Giao an Ngu van 9

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TIẾT 1 A. Mục tiêu cần đạt:. PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH. - Giúp học sinh thấy rõ vẻ đẹp văn bản phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hoà giữa truyền thống và hiện đại, dân tộc và nhân loại, vĩ đại và bình dị. - Tõ lßng kÝnh yªu, tù hµo vÒ B¸c häc sinh cã ý thøc tu dìng, häc tËp, rÌn luyÖn theo g¬ng B¸c. - Rèn kỹ năng đọc, tìm hiểu, phân tích văn bản nhật dụng. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: S¸ch: B¸c Hå - Con ngêi - Phong c¸ch ( NhiÒu t¸c gi¶, nhµ xuÊt b¶n trÎ TP Hå ChÝ Minh). - Hoc sinh: Su tÇm nh÷ng tranh ¶nh, c©u chuyÖn vÒ B¸c. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi + SGK, s¸ch BT cña HS. II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: (Gi¸o viªn cho häc sinh quan s¸t tranh ¶nh hoÆc b¨ng h×nh vÒ n¬i ë, làm việc của Bác Hồ sau đó yêu cầu học sinh nêu cảm nhận) Gv giới thiệu: Hồ Chí Minh không chỉ là anh hùng Dân tộc vĩ đại mà còn là danh nhân văn hoá thế giới. Vẻ đẹp văn hoá chính là vẻ đẹp nổi bật trong phong cách Hồ Chí Minh. * C¸c bíc thùc hiÖn: ? Tr×nh bµy mét sè hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm? (Học sinh dựa vào chú thích SGK để trả lời) ? Văn bản đợc viết theo phơng thức biểu đạt nào? - ThuyÕt minh kÕt hîp víi nghÞ luËn. Gv hớng dẫn đọc và đọc mẫu: Đọc giọng chậm rãi, khúc chiÕt. Học sinh đọc lại toàn bộ văn bản. ? Học sinh đọc thầm phần chú thích giải nghĩa từ trong sgk - gv nhÊn m¹nh thªm mét sè tõ khã. + Phong c¸ch: chØ lèi sèng, c¸ch sinh ho¹t, lµm viÖc, øng xử….tạo nên cái riêng của một ngời hay một tầng lớp ngời nào đó. + Uyên thâm: Trình độ kiến thức sâu rộng. Hiền triết: Ngời có tài năng, đức độ..đợc ngời đời tôn vinh. ? Theo em v¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn. Nªu néi dung cña tõng phÇn. + Phần 1: Từ đầu ..... rất hiện đại: Quá trình hình thµnh phong c¸ch v¨n ho¸ HCM. + Phần 2: Còn lại: Những nét đẹp trong phong cách Hå ChÝ Minh.. 1. T×m hiÓu chung - T¸c gi¶: Lª Anh Trµ.. - V¨n b¶n trÝch trong tËp – “HCM vµ v¨n ho¸ ViÖt Nam NXB Hµ Néi 1990. 2. §äc - chó gi¶i. * §äc: * Chó gi¶i:. * Bè côc:. 3. T×m hiÓu v¨n b¶n. a. Con đờng hình thành phong c¸ch Hå ChÝ Minh. - Tinh hoa văn hoá thế giới đến HS §äc l¹i ®o¹n 1 ? Những tinh hoa văn hoá nhân loại đến với Hồ Chí với HCM trong cuộc đời cách Minh trong hoµn c¶nh nµo? m¹ng gian nan, trong qu¸ tr×nh + Trong cuộc đời hoạt động cách mạng đầy gian nan vất khổ công rèn luyện và học tập. v¶. - Ngêi cã vèn tri thøc s©u réng. + Ngời đã đi nhiều nơi, sống dài ngày ở Pháp ở Anh… + TiÕp xóc víi nhiÒu nÒn v¨n ho¸ trªn thÕ giíi cho nªn Ngêi cã mét vèn tri thøc v¨n ho¸ rÊt s©u réng. ? Bác đã tiếp thu văn hoá thế giới nh thế nào? + Dµy c«ng häc tËp vµ rÌn luyÖn: ®i nhiÒu n¬i, lµm nhiÒu - Ngêi biÕt kÕt hîp tinh hoa v¨n ho¸ thÕ giíi víi gèc v¨n ho¸ VN. nghÒ, nãi vµ viÕt th¹o nhiÒu thø tiÕng. + Không chịu ảnh hởng 1 cách thụ động. + Tiếp thu mọi cái hay cái đẹp, đồng thời với việc phê ph¸n nh÷ng h¹n chÕ, tiªu cùc..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> + TiÕp thu ¶nh hëng cña v¨n ho¸ thÕ giíi nhµo nÆn víi c¸i gèc v¨n ho¸ d©n téc. - GV bình: Chỗ độc đáo, kì lạ nhất trong phong cách văn ho¸ Hå ChÝ Minh lµ sù kÕt hîp hµi hoµ nh÷ng phÈm chÊt rÊt kh¸c nhau, thèng nhÊt trong 1 con ngêi. §ã lµ truyÒn thống và hiện đại, phơng Đông và phơng Tây, xa và nay, Dân tộc và quốc tế, vĩ đại và bình dị. Một mặt tinh hoa Hồng Lạc đúc kết nên Ngời nhng mặt khác, tinh hoá nh©n lo¹i còng gãp phÇn lµm nªn phong c¸ch Hå ChÝ Minh. ? Để làm nổi bật vấn đề Hồ Chí Minh với việc tiếp thu văn hoá thế giới tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào? ? Tõ viÖc tiÕp thu tinh hoa v¨n ho¸ cña Hå ChÝ Minh em thÊy cÇn ph¶i häc tËp ®iÒu g× ë B¸c. + Giao lu , học hỏi để có vốn kiến thức sâu rộng. Tiếp thu những cái hay, cái đẹp, đồng thời phê phán nh÷ng c¸i xÊu, c¸i tiªu cùc.. ThuyÕt minh b»ng ph¬ng ph¸p gi¶i thÝch, b×nh luËn, liÖt kê...giúp ta cảm nhận đợc nét đẹp trong phong cách HCM chÝnh lµ sù kÕt hîp hµi hoµ truyền thống và hiện đại... III. Cñng cè:. ? Đọc lại đoạn 1 và nêu suy nghĩ về con đờng hình thành nên phong cách HCM? IV.. Híng dÉn vÒ nhµ. + Häc bµi cò, so¹n c¸c c©u hái tiÕp theo. + §äc l¹i v¨n b¶n "§øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå"- NV 7 + ChuÈn bÞ c¸c c©u chuyÖn viÕt vÒ B¸c..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TiÕt 2 A. Mục tiêu cần đạt:. phong c¸ch hå chÝ minh (Tiếp theo). (§· tr×nh bµy ë tiÕt 01). B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: Nh÷ng c©u chuyÖn viÕt vÒ B¸c. - Häc sinh: Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk vµ su tÇm nh÷ng mÈu chuyÖn vÒ B¸c.. c. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Theo tác giả, để có vốn tri thức sâu rộng về văn hoá, chủ tịch Hồ Chí Minh đã làm gì? A. N¾m v÷ng ph¬ng tiÖn giao tiÕp lµ ng«n ng÷. B. Häc tËp tiÕp thu cã chän läc, phª ph¸n nh÷ng c¸i tiªu cùc. C. §i nhiÒu n¬i, lµm nhiÒu nghÒ. D. Cả A, B, C đều đúng. (đáp án D) ? Sự tiếp thu văn hoá của Hồ Chí Minh có gì đáng chú ý? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu chung - HS đọc đoạn 2. 2. §äc chó gi¶i ? Tác giả đã thuyết minh phong cách HCM 3. Tìm hiểu văn bản trªn nh÷ng ph¬ng diÖn nµo? a/ Hå ChÝ Minh vµ sù tiÕp thu v¨n ho¸ nh©n lo¹i. ? Trình bày những nét cơ bản về các khía cạnh b/ Nét đẹp trong phong cách HCM. đó? (Học sinh dựa vào sgk phát hiện và trình - Nơi ở: cái nhà sàn nhỏ đơn sơ cạnh chiếc ao bµy) víi vµi ba phßng… - Trang phôc: vµi bé quÇn ¸o bµ ba n©u, chiÕc áo trấn thủ, đôi dép lốp.. - Bữa ăn: rất đạm bạc, chỉ có vài ba món giản đơn: Cá kho, rau luộc, các muối, da ghém, ? Trong văn thơ nhiều tác giả đã ca ngợi về lối cháo hoa. sống giản dị của Bác em hãy đọc một số câu + T trang: ít ỏi, một chiếc va li con.. thơ hoặc một số mẩu chuyện viết về vấn đề đó? (Dựa vào phần chuẩn bị ở nhà đọc hoặc kể l¹i) ? Dùa vµo phÇn giíi thiÖu cña t¸c gi¶ vµ nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ B¸c, em cã suy nghÜ g× vÒ phong c¸ch sèng vµ lµm viÖc cña B¸c? ? Lèi sèng cña B¸c khiÕn ta liªn tëng tíi ai? Tại sao Bác lại đợc so sánh với các bậc danh nho hiÒn triÕt? - Lèi sèng cña B¸c khiÕn ta liªn tëng tíi c¸c bËc danh nho, c¸c vÞ hiÒn triÕt: Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm… ? Tại sao tác giả lại khẳng định lối sống giản dÞ cña B¸c lµ mét c¸ch di dìng vÒ tinh thÇn, thÓ hiÖn mét quan niÖm thÈm mÜ?(Häc sinh thảo luận theo nhóm và cử đại diện trình bµy) - lèi sèng cña B¸c kh«ng ph¶i lµm cho kh¸c đời, hơn đời, không phô trơng hình thức miễn là có hiệu quả, cống hiến đợc cho nhân dân; đó là nếp sống giản dị, thanh đạm, một cách di dỡng về tinh thần, thể hiện một quan niệm thẩm mĩ: Cái đẹp gắn với cái bình dị trong sạch. - §ã lµ lèi sèng gi¶n dÞ mµ thanh cao; lµ c¸ch di dìng vÒ tinh thÇn; thÓ hiÖn mét quan niÖm thÈm mÜ vÒ cuéc sèng..  Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh xen lÉn b×nh luËn, so s¸nh, dÉn chøng tiªu biÓu...®o¹n v¨n cho ta.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> thanh cao. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch thuyÕt minh cña t¸c gi¶? - C¸ch so s¸nh ®Çy Ên tîng: vÞ tiªn vµ con ngêi, c¸i nhµ sµn cña B¸c nh trong c©u chuyÖn cæ tích…để làm nổi bật cái vĩ đại và cái bình dị.. - ThuyÕt minh xen lÉn b×nh luËn, liÖt kª c¸c biÓu hiÖn cô thể.. ? Qua những nét đẹp trong lối sống của Bác, em cã suy nghÜ g× vÒ lèi sèng cña mét sè häc sinh hiÖn nay?. thÊy phong c¸ch HCM cßn lµ sù kÕt hîp c¸i gi¶n dÞ vµ sù thanh cao.... 4. Tæng kÕt - luyÖn tËp: * Tæng kÕt: Sù kÕt hîp c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh, kÓ xen lêi b×nh, so s¸nh...V¨n b¶n gióp ta nhận đợc vẻ đẹp trong phong cách Hồ ? NhËn xÐt vÒ mét sè nÐt nghÖ thuËt chÝnh c¶m ChÝ Minh lµ sù kÕt hîp gi÷a truyÒn thèng vµ trong v¨n b¶n? hiÖn đại gi÷a d©n téc vµ nh©n lo¹i, gi÷a gi¶n ? Qua văn bản em có suy nghĩ và học tập đợc dị và thanh cao. ®iÒu g× ë B¸c? ? Em h·y kÓ nh÷ng c©u chuyÖn vÒ lèi sèng * LuyÖn tËp: gi¶n dÞ cña B¸c?HoÆc h¸t nh÷ng bµi h¸t vÒ B¸c? III. Cñng cè: - Vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh là gì? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Đọc lại toàn bộ văn bản.So sánh với văn bản “Đức tính giản dị của BH”để thấy đợc ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau? + So¹n bµi "§Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh": - §äc v¨n b¶n - Tr¶ lêi c¸c c©u hái 2,3,4. - Su tầm một số t liệu có liên quan đến nội dung văn bản..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> tiÕt 3 CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI A. Mục tiêu cần đạt:. - Củng cố kiến thức đã học về hôị thoại ở lớp 8 - Giúp học sinh nắm đợc nội dung của phơng châm về lợng và phơng châm về chất - BiÕt vËn dông nh÷ng ph¬ng ch©m nµy trong giao tiÕp. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn:B¶ng phô ghi c¸c vÝ dô. - Häc sinh: ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ héi tho¹i. C. TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra:. ?- ThÕ nµo lµ héi tho¹i? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ vai x· héi vµ lît lêi trong héi tho¹i ? Cho vÝ dô? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi. * C¸c bíc thùc hiÖn: - HS §äc vÝ dô 1 – GV dïng b¶ng phô ghi l¹i vÝ dô 1 ?Khi An hái Ba ''Häc b¬i ë ®©u''. Ba tr¶ lêi ''ë díi níc'' thì câu trả lời có đáp ứng điều mà An cần biết không. + C©u tr¶ lêi cu¶ Ba kh«ng mang néi dung An cÇn biÕt v× nã m¬ hå vÒ ý nghÜa. + Điều mà An muốn biết là 1 địa điểm cụ thể (bơi ở ®©u : S«ng, hå, bÓ b¬i) Gi¸o viªn gi¶i thÝch: Nãi ph¶i cã néi dung, nÕu kh«ng cã néi dung lµ h.tîng kh«ng b×nh thßng trong giao tiÕp. V× lêi nãi trong giao tiÕp bao giê còng cÇn chuyÓn t¶i 1 néi dung nào đó. ? GV kÓ l¹i cho h/s c©u chuyÖn ''Lîn cíi ¸o míi''.Theo em v× sao chuyÖn nµy l¹i g©y cêi? + V× c¸c nh©n vËt nãi nhiÒu h¬n nh÷ng g× cÇn nãi. LÏ ra chØ cÇn hái "B¸c cã thÊy con lîn nµo ch¹y qua ®©y kh«ng? vµ chØ cÇn tr¶ lêi: T«i ch¶ thÊy con lîn nµo ch¹y qua ®©y c¶". + Nh vËy: C©u hái thõa tõ ''cíi'' , c©u tr¶ lêi thõa tõ ng÷ ''tõ lóc t«i .....nay'' ?Qua 2 VD trên em rút ra đợc bài học gì trong giao tiếp? ? GV cho h/s lµm BT3 ? Trong lời đối thoại ta thấy p.châm hội thoại nào không đợc tuân thủ ? Vì sao ? + Vi ph¹m p. ch©m vÒ lîng v× truyÖn thõa c©u ''Råi có nuôi đợc không? '' Học sinh đọc câu truyện cời: “Quả bí khổng lồ '' ?C©u chuyÖn phª ph¸n ®iÒu g× ? + Phª ph¸n tÝnh nãi kho¸c. ? Nh vËy trong giao tiÕp cã ®iÒu g× cÇn tr¸nh? ? Em h·y cho vÝ dô vÒ mét sè t×nh huèng t¬ng tù? HS §äc ghi nhí 2 SGK - Giáo viên đọc câu chuyện vui“Nhân đức” và yêu cầu học sinh nhËn xÐt: ? Trong câu chuyện phơng châm giao tiếp nào không đợc tu©n thñ? * Bµi tËp 1: ?Vận dụng phơng châm về lợng để phân tích lỗi ở các câu BT1 ? - Học sinh hoạt động độc lập.. 1. T×m hiÓu chung a. Ph¬ng ch©m vÒ lîng * XÐt VD: VD1: Đoạn đối thoại sgk (Trang 8). VD2: TruyÖn ''lîn cíi ¸o míi''. * KÕt luËn: khi giao tiÕp cÇn nãi cã néi dung, néi dung cña lời nói phải đáp ứng đúng yêu cÇu cña cuéc giao tiÕp kh«ng thiÕu kh«ng thõa (P.ch©m vÒ lîng) a. Ph¬ng ch©m vÒ chÊt * xÐt VD ''Qu¶ bÝ kh«ng lå'' *Kết luận: khi giao tiếp đừng nãi nh÷ng ®iÒu mµ m×nh kh«ng tin là đúng hay không có bằng chøng x¸c thùc (P.ch©m vÒ chÊt) 2. LuyÖn tËp: * BT1 C©u a: thõa ''nu«i ë nhµ'' bëi tõ gia súc đã hàm chứa ''súc vật nu«i ë nhµ" C©u b: thõa cã 2 c¸nh *BT2 a. Nãi cã s¸ch, m¸ch cã chøng b.Nãi dèi.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> c, Nãi mß d, Nãi nh¨ng, nãi cuéi e, Nãi tr¹ng => Các cách nói này đều chỉ nh÷ng c¸ch nãi tu©n thñ hay vi ph¹m p.ch©m vÒ chÊt. * Bµi tËp 4: a. Ngời nói tin rằng mình đúng nhng điều nói ra cha đợc kiểm chøng. * Bµi tËp 4: b. T«n trong ph¬ng ch©m vÒ l- Häc sinh nªu yªu cÇu cña bµi tËp. - Phơng pháp: Học sinh thảo luận theo cặp và cử đại diện ợng: Không nhắc lại những điều đã trình bày rồi. nhãm tr×nh bµy ý kiÕn cña m×nh. * Bµi tËp 2: - Yªu cÇu: Chän thµnh ng÷ phï hîp víi tõng néi dung. - Ph¬ng ph¸p: GV chia líp thµnh 5 nhãm, mçi nhãm lµm một câu, sau khi làm xong đại diện nhóm trả lời . ? Các cách này đều chỉ cách nói liên quan đến 1 phơng châm hội thoại, đó là p. châm nào ?. III. Cñng cè - ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m vÒ lîng vµ chÊt trong héi tho¹i ? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - häc thuéc ghi nhí sgk - Lµm BT 3, 5,6 . - Xem tríc bµi ''C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i'' (tiÕp theo). tiÕt 4. sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh A. Mục tiêu cần đạt:. - Gióp häc sinh hiÓu viÖc sö dông 1sè biÖn ph¸p trong v¨n b¶n thuyÕt minh lµm cho v¨n bản thuyết minh sinh động hơn, hấp dẫn hơn - BiÕt c¸ch sö dông 1sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo v¨n b¶n thuyÕt minh - Cñng cè v¨n b¶n thuyÕt minh líp 8 B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: B¶ng phô. - Häc sinh: «n l¹i nh÷ng kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh lãp 8. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò. - ThÕ nµo lµ v¨n b¶n thuyÕt minh?Nªu c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh? II. Bµi míi * Giíi thiÖu bµi: * Bµi míi: Học sinh ôn lại các kiến thức đã học về văn bản 1. T×m hiÓu bµi: thuyÕt minh theo c¸c c©u hái sau: ? V¨n b¶n thuyÕt minh lµ g×? V¨n b¶n thuyÕt minh viÕt a/ ¤n tËp vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh: ra nhằm mục đích gì? Cung cÊp tri thøc kh¸ch quan, x¸c thùc b/ Sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ ? Nªu c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh? Nêu định nghĩa, nêu ví dụ, liệt kê, dùng số liệu, thuật trong văn bản thuyết minh. ph©n lo¹i, ph©n tÝch, so s¸nh… GV: Bªn c¹nh c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh trªn ta cßn sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ kÕt hîp c¸c * VÝ dô: H¹ Long - §¸ vµ Níc yếu tố miêu tả để bài văn thuyết minh đợc sinh động h¬n. HS đọc văn bản : Hạ Long - Đá và Nớc.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> ? §èi tîng thuyÕt minh lµ g×? + Thuyết minh về đặc điểm đá và nớc ở vịnh Hạ Long nh»m giíi thiÖu mét th¾ng c¶nh. ? V¨n b¶n cã cung cÊp nh÷ng tri thøc kh¸ch quan vÒ đối tợng không? ? Văn bản đã vận dụng phơng pháp thuyết minh nào lµ chÝnh ?Ngoµi c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh v¨n b¶n cßn sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo?ChØ ra c¸c biện pháp nghệ thuật đó? - C¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n (Học sinh thảo luận theo nhóm và ghi kết quả ra bản trên giúp ta hiểu đợc về vẻ đẹp của phiếu học tập sau đó cử đại diện trình bày) VÞnh H¹ Long. §¸ vµ Níc kh«ng chØ lµ - Ph¬ng ph¸p : Giíi thiÖu, Gi¶i thÝch, LiÖt kª… nh÷ng vËt v« tri, v« gi¸c mµ lµ mét thÕ - C¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt: giới sống động có hồn. Sự kết hợp giữa + Miêu tả: Miêu tả tác động của ánh sáng lên đá lúc đá và nớc tạo nên vẻ đẹp kì thú… ban ngày hay về đêm, khi hừng sáng… + Nhân hoá: coi đá là thập loại chúng sinh, đá chen * Ghi nhớ: chóc kh¾p vÞnh H¹ Long…. - Khi thuyÕt minh ngoµi c¸c ph¬ng + LiÖt kª, ph©n tÝch,so s¸nh, kÓ chuyÖn… pháp thuyết minh đã học ta còn sử dụng ? Các biện pháp nghệ thuật đợc sử dụng trong văn một số biện pháp nghệ thuật: Kể b¶n thuyÕt minh trªn nh»m lµm næi bËt ®iÒu g×? chuyÖn, miªu t¶, nh©n hãa, Èn ? Qua văn bản trên em thấy muốn cho bài văn thuyết dụ….nhằm làm nổi bật đối thợng minh đựơc hấp dẫn ngời viết phải chú ý điều gì? thuyÕt minh, g©y høng thó cho ngêi - GV: Gọi 2 em HS đọc ghi nhớ sgk trang 13 đọc. - HS: §äc v¨n b¶n "Ngäc Hoµng xö téi ruåi xanh" Vµ 2. LuyÖn tËp: th¶o luËn theo nhãm c¸c c©u hái bªn díi - Gv yªu cÇu V¨n b¶n : “Ngäc Hoµng xö téi ruåi các nhóm cử đại diện trình bày – Gv tổng hợp và chốt xanh”. * §èi tîng thuyÕt minh: ThuyÕt minh ý. ? Văn bản nh 1 truyện ngắn- truyện vui vậy có phải là về đặc điểm, tác hại …của loài ruồi. * C¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh: v¨n b¶n thuýªt minh kh«ng? + P2 định nghĩa: thuộc họ côn ?T/c ấy đợc thể hiện ở những đặc điểm nào? + TÝnh chÊt thyÕt minh thÓ hiÖn ë chç giíi thiÖu trïng 2 c¸nh, m¾t, líi. + Ph©n lo¹i: C¸c lo¹i ruåi. loài, tập tính sinh sống, sinh đẻ, đặc điểm cơ thể cung + Sè liÖu: Sè vi khuÈn, sè lîng cÊp c¸c kiÕn thøc chung vÒ loµi ruåi, thøc tØnh ý thøc sinh s¶n cña 1 cÆp ruåi vÖ sinh, phßng bÖnh, ý thøc diÖt ruåi. + LiÖt kª: M¾t líi, ch©n tiÕt ra.... ? Những p2 thyết minh nào đã đợc sử dụng * C¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt: ? Bài văn này có nét gì đặc biệt? + VÒ h×nh thøc: Gièng nh v¨n b¶n têng thuËt mét + KÓ chuyÖn, miªu t¶, Èn dô, nh©n ho¸,... phiªn toµ. + Về cấu trúc: Giống nh biên bản một cuộc tranh * Nét đặc biệt của văn bản: Bài văn gièng nh mét c©u chuyÖn kÓ( mét vô xö luËn vÒ mÆt ph¸p lÝ. + Về nội dung: Giống nh một câu chuyện kể về án) có đối thoại, có tự thuật…. loµi ruåi. ? Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào ? Các biện pháp nghệ thuật đó có tác dụng gi? + Gây hứng thú cho ngời đọc. + Không ảnh hởng đến nội dung văn bản IV. Cñng cè: - Nªu t¸c dông cña viÖc sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh? Cho vÝ dô? ( Gv gîi ý: Khi thuyÕt minh vÒ c¸i bót, c¸i nãn…häc sinh cã thÓ sö dông c¸ch kÓ chuyÖn tù thuËt…sö dông phÐp nh©n ho¸…) V. Híng dÉn vÒ nhµ:. + Học thuộc ghi nhớ sgk. Làm đề bài sgk-15: + Chuẩn bị một số đề bài sau: Nhãm 1: ThuyÕt minh c¸i bót. Nhãm 2: ThuyÕt minh c¸i nãn + Lµm bµi tËp 2: Gîi ý: §äc kü ®o¹n v¨n t×m hiÓu ®Çu mèi c©u chuyÖn tõ ®©u. §èi tîng thuyÕt minh ë ®©y lµ g×? T×m c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TiÕt 5 LuyÖn tËp sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh A. Mục tiêu cần đạt:. - ¤n tËp, cñng cè kh¾c s©u c¸c kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh; n©ng cao viÖc kÕt hîp víi c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt. - Gióp häc sinh biÕt vËn dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo v¨n b¶n thuyÕt minh. B. ChuÈn bÞ:. - GV: Bảng phụ dàn bài chi tiết cho đề bài trang 15 - HS: Lập dàn bài và tập viết bài cho đề bài sgk trang 15. c. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò - Muốn cho văn bản thuyết minh sinh động, hấp dẫn ta phải làm gì? Khi sử dụng các yÕu tè nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh ph¶i chó ý ®iÒu g×? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi. * C¸c bíc thùc hiÖn: - GV: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh vµ 1. PhÇn chuÈn bÞ: nhËn xÐt. + Nhãm 1: ThuyÕt minh vÒ c¸i bót. + Nhãm 2: ThuyÕt minh vÒ c¸i nãn + Nhãm 3 + 4: ThuyÕt minh vÒ mét danh lam th¾ng c¶nh. - Sau khi c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ chuÈn bÞ GV cho các nhóm thảo luận những nội dung chính để trình bày. - Gv hớng dẫn học sinh luyện tập theo đề bài trong sgk: “ThuyÕt minh vÒ chiÕc nãn” - Gv yêu cầu đại diện nhóm 2 trình bày dàn bài; nhóm 3 vµ 4 nhËn xÐt vµ bæ xung. (Hớng nhận xét: Mở bài, thân bài, kết bài đã đủ cha? có đáp ứng đợc yêu cầu của dàn bài của một bài văn thuyÕt minh kh«ng?) - Sau khi HS đã nêu dàn bài chi tiết GV treo bảng phụ dàn bài chi tiết về chiếc nón để HS đối chiếu và nhận xÐt, bæ sung dµn bµi cña HS. Học sinh dựa vào dàn ý trên chuẩn bị 5’ sau đó trình bµy phÇn më bµi. VD: ChiÕc nãn tr¾ng ViÖt Nam kh«ng ph¶i chØ dïng để che ma che nắng, mà dờng nh nó còn là 1 phần không thể thiếu đã góp phần làm nên vẻ đẹp duyên d¸ng cho ngêi phô n÷ ViÖt Nam - ChiÕc nãn tr¾ng tõng đi vào ca dao: "Qua đình..." Vì sao chiếc nón trắng lại đợc ngời Việt Nam nói chung, phụ nữ Việt Nam nói riªng yªu quÝ vµ tr©n träng nh vËy? Xin mêi c¸c b¹n cïng t«i t×m hiÓu vÒ lÞch sö, cÊu t¹o vµ c«ng dông cña chiÕc nãn tr¾ng nhÐ ! - Häc sinh lÇn lît chuÈn bÞ vµ tr×nh bµy c¸c phÇn tiÕp theo– GV nhận xét đánh giá. - GV lu ý häc sinh sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt khi viÕt bµi….(Nh©n ho¸ tù thuËt, so s¸nh…). 2. LuyÖn tËp:. §Ò bµi: "ThuyÕt minh vÒ chiÕc nãn" * Phân tích đề: - ThÓ lo¹i: thuyÕt minh. - Yªu cÇu: thuyÕt minh vÒ chiÕc nãn. * Dµn bµi: - Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ chiÕc nãn. - Th©n bµi: + LÞch sö cña chiÕc nãn. + CÊu t¹o cña chiÕc nãn. + Quy tr×nh lµm ra chiÕc nãn. + Gi¸ trÞ kinh tÕ, v¨n ho¸, nghÖ thuËt cña chiÕc nãn. - KÕt bµi: C¶m nghÜ chung vÒ chiÕc nãn trong đời sống hiện tại..

<span class='text_page_counter'>(9)</span> - GV tiÕp tôc yªu cÇu c¸c nhãm kh¸c tr×nh bµy phÇn dàn ý cho các đề bài đã đợc chuẩn bị ở nhà (thuyết minh vÒ c¸i bót; vÒ mét danh lam th¾ng c¶nh…) - c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt. * VÝ dô: Xin chµo c¸c b¹n! Chóng t«i lµ nh÷ng c©y bót Hång Hµ. H«m nay nh©n dÞp chuÈn bÞ bíc vµo năm học mới, cả đại gia đình chúng tô cùng tụ hội về đây để giao lu cùng các bạn học trò đấy! Nh các bạn đã biết họ hàng nhà chúng tôi đông l¾m: nµo lµ bót bi, bót ch×, bót d¹, vµ bót mùc Hång Hà…Tất cả đều là những hành trang không thể thiếu cña mäi ngêi nhÊt lµ c¸c c« cËu häc trß… Cơ thể chúng tôi cấu tạo khá đơn giản……. III. Cñng cè - §Ó bµi v¨n thuyÕt minh cã tÝnh thuyÕt phôc, hÊp dÉn chóng ta cÇn sö dông nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Viết thành bài văn hoàn chỉnh cho các đề bài của nhóm 1,3, 4 chú ý sử dụng biện ph¸p nghÖ thuËt hîp lÝ. - Chuẩn bị bài: “Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh” đọc trớc văn bản: “Cây chuối trong đời sống VN” TiÕt 6. §Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh A. Mục tiêu cần đạt:. - Giúp HS hiểu đợc nội dung vấn đề đặt ra trong văn bản: Nguy cơ đấu tranh hạt nhân đang đợc đe doạ toàn bộ sự sống trên trái đất. Nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại là ngăn chặn nguy cơ đó và đấu tranh cho một thế giới hoà bình. - Thấy đợc nghệ thuật nghị luận của tác giả: Chứng cứ cụ thể, xác thực, cách so sánh rõ rµng, giµu søc thuyÕt phôc, lËp luËn chÆt chÏ. B. ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: Chuẩn bị một số t liệu liên quan đến nội dung bài học. - Học sinh: Đọc văn bản + Tìm hiểu qua phơng tiện thông tin đại chúng một số t liệu liên quan. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: C©u 1: Theo t¸c gi¶, quan niÖm thÈm mÜ vÒ cuéc sèng cña Hå ChÝ Minh lµ g×? A. Phải tạo cho mình một lối sống khác đời, hơn ngời. B. Có hiểu biết cao sâu để đợc ngời đời tôn sùng. C. Đã là con ngời phải có đạo đức hoàn toàn trong sáng. D. Cái đẹp là sự giản dị, tự nhiên, thanh cao. Câu 2: Nêu một số nét cơ bản về để thấy đợc vẻ đẹp trong phong cách của HCM? II. Bµi míi: - Giới thiệu bài:Chiến tranh và hoà bình là những vấn đề đựơc quan tâm hàng đầu của nhân loại. Đặc biệt ngành công nghệ hạt nhân đợc phát triển mạnh đã trở thành hiểm hoạ khủng khiếp nhất đe doạ mọi ngời và tất cả sự sống trên trái đất. Vấn đề cấp bách ấy đã đợc thể hiÖn kh¸ râ trong bµi tham luËn t¹i Héi nghÞ cÊp cao cña nhµ v¨n Macket "§Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh” - C¸c bíc thùc hiÖn: - HS: §äc chó thÝch sgk trang 19 1. T×m hiÓu chung:.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶, t¸c - T¸c gi¶: Ga-bri-en G¸c-xi-a phÈm. M¸c kÐt (1928) lµ nhµ v¨n næi . tiÕng cña C«-l«m-bi-a + ¤ng lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu tiÓu thuyÕt vµ truþªn ng¾n viÕt theo khuynh híng hiÖn thùc huyÒn ¶o. - Giáo viên hớng dẫn cách đọc: Đọc to, rõ. Cần nhấn - Tác phẩm: Đợc trích từ bản m¹nh nh÷ng sè liÖu cô thÓ… tham luËn t¹i Héi nghÞ cÊp cao - Gv đọc mẫu - Gọi HS đọc tiếp - GV nhận xét cách thế giới tại Mê-hi-cô. đọc. (Th¸ng 8/1986) 2. §äc - chó gi¶i - HS: §äc phÇn chó thÝch sgk. a. §äc: Chó ý c¸c chó thÝch 1, 3, 5 ? Theo em văn bản đợc viết theo phơng thức biểu đạt b. Chó gi¶i: nµo? + NghÞ luËn kÕt hîp víi thuyÕt minh vµ biÓu c¶m. ? Nêu hệ thống luận điểm chính của văn bản để từ đó c. Bè côc: t×m ra bè côc cña v¨n b¶n? + Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n lµ mét hiÓm ho¹ khñng khiÕp ®ang ®e do¹ loµi ngêi. + Ch¹y ®ua vò trang lµ v« cïng tèn kÐm. + ChiÕn tranh h¹t nh©n lµ ®i ngîc l¹i lý trÝ cña loµi ngêi vµ tù nhiªn. 3. T×m hiÓu v¨n b¶n + Hãy đấu tranh cho một thế giới hoà bình. GV cã thÓ cho häc sinh xem l¹i mét sè h×nh ¶nh a. Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t hoÆc giíi thiÖu vÒ cuéc tËp trËn chung MÜ – Hµn nh©n: diễn ra ngày 25/7/2010 để dẫn dắt vào bài. - HS: đọc đoạn 1 ? Nh¾c l¹i luËn ®iÓm chÝnh cña ®o¹n v¨n më ®Çu? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch më ®Çu cña t¸c gi¶ - Më ®Çu b»ng 1 c©u hái råi tù tr¶ lêi b»ng 1 thêi ®iÓm hiÖn t¹i rÊt cô thÓ, víi nh÷ng con sè cô thÓ, c¸ch tÝnh toán cụ thể đơn giản. + H«m nay ngµy 8/8/1986. Bằng cách vào đề trực tiếp, + Hơn 50.000đầu đạn hạt nhân… chứng cứ xác thực tác giả đã nêu ? So sánh nào đáng chú ý ở đoạn này? lªn nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n + Thanh g¬m §a-m«- clÐt, bÖnh dÞch h¹ch… Häc sinh t×m hiÓu chó thÝch vÒ thanh g¬m §a-m«- vµ søc huû diÖt v« cïng khñng khiÕp cña vò khÝ h¹t nh©n ®ang clÐt vµ bÖnh dÞch h¹ch ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶? ®e do¹ mäi ngêi vµ sù sèng trªn trái đất. C¸ch lËp luËn Êy cã t¸c dông g×. - GVb×nh: Ngµnh c«ng nghiÖp vµ khoa häc nguyªn tö h¹t nh©n ph¸t triÓn vît bËc nhng nÕu sö dông vµo môc đích chiến tranh và chỉ cần ấn nút thì tất cả thành cái chết và sự huỷ diệt. Trong thời đại hiện nay đó là nguy c¬ lµ th¶m ho¹ tiÒm tµng ghª ghím nhÊt, khñng khiÕp nhÊt. Nhng hä cha d¸m sö dông. NÕu hä d¸m th× kh«ng tr¸nh khái 2 bªn cïng chÕt. ThÕ giíi sÏ chØ cßn là một đống hoang tàn. Phát triển vũ khí hạt nhân là để hï do¹ nhau. Nhng nh vËy cµng lµm cho nh©n lo¹i chÞu nh÷ng hËu qu¶ khñng khiÕp vµ lµm cho thÕ giíi biÕn thµnh kho chøa thÇn chÕt. III. Cñng cè: ? §äc l¹i ®o¹n v¨n ®Çu tiªn vµ nhËn xÐt vÒ c¸ch lËp luËn cña nhµ v¨n? IV. Híng dÉn vÒ nhµ + §äc l¹i v¨n b¶n. TiÕp tôc tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk . Thèng kª c¸c luËn cø trong luËn ®iÓm 2 vµ 3 vÒ nh÷ng hËu qu¶ cña chiÕn tranh h¹t nh©n. + Tiếp tục su tầm những t liệu có liên quan đến bài học..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> TiÕt 7. §Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh A. Mục tiêu cần đạt:. (đã trình bày ở tiết 6). B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ b¶ng phô ghi c¸c luËn cø trong phÇn 2. - Häc sinh: PhiÕu häc tËp chuÈn bÞ c¸c c©u hái theo híng dÉn tiÕt 6. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra: - Nhận xét cách lập luận của tác giả trong đoạn 1? Cách lập luận đó có tác dụng gì? II. Bµi míi: - Giíi thiÖu bµi: ViÖc ch¹y ®ua vò trang kh«ng chØ lµ nguy c¬ lµ th¶m ho¹ tiÒm tµng ghª ghím nhÊt, khñng khiÕp nhÊt mµ cßn tèn kÐm vµ phi lÝ. VËy sù tèn kÐm vµ phi lÝ Êy lµ g×? Bµi h«m nay chóng ta cïng t×m hiÓu. - C¸c bíc thùc hiÖn: - HS đọc đoạn 2 và đoạn 3 b. Ch¹y ®ua vò trang ? Kh¸i qu¸t luËn ®iÓm chung cña toµn bé ®o¹n 2 vµ 3? chuÈn bÞ chiÕn tranh h¹t ? Để làm rõ luận điểm trên tác giả đã đa ra những luận cứ nào nh©n vµ nh÷ng hËu qu¶. + Cuộc chạy đua vũ trang đã làm mất đi khả năng cải tạo đời * Chiến tranh hạt nhân là sèng cho hµng tØ ngêi. v« cïng tèn kÐm. ? Để làm nổi bật vấn đề này, tác giả đã đa ra chứng cứ cụ thể nµo? + Để làm rõ luận cứ này tác giả đã đa ra hàng loạt dẫn chứng víi nh÷ng so s¸nh thËt thuyÕt phôc trong c¸c lÜnh vùc. - Học sinh trên cơ sở đã chuẩn bị ở nhà trình bày lại ý kiến của mình – GV treo bảng phụ để HS theo dõi. T T 1. 2. 3 4 5. Các lĩnh vực đời sống xã hội 100 tỉ USD để giải quyết những vấn đề cÊp b¸ch, cøu trî y tÕ, gi¸o dôc cho 500 triÖu trÎ em nghÌo trªn TG (ch¬ng tr×nh UNICEP n¨m 1981) Kinh phÝ cña ch¬ng tr×nh phßng bÖnh 14 n¨m vµ phßng bÖnh sèt rÐt cho 1 tØ ngêi vµ cøu 14 triÖu trÎ em Ch©u Phi N¨m 1985 (theo tÝnh to¸n cña FAO) 575 triÖu ngêi thiÕu dinh dìng. TiÒn c«ng cô cÇn thiÕt cho c¸c níc nghÌo trong 4 n¨m. Xo¸ n¹n mï ch÷ cho toµn TG. Chi phÝ chuÈn bÞ chiÕn tranh h¹t nh©n GÇn b»ng chi phÝ cho 100 m¸y bay nÐm bom chiÕn lîc B.1 và 7000 tên lửa vợt đại Châu (chứa đầu đạn hạt nh©n) B»ng gi¸ 10 chiÕc tµu s©n bay Ni-mit mang vò khÝ h¹t nh©n của Mĩ dự định sản xuất từ 1986-2000 GÇn bµng kinh phÝ s¶n xu©t 149 tªn löa MX B»ng tiÒn 27 tªn löa MX Bằng tiền đóng 2 tàu ngầm mang vò khÝ h¹t nh©n.. ? Qua bảng thống kê đó em nhận thức nh thế nào về thiệt hại của cuéc ch¹y ®ua vò trang chuÈn bÞ cho chiÕn tranh h¹t nh©n? ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn vµ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt cña t¸c gi¶ ë ®o¹n nµy. - GV: Chia lớp thành 2 nhóm thảo luận 2 câu hỏi trên. Sau đó GV gäi nhãm 1 lªn tr×nh bµy- nhãm 2 nhËn xÐt vµ bæ sung. + Cuéc ch¹y ®ua vò trang chuÈn bÞ cho chiÕn tranh h¹t nh©n đã và đang cớp đi của TG nhiều điều kiện để cải thiện cuộc sống cña con ngêi, nhÊt lµ ë c¸c níc nghÌo. + Lập luận đơn giản mà có sức thuyết phục, tác giả lần lợt đa ra các ví dụ so sánh trên nhiều lĩnh vực khiến ngời đọc ngạc nhiªn, bÊt ngê tríc nh÷ng sù thËt hiÓn nhiªn mµ phi lÝ. - GVb×nh: ViÖc lÆp l¹i c¸c sè liÖu võa diÔn t¶ 1 ch©n lÝ hiÓn nhiªn về sự tốn kém, vừa có sức tố cáo mà không cần lời tố cáo đối với những kẻ phạm nhân bị cả loài ngời lên án. Hơn thế nữa nó đợc kÕt hîp víi 1 giäng ®iÖu tr÷ t×nh thÓ hiÖn b»ng nh÷ng côm tõ: "ChØ. B»ng nghÖ thuËt so s¸nh, cách lập luận đơn giản, có sức thuyết phục tác giả đã nªu lªn 1 sù thËt hiÓn nhiªn mµ phi lÝ: Cuéc ch¹y đua vũ trang đã làm mất đi khả năng để con ngời sống tốt đẹp hơn..

<span class='text_page_counter'>(12)</span> gần bằng", "cũng đủ", "đủ tiền",...vừa thể hiện sự mong muốn khát khao, vừa oán giận căm hờn. Nghĩa là cùng một lúc yêu thơng những con ngời cần đợc chăm sóc cu mang và lên án kẻ tội đồ của thời đại. GV đọc tiếp đoạn văn tiếp theo ? Bªn c¹nh nh÷ng hËu qu¶ ghª ghím cña c¸c cuéc ch¹y ®ua vò trang t¸c gi¶ cßn chØ râ sù phi lý cña chiÕn tranh h¹t nh©n nh thÕ nµo? + ChiÕn tranh h¹t nh©n kh«ng chØ ®i ngîc l¹i lÝ trÝ cña loµi mµ còn ngợc lại với lí trí tự nhiên đó là phản lại sự tiến hoá. ? Tại sao tác giả khẳng định chiến tranh hạt nhân là đi ngợc lại với lí trí của con ngời và của tự nhiên? Điều đó đợc tác giả chứng minh nh thÕ nµo trong v¨n b¶n? (Häc sinh dùa vµ sgk suy nghÜ vµ tr¶ lêi) + Tác giả chứng minh bằng những chứng cứ về khoa học địa chÊt vµ cæ sinh häc vÒ nguån gèc vµ sù tiÕn ho¸ cña sù sèng trªn trái đất. Tất cả cho thấy sự sống ngày nay trên trái đất và con ngời lµ kÕt qu¶ cña 1qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ l©u dµi cña tù nhiªn. NÕu chiÕn tranh h¹t nh©n næ ra nã sÏ ®Èy lïi sù tiÕn ho¸ vÒ ®iÓm xuÊt ph¸t ban ®Çu. ? Em cã suy nghÜ g× tríc lêi c¶nh b¸o cña M¸ckÐt v× nguy c¬ huû diệt sự sống và nền văn minh trên trái đất một khi chiến tranh hạt nh©n næ ra. + NÕu chiÕn tranh h¹t nh©n xÈy ra nã sÏ ®Èy lïi sù tiÕn ho¸ trë vÒ ®iÓm xuÊt ph¸t ban ®Çu, tiªu huû mäi thµnh qu¶ cña qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ sù sèng trong tù nhiªn Gv lÊy vÝ dô minh ho¹ vÒ vô thö h¹t nh©n cña MÜ xuèng NhËt B¶n 1945. ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt lËp luËn cña nhµ v¨n? ? Sau khi chỉ ra hiểm hoạ của chiến tranh hạt nhân đối với loài ngời và sự sống trên trái đất tác giả đã đặt ra nhiệm vụ gì đối với nh©n lo¹i? + Tác giả hớng mọi ngời tới 1 thái độ tích cực là đấu tranh ng¨n chÆn chiÕn tranh h¹t nh©n cho 1 TG hoµ b×nh. ? Để kết thúc lời kêu gọi của mình Máckét đa ra đề nghị gì? Sáng kiến lập ra ngân hàng trí nhớ để lu giữ tai hoạ hạt nhân của tác gi¶ cã ý nghÜa g×? + Đề nghị lập 1 nhà băng lu giữ trí nhớ tồn tại đợc cả sau thảm hoạ hạt nhân để nhân loại các thời đại sau biết đến cuộc sống của chúng ta đã từng tồn tại trên trái đất và không quên những kẻ đã vì những lợi ích ti tiện mà đẩy nhân loại vào hoạ diệt vong. ? Qua các phơng tiện thông tin đại chúng em biết thế giới hiện nay đã làm những cách nào để hạn chế chạy đua chiến tranh hạt nhân?(Học sinh thảo luận theo nhóm – GV gọi đại diện trình bµy ý kiÕn) ? Liên hệ bản thân em đã làm gì để ngăn chặn chiến tranh? (Học sinh hoạt động độc lập) ?§iÓm l¹i nh÷ng nÐt chÝnh trong v¨n b¶n?. * ChiÕn tranh h¹t nh©n lµ cùc k× phi lÝ bëi nã ®i ngîc l¹i lÝ trÝ cña con ngêi vµ cña tù nhiªn.. NghÖ thuËt lËp luËn s¾c bÐn, th«ng minh; lèi biÖn luËn t¬ng ph¶n…T¸c gi¶ kh«ng chØ lªn ¸n sù phi lý cña chiÕn tranh mµ cßn nghiªm kh¾c c¶nh b¸o hiÓm ho¹ cña chiÕn tranh h¹t nh©n… c. Lời kêu gọi “Hãy đấu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh”.  §Êu tranh cho hoµ b×nh, ng¨n chÆn vµ xo¸ bá nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n lµ nhiÖm vô cÊp b¸ch cña toµn thÓ nh©n lo¹i. 3. tæng kÕt - luyÖn tËp:. 1. Tæng kÕt: LËp luËn chÆt chÏ, chøng cø phong phó, xác thực. Tác giả đã nêu - HS: §äc ghi nhí sgk - 21 lªn th¶m ho¹ h¹t nh©n, sù tèn kÐm vµ phi lý cña viÖc ?Phát biểu cảm nghĩ của em sau khi học xong văn bản "Đấu chạy đua vũ trang đồng tranh cho hoµ b×nh" cña nhµ v¨n M¸ckÐt? thêi kªu gäi toµn nh©n lo¹i - HS: ViÕt ra giÊy nh¸p hãy đấu tranh, ngăn chặn ? Thông qua văn bản tác giả đã đề cập đến những vấn đề gì?.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> - GV: Gọi 1-2 HS đọc. vµ xo¸ bá nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n. 2. LuyÖn tËp. III. Cñng cè: ? Nêu lại một số dẫn chứng mà nhà văn Mácket đã đa ra trong văn bản để thấy đợc sự tốn kÐm vµ phi lÝ cña chiÕn tranh h¹t nh©n? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + §äc l¹i v¨n b¶n. Thèng kª l¹i hÖ thèng c¸c luËn ®iÓm luËn cø trong bµi. + Soạn bài " Tuyên bố TG về sự sống còn, quyền đợc bảo vệ và phát triển của trẻ em”. - Đọc kĩ văn bản để tìm hiểu nội dung, nghệ thuật. - T×m hiÓu vÒ luËt b¶o vÖ ch¨m sãc trÎ em cña VN. - Xem chó thÝch vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái chó ý c©u 2,3,4.. tiÕt 8 c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i A. Mục tiêu cần đạt:. - Giúp học sinh nắm đợc nội dung phơng châm quan hê, cách thức, lịch sự. - BiÕt vËn dông nh÷ng ph¬ng ch©m nµy trong giao tiÕp x· héi.. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: B¶ng phô tæng hîp c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i. - Häc sinh: §äc- t×m hiÓu vÝ dô sgk. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra: - Nªu kh¸i niÖm ph¬ng ch©m vÒ lîng vµ ph¬ng ch©m vÒ chÊt? cho vÝ dô? - Ch÷a bµi tËp 5. II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * Các hoạt động: 1. T×m hiÓu bµi: §äc vÝ dô trong sgk vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái. ? Thành ngữ “Ông nói gà bà nói vịt” để chỉ tình huống a- Phơng châm quan hệ: a, XÐt vÝ dô: héi tho¹i nh thÕ nµo? + Đó là tình huống hội thoại mà mỗi ngời nói về 1 đề Thành ngữ "Ông nói gà, bà nói vÞt" tµi kh¸c nhau. ? §iÒu g× sÏ xÈy ra nÕu xuÊt hiÖn nh÷ng t×nh huèng nh Mỗi ngời nói 1 đằng không vËy? khíp nhau, kh«ng hiÓu nhau. + Ngêi nãi vµ ngêi nghe kh«ng hiÓu nhau. Häc sinh cho vÝ dô vÒ mét sè t×nh huèng t¬ng tù? ? Qua đây em rút ra đợc bài học gì trong giao tiếp? + Khi giao tiếp cần nói đúng đề tài trong giao tiếp, b, KÕt luËn: Khi giao tiÕp cÇn nãi tránh nói lạc đề. đúng vào đề tài giao tiếp tránh nói - HS §äc ghi nhí 1 sgk-21 lạc đề (Phơng châm quan hệ). - HS §äc 2 thµnh ng÷ sgk ? Hai thành ngữ này dùng để chỉ những cách nói nh thế nµo? + TN1: ChØ c¸ch nãi rêm rµ, dµi dßng. + TN2: ChØ c¸ch nãi Êp óng, kh«ng rµnh m¹ch, kh«ng tho¸t ý. ?Những cách nói đó ảnh hởng nh thế nào đến giao tiếp? + Lµm cho ngêi nghe khã tiÕp nhËn, hoÆc tiÕp nhËn không đúng nội dung đựơc truyền đạt. +Ngêi nghe bÞ øc chÕ, kh«ng thiÖn c¶m víi ngêi nãi ? Có thể hiểu câu "Tôi đồng ý...ông ấy" theo mấy cách?. b- Ph¬ng ch©m c¸ch thøc: * XÐt vÝ dô: VD1: - TN1: Nãi dµi dßng, kh«ng rµnh m¹ch. - TN2: Nãi Êp óng, kh«ng tho¸t ý, kh«ng rµnh m¹ch.. VD2: Tôi đồng ý với những nhận định về truyện ngắn của ông ấy..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> ? Để ngời nghe hiểu đúng cần phải nói nh thế nào?. + §©y lµ c¸ch nãi m¬ hå. + Cã thÓ hiÓu theo 2 c¸ch. C1: Tôi đồng ý với nhận định của «ng Êy vÒ truyÖn ng¾n. C2: Tôi đồng ý với nhận định (của ngêi kh¸c) vÒ truyÖn ng¾n cña «ng Êy. * KÕt luËn: Khi giao tiÕp cÇn chó ý nãi ng¾n gän, rµnh m¹ch, tr¸nh nãi m¬ hå (ph¬ng ch©m c¸ch thøc) c- Ph¬ng ch©m lÞch sù: * XÐt vÝ dô: "Ngêi ¨n xin". ? Qua hai vÝ dô trªn em nhËn thÊy trong giao tiÕp cÇn ph¶i tu©n thñ ®iÒu g×? - HS đọc ghi nhớ 2- sgk. GV đọc văn bản :" Ngời ăn xin" ? T¹i sao trong c©u chuyÖn «ng l·o ¨n xin vµ c¶ cËu bÐ trong truyện đều cảm thấy nh mình đã nhận đợc từ ngời kia cái gì đó? + Tuy cả 2 đều không có của cải, tiền bạc nhng cả 2 đều cảm nhận đợc tình cảm của ngời kia đã dành cho mình đặc biệt là tình cảm của cậu bé đối với ông lão ăn xin. CËu kh«ng tá ra khinh miÖt, xa l¸nh mµ vÉn cã th¸i độ và lời nói hết sức chân thành, thể hiện sự tôn trọng và quan tâm đến ngời khác. ? Em cã thÓ rót ra bµi häc g× trong truyÖn nµy? + Trong giao tiếp phải tôn trọng ngời đối thoại dù họ * Kết luận: Khi giao tiếp cần tế có ở bất cứ hoàn cảnh nào, địa vị xã hội nào. nhÞ, lÞch sù, t«n träng ngêi kh¸c ? Em h·y t×m 1 sè c©u ca dao, tôc ng÷ cã néi dung liªn (ph¬ng ch©m lÞch sù) quan đến phơng châm hội thoại này? (Gv chia líp thµnh hai nhãm vµ yªu cÇu cho thi ®ua 3. LuyÖn tËp: *BT1: giữa hai đội) - Trong giao tiÕp nªn lÞch sù, nh· *BT1: nhÆn. - Yªu cÇu: §äc c¸c c©u ca dao vµ cho biÕt: ? Qua những câu TN, ca dao đó ông cha ta khuyên dạy *BT2: PhÐp tu tõ nãi gi¶m, nãi chóng ta ®iÒu g×? tr¸nh. - Học sinh hoạt động độc lập. VD: Thay v× chª bai ngêi xÊu ngêi *BT2: ta thêng nãi : ChÞ Êy tuy kh«ng - HS: Đọc yêu cầu đề bài. ? Phép tu từ vựng nào có liên quan trực tiếp tới phơng đẹp nhng cũng có duyên. *BT3: ch©m lÞch sù? Em h·y cho mét vÝ dô minh ho¹? - Nãi m¸t, nãi hít, nãi mãc, nãi *BT3: leo, nãi ra ®Çu ra ®u«i. - yªu cÇu: Chän tõ ng÷ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng. - Phơng pháp: Học sinh hoạt động theo cặp. III. Cñng cè: ? Nªu c¸ch hiÓu cña em vÒ ph¬ng ch©m quan hÖ, c¸ch thøc, lÞch sù IV. Híng dÉn vÒnhµ. - Làm bài tập 4,5 (dựa vào phần lí thuyết để làm bài). - Häc thuéc c¸c ghi nhí sgk – su tÇm mét sè mÈu chuyÖn hoÆc mét sè c©u tôc ng÷ ca dao, câu thơ …có liên quan đến các phơng châm hội thoại đã học. - §äc tríc bµi "C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i" tiÕp theo..

<span class='text_page_counter'>(15)</span> tiÕt 9 sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh A. Mục tiêu cần đạt:. - Cñng cè kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh. - Giúp hs hiểu đợc văn bản thuyết minh ngoài việc sử dụng các biện pháp nghệ thuật còn sử dụng yếu tố miêu tả để bài văn thêm sinh động. - RÌn kÜ n¨ng sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c yÕu tè mt¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: B¶ng phô: ghi c¸c c©u v¨n miªu t¶ sö dông trong v¨n b¶n mÉu. - Häc sinh: §äc kÜ v¨n b¶n mÉu, tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Đọc lại bài văn đã viết hoàn chỉnh ở nhà (Tiết 5) II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: HS đọc văn bản : “Cây chuối trong đời sống Việt Nam”. ? Bài văn thuộc kiểu văn bản nào? Nhan đề văn bản có ý nghÜa nh thÕ nµo?. - Nhan đề nhấn mạnh vai trò của cây chuối trong đời sèng ngêi VN. ? Tác giả đã thuyết minh về cây chuối trên những phơng diÖn nµo? - đặc điểm, chủng loại, công dụng… ? ChØ ra nh÷ng c©u v¨n miªu t¶ vÒ c©y chuèi vµ cho biết tác dụng của yếu tố miêu tả đó? (Học sinh trao đổi theo nhóm bàn sau đó gv yêu cầu trình bày kết quả - GV treo bảng phụ đối chiếu kết qu¶) - Tác dụng của yếu tố miêu tả: Giúp cho ngời đọc hình dung rõ về đặc điểm, công dụng của cây, quả và các món ăn từ chuối và gây ấn tợng khi đọc ? Tõ vÝ dô trªn em em rót ra bµi häc g× vÒ viÖc sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh?. *BT1: ? NÕu cÇn bæ xung mét sè chi tiÕt cho bµi v¨n thªm sinh động thì em sẽ bổ xung những chi tiết nào? (Học sinh hoạt động độc lập – Gv yêu cầu học sinh chuẩn bị và đọc trớc lớp – Gv nhận xét đánh giá) + Cần phải giới thiệu thêm về đặc điểm công dụng tõng bé phËn cña c©y chuèi : th©n, l¸ chuèi t¬i(kh«), nân chuèi, b¾p chuèi. 1. T×m hiÓu bµi:. T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. *XÐt VD Văn bản: Cây chuối trong đời sống VN - Thuyết minh về đặc điểm, vai trò cña c©y chuèi trong ®sèng cña ngêi VN. - ThuyÕt minh: + §i kh¾p nói rõng… +C©y chuèi lµ thøc ¨n… + Qu¶ chuèi lµ mãn ¨n…. - Nh÷ng c©u v¨n miªu t¶ : + §i kh¾p VN ...nói rõng + Nh÷ng c©y chuèi th©n mÒm… + Chuèi trøng cuèc... * KÕt luËn - §Ó bµi v¨n thuyÕt minh cô thÓ, sinh động, hấp dẫn ta cần kết hợp, sö dông ytè mt¶, - ytố mtả có tác dụng làm cho đối tợng thuyết minh đợc nổi bật, gây ấn tợng cho ngời đọc. II. LuyÖn tËp *BT1: §Þnh híng: - Th©n: h×nh trô trßn nh½n bãng, thon dÇn vÒ phÝa ngän… - Lá tơi: phiến lá rộng, màu xanh thờng dùng để gói bánh, gói giò trong ngµy tÕt… - L¸ chuèi kh« mµu n©u nh mµu ¸o cña c¸c bµ c¸c mÑ… - PhÝa trong lµ nân chuèi cuén trßn e Êp nh bøc th t×nh….

<span class='text_page_counter'>(16)</span> - B¾p chuèi nh d¸ng h×nh chó chuét cèng khæng lå. Dïng b¾p chuèi lµm mãn ném gi¶n dÞ mµ ngon… *BT2: Học sinh đọc văn bản”Múa lân” và trả lời các câu hỏi: ? Văn bản trên thuyết minh về đối tợng nào? ? Tìm các câu văn miêu tả đợc sử dụng trong từng đoạn v¨n? Vµ chØ râ vai trß cña mçi yÕu tè? (Học sinh hoạt động độc lập). *BT2 : §Þnh híng: Yếu tố miêu tả: Lân đợc trang trí c«ng phu …….. III. Cñng cè:. ? Nªu vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc ghi nhí + Làm BT3: Đọc kĩ để xác định câu miêu tả + Chuẩn bị: Cho đề bài “ Con trâu ở làng quê VN” – Dựa vào gợi ý trong SGK thực hiÖn c¸c bíc sau: - Tìm hiểu đề, tìm ý. - LËp dµn ý - Dù kiÕn mét sè yÕu tè miªu t¶ sÏ sö dông trong bµi viÕt.. tiÕt 10 luyÖn tËp sö dông yÕn tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh A. Mục tiêu cần đạt:. -TiÕp tôc «n tËp vµ cñng cè vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh: cã n©ng cao th«ng qua viÖc kÕt hîp víi miªu t¶. - RÌn kÜ n¨ng tæng hîp vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh vµ kÜ n¨ng sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn : Mét sè ®o¹n v¨n lµm mÉu cho häc sinh. - Học sinh: Tìm ý và lập dàn ý cho đề bài theo hớng dẫn tiết 9.. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Nªu vµi trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh? Ch÷a bµi tËp sè 3? II. Bµi míi: Néi dung luyÖn tËp:. * §Ò bµi Con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam 1/ Tìm hiểu đề -ThÓ lo¹i: ThuyÕt minh. - Néi dung: VÞ trÝ, vai trß cña con tr©u trong đời sống của ngời dân Việt Nam. 2/ LËp dµn ý *MB: Giíi thiÖu chung vÒ con tr©u vµ vai trò của nó trong đời sống ngời VN *TB: - Nguån gèc.. - §Æc ®iÓm h×nh thøc: -Vai trß: + Con tr©u lµ tµi s¶n lín nhÊt… + Lµ søc kÐo chñ yÕu… ? §äc tham kh¶o v¨n b¶n thuyÕt minh khoa häc trong + Con tr©u trong c¸c lÔ héi truyÒn sgk vµ cho biÕt ta cã thÓ sö dông nh÷ng ý nµo cho bµi thèng. (Líp phã häc tËp b¸o c¸o viÖc chuÈn bÞ bµi lµm cña líp. Gi¸o viªn kiÓm tra mçi tæ 2-3 häc sinh vµ nhËn xÐt c¸ch lµm cña tõng em). Học sinh đọc lại đề bài sgk và trả lời câu hỏi để thực hiện các bớc tìm hiểu đề: ? §Ò bµi thuéc thÓ lo¹i nµo? ? Nội dung đề bài yêu cầu thuyết minh về đối tợng nµo? ? Theo em với đề bài này chúng ta cần phải nêu đợc nh÷ng ý g×. (Häc sinh tr×nh bµy l¹i dµn ý cña m×nh – Gv nhËn xÐt vµ bæ xung).

<span class='text_page_counter'>(17)</span> viÕt cña m×nh? + ThÞt tr©u,da tr©u ..cung cÊp thùc phẩm và vật liệu chế biến đồ mỹ (Học sinh đọc và nêu ý kiến) ? Tõ nh÷ng gîi ý trªn em h·y viÕt mét ®o¹n v¨n nghÖ… thuyÕt minh cã sö dông yÕu tè miªu t¶? + Con tr©u g¾n víi tuæi th¬.. (học sinh hoạt động độc lập – GV chia lớp thành 6 *KB: Khẳng định lại giá trị của của nhóm và yêu cầu mỗi nhóm viết một ý sau đó gọi con trâu…đồng thời khẳng định tình đại diện học sinh trình bày . Gv nhận xét và đọc một cảm của nông dân VN từ xa đến nay số đoạn văn làm mẫu để học sinh tham khảo) víi con tr©u. * Củng cố: - HS đọc tham khảo văn bản "Dừa sáp" * VÒ nhµ: viÕt hoµn chØnh v¨n b¶n "Con tr©u ë lµng quª VN" cã sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ yÕu tè miªu t¶. - HS tham khảo các đề sgk trang - 42 và chuẩn bị ôn tập giờ sau kiểm tra 2 tiết. TiÕt 11 Tuyªn Bè ThÕ giíi VÒ Sù Sèng Cßn QuyÒn §îc B¶o VÖ Vµ Ph¸t TriÓn Cña TrÎ Em A. Mục tiêu cần đạt:. - Thấy đợc phần nào thực trạng cuộc sống của trẻ em trên thế giới hiện nay, tầm quan trọng của vấn đề bảo vệ, chăm sóc trẻ em. - Hiểu đợc sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng quốc tế đối với vấn đề bảo vệ chăm sóc trÎ em. B. ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: Một số t liệu về vấn đề chăm sóc và bảo vệ trẻ em ở VN. - Häc sinh: §äc v¨n b¶n vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk.. C. Bµi míi:. I/ KiÓm tra bµi cò: ? Ph©n tÝch nh÷ng thiÖt h¹i cña cuéc ch¹y ®ua vò trang chuÈn bÞ cho chiÕn tranh h¹t nh©n? II/ Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Bảo vệ quyền lợi và chăm lo đến sự phát triển của trẻ em là một trong những vấn đến quan trọng và cấp bách ở mỗi quốc qia. Tuy nhiên vấn đề đó trên thế giới hiện nay đang gặp những thách thức lớn ảnh hởng đến tơng lai phát triển của trẻ em. Một phần văn bản “Tuyên bố thế giới về sự sống còn…” thông qua tại hội nghị Liên hiệp quốc đã nói cụ thể vấn đề đó… * C¸c bíc thùc hiÖn: ? Dùa vµo phÇn chó thÝch trong sgk h·y nªu mét sè 1. T×m hiÓu chung hiểu biết của em về hoàn cảnh ra đời của văn bản? V¨n b¶n trÝch tõ b¶n tuyªn bè cña GV hớng dẫn đọc và đọc mẫu- gọi hs đọc tiếp và Hội nghị cấp cao TG về quyền trẻ em ngµy 30/9/1990 t¹i Mªhic« nhËn xÐt 2 . §äc - chó gi¶i HS đọc thầm các chú giải sgk ? V¨n b¶n nµy thuéc lo¹i v¨n b¶n nµo? Ph¬ng thøc * §äc: biểu đạt chính là gì? + Kiểu văn bản nhật dụng, phơng thức biểu đạt * Chú giải: chÝnh lµ nghÞ luËn. ? Theo em v¨n b¶n chia lµm mÊy phÇn. Nªu néi dung chÝnh cña tõng phÇn. * Bè côc: + Chia lµm 3 phÇn: * P1 : Sù th¸ch thøc : Nªu lªn nh÷ng thùc tÕ, nh÷ng con sè vÒ c/s khæ cùc trªn nhiÒu mÆt, vÒ t×nh tr¹ng bÞ r¬i vµo hiÓm ho¹ cña nhiÒu trÎ em trªn TG hiÖn nay * P2 : Cơ hội : Khẳng định những điều kiện thuận lợi cơ bản để cộng đồng quốc tế có thể đẩy mạnh việc ch¨m sãc b¶o vÖ trÎ em. * P3 : Nhiệm vụ: Xác định những nhiệm vụ cụ thể mà từng quốc gia và cả cộng đồng quốc tế cần phải làm v× sù sèng cßn vµ ph¸t triÓn cña trÎ em. I. T×m hiÓu v¨n b¶n: a/ PhÇn më ®Çu: - HS đọc mục 1,2 sgk trang 31-32 ? Trong phần mở đầu văn bản tác giả đã đề cập đến những vấn đề gì?.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> - Nêu vấn đề, giới thiệu mục đích lý do của bản tuyên bè. - Nêu nhận thức của cộng đồng Quốc tế về tầm quan trọng của vấn đề chăm sóc và bảo vệ trẻ em. - Khẳng định quyền đợc sống và phát triển của trẻ em. ? Em có nhận xét gì về cách nêu vấn đề của bài viết?. ? Học sinh đọc lại phần thứ hai của văn bản và cho biết nội dung của đoạn văn đã đề cập đến những vấn đề gì? ? Häc sinh dùa vµo chó thÝch sgk gi¶i nghÜa c¸c tõ hiểm hoạ và “chế độ Apacthai”? – Gv giải thích thªm. ? Bản tuyên bố đã nêu lên những thách thức nào? Trẻ em trên thế gíới hiện nay đã và đang phải chịu những nçi bÊt h¹nh nµo? Häc sinh ph¸t hiÖn trong sgk vµ tr×nh bµy. ? Bªn c¹nh nh÷ng bÊt h¹nh nãi trªn em thÊy trÎ em trªn thÕ giíi nãi chung vµ VNvµ khu vùc §«ng Nam ¸ nãi riªng cßn gÆp ph¶i nh÷ng bÊt h¹nh nµo kh¸c? Học sinh thảo luận theo nhóm và cử đại diện trình bµy. (GV liªn hÖ vÒ n¹n bu«n b¸n trÎ em, trÎ em m¾c HIV, trÎ em sím ph¹m téi…ë VN hiÖn nay) ? Vì sao bản tuyên bố lại cho đó là những thách thức đối với các nhà chính trị? ? Từ đó em thấy đợc tổ chức LHQ đã có thái độ nh thế nào đối với trẻ em trên thế giới?. - Cách nêu vấn đề gọn, rõ. Bản tuyên bố đã thể hiện rõ cách nhìn đúng đắn của cộng đồng quốc tế về vấn đề chăm sóc vµ b¶o vÖ trÎ em hiÖn nay. §ång thêi khẳng định trẻ em có quyền đợc bảo vệ vµ ph¸t triÓn. b/ Néi dung cña b¶n tuyªn bè. * Nh÷ng th¸ch thøc: - TrÎ em trªn thÕ giíi hiÖn nay cßn ph¶i chÞu nh÷ng bÊt h¹nh: + N¹n nh©n cña chiÕn tranh, b¹o lùc, ph©n biÖt chñng téc.. + Chịu thảm hoạ đói nghèo, dịch bệnh… suy dinh dìng, bÖnh tËt…. → §a ra nh÷ng sè liÖu cô thÓ, b¶n tuyên bố đã nêu lên khá đầy đủ cuộc sèng, nh÷ng hiÓm ho¹ cña trÎ em trªn thế giới hiện nay. Đồng thời xác định rõ đó là những thách thức lớn nhất đối với c¸c nhµ chÝnh trÞ.. III/ Cñng cè: ?§äc l¹i v¨n b¶n vµ nhËn xÐt vÒ bè côc cña v¨n b¶n? IV/ Híng dÉn vÒ nhµ: - Tiếp tục đọc và trả lời các câu hỏi trong sgk để tìm hiểu những cơ hội và nhiệm vụ cộng đồng quốc tế …và ở VN về vấn đề chăm sóc bảo vệ trẻ em. - Su tầm một số t liệu có liên quan đến bài học. TiÕt 12 Tuyªn Bè ThÕ giíi VÒ Sù Sèng Cßn QuyÒn §îc B¶o VÖ Vµ Ph¸t TriÓn Cña TrÎ Em A. Mục tiêu cần đạt:. (đã trình bày ở tiết 11) B. ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: T liệu liên quan đến bài học - Häc sinh: PhiÕu häc tËp. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Văn bản “Tuyên bố thế giới …” đã đề cập đến vấn đề gì? Nêu khái quát nội dung của v¨n b¶n? ? Trong phần “Những thách thức” bản tuyên bố đã nêu lên thực tế cuộc sống của trẻ em hiện nay nh thế nào? Nhận thức tình cảm của em sau khi đọc xong phần đó? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Bên cạnh những khó khăn, trong bối cảnh hiện nay vấn đề bảo vệ chăm sóc trẻ em trên thÕ giíi ®ang cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi song cÇn cã sù nç lùc cña mçi quèc gia vµ c¶ céng đồng quốc tế phối hợp hành động. Phần còn lại của bản tuyên bố đã đề cập đến vấn đề đó. *C¸c bíc thùc hiÖn: - HS: Đọc lại các điều 8 và 9 và cho biết bản tuyên bố đã 1. Tìm hiểu văn bản.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> nêu những điều kiện thuận lợi nào cho vấn đề chăm sóc vµ b¶o vÖ trÎ em?(Häc sinh ph¸t hiÖn trong sgk) ? Những cơ hội đó xuất hiện ở VN ta nh thế nào để nớc ta cã thÓ tham gia tÝch cùc vµo viÖc thùc hiÖn c«ng íc quèc tÕ vÒ quyÒn trÎ em? (Häc sinh th¶o luËn theo nhãm gv cung cÊp thªm mét sè t liÖu, VN tham gia c«ng íc quèc tế đồng thời gợi dẫn một số chính sách về y tế giáo dục, vui ch¬i gi¶i trÝ…) + Sự quan tâm của Đảng và nhà nớc về vấn đề trẻ em đợc thực hiện trong một số chính sách, việc làm, trong vấn đề gi¸o dôc (trêng cho trÎ em c©m ®iÕc, bÖnh viÖn nhi, hÖ thèng c¸c trêng mÇm non, c¸c c«ng viªn nhµ h¸t, nhµ xuÊt b¶n dµnh cho trÎ em….) GV đọc tiếp phần còn lại của văn bản: ? PhÇn cßn l¹i cña v¨n b¶n cã mèi liªn hÖ nh thÕ nµo víi hai phÇn trªn? - Trên cơ sở những khó khăn và thuận lợi bản tuyên bố đã đa ra một số nhiệm vụ và giải pháp để thực hiện. ?ở phần này bản tuyên bố đã nêu lên khá nhiều nhiệm vụ mà từng quốc gia và cả cộng đồng quốc tế cần phải nỗ lực phối hợp hành động. Hãy phân tích tính toàn diện của ND phÇn nµy? NhËn xÐt giäng ®iÖu, lêi v¨n? + Tăng cờng sức khỏe và chế độ dinh dỡng của trẻ em gi¶m tØ lÖ tö vong ë trÎ s¬ sinh. + Chăm sóc nhiều đến trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt. + Tăng cờng vai trò của phụ nữ, đảm bảo quyền bình đẳng nam, nữ. + §¶m b¶o an toµn cho phô n÷ khi mang thai vµ sinh đẻ, thực hiện kế hoạch hóa gia đình để trẻ em lớn khôn và ph¸t triÓn. + T¹o cho trÎ 1 m«i trêng sèng, 1 x· héi tù do khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động xã hội. + Kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ë tÊt c¶ c¸c níc. - GV b×nh: V× sù sèng cßn, ph¸t triÓn cña trÎ em, v× t¬ng lai cña toµn nh©n lo¹i, nhiÖm vô cña chóng ta cßn rÊt nÆng nÒ. Lµ mét v¨n b¶n nghÞ luËn, toµn bé phÇn nhiÖm vô lµ sù ứng chiếu, rà soát so với mục tiêu (phần 1). chúng ta đã chặn đứng đợc nguy cơ (phần 2) đến mức độ nào? Sự liên kÕt tù nã t¹o ra mèi liªn hÖ kÕt dÝnh cho c¶ bµi v¨n. Ví dụ: Vấn đề suy dinh dỡng ở trẻ em nêu lên trong đề mục 6 (phần 2) đợc xem nh nhiệm vụ hàng đầu ở đề mục 10 (phÇn 3) : "T¨ng cêng søc .... chóng ta" ? Qua b¶n tuyªn bè em cã nhËn thøc nh thÕ nµo vÒ tÇm quan trọng của vấn đề chăm sóc bảo vệ trẻ em? ? §îc sèng trong sù quan t©m, ch¨m sãc cña toµn x· héi em thÊy m×nh ph¶i lµm g×? (Häc sinh tù liªn hÖ vµ tr×nh bµy ý kiÕn) ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n? Qua v¨n b¶n em nhận thức đợc điều gì?. * Sù th¸ch thøc: * Nh÷ng c¬ héi: - Sù kiªn kÕt gi÷a c¸c quèc gia vµ sù ra đời của công ớc quốc tế về quyền trÎ em. - Sù hîp t¸c quèc tÕ t¹o ra bÇu kh«ng khÝ chÝnh trÞ th©n thiÖn….. c/ NhiÖm vô: B»ng lêi v¨n døt kho¸t, m¹ch lạc, rõ ràng. Bản tuyên bố đã xác định nhiÖm vô cÊp b¸ch vµ mang tÝnh toµn diện để cộng đồng quốc tế xác định râ nhiÖm vô b¶o vÖ ch¨m sãc trÎ em lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô hµng đâu quyết định đến tơng lai của mỗi quèc gia. 2. Tæng kÕt-luyÖn tËp: * Tæng kÕt: - Bè côc v¨n b¶n gän râ, s¾p xÕp luËn ®iÓm cã hÖ thèng. - Bảo vệ quyền lợi, chăm lo đến sự ph¸t triÓn cña trÎ em lµ 1 trong nh÷ng vấn đề quan trọng, cấp bách có ý nghÜa toµn cÇu v× t¬ng lai cña toµn nh©n lo¹i. * LuyÖn tËp. ?Ph¸t biÓu ý kiÐn vÒ sù quan t©m, ch¨m sãc cña chÝnh quyền địa phơng. Các tổ chức xã hội nơi em ở hiện nay đối với trẻ em? (Häc sinh tù liªn hÖ vµ tr×nh bµy ý kiÕn) III. Cñng cè:. ? Văn bản “Tuyên bố thế giới…” tại sao đợc coi là một văn bản nhật dụng?.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Đọc lại văn bản – Su tầm thêm một số t liệu về vấn đề trẻ em hiện nay ở đất nớc ta. + So¹n bµi " ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng" + §äc kÜ v¨n b¶n vµ chó thÝch sgk – Tãm t¾t l¹i v¨n b¶n. + So¹n kÜ c¸c c©u hái 2,3,4.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> TiÕt 13 C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i. A. Môc tiªu bµi häc:. Giúp học sinh nắm đợc mối quan hệ chặt chẽ giữa các phơng châm hội thoại và tình huèng giao tiÕp. - Hiểu đợc phơng châm hội thoại không phải là những quy định bắt buộc trong mọi tình huống giao tiếp, vì những lý do khác nhau các phơng châm hội thoại không đợc tuân thủ. B. ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: Chuẩn bị một số mẩu chuyện vui có liên quan đến kiến thức trong bài học. - Học sinh: Ôn lại 5 phơng châm hội thoại đã học + phiếu học tập. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Chữa bài tập 2 và cho biết nội dung bài tập em vừa làm có liên quan đến phơng châm héi tho¹i nµo? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: Học sinh đọc mẩu chuyện “chào hỏi” trong sgk và cho biết 1. Tìm hiểu bài: cuộc thoại diễn ra trong hoàn cảnh nào?đối tợng là ai? Nhằm a/ Quan hệ giữa phơng mục đích gì? ch©m héi tho¹i vµ t×nh ? Lêi chµo cña chµng rÓ cã tu©n thñ ph¬ng ch©m lÞch sù hay huèng giao tiÕp. * VÝ dô: kh«ng? V¨n b¶n: “Chµo hái” - có vì thể hiện sự quan tâm đến ngời khác ? Trong hoµn c¶nh giao tiÕp cô thÓ nµy th× lêi chµo cña chµng rể đã vi phạm phơng châm hội thoại nào? Vì sao? - Vi phạm phơng châm lịch sự bởi không nắm đợc tình huống giao tiếp vì: Một lời chào mà bắt ngời đợc hỏi phải trèo từ trên cao xuèng… * Ghi nhớ: Vận dụng các ph? Từ câu chuyện em rút ra đợc bài học gì trong giao tiếp? ¬ng ch©m héi tho¹i cÇn phï ? Em h·y kÓ l¹i mét sè t×nh huèng giao tiÕp t¬ng tù? hîp víi t×nh huèng giao tiÕp. Học sinh thảo luận theo nhóm tổ: Xem lại các ví dụ đã phân tich ở các tiết học trớc và cho biết tình huống nào đợc tuân thủ đúng phơng châm hội thoại? tình huống nào không tuân thủ đúng? ? Đọc đoạn đối thoại sgk – trang 37 và cho biết: Câu trả lời của Ba có đáp ứng nhu cầu thông tin mà An mong nuốn không? - Không đáp ứng vì ngời nói vi phạm phơng châm về lợng. Song để tuân thủ phơng châm về chất ngời nói đã trả lời chung chung… ? Trong t×nh huèng b¸c sÜ nãi vÒ chøng bÖnh nan y cña mét bệnh nhân nào đó thì phơng châm hội thoại nào đã không đợc tu©n thñ? - Vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ chÊt v× dïng c¸ch nãi gi¶m, nãi tr¸nh để tránh gây xốc cho bệnh nhân. ? Chuyển bài tập 4 thành đoạn đối thoại sau: A: Anh đợc con cái cho nhiều tiền bạc. Thật sớng quá! B: TiÒn b¹c chØ lµ tiÒn b¹c. ? C©u nãi cña B cã ph¶i vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ lîng hay không? Vì sao?( Học sinh thảo luận theo nhóm bàn và cử đại diÖn tr×nh bµy ý kiÕn) - NÕu xÐt vÒ nghÜa têng minh th× c©u nãi cña B vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ lîng (nãi kh«ng cã néi dung). Nhng xÐt vÒ hµm ý th× câu nói vẫn đảm bảo phơng châm về lợng(tiền bạc chỉ là phơng. b/ Nh÷ng trêng hîp kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i: * VÝ dô 1: - Tình huống giao tiếp đã vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ lîng do ngêi nãi vông vÒ thiÕu hiÓu biÕt. * VÝ dô 2: - Vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ chất vì ngời nói muốn đảm b¶o mét yªu cÇu quan träng h¬n.. * VÝ dô 3: - T×nh huèng giao tiÕp ph¶i đợc hiểu theo nghĩa hàm ý. * Ghi nhí: Mét sè trêng hợp không tuân thủ đúng ph-.

<span class='text_page_counter'>(22)</span> tiện không phải là mục đích cuối cùng của con ngời) ? Qua các tình huống giao tiếp trên đây em có thể xác định một số nguyên nhân dẫn đến việc ngời nói không tuân thủ đúng phơng châm hội thoại? GV kÓ mét sè c©u chuyÖn vui vÒ c¸c t×nh huèng giao tiÕp mµ ngời nói đã không tuân thủ phơng châm hội thoại… Học sinh đọc ghi nhớ sgk. * Bµi tËp 1 + 2: ? §äc néi dung bµi tËp vµ cho biÕt trong mçi t×nh huèng ph¬ng châm hội thoại nào đã không đợc tuân thủ? Việc không tuân thñ p/ch©m héi tho¹i nguyªn nh©n lµ do ®©u? (Học sinh thảo luận theo nhóm và cử đại diên trình bày – Các nhóm khác nhận xét và cho ý kiến – Gv đánh giá cho ®iÓm). ¬ng ch©m héi tho¹i: - Ngêi nãi v« ý, vông vÒ… - Ph¶i u tiªn mét ph¬ng ch©m héi tho¹i hoÆc mét yªu cÇu kh¸c quan träng h¬n. - Muốn gây sự chú ý để ngời nghe hiÓu theo hµm ý. 2. LuyÖn tËp: * Bµi tËp 1: - Lời của ông bố đã vi phạm ph¬ng ch©m c¸ch thøc (nãi m¬ hå) * Bµi tËp 2: - Ngêi nãi kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m lÞch sù.. III. Cñng cè: ? Nh¾c l¹i mét sè nguyªn nh©n kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i? Cho vÝ dô? VI. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc ghi nhí sgk. - Lµm hoµn thiÖn c¸c bµi tËp trong sgk. - TËp dÉn ra mét sè t×nh huèng giao tiÕp vµ ph©n tÝch néi dung c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i. - ¤n tËp vÒ c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i theo b¶ng sau: C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i Néi dung VÝ dô TiÕt 14 + 15 Bµi viÕt sè 1 A.Mục tiêu cần đạt: - Häc sinh cñng cè kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh trªn c¬ së viÕt mét bµi v¨n thuyÕt minh trong đó có sử dụng yếu tố miêu tả và các biện pháp nghệ thuật. - RÌn kÜ n¨ng thu thËp tµi liÖu vµ viÕt bµi v¨n hoµn chØnh. B. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: Chuẩn bị đề bài. - Häc sinh: ¤n l¹i c¸ch lµm v¨n b¶n thuyÕt minh. C. TiÕn tr×nh lªn líp: I. §Ò bµi: C©y lóa ViÖt Nam. II. Yªu cÇu chung vµ biÓu ®iÓm: * VÒ néi dung: Häc sinh cÇn n¾m v÷ng c¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh cã sù kÕt hîp cña mét sè biện pháp nghệ thuật và yếu tố miêu tả. Tuy có những cách giới thiệu khác nhau song cần đảm b¶o mét sè néi dung chÝnh sau: 1. Më bµi: (2 ®iÓm) : Giíi thiÖu chung vÒ c©y lóa. 2. Th©n bµi: (6.5 ®iÓm) * §Æc ®iÓm cña c©y lóa: - Lµ c©y trång cæ. - §Æc ®iÓm vÒ chñng lo¹i. - Qu¸ tr×nh sinh trëng: ñ m¹, cÊy… * Ých lîi cña c©y lóa: - Lµ c©y l¬ng thùc chÝnh cña con ngêi.. - cung cÊp thøc ¨n trong ch¨n nu«i..

<span class='text_page_counter'>(23)</span> (Yªu cÇu trong qu¸ tr×nh thuyÕt minh cÇn sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ yÕu tè miªu t¶) 3. Kết bài: (1.5 điểm): Khẳng định lại giá trị của cây lúa trong đời sống VN hiện nay. * Yªu cÇu vÒ h×nh thøc: Bµi viÕt cÇn cã bè côc râ rµng, lêi v¨n m¹ch l¹c trong trong s¸ng, ch÷ viÕt kh«ng (Ýt) m¾c lçi chÝnh t¶. III. Häc sinh lµm bµi trªn líp. IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Ôn lại văn bản thuyết minh +Đọc tham khảo một số bài văn theo đề bài trên. - Chuẩn bị: Ôn lại kiến thức về văn bản tự sự đã học ở lớp dới. Tập tóm tắt văn bản tự sự. TiÕt 16 ChuyÖn ngêi con g¸i Nam x¬ng ( TrÝch “TruyÒn k× m¹n lôc” - NguyÔn D÷) A. Mục tiêu cần đạt: - Giúp học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp truyền thống của ngời phụ nữ VN qua nhân vật Vũ N¬ng. - Thấy rõ số phận oan trái của của ngời phụ nữ dới chế độ phong kiến. - T×m hiÓu mét sè thµnh c«ng vÒ nghÖ thuËt cña truyÖn: nghÖ thuËt dùng truyÖn, x©y dùng nhân vật, sự sáng tạo yếu tố kì ảo, xen lẫn yếu tố thực tạo nên vẻ đẹp riêng của truyện truyện k×. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: T¸c phÈm “truyÒn k× m¹n lôc” - Học sinh: Su tầm truyện cổ tích “vợ chàng Trơng” + đọc và tóm tắt văn bản. C. TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò: ? V¨n b¶n “Tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn” gåm nh÷ng néi dung nµo? Qua v¨n b¶n em nhận thức đợc điều gì? II. Bµi míi: *. Giới thiệu bài: Số phận ngời phụ nữ luôn là một đề tài rất quen thuộc trong văn học VN đặc biệt là văn học trung đại. Trong số đó phải kể đến tác phẩm “Chuyện ngời con gái Nam Xơng”. Tuy dùa trªn cèt truyÖn d©n gian quen thuéc song b»ng sù s¸ng t¹o cña NguyÔn D÷ t¸c phÈm đã để lại trong lòng bạn đọc bao thế hệ những nỗi xót xa thơng cảm.. * C¸c bíc thùc hiÖn: ? Học sinh đọc phần chú thích trong sgk và nêu 1. Tìm hiểu chung: mét sè hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ NguyÔn D÷? a/ T¸c gi¶: NguyÔn D÷ ? Hoàn cảnh xã hội có ảnh hởng nh thế nào đến - Quê: Thanh Miện – Hải Dơng. cuộc đời và sự nghiệp, sáng tác của ông? - Ông sống vào thế kỉ XVI – triều đại nhà (Gv dÉn d¾t vÒ bèi c¶nh lÞch sö vµ kh¸i qu¸t Lª b¾t ®Çu khñng ho¶ng, chiÕn tranh PK mét sè nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶) lo¹n l¹c. - NguyÔn D÷ vèn lµ dßng dâi nho gia, b¶n th©n lµ - Lµ ngêi häc réng, tµi cao nhng sèng Èn mét häc trß xuÊt s¾c cña NguyÔn BØnh Khiªm . dËt thanh cao ¤ng chØ lµm quan mét n¨m råi ë Èn. ? Em hiÓu nh thÕ nµo lµ “truyÒn k×”? - Lµ mét thÓ v¨n cæ: ghi chÐp t¶n m¹n nh÷ng ®iÒu k× l¹ vÉn cßn lu truyÒn trong d©n gian..

<span class='text_page_counter'>(24)</span> ? Tr×nh bµy mét sè hiÓu biÕt vÒ t¸c phÈm truyÒn k× m¹n lôc? - T¸c phÈm gåm 20 truyÖn ng¾n khai th¸c cèt truyÖn d©n gian vµ truyÒn thuyÕt lÞch sö..nh©n vËt thờng là những ngời phụ nữ đức hạnh nhng số phËn Ðo le; hoÆc nh÷ng ngêi trÝ thøc t©m huyÕt nhng bÊt m·n víi thêi cuéc(Gv giíi thiÖu t¸c phÈm vµ mét sè truyÖn tiªu biÓu) - “ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng” lµ truyÖn thø 16 trong t¸c phÈm “truyÒn k× m¹n lôc” dùa trªn cèt truyÖn cæ tÝch “Vî chµng Tr¬ng” Gv hớng dẫn đọc và đọc mẫu đoạn 1 - học sinh đọc tiếp phần còn lại. Học sinh đọc thầm phần chú thích trong sgk Gv kết hợp giảng một số chú thích khó: 2,3,4,8,9. ? Theo em v¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? ý chÝnh cña mçi phÇn lµ g×? - Đoạn 1: Từ đầu đến “Cha mẹ đẻ của mình” - Đoạn 2 : Tiếp đó đến “ Việc đã trót qua rồi” - §o¹n 3: PhÇn cßn l¹i. ? Xác định ngôi kể của văn bản? Việc lựa chọn ngôi kể đó có tác dụng gì? ? Nh©n vËt trung t©m cña c©u chuyÖn lµ nh©n vËt nµo? ? §äc l¹i ®o¹n ®Çu cña truyÖn vµ cho biÕt më đầu truyện tác giả đã giới thiệu về Vũ Nơng nh thÕ nµo? ? Trong mỗi hoàn cảnh Vũ Nơng đã bộc lộ nh÷ng phÈm chÊt nµo? ChØ râ nh÷ng líi nãi, hành động cử chỉ, việc làm của Vũ Nơng để minh ho¹? (Häc sinh th¶o luËn theo nhãm ghi ra phiÕu học tập và cử đại diện trình bày - Gv kết hợp giảng bình một số chi tiết đặc sắc..). b/ T¸c phÈm: - “ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng” trÝch tõ t¸c phÈm “TruyÒn k× m¹n lôc” viÕt b»ng ch÷ H¸n.. 2. §äc – chó thÝch – bè côc: * §äc: * Chó thÝch;. * Bè côc:. 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: Vò N¬ng vµ c©u chuyÖn oan khuÊt cña nµng. * PhÈm h¹nh cña Vò N¬ng: - Là ngời phụ nữ vẹn toàn, đẹp ngời đẹp nÕt.. + Trong cuéc sèng b×nh thêng: nµng biÕt gi÷ g×n khu«n phÐp.. + Khi tiễn chồng: đằm thắm ân tình, kh«ng ham phó quý chØ mong mái h¹nh phóc trän vÑn, + Khi xa chång: kh¾c kho¶i nhí th¬ng, thấm thía nỗi cô đơn, hiếu thảo với mẹ chång. + Khi bÞ nghi oan: T×m mäi c¸ch thanh minh. Biết không thể thanh minh đợc đã tìm đến cái chết để minh oan cho mình. + Khi ë thuû cung: lu«n nhí vÒ quª h¬ng.

<span class='text_page_counter'>(25)</span> gia đình.. ? Em cã nhËn xÐt vÒ c¸ch giíi thiÖu nh©n vËt vµ ng«n ng÷ truyÖn?  Giíi thiÖu nh©n vËt ng¾n gän, sö dông lèi ? Từ đó em có cảm nhận về nhân vật Vũ Nơng văn biền ngẫu, dùng điển tích, hình ảnh ớc nh thÕ nµo? lÖ t¹o s¾c th¸i trang träng, cæ xa, c©u v¨n giµu h×nh ¶nh, béc lé t©m lÝ nh©n vËt.. - Vũ Nơng mang nét đẹp truyền thống của ngêi phô n÷ VN: lµ ngêi mÑ yªu con, ngêi vî thuû chung vµ lµ ngêi con hiÕu th¶o III/ Cñng cè: ? Dựa vào phần đã học hãy viết đoạn văn ngắn nêu cảm nghĩ của em về nhân vật Vũ Nơng? IV/ Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc l¹i toµn bé v¨n b¶n. - Trả lời các câu hỏi trong sgk để tìm hiểu về nỗi oan trái của Vũ Nơng: Nguyên nhân dẫn đến cái chết? ý nghĩa cái chết của Vũ Nơng? - Su tầm tìm hiểu truyện cổ tích “Vợ chàng Trơng” để so sánh tìm ra sự sáng tạo của nhà v¨n.. TiÕt 17 ChuyÖn ngêi con g¸i Nam x¬ng ( TrÝch “TruyÒn k× m¹n lôc” - NguyÔn D÷) A. Mục tiêu cần đạt: (§· tr×nh bµy ë tiÕt 16) B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ b¶ng phô - Häc sinh: PhiÕu häc tËp + Tr¶ lêi c©u hái sgk. C. TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò: ? Tãm t¾t l¹i truyÖn “ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng”? ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Vò N¬ng trong phÇn ®Çu cña v¨n b¶n? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: Gv dẫn dắt: Vũ Nơng – ngời phụ nữ đẹp ngời đẹp nết, 3. Tìm hiểu văn bản: nàng có đầy đủ phẩm hạnh để sống cuộc sống hạnh Vũ Nơng và câu chuyện oan khuất phóc. Song víi ngêi chång nh Tr¬ng Sinh liÖu nµng cã cña nµng. * Nçi oan khuÊt cña Vò N¬ng; đợc hạnh phúc bền chặt hay không?... Học sinh đọc tiếp đoạn 2: đoạn văn kể về sự việc gì? ? Trong truyện em thấy Vũ Nơng đã bị oan trái nh thế - BÞ chång nghi lµ thÊt tiÕt. nµo? ? Trớc nỗi nghi ngờ của chồng nàng đã làm gì? ? Thái độ của Trơng Sinh trớc sự phân trần của Vợ nh - Tìm mọi cách để phân trần, thanh.

<span class='text_page_counter'>(26)</span> thÕ nµo? - Kh«ng tin lêi vî vµ hµng xãm, la um, m¾ng nhiÕc cho hả giận rồi đánh đuổi nàng.. ? Trớc thái độ đó Vũ Nơng đã có hành động gì? ? Häc sinh th¶o luËn theo tõng nhãm ghi ra phiÕu học tập và cử đại diện trình bày - Gv tập hợp các ý trªn b¶ng phô): Theo em t¹i sao Vò N¬ng l¹i chän c¸i chết? Nguyên nhân dẫn đến cái chết của Vũ Nơng là g×? - Cái chết là hành động quyết liệt để bảo toàn danh dự, nhân phẩm, là để minh oan cho chính mình. - Nguyªn nh©n: + Nguyªn nh©n trùc tiÕp: lµ lêi nãi cña bÐ §¶n. + Nguyªn nh©n gi¸n tiÕp: +/ Do Tr¬ng Sinh ®a nghi th« b¹o. +/ Chế độ nam quyền độc đoán. +/ Cuộc hôn nhân không bình đẳng. + Do chiÕn tranh phong kiÕn….. Häc sinh tiÕp tôc th¶o luËn theo nhãm: Ph©n tÝch c¸i hay cña h×nh ¶nh chiÕc bãng? - Là đầu mối câu chuyện, là sự khái quát hoá, hình tợng hoá tấm lòng, sự ngộ nhận,sự hiểu lầm của hai ngời .Chiếc bóng gợi cảnh cô đơn, thể hiện tấm lòng của ngêi vî thuû chung, ngêi mÑ yªu con hÕt mùc muèn bï đắp cho con tình cảm của ngời cha; Là trò đùavới con …tõ chiÕc bãng Tr¬ng Sinh nghi oan cho vî, còng tõ chiÕc bãng TS hiÓu ra nçi oan cña vî… ? Cái chết của Vũ Nơng đã nói lên điều gì? - Số phận bi kịch của ngời phụ nữ dới chế độ PK. ? Từ đó em có nhận xét gì về cách xây dựng tình huống truyÖn vµ ý nghÜa cña truyÖn? ? KÓ tãm t¾t l¹i ®o¹n cuèi cña c©u chuyÖn? - Phan Lang ngời cùng làng với VN do đã cứu mạng thần rùa Linh Phi nên trong một lần chạy loạn đắm thuyền đã đợc cứu giúp. - Vũ Nơng đã gặp Phan Lang là ngời cùng làng dới thuû cung. - Nhờ Phan Lang nhắn chồng lập đàn tràng giải oan... - Vò N¬ng trë vÒ trªn chiÕc kiÖu hoa vµ råi biÕn mÊt. ? Cách kể chuyện đó có tác dụng gì? - Sö dông yÕu tè k× ¶o ®an xen yÕu tè thùc. - Cách kết thúc có hậu, mang đặc trng của truyện truyÒn k×.. minh.. - Thất vọng tột cùng và tìm đến cái chết để minh oan cho chính mình..  Cách chọn chi tiết độc đáo, tình huống bất ngờ …bi kịch của Vũ Nơng là lời tố cáo xhpk đồng thời thể hiện niềm thơng cảm của tác giả đối với số phận ngời phụ nữ dới chế độ phong kiÕn. * Vũ Nơng đợc giải oan.. → C¸ch kÕt thóc cã hËu, yÕu tè k×. ¶o xen lÉn yÕu tè thùc. TruyÖn mét lần nữa đã khẳng định nhân phẩm cao đẹp của ngời phụ nữ dới chế độ pk..

<span class='text_page_counter'>(27)</span> ? Khi gặp Phan Lang Vũ Nơng đã nói những gì? ? V× sao Vò N¬ng kh«ng muèn trë vÒ víi chång con, 4. Tæng kÕt - LuyÖn tËp: rồi lại quyết định trở về nhng cuối cùng lại không trở a/ Tổng kết: về? (Học sinh thảo luận theo nhóm và cử đại diện - Cách xây dựng truyện độc đáo, tự tr×nh bµy) sù kÕt hîp yÕu tè miªu t¶ biÓu c¶m. - §Çu tiªn nµng kh«ng muèn trë vÒ v× nghÜ m×nh cha ®- TruyÖn mang gi¸ trÞ hiÖn thùc s©u s¾c ợc giải oan đành cam chịu nhng sau đó lại nhắn chồng và giá trị nhân văn cao cả. lập đàn tràng để muốn thanh minh thể hiện sự thuỷ chung ân nghĩa, khao khát hạnh phúc gia đình. Nhng cuèi cïng l¹i kh«ng trë vÒ “®a t¹ t×nh chµng…”- t¸c gi¶ mơ ớc sự thật đợc sáng tỏ nhng sự thật Vũ Nơng đã chết không trở về nhân gian đợc nữa… ? ViÖc VN kh«ng trë vÒ cã ý nghÜa g×? - Nµng lµ ngêi thuû chung ©n nghÜa nhng x· héi bÊt b/ LuyÖn tËp: c«ng kh«ng mang l¹i h¹nh phóc cho ngêi phô n÷. ? So s¸nh víi kÕt thóc cña truyÖn cæ tÝch em chän c¸ch nµo? V× sao? (Gv so sánh với chuyện cổ tích “Vợ chàng Trơng” để thấy đợc sự sáng tạo của tác giả) ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt cña truyÖn? ? Nêu chủ đề của truyện? ? Sau khi Vò N¬ng biÕn mÊt chµng Tr¬ng bÕ bÐ §¶n đứng bên bờ sông. Hãy tởng tợng và kể lại? (Học sinh hoạt động độc lập) III. Cñng cè: ? §äc bµi: “L¹i bµi viÕng Vò ThÞ”- Lª Th¸nh T«ng vµ nªu néi dung? ? Nªu mét sè nÐt tiªu biÓu vÒ nghÖ thuËt cña truyÖn? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - TËp kÓ l¹i truyÖn theo c¸ch cña em. - Phân tích một số chi tiết đặc sắc trong chuyện. - ChuÈn bÞ: §äc tríc v¨n b¶n “ChuyÖn cò trong phñ chu¸ TrÞnh”. Su tÇm mét sè t liÖu lịch sử có liên quan đến nội dung văn bản đó. TiÕt 18 Xng h« trong héi tho¹i A.Mục tiêu cần đạt: - Học sinh hiểu đợc sự phong phú tinh tế và giàu sắc thái biểu cảm của hệ thống các từ ng÷ xng h« trong tiÕng ViÖt. - HiÓu râ mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a viÖc sö dông tõ ng÷ xng h« trong héi tho¹i víi t×nh huèng giao tiÕp. - N¾m v÷ng vµ sö dông thÝch hîp tõ ng÷ xng h« trong héi tho¹i. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Mét sè vÝ dô mÉu ghi trªn b¶ng phô. - Häc sinh: PhiÕu häc tËp. C. TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò:.

<span class='text_page_counter'>(28)</span> ? Kể ra các tình huống không tuân thủ đúng phơng châm hội thoại? Giải thích nguyên nh©n vµ cho vÝ dô minh ho¹? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùchiÖn: ? Hãy nêu một số từ ngữ dùng để xng hô trong tiếng 1. Tìm hiểu bài: ViÖt mµ em thêng sö dông hµng ngµy? Tõ ng÷ xng h« vµ viÖc sö dông tõ ng÷ xng - Ng«i 1: t«i, tao, tí, chóng t«i. h«: - Ng«i 2: mµy, mi, chóng mµy.. - Ng«i 3: nã, h¾n, chóng nã. (th©n mËt : b¹n, anh, chÞ.. Suång s·: mµy, tao…) * VÝ dô: Học sinh đọc đoạn trích trong “Dế mèn phiêu lu kí” và thảo luận theo nhóm để trả lời các câu hái sau: - §o¹n 1: anh – em ; ta – chó mµy. ? Xác định các từ ngữ xng hô trong hai đoạn trích - Đoạn 2: Tôi – anh. và phân tích sự thay đổi cách xng hô của Dế Mèn vµ DÕ Cho¾t qua hai ®o¹n trÝch?V× sao l¹i cã sù thay đổi đó? Gv ghi kÕt qu¶ trªn b¶ng phô vµ chèt kiÕn thøc. - Do tình huống giao tiếp thay đổi nên cách xng hô thay đổi. * Ghi nhí: ? Qua vÝ dô trªn em cã nhËn xÐt g× vÒ líp tõ ng÷ x- - TiÕng ViÖt cã mét líp tõ ng÷ xng h« rÊt ng h« trong TV? phong phó vµ giµu s¾c th¸i biÓu c¶m. ? Để xng hô cho phù hợp ngời nói cần dựa vào - Ngời nói cần căn cứ vào đối tợng giao những đặc điểm nào? tiếp và các đặc điểm của tình huống giao Học sinh đọc lại phần ghi nhớ trong sgk. tiÕp mµ cã c¸ch xng h« cho phï hîp. ? Lùa chän mét t×nh huèng giao tiÕp hµng ngµy mµ em c¶m thÊy rÊt khã xng h«? Häc sinh th¶o luËn theo tæ. - Khi xng h« víi ngêi nhiÒu tuæi h¬n nhng vai vÕ trong gia đình họ hàng lại thấp hơn mình. 2. LuyÖn tËp: * Bµi tËp 1: * Bµi tËp 1: - Yªu cÇu: Ph¸t hiÖn sù nhÇm lÉn trong c¸ch xng - Do sù nhÇm lÉn gi÷a ng«i gép vµ ng«i h« cña ngêi ch©u ¢u trong bøc th? trõ: Chóng ta – chóng t«i. - Phơng pháp: Học sinh hoạt động độc lập - Gv * Bài tập 3: yªu cÇu häc sinh tr×nh bµy ý kiÕn. - §øa bÐ xng h« víi mÑ theo c¸ch gäi * Bµi tËp 3: th«ng thêng cßn xng h« víi sø gi¶ lµ ta - Yªu cÇu: Ph©n tÝch c¸ch xng h« cña cËu bÐ víi mÑ «ng nhÊn m¹nh sù kh¸c thêng cña cËu bÐ. vµ sø gi¶ trong ®o¹n truyÖn sau: * Bµi tËp 4: - Ph¬ng ph¸p: Häc sinh th¶o luËn theo nhãm vµ cö - VÞ tíng tuy lµ mét nh©n vËt cã quyÒn đại diện trình bày. thÕ nhng vÉn gäi thÇy gi¸o lµ thÇy vµ xng * Bµi tËp 4: con. Ngay c¶ khi thÇy gi¸o gäi lµ ngµi th× - Yêu cầu: Phân tích cách xng hô và thái độ của cách xng hô vẫn không thay đổi. Cách xngời nói trong câu truyện . Vì sao ngời thầy giáo.

<span class='text_page_counter'>(29)</span> vµ vÞ tíng vÉn cã c¸ch xng h« nh vËy? ng hô đó thể hiện thái độ tôn kính và lòng - Phơng pháp: Học sinh hoạt động độc lập – Gv biÕt ¬n s©u s¾c víi thÇy gi¸o. gäi mét sè häc sinh tr×nh bµy ý kiÕn cña m×nh. III. Cñng cè: ? Xng h« trong giao tiÕp ta cÇn chó ý nh÷ng gi? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc ghi nhí sgk + Lµm bµi tËp 2, 5,6. Gîi ý bµi tËp 6: cÇn chó ý t×nh huèng giao tiÕp, hoµn c¶nh giao tiÕp, hoµn c¶nh giao tiÕp gi÷a chÞ DËu vµ tªn Cai LÖ. Chó ý tõ ng÷ xng h« trong mçi lît lêi, t¹i sao chÞ DËu l¹i cã sự thay đổi trong cách xng hô nh vậy? TiÕt 19 C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp. A. Mục tiêu cần đạt: - Học sinh hiểu đợc hai cách đẫn lời nói hay ý nghĩ đó là cách dẫn trực tiếp và gián tiếp. - BiÕt sö dông hai c¸ch dÉn nµy trong giao tiÕp. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ mét sè vÝ dô ghi trªn b¶ng phô. - Häc sinh: PhiÕu häc tËp. C. TiÕn tr×nh lªn líp: I .Giíi thiÖu bµi: II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * Bµi míi: Gv giới thiệu về lời dẫn: Trong giao tiếp đôi 1 Tìm hiểu bài; khi ta cÇn nh¾c l¹i lêi nãi hay ý nghÜ cña mét a/ C¸ch dÉn trùc tiÕp: ngời khác trong lời nói của mình đó chính là lêi dÉn. Cã hai c¸ch dÉn: trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp. ? §äc c¸c vÝ dô trong sgk vµ cho biÕt: Trong * VÝ dô: phần trích a phần in đậm là lời nói hay ý nghĩ (a)phần in đậm là lời nói của nhân vật nó đợc của nhân vật? Nó đợc ngăn cách với bộ phận đặt sau dấu hai chấm và trong dấu ngoặc kép. (b) Phần in đậm là ý nghĩ của nhân vật đợc đặt đứng trớc nó bằng dấu gì? ? PhÇn b - phÇn in ®Ëm lµ lêi nãi hay ý nghÜ sau dÊu hai chÊm vµ trong dÊu ngoÆc kÐp. của nhân vật? Nó đợc ngăn cách với phần trớc nó bằng dấu gì? ? Trong cả hai phần trích có thể thay đổi vị trí giữa hai bộ phận đợc không? Nếu đợc cần ph¶i ng¨n c¸ch víi nhau b»ng dÊu g×? * Ghi nhí: DÉn trùc tiÕp lµ nh¾c l¹i nguyªn ? Từ đó hãy cho biết thế nào là cách dẫn trực văn lới nói hay ý nghĩ của ngời khác. Lời dẫn tiÕp? trực tiếp đợc đặt trong dấu ngoặckép và sau ? Cho mét vÝ dô vÒ c¸ch dÉn trùc tiÕp? dÊu hai chÊm. ? Trong vÝ dô a, b sgk - trang 53 phÇn in ®Ëm lµ lêi nãi hay ý nghÜ cña nh©n vËt? ? Cácphần in đậm đó có đợc đặt trong dấu ngoÆc kÐp kh«ng? v× sao? - Phần in đậm không đợc đặt trong dấu ngoặc kÐp v× kh«ng trÝch nguyªn v¨n mµ chØ thuËt l¹i b/ C¸ch dÉn gi¸n tiÕp: lêi nãi vµ ý nghÜ cña nh©n vËt. * VÝ dô: ? Các phần in đậm đợc ngăn cách với bộ - Phần trích a là lời thuật lại lời nói của nhân.

<span class='text_page_counter'>(30)</span> phËn tríc nã b»ng dÊu hiÖu g×? - PhÇn a: kh«ng cã dÊu hiÖu song cã thÓ thªm tõ r»ng tríc bé phËn in ®Ëm. - Phần b: có từ rằng ở đằng trớc và có thể thay thÕ b»ng tõ lµ. ? §ã lµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp - H·y nªu c¸ch dÉn gi¸n tiÕp? * Bµi tËp 1: - Yªu cÇu: NhËn diÖn lêi dÉn vµ c¸ch dÉn. - Phơng pháp: học sinh hoạt động độc lập và đứng tại chỗ trình bày đáp án. * Bµi tËp 2: - Yªu cÇu: T¹o c©u cã chøa lêi dÉn. - Phơng pháp: Học sinh hoạt động độc lập – Viết ra phiếu học tập sau đó gv thu một vài phiÕu häc tËp vµ chÊm. * Bµi tËp 3: - Yªu cÇu: ChuyÓn lêi dÉn trùc tiÕp thµnh lêi dÉn gi¸n tiÕp. - Ph¬ng ph¸p: Häc sinh th¶o luËn nhãm bµn sau đó cử đại diện trình bày. (Gv ghi lại ví dụ trên bảng phụ để học sinh quan sát). vËt. - PhÇn trÝch b lµ thuËt l¹i ý nghÜ cña nh©n vËt. → §ã lµ lêi dÉn gi¸n tiÕp. * Ghi nhí: C¸ch dÉn gi¸n tiÕp lµ thuËt l¹i lêi nãi hay ý nghÜ cña ngêi kh¸c hay nh©n vËt, cã ®iÒu chØnh cho thÝch hîp. Lêi dÉn gi¸n tiÕp không cần đặt trong dấu ngoặc kép. 2 LuyÖn tËp: * Bµi tËp 1: - A! l·o giµ tÖ l¾m….nh thÕ nµy µ?(dÉn trùc tiÕp) - C¸i vên lµ cña con ta …håi Êy mäi thøc cßn rÎ c¶..(dÉn gi¸n tiÕp) * Bµi tËp 2: ví dụ: Trong báo cáo chính trị tại đại hội đại biÓu toµn quèc lÇn thø II cña §¶ng, B¸c Hå viÕt: “chóng ta ph¶i ghi nhí c«ng lao cña c¸c vÞ anh hïng d©n téc v× c¸c vÞ Êy lµ tiªu biÓu cña mét d©n téc anh hïng” * Bµi tËp 3: (Vë bµi tËp). 3. Cñng cè: ? Nh¾cl¹i c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp? 4. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc ghi nhí sgk. - T×m c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n “ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng” cã dïng lêi dÉn. - ViÕt c¸c ®o¹n v¨n cã dïng hai c¸ch dÉn trªn. - ChuÈn bÞ: Xem tríc bµi”Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng” TiÕt 20 LuyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n tù sù.. A. Môc tiªu bµi häc: - Học sinh ôn lại mục đích, cách thức tóm tắt văn bản tự sự. - RÌn kÜ n¨ng tãm t¾t v¨n b¶n tù sù hoµn chØnh. B.ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Mét sè phiÕu häc tËp ghi s½n vÝ dô sgk(58) - Häc sinh: §äc vµ tãm t¾t truyÖn : “ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng” C. TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò: (GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ cña häc sinh) II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: Học sinh đọc các tình huống trong sgk. 1. T×m hiÓu bµi: ? Các tình huống trên đề có đặc điểm chung là gì? a/ Sự cần thiết phải tóm tắt văn bản tự sự:.

<span class='text_page_counter'>(31)</span> ? Từ đó em rút ra nhận xét gì về sự cần thiết phải tãm t¾t c¸c v¨n b¶n tù sù? ? Nêu một tình huống khác trong đời sống mà em cÇn ph¶i tãm t¾t? Học sinh đọc tiếp yêu cầu ví dụ 2 sgk. ? §Ó tãm t¾t v¨n b¶n : “ChuyÖn ngêi con g¸i Nam Xơng” bạn học sinh đó đã đa ra những sự việc nh vậy đã đủ cha?Có thiếu sự việc quan trọng nào không? Các sự việc đã đợc sắp xếp hợp lý cha? Gv phát phiếu học tập đã ghi sẵn yêu cầu - Học sinh thảo luận theo nhóm bàn và cử đại diện tr×nh bµy ý kiÕn - Gv tæng hîp ý kiÕn vµ nhËn xÐt. - Trong c¸c ý trªn ta cÇn bæ xung thªm sù viÖc: Một đêm Trơng Sinh ngồi bế con tình cờ bé Đản chỉ vào chiếc bóng mà nói rằng: cha Đản lại đến kia k×a…Tr¬ng Sinh nhËn ra nçi oan cña vî. ? Trªn c¬ së c¸c ý trªn ®©y em h·y tãm t¾t l¹i c¸c văn bản đó? Học sinh hoạt động độc lập - gv yêu cầu một số häc sinh tr×nh bµy phÇn tãm t¾t cña m×nh. ? Khi tãm t¾t v¨n b¶n tù sù ta cÇn chó ý nh÷ng g×? Học sinh đọc lại ghi nhớ sgk. ? Chọn một văn bản em đã học ở lớp 8 và tóm tắt lại văn bản đó? - Yêu cầu: Học sinh hoạt động độc lập ghi lại các sự việc chính ra nháp sau đó viết thành bài tóm t¾t vµ tr×nh bµy tríc líp.. * VÝ dô: (sgk - 58) → Cả ba tình huống đều yêu cầu phải tãm t¾t c¸c v¨n b¶n. b/ Thùc hµnh tãm t¾t mét v¨n b¶n tù sù: Tãm t¾t v¨n b¶n : “ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng”. * Ghi nhí: - Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù lµ c¸ch lµm gióp ngời đọc ngời nghe nắm đợc nội dung chính của văn bản đó.. Chó ý: Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù cÇn nªu ®Çy đủ các nhân vật và sự việc chính trong văn b¶n. 2. LuyÖn tËp: * Bµi tËp 1: Tãm t¾t v¨n b¶n “Tøc níc vì bê”cña Ng« TÊt Tè. Gîi ý: - Anh Dậu vì không đủ tiền nộp su nên bị trói và đánh đập rất dã man. - Chị Dậu đợc bà hàng xóm cho bát g¹o nÊu ch¸o cho chång ¨n. Ch¸o võa chính chị Dậu bng đến thì tên ngời nhµ Lý trëng vµ Cai lÖ sÇm sËp tiÕn vµo. - ChÞ DËu hÕt lêi van xin nhng chóng vẫn quát và thét định xông vào đánh trãi anh DËu. ? Tãm t¾t l¹i mét c©u chuyÖn xÈy ra trong cuéc - ChÞ DËu dêng nh tøc qóa kh«ng chÞu sống mà em đã từng chứng kiến? đợc đã đấu lý với chúng. Yêu cầu: Học sinh hoạt động độc lập sau đó - Cai lệ tức giận xông vào đánh. Chị tr×nh bµy l¹i trong nhãm cña m×nh. Dậu đã đánh nhau với chúng. * Bµi tËp 2: (Häc sinh tù lµm) III. Cñng cè: ? Nh¾c l¹i sù cÇn thiÕt ph¶i tãm t¾t v¨n b¶n tù sù? ? Dòng nào sau đây nói đúng nhất về những yêu cầu của việc tóm tắt văn bản tự sự? A. Ngắn gọn nhng đầy đủ. B. Nêu đợc các nhân vật và sự việc chính. C. Kh«ng thªm vµo v¨n b¶n nh÷ng suy nghÜ chñ quan cña ngêi tãm t¾t..

<span class='text_page_counter'>(32)</span> D. C¶ ba néi dung trªn. (Đáp án đúng: D) IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc ghi nhí sgk. - Tóm tắt lại một số văn bản đã học ở lớp 8 và tóm tắt văn bản: “Chuyện cũ trong phủ Chúa TrÞnh” TiÕt 21. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng A. Mục tiêu Cần đạt: - Học sinh nắm đợc từ vựng của 1 ngôn ngữ không ngừng phát triển. Sự phát triển của từ vùng diÔn ra tríc hÕt theo c¸ch ph¸t triÓn nghÜa cña tõ thµnh nhiÒu nghÜa, trªn c¬ së nghÜa gèc. Hai phơng thức chủ yếu đẻ phát triển nghĩa là ẩn dụ và hoán dụ. - RÌn kü n¨ng sö dông vèn tõ vùng trong nãi, viÕt. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi vÝ dô - Häc sinh: ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ Èn dô vµ ho¸n dô. C. TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò: ThÕ nµo lµ lêi dÉn trùc tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp?Cho vÝ dô? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: *C¸c bíc thùc hiÖn: Học sinh đọc ví dụ sgk 1/ T×m hiÓu bµi ? Trong bài thơ “Cảm tác vào nhà ngục a. Sự biến đổi của nghĩa từ ngữ. Qu¶ng §«ng” cña Phan B«i Ch©u(N V 8 tËp * XÐt VD: VD1: 1) cã c©u “Bña tay «m chÆt bå kinh tÕ”. H·y - Kinh tế: Trị nớc cứu đời cho biÕt tõ “kinh tÕ” trong bµi th¬ cã ý nghÜa g×? Ngµy nay chóng ta cã hiÓu tõ nµy theo - Kinh tÕ ngµy nay cã nghÜa lµ toµn bé ho¹t động của con ngời trong LĐSX trao đổi, phân nghĩa nh PBC đã dùng hay không? phèi vµ sö dông cña c¶i vËt chÊt lµm ra. ? Qua VD trªn em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa * Ghi nhí: NghÜa cña tõ kh«ng ph¶i lµ bÊt biÕn, cña tõ có thể thay đổi hoặc phát triển theo sự phát triển + NghÜa cña tõ kh«ng ph¶i lµ bÊt biÕn. Nã cã cña x· héi. thể thay đổi theo thời gian. Có nghĩa cũ đợc mất đi và có những nghĩa mới đợc hình thành. b. Các phơng thức phát triển nghĩa từ: Häc sinh nh¾c l¹i kh¸i niÖm Èn dô vµ ho¸n *VD: - Xu©n1: mïa ®Çu tiªn trong n¨m. dụ đã học ở lớp 6. ? Gi¶i nghÜa tõ “xu©n”, “tay” trong vÝ dô? Theo - Xu©n2: Tuæi trÎ em nghÜa nµo lµ nghÜa gèc, nghÜa nµo lµ  chuyÓn nghÜa theo ph¬ng thøc Èn dô nghÜa chuyÓn? Trong trêng hîp cã nh÷ng Tay: + Bé phËn c¬ thÓ ngêi nghĩa chuyển thì nghĩa chuyển đó đợc hình + Ngêi chuyªn h® hay giái vÒ mét lÜnh thµnh theo ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa nµo? vực nào đó. (Häc sinh th¶o luËn theo nhãm bµn vµ cö  chuyÓn nghÜa theo ph¬ng thøc ho¸n dô. đại diện nhóm trình bày - Gv nhận xét và * Ghi nhớ: Có hai phơng thức để phát triển minh ho¹ b»ng b¶ng phô) nghÜa tõ: Èn dô vµ ho¸n dô + Tõ “xu©n” chuyÓn nghÜa theo p.thøc Èn dô 2. LuyÖn tËp: (quan hệ tơng đồng).

<span class='text_page_counter'>(33)</span> + Tõ “tay” chuyÓn nghÜa theo p.thøc ho¸n dô (quan hệ gần gũi, lấy bộ phận để chỉ toàn thể) ? Qua ph©n tÝch VD trªn em h·y nªu sù ph¸t triÓn cña tõ vùng TV? Sù ph¸t triÓn nghÜa cña tõ dùa trªn nh÷ng ph¬ng thøc nµo? HS đọc ghi nhớ sgk HS đọc yêu cầu bài tập ? Xác định nghĩa gốc, nghĩa chuyển của từ “chân”? ở câu nào từ chân đợc dùng với nghĩa chuyÓn theo p.thøc Èn dô? ë c©u nµo theo p.thøc ho¸n dô? ? Dùa vµo ®inh nghÜa tõ “trµ” h·y nªu nhËn xÐt vÒ nghÜa cña tõ “trµ” trong nh÷ng c¸ch dïng sau: Trµ A-ti-s«, Trµ hµ thñ «… ? Hãy tìm VD để chứng minh rằng các hội chøng, ng©n hµng, sèt, vua lµ nh÷ng tõ nhiÒu nghÜa. * Bµi tËp 1: a. “chân” đợc dùng với nghĩa gốc b. NghÜa chuyÓn theo p.thøc ho¸n dô. c. NghÜa chuyÓn theo p.thøc Èn dô. d. NghÜa chuyÓn theo p.thøc Èn dô. * Bµi tËp 2: Trong nh÷ng c¸ch dïng: trµ a-ti-s«, trµ hµ thủ ô…từ trà đã đợc dùng với nghĩa chuyển. (chuyÓn nghÜa theo ph¬ng thøc Èn dô). * Bµi tËp 4: Tõ a. Héi chøng. NghÜa gèc - TËp hîp nhiÒu triÖu trøng cïng xuÊt hiÖn cña bÖnh: Héi chøng suy gi¶m miÔn dÞch, héi chøng viêm đờng hô hấp cÊp…. b. Ng©n hµng. - Tæ chøc kinh tÕ hoạt động trong lÜnh vùc lu th«ng, kinh doanh tiÒn tÖ…. NghÜa chuyÓn - TËp hîp nhiÒu hiÖn tîng, sù kiÖn biÓu hiÖn 1 t×nh trạng, 1 vấn đề xuÊt hiÖn ë nhiÒu n¬i… VÝ dô: Héi chøng suy tho¸i kinh tÕ… - Kho lu tr÷ nh÷ng tµi s¶n, bé phËn của cơ thể để sử dông khi cÇn. VÝ dô: ng©n hµng m¸u, ng©n hµng gien…. III. Củng cố: ? Nêu nhận xét về sự biến đổi và phát triển của nghĩa từ ngữ? Tìm một ví dụ minh ho¹ vÒ sù ph¸t triÓn nghÜa tõ theo ph¬ng thøc Èn dô hoÆc ho¸n dô? IV. HDVN: - Häc ghi nhí sgk - Làm BT 3, 5 (dựa vào bài 2 để làm) - ChuÈn bÞ: Xem tríc bµi “sù ph¸t triÓn tõ vùng”: «n l¹i kh¸i niÖm tõ mîn TiÕt 22. chuyÖn cò trong phñ chóa TrÞnh (TrÝch “Vò trung tïy bót” - Ph¹m §×nh Hæ) A/ Mục tiêu Cần đạt: - Thấy đợc cuộc sống xa hoa của vua chúa, sự nhũng nhiễu của quan lại thời Lê – Trịnh và thái độ phê phán của Tác giả. - Bớc đầu nhận biết đặc trng cơ bản của thể loại tùy bút và thấy đợc giá trị nghệ thuật của nh÷ng dßng ghi chÐp ®Çy tÝnh hiÖn thùc. B/ ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: t¸c phÈm “Vò Trung tïy bót” (nÕu cã) hoÆc “Thîng kinh ký sù” (Lª H÷u Tr¸c) - Häc sinh: §äc vµ tãm t¾t + PhiÕu häc tËp C/ TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò: Đề kiểm tra 15:: Nguyên nhân nào dẫn đến nỗi oan khuất của Vũ Nơng? Cái chết của Vũ Nơng gợi cho em những suy nghĩ gì?.

<span class='text_page_counter'>(34)</span> II. Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: “TruyÖn cò trong phñ chóa TrÞnh” lµ ®o¹n trÝch cña tËp truyÖn Vò trung tïy bót - mét t¸c phẩm đặc sắc của Phạm Đình Hổ. Bằng lối ghi chép tự nhiên, thoải mái, miêu tả tỉ mỉ truyện phản ánh đời sống xa hoa của vua chúa và sự nhũng nhiễu của bọn quan lại thời Lê Trịnh. C¸c bíc thùc hiÖn: ? Dùa vµo phÇn chó thÝch nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ 1/ T×m hiÓu chung: t¸c gi¶, t¸c phÈm? - T¸c gi¶: Ph¹m §×nh Hæ (1768Ph¹m §×nh Hæ (1768-1839) (cßn gäi lµ Chiªu Hæ 1839) – ngêi lµng §an Loan - §víi nh÷ng giai tho¹i häa th¬ cïng n÷ Hå Xu©n H- êng An – H¶i D¬ng. ơng), quê Hải Dơng từng là sinh đồ Quốc Tử + Ông là tác giả của nhiều công Gi¸m, thêi Lª-TrÞnh –T©y S¬n- ®Çu triÒu NguyÔn tr×nh biªn kh¶o cã gi¸ trÞ. vÒ quª ë Èn d¹y häc. §Õn thêi vua Minh M¹ng cã - T¸c phÈm: “Vò Trung tuú bót” ra lµm quan råi l¹i mÊy lÇn tõ quan. lµ t¸c phÈm viÕt vÒ cuéc sèng ë ? Dùa vµo phÇn chó thÝch h·y cho biÕt: em hiÓu phñ chóa thêi ThÞnh V¬ng TrÞnh nh thế nào về nhan đề văn bản “Vũ trung tùy bút” ? Sâm. ? Em đã học những tác phẩm tuỳ bút nào? - “C« T«’ – NguyÔn Tu©n, “C©y tre” – ThÐp Míi, “Mïa xu©n cña t«i” – Vò B»ng. GV giíi thiÖu : + ChuyÖn cò....ghi chÐp vÒ c/s vµ sinh ho¹t ë phñ 2/ §äc, chó gi¶i: chóa thêi TrÞnh V¬ng, Trinh S©m (1742-1782), 1 vÞ * §äc: chóa næi tiÕng th«ng minh, quyÕt ®o¸n vµ kiªu căng xa xỉ, càng về cuối đời càng bỏ bê triều chính đắm chìm trong xa hoa hởng lạc cùng tuyên phi * Chó gi¶i: §Æng ThÞ HuÖ GV hớng dẫn đọc và đọc mẫu: Đọc giọng bình thản, chậm rãi  HS đọc Chó ý c¸c chó gi¶i: 3, 7, 8, 9, 12, 13, 19 * Bè côc: ? Theo em VB cã thÓ chia ra lµm mÊy phÇn? nªu néi dung tõng phÇn? Chia 2 phÇn: 3/ T×m hiÓu v¨n b¶n: + PhÇn 1: ®Çu  bÊt têng: C/s xa hoa, hëng l¹c cña a.. Cuéc sèng cña ThÞnh V¬ng ThÞnh V¬ng TrÞnh S©m TrÞnh S©m. + PhÇn 2: cßn l¹i: Lò ho¹n quan thõa giã bÎ m¨ng Học sinh đọc lại phần 1 ? Việc ăn chơi xa xỉ của chúa Trịnh và các quan + Chúa thích chơi đèn đuốc, đi lại hầu cận đợc mtả thông qua các chi tiết nào? ch¬i liªn miªn. Học sinh phát hiện các chi tiết trong sgk gv ghi + Chúa cho xây nhiều đình đài, li l¹i trªn b¶ng phô. cung. ? Bªn c¹nh nh÷ng thó ch¬i Êy Chóa cßn cã nh÷ng + Tæ chøc c¸c nghi lÔ tèn kÐm. thú chơi nào đặc biệt khác? + T×m vËt “Phông thñ” trong thiªn + Chóa thÝch ch¬i c©y c¶nh. h¹. + ViÖc t×m thu vËt “Phông thñ” thùc chÊt lµ cíp + Trong phñ bµy vÏ c«ng phu. ®o¹t cña quý trong thiªn h¹ vÒ t« ®iÓm cho n¬i ë cña chóa. + Trong phñ bµy vÏ c¶nh c«ng phu: nµo hßn non bé, chim kªu vîn hãt. ? Gv liªn hÖ t¸c phÈm “Thîng kinh kÝ sù” cña Lª H÷u Tr¸c: Hoa cung tho¶ng ng¹t ngµo ®a tíi Vờn ngự nghe vẹt nói đòi phen. Quª mïa cung cÊm cha quen.

<span class='text_page_counter'>(35)</span> Khác nào ng phủ đào nguyên thuở nào. ? Từ đó em hình dung cuộc sống nơi phủ chúa ra sao ?Đọc lại câu văn: “Mỗi khi đêm thanh….triệu bất tờng” - Tại sao tác giả lại cho đó là “triệu bất tờng”? (Học sinh thảo luận theo nhóm) + Cảnh đợc miêu tả thực xen lẫn lời bình, nhận xét kh¸ch quan: Khu vên ®Çy tr©n cÇm, dÞ thó, cæ méc quái thạch lại đợc bày vẽ tô điểm nh “bến bể đầu non” nhng ©m thanh l¹i gîi c¶m gi¸c ghª rîn tríc 1 cái gì đang tan tác đau thơng, chứ không phải trớc cảnh đẹp bình yên phồn thịnh  cảm xúc chủ quan của tgiả đợc bộc lộ “triệu bất tờng” là điềm gë ®iÒu ch¼ng lµnh. Nã nh b¸o tríc sù suy vong tÊt yếu của 1 triều đại chỉ biết chăm lo đến chuyện ăn ch¬i hëng l¹c trªn må h«i níc m¾t vµ x¬ng m¸u của dân lành. Và quả thực điều đó đã xảy ra không l©u sau khi ThÞnh V¬ng mÊt ? Em hãy liên hệ với hiểu biết lsử để nxét lời đoán cña t¸c gi¶? Học sinh đọc phần cuối ? Dựa thế chúa, bọn quan lại thái giám đã làm gì? ? Hành động của chúng gợi cho em suy nghĩ gì? ? Chi tiÕt cuèi ®o¹n “nhµ ta ë… Êy” t¸c gi¶ ®a ra nhằm mục đích gì? HS th¶o luËn theo bµn  viÕt ra phiÕu häc tËp GV gọi 1 số đại diện các bàn lên phát biểu - T¨ng tÝnh ch©n thùc kh¸ch quan. - Phª ph¸n bé mÆt tham lam, xÊu xa cña bän quan lại đơng thời. ? Từ đó ngời đọc nhận ra sự thật nào trong phủ chóa? ?Hãy nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật củavăn bản? Qua văn bản em hiểu thêm đợc điều gì? ? Theo em thÓ v¨n tïy bót trong bµi cã ®iÒu g× khác so với thể truyện mà em đã học ở các bài trớc?.  Miªu t¶ tØ mØ ch©n thùc kh¸ch quan cuéc sèng xa hoa hëng l¹c n¬i phñ chóa nh dù b¸o tríc mét sù suy vong tÊt yÕu. 2. Những hành động của quan l¹i th¸i gi¸m.. - C¸ch dÉn d¾t khÐo lÐo, chi tiÕt chân thực..tác giả đã vạch trần bộ mÆt xÊu xa cña phñ chóa: Vua nµo t«i nÊy tham lam, léng hµnh. 4/ Tæng kÕt Lèi v¨n ghi chÐp sù viÖc cô thÓ sinh động, chân thực “chuyện cũ..” ph¶n ¸nh ®/s xa hoa cña vua chóa vµ sù nhòng nhiÔu cña quan l¹i thêi Lª-TrÞnh. III. Củng cố - Luyện tập: - Học sinh đọc bài đọc thêm ? Qua văn bản “Chuyện ..” và bài đọc thêm, em hãy viết một đoạn văn ngắn trình bày những điều em nhận thức đợc về tình trạng đất nớc ta vào thời vua Lê, chúa Trịnh cuối thế kỷ 18? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: §äc l¹i v¨n b¶n - Hoµn chØnh bµi tËp trªn líp.ChuÈn bÞ: Xem tríc v¨n b¶n “Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ” : Su tÇm mét sè t liÖu vÒ t¸c phÈm vµ vÒ anh hïng QT – NguyÔn HuÖ.. TiÕt 23. Hoµng lª nhÊt thèng chÝ.

<span class='text_page_counter'>(36)</span> Håi thø 14: §¸nh Ngäc Håi, qu©n thanh bÞ thua trËn Bá th¨ng long, chiªu thèng trèn ra ngoµi (Ng« Gia V¨n Ph¸i ) A. Mục tiêu Cần đạt: - Học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp hào hùng của ngời anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ trong chiến công đại phá quân Thanh, sự thảm bại của bọn xâm lợc và số phận của lũ vua quan phản d©n, h¹i níc - HiÓu s¬ bé vÒ thÓ lo¹i vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña lèi v¨n trÇn thuËt kÕt hîp mt¶ ch©n thùc sinh động. - Gi¸o dôc niÒm tù hµo vÒ truyÒn thèng lÞch sö d©n téc vµ lßng biÕt ¬n nh÷ng ngêi anh hïng…. - Rèn kỹ năng đọc-phân tích nhân vật trong tiểu thuyết chơng hồi B. ChuÈn bÞ: -. Giáo viên: Một số t liệu lịch sử có liên quan đến văn bản. Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk.. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Phân tích một số nét trong văn bản “Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh” để thấy đợc thái độ phª ph¸n cña t¸c gi¶ víi Chóa TrÞnh vµ bän quan l¹i hÇu cËn? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Cùng viết về những năm tháng cuối cùng của triều đại Lê Trịnh, nếu trong “Chuyện cũ trong phñ chóa TrÞnh” ta b¾t gÆp h×nh ¶nh chóa TrÞnh S©m víi thãi ¨n ch¬i xa ®o¹ th× trong “Hoàng Lê nhất thống chí” ta thấy đợc thái độ hèn nhát, nhục nhã của bọn vua tôi Lê Chiêu Thống. Song dù đứng trên lập trờng t tởng pk nhng bằng sự ngỡng mộ khách quan các tác giả họ Ngô đã xây dựng hình tợng ngời anh hùng áo vải QT tiêu biểu cho sức mạnh quật cờng của d©n téc. * C¸c bíc thùc hiÖn: Học sinh đọc phần chú thích 1. T×m hiÓu chung: ? Nªu mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ lÞch sö VN cuèi thÕ kØ - T¸c gi¶: Ng« Gia V¨n Ph¸i. (lµ 18? tËp thÓ nhµ v¨n hä Ng« Th×). Quª ? Dùa vµo chó thÝch sgk nªu vµi nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶, ë lµng t¶ Thanh Oai – Hµ Néi. t¸c phÈm ? - T¸c phÈm: Gv më réng thªm vÒ t¸c gi¶: + Gåm 17 håi viÕt b»ng ch÷ H¸n + Ng« Th× ChÝ: (1753 – 1788) lµ em ruét cña Ng« theo lèi tiÓu thuyÕt ch¬ng håi. Th× NhËm lµm quan díi thêi Lª Chiªu Thèng. ¤ng + håi 14 viÕt vÒ sù kiÖn vua Quang viÕt 7 håi ®Çu. Trung đại phá quân Thanh. _ Ng« Th× Du(1772 – 1840) lµ anh em cïng hä víi Ng« Th× ChÝ - «ng viÕt 7 håi tiÕp. ? Em hiểu về nhan đề của tác phẩm nh thế nào? + T¸c phÈm ghi chÐp l¹i sù nghiÖp thèng nhÊt cña v¬ng triÒu nhµ Lª, gåm 17 håi t¸i hiÖn ch©n thùc nh÷ng biến động của lịch sử trong vòng 3 thập kỉ từ cuối thế kỉ 18 đến đầu thế kỉ 19.. ? Néi dung ®o¹n trÝch häc kÓ vÒ ®iÒu g×? 2. §äc - chó gi¶i: Gv gîi dÉn mét sè h×nh ¶nh vÒ vua QT. Gv hớng dẫn đọc: Giọng phù hợp với từng nhân vật - * Đọc Đoạn miêu tả trận đánh cần đọc với giọng phấn chấn, tiÕt tÊu nhanh..

<span class='text_page_counter'>(37)</span> Gv đọc mẫu - học sinh đọc tiếp các đoạn còn lại sau đó đọc thầm các chú thích giải nghĩa từ. * Chó gi¶i: ? NÕu cÇn tãm t¾t v¨n b¶n em sÏ ghi l¹i nh÷ng sù viÖc chÝnh nµo?(Gv cho häc sinh th¶o luËn theo nhãm bàn sau đó gọi một số nhóm đại diện trình bày - các nhãm kh¸c nhËn xÐt) ? Theo em v¨n b¶n chia mÊy phÇn? nªu néi dung chÝnh cña tõng phÇn? + P1: Từ đầu  1788: đợc tin quân Thanh đã chiếm Thăng Long, NguyÔn HuÖ lªn ng«i vµ th©n chinh cÇm qu©n diÖt giÆc * Bè côc: + P2: TiÕp  råi kÐo vµo thµnh: Cuéc hµnh qu©n thÇn tèc vµ chiÕn th¾ng lÉy lõng cña vua Quang Trung + P3: cßn l¹i: Sù th¶m h¹i cña qu©n tíng nhµ Thanh vµ bän vua t«i b¸n níc.. HS tãm t¾t l¹i ®o¹n 1: ? Trong khoảng thời gian không dài từ 24/11 đến 30/12/177nhận đợc tin cấp báo của Đô đốc Nguyễn Văn Tuyết, Nguyễn Huệ đã có thái độ và hành động g×? - Nhận đợc tin cấp báo QT “giận lắm” định thân chinh cÇm qu©n ®i ngay. - Nghe lời tớng sĩ ông làm lễ lên ngôi rồi đốc xuất đại binh ra B¾c. - GÆp gì La S¬n phu tö NguyÔn ThiÕp, tuyÓn mé binh lÝnh. - Mở cuộc duyệt binh, dụ lính, vạch định kế hoạch. ? Từ thái độ và việc làm trên em nhận thấy Nguyễn HuÖ lµ con ngêi nh thÕ nµo? ? §äc vµ nhËn xÐt vÒ nh÷ng lêi phñ dô qu©n lÝnh cña vua QTrung ? + Khẳng định chủ quyền dân tộc của ta, lên án hành động xâm lăng của giặc. + Nh¾c l¹i truyÒn thèng chèng ngo¹i x©m cña DT ta tõ xa đến nay. + Kêu gọi quân lính đồng tâm hiệp lực, ra kỷ luật nghiêm. Lời phủ dụ nh một bài hịch kích động lòng yªu níc vµ truyÒn thèng quËt cêng cña dt GV liên hệ “Bình Ngô đại cáo”- Nguyễn Trãi. ? Với các tớng Sở, Lân, Nhậm ông đã có thái độ và lời lÏ ra sao? + S¸ng suèt nh¹y bÐn trong viÖc xÐt ®o¸n vµ dïng ngêi thÓ hiÖn qua c¸ch xö trÝ víi c¸c tíng sÜ t¹i Tam ®iÖp. ¤ng rÊt hiÓu së trêng, së ®o¶n cña tíng sÜ khen chª đúng ngời đúng việc. ? Qua thái độ và hành động với quân lính và tớng sĩ em thÊy QT lµ ngêi nh thÕ nµo? ? Học sinh đọc lại đoạn văn: “lần này ta ra thân…nói kho¸c”- Em hiÓu lêi nãi cña vua QT nh thÕ nµo? ? Qua lời văn đó em cảm nhận điều gì về vua QT?. 3. T×m hiÓu v¨n b¶n a/ H×nh tîng ngêi anh hïng QT - NguyÔn HuÖ.. - Nguyễn Huệ là ngời yêu nớc thơng dân, có hành động mạnh mẽ vµ quyÕt ®o¸n.. - TrÝ tuÖ s¸ng suèt trong viÖc dïng binh, dïng ngêi.. - s¸ng suèt, nh¹y bÐn trong viÖc nhận định tình hình thời cuộc, có ý chÝ quyÕt th¾ng vµ tÇm nh×n xa tr«ng réng..

<span class='text_page_counter'>(38)</span> - Bắt đầu khởi binh đánh giặc đã nói chắc nh đinh đóng cột, phơng lợc tiến đánh đã có tính sẵn lại còn tÝnh s½n c¶ kÕ ho¹ch ngo¹i giao sau khi chiÕn th¾ng đối với một nớc “lớn gấp 10 nớc mình” để có thể dẹp đợc binh đao cho ta đợc yên ổn mà nuôi dỡng lực lợng. III. Cñng cè: ? Tãm t¾t l¹i néi dung chÝnh cña håi thø 14? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Ph©n tÝch mét sè nÐt vÒ h×nh ¶nh vua QT trong ®o¹n 1. - Tr¶ lêi tiÕp c¸c c©u hái cßn l¹i trong sgk - Su tầm bản đồ, t liệu về chiến dịch QT đại phá quân Thanh.. TiÕt 24. Hoµng lª nhÊt thèng chÝ Håi thø 14: §¸nh Ngäc Håi, qu©n thanh bÞ thua trËn Bá th¨ng long, chiªu thèng trèn ra ngoµi (Ng« Gia V¨n Ph¸i ) A/ Mục tiêu Cần đạt:. (§· tr×nh bµy ë tiÕt 23) B/ ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: Bản đồ chiến dịch“QT đại phá quân Thanh” - Học sinh: Su tầm t liệu lịch sử về vua QT đại phá quân Thanh. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Tãm t¾t l¹i håi thø 14 t¸c phÈm “Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ”? ? Ph©n tÝch mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ h×nh tîng QT - NguyÔn HuÖ? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: a/ H×nh tîng ngêi anh hïng QT GV dẫn dắt và giới thiệu nhân vật bằng cách đọc lêi cña nh©n vËt ngêi ngêi cung nh©n cò: “Kh«ng biÕt r»ng NguyÔn HuÖ lµ tay anh hïng l·o luyÖn..sî h¬n sî sÊm sÐt..” ? Lời nhận xét đó đã khẳng định điều gì ở vua QT? và điều đó đợc minh chứng trong tác phẩm nh thế nµo? GV treo bản đồ chiến dịch QT đại phá quân Thanh - häc sinh quan s¸t. - NguyÔn HuÖ cã tµi dông binh nh thÇn: ? Em hãy tìm những chi tiết miêu tả cuộc hành quân Tổ chức cuộc hành quân thần tốc, đánh thÇn tèc cña NguyÔn HuÖ? giÆc thÇn tèc vµ chiÕn th¾ng thÇn tèc. + Ngµy 25 th¸ng ch¹p b¾t ®Çu xuÊt qu©n ë HuÕ, 1 tuần lễ đã đến Tam Điệp cách Huế khoảng 500 km. 30 tháng chạp lại lập tức lên đờng “tiến quân ra Thăng Long” tất cả đều đi bộ. Vừa hành quân vừa.

<span class='text_page_counter'>(39)</span> đánh giặc. Định 7 tháng giêng sẽ vào ăn Tết ở Thăng Long nhng thùc tÕ tríc 2 ngµy. Hµnh qu©n xa nhng đội nào cờ ấy chỉnh tề. ? Vua QT thân chinh cầm quân đánh giặc có phải là trªn danh nghÜa kh«ng? ¤ng cã vai trß nh thÕ nµo? - ¤ng lµ tæng chØ huy thùc sù, lµ linh hån trong mçi trận đánh, tự vạch ra kế hoạch, tự chỉ huy, tự đốc thóc, x«ng pha chiÕn trËn. ? Từ đó em hình dung hình ảnh Quang Trung trong chiến trận nh thế nào đặc biệt là đồn Ngọc Hồi? - H×nh ¶nh vua oai phong lÉm liÖt, anh hïng qu¶ c¶m. C¶nh “khãi to¶ mï trêi c¸ch gang tÊc kh«ng thấy gì”.. nổi bật hình ảnh nhà vua “mặc áo bào đỏ đi đốc thúc quân lính, mặt sạm đen vì khói súng..” ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÓ, giäng ®iÖu cña ®o¹n v¨n? ? T¹i sao t¸c gi¶ vèn trung thµnh víi triÒu Lª, kh«ng mÊy t×nh c¶m víi T©y S¬n mµ t¸c gi¶ vÉn viÕt vÒ QTrung 1 c¸ch t×nh c¶m vµ ®Çy hµo høng nh vËy? + Đó là sự thực lịch sử mà tác giả đã trực tiếp chøng kiÕn, lµ 1 tri thøc cã l¬ng t©m, cã t©m huyÕt vµ tµi n¨ng nªn «ng kh«ng thÓ kh«ng t«n träng sù thËt lsö. GV: đối lập với vua QT là số phận của bè lũ cớp nớc và bán nớc. ? Tôn Sĩ Nghị và đạo quân xâm lợc đợc tác giả giới thiÖu nh thÕ nµo? ? §äc l¹i mét sè ®o¹n v¨n miªu t¶ vÒ T«n SÜ NghÞ vµ cho biÕt trong suy nghÜ cña em thÊy TSN lµ vÞ tíng nh thÕ nµo? HS nghiªn cøu sgk vµ tr¶ lêi - T«n SÜ NghÞ mu cÇu lîi riªng, bÊt tµi, chñ quan, suèt ngµy tiÖc tïng, coi qu©n T©y S¬n nh “c¸ chËu chim lång”, “kÐo th¼ng vµo sµo huyÖt cña cña qu©n Tây Sơn bắt sống không để tên nào lọt lới..” ? T×m mét sè chi tiÕt cho thÊy sù thÊt b¹i th¶m h¹i của quân Thanh? Chi tiết nào em cho là đáng chú ý nhÊt? + Tớng sợ mất mật, ngựa không kịp đóng yên... + Qu©n sÜ ho¶ng lo¹n, giµy xÐo lªn nhau.... ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶, kÓ chuyện? Tác dụng của nghệ thuật đó? - Miêu tả kể khách quan, nghệ thuật tơng phản đối lËp…lµm næi bËt sù th¶m h¹i cña qu©n Thanh t« ®Ëm chiÕn th¾ng cña qu©n T©y S¬n. ? Vua tôi Lê Chiêu Thống đợc miêu tả ntn khi nghe đồn Ngọc Hồi thất thủ? + Lª Chiªu Thèng gÊp rót rêi bá ngai vµng cïng bÇy t«i ®a Th¸i hËu ra ngoµi th¸o ch¹y ? Ngßi bót cña t¸c gi¶ khi miªu t¶ 2 cuéc th¸o ch¹y cña qu©n tíng nhµ Thanh vµ vua t«i Lª Chiªu Thèng cã g× kh¸c biÖt? V× sao?. - Trong trận đánh: Là vị tớng oai phong, lÉm liÖt, anh hïng qu¶ c¶m..  C¸ch kÓ t¶ ch©n thùc diÔn biÕn sù kiÖn lÞch sö, giäng ®iÖu m¹nh mÏ ®o¹n trÝch khắc hoạ hình ảnh đẹp về ngời anh hùng áo vải QT đã làm nên chiến thắng bất tử.. b/ Sè phËn cña bän x©m lîc vµ bÌ lò tay sai b¸n níc. * Qu©n tíng nhµ Thanh: + T«n SÜ NghÞ lµ tªn tíng bÊt tµi kiªu căng tự mãn, chủ quan khinh địch. + Qu©n lÝnh v« kØ luËt.  ThÊt b¹i mét c¸ch th¶m h¹i. * Sè phËn cña vua t«i Lª Chiªu Thèng: - hÌn nh¸t “câng r¾n c¾n gµ nhµ” chÞu chung sè phËn bi th¶m víi qu©n Thanh.  Bút pháp tơng phản đối lập, giọng điệu khi th× h¶ hª sung síng khi th× chËm r·i chua xót..Tác giả đã làm rõ sự thất bại.

<span class='text_page_counter'>(40)</span> (Học sinh thảo luận theo nhóm và cử đại diện tr×nh bµy) Cả 2 cuộc tháo chạy đều miêu tả với những chi tiết cô thÓ nhng ©m hëng l¹i kh¸c nhau. + §o¹n miªu t¶ qu©n Thanh nhÞp ®iÖu nhanh , hèi h¶ hµm chøa sù h¶ hª sung síng. + §o¹n miªu t¶ vua t«i LCT nhÞp ®iÖu chËm h¬n, ©m hëng cã phÇn ngËm ngïi chua xãt v× t¸c gi¶ lµ mét cùu thÇn nhµ Lª kh«ng thÓ kh«ng mñi lßng tríc sự sụp đổ của 1 vơng triều mà mình từng thờ phụng.. th¶m h¹i cña bÌ lò b¸n níc vµ cíp níc nh»m «n vinh chiÕn th¾ng cña qu©n T©y S¬n. 4. Tæng kÕt-luyÖn tËp:. - Lèi v¨n trÇn thuËt kÕt hîp miªu t¶ sinh động, chân thực… - §o¹n trÝch t¸i hiÖn ch©n thùc h×nh ¶nh ngêi anh hïng d©n téc QT – NguyÔn HuÖ với chiến công oanh liệt “đại phá quân ? Em hãy nêu khái những nét đặc sắc về nghệ Thanh” làm nên sức mạnh quật cờng của thuËt? d©n téc. ? Qua văn bản em cảm nhận đợc điều gì? III. Cñng cè: ? ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n tõ 3 - 5 c©u nªu c¶m nhËn cña em vÒ h×nh tîng ngêi anh hïng QT - NguyÔn HuÖ? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Tìm đọc toàn bộ văn bản. - TËp viÕt c¸c ®o¹n v¨n ph©n tÝch h×nh tîng ngêi anh hïng QT – NguyÔn HuÖ - ChuÈn bÞ: So¹n v¨n b¶n “TruyÖn KiÒu” – NguyÔn Du Yªu cÇu: + Su tÇm v¨n b¶n “TruyÖn KiÒu” + §äc phÇn tãm t¾t “TruyÖn KiÒu” vµ tãm t¾t l¹i b»ng lêi v¨n cña m×nh. + Tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp tác giả Nguyễn Du. TiÕt 25. sù ph¸t triÓn cña tõ vùng (tiÕp theo) A/ Mục tiêu Cần đạt:. - Học sinh nắm đợc hiện tợng phát triển từ vựng của ngôn ngữ bằng cách tăng số lợng từ ngữ nhê t¹o tõ ng÷ míi vµ mîn tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi. - Rèn kĩ năng để trau dồi thêm vốn từ vựng cho mình khi nói và viết. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: chuÈn bÞ b¶ng phô ghi vÝ dô - Học sinh: Ôn lại kiến thức đã học về từ mợn. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: Chữa bài tập 6 và cho biết em đã học phơng thức phát triển từ vựng nào? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu bµi: §äc VD sgk (72) a. Ph¸t triÓn tõ vùng b»ng c¸ch ? Trong các từ: điện thoại, kinh tế, di động, sở hữu, tạo từ ngữ mới tri thøc Trong thêi gian gÇn ®©y nh÷ng tõ ng÷ míi * VÝ dô 1: nào đợc xuất hiện dựa trên cấu tạo các từ đó? giải - Điện thoại  điện thoại di thích nghĩa một số từ? và chỉ ra mô hình cấu tạo từ? động HS thảo luận nhóm và gv gọi đại diện các nhóm - Sở hữu  sở hữu trí tuệ.

<span class='text_page_counter'>(41)</span> tr×nh bµy. GV ghi l¹i nghÜa tõng tõ trªn b¶ng phô. ( + Điện thoại di động: điện thoại vô tuyến, kích thớc nhỏ, có thể mang theo ngời, sử dụng trong vùng phñ sãng. + Së h÷u trÝ tuÖ: quyÒn së h÷u víi sphÈm do hđộng trí tuệ mang lại, đợc pháp luật bảo hộ . + Kinh tÕ tri thøc: nÒn kinh tÕ chñ yÕu dùa vµo viÖc s¶n xuÊt lu th«ng pphèi s¶n phÈm cã hµm lîng tri thøc cao. + Đặc khu kinh tế: khu vực riêng để thu hút vốn, c«ng nghÖ níc ngoµi ) ? Trong tiếng Việt có những từ đợc cấu tạo theo mô h×nh: x + tÆc. H·y t×m mét sè tõ ng÷ theo m« h×nh cấu tạo đó? và giải nghĩa các từ đó?. * VÝ dô 2: Cho m« h×nh cÊu t¹o tõ sau: x + tÆc - Kh«ng tÆc - H¶i tÆc - L©m tÆc ? Tõ hai vÝ dô trªn em h·y cho biÕt: ngoµi viÖc ph¸t - Gian tÆc. triÓn tõ vùng b»ng c¸ch ph¸t triÓn nghÜa cña tõ dùa trªn nghÜa gèc cßn ph¸t triÓn tõ vùng b»ng c¸ch nµo? * Ghi nhí: t¹o tõ ng÷ míi lµm cho vèn tõ t¨ng lªn còng lµ c¸ch để phát triển từ vựng ? ThÕ nµo lµ tõ H¸n ViÖt? T¹i sao gäi lµ tõ mîn? HS đọc ví dụ sgk tr 73 ? T×m nh÷ng tõ H¸n ViÖt cã trong ®o¹n v¨n sau?. b. Ph¸t triÓn tõ vùng b»ng c¸ch mîn tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi. * VÝ dô 1: ? Nhận xét về số lợng từ HV đợc sử dụng trong đoạn - Thanh minh, lễ, tiết, tảo mộ, văn đoạn thơ đó? héi, §¹m thanh, yÕn anh, bé hµnh, tµi tö, giai nh©n. ? Trong TV những từ nào dùng để chỉ: + BÖnh mÊt kh¶ n¨ng miÔn dÞch g©y tö vong? ( AIDS) + Nghiên cứu một cách hệ thống những điều kiện để tiªu thô hµng hãa. ( Marketing) ? Nh÷ng tõ nµy mîn tõ ng«n ng÷ nµo? * Ghi nhí: ? T×m 1 sè tõ mîn kh¸c? Mîn tõ ng÷ níc ngoµi còng lµ ? Tõ 2 VD trªn em h·y nhËn xÐt vÒ viÖc ph¸t triÓn tõ c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng vùng? - Bé phËn tõ mîn chñ yÕu trong tiếng Việt đó là tiếng Hán Yªu cÇu: T×m m« h×nh cÊu t¹o tõ gièng m« h×nh: x 2. LuyÖn tËp: + tÆc.. * Bµi tËp 1: Phơng pháp: HS hoạt động độc lập - GV yêu cầu - x + trờng: Chiến trờng, phi trhọc sinh lên bảng. êng, n«ng trêng, thÞ trêng… - x + häc: v¨n häc, to¸n häc, sö Yªu cÇu: T×m 5 tõ ng÷ míi xuÊt hiÖn vµ gi¶i nghÜa. häc, Ph¬ng ph¸p: HS th¶o luËn nhãm  mçi nhãm cö * Bµi tËp 2: 1 đại diện lên bảng.. - Bµn tay vµng - CÇu truyÒn h×nh - C¬m bôi - C«ng viªn níc - §êng cao tèc III.Cñng cè: ?Nªu c¸c c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng? ? Đọc thêm một số đoạn trích trong sgk để và nhận xét về số lợng từ mợn trong TV? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc ghi nhí sgk vµ hÖ thèng l¹i c¸c c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng theo m« h×nh. - Lµm bµi tËp 3, 4.

<span class='text_page_counter'>(42)</span> - ChuÈn bÞ bµi “ThuËt ng÷”. TiÕt 26. TruyÖn kiÒu – NguyÔn Du A/ Mục tiêu Cần đạt: -. Học sinh nắm đợc 1 số nét về cuộc đời, sự nghiệp của Nguyễn Du. Đồng thời nắm đợc cốt truyÖn, nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña truyÖn KiÒu. RÌn kÜ n¨ng tãm t¾t truyÖn.. B/ ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: T¸c phÈm truyÖn KiÒu + Mét sè t liÖu vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Du. - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk + Su tÇm v¨n b¶n “TruyÖn KiÒu” C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Qua v¨n b¶n “Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ” em cã c¶m nghÜ g× vÒ nh©n vËt QT - NguyÔn HuÖ? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: “Nửa đêm qua huyện Nghi Xuân B©ng khu©ng nhí cô th¬ng th©n nµng KiÒu” (Tè H÷u) Tiên Điền Nghi Xuân là quê hơng của đại thi hào Nguyễn Du. Với kiệt tác “Truyện Kiều” ông đã đa nền văn học chữ Nôm của dân tộc ta đạt đến đỉnh cao từ thế kỉ 18. Không những thế tác phÈm cßn lµ ng«i sao s¸ng chãi läi nhÊt trong nÒn v¨n ch¬ng cæ VN. Nã cã gi¸ trÞ hiÖn thùc s©u s¾c vµ gi¸ trÞ nh©n v¨n cao c¶. * C¸c bíc thùc hiÖn: Học sinh đọc phần chú thích 1 sgk 1. T¸c gi¶ - NguyÔn Du: ? Nêu 1 số nét chính về quê quán, gia đình Nguyễn Du? NguyÔn Du tù Tè Nh hiÖu Thanh ? Thời đại Nguyễn Du có gì đáng chú ý? Hiªn (1765-1820) - Đây là một giai đoạn lịch sử đầy biến động: chế độ Quê: Tiên Điền- Nghi Xuân – PK khñng ho¶ng, phong trµo n«ng d©n næ ra kh¾p n¬i Hµ TÜnh. Sinh trởng trong gia đình đại mà đỉnh cao là khởi nghĩa Tây Sơn…. quý téc, cã truyÒn thèng v¨n ch¬ng. ? Thời đại ấy có ảnh hởng gì đến cuộc đời và sự NguyÔn Du sèng trong giai ®o¹n lsö nghiÖp s¸ng t¸c cña «ng? ®Çy biÕn động  Cuộc đời phiêu bạt. - Cuộc đời phiêu bạt: Lµ ngêi cã kiÕn thøc s©u réng lµ + 1786-1796 ë Th¸i B×nh thiªn tµi v¨n häc, danh nh©n v¨n hãa +1796-1802 ë Hµ TÜnh thÕ giíi. + 1802- 1820 lµm quan cho nhµ NguyÔn. - Những biến động xã hội và cuộc đời phiêu bạt đã tác động mạnh mẽ đến tình cảm và nhận thức của ông: “Tr¶i qua mét cuéc bÓ d©u Những điều trông thấy mà đau đớn lòng” ? Bên cạnh yếu tố thời đại. Theo em còn điều gì ảnh hëng trùc tiÕp tíi sù nghiÖp s¸ng t¸c cña NguyÔn Du? - Sinh trởng trong một gia đình đại quý tộc, có truyền thèng v¨n ch¬ng. - Lµ ngêi cã kiÕn thøc s©u réng, häc vÊn uyªn th©m, vµ lµ ngêi cã tr¸i tim giµu lßng yªu th¬ng: “Ch÷ t©m - Mét sè t¸c phÈm chÝnh: + Th¬ ch÷ H¸n: Thanh Hiªn thi tËp, kia míi b»ng ba ch÷ tµi” ? KÓ tªn 1 sè t¸c phÈm chÝnh cña NguyÔn Du vÒ ch÷ B¾c hµnh t¹p lôc … + Ch÷ N«m: Tiªu biÓu nhÊt lµ H¸n vµ t¸c phÈm viÕt b»ng ch÷ N«m? “TruyÖn KiÒu” HS tù su tÇm vµ dùa vµo sgk nªu ý kiÕn. Học sinh đọc phần giới thiệu “Truyện Kiều”? GV nãi râ h¬n vÒ kh¸i niÖm “truyÖn N«m” vµ giíi thiÖu thªm vÒ nguån gèc lai lÞch “TruyÖn KiÒu”.

<span class='text_page_counter'>(43)</span> HS đọc toàn bộ phần tóm tắt và yêu cầu từng học 2. Tác phẩm “Truyện Kiều” sinh tãm t¾t l¹i tõng phÇn theo sgk- GV nhËn xÐt bæ a. Lai lÞch: sung vµ tãm t¾t l¹i toµn bé. Dùa trªn cèt truyÖn “Kim V©n ? XÐt vÒ mÆt néi dung “Truþªn KiÒu” cã nh÷ng gi¸ trÞ KiÒu truyÖn” – Thanh T©m Tµi Nh©n nµo? (Tquèc) gåm 3254 c©u lôc b¸t. ? Gi¸ trÞ hiÖn thùc thÓ hiÖn trªn nh÷ng ph¬ng diÖn b. Tãm t¾t: - Phần 1: Gặp gỡ và đính ớc. nµo cña “TruyÖn KiÒu”? 2: Gia biÕn vµ lu l¹c ? V× sao nãi “TruyÖn KiÒu” mang gi¸ trÞ nh©n v¨n cao -- PhÇn PhÇn 3: §oµn tô c¶? c. Gi¸ trÞ dung vµ nghÖ thuËt: Gv chØ râ mét sè nÐt vÒ gi¸ trÞ hiÖn thùc vµ gi¸ trÞ - Gi¸ trÞ néi néi dung: “TruyÖn KiÒu” néi dung cña “TruyÖn KiÒu”: mang gi¸ trÞ hiÖn thùc s©u s¾c vµ gi¸ - Gi¸ trÞ hiÖn thùc: trÞ nh©n v¨n cao c¶. + Phơi bày thực trạng bất công của chế độ Pk, chà đạp lên quyền sống của con ngời đặc biệt là ngời phụ n÷. - Giá trị nhân đạo: + Lên án chế độ pk với những bất công gây đau khổ cho ngêi phô n÷. + Ca ngợi vẻ đẹp của ngời phụ nữ. + Khẳng định quyền sống của con ngời. ? VÒ néi dung “TruyÖn KiÒu” cã ®iÓm g× gièng vµ - Gi¸ trÞ nghÖ thuËt: “TruyÖn KiÒu” lµ kh¸c víi “ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng”? một kiệt tác nghệ thuật đạt nhiều (HS th¶o luËn nhãm) ? Nªu 1 sè thµnh c«ng vÒ nghÖ thuËt?(Häc sinh dùa thµnh c«ng vÒ nghÖ thuËt: ng«n ng÷, vµo sgk nªu nhËn xÐt - gv tæng hîp vµ nhÊn m¹nh nghÖ thuËt kÓ chuyÖn, miªu t¶… mét sè nÐt chÝnh vÒ nghÖ thuËt “TruyÖn KiÒu” ) III. cñng cè: ? Tãm t¾t l¹i “TruyÖn KiÒu” theo lêi v¨n cña em? ? Dòng nào sau đây nói đúng nhất về nghệ thuật của “Truyện Kiều”? A. Sö dông ng«n ng÷ d©n téc vµ thÓ th¬ lôc b¸t mét c¸ch ®iªu luyÖn. B. Tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc theo ch¬ng håi. C. Miêu tả thiên nhiên đặc sắc. D. Khắc hoạ tính cách nhân vật và miêu tả tâm lý độc đáo. IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Tìm đọc toàn bộ “Truyện Kiều” - Su tầm tìm hiểu tiếp về cuộc đời của Nguyễn Du. - Chuẩn bị bài: “Chị em Thuý Kiều”. Yêu cầu đọc và trả lời câu hỏi trong sgk. TiÕt 27. chÞ em thóy kiÒu (trÝch “TruyÖn KiÒu” - NguyÔn Du) A/ Mục tiêu Cần đạt: - Thấy đợc nghệ thuật miêu tả nhân vật Nguyễn Du, khắc họa những nét riêng về nhan sắc, tµi n¨ng, tÝnh c¸ch, sè phËn Thóy V©n, Thóy KiÒu b»ng bót ph¸p nghÖ thuËt cæ ®iÓn. - Thấy đợc cảm hứng nhân đạo trong “Truyện Kiều”: trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp của con ngời.. B/ ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: Văn bản “Truyện Kiều” + 1 số đoạn trong “Kim Vân Kiều truyện” để đối chiếu. - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái sgk C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: - Nêu 1 số nét chính về cuộc đời, sự nghiệp của Nguyễn Du? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi:.

<span class='text_page_counter'>(44)</span> Đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” đã cho ta thấy: Một trong những thành công về nghệ thuật của “Truyện Kiều” phải kể đến nghệ thuật khắc họa chân dung nhân vật bằng thủ pháp ớc lệ tợng trng và bằng chính cảm hứng nhân đạo của nhà văn. * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu chung: HS đọc phần chú thích giới thiệu về ví trí đoạn trích - đoạn trích: nằm ở phần mở đầu GV đọc mẫu và hớng dẫn đọc – Học sinh đọc toàn tác phẩm . bé v¨n b¶n. HS đọc thầm phần chú thích giải nghĩa từ – gv nhấn 2. Đọc - chú giải - bố cục: m¹nh mét sè tõ khã: tè nga, nghiªng níc nghiªng thµnh, lµu bËc ngò ©m, hång quÇn.. * §äc: ? Theo em ®o¹n trÝch cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? (§1: 4 c©u ®Çu: gthiÖu chung vÒ 2 chÞ em Thóy KiÒu. * Chó gi¶i: * Bè côc: Đ2: 4 câu tiếp: mtả vẻ đẹp Thúy Vân §3: 16 c©u tiÕp: Ch©n dung Thóy KiÒu). §4: 4 c©u cuèi: kh¸i qu¸t chung vÒ cuéc sèng cña chÞ 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: em Thóy KiÒu * 4 c©u ®Çu: ? §äc lai bèn c©u ®Çu vµ cho biÕt më ®Çu ®o¹n trÝch Giíi thiÖu chung vÒ hai chÞ em. tác giả đã giới thiệu về chị em Thúy Kiều nh thế nào? ? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ côm tõ “hai ¶ tè nga” vµ “mai cèt c¸ch, tuyÕt tinh thÇn”? - Chỉ ngời con gái đẹp, duyên dáng thanh cao trong “ hai ả tố nga”, “mai cốt cách, tuyết tr¾ng. tinh thÇn”… ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch giíi thiÖu nh©n vËt cña t¸c gi¶ trong bèn c©u th¬ ®Çu? - T¸c gi¶ giíi thiÖu kh¸i qu¸t b»ng thñ ph¸p íc lÖ tîng trng. GV nãi thªm vÒ thñ ph¸p íc lÖ tîng trng.  b»ng bót ph¸p íc lÖ tîng trng t¸c “mai cèt c¸ch… giả khái quát vẻ đẹp duyên dáng, thanh cao, cña chÞ em KiÒu. mçi ngêi mét vÎ …” ? Qua cách giới thiệu ấy em cảm nhận đợc điều gì về chÞ em KiÒu? * 4 c©u tiÕp: HS đọc 4 câu tiếp: ? Tác giả đã khái quát vẻ đẹp của Thuý Vân nh thế Ch©n dung Thóy V©n nµo? - Vẻ đẹp: đoan trang, phúc hậu, qúy - Đó là vẻ đẹp đoan trang và phúc hậu ph¸i. ? Nh÷ng h×nh tîng nghÖ thuËt nµo mang tÝnh íc lÖ khi mtả vẻ đẹp của Thúy Vân? Häc sinh dùa vµo sgk hÖ thèng chi tiÕt - gv nhËn xÐt vµ tæng hîp. + T¶ cô thÓ b»ng ph¬ng ph¸p íc lÖ tîng trng, Èn dô: khu«n tr¨ng nÐt ngµi, miÖng cêi t¬i nh hoa, tiÕng nãi trong nh ngäc vµ “m©y thua níc tãc, tuyÕt nhêng mµu da”…vẻ đẹp đợc so sánh trong sự hoà hợp với thiên  Chân dung Thúy Vân mang tính cách, số phận, vẻ đẹp đợc tạo nên sự nhiªn… hßa hîp víi thiªn nhiªn nh dù b¸o ? Qua c¸ch miªu t¶ Êy em c¶m nhËn Thóy V©n cã nÐt riêng về nhan sắc và tính cách số phận nh thế nào? một cuộc đời bình lặng… (HS th¶o luËn nhãm bµn) * 12 c©u tiÕp:.

<span class='text_page_counter'>(45)</span> Ch©n dung Thóy KiÒu GV đọc 12 câu thơ tiếp ? Theo em v× sao t¸c gi¶ l¹i mt¶ Thóy V©n tríc khi t¶ Thóy KiÒu? ? Cã ®iÓm g× gièng vµ kh¸c trong c¸ch miªu t¶ Thuý V©n vµ Thuý KiÒu? (Häc sinh tiÕp tôc th¶o luËn theo nhãm bµn - gv nhËn xÐt vµ tæng hîp ý kiÕn) - Gièng: Sö dông bót ph¸p íc lÖ tîng trng, Èn dô - Kh¸c: + Sè lîng c©u th¬ miªu t¶ Thóy KiÒu nhiÒu h¬n. + T¶ Thóy KiÒu vÒ c¶ tµi lÉn s¾c vµ t×nh c¶m. ? Vẻ đẹ “sắc xảo mặn mà” của Thúy Kiều đợc tác giả đặc tả qua điểm nào trên khuôn mặt? - Nhan sắc: “làn thu thuỷ..” . Vẻ đẹp + T¶ nhan s¾c Thuý KiÒu t¸c gi¶ kh«ng miªu t¶ cô thÓ cña KiÒu khiÕn thiªn nhiªn ph¶i từng chi tiết trên khuôn mặt mà chỉ tả đôi mắt: ghen hờn đố kị.. “Lµn thu thuû nÐt xu©n s¬n Hoa ghen thua th¾m, liÔu hên kÐm xanh” + §«i m¾t kh«ng chØ thÓ hiÖn nhan s¾c tuyÖt víi mµ cßn lµ phÇn tinh anh cña mét t©m hån - NÕu nh ë Thóy V©n lµ “m©y thua”, “tuyÕt nhêng” thì ở Thuý Kiều là “ hoa ghen’, “liễu hờn” - vẻ đẹp khiến cho thiên nhiên phải ghen hờn đố kị. - Tµi n¨ng: KiÒu th«ng minh, cã tµi ? ấn tợng của em về nhan sắc của Thúy Kiều thông làm thơ, vẽ tranh, ca hát, đánh đàn, qua viÖc miªu t¶ cña t¸c gi¶? ? Kh«ng chØ cã nhan s¾c tuyÖt vêi mµ KiÒu cßn lµ ng- s¸ng t¸c nh¹c… ời con gái tài hoa toàn diện và tác giả đã ca ngợi tài  Vẻ đẹp của Kiều là tài, sắc vẹn n¨ng cña KiÒu trªn nh÷ng ph¬ng diÖn nµo vµ cã nÐt toµn  tµi s¾c Êy nh dù b¸o 1 sè gì đặc biệt? phËn, 1 t¬ng lai sãng giã… (Tài năng đạt đến độ toàn diện và đặc biệt là tài đàn * 4 câu cuối: và stác nhạc – nhng đó là bản đàn của một tâm hồn cuộc sống của chị em Kiều ®a sÇu ®a c¶m: “mét thiªn b¹c mÖnh”…) - NÕp sèng phong lu quý ph¸i ªm GV bình: vẻ đẹp của Thúy Kiều đềm đoan chính. HS đọc 4 câu cuối 4. Tæng kÕt: ? 4 câu thơ đó tác giả muốn khái quát về điều gì? - NT: bót ph¸p íc lÖ cæ ®iÓn, nghÖ ? Nếp sống sinh hoạt của chị em Kiều đợc giới thiệu thuật so sánh, ẩn dụ... nh thÕ nµo? - ND: ®o¹n trÝch kh¾c häa thµnh c«ng 2 bøc ch©n dung chÞ em KiÒu ? Kh¸i qu¸t 1 sè nÐt chÝnh vÒ nghÖ thuËt? b»ng c¶m høng nh©n v¨n cao c¶. ? Qua đoạn trích em cảm nhận đợc điều gi? III. Cñng cè - LuyÖn tËp: - Viết đoan văn từ 4- 5 câu miêu tả vẻ đẹp của Thuý Kiều theo cảm nhận của em? - Đọc phần đọc thêm trong sgk và nhận xét về sự sáng tạo của tác giả trong Truyện Kiều so víi - Kim V©n KiÒu truyÖn…. IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng ®o¹n trÝch - Phân tích vẻ đẹp của Thúy Kiều, Thúy Vân. - ChuÈn bÞ bµi “C¶nh ngµy xu©n”: §äc ®o¹n trÝch vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk. TiÕt 28. c¶nh ngµy xu©n (trÝch “TruyÖn KiÒu”- NguyÔn Du).

<span class='text_page_counter'>(46)</span> A/ Mục tiêu Cần đạt: - Học sinh: nắm đợc nghệ thuật tả cảnh thiên nhiên của Nguyễn Du kết hợp tả và gợi, sử. dụng hình ảnh từ ngữ giàu chất tạo hình để tả cảnh một ngày cuối xuân với những điểm riêng. Qua c¶nh vËt nãi lªn phÇn nµo t©m tr¹ng cña nh©n vËt. - RÌn kü n¨ng quan s¸t, tëng tîng khi lµm v¨n miªu t¶. B/ ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ t¸c phÈm “TruyÖn KiÒu” - Học sinh: Phiếu học tập - đọc và trả lời trớc các câu hỏi sgk C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch “ChÞ em Thóy KiÒu”? nªu 1 sè nÐt chÝnh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt ? ? Vẻ đẹp của Thúy Vân và Thúy Kiều đợc mtả nh thế nào? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Mùa xuân vốn là đề tài quen thuộc của thi ca – mỗi tác giả lại chọn một thời điểm và cã c¸ch c¶m nhËn riªng vÒ mïa xu©n. §o¹n trÝch c¶nh ngµy xu©n trong TruyÖn KiÒu lµ bøc tranh tuyệt đẹp về khung cảnh một ngày cuối xuân nhng lại mang một d âm man mác mà có lẽ chØ ë TruyÖn KiÒu míi cã… * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu chung: Giíi thiÖu vÒ vÞ trÝ ®o¹n trÝch - VÞ trÝ ®o¹n trÝch: N»m ë ®Çu phÇn 2 Gv dùng tác phẩm “Truyện Kiều” để giới thiệu vị “ Gia biến và lu lạc” trÝ ®o¹n trÝch. 2. §äc - chó gi¶i - bè côc: GV đọc mẫu và hớng dẫn đọc (giọng chậm rãi, - Đọc khoan thai thÓ hiÖn t×nh c¶m) - Chó gi¶i HS đọc  GV nhận xét - Bè côc HS đọc thầm phần chú thích ? VB cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? - 4 c©u ®Çu: Khung c¶nh ngµy xu©n - 8 c©u tiÕp: khung c¶nh lÔ héi trong tiÕt thanh minh - 6 c©u cuèi: c¶nh chÞ em KiÒu du xu©n trë vÒ 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: ? Phơng thức biểu đạt chính của văn bản là gì? a. 4 c©u ®Çu: ? NhËn xÐt vÒ tr×nh tù mt¶? Khung c¶nh ngµy xu©n. - T¶ theo tr×nh tù thêi gian. - kh¸i qu¸t- cô thÓ HS đọc lại 4 câu thơ đầu ? Khung cảnh mùa xuân đợc tác giả miêu tả vào thêi ®iÓm nµo? - Vµo thêi ®iÓm th¸ng 3 (cuèi xu©n) ? Hai c©u th¬ ®Çu gîi t¶ ®iÒu g×? H×nh ¶nh “con Ðn ®a thoi” gîi liªn tëng g× vÒ thêi gian vµ c¶m xóc? - HS t duy, nªu ý kiÕn  GV chèt ý: giíi thiÖu thêi + “Con Ðn ®a thoi” – H×nh ¶nh Èn dô gian vµ kh«ng gian , “con Ðn ®a thoi” lµ h×nh ¶nh nh©n ho¸ võa diÔn t¶ kh«ng gian võa ẩn dụ nhân hóa đó là hình ảnh đặc trng của mùa diễn tả thời gian. xu©n: chim Ðn chao liÖng trªn bÇu trêi nh thoi ®a; đồng thời câu thơ còn gợi ra cảm giác tiếc nuối.

<span class='text_page_counter'>(47)</span> thêi gian mïa xu©n tr«i qua nhanh ? Hai câu thơ tiếp theo-vẻ đẹp mùa xuân đợc đặc t¶ qua h×nh ¶nh nµo? GV so s¸nh b¶n dÞch tõ “rîn”, “tËn” (bøc tranh tuyệt đẹp về mùa xuân: Thảm cỏ non trải rộng tới ch©n trêi lµ gam mµu nÒn cho bøc tranh vµ trªn nÒn xanh non Êy lµ ®iÓm xuyÕt vµi b«ng hoa lª tr¾ng ? NhËn xÐt vÒ c¸ch dïng tõ, bót ph¸p miªu t¶? nhờ đó em cảm nhận đợc điều gì trong bức tranh thiªn thiªn Êy?. + “Cá non xanh tËn ch©n trêi Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng hoa”.  Bót ph¸p miªu t¶, chän läc chi tiÕt…®o¹n th¬ lµ bøc tranh thiªn nhiªn mïa xu©n hµi hßa mµu s¾c, míi mÎ ? 8 câu tiếp đã giới thiệu lễ hội gì trong tiết thanh tinh khôi, giàu sức sống. minh? (lẽ tảo mộ, hội du xuân trên đồng quê..) Häc sinh th¶o luËn theo nhãm bµn c¸c c©u hái sau: b. 8 c©u tiÕp: ? Khung cảnh lễ hội đợc mtả nh thế nào? Khung c¶nh lÔ héi trong tiÕt thanh ? NhËn xÐt vÒ c¸ch dïng tõ ng÷ - chØ ra c¸c tõ minh. ghÐp tõ l¸y lµ danh tõ, ®tõ, ttõ trong ®o¹n th¬? - Sö dông nhiÒu tõ ghÐp, tõ l¸y, tõ H¸n ViÖt. ? Các từ ngữ đó giúp ta hình dung đợc cảnh ntn? - Các danh từ: gợi tả sự đông vui + động từ: gợi tả sự rộn ràng, náo nhiệt + TÝnh tõ: T©m tr¹ng t¬i vui cña ngêi ®i héi + H×nh ¶nh Èn dô: “n« nøc yÕn anh” tÊp nËp, nhén nhÞp nh chim yÕn, chim oanh, rÝu rÝt…) ? Th«ng qua buæi du xu©n cña chÞ em KiÒu t¸c gi¶ khắc họa 1 lễ hội truyền thống. Em hãy đọc kỹ các chú thích và đoạn thơ để nêu cảm nhận về lễ hội - Sử dụng nhiều từ Hán Việt, từ ghép, tõ l¸y gîi lªn kh«ng khÝ t¬i vui, rén ấy? “Ngổn ngang gò đống kéo lên rµng, n¸o nhiÖt cña 1 lÔ héi truyÒn Thoi vµng vã r¾c, tro tiÒn giÊy bay” thèng. - Truyền thống văn hoá tâm linh, một nét đẹp truyÒn thèng  tr©n träng vµ yªu quý gi¸ trÞ v¨n ho¸. HS đọc đoạn còn lại ? C¶nh vËt, thêi gian kh«ng khÝ mïa xu©n cña 6 c©u cuèi cã g× kh¸c víi 4 c©u ®Çu? c. 6 c©u cuèi: - C¶nh vÉn mang c¸i thanh, c¸i dÞu cña mïa xu©n C¶nh chÞ em KiÒu du xu©n trë vÒ. nhng mọi chuyển động đều nhẹ nhàng…không còn không khí đông vui, nhộn nhịp, tất cả đang nhạt - Cảnh vật chuyển động nhẹ nhàng. dÇn, lÆng dÇn… - C¸c tõ l¸y “tµ tµ”, “thanh thanh”, ? Các từ láy “tà tà”, “thanh thanh”, “nao nao”, “nao nao”… không chỉ biểu đạt sắc “nho nhỏ” gợi lên điều gì? Từ đó em cảm nhận đợc thái cảnh vật mà còn bộc lộ tâm trạng con ngêi. t©m tr¹ng nh thÕ nµo cña chÞ em KiÒu? (HS th¶o luËn nhãm) - Các từ láy không chỉ biểu đạt sắc thái cảnh vật  Sử dụng từ láy gợi hình, gợi cảm, tả mµ cßn béc lé t©m tr¹ng con ngêi,“nao nao”.C¶m c¶nh ngô t×nh…c¶nh vËt nh nhuèm gi¸c b©ng khu©ng, xao xuyÕn vÒ 1ngµy vui xu©n mµu t©m tr¹ng b©ng khu©ng, xao ®ang cßn mµ sù linh c¶m vÒ ®iÒu g× s¾p x¶y ra nh xuyÕn cña con ngêi b¸o tríc c¶nh gÆp må §¹m Tiªn vµ gÆp gì Kim.

<span class='text_page_counter'>(48)</span> 4. Tæng kÕt - LuyÖn tËp: * Tæng kÕt: - NT: ng«n ng÷ ®iªu luyÖn, bót ph¸p miªu t¶ giµu chÊt t¹o h×nh - ND: §o¹n th¬ lµ bøc tranh thiªn nhiên, khung cảnh lễ hội mùa xuân, tơi đẹp, trong sáng. * LuyÖn tËp: III. Củng cố: ? Đọc lại đoạn trích và chọn một số câu thơ em tâm đắc nhất và nêu cảm nhận? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng ®o¹n trÝch - §äc thªm ®o¹n tiÕp theo: C¶nh chÞ em KiÒu viÕng mé §¹m Tiªn vµ gÆp Kim Träng. ChuÈn bÞ : §äc tríc v¨n b¶n: “KiÒu ë lÇu Ngng BÝch” + Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk. TiÕt 29 ThuËt ng÷ Träng… ? Qua đoạn thơ em cảm nhận đợc điều gì về tài n¨ng nghÖ thuËt cña nhµ th¬ NguyÔn Du? ? So s¸nh, ph©n tÝch c¶nh mïa xu©n trong c©u th¬ cæ TQ víi c©u th¬ cña NguyÔn Du ? - Sự kế tiếp và đổi mới và sáng tạo của Nguyễn Du…. A. Môc tiªu bµi häc:. - Học sinh hiểu đợckhái niệm thuật ngữ và một số đặc điểm của thuật ngữ. - BiÕt sö dông chÝnh x¸c thuËt ng÷ trong mét sè hoµn c¶nh cô thÓ. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi mét sè bµi tËp bæ xung. - Häc sinh: PhiÕu häc tËp. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Nªu c¸c c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng? Cho vÝ dô vÒ mçi c¸ch? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: ? Học sinh đọc ví dụ sgk và so sánh hai cách 1. Tìm hiểu bài: gi¶i thÝch nghÜa cña tõ muèi vµ tõ níc?C¸ch a/ Kh¸i niÖm thuËt ng÷: gi¶i thÝch nµo yªu cÇu ph¶i cã kiÕn thøc * VÝ dô: (trang 87) chuyên sâu mới giải thích đợc? - C¸ch 1: th«ng dông dÔ hiÓu. - C¸ch 2: Ph¶i cã kiÕn thøc chuyªn s©u vÒ hoá học mới hiểu đợc. ? Đọc ví dụ 2 trang 88: Xác định mỗi định * Ví dụ 2: (trang 88) nghĩa trên thờng đợc sử dụng trong bộ môn - Thạch nhũ: sử dụng trong khoa học địa lý. nào?Những từ in đậm thờng đợc dùng trong - ẩn dụ: sử dụng trong văn học. nh÷ng v¨n b¶n nµo? - Ba- z¬: sö dông trong ho¸ häc. - Dïng trong c¸c v¨n b¶n khoa häc c«ng nghÖ. - Ph©n sè thËp ph©n: sö dông trong to¸n häc. ? Em h·y gi¶i thÝch tõng thuËt ng÷ Êy? *Ghi nhí: ThuËt ng÷ lµ nh÷ng tõ ng÷ biÓu thÞ nh÷ng kh¸i niÖm khoa häc c«ng nghÖ, thêng ? ThÕ nµo lµ thuËt ng÷? ? T×m mét sè thuËt ng÷ thuéc c¸c lÜnh vùc: dïng trong c¸c v¨n b¶n khoa häc c«ng nghÖ. Văn học, địa lý, lịch sử, vật lý, toán học…mà em biết sau đó điền vào chỗ trống cho thích hîp. (Bµi tËp 1 - trang 89. Gv dïng b¶ng phô ghi sẵn các lĩnh vực yêu cầu sau đó học sinh lªn ®iÒn) ? C¸c thuËt ng÷ ë vÝ dô 2(1) ngoµi nghÜa trªn b/ §Æc ®iÓm cña thuËt ng÷: cßn cã nghÜa nµo kh¸c kh«ng? * VÝ dô 1(Trang 88) - Kh«ng cã nghÜa nµo kh¸c. ? Cho biÕt trong hai tõ “muèi” sau tõ nµo cã.

<span class='text_page_counter'>(49)</span> s¾c th¸i biÓu c¶m? - Muèi lµ hîp chÊt cã thÓ hoµ tan trong níc. - “Tay nâng chén muối đĩa gừng * VÝ dô 2(Trang 88): Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau” - Muèi1: Lµ thuËt ng÷. ? Từ muối trong trờng hợp b có đợc gọi là một - Muối2 : có sắc thái biểu cảm: Những kỉ niệm, thuËt ng÷ kh«ng v× sao? những gian khổ đã cùng nhau vợt qua. Vì vậy - Không đợc coi là một thuật ngữ vì có tính không coi đây là thuật ngữ. biÓu c¶m. * Ghi nhí: ? Từ đó em có nhận xét gì về đặc điểm của - Mỗi thuật ngữ chỉ biểu thị một khái niệm và thuËt ng÷? ngîc l¹i mçi kh¸i niÖm chØ biÓu thÞ mét thuËt ng÷. * bµi tËp 2: - Yêu cầu: Xác định từ “ điểm tựa” có phải là - Thuật ngữ không có tính biểu cảm. 2. LuyÖn tËp: thuËt ng÷ kh«ng v× sao? - Ph¬ng ph¸p: Häc sinh th¶o luËn theo cÆp – *bµi tËp 2: gv gäi mét sè tr¶ lêi - Tõ “ ®iÓm tùa” trong do¹n th¬ lµ sù tin tëng * bµi tËp 3: göi g¾m niÒm tin…kh«ng coi ®©y lµ thuËt - Yªu cÇu: Cho biÕt trong hai c©u sau trêng ng÷. hợp nào từ “hỗn hợp” đợc dùng nh một thuật ngữ, trờng hợp nào đợc dùng nh một từ thông * Bài tập 3: thêng? - Hçn hîp1: lµ thuËt ng÷. - Phơng pháp: Học sinh hoạt động độc lập. - Hçn hîp2: kh«ng ph¶i lµ thuËt ng÷. III. Cñng cè: ? Nh¾c l¹i kh¸i niÖm thuËt ng÷? ? Những từ in đậm trong đoạn thơ sau có đợc coi là những thuật ngữ không? vì sao? Em lµ ai? C« g¸i hay nµng tiªn Em cã tuæi hay kh«ng cã tuæi? M¸i tãc em ®©y hay lµ m©y lµ suèi? Đôi mắt em nhìn hay chớp lửa đêm dông? Thịt da em hay là sắt là đồng? IV. Híng dÉn vÒ nhµ:Häc ghi nhí sgk. - T×m mét sè thuËt ng÷ thuéc c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau vµ gi¶i thÝch nghÜa cña c¸c thuËt ng÷ đó? - Lµm bµi tËp 4 -5. - ChuÈn bÞ: §äc tríc bµi “Trau dåi vèn tõ” TiÕt 30. Tr¶ bµi viÕt sè 1 A/ Mục tiêu Cần đạt: -. ¤n tËp cñng cè c¸c kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh Đánh giá u điểm, nhợc điểm bài viết của học sinh. Từ đó học sinh có thể tự sửa đợc những lỗi sai đã mắc. RÌn kÜ n¨ng lµm bµi v¨n thuyÕt minh kÕt hîp yÕu tè miªu t¶ vµ sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt.. B/ ChuÈn bÞ: -. Giáo viên: Bài viết đã chấm + tập hợp một số lỗi tiêu biểu của học sinh đã mắc trong bài. Häc sinh: Xem l¹i 1 sè yªu cÇu vÒ v¨n thuyÕt minh + phiÕu häc tËp. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. GV chép đề bài lên bảng. I. §Ò bµi: C©y lóa ViÖt Nam..

<span class='text_page_counter'>(50)</span> ? Đề bài thuộc kiểu bài nào? Yêu II. Phân tích đề: cầu của đề bài là gì? - KiÓu bµi: ThuyÕt minh - Yªu cÇu: + Thuyết minh về đặc điểm, vai trò của cây lúa trong đời sống VN. GV nhËn xÐt 1 sè u nhîc ®iÓm vÒ + Trong bµi viÕt cÇn biÕt kÕt hîp c¸c yÕu tè NT + ND trong bµi viÕt cña häc sinh. mt¶… - HS nắm đợc yêu cầu của đề và III. Chữa bài: viết đúng theo kiểu bài thuyết minh 1. Chữa dàn bài: - Trình bày đợc 1 số đ2 vai trò của a. Nhận xét cây lúa trong đời sống ngời VN. b. Dµn bµi: - Mét sè bµi viÕt sö dông biÖn ph¸p * Më bµi: nghệ thuật và miêu tả tơng đối hợp - Giới thiệu khái quát về cây lúa. lý. * Th©n bµi: - Tuy nhiªn: 1 sè bµi cßn thuyÕt - §Æc ®iÓm cña c©y lóa: minh, còn sa vào đặc điểm của cây - Đặc điểm chủng loại. lúa mà cha nêu bật đợc yêu cầu cụ - Đặc điểm về quá trình sinh trởng và phát triển. thể của đề bài: Lơng, Thành, - Vai trò của cây lúa: Trang ..(9G). + H¹t lóa lµ l¬ng thùc chÝnh cña con ngêi. - NhiÒu bµi cßn s¾p xÕp c¸c ý cßn + Tõ h¹t g¹o cßn chÕ biÕn ra nhiÒu nh÷ng mãn ¨n lén xén: §øc, Long, ChuÈn…. ngon vµ bæ dìng.. GV đọc 1 số bài tiêu biểu về các lỗi +Cám gạo là thức ăn trong chăn nuôi. sai trên  sau đó yêu cầu học sinh + Vỏ trấu dùng làm chất đốt hay phân bón… trình bày lại dàn ý chi tiết. GV nhận *Kết bài: Khẳng định lại vai trò của cây lúa trong đời xÐt vµ bæ xung. sèng ngêi VN 2. Ch÷a h×nh thøc: a. NhËn xÐt: b. Ch÷a bµi: * Diễn đạt: - Đi khắp làng quê VN nơi đâu ta cũng thấy cánh đồng lóa xanh m¬n mën ®ang v¬n theo tõng ngµy ®ang táa ra những vòm lá trông thật đẹp mắt che khuất cả cánh GV nhận xét 1 số u, nhợc điểm về đồng quê ta.. h×nh thøc bµi viÕt cña häc sinh. (YÕn - 9a) - Ưu: + Bố cục tơng đối rõ ràng, - Đối với ngời VN cây lúa là món lơng thực đáng quý nhiều bài viết vào đề khá sinh động: nhất và còn là biểu tợng của ngời VN. Lúa có nguồn gèc tõ hµng ngh×n n¨m. Lóa chñ yÕu nu«i sèng con ng( Quang, Hång, Dung…) + Mét sè bµi tuy néi dung êi VN chóng ta.”…(Thµnh 9G) cha phong phú song diễn đạt các ý - Việt Nam có câu tục ngữ đó là: kh¸ râ. Việt Nam đất nớc ta ơi… - Tồn tại: + Diễn đạt nhiều bài Câu ca dao nµy chøng tá ë kh¾p mäi n¬i trªn c¸nh cßn yÕu + Ch÷ viÕt sai đồng tơi xanh... nhiÒu + Dùng từ cha chính - Con ngời đối với cây lúa nh vàng bạc. Cây lúa gồm rất nhiều phơng thức để cấy lúa…”(Lơng) x¸c… GV tËp hîp mét sè lçi sai tiªu biÓu * Dïng tõ: sau đó có thể đọc một số đoạn văn - Cây lúa là cây công nghiệp không thể thiếu trong đời ngêi d©n VN. viÕt cßn m¾c lçi ….yªu cÇu häc sèng C¸c sinh thảo luận theo nhóm để phát lúa. bác nông dân lại phải tới hấp tới hả ra đồng gặt hiÖn lçi sai vµ kh¾c phôc l¹i. IV. Tr¶ bµi vµ c«ng bè kÕt qu¶: * KÕt qu¶: - Líp 9B: - Líp 9G: V. §äc bµi kh¸ tèt: VI. Theo dâi HS yÕu kÐm: STT Hä vµ tªn Líp §iÓm 1 NguyÔn V¨n L¬ng 9G 4.

<span class='text_page_counter'>(51)</span> GV c«ng bè kÕt qu¶ cô thÓ tõng líp và đọc bài của Yến 9A.. 2 3 4 5 6 7 8. NguyÔn V¨n Kh¸nh NguyÔn ThÞ HuyÒn §ç ThÞ Thanh NguyÔn Duy TruyÒn NguyÒn L¬ng S¬n NguyÔn H÷u TuyÒn TrÇn C«ng Long. 9G 9G 9G 9G 9G 9B 9B. 4 4 4 4 4 3 3. III. Cñng Cè:. Gi¸o viªn nhËn xÐt giê tr¶ bµi. IV. Híng dÉn vÒ nhµ: -. Đọc lại bài và tự khắc phục lại những lỗi sai đã mắc. §äc mét sè bµi v¨n tham kh¶o. ChuÈn bÞ: ¤n l¹i v¨n b¶n tù sù. TiÕt 31 M· Gi¸m Sinh Mua KiÒu.. A. Mục tiêu cần đạt:. - Học sinh hiểu đợc tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du: khinh bỉ và căm phẫn sâu sắc bọn buôn ngời, đau đớn và xót xa trớc thực trạng con ngời bị hạ thấp, bị chà đạp. - Thấy đợc nghệ thuật miêu tả nhân vật của tác giả: khắc hoạ tính cách con ngời qua diện m¹o, cö chØ.. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: T¸c phÈm “TruyÖn KiÒu” - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong ®o¹n trÝch. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng 6 c©u th¬ cuèi ®o¹n trÝch “C¶nh ngµy xu©n” vµ ph©n tÝch néi dung vµ nghệ thuật của 6 câu thơ đó? II. Bµi míi: * Giới thiệu bài: (GV giới thiệu): Cuộc sống êm đềm hạnh phúc với mối tình đầu vửa chớm nở không đợc bao lâu thì gia đình Kiều gặp tai biến.Trong hoàn cảnh ấy Kiều đã quyết định bán mình để có ba trăm lạng bạc để chuộc cho cha và em trai, làm chọn đạo hiếu làm con. Đoạn trích “Mã Giám Sinh mua Kiều” đã mở đầu cho đoạn đờng 15 năm lu lạc của Thuý Kiều. * C¸c bíc thùc hiÖn: Học sinh đọc phần chú thích sgk tr 98 1. T×m hiÓu vÞ trÝ ®o¹n trÝch: ? T×m hiÓu vÞ trÝ ®o¹n trÝch häc? - §o¹n trÝch n»m ë ®Çu phÇn tlhø 2: “Gia biÕn vµ lu l¹c”. Gv hớng dẫn cách đọc:Chú ý phân biệt hai 2.Đọc - chú giải - bố cục: giọng đọc: lời ngời kể chuyện và lời của MGS. Học sinh đọc thầm phần chú giải trong sgk vµ yªu cÇu gi¶i thÝch mét sè tõ khã. ? Theo em đoạn trích đợc chia làm mấy phÇn?Néi dung cña tõng phÇn? ? Học sinh đọc lại 4 câu đầu đoạn trích và cho biết: mở đầu đoạn trích tác giả đã để 3. Tìm hiểu đoạn trích: MGS giíi thiÖu vÒ m×nh nh thÕ nµo? - Là ngời khách xa đến làm lễ vấn danh. a/ Nh©n vËt M· Gi¸m Sinh: - Là học sinh trờng Quốc Tử Giám họ Mã. * Khi đến nhà Kiều: ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch giíi thiÖu cña - Giíi thiÖu vÒ lai lÞch: mËp mê. MGS? - Lêi nãi: céc lèc, thiÕu v¨n ho¸. - Lai lÞch kh«ng râ rµng, c¸ch tr¶ lêi th× “Hái tªn r»ng: M· Gi¸m Sinh céc lèc. ? MGS tiếp tục đợc tác giả khắc hoạ qua Hỏi quê răng: huyện Lâm Thanh cũng gần” nh÷ng ph¬ng diÖn nµo?.

<span class='text_page_counter'>(52)</span> - Ngoại hình, cử chỉ và hành động.. ? Ngoại hình của MGS đợc miêu tả có gì đáng chó ý? - Nguyễn Du đã vẽ lên một bức tranh truyền thÇn vÒ tªn l¸i bu«n lè bÞch: - Ngo¹i h×nh: lè bÞch, ch¶i chuèt kh«ng “ Qu¸ niªn tr¹c ngo¹i tø tuÇn phï hîp tuæi t¸c. Mµy r©u nh½n nhôi ¸o quÇn b¶nh bao” ẩn đằng sau cái vẻ lố bịch, phong tình ấy là mét nh©n c¸ch dung tôc tÇm thêng” ? Theo em c©u th¬: “Tríc thÇy sau tí”. Cã cÊu tróc nh thÕ nµo? Tõ l¸y “lao xao” gîi t¶ ®iÒu - Hành động, cử chỉ: g×? - Nguyễn Du đã đảo vị trí từ ngữ trong câu thơ + Thầy tớ lộn xộn, nhốn nháo. đặc biệt là từ láy “lao xao” làm nổi bật lên cái vÎ lén xén, l¸o nh¸o, thiÕu lÔ gi¸o kiÓu häc đòi bắt chớc làm sang. Gv so s¸nh víi c¸ch miªu t¶ KT: “§Ò huÒ lng tói giã tr¨ng Sau ch©n theo mét vµi th»ng con con” ? Hành động của MGS đợc miêu tả nh thế nào?Từ ngữ nào đặc tả cử chỉ của MGS? - “Ngồi tót” là hành động quá nhanh và quá + Hành động: sỗ sàng, thiếu lịch sự. bất ngờ, cử chỉ sỗ sàng thiếu lịch sự đó là thói quen cña bä h¹ lu v« häc. ? Qua viÖc kh¾c ho¹ ngo¹i h×nh cö chØ MGS em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu t¶ nh©n vËt → Kh¾c ho¹ ch©n dung nh©n vËt qua diÖn cña NguyÔn Du? So s¸nh víi nghÖ thuËt t¶ ng- m¹o, cö chØ, lêi nãi - M· Gi¸m Sinh hÐ lé ch©n tíng cña kÎ bu«n thÞt b¸n ngêi v« häc êi khi miªu t¶ Thóy KiÒu”? (Học sinh thảo luận theo nhóm và cử đại hợm hĩnh… diÖn tr×nh bµy) III. Cñng cè: ? Đọc lại 8 câu đàu đoạn trích và cho biết hình ảnh MGS đợc tác giả khắc hoạ nh thế nµo? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng ®o¹n trÝch - Tr¶ lêi tiÕp c¸c c©u hái trong sgk vµ ph©n tÝch nh©n vËt MGS trong cuéc mua b¸n KiÒu - Phân tích để thấy đợc tâm trạng tủi nhục của Kiều và tấm lòng nhân đạo của nhà th¬ NguyÔnDu?. TiÕt 32 M· Gi¸m Sinh Mua KiÒu. (TrÝch: “TruyÖn KiÒu” - NguyÔn Du) (TiÕp theo) A. Môc tiªu bµi häc:. (§· tr×nh bµy ë tiÕt 31) B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: T¸c phÈm “TruyÖn KiÒu” - Häc sinh: Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong phÇn híng dÉn häc tËp sgk. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Đọc thuộc 8 câu thơ đầu và cho biết đoạn thơ đã khắc hoạ chân dung MGS với những nét tiêu biểu nào? Qua đó em có suy nghĩ gì về nhân vật ấy?.

<span class='text_page_counter'>(53)</span> II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: ? Học sinh đọc lại đoạn trích. ? Bản chất của MGS tiếp tục đợc bộc lộ qua cuéc mua b¸n KiÒu. Em h·y chØ ra nh÷ng hµnh động cử chỉ, lời nói ..để thấy rõ điều đó? (học sinh hoạt động độc lập tìm và phát hiện c¸c chi tiÕt trong sgk) - MGS coi KiÒu nh mét mãn hµng ®em b¸n, c©n đong đo đếm cả nhan sắc và tài năng…. ? Những hành động đó đợc tác giả thể hiện qua nh÷ng tõ ng÷ nµo?Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ ng÷? - “§¾n ®o c©n s¾c c©n tµi Ðp cung cÇm nguyÖt thö bµi qu¹t th¬” - “Cß kÌ bít mét thªm hai” → Hành động keo kiệt đê tiện của một con bu«n. - Không những thế hắn còn lạnh lùng vô cảm trớc gia cảnh của Thúy Kiều bằng thái độ hợm hĩnh: “ Tiền lng đã sẵn việc gì chẳng xong” - Hành động đó lại đợc che đậy bằng lời lẽ mĩ miều: “Rằng mua ngọc đến Lam Kiều SÝnh nghi xin d¹y bao nhiªu cho têng” ? Qua ®©y em cã nhËn xÐt g× vÒ bót ph¸p miªu tả nhân vật MGS mà tác giả đã sử dụng?Từ c¸ch miªu t¶ Êy em cã c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ nh©n vËt? ? MGS ®iÓn h×nh cho thÕ lùc nµo trong x· héi? ? Trớc hành động, thái độ của MGS Thuý Kiều có tâm trạng nh thế nào? Tác giả đã tái hiện h×nh ¶nh Thóy KiÒu ra sao? - Kiều đau đớn ê chề khi bị biến thành một món hµng nhng nµng vÉn ý thøc vÒ nh©n phÈm: “ Ng¹i ngïng dÝn giã e s¬ng Ngõng hoa bãng thÑn tr«ng g¬ng mÆt dµy” - Đau đớn uất ức trớc cảnh đời ngang trái. ? Nàng đợc coi là thông minh vậy theo em Kiều cã nhËn ra b¶n chÊt cña MGS kh«ng? - Do hoµn c¶nh, t×nh thÕ b¾t buéc kh«ng cßn cách nào khác: “Thôi đành nhắm mắt đa chân Mà xem con tạo xoay vần đến đâu” ? NhËn xÐt vÒ bót ph¸p nghÖ thuËt cña t¸c gi¶ trong ®o¹n trÝch?. 3. T×m hiÓu bµi: a/ Nh©n vËt M· Gi¸m Sinh: * MGS trong cuéc mua b¸n KiÒu:. -. Hành động: đê tiện, keo kiệt: “đắn ®o”, “cß kÌ”…. - Thái độ lạnh lùng vô cảm, hợm hĩnh…. →. Miªu t¶ nh©n vËt ph¶n diÖn b»ng bót pháp hiện thực, từ ngữ đặc sắc…tác giả đã v¹ch râ ch©n tíng cña M· Gi¸m Sinh - mét kÎ v« häc, bÊt nh©n, mét con bu«n dµy d¹n kinh nghiÖm…. b/ Nh©n vËt Thuý KiÒu: - Thẹn thùng, tủi hổ, đau đớn trớc cảnh đời ngang tr¸i, t×nh duyªn dang dë, c¶nh nhµ tan n¸t… → B»ng bót ph¸p íc lÖ, tÊm lßng nh©n đạo cao cả. Tác giả đã tái hiện rõ nỗi đau đớn tủi nhục của Kiều khi nhân phẩm bị chà đạp…. 4. Tæng kÕt: - NghÖ thuËt: Bót ph¸p hiÖn thùc kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt th«ng qua ngo¹i h×nh, cö chỉ và hành động… ? Qua cách miêu tả nhân vật em cảm nhận đợc - Nội dung: Đoạn trích là bức tranh hiện thực về xã hội đơng thời đồng thời thể hiện ®iÒu g× trong t×nh c¶m cña nhµ th¬? rõ tấm lòng nhân đạo cao cả của nhà thơ: Th¬ng c¶m xãt xa víi sè phËn con ngêi bÞ chà đạp, lên án chế độ xã hội chạy theo.

<span class='text_page_counter'>(54)</span> đồng tiền…. III. Cñng cè: Gv đọc câu thơ cuối bài: “Tiền lng đã sẵn việc gì chẳng xong” ? Theo em đó là ý nghĩ, lời nói của ai? Phân tích ý nghĩa sâu xa của câu thơ đó? (Học sinh thảo luận nhóm - cử đại diện trình bày) Gv bình: Sức mạnh đồng tiền trong XHPK: đồng tiền thao túng xã hội. Chỉ vì tiền mà gia đình Kiều bị vu oan, chỉ vì tiền mà Kiều phải để cho MGS và Tú Bà coi nh một món hàngđể rồi kẻ bịp bợm MGS dơng dơng tự đắc: “Tiền lng đã sẵn việc gì chẳng xong” IV.Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng ®o¹n trÝch. - Ph©n tÝch nh©n vËt MGS vµ Thóy KiÒu. - Su tầm những câu thơ trong tác phẩm viết về thế lực của đồng tiền. - So¹n bµi: “KiÒu ë lÇu Ngng BÝch” Yªu cÇu: + §äc ®o¹n trÝch. + Tìm hiểu một số nét nội dung và nghệ thuật đợc sử dụng trong đoạn trích. + Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk. TiÕt 33 Miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. A. Mục tiêu cần đạt: - Học sinh thấy đợc vai trò của yếu tố miêu tả hành động, sự việc, cảnh vật con ngời … trong v¨n b¶n tù sù. - Rèn kĩ năng vận dụng các phơng thức biểu đạt trong cùng một văn bản. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Mét sè ®o¹n v¨n lµm mÉu + b¶ng phô - Häc sinh: PhiÕu häc tËp C. TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n tù sù? Trong v¨n b¶n tù sù thêng cã sù kÕt hîp cña c¸c yÕu tè nµo? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: *C¸c bíc thùc hiÖn: Học sinh đọc ví dụ sgk - trang 91 1/ T×m hiÓu bµi: ? Đoạn trích kể về trận đánh nào trong văn Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự. b¶n Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ? Trong trËn a. VÝ dô: đánh đó vua QT đã làm gì và xuất hiện nh thế - Nội dung: Kể lại sự việc vua QT chỉ huy tớng nµo? sĩ đánh đồn Ngọc Hồi. ? ChØ ra c¸c yÕu tè miªu t¶ trong ®o¹n trÝch? - C¸c yÕu tè miªu t¶: Các chi tiết miêu tả ấy nhằm thể hiện đối tợng + Nhân có gió bấc...thành ra quân Thanh lại nµo? tù lµm h¹i m×nh. ? §Ó kÓ l¹i ®o¹n trÝch trªn cã mét b¹n häc + Qu©n Thanh chèng kh«ng næi …giµy xÐo sinh đã nêu ra các sự việc sau:( sgk - 91) - Gv lên nhau mà chết. dùng bảng phụ ghi lại các sự việc yêu cầu + Quân Tây Sơn thừa thế ....quân Thanh đại học sinh nối các sự việc đó thành một đoạn bại. văn và đọc lại sau đó so sánh với đoạn trích trªn. ? NÕu chØ kÓ nh vËy th× c©u chuþªn cã sinh động không? Có làm nổi bật hình ảnh vua QT kh«ng ? V× sao? - NÕu chØ kÓ b»ng c¸ch liÖt kª c¸c sù viÖc nh vậy thì đoạn văn cha sinh động vì mới chỉ trả.

<span class='text_page_counter'>(55)</span> lời đợc câu hỏi: việc gì đã xảy ra? Còn cha làm rõ đợc việc đó diễn ra nh thế nào? → C¸c yÕu tè miªu t¶ lµm cho ®o¹n v¨n trë → Cha có sự đan xen các yếu tố miêu tả - nên sinh động. Ngời đọc hình dung rõ trận GV đọc lại đoạn văn có sự đan xen yếu tố đánh đồn Ngọc Hồi dới sự chỉ huy của vua QT. miªu t¶. ? Vậy từ đó em có nhận xét gì về vai trò của yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù? Học sinh đọc lại ghi nhớ sgk. (GV giíi thiÖu thªm mét sè ®o¹n v¨n tù sù b. Ghi nhí: Trong v¨n b¶n tù sù viÖc miªu t¶ kÕt hîp miªu t¶: t¶ ngo¹i h×nh, c¶nh vËt.) cô thÓ chi tiÕt vÒ c¶nh vËt, nh©n vËt vµ sù viÖc..cã t¸c dông lµm cho c©u chuyÖn trë nªn GV lu ý với học sinh: tránh miêu tả tràn lan sinh động hấp dẫn. trong bµi v¨n tù sù. 2/ LuyÖn tËp: * Bµi tËp 1: - C¸c yÕu tè miªu t¶ ngêi: + T¶ Thóy V©n: Bµi tËp 1: V©n xem trang träng kh¸c vêi. - Yªu cÇu: T×m yÕu tè miªu t¶ trong ®o¹n ……………………………… trÝch: “ChÞ em Thóy KiÒu” vµ “C¶nh M©y thua níc tãc tuyÕt nhêng mµu da ngµy xu©n”. + T¶ Thóy KiÒu: - Phơng pháp: Học sinh hoạt động theo Lµn thu thuû, nÐt xu©n s¬n nhóm và mỗi nhóm cử một đại diện trình ………………………… bày – nhóm khác nhận xét - gv đánh Hoa ghen thua th¾m, liÔu hên kÐm xanh gi¸ vµ cho ®iÓm. C¸c yÕu tè miªu t¶ c¶nh: (Gv chọn đọc một số đoạn văn tiêu biểu của + Cá non xanh tËn ch©n trêi häc sinh) Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng hoa + Tµ tµ bãng ng¶ vÒ t©y Bµi tËp 2: DÞp cÇu nho nhá cuèi ghÒnh b¾c ngang - Yªu cÇu: Dùa vµo ®o¹n trÝch “C¶nh ngµy xu©n” h·y viÕt ®o¹n v¨n ng¾n kÓ l¹i sù viÖc chÞ em KiÒu ®i ch¬i xu©n, chó ý c¸c yÕu tè * Bµi tËp 2: (Häc sinh tù viÕt) miªu t¶. - Phơng pháp: Học sinh hoạt động độc lập – gv gọi một vài học sinh đọc bài trớc lớp và nhËn xÐt cho ®iÓm. III .Cñng cè: ? Nh¾c l¹i vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Tìm một số đoạn văn tự sự có kết hợp yếu tố miêu tả trong các văn bản đã học hoặc đọc thªm. - Tập viết đoạn văn giới thiệu chị em Thúy Kiều trong đó có kết hợp yếu tố miêu tả. - ChuÈn bÞ: Xem tríc bµi “Miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù s TiÕt 34. Trau dåi vèn tõ A/ Mục tiêu Cần đạt: -. Học sinh hiểu đợc tầm quan trọng của việc trau dồi vốn từ Muốn trau dồi vốn từ trớc hết phải rèn luyện để biết đợc đầy đủ và chính xác nghĩa và c¸ch dïng tõ.., ngoµi ra cßn ph¶i biÕt c¸ch lµm t¨ng vèn tõ.. B/ ChuÈn bÞ:.

<span class='text_page_counter'>(56)</span> - Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi bµi tËp sè 1, 6 - Häc sinh: PhiÕu häc tËp C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: - ThÕ nµo lµ thuËt ng÷? Cho vÝ dô?- Ch÷a bµi tËp sè 4? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: GV dẫn dắt: Từ là chất liệu để tạo câu, muốn diễn 1. Tìm hiểu bài: tả chính xác suy nghĩ, tình cảm, cảm xúc của mình a. Rèn luyện để nắm vững nghĩa của từ ngêi nãi ph¶i cã vèn tõ phong phó cÇn ph¶i trau vµ trau dåi vèn tõ dåi vèn tõ * VÝ dô: ? Xác định lối diễn đạt trong những câu sau và (a) Sai từ “đẹp” gi¶i thÝch v× sao m¾c nh÷ng lçi nµy? cã ph¶i v× (b) Sai tõ “dù ®o¸n” (c) Sai tõ “®Èy m¹nh” tiÕng ta nghÌo hay kh«ng biÕt dïng tiÕng ta? (Học sinh thảo luận nhóm - cử đại diện trình bµy) (GV: Nguyªn nh©n lµ do ngêi viÕt kh«ng hiÓu râ nghÜa cña c¸c tõ vµ c¸ch dïng tõ: (a) thừa từ “đẹp” (b) dự đoán: đoán trớc tình hình, sự việc nào đó có thÓ x¶y ra trong t¬ng lai. (c) ®Èy m¹nh: thóc ®Èy cho ph¸t triÓn nhanh lªn  kh«ng dïng víi “qui m«” ) ? §Ò xuÊt kh¾c c¸ch phôc? (a) bỏ từ đẹp (b) thay b»ng tõ pháng ®o¸n, íc tÝnh (c) thay b»ng tõ më réng ? Tõ vÝ dô trªn em cho biÕt muèn trau dåi vèn tõ * Ghi nhí: Rèn luyện để nắm đợc đầy đủ và tríc hÕt ph¶i lµm g×? chÝnh x¸c nghÜa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ lµ rÊt quan träng. Rèn luyện để làm tăng vốn từ. b. Rèn luyện để làm tăng vốn từ * VÝ dô: HS đọc đoạn văn trong sách giáo khoa. ? Nhà văn Tô Hoài đã nói về vấn đề gì liên quan * Ghi nhớ: Phải rèn luyện để biết thêm những từ đến việc trau dồi vốn từ? cha biết để làm tăng vốn từ (Ph¶i häc lêi ¨n tiÕng nãi cña nh©n d©n) 2. LuyÖn tËp: ? Qua c©u chuyÖn cña T« Hoµi em rót ra bµi häc * Bµi tËp 1: g×? - HËu qu¶: KÕt qu¶ xÊu. * Bµi tËp 1: - Đạt: Chiếm đợc phần thắng. - Yêu cầu: Chọn cách giải thích đúng P2: GV dïng b¶ng phô cho häc sinh thi lµm nhanh - Tinh tó: sao trªn trêi. nối với đáp án đúng. * Bµi tËp 2: * Bµi tËp 2: - Yêu cầu: Xác định nghĩa của một số yếu tố Hán - Tuyệt: đứt, không còn gì. - Tuyệt giao: cắt đứt giao thiệp. ViÖt. - TuyÖt tù: kh«ng cã ngêi nèi dâi. P2: HS thảo luận nhóm cử 1 đại diện trình bày. * Bµi tËp 6: - Yêu cầu: Chọn các từ đồng nghĩa và điền vào chỗ * Bài tập 6: - §ång nghÜa víi nhîc ®iÓm lµ ®iÓm trèng 2 P : Gv tổ chức thành 2 đội chơi mỗi đội cử một ng- yếu. ời viết trên bảng phụ. Thi xem đội nào điền đúng - Cứu cánh  mục đích cuối cùng. - Đề đạt  là trình bày ý kiến lên cấp vµ nhanh..

<span class='text_page_counter'>(57)</span> trªn. III. Cñng cè:. - Nªu vai trß cña viÖc trau dåi vèn tõ? C¸ch trau dåi vèn tõ? IV. HDVN: - Häc ghi nhí sgk. - Lµm bµi tËp 4, 8, 9 - ChuÈn bÞ bµi: Tæng kÕt tõ vùng Yêu cầu: Ôn lại một số kiến thức TV lớp 6 : Từ đơn, từ phức, nghĩa của từ, từ nhiÒu nghÜa, hiÖn tîng chuyÓn nghÜa...theo mÉu sau: Néi dung «n tËp. Kh¸i niÖm vÝ dô. TiÕt 35+36. Bµi viÕt sè 2 A/ Mục tiêu Cần đạt: - Học sinh: Biết vận dụng những kiến thức đã học để viết 1 bài văn tự sự kết hợp với yếu tố. miªu t¶… RÌn kü n¨ng viÕt mét v¨n b¶n tù sù hoµn chØnh cã sù kÕt hîp cña c¸c yÕu tè miªu t¶.. B/ ChuÈn bÞ: - Giáo viên: Chuẩn bị đề bài - Häc sinh: GiÊy kiÓm tra +¤n l¹i c¸ch lµm v¨n b¶n tù sù . C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. §Ò bµi: Tëng tîng sau 20 n¨m, vµo 1 ngµy hÌ em cã dÞp vÒ th¨m trêng cò. H·y kÓ l¹i buæi thăm trờng đầy xúc động đó. II.BiÓu ®iÓm : Yªu cÇu: - Học sinh cần nắm vững đợc các yêu cầu cơ bản của bài văn tự sự: trình bày các sự việc theo một trình tự và dẫn đến một kết thúc… - Biết kết hợp các yếu tố miêu tả (tả cảnh, tả ngời, tái hiện nội tâm nhân vật..) khi cần thiết để bài văn thêm sinh động. - Bài viết cần có bố cục rõ ràng, diễn đạt mạch lạc, lôgic, hạn chế tối đa các mắc lỗi chính t¶…. - Häc sinh cã thÓ chän lùa c¸c c¸ch kÓ chuyÖn kh¸c nhau song cã thÓ thùc hiÖn theo tr×nh tù mét sè ý c¬ b¶n sau: 1/ Më bµi: Nªu lý do vÒ th¨m trêng cò 2/ Th©n bµi: - Trên đờng về trờng. - Quang c¶nh trêng nh thÕ nµo? cã g× kh¸c? cã g× vÉn nh xa? - Khi vÒ trêng cò gÆp nh÷ng ai? ngêi Êy b©y giê ra sao? Kh«ng gÆp ai? - Nhí l¹i c¶nh ngµy xa häc nh thÕ nµo? kû niÖm buån vui, b¹n bÌ… 3/ KÕt bµi: Suy nghÜ, c¶m xóc sau chuyÕn vÒ th¨m trêng cò D . Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ.

<span class='text_page_counter'>(58)</span> - Giáo viên nhận xét đánh giá giờ làm bài. - VÒ nhµ: §äc l¹i 1 sè bµi v¨n tham kh¶o - Lập dàn bài cho các đề còn lại trong sgk. - ChuÈn bÞ bµi: Miªu t¶ néi t©m trong VB tù sù Yªu cÇu: §äc v¨n b¶n L·o H¹c+ KiÒu ë lÇu Ngng BÝch vµ t×m ®o¹n truyÖn miªu t¶ néi t©m nh©n vËt.. TiÕt 37. kiÒu ë lÇu ngng bÝch (TrÝch TruyÖn KiÒu - NguyÔn Du) A/ Mục tiêu Cần đạt: - Qua tâm trạng cô đơn, buồn tủi và nỗi niềm thơng nhớ của Kiều, học sinh cảm nhận đợc. tÊm lßng thñy chung, hiÕu th¶o cña nµng KiÒu. - Thấy đợc NT miêu tả nội tâm nhân vật của Nguyễn Du thể hiện qua ngôn ngữ độc thoại và NT tả cảnh ngụ tình độc đáo B/ ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: T¸c phÈm “TruyÖn KiÒu” - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: - §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch M· Gi¸m Sinh mua KiÒu vµ ph©n tÝch mét sè nÐt c¬ b¶n vÒ nh©n vËt MGS? II. Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Nếu đoạn trích “chị em Thúy Kiều” và “Cảnh ngày xuân” ta thấy đợc bút pháp miêu tả độc đáo của Nguyễn Du trong miêu tả cảnh thiên nhiên và chân dung nhân vật thì trong đoạn trích “Kiều ở lầu Ngng Bích” chúng ta sẽ thấy đợc một trong những thành công của Truyện Kiều cần phải kể đến nghệ thuật tả cảnh ngụ tình và tái hiện nội tâm nhân vật… * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. VÞ trÝ ®o¹n trÝch: GV đặt câu hỏi dẫn dắt để HS thảo luận: Vì sao Kiều Nằm trong phần “Gia biến và lu l¹c” ph¶i ë lÇu Ngng BÝch? 2. §äc - Chó thÝch - Bè côc: (Häc sinh tr¶ lêi - GV dÉn d¾t vµ giíi thiÖu) Gv đọc mẫu và hớng dẫn đọc - học sinh đọc lại văn bản và đọc thầm phần chú thích sgk. ? T×m bè côc cho ®o¹n trÝch? + 6 c©u ®Çu: Khung c¶nh n¬i lÇu Ngng BÝch. + 8 c©u tiÕp: Nçi nhí ngêi yªu vµ cha mÑ + 8 c©u cßn l¹i: T©m tr¹ng cña KiÒu khi nghÜ vÒ phËn m×nh. 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: a. 6 c©u ®Çu: ? §äc l¹i 6 c©u ®Çu vµ cho biÕt: 6 c©u th¬ t¶ c¶nh - C¶nh thiªn nhiªn hiÖn ra trong g×? con m¾t cña KiÒu: “non xa, tr¨ng ? Em h·y gi¶i thÝch tõ khãa xu©n? gÇn”… HS giải nghĩa từ: khóa xuân là ngời con gái đẹp bị - Không gian: khoáng đạt, hoang cÊm cung, thùc chÊt KiÒu ë lÇu Ngng BÝch lµ bÞ giam v¾ng.. láng ? Khung cảnh TN ở lầu Ngng Bích đợc miêu tả nh thÕ nµo? (§îc miªu t¶ qua nh÷ng tõ ng÷ h×nh ¶nh.

<span class='text_page_counter'>(59)</span> nµo)  HS nêu ý kiến  GV nhận xét: Cảnh đợc tả qua t©m tr¹ng cña ngêi ng¾m c¶nh non xa tr¨ng gÇn, bèn bÒ b¸t ng¸t xa tr«ng, c¸t vµng cån nä… ? Nh÷ng tõ ng÷ Êy khiÕn ta liªn tëng tíi mét kh«ng gian nh thÕ nµo? - H×nh ¶nh mang tÝnh íc lÖ – Gîi lªn kh«ng gian mªnh m«ng hoang v¾ng, rîn ngîp… ? Trong kh«ng gian Êy t©m tr¹ng cña con ngêi ra sao? - Tâm trạng TK cô đơn, lẻ loi: Bẽ bàng mây sớm… ? Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật trong 6 cầu thơ ®Çu?.  NT t¶ c¶nh ngô t×nh. Khung cảnh lầu Ngng Bích khoáng đạt, mªnh m«ng hoang v¾ng cµng gîi lên nỗi cô đơn buồn tủi trong lòng KiÒu b. 8 c©u th¬ tiÕp: Nçi nhí Kim Träng vµ cha mÑ. * Nçi nhí KT: + “Tëng”: nhí lêi hÑn íc n¨m xa. + Tëng tîng KT trong ®ang ngµy ? 8 câu thơ tiếp có tả cảnh không? Tâm trạng của đêm mong ngóng trong vô vọng. KiÒu ntn? + ©n hËn, day døt … (Nçi nhí th¬ng Kim Träng vµ cha mÑ) ? Theo em v× sao KiÒu l¹i nhí KT tríc? (Thảo luận nhóm – cử đại diện trình bày) ? Nhí KT nµng nhí nh÷ng g×? ? Qua đó em hiểu đợc gì trong tình cảm của Thúy KiÒu?  TiÕc nuèi mèi t×nh ®Çu, tÊm lßng son s¾t, thñy chung … ? Cïng t¶ nçi nhí ngêi yªu, cha mÑ nhng c¸ch t¶ cña tác giả có gì khác không? Tìm dẫn chứng để c/m? - Kh¸c nhau: + Nhí KT t¸c gi¶ dïng ch÷ “tëng” Nhí cha mÑ dïng tõ “xãt” – Th¬ng nhí, xãt xa… ? Em hiÓu g× vÒ h/¶ Qu¹t nång Êp l¹nh, s©n Lai:..? HS nªu c¸ch hiÓu cña m×nh  GV chèt ý: C¸ch dïng ®iÓn tÝch ®iÓn cè, bæn phËn tr¸ch nhiÖm lµm con ph¶i đền ơn sinh thành. Kiều thơng cho cha mẹ già ngày đêm mong ngóng con, không có ngời chăm sóc phông dìng. ? Qua ®©y em thÊy Thóy KiÒu lµ ngêi ntn? GV đọc 8 câu cuối ? 8 c©u th¬ t¶ c¶nh hay t¶ t×nh? ? Nhận xét về nghệ thuật đợc sử dụng trong đoạn th¬? Vai trß cña NT Êy? - C¸ch dïng ®iÖp ng÷ trïng ®iÖp “buån tr«ng”, tõ l¸y nh mét ®iÖp khóc trong t©m tr¹ng K. Mçi bøc tranh lµ 1 c¶nh, 1 t©m tr¹ng vµ c¶nh ngé cña KiÒu: + C¶nh biÓn chiÒu h«m víi c¸nh buåm “thÊp tho¸ng xa xa” gợi thân phận bơ vơ nơi đất khách.. + C¸nh hoa tr«i – th©n phËn ch×m næi kh«ng biÕt tr«i d¹t vÒ ®©u.. + “Néi cá rÇu rÇu”: cuéc sèng, t¬ng lai v« väng bÕ. NT độc thoại nội tâm  Kiều là mét ngêi con g¸i thñy chung. * Nçi nhí th¬ng cha mÑ: + xót thơng cha mẹ ngày đêm chờ ngãng tin con. + Lo cho cha mÑ kh«ng cã ngêi ch¨m sãc….  T¸c gi¶ kh¾c häa néi t©m nh©n vật qua ngôn ngữ độc thoại, cách dùng điển tích…Qua đó ta thấy đợc tấm lòng hiếu thảo với cha mẹ cña KiÒu c. 8 c©u cuèi:.  §iÖp ng÷, t¶ c¶nh ngô t×nh, tõ.

<span class='text_page_counter'>(60)</span> t¾c.. l¸y..diÔn t¶ nçi buån tñi, chua xãt + “gió cuốn”: sóng gió cuộc đời đang bủa vây, rình trong tâm hồn Kiều. rËp díi ch©n KiÒu. 4. Tæng kÕt: ? Đoạn thơ giúp em hình dung đợc điều gì về tâm - NT: Khắc họa nội tâm nhân vật tr¹ng cña Thóy KiÒu? đặc sắc qua ngôn ngữ độc thoại, ? Nªu 1 sè thµnh c«ng vÒ NT cña ®o¹n trÝch? NT t¶ c¶nh ngô t×nh… ? Qua đoạn trích cảm nhận đợc điều gì? - ND: ®o¹n th¬ gióp ta thÊy râ cảnh ngộ cô đơn, buồn tủi và tấm lßng thñy chung, hiÕu th¶o cña KiÒu. * LuyÖn tËp: - Đọc thuộc lòng một số câu thơ em cho là đặc sắc ở đoạn trích? III. Cñng cè: - §äc l¹i toµn bé ®o¹n trÝch. VI. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng ®o¹n trÝch. - ChuÈn bÞ bµi “Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga” Yªu cÇu: T×m hiÒu vÒ t¸c gi¶ NguyÔn §×nh ChiÓu vµ t¸c phÈm “TruyÖn Lôc V©n Tiªn” – Tãm t¾t l¹i t¸c phÈm vµ tr¶ lêi mét sè c©u hái trong sgk. TiÕt 38. lôc v©n tiªn cøu kiÒu nguyÖt nga (NguyÔn §×nh ChiÓu) A/ Mục tiêu Cần đạt:. Học sinh nắm đợc một số nét cơ bản về tác giả, tác phẩm. Qua đoạn trích hiểu đợc khát vọng cứu đời, giúp ngời của tác giả và phẩm chất của 2 nhân vật Lục Vân Tiên và KiÒu NguyÖt Nga. - Tìm hiểu đặc trng phơng thức khắc họa tính cách nhân vật của truyện B/ ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: T¸c phÈm Lôc V©n Tiªn + Tranh ¶nh vÒ t¸c gi¶ NguyÔn §×nh ChiÓu. - Häc sinh: T×m hiÓu vÒ t¸c gi¶ NguyÔn §×nh ChiÓu + §äc phÇn trÝch SGK vµ tr¶ lêi c¸c. c©u hái C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch “KiÒu ë lÇu Ngng BÝch”vµ phÇn tÝch 8 c©u cuèi? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: “Trªn trêi cã nh÷ng v× sao cã ¸nh s¸ng kh¸c thêng, tho¹t nh×n cha thÊy s¸ng, song cµng nhìn càng sáng”…. (Phạm Văn Đồng) Nguyễn Đình Chiểu nhà thơ yêu nớc vĩ đại của nhân dân miÒn Nam thÕ kû XIX lµ 1 trong nh÷ng ng«i sao nh thÕ… (Häc sinh quan s¸t ¶nh ch©n dung cña NguyÔn §×nh ChiÓu) * C¸c bíc thùc hiÖn: Học sinh đọc phần chú thích sgk tr 112 1. T×m hiÓu chung: ? Nêu 1 số nét chính về tiểu sử, cuộc đời, sự * Tác giả: - NguyÔn §×nh ChiÓu (1822-1888), quª nghiÖp cña NguyÔn §×nh ChiÓu? Gi¸o viªn cã thÓ tãm t¾t 1 sè nÐt chÝnh vÒ cuéc Thõa Thiªn HuÕ nhng sinh ra vµ lín đời, sự nghiệp Nguyễn Đình Chiểu. lªn t¹i quª mÑ: lµng T©n Thíi – Gia.

<span class='text_page_counter'>(61)</span> ? Nh÷ng phÈm chÊt, tÝnh c¸ch bµi häc rót ra tõ §Þnh (Thµnh phè HCM) - NguyÔn §×nh ChiÓu lµ nhµ th¬ lín cuộc đời sự nghiệp của Nguyễn Đình Chiểu? cña d©n téc. - Ông đã để lại nhiều áng văn có giá trị Học sinh đọc chú thích (1)  Ông xứng đáng là ngọn cờ đầu của ? Truyện Lục Vân Tiên ra đời trong thời gian thơ văn yêu nớc chống Pháp. nµo? * T¸c phÈm- “TruyÖn Lôc V©n ? Truyện đợc viết theo thể loại nào? Giống với văn bản nào đã học?(Gv nhấn mạnh về thể loại Tiên” truyện Nôm và nêu tính chất khác nhau giữa * Hoàn cảnh ra đời: - “Truyện Lục Vân Tiên” đợc sáng truyÖn N«m b¸c häc vµ truyÖn N«m b×nh d©n). t¸c kho¶ng ®Çu nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû XIX Học sinh đọc phần tóm tắt tác phẩm  GV tóm tắt - Thể loại: truyện thơ Nôm. l¹i mét c¸ch ng¾n gän theo 4 phÇn. - Tãm t¾t: ? Nêu chủ đề của truyện? - Nội dung: Truyền bá đạo lí làm ? Cã ý kiÕn cho r»ng “Lôc V©n Tiªn” lµ tù truyÖn ngêi. §Ò cao tinh thÇn nghÜa hiÖp, của tác giả .Qua việc so sánh với cuộc đời tác giả thể hiện khát vọng của nhân dân hem hãy phát biểu ý kiến của mình? íng tíi nh÷ng ®iÒu c«ng b»ng tèt đẹp trong cuộc đời. ? Dùa vµo phÇn tãm t¾t, cho biÕt ®o¹n trÝch “Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga” n»m ë phÇn nµo? ? NhËn xÐt vÒ kÕt cÊu truyÖn? GV hớng dẫn đọc - Học sinh đọc từng phần. Häc sinh t×m hiÓu 1 sè chó gi¶i: 3, 7, 11, 12, 13, 24 ? Tãm t¾t l¹i ®o¹n trÝch? ? §o¹n trÝch cã thÓ chia lµm mÊy ®o¹n?. 2. §äc - chó gi¶i - bè côc: * §äc * Chó gi¶i * Bè côc: + 14 câu đầu: LVT đánh tan bon cíp. + PhÇn cßn l¹i: Cuéc trß chuyÖn gi÷a VT vµ KNN. III. Cñng cè:. - Dùa vµo phÇn tãm t¾t, kÓ l¹i truyÖn IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc l¹i phÇn tãm t¾t t¸c phÈm - Tìm đọc tác phẩm “Lục Vân Tiên” - Trả lời các câu hỏi sgk: Tìm hiểu về nhân vật LVT: hành động khi đánh cớp, lời nói, thái độ c xử xử với KNN….. TiÕt 39. lôc v©n tiªn cøu kiÒu nguyÖt nga (tiÕp theo) (NguyÔn §×nh ChiÓu) A/ Mục tiêu Cần đạt:.

<span class='text_page_counter'>(62)</span> (§· tr×nh bµy ë tiÕt 38) B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ mét sè phiÕu häc tËp in s½n. -. Häc sinh: Tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk.. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Trình bày một số nét cơ bản về cuộc đời và sự nghiệp của tác giả Nguyễn Đình Chiểu? ? Tãm t¾t mét c¸ch ng¾n gän t¸c phÈm “Lôc V©n Tiªn”? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: HS đọc lại đoạn đầu và cho biết: a. Nh©n vËt Lôc V©n Tiªn: ? §o¹n th¬ kÓ l¹i sù viÖc g×? Em h·y thuËt l¹i sù viÖc đó? - Lục Vân Tiên khi đánh cớp ? Hình ảnh Lục Vân Tiên đánh cớp đợc tác giả + Hành động: miªu t¶ nh thÕ nµo?Em h·y tëng tîng vµ kÓ l¹i “bÎ c©y lµm gËy… b»ng lêi cña em? Vân Tiên tả đột hữu xông ? Lục Vân Tiên đợc so sánh với nhân vật nào? em Kh¸c nµo TriÖu Tö…... có những hiểu biết gì về nhân vật đó? - Hình ảnh VT đánh cớp đợc miêu tả thật đẹp đó là vẻ đẹp của 1 dũng tớng, đợc so sánh với Triệu Tử Long…ngêi anh hïng trong Tam Quèc. ? Theo em v× sao Lôc V©n Tiªn l¹i th¾ng næi bän cíp? - chÝnh lµ v× søc m¹nh cña lßng nh©n nghÜa, dòng cảm, là hiện thân của đạo lí sẵn sàng bênh vực kẻ hÌn yÕu ? H×nh ¶nh cña VT khiÕn ta nghÜ tíi nh÷ng nh©n vËt nµo trong v¨n häc? - H×nh ¶nh V©n Tiªn khiÕn ta liªn tëng tíi Th¹ch Sanh, Vâ Tßng (Tam Quèc)…), gièng víi Tõ H¶i: “Anh hùng tiếng đã gọi rằng Giữa đờng dẫu thấy bất bình mà tha” ? Qua hành động đánh cớp em thấy LVT bộc lộ nh÷ng phÈm chÊt nµo? Học sinh đọc lại đoạn tiếp theo ? Sau khi đánh tan bọn cớp, VT đã có hành động g×? ? Tại sao Lục Vân Tiên lại từ chối mọi sự báo đáp cña KNN? - Chµng kh«ng nhËn c¸i l¹y cña hai c« g¸i, tõ chèi lêi mêi KNN, tõ chèi nhËn chiÕc tr©m vµng mµ chỉ xớng họa 1 bài thơ…đó là sự khiêm nhờng bởi víi VT th× lµm viÖc nghÜa lµ bæn phËn kh«ng chê.  H×nh ¶nh 1 ngêi anh hïng nghÜa hiÖp, v× nghÜa quªn th©n. - Lôc V©n Tiªn trong cuéc trß chuyÖn víi KiÒu NguyÖt Nga: + ©n cÇn, hái han. + LÞch sù, khiªm nhêng. + Từ chối mọi sự báo đáp của KNN coi viÖc nghÜa lµ tr¸ch nhiÖm, bæn phËn..

<span class='text_page_counter'>(63)</span> mong sự đền đáp . ? Em hiÓu ntn vÒ c©u th¬ “Nhí c©u kiÕn nghÜa bÊt vi Lµm ngêi thÕ Êy còng phi anh hïng” (Gi¸o viªn ph¸t phiÕu häc tËp - Häc sinh th¶o luận nhóm-cử đại diện trình bày) - ThÊy viÖc nghÜa kh«ng lµm, kh«ng ph¶i ngêi anh hïng  lµ quan niÖm sèng, lµ kh¸t väng cña t¸c gi¶ . ? Em h·y nªu c¶m nhËn vÒ nh©n vËt Lôc V©n Tiªn? ? X©y dùng nh©n vËt Lôc V©n Tiªn, t¸c gi¶ muèn göi g¾m kh¸t väng g×? ? Với t cách là ngời chịu ơn, KNN đã bộc lộ những nét đẹp ntn về tâm hồn? NhËn xÐt vÒ lêi nãi c¸ch xng h«?... - Lêi lÏ cña 1 c« g¸i khuª c¸c: “qu©n tö”,” tiÖn thiÕp”… ? Trớc hành động của VT, KNN có thái độ hành động gì? - Hiểu và biết ơn ngời đã cứu giúp - Tìm mọi cách để trả ơn, tự nguyện gắn bó với LVT. ? Qua ®©y em thÊy KNN lµ ngêi nh thÕ nµo? nh©n vËt Êy khiÕn em liªn tëng tíi ai? so s¸nh? ? NhËn xÐt vÒ c¸ch x©y dùng nh©n vËt? cã g× kh¸c so víi “TruyÖn KiÒu”? ? Qua đọan trích em cảm nhận đợc điều gì? ? KÓ l¹i ®o¹n trÝch b»ng lêi v¨n cña em?.  Lôc V©n Tiªn lµ trang anh hïng nghÜa hiÖp, lµ niÒm tin vµ kh¸t väng hành đạo giúp đời của tác giả. 2. KiÒu NguyÖt Nga: - Lêi lÏ cña 1 c« g¸i khuª c¸c, thïy mÞ, nÕt na, cã häc thøc, nãi n¨ng mùc thíc… - Cảm kích, xúc động và biết ơn ngời đã cứu mình..  lµ ngêi con g¸i hiÒn hËu, nÕt na, träng ©n nghÜa. 4. Tæng kÕt - LuyÖn tËp: a.. Tæng kÕt: - NT: X©y dùng nh©n vËt qua hµnh động, lời nói; ngôn ngữ bình dị… - ND: đoạn trích thể hiện thái độ tôn träng gi¸ trÞ truyÒn thèng vµ kh¸t vọng hành đạo giúp đời của tác giả. b. LuyÖn tËp:. III. Cñng cè:. ? Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ nh©n vËt LVT hoÆc KNN? (Häc sinh tù viÕt vµ tr×nh bµy) IV.Híng dÉn vÒ nhµ: - Tìm đọc toàn bộ truyện và tóm tắt lại tác phẩm. - Ph©n tÝch nh©n vËt LVT vµ KNN trong ®o¹n trÝch. - Häc thuéc lßng ®o¹n trÝch. - ChuÈn bÞ bµi: Lôc V©n Tiªn gÆp n¹n. Yêu cầu: Đọc đoạn trích + trả lời các câu hỏi trong sgk để tìm hiểu về nhân vật ông Ng….

<span class='text_page_counter'>(64)</span> TiÕt 40. miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù A/ Mục tiêu Cần đạt: - Häc sinh n¾m v÷ng vai trß, néi dung cña yÕu tè néi t©m trong v¨n tù sù - RÌn kü n¨ng kÕt hîp kÓ chuyÖn víi miªu t¶ néi t©m khi viÕt bµi v¨n tù sù B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: 1 sè ®o¹n v¨n mÉu - Häc sinh: PhiÕu häc tËp C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: Gv kiÓm tra vë bµi tËp II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn:. HS đọc lại đoạn trích “Kiều ở lầu Ngng Bích” ? T×m nh÷ng c©u th¬ t¶ c¶nh, nh÷ng c©u miªu t¶ t©m tr¹ng cña Thóy KiÒu? T¹i sao em biÕt ®iÒu đó? + T¶ c¶nh: “ Tríc lÇu….” “Buån tr«ng…ghÕ ngåi”  T¶ khung c¶nh thiªn nhiªn mªnh m«ng hoang v¾ng tríc lÇu Ngng BÝch vµ c¶nh thiªn nhiªn trèng tr¶i, xa v¾ng lóc hoµng h«n n¬i cöa bÓ tríc lÇu Ngng BÝch. + Mt¶ néi t©m: “Tëng ngêi…..” “Xãt ngêi…...”  Nçi xãt xa cho c¶nh ngé b¬ v¬, nçi dµy vß day døt v× t×nh yªu dang dë, nçi lo l¾ng th¬ng nhí cha mÑ diÔn ra trong néi t©m Thóy KiÒu…(nh÷ng suy nghÜ trong néi t©m nh©n vËt) ? Trong ®o¹n trÝch: nh÷ng c©u th¬ t¶ c¶nh cã mèi quan hÖ nh thÕ nµo víi viÖc thÓ hiÖn néi t©m nh©n vËt? - Miêu tả cảnh  hình dung đợc tâm trạng nhân vật Thuý kiều: Cô đơn, buồn tủi…. ? Miªu t¶ néi t©m nh©n vËt cã t¸c dông nh thÕ nµo đối với việc khắc họa n/v trong văn bản tự sự? - Là yếu tố quan trọng để xây dựng nhân vật, khắc häa “ch©n dung tinh thÇn” nh©n vËt t¸i hiÖn nh÷ng trăn trở dằn vặt, tâm t, những rung động…mà nhiều khi không tái hiện đợc bằng ngoại hình.. 1. T×m hiÓu bµi: T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù a. VÝ dô: sgk * §o¹n trÝch “KiÒu ë lÇu Ngng BÝch” - Miªu t¶ néi t©m qua viÖc t¶ c¶nh s¾c thiªn nhiªn.. - Miªu t¶ néi t©m th«ng qua nh÷ng suy nghÜ cña nh©n vËt TK.. * §o¹n trÝch “l·o H¹c” - Miªu t¶ néi t©m gi¸n tiÕp qua viÖc miªu t¶ ngo¹i h×nh: mÆt co róm, nÕp Học sinh đọc lại đoạn trích trong tác phẩm “Lão nhăn xô lại, cái đầu lão ngoẹo về một H¹c” vµ nhËn xÐt c¸ch miªu t¶ néi t©m cña t¸c bªn, c¸i miÖng mãm mÐm…. giả? (Học sinh thảo luận theo nhóm và cử đại diÖn nªu ý kiÕn) b. Ghi nhí: - Miêu tả nội tâm lão Hạc: đau đớn, ân hận khi - Miêu tả nội tâm là tái hiện cảm xúc, ý nghÜ, diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt ph¶i b¸n con chã  miªu t¶ qua nÐt mÆt cö chØ… ? Qua vÝ dô trªn em cã nhËn xÐt g× vÒ vai trß cña - 2 c¸ch miªu t¶ néi t©m: + Miªu t¶ trùc tiÕp qua ý nghÜ, c¶m xóc yÕu tè miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù? n/v.

<span class='text_page_counter'>(65)</span> ? Có những cách nào để miêu tả nội tâm nhân + Miêu tả qua cảnh vật, ngoại hình của vËt? nh©n vËt.. 2. LuyÖn tËp: * Bµi tËp 1: - Tả ngoại hình và hđộng MGS: * Bµi tËp 1 “ Qu¸ niªn tr¹c ngo¹i tø tuÇn §äc l¹i ®o¹n trÝch “MGS mua KiÒu” vµ t×m nh÷ng Mµy r©u ….. c©u miªu t¶ ngo¹i h×nh M· Gi¸m Sinh vµ nh÷ng c©u miªu t¶ néi t©m Thóy KiÒu? - T¶ néi t©m Thóy KiÒu: ? KÓ l¹i b»ng v¨n xu«i ®o¹n trÝch trªn? (Chó ý yÕu + Nçi m×nh thªm tøc nçi nhµ tè miªu t¶ ngo¹i h×nh vµ néi t©m nh©n vËt) ThÒm hoa mét bíc lÖ hoa mÊy hµng” (HS hoạt động độc lập - Giáo viên gọi 1 vài học sinh tự kể - GV đọc mẫu một số đoạn văn để học + Ngại ngùng dín gió e sơng ….. * Bµi tËp 2: sinh tham kh¶o) Tâm trạng của em khi để xảy ra một * Bµi tËp 2: - Yêu cầu: Ghi lại tâm trạng của em khi để xảy ra việc có lỗi với bạn: + §ã lµ sù viÖc g×? X¶y ra khi nµo? mét chuyÖn cã lçi víi b¹n. - Phơng pháp: Gv gợi ý – Học sinh hoạt động độc + Tâm trạng của mình lúc đó ra sao? lËp ghi ra nh¸p vµ tr×nh bµy. III. Cñng cè: - Nh¾c l¹i vai trß cña yÕu tè miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù? C¸c c¸ch miªu t¶ néi t©m nh©n vËt? IV.Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc ghi nhí SGK. - Hoµn thiÖn bµi tËp 1 vµ 2 . - §äc tham kh¶o ®o¹n trÝch “Thóy KiÒu b¸o ©n b¸o o¸n”vµ tËp kÓ l¹i b»ng v¨n xu«i chó ý c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m nh©n vËt. ChuÈn bÞ: Xem tríc bµi NghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù? ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n NghÞ luËn TiÕt 41. lôc v©n tiªn gÆp n¹n (TrÝch: “TruyÖn Lôc V©n Tiªn” - NguyÔn §×nh ChiÓu ) A/ Mục tiêu Cần đạt:. Qua phân tích sự đối lập giữa cái thiện và cái ác trong đoạn trích, nhận biết đợc tình cảm và lòng tin của tác giả gửi gắm nơi những ngời lao động bình thờng - Tìm hiểu và đánh giá nghệ thuật sắp xếp tình tiết và nghệ thuật ngôn từ trong đoạn trích. - Giáo dục học sinh niềm tin vào phẩm chất của những ngời lao động bình thờng và hớng tíi nh÷ng ®iÒu nh©n nghÜa. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: TruyÖn Lôc V©n Tiªn - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: §äc thuéc lßng ®o¹n phÇn trÝch “Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga” vµ ph©n tÝch mét sè nÐt c¬ b¶n vÒ nh©n vËt Lôc V©n Tiªn ? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Đang bơ vơ nơi đất khách quê ngời thì gặp Trịnh Hâm – một trong những ngời bạn mới quen ở kinh đô của Vân Tiên. Trịnh Hâm đỗ cử nhân và trên đờng về, Vân Tiên ngỏ ý nhờ Trịnh Hâm giúp đỡ nhng hắn đã lừa Tiểu đồng vào rừng và trói lại rồi đa VT lên thuyền và hứa sẽ đa chàng về tận Đông Thành nhng đến đêm khuya hắn đã ra tay… * C¸c bíc thùc hiÖn: ? T×m hiÓu vÞ trÝ ®o¹n trÝch? (Häc sinh dùa vµo sgk 1. VÞ trÝ ®o¹n trÝch: tãm t¾t vµ dÉn d¾t vÞ trÝ ®o¹n trÝch - Gv gîi dÉn qua.

<span class='text_page_counter'>(66)</span> t¸c phÈm “TruyÖn Lôc V©n Tiªn”). 2. §äc - chó gi¶i - bè côc: a. §äc:. GV hớng dẫn học sinh đọc: chú ý lời VT và lời của b. Chú giải: nhân vật ông chài- GV đọc mẫu  HS đọc HS đọc thầm phần chú giải, GV nhấn mạnh 1 số chú 3. Bè côc: thÝch (6-7-9-10-11) - 8 c©u ®Çu: TrÞnh H©m vµ hµnh ? Có thể chia đoạn trích thành mấy phần? đó là động tội ác - Đoạn còn lại: Vân Tiên đợc gia nh÷ng phÇn nµo? đình ông Ng cứu giúp ? NÕu tãm t¾t l¹i néi dung chÝnh cña ®o¹n trÝch em 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: sÏ tãm t¾t ra sao? (HS tù tãm t¾t) a. Nh©n vËt TrÞnh H©m GV có thể dẫn dắt lại phần trên của đoạn trích để học sinh thÊy râ hoµn c¶nh cña thÇy trß Lôc V©n Tiªn ? Đọc lại 8 câu đầu và cho biết Trịnh Hâm đã có - Hành động: độc ác, bất nhân, có hành động gì? ©m mu, toan tÝnh . ? Trịnh Hâm quyết định hãm hại Vân Tiên là vì sao? Biết Vân Tiên bị mù nhng hắn vẫn cố tình hãm hại - Nguyên nhân: sự đố kỵ, ghen ghét qua đó em thấy rõ bản chất của Trịnh Hâm nh thế tài năng của Vân Tiên nµo? ? Trịnh Hâm đã dùng những thủ đoạn nào? em có  Trịnh Hâm là đại diện cho cái ác. nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng thñ ®o¹n cña con ngêi Êy? + Gi¶ vê nh©n tõ + Lén lút thực hiện, chọn đêm khuya… 2. Nh©n vËt «ng Ng + Có toan tính để xóa tội: “giả tiếng kêu trời” ? Thñ ®o¹n cña TrÞnh H©m khiÕn ta suy nghÜ vÒ ®iÒu g×? vµ liªn tëng tíi nh©n vËt nµo? (Lý Th«ng…) Học sinh đọc đoạn còn lại ? Việc đa chi tiết: VT đợc con Giao Long dìu vào bờ vµ 1 sè chi tiÕt kh¸c n÷a trong truyÖn cã g× gièng víi truyÖn cæ vµ cã ý nghÜa g×? (HS th¶o luËn nhãm) - Yếu tố hoang đờng, để tiếp tục mạch truyện, tăng tính li kì hấp dẫn và thể hiện quan niệm dân gian và - Hành động: + “vít ngay lªn bê..” vµ cøu ch÷a kh¸t väng cña nhµ th¬ “ë hiÒn gÆp lµnh” … ? Chi tiÕt nµy khiÕn em liªn tëng tíi nh©n vËt nµo cho VT b»ng mäi c¸ch… trong một số truỵên đã học? ? Vợ chồng Ng Ông đã giúp Lục Vân Tiên ntn? ? Ph©n tÝch 2 c©u th¬: “Hèi con vÇy löa mét giê ¤ng h¬ bông d¹, mô h¬ mÆt mµy” + Mêi VT ë l¹i nhµ - Lời thơ mộc mạc, kể lại tự nhiên hành động cứu sống Vân Tiên bằng mọi cách dân dã của gia đình + Không hề tính toán đến ơn cứu «ng Ng… m¹ng… ? Trong lời nói của Ng Ông em hiểu đợc tấm lòng ông víi VT nh thÕ nµo? - Hiểu tình cảnh VT sẵn sàng cu mang dù c/sống đói nghÌo “h«m mai tÈm hót víi giµ cho vui”… kh«ng hÒ  TÊm lßng nh©n nghÜa, bao dung tÝnh to¸n “dèc lßng nh©n nghÜa..” ? Suy nghÜ cña «ng Ng gièng víi suy nghÜ cña nh©n cao thîng… vËt nµo?.

<span class='text_page_counter'>(67)</span> - Gièng víi LVT “lµm ¬n h¸ dÔ tr«ng ngêi tr¶ ¬n” ? Em cã c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ nh©n vËt «ng Ng? ? Còng trong cuéc trß chuyÖn víi VT em h×nh dung cuéc sèng cña «ng Ng ntn? t×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ cuộc sống đó? - Cuộc sống của những ngời lao động nghèo khổ nhng cã lèi sèng thanh cao, mang d¸ng dÊp cña nh÷ng Èn sĩ lánh đời, sống tự do, bầu bạn với thiên nhiên, ngoài vòng danh lợi đối lập với những toan tính, nhỏ nhen, ích kỷ, mang dáng dấp của một ẩn sĩ lánh đời. ? NhËn xÐt vÒ ng«n ng÷, nhÞp ®iÖu trong ®o¹n th¬? - Ng«n ng÷ giµu h×nh ¶nh, nh¹c ®iÖu, nhÞp ®iÖu phãng kho¸ng… ? X©y dùng nh©n vËt «ng Ng t¸c gi¶ muèn göi g¾m ®iÒu g×?. - Cuéc sèng cña «ng Ng: + Tù do, ngoµi vßng danh lîi, rÊt thi vÞ mµ thanh cao.  NiÒm tin vµo c¸i thiÖn vµo con ngời lao động bình thờng…. 4.Tæng kÕt - LuyÖn tËp: a. Tæng kÕt: - NT: ng«n ng÷ b×nh dÞ, d©n d·, lêi ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt? ? Vì sao nói đoạn trích mang đậm ngôn ngữ Nam thơ khoáng đạt… Bé? - ND: Đoạn trích khắc họa sự đối lập gi÷a c¸i thiÖn vµ c¸i ¸c, thÓ hiÖn th¸i ? Qua đoạn trích em cảm nhận đợc điều gì? độ quý trọng và niềm tin của tác giả vào những ngời dân lao động bình thêng .. ? Yªu cÇu: Chän 1 vµi c©u th¬ trong ®o¹n trÝch em b. LuyÖn tËp: cho lµ hay nhÊt vµ nªu c¶m nhËn? (Học sinh hoạt động độc lập - GV gọi 1 vài học sinh tr×nh bµy c¶m nhËn cña m×nh) III. Cñng cè: - §äc l¹i ®o¹n trÝch? - So sánh nhân vật ông ng và LVT có gì giống nhau? Nêu dẫn chứng để minh họa? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng ®o¹n trÝch - Ph©n tÝch n/v «ng Ng - Chuẩn bị cho giờ tìm hiểu văn học địa phơng: + T×m 1 sè t¸c gi¶ cña Hµ Néi hoÆc mét sè t¸c phÈm viÕt vÒ Hµ Néi. + Đọc bài thơ “Sông Đáy” – Tế Hanh trong sách phụ lục địa phơng. + Lập bảng danh mục tác giả, tác phẩm của địa phơng Hà Nội từ năm 1975 đến nay theo mẫu: Tªn t¸c TT Hä vµ tªn (bót danh) Quª qu¸n ND vµ NT chñ yÕu phÈm TiÕt 42. chơng trình địa phơng A/ Mục tiêu Cần đạt: - Học sinh bổ sung vốn hiểu biết và văn học địa phơng bằng việc nắm đợc những tác giả và một số tác phẩm về địa phơng mình - Bớc đầu biết cách su tầm, tìm hiểu về tác giả, tác phẩm văn học địa phơng - Qua việc tìm hiểu bài thơ “Sông Đáy” học sinh cảm nhận đợc tình cảm gắn bó của nhà thơ Tế Hanh với mảnh đất Hà Tây; đồng thời thấy đợc tình cảm của con ngời Hà Tây trong nh÷ng n¨m th¸ng chèng Mü… - Bồi dỡng tình cảm yêu mến quê hơng, đất nớc...

<span class='text_page_counter'>(68)</span> B/ ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: Phụ lục địa phơng - Học sinh: Lập bảng thống kê tìm hiểu theo hớng dẫn tiết 41 + đọc bài thơ “Sông Đáy” trong sách phụ lục địa phơng. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch “Lôc V©n Tiªn gÆp n¹n”? em cã suy nghÜ g× vÒ nh©n vËt «ng Ng? II. Bµi míi: * Giới thiệu bài: Hà Tây( nay thuộc thủ đô Hà Nội) – mảnh đất giàu truyền thống. Nơi đây tên đất tên ngời đã đi vào lịch sử và thơ ca với những ấn tợng khó quên và nguồn cảm xúc dạt dào. Tế Hanh một nhà thơ tuy không sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Hà Tây song ông lại có nhiÒu kØ niÖm víi con ngêi vµ quª h¬ng Hµ T©y trong nh÷ng n¨m kh¸ng chiÕn chèng MÜ. T×nh cảm ấy đợc ông ghi lại trong bài thơ “Sông Đáy”.. * C¸c bíc thùc hiÖn: Gv kiểm tra bảng thông kê các tác phẩm học sinh đã 1. Tìm hiểu chung: chuÈn bÞ ë nhµ. - T¸c gi¶: TÕ Hanh + Tªn khai sinh TrÇn TÕ Hanh. Sinh Học sinh đọc chú thích (tr 7 phụ lục địa phơng) 20/6/1921 ?Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ TÕ Hanh? + Quª x· B×nh D¬ng huyÖn B×nh S¬n HS nªu nhËn xÐt – GV gi¶i thÝch thªm tØnh Qu¶ng Ng·i. + Chç ë hiÖn nay: QuËn Hai Bµ Trng Hµ Néi. + Ông đã cho xuất bản nhiều tập thơ và đã đạt nhiều giải thởng về văn học - “Sông Đáy” là bài thơ viết về quê h? Bài thơ “Sông Đáy” ra đời trong hoàn cảnh nào? ¬ng Hµ T©y (1972) HS đọc bài GV hớng dẫn cách đọc 2. §äc - chó gi¶i - bè côc: ? Vì sao tác giả lại lấy nhan đề bài thơ là “Sông Đáy”? 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: ? Theo em bµi th¬ chia lµm mÊy phÇn ? ý chÝnh tõng C¶m xóc cña t¸c gi¶ vÒ Hµ T©y. phÇn? - S«ng §¸y: ch¶y mét dßng, níc trong + §o¹n 1 lµ 4 khæ th¬ ®Çu: c¶m nhËn vÒ c¶nh vËt Hµ xanh, g¾n víi cuéc kh¸ng chiÕn T©y chèng Mü. + C¶m nhËn vÒ con ngêi Hµ T©y - Hµ §«ng: DÖt t¬, ch¨n t»m ? Bài thơ sông Đáy đợc nhà thơ viết với tâm trạng vui - Sơn Tây: đất rắn hay buån, viÕt vÒ qu¸ khø hiÖn t¹i hay t¬ng lai? - Hµ T©y: 2 vô lóa/n¨m - viÕt vÒ hiÖn t¹i qua nçi nhí vÒ qu¸ khø.  Ca ngîi, mÕn yªu quª h¬ng c¶nh ? Tác giả nhắc đến những địa danh nào? vËt cña Hµ T©y ? Sau bèn n¨m trë l¹i Hµ T©y t¸c gi¶ cã c¶m nhËn nh - Con ngêi Hµ T©y: chung thñy anh thÕ nµo qua h×nh ¶nh con s«ng §¸y? hùng, con ngời thay đổi về hình thức - Sông vẫn nh xa theo hai mùa nớc đục trong và vẫn xong b¶n chÊt vÉn nh xa. bồi đắp cho HT những cánh đồng màu mỡ, xanh tốt… ? §äc l¹i khæ 3 vµ 4 cho biÕt h×nh ¶nh cuéc sèng nh thÕ nµo hiÖn lªn trong con m¾t cña nhµ th¬? 4.Tæng kÕt - luyÖn tËp: - Sö dông nhiÒu tÝnh tõ chØ mµu s¾c, t¸c gi¶ gîi lªn - NT: ng«n ng÷ b×nh dÞ, dÔ hiÓu giµu h×nh ¶nh cuéc sèng Êm no trï phó vÒ s¶n vËt cña c¶m xóc HT:“§Ëm nh¹t b·i d©u chen b·i mÝa.. - ND: bµi th¬ miªu t¶ c¶m xóc mÕn …………………………………….. yªu, ngîi ca cña t¸c gi¶ vÒ quª h¬ng Hµ T©y g¾n liÒn víi cuéc kh¸ng chiÕn T¬ vµng t¬ tr¾ng quÊn quanh nhau” vĩ đại của dân tộc ? T¸c gi¶ c¶m xóc suy nghÜ g× vÒ con ngêi Hµ T©y? “M¸i tranh r¹ cò tÊm lßng son”.

<span class='text_page_counter'>(69)</span> “Thanh niªn líp líp ra tiÒn tuyÕn” “C¸c ch¸u t«i bång s¬ t¸n tríc Nay đến trờng tập đánh vần”…. ? Nêu những nét đặc sắc về nội dung nghệ thuật? III. Củng cố: Yêu cầu học sinh dựa vào phần chuẩn bị ở nhà đọc lại một số bài thơ viết về Hà Néi hoÆc vÒ quª h¬ng Th¹ch ThÊt. – GV giíi thiÖu thªm mét sè bµi th¬ hoÆc bµi viÕt vÒ Hµ Néi: “Hµ Néi b¨m s¸u phè phêng” - Th¹ch Lam… IV. Híng dÉn vÒ nhµ:. - Häc thuéc lßng bµi th¬. - Su tầm những bài thơ viết về các địa danh, con ngời Hà Nội….. TiÕt 43. tæng kÕt tõ vùng A/ Mục tiêu Cần đạt: - Giúp học sinh củng cố lại những kiến thức đã học và biết vận dụng kiến thức về từ vựng. đã học: từ đơn, từ phức, thành ngữ, nghĩa của từ… - Rèn kỹ năng hệ thống hóa kiến thức đã học. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: b¶ng phô - Häc sinh: chuÈn bÞ b¶ng tæng kÕt theo mÉu vµ phiÕu häc tËp. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: (gi¸o viªn chuÈn bÞ b¶ng tæng kÕt cña häc sinh) II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. Từ đơn - từ phức: ? Xác định từ đơn, từ ghép trong câu thơ sau ( gạch 1 Bài tập 1: “Cá non xanh tËn ch©n trêi gạch dới từ đơn, 2 gạch dới từ ghép) Yªu cÇu HS lªn b¶ng Cµnh lª tr¾ng ®iÓm 1 vµi b«ng hoa” ? Nhắc lại khái niệm từ đơn, từ phức, phân loại từ phøc? ? Trong nh÷ng c©u sau tõ nµo lµ tõ ghÐp, tõ l¸y? GV dïng b¶ng phô vÏ m« h×nh cÊu t¹o tõ, yªu cÇu 2. Bµi tËp 2: HS ®iÒn lªn b¶ng phô? - Tõ ghÐp: ngÆt nghÌo, giam gi÷, bã buéc, t¬i tèt… Tư - Tõ l¸y: nho nhá, gËt gï, l¹nh lïng, xa x«i, lÊp l¸nh… Tư đơn. Tư l¸y. HS th¶o luËn nhãm: Trong nh÷ng tæ hîp tõ sau tæ 2. Thµnh ng÷: hîp tõ nµo lµ thµnh ng÷, tæ hîp tõ nµo lµ tôc ng÷? ? Gi¶i thÝch nghÜa mét thµnh ng÷, mét tôc ng÷?.

<span class='text_page_counter'>(70)</span> ? ThÕ nµo lµ thµnh ng÷ ph©n biÖt víi tôc ng÷? + Thành ngữ là 1 cụm từ cố định biểu thị 1 khái niệm tơng đối hoàn chỉnh + Tôc ng÷ lµ nh÷ng c©u nãi ng¾n gän ..biÓu thÞ nh÷ng kinh nghiÖm trong d©n gian… Gv tæ chøc cho 2 nhãm th¶o luËn vµ thi t×m thµnh ngữ có ytố chỉ động vật và thực vật? ? §Æt c©u víi mét trong nh÷ng thµnh ng÷ Êy? ? T×m mét sè thµnh ng÷ trong v¨n ch¬ng (qua 1 sè v¨n bản đã học và đọc thêm: “Kiều báo ân, báo oán”…) VD: “Ho¹n Th hån l¹c ph¸ch xiªu” “Phen nµy kÎ c¾p, bµ giµ gÆp nhau”… ? Chọn cách hiểu đúng trong những cách hiểu sau về tõ “mÑ”? (GV dïng b¶ng phô, HS th¶o luËn vµ gäi 1 HS lên khoanh tròn đáp án đúng) + không thể chọn b vì cách giải thích cha đầy đủ + kh«ng thÓ chän c v× tõ “mÑ” trong “mÑ thµnh c«ng” lµ nghÜa chuyÓn + kh«ng thÓ chän d v× tõ “mÑ” vµ “bµ” cã 1 phÇn nghÜa chung lµ “ngêi phô n÷”) ? Từ đó cho biết thế nào là nghĩa của từ? Cho ví dụ? - NghÜa cña tõ lµ néi dung mµ tõ biÓu thÞ (svËt, tÝnh chất, hoạt động, quan hệ…) VD: bàn: sự vật bằng gỗ, nhựa..có mặt phẳng cách đất b»ng 4 ch©n…) ? Cã mÊy c¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ? ? Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ “xu©n” trong c©u sau: ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña tõ? - Tõ cã thÓ cã 1 nghÜa, cã thÓ cã nhiÒu nghÜa. ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa? - Chuyển nghĩa là hiện tợng thay đổi nghĩa của từ tạo ra nh÷ng tõ nhiÒu nghÜa. ? Em hiểu gì về nội dung 2 câu thơ sau: Từ đó cho biết c¸ch hiÓu cña em vÒ tõ “hoa” trong “thÒm hoa”, “lÖ hoa”? nó đợc dùng theo nghĩa gốc hay nghĩa chuyển? cã thÓ coi ®©y lµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa lµm xuÊt hiÖn tõ nhiÒu nghÜa kh«ng? v× sao? ?( HS th¶o luËn theo nhóm và cử đại diện trình bày). Bµi tËp 1:. Bµi tËp 2: VD: “Anh Êy võa bÞ mÊt trém l¹i bÞ cháy nhà đúng là chó cắn áo rách”. 3. NghÜa cña tõ: Bµi tËp 1: - “MÑ”: lµ ngêi phô n÷ cã con, nãi trong quan hÖ víi con (nghÜa gèc). 4. Tõ nhiÒu nghÜa - hiÖn tîng chuyÓn nghÜa Bµi tËp 1: “Mïa xu©n lµ TÕt …. 1 Lµm cho ….cµng xu©n” 2 Xu©n 1: mïa xu©n – mïa ®Çu tiªn trong 1 n¨m (nghÜa gèc) Xuân 2: sự tơi đẹp (nghĩa chuyển)  Tõ xu©n lµ tõ nhiÒu nghÜa. Bµi tËp 2: “Nçi m×nh thªm tøc… ThÒm hoa 1 bíc lÖ hoa mÊy hµng” - “hoa” có nghĩa là đẹp, sang trọng… ®©y lµ nghÜa chuyÓn – l©m thêi v× nÕu t¸ch ra khái c©u th¬ th× nghÜa nµy kh«ng cßn n÷a….). III. Cñng cè: - Tự chọn 1 đơn vị kiến thức (GV có thể cho HS bốc thăm câu hỏi) và trình bày những hiểu biết của em về kiến thức đó? IV. HDVN: - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp cßn l¹i trong vë bµi tËp - Tiếp tục lập bảng tổng kết theo mẫu đã cho để chuẩn bị cho giờ sau tổng kết về: từ đồng âm, đồng nghĩa, trái nghĩa… TiÕt 44. tæng kÕt tõ vùng (tiÕp theo) A/ Mục tiêu Cần đạt: - Tiếp tục củng cố hệ thống hóa kiến thức đã học về 1 số kiến thức từ đồng âm, đồng nghĩa,. tr¸i nghÜa… - TiÕp tôc rÌn kü n¨ng sö dông tiÕng ViÖt trong giao tiÕp… B/ ChuÈn bÞ:.

<span class='text_page_counter'>(71)</span> - Gi¸o viªn: - Häc sinh:. B¶ng phô PhiÕu häc tËp + b¶ng tæng kÕt. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn:. (GV kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ cña HS). Học sinh đọc ví dụ sgk. 1. Từ đồng âm: ? Trong 2 trêng hîp (a) vµ (b) trêng hîp nµo cã Bµi tËp 1: sgk tr 124 hiện tợng đồng nghĩa, trờng hợp nào là hiện tợng a/ Lá: Hiện tợng nhiều nghĩa đồng âm? b/ Đờng: hiện tợng đồng âm ? Thế nào là từ đồng âm? phân biệt từ đồng âm 2. Từ đồng nghĩa: víi tõ nhiÒu nghÜa? Bµi tËp 1: ( tr 125) ?Tìm một số từ đồng âm khác? - đáp án d ? Thế nào là từ đồng nghĩa? cho ví dụ? - Chọn đáp án đúng nhất cho cách hiểu về từ đồng nghĩa (GV dùng bảng phụ – yêu cầu HS khoanh tròn đáp án đúng và giải thích) - Chọn cách hiểu d: vì các từ đồng nghĩa với nhau có thể không thay thế đợc cho nhau trong nhiều trêng hîp. ? Có thể thay từ “xuân” bằng từ “tuổi” đợc không? ? Trong trêng hîp nµy t¸c gi¶ dïng tõ “xu©n” cã tác dụng diễn đạt nh thế nào? (“xuân” – sự trẻ trung  tinh thÇn l¹c quan cña t¸c gi¶; mÆt kh¸c tr¸nh lÆp tõ “tuæi t¸c”). Ví dụ 2: Khi ngời ta đã 70 xuân thì tuổi t¸c cµng cao…. - cã thÓ thay b»ng tuæi (lÊy bé phËn chØ toµn thÓ: 1 mïa  chØ 1 n¨m). 3. Tõ tr¸i nghÜa: Bµi tËp 1: (tr 125) - Xấu - đẹp ? Trong c¸c cÆp tõ sau, cÆp tõ nµo cã quan hÖ - Xa - gÇn trái nghĩa với nhau? (HS đứng tại chỗ trả lời) - Réng - hÑp ? ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa? ? XÕp lai c¸c tõ tr¸i nghÜa sau thµnh 2 nhãm ? V× sao s¾p xÕp nh vËy? - Nhóm 1: trái nghĩa tơng đối, không phủ định lẫn nhau, có thể kết hợp từ chỉ mức độ - Nhãm 2: ngîc l¹i ? Cho c¸c tõ sau “l¬ng thùc”; “nghÖ thuËt” h·y tìm các từ có nghĩa hẹp hơn từ đó? ? Nhận xét về cấp độ khái quát của nghĩa từ ng÷? ? §äc ®o¹n v¨n sgk vµ cho biÕt ®o¹n v¨n trÝch tõ VB nµo? t×m c¸c tõ cïng mét trêng tõ vùng cã trong ®o¹n v¨n vµ nªu gi¸ trÞ cña viÖc sö dông các trờng từ vựng đó?. Bµi tËp 2: (tr 125) - Nhãm 1: + Yªu - ghÐt + Cao - thÊp Tr¸i nghÜa tơng đối + N«ng - s©u + Giµu - nghÌo - Nhãm 2: + Sèng – chÕt Tr¸i nghÜa + §ùc – c¸i + Chiến tranh – Hòa bình tuyệt đối + Ch½n – lÎ 4. Cấp độ khái quát nghĩa từ ngữ * VÝ dô: - “l¬ng thùc”: Lóa – ng« - khoai… - “NghÖ thuËt”: ©m nh¹c, v¨n häc…  Tõ cã thÓ cã nghÜa réng vµ cã thÓ cã nghÜa hÑp h¬n so víi tõ kh¸c. 5. Trêng tõ vùng:.

<span class='text_page_counter'>(72)</span> Nh¾c l¹i kh¸i niÖm trêng tõ vùng? cho VD. Bµi tËp 1: - 2 tõ: “t¾m” – “bÓ” (VD: Trêng tõ vùng vÒ “tay”: bµn tay, ngãn tay,  c©u v¨n t¨ng gi¸ trÞ biÓu c¶m, gi¸ trÞ tè đốt tay…) c¸o m¹nh mÏ h¬n III. Cñng cè: - Giáo viên dùng bảng phụ hệ thống hóa lại kiến thức đã tổng kết trong bài. IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Ôn lại các kiến thức cơ bản đã học. - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp trong sgk. - Tập đặt câu hoặc viết các đoạn văn có vận dụng các kiến thức trên. ChuÈn bÞ: LËp bÈng tæng kÕt sè 3 vÒ vÒ sù ph¸t triÓn tõ vùng, tõ H¸n – ViÖt…. TiÕt 45. tr¶ bµi tËp lµm v¨n 2 A/ Mục tiêu Cần đạt: - Häc sinh cñng cè kiÕn thøc vÒ kiÓu bµi tù sù - RÌn kü n¨ng lµm bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m - Thèng kª vµ söa mét sè lçi mµ häc sinh m¾c ph¶i. B/ ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: Chuẩn bị đáp án + trả bài viết cho học sinh + tập hợp một số lỗi sai cơ bản in trªn phiÕu häc tËp - Häc sinh: Xem l¹i bµi viÕt + Tù söa lçi C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: II. C¸c bíc thùc hiÖn: 1. §Ò bµi: Tëng tîng sau 20 n¨m, vµo mét ngµy hÌ, em vÒ th¨m l¹i trêng cò. H·y kÓ l¹i buæi thăm trờng đầy xúc động đó. 2. Phân tích đề: - ThÓ lo¹i: Tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m. - Phạm vi đề:Tởng tợng tình huống sau hai mơi năm về thăm lại trờng cũ và kể lại bằng mét c©u chuyÖn. 3. Ch÷a bµi: a. Ch÷a dµn bµi: * Gv nhËn xÐt chung vÒ néi dung bµi viÕt cña häc sinh: - Đa số học sinh nắm đợc yêu cầu của đề bài, nắm đợc yêu cầu chung của thể loại văn tự sù. - Bố cục bài tơng đối mạch lạc. - Nhiều bài trí tởng tợng khá phong phú, tạo ra tình huống truyện sinh dộng đồng thời biÕt kÕt hîp c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong lêi v¨n tù sù..(HiÒn,Dòng, Quang 9B…Hång, Dung 9G…).

<span class='text_page_counter'>(73)</span> - Tuy nhiªn nhiÒu bµi néi dung cßn s¬ sµi, lêi kÓ cßn lan man cha tËp trung vµo yªu cÇu chÝnh. (Hng, Hoµng, …Kh¸nh, L¬ng… *. Ch÷a dµn bµi: (Gv chän mét bµi viÕt cña häc sinh néi dung cßn s¬ sµi hoÆc cã chç cha hîp lý đọc lại và yêu cầu học sinh nhận xét. Sau đó cùng học sinh xây dựng một dàn hoàn chỉnh) * Më bµi: Nªu lý do vÒ th¨m trêng cò * Th©n bµi: - Quang cảnh trờng sau hai mơi năm có gì đổi thay so với trớc. - §Õn th¨m trêng em gÆp l¹i ai? Ngêi Êy b©y giê ra sao? Mong muèn gÆp ai nhng kh«ng gÆp? V× sao?.. - Nhí l¹i kØ niÖm xa, t©m tr¹ng ra sao?... * KÕt bµi: KÕt thóc buæi th¨m trêng - suy nghÜ khi ra vÒ? b. Ch÷a h×nh thøc: * NhËn xÐt: - §a sè bµi viÕt cã bè côc râ rµng, m¹ch l¹c.. - Nhiều bài đã thể hiện rõ sự tiến bộ trong cách diễn đạt: Trang 9B, Hiền 9B… - Tuy nhiên nhiều bài diễn đạt còn lủng củng, sai trong cách dùng từ, viết câu..(Lơng, Kh¸nh, Thuý…) - NhiÒu bµi ch÷ viÕt cßn Èu, sai lçi chÝnh t¶ c¬ b¶n…. * Ch÷a: Gv tËp hîp mét sè ®o¹n v¨n, c©u v¨n trong bµi viÕt cña häc sinh cßn m¾c lçi diÔn đạt hay dùng từ, viết câu, lỗi chính tả ..và in trên phiếu học tập yêu cầu học sinh thảo luận theo nhãm bµn vµ ph¸t hiÖn lçi sai vµ t×m c¸ch kh¾c phôc - Gv yªu cÇu mçi nhãm lªn söa l¹i mét ®o¹n(C©u) 9B 9G *Sau nhiÒu n¨m miÖt mµi häc tËp. H«m nay * Sau 20 n¨m vµo mét ngµy hÌ, t«i ®ang c«ng ngày 20 -11 là một ngày đẹp trời. Tôi chợt tác tại Ai Cập nơi có những kim tự tháp và có nhận ra hôm nay đợc nghỉ làm. Bỗng trong dòng sông Nin dài thứ 2 thế giới. Và cũng từ đầu tôi nảy ra một ý nghĩ rằng. Nay mình sẽ đây tôi trở về nớc để thăm bạn, thăm trờng xvề thăm quê ông, bà, cha, mẹ. Bỗng nhiên tôi a…(Truyền) nghĩ rằng tôi sẽ về quê ở đó có mái trờng - Mở bài cha rõ các câu cha có sự liên kết chủ ngày xa tôi đợc dạy dỗ nên ngời ở đó. đợc gặp đề. l¹i m¸i trêng sau hai m¬i n¨m xa c¸ch cha tõng chë l¹i ng«i trêng Trung häc c¬ së Minh * Sau mét thêi gian rÊt dµi xa ng«i trêng mµ líp 9G chóng m×nh xa c¸ch mµ h«m nay cã Hà ngày trớc tôi đã học… dÞp vÒ c«ng t¸c t¹i quª h¬ng vµ trêng cò mét - §o¹n v¨n viÕt phÇn më bµi cßn lñng cñng, n¬i im ¾ng vµ b×nh yªn vµo nh÷ng ngµy hÌ chØ dÊu c©u dïng sai, lÆp tõ, sai mét sè lçi chÝnh cã tiÕng ve vµ tiÕng l¸ sµo s¹t…(YÕn) t¶ - Vµo bµi cßn lñng cñng, dïng tõ, viÕt c©u cha * Thời gian trôi qua thật nhanh đã chôi qua chuÈn x¸c. 20 năm và bây giờ chúng tôi đã có gia đình và * Tôi rất cảm ơn bố mẹ, thầy cô, mái trờng đã chóng t«i thËt h¹nh phóc… sinh ra t«i vµ gióp t«i nªn ngêi míi cã ngµy - C©u v¨n cha râ ý, lçi chÝnh t¶.. h«m nay. B©y giê ®i ®©u t«i còng kh«ng quªn * Tôi bớc ra cổng trờng nhng vẫn quay lại công ơn thầy cô đã dạy dỗ tôi nên ngời và nhìn trờng lần cuối. Tôi hi vọng ngôi trờng sẽ không quên mái trờng đã cho tôi một thời học không bao giờ thay đổi để tôi còn giữ lại đây sinh đáng nhớ nh÷ng c¸i kØ niÖm vÒ trêng. Ch¾c ch¾n t«i sÏ.

<span class='text_page_counter'>(74)</span> kh«ng bao giê quªn trêng nµy. Ng«i trêng nµy đã dạy tôi những điều hay lẽ phải… - KÕt bµi cßn lñng cñng… *Sắc nóng của mùa hè đã chìm xuống và cũng đến lúc tôi phải tạm biệt ngôi trờng thân yªu… - Dïng tõ cha thËt chuÈn x¸c.. 4. §äc bµi tiªu biÓu: §äc bµi cña HiÒn 9B 5. C«ng bè kÕt qu¶ - Tr¶ bµi: - Líp 9B: - Líp 9G: 4. Theo dâi häc sinh yÕu kÐm: STT Hä vµ tªn 1 NguyÔn V¨n L¬ng 2 NguyÔn V¨n Kh¸nh 3 NguyÔn ThÞ HuyÒn 4 §ç ThÞ Thanh 5 NguyÔn Duy TruyÒn 6 NguyÒn L¬ng S¬n 7 NguyÔn H÷u TuyÒn 8 TrÇn C«ng Long 9 NguyÔn Huy §øc. - Câu văn cha rõ ý, diễn đạt cha chuẩn xác.. * Những kỉ niệm đẹp đó không còn nữa, chúng tôi mỗi đứa một nơi rồi. Còn phía sau bên trờng là những khóm hoa cây cảnh đủ màu sắc vµ mçi líp cã mét c©y…(Trang) - §o¹n v¨n cha cã sù liªn kÕt logic. * Tôi ngạc nhiên vì trờng đã thay đổi rất nhiều đứng ngoài cổng trờng tôi ngớc lên nhìn cái tên trờng hình nh nó đợc xây cao hơn một chót víi c¸i tªn cña n÷ anh hïng Minh Hµ… (QuÕ) - Diễn đạt lủng củng…. Líp 9G 9G 9G 9G 9G 9G 9B 9B 9B. Bµi sè 1 4 4 4 4 4 4 3 3 4. Bµi sè 2 4 4 5 5 4 5 5 5 5. III. Cñng cè – Híng dÉn vÒ nhµ:. - ¤n tËp l¹i kÜ n¨ng lµm bµi v¨n tù sù - TËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù + biÓu c¶m + miªu t¶ - Chuẩn bị: bài “Nghị luận trong văn bản tự sự”- Yêu cầu: đọc trớc các bài tập trong sgk + ôn lại văn bản nghị luậnđã học ở lớp dới. TiÕt 46. đồng chí (chÝnh h÷u) A. Mục tiêu cần đạt:. - Học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp chân thực giản dị của tình đồng chí, đồng đội, hình ảnh anh bộ đội c/m đợc thể hiện trong bài - Nắm đợc đặc sắc nghệ thuật của bài: chi tiết chân thực, hình ảnh gợi cảm giàu ý nghĩa biÓu tîng - Rèn kỹ năng đọc, phân tích thơ tự do, các hình ảnh chi tiết vừa chân thực vừa giàu sức biÓu c¶m B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: Mét sè t liÖu vÒ t¸c gi¶ ChÝnh H÷u vµ bµi th¬ “§ång chÝ”. - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái sgk C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: - §äc thuéc lßng mét ®o¹n trong ®o¹n trÝch Lôc V©n Tiªn gÆp n¹n vµ ph©n tÝch. h×nh ¶nh «ng Ng? II.Bµi míi:.

<span class='text_page_counter'>(75)</span> * Giíi thiÖu bµi:. Từ sau CM tháng 8 - 1945 trong văn học Việt Nam xuất hiện một đề tài mới: tình đồng chí đồng đội của ngời chiến sĩ cách mạng - anh bộ đội cụ Hồ. Chính Hữu đã là một trong những nhà thơ đầu tiên đóng góp thành công vào đề tài ấy bằng bài thơ đặc sắc §ång chÝ * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu chung: HS đọc phần chú thích - ChÝnh H÷u tªn thËt lµ TrÇn §×nh §¾c (1928) ? Tr×nh bµy mét sè nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶? Gv nêu khái quát về tác giả và giới thiệu một số t - Thơ ông chủ yếu viết về đề tài ngời liệu về tác giả và hoàn cảnh ra đời bài thơ. lÝnh. ? Bµi th¬ s¸ng t¸c trong hoµn c¶nh nµo? - Bµi th¬ s¸ng t¸c n¨m 1948. ? NhËn xÐt vÒ thÓ th¬? 2. §äc - chó gi¶i: * §äc: GV hớng dẫn đọc - đọc mẫu (giọng chậm- tình cảm) - HS đọc HS đọc thầm phần chú giải (tr 132) GV giải thích rõ hơn từ đồng chí * Chó gi¶i: ? V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? néi dung tõng * Bè côc: 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: phÇn? - 6 câu đầu: những cơ sở tình đồng chí. - 11 câu tiếp: Biểu hiện tình đồng chí. - 3 c©u cuèi: H×nh ¶nh “®Çu sóng” ? VB có sự đan xen những phơng thức biểu đạt nào? ph¬ng thøc nµo lµ chñ yÕu? - Th¬ tr÷ t×nh xen lÉn yÕu tè miªu t¶ vµ tù sù. ? Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là gì? - Tình cảm đồng chí, đồng đội trong kháng chiến chèng thùc d©n Ph¸p. HS đọc lại 6 câu đầu ? Theo nhà thơ tình cảm đồng chí đồng đội giữa “anh”vµ “t«i” b¾t nguån tõ nh÷ng c¬ së nµo? Hình ảnh “nớc mặn’, “đồng chua” và “đất cày lên sỏi đá” gợi cho em những suy nghĩ gì? - Tình đồng chí đồng đội bắt nguồn sâu sa: cùng hoàn c¶nh xuÊt th©n, nh÷ng ngêi n«ng d©n mÆc ¸o lÝnh. ? Bªn c¹nh nguån gèc xuÊt th©n hä cßn cã chung ®iÒu g×? - Cùng mục đích, lý tởng, từ mọi phơng trời đều ra đi theo tiÕng gäi Tæ quèc. ? H×nh ¶nh “Sóng bªn…tri kû” gîi cho em suy nghÜ g×? - Tình cảm đồng chí là sự chia sẻ những khó khăn thiÕu thèn trong buæi ®Çu k/c ? Tại sao câu thơ 7 chỉ có 2 tiếng “đồng chí!” - Là câu thơ quan trọng, là nhan đề, chủ đề của bài, là b¶n lÒ nèi 2 ®o¹n th¬: c¬ së t×nh ®/c vµ nh÷ng biÓu hiện của tình đồng chí, nó vang lên giản dị, mộc mạc, cảm động..khẳng định ngợi ca 1 bản chất c/m mới mẻ b¾t nguån tõ nh÷ng t/c truyÒn thèng… HS đọc diễn cảm đoạn thơ tiếp ? C©u th¬ “Ruéng n¬ng anh göi b¹n th©n cµy… ………………………ra lÝnh” gîi cho em liªn tëng vµ suy nghÜ g×? - “mặc kệ”: thái độ dứt khoát …(Gv liên hệ bài thơ. * 6 c©u ®Çu: Cơ sở của tình đồng chí, đồng đội. - Nh÷ng ngêi lÝnh cïng xuÊt th©n tõ nh÷ng miÒn quª nghÌo khã. - Cùng mục đích lý tởng - Cïng nhau chia sÎ nh÷ng khã kh¨n, thiÕu thèn..  Lêi th¬ t©m t×nh, ng«n ng÷ th¬ hàm súc. Tác giả khẳng định: Những con ngêi cïng hoµn c¶nh xuÊt th©n, cïng chung lÝ tëng, cïng nhau chia sÎ khã kh¨n thiÕu thèn….trë thµnh đồng chí của nhau. 2- 10 dßng th¬ tiÕp: - §ång chÝ tríc hÕt lµ sù c¶m th«ng s©u xa nçi lßng cña nhau.

<span class='text_page_counter'>(76)</span> “§Êt níc” NguyÔn §inh Thi: “ Ngêi ra ®i ®Çu kh«ng ngo¶nh l¹i” Sau lng thÒm n¾ng l¸ r¬i ®Çy…) ? Những câu thơ tiếp vẫn nói về tình đồng chí-hình ảnh nào khiến em xúc động? ? NhËn xÐt vÒ cÊu tróc c©u, nhÞp th¬? - Những câu thơ đối xứng mà không đối lập-nói lên sự thiếu thốn vất vả cuộc đời ngời lính..song trong gian khæ vÉn bõng në nô cêi, nô cêi cña t×nh ®/c, t×nh yªu th¬ng v« bê trong im lÆng, trong h¬i Êm cña bµn tay… GV liên hệ bài “Giá từng thớc đất” (Chính Hữu) “Đồng đội ta là hớp nớc uống chung, bát cơm sẻ nửa, là chia nhau một mảnh tin nhà, chia nhau cuộc đời, chia nhau c¸i chÕt”… ?Qua đoạn thơ em cảm nhận đợc điều gì?. - §ång chÝ- lµ sù chia sÎ nh÷ng gian lao thiếu thốn của cuộc đời ngời lÝnh..  Ng«n ng÷ th¬ b×nh dÞ, h×nh ¶nh c« đọng giúp ta cảm nhận đợc sự gắn bó ? 3 câu cuối gợi cho em liên tởng đến hiện thực nào keo sơn, tình yêu thơng chân thành cña ngêi lÝnh trong chiÕn tranh? mµ gi¶n dÞ cña ngêi lÝnh trong k/c - Ba h×nh ¶nh g¾n kÕt: ngêi lÝnh-khÈu sóng-vÇng tr¨ng chèng Ph¸p t¹o nªn tÝnh chÊt võa hiÖn thùc võa l·ng m¹n .. Sức mạnh của tình đồng chí, đồng đội giúp họ vợt lên * 3 câu cuối: H×nh ¶nh ®Çu sóng tr¨ng treo. nh÷ng kh¾c nghiÖt cña c«ng viÖc vµ thêi tiÕt ? Hình ảnh “Đầu súng trăng treo”gợi cho em liên tởng đến điều gì? (HS thảo luận nhóm- cử đại diện trình bày) + H×nh ¶nh : “§Çu sóng” võa hiÖn thùc võa l·ng m¹n:  H×nh ¶nh th¬ võa mang tÝnh hiÖn ¸nh tr¨ng treo l¬ löng ®Çu sóng, ¸nh tr¨ng lµ biÓu c¸i thùc, võa l·ng m¹n…lµ biÓu tîng đẹp của tình đ/c, là niểm tin, đẹp là hòa bình, hạnh phúc… niềm tin khát vọng cao kh¸t väng cña ngêi lÝnh. của ngời lính về cuộc chiến đấu .Hai hình ảnh bổ sung cho nhau và trở thành một biểu tợng đẹp về ngời lÝnh c¸ch m¹ng vµ lµ biÓu tîng cña th¬ ca kh¸ng chiÕn. 4. Tæng kÕt - LuyÖn tËp: a. Tæng kÕt: ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt? - NghÖ thuËt: h×nh ¶nh th¬ b×nh dÞ ? Bài thơ giúp em hiểu thêm đợc điều gì về hình ảnh độc đáo, gợi cảm, ngôn ngữ cô anh bộ đội trong kháng chiến chống Pháp? đọng… ?Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về đoạn - Nội dung: Bài thơ khắc họa vẻ đẹp h×nh ¶nh ngêi lÝnh cô Hå trong k/c cuèi bµi th¬ (3 c©u cuèi). (Học sinh hoạt động độc lập viết ra nháp sau đó gv chống Pháp b. LuyÖn tËp: gäi tr×nh bµy) III.Cñng cè: ? §äc l¹i bµi th¬ vµ nªu c¶m nhËn chung cña em vÒ néi dung bµi th¬? IV.Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng bµi th¬ - Phân tích tình đồng chí, đồng đội đợc thể hiện trong bài thơ. - ChuÈn bÞ: So¹n bµi “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” + Tr¶ lêi c©u hái sgk + Su tÇm mét sè t liÖu vÒ t¸c gi¶ Ph¹m TiÕn DuËt vµ 1 sè bµi th¬ viÕt vÒ h×nh ¶nh ngêi lÝnh trong chèng Mü. TiÕt 47. Bài thơ về tiểu đội xe không kính.

<span class='text_page_counter'>(77)</span> A/ Mục tiêu Cần đạt: - Học sinh cảm nhận đợc những nét độc đáo trong bài thơ: Hình ảnh những chiếc xe không. kÝnh cïng h×nh ¶nh ngêi chiÕn sÜ l¸i xe Trêng S¬n hiªn ngang, dòng c¶m, s«i næi. - Thấy đợc những nét riêng về giọng điệu, ngôn ngữ trong bài thơ. - Rèn kỹ năng đọc, phân tích thơ tự do… B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ¶nh ch©n dung nhµ th¬ Ph¹m TiÕn DuËt - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái sgk C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: - §äc thuéc lßng bµi th¬ “§ång chÝ” - Chän 1 ®o¹n em thÝch nhÊt vµ ph©n tÝch? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Nếu nh nhà thơ Chính Hữu chọn viết về đề tài ngời lính trong kháng chiến chống Pháp th× Ph¹m TiÕn DuËt l¹i thÓ hiÖn h×nh ¶nh ngêi lÝnh trong kh¸ng chiÕn chèng Mü. B»ng h×nh ảnh thơ chân thực, hồn thơ ngang tàng pha chút dí dỏm “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” đã khắc hoạ hình ảnh ngời chiến sĩ lái xe Trờng Sơn với những phẩm chất cao đẹp.. * C¸c bíc thùc hiÖn: HS đọc phần chú thích sgk 1. T×m hiÓu chung: ? Em biết đến nhà thơ PTD qua bài thơ hay bài hát nào? - Tác giả: Phạm Tiến Duật ? Nªu 1 sè nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶?(Gv giíi thiÖu ¶nh ch©n (1941 - 2007) dung nhµ th¬ vµ giíi thiÖu thªm mét sè t liÖu vÒ nhµ + Quª: HuyÖn Thanh Ba - Phó th¬) Thä ? Bài thơ ra đời trong thời gian nào? + ¤ng lµ mét trong sè c©y bót GV đọc mẫu - hớng dẫn đọc (giọng vui, khỏe khoắn, tiêu biểu cho thế hệ nhà thơ trẻ ngang tàng..có đoạn đọc chậm) thêi chèng MÜ. HS đọc - Tác phẩm: Bài thơ đợc trích HS dùa vµo phÇn chó thÝch t×m hiÓu côm tõ “bÕp Hoµng tõ tËp “VÇng tr¨ng quÇng löa” Cầm”, “tiểu đội”, … 2. §äc - Chó gi¶i: ? NhËn xÐt vÒ thÓ th¬?( Th¬ tù do, nhiÒu c©u dµi nh v¨n * §äc: xu«i…) * Chó gi¶i: ? Nhan đề bài thơ có gì khác lạ? - Lµ ph¸t hiÖn thó vÞ cña t¸c gi¶, hiÖn thùc. Nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh lµ hiÖn thùc chiÕn tranh nhng ®Çy chÊt th¬ “bµi th¬”. T¸c gi¶ kh«ng lùa chän nh÷ng h×nh ¶nh cã tÝnh chÊt mÜ lÖ ho¸ nh bµi th¬ “TiÕng h¸t con tµu” - ChÕ Lan 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: Viên hay “Đoàn thuyền đánh cá” mà khai thác cái đẹp, chÊt th¬ trong nh÷ng c¸i b×nh thêng, gi¶n dÞ. ? Trong bµi t¸c gi¶ tËp trung miªu t¶ h×nh ¶nh nµo? v× a. H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe “kh«ng kÝnh”: sao có thể nói đó là hình ảnh độc đáo? - H×nh ¶nh thùc nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh, h×nh ¶nh - H×nh ¶nh thùc: nh÷ng chiÕc xe thực đến trần trụi - tác giả giải thích ngnhân cũng rất bị biến dạng. thực: “bom giật” Bom đạn chiến tranh đã làm cho nó biến - Nguyên nhân: do bom đạn chiÕn tranh. dạng: “không có kính, không có đèn, không có mui xe” ? NhËn xÐt vÒ lêi th¬ giäng ®iÖu?... ? Qua h×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh gióp em c¶m - Lêi th¬ tù nhiªn pha chót ngang tµng. T¸c gi¶ kh¾c häa nhận đợc điều gì về những năm tháng chiến tranh? ? T¸c gi¶ chän h×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh nh»m hiÖn thùc h×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe không kính đó là hiện thực mục đích gì? - Khắc họa hiện thực chiến tranh và vẻ đẹp của ngời c/sĩ khốc liệt của chiến tranh. l¸i xe … ? §äc khæ th¬ 2 vµ cho biÕt trong khæ th¬ t¸c gi¶ diÔn t¶ b. H×nh ¶nh ngêi chiÕn sÜ l¸i xe Trêng S¬n..

<span class='text_page_counter'>(78)</span> ®iÒu g×? - T thÕ, c¶m gi¸c khi ngåi trªn xe kh«ng kÝnh. ? Cảm giác ngồi trên những chiếc xe không kính đợc tác gi¶ miªu t¶ nh thÕ nµo? - Khæ th¬ nh 1 ®o¹n phim quay nhanh miªu t¶ t thÕ vµ c¶m gi¸c ngêi chiÕn sÜ khi ngåi trªn nh÷ng chiÕc xe kh«ng kính đang lao vun vút phải đối mặt với những khó khăn gian khổ nhng lại thấy mình nh đợc hoà vào vũ trụ: “nhìn thÊy giã…”) HS đọc tiếp khổ thơ 3+4 ? NhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu? Côm tõ “õ th×” cã t¸c dông g×? lÆp l¹i mÊy lÇn? - Giäng ®iÖu ngang tµng, cÊu tróc lÆp l¹i “õ th×”, c¸c tõ “ph× phÌo”, “nh×n nhau”…t¹o cho bµi th¬ gÉn gòi víi lêi nói tự nhiên sinh động ? Giäng ®iÖu vµ c¸c chi tiÕt Êy nh»m kh¾c häa nh÷ng phÈm chÊt g× cña ngêi l¸i xe? - Thái độ bất chấp khó khăn gian khổ dù “gió, bụi”, dù “ma tu«n”…nhng ngêi chiÕn sÜ Êy vÉn chÊp nhËn “õ th×” vang lên nh 1 thách thức, đồng thời giọng điệu ngang tàng, diễn tả một tinh thần phơi phới, lạc quan dù trong ma bom đạn lửa… Gv đọc hai khổ thơ tiếp: ? Tác giả muốn thể hiện điều gì qua hai khổ thơ đó? - VÉn lµ sù s«i næi l¹c quan cña ngêi lÝnh nhng t¸c gi¶ muốn thể hiện rõ hơn cuộc sống và tình đồng chí đồng đội của họ: Tâm hồn phơi phới lạc quan, tình đồng đội chân thµnh vît qua nh÷ng khã kh¨n gian khæ.. GV liªn hÖ víi bµi th¬ “§ång chÝ” Học sinh đọc lại khổ thơ cuối bài. ? Em hình dung đợc điều gì qua khổ thơ đó? Chỉ ra nghệ thuật đặc sắc trong khổ thơ? - T¸c gi¶ lµm næi bËt c¸i d÷ déi, khèc liÖt cña chiÕn tranh: chiếc xe mang nhiều thơng tích nhng cái “không có” để khẳng định “cái có”: “chỉ cần trong xe….” ? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ h×nh “tr¸i tim” ë cuèi bµi?(Häc sinh th¶o luËn theo nhãm) “Tr¸i tim” – h×nh ¶nh ho¸n dô- thÓ hiÖn søc m¹nh ý chÝ chiến đấu kiên cờng của ngời lính vì sự nghiệp giải phóng MN. “Trái tim”- yêu nớc, yêu thơng đồng loại, biết căm giËn sôc s«i... GV liên hệ: Một nhạc sĩ đã từng viết: “Cuộc đời ngời chiÕn sÜ .….v× anh cã mét tr¸i tim, mét tr¸i tim, mét tr¸i tim biết yêu tha thiết đất nớc quê hơng…” ? Kh¸i qu¸t mét sè nÐt c¬ b¶n vÒ nghÖ thuËt cña bµi th¬? ? Qua bài thơ em cảm nhận đợc điều gì? ? So s¸nh h×nh tîng ngêi lÝnh trong bµi víi h×nh tîng ngêi lÝnh trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p qua bµi th¬ “§ång chÝ” - ChÝnh H÷u. Gv gợi ý - Học sinh thảo luận theo nhóm bàn và cử đại. - T thÕ: ung dung, hiªn ngang: “ung dung buång l¸i ta ngåi Nhìn đất, nhìn trời…..” - C¶m gi¸c: rÊt thùc mµ l¹: “Nh×n thÊy giã… Thấy con đờng chạy thẳng vào tim….. - Thái độ bất chấp khó khăn, gian khổ, lạc quan yêu đời. - Tình cảm đồng chí đồng đội g¾n bã.. - ý chÝ quyÕt t©m gi¶i phãng MiÒn Nam  Giäng ®iÖu ngang tµng h×nh ¶nh thùc t¸c gi¶ kh¾c häa, ca ngîi h×nh ¶nh ngêi lÝnh l¸i xe trên tuyến đờng chiến lợc Trờng S¬n. 4. Tæng kÕt - LuyÖn tËp: a. Tæng kÕt: - Ng«n ng÷, giäng ®iÖu giµu tÝnh khÈu ng÷, tù nhiªn.. - Néi dung: Bµi th¬ mîn hiÖn thực của chiến tranh để ca ngợi vẻ đẹp của ngời lính trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ. b. LuyÖn tËp:.

<span class='text_page_counter'>(79)</span> diÖn nªu ý kiÕn: - VÒ hoµn c¶nh xuÊt th©n. - Về mục đích lí tởng chiến đấu. - Tình cảm đồng chí đồng đội. III. Cñng cè: ? §äc l¹i bµi th¬ vµ cho biÕt em thÝch nhÊt khæ th¬ nµo? V× sao? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng bµi th¬. - Ph©n tÝch h×nh ¶nh ngêi chiÕn sÜ l¸i xe Trêng S¬n trong bµi th¬? - Chuẩn bị kiểm tra 45’ phần văn học Trung đại: Yªu cÇu: + ¤n tËp tr¶ lêi c©u hái kiÓm tra (134) +Phân tích một số nội dung cơ bản và đặc sắc NT của mỗi văn bản TiÕt 48. Kiểm tra truyện Trung đại. A. Mục tiêu cần đạt: - Củng cố kiến thức cơ bản về truyện Trung đại VN đã học. Nắm chắc một số nét chính về nội dung, nghệ thuật và thể loại của một số văn bản đã học. - Qua bài kiểm tra đánh giá đợc trình độ học sinh về kiến thức và kĩ năng làm bài. - Rèn kĩ năng cảm nhận, phân tích một đoạn truyện hoặc một nhân vật đã học. B. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: Chuẩn bị đề bài. - Học sinh: Ôn lại các văn bản đã học. C. TiÕn tr×nh lªn líp: §Ò bµi: A. Trắc nghiệm: 4 điểm (Mỗi câu trả lời đúng 0.25 điểm) Khoanh tròn vào câu trả lời em cho là đúng nhất. 1/ V¨n b¶n” ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng” cã nguån gèc tõ ®©u? A. D· sö. B. TruyÖn cæ tÝch. C. LÞch sö. D. TruyÖn truyÒn thuyÕt. 2/ §äc t¸c phÈm em thÊy phÈm chÊt nµo kh«ng cã ë nh©n vËt Vò N¬ng? A. Ngêi vî thuû chung. B. Ngêi con hiÕu th¶o. C. Cã sù ph¶n kh¸ng m·nh liÖt. D. Ngêi phô n÷ giµu lßng vÞ tha. 3/ Theo em nguyên nhân nào dẫn đến cái chết của Vũ Nơng? A. Do chiÕn tranh phong kiÕn. B. Do cách c xử hồ đồ của Trơng Sinh. C. Do lêi nãi ng©y th¬ cña bÐ §¶n. D. Cả A, B, C đều đúng. 4/ Dòng nào sau đây không đúng với chi tiết chiếc bóng trong câu chuyện: A. Lµm cho c©u chuyÖn hÊp dÉn. B. Gãp phÇn thÓ hiÖn tÝnh c¸ch nh©n vËt. C. Th¾t nót, më nót c©u chuyÖn. D. Lµ yÕu tè truyÒn k×. 5/ ý nào sau đây nói đúng nhất về nội dung hồi thứ 14 tác phẩm: “Hoàng Lê nhất thống chí”? A. Ca ngîi h×nh tîng ngêi anh hïng d©n téc. B. Nãi lªn sù th¶m h¹i cña qu©n tíng nhµ Thanh. C. Nói lên số phận bi đát của vua tôi Lê Chiêu Thống. D. Tất cả các ý trên đều đúng. 6/ Theo em v× sao vèn t¸c gi¶ cã c¶m t×nh víi nhµ Lª nhng t¹i sao vÉn viÕt vÒ vua Quang Trung đẹp đến nh vậy? A. V× hä t«n träng sù thËt lÞch sö. B. V× hä cã ý thøc d©n téc. C. V× hä lu«n ñng hé kÎ m¹nh. D. Cả A và B đều đúng. 7/ Dòng nào sau đây sắp xếp đúng về trình tự “Truỵên Kiều”? A. Gặp gỡ và đính ớc – Gia biến và lu lạc - Đoàn tụ..

<span class='text_page_counter'>(80)</span> B. Gia biến và lu lạc - Đoàn tụ – Gặp gỡ và đính ớc. C. Gặp gỡ và đính ớc - Đoàn tụ – Gia biến và lu lạc. D. Gia biến và lu lạc – Gặp gỡ và đính ớc - Đoàn tụ. 8/ Dòng nào sau đây nói đúng nhât về nội dung “Truyện Kiều” - Nguyễn Du? A. TruyÖn KiÒu cã gi¸ trÞ hiÖn thùc s©u s¾c. B. Truỵên Kiều có giá trị nhân đạo cao cả. C. TruyÖn KiÒu thÓ hiÖn lßng yªu níc. D. KÕt hîp c¶ A vµ B. 9/ Dòng nào sau đây nói không đúng về nghệ thuật Truyện Kiều? A. Sö dông ng«n ng÷ d©n téc vµ thÓ th¬ lôc b¸t mét c¸ch ®iªu luyÖn. B. Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đặc sắc. C. Tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc theo ch¬ng håi. D. Nghệ thuật khắc hoạ chân dung và miêu tả nội tâm nhân vật đặc sắc. 10/ §o¹n trÝch “M· Gi¸m Sinh mua KiÒu” thÓ hiÖn tµi n¨ng nghÖ thuËt cña NguyÔn Du ë ph¬ng diÖn nµo? A. T¶ c¶nh ngô t×nh. B. Kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt qua d¸ng vÎ cö chØ. B. Miªu t¶ néi t©m nh©n vËt C. Ph©n tÝch t©m lý nh©n vËt. 11/ H×nh ¶nh Lôc V©n Tiªn trong ®o¹n trÝch: “Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga” khiÕn em liªn tëng tíi nh©n vËt trong truyÖn cæ tÝch nµo? A. Anh Khoai trong truyện “Cây tre trăm đốt”. B. Th¹ch Sanh trong truyÖn “Th¹ch Sanh” C. Ngêi em trong truyÖn “C©y khÕ”. D. Nhµ vua trong truyÖn “TÊm C¸m”. 12/ y nào nói đúng nhất về bản chất của Lục Vân Tiên trong lời nói và thái độ của chàng với KiÒu Nguþªt Nga? A. ChÝnh trùc, hµo hiÖp. B. Tõ t©m nh©n hËu. C. Träng nghÜa khinh tµi. D. Cả A, B, C đều đúng. B. Tù luËn: 6 ®iÓm. Cho câu chủ đề sau: “Xây dựng nhân vật ông Ng, Nguyễn Đình Chiểu muốn gửi gắm niềm tin vào phẩm chất tốt đẹp của những ngời lao động bình thờng và khát vọng về một cuộc sống tốt đẹp”. Dựa vào đoạn trích “Lục Vân Tiên gặp nạn” hãy viết đoạn văn theo lối quy nạp để triển khai chủ đề trên? * Híng dÉn vÒ nhµ: - Gi¸o viªn nhËn xÐt giê lµm bµi. - Ôn lại kiến thức cơ bản về các văn bản đã học. - Tập phân tích và nêu suy nghĩ về một đoạn truyện hoặc một nhân vật đã học. ChuÈn bÞ: §äc tríc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk cho bµi th¬ “BÕp löa” – B»ng ViÖt.. Hä vµ tªn: ………………….. Líp: …. Thø ....ngµy …. th¸ng …n¨m 2009 Bµi kiÓm tra 45’ §iÓm M«n: Ng÷ V¨n. Bµi lµm A.Trắc nghiệm: 4 điểm (Mỗi câu trả lời đúng 0.25 điểm) Khoanh tròn vào câu trả lời em cho là đúng nhất. 1/ V¨n b¶n “ ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng” cã nguån gèc tõ ®©u?.

<span class='text_page_counter'>(81)</span> A. D· sö. B. TruyÖn cæ tÝch. C. LÞch sö. D. TruyÖn truyÒn thuyÕt 2/ §äc t¸c phÈm em thÊy phÈm chÊt nµo kh«ng cã ë nh©n vËt Vò N¬ng? A. Ngêi vî thuû chung. B. Ngêi con hiÕu th¶o. C. Cã sù ph¶n kh¸ng m·nh liÖt. D. Ngêi phô n÷ giµu lßng vÞ tha. 3/ Theo em nguyên nhân nào dẫn đến cái chết của Vũ Nơng? A. Do chiÕn tranh phong kiÕn. B. Do cách c xử hồ đồ của Trơng Sinh. C. Do lêi nãi ng©y th¬ cña bÐ §¶n. D. Cả A, B, C đều đúng. 4/ Dòng nào sau đây không đúng với chi tiết chiếc bóng trong câu chuyện: A. Lµm cho c©u chuyÖn hÊp dÉn. B. Gãp phÇn thÓ hiÖn tÝnh c¸ch nh©n vËt. C. Th¾t nót, më nót c©u chuyÖn. D. Lµ yÕu tè truyÒn k×. 5/ ý nào sau đây nói đúng nhất về nội dung hồi thứ 14 tác phẩm: “Hoàng Lê nhất thống chí”? A. Ca ngîi h×nh tîng ngêi anh hïng d©n téc. B. Nãi lªn sù th¶m h¹i cña qu©n tíng nhµ Thanh. C. Nói lên số phận bi đát của vua tôi Lê Chiêu Thống. D.Tất cả các ý trên đều đúng. 6/ Theo em v× sao vèn t¸c gi¶ cã c¶m t×nh víi nhµ Lª nhng t¹i sao vÉn viÕt vÒ vua Quang Trung đẹp đến nh vậy? A. V× hä t«n träng sù thËt lÞch sö. B. V× hä cã ý thøc d©n téc. C. V× hä lu«n ñng hé kÎ m¹nh. D. Cả A và B đều đúng. 7/ Dòng nào sau đây sắp xếp đúng về trình tự “Truỵên Kiều”? A. Gặp gỡ và đính ớc – Gia biến và lu lạc - Đoàn tụ. B. Gia biến và lu lạc - Đoàn tụ – Gặp gỡ và đính ớc. C. Gặp gỡ và đính ớc - Đoàn tụ – Gia biến và lu lạc. D. Gia biến và lu lạc – Gặp gỡ và đính ớc - Đoàn tụ. 8/ Dòng nào sau đây nói đúng nhât về nội dung “Truyện Kiều”- Nguyễn Du? A. Truyện Kiều có giá trị hiện thực sâu sắc. B. Truỵên Kiều có giá trị nhân đạo cao cả. C.TruyÖn KiÒu thÓ hiÖn lßng yªu níc. D. KÕt hîp c¶ A vµ B. 9/ Dòng nào sau đây nói không đúng về nghệ thuật Truyện Kiều? A. Sö dông ng«n ng÷ d©n téc vµ thÓ th¬ lôc b¸t mét c¸ch ®iªu luyÖn. B. Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đặc sắc. C. Tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc theo ch¬ng håi. D. Nghệ thuật khắc hoạ chân dung và miêu tả nội tâm nhân vật đặc sắc. 10/ §o¹n trÝch “M· Gi¸m Sinh mua KiÒu” thÓ hiÖn tµi n¨ng nghÖ thuËt cña NguyÔn Du ë ph¬ng diÖn nµo? C. T¶ c¶nh ngô t×nh. B. Kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt qua d¸ng vÎ cö chØ. D. Miªu t¶ néi t©m nh©n vËt C. Ph©n tÝch t©m lý nh©n vËt. 11/ H×nh ¶nh Lôc V©n Tiªn trong ®o¹n trÝch: “Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga” khiÕn em liªn tëng tíi nh©n vËt trong truyÖn cæ tÝch nµo? A. Anh Khoai trong truyện “Cây tre trăm đốt”. B. Th¹ch Sanh trong truyÖn “Th¹ch Sanh” C. Ngêi em trong truyÖn “C©y khÕ”. D. Nhµ vua trong truyÖn “TÊm C¸m”. 12/ ý nào nói đúng nhất về bản chất của Lục Vân Tiên trong lời nói và thái độ của chàng với KiÒu Nguþªt Nga? A. ChÝnh trùc, hµo hiÖp. B. Tõ t©m nh©n hËu. C. Träng nghÜa khinh tµi. D. Cả A, B, C đều đúng. B. Tù luËn: 6 ®iÓm. Cho câu chủ đề sau: “Xây dựng nhân vật ông Ng, Nguyễn Đình Chiểu muốn gửi gắm niềm tin vào phẩm chất tốt đẹp của những ngời lao động bình thờng và khát vọng về một cuộc sống tốt đẹp”....

<span class='text_page_counter'>(82)</span> Dựa vào đoạn trích “Lục Vân Tiên gặp nạn” hãy viết đoạn văn theo lối quy nạp để triển khai chủ đề trên. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… TiÕt 49. tæng kÕt tõ vùng A/ Mục tiêu Cần đạt: - Học sinh tiếp tục củng cố hệ thống hóa những kiến thức về từ vựng đã học: từ mợn, từ. HV, thuËt ng÷, sù ph¸t triÓn tõ vùng. - RÌn kü n¨ng sö dông tõ vµ ch÷a lçi dïng tõ.. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi mét sè bµi tËp tr¾c nghiÖm. - Häc sinh: LËp b¶ng tæng kÕt theo mÉu C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: (GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ cña häc sinh) II . C¸c bíc thùc hiÖn: ? §iÒn néi dung thÝch hîp vµo « trèng vÒ c¸c 1. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng: c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng? (GV dïng b¶ng phô - C¸c c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng: vẽ sơ đồ - yêu cầu học sinh lên điền vào các C¸c c¸ch pt « trèng nh÷ng kiÕn thøc thÝch hîp)  Cã tõ vùng mÊy c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng? ? T×m dÉn chøng cho c¸c c¸ch ph¸t triÓn tõ Ph¸t triÓn Ph¸t triÓn sè lvùng? nghÜa tõ îng tõ ? §äc c©u v¨n sau(sgk) vµ t×m c¸c tõ mîn trong câu văn đó và nói rõ các từ đó mợn của P.thøc ng«n ng÷ nµo? T¹o tõ Mîn tõ P.thøc Èn dô. ? ThÕ nµo lµ tõ mîn? V× sao ta cÇn ph¶i vay mîn? ? Chọn nhận đúng trong những nhận định 2. Từ mợn:. ho¸n dô. míi.

<span class='text_page_counter'>(83)</span> sau? (GV dïng phiÕu häc tËp - HS khoanh trßn đáp án đúng và trình bày) ? Theo c¶m nhËn cña em th× nh÷ng tõ mîn: s¨m, lèp, ga, x¨ng, phanh…cã g× kh¸c víi nh÷ng tõ axÝt, ra®i«, vitamin…? ? Chọn cách hiểu đúng về từ Hán Việt (HS dùng phiếu học tập - khoanh tròn đáp án đúng:  đáp án b) ? Giải thích vì sao em chọn đáp án b? - Kh«ng thÓ chän a v× thùc tÕ tõ H¸n ViÖt chiÕm sè lîng rÊt lín. - Kh«ng chän c v× tuy cã nguån gèc tõ ng«n ng÷ kh¸c nhng nã chiÕm mét bé phËn quan träng trong TV... - Kh«ng chän d v× dïng tõ H¸n ViÖt lµ cÇn thiÕt song kh«ng nªn l¹m dông. ? Tìm một số từ HV - giải thích từ HV và đặt c©u? ? ThÕ nµo lµ thuËt ng÷? - Lµ tõ ng÷ biÓu thÞ mét kh¸i niÖm khoa häc.. * Bµi tËp 1: - đáp án c: Tiếng Việt vay mợn nhiều từ ngữ của ngôn ngữ khác là để đáp ứng nhu cầu giao tiÕp. * Bµi tËp 2: (sgk tr 136) - S¨m, lèp, ga.. ViÖt hãa nªn ph¸t ©m dÔ, gièng tõ thuÇn viÖt - axÝt, ra®i«… kh¸c tõ thuÇn ViÖt vÒ cÊu tạo, cha đợc Việt hóa... 3. Tõ H¸n ViÖt: * Bµi tËp 1: sgk tr 136 - Chọn đáp án b: Từ Hán – Việt là bộ phận quan träng cña líp tõ mîn TV.. 4. ThuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi: a. ThuËt ng÷: VD: Th¹ch nhò: s¶n phÈm h×nh thµnh trong hang động do sự nhỏ giọt của các dung dịch Học sinh thảo luận về vai trò của thuật ngữ đá vôi hòa tan trong nớc có chứa CO2 … trong đời sống hiện nay  cử đại diện trình bµy - X· héi ph¸t triÓn, nhËn thøc con ngêi ph¸t triển việcnắm đợc một thuật ngữ là nắm đợc mét tri thøc khoa häc. ? T×m mét sè thuËt ng÷ vµ gi¶i thÝch? b. BiÖt ng÷ x· héi: (Èn dô, nh©n hãa, sè thËp ph©n…) * Bµi tËp 1: sgk tr 136 (vë bµi tËp) ? LiÖt kª 1 sè tõ lµ biÖt ng÷ XH mµ em biÕt? (Phao, cËu Êm, c« chiªu…) 5) Trau dåi vèn tõ: ? ThÕ nµo lµ biÖt ng÷ XH? * Bµi tËp 1: sgk tr 136 ? Ph¸t hiÖn lçi sai trong sè nh÷ng c©u sau vµ - C©u1: sai tõ “bÐo bæ”  “bÐo bë” chỉ rõ nguyên nhân sai? sửa lại cho đúng? (HS thảo luận nhóm - gọi 3 HS lên sửa lại 3 - Câu2: Sai từ “đạm bạc” “tệ bạc” - C©u3: sai tõ “tÊp nËp”  “liªn tiÕp” c©u) + Tõ bµi tËp trªn em thÊy viÖc trau dåi vèn tõ cã cÇn thiÕt kh«ng? T¹i sao? C¸c h×nh thøc trau dåi vèn tõ? III. Củng cố: Từ “ngọn” trong câu thơ nào sau đây đợc dùng với nghĩa gốc? Các từ khác dùng víi nghÜa chuyÓn theo ph¬ng thøc nµo? a. “Lá bàng đang đỏ ngọn cây” b. “Giờ cháu đã đi xa. Có ngọn khói trăm tàu..” c. “Mét ngän löa chøa niÒm tin dai d¼ng” d. “Nghe ngän giã ph¬ng nµy thæi sang ph¬ng Êy” (§¸p ¸n a) IV. HDVN: + ¤n l¹i nh÷ng kiÕn thøc võa tæng kÕt l¹i trong bµi. + Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp cßn l¹i trong sgk. + Chuẩn bị: Lập bảng tổng kết theo mẫu đã hớng dẫn các kiến thức về: Từ tợng thanh, tợng hình, và các biện pháp tu từ đã học….

<span class='text_page_counter'>(84)</span> TiÕt 50. nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù A. Mục tiêu Cần đạt: - Häc sinh hiÓu thÕ nµo lµ nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù, vai trß ý nghÜa cña yÕu tè nghÞ. luËn trong v¨n b¶n tù sù - LuyÖn tËp nhËn diÖn c¸c yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù vµ viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã yÕu tè nghÞ luËn B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ b¶ng phô ghi l¹i néi dung bµi tËp 1 - Häc sinh: PhiÕu häc tËp C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: - ThÕ nµo lµ miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù? Vai trß cña viÖc miªu t¶ néi t©m trong văn bản tự sự? Đọc một đoạn truyện hoặc đoạn văn em đã viết có sử dụng yếu tố miêu tả nội t©m nh©n vËt? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu bµi: HS đọc hai đoạn trích sgk và suy nghĩ thảo luận Tìm hiểu yếu tố nghị luận trong văn theo nhãm c¸c c©u c©u hái sgk (138) ..( GV chia b¶n tù sù: líp thµnh 02 nhãm yªu cÇu mçi nhãm th¶o luËn * VÝ dô: về một đoạn trích – Các nhóm cử đại diện trình Đoạn a: Những suy nghĩ nội tâm của n/v «ng gi¸o trong truyÖn L·o H¹c . bày – Gv dùng bảng phụ để minh hoạ) (đối thoại với chính mình). ? Nội dung chính của mỗi đoạn là gì? Sử dụng phơng thức biểu đạt nào? ? Căn cứ vào định nghĩa về “nghị luận” hãy tìm và + Nêu vấn đề: “Nếu ta không cố..” chỉ ra những câu, chữ thể hiện tính chất nghị luận + Phát triển vấn đề: cña hai ®o¹n v¨n? (+) vî t«i kh«ng ¸c nhng thÞ së dÜ trë nên ích kỷ, tàn nhẫn là vì thị đã quá ? Trong cách lập luận của ông giáo đã đa ra luận khổ. ®iÓm nµo? Vµ tr×nh tù lËp luËn cña «ng gi¸o ra (+) Khi ngêi ta ®au ch©n .. sao? (+) Khi ngêi ta khæ … Th× c¸i b¶n tính tốt đẹp của ngời ta dễ bị che lấp mÊt… ? Bªn c¹nh c¸ch lËp luËn vÒ h×nh thøc ®o¹n v¨n cßn + KÕt thóc: T«i biÕt vËy nªn chØ buån chø kh«ng nì giËn. cã nh÷ng yÕu tè nµo thÓ hiÖn tÝnh chÊt N L? (chøa nhiÒu c©u tõ mang tÝnh chÊt nghÞ luËn: NÕu – th×, v× thÕ – cho nªn, khi A…th× B. C©u v¨n ng¾n gän, khóc chiÕt  phï hîp víi tÝnh c¸ch «ng gi¸o: th¬ng ngêi, suy nghÜ, d»n vÆt vÒ c¸ch sèng.) ? Trong ®o¹n trÝch (b) luËn ®iÓm chÝnh lµ g×? ? Trong khi nói trình bày với Kiều Hoạn Th đã nói. Đoạn b: Cuộc đối thoại giữa Kiều và Ho¹n Th + LËp luËn cña HT: (+) vì tôi là đàn bà...

<span class='text_page_counter'>(85)</span> nh÷ng g×? nhËn xÐt vÒ c¸ch lËp luËn cña Ho¹n Th? ? Từ hai ví dụ trên hãy trao đổi nhóm để rút ra những dấu hiệu và đặc điểm của nghị luận trong v¨n b¶n tù sù? (Dấu hiệu: + Nghị luận thực chất là các cuộc đối tho¹i víi c¸c nhËn xÐt, ph¸n ®o¸n, lý lÏ nh»m thuyÕt phục ngời đọc, ngời nghe. + Thờng dùng các kiểu câu phủ định - khẳng định.) - Chú ý: dấu ấn cá nhân, đặt nhân vật vào quan hệ giao tiÕp. - Yªu cÇu: Trong lêi v¨n ë ®o¹n 1 lµ lêi cña ai nãi víi ai? Ngêi Êy ®ang thuyÕt phôc ai? VÒ ®iÒu g×? - Phơng pháp:: HS hoạt động theo nhóm bàn và cử một vài đại diện nêu ý kiến.. (+) Tôi đã từng đối xử tốt với cô… (+) T«i vµ c« cïng c¶nh chång chung ai dÔ nhêng cho ai… (+) Tôi đã trót gây đau khổ cho cô nªn b©y giê chØ nhê vµo sù khoan dung cña c«. * Ghi nhí: (sgk tr 138) 2. LuyÖn tËp: * Bµi tËp 1: - lµ lêi cña «ng gi¸o ®ang thuyÕt phôc chÝnh m×nh r»ng vî m×nh kh«ng ¸c nªn chØ buån chø kh«ng nì giËn. * Bµi tËp 2: (vë bµi tËp). III. Cñng cè: - ThÕ nµo lµ nghÞ luËn? - NghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù cã vai trß g×? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: -T×m mét sè ®o¹n v¨n tù sù cã yÕu tè nghÞ luËn. - Hoµn thiÖn bµi tËp sè 2 - ChuÈn bÞ: ChuÈn bÞ tríc c¸c yªu cÇu cña bµi luyÖn tËp. TiÕt 51. A. Mục tiêu Cần đạt:. đoàn thuyền đánh cá (Huy CËn). - Thấy rõ sự thống nhất của cảm hứng thiên nhiên, vũ trụ và cảm hứng về lao động tạo nên. những hình ảnh đẹp, tráng lệ, giàu màu sắc lãng mạn.. - Rèn kỹ năng đọc, phân tích những hình ảnh, nhịp điệu vừa cổ điển vừa mới mẻ trong bài th¬. - Giáo dục tình cảm yêu mến quê hơng đất nớc và tình yêu lao động và những ngời lao động. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: ¶nh ch©n dung nhµ th¬ Huy CËn + 1 sè tranh ¶nh vÒ vïng biÓn Qu¶ng Ninh. - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái sgk. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: Đọc thuộc lòng bài thơ về “Tiểu đội xe không kính” và phân tích hình ảnh ngời chiến sĩ l¸i xe Trêng S¬n? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Sự chuyển biến và trởng thành của nhà thơ Huy Cận là kết quả trực tiếp của mỗi bớc đờng ngày càng hoà nhập với cuộc đời, cuộc sống lao động. Gơng mặt của đời là gơng mặt của lao động - của quần chúng nhân dân-đấu tranh -sáng tạo…Bắt đầu từ “Trời mỗi ngày lại sáng”, cuộc sống ùa vào thơ Huy Cận, mang lại cho thơ ông 1 sinh khí cha từng thấy. Huy Cận đã tìm ra mối hòa điệu của lao động, của ngời lao động với mạch sống đang lên từng ngày tơi da thắm thịt của đất nớc “Đoàn thuyền đánh cá” là bài thơ tiêu biểu cho sự hòa điệu ấy. * C¸c bíc thùc hiÖn: Học sinh đọc phần chú thích và nêu một số nét về nhà 1. Tìm hiểu chung:.

<span class='text_page_counter'>(86)</span> th¬ Huy CËn? (GV cho HS quan s¸t ¶nh ch©n dung) ? Em biÕt nh÷ng tËp th¬, hay bµi th¬ nµo cña Huy CËn?. a. T¸c gi¶: - Huy CËn (1919-2005) - Hµ TÜnh - Lµ nhµ th¬ tiªu biÓu cña phong trµo ? Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào? Nêu một số hiểu thơ mới và thơ hiện đại VN biết về hòan cảnh đất nớc thời điểm đó và hoàn cảnh ấy b. Tác phẩm: S¸ng t¸c n¨m 1958 sau mét chuyÕn có ảnh hởng gì đến sáng tác của Huy Cận? - Tõ chuyÕn ®i thùc tÕ Êy, hån th¬ Huy CËn thùc sù n¶y ®i thùc tÕ ë vïng biÓn Qu¶ng Ninh nở trở lại và dồi dào trong cảm hứng về thiên nhiên, đất nớc, lao động và niềm vui trớc cuộc sống mới. GV đọc mẫu - hớng dẫn đọc (giọng phấn chấn, vui, nhÞp võa ph¶i) Học sinh đọc lại toàn bài Học sinh đọc thầm phần chú giải. 2. §äc - Chó gi¶i - Bè côc: * §äc: Bài thơ đợc bố cục theo hành trình của một chuyến ra * Chú giải: khơi đánh cá - Dựa vào trình tự ấy hãy tìm bố cục bài *. Bố cục: - §o¹n 1: Khæ ®Çu : c¶nh ra kh¬i th¬? Với cảm hứng ấy bài thơ viết theo phơng thức biểu đạt - Đoạn 2: 5 khổ tiếp: cảnh đánh cá trªn biÓn chính nào? Vai trò của những yếu tố đó? - Bµi th¬ tr÷ t×nh ®an xen yÕu tè miªu t¶-biÓu c¶m (miªu - §o¹n 3: Khæ cuèi: §oµn thuyÒn trë t¶ ph¶n ¸nh hiÖn thùc, biÓu c¶m-c¶m xóc, c¶m høng vÒ vÒ hiÖn thùc Êy.) ? C¶m høng bao trïm toµn bé bµi th¬ lµ g×? (Bµi th¬ lµ 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: sù kÕt hîp 2 nguån c¶m høng: c¶m høng vÒ thiªn nhiªn, vũ trụ và lao động) ? NhËn xÐt vÒ thêi gian, kh«ng gian nªu trong bµi? - Kh«ng gian bao la: mÆt trêi, biÓn, tr¨ng, sao..vµ thêi gian lµ sù tuÇn hoµn cña vò trô.. §äc l¹i khæ th¬ ®Çu a. C¶nh ®oµn thuyÒn ra kh¬i: ? Cảnh hoàng hôn trên biển đợc tác giả miêu tả nh thế - Sự liên tởng độc đáo, hình ảnh so nào? có điều gì đặc sắc nghệ thuật? - Sù liªn tëng, so s¸nh Èn dô bÊt ngê k× vÜ: mÆt trêi nh s¸nh Èn dô, nh©n ho¸. hòn lửa đỏ rực khổng lồ, những lợn sóng nh then cài và “MÆt trêi xuèng biÓn nh hßn löa màn đêm là cánh cửa…Vũ trụ nh 1 ngôi nhà vĩ đại mà Sóng đã cài then, đêm sập cửa”… thiên nhiên đã ban tặng cho con ngời… + BiÓn c¶ lóc hoµng h«n thËt kú vÜ, ? Nh÷ng h×nh ¶nh Êy gîi cho em Ên tîng g×? ? Tõ “l¹i” trong c©u th¬ thø 3 hµm ý g×? em hiÓu g× vÒ tr¸ng lÖ. h×nh ¶nh “c©u h¸t c¨ng buåm” - “l¹i” lµ c«ng viÖc thêng xuyªn- mçi chuyÕn ®i lµ mçi hµo høng, hi väng, niÒm vui, h×nh ¶nh Èn dô “c©u h¸t c¨ng buåm”… tiÕng h¸t chøa chan niÒm vui, hi väng cña + §oµn thuyÒn ra kh¬i trong niÒm ngêi lµm chñ thiªn nhiªn. høng khëi vµ hi väng. ? Trong lời hát em cảm nhận đợc điều gì? - TiÕng h¸t b×nh dÞ cÇu mong gÆp nhiÒu may m¾n: “H¸t r»ng….” III. Cñng cè: ? §äc l¹i khæ th¬ thø nhÊt vµ ph©n tÝch c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt c¬ b¶n trong khæ th¬? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Chän vµ ph©n tÝch 1 hoÆc mét sè khæ th¬ em thÝch. - Häc thuéc lßng bµi th¬.

<span class='text_page_counter'>(87)</span> - Tr¶ lêi tiÕp nh÷ng c©u hái trong phÇn t×m hiÓu v¨n b¶n TiÕt 52. đoàn thuyền đánh cá. (TiÕp theo). A/ Mục tiêu Cần đạt:. (§· tr×nh bµy ë tiÕt 51) B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi mét sè c©u th¬, ®o¹n th¬ tiªu biÓu. - Häc sinh: TiÕp tôc tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk.. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: NÕu nh ë khæ th¬ ®Çu lµ niÒm l¹c quan høng khëi cña ngêi d©n chµi ra kh¬i trong khung c¶nh hoµng h«n ®Çy mµu s¾c l·ng m¹n th× ë nh÷ng khæ th¬ tiÕp t¸c gi¶ tiÕp tôc t¸i hiện vẻ đẹp của lao động và của những ngời lao động giữa vũ trụ bao la và sự ân tình của biển c¶… * C¸c bíc thùc hiÖn: ? Đọc lại 5 khổ thơ tiếp và cho biết trong 5 đoạn 2. Cảnh đánh cá trên biển: thơ đó tác giả tập trung miêu tả cảnh gì? ? Cảnh đánh cá trên biển đợc miêu tả nh thế nào? tìm một số hình ảnh chi tiết đặc sắc và phân tích? - Giáo viên gợi dẫn: Hình ảnh con thuyền đợc miêu tả nh thế nào? Những động từ nào để miêu tả hoạt động của đoàn thuyền đánh cá? - Hình ảnh con thuyền cùng với ngời lao động đợc miªu t¶ b»ng c¶m h÷ng l·ng m¹n t¹o nªn nh÷ng hình ảnh độc đáo: “Thuyền ta lái gió”.., “lớt”, “dò”, “dµn ®an thÕ trËn”- Con thuyÒn nh trong truyÖn thÇn tho¹i dòng m·nh lao ®i gi÷a mªnh m«ng trêi biÓn, gièng nh sù phèi hîp nhÞp nhµng trong thÕ trËn… ? Từ đó em cảm nhận đợc không khí lao động nh thế nµo? - Gv bình:Không khí lao động khẩn trơng, công việc đánh cá nặng nhọc, kì công cần sự táo bạo đợc thi vị hoá và trở nên lãng mạn và đạt hiệu quả cao: “ Ta kÐo xo¨n tay chïm c¸ nÆng” ? T¸c gi¶ miªu t¶ h×nh ¶nh c¸c loµi c¸ nh thÕ nµo? nhËn xÐt vÒ c¸ch sö dông ng«n tõ? “ C¸ nhô, c¸ chim cïng c¸ ®Ð C¸ song lÊp l¸nh ®uèc ®en hång C¸i ®u«i em quÉy tr¨ng vµng choÐ..”. - LiÖt kª c¸c loµi c¸, nhiÒu mµu s¾c..t¹o nªn bøc tranh k× ¶o léng lÉy vµ sù giµu cã cña biÓn qh¬ng) ? §äc l¹i khæ th¬: “Ta h¸t bµi ca gäi c¸ vµo”.. ? Khæ th¬ gîi cho em suy nghÜ g× vÒ t×nh c¶m cña ngời lao động?. - Nghệ thuật nhân hoá, sử dụng động tõ : + H×nh ¶nh con thuyÒn méc m¹c trë nªn kú vÜ + Ngời dân lao động khoẻ khoắn, lao động khẩn trơng.. - PhÐp liÖt kª, c¸c tÝnh tõ chØ mµu s¾c: sù phong phó cña c¸c loµi c¸ t¹o nªn bức tranh biển đêm lộng lẫy kì ảo.. ? Qua đoạn thơ em cảm nhận đợc điều gì về thiên - Tinh thần lạc quan, thái độ ân tình và con ngời lao động? víi biÓn c¶.  B»ng bót ph¸p l·ng m¹n, t¸c gi¶ ca ? Đọc lại khổ thơ cuối và nhận xét về 1 số hình ảnh: ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên, của lao “Câu hát căng buồm”, hình ảnh “đoàn thuyền chạy động, con ngời lao động..

<span class='text_page_counter'>(88)</span> ®ua cïng mÆt trêi”, “m¾t c¸ huy hoµng”…? - Ra ®i trong c©u h¸t vµ trë vÒ trong c©u h¸t cña 3. C¶nh ®oµn thuyÒn trë vÒ: “C©u h¸t c¨ng buåm cïng giã kh¬i niÒm vui chiÕn th¾ng. - H×nh ¶nh nh©n hãa: con thuyÒn chë nÆng, ®Çy c¸, §oµn thuyÒn ch¹y ®ua cïng mÆt trêi” lít nhanh trªn biÓn…  nhÞp sèng hèi h¶ khÈn tr¬ng… + “mắt cá huy hoàng”.. đó là sự liên tởng thú vị… ? Những hình ảnh đó giúp em cảm nhận đợc điều g×?  NT nh©n hãa, liªn tëng thó vÞ ..thÓ hiện niềm vui trớc thành quả lao động vµ nhÞp sèng hèi h¶ khÈn tr¬ng cña ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt toµn bµi? ngêi d©n vïng biÓn. Tæng kÕt - LuyÖn tËp: ? Vì sao bài thơ lại đợc coi là 1 khúc tráng ca về 4. * Tæng kÕt: lao động và con ngời mới XHCN? - NT: Bằng cảm hứng lãng mạn, liên tởng độc đáo, giọng thơ khoẻ khoắn tơi ? ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n ph©n tÝch khæ th¬ ®Çu tiªn cña vui.. - ND: Bµi th¬ lµ khóc tr¸ng ca vÒ cuéc bµi ? lao động của những con ngời làm (Học sinh hoạt động độc lập viết ra phiếu học tập sống chñ thiªn nhiên, đất nớc trong công sau đó gv gọi một số học sinh trình bày) cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi. 2. Luþªn tËp: III. Cñng cè: ? Đọc lại một số câu thơ mà em thích nhất trong bài? Qua bài thơ em học tập đợc điều gì về phơng pháp miêu tả?(GV dùng bảng phụ có ghi sẵn một số câu thơ miêu tả đặc sắc) IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Chän vµ ph©n tÝch mét sè khæ th¬ em thÝch? - Häc thuéc lßng bµi th¬ChuÈn bÞ: so¹n bµi: “BÕp löa” - T×m hiÓu vÒ nhµ th¬ B»ng Việt + đọc và trả lời câu hỏi sách giáo khoa. TiÕt 53. tæng kÕt tõ vùng A. Mục tiêu Cần đạt: - Tiếp tục hệ thống hóa kiến thức từ vựng đã học: từ tợng thanh, tợng hình và một số phép. tu tõ vùng. - RÌn kü n¨ng sö dông tõ ng÷ vµ c¸c biÖn ph¸p tu tõ khi giao tiÕp vµ viÕt v¨n. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi mét sè vÝ dô vµ bµi tËp tr¾c nghiÖm. - Häc sinh: PhiÕu häc tËp + b¶ng tæng kÕt tõ vùng theo mÉu C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ b¶ng tæng kÕt cña häc sinh II. Néi dung tæng kÕt: GV kÎ b¶ng theo mÉu: Néi dung Kthøc c¬ b¶n VÝ dô 1. Tõ tîng thanh, tîng h×nh: ? T×m mét sè tªn loµi vËt lµ tõ tîng thanh? NhËn xÐt * Bµi tËp 1: vÒ tªn gäi cña c¸c loµi vËt nµy? (Häc sinh th¶o - MÌo, bß, t¾c kÌ, chim cu.. tªn gäi luËn theo nhãm) m« pháng tiÕng kªu cña loµi vËt  tõ tîng thanh m« pháng ©m thanh ? ThÕ nµo lµ tõ tîng thanh? * Bµi tËp 2: (147) ? T×m mét sè tõ tîng thanh? - Các từ: lốm đốm, lê thê, loáng tho¸ng, lå lé… tõ tîng h×nh m« t¶ ? Xác định trong đv sau những từ tợng hình? Tác.

<span class='text_page_counter'>(89)</span> dông cña nh÷ng tõ Êy? ? Nh¾c l¹i kh¸i niÖm tõ tîng h×nh? Học sinh thảo luận theo nhóm: Xác định các phép tu tõ trong mçi c©u th¬(sgk - 147) vµ nªu râ ý nghĩa mỗi phép tu từ đó? Các nhóm cử đại diện tr×nh bµy ý kiÕn- nhãm kh¸c nhËn xÐt. ? Tõ bµi tËp trªn häc sinh cã thÓ nh¾c l¹i kh¸i niÖm cơ bản của các phép tu từ đã học: so sánh, nhân hãa, Èn dô, ho¸n dô, ®iÖp ng÷, nãi qu¸, nãi gi¶m, nãi tr¸nh…?(Häc sinh bèc th¨m c©u hái vµ tr¶ lêi). ? Vận dụng kiến thức đã học về phép tu từ về các phép tu từ để phân tích 1 số nét NT độc đáo của một sè c©u th¬ sau: (Học sinh hoạt động độc lập - Giáo viên gọi 1 vài häc sinh tù chän 1 c©u th¬ vµ ph©n tÝch nghÖ thuËt) ? Tìm trong Truyện Kiều (trong những đoạn trích đã học) hoặc 1 số câu thơ em cho là đặc sắc và cho biết c©u th¬ sö dông biÖn ph¸p NT g×? Ph©n tÝch? (Học sinh hoạt động độc lập). hình ảnh đám mây 2. Mét sè phÐp tu tõ vùng: - Nh©n ho¸ - §iÖp ng÷ - So s¸nh - Ch¬i ch÷ - Èn dô - Nãi qu¸. - Ho¸n dô * Bµi tËp 1: a/ Hoa, c¸nh lµ Èn dô(chØ Thóy KiÒu) b/ So sánh: diễn tả tiếng đàn của Thóy KiÒu. c/ Èn dô, nh©n ho¸, nãi qu¸: Kh¾c hoạ vẻ đẹp của Thuý Kiều. d/ Nãi qu¸: T©m tr¹ng cña Thuý KiÒu dï ë gÇn Thóc Sinh nhng l¹i c¶m thÊy xa x«i c¸ch trë v× bÞ Ho¹n Th ng¨n cÊm. e/ Ch¬i ch÷: T¹o ra sù bÊt ngê trong ngôn ngữ. đồng thời đó là niềm cảm th«ng, quan niÖm cña t¸c gi¶ “tµi hoa b¹c mÖnh”. * Bµi tËp 2: a/ Sö dông phÐp ®iÖp ng÷ “cßn” vµ tõ đa nghĩa “say sa” đó là cách thể hiện t×nh c¶m cña chµng trai m¹nh mÏ vµ kín đáo. b/ Dùng nghệ thuật nói quá để khẳng định sự lớn mạnh của nghĩa quân Lam S¬n. c/ Nhờ phép so sánh mà nhà thơ đã miêu tả sinh động âm thanh của tiếng suối và cảnh rừng dới đêm trăng Trăng sáng khiến cho cảnh vật hiện rõ đờng nét.. III. Cñng cè: ? Tìm trong bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” - Huy Cận những câu thơ sử dụng các phép tu từ, phân tích một số nét đặc sắc của các phép tu từ ấy? Gîi ý: - “MÆt trêi xuèng biÓn nh hßn löa Sóng đã cài then đêm sập cửa”... - “ThuyÒn ta l¸i giã víi buåm tr¨ng Lít gi÷a m©y cao víi biÓn b»ng”… IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - ôn lại các biện pháp tu từ đã học. - Tìm trong các văn bản đã học các câu thơ, câu văn có sử dụng biện pháp tu từ và phân tÝch t¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p tu tõ Êy. - ChuÈn bÞ: Xem tríc bµi tæng kÕt tiÕp theo “LuyÖn tËp tæng hîp”..

<span class='text_page_counter'>(90)</span> TiÕt 54. tËp lµm th¬ t¸m ch÷ A/ Mục tiêu Cần đạt: - Học sinh nắm đợc khả năng miêu tả, biểu hiện phong phú của thể thơ 8 chữ - Qua hoạt động này phát huy tinh thần sáng tạo, sự hứng thú trong học tập, rèn luyện năng. lùc c¶m thô th¬ ca.. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ mét sè ®o¹n, bµi th¬ 8 ch÷ - Học sinh: Phiếu học tập + 1 số đoạn thơ, bài thơ đã chuẩn bị sẵn. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: (Gi¸o viªn kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ cña häc sinh) II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: ở lớp 6, 7, 8 chúng ta đã làm quen với cách làm thơ 5 chữ và 7 chữ. Trong chơng trình líp 9 chóng ta tiÕp tôc lµm quen víi thÓ th¬ 8 ch÷. * C¸c bíc thùc hiÖn: 1) NhËn diÖn th¬ 8 ch÷: §äc ®o¹n th¬ sgk (148-149) vµ nhËn xÐt: Sè * VÝ dô (sgk - 149) ch÷ trong mçi dßng th¬? §o¹n Sè ch÷/1 Gieo vÇn Ng¾t th¬ dßng nhÞp. NhËn xÐt vÒ c¸ch gieo vÇn ë mçi ®o¹n? ? C¸c ®o¹n th¬ cã c¸ch ng¾t nhÞp nh thÕ nào?Từ đó em rút ra những nét khái quát nào vÒ thÓ th¬ 8 ch÷? (Ghi nhí – SGK). a. 8. VÇn ch©n. b. 8. VÇn ch©n. 2/3/3 2/3/3. 3/2/3 4/4. 3/3/2 3/2/3.. VÇn ch©n, c 8 Mục đích: nhận biết về vần, nhịp điệu trong gi¸n c¸ch th¬ 8 ch÷ Yªu cÇu: Chän tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng - Th¬ 8 ch÷: Mçi dßng th¬ cã 8 ch÷, c¸ch P2: HS hoạt động độc lập  GV gọi 1 vài học ngắt nhịp linh hoạt, gieo vần chân, vần liền sinh nêu ý kiến  GV nhận xét và nêu đáp hay vần gián cách. án đúng Đoạn thơ sau của Huy Cận đã bị chép sai ở c©u th¬ thø 3 * Bµi tËp 1: H·y chØ râ chç sai vµ nãi râ lý do vµ t×m Hãy cắt đứt những dây đàn ca hát cách sửa cho đúng? Nh÷ng s¾c vÞ nh¹t cña ngµy qua Ph¬ng ph¸p: HS th¶o luËn nhãm-mçi nhãm Nâng đón lấy màu xanh hơng bát ngát cử 1 đại diện trình bày  GV đa ra đáp án Cña ngµy mai mu«n thë víi mu«n hoa đúng - câu thơ sai vần chân; đáp án đúng trong bài * Bài tập 2: (151) th¬ lµ “vµo trêng” thay cho tõ “rén r·” “Giê n¸o nøc mét thêi trÎ d¹i Hìi ngãi n©u, hìi têng tr¾ng cöa g¬ng Nh÷ng chµng trai mêi l¨m tuæi vµo trêng R¬ng nho nhá víi linh hån b»ng ngäc.” 2) Thùc hµnh tËp lµm th¬ 8 ch÷: ? T×m tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng trong * Bµi tËp 1: (151) khổ thơ sau ( Yêu cầu đúng thanh, vần) “ Trêi trong biÕc kh«ng qua m©y gîn tr¾ng. - Ph¬ng ph¸p : HS tiÕp tôc th¶o luËn theo Giã nåm nam léng thæi c¸nh diÒu xa. nhóm cử đại diện trình bày. Hoa lựu nở đầy một vờn đỏ nắng..

<span class='text_page_counter'>(91)</span> Lũ bớm vàng lơ đãng lớt bay qua.” ? Khæ th¬ sau bÞ thiÕu 1 c©u cuèi. H·y thªm * Bµi tËp 2: (151) “Mỗi độ thu về lòng xao xuyến lạ câu cuối sao cho đúng vần phù hợp với nội Nhí n«n nao tiÕng trèng buæi tùu trêng dung c¶m xóc? - Phơng pháp: Học sinh hoạt động độc lập – Con đờng nhỏ tiếng nói cời rộn rã gv gọi một số học sinh nêu đáp án của mình Bãng ai kia thÊp tho¸ng gi÷a mµn s¬ng” – Gv nhËn xÐt. - Mỗi nhóm cử 1 đại diện đọc bài thơ của * Bài tập 3: nhóm mình trớc lớp (bài thơ đã đợc chuẩn bị (Học sinh tự làm) s½n) - C¸c nhãm nhËn xÐt … GV chọn bài đặc sắc đọc trớc lớp và đánh giá cho ®iÓm. III. Cñng cè: ? Nhắc lại những đặc điểm về thể loại thơ 8 chữ? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Ôn lại một số đặc điểm của thơ tám chữ - Su tÇm mét sè bµi th¬ 8 ch÷ vµ nhËn xÐt vÒ vÇn, c¸ch ng¾t nhÞp … - Mçi häc sinh tù lµm 1 bµi th¬ 8 ch÷ (gåm 4 c©u) vµ b×nh bµi th¬ cña m×nh. - Chuẩn bị: Viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố Nghị luận để chuẩn bị cho giờ học sau. TiÕt 55. Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n A. Mục tiêu cần đạt: Học sinh: Củng cố lại một số kiến thức cơ bản về truyện Trung đại VN thông qua việc nhËn biÕt vµ ph©n tÝch mét sè yÕu tè c¬ b¶n vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt. - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô ph©n tÝch nh©n vËt vµ kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n theo yªu cÇu. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Tr¶ bµi tríc cho häc sinh vµ tËp hîp mét sè ®o¹n v¨n m¾c lçi sai tiªu biÓu. - Học sinh: Ôn lại phần văn học Trung đại + đối chiếu kết quả qua bài viết của mình. C. TiÕn tr×nh lªn líp: I. Đề bài: (Theo đề bài tiết 48) II. Ch÷a bµi: 1/ PhÇn tr¾c nghiÖm: §¸p ¸n: C©u 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 §¸p ¸n B C D D D D D C B D 2/ Tù luËn: * NhËn xÐt: - Học sinh nắm đợc yêu cầu về nội dung của đề bài : phân tích nhân vật ông Ng trong đoạn trÝch “TruyÖn Lôc V©n Tiªn”. NhiÒu bµi ph©n tÝch kh¸ s©u s¾c, biÕt c¸ch viÕt ®o¹n v¨n quy n¹p theo chủ đề cho trớc. - Tuy nhiên nhiều học sinh cha đọc kĩ yêu cầu của đề cha xây dựng đoạn văn quy nạp, cha khái quát đợc chủ đề của đoạn văn.(Tuyền, Quyết 9B…Truyền, Sơn 9G…) - Phân tích nhân vật ông Ng cha làm nổi bật đợc những phẩm chất cao đẹp đợc thể hiện qua hành động, việc làm, cuộc sống…Một số bài còn sa vào phân tích nhân vật Trịnh Hâm (Trang 9B).

<span class='text_page_counter'>(92)</span> - Nhiều bài chữ viết, cách diễn đạt còn lủng củng, chữ viết sai nhiều, trích dẫn chứng sai… hoÆc ph©n tÝch kh«ng trÝch dÉn chøng (M¹nh 9G, Chung, L¬ng 9G…) * chữa nội dung: ( Gv yêu cầu một học sinh đọc lại bài viết của mình sau đó yêu cầu học sinh khác nhận xét và xây dựng một dàn ý hoàn chỉnh cho đề bài) - dÉn d¾t giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ nh©n vËt. - Ph©n tÝch nh©n vËt «ng Ng. + Hành động: cứu sống Vân Tiên mà không cần so đo, tính toán; huy động cả gia đình cứu sèng VT b»ng mäi gi¸ dï rÊt d©n d·…(dÉn chøng). + Tấm lòng nhân nghĩa bao dung: Hiểu đợc hoàn cảnh của VT sẵn sàng mời VT ở lại nhà mình để cu mang mà không cần báo đáp dù cuộc sống gia đình mình còn hẩm hút..(so sánh với Lục V©n Tiªn) (dÉn chøng) + Cuộc sống lao động trong sạch ngoài vòng danh lợi, cuộc sống tự do phóng khoáng hoà mình gi÷a thiªn nhiªn, th¶nh th¬i gi÷a s«ng níc.  Xây dựng nhân vật ông Ng tác giả muốn gửi niềm tin vào phẩm chất tốt đẹp của những ngời lao động bình thờng và mơ ớc về một cuộc sống tự do thanh cao.. * Ch÷a h×nh thøc: (Gv tËp hîp mét sè lçi sai c¬ b¶n trong bµi viÕt cña häc sinh yªu cÇu häc sinh thảo luận theo 4 nhóm để phát hiện lỗi sai và tìm cách khắc phục - Gv nhận xét và đánh giá) 9B 9G * Nguyễn Đình Chiểu là một nhà thơ lớn của * Ông Ng là đại diện cho ngời lao động bình Nam bộ của thế kỉ XIX ông sống trong thời kì thờng toát lên những nét cao đẹp trong quan đầy biến động của lịch sử ông là tác giả, tác niệm sống phẩm chất đạo đức. Tình huống phẩm của nhiều chữ Nôm qua bài thơ Lục Lục Vân Tiên gặp nạn đã góp phần làm toát Vân Tiên gặp nạn ông đã thể hiện niềm tin lên nhân cách của Ng ông… phẩm chất tốt đẹp của những ngời lao động * Truyện Lục Vân Tiên đợc Nguyễn Đình b×nh thêngvµ kh¸t väng vÒ mét cuéc sèng lao ChiÓu ca ngîi lµ mét bµi th¬ ch÷ n«m thÓ hiÖn động tốt đẹp c¸i thiÖn vµ c¸i ¸c gi÷a nh©n c¸ch cao c¶ vµ * Câu thơ cho thấy ông Ng với việc làm nhân những tâm tính thấp hèn. Thể hiện thái độ qúi nghĩa không cần đến sự trả ơn báo đáp trong trọng những niềm tìn của tác giả đối với nhân khi cuộc sống của ông Ng ngoài vòng danh lợi dân lao động và khát vọng về một cuộc sống nh đợc hoà mình với thiên nhiên. bình thờng và tốt đẹp. * Hành động cứu sống Vân Tiên vớt ngay lên * Trong câu thơ: Một mình thong thả làm bê, cøu V©n Tiªn b»ng mäi c¸ch dï rÊt giËn ăn…Cho ta thấy cuộc đời của ông thật vất vả d÷. * ¤ng Ng víi viÖc lµm nh©n nghÜa, tÊm lßng khã kh¨n tuy nhiªn trong cuéc sèng khã kh¨n bao dung cao thợng của cuộc sống thi vị đó nhng vẫn vui tơi, vui say trong bầu trời thanh cao, niÒm tin cña t¸c gi¶ vÒ ngêi lao xanh cao… động bình thờng và khát vọng về một cuộc *Qua câu chuyện trên ta có thể thấy đợc trái sống tốt đẹp. Những nội dung đó thể hiện ở ngợc với bộ mặt xấu xa nh Trịnh Hâm là một con ngời tuy không có địa vị trong xã hội nhng nh÷ng c©u th¬: …. l¹i cã mét tÊm lßng hµo hiÖp trîng nghÜa gióp ngời nh ông Ng. Cho thấy đợc phẩm chất tốt đẹp của ngời lao động và sự khát khao về một cuộc sống tự do, tốt đẹp của họ. III. Tr¶ bµi vµ c«ng bè kÕt qu¶: - Líp 9A: - Líp 9I: IV. BiÓu d¬ng bµi kh¸ - tèt: - Gv đọc biểu dơng một số bài viết khá tốt của học sinh.(Bài của Hồng 9G; Hơng 9B) V. Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ: - Ôn lại những kiến thức cơ bản về truyện Trung đại - Tãm t¾t l¹i c¸c v¨n b¶n truyÖn. Häc thuéc lßng c¸c ®o¹n trÝch truyÖn th¬. TËp ph©n tÝch, ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt trong c¸c t¸c phÈm truyÖn..

<span class='text_page_counter'>(93)</span> TiÕt 56. bÕp löa. (B»ng ViÖt) A/ Mục tiêu Cần đạt:. - Cảm nhận đợc những tình cảm, cảm xúc chân thành của nhân vật trữ tình: ngời cháu và. hình ảnh ngời bà giàu tình thơng, giàu đức hi sinh trong bài “Bếp lửa”. - Thấy đợc nghệ thuật miêu tả cảm xúc thông qua hồi tởng kết hợp miêu tả,tự sự bình luận. cña t¸c gi¶ trong bµi th¬.. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ¶nh ch©n dung nhµ th¬ B»ng ViÖt (nÕu cã) - Häc sinh: §äc t×m hiÓu 1 sè c©u hái sgk C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. * KiÓm tra bµi cò: Đọc thuộc lòng bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” và phân tích một khổ thơ em cho là đặc s¾c nhÊt? * Giíi thiÖu bµi: ở lớp 7 các em đã học bài “Tiếng gà tra” của Xuân Quỳnh ta đã bắt gặp hình ảnh anh lính trẻ lên đờng hành quân, nghe tiếng gà tra bất chợt lại nhớ đến bà mình… Cũng tình cảm Êy, mét thanh niªn kh¸c ®ang du häc t¹i Liªn X« hµng ngµy sö dông bÕp ga, bÕp ®iÖn, bÊt chît lại nhớ đến bà với hình ảnh bếp lửa ấp iu của tình bà cháu tuổi thơ xa * Bµi míi: ? §äc phÇn chó thÝch trong sgk vµ nªu mét sè hiÓu biÕt 1. T×m hiÓu chung: cña em vÒ nhµ th¬ B»ng ViÖt? - T¸c gi¶: B»ng ViÖt (1941) ? Hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬? + Quª: Chµng S¬n - Th¹ch ThÊt - Hµ ? NhËn xÐt vÒ thÓ th¬? Néi. - Th¬ 8 ch÷, vÇn ch©n, vÇn liÒn + ¤ng lµ mét trong nh÷ng nhµ th¬ trëng thµnh trong kh¸ng chiÕn chèng Mü. GV đọc mẫu và hớng dẫn đọc; Giọng chậm rãi thể hiện - Bài thơ “Bếp lửa” ra đời năm 1963. tình cảm. Học sinh đọc lại toàn bộ bài thơ. HS đọc thầm chú giải 2. §äc - Chó gi¶i - Bè côc: * §äc * Chó gi¶i ? Bµi th¬ cã thÓ chia lµm mÊy ®o¹n? * Bè côc + Khæ th¬ ®Çu: h×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån c¶m xóc vÒ bµ + 4 khæ th¬ tiÕp: BÕp löa g¾n víi nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬ . + Khổ thứ 6: Suy ngẫm về cuộc đời bà. + Khæ cuèi: Nçi nhí bµ da diÕt. ? Hình ảnh bếp lửa đợc hình dung trong trí nhớ của tác 3. Tìm hiểu văn bản: giả nh thế nào? Từ hình ảnh ấy tác giả nhớ đến ai? 1. Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cảm (chó ý c¸c tõ “chên vên”, “Êp iu”) xóc vÒ bµ: - Lµ Ên tîng vÒ h×nh ¶nh bÕp löa quen thuéc cña lµng quª VN. C¶m gi¸c chËp chên, nh¹t nhoµ trong kÝ øc  h×nh ¶nh bÕp löa quen thuéc gîi thêi gian, trong dßng c¶m xóc vÒ h×nh ¶nh ngêi bµ “Êp nguån c¶m xóc vÒ ngêi bµ th©n th¬ng. iu’ gîi liªn tëng tíi bµn tay kiªn nhÉn cña ngêi nhãm bếp đó là hình ảnh ngời bà. b/ H×nh ¶nh bÕp löa gîi nh¾c kØ øc ?Hình ảnh bếp lửa khiến tác giả gợi nhớ đến kỉ niệm tuổi thơ. nµo? - “ BÕp löa” - gîi nhí tuæi th¬ nhiÒu Học sinh đọc đoạn thơ: "lên 4 tuổi ...... còn cay" ? Nhớ lại quá khứ, tác giả nhớ đến những kỉ niệm gian khổ vất vả gắn với những gian nào? Hình ảnh nào ám ảnh mãi trong tâm trí tác giả nan của đất nớc. đến nỗi bây giờ vẫn còn xúc động? vì sao? - Kû niÖm tuæi th¬ hiÖn vÒ rÊt xa (4 tuæi) víi mét cuéc sèng thiÕu thèn, gian khæ. Cã bãng ®en ghª rîn cña nạn đói năm 1945. Nhng ấn tợng sâu nhất vẫn là mùi.

<span class='text_page_counter'>(94)</span> khãi bÕp: “Khãi hun nhÌm m¾t ch¸u”. - H×nh ¶nh bÕp löa vµ ngêi bµ hiÖn ra trong nçi nhí th¬ng ngËm ngïi cña t¸c gi¶. BÕp löa hiÖn diÖn nh t×nh bµ ch¸u Êm ¸p. -HS đọc tiếp "tám năm...... đồng xa" ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng th¬? Trong nçi nhí da diÕt cña t¸c gi¶ cã sù xuÊt hiÖn cña tiÕng chim tu hó? Theo em việc nhắc đến tiếng chim tu hú gợi liên tởng ®iÒu g× cña nh©n vËt tr÷ t×nh? - Giäng th¬ cµng tha thiÕt, båi håi. - H×nh ¶nh hiÖn vÒ lµ ©m thanh cña tiÕng chim tu hó, tiÕng chim tu hó b¸o hiÖu mïa hÌ cø kh¾c kho¶i kªu mãi kêu hoài, trong hiện thực đã tha thiết, trong nỗi nhí l¹i cµng trë nªn da diÕt h¬n. ? H×nh ¶nh ngêi bµ hiÖn lªn trong kÝ øc cña ngêi ch¸u nh thÕ nµo? - H×nh ¶nh bµ l¹i hiÖn vÒ trong c©u chuyÖn bµ kÓ cho ch¸u nh÷ng cö chØ, viÖc lµm tËn tuþ ®Çy t×nh yªu th¬ng đùm bọc chở che của bà - thay cha mẹ chăm sóc dạy dỗ ch¸u. “VÉn v÷ng lßng bµ dÆn ch¸u ®inh ninh Bè ë chiÕn khu……………………….” - H×nh ¶nh bµ hiÖn vÒ víi nh÷ng phÈm chÊt cao quý: B×nh tÜnh, v÷ng lßng, vît qua mäi thö th¸ch, khèc liÖt của chiến tranh làm trọn nhiệm vụ hậu phơng để ngời ®i xa yªn lßng. Lêi dÆn ch¸u khi viÕt th cho bè kh«ng chØ gióp ta h×nh dung râ tiÕng nãi t×nh c¶m, suy nghÜ cña bµ mµ cßn lµm s¸ng lªn phÈm chÊt cña ngêi bµ, ngêi mÑ ViÖt Nam yªu níc, hi sinh kiªn tr× nhãm löa, gi÷ löa. ? Tõ sù håi tëng cña t¸c gi¶ em cã c¶m nhËn vÒ h×nh ¶nh ngêi bµ nh thÕ nµo? - Đó là ngời bà giàu đức hi sinh, hết lòng yêu thơng ch¸u con. §ã lµ phÈm chÊt cña ngêi bµ ngêi mÑ VN. ? T¹i sao trong kÝ øc cña ch¸u vÒ bµ l¹i g¾n víi h×nh ¶nh bÕp löa?T¹i sao ®ang dïng h×nh ¶nh “BÕp löa” t¸c gi¶ l¹i dïng h×nh ¶nh “ ngän löa”? - BÕp löa lµ h×nh ¶nh thùc trong cuéc sèng gian nan tuæi th¬ t¸c gi¶ bªn bµ. - Ngän löa lµ h×nh ¶nh tîng trng: Bµ lµ ngêi nhãm bÕp löa mçi ngµy, nhãm niÒm vui sù sèng, nhãm niÒm yªu th¬ng dµnh cho ch¸u. Bµ kh«ng chØ lµ ngêi gi÷ löa mµ con lµ ngêi truyÒn löa, truyÒn niềm tin cho cháu về cuộc sống, gia đình, đất nớc… ? Nªu suy nghÜ vÒ c©u th¬: “«i k× l¹ vµ thiªng liªng bÕp löa!” - BÕp löa b×nh dÞ mµ chøa chan ®iÒu thiªng liªng k× diÖu trë thµnh mét m¶nh hån kh«ng thÓ thiÕu trong cuộc đời cháu.. -BÕp löa g¾n víi h×nh ¶nh ngêi bµ th©n th¬ng.. - Giäng th¬ tha thiÕt, s©u l¾ng, ®iÖp ng÷ …h×nh ¶nh ngêi bµ hiÖn lªn trong kí ức với những nét đẹp truyền thống: tần tảo, giàu đức hi sinh, hết lòng yêu th¬ng ch¸u con.. c. Suy ngÉm vÒ bµ: “Råi sím råi chiÒu l¹i bÕp löa bµ nhen Mét ngän löa lßng bµ lu«n ñ s½n Mét ngän löa chøa niÒm tin dai d¼ng”. - Hình ảnh thơ mang ý nghĩa tợng trng…”Bếp lửa” và bà đã trở thành một m¶nh hån kh«ng thÓ thiÕu trong cuéc đời cháu.  tình yêu thơng kính trọng của cháu đối với bà.. §äc khæ th¬ cuèi ? Trë vÒ víi hiÖn t¹i, t¸c gi¶ muèn nãi g× víi bµ? C©u th¬ kÕt bµi cã ý nghÜa g×? - Trở về hiện tại, mặc dù sống trong đầy đủ tiện d. Nỗi nhớ da diết của tác giả về bà: nghi và hiện đại nhng nhà thơ vẫn không quên - Tác giả không nguôi nhớ bà, nhớ h×nh ¶nh bÕp löa gian nan, ®Çy t×nh th¬ng. nh÷ng kû niÖm bªn bÕp löa..

<span class='text_page_counter'>(95)</span> Lời hỏi nh để khẳng định sẽ không bao giờ quên bµ, bÕp löa. Nh vËy h×nh ¶nh trung t©m më ®Çu kh¬i nguån c¶m xóc còng khÐp l¹i b»ng chÝnh 4. Tæng kÕt: h×nh ¶nh Êy. - Giäng th¬ tha thiÕt, h×nh ¶nh th¬ ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt? mang nhiÒu ý nghÜa tîng trng…bµi th¬ là tình cảm yêu thơng tha thiết về bà ? Qua bài thơ em cảm nhận đợc điều gì? đó cũng là khởi nguồn của tình yêu quê hơng đất nớc. III. Cñng cè: ? §äc l¹i toµn bé bµi th¬ vµ chän mét ®o¹n th¬ em thÝch nhÊt vµ nªu c¶m nhËn? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng bµi th¬. - Phân tích và nêu cảm nhận về tình cảm bà cháu đợc thể hiện trong bài thơ? - ChuÈn bÞ: §äc tríc bµi “Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ” vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong Tiết 57. Hớng dẫn đọc thêm: -. khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ trªn lng mÑ (NguyÔn Khoa §iÒm). A/ Mục tiêu Cần đạt:. - Học sinh cảm nhận đợc:. + T×nh yªu th¬ng con ngêi vµ íc väng cña ngêi mÑ d©n téc Tµ ¤i trong cuéc kh¸ng chiến chống Mỹ cứu nớc, từ đó phần nào hiểu đợc lòng yêu quê hơng, đất nớc và khát vọng tự do cña nh©n d©n ta trong thêi kú lÞch sö nµy. + Giäng ®iÖu thiÕt tha, ngät ngµo cña NguyÔn Khoa §iÒm qua nh÷ng khóc ru cïng bè cục đặc sắc của bài thơ. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ mét sè t liÖu vÒ nhµ th¬ NguyÔn Khoa §iÒm. - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái sgk. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: - §äc thuéc lßng mét ®o¹n th¬ trong bµi “BÕp löa” vµ cho biÕt víi mäi ngêi VN h×nh ¶nh “bÕp löa” thËt qu¸ quen thuéc nhng víi nhµ th¬ l¹i lµ “kú l¹, thiªng liªng”. V× sao? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. §äc - T×m hiÓu chung: HS đọc phần chú thích sgk - T¸c gi¶: + NguyÔn Khoa §iÒm ? Tr×nh bµy mét sè nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶? (1943) + Quª: Phong §iÒn - Thõa Thiªn ? GV giíi thiÖu ch©n dung nhµ th¬? HuÕ ? Bµi th¬ s¸ng t¸c trong hoµn c¶nh nµo? hoµn c¶nh lÞch + Lµ mét trong sè nhµ th¬ trëng sử đất nớc có gì đáng lu ý? thµnh trong kh¸ng chiÕn chèng Mü - Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü ®ang bíc vµo giai ®o¹n - T¸c phÈm: Bµi th¬ s¸ng t¸c 1971 quyÕt liÖt trªn hai miÒn Nam, B¾c. khi t¸c gi¶ ®ang c«ng t¸c ë chiÕn GV đọc mẫu  HS nhận xét giọng điệu của bài (giọng khu miền Tây Thừa Thiên . thiÕt tha, thÓ hiÖn t×nh c¶m) HS đọc lại bài thơ 2. §äc - T×m hiÓu v¨n b¶n: HS đọc thêm phần chú giải ? Bµi th¬ thuéc thÓ lo¹i nµo, c¸ch gieo vÇn? (Th¬ 8 ch÷ - vÇn ch©n, liÒn, c¸ch) ? Nhan đề bài thơ là “Khúc hát ru..” em thấy có gì đặc biÖt vµ liªn quan tíi bè côc bµi th¬? - Nhan đề là “Khúc hát ru…”  bài thơ là những khúc H×nh ¶nh ngêi mÑ qua c¸c lêi ru hát ru của ngời mẹ Tà Ôi vừa địu con vừa hát ru con. 1. Hoµn c¶nh vµ c«ng viÖc: HS đọc lại hai khổ thơ đầu: ? Trong lời ru thứ nhất em hình dung đợc hình ảnh bà a. Lời ru thứ nhất:.

<span class='text_page_counter'>(96)</span> mẹ đợc miêu tả trong công việc gì? công việc ấy có ý nghÜa g×? - mẹ giã gạo nuôi bộ đội – góp phần vào kháng chiến ? Để diễn tả công việc ấy tác giả đã miêu tả qua những hình ảnh thơ nào? Theo em hình ảnh nào em cho là đặc s¾c nhÊt? (Th¶o luËn nhãm) GV đọc tiếp lời ru thứ hai: ? TiÕng ru thø hai xuÊt hiÖn trong hoµn c¶nh nµo? ? Từ công việc đó em hình dung hình ảnh ngời mẹ nh thế nµo?? Em hiÓu g× vÒ h×nh ¶nh “Lng nói th× to”… “MÆt trêi cña b¾p… MÆt trêi cña mÑ”… (+ “Lng nói th× to..”  h×nh ¶nh so s¸nh ch©n thùc nçi vÊt v¶, cùc nhäc cña ngêi mÑ. + “MÆt trêi cña b¾p..” “mÆt trêi cña mÑ..” h×nh ¶nh Èn dô, niÒm tù hµo cña mÑ vÒ con: con lµ niÒm tù hµo, nguån sèng, h¹nh phóc cña mÑ…) ? Trong khóc h¸t ru cuèi ta b¾t gÆp h×nh ¶nh ngêi mÑ với công việc gì? có điều gì đặc biệt? (Mẹ trực tiếp tham gia kháng chiến, địu con ra chiến trờng chiến đấu bảo vệ quê hơng.) ? Qua ba ®o¹n th¬ em thÊy hiÖn lªn ch©n dung cña bµ mÑ Tµ ¤i - ngêi mÑ VN nh thÕ nµo? ? Trong mçi lêi ru trùc tiÕp cña mÑ em thÊy t×nh c¶m cña mÑ cã g× biÕn chuyÓn? ?Tõ íc mong cña mÑ, em hiÓu nh thÕ nµo vÒ íc mong ý chÝ cña nh©n d©n ta trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü? ? NhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu? ? Bªn c¹nh giäng ®iÖu yÕu tè NT nµo gãp phÇn t¹o nªn søc hÊp dÉn cña bµi th¬? ? Qua bài thơ em cảm nhận đợc điều gì? ? Bµi th¬ cã xen lÉn yÕu tè tù sù. NhËn xÐt ý nghÜa cña yÕu tè tù sù trong bµi th¬?. - “Mẹ giã gạo, mẹ nuôi bộ đội” b. Lêi ru thø hai: - “Mẹ đang tỉa bắp..”  lao động s¶n xuÊt cña ngêi d©n ë chiÕn khu. c. Lêi ru thø ba: - “MÑ ®ang chuyÓn l¸n”  tham gia trùc tiÕp vµo c«ng cuéc kh¸ng chiÕn trªn quª h¬ng.  Hình ảnh thơ độc đáo, lời thơ tha thiÕt gîi lªn h×nh ¶nh ngêi mÑ nghÌo, cÇn cï vÊt v¶ nhng th¾m thiÕt yªu con. 2. T×nh c¶m vµ kh¸t väng cña ngêi mÑ: - MÑ yªu con mong íc cho con kh«n lín trëng thµnh. - T×nh yªu con g¾n víi t×nh yªu bé đội, yêu dân làng và yêu đất nớc...  T×nh c¶m kh¸t väng cña ngêi mÑ ngµy cµng réng lín, ngµy cµng hßa chung víi c«ng cuéc kh¸ng chiÕn của quê hơng đất nớc… 4. Tæng kÕt - LuyÖn tËp: *. Tæng kÕt: - NT: Giäng ®iÖu ngät ngµo, tr×u mÕn, h×nh ¶nh gîi c¶m… - ND: Tõ h×nh ¶nh, tÊm lßng cña ngời mẹ Tà Ôi, tác giả đã thể hiện tình yêu quê hơng đất nớc, ý chí chiến đấu cho độc lập, tự do, khát vọng thống nhất đất nớc. *. LuyÖn tËp: Häc sinh th¶o luËn nhãm. III. Cñng cè: ? Bµi Th¬ “BÕp löa” vµ bµi th¬ “Khóc h¸t ru”… cã ®iÓm g× gièng nhau vÒ néi dung? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng bµi th¬ - TiÕp tôc t×m hiÓu, ph©n tÝch h×nh ¶nh ngêi mÑ trong bµi th¬ . - ChuÈn bÞ bµi “¸nh tr¨ng”: T×m hiÓu vÒ nhµ th¬ NguyÔn Duy + Tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk TiÕt 58. ¸nh tr¨ng (NguyÔn Duy). A/ Mục tiêu Cần đạt: - Học sinh hiểu đợc ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng từ đó thấm thía cảm xúc ân tình với. qu¸ khø gian lao, t×nh nghÜa cña NguyÔn Duy vµ biÕt rót ra bµi häc vÒ c¸ch sèng cho m×nh. - Cảm nhận đợc sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố trữ tình và tự sự trong bố cục, giữa tính cụ thÓ vµ tÝnh kh¸i qu¸t trong h×nh ¶nh cña bµi th¬ B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ¶nh ch©n dung nhµ th¬ NguyÔn Duy. - Häc sinh: §äc + tr¶ lêi c©u hái sgk C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò:.

<span class='text_page_counter'>(97)</span> ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ khæ th¬: Råi sím råi chiÒu l¹i bÕp löa … ………………………………… Mét ngän löa chøa niÒm tin dai d¼ng” ? §äc thuéc lßng mét ®o¹n trong bµi“Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ” vµ nªu néi dung vµ nghÖ thuËt chÝnh cña ®o¹n th¬ Êy? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: NguyÔn Duy thuéc líp nhµ th¬ trëng thµnh trong kh¸ng chiÕn chèng Mü, thÕ hÖ nµy tõng tr¶i qua nhiÒu thö th¸ch gian khæ, tõng chøng kiÕn bao hy sinh lín lao cña nh©n d©n, cña đồng đội, từng sống gắn bó với thiên nhiên, núi rừng tình nghĩa. Nhng khi ra khỏi thời bom đạn, sống trong điều kiện sinh hoạt hiện đại không phải ai cũng nhớ đến những gian nan, những kỷ niệm đã qua. Bài thơ “ánh trăng” ghi lại một thoáng, 1 lần giật mình tr ớc cái điều vô t×nh dÔ gÆp Êy… ? Em đã biết đến nhà thơ Nguyễn Duy qua văn bản 1. Tìm hiểu chung: nµo? - T¸c gi¶: NguyÔn Duy (1948) ? §äc phÇn chó thÝch vµ nªu 1 sè nÐt vÒ t¸c gi¶? + Tªn thËt lµ NguyÔn Duy NhuÖ. GV giíi thiÖu ¶nh ch©n dung vµ mét sè nÐt c¬ b¶n vÒ + Quª: Thµnh phè Thanh Ho¸. cuộc đời sự nghiệp của tác giả + ¤ng lµ nhµ th¬ trëng thµnh trong ? Bµi th¬ s¸ng t¸c trong giai ®o¹n nµo? kh¸ng chiÕn chèng Mü. GV dẫn dắt bổ sung để học sinh hình dung hoàn cảnh s¸ng t¸c vµ néi dung t¸c phÈm. - T¸c phÈm: Bµi th¬ s¸ng t¸c n¨m GV đọc mẫu và hớng dẫn đọc (nhịp thơ 2/3; 2/1/2; 3/2 1978 in trong tập thơ cùng tên + Khổ 1, 2, 3 đọc chậm, đều + Khổ 4 giọng biểu lộ sự ngạc nhiên, đột ngột 2. §äc - Chó gi¶i - Bè côc: + Khổ 5, 6 chậm, suy t, cảm động) * §äc: HS đọc bài và đọc thầm phần chú thích. * Chó gi¶i: ? T×m hiÓu bè côc cña bµi th¬? ? Bài thơ thuộc thể loại thơ nào? thể loại thơ ấy em đã * Bố cục: gÆp trong v¨n b¶n nµo? t¸c dông cña thÓ lo¹i trong - 2 khæ ®Çu: vÇng tr¨ng cña tuæi th¬ vµ cña thêi chiÕn tranh việc biểu đạt nội dung? - Thơ 5 chữ - Bài thơ nh một câu chuyện nhỏ đơn giản - 4 khổ thơ tiếp: Vầng trăng trong cuộc sèng hiÖn t¹i qua đó tác giả trình bày cảm xúc, suy nghĩ. - Khæ 5, 6: Suy ngÉm cña t¸c gi¶ ? Phơng thức biểu đạt chính là gì? 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: - Tù sù kÕt hîp tr÷ t×nh. Học sinh đọc lại hai khổ thơ đầu ? Mở đầu bài thơ tác giả nhắc đến điều gì? nhận xét về giäng ®iÖu? - Nhắc đến quá khứ về tuổi thơ, về kỷ niệm thời chiến tranh “ở rừng” kỷ niệm đó gắn với “vầng trăng tri kỷ” ? Vì sao khi đó vầng trăng trở thành “tri kỷ” trở thành 1. Vầng trăng gắn với kỷ niệm trong “t×nh nghÜa”? qu¸ khø. - Tuæi th¬ hån nhiªn, ch©n chÊt tõng ng¾m tr¨ng trªn đồng quê, trên dòng sông… và đặc biệt gắn với kỷ niệm một thời máu lửa, ánh trăng đã trở thành ngời b¹n tri ©m, tri kû… ? ViÕt vÒ h×nh ¶nh Êy cã nhiÒu nhµ th¬ cã nh÷ng lêi thơ rất hay diễn tả tình cảm này, em hãy tìm và đọc mét sè c©u th¬?( Häc sinh th¶o luËn nhãm) – GV liªn hÖ: th¬ TrÇn §¨ng Khoa: “«ng tr¨ng s¸ng  Lêi th¬ nh lêi kÓ chuyÖn t©m t×nh, tá-soi râ s©n nhµ em””; ChÝnh H÷u: “§Çu sóng tr¨ng vÇng tr¨ng g¾n víi kû niÖm tuæi th¬ treo” hån nhiªn, h¹nh phóc vµ gian lao cña con ngời, của đất nớc ? Qua hai khæ th¬ t¸c gi¶ muèn cho ta biÕt ®iÒu g×? 2. VÇng tr¨ng trong cuéc sèng hiÖn ? Tõ vÇng tr¨ng “tri kû”, vÇng tr¨ng “t×nh nghÜa” mµ t- t¹i.

<span class='text_page_counter'>(98)</span> ëng chõng “ngì kh«ng bao giê quªn” Êy vËy mµ cã lóc tác giả đã quên - với tác giả ấy là khi nào? - Cuéc sèng hßa b×nh, thµnh phè víi ¸nh ®iÖn cöa g¬ng – cuộc sống hiện đại, ánh trăng nh “ngời dng qua đờng” – trăng đợc nhân hóa nh con ngời… ? NhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu khæ th¬ 4? - Giọng thơ đột ngột, sững lại biểu lộ sự ngạc nhiên: “thình lình”, “đột ngột” ? Giäng ®iÖu Êy cã t¸c dông g×? T×nh huèng nµo khiÕn t¸c gi¶ gÆp l¹i vÇng tr¨ng? - ánh điện tắt-bất ngờ trăng lại đến với ngời vẫn “tròn” vẫn đẹp, vẫn thủy chung với mọi ngời… ? BÊt ngê gÆp l¹i ¸nh tr¨ng, c¶m xóc, t©m tr¹ng nhµ th¬ ra sao? ? Các hình ảnh “đồng” “sông” “bể” lặp lại có ý nghĩa g×? - hành động: “ngửa mặt lên nhìn mặt”- đối diện đàm t©m- bao nhiªu kû niÖm cña nh÷ng n¨m th¸ng gian lao, bao hình ảnh của thiên, đất nớc bình dị chợt ùa về trong tâm trí, trong cảm xúc “rng rng”, xúc động mà tha thiÕt.. “nh là đồng là bể Nh lµ s«ng lµ rõng” ? V× sao t¸c gi¶ l¹i cã c¶m xóc “rng rng”? Trong c¶m nhËn cña nhµ th¬ ¸nh tr¨ng cã ý nghÜa nh thÕ nµo?. - Cuộc sống hiện đại khiến trăng nh ngời dng qua đờng.. - BÊt ngê gÆp l¹i vÇng tr¨ng con ngêi rng rng xúc động..  Giäng th¬ biÓu lé sù ng¹c nhiªn, h×nh ¶nh so s¸nh vÇng tr¨ng m·i lµ biÓu tîng cho qu¸ khø nghÜa t×nh, lµ vÎ đẹp bình dị, vĩnh hằng của đời sống. 3. Suy t cña t¸c gi¶:. HS đọc lại khổ thơ thứ 6 và suy nghĩ, thảo luận về h×nh ¶nh “tr¨ng cø trßn vµnh v¹nh” …………………………. ¸nh tr¨ng im ph¨ng ph¾c Trăng là vẻ đẹp tự nó mãi mãi, ngoài ra nó còn có nghĩa tợng trng cho vẻ đẹp nghĩa tình, quá khứ đầy đặn, thủy chung, nhân hậu, bao dung - “¸nh tr¨ng im ph¨ng ph¾c”, Tr¨ng nh ngêi b¹n nghiªm kh¾c, bao dung khiÕn t¸c gi¶ ph¶i “giËt m×nh” ) ? V× sao tríc ¸nh tr¨ng t¸c gi¶ ph¶i “giËt m×nh”? - Giật mình để nối hiện tại với quá khứ. - Giật mình để ăn năn hối lỗi. Tự nhận ra cách sống nông nổi của mình đã từng quên đi quá khứ đầy kỉ niÖm. GV liªn hÖ “Bøc tranh” (NguyÔn Minh Ch©u) - Cuộc gặp gỡ tình cờ khiến ngời họa sĩ đấu tranh nội t©m vµ nhËn ra m×nh  thøc tØnh con ngêi … ? Từ đó nhà thơ muốn nhắc ta điều gì?.  Lêi th¬ trë l¹i suy t, nghÖ thuËt nh©n ho¸, sö dông tõ l¸y…vÇng tr¨ng mang ý nghÜa biÓu tîng s©u xa… t¸c giả nhắc nhở ta đừng bao giờ lãng quªn qu¸ khø… 4. Tæng kÕt - LuyÖn tËp: - NT: Lêi th¬ tù nhiªn t©m t×nh, kÕt hîp hµi hßa yÕu tè tù sù, tr÷ t×nh, h×nh ¶nh mang tÝnh biÓu tîng.. - ND: Bµi th¬ kh«ng chØ lµ c©u chuyÖn riªng cña t¸c gi¶ mµ cßn gîi nh¾c ta vÒ đạo lý “uống nớc, nhớ nguồn” và hãy ©n nghÜa, thñy chung víi qua khø * LuyÖn tËp: Gợi ý: Hình ảnh vầng trăng đợc nhân hãa, Èn dô: - Là vẻ đẹp của thiên nhiên ? NhËn xÐt vÒ mét sè nÐt nghÖ thuËt cña bµi th¬? - Lµ ngêi b¹n tri kû ? Cã ý kiÕn cho r»ng: bµi th¬ kh«ng chØ lµ c©u chuyÖn - Lµ nh©n chøng t×nh nghÜa bao dung.. riªng cña nhµ th¬ mµ cßn lµ mét bµi häc cho nhiÒu thÕ - Lµ qu¸ khø nghÜa t×nh …. hÖ ngêi VN - Nªu suy nghÜ cña em? ? T×m hiÓu ý nghÜa biÓu tîng cña bµi th¬? III. Cñng cè: ? Liên hệ hoàn cảnh ra đời của bài thơ và cuộc đời của tác giả để nêu lên ý nghĩa của bài thơ? IV. Híng dÉn vÒ nhµ:.

<span class='text_page_counter'>(99)</span> - Häc thuéc lßng bµi th¬ - Lµm bµi tËp: Tëng tîng m×nh lµ mét nh©n vËt tr÷ t×nh h·y diÔn t¶ l¹i dßng c¶m nghÜ thµnh 1 bµi t©m sù ng¾n - ChuÈn bÞ: VB “Lµng” (Kim L©n): T×m hiÓu vÒ nhµ v¨n Kim L©n vµ truyÖn ng¾n “Làng”+ đọc và tóm tắt đoạn trích học. TiÕt 59. tæng kÕt tõ vùng (LuyÖn tËp tæng hîp) A/ Mục tiêu Cần đạt: - Học sinh biết vận dụng những kiến thức về từ vựng đã học để phân tích những hiện tợng. ng«n ng÷ trong giao tiÕp, nhÊt lµ trong v¨n ch¬ng. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña ng«n ng÷ B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ mét sè phiÕu häc tËp in s½n mét sè bµi tËp. - Học sinh: Ôn lại một số kiến thức đã học theo nội dung đã tổng kết. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: II. Néi dung tæng kÕt: Học sinh đọc yêu cầu bài tập. Bµi tËp 1: GËt ®Çu" : Cói ®Çu xuèng råi lên ngay thờng để chào hỏi - Yªu cÇu: So s¸nh hai dÞ b¶n cña bµi ca dao vµ nªu râ ngÈng hay tỏ sự đồng ý. trêng hîp nµo thÝch hîp h¬n? v× sao? "GËt gï": GËt nhÑ vµ nhiÒu lÇn thị thái độ đồng tình, tán th- Phơng pháp: Học sinh thảo luận nhóm – cử đại diện biểu ëng. Nh vËy tõ "gËt gï" thÓ hiÖn tr×nh bµy ý kiÕn – GV nhËn xÐt thÝch hîp h¬n ý nghÜa cÇn biÓu đạt. Tuy món ăn rất đạm bạc nhng đôi vợ chồng nghèo ăn rất ngon miÖng v× hä biÕt chia sÎ nh÷ng niềm vui đơn sơ trong cuộc sống. - Mục đích: Củng cố kiến thức về phơng châm hội thoại Bài tập 2: sgk tr 158 - Yêu cầu: đọc truyện cời và nhận xét cách hiểu của ngêi vî trong truþªn (Ngêi vî cã tu©n thñ ph¬ng ch©m - Vi ph¹m ph¬ng ch©m quan héi tho¹i kh«ng? vi ph¹m ph¬ng ch©m nµo? ) hÖ: «ng nãi gµ, bµ nãi vÞt - Ph¬ng ph¸p: Häc sinh th¶o luËn theo nhãm. - Mục đích: Củng cố kiến thức về sự phát triển từ vựng. Bµi tËp 3: sgk tr 158 - Yªu cÇu: §äc ®o¹n th¬ trong bµi §ång chÝ vµ cho biÕt các từ: vai, miệng, chân, tay, đầu… trong đoạn thơ đợc dïng theo nghÜa gèc hay chuyÓn? Gi¶i thÝch râ? Nªu t¸c - MiÖng, ch©n, tay  nghÜa gèc - “vai”  nghÜa chuyÓn (Ho¸n dô) dông? - “®Çu”  nghÜa chuyÓn (Èn dô) - Phơng pháp: Học sinh hoạt động độc lập - Mục đích: Phê phán phân tích một số thói quen sử Bài tập 6 dụng từ ngữ không đúng….

<span class='text_page_counter'>(100)</span> - Yªu cÇu: §äc mÈu chuyÖn vµ ph¸t hiÖn tõ nµo dïng - Từ dùng sai: “bác sĩ” – “đốc sai? Gi¶i thÝch nguyªn nh©n? - Ph¬ng ph¸p: Häc sinh th¶o luËn nhãm tê”  phª ph¸n thãi thÝch dïng tiÕng t©y… III. Cñng cè: Gv chuÈn bÞ mét sè c©u hái hoÆc bµi tËp in s½n (nh÷ng kiÕn thøc vÒ tõ vùng đã tổng kết) yêu cầu học sinh lên bốc thăm và trả lời. III. Híng dÉn vÒ nhµ: - Ôn lại toàn bộ kiến thức đã học về từ vựng; su tầm trong các văn bản đã học những kiến thức có liên quan để phân tích. - Lµm c¸c bµi tËp 4-5. Hớng dẫn bài tập 4: : Các từ áo (đỏ), cây (xanh), ánh (hồng), lửa, cháy, tro tạo thành 2 trờng từ vựng. Trờng từ vựng chỉ màu sắc và trờng từ vựng chỉ các sự vật hiện tợng có liên quan đến lửa. Các từ thuộc 2 trờng từ vựng lại có quan hệ chặt chẽ với nhau. Màu áo đỏ của cô gái thắp lên trong mắt chàng trai (và bao ngời khác) ngọn lửa. Ngọn lửa đó lan toả trong con ngời anh làm anh say đắm ngất ngây (đến mức có thể cháy thành tro) lan toả cả không gian, làm không gian cũng biến sắc (cây xanh cũng ánh theo hồng). Nhờ nghệ thuật dùng từ tinh tế bài thơ đã xây dựng đợc hình ảnh gây ấn tợng mạnh với ngời đọc qua đó thể hiện độc đáo một tình yêu m·nh liÖt vµ ch¸y báng. Chuẩn bị bài: “Chơng trình địa phơng”: su tầm một số từ địa phơng thuộc các phơng ngữ khác nhau đặc biệt là từ địa phơng đợc sử dụng nơi em ở.. TiÕt 60. LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn A/ Mục tiêu Cần đạt: - Häc sinh cñng cè kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ v¨n tù sù - Biết cách đa yếu tố nghị luận vào bài văn tự sự 1 cách hợp lý để văn bản thêm tính triết lý. s©u s¾c. B/ ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: Chuẩn bị một số đoạn văn mẫu để học sinh tham khảo - Häc sinh: PhiÕu häc tËp C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: - Vai trß cña yÕu tè nghÞ luËn trong VB tù sù? NghÞ luËn trong v¨n tù sù thêng diÔn ra díi nh÷ng h×nh thøc nµo? cho vÝ dô? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: - Mục đích: Thực hành tìm hiểu yếu tố nghị luận * Bài tập 1: sgk- tr 160 trong v¨n tù sù - Yêu cầu: Học sinh đọc đoạn văn “Lỗi lầm và sự - Yếu tố nghị luận: “Những điều viÕt lªn c¸t sÏ mau chãng xãa nhßa biÕt ¬n” vµ tr¶ lêi c©u hái: ? Trong ®o¹n v¨n yÕu tè nghÞ luËn thÓ hiÖn ë theo thêi gian nhng kh«ng ai cã thÓ những câu văn nào? chỉ rõ vai trò của yếu tố nghị xóa nhòa những điều tốt đẹp đã đợc luận trong việc làm nổi bật nội dung của đoạn ghi tạc trên đá và trong lòng ngời”.

<span class='text_page_counter'>(101)</span> v¨n? - Vai trß: lµm cho c©u chuyÖn mang - Ph¬ng ph¸p: Häc sinh th¶o luËn theo nhãm – tÝnh triÕt lý s©u s¾c vµ tÝnh gi¸o dôc: lßng bao dung, tha thø vµ ©n GV gọi đại diện mỗi nhóm trình bày - gîi ý: yÕu tè nghÞ luËn thÓ hiÖn trong c©u tr¶ lêi nghÜa của ngời bạn đợc cứu và câu kết văn bản. - Mục đích: Rèn kỹ năng thực hành viết đoạn văn tự sự * Bài tập 2: sgk tr 161 - §Ò bµi: cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn ViÕt ®o¹n v¨n kÓ vÒ nh÷ng kû - Yªu cÇu: ViÕt ®o¹n v¨n kÓ l¹i kû niÖm vÒ bµ. - Phơng pháp: Học sinh đọc bài văn mẫu tham khảo niệm sâu sắc về ngời bà kính yêu “Bµ néi” (161) vµ chØ ra yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n - Gîi ý: + Giíi thiÖu vÒ bµ bản? Nội dung của yếu tố nghị luận đó là gì? + Ngời bà đã có hành động, việc Gîi ý: YÕu tè nghÞ luËn: lµm, lêi nãi, suy nghÜ g×? trong +“con h”làm sao đợc” hoàn cảnh nào?...đã để lại suy nghĩ + “ngêi ta nh c©y“nã g·y” vµ Ên tîng cho m×nh.  suy ngÉm vÒ nguyªn t¾c gi¸o dôc Häc sinh tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã xen yÕu tè nghÞ + Néi dung cô thÓ nh thÕ nµo? luận (học sinh viết ra nháp  GV gọi 1 vài HS đọc bài + Suy nghĩ về bài học rút ra từ câu chuyÖn trªn viÕt cña m×nh) B¶ng phô: §o¹n v¨n mÉu: "Bố mẹ tôi đều làm ruộng nên ngày ấy, tôi học lớp 5 nhà tôi nghèo lắm. Bấy giờ bà nội tôi tuy tuổi đã cao nhng bà vẫn khoẻ mạnh bà thờng đỡ đần bố mẹ tôi c«ng viÖc néi trî, bÕp nóc. Bµ t«i thêng b¶o: “§èi víi con ngêi h¹t g¹o lµ c¸i quý gi¸ nhÊt". Mçi lÇn ®ong gạo từ thúng ra rá để vo gạo thổi cơm bà tôi thờng làm rất thong thả, cẩn thận không bao giờ để vơng vãi 1 h¹t g¹o nµo ra ngoµi. Mét lÇn bµ t«i bÞ mÖt, nªn t«i ph¶i thay bµ lo viÖc c¬m níc. Khi t«i bª c¸i r¸ g¹o ra cửa chẳng may bị trợt chân không gợng lại đợc, chỉ có vµi ba h¹t g¹o v¨ng ra ngoµi. T«i th¶n nhiªn ®i xuèng bếp nấu cơm. Xong việc tôi chạy vội lên nhà định bụng sÏ khoe víi bµ vÒ sù giái giang cña m×nh th× . . . t«i bçng s÷ng l¹i .... Bµ t«i ®ang chèng gËy dß ®i tõng bíc để nhặt những hạt gạo vơng vãi trên nền nhà. Nhìn bà t«i võa th¬ng, võa thÊy m×nh cã lçi. T«i chît hiÓu ra: Suốt một đời tần tảo, lam lũ bà tôi có gì đâu ngoài nh÷ng h¹t g¹o do chÝnh bµ lµm III. Cñng cè: ? Nªu vai trß cña yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù?Khi viÕt ®o¹n v¨n nghÞ luËn xen lÉn yÕu tè tù sù ta cÇn chó ý nh÷ng g×? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Hoµn thiÖn bµi tËp 2 vµo vë bµi tËp - §äc tham kh¶o 1 sè ®o¹n v¨n mÉu. - Chuẩn bị bài: Đối thoại và độc thoại trong văn bản tự sự - đọc trớc các ví dụ trong sgk.. TiÕt 61. lµng - (Kim l©n).

<span class='text_page_counter'>(102)</span> A/ Mục tiêu Cần đạt:. - Học sinh cảm nhận đợc tình yêu làng quê thống nhất với lòng yêu nớc và tinh thần kháng chiến ở nhân vật ông Hai trong truyện. Qua đó thấy đợc một biểu hiện cụ thể, sinh động vÒ tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta trong thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p - Thấy đợc nét đặc sắc trong nghệ thuật của truyện: xây dựng tình huống đặc sắc, miêu tả sinh động diễn biến, tâm trạng nhân vật quần chúng. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt trong v¨n b¶n tù sù B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ mét sè t liÖu + ¶nh ch©n dung nhµ v¨n (nÕu cã) - Học sinh: Tìm đọc tác phẩm và trả lời câu hỏi sgk. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? §äc l¹i bµi “ ¸nh tr¨ng” vµ ph©n tÝch khæ th¬ cuèi bµi? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Mỗi ngời dân VN đều vô cùng gắn bó với làng quê của mình, nơi sinh ra và sống suốt cả cuộc đời cần lao giản dị. Sống ở làng, chết nhờ làng. Không gì khổ bằng phải bỏ làng đi tha hơng nơi đất khách… Tình cảm đặc biệt đó đợc nhà văn Kim Lân thể hiện một cách độc đáo qua truyÖn ng¾n “Lµng” . * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu chung: HS đọc phần chú thích sgk và nêu một vài hiểu biết vÒ nhµ v¨n Kim L©n. - T¸c gi¶: Kim L©n (1920) tªn thËt lµ GV giới thiệu chân dung nhà văn đồng thời giới Nguyễn Văn Tài – Bắc Ninh thiÖu vµ nhÊn m¹nh mét sè nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ + Lµ nhµ v¨n cã së trêng viÕt truyÖn ng¾n ? Em biÕt nh÷ng t¸c phÈm nµo cña nhµ v¨n Kim + am hiÓu vµ g¾n bã víi n«ng th«n vµ ngêi n«ng d©n. L©n? T¸c phÈm “Lµng” s¸ng t¸c thêi kú nµo? - TruyÖn ng¾n “Lµng” s¸ng t¸c thêi kú ®Çu kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. GV tãm t¾t ng¾n gän phÇn truyÖn lîc bá. 2. §äc - Chó gi¶i - Bè côc: GV đọc mẫu đoạn tiếp theo và hớng dẫn đọc * §äc: HS đọc các đoạn còn lại * Chó gi¶i: GV nhÊn m¹nh mét sè chó gi¶i: 12-15-16-27 ? §o¹n trÝch cã nh÷ng sù viÖc chÝnh nµo? c¨n cø * Bè côc: vµo sù viÖc chÝnh Êy cã thÓ chia lµm mÊy ®o¹n? - Đoạn 1: Từ đầu  “vợi đi đôi phần”: ¤ng Hai khi nghe tin lµng ViÖt gian ? Dùa vµo phÇn bè côc cã thÓ tãm t¾t l¹i truyÖn? - Kh¸ng chiÕn bïng næ «ng Hai dï kh«ng muèn nh- - §o¹n 2: cßn l¹i: ¤ng Hai khi nghe ng cũng phải dời làng đi tản c. ở nơi đó ông không tin cải chính. ngu«i nçi nhí vÒ lµng. BÊt ngê nghe tin lµng m×nh làm Việt gian ông vô cùng đau đớn, tủi hổ thậm chí còn căm thù ngời làng đi theo Việt gian. Ông đấu tranh gay g¾t víi b¶n th©n vµ vÉn mét lßng tin vµo kháng chiến vào cụ Hồ. Cuối cùng ông cũng biết đó 3. Tìm hiểu văn bản: chỉ là tin đồn. Ông phấn khởi, chạy khoe khắp xóm v× c¸i tin c¶i chÝnh Êy. ? Truyện viết theo phơng thức biểu đạt chính nào? ngoµi ph¬ng thøc tù sù cßn cã yÕu tè nµo? ? Nh©n vËt chÝnh lµ ai? gi÷a nh©n vËt chÝnh vµ nhan đề của truyện có liên quan với nhau không? - “Làng” là nhan đề của truyện Tác giả muốn thể Nhân vật ông Hai hiÖn râ t×nh c¶m g¾n bã, yªu mÕn cña nh©n vËt «ng * Cuéc sèng cña «ng Hai khi ë n¬i t¶n c. Hai víi lµng. §äc l¹i ®o¹n tõ ®Çu  “ruét gan «ng l·o cø móa c¶ lªn, vui qu¸!” ? Đoạn truyện vừa đọc kể về việc gì? - Cuéc sèng cña «ng Hai ë n¬i t¶n c: tuy ë n¬i t¶n c nhng «ng lu«n nhí vÒ lµng, thêng nghe ngãng tin tức về kháng chiến, ông thờng khoe về làng….để.

<span class='text_page_counter'>(103)</span> v¬i nçi nhí lµng. ?Nỗi nhớ về làng ở ông Hai có điều gì đặc biệt? Thể hiện qua những hành động việc làm nào? - Nhớ da diết về làng: nhớ những buổi đào hào đắp ụ cïng víi anh em. - Nỗi nhớ làng khiến tính khoe về làng đã trở thành thø nghiÖn trong «ng. - Lu«n nghe ngãng tin tøc vÒ lµng, vÒ kh¸ng chiÕn víi niÒm hµo høng vµ ®Çy niÒm tin. ? V× sao «ng l¹i thÊy vui mçi khi nghÜ vÒ lµng? - ¤ng lu«n tù hµo lµng «ng lµ lµng kh¸ng chiÕn. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ng«n ng÷ nh©n vËt? Ng«n ng÷ Êy cã t¸c dông nh thÕ nµo trong viÖc thÓ hiÖn néi dung? III. Cñng cè: ? TruyÖn ng¾n lµng thuéc thÓ lo¹i nµo? A. TiÓu thuyÕt C. TruyÖn ng¾n ? Tãm t¾t l¹i ®o¹n trÝch häc?. - Ng«n ng÷ quÇn chóng gi¶n dÞ, ®o¹n truyÖn giíi thiÖu nh©n vËt «ng Hai – mét ngêi n«ng d©n cÇn cï chÊt ph¸c nhng tÊm lßng g¾n bã tha thiÕt víi lµng quª, víi kh¸ng chiÕn.. B. Håi kÝ. D. Tuú bót.. IV. Híng dÉn vÒ nhµ:. - §äc l¹i toµn bé truyÖn ng¾n “Lµng” - Tiếp tục trả lời câu hỏi 2, 3, 4 để tìm hiểu diễn biến tâm lý nhân vật ông Hai. - Su tầm một số câu thơ, câu ca dao thể hiện tình yêu làng, yêu quê hơng đất nớc. TiÕt 62. lµng (tiÕp theo) A/ Mục tiêu Cần đạt:. §· tr×nh bµy ë tiÕt 61 B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: T¸c phÈm “Lµng” cña Kim L©n - Häc sinh: Tr¶ lêi c©u hái sgk + 1 sè c©u ca dao, th¬ cã néi dung cïng t¸c phÈm. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: - Tr×nh bµy mét sè hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶? - Tãm t¾t l¹i truyÖn? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: Học sinh đọc lại đoạn truyện tiếp theo. ? Để làm nổi bật chủ đề của truyện tác giả đã đặt nh©n vËt vµo t×nh huèng nµo? t×nh huèng Êy cã t¸c dông g×? (HS th¶o luËn nhãm) - Tình huống bất ngờ: Ông Hai tình cờ nghe đợc tin lµng DÇu ViÖt gian theo T©y, ph¶n kh¸ng chiÕn, ph¶n cô Hå… Chi tiÕt nµy hîp lý vÒ nghÖ thuËt lµ th¾t nót c©u chuyÖn t¹o m©u thuÉn trong t©m tr¹ng nh©n vËt để từ đó n/v bộc lộ tính cách, tình cảm. ? Khi nghe tin đột ngột làng ông làm Việt gian tâm tr¹ng «ng Hai ra sao? - ¤ng Hai s÷ng sê: “cæ «ng nghÑn ¾ng h¼n l¹i…” tho¹t ®Çu «ng cßn cè cha tin nhng nghe kÓ nh÷ng b»ng chøng cô thÓ  kh«ng thÓ «ng tinvµ t×m c¸ch l¶ng tr¸nh c©u chuyÖn. ? Từ khi nhận đợc tin ấy tâm trí của ông Hai ra sao, hành động và cử chỉ nh thế nào? + T©m trÝ lu«n ¸m ¶nh day døt “cói g»m….” + Trë nªn c¸u g¾t víi vî con. Tñi th©n khi nh×n thÊy. 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: Nh©n vËt «ng Hai * T©m tr¹ng «ng Hai nghe tin lµng theo T©y:. - Khi nhận đợc tin: đột ngột, sững sờ “Cổ ông lão nghẹn ắng…”, đau đớn và xÊu hæ “«ng cói g»m mÆt xuèng mµ ®i”…. - Về đến nhà: “ông nằm vật ra giờng”… Đau đớn, tủi nhôc.. .vµ trë nªn c¸u g¾t víi vî con..

<span class='text_page_counter'>(104)</span> con “níc m¾t «ng….” + Kh«ng d¸m ®i ®©u…. ? Trong câu chuyện với mụ chủ nhà, ta thấy gia đình «ng Hai l¹i r¬i vµo hoµn c¶nh bÕ t¾c? Trong hoµn c¶nh Êy em h×nh dung t©m tr¹ng «ng Hai ra sao? - BÞ mô chñ nhµ ®uæi  «ng Hai cµng trë nªn bÕ t¾c. - Trong lòng ông Hai diễn ra cuộc đấu tranh nội tâm gay g¾t: “biÕt ®em nhau ®i ®©u? hay lµ quay vÒ lµng” ? Trong lúc bế tắc ấy ông Hai đã suy nghĩ và quyết định ra sao? Nhận xét về ngôn ngữ và cách miêu tả t©m lý nh©n vËt? - Tác giả sử dụng ngôn ngữ độc thoại thể hiện rõ nội tâm nhân vật: đấu tranh nội tâm gay gắt: Về làng là bỏ kh¸ng chiÕn, bá cô Hå, lµ chÞu ®Çu hµng T©y…vµ quyết định: “làng thì yêu thật nhng làng theo Tây thì ph¶i thï”…. GV đọc lại đoạn kể về cuộc chuyện trò của ông Hai với đứa con út ? NhËn xÐt vÒ ng«n ng÷ cã g× kh¸c víi ®o¹n trªn? - Giọng điệu chân tình, cảm động, ngôn ngữ đối thoại mang tÝnh quÇn chóng. ? V× sao «ng Hai l¹i trß chuyÖn víi con? ? Qua lời trò chuyện em cảm nhận đợc điều gì?  đó là tiếng lòng từ sâu thẳm tình yêu làng và tấm lßng thuû chung víi kh¸ng chiÕn víi cô Hå. ? NhËn xÐt vÒ NT cña ®o¹n truyÖn? ? Qua đây em cảm nhận đợc điều gì ở nhân vật ông Hai? GV liªn hÖ mét sè v¨n b¶n: “Khóc h¸t ru…” ? Tãm t¾t l¹i ®o¹n cuèi truyÖn? ? Khi nghe tin c¶i chÝnh - t©m tr¹ng «ng Hai ra sao? ? Vì sao khi biết nhà bị Tây đốt cháy mà ông vẫn vui?... - Tình yêu làng, yêu nớc đã chiến thắng những mất mát riªng t. ? Nªu mét sè thµnh c«ng vÒ mÆt nghÖ thuËt cña truyÖn?. - suèt mÊy ngµy kh«ng d¸m ra khái nhà bởi cái tin đó luôn day dứt, ám ảnh vµ trë thµnh nçi sî h·i trong «ng: “mét đám đông xúm lại…… + §Êu tranh néi t©m quyÕt liÖt vµ quyÕt định dứt khoát: “Làng thì yêu thật nhng lµng theo T©y mÊt råi th× ph¶i thï”. + Trót nçi lßng m×nh vµo t©m sù víi con nh để minh oan cho chính mình.. * Khi nghe tin c¶i chÝnh vÒ lµng: - T©m tr¹ng: vui mõng, phÊn khëi - Hành động: mua quà cho con, đi khắp xóm để báo tin...  C¸ch x©y dùng t×nh huèng truyÖn, miêu tả tâm lý nhân vật độc đáo. Đoạn truyÖn t¸i hiÖn tinh tÕ nÐt t©m tr¹ng của nhân vật ông Hai đồng thời khẳng định ở ông Hai, tình yêu làng đã hòa chung víi lßng yªu níc, trung thµnh víi kh¸ng chiÕn, víi B¸c Hå….. 4. Tæng kÕt - LuyÖn tËp: - NT: + Miªu t¶ t©m lý nh©n vËt + X©y dùng t×nh huèng + Ng«n ng÷ mang ®Ëm lêi ¨n tiÕng nãi cña ngêi n«ng d©n. ? Chủ đề của truyện là gì? - ND: Truyện đã thể hiện chân thực và cảm động tình cảm yêu làng, yêu nớc bÒn chÆt s©u s¾c, cña ngêi n«ng d©n nh÷ng n¨m ®Çu cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. ? Su tầm và đọc một số bài thơ, ca dao có cùng nội * Luyện tập: dung víi t¸c phÈm. (HS đã chuẩn bị ở nhà  GV yêu cầu HS đọc lại. III. Cñng cè: ?Nêu khái quát diễn biến tâm lý nhân vật ông Hai từ khi nhận đợc tin làng theo Tây? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc tãm t¾t l¹i truyÖn - Ph©n tÝch nh©n vËt «ng Hai - ChuÈn bÞ bµi “LÆng lÏ Sa Pa”: T×m hiÓu vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Thµnh Long + §äc vµ tãm t¾t l¹i truyện + Su tầm một số hình ảnh về miền đất Sa Pa. TiÕt 63. chơng trình địa phơng (PhÇn TiÕng ViÖt).

<span class='text_page_counter'>(105)</span> A/ Mục tiêu Cần đạt: - ôn tập, hệ thống hóa các nội dung về chơng trình tiếng Việt địa phơng đã học - Rèn kỹ năng nhận biết, giải thích ý nghĩa của từ ngữ địa phơng và phân tích giá trị của nó. trong v¨n b¶n. - Giáo dục thái độ, tinh thần yêu quý tiếng Việt... B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: In s½n mét sè phiÕu häc tËp. - Học sinh: Tìm hiểu một số từ địa phơng nơi em ở hoặc một số từ thuộc địa phơng kh¸c. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Tìm một số câu thơ trong các văn bản đã học có sử dụng phép tu từ vựng. Phân tích ý nghĩa của phép tu từ đó? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: - Mục đích: Mở rộng vốn từ ngữ địa phơng 1. Bµi tËp 1: GV híng dÉn häc sinh thùc hiÖn c¸c phÇn trong sgk: ? H·y t×m trong ph¬ng ng÷ em ®ang sö dông hoÆc pha/ - ChÎo: 1 lo¹i níc chÊm ¬ng ng÷ em biÕt: NghÖ tÜnh - Nuéc ch¹c: mèi d©y a/ C¸c tõ chØ sù vËt, hiÖn tîng kh«ng cã tªn trong c¸c - Nèc: chiÕc thuyÒn ph¬ng ng÷ kh¸c vµ trong ng«n ng÷ toµn d©n?. b/ Các từ đồng nghĩa với những từ ngữ trong phơng ngữ kh¸c hoÆc trong ng«n ng÷ toµn d©n?. c/ Các từ đồng âm nhng khác nghĩa?. - Mục đích: phân tích vai trò của từ ngữ địa phơng trong mèi quan hÖ víi tõ toµn d©n. - Ph¬ng ph¸p: GV chia nhãm – Häc sinh th¶o luËn theo yêu cầu sgk và lần lợt cử đại diện trình bày kết qu¶. ? V× sao nh÷ng tõ ng÷ ë BT1 (a) kh«ng cã tõ ng÷ t¬ng đơng trong phơng ngữ khác và trong từ toàn dân?. - Mắc: đắt Nam bé. - Reo: kích động b/ * C¸ qu¶ (B¾c) - C¸ trµu (Trung) - C¸ lãc (Nam) * Lîn (B¾c) - Heo (Trung) c/ èm (B¾c) – bÞ bÖnh èm (Trung) – gÇy èm (Nam) – gÇy 2. Bµi tËp 2: a/ - Do điều kiện tự nhiên ở mỗi địa ph¬ng cã sù kh¸c biÖt nhau  cã những sự vật hiện tợng chỉ có ở địa phơng này mà không có ở địa phơng khác. Tuy nhiên sự khác biệt đó không quá lơn nên những từ thuộc nhóm đó kh«ng nhiÒu. 3. Bµi tËp 3: - Các từ địa phơng: chi, rứa, nờ, tui, cớ. ? T×m mét sè c©u th¬, c©u v¨n cã sö dông nh÷ng tõ ng÷ địa phơng và cho biết thuộc phơng ngữ nào? §äc ®o¹n trÝch trong bµi “MÑ Suèt” cña Tè H÷u r¨ng, ng, mô … thuéc ph¬ng ng÷ ? Tìm các từ địa phơng có trong đoạn thơ ấy? chỉ rõ Trung Bộ thuéc ph¬ng ng÷ nµo? Vai trß cña viÖc sö dông nh÷ng T¸c dông: Tè H÷u viÕt vÒ h×nh ¶nh bµ tõ ng÷ Êy?.

<span class='text_page_counter'>(106)</span> GV: yêu cầu HS tiếp tục thảo luận nhóm và GV gọi mẹ Quảng Bình anh hùng  từ địa phmột vài HS trả lời ¬ng gióp thÓ hiÖn ch©n thùc h×nh ¶nh mét vïng quª vµ t×nh c¶m,suy nghÜ cña ngêi mÑ trªn vïng quª Êy; lµm tăng sự sống động gợi cảm của tác phÈm. III .Cñng cè: ? Kể tên một số văn bản em đã học sử dụng nhiều từ địa phơng và cho biết việc sử dụng từ đại phơng có ảnh hởng đến nội dung vản bản không? IV.Hớng dẫn về nhà: - Tiếp tục su tầm các câu văn, thơ… có dùng từ địa phơng và phân tÝch gi¸ trÞ cña nã trong mçi v¨n c¶nh - ChuÈn bÞ bµi: “¤n tËp TiÕng ViÖt” + ¤n c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i + Lêi dÉn trùc tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp. TiÕt 64. đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự A/ Mục tiêu Cần đạt:. - Học sinh hiểu thế nào là đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm…đồng thời thấy đợc t¸c dông cña chóng trong v¨n b¶n tù sù. - RÌn kü n¨ng nhËn diÖn vµ tËp kÕt hîp c¸c yÕu tè nµy khi nãi, viÕt v¨n tù sù B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ mét sè ®o¹n v¨n mÉu - Häc sinh: PhiÕu häc tËp C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: - GV yêu cầu HS đọc đoạn văn: viết đoạn văn kể lại kỷ niệm sâu sắc về bà trong đoạn v¨n cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: HS đọc đoạn trích trong sgk (176-177) 1. T×m hiÓu bµi: Tìm hiểu yếu tố hội thoại, độc thoại, độc ? §o¹n trÝch n»m trong v¨n b¶n nµo? ? Trong ba c©u ®Çu ®o¹n trÝch, ai nãi víi ai? tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù Tham gia c©u chuyÖn cã Ýt nhÊt mÊy ngêi? DÊu * VÝ dô: hiÖu nµo cho ta thÊy lµ 1 cuéc trß chuyÖn trao a. Ba c©u ®Çu: lµ lêi cña Ýt nhÊt hai ngêi phô n÷ t¶n c ®ang nãi chuyÖn víi nhau đổi?(học sinh hoạt động theo cặp) - DÊu hiÖu: thÓ hiÖn qua dÊu g¹ch ®Çu dòng; nội dung hớng đến ngời tiếp chuyện.  đối thoại. b/ C©u “Hµ, n¾ng gím, vÒ nµo”lµ «ng ? Câu: “Hà, nắng gớm, về nào” ông Hai nói với Hai tự nói với mình  là độc thoại ai? Đây có phải là 1 câu đối thoại không? Vì sao?.

<span class='text_page_counter'>(107)</span> (học sinh hoạt động theo cặp) - C©u nµy lµ lêi nãi b©ng qu¬ cña «ng Hai, kh«ng hớng tới ngời tiếp nhận  Lời độc thoại là câu nói để ông Hai lảng tránh câu chuyện. ? Trong v¨n b¶n “Lµng” cßn cã nh÷ng c©u v¨n nµo t¬ng tù nh thÕ kh«ng? - “Chóng bay ¨n miÕng c¬m….thÕ nµy?” ? Nh÷ng c©u: “chóng nã còng lµ…b»ng Êy tuæi ®Çu”… lµ nh÷ng c©u ai hái ai? T¹i sao tríc nã kh«ng cã g¹ch ®Çu dßng nh nh÷ng c©u trªn? - ¤ng Hai tù hái m×nh; kh«ng ph¸t ra thµnh tiÕng mµ chØ ©m thÇm trong suy nghÜ, t×nh c¶m ThÓ hiện tâm trạng đau đớn dằn vặt…) - T¸c dông lµm cho c©u chuyÖn cã kh«ng khÝ nh cuộc sống thật, thể hiện thái độ căm giận của ông Hai, giúp nhà văn tái hiện đợc tâm lý nhân vật. ? Từ những ví dụ trên em cho biết thế nào là đối thoại? độc thoại? độc thoại nội tâm? ? Trong văn bản tự sự đối thoại và độc thoại thờng xuÊt hiÖn díi h×nh thøc (dÊu hiÖu) nh thÕ nµo? ? Trong bµi tËp 1 c¸c yÕu tè nµy cã vai trß g× trong việc thể hiện diễn biến câu chuyện? Từ đó nhận xét cề vai trò các yếu tố đó trong văn bản tự sự?. c/ Những câu: “chúng nó là”…”  độc tho¹i néi t©m.. * Ghi nhí: - Đối thoại: là hình thức đối đáp trò chuyện gi÷a hai hoÆc nhiÒu ngêi - Độc thoại: lời của ngời nào đó nói với chính mình hoặc 1 ai đó trong tởng tợng. b/ H×nh thøc xuÊt hiÖn trong tù sù: - §èi tho¹i thÓ hiÖn b»ng c¸c g¹ch ®Çu dßng. - §éc tho¹i: + §éc tho¹i thµnh lêi, cã g¹ch ®Çu dßng + Kh«ng thµnh lêi  kh«ng cã g¹ch ®Çu dòng (độc thoại nội tâm) c/ Vai trß: ®©y lµ nh÷ng h×nh thøc quan trọng để thể hiện nhân vật trong tự sự. 2. LuyÖn tËp: *Bµi tËp 1: - Đây là một cuộc đối thoại không bình thờng. Trong ba lời hỏi chỉ có một lời đáp cña «ng Hai. - T¸c dông: Lµm næi bËt t©m tr¹ng ch¸n chêng, buån b·, ®au khæ, thÊt väng cña «ng Hai * Bµi tËp 2: Gîi ý: - Nhận đợc quà trong dịp nào? - Tâm trạng, hành động, lời nói suy nghĩ…. lúc đó ra sao?. - Mục đích: Phân tích tác dụng của hình thức đối tho¹i trong ®o¹n trÝch sau? - Phơng pháp: HS đọc đoạn trích và thảo luận câu hái: ? Đoạn trích là cuộc đối thoại giữa ai? với ai? ? Cuộc đối thoại diễn ra có bình thờng không? Vì sao? ? Tác dụng của hình thức đối thoại này trong văn b¶n? - Yªu cÇu: ViÕt ®o¹n v¨n tù sù: KÓ l¹i mét lÇn em nhận đợc món quà bất ngờ hoặc một lần mắc lỗi với bạn….trong đó có sử dụng hình thức đối thoại và độc thoại. - Ph¬ng ph¸p: Häc sinh viÕt ra phiÕu häc tËp – sau đó gv gọi một số học sinh trình bày – gv đọc để học sinh tham khảo một đoạn văn mẫu. III .Cñng cè: - Nhắc lại khái niệm đối thoại? độc thoại? độc thoại nội tâm? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Su tầm một đọan văn (thơ) tự sự có sử dụng 1 trong 3 yếu tố trên và phân tích giá trị? VD: - “Kiều ở lầu Ngng Bích” - độc thoại nội tâm - “Thúy Kiều báo ân báo oán” - đối thoại. + Tập viết 1 đoạn văn kể chuyện tự chọn đề tài có sử dụng cả 3 hình thức trên. TiÕt 65. luyÖn nãi: tù sù kÕt hîp víi nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m A/ Mục tiêu Cần đạt:.

<span class='text_page_counter'>(108)</span> -. -. Học sinh: Biết cách trình bày một vấn đề trớc tập thể với nội dung kể lại một sự việc theo ng«i thø nhÊt hoÆc ng«i thø 3. Trong khi kÓ cã kÕt hîp víi miªu t¶ néi t©m, nghÞ luËn, cã đối thoại, độc thoại… RÌn kÜ n¨ng kÓ chuyÖn tríc tËp thÓ.. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ mét sè ®o¹n v¨n mÉu - Học sinh: Lập dàn ý cho đề TLV số 1,2 sgk trang 179 C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn:. (GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh). 1. ChuÈn bÞ: Trên cơ sở học sinh đã chuẩn bị ở nhà, giáo viên yêu cÇu häc sinh tr×nh bµy l¹i dµn ý cña m×nh  GV x©y dựng 1 dàn ý hoàn chỉnh cho đề số 1 và đề số 2 (sgk trang 179) a. §Ò 1: * Sù viÖc x¶y ra khi nµo? §ã lµ sù - Đề1: Tâm trạng của em sau khi để xảy ra 1 chuyện việc gì? * DiÔn biÕn sù viÖc: cã lçi víi b¹n? - Nguyên nhân nào dẫn đến việc làm sai trái của em? Mức độ sự việc ra sao? - Cã ai chøng kiÕn hay chØ m×nh em biÕt . * T©m tr¹ng: - Tõ lóc x¶y ra sù viÖc t©m tr¹ng cña em ra sao? suy nghÜ? d»n vÆt? do tù vÊn l¬ng t©m hay ai nh¾c nhë? - Em đã quyết định nh thế nào? tâm trạng sau khi thực hiện quyết định? lêi høa? - Đề2: Kể lại một buổi sinh hoạt lớp ở đó em đã phát b. Đề số 2: biểu ý kiến để chứng minh Nam là ngời tốt? * Kh«ng khÝ chung cña buæi sinh ho¹t: - là thờng kỳ hay đột xuất? - Cã nhiÒu néi dung hay chØ cã 1 néi dung phª b×nh gãp ý cho Nam? - Thái độ của các bạn đối với Nam? * Tâm trạng và thái độ của em: - Tâm trạng của em khi nghĩ đến Nam. - Ph¸t biÓu ph©n tÝch nguyªn nh©n khiÕn c¸c b¹n hiÓu lÇm… + Những lý lẽ dẫn chứng khẳng định.

<span class='text_page_counter'>(109)</span> Nam lµ ngêi tèt - C¶m nghÜ cña em sau khi nªu ý kiến thái độ của mọi ngời và bài học - Yêu cầu: Mỗi nhóm cử một đại diện trình bày phần rút ra. chuÈn bÞ cña m×nh tríc tËp thÓ líp. (GV nh¾c nhë nhËn xÐt vÒ néi dung lêi nãi, cö chØ, 2. Thùc hµnh nãi tríc líp: điệu bộ và đánh giá cho điểm) - GV đọc một số đoạn văn mẫu để học sinh tham kh¶o… III. Cñng cè: (Gv nhận xét đánh giá giờ học). IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Mçi häc sinh tù viÕt hoµn chØnh bµi tËp 1, 2 - Lµm bµi tËp 3: (Gợi ý: + Xác định ngôi kể: đóng vai Trơng Sinh. + KÓ l¹i c¸c sù viÖc theo diÔn biÕn c©u chuyÖn. + Chó ý t¸i hiÖn t©m tr¹ng cña “t«i” kÓ tõ khi x¶y ra sù viÖc. - ChuÈn bÞ tiÕt 68+69 viÕt bµi sè 3 TiÕt 66 A/ Mục tiêu Cần đạt:. LÆng lÏ sa pa (NguyÔn Thµnh Long). - Học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp của các nhân vật trong truyện, chủ yếu là nhân vật anh thanh niªn trong c«ng viÖc thÇm lÆng, trong c¸ch sèng vµ nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m vµ trong quan hÖ víi mäi ngêi - Phát hiện đúng và hiểu chủ đề của truyện, từ đó hiểu đợc niềm hạnh phúc của con ngời trong lao động. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ¶nh ch©n dung t¸cgi¶, 1 sè tranh ¶nh vÒ Sa Pa - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng «ng Hai khi nghe tin lµng ViÖt gian theo T©y? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Sa Pa –vùng đất miền Tây Bắc tổ quốc, nơi những dinh thự cũ kĩ, có những rặng đào và đàn bò lang cổ đeo chuông…đã đi vào kí ức tâm hồn mỗi du khách. Song nơi đây, khuất sau cái bạt ngàn của núi rừng, của sơng mù bao phủ đang có những con ngời đang này đêm lao động miệt mài cống hiến cho TQ. Nguyễn Thành Long đã kịp ghi lại một trong những hình ảnh Êy qua t¸c phÈm “LÆng lÏ Sa Pa” * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu chung: HS đọc phần chú thích sgk và nêu vài nét về tác giả? - T¸c gi¶: NguyÔn Thµnh Long GV giíi thiÖu ¶nh ch©n dung nhµ v¨n, vµ nhÊn m¹nh mét (1925-1991) sè nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ + Quª: Duy Xuyªn- Qu¶ng ? Tác phẩm ra đời ra đời trong thời kỳ nào? Nam GV kÓ l¹i ®o¹n ®Çu (phÇn lîc bá) + Lµ nhµ v¨n chuyªn viÕt truyÖn.

<span class='text_page_counter'>(110)</span> GV hớng dẫn đọc và đọc mẫu một đoạn (giọng đọc chậm thể hiện tình cảm) HS đọc tiếp đoạn còn lại và đọc thầm phần chú giải trong sgk. ? PhÇn trÝch cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? ? TruyÖn gåm cã nh÷ng nh©n vËt nµo? nh©n vËt chÝnh? nhËn xÐt vÒ ng«i kÓ? - Nh©n vËt chÝnh lµ anh thanh niªn - Ng«i kÓ thø 3 nhng cã sù s¸ng t¹o trong “®iÓm nh×n nghÖ thuật”- điểm nhìn nghệ thuật đợc đặt vào nhân vật hoạ sĩ. ¤ng kh«ng ph¶i lµ nh©n vËt chÝnh nhng lµ nh©n vËt quan trọng vì mọi sự việc chính đều đợc tái hiện qua con mắt cña «ng. C¸ch chän nµy lµm nh©n vËt chÝnh hiÖn ra ®Çy Ên tîng trong c¸i nh×n vµ sù suy nghÜ cña «ng. ? NhËn xÐt vÒ cèt truyÖn? T×nh huèng c¬ b¶n cña truyÖn lµ g×? - Là truyện có cốt truyện đơn giản: tình huống cơ bản: Cuéc gÆp gì bÊt ngê gi÷a anh b¸c l¸i xe, «ng ho¹ sÜ vµ c« kÜ s vµ anh thanh niªn trªn chuyÕn xe ®i Lµo Cai. ?Nh©n vËt chÝnh lµ anh thanh niªn cã xuÊt hiÖn tõ ®Çu đến cuối truyện không? - Nhân vật chính không xuất hiện từ đầu đến cuối truyện mà chỉ trong chốc lát, chỉ đủ để mọi ngời ghi nhận một ấn tîng, mét bøc kÝ ho¹ ch©n dung… Học sinh đọc đoạn văn “Trong lúc mọi ngời….” ? Anh thanh niên đợc giới thiệu nhng thế nào?Tại sao trong lêi giíi thiÖu cña b¸c l¸i xe l¹i nãi: anh lµ ngêi c« độc nhất thế gian? ? Công việc của anh là gì? hoàn cảnh sống có gì đặc biệt? ? Em cã suy nghÜ g× vÒ c«ng viÖc Êy? - Tuy không nặng nề nhng không kém phần gian khổ; đòi hái ph¶i chÝnh x¸c, tØ mØ…vµ cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao. ? Tuy gian khæ nhng víi anh c¸i gian khæ nhÊt lµ g×? - Phải sống cô độc  trở thành “ngời cô độc nhất thế gian” vµ khiÕn anh lu«n cã c¶m gi¸c“thÌm ngêi…”. ng¾n vµ ký, víi phong c¸ch v¨n xu«i, nhÑ nhµng giµu chÊt th¬. - T¸c phÈm: TruyÖn ng¾n “LÆng lÏ Sa Pa”in trong tËp “Gi÷a trong xanh” (1971) 2. §äc - Chó gi¶i - Bè côc: * §äc: * Chó gi¶i: * Bè côc: 3. T×m hiÓu v¨n b¶n:. a. Nh©n vËt anh thanh niªn: - Hoµn c¶nh sèng vµ lµm viÖc đặc biệt: + một mình trên đỉnh núi Yên S¬n . +C«ng viÖc hµng ngµy: lµm c«ng tác khí tợng kiêm vật lý địa cầu: ®o giã, ®o ma…..  Cuéc sèng vµ c«ng viÖc gian khæ, thÇm lÆng.. III. Cñng cè: Tãm t¾t l¹i phÇn trÝch häc? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc vµ tãm t¾t l¹i toµn bé truyÖn. - TiÕp tôc tr¶ lêi c©u hái trong sgk, suy nghÜ t×m hiÓu ph©n tÝch nh©n vËt anh thanh niªn vµ c¸c nh©n vËt kh¸c. - Su tÇm mét sè tranh ¶nh + bµi viÕt vÒ Sa Pa. TiÕt 67. LÆng lÏ sa pa (NguyÔn Thµnh Long) A/ Mục tiêu Cần đạt:. (§· tr×nh bµy ë tiÕt 66). (tiÕp theo).

<span class='text_page_counter'>(111)</span> B/ ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: Chuẩn bị một số bài tập trắc nghiệm để củng cố kiến thức bài học. - Học sinh: Tiếp tục trả lời câu hỏi sgk + su tầm một số tác phẩm có cùng chủ đề. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Nêu một số nét khái quát về tác giả và tác phẩm? Tại sao nhan đề tác phẩm tác giả đặt là Lặng lẽ Sa Pa? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: HS thảo luận nhóm: Theo em điều gì đã giúp anh thanh 3. Tìm hiểu văn bản: niªn vît qua hoµn c¶nh Êy? a. Nh©n vËt anh thanh niªn: Học sinh dựa vào sgk để trả lời vàtrình bày ý kiến Gv nhËn xÐt vµ gîi dÉn. - Lßng yªu nghÒ, ý thøc tr¸ch ? Trong cuộc gặp gỡ tình cờ ấy, anh thanh niên đã kể nhiệm, quan niệm đúng đắn về chuyện về công việc của mình nh thế nào? anh đã suy nghĩ cuộc sống và công việc. vµ quan niÖm vÒ nghÒ nghiÖp, lý tëng sèng ra sao? - Anh ý thức rất rõ về công việc của mình, thấy đợc c«ng viÖc lÆng thÇm cña m×nh lµ cã Ých. - Lßng yªu nghÒ, say mª nghiªn cøu nªn anh lu«n t×m thấy niềm vui trong công việc, coi công việc là bạn: - Yêu sách, ham mê đọc sách. - Tæ chøc cuéc sèng khoa häc, “khi ta làm việc ta với công việc là đôi… ? Bên cạnh niềm vui trong công việc, ngời thanh niên ấy ngăn nắp, chủ động. cßn t×m thÊy nguån vui nµo kh¸c? - Yêu sách, ham mê đọc sách. ? Trong cuéc gÆp gì t×nh cê Êy em thÊy anh thanh niªn cßn bộc lộ những phẩm chất gì đáng quý? điều đó thể hiện qua nh÷ng viÖc lµm nµo? - Thái độ cởi mở, chân thành quý Gv gîi ý häc sinh ph¸t hiÖn trong sgk. träng t×nh c¶m. - TÆng b¸c l¸i xe cñ tam thÊt. - §ãn tiÕp nh÷ng vÞ kh¸ch lÇn ®Çu tiªn gÆp mét c¸ch niÒm në,vån v·…h¸i hoa tÆng c« g¸i, biÕu trøng ®i ¨n đờng…. ? Sù viÖc anh giíi thiÖu vÒ «ng kü s ë vên rau Sa Pa khi - Khiªm tèn, thµnh thùc họa sĩ có ý vẽ chân dung anh mà anh đã từ chối nhằm thể hiện đức tính gì? ? Qua đây em có thể cảm nhận đợc điều gì về nhân vật ấy?  Chỉ bằng một số chi tiết tác - GV: Chỉ qua cuộc gặp gỡ trò chuyện ngắn ngủi ta hiểu đ- giả đã phác họa rõ nét chân ợc công việc và nét đẹp trong cách sống, suy nghĩ của anh, dung nhân vật chính với những cảm nhận đợc sự thân thiện, gần gũi. Anh chính là đại diện nét đẹp về tinh thần, tình cảm, cña líp thanh niªn “Ba s½n sµng” nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû c¸ch sèng…. XX, s½n sµng ®i bÊt cø n¬i ®©u, lµm bÊt cø viÖc g×… ? Bªn c¹nh nh©n vËt chÝnh, truyÖn cßn cã nh÷ng nh©n vËt nµo kh¸c? ? Nhân vật họa sĩ đóng vai trò nh thế nào trong truyện? - Võa lµ nh©n vËt, võa lµ ®iÓm nh×n trÇn thuËt cña t¸c gi¶, b. C¸c nh©n vËt kh¸c: võa thÓ hiÖn suy nghÜ, t×nh c¶m cña t¸c gi¶. * Nh©n vËt «ng häa sÜ: ? Ngay phút đầu gặp ông đã có thái độ tâm trạng ra sao?.

<span class='text_page_counter'>(112)</span> - Bằng sự từng trải trong nghề nghiệp và khao khát tìm đối tợng nghệ thuật , ông xúc động và bối rối “vì họa sĩ đã bắt gặp 1 điều thật ra ông vẫn ớc ao đợc biết…. ? V× sao «ng l¹i cã ý ghi l¹i h×nh ¶nh anh thanh niªn b»ng bøc ký häa? - Ông đã cảm thấy “ngời con trai ấy đáng yêu thật ? Cũng trong cuộc gặp gỡ tình cờ ấy đã gợi ra trong lòng häa sÜ nh÷ng suy nghÜ g×? - Suy nghĩ về về cuộc sống, con ngời… ông cảm nhận đợc sâu sắc vẻ đẹp trong tâm hồn anh... ? V× sao cuéc gÆp gì víi ngêi thanh niªn khiÕn c« “bµng hoàng? Cuộc gặp gỡ ấy để lại cho cô ấn tợng gì? - Hiểu rõ về cuộc sống dũng cảm tuyệt đẹp của anh thanh niªn. - Thấy đợc quyết định cô đã chọn và đang đi tới là hoàn toàn đúng đắn bừng tỉnh những tình cảm lớn lao ? Các nhân vật phụ đợc đa vào có vai trò gì? ? Truyện có sự kết hợp các phơng thức biểu đạt nào? Nhận xÐt vÒ nghÖ thuËt? ? Qua câu chuyện em cảm nhận đợc điều gì? ? Từ đó em có thể phát biểu chủ đề của truyện? Vì sao tác giả lại đặt “lặng lẽ Sa Pa ? - Trong cái thơ mộng, lặng lẽ của Sa Pa…có những con ngời ngày đêm miệt mài lo nghĩ cho đất nớc  ca ngợi những con ngời lao động bình thờng, thầm lặng cho đất nớc.. - Lµ nh©n vËt, ®iÓm nh×n nghÖ thuËt cña t¸c gi¶.. - Thái độ: gặp anh thanh niên ông cảm thấy xúc động, bối rối. - Muèn ghi l¹i h×nh ¶nh anh thanh niªn b»ng nÐt bót kÝ ho¹.. - Gîi ra nh÷ng suy nghÜ vÒ nghÒ nghiÖp, cuéc sèng vµ nghÖ thuËt. * Nh©n vËt c« kü s: - Yªu mÕn, kh©m phôc nh©n vËt anh thanh niªn. - Có suy nghĩ đúng đắn về cuộc sèng vµ c«ng viÖc cña m×nh.  Th«ng qua sù suy nghÜ, th¸i độ cảm mến của nhân vật phụ, nh©n vËt chÝnh cµng râ nÐt h¬n, chủ đề truyện đợc mở rộng thêm. 4. Tæng kÕt - LuyÖn tËp: * Tæng kÕt: - NT: cốt truyện đơn giản, tình huèng tù nhiªn, ng«n ng÷ giµu - Yªu cÇu: Häc sinh ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt anh chÊt th¬. thanh niªn? - ND: Ca ngợi vẻ đẹp của những con ngời lao động bình thờng, thầm lặng cống hiến cho đất nớc. * LuyÖn tËp: III. Củng cố: Khoanh tròn đáp án đúng nhất? 1/ ViÕt t¸c phÈm “LÆng lÏ Sa Pa nhµ v¨n NguyÔn Thµnh Long chñ yÕu muèn thÓ hiÖn ®iÒu g×? A.Thể hiện những d âm tốt đẹp trong lòng mọi ngời về nhân vật anh thanh niên. B. Ngợi ca những con ngời đang thầm lặng cống hiến cho đất nớc. C. Phác hoạ bức tranh đẹp về ngời cảnh sắc thơ mộng của Sa Pa. D. Khẳng định quyết định đi nhận công tác ở miền núi của cô kĩ s là hoàn đúng đắn. (đáp án B) 2/ YÕu tè nµo sau ®©y lµm to¸t lªn chÊt tr÷ t×nh vµ chÊt th¬ cña t¸c phÈm? A. Những suy nghĩ và lối sống đẹp của anh thanh niên. B. Cảnh sắc tuyệt đẹp của Sa Pa. C. D vị đẹp trong tâm hồn mỗi con ngời về cuộc sống và những truyện anh thanh niên kÓ, nh÷ng ®iÒu anh nghÜ. D. C¶ B vµ C. (đáp án D) IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc vµ tãm t¾t l¹i truyÖn - Ph©n tÝch h×nh tîng anh thanh niªn trong truyÖn..

<span class='text_page_counter'>(113)</span> - ChuÈn bÞ bµi: “ChiÕc lîc ngµ” Yªu cÇu: + T×m hiÓu vÒ nhµ v¨n NguyÔn Quang S¸ng. + Tr¶ lêi c©u hái s¸ch gi¸o khoa. TiÕt 6 8+ 69 Bµi viÕt sè 3 A. Mục tiêu cần đạt: - Häc sinh biÕt viÕt mét bµi v¨n tù sù kÕt hîp sö dông yÕu tè miªu t¶, nghÞ luËn, miªu t¶ néi tâm nhân vật thông qua một số hình thức ngôn ngữ đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm. - RÌn kÜ viÕt mét bµi v¨n tù sù hoµn chØnh. B. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: Chuẩn bị đề bài. - Học sinh: Ôn lại cách làm bài văn tự sự + Lập dàn ý cho các đề bài trong sgk. C. TiÕn tr×nh lªn líp: I. §Ò bµi: Nhân ngày 20/11 em hãy kể lại một kỉ niệm đáng nhớ giữa mình và thầy(cô) giáo cũ. II. Yªu cÇu : * Yªu cÇu chung: - Học sinh nắm đợc kiến thức và kĩ năng làm bài văn tự sự kết hợp các phơng thức biểu đạt; biết sử dụng các yếu tố đối thoại độc thoại…để xây dựng nhân vật. - Nội dung câu chuyện sinh động hấp dẫn ngời đọc, kể theo trình tự hợp lí. - Bài viết cần có bố cục rõ ràng, diễn đạt trong sáng, ít hoặc hạn chế tối đa mắc lỗi chính tả. * Yêu cầu cụ thể: Học sinh có thể chọn các tình huống cụ thể song cần đảm bảo một số trình tự cơ b¶n sau: - Më bµi: Giíi thiÖu c©u chuyÖn: + C©u chuyÖn x¶y ra khi nµo? + §ã lµ kØ niÖm g×? - Th©n bµi:+ C©u chuyÖn diÔn ra nh thÕ nµo? + Khi câu chuyện xảy ra mình đã hành động, suy nghĩ ra sao? + Thái độ hành động của thầy (cô) lúc đó ra sao? Tác động tình cảm, nhận thức khiến tâm trạng m×nh nh thÕ nµo?... + Từ câu chuyện rút ra đợc bài học gì? (về phơng pháp giáo dục, về vai trò của ngời thầy, về t×nh c¶m thÇy trß…) - KÕt bµi: + kh¸i qu¸t l¹i c©u chuyÖn. + Nªu c¶m xóc suy nghÜ cña m×nh. III. BiÓu ®iÓm: - Điểm 9,10: đáp ứng đợc các yêu cầu trên. - Điểm 7,8: Đáp ứng đợc cơ bản các yêu cầu trên tuy còn mắc một số lỗi sai về cách diễn đạt, dïng tõ, lçi chÝnh t¶… - Điểm 5,6: Đáp ứng đợc 2/3 các yêu cầu trên tuy nội dung câu chuyện cha thật sinh động, bài viết còn mắc một số lỗi sai về diễn đạt dùng từ, lỗi chính tả… - Điểm 3,4: Nắm đợc yêu cầu của đề bài, bớc đầu biết cách xây dựng câu chuyện tuy nhiên nội dung câu chuyện còn sơ sài, chữ viết và cách diễn đạt còn nhiều chỗ hạn chế… - §iÓm 1,2: Cßn l¹i. V. Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ: - Gv nhËn xÐt giê lµm bµi. - ¤n l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ v¨n tù sù - ChuÈn bÞ bµi ng«i kÓ trong v¨n b¶n tù sù. Yªu cÇu: + Xem l¹i kiÕn thøc vÒ ng«i kÓ trong ch¬ng tr×nh líp 6. + Tìm các tác phẩm truyện đã học và nhận xét về ngôi kể và cho biết vai trò của ngôi kể trong mçi v¨n b¶. TiÕt 70. ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù A/ Mục tiêu Cần đạt:. - Giúp học sinh hiểu và nhận diện đợc thế nào là ngời kể chuyện, vai trò và mối quan hệ gi÷a ngêi kÓ chuyÖn vµ ng«i kÓ trong v¨n tù sù.

<span class='text_page_counter'>(114)</span> - Rèn kỹ năng nhận diện và kết hợp các yếu tố này trong khi đọc văn cũng nh khi viết v¨n B/ ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: Một số đoạn văn mẫu để học sinh tham khảo. - Häc sinh: PhiÕu häc tËp C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Trong v¨n b¶n tù sù thêng sö dông nh÷ng ng«i kÓ nµo? nªu 1 sè hiÓu biÕt cña em vÒ các ngôi kể đó II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu bµi: §äc ®o¹n trÝch vµ cho biÕt: Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù: ? §o¹n trÝch n»m trong t¸c phÈm nµo? a/ VÝ dô: sgk trang 192 ? §o¹n trÝch kÓ vÒ ai? VÒ viÖc g×? ? Cã ph¶i ngêi kÓ chuyÖn lµ mét trong ba nh©n vËt - KÓ vÒ cuéc chia tay gi÷a nhµ häa sÜ, c« kü s vµ anh thanh niªn. Êy kh«ng? ? NÕu lµ mét trong ba n/v Êy th× lêi v¨n ph¶i thay đổi nh thế nào? Từ đó n/xét về ngôi kể? - KÓ theo ng«i thø 3 - kh«ng ph¶i lµ mét trong ba nh©n vËt mµ c¸c n/v trở thành đối tợng miêu tả khách quan…Nếu ngời kể là một trong ba thì lời văn phải thay đổi. ? Nh÷ng c©u “Giäng cêi nh ®Çy tiÕc rΔ.. “nh÷ng ngêi con g¸i s¾p xa ta…nh vËy” lµ nhËn xÐt cña ngêi nµo? vÒ ai? - NhËn xÐt vµ suy nghÜ cña ngêi kÓ chuyÖn vÒ anh thanh niên và suy nghĩ của anh  ngời kể chuyện đã b/ Ghi nhớ: hóa thân vào nhân vật để nói hộ suy nghĩ tình cảm - Ngoài cách kể theo ngôi thứ nhất còn có cña anh ta vµ cña mäi ngêi. c¸ch kÓ theo ng«i thø 3 ? Hãy nêu những căn cứ để có thể nhận xét ngời kể - Kể theo ngôi thứ 3 đó là ngời kể chuyện chuyÖn ë ®©y dêng nh thÊy hÕt vµ biÕt tÊt mäi viÖc, giÊu m×nh nhng cã mÆt kh¾p n¬i trong mọi hành động, tâm t, tình cảm của nhân vật? v¨n b¶n. Ngêi kÓ nµy dêng nh biÕt hÕt - Ngời kể tự giấu mình xuất hiện từ đầu đến cuối, mọi việc, mọi hành động tâm t, tình cảm đứng bên ngoài để miêu tả 1 cách khách quan. cña n/v (thùc ra lµ vèn sèng cña nhµ v¨n) ? Tõ vÝ dô trªn em cã thÓ nhËn xÐt ®iÒu g× vÒ ngêi - ngêi kÓ chuyÖn cã vai trß dÉn d¾t ngêi kÓ chuyÖn trong VB tù sù? đọc đi vào câu chuyện, giới thiệu nhân vật ? Nªu nh÷ng u ®iÓm cña ng«i kÓ thø 3? vµ t×nh huèng t¶ ngêi vµ t¶ c¶nh vËt, ®a ra các nhận xét, đánh giá về những điều đợc kÓ. HS đọc lại phần ghi nhớ sgk 2. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: - Ngêi kÓ xng “t«i”  ng«i kÓ thø nhÊt. Bé Hồng kể lại cuộc gặp gỡ đầy xúc động víi mÑ sau nh÷ng ngµy xa c¸ch. - ¦u: ngêi kÓ nãi râ t©m tr¹ng v« cïng * Bµi tËp 1: (193 + 194) xúc động và vui sớng của mình khiến ng- Mục đích: Học sinh nhận diện đợc ngôi kể trong ời đọc cảm nhận đợc diễn biến tâm lý.

<span class='text_page_counter'>(115)</span> văn bản tự sự và thấy đợc vai trò và hạn chế của của ng«i kÓ thø nhÊt. - Yêu cầu: Học sinh đọc kĩ đoạn trích và thảo luận theo nhãm c©u hái sau: ? Ngêi kÓ trong ®o¹n trÝch lµ ai? kÓ theo ng«i thø mÊy? u ®iÓm vµ h¹n chÕ cña ng«i kÓ nµy?. phøc t¹p ®ang diÔn ra trong t©m hån nh©n vËt. - Hạn chế: Không nắm bắt đợc cảm xúc nhiÒu chiÒu cña c¸c nh©n vËt (c¶m xóc nh©n vËt ngêi mÑ)  tÝnh kh¸i qu¸t kh«ng cao. Bµi tËp 2: (Häc sinh tù lµm). * Bµi tËp 2: - Yªu cÇu: ViÕt ®o¹n v¨n tù sù ng¾n kÓ l¹i mét lÇn m¾c lçi víi ngêi th©n. - Phơng pháp: Học sinh hoạt động độc lập – tự viết ra nháp sau đó gv gọi trình bày. Gv đọc một số đoạn văn để học sinh tham khảo. III. Cñng cè: ? Trong v¨n b¶n tù sù ngêi kÓ chuyÖn cã vai trß nh thÕ nµo? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc ghi nhí sgk. - TËp t×m hiÓu ng«i kÓ, ®iÓm nh×n trong ®o¹n trÝch: “Ph¶i! ngêi häa sÜ giµ võa nãi chuyện…ông đã chấp nhận sự thử thách”..và tìm hiểu ngôi kể trong văn bản “Làng” + “Chiếc lợc ngà”.. - ViÕt hoµn chØnh bµi tËp sè 2. TiÕt 71 A/ Mục tiêu Cần đạt:. chiÕc lîc ngµ (NguyÔn Quang S¸ng). - Học sinh cảm nhận đợc tình cảm cha con sâu nặng của cha con ông Sáu trong hoàn c¶nh Ðo le chiÕn tranh - Nắm đợc nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật đặc biệt là tâm lý nhân bé Thu và nghệ thuËt x©y dùng t×nh huèng bÊt ngê, tù nhiªn… - Rèn kỹ năng đọc – kể chuyện diễn cảm. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ¶nh ch©n dung NguyÔn Quang S¸ng + Mét sè t liÖu vÒ nhµ v¨n. - Häc sinh: §äc truyÖn vµ tr¶ lêi c©u hái sgk.. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Ph©n tÝch nh©n vËt anh thanh niªn trong truyÖn ng¾n “LÆng lÏ Sa Pa” II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Chiến tranh đã đi xa nhng nỗi đau thơng, sự mất mát và những bi kịch do chiến tranh để l¹i vÉn cha ngu«i trong lßng mçi ngêi d©n VN. Lµ mét ngêi con cña Nam Bé h¬n ai hÕt Nguyễn Quang Sáng đã hiểu tất cả những nỗi đau thơng đó. Tác phẩm “Chiếc lợc ngà” đã phần nào tái hiện điều đó… * C¸c bíc thùc hiÖn. §äc phÇn chó thÝch sgk 1. T×m hiÓu chung: ? Nªu mét vµi hiÓu biÕt cña em vÒ nhµ v¨n NguyÔn - T¸c gi¶: NguyÔn Quang S¸ng (1932) Quang S¸ng? + Quª: ë An Giang GV giới thiệu chân dung nhà văn và nhấn mạnh + Ông tham gia hoạt động trong hai mét sè nÐt c¬ b¶n cuộc kháng chiến và hoạt động chủ yÕu ë chiÕn trêng Nam Bé. V× vËy t¸c ? Truyện “Chiếc lợc ngà” ra đời năm nào? phẩm của ông đều viết về cuộc sống và ? §o¹n trÝch häc lµ phÇn nµo cña t¸c phÈm? con ngêi Nam Bé trong kh¸ng chiÕn GV đọc mẫu 1 đoạn – hớng dẫn đọc (Chó ý: Giäng ngêi kÓ trÇm tÜnh, h¬i buån, c¶m - T¸c phÈm: ViÕt n¨m 1966 in trong tËp truyÖn ng¾n cïng tªn động…chú ý các câu văn đối thoại) 2. §äc - Chó gi¶i - Bè côc: GV yªu cÇu häc sinh tãm t¾t l¹i ®o¹n trÝch - §äc: ? Văn bản viết theo phơng thức biểu đạt nào?.

<span class='text_page_counter'>(116)</span> ? Ngêi kÓ chuyÖn ë ®©y lµ ai? ng«i thø mÊy? Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn? - Ngêi kÓ chuyÖn lµ b¸c Ba – ngêi b¹n cña «ng S¸u võa dÉn d¾t c©u chuyÖn kh¸ch quan, võa bµy tá t×nh c¶m víi c¸c nh©n vËt. ? Truyện đợc kể theo trình tự nào? ? T×nh huèng c¬ b¶n trong phÇn trÝch lµ g×? - Cha con «ng S¸u gÆp nhau sau 8 n¨m xa c¸ch – BÐ Thu kh«ng nhËn ra cha cña m×nh. ? Häc sinh t×m hiÓu diÔn biÕn t©m lý cña bÐ Thu trong ®o¹n trÝch? ? Trong nh÷ng phót ®Çu gÆp 2 ngêi “kh¸ch l¹” vµ khi nghe ông Sáu cất tiếng gọi, bé Thu đã có thái độ nh thÕ nµo? - GiËt m×nh, trßn m¾t nh×n ng¬ ng¸c, l¹ lïng…khi nghe tiÕng gäi “ba ®©y con” nã l¹ qu¸, mÆt t¸i ®i råi vôt ch¹y vµ kªu thÐt lªn “M¸!M¸!”… ? Trong những ngày ông Sáu ở nhà, thái độ của bé Thu ra sao?Tìm những chi tiết thể hiện điều đó? - Ph¶n øng quyÕt liÖt tríc t×nh c¶m cña «ng S¸u; kiªn quyÕt kh«ng nhËn «ng S¸u lµ cha. ? Theo em v× sao em l¹i cã ph¶n øng nh vËy? T¸c gi¶ t¸i hiÖn c¶m xóc cña bÐ Thu cã hîp lý kh«ng? v× sao? - Miªu t¶ cô thÓ, hîp lý, phï hîp t©m lý løa tuæi. - Bé Thu phản ứng nh vậy vì em không nhận đó là cha cña m×nh(do «ng S¸u cã vÕt thÑo dµi trªn mÆt, kh«ng gièng nh ngêi chôp trong bøc ¶nh. Học sinh thảo luận theo nhóm: Theo em hành động của bé Thu có đáng trách không?Nếu là em, em sẽ ph¶n øng nh thÕ nµo? Gv bình: Hành động của bé Thu có phần ơng ngạnh nhng đó là một phản ứng bột phát khá tự nhiên của mét em bÐ cã c¸ tÝnh m¹nh mÏ…em cha hiÓu nguyªn nh©n vÕt thÑo trªn mÆt «ng S¸u mµ chØ biÕt cha qua tÊm h×nh nªn kiªn quyÕt kh«ng nhËn ngêi đàn ông mà em cho là không phải cha mình. Chứng tá trong sù ¬ng ng¹nh cña em Èn chøa niÒm kiªu hãnh và một tình yêu đặc biệt về ngời cha. Nên hành động của bé Thu hoàn toàn không đáng trách. ? Việc miêu tả các chi tiết ấy làm cho ngời đọc suy nghÜ g×?. - Tãm t¾t - Chó gi¶i 3. T×m hiÓu v¨n b¶n:. a. Nh©n vËt bÐ Thu:. * Tríc khi nhËn «ng S¸u lµ cha: - Tho¹t ®Çu gÆp «ng S¸u vµ nghe gäi: ”GiËt m×nh trßn m¾t nh×n”.. - Khi ông Sáu đến gần: mặt tái đi, vụt ch¹y, kªu thÐt lªn…. - Nh÷ng ngµy «ng S¸u ë nhµ: BÐ Thu tá ra l¹nh nh¹t, thê ¬, ngê vùc..tríc t×nh c¶m cña «ng S¸u: + Kiªn quyÕt kh«ng gäi Ba. + H¾t thøc ¨n khi ba g¾p cho. + Bá sang nhµ bµ ngo¹i..  Tình huống truyện độc đáo, miêu tả t©m lý nh©n vËt phï hîp víi t©m lý tuæi th¬. BÐ Thu lµ mét em bÐ cã c¸ tÝnh m¹nh mÏ.. III. Cñng cè: ? Tãm t¾t l¹i toµn bé ®o¹n trÝch häc? ? KÓ l¹i hai t×nh huèng chÝnh cña truyÖn? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc l¹i toµn bé c©u chuyÖn. - Tiếp tục tìm hiểu và phân tích hành động thái độ của bé Thu khi nhận ông Sáu là cha. - Ph©n tÝch nh©n vËt «ng S¸u: Chó ý tõng hoµn c¶nh tríc vµ sau khi bÐ Thu nhËn «ng lµ cha…. TiÕt 72.

<span class='text_page_counter'>(117)</span> A/ Mục tiêu Cần đạt:. chiÕc lîc ngµ (NguyÔn Quang S¸ng) - TiÕp theo. (§· tr×nh bµy ë tiÕt 71). B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: - Häc sinh:. tr¶ lêi c©u hái sgk + phiÕu häc tËp. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Tãm t¾t l¹i truyÖn “ChiÕc lîc ngµ”? ? Ph©n tÝch mét sè nÐt c¬ b¶n vÒ nh©n vËt bÐ Thu tríc khi nhËn «ng S¸u lµ cha? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: *C¸c bíc thùc hiÖn: Học sinh đọc lại đoạn truyện kể về ngày ông Sáu lên đ- 3. Tìm hiểu văn bản: ờng và cho biết: Thái độ của bé Thu có sự thay đổi đột 1. Nhân vật bé Thu: ngột.. Hãy tìm những chi tiết diễn tả sự thay đổi đó? (Chú ý nét mặt, thái độ, cử chỉ..) - Nó không ngơ ngác, lạ lùng mà nhìn với vẻ nghĩ - Ngày ông Sáu lên đờng: ngîi s©u xa.. + §ét ngét cÊt tiÕng gäi ba. ? Khi «ng S¸u cÊt tiÕng chµo, bÐ Thu ph¶n øng ra sao? + ¤m chÆt ba vµ nghÑn ngµo trong Bçng kªu thÐt lªn: “Ba..a ...ba” tiÕng khãc. - Chạy đến ôm chặt cổ ba và nói trong tiến khóc. + H«n ba cïng kh¾p vµ h«n c¶ vÕt - H«n ba cïng kh¾p vµ h«n c¶ vÕt thÑo dµi trªn m¸. thÑo. - Biết không thể giữ đợc ba nó mếu máo và dặn + Dặn ba mua cho cây lợc. mua cho c©y lîc. ? Vì sao bé Thu lại có sự thay đổi nhanh nh vậy? ? LÇn nµy bÐ Thu còng kªu thÐt lªn nhng kh«ng ph¶i lµ gäi m¸ mµ gäi ba. VËy em cã c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ tiÕng kªu nµy? - Gv b×nh: Kh«ng ph¶i lµ tiÕng khãc cña sù sî h·i mµ lµ tiÕng kªu khãc cña sù ©n hËn, nuèi tiÕc dån nÐn khiÕn bïng ph¸t lªn tiÕng gäi ba: “tiÕng kªu nh xÐ tan sự im lặng”…đó là tiếng nói của tình yêu thơng ruột thÞt. ? V× sao bÐ Thu l¹i h«n lªn vÕt sÑo trªn mÆt cha? - V× vÕt sÑo nªn bÐ Thu kh«ng nhËn ra cha  tõ vÕt sÑo Thu đã hiểu và nhận ra ngời cha yêu quý của mình.  Miªu t¶ diÔn biÕn t©m lý nh©n vËt ? Từ đó em có suy nghĩ gì về nhân vật bé Thu? ? NhËn xÐt vÒ c¸ch x©y dùng nh©n vËt? tinh tÕ…T¸c gi¶ kh¾c ho¹ nh©n vËt bÐ ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ cuéc chia tay cña cha con «ng Thu víi c¸ tÝnh m¹nh mÏ nhng vÉn lé S¸u? râ vÎ hån nhiªn, t×nh c¶m yªu th¬ng - Đó là cuộc chia tay cảm động và chan chứa tình phụ cha chân thành, mãnh liệt… tö. ? Trë l¹i nh©n vËt «ng S¸u- sau t¸m n¨m xa c¸ch niÒm khao kh¸t nhÊt víi «ng lµ g×? 2. Nh©n vËt «ng S¸u: - Tám năm xa gia đình không hề biết mặt con  khao * Ngày trở về: khát đợc gặp con. - Khao khát đợc gặp con: ? Thái độ của ông nh thế nào khi thoáng nhìn thấy con và gặp mặt con? Em có suy nghĩ gì về thái độ và hành động ấy? + N«n nao trong lßng.  T×nh c¶m dån nÐn sau t¸m n¨m xa c¸ch. + Xuồng cha cập bến đã nhảy thót lên ? Khi bÞ con tõ chèi t×nh c¶m vµ kh«ng nhËn lµ cha vµ bê. đặc biệt là khi con có những phản ứng quyết liệt, tâm + Vội vàng bớc và kêu to: “Thu !ba trạng và thái độ của ông Sáu ra sao? - Ngạc nhiên hụt hẫng, buồn và thất vọng “anh đứng đây con!”… s÷ng l¹i …nh bÞ g·y.. ? Trớc thái độ “ơng ngạnh” của con - ông Sáu có thái độ nh thế nào? * Nh÷ng ngµy ë nhµ: + T×m mäi c¸ch vç vÒ con. + Tøc giËn con nhng s½n sµng tha thø cho con. - Buån b· thÊt väng khi bÞ con chèi tõ,.

<span class='text_page_counter'>(118)</span> ? Trong phót cuèi, khi bÐ Thu cÊt tiÕng gäi “ba” «ng Sáu có thái độ ntn? cảm nhận đợc điều gì về chi tiết: “anh S¸u mét tay «m con”? v× sao «ng l¹i khãc? - NiÒm sung síng h¹nh phóc cña ngêi cha khi c¶m nhận đợc tình cảm ruột thịt từ đứa con yêu. ? Theo dâi phÇn cuèi truyÖn vµ cho biÕt t×nh c¶m «ng Sáu với con đợc thể hiện ntn? ? Vì sao ông lại dồn hết tâm lực để làm chiếc lợc ngà? ? H×nh ¶nh cuèi cïng khi bÞ th¬ng: “anh ®a tay vµo tói mãc c©y lîc… “ gîi cho em suy nghÜ g×? - Ngời cha yêu con đến tận cùng, chiếc lợc là kỉ vật thiªng liªng, lµ cÇu nèi biÓu hiÖn t×nh cha con s©u nặng…Ngay cả khi đối mặt với cái chết ông vẫn muốn thùc hiÖn lêi høa víi con.. ? Từ sự việc trên em cảm nhận đợc điều gì trong nét đẹp tâm hồn của ngời cán bộ cách mạng? ? NhËn xÐt vÒ mét sè nÐt nghÖ thuËt cña truyÖn? ? Qua câu chuyện em cảm nhận đợc điều gì? ? Tõ c©u chuyÖn em cã suy ngÉm g× vÒ hoµn c¶nh chiÕn tranh vµ cuéc sèng con ngêi VN? ? Thái độ hành động của bé Thu với ba rất trái ngợc trong nh÷ng ngµy ®Çu khi «ng S¸u vÒ th¨m nhµ vµ lóc «ng s¾p ra ®i, nhng vÉn nhÊt qu¸n vÒ tÝnh c¸ch - Em hãy chứng tỏ điều đó??. cù tuþªt. - Vui síng h¹nh phóc khi con nhËn ra m×nh. * ë chiÕn trêng: - Day dứt, ám ảnh và ân hận vì đã trót đánh con. - Nhí con da diÕt vµ dån hÕt t©m søc làm chiếc lợc để làm kỉ vật tặng cho con. - Tríc khi chÕt vÉn mong thùc hiÖn lêi høa víi con.  ¤ng S¸u - Ngêi c¸n bé c¸ch m¹ng kiªn trung, ngêi cha chÞu nhiÒu thiÖt thòi nhng vô cùng độ lợng và yêu thơng con sâu sắc. 4. Tæng kÕt - LuyÖn tËp: - NghÖ thuËt:: T¹o t×nh huèng bÊt ngê, tự nhiên, miêu tả tâm lý nhân vật đặc s¾c. - Néi dung: ca ngîi t×nh cha con s©u nặng, cảm động trong hoàn cảnh chiến tranh ngÆt nghÌo. * LuyÖn tËp: - Kiªn quyÕt cù tuyÖt kh«ng nhËn cha v× vÕt sÑo trªn mÆt. - Khi đã hiểu phản ứng dứt khoát, quyÕt liÖt.. IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc l¹i truyÖn - Ph©n tÝch nh©n vËt bÐ Thu vµ nh©n vËt «ng S¸u. - §ãng vai nh©n vËt bÐ Thu kÓ l¹i cuéc gÆp gì cña hai cha con. TiÕt 73. «n tËp phÇn tiÕng viÖt A/ Mục tiêu Cần đạt: - Giúp học sinh: Hệ thống hóa những kiến thức TV đã học ở lớp 9: Các phơng châm hội. tho¹i, lêi dÉn trùc tiÕp, gi¸n tiÕp. - RÌn kü n¨ng tæng hîp vÒ sö dông TV trong nãi, viÕt… B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: Mét sè phiÕu häc tËp in s½n c©u hái + bµi tËp - Häc sinh: ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ ph¬ng ch©m héi tho¹i, thuËt ng÷, lêi dÉn trùc tiÕp, gi¸n tiÕp. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: (GV kiÓm tra vë bµi tËp) II. Néi dung «n tËp: 1. C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i: GV dïng b¶ng phô hoÆc phiÕu häc tËp * BT1: C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i in sẵn yêu cầu học sinh: Điền các phơng châm hội thoại vào sơ đồ sau: P/ch©m vÒ lîng. P/ch©m vÒ chÊt. P/ch©m quan hÖ. P/ch©m c¸ch thøc. P/ch©m lÞch sù. ? Trong trêng hîp sau ngêi nãi cã tuân thủ đúng phơng châm hội thoại * BT2: kh«ng? v× sao? VD: A: Anh ¨n c¬m cha? B1: Tôi ăn rồi! (đúng phơng châm về lợng) - Tù lÊy mét sè trêng hîp t¬ng tù mµ B2: Tõ lóc t«i mÆc chiÕc ¸o míi nµy, t«i vÉn cha ngêi nãi kh«ng tu©n thñ râ ph¬ng ¨n c¬m (kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng) ch©m héi tho¹i? gi¶i thÝch nguyªn nh©n?.

<span class='text_page_counter'>(119)</span> Học sinh hoạt động độc lập - gv nhËn xÐt vµ cho ®iÓm vµ kÓ mét sè mÈu chuyÖn vui vÒ c¸c t×nh huèng kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i. ?Những nguyên nhân nào dẫn đến viÖc kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i?. - «n l¹i c¸c tõ ng÷ xng h« th«ng dông trong tiÕng ViÖt? (HS tù «n l¹i) ? Trong TV, xng h« thêng tu©n theo ph¬ng ch©m “xng khiªm, h« t«n”, em hiÓu phơng châm đó nh thế nào? (khi xng h«, ngêi nãi tù xng m×nh mét cách khiêm nhờng và gọi ngời đối thoại 1 c¸ch t«n kÝnh) ? ChØ ra tõ ng÷ xng h« trong c©u th¬ vµ cho biết từ ngữ xng hô ấy đợc dùng trong nh÷ng trêng hîp nµo? v× sao t¸c gi¶ gäi b¹n lµ “B¸c”? (HS th¶o luËn nhãm) ? Tõ vÝ dô trªn em cã nhËn xÐt g× vÒ viÖc sö dông tõ ng÷ xng h« trong héi tho¹i (HS th¶o luËn nhãm) - CÇn lùa tõ ng÷ xng h« nhng kh«ng nªn sö dông m¸y mãc mµ cã thÓ s¸ng t¹o cho phï hîp. ? Ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a lêi dÉn trực tiếp và gián tiếp? HS đọc đoạn trích trong sgk vµ cho biÕt trong ®o¹n trÝch cã nh÷ng lêi dÉn trùc tiÕp nµo? ? Hãy chuyển lời dẫn đối thoại đó thành lêi dÉn gi¸n tiÕp?. 2. Nh÷ng trêng hîp kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i: - Ngêi nãi vông vÒ, kh«ng hiÓu.. - Ph¶i u tiªn mét ph¬ng ch©m héi tho¹i kh¸c quan träng h¬n. - §Ó t¹o c¸ch hiÓu bÊt ngê, g©y sù chó ý cho ngêi nghe. 3. Xng h« trong héi tho¹i: - Tõ ng÷ xng h« trong TiÕng ViÖt ®a d¹ng, phong phó. - CÇn “xng khiªm, h« t«n”.. * BT1: “§· bÊy l©u nay B¸c tíi nhµ” - B¸c: chØ ngêi b¹n  béc lé t×nh c¶m gÇn gòi, th©n thiÕt cña t¸c gi¶ víi b¹n.. 4. Lêi dÉn trùc tiÕp - gi¸n tiÕp: * BT1: Cã thÓ chuyÓn nh sau: “Vua QT hái NguyÔn ThiÕp lµ quân Thanh sang đánh, nếu nhà vua đem quân ra chống cù th× kh¶ n¨ng th¾ng thua nh thÕ nµo. NguyÔn ThiÕp tr¶ lêi r»ng bÊy giê trong níc trèng kh«ng lßng ngêi tan r·, qu©n Thanh ë xa tíi kh«ng biÕt t×nh h×nh quân ta yếu hay mạnh, không hiểu rõ thế nên đánh giữ ra sao, vua QT ra B¾c kh«ng m¬i ngµy qu©n Thanh sÏ bÞ dÑp tan.. III. Cñng cè: - KÓ tªn c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i? - Trong héi tho¹i cÇn chó ý nh÷ng g×? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + ¤n l¹i toµn bé nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n + Tập viết 1 số đoạn văn cơ dùng lời dẫn TT sau đó chuyển thành lời dẫn gián tiÕp. + ChuÈn bÞ kiÓm tra 45 phót vµo tiÕt 74.

<span class='text_page_counter'>(120)</span> TiÕt 74. kiÓm tra 45’ tiÕng viÖt A/ Mục tiêu Cần đạt: - Tiếp tục củng cố và hệ thống hóa những kiến thức cơ bản đã học về các phơng châm hội. tho¹i vµ c¸ch dÉn trùc tiÕp,gi¸n tiÕp. - RÌn kü n¨ng sö dông tiÕng ViÖt trong viÕt v¨n b¶n vµ trong giao tiÕp x· héi. B/ ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: Chuẩn bị đề bài + biểu điểm chấm - Học sinh: Ôn lại kiến thức theo nội dung đã ôn tập. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. §Ò bµi: A/ Tr¾c nghiÖm: Câu 1: Nối cột A với cột B để có đợc nhận định đúng về phơng châm hội thoại: A B 1. Ph¬ng ch©m vÒ lîng 1. Khi giao tiÕp cÇn nãi ng¾n gän, ranh m¹ch, tr¸nh nãi m¬ hå 2. Ph¬ng ch©m vÒ chÊt 2. Khi nãi cÇn tÕ nhÞ, t«n träng ngêi kh¸c 3. Ph¬ng ch©m quan hÖ 3. Nội dung lời nói phải đáp ứng nội dung giao tiÕp kh«ng thiÕu, kh«ng thõa 4. Ph¬ng ch©m c¸ch thøc 4. Kh«ng nªn nãi nh÷ng ®iÒu m×nh kh«ng tin là đúng, không có bằng chứng xác thực 5. Ph¬ng ch©m lÞch sù 5. Cần nói đúng đề tài tránh nói lạc đề Câu 2: Trong hội thoại đôi khi ngời nói không tuân thủ phơng châm hội thoại nguyên nhân là do: (khoanh tròn vào đáp án đúng) A. Ngêi nãi v« ý vông vÒ thiÕu v¨n hãa B. Ngêi nãi ph¶i u tiªn 1 ph¬ng ch©m héi tho¹i kh¸c hoÆc 1 yªu cÇu quan träng h¬n C. Ngời nói muốn gây sự chú ý, để ngời nghe hiểu câu nói theo một hàm ý nào đó. D. C¶ 3 ý trªn Câu 3: Câu thơ: “Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi MÆt trêi cña mÑ em n»m trªn lng” Từ “Mặt trời” trong câu thơ thứ 2 đợc dùng với nghĩa nào? A. Gèc B. ChuyÓn C©u 4: T¸c gi¶ dïng tõ “MÆt trêi” trong c©u th¬ thø 2 cã ý nghÜa g×? A. Cho thấy vai trò to lớn của đứa con với buôn làng B. Cho thấy vai trò to lớn của đứa con với kháng chiến C. Cho thấy con là nguồn hạnh phúc thiêng liêng của đời mẹ D. Cả A, B, C đều đúng B/ Tù luËn: ViÕt 1 ®o¹n v¨n ng¾n ph©n tÝch nh©n vËt bÐ Thu trong truyÖn ng¾n “ChiÕc lîc ngµ” – Nguyễn Quang Sáng trong đó có sử dụng lời dẫn trực tiếp. II. BiÓu ®iÓm: A/ Tr¾c nghiÖm:.

<span class='text_page_counter'>(121)</span> Câu 1: (1,5 điểm) (yêu cầu nối đúng các phơng châm hội thoại) C©u 2: (0,5 ®iÓm) §¸p ¸n D C©u 3: (0,5 ®iÓm) §¸p ¸n B C©u 4: (0,5 ®iÓm) §¸p ¸n C B/ Tù luËn: (7 ®iÓm) Yªu cÇu: - ViÕt ®o¹n v¨n hoµn chØnh. - Phân tích đợc những nét cơ bản về nhân vật bé Thu: hành động, diễn biến tâm lý, t×nh c¶m, tríc vµ sau khi nhËn ra «ng S¸u lµ cha. - Cã biÕt sö dông lêi dÉn trùc tiÕp hîp lý. - Chữ viết ít mắc lỗi chính tả + diễn đạt mạch lạc BiÓu ®iÓm: - Điểm 6-7 học sinh đáp ứng đợc các yêu cầu cơ bản, chữ viết và cách diễn đạt hợp lý rõ rµng.. - Điểm 4-5: Phân tích đợc một số nét cơ bản về nhân vật, biết cách đa lời dẫn trực tiếp phù hợp với văn bản, chữ viết và cách diễn đạt tơng đối hợp lý rõ ràng. - Điểm 2-3: Phân tích đợc một số nét cơ bản về nhân vật(có thể còn sơ sài), biết sử dụng lời dẫn trực tiếp, chữ viết và cách diễn đạt còn có thể mắc một số lỗi. III. Häc sinh lµm bµi IV. Cñng cè: Gi¸o viªn nhËn xÐt giê kiÓm tra V. HDVN: + Ôn tập tốt các kiến thức cơ bản đã học từ đầu năm + TËp viÕt mét sè ®o¹n v¨n theo yªu cÇu trªn TiÕt 75 Kiểm tra thơ và truyện hiện đại việt nam A. Mục tiêu cần đạt: Häc sinh: - ¤n l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt c¸c v¨n b¶n th¬ vµ truyện hiện đại VN qua các văn bản đã học. - NhËn biÕt vµ cã kÜ n¨ng c¶m thô ph©n tÝch mét ®o¹n th¬ hoÆc mét nh©n vËt trong t¸c phÈm. B. ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: Chuẩn bị đề bài in sẵn cho học sinh. - Học sinh: Ôn lại các văn bản thơ và truyện hiện đại đã học.. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I.§Ò bµi: A.Trắc nghiệm: Khoanh tròn vào đáp án em cho là đúng nhất để trả lời các câu hỏi sau: 1/ Bài thơ “Đồng chí” - Chính Hữu viết về đề tài nào? A. Tình đồng đội. B. T×nh qu©n d©n. C. T×nh anh em D. T×nh b¹n bÌ. 2/ C©u th¬:”Sóng bªn sóng ®Çu s¸t bªn ®Çu” thÓ hiÖn ®iÒu g×? A. Hình ảnh những khẩu súng đợc đặt cạnh nhau. B. Những ngời lính cùng chung nhiệm vụ chiến đấu. C. Những ngời lính cùng chung nhiệm vụ chiến đấu, cùng chung suy nghĩ, lý tởng. 3/ Từ “đồng chí” trong dòng thơ thứ 7 đợc tác giả tách thành một dòng thơ riêng nhằm mục đích gì? A.Là sự phát hiện, lời khẳng định tình cảm thiêng liêng của những ngời lính. B. N©ng cao ý th¬ cña ®o¹n tríc vµ më ra ý th¬ ë ®o¹n th¬ sau. C. Tạo nên sự độc đáo về giọng điệu của bài thơ. D. Cả A,B,C đều đúng. 4/ H×nh ¶nh “®Çu sóng tr¨ng treo” ë cuèi bµi cã ý nghÜa t¶ thùc hay biÓu tîng? A. T¶ thùc B. BiÓu tîng C. Võa t¶ thùc võa biÓu tîng. D. Cả A,B,C đều sai. 6/ ViÕt t¸c phÈm “LÆng lÏ Sa Pa”nhµ v¨n NguyÔn Thµnh Long chñ yÕu muèn thÓ hiÖn ®iÒu g×? A.Thể hiện những d âm tốt đẹp trong lòng mọi ngời về nhân vật anh thanh niên. B. Ngợi ca những con ngời đang thầm lặng cống hiến cho đất nớc. C. Phác hoạ bức tranh đẹp về ngời cảnh sắc thơ mộng của Sa Pa. D. Khẳng định quyết định đi nhận công tác ở miền núi của cô kĩ s là hoàn đúng đắn..

<span class='text_page_counter'>(122)</span> 7./ Trong tác phẩm “Lặng lẽ Sa Pa” tại sao khi đối diện với anh thanh niên ông hoạ sĩ lại cảm thấy “sức mạnh nghÖ thuËt vµ sù bÊt lùc cña nã”? A. Vì ông không thể vẽ nổi anh thanh niên cùng với vẻ đẹp của vùng đất Sa Pa. B. V× cuéc gÆp gì qu¸ ng¾n ngñi, khiÕn «ng kh«ng kÞp kÝ ho¹ cho hoµn h¶o bøc tranh. C. Vì những suy nghĩ đẹp của anh thanh niên khiến nhà hoạ sĩ thấy khó thể hiện đợc hết vẻ đẹp tâm hån anh b»ng ng«n ng÷ héi ho¹. D. V× anh thanh niªn khiªm tèn kh«ng cho «ng vÏ. 8/ YÕu tè nµo sau ®©y lµm to¸t lªn chÊt tr÷ t×nh vµ chÊt th¬ cña t¸c phÈm? A. Những suy nghĩ và lối sống đẹp của anh thanh niên. B. Cảnh sắc tuyệt đẹp của Sa Pa. C. D vị đẹp trong tâm hồn mỗi con ngời về cuộc sống và những truyện anh thanh niên kể, những điều anh nghÜ. D. C¶ B vµ C. B. Tù luËn: ( 6.5 ®iÓm) C©u 1(1 ®iÓm) T×nh huèng c¬ b¶n cña truþªn ng¾n “ChiÕc lîc ngµ” lµ g×? C©u 2: (5.5 ®iÓm) ViÕt ®o¹n v¨n theo lèi tæng ph©n hîp ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn ng¾n “Lµng”- Kim L©n.. II. BiÓu ®iÓm: A. Trắc nghiệm: (3.5 điểm): Mỗi câu trả lời đúng 0.5 điểm. Câu 1: đáp án A Câu 5: đáp án B Câu 2: đáp án C Câu 6: đáp C Câu 3: đáp án D Câu 7: đáp án D B. Tù luËn: Câu 1: Nêu rõ hai tình huống thể hiện cảm động tình cha con trong truyện ngắn “Chiếc lợc ngà” mỗi tình huống đúng đợc 0.5 điểm. - Cha con «ng S¸u gÆp nhau sau t¸m n¨m xa c¸ch nhng bÐ Thu l¹i kh«ng nhËn ra «ng S¸u là cha. Ngày bé Thu nhận ra ông Sáu là cha cũng là lúc ông Sáu phải lên đờng. - ở chiến trờng, ông Sáu dồn hết tâm sức và tình cảm để làm chiếc lợc ngà cho bé Thu nhng cha kịp trao cho con ông đã hi sinh. C©u2: Yªu cÇu: ViÕt ®o¹n v¨n theo m« h×nh tæng - ph©n - hîp ph©n tÝch t©m tr¹ng «ng Hai kÓ tõ khi nghe tin lµng chî DÇu ViÖt gian theo T©y víi c¸c ý c¬ b¶n sau: - Nhận định khái quát về tác giả, tác phẩm, nhân vật…Tác giả đã miêu tả hết sức cụ thể và tinh tÕ nçi ®au tinh thÇn cña «ng Hai qua nÐt mÆt, cö chØ, t©m tr¹ng… - Cái tin làng Dầu theo Tây bất ngờ đến với ông hai khiến ông đột ngột sững sờ, đau đớn… - Cái tin đó trở thành nỗi ám ảnh day dứt và sợ hãi trong tâm trí ông Hai: + Về đến nhà: Ông nằm vật ra giờng, trở nên cáu gắt với vợ con. + Nh×n thÊy con mµ «ng c¶m thÊy tñi th©n. + Suèt mÊy ngµy «ng ch¼ng d¸m ®i ®©u chØ quanh quÈn ë nhµ.. + Cái tin đồn đó loan ra khiến mụ chủ nhà không cho gia đình ông ở nữa. Trong lòng ông càng đau đớn, day dứt và đấu tranh quyết liệt trong nội tâm. Tình yêu nớc rộng lớn đã bao trùm lên tình yêu làng quê khiến ông đã quyết định “Làng thì yêu thật…” + Nỗi đau đớn tuyệt vọng khiến ông chỉ còn biết trút tâm sự với đứa con thơ nh để ngỏ lòng mình, để minh oan cho chính mình về tình yêu làng, yêu nớc, thủy chung với kháng chiến, với cô Hå. - Khái quát: Tình yêu làng ở nhân vật ông Hai là nét tiêu biểu đáng quý trong tình yêu quê hơng đất nớc của ngời nông dân VN những năm đầu kháng chiến chống Pháp. IV.Híng dÉn vÒ nhµ:.

<span class='text_page_counter'>(123)</span> -. Ôn lại các văn bản thơ + truyện hiện đại đã học: Học thuộc lòng, chọn và phân tích các ®o¹n th¬ tiªu biÓu + Tãm t¾t l¹i c¸c truyÖn, ph©n tÝch c¸c nh©n vËt chÝnh. ChuÈn bÞ: T×m hiÓu vÒ t¸c gi¶ Lç TÊn vµ truyÖn ng¾n “Cè h¬ng”. TiÕt 76. cè h¬ng (Lç TÊn). A/ Mục tiêu Cần đạt: - Giúp học sinh thấy đợc: Tinh thần phê phán sâu sắc với XH TQ đơng thời (những năm. ®Çu TK XX) lµ niÒm tin trong s¸ng vµo sù xuÊt hiÖn tÊt yÕu cña cuéc sèng míi, x· héi mới…màu sắc trữ tình đậm đà qua giọng kể về những hồi ức tuổi thơ, biện pháp đối chiếu so sánh quá khứ – hiện tại đợc sử dụng thành công. - Rèn kỹ năng đọc kể diễn cảm, phân tích nhân vật…. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ¶nh ch©n dung nhµ v¨n Lç TÊn (nÕu cã) - Häc sinh: §äc vµ tãm t¾t truyÖn. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: GV kiÓm tra vë bµi tËp II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: HS đọc phần chú thích và nêu một số nét cơ bản vÒ nhµ v¨n Lç TÊn? GV giíi thiÖu ch©n dung Lç TÊn (nÕu cã) vµ bæ sung một số nét cơ bản về cuộc đời sự nghiệp của Lç TÊn ? Em biÕt nh÷ng t¸c phÈm nµo cña Lç TÊn? GV hớng dẫn đọc: Giọng điệu trầm, buồn, bùi ngùi…và lu ý phân biệt giọng đọc của từng nhân vËt. Học sinh đọc lại truyện theo từng đoạn và tự đọc thầm phần chú giải để giải thích một số từ ngữ khã. ? Tãm t¾t l¹i truyÖn? ? Dùa vµo phÇn tãm t¾t cã thÓ chia truyÖn lµm nh÷ng phÇn nµo? ý chÝnh cña mçi ®o¹n lµ g×? ? Truyện đợc kể theo ngôi thứ mấy? Có nên đồng nhÊt “T«i” vµ t¸c gi¶ kh«ng v× sao?( Häc sinh dùa vào phần chú thích sgk để lý giải) ? Truyện đợc viết theo phơng thức biểu đạt nào? - Ph¬ng thøc tù sù kÕt hîp miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn.. ? Văn bản có đợc coi là 1 tác phẩm hồi ký đợc kh«ng? v× sao? - Tuy cã yÕu tè håi ký song kh«ng ph¶i lµ mét t¸c phÈm håi ký… ? Trong truyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo?Theo em nh©n vËt nµo lµ nh©n vËt chÝnh?Nh©n vËt nµo lµ nh©n vËt trung t©m? V× sao? - “T«i” lµ nh©n vËt trung t©m. - NhuËn Thæ lµ nh©n vËt chÝnh. ? “T«i”trë vÒ cè h¬ng trong hoµn c¶nh nµo? - Sau 20 năm về thăm lại quê cũ để từ biệt và chuyển nhà đến ở nơi khác.. 1. T×m hiÓu chung: - T¸c gi¶: Lç TÊn (1881-1936) + Tªn thËt lµ Chu Ch¬ng Thä, tªn ch÷ là Dự Tài sau đổi thành Chu Thụ Nh©n. + Quª: Phñ ThiÖu Hng – TØnh ChiÕt Giang – Trung Quèc. + ¤ng lµ nhµ v¨n næi tiÕng vµ cã t tëng tiÕn bé . - T¸c phÈm “Cè h¬ng” lµ mét trong nh÷ng truyÖn ng¾n tiªu biÓu nhÊt cña tËp “Gµo thÐt” (1923)… 2. §äc – Chó gi¶i – Bè côc: - §äc - Chó gi¶i - Bè côc:. + §1: Tõ ®Çu  “®ang lµm ¨n sinh sống”: “Tôi” trên đờng về quê + §2: TiÕp  “nh quÐt”: C¶m xóc suy nghÜ cña “t«i” nh÷ng ngµy ë nhµ. + §3: cßn l¹i: T©m tr¹ng vµ ý nghÜ của “tôi” trên đờng rời quê. 3. T×m hiÓu v¨n b¶n:.

<span class='text_page_counter'>(124)</span> - Thời gian: đang độ giữa đông. - Kh«ng gian: “bÇu trêi u ¸m”, “giã l¹nh lïa vµ khoang thuyÒn vi vu”… ? Ngåi trong thuyÒn nh×n qua khe hë mui thuyÒn… “ Tôi ” đã thấy những gì? ? T©m tr¹ng t«i ” ra sao? V× sao t«i l¹i cã t©m tr¹ng Êy? - Cố hơng đã thay đổi, tàn tạ hoang phế không gièng nh÷ng g× trong kÝ øc cña “t«i”. - Hơn nữa đây là chuyến về thăm quê cuối cùng để rời nhà đến ở nơi khác. Gv bình: Không gianđó có thể là không gian thực cã thÓ lµ kh«ng gian cña t©m tr¹ng u ¸m, tµn óa của cảnh vật…đó còn là biểu t ợng cho cuộc sống tµn t¹ hÐo mßn cña vËt chÊt vµ con ngêi n¬i ®©y. ? §Ó nãi râ c¶nh vËt vµ t©m tr¹ng cña “t«i ” trªn đờng về tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật g×? - Nghệ thuật miêu tả, biểu cảm trực tiếp, đối chiếu håi øc vµ qu¸ khø. III. Cñng cè: ? Tãm t¾t l¹i truyÖn? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc l¹i toµn bé c©u chuyÖn - TiÕp tôc t×m hiÓu c¶m xóc suy nghÜ cña “t«i” Nhuận Thổ đợc miêu tả trong kí ức và hiện tại). a/ Cảm xúc của “tôi” trên đờng về quª. - C¶nh vËt: “mÊy th«n xãm tiªu ®iÒu…” - T©m tr¹ng: hôt hÉng, bïi ngïi “lßng t«i se l¹i”.. những ngày ở quê.(Chú ý đến nhân vật. TiÕt 77. cè h¬ng (TiÕp theo) A/ Mục tiêu Cần đạt:. (đã trình bày ở tiết 76) B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ in s½n mét sè phiÕu häc tËp - Häc sinh: §äc v¨n b¶n vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? KÓ tãm t¾t l¹i truyÖn ng¾n “Cè h¬ng” – Lç TÊn. II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: Häc sinh kÓ tãm t¾t l¹i ®o¹n truyÖn tiÕp theo. 1. T×m hiÓu v¨n b¶n: a/ Cảm xúc của “tôi” trên đờng về ? Những ngày ở quê “tôi” đã cảm nhận cảnh vật nơi quê cè h¬ng qua nh÷ng h×nh ¶nh nµo? H×nh ¶nh Êy gîi b/ Nh÷ng ngµy “t«i” ë quª: c¶nh tîng ra sao? * C¶nh vËt: “mÊy cäng tranh kh« ? Trong những ngày ở quê “tôi” đã gặp rất nhiều ng- phất phơ..”, cảnh tợng hiu quạnh. ời quen cũ trong đó cuộc gặp gỡ với những nhân vật nào đợc kể nhiều nhất? * Con ngêi:.

<span class='text_page_counter'>(125)</span> NhuËn Thæ vµ chÞ Hai D¬ng. ? Nhân vật Hai Dơng đợc “tôi” kể lại nh thế nào? ?Sau hai m¬i n¨m ngêi phô n÷ Êy xuÊt hiÖn tríc mÆt tôi có gì thay đổi? ? Em có nhận xét gì về sự thay đổi ấy? ? Mối quan hệ “tôi” và Nhuận Thổ đợc kể trong nh÷ng thêi ®iÓm nµo? (Qu¸ khø, hiÖn t¹i) ? Nhắc đến Nhuận Thổ, ký ức “tôi” hình ảnh Nhuận Thổ hiện ra trong cảnh tợng nào? đọc lại đoạn văn Êy? ? Vì sao “tôi” cho đó là “cảnh tợng thần tiên”? - Cảnh tợng đẹp, dấu hiệu của c/s thanh bình hạnh phúc. Khi đó trong con mắt “tôi” Nhuận Thổ xuất hiÖn nh mét tiÓu anh hïng. ? Khi đó Nhuận Thổ hiện ra với những nét nào về h×nh d¹ng, trang phôc, tÝnh t×nh…? GV ph¸t phiÕu học tập – Học sinh trao đổi theo nhóm và ghi ra phiÕu häc tËp. - Khu«n mÆt trßn trÜnh, níc da b¸nh mËt… ? T×nh c¶m gi÷a “t«i” vµ NhuËn Thæ khi Êy ra sao? ? Nh÷ng chi tiÕt nµo thÓ hiÖn râ vÒ t×nh b¹n gi÷a 2 ngêi? - NhuËn Thæ nh më réng hiÓu biÕt cho “t«i”, khi chia tay “tôi” và Nhuận Thổ đã khóc… ? Trong quan s¸t cña ngêi trë vÒ th¨m quª sau 20 n¨m xa c¸ch h×nh ¶nh NhuËn Thæ cã g× kh¸c? - khuôn mặt tròn trĩnh, nớc da bánh mật…đổi thành vàng sạm…đầu đội mũ lông chiên cánh tơm, ngời co cóm róm… - D¸ng ®iÖu cung kÝnh víi “t«i”. - Xin tất cả các đống tro. ? Nhận xét về biện pháp nghệ thuật đợc sử dụng khi miªu t¶ ? - so s¸nh t¬ng ph¶n qu¸ khø vµ hiÖn t¹i. ? Từ đó em hình dung ra Nhuận Thổ hiện tại là ngời nh thÕ nµo? ? Trong lêi than thë cña “t«i” vÒ NhuËn Thæ, “t«i” phần nào đã hiểu đợc nguyên nhân khiến Nhuận Thổ thay đổi là vì sao? - Con đông, mất mùa, thuế nặng, lính tráng, trộm cớp…khiến anh trở thành đần độn, mụ mẫm  Đó là c¸ch sèng l¹c hËu cña ngêi n«ng d©n vµ hiÖn thùc x· héi ®en tèi… ?Em h×nh dung t©m tr¹ng cña “t«i” khi chøng kiÕn sự thay đổi của con ngời nơi cố hơng ra sao? - Buồn, xót xa, bất lực trớc sự thay đổi, sa sút của cố h¬ng… ? Tái hiện sự thay đổi của cảnh vật và con ngời nơi cè h¬ng t¸c gi¶ Lç TÊn muèn ph¶n ¸nh ®iÒu g×? -. ChÞ Hai D¬ng: - Trong kí ức: là ngời phụ nữ đẹp, bán hµng cã duyªn. - Sau 20 năm: thay đổi cả hình dạng lÉn tÝnh c¸ch  §ã lµ biÓu hiÖn suy thoái của lối sống và đạo đức ở làng quª. NhuËn Thæ:. Trong ký øc cña “t«i”. HiÖn t¹i. + Lµ cËu bÐ kh«i + Giµ nua, tiÒu tuþ, kh«, khoÎ m¹nh, nghÌo khæ, hÌn nhanh nhÑn vµ hiÓu kÐm. biÕt nhiÒu. + T×nh c¶m gÇn gòi, th©n thiÖn víi “t«i”. →. NghÖ thuËt so s¸nh t¬ng ph¶n, đối chiếu…tác giả phản ánh sự sa sút vÒ mäi mÆt cña x· héi TQ nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kØ XX. §ång thêi lªn ¸n thế lực tàn bạo đã tạo nên thực trạng Êy.. III. Cñng cè: ? Trong con mắt của “tôi” cố hơng đã thay đổi nh thế nào sau hai mơi năm? IV. Híng dÉn vÒ nhµ:.

<span class='text_page_counter'>(126)</span> + Phân tích hình ảnh Nhuận Thổ để tìm hiểu ý nghĩa của truyện. + TiÕp tôc tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk. + Tìm hiểu về hình ảnh “con đờng” ở cuối truyện + Tập đọc và kể lại truyện “cố hơng” TiÕt 78 A/ Mục tiêu Cần đạt:. cè h¬ng (TiÕp theo). (đã trình bày ở tiết 76) B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: PhiÕu häc tËp in s½n mét sè c©u hái (bµi tËp) - Học sinh: Tiếp tục đọc và trả lời câu hỏi C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Tác giả đã dùng biện pháp nghệ thuật nào để làm nổi bật sự thay đổi của con ngời và cảnh vật ở cố hơng?Việc miêu tả đó nhằm thể hiện tình cảm thái độ nh thế nào? II. Bµi míi: 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: HS đọc lại phần cuối truyện: * Trên đờng về quê. ? V× sao khi rêi cè h¬ng, nh©n vËt “t«i” l¹i c¶m thÊy * Nh÷ng ngµy ë quª. “lßng kh«ng mét chót lu luyÕn vµ v« cïng lÎ loi, * Khi rêi cè h¬ng: ngét ng¹t”? - Cố hơng không còn đẹp, không còn tình bạn hồn - “tôi” buồn nhng không chút lu luyến. nhiªn vµ nh÷ng ngêi hµng xãm th©n thiÖn mµ giê đây nghèo, xơ xác và xa lạ từ cảnh vật đến con ngời… ? Khi rời cố hơng “tôi” đã mong ớc điều gì? - Mong ớc cho thế hệ con cháu “sống cuộc đời mới sung síng vµ h¹nh phóc. ? “Một cuộc đời mới” nh mong ớc của “tôi” sẽ là - Mong ớc cố hơng đổi mới. cuộc đời nh thế nào trong tởng tợng của ngời đọc cè h¬ng? - Làng quê tơi đẹp, con ngời thân thiện. - Mong muèn thÕ hÖ con ch¸u sÏ cã ? Trong niềm hy vọng của “tôi” xuất hiện cảnh tợng cuộc sống tơi đẹp. nh thế nào? qua đó “tôi” muốn bộc lộ mong ớc gì? - Mong íc lµng quª thanh b×nh Êm no. ? Trong ý nghĩ của “tôi” “đã gọi là hi vọng thì …..trên mặt đất vốn làm gì có đờng, ngời ta đi mãi thì thành đờng mà thôi”…em hiểu ý nghĩ này nh thế nµo? - Cũng nh con đờng trên mặt đất, mọi thứ trong cuộc sống đều không có sẵn, nếu cố gắng, kiên trì - Hình ảnh “con đờng”- mang ý nghĩa con ngêi sÏ cã tÊt c¶. ? Vì sao khi mong mỏi và hi vọng cuộc đời mới cho biểu tợng: con đờng tự do, con đờng đến hạnh phúc. cố hơng, nhân vật “tôi” lại nghĩ đến con đờng đi m·i th× thµnh? - ¤ng muèn thøc tØnh ngêi d©n kh«ng cam chÞu cuéc sèng nghÌo hÌn, ¸p bøc. - Tin ở thế hệ con cháu sẽ mở đờng đến ấm no hạnh phóc. - Hình ảnh con đờng ở đây mang ý nghĩa biểu tợng,.

<span class='text_page_counter'>(127)</span> kh¸t qu¸t triÕt lÝ vÒ cuéc sèng, con ngêi, hiÖn t¹i  tơng lai. Đó là con đờng đến tự do, hạnh phúc của con ngời, con đờng của tự thân hành động, con đờng không tự nhiên mà có, không do thần linh hay chóa trêi ban tÆng mµ do chÝnh con ngêi. §ång thêi nó cũng thể hiện một niềm tin vào sự đổi thay xã héi cho ngêi d©n TQ nh÷ng n¨m ®Çu TK 20.  Sù kÕt hîp yÕu tè biÓu c¶m vµ nghÞ luËn, h×nh ¶nh mang ý nghÜa biÓu tHS th¶o luËn nhãm îng...ThÓ hiÖn t×nh yªu quª h¬ng, gia Qua diễn biến tâm trạng và tình cảm của “tôi” ta đình sâu đậm của “tôi”với cố hơng: tuy cã thÓ nhËn thÊy t×nh c¶m thèng nhÊt b¶n chÊt tõ ®au buån v× sa sót, nghÌo nµn cña lµng trong sâu thẳm của “tôi” đối với cố hơng là gì? Từ quê nhng vẫn ớc mơ, hi vọng vào tơng lai, vµo thÕ hÖ trÎ đó em có thể khái quát đợc chủ đề của truyện? 4. Tæng kÕt - LuyÖn tËp: * Tæng kÕt: ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt? Tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm đối so s¸nh. T¸c gi¶ lµm næi bËt sù ? Qua v¨n b¶n “Cè h¬ng” em thÊy t¸c gi¶ thÓ hiÖn chiÕu, thay đổi của cố hơng. Qua đó tố cáo xã thái độ nh thế nào? hội phong kiến đồng thời và đặt ra vấn đề con đờng đi mới để mọi ngời suy * Bµi tËp 2: (sgk – 219) §iÒn vµo b¶ng nh÷ng tõ thÝch hîp vÒ nh©n vËt ngÉm. * LuyÖn tËp: NhuËn Thæ? (Gv in s½n phiÕu häc tËp ph¸t cho häc sinh vµ sau đó yêu cầu học sinh điền) III. Cñng cè: ?Tìm hiểu ý nghĩa hình ảnh “con đờng” ở cuối truyện. IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc l¹i toµn bé truyÖn - Phân tích cảm xúc, tâm trạng nhân vật xng “tôi” để thấy đợc tình cảm của “tôi” với “cè h¬ng” - Chuẩn bị: Soạn bài “Những đứa trẻ”: + T×m hiÓu vÒ t¸c gi¶ M¸c xim Gorki. + §äc, t×m bè côc, tr¶ lêi c©u hái c¸c c©u hái trong sgk. TiÕt 79 Tr¶ bµi kiÓm tra tiÕng viÖt A. Môc tiªu bµi häc: - Học sinh củng cố lại một số kiến thức cơ bản về tiếng Việt đã học trong học kì 1 - Nhận biết và rèn kĩ năng vận dụng một số kiến thức đã học trong giao tiếp. - RÌn kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n. B. ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: Chuẩn bị đề bài in sẵn. - Häc sinh: ¤n tËp l¹i kiÕn thøc theo néi dung tiÕt «n tËp C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. Đề bài: (Gv phát đề bài in sẵn cho học sinh) II. Ch÷a bµi: 1. Tr¾c nghiÖm: C©u 1: Nèi cét A víi cét B: 1 – 3; 2 – 4; 3 – 5; 4 – 1; 5 – 2. Câu 2: đáp án đúng: D Câu 3: Từ mặt trời trong câu thơ thứ 2 đợc dùng theo nghĩa chuyển.(ẩn dụ có tính chất l©m thêi) 2. Tù luËn: Gv nhận xét bài viết của học sinh về nội dung và hình thức theo yêu cầu của đề bài:.

<span class='text_page_counter'>(128)</span> - Đa số bài viết cơ bản đảm bảo nội dung, đáp ứng đợc những yêu cầu cơ bản của đề bài, nhiÒu bµi hiÓu vµ biÕt vËn dông lêi dÉn trùc tiÕp khi viÕt v¨n.(Hång 9G, Dung 9G, HuyÒn 9G XuyÕn, HuyÒn 9B…) - Tuy nhiên nhiều bài phân tích nội dung chữa rõ hoặc còn sơ sài; diễn đạt còn lủng cñng, cha hiÓu râ vÒ c¸ch dÉn trùc tiÕp(TuÊn, M¹nh, L¬ng 9G; §iÒn, ChuÈn9B…). Gv đọc một số đoạn văn viết của học sinh sau đó yêu cầu học sinh nhận xét, phát hiện lỗi sai và sửa lại cho đúng. VÝ dô: a. Thu lµ mét c« bÐ cã c¸ tÝnh m¹nh mÏ song vÉn béc lé râ vÎ hån nhiªn t×nh c¶m ch©n thµnh sâu sắc. Điều này đợc thể hiện rõ ràng trong một lần ông Sáu về thăm gia đình, thăm Thu… (TuÊn9G)  Bµn vÒ nh©n vËt bÐ Thu trong truyÖn “ChiÕc lîc ngµ” cã ý kiÕn cho r»ng: “BÐ Thu lµ mét em bÐ cã c¸ tÝnh m¹nh mÏ song vÉn béc lé râ vÎ hån nhiªn t×nh c¶m ch©n thµnh s©u s¾c..”§iÒu nµy đợc tác giả tái hiện chân thực và tỉ mỉ trong câu chuyện của ông Sáu – Nhân vật chính trong truyện. Sau tám năm xa gia đình đi kháng chiến ông mới có dịp….” b. Sau khi đợc bà ngoại giảng giải về vết thẹo trên má ông Sáu bé Thu mới chịu nhận ông Sáu là cha. Hôm đó bé Thu về và đã nhận ông Sáu là cha. Do đó: “ Thu là một em bé có cá tính m¹nh mÏ song vÉn béc lé râ….” (Thuý 9G)  ….Sau khi đợc bà ngoại giảng giải, bé Thu đã hiểu vết thẹo trên mặt ông Sáu. Nhng cũng là ngày ông Sáu phải lên đờng. Hôm ấy nó trở về nhà với vẻ mặt buồn thiu, lặng lẽ trong nỗi ân hận day dứt…bỗng nó oà lên tiếng gọi “ba” khiến mọi ngời xót xa cảm động. Nó ôm chặt ông S¸u trong tiÕng nøc në vµ cè gi÷ chÆt kh«ng cho “ba’ ®i n÷a….B»ng viÖc x©y dùng t×nh huèng truyện độc đáo, cách miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế và phù hợp với lứa tuổi, từ đó ta có thể khẳng định: “Thu là một cô bé có cá tính ……..” III. Tr¶ bµi vµ c«ng bè kÕt qu¶: - Líp 9B: 33/35 = 94% - Líp 9A: 30/ 32 = 94%. IV. Đọc bài khá - tốt: (Gv đọc bài của Hồng 9G) V. Theo dâi häc sinh yÕu kÐm. STT Hä vµ tªn Líp §iÓm NguyÔn V¨n TuyÒn 9B 4 1 NguyÔn Huy §øc 9B 4 2 NguyÔn §øc Chung 9G 4 4 NguyÔn Duy TruyÒn 9G 4 5 VI. Híng dÉn vÒ nhµ: - Ôn lại những kiến thức tiếng Việt đã học theo nội dung tiết ôn tập để chuẩn bị kiểm tra häc k×. - TËp viÕt c¸c ®o¹n v¨n cã sö dông c¸c kiÕn thøc trªn..

<span class='text_page_counter'>(129)</span> TiÕt 80 Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n A.Mục tiêu cần đạt:. - Häc sinh cñng cè l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt c¸c v¨n b¶n th¬ và truyện hiện đại đã học. - RÌn kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n ph©n tÝch, c¶m nhËn vÒ mét ®o¹n th¬,®o¹n truyÖn hay mét nhân vật đã học. B. ChuÈn bÞ:. viÕt.. - Giáo viên: Bài viết của học sinh + Tập hợp một số lỗi sai học sinh đã mắc trong bài. - Häc sinh: «n l¹i mét sè kiÕn thøc + xem l¹i bµi viÕt cña m×nh. C. TiÕn tr×nh lªn líp: Gv yêu cầu học sinh đọc lại đề bài. I.§Ò bµi: - Học sinh trình bày lại đáp án phần II.Chữa bài: trắc nghiệm gv nhận xét và nêu đáp 1/ Phần trắc nghiệm: án đúng – cả lớp đối chiếu kết quả Đáp án: 1(A), 2(C), 3(B), 4(A), 5(C), 6(C). bµi viÕt cña m×nh. 2/ PhÇn tù luËn: * Ch÷a vÒ néi dung: - Học sinh đọc lại yêu cầu phần tự Câu 2: Phân tích tâm trạng ông Hai từ khi nghe tin luËn – GV nhËn xÐt kÕt qu¶ bµi viÕt lµng chî DÇu ViÖt gian theo T©y. phÇn tù luËn cña häc sinh vÒ néi Gîi ý: dung vµ h×nh thøc: - Truyện ngắn “Làng” của Kim Lân đã xây dựng thành + Đa số học sinh nắm đợc một số công nhân vật ông Hai – ngời nông dân cần cù chất kiến thức cơ bản. Nêu đợc hai tình phác nhng có tình yêu quê hơng đất nớc thật độc đáo. huống cơ bản của truyện, bớc đầu - Tác giả đã đặt nhân vật vào tình huống căng thẳng phân tích đợc diễn biến tâm lý của gay cấn đế nhân vật bộc lộ tình cảm. nh©n vËt «ng Hai. - Thoạt đầu khi nhận đợc tin ấy ông Hai bàng hoàng, + Tuy nhiªn nhiÒu bµi ph©n tÝch t©m s÷ng sê “Cæ «ng nghÑn ¾ng….” , «ng cè kh«ng tin vµ trạng ông Hai còn cha rõ, trình tự các cố trấn tĩnh để xác minh lại nhng sự thật đã quá rõ ràng ý còn lộn xộn..(Hiền 9B), Mai Hoa khiến ông không thể không tin và ông đã tìm cách rút 9G… lui… + Nhiều bài chữ viết còn sai nhiều, - Cái tin đó đã trở thành nỗi day dứt, ám ảnh trong tâm diễn đạt còn lủng củng, cách đa lời trí ông khiến ông vô cùng xấu hổ và tủi nhục: ông dẫn còn sai…(Hà Trang, Hiền 9B… không dám đi ra ngoài, đêm trằn trọc không ngủ, cáu HiÕn 9G)… g¾t víi vî con… Gv yêu cầu một học sinh đọc lại - Tin làng chợ Dầu loan ra ngoài khiến mụ chủ nhà có ý bài của mình - yêu cầu học sinh đuổi không cho gia đình ông Hai ở nữa. Ông hai rơi khác nhận xét - gv gợi ý xây dựng vào tình thế bế tắc và tuyệt vọng..ông đã đấu tranh nội mét ®o¹n v¨n hoµn chØnh.. tâm quyết liệt nhng tình yêu nớc rộng lớn đã bao trùm t×nh yªu lµng quª khiÕn «ng Hai døt kho¸t lùa chän theo c¸ch riªng cña «ng: “Lµng th× yªu thËt….” (GV đọc một số đoạn văn viết tốt) - Nỗi lòng day dứt đó ông chỉ biết trút vào lời tâm sự với đứa con út nh để ngỏ lòng mình… - Ông vui sớng hả hê khi nhận đợc tin cải chính về lµng. - Hình tợng ông Hai với tấm lòng yêu làng, yêu nớc...đã trở thành một hình ảnh đẹp của ngời nông dân nh÷ng n¨m ®Çu cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. * Ch÷a h×nh thøc: a/ Diễn đạt còn lủng củng:.

<span class='text_page_counter'>(130)</span> Gv tËp hîp mét sè lçi sai tiªu biÓu mà học sinh đã mắc về cách diễn đạt dùng từ, trích dẫn chứng….sau đó yêu cầu học sinh nhận xét, phát hiÖn lçi sai vµ söa l¹i tõng lçi cô thÓ.. + … “Nhân vật ông Hai đợc tác giả Kim Lân miêu tả con ngời có tình yêu thơng quê hơng đất nớc giản dị mà sâu sắc của ngời nhân dân đợc nhà văn Kim Lân tái hiện sinh động qua hình ảnh ông Hai nhân vật chÝnh trong truyÖn ng¾n lµng.(HiÕn) Chữa lại: Tình yêu quê hơng đất nớc giản dị mà sâu sắc của ngời nông dân đợc nhà văn Kim Lân tái hiện chân thực và cảm động qua hình ảnh ông Hai – nhân vËt chÝnh trong truyÖn ng¾n “lµng”. + TruyÖn ng¾n Lµng cña Kim l©n lµ nh©n vËt ®iÓn h×nh cho nh©n d©n trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p cã t×nh yªu lµng thËt s©u s¾c m·nh liÖt…. b/ Dïng tõ vµ trÝch dÉn chøng cßn sai: + Kim Luân là một ngời lao động chất pháp, kể cả những lúc đi tản c ông vẫn cần cù lao động... +… Trong ông diễn ra một cuộc đấu tranh nội tâm gay gắt đi đâu, về đâu. Rồi ông ra quyết định: làng thì thích Gv th«ng b¸o kÕt qu¶ bµi viÕt - §äc thËt nhng..ph¶i thï vµ tuyªn d¬ng mét sè bµi lµm kh¸ III. Tr¶ lµi vµ c«ng bè kÕt qu¶: tèt. - Líp 9B: 100% TB ↑ - Líp 9G: 94% TB ↑ * Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ: - ôn lại các văn bản đã học về nội dung và nghệ thuật, tóm tắt các văn bản truyện, học thuéc lßng c¸c v¨n b¶n th¬. - ChuÈn bÞ: KiÓm tra häc k× I.. TiÕt 81 Tr¶ bµi viÕt sè 3 A.Mục tiêu cần đạt:. - Häc sinh cñng cè l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ v¨n b¶n tù sù. - Thấy đợc khả năng nắm bắt kiến thức của học sinh thông qua bài viết. - RÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n b¶n tù sù cã kÕt hîp mét sè yÕu tè: nghÞ luËn, miªu t¶ néi t©m,sö dụng ngôn ngữ đối thoại, độc thoại… B. ChuÈn bÞ:. viÕt.. - Giáo viên: Bài viết của học sinh + Tập hợp một số lỗi sai học sinh đã mắc trong bài. - Häc sinh: «n l¹i mét sè kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n tù sù + xem l¹i bµi viÕt cña m×nh. C. TiÕn tr×nh lªn líp: Học sinh đọc lại đề bài và thực hiện phân tích I. Đề bài: đề: Xác định thể loại? Nêu yêu cầu của đề Nhân ngày 20/11 em hãy kể lại một kỉ niệm bµi? đáng nhớ với thầy cô giáo cũ. II. Phân tích đề: - ThÓ lo¹i: Tù sù. (cã sù kÕt hîp c¸c yÕu tè nghÞ luËn, miªu t¶ néi t©m…) - Yªu cÇu: KÓ l¹i mét kØ niÖm víi thÇy c« gi¸o cò..

<span class='text_page_counter'>(131)</span> Gv nhËn xÐt bµi viÕt cña häc sinh vÒ néi dung - Nh×n chung häc sinh biÕt c¸ch lµm bµi tù sù, diễn biến câu chuyện tơng đối hợp lý. Nhiều bµi t¸i hiÖn râ néi t©m, kÕt hîp yÕu tè nghÞ luËn thÝch hîp… - Tån t¹i: Mét sè bµi viÕt néi dung cßn s¬ sµi, s¾p xÕp c¸c ý cßn lén xén(N¨m) + KÕt hîp miªu t¶ néi t©m nh©n vËt cha cô thể, cha biết sử dụng yếu tố độc thoại,độc tho¹i néi t©m theo yªu cÇu; yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n tù sù cßn mê nh¹t. Gvyêu cầu một sinh đọc một bài viết của mình sau đó yêu cầu học sinh khác nhận xÐt - gv cïng víi häc sinh x©y dùng l¹i mét dµn ý hoµn chØnh.. III. Ch÷a bµi: 1/Ch÷a dµn bµi: a. Më bµi: Giíi thiÖu c©u chuyÖn(kØ niÖm) - Câu chuyện xảy ra khi nào? đó là kỉ niệm gì? - T©m tr¹ng khi nhí vÒ kØ niÖm Êy? b. Th©n bµi: KÓ l¹i diÔn biÕn c©u chuyÖn. - C©u chuyÖn diÔn ra nh thÕ nµo? - Khi xảy ra sự việc mình đã hành động suy nghÜ nghÜ nh thÕ nµo? - Thái độ hành động của thầy cô lúc đó ra sao? Tác động về tình cảm nhận thức khiến tâm trạng mình lúc đó ra sao? - Tõ c©u chuyÖn m×nh suy nghÜ vµ rót ra bµi häc g×? c. KÕt bµi: - Kh¸i qu¸t c©u chuyÖn. - Nªu c¶m xóc, suy nghÜ cña m×nh.. 2/ Ch÷a h×nh thøc: a. Lçi diÔn đạt viÕt c©u: - Trong mét ngµy trêi trong xanh vµ m¸t mẻ,một ngày kỉ niệm lớn đối với các thầy cô giáo cũ và đó là ngày 20 – 11. Ngày mà chúng em có thể nhớ đến các thầy cô giáo cũ còng nh c¸c thÇy c« ®ang gi¶ng d¹y chóng Gv đọc một số đoạn văn còn mắc một số lỗi emvà nhờ ngày hôm ấy chúng em gặp lại cô sai về hình thức- Yêu cầu học sinh thảo Thanh, ngời cô đã chủ nhiệm chúng em năm luËn theo nhãm vµ ph¸t hiÖn lçi sai vµ söa líp 6… (Duyªn 9B) l¹i cho thÝch hîp. Ch÷a l¹i: Ngµy 20/11 võa qua t«i cïng b¹n bÌ quyết định về thăm lại trờng cũ sau 10 năm xa cách. Trong ngày đó chúng tôi đã gặp lại nhiều thầy cô giáo cũ trong đó có cô Hoa – cô giáo chñ nhiÖm cò cña chóng t«i. Tuy thêi gian xa cách đã khá lâu nhng giờ đây gặp lại cô trong lßng t«i bçng l¹i thÊy xèn xang båi håi pha chót ©n hËn day døt vÒ mét kØ niÖm thêi häc sinh tinh nghÞch… b/ Ch÷a lçi dïng tõ: - “Tôi học dốt nên tôi đã mở tài liệu vào lúc đó trong tim tôi nh muốn nổ tung ra, sự lo lắng vµ sî h·i hiÖn lªn trªn khu«n mÆt t«i hai m¸ đỏ hoẳng, khuôn mặt tái hồng… -…“Về đến cửa tôi nghé vào sân thấy mấy chiếc xe và những đôi dày rất quen và nghĩ chắc cô giáo đến nhà mình… Gv công bố kết quả bài viết và đọc tuyên d- - Qua những lời nói của cô tôi sẽ cố gắng thµnh c«ng h¬n n÷a trong cuéc sèng còng nh ¬ng mét sè bµi lµm kh¸ tèt cña häc sinh. trong học tập. Tôi sẽ cố gắng làm cho đất nớc ngày càng giàu mạnh, tơi đẹp hơn nữa.. IV. C«ng bè kÕt qu¶ vµ tr¶ bµi: - Líp 9B: 94% TB ↑ - Líp 9G: 87% TB ↑ IV. Theo dâi häc sinh yÕu kÐm: STT Hä vµ tªn Líp §iÓm 1 NguyÔn Huy §øc 9B 4.

<span class='text_page_counter'>(132)</span> 2 NguyÔn §«n TuyÕn 9B 4 3 NguyÔn V¨n S¬n 9G 4 4 NguyÔn §øc Chung 9G 4 5 NguyÔn §øc Kh¸nh 9G 4 6 NguyÔnDuy TruyÒn 9G 3 V. Híng dÉn vÒ nhµ: - ¤n l¹i c¸ch lµm bµi v¨n tù sù kÕt hîp yÕu tè miªu t¶, miªu t¶ néi t©m, nghÞ luËn. - Tìm đọc tham khảo một số đoạn văn tự sự. - ChuÈn bÞ cho tiÕt 83,84 «n tËp TËp lµm v¨n. Yªu cÇu: + Xem l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh, Tù sù vµ sù kÕt hîp c¸c ph¬ng thøc trong mçi v¨n b¶n. + TËp viÕt mét ®o¹n v¨n thuyÕt minh cã sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt + Mét ®o¹n v¨n tù sù cã sù kÕt hîp c¸c yÕu tè miªu t¶, nghÞ luËn…. TiÕt 82. «n tËp tËp lµm v¨n A/ Mục tiêu Cần đạt: - Hệ thống hóa kiến thức và kĩ năng về một số kiểu bài TLV đã học trên cơ sở so sánh để. thấy đựơc sự khác nhau về phơng thức biểu đạt ở mỗi kiểu bài song lại có sự kết hợp chặt chẽ trong những trờng hợp nhất định. - RÌn kü n¨ng tæng hîp vÒ tËp lµm v¨n B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: B¶ng phô - Häc sinh: PhiÕu häc tËp C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh? II. Néi dung «n tËp: ? Em hãy kể tên văn bản đã học từ lớp 6 1/ văn bản thuyết minh: đến lớp 9? + Tù sù, miªu t¶, nghÞ luËn, biÓu c¶m, - Khi thuyÕt mÞnh cÇn sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt, yÕu tè miªu t¶ gióp cho bµi v¨n thuyÕt minh. ? Phần TLV trong ngữ văn 9 tập 1: em đã thuyết minh sinh động hấp dẫn. - Sù kh¸c nhau gi÷a v¨n b¶n thuyÕt minh vµ v¨n häc nh÷ng néi dung nµo? miªu t¶: - ThuyÕt minh: ThuyÕt minh Miªu t¶ + KÕt hîp miªu t¶. Trung thµnh víi đặc Cã h cÊu tëng tîng + KÕt hîp víi lËp luËn gi¶i thÝch. + Kết hợp với 1 số biện pháp nghệ điểm của đối tợng sự không nhất thiết phải vËt. trung thµnh víi sù vËt. thuËt. - Dïng nhiÒu so s¸nh - Tù sù: - Bảo đảm tính khách liên tởng, mang nhiều + KÕt hîp víi miªu t¶ néi t©m. quan khoa häc, Ýt c¶m xóc chñ quan cña + KÕt hîp víi nghÞ luËn. ?Nªu vai trß vÞ trÝ, t¸c dông cña c¸c biÖn dïng tëng tîng, so ngêi viÕt. - Ýt dïng sè liÖu cô thÓ ph¸p nghÖ thuËt vµ yÕu tè miªu t¶ trong v¨n s¸nh. - Dïng nhiÒu sè liÖu chi tiÕt. b¶n thuyÕt minh. + Trong thuyÕt minh nhiÒu khi ngêi ta cô thÓ, so s¸nh. cÇn ph¶i kÕt hîp víi c¸c biÖn ph¸p nghÖ - øng dông trong - Dïng nhiÒu trong thuËt (Nh©n ho¸, kÓ chuyÖn theo lèi tù nhiÒu t×nh huèng s¸ng t¸c v¨n ch¬ng, cuéc sèng, v¨n hãa, nghÖ thuËt. thuật, so sánh…), yếu tố miêu tả để bài viết khoa học. - Ýt tÝnh khu«n mÉu. đợc sinh động và hấp dẫn. - Thêng theo 1 sè Ví dụ: Thuyết minh về 1 đồ vật, một di tích yêu cầu giống nhau - §a nghÜa..

<span class='text_page_counter'>(133)</span> hay mét danh lam th¾ng c¶nh….. ngêi - §¬n nghÜa. thuyÕt minh cã khi sö dông phÐp liªn tëng, so sánh, nhân hoá …..để bài văn sinh động hấp dẫn ngời đọc và vận dụng yếu tố miêu tả để ngời nghe hình dung ra đặc điểm đối t- * Bài tập: Học sinh có thể chọn một trong các ợng nào…Thiếu yếu tố miêu tả bài văn đề tài sau: khô, thiếu sinh động. - Thuyết minh về một thứ đồ dùng. ?Theo em gi÷a thuyÕt minh vµ miªu t¶ cã - ThuyÕt minh vÒ mét loµi c©y, con vËt em những đặc điểm gì khác nhau. yªu thÝch. (Häc sinh tr×nh bµy ý kiÕn - GV dïng - ThuyÕt minh vÒ mét danh lam th¾ng c¶nh. b¶ng phô cñng cè kiÕn thøc) ? H·y viÕt mét ®o¹n v¨n thuyÕt minh vµ sau đó chỉ ra các yếu tố miêu tả và các biện ph¸p nghÖ thuËt em sö dông khi thuyÕt minh? Học sinh hoạt động độc lập - viết ra phiếu học tập sau đó gv gọi một số học sinh tr×nh bµy ®o¹n v¨n cña m×nh. III. Cñng cè: ? Nªu vai trß, t¸c dông cña yÕu tè miªu t¶ vµ c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt sö dông trong v¨n b¶n thuyÕt minh? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học kĩ toàn bộ các kiến thức đã ôn. - T×m mét sè ®o¹n v¨n tù sù hoÆc thuyÕt minh. - TËp viÕt mét ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp c¸c yÕu tè miªu t¶, nghÞ luËn, mét ®o¹n v¨n thuyÕt minh.. - ChuÈn bÞ cho tiÕt sau: Tr¶ lêi 6 c©u hái tiÕp trong SGK..

<span class='text_page_counter'>(134)</span> TiÕt 83 «n tËp tËp lµm v¨n (TiÕp theo) I. Mục tiêu cần đạt:. - Học sinh nắm đợc các nội dung chính của phần tập làm văn trong văn học lớp 9. Thấy đợc tính chất kết hợp của chúng với văn bản chung. - Cñng cè kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ v¨n b¶n tù sù. - Thấy đợc tính kế thừa, phát triển và nâng cao của các nội dung tập làm văn học lớp 9 bằng cách so sánh với các nội dung các kiểu văn bản đã học ở lớp dới. II. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn:: B¶ng phô ghi b¶ng c¸c yÕu tè kÕt hîp víi v¨n b¶n chÝnh. - Häc sinh: Tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. III. TiÕn tr×nh lªn líp:. 1/KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n tù sù? Trong v¨n b¶n tù sù thêng cã sù kÕt hîp cña c¸c yÕu tè nµo? 2/ Bµi míi: 2/ V¨n b¶n tù sù: GV: Treo b¶ng phô ghi 3 ®o¹n v¨n: Đ1: "Thực sự mẹ ….. hẹp" (Cổng trờng mở ra của Lí Cả 3 đoạn đều thuộc kiểu tự sự. * §o¹n1: Sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m. Lan - Ng÷ v¨n 7). T¸c dông: Suy nghÜ, c¶m xóc håi hép §2: "Vua Quang Trung ….. nãi tríc" (Hoµng Lª cña mÑ tríc ngµy khai trêng ®Çu tiªn cña NhÊt Thèng ChÝ cña Ng« gia V¨n Ph¸i - Ng÷ v¨n con. 9). * §o¹n 2: Tù sù kÕt hîp yÕu tè nghÞ luËn. Đ3: "Lão không hiểu…. đáng buồn" (Lão Hạc của Tác dụng: Nêu lên 1 bài học triết lí: Mỗi lêi nãi mang mét dông ý nh khÝch lÖ lßng Nam Cao - Ng÷ v¨n 8) níc trong qu©n sÜ. - HS: §äc 3 ®o¹n v¨n vµ th¶o luËn nhãm bµn theo yªu * §o¹n 3: Tù sù kÕt hîp miªu t¶ néi t©m, c¸c c©u hái sau: võa cã yÕu tè nghÞ luËn. ? C¸c ®o¹n v¨n trªn thuéc kiÓu v¨n b¶n nµo? C¸c + Miªu t¶ néi t©m: Nçi buån, sù chua xãt yếu tố nào đợc sử dụng trong kiểu văn đó? Nêu tác thơng cảm với Lão Hạc của ông Giáo. dông? + Nghị luận: Cuộc đời này quả thực cứ - GV gọi đại diện nhóm trình bày. Các nhóm khác mỗi ngày 1 thêm đáng buồn...... suy nghĩ nhËn xÐt, bæ sung - GV nhËn xÐt vµ uèn n¾n. của ông giáo về cuộc đời và con ngời: ? VËy qua c¸c vÝ dô trªn em thÊy v¨n b¶n tù sù cÇn cuéc sèng khèn khæ khiÕn con ngêi trë lªn xÊu xa. thiÕt ph¶i kÕt hîp c¸c yÕu tè nµo? T¸c dông? + Ngoµi kÕt hîp víi miªu t¶ v¨n b¶n tù sù cßn kÕt hîp yếu tố nghị luận, miêu tả nội tâm qua ngôn ngữ đối - Tự sự: Kết hợp miêu tả nội tâm. KÕt hîp nghÞ luËn. thoại và độc thoại. ? Xác định yếu tố đối thoại và độc thoại trong đoạn trÝch sau: ( GV ghi ®o¹n v¨n trong phiÕu häc tËp vµ -T¸c dông: Lµm cho c©u chuyÖn sinh học sinh thảo luận theo nhóm bàn tự tìm yếu tố đối động, hấp dẫn, gợi cảm và thêm phần triÕt lÝ. thoại và độc thoại.) "T«i cÊt giäng vÐo von ....tao ®©u" - Cả 3 yếu tố đó là hình thức quan (DÕ mÌn phiªu lu kÝ - T« Hoµi) - NV 6 ? Từ đó nhắc lại: Thế nào là đối thoại, độc thoại và trọng để thể hiện nhân vật trong văn đội thoại nội tâm? Vai trò, tác dụng và hình thức thể bản tự sự. hiÖn cña yÕu tè nµy trong v¨n b¶n tù sù nh thÕ nµo? Cho vÝ dô ? So s¸nh sù gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a v¨n b¶n tù sù häc ë líp 9 vµ v¨n b¶n tù sù häc ë líp díi? + Gièng nhau: §Òu ph¶i cã nh©n vËt, cèt truyÖn. + Kh¸c nhau: ë líp 9 cã thªm: Miªu t¶ néi t©m, nghị luận trong văn bản tự sự, đối thoại, độc thoại - Khi gọi tên văn bản ngời ta căn cứ trong v¨n b¶n tù sù. vào phơng thức biểu đạt chính của văn ? Tại sao trong 1 văn bản có đủ các yếu tố miêu tả, bản..

<span class='text_page_counter'>(135)</span> biểu cảm, nghị luận mà vẫn gọi đó là văn bản tự sự? - ít văn bản chỉ vận dụng 1 phơng thức Theo em có văn bản nào chỉ vận dụng 1 phơng thức biểu đạt duy nhất. biểu đạt duy nhất không? + V× c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn chØ lµ nh÷ng yÕu tè bæ trî lµm næi bËt ph¬ng thøc chÝnh . + Trong thùc tÕ khã cã 1 v¨n b¶n nµo chØ vËn dụng 1 phơng thức biểu đạt duy nhất. ? §¸nh dÊu  vµo « trèng mµ kiÓu v¨n b¶n chÝnh cã kÕt hîp víi c¸c yÕu tè t¬ng øng trong nã? HS trao đổi theo cặp và đa ra ý kiến - GV gọi 1 HS lên bảng điền - HS khác nhận xét và bæ sung. BiÓu ThuyÕt ®iÒu STT KiÓu v¨n b¶n Tù sù Miªu t¶ NghÞ chÝnh luËn c¶m minh hµnh 1 Tù sù x x x x 2 Miªu t¶ x x x 3 NghÞ luËn x x x 4 BiÓu c¶m x x x 5 ThuyÕt minh x x 6 §iÒu hµnh III. Cñng cè: ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ v¨n b¶n tù sù? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Ôn lại các kiến thức cơ bản về các kiểu văn bản đã ôn. - ChuÈn bÞ: + TiÕp tôc tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk. + Vận dụng những kiến thức đã học làm một bài văn tự sự có sự kết hợp các yếu tố miêu tả, nghị luận (Chọn một trong các đề bài trong sgk) TiÕt 84 A/ Mục tiêu Cần đạt:. «n tËp tËp lµm v¨n (TiÕp theo). (đã trình bày ở tiết 82). B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ mét sè v¨n b¶n mÉu - Häc sinh: PhiÕu häc tËp + tr¶ lêi c©u hái sgk. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: II. Néi dung «n tËp: GV: Cho học sinh đọc một bài văn đã viết ở nhà và yêu cầu học sinh xác định kiểu văn bản chính và c¸c yÕu tè kÕt hîp. - HS: Th¶o luËn theo bµn råi ®a ra ý kiÕn. - GV: NhËn xÐt bæ sung. ? Gi¶i thÝch t¹i sao c¸c v¨n b¶n tù sù trong SGK kh«ng ph¶i bao giê còng ph©n biÖt râ bè côc 3 phÇn: Më bµi, th©n bµi, kÕt luËn? T¹i sao bµi tËp làm văn của HS vẫn phải có đủ 3 phần đã nêu? ? C¸c kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ kiÓu v¨n b¶n tù sù của phần TLV có giúp đợc gì trong việc đọc hiểu c¸c v¨n b¶n TPVH t¬ng øng trong SGK ng÷ v¨n không? Phân tích vài ví dụ để làm sáng tỏ. Ngợc l¹i nh÷ng kiÕn thøc, kÜ n¨ng vÒ t¸c phÈm tù sù cña phần đọc và hiểu văn bản và phần tiếng việt tơng ứng đã giúp em những gì trong việc viết bài văn tự sù. ? ViÕt mét ®o¹n v¨n tù sù kÓ l¹i t©m tr¹ng cña em. 2. V¨n b¶n tù sù:. - Nh÷ng kiÕn thøc, kÜ n¨ng vÒ kiÓu v¨n bản tự sự của phần TLV hỗ trợ đắc lực trong viÖc t×m hiÓu néi dung c¸c t¸c phÈm tù sù vµ ngîc l¹i viÖc t×m hiÓu c¸c v¨n b¶n tù sù gióp cho viÖc vËn dông ng«i kÓ, dÉn d¾t c©u chuyÖn, t¸i hiện sự việc nhân vật đợc tốt hơn khi lµm bµi. * Bµi tËp: Gîi ý: - Giíi thiÖu c©u chuyÖn. - Món quà em nhận đợc trong dịp nµo?.

<span class='text_page_counter'>(136)</span> khi nhận đợc món quà bất ngờ - Häc sinh tr×nh bµy c¸c sù viÖc chÝnh trong bµi v¨n. - Gv nhËn xÐt bæ xung. - Học sinh chuẩn bị ra nháp sau đó gv yêu cầu học sinh đọc lại bài viết của mình. - Gv nhận xét sửa chữa có thể đọc một số văn bản mẫu để học sinh tham khảo.. §ã lµ mãn quµ g×? Ên tîng, c¶m xúc của em thoạt đầu khi nhận đợc món quà đó nh thế nào? - Quan s¸t h×nh thøc bÒ ngoµi cã đặc điểm nh thế nào? có gì hấp dÉn kh«ng? - Món quà đó có ý nghĩa với em nh thế nào? Tâm trạng, thái độ của em từ khi nhận đợc món quà Êy? -. III. Cñng cè: - Nh¾c l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ v¨n b¶n tù sù? IV. HDVN: + «n tËp tèt c¸c kü n¨ng lµm bµi v¨n tù sù vµ thuyÕt minh. + Đọc lại các văn bản đã học . + Chuẩn bị ôn tập các văn bản để kiểm tra học kỳ I. TiÕt 85 + 86 KiÓm tra häc k× A. Mục tiêu cần đạt: - Giúp học sinh củng cố lại những kiến thức đã học trong học kì 1 thông qua bài viết. -.

<span class='text_page_counter'>(137)</span> TiÕt 87 TËp lµm th¬ t¸m ch÷ A. Mục tiêu cần đạt: - Học sinh tiếp tục tìm hiểu về đặc điểm của thơ tám chữ thông qua việc tìm hiểu một số bµi th¬ tiªu biÓu. - Phát hiện năng khiếu và nâng cao kĩ năng làm thơ tám chữ theo đề tài tự chọn. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: Mét sè bµi th¬ t¸m ch÷ + b¶ng phô. - Häc sinh: Su tÇm mét sè bµi th¬ hay + ChuÈn bÞ theo yªu cÇu tiÕt 54. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I.KiÓm tra bµi cò: II. Bµi míi: GV cho học sinh đọc lại những đoạn thơ đã su tầm ở nhà hoặc đã sáng tác. ? Nhắc lại một số đặc điểm của thơ tám chữ? NhËn xÐt vÒ c¸ch gieo vÇn vµ c¸ch ng¾t nhÞp trong các đoạn thơ em vừa đọc Gv cã thÓ ®a ra mét sè ®o¹n th¬. a/ Ng¾t nhÞp: 3/2/3 - CÆp vÇn: c¸ - m· - VÇn ch©n, vÇn liÒn. b/ Ng¾t nhÞp: 3/2/3 - VÇn ch©n, gi¸n c¸ch. ?§iÒn tõ thÝch hîp vµo chç trèng cho hoµn chØnh khæ th¬ sau: (Học sinh hoạt động độc lập - gv gọi trình bày nhận xét và đối chiếu với bản chính) a/§iÒn tõ: mÆt s¸ch, m¬n r©u. b/ §iÒn tõ: v¾ng lÆng, t¬i bêi. ? Tập làm một bài thơ tám chữ theo đề tài tự do. (Học sinh hoạt động độc lập - Gv gọi trình bµy - nhËn xÐt cho ®iÓm - tuyªn d¬ng nh÷ng bµi th¬ hay). 1. T×m hiÓu mét sè ®o¹n th¬ t¸mch÷: a/ “Khi trêi trong giã nhÑ sím mai hång Dân trai tráng bơi thuyềnđi đánh cá. ChiÕc thuyÒn nhÑ h¨ng nh con tuÊn m· Ph¨ng m¸i chÌo m¹nh mÏ vît Trêng Giang. (TÕ Hanh) b/ “Hß hÑn m·i cuèi cïng anh còng tíi Chỉ tiếc rằng mùa thu đã qua rồi Cßn xãt l¹i bªn bµn b«ng cóc tÝm Bèn c¸nh tµn hai c¸nh s¾p söa r¬i. (Hoµng NhuËn CÇm) 2. TËp lµm th¬ t¸m ch÷: * Bµi TËp 1: a/ Bến Mi Lăng nằm không thuyền đợi khách Rîu hÕt råi, «ng l·o ch¼ng bu«ng c©u. Tr¨ng th× ®Çy r¬i vµng trªn ….... Ông lái buồn để gió lén ……….” (BÕn Mi L¨ng - YÕn Lan) b/ “Ma đổ bụi êm đềm trên bến vắng §ß biÕng lêi n»m mÆc níc s«ng tr«i Quán tranh đứng im lìm trong….... Bªn chßm xoan hoa tÝm rông …….” (ChiÒu xu©n- Anh Th¬) * Bµi tËp 2:. * Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ: - Nhắc lại đặc điểm thơ tám chữ. - TiÕp tôc hoµn chØnh bµi th¬ tù s¸ng t¸c. - Su tầm một số bài thơ tám chữ đặc sắc - Chuẩn bị văn bản: “Những đứa trẻ” - Đọc, tóm tắt đoạn trích + Trả lời các câu hỏi sgk. TiÕt 88 Hớng dẫn đọc thêm. những đứa trẻ. - MacximGorki-. A. Mục tiêu Cần đạt:. - Học sinh cảm nhận đợc tình cảm yêu thơng trong tâm hồn trẻ thơ trong trắng của những đứa trẻ sống thiếu vắng tình yêu thơng. - Hiểu rõ đợc nghệ thuật kể chuyện của tác giả trong đoạn trích . - Rèn kỹ năng đọc, kể, phân tích văn bản tự sự B. ChuÈn bÞ:.

<span class='text_page_counter'>(138)</span> - Gi¸o viªn: Su tÇm mét sè t liÖu vÒ nhµ v¨n M.Gorki vµ t¸c phÈm “Thêi th¬ Êu” - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái sgk C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: - Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng cña “t«i” trong “cè h¬ng” – Lç TÊn? - Em hiểu nh thế nào về hình ảnh “con đờng” ở cuối truyện? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Ai cũng có tuổi thơ vô t, trong sáng, hồn nhiên..Nhng với MacximGorki –đại văn hào Nga - tuổi thơ ông là quãng đời cay đắng, sống thiếu vắng tình thơng. Tác phẩm tự truyện “Thời thơ ấu” đa ta về với những kỉ niệm tuổi thơ cay đắng của tác giả đồng thời cũng giúp ta cảm nhận đợc sự ấm áp của tình bạn giữa những đứa trẻ ngây thơ sống thiếu tình thơng yêu trong đó có hình bóng của chính nhà văn. 1. T×m hiÓu chung:. HS đọc phần chú thích  sgk và nêu một vài nét - Tác giả: MacximGorki (1868-1936) chÝnh vÒ t¸c gi¶? GV giới thiệu ảnh chân dung nhà văn và nhấn + Là đại văn hào Nga, ngời mở đầu mạnh một số ý chính về tác giả đồng thời giải cho khuynh hớng hiện thực văn học Nga thÕ kû 20. thÝch: T¹i sao t¸c gi¶ l¹i lÊy bót danh lµ Gorki? + Lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu t¸c phÈm næi tiÕng Giáo viên giới thiệu và hớng dẫn cách đọc. - Văn bản “Những đứa trẻ” – trích từ Học sinh đọc thầm phần chú thích sgk t¸c phÈm “Thêi th¬ Êu” (ch¬ng 9) GV tãm t¾t phÇn tríc cña truyÖn  HS tãm t¾t 2. §äc - chó thÝch - tãm t¾t: * §äc: phÇn trÝch häc * Chó thÝch: ? Em hiÓu g× vÒ t¸c phÈm Thêi th¬ Êu? ? Văn bản thuộc thể loại nào? Phơng thức biểu đạt * Tóm tắt: chính là gì? ngôi kể có gì đặc biệt? (TiÓu thuyÕt tù thuËt (tù truyÖn) – ng«i kÓ thø 3. §äc - T×m hiÓu v¨n b¶n: nhÊt “t«i” – Ali«sa kÓ vÒ thêi th¬ Êu cña m×nh) ? Toàn bộ đoạn trích học nội dung chính đợc đề cập đến là gì? ? Cảnh ngộ của Aliôsa và ba đứa trẻ con lão đại * Tình bạn của những đứa trẻ sống t¸ cã g× gièng nhau? - §Òu sèng thiÕu t×nh th¬ng: Ali«sa ph¶i sèng víi thiÕu v¾ng t×nh th¬ng ông bà ngoại và thơng xuyên bị ông ngoại đánh đòn…còn những đứa trẻ mất mẹ phải ở với bố và d× ghÎ… ? Vì sao những đứa trẻ con ông đại tá lại chơi thân víi Ali«sa bÊt chÊp sù cÊm ®o¸n cña bè? - Chóng cïng cã chung c¶nh ngé thiÕu t×nh th¬ng của cha mẹ, là hàng xóm của nhau đã từng cứu nhau tho¸t n¹n… ? Điều đó cho thấy tình bạn của bọn trẻ nh thế  Tình bạn hồn nhiên trong sáng, sự chia sẻ tình cảm của những đứa trẻ sống nµo?.

<span class='text_page_counter'>(139)</span> Gv bình: Chính sự đồng cảm đó đã để lại ấn tợng trong sự thiếu vắng tình thơng yêu đợc sâu sắc trong lòng nhà văn khiến mấy chục năm tác giả tái hiện qua ngôn ngữ đối thoại, lêi kÓ ch©n thùc. sau nhµ v¨n vÉn nhí nh in vµ kÓ l¹i… ? Aliôsa và những đứa trẻ kết thân với nhau nh thÕ nµo? dÉn chøng? - Tìm cách để đến với nhau, đoàn kết, quan tâm, chia sÎ víi nhau… III. Cñng cè: - Tãm t¾t l¹i v¨n b¶n? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Tìm đọc toàn bộ tác phẩm “Thời thơ ấu”và tóm tắt đợc nội dung đoạn trích học. + Tiếp tục tìm hiểu về tình bạn giữa Aliôsa và những đứa trẻ nhà hàng xóm TiÕt 89. những đứa trẻ (Tiếp). - MacximGorki-. A/ Mục tiêu Cần đạt:. (§· tr×nh bµy ë tiÕt 84) B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: T¸c phÈm “Thêi th¬ Êu” - Häc sinh: TiÕp tôc tr¶ lêi c©u hái sgk C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Tóm tắt lại văn bản “Những đứa trẻ”?Nêu khái quát nội dung chính của văn bản? II. Bµi míi: 3. §äc - T×m hiÓu v¨n b¶n: * Tình bạn của những đứa trẻ sống thiÕu v¾ng t×nh th¬ng Đọc lại truyện và nhận xét thái độ của lão đại tá? - Tình bạn đó bị cấm đoán (ngời cha của 3 đứa trẻ hàng xóm) (Qu¸t th¸o, h¸ch dÞch, l¹nh lïng tµn nhÉn) + Lão đại tá: hách dịch, lạnh lùng, ? Trớc thái độ của lão đại tá, thái độ của Aliôsa tàn nhẫn quan s¸t vµ c¶m nhËn nh thÕ nµo? (+ Ali«sa: quan s¸t c¶m nhËn chóng “nh nh÷ng + Ali«sa: Sî h·i, th¬ng b¹n, c¶m con ngçng ngoan ngo·n  sù th«ng c¶m víi cuéc th«ng víi b¹n sèng thiÕu t×nh th¬ng cña b¹n: lò trÎ ngoan ngo·n cam chÞu…) ? Ông già đã khiến Aliôsa sợ hãi đến phát khóc, theo em lý do nào khiến Aliôsa sợ đến phát khóc? (HS th¶o luËn nhãm) ? Sù viÖc Êy gîi cho em c¶m xóc suy nghÜ g×?.

<span class='text_page_counter'>(140)</span> (HS tù béc lé) ? Trong khi kể chuyện tác giả hay lồng chuyện đời thêng víi truyÖn cæ tÝch – em h·y lÊy dÉn chøng và cho biết vai trò của NT đó? (HS th¶o luËn nhãm) (+ Những đứa trẻ nhắc đến chuyện “mẹ khác” – Ali«sa liªn tëng tíi mô d× ghÎ trong truyÖn cæ tÝch… + Chi tiết “mẹ thật” đã chết – Aliôsa liên tởng tới sù håi sinh phï phÐp trong cæ tÝch…  Ali«sa muèn an ñi b¹n, kh¬i dËy cho b¹n lßng tin và những điều tốt đẹp…) ? Qua đó em cảm nhận đợc điều gì trong tâm t của lò trÎ? ? Văn bản đã vận dụng phơng thức biểu đạt nào?. ? Qua đoạn truyện em cảm nhận đợc điều gì? (HS đọc ghi nhớ sgk) ? Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt Ali«sa?. - MÆc dï bÞ cÊm ®o¸n nhng bän trÎ tiÕp tôc ch¬i víi nhau Kể cho nhau nghe chuyện đời thờng vµ truyÖn cæ tÝch.  Ph¬ng thøc tù sù kÕt hîp miªu t¶, biểu cảm tác giả thể hiện đợc nỗi kh¸t khao t×nh yªu th¬ng cña lò trÎ… 4. Tæng kÕt – LuyÖn tËp: - NT: C¸ch kÓ theo lèi tù thuËt, ®an xen chuyện đời thờng, cổ tích… - ND: T¸c gi¶ thuËt l¹i mét c¸ch sinh động về tình bạn thời thơ ấu hết sức hån nhiªn, ch©n thµnh bÊt chÊp nh÷ng c¶n trë trong quan hÖ XH * LuyÖn tËp: - Ali«sa lµ tuæi th¬ cña t¸c gi¶ - C¶nh sèng cay nghiÖt … - Phẩm chất đáng quí: tình bạn hồn nhiªn, trong s¸ng…. D. dÆn dß vÒ nhµ: - Đọc lại toàn bộ truyện – nắm rõ chủ đề, nội dung của VB. - VB giúp em học tập đợc điều gì cần thiết khi tự kể chuyện về mình. - ¤n tËp l¹i c¸c v¨n b¶n níc ngoµi. TiÕt 90 Tr¶ bµi kiÓm tra häc k× I A. Mục tiêu cần đạt:. - Th«ng qua giê tr¶ bµi kiÓm tra tæng hîp häc k× 1 häc sinh cñng cè l¹i mét sè kiÕn thøc cơ bản đã học trong học kì 1 về phần văn bản, tiếng Việt và Tập làm văn. Thấy đợc những u khuyết điểm của mình trong bài viết để tìm cách phát huy và khắc phục. - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô th¬ v¨n vµ viÕt ®o¹n v¨n theo yªu cÇu. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: Tr¶ bµi cho häc sinh + TËp hîp mét sè lçi sai tiªu biÓu in trªn phiÕu häc tËp. - Học sinh: Đọc lại bài viết của mình + Tự kiểm tra và phát hiện những tồn tại đã mắc trong bµi. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. 1. Đề bài: GV yêu cầu một học sinh đọc lại toàn bộ đề bài..

<span class='text_page_counter'>(141)</span> 2. NhËn xÐt bµi viÕt: * ¦u ®iÓm: - Đa số học sinh nắm đợc kiến thức cơ bản có liên quan đến từng yêu cầu trong đề bài. - NhiÒu bµi viÕt ®o¹n v¨n kh¸ tèt: Hång 9G; Quang 9B… * Tån t¹i: - PhÇn TV nhiÒu häc sinh cha hiÓu râ vÒ c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i nªn cßn cã sù nhÉm lÉn. - Câu 2 học sinh nặng về tóm tắt tác phẩm “Chiếc lợc ngà” mà cha nêu rõ đợc ý nghĩa nhan đề truyện hoặc nêu chung chung.. - Câu 3: một số học sinh còn mắc một số lỗi sai cơ bản: hoàn cảnh ra đời bài thơ, tên tác giả, hoặc chép lại đoạn thơ còn sai…Phân tích đoạn thơ cha nêu rõ đợc ý nghĩa biểu tợng của h×nh ¶nh ¸nh tr¨ng nh÷ng suy t cña t¸c gi¶ vÒ lÏ sèng. - KÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n nhiÒu häc sinh cßn yÕu. 3. Ch÷a bµi: a. Ch÷a néi dung: Câu 1: Gv yêu cầu học sinh đọc lại yêu cầu của đề bài sau đó nêu lên đáp án – Gv nhận xét và söa l¹i. 1. Liên quan đến phơng châm về chất. 2. Liên quan đến phơng châm lịch sự. 3. Liên quan đến phơng châm quan hệ. 4. Liên quan đến phơng châm cách thức 5. Liên quan đến phơng châm về chất. 6. Liên quan đến phơng châm về chất. Câu 2: Viết đoạn văn giải thích ý nghĩa nhan đề truyện “Chiếc lợc ngà” Gv đọc lại một đoạn văn của học sinh sau đó yêu cầu học sinh nhận xét – Gv tổng hợp ý kiến vµ cñng cè l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n cho m« h×nh ®o¹n v¨n. - Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. - Nhận định chung: nhan đề “Chiếc lợc ngà” là nhan đề hay, là một hình tợng nghệ thuật cô đọng, đặc sắc khái quát đợc nội dung cốt lõi của toàn bộ câu chuyện: thể hiện tình cảm cha con thiªng liªng s©u nÆng trong hoµn c¶nh Ðo le cña chiÕn tranh. - ý nghÜa: + Với bé Thu: Cây lợc là kỉ vật thiêng liêng biểu hiện của tấm lòng ngời cha ấm áp, nhân từ độ lợng đã dồn hết tình yêu thơng cho mình, là hình ảnh để tiếp thêm nghị lực cho cô trong cuộc đời. +Với ông Sáu: Chiếc lợc không chỉ là món quà ông hứa dành tặng con trớc lúc đi xa mà đó là nơi gửi gắm tình yêu thơng, nỗi nhớ…và làm dịu đi những nỗi day dứt về đứa con gái yêu, là biÓu hiÖn cho søc m¹nh cña t×nh phô tö. + “ChiÕc lîc ngµ” kh«ng chØ lµ sîi d©y, lµ nhÞp cÇu nèi t×nh c¶m cha con s©u nÆng mµ gîi cho ngời đọc thấm thía nỗi đau thơng mất mát mà chiến tranh đã đem lại cho biết bao gia đình VN. Câu 3: Học sinh đọc lại đoạn thơ theo yêu cầu và nêu tên tác phẩm, tác giả và hoàn cảnh ra đời của bài thơ - GV nhận xét bổ sung. - Gv yêu cầu một học sinh đọc lại đoạn văn của mình- học sinh khác nhận xét – Gv tổng hợp ý kiÕn vµ x©y dùng m« h×nh ®o¹n v¨n. Gîi ý:.

<span class='text_page_counter'>(142)</span> Giới thiệu khái quát về tác giả tác phẩm, nêu nhận định chung về nội dung đoạn thơ: Thể hiÖn s©u s¾c nh÷ng suy nghÜ mang tÝnh triÕt lÝ nh©n sinh cña nhµ th¬ qua h×nh ¶nh ¸nh tr¨ng. - NghÖ thuËt nh©n ho¸, h×nh ¶nh th¬ mang ý nghÜa biÓu tîng, tõ l¸y… + Trăng là biểu tợng của vẻ đẹp thiên nhiên vĩnh hằng, là biểu tợng của quá khứ chung thuỷ nghĩa tình chẳng thể phai mờ dù con ngời đã vô tình quên lãng. +Tr¨ng cßn lµ ngêi b¹n, nh©n chøng nghiªm kh¾c bao dung khiÕn con ngêi ph¶i “giËt m×nh” để nhớ về quá khứ, để ăn năn hối hận… - Tæng hîp: khæ th¬ nh mét lêi s¸m hèi ch©n thµnh cña nhµ th¬ vÒ nh÷ng ®iÒu v« t×nh dÔ thÊy trong cuộc sống. Để từ đó nhắc nhở ta sống ân nghĩa thuỷ chung với quá khứ, “uống nớc nhớ nguån”… b. Chữa hình thức: GV tập hợp một số lỗi sai tiêu biểu về cách dùng từ, viết câu, diễn đạt… trong bài viết của học sinh sau đó in trên phiếu học tập – Yêu cầu học sinh thảo luận theo nhóm bàn để phát hiện lỗi sai và tìm cách khắc phục. Líp 9B Líp 9G * Tác giả đã khôn khéo dùng hình ảnh chiếc l- * Tác giả Nguyễn Quang Sáng (1932)quê ở An ợc ngà để làm nhan đề cho tác phẩm vì chiếc Giang. Ông là nhà văn thơ tiêu biểu cho dòng lợc ngà là món quà mà ông Sáu dành tặng cho văn thơ hiện đại. Truyện ngắn ra đời vào «ng vµ lµ t×nh c¶m Êp ñ dµnh cho con. (Dung) nh÷ng n¨m chèng MÜ cøu níc. TruyÖn ng¾n * Bµi th¬ chiÕc lîc ngµ cña NguyÔn Quang ChiÕc lîc ngµ. ¤ng S¸u lµ mét nhµ c¸ch m¹ng S¸ng thÓ hiÖn mèi t×nh cha con «ng S¸u. Nhan kiªn trung ph¶i chÞu rÊt nhiÒu thiÖt thßi… đề chiếc lợc ngà thể hiện một kỉ vật thiêng liªng gi÷a t×nh cha con «ng S¸u vµ bÐ Thu. (QuÕ) * Đoạn trích trên ta thấy khổ thơ đã thể hiện (Dung) *Nguyễn Duy thuộc thế hệ nhà thơ quân đội những suy nghĩ và triết lí nhân cách của nhà trëng thµnh trong c«ng cuéc kh¸ng chiÕn th¬ qua h×nh tîng ¸nh tr¨ng …(S¬n) chống Mĩ cứu nớc đau thơng và oanh liệt của *ánh trăng không thay đổi bao nhiêu thì lỗi d©n téc. Bµi th¬ ¸nh tr¨ng viÕt t¹i thµnh phè day døt trong t©m hån ngêi lÝnh cµng s©u s¾c Hồ Chí Minh năm 1978 sau ba năm ngày đất bấy nhiêu. (HuyềnB) * Qua đây ta có thể thấy đợc khổ thơ không níc gi¶i phãng. (Hoµng) * ….Câu thơ trên tác giả đã nhớ lại những chỉ mang lại cho vẻ thấy đợc vẻ đẹp của ánh quá khứ đẹp đẽ nguyên vẹn chẳng bao giờ trăng thiên nhiên mà khổ thơ còn nhắc nhở phai. Các anh đã ngã xuống mảnh đất này chúng ta về đạo lí uống nớc nhớ nguồn. Hãy kh«ng bao giê tÝnh to¸n. §Êt níc sÏ nhí m·i biÕt lÊy qu¸ khø lµm ®iÓm tîng cho t¬ng lai. (Dung) c«ng lao cña hä. (phîng) 4. Tr¶ bµi vµ c«ng bè kÕt qu¶: -. Líp. sÜ sè. Tõ 0  2.5. Tõ 3 4.5. Tõ 5 6.5. Tõ 710. %TB trë lªn. 9 8. 92% 90%. Líp 9B 9B 9B 9G 9G 9G. §iÓm 4.5 3.5 4.5 4 4.5 3.5. 9B 36 0 3 24 9G 32 0 3 21 5. Tuyên dơng bài khá - tốt: Gv đọc bài của Hồng 9G. 6. Theo dâi häc sinh yÕu kÐm: STT 1 2 3 4 5 6. Hä vµ tªn NguyÔn H÷u §iÒn NguyÔn Kim Trêng TrÇn C«ng Long NguyÔn §øc Chung NguyÔn Duy TruyÒn NguyÔn V¨n L¬ng.

<span class='text_page_counter'>(143)</span> 7. Cñng cè vµ híng dÉn vÒ nhµ: - Học sinh trảo đổi bài theo từng cặp để phát hiện và sửa lỗi sai còn mắc trong bài. - Về nhà: + Tự đọc lại bài sửa và bổ xung những thiếu xót trong bài viết. + Chuẩn bị bài: “Bàn về đọc sách” – yêu cầu đọc văn bản; chỉ ra các luận điểm và luËn cø trong bµi. Liên quan đến phơng châm về chất. Liên quan đến phơng châm về chất. Liên quan đến phơng châm về chất.. Häc kú II:. TiÕt 91. bàn về đọc sách (Chu Quang TiÒm) A/ Mục tiêu Cần đạt:. - Hiểu đợc sự cần thiết của việc đọc sách và phơng pháp đọc sách qua lời văn nghị luận s©u s¾c, giµu tÝnh thuyÕt phôc cña Chu Quang TiÒm..

<span class='text_page_counter'>(144)</span> - RÌn kü n¨ng t×m vµ ph©n tÝch luËn ®iÓm, luËn chøng trong bµi v¨n nghÞ luËn. B/ ChuÈn bÞ: - Giáo viên: 1 số bài viết về vai trò của đọc sách - Học sinh: Su tầm truyện ngắn “Sách” và “Tôi đã học tập nh thế nào” – M.Gorki C/ TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò: (GV kiÓm tra sgk vµ vë bµi tËp) II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: §èi víi mçi con ngêi bªn c¹nh viÖc häc tËp tri thøc trong nhµ trêng, ngoµi x· héi th× s¸ch vẫn là nguồn tri thức vô tận…Nhng đọc sách gì, đọc nh thế nào và nó có ý nghĩa ra sao? ta cùng tìm hiểu VB “Bàn về đọc sách” của giáo s - nhà mĩ học, lý luận văn học nổi tiếng của TQ - Chu Quang Tiềm để thấy rõ điều đó. * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu chung: HS đọc phần chú thích * sgk - T¸c gi¶: Chu Quang TiÒm (18971986) ? Nªu mét vµi nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ Chu Quang + ¤ng lµ nhµ mÜ häc, nhµ lý luËn v¨n TiÒm? häc næi tiÕng cña Trung Quèc - VB “Bàn về đọc sách” trích từ ”Danh nh©n TQ bµn vÒ niÒm vui, nçi buồn của việc đọc sách” – Trần Đình GV hớng dẫn học sinh đọc (rõ ràng, mạch lạc giọng Sử dịch 2. §äc - Chó gi¶i - Bè côc: nhÑ nhµng) vµ t×m hiÓu mét sè chó thÝch trong sgk ? Văn bản đợc viết theo phơng thức biểu đạt nào? * Đọc: * Chó gi¶i: (Nghị luận – giải thích về một vấn đề xã hội) * Bè côc: ? Chỉ ra các luận điểm chính để tìm bố cục cho VB? - Tõ ®Çu  … “thÕ giíi míi”: Sù cÇn thiÕt vµ ý nghÜa của đọc sách - TiÕp  … “lùc lîng”: Nh÷ng khã kh¨n nguy h¹i trong việc đọc sách hiện nay - Còn lại: Phơng pháp chọn và đọc sách ? §äc l¹i ®o¹n 1 cña VB. Trong phÇn 1 t¸c gi¶ ®a ra luËn ®iÓm c¨n b¶n nµo? ? Tác giả đã lý giải tầm quan trọng và sự cần thiết của việc đọc sách đối với mỗi ngời nh thế nào? - Tác giả đặt nó trong mối quan hệ với học vấn của con ngời: Đọc sách là một con đờng quan trọng của häc vÊn: nh÷ng hiÓu biÕt cña con ngêi do häc vÊn mµ có, học vấn đợc tích lũy từ mọi mặt trong đó sách chỉ lµ mét mÆt nhng muèn cã häc vÊn th× kh«ng thÓ không đọc sách. ? Để tiếp tục lý giải ý nghĩa của việc đọc sách tác giả ®a ra nh÷ng luËn cø nµo?. 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: a. Sù cÇn thiÕt vµ ý nghÜa cña viÖc đọc sách: - Đọc sách là con đờng quan trọng của häc vÊn: + Hiểu biết của con ngời do đọc sách mµ cã. S¸ch lµ n¬i lu gi÷ nh÷ng thµnh qu¶, kinh nghiÖm cña «ng cha… + Nh÷ng cuèn s¸ch cã gi¸ trÞ lµ cét mốc trên con đờng tiến hoá học thuật cña nh©n lo¹i..

<span class='text_page_counter'>(145)</span> GV b×nh: §äc s¸ch lµ nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu trong + Muèn n©ng cao häc vÊn ph¶i dùa vµo xh hiện đại. Đó là con đờng để tích lũy tri thức, kĩ sách, phải lấy di sản nhân loại làm năng để chuẩn bị thích ứng và hoà nhập với xh hiện điểm xuất phát. đại. ? NhËn xÐt vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶?  C¸ch lËp luËn chÆt chÏ, l«gic…t¸c giả khẳng định việc đọc sách có ý nghÜa lín lao vµ cÇn thiÕt cña mçi con ngêi. III. Cñng cè: ? Dựa vào đoạn 1 của văn bản em hãy trình bày ý kiến của em về ý nghĩa của việc đọc s¸ch? (Gv đọc một số đoạn văn nói về ý nghĩa của việc đọc sách). IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + §äc l¹i toµn bé v¨n b¶n. + T×m hiÓu luËn ®iÓm, luËn cø trong ®o¹n 2, 3. + ViÕt hoµn chØnh bµi tËp trªn.. TiÕt 92. bàn về đọc sách (TiÕp theo) A/ Mục tiêu Cần đạt: (§· tr×nh bµy ë tiÕt 91) B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: mét sè bµi tËp in s½n trªn phiÕu häc tËp - Häc sinh: §äc vµ t×m hiÓu c¸c c©u hái sgk. C/ TiÕn tr×nh lªn líp: ? Em có suy nghĩ nhận xét gì về nhu cầu đọc sách hiện 3. Tìm hiểu văn bản: nay cña con ngêi? a. Sự cần thiết và ý nghĩa của việc đọc - §äc s¸ch lµ mét nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu trong cuéc s¸ch sống hiện đại.Tuy nhiên thực trạng tình hình đọc sách b. Những khó khăn trong việc đọc s¸ch hiÖn nay. hiÖn nay cßn gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n. Học sinh đọc tiếp đoạn 2 của văn bản. ? Đoạn văn tác giả đề cập đến vấn đề gì? - Những khó khăn của việc đọc sách hiện nay. HS th¶o luËn nhãm - Gv ph¸t phiÕu häc tËp in s½n : Tác giả đã đề cập đến những khó khăn nào?Chỉ ra - Sách nhiều khiến ngời ta không nh÷ng luËn cø cô thÓ mµ t¸c gi¶ sö dông? NhËn xÐt vÒ chuyªn s©u. cách sử dụng luận cứ đó? + Sách nhiều khiến ngời đọc không chuyên sâu: tác - Sách nhiều khiến ngời đọc lạc hớng. giả so sánh cách đọc của ngời xa và đặc biệt là hình ảnh so sánh: đọc sách giống nh ăn uống…. + Sách nhiều khiến ngời đọc lạc hớng: tác giả so sánh: đọc sách giống nh đánh trận. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch sö dông c¸c h×nh ¶nh so.

<span class='text_page_counter'>(146)</span> s¸nh trªn? - C¸c h×nh ¶nh so s¸nh cô thÓ, dÔ hiÓu, t¨ng søc thuyÕt phôc. ? Hai luận điểm nêu trên đợc tác giả lập luận theo phơng pháp nào? ? Từ thực trạng đó tác giả đã khuyên chúng ta đọc và chän s¸ch nh thÕ nµo?NhËn xÐt vÒ c¸c lÝ lÏ t¸c gi¶ ®a ra vµ ph©n tÝch? - Đọc sách phải đọc kĩ, không tham nhiều, đọc phải ngÉm nghÜ nÕu kh«ng th× chØ nh “cìi ngùa qua chî.” - Đọc không phải để trang trí bộ mặt: “Nh kẻ trọc phú khoe cña… ThÓ hiÖn phÈm chÊt, nh©n c¸ch tÇm thêng. - §äc s¸ch phæ th«ng vµ s¸ch chuyªn m«n. - Tác giả đa ra các dẫn chứng cụ thể để bác bỏ quan niệm của 1 số ngời chỉ chú ý đến học vấn chuyên môn mµ l·ng quªn häc vÊn phæ th«ng: gièng nh con chuét chui vµo sõng tr©u… ? Từ đó em thấy luận điểm có ý nghĩa giáo dục s ph¹m ë chç nµo? GV b×nh: lÝ lÏ mµ t¸c gi¶ ®a ra lµ nh÷ng ph¬ng ch©m cÇn thiÕt trong häc vÊn: Kh«ng biÕt th«ng th× kh«ng chuyªn, kh«ng biÕt réng th× kh«ng thÓ n¾m gän, ph¶i biÕt réng råi míi n¾m ch¾c. ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt cña bµi viÕt? ? Qua bài viết em có thể hiểu đợc tác giả là ngời nh thÕ nµo? ? Từ đó em học tập đợc điều gì qua bài viết?.  Ph¬ng ph¸p lËp luËn diÔn dÞch, c¸c h×nh ¶nh so s¸nh ®Çy søc thuyÕt phôc..t¸c gi¶ gióp ta nhËn thøc râ thùc trạng nguy hại trong việc đọc sách hiện nay. c. Phơng pháp chọn và đọc sách: - Đọc sách không tham nhiều, đọc ít mà đọc kĩ, tạo thành nếp suy nghĩ sâu xa.. - §äc kü c¸c s¸ch chuyªn m«n nhng không đợc bỏ qua sách phổ thông.. 4. Tæng kÕt - LuyÖn tËp: - NT: lời văn nhẹ nhàng, lý lẽ xác đáng, so s¸nh hãm hØnh ®Çy søc thuyÕt phôc. - ND: V¨n b¶n lµ bµi häc, lµ lêi khuyªn trí lí, chân thành về việc đọc sách đối víi mçi ngêi. ? Ph¸t biÓu ®iÒu mµ em c¶m thÊy thÊm thÝa nhÊt sau * LuyÖn tËp: khi häc bµi? ? Liên hệ việc đọc sách của em hiện nay? (Häc sinh tù nªu ý kiÕn cña riªng m×nh) III. Cñng cè: ? Thèng kª l¹i c¸c luËn ®iÓm vµ luËn cø trong v¨n b¶n?(Gv kÎ s½n trong phiÕu häc tËp vµ ph¸t cho häc sinh) IV.Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc l¹i toµn bé v¨n b¶n - ChuÈn bÞ: + §äc vµ tr¶ lêi c©u hái cho v¨n b¶n TiÕng nãi cña v¨n nghÖ - Chó ý c¸c c©u hái 1 vµ 2. + Su tÇm ¶nh ch©n dung + 1 sè v¨n b¶n cña t¸c gi¶ NguyÔn §×nh Thi TiÕt 93. Khëi ng÷ A/ Mục tiêu Cần đạt:. - Học sinh nắm đợc khái niệm khởi ngữ..

<span class='text_page_counter'>(147)</span> - RÌn kü n¨ng nhËn diÖn khëi ng÷ vµ vËn dông khëi ng÷ trong khi nãi, viÕt B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: Ghi l¹i bµi tËp 1 trªn b¶ng phô. - Häc sinh: §äc tríc bµi + ChuÈn bÞ phiÕu häc tËp. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: II. Bµi míi: *Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu bµi: HS đọc ví dụ 1 trong sgk và xác định CN, VN cho a. Khái niệm: VD: sgk tr 7 tõng c©u? ? C¸c tõ in ®Ëm cã vÞ trÝ nh thÕ nµo so víi CN vµ - Cßn anh, anh kh«ng gh×m næi xóc nó có quan hệ nh thế nào với câu chứa chúng?(Với động. CN vµ VN) - Giµu, th× t«i còng giµu råi. Câu a: Còn anh, anh không ghìm nổi xúc động. - Về các thể văn trong lĩnh vực văn “anh”đứng ngoài nòng cốt, nêu lên đối tợng đợc nói đến trong CN. C©u b: Giµu, th× t«i còng giµu råi. Giàu – đứng ngoài nòng cốt, nêu lên đề tài đợc nói đến trong VN. C©u c: VÒ c¸c thÓ v¨n trong lÜnh vùc v¨n nghÖ.. đứng ngoài nòng cốt nêu lên đề tài đợc nói đến trong VN. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ khëi ng÷? ? §Æt mét c©u cã khëi ng÷? VD: Ruéng, bµ Êy cã c¶ 100 mÉu. S¸ch, th× t«i cã nhiÒu. ? XÐt l¹i vÝ dô 1 vµ cho biÕt: Tríc c¸c tõ in ®Ëm trªn cã thÓ thªm c¸c quan hÖ tõ nµo? (a/ Cßn anh. nghÖ, chóng ta cã thÓ tin….kh«ng sî nó thiếu giàu và đẹp.. * Ghi nhí: lµ thµnh phÇn c©u thêng đứng trớc CN để nêu lên đề tài đợc nói đến trong câu. b. §Æc ®iÓm:. Quan hÖ tõ. c/ VÒ c¸c thÓ v¨n trong lÜnh vùc v¨n nghÖ…) ? Từ đó em có nhận xét gì về đặc điểm của khởi ng÷? Bài tập 1: Xác định khởi ngữ trong mỗi câu (HS hoạt động độc lập - GV dùng bảng phụ yêu cÇu HS lªn b¶ng g¹ch ch©n).  Tríc khëi ng÷ cã thÓ thªm c¸c quan hệ từ: còn, về, đối với… 2. LuyÖn tËp: * Bµi tËp 1: (sgk – 8) a/ §iÒu nµy b/ §èi víi chóng m×nh.

<span class='text_page_counter'>(148)</span> c/ Mét m×nh Bµi tËp 2: ChuyÓn c¸c phÇn in ®Ëm thµnh khëi d/ Lµm khÝ tîng ng÷ cña c©u. e/ §èi víi ch¸u (HS th¶o luËn nhãm - tr×nh bµy ra phiÕu häc tËp) * Bµi tËp 2: a/ Lµm bµi, anh Êy cÈn thËn l¾m b/ HiÓu th× t«i hiÓu råi. III .Cñng cè: ? Nêu khái niệm, đặc điểm của khởi ngữ? Cho ví dụ? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc ghi nhí sgk + Ghi lại các câu trong VB “Bàn về đọc sách” những câu văn có chứa khởi ngữ. + TËp viÕt mét sè ®o¹n v¨n ng¾n cã c©u chøa thµnh phÇn khëi ng÷. + Chuẩn bị: đọc trớc bài “các thành phần biệt lập”.. TiÕt 94 A/ Mục tiêu Cần đạt:. phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp. - Học sinh nắm đợc khái niệm phân tích và tổng hợp - RÌn kü n¨ng nhËn biÕt phÐp ph©n tÝch, tæng hîp vµ sö dông c¸c thao t¸c nay khi nãi, viÕt. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ mét sè ®o¹n v¨n mÉu - Học sinh: Ôn lại kiến thức về văn nghị luận + đọc trớc bài. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: HS đọc đoạn VB “Trang phục: - Băng Sơn. ? VB thuéc thÓ lo¹i v¨n b¶n nµo? ? Vấn đề nghị luận là gì? - VB nghị luận bàn về một số vấn đề trong đời sống xã héi. - Vấn đề nghị luận: vấn đề trang phục của con ngời. ? ChØ ra c¸c luËn ®iÓm chÝnh cña v¨n b¶n? ? §Ó lµm râ c¸c luËn ®iÓm t¸c gi¶ lËp luËn nh thÕ nµo? (Nêu luận điểm sau đó dùng luận cứ để phân tích từng luËn ®iÓm) * L®1: ¨n mÆc ph¶i chØnh tÒ. * L®2: Trang phôc ph¶i phï hîp hoµn c¶nh: + C« g¸i 1 m×nh trong hang s©u kh«ng v¸y xße, v¸y ng¾n… + Anh thanh niªn ®i t¸t níc, c©u c¸ kh«ng ®Çu mît, ¸o. 1. T×m hiÓu bµi: T×m hiÓu vÒ phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp a/ VÝ dô: VB “Trang phôc”- B¨ng S¬n. - LuËn ®iÓm 1: ¨n mÆc ph¶i chØnh tÒ. - LuËn ®iÓm 2: : Trang phôc ph¶i phï hîp víi hoµn c¶nh. - LuËn ®iÓm 3: Trang phôc ph¶i phï hợp với đạo đức, thể hiện nhân cách con ngêi. (Mçi luËn ®iÓm t¸c gi¶ sö dông c¸c luận cứ để phân tích)..

<span class='text_page_counter'>(149)</span> ph¼ng t¾p…. + Đi đám cới… + §¸m tang kh«ng ¸o lße loÑt… * Lđ3: Trang phục phải phù hợp đạo đức thể hiện nh©n c¸ch cña m×nh. + Mặc đẹp mà không phù hợp, làm trò cời… + Cái đẹp bao giờ cũng đi với cái giản dị… ? C¸c ph©n tÝch trªn t¸c gi¶ muèn lµm râ ®iÒu g×? - ¨n mÆc ph¶i phï hîp víi hoµn c¶nh riªng tõng ngêi vµ hoµn c¶nh chung toµn x· héi. ? Từ việc phân tích trên tác giả khái quát lại vấn đề qua câu văn nào? Câu đó nằm ở phần nào của VB? - Dùng phép lập luận tổng hợp để chốt lại vấn đề trong phÇn kÕt cña v¨n b¶n. ? Tõ vÝ dô trªn em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp? ? T¹i sao trong VB NL cÇn dïng phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp? - Để ngời đọc hiểu rõ vấn đề một cách lô gic và thuyết phôc. ? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ phÐp ph©n tÝch? tæng hîp? ? §Ó ph©n tÝch ngêi ta thêng dïng c¸c biÖn ph¸p nµo? - So sánh , đối chiếu, giải thích, chứng minh… ? T¹i sao nãi: kh«ng cã ph©n tÝch, kh«ng cã tæng hîp? - Tổng hợp là rút ra từ những cái đã phân tích. ? Lập luận tổng hợp thờng đặt ở phần nào của VB? - PhÇn cuèi cña mçi v¨n b¶n. HS đọc lại VB “Bàn về đọc sách” và thảo luận nhãm: T×m hiÓu kü n¨ng ph©n tÝch trong luËn ®iÓm 1? ? Dựa vào trình tự lập luận đó em hãy viết lại một ®o¹n v¨n theo tr×nh tù ph©n tÝch hoÆc tæng hîp? (Học sinh hoạt động độc lập – gv đọc lại một số đoạn văn của học sinh và một số đoạn văn mẫu để học sinh tham kh¶o). - Tổng hợp vấn đề: “Thế mới biết…là trang phục đẹp” b/ Ghi nhí: - Ph©n tÝch: lµ phÐp lËp luËn tr×nh bµy tõng ph¬ng diÖn, tõng bé phËn cña vÊn đề nhằm chỉ ra nội dung của sự vật hiện tîng… - Tæng hîp: PhÐp lËp luËn, rót ra c¸i chung từ những điều đã phân tích 2) LuyÖn tËp: * Bµi tËp 1: - Lđ: “Đọc sách là con đờng quan träng cña häc vÊn” + S¸ch kho tµng lu gi÷ thµnh qu¶ nh©n loại đã tích lũy. + §äc s¸ch lµ hëng thô thµnh qu¶, «n l¹i kinh nghiÖm… + Muèn ph¸t triÓn häc thuËt ph¶i b¾t đầu từ “kho tàng quí báu” đó. III. Cñng cè: ? ThÕ nµo lµ phÐp lËp luËn ph©n tÝch? tæng hîp? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc ghi nhí sgk. + Tiếp tục tìm hiểu kỹ năng lập luận phân tích trong VB “Bàn về đọc sách” + Hoµn chØnh bµi tËp 1 b»ng mét ®o¹n v¨n theo phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp. + Tập đa ra một luận điểm sau đó viết thành một đoạn văn theo các trình tự lập luận đã häc. + ChuÈn bÞ c¸c bµi tËp trong sgk cho giê luyÖn tËp. TiÕt 95. luyÖn tËp ph©n tÝch tæng hîp.

<span class='text_page_counter'>(150)</span> A/ Mục tiêu Cần đạt: - Häc sinh: cñng cè thªm kiÕn thøc vÒ phÐp lËp luËn, ph©n tÝch - TiÕp tôc rÌn kü n¨ng nhËn diÖn vÒ phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp vµ kü n¨ng viÕt. v¨n b¶n theo c¸c thao t¸c ph©n tÝch vµ tæng hîp. B/ ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: chuẩn bị một số đoạn văn viết hoàn chỉnh để làm mẫu. - Häc sinh: PhiÕu häc tËp C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: - ThÕ nµo lµ phÐp lËp luËn ph©n tÝch? tæng hîp? Ch÷a bµi tËp 2 (10) II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: *C¸c bíc thùc hiÖn: * Bµi tËp 1: ? Đọc đoạn văn a và b và cho biết tác giả đã vận a/ Luận điểm; Thơ hay là hay cả t©m hån lÉn x¸c, hay c¶ bµi dông phÐp lËp luËn nµo? ? Vấn đề nêu ra bàn luận ở mỗi đoạn là gì? Tìm luận - Trình tự phân tích: ®iÓm chÝnh vµ tr×nh tù ph©n tÝch ë mçi luËn ®iÓm? + C¸i hay thÓ hiÖn ë c¸c ®iÖu xanh HS thảo luận nhóm để thực hiện yêu cầu  đại diện (phối hợp màu sắc..) tr×nh bµy - Gv nhËn xÐt vµ tæng hîp kiÕn thøc. + Cái hay thể hiện ở những cử động. (kÕt hîp tø th¬ víi nghÜa tõ ng÷) + ThÓ hiÖn ë c¸c vÇn th¬. b/ §o¹n b: - PhÐp lËp luËn: ph©n tÝch – tæng hîp. - Luận điểm: Mấu chốt của thành đạt lµ ë ®©u? - Tr×nh tù ph©n tÝch: + do nguyªn nh©n kh¸ch quan. ? Dựa vào VB “Bàn về đọc sách” em hãy phân tích + do nguyên nhân chủ quan. - Tæng hîp: rót cuéc mÊu chèt thµnh các lý do khiến mọi ngời phải đọc sách? đạt là ở chủ quan mỗi ngời. (Học sinh hoạt động độc lập - GV yêu cầu học sinh * Bài tập 2: (12) tr×nh bµy ý kiÕn cña riªng m×nh - Häc sinh kh¸c Gîi ý: - Sách là kho tri thức đợc tích lũy từ nhËn xÐt, bæ sung) hµng ngh×n n¨m cña nh©n lo¹i. - Tri thøc trong s¸ch lµ nh÷ng kiÕn thøc khoa häc vµ kinh nghiÖm thùc tiÔn… - Đọc sách mới thấy đợc kiến thức mªnh m«ng mµ hiÓu biÕt cña ta th× v« cïng nhá bÐ.. khiªm tèn vµ ý chÝ cao trong häc tËp ? Dùa vµo BT2 h·y viÕt mét ®o¹n v¨n tæng hîp l¹i - Tuy nhiªn cÇn ph¶i biÕt chän vµ những điều đã phân tích ở trên? đọc sách thì mới có hiệu quả (HS hoạt động độc lập  GV yêu cầu 1vài HS đọc bài * Bài tập 3: (12).

<span class='text_page_counter'>(151)</span> viết, GV nhận xét đánh giá). … “ S¸ch lµ tµi s¶n tinh thÇn v« gi¸. Trong mçi quyÓn s¸ch cã kiÕn thøc, có kinh nghiệm sống, có hoài bão, ớc mơ của tiền nhân đã gửi gắm cho con ch¸u. V× vËy trong qu¸ tr×nh häc tập cần phải chọn và đọc sách để tiếp thu cã hiÖu qu¶ nh÷ng tri thøc, kinh nghiệm của tiền nhân và để chuẩn bị. hµnh trang…” III .Củng cố: - GV đọc lại 1 số đoạn văn để HS tham khảo. IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + ¤n l¹i lý thuyÕt vÒ phÐp lluËn ph©n tÝch, tæng hîp + Lµm bµi tËp 2 sgk (tr 12) Gîi ý: a/ Thế nào là học qua loa đối phó (+) học qua loa là học không đến nơi đến chốn, không có hệ thống, sâu sắc. (+) Học đối phó cốt để không bị mẹ cha, thầy cô quở mắng. b/ Bản chất của học qua loa đối phó c/ Tác hại: đối với xã hội và với bản thân. TiÕt 96 A/ Mục tiêu Cần đạt:. tiÕng nãi cña v¨n nghÖ (NguyÔn §×nh Thi). - Học sinh hiểu đợc nội dung của văn nghệ là sức mạnh kỳ diệu của nó với đời sống con ngêi. - HiÓu thªm c¸ch viÕt bµi v¨n nghÞ luËn th«ng qua t¸c phÈm nghÞ luËn ng¾n gän, chÆt chÏ vµ giµu h×nh ¶nh cña t¸c gi¶ NguyÔn §×nh Thi. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: Mét sè t liÖu vµ ¶nh ch©n dung nhµ v¨n NguyÔn §×nh Thi - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái sgk C/ TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò: Tác giả Chu Quang Tiềm khuyên chúng ta nên chọn sách và đọc sách nh thế nào? em đã học theo lời khuyên ấy ra sao? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Văn nghệ có nội dung và sức mạnh riêng độc đáo nh thế nào? nhà nghệ sĩ sáng tác tác phẩm với mục đích gì? Văn nghệ đến với ngời tiếp nhận, đến với quần chúng nhân dân bằng con đờng nào? Nhà văn Nguyễn Đình Thi đã góp phần trả lời những câu hỏi trên thông qua bài nghÞ luËn giµu søc thuyÕt phôc “TiÕng nãi cña v¨n nghÖ” * C¸c bíc thùc hiÖn: ? Dùa vµo sgk vµ hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶, h·y 1. T×m hiÓu chung: nªu mét vµi nÐt s¬ lîc vÒ t¸c gi¶ NguyÔn §×nh Thi? GV giíi thiÖu ¶nh ch©n dung cña nhµ v¨n NguyÔn - NguyÔn §×nh Thi (1924 - 2003). §×nh Thi vµ giíi thiÖu bæ sung mét sè nÐt vÒ t¸c + Quª: Hµ néi giả và 1 số tác phẩm của Nguyễn Đình Thi, đồng + Là nghệ sĩ tài năng hoạt động đa thêi giíi thiÖu bèi c¶nh t¸c gi¶ viÕt bµi tiÓu luËn d¹ng trªn mäi lÜnh vùc v¨n nghÖ. - Văn bản đợc tác giả viết1948- thời kỳ đầu chống.

<span class='text_page_counter'>(152)</span> Pháp, ta đang xây dựng một nền VHNT đậm đà tính - Tiểu luận “tiếng nói của văn nghệ” cña NguyÔn §×nh Thi viÕt 1948 in dân tộc, đại chúng… trong tập “Mấy vấn đề văn học” GV hớng dẫn đọc và đọc mẫu 1 đoạn- HS đọc phần 2. §äc - Chó gi¶i - Bè côc: cßn l¹i. a. §äc: HS đọc thầm phần chú thích giải nghĩa từ. b. Chó gi¶i: (+) Tõ ®Çu  “mét c¸ch sèng cña t©m hån”: ND chñ c. Bè côc: yÕu cña v¨n nghÖ lµ ph¶n ¸nh thùc t¹i kh¸ch quan (+) §o¹n cßn l¹i: Søc m¹nh kú diÖu cña v¨n nghÖ. HS đọc lại đoạn văn từ đầu  “đời sống chung quanh”. T×m luËn ®iÓm chÝnh? ? §Ó lµm râ cho luËn ®iÓm Êy t¸c gi¶ dïng phÐp lluËn 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: nµo? (Ph©n tÝch, chøng minh) 1. §Æc trng cña v¨n nghÖ: ? Nªu râ c¸c tr×nh tù ph©n tÝch, chøng minh cña t¸c - LuËn ®iÓm: “T¸c phÈm nghÖ thuËt gi¶? nhËn xÐt vÒ c¸ch sö dông dÉn chøng? - T¸c gi¶ dïng hai dÉn chøng tiªu biÓu trong VB cña 2 nµo…mét ®iÒu míi mΔ.. - LuËn cø: t¸c gi¶ næi tiÕng: + 2 câu thơ của Nguyễn Du  cảnh mùa xuân đẹp làm + Bức tranh mùa xuân trong Truyện ta rung động trớc cái đẹp của TN, cảm thấy trong lòng Kiều hay cái chết của An na Ca- rê – nhi – na ….KhiÕn t©m hån ngêi sù sèng t¬i trÎ ®ang t¸i sinh. + Cái chết của An na Carênhina  ngời đọc bâng đọc rung động. + Lêi göi cña NT kh«ng ph¶i lµ khu©ng th¬ng c¶m… nh÷ng bµi häc lu©n lÝ…mµ c¶ nh÷ng GV nêu vấn đề HS thảo luận: ? V× sao t¸c gi¶ viÕt lêi göi cña nghÖ sÜ cho nh©n lo¹i, say sa yªu ghÐt, m¬ méng, phÉn cho đời sau phức tạp hơn, phong phú và sâu sắc hơn khÝch… những bài học luân lý triết lý ở đời ngời? - T¸c phÈm v¨n nghÖ kh«ng cÊt lªn nh÷ng lêi lý thuyÕt khô khan mà chứa đựng tất cả những say sa, vui buồn, yªu ghÐt vµ m¬ méng cña nghÖ sÜ… t¸c gi¶ so s¸nh víi nh÷ng lêi göi lêi nh¾n bªn ngoµi, c«ng khai trùc tiÕp, nh÷ng h×nh ¶nh thiªn nhiªn, tõng nÐt cña nh©n vËt vèn quen thuéc mµ míi l¹ nh ¸nh s¸ng räi vµo t©m  C¸ch lËp luËn chÆt chÏ, diÔn dÞch kÕt hîp víi quy n¹p, luËn cø x¸c hån mçi chóng ta. ? Từ những chứng minh và phân tích trên tác giả nhấn đáng.Tác giả muốn nêu lên đặc trng mạnh phơng diện tác động nào của văn nghệ? chñ yÕu cña v¨n nghÖ lµ: V¨n nghÖ - Văn nghệ tác động đặc biệt tới đời sống tâm hồn con phản ánh thực tại thông qua lăng ngêi. kÝnh chñ quan cña ngêi nghÖ sÜ. Lµ ? Từ đó em có nhận xét gì về nghệ thuật nghị luận của sự gửi gắm t tởng tình cảm của ngời t¸c gi¶? nghÖ sÜ th«ng qua h×nh tîng nghÖ ? Từ đó tác giả muốn ta hiểu đặc trng của văn nghệ là thuật nhằm cải tạo thế giới ở cách g×? sèng t©m hån. III. Củng cố: ? Dựa vào phần 1của văn bản hãy nêu khái quát đặc trng của văn nghệ? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Tr×nh bµy l¹i tr×nh tù lËp luËn cña t¸c gi¶ trong ®o¹n 1. - Đọc lại văn bản và tiếp tục trả lời các câu hỏi sgk. Chú ý các câu 3 và 4 để tìm hiểu sức m¹nh k× diÖu cña v¨n nghÖ. TiÕt 97. tiÕng nãi cña v¨n nghÖ (TiÕp theo) A/ Mục tiêu Cần đạt:.

<span class='text_page_counter'>(153)</span> (§· tr×nh bµy ë tiÕt 96) B/ ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: phiÕu häc tËp cho häc sinh. - Häc sinh: TiÕp tôc tr¶ lêi c©u hái sgk C/ TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò: ? Tãm t¾t l¹i hÖ thèng luËn ®iÓm vµ luËn cø cña v¨n b¶n: “TiÕng nãi cña v¨n nghÖ”? II. Bµi míi: Gv: Néi dung cña v¨n nghÖ lµ vËy, t¹i sao con ngêi cần đến tiếng nói của văn nghệ? HS đọc đoạn 2 ? Tác giả đã đa ra những luận chứng nào để giải thích tại sao con ngời cần đến tiếng nói văn nghệ? - Nh÷ng ngêi tï bÞ ng¨n c¸ch víi cuéc sèng: tiÕng nãi cña v¨n nghÖ lµ sîi d©y buéc chÆt hä víi cuéc sèng. - Những con ngời vất vả lam lũ… văn nghệ đã gieo vào tâm hồn họ “một ánh sáng, lay động những tình cảm ….khiến họ đợc 1 trận cời hả dạ hay rỏ giấu một giọt níc m¾t…” ? Víi nh÷ng vÝ dô ®iÓn h×nh trªn t¸c gi¶ muèn chØ râ sức mạnh của văn nghệ đối với quần chúng là gì? Nếu không có văn nghệ đời sống con ngời sẽ ra sao? Gv b×nh: V¨n nghÖ kh«ng thÓ xa rêi cuéc sèng nhÊt lµ cuộc sống nhân dân lao động, những con ngời VN đang chiến đấu và sản xuất trên khắp đất nớc, đang làm tất cả để cuộc kháng chiến chống Pháp thắng lợi, văn nghÖ nh mét mãn ¨n tinh thÇn gióp con ngêi biÕt sèng và ớc mơ để vợt qua khó khăn… GV có thể nêu một số dẫn chứng, bình giảng để minh häa. ? Trong ®o¹n v¨n kh«ng Ýt lÇn t¸c gi¶ ®a ra quan niÖm của mình về bản chất của NT? bản chất đó là gì? Từ bản chất ấy diễn giải và làm rõ con đờng đến với ngời tiÕp nhËn t¹o nªn søc m¹nh kú diÖu cña nghÖ thuËt lµ g×? + NghÖ thuËt lµ tiÕng nãi t×nh c¶m + Chỗ đứng của ngời nghệ sĩ là điểm giao nhau…. + NT là t tởng đã đợc nghệ thuật hóa…. ? Tiếng nói của văn nghệ đến với ngời đọc bằng cách nµo mµ cã kh¶ n¨ng kú diÖu nh vËy? T tëng néi dung cña v¨n nghÖ thÓ hiÖn b»ng h×nh thøc nµo? ?Ttác phẩm văn nghệ tác động đến ngời đọc qua con đờng nào? - Văn nghệ lay động cảm xúc đi vào tâm hồn bằng con đờng tình cảm đến với một tác phẩm ta đợc vui, buồn,. 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: a. Néi dung cña v¨n nghÖ: b. Søc m¹nh kú diÖu cña v¨n nghÖ: - Văn nghệ tác động đến cuộc sống con ngêi.. - V¨n nghÖ gióp ta nhËn thøc chÝnh b¶n thân mình, giúp ta sống đầy đủ, phong phó h¬n.. - TiÕng nãi cña v¨n nghÖ lµ sù sèng vµ v¨n nghÖ kh«ng thÓ xa rêi cuéc sèng.. - Văn nghệ đến với ngời đọc bằng con đờng riêng đó là t tởng và cảm xúc.. - TiÕng nãi chÝnh cña v¨n nghÖ lµ tuyªn truyÒn: V¨n nghÖ võa lµ kÕt tinh t©m hån ngêi s¸ng t¸c võa lµ sîi d©y truyÒn sù sèng mµ ngêi nghÖ sÜ mang trong lßng..

<span class='text_page_counter'>(154)</span> yªu, ghÐt…cïng c¸c nh©n vËt vµ “NghÖ thuËt kh«ng 4. Tæng kÕt - LuyÖn tËp: đứng bên ngoài ….” - Bè côc lËp luËn chÆt chÏ, v¨n giµu h×nh ? Khi tác động bằng hình thức ấy thì tiếng nói chính ¶nh, dÉn chøng cã søc thuyÕt phôc… cña v¨n nghÖ lµ g×? - Bài văn đã khẳng định: văn nghệ nối ?Nêu một vài nét đặc sắc trong NT nghị luận của tác sợi dây đồng cảm giữa nghệ sĩ và bạn đọc; văn nghệ giúp con ngời sống gi¶? phong phó vµ hoµn thiÖn h¬n. ? Qua bài văn trên em hiểu đợc điều gì? III. Cñng cè: ? Chän 1 t¸c phÈm mµ em yªu thÝch vµ nªu mét sè nÐt chÝnh vÒ nd vµ cã biÕt t¸c phÈm ấy tác động của tác phẩm với mình nh thế nào? Gv ph¸t phiÕu häc tËp cho häc sinh: Yªu cÇu hÖ thèng l¹i hÖ thèng c¸c luËn ®iÓm, luËn cø trong bµi - Gv tæng hîp b»ng b¶ng phô. IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + §äc l¹i v¨n b¶n trªn vµ v¨n b¶n “ ýnghÜa v¨n ch¬ng” – Ng÷ v¨n 7. + TiÕp tôc hoµn thiÖn bµi tËp ë líp vµ tr×nh bµy suy nghÜ c¶m nhËn cña b¶n th©n qua viÖc tiÕp nhËn mét v¨n b¶n cô thÓ. + So¹n bµi: “ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi”: §äc v¨n b¶n vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk. TiÕt 98. c¸c thµnh phÇn biÖt lËp A/ Mục tiêu Cần đạt: - Học sinh nhận biết đợc khái niệm và đặc điểm của hai thành phần biệt lập: Tình thái và. c¶m th¸n - Nắm đợc công dụng của mỗi thành phần trong câu - Biết vận dụng đặt câu, viết đoạn văn có thành phần tình thái, thành phần cảm thán B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: B¶ng phô - Häc sinh: §äc tríc bµi vµ chuÈn bÞ phiÕu häc tËp. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: Thế nào là khởi ngữ? đặt câu có khởi ngữ? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu bµi: §äc c¸c c©u v¨n sau vµ tr¶ lêi c©u hái: a. Thµnh phÇn t×nh th¸i: ? C¸c tõ ng÷ in ®Ëm trong mçi c©u a vµ b thÓ hiÖn * VÝ dô: (sgk – 18) thái độ gì của ngời nói? - Nhận định của ngời nói đối với sự việc nói trong + Chắc: Nhận định - độ tin cậy cao c©u + có lẽ: Nhận định - độ tin cậy thấp ? NÕu kh«ng cã c¸c tõ ng÷ Êy th× ý nghÜa cña c©u cã h¬n. thay đổi không? Tại sao?  Thể hiện thái độ, cách nhìn của.

<span class='text_page_counter'>(155)</span> - ý nghĩa câu không thay đổi nhng không thể hiện đợc thái độ ngời nói. ? ThÕ nµo lµ thµnh phÇn t×nh th¸i? cho vÝ dô? (VÝ dô: + cã lÏ h«m nay trêi ma + dờng nh nó đã đến) ? C¸c tõ ng÷ t×nh th¸i thêng lµ nh÷ng tõ ng÷ nµo? - ChØ sù tin cËy: ch¾c ch¾n, cã lÏ, hÇu nh - G¾n víi ý kiÕn ngêi nãi: Theo t«i, ý «ng Êy - G¾n víi t×nh c¶m ngêi nãi: ¹,µ, h¶, nhØ, nhÐ…. ngời nói với sự việc, hiện tợng đợc nói đến trong câu Thành phần tình th¸i. * Ghi nhí: Thµnh phÇn t×nh th¸i dùng để thể hiện cách nhìn của ngời nói đối với sự việc nói trong câu.. 2. Thµnh phÇn c¶m th¸n: * VÝ dô: - ồ, sao mà độ ấy vui thế HS đọc ví dụ sgk và trả lời câu hỏi: ? C¸c tõ ng÷ in ®Ëm cã chØ sù vËt, sù viÖc kh«ng?cã - Trêi ¬i, chØ cßn 5 phót  “å”, “trêi ¬i” – chØ tr¹ng th¸i t©m lµ CN vµ VN kh«ng? -Các từ ngữ đó không chỉ sự vật, sự việc, không là chủ lý, cảm xúc của ngời nói ng÷ vµ vÞ ng÷ cña c©u. * Ghi nhí: ? Những từ đó xuất hiện trong câu có vai trò gì? - TP cảm thán đợc dùng để bộc lộ - béc lé c¶m xóc, t©m lý ngêi nãi ? §ã gäi lµ thµnh phÇn c¶m th¸n - cho biÕt thÕ nµo lµ t©m lý ngêi nãi. thµnh phÇn c¶m th¸n?  TP c¶m th¸n vµ t×nh th¸i kh«ng tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự ? V× sao gäi thµnh phÇn c¶m th¸n vµ t×nh th¸i lµ vËt, sù viÖc  gäi lµ thµnh phÇn biÖt thµnh phÇn biÖt lËp? lËp. 2. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1: ? Xác định thành phần tình thái, cảm thán trong a/ TP tình thái: Có lẽ b/ TP c¶m th¸n: Chao «i! nh÷ng c©u v¨n sau: P2: HS thảo luận nhóm - cử đại diện 2 nhóm trình c/ TPTT: Hình nh bµy kÕt qu¶ - nhãm kh¸c nhËn xÐt - Gv treo b¶ng d/ TPTT: Ch¶ nhÏ phụ nêu đáp án sau đó nhận xét, đánh giá từng 2. Bài tập 2: Dêng nh, h×nh nh, cã vÎ nh, cã lÏ, nhãm. ? ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n cã dïng thµnh phÇn t×nh ch¾c lµ, ch¾c h¼n, ch¾c ch¾n. * VÝ dô: th¸i vµ c¶m th¸n? P2: HS hoạt động độc lập – viết ra phiếu học tập, GV - Mọi việc dờng nh đã ổn - H×nh nh c« gi¸o kh«ng hµi lßng yªu cÇu 1 hoÆc 2 HS tr×nh bµy ®o¹n v¨n 3. Bµi tËp 3: III. Cñng cè: Nh¾c l¹i kh¸i niÖm thµnh phÇn t×nh th¸i vµ thµnh phÇn c¶m th¸n? IV.Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc ghi nhí sgk + Lµm bµi tËp 3 (19) vµ tËp viÕt c©u vµ ®o¹n v¨n cã dïng thµnh phÇn t×nh th¸i vµ c¶m th¸n. + Chuẩn bị: Tìm hiểu về thành phần gọi đáp, thành phần phụ chú TiÕt 99. nghị luận về một sự việc, hiện tợng trong đời sống. A/ Mục tiêu Cần đạt: - Học sinh hiểu hình thức và yêu cầu một hình thức nghị luận phổ biến trong đời sống đó là. nghị luận về một sự vật hiện tợng đời sống..

<span class='text_page_counter'>(156)</span> - Bớc đầu biết làm bài nghị luận về một sự vật hiện tợng trong đời sống XH, có kỹ năng. nhËn biÕt vµ x©y dùng mét bµi nghÞ luËn ë d¹ng nµy B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: 1 sè ®o¹n v¨n mÉu - Học sinh: Ôn lại kiến thức về văn bản nghị luận: Luận đề? Luận điểm? Luận cứ?... C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Nh¾c l¹i kh¸i niÖm vÒ luËn ®iÓm? LuËn cø? ? Ch÷a bµi tËp 2 (sgk -12) II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: *C¸c bíc thùc hiÖn: HS đọc văn bản “Bệnh lề mề” 1. T×m hiÓu bµi: ? Trong văn bản tác giả đã bàn về hiện tợng gì a.. Ví dụ: trong đời sống? - Bàn về hiện tợng, thói quen lề Văn bản “Bệnh lề mề” mề trong đời sống. Bản chất của hiện tợng đó là * Vấn đề nghị luận: Thói quen, hiện tợng thói quen kém văn hóa của những ngời không có lề mề trong đời sống. lßng tù träng vµ kh«ng biÕt t«n träng ngêi kh¸c. * C¸c luËn ®iÓm: ? Để bàn bạc về vấn đề này tác giả đã đa ra - Biểu hiện của bệnh lề mề: + Coi thêng giê giÊc. nh÷ng luËn ®iÓm nµo? - BiÓu hiÖn cña bÖnh lÒ mÒ. + Làm việc riêng thì đúng giờ, việc chung - Nguyªn nh©n cña bÖnh lÒ mÒ. thì đến muộn. - T¸c h¹i cña bÖnh lÒ mÒ. - Nguyªn nh©n: + Kh«ng cã lßng tù träng, kh«ng biÕt t«n - Làm gì để chống lại bệnh lề mề. träng ngêi kh¸c. ? ở mỗi luận điểm tác giả đã đa ra những luận + Quý trọng thời gian của mình, không tôn träng thêi gian cña ngêi kh¸c. cø nµo? + V« tr¸ch nhiÖm. - T¸c h¹i cña bÖnh lÒ mÒ: + G©y phiÒn hµ cho tËp thÓ. + ¶nh hëng tíi nhiÒu ngêi kh¸c. + T¹o ra thãi quen kh«ng tèt. - C¸ch kh¾c phôc bÖnh lÒ mÒ. ? NhËn xÐt vÒ bè côc vµ c¸ch lËp luËn cña bµi + Mäi ngêi cïng kh¾c phôc vµ hîp t¸c. viÕt? + Nh÷ng cuéc häp kh«ng cÇn thiÕt th× - Bè côc bµi viÕt m¹ch l¹c, chÆt chÏ: nªu hiÖn kh«ng tæ chøc. NÕu cÇn thiÕt mäi ngêi ph¶i tợng  phân tích nguyên nhân, tác hại  đề tự giác đúng giờ. xuÊt gi¶i ph¸p kh¾c phôc. + Làm việc đúng giờ là tác phong của ngời - LËp luËn theo tr×nh tù ph©n tÝch. cã v¨n ho¸. ? Qua v¨n b¶n em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ nghÞ 2. Ghi nhí: luận về sự việc, hiện tợng trong đời sống xã hội? - Nghị luận về 1 hiện tợng trong đời sống ? Qua bµi v¨n trªn em thÊy bµi v¨n nghÞ luËn vÒ lµ bµn vÒ 1 sù viÖc, hiÖn tîng cã ý nghÜa 1 sự việc, hiện tợng xã hội yêu cầu về nd và hình với XH, đáng khen, chê, đáng phải suy thøc ph¶i nh thÕ nµo? nghÜ. - Yêu cầu nội dung: nêu đợc sự việc, hiện tợng, chỉ rõ mặt đúng, sai, nguyên nhân và HS thảo luận nhóm về các sự việc, hiện tợng tốt thái độ, ý kiến của ngời viết đáng biểu dơng của các bạn trong nhà trờng và - Hình thức: bố cục phải chặt chẽ, luận cứ ngoµi XH? x¸c thùc..

<span class='text_page_counter'>(157)</span> GV yêu cầu các nhóm cử đại diện trình bày kết 2. Luyện tập: qu¶ th¶o luËn. * Bµi tËp 1: - Gióp b¹n häc tèt HS đọc yêu cầu bài tập 2 và trả lời câu hỏi - Bảo vệ cây xanh. (hoạt dộng độc lập) - Giúp đỡ các gia đình thơng binh liệt sĩ Gv đọc một số đoạn văn mẫu viết về vấn đề tác - Nhặt đợc của rơi, trả ngời mất. h¹i cña thuèc l¸. * Bµi tËp 2: (21) - Hút thuốc lá là hiện tợng đáng để viết mét bµi nghÞ luËn v×: + Liên quan đến sức khỏe cá nhân và cộng đồng + Liên quan đến vấn đề bảo vệ môi trờng + G©y tèn kÐm tiÒn b¹c III. Cñng cè: GV đọc VB mẫu “Bệnh nói dối” và yêu cầu học sinh tìm hiểu về nội dung bài nghị luận IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc ghi nhí sgk. + Lập dàn ý chi tiết để viết bài văn nghị luận cho đề bài sau: Vấn đề bảo vệ cây xanh. + Chuẩn bị: đọc trớc bài “cách làm bài nghị luận về 1 sự việc, hiện tợng trong đời sống” TiÕt 100. c¸ch lµm bµi nghÞ luËn về một sự việc hiện tợng trong đời sống. A/ Mục tiêu Cần đạt: - Học sinh nắm đợc: cách thức làm bài nghị luận về 1 hiện tợng trong đời sống - TiÕp tôc rÌn kü n¨ng viÕt 1 bµi nghÞ luËn theo yªu cÇu. B/ ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: 1 số đề bài ghi trên bảng phụ - Häc sinh: phiÕu häc tËp C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là nghị luận về một sự việc hiện tợng trong đời sống? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: 1.T×m hiÓu bµi: GV dùng bảng phụ ghi lại các đề bài trong sgk a. Đề bài nghị luận về một sự việc, (22) và yêu cầu 1 HS đọc lại hiÖn tîng: ? Các đề bài trên có điểm gì giống nhau và khác * Ví dụ: (sgk -22) nhau? + giống: đều yêu cầu ngời viết trình bày suy nghĩ, nêu ý kiến về một vấn đề thờng gặp trong đời sống hµng ngµy. * Ghi nhí: + Kh¸c: Néi dung vµ yªu cÇu nghÞ luËn. - §Ò bµi v¨n nghÞ luËn vÒ sù viÖc, hiÖn tîng cã thÓ lµ nghÞ luËn vÒ sù viÖc Khác hình thức, cách ra đề… đáng khen, có thể đáng chê ? Từ đó em có nhận xét gì về đề bài nghị luận? - Hình thức đề bài có thể nêu sẵn 1 sự viÖc, cã thÓ lµ mét mÈu tin, mÈu ? Em hãy tự ra 1 đề bài nghị luận tơng tự? HS hoạt động độc lập – yêu cầu mỗi học sinh tự truyện… nghĩ ra một đề văn – Gv nhận xét uốn nắn. 2. C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ sù viÖc, hiện tợng trong đời sống: a/ VÝ dô: (sgk -23).

<span class='text_page_counter'>(158)</span> HS đọc lại đề bài sgk (23) và tìm hiểu đề bài * Tìm hiểu đề bài, tìm ý: - Yêu cầu: bàn luận, suy nghĩ về tấm g? Yêu cầu chính của đề bài là gì? ? Dựa vào đề bài em hãy tìm ý để viết bài nghị ơng ngời tốt, việc tốt Phạm Văn Nghĩa - T×m ý: luËn? + Ph¹m V¨n NghÜa lµ ai? ë ®©u? + NghÜa lµ ngêi biÕt th¬ng mÑ… + Lµ ngêi biÕt kÕt hîp häc víi hµnh + Lµ ngêi biÕt s¸ng t¹o trong häc tËp và lao động. + Häc tËp NghÜa lµ häc tËp lßng yªu cha mẹ, lđộng sáng tạo, học kết hợp víi hµnh.. * LËp dµn bµi: - Më bµi: + Giíi thiÖu hiÖn tîng Ph¹m V¨n HS thảo luận nhóm ghi lại dàn ý sơ lợc cho đề bài nghĩa. trên ra phiếu học tập và cử đại diện trình bày  + Nêu nhận định khái quát tấm gơng Ph¹m V¨n nghÜa. GV nhËn xÐt vµ tæng hîp - Th©n bµi: + Ph©n tÝch ý nghÜa, viÖc lµm cña NghÜa. Tõ dµn ý trªn - GV yªu cÇu mçi nhãm tr×nh bµy + §¸nh gi¸ viÖc lµm cña NghÜa. Đánh giá việc phát động phong trào mét ý (viÕt thµnh mét ®o¹n v¨n)  GV nhËn xÐt, + häc tËp b¹n nghÜa. đánh giá. - KÕt bµi: Kh¸i qu¸t ý nghÜa cña tÊm g¬ng Ph¹m V¨n nghÜa, rót ra bµi häc cho b¶n th©n. ? Muèn lµm tèt 1 bµi v¨n nghÞ luËn em cÇn ph¶i * ViÕt bµi: thùc hiÖn c¸c bíc nµo? b/ Ghi nhí: SGk 2/ Luþªn tËp: ? Dµn bµi chung cña mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ sù * Bµi tËp: việc, hiện tợng trong đời sống gồm những phần - MB: Giới thiệu về Nguyễn Hiền và nµo? nhiÖm vô tõng phÇn? nêu tóm tắt ý nghĩa về tấm gơng đó - TB: ? Đọc lại đề văn số 4 bài tập 1 (23) và lập dàn ý + Phân tích ý nghĩa những việc làm s¬ lîc? cña «ng HS thảo luận nhóm ghi kết quả thảo luận ra + đánh giá ý nghĩa về tấm gơng đó phiếu học tập và cử đại diện trình bày - Gv nhận - KB: nêu ý nghĩa giáo dục và rút ra xÐt bæ xung. bµi häc. III. Cñng cè: ? Đề bài nghị luận về 1 sự việc, hiện tợng trong đời sống có những gì đáng chú ý? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc sinh häc ghi nhí sgk + N¾m ch¾c dµn bµi chung cña kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ 1sù viÖc, hiÖn tîng + Lµm bµi tËp sè 2. +Chuẩn bị cho phần chơng trình địa phơng TLV: Yêu cầu: Tìm hiểu, thu thập t liệu về một số vấn đề ở địa phơng: Môi trờng, tệ nạn xã hội, vấn đề về quyền trẻ em… TiÕt 101. Híng dÉn chuÈn bÞ cho ch¬ng tr×nh địa phơng phần tập làm văn. A/ Mục tiêu Cần đạt: - ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n nghÞ luËn nãi chung vµ nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng XH. nãi riªng - Tập nêu suy nghĩ, bàn luận về một sự việc, hiện tợng thực tế ở địa phơng - RÌn kÜ n¨ng viÕt 1 bµi v¨n nghÞ luËn hoµn chØnh..

<span class='text_page_counter'>(159)</span> B/ ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: 1 số đề bài để học sinh tham khảo - Học sinh: Su tập t liệu, tìm hiểu về một số vấn đề trong đời sống ở địa phơng. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: Một bài văn nghị luận về 1 sự việc, hiện tợng trong đời sống gồm mấy phần? nhiệm vụ cña tõng phÇn? §äc bµi tËp sè 2? II. Bµi míi: Néi dung: 1. Híng dÉn chuÈn bÞ: GV nªu yªu cÇu cña ch¬ng tr×nh * Yêu cầu: Tìm hiểu suy nghĩ để viết bµi nªu ý kiÕn díi d¹ng nghÞ luËn vÒ 1 sù viÖc, hiÖn tîng ? Hãy xác định những vấn đề có thể viết ở địa phơng * Cách làm: Chän 1 trong c¸c sù viÖc: em? - Vấn đề môi trờng: Yªu cÇu: HS th¶o luËn nhãm vµ tr×nh bµy ra phiÕu + HËu qu¶ viÖc chÆt ph¸ c©y xanh học tập - cử đại diện trình bày + ViÖc sö dông bao b× ni l«ng hiÖn nay. - Vấn đề quyền trẻ em: Nêu lại dàn ý chung của bài văn nghị luận về 1 sự + Sự quan tâm của chính quyền địa phviệc, hiện tợng trong đời sống XH. ¬ng víi trÎ em. GV híng dÉn c¸ch lµm vµ nh¾c nhë 1 sè ®iÒu lu ý - Vấn đề xã hội: (sgk) đồng thời đọc cho học sinh tham khảo một số + Vấn đề tệ nạn XH ở địa phơng. v¨n b¶n, t liÖu mÉu. + Phong trào giúp đỡ gia đình thơng binh, liÖt sÜ … III. Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ: - Chọn 1 sự việc, hiện tợng nổi bật ở địa phơng và viết thành bài văn hoàn chỉnh và nộp bµi vµo tuÇn 25. - Chuẩn bị viết bài tập làm văn số 5: đọc kĩ và lập dàn ý cho các đề bài trong sgk. TiÕt 102. chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi. A/ Mục tiêu Cần đạt: - Học sinh nhận thức đợc những điểm mạnh, điểm yếu trong tính cách thói quen của ngời. Việt Nam, yêu cầu gấp rút phải khắc phục điểm yếu, hình thành những đức tính và thói quen tốt khi đất nớc đi vào công nghiệp hóa, hiện đại hóa. - Nắm đợc trình tự lập luận và nghệ thuật nghị luận của tác giả. B/ ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: Chuẩn bị một số t liệu có liên quan đến nội dung bài học. - Häc sinh: Tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Theo t¸c gi¶ NguyÔn §×nh Thi v¨n nghÖ cã søc m¹nh, k× diÖu nh thÕ nµo? v¨n nghÖ đến với ngời đọc bằng con đờng nào? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Bớc vào thế kỷ XXI thanh niên VN chúng ta đã, đang và sẽ chuẩn bị những gì cho hành trang của mình, liệu đất nớc ta có thể sánh vai với các cờng quốc năm châu nh Bác Hồ mong muèn kh«ng? Bµi viÕt cña ®/c Vò Khoan nh©n dÞp ®Çu n¨m 2001 lµ lêi khuyªn, lêi chuyÖn trß với thanh niên đề cập đến những nội dung ấy…. * C¸c bíc thùc hiÖn: 1/ T×m hiÓu chung: ? Em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶ cña bµi viÕt? - Tác giả Vũ Khoan – là nhà hoạt động chính GV giíi thiÖu cuèn s¸ch “Mét gãc nh×n cña trÞ, nguyªn phã thñ tíng ChÝnh phñ..

<span class='text_page_counter'>(160)</span> tri thức” và giới thiệu hoàn cảnh ra đời của - Bài viết đăng trên tạp chí “Tia sáng” – 2001 bµi viÕt. vµ in trong tËp “Mét gãc nh×n cña tri thøc” GV hớng dẫn đọc và đọc mẫu. 2/ §äc - Chó gi¶i - Bè côc: HS đọc lại  GV nhận xét cách đọc * §äc: HS đọc thầm phần chú giải sgk. * Chó gi¶i: ? Văn bản thuộc kiểu bài nào? Dựa vào đó * Bố cục: xác định bố cục của bài viết? + Nêu vấn đề: (2 câu đầu): chuẩn bị hành trang vµo thÕ kØ míi. + Giải quyết vấn đề: Chuẩn bị cái gì? Vì sao cÇn chuÈn bÞ? Nh÷ng c¸i m¹nh, yÕu cña con ngêi ViÖt Nam cÇn nhËn râ. + Kết thúc vấn đề: Việc quyết định đầu tiên đối với thế hệ trẻ Việt Nam. ? Em hãy xác định luận điểm trung tâm và hÖ thèng luËn cø. - LuËn ®iÓm trung t©m: ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi. - HÖ thèng luËn cø. + ChuÈn bÞ b¶n th©n con ngêi lµ quan träng 3/ T×m hiÓu v¨n b¶n: nhÊt. + Bèi c¶nh thÕ giíi hiÖn nay vµ môc tiªu, nhiệm vụ nặng nề của đất nớc. + Nh÷ng c¸i m¹nh, yÕu cña con ngêi ViÖt a. ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi th× Nam khi bíc vµo nÒn kinh tÕ míi. ? Trong bµi viÕt t¸c gi¶ cho r»ng: "Trong quan träng nhÊt lµ sù chuÈn bÞ b¶n th©n con nh÷ng hµnh trang Êy cã lÏ sù chuÈn bÞ b¶n ngêi. thân con ngời là quan trọng nhất" điều đó có đúng không? Vì sao? + Điều đó hoàn toàn đúng vì từ cổ đến kim - Con ngời là động lực phát triển của lịch sử. con ngời là động lực phát triển của lịch sử. Kh«ng cã con ngêi lÞch sö kh«ng thÓ tiÕn lªn, - Tri thøc con ngêi t¹o nªn nÒn kinh tÕ tri thøc. ph¸t triÓn. + Trong nÒn kt tri thøc, trong thÕ kØ XXI vai trß con ngõ¬i l¹i cµng næi tréi. V× con ngêi víi t duy s¸ng t¹o, víi tiÒm n¨ng chÊt x¸m v« cùng phong phú, sâu rộng đã góp phần quyết b. Bối cảnh thế giới hiện nay và mục tiêu nhiệm vụ nặng nề của đất nớc. định tạo nên nền kt tri thức ấy. -HS: §äc ®o¹n : “CÇn chuÈn bÞ ... cña nã…” ? T¸c gi¶ ®a bèi c¶ch thÕ giíi hiÖn nay nh - Khoa häc, c«ng nghÖ pt. Sù giao thoa, héi nhËp thÕ nµo. c¸c nÒn kinh tÕ. + Khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn nh huyÒn gi÷a - ViÖt Nam cÇn gi¶i quyÕt ba nhiÖm vô tríc tho¹i, sù giao thoa héi nhËp ngµy cµng s©u m¾t: réng, gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ. Tho¸t khái t×nh tr¹ng nghÌo nµn, l¹c hËu cña ? Trong hoµn c¶nh thÕ giíi, t¸c gi¶ ph©n tÝch + nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp. hoµn c¶nh hiÖn nay vµ nh÷ng nhiÖm vô nh + §Èy công nghiệp hoá, hiện đại hoá. thế nào của đất nớc ta để phát triển kinh tế + Tiếp mạnh cËn ngay víi nÒn kinh tÕ tri thøc. vµ héi nhËp? ? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ thuËt ng÷ nÒn kinh c. Nh÷ng c¸i m¹nh, c¸i yÕu cña con ngßi ViÖt tÕ tri thøc? - NÒn kinh tÕ tri thøc lµ nÒn ktÕ sö dông hµm Nam. lîng chÊt x¸m cao. Gv giảng bình: Hoàn cảnh đất nớc ta hiện §iÓm m¹nh §iÓm yÕu nay: phải đồng thời giải quyết 3 nhiệm vụ: - Con ngêi ViÖt Nam - KiÕn thøc bÞ hæng (kiÕn + Tho¸t khái t×nh tr¹ng nghÌo nµn, l¹c th«ng minh nh¹y bÐn víi thøc c¬ b¶n) H¹n chÕ kh¶ hËu cña nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp. c¸i míi. n¨ng thùc hµnh, s¸ng t¹o. + Đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại +Nguyªn nh©n: Thiªn híng ch¹y theo nh÷ng m«n.

<span class='text_page_counter'>(161)</span> ho¸.. + TiÕp cËn ngay víi nÒn kinh tÕ tri thøc. - HS §äc tiÕp ®o¹n nãi vÒ c¸i m¹nh vµ c¸i yÕu cña con ngêi ViÖt Nam. ?T¸c gi¶ nªu nh÷ng c¸i m¹nh, c¸i yÕu cña con ngêi ViÖt Nam nh thÕ nµo? Nguyªn nh©n của cái yếu đó - Học sinh thảo luận nhóm ghi kết quả ra phiếu học tập và cử đại diện tr×nh bµy nªu ý kiÕn - Gv nhËn xÐt tæng hîp. ? Tác giả đã nhận định những điểm yếu đó đã có tác hại nh thế nào với công cuộc hội nhËp thÕ giíi hiÖn nay cña VN? + T¸c h¹i: VËt c¶n ghª ghím trong x· héi c«ng nghiÖp. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c giả? Thái độ của tác giả ra sao khi nói về vấn đề này. + Ph©n tÝch chÝnh x¸c, ®a ra nh÷ng vÝ dô tiêu biểu, bày tỏ thái độ nghiêm túc phê ph¸n. ? Theo tác giả để đa đất nớc đi lên chúng ta cÇn ph¶i lµm g×. + Để đa đất nớc đi lên chúng ta phát huy những đặc điểm mạnh, khắc phục những đặc ®iÓm yÕu h×nh thµnh nh÷ng thãi quen tèt ngay tõ nh÷ng viÖc nhá. ? Qua đó em nhận xét gì thái độ của tác giả đối với con ngời và dân tộc mình trớc yêu cầu của thời đại? - Thái độ tác giả: khách quan, trân trọng giá trị tốt đẹp, phê phán yếu kém  lòng yêu nớc, ý thức lo lắng cho dân tộc… ? NhËn xÐt vÒ c¸ch lËp luËn cña bµi viÕt? ? §äc 1 sè thµnh ng÷, tôc ng÷, sö dông trong bµi vµ nhËn xÐt c¸ch dïng nh÷ng thµnh ng÷, tục ngữ đó?. - CÇn cï, s¸ng t¹o trong lµm ¨n, c«ng viÖc. - Cã tinh thÇn ®oµn kÕt, đùm bọc nhất là trong chiÕn tranh chèng ngo¹i x©m, b¶n tÝnh thÝch øng nhanh, tËn dông c¬ héi, øng phã víi th¸ch thøc trong qu¸ tr×nh héi nhËp.. häc thêi thîng. Häc chay, häc vÑt nÆng nÒ. - Thiếu đức tính tỉ mỉ “nớc đến chân mới nhảy”, cha coi träng quy tr×nh nghiªm ngÆt cña c«ng nghÖ - Tính đố kị trong làm ăn vµ trong cuéc sèng hµng ngµy. K× thÞ kinh doanh, quen víi thãi quen thêi bao cÊp, nÕp nghÜ sïng ngo¹i, bµi ngo¹i qu¸ møc, thãi kh«n vÆt, Ýt gi÷ ch÷ tÝn..  C¸ch lËp luËn chÆt chÏ ®a ra nh÷ng vÝ dô tiªu biểu…tác giả đã khẳng định nghiêm túc những ®iÓm m¹nh vµ yÕu cña con ngêi VN. §ång thêi nh¾c nhë mçi chóng ta – ThÕ hÖ thanh niªn VN cÇn lÊp ®Çy hµnh trang b»ng nh÷ng ®iÓm mạnh, vứt bỏ những điểm yếu để đa đất nớc đi lªn.. 4/ Tæng kÕt - luyÖn tËp: - NghÖ thuËt lËp luËn chÆt chÏ, ng«n ng÷ gi¶n dÞ, sö dông nhiÒu thµnh ng÷, tôc ng÷… - Bài viết đề cập đến một vấn đề có ý nghĩa quan trọng trong đời sống, trớc một thời điểm lÞch sö quan träng. Nh¾c nhë mçi con ngêi VN đặc biệt là thế hệ thanh niên VN hãy chuẩn bị cho mình những hành trang tốt nhất để bớc vào thÕ kØ XXI.. ? Qua bµi viÕt em rót ra bµi häc g× cho b¶n * LuyÖn tËp: th©n? (häc sinh tù nªu suy nghÜ cña m×nh) III.Cñng cè: - Em nhËn thÊy ë m×nh cã nh÷ng ®iÓm m¹nh, yÕu nµo trong nh÷ng ®iÒu t¸c gi¶ nªu vµ c¶ nh÷ng ®iÒu cha nh¾c tíi? nªu híng kh¾c phôc? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + §äc l¹i v¨n b¶n n¾m ch¾c c¸c luËn ®iÓm chÝnh cña bµi + ChuÈn bÞ: So¹n bµi “Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng Ten” Yªu cÇu: T×m hiÓu vÒ t¸c gi¶ La Ph«ng Ten vµ nh÷ng c©u chuyÖn ngô ng«n cña «ng + tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk..

<span class='text_page_counter'>(162)</span> TiÕt 103. c¸c thµnh phÇn biÖt lËp A/ Mục tiêu Cần đạt: - Học sinh nhận diện đợc các thành phần gọi đáp, thành phần phụ chú trong câu. - Rèn kỹ năng phân tích và sử dụng các thành phần gọi đáp và thành phần phụ chú. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: Ghi l¹i vÝ dô trªn b¶ng phô.` - Häc sinh: PhiÕu häc tËp C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: Kiểm tra 15: Viết đoạn văn ngắn giới thiệu về một tác phẩm em đã học trong đoạn văn cã sö dông thµnh phÇn t×nh th¸i? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu bµi: HS đọc phần ví dụ trong sgk và trả lời câu hỏi: a/ . Thành phần gọi đáp: ? Trong nh÷ng c©u trªn nh÷ng tõ ng÷ nµo lµ thµnh *VÝ dô: phÇn biÖt lËp víi nßng cèt c©u? (a) Này!  lời gọi (để tạo lập cuộc thoại. ? Trong số các từ đó từ nào dùng để gọi, từ nào (b) Tha ông,  lời đáp (duy trì cuộc thoại) dùng để đáp? ? Trong những từ ngữ in đậm đó, từ ngữ nào dùng để tạo lập cuộc thoại, từ ngữ nào để duy trì cuộc tho¹i diÔn ra? - Tõ “nµy” – t¹o lËp cuéc tho¹i “tha «ng” – duy tr× cuéc tho¹i ? Thành phần gọi - đáp là gì? * Ghi nhí: - Thành phần gọi đáp là thành phần biệt ? Đặt 1 vài câu thoại có thành phần gọi đáp? lập dùng để tạo lập hoặc duy trì quan hệ giao tiÕp. HS đọc ví dụ trong sgk và trả lời câu hỏi: b/ Thµnh phÇn phô chó: ? NÕu lîc bá c¸c tõ ng÷ in ®Ëm th× nghÜa cña c¸c * VÝ dô: sgk tr 29+30.

<span class='text_page_counter'>(163)</span> câu có đổi không? vì sao? - khi lợc bỏ ý nghĩa của câu không thay đổi vì nó lµ thµnh phÇn biÖt lËp… ? Trong c©u a c¸c tõ ng÷ in ®Ëm thªm vµo chó thÝch cho phÇn nµo? (a) Từ ngữ in đậm chú thích cho “đứa con g¸i ®Çu lßng” (b) Chó thÝch ®iÒu suy nghÜ riªng cña “t«i” ? ThÕ nµo lµ thµnh phÇn phô chó? * Ghi nhí: - TP phụ chú đợc dùng để bổ sung chi tiết cho néi dung chÝnh cña c©u - TP phô chó thêng ®¨t gi÷a 2 dÊu g¹ch ngang, 2 dấu phẩy, 2 dấu ngoặc đơn. 2. LuyÖn tËp: * Bµi tËp 1: ? Xác định thành phần gọi -đáp trong đoạn trích? - từ dùng để gọi: này Xác định quan hệ ngời gọi - ngời đáp? - từ dùng để đáp: vâng (HS hoạt động độc lập – GV gọi HS lên bảng - Quan hệ: trên - dới; thân thiết. ch÷a) * Bµi tËp 3: ? Xác định thành phần phụ chú trong các đoạn a/ TP phụ chú: “kể cả anh” giải thích cho trÝch sau vµ cho biÕt c«ng dông cña nã? tõ “mäi ngêi” (HS th¶o luËn nhãm vµ tr×nh bµy kÕt qu¶ ra phiÕu b/ TP phô chó: “C¸c thÇy, c« gi¸o, c¸c học tập – GV gọi đại diện trình bày) bËc cha mÑ” c/ “Cã ai ngê” – béc lé sù ng¹c nhiªn d/ “Th¬ng qu¸ ®i th«i”- béc lé t×nh c¶m tr×u mÕn * Bµi tËp 5: ? ViÕt mét ®o¹n ng¾n tr×nh bµy suy nghÜ vÒ viÖc (Vë bµi tËp) thanh niªn chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi trong ®o¹n v¨n cã thµnh phÇn phô chó? (HS hoạt động độc lập  GV gọi 1 vài học sinh tr×nh bµy ®o¹n v¨n) III. Cñng cè: ? Nhắc lại khái niệm về các thành phần biệt lập đã học? IV. HDVN: + Häc ghi nhí sgk: N¾m ch¾c c«ng dông cña thµnh phÇn phô chó vµ thµnh phÇn gäi đáp + Lµm bµi tËp 2 vµ 4 + Tập viết đoạn văn có dùng các TP biệt lập đã học TiÕt 104+105. bµi viÕt sè 5 A/ Mục tiêu Cần đạt: - Häc sinh tiÕp tôc cñng cè kiÕn thøc vÒ v¨n nghÞ luËn. Bíc ®Çu biÕt c¸ch quan s¸t, thu thËp. t liệu và viết bài về một sự việc, hiện tợng trong đời sống. RÌn kü n¨ng viÕt mét bµi v¨n nghÞ luËn hoµn chØnh.. B/ ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: đề bài - Häc sinh: «n l¹i c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ sù viÖc, hiÖn tîng. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:.

<span class='text_page_counter'>(164)</span> 1. §Ò bµi: Một hiện tợng khá phổ biến hiện nay là vứt rác bừa bãi ra đờng, nơi công cộng. Em hãy nêu suy nghĩ của bản thân về hiện tợng đó ở địa phơng. 2.Yªu cÇu: * Nội dung: Gv cần trân trọng những suy nghĩ, những t liệu thực tế học sinh đã tìm hiểu ở địa phơng mình sinh sống. Tuy nhiên bài viết cần đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau: - Viết đúng thể loại một bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tợng trong đời sống. - Đảm bảo các vấn đề đó là thực trạng ở địa phơng hiện nay. - Më bµi:(1.5®) Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ hiÖn tîng r¸c th¶i hiÖn nay. - Thân bài:(7đ) Phân tích đánh giá vấn đề - Thực trạng vấn đề rác thải hiện nay - T¸c h¹i cña viÖc vøt r¸c bõa b·i - Phª ph¸n mét sè hµnh vi xÊu. - Nªu ý kiÕn, biÖn ph¸p kh¾c phôc. - KÕt bµi: (1.5®) - Khẳng định lại vấn đề nghị luận. - Rót ra bµi häc cho b¶n th©n * VÒ h×nh thøc: - Bè côc bµi viÕt cÇn gän, râ. LËp luËn chÆt chÏ, luËn cø x¸c thùc, tiªu biÓu. - Ch÷ viÕt s¹ch sÏ, kh«ng hoÆc sai sãt Ýt lçi chÝnh t¶. 3. Häc sinh lµm bµi 4. Thu bµi: D. Cñng cè – hdvn:. - GV nhận xét, đánh giá giờ kiểm tra - HDVN: + Xem lại cách làm bài văn nghị luận về 1 sự việc, hiện tợng trong đời sống. + Chuẩn bị: (+) đọc trớc bài nghị luận về 1 t tởng đạo lý (+) su tầm một số bài văn nghị luận về 1 t tởng đạo lý.

<span class='text_page_counter'>(165)</span> TiÕt 106. chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña la ph«ng-ten A/ Mục tiêu Cần đạt:. - Học sinh hiểu đợc tác giả bài nghị luận văn chơng đã dùng biện pháp so sánh hiện tợng con cõu vµ con chã sãi trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng-Ten víi nh÷ng dßng viÕt vÒ hai con vật ấy của nhà khoa học Buyphông nhằm làm nổi bật đặc trng của sáng tác NT. - RÌn kü n¨ng t×m vµ ph©n tÝch luËn ®iÓm, luËn cø trong v¨n nghÞ luËn B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: - Häc sinh:. ChuÈn bÞ mét sè t liÖu vÒ nhµ th¬ La Ph«ng Ten. đọc và trả lời câu hỏi sgk. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Hãy sắp xếp lại các luận cứ dới đây theo đúng trình tự lập luận của tác giả? A. Bèi c¶nh thÕ giíi hiÖn nay. B. Nh÷ng c¸i m¹nh yÕu cña con ngêi VN cÇn nhËn râ khi bíc vµo nÒn kinh tÕ míi. C. ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi th× sù chuÈn bÞ vÒ con ngêi lµ quan träng nhÊt. D. KÕt luËn. (đáp án đúng: C- A - B - D) II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Ai còng biÕt chã sãi ranh ma hung d÷, x¶o quyÖt, cßn cõu lµ loµi vËt hiÒn lµnh, chËm ch¹p, yÕu ít, thêng lµ måi ngon cña chã sãi. Nhng nÕu nhµ khoa häc cã c¸i nh×n cô thể chính xác dựa trên những đặc tính của con vật thì nhà thơ lại có cách nhìn nhận đánh giá đầy thiện cảm mang đậm đặc trng dấu ấn nghệ thuật…. điều đó đợc tác giả H.Ten thể hiện rõ trong v¨n b¶n: “Chã sãi vµ….”… * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu chung: HS đọc phần chú thích và giới thiệu một số nét cơ - Tác giả: Hi Pô Lit Ten (1828-1893) b¶n vÒ t¸c gi¶ H.Ten? lµ triÕt gia, sö gia, nhµ nghiªn cøu ? Nªu mét sè hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c phÈm? v¨n häc næi tiÕng cña Ph¸p. ? Em biÕt nh÷ng bµi th¬ nµo cña LaPh«ng-Ten? - VB: “Chó sói và cừu…” trích từ chGv Giới thiệu đôi chút về nhà thơ LPT. ¬ng 2 cña c«ng tr×nh nghiªn cøu ? Văn bản này đợc viết theo phơng thức biểu đạt “LaPhông-Ten và thơ ngụ ngôn của nµo? «ng” - V¨n b¶n nghÞ luËn: T×m hiÓu c¸ch x©y dùng nh©n 2. §äc - Chó gi¶i - Bè côc: vËt trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng Ten. * §äc: GV đọc mẫu một đoạn và hớng dẫn cách đọc: - §äc râ rµng, m¹ch l¹c, khóc triÕt ë c¸c ®o¹n nghÞ luËn. * Chó gi¶i: - CÇn phÇn biÖt giäng sãi vµ cõu. * Bè côc: HS đọc phần còn lại HS đọc thầm các chú thích giải nghĩa từ ? T×m bè côc cña bµi v¨n?.

<span class='text_page_counter'>(166)</span> (HS th¶o luËn tËp thÓ GV gäi 1 vµi HS tr×nh bµy ý kiÕn) - Phần 1: Từ đầu đến “Tốt bụng nh thế”- Hình tợng con cõu trong th¬ ngô ng«n LPT - PhÇn 2: PhÇn cßn l¹i: H×nh tîng con chã sãi trong th¬ LPT. ? Trong cả hai đoạn văn tác giả đã dùng cách lập 3. Tìm hiểu văn bản: luËn vµ triÓn khai nh thÕ nµo mµ kh«ng lÆp l¹i? - Nh»m lµm næi bËt h×nh tîng con cõu vµ con sãi dới ngòi bút của LPT tác giả đã lập luận = cách so s¸nh víi nh÷ng dßng viÕt cña nhµ khoa häc Buy Ph«ng vÒ hai con vËt Êy. - Hai phần đều triển khai theo mạch nghị luận: + Cõu vµ sãi díi ngßi bót cña LPT + Cõu vµ sãi díi ngßi bót cña Buy Ph«ng. + Díi ngßi bót cña LPT. (tuy nhiªn khi bµn vÒ con cõu t¸c l¹i thay bíc thø nhÊt b»ng viÖc trÝch ra 1. H×nh tîng chã sãi vµ cõu díi con m¾t cña nhµ khoa häc Buy Ph«ng. ®o¹n th¬ ngô ng«n) ?Nhà khoa học Buy phông đã viết về con cừu và - Cừu: nhút nhát đần độn, ngu sói nh thế nào? Căn cứ vào đâu để nhận xét về ngốc… nh÷ng con vËt Êy? + Sãi: Thï ghÐt mäi sù kÕt b¹n, bé + Cừu là con vật: sợ sệt, nhút nhát, đần độn, không mặt lấm lét, vẻ hoang dã, mùi hôi ghê biÕt trèn tr¸nh sù nguy hiÓm, kh«ng c¶m thÊy t×nh ghím, tiÕng hó rïng rîn. huống bất tiện, cứ lì ra, bất chấp hoàn cảnh bên  Buy Phông đã nhận xét về loại cừu ngoµi (díi ma, tuyÕt r¬i) vµ sãi díi c¸i nh×n cña nhµ khoa häc, + Sói: Thù ghét mọi sự kết bạn, bộ mặt lấm lét, vẻ dựa trên những đặc tính khoa học cơ hoang d·, mïi h«i ghª ghím, tiÕng hó rïng rîn. b¶n cña chóng. III. Cñng cè: ? §äc l¹i v¨n b¶n vµ cho biÕt h×nh tîng con cõu vµ sãi trong con m¾t cña nhµ khoa häc Buy Phông hiện ra nh thế nào? Tác giả đa lời nhận xét của Buy Phông vào nhằm mục đích gì? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + §äc l¹i v¨n b¶n + su tÇm mét sè bµi th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng-Ten. + Tiếp tục trả lời câu hỏi trong sgk để thấy rõ hình tợng chó sói và cừu trong thơ cña LaPh«ng-Ten kh¸c víi c¸ch nh×n cña cña BuyPh«ng. TiÕt 107. chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña la ph«ng-ten H. Ten A/ Mục tiêu Cần đạt:. (§· tr×nh bµy ë tiÕt 106) B/ ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: B¶ng phô - Häc sinh: Tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk + 1 sè bµi th¬ LaPh«ng-Ten C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Nªu mét sè hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ H.Ten vµ VB “Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n LPT” II. Bµi míi: ? Nhà thơ đã xây dựng hình tợng con cừu nh thế 3. Tìm hiểu văn bản: nµo? b/ H×nh tîng con cõu vµ chã sãi trong - Đặt con vật bé bỏng tội nghiệp vào hoàn cảnh đặc thơ của La Phông-Ten. * H×nh tîng con cõu: biệt: đối mặt với chó sói bên dòng suối. - Con vËt bÐ báng téi nghiÖp. - Dựa vào đặc tính loài cừu nhút nhát. ? Trong c¸i nh×n cña nhµ th¬ cõu cã ph¶i lµ con - §¸ng th¬ng vµ tèt bông, giµu t×nh vật đần độn và sợ hãi không? Vì sao? Ông còn tìm cảm. - Tình mẫu tử cao đẹp. đợc những đặc điểm gì ở cừu?.

<span class='text_page_counter'>(167)</span> + Ngoài những đặc tính trên của nhà khoa học thì nhµ th¬ cõu cßn lµ con vËt dÞu dµng, téi nghiÖp đáng thơng, tốt bụng giàu tình cảm. Cừu sợ không phải là đần độn, không phải cừu không ý thức đợc t×nh huèng bÊt tiÖn cña m×nh mµ thÓ hiÖn t×nh mÉu tử cao đẹp, là sự chịu đựng tự nguyện sự hi sinh cña mÑ cho con, bÊt chÊp nguy hiÓm. ? Tại sao La phông Ten nhắc đến bản tính nhẫn nhục dịu dàng và tình mẫu tử cao đẹp ở loài cừu còn Buy phông lại không nhắc đến tình mẫu tử ? - La Ph«ng Ten x©y dùng con vËt b»ng c¸i nh×n cña nghệ thuật, bằng tình cảm, cảm xúc: “LPT đã động lßng th¬ng c¶m víi”.. - Buy Ph«ng viÕt vÒ cõu díi ngßi bót cña nhµ khoa häc -HS: §äc ®o¹n 2 ?Trong c¸i nh×n cña nhµ khoa häc chã sãi lµ con vËt nh thÕ nµo? ?Theo La-Ph«ng-Ten chã sãi cã hoµn toµn lµ tªn bạo chúa khát máu và đáng ghét hay không? Vì * Hình tợng con chó sói: sao. ?Chó sói là tên trộm cớp nhng bất hạnh, độc ác mà khổ sở là nhân vật chính để La-Phông-Ten làm - Có một tính cách phức tạp. nªn hµi kÞch vÒ sù ngu ngèc. ý kiÕn cña em? Vừa độc ác vừa khổ sở, vừa đáng ghét -HS thảo luận theo nhóm. Gọi đại diện nhóm -vừa đáng thơng. tr×nh bµy råi nhËn xÐt bæ sung. + Chó sói độc ác, gian xảo muốn ăn thịt cừu non 1 cách hợp pháp, nhng những lí do nó đa ra đều vụng vÒ , s¬ hë, bÞ cõu non v¹ch trÇn, bÞ dån vµo thÕ bÝ. Cuối cùng sói đành cứ ăn thịt cừu non bất chấp lí do. Chó sói vừa là bi kịch độc ác vừa là hài kịch cña sù ngu ngèc. ? Qua ®©y em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu t¶ hai - Chã sãi võa lµ bi kÞch võa lµ hµi kÞch. con vật của Buy phông và La phông ten?Mỗi phơng pháp ấy nhằm mục đích gì? + Nhµ khoa häc miªu t¶ chÝnh x¸c, kh¸ch quan, dựa trên quan sát, nghiên cứu phân tích để khái quát đặc tính cơ bản của từng loài vật. + Nhµ nghÖ sÜ t¶ b»ng sù quan s¸t tinh tÕ, nh¹y c¶m trÝ tëng tîng phong phó. La Ph«ng Ten viÕt vÒ 2 con vật là để giúp ngời đọc hiểu thêm, nghĩ thêm 4. Tổng kết - Luyện tập: về đạo lí trên đời, đối mặt giữa thiện ác, yếu * Tổng kết: Bằng cách so sánh đối chiÕu víi c¸ch miªu t¶ cña nhµ khoa m¹nh. ? Từ đó em hiểu đợc mục đích của bài văn nghị học. H.Ten đã nêu bật đợc đặc trng của s¸ng t¸c nghÖ thuËt lµ in ®Ëm dÊu Ên luËn lµ g×? * Luyện tập: Học sinh thảo luận theo nhóm để cách nhìn, cách nghĩ riêng của nhà thơ. tr¶ lêi c©u hái 4 trong sgk - Gv yªu cÇu häc sinh * LuyÖn tËp: trình bày - GV đọc một số bài thơ ngụ ngôn LPT để HS tham khảo. III. Củng cố: So sánh cách viết của hai tác giả về chó sói và cừu. Từ đó rút ra đặc trng của sáng tác nghệ thuật? (Học sinh hoạt động độc lập - GV dùng bảng phụ để củng cố bài học) C¸ch viÕt Buy Ph«ng La Ph«ng Ten §èi tîng C¸ch viÕt. - Loµi cõu vµ sãi nãi chung. - Mét con cõu non vµ mét con chã sãi đói meo - Nêu lên những đặc tính cơ bản, - Dựa trên một số đặc điểm của loài vật chính xác về đối tợng đồng thời sử dụng phép nhân hoá.

<span class='text_page_counter'>(168)</span> Mục đích. - Để ngời đọc thấy đợc đặc trng cơ - Xây dựng hình tợng nghệ thuật b¶n cña loµi cõu vµ sãi.. IV. Hớng dẫn về nhà: - Đọc lại văn bản và đọc thêm văn bản trong sgk. - ChuÈn bÞ bµi “Con cß” – ChÕ Lan Viªn: §äc v¨n b¶n + T×m hiÓu mét sè t liÖu vÒ nhµ th¬. - Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk. TiÕt 108. nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý A/ Mục tiêu Cần đạt:. - Giúp học sinh nắm đợc một kiểu bài nghị luận: nghị luận về t tởng đạo lý. - Phân biệt sự khác nhau giữa nghị luận về một t tởng đạo lý với bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tợng trong đời sống. - Nhận diện và rèn kỹ năng viết một bài văn nghị luận về vấn đề t tởng đạo lý. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ mét sè vÝ dô. - Häc sinh: Xem tríc néi dung bµi vµ «n l¹i bµi nghÞ luËn vÒ mét mét sù viÖc hiÖn tîng. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là nghị luận về 1 sự việc, hiện tợng trong đời sống ?Nêu các bớc làm bài? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu bµi: HS đọc VB (sgk – 34) * VÝ dô: VB “Tri thøc lµ søc m¹nh” - Néi dung: Bµn vÒ gi¸ trÞ cña tri thøc ? Văn bản trên bàn về vấn đề gì? (bµn vÒ gi¸ trÞ cña tri thøc KH vµ vai trß cña ngêi vµ vai trß cña ngêi tri thøc trong sù ph¸t triÓn XH. tri thøc trong sù ph¸t triÓn XH) ? V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? chØ ra néi dung cña mçi phÇn vµ mèi quan hÖ cña chóng víi - Bè côc: (a) MB: đoạn 1: nêu vấn đề nhau? (b) TB: Nªu 2 vÝ dô chøng minh tri (Mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÇn chÆt chÏ: thøc lµ søc m¹nh MB: nêu vấn đề - Đoạn 1: Tri thức đúng là sức mạnh TB: lập luận chứng minh vấn đề - §o¹n 2: Tri thøc còng lµ søc m¹nh KB: mở rộng vấn đề để bàn luận ) cña c/m (c) KB: Phª ph¸n nh÷ng ngêi coi ? T×m c¸c c©u mang luËn ®iÓm chÝnh cña VB? träng tri thøc vµ kh«ng sö dông tri (HS thảo luận nhóm – cử đại diện trình bày) thức đúng chỗ ? PhÐp lluËn chñ yÕu cña VB? vai trß? - PhÐp lËp luËn chøng minh – nã cã søc thuyÕt phục vì giúp cho mọi ngời nhận rõ đợc vai trò của tri thøc vµ ngêi tri thøc trong sù ph¸t triÓn x· héi. ? Đây là 1 bài nghị luận về 1 vấn đề t tởng đạo lý cho biết sự khác biệt với nghị luận về 1 vấn đề trong đời sống XH?.

<span class='text_page_counter'>(169)</span> + Nghị luận về 1 vấn đề XH: Từ thực tế đời sống để khái quát thành một vấn đề t tởng, đạo lý. + Nghị luận về 1 t tởng đạo lý: từ 1 t tởng đạo lý * Ghi nhớ: sau đó lập luận: phân tích, chứng minh để ngời (SGK) đọc nhận thức đúng về t tởng đạo lý đó. 2. LuyÖn tËp: HS đọc ghi nhớ * Bµi tËp 1: VB “Thêi gian lµ vµng” HS đọc văn bản (sgk -36,37) - Vấn đề nghị luận: bàn luận về giá ? V¨n b¶n trªn thuéc lo¹i nghÞ luËn nµo? trÞ cña thêi gian ? VB nghị luận về vấn đề gì? chỉ ra các loại luận - Các luận điểm chính: ®iÓm chÝnh cña VB Êy? + Thêi gian lµ sù sèng ? PhÐp lluËn chñ yÕu cña VB lµ g×? + Thêi gian lµ th¾ng lîi ? Cho luËn ®iÓm sau: “§oµn kÕt lµ søc m¹nh” + Thêi gian lµ tiÒn hãy viết một đoạn văn ngắn để triển khai luận + Thời gian là tri thức ®iÓm trªn? - PhÐp lËp luËn chñ yÕu: Ph©n tÝch, (Học sinh hoạt động độc lập - Gv gọi trình bày) chøng minh. III. Cñng cè: ? Thế nào là nghị luận về một t tởng đạo lý?Nêu yêu cầu cách làm bài? - GV đọc VB mẫu để HS tham khảo: “Ngời ngay và kẻ gian” IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc ghi nhí sgk + Tìm đọc tham khảo một số bài văn mẫu nghị luận về t tởng đạo lý. + Chuẩn bị bài “Cách làm bài nghị luận về t tởng đạo lý”. Yêu cầu: Đọc kĩ các đề bài trong sgk và mỗi tổ lập một dàn ý cho một trong các đề bài đó. TiÕt 109. liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n. A/ Mục tiêu Cần đạt: - Giúp học sinh nắm đợc khái niệm liên kết và các phơng tiện liên kết câu, liên kết đoạn văn. - RÌn kü n¨ng sö dông ph¬ng tiÖn liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n v¨n khi viÕt v¨n B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi l¹i ®o¹n v¨n phÇn t×m hiÓu bµi. - Häc sinh: §äc l¹i v¨n b¶n “TiÕng nãi cña v¨n nghÖ” C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: ? Kể tên các thành phần biệt lập đã học? Nêu kiến thức cơ bản về các thành phần biệt lập đó? ? Đọc đoạn văn (BT 5- đã chuẩn bị ở nhà) có sử dụng thành phần biệt lập? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu bµi: HS đọc đoạn văn trong sgk a. VÝ dô: (sgk - trang 42+43) GV dung bảng phụ ghi sẵn đoạn văn sgk và đánh * Nhận xét: dấu các từ ngữ in đậm để học sinh quan sát ? Đoạn văn trên bàn về vấn đề gì? chủ đề ấy có - Chủ đề đoạn văn: cách phản ánh thùc t¹i cña ngêi nghÖ sÜ qua t¸c quan hệ nh thế nào với chủ đề chung của VB?.

<span class='text_page_counter'>(170)</span> - Bµn vÒ c¸ch ngêi nghÖ sÜ ph¶n ¸nh thùc t¹i, ®©y là một trong những yếu tố ghép vào chủ đề chung: TiÕng nãi cña v¨n nghÖ  mèi quan hÖ bé phËntoµn thÓ. ? Néi dung chÝnh cña mçi c©u lµ g×? Nh÷ng néi dung ấy có quan hệ ntn với chủ đề của đọan văn? - C©u 1: T¸c phÈm nghÖ thuËt ph¶n ¸nh thùc t¹i - C©u 2: Khi ph¶n ¸nh, ngêi nghÖ sÜ muèn nãi lªn một điều gì đó. - Câu 3: Điều đó chính là lời gửi của ngời nghệ sĩ  các câu đều hớng vào chủ đề: cách p/ánh thực t¹i . ? NhËn xÐt vÒ tr×nh tù s¾p xÕp c¸c c©u? ? Về hình thức mối quan hệ giữa các câu đợc thể hiÖn ntn? (Chó ý c¸c tõ ng÷ in ®Ëm) + LÆp tõ: “t¸c phÈm - t¸c phÈm” + C¸c tõ cïng 1 trêng liªn tëng: t¸c phÈm, nghÖ sÜ. + Phép thế: “Cái đã có rồi” thay cho “những vật liÖu mîn ë thùc t¹i” + Tõ nèi: “nhng” ? ThÕ nµo lµ liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n v¨n? ? ThÕ nµo lµ liªn kÕt néi dung? ThÕ nµo lµ liªn kÕt l«gic? ? §Ó liªn kÕt c¸c c©u trong ®o¹n v¨n vµ c¸c ®o¹n v¨n trong 1 VB ngõ¬i ta thêng sö dông c¸c phÐp liªn kÕt nµo? ? ThÕ nµo lµ phÐp lÆp? phÐp nèi? phÐp thÕ? PhÐp liªn tëng? cho vÝ dô? HS đọc ghi nhớ sgk. phÈm nghÖ thuËt.. - Néi dung: + c¸c c©u cã mèi quan hÖ chÆt chÏ đều hớng tới một chủ đề chung. + Các câu đợc sắp xếp theo trình tự hîp lý.. - H×nh thøc: C¸c c©u liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau nhê: + phÐp lÆp + phÐp liªn tëng + phÐp thÕ + phÐp nèi 2. Ghi nhí: - C¸c ®o¹n v¨n trong mét v¨n b¶n còng nh c¸c c©u trong mét ®o¹n v¨n ph¶i liªn kÕt chÆt chÏ víi néi dung vµ h×nh thøc - VÒ néi dung: + C¸c c©u trong ®o¹n v¨n, c¸c ®o¹n văn phải phục vụ chủ đề của đoạn, cña v¨n b¶n. + các đoạn, câu phải đợc sắp xếp theo tr×nh tù hîp lý - VÒ h×nh thøc: c¸c ®o¹n v¨n, c©u v¨n cã thÓ liªn kÕt th«ng qua mét sè phÐp liªn kÕt: + PhÐp lÆp + PhÐp thÕ + PhÐp nèi + PhÐp liªn tëng. 2. LuyÖn tËp: * Bµi tËp 1: ? Đọc đoạn văn và phân tích sự liên kết nội dung - Chủ đề đoạn văn: khẳng định năng lùc trÝ tuÖ con ngêi VN vµ nh÷ng h¹n và liên kết hình thức của đọan văn? (HS th¶o luËn nhãm - ghi ra phiÕu häc tËp vµ cö chÕ cÇn kh¾c phôc. - Nội dung các câu đều hớng vào chủ đại diện trình bày) đề của đoạn và sắp xếp hợp lý. - PhÐp liªn kÕt: phÐp nèi, phÐp thÕ, phÐp lÆp. III. Cñng cè: - Thế nào là liên kết nội dung? hình thức? Kể tên các phép liên kết đã học.

<span class='text_page_counter'>(171)</span> IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc ghi nhí sgk + Tập viết các đoạn văn có dùng các phép liên kết đã học + ChuÈn bÞ tiÕt 110 “LuyÖn tËp”- Xem tríc c¸c bµi tËp trong sgk. TiÕt 110. Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n (TiÕp theo) A. Mục tiêu Cần đạt: - Ôn tập và củng cố các kiến thức đã học về liên kết câu, đoạn văn. - RÌn kü n¨ng nhËn biÕt vµ ph©n tÝch c¸c phÐp liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n. - Thùc hµnh viÕt ®o¹n v¨n cã sö dông c¸c phÐp liªn kÕt. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi mét sè ®o¹n v¨n mÉu. - Häc sinh: PhiÕu häc tËp C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: - ThÕ nµo lµ liªn kÕt? Ch÷a bµi tËp vÒ nhµ: viÕt ®o¹n v¨n cã dïng mét trong c¸c phÐp liên kết? (HS tự đọc lại đoạn văn) II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: Néi dung luyÖn tËp: HS đọc yêu cầu bài tập 1 – Gv dùng bảng phụ * Bài tập 1: §o¹n a: ghi lại phần bài tập để học sinh quan sát. ? ChØ ra c¸c phÐp liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n - Liªn kÕt c©u: phÐp lÆp tõ: trêng häc. trong nh÷ng trêng hîp sau? - Liªn kÕt ®o¹n v¨n: Tõ nèi nh thÕ HS hoạt động độc lập  GV yêu cầu HS lên bảng Đoạn b: - Liªn kÕt c©u: lÆp tõ v¨n nghÖ. ch÷a bµi tËp. - Liªn kÕt ®o¹n: liªn kÕt th«ng qua viÖc lÆp tõ sù sèng vµ tõ v¨n nghÖ. §o¹n c: - Liªn kÕt c©u: LÆp tõ thêi gian vµ sö ? Tìm những cặp từ trái nghĩa trong hai câu dới dụng các cặp từ trái nghĩa: yếu đuối đây và cho biết những cặp từ trái nghĩa ấy có tác mạnh, hiền lành - độc ác. dung g×? * Bµi tËp 2: Học sinh thảo luận theo cặp - gv yêu cầu đại - C¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa: + thêi gian t©m lý – thêi gian vËt lý. diÖn häc sinh tr×nh bµy kÕt qu¶? + V« h×nh – h÷u h×nh. + Gi¸ l¹nh – nãng báng. + Th¼ng t¾p – h×nh trßn + Nhanh – chËm ? ChØ ra c¸c lçi liªn kÕt néi dung trong nh÷ng → C¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa ph©n biÖt ®o¹n trÝch sau vµ nªu c¸ch kh¾c phôc c¸c lçi Êy? thêi gian t©m lý vµ thêi gian vËt lý. Cã t¸c dông liªn kÕt c©u. HS thảo luận nhóm – cử đại diện trình bày kết qu¶. * Bµi tËp 3: §o¹n a: C¸c c©u kh«ng phôc vô chñ đề của đoạn. (không có sự liên kết chủ đề) Cã thÕ söa l¹i: Cắm đi một mình trong đêm. Trận đại đại đội 2 của bố con anh ở trớc.

<span class='text_page_counter'>(172)</span> b·i båi bªn mét dßng s«ng. Anh nhí håi ®Çu mïa l¹c, hai bè con anh cùng viết đơn xin ra trận. àay giờ mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuèi. §o¹n b: - Lçi vÒ liªn kÕt néi dung: trËt tù c¸c ? Viết hai đoạn văn nối tiếp nhau trong đó có sử câu sắp xếp không hợp lý. - C¸ch söa: cã thÓ thªm tr¹ng ng÷ chØ dông biÖn ph¸p liªn kÕt hîp lý? thêi gian vµo tríc c©u 2. (HS hoạt động độc lập, tự viết ra nháp – GV thu * Bµi tËp 4: vµ chÊm 1 vµi bµi viÕt nhanh nhÊt) III. Cñng cè: ? Nh¾c l¹i nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp trong vë bµi tËp. + §äc l¹i c¸c v¨n b¶n võa häc vµ t×m ra mét sè phÐp liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n trong mçi v¨n b¶n Êy. +ChuÈn bÞ bµi: “NghÜa têng minh vµ hµm ý”.. TiÕt 111 Hớng dẫn đọc thêm : Con cò A/ Mục tiêu Cần đạt:. (ChÕ Lan Viªn). - Học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp và ý nghĩa của biểu tợng con cò trong bài thơ đợc phát triển từ những câu ca dao để ca ngợi tình mẹ và ý nghĩa của những lời hát ru đối với cuộc sống con ngêi ViÖt Nam. - Thấy đợc sự vận dụng sáng tạo ca dao của tác giả và những đặc điểm về hình ảnh, thể th¬, giäng ®iÖu… cña bµi th¬. - RÌn kü n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch th¬ tr÷ t×nh thÓ tù do. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: - Häc sinh: C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. Mét sè t liÖu vÒ nhµ th¬ ChÕ Lan Viªn. Su tÇm nh÷ng c©u ca dao nãi vÒ con cß.. I. KiÓm tra bµi cò: - Qua VB “Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn LPT” em thấy đặc trng của văn học nghệ thuật khác với đặc trng của văn bản khoa học nh thế nào? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Tình mẹ con thiêng liêng và gần gũi đối với con ngời đã từ lâu trở thành đề tài cho thi ca nhạc họa đông tây kim cổ mà không bao giờ thôi quyến rũ ngời đọc. Chế Lan Viên góp thêm tiếng nói độc đáo, đặc sắc của mình vào đề tài trên bằng cách phát triển những câu ca dao quen thuộc nói về con cò để ca ngợi tình mẹ và lời ru đối với cuộc sống, con ngời Việt Nam. 1. §äc - T×m hiÓu chung: HS đọc phần chú thích và nêu 1 số nét khái quát - Chế Lan Viên tên thật là Phan vÒ t¸c gi¶ ChÕ Lan Viªn? Ngäc Hoan (1920-1989) GV giíi thiÖu ch©n dung nhµ th¬ vµ nhÊn m¹nh + Quª: Qu¶ng TrÞ.

<span class='text_page_counter'>(173)</span> mét sè nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. + ¤ng lµ 1 trong nh÷ng nhµ th¬ lín GV hớng dẫn đọc: bài thơ mang âm điệu đồng VN thế kỷ XX dao, lêi th¬ thñ thØ, t©m t×nh,… chó ý ®iÖp tõ, ®iÖp - Bµi “Con cß” s¸ng t¸c 1962 in trong tËp “Hoa ngµy thêng, chim b¸o ng÷… b·o” . GV đọc mẫu đoạn 1  HS đọc lại toàn bài. HS đọc 2. Hớng dẫn đọc và tìm hiểu bố thÇm phÇn chó gi¶i . côc. ? Em hiÓu néi dung bµi th¬ theo c¸ch nµo díi ®©y? A. KÓ chuyÖn vÒ con cß. B. Miªu t¶ con cß. C. Mợn hình ảnh con cò trong ca dao để bộc lé t×nh c¶m. ? Từ đó hãy xác định phơng thức biểu đạt của văn b¶n? (BiÓu c¶m – kÕt hîp tù sù, miªu t¶) 1: H×nh ¶nh con cß qua nh÷ng ? Bµi th¬ cã thÓ chia lµm mÊy ®o¹n? ý chÝnh cña -lêi§o¹n ru thêi th¬ Êu. mçi ®o¹n lµ g×? - §o¹n 2: H×nh ¶nh con cß vµ lêi ru cña ? Đọc đoạn thơ đầu và nhận xét về giọng điệu khổ mẹ trên những chặng đờng đời mỗi con th¬? ngêi - Lêi th¬ nhÑ nhµng gièng lêi h¸t ru, vËn dông h×nh - §o¹n 3: Tõ h×nh ¶nh con cß, suy ngÉm ¶nh con cß trong ca dao. vµ triÕt lý vÒ ý nghÜa lêi ru vµ t×nh mÑ. ? Bốn câu thơ đầu có ý nghĩa nh thế nào? Tại sao 3. Hớng dẫn đọc - tìm hiểu văn t¸c gi¶ l¹i viÕt: “Nhng trong lêi mÑ h¸t cã c¸nh cß b¶n: ®ang bay”? - Lêi th¬ më ®Çu giíi thiÖu h×nh ¶nh con cß mét a/ H×nh ¶nh con cß trong lêi ru tuæi c¸ch tù nhiªn qua nh÷ng lêi ru cña mÑ thë cßn n»m Êu th¬. n«i. ? Trong lời ru hình ảnh con cò đợc gợi ra trực tiếp từ những câu ca dao nào? Em hãy đọc lại những c©u ca dao Êy vµ cho biÕt h×nh ¶nh con cß biÓu tîng cho ®iÒu g×?T×m thªm mét sè c©u t¬ng tù? (Học sinh thảo luận theo nhóm và cử đại diện tr×nh bµy) - Con cß trong ca dao lµ biÓu tîng cña cuéc sèng thanh bình, đồng thời là biểu tợng cho những ngời n«ng d©n cÇn cï, vÊt v¶ … HS đọc các câu thơ từ : “cò 1 mình cò phải kiếm lấy ăn… đến câu “cành có mềm mẹ đã sẵn tay n©ng” ?Em h·y ph©n tÝch néi dung ý nghÜa cña nh÷ng c©u th¬ trªn? + §iÖp tõ “ngñ yªn” lµm cho giäng th¬ trë nªn ®Çm Êm ngät ngµo, thiÕt tha. T×nh yªu th¬ng d¹t dµo cña mÑ. MÑ lu«n s½n sµng dµnh cho con tÊt c¶, sù yªu th¬ng ch¨m chót che chë cho con. ? C©u th¬ “Trong lêi ru cña mÑ Êm h¬i xu©n” em  Lêi th¬ nhÑ nhµng, tha thiÕt, s¸ng hiÓu tõ “h¬i xu©n” cã nghÜa lµ g×? + Hơi xuân không phải là khí mùa xuân mà đó tạo, vận dụng ca dao Hình ảnh con cò là hơi ấm dịu dàng, thiết tha sâu lắng cất lên từ đáy trong lời ru của mẹ là tình mẹ bao la, là sự vỗ về, bồi đắp tình cảm cho tâm lßng mÑ. hån trÎ th¬. ? Từ đoạn thơ em cảm nhận đợc điều gì? III. Cñng cè: ? §äc l¹i bµi th¬ vµ cho biÕt h×nh ¶nh con cß trong bµi th¬ mang ý nghÜa biÓu tîng g×? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Tìm đọc một số câu ca dao viết về hình ảnh con cò, con vạc? + §äc thuéc lßng bµi th¬ + Tiếp tục trả lời các câu hỏi trong sgk để tìm hiểu nội dung bài thơ..

<span class='text_page_counter'>(174)</span> TiÕt 112 Hớng dẫn đọc thêm: con cò (Tiếp theo) A/ Mục tiêu Cần đạt: (§· tr×nh bµy ë tiÕt 111) B/ ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi l¹i mét sè c©u th¬ tiªu biÓu. - Häc sinh: Su tÇm mét sè bµi th¬ viÕt vÒ t×nh mÑ con hoÆc mét sè bµi h¸t ru. C/ TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò: ? Em hiÓu néi dung bµi “Con cß” theo c¸ch nµo díi ®©y? A. KÓ chuyÖn vÒ con cß B. Miªu t¶ con cß C. Mợn hình ảnh con cò trong ca dao để bộc lộ tình cảm II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Con cß vèn rÊt quen thuéc trong ca dao xa, h×nh ¶nh con cß lµ h×nh ¶nh cña lµng quª VN thanh bình yên ả, là vẻ đẹp tần tảo thân thơng của ngời nông dân một nắng hai sơng. Con cò kh«ng thÓ thiÕu trong nh÷ng lêi h¸t ru cña bµ, cña mÑ… Trong bµi th¬ cña CLV lêi ru cã con cß. mang tâm hồn quê hơng đem đến cho con giấc ngủ yên bình và trở thành ngời bạn thuở ấu thơ và khi đã trởng thành... HS đọc đoạn 2: GV nêu câu hỏi để HS thảo luận ? Hình ảnh con cò trắng trong lời ru của mẹ tiếp tục đợc bæ xung vµ cã ý nghÜa g×? - Cánh cò từ lời ru đã đi vào tiềm thức của tuổi thơ và trở nên gần gũi thân thiết, trở thành ngời bạn đồng hành của con trên suốt chặng đờng đời từ thuở nằm trong nôi: Con ngñ yªn th× cß còng ngñ Cánh của cò hai đứa đắp chung đôi - Đến tuổi đến trờng: Mai kh«n lín con theo cß ®i häc - §Õn khi trëng thµnh: C¸nh cß tr¾ng l¹i bay hoµi kh«ng nghØ… ? Cuộc đời mỗi con ngời: Từ thuở nằm nôi, đến tuổi đến trờng và tới khi trởng thành đều gắn với hình ảnh con cò trắng - điều đó có ý nghĩa gì? nhận xét về sự liên tởng, tởng tợng của tác giả? (- Cánh cò có từ lời ru của mẹ đã đi vào tiềm thức của tuổi thơ, trở nên gần gũi và thân thiết sẽ theo con ngời đến suốt cuộc đời. Hình ảnh con cò đợc xây dựng bằng trí tởng tợng phong phú, cò nh từ ca dao bay ra để sống trong tâm hồn con ngời theo cùng và nâng đỡ mỗi chặng đờng hay đó chính là biểu tợng về lòng mẹ dìu dắt, nâng đỡ con suốt mỗi chặng đờng.) ? Trong đọan thơ có những hình ảnh nào mới lạ? Cảm nhËn cña em vÒ nh÷ng h×nh ¶nh th¬ Êy?- Häc sinh tù nªu c¶m nhËn vÒ mét h×nh ¶nh th¬. ? Từ lời ru ấy em thấy ớc mong nào của mẹ đợc bộc lộ? - Mong cho em kh«n lín, trëng thµnh, mong cho con lµm thi sĩ mang lại cái đẹp cho đời. HS đọc đoạn thơ 3: ? H×nh ¶nh con cß trong ®o¹n th¬ thø 3 cã g× kh¸c so víi hai ®o¹n th¬ trªn? - ë nh÷ng ®o¹n trªn, cß lµ b¹n, lµ anh, lµ chÞ cña bÐ. ë ®o¹n 3 cß chÝnh lµ tÊm lßng cña ngêi mÑ yªu con bÒn chÆt, luôn ở bên con, theo sát cuộc đời con.. Dù ở gần con…. ? C©u th¬ nµo gîi ra cho em mét triÕt lý, suy ngÉm vÒ mét quy luật? Em hiểu câu thơ đó nh thế nào? (Gv dïng b¶ng phô ghi l¹i mét sè c©u th¬ yªu cÇu häc sinh chọn đáp án đúng) “Con dï lín….vÉn theo con” - GV bình: Từ “dù” “vẫn”..khẳng định tình mẫu tử bền. 3. Hớng dẫn đọc - tìm hiểu văn b¶n: §o¹n 2:. - Hình ảnh thơ đẹp, xây dựng bằng trÝ tëng tîng..c¸nh cß trong lêi ru gîi cuéc sèng Êm ¸p, t¬i s¸ng cña tuæi thơ đợc che chở, nâng niu và ớc mơ của ngời mẹ hiền về cuộc đời và tơng lai của con.. §o¹n 3: - Cß – biÓu tîng cho tÊm lßng cña ngêi mÑ lu«n ë bªn con. - T¸c gi¶ kh¸i qu¸t thµnh 1 triÕt lý s©u s¾c vÒ t×nh mÑ yªu con b»ng mét t×nh yªu bÒn chÆt.

<span class='text_page_counter'>(175)</span> chặt, sắt son: cho dù khoảng cách địa lý, dù con đã khôn lớn, trởng thành con mãi là đứa con bé bỏng của mẹ cần đợc chở che và mẹ vẫn, sẽ, mãi yêu con bằng một tình yêu bÒn chÆt. ? §äc l¹i nh÷ng c©u th¬ cuèi bµi vµ cho biÕt: Tõ c¸nh cß trong c©u h¸t t¸c gi¶ liªn tëng tíi ®iÒu g×? Liªn tëng Êy gîi cho em suy nghÜ g×? - Lời ru mang theo những buồn vui của cuộc đời, chứa đựng lòng nhân ái bao dung với mỗi cuộc đời mỗi số phận.. - Lời ru chứa đựng lòng nhân ái bao dung với mỗi cuộc đời mỗi số phận … biÓu hiÖn cao c¶ cña t×nh mÑ, tình đời.. ? §äc l¹i mét sè bµi th¬ viÕt vÒ mÑ hoÆc h¸t mét sè c©u h¸t ru mµ em thÝch? ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt cña bµi th¬ vµ cho biÕt c¸c yÕu tè nghÖ thuËt Êy cã t¸c dông nh thÕ nµo víi viÖc biÓu hiÖn t tëng c¶m xóc?. 4. Tæng kÕt: - ThÓ th¬ tù do phãng kho¸ng, h×nh ¶nh mang ý nghÜa biÓu tîng…Bµi thơ mợn hình ảnh con cò để ca ngợi t×nh mÉu tö bao la vµ ý nghÜa lêi ru HS đọc lại đoạn trích: “ngồi buồn nhớ mẹ ta xa? (Nguyễn đối với cuộc sống mỗi con ngời. Duy) vµ nªu c¶m nhËn kh¸i qu¸t? III. Cñng cè: ? Đọc lại bài “Khúc hát ru….” (Nguyễn Khoa Điềm) và đối chiếu với bài “Con cò” và chỉ ra c¸ch vËn dông lêi ru ë mçi bµi (Gîi ý: + “Khóc h¸t ru..” giäng ®iÖu gÇn nh lêi ru, cã nh÷ng lêi ru trùc tiÕp tõ ngêi mÑ  biÓu hiện sự thống nhất trong tình yêu con, yêu đất nớc… + “Con cß”: gîi l¹i ®iÖu h¸t ru  ý nghÜa lêi ru, ca ngîi t×nh mÑ..) IV. HDVN: + Häc thuéc lßng bµi th¬ + Viết một đoạn văn nêu cảm nghĩ về một số câu thơ cho là đặc sắc trong bài. + ChuÈn bÞ bµi “Mïa xu©n nho nhá”: §äc bµi th¬ vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk.. TiÕt 113. cách làm bài nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý A/ Mục tiêu Cần đạt: - Tiếp tục củng cố kiến thức về kiểu bài nghị luận về 1 vấn đề t tởng đạo lý - Rèn kỹ năng tìm hiểu đề, tìm ý…làm bài nghị luận về t tởng đạo lý. B/ ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: 1 số đề văn ghi trên bảng phụ - Häc sinh: PhiÕu häc tËp C/ TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò: II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu bµi: HS đọc và tìm hiểu 10 đề văn trong sgk a. Đề bài nghị luận về 1 vấn đề t tởng đạo lý: ? Các đề bài có điểm gì giống và khác nhau? + Giống: Các đề bài đều yêu cầu bàn luận về 1 * Ví dụ: (sgk tr 51) vấn đề t tởng, đạo lý + Khác: (+) dạng đề có kèm theo mệnh lệnh (đề 1, 3, 10) (+) dạng đề không kèm mệnh lệnh (2, * Ghi nhớ: Đề văn nghị luận về t tởng đạo lý th4, 5, 6, 7, 8, 9) ? Em có nhận xét gì về đề văn nghị luận về t t- ờng có 2 dạng: + kÌm theo mÖnh lÖnh ởng đạo lý? + kh«ng kÌm theo mÖnh lÖnh Mỗi HS tự ra 1, 2 đề thuộc 2 kiểu trên? 2. C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ 1 t tëng.

<span class='text_page_counter'>(176)</span> HS đọc lại yêu cầu của bài tập. ? §Ó lµm mét bµi v¨n ta cÇn thùc hiÖn c¸c thao t¸c nµo? HS thảo luận nhóm để thực hiện từng thao tác  cử đại diện trình bày. Đặt ra một số câu hỏi để tìm ý cho đề bài? (+ nghÜa ®en cña c©u tôc ng÷ lµ g×? + NghÜa bãng? + Bài học đạo lý rút ra từ câu TN là gì? ) ? Sắp xếp các ý tìm đợc theo bố cục 1 bài văn nghÞ luËn?. ? Muốn làm tốt một bài văn nghị luận về 1 t tởng đạo lý ta cần thực hiện các thao tác nào? ? Ngßai yªu cÇu chung ta cßn vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p lËp luËn nµo? Nªu dµn bµi chung cña mét bµi nghÞ luËn vÒ 1 t tởng đạo lý.. đạo lý: * Ví dụ: Cho đề bài: suy nghĩ về đạo lý: “uèng níc nhí nguån” * Tìm hiểu đề: + Loại đề: NL về t tởng đạo lý + yªu cÇu: ph©n tÝch, bµn luËn vÒ bµi học đạo lý “Uống nớc…” * T×m ý: + Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷: NghÜa ®en, nghÜa bãng. + Nội dung, bài học đạo lý rút ra từ câu tôc ng÷ lµ g×? + Ngµy nay c©u tôc ng÷ cã ý nghÜa nh thÕ nµo? * lËp dµn ý: - Mở bài: Dẫn dắt vấn đề  nêu vấn đề - Th©n bµi: + Gi¶i thÝch + §¸nh gi¸ néi dung c©u tôc ng÷. (+) Khẳng định một truyền thống tốt đẹp (+) ý nghĩa câu tục ngữ trong thời đại ngµy nay. * ViÕt bµi * §äc l¹i bµi * Ghi nhí: - Muèn lµm tèt mét bµi v¨n nghÞ luËn về t tởng đạo lý ngoài các yêu cầu chung cÇn vËn dông phÐp lËp luËn gi¶i thÝch, chøng minh.. - Dµn bµi: + MB: giới thiệu vấn đề + TB: Gi¶i thÝch, chøng minh néi dung vấn đề. Nhận định, đánh giá vấn đề. + KB: tổng kết vấn đề, nêu nhận thức míi. 2. LuyÖn tËp: (TiÕt 115). III. Cñng cè: - Học sinh đọc lại phần ghi nhớ IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc ghi nhí sgk + Tập viết phần MB cho đề bài trên dựa trên dàn ý đã lập + ChuÈn bÞ: xem tríc bµi tËp trong phÇn luyÖn tËp, lËp dµn ý vµ tËp viÕt thµnh bµi v¨n hoµn chØnh. TiÕt 114. cách làm bài nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý.

<span class='text_page_counter'>(177)</span> (TiÕp theo) A/ Mục tiêu Cần đạt: (§· tr×nh bµy ë tiÕt 114) B/ ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: 1 sè ®o¹n v¨n mÉu - Häc sinh: PhiÕu häc tËp C/ TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò: - Nêu dàn bài chung của một bài văn nghị luận về t tởng đạo lý? II. Bµi míi: 1. T×m hiÓu bµi: Thực hiện các thao tác tìm hiểu đề tìm ý cho đề bài 2. Luyện tập sau (đề số 5)? * Bµi tËp 1: §Ò bµi “Cã chÝ th× nªn” ? Sắp xếp các ý đã tìm đợc và lập thành 1 dàn ý - MB: Nêu vấn đề: Bản lĩnh sống chi tiÕt? cña con ngêi - TB: + Gi¶i thÝch tõ “chÝ” vµ “nªn” + Ph©n biÖt tõ “ChÝ” vµ “trÝ” + Bµn luËn vÒ gi¸ trÞ søc m¹nh cña phÈm chÊt “cã chÝ” trong ®/s con ngêi + Nh÷ng c©u tôc ng÷ nãi vÒ “chÝ” - KB: + Tuæi trÎ ph¶i rÌn luyÖn “chÝ” + Liªn hÖ bµi th¬ cña B¸c. ? Dựa vào dàn ý trên hãy viết thành VB cho đề bµi?  Bµi tËp 2: - Yªu cÇu: GV chia nhãm vµ mçi nhãm viÕt 1 ®o¹n VÝ dô: văn  cử đại diện trình bày trớc lớp  GV đánh Sèng ph¶i cã b¶n lÜnh. Nhê cã gi¸, cho ®iÓm bản lĩnh mà ta có thể vợt qua đợc GV đọc một số đoạn văn bản mẫu để học sinh mọi thử thách trên đờng đời và đi tham kh¶o c¸ch viÕt. tíi thµnh c«ng. Nãi vÒ b¶n lÜnh sèng dg cã c©u tôc ng÷ thËt chÝ lý: “cã chÝ th× nªn” III.Cñng cè: ? Khi làm văn nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý ta cần chú ý những gì? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Tự viết lại thành bài văn hoàn chỉnh cho đề bài trên + Tiếp tục lập dàn ý cho các đề văn (sgk tr 51, 52) + Chuẩn bị viết bài số 6 ở nhà về kiểu bài: Nghị luận về 1 vấn đề t tởng đạo lí. TiÕt 115. tr¶ bµi sè 5 A/ Mục tiêu Cần đạt: - Gióp häc sinh: TiÕp tôc cñng cè kiÕn thøc vµ kü n¨ng viÕt bµi v¨n nghÞ luËn vÒ 1 sù việc, hiện tợng trong đời sống xã hội. - Häc sinh nhËn râ u, khuyÕt ®iÓm qua bµi viÕt vµ cã ph¬ng híng kh¾c phôc. B/ ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Tr¶ bµi cho häc sinh + 1 sè lçi c¬ b¶n cña häc sinh . - Häc sinh: PhiÕu häc tËp . C/ TiÕn tr×nh lªn líp: 1. §Ò bµi: GV yêu cầu 1 HS đọc lại đề bài Mét hiÖn tîng kh¸ phæ biÕn hiÖn nay là vứt rác bừa bãi ra đờng, nơi.

<span class='text_page_counter'>(178)</span> c«ng céng…Em h·y nªu suy nghÜ của bản thân về hiện tợng đó ở địa HS đọc lại đề bài và thực hiện các bớc tìm hiểu đề phơng. 2) Phân tích đề: - ThÓ lo¹i: nghÞ luËn (nghÞ luËn x· héi) GV nhËn xÐt chung vÒ u, khuyÕt ®iÓm qua phÇn - Yªu cÇu: nghÞ luËn vÒ hiÖn tîng vøt néi dung bµi viÕt cña häc sinh: rác bừa bãi ở địa phơng. * Ưu: + Nắm đợc yêu cầu của đề bài 3) Ch÷a bµi: + 1 sè bµi viÕt kh¸ tèt a/ Ch÷a dµn bµi: * Tån t¹i: + LËp luËn nhiÒu bµi cha chÆt chÏ, cha s¸t víi néi dung. * Mở bài: Nêu vấn đề bàn luận hiện + Nội dung bài của một số học sinh còn sơ sài tợng vứt rác bừa bãi hiện nay ở địa hoÆc cßn phô thuéc vµo tµi liÖu. ph¬ng. GV đọc một số đoạn văn viết cha tốt và một số * Thân bài: Phân tích, đánh giá vấn cách vào đề hay của một số học sinh. đề GV xây dựng dàn bài chung cho đề bài. - Thực trạng rác thải hiện nay ở địa ph¬ng - §¸nh gi¸ mét sè t¸c h¹i c¬ b¶n cña GV tập hợp một số lỗi cơ bản mà HS đã mắc trong hiện tợng vứt rác bừa bãi. bài viêt  yêu cầu HS phát hiện lỗi sai và khắc - Đa ra một số biện pháp để khắc phôc l¹i phôc * Kết bài: Khẳng định vấn đề – rút ra bµi häc cho b¶n th©n b/ Ch÷a h×nh thøc: 9B * Diễn đạt: “ở địa phơng em có hiện tợng rất phổ biến là vứt rác bừa bãi ra đờng và ra những nơi công cộng đó là hiện tợng phổ biến ở địa ph¬ng em”  “R¸c th¶i hiÖn lµ mèi quan t©m, lo ngại của nhiều địa phơng, nhiều quốc gia trên thế giới. Bởi trên đờng phố hay ở những nơi thâm nghiêm nh đình, chùa…ta đều bắt gặp những hiện tợng vứt rác bừa b·i”… … “Nh ngêi ®i c«ng viªn, ®i t¾m biÓn lµ nh÷ng n¬i rÊt cÇn sù trong lµnh mµ hä l¹i vøt rÈc th× ngêi qu¶n lý m«i trêng thËt lµ khã nhäc…” (Nam)  … “ThËt kú l¹ nh÷ng n¬i nh c«ng viªn, bãi biển…là nơi để mọi ngời nghỉ ngơi, th gi·n, lµ n¬i rÊt cÇn bÇu kh«ng khÝ trong lµnh, nhng mét sè ngêi vÉn th¶n nhiªn vøt r¸c tïy tiÖn vµ kh«ng ai kh¸c l¹i thªm ®au ®Çu cho c¸c nhµ qu¶n lý m«i trêng…”. 9G * Diễn đạt: “ Trong đời sống hiện nay đất nớc ta thời hiện đại hóa không một vấn đề quan trọng ở địa phơng”  “§Êt níc ph¸t triÓn, cuéc sèng con ngêi đợc cải thiện. Tuy nhiên cuộc sống hiện đại cũng kéo theo không ít những vấn đề phức tạp trong đó có vấn đề rác thải và xử lý rác th¶i. “ViÖc vøt r¸c bõa b·i rÊt nguy hiÓm cã thÓ g©y h¹i cho c¸c cô giµ vµ trÎ em thêng bÞ bÖnh phÕ gi¶m lµ t¸c nh©n g©y h¹i cho bÇu kh«ng khÝ trong lµnh”  “Vứt rác bừa bãi sẽ gây nguy hiểm đến søc kháe con ngêi. Tríc hÕt nã lµ t¸c nh©n để dẫn đến căn bệnh phế quản, bệnh ung th…” * lçi chÝnh t¶: -“Vứt giác ra đờng” r¸c - “tÖ l¹n” TÖ n¹n 4) Tr¶ bµi vµ c«ng bè kÕt qu¶: * KÕt qu¶: 9B: 95TB 9G: 93,7% TB * §äc bµi kh¸: (§äc bµi cña Hång 9G).

<span class='text_page_counter'>(179)</span> * Theo dâi häc sinh yÕu kÐm: STT Hä vµ tªn Líp NguyÔn V¨n Thµnh 1 9G NguyÔn V¨n L¬ng 2 9G 3 NguyÔn ThÞ HiÒn 9G 4 NguyÔn Trung Hoµng 9B 5 NguyÔn C«ng Long 9B. §iÓm 3 4 4 4 4. C. Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ: + Xem lại cách làm bài nghị luận về 1 sự việc, hiện tợng trong đời sống + §äc 1 sè bµi viÕt tham kh¶o + Chuẩn bị bài “Cách làm bài nghị luận về t tởng đạo lý.” TiÕt 116 A/ Mục tiêu Cần đạt:. mïa xu©n nho nhá - Thanh H¶i -. - Cảm nhận đợc xúc cảm của tác giả trớc mùa xuân của thiên nhiên, đất nớc và khát vọng đẹp đẽ muốn làm “Mùa xuân nho nhỏ” dâng hiến cho đời. - Rèn kỹ năng đọc cảm thụ, phân tích hình ảnh thơ trong mạch vận động của tứ thơ B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: - Häc sinh:. Ch©n dung nhµ th¬ Thanh H¶i + bµi h¸t “mïa xu©n nho nhá” . §äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: - Đọc thuộc lòng bài thơ “con cò” và nêu rõ cảm hứng chủ đạo của bài thơ? - Chän 1 ®o¹n th¬ trong bµi mµ em thÝch nhÊt vµ nªu c¶m nhËn cña em? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Nhà thơ Xuân Diệu đã từng nói “Mùa xuân là bình minh của tuổi trẻ. Đó là mùa xuân cña sù sèng, t×nh yªu vµ h¹nh phóc”…ThËt vËy mïa xu©n lµ nguån c¶m høng bÊt tËn cña muôn đời thi sĩ. Mỗi nhà thơ đều có một rung cảm riêng, suy nghĩ riêng khi mỗi độ xuân về. Nhà thơ Thanh Hải dẫu đã cận kề cái chết nhng bằng niềm tin, tình yêu và hy vọng đã để lại cho đời “Mùa xuân nho nhỏ” – Một bài thơ mang vẻ đẹp đằm thắm của sắc xuân xứ Huế và đặc biệt mang đầy khí vị của con ngời luôn khát khao sống và cống hiến cho đời. 1. T×m hiÓu chung: HS đọc phần chú thích sgk và nêu một số nét về - Tác giả: Thanh Hải t¸c gi¶ Thanh H¶i? + Tªn thËt lµ Ph¹m B¸ Ngo·n (1930GV cã giíi thiÖu ch©n dung t¸c gi¶ vµ kh¸i qu¸t 1980) mét sè nÐt chÝnh. + Quª: Phong §iÒn – Thõa Thiªn – HuÕ. GV hớng dẫn đọc: Giọng vui tơi, nhịp thơ hơi + Ông là một trong những cây bút có nhanh, ®o¹n cuèi chËm, l¾ng. c«ng x©y dùng nªn v¨n häc MN. HS đọc thầm phần chú thích sgk. - Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” ra đời 11 ? M¹ch c¶m xóc trong bµi th¬ b¾t ®Çu tõ h×nh ¶nh - 1980. nào? (Từ cảm xúc về thiên nhiên, đất nớc  suy 2. Đọc - Chú giải - Bố cục: nghÜ íc nguyÖn cña nhµ th¬) 1. §äc: 2. Chó gi¶i: ? Từ đó xác định bố cục của bài thơ? (3 phần + Đ1: 6 câu đầu: Mùa xuân của đất trời + Đ2: 10 câu tiếp: Mùa xuân của đất nớc, c/m + §3: cßn l¹i: ¦íc nguyÖn cña nhµ th¬). 3. Bè côc: 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: a. Mïa xu©n cña thiªn nhiªn. đất.

<span class='text_page_counter'>(180)</span> trêi: + H×nh ¶nh “dßng s«ng xanh” ; “b«ng Học sinh đọc lại khổ thơ đầu và cho biết: ? Mở đầu bài thơ tác giả đã phác họa khung cảnh hoa tím biếc” – nét đặc trng của mùa thiªn nhiªn mïa xu©n víi nh÷ng h×nh ¶nh, mµu xu©n xø HuÕ. s¾c, ©m thanh nµo? + ¢m thanh: tiÕng chim chiÒn chiÖn ? Mét khung c¶nh nh thÕ nµo gîi lªn tõ nh÷ng rén r·… hình ảnh, âm thanh đó? - Khung c¶nh t¬i vui, rén r·. ? T¸c gi¶ viÕt: “tõng giät long lanh r¬i”- Em hiÓu “Giät long lanh”- ë ®©y nh thÕ nµo? - Đó là giọt ma xuân, giọt sơng hay đó còn là giọt ©m thanh cña tiÕng chim chiÒn chiÖn… ? NÕu hiÓu “giät ©m thanh” – H·y chØ ra biÖn ph¸p nghÖ thuËt? - Nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác – Tiếng chim chiÒn chiÖn nh cã h×nh khèi thÈm mÜ… ? Từ đó em cảm nhận đợc điều gì trong tâm trạng,  Miêu tả kết hợp biểu cảm, lời thơ tha thiết, nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm c¶m xóc cña t¸c gi¶? Gv: C¶m xóc thiÕt tha tr×u mÕn “¬i”, “hãt chi gi¸c. T¸c gi¶ ph¸c häa bøc tranh thiªn nhiªn mïa xu©n t¬i vui, rén r· thÓ hiÖn mµ”…sù say sa ng©y ngÊt, nhµ th¬ nh muèn më niÒm say sa, ng©y ngÊt cña t¸c gi¶ khi rộng lòng mình để thu nhận lấy sức xuân… đất trời vào xuân ? Từ mùa xuân của thiên nhiên đất trời tác giả liªn tëng tíi ®iÒu g×? b. Mùa xuân của đất nớc - cách - Vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân đất nớc, c/m. mạng: ? Cảm xúc trớc vẻ đẹp của mùa xuân đất nớc, c/m - Mùa xuân gắn với hình ảnh “ngời tác giả diễn tả qua những hình ảnh nào? Tại sao cầm súng” và “ngời ra đồng”- những tác giả chọn 2 đối tợng ấy? con ngời xây dựng và bảo vệ đất nớc. - Hình ảnh: ngời cầm súng – ngời ra đồng  2 lực lợng bảo vệ và xây dựng đất nớc ? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ tõ “léc”? - “léc” lµ chåi non, cµnh biÕc khi mïa xu©n vÒ. - C¶ d©n téc bíc vµo xu©n víi khÝ thÕ H×nh ¶nh léc non – lµ søc sèng cña thiªn nhiªn, khÈn tr¬ng: “TÊt c¶ nh hèi h¶….” hình ảnh mùa xuân đọng lại trong con ngời VN chính họ mang lại mùa xuân cho đất nớc. ? NhËn xÐt vÒ nhÞp ®iÖu th¬ vµ c¸c biÖn ph¸p nghÖ  NhÞp th¬ hèi h¶, khÈn tr¬ng, h×nh thuật đợc sử dụng trong đoạn thơ đó? - NhÞp th¬ hèi h¶ khÈn tr¬ng, h×nh ¶nh so s¸nh, ¶nh tîng trng… thÓ hiÖn niÒm tù hµo, đtừ “cứ” khẳng định sức sống bền bỉ của đất nớc. tin yêu, hi vọng về sự phát triển, trờng ? Từ đó em cảm nhận đợc điều gì trong cảm xúc tồn của đất nớc. c. ¦íc nguyÖn cña nhµ th¬: cña nhµ th¬? GV đọc lại hai khổ thơ cuối. “Ta lµm con chim hãt ? Cảm nhận về cách chuyển dùng đại từ “ta” ở Ta lµm mét cµnh hoa”…. cuèi bµi th¬? - “T«i” thiªn vÒ c¸ nh©n, “ta” – sù hµi hßa c¸ nhân và mọi ngời; điệp từ “ta làm”: cảm nghĩ đợc - Điệp từ “ta làm” thể hiện ớc nguyện đợc hoá thân. béc lé trùc tiÕp. ? Trong cảm xúc dạt dào về mùa xuân thiên nhiên -Ước nguyện đợc cống hiến cho đời: đất nớc, tác giả có nguyện ớc gì? “Dï lµ tuæi hai m¬i…”.

<span class='text_page_counter'>(181)</span> Ước nguyện góp phần tô đẹp thêm sức sống của mùa xuân  ớc nguyện đựơc cống hiến cho đời. Ước nguyện cao đẹp mà hết sức khiêm tốn… ? NhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu nh÷ng c©u th¬ cuèi bµi? - Bµi th¬ kÕt thóc b»ng ©m ®iÖu tha thiÕt cña d©n ca  Lêi th¬ tha thiÕt, h×nh ¶nh mang ý xứ Huế mênh mang tha thiết, xao xuyến lòng ngời nghĩa biểu tợng… cho ta thấy nguyện về một lẽ sống cao đẹp. ớc chân thành giản dị mà khiêm tốn đ? Nêu cảm nhận của em về hình ảnh mùa xuân ợc hoá thân để dâng hiến cho đời. 4. Tæng kÕt: nho nhá? GV: Hình ảnh ẩn dụ để khắc sâu tâm niệm của - NT: Thơ 5 tiếng, nhạc điệu trong nhà thơ thể hiện một quan điểm sống cao đẹp: mỗi sáng, hình ảnh gợi cảm… ngời hãy làm một mùa xuân nho nhỏ để làm nên - ND: Bài thơ là bức tranh xuân tơi đẹp mùa xuân bất diệt của đất nớc. cña xø HuÕ vµ tiÕng lßng tha thiÕt cña ? Nhận xét chung về nghệ thuật của toàn bài thơ? con ngời yêu mến gắn bó với đất nớc, ? Qua bài thơ em cảm nhận đợc điều gì? cuộc đời. ? T×m mét sè bµi th¬ viÕt vÒ mïa xu©n em biÕt? III. Cñng cè: ? Chän 1 khæ th¬ mµ em thÝch - Nªu c¶m nhËn cña em? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc lßng bµi th¬ + Nªu c¶m nhËn cña em sau khi häc xong bµi th¬. + Viết đoạn văn nêu cách hiểu của em về nhan đề bài thơ: “mùa xuân nho nhỏ” + ChuÈn bÞ: §äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái bµi “ViÕng l¨ng B¸c” Su tÇm mét sè tranh ¶nh vÒ l¨ng B¸c, 1 sè c©u th¬ bµi th¬ viÕt vÒ TiÕt 117. ViÕng l¨ng b¸c - ViÔn Ph¬ng -. A/ Mục tiêu Cần đạt:. - Học sinh cảm nhận đợc: niềm xúc động thiêng liêng, tấm lòng thành kính và biết ơn s©u s¾c cña t¸c gi¶ víi B¸c Hå. - Nắm đợc một số nét về nghệ thuật của bài thơ: giọng điệu trang trọng tha thiết, hình ảnh ẩn dụ độc đáo.. - Rèn kỹ năng đọc - phân tích thơ trữ tình. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ¶nh ch©n dung nhµ th¬ + §µi - Häc sinh: Tranh ¶nh vÒ l¨ng B¸c + tr¶ lêi c©u hái sgk C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: - §äc thuéc lßng ®o¹n th¬ em thÝch nhÊt trong bµi “Mïa xu©n nho nhá” vµ nªu c¶m nhËn cña em? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Nỗi mong chờ và ao ớc của đồng bào miền Nam đợc Bác vào thăm không còn nữa, Ngời đã ra đi mãi mãi để lại bao niềm tiếc nuối trong lòng mỗi ngời dân Nam bộ. Viễn Phơng nhà thơ trẻ MN đã vinh dự ra thăm lăng Bác - xúc động tận đáy lòng nhà thơ đã viết bài “Viếng l¨ng B¸c” (GV më lêi bµi h¸t). 1/ T×m hiÓu chung: HS đọc phần chú thích * trong sgk và nêu một số - Tác giả: Viễn Phơng (1928) – An nÐt vÒ t¸c gi¶? Giang GV giíi thiÖu ch©n dung nhµ th¬ vµ kh¸i qu¸t mét sè nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm.

<span class='text_page_counter'>(182)</span> ? Bài thơ đợc sáng tác trong thời gian nào? GV hớng dẫn HS đọc  đọc mẫu HS đọc lại ? T×m hiÓu m¹ch c¶m xóc vµ bè côc cña bµi th¬? ( Mạch cảm xúc đợc tái hiện theo trình tự thời gian và không gian: khi đứng trớc lăng Bác  khi ở trong l¨ng vµ c¶m xóc khi rêi l¨ng B¸c) HS đọc lại toàn bộ bài thơ ? Më ®Çu bµi th¬ t¸c gi¶ cho ta biÕt ®iÒu g×? NhËn xÐt vÒ c¸ch xng h« cña t¸c gi¶? - C©u th¬ nh 1 lêi th«ng b¸o - c¸ch xng h« th©n mËt gÇn gòi: Con - B¸c ? H×nh ¶nh ®Çu tiªn mµ t¸c gi¶ quan s¸t vµ c¶m nhận đó là hình ảnh nào? Vì sao tác giả lại cảm động trớc hình ảnh ấy? Tác giả dùng nghệ thuật g×? - H×nh ¶nh ®Çu tiªn – “hµng tre b¸t ng¸t” – h×nh ảnh thực, vốn rất thân thuộc đợc tác giả ngầm so sánh nh dáng đứng kiên cờng, bất khuất của con ngêi VN trong bèn ngµn n¨m lÞch sö- GV liªn hÖ mét sè c©u cña ThÐp Míi: “…méc m¹c, thanh cao, ngay th¼ng, bÊt khuÊt…” ? Đọc khổ thơ tiếp theo và chỉ ra biện pháp NT đợc sử dụng trong khổ thơ? Phân tích tác dụng của c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt Êy? - NT Èn dô “mÆt trêi trong l¨ng” – h×nh ¶nh B¸c vĩ đại nh vầng thái dơng soi sáng đờng đi cho dân téc  sù ngìng väng vµ tÊm lßng biÕt ¬n cña t¸c gi¶ víi B¸c + H×nh ¶nh dßng ngêi vµo l¨ng viÕng B¸c - nh kÕt thµnh trµng hoa lín d©ng lªn B¸c lßng thµnh kÝnh…. - Bµi th¬ viÕt n¨m 1976 vµ in trong tËp “Nh m©y mïa xu©n” 2/ §äc - Chó gi¶i - Bè côc: * §äc: * Chó gi¶i:. * Bè côc:. 3/ T×m hiÓu v¨n b¶n: * Khæ 1: - Lêi xng h« th©n mËt: con - B¸c. - H×nh ¶nh Èn dô: hµng tre  Lêi th¬ gi¶n dÞ, h×nh ¶nh Èn dô, th¸n tõ…béc lé niÒm th¬ng mÕn tù hào với đất nớc, dân tộc và với Bác. * Khæ 2: - H×nh ¶nh Èn dô: “mÆt trêi trong l¨ng”, “trµng hoa…”.  NT ẩn dụ độc đáo thể hiện sự ngỡng vọng và tấm lòng thành kính biết ¬n s©u s¾c cña t¸c gi¶ víi B¸c ... * Khæ th¬ 3:. GV đọc lại khổ thơ 3 ? VÒ kh«ng gian, vÞ trÝ ®iÓm nh×n vµ thêi gian ë B¸c n»m trong giÊc ngñ b×nh yªn Gi÷a mét vÇng tr¨ng s¸ng dÞu hiÒn khæ th¬ 3 cã kh¸c g× so víi 2 khæ th¬ trªn? - C¶m nhËn, suy nghÜ cña t¸c gi¶ khi ë trong l¨ng. ? §øng tríc B¸c t¸c gi¶ cã c¶m xóc suy nghÜ g×? Cảm xúc đó đợc tái hiện qua hình ảnh nào? - H×nh ¶nh B¸c - t¸c gi¶ liªn tëng nh ®ang trong giÊc ngñ vÜnh h»ng “B¸c n»m trong giÊc ngñ b×nh yªn…”  h×nh ¶nh thiªn nhiªn gÇn gòi, ngîi ca nÐt tâm hồn cao đẹp, trong sáng của Bác…. ? §äc mét sè c©u th¬ viÕt vÒ tr¨ng cña B¸c? GV liªn hÖ bµi h¸t “VÇng tr¨ng Ba §×nh”-.

<span class='text_page_counter'>(183)</span> ThuËn YÕn. ? Hình ảnh Bác tiếp tục đợc ngầm so sánh với hình ảnh nào?Lời thơ có gì đặc biệt? - H×nh ¶nh Èn dô “trêi xanh”, lêi th¬ biÓu c¶m trùc tiếp: Bác sẽ sống mãi trong sự nghiệp của đất nớc d©n téc nhng t¸c gi¶ vÉn “nhãi” ®au tríc sù ra ®i cña B¸c. GV bình: Bằng tình cảm tha thiết tác giả đã cảm thÊy B¸c nh ®ang trong gi©c ngñ vÜnh h»ng nhng lÝ trí đang nhắc nhở tác giả một sự thật là Bác đã ra đi mãi mãi. Sự hoà trộn giữa tình cảm và lí trí đã tạo nên một hình tợng thơ độc đáo. ? Tríc khi rêi l¨ng t©m tr¹ng nhµ th¬ ra sao? t¸c gi¶ nguyÖn íc ®iÒu g×? - Lu luyÕn nguyÖn íc muèn ë m·i bªn B¸c, ®iÖp ng÷ “muèn lµm” ? H×nh ¶nh c©y tre ë ®©y cã g× kh¸c víi h×nh ¶nh c©y tre ë khæ th¬ ®Çu? - H×nh ¶nh Èn dô- muèn lµm con ngêi b×nh dÞ trung hiÕu víi d©n, víi níc, m·i noi theo g¬ng B¸c, trung thành với sự nghiệp con đờng mà Bác đã chọn. ? Từ đó em cảm nhận đợc tâm t ớc nguyện gì của nhµ th¬? So s¸nh víi ®iÒu t©m niÖm cña nhµ th¬ Thanh H¶i? ? Nhận xét về giọng điệu của toàn bộ bài thơ? đặc s¾c nghÖ thuËt? ? Qua bài thơ em cảm nhận đợc điều gì?. - H×nh ¶nh Èn dô trêi xanh – Sù trêng tån vÜnh h»ng cña B¸c víi non sông đất nớc. - Tõ biÓu c¶m “nhãi” – Nçi ®au cña t¸c gi¶ tríc sù ra ®i cña B¸c..  NghÖ thuËt Èn dô, lêi th¬ biÓu c¶m trực tiếp..Tác giả đã bộc lộ niềm thơng mến và tiếc thơng vô hạn của t¸c gi¶ víi B¸c * Khæ 4: Muèn lµm con chim.. Muèn lµm ®o¸ hoa to¶ h¬ng.. Muèn lµm c©y tre trung hiÕu.  C¸ch sö dông ®iÖp tõ, lêi th¬ biÓu c¶m trùc tiÕp…thÓ hiÖn niÒm lu luyÕn thiÕt tha, nguyÖn íc ch©n thµnh của nhà thơ mãi mãi đợc bên Bác. 4/ Tæng kÕt: - Giäng th¬ tha thiÕt, trang nghiªm, hình ảnh ẩn dụ độc đáo - Bài thơ là tÊm lßng thµnh kÝnh, biÕt ¬n s©u s¾c cña d©n téc ViÖt Nam víi B¸c. III. Cñng cè: ? Tìm đọc một số bài thơ viết về Bác? (GV tổ chức cho HS thi giữa 2 nhóm) IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc lßng bµi th¬ + Chọn 1 số hình ảnh thơ đặc sắc và phân tích. + ChuÈn bÞ: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái bµi “Sang thu” T×m su tÇm 1 sè bµi th¬ viÕt vÒ mïa thu. TiÕt upload.123doc.net A/ Mục tiêu Cần đạt:. nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). - Học sinh hiểu và nắm đợc nội dung và phơng pháp làm kiểu bài nghị luận về tác phẩm truyÖn. - Bíc ®Çu rÌn kü n¨ng nhËn diÖn vµ viÕt v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: - Häc sinh:. B¶ng phô ghi l¹i c¸c luËn ®iÓm trong bµi tËp 1. §äc tríc bµi v¨n trong sgk.. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: - Nêu cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý? II. Bµi míi: 1/ T×m hiÓu chung:.

<span class='text_page_counter'>(184)</span> HS đọc văn bản sgk ? Vấn đề nghị luận của văn bản là gì? Hãy đặt một nhan đề thích hợp cho văn bản? + Vấn đề nghị luận: Những phẩm chất, đức tính đẹp đẽ, đáng yêu của nhân vật anh thanh niên làm công tác khí tợng kiêm vật lý địa cầu trong truyện ng¾n: “LÆng lÏ SaPa” – NguyÔn Thµnh Long + Nhan đề có thể đặt: “Hình ảnh anh thanh niên lµm c«ng t¸c khÝ tîng trong truyÖn ng¾n “LÆng lÏ SaPa” - NguyÔn Thµnh Long ? Vấn đề nghị luận đợc viết, triển khai qua những luËn ®iÓm nµo? T×m nh÷ng c©u nªu lªn luËn ®iÓm cña v¨n b¶n? Häc sinh th¶o luËn theo nhãm. ? Để khẳng định các luận điểm ngời viết đã lập luận nh thế nào? Nhận xét về những luận cứ đợc ngời viết đa ra để làm sáng tỏ luận điểm? + Các luận điểm đợc nêu lên rõ ràng, ngắn gọn, gợi đợc sự chú ý của ngời đọc + Từng luận điểm đợc phân tích, chứng minh bằng dÉn chøng cô thÓ trong t¸c phÈm + Các luận cứ đợc sử dụng đều xác đáng, sinh động bởi đó là những chi tiết, hình ảnh đặc sắc của t¸c phÈm - Bài văn đợc dẫn dắt tự nhiên, bố cục chặt chẽ. Từ việc nêu vấn đề để ngời viết đi vào phân tích, diễn giải rồi sau đó khẳng định nâng cao vấn đề nghị luËn . ? §èi chiÕu víi v¨n b¶n em thÊy bµi viÕt nhËn xÐt và phân tích về nhân vật anh thanh niên có đúng với tính cách và đặc điểm mà truyện ngắn đã đề cập đến không? ? Từ đó em hiểu thế nào là nghị luận tác phẩm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch)? Học sinh đọc ghi nhớ sgk.. T×m hiÓu bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) * VÝ dô: sgk - trang 61 - Vấn đề nghị luận: Nhân vật anh thanh niªn trong truyÖn ng¾n “LÆng lÏ Sa Pa”- NguyÔn Thµnh Long. - C¸c luËn ®iÓm chÝnh: - Đoạn 1: Dù đợc ...khó phai mờ. - §o¹n 2: Tríc tiªn….cña m×nh. - §o¹n 3: Nhng anh thanh niªn…chu đáo. - §o¹n 4: C«ng viÖc ...rÊt khiªm tèn. - Đoạn 5: Cuộc sống ….đáng tin yêu.. * KÕt luËn: - NghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch lµ tr×nh bµy nh÷ng nhận xét, đánh giá của mình về nhân vật, sự kiện chủ đề hay nghệ thuật cña 1 t¸c phÈm cô thÓ - Những nhận xét, đánh giá phải xuÊt ph¸t tõ ý nghÜa cña cèt truyÖn, tÝnh c¸ch, sè phËn cña n/v vµ nghÖ thuật của tác phẩm đợc ngời viết phát hiÖn vµ kh¸i qu¸t - Các nhận xét đánh giá phải rõ ràng, đúng đắn có luận cứ và lập luận thuyÕt phôc - Bµi v¨n cÇn cã bè cô m¹ch l¹c, lêi GV yêu cầu HS đọc, tìm hiểu kỹ văn bản trong văn chuẩn xác, gợi cảm 2/ LuyÖn tËp: sgk sau đó trả lời câu hỏi - Vấn đề nghị luận: Tình thế lựa ? Văn bản nghị luận về vấn đề gì? chọn nghiệt ngã và vẻ đẹp tâm hồn HS làm việc độc lập cña l·o H¹c. GV dïng b¶ng phô tr×nh bµy ®o¹n v¨n nµy - C¸c luËn ®iÓm chÝnh: + Tõ viÖc miªu t¶...ngay tõ ®Çu..

<span class='text_page_counter'>(185)</span> + Lão đã chọn cái chết trong ... + C¸i chÕt cña l·o H¹c… + §ã lµ mét lùa chän…. III. Cñng cè: ? ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch? ? Tự ra một đề bài văn nghị luận về tác phẩm truyện? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc ghi nhí sgk. - ChuÈn bÞ bµi: C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. Yªu cÇu: Xem tríc v¨n b¶n: Suy nghÜ vÒ nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn ng¾n “Lµng”- Kim L©n vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk. TiÕt 119. c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch). A/ Mục tiêu Cần đạt:. - Học sinh biết làm bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích cho đúng với yêu cầu đã học ở tiết trớc. - RÌn kü n¨ng thùc hiÖn c¸c bíc khi lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch, c¸ch tæ chøc, triÓn khai c¸c luËn ®iÓm B/ ChuÈn bÞ:. Giáo viên: Bảng phụ (ghi lại các đề bài sgk) Học sinh: Đọc lại truyện ngắn Làng - Kim Lân để chuẩn bị cho bài tập sgk. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: - ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: 1/ T×m hiÓu bµi: HS đọc các đề bài sgk - GV viết lại các đề a. . Tìm hiểu đề bài nghị luận về tác bài đó trên bảng phụ. phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch truyÖn. ? Các đề bài trên đã nêu ra những vấn đề * Ví dụ: SGK. nghÞ luËn nµo vÒ t¸c phÈm truyÖn? §Ò 1: nghÞ luËn vÒ sè phËn ngêi phô n÷ trong xh cò th«ng qua nh©n vËt Vò N¬ng. §Ò 2: nghÞ luËn vÒ diÔn biÕn, cèt truyÖn Lµng - Kim L©n. §Ò 3: Suy nghÜ vÒ nh©n vËt Thóy KiÒu qua ®o¹n trÝch M· Gi¸m Sinh mua KiÒu. Đề 4: nghị luận về đời sống, tình cảm gia đình trong chiến tranh qua truyện ngắn ChiÕc lîc ngµ. ? C¸c tõ “ph©n tÝch” “Suy nghÜ” cho ta biÕt giữa các đề có sự giống nhau và khác nhau nh thÕ nµo? + Gièng: §Òu lµ nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) + Kh¸c: (+) Suy nghÜ: XuÊt ph¸t tõ sù c¶m, hiÓu cña.

<span class='text_page_counter'>(186)</span> mình  nhận xét, đánh giá tác phẩm (+) Ph©n tÝch xuÊt ph¸t tõ Ph©n tÝch t¸c phẩm (cốt truyện, n/v, tình tiết) để lập luận sau đó nhận xét, đánh giá tác phẩm. ? Từ đó em có nhận xét gì về đề bài văn nghÞ luËn? ? Xác định yêu cầu của đề bài trên? + ThÓ lo¹i: nghÞ luËn vÒ nh©n vËt trong t¸c phÈm. + XuÊt ph¸t tõ c¸ch c¶m, hiÓu cña b¶n th©n ? Dùa vµo phÇn chuÈn bÞ ë nhµ h·y t×m ý và lập dàn ý cho đề bài trên? học sinh thảo luận theo nhóm bàn để tìm ý vµ lËp dµn ý - Gv yªu cÇu c¸c nhãm tù trình bày trong nhóm của mình và đại diÖn mét sè nhãm tr×nh bµy tríc líp - Gv nhËn xÐt vµ x©y dùng dµn ý hoµn chØnh. ? NÐt næi bËt ë nh©n vËt «ng Hai lµ g×? - Tình yêu làng hòa quyện với tình yêu đất níc. ? Tình cảm đó đợc tác giả tái hiện thông qua nh÷ng chi tiÕt nµo? + Khi nghe tin lµng theo giÆc + Khi nghe tin c¶i chÝnh ? §¸nh gi¸ vÒ nghÖ thuËt næi bËt trong truyÖn? - Miêu tả nhân vật độc đáo thông qua hành động, ngôn ngữ . - C¸ch x©y dùng t×nh huèng truyÖn bÊt ngê. ? PhÇn th©n bµi triÓn khai c¸c luËn ®iÓm nµo? ? §Ó lµm næi bËt t×nh yªu lµng, yªu níc cña nh©n vËt «ng Hai cÇn sö dông c¸c luËn cø nµo?. * Ghi nhí: §Ò bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn cã thÓ yªu cÇu bµn vÒ chñ đề, nhân vật, cốt truyện, nghệ thuật…của t¸c phÈm. b. C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn(hoÆc ®o¹n trÝch) §Ò bµi: Suy nghÜ vÒ nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn ng¾n “Lµng”- Kim L©n. * Tìm hiểu đề - Tìm ý: - Yªu cÇu: Suy nghÜ vÒ nh©n vËt «ng Hai. * LËp dµn ý: a /Më bµi: + Giíi thiÖu s¬ lîc vÒ t¸c gi¶ - t¸c phÈm. + Nhận định khái quát về nhân vật. b / Th©n bµi: - T×nh yªu lµng, yªu níc cña «ng Hai lµ t×nh c¶m næi bËt vµ xuyªn suèt toµn bé tác phẩm đợc tác giả tái hiện một cách chân thực và sinh động. + Khi ë n¬i t¶n c. + Khi nghe tin lµng theo T©y. + Khi nhận đợc tin cải chính. - NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt cña t¸c gi¶: + T¹o t×nh huèng bÊt ngê. + Cách miêu tả nhân vật sinh động. + Ngôn ngữ đối thoại, độc thoại. c/ Kết bài: Nhận định đánh giá chung về nh©n vËt vµ t¸c phÈm. - T×nh yªu lµng, yªu níc cña «ng Hai lµ nét mới trong đời sống tinh thần của ngời n«ng d©n trong nh÷ng n¨m ®Çu kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. * ViÕt bµi. * §äc vµ söa ch÷a l¹i bµi. Ghi nhí: Sgk - 68.. 2/ LuyÖn tËp: Bµi tËp sgk - 68: §Ò bµi: Suy nghÜ cña em vÒ truyÖn ng¾n “L·o H¹c” cña Nam Cao. Gîi ý: Häc sinh tËp viÕt mét sè ®o¹n v¨n dùa a/ Më bµi: - Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ t¸c vµo dµn ý trªn. gi¶ vµ t¸c phÈm. - Nhận định chung về tác phẩm: Tác phẩm tái hiện sinh động hình ảnh ngời ? Phần kết bài thể hiện đợc nội dung gì?.

<span class='text_page_counter'>(187)</span> ? Qua bµi tËp t×m hiÓu em h·y cho biÕt dµn bµi cña bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn vµ ®o¹n trÝch gåm mÊy phÇn? Néi dung cña tõng phÇn?. nông dân dới chế độ cũ thông qua nhân vËt L·o H¹c. b/ Th©n bµi: - Suy nghĩ đánh giá về nội dung: + T¸c phÈm x©y dùng thµnh c«ng nh©n - Yªu cÇu: X©y dùng dµn ý vµ viÕt phÇn më vËt L·o H¹c – mét ngêi n«ng d©n bÊt bài cho đề bài: h¹nh nhng giµu lßng nh©n ¸i, t©m hån Gv gợi ý xây dựng dàn ý - Học sinh tự viết cao đẹp. phÇn më bµi trªn phiÕu häc tËp - Gv thu + §ång thêi t¸c phÈm thÓ hiÖn quan ®iÓm một số bài nhận xét đánh giá. cách nhìn đúng đắn về con ngời thông qua nh©nvËt «ng gi¸o. - §¸nh gi¸ vÒ nghÖ thuËt. c/ Kết bài: đánh giá khẳng định về giá trị cña t¸c phÈm. III. Cñng cè: - Nªu c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Viết bài hoàn chỉnh cho 1 trong 2 đề bài đã tìm hiểu ở lớp. - Häc thuéc ghi nhí sgk. - §äc tríc bµi: LuyÖn tËp lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. Yêu cầu: đọc trớc các đề bài và thực hiện các bớc làm bài. TiÕt 120. luyÖn tËp lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) A/ Mục tiêu Cần đạt:. - Häc sinh cñng cè tri thøc vÒ yªu cÇu, vÒ c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) - Qua hoạt động luyện tập học sinh nắm vững và thành thạo thêm kỹ năng tìm ý, lập ý, kü n¨ng viÕt mét bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) B/ ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: Một số đoạn văn mẫu đọc tham khảo - Học sinh: Đọc bài tập và lập dàn ý theo đề bài sgk. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: - Nªu c¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch)? II. Néi dung luyÖn tËp: §Ò bµi: C¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n trÝch truyÖn “ChiÕc lîc ngµ” cña NguyÔn Quang S¸ng. ? Xác định thể loại và yêu cầu của đề bµi? GV đặt câu hỏi hớng dẫn học sinh tìm ý cho đề bài: ? TruyÖn cã mÊy nh©n vËt chÝnh? §ã lµ nh÷ng nh©n vËt nµo? * Nh©n vËt bÐ Thu + Thái độ và hành động của bé Thu trong nh÷ng ngµy «ng S¸u vÒ. 1. Tìm hiểu đề - Tìm ý. + ThÓ lo¹i: nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n trÝch t¸c phÈm truyÖn + Yêu cầu: nhận xét, đánh giá về nội dung và nghệ thuËt cña ®o¹n trÝch.

<span class='text_page_counter'>(188)</span> phÐp + Thái độ và hành động của bé Thu trong buæi chia tay * Nh©n vËt «ng S¸u: + Nh÷ng ngµy nghØ phÐp ë nhµ. + Ngày lên đờng. + Nh÷ng ngµy ë chiÕn trêng.. 2/ LËp dµn bµi: a. Më bµi: Giới thiệu chung về đoạn trích và nêu nhận định kh¸i qu¸t vÒ ®o¹n trÝch truyÖn. b. Th©n bµi: - Đánh giá nhận định khái quát về nội dung: Truyện đã thể hiện cảm động tình cảm cha con cao ? Nhận xét và đánh giá về nội dung đẹp trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh vµ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm? * Nh©n vËt bÐ Thu Sau khi đã tìm hiểu đề và tìm ý GV - Thái độ, tình cảm của bé Thu: cho HS tù lËp dµn ý  HS tr×nh + Ngµy «ng S¸u trë vÒ. bµy dµn ý - Líp nhËn xÐt, GV bæ + Nh÷ng ngµy «ng S¸u ë nhµ. sung đánh giá. + Trong buæi chia tay * Nh©n vËt «ng S¸u - Trong đợt nghỉ phép + Hôt hÉng vµ buån b· ngµy trë vÒ con kh«ng nhËn ra + Kiên nhẫn, vỗ về mong chờ đựơc gọi tiếng “ba” - §Õn lóc chia tay: + BÊt lùc, lÆng lÏ. + Khi con gäi “ba” – H¹nh phóc vui síng, c¶m động - Nh÷ng ngµy ë chiÕn trêng. + Nhớ con da diết, hối hận vì đã đánh con. + Say sa lµm chiÕc lîc ngµ + Khi trót h¬i thë cuèi cïng vÉn gi÷ vµ göi l¹i chiÕc lîc ngµ. - Nhận định đánh giá về nghệ thuật: + Cèt truyÖn chÆt chÏ, t×nh huèng truyÖn bÊt ngê. Học sinh dựa vào dàn ý trên tập viết + Miêu tả tâm lý nhân vật sinh động. mét sè ®o¹n v¨n - Gv gäi häc sinh + Ng«n ng÷ gi¶n dÞ. trình bày - gv nhận xét và đánh c. Kết bài: gi¸. Nhận định, đánh giá chung về đoạn trích III. Cñng cè: - Häc sinh nh¾c l¹i c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ 1 t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch)? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - ¤n l¹i c¸c bíc lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. - Viết bài văn số 6 ở nhà theo đề bài sau: Suy nghĩ về đoạn trích truyện Chiếc lợc ngà Nguyễn Quang Sáng. TiÕt 121. sang thu - Hữu Thỉnh A/ Mục tiêu Cần đạt:.

<span class='text_page_counter'>(189)</span> - Học sinh phân tích đợc những cảm nhận tinh tế của nhà thơ Hữu Thỉnh về sự biến đổi của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu - RÌn luyÖn thªm n¨ng lùc c¶m thô th¬ ca B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: Mét sè t liÖu vÒ nhµ th¬ H÷u ThØnh. - Häc sinh: §äc bµi vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk + Su tÇm mét sè bµi th¬ viÕt vÒ mïa thu. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: §äc thuéc lßng bµi th¬ “ViÕng l¨ng B¸c”? Nªu c¶m nhËn vÒ khæ th¬ 2 vµ 3? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Mùa thu là mùa của thi ca. Từ xa bao thi nhân đã gửi gắm lòng mình vào những bài thơ thu đem đến cho ta những xúc cảm tinh tế. Với từng cách nhìn cách nghĩ khác nhau mỗi nhà th¬ t¹o nªn Ên tîng rÊt riªng vÒ mïa thu. H÷u ThØnh lµ mét trong nh÷ng nhµ th¬ nh thÕ. * C¸c bíc thùc hiÖn: ? Nªu vµi nÐt kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶ vµ hoµn c¶nh 1/ T×m hiÓu chung: s¸ng t¸c bµi th¬? - H÷u ThØnh (1942) quª VÜnh Phóc Gv giíi thiÖu thªm mét sè nÐt vÒ t¸c gi¶ H÷u - Lµ nhµ th¬ viÕt hay vµ viÕt nhiÒu vÒ ThØnh. cuéc sèng, con ngêi ë n«ng th«n vµ - Tõng tham gia héi nhµ v¨n VN. HiÖn nay lµ tæng mïa thu. th ký héi nhµ v¨n VN - “Sang thu” s¸ng t¸c cuèi n¨m 1977 - Th¬ H÷u ThØnh Êm ¸p t×nh ngêi vµ giµu søc gîi c¶m - Bài thơ đợc in trong tập “Từ chiến hào đến thành 2/ Đọc - Chú giải - Bố cục: phè” (1991) * §äc: * Chó gi¶i: Yêu cầu đọc rõ ràng, trầm lắng 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: ? Sự biến đổi của đất trời sang thu đợc Hữu Thỉnh * Khổ 1: b¾t ®Çu c¶m nhËn tõ ®©u vµ gîi t¶ qua nh÷ng chi + “Bçng nhËn ra h¬ng æi” – ng¹c tiÕt h×nh ¶nh nµo? nhiªn, bÊt chît, nhËn ra tÝn hiÖu ®Çu + NhËn ra tÝn hiÖu cña sù chuyÓn mïa tõ ngän giã tiªn cña mïa thu lµ h¬ng vÞ æi chÝn ®se mang theo h¬ng æi chÝn mét mïi vÞ quen thuéc îc lan to¶ trong ngän “giã se” mµ rÊt riªng cña miÒn B¾c. + Sơng “chùng chình” - chuyển động + Sơng chuyển động chầm chậm, nhẹ nhàng, giăng chầm chậm, nhẹ nhàng, giăng mắc... m¾c… ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c chi tiÕt, h×nh ¶nh mµ tác giả đã lựa chọn? + Chi tiÕt tiªu biÓu cho dÊu hiÖu chuyÓn mïa h¹ sang thu. ? Nhận xét về các từ ngữ mà tác giả đã sử dụng trong bốn câu đầu? Qua đó cảm nhận đợc tâm tr¹ng cña t¸c gi¶ ra sao? + C¸c tõ ng÷ chän läc giµu h×nh ¶nh, gîi c¶m + “bỗng" : đột ngột, bất ngờ nhận ra dấu hiệu thiên nhiªn khi mïa thu vÒ. + Từ" phả" - động từ: hơng ổi chín nh lan toả trong - Tõ ng÷ chän läc, gîi c¶m, c¸c h×nh kh«ng gian.. + “Hình nh” - Cảm giác mơ hồ, lâng lâng ngỡ ảnh, chi tiết tiêu biểu. Khổ thơ đã diÔn t¶ c¶m gi¸c ngì ngµng, b©ng.

<span class='text_page_counter'>(190)</span> ngµng.. ? Qua khổ thơ 1 em cảm nhận đợc điều gì? Học sinh đọc khổ thơ tiếp theo. ? Nh÷ng biÕn chuyÓn cña kh«ng gian lóc giao mïa từ hạ sang thu còn đợc tác giả phác hoạ qua ra sao? Em thÝch nhÊt h×nh ¶nh nµo? Nªu c¶m nhËn về hình ảnh đó? - Cái" hình nh" đợc cụ thể hoá ở câu tiếp bằng nh÷ng h×nh ¶nh quen thuéc, b»ng sù c¶m nhËn rÊt tinh tÕ. + Dßng s«ng mïa thu níc ch¶y khoan thai l÷ng lê. §µn chim chuÈn bÞ bay vÒ ph¬ng Nam tr¸nh rÐt. + §¸m m©y nh d¶i lôa mÒm lµm ranh giíi thêi gian, ranh giíi hai mïa, c¸i v« h×nh trë thµnh c¸i h÷u h×nh… ? Ngoµi nh÷ng h×nh ¶nh trªn t¸c gi¶ cßn c¶m nhận đợc sự khác biệt nào của thời tiết khi chuyển tõ h¹ sang thu? - N¾ng vÉn cßn. - Tha dÇn sÊm vµ ma. ? Từ những hình ảnh trên em cảm nhận đợc điều g×? ? Hai c©u cuèi cña bµi th¬ kh«ng chØ lµ sù c¶m nhËn vÒ sù kh¸c biÖt cña thêi tiÕt mµ cßn lµ mét sù suy ngẫm cuả nhà thơ về cuộc đời con ngời em hãy chỉ ra ý nghĩa ẩn dụ của hai câu thơ đó? Học sinh thảo luận theo nhóm và cử đại diện tr×nh bµy ý kiÕn. - ý nghĩa tả thực: dấu hiệu của mùa hạ vẫn còn nhng mức độ và cờng độ của ma và sấm đã giảm, “hàng cây đứng tuổi” bớt bất ngờ trớc tiếng sấm mïa thu. - ý nghĩa ẩn dụ: Sấm, ma …là những tác động của ngoại cảnh. Khi con ngời đã từng trải, đã ở độ tuổi sang thu th× sÏ b×nh tÜnh, v÷ng vµng, tù tin h¬n… ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt cña bµi th¬? ? Qua bài thơ em cảm nhận đợc điều gì?. khu©ng cña nhµ th¬ tríc nh÷ng tÝn hiÖu thêi kh¾c giao mïa h¹ sang thu. * Khæ 2 vµ 3: + Hình ảnh đối lập, nhân hoá: Sông dÒnh dµng - chim véi v·. + Tõ ng÷ gîi h×nh, sù liªn tëng thó vÞ: §¸m m©y v¾t nöa m×nh + Nh÷ng dÊu hiÖu thêi tiÕt mïa h¹ vẫn còn nhng mức độ và cờng độ đã gi¶m.  Sù c¶m nhËn tinh tÕ, khung c¶nh đất trời sang thu thật nhẹ nhàng, rõ rÖt mµ còng rÊt nªn th¬.. “ SÊm còng bít bÊt ngê Trên hàng cây đứng tuổi”.  C¶m xóc sang thu cña nhµ th¬ cßn thể hiện một sự suy ngẫm về con ngời, cuộc đời.... 4. Tæng kÕt - LuyÖn tËp: - B»ng sù c¶m nhËn tinh tÕ, tõ ng÷ LuyÖn tËp: gợi hình, gợi cảm nhà thơ đã miêu tả ? T×m mét sè bµi th¬, bµi h¸t viÕt vÒ mïa thu hoÆc sù chuyÓn mïa tù h¹ sang thu mét mét sè bµi th¬ viÕt vÒ thêi kh¾c giao mïa? c¸ch nhÑ nhµng, râ rÖt. §ång thêi thÓ Gv tæ chøc cho häc sinh thi gi÷a hai nhãm. hiÖn mét nÐt t©m hån nh¹y c¶m, yªu thiªn nhiªn tha thiÕt... IV. Củng cố: Học sinh đọc lại bài thơ? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng bµi th¬..

<span class='text_page_counter'>(191)</span> - Lựa chọn phân tích một số hình ảnh thơ đặc sắc trong bài. - ChuÈn bÞ: §äc tríc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái bµi “Nãi víi con” – Y Ph¬ng.. TiÕt 122. nãi víi con - Y Phơng A/ Mục tiêu Cần đạt: - Học sinh cảm nhận đợc tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối với con cái, tình cảm quê h¬ng s©u nÆng cïng niÒm tù hµo víi søc sèng m¹nh mÏ, bÒn bØ cña d©n téc qua lêi th¬ Y Ph ¬ng - Bớc đầu hiểu đợc cách diễn đạt độc đáo giàu hình ảnh, cụ thể, gợi cảm của thơ ca miÒn nói - Båi dìng t×nh c¶m yªu quª h¬ng, tù hµo vÒ truyÒn thèng cña quª h¬ng, d©n téc B/ ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Nh÷ng t liÖu vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk + Su tÇm mét sè bµi th¬, bµi h¸t viÕt vÒ t×nh c¶m cña cha, mÑ víi con c¸i. C/ TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò: ? Đọc thuộc lòng bài thơ “Sang thu”? Chọn và phân tích một vài câu thơ em cho là đặc sắc? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Tình yêu thơng con cái, ớc mơ thế hệ mai sau tiếp nối xứng đáng với truyền thống của tổ tiên quê hơng, vốn là tình cảm cao đẹp của ngời VN ta suốt bao đời nay. “Nói với con” của Y Phơng là một trong những bài thơ hớng vào đề tài ấy. *C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu chung: - Y Ph¬ng (1948) . Quª ë huyÖn ? Nªu vµi nÐt tiªu biÓu vÒ t¸c gi¶ vµ hoµn c¶nh ra Trïng Kh¸nh - Cao B»ng đời bài thơ? - Th¬ «ng hån nhiªn, ch©n thËt mµ - Tªn khai sinh lµ Høa VÜnh Síc, ngêi d©n téc Tµy, m¹nh mÏ, thÓ hiÖn phÈm chÊt cña ng«ng cã nhiÒu bµi th¬ viÕt vÒ quª h¬ng m×nh êi miÒn nói Gv hớng dẫn đọc: - Bài thơ “Nói với con” ra đời 1980 - Giäng nhÑ nhµng, t×nh c¶m. trích từ “Tuyển tập thơ VN” (1945GV đọc mẫu - HS đọc 1985) Học sinh đọc thầm các chú thích trong sgk. ? Bài thơ đợc chia làm mấy đoạn, nội dung từng 2. Đọc - Chú giải - Bố cục: ®o¹n? * §äc: + Đ1: Từ đầu  “Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”: *Chú giải: Nãi víi con vÒ t×nh c¶m céi nguån. *Bè côc: + §2: (PhÇn cßn l¹i): Nãi víi con vÒ søc sèng bÒn bỉ và lòng tự hào về truyền thống cao đẹp của quê hơng. Mong muốn con hãy kế tục xứng đáng truyÒn thèng Êy.

<span class='text_page_counter'>(192)</span> ? Bốn câu thơ đầu có cách diễn đạt nh thế nào? Em hiểu ý nghĩa của 4 câu thơ đó ra sao? + Cách nói bằng hình ảnh cụ thể chỉ là cách tả đứa bÐ ng©y th¬ tËp ®i, tËp nãi trong vßng tay, trong sù yªu th¬ng, ch¨m sãc cña cha mÑ  kh«ng khÝ gia đình đầm ấm, từng bớc đi tiếng nói, tiếng cời đều đợc chăm chút vui mừng đón nhận. ? Con không chỉ đợc lớn lên trong tình yêu thơng của mẹ mà còn lớn lên trong sự đùm bọc của quê h¬ng, h·y t×m vµ ph©n tÝch nh÷ng c©u th¬ nãi lªn ®iÒu Êy? §an lê cµi nan hoa… ken c©u h¸t + Diễn tả cuộc sống lao động cần cù, vui tơi của ngời đồng mình + C¸c tõ “®an” “cµi” “ken” ngoµi nghÜa miªu t¶ cßn nãi lªn t×nh c¶m quª h¬ng g¾n bã, quÊn quýt trong lao động làm ăn của ngời đồng mình. “Rừng cho hoa. Con đờng cho những tấm lòng” + Rõng nói quª h¬ng thËt th¬ méng, nghÜa t×nh. Thiên nhiên ấy đã che chở, nuôi dỡng con ngời cả vÒ t©m hån, lèi sèng ? NhËn xÐt vÒ c¸ch nãi, c¸ch sö dông h×nh ¶nh trong đoạn thơ? Qua đó cho thấy điều gì? HS đọc đoạn thơ còn lại ? Ngời cha đã nói với con những đức tính cao đẹp nào của “ngừời đồng mình” ? - “Ngời đồng mình” sống vất vả, cực nhọc, lam lũ nhng vÉn m¹nh mÏ, bÒn bØ g¾n bã víi quª h¬ng - “Ngời đồng mình” mộc mạc nhng giàu chí khí, niÒm tin. Hä cã thÓ th« s¬ méc m¹c nhng kh«ng hÒ nhá bÐ vÒ t©m hån, ý chÝ vµ mong íc x©y dùng quª h¬ng b»ng chÝnh søc lùc cña m×nh + Hä s¸ng t¹o vµ lu truyÒn nh÷ng phong tôc, tËp quán tốt đẹp riêng của mình ? Từ đó nhắc nhở con điều gì? + BiÕt tù hµo vÒ truyÒn thèng quª h¬ng, cÇn tù tin vững bớc trên đờng đời ? NhËn xÐt vÒ NT sö dông trong ®o¹n th¬? ? Em c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ t×nh c¶m cña ngêi cha đối với con đợc thể hiện trong bài thơ? Điều mµ ngõ¬i cha mong muèn nhÊt truyÒn cho con gi¸o dôc con lµ g×? + Lßng tù hµo vÒ truyÒn thèng g®, qh + Tự tin ở bản thân khi bớc vào đời LuyÖn tËp: §äc diÔn c¶m bµi th¬. 3) T×m hiÓu v¨n b¶n: a. §o¹n 1: Nãi víi con vÒ t×nh c¶m céi nguån. - Con lín lªn trong vßng tay yªu th¬ng cña cha mÑ, trong sù ®Çm Êm của gia đình.. Ngời đồng mình thơng lắm con ơi §an lê cµi nan hoa V¸ch nhµ ken c©u h¸t. - Con trëng thµnh trong cuéc sèng lao động cần cù vui tơi, trong sự đùm bäc cña quª h¬ng nghÜa t×nh..  C¸ch nãi cô thÓ nhng cã ý nghÜa s©u s¾c. C¶ ®o¹n th¬ lµ lêi cña ngêi cha về tình cảm cội nguồn, gia đình và quê hơng đó là tình cảm thiêng liªng vµ cao quý víi mçi con ngêi. b. §o¹n 2: Nãi víi con vÒ søc sèng bÒn bØ vµ m·nh liÖt cña quª h¬ng.. - H×nh ¶nh Èn dô, so s¸nh, thµnh ng÷ d©n gian, ®iÖp ng÷ …mîn lêi nãi víi con để bộc lộ niềm tự hào về quê hơng và mong ớc cho con biết sống thñy chung víi quª h¬ng, gi÷ g×n vµ ph¸t huy truyÒn thèng cña quª h¬ng để tự tin vững bớc trên đờng đời 4. Tæng kÕt - LuyÖn tËp: Tõ ng÷, h×nh ¶nh giµu søc gîi c¶m . Bài thơ ca ngợi truyền thống cao đẹp cña quª h¬ng gîi nh¾c t×nh c¶m yªu.

<span class='text_page_counter'>(193)</span> - GV đọc cho HS nghe những bài thơ nói về tình thơng gắn bó với cộng đồng, với quê hơng gia đình. cảm của cha mẹ đối với con cái: “Mẹ yêu con”… IV. Cñng cè: - Häc thuéc lßng bµi th¬ - NhËn xÐt h×nh thøc cña c¸c c©u th¬ trong bµi th¬ vµ nªu t¸c dông cña chóng? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc bµi th¬. - Tình cảm gia đình, tình cảm quê hơng đợc nhà thơ thể hiện trong bài thơ ntn? - So¹n bµi: “M©y vµ sãng”: §äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk. - Lập bảng tổng kết về thơ trữ tình hiện đại Việt Nam. MÉu: Tªn t¸c phÈm T¸c gi¶ Năm sáng tác Nghệ thuật đặc sắc Néi dung c¬ b¶n.. TiÕt 123 NghÜa têng minh vµ hµm ý A/ Môc tiªu bµi häc. - Học sinh bớc đầu phân biệt đợc nghĩa tờng minh và hàm ý trong cách diễn đạt, có ý thức sử dụng cách diễn đạt để vận dụmg trong cuộc sống. - RÌn kü n¨ng nhËn diÖn vµ biÕt øng dông vµo trong bµi tËp cô thÓ. B/ ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi mét sè bµi tËp bæ trî. - Häc sinh: §äc tríc c¸c vÝ dô trong sgk. C/ TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra Bµi cò: - Nêu công dụng của thành phần phụ chú? Và thành phần gọi đáp? lấy ví dụ? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: GV cho HS đọc kỹ đoạn trích trong sgk. ?Qua c©u: “trêi ¬i, chØ cßn 5 phót” em hiÓu ngêi thanh niªn muèn nãi g×?V× sao anh không nói thẳng điều đó với ông hoạ sÜ vµ c« g¸i? - Với câu nói đó anh thanh niên nh muốn nãi r»ng anh rÊt tiÕc v× thêi gian gÆp gì qu¸ ng¾n ngñi…nhng anh kh«ng nãi th¼ng điều đó vì ngại ngùng muốn che giấu tình c¶m. ? C©u nãi thø hai cña anh thanh niªn cã Èn ý g× kh«ng? - Kh«ng cã Èn ý. ? VËy c¸ch nãi nh c©u 1 cña anh thanh niªn lµ hµm ý, cßn c©u hai lµ têng minh Qua ®©y em hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa têng minh vµ hµm ý? HS đọc ghi nhớ SGK. 1.T×m hiÓubµi: * XÐt vÝ dô: SGK. - C©u 1: trêi ¬i, chØ cßn 5 phót! ( C©u cã chøa hµm ý) - C©u 2: ¤! C« cßn quªn chiÕc kh¨n mïi xoa ®©y nµy! (Kh«ng chøa hµm ý). *KÕt luËn. - Nghĩa tờng minh là phần thông báo đợc diễn đạt trực tiếp bằng những từ ngữ trong câu. Hàm ý là phần thông báo tuy không đợc diễn - GV: Treo bảng phụ ghi bài tập bổ trợ đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhng có thÓ suy ra tõ nh÷ng tõ ng÷ Êy Häc sinh lªn b¶ng lµm btËp...

<span class='text_page_counter'>(194)</span> * Bµi tËp 1: Học sinh đọc yêu cầu của bài tập sau đó trao đổi theo từng cặp - Gv gọi đại diện trình bày rồi nhận xét đánh giá.. *Bµi tËp 2: Häc sinh nªu yªu cÇu cña bµi tËp råi ho¹t động độc lập: Tìm ra hàm ý của các câu in ®Ëm trong ®o¹n v¨n? *Bµi tËp 4: ? Em h·y cho biÕt c©u in ®Ëm cã ph¶i lµ c©u chøa hµm ý kh«ng? v× sao?. II. LuyÖn tËp. *Bµi tËp 1 a. Câu “Nhà hoạ sĩ tặc lỡi đứng dậy” đặc biệt tõ “TÆc lìi” cho thÊy ho¹ sÜ còng cha muèn chia tay anh thanh niªn. §©y lµ c¸ch dïng hình ảnh để diễn đạt hàm ý. b. Trong c©u cuèi ®o¹n v¨n nh÷ng tõ ng÷ miêu tả thái độ của cô kĩ s liên quan đến chiếc khăn mùi xoa là: Mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc kh¨n, quay véi ®i…Cho thÊy c« g¸i ®ang bèi rối đến vụng về vì ngợng. Cô muốn để lại chiÕc kh¨n lµm kØ niÖm cho anh thanh niªn nhng anh kh«ng hiÓu..  ®©y lµ c¸ch dïng ngôn ngữ hình tợng để để diễn đạt hàm ý. *Bµi tËp 2. - Hµm ý: nhµ ho¹ sÜ giµ cha kÞp uèng níc chÌ đã phải đi. * Bµi tËp 3: C©u : “C¬m chÝn råi” cã chøa hµm ý “¤ng v« ¨n c¬m ®i” * Bµi tËp 4: nh÷ng c©u in ®Ëm ë ®©y kh«ng chøa hµm ý. + Câu 1: là câu nói lảng (đánh trống lảng - nói lảng truyện khác tránh đề tài đang bàn) + C©u 2: chØ lµ c©u nãi bá löng kh«ng cã hµm ý.. III. Cñng cè: ? ThÕ nµo lµ nghÜa têng minh, hµm ý? Cho vÝ dô? ? Câu in đậm sau có chứa hàm ý gì? (Gv treo bảng phụ yêu cầu học sinh đọc và chọn đáp án đúng): ThÇy gi¸o bíc vµo líp mét lóc th× mét häc sinh míi xin phÐp vµo líp, thÇy gi¸o nãi víi häc sinh: B©y giê lµ mÊy giê råi? A. Trách học sinh đó không mang đồng hồ. B. Hỏi học sinh đó xem muộn bao nhiêu phút. C. Phê bình học sinh đó đi học không đúng giờ. D. HoØ häc sinh xem mÊy giê. (Đáp án đúng: C) IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc ghi nhí SGK + T×m thªm mét sè t×nh huèng trong giao tiÕp hay sö dông hµm ý. + Xem tríc bµi “NghÜa têng minh vµ hµm ý” (tiÕp theo) TiÕt 124 nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ A. Môc tiªu bµi häc. - Häc sinh hiÓu râ thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ bµi th¬. - Nắm vững các yêu cầu đối với một bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ để có cơ sở làm bµi. - Bíc ®Çu rÌn luyÖn kü n¨ng lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬(mét ®o¹n th¬) B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ b¶ng phô ghi l¹i mét sè luËn ®iÓm bæ xung trong bµi tËp. - Häc sinh: §äc tríc v¨n b¶n mÉu vµ c¸c c©u hái trong phÇn t×m hiÓu bµi. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra Bµi cò: - Nªu c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc mét ®o¹n trÝch?.

<span class='text_page_counter'>(195)</span> II.. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: HS đọc văn bản “Khát vọng hoà nhập, dâng hiến cho đời” ? Vấn đề nghị luận của văn bản này là gì. ? V¨n b¶n nªu lªn nh÷ng luËn ®iÓm nµo vÒ h×nh ¶nh mïa xuân trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” Ngời viết đã sử dụng luận cứ nào để làm sáng tỏ những luận điểm ấy? - Để chứng minh các luận điểm ngời viết đã chọn giảng lời bình các câu thơ, hình ảnh đặc sắc, phân tích giọng ®iÖu tr÷ t×nh kÕt cÊu cña bµi th¬. ? ChØ ra c¸c phÇn MB, TB, KB nhËn xÐt vÒ bè côc cña v¨n b¶n. + MB: Từ đầu đến “thật đáng trân trọng”..: giới thiệu bµi th¬ mïa xu©n nho nhá cña Thanh H¶i. + TB: Từ “Hình ảnh mùa xuân” đến “Chính là sự l¸y l¹i c¸c h×nh ¶nh Êy cña mïa xu©n”: Tr×nh bµy sù cảm nhận đánh giá của tác giả về nội dung, nghệ thuật cña bµi th¬ th«ng qua c¸c luËn ®iÓm, luËn cø. + KB: PhÇn cßn l¹i: Tæng kÕt, kh¸i qu¸t vÒ t¸c dông gi¸ trÞ cña bµi th¬. ? Em có nhận xét gì cách diễn đạt trong từng đoạn v¨n cña v¨n b¶n. + Ngời viết đã trình bày những cảm nghĩ, đánh giá của mình bằng thái độ tin yêu, bằng tiêu chuẩn thiết tha, trìu mến. Lời văn toát lên những dung động trớc sự đặc sắc của giọng điệu thơ, sự đồng cảm với nhà thơ Thanh H¶i. ? Qua v¨n b¶n trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. + HS đọc nghi nhớ SGK trang 78 + HS đọc yêu cầu bài tập 1 ? Ngoài các luận điểm đã nêu về hình ảnh mùa xuân trong bµi “Mïa xu©n nho nhá” ë v¨n b¶n trªn h·y suy nghĩ và nêu lên các luận điểm khác nữa về bài thơ đặc s¾c nµy (GV Gîi ý vµ dïng b¶ng phô nªu vµ ph©n tÝch 2 luận điểm để học sinh tham khảo) + BÊt kú bµi th¬ hay nµo còng cã nh¹c hµm chøa trong nã (thi trung h÷u nh¹c) tÝnh nh¹c thÓ hiÖn ë nhÞp ®iÖu vµ tiÕt tÊu cña bµi th¬, nã vang ng©n trong t©m hån ngời đọc. Bằng chứng là nhạc sĩ Trần Hoàn đã phổ nhạc thành công bài thơ này và cho đến nay ca khúc “Mùa xuân nho nhỏ” vẫn luôn đợc coi là ca khúc sống mãi với thêi gian. + Bøc tranh mïa xu©n cña bµi th¬: (T¬ng tù nh luËn ®iÓm trªn) mét bµi th¬ hay bao giê còng hµm chøa nh÷ng yÕu tè héi ho¹ trong nã “Thi trung h÷u ho¹” tÝnh hoạ thể hiện ở hình ảnh, màu sắc, không gian, ... đợc miêu tả trong bài thơ, nó giúp ngời đọc có thể hình dung ra một cách cụ thể các đối tợng và kèm theo đó là những c¶m xóc khi th× hng phÊn lóc l¹i b©ng khu©ng rÊt ®a dạng. Điều đó đã giúp Thanh Hải dựng lên bức tranh mùa xuân: tràn đầy sức sống, vui tơi, sống động.. 1. T×m hiÓu bµi. * VÝ dô: v¨n b¶n “kh¸t väng hoà nhập, dâng hiến cho đời” - Vấn đề nghị luận của văn b¶n: H×nh ¶nh mïa xu©n vµ t×nh c¶m thiÕt tha cña nhµ th¬ Thanh H¶i trong bµi th¬ “Mïa xu©n nho nhá” - Nh÷ng luËn ®iÓm : + H×nh ¶nh mïa xu©n trong bµi th¬ cña Thanh H¶i mang nhiÒu tầng ý nghĩa trong đó hình ảnh nào cũng gợi cảm, cũng đáng yªu. + H×nh ¶nh mïa xu©n nho nhá rạo rực của thiên nhiên đất trời trong c¶m xóc thiÕt tha tr×u mÕn cña nhµ th¬. + H×nh ¶nh mïa xu©n nho nhá thÓ hiÖn kh¸t väng hoµ nhËp, cống hiến đợc nối kết tự nhiên víi h×nh ¶nh mïa xu©n cña thiên nhiên, đất nớc ở trớc.. * KÕt luËn (ghi nhí SGK) II. LuyÖn tËp * Bµi tËp 1: Gîi ý: Cã thÓ nªu lªn c¸c luËn ®iÓm vÒ: - KÕt cÊu bµi th¬. - Giäng ®iÖu bµi th¬. - C¸c h×nh ¶nh trong bµi th¬..

<span class='text_page_counter'>(196)</span> III. Cñng cè: ? ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬?NghÞ luËn vÒ mét bµi th¬ cã kh¸c víi nghÞ luận về một tác phẩm truyện mà em đã học không? (Học sinh thảo luận theo nhóm và cử đại diện trình bày) IV.Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc ghi nhí SGK. + Dựa vào các luận điểm vừa tìm trong bài tập 1 hãy tìm các luận cứ để làm rõ các luận điểm đó. + Xem tríc bµi “C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬, ®o¹n th¬” §äc kü vÝ dô vµ t×m hiÓu c¸c c©u hái.. TiÕt 124 nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. A. Môc tiªu: - Gióp HS hiÓu râ thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ bµi th¬. - Nắm vững các yêu cầu đối với một bài thơ nghị luận về đoạn thơ, bài thơ để có cơ sở lµm bµi. - Bíc ®Çu rÌn luyÖn kü n¨ng lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬(mét ®o¹n th¬) B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ b¶ng phô. - Häc sinh: §äc tríc v¨n b¶n mÉu vµ c¸c c©u hái trong phÇn t×m hiÓu bµi. C. TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra Bµi cò: - Nªu c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc mét ®o¹n trÝch? II.. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: HS đọc văn bản “Khát vọng hoà nhập, dâng hiến cho 1. Tìm hiểu bài. đời” * VÝ dô: v¨n b¶n “kh¸t väng ? Vấn đề nghị luận của văn bản này là gì. hoà nhập, dâng hiến cho đời” ? V¨n b¶n nªu lªn nh÷ng luËn ®iÓm g× vÒ h×nh ¶nh mïa xuân trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”. Ng ời viết đã sử - Vấn đề nghị luận của văn dụng luận cứ nào để làm sáng tỏ những luận điểm ấy? b¶n: H×nh ¶nh mïa xu©n vµ - Để chứng minh các luận điểm ngời viết đã chọn tình cảm thiết tha của nhà thơ giảng lời bình các câu thơ, hình ảnh đặc sắc, phân tích Thanh Hải trong bài thơ “Mùa giäng ®iÖu tr÷ t×nh kÕt cÊu cña bµi th¬. xu©n nho nhá” ? ChØ ra c¸c phÇn MB, TB, KB nhËn xÐt vÒ bè côc - Nh÷ng luËn ®iÓm : cña v¨n b¶n. + H×nh ¶nh mïa xu©n trong bµi + MB: Từ đầu đến “đáng trân trọng”..: giới thiệu bài thơ của Thanh Hải mang nhiều th¬ mïa xu©n nho nhá cña Thanh H¶i. tầng ý nghĩa trong đó hình ảnh + TB: Từ “Hình ảnh mùa xuân” đến “Chính là sự nào cũng gợi cảm, cũng đáng l¸y l¹i c¸c h×nh ¶nh Êy cña mïa xu©n”: Tr×nh bµy sù yªu. cảm nhận đánh giá của tác giả về nội dung, nghệ thuật + Hình ảnh mùa xuân nho nhỏ cña bµi th¬ th«ng qua c¸c luËn ®iÓm, luËn cø. rạo rực của thiên nhiên đất trời + KB: PhÇn cßn l¹i: Tæng kÕt, kh¸i qu¸t vÒ t¸c dông trong c¶m xóc thiÕt tha tr×u gi¸ trÞ cña bµi th¬. mÕn cña nhµ th¬. ? Em có nhận xét gì cách diễn đạt trong từng đoạn + Hình ảnh mùa xuân nho nhỏ v¨n cña v¨n b¶n. thÓ hiÖn kh¸t väng hoµ nhËp, + Ngời viết đã trình bày những cảm nghĩ, đánh giá cống hiến đợc nối kết tự nhiên của mình bằng thái độ tin yêu, bằng tiêu chuẩn thiết tha, với hình ảnh mùa xuân của trìu mến. Lời văn toát lên những dung động trớc sự đặc thiên nhiên, đất nớc ở trớc..

<span class='text_page_counter'>(197)</span> sắc của giọng điệu thơ, sự đồng cảm với nhà thơ Thanh H¶i. ? Qua v¨n b¶n trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. + HS đọc nghi nhớ SGK trang 78 * KÕt luËn + HS đọc yêu cầu bài tập 1 (nghi nhí SGK) ? Ngoài các luận điểm đã nêu về hình ảnh mùa xuân trong bµi “Mïa xu©n nho nhá” ë v¨n b¶n trªn h·y suy II. LuyÖn tËp nghĩ và nêu lên các luận điểm khác nữa về bài thơ đặc s¾c nµy (GV Gîi ý vµ dïng b¶ng phô ph©n tÝch 2 luËn * Bµi tËp 1: điểm để học sinh tham khảo) Gîi ý: Cã thÓ nªu lªn c¸c luËn + BÊt kú bµi th¬ hay nµo còng cã nh¹c hµm chøa ®iÓm vÒ: trong nã (thi trung h÷u nh¹c) tÝnh nh¹c thÓ hiÖn ë nhÞp - KÕt cÊu bµi th¬. ®iÖu vµ tiÕt tÊu cña bµi th¬, nã vang ng©n trong t©m hån - Giäng ®iÖu bµi th¬. ngời đọc. Bằng chứng là nhạc sĩ Trần Hoàn đã phổ nhạc - Các hình ảnh trong bài thơ. thành công bài thơ này và cho đến nay ca khúc “Mùa xuân nho nhỏ” vẫn luôn đợc coi là ca khúc sống mãi với thêi gian. + Bøc tranh mïa xu©n cña bµi th¬: T¬ng tù nh luËn ®iÓm trªn mét bµi th¬ hay bao giê còng hµm chøa nh÷ng yÕu tè héi ho¹ trong nã “Thi trung h÷u ho¹” tÝnh ho¹ thể hiện ở hình ảnh, màu sắc, không gian, đối tợng… đợc miêu tả trong bài thơ, nó giúp ngời đọc có thể hình dung ra một cách cụ thể các đối tợng và kèm theo đó là những c¶m xóc khi th× hng phÊn lóc l¹i b©ng khu©ng rÊt ®a d¹ng…t¹o nªn bøc tranh mïa xu©n: trµn ®Çy søc sèng, vui tơi, sống động. III. Cñng cè: ? ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬?NghÞ luËn vÒ mét bµi th¬ cã kh¸c víi nghÞ luận về một tác phẩm truyện mà em đã học không? (Học sinh thảo luận theo nhóm và cử đại diện trình bày) IV.Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc ghi nhí SGK. + Dựa vào các luận điểm vừa tìm trong bài tập 1 hãy tìm các luận cứ để làm rõ các luận điểm đó. + Xem tríc bµi “C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬, ®o¹n th¬: §äc kü vÝ dô vµ t×m hiÓu c¸c c©u hái..

<span class='text_page_counter'>(198)</span> TiÕt 125 c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ bµi th¬ A. Môc tiªu bµi häc - Bớc đầu học sinh biết cách viết bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ cho đúng với các yêu cầu đã học ở tiết trớc. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng thùc hiÖn c¸c bíc khi lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬, c¸c tæ chøc triÓn khai c¸c luËn ®iÓm. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: B¶ng phô: ghi dµn bµi cho bµi tËp phÇn t×m hiÓu bµi - Häc sinh: §äc vµ t×m hiÓu c©u hái phÇn t×m hiÓu bµi. C. TiÕn tr×nh lªn líp: A. KiÓm tra bµi cò: B. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: HS đọc kĩ 8 đề bài trong SGK 1. T×m hiÓu bµi: ? Các đề bài trên có đặc điểm chung nào? a. Tìm hiểu đề bài. Các đề bài đợc cấu tạo ra sao? * VÝ dô: SGK ? So s¸nh sù gièng nhau vµ kh¸c nhau giữa các đề - Có 2 cách cấu tạo đề: - Giống nhau: Đều yêu cầu nghị luận về một + Dạng đề có kèm theo các từ mệnh lệnh. ®o¹n th¬, bµi th¬. + Dạng đề không kèm theo các từ mệnh - Kh¸c nhau: lÖnh. +Tõ "Ph©n tÝch" nghiªng vÒ ph¬ng ph¸p nghÞ luËn +Tõ "C¶m nhËn" yªu cÇu nghÞ luËn trªn c¬ së c¶m nhËn cña ngêi viÕt. +Tõ "Suy nghÜ" yªu cÇu nghÞ luËn nhÊn mạnh tới nhận định, đánh giá của ngời viết. 2. C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ 1 ®o¹n th¬, ? Em thấy đề văn nghị luận về một bài thơ bài thơ. ®o¹n th¬ cã g× gièng víi nghÞ luËn vÒ t¸c * §Ò bµi: Ph©n tÝch t×nh yªu quª h¬ng phÈm truyÖn? trong bµi th¬ "Quª h¬ng" cña TÕ Hanh. Häc sinh suy nghÜ vµ tr¶ lêi. a. Tìm hiểu đề, tìm ý ? Đọc đề bài trong sgk và thực hiện các bớc - Yêu cầu: Phân tích những biểu hiện của tìm hiểu đề, tìm ý? t×nh yªu quª h¬ng trong bµi th¬ Quª h¬ng ? Xác định yêu cầu của đề bài và đặt ra một - Tế Hanh. số câu hỏi để tìm ý cho đề bài trên? b. LËp dµn bµi: - Bµi th¬ s¸ng t¸c trong thêi gian nµo? c. ViÕt bµi - Trong xa c¸ch nhµ th¬ nhí vÒ quª h¬ng nh d. §äc l¹i bµi viÕt, söa thÕ nµo? 3. C¸ch tæ chøc triÓn khai luËn ®iÓm. - Nh÷ng h×nh ¶nh th¬ nµo g©y Ên tîng víi em? ? Dựa vào các ý tìm đợc hãy lập một dàn ý chi * Các luận điểm chính trong bài: tiết cho đề bài? + Nhà thơ đã viết về" Quê hơng" bằng tất (Học sinh hoạt động độc lập trên cơ sở đã cả tình yêu của tình yêu tha thiết trong chuÈn bÞ ë nhµ - Gv yªu cÇu häc sinh tr×nh s¸ng ®Çy th¬ méng cña m×nh. bày sau đó nhận xét và treo bảng phụ để học + Nổi bật lên là hình ảnh đẹp đầy sức sinh tham kh¶o dµn ý) m¹nh khi ra kh¬i. + Cảnh đón thuyền…. Học sinh đọc lại văn bản mẫu trong sgk: + Chỉ ai là ngời….bức tợng đài... "Quª h¬ng trong t×nh th¬ng nçi nhí" ? Xác định bố cục văn bản, trong phần thân + Một tâm hồn nh thế....của Tế Hanh. bài tác giả đã nhận xét về tình yêu quê hơng trong bài thơ "quê hơng" nh thế nào? Những - Các phần MB. TB. KB đợc kết nối với suy nghĩ, ý kiến ấy đợc dẫn dắt, khẳng định nhau một cách chặt chẽ. Tự nhiên. b»ng c¸ch nµo? §îc liªn kÕt víi phÇn më bµi, * KÕt luËn: kÕt bµi ra sao? ( nghi nhí SGK) HS thảo lụân nhóm bàn - đại diện các nhóm tr×nh bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt.

<span class='text_page_counter'>(199)</span> + Nhận xét đánh giá của ngời viết trong phần th©n bµi: 2. LuyÖn tËp. ? Các suy nghĩ của ngời viết đợc dẫn dắt Gợi ý: khẳng định bằng cách nào? - C¶m nhËn tÝn hiÖu ®Çu tiªn cña mïa thu - Các suy nghĩ nhận xét luôn đợc gắn với việc bằng sự tổng hoà của các giác quan: ph©n tÝch b×nh gi¶ng ng«n ng÷, h×nh ¶nh giäng + Khøu gi¸c: h¬ng æi + ThÞ gi¸c : s¬ng chïng ch×nh ®iÖu… ? V¨n b¶n cã tÝnh thuyÕt phôc, søc hÊp dÉn + xóc gi¸c : giã se - C¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt: ngời đọc ở chỗ nào? Vì sao? ?Từ đó có thể rút ra bài học gì qua cách làm + Nhân hoá: Sơng chùng chình + Sö dông tõ ng÷ giµu søc gîi h×nh, gîi bµi nghÞ luËn v¨n häc nµy? c¶m: "bçng" "chïng ch×nh" , "h×nh nh". + HS đọc nghi nhớ SGK trang 83. ? Ph©n tÝch khæ th¬ ®Çu cña bµi th¬ "Sang  DiÔn t¶ c¶m gi¸c b©ng khu©ng ngì ngµng khi nhËn ra nh÷ng tÝn hiÖu ®Çu tiªn thu" cña H÷u ThØnh? Học sinh dựa vào phần gợi ý trong sgk để lập của thời khắc giao mùa hạ sang thu. dµn ý. LËp dµn bµi: - MB: Giíi thiÖu bµi th¬ nãi chung, khæ th¬ nãi riªng. - TB : Ph©n tÝch, c¶m nhËn vÒ mïa thu th«ng qua c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt. NhËn xÐt đánh giá thành công của tác giả. - KB: Nªu gi¸ trÞ cña khæ th¬. III. Cñng cè: - Tr×nh bµy c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc ghi nhí SGK. + ViÕt thµnh bµi v¨n hoµn chØnh cho dµn ý trªn. + Xem lại bài viết số 6 để giờ sau trả bài..

<span class='text_page_counter'>(200)</span> TiÕt 126 m©y vµ sãng (R.Tagor). A. Mục tiêu cần đạt: - Học sinh cảm nhận đợc ý nghĩa thiêng liêng của tình mẫu tử, thấy đợc đặc sắc nghệ thuật trong sáng tạo tứ thơ bằng những cuộc đối thoại tởng tợng và xây dựng hình ảnh thiên nhiªn mang ý nghÜa tîng trng. - Rèn kĩ năng đọc và phân tích thơ tự do, phân tích những hình ảnh tợng trng trong thơ. - Bồi dỡng những tình cảm trong sáng, cao đẹp … B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: ¶nh ch©n dung nhµ th¬. - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái cña v¨n b¶n. C. TiÕn tr×nh d¹y häc: I. KiÓm tra Bµi cò: ? §äc thuéc lßng bµi th¬ "Nãi víi con" - Y Ph¬ng vµ cho biÕt: B»ng lêi trß chuyÖn nhµ thơ đã nói với con điều gì? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: T×nh mÉu tö cã lÏ lµ mét trong nh÷ng t×nh c¶m thiªng liªng vµ gÇn gòi phæ biến nhất của con ngời, đồng thời cũng là nguồn thi cảm không bao giờ với cạn của thi nhân. NÕu ChÕ Lan Viªn ph¸t triÓn ý th¬ tõ h×nh ¶nh con cß trong ca dao, NguyÔn Khoa §iÒm t¸i hiện khúc hát ru thì đại thi hào ấn Độ Tagor đã viết “Mây và sóng” để ca ngợi tình mẫu tử bất diệt thiêng liêng, hoà cùng với thiên nhiên cao đẹp... Häc sinh chó thÝch SGK vµ nªu mét sè nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ - Gv giíi thiÖu ¶nh ch©n dung nhµ th¬ vµ giíi thiÖu thªm vÒ t¸c gi¶ vµ bµi th¬. + ¤ng lµ nhµ th¬ ®Çu tiªn cña Ch©u ¸ nhËn gi¶i thëng N« ben v¨n häc(1918). ? NhËn xÐt vÒ thÓ th¬? - Th¬ v¨n xu«i, tù do vÒ vÇn luËt, nhÞp ®iÖu nhÑ nhµng…. 1. T×m hiÓu chung: - Ra-bin®ranatTa-go (1861- 1941) là nhà thơ hiện đại lớn nhất của ấn §é. - Th¬ «ng lµ bµi ca vÒ lßng nh©n ¸i, íc m¬ kh¸t väng tù do, h¹nh phóc cña tuæi th¬. - “Mây và sóng” đợc rút từ tập “Tr¨ng non” (1915). - GV hớng dẫn cách đọc: chú ý nhịp điệu để phân 2. Đọc và chú giải. biệt giữa lời kể, lời đối thoại của nhân vật trữ tình... GV đọc mẫu- HS đọc lại bài thơ. HS đọc thầm phần chú giải SGK. ?Xác định bố cục cho bài thơ? - Đ1: Từ đầu đến “trời xanh”: Cuộc trò chuyện giữa em bÐ víi m©y vµ mÑ. - §2: Cßn l¹i: Cuéc trß chuyÖn gi÷a em bÐ víi sãng vµ mÑ. ? NhËn xÐt cÊu t¹o lêi th¬ ë hai phÇn? ? Những ngời trên mây, sóng đã nói gì với em bé và họ đã vẽ ra cảnh tợng nh thế nào? + Những ngời trên mây, sóng đã rủ em bé đi chơi vµ vÏ ra mét thÕ giíi v« cïng hÊp dÉn gi÷a vò trô rùc rì s¾c mµu víi b×nh minh vµng, vÇng tr¨ng b¹c. "Bọn tớ chơi từ khi thức dậy đến lúc chiều tà. Bọn tớ ch¬i víi b×nh minh vµng, bän tí ch¬i víi vÇng tr¨ng b¹c…. 3. T×m hiÓu v¨n b¶n. * Lêi mêi gäi cña nh÷ng ngêi sèng trªn m©y, sãng.. - M©y vµ sãng rñ em bÐ ®i ch¬i víi lêi mêi gäi thó vÞ hÊp dÉn: ch¬i víi.

<span class='text_page_counter'>(201)</span> + bän tí ca h¸t tõ s¸ng sím… ? T¹i sao hä l¹i vÏ ra mét thÕ giíi hÊp dÉn nh vËy + ThÕ giíi rùc rì, bÝ Èn bao ®iÒu míi l¹ hÊp dÉn tuæi th¬ dêng nh khã cã thÓ tõ chèi lêi mêi gäi. Lêi gäi Êy chÝnh lµ tiÕng gäi cña mét thÕ giíi diÖu kú. ? Trớc lời mời gọi hấp dẫn ấy em em bé đã có thái độ nh thế nào? - BÐ muèn ®i ch¬i cïng m©y vµ sãng: nhng mµ lµm thế nào - nhng bé lại nghĩ đến mẹ và bé đã từ chối. ? Em hiÓu nh thÕ nµo qua lêi tõ chèi cña em bÐ? Gi¸o viªn: BÐ yªu m©y vµ sãng, yªu thÝch nhng ®iÒu hÊp dÉn míi l¹, còng muèn ®i ch¬i cïng m©y vµ sãng nhng bÐ yªu mÑ h¬n, bÐ vµ mÑ lu«n g¾n bã víi nhau nªn bÐ kh«ng muèn rêi xa mÑ → T×nh mÉu tử thiêng liêng kì diệu vợt qua đợc những ham muốn nhÊt thêi. ?Em bé đã sáng tạo ra trò chơi gì? Tại sao bé lại cho đó là trò chơi còn hay hơn của mây và sóng? + Em bé đã sáng tạo ra trò chơi cùng mẹ, có mẹ: Con lµ m©y mÑ lµ tr¨ng.., con lµ sãng mÑ lµ bÕn bê k× l¹.... §©y lµ trß ch¬i rÊt hay, rÊt thó vÞ v× nã cã m©y, cã sãng vµ cã mÑ, cã tr¨ng, cã bÕn bê k× diÖu ? Qua trò chơi ấy, em cảm nhận đợc điều gì ở em bÐ. + Em bé yêu mẹ vô cùng, tha thiết, đằm thắm kh«ng muèn rêi xa mÑ. ?Ph©n tÝch ý nghÜa cña c©u th¬ "Con lµ sãng mÑ lµ …con l¨n...chèn nµo" + Nh÷ng trß ch¬i trªn m©y, trªn sãng lµ tîng trng cho bao thú vui, hấp dẫn của cuộc đời. “Bến bờ kì l¹” lµ tîng trng cho tÊm lßng bao dung cña mÑ. C©u thơ đã tạo ra hình ảnh tợng trng mang màu sắc triết lÝ. + So s¸nh t×nh mÑ con víi quan hÖ g¾n bã víi mây, trăng, biển bờ, tất cả đã nâng tình cảm ấy lên tÇm vò trô. +"Kh«ng ai.....chèn nµo”- T×nh mÉu tö cã ë kh¾p mọi nơi, không ai có thể tách rời và chia cắt đợc mẹ con ta  Khẳng định tình mẫu tử là thiêng liêng và bÊt diÖt.. b×nh m×nh vµng, ch¬i víi vÇng tr¨ng b¹c..; ..Chóng ta ca h¸t suèt ngµy.. → M©y, sãng vèn lµ nh÷ng h×nh ảnh thiên nhiên thơ mộng đợc sáng t¹o b»ng trÝ tëng tîng. §ã lµ tîng trng cho bao thú vui hấp dẫn đối víi trÎ th¬. * Lêi tõ chèi cña em bÐ.. - Lêi tõ chèi cña em bÐ chøng tá tình yêu thơng mẹ đã chiến thắng c¶ nh÷ng ham muèn nhÊt thêi. * Trß ch¬i cña em bÐ. - Con lµ m©y mÑ lµ mÆt tr¨ng.. - Con lµ sãng mÑ lµ bÕn bê k× l¹…. →. Trß ch¬i lµ trÝ tëng tîng bay bæng cña em bÐ, lµ tîng trng cho sù hoµ hîp gi÷a t×nh yªu thiªn nhiªn vµ t×nh yªu mÑ th¾m thiÕt.. 4. Tæng kÕt- luyÖn tËp: *Tổng kết: Hình thức đối thoại, lồng trong độc thoại. Hình ảnh thiªn nhiªn giµu ý nghÜa tîng trng. ? Kh¸i qu¸t nh÷ng nÐt chÝnh vÒ nghÖ thuËt cña bµi Bµi th¬ ca ngîi t×nh mÉu tö thiªng liªng, bÊt diÖt. thơ? Qua bài thơ em cảm nhận đợc điều gì? * LuyÖn tËp. * LuyÖn tËp: ? So s¸nh nh÷ng cuéc cña nh÷ng ngêi trªn m©y vµ sãng cã g× gièng vµ kh¸c? C¸c cuéc ch¬i nãi lªn ®iÒu g×? III. Cñng cè: ? Ngoài chủ đề tình mẫu tử qua bài thơ ta còn suy ngẫm, liên tởng đến vấn đề nào khác?(Học sinh th¶o luËn nhãm) Gîi ý: + T×nh mÉu tö lµ ®iÓm tùa gióp con ngêi vît qua nh÷ng quyÕn rò nhÊt thêi..

<span class='text_page_counter'>(202)</span> + H¹nh phóc kh«ng ph¶i lµ ®iÒu g× xa x«i bÝ Èn mµ tù m×nh lµm ra cho chÝnh m×nh vµ có ngay trong mái ấm gia đình… IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc lßng bµi + Nắm đợc nội dung và nghệ thuật của văn bản. + ¤n l¹i toµn bé kiÕn thøc vÒ c¸c v¨n b¶n th¬ vµ hÖ thèng l¹i kiÕn thøc theo mÉu: Tªn t¸c phÈm. T¸c gi¶. N¨m s¸ng t¸c. Nghệ thuật đặc s¾c. Néi dung c¬ b¶n.. TiÕt 127. «n tËp vÒ th¬. A/ Mục tiêu Cần đạt: - Học sinh ôn tập hệ thống hóa kiến thức cơ bản về tác phẩm thơ hiện đại VN học trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n 9 - Cñng cè kiÕn thøc vÒ thÓ lo¹i th¬ tr÷ t×nh - Bớc đầu hình thành hiểu biết sơ lợc về đặc điểm thành tựu của thơ VN từ sau CM tháng 8 -1945 - Rèn kỹ năng cảm thụ, phân tích thơ hiện đại Việt Nam. B/ ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: B¶ng phô hÖ thèng l¹i mét sè kiÕn thøc c¬ b¶n. - Học sinh: Lập bảng tổng kết theo mẫu đã hớng dẫn. C/ TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò: Đọc lại bài thơ “Mây và sóng” và nêu một số nét đặc sắc về ND và NT? II. Bµi míi: III. Giíi thiÖu bµi: GV giíi thiÖu néi dung vµ yªu cÇu tiÕt häc Gv kiểm tra việc chuẩn bị của học 1. Bảng thống kê các tác phẩm thơ đã học: sinh ë nhµ theo híng dÉn tiÕt 126- GV 2. S¾p xÕp c¸c bµi th¬ theo tõng giai ®o¹n lÞch sö: cã thÓ tr×nh bµy trªn b¶ng phô. - 1945 - 1954 : §ång chÝ - 1954 - 1964: Đoàn thuyền đánh cá, Bếp lửa, Con ?Sắp xếp các bài thơ đã học theo từng cò. giai ®o¹n lÞch sö. - 1964 – 1975: Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ. - Sau 1975: ¸nh tr¨ng, Mïa xu©n nho nhá, ViÕng l¨ng B¸c, Nãi víi con, Sang thu. 3. Néi dung c¬ b¶n: - Các tác phẩm trên đã tái hiện cuộc sống đất nớc và hình ảnh con ngời VN trong những chặng đờng lịch sử của đất nớc: + Trong hai cuéc kh¸ng chiÕn gian khæ mµ vÎ vang, ?Các tác phẩm đó đã thể hiện ntn về anh hùng: “Đồng chí”, “Bài thơ về tiểu đội xe không cuộc sống của đất nớc và t tởng tình kính..” cảm của con ngời Việt Nam?Nêu dẫn + Trong công cuộc lao động xây dựng đất nớc “Đoàn chøng minh ho¹? thuyền đánh cá..”, + T¸i hiÖn nh÷ng t×nh c¶m thiªng liªng, gÇn gòi vµ bền chặt của con ngời: Tình yêu đất nớc, tình cảm gia đình: tình mẹ con, bà cháu trong sự thống nhất víi t×nh c¶m chung réng lín : “Nãi víi con”, “Con cß”… 3. Chủ đề tình mẹ con qua ba bài thơ: Khúc hát ru.., Con cß, M©y vµ sãng..

<span class='text_page_counter'>(203)</span> ? Nhận xét những đặc điểm chung và * Giống: 3 bài đều đề cập đến tình cảm mẹ con, nÐt riªng trong néi dung vµ c¸ch biÓu ngîi ca t×nh mÑ con th¾m thiÕt. C¸ch thÓ hiÖn cã hiÖn t×nh mÑ con trong c¸c bµi th¬ ®iÓm gÇn gòi: dïng lêi ru, ®iÖu ru cña ngêi mÑ nhng “Khóc h¸t ru .. Con cß, M©y vµ sãng?. néi dung c¶m xóc cã nÐt riªng * Kh¸c: (+) Khóc h¸t ru..: t×nh yªu con hßa chung víi t×nh yêu quê hơng, đất nớc, ý chí chiến đấu của ngời mẹ Tµ ¤i… (+) Con cß: Khai th¸c ph¸t triÓn tø th¬ h×nh tîng con cò trong ca dao để ngợi ca tình mẹ, ý nghĩa lời ru (+) M©y vµ sãng : hãa th©n vµo lêi trß chuyÖn hån nhiên của em bé để thể hiện tình yêu mẹ thắm thiết…Mẹ là vẻ đẹp, niềm vui hấp dẫn vô tận nhất víi bÐ. ? Đọc lại một số khổ thơ em cho là hay 4. Hình ảnh ngời lính và tình đồng chí đồng đội trong bài thơ: Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe nhÊt viÕt vÒ h×nh ¶nh ngêi lÝnh? ? Ba bµi th¬ viÕt vÒ h×nh ¶nh ngêi lÝnh kh«ng kÝnh , ¸nh tr¨ng. cã nÐt g× chung vµ riªng? - Giống nhau: 3 bài thơ đều viết về ngời lính cách mạng về vẻ đẹp trong tính cách và tâm hồn của họ. - Kh¸c nhau: §ång chÝ. Bài thơ về tiểu đội xe kh«ng kÝnh. ¸nh tr¨ng. - ViÕt vÒ ngêi lÝnh thêi kú ®Çu cuéc kh¸ng chiÕn chèng Pháp. Họ đều xuất thân từ nh÷ng lµng quª nghÌo t×nh nguyện đi chiến đấu. Tình đồng chí của họ đợc hình thµnh tõ c¬ së cïng chung cảnh ngộ, lí tởng chiến đấu cïng chia sÎ nh÷ng khã kh¨n, thiÕu thèn…. - Kh¾c häa ngêi chiÕn sÜ l¸i xe Trêng S¬n trong thêi k× kh¸ng chiÕn chèng MÜ. Bµi th¬ lµm næi bËt tinh thÇn dòng c¶m bÊt chÊp khã kh¨n nguy hiÓm, t thÕ hiªn ngang, l¹c quan vµ ý chÝ quyÕt t©m chiến đấu giải phóng Miền Nam.. - Nãi vÒ nh÷ng suy ngÉm cña ngêi lính đã đi qua cuộc chiến đấu nay sèng gi÷a thµnh phè. Bµi th¬ gîi l¹i nh÷ng kØ niÖm g¾n bã cña ngêi lÝnh với đất nớc, tình đồng đội bao nhiªu n¨m th¸ng gian lao, nh¾c nhë nghÜa t×nh thuû chung.. ?NhËn xÐt vÒ bót ph¸p x©y dùng h×nh ¶nh th¬ 5. Bót ph¸p s¸ng t¹o ë mét sè bµi th¬. trong một số bài thơ đã học? (GV gîi ý - häc sinh tù lµm) III. Củng cố: ? Chọn một số đoạn thơ em thích nhất đọc và nêu cảm nhận? IV. Hớng dẫn về nhà: Học thuộc lòng các bài thơ đã học. Tập phân tích và nêu cảm nhận về các bài thơ đó. - ChuÈn bÞ kiÓm tra vµo tiÕt 129. TiÕt 128. nghÜa têng minh vµ hµm ý A. Mục tiêu Cần đạt:. - NhËn biÕt hai ®iÒu kiÖn gióp cho viÖc sö dông hµm ý + Ngêi viÕt (nãi) cã ý thøc ®a hµm ý vµo lêi nãi + Ngời nghe (đọc) có năng lực giải đoán hàm ý - RÌn kü n¨ng sö dông hµm ý, ®o¸n tríc hµm ý khi cÇn thiÕt. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi l¹i mét sè vÝ dô. - Häc sinh: §äc tríc bµi + phiÕu häc tËp C. TiÕn tr×nh lªn líp:.

<span class='text_page_counter'>(204)</span> 1. KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ nghÜa têng minh? hµm ý? cho vÝ dô? 2. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: 1. T×m hiÓu bµi: §äc ®o¹n trÝch trong sgk vµ tr¶ lêi c©u hái: a/ VÝ dô: ? Tìm hàm ý trong những câu in đậm? Vì sao chị (1) “Con chỉ đợc ăn ở nhà bữa này DËu kh«ng d¸m nãi th¼ng víi con mµ ph¶i dïng n÷a th«i”…. hµm ý? Hµm ý: B÷a sau con ph¶i sang ë nhµ - Chị Dậu không nói thẳng với con vì đây là một sự cụ Nghị vì mẹ đã buộc lòng phải bán thËt hÕt søc ®au lßng. con. (2) Con sÏ ¨n ë nhµ cô NghÞ th«n ? Trong hai c©u hµm ý c©u nµo râ h¬n? V× sao chÞ §oµi DËu l¹i ph¶i nãi râ h¬n nh vËy? Hàm ý: Mẹ đã bán con cho nhà cụ - Trong câu 1- cái Tí mới lờ mờ cảm nhận đợc 1 Nghị rồi. đìêu nào đó. ? Chi tiết nào cho thấy cái Tí đã hiểu ý mẹ? - Sù “gi·y n¶y” vµ c©u nãi trong tiÕng khãc cña cái Tí: “U bán con thật đấy ..” b/ Ghi nhí: ? Từ đó em thấy để sử dụng hàm ý cần phải có - Sö dông hµm ý cÇn cã hai ®iÒu kiÖn ®iÒu kiÖn nµo? sau: + Ngêi nãi (viÕt) cã ý thøc ®a hµm ý HS đọc lại ghi nhớ vµo c©u nãi GV cho HS làm bài tập nhanh: Xác định hàm ý có + Ngời nghe (đọc) phải có năng lực trong mÈu chuyÖn vui “mÊt bß” gi¶i ®o¸n *Bµi tËp 1: 2. LuyÖn tËp: Mục đích: nhận biết hàm ý, xác định hàm ý * Bµi tËp 1: - Yêu cầu: HS đọc đoạn trích và xác định hàm ý a.Ngêi nãi lµ anh thanh niªn, ngêi mçi c©u nghe lµ «ng ho¹ sÜ vµ c« g¸i. ? Theo em ngêi nghe cã hiÓu hµm ý cña ngêi nãi - Hµm ý: mêi b¸c vµ c« vµo nhµ uèng không? chi tiết nào chứng tỏ điều đó? níc. (HS hoạt động độc lập) - Chi tiÕt cho thÊy «ng hiÓu hµm ý lµ: * Bµi tËp 2: «ng theo anh thanh niªn …. - Mục đích: Rèn kỹ năng sử dụng hàm ý khi nói b. Ngêi nãi nh©n vËt lµ TÊn: ngêi (viÕt) - Yªu cÇu: ®iÒn vµo lît lêi cña B trong ®o¹n tho¹i 1 nghe lµ chÞ Hai D¬ng. - Hµm ý: Chóng t«i kh«ng thÓ cho ®c©u cã hµm ý tõ chèi îc. (HS hoạt động độc lập - Gv gọi một số học sinh - Chi tiÕt: “ThËt cµng giµu l¹i cµng tr×nh bµy ý kiÕn cña m×nh. kh«ng ..” * Bµi tËp 3: Gîi ý: - M×nh cßn bËn «n thi. - M×nh cßn gióp bè mÑ. IV. Cñng cè:.

<span class='text_page_counter'>(205)</span> ? Thế nào là nghĩa tờng minh? hàm ý? Các điều kiện để sử dụng hàm ý? Tự đặt một số câu có sử dụng hàm ý và nêu rõ hàm ý của các câu đó? ? Tìm một số câu thơ hoặc câu văn trong các văn bản đã học có sử dụng hàm ý? (Học sinh hoạt động theo nhóm và cử đại diện trình bày - Gv nhận xét và viết lại một số câu tiªu biÓu trªn b¶ng phô) V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc ghi nhí sgk - Lµm bµi tËp vÒ nhµ sè 2, 4, 5 - TËp viÕt 1 sè lêi tho¹i cã dïng hµm ý. TiÕt 129 KiÓm tra 45’ A. Mục tiêu cần đạt: - Học sinh củng cố những kiến thức đã học về phần thơ hiện đại VN. Nắm chắc nội dung và nghệ thuật của một số văn bản đã học. - Tích hợp với những kiến thức đã học về cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài th¬.. - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô, ph©n tÝch th¬. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: §Ò bµi in s½n cho häc sinh. - Học sinh: Ôn tập lại kiến thức về thơ hiện đại theo nội dung tiết 127. C. TiÕn tr×nh lªn líp: I. §Ò bµi: A. Tr¾c nghiÖm: Câu 1: Bài thơ “Con cò” của Chế Lan Viên đợc in trong tập thơ nào? A. §iªu tµn. B. ¸nh s¸ng vµ phï sa. C. Hoa ngµy thêng, chim b¸o b·o. C©u 2: Bµi th¬ “Con cß” lµ lêi cña ai nãi víi ai? A. Lời của đứa con nói với mẹ. B. Là lời của con cò nói với đứa con. C. Là lời hát ru con và những tâm tình, nỗi lòng của ngời mẹ đối với con. C©u 3: Bµi “Sang thu” lµ cña t¸c gi¶ nµo? A. Thanh H¶i. B. H÷u ThØnh. C. ChÕ Lan Viªn Câu 4: Thiên nhiên đất trời lúc sang thu đợc nhà thơ cảm nhận, miêu tả qua những giác quan nµo? A.Mµu s¾c, h¬ng vÞ. C. Hình khối, đờng nét. B. Hoạt động âm thanh. D. C¶ hai ý A vµ B. C©u 5: Trong bµi th¬ “Nãi víi con” mîn lêi nãi víi con nhµ th¬ Y Ph¬ng muèn göi g¾m ®iÒu gi? A. T×nh yªu quª h¬ng s©u nÆng. B. TriÕt lý vÒ céi nguån sinh dìng cña mçi ngêi..

<span class='text_page_counter'>(206)</span> C. NiÒm tù hµo vÒ søc sèng bÒn bØ, m¹nh mÏ cña quª h¬ng. D. C¶ ba ý trªn. Câu 6: Dòng nào sau đây nói đúng nhất về những đức tính cao đẹp của “ngời đồng mình” trong bµi th¬ “Nãi víi con”? A. CÇn cï, chÞu khã, anh dòng bÊt khuÊt. B. Bền bỉ, nhẫn nại, chịu đựng hi sinh. C. Hån nhiªn, méc m¹c, nghÜa t×nh, giµu chÝ khÝ. D. Th¼ng th¾n, trung thùc, bÒn bØ, dÎo dai. B. Tù luËn. 1/ Chép tiếp câu thơ sau để đợc một khổ thơ hoàn chỉnh và cho biết đoạn thơ đó thuộc bài thơ nµo? T¸c gi¶ lµ ai? Mai vÒ miÒn Nam, th¬ng trµo níc m¾t. 2/ ViÕt ®o¹n v¨n theo lèi diÔn dÞch nªu c¶m nhËn cña em vÒ khæ th¬ trªn? II. BiÓu ®iÓm: A. Trắc nghiệm: (Mỗi câu trả lời đúng 0.5 điểm) C©u 1 – C, 2 –C, 3 – B, 4- D, 5 – D, 6 – C. B. Tù luËn: 7 ®iÓm. 1/ Câu 1: - Chép đúng, đủ các câu thơ còn lại trong khổ thơ: (0.5 điểm) - Trả lời đúng tên tác giả, tên bài thơ: (Viếng Lăng Bác - Viễn Phơng) –(0.5 điểm) 2/ C©u 2: 6 ®iÓm. - Về nội dung: Cần nêu đợc cảm nhận về khổ thơ dựa trên một số nét cơ bản về nội dung và nghÖ thuËt: + Lêi th¬ biÓu c¶m trùc tiÕp, ®iÖp ng÷ …ThÓ hiÖn niÒm tiÕc th¬ng v« h¹n, nguyÖn íc ho¸ th©n vào những cảnh vật để mãi đợc ở bên Bác. + Hình ảnh cây tre “trung hiếu” mở ra ý nghĩa mới: Đó là nguyện ớc mãi trung thành với lý tởng mà Bác đã lựa chọn. - VÒ h×nh thøc: + Viết đúng theo mô hình cấu trúc đoạn văn diễn dịch theo yêu cầu. + Lời văn rõ ràng, mạch lạc, diễn đạt trong sáng, chữ viết ít lỗi chính tả. III. Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ: - Ôn lại các tác phẩm thơ đã học theo hớng dẫn tiết 129. Học thuộc lòng các văn bản thơ đã học. - Chän vµ ph©n tÝch,nªu c¶m nhËn vÒ nh÷ng khæ th¬ hay nh÷ng h×nh ¶nh th¬ tiªu biÓu. - ChuÈn bÞ: So¹n bµi “Tæng kÕt v¨n b¶n NhËt dông” Yªu cÇu: LËp b¶ng tæng kÕt theo híng dÉn sgk.. TiÕt 130 Tr¶ bµi viÕt sè 6 A. Mục tiêu cần đạt: - Gióp häc sinh cñng cè l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn, hoÆc ®o¹n trÝch truyÖn. - RÌn kÜ n¨ng lµm mét bµi v¨n hoµn chØnh. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Tr¶ bµi tríc cho häc sinh vµ tËp hîp mét sè lçi sai tiªu biÓu trong bµi viÕt cña häc sinh. - Häc sinh: ¤n l¹i kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn + §äc l¹i bµi viÕt cña m×nh vµ tù ph¸t hiÖn vµ kh¾c phôc nh÷ng lçi sai..

<span class='text_page_counter'>(207)</span> C. TiÕn tr×nh lªn líp: Gv chép đề trên bảng và yêu cầu học sinh đọc I. Đề bài: lại đề bài và thực hiện các bớc phân tích đề. Suy nghÜ vÒ nh©n vËt «ng Hai trong ®o¹n trÝch “Lµng” – Kim L©n. II. Phân tích đề: - ThÓ lo¹i: NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n trÝch GV đọc lại bài của Tuyết 9A và Hải 9I – yêu truyện. cÇu häc sinh nhËn xÐt bµi viÕt: - Yªu cÇu: Suy nghÜ vÒ nh©n vËt «ng Hai. ? bài viết đã đảm bảo đầy đủ các yêu cầu của (Tình yêu làng hoà chung với lòng yêu nớc một bài văn nghị luận cha?(Theo các phần mở đợc thể hiện thông qua nhân vật ông Hai) bµi, th©n bµi, kÕt bµi) III. Ch÷a bµi: ? Các luận điểm mà bài viết đa ra có đúng với 1/ Chữa dàn bài: vấn đề mà đề bài yêu cầu phân tích không?Việc a. Mở bài: sắp xếp các luận điểm đã mạch lạc cha? - Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶ - t¸c ? Từng luận điểm bài viết đã triển khai nh thế phẩm. nµo?LÝ lÏ vµ dÉn chøng cã phï hîp kh«ng? - Nhận định chung về nhân vật. Trªn c¬ së c¸c nhËn xÐt trªn gv nhËn xÐt b. Th©n bµi: chung về nội dung bài viết của học sinh và - Nhận định về nhân vật: Ông Hai một ngxây dựng một dàn ý chi tiết cho đề bài trên. êi n«ng d©n cÇn cï chÊt ph¸c nhng cã lßng yêu làng yêu nớc thật là đặc biệt. - Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt «ng Hai: + Nh÷ng ngµy ë n¬i t¶n c: da diÕt nhí vÒ GV nhËn xÐt s¬ bé vÒ u khuyÕt ®iÓm vÒ h×nh lµng, hay khoe vÒ lµng… thức bài viết của học sinh sau đó tập hợp một + Khi nhận đợc tin làng Dầu làm Việt sè lçi sai tiªu biÓu in trong phiÕu häc tËp yªu gian. cÇu häc sinh th¶o luËn theo nhãm vµ söa l¹i. + Khi nghe tin c¶i chÝnh vÒ lµng. - Nhận định về nghệ thuật xây dựng nhân vật: Chọn tình huống truyện độc đáo, bất ngê, ng«n ng÷ gi¶n dÞ... c.KÕt bµi: - Nêu suy nghĩ, khẳng định về nhân vật. - Khẳng định ý nghĩa của truyện. Gv nhËn xÐt vÒ h×nh thøc bµi viÕt cña häc 2/ Ch÷a h×nh thøc: sinh về cách diễn đạt, dùng từ, chữ viết… – Sau đó nêu lại một số lỗi tiêu biểu in trên phiÕu häc tËp yªu cÇu häc sinh th¶o luËn vµ söa l¹i. Líp 9I Líp 9A Diễn đạt – dùng từ: Diễn đạt – dùng từ: * Tình quê hơng đất nớc giản dị mà sâu sắc * Truyện ngắn làng biểu hiện một tình của ngời nông dân đợc Kim Lân tái hiện lại rất cảm cao đẹp của toàn dân tộc, tình yêu sinh động qua hình ảnh ông Hai. Nhân vật quê hơng đất nớc. (Đức Cờng) chÝnh trong truyÖn ng¾n “Lµng”. «ng Hai – * «ng hai lµ ngêi n«ng d©n cÇncï chÊt ngời nhân dân cần cù lao động chất phác, có phát. Làng chợ Dầu có chiến sự bất đắc lòng yêu làng yêu đất nớc. Dù ở nơi tản c nhng dĩ ông phải rời làng đi tản c theo chính trong lßng «ng vÉn nhí da diÕt vÒ lµng chî s¸ch cña cô Hå. (më bµi cña HiÒn) Dầu. Tính hay khoe tự hào về làng vì ông đã trở thành một thứ tật bệnh, một nghiện vậy đó. * Ông Hai có một lòng yêu quê hơng đất.

<span class='text_page_counter'>(208)</span> Ngµy «ng ra phßng th«ng tin nghe ngãng tin tøc vÒ lµng, kh¸ng chiÕn. (Thu Trang) * §o¹n trÝch “lµng ” cña nhµ v¨n Kim L©n lµ mét t¸c phÈm rÊt hay:…(Trêng) * «ng Hai cã t×nh yªu lµng hoµ quyÖn víi t×nh yªu níc, thuû chung víi c¸ch m¹ng víi cô Hå. Ông Hai là đại diện cho những ngời nông dân nghèo cần cù, chất pháp sống ở đáy xã hội thể hiÖn t×nh yªu thiªng liªng, bÊt diÖt víi lµng víi níc. (YÕn). níc m·nh liÖt. BÊt chÊp tõ bá n¬i m×nh sinh ra để cho mọi ngời thấy mình yêu quê hơng đất nớc đến nhờng nào…(Hiền) * Cái tin dữ bất ngời chợt đến khiến ông đột ngột, sững sờ với cái miệng của ngời đàn bà tản c, ông cố trấn tĩnh đẻ không tin vào cái tin đó và ông hỏi lại những lời đàn bµ nãi rµng rît qu¸ khiÕn «ng kh«ng thÓ tin. (Hµo) III. Tr¶ bµi vµ c«ng bè kÕt qu¶: - Líp 9A: - Líp 9I: IV. Theo dâi häc sinh yÕu kÐm: STT Hä vµ tªn Líp §iÓm NguyÔn §øc Khuª 9A 4 1 NguyÔn ThÞ Sinh 9A 4 2 NguyÔn §øc Nam 9A 4 3 NguyÔn V¨n Kiªn 9A 4 4 NguyÔn §øc Ngäc 9A 4 5 §ç H÷u Hanh 9I 4 6 NguyÔn V¨n S¬n 9I 4 7 NguyÔn V¨n C«ng 9I 4 8 Vò V¨n §¹t 9I 4 9. III. Cñng cè:. TiÕt 130 Tr¶ bµi viÕt sè 6.

<span class='text_page_counter'>(209)</span> A. Mục tiêu cần đạt:. - Häc sinh cñng cè l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn, hoÆc ®o¹n trÝch truyÖn. - RÌn kÜ n¨ng lµm mét bµi v¨n hoµn chØnh. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: Tr¶ bµi tríc cho häc sinh vµ tËp hîp mét sè lçi sai tiªu biÓu trong bµi viÕt cña häc sinh. - Häc sinh: ¤n l¹i kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn + §äc l¹i bµi viÕt cña m×nh vµ tù ph¸t hiÖn vµ kh¾c phôc nh÷ng lçi sai. C. TiÕn tr×nh lªn líp: Gv chép đề trên bảng và yêu cầu học sinh đọc I. Đề bài: lại đề bài và thực hiện các bớc phân tích đề. Suy nghÜ vÒ nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn ng¾n “ Lµng ”- Kim L©n. II. Phân tích đề: - ThÓ lo¹i: NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n trÝch GV đọc lại bài của Tuyết 9A và Hải 9I – yêu truyện. cÇu häc sinh nhËn xÐt bµi viÕt: - Yªu cÇu: Suy nghÜ vÒ nh©n vËt «ng Hai. ? bài viết đã đảm bảo đầy đủ các yêu cầu của (Tình yêu làng hoà chung với lòng yêu nớc một bài văn nghị luận cha?(Theo các phần mở đợc thể hiện thông qua nhân vật ông Hai) bµi, th©n bµi, kÕt bµi) III. Ch÷a bµi: ? Các luận điểm mà bài viết đa ra có đúng với 1/ Chữa dàn bài: vấn đề mà đề bài yêu cầu phân tích không?Việc a. Mở bài: sắp xếp các luận điểm đã mạch lạc cha? - Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶ - t¸c ? Từng luận điểm bài viết đã triển khai nh thế phẩm. nµo?LÝ lÏ vµ dÉn chøng cã phï hîp kh«ng? - Nhận định chung về nhân vật. Trªn c¬ së c¸c nhËn xÐt trªn gv nhËn xÐt b. Th©n bµi: chung về nội dung bài viết của học sinh và - Nhận định về nhân vật: Ông Hai một ngxây dựng một dàn ý chi tiết cho đề bài trên. êi n«ng d©n cÇn cï chÊt ph¸c nhng cã lßng yêu làng yêu nớc thật là đặc biệt. - Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt «ng Hai: + Nh÷ng ngµy ë n¬i t¶n c: da diÕt nhí vÒ GV nhËn xÐt s¬ bé vÒ u khuyÕt ®iÓm vÒ h×nh lµng, hay khoe vÒ lµng… thức bài viết của học sinh sau đó tập hợp một + Khi nhận đợc tin làng Dầu làm Việt sè lçi sai tiªu biÓu in trong phiÕu häc tËp yªu gian. cÇu häc sinh th¶o luËn theo nhãm vµ söa l¹i. + Khi nghe tin c¶i chÝnh vÒ lµng. - Nhận định về nghệ thuật xây dựng nhân vật: Chọn tình huống truyện độc đáo, bất ngê, ng«n ng÷ gi¶n dÞ... c.KÕt bµi: - Nêu suy nghĩ, khẳng định về nhân vật. - Khẳng định ý nghĩa của truyện. Gv nhËn xÐt vÒ h×nh thøc bµi viÕt cña häc 2/ Ch÷a h×nh thøc: sinh về cách diễn đạt, dùng từ, chữ viết… – Sau đó nêu lại một số lỗi tiêu biểu in trên phiÕu häc tËp yªu cÇu häc sinh th¶o luËn vµ söa l¹i. Líp 9I Líp 9A Diễn đạt – dùng từ: Diễn đạt – dùng từ: * Tình quê hơng đất nớc giản dị mà sâu sắc.

<span class='text_page_counter'>(210)</span> của ngời nông dân đợc Kim Lân tái hiện lại rất sinh động qua hình ảnh ông Hai. Nhân vật chính trong truyện ngắn “Làng ”. ông Hai –ng ời nhân dân cần cù lao động chất phác, có lòng yêu làng yêu đất nớc. Dù ở nơi tản c nhng trong lßng «ng vÉn nhí da diÕt vÒ lµng chî DÇu. TÝnh hay khoe tự hào về làng vì ông đã trở thành một thứ tật bệnh, một nghiện vậy đó. Ngày ông ra phßng th«ng tin nghe ngãng tin tøc vÒ lµng, kh¸ng chiÕn. (Thu Trang) * §o¹n trÝch “lµng ” cña nhµ v¨n Kim L©n lµ mét t¸c phÈm rÊt hay:…(Trêng) * «ng Hai cã t×nh yªu lµng hoµ quyÖn víi t×nh yªu níc, thuû chung víi c¸ch m¹ng víi cô Hå. Ông Hai là đại diện cho những ngời nông dân nghèo cần cù, chất pháp sống ở đáy xã hội thể hiÖn t×nh yªu thiªng liªng, bÊt diÖt víi lµng víi níc. (YÕn). III. Cñng cè:. * TruyÖn ng¾n lµng biÓu hiÖn mét t×nh cảm cao đẹp của toàn dân tộc, tình yêu quê hơng đất nớc. (Đức Cờng) * «ng hai lµ ngêi n«ng d©n cÇncï chÊt phát. Làng chợ Dầu có chiến sự bất đắc dÜ «ng ph¶i rêi lµng ®i t¶n c theo chÝnh s¸ch cña cô Hå. (më bµi cña HiÒn) * Ông Hai có một lòng yêu quê hơng đất níc m·nh liÖt. BÊt chÊp tõ bá n¬i m×nh sinh ra để cho mọi ngời thấy mình yêu quê hơng đất nớc đến nhờng nào…(Hiền) * Cái tin dữ bất ngời chợt đến khiến ông đột ngột, sững sờ với cái miệng của ngời đàn bà tản c, ông cố trấn tĩnh đẻ không tin vào cái tin đó và ông hỏi lại những lời đàn bµ nãi rµng rît qu¸ khiÕn «ng kh«ng thÓ tin. (Hµo) III. Tr¶ bµi vµ c«ng bè kÕt qu¶: - Líp 9A: - Líp 9I: IV. Theo dâi häc sinh yÕu kÐm: STT Hä vµ tªn Líp §iÓm NguyÔn §øc Khuª 9A 4 1 NguyÔn ThÞ Sinh 9A 4 2 NguyÔn §øc Nam 9A 4 3 NguyÔn V¨n Kiªn 9A 4 4 NguyÔn §øc Ngäc 9A 4 5 §ç H÷u Hanh 9I 4 6 NguyÔn V¨n S¬n 9I 4 7 NguyÔn V¨n C«ng 9I 4 8 Vò V¨n §¹t 9I 4 9.

<span class='text_page_counter'>(211)</span> TiÕt 130 Tr¶ bµi viÕt sè 6 A. Mục tiêu cần đạt:. - Häc sinh cñng cè l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn, hoÆc ®o¹n trÝch truyÖn. - RÌn kÜ n¨ng lµm mét bµi v¨n hoµn chØnh. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: Tr¶ bµi tríc cho häc sinh vµ tËp hîp mét sè lçi sai tiªu biÓu trong bµi viÕt cña häc sinh. - Häc sinh: ¤n l¹i kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn + §äc l¹i bµi viÕt cña m×nh vµ tù ph¸t hiÖn vµ kh¾c phôc nh÷ng lçi sai. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra bµi cò: II. Néi dung c¸c bíc thùc hiÖn: Gv chép đề trên bảng và yêu cầu học sinh đọc 1/ Đề bài: lại đề bài và thực hiện các thao tác tìm hiểu đề Suy nghĩ về nhân vật ông Sáu trong đoạn trÝch “ChiÕc lîc ngµ” – NguyÔn Quang t×m ý... S¸ng. 2/ Phân tích đề: GV yêu cầu một học sinh đọc lại bài viết của - Yêu cầu: Phân tích (Nghị luận) về nhân vật m×nh vµ häc sinh kh¸c nhËn xÐt bµi viÕt: ông Sáu trong đoạn trích “Chiếc lợc ngà” để ? Bài viết đã đảm bảo đầy đủ các yêu cầu của thấy đợc tình yêu con sâu nặng của ngời cán mét bµi v¨n nghÞ luËn cha?(Theo c¸c phÇn më bé c¸ch m¹ng... bµi, th©n bµi, kÕt bµi) ? Các luận điểm mà bài viết đa ra có đúng với 3/ Chữa bài. vấn đề mà đề bài yêu cầu phân tích không? a. Chữa nội dung: Việc sắp xếp các luận điểm đã mạch lạc cha? * Më bµi: dÉn d¾t giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ t¸c ? Từng luận điểm bài viết đã triển khai nh thế phẩm và nhận định chung về nhân vật ông nµo?LÝ lÏ vµ dÉn chøng cã phï hîp kh«ng? Trªn c¬ së c¸c nhËn xÐt trªn gv nhËn xÐt S¸u. chung vÒ néi dung bµi viÕt cña häc sinh vµ * Th©n bµi: Tr×nh bµy c¸c luËn ®iÓm luËn cø. xây dựng một dàn ý chi tiết cho đề bài trên. - ¤ng S¸u lµ ngêi c¸n bé c¸ch m¹ng kiªn trung, ngời cha độ lợng và yêu thơng con sâu nÆng. +/ Ra ®i kh¸ng chiÕn...sau t¸m n¨m míi cã dịp về phép thăm gia đình, thăm con... +/ Ngày trở về mong chờ giây phút đợc gặp con nhng con «ng l¹i sî h·i bá ch¹y....

<span class='text_page_counter'>(212)</span> +/ Nh÷ng ngµy nghØ phÐp ë nhµ..... +/ Ngày lên đờng.. +/ Nh÷ng ngµy ë chiÕn trêng...(Chó ý h×nh ¶nh chiÕc lîc ngµ ë cuèi truyÖn) - Hình ảnh ông Sáu là đại diện cho biết bao ngêi VN ph¶i chÞu nhiÒu thiÖt thßi, mÊt m¸t trong hoµn c¶nh chiÕn tranh... - NghÖ thuËt x©y dùng t×nh huèng truyÖn, miêu tả tâm lí nhân vật độc đáo... * Kết bài: Nhận định đánh giá lại giá trị của t¸c phÈm. - Tác phẩm đã để lại trong lòng bạn đọc nhiều thế hệ những xúc động về tình cảm cha con, vÒ nh÷ng nçi ®au th¬ng mÊt m¸t mµ biÕt. - Gv nhËn xÐt vÒ h×nh thøc bµi lµm cña häc sinh về cách diễn đạt, cách trình bày luận điểm, dùng từ, đa dẫn chứng... sau đó tập hợp c¸c lçi sai tiªu biÓu vÒ h×nh thøc (in trªn phiÕu häc tËp) yªu cÇu häc sinh th¶o luËn theo nhãm để phát hiện lỗi sai và tìm cách khắc phục – gv nhận xét đánh giá ) bao con ngêi VN ph¶i g¸nh chÞu… Líp 9B Líp 9G * S¾p xÕp luËn ®iÓm cha khoa häc, cha râ tõng * Diễn đạt lủng củng, viết câu còn sai. luËn ®iÓm.(HiÒn, Duyªn, §øc...) - “Chúng ta đã biết ông Sáu là một trong hai nh©n vËt chÝnh trong t¸c phÈm “ChiÕc lîc * Diễn đạt còn lủng củng ngµ” cña nhµ v¨n NguyÔn Quang S¸ng. Cuéc - “Cã lÏ t¸c phÈm nh ngîi ca t×nh c¶m cha con sèng bÞ chi phèi bëi chiÕn tranh. ¤ng to¸t lªn của ông Sáu và bé Thu đợc gợi ra từ tiềm thức lßng yªu níc, lßng th¬ng vî con. Cã lÏ bëi của đứa trẻ chừng 8 tuổi”...(Duyên) vậy mà ông Sáu đã để lại trong lòng ngời đọc - “Ông Sáu trở lại chiến trờng và tìm đợc một nhiều ấn tợng cũng nh tình cảm sâu sắc” khóc ngµ. ¤ng tØ mØ lµm chiÕc lîc cho con vµ (S¬n) hối hận rằng mình đã đánh con. Cho đến phút - “Cuộc gặp gỡ vợ con sau tám năm đí kháng cuối cùng của cuộc đời tình cha con ngắn ngủi chiến đến khi chiến tranh lùi về quá khứ và vµ bÊt diÖt..”(Mai Lan) hoà pình đợc lại thì ông sáu mới đợc trở về - “Ngời cha ấy thật đáng trân trọng biết bao thăm vợ con. Lúc ông Sáu lên đờng đi kháng vµ qua nh©n vËt nµy, ta l¹i cµng hiÓu thªm mét chiÕn th× pÐ Thu míi cha ®Çy mét tuæi” nét về ngời cán bộ cách mạng: họ chiến đấu (Thuý) anh dòng víi qu©n thï nhng cuéc sèng néi t©m - “Ông Sáu lên đờng và đã hứa làm cho con mµ ë ®©y lµ t×nh cha con thiªng liªng s©u nÆng g¸i mét chiÕc lîc b»ng ngµ voi. Cuèi cïng đến bất tử”...(Hiền) một điều ớc mà ít ai để ý thấy ở ông 6. Đó là lßng yªu th¬ng con vµ lu«n v÷ng tin vÒ chiÕn * Dïng tõ cha chuÈn x¸c: th¾ng” - “Mét lÇn n÷a «ng S¸u l¹i ph¶i chÞu ph¶n lùc (§ç Thanh) m¹nh tõ bÐ Thu” (Mai Lan) * Dïng tõ: - “Trong những ngày ở rừng, ở cứ bị giặc - “Từ đó anh rơi vào tình trạng hụt hẫm bất.

<span class='text_page_counter'>(213)</span> ruång bè triÒn miªn”.. (§øc). ngê”..(ThuËn). - “ Nguyễn Quang Sáng đã đem lại sự nhạy c¶m vµ tÊm lßng yªu th¬ng con tr©n träng cña nhµ v¨n Nam bé.” (Nga) Gv công bố kết quả và đọc một số bài văn tiêu 4/ Trả bài và công bố kết quả: Líp SÜ sè Sè bµi TB biÓu. 9B 36 9G 31 5/ Tuyªn d¬ng bµi kh¸ - tèt. 6/ Theo dâi häc sinh yÕu - kÐm: (Xem b¶ng theo dâi tiÕt 115) III. Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ: - GV nhËn xÐt giê tr¶ bµi. - Híng dÉn häc sinh «nl¹i kÜ n¨ng lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn, vÒ mét bµi th¬ ®o¹n th¬…. TiÕt 131 Tæng kÕt v¨n b¶n nhËt dông. A. mục tiêu cần đạt: - Häc sinh: Trªn c¬ së nhËn thøc tiªu chuÈn ®Çu tiªn vµ chñ yÕu cña v¨n b¶n nhËt dông là tính cập nhật nội dung, hệ thống hoá đợc chủ đề các văn bản nhật dụng trong chơng trình Ng÷ v¨n THCS. - Nhấn mạnh đến một số vấn đề bảo vệ môi trờng mà văn bản nhật dụng đã đề cập. - Nắm đợc một số điều lu ý trong cách tiếp cận văn bản nhật dụng. B. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: Một số t liệu có liên quan đến nội dung các văn bản nhật dụng đã học. - Học sinh: Lập bảng tổng kết theo mẫu đã hớng dẫn. C. TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò: GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ cña häc sinh. II. Néi dung: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: ? Nh¾c l¹i kh¸i niÖm v¨n b¶n nhËt dông? 1. Kh¸i niÖm v¨n b¶n nhËt dông: - V¨n b¶n nhËt dông kh«ng ph¶i lµ kh¸i niÖm Học sinh đọc lại mục I trong sgk ? Văn bản nhật dụng có dùng để chỉ một khái thể loại mà cũng không phải chỉ kiểu văn bản niÖm thÓ lo¹i hay kh«ng? v× sao? mà nó chỉ đề cập đến chức năng, đề tài, và tính ? TÝnh cËp nhËt trong v¨n b¶n nhËt dông cã cËp nhËt cña néi dung v¨n b¶n mµ th«i. nghÜa lµ g×? - CËp nhËt cã nghÜa lµ g¾n víi cuéc sèng bøc thiÕt hµng ngµy, song tÝnh bøc thiÕt ph¶i g¾n với những vấn đề cơ bản của cộng đồng, cái thờng nhật phải gắn với những vấn đề lâu dài của sù ph¸t triÓn x· héi. ? VËy v¨n b¶n nhËt dông cã chøc n¨ng g×? ? V× sao v¨n b¶n nhËt dông gi¸ trÞ v¨n ch¬ng.

<span class='text_page_counter'>(214)</span> kh«ng ph¶i lµ yªu cÇu cao nhÊt mµ lµ mét yªu cÇu quan träng? - Tuy tÝnh v¨n ch¬ng kh«ng ph¶i lµ yªu cÇu hµng ®Çu trong v¨n b¶n nhËt dông nhng lµ yÕu tè quan träng bëi v¨n hay míi cã thÓ cuèn hót đợc ngời đọc và thấm thía về những vấn đề bức thiết mà văn bản đề ra. Đồng thời có thể bồi dỡng kiến thức, kĩ năng đặc thù môn ngữ văn. ? Thống kê lại những văn bản nhật dụng đã học từ lớp 6 - 9? (Học sinh trên cơ sở đã lập b¶ng thèng kª ë nhµ - gv yªu cÇu häc sinh lªn b¶ng ®iÒn th«ng tin thÝch hîp vµo « trèng trªn b¶ng) STT Tªn vb T¸c gi¶ Néi dung ? Các văn bản trên đã đề cập đến những đề tài nào? Có đáp ứng đợc các yêu cầu mà văn bản nhật dụng đề ra không?Cho ví dụ? GV cung cấp một số t liệu liên quan đế một số đề tài trong các văn bản nhật dụng để chøng minh chøc n¨ng vµ tÝnh cËp nhËt cña v¨n b¶n nhËt dông.. 2. Nội dung các văn bản nhật dụng đã học: - Đề cập đến những di tích lịch sử và danh lam th¾ng c¶nh: “CÇu Long Biªn chøng nh©n lÞch sö”, “§éng Phong Nha” - Quan hÖ gi÷a con ngêi vµ thiªn nhiªn: Bøc th của thủ lĩnh da đỏ. - Vấn đề giáo dục, về vai trò của ngời phụ nữ: Cæng trêng më ra, mÑ t«i, cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª... - Vấn đề về môi trờng: Thông tin về ngày trái đất năm 2000, Ôn dịch thuốc lá… - Gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸: Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng, Phong c¸ch Hå ChÝ Minh… - Quyền trẻ em và vấn đề bảo vệ hoà bình trên thÕ giíi: Tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn...; §Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh…. III. Cñng cè: ? Néi dung nµo sau ®©y kh«ng phï hîp víi néi dung cña v¨n b¶n nhËt dông? A. Đề cập đến những vấn đề gần gũi bức thiết đang diễn ra trong cuộc sống hiện tại. B. Có thể viết bằng các phơng thức biểu đạt khác nhau. C. Chỉ đợc sáng tác trong thời điểm hiện tại. D. Có giá trị nhất định về mặt văn chơng. ? Nèi tªn t¸c phÈm ë cét A víi cét B sao cho phï hîp? A. V¨n b¶n §¸p ¸n B. §Ò tµi. 1. Bµi to¸n d©n sè a. Héi nhËp thÕ giíi vµ b¶o vÒ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. 2. Thông tin về ngày trái đất năm b. D©n sè vµ t¬ng lai loµi ngêi. 2000 3. Tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn, c. Danh lam th¾ng c¶nh quyền đợc bảo vệ và phát triển của trÎ em. 4. §éng Phong Nha d. QuyÒn sèng cña con ngêi 5. Phong c¸ch Hå ChÝ Minh.. e. B¶o vÖ m«i trêng.. IV.Hớng dẫn về nhà: - Đọc lại các văn bản nhật dụng đã học. - Phân tích một văn bản mà em thấy tâm đắc nhất. - Chuẩn bị: đọc mục 3 và 4 sgk( trang 95)và trả lời các câu hỏi sgk. TiÕt 132 Tæng kÕt v¨n b¶n nhËt dông. (TiÕp theo) A. mục tiêu cần đạt: §· tr×nh bµy ë tiÕt 131 B. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: Một số t liệu có liên quan đến nội dung các văn bản nhật dụng đã học..

<span class='text_page_counter'>(215)</span> - Học sinh: Lập bảng tổng kết theo mẫu đã hớng dẫn. C. TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò: GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ cña häc sinh. II. Néi dung: * Giíi thiÖu bµi: * C¸c bíc thùc hiÖn: ?Em có nhận xét gì về phơng thức biểu đạt 3. Hình thức của các văn bản nhật dụng đã các văn bản nhật dụng đã học? häc: ? T×m mét sè dÉn chøng vÒ sù kÕt hîp c¸c phơng thức biểu đạt và phân tích tác dông? GV dïng b¶ng phô thèng kª l¹i c¸c v¨n bản nhật dung đã học Líp 6. 7. 8. 9. Tªn v¨n b¶n 1.CÇu Long Biªn-chøng nh©n lÞch sö. 2. §éng Phong Nha. 3.Bức th của thủ lĩnh da đỏ. 4.Cæng trêng më ra. 5. MÑ t«i. 6. Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª. 7. Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng. 8. Thông tin về ngày trái đất n¨m 2000. 9. ¤n dÞch thuèc l¸. 10. Bµi to¸n d©n sè. 11. Tuyªn bè TG vÒ sù sèng còn quyền đợc bảo vệ và phát triÓn cña trÎ em. 12. §Êu tranh cho 1 TG hoµ b×nh. 13. Phong c¸ch Hå ChÝ Minh.. Néi dung - Giíi thiÖu vµ b¶o vÖ di tÝch lÞch sö, danh lam th¾ng c¶nh. - Giíi thiÖu danh lam th¾ng c¶nh. - Quan hÖ gi÷a thiªn nhiªn vµ con ngêi. - Giáo dục nhà trờng, g/đình và trẻ em - Giáo dục nhà trờng, g/đình và trẻ em - Giáo dục nhà trờng, g/đình và trẻ em. H×nh thøc - Tù sù, mt¶, biÓu c¶m. -ThuyÕt minh,mt¶ - NghÞ luËn, b/c¶m -Tù sù, b/c¶m. - Gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. - M«i trêng. - ThuyÕt minh, mt¶. - ThuyÕt minh, nghÞ luËn vµ biÓu c¶m.. - Chèng tÖ n¹n ma tuý, thuèc l¸. - D©n sè vµ t¬ng lai nh©n lo¹i. - QuyÒn trÎ em. - Tù sù, mt¶.. - Hµnh chÝnh. - NghÞ luËn. - Chèng chiÕn tranh b¶o vÖ hoµ b×nh TG - Héi nhËp víi TG vµ gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n - NghÞ luËn. ho¸ d©n téc.. ? Những vấn đề trên có đạt yêu cầu của mét v¨n b¶n nhËt dông kh«ng? V× sao? ? Qua b¶ng, em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh thức biểu đạt của văn bản nhật dụng. HS đọc mục IV trong SGK. ? Em đã chuẩn bị bài và học bài văn bản nhËt dông nh thÕ nµo? (ë c¸c líp 6, 7, 8, 9). (chuÈn bÞ bµi vµ häc bµi t¬ng tù nh c¸c v¨n b¶n t¸c phÈm v¨n ch¬ng nhng còng cã nh÷ng ®iÒu cÇn chó ý) ? Qua viÖc tæng kÕt c¸c v¨n b¶n nhËt dông gióp em rót ra ®iÒu g× cÇn lu ý khi häc v¨n b¶n nhËt dông. + Tæng kÕt: TÝnh cËp nhËt vÒ néi dung lµ tiªu chuÈn hµnh ®Çu cña v¨n b¶n nhËt dông. Điều đó đòi hỏi lúc học văn bản nhật dụng, nhÊt thiÕt ph¶i liªn hÖ víi thùc tiÔn. + H×nh thøc cña v¨n b¶n nhËt dông rÊt ®a dạng, cần căn cứ đặc điểm về hình thức. Trớc hÕt lµ v¨n b¶n cô thÓ, thÓ lo¹i vµ phÇn thøc biểu đạt để phân tích tác phẩm.. - Tất cả văn bản trên đều đạt yêu cầu của mét v¨n b¶n nhËt dông. Võa cã tÝnh cËp nhËt, võa cã tÝnh l©u dµi. - V¨n b¶n nhËt dông cã thÓ sö dông tÊt c¶ víi mäi thÓ lo¹i kiÓu bµi v¨n b¶n. III. Ph¬ng ph¸p häc v¨n b¶n nhËt dông: 1, §äc thËt kü c¸c chó thÝch vÒ sù kiÖn, hiÖn tợng hay vấn đề. 2, T¹o thãi quen liªn hÖ: - Thùc tÕ b¶n th©n. - Thực tế cộng đồng (từ nhỏ đến lớn, nơi học n¬i ë) 3, Có ý kiến, khái niệm riêng, có thể đề xuất gi¶i ph¸p. 4, VËn dông c¸c kiÕn thøc cña m«n häc kh¸c. 5, Căn cứ vào đặc điểm thể loại 6, Kết hợp xem thông tin đại chúng... * LuyÖn tËp:.

<span class='text_page_counter'>(216)</span> HS chọn và thảo luận các vấn đề: - Làm thế nào để khắc phục tình trạng gian lËn trong häc tËp. - Vấn đề an toàn giao thông. - Vấn đề vệ sinh môi trờng. - Vấn đề đạo đức và lối sống trong học đờng.. III. Cñng cè: ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ v¨n b¶n nhËt dông? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc bµi + Đọc lại các văn bản nhật dụng đã đợc học để nắm chắc những vấn đề đợc đề cập trong v¨n b¶n. + Soạn bài "Bến quê" đọc kỹ văn bản. Trả lời câu hỏi SGK.. TiÕt 133 Chơng trình địa phơng phần tiếng việt A. Mục tiêu cần đạt: - Học sinh ôn tập, củng cố các kiến thức về từ ngữ địa phơng - Rèn kỹ năng xác định và giải nghĩa các từ ngữ địa phơng trong các văn bản đã học ở ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n 9 B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ b¶ng phô. - Học sinh: Su tầm các từ ngữ địa phơng. C.TiÕn tr×nh d¹y häc: I. KiÓm tra bµi cò: II. Bµi míi: Giáo viên cho học sinh đọc các đoạn trích a, b, * Bài tập 1: c trong SGK. ? Xác định các từ ngữ địa phơng, chuyển những Từ địa phơng ThÑo từ ngữ địa phơng ấy sang từ toàn dân. LÆp bÆp ? Tìm thêm một số từ địa phơng tơng ứng với các Ba tõ trªn mµ em biÕt? M¸ Học sinh nêu một số từ đã chuẩn bị ở nhà. kªu GV nhận xét và đánh giá. ®©m §òa bÕp nãi træng v« lui cui n¾p nh¾m giïm. Tõ toµn d©n sÑo l¾p b¾p Bè, cha mÑ gäi trë thµnh, ra đũa cả nãi trèng kh«ng vµo lói cói vung cho lµ gióp. * Bµi tËp 2: a, Kªu - lµ tõ toµn d©n: ? Đối chiếu các câu sau đây cho biết từ "kêu" ở b, Kêu - là từ địa phơng các câu nào là từ địa phơng, từ "kêu" ở câu nào - Từ tơng ứng là gọi lµ tõ toµn d©n..

<span class='text_page_counter'>(217)</span> * Bµi tËp 3: ? Xác định từ địa phơng trong hai câu đố. Những - Các từ địa phơng trong 2 câu đó là : từ ngữ đó tơng đơng với những từ nào trong ngữ trái (quả), chi (gì), kêu (gọi), nói trống hæng, trèng h¶ng (trèng huÕch, trèng toµn d©n. ho¸c) - Kh«ng c©y, kh«ng tr¸i, kh«ng hoa Có lá ăn đợc đố là lá chi? - KÝn nh bng l¹i kªu lµ trèng Trèng hæng, trèng h¶ng l¹i kªu lµ buång. Häc sinh th¶o luËn theo nhãm c¸c c©u hái trong bài tập 4 và cử đại diện trình bày. ? Có nên để nhân vật Thu trong truyện trong văn b¶n " ChiÕc lîc ngµ" dïng tõ ng÷ toµn d©n kh«ng? V× sao? + Không nên để vì lúc Thu sinh ra tại địa phơng đó cha có điều kiện học tập hoặc quan hệ rộng rãi, do đó cha thể có đủ một vốn từ ngữ toàn dân cần thiết, thay thế cho từ ngữ địa phơng. ? T¹i sao trong lêi kÓ truyÖn cña t¸c gi¶ l¹i sử dụng từ ngữ địa phơng. + Trong lêi kÓ t¸c gi¶ sö dông mét sè tõ ng÷ địa phơng vì để tạo sắc thái địa phơng cho câu chuyện. Tuy nhiên mức độ sử dụng từ ngữ vừa ph¶i.. * Bµi tËp 4: - Không nên để Thu dùng từ ngữ toàn d©n.. - Tác giả dùng từ địa phơng để tạo sắc thái địa phơng cho câu chuyện.. III. Cñng cè: ? Đọc một số câu thơ hay đoạn văn có dùng từ địa phơng và nhận xét về cách sử dụng từ địa phơng trong đoạn văn, đoạn thơ đó? IV.Híng dÉn vÒ nhµ: - Su tầm tiếp các từ ngữ địa phơng. Cụ thể : Từ địa phơng có hai chức năng: + Dùng để xng hô + Dùng để gọi tên sự vật hiện tợng, hoạt động, trạng thái. Mỗi một chức năng hãy tìm mời từ địa phơng tơng ứng. - Ôn lại toàn bộ kiến thức tiếng việt lớp 9 để giờ sau ôn tập. Yªu cÇu: - LËp b¶ng tæng kÕt theo mÉu trong sgk vÒ thµnh khëi ng÷ vµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp + C¸c phÐp liªn kÕt c©u. TiÕt 134+ 135 viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 7 A. Môc tiªu: - Học sinh biÕt vËn dông c¸c kiÕn thøc kÜ n¨ng khi lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bài thơ đã đợc học ở các tiết trớc. - Cã nh÷ng c¶m nhËn, suy nghÜ riªng vµ biÕt vËn dông mét c¸ch linh ho¹t nhuÇn nhuyÔn các phép lập luận, phân tích, giải thích, chứng minh trong quá trình làm bài (nhận xét, đánh giá vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n th¬.) B. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: Chuẩn bị đề bài - Häc sinh: ¤n tËp c¸c bµi th¬ theo híng dÉn. C.TiÕn tr×nh d¹y häc: I. §Ò bµi: Ph©n tÝch bµi th¬ Mïa xu©n nho nhá - Thanh H¶i..

<span class='text_page_counter'>(218)</span> II. BiÓu ®iÒm: * Mở bài: Giới thiệu khái quát về tác giả tác phẩm. Nêu nhận định chung về nội dung và nghệ thuËt cña v¨n b¶n. (2 ®iÓm) * Th©n bµi: (6.5 ®iÓm) - Häc sinh cã thÓ cã suy nghÜ c¶m nhËn vµ lùa chän c¸ch ph©n tÝch kh¸c nhau song cÇn đảm bảo các ý cơ bản sau: + Mùa xuân của thiên nhiên đất trời đợc gợi ra từ những hình ảnh, màu sắc âm thanh chọn lọc quen thuộc và mang nét đặc trng của mùa xuân xứ Huế.... Giọng thơ tha thiết trìu mến, nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác…diễn tả niềm say sa, rạo rực trong tâm hồn nhà thơ trớc vẻ đẹp của thiên nhiên đất trời vào xuân. + Từ cảm hứng về mùa xuân thiên nhiên đất trời tác giả liên tởng tới mùa xuân của đất níc, c¸ch m¹ng. NhÞp th¬ nhanh, h×nh ¶nh Èn dô “léc”, nghÖ thuËt so s¸nh… thÓ hiÖn niÒm tin yêu cuộc sống và niềm tin vào sự trờng tồn của đất nớc, của dân tộc. + Nguyện ớc chân thành của nhà thơ: đợc hoá thân, hoà nhập “làm con chim”, “làm cành hoa”… để góp phần tô điểm thêm sắc thắm mùa xuân; khát vọng chân thành khiêm tốn làm “một mùa xuân nho nhỏ” để dâng hiến cho đời. + KÕt thóc bµi th¬ lµ ©m ®iÖu d©n ca xø HuÕ tha thiÕt mªnh mang gîi lªn mét lÏ sèng cao đẹp, một con ngời suốt đời gắn bó với quê hơng đất nớc. * Kết bài: (1.5 điểm) Đánh giá chung về nội dung và nghệ thuật của bài thơ; khẳng định giá trị cña t¸c phÈm. * Yªu cÇu chung: - Học sinh cần đáp ứng đúng yêu cầu bài văn nghị luận về tác phẩm thơ. - Bµi viÕt cÇn cã bè côc chÆt chÏ, hÖ thèng luËn ®iÓm, luËn cø râ rµng, lËp luËn chÆt chÏ, chữ viết không sai lỗi chính tả. Trích dẫn chứng đúng và hợp lý. III. Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ: - Giáo viên nhận xét đánh giá giờ làm bài. - VÒ nhµ: «n l¹i c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ th¬ vµ truyÖn. - Chọn một số đoạn thơ hoặc truyện đặc sắc để tập phân tích. - Chuẩn bị: lập dàn ý và viết một số đoạn văn cho đề bài sau để chuẩn bị cho giờ luyện nói: “Bếp lửa sởi ấm một đời ngời” TiÕt 136 Hớng dẫn đọc thêm: bến quê ( NguyÔn Minh Ch©u) A. Mục tiêu cần đạt: - Qua cảnh ngộ và tâm trạng của nhà văn Nhĩ trong truyện giúp HS cảm nhận đợc ý nghĩa triết lí, mang tính trải nghiệm về cuộc đời con ngời. Biết nhận ra những vẻ đẹp bình dị và quý giá mà gần gũi của quê hơng, gia đình. - Phân tích đợc những nét đặc sắc của truyện: Tạo tình huống nghịch lí, trần thuật qua dßng néi t©m nhµ v¨n, ng÷ vµ giäng ®iÖu ®Çy chÊt suy t, h×nh ¶nh biÓu tîng - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn cã sù kÕt hîp c¸c yÕu tè tù sù tr÷ t×nh vµ triÕt lÝ. - Rèn kĩ năng đọc, đọc diễn cảm, đọc cả bài, đọc từng đoạn. B. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: ảnh chân dung nhà văn + một số t liệu về cuộc đời, sự nghiệp của tác giả. - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái cña v¨n b¶n C. TiÕn tr×nh lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò: Gi¸o viªn kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ cña häc sinh ë nhµ. B. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: BÕn quª lµ mét trong nh÷ng truyÖn ng¾n xuÊt s¾c cña NguyÔn Minh Ch©u. Bằng cốt truyện giản dị, tình huống nghịch lí nhng cũng rất đời thờng, nhà văn đã phát hiện ra những chiều sâu mới của đời sống với bao quy luật nghịch lí, vợt ra khỏi giới hạn chật hẹp của những cách nhìn, cách nghĩ trớc đó của xã hội và của chính tác giả. Triết lí trong "Bến quê".

<span class='text_page_counter'>(219)</span> muốn góp phần chứng minh cái cuộc đời đa sự, con ngời thờng đa đoan và có ý nghĩa tổng kết cuộc đời một con ngời. * C¸c bíc thùc hiÖn: I. §äc - T×m hiÓu chung: Học sinh đọc phần chú thích sgk. - Ng- - T¸c gi¶ : NguyÔn Minh Ch©u (1930 ? Em h·y nªu vµi nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶, t¸c 1989) phÈm. + Quª: NghÖ An. + ¤ng lµ mét trong nh÷ng c©y bót v¨n + GV cung cÊp thªm mét sè kiÕn thøc vÒ xu«i tiªu biÓu cña v¨n häc VN thêi k× cuộc đời và sự nghiệp của tác giả. chèng MÜ. - "BÕn quª" in trong tËp truyÖn cïng tªn xuÊt b¶n 1985. - GV hớng dẫn cách đọc và đọc đoạn 1- học sinh đọc tiếp phần còn lại. - HS §äc thÇm chó gi¶i SGK. Chó ý 3, 4, 5 ? Truyện đợc kể theo trình tự nào? - KÓ theo c¸i nh×n vµ sù suy t cña nh©n vËt NhÜ. ? Tãm t¾t ng¾n gän néi dung cña truyÖn? Gv nhËn xÐt uèn n¾n vµ tãm t¾t l¹i nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña truyÖn. ? Em hiểu nh thế nào về nhan đề truyện “Bến quª”? ? Nh©n vËt chÝnh trong truyÖn lµ ai? ? Nh©n vËt NhÜ trong truyÖn ë vµo hoµn c¶nh nµo? T¹i sao cã thÓ nãi hoµn c¶nh cña nh©n vËt lµ chuçi nh÷ng ngÞch lÝ trí trªu?Em h·y chØ ra nh÷ng t×nh huèng Êy?(Häc sinh th¶o luËn theo nhóm và cử đại diện trình bày ý kiến thảo luËn) - Cả cuộc đời đi khắp đó đây không thiếu một xó xỉnh nào trên trái đất, cuối đời lại bị một căn bÖnh hiÓm nghÌo cét chÆt vµo giêng bÖnh. - Khi n»m trªn giêng bÖnh, qua khung cöa sæ nhà mình anh mới phát hiện ra vẻ đẹp của bãi båi bªn kia s«ng ngay tríc cöa nhµ m×nh mµ cha hề đặt chân đến đó. Anh nhờ cậu con trai giúp mình đặt chân lên đó một lần nhng con anh lại mải chơi phá cờ thế nên bỏ lỡ mất chuyến đò duy nhÊt trong ngµy. ? Việc đặt nhân vật vào chuỗi tình huống nghịch lÝ Êy nhµ v¨n muèn thÓ hiÖn ®iÒu g×? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch x©y dùng t×nh huèng c©u truyÖn?. II. §äc vµ chó gi¶i: 1. §äc 2. Chó gi¶i. 3. Tãm t¾t: II. §äc - T×m hiÓu v¨n b¶n: 1/ Hoµn c¶nh cña nh©n vËt:. - Tác giả đặt nhân vật vào tình huống đầy nghịch lý để thể hiện những suy ngẫm về cuộc đời con ngời: Cuộc đời và số phận con ngời chứa đựng đầy những nghịch lí, ngẫu nhiên vợt ra ngoài dự định.. III. Cñng cè: ? Nhan đề “Bến quê” gợi cho em suy nghĩ gì? IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Tìm đọc toàn bộ câu truyện và tóm tắt lại truyện..

<span class='text_page_counter'>(220)</span> - Trả lời các câu hỏi trong sgk để tìm hiểu về những suy nghĩ, cảm nhận của nhân vật NhÜ vÒ c¶nh vËt vµ con ngêi n¬i bÕn quª. TiÕt 137 Hớng dẫn đọc thêm: bến quê ( NguyÔn Minh Ch©u) - TiÕp theo A. Môc tiªu bµi häc:. §· tr×nh bµy ë tiÕt 136. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: Tranh minh ho¹ phãng to trong sgk. - Häc sinh: §äc v¨n b¶n vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk.. C.TiÕn tr×nh lªn líp.. I. KiÓm tra Bµi cò: ? Tãm t¾t l¹i truyÖn ng¾n “BÕn quª”? ? T×nh huèng chÝnh cña truyÖn lµ g×?X©y dùng t×nh huèng Êy nhµ v¨n muèn thÓ hiÖn suy nghĩ gì về con ngời và cuộc đời. II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: III. T×m hiÓu v¨n b¶n ? Trong những ngày tháng cuối cùng của cuộc đời 2. Những cảm xúc và suy nghĩ của mình, nằm trên giờng bệnh, Nhĩ đã nhìn thấy nhân vật Nhĩ. nh÷ng g× qua khung cöa sæ vµ anh khao kh¸t ®iÒu * . C¶nh vËt n¬i BÕn quª. g×?(Gv giíi thiÖu tranh minh ho¹) - Cảnh vật tự nhiên đợc miêu tả theo + Nhĩ đã nhìn thấy vẻ đẹp bãi bồi bên kia sông tầm nhìn của Nhĩ: từ gần đến xa tạo qua khung cöa sæ. thµnh mét kh«ng gian cã chiÒu s©u, ? C¶nh vËt hiÖn lªn qua con m¾t cña NhÜ nh thÕ réng, cã mµu s¾c hµi hoµ… nµo? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶? + Nh÷ng chïm hoa b»ng l¨ng cuèi ? H×nh ¶nh nh÷ng b«ng hoa b»ng l¨ng cuèi mïa mïa tha thít nhng l¹i ®Ëm s¾c h¬n. đậm sắc hơn hơn cùng với những tảng đất lở đổ oà + Con sông Hồng màu đỏ nhạt, mặt vµo giÊc ngñ cña NhÜ khiÕn cho em h×nh dung vÒ s«ng réng thªm, vßm trêi nh cao t©m tr¹ng cña NhÜ ra sao? h¬n. - H×nh ¶nh mang ý nghÜa biÓu tîng s©u s¾c: gîi liªn + Nh÷ng tia n¾ng sím ®ang tõ tõ di tëng tíi sèng mong manh, t©m tr¹ng ch¸n ng¸n ®Çy chuyÓn... tuyệt vọng của Nhĩ những ngày cuối đời. + Vïng phï sa ph« ra mét mµu vµng ? Tríc khung c¶nh thiªn nhiªn Êy anh khao kh¸t th©u xen mµu xanh non ®iÒu g×? - Đợc một lần đặt chân lên bãi bồi bên kia sông - Vẻ đẹp của bãi bồi quê hơng hiện Hång.. ra trong con m¾t cña NhÜ nh÷ng ? Anh đã thực hiện khát vọng ấy nh thế nào? ngày cuối đời thật bình dị, thật đẹp - Nhờ con trai giúp anh ngắm nhìn cảnh vật bình dị, nhng với anh đã trở thành một quen thuộc mà cuộc đời anh đã lãng quên nhng anh nghịch lí. con trai lại mải chơi lỡ mất chuyến đò… ?Hành động đó khiến tâm trạng Nhĩ ra sao và anh đã chiêm nghiệm ra điều gì? - Gîi suy ngÉm mang tÝnh tr¶i nghiÖm cña nh©n vËt: .. .“Con ngời ta trên đờng đời thật khó tránh đợc * Con ngêi n¬i bÕn quª: nh÷ng ®iÒu vßng vÌo hoÆc chïng ch×nh…” ? Bªn c¹nh nh÷ng c¶m nhËn vÒ khung c¶nh thiªn - Liªn – vî NhÜ: lµ ngêi phô n÷ tÇn nhiên - Nhĩ còn có những cảm nhận nh thế nào về tảo,đôn hậu, nén nỗi đau để tạo nghị lùc cho chång. ChÝnh ë Liªn mµ NhÜ con ngêi xung quanh? ? Trong con mắt của Nhĩ - Liên là ngời phụ nữ nh nhận thấy gia đình là chỗ dựa vững thế nào? Chi tiết nào cho thấy điều đó? ch¾c nhÊt… ? Bªn c¹nh Liªn - NhÜ cßn cã nh÷ng c¶m nhËn vÒ - TuÊn – con trai NhÜ: lµ h×nh bãng nh©n vËt nµo? cña anh thêi trÎ. ?Từ những suy nghĩ và cảm nhận của nhân vật về - Những đứa trẻ hàng xóm: tinh cảnh và ngời nơi bến quê tác giả đã thức tỉnh chúng nghịch nhng vô cùng tốt bụng ta ®iÒu g×? → §îc sèng trong t×nh yªu th¬ng  thức tỉnh về những giá trị bền vững bình thờng và của đồng loại chính là bến quê trong sâu xa của cuộc đời. Những giá trị thờng bị ngời ta lòng mỗi chúng ta..

<span class='text_page_counter'>(221)</span> bá qua, l·ng quªn khi cßn trÎ- sù thøc tØnh nµy chØ đến với ngời ta ở cái độ từng trải, với Nhĩ thì đó là → Cách miêu tả tỉ mỉ, kết hợp lúc cuối đời. Đó là sự thức tỉnh có xen lẫn niềm ân biểu cảm…tác giả đã thức tỉnh ta hËn vµ nçi xãt xa. h·y biÕt tr©n träng nh÷ng gi¸ trÞ bÒn ?ở cuối truyện tác giả miêu tả những cử chỉ của vững, những vẻ đẹp bình dị của gia Nhĩ khác thờng ntn? Em hiểu ý nghĩa của cử chỉ ấy đình quê hơng. ra sao - Chi tiết cuối truyện khi thấy con đò ngang vừa . chạm mũi vào bờ đất bên này sông, Nhĩ đã thu hết tµn lùc vµo mét cö chØ cã vÎ k× quÆc "gi¬ c¸nh tay gÇy guéc ra ngoµi cöa sæ kho¸t kho¸t nh ra hiÖu...." Hành động của Nhĩ có thể là anh đang nôn nóng thúc giục cậu con trai hãy mau kẻo lỡ chuyến đò trong ngày. Nhng cũng gợi ra một ý nghĩa xác đáng h¬n: §ã lµ ý muèn thøc tØnh mäi ngêi h·y nhanh chãng døt khái nh÷ng c¸i vßng vÌo chïng ch×nh mµ chúng ta đang sa vào trên đờng đời để hớng tới IV.Tổng kết - luyện tập những giá trị đích thực. - NghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ tinh tÕ, ?Nêu những nét đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của nhiều hình ảnh mang tính biểu tợng, truyÖn x©y dùng t×nh huèng nghÞch lÝ "BÕn Luyện tập: GV cho học sinh đọc đoạn văn sgk quê" chứa đựng những suy ngẫm vµ nªu c¶m nghÜ cña em vÒ ®o¹n v¨n? tr¶i nghiÖm s©u s¾c cña nhµ v¨n vÒ - Gợi ý: Đây là đoạn văn chứa đựng nội dung triết con ngời, cuộc đời, thức ở mọi ngời lí về số phận cuộc đời con ngời. Cụ thể: Con ngời ta sự trân trọng vẻ đẹp và giá trị bình trên đờng đời thật khó tránh đợc những cái điều dị, gần gũi của gia đình, quê hơng. vòng vèo, chùng chình nhng điều đó không phải ai - Luyện tập. còng nhËn thÊy mµ ph¶i lµ nh÷ng ngêi tõng tr¶i. C. Củng cố: ? Nêu suy nghĩ của em về nhan đề truyện ngắn "Bến quê" D. VÒ nhµ : + Häc bµi n¾m v÷ng néi dung, nghÖ thuËt cña truyÖn. + ChØ ra c¸c h×nh ¶nh mang ý nghÜa biÓu tîng. + So¹n bµi: Nh÷ng ng«i sao xa x«i. + §äc kÜ v¨n b¶n. Tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk TiÕt 138 «n tËp tiÕng viÖt. A. Mục tiêu cần đạt: - Th«ng qua c¸c t liÖu ng«n ng÷ gióp häc sinh cñng cè hÖ thèng ho¸ l¹i nh÷ng kiÕn thøc cơ bản đã học trong học kì II. - Rèn kĩ năng sử dụng một số đơn vị kiến thức đó trong giao tiếp. - Tích hợp một số vấn đề giáo dục môi trờng trong khi viết đoạn văn. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Mét sè bµi tËp tr¾c nghiÖm in trªn phiÕu häc tËp - Học sinh: Ôn lại các kiến thức đã học theo hớng dẫn. C. TiÕn tr×nh lªnlíp: I.KiÓm tra bµi cò: II. Néi dung «n tËp. * bµi tËp 1: 1/ Khëi ng÷ vµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp ? H·y cho biÕt mçi tõ ng÷ in ®Ëm trong * Bµi tËp 1: c¸c phÇn trÝch sau lµ thanh phÇn g× trong a/ X©y c¸i l¨ng Êy – lµ khëi ng÷. câu. Ghi lại kết quả đó vào bảng tổng kết b/ Dờng nh: Là thành phần tình thái. theo mÉu sgk. c/ Nh÷ng ngêi con g¸i…..nh vËy lµ thµnh Học sinh hoạt động độc lập - gv yêu cầu phần phụ chú. học sinh lên bảng làm và điền vào từng d/ Tha ông – Là thành phần gọi đáp, Vất vả cét t¬ng øng - Häc sinh kh¸c nhËn xÐt - qu¸ – lµ thµnh phÇn c¶m th¸n. gv đánh giá và cho điểm. * Bµi tËp 2: ? Dùa vµo b¶ng tæng kÕt trªn h·y nh¾c l¹i VÝ dô mÉu:.

<span class='text_page_counter'>(222)</span> kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ khëi ng÷ vµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp. * bµi tËp 2: ? ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n giíi thiÖu truyÖn ngắn bến quê và trong đó có ít nhất một c©u chøa thµnh phÇn t×nh th¸i vµ mét c©u chøa khëi ng÷? Học sinh hoạt động độc lập viết bài ra nháp sau đó gv yêu cầu một số học sinh đọc đoạn văn của mình - Gv nhận xét đánh giá. * Bµi tËp 3: ? G¹ch ch©n c¸c thµnh phÇn biÖt lËp trong mçi c©u sau vµ cho biÕt chóng lµ thµnh phÇn g×? Học sinh thảo luận theo nhóm bàn và đại diÖn tr×nh bµy ý kiÕn. * Bµi tËp 4: ? Viết đoạn văn với chủ đề : Bảo vệ nguồn nớc sạch cho đời sống con ngời là một việc lµm cÊp thiÕt hiÖn nay.. “Bến quê” - Truyện ngắn đặc sắc của Nguyễn Minh Châu, đã để lại trong lòng ngời đọc những ấn tợng sâu sắc. Bằng việc đặt nh©n vËt vµo t×nh huèng eo le ®Çy nghÞch lÝ tác giả đã thể hiện những suy ngẫm, trải nghiệm mang tính triết lý: Cuộc đời và số phËn con ngêi chøa ®Çy nh÷ng nghÞch lý vît ra ngoài dự định toan tính…và thờng khó tr¸nh khái nh÷ng ®iÒu vßng vÌo hoÆc chïng chình..với nội dung ấy tác giả đã thức tỉnh chóng ta h·y tr©n träng nh÷ng g× gÇn gòi vµ bình dị ở quanh ta. vì vậy ai đã đến với Bến quª ch¾c ch¾n sÏ cã gi©y phót suy ngÉm vÒ chính cuộc đời của mình. - “TruyÖn ng¾n ….” : lµ thµnh phÇn phô chó. - “Víi néi dung Êy” – lµ thµnh phÇn khëi ng÷. - “Ch¾c ch¾n” – Thµnh phÇn t×nh th¸i. * Bµi tËp 3: a/ C¶ bän trÎ xóm vµo, vµ rÊt n¬ng nhÑ gióp anh đi nốt nửa vòng trái đất - từ mép tấm nệm n»m ra mÐp t©m ph¶n, kho¶ng c¸ch íc chõng n¨m chôc ph©n…. Thµnh phÇn phô chó. b/ Hẳn có lẽ vì hoa đã vãn trên cành, cho nên mÊy b«ng hoa cßn sãt l¹i trë nªn ®Ëm s¾c h¬n. - Thµnh phÇn t×nh th¸i. * Bµi tËp 4: Gîi ý: - Nớc sạch cho đô thị và nông thôn là một yêu cÇu cÊp b¸ch. - Nớc để nuôi sống con ngời, đem lại màu xanh cho c©y cèi, cho ruéng vên… - B¶o vÖ nguån níc lµ biÕt lµm cho m«i trêng kh«ng bÞ « nhiÔm…. C.Cñng cè: ? §iÒn tªn c¸c thµnh phÇn biÖt lËp vµo cét B sao cho phï hîp víi kh¸i niÖm ë cét A. (Gv ph¸t phiÕu häc tËp) A B a/ Đợc dùng để tạo lập hoặc duy trì cuộc thoại. b/ đợc dùng để bổ xung một số chi tiết cho nội dung chÝnh cña c©u c/ Đợc dùng để thể hiện cách nhìn của ngời nói đối với sự vật sự việc đợc nói đến trong câu. d/ Đợc dùng để bộc lộ tâm lí của ngời nói… D. Hớng dẫn về nhà: - Ôn lại các kiến thức đã ôn tập trên đây. Tập viết một số đoạn văn có sử dông c¸c thµnh phÇn trªn. - Ôn lại kiến thức về các phép liên kết câu và đoạn văn đã học thống kê vào bảng theo mẫu: STT Tªn phÐp liªn kÕt Kh¸i niÖm VÝ dô.

<span class='text_page_counter'>(223)</span> TiÕt 139 «n tËp tiÕng viÖt. A. Mục tiêu cần đạt: - Th«ng qua c¸c t liÖu ng«n ng÷ gióp häc sinh cñng cè hÖ thèng ho¸ l¹i nh÷ng kiÕn thøc cơ bản đã học trong học kì II. - Rèn kĩ năng sử dụng một số đơn vị kiến thức đó trong giao tiếp. - Tích hợp một số vấn đề giáo dục môi trờng trong khi viết đoạn văn. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Mét sè bµi tËp tr¾c nghiÖm in trªn phiÕu häc tËp - Học sinh: Ôn lại các kiến thức đã học theo hớng dẫn. C. TiÕn tr×nh lªnlíp: I.KiÓm tra bµi cò: II. Néi dung «n tËp. * Bµi tËp 1: 2/ C¸c phÐp liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n ?H·y cho biÕt mçi tõ ng÷ in ®Ëm trong v¨n. mçi ®o¹n trÝch sau thÓ hiÖn phÐp liªn kÕt * Bµi tËp 1: PhÇn PhÐp liªn kÕt nµo? - Häc sinh th¶o luËn theo nhãm vµ trÝch ghi kÕt qu¶ th¶o luËn vµo b¶ng tæng kÕt. LÆp Tõ §N, ThÕ Nèi ? Tõ bµi tËp trªn nh¾c l¹i kh¸i niÖm liªn TN kết và các phép liên kết đã học? a x Gv yªu cÇu häc sinh kÎ b¶ng theo híng b x x dÉn tiÕt 138 vµ tr×nh bµy l¹i kiÕn thøc c x theo yªu cÇu. * Bµi tËp 2: * Bµi tËp 2: ? Đọc lại đoạn văn em đã viết ( bài tập 3 tiết 138) cho biết đoạn văn em đã sử dụng phÐp liªn kÕt nµo? ? ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n ( 3- 4 c©u) nªu khái quát về một nhân vật đã học và có sử dông phÐp liªn kÕt c©u? ? ThÕ nµo lµ nghÜa têng minh hµm ý ?cho 3. NghÜa têng minh vµ hµm ý. * Bµi tËp 1: vÝ dô? * Bµi tËp 1: ? §äc c©u truyÖn vui vµ cho biÕt ngêi ¨n Hµmý: §Þa ngôc míi lµ chç cho ngêi giµu. xin muèn nãi ®iÒu g× víi ngêi nhµ giµu trong c©u truyÖn trªn?- Häc sinh ho¹t * Bµi tËp 2: động độc lập. a. Tõ c©u in ®Ëm cã thÓ hiÓu: * Bµi tËp 2: ? §äc c¸c c©u sau vµ cho biÕt mçi c©u in - §éi bãng cña huyÖn ch¬i kh«ng hay. đậm tác giả đã dùng hàmý gì?Mỗi trờng → Ngêi nãi cè t×nh vi ph¹m ph¬ng ch©m hợp hàm ý đợc tạo ra bằng cách cố tình vi về lợng. ph¹m ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo? Học sinh thảo luận theo nhómvà cử đại diÖn tr×nh bµy. * Bµi tËp 3: * Bµi tËp 3: - C©u chøa hµm ý: Tríc mÆt chÞ hiÖn ra mét ? Gạch chân câu văn có chứa hàm ý trong cái bờ đất….đổ oà vào giấc ngủ. ®o¹n v¨n sau vµ nªu hµm ý cã thÓ suy đoán đợc qua câu nói đó?.

<span class='text_page_counter'>(224)</span> “…Chờ khi đứa con trai bng …..anh hỏi Liªn: - §ªm qua lóc gÇn s¸ng em nghe thÊy g× kh«ng? Liên giả vờ………đổ oà vào giấc ngủ”. (TrÝch “BÕn quª”) Học sinh hoạt động độc lập. C. Cñng cè: ? Tìm trong các văn bản đã học những câu văn, câu thơ có dùng hàm ý và nêu rõ hàm ý của mỗi câu? (GV hớng dẫn - yêu cầu học sinh trình bày ra phiếu học tập sau đó trình bày) VÝ dô: “ Ngời đồng mình tự đục đá kê cao quê hơng Cßn quª h¬ng th× lµm phong tôc”… D. Híng dÉn vÒ nhµ: - Tự ôn lại các kiến thức đã học theo nội dung ôn tập. - Tìm trong các văn bản đã học các câu, đoạn văn có dùng các kiến thức trên. - TËp viÕt mét sè ®o¹n v¨n giíi thiÖu vÒ t¸c phÈm hoÆc nh©n vËt cã vËn dông c¸c kiÕn thøc trªn. - ChuÈn bÞ bµi: Tæng kÕt ng÷ ph¸p: ¤n l¹i kiÕn thøc ng÷ ph¸p líp 6 vÒ tõ lo¹i vµ côm tõ.. TiÕt 140 luyÖn nãi vÒ mét ®o¹n th¬ bµi th¬ A.Mục tiêu cần đạt: - Häc sinh tù rÌn luyÖn vµ cã kü n¨ng tr×nh bµy miÖng mét c¸ch m¹ch l¹c, hÊp dÉn những cảm nhận đánh giá của mình về một đoạn thơ, bài thơ. - Luyện tập cách lập ý, lập dàn bài và cách dẫn dắt vấn đề khi nghị luận về một đoạn th¬, bµi th¬. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: : B¶ng phô. - Học sinh: Chuẩn bị đề bài trong sgk : "Bếp lửa"- Sởi ấm một đời ngời. C. TiÕn tr×nh d¹y häc: I. KiÓm tra Bµi cò: ( Gv kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña HS). II. Bµi míi: Học sinh thực hiện các bớc tìm hiểu đề, tìm ý. 1/ Đề bài: ? Trình bày dàn ý cho đề bài? - Học sinh trình Bài thơ "Bếp lửa" của Bằng Việt. bày - gv nhận xét bổ xung và xây dựng dàn ý * Tìm hiểu đề. hoµn chØnh. - KiÓu bµi: NghÞ luËn vÒ mét bµi th¬ ? PhÇn më bµi cÇn giíi thiÖu nh thÕ nµo? - Néi dung: T×nh c¶m bµ ch¸u. Gv nªu mét sè c¸ch giíi thiÖu bµi. * Dµn bµi. + Trong bµi th¬ "tiÕng gµ tra" cña Xu©n Quúnh - Më bµi: Giíi thiÖu bµi th¬ "BÕp löa" cña (đã đợc học lớp 7) chúng ta gặp hình ảnh một Bằng Việt và đa ra nhận xét đánh giá của ngngời lính trẻ trên đờng hành quân nghe tiếng gà ời viết. g¸y anh chît nhí víi mét t×nh c¶m ch©n thµnh - Th©n bµi: Néi dung cÇn tr×nh bµy. cảm động. Một ngời cháu xa nhà bỗng nhớ bà + Hình ảnh đầu tiên đợc tác giả tái hiện là víi mét cuéc sèng lam lò, gi¶n dÞ mµ vÉn ngêi h×nh ¶nh mét bÕp löa ë lµng quª VN thêi th¬ sáng vẻ đẹp tinh thần cao cả tình bà cháu đó là ấu. bµi th¬ “BÕp löa”- B»ng ViÖt. Mét bÕp löa....... n¾ng ma. + B»ng ViÖt lµ mét trong nh÷ng nhµ th¬ trÎ + KØ niÖm thêi th¬ Êu trong s¸ng, nguyªn s¬, trëng thµnh trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ. Th¬ ¸m ¶nh. cña B»ng ViÖt thiªn vÒ viÖc t¸i hiÖn nh÷ng kØ Lªn bèn tuæi.... cßn cay. niệm tuổi thơ mà bài "Bếp lửa" đợc coi là một + Kỉ niệm tuổi thơ bên bà , bên bếp lửa..

<span class='text_page_counter'>(225)</span> trong những tác phẩm thành công đáng kể nhất. ? Theo em phÇn th©n bµi cÇn ph¶i tr×nh bµy nh÷ng néi dung g×. - GV gäi 2, 3 HS tr×nh bµy bµi lµm cña mình - Lớp nhận xét, GV đánh giá và cho ®iÓm.. Tám năm......... đồng xa. + BÕp löa mang ý nghÜa biÓu tîng, bµ lµ ngêi nhãm löa, gi÷ löa vµ truyÒn löa. + Nçi nhí da diÕt vÒ bµ vµ bÕp löa. (®o¹n cuèi) - Kết bài: đánh giá khái quát giá trị của bài th¬. 2/ LuyÖn nãi trªn líp:. C. Cñng cè -Híng dÉn vÒ nhµ: - Nh¾c l¹i dµn ý cña bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. - Về nhà viết lại bài nghị luận cho đề bài đã thực hiện ở lớp. + Chuẩn bị bài: Chơng trình địa phơng phần tập làm văn: Tìm một số hiện tợng ở địa phơng (chú ý su tầm t liệu về vấn đề môi trờng)..

<span class='text_page_counter'>(226)</span> TiÕt 141 nh÷ng ng«i sao xa x«i (Lª Minh Khuª). A. Mục tiêu cần đạt: - Học sinh cảm nhận đợc tâm hồn trong sáng, dũng cảm, hồn nhiên trong cuộc chiến đấu nhiÒu gian khæ hi sinh nhng vÉn l¹c quan cña nh÷ng nh©n vËt n÷ thanh niªn xung phong trong truyÖn. - Thấy đợc nét đặc sắc trong cách miêu tả nhân vật đặc biệt là miêu tả tâm lí và nghệ thuËt kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: T liÖu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái trong sgk. C. TiÕn tr×nh d¹y häc: I. KiÓm tra Bµi cò: ?T×m trong v¨n b¶n “BÕn quª” nh÷ng c©u v¨n thÓ hiÖn suy ngÉm mang tÝnh tr¶i nghiÖm của tác giả Nguyễn Minh Châu về cuộc đời và số phận con ngời? II. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: Tuyến đờng Trờng Sơn những năm tháng chống Mĩ đã gắn với nhiều kỉ niệm của những anh lính lái xe hay những cô gái thanh niên xung phong VN và trở thành đề tài của nhiều tác phẩm.Trong số đó phải kể đến Phạm Tiến Duật, Lâm Thị Mỹ Dạ, Nguyễn Minh Châu...Lê Minh Khuê với tác phẩm đầu tay “Những ngôi sao xa xôi” đã có nhiều điểm gặp gỡ với các nhµ v¨n nhµ th¬ Êy.. * C¸c bíc thùc hiÖn: HS đọc chú thích SGK 1. T×m hiÓu chung. ? Nªu mét vµi nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶? - Lª Minh Khuª sinh 1949 quª Gv giíi thiÖu mét sè nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm. Thanh Ho¸. Lµ c©y bót chuyªn viÕt vÒ truyÖn ng¾n. GV hớng dẫn cách đọc và đọc mẫu - gọi 1,2 HS đọc tiếp - Tác phẩm viết 1971- là truyện đến hết. ng¾n ®Çu tay cña t¸c gi¶. HS đọc thầm chú giải SGK gv giải thích rõ cho HS các 2. Đọc và chú giải. chó thÝch 1, 2. HS tãm t¾t truyÖn vµ GV nhËn xÐt uèn n¾n. ? Truyện đợc kể theo ngôi thứ mấy? Tác dụng của ngôi kể đó? - KÓ theo ng«i thø nhÊt (Lêi kÓ cña nh©n vËt Ph¬ng §Þnh) - Cách kể đó phù hợp với nội dung tác phẩm, thể hiện đợc thÕ giíi néi t©m, nh÷ng c¶m xóc vµ suy nghÜ cña nh©n vËt. ? TruyÖn kÓ vÒ nh÷ng nh©n vËt nµo? - KÓ vÒ ba c« g¸i thanh niªn xung phong ë mét tæ trinh sát trên cao điểm của tuyến đờng Trờng Sơn. ? Hoàn cảnh sống và chiến đấu của 3 nữ thanh niên xung phong đợc tác giả miêu tả nh thế nào. 3. T×m hiÓu v¨n b¶n. a/ Cuéc sèng cña nh÷ng n÷ ? Tõ viÖc miªu t¶ Êy em h×nh dung kh«ng gian sèng vµ thanh niªn xung phong: c«ng viÖc cña hä nh thÕ nµo? - ở trong một hang đá dới chân - Không gian dờng nh không còn sự sống: “Con đờng bị cao điểm và là trọng điểm của đánh lở loét” “màu đất đỏ trắng lẫn lộn, “hai bên đờng tuyến đờng Trờng Sơn. - Công việc: Đo khối lợng đất kh«ng cã l¸ xanh”… -- Đó là công việc nguy hiểm, luôn cận kề với cái chết, lấp vào hố bom, đếm bom cha luôn căng thẳng thần kinh, đòi hỏi phải dũng cảm và bình nổ và phá bom… tÜnh hÕt søc “cã ë ®©u nh thÕ nµy kh«ng? §Êt bèc khãi, không khí bàng hoàng, máy bay địch đang ầm ĩ xa dần, thÇn kinh c¨ng nh ch·o, tim ®Ëp bÊt chÊp c¶ nhÞp ®iÖu,.

<span class='text_page_counter'>(227)</span> ch©n ch¹y mµ vÉn biÕt kh¾p xung quanh cã nhiÒu qu¶ bom cha næ”… “chóng t«i bÞ bom vïi lu«n”… → cuéc sèng c¨ng th¼ng ¸c liÖt, nguy hiÓm ®e do¹ sù sèng… - Xong công việc trở về hang họ lại cảm nhận đợc cuộc sống bình yên, êm dịu: nghe đài, hát, ăn kẹo… ? Theo em điều gì đã giúp họ vợt qua đợc những khó kh¨n Êy? - Tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, lßng dòng c¶m, s½n sµng hi sinh và tinh thần lạc quan yêu đời và tình đồng đội gắn bã.. ? Tõ cuéc sèng vµ c«ng viÖccña nh÷ng n÷ thanh niªn khiến em cảm nhận đợc điều gì? ? Em hãy đọc một đoạn thơ hoặc hát lại một ca khúc có cùng đề tài này?. c¸ch kÓ xen lÉn miªu t¶ … giúp ngời đọc cảm nhận đợc lßng dòng c¶m, tinh thÇn l¹c quan yêu đời…của những nữ thanh niên xung phong đồng thời giúp ta hình dung đợc sự khốc liệt trên tuyến đờng Trờng S¬n nh÷ng n¨m th¸ng chèng MÜ. →. III. Cñng cè: ? §iÒn nh÷ng tõ ng÷ giíi thiÖu vÒ ba nh©n vËt n÷ thanh niªn xung phong trong v¨n b¶n trªn? A. Hoµn c¶nh sèng:.................................................................................................................... B. C«ng viÖc: …………………………………………………………………………………. C. PhÈm chÊt chung: ………………………………………………………………………….. IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Đọc lại toàn bộ truyện – Tìm hiểu phân tích các nhân vật trong truyện đặc biệt là nhân vật Ph¬ng §Þnh. - TiÕp tôc tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk. - Chuẩn bị: Su tầm một số bài thơ bài văn, ca khúc có cùng đề tài với văn bản. TiÕt 142 nh÷ng ng«i XAO XA X¤I (Lª Minh Khuª) A. Mục tiêu cần đạt:. §· tr×nh bµy ë tiÕt 141.. B. ChuÈn bÞ:. - Giáo viên: su tầm một số bài thơ, bài hát có cùng chủ đề. - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. KiÓm tra Bµi cò: ? Truyện “Những ngôi sao xa xôi” ra đời năm nào? A. N¨m 1970 B. N¨m1971 C. N¨m 1975 D. N¨m 1976 ? Tãm t¾t ng¾n gän néi dung ®o¹n trÝch häc? II. Bµi míi: 1. Giíi thiÖu bµi: 2. C¸c bíc thùc hiÖn: Học sinh đọc lại đoạn truyện từ “Còn chúng tôi”.... đến hết.. 3. T×m hiÓu v¨n b¶n:. a/ Cuéc sèng cña nh÷ng n÷ thanh ? Bªn c¹nh nh÷ng nÐt chung ë ba c« g¸i cã nh÷ng niªn. b/ Nh©n vËt Ph¬ng §Þnh. nÐt c¸ tÝnh nµo riªng? + Ph¬ng §Þnh: Nh¹y c¶m hån nhiªn, thÝch m¬ méng vµ sèng víi kØ niÖm. + ChÞ Thao: tõng tr¶i vµ dÞu tÝnh, thiÕt thùc nhng cũng không thiếu những khát khao và xúc động của tuổi trẻ, chiến đấu dũng cảm, bình tĩnh, nhng sợ khi nh×n thÊy m¸u ch¶y. + Nho: m¸t mÎ nh que kem tr¾ng, thÝch ¨n kem,.

<span class='text_page_counter'>(228)</span> lóc th× bíng bØnh m¹nh mÏ, lóc l¹i lÇm l× .... ? Bªn c¹nh nh÷ng phÈm chÊt cña nh÷ng nh hai ngêi đồng đội của mình Phơng Định còn có nét riêng gì vÒ t©m hån, tÝnh c¸ch? T×m nh÷ng chi tiÕt giíi thiÖu vÒ ph¬ng §Þnh? (Học sinh thảo luận theo nhóm và cử đại diện trÞnh bµy) + Lµ mét c« g¸i Hµ Néi xung phong vµo chiÕn trêng + Phơng Định nhạy cảm và quan tâm đến hình thức của mình cô tự đánh giá: “tôi là cô gái HN, nãi mét c¸ch khiªm tèn lµ mét c« g¸i kh¸, hai bÝm tóc dày....sao mà xa xăm", cô biết mình đợc nhiều ngời, nhất là các anh lính để ý và có thiện cảm. Cô thÊy vui vµ tù hµo. + Cã thêi HS hån nhiªn, sèng v« t bªn mÑ. Những kỉ niệm đó luôn sống lại bên cô ngay giữa Trêng S¬n d÷ déi. Nã võa lµ niÒm khao kh¸t võa lµm dÞu m¸t t©m hån trong nh÷ng ngµy c¨ng th¼ng, khèc liÖt cña chiÕn trêng,..c« th¶ hån theo mét trËn ma đá và sống lại với những niềm vui con trẻ... + Hay m¬ méng, nhiÒu m¬ íc, thÝch ca h¸t, "t«i thÝch nhiÒu bµi..... m¸i tãc cßn xanh xanh" + Yêu mến những ngời đồng đội trong tổ và cả đơn vị của mình. ? Qua đó em thấy nhân vật tự quan sát và đánh giá vÒ m×nh nh thÕ nµo. ? Hành động và diễn biến tâm lí của Định trong lần phá bom nổ chậm đợc tả nh thế nào? Điều đó thể hiÖn râ nÐt phÈm chÊt g× ë c«. ? Từ đó em cảm nhận nh thế nào về nhân vật này. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ng«n ng÷ vµ c¸ch miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt? + Nghệ thuật miêu tả tâm lí tinh tế, sinh động, ch©n thùc, nhng tù nhiªn, tho¶i m¸i, trÎ trung cã chÊt n÷ tÝnh. + Câu văn ngắn nhịp nhanh, tạo đợc không khí khÈn tr¬ng trong hoµn c¶nh chiÕn trêng. (GV bình nhan đề "Những ngôi sao xa xôi" )- là h×nh ¶nh Èn dô: lµ nçi nhí, lµ m¬ íc cña nh÷ng c« gái thanh niên song đó cũng chính là hình ảnh đẹp vÒ hä – hä chÝnh lµ nh÷ng ng«i sao xa x«i trªn bÇu trêi xa lu«n lÊp l¸nh vµ to¶ s¸ng.. - Lµ c« g¸i Hµ Néi vµo chiÕn trêng. - C« tù nhËn: lµ c« g¸i kh¸, hai bÝm tãc dµy... - Lµ c« g¸i nh¹y c¶m, tÕ nhÞ vµ kÝn đáo, luôn dành tình cảm yêu mến với những ngời đồng đội... - Hån nhiªn m¬ méng, thÝch ng¾m m×nh trong g¬ng, mª h¸t…. - Ph¬ng §Þnh trong mét lÇn ph¸ bom: + T¸c gi¶ miªu t¶ tØ mØ tõng hµnh động, cảm giác.. + Dù công việc đã khá quen thuộc với c« nhng c« vÉn c¶m thÊy håi hép lo lắng và nghĩ đến cái chết nhng đó chỉ lµ c¸i chÕt mê nhat, liÖu bom cã næ, m×n cã næ hay kh«ng… + Lòng dũng cảm và tinh thần đồng đội giúp cô vợt qua đợc những thử th¸ch….. → Miªu t¶ diÔn biÕn t©m lÝ tinh tÕ, bót ph¸p hiÖn thùc..NhËt vËt Ph¬ng định hiện lên với tất cả những phẩm chất đáng quý của cô gái HN, một cô thanh niªn xung phong víi nh÷ng chiÕn c«ng thÇm lÆng.. 4. Tæng kÕt- luyÖn tËp. - Tæng kÕt: C¸ch kÓ truyÖn tù nhiªn, sinh động, miêu tả tâm lí nhân vật ? Khái quát những nét chính về nghệ thuật, nội dung tinh tế. Tác giả đã ca ngợi lớp thanh niên trên tuyến đờng Trờng Sơn với cña truyÖn. * Luyện tập: học sinh đọc lại một số bài thơ: “Bài tâm hồn trong sáng mơ mộng, dũng thơ về tiểu đội xe không kính (PTD) “Khoảng trời - cảm…Họ là hình ảnh đẹp của thế hệ hè bom” (L©m thÞ MÜ D¹) trÎ VN nh÷ng n¨m chèng MÜ III. Cñng cè : - Tr×nh bµy nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ nh©n vËt Ph¬ng §Þnh. IV. Híng dÉn vÒ nhµ: + Học bài theo yêu cầu sgk. Phân tích và cảm nhận đợc về nội dung và NT của truyện. + Soạn bài "Rôbinxơn ngoài đảo hoang": Đọc kĩ văn bản + Trả lời câu hỏi SGK. TiÕt 143.

<span class='text_page_counter'>(229)</span> chơng trình địa phơng phần tập làm văn A. Mục tiêu cần đạt:. - Học sinh tập suy nghĩ, quan sát và su tầm t liệu về một hiện tợng thực tế ở địa phơng. - Tập xây dựng dàn bài và viết bài về một trong số hiện tợng đó. - RÌn kÜ n¨ng viÕt bµi vµ tr×nh bµy trªn líp.. B. ChuÈn bÞ:. - GV và HS su tầm, tìm hiểu một số hiện tợng thực tế ở địa phơng. (theo hớng dẫn chuÈn bÞ tiÕt 101) C. TiÕn tr×nh d¹y häc:. I. KiÓm tra: Gv kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ cña häc sinh. II. Bµi míi: ? ở địa phơng em hiện nay có những vấn đề nào đang đợc 1. Đề bài: Trình bày ý kiến của các cấp, ngành quan tâm, còn tồn tại làm ảnh hởng đến đời em về vấn đề môi trờng ở địa phsống của con ngời. ¬ng. + Vấn đề về dân số + Vấn đề về giáo dục: HS bỏ học nhiều, hiện tợng hút thuốc lá 2. Dàn ý: ë nh÷ng tuæi thiÕu niªn t¨ng cao. * Më bµi: giíi thiÖu vÒ sù viÖc + Vấn đề môi trờng: Ô nhiễm từ rác thải sinh hoạt, thuốc trừ hiện tợng môi trờng hiện nay. s©u. * Th©n bµi: - ý nghÜa cña viÖc b¶o vÖ m«i tr+ TÖ n¹n cê b¹c, ma tuý… ? GV cho HS nh¾c l¹i yªu cÇu cña bµi tËp vÒ nhµ. "T×m hiÓu, êng. suy nghĩ để viết bài nêu ý kiến riêng dới dạng nghị luận về một - Thực trạng môi trờng ở địa phơng em. sự việc, hiện tợng về môi trờng ở địa phơng - Trớc khi cho đại diện các nhóm lên trình bày bài viết của - Nguyên nhân dẫn đến thực trạng đó. nhãm GV yªu cÇu HS lªn b¶ng x©y dùng dµn bµi. - GV lần lợt gọi hai nhóm đã đợc phân công lên trình bày - Biện pháp để khắc phục. * Kết bài: Xác định nhiệm vụ của bài viết của mình ở nhà về vấn đề môi trờng ở địa phơng. - Sau khi đại diện của hai nhóm đã trình bày, lớp nhận xét mọi ngời đối với việc bảo vệ môi (u vµ khuyÕt, bæ xung cho c¸c nhãm) GV nhËn xÐt, bæ sung trêng. råi cho ®iÓm. - Cuèi cïng GV gäi 1 HS nh¾c l¹i yªu cÇu cña bµi nghÞ luận về một sự việc, hiện tợng đời sống xã hội và GV bổ xung vµ kh¸i qu¸t l¹i toµn bé kiÕn thøc. + Về nội dung: Phải nêu rõ đợc sự việc, hiện tợng có vấn đề, phát triển mặt đúng, mặt sai, mặt lợi, mặt hại của nó, chỉ ra đợc nguyên nhân và bày tỏ thái độ, ý kiến nhận định của ngời viÕt. + VÒ h×nh thøc: Bè côc m¹ch l¹c, luËn ®iÓm râ rµng, luËn cø x¸c thùc, phÐp lËp luËn phï hîp, lêi v¨n chÝnh x¸c, sèng động. III. Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ: - Su tầm và viết thêm về các vấn đề ở địa phơng: dân số, quyền trẻ em, tệ nạn xã hội…. TiÕt 144 tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 7. I/ Môc tiªu: - ¤n l¹i kiÓu bµi v¨n nghÞ luËn nãi chung, kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm th¬, ®o¹n th¬ nãi riªng. - Củng cố các kĩ năng về bố cục, tạo liên kết và diễn đạt trong bài nghị luận. - Söa ch÷a nh÷ng lçi sai vÒ néi dung vµ h×nh thøc, rót kinh nghiÖm. II/ ChuÈn bÞ: - GV: Tập bài kiểm tra đã chem.. III/ TiÕn tr×nh d¹y häc: A. KiÓm tra Bµi cò: - Phèi hîp trong trong qu¸ tr×nh tr¶ bµi B. Bµi míi: I/ §Ò bµi: + HS đọc lại đề bài đã làm Tr×nh bµy suy nghÜ cña em vÒ bµi th¬ ? Xác định thể loại và vấn đề cần nghị luận “Viếng lăng Bác” của Viễn Phơng. của đề bài trên. II/ Phân tích đề:.

<span class='text_page_counter'>(230)</span> ? Tr×nh bµy l¹i bè côc cña bµi nghÞ luËn vÒ 1 đoạn thơ, bài thơ đã học. - GV: NhËn xÐt chung: Bµi sè 7, c¸c em n¾m đợc bài, nhiều bài viết tốt, hay. Tuy nhiên còn tån t¹i mét sè bµi bá quªn 1 khæ th¬ (2), hoÆc nÕu cã pt th× cßn rÊt s¬ sµi, hoÆc cha hiÓu hÕt ý nghĩa nội dung, nghệ thuật của đoạn thơ đó. Cụ thÓ: + Líp 9C: Thä, Cö, Th¾ng, Trêng. + Líp 9G: Tïng, Xøng, TuyÕn - GV: §äc më bµi cña (Chung 9C): ViÔn Ph¬ng lµ 1 c©y bót rÊt tµi t×nh vµ tiªu biÓu trong nÒn v¨n häc ViÖt Nam. ¤ng cßn lµ lùc lîng ViÖt Nam viÕt vÒ gi¶i phãng MiÒn Nam vµ thêi k× chèng MÜ cøu nø¬c” - NhËn xÐt: Më bµi sai th«ng tin vÒ t¸c gi¶, thiếu tác phẩm và đánh giá sơ bộ về nội dung tác phÈm. ? Theo em cÇn söa më bµi nµy nh thÕ nµo? “ViÔn ph¬ng lµ c©y bót cã mÆt sím nhÊt cña lùc lîng v¨n nghÖ gi¶i phãng MiÒn Nam thêi k× chống Mĩ cứu nớc. Bài thơ đợc tác giả sáng tác 1976 khi t¸c gi¶ tõ MiÒn Nam ra th¨m l¨ng B¸c. Bao trim bµi th¬ lµ niÒm th¬ng c¶m v« h¹n, lßng kính yêu và biết ơn sâu sắc của tác giả đối với B¸c”. + Hs ghi nhanh vào vở phần mở bài đã chữa. ? Theo em phÇn th©n bµi cÇn nªu nh÷ng ý nghÜa nµo? - Gv: Rót kinh nghiÖm cho nh÷ng bµi viÕt thiÕu khæ 2. + HS đọc cách pt khổ 2,3 của Thắng (9C), Th¶o (9G). - GV: Cho Hs sửa lại bằng cách cho đọc cách pt khæ th¬ 2, 3 cña kh¸nh 9C, Minh 9D. - GV: §äc phÇn kÕt bµi cña HiÒn 9C: “B¸c ®i mÊt nh÷ng h×nh ¶nh b¸c vµ m·i trong sù nghiÖp, công đức của Bác còn sống mãi” - Nhận xé: Diễn đạt lủng củng, cha đầy đủ ý. Dïng tõ cha chÝnh x¸c (cha mang tÝnh v¨n ch¬ng) + HS söa l¹i: “Bác đã đi xã nhng hình ảnh, sự nghiệp, công đức của Bác còn sống mãi trong tâm hồn dân téc. Bµi th¬ cña ViÔn Ph¬ng thÓ hiÖn rÊt hay vµ ch©n thµnh t×nh c¶m cña con ngêi ViÖt Nam dµnh cho B¸c? ? Tõ nh÷ng sai sãt trªn, em h·y lËp 1 dµn ý cho đề bài này. - GV: NhËn xÐt chung: HÇu nh tÊt c¶ c¸c em cha viÕt hoa tõ “B¸c”, nhiÒu bµi tr×nh bµy Èu, viÕt sai lçi chÝnh t¶, dïng tõ. Cßn mét sè diÔn đạt cha đợc, nhất là chuyển giữa các khổ thơ. - Tr×nh bµy Èu, sai lçi chÝnh t¶, cô thÓ: + 9C: Chung, Thä , ChiÕn, Dòng + 9 G: Xøng, Tïng, Hµo, TuyÕn. -GV: ghi một số câu đoạn của HS dùng từ cha đợc. ? Em h·y chØ ra nh÷ng lçi sai cña b¹n vµ cho. - ThÓ lo¹i: NghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm th¬. - Néi dung: Lßng kÝnh yªu vµ biÕt ¬n của nhân dân Việt Nam đối với Bác. III/ Söa lçi: 1. Néi dung: * Më bµi: Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm, nªu ý kiÕn s¬ bé.. * Th©n bµi: - Khæ th¬ 1: Víi c¸ch xng h« “con”  sù gÇn gòi, ch©n thµnh. Néi dung nh©n ho¸, Èn dô  Hµng tre biÓu hiÖn con ngêi ViÖt Nam víi nh©n c¸ch cao c¶: Kiªn cêng, méc m¹c mµ thanh cao. - Khæ th¬ 2: NghÖ thuËt Èn dô: MÆt trêi: tîng trng cho Bác – ngời soi đờng, chỉ lối cho c¸ch m¹ng ViÖt Nam.  Gîi tr¸i tim ®Çu nhiÖt huyÕt “trµng hoa” : ViÖc tèt d©ng lªn Ngêi “B¶y… mùa xuân”: Họ đến thăm viếng không chỉ một ngời đã khuất mà còn viếng một cuộc đời – một cuộc đời cống hiến cho đất nớc, làm nên mùa xuân của đất nớc. - Khæ 3: NghÖ thuËt so s¸nh: Tr¨ng lµ ngêi b¹n tri kØ víi B¸c c¶ lóc sèng cho đến khi Bác mất. Bác ở giữa cuộc đời nh vßng tr¨ng thanh cao. B¸c vÉn cßn m·i víi nh©n d©n ta  gîi c¸i vÜnh cöu, c¸i bÊt diÖt cña mét con ngêi. - Khæ 4: NghÖ thuËt ®iÖp ng÷  t¸c gi¶ nguyÖn íc trë thµnh chim, hoa, c©y tre bªn B¸c. C©y tre nh¾c l¹i  lêi høa tríc linh hån ngêi gi÷ m·i truyÒn thèng ngêi ViÖt Nam. * KÕt bµi: Nêu nhận định đánh giá chung của m×nh vÒ bµi th¬. 2. H×nh thøc: - Đông (9C) Nguyễn Phơng đã viết …….. ViÔn - H»ng (9G): B¸c tuy kh«ng con nhng l¹i cã hµng triÖu con, ngêi ViÖt Nam gäi B¸c lµ cha  “Ngêi kh«ng con mµ cã triÖu con Nh©n d©n ta gäi ngêi lµ B¸c” - Mai (9c): Tác giả đã ra đi nhng sự nghiÖp…. - Tïng (9G): B¸c ®i mÊt nhng… Sửa lại là: Bác đã đi xa nhng…. - Xøng (9G): ViÔn Ph¬ng lµ mét nhµ v¨n cã… Th¬.

<span class='text_page_counter'>(231)</span> biÕt v× sao b¹n sai? Theo em th× söa nh thÕ nµo ảnh, sự nghiêm trang, công đức của cho đúng. - GV: C«ng bè kÕt qu¶: B¸c vÉn… NghiÖp IV/ C«ng bè kÕt qu¶ vµ tr¶ bµi: Líp Giái Kh¸ TB YÕu %TB V/ §äc nh÷ng bµi tiªu biÓu 9A 9I VI/ Theo dâi häc sinh yÕu kÐm: (Xem b¶ng sè 5) C.Cñng cè – DÆn dß: + Xem lại bài viết của mình để sửa những lỗi sai. + Mợn bài của bạn để đọc – rút kinh nghiệm cho mình. + Su tầm 1 số biên bản mẫu và đọc trớc bài “Biên bản” TiÕt 145 biªn b¶n A. Mục tiêu cần đạt:. - Học sinh nhận biết đợc các yêu cầu của biên bản và liệt kê đợc các loại biên bản thờng gÆp trong thùc tÕ cuéc sèng. - Bíc ®Çu biÕt c¸ch viÕt 1 biªn b¶n sù vô hoÆc héi nghÞ. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: b¶ng phô cho phÇn luyÖn tËp - Học sinh: Đọc trớc bài và su tầm một số biên bản đã sử dụng ở lớp. C. TiÕn tr×nh d¹y häc:. I. KiÓm tra Bµi cò: - GV kiÓm tra bµi viÕt ë nhµ (tiÕt 143) II. Bµi míi: + HS đọc văn bản 1, 2 SGK (trang 124-125) ? Hai văn bản đó viết để làm gì? (để ghi chép sự việc đang xẩy ra, mới xẩy ra) ? Cô thÓ mçi biªn b¶n ghi chÐp sù viÖc g×. + Biên bản 1: Đại hội chi đội + Biªn b¶n 2: Tr¶ l¹i ph¬ng tiÖn ? Qua hai biên bản trên em thấy biên bản cần đạt nh÷ng yªu cÇu g× vÒ néi dung vµ h×nh thøc. + Sè liÖu, sù kiÖn ph¶i cô thÓ, chÝnh x¸c, ghi chÐp trung thực, đầy đủ. + Tr×nh bµy ph¶i râ rµng, m¹ch l¹c… ? Em h·y kÓ tªn mét sè biªn b¶n thêng gÆp. + Biªn b¶n bµn giao c«ng t¸c: gi÷a ngêi míi nhËn nhiÖm vô vµ ngêi chuyÓn ®i n¬i kh¸c. + Biên bản đại hội chi đoàn + Biªn b¶n kiÓm kª th viÖn + Biªn b¶n vÒ viÖc vi ph¹m luËt lÖ giao th«ng ? Qua 2 v¨n b¶n trªn, em hiÓu biªn b¶n lµ g×. HS đọc ghi nhớ (SGK trang 126) ? Hai biên bản trên gồm những mục nào, các mục đó đợc sắp xếp ra sao. + PhÇn më ®Çu - néi dung - kÕt thóc ? PhÇn më ®Çu cña biªn b¶n gåm nh÷ng môc g×, tªn cña biên bản đợc viết gồm những phần nào. + PhÇn më ®Çu gåm c¸c môc: Quèc hiÖu, tiªu ng÷, tên văn bản, thời gian, địa điểm, thành phần tham dự lập biªn b¶n. + Tªn cña biªn b¶n ph¶i nªu râ néi dung cña biªn b¶n. ? PhÇn néi dung cña biªn b¶n gåm nh÷ng muc g×? nhËn. 1. T×m hiÓu bµi. a.. §Æc ®iÓm cña biªn b¶n. * XÐt vÝ dô - Mục đích: ghi chép lại sự việc ®ang xÈy ra, míi xÈy ra. + Văn bản 1: Đại hội chi đội (biªn b¶n héi nghÞ) + V¨n b¶n 2: Tr¶ l¹i ph¬ng tiÖn (biªn b¶n sù vô). - Yªu cÇu: + Néi dung: Cô thÓ, chÝnh x¸c, trung thực, đầy đủ. + H×nh thøc: Lêi v¨n g¾n gän, chÆt chÏ, chÝnh x¸c.. * KÕt luËn: (ghi nhí 1 SGK 126) b. C¸ch viÕt biªn b¶n - Biªn b¶n gåm 3 phÇn: + Më ®Çu: quèc hiÖu, tiªu ng÷, tên biên bản, địa điểm, thành phÇn. + PhÇn néi dung: ghi l¹i diÔn biÕn, kÕt qu¶ sù viÖc mét c¸ch trung thùc, kh¸ch quan..

<span class='text_page_counter'>(232)</span> xÐt c¸ch ghi nh÷ng môc nµy trong biªn b¶n. TÝnh chÝnh x¸c cña biªn b¶n cã gi¸ trÞ nh thÕ nµo. - PhÇn néi dung gåm c¸c môc: + Ghi l¹i diÔn biÕn vµ kÕt qu¶ cña sù viÖc. + Cách ghi phải trung thực, khách quan, không đợc thªm vµo nh÷ng ý kiÕn chñ quan cña ngêi viÕt. + TÝnh chÝnh x¸c, cô thÓ cña biªn b¶n gióp cho ngêi có trách nhiệm làm cơ sở xem xét để đa ra những kết luận đúng đắn. ? PhÇn kÕt thóc cña biªn b¶n ph¶i lµm nh thÕ nµo. Môc kÝ tªn díi biªn b¶n nãi lªn ®iÒu g×. + KÕt thóc + Hä tªn, ch÷ kÝ cña chñ to¹, th kÝ hoÆc c¸c bªn tham gia lËp biªn b¶n. + Ch÷ kÝ thÓ hiÖn t c¸ch ph¸p nh©n cña nh÷ng ngêi cã tr¸ch nhiÖm lËp biªn b¶n. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi v¨n cña 2 biªn b¶n trªn. + Lêi v¨n ng¾n gän chÝnh x¸c. ? H·y lùa chän nh÷ng t×nh huèng cÇn viÕt biªn b¶n trong c¸c trêng hîp sau. + GV cho HS th¶o luËn nhãm (mçi bµn mét nhãm) đại diện nhóm trả lời và lớp nhận xét rồi GV nhận xét, bæ xung. + HS đọc yêu cầu của bài tập 2 - HS viÕt ra nh¸p - Gäi 2 HS lªn b¶ng tr×nh bµy - Díi líp theo dâi, nhËn xÐt, GV söa l¹i vµ cho ®iÓm.. + PhÇn kÕt thóc: ch÷ kÝ cña chñ to¹, th kÝ hoÆc c¸c bªn tham gia lËp biªn b¶n.. * KÕt luËn: (ghi nhí 2 SGK trang126) 2. LuyÖn tËp. * Bµi tËp 1: a, c, d * Bµi tËp 2:. C. Cñng cè: - Nêu đặc điểm và cách viết biên bản. - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý khi viÕt biªn b¶n D. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc ghi nhí sgk. + ChuÈn bÞ bµi "luyÖn tËp viÕt biªn b¶n". TiÕt 145 biªn b¶n. A. Môc tiªu: - Giúp HS phân tích đợc các yêu cầu của biên bản và liệt kê đợc các loại biên bản thờng gÆp trong thùc tÕ cuéc sèng. - Viết đợc 1 biên bản sự vụ hoặc hội nghị. B. ChuÈn bÞ: - GV: b¶ng phô: cho phÇn luyÖn tËp - HS: Đọc trớc bài và su tầm một số biên bản đã sử dụng ở lớp. C. TiÕn tr×nh d¹y häc: I. KiÓm tra Bµi cò: - GV kiÓm tra bµi viÕt ë nhµ- tiÕt 143.

<span class='text_page_counter'>(233)</span> II. Bµi míi: + HS đọc văn bản 1, 2 SGK (trang 124-125) ? Hai văn bản đó viết để làm gì. (để nghi chép sự việc ®ang xÈy ra, míi xÈy ra) ? Cô thÓ mçi biªn b¶n nghi chÐp sù viÖc g×. + Biên bản 1: Đại hội chi đội + Biªn b¶n 2: Tr¶ l¹i ph¬ng tiÖn ? Biên bản cần đạt những yêu cầu gì về nội dung và h×nh thøc. + Sè liÖu, sù kiÖn ph¶i cô thÓ, chÝnh x¸c, ghi chÐp trung thực, đầy đủ. ? Em h·y kÓ tªn mét sè biªn b¶n thêng gÆp. + Biªn b¶n bµn giao c«ng t¸c: gi÷a ngêi míi nhËn nhiÖm vô vµ ngêi chuyÓn ®i n¬i kh¸c. + Biên bản đại hội chi đoàn + Biªn b¶n kiÓm kª th viÖn + Biªn b¶n vÒ viÖc vi ph¹m luËt lÖ giao th«ng + Biªn b¶n ph¸p lý ? Qua 2 v¨n b¶n trªn, em hiÓu biªn b¶n lµ g×. HS đọc ghi nhớ (SGK trang 126) ? Hai biên bản trên gồm những mục nào, các mục đó đợc sắp xếp ra sao. + PhÇn më ®Çu néi dung kÕt thóc ? PhÇn më ®Çu cña biªn b¶n gåm nh÷ng môc g×, tªn cña biên bản đợc viết gồm những phần nào. + PhÇn më ®Çu gåm c¸c môc: Quèc hiÖu, tiªu ng÷, tên văn bản, thời gian, địa điểm, thành phần tham dự lập biªn b¶n. + Tªn cña biªn b¶n ph¶i nªu râ néi dung cña biªn b¶n. ? PhÇn néi dung cña biªn b¶n gåm nh÷ng muc g×? nhËn xÐt c¸ch ghi nh÷ng môc nµy trong biªn b¶n. TÝnh chÝnh x¸c cña biªn b¶n cã gi¸ trÞ nh thÕ nµo. - PhÇn néi dung gåm c¸c môc: + Ghi l¹i diÔn biÕn vµ kÕt qu¶ cña sù viÖc. + Cách ghi phải trung thực, khách quan, không đợc thªm vµo nh÷ng ý kiÕn chñ quan cña ngêi viÕt. + TÝnh chÝnh x¸c, cô thÓ cña biªn b¶n gióp cho ngêi có trách nhiệm làm cơ sở xem xét để đa ra những kết luận đúng đắn. ? PhÇn kÕt thóc cña biªn b¶n ph¶i lµm nh thÕ nµo. Môc kÝ tªn díi biªn b¶n nãi lªn ®iÒu g×. + KÕt thóc + Hä tªn, ch÷ kÝ cña chñ to¹, th kÝ hoÆc c¸c bªn tham gia lËp biªn b¶n. + Ch÷ kÝ thÓ hiÖn t c¸ch ph¸p nh©n cña nh÷ng ngêi cã tr¸ch nhiÖm lËp biªn b¶n. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi v¨n cña 2 biªn b¶n trªn. + Lêi v¨n ng¾n gän chÝnh x¸c. ? Qua ph©n tÝch trªn, em h·y cho biÕt mét biªn b¶n gåm mÊy môc, nªu néi dung cña tõng môc. + HS đọc ghi nhớ. ? H·y lùa chän nh÷ng t×nh huèng cÇn viÕt biªn b¶n trong c¸c trêng hîp sau. + GV cho HS th¶o luËn nhãm (mçi bµn mét nhãm) đại diện nhóm trả lời và lớp nhận xét rồi GV nhận xét, bæ xung. + HS đọc yêu cầu của bài tập 2. 1. T×m hiÓu bµi. a.. §Æc ®iÓm cña biªn b¶n. * XÐt vÝ dô - Mục đích: ghi chép lại sự việc ®ang xÈy ra, míi xÈy ra. + Văn bản 1: Đại hội chi đội (biªn b¶n héi nghÞ) + V¨n b¶n 2: Tr¶ l¹i ph¬ng tiÖn (biªn b¶n sù vô). - Yªu cÇu: + Néi dung: Cô thÓ, chÝnh x¸c, trung thực, đầy đủ. + H×nh thøc: Lêi v¨n g¾n gän, chÆt chÏ, chÝnh x¸c.. * KÕt luËn: (ghi nhí 1 SGK 126) b. C¸ch viÕt biªn b¶n - Biªn b¶n gåm 3 phÇn: Më ®Çu+ Néi dung+ KÕt thóc. + Më ®Çu: quèc hiÖu, tiªu ng÷, tên biên bản, địa điểm, thành phÇn. + PhÇn néi dung: ghi l¹i diÔn biÕn, kÕt qu¶ sù viÖc mét c¸ch trung thùc, kh¸ch quan.. + PhÇn kÕt thóc: ch÷ kÝ cña chñ to¹, th kÝ hoÆc c¸c bªn tham gia lËp biªn b¶n.. * KÕt luËn: (ghi nhí 2 SGK trang126) 2. LuyÖn tËp. * Bµi tËp 1: a, c, d * Bµi tËp 2:.

<span class='text_page_counter'>(234)</span> - HS viÕt ra nh¸p - Gäi 2 HS lªn b¶ng tr×nh bµy - Díi líp theo dâi, nhËn xÐt, GV söa l¹i vµ cho ®iÓm. C. Cñng cè: - Nêu đặc điểm và cách viết biên bản. - Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý khi viÕt biªn b¶n D. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc ghi nhí sgk. + ChuÈn bÞ bµi "luyÖn tËp viÕt biªn b¶n". TiÕt 146 rô- bin- xơn ngoài đảo hoang (§i- Ph«). A.Môc tiªu cÇn ®at: - Giúp HS hiểu sâu, hình dung đợc cuộc sống gian khổ và tinh thần lạc quan của RôBin- Xơn một mình ngoài đảo hoang, bộc lộ gián tiếp qua bức chân dung tự hoạ của nhà văn. - Gi¸o dôc häc sinh tinh thÇn vît qua nh÷ng hoµn c¶nh khã kh¨n, sèng l¹c quan, yªu đời. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: T×m hiÓu t¸c phÈm "R«- Bin- X¬n Cru- x«" - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái cña v¨n b¶n. C. TiÕn tr×nh d¹y häc: I. KiÓm tra Bµi cò: ? H·y kh¸i qu¸t nh÷ng phÈm chÊt chung vµ nh÷ng nÐt riªng cña 3 n÷ thanh niªn xung phong trinh sát mặt đờng trong văn bản "Những ngôi sao xa xôi" của Lê Minh Khuê? II. Bµi míi: 1. Giíi thiÖu bµi: TiÓu thuyÕt phiªu lu kÓ vÒ nh÷ng truyÖn li k×, l¹ lïng, ®Çy bÊt ngê vµ hÊp dÉn mµ c¸c nh©n vËt tr¶i qua trong cuéc sèng. NÕu "DÒ MÌn phiªu lu kÝ cña T« Hoµi lµ lêi DÕ Mèn tự kể chuyện phiêu lu của cuộc đời mình thì trong tiểu thuyết "Rô- Bin- Xơn cru xô" của Đi- Phô để nhân vật chính Rô- Bin- Xơn kể lại đoạn thời gian suốt gần 30 năm sống một mình trên hoang đảo mà đoạn trích học là bức chân dung tự hoạ anh tự kể lúc một mình sống trên đảo hoang khoảng 15 năm… 2. C¸c bíc thùc hiÖn. + HS đọc chú thích SGK ? Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. GV cung cÊp thªm vÒ t¸c gi¶ , t¸c phÈm. - GV hớng dẫn cách đọc: giọng trầm tĩnh, vui vẻ, pha chút hóm hỉnh tự giễu cợt. GV đọc mẫu một đoạn, gọi 1, 2 em đọc tiếp đến hết. - GV cho HS đọc thầm chú giải: GV giải thích thªm. ? Theo em v¨n b¶n chia ra lµm mÊy phÇn, néi dung cña tõng phÇn. (3 phÇn) + Tõ ®Çu "nh díi ®©y" : C¶m gi¸c khi tù ng¾m b¶n th©n vµ bé d¹ng chÝnh m×nh. + TiÕp cña t«i: Trang phôc vµ trang bÞ cña R«Bin- X¬n + Còn lại : Diện mạo vị chúa đảo ? §o¹n trÝch nµy lµ bøc ch©n dung tù ho¹ cña ai.. 1. T×m hiÓu chung: - §i-Ph« (1660-1731) lµ nhµ v¨n lín cña níc Anh vµo thÕ kØ 18. - Đoạn trích đợc rút ra từ tác phÈm cña R«-bin-x¬n crót-x« s¸ng t¸c 1719 díi h×nh thøc tù truyÖn. 2. §äc vµ chó gi¶i: * §äc:. * Chó gi¶i:.

<span class='text_page_counter'>(235)</span> ? Nh©n vËt R«- Bin- X¬n tù c¶m nhËn vÒ bøc ch©n dung cña m×nh nh thÕ nµo. + Anh tù c¶m nhËn ch©n dung cña m×nh khi anh h×nh dung m×nh ®ang ®i d¹o trªn quª h¬ng níc Anh và gặp gỡ đồng bào mình ngời đó sẽ hoảng sợ hoặc cời sằng sặc. ? H·y mu t¶ bøc ch©n dung tù ho¹ cña R«-binx¬n qua lêi tù thuËt cña nh©n vËt. + Trang phôc cña R«-bin-x¬n gåm mò, ¸o, quÇn, giầy dép đều đợc làm bằng da dê Mũ to tớng, cao lêu đêu chẳng ra hình thù gì, áo dài khoảng lng chừng 2 bắp đùi, quần loe đến đầu gối, lông dê lõng thõng đến giữa bắp chân đôi ủng hết sức kì cục. ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ trang phôc cña R«-bin-x¬n. + Trang phôc k× dÞ, nùc cêi nhng phï hîp víi khÝ hËu kh¾c nghiÖt n¬i ®©y. ? Trang bị của Rô-bin-xơn có gì đặc biệt. ? R«-bin-x¬n tù kÓ khu©n mÆt m×nh nh thÕ nµo? T¹i sao anh chØ nhËn xÐt mµu da vµ t¶ bé ria. + Da anh thì không đến nỗi đen cháy nh Châu Phi xích đạo có nghĩa là cũng rất đen, bộ ria mép vừa dài, vừa to kiểu ngời theo đạo hồi. + Nhân vật chỉ chú ý đến 2 nét, có lẽ đây là 2 nét næi bËt nhÊt, dÔ nhËn ra nhÊt v× R«-bin-x¬n kh«ng thÓ nh×n thÊy râ bé mÆt cña m×nh, nªn anh chØ tù h×nh dung khu«n mÆt m×nh nh thÕ. ? Qua trang phôc, trang bÞ, diÖn m¹o cña R«-binx¬n gióp anh hiÓu g× vÒ cuéc sèng cña anh. ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ R«-bin-x¬n.. - GV: Liªn hÖ víi t¸c phÈm: Nh÷ng ng«i sao xa x«i để thấy đợc những cô gái thanh niên xung phong sèng trong hoµn c¶nh kh¾c nghiÖt, c¸i chÕt lu«n kÒ bªn. Hä rÊt l¹c quan. - GV: Cho HS kÓ tªn 1 sè tÊm g¬ng vît khã, can đảm. ? §iÓm l¹i néi dung, nghÖ thuËt sö dông trong v¨n b¶n. - LuyÖn tËp: Häc xong ®o¹n trÝch, em tù rót ra bµi häc g× cho b¶n th©n. + Con ngêi ph¶i biÕt chÊp nhËn hoµn c¶nh. + Vît lªn hoµn c¶nh b»ng tÊt c¶ nghÞ lùc vµ quyÕt t©m cña m×nh.. 3. T×m hiÓu v¨n b¶n: Bøc ch©n dung tù ho¹ cña R«-bin-x¬n.. - Trang phôc: Mò, quÇn, ¸o,.. đều làm bằng da dê thật kì dị, nùc cêi. - Trang bÞ: lØnh kØnh, cång kÒnh t¬ng xøng víi trang phôc.. - DiÖn m¹o: k× qu¸i: ria mÐp dµi . - Cuéc sèng v« cïng khã kh¨n, gian khæ song nhê nghÞ lùc vît lªn hoµn c¶nh vµ tinh thÇn s¸ng tạo trong lao động Rô-bin-xơn đã chiến thắng. IV/ Tæng kÕt - luyÖn tËp: 1. Tæng kÕt: Ng«n ng÷ kÓ chuyÖn víi giäng ®iÖu hµi híc ®o¹n trÝch cho ta thấy đợc tinh thần lạc quan cña R«-bin-x¬n ë ngoµi đảo hoang. 2. LuyÖn tËp: - T¹i sao gäi R«-bin-x¬n lµ chúa đảo.. C. Cñng cè - Em hiÓu g× vÒ nh©n vËt R«-bin-x¬n? D.Híng dÉn vÒ nhµ : + ViÕt 1 ®o¹n v¨n nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt R«-bin-x¬n. + Xem tríc bµi "Bè cña Xim«ng" + §äc vµ tr¶ lêi c©u hái sgk..

<span class='text_page_counter'>(236)</span> Like đi rồi mình sẽ post lên wall bạn : ♥1. Lý do tớ biết cậu:cùng thuộc Tứ đại mỹ nhân 10A6 =)) *tự sướng* ♥2. Tên cậu trong danh bạ:m có dùng đt đếu đâu ♥3. Vẻ ngoài của cậu quyến rũ tớ bởi:Baby ăn ảnh trắng vcđ :v ♥4. Kỷ niệm đầu tiên về cậu:Đ' nhớ nổi ♥5. Cậu làm tớ khó chịu vì:thỉnh thoảng lên cơn ♥6. Tớ sẽ hỏi cậu một điều luôn băn khoăn:Sao cô Thục trắng thế? ♥7. Điều tớ thích ở cậu: bên mày lúc nào cũng cười đc♥ ♥8. Tặng cậu một nickname:Linh Lẳng ♥9. Tớ thích gọi cậu là:Chó Linh :v ♥10. Suy nghĩ của riêng tớ về con người cậu:Tốt,bựa ♥11. Mối quan hệ mà tớ muốn có với cậu:Bạn thân ♥ ♥12. Cậu có bao giờ làm tớ cười:có ♥13. Cậu có bao giờ làm tớ buồn:sắp ♥14. Điều tớ muốn làm với cậu:Đấm ♥15. Vật mà khi nhìn thấy là suy nghĩ ngay đến cậu:Con chó :)) ♥16. Bài hát mà tớ muốn hát cho cậu nghe vào lúc này: ♥17. Nếu cậu yêu tớ:Thì m less cmnr ♥18. Liệu tớ có thể tìm hiểu cậu:Hiểu qá r còn gì :)) ♥19. Nhớ đặt lại stt để mình like nhé :x . Nếu ko thì 18 điều trên ko có hiệu lực.

<span class='text_page_counter'>(237)</span>

<span class='text_page_counter'>(238)</span>