TIET 53 TONG KET TU VUNG

<span class='text_page_counter'>(1)</span>

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Tæng kÕt tõ vùng Từ đơn NghÜa gèc. §ång nghÜa. Cấu tạo Nghĩa Tính chất. Tr¸i nghÜa. Tõ phøc. Tõ ghÐp Tõ l¸y. NghÜa chuyÓn. §ång ©m Trêng tõ vùng. Nguồn gốc Tõ thuÇn ViÖt Tõ tîng h×nh Tõ tîng thanh. Tõ mîn. H¸n ViÖt Ng«n ng÷ kh¸c. Mở rộng. BiÖn ph¸p tu tõ.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ngữ văn Tiết 53 TỔNG KẾT TỪ VỰNG I. Từ tượng thanh và tượng hình. ( Tiếp theo). 1 . Ôn tập khái niệm. Tõ tîng thanh Lµ tõ m« pháng ©m thanh cña tù nhiªn, cña con ngêi. Tõ tîng h×nh Lµ tõ gîi t¶ h×nh ¶nh, d¸ng vÎ, tr¹ng th¸i cña sù vËt.. T¸c dông Gợi đợc hình ảnh, âm thanh cụ thể, sinh động, có giá trị biểu cảm cao, thờng dùng trong v¨n miªu t¶, tù sù..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ngữ văn Tiết 53 TỔNG KẾT TỪ VỰNG I. Từ tượng thanh và tượng hình. ( Tiếp theo). 1 . Ôn tập khái niệm 2 . Tìm những tên loại vật là từ tượng thanh. - MÌo. - T¾c kÌ. - Cuèc.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 3 . Xác định từ tượng hình và giá trị sử dụng của chúng trong đoạn trích sau:. Đám mây lốm đốm, xám nh đuôi con sóc nèi nhau bay quÊn s¸t ngän c©y, lª thª ®i m·i, b©y giê cø lo¸ng tho¸ng, nh¹t dÇn, thØnh thoảng đứt quãng đã lồ lộ đằng xa một bức v¸ch tr¾ng to¸t. ( T« Hoµi).

<span class='text_page_counter'>(6)</span> lèm §¸m m©y lèm đốm, x¸m nh ®u«i con sãc đốm. nèi nhau bay quÊn s¸t ngän c©y,lªlªthª thª ®i m·i, lo¸ng b©y giê cø lo¸ng tho¸ng, nh¹t dÇn, thØnh tho¸ng lồ lộ đã lồ lộ đằng xa một bức thoảng đứt quãng v¸ch tr¾ng to¸t. ( T« Hoµi). +Từ tợng hình: Lốm đốm, lê thê, loáng thoáng, lồ lộ. + Tác dụng: Miêu tả đám mây một cách cụ thể, sinh động..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Bµi tËp bæ trî. Cho các từ miêu tả tiếng cười sau đây: cêi ha h¶, cêi h« hè, cười khÈy, cêi nô. - Chỉ ra từ tượng thanh, từ tượng hình. - So sánh ý nghĩa của các từ đó..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Từ tượng thanh. Từ tượng hình. Cười ha hả: Gợi tả tiếng cười to, tỏ ý tán thưởng hoặc sảng khoái. Cười hô hố: Gợi tả tiếng cười to và thô lỗ, gây cảm giác khó chịu cho người khác.. Cười khẩy: Gợi tả kiểu cười nhếch mép, phát ra một tiếng khẽ, ngắn, tỏ vẻ khinh thường. Cười nụ: Gợi tả kiểu cười hơi chúm môi lại , không thành tiếng, tỏ ý thích thú một mình hoặc để tỏ tình một cách kín đáo..

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Ngữ văn Tiết 53 TỔNG KẾT TỪ VỰNG I. Từ tượng thanh và tượng hình. ( Tiếp theo). 1 . Ôn tập khái niệm 2 . Tìm những tên loại vật là từ tượng thanh 3 . Xác định từ tượng hình và giá trị sử dụng của chúng trong đoạn trích sau:. II. Mét sè phÐp tu tõ tõ vùng 1. Ôn lại khái niệm so sánh, ẩn dụ, nhân hóa, nói quá, nói giảm, nói tránh, điệp ngữ, chơi chữ..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> BiÖn ph¸p tu tõ. Kh¸i niÖm. So s¸nh. Là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tơng đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.. Ẩn dô. Lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn tîng nµy b»ng tªn sù vËt, hiện tợng khác có nét tơng đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.. Nh©n hãa. Ho¸n dô. Là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật…bằng những từ ngữ vốn đợc dùng để gọi hoặc tả con ngời làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật…trở nên gÇn gũi với con ngời, biểu thị đợc những suy nghĩ, t×nh c¶m cña con ngêi. Lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn tîng, kh¸i niÖm nµy b»ng tªn sù vËt , hiÖn tîng, kh¸i niÖm kh¸c cã quan hÖ gÇn gòi víi nã nh»m t¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m cho sự diễn đạt..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> So sánh điểm giống và khác nhau giữa so sánh và ẩn dụ, ẩn dụ và hoán dụ?.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> So sánh điểm giống và khác nhau giữa so sánh và ẩn dụ?. + So sánh: Là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vËt, sù viÖc kh¸c cã cã nÐt nÐt tt¬ng ơng đồng đồng để để làm lµm t¨ng t¨ng søc søcgîi gîih×nh, h×nh,gîi gîic¶m c¶mcho chosù sùdiÔn diễnđạt. đạt. + Ẩn dô: Lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn tîng nµy b»ng tªn sù vËt, hiÖn tîng kh¸c cã cã nÐt nÐt tt¬ng ơng đồng đồng với víi nã nã nh»m nh»m t¨ng t¨ng søc søc gîi gîi h×nh, h×nh, gîi gîi c¶m c¶m cho cho sù sù diÔn đạt. diễn đạt..

<span class='text_page_counter'>(13)</span> So sánh điểm giống và khác nhau giữa ẩn dụ và hoán dụ?. + + Ẩn Ẩn dô: dô: Lµ Lµ gäi gäi tªn tªn sù sù vËt, vËt, hiÖn hiÖn ttîng îng nµy nµy b»ng b»ng tªn tªn sù sù vËt, vËt, hiÖn hiÖn ttîng îng kh¸c kh¸c cã cã nÐt nÐt tt¬ng ơng đồng đồng với víi nã nã nh»m nh»m t¨ng t¨ng søc søc gîi gîi h×nh, h×nh, gîi gîi c¶m c¶m cho cho sù sù diÔn diÔn đạt. đạt. + + Ho¸n Ho¸n dô: dô: Lµ Lµ gäi gäi tªn tªn sù sù vËt, vËt, hiÖn hiÖn ttîng, îng, kh¸i kh¸i niÖm niÖm nµy nµy b»ng b»ng tªn tªn sù sù vËt vËt ,, hiÖn hiÖn ttîng, îng, kh¸i kh¸i niÖm niÖm kh¸c kh¸c cã cã quan quan hÖ hÖ gÉn gÇn gòi gòi víi víi nã nã nh»m nh»m t¨ng t¨ng søc søc gîi gîi h×nh, h×nh, gîi gîi c¶m c¶mcho chosùsùdiÔn diễnđạt. đạt..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> BiÖn ph¸p tu tõ Nãi qu¸. §iÖp ng÷. Ch¬i ch÷. Tõ ng÷ thÓ hiÖn Gơm mài đá, đá núi mòn Voi uèng níc, níc s«ng c¹n Còn trời còn nước còn non Còn cô bán rượu anh còn say sưa Có tài mà cậy chi tài Chữ tài liền với chữ tai một vần. T¸c dông. Kh¸i niÖm. Khẳng định sức m¹nh cña nghÜa qu©n Lam S¬n.. Là phóng đại mức độ, quy mô, tÝnh chÊt cña sù vËt, hiÖn tîng đợc miêu tả để nhấn mạnh, g©y Ên tîng, t¨ng søc biÓu c¶m.. Gióp chµng trai thÓ Lµ lÆp l¹i tõ ng÷ ( hoÆc hiện tình cảm của cả câu) để làm nổi bật ý, m×nh mét c¸ch g©y c¶m xóc m¹nh. mạnh mẽ, kín đáo. Kh¸i qu¸t th©n phËn nh÷ng ngêi phô n÷ tµi hoa mµ b¹c mÖnh trong x· héi phong kiÕn.. Là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo s¾c th¸i dÝ dám, hµi híc… lµm cho c©u v¨n hÊp dÉn vµ thó vÞ..

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Có ngời thợ dựng thành đồng §· §·yªn yªnnghØ nghØ tËn s«ng Hång mÑ ¬i Con ®i díi mét vßm trêi §au th¬ng nhng vÉn s¸ng ngêi lßng tin §· §·ngõng ngõng®Ëp ®Ëp mét qu¶ tim §·ngõng ngõng®Ëp đập một cánh chim đại bàng §· NiÒm ®au v« tËn thêi gian… ( Thu Bồn, Gởi lòng con đến cùng cha). Gi¶m ®i sù mÊt m¸t, ®au th¬ng khi B¸c kính yêu qua đời..

<span class='text_page_counter'>(16)</span> BiÖn ph¸p tu tõ. Tõ ng÷ thÓ hiÖn. T¸c dông. Kh¸i niÖm. Nãi qu¸. Gơm mài đá, đá núi mòn Voi uèng níc, níc s«ng c¹n. Khẳng định sức m¹nh cña nghÜa qu©n Lam S¬n.. Là phóng đại mức độ, quy mô, tÝnh chÊt cña sù vËt, hiÖn tîng đợc miêu tả để nhấn mạnh, g©y Ên tîng, t¨ng søc biÓu c¶m.. Cßn. §iÖp ng÷. Ch¬i ch÷. Nãi gi¶m Nãi tr¸nh. Tµi - tai. §· §·. Gióp chµng trai thÓ Lµ lÆp l¹i tõ ng÷ ( hoÆc hiện tình cảm của cả câu) để làm nổi bật ý, m×nh mét c¸ch g©y c¶m xóc m¹nh. mạnh mẽ, kín đáo. Kh¸i qu¸t th©n phËn nh÷ng ngêi phô n÷ tµi hoa mµ b¹c mÖnh trong x· héi phong kiÕn.. Là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo s¾c th¸i dÝ dám, hµi híc… lµm cho c©u v¨n hÊp dÉn vµ thó vÞ.. Là dùng cách diễn đạt, tế nhị, Gi¶m ®i sù mÊt m¸t, yªn nghØ uyÓn chuyÓn tr¸nh g©y c¶m gi¸c ®au th ¬ng khi B¸c ngõng ®Ëp qu¸ ®au buån, ghª sî, nÆng nÒ, kính yêu qua đời. tr¸nh nãi th« tôc, thiÕu lÞch sù..

<span class='text_page_counter'>(17)</span> 2. Vận dụng kiến thức đã học về một số phép tu từ từ vựng để phân tích nét nghệ thuật độc đáo của chúng trong những câu thơ sau: a. Thà rằng liễu một thân con Hoa dù rã cánh lá còn xanh cây. b.Trong như tiếng hạc bay qua Đục như tiếng suối mới sa nữa vời Tiếng khoan như gió thoảng ngoài, Tiếng mau sầm sập như trời đỗ mưa. - Biện pháp tu từ ẩn dụ: Từ hoa, cánh chỉ Thúy Kiều và cuộc đời của nàng. Cây và lá chỉ gia đình Kiều. Ý hai câu thơ đều nói về việc Kiều bán mình để cứu gia đình. Biện pháp tu từ so sánh: ví tiếng đàn của Kiều như tiếng hạc, tiếng tiếng gió thoảng, tiếng trời đỗ mưa..

<span class='text_page_counter'>(18)</span> c. Làn thu thủy nét xuân sơn, Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh Một hai nghiêng nước nghiêng thành,. Biện pháp nói quá: để khắc họa một nhân vật tài sắc vẹn toàn.. Sắc đành đòi một tài đành họa hai.. d. Gác kinh viện sách đôi nơi. Biện pháp nói quá: Tác giả Trong gang tấc lại cách mười quan san đã khắc họa đậm nét sự xa cách cũng như cảnh ngộ, thân phận giữa Kiều và Thúc Sinh..

<span class='text_page_counter'>(19)</span> 2. Vận dụng kiến thức đã học về một số phép tu từ từ vựng để phân tích nét nghệ thuật độc đáo của chúng trong những câu thơ sau: a. - Biện pháp tu từ ẩn dụ: Ý hai câu thơ đều nói về việc Kiều bán mình để cứu gia đình b. Biện pháp tu từ so sánh: ví tiếng đàn của Kiều như tiếng hạc, tiếng tiếng gió thoảng, tiếng trời đỗ mưa. c. Biện pháp nói quá: để khắc họa một nhân vật tài sắc vẹn toàn d. Biện pháp nói quá: Tác giả đã khắc họa đậm nét sự xa cách cũng như cảnh ngộ, thân phận giữa Kiều và Thúc Sinh. e. Biện pháp chơi chữ: kh¸i qu¸t th©n phËn nh÷ng ngêi phô n÷ tµi hoa mµ b¹c mÖnh trong x· héi phong kiÕn..

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Ngữ văn Tiết 53 TỔNG KẾT TỪ VỰNG I. Từ tượng thanh và tượng hình. ( Tiếp theo). 1 . Ôn tập khái niệm 2 . Tìm những tên loại vật là từ tượng thanh 3 . Xác định từ tượng hình và giá trị sử dụng của chúng trong đoạn trích sau:. II. Mét sè phÐp tu tõ tõ vùng 1. Ôn lại khái niệm so sánh, ẩn dụ, nhân hóa, nói quá, nói giảm, nói tránh, điệp ngữ chơi chữ. 2. Vận dụng kiến thức đã học về một số phép tu từ từ vựng để phân tích nét nghệ thuật độc đáo của chúng trong những câu thơ sau: 3. Vận dụng kiến thức đã học về một số phép tu từ từ vựng để phân tích nét nghệ thuật độc đáo trong những câu, đoạn văn sau:.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> c. Tiếng suối trong như tiếng hát xa c. Biện pháp: So sánh và điệp từ Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa. Hai tâm trạng của một con người vĩ đại say thiên nhiên Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ, và lo cho việc nước. Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.. d. Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ d. Biện pháp: Nhân hóa làm cho ánh trăng một nhân vật luôn Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ. gắn bó, gần gũi với con người e. Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi e. Biện pháp: Ẩn dụ trong câu thứ hai là nguồn sống sự tin Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng yêu, tin tưởng của người mẹ vào ngày mai..

<span class='text_page_counter'>(22)</span> 3. Vận dụng kiến thức đã học về một số phép tu từ từ vựng để phân tích nét nghệ thuật độc đáo trong những câu, đoạn văn sau: a. Gióp chµng trai thÓ hiÖn t×nh c¶m cña mình một cách mạnh mẽ, kín đáo. b.Khẳng định sức mạnh của nghĩa qu©n Lam S¬n.. c. Biện pháp: So sánh và điệp từ Hai tâm trạng của một con người vĩ đại say thiên nhiên và lo cho việc nước. d. Biện pháp: Nhân hóa làm cho ánh trăng một nhân vật luôn gắn bó, gần gũi với con người. e. Biện pháp: Ẩn dụ trong câu thứ hai là nguồn sống sự tin yêu, tin tưởng của người mẹ vào ngày mai..

<span class='text_page_counter'>(23)</span> C¸c phÐp tu tõ tõ vùng So sánh Ẩn dụ. Chơi chữ. Điệp ngữ. Phép tu từ. Nói giảm, nói tránh. Nhân hóa. Hoán dụ Nói quá.

<span class='text_page_counter'>(24)</span> Híng dÉn vÒ nhµ - Lµm tiÕp bµi tËp s¸ch gi¸o khoa trang 147 -148. - ChuÈn bÞ bµi Tæng kÕt vÒ tõ vùng (LuyÖn tËp tæng hîp) theo yªu cÇu cña s¸ch gi¸o khoa..

<span class='text_page_counter'>(25)</span> Xin ch©n thµnh c¶m ¬n quý vị đại biểu, các thầy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh đã tham dự tiết học nµy..

<span class='text_page_counter'>(26)</span> 2. ¤n kh¸i niÖm MÌo, bß, t¾c kÌ, cêi ha h¶…. Tõ tîng thanh Lµ tõ m« pháng ©m thanh cña tù nhiªn, cña con ngêi. Lốm đốm, lê thê, cêi nô…. Tõ tîng h×nh Lµ tõ gîi t¶ h×nh ¶nh, d¸ng vÎ, tr¹ng th¸i cña sù vËt.. T¸c dông Gợi đợc hình ảnh, âm thanh cụ thể, sinh động, có giá trị biểu cảm cao, thờng dùng trong v¨n miªu t¶, tù sù..

<span class='text_page_counter'>(27)</span> ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n khoảng 3- 5 câu với chủ đề tự chọn, trong đó có sử dụng tõ tîng thanh, tõ tîng h×nh vµ mét trong c¸c phÐp tu tõ..

<span class='text_page_counter'>(28)</span>