TÁC ĐỘNG CỦA DỊCH BỆNH COVID-19 ĐẾN NGÀNH
DU LỊCH, PHƯƠNG HƯỚNG KHẮC PHỤC VÀ BÌNH ỔN
TRONG TƯƠNG LAI
Phạm Đăng Khoa, Nguyễn Quốc Hưng, Nguyễn Thiên Trường
Khoa Quản trị Kinh doanh, Trường Đại học Cơng nghệ TP. Hồ Chí Minh
GVHD: ThS. Diệp Thị P ươ

Thảo

TÓM TẮT
Ngày nay để tiếp bước truyền thống xây dựng và bảo vệ đất nước, Việt Nam của chúng ta đang
từng bước phát triển về mọi mặt như là kinh tế, khoa học, kỹ thuật và đặt biệt hơn là sự phát triển về
ngành du lịch. Năm 2019 là năm thứ hai liên tiếp Việt Nam giữ vững danh hiệu "Điểm đến hàng
đầu châu Á" do Giải thưởng Du lịch Thế giới (WTA) 2019 bình chọn. Nhưng do sự bùng nổ của dịch
bệnh Covid-19 đã làm ảnh hưởng nặng nề đến ngành này.
Chính vì những ảnh hưởng ấy, chúng ta nên có những giải pháp để khắc phục và phát triển ngành
du lịch Việt Nam ở giai đoạn hậu dịch bệnh Covid-19 và điều đó cũng có ý nghĩa cùng chung tay để
giúp cho nền kinh tế Việt Nam trở nên phát triển hơn.
1 ĐẶT VẤN ĐỀ
Việt Nam là một quốc gia có tìm năng du lịch đa dạng và phong phú. Với khí hậu gió mùa và nhiều
điểm du lịch độc đáo, Việt Nam được thế giới biết đến như là một trong những điểm đến du lịch
hàng đầu châu Á, với lượng du khách đến tham quan du lịch rất lớn và tăng đều theo từng năm.
Ngồi ra, phát triển du lịch sẽ góp phần vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế, mang lại nguồn thu ngân
sách quốc gia, thu hút vốn đầu tư và xuất khẩu hàng hóa tại chỗ, tác động tích cực đối với phát
triển các ngành kinh tế có liên quan, đặc biệt là ngành thủ công mỹ nghệ. Tuy nhiên, cơn đại dịch
Covid-19 bùng phát là một cú sốc lớn đối với ngành du lịch của nước nhà. Từ đó gây ra những thiệt
hại nặng nề lên tới đời sống và kinh tế người dân. Vậy thực trạng hiện tại của ngành du lịch như thế
nào? Phương án khắc phục và bình ổn trong tương lại ( sau mùa dịch Covid -19) như thế nào? Chính
phủ có biện pháp gì để hỗ trợ ngành du lịch?

2 NỘI DUNG

2.1 Thực trạng ngành du lịch trên thế giới
Cuối tháng 3/2020, Tổ chức Du lịch Thế giới trực thuộc Liên hợp quốc cho biết, việc bùng phát đại
dịch COVID-19 sẽ khiến ngành du lịch tồn cầu bị thiệt hại nặng nề do chính phủ các nước phải
áp dụng các biện pháp chưa từng có để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh, bao gồm đóng cửa
biên giới, dừng các hoạt động vận tải đường không quốc tế và nội địa. Lượng khách du lịch quốc
tế sẽ giảm 20-30%. Điều này dẫn đến tổn thất ước tính 300-450 tỷ USD đối với hoạt động du lịch

2079


quốc tế trong năm 2020, tương đương gần 1/3 trong số 1.500 tỷ USD mà ngành này thu được vào
năm 2019.
Do ảnh hưởng của dịch COVID-19, các ‚cường quốc‛ về du lịch cũng như các điểm du lịch nổi tiếng
trên thế giới như: Pháp, Italia, Mỹ, Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia… đang phải trải qua cơn khủng
hoảng chưa từng thấy. Du lịch Italia vốn mang lại gần 100 tỷ USD mỗi năm và giải quyết việc làm
cho khoảng 6% số lao động của nước này. Tuy nhiên, trước ‚cơn lốc‛ của đại dịch COVID-19, Hiệp
hội Du lịch Italia đánh giá dịch COVID-19 đang gây ra một cuộc khủng hoảng chưa từng có đối với
ngành du lịch Italia. Trên phạm vi tồn quốc, số phịng khách sạn được đặt trước ở Italia đã liên tục
bị hủy. Không chỉ các khu vực có dịch mà cả những khu vực được cho là khơng có nguy cơ lây
nhiễm dịch bệnh cũng bị tác động. Các bảo tàng, rạp chiếu phim, nhà hát ở những khu vực dịch
bệnh bùng phát buộc phải đóng cửa. Hiệp hội Du lịch Italia kêu gọi Chính phủ cần có các giải pháp
cấp bách nhằm đưa hoạt động du lịch trở lại bình thường sau khi dịch bệnh chấm dứt.
2.2 Thực trạng ngành du lịch ở Việt Nam hiện nay
Theo tổng kết năm 2019 do tổng cục thống kê cơng bố, khách quốc tế đến nước ta ước tính
đạt 18.008,6 nghìn lượt người, tăng 16,2% so với năm trước, trong đó khách đến bằng
đường hàng khơng đạt 14.377,5 nghìn lượt người, chiếm 79,8% lượng khách quốc tế đến Việt Nam,
tăng 15,2%; bằng đường bộ đạt 3.367 nghìn lượt người, chiếm 18,7% và tăng 20,4%; bằng đường
biển đạt 264,1 nghìn lượt người, chiếm 1,5% và tăng 22,7%. Khách quốc tế đến nước ta từ châu Á
đạt 14.386,3 nghìn lượt người, chiếm 79,9% tổng số khách quốc tế, tăng 19,1% so với năm trước;
khách đến từ châu Âu đạt 2.168,2 nghìn lượt người, tăng 6,4%; khách đến từ châu Mỹ đạt 973,8

nghìn lượt người, tăng 7,7%; khách đến từ châu Úc đạt 432,4 nghìn lượt người, giảm 1,2%; khách
đến từ châu Phi đạt 48 nghìn lượt người, tăng 12,2%.
Theo Hiệp hội Du lịch Việt Nam, từ đầu năm đến nay, do tác động của dịch Covid-19, hoạt động
kinh doanh tại cơ sở lưu trú giảm từ 20% đến 50% so với cùng kỳ năm 2019. Lượng khách tới các
điểm đến quan trọng như Hà Nội, Quảng Ninh, TP. Hồ Chí Minh… giảm khoảng 20%-50%. Dự kiến,
lượng khách quốc tế đến Việt Nam trong tháng 3-2020 giảm hơn 60%, số khách du lịch nội địa
giảm đến 80%.
Từ những số liệu trên, ta có thể nhìn thấy được mức độ mà dịch bệch Covid-19 đã gây ra cho ngành
du lịch Việt Nam trầm trọng đến thế nào. Nếu thực trạng này vẫn còn tiếp diễn mà khơng có những
biện pháp, những kế hoạch kịp thời rõ ràng thì sẽ rất có thể ngành du lịch sẽ bị trì trệ trong một
khoảng thời gian rất dài.

3 SỰ ẢNH HƯỞNG CỦA COVID-19 ĐẾN NGÀNH DU LỊCH ĐÃ DẪN ĐẾN HẬU QUẢ
3.1 Đối với ngành du lịch trên thế giới
Không chỉ ở Việt Nam, mà ngay cả các nước khác trên thế giới ngành du lịch cũng bị ảnh hưởng rất
nghiêm trọng. Điển hình như các địa điểm du lịch nổi tiếng trên thế giới ngày thường vốn đơng đúc
nay trở nên khơng bóng người qua lại. Khải Hồn Mơn ở Paris, Pháp; Kim tự tháp Giza ở ngoại ơ
phía Tây Nam thủ đơ Cairo, Ai Cập; Quảng trường Bolivar ở Bogota, thủ đô Colombia; Quảng
2080


trường Thời đại ở New York, Mỹ; Đấu trường Colosseum ở Rome, Italia... khơng khác gì những kỳ
quan bị nhân loại "lãng quên" trong các bộ phim về ngày tận thế.
Và trong báo cáo nghiên cứu ra mắt ngày 10.3 vừa qua, Hiệp hội Cơng tác Du lịch tồn cầu ước
tính doanh thu ngành du lịch thu được từ các chuyến công tác của doanh nghiệp sẽ bị thổi bay
820,7 tỉ USD, tương đương 54% doanh thu kỳ vọng năm 2020. Cơ quan này ghi nhận 95% các
chuyến công tác tới Trung Quốc, 77% chuyến công tác đến khu vực châu Á - Thái Bình Dương và
51% chuyến bay của doanh nghiệp tới châu Âu đã bị huỷ bỏ. Từ báo cáo nghiên cứu này, ta có thể
nhìn thấy rằng dịch Covid-19 đã gây ra hậu quả nghiêm trọng như thế nào đối với ngành du lịch
thế giới.

Ngoài ra, Hiệp hội Du lịch và Lữ hành thế giới (WTTC) dự báo rằng: Dịch Covid-19 có thể khiến 50
triệu người lao động ngành du lịch mất việc. Con số này tương đương với 12-14% tổng lực lượng lao
động của lĩnh vực này trên toàn thế giới.
3.2 Đối với ngành du lịch Việt Nam
Dịch bệnh Covid-19 bùng phát đã gây ảnh hưởng đến tâm lý, sự an toàn của khách du lịch, nhiều
du khách phải hủy đi những chuyến du lịch đã đặc trước và cùng với đó những chính sách nhằm
đối phó, ngăn chặn với đại dịch của nhà nước như là đưa ra biện pháp tự cách ly, đóng cửa và
ngừng hoặc hạn chế các chiến bay quốc tế. Điều này đã tác động tiêu cực đến các ngành du lịch
như: khách sạn, nhà hàng, các cửa hàng, công ty và chủ sở hữu nhà riêng cung cấp chỗ ở chung
thông, hàng không.
Theo thông tin của một số báo điện tử như: Transoceanservice, Brandsvietnam, Baoquocte. Cụ thể,
các công ty du lịch và lữ hành cũng không thể tránh khỏi khi nhiều tour trong và ngoài nước phải bị
hủy bỏ dẫn đến sự sụt giảm doanh thu đáng kể. Các hãng hàng khơng Việt Nam cũng đã gặp khó
khăn với hàng loạt chuyến bay bị hủy bỏ hoặc bị hạn chế đáng kể đến Trung Quốc, Hồng Kông và
Đài Loan với tỷ lệ giảm khoảng 50% lượng đặt vé máy bay. Những chủ tiệm và chủ các gian hàng
trong trung tâm thương mại cũng ghi nhân sự sụt giảm 50% doanh thu, khi khơng có bất kỳ khách
Trung Quốc nào và một số ít khách Hàn Quốc, Nhật Bản.
Chia sẻ tại buổi làm việc của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với các tập đoàn kinh tế tư nhân vào
sáng 12/3, đại diện Sun Group cho biết, dịch vụ vui chơi giải trí chiếm 70% doanh thu nhưng 2
tháng đầu năm nay giảm tới 2 triệu lượt khách và có thể sau nửa đầu năm, số khách giảm lên tới 7
triệu. Tính riêng mảng này, Sun Group dự kiến giảm doanh thu 2.000 tỷ đồng. Ngồi ra theo ơng
Trần Đức Hải, Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội, cho biết dịch Covid-19 khiến lượng khách du lịch tới các
điểm tham quan giảm khoảng 60%, hệ thống cơ sở lưu trú giảm khoảng 50%, có những ngày thấp
điểm chỉ đạt cơng suất 30%.
Đại diện Công ty Lữ hành Saigontourist cho biết, trong tháng 2/2020, lượng khách mua tour đơn vị
này giảm 80%, tháng 3 giảm 90% tổng lượng khách, doanh thu sụt giảm 500 tỷ đồng/tháng; Công
ty TNHH Tiếp thị và Giao thông vận tải (Viettravel) tháng 2/2020 giảm 40%, tháng 3 giảm 80%,
tháng 4 giảm 90% tổng lượng khách; Hanoitourist giảm 70-80% lượng khách. Du lịch Việt Nam sẽ
bị thiệt hại nặng nề, và chắc chắn sẽ khơng đạt mục tiêu đón 20,5 triệu lượt khách quốc tế trong
2081



năm 2020. Theo Tổng cục Du lịch (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), trong tháng 2/2020, du lịch Việt
Nam đã đón 1,2 triệu lượt khách, giảm 37,7% so với cùng kỳ năm 2019. Tính tổng trong 2 tháng đầu
năm 2020, du lịch Việt Nam đã đón 3,2 triệu lượt khách, chỉ tăng 4,8% so với cùng kỳ năm 2019.
Đây là mức tăng thấp so với mục tiêu tăng trưởng chung 13,8% để đạt được 20,5 triệu lượt khách
quốc tế trong năm 2020... Có thể nói, chưa bao giờ, ngành du lịch gặp phải khó khăn như thời
điểm này.
Ngồi ra, do lượng khách du lịch giảm mạnh nên các công ty du lịch, các khách sạn, các khu vui
chơi giải trí ở những địa điểm du lịch đã thực hiện các biện pháp nhằm cắt giảm lỗ nhằm cân bằng
tài chính trong cơng ty như là tạm ngừng hoạt động trong một khoảng thời gian, giảm lương công
nhân viên hay là cắt giảm nhân sự, điều này đã dẫn đến cho rất nhiều người phải rơi vào hoàn
cảnh thất nghiệp, đời sống cuộc những người cơng nhân viên đó trở nên khó khăn hơn.

4 GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC VÀ BÌNH ỔN SAU DỊCH COVID-19
Nhằm để vượt qua sự khó khăn do dịch bệnh Covid-19 gây ra, ngồi những chính sách phịng
chống- ngăn ngừa dịch bệnh thì Nhà nước và chính chúng ta cần có những kế hoạch, biện pháp và
phướng hướng rỏ ràng để giúp cho ngành du lịch khơng bị trì trệ và được cải thiện phục hồi tối đa.
Chúng ta nên hiểu rằng vì thời gian cách ly xã hội diễn ra dài tâm lý của hầu hết mọi người rất
muốn được ra khỏi nhà, đi chơi hoặc du lịch sau dịch. Vì vậy chúng ta cần nắm bắt tâm lý để có
hướng giải pháp giúp cho ngành dịch vụ khắc phục được khó khăn và vượt qua khó khăn của dịch
bệnh Covid-19 gây ra. Đặc biệt nhất đó là chúng ta sẽ thơng qua mạng xã hội - nơi có tầm ảnh
hưởng nhất trong thời đại 4.0 để quảng bá các ngành du lịch.
Người ta luôn thích chia sẻ hình ảnh và những video mà họ chụp khi đi du lịch. Vậy kênh nào họ
đang sử dụng để chia sẻ hình ảnh và trải nghiệm du lịch của họ? Và mức ảnh hưởng của những
chia sẻ đến những người khách như thế nào? Theo thống kê, hơn 97% khách du lịch biết đến điểm
đến và lựa chọn để đến là do những bức hình, video từ bạn bè và những người quen của họ trên
mạng xã hội. Lợi dụng mạng xã hội, nhiều công ty du lịch và khách sạn nhà hàng đã chạy những
chương trình qua mạng xã hội, để thu hút nhiều khách hơn. Ví dụ như, khách sạn sử dụng hình ảnh
của khách để quảng bá, thay vì dùng hình ảnh của người nổi tiếng. Những khách có hình trên

website của khách sạn sẽ chia sẻ hình ảnh này cho bạn bè và người quen của họ.
Vì thế chúng ta cần đẩy mạnh vào việc quảng bá bằng mạng xã hội và dùng tin tức lan tỏa khắp
nơi:

Thứ nhất là chúng ta nên đăng tin nước Việt Nam trong cơng tác phịng và chống dịch một cách an
toàn, là một trong những nước có số ca nhiễm thấp so với thế với và chưa có ca tử vong nào đáng
tiếc phải xảy ra, điều nay sẽ giúp cho các du khách trong và ngồi nước an tâm hơn, và một phần
nào đó họ sẽ chọn Việt Nam là nơi để du lịch an tồn.

Thứ hai, các cơng ty du lịch sau dịch nên đẩy mạnh việc cập nhật thông tin tour tuyến, chương trình
ưu đãi, hoạt động của doanh nghiệp lên website; ứng dụng công nghệ mới để tăng trải nghiệm
của khách hàng; nâng cấp phần mềm điều hành tour; triển khai cổng thanh toán điện tử; thiết lập

2082


kênh tương tác trực tiếp với khách... Ngoài ra các công ty nên đẩy mạnh việc quảng bá lên các
trang mạng xã hội nổi tiếng ngày nay như tiktok, facebook, instagram, youtube…

Thứ ba là chúng ta- những công dân Việt Nam cần phải đồng lòng giúp cho ngành du lịch vượt khó
để phát triển như là thể hiện lịng mến khách với những khách du lịch nước ngoài, tạo cho họ thấy
được sự yêu quý và chào đón của chúng ta rất ấm áp và nồng nhiệt. Cần Phát động các phong
trào cuộc thi như là ‚cảnh đẹp quê tôi‛ hoặc ‚Việt Nam tôi đẹp‛ rộng khắp các trang mạng xã hội,
nhằm để lựa chọn ra những cảnh đẹp của các tỉnh, thành. Từ đó có thể khai thác thêm những điểm
du lịch mới, cịn ít người biết tại các khu vực ít bị ảnh hưởng của dịch, thúc đẩy quảng bá tăng
cường khai thác tiềm năng du lịch.

Thứ tư là chúng ta cần, các bạn trẻ thường dùng các trang mạng xã hội như tiktok, instagram,… khi
đi du lịch hay là có cảnh đẹp nào đó của đất nước mình thì cùng nhau đăng lên trên các trang
mạng xã hội đó để cùng khoe là ‚ Việt Nam là một nước có nhiều nơi du lịch đẹp, độc đáo và an

tồn‛. Để làm được điều này thì cần có sự chung tay, góp sức của tất cả chúng ta, những người con
của dãy đất hình chữ S.

5 KẾT LUẬN
Hiện nay tình hình dịch vẫn đang cịn diễn biến phức tạp, chúng ta cần phải đưa ra những biện
pháp, kế hoạch và phương án kĩ lưỡng để những phương án đó được áp dụng đúng thời điểm
nhằm giảm thiểu những tổn thất và có khơi phục nhanh hơn đối với ngành du lịch Việt Nam. Để
làm được điều này cần phải có sự phối hợp sáng suốt của nhiều ban ngành cũng như tồn thể
chúng ta. Vì một tương lai ngành du lịch Việt Nam được phát triển mạnh mẽ, vì một đất nước vững
mạnh….

TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]

Ngày 27/12/219, thơng cáo báo cáo tài chính kinh tế - xã hội quý IV và năm 2019, Tổng cục
Thống kê, />
[2]

Ngày 01/03/2020, Hoàng Lân, Du lịch Việt Nam trước ảnh hưởng của dịch Covid-19: Biến
thách thức thành cơ hội phát triển, Báo Hà Nội mới, />
[3]

Ngày 06/04/2020, H.Thảo, Ngành du lịch thế giới thiệt hại nặng nề bởi dịch Covid-19, báo
điện tử Đảng cộng sản Việt Nam, />
[4]

Ngày 18/03/2020, VTC, Kinh tế Việt Nam và thế giới dưới bóng ma Covid-19, TTWTO VCCI,
/>
[5]


Ngày 24/03/2020, Huy Lê, Du lịch Việt Nam phục hồi thế nào sau dịch Covid-19, báo điện tử
Đảng Cộng Sản Việt Nam, />2083