BỘ TƯ PHÁP
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

BÀI TẬP LỚN
MÔN:

TÂM LÍ HỌC ĐẠI CƯƠNG
ĐỀ BÀI: 19

Vai trị của mơi trường xã hội trong sự hình
thành và phát triển nhân cách. Liên hệ thực tiễn.

Họ và tên
Mã số sinh viên
Nhóm
Lớp

:
:
:

:

Hà Nội, 2021
1


MỤC LỤC:
PHẦN MỞ ĐẦU

1

NỘI DUNG

1

1.Môi trường xã hội

1

1.1 Khái niệm về môi trường

1

1.2 Khái niệm về môi trường xã hội

1

2.Nhân cách

2

2.1 Khái niệm

2

2.2 Đặc điểm của nhân cách

2

3.Vai trò của môi trường xã hội đối với nhân cách


4

4.Liên hệ thực tiễn

6

KẾT LUẬN

7


PHẦN MỞ ĐẦU
Nhân cách là nét đặc trưng tiêu biểu của mỗi con người. Nhân cách là hệ
thống những phẩm chất giá trị của một người được đánh giá từ mối quan hệ
qua lại của người đó với những người khác, với tập thể, với xã hội và cả với
thế giới tự nhiên xung quanh. Sự phát triển nhân cách của con người phụ
thuộc vào nhiều yếu tố như: di truyền; môi trường; giáo dục. Nhân cách được
xây dựng và hình thành trong tồn bộ thời gian con người tồn tại trong mơi
trường xã hội, nó đặc trưng cho mỗi con người, thể hiện những phẩm chất bên
trong con người nhưng lại mang tính xã hội sâu sắc. Do đó chính sự tác động
mơi trường xã hội đã ảnh hưởng khơng nhỏ tới sự hình thành và phát triển
nhân cách của mỗi con người. Để làm rõ hơn về vấn đề này em xin được chọn
đề tài 19: "Vai trò của mơi trường xã hội trong sự hình thành và phát triển
nhân cách. Liên hệ thực tiễn".
NỘI DUNG
1.Môi trường.
1.1 Khái niệm.
-Môi trường là tổng hợp các yếu tố tồn tại xung quanh sinh vật và ảnh hưởng
đến sinh vật.

-Môi trường là tập hợp các yếu tố vật lý, hóa học, sinh học, kinh tế, xã hội, tác
động lên từng cá thể hay cả cộng đồng.
-Từ các định nghĩa trên ta có thể khái qt khái niệm về mơi trường như sau:
mơi trường là hệ thống các hồn cảnh bên ngồi, điều kiện tự nhiên và xã hội
cần thiết cho sự tồn tại và quyết định đến chiều hướng phát triển của con
người.
1.2 Khái niệm về môi trường xã hội.
Môi trường xã hội bao gồm: chính trị, kinh tế, văn hố, thể thao, lịch sử, giáo
dục... xoay quanh con người và con người lấy đó làm nguồn sống, làm mục
tiêu cho mình.
1


2.Nhân cách.
2.1 Khái niệm.
-Nhân cách là khái niệm chỉ bao hàm phần xã hội, tâm lí của cá nhân, đó là
một con người với tư cách là một thành viên của một xã hội nhất định; là chủ
thể của các quan hệ giữa người với người, của hoạt động có ý thức và giao
lưu. Hiện nay có rất nhiều lí thuyết khác nhau về nhân cách trong khoa học
tâm lí. Đó là thuyết phân tâm của S.Frued, thuyết siêu phẳng và bù trừ của
A.Adler…
- "Nhân cách là một cá nhân có ý thức, chiếm một vị trí nhất định trong xã hội
và đang thực hiện một vai trò nhất định" – A.G.Goovaliôp.
-"Nhân cách là con người với tư cách là kẻ mang tồn bộ thuộc tính và phẩm
chất tâm lí đang quy định những hình thức hoạt động và những hành vi có ý
nghĩa xã hội" – E.V.Sơrơkhơva.
-Mặc dù có các định nghĩa khác nhau như trên nhưng trên cơ sở thống nhất
với nhau ở quan điểm ta có định nghĩa khái quát như sau: "Nhân cách là tổ
hợp những thuộc tính tâm lý của một cá nhân biểu hiện ở bản sắc và giá trị xã
hội của người ấy"1.

2.2 Đặc điểm của nhân cách.
-Tính ổn định của nhân cách.
Dưới ảnh hưởng của cuộc sống và giáo dục, từng thuộc tính tạo nên nhân
cách có thể được biến đổi, được chuyển hố, nhưng trong tổng thể thì chúng
tạo thành một cấu trúc trọn vẹn của nhân cách. Cấu trúc này tương đối ổn
định nói lên bộ mặt tâm lí - xã hội của cá nhân ấy trong một khoảng thời gian
nào đó của cuộc đời con người.
Ví dụ: một người lúc trước hay lừa tiền người khác, sau một thời gian anh ta
khơng làm việc đó nữa. Nhưng khi anh ta hỏi vay tiền thì chúng ta vẫn khó
lịng tin tưởng nên khơng cho mượn.
-Tính thống nhất của nhân cách.
1

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI, Giáo trình tâm lí học đại cương, NXB Công An Nhân Dân, 2018.


Nhân cách là một chỉnh thể thống nhất của các thuộc tính hay các phẩm chất
và năng lực của con người. Các thuộc tính đó có liên quan, kết hợp chặt chẽ
với nhau tạo thành một hệ thống nhất chứ khơng phải là một phép cộng đơn
giản các thuộc tính riêng lẻ.
Ví dụ: tinh thần dũng cảm của một chiến sĩ cảnh sát làm nhiệm vụ bảo vệ dân
khác xa với sự dũng cảm của một kẻ trong một băng cướp, khi đánh giá về
mặt đạo đức của nhân cách.
-Tính tích cực của nhân cách.
Nhân cách khơng chỉ là khách thể chịu sự tác động của các mối quan hệ xã
hội, mà điều quan trọng hơn là nó chủ động tham gia vào các mối quan hệ đó,
là chủ thể của các mối quan hệ xã hội ấy , nghĩa là nó có tính tích cực của
mình. Tính tích cực của nhân cách biểu hiện ở những hoạt động muôn hình
mn vẻ với mục đích cải tạo thế giới xung quanh và cải tạo chính bản thân
mình

Ví dụ: người họa sĩ lúc đầu chỉ biết vẽ bắt chước các bức tranh để có thể
luyện tập, hành động tự phát đó chuyển dần sang tính tự giác, khi người họa sĩ
đã có đủ trình độ để có thể tạo cho mình những tác phẩm riêng.
-Tính giao lưu của nhân cách.
Nhân cách chỉ có thể tồn tại trong sự giao lưu với những nhân cách khác. Bởi
vì chỉ có thơng qua giao tiếp cá nhân mới có thể gia nhập các mối quan hệ với
các cá nhân khác trong các nhóm xã hội và quan hệ với toàn xã hội. Qua giao
tiếp, cá nhân lĩnh hội được các chuẩn mực đạo đức và hệ thống giá trị xã hội
và cũng nhờ có giao tiếp, mỗi cá nhân được nhìn nhận, được đánh giá theo
quan niệm về giá trị, đạo đức của thời đại cá nhân đó đang sống. Trên cơ sở
đó, cá nhân tự điều chỉnh, điều khiển bản thân theo các chuẩn mực xã hội và
cũng qua giao tiếp mỗi cá nhân có thể tham gia đóng góp những giá trị phẩm
chất nhân cách của mình cho sự phát triển xã hội.
Ví dụ: con người có nhu cầu giao tiếp với nhau để có thể thỏa mãn những thứ
cần thiết cho chính mình.


3.Vai trị của mơi trường xã hội đối với nhân cách.
-"Môi trường xã hội cũng ảnh hưởng tới sự phát triển con người, ảnh hưởng
tới cơ cấu và chức năng… của cơ thể. Nếu con người ít tiếp xúc, trao đổi với
người xung quanh hoặc sống trong môi trường xã hội quá đơn điệu thì sẽ
nghèo nàn về tâm lý, kém sự linh động"2.
-"Giáo dục học Mác xít đặc biệt đề cao vai trị của mơi trường xã hội với quan
niệm "Để phát triển những tư chất vốn chỉ có ở con người cần có mơi trường
xã hội lồi người", bởi mơi trường có vai trị quan trọng là điều kiện xã hội, là
nguồn gốc của sự hình thành và phát triển nhân cách. Điều này được biểu hiện
cụ thể như sau: sự hình thành và phát triển nhân cách chỉ có thể thực hiện
được trong một mơi trường nhất định. Lý luận và thực tiễn đã chứng minh,
nhân cách con người chỉ được hình thành phát triển trong mơi trường xã hội,
chỉ trong mơi trường xã hội thì cá thể người mới trở thành nhân cách. Trong

thực tế, con người sống và hoạt động chịu ảnh hưởng của môi trường vi
mơ( gia đinh, nhà trường, làng xóm…) và mơi trường vĩ mơ nền văn hóa,
kinh tế, chính trị…). Cả hai loại mơi trường đó đều ảnh hưởng đến sự phát
triển nhân cách của họ một cách gián tiếp hoặc trực tiếp"3.
-Điều kiện kinh tế - xã hội có ảnh hưởng trực tiếp đến sự hình thành và phát
triển nhân cách con người. Kinh tế và xã hội ngày càng phát triển, đổi mới
nhân cách muốn không bị tụt hậu, đào thải thì phải là những người có năng
lực, phẩm chất, sáng tạo luôn biết tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức với
những hành động thiết thực và tầm nhìn xa. Nhưng chỉ có tài thơi là chưa đủ,
cịn phải có những đức tính như: cần cù, nhân hậu, can đảm, kiên trì, dám
chịu trách nhiệm.... Chỉ có như vậy họ mới chính là những con người có nhân
cách của thời đại mới, thời đại của sự tiên phong trong tiếp thu và ứng dụng

2

/>3
B0%E1 %BB%9Dng-x%C3%A3 -h%E
1 %BB%99i-nh%C3%A2n-t%E1%B B%91-gi%E1%BB%AF-vai-tr%C3%B2-l%C3%A0 %C4%91 i% E1%
B B%8 1u-ki%E1%BB%87n-c%E1%BA%A7n-thi%E1%BA%BFt-cho-qu%C3%A1 -tr%C3%ACnh-h %C3
%ACnh-th%C3%A0nh-ph%C3%A1t-tri%E1%B B% 83n-n.506/


những cái mới làm cho năng suất lao động cao lên tiến lên ghi tên vào bản đồ
những cường quốc thế giới. Vậy có thể nói chính điều kiện kinh tế - xã hội là
động lực, là mục tiêu định hướng trực tiếp cho nhân cách con người phát
triển.
- Tâm lý nhân cách phụ thuộc vào quan hệ chính trị và pháp luật. Vị trí giai
cấp của cá nhân sẽ kích thích tính tích cực của nó ở mức độ này mức độ khác
trong vai trò xã hội. Nhu cầu, hứng thú, lí tưởng phụ thuộc khơng ít vào vai
trị ấy. Ví dụ:người có địa vị xã hội cao như các chính trị gia, các nhà nghiên

cứu, lãnh đạo… thì sẽ có tâm lý nhân cách, hay nói cách khác là sẽ có nhu
cầu, lí tưởng, sự hứng thú cá nhân…khác với những người bình thường như
nơng dân, cơng nhân, học sinh, sinh viên…. Việc xem xét các ảnh hưởng của
mơi trường lớn xã hội (bên ngồi) xã hội tới nhân cách còn thể hiện ở sự quan
tâm của con người đến tình hình kinh tế, chính trị, xã hội trong nước và thế
giới, bởi những thơng tin này có thể ảnh hưởng đến thể chế, chính sách nghề
nghiệp khi nhân cách trưởng thành sống, học tập và hoạt động.
-Ngoài ra mơi trường xã hội cịn có những hiện tượng tâm lý xã hội quần
chúng khác ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý nhân cách. Dư luận và tâm
tâm trạng là sự phán xét đánh giá của nhiều người về một sự kiện nào đó
trong cuộc sống. Chính dư luận nó đang làm tác động cực kì lớn đến tâm lí
đám đơng, nó có thể gây ra sự tha hóa hoặc tích cực tới nhân cách con người
thơng qua nhiều hình thức, biểu hiện khác nhau; nhất là trong thời buổi công
nghệ thông tin hiện nay, quá nhiều tin tức thật giả lẫn lộn. Ví dụ :khi dư luận
lên tiếng tích cực về một hoạt động bảo vệ mơi trường thì việc đó sẽ có tác
động to lớn tới nhân cách con người, có làm cho con người trở nên tốt hơn
trong việc bảo vệ môi trường thông qua sự ý thức từ những thói quen nhỏ
nhất như :vất rác đúng nơi quy định, hạn chế phát thải khí C02.... Dư luận
sinh ra từ tâm lí xã hội, nó như một con dao hai lưỡi thầm lặng tấn công vào
nhân cách con người, làm nhân cách con người biến đổi. Có thể nói hiện
tượng tâm lý xã hội quần chúng đang ảnh hưởng lớn tới nhân cách con người.


4.Liên hệ thực tiễn.
-"Jack Ma sinh ra tại Hàng Châu vào 15 tháng 10, 1964; trong một gia đình
khơng mấy khá giả. Khi đó Mỹ và Trung Quốc là 2 quốc gia có qui mơ dân số
và kinh tế lớn gấp nhiều lần các quốc gia còn lại, nên các sản phẩm/giải pháp
IT sẽ có giá trị rất lớn khi được sử dụng rộng dãi. Năm 1995 được coi là dấu
mốc quan trọng trong sự nghiệp kinh doanh sau này của Jack Ma, khi ông lần
đầu tiên tiếp xúc với Internet trong một chuyến đi ngắn tới thành phố Seattle.

Ông đã tìm từ "beer" (bia) trên Yahoo và nhanh chóng bị ám ảnh bởi mạng
máy tính tồn cầu. Trải qua nhiều năm nghiên cứu, ông đã thành lập công ty
Internet đầu tiên cho mình, với danh bạ trực tuyến là China Pages. Nhưng
năm sau đó đã từ bỏ sau khi Trung Quốc yêu cầu thành lập liên doanh với một
doanh nghiệp nước ngồi. Khơng từ bỏ con đường kinh doanh của mình. Năm
1999 ở một căn hộ nhỏ tại quê hương, ơng cùng với 17 người bạn của mình
quyết định thành lập Alibaba với số tiền 60.000 USD. Trải qua bao nhiêu năm
phát triển, Alibaba trở thành một trong những tập đoàn lớn mạnh tại Trung
Quốc, mang về cho Jack Ma khối tài sản kếch xù"4.
Có thể nói chính điều kiện kinh tế - xã hội của thời đại đã có ảnh hưởng to
lớn đến sự hình thành và phát triển nhân cách của Jack Ma. Sự bùng nổ về
internet trong thời đại mới, nhờ nó mà ơng đã nhận ra được xu hướng của
tương lai và dần biến mình thay đổi trở thành người dám nghĩ, dám làm, tiên
phong ứng dụng cái mới, bắt kịp xu hướng thời đại. Từ đó đem lại thành cơng
cho ơng cả về nhân cách lẫn vật chất.
- "Mức độ tinh vi và phức tạp trong vụ việc gian lận thi ở Sơn La thể hiện ở
chỗ, các bài trắc nghiệm đã bị tẩy xóa trước khi gửi dữ liệu về Bộ GDĐT. Tức
là các thành viên trong tổ chấm thi trắc nghiệm cùng nhau khơng thực hiện
đúng quy trình chấm thi trắc nghiệm. Trong đó có việc tiến hành sao dữ liệu
ảnh bài thi trắc nghiệm đã quét ra đĩa CD không đúng thẩm quyền và tự ý
đem ra khỏi khu vực bảo quản bài thi, chưa biết đem đi đâu và ai cho phép.
4

/>

Điều dư luận lo ngại nhất đã xảy ra là nếu các thành viên nằm trong hội đồng
thi ở địa phương một khi đã thông đồng với nhau, cùng thực hiện vi phạm quy
chế, cùng tẩy, xóa đáp án cũ và tơ lại đáp án mới cho thí sinh, thì Bộ GDĐT
khó có thể phát hiện ra và truy trách nhiệm. Hiện nay tại Sơn La, đồn cơng
tác đã xác định có sai phạm trong chấm thi trắc nghiệm, đã biết thủ đoạn vi

phạm, nhưng vẫn chưa thể chấm rà sốt được bài thi trắc nghiệm và chưa thể
biết chính xác thí sinh nào được sửa bài thi và được nâng lên bao nhiêu điểm.
Bởi bài thi trắc nghiệm đã bị tẩy, xoá trước khi được sao lưu ra đĩa để gửi về
Bộ"5.
Từ những thông tin trên đã làm dư luận xã hội dậy sóng về vụ việc gian lận
điểm thi. Đa số các ý kiến của dư luận quần chúng đều mang sự tiêu cực về
ngành giáo dục từ đó đã làm ảnh hưởng lớn tới nhân cách con người, khiến
người ta nghĩ rằng: điểm số, bằng cấp... đều có thể mua được bằng tiền. Từ đó
làm nhân cách con người biến đổi làm những người có chức, có quyền nghĩ
có thể dùng tiền mua được tất cả; cịn đối với những người có thực lực khiến
họ mất hết lịng tin vào giáo dục nước nhà ,khơng muốn cố gắng thay đổi nữa
và không muốn cống hiến nữa. Từ đó gây ra sự hoang mang trong xã hội, kìm
hãm sự phát triển của nước nhà.
KẾT LUẬN
Từ những vấn đề nêu trên, chúng ta thấy, mơi trường có ảnh hưởng khơng
nhỏ tới sự hình thành và phát triển nhân cách, vì vậy, việc tạo ra một mơi
trường đảm bảo cho nhân cách có sự phát triển hài hịa trong nền kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay, thiết nghĩ, là điều cần
thiết. Ngược lại, những nhân cách có đủ đức và tài sẽ là điều kiện để chúng ta
đạt được mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn
minh".

5

/>

 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
-TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI, Giáo trình tâm lí học đại cương, NXB
Cơng An Nhân Dân, 2018.
- %

BB%9Dng-x%C3%A3-h%E1%BB%99i-nh%C3%A2n-t%E1%BB%91-gi %
E1%BB%AF-vai-tr%C3%B2-l%C3%A0-%C4%91i%E1%BB%81u-ki%E1%
BB%87n-c%E1%BA%A7n-thi%E1%BA%BFt-cho-qu%C3%A1tr%C3%%A
Cnh-h%C3%ACnh-th%C3%A0nh-ph%C3%A1t-tri%E1%B B% 83n-n.506/,
ngày 18/05/2019.
- ,
ngày 18/05/2019.
- ngu
ong-mo-113833/, ngày 18/05/2019.
- ngày 18/0
5/2019.


PHẦN MỞ ĐẦU
Nhân cách là nét đặc trưng tiêu biểu của mỗi con người. Nhân cách là hệ
thống những phẩm chất giá trị của một người được đánh giá từ mối quan hệ
qua lại của người đó với những người khác, với tập thể, với xã hội và cả với
thế giới tự nhiên xung quanh. Sự phát triển nhân cách của con người phụ
thuộc vào nhiều yếu tố như: di truyền; môi trường; giáo dục. Nhân cách được
xây dựng và hình thành trong tồn bộ thời gian con người tồn tại trong mơi
trường xã hội, nó đặc trưng cho mỗi con người, thể hiện những phẩm chất bên
trong con người nhưng lại mang tính xã hội sâu sắc. Do đó chính sự tác động
mơi trường xã hội đã ảnh hưởng khơng nhỏ tới sự hình thành và phát triển
nhân cách của mỗi con người. Để làm rõ hơn về vấn đề này em xin được chọn
đề tài 19: "Vai trò của mơi trường xã hội trong sự hình thành và phát triển
nhân cách. Liên hệ thực tiễn".
NỘI DUNG
1.Môi trường.
1.1 Khái niệm.
-Môi trường là tổng hợp các yếu tố tồn tại xung quanh sinh vật và ảnh hưởng

đến sinh vật.
-Môi trường là tập hợp các yếu tố vật lý, hóa học, sinh học, kinh tế, xã hội, tác
động lên từng cá thể hay cả cộng đồng.
-Từ các định nghĩa trên ta có thể khái qt khái niệm về mơi trường như sau:
mơi trường là hệ thống các hồn cảnh bên ngồi, điều kiện tự nhiên và xã hội
cần thiết cho sự tồn tại và quyết định đến chiều hướng phát triển của con
người.
1.2 Khái niệm về môi trường xã hội.
Môi trường xã hội bao gồm: chính trị, kinh tế, văn hố, thể thao, lịch sử, giáo
dục... xoay quanh con người và con người lấy đó làm nguồn sống, làm mục
tiêu cho mình.


2.Nhân cách.
2.1 Khái niệm.
-Nhân cách là khái niệm chỉ bao hàm phần xã hội, tâm lí của cá nhân, đó là
một con người với tư cách là một thành viên của một xã hội nhất định; là chủ
thể của các quan hệ giữa người với người, của hoạt động có ý thức và giao
lưu. Hiện nay có rất nhiều lí thuyết khác nhau về nhân cách trong khoa học
tâm lí. Đó là thuyết phân tâm của S.Frued, thuyết siêu phẳng và bù trừ của
A.Adler…
- "Nhân cách là một cá nhân có ý thức, chiếm một vị trí nhất định trong xã hội
và đang thực hiện một vai trò nhất định" – A.G.Goovaliôp.
-"Nhân cách là con người với tư cách là kẻ mang tồn bộ thuộc tính và phẩm
chất tâm lí đang quy định những hình thức hoạt động và những hành vi có ý
nghĩa xã hội" – E.V.Sơrơkhơva.
-Mặc dù có các định nghĩa khác nhau như trên nhưng trên cơ sở thống nhất
với nhau ở quan điểm ta có định nghĩa khái quát như sau: "Nhân cách là tổ
hợp những thuộc tính tâm lý của một cá nhân biểu hiện ở bản sắc và giá trị xã
hội của người ấy"6.

2.2 Đặc điểm của nhân cách.
-Tính ổn định của nhân cách.
Dưới ảnh hưởng của cuộc sống và giáo dục, từng thuộc tính tạo nên nhân
cách có thể được biến đổi, được chuyển hố, nhưng trong tổng thể thì chúng
tạo thành một cấu trúc trọn vẹn của nhân cách. Cấu trúc này tương đối ổn
định nói lên bộ mặt tâm lí - xã hội của cá nhân ấy trong một khoảng thời gian
nào đó của cuộc đời con người.
Ví dụ: một người lúc trước hay lừa tiền người khác, sau một thời gian anh ta
khơng làm việc đó nữa. Nhưng khi anh ta hỏi vay tiền thì chúng ta vẫn khó
lịng tin tưởng nên khơng cho mượn.
-Tính thống nhất của nhân cách.
6

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI, Giáo trình tâm lí học đại cương, NXB Công An Nhân Dân, 2018.


Nhân cách là một chỉnh thể thống nhất của các thuộc tính hay các phẩm chất
và năng lực của con người. Các thuộc tính đó có liên quan, kết hợp chặt chẽ
với nhau tạo thành một hệ thống nhất chứ khơng phải là một phép cộng đơn
giản các thuộc tính riêng lẻ.
Ví dụ: tinh thần dũng cảm của một chiến sĩ cảnh sát làm nhiệm vụ bảo vệ dân
khác xa với sự dũng cảm của một kẻ trong một băng cướp, khi đánh giá về
mặt đạo đức của nhân cách.
-Tính tích cực của nhân cách.
Nhân cách khơng chỉ là khách thể chịu sự tác động của các mối quan hệ xã
hội, mà điều quan trọng hơn là nó chủ động tham gia vào các mối quan hệ đó,
là chủ thể của các mối quan hệ xã hội ấy , nghĩa là nó có tính tích cực của
mình. Tính tích cực của nhân cách biểu hiện ở những hoạt động muôn hình
mn vẻ với mục đích cải tạo thế giới xung quanh và cải tạo chính bản thân
mình

Ví dụ: người họa sĩ lúc đầu chỉ biết vẽ bắt chước các bức tranh để có thể
luyện tập, hành động tự phát đó chuyển dần sang tính tự giác, khi người họa sĩ
đã có đủ trình độ để có thể tạo cho mình những tác phẩm riêng.
-Tính giao lưu của nhân cách.
Nhân cách chỉ có thể tồn tại trong sự giao lưu với những nhân cách khác. Bởi
vì chỉ có thơng qua giao tiếp cá nhân mới có thể gia nhập các mối quan hệ với
các cá nhân khác trong các nhóm xã hội và quan hệ với toàn xã hội. Qua giao
tiếp, cá nhân lĩnh hội được các chuẩn mực đạo đức và hệ thống giá trị xã hội
và cũng nhờ có giao tiếp, mỗi cá nhân được nhìn nhận, được đánh giá theo
quan niệm về giá trị, đạo đức của thời đại cá nhân đó đang sống. Trên cơ sở
đó, cá nhân tự điều chỉnh, điều khiển bản thân theo các chuẩn mực xã hội và
cũng qua giao tiếp mỗi cá nhân có thể tham gia đóng góp những giá trị phẩm
chất nhân cách của mình cho sự phát triển xã hội.
Ví dụ: con người có nhu cầu giao tiếp với nhau để có thể thỏa mãn những thứ
cần thiết cho chính mình.


3.Vai trị của mơi trường xã hội đối với nhân cách.
-"Môi trường xã hội cũng ảnh hưởng tới sự phát triển con người, ảnh hưởng
tới cơ cấu và chức năng… của cơ thể. Nếu con người ít tiếp xúc, trao đổi với
người xung quanh hoặc sống trong môi trường xã hội quá đơn điệu thì sẽ
nghèo nàn về tâm lý, kém sự linh động"7.
-"Giáo dục học Mác xít đặc biệt đề cao vai trị của mơi trường xã hội với quan
niệm "Để phát triển những tư chất vốn chỉ có ở con người cần có mơi trường
xã hội lồi người", bởi mơi trường có vai trị quan trọng là điều kiện xã hội, là
nguồn gốc của sự hình thành và phát triển nhân cách. Điều này được biểu hiện
cụ thể như sau: sự hình thành và phát triển nhân cách chỉ có thể thực hiện
được trong một mơi trường nhất định. Lý luận và thực tiễn đã chứng minh,
nhân cách con người chỉ được hình thành phát triển trong mơi trường xã hội,
chỉ trong mơi trường xã hội thì cá thể người mới trở thành nhân cách. Trong

thực tế, con người sống và hoạt động chịu ảnh hưởng của môi trường vi
mơ( gia đinh, nhà trường, làng xóm…) và mơi trường vĩ mơ nền văn hóa,
kinh tế, chính trị…). Cả hai loại mơi trường đó đều ảnh hưởng đến sự phát
triển nhân cách của họ một cách gián tiếp hoặc trực tiếp"8.
-Điều kiện kinh tế - xã hội có ảnh hưởng trực tiếp đến sự hình thành và phát
triển nhân cách con người. Kinh tế và xã hội ngày càng phát triển, đổi mới
nhân cách muốn không bị tụt hậu, đào thải thì phải là những người có năng
lực, phẩm chất, sáng tạo luôn biết tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức với
những hành động thiết thực và tầm nhìn xa. Nhưng chỉ có tài thơi là chưa đủ,
cịn phải có những đức tính như: cần cù, nhân hậu, can đảm, kiên trì, dám
chịu trách nhiệm.... Chỉ có như vậy họ mới chính là những con người có nhân
cách của thời đại mới, thời đại của sự tiên phong trong tiếp thu và ứng dụng

7

/>8
B0%E1 %BB%9Dng-x%C3%A3 -h%E
1 %BB%99i-nh%C3%A2n-t%E1%B B%91-gi%E1%BB%AF-vai-tr%C3%B2-l%C3%A0 %C4%91 i% E1%
B B%8 1u-ki%E1%BB%87n-c%E1%BA%A7n-thi%E1%BA%BFt-cho-qu%C3%A1 -tr%C3%ACnh-h %C3
%ACnh-th%C3%A0nh-ph%C3%A1t-tri%E1%B B% 83n-n.506/


những cái mới làm cho năng suất lao động cao lên tiến lên ghi tên vào bản đồ
những cường quốc thế giới. Vậy có thể nói chính điều kiện kinh tế - xã hội là
động lực, là mục tiêu định hướng trực tiếp cho nhân cách con người phát
triển.
- Tâm lý nhân cách phụ thuộc vào quan hệ chính trị và pháp luật. Vị trí giai
cấp của cá nhân sẽ kích thích tính tích cực của nó ở mức độ này mức độ khác
trong vai trò xã hội. Nhu cầu, hứng thú, lí tưởng phụ thuộc khơng ít vào vai
trị ấy. Ví dụ:người có địa vị xã hội cao như các chính trị gia, các nhà nghiên

cứu, lãnh đạo… thì sẽ có tâm lý nhân cách, hay nói cách khác là sẽ có nhu
cầu, lí tưởng, sự hứng thú cá nhân…khác với những người bình thường như
nơng dân, cơng nhân, học sinh, sinh viên…. Việc xem xét các ảnh hưởng của
mơi trường lớn xã hội (bên ngồi) xã hội tới nhân cách còn thể hiện ở sự quan
tâm của con người đến tình hình kinh tế, chính trị, xã hội trong nước và thế
giới, bởi những thơng tin này có thể ảnh hưởng đến thể chế, chính sách nghề
nghiệp khi nhân cách trưởng thành sống, học tập và hoạt động.
-Ngoài ra mơi trường xã hội cịn có những hiện tượng tâm lý xã hội quần
chúng khác ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý nhân cách. Dư luận và tâm
tâm trạng là sự phán xét đánh giá của nhiều người về một sự kiện nào đó
trong cuộc sống. Chính dư luận nó đang làm tác động cực kì lớn đến tâm lí
đám đơng, nó có thể gây ra sự tha hóa hoặc tích cực tới nhân cách con người
thơng qua nhiều hình thức, biểu hiện khác nhau; nhất là trong thời buổi công
nghệ thông tin hiện nay, quá nhiều tin tức thật giả lẫn lộn. Ví dụ :khi dư luận
lên tiếng tích cực về một hoạt động bảo vệ mơi trường thì việc đó sẽ có tác
động to lớn tới nhân cách con người, có làm cho con người trở nên tốt hơn
trong việc bảo vệ môi trường thông qua sự ý thức từ những thói quen nhỏ
nhất như :vất rác đúng nơi quy định, hạn chế phát thải khí C02.... Dư luận
sinh ra từ tâm lí xã hội, nó như một con dao hai lưỡi thầm lặng tấn công vào
nhân cách con người, làm nhân cách con người biến đổi. Có thể nói hiện
tượng tâm lý xã hội quần chúng đang ảnh hưởng lớn tới nhân cách con người.


4.Liên hệ thực tiễn.
-"Jack Ma sinh ra tại Hàng Châu vào 15 tháng 10, 1964; trong một gia đình
khơng mấy khá giả. Khi đó Mỹ và Trung Quốc là 2 quốc gia có qui mơ dân số
và kinh tế lớn gấp nhiều lần các quốc gia còn lại, nên các sản phẩm/giải pháp
IT sẽ có giá trị rất lớn khi được sử dụng rộng dãi. Năm 1995 được coi là dấu
mốc quan trọng trong sự nghiệp kinh doanh sau này của Jack Ma, khi ông lần
đầu tiên tiếp xúc với Internet trong một chuyến đi ngắn tới thành phố Seattle.

Ông đã tìm từ "beer" (bia) trên Yahoo và nhanh chóng bị ám ảnh bởi mạng
máy tính tồn cầu. Trải qua nhiều năm nghiên cứu, ông đã thành lập công ty
Internet đầu tiên cho mình, với danh bạ trực tuyến là China Pages. Nhưng
năm sau đó đã từ bỏ sau khi Trung Quốc yêu cầu thành lập liên doanh với một
doanh nghiệp nước ngồi. Khơng từ bỏ con đường kinh doanh của mình. Năm
1999 ở một căn hộ nhỏ tại quê hương, ơng cùng với 17 người bạn của mình
quyết định thành lập Alibaba với số tiền 60.000 USD. Trải qua bao nhiêu năm
phát triển, Alibaba trở thành một trong những tập đoàn lớn mạnh tại Trung
Quốc, mang về cho Jack Ma khối tài sản kếch xù"9.
Có thể nói chính điều kiện kinh tế - xã hội của thời đại đã có ảnh hưởng to
lớn đến sự hình thành và phát triển nhân cách của Jack Ma. Sự bùng nổ về
internet trong thời đại mới, nhờ nó mà ơng đã nhận ra được xu hướng của
tương lai và dần biến mình thay đổi trở thành người dám nghĩ, dám làm, tiên
phong ứng dụng cái mới, bắt kịp xu hướng thời đại. Từ đó đem lại thành cơng
cho ơng cả về nhân cách lẫn vật chất.
- "Mức độ tinh vi và phức tạp trong vụ việc gian lận thi ở Sơn La thể hiện ở
chỗ, các bài trắc nghiệm đã bị tẩy xóa trước khi gửi dữ liệu về Bộ GDĐT. Tức
là các thành viên trong tổ chấm thi trắc nghiệm cùng nhau khơng thực hiện
đúng quy trình chấm thi trắc nghiệm. Trong đó có việc tiến hành sao dữ liệu
ảnh bài thi trắc nghiệm đã quét ra đĩa CD không đúng thẩm quyền và tự ý
đem ra khỏi khu vực bảo quản bài thi, chưa biết đem đi đâu và ai cho phép.
9

/>

Điều dư luận lo ngại nhất đã xảy ra là nếu các thành viên nằm trong hội đồng
thi ở địa phương một khi đã thông đồng với nhau, cùng thực hiện vi phạm quy
chế, cùng tẩy, xóa đáp án cũ và tơ lại đáp án mới cho thí sinh, thì Bộ GDĐT
khó có thể phát hiện ra và truy trách nhiệm. Hiện nay tại Sơn La, đồn cơng
tác đã xác định có sai phạm trong chấm thi trắc nghiệm, đã biết thủ đoạn vi

phạm, nhưng vẫn chưa thể chấm rà sốt được bài thi trắc nghiệm và chưa thể
biết chính xác thí sinh nào được sửa bài thi và được nâng lên bao nhiêu điểm.
Bởi bài thi trắc nghiệm đã bị tẩy, xoá trước khi được sao lưu ra đĩa để gửi về
Bộ"10.
Từ những thông tin trên đã làm dư luận xã hội dậy sóng về vụ việc gian lận
điểm thi. Đa số các ý kiến của dư luận quần chúng đều mang sự tiêu cực về
ngành giáo dục từ đó đã làm ảnh hưởng lớn tới nhân cách con người, khiến
người ta nghĩ rằng: điểm số, bằng cấp... đều có thể mua được bằng tiền. Từ đó
làm nhân cách con người biến đổi làm những người có chức, có quyền nghĩ
có thể dùng tiền mua được tất cả; cịn đối với những người có thực lực khiến
họ mất hết lịng tin vào giáo dục nước nhà ,khơng muốn cố gắng thay đổi nữa
và không muốn cống hiến nữa. Từ đó gây ra sự hoang mang trong xã hội, kìm
hãm sự phát triển của nước nhà.
KẾT LUẬN
Từ những vấn đề nêu trên, chúng ta thấy, mơi trường có ảnh hưởng khơng
nhỏ tới sự hình thành và phát triển nhân cách, vì vậy, việc tạo ra một mơi
trường đảm bảo cho nhân cách có sự phát triển hài hịa trong nền kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay, thiết nghĩ, là điều cần
thiết. Ngược lại, những nhân cách có đủ đức và tài sẽ là điều kiện để chúng ta
đạt được mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn
minh".

10

/>