Bai 34 Cac he thong song lon o Viet Nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (148.04 KB, 8 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn: 22 / 03 / 2013.
Ngày dạy: 27 / 03 / 2013.

Người soạn:

Ngun Ngäc Th¶o

GVHD:

Nguyễn Thị Hoàng Hoa

Lp dy: .

Bài 34.

CC H THNG SÔNG LỚN Ở NƯỚC TA

I. MỤC TIÊU.

Sau khi học xong bài này học sinh có được:

1. Kiến thức:

– Biết được vị trí và tên gọi 9 hệ thống sơng lớn ở nước ta.
– Đặc điểm 3 vùng thuỷ văn (Bắc Bộ, Trung Bộ và Nam Bộ).

– Một số hiểu biết về khai thác các nguồn lợi sơng ngịi và giải pháp phòng chống lũ lụt ở
nước ta.

2. Kỹ năng:

– Đọc bản đồ để xác định được vị trí của các hệ thống sông lớn ở nước ta.
– Kỹ năng sử dụng Atlát Địa lí Việt Nam.

3. Thái độ:

– Có hứng thú tìm hiểu về những kiến thức địa lí.
– Có ý thức học tập bộ mơn.

– Có ý thức bảo vệ môi trường.
II. PHƯƠNG TIỆN.

– Lược đồ các hệ thống sông lớn ở Việt Nam.

– Tài liệu, tranh ảnh về các hệ thống sông ở 3 miền: Bắc Bộ, Trung Bộ và Nam Bộ.
III. PHƯƠNG PHÁP.

– Đàm thoại, giảng giải, phương tiện trực quan và hoạt động nhóm.
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.

1. Ổn định lớp. (1 phút)

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

◊ Câu Hỏi: Sơng ngịi nước ta có mấy đặc điểm? Đó là các đặc điểm nào?

Những nguyên nhân nào làm cho sơng ngịi nước ta ơ nhiễm? Em hãy đề ra nhũng
giải pháp bảo vệ sự trong sạch của sông ngịi?

◊ Trả Lời:

• Sơng ngịi nước ta có 4 đặc điểm:

– Nước ta có mạng lưới sơng ngịi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước.
– Sơng ngịi nước ta chảy theo 2 hướng chính là TB – ĐN và vịng cung.
– Sơng ngịi nước ta có 2 mùa nước: mùa lũ và mùa cạn khác nhau rõ rệt.
– Sơng ngịi nước ta có lượng phù sa lớn.

• Có nhiều ngun nhân làm cho sơng ngịi nước ta ơ nhiễm (chặt phá rừng đầu nguồn, xả
rác xuống sông, thải nước thải cơng nghiệp chưa qua xử lí,…).

• Giải pháp:

– Không chặt phá rừng, thực hiện trồng cây gây rừng, bảo vệ rừng đầu nguồn.

– Cấm xả rác thải sinh hoạt xuống các dịng sơng.

– Chất thải cơng nghiệp phải trải qua q trình xử lí nghiêm ngặt theo quy định của
Pháp luật.

3. Giảng bài mới.(35 phút)

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Thời

Gian Hoạt Động Của GV Hoạt Động Của HS Nội Dung

3 phút ♦ Treo lược đồ 33.1: Các
hệ thống sông lớn ở Việt
Nam.

• GV: Dựa vào kiến thức
đã học, hãy cho biết nước
ta có mấy hệ thống sơng
lớn? Đó là các hệ thống
sơng lớn nào?

• GV: Em hãy tìm trên
hình 33.1 vị trí và lưu
vực của 9 hệ thống sơng
lớn trên?

• GV: Ngồi ra thì ở
nước ta vẫn cịn 1 số hệ
thống sơng nhỏ và rời rạc
ven biển Quảng Ninh và
Trung Bộ nước ta. Đó là
các hệ thống sông nào?
◙ Chuyển ý: Để biết rõ
hơn về đặc điểm từng
vùng sơng ngịi, chúng ta
đi vào I. SƠNG NGỊI
BẮC BỘ.

• HS: Có 9 hệ thống sơng
lớn. Đó là: sơng Hồng,

sơng Thái Bình, sơng Kì
Cùng – Bằng Giang,

sơng Mã, sông Cả, sông
Thu Bồn, sông Ba, sông
Đồng Nai và sơng Mê
Cơng (Cửu Long).
• HS: Quan sát hình 33.1
hoặc Atlát Địa lí Việt
Nam, xác định vị trí và
lưu vực 9 hệ thống sơng
lớn.

• HS: Quan sát hình 33.1
hoặc Átlát: sông Gianh,

sông Quảng Trị, sông
Hương, sơng Trà Khúc,
…

• Nước ta có 9 hệ thống sơng
lớn, chia làm 3 vùng sơng ngịi,
đó là: Bắc Bộ, Trung Bộ và
Nam Bộ.

10 phút ♦ Hoạt Động 1: Tìm

hiểu đặc điểm Sơng
ngịi Bắc Bộ.

• GV: Dựa vào SGK hãy
cho biết chế độ nước của
sơng ngịi Bắc Bộ như

• HS: Sơng ngịi Bắc Bộ
có chế độ nước thất
thường.

I. SƠNG NGỊI BẮC BỘ.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

thế nào?

• GV: Dựa vào Bảng
33.1 (SGK – trang 119)
hãy cho biết mùa lũ kéo
dài bao lâu và cao nhất

vào tháng nào?

• GV: Trước tình hình lũ
biến động như thế thì
nhân dân ta có những
biện pháp nào để phịng
chống lũ?

• GV: Hệ thống sơng nào
là tiêu biểu của sơng ngịi
Bắc Bộ? Hãy xác định lại
vị trí những hệ thống
sơng đó trên lược đồ
33.1.

• GV: Dựa vào SGK,
Atlát hãy cho biết hệ
thống sông Hồng gồm
những sông chính nào?
Chúng hợp lưu tại vị trí
nào? Hãy xác định những
con sơng đó trên lược đồ.

• GV: Quan sát bảng
34.1 và hiểu biét của bản
thân, hãy cho biết hệ
thống sông Hồng bắt
nguồn từ đâu? Tổng

• HS: Mùa lũ kéo dài 5

tháng và cao nhất vào
tháng 8.

• HS: Đê bao thuỷ lợi
(lớn), xây nhà bè trên
sông, sống chung với lũ,
…

• HS: Tiêu biểu cho khu
vực sơng ngịi Bắc Bộ là
hệ thống sơng Hồng và
sơng Thái Bình.

• HS: Hệ thống sông
Hồng gồm có 3 sơng
chính là sơng Hồng (sơng
Thao), sơng Lơ và sông
Đà hợp lưu ở gần Việt
Trì. (Tp. Việt Trì cịn gọi
là “Thành phố Ngã 3
Sơng”).

• HS: Bắt nguồn từ
Trung Quốc, chiều dài
dịng chính 1.126 km,
đoạn trung và hạ lưu
chảy qua nước ta

theo mùa và các sơng có dạng
nan quạt.

– Mùa lũ kéo dài 5 tháng (từ
tháng 6 đến tháng 10) và cao
nhất vào tháng 8.

– Tiêu biểu cho khu vực sơng
ngịi Bắc Bộ là hệ thống sơng
Hồng và sơng Thái Bình.

• Hệ thống sơng Hồng:

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

chiều dài dòng chính là
bao nhiêu và đoạn trung
và hạ lưu chảy qua nước
ta dài bao nhiêu?

◙ Chuyển ý: Vậy đặc
điểm sông ngòi miền
Trung như thế nào, chúng
ta sang II. SƠNG NGỊI
TRUNG BỘ.

dài 556 km.

7 phút ♦ Hoạt động 2: Tìm hiểu
đặc điểm Sơng ngịi
Trung Bộ.

• GV: Dựa vào lược đồ
hoặc Átlát hãy xác định

các hệ thống sông ở
Trung Bộ.

• GV: Dựa vào SGK và
lược đồ, hãy cho biết
sông ngòi Trung Bộ có
những đặc điểm nào?

• GV: Dựa vào kiến thức
đã học, hãy cho biết vì
sao sơng ngịi Trung Bộ
lại có những đặc điểm
như vậy?

• GV: Dựa vào Bảng
33.1 (SGK trang 119)

hãy cho biết đặc điểm
của lũ miền Trung?

• GV: Tiêu biểu là các hệ

• HS: Hệ thống sơng Mã,
sơng Cả, sơng Thu Bồn,
sơng Ba (sơng Đà Rằng),
…

• HS: Sơng ngòi Trung
Bộ thường ngắn và dốc,
phân thành nhiều lưu vực

nhỏ, độc lập.

• HS: Do ảnh hưởng của
địa hình: miền Trung
nước ta có chiều ngang
hẹp, nhiều đồi núi.

• HS: Lũ muộn do mưa
vào thu đông. Mùa lũ
thường kéo dài 4 tháng
và cao nhất vào tháng 11.

• HS: Hệ thống sơng Mã,

II. SƠNG NGỊI TRUNG BỘ.

– Sơng ngịi Trung Bộ thường
ngắn và dốc, lũ lên nhanh và
đột ngột nhất là khi gặp mưa và
bão lớn.

– Nguyên nhân: Địa hình hẹp
ngang và dốc.

– Lũ muộn do mưa vào thu
đông. Mùa lũ thường kéo dài 4
tháng (từ tháng 9 đến tháng 12)
và cao nhất vào tháng 11.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

thống sơng nào?

• GV: Qua những đặc
điểm trên, thì sơng ngịi
Trung Bộ mang lại những
thuận lợi và khó khăn gì?

◙ Chuyển ý: Vậy cịn hệ
thống sơng ngịi Nam Bộ
như thế nào, chúng ta
sang III. SƠNG NGỊI
NAM BỘ.

sơng Cả, sơng Thu Bồn,
sơng Ba (sơng Đà Rằng),
…

• HS:

– Thuận lợi: Phát
triển thủy điện.

– Khó khăn: Lũ
quét, lở đất,…

sông Thu Bồn, sông Ba (sông
Đà Rằng),…

15 phút ♦ Hoạt động 3: Tìm hiểu
đặc điểm sơng ngịi
Nam Bộ.

• GV: Hãy xác định trên
lược đồ một số hệ thống
sông ở Nam Bộ.

• GV: Dựa vào SGK và
lược đồ, hãy cho biết
sông ngòi Nam Bộ có
những đặc điểm nào?

• GV: Sơng ngịi Nam
Bộ có mấy hệ thống sơng
lớn? Hãy xác định các hệ
thống sơng lớn đó.

♦ Hoạt động nhóm: 
GV chia lớp làm 4
nhóm:

• HS: Học sinh quan sát
Átlát hoặc lược đồ để trả
lời câu hỏi.

• HS: Sơng ngịi Nam Bộ
có lượng nước chảy lớn,
chế độ nước theo mùa và
điều hịa hơn sơng ngịi
Bắc Bộ và Trung Bộ.

• HS: Có 2 hệ thống sơng

lớn là: hệ thống sơng Mê
Cơng và sơng Đồng Nai.

III. SƠNG NGỊI NAM BỘ.

– Sơng ngịi Nam Bộ có lượng
nước chảy lớn, chế độ nước
theo mùa và điều hòa do địa
hình tương đối bằng phẳng, khí
hậu điều hoà hơn Bắc Bộ và
Bắc Trung Bộ.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

• Nhóm 1 và 2: Hãy cho
biết sơng Mê Cơng chảy
qua nước ta có tên chung
là gì? Chia làm mấy
nhánh, tên của những
nhánh đó? Chúng đổ ra
biển bằng những cửa
nào? Mùa lũ từ tháng
mấy đến tháng mấy?

• Nhóm 3 và 4: Địa
phương chúng ta nằm
trong hệ thống sơng nào?
Có những thuận lợi và
khó khăn gì?

• GV: Người dân Nam
Bộ có những cách thức

phịng chống lũ nào?

• Nhóm 1 và 2: Sông Mê
Công chảy qua nước ta
có tên chung là sơng Cửu
Long, chia làm 2 nhánh
là sông Tiền và sông
Hậu, đổ ra biển bằng 9
cửa: Tiểu, Đại, Ba Lai,
Hàm Luông, Cổ Chiên,
Cung Hầu, Định An, Bát
Xắc và Trần Đề. Mùa lũ
từ tháng 7 đến tháng 11
(cao nhất vào tháng 10).

• Nhóm 3 và 4: Đồng
Tháp nằm trong hệ thống
sông Mê Công (Cửu
Long).

– Thuận lợi: Đồi đắp phù
sa, mở rộng diện tích
đồng bằng, rửa chua rửa
mặn, đánh bắt và nuôi
trồng thuỷ sản, giao
thông – vận tải, phát triển
du lịch sơng nước,…
– Khó khăn: Gây ngập
lụt diện rộng và kéo dài,
dịch bệnh,…

• HS: Đắp đập, đê bao
thuỷ lợi (nhỏ), xây nhà bè
trên sơng,…

• Hệ thống sông Mê Công:

– Mê Công là hệ thống sông lớn
nhất Đông Nam Á, chảy qua
nhiều quốc gia.

– Mùa lũ từ tháng 7 đến tháng
11 (cao nhất vào tháng 10).

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

4. Củng cố. (4 phút)

– Trị chơi Ơ chữ:

Câu 1: [6 chữ cái] Đây là con sông dài nhất Đông Nam Á, chảy qua 6 nước.
Câu 2: [6 chữ cái] Hồ Hồ Bình nằm trên con sơng này.

Câu 3: [8 chữ cái] Đây là 1 hồ thuỷ lợi nổi tiếng ở tỉnh Tây Ninh, nằm trên sơng Sài Gịn.
Câu 4: [7 chữ cái] Con sông đổ nước ra biển bằng 9 cửa, đồng thời cũng là tên 1 đồng

bằng trù phú ở phía nam Tổ quốc.

Câu 5: [7 chữ cái] Quốc gia thứ 6 mà sông Mê Công chảy qua.
Câu 6: [8 chữ cái] Hệ thống sơng có lượng phù sa lớn nhất cả nước.

M Ê C Ô N G

S Ô N G Đ À

D Ầ U T I Ế N G

C Ử U L O N G

V I Ệ T N A M

S Ô N G H Ồ N G

5. Dặn dò. (1p)

– Học bài và chuẩn bị Bài 35. THỰC HÀNH VỀ KHÍ HẬU THUỶ VĂN VIỆT NAM.
– Bài tập về nhà: Hãy điền nội dung thích hợp vào bảng sau để thấy rõ sự khác nhau giữa
Sơng ngịi Bắc Bộ và Sơng ngịi Nam Bộ:

Khu vực

Đặc điểm Sơng Ngịi Bắc Bộ Sơng Ngịi Nam Bộ

</div>