 3 phÇn cÇn gi÷ l¹i : - LÞch sö hå Hoµn KiÕm víi c©u chuyÖn vua Lª tr¶ g¬m. - N¨m 1864, NguyÔn V¨n Siªu söa l¹i… - Ngµy nay, khu quanh hå thµnh tªn bê Hå – N¬i héi tô cña nh©n d©n ta trong ngµy lÔ tÕt.. -C¸c chi tiÕt kh¸c nªn bá v× rêm rµ. 4. Củng cố: -. Gọi HS đọc lại ghi nhớ. -. GV chốt lại nội dung bài học. 5.Híng dÉn häc ë nhµ. - Học bài, làm bài tập. -. Chuẩn bị bài Ôn tập về văn bản thuyết minh. ******************************************** Tuaàn : Ngày soạn:2/01/11 Tieát 84 Ngaøy daïy : 21/01/11 OÂN TAÄP VEÀ VAÊN BAÛN THUYEÁT MINH A.Mục tiêu cần đạt : 1. Kiến thức: - Khái niệm văn bản thuyết minh . - Các phương pháp thuyết minh. - Yêu cầu cơ bản khi làm văn thuyết minh. - Sự phong phú ,đa dạng về đối tượng cần giới thiệu trong văn bản thuyết minh . 2. Kĩ năng:.

(23) - Khái quát , hệ thống những kiến thức đã học. - Đọc - hiểu yêu cầu đề bài văn thuyết minh . - Quan sát đối tượng cần thuyết minh . - Lập dàn ý , viết đoạn văn và bài văn thuyết minh. B.Chuaån bò : 1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp : phần văn qua vb Tức cảnh Pác Bó , Phần tiếng việt ở bài Câu cầu khiến .Bảng hệ thông hoá , một số đề bài và dàn ý các kiểu bài thuyết minh 2.HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : kieåm tra vieäc chaån bò baøi cuûa hs 3, Bài mới : I. Lí thuyeát: I, Lí thuyeát Baøi 1: Baøi 1 : (?) vb thuyết minh có vai trò và tác - Vì nó cung cấp tri thức , những hiểu biết để con dụng ntn trong đời sống ? người có thể vận dung , phục vụ lợi ích của mình . Trong đời sống hàng ngày không thể thiếu được các vb thuyeát minh Bài 2 :(?) Vb thuyết minh có những Bài 2 : VB thuyết minh có tính chất tri thức , khách tính chất gì khác với vb tự sự , miêu quan ; là loại vb có khả năng cung cấp tri thức xác taû , bieåu caûm , nghò luaän ? thực , hữu ích cho con người . VB thuyết minh khác với vb nghị luận , tự sự , miêu tả , biểu cảm , hành chính công vụ ở chổ vb thuyết minh chủ yếu trình bày tri thức một cách khách quan , giúp con người hiểu biết được đặc trưng , tính chất của sự vật , hiện tượng và biết cách sử dụng chúng vào mục đích có lợi cho con người Baøi 3: Bài 3 : Khi làm một bài văn thuyết minh , người (?) Muốn làm tốt bài văn thuyết minh viết cần phải nghiên cứu , tìm hiểu sự vật , hiện , cần phải chuẩn bị những gì ? Bài tượng cầnthuyết minh , nhất là phải nắm bắt được văn thuyết minh phải làm nổi bật bản chất đặc trưng của chúng , để tránh sa vào trình ñieàu gì ? baøy caùc bieåu hieän khoâng tieâu bieåu khoâng quan troïng Bài 4 : Để bài văn có sức thuyết phục , dễ hiểu , Bài 4. Hướng dẫn về nhà: người ta có thể sử dụng phối hợp nhiều phương (?) Những phương pháp thuyết minh pháp thuyết minh như : nêu định nghĩa , liệt kê , nào thường được chú ý vận dụng ? nêu ví dụ , dùng số liệu , so sánh đối chiếu , phân tích , phân loại ...

(24) II, Luyeän taäp Baøi 1 : a,Laäp yù : - Tên đồ dùng , hình dáng , kích thước , màu sắc , cấu tạo các bộ phận , cách sử dụng , những điều cần lư ý khi sử dụng đồ dùng b.Daøn yù chung MB : Khái quát tên đồ dùng và công dụng TB : Hình dáng , chất liệu , kích thước , màu sắc + Caáu taïo caùc boä phaän + Cách sử dụng + Caùch baûo quaûn KB : Những điều cần lưu ý khi lựa chọn để mua , khi sử dụng , khi gặp sự số . Vai trò của vật dùng đó trong đời sống b, Laäp yù - Tên thể laọi , vb , hiểu biết về những đặc đểm hình thức thể loại : Tính chất , nội dung chủ yếu , số câu , số chữ , cách gieo vần , cách sáng tạo - Daøn yù MB : Giới thiệu chung về vb hoặc thể thơ , vị trí của nó đối với vh xh hoặc h65 thông thể loại TB : Giới thiệu , phân tích cụ thể về nội dung và hình thức của vb , thể loại ( tuỳ đối tượng mà mức độ thuyết minh có thể đơn giản hay chi tiết hoặc rất chi tiết ) KB : Những điều cần lưu ý khi thưởng thức hoặc sáng tạo thể loại , vb. ************************************************************* Tuaàn 24 Tieát 85. Ngày soạn :23/1/11 Ngaøy daïy :25/1/11 NGAÉM TRAÊNG. A. Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs: - Cảm nhận được tình yêu thiên nhiên đặc biệt sâu sắc của BH , dù trong hoàn cảnh tù ngục , Người vẫn mở rộng tâm hồn tìm đến giao hoà với vầng trăng ngoài trời. - Thấy được sức hấp dẫn nghệ thuật của bài thơ.

(25) B.Chuaån bò : 1.GV. Dự kiến khả năng tích hợp : Qua các bài trăng của Bác , với phần TV qua bài Câu cảm thán , Câu trần thuật , với phần TLV qua bài văn Biểu cảm - Taäp thô Nhaät kí trong tuø ; moät soá baøi phaân tích , bình giaûng baøi thô Ngaém traêng 2.HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ :- Đọc thuộc lòng Tức cảnh Pác Bó ? - Em hiểu thế nào là thú lâm tuyền ? Thú lâm tuyền của HCM có hoàn toàn giống với thú laâm tuyeàn cuûa Nguyeãn Traõi , Nguyeãn Bænh Khieâm , Nguyeãn Khuyeán khoâng ? Vì sao 3, Bài mới : ( GV giới thiệu ) I, Hoàn cảnh ra đời bài thơ (?) Hãy nêu vài nét về I, Hoàn cảnh ra đời bài thơ - Bài thơ được viết trong nhà tù hoàn cảnh sáng tác bài thơ ? ( sgk) Tưởng giới thạch , Khi Bác bị vô cớ bắt giam tại Trung Quốc thaùng 8 naêm 1945 II, Đọc, Tìm hiểu vb II, Đọc, Tìm hiểu vb 1, Đọc – Giải thích từ khó :GV cùng hs đọc ( yêu 1, Đọc – Giải thích từ khó sgk cầu đọc phải chính xác cả phần phiên âm chữ Hán và bài thơ dịch . Khi đọc bản phân âm chữ Hán , lưu ý giọng điệu thích hợp với cảm xúc ở câu 2 và nhịp , chữ đăng đối với 2 câu sau Giải thích từ khó (?) Nhận vật trữ tình trong bài thơ này là người ngắm trăng , có quan hệ ntn với tác giả ? (?) Bài thơ được viết theo thể thơ gì ? (TNTT) 2, Boá cuïc : 2 phaàn 2, Bố cục (?) Cuộc ngắm trăng trong tù của Bác được diễn tả trong một sự đối lập giữa cái không có và những điều sẳn có để ngắm trăng . Nếu thế theo em : Caâu thô naøo noùi veà caùi khoâng coù trong cuoäc ngaém trăng ; câu nào diễn tả những điều sẵn có trong cuộc 3, Phân tích ngaém traêng aCaùikhoângcoùtrongcuoäcngaém 2 Caâu 1 . Caâu 2,3,4 traêng 3, Phaân tích Ngục trung vô tửu diệu vô hoa - a, Caùi khoâng coù trong cuoäc ngaém traêng Goïi hs đọc câu thơ thứ nhất - Hai laàn khoâng laø khaúng ñònh (?) Sự thật nào được nói tới trong câu thơ đó ? không hề có rượu và hoa cho sự - Trong nhà tù Tưởng Giới thạch thiếu thốn đủ điêuì , thưởng ngoạn của con người.

(26) huống gì là những thứ đem lại vui thú cho con người như rượu và hoa (?) Chữ vô lặp lại trong câu thơ này có ý nghĩa gì ? - Hai lần không là khẳng định không hề có rượu và hoa cho sự thưởng ngoạn của con người (?) Cuộc ngắm trăng của người xưathường gắn liền với rượu và hoa , khi trong tù không rựợu cũng không hoa thì cuộc ngắm trăng ở đây sẽ như thế nào ? ( thiếu nhiều thứ , khó thực hiện ) (?) Nếu thực hiện được cuộc ngắm trăng ấy , con người phải tự có thêm điều gì ? - Niềm say mê lớn với trăng , tình yêu mãnh liệt ới thiên nhiên . Nghĩa là có yếu tố tinh thần có thể vượt leân treân caûnh ngoä ngaët ngheøo (?) Đặt cả bài thơ Ngắm trăng câu thơ mở đầu có ý nghóa gì ? - Nói cái không có để chuẩn bị nói nhiều hơn về những cái sẵn có trong cuộc ngắm trăng của tác giả ở những câu tiếp theo b, , Những điều sẵn có trong cuộc ngắm trăng: Gọi hs đọc 3 câu tiếp theo (?) Đọc câu thơ dịch : Cảnh đẹp đêm nay , khó hững hờ , cho biết : Câu thơ này nguyên dạng ntn ở bản phieân aâm vaø dòch nghóa ? (?)Theo em có gì khác về kiểu câu trong 3 lời thơ naøy ? - Caâu thô dòch thuoäc kieåu caâu traàn thuaät. Caâu thô phieân aâm vaø dòch nghóa thuoäc kieåu caâu nghi vaán (?) Vậy câu nghi vấn dùng để hỏi hay dùng để bộc lộ cảm xúc của người viết ? - Vừa dùng để hỏi , vừa dùng để bộc lộ cảm xúc (?) Nếu câu thơ đó là bộc lộ cảm xúc của người viết , thì cảm xúc đó là gì ? - Traïng thaùi xao xuyeán cuûa taâm hoàn khoâng caàm loøng được trước vẻ đẹp khó hững hờ của tạo hoá về đêm (?) Trạng thái tình cảm khó hững hờ trước cảnh đẹp đêm nay đã biến thành hành vi nào của con người ? Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ (?) Hãy nhắc lại câu thơ này ở bản phiên âm ?. - Niềm say mê lớn với trăng , tình yêu mãnh liệt với thiên nhieân . Nghóa laø coù yeáu toá tinh thần có thể vượt lên trên cảnh ngoä ngaët ngheøo. b,Những điều sẵn có trong cuoäc ngaém traêng Đối thử lương tiêu nại nhược haø ?. - Traïng thaùi xao xuyeán cuûa taâm hồn không cầm lòng được trước vẻ đẹp khó hững hờ của tạo hoá về đêm. Nhân hướng song tiền khán minh nguyeät - Để ngắm trăng người tù phải hướng ra ngoài song sắt nhà tù Bác chủ động đến với thieân nhieân , queân ñi thaân phaän tù đày . Đó là tình yêu thiên nhiên đến độ quên mình Nguyeät toøng song khích khaùn thi gia.

(27) Nhân hứng song tiền khán minh nguyệt (?) Nếu chỉ là hành động ngắm trăng , thì đó cũng là việc thường tình . Nhưng cái khác trong hành động ngắm trăng ở đây là gì ? - Để ngắm trăng người tù phải hướng ra ngoài song saét nhaø tuø (?) Từ đó em cảm nhận được gì trong tình yêu thiên nhiên của Bác ? ( Bác chủ động đến với thiên nhiên , quên đi thân phận tù đày . Đó là tình yêu thiên nhiên đến độ quên mình ) (?) Từ câu thơ dịch : Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thô , theo baûn phieân aâm thì ntn? (?) Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng và tác duïng cuûa noù ? (?) Trăng ngắm nhà thơ , đó là việc khác thường , nhưng khác thường hơn nữa là trăng chủ động theo khe cửa tòng song khích để đến với người tù . Điều này cho thấy đặc điểm nào trong quan hệ giữa Bác với thiên nhiên ? - Qh gaàn giuõ , thaân tình luoân coù nhau trong moïi caûnh ngoä (?) Khi ngắm trăng và được ngắm trăng người tù bổng thấy mình trở thành thi gia ? Vì sao thế ? - Trăng xuất hiện khiến người tù quên đi thân phận mình , tâm hồn được tự do rung động với vẻ đẹp của thieân nhieân - Tâm hồn tự do rung cảm trước vẻ đẹp thì đó là tâm hoàn cuûa thi gia (?) Trong baøi thô Tin thaéng traän sau naøy Baùc coù caâu : Trăng vào cửa sổ đòi thơ , so với câu trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ ở bài Ngắm trăng em thấy có những điểm nào giống nhau trong hình ảnh trăng và người ? ( HSTLN) - Trăng đều đến tìm bạn với người . Người đều thành nhaø thô (?) Trong 2 câu thơ diễn tả hoạt động ngắm của người và trăng , Bác đã sử dụng nghệ thuật gì ? Tác dụng của nghệ thuật đó ? III, Ghi nhớ : (?) Cuộc ngắm trăng diễn ra trong điều. - Sử dụng phép nhân hoá , gợi tả cảnh trăng có linh hồn , trở nên sinh động gần gũi , thân thiết với người. - Trăng xuất hiện khiến người tuø queân ñi thaân phaän mình , taâm hồn được tự do rung động với vẻ đẹp của thiên nhiên - Tâm hồn tự do rung cảm trước vẻ đẹp thì đó là tâm hồn của thi gia. III, Ghi nhớ : sgk.

(28) kiện không bình thường , nhưng lại thuộc về một nhu cầu rất bình thường của tâm hồn Bác .Theo em , đó là nhu cầu nào ? Nhu cầu ấy phản ánh vẻ đẹp nào trong taâm hoàn vaø caùch soáng cuûa Baùc ? ( HSTLN) Được giao hoà với thiên nhiên , Khát khao cái đẹp , sống cho cái đẹp (?) Ở bài Ngắm trăng , hồn thơ của Bác được diễn đạt trong một hình thức thơ với những dấu hiệu nổi baät naøo ? - Thể thơ TNTT , sử dụng phép đối , phép nhân hoá linh hoạt 4. Hướng dẫn về nhà:: Học thuộc phần ghi nhớ và bài thơ - Tìm thêm một số bài thơ có hình ảnh trăng của Bác mà em đã học - Soạn bài mới : Chiếu dời đô. ***********************************************************************. Tuaàn 24 Tieát 85. Ngày soạn Ngaøy daïy ĐI ĐƯỜNG ( Taåu loä ) ( Hoà Chí Minh ). A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Hiểu được ý nghĩa tưng tưởng của bài thơ : từ việc đi đường gian lao mà nói lên bài học đười đời , đường cách mạng - Cảm nhận được sức truyền cảm nghệ thuật của bài thơ : rất bình dị , tự nhiên mà chặt chẽ , mang yù nghóa saâu saéc.

(29) B.Chuaån bò 1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp : Với một số bài thơ viết từ cảm hứng đi đường , trên đường đi khác của HCM trong tập Nhật kí trong tù , với bài thơ Hành lộ nan ( Đường đi khó) của Lí Bạch , với TV ở bài Câu cảm thán 2.HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : 3, Bài mới I, Đọc – tìm hiểu Tìm hiểu vb: I, Đọc – tìm hiểu Tìm hiểu vb 1, Đọc – tìm hiểu chú thích:Gv cùng hs đọc : chú ý 1, Đọc – tìm hiểu chú thích bản phiên âm , thể thơ thất ngôn tứ tuyệt , nhịp 4-3 , 2-2-3 ; nhấn mạnh các điệp từ tẩu lộ , trùng sang ; gioïng chaäm raõi , suy ngaãm Giải thích từ khó 2, Bố cục (?) Bài thơ có cấu tạo mấy phần ? (4 phần) 2, Bố cục : Khai , thừa, chuyển , hợp 3, Phân tích 3, Phân tích * câu 1 ( khai đề ) Gọi hs đọc câu khai đề (?) Hãy nhận xét , so sánh giữa câu thơ ở phần phiên * câu 1 ( khai đề ) âm chữ hán và bản dịch thơ ? Taåu loä taøi tri taåu loä nan - Câu dịch mềm mại hơn nhưng lại bỏ điệp từ tẩu lộ . laøm giaûm ñi ít nhieàu gòong thô suy ngaãm , thaám thía (?) Vậy , nhà thơ – người tù suy ngẫm điều gì ? Nhờ đâu mà ta biết được điều đó ? - Đó là những suy ngẫm , thấm thía được HCM đúc  Đó là những suy ngẫm , thấm rút từ bao cuộc chuyển lao , đi đường : hết đèo cao , thía được HCM đúc rút từ bao trèo núi khổ sở , đày ải vô cùng gian nan , vất vả cuộc chuyển lao , đi đường : hết (?) Nhưng câu thơ có phải chỉ là nghĩa đen nỗi gian đèo cao , trèo núi khổ sở , đày truân của việc đi bộ trên đường núi ấy không ? Em ải vô cùng gian nan , vất vả biết bài thơ nào , câu thơ Đường nào cũng nói về chủ đề ấy ? - Bên cạnh nghĩa đen thấm thía cái khó khăn , gian * Câu 2 ( thừa) lao của việc đi bộ trên đường núi , câu thơ còn hàm ý Trùng san chi ngoại hựu trùng thế lộ nan – một chủ đề quen thuộc và phổ biến san * Câu 2 ( thừa) Gọi hs đọc câu thừa (?) Phân tích 2 lớp nghĩa của câu thơ này . Từ trùng  Cần nhìn thẳng vào khó khăn san dịch thành từ núi cao đã thật sát chưa ? Vì sao ? gian khổ mà vượt qua nó . - Dòch truøng san laø nuùi cao khoâng thaät saùt vì HCM Muoán bieát bôi khoâng theå chæ.

(30) đâu có chủ ý nói đến núi cao hay thấp mà Người chủ ý nói tới lớp núi , dãy núi cứ hiện ra tiếp nối , liên miên như để thử thách ý chí và nghị lực của người tù , cứ thế khó khăn chồng chất , gian lao liên tiếp gian lao (?) Bài học được rút ra từ câu thơ này là gì ? - Cần nhìn thẳng và khó khăn gian khổ mà vượt qua noù . Muoán bieát bôi khoâng theå chæ hoïc bôi treân caïn maø nhất định phải nhảy xuống nước * Câu 3 : Yêu cầu hs đọc câu 3 ( câu chuyển ) (?) Nhận xét điệp từ trùng san được sử dụng tiếp theo kiểu gì ? Giống như những cách điệp trong câu thơ nào , của tác giả nào đã học? - Loái ñieäp voøng troøn , baéc caàu . Caùch ñieäp naøy laøm cho maïch thô , yù thô noái lieàn taïo moät caûm giaùc lieân miên không hết , kéo dài mãi của cảnh vật hoặc tâm traïng (?) Vậy , ở câu thơ này , tác giả muốn khái quát qui luật gì , mở ra tâm trạng như thế nào của chủ thể trữ tình ? - Caâu thô chuyeån , chuyeån maïch thô , yù thô , vuùt leân theo chieàu cao cuûa daõy nuùi cuoái cuøng , luùc khoù khaên nhaát , hieåm ngheøo , gian truaân , vaát vaû nhaát thì cuõng chính là lúc đích đến đang chờ. Câu 4 : Gọi hs đọc câu cuối ( hợp ) (?) Câu thơ tả tư thế nào của người đi đường ? - Từ tư thế người tù bị đoạ đày triền miên trên đường bị giải đi hết ngày này sang ngày khác bỗng trở thành người du khách ung dung say đắm ngắm phong cảnh đẹp (?) Tâm trạng của người tù khi đứng trên đỉnh núi ntn? - Tâm trạng sung sướng , hân hoan của người đi đường , cũng là hình ảnh biểu trưng . Đó là hình ảnh người chiến sĩ cách mạng trên đỉnh cao của chiến thaéng , traûi qua bao gian khoå hi sinh. hoïc bôi treân caïn maø nhaát ñònh phải nhảy xuống nước * Caâu 3 ( chuyeån ) Trùng san đăng đáo cao phong haäu - Loái ñieäp voøng troøn , baéc caàu . Caùch ñieäp naøy laøm cho maïch thô , yù thô noái lieàn taïo moät caûm giaùc lieân mieân khoâng heát , keùo dài mãi của cảnh vật hoặc tâm traïng - Caâu thô chuyeån , chuyeån maïch thô , yù thô , vuùt leân theo chieàu cao cuûa daõy nuùi cuoái cuøng , luùc khoù khaên nhaát , hieåm ngheøo , gian truaân , vaát vaû nhaát thì cũng chính là lúc đích đến đang chờ Câu 4 ( hợp) Vạn lí dư đồ cố miên gian  Tâm trạng sung sướng , hân hoan của người đi đường , cũng là hình ảnh biểu trưng . Đó là hình ảnh người chiến sĩ cách maïng treân ñænh cao cuûa chieán thaéng , traûi qua bao gian khoå hi sinh II, Ghi nhớ : sgk.

(31) II, Ghi nhớ : sgk 4. Hướng dẫn về nhà: : Học thuộc bài thơ và phần ghi nhớ . Soạn bài ( Chiếu dới đô) 5. Ruùt kinh nghieäm:.Ruùt kinh nghieäm:. *********************************************************************** Tuaàn : Tieát 86. CAÂU CAÛM THAÙN. Ngày soạn Ngaøy daïy. A.Mục tiêu â cần đạt : * Giuùp hs : - Hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu cảm thán . Phân biệt câu cảm thán với các kiểu câu khaùc - Nắm vững chức năng của câu cảm thán . Biết sử dụng câu cảm thán phù hợp với tình huống giao tieáp B.Chuaån bò : 1.GV : Dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua bài Ngắm trăng và Đi đường . Bảng phụ 2.HS : học bài , soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : Hãy nêâu đặc điểm hình thức và chức năng của câu cầu khiến ? - Laøm baøi taäp 5 3, Bài mới I.Đặc điểm hình thức và chức năng của câu cảm I.Đặc điểm hình thức và chức thaùn naêng cuûa caâu caûm thaùn a, Đặc điểm hình thức: Gọi hs đọc vd a, Đặc điểm hình thức (?) Trong những đoạn trích trên , câu nào là câu cảm - Có từ cảm thán : hỡi ơi , than oâi thaùn ? a, Hỡi ơi lão Hạc ! - Thường được kết thúc bằng b, Than oâi ! daáu chaám than (?) Đặc điểm hình thức nào giúp ta nhận biết đó là caâu caûm thaùn ? b, Chức năng - Có từ cảm thán : hỡi ơi , than ôi - Dùng để bộc lộ cảm xúc của - Thường được kết thúc bằng dấu chấm than người nói , người viết trong giao b, Chức năng tieáp haèng ngaøy vaø trong vb (?) Câu cảm thán dùng để làm gì ? ngheä thuaät.

(32) - Dùng để bộc lộ cảm xúc của người nói , người viết trong giao tieáp haèng ngaøy vaø trong vb ngheä thuaät (?) Vậy khi viết đơn , biên bản , hợp đồng hay trình bày kết quả giải 1 bài toán … có thể dùng câu cảm thaùn khoâng ? Vì sao ? ( HSTLN) - Ngôn ngữ trong đơn , hợp đồng ( ngôn ngữ trong vb hành chính công vụ ) và ngôn ngữ trình bày kết quả giải 1 bài toán ( ngôn ngữ trong vb khoa học ) là ngôn ngữ duy lí , ngôn ngữ của tư duy lô – gíc , nên không thích hợp với việc sử dụng những yếu tố ngôn ngữ bộc loä caûm xuùc II, Luyeän taäp Baøi taäp 1 : Nhaän bieát caâu caûm thaùn + Caâu caûm thaùn a, Than oâi ! 3 Lo thay ! nguy thay ! b, Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi! c, Trao ôi, có biết đâu rằng : hung hăng , hống hách láo chỉ tổ đem thân mà trả nợ cho những cử chỉ ngu dại của mình thôi . Bài tập 2 : Phân tích tình cảm , cảm xúc trong các ngữ cảnh và nhận biết câu a, Lời than thân của người nông dân xưa b, Lời than thân của người chinh phụ trước nỗi truân chuyên do chiến tranh gây ra c, Tâm trạng bế tắc của nhà thơ trước cuộc sống ( trước cách mạng tháng tám ) d, Sự ân hận của DM trước cái chết thảm thương , oan ức của DC * Tuy đều bộc lộ tình cảm , cảm xúc nhưng không có câu nào là câu cảm thán , Vì không có hình thức đặc trưng của kiểu câu này Bài tập 3 : Đặt câu cảm thán để thể hiện cảm xúc - Meï ôi, tình yeâu cuûa meï daønh cho con thieâng lieâng bieát bao - Đẹp thay cảnh mặt trời buổi bình minh 4. Hướng dẫn về nhà: : Học thuộc ghi nhớ , làm hết bài tập vào vở - Soạn bài “ Câu trần thuật” 5. Ruùt kinh nghieäm:. ***********************************************************************.

(33) Tuaàn : Tieát 87,88:. Ngày soạn : Ngaøy daïy : VIEÁT BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 5. A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Củng cố nhận thức lí thuyết về vb thuyết minh ; vận dụng thực hành sáng tạo một vb thuyết minh cụ thể đảm bảo các yêu cầu : đúng kiểu loại , bố cục mạch lạc ; có các yếu tố miêu tả , biểu cảm , bình luện , những con số chính xác .. nhưng vẫn phải phục vụ cho mục đích thuyết minh B.Chuaån bò : 1.GV : ra đề bài và yêu cầu khi làm đề bài đó 2.HS : hoïc baøi , chuaån bò giaáy C. lên lớp : Tiến trình 1.ôån định tổ chức 2.Kieåm tra baøi cuõ : ( Kieåm tra vieäc chuaån bò giaáy cuûa hs ) 3.Bài mới : A, Đề bài : * Thuyết minh về trường của em.

(34) B, Yeâu caàu. - Thể loại : Thuyết minh - Nội dung : Thuyết minh về trường D, Daøn baøi chung A.Mb : Giới thiệu chung về trường, vị trí, vai trò của nó đối với vh, xh ở địa phương B.TB : Giới thiệu, trình bày, giải thích C.KB : khẳng định vị trí, vai trò của nó đối với vh, xh ở địa phương,sự cần thiết trong việc tôn tạo và bảo vệ ngôi trường 4. Hướng dẫn về nhà: Về nhà học bài và soạn bài “ Chương trình địa phương ( phần Tập Laøm Vaên). Tuaàn: Tieát 89:. Ngày soạn : Ngaøy daïy : CAÂU TRAÀN THUAÄT. A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs: - Hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu trần thuật . Phân biệt câu trần thuật với các kiểu câu khaùc - Nắm vững chức năng của câu trần thuật . Biết sử dụng câu trần thuật phù hợp với tình huoáng giao tieáp B.Chuaån bò : 1.GV dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua bài Chiếu dời đô ; phần tiếng việt qua bài Caâu phuû ñònh ; TLV qua baøi Chöông trình ñòa phöông 2.HS : học bài , soạn bài C.Tiến trình lên lớp :.

(35) 1, ổn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ : Nêu đặc điểm hình thức và chức năng của câu nghi vấn , câu cầu khieán , caâu caûm thaùn ? cho vd minh hoïa 3, Bài mới : I.Đặc điểm hình thức I.Đặc điểm hình thức a, đặc điểm hình thức : Gọi hs đọc vd a, đặc điểm hình thức (?) Trong các đoạn trích trên , những câu nào không –Không có đặc điểm hình thức có đặc điểm hình thức của những câu đã học ( nghi của những câu nghi vấn , cầu khieán , caûm thaùn vaán , caàu khieán , caûm thaùn ) ? - Khi viết câu trần thuật thường - Chæ coù caâu : oâi Taøo kheâ ! laø caâu caûm thaùn - Những câu còn lại ta gọi là câu trần thuật keát thuùc baèng daáu chaám , nhöng ñoâi khi noù cuõng keát thuùc baèng dấu chấm than hoặc dấu chấm b, Chức năng lửng (?)Những câu này dùng để làm gì ? a, câu 1,2 là các câu trần thuật dùng để trình bày suy b, Chức năng nghĩ của người viết về truyền thống dân tộc ta , câu 3 - Thường dùng để thông báo, laø caâu yeâu caàu nhận định, kể, miêu tả . Ngoài b, câu 1 là câu trần thuật dùng để kể , câu 2 thông ra còn dùng để yêu cầu, đề nghị baùo hay boäc loä tình caûm , caûm xuùc c, dùng để miêu tả hình thức ông Cai Tứ d, câu 2 dùng để nhận định , câu 3 bộc lộ tình cảm , caûm xuùc (?) Hãy nhận xét về cách dùng dấu câu trong những vd treân ? - Khi viết câu trần thuật thường kết thúc bằng dấu chaám , nhöng ñoâi khi noù cuõng keát thuùc baèng daáu chaám than hoặc dấu chấm lửng (?) Trong caùc kieåu caâu nghi vaán, caàu khieán , caûm thán và trần thuật kiểu câu nào được dùng nhiều nhất vì sao ? ( HSTLN) - Câu trần thuật được sử dụng nhiều nhất vì : Nó có thể thoả mãn nhu cầu trao đổi thông tin và trao đổi tư tưởng tình cảm của con người trong giao tiếp hằng ngaøy cuõng nhö trong vb - Ngoài chức năng thông tin – thông báo , câu trần thuật còn được dùng để yêu cầu , đề nghị , bộ lộ tình cảm , cảm xúc .. nghĩa là câu trần thuật có thể thực hiện hầu hết cácchức năng của 4 kiểu câu đã học.

(36) II, Luyeän taäp Baøi taäp 1 : Xaùc ñònh caùc kieåu caâu a, cả 3 câu đều là câu trần thuật . cấu dùng để kể , còn câu 2, 3 dùng để bộc lộ tình cảm , cảm xuùc b, câu 1 là câu trần thuật dùng để kể . Câu 2 là câu cảm thán ( được đáng dấu bằng từ quá ) dùng để bộc lộ tình cảm , cảm xúc . Câu 3, 4 : là câu trần thuật dùng để bộc lộ tình cảm , cảm xuùc Bài tập 2 : Câu thứ 2 trong phần dịch nghĩa bài thơ Ngắm trăng của HCM là câu nghi vấn ( giống với kiểu câu của câu trong nguyên tác bằng chữ Hán : Đối thử klương tiêu nại nhược hà ? ) , trong khi câu tương ứng trong phần dịch thơ là câu trần thuật . Hai câu này tuy khác nhau về kiểu câu nhưng cùng diễn đạt một ý nghĩa : đêm trăng đẹp gây sự xúc động mãnh liệt cho nhà thơ , khiến nhà thơ muốn làm một điều gì đó Bài tập 3 : Xác định các kiểu câu và chức năng a, Caâu caàu khieán ; b, Caâu nghi vaán c, aâu traàn thuaät Cả 3 câu đều dùng để cầu khiến ( có chức năng giống nhau ) Caâu b, c theå hieän yù caàu klhieán nheï nhaøng hôn caâu a Bài tập 4 : Tất cả các câu trong phần này đều là câu trần thuật , trong đó câu a và câu được dẫn lại ở câu b dùng để cầu khiến Còn câu b dùng để kể Bài tập 6 : GV hướng dẫn cho hs viết 4. Hướng dẫn về nhà: : học thuộc ghi nhớ . Hoàn tất các bài tập - Soạn bài mới Câu phủ định 5. Ruùt kinh nghieäm:. ***********************************************************************.

(37) Tuaàn: Tieát 90:. Ngày soạn : Ngaøy daïy : CHIẾU DỜI ĐÔ ( Lí Coâng Uaån ). A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Thấy được khát vọng của nhân dân ta về một đất nước độc lập , thống nhất , hùng cường và khí phách của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh được phản ánh qua Chiếu dời đô - Nắm được đặc điểm cơ bản của thể chiếu . Thấy được sức thuyết phục to lớn của Chiếu dời đô là sự kết hợp giữa lí lẽ và tình cảm . Biết vận dụng bài học để viết văn nghị luận B.Chuaån bò : 1GV dự kiến khả năng tích hợp : Phần Tiếng Việt qua bài câu trần thuật và câu phủ định , Phần TLV qua bài Chương trình địa phương . Một số tranh ảnh về đền thơ Lí Bạch hoặc chùa Buùt Thaùp 2.HS : học bài , soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : Đọc thuộc lòng và diễn cảm vb phiên âm chữ Hán và bản địch thơ 2 bài Ngắm trăng và Đi đường . Trình bày ngắn gọn hoàn cảnh sáng tác của mỗi bài thơ 1. Qua 2 bài thơ , em nhận rõ hơn tâm hồn của người tù cộng sản như thế nào ? 3, Bài mới I, Giới thiệu tác giả , tác phẩm I, Giới thiệu tác giả , tác - Gọi hs đọc chú thích dấu sao phaåm Sgk (?) Haõy neâu vaøi neùt veà taùc giaû – taùc phaåm ? ( sgk) II, Đọc , tìm hiểu vb II, Đọc , tìm hiểu vb 1. Đọc – tìm hiểu chú thích GV cùng hs đọc ( yêu cầu 1. Đọc – tìm hiểu chú thích : giọng điệu trang trọng nhưng có những câu cần nhấn mạnh sắc thái tình cảm tha thiết hoặc chân tình ) Giải thích từ khó (?) Từ chú thích , hãy cho biết : Đặc điểm cb của thể chieáu treân caùc phöông dieän : muïc ñích , noäi dung , hình thức ? sgk (?) Quan sát vb chiếu dời đô cho biết : Bài chiếu này.

(38) thuộc kiểu vb nào đã học ? Vì sao em biết được điều đó ? (Kiểu vb nghị luận vì nó được viết = phương thức lập luận để trình bày và thuyết phục người nghe và người đọc ) (?) Nếu là văn nghị luận thì vấn đề nghị luận ở bài chieáu naøy laø gì ? - Sự cần thiết phải dời khinh đô 2, Bố cục (?) Vấn đề đó được trình bày bằng mấy mấy luận điểm ? Mỗi luận điểm ứng với đoạn nào vb Chiếu dời đô? - Luận điểm 1 : Vì sao phải dời đô ( từ đầu đến không thể không dời đô) - Luận điểm 2 : Vì sao Đại la xứng đáng là kinh đô bậc nhất ? ( đoạn còn lại ) 3, Phân tích : Gọi hs đọc đoạn 1 a Vì sao phải dời đô ? (?) Luận điểm trong văn nghị luận thường được triển khai bằng một số luận cứ ( tức là một số lí lẽ và dẫn chứng ) . Theo dõi vb hãy cho biết : Luận điểm vì sao phải dời đô được làm rõ những luận cứ nào ? - Dời đô là điều thường xuyên xảy ra trong lịch sử các triều đại . - Nhà Đinh và Lê của ta đóng đô một chỗ là một hạn cheá ) (?) Theo dõi luận cứ 1 cho biết : Những lí lẽ và chứng cớ nào được viện dẫn ? - Nhà thương năm lần dời đô , nhà chu ba lần dời đô - Không phải theo ý riêng mà vì muốn đóng đô ở nơi trung tâm , mưu toan nghiệp lớn , tính kế muôn đời cho con chaùu - Khiến cho vận nước lâu dài , phong tục phần vinh (?) Tính thuyết phục của các chứng cớ và lì lẽ đó là gì ? - (Có sẵn trong lịch sử , các cuộc dời đô đó đều mang lại lợi ích lâu dài và phần vinh cho dân tộc) (?) Ý định dời đô bắt nguồn từ kinh nghiệm lịch sử đã cho thaáy yù chí maõnh lieät naøo cuûa LCU , cuõng nhö cuûa dân tộc ta thời lí ? (Noi gương sáng , không chịu thua. 2, Boá cuïc : 2 phaàn. 3, Phaân tích a. Vì sao phải dời đô ? - Dời đô là điều thường xuyên xảy ra trong lịch sử các triều đại.  LCU Noi göông saùng , khoâng chịu thua các triều đại hưng thịnh đi trước . Muốn đưa đất nước ta đến hùng mạnh lâu daøi. - Nhà Đinh và Lê của ta đóng ñoâ moät choã laø moät haïn cheá  Đề cập đến sự thật của đất nước liên quan đến nhà Đinh , nhà Lê định đô ở Hoa Lư . Điều này không đúng với kinh nghiệm lịch sử , khiến đất nước ta không trường tồn , phoàn vinh.

(39) các triều đại hưng thịnh đi trước . Muốn đưa đất nước ta đến hùng mạnh lâu dài ) (?) Theo dõi luận cứ 2 cho biết : Những lí lẽ và chứng cớ nào được viện dẫn ? - Hai nhà Đinh , Lê không noi theo dấu cũ , cứ đóng yên đô thành . Khiến cho triều đại không được lâu bền , trăm họ phải hao tổn , muôn vật không được thích nghi (?) Tính thuyết phục của các lí lẽ , chứng cớ trên là gì ? - ( Đề cập đến sự thật của đất nước liên quan đến nhà Đinh , nhà Lê định đô ở Hoa Lư . Điều này không đúng với kinh nghiệm lịch sử , khiến xđất nước ta không trường tồn , phồn vinh ) (?) Bằng những lí lẽ hiểu biết lịch sử , giải thích lí do hai triều Đinh, Lê vẫn phải dựa vào vùng núi Hoa Lư để đóng đô ? Thời Đinh , Lê nước ta luôn phải chống chọi với nạn ngoại xâm (?)Vậy tình thuyết phục của lí lẽ dời đô được tăng lên khi người viết lồng vào cảm xúc của mình : Trẫm rất đau xót về việc đó , không thể không dời đổi . Cảm xúc đó phản ánh khát vọng gì của LCU ? - Khát vọng muốn thay đổi đất nước để phát triển đết nước đến hùng cường b, Vì sao Đại la xứng đáng là kinh đô bậc nhất? Gọi hs đọc đoạn 2 (?) Luận điểm thứ hai được trình bày bằng những luận cứ nào ? - Cái lợi thế của thành Đại La - Đại La là thắng địa của đất Việt (?) Theo dõi luận cứ 1 cho biết : Để làm rõ lợi thế của thành Đại La , tác giả bài chiếu đã dùng những chứng cớ nào ? - Là kinh đô của Cao Vương . Là nơi trung tâm trời đất , có thế rồng cuộn hổ ngồi , đúng ngôi nam bắc đông tây , tiện hướng nhìn sông dựa núi (?) Theo dõi luận cứ 2 cho biết : Đất như thế nào gọi là thaéng ñòa ? - Địa thế rộng mà bằng ; cao mà thoáng . Dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt ; muôn vật cũng rất mực. => Khát vọng muốn thay đổi đất nước để phát triển đấtá nước đến hùng cường b, Vì sao Đại la xứng đáng laø kinh ñoâ baäc nhaát? - Cái lợi thế của thành Đại La: Laø kinh ñoâ cuûa Cao Vương , nơi trung tâm trời đất , coù theá roàng cuoän hoå ngoài , đúng ngôi nam bắc đông tây , tiện hướng nhìn sông dựa núi - Đại La là thắng địa của đất Vieät : Ñòa theá roäng maø baèng ; cao mà thoáng . Dân cư khỏi chòu caûnh khoán khoå ngaäp luït ; muôn vật cũng rất mực phong phuù toát töôi Khát vọng sự thông nhất đất nước , hi vọng về sự bần vững cuûa quoác gia , khaùt voïng veà đát nước hùng mạnh. III, , Ghi nhớ : sgk.

(40) phong phuù toát töôi (?) Khi tiên đoán được như thế thì tác giả đã bộc lộ khaùt voïng naøo cuûa nhaø vua cuõng nhö cuûa daân toäc ta luùc bấy giờ ? - Khát vọng sự thông nhất đất nước , hi vọng về sự bần vững của quốc gia , khát vọng về đát nước hùng mạnh (?) Cuối bài chiếu là lời tuyên bố : trẫm muốn dực vào sự thuận lợi của đất ấy để định chỗ ở , Các khanh nghĩ thế nào ? Em hiểu gì về tư tưởng và tình cảm của LCU qua lời tuyên bố này ? - Cách kết thúc manh tính chất đối thoại, trao đổi , tạo sự đồng cảm giữa mệnh leệnh của vua với thần dân III, , Ghi nhớ :(?) Học qua vb này , em hiểu khát vọng nào của của nhà vua và dân tộc ta phản ánh ? ( ghi nhớ ) (?) Từ bài chiếu dời đô , em trân trọng những phẩm chaát naøo cuûa LCU ? ( HSLLN) 4. Hướng dẫn về nhà: :Học thuộc ghi nhớ sgk . Soạn bài : Hịch tướng sĩ 5. Ruùt kinh nghieäm:. ***********************************************************************. Tuaàn :. Ngày soạn :.

(41) Tieát 91:. CAÂU PHUÛ ÑÒNH. Ngaøy daïy :. A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu phủ định - Nắm vững chức năng của câu phủ định . Biết sử dụng câu phủ định phù hợp với tình huống giao tieáp B.Chuaån bò : 1.GV dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua vb Chiếu dời đô , Phần TLV qua vb chương trình ñòa phöông . Baûng phuï 2.HS : học bài , soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, kiểm tra bài cũ : Hãy nêu đặc điểm hình thức của câu trần thuật ? cho vd minh hoạ 3, Bài mới I.Đặc điểm hình thức và chức năng I.Đặc điểm hình thức và chức a, Đặc điểm hình thức: Gọi hs đọc vd naêng (?) Về đặc điểm hình thức , các câu b,c,d có gì a, Đặc điểm hình thức khác so với câu a ? - Có chứa từ phủ định : không , chưa - Có chứa từ phủ định : không , chưa , chẳng , chaúng, khoâng phaûi , chaúng phaûi … b, Chức năng : (?) Về chức năng , các câu b,c,d coù gì khaùc caâu a ? b, Chức năng - Caùc caâu naøy phuû ñònh vieäc Nam ñi Hueá , coøn sgk caâu a thì khaúng ñònh vieäc Nam ñi Hueá Yêu cầu hs đọc vd2 (?) Trong đoạn trích trên , những câu nào có từ ngữ phủ định ? - Khoâng phaûi - Ñaâu coù (?) Cho biết mục đích sử dụng các từ ngữ phủ ñònh cuûa maáy oâng thaày boùi ? - Khoâng phaûi laø baùc boû - Đâu có : trực tiếp bác bỏ nhận định (?) Qua tìm hieåu vd , haõy khaùi quaùt laïi ñaëc ñieåm hình thức và chức năng của câu phủ định ? ( sgk) II. Kết luận: Ghi nhớ (SGK/ ) III. Luyeän taäp Baøi taäp 1 : Có những từ phủ định bác bỏ : - Cụ cứ tưởng thế chứ nó chả hiểu gì đâu.

(42) - Không chúng con không đói nữa đâu Còn câu : Hai đứa ăn hết ngần kia củ khoai thì no … củng có ýbác bỏ , nhưng không phải là câu phủ định , vì không có từ phủ định - Vaûø laïi ai nuoâi maø chaúng baùn hay gieát thòt ! laø caâu phuû ñònh mieåu taû Baøi taäp 2 : Tất cả câu a,b, c đều là câu phủ định vì đều có những từ phủ định . Nhưng những câu phủ định này có điểm đặc biệt là có từ phủ định kết hợp với một từ phủ định khác - Như câu a : không phải là không ( kết hợp với 1 từ nghi vấn ) ; câu c : ai chẳng kết hợp với 1 từ phủ định khác và một từ bất định ; câu b không ai không - Khi đó ý nghĩa của cả câu là khẳng định chức không phải phủ định * Những câu phủ định có ý nghĩa tương tự : a, Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường , song có ý nghĩa ( nhất định ) b, Tháng tám , hồng ngọc đỏ , hồng hạc vàng , ai cũng từng ăn tết ttrung thu , ăn nónhư ăn cả muøa thu vaøo loøng c, Từng qua thời thơ ấu HN , ai cũng có một lần nghển cổ … Baøi taäp 3 : - Nếu thay thì câu này phải viết lại : “ Choắt chưa dậy được nằm thoi thóp” + Phải bỏ từ nữa , vì nếu thêm từ nữa là câu sai Khi thay không bằng chưa thì nghĩa của câu cũng thay đổi - Chưa biểu thị ý phủ định đối với điều mà cho đến một thời điểm nào đó không có , nhưng sau thời điểm đó có thể có . Còn không cũng biểu thị ý phủ định đối với điều nhất định , nhöng khoâng coù haøm yù veà sau coù theå coù Baøi taäp 4 : Caùc caâu trong caùc phaàn naøy khoâng phaûi laø caâu phuû ñònh Đẹp gì mà đẹp : phản bác ý khiến Làm gì có chuyện đó : dùng để phản bác tính chân thực của một thông báo 4. Hướng dẫn về nhà: : Học thuộc ghi nhớ ,hoàn thành các bài tập còn lại - Soạn bài : Hành động nói.

(43) Tuaàn : Tieát 92:. Ngày soạn : Ngaøy daïy :. CHÖÔNG TRÌNH ÑÒA PHÖÔNG ( PHAÀN TLV) A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Vaän duïng kó naêng laøm baøi thuyeát minh - Tự giác tìm hiểu di tích , thắng cảnh ở quê hương em - Naâng cao loøng yeâu qí queâ höông B.Chuaån bò: 1.GV dự kiến khả năng tích hợp : Phần Văn qua bài Chiếu dời đô , phần tiếng việt qua các vb câu trần thuật và câu phủ định , câu cầu khiến , câu nghi vấn ; sự kết hợp các bài câu trên trong bài thuyết minh . GV điều tra sơ bộ tình hình các danh lam thắng cảnh – di tích lịch sử hiện có ở địa phương 2.HS: tự tìm hiểu và lựa chọn đề tài C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ 3, Bài mới * Chia lớp thành 6 nhóm , hai nhóm 1 đề tài ( Cho đề tài trước một tuần ) + Nhóm 1, 2 : Giới thiệu di tích lịch sử + Nhóm 3,4 : Giới thiệu cảnh trí quê hương + Nhóm 5,6 : Giới thiệu chùa làng * Gợi ý : + Đến tham quan trực tiếp . Quan sát kĩ vị trí , phạm vi , khuôn viên , từ bao quát đến cụ thể , từ ngoài vào trong + Tìm hiểu bằng cách hòi han , trò chuyện với những người trông coi + Tìm đọc sách , tranh , ảnh , * Thực hiện + Soạn đề cương – dàn ý chi tiết bài thuyết minh.

(44) + Đại diện từng nhóm giới thiệu bài thuyết minh của mình như một hường dẫn viên du lịch + GV cuøng caùc baïn laéng nghe , boå sung vaø nhaän xeùt 4. Hướng dẫn về nhà: Tiếp tục bổ sung những tài liệu mới , cách trình bày mới cho bài thuyeát minh cuûa minh 5.Ruùt kinh nghieäm:. Tuaàn : Tieát 93,94:. Ngày soạn Ngaøy daïy HỊCH TƯỚNG SĨ ( Traàn Quoác Tuaán ). A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Cảm nhận được lòng yêu nước bất khuất của trần quốc tuấn , của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm thể hiện qua lòng căm thù giặc , tinh thần quyết chiến , quyết thắng của kẻ thù xâm lược - Nắm được đặc điểm cơ bản của thể hịch . Thấy được đặc sắc nghệ thuật văn chính luận của Hịch tướng sĩ - Biết vận dụng bài học để viết văn nghị luận , có sự kết hợp giữa tư duy lô – gíc và tư duy hình tượng , giữa lí lẽ và tình cảm B.Chuaån bò : 1.GV dự iến khả năng tích hợp : Phần tiếng việt qua vb câu cảm thán , câu phủ định , câu cầu khiến và Hành động nói , với phần TLV ở văn nghị luận , với lịch sử kháng chiến chống quân Mông – Nguyên đời trần , thế kỉ XIII. Tranh ảnh Trần Quốc Tuấn 2.HS : Học sinh học bài , soạn bài , đọc lại bài sử về cuộc kháng chiến chống Mông – Nguyên xâm lược thế kỉ XIII C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : Em hieåu theá naøo laø theå chieáu ? - Sự kết hợp giữa lí lẽ và tình cảm được thể hiện như thế nào trong bài Chiếu dời đô ? Phân tích , dẫn chứng - Vì sao nói , với Thiên đô chiếu , LCU xứng đáng là một vị minh quân nhìn xa trông rộng ? 3, Bài mới I, Giới thiệu tác giả , tác phẩm : Sgk I, Giới thiệu tác giả , tác phẩm (?) Em haõy neâu vaøi neùt veà taùc giaû , taùc phaåm ? Sgk ( sgk) II, Đọc – Tìm hiểu văn bản.

(45) II, Đọc – Tìm hiểu văn bản 1, Đọc , Tìm hiểu chú thích :Gv cùng hs đọc ( yêu cầu giọng điệu cần thay đổi linh hoạt cho phù hợp với từng đoạn nhưng nhìn chung giọng điệu cần hào huøng , tha thieát ) Gv nhận xét cách đọc của từng hs Giải thích từ khó (?) Từ chú thích sgk , ãy cho biết : Đặc điểm chính của thể hịch trên các phương diện hình thức , mục đích , tác động ? (?) Từ đó , hãy xác nhận các đặc điểm chính của bài Hịch tướng sĩ ? - Là bài văn nghị luận . Do chủ tướng Trần Quốc Tuấn viết , nhắm thuyết phục tướng sĩ học tập Binh thư yếu lược . Kích động lòng yêu nước căm thù giặc của các tướng sĩ thời Trần từ đó mà ra sức học Binh thö 2, Boá cuïc : (?) Haõy tìm boá cuïc cuï theå cuûa baøi Hòch Tướng sĩ chia làm mấy đoạn ? Nêu nội dung từng đoạn ? - MB : Từ đầu đến nay con lưu tiếng tốt : Nêu những gương trung thần nghĩa sĩ trong lịch sử - TB : tiếp theo cho đến phỏng có được không: Phân tích tình hình địch ta , nhắm khích lệ lòng yêu nước , căm thù giặc của tướng sĩ - KB : còn lại : Kêu gọi tướng sĩ học Binh thư yếu lược 3, Phaân tích a, Nêu gương sáng trong lịch sử: Gọi hs đọc đoạn 1 (?) Những nhân vật được nêu gương có địa vị xã hoäi ntn? - Có người là tướng như Do vu , Vương Công Kiên , Cốt Đãi Ngột Lang , Xích Tu Tư - Có người là gia thần như Dự Nhược , Kích Đức - Có người làm quan nhỏ coi giữ ao cá như Thân Khoái (?) Caùc nhaân vaät naøy coù ñòa vò xaõ hoäi cao thaáp khaùc nhau , thuộc các thời đại khác nhau , nhưng ở họ có. 1, Đọc, Tìm hiểu chú thích( sgk). 2, Boá cuïc : 3 phaàn. 3, Phaân tích a, Nêu gương sáng trong lịch sử - Có người là tướng như Do vu , Vương Công Kiên , Cốt Đãi Ngột Lang , Xích Tu Tö - Có người là gia thần như Dự Nhược , Kính Đức - Có người làm quan nhỏ coi giữ ao cá như Thân Khoái  Hoï saün saùng cheát vì vua , vì chuû tướng . Không sợ hiểm nguy , hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ . Nêu gương sáng trong lịch sử để khích leä loøng trung quaân aùi quoác của tướng sĩ thời Trần.

(46) những điểm chung nào để thành gương sáng cho mọi người noi theo ? - Sẵn sáng chết vì vua , vì chủ tướng . Không sợ hiểm nguy , hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ (?) Để mở bài tác giả đã dùng biện pháp nghệ thuật gì ? Nghệ thuật đó đã đem lại hiệu quả gì cho đoạn vaên ? - Dùng phép liệt kê , sử dụng nhiều câu cảm thán. Vì vậy thuyết phục người đọc tin tưởng điều định nói bởi tính khách quan của các dẫn chứng có thật . (?) Từ đó phần mở bài đã đảm nhận được chức năng nào của Hịch tướng sĩ ? - Nêu gương sáng trong lịch sử để khích lệ lòng trung quân ái quốc của tướng sĩ thời Trần (?) Tácgiả đã tự bộc lộ rõ mình ntn trong phần naøy ? ( Hiểu rõ lịch sử . Tôn trọng đề cao gương sáng của lòng trung quân ái quốc . Muốn tác động tình cảm đó tới người đọc người nghe TIEÁT 2 b , Phân tích tình hình địch- ta: Gọi hs đọc đoạn 2 (?) Khi phân tích tình hình địch –ta tác giả đã dùng những luận điểm nào ? ( Toäi aùc cuûa giaëc vaø loøng caêm thuø . Pheâ phaùn thoùi hưởng lạc cá nhân , từ đó thức tỉnh tinh thần yêu nước của các tướng sĩ) (?) Hãy tìm những trong văn tương ứng với luận điểm đó ? - - Từ Huống chi ta … đến ta cũng vui loøng - Từ các ngươi ở cùng ta đến …. Được không * Đọc đoạn văn mang luận điểm 1 (?) Thời lạn lạc và buổi gian nan mà tác giả nói tới ở đây thuộc về thời kì nào của nước ta ? - Thời trần , quân Mông – Nguyên lăm le xâm lược nước ta (?) Trong thời buổi ấy , hình ảnh kẻ thù hiện lên qua những từ ngữ nào ? - Đi lại nghênh ngang ngoài đường, uốn lưỡi cú. b , Phaân tích tình hình ñòch- ta - Đi lại nghênh ngang ngoài đường, uốn lưỡi cú diều , sỉ mắng trieàu ñình, ñem thaân deâ choù maø bắt nạt tể phụ , đòi ngọc lụa , haïch saùch baïc vaøng , hung haûn như hổ đói  ngôn từ gợi hình gợi cảm , lời văn mỉa mai châm biếm đã Khắc hoạ sinh động hình ảnh ghê tởm của kẻ thù . Gợi cảm xúc căm phẫn cho người đọc , người nghe . Qua đó cho ta thấy bộ mặt bạo ngược , vô nhân đạo , tham lam cuûa keû thuø. - Quên ăn mất ngủ , đau đơn đến thắt tim , thắt ruột , uất ức , căm tức khi chưa trả thù được , sẳn sàng hi sinh để rửa mối nhục cho đất nước  Taâm traïng uaát haän traøo daâng trong loøng. - Những việc làm sai trái : Vui chọi gà , cờ bạc , ham săn bắn , thích rượu ngon , mê tiếng hát - Thaùi aáp , boång loäc khoâng coøn ; gia quyến vợ con khốn cùng , tan naùt ; xaõ taéc toå toâng bò giaøy xeùo ; thanh danh bò oâ nhuïc ; chuû vaø tướng , riêng chung … tất cả đều.

(47) dieàu , sæ maéng trieàu ñình, ñem thaân deâ choù maø baét nạt tể phụ , đòi ngọc lụa , hạch sách bạc vàng , hung hản như hổ đói (?) Có gì đặc sắc trong lời văn khắc hoạ kẻ thù ? - ngôn từ gợi hình gợi cảm , lời văn mỉa mai châm bieám (?) Cách tạo lời văn như thế có tác dụng gì ? - Khắc hoạ sinh động hình ảnh ghê tởm của kẻ thù . Gợi cảm xúc căm phẫn cho người đọc , người nhe (?) Từ đó kẻ thù hiện ra như thế nào ? - Bạo ngược , vô nhân đạo , tham lam (?) Nhận xét thái độ của người viết đoạn văn này ? - Căm ghét , khinh bỉ kẻ thù . Đau xót cho đất nước * Gọi hs đọc luận điểm 2 (?) Hãy tìm những từ ngữ ï thể hiện nỗi lòng của tác giả trước sự bạo ngược , vô nhân đạo của bọn xâm lược ? - Quên ăn mất ngủ , đau đơn đến thắt tim , thắt ruột , uất ức , căm tức khi chưa trả thù được , sẳn sàng hi sinh để rửa mối nhục cho đất nước (?) Qua đó ta thấy được tâm trạng của tác giả ntn? - Taâm traïng uaát haän traøo daâng trong loøng (?) Theo dõi đoạn văn diễn tả aân tình của chủ tướng đối với tướng sĩ cho biết : Đoạn văn này liên keát caùc caâu vaên coù caáu taïo ntn ? ( Lieân caùc caâu coù 2 vế song hành đối xứng , gọi là câu văn biền ngẫu ) (?) Các câu văn có cấu tạo hai vế song hành đối xứng ấy có tác dụng gì trong việc diễn tả mối quan hệ chủ – tướng ? ( Dieãn taû moái quan heä gaén boù khaêng khít khoâng theå tách rời ) (?) Trần Quốc Tuấn đã chỉ rõ những việc làm sai trái của tướng sĩ như thế nào ? (Vui chọi gà , cờ bạc , ham săn bắn , thích rượu ngon , mê tiếng hát ) (?) Trước việc làm sai trái đó sẽ dẫn đấn hậu quả gì ? - Thái ấp , bổng lộc không còn ; gia quyến vợ con khoán cuøng , tan naùt ; xaõ taéc toå toâng bò giaøy xeùo ; thanh danh bị ô nhục ; chủ và tướng , riêng chung …. đau xót biết chừng nào Phê phán dứt khoát , rạch ròi lối sống cá nhân hưởng lạc của tướng sĩ .. - Lời khuyên : Biết lo xa , tăng cường võ nghệ ( huấn luyện quân só ..). c, Nhieäm vuï caáp baùch , khích leä tinh thần chiến đấu  Chọn một trong 2 con đường sống và chết để thuyết phục tướng sĩ - Thái độ dứt khoát , cương quyết , rõ ràng . Quyết tâm chiến đấu và chiến thắng kẻ thù xâm lược. III, Ghi nhớ : sgk.

(48) tất cả đều đau xót biết chừng nào (?) Những biểu hiện đó cho thấy một cách sống ntn cần phê phán ? (Quên danh dự và bổ phận . Cầu an hưởng lạc ) (?) Những lời văn đó đã bộc lộ thái độ nào của tác giaû ? - Phê phán dứt khoát , rạch ròi lối sống cá nhân hưởng lạc của tướng sĩ (?) Tiếp theo tác giả đã khuyên răn tướng sĩ điều gì ? - Biết lo xa , tăng cường võ nghệ ( huấn luyện quân só ..) (?) Lợi ích của những lời khuyên đó được khằng định trên những phương diện nào ? - Chống giặc ngoại xâm , còn nước . còn nhà (?) Theo em , trong 2 đoạn văn đó , tác giả đã thuyết phục người đọc , người nghe bằng lối nghị luaän ntn? - Dùng phép điệp ngữ , liệt kê , so sánh , sử dụng caâu bieàn ngaãu , lí leõ saéc saûo c,Nhieäm vuï caáp baùch , khích leä tinh thaàn chieán đấu: * Hs đọc đoạn cuối (?) Theo em , vì sao Trần Quốc Tuấn có thể nói với tướng sĩ rằng : Nếu các ngươi biết chuyên tập sách này , theo lời dạy của ta thì mới phải đạo thần chủ … tức là kẻ nghịch thù ? ( HSTLN) (?) Đối lập thần chủ và nghịch thù , cũng có nghĩa vạch rõ 2 con đường sống và chết . Điều đó cho ta thấy TQT có thái độ như thế nào đối với tướng sĩ của ông và với kẻ thù ? (thái độ dứt khoát , cương quyết , rõ ràng . Quyết tâm chiến đấu và chiến thắng kẻ thù xâm lược ) III, Ghi nhớ : sgk (?) Em có cảm nhận được những điều sâu sắc nào từ nội dung của bài Hịch ? ( Ghi nhớ sgk ) 4. Hướng dẫn về nhà: : nắm chắc cách lập luận , học thuộc ghi nhớ . Soạn bài mới “ Nước Đại Việt ta”.

(49) 5. Ruùt kinh nghieäm:. Tuaàn : Tieát 95. Ngày soạn Ngaøy daïy HAØNH ĐỘNG NÓI. A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs hieåu : - Nói cũng là một thứ hành động - Số lượng hành động nói khá lớn , nhưng có thể quy lại thành một số kiêu khái quát nhất ñònh - Có thể sử dụng nhiều kiểu câu đã học để thực hiện cùng một hành động nói B.Chuaån bò : 1.GV dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua vb Hịch tướng sĩ , với phần tập làm văn qua Traû baøi taäp laøm vaên 2.HS : học bài , soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : Hãy nêu đặc điểm hình thức của câu phủ định ? 2. Câu phủ định dùng để làm gì ?.

(50) 3. Laøm baøi taäp 5 3, Bài mới : Hành động nói là một phần học mới mẻ ở bậc PTCS , tuy nhiên các hiện tượng liên quan đến nó được đưa ra xem xét như là đối tượng học tập thì lại vốn rất quen thuộc trong giao tiếp bằng ngôn ngữ trong đời sống thường ngày của chúng ta . Vậy đây là một đối tượng mới nhöng khoâng laï .. I.Hành động nói là gì ? Hs đọc vd trong sgk (?) Lí Thông nói với Thạch Sanh nhắm mục đích chính là gì ? Caâu naøo theå hieän roõ muïc ñích aáy ? - Lí Thông nói với TS nhằm đẩy TS đi để mình hưởng lợi : Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn đi ngay (?) Lí Thông có đạt được mục đích của mình không ? Chi tiết nào nói lên điều đó ? - Có : Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông , trở về túp lều củ dưới gốc đa , kiếm củi nuôi thân (?) Lí Thông đã thực hiện mục đích của mình bằng phương tiện nào ? (Bằng lời nói ) (?) Nếu hiểu hành động là “ việc làm cụ thể củ con người nhằm moät muïc ñích nhaát ñònh” thì vieäc laøm cuûa LT coù phaûi laø moät haønh động không ? Vì sao? - Việc làm của LT là một hành động , vì nó là một việc làm có muïc ñích (?) Qua phân tích em hiểu hành động nói là gì ? ( ghi nhớ sgk) (?) Em haõy laáy moät vaøi vd minh hoïa? II. Một số kiểu hành động nói thường gặp: Yêu cầu hs chú ý vaøo muïc II (?) Cho biết mục đích của mỗi câu trong lời nói của Lí Thông ở đoạn trích của mục I , sgk ? - Mỗi câu trong lời của LT có một mục đích riêng : câu 1 là trình bày , câu 2 là đe doạ , câu 4 là hứa hẹn Gọi hs đọc đoạn trích 2 trong phần II (?) Chỉ ra hành động nói trong đoạn trích sau và cho biết mục đích của mỗi hành động ? + Lời cái Tí : - Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu ? ( hỏi) - U nhất định bán con đấy ư? ( hỏi) - U không cho con ở nhà nữa ư ? - Khoán naïn thaân con theá naøy ! ( caûm thaùn , boäc loä caûm xuùc) - Trời ơi! ( cảm thán , bộc lộ cảm xúc ) + Lời nói của Chị Dậu. I.Hành động nói là gì ? - Là hành động được thực hiện bằng lời nói nhằm muïc ñích nhaát ñònh. II. Moät soá kieåu hành động nói thường gặp - Hoûi, Trình baøy ( baùo tin , keå , taû , nêu ý kiến , dự đoán ..) - Ñieàu khieån ( caàu khiến , đe doạ , thách thức - Hứa hẹn , bộc lộ caûm xuùc III. Keát luaän: Ghi nhớ (SGK/ ).

(51) - Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài . ( báo tin) (?) Hãy liệt kê các hành động nói đã phân tích ở hai đoạn trích mục I, II? ( Trình bày , đe doạ , hứa hẹn . Hỏi , báo tin , bộc lộ caûm xuùc ) IV, Luyeän taäp Bài tập 1 : Trần Quốc Tuấn viết Hịch tướng sĩ nhằm mục đích khích lệ tướng sĩ học tập Binh thư yếu lược do ông soạn và khích lệ lòng yêu nước của các tướng sĩ + Caâu theå hieän muïc ñích “ Nếu các ngươi biết chuyên tập sách này , theo lời dạy bảo của ta , thì mới phải đạo thần chủ ; nhược bằng khinh sách này , trái lời dạy bảo của ta , tức là kẻ nghịch thù” Baøi taäp 2 : Đoạn a, - Bác trai đã khá rồi chứ ? ( hỏi) ; - Cảm ơn cụ , nhà cháu đã tỉnh táo như thường ( cảm ơn - Nhưng xem ý hãy còn lề bề lệt bệt chừng như vẫn còn mỏi mệt lắm ( trình bày ) - Naøy , baûo baùc aáy coù troán ñi ñaâu thì toán ( caàu khieán ; - Chứ cứ nằm đấy , chốc nữa họ vào thúc sưu , không có , họ lại đánh trói thì khổ ( cảm thán , boäc loä caûm xuùc ) - Người ốm rề rề như thế , nếu lại phải 1 trận đòn , nuôi mấy tháng cho hoàn hồn . ( cảm thaùn , boäc loä caûm xuùc - Vâng cháu cũng đã nghị như cụ ( tiếp nhận ) - Nhưng để cháo nguội , cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã ( trình bày ) - Nhịn suông từ sáng hôm qua tới giờ còn gì . ( cảm thán , bộc lộ cảm xúc ) - Thế thì phải giục anh ấy ăn mau lên đi , kẻo nữa người ta sắp sửa kéo vào rồi đấy ! ( cầu khieán ) + Đoạn Bài tập : -Đây là trời có ý phó thác cho minh công làm việc lớn ( nhận đinh5 , khẳng ñònh ) - Chúng tôi nguyện đem xương thịt của mình theo minh công , cùng với thanh gươm thần này để báo đền tổ quốc ( hứa , thề) + Đoạn c : - Cậu vàng đi đời rồi , ông giáo ạ ! ( bào tin) - Cuï baùn roài ? ( hoûi ) - Bán rồi ! ( xác nhận , thức thận ) - Họ vừa bắt xong ( báo tin) - Theá noù cho baét aø? ( hoûi ) - Khaán naïn ..( caûm thaùn ) - Oâng giaùo ôi ! ( caûm thaùn ) - Nó thấy tôi gọi thì chạy ngay về , vẫy đuôi mừng ( tả ) - Toâi cho noù aên côm ( keå ).

(52) - Nó đang ăn ….. dốc ngược nó lên ( kể ) 4. Hướng dẫn về nhà: : Về nhà học bài , hoàn thành bài tập còn lại . Soạn bài mới 5. Ruùt kinh nghieäm: Tuaàn : Tieát 96:. Ngày soạn Ngaøy daïy TRAÛ BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 5. A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs: - Nhận thức được kết quả cụ thể bài viết của bản thân , những ưu , nhược điểm - Nhaän ra loãi veà lieân keát vb khi vieát baøi vaên thuyeát minh - Đánh giá toàn diện kết quả học bài văn thuyết minh B.Chuaån bò : 1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp: Với phần văn ở vb Hịch tướng sĩ , phần Tiếng việt ở vb Hành động nói . Đáp án 2.HS: Laäp daøn yù chi tieát. C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ 3, Bài mới : I.Đề bài : Thuyết minh về một vb , một thể loại văn học mà em đã học * Yeâu caàu : - Thể loại : Thuyết minh - Nội dung : Về một vb , một thể loại văn học mà em đã được học * Daøn baøi chung a.Mb ( 2đ): Giới thiệu chung về vb hoặc thể thơ , vị trí của nó đối với vh, xh hoặc hệ thống thể loại b.TB : (6 đ) Giới thiệu phân tích cụ thể về nội dung và hình thức của vb , thể loại ( tuỳ đối tượng mà mức độ thuyết minh có thể đơn giản hay chi tiết ) c.KB : (2đ) Những điều cần lưu ý khi thưởng thức hoặc sáng tạo thể loại , vb II.Nhaän xeùt * Öu ñieåm : ña soá caùc em coù chuaån bò baøi , laøm baøi khaù toát khi thuyeát minh moät theå thô luïc baùt - Bài viết đã làm cho người đọc nhận thức được rõ hơn những đặc điểm của thơ lục bát - Những tri thức trong bài viết đảm bảo khách quan , chính xác , đáng tin cậy.

(53) - Trong bài đã biết kết hợp các phương pháp thuyết minh ( định nghĩa , liệt kê , miêu tả , giải thích - Đã biết hợp miêu tả , tự sự , biểu cảm trong bài viết làm cho bài viết sinh động hơn - Trình baøy roõ raøng , saïch seõ - Bố cục của bài văn đầy đủ 3 phần , rõ ràng , hợp lí * Hạn chế : Tuy nhiên con một số em con lười học , bài làm chưa đạt được kết quả cao - Trình baøy coøn caåu thaû , vieát coøn sai loãi chính taû, vieát taét nhieàu - Boá cuïc chöa roõ raøng - Một số em chưa nắm được trình tự thuyết minh III. Sửa lỗi. Chính taû Từ Caâu Diễân đạt VI.Đọc những bài khá và yếu : để hs nhận xét V.Chất lượng : Lớp 8 : TTB : DTB: Lớp 8 : TTB: DTB: 4. Hướng dẫn về nhà: : Về nhà viết lại bài tập làm văn ( những em điểm dưới trung bình ) - Soạn bài “ ôn tập về luận điểm” 5. Ruùt kinh nghieäm:.

(54) Tuaàn 25: Tieát 97:. Ngày soạn Ngaøy daïy. NƯỚC ĐẠI VIỆT TA (Nguyeãn Traõi). A.Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs : - Thấy được đoạn văn có ý nghĩa như lời tuyên ngôn độc lập của dân tộc ta ở thế kỉ XV - Thấy được phần nào sức thuyết phục của nghệ thuật văn chính luận Nguyễn Trãi : lập luận chặt chẽ , sự kết hợp giữa lí lẽ và thực tiễn B.Chuaån bò : 1.GV: dự iến khả năng tích hợp : Phần tiếng việt qua Hành động nói ( tiếp theo), với phần TLV ở văn ôn tập luận điểm ; với thực tế lịch sử , với bài Sông núi nước Nam ( lớp 7) , Với bài Bình ngô đại cáo . Tranh ảnh chân dung Nguyễn Trãi 2.HS : Học sinh học bài , soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : Đọc thuộc lòng diễn cảm một đoạn văn trong ài Hịch tướng sĩ mà em cho là hay nhất . Luận điểm chính của tác giả trong đoạn đó là gì ? - Câu kết bài và nhiều câu khác trong bài Hịch chứng tỏ TQT không chỉ là vị chủ soái giàu ý chí , niềm tin , kiên quyết và nghiêm khắc mà còn là một vị chủ tướng ntn? 3, Bài mới : I, Giới thiệu chung về tác giả , tác phẩm : (?) Em hãy I, Giới thiệu chung về tác neâu vaøi neùt veà taùc giaû , taùc phaåm ? ( sgk) giaû , taùc phaåm : Sgk (?) Vb này thuộc thể loại gì ? Hãy nêu những hiểu biết.

(55) của em về thể loại đó ? ( Thể cáo để trình bày chủ trương , công bố kết quả một sự nghiệp ) II, Đọc , tìm hiểu vb 1, Đọc, tìm hiểu chú thích : Gv cùng hs đọc ( Gịong ñieäu trang troïng , huøng hoàn , tö haøo . Chuù yù tình chaát caâu văn biền ngẫu cân xứng , nhịp nhàng - Gọi hs đọc chú thích trong sgk (?) Trong bố cục của bốn phần của bài đại cáo , trích Nước Đại Việt ta nằm ở phần nào ? Tóm tắt nội dung chính cuûa phaàn naøy ? 2, Boá cuïc: (?) Vb naøy chia laøm maáy phaàn ? neâu noäi dung từng phần ? - 2 câu đầu : tư tưởng nhân nghĩa của cuộc kháng chiến - 8 câu tiếp theo :vị trí và nội dung chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của dân tộc Đại Việt - Phần còn lại dẫn chứng thực tiễn để làm rõ nguyên lí nhaân nghóa (?) Tại sao Bình Ngô đại cáo lại mang ý nghĩa trọng đại ? (Được xem là bản tuyên ngôn độc lập của nước ta sau đại thắng quân minh ) (?) VB này được viết bằng phương thức gì ? Vì sao em bieát ? 3, Phaân tích a, Tư tưởng nhân nghĩa của cuộc kháng chiến Gọi hs đọc 2 câu đầu (?) Nhân nghĩa ở đây có nội dung gì ? yêu dân và điếu phaït (?) Nếu hiểu yêu dân là giữ yên cuộc sống cho dân , điếu phạt là thương dân trừ bạo , thì dân ở đây là ai ? Kẻ bạo ngược là ai ? ( Dân là dân nước Đại Việt . Kẻ bạo ngược là quân xâm lược nhà minh ) (?) Ở đây , hành động điếu phạt có liên quan đến yên dân ntn? (Trừ giặc minh bạo ngược để giữ yên cuộc soáng cho daân (?) Vậy từ đó, có thể hiểu nội dung tư tưởng nhân nghĩa được nêu trong Bình ngô đại cáo ntn? (?) Bình ngô đại cáo là bản tổng kết cuộc kháng chiến thắng lợi chống quân minh , được mở đầu bằng tư tưởng nhân nghĩa vì dân . Từ đó em hiểu gì về : Tính cất của. II, Đọc , tìm hiểu vb 1, Đọc, tìm hiểu chú thích. 2, Boá cuïc : 3 phaàn. 3, Phaân tích a, Tư tưởng nhân nghĩa của cuoäc khaùng chieán Việc nhân nghĩa cốt ở yên daân Quân điếu phạt trước lo lo trừ bạo Tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi là yên dân , trừ baïo . Yeân daân laø laøm cho dân được hưởng thái bình , haïnh phuùc . Muoán yeâu daân thì phải trừ diệt mọi thế lực baïo taøn. b, Vò trí vaø noäi dung chaân.

(56) cuộc kháng chiến này ? Tư tưởng của người viết bài cáo naøy ? ( HSTLN ) - Chính nghĩa phù hợp với lòng dân . Thân dân , tiến bộ b, Vị trí và nội dung chân lí về sự tại độc lập chủ quyền của dân tộc Đại Việt : Gọi hs đọc 8 câu tiếp theo (?) Trong phần vb này trình bày nề văn hiến Đại Việt , các biểu hiện nào được nói tới ? - Lãnh thổ riêng ( Núi sông bở cõi đã chia ) - Phong tuïc rieâng ( phong tuïc Baéc Nam cuõng khaùc ) - Lịch sử riêng ( Từ Triệu , Đinh , Lí , Trần , … ) (?) Núi sông đã chia , phong tục cũng khác , các lí lẽ này nhằm khẳng định biểu hiện nào của văn hiến Đại Việt ? - Đại Việt là nước độc lập vì có lãnh thổ riêng , văn hoá rieâng (?) Khi nhắc đến các triều đại Đại Việt xây nền độc lập song soang cùng các triều đại Trung Hoa và các hào kiệt của nước ta đời nào cũng có . Tác giả đã dựa trên các chứng cớ lịch sử nào ? ( Các triều đại Đại Việt từ Triệu , Đinh , Lí , Trần xây nền độc lập trong các cuộc đương đầu với các triều đại Hán , Đường , Tống , Nguyeân phöông Baéc ) (?) Tính thuyết phục của các chứng cớ này là gì ? Sử dụng các biện pháp nghệ thuật đó có tác dụng gì ? Ý nghĩa khái quát của sự thất lịch sử không thể chối cãi (?) Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ? - So sánh ta với TQ , dùng các câu văn biền ngẫu - Khẳng định tư cách độc lập của nước ta . Tạo sự uyễn chuyển nhịp nhàng cho lời văn , dễ nghe , dễ đi vào lòng người (?) Từ đây , tư tưởng và tình cảm nào của người viết Bình Ngô đại cáo được bộc lộ ? (Đề cao ý thức dân tộc Đại Việt . Tình cảm tự hào dân toäc) c, Sức mạnh của nguyên lí nhân nghĩa và sức mạnh của chân lí độc lập dân tộc : Gọi hs đọc đoạn còn lại Nền văn hiến Đại Việt còn được làm rõ hơn qua các chứng cớ còn ghi trong lịch sử chống giặc ngoại xâm (?) Các chứng cớ này được ghi lại trong những lời văn. lí về sự tại độc lập chủ quyền của dân tộc Đại Việt - Laõnh thoå rieâng ( Nuùi soâng bở cõi đã chia ) - Phong tuïc rieâng ( phong tuïc Baéc Nam cuõng khaùc ) - Lịch sử riêng ( Từ Triệu , Ñinh , Lí , Traàn , … - Các triều đại Đại Việt từ Trieäu , Ñinh , Lí , Traàn xaây nền độc lập trong các cuộc đương đầu với các triều đại Hán , Đường , Tống , Nguyeân phöông Baéc  So sánh ta với TQ , dùng caùc caâu vaên bieàn ngaãu. Khẳng định tư cách độc lập của nước ta . Đề cao ý thức dân tộc Đại Vie. c, Sức mạnh của nguyên lí nhân nghĩa và sức mạnh của chân lí độc lập dân tộc -Löu cung tham coâng neân thaát baïi … Soâng Baïch Ñaèng gieát töôi OÂ Maõ  Caáu truùc bieàn ngaãu , lieät keâ Laøm noåi baät caùc chieán coâng cuûa ta vaø thaát baïi cuûa ñòch . Tạo sự cân đối nhịp nhàng cho câu . -Khẳng định độc lập của nước ta . Tự hào về.

(57) naøo ? truyền thống đấu tranh vẻ Löu cung tham coâng neân thaát baïi vang cuûa daân toäc ta ……… Soâng Baïch Ñaèng gieát töôi OÂ Maõ (?) Em hãy làm rõ các chứng cớ có liên quan đến các nhaân vaät Löu cung , Trieäu Tieát , OÂ Maõ , ñòa danh Haøm Tử ? ( sgk ) (?) các câu văn này được viết theo cấu trúc gì , sử dụng III, Ghi nhớ : sgk nghệ thuật ntn? (Hai câu đầu biền ngẫu) (?) Neâu taùc duïng cuûa caùc caâu vaên bieàn ngaãu naøy ? - Laøm noåi baät caùc chieán coâng cuûa ta vaø thaát baïi cuûa địch . Tạo sự cân đối nhịp nhàng cho câu văn , dễ nghe , dễ nhớ (?) Ở đây , tư tưởng và tình cảm nào của người viết tiếp tục được bộc lộ ? ( Khẳng định độc lập của nước ta . Tự hào về truyền thống đấu tranh vẻ vang của dân tộc ta ) III, Ghi nhớ : sgk (?) Học qua đoạn trích này , em hiểu được những điều sâu sắc nào về nước Đại Việt ta ? ( Ghi nhớ sgk) (?) Nội dung nhân nghĩa và dân tộc được trình bày trong hình thức văn chính luận cổ có gì nổi bật ? - Giàu chứng cớ lịch sử , giàu cảm xúc tự hào , giọng văn hùng hồn , lời văn biền ngẫu nhịp nhàng , ngân vang (?) Từ nội dung vb này , em hiểu gì về Nguyễn Trãi ? - Đoại diện tư tưởng nhân nghĩa tiến bộ . Giàu tình cảm và ý thức dân tộc . Giàu lòng yêu nước thương dân IV, Luyện tập: GV hướng dẫn hs làm 4. Hướng dẫn về nhà: : Nắm chắc cách lập luận , học thuộc ghi nhớ . Soạn bài mới “ Bàn luaän pheùp hoïc 5. Ruùt kinh nghieäm:.

(58) Tuaàn : Tieát 98:. Ngày soạn Ngaøy daïy HAØNH ĐỘNG NÓI (tiếp). A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs hieåu : - Nói cũng là một thứ hành động - Số lượng hành động nói khá lớn , nhưng có thể quy lại thành một số kiêu khái quát nhất ñònh - Có thể sử dụng nhiều kiểu câu đã học để thực hiện cùng một hành động nói B.Chuaån bò : 1.GV dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua vb Nước Đại Việt ta, với phần tập làm văn qua vb Oân tập về luận điểm ; Viết đoạn văn trình bày luận điểm 2.HS : học bài , soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : Hành động nói là gì ? - Hãy nêu một số kiểu hành động nói thường gặp ? cho vd minh hoạ 3, Bài mới I.Cách thực hiện hành động nói: Gọi hs đọc vd sgk I.Cách thực hiện hành (?) Hãy đánh số thứ tự trước mỗi câu trần thuật trong đoạn động nói trích sau đây , Xác định mục đích nói của những câu ấy bằng cách đánh dấu (+) vào ô trống thích hợp và dấu (- ) vào ô trống không thích hợp theo bảng thống kê kết quả ?. Caâu 1 2 3 4 5 Muïc ñích Hoûi + + + Trình baøy Ñieàu khieån Hứa hẹn + + Boäc loä caûm xuùc (?) Cho biết sự giống nhau về hình thức của 5 câu trên ? - đều là câu trần thuật , đều kết thúc bằng dấu chấm. - 5 câu trên đều là câu trần thuật , đều kết thúc baèng daáu chaám.

(59) (?) Qua đó cho ta thất những câu nào giống nhau về mục ñích ? ( caâu 1,2,3 ) – Trình baøy ; caâu 4.5 Caàu khieán (?) Sau khi đã xác định được hành động nói của các câu trong đoạn văn trên , chúng ta thấy cùng là câu trần thuật , nhưng chúng có thể có những mục đích khác nhau và thực hiện những hành động khác nhau . Vậy chúng ta có thể rút ra nhaïn xeùt gì ? - Câu trần thuật thực hiện hành động nói trình bày , chúng ta gọi là cách dùng trực tiếp ; câu trần thuật thực hiện hành động nói cầu khiến , chúng ta gọi là cách dùng dán tiếp Gọi hs đọc ghi nhớ (?) Hãy tìm một số vd về cách dùng trực tiếp và cách dùng giaùn tieáp cho caùc kieåu caâu nghi vaán , caàu khieán , caûm thaùn , traàn thuaät . vd : Cách dùng trực tiếp A Hỏi : Mấy giờ thì đá trận chung kết ? B đáp : Mười chín giờ ! ( câu nghi vấn A thực hiện hành động hỏi ) A, Giuïc : Haõy ñi ngay keûo muoän B, Đáp : Vâng , tôi đi ngay đây ! ( Câu cầu khiến của A thực hiện hành động cầu khiến )] A, Nói : Oâi chao , biển chiều nay đẹp thật B, Tán thưởng : Ừ , đẹp thật ( Câu cảm thán của A thực hiện hành động bộc lộ cảm xúc ) A, nói: Trời đang mưa to . B,Gật đầu : Hôm qua cũng mưa to như thế này ! ( Câu trần thuật của A thực hiện hành động thông báo) VD: Caùch duøng giaùn tieáp A, Nói :Tớ mua cái cặp này những hai trăm nghìn cơ đấy ! B, Bĩu môi : Hai trăm nghìn cơ đấy ? ( Câu nghi vấn của B thực hiện hanhành động bác bỏ : bịa đặt , làm gì có cái giá trên trời ấy ) A, Phaøn naøn - Sao dạo này mọi người có vẻ lạnh nhạt với tớ thể nhỉ ? B, Cười : Cậu hãy tự hỏi mình xem ( câu cầu khiến của B thực hiện hành động chất vấn : cậu thử kiểm điểm xem mình đã đối xử với bạn bè ntn? ) A, Xuyùt xoa. - Câu trần thuật thực hiện hành động nói trình bày , chuùng ta goïi laø caùch duøng trực tiếp ; câu trần thuật thực hiện hành động nói caàu khieán , chuùng ta goïi laø caùch duøng daùn tieáp.

(60) - Cậu thấy mái tóc “ Hàn quốc” của tớ có tuyệt không ? B, Tủm tỉm : Oâi , nom cụ giống con khỉ đầu đỏ quá ! ( câu cảm thán của B thực hiện hành động phê phán : cậu bắng nhắng như loài khỉ chỉ biết nhắm mắt bắt chước mà thoâi) A, Kêu ca : Trời nóng quá nhỉ ! B, Gật đầu : Từ sáng đến giờ tớ đã nghe cậu nói câu â này ba laàn ( Câu trần thuật của B thực hiện hành động điều khiển : cậu kêu ca phàn nàn ít thôi kẻo người khác khó chịu đấy II, Luyeän taäp Baøi taäp 1 : - Từ xưa các bậc trung thần nghĩa sĩ bỏ mình vì nước , đời nào không có ? ( câu nghi vấn thực hiện hành động khằng định ) - Lúc bấy giờ , dẫu các ngươi muốn vui vẻ phỏng có được không ? ( Câu nghi vấn thực hiện hành động phủ định ) - Lúc bấy giờ , dầu các ngươi không muốn vui vẻ phỏng có được không ? ( Câu nghi vấn thực hện hành động khẳng định ) -Vì sao vậy ? ( câu nghi vấn thực hiện hành động gây sự chú ý - Nếu vậy , rồi đây , sau khi giặc giã dẹp yên , muôn đời để thẹn , há còn mặt mũi nào đứng trong trời đất nữa ? ( Câu nghi vấn thực hiện hành động phủ định ) * Câu nghi vấn ở đoạn đầu để tạo tâm thế cho tướng sĩ chuẩn bị nghe những lí lẽ của tác giả * Câu nghi vấn ở những đoạn văn giữa bài thuyết phục và động viên , khích lệ tướng sĩ * Câu nghi vấn ở đoạn cuối khẳng định chỉ có một con đường là chiến đấu đến cùng để bảo vệ bờ cõi Baøi taäp 2 - Tất cả các câu trần thuật đều thực hiện hành động cầu khiến , kêu gọi - Việc dùng câu trần thuật để kêu gọi như vậy làm cho quần chúng thấy gần giũ với lãnh tụ vaø thaáy nhieäm vuï maø laõnh tuï giao cho chính laø nguyeän voïng cuûa mình Baøi taäp 3 : Caùc caâu coù muïc ñích caàu khieán + Dế choắt : - Song anh cho phép em mới dám nói - Anh đã nghĩ thương em như thế này thì hay anh đào giúp cho em một cái ngách sang bên nhà anh , phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào đến bắt nạn thì em chạy sang + Dế Mèn - Được , chú mình cứ nói thẳng thừng ra nào . - Thoâi , im caùi ñieäu haùt möa daàm suøi suït aáy ñi * Nhaän xeùt : Deá Choaét yeáu ñuoái neân caàu khieán nhaõ nhaën , meàm moûng , khieâm toán DM yû theá maïnh neân gioïng ñieäu ra leänh ngaïo maïn , haùch dòch.

(61) 4. Hướng dẫn về nhà: : Về nhà học bài , hoàn thành bài tập còn lại . Soạn bài mới “ Hội thoại “.

(62) Tuaàn : Tieát 99:. Ngày soạn Ngaøy daïy OÂN TAÄP VEÀ LUAÄN ÑIEÅM. A.Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs : - Nắm vững hơn những khái niệm luận điểm , tránh được những sự hiểu lầm mà các em thường mắc phải ( như lẫn lộn luận điểm với vấn đề cần nghị luận hoặc con luận điểm là một boä phaän cuûa vaán ñeeà nghò luaän - Thấy rõ hơn mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề nghị luận và giữa các luận điểm với nhau trong moät baøi vaên nghò luaän B.Chuaån bò : 1.GV dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua vb Nước Đại Việt ta, với phần tập làm văn qua vb Viết đoạn văn trình bày luận điểm ; Phần TV qua vb Hành động nói ( tt) 2,HS : học bài , soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra việc soạn bài của hs 3, Bài mới :.

(63) I.Khái niệm luận điểm :Gv yêu cầu hs tiếp tục nhớ lại những kiến thức đã học ở lớp 7 để trả lời câu hỏi : (?) Luaän ñieåm laø gì ? (?) Vậy trên cơ sở đó , em hãy lựa chọn câu trả lời đúng trong caùc caâu sau vaø lí giaûi vì sao ? - Không thể chấp nhận hai câu đầu vì người trả lời không phân biệt được vấn đề và luận điểm - Chỉ có câu trả lời thứ 3 là chính xác vì đã phân biệt được luận điểm và vấn đề GV giải thích : Nghị luận là loại hoạt động được tiến hành nhằm mục đích giải quyết các vấn đề . Mà vấn đề nhö caùi teân cuûa noù cho thaáy , laïi laø moät caâu hoûi ñaët ra trước lí trí của con người , thúc giục con người phải tìm ra lời giải đáp . Chừng nào lời giải đáp chưa được tìm ra thì chừng đó con người chưa thể bắt tay vào giải quyết các vấn đề trong thực tế . Những ý kiến quan điểm , chủ trương chủ yếu được đưa ra để giải đáp cho câu hỏi , để giùup lí trí được thông suốt chính là luận điểm . Không có luận điểm đúng , có cơ sở khoa học , đáng tin cậy thì không thể làm sáng tỏ được vấn đề . Như vậy , luận đểm không phải là vấn đề , cũng không phải là một bộ phận của vấn đề . Vấn đề là câu hỏi , nhưng luận điểm là sự trả lời . Gọi hs đọc yêu cầu bài 2 (?) Hãy nhắc lại luận điểm của bài Tinh thần yêu nước cuûa nhaân daân ta ? - Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến và chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta ( luận điểm xuất phát làm cơ sở ) - Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước -Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo ấy đều đợc đưa ra trưng bày ( Luận điểm chính dùng để kết luận ) (?) Chiếu dời đô có phải là một bài văn nghị luận không , vì sao ? (Phải , vì nó dùng lí lẽ , lập luận để làm rõ vấn đề dời đô là việc làm cần thiết ) (?) Vậy vb này có những luận điểm nào ? Có thể xác. I.Khaùi nieäm luaän ñieåm. - Là những tư tưởng , quan điểm , chủ trương mà người viết ( nói ) nêu ra ở trong bài.

(64) định luận điểm của bài ấy theo cách được nêu trong mục I .1 sgk khoâng , vì sao? - Được xác định như câu hỏi trắc nghiệm nêu trong sgk là không đúng , vì đó không phải là một ý kiến , quan điểm , mà chỉ là một vấn đề * Vậy , thực sự hệ thống luận điểm của Chiếu dời đô là : - Dời đô là việc làm trọng đại của các vua chúa , trên thuận ý trời , dưới theo lòng dân , mưu toan nghiệp lớn , tính kế lâu dài ( luận điểm cơ sở , xuất phát) - Các nhà Đinh , Lê không chịu dời đô nên triều đại ngaén nguûi , traêm hoï phaûi hao toån , muoân vaät khoâng thích nghi - Thành Đại La , xét về mọi mặt , thật xứng đáng là kinh đô của muôn đời - Vậy , vua sẽ dời đô ra đó ( luận điểm chính – kết luận ) (?) Qua phaân tích , em haõy nhaéc laïi luaän ñieåm laø gì ? ( sgk) (?) Vấn đề được đặt ra trong bài Tinh thần yêu nước của nhaân daân ta laø gì ? - Chính là vấn đề Tinh thần yêu nước của nhân dân VN . Nói rõ hơn là truyền thống yêu nước của nhân dân VN trong lịch sử dựng nước và giữ nước (?) Có thể làm sáng tỏ được vấn đề này không nếu trong bài văn , tác giả chỉ đưa ra luận điểm “ Đồng bào ta ngày nay có lòng yêu nước nồng nàn” ? - Vì nếu chỉ có luận điểm này thì chưa đủ chứng minh một cách toàn diện truyền thống yêu nước của đồng bào ta . Dể dàng nêu câu hỏi ( vấn đề) : Vậy xưa tình cảm của nhân dân ta với đất nước ntn? (?) Từ đó chúng ta rút ra được kết luận gì ? - Luận điểm có liên quan chặt chẽ đến vấn đề .Luận điểm thể hiện , giải quyết từng khía cảnh của vấn đề một cách đầy đủ , toàn điện (?) Nều trong bài Chiếu dời đô , Lí Công Uẩn chỉ đưa ra luận điểm : Các triều đại trước đây đã nhiều lần thay đổi kinh đô thì mục đích của của nhà vua khi ban chiếu có thể đạt được không ? Vì sao? - Không đủ làm sáng tỏ vấn đề cần phải dời đô đến Đại La. II.Mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề cần giải quyeát trong baøi vaên nghò luaän. - Luaän ñieåm coù lieân quan chặt chẽ đến vấn đề .Luận ñieåm theå hieän , giaûi quyeát từng khía cảnh của vấn đề một cách đầy đủ , toàn điện. - Luaän ñieåm caàn phaûi phuø hợp với yêu cầu giải quyết vấn đề .Luận điểm cần phải đủ để giải quyết vấn đề. III. Mối quan hệ giữa các luaän ñieåm trong baøi vaên nghò luaän - Caùc luaän ñieåm trong baøi văn vừa cần liên kết chặt chẽ , lại vừa cần có sự phân biệt với nhau . Các luận điểm phải được sắp xếp theo một trình tựhợp lí : Luận điểm nêu trước chuẩn bị cơ.

(65) II. Mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề cần giải sở cho luận điểm nêu sau , coøn luaän ñieåm neâu sau daãn quyeát trong baøi vaên nghò luaän (?) Từ đó có thể rút ra kết luận gì về yêu cầu của luận đến luận điểm kết luận điểm trong mối quan hệ với vấn đề của bài văn nghị luaän ? - Luận điểm cần phải phù hợp với yêu cầu giải quyết vấn đề .Luận điểm cần phải đủ để giải quyết vấn đề Yêu cầu hs đọc yêu cầu bài 1 trong phần III (?) Hãy trình bày rõ: “ vì sao chúng ta cần phải đổi mới phöông phaùp hoïc taäp” , em seõ choïn heä thoáng luaän ñieåm naøo trong hai heä thoáng naøy , lí giaûi vì sao ? - Hệ thống thứ nhất đạt được các điều kiện ghi trong mục III.1 - Hệ thống thứ 2 không đạt được các điều kiện đó là bởi : Trong hệ thống đó , có những luận điểm chưa chính xác ( không thể chỉ đối mới phương pháp là kết quả học tập sẽ được nâng cao ; cũng không thể đòi hỏi phải thường xuyên đổi mới cách học tập nếu không có lí do chính đáng ) , cũng có luận điểm chưa phù hợp với vấn đề ( chưa chăm học và nói chuyện riêng đều không phải là khuyeát ñieåm veà phöông phaùp hoïc taäp ) . Vì chöa chính xác nên luận điểm (a) không thể làm cơ sở để dẫn tới luận điểm ( b). Bởi không bàn về phương pháp học tập nên luận điểm ( c) không liên kết được với các luận điểm đứng trước và sau nó . Do đó , Luận điểm ( d) cũng không kế thừa và phát huy được kết quả của 3 luận điểm a,b,c trên đó . Nếu viết theo hệ thống luận điểm này thì bài làm không thể rõ ràng mạch lạc ( bởi mạch văn khoâng thoâng suoát) III. Mối quan hệ giữa các luận điểm trong bài văn nghò luaän (?) Từ sự tìm hiểu trên , chúng ta rút ra kết luận gì về mối quan hệ giữa các luận điểm với nhau trong bài văn nghò luaän ? ( sgk) II, Luyeän taäp Baøi taäp 1 : Luaän ñieåm cuûa phaàn vaên baûn naøy khoâng phaûi laø “ Nguyeãn Traõi laø moät oâng tieân” , cuõng không hăn là “ Nguyễn Trãi là anh hùng dân tộc”, mà là “ Nguyễn trãi là tinh hoa của đất nước , dân tộc và thời đại lúc bấy giờ”.

(66) Baøi taäp 2 : a, Các luận điểm được lựa chọn phải có nội dung chính xác và phù hợp với ý nghĩa của vấn đề “ giáo dục là chìa khoá của tương lai” ( hiểu theo nghĩa : giáo dục góp phần mở ra tương lai cho loài người trên trái đất ) . Đấy là vấn đề nghị luận , đồng thời cũng là luận điểm trung tâm . Vì thế , không thể chọn những ý không có mối quan hệ chặt chẽ với nội dung cơ bản này ( như: Nước ta có truyền thống giáo dục lâu đời ) làm luận điểm của bài văn b, Có thể sắp xếp các luận điểm đã được lựa chọn và sửa chữa theo trình tự dưới đây : * Giáo dục được coi là chìa khoá của tương lai vì những lẽ sau - Giáo dục là yếu tố quyết định đến việc điều chỉnh tốc độ gia tăng dân số ; thông qua đó , quyết định môi trường sống , mức sống , … trong tương lai - Giáo dục trang bị kiến thức và nhân cách , trí tuệ và tâm hồn cho trẻ em hôm nay , những người sẽ làm nên thế giới ngày mai - Do đó, giáo dục là chìa khoá cho sự tăng trưởng kinh tế trong tương lai - Cũng do đó , giáo dục là chìa khoá cho sự phát triển kinh tế chính trị và cho tiến bộ xh sau naøy 4. Hướng dẫn về nhà: : Về nhà học bài , hoàn thành bài tập còn lại - Soạn bài mới : “Viết đoạn văn trình bày luận điểm” 5. Ruùt kinh nghieäm:. Tuaàn : Tieát 100:. Ngày soạn Ngaøy daïy VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BAØY LUẬN ĐIỂM A.Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs : - Nhận thức được ý nghĩa quan trọng của việc trình ày luận điểm trong một bài văn nghị luận - Biết cách viết đoạn văn trình bày một luận điểm theo cách diễn dịch và quy nạp B.Chuaån bò : 1.GV dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua vb Nước Đại Việt ta, với phần tập làm văn qua vbôn tập văn nghị luận ; Phần TV qua vb Hành động nói ( tt) 2.HS : học bài , soạn bài III, Tiến trình lên lớp 1, ổn định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : Luận điểm là gì ? Luận điểm cần phải đảm bảo nững yêu cầu nào ? - Mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề cần giải quyết trong bài văn nghị luận ntn?. 3, Bài mới : I.Trình bày luận điểm tành một đoạn văn nghị I.Trình bày luận điểm tành một luận - - - Gọi hs đọc 2 đoạn văn a, b đoạn văn nghị luận.

(67) (?0 Hãy tìm những câu nê chủ đề ( luận điểm ) trong mỗi đọn văn trên ? - Câu chủ đề có nhiệm vụ thông báo luận điểm của đoạn văn một cách rõ ràng , chính xác . Nhờ câu chủ đề , ta dễ dàng nhận thấy ù rằng đoạn văn ( a) có luận điểm : “ ( Thành Đại La) thật là chốn tụ hội trọng yếu của bốn phương đất nước ; cũng là kinh đô bậc nhất của đế vương muônđời” b, có luận điểm : “ Đồng bào ta ngày nay cũng ( nồng nàn yêu nước ) rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước “ (?) Câu chủ đề của mỗi đoạn văn nằm ở vị trí naøo ? - a, ở cuối đoạn . b ở đầu đoạn (?) trong hai đoạn văn trên , đoạn nào được viết theo cách diễn dịch và đoạn nào được viết theo qui naïp ? phaân tích caùch dieãn dòch vaø qui naïp trong mỗi đoạn - a, ở cuối đoạn – qui nạp ; b ở đầu đoạn - diễn dòch Gọi hs đọc các điểm 1,2 của phần ghi nhớ Yêu cầu hs chú ý đoạn văn 2 (?) Xác định luận điểm của đoạn văn , câu chủ đề đặt ở vị trí nào ? Từ đó xác định kiểu đoạn vaên treân ? - Câu chủ đề đặt ở cuối đoạn , đó là câu : Cho thằng nhà giàu rước chó vào nhà , nó mới càng hiện chất chó đểu của giai cấp nó ra. * Nội dung luận điểm diễn đạt gọn lại là : bản chất giai cấp chó đểu của vợ chồng Nghị Quế thể hieän roõ qua vieäc chuùng mua choù (?) Nhaø vaên coù laäp luaän theo caùch töông phaûn khoâng ? Vì sao?( Caùch laäp luaän töông phaûn : đặt chó bên người , đặt cảnh xem chó , quí chó vồ vập mua chó , sung sướng , bù khú về chó bên cạnh giọng chó mávới người bán chó ( chị Dậu ) …cách lập luận này có tác dụng rất lớn đến việc chứng minh và làm rõ luận điểm : bản chất chó maù cuûa giai caáp ñòa chuû). * Đoạn 1 : a, câu chủ đề : “ ( Thành Đại La) thaät laø choán tuï hoäi troïng yeáu cuûa bốn phương đất nước ; cũng là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời”  Vị trí : nằm ở cuối đoạn văn – qui naïp. b, có luận điểm : “ Đồng bào ta ngaøy nay cuõng ( noàng naøn yeâu nước ) rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước “  Vị trí : nằm ở đầu đoạn văn – diễn dòch Ghi nhớ : 1,2 sgk * Đoạn 2 - Câu chủ đề đặt ở cuối đoạn , đó là câu : Cho thằng nhà giàu rước chó vào nhà , nó mới càng hiện chất chó đểu của giai cấp nó ra. - Caùch laäp luaän töông phaûn : ñaët choù bên người , đặt cảnh xem chó , quí chó vồ vập mua chó , sung sướng , buø khuù veà choù beân caïnh gioïng choù mávới người bán chó ( chị Dậu ) … caùch laäp luaän naøy coù taùc duïng raát lớn đến việc chứng minh và làm rõ luaän ñieåm : baûn chaát choù maù cuûa giai caáp ñòa chuû. - Đây là cách thức để Nguyễn Tuân làm cho đoạn văn của mình vừa.

(68) (?) Nếu thay đổi chật tự sắp xếp khác thì liệu có xoáy vào một ý chung , vừa khiến ảnh hưởng đến đoạn văn ntn? baûn chaát thuù vaät cuûa boïn ñòa chuû - nếu sắp xếp ngược lại : đưa luận cứ Nghị Quế hiện ra thành hình ảnh rõ ràng , lí giở giọng chó má lên trước luận cứ vợ chồng địa thú chủ yếu quí gia súc thì tất sẽ làm cho luận điểm  Diễn đạt trong sáng , hấp dẫn để sự mờ nhạt đi , lỏng lẻo hơn . vậy cách sắp xếp luận trình bày luận điểm có sức thuyết cứ của tác giả rất chặt chẽ , không thể đảo tuỳ phục tieän (?) Những cụm từ : chuyện chó , giọng chó , rước chó , chất chó đểu được sắp xếp cạnh nhau nhaém muïc ñích gì ? - Đây là cách thức để Nguyễn Tuân làm cho đoạn văn của mình vừa xoáy vào một ý chung , vừa khiến bản chất thú vật của bọn địa chủ hiện ra thaønh hình aûnh roõ raøng , lí thuù (?) Qua đó em có nhận xét gì về cách diễn đạt lập luận đó ? ( sgk) II, Luyeän taäp Bài tập 1 : Diễn đạt ý mỗi câu thành một luạn điểm ngắn gọn hơn : A, Cần tránh lối viết dài dòng khiến người đọc khó hiểu B, Nguyeân Hoàng thích truyeàn ngheà cho baïn treû Baøi taäp 2 : - Đoạn văn được viết trìnhbày luận điểm : “ tế Hanh là một người tinh lắm” . Luận điểm ấy được cứng thực qua 2 luận cứ + tế Hanh đã ghi được đôi nét thần tình về cảnh sinh hoạt chốn quê hương + Thơ Tế Hanh đưa ta vào một thế giới rất gần gũi thường ta chỉ thấy một cách mờ mờ , cái thế giới những tình cảm ta đã âm thầm trao cho cảnh vật - Các luận cứ đó được tác giả xếp đặt theo trình tự tăng tiến , luận cứ sau biểu hiện một mức độ tinh tế cao hơn so với luận cứ trước . Nhờ sự sắp xếp ấy mà độc giả càng đọc càng thấy hứng thú không ngừng được tăng thêm Baøi taäp 3 : A, Luận điểm : Học phải kết hợp với làm bài tập thì mới hiểu bài - Luận cứ 1 : Làm bài tập chính là thực hành bài học líthuyết . Nó làm cho kiến thức lí thuyết được nhận thức lại , sâu hơn , bản chất hơn - Luận cứ 2 : Làm bài tập giúp cho việc nhớ kiến thức dễ dàng hơn - Luận cứ 3 : Làm bài tập là rèn luyện kĩ năng của tư duy , đặt biệt là tư duy phân tích , tổng hợp , so sánh , chứng minh , tính toán.

(69) - Lận cứ 4 : vì vậy , nhất thiết học phải kết hợp với làm bài tập thì học mới đầy đủ và vững chaéc B, Luận điểm : Học vẹt không phát triển được năng lực tư duy - Luận cứ 1 : học vẹt là học thuộc lòng , có khi không cần hiểu , hoặc hiểu lơ mơ - Luận cứ 2 : Học không hiểu mà cứ học thì rất chóng quên và khó có thể vận dụng thành công những điều đã học trong thực tế - Luận cứ 3 : học vẹt chỉ mất thời gian , công sức mà chẳng đem lại hiệu quả gì thiết thực - Luận cứ 4 : Ngược lại học vẹt còn làm cùn mòn đi năng lực tư duy , suy nghĩ - Luận cứ 5 : Bởi vậy không thể theo cách học vẹt . Học bao giờ phải cũng trên cơ sở hiểu , gắn với nhận thức đúng về sự vật , vấn đề 4. Hướng dẫn về nhà: : Về nhà học bài , hoàn thành bài tập còn lại - Học bài chuẩn bị làm bài viết số 6 tại lớp 5. Ruùt kinh nghieäm:.

(70) Tuaàn : Tieát 101:. Ngày soạn Ngaøy daïy BAØN LUAÄN VEÀ PHEÙP HOÏC ( Luaän phaùp hoïc ). A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Thấy được mục đích , tác dụng của việc học chân chính : học để làm người , học để biết và làm , học để góp phần làm cho đất nước hưng thịnh , đồng tời thấy được tác hại của lối học chộng hình thức , cầu danh lợi - Nhận thức được phương pháp học tập đúng , kết hợp học với hành . Học tập cách lập luận của tác giả , biết cách viết bài văn nghị luận theo chủ đề nhất định B.Chuaån bò : 1.GV dự iến khả năng tích hợp : với phần TLV ở văn bản Luyện tập xây dựng và trình bày luận điểm ; Sưu tầm bút tích của Quang Trung gửi Nguyễn Thiếp 2.HS : Học sinh học bài , soạn bài C.Tiến trình lên lớp: 1, ổn định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : Phân biệt sự giống nhau và khác nhau cơ bản giữa hịch và cáo ? - Nhận xét sự khác nhau giữa Trần Quốc Tuấn và Nguyễn Trãi trong việc đưa ra những dẫn chứng lịch sử . Sự khác nhau đó nới lên điều gì ? 3, Bài mới : I, Giới thiệu chung: (?) Em hãy nêu vài nét về tác I, Giới thiệu chung: Sgk giaû , taùc phaåm ? ( sgk) (?) Vb này thuộc thể loại gì ? Hãy nêu những hiểu biết của em về thể loại đó ? ( Thể Tấu là lời thần dan tâu lên vua chúa để trình bày sự việc , ý kiến , đề nghị ) II, Đọc , tìm hiểu vb II, Đọc , tìm hiểu vb 1, Đọc, tìm hiểu chú thích :Gv cùng hs đọc ( Gịong 1, Đọc, tìm hiểu chú thích.

(71) điệu chân tình ,bày tỏ thiệt hơn , vừa tự tin , vừa khiêm toán) Gọi hs đọc chú thích trong sgk 2,3 2, Bố cục :(?)Vb này được trình bày bằng mấy luận cứ ? Nêu nội dung từ luận cứ ? - Từ đầu đến đều do những điều tệ hại ấy- bàn về mục ñích cuûa vieäc hoïc - Tiếp theo đến xin chớ bỏ qua- Bàn về cách học - Coøn laïi – Taùc duïng cuûa pheùp hoïc (?) từ đó , có thế xác định kiểu vb của bài tấu này ntn? 3, Phaân tích a, Bàn về mục đích việc học : Gọi hs đọc đoạn đầu (?) Phần đầu tác giả đã khái quát mục đích chân chính cuûa vieäc hoïc qua caâu naøo?( Ngoïc khoâng maøi , khoâng thành đồ vật ; người không học , không biết rõ đạo ) (?) Trong caâu vaên bieàn ngaãu Ngoïc khoâng maøi , khoâng thành đồ vật ; người không học , không biết rõ đạo , tác giaû muoán baøy toû suy nghó gì veà vieäc hoïc ? - Mục đích chân chính của việc học là học để làm người (?) Tác giả cho rằng đạo học của kẻ đi học là học luận thường đạo lí để làm người . Em hiểu đaọ học này ntn? - Đạo học ngày trước lấy mục đích hình thành đạo đức , nhaân caùch - là đạo tam cương ( tức học để hiểu và giữ quan hệ vua tôi , cha con , chồng vợ ) ; đạo ngũ thường ( tức là học để hiểu và để sống thao năm đức tính của con người : nhân , nghóa , leã , trí , tín) (?) Theo em , quan niệm về mục đích của đạo học như thế có điểm nào tích cực cần được việc học ngày hôm nay phát huy ? Có những điểm nào cần được bổ sung ? ( HSTLN) - Điểm tích cực : Cọi trọng mục tiêu đạo đức của việc hoïc , khaåu hieäu Tieân hoïc leã , haäu hoïc vaên trong nhaø trường hôm nay là sự phát huy đoạn học ngày trước - Điểm cần bổ sung : Mục đích học không chỉ là rèn đạo đức , mà còn rèn năng lực trí tuệ để con người sau này có sức mạnh xây dựng , cải tạo xh trên mọi lĩnh vực : đạo đức , văn hoá , kinh tế , khoa học kĩ thuật (?) Sau khi xaùc ñònh muïc ñích cuûa vieäc hoïc , taùc giaû soi. 2, Boá cuïc : 3 phaàn. 3, Phaân tích a, Baøn veà muïc ñích vieäc hoïc - Ngoïc khoâng maøi , khoâng thành đồ vật ; người không học , không biết rõ đạo ,  Muïc ñích chaân chính cuûa việc học là học để làm người. Pheâ phaùn : Loái hoïc chuoäng hình thức , Lối học cầu danh lợi.

(72) vào thực tế đương thời để phê phán những biểu hiện của lệch lạc , sai trái trong việc học , đó là những sai lệch naøo ? - Người ta đua nhau lối học hình thức hòng cầu danh lợi , không còn biết đến tam cương , ngũ thường (?) Vậy em hiểu thế nào là lối học chộng hình thức , cầu danh lợi ? ( Lối học chộng hình thức : Học thuộc lòng câu chữ mà không hiểu nội dung , chỉ có cái danh mà không có thực chất - Lối học cầu danh lợi : học để có danh tiếng , được trọng vọng , được nhàn nhã , được nhiều lợi lộc (?) Taùc haïi cuûa loái hoïc aáy laø gì ? - Chúa tầm thường , thần nịnh hót . Nước mất, nhà tan (?) Em đọc được thái độ nào của tác giả từ đoạn văn nói về mục đích của việc học ? ) Xem thường lối học hình thức . Cọi trọng lối học lấy mục đích thành người tốt đẹp cho đất nước vững bền ) b Bàn về cách học : Gọi hs đọc đoạn tiếp theo (?) Khi bàn về cách học tác giả đã đề xuất những ý kiến naøo ? - Mở trường dạy học ở phủ huyện , mở trường tư , con cháu các nhà tiện đâu học đấy . Phép học lấy Chu Tử laøm chuaån - Theo ñieàu hoïc maø laøm (?) Ở đây kế sách mới cho việc học là gì ? - Mở rộng trường , mở rộng thành phần người học , nội dung học từ thấp đến cao , hình thức học rộng nhưng gọn , học đi đôi với hành (?) Trong các số các phép học đó , em tâm đắc nhất pheùp hoïc naøo ? Vì sao? ( hs boäc loä) (?) Tại sao tác giả lại tin rằng phép học do mình đề xuất có thể tạo được nhân tài , vững yên được nước nhaø ? - Học như thế sẽ : tạo được nhiều người giỏ , giữ vững đạo đức , biết gắn học với hành , tránh được lối học hình thức (?) Trong khi đề xuất ý kiến với vua về việc học của nước nhà , tác giả đã dùng những từ ngữ cầu khiến như : cúi xin ,xin chớ bỏ qua . Những từ ngữ đó cho em hiểu gỉ. Haäu quaû : Chuùa taàm thường , thần nịnh hót . Nước maát, nhaø tan  Xem thường lối học hình thức . Coi trọng lối học lấy mục đích thành người tốt đẹp cho đất nước vững bền. b Baøn veà caùch hoïc - Mở trường dạy học ở phủ huyện , mở trường tư , con chaùu caùc nhaø tieän ñaâu hoïc đấy - Phép học lấy Chu Tử làm chuaån - Theo ñieàu hoïc maø laøm  Học như thế sẽ : tạo được nhiều người giỏi , giữ vững đạo đức , biết gắn học với hành , tránh được lối học hình thức. C, Taùc duïng cuûa pheùp hoïc - Tạo được nhiều người tốt - Từ đó, triều đình ngay ngaén maø thieân haï thònh trò.

(73) về thái độ của tác giả với việc học , với vua ? ( chân thành với sự học . Tin ở điều mình tấu trình là đúng đắn , tin ở sự chấp thuận của vua , giữ đạo vua tôi ) C, Tác dụng của phép học: Gọi hs đọc đoạn cuối (?) Mục đích chân chính và cách học đúng đắn được tác giả gọi là đạo học . Theo tác giả , đạo học hành sẽ có taùc duïng ntn? ( Tạo được nhiều người tốt . Từ đó, triều đình ngay ngắn maø thieân haï thònh trò ) (?) Theo em , tại sao đạo học thành lại sinh ra nhiều người tốt ? III, Ghi nhớ : sgk ( Mục đích học chân chính được đạt tới bằng cách học tích cực sẽ là cơ sở tạo ra người tài đức . Nhiều người học tạo ra người tài đức , Nhiều người học tài đức sẽ thành nhiều người tốt ) (?) tại sao đạo học thành có thể khiến thiên hạ thịnh trị ? - Đạo học thành sẽ tạo ra nhiều người biết trọng lẽ phải , biết ứng dụng điều học vào công việc , không còn thói cầu danh lợi hoặc nịnh thần ; khiến việc cai trị quốc gia sẽ dễ dàng , nước nhà sẽ vững vàng , bình ổn (?) Theo em , ñaèng sau caùc lí leõ baøn veà taùc duïng cuûa phép học , người viết đã thể hiện một thái độ ntn? - Đề cao tác dụng của việc học chân chính . Tin tưởng ở đạo học chân chính , kì vọng về tương lai đất nước III, Ghi nhớ : (?) Học qua vb này , em thu nhận được những điều sâu xa nào về đạo học của ông cha ta ngày trước ? ( ghi nhớ sgk) (?) Theo em , những lời tấu trình của Nguyễn Thiếp có ý nghĩa ntn đối với việc học ngày hôm nay ? ( HSTLN) IV, Luyện tập : GV hướng dẫn hs làm 4. Hướng dẫn về nhà: : Nắm chắc cách lập luận , học thuộc ghi nhớ - Soạn bài mới :Thuế máu 5 Ruùt kinh nghieäm.

(74) Tuaàn 26: Tieát 102:. Ngày soạn Ngaøy daïy LUYỆN TẬP XÂY DỰNG VAØ TRÌNH BAØY LUẬN ĐIỂM A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Củng cố chắc chắn hơn những hiểu biết về cách thức xây dựng và trình bày luận điểm - Vận dụng được những hiểu iết đó vào việc tìm , sắp xếp và trình bày luận điểm trong một bài văn nghị luận có đề tài gần gũi , quen thuộc B.Chuaån bò : 1.GV dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua vb Bàn luận về phép học 2.HS : học bài , soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : Kieåm tra vieäc chuaån bò baøi cuûa hs 3, Bài mới : I.Đề bài : I.Đề bài : Hãy viết một bài báo tường để 1, Xây dựng hệ thống luận điểm: Gọi hs khuyên một số bạn trong lớp cần phải học đọc yêu cầu của đề bài va øđọc hệ thống tập chăm chỉ hơn luận điểm nêu ở mục 1 1, Xây dựng hệ thống luận điểm (?) Bài cần làm sáng tỏ vấn đề gì ? * Veà heä thoáng 5 luaän ñieåm trong sgk , tuy - Caàn phaûi hoïc taäp chaêm chæ đã tương đối phong phú , nhưng lại chưa (?) Em có nên sử dụng hệ thống luận điểm đảm bảo các yêu cầu chính xác , phù hợp , được nêu ra ở mục II,1 không ? Vì sao ? đầy đủ , mạch lạc ( HSTLN) * saép xeáp laïi luaän ñieåm : - Về hệ thống 5 luận điểm trong sgk , tuy a, Đất nước đang rất cần những người tài đã tương đối phong phú , nhưng lại chưa giỏi để đưa tổ quốc tiến lên “ đài vinh đảm bảo các yêu cầu chính xác , phù hợp , quang” ,sánh kịp với các bè bạn năm châu đầy đủ , mạch lạc chẳng hạn : b, Quanh ta ñang coù nhieàu taám göông cuûa Luận điểm a còn có nội dung chưa phù các bạn hs phấn đấu học giỏi , để đáp ứng hợp với vấn đề trong bài ( đề bài nêu : được yêu cầu của đất nước phải học tập chăm chỉ hơn) , luận điểm lại c, Muốn học giỏi , muốn thành tài thì trước nói đến lao động tốt . Vậy cần phải loại bỏ hết phải học chăm nội dung luận điểm đó d, Một số bạn ở lớp ta còn ham chơi , chưa Còn thiếu những luận điểm cần thiết , chăm học , làm cho thầy cô giáo và các khiến mạch văn có chỗ ị đứt đoạn và vấn bậc cha mẹ rất lo buồn.

(75) đề không được hoàn toàn sáng rõ ( cần thêm những luận điểm như : đất nước rất cần những người tài giỏi hoặc : phải chămhọc mới ọc giỏi , mới thành tài - Sắp xếp luận điểm còn chưa hợp lí ( vị trí cuûa luaän ñieåm b laøm cho baøi thieáu maïch lạc , luận điểm d không nên đứng trước luaän ñieåm e ) (?) Vậy để hệ thống luận điểm đó mạch lạc , hợp lí thì ta phải sắp xếp lại ntn? 2, Trình baøy ø luaän ñieåm a, Để giới thiệu luận điểm e , có 3 bạn hs viết 3 cách giới thiệu như trong sgk (?) Caùch neâu luaän ñieåm treân hoïc taäp cuûa ai ? trong baøi naøo ? (Hoïc taäp Traàn Quoác Tuaán , trong baøi Hòch tướng sĩ ) (?) Haõy nhaän xeùt caùch neâu aáy ? - Cách học tập trong trường hợp này là phù hợp và thông minh , sáng tạo (?) Để giới thiệu luận điểm e , có 3 bạn hs viết 3 cách giới thiệu như trong sgk đã chính xaùc chöa, vì sao? (?) Em hãy nghĩ thêm cách chuyển đoạn và giới thiệu luận điểm nào kác không ? Gọi hs đọc mục b phần 2 (?) Ta nên đưa những luận cứ nào và sắp xếp luận ấy như thế nào cho xác đáng ? ( HSTLN) - Có thể chấp nhận trình tự được đưa ra trong mục 2b ở sgk . vì trình tự ấy phản ánh được các bước hợp lí của quá trình làm rõ luận điểm : bước trước dẫn tới bước sau , bước sau kế tiếp bước trước , để tới bước cuối cùng thì luận điểm được làm rõ hoàn toàn Chuù yù caâu c (?) Baøi vaên nghò luaän naøo cuõng phaûi coù keát bài . vậy có thể suy ra : đoạn văn nghị. e, Nếu bây giờ càng chơi bời , khôngchịu hoïc thì sau naøy caøng khoù gaëp nieàm vui trong cuoäc soáng g, Vậy các bạn nên bớt vui chơi , chịu khó học hành chăm chỉ , để trở nên người có ích cho cuộc sống , và nhờ đó , tìm được nieàm vui chaân chính , laâu beàn 2, Trình baøy ø luaän ñieåm a, Để giới thiệu luận điểm e , có 3 bạn hs viết 3 cách giới thiệu như trong sgk - Câu 1 : vừa có có tác dụng chuyển đoạn ,nối đoạn lại vừa giới thiệu được luận điểm mới , đơn giản và dễ làm theo - Câu thứ 2 : xác định sai mối quan hệ giữa luận điểm cần trình bày với luận điểm đứng trên. Hai luận điểm ấy không có quan hệ nhân – quả để có thể nối bằng “ do đó” - Caâu 3: raát toát vì 2 caâu vaên treân khoâng chæ giới thiệu được luận điểm mới , nối với luận điểm trước đó mà còn tạo ra giọng điệu thân mật , gần gũi giọng đối thoại , trao đổi trong văn nghị luận * Moät soá caùch chuyeån luaän ñieåm - Chuyển đoạn bằng từ ngữ đóng vai chuyển tiếp ý : Tuy nhiên , ngược lại , thực ra , nói chung , mặt khác … - Chuyển đoạn bằng câu hoặc vế câu : Tuy nhieân , ñieàu chuùng toâi muoán khaúng định ở đây là …; những điều vừa trình bày treân coù theå khieán chuùng ta nghó raèng …; Bây giờ xin chuyển sang vấn đề khác … - Chuyển đoạn theo quan hệ nhân quả : vì vậy , bởi thế , cho nên , vì lí do trên , bởi vaäy maø - Chuyển đoạn tương phản : trái lại , ngược laïi , tuy nhieân , vaäy maø … b, Có thể chấp nhận trình tự được đưa ra.

(76) luận nào cũng phải có kết đoạn không ? trong mục 2b ở sgk . vì trình tự ấy phản (?) Em nên viết câu kết đoạn cho đoạn ánh được các bước hợp lí của quá trình văn em phải trình bày ntn để đáp ứng các làm rõ luận điểm : bước trước dẫn tới bước yêu cầu mà sgk đã đưa ra ? sau , bước sau kế tiếp bước trước , để tới - Lúc bấy giờ , cácbạn không muốn vui bước cuối cùng thì luận điểm được làm rõ chơi thỏai mái nữa , liệu cũng có được hay hoàn toàn chaêng ? c, Không thể đòi hỏi mọi đoạn văn đều phải có – hoặc đều không được có – kết Chuù yù caâu hoûi d (?) Đoạn văn vết theo cách trên là đoạn bài : vì sự đòi hỏi đó chỉ khiến bài văn vừa khó làm , vừa dễ trở nên đơn điệu vaên dieãn dòch hay quy naïp ? Vì sao? (?) Làm thế nào để chuyển một đoạn văn d, Khi chuyển đoạn văn quy nạp thành diễn dịch thành đoạn văn quy nạp và sang đoạn văn diễn dịch: cần ngược lại ? Có phải chỉ cần thay đổi vị trí sửa lại những câu văn sao cho mối liên kết của câu chủ đề không ? trong đoạn , trong bài không bị mất đi - Khoâng ñôn giaûn nhö theá . (?) Hãy phát biểu luận điểm mà em vừa chuẩn bị trước lớp ; sau đó , lắng nghe sự góp ý của các bạn và của cô áo để rút ra kinh nghieäm boå ích cho baûn thaân ? 4. Hướng dẫn về nhà: Về nhà học bài và làm bài tập 4 - Chuẩn bị bài viết số 6 5. Ruùt kinh nghieäm:. Tuaàn : Tieát 103,104:. Ngày soạn Ngaøy daïy VIEÁT BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 6. A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Vận dụng kĩ năng , trình bày luận điểm vào việc viết bài văn chứng minh ( hoặc giải thích ) một vấn đề xã hội hoặc văn học gần gũi với các em - Tự đánh giá chính xác hơn trình độ tập làm văn của bản thân , từ đó , rút ra những kinh nghiệm cần thiết để các bài làm văn sau đạt kết quả tốt hơn B.Chuaån bò : 1.GV : ra đề bài và yêu cầu khi làm đề bài đó 2.HS : hoïc baøi , chuaån bò giaáy C.Tiến trình lên lớp : 1.Oån định tổ chức.

(77) 2.Kieåm tra baøi cuõ : ( Kieåm tra vieäc chuaån bò giaáy cuûa hs ) 3.Bài mới : A, Đề bài : - Giải thích câu nói của M. Go- rơ – ki “ Hãy yêu sách , nó là nguồn kiến thức , chỉ có kiến thức mới là con đường sống” B, Yeâu caàu - Thể loại : Giải thích - Nội dung : câu nói của M. Go- rơ – ki “ Hãy yêu sách , nó là nguồn kiến thức , chỉ có kiến thức mới là con đường sống” D, Daøn baøi - Mb : Giới thiệu câu nói của M. Go- rơ – ki và hướng giải thích - TB : Lần lượt trình bày các nội dung cần được giải thích + Giải thích những luận “ Thế nào là yêu sách ? + Nguồn kiến thức là gì ? + Vì sao chỉ có kiến thức mới là con đường sống ? - KB : Nêu ý nghĩa của điều được giải thích đối với mọi người 4. Hướng dẫn về nhà: : Về nhà học bài và soạn bài “Tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn nghò luaän” 5. Ruùt kinh nghieäm:. Tuaàn 27: Tieát 105,106:. Ngày soạn Ngaøy daïy. THUEÁ MAÙU (Trích: Bản án chế độ thực dân Pháp). A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Hiểu được bản chất độc ác , bộ mặt giả nhân giả nghĩa của thực dân pháp qua việc dùng người dân các xứ thuộc địa làm vật hi sinh cho quyền lợi của mình trong các cuâộc chiến tranh tàn khốc . Hình dung ra số phận bi thảm của những người bị bóc lột “ thuế máu” the trình tự mieâu taû cuûa taùc giaû.

(78) - Thaùy roõ ngoøi buùt laäp luaän saéc beùn , taøo phuùng saâu cay cuûa Nguyeãn Aùi Quoác trong vaên chính luaän B.Chuaån bò : 1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp : Với phần TV qua vb Hội thoại , với TLV ở vb Tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận , với một số tác phẩm của NAQ viết trong giai đoạn Người hoạt động cách mạng ở pháp đã và sẽ học : Những trò lố hay là Va-ren và PBC , Vi haønh - Tác phẩm Bản án chế độ thực dân pháp 2.HS : học bài , soạn bài theo yêu cầu của gv C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : Năm lớp 7 các em đã học những tác phẩm nào cua NAQ? Nêu tên , thời gian sáng tác , ngôn ngữ sáng tác - Những chủ trương và ý kiến đề nghị của La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp gửi lên vua Quang Trung là gì ? Trong những ý kiến đề nghị đó, đén nay có điểm nào đã lạc hậu , lội thời , còn điểm nào vẫn mang tính thời sự , cần tiếp tục phát huy 3, Bài mới :.

(79) -hs đọc chú thích dấu sao (?) Em haõy neâu vaøi neùt veà taùc giaû , taùc phaåm ? ( sgk) (?) Vb này thuộc thể loại gì ? Hãy nêu những hiểu biết của em về thể loại đó ? ( Phóng sự – chính luaän .). I, Giới thiệu chung 1, Taùc giaû : 2, Taùc phaåm : Taùc phaåm goàm 12 chương và phần phụ lục . Đoạn trích laø chöông 1 . Vieát baèng tieáng phaùp , xuaát baûn taïi Pa-ri , naêm 1925 , taïi HN naêm 1946 II, Đọc- hiểu vb - Hướng dẫn đọc Gv cùng hs đọc ( Gịong điệu 1, Đọc-hiểu chú thích lúc mỉa mai châm biếm , khi đau xót , đồng cảm , khi căm hờn phẩn nộ , khi giễu nhại , trào phúc , khi baùc boû maïnh meõ … Gọi hs đọc chú thích trong sgk 2,3 Em coù suynghó gì veà caùch taùc giaûñaët teân cho vb laø Thueá maùu ? - Thueâ maùu laø caùch ñaët teân cuûa taùc giaû nhaèm phản ánh một thủ đoạn bóc lột tàn nhẫn của chế độ thực dân ở các nước thuộc địa : biến người daân nôi ñaây thaønh vaät hi sinh trong caùc cuoäc chieán tranh phi nghóa 2, Boá cuïc : 3 phaàn (?) Thueá maùu thuoäc kieåu vb naøo ? vì sao em xaùc 3, Phaân tích ñònh ntn? a, Chiến tranh và ngươiø bản xứ 2, Bố cục :(?)Vb này có bố cục mấy phần , nêu - Trước chiến tranh , họ bị xem là nội dung từng phần ?3 phần : giống người hạ đẳng , bị đối xử đánh - P1 Chiến tranh và người bản xứ đập như súc vật - P2: Chế độ lính tình nguyện - Khi cuoäc chieán tranh buøng noå , laäp - P3: Kết quả của sự hi sinh tức họ đựơc các quan cai trị tâng 3, Phaân tích boác, voã veà naøo laø “ con yeâu” , “ baïn a, Chiến tranh và ngươiø bản xứ: Gọi hs đọc hiền” , “ những chiến sĩ bảo vệ công đoạn đầu lí và tự do ” (?) So sánh thái độ của các quan cai trị thực dân  Mỉa mai , châm biếm sự giả dối , đối với người dân thuộc địa ở 2 thời điểm trước thâm độc của chế độ thực dân chieán tranh vaø sau khi cuoäc chieán tranh xaûy ra? - Số phận thảm thương của người (?) Vì sao người bản xứ từ địa vị hèn hạ bỗng dân thuộc địa trong cuộc chiến tranh thành những đứa con yêu , người bạn hiền , : Đột ngột xa lìa vợ con , quê hương những chiến sĩ bảo vệ công lí ? vì muïc ñích voâ nghóa , ñem maïng - Vì thực dân pháp muốn che giấu dã tâm lợi sống mà đánh đổi lấy những vinh dự duïng xöông maùu cuûa hoï trong cuoäc chieán tranh haûo huyeàn cho quyền lợi của nước pháp . Đó chính là thủ - Bị biến thành vật hi sinh cho lợi đoạn của chính quyền thực dân.

(80) IV, Luyện tập Gv hướng dẫn hs làm 4. Hướng dẫn về nhà:: Học thuộc ghi nhớ , nắm được nội dung, nghệ thuật của đoạn trích Soạn bài mới :Đi bộ ngao du 4. Ruùt kinh nghieäm:. Tuaàn : Tieát 107:. Ngày soạn Ngaøy daïy HỘI THOẠI. A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Nắm được các khái niệm vai xã hội , lượt lời và biết vận dụng hiểu biết về những vấn đề ấy vào quá trình hội thoại , nhắm đạt được hiệu quả cao hơn trong giao tiếp bằng ngôn ngữ - Reøn kó naêng xaùc ñònh vaø phaân tích caùc “ vai”trong xh B.Chuaån bò : 1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp : Với phần Văn qua vb Thuế máu , với tập làm văn qua bài Tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận . Một số bức tranh minh hoạ 2.HS : học bài , soạn bài theo yêu cầu của gv C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : 3, Bài mới : Trong cuộc sống hằng ngày , người nào cũng có những mối quan hệ xã hội rộng – hẹp , thân , sơ …khác nhau ; những mối quan hệ ấy thường là vô cùng phức tạp và tinh tế ! Một người có thể có địa vị cao trong xh , nhưng khi về nhà lại chỉ là con cái . Một người là cha hoặc là mẹ trong gia đình , nhưng khi đến cơ quan lại chỉ là bạn bè đồng nghiệp … những vị trí trong xh , cơ quan gia đình ,,,ấy được gọi là “vai” của mỗi người khi họ tham gia hội thoại .Vậy vai xh trong hội thoại là gì ? Tiết học này sẽ trả lời cho câu hỏi đó . I.Vai xã hội trong hội thoại :(?) Trong gia đình ở bữa cơm , chúng ta có thể mời bằng cách nào ? Tìm lời mời của em đối với cha mẹ , ông bà ?tìm lời mời từ phía bố mẹ đối với ông bà từ phía ông bà đối với con cháu ? VD : - Cháu mời ông bà ăn cơm - Con mời ba mẹ ăn cơm. I.Vai xaõ hoäi trong hoäi thoại - là vị trí của người tham gia hội thoại đối với người khác trong cuộc hội thoại.

(81) - Hai con vaø caùc chaùu aên côm ñi (?) Theo em trong các lời mời trên có điều gì không ổn ? - Cháu mời ông bà xơi cơm ạ - Người VN hay dùng từ xơi (?) Tại sao trong gia đình người con , người cháu phải mời trước ? (Thể hiện sự kính trọng ông bà , cha mẹ) * GV chốt : Con là ở vị trí đối với cha mẹ , cháu ở vị trí đối với ông bà – Vị trí của người nói đối với những người khác , trong 1 tình huống người ta gọi là vai hội thoại (?) Nếu cần mở cửa sổ , em sẽ nhờ người khác ntn? Gv khái quát bài học thứ nhất 2, Quan hệ xh: Gọi hs đọc đoạn trích “ Tức nước vở bờ” (?) Theo em có mấy vai tham gia hội thoại ? ( 2 vai) (?) Quan hệ của họ trên , dưới hay thân , sơ? (?) Ai là bậc trên , ai là bậc dưới? Chò daäu Cai leä Thaáp ngang haøng Treân. - Quan hệ trên – dưới hay ngang haøng ( theo tuoåi tác , thứ bậc gia đình , xh) - Quan heä thaân sô ( theo mức độ quen biết , thân tình ) 2, Quan heä xh : quan heä xh raát ña daïng neân vai xh của mỗi người cũng đa daïng , nhieàu chieàu . Vì theá maø khi tham gia hoäi thoại , mỗi người cần xác định đúng vai của mình để chọn cách nói cho phù hợp. Cao hôn Thaáp hôn * GV chốt : Trong những tình thuống khác nhau thì hội thoại cũng khác nhau Vì vậy khi ở vai khác chúng ta phải chọn cách nói cho phù hợp (?) Qua đó em có nhận xét gì về quan hệ xh và từ đó rút ra keát luaän ? II, Luyeän taäp Bài tập 1 : Bà cô vai trên , bé Hồng vai dưới . Cacùh nói của bà cô không nên Bài tập 2 : - Nghiêm khắc : Nay các ngươi nhìn chủ nhục mà không biết lo , thấy nước nhục maø khoâng bieát theïn.. - Khoan dung : Nếu các ngươi biết chuyên tập sách này , theo lời dạy bảo của ta , thì mới phải đạo thần chủ …Ta viết ra bài hịch này để các ngươi biết bụng ta Baøi taäp 3 : a, Xét về địa vị xh , ông giáo là người có địa vị cao hơn một nông dân nghèo như Lão Hạc . Nhöng xeùt veà tuoåi taùc thì Laõo Haïc vò trí cao hôn b, Oâng giáo nói với LH bằng lời lẽ ôn tồn , thân mật , nắm lấy vai , mời lão hút thuốc , uống nước ăn khoai . Trong lời lẽ , ông giáo gọi lão Hạc là cụ , xưng hô gộm 2 người là ông con mình ( thể hiện sự kính trọng người già ) , xưng là tôi ( thể hiện quan hệ bình đẳng) c, LH gọi người đối thoại với mình là ông giáo , dùng từ dạy thay cho từ nói ( thể hiện sự tôn trọng ), đồng thời xưng hô gộp hai người là chúng mình , cách nói cũng xuề xoà ( nói đùa thế), thể hiện sự chân tình.

(82) 4. Hướng dẫn về nhà: : Học thuộc ghi nhớ . Hoàn tất bài tập . Soạn bài “ Hội Thoại” ( tiếp theo). Tuaàn : Tieát 108:. Ngày soạn Ngaøy daïy. TÌM HIEÅU YEÁU TOÁ BIEÅU CAÛM TRONG VAÊN NGHÒ LUAÄN A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Thấy được biểu cảm là một yếu tố không thể thiếu trong những bài văn nghị luận hay , có sức lay động người đọc ( người nghe).

(83) - Nắm được những yêu cầu cần thiết của việc đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận có thể đạt được hiệu quả thuyết phục cao hơn B.Chuaån bò : 1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp : Với phần Văn qua vb Thuế máu , với TV qua vb Hội thoại . 2.HS : học bài , soạn bài theo yêu cầu của gv C.Tiến trình lên lớp: 1, ổn định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : Hãy kể tên những tác phẩm nghị luận đã học ? - Nhận xét mục đích của văn nghị luận qua các tác phẩm nghị luận đã học ? - Hầu hết các tác giả đã thuyết phục người đọc , người nghe bằng ỵếu tố nào ? 3, Bài mới :Ta đã biết yếu tố biểu cảm được thể hiện rõ nhất trong bài văn nghị luận là từ , ngữ , câu cảm , giọng điệu lời văn . Nhưng có thật chỉ có như vậy không ? Làm thế nào để có caûm xuùc , tình caûm vaø bieåu hieän ra khi vieát vaên nghò luaän theá naøo ? Bieåu caûm trong vaên nghò luận có giống như biểu cảm trong văn biểu cảm hay không ? Đó là nd bài học này .. I.Yếu tố biểu cảm trong bài văn nghị luận: Gọi hs đọc vb Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến (?) Hãy tìm những từ ngữ biểu lộ tình cảm mãnh liệt của tác giả và những câu cảm thán trong vb trên ? + Từ , ngữ biểu cảm: Hỡi , muốn , phải , nhân nhượng , lấn tới , quyết tâm cướp , không , thà , chứ nhất định không chịu , phải đứng leân , heã laø , thì , ai coù , duø , ai cuõng phaûi + Câu cảm thán : Hỡi đồng bào và chiến sĩ toàn quốc ! - Hỡi đồng bào ! Chúng ta phải đứng lên ! - Hỡi anh em binh sĩ , tự vệ , dân quân ! Thắng lợi nhất định về dân tộc ta! - việt Nam độc lập và thống nhất muôn năm! - Kháng chiến thắng lợi muôn năm! (?) về mặt sử dụng từ ngữ và đặt câu có tính chất biểu cảm , Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của CTHCM có giống với Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn không? ( Giống nhau ở chỗ có nhiều từ ngữ và nhieàu caâu vaên coù giaù trò bieåu caûm ) (?) Tuy nhiên Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến và Hịch tướng sĩ vẫn được cọi là những vb nghị luận chứ không phải là văn biểu cảm . Vì sao? ( Vì các tác phẩm ấy được viết ra chủ yếu không phải nhaèm muïc ñích bieåu caûm maø nhaèm muïc ñích nghò luaän ( neâu quan điểm, ý kiến để bàn luận phải trái , đúng sai , nên suy nghĩ và nên sống thế nào ) . Ở những văn nghị luận như thế , biểu cảm không thể đóng vai trò chủ đạo , mà chỉ là một yếu tố phụ trợ cho quá trình nghò luaän maø thoâi ). I.Yeáu toá bieåu caûm trong baøi vaên nghò luaän - Vaên nghò luaän raát caàn yeáu toá bieåu caûm , Yeáu toá bieåu caûm giuùp cho baøi vaên nghò luaän coù hieåu quaû thuyeát phục lớn hơn , vì nó có tác động mạnh mẽ tới tình caûm cuûa người đọc ( người nghe). - Để bài văn nghị luận có sức.

(84) (?) Hãy theo dõi bảng đối chiếu và nhận xét xem cột nào có sử dụng biểu cảm cao , yếu tố biểu cảm , sử dụng yếu tố biểu cảm như thế có tác dụng gì ? ( người làm văn cột 2 có sử dụng yếu tố biểu cảm vì thế nó giúp cho bài văn nghị phải thật sự có luaän hay hôn ) cảm xúc trước ñieàu * Gv giải thích : Biểu cảm là yếu tố có khả năng “ gây được hứng thú những hoặc cảm xúc” đẹp đẽ , mãnh liệt hoặc sâu lắng nhiều nhất , nghĩa là mình viết ( nói) coù khaû naêng nhieàu nhaát trong vieäc laøm neân caùi hay cho vb vaø phaûi bieát (?) Qua phhaân tích em coù nhaän xeùt gì veà yeáu toá bieåu caûm trong vaên dieãn taû caûm xuùc nghị luận ? ( ghi nhớ 1 sgk) đó bằng những (?) Thông qua việc tìm hiểu các vb như Hịch tướng sĩ và Lời kêu gọi từ ngữ , những toàn quốc kháng chiến , em hãy cho biết : Làm thế nào để phát huy câu văn có sức heát taùc duïng cuûa yeáu toá bieåu caûm trong vaên nghò luaän ? truyền cảm . Sự ( Muoán phaùt huy heát taùc duïng cuûa yeáu toá bieåu caûm trong baøi vaên nghò dieãn taû caûm xuùc luận , trước hết người viết không chỉ cần suy nghĩ đúng , nghĩ sâu về cần phải chân các vấn đề , luận điểm , luận cứ , lập lận … mà còn phải thật sự xúc thật và không động trước những điều đang nói , đang viết , đang bàn luận . Đó được phá vỡ không chỉ là những tình cảm xúc động nhất thời , mà cần có một tình mạch lạc nghị cảm chân thật , tự nhiên và sâu sắc mãnh liệt , dù đó là tình yêu hay luận của bài văn loøng caêm thuø) (?) Chỉ có rung cảm không thôi đã đủ chưa ? Phải chăng chỉ cần có lòng yêu nước và căm thù giặc nồng cháy là có thể dễ dàng tìm ra những cách nói như: “ Không ! Chúng ta thà hi sinh tất cả …” hay “ uốn lưỡi cú diều..” ? để viết được những câu như thế , người viết cần có những phẩm chất gì khác nữa ? Có rung cảm không chưa đủ mà coøn phaûi bieát vaø reøn caùch bieåu caûm . Nghóa laø bieåu hieän tình caûm , cảm xúc trong bài văn nghị luận sao cho phù hợp , không phá vỡ maïch laäp luaän ) (?) Có bạn cho rằng : Càng dùng nhiều từ ngữ biểu cảm , càng đặt nhieàu caâu caûm thaùn thì giaù troï bieåu caûm trong vaên nghò luaän caøng tăng . Ý kiến ấy có đúng không ? vì sao? (?) Vậy, để bài văn nghị luận có sức biểu cảm đòi hỏi người viết cần có yếu tố nào? ( ghi nhớ 2 sgk ) II. Luyeän taäp: Bài tập 1: Chỉ ra yếu tố biểu cảm trong phần I – Chiến tranh và “ người bản xứ” - Một là “nhại”. Các từ như “ tên da đen bẩn thỉu” , “ An – nam – mít bẩn thỉu” , “ con yêu” , “ chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do” . Đều là cách xưng gọi của bọn thực dân trước và sau chiến tranh , Trước thì miệt thị khinh bỉ , sau thì đề cao một cách bịp bợm . Sự nhại lại các lời văn ấy và đem đối lập chúng lại với nhau đã phơi bày giọng điệu dối trá của thực dân , tạo hieäu quaû mæa mai.

(85) - Hai là dùng hình ảnh mỉa mai bằng giọng điệu tuyên truyền của thực dân như : “ Nhiều người bản xứ đã … chứng kiến cảnh kì diệu của trò biểu diễn khoa học về phóng ngư lôi , đã được xuống tận đáy biển để bảo vệ tổ quốc của các loài thuỷ quái . Một số khác đã bỏ xác những miền hoang vu thơ mộng vùng Ban – căng…” . Những ngôn từ mĩ miều không che đậy được thực tế phủ phàng . Lời mỉa mai đã thể hiện thái độ khinh bỉ sâu sắc đối với gịong điệu tuyên truyền của bọn thực dân , và cả sự chế nhạo , cười cợt . Ở đây yếu tố biểu cảm đã tạo hiệu quả về tiếng cuời châm biếm sâu cay Bài tập 2 :Trong đoạn văn , tác giả không chỉ phân tích điều hơn lẽ thiệt cho học trò , để họ thấy tác hại của việc “ học tủ” và “ học vẹt” . Người thầy ấy còn bộc bạch nỗi buồn và sự khổ tâm của một nhà giáo chân chính trước sự “ xuống cấp” trong lối học văn và làm văn của những hs mà ông thật lòng quí mến Bài tập 3 : Gv hướng dận hs viết 4. Hướng dẫn về nhà: Học thuộc ghi nhớ , hoàn thành bài tập - Soạn bài “ Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận” Tuaàn 28: Tieát 109,110:. Ngày soạn Ngaøy daïy ÑI BOÄ NGAO DU (Trích EÂ- min hay veà giaùo duïc). A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Hiểu rõ đây là một vb mang tính chất nghị luận với ccáh lập luận chặt chẽ , có sức thuyết phục ; tác giả lại là nhà văn , bài này trích trong một tiểu thuyết , nên các lí lẽ luôn hoà quyện vào thực tiễn cuộc sống của riêng ông , khiến vb nghị luận không những sinh động , mà qua đó ta còn thấy được ông là một con người giản dị , quý trọng tự do và yêu mến thiên nhieân - Rèn kĩ năng đọc văn nghị luận dịch vừa gọn rõ vừa truyền cảm , tìm hiểu và phân tích các luận điểm , luận cứ và cách trình bày chúng trong bài văn nghị luận B.Chuaån bò : 1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp : Với phần TV qua vb Hội thoại( tt), với TLV ở vb Luyện taäp ñöa yeáu toá bieåu caûm vaøo baøi vaên nghò luaän . 2.HS : học bài , soạn bài theo yêu cầu của gv C.Tiến trình lên lớp : 1.ổn định tổ chức 2.Kiểm tra bài cũ : Giải thích nhan đề Thuế máu ? - Vì sao nói tính chiến đấu , tính cách mạng của bài văn rất mạnh , rất cao? 3.Bài mới :.

(86) I, Giới thiệu chung: Gọi hs đọc chú thích dấu sao (?) Em haõy neâu vaøi neùt veà taùc giaû , taùc phaåm ? ( sgk). I, Giới thiệu chung 1, Taùc giaû : sgk 2, Taùc phaåm : Vb naøy được trích trong quyển Vquyển cuối cùng của tác phaåm EÂ – min hay veà giaùo duïc II, Đọc , tìm hiểu vb 1, Đọc, tìm hiểu chú thích :Gv cùng hs đọc ( Gịong điệu II, Đọc , tìm hiểu vb rõ ràng , dứt khoát , tình cảm , thân mật , lưu ý các từ tôi , 1, Đọc, tìm hiểu chú thích ta ) Gọi hs đọc chú thích trong sgk (?) Em coù suy nghó gì veà caùch taùc giaû ñaët teân cho vb laø Ñi boä ngao du ? - Bàn về ích lợi của việc dạo chơi mọi nơi theo cách đi bộ (?) Ñi boä ngao du thuoäc kieåu vb naøo ? vì sao em xaùc ñònh ntn? (?) Đề tài và nhân vật trong văn bản Đi bộ ngao du có gì 2, Bố cục : 3 phần khác so với các vb nghị luận khác mà em đã được học ? - Khác về tình chất đề tài , ở đây là đề tài sinh hoạt đời 3, Phaân tích thường 2, Boá cuïc : (?)Vb naøy coù boá cuïc maáy phaàn , neâu noäi dung a, Ñi boä ngao du thì ta được hoàn toàn tự do , tuỳ từng phần ? - Phần 1 : từ đầu đến Cho tôi bàn chân nghỉ ngơi – Đi bộ theo ý thích , không bị lệ thuộc vào bất cứ ai ngao du – được tự do thưởng ngoạn - Đoạn 2 : Tiếp đến không thể làm tốt hơn : Đi bộ ngao du - Muốn đi , muốn dừng – đầu óc được sáng láng nhieàu tuyø yù - Phần 3 : còn lại : đi bộ ngao du – tính tình được vui vẻ - Khoâng phuï thuoäc vaøo con 3, Phân tích : Gọi hs đọc đoạn đầu người , phương tiện (?) Luận điểm đầu tiên để triển khai vấn đề ngao du là - Không phụ thuộc vào gì ? đường xá lối đi , chỉ phụ - Đi bộ ngao du thì ta được hoàn toàn tự do , tuỳ theo ý thuộc vào bản thân mình thích , không bị lệ thuộc vào bất cứ ai - Thoải mái hưởng thụ tựdo (?) Luận điểm đó được chứng minh bằng những luận cứ trên đường đi nào ? Cách lập luận theo trình tự nào ? - Để giải trí , học hỏi , vận - Muốn đi , muốn dừng nhiều tuỳ ý như ( quan sát khắp nơi động , làm việc . Bởi vậy , quay phải , quay trái , men theo dòng sông , tham quan sẽ không bao giờ chán mỏ đá , vào hang động … - Thoả mãn nhu cầu hoà - Không phụ thuộc vào con người , phương tiện ( phu trạm hợp với thiên nhiên . em và ngựa trạm ).

(87) - Không phụ thuộc vào đường xá lối đi , chỉ phụ thuộc vào baûn thaân mình - Thoải mái hưởng thụ tựdo trên đường đi - Để giải trí , học hỏi , vận động , làm việc . Bởi vậy sẽ không bao giờ chán (?) Nhận xét về ngôi kể trong đoạn này ? ( Kể ngôi thứ nhaát ) (?) Cách lặp lại đại từ “ tôi” hoặc “ ta” trong khi kể có ý nghĩa gì ? ( Đây không phải là sự tuỳ tiện , tự do mà là duïng yù ngheä thuaät cuûa taùc giaû . Khi xöng toâi laø khi muoán nói về những kinh nghiệm riêng , mang tính chất cá nhân . Khi xưng ta là khi lí luận chung . Lại có những trải nghiệm riêng tư của tôi được thể hiện dưới dạng kể chuyện về người học trò Ê-min – gọi là em ) (?) Từ luận điệm và những luận cứ ấy , tác giả muốn thuyết phục bạn đọc tin vào những lợi ích nào của việc đi bộ ngao du ? ( Thoả mãn nhu cầu hoà hợp với thiên nhiên . em lại cảm giác tự do thưởng ngoạn cho con người . Đó cũng là quan niệm giáo dục và phương pháp giaùo duïc cuûa Ru – xoâ ( Chuyeån tieát 2) b, Đi bộ ngao du đầu óc sáng láng : Gọi hs đọc đoạn 2 (?) Luận điểm chủ yếu của đoạn này là gì ? - Đi bộ ngao du thì ta sẽ có dịp trau dồi vốn tri thức của ta (?) Tác giả đã lập luận ntn, Trên cơ sở những luận cứ naøo ? - Luận điệm được các luận cứ liên tiếp sau minh chứng -Đi như các nhà triết học lừng danh Ta- lét , Pla- tông , Pi-ta-go .. - Xem xét tài nguyên phong phú trên mặt đất - Tìm hieåu caùc saûn vaät noâng nghieäp vaø caùch troàng troït chuùng - Sưu tập các mẫu vật phong phú , đa dạng của thế giới tự nhieân (?) Lời văn và các câu cvăn của tác giả trong đoạn văn thay đổi linh hoạt ntn? ( Cách nêu dẫn chứng dồn dập liên tiếp bằng những kiểu câu khác nhau : khi thì so sánh , khi thì nêu cảm xúc ; khi lại nêu câu hỏi tu từ ; hoặc lại nói về kết quả sưu tập tự nhiên của chú học trò Ê-min ). lại cảm giác tự do thưởng ngoạn cho con người . Đó cuõng laø quan nieäm giaùo duïc vaø phöông phaùp giaùo duïc cuûa Ru – xoâ. b, Đi bộ ngao du đầu óc saùng laùng - Cách nêu dẫn chứng dồn dập liên tiếp bằng những kieåu caâu khaùc nhau : khi thì so saùnh , khi thì neâu caûm xuùc ; khi laïi neâu caâu hỏi tu từ ; hoặc lại nói về kết quả sưu tập tự nhiên cuûa chuù hoïc troø EÂ-min ).  Mở mang năng lực khám phá đời sống . Mở mang taàm hieåu bieát . Laøm giaøu trí tuệ . Đầu óc được sáng laù c, Ñi boä ngao du coù taùc dụng tốt đến sức khoẻ - Chứng minh luận điểm baèng caùch so saùnh ñi baèng phöông tieän maø tinh thaàn buồn bã , ngược lại đi bộ sảng khoái , vui tươi . Cảm giaùc theøm aên , theøm nguû , muốn nghỉ ngơi thoải mái sau mỗi chuyến đi bộ đã khẳng định ích lợi của nó  Nâng cao sức khoẻ và tinh.

(88) (?) Từ đó , những lợi ích nào của việc đi bộ ngao du được thần , khơi dậy niềm vui khaúng ñònh ? sống , tính tình được vui vẻ + Mở mang năng lực khám phá đời sống + Mở mang tầm hiểu biết + Laøm giaøu trí tueä + Đầu óc được sáng láng III, Ghi nhớ : sgk c, Đi bộ ngao du có tác dụng tốt đến sức khoẻ: Gọi hs đọc đoạn 3 (?) Luận điểm thứ 3 là gì ? Cách chứng minh luận điểm coù gì ñaëc saéc ? - Luận điểm : Đi bộ ngao du có tác dụng tốt đến sức khoẻ - Chứng minh luận điểm bằng cách so sánh đi bằng phương tiện mà tinh thần buồn bã , ngược lại đi bộ sảng khoái , vui tươi . Cảm giác thèm ăn , thèm ngủ , muốn nghỉ ngơi thoải mái sau mỗi chuyến đi bộ đã khẳng định ích lợi cuûa noù (?) Bằng những lí lẽ kết hợp với các kinh nghiệm thực tế , tác giả muốn bạn đọc tin vào những tác dụng nào của vieäc ñi boä ngao du ? - Nâng cao sức khoẻ và tinh thần , khơi dậy niềm vui sống , tính tình được vui vẻ (?) Học qua vb này, em hiểu thêm những lợi ích của việc ñi boä ngao du ? - Thoả mãn nhu cầu thưởng ngoạn tự do . Mở rộng tầm hieåu bieát cuoäc soáng . Nhaân leân nieàm vui cuoäc soáng cho con người (?) Theo em taùc duïng naøo cuûa ngao du coù taùc duïng hôn caû ? ( HS boäc loä) (?) Có những biểu hiện hình thức nào làm nên tính hấp daãn cuûa baøi vaên nghò luaän naøy ? (?) Ñi boä ngao du cho ta hieåu gì veà nhaø vaên G. Ru – xoâ? III,Tổng kết:( Ghi nhớ sgk) 4. Hướng dẫn về nhà: : Học thuộc ghi nhớ , nắm được nội dung, nghệ thuật của vb - Hoïc baøi chuaån bò kieåm tra vaên 5. Ruùt kinh nghieäm:..

(89) Tuaàn : Tieát 111:. Ngày soạn Ngaøy daïy HỘI THOẠI. A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Nắm được các khái niệm vai xã hội , lượt lời và biết vận dụng hiểu biết về những vấn đề ấy vào quá trình hội thoại , nhắm đạt được hiệu quả cao hơn trong giao tiếp bằng ngôn ngữ - Reøn kó naêng xaùc ñònh vaø phaân tích caùc “ vai”trong xh B.Chuaån bò : 1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp : Với phần Văn qua vb Đi bộ ngao du , với tập làm văn qua baøi Luyeän taäp ña yeáu toá bieåu caûm trong vaên nghò luaän . 2.HS : học bài , soạn bài theo yêu cầu của gv C.Tiến trình lên lớp: 1, ổn định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : Vai xh là gì ? Vai xh được xác định bằng quan hệ nào ? - Haõy nhaän xeùt veà quan heä xh vaø vai xh ? 3, Bài mới : I.Lượt lời: I.Lượt lời: 1.Ví dụ: Gọi hs đọc đoạn văn trong sgk 1.Ví duï: (?) Trong cuộc hội thoại đó , mỗi nhân vật nói bao nhiêu - Trong hội thoại , ai cũng được nói . Mỗi lần có một lượt lời ? + Các lượt lời của bà cô : người tham gia hội thoại nói 1, Hồng ! Mày có muốn vào Thanh hoá chơi với mẹ mày được gọi là một lượt lời khoâng ? 2, Sao lại không vào ? Mợ mày phát tài lắm , có như dạo.

(90) trước đâu ! 3, Mày dại quá , cứ vào đi , tao chạy cho tiền tàu 4, Vaäy maøy hoûi coâ thoâng … 5, Mấy lại rằm tháng tám này là giỗ đầu cậu mày … + Các lượt lời của Hồng - Nhiều khi , im lặng khi đến 1, Khoâng ! Chaùu khoâng muoán vaøo lượt mình cũng là một cách 2, Sao cô biết mợ con có con ? biểu thị thái độ (?) Qua đó, em hiểu thế nào là lượt lời ? (?) Bao nhiêu lần lẽ ra Hồng được nói , nhưngHồng không nói ? Sự im lặng thể hiện thái độ của Hồng đối với những lời nói của người cô như thế nào ? - Để giữ lịch sự , cần tôn + Lần 1 : sau lượt lời 1 của bà cô trọng lượt lời của người khác + Lần 2 : sau lượt lời thứ 3 của bà cô , tránh nói tranh lượt lời , cắt - Sự im lặng thể hiện thái độ bất bình của Hồng trước lời hoặc chêm vào lời người những lời lẽ thiếu thiện chí của bà cô khaùc (?) Vì sao Hồng không cắt lời người cô khi bà nói những 2.Kết luận: ñieàu Hoàng khoâng muoán nghe ? - Hồng không cắt lời bà cô vì luôn phải cố gắng kiềm chế để giữ thái độ lễ phép của người dưới đối với người treân (?) Hãy lấy một vài vd để minh hoạ? 2.Kết luận: Gọi hs đọc ghi nhớ sgk II, Luyeän taäp Bài tập 1 : * Xét về sự tham gia hội thoại , ta thấy những người nói nhiều lượt nhất là cai lệ và chị Dậu . Người nhà lí trưởng nói ít hơn .Anh Dậu chỉ nói với vợ sau khi cuộc xung đột giữa chị Dậu với tên cai lệ và người nhà lí trưởng đã kết thúc . Kẻ duy nhất cắt lời người khác trong cuộc thoại này là cai lệ * Xét về cách thể hiện vai xh , chị Dậu từ chổ nhún nhường đã vùng lên kháng cự ; cai lệ trước sau hống hách ; người nhà lí trưởng có phần giữ gìn hơn nhưng cũng có thái độ mỉa mai Baøi taäp 2 : a, Thoạt tiên , cái Tí nói rất nhiều , rất hồn nhiên , còn chị Dậu thì chỉ im lặng . Về sau , cái Tí noùi ít haún ñi , coøn chò Daäu laïi noùi nhieàu hôn b, Tác giả miêu tả diễn biến cuộc thoại như vậy rất phù hợp với tâm lí nhân vật : Thoạt đầu , caùi Tí voâ tö vì chöa bieát laø saép bò baùn ñi , coøn chò Daäu thì ñau loøng vì buoäc phaûi baùn con neân chỉ im lặng . Về sau , cái Tí biết là sắp bị bán nên sợ hãi và đau buồn , ít nói hẳn đi , còn chị Dậu phải nói để thuyết phục cả 2 đứa con nghe lời mẹ c, Việc tác giả tả cái Tí hồn nhiên kể lể với mẹ những việc nó đã làm , khuyên bảo thằng Dần để phần những củ khoai to hơn cho bố mẹ , hỏi thăm mẹ…càng làm cho chị Dậu đau lòng.

(91) khi phải buộc bán đứa con hiếu thảo , đảm đang như vậy đi và càng tô đậm nỗi bất hạnh sắp giáng xuống đầu cái Tí Bài tập 3 :Trong đoạn trích này có hai lần nhân vật “ tôi” im lặng khi bà mẹ của nhân vật ấy hoûi . - lần thứ nhất , nhân vật tôi im lặng vì ngỡ ngàng , hãnh diện , xấu hổ - Lần thứ 2 nhân vật tôi im lặng vìa xúc động trước tâm hồn và lòng nhân hậu của cô em gái 4. Hướng dẫn về nhà: Học thuộc ghi nhớ . Hoàn tất bài tập . Soạn bài : Lựa chọn trật tự từ trong caâu 5. Ruùt kinh nghieäm:. Tuaàn 28: Tieát 112:. Ngày soạn Ngaøy daïy LUYEÄN TAÄP ÑÖA YEÁU TOÁ BIEÅU CAÛM VAØO BAØI VAÊN NGHÒ LUAÄN A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Củng cố chắc chắn hơn những hiểu biết về yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận mà các em đã học trong tiết Tập làm văn trước.

(92) - Vận dụng những hiểu biết đó để tập đưa yếu tố biểu cảm vào một câu , một đoạn , một bài văn nghị luận có đề tài gần gũi , quen thuộc B.Chuaån bò: 1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp : Với phần Văn qua vb Đi bộ ngao du , với Tv qua bài Hội thoại ( tt). 2.HS : học bài , soạn bài theo yêu cầu của gv C.Tiến trình lên lớp: 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : ( Kieåm tra vieäc chuaån bò cuûa hs) 3, Bài mới :.

(93) I, Đề bài (?) Nếu phải viết một bài văn như thế thì em sẽ lần lượt làm những việc gì ? - Tìm hiểu đề và tìm ý - Laäp daøn baøi - Vieát baøi - Đọc và sửa bài 1, Tìm hiểu đề và tìm ý : (?) Bài làm cần làm sáng tỏ vấn đềgì , cho ai ? - Làm rõ vấn đề : Tác dụng của chuyến đi tham quan , du lòch để cho mọi người cùng biết (?) Để làm rõ vấn đề đó , chúng ta cần phải làm theo kiểu lập luận nào ? ( Chứng minh) * GV giảng thêm : Dẫn chứng có vai trò cốt yếu trong lập luận chứng minh . Đã không có bằng chứng ( dẫn chứng , chứng cớ trong sự thật ) thì luận điểm cũng chẳng làm sáng tó được . Tuy nhiên chứng minh không phải là liệt kê dẫn chứng . Bởi xét tới cùng , chứng minh là để làm rõ thật giả , đáng sai ; vì thế , người chứng minh buộc phải nêu ra ý kiến , quan điểm của mình , tức laø phaûi neâu ra luaän ñieåm Các luận điểm được nêu ra để chứng minh không chỉ cần xác đáng , đầy đủ mà còn cần được sắp xếp rành mạch , hợp lí , chặt chẽ , để có thể làm cho vấn đề trở nên sáng toû . 2, Lập dàn ý: Gọi hs đọc hệ thống luận điểm II.1 SGK (?) Vậy để làm sáng tỏ vấn đề trên , cách sắp xếp các luận điểm theo trình tự như vậy đã hợp lí chưa ? Vì sao ? Nên sửa như thế nào ? ( HSTLN) - Cách sắp xếp trên chưa đạt vì còn lộn xộn , chưa mạch laïc - Saép xeáp laïi : * Gọi hs đọc đoạn văn ( luận điểm thứ 3 trong vb Đi bộ ngao du) (?) Phát hiện yếu tố biểu cảm trong đoạn văn - Niềm vui sương`1 , hạnh phúc tràn ngập vì được đi bộ , vì ñi boä ngao du ñem leïi cho cô theå , cho taâm hoàn taùc giaû vaø EÂ-min (?) Cảm xúc của tác giả là gì và được biểu hiện ntn trong từng câu của đoạn văn ? Trong giọng điệu?. I, Đề bài : “ Sự bổ ích của những chuyến tham quan , du lịch đối với hs”. 1, Tìm hiểu đề và tìm ý - Làm rõ vấn đề : Tác dụng cuûa chuyeán ñi tham quan , du lòch - Sử dụng lập luận : chứng minh 2, Laäp daøn yù * MB: Nêu lợi ích của việc tham quan * TB : Nêu lợi ích cụ thể 1, Về thể chất : Những chuyeán tham quan du lòch coù theå giuùp chuùng ta theâm kheûo maïnh 2, Về tình cảm :Những chuyeán tham quan du lòch coù theå giuùp chuùng ta : - Tìm thêm được thật nhiều nieàm vui cho baûn thaân mình - Có thêm tình yêu đối với thiên nhiên , với quê hương đất nước 3, Về kiến thức , những chuyeán tham quan du lòch coù theå giuùp chuùng ta : - Hieåu cuï theå hôn , saâu hôn những điều được học trong trường lớp qua những điều maét thaáy tai nghe - Ñöa laïi nhieàu baøi hoïc coù theå coøn chöa coù trong saùch vở của nhà trường * Keát baøi : Khaúng ñònh taùc.

(94) 4. Hướng dẫn về nhà: : Hoàn tất bài tập sgk và làm bài viết trọn theo đề bài “ Sự bổ ích của những chuyến tham quan , du lịch đối với hs” 5. Ruùt kinh nghieäm:. Tuaàn 29: Tieát 113:. Ngày soạn Ngaøy daïy KIEÅM TRA VAÊN. A.Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs : - Oân tập củng cố kiến thức văn học đã học ở lớp 8 - Rèn luyện kĩ năng diễn đạt và làm văn B.Chuaån bò : 1.Thầy : Hướng dẫn hs học tập chuẩn bị kiểm tra , Soạn đề cùng đáp án 2.Troø : hoïc baøi C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : 3, Bài mới I.Traéc nghieäm ( 3 ñ) * Trả lời bằng cách khoanh tròn vào những chữ cái em cho là đúng nhất . 1, Bài thơ “ Nhớ rừng” được viết theo thể thơ gì ? A, Thể thơ tự do B, Thể thơ mới C, Theå thô luïc baùt D, Theå thô song thaát luïc baùt 2,Tại sao tác giả lấy “Nhớ rừng" làm đầu đề cho bài thơ ? Nó gắn với tư tưởng chung như thế naøo? A, Vì bài thơ thể hiện tâm trạng của con hổ bị tù hãm ở vườn Bách thù , nhớ về những thaùng ngaøy oanh lieät cuûa chuùa teå sôn laâm B, Vì bài thơ thể hiện tâm trạng của người dân Việt Nam mất nước phảiû sống trong cảnh nô lệ , tiếc nhớ thời oanh liệt với những chiến công chống giặc ngoại xâm C, Tất cả đều đúng 3, Một trong những cảm hứng chung của 2 bài thơ “Oâng đồ” và “ Nhớ rừng” là gì? A,Nhớ tiếc quá khứ B, Thương người và hoài cổ.

(95) C, Coi thường và khinh bỉ cuộc sống tầm thường hiện tại D, Đau xót và bất lực 4, Bài thơ “ Ông đồ” được viết theo thể thơ gì ? A, Theå thô luïc baùt B, Thể thơ tứ tuyệt C, Theå thô nguõ ngoân D, Theå thô song thaát luïc baùt 5, Gía trị nghệ thuật của bài thơ “ Quê hương” được tạo nên từ những điểm nào ? A, Sáng tạo hình ảnh thơ phong phú : có những hình ảnh miêu tả chuẩn xác không tô vẻ, chuẩn xác đến từng chi tiết , lại có những hình ảnh bay bổng , đầy lãng mạn , rất có hồn B, Sử dụng biện pháp so sánh đẹp , hùng tráng , bất ngờ ; biện pháp nhân hoá độc đáo , thổi linh hồn cho sự vật , khiến sự vật có một vẻ đẹp , một ý nghĩa , một tầm vóc bất ngờ C, Giọng thơ say sưa , tha thiết , hùng tráng , tràn đầy cảm xúc D, Tất cả đều đúng 6, Câu thơ nào dưới đây thể hiện nét vui đàu , thoài mái của Bác Hồ trong cảnh sống gian khổ ở Pác Bó ? A, Sáng ra bờ suối , tối vào hang B, Chaùo beï rau maêng vaãn saún saøng C, Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng C, Tất cả đầu đúng 7, Tại sao kết thúc “ Chiếu dời đo” , Lý Thái Tổ không ra mệnh lệnh mà lại đặt câu hỏi : “ Caùc khanh nghó theá naøo?”. Caùch keát thuùc nhö vaäy coù taùc duïng gì ? A, Cách kết thúc mang tính chất đối thoại , trao đổi tự sự đồng cảm giữa mệnh lệnh của vua với thần dân B, Thuyết phục người nghe bằng lí lẽ chặt chẽ và bằng cả tình cảm chân thành â C, Nguyện vọng rời đô của Lý Thái Tổ phù hợp với nguyện vọng của nhân dân D, Tất cả đều đúng II.Tự luận ( 7 đ) Câu 1 : Chép lại và phân tích tác dụng biểu cảm của những câu cảm thán trong 2 bài thơ Queâ höông vaø Khi con tu huù Câu 2 : viết một đoạn văn : Chứng minh rằng bảo vệ rừng là bảo vệ cuộc sống của chuùng ta 4. Hướng dẫn về nhà: : Học bài - Soạn bài “Ông Giuốc- Đanh mặc lễ phục”.

(96) Tuaàn 29: Tieát 114:. Ngày soạn Ngaøy daïy LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU A.Mục tiêu cần đạt: * Trang bị cho hs một số hiểu biết sơ giản về trật từ từ trong câu , cụ thể : - Khả năng thay đổi trật tự từ - Hiệu quả diễn đạt của những trật tự khác nhau B.Chuaån bò : 1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp : Với phần Văn qua bài Kiểm tra, với tập làm văn qua bài Tìm hiểu về các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận 2.HS : học bài , soạn bài theo yêu cầu của gv C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : 3, Bài mới : Khi nói cũng như khi viết , các kí hiệu ngôn ngữ bao giờ cũng xuất hiện tuần tự cái trước cái sau , ví dụ : phát âm tiếng này rồi mới sang tiếng khác , viết chữ này rồi mới đến chữ kia , nói câu trước rồi mới tới câu sau ,…Trình tự sắp xếp các từ trong câu được gọi là trật tự từ. Vậy trật tự từ trong câu phải như thế nào để đạt hiệu quả ? Tiết học này sẽ trả lời cho câu hỏi đó .. I.Nhaän xeùt chung: I.Nhaän xeùt chung 1.VD: Gọi hs đọc đoạn văn và 3 câu hỏi trong sgk 1.VD: Có 6 cách sắp xếp mới (?) Có thể thay đổi trật tự từ trong câu in đậm theo những cách nào mà không làm thay đổi nghĩa * Bảng sơ kết cô baûn cuûa caâu ? caâ Nhaán Lieân keát Lieân keát ( Chia lớp thành 3 nhóm thi tìm nhanh , tìm nhiều u maïnh chaët chặt với.

(97) caùch saép xeáp) - Cai lệ gõ đầu roi xuống đất , thét bằng giọng khàn khàn của một người hút nhiều sái cũ - Cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của một người hút nhiều xái cũ , gõ đầu roi xuống đất - Thét bằng giọng khàn khàn của 1 người hút nhiều xái cũ , cai lệ gõ đầu roi xuống đất - Bằng giọng khàn khàn của 1 người hút nhiều xái cũ , cai lệ gõ đầu roi xuống đất , thét . -Bằng giọng khàn khàn của một người hút nhiều xái cũ , gõ đầu roi xuống đất , cai lệ thét - Gõ đầu roi xuống đất , bằng giọng khàn khàn của một người hút nhiều xái cũ , cai lệ thét (?) Để diễn đạt nội dung tương tự câu in đậm trong đoạn văn , có bao nhiêu cách sắp xếp trật tự từ ? - Có 6 cách sắp xếp trật trự từ (?) Vì sao tác giả chọn trật tự từ như trong đoạn trích ? ( HSTLN) - Việc lặp lại từ roi ở ngay đầu câu có tác dụng liên kết chặt câu ấy với câu trước - Việc đặt từ thét ở cuối câu có tác dụng liên kết chặt câu ấy với câu sau - Việc mở đầu bằng cụm từ gõ đầu roi xuống đất có tác dụng nhấn mạnh sự hung hãn của cai lê (?) Hãy thử cọn một trật tự từ khác và nhận xét về tác dụng của sự thay đổi ấy ? ( HS TL theo bàn) (?) Hiệu quả diễn đạt của các cách sắp xếp trật tự từ có giống nhau không ? Từ đó , em rút ra kinh nghieäm gì trong vieäc ñaët caâu? II.Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ Gọi hs đọc đoạn a, b phần 1.II (?) Trật tự từ trong những bộ phận câu in đậm dưới đây thể hiện điều gì ? a, - Đùng đùng , cai lệ giật phắt cái thừng …” Thể hiện thứ tự trước sau của các hoạt động - “ Chị Dậu xám mặt ..” Cũng thể hiện thứ tự trước sau của các hoạt động b, “ Cai lệ và người nhà Lí trưởng …” Thể hiện thứ. 2 3 4 5 6. sự hung haõn _ _ _ _ +. Với câu câu đứng đứng trước sau + + + _ _ + _ + _ +.  Trong moät caâu coù nhieàu caùch saép xếp trật tự từ , mỗi cách đem lại hiệu quả diễn đạt riêng . Người nói người viết cần biết lựa chọn trật tự từ thích hợp với yêu cầu giao tiếp. II. Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ. - Thể hiện thứ tự trước sau của các hoạt động - Thể hiện thứ bấc cao thấp của caùc nhaân vaät ( cai leä coù ñòa vò xh cao hơn người nhà lí trưởng) và thứ tự xuất hiện của của các nhân vật - Thể hiện hiệu quả diễn đạt cao hơn vì nó có nhịp điệu hơn ( đảm.

(98) bậc cao thấp của các nhân vật ( cai lệ có địa vị xh bảo về sự hài hoà về ngữ âm) cao hơn người nhà lí trưởng) và thứ tự xuất hiện của của các nhân vật : Cai lệ đi trước , người nhà lí trưởng theo sau - Trật tự trong cụm từ roi song , tay thước và dây thừng tương ứng với trật tự của cụm từ đứng trước : cai lệ mang roi song , còn người nhà lí trưởng mang tay thước và dây thừng (?) So sánh tác dụng của những cách sắp xếp trật tự từ trong các bộ phận của câu in đậm dưới đây ? ( HSTLN) - Cách viết của nhà văn Thép Mới có hiệu quả diễn đạt cao hơn vì nó có nhịp điệu hơn ( đảm bảo về sự hài hoà về ngữ âm) (?) Từ những điều đã phân tích ở các mục Ivà II , haõy ruùt ra nhaän xeùt veà taùc duïng cuûa vieäc saép xeáp trật tự từ trong câu ? ( sgk) III, Luyeän taäp a, Cụm từ trong câu văn của Bác Hồ : Kể tên các vị anh hùng dân tộc theo sự xuất hiện của các vị ấy trong lịch sử b, Câu “ Đẹp vô cùng , Tổ quốc ta ơi!” : Đặt cụm từ đẹp vô cùng trước hô ngữ Tổ quốc ta ơi để nhấn mạnh cái đẹp của non sông mới đưự«c giải phóng - Cụm từ hò ô tiếng hát : Đảo hò ô lên trước để vấn với sông Lô ( vần lưng) , tạo cảm giác kéo dài , thể hiện mênh mông của sông nước , đồng thời cũng đảm bảo cho câu thơ bắt vần với câu trước ( vấn trân : ngạt – hát). Như vậy ở đây , trật từ từ đảm bảo sự hài hoà về ngữ âm cho lời thơ c, Câu văn của Nguyễn Công Hoan : lặp lại các từ và cụm từ mật thám , đội con gái ở hai đầu hai vế câu là để liên kết chặt chẽ câu ấy với câu đứng trước 4. Hướng dẫn về nhà: : Học thuộc ghi nhớ . Soạn bài : Lựa chọn trật tự từ trong câu ( luyện tập) 5. Ruùt kinh nghieäm:. Tuaàn 29: Tieát 115:. TRAÛ BAØI VIEÁT SOÁ 6. Ngày soạn Ngaøy daïy.

(99) A.Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs: - Cụng coẩ nhaôn thöùc vaø kó naíng laøm baøi vaín nghò luaôn veă caùc maịt trình baøy dieên ñát , saĩp xeâp luận điểm , phát triển luận cứ , luận chứng - Rèn kĩ năng tự nhận xét bài viết của bản thân sau khi đã được GV nhận xét , hướng dẫn , kĩ naêng tìm caùc heä thoáng luaän ñieåm , trình baøy luaän ñieåm trong baøi vaên nghò luaän B.Chuaån bò : 1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp: Với phần văn ở vb Đi bộ ngao du , phần Tiếng việt ở vb Lựa chọn trật tự từ .Đáp án 2.HS: Laäp laïi daøn yù chi tieát. C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ 3, Bài mới : A, Đề bài : :Giải thích câu nói của M. Go- rơ – ki “ Hãy yêu sách , nó là nguồn kiến thức , chỉ có kiến thức mới là con đường sống” B, Yeâu caàu: - Thể loại : Giải thích - Nội dung : câu nói của M. Go- rơ – ki “ Hãy yêu sách , nó là nguồn kiến thức , chỉ có kiến thức mới là con đường sống” D, Daøn baøi - Mb : Giới thiệu câu nói của M. Go- rơ – ki và hướng giải thích - TB : Lần lượt trình bày các nội dung cần được giải thích + Giải thích những luận “ Thế nào là yêu sách ? + Nguồn kiến thức là gì ? + Vì sao chỉ có kiến thức mới là con đường sống ? - KB : Nêu ý nghĩa của điều được giải thích đối với mọi người B, Nhaän xeùt : * ÖU ñieåm : ña soá caùc em coù chuaån bò baøi , laøm baøi khaù toát khi giaûi thích moät caâu noùi - Bài viết đã làm cho người đọc nhận thức được rõ hơn về vai trò của sách đối với đời sống của con người - Trong bài đã biết kết hợp cả yếu tố biểu cảm trong bài viết , làm cho bài viết sinh động hơn - Trình baøy roõ raøng , saïch seõ - Bố cục của bài văn đầy đủ 3 phần , rõ ràng , hợp lí * Hạn chế : Tuy nhiên con một số em con lười học , bài làm chưa đạt được kết quả cao - Trình baøy coøn caåu thaû , vieát coøn sai loãi chính taû, vieát taét nhieàu - Bố cục chưa rõ ràng , chưa có sự liên kết giữa 3 phần - Một số em còn lẫn lộn giữa văn giải thích và chứng minh.

(100) C,Sửa lỗi Caâu sai Sửa Giữa các phần MB,TB,KB chưa có từ Cần phải có các từ như : Thật vậy , đúng lieân keát vaäy Sách là một đồ vật dùng để cung cấp Nhầm lẫn với thể loại thuyết minh” Sách , đó là kho tàng chứa đựng những hiểu biết kiến thức của con người đã được khám phá , chọn lọc , thử thách , tổng hợp Sách là nguồn kiến thức , chỉ có kiến Sai lỗi chính tả “ con” thức mới là cong đường sống D, Đọc những bài khá và yếu : để hs nhận xét E, Chất lượng : Lớp 8A : TTB : % DTB: % Lớp 8A: TTB: % DTB: % 4. Hướng dẫn về nhà: : Về nhà viết lại bài tập làm văn ( những em điểm dưới trung bình ) - Soạn bài “Tìm hiểu về các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận ” 5. Ruùt kinh nghieäm:.

(101) Tuaàn : Tieát 116:. Ngày soạn Ngaøy daïy TÌM HIỂU VỀ CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VAØ MIEÂU TAÛ TRONG VAÊN NGHÒ LUAÄN A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Thấy được tự sự và miêu tả thường là những yếu tố rật cần thiết trong một bài văn nghị luận , vì chúng có khả năng giúp người nghe ( người đọc ) nhận thức được nội dung nghị luận một caùch deã daøng , saùng toû hôn - Nắm được những yêu cầu cần thiết của việc đưa các yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận , để sự nghị luận có thể đạt được hiệu quả thuyết minh cao B.Chuaån bò : 1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp : Với phần Văn qua tiết Kiểm tra văn , với Tv qua bài Lựa chọn trật tự từ , Phần Tlv qua tiết Trả bài viết số 6 2.HS : học bài , soạn bài theo yêu cầu của gv C.Tiến trình lên lớp 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : Trong baøi vaên nghò luaän , beân caïnh yeáu toá nghò luaän laø chuû îeáu ( heä thống luận điểm , luận cứ …) còn có các yếu tố nào khác ? - Câu văn “ Ta viết bài hịch này để các ngươi biết bụng ta” Thể hiện yếu tố gì và ntn trong baøi vaên nghò luaän ? 3, Bài mới : Bên cạnh yếu tố biểu cảm , trong bài văn nghị luận còn có 2 yếu tố khác có thể và cần thiết tham gia . Đó là yếu tố miêu tả và tự sự . Nhưng đây không phải là miêu tả và tự sự riêng biệt , riêng rẽ như trong 2 kiểu vb này đã được học ở lớp 6 . Vậy vai trò và đặc điểm riêng của 2 yếu tố miêu tả và tự sự trong văn nghị luận ntn, đến mức nào , có gì khác với miêu tả , tự sự trong bài văn miêu tả , tự sự?. I.Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận: 1.Ví dụ: Gọi hs đọc 2 đoạn văn (?) 2 đoạn văn ấy đã tạo lập ra nhắm mục đích gì là chủ yếu ? ( Hai đoạn văn kể về thủ đoạn bắt lính và cũng tả lại cảnh khổ sở của người bị bắt lính ) (?) Vậy 2 đoạn trích trên có phải là văn tự sự và văn miêu tả không ? Vì sao? ( Hai đoạn văn đó vẫn không phải là đoạn văn tự sự hay đoạn văn. I.Yếu tố tự sự vaø mieâu taû trong vaên nghò luaän 1.Ví duï: - Hai yeáu toá naøy giuùp cho vieäc trình baøy luaän.

(102) miêu tả , vì tự sự và miêu tả không phải là mục đích chủ yếu nhất mà là người viết nhằm tới mục đích vạch trần sự tàn bạo và giả dối của thực dân trong cái gọi là “ mộ lính tình nguyện” . Vì thế , hai đoạn trích của Người phải nằm trong số vb nghị luận ) (?) Hãy loại bỏ yếu tố tự sự trong đoạn trích a chỉ còn lại yếu tố nghị luận , xem việc bắt lính kì quặc và tàn ác , đã gây ra sự nhũng lạm trắng trợn đến mức nào không ? (?)Hãy loại bỏ yếu tố miêu tả trong đoạn trích b chỉ còn lại yếu tố nghị luận , xem chúng ta có hình dung ra sự giả dối , lừa gạt trong lời rêu rao về “ lòng sốt sắng đầu quân tấp nập và không ngần ngại” được không? (?) Từ việc tìm hiểu trên , em có nhận xét gì về vai trò của các yếu tố tự sự và miêu miêu tả trong văn nghị luận ? ( ghi nhớ ) Yêu cầu hs đọc đoạn văn 2 (?) Trong vb nghị luận đó có các yếu tố tự sự và miêu tả không ? Tìm những yếu tố tự sự , miêu tả trong vb trên và cho biết tác dụng cuûa chuùng ? ( HSTLN) * Yếu tố tự sự và mt trong truyện Chàng Trăng: - Kể chuyện thụ thai , mẹ bỏ lên rừng . Chàng không nói, không cười ; cưỡi ngựa đá đi gieát baïo chuùa roài bieán vaøo maët traêng , ñeâ ñeâm soi doøng thaùc baïc Poâng – gô - nhi (?) Vì sao tác giả vb trên đã không kể lại đầy đủ và cặn kẽ toàn bộ 2 truyeän chaøng Traêng vaø Naøng Han , maø chæ taû cuï theå moät soá hình ảnh và kể kĩ một số chi tiết những truyện ấy ? ( Vì mục đích nghị luận , tác giả chỉ kể kĩ càng những chi tiết như chàng Trăng không nói không cười , chàng Trăng cưỡi ngựa đá , sang khi chieán thaéng keû thuø chaøng Traêng bay leân maët traêng , naøng Han thành tiên trên trời sau khi thắng giặc ) (?) Caùc em thaáy taùc giaû coù mieâu taû traøn lan khoâng ? * GV chốt : Chỉ có những hình ảnh có lợi cho việc làm sáng tỏ luận điểm mới được tác giả miêu tả kĩ 2.Kết luận: (?) Từ việc tìm hiểu trên hãy cho biết : Khi đưa các yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận , cần chú ý những gì ? ( ghi nhớ sgk) II, Luyeän taäp Bài tập 1 : Yếu tố tự sự : - Sắp trung thu - Đêm trước rằm đầu tiên từ ngày bị giam giữ. cứ trong bài văn được rõ ràng , cuï theå , sinh động hơn , và do đó , có sức thuyeát phuïc maïnh meõ hôn. - Các yếu tố tự sự và miêu tả được dùng làm luận cứ phải phuïc vuï cho vieäc laøm roõ luaän ñieåm vaø khoâng phá vỡ mạch lạc nghò luaän cuûa baøi vaên. 2.Keát luaän: Ghi nhớ (SGK/ ).

(103) - Mười mấy ngày qua, trừ cái bực mình ban đầu khi bị bắt vô cơ , chỉ là những xâu những vật lỉnh kỉnh … đáng ghét của bộ mặt nhà giam - Phải đi ra với đêm , phải tắm mình trong nguyệt , phải vui đùa , phải làm thơ * yếu tố miêu tả : Trời xứ Bắc hẳn trong , trăng hẳn tròn và sáng - Đêm nay trăng sáng quá chừng . Trong suốt , bao là , huyền ảo , vỗ về - Ngay bên cửa sổ , lồng trong bóng cây - Đêm nay rất đẹp , rạo rực bao nổi niềm , cầm lòng không đậu , người tù phải thốt lên - Nó ăm ắp tình tứ,nó rạo rực,nó muốn yêu,muốn thưởng thức , muốn chan hoà , muốn giãi baøy , boäc loä - Taùc duïng : - Yếu tố người đọc giúp người đọc hình dung rõ hơn hoàn cảnh sáng tác của bài thơ và tâm traïng cuûa nhaø thô - Yếu tố miêu tả : Làm cho người đọc như trông thấy trước mắt khung cảnh của đêm trăng và cảm xúc của người tù – thi sĩ , để nhận rõ hơn chiều sâu của 1 tâm tư ; ở đó, bên trong sự im lặng , có chứa đựng biết bao nhiêu tình cảm dạt dào trước trăng , trước đêm , trước cái lành cái đẹp Bài tập 2 : Trong đề bài này người ta có thể sử dụng yếu tố miêu tả để gợi lại vẻ đẹp của hoa sen . Cũng có thể sử dụng yếu tố tự sự khi cần kể lại 1 kỉ niệm về bài ca dao đó 4. Hướng dẫn về nhà: : Học thuộc phần ghi nhớ - Hoàn tất bài tập sgk và Soan bài “Luyện tâp đa các yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận . Văn bản đề nghị” Tuaàn 30: Ngày soạn Tieát 117,upload.123doc.net: Ngaøy daïy OÂNG GIUOÁC – ÑANH MAËC LEÃ PHUÏC ( Trích trưởng giả học làm sang) A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Hình dung được lớp kịch này trên sân khấu , hiểu rõ Mô – li –e là nhà soạn kịch tài ba , xây dựng lớp kịch hết sức sinh động , khắc hoạ tài tình tính cách lố lăng của 1 tay trưởng giả học đòi làm sang và gây được tiếng cười sảng khoái cho khán giả B.Chuaån bò : 1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp : Với phần TV qua vb Lựa chọn trật tự từ ( tt), với TLV ở vb Luyện tập đa các yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận . VB đề nghị - Tranh ảnh , chân dung Mô – li-e , toàn văn kịch bản trưởng giả học làm sang 2.HS : học bài , soạn bài theo yêu cầu của gv C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : Theo Ru – Xoâ , Ñi boä ngao du giuùp ta ñieàu gì quan troïng nhaát ? - Muïc ñích cuûa Ñi boä ngao du , theo Ru- xoâ , laø gì ?.

(104) 3, Bài mới : Mô – li- e ( 1622-1673) là nhà soạn kịch lớn của nước Pháp thế kỉ XVII. Oâng chuyên viết và diễn hài kịch – những vở kịch gây ra những tiếng cười vui tươi , lành mạnh hoặc châm biếm , chế giễu những thói hư tật xấu của con người trong xh Pháp đương thời : Lão hà tiện , Đông giăng , kẻ ghét đời . Trường học làm vợ , tác – tuýp . .là những vở hài kịch tiêu bieåu cuûa oâng. I, Giới thiệu chung về tác giả , tác phẩm: Gọi hs đọc chú thích daáu sao (?) Em haõy neâu vaøi neùt veà taùc giaû , taùc phaåm ? ( sgk) II, Đọc , tìm hiểu vb: 1, Đọc, tìm hiểu chú thích :Gv gọi 4 hs phân vai để đọc (Chú ý giọng đọc của các vai vcần phù hợp với công việc , vị trí và tính cách của họ nhưng nhìn chung đều góp phần thể hiện tính kịch , gây cười g điệu rõ ràng , dứt khoát , tình cảm , thân mật , lưu ý các từ tôi , ta ) Gọi hs đọc chú thích trong sgk (?) Em Hiểu ntn là trưởng giả , tư sản ? 2,Bố cục Theo dõi lớp kịch cho ta thấy diễn ra mấy cảnh, đó là những cảnh nào ? - Trước khi ông Giuốc- đanh mặc lể phục – từ đầu đến , đều theo nhịp cuû nhaïc - Sau khi oâng Gioác – ñanh maëc leã phuïc – phaàn coøn laïi (?) Trong lớp kịch này xuất hiện mấy kiểu ngôn ngữ ? - Ngôn ngữ trực tiếp của nhân vật - Ngôn ngữ trần thuật 3, Phân tích : Gọi hs đọc lớp kịch thứ nhất a.Trước khi Giuôc – đanh mặc lễ phục : (?) Cảnh này diễn ra cuộc đối thoại của những nhân vật nào ? Đối thoại về việc gì ? Chủ nhân trong việc này là ai? - Giuốc- đanh Những trang phục của Giuốc- đanh ,trong đó có bộ lễ phuïc . Giuoác – ñanh (?) Theo dõi nv Giuốc – đanh trong cuộc thoại này cho biết , ÔNng này sắp phát khùng ên vì lí do gì ? Bộ lễ phục bị chậm mang đến , Ñoâi bít taát luïa bò chaät qua,ù Ñoâi giaøy khieán oâng ñau chaân (?) Trạng thái sắp phát khùng này cho thấy Giuốc – đanh là người nhö theá naøo ? ( Thích aên dieän , nhöng khoâng heà coù kinh nghieäm aên diện , nông nổi , dễ bị lừa) (?) Chi tiết Giuốc- đanh cự lại phó may về việc đôi dày làm ông đau chân là một chi tiết gây cười ? Vì sao thế ? - Trong thực tế cái ta đã thấy không phải là do tưởng tượng mà có … (?) Sự thật nào về con người ông Giuốc – đanh lộ ra qua chi tiết này ? ( Nhận thức lẫn lộn , ngu dốt ). I, Giới thiệu chung veà taùc giaû , taùc phaåm : sgk II, Đọc , tìm hieåu vb: 1, Đọc, tìm hiểu chuù thích. 2, Boá 2phaàn. cuïc. :. 3, Phaân tích a.Trước khi Giuoâc – ñanh maëc leã phuïc - Boä leã phuïc bò chậm mang đến - Ñoâi bít taát luïa bò chaät quaù Ñoâi giaøy khieán oâng ñau chaân  Thích aên dieän , nhöng khoâng heà coù kinh nghieäm aên dieän , noâng nổi , dễ bị lừa) -bị ăn bớt vải, - aùo may hoa.

(105) (?) Vậy ông Giuốc – đanh có chấp nhận bộ lễ phục may không đúng lộn ngược quy caùch khoâng ? (?) Vì sao ông lại chấp nhận ? ( không có kiến thức về ăn mặc)  Laém tieàn , thích (?) Hình aûnh Giuoác ñanh bò loät quaàn aùo khi maëc leã phuïc ñi laïi treân aên dieän nhöng sân khấu , miệng nói sẽ phụ hoạ cho đặc điểm nào trong tính cách ngu dốt cuûa oâng ? 2, Sau khi (?) Đến đây , hẳn ông sẽ bị người đời cười chê , Theo em , ông ta sẽ Giuốc – đanh bị cười chê điều gì ? maëc leã phuïc (?) Trong cảnh thứ nhất , kẻ trưởng giả học làm sang đã bị lợi dụng - Được tâng bốc ntn?( bị ăn bớt vải, áo may hoa lộn ngược , bít tất trật , đôi giầy chật địa vị xh của ) oâng Giuoác – (?) Với em chi tiết nào nực cười nhất ? vì sao ? ñanh (?) Theo em , vì sao ông Giuốc-đanh bị lợi dụng như thế - Về tâm lí : cực - Laém tieàn , thích aên dieän nhöng ngu doát kì sung sướng , 2, Sau khi Giuốc – đanh mặc lễ phục: Gọi hs đọc đoạn thứ 2 haõnh dieän (?) Cuộc đối thoại giữa Giuốc Đanh với đám thợ diễn ra xung quanh Về haønh vieäc gì ? ( Taâng boác ñòa vò xh cuûa oâng Giuoác – ñanh ) động : liên tục (?) Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì ? thưởng tiền cho - Tăng cấp : ông lớn – cụ lớn – đức ông bọn thợ may (?) Lí do dieãn ra vieäc naøy laø gì ?  Haùo danh , öa ( Bọn thợ muốn moi tiền , ông Giuốc – đanh thích được tăng bốc ) nònh (?) Taâm traïng cuûa oâng Giuoác ñanh veà vieäc naøy nhö theá naøo ? - Về tâm lí : cực kì sung sướng , hãnh diện III,Toång keát: - Về hành động : liên tục thưởng tiền cho bọn thợ may Ghi nhớ : sgk (?) Từ đó bộc lộ thêm đặc điểm nào trong tính cách nhân vật Giuốc – ñanh ? ( Haùo danh , öa nònh ) (?) Theo em điều mỉa mai đáng cười trong việc này là gì ? III,Tổng kết: Ghi nhớ : sgk (?) Hãy tóm tắt đặc điểm tính cách trưởng giả học làm sang của nhân vật Giuốc- đanh trong lớp kịch naøy ? - Thích sang troïng , haùo danh , doát naùt (?) Trong nội bộ tính cách này đã chứa đựng sự khập khễnh đáng cười . Đó là sự khập khễnh nào ? ( HSTLN) - Thích sang , danh giá / sự dốt nát (?) Từ tiếng cười được tạo ta trong lớp kịch này , em hiểu gì về nhà vieát kòch Moâ – li – e? ( HSTLN ) 4. Hướng dẫn về nhà: : Học thuộc ghi nhớ , nắm được nội dung, nghệ thuật của vb Soạn bài “ Chương trình địa phương”.

(106) 5. Ruùt kinh nghieäm: Tuaàn : Tieát 119:. Ngày soạn Ngaøy daïy. LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU ( Luyeän taäp) A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Vận dụng được kiến thức về trật tự từ trong câu để phân tích hiệu quả diễn đạt của trật tự từ trong mộtsố câu trích từ các tác phẩm vh , chủ yếu là những tác phẩm đã học - Viết được một đoạn văn ngắn thể hiện khả năng sắp xếp trật tự từ hợp lí B.Chuaån bò : 1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp : Với phần Văn vb ông Giuốc – đanh mặc lễ phục , với tập làm văn qua bài Luyện tập đưa các yếu tố tự và miêu tả vào bài văn nghị luận 2.HS : học bài , soạn bài theo yêu cầu của gv C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : Kieåm tra trong tieát luyeän taäp 3, Bài mới : - Gọi hs đọc yêu cầu Bài tập 1 : baøi taäp 1 a, Mỗi việc được kể là khâu trong công tác vận động quần chúng , khâu này nối tiếp khâu kia : đầu tiên là phải giải thích cho quần chúng hiểu , sau đó tuyên truyền cho quần hưởng ứng , rồi tổ chức cho quần chúng làm , lãnh đạo để làm cho đúng , kết quả là làm cho tinh thần yêu nước của quần chúng được thực hành vào công việc yêu nước , công vieäc khaùng chieán b, Các hoạt động được sắp xếp theo thứ bậc : việc chính , việc diễn ra hằng ngày của bà mẹ là bán bóng đèn ; còn bán (?) Bài tập 2 yêu cầu vàng hương chỉ là việc làm thêm trong những phiên chợ chuùng ta phaûi laøm gì ? chính (?) Phân tích hiệu quả Bài tập 2 : Các cụm từ in đậm được lặp lại ngay đầu câu là diễn đạt của trật tự từ để liên kết câu ấy với những câu trước cho chặt hơn trong những câu in đậm Bài tập 3 sau ? - Việc đảo trật tự thông thường của từ trong câu in đậm nhằm mục đích nhấn mạnh hình ảnh hoặc tâm trạng nêu ở các từ (?) Hãy nêu yêu cầu đứng ở đầu câu cuûa baøi taäp 4? Bài tập 4 : Ở cả 2 câu , phụ ngữ của động từ thấy đều là cụm.

(107) C- v . Trong câu ( a) , cụm C-V này có CN đứng trước , nhằm nêu tên nhân vật và miêu tả hoạt động của nhân vật Trong câu ( b) , cụm C-V làm phụ ngữ có VN đảo lên trước , đồng thời từ trịnh trọng ( chỉ cách thức tiến hành hoạt động nêu ở động từ) lại đặt trước động từ . Cách viết ấy có tác dụng nhấn mạnh sự “ làm bộ làm tịch” của nhân vật Đối chiếu với hai cảnh , nhất là với câu cuối cùng trong đoạn trích , chúng ta sẽ thấy câu thích hợp để điền vào chổ (?) Baøi taäp 5 yeâu caàu troáng laø caâu b ñieàu gì ? Bài tập 5 : Với năm từ xanh , nhũn nhặn , ngay thẳng , thuỷ ( HSTLN) chung , can đảm , sẽ có rất nhiều cách sắp xếp trật tự từ . Nhưng cách sắp xếp trật tự từ của nhà văn Thép Mới là hợp lí nhất vì nó đúc kết được những phẩm chất đáng quí của cây tre theo đúng trình tự miêu tả trong bài văn . Bài tập 6 : GV hướng dẫn hs làm 4. Hướng dẫn về nhà: Học lại kiến thức phần lí thuyết - Hoàn tất bài tập còn lại . Soạn bài “ Chữa lỗi diễn đạt” 5. Ruùt kinh nghieäm:.

(108) Tuaàn : Tieát 120:. Ngày soạn 6/4/08 Ngaøy daïy10/4/08. LUYỆN TẬP ĐƯA CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VAØ MIEÂU TAÛ VAØO BAØI VAÊN NGHÒ LUAÄN A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Củng cố chắc chắn hơn những hiểu biết về các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận mà các em đã học trong tiết tập làm văn trước - Vận dụng những hiểu biết đó để tập đưa các yếu tố tự sự và miêu tả vào một đoạn văn , một baøi vaên nghò luaän gaàn giuõ , quen thuoäc B.Chuaån bò : 1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp : Với phần Văn vb ông Giuốc – đanh mặc lễ phục , Với phần TV qua bài Lựa chọn trật tự từ trong câu ( Luyện tập ) 2.HS : học bài , soạn bài theo yêu cầu của gv C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của học sinh 3, Bài mới : I,Đề bài : Gọi hs đọc đề bài I,Đề bài : “ Trang phục và văn hoá” 1, Định hướng làm bài :(?) Em sẽ làm 1, Định hướng làm bài như thế nào nếu gặp phải một đề bài như Một số bạn đang đua đòi theo những lối ăn mặc không lành mạnh không phù hợp với theá ? lứa tuổi học sinh , truyền thống văn hoá của dân tộc và hoàn cảnh của gia đình , Em viết một bài văn nghị luận để thuyết phục các bạn đó thay đổi cách ăn mặc cho đúng đắn hôn 2, Xaùc laäp luaän ñieåm :(?)Trong sgk coù 5 2, Xaùc laäp luaän ñieåm.

(109) luận điểm , ta nên đưa vào bài những luận ñieåm naøo ? - Phần lớn nội dung trắc nghiệm trong sgk đưa ra phù hợp với nhu cầu giải quyết vấn đề , do đó , có thể dùng làm luận điểm của baøi vaên. - Tuy nhiên trong những câu trắc nghiệm ghi trong sgk cuõng coù noäi dung khoâng phuø hợp với yêu cầu của đề bài như mục (d) , vì theá khoâng theå duøng laøm luaän ñieåm 3, Saép xeáp luaän ñieåm: (?) Haõy neâu yeâu caàu veà saép xeáp luaän ñieåm ? (?) Haõy saép xeáp luaän ñieåm treân sao cho hợp lí ? 1 a, Gaày ñaây , caùch aên maëc cuûa moät soá bạn có nhiều thay đổi , không còn giản gị , lành mạnh như trước nữa 2 c, Các bạn lầm tưởng rằng cách ăn mặc như thế sẽ làm cho mình trở thành người “ vaên minh” , “ saønh ñieäu” 3 e, Việc ăn mặc cần phù hợp với thời đại nhưng cũng phải phù hợp với truyền thống văn hoá của dân tộc, với lứa tuổi , với hoàn cảnh sống và nói lên phẩm chất tốt đẹp của con người 4 b, Vieäc chaïy theo caùc “ moät” aên maëc như thế làm mất thời gian của các bạn , ảnh hưởng xấu đến kết quả học tập và gây toán keùm cho cha meï 5 Kết luận : Các bạn cần thay đổi lại trang phục cho lành mạnh , đứng đắn. - Loại bỏ luận điểm d. 3, Saép xeáp luaän ñieåm + MB: Vai trò của trang phục và văn hoá ; vai trò của một trang phục đối với xh và con người có văn hoá nói chung , đối với tuổi trẻ học đường nói riêng + TB : ( Giải quyết các vấn đề – hệ thống luaän ñieåm) - Trang phục là 1 trong những yếu tố quan trọng thể hiện văn hoá của con người nói chung , của hs nhà trường nói riêng - Một trang phục là những trang phục làm theo kiểu cách , hình thức mới nhất , hiện đại , tân tiến nhất . Mốt thể hiện trình độ phát triển và đổi mới của trang phục . Trang phục theo mốt thời đại , do vậy chứng tỏ một phần của con người hiểu biết , lịch sự , có văn hoá - Nhöng chaïy ñua theo moät trang phuïc noùi chung , trong nhà trường nói riêng lại là vấn đề cần xem xét lại , cần bàn kĩ lưỡng . - Gaày ñaây , caùch aên maëc cuûa moät soá baïn coù nhiều thay đổi , không còn giản gị , lành mạnh như trước nữa - Các bạn lầm tưởng rằng cách ăn mặc như thế sẽ làm cho mình trở thành người “ văn minh” , “ saønh ñieäu” - Việc ăn mặc cần phù hợp với thời đại nhưng cũng phải phù hợp với truyền thống văn hoá của dân tộc, với lứa tuổi , với hoàn cảnh sống và nói lên phẩm chất tốt đẹp của con người - Vieäc chaïy theo caùc “ moät” aên maëc nhö (?) Ta seõ taäp ñöa yeáu toá mieâu taû trong khi thế làm mất thời gian của các bạn , ảnh trình bày những luận điểm nào ? ( luận.

(110) ñieåm a) hưởng xấu đến kết quả học tập và gây tốn (?) Hãy viết một đoạn văn nghị luận cho kém cho cha mẹ luận điểm a, trong đó phải có 2-3 câu - Các bạn cần thay đổi lại trang phục cho miêu tả và tự sự ? lành mạnh , đứng đắn GV gọi hs đọc và yêu cầu nhận xét + KL: Tự nhận xét về trang phục của bản (?) Trong các yếu tố miêu tả và tự sự đó , thân và nêu hướng phấn đấu . Lời khuyên ù , có yếu tố nào không phù hợp với luận các bạn đang chạy theo một nên suy nghĩ lại điểm hoặc không thực sự xuất phát từ yêu 4, Vận dụng yếu tố tự sự và miêu tả caàu cuûa vieäc baøn luaän hay khoâng ? Gv hướng dẫn cho hs viết và trình bày trước (?) Những yếu tố miêu tả, tự sự ấy có lớp giúp cho sự nghị luận được rõ ràng , cụ thể sinh động hơn không ? (?) Em thích (“ hoặc không thích ) hình ảnh miêu tả và tự sự nào ? 4, Vận dụng yếu tố tự sự và miêu tả :(?) Từ việc xem xét các câu văn đó , em học tập được gì và rút ra được những kinh nghiệm gì về đưa yếu tố miêu tả và tự sự vaøo vaên nghò luaän ? 4. Hướng dẫn về nhà: Học lại kiến thức phần lí thuyết . Viết thành một bài văn hoàn chỉnh theo đề bài trong tiết luyện tập 5. Ruùt kinh nghieäm:. Tuaàn 31: Tieát 121:. Ngày soạn Ngaøy daïy CHÖÔNG TRÌNH ÑÒA PHÖÔNG (PHAÀN VAÊN) A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Vận dụng kiến thức về các chủ đề văn bản nhật dụng ở lớp 8 để tìm hiểu những vấn đề tương ứng ở địa phương - Bước đầu biết bày tỏ ý kiến , cảm ngĩ của mình về những vấn đề đó bằng 1 vb ngắn - Rèn kĩ năng : điều tra , tìm hiểu tình hình địa phương theo một chủ đề ; trình bày kết quả bằng một hình thức vb tự chọn.

(111) B.Chuaån bò: 1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp : Với phần Văn qua các vb nhật dụng như Thông tin về ngày trái đất năm 2000, Oân dịch thuốc lá , Bài toán dân số , với phấn TLV ở các kiểu vb đã hoïc - GV giao cho nhóm, tổ hs các đề tài cụ thể 2.HS : có ý thức ,kế hoạch chuẩn bị C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của học sinh 3, Bài mới : I.Yeâu caàu tieát hoïc - Báo cáo kết quả đã làm về tình hình địa phương theo chủ đề : Môi trường ( vệ sinh , xử lí raùc thaûi …) , choáng nghieän huùt ( thuoác laù, thuoác phieän …) - Hình thức : vb tự chọn : tự sự , trữ tình , biểu cảm , miêu tả , nghị luận , báo cáo , đơn từ , thống kê … dài khoảng 1 trang - Trình baøy mieäng ngaén ngoïn , roõ raøng vaø truyeàn caûm - Cả lớp lắng nghe góp ý II.Thực hiện - Lần lượt các tổ , nhóm cử đại diện trình bày văn bản - Các bạn và GV góp ý nhận xét về nd , hình thức trình bày - Có thể thực hiện theo những định hướng sau : + Điều tra về thu gom rác thải nơi em ở ( ngõ , xóm , gia đình) trước đây vài năm , hiện nay , thời gian và hình thức thu gom , kết quả , những vấn đề còn tồn tại ? . Những kiến nghị và phương hướng khắc phục + Cống rãnh , đường , ngõ làng em – vấn nạn đến bao giờ ? thực trạng và giải pháp ( có những con số chúng minh cụ thể) (?) Bố tối( anh trai) đã cai thuốc lá III.Hướng dẫn chuẩn bị ra báo tường - Mục đích tờ báo : đăng tải các bài viết của các bạn trong lớp đã và chưa trình bày trong tiết hoïc - Nội dung và hình thức trình bày tờ báo - Cử chủ nhiệm ( biên tập , viết , vẽ , trình bày ) 4. Hướng dẫn về nhà: : Về nhà học bài , soạn bài chuẩn bị tiết sau làm bài kiểm tra Tiếng vieät 5. Ruùt kinh nghieäm: Tuaàn 31: Tieát 122:. Ngày soạn Ngaøy daïy.

(112) CHỮA LỖI DIỄN ĐẠT (LỖI Lôgíc). A.Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs : - Nhận ra lỗi và biết cách chữa lỗi trong những câu được SGK dẫn ra ; qua đó trai dồi khả năng lữa chọn cách diễn đạt đúng trong những trường hợp tương tự khi nói và viết B.Chuaån bò : 1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp : với các vb và tập làm văn đã học 2.HS : học bài , soạn bài theo yêu cầu của gv C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : 3, Bài mới : Lỗi diễn đạt không chỉ thuần tuý liên quan đến mặt sử dụng ngôn ngữ , mà còn liên quan đến tư duy của người nói , viết . Vì vậy , để tránh, một mặt phải nắm vững những quy tắc sử dụng ngôn ngữ , mặt khác phải không ngừng rèn kuyện tư duy . Bài nay cho chúng ta thấy được một số lỗi diễn đạt có liên quan đến tư duy của người nói , người viết. I.Phaùt hieän loãi trong những câu cho saün: Gọi hs đọc yêu caàu baøi taäp 1. I.Phát hiện lỗi trong những câu cho sẵn a, Khi viết 1 câu có kiểu kết hợp “ A và B khác” thì A và B phải cùng loại trong đó B là từ ngữ có nghĩa rộng , A là từ ngữ có nghĩa heïp Trong câu này thì A ( quần áo, giày dép) , B( đồ dùng học tập) thuộc 2 loại khác nhau , B không phải là từ ngữ có nghĩa rộng hơn A Sửa lại: - Chúng em đã giúp các bạn hs những vùng bị bão lụt quần áo, giày dép và nhiều đồ dùng sinh hoạt khác (?) Hãy nêu lí do - Chúng em đã giúp các bạn hs những vùng bị bão lụt quần sai và cách sửa? áo, giày dép và nhiều đồ dùng học tập khác b, Khi viết một câu có kiểu kết hợp “ A nói chung và B nói riêng” thì A phải là từ ngữ nghĩa rộng , còn B là từ ngữ nghĩa hẹp . A là thanh niên nói chung , B là bóng đá nói riêng ; A,B không củng loại Sửa lại : - Trong thanh nieân noùi chung vaø trong sinh vieân noùi rieâng , nieàm (?) Hãy phát hiện say mê là nhân tố quan trọng nhất dẫn đến thành công lỗi của câu b và - Trong thể thao nói chung và trong bóng đá nói riêng , niềm say nêu cách sửa? mê là nhân tố quan trọng dẫn đến thành công c, Khi viết một câu có kiểu kết hợp “ A,B và C” ( các yếu tố có mối quan hệ đẳng lập với nha) A,B,C phải là những từ ngữ thuộc cùng một trường từ vựng , biểu thị những khái niệm thuộc cùng một.

(113) (?) Câu c diễn đạt phạm trù như vậy được Lão Hạc, bước đường cùng và Ngô Tất Tố không cùng một trường chưa ? Vì sao em từ vựng . Lão Hạc và Bước đường cùng là tên tác phẩm , còn Ngô phaùt hieän ra ñieàu Taát Toá laø teân taùc giaû , vì vaäy caâu c laø sai. đó ? Sửa lại - “ Lão Hạc” , “ Bước đường cùng” và “ Tắt đèn” đã giúp ta hiểu sâu sắc thân phận của người nông dân VN trước cách mạng tháng (?) Haõy phaùt hieän Taùm 1945. ra lỗi của câu d - Nam Cao, Nguyễn Công Hoan và Ngô Tất Tố đã giúp ta hiểu sâu và nêu cách sửa? sắc thân phận của người ngông dân Việt Nam trước Cách mạng thaùng Taùm 1945 d, Trong câu hỏi lựa chọn “ A hayB” , chẳng hạn “ Anh đi Hà Nội hay Hải Phòng?” thì Avà B không bao giờ là những từ ngữ có quan hệ nghĩa rộng – hẹp với nhau , nghĩa là A không bao hàm B và B cuõng khoâng bao haøm A Trong câu (d) A ( trí thức) là từ ngữ có nghĩa rộng hơn ( bao hàm) (?) Câu e,g sai B( bác sĩ), vì vậy , câu này đã phạm một nguyên tắc quan trọng đối như thế nào ? sửa với câu hòi lựa chọn lại cho đúng Sửa lại - Em muốn trở thành một giáo viên hay một bác sĩ e, Khi viết một câu có kiểu kết hợp “ không chỉ A mà còn B” thì, tương tự như trong câu d , A và B không bao giờ là những từ ngữ quan hệ nghĩa rộng – hẹp với nhau , nghĩa là A không bao hàm B vaø B cuõng khoâng bao haøm A Trong caâu (e) , A( hay veà ngheä thuaät) bao haøm B( saéc saûo veà ngoân từ) trong giá trị nghệ thuật của một tác phẩm văn học có giá trị ngôn từ , vì vậy câu này sai Sửa lại - Baøi khoâng chæ hay veà ngheä thuaät maø coøn saéc saûo veà noäi dung g, Trong câu này người viết có ý đối lập đặc trưng của 2 người được mô tả , Khi đó các dấu hiệu đặc trưng phải được biểu thị bằng những từ ngữ thuộc cùng một trường từ vựng , đối lập nhau trong phạm vi một phạm trù . Cao gầy không thể đối lập với đặc trưng mặc áo ca rô . Một người có thể vừa có đặc trưng hình dáng cao gầy , vừa có đặc trưng trang phục là mặc áo ca rô. Sửa lại - Trên sân ga chỉ còn lại hai người . Một người thì cao gầy , còn một người kia thì lùn và mập.

(114) - Trên sân ga chỉ còn lại hai người . Một người thì mặc áo trắng , còn một người thì mặc áo ca rô h, Trong câu này , nên là một quan hệ từ nối các vế có quan hệ (?) Hãy nêu cách nhân quả . Giữa chị Dậu rất cần cù chịu khó và chị rất mực yêu sửa câu I và k? thương chồng con , không có mối quan hệ đó . Sửa lại - Thay nên bằng và . Có thể bỏ từ chị thứ hai để tránh lặp từ . I, Hai vế không phát huy…người xưa và người phụ nữ …nặng nề đó 2, Tìm những lỗi không thể nối với nhau bằng nếu …thì được diễn đạt tương Sửa lại tự và sửa những Thay có được bằng hoàn thành được lỗi đó GV cho hs K, A= vừa có hại cho sức khoẻ tìm những lỗi tr B= vừa làm giảm tuổi thọ bài viết tập làm - Khi dùng cặp từ vừa …vừa thì A, B phải bình đẳng với nhau , vaên khoâng caùi naøo bao haøm caùi naøo Sửa lại - Hút thuốc lá vừa có hại cho sức khoẻ vừa tốn kém tiền bạc 2, Tìm những lỗi diễn đạt tương tự và sửa những lỗi đó - Moät soá caâu maéc loãi + Mưa bão suốt mấy ngày đêm , đường ngập nước , người đi lại ñoâng vui , xe coä phoùng nhanh nhö bay + Chiệu tàn , chợ vãn , người ta chen lấn , xô đẩy nhau để ra về + Tố Hữu là nhà thơ lớn vì ông hoạt động cách mạng từ thời thơ ấu + Trang không những học giỏi mà còn rất chăm làm nên bạn ấy luôn được điểm mười 4. Hướng dẫn về nhà: Học bài, chuẩn bị giấy để viết bài Tập Làm Văn số 7 5. Ruùt kinh nghieäm:.

(115) Tuaàn 31: Tieát 123,124:. Ngày soạn Ngaøy daïy VIEÁT BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 7. A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Vận dụng kĩ năng , đưa các yếu tố biểu cảm , tự sự và miêu tả vào việc viết bài văn chứng minh ( hoặc giải thích ) một vấn đề xã hội hoặc văn học - Tự đánh giá chính xác hơn trình độ tập làm văn của bản thân , từ đó , rút ra những kinh nghiệm cần thiết để các bài làm văn sau đạt kết quả tốt hơn B.Chuaån bò : 1.GV : ra đề bài và yêu cầu khi làm đề bài đó 2.HS : hoïc baøi , chuaån bò giaáy C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : ( Kieåm tra vieäc chuaån bò giaáy cuûa hs ) 3, Bài mới : A, Đề bài : 1- Hãy viết bài nghị luận để nêu rõ tác hại của một trong các tệ nạn xã hội mà chúng ta cần phải kiên quyết và nhanh chóng bài trừ. 2 “Môi trường chúng ta sống đang đứng trước nguy cơ ô nhiễm trầm trọng”.Hãy chứng minh nhaän ñònh treân..

(116) B, Yeâu caàu. - Thể loại : nghị luận - Noäi dung : 1 Neâu roõ taùc haïi cuûa moät trong caùc teä naïn xaõ hoäi 2 Môi trường chúng ta sống đang đứng trước nguy cơ ô nhiễm trầm trọng 4. Hướng dẫn về nhà: : Về nhà học bài và soạn bài “ Tổng kết phần văn” 5. Ruùt kinh nghieäm:. Tuaàn : Tieát 125:. Ngày soạn Ngaøy daïy TOÅNG KEÁT PHAÀN VAÊN. A.Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs : - Củng cố , hệ thống hoá kiến thức văn học qua các vb đã học trong SGK 8 ( trừ các vb tự sự và nhật dụng ) , khắc sâu những kiến thức cơ bản của những văn bản tiêu biểu - Rèn kĩ năng tổng hợp , hệ thống hoá , so sánh , phân tích , chứng minh B.Chuaån bò : 1.GV dự kiến khả năng tích hợp : Tiếng việt ở bài ôn tập các kiểu câu , với tập làm văn ở bài Văn bản tường trình 2.HS : Lập bảng hệ thống , đọc lại các bài học C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : Kieåm tra vieäc chuaån baøi cuûa hs c 3, Bài mới : A Lập bảng thống kê các vb văn học Việt Nam đã học từ bài 15 ở lớp 8 : Vaên baûn Taùc giaû Thể loại Gía trò noäi dung chuû yeáu Vaøo nhaø Phan Boäi Chaâu Thaát Khí phách kiên cường bất khuất và phong thái nguïc ( 1867-1940) ngôn bát ung dung , đường hoàng vượt lên trên cảnh tù.

(117) Quaûng Ñoâng caûm taùc Đập đá ở PhanChâuTrin Coân Loân h (1872 – 1926) Muốn làm Tản Đà thaèng Cuoäi Nguyeãn Khaéc Hieáu ( 18891939) Hai chữ Trần Tuaán nước nhà Khaûi ( 18951983) Nhớ rừng Thế Lữ ( 19071989). cuù. ngục của nhà chí sĩ yêu nước. Thaát ngoân baùt cuù Thaát ngoân baùt cuù. Hình tượng đẹp lẫm liệt , ngan tàng của người tù yêu nước trên đảo Côn Lôn. Song thaát luïc baùt Thơ mới. Oâng Đồ. Vũ Đình Liên ( Thơ mới 1913-1996) nhuõ ngoân. Queâ höông. Teá ( 1921). Hanh Thơ mới. Khi con tu Tố Hữu ( 1920 Lục bát huù –2002) Tức Cảnh Hồ Chí Minh Paùc Boù (1890-1969). Thaát ngôn tứ tuyeät. Ngaém Traêng. Hoà Chí Minh (1890-1969). Đi đường. Hoà Chí Minh. Thaát ngôn tứ tuyeät Thaát. Tâm sự của một con người bất hoà sâu sắc với thực tại tầm thường , xấu xa , muốn thoát li bằng những mộng tưởng lên cung trăng để bầu bạn với chị Hằng Mượn câu chuyện lịch sử có sức gợi cảm lớn để bộc lộ cảm xúc và khích lệ lòng yêu nước , ý chí cứu nước của đồng bào Mượn lời con hổ bị nhốt trong vườn bách thú để diễn tả sâu sắc nỗi chán ghét thực tại tầm thường , tù túng và khao khát tự do mãnh liệt của nhà thơ, khơi gợi lòng yêu nước thầm kín của người dân mất nước thuở ấy - Tình cảnh đáng thương của ông đồ , qua đó toát lên niềm cảm thương chân thành trước một lớp người đang tàn tạ và nỗi nhớ tiếc cảnh cũ người xưa - Tình quê hương trong sáng , thân thiết được thể hiện qua bức tranh tươi sáng , sinh động về một làng quê miền biển , trong đó nỗi bật lên hình ảnh khoẻ khoắn , đầy sức sống của người người dân chài và sinh hoạtb làng chài - Tình yêu cuộc sống và niềm khát khao tự do của người chiến sĩ cách mạng trẻ tuổi trong nhaø tuø Tinh thaàn laïc quan , phong thaùi ung dung cuûa BH trong cuộc sống cách mạng đầy gian khổ ở Pác Bó . Với Người , làm cách mạng và sống hoà hợp với thiên nhiên là một niềm vui lớn - Tình yêu thiên nhiên , yêu trăng đến say mê vaø phong thaùi ung dung ngheä só cuûa BH ngay trong tù ngục cực khổ , tối tăm Ý nghĩa tượng trưng và triết lí sâu sắc : từ việc.

(118) (1890-1969). ngôn tứ đi đường núi gợi ra chân lí đường đời : vượt tuyeät qua gian lao chồng chất sẽ thắng lợi vẻ vang Chiếu dời Lí Công Uẩn Chieáu Khát vọng về một đất nước độc lập , thống ñoâ (974-1028) nhất và khí phách của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh Hịch tướng Trần Quoác Hòch - Phản ánh tinh thần yêu nước nồng nàn của só Tuaán dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống ngoại (1231?-1300) xaâm , theå hieän qua loøng caêm thuø giaëc , yù chí quyết chiến , quyết thắng kẻ thù xâm lược . Ñaây laø moät aùng vaên chính luaän xuaát saéc Nước Đại Nguyễn Trãi Caùo - Có ý nghĩa như bản tuyên ngôn độc lập : Vieät ta Nước ta là đất nước có nền văn hiến lâu đời , coù laõnh thoå rieâng , phong tuïc rieâng , coù chuû quyền , có truyền thống lịch sử ; kẻ xâm lược laø phaûn nhaân nghóa , nhaát ñònh thaát baïi Baøn luaän Nguyeãn Thieáp Taáu - Mục đích của việc học là để làm người có pheùp hoïc đạo đức , có tri thức , góp phần làm hưng thịnh đất nước , chứ không phải để cầu danh lợi . Muoán hoïc toát phaûi coù phöông phaùp , hoïc roäng nhöng phaûi naém cho goïn , ñaëc bieät , hoïc phaûi ñi đôi với hành Thueá maùu Nguyeãn Aùi Nghò Vạch trần chính quyền thực dân đã biến người Quoác ( 1890- luaän dân thuộc địa thành vật hi sinh để phục vụ cho 1969) hiện đại lợi ích của mình trong các cuộc chiến tàn khốc B, Sự khác nhau về hình thức nghệ thuật giữa bài 15,16 và bài 18,19. Baøi 15,16 - Thô cuõ ( coå ñieån : haïn ñònh soá caâu , soá tieáng , nieâm luaät chaët cheõ , goø boù - Caûm xuùc cuõ , tö duy cuõ : caùi toâi caù nhân chưa được đề cao và biểu hiện trực tiếp. Baøi 17,18 - Cảm xúc tư duy mới , đề cao cái tôi cá nhân trực tiếp , phóng khoáng tự do - Thể thơ tự do , đổi mới vần điệu , nhịp điệu ; lời thơ tự nhiên , bình dị , giảm tính công thức , ước lệ - Vẫn sử dụng các thể thơ truyền thống nhưng đổi mới cảm xúc tư duy 4. Hướng dẫn về nhà: : Tìm một số đặc điểm chung và riêng về hình thức nghệ thuật của các bài thơ : Tức cảnh Pác Bó , Ngắm Trăng , Đi đường - Về hình thức nghệ thuật có thể xếp các bài thơ của BH trong tập Nhật kí trong tù là thơ mới được không ? Vì sao? - Về nhà học bài và soạn bài “ ôn tập TV học kì II ”.

(119) 5. Ruùt kinh nghieäm: Tuaàn : Tieát 126:. Ngày soạn Ngaøy daïy. OÂN TAÄP PHAÀN TIEÁNG VIEÄT HOÏC KÌ II A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Củng cố , hệ thống hoá kiến thức đã học ở học kì II - Reøn kó naêng sö duïng tieáng vieät trong noùi , vieát B.Chuaån bò : 1.GV dự kiến khả năng tích hợp : Văn học ở bài ôn tập phần văn , với tập làm văn ở bài Văn bản tường trình 2.HS : Lập bảng hệ thống , đọc lại các bài học C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : Kieåm tra vieäc chuaån baøi cuûa hs c 3, Bài mới : I. Kieåu caâu : I. Kieåu caâu : Caâu nghi vaán , caâu caàu khieán , caâu caûm thaùn , traàn Caâu nghi cvaán , thuaät , phuû ñònh caâu caàu khieán , Baøi taäp 1 : Nhaän dieän caâu traàn thuaät caâu caûm thaùn , Caâu 1 : laø caâu traàn thuaät gheùp , coù moaät veá laø daïng caâu phuû ñònh traàn thuaät , Caâu 2 : laø caâu traàn thuaät ñôn phủ định Gọi hs Câu 3 : là câu trần thuật ghép , vế sau có một vị ngữ phủ định ( không nỡ giận) đọc bài tập 1 (?) Baøi taäp 1,2 Baøi taäp 2 : Taïo caâu nghi vaán yêu cầu điều - Cái bản tình tốt của người ta có thể bị những gì che lập mật ? ( Hỏi theo kiểu câu bị động) gì ? ( HSTLN) - Những gì có thể che lấp mất cái bản tính tốt của người ta? ( hỏi theo kiểu câu bị động) - Cái bản tình tốt của người ta có thể bị những nỗi lo lắng , buồn đau ích kæ che laáp maát khoâng - Những nỗi lo lắng , buồn đau ích kỉ có thể che lấp mất bản tình tốt của người ta không ? (?) Haõy neâu yeâu Baøi taäp 3 : Taïo ra caâu caûm thaùn caàu cuûa baøi taäp - Chao oâi buoàn ! ; oâi , buoàn quaù ! Buoàn thaät ! - Boä phim naøy hay quaù ! 3? - Oâi , tớ vui quá ! - Bạn mặc chiếc áo này đẹp lắm !.

(120) Baøi taäp 4 Gọi hs đọc yêu a, câu 1,3,6 là câu trần thuật caàu baøi taäp 4 - caâu 4 laø caâu caàu khieán - caâu 2,5,7 laø caâu nghi vaán b, Câu nghi vấn dùng để hỏi là câu 7 c, Câu nghi vấn 2,5 là không dùng để hỏi - Câu 2 dùng để biểu lộ sự ngạc nhiên về lạo Hạc - Câu 5 dùng để giải thích ( thuộc kiểu trình bày ) cho để nghị nêu ở câu 4 theo quan điểm của người nói 2, Hành động nói Bài tập 1 : Xác định hành động nói củ các câu đã cho theo bảng sau : stt Câu đã cho Hành động nói 1 Tôi bật cười bảo lão: Hành động kể ( kiểu câu trình bày ) 2, - Sao cuï lo xa quaù theá ? Hành động bộc lộ cảm xúc 3, Cụ còn khoẻ lắm , chưa chết đâu mà Hành động nhận định ( kiểu trình bày) sợ ! 4, Cụ cứ để tiền ấy mà ăn , lúc chết hãy Hành động đề nghị ( điều khiển) hay ! 5, Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại? Giải thích thêm cho câu 4 6, - Khoâng , oâng giaùo a! Hành động phủ định , bác bỏ 7, Aên mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì Thực hiện hành động hỏi maø lo lieäu ? Baøi taäp 2 stt Kieåu caâu Hành động nói được thực Caùch duøng hieän 1, Trình baøy Hành động kể Trực tiếp 2, Caâu nghi vaán Hành động bộc lộ cảm xúc Giaùn tieáp 3, Trình baøy Hành động nhận định Trực tiếp 4, Ñieàu khieån Hành động đề nghị Trực tiếp 5, Trình baøy Giaûi thích Trực tiếp 6, Trình baøy Hành động phủ định , bác Hành động hỏi boû 7, Trình baøy Hành động hỏi Hành động hỏi Baøi taäp 3 : a, Tôi xin cam kết từ nay không tham gia đua xe trái phép nữa - Tôi xin cam kết từ nay không tổ chức đánh bạc nữa b, Em xin hứa sẽ tích cực học tập rèn luyện để đạt kết quả tốt trong năm học tới 3, Lựa chọn trật tự từ trong câu.

(121) Bài tập 1 : Biểu thị thứ tự trước sau của hoạt động , trạng thái : Thoạt tiên là tâm trạng kinh ngạc , sau đó là mừng rỡ , cuối cùng là hoạt động về tâu vua Bài tập 2 : a, Nối kết câu ; b, Nhấn mạnh ( làm ổi bật) đề tài của câu nói Baøi taäp 3 : Caáu a coù tình nhaïc hôn 4. Hướng dẫn về nhà: : Học thuộc những kiến thức đã ôn tập - Soạn bài Văn bản tường trình 5. Ruùt kinh nghieäm:. Tuaàn 32: Tieát 127:. Ngày soạn Ngaøy daïy VĂN BẢN TƯỜNG TRÌNH. A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Hiểu những trường hợp cần viết văn bản tường trình.

(122) - Nắm được những đặc điểm của vb tường trình - Biết cách làm một vb tường trình đúng quy cách B.Chuaån bò : 1.GV:GV dự kiến khả năng tích hợp : Văn học ở bài ôn tập phần văn , với TV ở bài ôn tập TV hoïc kì II , söu taàm caùc vb maãu 2.HS : Học bài , soạn bài theo yêu cầu của GV C.Tiến trình lên lớp : 1. ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : ( kieåm tra vieäc chuaån bò baøi cuûa hs) 3, Bài mới : I. Đặc điểm của vb tường trình: Gọi hs đọc I. Đặc điểm của vb tường trình 2 vb trong sgk (?) Trong các vb trên , ai là người viết bản - Mục đích : trình bày lại sự việc đã tường trình và viết cho ai ? Bản tường trình xảy ra co ùliên quan trực tiếp đến người viết và đề nghị được xem xét , giải được viết ra nhắm mục đích gì ? - Người viết bản tường trình là hai em học quyết sinh , moät vieát cho coâ giaùo , moät vieát cho thaày Hiệu trưởng - Nội dung và thể thức : Trình bày theo - Bản tường trình viết ra nhằm mục đích trình đúng thể thức một vb tường trình bày lại sự việc đã xảy ra co ùliên quan trực tiếp đến người viết và đề nghị được xem xét , giaûi quyeát (?) Nội dung và thể thức bản tường trình có gì đáng chú ý ? ( Trình bày theo đúng thể thức một vb tường trình) (?) Người viết bản tường trình cần có thái độ như thế nào đối với sự việc tường trình ? 2, Cách làm văn bản tường trình - Phải có thái độ trung thực , khách quan , a, Tình huống cần phải viết bản trình bày chính xác sự việc tường trình 2, Cách làm văn bản tường trình - Tình huoáng a, b nhaát thieát phaûi vieát a, Tình huống cần phải viết bản tường bản tường trình: (?) Hãy nêu một số trường hợp cần phải viết bản tường trình trong học tập và trong sinh hoạt ở nhà trường ? ( hs tự tìm ) Gọi hs đọc 4 tình huống trong sgk (?) Trong 4 tình huống trên , những tình huống nào nhất thiết phải làm bản tường trình.

(123) , những tình huống không cần , những tình huống nào có thể viết hoặc không việt cũng được , vì sao? - Tình huoáng a, b nhaát thieát phaûi vieát baûn tường trình - Tình huống a viết bản tường trình cho cô giaùo chuû nhieäm - Tình huoáng b vieát cho coâ phuï traùch phoøng thí nghieâm - Tình huống c khôngphải viết bản tường trình - Tình huoáng d tuyø vaøo taøi saûn maát nhieàu hay ít b, Cách làm một vb tường trình : (?)Một vb tường trình có mấy phần ? Hãy nêu từng phaàn + Phần mở đầu + Noäi dung :. b, Cách làm một vb tường trình + Phần mở đều : - Quốc hiệu , tiêu ngữ - Địa điểm và thời gian làm tường trình - Teân vaên baûn - Người ( cơ quan ) nhận bản tường trình + Noäi dung : - Người viết trình bày thời gian địa điểm , diễn biến sự việc , nguyên nhân , hậu quả . Thái độ tường trình + Keát thuùc vb : - Lời đề nghị hoặc cam đoan , chữ kí và họ tên người tường trình C, Löu yù : - Tên vb nên dùng chữ in hoa cho nổi + Keát thuùc vb : baát - Chú ý chừa khoảng cách hôn moät dòng giữa các phần quốc hiệu và tiêu ngữ , địa điểm và thời gian làm tường trình , tên vb và nội dung tường trình để deå phaân bieät - Khoâng vieát saùt leà giaáy beân traùi , không để phần trên trang giấy có C, Lưu ý (?)Khi viết tường trình chúng ta cần khoảng trống quá lớn löu yù ñieàu gì - Tên vb nên dùng chữ in hoa cho nổi bất - Chú ý chừa khoảng cách hôn moät doøng giữa các phần quốc hiệu và tiêu ngữ , địa điểm và thời gian làm tường trình , tên vb và nội dung tường trình để dể phân biệt - Không viết sát lề giấy bên trái , không để phần trên trang giấy có khoảng trống quá lớn 4. Hướng dẫn về nhà: : Học thuộc ghi nhớ - Soạn bài “ Luyện tập làm vb tường trình” 5. Ruùt kinh nghieäm:.

(124) Tuaàn 32: Tieát 128:. Ngày soạn Ngaøy daïy. LUYỆN TẬP LAØM VĂN BẢN TƯỜNG TRÌNH A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - ôn lại những tri thức về vb tường trình : mục đích , yêu cầu , cấu tạo của 1 bản tường trình - Nâng cao năng lực viết tường trình cho hs B.Chuaån bò : 1.GV dự kiến khả năng tích hợp : Văn học ở bài ôn tập phần văn , với TV ở bài ôn tập TV hoïc kì II , söu taàm caùc vb maãu 2.HS : Học bài , soạn bài theo yêu cầu của GV C.Tiến trình lên lớp :: 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : ( kieåm tra vieäc chuaån bò baøi cuûa hs) 3, Bài mới : I, Lí thuyeát I, Lí thuyeát 1, Mục đích viết tường 1, Mục đích viết tường trình : Trình bày thiệt hại hay mức trình:(?) Mục đích viết độ trách nhiệm của người tường trình trong các sự việc xảy ra gaây haäu quaû caàn phaûi xem xeùt tường trình là gì ? - Trình baøy thieät haïi hay mức độ trách nhiệm của 2 , Sự giống nhau và khác nhau giữa vb tường trình và người tường trình trong báo cáo : các sự việc xảy ra gây - VB báo cáo là vb tổng hợp trình bày về tình hình sự việc.

(125) haäu quaû caàn phaûi xem xeùt 2 , Sự giống nhau và khác nhau giữa vb tường trình vaø baùo caùo :(?) Vb tường trình và vb báo cáo coù gì gioáng vaø khaùc nhau ?. và các kết quả đạt được của 1 cá nhân hay một tập thể . Noäi dung cuûa vb baùo caùo khoâng nhaát thieát phaûi trình baøy đầy đủ tất cả các nục quy định sẵn - vb tường trình là trình bày về thiệt hại hay mức độ trách nhiệm của người tường trình trong các sự việc xảy ra gây hậu quả cần phải xem xét . Nội dung vb tường trình phải tuân thủ đúng tất cả các mục quy định 3, Bố cục của vb tường trình + Phần mở đầu - Quốc hiệu , tiêu ngữ - Địa điểm và thời gian làm tường trình 3, Bố cục của vb tường - Tên văn bản trình :(?) Nêu bố cục phổ - Người ( cơ quan ) nhận bản tường trình biến của vb tường trình ? + Nội dung : + Phần mở đầu - Người viết trình bày thời gian địa điểm , diễn biến sự việc + Noäi dung : , nguyên nhân , hậu quả . Thái độ tường trình + Keát thuùc vb : + Keát thuùc vb : - Lời đề nghị hoặc cam đoan , chữ kí và họ tên người tường trình II, Luyeän taäp Bài tập 1 : Chỉ ra chổ sai trong việc sử dụng vb a, Lí do naøy caàn phaûi vieát baûn kieåm ñieåm b, Có thể viết bản thông báo cho các bạn biết kế hoạch để chuẩn bị c, caàn vieát baûn baùo caùo  Chổ sai của 3 tình huống này là người viết chưa phân biệt được mục đích của vb tường trình với các vb thông báo , báo cáo , bản kiểm điểm Baøi taäp 2 : - Trình bày với các chú công an về vụ va chạm xe máy mà bản thân chứng kiến - Tường trình với cô giáo bộ môn vì sao em không thể hoàn thành bài văn tả mẹ em . - Tường trình với cô giáo chủ nhiệm vì buổi nghỉ học đột xuất hôm qua để cô thông cảm Bài tập 3 : Từ tình huống trên , giáo viên hướng dẫn cho hs viết bản tường trình 4. Hướng dẫn về nhà: : Học bài để chuẩn bị kiểm tra tiếng việt 5. Ruùt kinh nghieäm:.

(126) Tuaàn 33: Tieát 129:. Ngày soạn Ngaøy daïy TRAÛ BAØI KIEÅM TRA VAÊN A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Củng cố lại một lần nữa về các vb đã học , tiếp tục củng cố kiến thức về các kiểu câu , các kiểu hành động nói và lựa chọn trật tự từ trong câu - Rènkĩ năng tự nhận xét và chữa bài làm của bản thân theo sự hướng dẫn của GV B.Chuaån bò : 1.GV chaám baøi , nhaän xeùt baøi kieåm tra 2.HS : xem lại yêu cầu của đề bài C.Tiến trình lên lớp : 1, Ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : 3, Bài mới : A, Nhaän xeùt + ÖU ñieåm : ña soá hoïc sinh coù chuaån bò baøi neân keát quaû cao - Trình baøi roõ raøng , maïch laïc.

(127) - Biết nhận diện được những câu thơ miêu tả bộc lộ cảm xúc trong bài Quê hương và Khi con tu huù - Đã biết dùng dẫn chứng để chứng minh một vấn đề + Hạn chế : Còn một số học sinh còn lười học - Chữ viết thì cẩu thả , sai lỗi chính tả nhiều - Không học bài nên yêu cầu viết bài thơ này lại nhớ ra bài thơ khác B, Đáp án + Phaàn traéc nghieäm : Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu1 Caâu1 Caâu1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 Ab d c c b c c d b d b a Bb b d b c c d a c b b d + Phần tự luận Câu 1 : Những câu bộc lộ cảm xúc - Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá ! ( Quê Hương) - Ta nghe heø daäy beân loøng Mà chân muốn đạp tan phòng hè ôi ! Ngoät laøm sao, cheát uaát thoâi Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!.

(128) ( Khi con tu huù )  Phaân tích giaù trò bieåu caûm B1: Cảm xúc , ân tượng , nỗi nhớ quê hương khi xa cách được tập trung vào mùi vò cuûa laøng bieån B2 : Cảm xúc ngột ngạt , tù túng , căm uất , như là không chịu nổi nữa vì ngột thở , vì mất tự do . Câu 2 : Tuỳ theo từng bài mà gv cho điểm C, , Sửa bài GV nêu đáp án hs sửa bài D, Keát quaû : 8 : TTB : DTB: 8 : TTB: DTB: 4. Hướng dẫn về nhà: : viết lại bài văn , học lại những kiến thức có liên quan đến bài kiểm tra Văn 5. Ruùt kinh nghieäm: Tuaàn 33: Tieát 130:. Ngày soạn Ngaøy daïy. KIEÅM TRA TIEÁNG VIEÄT A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Oân tập củng cố kiến thức về các kiểu câu , về hành động nói , về hội thoại - Rèn luyện kĩ năng xác định các kiểu câu , kĩ năng xác định lượt thoại B.Chuaån bò : 1.Thầy : Hướng dẫn hs học tập chuẩn bị kiểm tra , Soạn đề cùng đáp án 2.Troø : hoïc baøi C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : 3, Bài mới Câu 1 : Xác định các kiểu câu và các hành động nói trong các câu sau “ Với vẻ mặt băn khoăn , cái Tí lại bưng bát khoai chìa tận mặt mẹ” ( 1) - Này u ăn đi ! ( 2) Để mãi ! ( 3) U có ăn thì con mới ăn “( 4) U không ăn thì con cũng không muốn ăn nữa . ( 5) Neå con , chò Daäu caàm laáy moät cuû , roài chò laïi ñaët xuoáng choõng . ( 6) Veû nghi ngaïi hieän ra saéc maët , con beù hoùm hænh hoûi meï moät caùch thieát tha . ( 7) - Sáng ngày người ta đấm u có đau lắm không ? ( 8).

(129) Chị Dậu khẽ gạt nước mắt ( 9) : - Khoâng ñau con aï ! ( 10). Caâu Kieåu caâu Hành động nói 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Câu 2 : Cho trước câu sau : “ Em vừa nói gì thế ?” - Lần lượt trả lời bằng các câu nghi vấn , cảm thán , cầu khiến , trần thuật ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………4. Hướng dẫn về nhà: : Học bài - Soạn bài “Văn bản thông báo” 5. Ruùt kinh nghieäm: Tuaàn 33: Tieát 131:. Ngày soạn Ngaøy daïy TRAÛ BAØI VIEÁT SOÁ 7. A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs: - Cụng coẩ nhaôn thöùc vaø kó naíng ñaõ hóc veă pheùp laôp luaôn chöùng minh vaø giại thích , về cách sử dụng từ ngữ , đặt câu … và đặc biệt là về cách đưa các yếu tố biểu cảm , tự sự và miêu tả vào bài văn ngị luận - Có thể đánh giá chất lượng bài làm của mình , trình độ tập làm văn của bản thân mình so với yêu cầu của đề bài và so với các bạn cùng lớp ; nhờ đó , có được những kinh nghiệm và quyết tâm cần thiết để làm tốt hơn nữa những bài sau.

(130) B.Chuaån bò : 1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp: với phần Văn ở tiết Kiểm tra văn , Phần TV ở bài Kểm tra tiếng việt . Đáp án 2.HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ 3, Bài mới : B, Nhaän xeùt ÖU ñieåm : ña soá caùc em coù chuaån bò baøi , laøm baøi khaù toát - Trong bài đã biết kết hợp cả yếu tố biểu cảm trong bài viết , làm cho bài viết sinh động hơn - Trình baøy roõ raøng , saïch seõ - Bố cục của bài văn đầy đủ 3 phần , rõ ràng , hợp lí * Hạn chế : Tuy nhiên con một số em con lười học , bài làm chưa đạt được kết quaû cao - Trình baøy coøn caåu thaû , vieát coøn sai loãi chính taû, vieát taét nhieàu - Bố cục chưa rõ ràng , chưa có sự liên kết giữa 3 phần - Một số em còn lẫn lộn giữa văn giải thích và chứng minh C, Sửa lỗi Caâu sai Sửa Mb : Từ trước đến nay nền văn học Phần mở bài lan man , câu văn tối Việt Nam ta vô cùng quý giá và đã nghĩa , sai vấn đề được truyền từ đời này sang đời khác maø khoâng bò thaát truyeàn MB : Từ lâu nay con người đã biết Lủng củng , tối nghĩa viết văn học họ ca ngợi những cái hay cái đẹp D, Đọc những bài khá và yếu : để hs nhận xét E, Chất lượng : Lớp 8A 2 Lớp 8 A3 4. Hướng dẫn về nhà: : Về nhà viết lại bài tập làm văn ( những em điểm dưới trung bình ).

(131) 2. Soạn bài “ Văn bản thông báo” 5. Ruùt kinh nghieäm: Tuaàn 33: Tieát 132: VAÊN BAÛN THOÂNG BAÙO. Ngày soạn Ngaøy daïy. A.Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs : - Hiểu những trường hợp cần viết văn bản thông báo - Nắm được những đặc điểm của vb thông báo - Biết cách làm một vb thông báo đúng quy cách B.Chuaån bò : 1.GV dự kiến khả năng tích hợp : Văn học ở bài trả bài văn, với TLV ở bài Trả baøi vieát soá 2.HS : Học bài , soạn bài theo yêu cầu của GV C.Tiến trình lên lớp: 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : ( kieåm tra vieäc chuaån bò baøi cuûa hs) 3, Bài mới : I.Đặc điểm của vb thông báo: Gọi hs đọc I.Đặc điểm của vb thông báo 2 vb trong sgk (?) Trong các vb trên , ai là người thông - Mục đích : Truyền đạt những báo , ai là người nhận thông báo ? Mục thông tin cụ thể từ phía quan , đoàn thể , người tổ chức cho những ñích cuûa thoâng baùo laø gì ? - người thông báo là cấp trên , đoàn thể gửi người dưới quyền , thành viên xuống để hội viên và người có liên quan đoàn thể hoặc những ai quan tâm thực hiện nd thông báo được biết để thực + VB 1 : Người thông báo là ông Phó Hiệu hiện hay tham gia trưởng thay mặt cho trường THCS Hải Nam vaø phoøng GD-ÑT huyeän Haûi Haäu - Người nhận thông báo : các cô giáo chủ - Nội dung : - ai thông báo , thông nhiệm và lớp trưởng biết lịch duyệt văn báo cho ai , nội dung công việc , nghệ để thực hiện quy định , thời gian , địa điểm …cụ + VB 2 : Người thông báo là liên đội trưởng thể , chính xác Trần Mai Hoa , thay mặt cho liên đội.

(132) TNTPHCM trường THCS Kết Đoàn -Người nhận thông báo : các chi đội TNTPHCM trong toàn trường (?) Nội dung thông báo thường là gì ? Nhận xét về thể thức của vb thông báo ? - ai thoâng baùo , thoâng baùo cho ai , noäi dung công việc , quy định , thời gian , địa điểm … cuï theå , chính xaùc (?) Hãy dẫn ra một số trường hợp cần viết thông báo trong học tập và sinh hoạt ở trường ? - Thông báo về việc quyên góp ủng hộ đồng baøo vuøng bò baõo luït ;uûng hoä caùc baïn hoïc sinh nghèo vượt khó 2, Cách làm văn bản tường trình a, Tình huống cần phải viết bản tường trình: Gọi hs đọc 3 tình huống trong sgk (?) Trong 3 tình huoáng treân , tình huoáng naøo phaûi vieát thoâng baùo , ai thoâng baùo vaø thoâng baùo cho ai? - Tình huoáng a khoâng vieát thoâng baùo maø viết tường trình - Tình huống b do BGH nhà trường viết thông báo cho toàn thể hs trong trường biết để tham gia - Tình huống c do Ban chỉ huy liên đội TNTPHCM thoâng baùo cho ban chæ huy caùc chi đội trong nhà trường để thực hiện b, Cách làm một vb tường trình :(?)Một vb thông báo có mấy phần ? Hãy nêu từng phaàn + Phần mở đầu + Noäi dung thoâng baùo + Keát thuùc vb thoâng baùo (?)Khi vieát thoâng baùo chuùng ta caàn löu yù. 2, Cách làm văn bản tường trình a, Tình huoáng caàn phaûi vieát baûn tường trình - Tình huoáng b, c Vieát thoâng baùo. b, Cách làm một vb tường trình + Phần mở đầu - Teân cô quan chuû quaûn vaø ñôn vò trực thuộc - Quốc hiệu , tiêu ngữ - Địa điểm và thời gian làm thông baùo - Teân vaên baûn - Người ( cơ quan ) nhận bản tường trình + Noäi dung thoâng baùo + Keát thuùc vb thoâng baùo - Nôi nhaän - chữ kí và họ tên người tường trình C, Löu yù : - Tên vb nên dùng chữ in hoa cho noåi baát - Chú ý chừa khoảng cách hôn.

(133) ñieàu gì ? - Tên vb nên dùng chữ in hoa cho nổi bất - Chú ý chừa khoảng cách hơn một dòng giữa các phần quốc hiệu và tiêu ngữ , địa điểm và thời gian làm thông báo , tên vb và nội dung thông báo để dẽå phân biệt - Không viết sát lề giấy bên trái , không để phần trên trang giấy có khoảng trống quá lớn 4. Hướng dẫn về nhà: Học thuộc ghi nhớ - Soạn bài “ Luyện tập làm vb thông báo ” 5. Ruùt kinh nghieäm:. một dòng giữa các phần quốc hiệu và tiêu ngữ , địa điểm và thời gian laøm thoâng baùo , teân vb vaø noäi dung thông báo để dẽå phân biệt - Khoâng vieát saùt leà giaáy beân traùi , không để phần trên trang giấy có khoảng trống quá lớn. Tuaàn : Tieát 133: TOÅNG KEÁT PHAÀN VAÊN (TIEÁP) A.Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs :. Ngày soạn Ngaøy daïy.

(134) - Củng cố , hệ thống hoá kiến thức vh của cụm văn bản nghị luận được học ở lớp 8 , nhằm làm cho các em nắm chắc hơn đặc trưng thể loại , đồng thời thấy được nét riêng độc đáo về nội dung tư tưởng và giá trị nghệ thuật của mỗi vb B.Chuaån bò : 1.GV dự kiến khả năng tích hợp : Văn học ở bài Tổng kết phần văn ( tiếp), 2.HS : Học bài , soạn bài theo yêu cầu của GV C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : ( kieåm tra vieäc chuaån bò baøi cuûa hs) 3, Bài mới : Caâu 1 : Caâu 1 : A, Các vb nghị luận A, Các vb nghị luận đã học đã học (?)Chúng ta 1, Chiếu dời đô đã học những vb nghị 2, Hịch tướng sĩ 3, Nước Đại Việt ta luaän naøo ? 4, Baøn luaän veà pheùp hoïc 5, Thueá maùu 6, Ñi boä ngao du B, VB nghị luận : Là kiểu vb nêu ra những luận điểm rồi bằng những luận cứ , lập luận chứng làm sáng tỏ những B, VB nghò luaän: (?) Vaên baûn nghò luaän ñieåm aáy moät caùch thuyeát phuïc . Coát loõi cuûa nghò luận là ý kiến – luận điểm , lí lẽ và dẫn chứng , lập luận luaän laø gì ? C, VB nghị luận hiện đại C, VB nghị luận 1, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta 2, Đức tình giản dị của BH hiện đại (?) Nêu những vb 3, Sự giàu đẹp của TV nghị luận hiện đại đã 4, Ý nghị văn chương D, Sự khác biệt giữa nghị luận trung đại và nghị luận hoïc ? hiện đại + VB nghị luận trung đại D, Sự khác biệt giữa - Văn sử triết bất phân nghị luận trung đại - Khuôn vào những thể loại riêng : chiếu , hịch , cáo , tấu và nghị luận hiện …với kết cấu , bố cục riêng đại : - In đậm thế giới quan của con người trung đại : tư tưởng (?) Hãy nêu sự khác mệnh trời , thần – chủ , tâm lí sùng cổ.

(135) biệt giữa nghị luận trung đại và nghị luận hiện đại ? ï. - Dùng nhiều điển tích , điển cố , hình ảnh ước lệ , câu vaên bieàn ngaãu nhòp nhaøng + Nghị luận hiện đại - Không có những đặc điểm trên - Sử dụng trong những thể loại văn xuôi hiện đại : tiểu thuyết luận đề , phóng sự – chính luận , tuyên ngôn - Cách viết giản dị , câu văn gần lời nói thường , gần với đời sống thực. caâu 2 : a, Lí : - Luận điểm : ý kiến xác thực , vững chắc , lập luận chặt chẽ . đó là cái gốc là xương sống của các bài văn nghị caâu 2 : (?) Haõy luaän chứng minh các vb b, Tình nghò luaän ( trong baøi - Tình caûm , caûm xuùc : Nhieät huyeát , nieàm tin vaøo leõ 22, 23,24,25 và 26 ) phải ,vào vấn đề , luận điểm của mình nêu ra ( bộc lộ kể trên đầu được viết qua lời văn , giọng điệu , một số từ ngữ , trong quá trình coù lí do , coù tình , coù laäp luaän ; khoâng phaûi laø yeáu toá chuû choát nhöng raát quan chứng cứ , nên đều trọng ) có sức thuyết phục c, Chứng cứ : cao? - Dẫn chứng – sự thật hiển nhiên để khẳng định luận ñieåm * 3 yếu tố trên không thể thiếu và kết hợp chặt chẽ , nhuần nhuyễn với nhau trong bài văn nghị luận , tạo nên giá trị thuyết phục , sức hấp dẫn riêng của kiểu vb này . Nhưng ở mỗi vb lại thể hiện theo cách riêng Câu 5 : Những nét giống và khác nhau cb về nội dung tư tưởng và hình thức thể loại của các vb : Chiếu dời đô , Hịch tướng sĩ , Nước đại Việt ta * Gioáng nhau + Những điểm chung về nd và hình thức - Ý thức độc lập dân tộc , chủ quyền đất nước - Tinh thần dân tộc sâu sắc , lòng yêu nước nồng nàn + Những điểm chung về hình thức thể loại - vb nghị luận trung đại.

(136) - Lí , tình kết hợp , chứng cứ dồi dào , đầy sức thuyết phục + Những điểm riêng chung về nội dung tư tưởng - Ở chiếu dời điô là ý chí tự cường của quốc gia Đại Việt đang lớn mạnh thể hiện ở chủ trương dời đô - Ở Hịch tướng sĩ là tinh thần bất khuất , quyết chiến quyết thắng giặc Mông – Nguyeân , laø haøo khí Ñoâng A soâi suïc - Ở Nước Đại Việt ta là ý thức sâu sắc , đầy tự hào.

(137)

Giao an Ngu van lop 8ki 2

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về