CHUYEN DE DAY LUYEN TAP TOAN TIEU HOC

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Chuyên đề dạy học môn toán 4 buổi 2. BÁO CÁO : NGUYÔN H÷U CHIÕN C¥.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> A.Néi dung, ch¬ng tr×nh ph¬ng ph¸p d¹y häc buæi 2 - Néi dung d¹y häc buæi 2 chÝnh lµ cñng cè vµ rÌn luyÖn kiÕn thøc , kỹ n¨ng c¸c m«n TNXH , khoa häc , lÞch sö , địa lý ….đợc tích hợp thông qua tổ chức HĐTT; bồi dỡng häc sinh giái , häc sinh cã n¨ng khiÕu c¸c bé m«n ; phô đạo học sinh yếu , giúp đỡ học sinh khó khăn trong học tập để đạt chuẩn kiến thức, kỷ năng theo quy định . - Đối với nội dung dạy học buổi 2 tại chuyên đề này chúng tôi đi sâu trao đổi nội dung dạy học bộ môn toán .Theo chúng tôi để BDHS giỏi , phụ đạo học sinh yếu môn toán đa vµo buæi 2 cÇn t¨ng cêng luyÖn tËp .Th«ng qua luyÖn tËp chúng ta giúp học sinh yếu ,học sinh khó khăn nắm đợc kiến thức đạt đợc kỉ năng theo chuẩn , cũng thông qua luyện tập buæi 2 chóng ta gióp häc sinh kh¸ giái cã kû n¨ng thµnh th¹o trong viÖc gi¶i to¸n vµ ph¸t triÓn kiÕn thøc..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Chuyên đề nâng cao hiệu quả d¹y luyÖn tËp to¸n tiÓu häc.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> B. Gi¶i ph¸p d¹y luyÖn to¸n cã hiÖu qu¶ I. Môc tiªu d¹y to¸n tiÓu häc nh»m gióp häc sinh : 1. Cã nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n ban ®Çu vÒ sè häc c¸c sè tù nhiên, phân số, số thập phân, các đại lợng thông dụng; Một số yếu tố hình học và thống kê đơn giản. 2. H×nh thµnh c¸c kü n¨ng thùc hµnh tÝnh, ®o lêng, gi¶i bài toán có nhiều ứng dụng thiết thực trong đời sống. 3. Bíc ®Çu ph¸t triÓn n¨ng lùc t duy, kh¶ n¨ng suy luËn hîp lý và diễn đạt đúng (nói và viết), cách phát hiện và cách giải quyết các vấn đề đơn giản, gần gủi trong cuộc sống, kích thích trÝ tëng tîng, ch¨m häc vµ høng thó häc tËp to¸n, h×nh thµnh b íc ®Çu ph¬ng ph¸p tù häc vµ lµm viÖc cã kÕ ho¹ch khoa häc, chủ động, linh hoạt, sáng tạo..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> . Quan ®iÓm x©y dùng vµ ph¸t triÓn ch¬ng tr×nh TH:. To¸n. Quan ®iÓm x©y dùng vµ ph¸t triÓn ch¬ng tr×nh Toµn TH c¨n cø vµo träng t©m cña m«n To¸n TH…,c¨n cø vµo néi dung cña ch¬ng tr×nh… Riêng về kiến thức và kĩ năng của môn toán ở tiểu học đợc hình thành chủ yếu bằng hoạt động thực hành, luyện tập giải hÖ thèng c¸c bµi to¸n (bao gåm c¸c bµi to¸n cã lêi v¨n) trong đó có:. + Các bài toán dẫn đến việc hình thành bớc đầu những kh¸i niÖm To¸n häc vµ quy t¾c tÝnh to¸n..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> II. Quan ®iÓm x©y dùng vµ ph¸t triÓn ch¬ng tr×nh TH:. To¸n. + Các bài toán đòi hỏi học sinh tự mình vận dụng những điều đã học để cũng cố những kiến thức và kĩ năng cơ bản, tập giải quyết một số tình huống trong học tập và đời sống. + Các bài toán phát triển trí thông minh đòi hỏi học sinh phải vận dụng độc lập, linh hoạt, sáng tạo vốn hiểu biết cña b¶n th©n. V× vËy thêi gian chñ yÕu d¹y häc to¸n ë tiÓu häc lµ thêi gian thùc hµnh, luyÖn tËp vÒ tÝnh, ®o lêng vµ gi¶i to¸n..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> III. Häc sinh TH häc To¸n nh thÕ nµo? + Häc sinh TH, nhÊt lµ c¸c líp ®Çu cÊp thêng ph¸n ®o¸n theo c¶m nhËn riªng nªn suy luËn thêng mang tÝnh tuyÖt đối. Trong học toán học sinh thờng khó nhận thức về quan hệ kéo theo trong suy diễn. Chẳng hạn đáng lẽ hiểu: “12=3x4 nên 12 : 3 = 4”,coi đó là hai mệnh đề không quan hÖ víi nhau. C¸c em khã chÊp nhËn c¸c gi¶ thiÕt, d÷ kiÖn cã tÝnh chất hoàn toàn giả định bởi khi suy luận thờng gắn với thùc tÕ ( phÐp suy diÔn cña “hiÖn thc”). Bởi vậy khi nghe một mệnh đề toán học các em cha có kh¶ n¨ng ph©n tÝch rµnh m¹ch c¸c thuËt ng÷, c¸c bé phËn của câu để mà hiểu nó một cách tổng quát:.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> III. Häc sinh TH häc To¸n nh thÕ nµo? + Häc sinh TH bíc ®Çu cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn viÖc ph©n tÝch, tæng hîp, tr×u tîng ho¸, kh¸i qu¸t ho¸ vµ những hình thức đơn giản của sự suy luận, phán đoán. ở häc sinh TH viÖc ph©n tÝch vµ tæng hîp ph¸t triÓn kh«ng đồng đều, tổng hợp có khi không đúng hoặc không đầy đủ dẫn đến khái quát sai trong hình thành khái niệm.Khi gi¶i to¸n thêng ¶nh hëng bëi mét sè tõ “Thªm”, “Bít”, “Nhiều gấp”…Tách chúng ra khỏi điều kiện chung để lựa chọn phép tính ứng với từ đó do vậy mà mắc sai lầm..

<span class='text_page_counter'>(9)</span> IV. Thùc tr¹ng d¹y luyÖn tËp to¸n buæi 2: - Thực tế ở buổi 1 mục tiêu nội dung bài học đã đợc hội đồng khoa học bộ GD-ĐT nghiên cứu soạn thảo. Còn ở buæi 2 gi¸o viªn ph¶i c¨n cø vµo néi dung buæi 1, n¨ng lực thực tế học sinh để xây dựng mục tiêu và hệ thống bài tËp phï hîp. Đây là một vấn đề khó đối với giáo viên, cho nên trong gi¶ng d¹y gi¸o viªn hay rËp khu«n theo SGK vµ c¸c bµi tËp cã s½n ë vë bµi tËp, s¸ch n©ng cao. ChÝnh v× thÕ hÖ thèng bµi tËp rêi r¹c, kh«ng cã tÝnh tæng hîp, liªn kÕt gi÷a các kiến thức, các phần…cha có tính khái quát để củng cố kiÕn thøc, kÜ n¨ng hiÖu qu¶ vµ ph¸t huy kh¶ n¨ng t duy cña trß..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> IV. Thùc tr¹ng d¹y luyÖn tËp to¸n buæi 2: VD: Khi d¹y phÇn: LuyÖn tËp dÊu hiÖu chia hÕt cho 2, 3, 5, 9 (SGK to¸n 4 - trang 99). Bµi 1: Trong c¸c sè 7435, 4568, 66811, 2050, 2229, 35766. a. Sè nµo chia hÕt cho 2. b. Sè nµo chia hÕt cho 3. c. Sè nµo chia hÕt cho 5. d. Sè nµo chia hÕt cho 9. Bµi 2: Trong c¸c sè 57234, 64620, 5270, 77285. a. Sè nµo chia hÕt cho 2 vµ 5. b. Sè nµo chia hÕt cho 2 vµ 3. CÊu tróc bµi buæi 1 lµ vËy sang bµi buæi 2 gi¸o viªn còng thực hiện theo cấu trúc đó nhng thay số tức là chỉ hiểu từ cái cụ thể chứ cha khái quát đợc dới dạng tổng quát..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> IV. Thùc tr¹ng d¹y luyÖn tËp to¸n buæi 2: VD: A = 15x6y. Tìm x, y để A: a. Chia hÕt cho 2, 3, 5, 9? b. Chia hÕt cho 2 vµ 3; 5 vµ 9; 2 vµ 5? - NhiÒu gi¸o viªn trong d¹y luyÖn tËp c¸c d¹ng to¸n cha biÕt hớng cho học sinh khai thác các đặc trng của từng dạng đó .Cha chú ý đến việc “chốt ” những kiến thức, kỹ năng quan trọng để có “ động hình” giúp học sinh biết giải các bài toán thuộc loại đó . VD: Anh 8 tuæi, anh h¬n em 3 tuæi. Hái em mÊy tuæi? GV chØ dõng l¹i t×m sè tuæi cña em chø cha híng cho học sinh hiểu đợc đặc trng của dạng toán “tính tuổi” là trong cïng mét thêi ®iÓm th× “ HiÖu sè tuæi cña anh vµ em luôn không thay đổi ” ..

<span class='text_page_counter'>(12)</span> IV. Thùc tr¹ng d¹y luyÖn tËp to¸n buæi 2: ChÝnh v× thÕ khi gÆp d¹ng to¸n: VD: Tæng sè tuæi 2 anh em hiÖn nay lµ 10 tuæi. TÝnh tæng sè tuæi 2 anh em sau 2 n¨m n÷a. (Th× häc sinh bÕ t¾c). - C©u hái nªu ra chØ mang h×nh thøc, cã khi hái vôn vÆt hoÆc qu¸ khã nªn kh«ng cã t¸c dông kÝch thÝch t duy độc lập, sáng tạo, làm thui chột hứng thú học toán của häc sinh..

<span class='text_page_counter'>(13)</span> V. Gi¶i ph¸p: 1. Xác định mục tiêu: Để xác định cụ thể mục tiêu trớc hết cần xác định cụ thể néi dung tiÕt d¹y cñng cè kiÕn thøc buæi 1 hoÆc 1 d¹ng toán, 1 chơng, 1 phần; đối tợng học sinh. Mục tiêu phải cụ thể để làm cơ sở xây dựng hệ thống bài tËp phï hîp. 2. HÖ thèng bµi tËp: HÖ thèng bµi tËp ®a ra ph¶i phï hîp víi quy luËt ph¸t triÓn t duy từ dễ đến khó, từ trực quan đến trừu tợng, từ cụ thể đến tổng quát. Các bài tập cần lựa chọn mang tính điển h×nh cho mét d¹ng to¸n, ®iÓn h×nh cho mét ph¬ng ph¸p giải …. Số lợng bài và mức độ phải phù hợp đối tợng häc sinh..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> V. Gi¶i ph¸p: 2. HÖ thèng bµi tËp: VÝ dô: Chän hÖ thèng bµi tËp cho tiÕt luyÖn tËp To¸n buæi chiÒu. §èi tîng: Líp 4 ph©n luång tõ trung b×nh kh¸ trë lªn. Sè lîng líp: 26 em. Thêi gian: 60 phót. Kiến thức: Sau khi học sinh đã học hết phần kiến thức phân sè ë SGK To¸n 4. * Môc tiªu: - Rèn luyện cho học sinh kĩ năng so sánh phân số đã đợc häc trong ch¬ng tr×nh SGK. - Bíc ®Çu gióp häc sinh biÕt so s¸nh ph©n sè qua phÇn bï phần thừa với đơn vị..

<span class='text_page_counter'>(15)</span> * Hệ thống bài tập đợc chọn: Bµi 1: So s¸nh c¸c ph©n sè sau b»ng nh÷ng c¸ch kh¸c nhau. a. 7 vµ 11 b. 10 vµ 40 8. 12. 9. 39. Bµi 2: H·y so s¸nh c¸c ph©n sè sau b»ng c¸ch nhanh nhÊt. a. 36 vµ 27 b. 1999 vµ 2009 c. 1996 vµ 2006 28. 37. 2000. 2010. 1999. 2009. Bµi 3: So s¸nh c¸c ph©n sè sau b»ng c¸ch nhanh nhÊt: a. 94 vµ 54 b. 29 vµ 99 c. 2010 vµ 1010 93. 53. 27. 97. 2007. 997. Bµi 4: S¾p xÕp c¸c ph©n sè sau theo thø tù t¨ng dÇn 1 ; 8 ; 5 ; 12 ; 6 ; 14 ; 99 . 2 9. 6 13 7. 15. 100. Bµi 5: S¾p xÕp c¸c ph©n sè sau theo thø tù gi¶m dÇn. 10 ; 3 ; 14 ; 8 ; 100 ; 23 ; 2010 9. 2. 13. 7. 99. 22. 2009.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> V. Gi¶i ph¸p: 3. Chú trọng đến hệ thống cần hỏi gợi mở để dẫn dắt, kÝch thÝch häc sinh t duy t×m tßi lêi gi¶i bµi to¸n. -Trong xây dựng hệ thống câu hỏi nên kích thích đợc t duy độc lập sáng tạo của học sinh.Chú ý giúp học sinh t×m tßi lêi gi¶i bµi to¸n theo híng “ph©n tÝch ®i lªn” hay cßn gäi lµ “suy ngîc tõ cuèi”..

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Ví dụ: Cho 2 địa điểm A và B cách nhau 20 km. Xuất phát từ A có một động tử thứ nhất chạy về phía B với vận tốc 15 km/h. Xuất phát từ B có một động tử thứ 2 chạy về phía A với vận tốc 25km/h. Ngoài ra còn có một động tử thứ 3 xuất phát từ A với vận tốc 40 km/h. §éng tö thø 3 nµy ch¹y ®i, ch¹y l¹i gi÷a kho¶ng c¸ch cña 2 động tử thứ nhất và thứ hai. Cả 3 động tử xuất phát cùng một lúc, thời gian dùng để quay của động tử thứ 3 không đáng kể. Hỏi quảng đờng chạy đi chạy lại của động tử thứ 3 khi khoảng cách giữa hai động tử thứ nhất và thứ hai triệt tiêu ?. -Đây là một bài toán thoát mới đọc thì rất phức tạp bởi bài toán dạng chuyển động có đến 3 động tử. Ngoài hai động tử chuyển động ngợc chiều nhau thì có một động tử thứ 3 chạy đi chạy lại giữa khoảng cách 2 động tử A và B. Bài toán này sẽ trở nên dễ dàng nếu chúng ta gợi mở để học sinh biết gạt đi lớp “khói mù”(hành động chạy đi chạy lại ) mà nhận ra mối quan hệ giữa 3 động tử này cùng thời gian chuyển động ..

<span class='text_page_counter'>(18)</span> V. Gi¶i ph¸p: 3. Chú trọng đến hệ thống cần hỏi gợi mở để dẫn dắt, kÝch thÝch häc sinh t duy t×m tßi lêi gi¶i bµi to¸n. Gi¸o viªn cã thÓ ®a ra c©u hái gîi më: - Muốn tìm quảng đờng chạy đi chạy lại của động tử thứ 3 chóng ta cÇn t×m nh÷ng yÕu tè nµo? ( Giáo viên có thể gợi mở để học sinh thấy đợc vận tốc của động tö thø 3 lµ 40 km/h ). - Hãy so sánh thời gian chuyển động của động tử thứ 3 với thời gian chuyển động của động tử thứ 1 và 2 từ khi xuất phát đến khi gÆp nhau.( §©y lµ mÊu chèt cña lêi gi¶i bµi to¸n ) -Tính thời gian của động tử thứ 3 ta làm thế nào? ( Tính thời gian chuyển động động tử 1 và 2 từ khi xuất phát đến khi gặp nhau ). Từ đó ta đa bài toán về dạng toán chuyển động có bản đã học là tính thời gian của hai chuyển động ngợc chiều gặp nhau..

<span class='text_page_counter'>(19)</span> V. Gi¶i ph¸p: 4. §èi víi häc sinh kh¸ giái: CÇn chó ý khai th¸c ph¸t triÓn bµi toµn theo híng “më”. HoÆc ph¸t triÓn bµi to¸n tæng qu¸t (nÕu cã thÓ). VÝ dô 1: Cho tam gi¸c ABC cã diÖn tÝch b»ng 30 cm2. Trªn c¹nh BC kÐo dµi vÒ phÝa C mét ®o¹n sao cho BC = CM. A TÝnh SABM? 30cm2. B. M C.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> V. Gi¶i ph¸p: 4. §èi víi häc sinh kh¸ giái: VÝ dô 2: : Cho tam gi¸c ABC cã diÖn tÝch b»ng 30cm2. Trªn c¹nh BC kÐo dµi vÒ phÝa C mét ®o¹n sao cho BC = CM, trªn c¹nh AC kÐo dµi vÒ phÝa A mét ®o¹n CA =AN. TÝnh SBNM? N A. B. C. M.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> 4. §èi víi häc sinh kh¸ giái: VÝ dô 3: : Cho tam gi¸c ABC cã diÖn tÝch b»ng 30 cm2. Trªn c¹nh BC kÐo dµi vÒ phÝa C mét ®o¹n sao cho BC = CM, trªn c¹nh AC kÐo dµi vÒ phÝa A mét ®o¹n CA =AN, trªn c¹nh AB kÐo dµi vÒ phÝa B mét ®o¹n AB = BK. TÝnh SKNM? N A. B K. C. M.

<span class='text_page_counter'>(22)</span> Chuyên đề nâng cao hiệu quả d¹y luyÖn tËp to¸n tiÓu häc.

<span class='text_page_counter'>(23)</span>