giao an 8

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (312.74 KB, 68 trang )

(1)Tuaàn 19 NHỚ RỪNG Ngày soạn: Tieát 73 THẾ LỮ Ngaøy daïy: I. MUC TIEÂU Giuùp hoïc sinh:  Cảm nhận được niềm khát khao tự do mãnh liệt, nỗi chán ghét sâu sắc cái thự tại tù túng, tầm thường giả dối, được thể hiện trong bài thơ qua lời con hổ bị nhốt ở Vườn Bách thú.  Thấy đượcgiá trị nghệ thuật đặc sắc, bút pháp lãng mạn đầy truyền cảm của bài thơ. II. CHUAÅN BÒ: III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ : -Kiểm tra việc soạn bài của học sinh 3. Giới thiệu bài mới : HOẠT ĐỘNG. NOÄI DUNG. Goïi hs neâu vaøi neùt veà taùc giaû Hoạt đông 1: Đọc và tìm hiểu văn bản Gv đọc mẫu và hướng dẫn học sinh đọc ? BaØi thơ đó có bố cục như thế nào? Ý chính của từng phần? (5 đoạn)nhưng có 3 ý lớn và chúng ta phân tích theo 3 yù +Tình cảm con hổ trong vườn bách thú. (đoạn 1+4) +Caûnh con hoå trong choán giang sôn huøng vó cuûa noù (đoạn 2+3) +Lời nhắn gửi của con hổ (phần còn lại) Gọi hs đọc đoạn thơ đầu ? Dưới tên tác phẩm, nhà thơ ghi chú “Lời con hổ ở vườn Bách thú”. Đọc xong bài thơ, em hiểu con hoå noùi ñieàu gì vveà taâm traïng cuûa noù? ? Hai câu thơ này nói lên điều gì về hoàn cảnh và taâm traïng cuûa con hoå? ? Taâm traïng cuûa con hoå trong hai caâu thô naøy laø gì? ? Em có nhận xét gì về từ “khối” khi tác giả viết “khối căm hờn”? ?Trong tâm trạng ấy, con hổ có thái độ như thế nào với những vật khác? Tìm những chi tiết trong bài thể hiện thái độ đó? ?Vì sao hoå ñau xoùt khi phaûi chòu ngang baày cuøng “ bọn gấu dở hơi” và “ cặp báo vô tư lự”? ?Nhận xét về tâm trạng của con hổ trong đoạn thơ đầu? ?Như vậy dưới con mắt của hổ, chốn giam cầm nó hay nói khác đi là cảnh vườn Bách thú được hiện ra nhö theá naøo? ?Tâm trạng của hổ trước cảnh ấy ra sao? ?Em coù nhaän xeùt gì veà caùch ngaét nhòp vaø gioïng điệu của đoạn 4?. I. GIỚI THIỆU 1. Taùc giaû (sgk) - Thế Lữ tên thật là Nguyễn Thứ Leã(1907-1989). - Là một trong những người tiên phong của phong trào thơ mới 2. TaÙc phaåm: Mượn lời con hổ ở vườn bách thuù. II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: - Thể thơ 8 chữ theo kiểu hát nói truyền thống, một thể thơ tự do. III. TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN 1. Tình caûnh cuûa con hoå trong vườn Bách thú _Gặm một khối căm hờn _. . . naèm daøi troâng ngaøy thaùng daàn qua. _Khinh lũ người kia ngạo mạn, ngaån ngô…gieãu oai linh. _… bọn gấu dở hơi _… cặp báo… vô tư lự. Tâm trạng căm hờn uất hận và noãi ngao ngaùn trong caûnh tuø haõm. _ Ghét …cảnh…không đời nào thay đổi, _ …. . sửa sang,tầm thường giả doái. _ Dải nước…giả suối……bắt chước veû hoang vu. Taâm traïng chaùn gheùt caûnh soáng hieän taïi Tâm trạng uất hận, căm hờn, nỗi.

(2) ? Tác dụng của việc ngắt nhịp và thay đổi giọng ñieäu aáy?. chán ghét cao độ. IV- TOÅNG KEÁT: Ngheä thuaät Noäi dung. 4. Củng cố : Đọc lại bài thơ 5. Daën doø : Hoïc thuoäc loøng baøi thô Tuaàn 19 NHỚ RỪNG Ngày soạn: Tieát 74 THẾ LỮ Ngaøy daïy: I. MUC TIEÂU Giuùp hoïc sinh:  Cảm nhận được niềm khát khao tự do mãnh liệt, nỗi chán ghét sâu sắc cái thự tại tù túng, tầm thường giả dối, được thể hiện trong bài thơ qua lời con hổ bị nhốt ở Vườn Bách Thú.  Thấy đượcgiá trị nghệ thuật đặc sắc, bút pháp lãng mạn đầy truyền cảm của bài thơ. II. CHUAÅN BÒ: III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ : -Kiểm tra việc soạn bài của học sinh 3. Giới thiệu bài mới : HOẠT ĐỘNG NOÄI DUNG *Gọi HS đọc đoạn 2 và 3. ?Trong nỗi nhớ của con hổ, cảnh núi rừng được miêu tả như 2. Caûnh con hoå trong choán theá naøo? giang sôn hoang daõ. ? Em có nhận xét gì về cách dùng từ trong đoạn thơ trên? _. . . . . boùng caû,caây giaø. ?Việc dùng từ ngữ như thế đã tạo hiệu quả nghệ thuật gì _ . . tieáng gioù gaøo ngaøn, trong việc miêu tả chốn rừng núi? gioïng nguoàn heùt nuùi. ?Trong nền cảnh ấy, chúa sơn lâm đã xuất hiện như thế nào? _. . . thét khúc trường ca dữ doäi. _. . . bước chân dõng dạc ?Em có nhận xét gì về hình ảnh chúa sơn lâm và sức mạnh đường hoàng. của nó giữa đại ngàn? *Gọi HS đọc khổ thơ 3. _Lượn tấm thân như sóng ?Con hổ nhớ lại những kỉ niệm gì? Vào thời khắc nào? cuoän nhòp nhaøng, ?Em có nhận xét gì về cảnh vật trong thời điểm khác nhau _Vờn bóng âm thầm, lá gai, đó? coû saéc. (Đó là thời hoàng kim tươi sáng thơ mộng của con hổ) Vẻ đẹp mãnh liệt oai hùng ?Khổ thơ này về nhịp điệu có gì đặc biệt? Các câu hỏi tu từ của chúa rừng giữa thiên theå hieän taâm traïng con hoå nhö theá naøo? nhieân hoang daõ. ?Qua sự đối lập sâu sắc giữa hai cảnh tượng của con hổ, ta thấy tâm sự của con hổ ở vườn Bách thú như thế nào? (Tâm trạng bất hòa sâu sắc với thực tại và niềm khát khao tự do maõnh lieät). Caâu hoûi thaûo luaän ? Tâm sự ấy có gì gần gũi với tâm sự của người Việt Nam đương thời? Đó là tâm trạng của nhân vật lãng mạn, đồng thời cũng là tâm trạng chung của người Việt Nam mất nước khi đó. Có. Coøn ñaâu? _. . . những đêm vàng…… uoáng aùnh traêng tan _. . . những ngày mưa…ngắm giang sôn 3. Lời nhắn gửi. Noãi loøng quaën ñau, ngao ngán, căm hờn, u uất vì đang.

(3) thể nói, bài thơ đã chạm tới huyệt thần kinh nhạy cảm nhất của người dân Việt Nam đang sống trong cảnh nô lệ, bị “nhục nhằn tù hãm”, cũng “gặm một nỗi căm hờn trong cũi sắt” và tiếc thương khôn nguôi thời oanh liệt với những chieán coâng veû vang cuûa daân toäc. Chính vì theá maø baøi thô được công chúng bấy giờ say sưa đón nhận. Họ cảm thấy lời con hoå trong baøi thô chính laø tieáng loøng saâu kín cuûa hoï. Bài thơ kết thúc bằng lời nhắn gửi thống thiết của con hổ tới rừng thiêng. ? Lời nhắn gửi ấy có nội dung gì? Ý nghĩa của nó đối với tâm trạng của con người Việt Nam thuở ấy? Ý nghĩa: Đó là nỗi căm ghét u uất cảnh đời nô lệ của người dân Việt Nam nhưng vẫn thuỷ chung, son sắt với giống nòi, non nước. Hoạt động 4: Tổng kết nội dung và nghệ thuật + Bài thơ nói về con hổ nhưng cũng là nói đến con người nhắc người ta nhớ đến thuở oanh liệt, chán ghét cảnh tù túng nô lệ. Nét tích cực ở bài thơ là : Tuy hình ảnh con hổ không có khí thế sổ lồng tung cánh, hay ý chí mãnh liệt muốn đạp tan phòng mà ra như hình ảnh người tù cách mạng nhưng nó không chịu đầu hàng, luôn nung nấu căm hờn, luơn nhớ về quá khứ, về quá khứ. Đó là nét tích cực khơi gợi trong lòng người đọc.. bò caàm tuø nhöng vaãn maõi thuỷ chung với non nước cũ.. IV-Toång keát: Ghi nhớ. 4. Củng cố : Nhắc lại những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ 5. Daën doø: Hoïc thuoäc loøng baøi thô Tuaàn 19 CAÂU NGHI VAÁN Ngày soạn: Tieát 75 Ngaøy daïy: I. Muïc tieâu: Giuùp HS - Hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu nghi vấn. Phân biệt câu nghi vấn với các kiểu câu khác. - Nắm vững chức năng chính của câu nghi vấn : dùng để hỏi II. Chuaån bò: III. Tieán trình daïy vaø hoïc: 1. OÅn ñònh. 2. Baøi cuõ:khoâng 3. Bài mới: Khởi động: ? Câu chia theo mục đích nói gồm mấy kiểu câu G: Câu nghi vấn là một trong những kiểu câu chia theo mục đích nói  chuyển ý vào bài mới HOẠT ĐỘNG NOÄI DUNG I. TÌM HIEÅU BAØI: Hoạt động 1:Gọi HS đọc VD trong sgk. VD: _ Sáng ngày người ta đấm u có đau lắm ?Trong đoạn đối thoại sau đây câu nào là câu khoâng? nghi vaán? _ Thế làm sao u cứ khóc mãi mà không ăn khoai? Hay là u thương chúng con đói quá?.

(4) ?Những dấu hiệu hình thức nào cho biết đó là caâu nghi vaán? ?Câu nghi vấn trong đoạn trích trên dùng làm gì? ?Toùm laïi, ñaëc ñieåm vaø coâng duïng cuûa caâu nghi vaán laø gì? *Gọi HS đọc phần ghi nhớ Hoạt động 3: Luyện tập G : Tổ chức nhóm lớp thực hiện. - Nhoùm 1 : baøi 1, 2 - Nhoùm 2 : baøi 3. - Nhoùm 3 : baøi 4. - Nhoùm 4: baøi 5, 6. Baøi 1 : Xaùc ñònh caâu nghi vaán vaø ñaëc ñieåm hình thức của nó. Dấu chấm hỏi và những từ gạch chân là dấu hieäu cuûa caâu nghi vaán.. Hình thức nhận biết: không, thế làm sao, hay laø . . . . . ? Mục đích: dùng để hỏi II. BAØI HOÏC GHI NHỚ :( sgk) III. Luyeän taäp: 1. Xaùc ñònh caâu nghi vaán: a. Chị khất tiền sưu đến chiều nay phải khoâng? b. Tại sao con người lại phải khiêm tốn như theá? c. Vaên laø gì?. . . Chöông laø gì? d. Chú mình muốn cùng tớ đùa vui không? Đùa trò gì? Caùi gì theá Chị Cốc béo xù đứng trước cửa nhà ta đấy haû? Ñ. Thaày chaùu coù nhaø khoâng? Mất bao giờ? Sao maø maát? 2. a, b có từ “ hay” câu nghi vấn, không thể thay thế bằng từ khác được.. Bài 2 : Căn cứ để xác định câu nghi vấn : có từ hay, không thể thay thế bằng từ hoặc được. 3. Không. Vì đó không là những câu nghi Nếu thay từ hay trong câu nghi vấn bằng từ vaán. hoặc thì câu trở nên sai ngữ pháp hoặc biến thaønh moät caâu khaùc thuoäc kieåu caâu traàn thuaät vaø coù yù nghóa khaùc haún. Bài 3 : Không, vì đó không phải là những câu 4. Khác biệt về hình thức: bao giờ đứng đầu vaø cuoái caâu. nghi vaán. Ý nghĩa: a hiện thực; b phi hiện thực. Câu ( a ) và ( b ) có các từ nghi vấn như có … không, tại sao, nhưng những kết cấu chứa những từ . 4. Cuûng coá -Câu nghi vấn chủ yếu dùng để làm gì? Nhưng trên thực tế cũng có hình thức câu nghi vấn nhưng mục đích là cầu khiến hay cảm thán. Vì vậy để xác định câu nghi vấn, chúng ta cần xác định hình thức và mục đích của nó. 5. Daën doø : Học bài, chuẩn bị bài : Viết đoạn văn thuyết minh. Tuaàn 19 VIẾT ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH Tieát 76 I. Muïc tieâu: Giúp HS biết cách sắp xếp ý trong đoạn văn thuyết minh cho hợp lý. II. Chuaån bò: baûng phuï. Ngày soạn: Ngaøy daïy:.

(5) III. Tieán trình daïy vaø hoïc : 1. OÅn ñònh. 2. Baøi cuõ. : H: Nhaéc laïi: khaùi nieäm, phöông phaùp thuyeát minh . 3. Bài mới . * Giới thiệu bài: Chúng ta đã tìm hiểu về khái niệm và phương pháp thuyết minh. Hôm nay chúng ta cùng luyện tập “Viết đoạn văn trong văn bản thuyết minh”để có dịp phát hiện chỗ sai, sửa lại cho đúng. HOẠT ĐỘNG NOÄI DUNG Hoạt động 1:Tìm hiểu cách sắp xếp trong đoạn văn I. Baøi taäp: 1/ Nhận dạng đoạn văn: thuyeát minh. Ví duï a: H đọc đoạn văn (a). G:Đặt vấn đề ? đoạn văn có mấy câu, nội dung của đoạn ? xác định câu chủ đề ? Câu 1 câu chủ đề. H: Thảo luận trả lời : Caâu 2-5 neâu lí giaûi cuï theå veà - Câu 1 là câu chủ đề. việc thiếu nước. - Caùc caâu coøn laïi neâu yù cuï theå. Ví dụ b: Đối tượng nh/v Phạm H: Đọc đoạn (b). Văn Đồng. G: Đặt vấn đề : ? Xác định từ chủ đề. 2/ Sửa lại các đoạn văn, H: Thảo luận trả lời : từ chủ đề là Phạm Văn Đồng các câu tiếp theo cung cấp thông tin về Phạm Văn Đồng theo lối liêt thuyết minh chưa chuẩn : kê các hoạt động đã làm. Hoạt động 2 : Nhận xét và sửa lại đoạn văn thuyết minh buùt bi. H: Đọc đoạn văn viết về cây bút bi. H: Xác định nội dung từng câu, nội dung từng đoạn . G: Đặt vấn đề : Nếu giới thiệu cây bút bi thì nên giới thiệu thế nào ? Đoạn văn trên nên tách đoạn và mỗi đoạn viết lại theá naøo ? G:Yeâu caàu H laøm boá cuïc ra giaáy, giaùo vieân kieåm tra vaø cho H sửa lại đoạn văn trên. a. H:Nhóm lớp thảo luận sửa lại cho hợp lý đoạn văn. - Vỏ bút ống nhựa, nắp G:Định hướng. đậy, lò so. - Phần văn bản (a) có thể thành hai đoạn văn. - Ruột bút: Ống nhựa, đầu + Đoạn 1: Phần vỏ bút bi. bi. + Đoạn 2: Phần ruột bút bi. Viết thành hai đoạn văn Hoạt động 3:Nhận xét và sửa lại đoạn văn viết về đèn baøn. G:Yêu cầu H chỉ rõ những chỗ không hợp lý. H: Nêu cách sửa và viết lại. G: - Nên giới thiệu đèn bàn bằng phương pháp nào ? Từ đó nên cách ra làm mấy đoạn ? b. H:Thảo luận trả lời : - Phần đèn. - (Mỗi đoạn nên viết như thế nào) - Chao đèn. - Đoạn 1: Phần đèn . - Đế đèn : - Đoạn 2: Phân chao đèn . V  iết thành 3 đoạn - Đoạn 3: Phần đế đèn..

(6) G: Đặt vấn đề: Mỗi đoạn nên viết như thế nào ? II. Baøi hoïc : Cho H lập dàn bài vào vở bài tập rồi G kiểm tra xem học  Khi viết đoạn văn thuyết sinh có làm không, sau đó hướng dẫn cách sửa và viết lại. minh, cần xác định ý lớn . H: Đọc phần ghi nhớ . - Hình thaønh caâu chuû Hoạt động 4: Hướng dẫn luyện tập. đề, từ chủ đề. H: Chọ một hay hai bài để làm . - Sắp xếp các ý theo thứ - Bài 1:Viết đoạn mở bài và kết bài . tự - Bài 2: Có thể nào mô phỏng đoạn văn viết về Phạm Văn III. Luyeän taäp Đồng để viết tiếp về chủ tịch HCM . Bài tập 1: Đối tượng trung bình, yếu Baøi taäp 2: HS khaù gioûi vieát 5 phuùt Baøi taäp 3 :veà nhaø 4. Cuûng coá : - Đọc bài viết hay của HS. 5. Daën doø : - Hoïc baøi, laøm baøi taäp, chuaån bò baøi :Thuyeát minh veà moät phöông phaùp. Tuaàn 20 QUEÂ HÖÔNG Ngày soạn: Tieát 77 ( Teá Hanh ) Ngaøy daïy: I. Muïc tieâu: Giuùp hs : Cảm nhận được vẻ đẹp tươi sáng, giàu sức sống của một làng quê miền biển được miêu tả trong baøi thô vaø tình caûm queâ höông ñaèm thaém cuûa taùc giaû. II. Chuaån bò: III. Tieán trình daïy vaø hoïc 1. OÅn ñònh: 2. Baøi cuõ : - Đọc thuộc lòng diễn cảm đoạn 1, 4, 5 bài thơ “Nhớ rừng”, phân tích tư thế tâm trạng của con hổ bị nhốt trong vườn bách thú. - Đọc thuộc lòng diễn cảm đoạn 2 phân tích vẻ đẹp tạo hình của hai câu thơ : “ ta bước lên … sóng cuộn nhịp nhàng”. Đọc 1 - 4 bài “ Nhớ rừng của Thế Lữ” - Phân tích tâm trạng của con hổ. Đọc khổ 2 - 3 phân tích hình ảnh con hổ ở rừng già. 3. Bài mới : Giới thiệu bài: - Nhà thơ Giang Nam khi viết về quê hương ông gắn liền với tình cảm của mình với những kỷ nieäm. “ Tuổi thơ ngày hai buổi đến trường Yêu quê hương qua từng trang sách nhỏ Ai baûo chaên traâu laø khoå Toâi mô maøng nghe chim hoùt treân cao” - Nhà thơ Đỗ Trung Quân, quê hương với những vật bình thường. “Queâ höông laø chuøm kheá ngoït … Queâ höông laø con dieàu bieác… Queâ höông laø caàu tre nhoû. - Tế Hanh tình yêu quê hương của ông là cái làng chài đầy ắp cuộc sống sôi nổi, treû trung … HOẠT ĐỘNG. Hoạt động 1 : Hướng dẫn tìm hiểu tác giả, tác. NOÄI DUNG I. GIỚI THIỆU.

(7) phaåm. H : Đọc chú thích ( A ). Giaùo vieân löu yù vaøi neùt veà taùc giaû. Liên hệ với bài “ Nhớ con sông quê hương” của tác giả. Cái làng chài ven sông luôn luôn trở đi trở lại trong bài thơ ông ( quê hương, lời con đường, một làng thương nhớ ) sau này, thơ Tế Hanh mở rộng về đề tài, nhưng được biết nhiều nhất vẫn là những bài viết về quê hương miền biển. Trong thời kỳ ( 1954 – 1975 ) ông viết nhiều về quê hương mieàn Nam ( cho H xem chaân dung ) - Baøi thô “ Queâ höông” vieát 1939, khi nhaø thô troøn 18 tuoåi ñang hoïc trung hoïc taïi Hueá. Hoạt động 2 : Hướng dẫn tìm hiểu Đọc hiểu văn baûn. H : Đọc qua 4 chú thích sgk. H : Đọc 1 lần bài thơ sau đó phân chia bố cục. - Hai câu đầu : Giới thiệu chung về “ làng tôi”. - 6 câu kế : Cảnh thuyền chài ra khơi đánh cá. - 8 câu tiếp theo : là cảnh thuyền cá trở vào bến. - 4 câu cuối : Nỗi nhớ làng của tác giả. Hoạt động 3 : Hướng dẫn tìm hiểu chi tiết. H : Đọc 2 câu đầu. G : Đặt vấn đề : Nhà thơ giới thiệu chung về làng quê của mình nhö theá naøo ? G : Hướng dẫn H phân tích những từ ngữ : - “ Làng tôi” vang lên âm điệu thân mật, yêu thương, tự haøo. - Cách giới thiệu tự nhiên mộc mạc nêu rõ : nghề nghiệp truyền thống của làng : làng đánh cá, vị trí của làng : “ sống chung với nước . ” - H : Đọc 6 câu : G : Nêu câu hỏi : ? Cảnh làng chài ra khơi đánh cá được mieâu taû ra sao ? H : - Trả lời : Hình ảnh con thuyền cùng trai tráng của làng ra khơi được miêu tả trong buổi sớm mai hồng, gió nhẹ, trời trong. G : Nêu câu hỏi : Trong khổ thơ có những hình ảnh nào đáng chú ý. H : Trả lời : Hai hình ảnh đáng chú ý là con thuyền và caùnh buoàm. G : Hướng dẫn H phân tích phép so sánh : so sánh con thuyền với con tuấn mã, cùng với tính từ “ hăng” động từ : phăng, vượt đã diễn tả thật ấn tượng cảnh thiên nhiên tươi sáng vừa tả bức tranh lao động đầy hứng khởi. G : ? So saùnh Caùnh buoàm giöông to nhö moät maûnh hoàn làng hay và ấn tượng như thế nào? H : Thảo luận trả lời : cánh buồm to biểu tượng cho hình bóng và sức sống quê hương. Nó tượng trưng cho sức. 1. Taùc giaû : Teá Hanh sinh 1921, queâ Quaûng Ngaõi. Thô cuûa oâng mang naëng noãi buoàn vaø tình yeâu queâ höông thaém thieát. 2. Taùc phaåm : - Baøi “ Queâ höông” vieát naêm 1939 ruùt ra trong taäp “ngheïn ngaøo”, sau in laïi trong “hoa nieân”.. II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: 1. Thể loại: 2. Boá cuïc : Chia làm bốn đoạn.. III. TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN: 1. Caùc daân chaøi bôi thuyeàn ra khơi đánh cá. - Bằng cách nói trực tiếp tác giả đã giới thiệu cụ thể vị trí và ngheà nghieäp cuûa laøng queâ beù nhỏ giữa bốn bề sông nước.. - Hình ảnh so sánh, động tác maïnh meõ theå hieän moät nieàm tin lớn của người làng chài. “ Chiếc thuyền … Trường Giang”. - So sánh vật độc đáo cánh buoàm nhö mang naëng taâm hoàn.

(8) mạnh, lao động sáng tạo ước mơ về ấm no hạnh phúc của queâ nhaø. Noù coøn tieâu bieåu cho chí khí vaø khaùt voïng chinh phuïc bieån cuûa trai traùng. - Cánh buồm được nhân hóa 3 chữ “ rướn thân trắng” gợi tả một cuộc đời qua nhiều mưa nắng. H : Đọc 8 câu tiếp theo. G : ? Không khí bến cá. Khi thuyền đánh cá từ biển trở về được tái hiện như thế nào ? H : - Được miêu tả trong không khí ồn ào, tấp nập, đông vui, niềm vui tràn ngập lòng người. G : Giảng : câu thứ 3 của đoạn được đặt trong dấu ngoặc kép tác giả miêu trích nguyên văn lời cảm tạ trời yên biển lặng cho dân chài trở về an toàn cho chuyến ra khơi đầy thắng lợi. G : ? Người dân chài và con thuyền ở đây được miêu tả như thế nào ? câu thơ “ cả thân hình nồng thở vị xa xăm” coù ñieàu gì voâ lyù. H : - Hình ảnh người dân chài khoẻ mạnh, can trường được tôi luyện trong sóng gió đại dương. Hai chữ “ nồng thở” rất thân tình làm nổi bật nhịp sống lao động hăng say, dũng cảm của những dân chài mang tình yêu biển. Hình tượng thơ mang vẻ đẹp lãng mạn. - Con thuyeàn naèm yeân treân beán gioáng nhö hình aûnh con người đang mệt mỏi say sưa hài lòng sau những ngày lao động miệt mài trên biển . Con thuyền được nhân hóa thaønh nhaân vaät coù hoàn - moät taâm hoàn tinh teá. G : Liên tưởng câu thơ của Nguyễn Trãi . “ Con thuyeàn treân beán suoát ngaøy ngôi” G : So saùnh hình aûnh “ con thuyeàn” trong Nguyeãn Traõi coù sự u hoài chờ đợi nơi con thuyền có niềm vui trong thơ Tế Hanh. H : Đọc lại 4 câu thơ cuối . G : ? Nhớ làng, người thanh niên Tế Hanh nhớ những gì ? Tại sao tác giả nhớ nhất cái mùi nồng mặn của quê mình. H : Thảo luận trả lời : - Điệp từ “ nhớ” : diễn tả cái nhớ thiết tha sâu lắng. - Tưởng nhớ quê hương là nhớ màu xanh của nước, màu bạc của cá, màu vôi của buồm. Chữ “ thoáng” vừa gợi tả hình ảnh con thuyền ra khơi mà dừng cuối chân trời, dòng sông, vừa thể hiện niềm “ tưởng nhớ trong hoài niệm”. - Nhớ cái mùi nồng mặn là mùi vị nồng nàn đặc trưng của queâ höông  taám loøng voâ cuøng yeâu quyù queâ höông cuûa mình nói có cách diễn đạt hay như vậy. Hoạt động 4: Hướng dẫn tổng kết, luyện tập. G : Yêu cầu H đọc phần ghi nhớ sgk. H : Viết đoạn văn ngắn nói về tình cảm của mình về quê höông. 4. Cuûng coá :. phóng khoáng dáng dấp hiên ngang đầy sinh khí của người daân laøng chaøi.  Chæ vaøi neùt phaùt hoïa hình aûnh queâ höông hieän leân thaät bình dò, ngọt ngào, chứa đựng niềm tin và sức sống mãnh liệt. 1. Cảnh đoàn thuyền về bến. - Đoàn thuyền về bến trong không khí hết sức rộn ràng vui töôi thoûa maõn. - Hình ảnh người dân làng chài với “làn da đen rám nắng”. Cần mẫn chịu đựng thử thách với mưa nắng. Mùi “nồng maën” caûm nhaän tinh teá toâ ñieåm sự gần gũi, thân thương.  Cuoäc soáng vui töôi, aám no haïnh phuùc.. 3. Nỗi nhớ quê của tác giả : - Hình aûnh quen thuoäc : caù baïc, thuyền, buồm vôi gắn liền với điệp từ “ nhớ”. Gợi tả cảm xúc thương nhớ đằm thắm mênh mang.. IV. Toång keát : Ghi nhớ sgk. V. Luyeän taäp..

(9) Đọc thêm bài “ Nhớ con sông quê hương” (Tế Hanh ). 5. Daën doø: Học bài, chuẩn bị bài “ Khi con tu hú”- Tố Hữu Tuaàn 20 Tieát 78. KHI CON TU HUÙ ( Tố Hữu ).. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. I. Muïc tieâu: Giúp hs cảm nhận được lòng yêu cuộc sống, niềm khát khao tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trẻ tuổi đang bị giam cầm trong tù ngục được thể hiện bằng những hình ảnh gợi caûm, vaø theå thô luïc baùt bình dò tha thieát. II. Chuaån bò: tranh III. Tieán trình daïy vaø hoïc 1. OÅn ñònh. 2. Baøi cuõ. - Đọc thuộc lòng 8 câu thơ đầu phân tích hai câu thơ : “ Caùnh buoàm giöông to nhö maûnh hoàn laøng Rướn thân trắng bao la thu góp gió” - Đọc thuộc lòng 12 câu thơ sau phân tích hai câu “ Dân chài lưới làn da đen rám nắng Cả thân hình nồng thở vị xa xăm” 3. Bài mới : Giới thiệu bài: Tu hú đẻ nhờ, tu hú là chú bồ các … tu hú báo hiệu mùa hè mùa vải chín đã tới, tu hú còn gợi sự nhớ nhung trong thơ của Bằng Việt “ Tu hú ơi sao không ở cùng bà Kêu chi hoài trên cánh đồng xa”. - Còn tiếng tu hú trong bài thơ “ Khi con tu hú” của nhà thơ Tố Hữu ngoài việc báo tin mùa hè, còn tác động như thế nào đến tâm trạng của người tù trẻ tuổi  dẫn vào tiết học. HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1 : Tìm hiểu tác giả, tác phẩm H : Đọc phần chú thích (* ) sgk, rút ra những nét chính về tác giaû, taùc phaåm. G : cung Caáp theâm : - Cho hs xem chân dung Tố Hữu. - Tình yêu Đảng và sự cống hiến bản thân : “Trái tim anh chia ba phần tươi đỏ Anh dành riêng cho Đảng phần nhiều Phần cho thơ phần để em yêu” …Laø con cuûa vaïn nhaø Laø em cuûa vaïn kieáp phoâi pha Là anh của vạn đầu em nhỏ Khoâng aùo côm cuø baát cuø bô. ” Hoạt động 2 : Đọc hiểu văn bản: H : Xem sgk. G : Cung cấpthêm : bầy ( đàn ) lúa chiêm ( lúa cấy vào tháng 11 - 12 gaët vaøo thaùng 4 - 5 ). H : Bố cục : 6 câu đầu : Tiếng chim tu hú thức dậy mùa hè rực. NOÄI DUNG I. Giới thiệu. 1. Taùc giaû : Tố Hữu (1920-2002) tên khai sinh Nguyeãn Kim Thaønh, quê tỉnh Thừa Thiên - Huế. Ông được coi là lá cờ đầu của thô ca caùch maïng vaø khaùng chieán. 2. Taùc phaåm : Baøi “ Khi con tu huù” vieát vaøo thaùng 7 naêm 1939, khi taùc giaû bò tuø trong nhaø lao Thừa Thiên.. II. Đọc hiểu văn bản:.

(10) rỡ trong lòng nhà thơ. 4 câu cuối : Tiếng chim tu hú bừng lên khát vọng tự do cháy bỏng trong lòng người tù. G : Giúp hs tìm hiểu nhanh tiêu đề “ Khi con tu hú” nhan đề chỉ là vế đầu của các vế chính làm thành câu thơ bài thơ (là thành phần trạng ngữ ) Hoạt động 3 : Hướng dẫn tìm hiểu chi tiết: H : Đọc 6 câu đầu G : Nêu câu hỏi : Tiếng chim tu hú đã thức dậy cái gì trong tâm hồn của người chiến sĩ trẻ lần đầu tiên nếm mùi tù ngục của thực dân Đế quốc ? H : Trả lời : Tiếng chim tu hú gợi lên khung cảnh mùa hè. H : Phát hiện hình ảnh, màu sắc, hoạt động …và phân tích giá trị bieåu caûm, mieâu taû laøm baät khung caûnh muøa heø. - AÂm thanh tieáng ve ran, tieáng saùo ( dieàu ). - Hình ảnh cánh đồng lúa, cánh diều, nắng đào. - Maøu saéc : gam maøu vaøng ( baép vaøng, naéng vaøng) - Từ ngữ chỉ sự vận động; chỉ thời gian hiện tại : ngọt / dần, ñang / chín, daäy, ngaøn, raây vaøng haït, loän nhaøo. =>Bức tranh mùa hè sống động, đầy màu sắc. G : Lieân heä theâm : aâm thanh tieáng ve. - Nguyễn Trãi lấy tiếng ve để nói cảnh tình mùa hè “ dắng dỏi caàm ve laàu tòch döông” ( Quoác aâm thi taäp ) - Sau này trong bài Việt Bắc Tố Hữu viết : “ Ve kêu rừng phách đổ vàng” Phân tích : tiếng ve dắng dỏi gợi tâm sự trầm tư âm thanh tiếng ve vaøo moät buoåi chieàu buoàn baõ. - Tiếng “ ve ngân” gợi lên sự rộn ràng, khát khao khung trời cao roäng. G : Chuyeån yù : Phaân tích taâm traïng cuûa taùc giaû. H : Đọc 4 câu cuối, chốt ý ngắt nhịp đúng các câu 8 ( 6 - 2 ) câu 9 ( 3 - 3 ), caâu 10 ( 6 - 2 ) G : ? Tâm trạng của đoạn này khác với đoạn trên như thế nào ? H : So saùnh : - Tâm trạng của tác giả ở đoạn trước : cảnh ở 6 câu đầu chủ yếu là tưởng tượng - bức tranh tự do tâm trạng nao nức của nhà thơ hòa vào, ẩn sau bức tranh. - Ở đoạn cuối tâm trạng bộc lộ trực tiếp. H : Phaân tích : - Cách ngắt nhịp thay đổi khác thường : 2 -2 -2, 6 -2, 3 -3, 6 -2 cùng với các động từ : đạp tan, ngột, chết mất. - Các tình thái từ : hè ôi ! thôi ! làm sao !  Tâm trạng u uất, ngột ngạt đầy đau khổ. G : ? Tiếng chim tu hú mở đầu và kết thúc gợi cho người đọc liên tưởng gì ? H : Thaûo luaän : - Tiếng chim tu hú ở phần đầu gợi mùa hè trong tưởng tượng. III. Tìm hieåu vaên baûn : 1. Bức tranh mùa hè. Chọn lọc chi đặc sắc, động từ maïnh meõ. Taùc giaû veõ leân caûnh muøa heø roän raõ aâm thanh, rực rỡ sắc màu, ngọt ngào hương vị, phần nào ẩn chứa sự khát khao tự do.. 2. Taâm traïng cuûa taùc giaû : - Nhịp thơ thay đổi đột ngột gợi cảm giác bực bội. - Gioïng ñieäu caûm thaùn, dường như cảm xúc bực bội không nén được cứ trào ra..

(11) với tâm trạng náo nức, bồn chồn. Tiếng chim tu hú ở đoạn cuối nhấn mạnh vào tâm trạng và cảm giác u uất, bực bội, ngột ngạt, ý muốn tung phá để giành lại tự do. - Tiếng chim tu hú chính là tiếng gọi của tự do, tiếng gọi tha thiết của cuộc sống đầy quyến rũ. G : Liên hệ với bài” tâm tư trong tù” để thấy được tâm trạng đau khổ, sôi sục hướng ra cuộc sống ở bên ngoài : “ Coâ ñôn thay laø caûnh thaân tuø Tai mở rộng mà lòng sôi rạo rực Tôi lắng nghe tiếng đời lăn náo nức Ở ngoài kia vui sướng biết bao nhiêu” Hoạt động 4 : Tổng kết – luyện tập G : Nhaán maïnh vaøi neùt chính : - Bài thơ tả cảnh ( trời đất mùa hè) tập trung nhiều hình ảnh vừa quen thuộc, vừa đầy ấn tượng tất cả đều dạt dào sống, rất có hồn, tả tình (tâm trạng người tù ) sôi nổi, sâu sắc và da diết . - Thể thơ lục bát uyển chuyển, bài thơ liền mạch giọng điệu tự nhiên, cảm xúc nhất quán, khi tươi sáng khoáng đạt, khi dằn vặt u uất, rất phù hợp với cảm xúc thơ. H : Đọc ghi nhớ. Đọc cho bài thơ những nhan đề khác..  Tâm trạng ngột ngạt cao độ vaø nieàm khao khaùt maõnh lieät hướng về cuộc đời tự do và sự sống bên ngoài.. IV. Toång keát : Ghi nhớ : sgk.. V. Luyeän taäp.. 4. Cuûng coá : - Đọc bài : Từ ấy, Tâm tư trong tù, Một tiếng rao đêm. 5. Daën doø : Học bài, soạn bài : Tức cảnh Pác Pó. Tuaàn 20 CAÂU NGHI VAÁN Ngày soạn: Tieát 79 ( tt ) Ngaøy daïy: I. Muïc tieâu: Giuùp hs - Hiểu rõ câu nghi vấn không chỉ dùng để hỏi mà còn dùng để cầu khieán, khaúng ñònh, phuû ñònh, ñe doïa, boäc loä tình caûm, caûm xuùc. - Biết sử dụng câu nghi vấn phù hợp với tình huống giao tiếp II. Chuaån bò: baûng phuï III. Tieán trình daïy vaø hoïc 1. Baøi cuõ : Câu nghi vấn là gì ? nêu đặc điểm và chức năng chính của câu nghi vấn ? Đặt 3 câu nghi vấn với những từ nghi vấn khác nhau? 2. Bài mới : Giới thiệu bài: Thực tế trong cuộc sống giao tiếp, có những câu ngoài mục đích để hỏi còn dùng vào những mục đích khác. Bài học hôm nay giúp chúng ta tìm hiểu các chức năng khác của câu nghi vấn. HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1 : Tìm hiểu các chức năng khác của câu nghi vaán. G : Treo đồ dùng dạy học lên bảng phụ, hs quan sát và đọc ví. NOÄI DUNG I. Tìm hieåu baøi:.

(12) duï. H : Xác định những câu nghi vấn trong đoạn trích : G : ? các câu nhi vấn trên có dùng để hỏi không ? vì sao ? Nếu H trả lời được, G có thể đưa hình thức trả lời trắc nghiệm (chọn trong những chức năng sau : 1. cầu khiến, 2. khẳng định, 3. phuû ñònh, 4. Ñe doïa, 5. Boäc loä tình caûm, caûm xuùc. ) H : Chọn trả lời : a. Bộc lộ tình cảm, cả xúc (sự hoài niệm, tiếc nuối) b. Ñe doïa c. Cả bốn câu đều dùng để đe dọa d. Khaúng ñònh e. Cả hai câu đều bộc lộ cảm xúc (ngạc nhiên ) G : hướng dẫn H nhận xét về dấu câu H : Trả lời dấu câu không nhất thiết dấu (?) có thể dấu (. ) hoặc dấu (!). H : Gọi H đọc phần ghi nhớ. Hoạt động 2 : Hướng dẫn luyện tập G : Tổ chức nhóm lóp thực hiện Nhoùm 1, 2 : baøi 1 Nhoùm 3, 4 : baøi 2. G :Nhận xét trong thế so sánh giữa các nhóm * Gợi ý : Bài 1. 1. a Con người đáng kính ấy bấy giờ theo gót Binh Tư để có aên ö ? bieåu loä caûm xuùc. b. Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan …  bí mật ?  Phủ định biểu lộ cảm xúc ( câu than ôi! thời oanh liệt nay còn ñaâu!) c. Sao ta không ngắm sự biệt li theo tâm hồn một chiếc (không phaûi caâu nghe laù nheï nhaøng rôi ?)  caàu khieán - boäc loä caûm xuùc. d. “ OÂi neáu theá thì coøn ñaâu quaû boùng bay” ?  phuû ñònh boäc loä caûm xuùc. Gợi ý bài 2 : Xác định câu nghi vấn, đặc điểm hình thức của noù a. “ Sao cụ lo xa quá ? Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại ? Aên mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì lo liệu ? b. Cả đàn bò giao cho thằng bé không ra người ra ngợm ấy, chaên daét laøm sao ? c. Thằng bé kia mày có việc gì ? sao lại đến đây mà khóc ? 4. Cuûng coá : Đọc lại ghi nhớ sgk. 5. Daën doø - Laøm baøi taäp 3 - 4 - Chuaån bò baøi : Luyeän taäp laøm vaên thuyeát minh.. a. Hồn ở đâu bây giờ ? b. Maøy ñònh noùi cho cha mày nghe đấy à ? c. Coù bieát khoâng ? Lính ñaâu ? sao bây để nó chạy xồng xộc vaøo ñaây nhö vaäy ? khoâng coøn phép tắc gì nữa à ? d. Một người hàng ngày chỉ caëm cuïi lo laéng vì mình … haù chaúng phaûi … vaên chöông hay sao ? e. Con gái tôi vẽ đấy ư ? II. Baøi hoïc : 1. Các chức năng khác của caâu nghi vaán - Câu nghi vấn còn dùng để : + Caàu khieán + Khaúng ñònh + Phuû ñònh + Ñe doïa - Boäc loä tình caûm, caûm xuùc  không cần người đối thoại trả lời có thể sử dụng dấu chấm, chấm than, chấm lửng. Ghi nhớ : sgk. II. Luyeän taäp : * Những câu trên dùng để: a. 1 phuû ñònh, 2 phuû ñònh, 3 phuû ñònh b. Bộc lộ sự băn khoăn ngần ngaïi. c. Khaúng ñònh . d. 1 hoûi, 2 hoûi. * Những câu có ý nghĩa tương ñöông : a. Cuï khoâng phaûi lo xa nhö thế, không nên nhịn đói mà để tiền lại. Ăn hết đến lúc chết không có tiền để mà lo liệu. b. Khoâng bieát chaéc laø thaèng bé có thể chăn dắt được đàn bò hay không ? c. Thảo mộc tự nhiên có tình mẫu tử..

(13) Tuaàn20 THUYEÁT MINH PHÖÔNG PHAÙP Tieát 80 ( CAÙCH LAØM ) I. Muïc tieâu: Giuùp hs bieát caùch thuyeát minh veà moät phöông phaùp thí nghieäm II. Chuaån bò: baûng phuï nhoùm III. Tieán trình daïy vaø hoïc 1. OÅn ñònh. 2. Bài cũ : Kiểm tra vở soạn của HS 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1 : H : Đọc kĩ mục a và trả lời các câu hỏi. G : Nêu vấn đề : Văn bản thuyết minh cách làm đồ chơi gì ? - Caùc phaàn chuû yeáu cuûa vaên baûn thuyeát minh moät phöông phaùp laø gì ? Phaàn naøo quan troïng nhaát vì sao ? - Phần nguyên liệu nêu ra để làm gì ? có cần thiết không ? - Phần cách làm được trình bày như thế nào ? theo trình tự nào ? - Phaàn yeâu caàu thaøng phaåm coù caàn thieát khoâng ? vì sao ? -Với kiểu văn bản thuyết minh một đồ chơi có thể thêm phần gì nữa ? H : Trả lời các vấn đề : - Văn bản thuyết minh kiểu loại này thường gồm 3 phần chủ yếu : 1. Nguyeân vaät lieäu 2. Caùch laøm (quan troïng nhaát ) 3. Yêu cầu thành phẩm ( sản phẩm khi đã hoàn thành ) H : Neâu roõ : - Phaàn 1:Nguyeân vaät lieäu khoâng theå thieáu vì neáu khoâng thuyeát minh, giới thệu đầy đủ các nguyên vật liệu thì không có điều kiện vật chất để tiến hành chế tác sản phẩm - Phần 2 :Cách làm bao giờ cũng đóng vai trò quan trọng nhất vì nội dung phần naỳ giới thiệu đầy đủ và tỉ mỉ cách chế tác hoặc cách chơi, các tiến hành để người đọc làm theo. - Phần 3 :Yêu cầu sản phẩm khi hoàn thành :Yêu cầu tỉ lệ các bộ phận, hình dáng, chầt lượng sản phẩm. Phần này cũng rất cần để giúp người làm so sánh và điều chỉnh, sửa chữa thành phẩm cuả mình . H :Đọc kĩ mục b, SGK trang 25 và chuẩn bị trả lời các câu hỏi sau : G :- Phần nguyên vật liệu được giới thiệu có gì khác với a ?Vì sao ? (veà caùch laøm, phaàn yeâu caàu thaønh phaåm ). H :Thảo luận trả lời : - Phần nguyên vật liệu :Ngoài loại gì còn thêm phần định hướng bao nhieâu cuõ, quaû, bao nhieâu gam, … - Phần cách làm :Đặc biệt chú ý đến trình tự trước sau, đến thời gian cuả mỗi bước. - Phaàn yeâu caàu thaønh phaåm :Chuù yù 3 maët :Traïng thaùi, maøu saéc, muøi vò. * Lý do sự khác nhau :Đây là thuyết minh cách làm 1 món ăn nhất định phải khác cách làm một đồ chơi.. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. NOÄI DUNG I. Baøi taäp (Ví duï : SGK a,b.  Nhaän xeùt : Caû hai ví duï ñieàu coù 3 muïc : Nguyeân lieäu, caùch laøm, yeâu caàu thaønh phaåm.. -Trong đó phần thuyết minh caùch laøm laø quan troïng nhaát, caàn phaûi theo thứ tự nhất định..

(14) G :Yêu cầu H trình bày diễn đạt (a) và (b) ? H :- Lời văn ngắn gọn, chuẩn xác. H :Đọc to mục ghi nhớ, SGK/26. Hoạt động 2 :Luyện tập. G :Hướng dẫn H làm bài tập. Baøi 1 : -Bước 1 :Nêu một đề bài :Thuyết minh một trò chơi thông dụng của trẻ em (cướp cờ, ô quan, đánh đũa …) hướng dẫn HS nắm vững yêu cầu của đề. - Bước 2 :Cách làm bài :3 phần (mở bài, thân bài, kết bài) . Mở bài :Giới thiệu khái quát trò chơi : - Thaân baøi :Phaûi coù caùc muïc : a. Số người chơi, dụng cụ chơi. b. Caùch chôi, theá naøo thì thaéng, theá naøo thì thua, theá naøo phaïm luaät. c. Yêu cầu với trò chơi. G :Cho H tự chọn trò chơi suy nghĩ sau đó trình bày trước lớp. 4. Cuûng coá : - Cách sử dụng các cụm từ từng phần của bài thuyết minh. 5. Daën doø : -Học bài chuẩn bị bài “Tức cảnh Pác pó”. II. Baøi hoïc: Ghi nhớ :SGK III. Luyeän taäp : Baøi taäp 1. Tuaàn 21 TỨC CẢNH PÁC PÓ Ngày soạn: Tieát 81 ( Hoà Chí Minh ) Ngaøy daïy: I. Muïc tieâu: Giuùp HS: - Cảm nhận được niềm thích thú thực sự của Hồ Chí Minh trong những ngày gian khổ ở Pác Pó, qua đó thấy được vẻ đẹp tâm hồn của Bác, vừa là một chiến sĩ say mê cách mạng, vừa như một khaùch laâm tuyeàn ung dung soáng hoøa nhòp vaøo thieân nhieân. - Hiểu được giá trị nghệ thuật độc đáo của bài thơ. II. Chuaån bò: tranh III. Tieán trình daïy vaø hoïc : 1. OÅn ñònh . 2. Baøi cuõ. - Phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật của 6 câu thơ đầu bài thơ “ Khi con tu hú”. - Phaân tích giaù trò noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa 4 caâu thô cuoái. Baøi “ Khi con tu huù”. 3. Bài mới : Khởi động: H nhắc lại những bài thơ học ở chương trình lớp 7 (cảnh khuya, rằm tháng giêng). G : Vào bài : đó là những bài thơ nổi tiếng của Bác Hồ viết vào đầu kháng chiến chống pháp ở Việt Bắc. Hôm nay một lần nữa chúng ta gặp lại người ở suối Lê Nin, hang Pác Pó vào mùa xuân năm 1941, qua bài thơ tứ tuyệt Đường luật “Tức cảnh Pác Pó”. HOẠT ĐỘNG NOÄI DUNG Hoạt động 1: Hướng dẫn đọc – tìm hiểu tác giả, tác phẩm I. Giới thiệu: H : Đọc phần chú thích (*) sgk, nêu vài nét về tác giả, tác phẩm. 1. Taùc giaû : G : Cung caáp theâm. Hoà Chí Minh (1890 -1969) - Cho H xem chaân dung cuûa Hoà Chí Minh. Vừa là nhà thơ vừa là lãnh tụ vĩ - Sau 30 năm bôn ba hải ngoại tìm đường cứu nước, đầu năm đại của dân tộc Việt Nam. 1941, Chủ Tịch Hồ Chí Minh về Pác Pó - Cao Bằng. Giây phút đó 2. Tác phẩm :.

(15) được nhà thơ Tố Hữu ghi lại : “ OÂi saùng xuaân nay, xuaân 41 Trắng rừng biên giới nở hoa mơ Baùc veà … im laëng con chim hoùt Thánh thót bờ lau, vui ngẩn ngơ”. ( Theo chaân Baùc ). - Bình sinh, Baùc Hoà raát yeâu thieân nhieân vaø ñaëc bieät thích thuù khi được sống giữa thiên nhiên, hòa mình với suối rừng, gió trăng, non xanh nước biếc. Bài thơ cho thấy rõ “ thú lâm tuyền” của Bác Hoà. G : Chuyeån yù sang phaàn 2. Hoạt động 2 : Tìm hiểu chú thích. G : Hướng dẫn H đọc : giọng vui pha chút hóm hĩnh, nhẹ nhàng, thanh thoát, thoải mái, sảng khoái, rõ nhịp thơ 4/3 hoặc 2/2/3. H : Giải thích từ khó sgk, G cung cấp thêm từ : chông chênh. G : - Yêu cầu nhắc lại thể thơ thất ngôn tứ tuyệt. - Lưu ý cho H thấy được đây là bài thơ viết theo chữ quốc ngữ. Hoạt động 3 : Tìm hiểu bài thơ. G : Đặt vấn đề : cảm nhận chung của em về giọng điệu bài thơ, tâm trạng của chủ thể trữ tình - Nhà thơ ? H : Giọng điệu chung của bài thơ là ung dung, thoải mái, thể hiện tâm trạng vui, sảng khoái của chủ thể trữ tình. - Nhaéc laïi boá cuïc baøi thô. G : Yêu cầu H đọc câu 1 : “ Sáng ra bờ suối, tối vào hang” Câu thơ trên nói về việc gì ? gợi lên nề nếp sinh hoạt của Bác Hồ nhö theá naøo ? H : Câu thơ đầu nói về việc ở và nề nếp sinh hoạt hàng ngày của Bác, nhịp thơ 4/3 tạo câu thơ thành hai vế sóng đôi, toát lên cảm giác nhịp nhàng. Đặc biệt là tâm trạng thoải mái, ung dung hòa điệu với nhịp sống núi rừng, với hang, với suối. G : Đặt vấn đề cho H thảo luận : - Nếu đổi câu 1 thành : + Tối vào hang, sáng ra bờ suối. + sáng, tối, ra, vào, suối với hang. - Thì nội dung và hiệu quả nghệ thuật có gì thay đổi không ? thử phaân tích. H : - Trao đổi, so sánh, phân tích, giải thích phát biểu. + Nếu thay đổi như vấn đề đặt ra thì không phù hợp, ý thơ có vẻ xoâ boà, loän xoän. G : Chốt ý : câu thơ có thời gian, không gian và hoạt động. Thời gian là “ sáng” và “ tối”, không gian là “ suối” và “ hang”, hoạt động “ ra” và “ vào”.  Quy luật vận động ấy thể hiện một tinh thần làm chủ hoàn cảnh khoù khaên vaø luoân laïc quan. H : Đọc hai câu thơ : “ cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng” G : Nêu vấn đề : ba chữ “ Vẫn sẵn sàng” có mấy cách hiểu. ? H : Thảo luận trả lời : hai cách hiểu. - Sống và hoạt động bí mật nơi suối rừng hang động chỉ có cháo. 2 - 1941, khi Baùc soáng vaø laøm việc ở Pác Pó.. II. Đọc hiểu văn bản : 1. Chuù thích : -Dịch sử Đảng - Choâng cheânh. 2. Theå thô : Thất ngôn tứ tuyệt.. III. Tìm hieåu vaên baûn. 1. Thuù vui laâm tuyeàn. - Câu thơ 1 : Có thời gian, không gian, hoạt động. Mọi thứ đều thành nề nếp, đó chính là tinh thần làm chủ hoàn cảnh rất chủ động, lạc quan. - Caâu thô 2 : Hình aûnh chaùo beï rau măng những thức ăn bình thường dân dã. Vẫn sẵn sàng caùch noùi hoùm hónh laø caùch noùi laïc quan yêu đời, vượt lên gian khổ ..

(16) bẹ rau măng nhưng sẵn có đủ dùng. - Gian khổ nhưng vẫn lạc quan, yêu đời, nhiệt tình cách mạng. G : Liên hệ với bài “ Cảnh rừng Việt Bắc”. “ Cảnh rừng Việt Bắc thật là hay Vượn hót chim kêu suốt cả ngày Non xanh nước biếc tha hồ dạo 2. Cái sang của cuộc đời cách Rượu ngọt chè tươi mặc sức say” maïng : - Sống giữa núi rừng, muốn ăn gì có nấy, mặc sức hưởng thụ. “ Sang” trong gian khoå, trong H : Đọc câu thơ 3 : “ Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng” thiếu thốn. Đó là cái sang của G : Nêu vấn đề : Câu tả sự việc gì ? Hình ảnh Bác Hồ ngồi bên con người lạc quan, sang vì lý bàn đá chông chênh dịch sử Đảng có ý nghĩa gì ? tưởng. H : Thảo luận trả lời : - Caâu 3 noùi veà coâng vieäc haøng ngaøy cuûa Hoà Chí Minh. - Bàn đá chông chênh : gợi ý tượng trưng cho thế lực cách mạng nước ta còn đang trong thời kỳ còn khó khăn. - Bác ngồi với tư thế uy nghi, giống như bức tượng đài vĩ đại. Dịch sử Đảng là làm tài liệu giáo dục cán bộ, tìm cách để xoay chuyển tình theá. H : Đọc câu cuối : “ Cuộc đời cách mạng thật là sang” G : Từ nào có ý nghĩa quan trọng nhất của câu thơ ?. G : ? Em hieåu sang laø gì ? H : “ sang” là sang trọng, giàu có, cao quý đẹp đẽ một cảm giác haøi loøng vui thích. “ Sang” trong cảnh chỉ có “ cháo bẹ rau măng”, “ bàn đá chông IV. Toång keát. chênh” mà vẫn sang. Đó là cái sang của con người lạc quan, sang - Baøi thô hoàn nhieân giaûn dò maø vì lý tưởng. sâu sắc. Nó gợi lên trong lòng ta - Cái “sang” vượt trên điều tầm thường ấy là kết tinh tỏa sáng baøi hoïc veà tinh thaàn laïc quan yeâu tinh thần toàn bài. đời, biết sống và hướng về một lý G : Liên hệ với bài “ Bác ơi”. tưởng cao đẹp. “ Mong manh áo vải hồn muôn trượng Hơn trượng đồng phơi những lối mòn” 4. Củng cố :HS Đọc lại ghi nhớ. 5. Daën doø : - Hoïc thuoäc loøng baøi thô. - Chuaån bò baøi : Ngaém traêng. Tuaàn 21 Tieáng Vieät Ngày soạn: Tieát 82 CAÂU CAÀU KHIEÁN Ngaøy daïy: I. Muïc tieâu: Giuùp hs :  Hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu cầu khiến. Phân biệt câu cầu khiến với các kiểu câu khaùc.  Nắm vững chức năng của câu cầu khiến. Biết sử dụng câu cầu khiến phù hợp với tình huoáng giao tieáp. II. Chuaån bò: baûng phuï III. Tieán trình daïy vaø hoïc 1. OÅn ñònh. 2. Baøi cuõ. ? Thế nào là câu nghi vấn ? Chức năng của câu nghi vấn ?.

(17) Cho ví duï veà caâu nghi vaán. - Câu chứa các từ nghi vấn như: không , chưa, hả , hử… kết thúc bằng dấu chẩm hỏi. Chức năng để hỏi. 3. Bài mới : * Giới thiệu bài: Trong giao tiếp có những lúc ta muốn mời gọi, khuyên bảo, yêu cầu muốn thực hiện chúng ta cần xác định kiểu câu nào trong 4 kiểu câu chia theo mục đích nói ? ( H trả lời)G vào bài. HOẠT ĐỘNG NOÄI DUNG Hoạt động 1 : Tìm hiểu đặc điểm và chức năng của câu cầu khiến. I.Tìm hiểu bài: Ví duï : sgk. H : Đọc ví dụ : a, b sgk/ 30. - Thôi đừng lo lắng. G : Yêu cầu H xác định câu cầu khiến trong những đoạn trích nhờ vào - Cứ về đi. đặc điểm hình thức của kiểu câu này. - Ñi thoâi con. H : Nhờ chức năng của các câu cầu khiến. - Thôi đừng lo lắng. ( khuyên bảo ) - Cứ về đi ( yêu cầu ) - Ñi thoâi con ( yeâu caàu ) G : Yêu cầu H đọc đúng ngữ điệu của các câu trên. H : Dựa trên những điều phân tích ở ví dụ, hệ thống lại kiến thức về caâu caàu khieán. G : Gọi H đọc phần ghi nhớ sgk. II. Baøi hoïc: Đưa lên bảng phụ : so sánh hình thức và nghĩa của hai câu sau. * Caâu caàu khieán laø caâu coù a. Hãy cố ngồi dậy húp ít cháo cho đỡ xót ruột !. những từ cầu khiến như : b. Thầy em hãy cố ngồi dậy húp ít cháo cho đỡ xót ruột. hãy, đừng, chớ … đi, thôi, H : a. Không chủ ngữ biểu lộ một ( tình cảm ) thái độ thương cảm, xót naøo. thöông. - Dùng để ra lệnh yêu cầu, c. Câu chủ ngữ “ thầy em” thể hiện tình thương yêu, sự chăm sóc chu đề nghị khuyên bảo. đáo của chị Dậu, người vợ hiền thảo đối với chồng trong tai họa. - Khi vieát caâu caàu khieán G : Đưa những trường hợp câu cầu khiến sử dụng trong sáng tác thơ thường kết thúc bằng dấu vaên. chaám than, coù khi baèng daáu “ Tiến lên ! chiến sĩ đồng bào” chaám. “ Hãy nhìn đời bằng đôi mắt xanh non Hãy để trẻ con nói cái ngon của kẹo Hãy để cho bà nói má thơm của cháu Hãy nghe tuổi trẻ ca ngợi tình yêu” Hoạt động 2 : Hướng dẫn luyện tập : III. Luyeän taäp. G : Hướng dẫn hs làm bài tập. Gợi ý : Bài 5 : So sánh ý nghĩa giữa hai câu “ Đi đi con ! ” “Đi thôi con” - Đi đi con : chỉ có người con đi. - Đi thôi con : người con đi và cả người mẹ cũng đi. G : Noùi theâm veà caâu caàu khieán trong I. 1 a con caù vaøng khoâng theå noùi “ cứ về thôi”, “ cứ về đi”. 4.Cuûng coá: G : Đưa ra câu “ Tôi yêu cầu quý vị trật tự”. Có phải là câu cầu khiến không ?  Đây là câu ngôn hành có hình thức câu trần thuật nhưng chức năng dùng để cầu khiến. 5.Daën doø: - Hoïc baøi, laøm baøi taäp..

(18) - Chuaån bò baøi “ Thuyeát minh veà moät danh lam thaéng caûnh. ” Tuaàn 21 Tieát 83. Taäp laøm vaên: THUYEÁT MINH VEÀ MOÄT DANH LAM THAÉNG CAÛNH. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. I. Muïc tieâu: Giúp hs biết cách viết bài giới thiệu một danh lam thắng cảnh. II. Chuẩn bị: tranh về hồ Hoàn Kiếm III. Tieán trình daïy vaø hoïc : 1 1. OÅn ñònh . 2 2. Bài cũ : Khi cần thuyết minh cách làm một đồ vật, ta thường nêu những nội dung gì? Cách làm được trình bài theo thứ tự nào? 3 - Trình bày rõ điều kiện, cách thức, trình tự làm ra sản phẩm và yêu cầu chất lượng đối với sản phẩm đó - Thứ tự trình bày: nguyên liệu, cách làm, yêu cầu thành phẩm. 4 3. Bài mới. Giới thiệu bài: G : treo những tranh : Hồ Hoàn Kiếm … û. Để thuyết minh về một danh lam thắng cảnh chúng ta cần thự hiện như thế nào ? G chuyển ý vào bài. HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1 : Hướng dẫn tìm hiểu bài mẫu. H : Đọc lại một lần toàn văn bài mẫu Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngoïc Sôn ( trang 33 – 34 ). G : Lưu ý cho H bài này viết về hai đối tượng gần nhau : Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn, hồ và đền. Bài viết cho những tri thức gì ? muốn có những tri thức ấy thì người ta phải làm thế naøo ? H : Trả lời : phải đọc sách, tra cứu, hỏi han … G : Yeâu caàu H xaùc ñònh boá cuïc baøi vaên. Theo em coù gì thieáu soùt trong bố cục ? có phải thiếu phần mở bài không ? H : Bố cục gồm 3 đoạn : - Giới thiệu hồ Hoàn Kiếm ( nếu tính từ … thủy quân ). - Giới thiệu đền Ngọc Sơn ( theo truyền thuyết … Hồ Gươm Hà Noäi ). - Giới thiệu bờ hồ ( đoạn còn lại ). + Trình tự sắp xếp theo không gian, vị trí từng cảnh vật hồ - đền - bờ hồ. - Tuy boá cuïc baøi naøy coù 3 phaàn nhöng laïi khoâng phaûi laø phaàn mở, thân, kết. Nên bổ sung ngay phần mở bài và kết luận. . Phần mở bài giới thiệu, dẫn khách có cái nhìn bao quát về quần thể danh lam thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm- đền Ngọc Sơn. . Phần kết luận : ý nghĩa lịch sử, xã hội, văn hóa thắng cảnh, bài học về giữ gìn và tôn tạo thắng cảnh. . Phaàn thaân baøi neân boå sung vaø saép xeáp laïi moät caùch khoa hôn. Chẳng hạn : về vị trí của hồ, diện tích, độ sâu qua các mùa, cầu Theâ Huùc, noùi kó hôn veà thaùp Ruøa, veà Ruøa hoà Göôm, quang caûnh. NOÄI DUNG I.Baøi taäp : Giới thiệu một danh lam thaéng caûnh. Văn bản : Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn. II. Baøi hoïc: - Muốn viết bài giới thiệu veà moät danh lam thaéng caûnh thì tốt nhất phải đến nơi thăm thú, quan sát hoặc tra cứu sách vở, hỏi han những người hiểu biết về nơi ấy. - Bài giới thiệu nên có bố cuïc 3 phaàn.. - Lời văn cần chính xác và bieåu caûm..

(19) đường phố quanh hồ. G : Choát yù : H : Đọc ghi nhớ sgk. Hoạt động 2 : Hướng dẫn luyện tập. G : hướng dẫn H luyện tập. Bài 1 : H trình bày những cách sắp xếp bố cục riêng của bản thaân. Bài 2 : Nếu muốn giới thiệu trình tự tham quan hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn từ xa đến gần, từ ngoài vào trong, thì nên giới thieäu nhö theá naøo ? H : Thảo luận trả lòi : có thể từ trên gác nhà bưu điện nhìn bao quát hồ - đền, từ đường Đinh Tiên Hoàng nhìn đài nghiêng, tháp Bút, qua cầu Thê Húc, vào đền. Tả bên trong đền từ trấn Ba Đình nhìn ra Hồ về phía Thủy Tạ, phía tháp rùa, giới thiệu tiếp. Lại từ tầng hai nhà phố hàng Khay, nhìn bao quát cảnh hồ - đền để kết luận. Baøi 3 : Neáu vieát baøi naøy theo boá cuïc 3 phaàn, em seõ choïn chi tieát tiêu biểu nào để làm nổi bật giá trị lịch sử và văn hóa của di tích ? H : Thảo luận trả lời : - Có thể chọn những chi tiết sau : rùa hồ Gươm, truyền thuyết trả gươm thần, cầu Thê Húc, tháp Bút, vấn đề giữ gìn cảnh quang và sự trong sạch hồ Gươm. Bài 4: Câu nói của nhà văn nước ngoài có thể sử dụng vào các phần : Mở bài hoặc kết luận của bài viết. 5 4. Cuûng coá : G : Đọc cho H nghe bài mẫu. - Hà Tây - miền đất du lịch. - Khung caûnh huøng traùng Ñieän Bieân Phuû. 6 5. Daën doø : Hoïc baøi, chuaån bò baøi “ OÂn taäp veà vaên baûn thuyeát minh”. Tuaàn 21 Tieát 84. * Ghi nhớ : III. Luyeän taäp. Baøi taäp 1: Baøi taäp 2: Xa gaàn Ngoài trong.. Baøi taäp 3: Đài Nghiên Thaùp Buùt Thaùp Ruøa. Baøi 4:. Taäp laøm vaên: OÂN TAÄP VEÀ VAÊN THUYEÁT MINH. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. I. Muïc tieâu: Giuùp hs - OÂn laïi khaùi nieäm veà vaên baûn thuyeát minh vaø naém caùch laøm vaên baûn thuyeát minh. II. Chuaån bò: baûng phuï nhoùm III. Tieán trình daïy vaø hoïc : 1. OÅn ñònh. 2. Baøi cuõ :Kieåm tra trong tieát hoïc. 3. Bài mới : Giới thiệu bài: HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1: Ôn khái niệm, cách làm các kiểu bài thuyeát minh.. NOÄI DUNG I. OÂn taäp lyù thuyeát - Khaùi nieäm veà vaên baûn thuyeát minh.

(20) -Giáo viên cho nhắc lại các kiến thức đã học về văn thuyeát minh.. Hoạt động 2: Ôn các kiểu bài thuyết minh -Học sinh chia làm 4 nhóm,mỗi nhóm ứng với 1 kiểu baøi trong phaàn luyeän taäp -Các em thảo luận cách sắp xếp bố cục, sau đó đưa ra boá cuïc cuûa caû nhoùm. -Cho học sinh tự nhận xét -Giáo viên nhận xét, bổ sung, sửa những sai sót. Hoạt động 3: Lập dàn ý và viết đọan văn -Giáo viên chọn 1 đề tài trong SGK, cho học sinh lập daøn yù. -Cho học sinh viết đoạn văn, có thể Cho 3 hoïc sinh leân baûng trình baøy Đoạn văn Mở bài, Thân bài, Kết bài 4. Cuûng coá -Thuyeát minh laø kieåu vaên baûn ntn ? nhaèm muïc ñích gì trong cuộc sống con người ? có các kiểu văn bản thuyeát minh naøo . -Trong baøi vaên thuyeát minh coù yeáu toá mieâu taû, bieåu cảm, tự sự - kể chuyện không ? Liều lượng và tác dụng của từng yếu tố đó như thế nào ?. - Tính chaát - Ñaëc ñieåm - Caùc phöông phaùp thuyeát minh - Caùc kieåu baøi thuyeát minh II. Luyeän taäp Baøi taäp 1: laäp daøn yù Nhóm 1 :Giới thiệu một đồ dùng trong hoïc taäp Nhóm 2 :Giới thiệu một danh lam thắng cảnh ở quê em. Nhoùm 3 :Thuyeát minh veà moät gioáng vaät nuoâi . Nhóm 4 :Giới thiệu một trò dân gian . Bài tập 2: Viết đoạn văn -Thuyeát minh laø kieåu vaên baûn thoâng duïng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp cho người đọc (nghe) tri thức ( kiến thức ) về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân, ý nghĩa … của các hiện tượng, sự vật trong tự nhiên, xã hội bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giải thích - Các yếu tố, miêu tả, tự sự (kể chuyện), nghị luận … Không thể thiếu được trong vaên baûn thuyeát minh, nhöng chieám tæ leä nhỏ, được sử dụng hợp lí.. 5. Daën doø: - Lập dàn ý đề bài trong số các đề còn lại - Hoïc baøi, chuaån bò baøi vieát baøi vieát soá 5. Tuaàn 22 NGẮM TRĂNG, ĐI ĐƯỜNG Ngày soạn: Tieát 85 (Hoà Chí Minh ) Ngaøy daïy: I. Muïc tieâu baøi daïy: Giuùp hs:  Cảm nhận được tình yêu thiên nhiên đ b sâu sắc của Bác dù trong hoàn cảnh tù ngục.  Hiểu được ý nghĩa tư tưởng bài thơ: Từ việc đi đường gian lao mà nói lên bài học đường đời, baøi hoïc caùch maïng.  Reøn kyõ naêng caûm thuï phaân tích thô. II. Chuaån bò: tranh, baûng phuï. III. Tieán trình: 1/OÅn ñònh 2/ Kieåm tra baøi cuõ: Đọc thuộc lòng bài thơ “Tức cảnh Pác Bó ? Nêu đại ý bài thơ ? Neâu noäi dung ngheä thuaät baøi thô ? Qua baøi thô em suy nghó gì veà Baùc Hoà ? - Tinh thần lạc quan, phong thái ung dung của Bác Hồ trong cuộc sống cách mạng đầy gian khổ ở Pác Bó. Với người làm cách mạng, sống hòa hợp với thiên nhiên là một niềm vui lớn. - Bài thơ tứ tuyệt bình dị, giọng điệu hóm hỉnh. 3/Bài mới:.

(21) HOẠT ĐỘNG HÑ1: HDaãn, hs tìm hieåu Tg Tp: Neâu neùt chính veà TG? HC saùng taùc baøi thô ? HS: trả lời… (Khi Người bị chính quyền TGT bắt giam) GV boå sung choát yù… GV: Hdẫn hs đọc HS đọc văn bản ngắm trăng, tìm hiểu từ khó SGK ; nhaän xeùt caùc caâu thô dòch.. HS trả lời… ?Bài thơ được sáng tác theo thể thơ gì ? GV cho hs chú ý 2 câu thơ đầu. ?BH ngắm trăng trong hoàn cảnh ntn ? Hs……. trong tuø ?Qua 2 câu thơ đầu em thấy Bác có tâm trạng ntn trước cảnh đẹp của đêm trăng ? HS ….. (yeâu t/n taâm traïng xoán xang boái roái …. ) ? Nhaän xeùt gioïng ñieäu baøi thô ?Em suy nghó gì veà taâm hoàn ngheä syõ cuûa Baùc ? HS thảo luận trả lời …hs nhận xét …. GV Cho hs đọc 2 câu thơ cuối … ?2 câu thơ Bác sử dụng nghệ thuất gì ?T/D biện pháp nghệ thuật đó ? HS …. trả lời … GV nhận xét chốt ý …HS đọc ghi nhớ (sgk ). NOÄI DUNG I- Giới thiệu chung: 1/Taùc giaû:Hoà Chí Minh 2/ Taùc phaåm:. II/Đọc hiểu Vaên baûn1:NGAÉM TRAÊNG 1/ Đọc. 2/ Thể thơ: thất ngôn tứ tuyệt .. III- Tìm hieåu vaên baûn: 1/Hai câu thơ đầu: “ Trong ……………hờ “ Điệp từ không c/s thiếu thốn về vật chất tt trong tuø. Gioïng ñieäu vui veû Phong thaùi ung dung. _Tâm hồn thi sĩ dung động mãnh liệt trước ánh trăng đẹp dù đang là thân tù. 2/ Hai caâu thô cuoái: “Người …………thơ “ Nghệ thuật đối nhân hoá. _ Môí giao cảm giữa tâm hồn và t/y thiên nhieân. Ghi nhớ (sgk ) HĐ2: GV cho hs đọc bài thơ Đi Đường *Văn bản 2: ĐI ĐƯỜNG HS đọc …. HS đọc …. I/Đọc hiểu văn bản. ?Bài thơ được sáng tác theo thể thơ gì ? 1/Đọc. ?Câu khai đề nói lên điều gì 2/Theå thô. HS trả lời … II- Tìm hieåu vaên baûn: ?Câu thừa nói lên điều gì ? 1/Câu khai:Nỗi gian lao vất vả của người đi Nghệ thuật sử dụng trong 2 câu trên ? đường. HS thảo luận trả lời …. 2/ Câu thừa: Điệp từ càng nhấn mạnh nỗi gian ?Phân tích câu 2 và câu 4 để làm nổi bật nỗi lao vaát vaû. gian lao vất vả của người đi đường và niềm vui 3/Câu chuyển: Tột điểm của sự gian lao vất sướng của người đứng trên cao ngắm cảnh? vả; Núi non trùng điệp đã vượt qua. HS:Thảo luận trả lời ….. 4/Câu hợp: Niềm h/p lớn lao của người c/s khi ?Theo em ñaây coù phaûi laø baøi thô taû caûnh keå c/m thắng lợi. chuyeän khoâng ? HS suy nghĩ trả lời… GV nhaän xeùt choát yù. HS đọc ghi nhớ (sgk) Ghi nhớ (sgk) 4/Cuûng coá: Qua baøi thô ngaém traêng em thaáy h/aû Baùc Hoà hieän ra ntn ? Qua bài thơ đi đường Bác đã đưa ra bài học gì ? Suy nghó cuûa em veà Baùc qua 2 baøi thô ?.

(22) 5/Daën doø:. Hoïc thuoäc 2 baøi thô, naém noäi dung 2 baøi thô . Caûm nghó cuûa em veà Baùc qua 2 baøi thô ? Soạn bài: Câu cảm thán Hoïc baøi cuõ Caâu caàu khieán. -------------------------------------------o0o-------------------------------------------------Tuaàn 22 Tieáng Vieät. CAÂU CAÛM THAÙN. Tieát 86. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. I. Muïc tieâu baøi daïy : Giuùp hs:  Hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu cảm thán. Phân biệt câu cảm thán với các kiểu câu khaùc.  Nắm vững chức năng của câu cảm thán. Biết sử dụng câu cảm thán phù hợp với tình huoáng g/t.  Rèn kỹ năng thực hành.. II. Chuaån bò: Baûng phuï.. III. Tieán trình: 1/OÅn ñònh 2/ Kieåm tra baøi cuõ: ? Nêu đặc điểm, hình thức, chức năng câu cầu khiến ?VD ?  Chứa những từ ngữ cầu khiến, thường kết thúc bằng dấu chấm than, chức năng chính là để yeâu caàu , sai baûo. ? Laøm baøi taäp 3 sgk ? 3/ Bài mới: HOẠT ĐỘNG HÑ1: GV cho hs đọc mục 1 sgk. HS đọc … ?Trong đoạn trích trên câu nào bộc lộ t/c, c/x? HS trả lời.. Hỡi ơi lão Hạc …than ôi… Gv đó là câu caûm thaùn. ? Những từ nào là hình thức để nhận diện câu cảm thaùn ? HS trả lời… ?Câu cảm thán dùng để làm gì ? HS …Boäc loä caûm xuùc Khi viết đơn biên bản hợp đồng, hay trình bày kết quả giải 1 bài toán. có thể dùng câu cảm thán được khoâng ?Taïi sao ? HS thảo luận trả lời …(không ) GV đưa thêm bài tập bổ trợ trong bảng phụ … HS thaûo luaän laøm…. ?Vậy em hãy nêu đặc điểm, hình thức chức năng caâu caûm thaùn ? HS trả lời… GV nhaän xeùt choát yù.. HS đọc ghi nhớ sgk.. NOÄI DUNG I/ Tìm hieåu baøi: VD: Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi ! Đặc điểm, hình thức, chức năng. +Ñaëc ñieåm: Có chứa từ cảm thán: ôi, than ôi, chao ôi … +Chức năng: Boäc loä t/c, c/x … +Hình thức: Khi vieát keát thuùc baèng daáu chaám caûm..

(23) HÑ2: Luyeän taäp HS đọc xác định yêu cầu bài tập 1. II/ Baøi hoïc: ?Hãy cho biết các câu trong đoạn trích sau có phải Ghi nhớ (sgk) đều là câu cảm thán không ?Vì sao ? HS laøm … hs nhaän xeùt … III/Luyeän taäp: GV sửa cho điểm. baøi taäp 1: Than oâi!.. . .. HS đọc xác định bài tâp 2 Có thay …nguy thay…Hỡi cảnh rừng …. HS laøm HS boå sung … Chao oâi!... GV nhận xét cho điểm. GV gợi ý bài tập 3, 4 về nhaø laøm. bài tập 2: Tát cả đều là câu cảm thán. GỢI Ý: bài tập 3 : - Tìm trong thơ ca những câu cảm thán. Điền những từ thích hợp để tạo câu cảm thán. - Một chú chim non, bay giữa bầu trời tự do. - Mẹ đã về. 4/Cuûng coá ; Nêu đặc điểm, hình thức, chức năng câu cảm thán ? Khi vieát keát thuùc baèng daáu gì ? 5/Daën doø: Nắm nội dung ghi nhớ SGK Laøm heát baøi taäp coøn laïi. Soạn bài: Ôn tập văn thuyết minh. Chuẩn bị cho bài viết TLV số 5 tại lớp. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuaàn 22 Tieát 87, 88. Taäp laøm vaên. VIEÁT BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 5. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. I. Muïc tieâu baøi daïy : Giúp HS: Kiểm tra kiến thức về thể loại văn thuyết minh Rèn kỹ năng viết bài TLV thuyết minh. Qua bài viết Hs cảm thấy yêu quý tự hào về những danh lam thaéng caûnh treân queâ höông VN. II. Chuẩn bị: Đề, đáp án. III. Tieán trình: 1/OÅn ñònh 2/ Kieåm tra baøi cuõ: ? Kieåm tra khaâu chuaån bò giaáy buùt HS. 3/Bài mới: Đề: Giới thiệu 1 danh lam thắng cảnh ở quê hương em. Đáp án +Biểu điểm. *Yêu cầu: HS xác định rõ đây là thể loại văn thuyết minh. DAØN BAØI +Mở bài: G/T danh lam thắng cảnh ở quê hương em. Cảm nghĩ về danh lam thắng cảnh đó. +Thaân baøi: - Vò trí ñòa lí cuûa danh lam thaéng caûnh đó -Thắng cảnh có những bộ phận nào. Lần lướt g/t, miêu tả từng phần.. BIEÅU ÑIEÅM *Thang ñieåm: +8-10: Bài viết rõ ràng sạch đẹp, đủ 3 phần. Làm nổi bật đối tượng T/M. Khoâng sai chính taû caâu. +6-7: Bài viết đúng thể loại T/M, đủ 3 phaàn. Ñoâi choã coøn sô saøi. Sai 1, 2 loãi.

(24) -Vai trò của của thắng cảnh đó trong. chính taû. +5-4: Baøi vieát coù noäi dung treân nhöng sai chính taû nhieàu hôn. Boá cuïc coøn sô saøi. +1-3: Lạc đề, không rõ nội dung. + 0 : để giấy trắng.. đời sống.. -Tình cảm của con người. (Caàn laøm noåi baät yeáu toá m/t trong baøi vieát ;Nhöng không làm mờ đi tri thức, tính chính xác về đối tượng. ) +Kết luận: Giá trị danh lam thắng cảnh đó cho đến ngaøy nay vaø mai sau. 4/ Daën doø: - Soạn bài câu trần thuật. - Hoïc baøi cuõ caâu caûm thaùn. Tuaàn 23 Tieát 89. Tieáng Vieät. CAÂU TRAÀN THUAÄT. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. I. Muïc tieâu baøi daïy : Giuùp hs:  Hiểu rõ đặc điểm, hình thức câu trần thuật. Phân biệt câu trần thuật với các kiểu câu khác.  Nắm vững chức năng của câu TT. Biết sử dụng câu TT phù hợp với tình huống giao tiếp.  Rèn kỹ năng thực hành. II. Chuaån bò: Baûng phuï. III. Tieán trình: 1/OÅn ñònh 2/ Kieåm tra baøi cuõ: ? Nêu đặc điểm, hình thức chức năng câu cảm thán ?  Chứa các từ ngữ cảm thán, thường kết thúc bằng dấu chấm than, dùng để bộc lộ cảm súc, tình caûm. ?Laøm baøi taäp soá 3 sgk ?. 3/Bài mới:. HOẠT ĐỘNG HÑ1: GV treo baûng phuï. HS quan sát …Đọc tìm hiểu mục 1 sgk. ? Những câu nào trong đoạn trích trên không có đặc điểm, hình thức của câu nghi vấn ?câu cảm thán ? caâu caàu khieán ? HS trả lời nhận xét … Những câu này dùng để làm gì ? Hs.. (Keå thoâng baùo nhaän ñònh ) GV: đó là câu TT. ?Vậy em hãy nêu đặc điểm, h/thức, chức năng của caâu TT ? HS trả lời … ?Khi vieát keát thuùc baèng daáu gì ? HS trả lời GV đưa thêm bài tập bổ trợ ?Cho VD minh hoạ ? ?Trong caùc kieåu caâu nghi vaán, caâu caàu khieán, caâu cảm thán, câu TT. Kiểu câu nào được dùng nhiều. NOÄI DUNG I/Tìm hieåu baøi: Vd: SGK II/Baøi hoïc: +Ñaëc ñieåm: Không có đ/điểm, h/thức của kiểu câu N/V, C/K, C/T. +Chức năng: Dùng để yêu cầu bộc lộ t/c, c/x. +Hình thức: Khi vieát keát thuùc baèng daáu chaám. (. ). VD: ngaøy mai toâi ñi chôi. (keå).

(25) nhaát, taïi sao ? HS.. trả lời…(Câu TT vì.. kể tả …, GV nhaän xeùt choát yù …. HS đọc ghi nhớ sgk. HÑ2: Luyeän taäp. Hs xaùc ñònh yeâu caàu baøi taäp 1 ?Xác định kiểu câu và chức năng của những câu trong baøi taäp ? HS laøm …HS nhaân xeùt … GV sửa cho điểm. ?Xaùc ñònh yeâu caàu baøi taäp 2 HS laøm baøi taäp 2…. GV nhaän xeùt cho ñieåm. GV gợi ý bài tập 3 về nhà làm. Caâu a : Caâu caàu khieán, yù nghóa mang tính chaát ra leänh. Câu b : Nghi vấn, mang ý đề nghị nhẹ nhàng. Câu c : Trần thuật, mang ý nghĩa đề nghị nhẹ nhaøng.. Ghi nhớ (sgk) III/ Luyeän taäp: Baøi taäp 1: a. 1 Caâu TT keå …. a. 2 Boäc loä c/x …. a. 3 nt b. 1 Caâu TT keå …. b. 2 Caâu caûm thaùn…. b. 3 Boäc loä t/c c/x b. 4 Boäc loä t/c, c/x Baøi taäp 2: Nhaän xeùt : - Nguyên tác : đối thử lương tiêu nại nhược hà ? - Dịch nghĩa : trước cảnh đẹp đêm nay bieát laøm theá naøo ?  Hai caâu nghi vaán. Dịch thơ : cảnh đẹp đêm, khó hững hờ.  caâu traàn thuaät.. 4/Củng cố: Nêu đ/điểm, h/thức, c/năng của câu TT? Câu TT khi viết thường kết thúc bằng dấu gì ? 5/Daën doø: Naém noäi dung baøi hoïc. Laøm heát baøi taäp coøn laïi 4, 5, 6 Soạn bài Chiếu dời đô. Học bài cũ Ngắm trăng, Đi đường. Tuaàn 23 Tieát 90. Vaên baûn. CHIẾU DỜI ĐÔ. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. (Lí Coâng Uaån ). I. Muïc tieâu baøi daïy : Giuùp hs:  Từ văn bản thấy được khát vọng của nội dung về 1 đất nước Đ/L thống nhất hùng cường và khí phách của DT Đại Việt, đang trên đà lớn mạnh được phản ánh qua CDĐ.  Nắm được đ/đ cơ bản của thể chiếu. Thấy được sức thuyết phục to lớn của CDĐ. Là sự kết hợp giữa lí lẽ và tình cảm.  Bieát vaän duïng baøi vaøo vieát vaên nghò luaän.. II. Chuaån bò: tranh aûnh. III. Tieán trình: 1/OÅn ñònh 2/ Kieåm tra baøi cuõ: ? Neâu noäi dung vaø NT baøi thô Ngaém traêng ? Qua baøi thô thaáy h /aû Baùc hieän ra ntn ? Tứ tuyệt bình dị, hàm súc, cho thấy tình yêu thiên nhiên đến say mê và phong thái ung dung của Bác Hồ ngay cả trong ngục tù tối tăm cực khổ ? Nêu nội dung và NT ………………Đi đường ? Bài học rút ra từ văn bản này ? Từ việc đi đường núi đã gợi ra chân lí đường đời, vượt qua gian lao chồng chất, sẽ tới thắng cợi vẻ vang..

(26) 3/Bài mới: HOẠT ĐỘNG. NOÄI DUNG I- Giới thiệu chung: 1/Taùc giaû: 2/Taùc phaåm:. HÑ1: Vaøo baøi g/t taùc giaû, taùc phaåm HS nêu hoàn cảnh ra đời v/b? GV nhaân xeùt.. GV hướng dẫn hs đọc …to rõ ràng … Hs đọc ….. II- Đọc hiểu văn bản: ? Văn bản chia làm mấy ý ? Nêu ý chinh (luâän 1/Đọc. ñieåm vaên baûn ? ? Neâu ñaëc ñieåm cô baûn cuûa theå chieáu ?Muïc đích, nội dung và hình thức ? 2/Thể loại: Chiếu. HS trả lời ….. Thể văn do vua ban nội dung chính thể hiện tư tưởng lớn lao ả/h đến vận mệnh đất nước. ?Lí Coâng Uaån coù vai troø gì trong baøi vieát naøy ? HS trả lời … HÑ2: III- Tìm hieåu vaên baûn: Để làm sáng tỏ L/điểm “Vì sao …….. ” bằng 1/Vì sao phải dời đô: những luận cứ nào / -Làm đất nước vững bền phát triển thịnh vựng. HS trả lời … Tìm những lí lẽ, chứng cớ được t/g dẫn ra làm saùng toû l/ñieåm treân. ? HS thảo luận trả lời … GV nhaän xeùt choát yù 1 ?qua những lí lẽ trên đồng thời thể hiện khát _Khát vọng thay đổi đất nước. voïng naøo cuûa LCUaån ? Hs trả lời …. ? Những chứng cớ trên Có sức thuyeát phuïc khoâng ?vì sao ? HS phân tích trên nhũng mặt l/s, địa lí dân tôc. 2/Vì sao thành Đại La xứng đáng là kinh đô …. baäc nhaát: ?Khi tiên đoán thành Đại La là kinh đô tg đã Vị trí địa lí, lợi thế văn hoá. boäc loä khaùt voïng naøo cuûa daân toäc ta ? Đại La là thắng động đẹp. HS trả lời.. ?Vì sao Chiếu dời đô ra đời phản ánh ý chí độc lập, tự cường và phát triển lớn mạnh của dân _Khát vọng 1đất nước vững mạnh hùng cường. tộc Đại Việt ? HS trả lời.. 3/YÙ nghóa vaên baûn. ?Qua văn bản này em trân trọng những phẩm Lòng yêu nước cao cả. naøo cuûa LÍ COÂNG UAÅN ? Taàm nhìn saùng suoát cuûa L-C-Uaån. Neâu yù nghóa vaên baûn ? Loøng tin maõnh lieät vaøo töông lai daân toäc. HS trả lời gv nhận xét… Ghi nhớ (sgk) Gv cho hs đọc ghi nhớ sgk. HS đọc … 4/Cuûng coá: Văn bản được làm sáng tỏ bởi mấy luận điểm ? Vì sao phải dời đô ?Vì sao thành Đại La xứng đáng là kinh đô bậc nhất ?.

(27) 5/ Daën doø: Học nội dung bài học ghi nhớ SGK. +Học cách lập luận lí lẽ của tg. Soạn bài Câu phủ định, học bài cũ Câu trần thuật. Tuaàn 23 Tieát 91. Tieáng Vieät CAÂU PHUÛ ÑÒNH. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. I. Muïc tieâu: Giuùp hs . - Hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu phủ định. - Nắm vững chức năng của câu phủ định. Biết sử dụng câu phủ định phù hợp với tình huống giao tieáp. II. Chuaån bò: baûng phuï III. Tieán trình daïy vaø hoïc : II 1. OÅn ñònh. III 2. Baøi cuõ. ? Câu trần thuật là kiểu câu như thế nào ? câu trần thuật dùng để làm gì ? Kiểu không có đặc điểm hình thức của các loại câu như: nghi vấn, cảm thán, cầu khiến; thường dùng để nhận định, thông báo, kể , miêu tả. Cho một đoạn văn, H xác định câu trần thuật trong đoạn văn đó. IV 3. Bài mới. Giới thiệu bài: G hỏi: Em có đi học vào ngày chủ nhật không? H trả lời: “Thưa cô em không đi học vào ngày chủ nhật” nói ra câu đó là em xác nhận không có sự việc đi học xảy ra trong ngày chủ nhật. Em đã sử dụng câu phủ định. Thế nào là câu phủ định? Bài học hôm nay sẽ giúp em hiểu rõ điều naøy. HOẠT ĐỘNG Hoạt động1: Tìm hiểu đặc điểm, chức năng. H : Quan saùt ví duï sgk. G : Cheùp caùc ví duï naøy leân baûng. H : Cho biết các câu (b), (c), (d) có đặc điểm hình thức gì khác so với câu (a) ? - Các câu (b), (c), (d) khác so với câu (a) ở các từ không, chưa, chaúng. G : Các từ không, chưa, chẳng thuộc từ loại gì ? H : Phụ từ phủ định. G : Những câu chứa phụ từ phủ định dùng để phủ định sự vật, sự việc đó. Gọi là câu phủ định. G : Mở rộng : - Ñöa leân baûng phuï caùc caâu : a. Em khoâng ñi hoïc. b. Em coù ñi hoïc khoâng ? H : So saùnh : Caâu a : caâu phuû ñònh. Caâu b : caâu nghi vaán.  Không phải câu nào có chữ “không…” đều là câu phủ định. Hoạt động 2 : Phân biệt các mục đích của câu phủ định. G : Ñöa leân baûng caùc ví duï.. NOÄI DUNG I. Tìm hieåu baøi: a. Nam ñi Hueá. b. Nam khoâng ñi Hueá. c. Nam chöa ñi Hueá. d. Nam chaúng ñi Hueá. e. (Nam coù ñi Hueá ñaâu) II. Baøi hoïc : Đặc đểm hình thức - Chứa từ phủ định : không, chaúng, chaû, chöa, khoâng phaûi …. Chức năng. - Dùng để :thông báo, xác nhận không có sự.

(28) a. “Đầu trò tiếp khách trầu không có” b. “Trong tù không rượu cũng không hoa” c. “Moät caây laøm chaúng neân non Ba caây chuïm laïi neân nuùi cao” d. Không phải nó chần chẫn như cái đòn càn. ñ. Ñaâu coù, noù beø beø nhö caùi quaït thoùc. H :  Taát caû laø caâu phuû ñònh. G :  a, b, c  phủ định miêu tả (chứa từ không, chưa, chẳng ). d, ñ : phuû ñònh baùc boû. H : Đọc ghi nhớ trong sgk. Hoạt động 3 : Hướng dẫn H luyện tập. G : Phaân nhoùm cho hs. Nhoùm 1 : Baøi 1, nhoùm 2 : Baøi 2, nhoùm 3 : Baøi 3, nhoùm 4: baøi 5. * Gợi ý : G : Chú ý câu 2 (c) hai đứa ăn hết ngần kia củ khoai thì no mòng bụng ra rồi còn đói gì nữa - có ý bác bỏ nhưng không phải là câu phuû ñònh. + Những câu có ý nghĩa tương đương : a. Câu chuyện có lẽ chỉ là câu chuyện hoang đường, song vẫn có yù nghóa. b. Tháng tám, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vàng, ai cũng từng ăn tết trung thu aên noù nhö aên caû muøa thu trong daï. c. Từng qua thời thơ ấu ở Hà Nội, ai cũng có một lần nghển cổ nhìn lên tán là cao vút mà ngắm nghía một cách ao ước chùm saáu non xanh hay thích thuù chia tay nhau nhaám nhaùp moùn saáu dầm bán trước cổng trưởng. Baøi 3 : Nhaän xeùt caâu sau : Choắt không dậy được nữa, nằm thoi thóp ( Tô Hoài) Nếu thay từ phủ định “không” bằng từ chưa thì ý của câu cũng thay đổi. G : Gợi ý cho H phân biệt để thấy sự khác nhau đó. Tuaàn 23 Tieát 92. vật, sự việc tính chất, quan hệ nào đó (câu phủ định mieâu taû). - Phaûn baùc moät yù kieán, moät nhaän ñònh.. Bài 1 : Những câu phủ định baùc boû. - Cụ cứ tưởng thế đấy chứ nó chaû hieåu gì ñaâu ! - Khoâng, chuùng con khoâng nói nữa đâu. Baøi 2 : + Những câu trên không có nghóa phuû ñònh : - Khoâng phaûi laø khoâng = coù (khaúng ñònh ). - Khoâng ai khoâng = ai cuõng (khaúng ñònh ) - Ai chaúng = ai cuõng ( khaúng ñònh) Baøi 3 :. Taäp laøm vaên CHÖÔNG TRÌNH ÑÒA PHÖÔNG. I. Muïc tieâu: Giuùp hs - Vaän duïng kó naêng baøi thuyeát minh. - Tự giác tìm hiểu những di tích, thắng cảnh ở quê hương mình. - Naâng cao loøng yeâu queâ höông . II. Chuaån bò: III. Tieán trình daïy vaø hoïc. 1. OÅn ñònh. 2. Bài cũ: kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh 3. Bài mới. HOẠT ĐỘNG Gv cho taäp trung thaønh caùc nhoùm, thoáng nhaát. NOÄI DUNG * Thuyeát minh veà nuùi Baø Raù.. Ngày soạn: Ngaøy daïy:.

(29) đề cương trình bày trước lớp. . Lớp trưởng : điều khiển lớp hoạt động. . Lần lượt các tổ lên thuyết trình. Nhoùm 1 : Thuyeát minh veà nuùi Baø Raù. Nhóm 2: Giới thiệu về Thác số 4. Caùc nhoùm nhaän xeùt goùp yù. Giaùo vieân goùp yù cho phaàn trình baøy cuûa caùc toå nhoùm. Hướng dẫn học sinh bình chọn bài thuyết trình xuaát saéc. Gv cho điểm tượng trưng động viên nhóm chuaån bò baøi toát. Cuûng coá: caùch thuyeát trình veà moät danh lam thaéng caûnh? Nhaän xeùt tieát hoïc. - Teân goïi. - Độ cao. - Phong caûnh - Truyền thống lịch sử - Mời gọi, khách du lịch. Nhóm 2: Giới thiệu về Thác số 4.  Vò trí ñòa lí  Caáu truùc, phong caûnh  Giaù trò, tieàm naêng.  Vai trò của thác số 4 đối với địa phương và ảnh hưởng của nó đối với cuoäc soáng.. 4. Hướng dẫn dặn dò: Tìm hiểu thêm các di tích, danh lam thắng cảnh ở địa phương. Sưu ttầm các bài giới thiệu về danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử của đất nước. Chuẩn bị bài Hịch tướng sĩ. ------------------------------------o0o-----------------------------------------Tuaàn 24 Tieát 93. HỊCH TƯỚNG SĨ Traàn Quoác Tuaán. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. I. Muïc tieâu: Giuùp hs. - Cảm nhận được lòng yêu nước bất khuất của Trần Quốc Tuấn của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm thể hiện qua lòng căm thù giặc, tinh thần, quyết chiến, quyết thắng kẻ thù xâm lược . - Nắm được đặc điểm cơ bản của thể Hịch. - Biết vận dụng bài học để viết văn nghị luận. II. Chuaån bò: tranh III. Tieán trình daïy vaø hoïc : 1. OÅn ñònh 2. Baøi cuõ. Khoanh tròn những câu đúng nhất. 1. Chiếu dời đô thuộc thể loại. a. Tự sự. b. Kí. c. Chieáu. d. Truyeän ngaén. 2. “Chiếu dời đô của tác giả”. a. Nguyeãn Traõi. b. Lý Thường Kiệt. c. Lyù coâng Uaån. d. Lyù Baïch.

(30) 3. Bài chiếu dời đô là văn bản : a. Nêu mục đích dời đô. b. Nêu khái quát khát vọng độc lập – tự chủ, thống nhất, giàu mạnh và khá vững bền của nhân dân Đại Việt. c. Phê phán hai nhà Đinh – Lê, ca ngợi Đại La. d. ( Ca ngợi Đại La ) các câu a, b, c đều đúng . 3. Bài mới : Giới thiệu bài: GV đọc kể truyện lịch sử. -Lời của tập thể “Toàn dân nghe chăng sơn hà nguy biến – sơn hà nguy biến”. -Vua Trần Nhân Tông : Nay giặc Mông Thác có ý đồ xâm lược nước ta, trẫm mở hội nghị Diên Hồng hỏi ý kiến toàn quân, toàn dân nên hòa hay đánh . Toàn dân : quyết đánh. Vua Nhân Tông : Toàn dân quyết đánh, nhưng tình đất nước hiện nay còn nhiều điều khó liệu. Chẳng hay ý của Trần Hưng Đạo thế nào? -Trần Hưng Đạo : Nếu bệ hạ muốn hàng xin chém đầu thần trước đã. -Hậu trường : Sơn hà nguy biến hận thù đằng đằng nên hòa hay nên chiến. - Quyeát chieán. G : Chúng ta vừa sống lại với không khí nửa năm ( 1283 – 1284). Thời điểm vua Trần Nhân Tông trao cho Trần Quốc Tuấn giữ chức quốc công tiết chế thống lĩnh, soạn thảo cuốn binh thư yếu lược và viết Hịch tướng sĩ để huấn luyện, đồng thời kêu gọi tướng sĩ đồng lòng, đồng sức chống giặc. Noäi dung baøi Hòch nhö theá naøo, chuùng ta ñi vaøo phaân tích. HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1 : Tìm hiểu tác giả, tác phẩm. H : Đọc phần chú thích (*). G :Đưa chân dung Trần Hưng Đạo. H :- Mở rộng : Năm sinh của ông theo sách “450 danh nhân thế giới” do Hứa Văn Ân sưu tầm và biên soạn (1226 - 1300). Vì có công lớn ấy, Trần Quốc Tuấn được vua phong làm đại vương Thượng Quốc Công, lại được quyền phong tước, cứ từ tước hầu trở xuống ông muốn phong cho ai cũng được, để tỏ lòng kính nể, vua chỉ gọi ông Hưng Đạo Vương. - Sau khi Trần Quốc Tuấn mất, nhà vua truy tặng ông chức Thái Sư thượng phụ thương quốc công Hưng Đạo đại vương. Nhân dân lập đền thờ ở Vạn Kiếp. - Năm 1984, trong cuộc họp tại Luân đôn giữa các học giả và các nhà quân sự trên thế giới dưới sự chủ trì của Hoàng gia Anh, một danh sách gồm mười đại nguyên soái quân sự thiên tài thế giới được công bố, trong đó có Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn. Hoạt động 2 : Đọc ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: H : -Tìm từ khó bằng cách định từ theo nghĩa . G : - Đưa ra khoản 8 - 10 từ sgk. - Cho H nhận diện 2 bố cục xem bố cục nào hợp lý . Boá cuïc 1 : 4 phaàn Boá cuïc 2 : 5 phaàn G : Kết luận cả hai câu đều hợp lí. Hoạt động 3 : Phân tích. G : Phân tích sơ lược phần nêu gương sử sách để khích lệ ý chí lập. NOÄI DUNG I. Giới thiệu: 1. Taùc giaû:Traàn Quoác Tuaán (1231- 1300), laø moät trong những danh tướng kiệt xuất của nhân dân thời trung đại. 2. Taùc phaåm : - Xuất xứ trước cuộc kháng chieán choáng quaân Nguyeân Mông lần thứ hai.. II. Đọc hiểu văn bản: - Thể loại : Hịch - Vaên phong : Bieàn ngaãu - Boá cuïc : 4 phaàn. III. Tìm hieåu vaên baûn : 1. Hình ảnh quân xâm lược,.

(31) công danh, hi sinh vì nước. G : Yêu cầu H đọc đoạn “Huống chi ta cùng … tai vạ về sau”. - Giúp HS phân tích hình ảnh quân xâm lược . H: - Phát hiện những hình ảnh : dê chó, cú diều, hổ đói, hành động “ngheânh ngang”, “baét naït”, “sæ maéng”.  Bọn bẩn thỉu hành động ngang ngược . G : Phân tích mở rộng : - Dê chó >< tể phụ : đối lập không cân xứng thể hiện được thế nỗi nhục lớn của mọi người khi đất nước chủ quyền xâm phạm. - Năm 1277 Sài Xuân sanh VN bắt ta lên biên giới, đơn. Năm 1281 sài xuân sang sứ cưỡi ngựa đi thẳng vào điện Dương Minh, quân sĩ ngăn lại bị Sài Xuân đánh toạc cả đầu vua sai Trần Quang Khải đón tiếp bị hắn xem thường không ngồi dậy. => Chỉ một tên sứ mà chúng như vậy, bọn giặc tràn sang sẽ ra sao ? H :Đọc đoạn : “Ta thường tới bữa quên … vui lòng”. Phân tích tâm trạng của tác giả . Từ sinh hoạt bình thường đảo lộn, nội tâm dằn xé đau đớn, ý chí quyết tâm .  Lòng yêu nước của tác giả . G : Theo bảng tóm tắt đoạn “Ta thường … vui lòng”. ( ) H : Thuyeát trình laïi . ( Heát tieát 94, chuyeån sang 94). H :Yêu cầu H đọc đoạn “Các người ở cùng ta…kém gì” G :Đặt câu hỏi :Mối ân tình của chư tướng được thể hiện như thế nào ? H : Thảo luận : Trả lời. - Quan hệ giữa Trần Quốc Tuấn và tướng sĩ là quan hệ chủ tướng và quan heä cuøng caûnh ngoä.  Khích leä tinh thaàn trung quaân aùi quoác.  Khích lệ ý thức trách nhiệm của mỗi người đ/v đạo vua tôi. G : Yêu cầu H đọc đoạn “Nay các ngươi… muốn vui chơi phỏng có được không”? -Đưa ra vấn đề để H bàn thảo. ? Tác giả phê phán những việc làm sai đồng thời khẳng định việc làm đúng như thế nào ? H : Trả lời: - Pheâ phaùn vieäc laøm sai : Khoâng bieát lo, khoâng bieát theïn, khoâng bieát tức, không biết căm. Chỉ biết : chọi gà đánh bạc, lo làm giàu, ham săn bắn, thích rượu ngon … - Chỉ ra việc làm đúng :Huấn luyện quân sĩ, tập dợt cung tên, bêu đầu Hốt Tất Liệt, rửa thịt Vân Nam Vương .  Thái độ bàng quan hưởng lạc.  Nêu cao tinh thần trau dồi binh lực. G : Chæ roõ khi pheâ phaùn hay khaúng ñònh taùc giaû taäp trung nhaán maïnh vào quyền lợi của cá nhân và phân tích để cho thấy rằng quyền lợi cá nhân phải đặt vào lợi ích của dân tộc. ? Để tác động vào nhận thức của người nghe tác giả đã dùng biện pháp nghệ thuật gì ở đoạn văn trên ?. taâm traïng cuûa taùc giaû. a. Hình ảnh quân xâm lược. - Hình aûnh aån duï ( deâ choù, cuù diều, hổ đói, hành động, nghênh ngang, uốn lưỡi, sỉ maéng.  Lột tả được bản chất ngang ngược của tên sứ giả đồng thời thể hiện thái đô căm thù tột cùng của mình với quân xâm lược. b. Tâm trạng của vị chủ tướng Sinh hoạt bình thường không oån ñònh noäi taâm daøy voø ñau xót, cuối cùng cô đọng thành ý chí quyết tâm sinh tử với kẻ thuø. Thể hiện được tấm lòng yêu nước sâu sắc của tác giả.. 2. Lời phê phán. - Đưa ra ân tình chủ tướng trước sau như một. - Tác giả nêu ra những thói soáng baøng quan voâ traùch nhieäm. - Nêu những trò chơi hưởng lạc tầm thường, và chỉ rõ những hậu quả không lường khi coù giaëc.  Khích lệ lòng tự trọng, liêm sỉ ở mỗi người khi nhận rõ cái sai, thấy rõ điều đúng..

(32) H : Nghệ thuật so sánh tương phản và các điệp từ, điệp ý tăng tiến. - Khi nêu diễn cảnh thất bại, ông dùng từ ngữ phủ định: không còn, cũng mất, bi tan, củng khốn; còn khi viễn cảnh thắng lợi : mãi mãi vững bền đời đời hưởng thụ, không bị mai một, sử sách lưu thơm … các điệp từ điệp ý tăng tiến có tác dụng nêu bật vấn đề từ nhạt đến đậm, từ nông đến sâu. Cứ từng bước từng bước, tác giả đưa người đọc nhận rõ, đúng sai, nhận ra điều sai trái. G : Yêu cầu H đọc đoạn cuối bài Hịch. ? Đoạn cuối bài Hịch tác giả hai con đường chính tà, cũng có nghĩa là hai con đường sống - chết, mục đích để làm gì ? H : Thuyết phục tướng sĩ có thái độ dứt khoát. H : Thaûo luaän : Vẽ lược đồ kết cấu của bài hịch. - Đọc phần ghi nhớ sgk. Hoạt động 4 : Luyện tập. H : Lòng yêu nước của Trần Quốc Tuấn được thể hiện như thế nào ?. 3. Lời kêu gọi : - Keâu goïi caûnh giaùc. - Keâu goïi luyeän taäp voõ ngheä, luyeän taäp binh thö. - Nêu rõ ranh giới bạn thù.  Xác định tư tưởng, mục đích chiến đấu. IV. Toång keát : Ghi nhớ : sgk. 4. Hướng dẫn dặn dò : Học bài, chuẩn bị soạn : Hành động nói. --------------------------o0o-------------------------------------Tuaàn 24 Tieát 95. Tieáng Vieät HAØNH ĐỘNG NÓI. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. I. Muïc tieâu: Giuùp hs hieåu : - Nói cũng là một thứ hành động. - Số lượng hành động nói khá lớn, nhưng có thể quy lại thành một số kiểu khái quát nhất định. - Có thể sử dụng nhiều kiểu câu đã học để thực hiện cùng một hành động nói. II. Chuaån bò:baûng phuï III. Tieán trình daïy vaø hoïc. V 1. OÅn ñònh. VI 2. Baøi cuõ. - Caâu phuû ñònh laø gì ? cho ví duï. Chứa những từ ngữ phủ định như không , chưa… dùng để thông báo , xác nhận không có sự việc, tính chất quan hệ nào đó, hoặc để phản bác một ý kiến, một nhận định. Coù maáy kieåu caâu phuû ñònh ? - Phuû ñònh mieâu taû vaø phuû ñònh baùc boû. HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1 : Tìm hiểu khái niệm về hành động nói. G : Gọi H đọc đoạn trích. - Giúp H nhận biết hành động nói qua câu hỏi. H : Saùch giaùo khoa. H : Lần lượt trả lời : G : Kết luận và yêu cầu H đọc ghi nhớ 1 sgk Hoạt động 2 : Tìm hiểu các kiểu hành động nói : G : Hướng H tìm hiểu mục đích riêng của từng câu trong lời nói của Lý Thoâng.. NOÄI DUNG I. Tìm hieåu baøi 1. Lý Thông nói với Thạch Sanh nhằm đẩy Thạch Sanh để mình hưởng lợi. 2. Coù. Vì nghe Lyù Thoâng noùi, Thaïch Sanh voäi vàng từ giã mẹ con Lý Thoâng ra ñi..

(33) H : Trả lời : câu 1 : dùng để trình bày, câu ( 2 ) : đe dọa, câu 3 ( điều khiển ), câu 4 hứa hẹn. H : Đọc ví dụ 2 sgk / 63. Chỉ ra các hành động nói trong đoạn trích, cho biết mục đích của mỗi hành động. + Lời cái Tý hỏi để bộc lộ cảm xúc. + Lời chị Dậu : tuyên bố, báo tin. G :Từ hai ví dụ hướng học sinh đọc phần ghi nhớ 2. G : Mở rộng : - Hành động nói - điều khiển. . Ruoäng thaáp taùt moät gaàu giai. Ruoäng cao thì phaûi taùt hai gaàu soøng. ( ca dao ) - Hành động trình bày : … “Vẫn là muôn thuở thủy chung. Mầm non nên lá nên đồng tốt tươi. Duø qua gioâng baõo, quaû rôi. Thì từ đất, hạt đâm chồi lên xanh” … - Hành động bộc lộ cảm xúc. “ Nhớ em anh cũng muốn vô, Sợ truông nhà Hồ, sợ phá Tam Giang. Phá Tam Giang ngày rày đã cạn Truoâng nhaø Hoà, noäi taùn caám nghieâm” ( ca dao ) - Hành động ước kể ( hứa hẹn ). “ Lão Hạc ơi ! lão hãy yên lòng mà nhắm mắt ! lão đừng lo gì cho cái vườn của lão. Tôi sẽ cố giữ gìn cho lão. Đến khi con trai lão về, toâi seõ trao laïi cho haén” - Hành động tuyên bố : “ Vì lẽ trên chúng tôi chính phủ lâm thời của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, trình trọng tuyên bố với thế giới rằng : nước Việt Nam có quyền được hưởng tự do – độc lập …” Hoạt động 3 : Hướng dẫn luyện tập. G : Hướng dẫn H luyện tập : Gợi ý : Bài 1 : Trần Quốc Tuấn viết Hịch tướng sĩ nhằm mục đích khích lệ tướng sĩ học tập “ Binh thư yếu lược” do ông soạn ra và khích lệ lòng yêu nước của tướng sĩ. Baøi 2 : a. Bác trai đã khá rồi chứ ? ( hành động hỏi ). _ “ Cảm ơn Cụ … mỏi mệt lắm”-> ( hoạt động trình bày ). _ Naøy …thì troán ( thoâng baùo … ) 4. Cuûng coá : - Học phần ghi nhớ. 5. Daën doø : Hoïc baøi, chuaån bò baøi. Tuaàn 25 Taäp laøm vaên Tieát 96 TRAÛ BAØI VIEÁT SOÁ 5 Tuaàn 25. NƯỚC ĐẠI VIỆT TA. 3. Bằng lời nói. 4. Vieäc laøm cuûa Lyù Thoâng là một hành động, vì nó laø moät vieäc laøm coù muïc ñích. II. Baøi hoïc : 1. Thế nào là hành động noùi : Hành động nói là hành động được thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất ñònh.. 2. Các kiểu hành động nói: Những kiểu hành động nói thường gặp là hỏi, trình bày (baùo tin,keå, taû, neâu yù kieán, dự đoán ) điều khiển, đe dọa, thách thức, hứa hẹn, boäc loä caûm xuùc.. III. Baøi taäp. Baøi 1 2 3.. Ngày soạn: Ngaøy daïy: Ngày soạn:.

(34) Tieát 97. ( Trích Bình Ngô đại cáo – Nguyễn Trãi ). Ngaøy daïy:. I. Muïc tieâu: Giuùp hs :  Thấy được đoạn văn có ý nghĩa như lời tuyên ngôn độc lập của dân tộc ta ở thế kỷ XV.  Thấy được phần nào sức thuyết phục của nghệ thuật văn chính luận. Nguyễn Trãi : lập luận chặt chẽ, sự kết hợp giữa lý lẽ và thực tiễn. II. Chuaån bò: III. Tiến trình lên lớp . 1. OÅn ñònh : 2. Baøi cuõ : - Em hãy phân tích tấm lòng yêu nước của Trần Quốc Tuấn qua bài “ Hịch tướng só. ” . -Caêm thuø giaëc -Theà hy sinh dieät giaëc -Biên soạn binh thư, động viên quân sĩ 3. Bài mới. * Giới thiệu bài: Trải qua lịch sử dựng nước và giữ nước, dân tộc Việt Nam có mấy văn bản được xem là tuyên ngôn độc lập ? ( 3 bản ). Cho H kể ra bản thứ nhất ( Nam quốc sơn hà ). Hôm nay chúng ta sẽ được học văn bản “ Nước Đại Việt ta”. Trích trong Bình Ngô đại cáo, văn bản được xem là bản tuyên ngôn thứ hai của dân tộc ta. HOẠT ĐỘNG NOÄI DUNG Tìm hieåu taùc giaû - taùc phaåm. I. Giới thiệu: H : Đọc chú thích ( * ). Nhớ lại bài học ở chương trình lớp 7. Em 1. Taùc giaû : haõy neâu vaøi neùt veà Nguyeãn traõi. Nguyeãn Traõi ( Xem sgk vaên ?Hoàn cảnh sáng tác? 7 ). ? - Tác phẩm thể loại gì ? văn phong ? bố cục chung của bài cáo. 2. Tác phẩm : H : Trả lời : - Theå caùo. Trích Bình Ngô đại cáo, viết - Vaên bieàn ngaãu. sau chieán thaéng giaëc Minh. - Boá cuïc : 4 phaàn. II. Đọc hiểu văn bản H : Đọc đoạn trích hùng hồn. - Theå : caùo Giuùp H tìm hieåu chuù thích : nhaân nghóa, ñieáu phaït, Ñinh, Lyù, - Vaên bieàn ngaãu Trần, Hán, Đường, Tống, Nguyên. - Boá cuïc : 4 phaàn. H : Nhìn bảng phụ, có ghi bố cục của đoạn trích. - Hai câu đầu : vị trí và nguyên lý nhân nghĩa. - 8 câu tiếp : vị trí và chân lý độc lập dân tộc. - Đoạn còn lại : thực tiễn lịch sử. Tìm hieåu vaên baûn. III.Tìm hieåu vaên baûn H : Đọc lại hai câu đầu của đoạn trích. 1. Vò trí vaø nguyeân lyù nhaân - Hs neâu nghóa cuûa nhaân nghóa. nghóa : G : Yêu cầu H cho biết lý do vì sao tác giả đưa vấn đề nhân “ Việc nhân nghĩa cốt ở yên nghĩa ở đầu đoạn trích. daân H : Lý giải vì đây là nguyên lý cơ bản, làm nền tảng để triển Quân điếu phạt trước lo trừ khai toàn bộ nội dung bài cáo. baïo”. H : Phát hiện được nội dung cốt lõi của tư tưởng nhân nghĩa ở * Nhân nghĩa gắn liền với yêu Nguyễn Trãi đó là yên dân trừ bạo. nước. G : Chỉ rõ dân là, còn kẻ bạo ngược là giặc Minh. Nhân nghĩa 2. Vị trí và chân lý đõc lập.

(35) mà tác giả muốn khẳng định là : nhân nghĩa gắn liền với yêu nước chống ngoại xâm. H : Đọc 8 câu tiếp theo. - Xác định những yếu tố để xác định chủ quyền độc lập của dân toäc. - Neàn vaên hieán. - Núi sông bờ cõi đã chia. - Phong tuïc Baéc Nam cuõng khaùc. - Triệu, Đinh, Lý, Trần / Hán, Đường, Tống, Nguyên. G : Goïi H giaûi thích khaùi nieäm “ Vaên Hieán” chæ roõ cho H hieåu khi nêu lên yếu tố ấy là nêu lên quan niệm hoàn chỉnh về Quốc gia daân toäc. G : Cho H thaûo luaän : Nhiều ý kiến cho rằng ý thức dân tộc ở đoạn trích là sự tiếp nối và phát triển ý thức dân tộc ở Nam Quốc sơn hà, vì sao ? G : Gợi ý cho H xem sgk. H : Đại diện nhóm thuyết trình. G : Choát yù : - Ở Nam Quốc sơn hà : ý thức dân tộc được xác định bởi hai yếu tố : lãnh thổ, chủ quyền, đến bình Ngô Đại Cáo bổ sung : Văn Hiến, phong tục tập quán, lịch sử, như vậy học thuyết của Nguyễn Trãi cao hơn. Sâu sắc hơn ở chổ điều mà kẻ thù luôn phủ nhận ( văn Hiến nước Nam ) thì chính lại là thực tế, tồn tại với sức mạnh của chân lý khách quan. Tác giả khẳng định : phát triển và ý thức dân tộc của nước Đại Việt. G : Yêu Cầu H phát hiện và phân tích sức thuyết phục của bản tuyên ngôn và sự đặc sắc về nghệ thuật của văn bản ( Xét ở cách dùng từ, cách sử dụng biện pháp so sánh. Và tác dụng của văn bieàn ngaãu ). H : Cách dùng từ thể hiện tính chất hiển nhiên : từ trước, vốn xưng, đã lâu, đã chia, cũng khác. - Cách so sánh, câu văn biền ngẫu : so sánh ta với Trung Quốc đặt ta ngang hàng với Trung Quốc về trình độ, chính trị, tổ chức, chế độ quản lý, quốc gia. G : Gọi H đọc đoạn còn lại. Nêu câu hỏi : hai đoạn đầu, tác giả nêu lên nguyên lý nhân nghĩa, chân lý độc lập dân tộc. Để làm sáng tỏ chân lý trên, tác giả đã làm gì ? H : Đưa ra những dẫn chứng từ thực tiễn lịch sử. Phân tích mục đích : chứng minh cho sức mạnh chính nghĩa, đồng thờ thể hiện niềm tự hào dân tộc. G : Chốt ý : bài văn chính luận chặt chẽ, sắc bén, dùng lý lẽ để khẳng định nguyên lý chính nghĩa, chân lý độc lập dân tộc và dùng thực tiễn chứng minh để làm sáng tỏ thêm lý lẽ. Nguyễn Trãi đúng là một tài năng lỗi lạc : vừa là nhà chính trị, quân sự, vừa là nhà ngoại giao, nhà tư tưởng, lịch sử, địa lý của dân tộc Vieät Nam. H : Đọc phần ghi nhớ.. daân toäc. - Neàn vaên hieán. - Núi sông bờ cỏi đã chia. - Phong tuïc Baéc Nam cuõng khaùc. - Trieäu, Ñinh, Lyù, Traàn / Haùn, Đường, Tống, Nguyên. *Khẳng định sự tiếp nối và phát triển ý thức dân tộc của nước Đại Việt.. 3. Thực tiễn lịch sử. - Löu cung - thaát baïi - Trieäu tieát - tieâu vong. - Baét soáng Toa Ñoâ - Gieát töôi OÂ Maõ * Chứng minh cho sức mạnh chính nghĩa đồng thời thể hiện niềm tự haøo daân toäc.. III. Ghi nhớ : sgk..

(36) 4. Cuûng coá : - Cho H luyeän taäp caâu hoûi 6 sgk. - Vì sao Nguyễn Trãi lấy nhân nghĩa làm đầu ? 5. Daën doø : - Soạn bài “ Hành động nói. ” - Học bài, học thuộc lòng đoạn trích. - Bài tập về nhà : sức thuyết phục của văn chính luận. Nguyễn Trãi là ở chỗ kết hợp giữa lý lẽ và thực tiễn. - Qua đoạn trích trên hãy chứng minh . Tuaàn 25 Tieát 98. HAØNH ĐỘNG NÓI ( TT ). Ngày soạn: Ngaøy daïy:. I. Muïc tieâu: ( Xem tieát 35 ). II. Chuaån bò: III. Tieán trình daïy vaø hoïc. 1. OÅn ñònh. 2. Baøi cuõ. Hành động nói là gì ? Thế nào là hành động điều khiển, hành động hỏi ? cho ví dụ. 3. Bài mới : * Giới thiệu bài: Tiết trước chúng ta đã tìm hiểu : “ hành động nói và các kiểu hánh động nói”, nhöng hình thaønh noù baèng caùch naøo ? chuùng ta vaøo baøi hoïc hoâm nay. HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1 : Tìm hiểu cách thực hiện hành động nói. G : Cho H nhóm lớp thực hiện yêu cầu mục 1. Để xem xét mối quan hệ giữa hành động nói và các kiểu câu. Caâu Muïc ñích 1 2 3 4 5 Hoûi Trình baøy + + + Ñieàu khieån + + Hứa hẹn Bộc lộ cảm xúc G : Chốt ý : kiểu câu trần thuật đã phân để thực hiện mục đích trình bày tuy nhiên có những trường hợp nó dùng để thực hiện mục ñích ñieàu khieån. G : Cho H ghi nhaän laïi muïc ñích voán laø ñaëc tröng cuûa caùc kieåu caâu. H : - Traàn thuaät -------------> Keå, taû, trình baøy. - Nghi vaán --------------> hoûi. - Caàu khieán --------------> sai khieán, yeâu caàu. - Caûm --------------> boäc loä caûm xuùc. G : Đưa ví dụ những trường hợp các kiểu câu không theo mục đích noùi. Traàn thuaät caàu khieán Caûm xuùc. NOÄI DUNG I. Baøi hoïc : 1. Cách thực hiện hành động nói Mỗi hành động nói có thể thực hiện bằng kiểu câu có chức năng chính phù hợp với hành động đó ( cách dùng trực tiếp ), bằng kiểu caâu khaùc ( caùch duøng giaùn tieáp ). 2. Ví duï :.

(37) Nghi vaán. Nghi vaán caûm xuùc Trình baøy G : Chốt ý : muốn thực hiện hành động nói hãy chọn 1 kiểu câu thích hợp. H : Đọc ghi nhớ Hoạt động 2 : Hướng dẫn làm bài tập. G : Tổ chức cho H hoạt động nhóm. Nhoùm 1 : baøi 2. Nhoùm 2 : baøi 3. Nhoùm 4 : baøi 4 Nhoùm 5 : baøi 5. H : Thảo luận làm bài, sau đó nêu lên trước lớp. G : Nhaän xeùt noäi dung. - Bài 2 : Việc dùng câu trần thuật để kêu gọi như vậy làm cho quần chúng thấy gần gũi với Lãnh tụ và thấy nhiệm vụ mà lãnh tụ giao cho mình laø nguyeän voïng cuûa mình. - Bài 3 : Dế Choắt yếu đuối hơn nên đề nghị một cách khiêm nhường nhã nhặn. Dế Mèn thì huyênh hoang và hách dịch. Baøi 4 : Choïn b vaø c Baøi 5 : choïn c 4. Cuûng coá : Đọc lại ghi nhớ làm bài tập trắc nghiệm 5. Daën doø : Học bài chuẩn bị bài hội thoại.. Tuaàn 25 Tieát 99. OÂN TAÄP VEÀ LUAÄN ÑIEÅM. II. Luyeän taäp : Bài : 2, 3, 4, 5 làm tại lớp. Baøi 1 veà nhaø laøm.. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. I. Muïc tieâu: Giuùp hs - Nắm vững hơn nữa khái niệm luận điểm, tránh được những sự hiểu lầm mà các em mắc phải (như lẫn lộn luận điểm với luận đề hoặc coi luận điểm là một bộ phận của luận đề) - Thấy rõ hơn mối quan hệ giữa luận điểm với luận đề và giữa luận điểm với nhau trong một bài vaên nghò luaän. II. Chuaån bò: III. Tieán trình daïy vaø hoïc : 1. OÅn ñònh . 2. Baøi cuõ : Kiểm tra vở soạn của hs 3. Bài mới.  Giới thiệu bài: các em đã học về luận điểm ở chương trình lớp 7. Bài học hôm nay nhằm ôn lại kiến thức về luận đề, luận diểm. Và mối quan hệ của chúng trong bài văn nghị luận. HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1 : Ôn lại kiến thức lớp 7. G : Đưa lên bảng phụ những luận điểm của bài “ tinh thần yêu. NOÄI DUNG I. Baøi hoïc : 1. Khaùi nieäm :.

(38) nước” – HCM * Tinh thần yêu nước. . Dân ta có một lòng nống nàn yêu nước ( luận điểm xuất phát ) . Lòng yêu nước trong quá khứ lịch sử dân tộc. . Lòng yêu nước ngày nay. . Boån phaän cuûa chuùng ta. G : Liên hệ “ chiếu dời đô” ( LCU ) . Yeâu caàu H xaùc ñònh luaän ñieåm. H : Baøi chieáu coù hai luaän ñieåm : . Mục đích của việc dời đô. . ca ngợi địa thế thành Đại La. H: Đọc phần 2 sgk. Luận điểm đưa ra có đúng không ? ( không vì là ý kiến, quan điểm của người viết tức là câu trả lời chứ không phải là câu hỏi . ) G : Yêu cầu H đọc phần ghi nhớ ở mục 1. - Chuyển ý : khi nói đến văn nghị luận, người nói (viết) cần quan tâm đến luận đề và luận điểm có mối quan hệ như thế nào ? và mối quan hệ của các luận điểm với nhau trong cùng một hệ thống ra sao ? Hoạt động 2: Tìm hiểu mối quan hệ luận điểm với luận đề caàn phaûi giaûi quyeát trong baøi vaên. G : - yêu cầu H xác định luận đề của hai văn bản. + Tinh thần yêu nước + Chiếu dời Đô H : - Thảo luận trả lời : + Tinh thần yêu nước của nhân dân. + Cần phải dời Đô đến Đại La. - So sánh những luận điểm nêu ra ở mục 1 có phù hợp với luận đề khoâng ? G : Từ câu trả lời của H G chốt ý : mối quan hệ giữa luận điểm với luận đề. G : Cho H quan saùt muïc II . 1 - Đưa vấn đề cho H thảo luận. ? Neáu HCM chæ ñöa ra moät luaän ñieåm : “ Đồng bào ta ngày nay có lòng yêu nước nồng nàn” Thì có thể làm sáng tỏ luận đề trên không ? ( không) G : Tương tự ở “ chiếu dời Đô” nếu Lý Công Uẩn chỉ đưa ra luận điểm : “ Các triều đại trước đây đã nhiều lần thay đổi kinh đô” thì mục đích của nhà vua khi ban chiếu có thể đạt được không ? vì sao ? H : Không, vì không đủ sức thuyết phục G : Choát yù : Luaän ñieåm trong baøi vaên nghò luaän coù moái quan heä như thế nào với luận đề : luận điểm cần phải phù hợp và đủ để làm sáng tỏ luận đề. G : Cho H xem xét hệ thống luận điểm được nêu ở III. 1, cần làm cho caùc em nhaän thaáy : - Hệ thống thứ nhất đạt được các điều kiện ghi trên mục III. 1. - Hệ thống 2 không đạt được các điều kiện đó lá bởi : trong hệ. Ví duï : - Tinh thần yêu nước. Chiếu dời đô.. II. Mối quan hệ giữa luận điểm với luận đề và các luaän ñieåm trong moät baøi vaên nghò luaän. 1. Mối quan hệ giữa luận đề vaø luaän ñieåm - Luaän ñieåm caàn phaûi phuø hợp và đủ để làm sáng tỏ luận đề.. 2. Mối quan hệ giữa các luaän ñieåm : - Chính xaùc gaén boù chaët cheõ với nhau..

(39) thống đó, có những luận điểm chưa chính xác. Luận điểm ( a ) không thể làm cơ sở để dẫn tới luận điểm ( b ), luận điểm ( c ) không liên kết được với các luận điểm trước nó. ( d ) không kế thừa và phát huy được kết quả của ba luận điểm ( a ) ( b ) ( c ) trên đó. G :  Hướng dẫn H rút ra kết luận : trong bài văn nghị luận, luận điểm cần phải chính xác và gắn bó chặt chẽ với nhau. H : Đọc phần ghi nhớ sgk. Hoạt động 3 : luyện tập G : Hướng dẫn H làm bài tập. III. Ghi nhớ sgk. - Nhoùm 1 : baøi 1 IV. Luyeän taäp. - Nhoùm 2 : baøi 2 ( a ) - Nhoùm 3: baøi taäp cuûa G ( ) - Nhoùm 4 : baøi 2 ( b ) *Gợi ý : Baøi 1: Luaän ñieåm cuûa phaàn vaên baûn aáy khoâng phaûi laø: Nguyeãn Traõi laø moät oâng tieân cuõng khoâng hẳn là : “ Nguyễ Trãi là anh hùng dân tộc” mà là “ Nguyễn Trãi là tinh hoa của đất nước, dân tộc và thời đại lúc bấy giờ . Bài 2 a. loại bỏ : Nước ta có truyền thống giáo dục lâu đời b. có thể sắp xếp các luận điểm đã được lựa chọn và sửa chữa theo cách trình bày sau : Giáo dục là chìa khóa tương lai vì những lẽ sau : - Giáo dục là yếu tố quyết định đến việc điều chỉnh tốc độ gia tăng dân số, thông qua đó, quyết định môi trường sống, mức sống, trong tương lai. - Giáo dục trang bị kiến thức và nhân cách, trí tuệ và tâm hồn cho trẻ em hôm nay, những người sẽ làm nên thế giới ngày mai. - Do đó, giáo dục là chìa khóa cho sự tăng trưởng kinh tế trong tương lai. - Cũng do đó, giáo dục là chìa khóa cho sự phát triển chính trị và cho tiến bộ xã hội sau này. 4. Cuûng coá : Luận đề khác luận điểm như thế nào ? 5. Dặn dò : Học bài, xem lại bài nghị luận chứng minh, nghị luận giải thích..

(40) Tuaàn 25 Tieát 100. Taäp laøm vaên VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BAØY LUẬN ĐIỂM. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. I. Muïc tieâu: Giuùp hs : - Nhận thức được ý nghĩa quan trọng của việc trình bày luận điểm trong bài văn nghò luaän. - Biết cách viết đoạn văn trình bày một luận điểm theo các cách diễn dịch và quy nạp. II. Chuaån bò: III. Tieán trình daïy vaø hoïc : 1. OÅn ñònh. 2. Baøi cuõ : Kiểm tra bài tập ở nhà. 3. Bài mới.  Giới thiệu bài: Ở học kỳ I chúng ta đã học xong thể loại văn tự sự, tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm, thuyết minh. Học kỳ II chúng ta sẽ ôn lại thể loại văn nghị luận . Để viết được bài văn nghị luận, ta phải biết cách sắp xếp và trình bày các luận điểm theo một trình tự hợp lý. HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1 : Hướng dẫn tìm hiểu những đoạn văn sgk. H : Đọc đoạn ( a ) và ( b ). - Xác định câu chủ đề của mỗi đoạn văn. + a. “ Thành Đại La … để nương muôn đời” + b. “ Đồng bào ta … tổ tiên ta ngày trước” G : Hướng dẫn : câu chủ đề có thể đặt ở đầu đoạn văn và cũng có thể đặt ở cuối đoạn văn. Sự khác nhau về vị trí đặt câu chủ đề là dấu hệu để ta phân biệt hai dạng đoạn văn thường gặp nhất trong văn nghị luận : b ( diễn dịch ) a ( quy naïp ) H : Đọc phần 1, 2 ghi nhớ sgk G : Cho H laøm baøi taäp 1 sgk / 81. H : - Thảo luận trả lời : a. cần tránh lối viết dài dòng khiến người đọc khó hiểu. b. Nguyeân Hoàng thích truyeàn ngheà cho baïn treû. Hoạt động 2 : Tìm hiểu đoạn văn ở mục I. 2 H : Đọc đoạn văn 2 sgk / 80 - Nhaéc laïi theá naøo laø laäp luaän ? sgk 7 Lập luận là cách nêu luận cứ để dẫn đến luận điểm. Lập luận phải chặt chẽ, hợp lý thì bài văn mới có sức thuyết phục. - Tìm luận điểm của đoạn văn trên : . “ Cho thằng nhà giàu rước chó vào nhà, nó mới càng hiện chất chó đểu của giai cấp nó ra” ( luận điểm ) + Nghò Queá khoâng thích choù … + Không giở giọng chó má với mẹ con chị Dậu ( luận cứ  luận điểm ) Cách sắp xếp rất hợp lý. G : Chốt ý : luận điểm, luận cứ của đoạn văn trình bày chặt chẽ và hấp dẫn. Việc đặt các chữ như “ chuyện chó con”, “ giọng chó má”. NOÄI DUNG I. Baøi taäp Vd1ï : sgk. a. Thành Đại La … muôn đời b. “ Đồng bào ta … ngày trước” Luaän ñieåm theå hieän roõ raøng . Theå hieän roõ trong caâu chủ đề. Hai dạng đọan văn trình bày luận điểm : Đoạn diễn dịch, đoạn quy naïp . Vd2: sgk . Luận điểm: “chất đểu cuûa giai caáp noù” . Luận cứ : chuyện chó con, gioïng choù maù, … Sắp xếp rất hợp lý, chặt cheõ. II. Baøi hoïc. Trình baøy luaän ñieåm trong vaên nghò luaän caàn chuù yù: + Roõ raøng chính xaùc . + Các luận cứ tổ chức theo một trìng tự hợp lý..

(41) cạnh nhau chính là cách thức để Nguyễn Tuân làm cho đoạn văn của + Diễn đạt trong sáng, mình vừa xoáy vào một ý chung, vừa khiến cho bản chất thú vật của hấp dẫn, có sức thuyết đoạn địa chủ hiện ra thành hình rõ ràng lý thú. phuïc. G : Yêu cầu H đọc điểm 3 ghi nhớ. 1 H đọc trọn phần ghi nhớ. III.Luyeän taäp Baøi 2 : Hoạt động 3 : Luyện tập. Luaän ñieåm : Teá Hanh laø G : Cho H nhóm lớp thảo luận. một người tinh lắm. Nhoùm 1, 2 : baøi 2, Luận cứ 1 : Tế Hanh đã Nhoùm 3, 4 : baøi 4 ghi được đôi nét thần Gợi ý : Bài 4 : Các luận cứ luận điểm được sắp xếp sau : linh về cảnh sinh hoạt - Văn giải thích được viết ra nhằm cho người đọc hiểu. choán queâ höông. - Giải thích càng khó hiểu thì người viết càng khó đạt mục đích. Luận cứ 2 : Tế Hanh đưa - Ngược lại, giải thích càng dễ hiểu thì người đọc càng dễ lãnh hội, ta vào một thế giới rất dễ nhớ, dễ làm theo. gaàn guõi… ch caûnh vaät. - Vì thế văn giải thích phải được viết sao cho dễ hiểu. 4. Cuûng coá : Đọc ghi nhớ. 5. Dặn dò : học bài, chuẩn bị bài : luyện tập xây dựng và trình bày luận điểm.. Tuaàn 26 Ngày soạn: Tieát 101 BAØN LUAÄN VEÀ PHEÙP HOÏC Ngaøy daïy: I. Muïc tieâu: Giuùp hs . -Thấy được mục đích, tác dụng của việc chân chính, học để làm người, học để biết và làm, học để góp phần làm cho đất nước hưng thịnh, đồng thời thấy được tác hại của lối học chuộng hình thức, cầu danh lợi. -Nhận thức được phương pháp học tập đúng, kết hợp học với hành . Học tập cách lập luận của tác giả, biết cách viết bài văn nghị luận theo chủ đề nhất định. II. Chuaån bò: III. Các bước dạy và học : 1. OÅn ñònh. 2. Baøi cuõ : - Đọc thuộc lòng đoạn trích “nước Đại Việt ta”. - Trình bày cách lập luận của “nuớc Đại Việt ta”. 3. Bài mới : Giới thiệu bài: Ở những tiết trước, các em học thể loại chiếu, hịch, cáo. Đặc điểm chung của những thể này là gì ? ( là do vua ban bố cho ta thần dân”. Hôm nay các em sẽ học một thể loại ngược lại : Do thần dân gởi lên vua chúa. Đó là thể tấu qua văn bản “bàn luận về phép học”. HOẠT ĐỘNG NOÄI DUNG Hoạt động 1 : Tìm hiểu tác giả, tác phẩm. I/ Giới thiệu: - H : Đọc chú thích (*). - Neâu vaøi neùt veà taùc giaû. G : Chæ ra cho H hieåu lyù do Nguyeãn Thieáp laø quan trieàu ñình Leâ maø lại hợp tác với Quang Trung. Nguyễn Thiếp nhận ra rằng Nguyễn Huệ là đấng minh quân, có một thái độ cầu hiền tài, trọng kẻ sĩ . Vì vậy, ông mới hợp tác với Tây Sơn. Điều này cho thấy tấm lòng đối với dân, với nước của ông. ( La.

(42) Sơn Phu Tử ) Hoạt động 2 : Đọc, tìm hiểu chú thích - bố cục G : Hướng dẫn H đọc giọng : chân chính, bày tỏ thiệt hơn, vừa tự tin, vừa khiêm tốn . H : Tìm hieåu chuù thích sgk chuù yù chuù thích 2,3. G : Yêu cầu H xác định thể loại . H : Trả lời : thể tấu, được viết bằng văn vần hay văn xuôi, văn biền ngaãu. G : cùng có tấn có nghị, biểu, sớ. G : Yêu cầu cho biết hoàn cảnh ra đời của bài tấu / H : vào ngày 10 / 7/ 1791 niên hiệu Quang Trung năm thứ tư, vua viết chiếu thư mời Nguyễn Thiếp vào Phú Xuân bàn nghị việc quốc sự và ông đã đồng ý. Oâng làm bài tấu ( 08 / 1791 ) gởi lên vua và bàn ba việc : phần 1 bàn về quân đức, phần 2 dân tâm, phần 3 là học pháp. H : phaân chia boá cuïc . Hoạt động 3 : Tìm hiểu mục đích chân chính của việc học. H : Đọc lại câu đầu tiên. . Giải thích : “ đạo” là gì ? ->chính là đạo đức,đạo lý của con người, đạo là lẽ đối xử hàng ngày giữa mọi người. Giaûi thích caâu noùi. G : Tác giả dùng câu văn vừa dễ hiểu vừa tăng sức thuyết phục . Khái niệm “ học” được giải thích bằng hình ảnh so sánh cụ thể. Khái niệm “ đạo” vốn trừu tượng, phức tạp được giải thích ngắn gọn rõ ràng  nêu lên mục đích : học để làm người. - Chuyeån yù : sau khi xaùc ñònh muïc ñích cuûa vieäc hoïc, taùc giaû soi vaøo thực tế đương thời để phê phán những biểu hiện lệch lạc, sai trái trong vieäc hoïc. G : Neâu caâu hoûi : theo taùc giaû, theá naøo laø vieäc hoïc leäch laïc sai traùi ?. H : Giải thích : tam cương ngũ thường. . Trao đổi chỉ ra lối học lệch lạc, sai trái : đó là lối học chuộng hình thức, cầu danh lợi. + Lối học chuộng hình thức, học thuộc lòng câu chữ mà không hiểu nội dung chỉ có cái danh mà không có thực chất. + Lối học cầu danh lợi : học để có danh tiếng được trọng vọng, được nhàn nhã, được nhiều lợi lộc. G : Yêu cầu H chỉ ra tác hại của lối học lệch lạc, sai trái đó làm cho chúa tầm thường dân nịnh hót. Người trên kẻ dưới đều thích chạy chọt luồn cúi, không có thực chất, dẫn đến cảnh “ nước mất nhà tan”. H : Liên hệ thực tế để thấy đâu là đúng đâu là sai, đâu là lợi, đâu là haïi trong vieäc hoïc. ( Năm 1750 Lê Hiển Tông mua quan bán tước…) Hoạt động 4 : Tìm hiểu quan điểm và phương pháp đúng đắn trong vieäc hoïc taäp. G : Kết hợp giảng với hỏi có tính chất gợi mở kết hợp giảng với liên hệ thực tế. ? Sau khi phê phán những biểu hiện sai trái, lệch lạc trong việc học, taùc giaû khaúng ñònh quan ñieåm vaø phöông phaùp hoïc nhö theá naøo ? H : Thảo luận trả lời :. II. Đọc hiểu văn bản Thể loại : tấu Boá cuïc : 4 phaàn. - Câu đầu :nêu mục đích chaân chính cuûa vieäc hoïc. - “ Từ đạo … tệ hại ấy” phê phán những lệch lạc ấy. - “ Cuùi xin … boû qua” khaúng ñònh quan ñieåm, phöông pháp đúng đắn trong việc hoïc taäp. - Đoạn thơ cuối : tác dụng cuûa vieäc hoïc chaân chính. III. Tìm hieåu vaên baûn. 1. Muïc ñích cuûa vieäc hoïc chaân chính. - “ Ngoïc khoâng maøi khoâng thành đồ vật người không học không biết rõ đạo”. Học để làm người. 2 Phê phán những biểu hiện sai leäch trong vieäc hoïc. - “ Lối học hình thức … cầu danh cầu lợi” - “ Khoâng bieát tam cöông ngũ thường. ” Học để mưu cầu danh lợi cho bản thân không còn biết đến đạo lý làm người. Taùc haïi : Chuùa troïng nònh thaàn Nước mất nhà tan.. 3. Quan ñieåm vaø phöông pháp đúng đắn trong học taäp. - Học từ tiểu học . - Học rộng tứ thư ngũ kinh. - Học đi đôi với hành.. III/ Tổng kết : ghi nhớ sgk.

(43) Việc học phải được phổ biến rộng khắp : mở thêm trường, mở rộng thành phần người học, tạo điều kiện thuận lợi cho người đi học. G : Liên hệ thực tế : nhân dân ta rất hiếu học, thời chiến tranh khốc liệt … vẫn đội mũ rơm đến trường. . Tác giả vạch ra phải bắt đầu từ những kiến thức cơ bản, có tính chất neàn taûng : + Trình tự tiến lên từ thấp đến cao. + Học rộng nghĩ sâu, biết tóm lược những điều cơ bản, cốt yếu nhất. + Học phải kết hợp với hành. G : Cho H thaûo luaän : yù nghóa, taùc duïng cuûa vieäc hoïc chaân chính. (ngaøy xöa ngaøy nay ) (Đất nước có nhiều nhân tài, chế độ vững mạnh, quốc gia hưng thònh). H : Đọc ghi nhớ. Cuûng coá : - G cho H củng cố bằng sơ đồ 4. Daën doø : Hoïc baøi, chuaån bò baøi : Thueá maùu. Tuaàn 26 Tieát 102. LUYỆN TẬP XÂY DỰNG VAØ TRÌNH BAØY LUAÄN ÑIEÅM. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. I. Muïc tieâu: Giuùp hs :  Củng cố chắt chắn hơn những điều hiểu biết về cách thức xây dựng và trình bày luận điểm.  Vận dụng được những hiểu biết đó vào việc làm, sắp xếp và trình bày luận điểm trong một bài văn nghị luận có đề tài gần gũi, và quen thuộc. II. Chuaån bò: III. Tieán trình daïy vaø hoïc: 1. OÅn ñònh: 2. Baøi cuõ : ? Khi trình bày luận điểm trong bài văn nghị luận ta chú ý những điểm nào? Kieåm tra laøm baøi taäp cuûa H :3, 4. 3. Bài mới : Giới thiệu bài: Tiết học trước ta đã tìm hiểu cách trình bày luận điểm trong bài văn nghị luận. Tiết học hôm nay ta đi vào phần luyện tập để khắc sâu thêm. HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1 : Ôn lại tiết trước H : Neâu laïi caùch trình baøy luaän ñieåm cuûa caùc vaên baûn : + Chiếu dời đô + Hịch tướng sĩ . Hoạt động 2 :Hướng dẫn luyện tập trên lớp . H : Đọc yêu cầu phần II . 1 sgk. G : phaân nhoùm thaûo luaän . . Nhóm 1,2 xác định yêu cầu của đề bài cho những luận điểm. . Nhóm 3,4 tìm ra những chỗ chưa chính xác của luận điểm. Nhaän xeùt caùch saép xeáp.. NOÄI DUNG I/ Ôn tập kiến thức. II. Luyeän taäp : Đề bài : Hãy viết một bài cho báo tường để khuyên một số bạn trong lớp cần học tập chăm vhỉ hôn . - Loại bỏ luận điểm (a), luận ñieåm (b) thieáu maïch laïc, (d).

(44) H : Thaûo luaän ñöa ra yù kieán . - Nhóm 1,2 : Đề bài được thích lập là : Khuyên một số bạn trong loùp hoïc taäp chaêm chæ hôn . - Nhóm 3, 4 : Luận điểm (a) không phù hợp, chưa hợp lý về caùch saép xeáp. G : Tieáp tuïc cho H thaûo luaän. - Nhóm 1,2 : Thêm luận điểm cho đề bài . - Nhoùm 3,4 : Saép xeáp laïi caùc luaän ñieåm. H :Trình bày trước lớp. G : Kết hợp thêm bớt điều chỉnh và sằp xếp lại. G : Chuyển sang hướng cho H trình bày một trong những luận ñieåm cuûa baøi laøm. H : Đọc luận điểm (e) sgk . G : Hướng dẫn H chuyển sang trìng bày một trong những luận ñieåm . Nhoùm 1 (a), nhoùm 2 (b), nhoùm 3 (c), nhoùm 4 (d) H : Thảo luận trìng bày trước lớp. G : Hướng H : -a. Câu 2 xác định sai mối quan hệ giữa luận điểm cần trình bày với luận điểm đứng trên. Hai luận điểm ấy không có mối quan hệ nhân quả để nối bằng từ“do đó”. (Thay bằng :Bên cạnh đó ). -b. Trình tự sắp xếp đã hợp lý . -c. Không cần thiết phải có kết đoạn. Các em viết như thế nào để phù hợp với yêu cầu đưa ra. d. Không chỉ đơn giản chuyển đổi vị trí câu chủ đề mà cần lưu ý cách sữa lại các câu văn sao cho sự liên kết trong đoạn không maát ñi. 4. Cuûng coá : Gọi H đọc lại phần ghi nhớ trang 81. 5. Daën doø : -Hoïc baøi, chuaån bò baøi: Vieát soá 6. không nên trước (e). -Theâm vaøo luaän ñieåm : + Đất nước rất cần những người taøi gioûi. + Phải học tập chăm mới học giỏi mới thành tài. - Saép xeáp laïi : a. Đất nước đang rất cần những người tài giỏi. b. Quanh ta coù nhieàu göông hoïc toát. c. Muoán hoïc gioûi phaûi chaêm. Moät soá baïn ham chôi, chöa chaêm hoïc laøm cho thaày coâ buoàn . e. Khoâng hoïc khoù tìm nieàm vui. g. Vậy các bạn nên bước vui chơi chịu khó học để trở thành con người có ích..

(45) Tuaàn 26 Tieát 103-104:. Taäp laøm vaên VIEÁT BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 6 VAÊN NGHÒ LUAÄN. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. I. Muïc tieâu: Giuùp HS :  Vận dụng kĩ năng trình bày luận điểm vào việc viết bài văn chứng minh (hoặc giải thích) một vấn đề xã hội gần gũi với các em.  Tự đánh giá chính xác hơn trình độ tập làm văn của bản thân, từ đó rút ra những kinh nghiệm cần thiết để các bài văn sau đạt kết quả tốt hơn. II. Chuaån bò: III. Các hoạt động dạy học: 1. OÅn ñònh: 2. Baøi cuõ: Khoâng. 3. Bài mới:. HOẠT ĐỘNG. NOÄI DUNG. Cho HS chép đề: Pa-rem ñieåm: Đề bài: Câu nói của M.Go-rơ-ki “Hãy yêu 9-10: đáp ứng tốt các yêu cầu nói trên, sai 1-3 sách, nó là nguồn kiến thức, chỉ có kiến thức mới lỗi chính tả là con đường sống”. 7-8: đáp ứng khá tốt yêu cầu, sai 4-6 lỗi chính Yeâu caàu: taû.  Viết đúng êu cầu bài văn nghị luận 5-6: đáp ứng yêu cầu ở mức độ trung bình, còn  Cách phép lập luận chứng minh và giải soùt luaän ñieåm quan troïng. thích đã học ở lớp 7 3-4: không đáp ứng được những yêu cầu nói  Luaän ñieåm vaø caùch trình baøy luaän ñieåm treân,sai nhieàu loãi chính taû trong baøi vaên nghò luaän. Heä thoáng luaän 1-2: không đáp ứng được yêu cầu hoặc lạc đề, điểm hợp lí, ít nhất là hai luận điểm. Phải sai luận điểm có 1-2 luận điểm được trình bày bằng hệ 0: boû giaáy traéng. thống luận cứ xác thực, chặt chẽ theo kiểu diễn dịch hoặc quy nạp, có câu chủ đề nêu luận điểm, có chuyển đoạn, kết đoạn….  Các kĩ năng dùng từ, đặt câu nhất là kĩ năng sử dụng kiểu câu phủ định. Nhắc nhở HS làm bài nghiêm túc. Thu bài khi hết giờ 4. Daën doø:  Xem các đề còn lại trong SGK, tự luyện tập thêm  Chuaån bò baøi: Tìm hieåu yeáu toá bieåu caûm trong vaên nghò luaän.. Tuaàn 27 Tieát 105: I. Muïc tieâu:. THUEÁ MAÙU (Nguyeãn Aùi Quoác).. Ngày soạn: Ngaøy daïy:.

(46) - Thấy được bộ mặt giả nhân, giả nghĩa các thủ đoạn tàn bạo của chính quyền thực dân Pháp trong việc sử dụng người dân các xứ thuộc địa làm bia đỡ đạn trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa . - Cảm nhận được tình chiến đấu mạnh mẽ, tính chất điều tra, tư liệu cùng nghệ thuật trào phúng saéc saûo. Taøi tình cuûa vaên chính luaän Nguyeãn AÙi Quoác. II. Chuaån bò: III. Tieán trình daïy vaø hoïc: 1. OÅn ñònh 2. Baøi cuõ : ? Muïc ñích chaân chính cuûa vieäc hoïc theo taùc giaû Nguyeãn Thieáp trong “Baøn luaän veà pheùp học”là gì ? em có suy nghĩ gì điều đó?  Theo Nguyễn Thiếp, mục đích chân chính của việc học là: để làm người có đạo đức, có tri thức để làm cho đất nước hưng thịnh chứ không phải để cầu danh lợi. Đây là những ý kiến rất tiến bộ. 3. Bài mới: Giới thiệu bài: Nguyễn Aùi Quốc là tên gọi của Bác trong những năm tháng Bác sống và hoạt động ở hải ngoại . “Bản án chế độ thực dân Pháp” là một tác phẩm nổi tiếng bằng tiếng Pháp có ảnh hưởng đến trong nhân dân các dân tộc thuộc địa Pháp lúc bấy giờ. Với lối văn giản dị sôi nổi căm thù chủ nghĩa thực dân, chứng cớ rành rành không thể chối cãi được, tác phẩm là một văn kiện lịch sử vô giá trong kho tàng văn học cách mạng cận đại Việt Nam. Hôm nay ta hiểu tác phẩm này qua vaên baûn “ Thueá maùu” Hoạt động 1 : Tìm hiểu tác giả, tác phẩm. I. Giới thiệu. 1. Taùc giaû : H : Đọc chú thích ( * ) sgk trang 90 G : Löu yù vaøi neùt chính cuûa taùc phaåm. Nguyeãn Aùi Quoác ( HCM ) 2. Taùc phaåm : Hoạt động 2 : Tìm hiểu chú thích bố cục. - Vieát baèng tieáng Phaùp. H : Đọc : nhấn giọng ở câu hỏi, từ trong ngoặc keùp, gioïng vaên mæa mai, chaâm bieám. Naêm 1946, - Xuaát baûn naêm 1925. in laïi baèng tieáng Phaùp ( Haø Noäi ) naêm 1960, nhaø - Goàm 12 chöông vaø phaàn phuï luïc. - Thueá maùu - chöông I xuất bản sự thật. H : Chọn nghĩa điền từ theo sgk II. Đọc hiểu văn bản. G : Hướng hs tìm bố cục của đoạn trích. 1. Chuù thích : sgk. G : Tác phẩm được sắp xếp theo trình tự thời gian (trước, trong và sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất ) G:Yêu cầu H giải thích từ “ thuế máu”, nêu thái độ của tác giả 2. Boá cuïc : goàm 4 phaàn H :- Cảnh tình thê thảm của người dân các nước P1 chiến tranh đối với người bản xứ. thuoäc ñòa. P2 : Moä lính tình nguyeän. - Căm phẫn mỉa mai đối với tội ác đáng ghê P3: Kết quả sự hy sinh. tởm của chính quyền thực dân. P4 : haønh vi quaân phieät tieáp dieãn (phần này sgk lược bỏ ) Hoạt động 3 : Tìm hiểu đoạn 1 . H : Đọc đoạn 1 : nhấn giọng có tính chất mỉa III. Tìm hieåu vaên baûn. 1. Chiến tranh và người bản xứ. mai. Thaûo luaän nhanh. a. Thái độ của bọn quan cai trị thực dân đối với người bản xứ . ? So sánh thái độ của thực dân cai trị trước và sau khi chieán tranh buøng noå. - Trước chiến tranh Tên da đen Annamít hèn hạ, bị đánh G : Cho H lập bảng so sánh, tìm chi tiết thái độ trước và trong khi chiến tranh xảy ra. đập, đối xử như súc vật..

(47) H : Thảo luận trả lời. - Trước năm 1944, họ chỉ là- ấy thế mà cuộc chiến tranh vui tươi vừa bùng nổ thì lập tức họ biến thành … ( bạn hiền, đứa con yêu – chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do ). 4. Cuûng coá : Cho 2 hs tường thuật lại 1 cách ngắn gọn trình tự. - Chieán tranh dieãn ra : Con yeâu, baïn hieàn, chieán só baûo veä công lý và tự do . Tâng bốc, vỗ về bộc lộ thái độ mị dân, lừa bịp . 3 phaàn.. Tuaàn 27 THUEÁ MAÙU Ngày soạn: Tieát 106: (Nguyeãn Aùi Quoác). Ngaøy daïy: I. Muïc tieâu baøi daïy : Giuùp hs:  Hiểu được bản chắt độc ác, bộ mặt giả nhân giả nghĩa của TDP qua việc dùng ng dân các nước thuộc địa làm vật hi sinh cho quyền lợi của mình trong cuộc chiến tranh tàn khốc.  Hình dung ra số phận bi thảm của người dân bị bóc lột thuế máu theo trình tự miêu tả của tg.  Thaáy roõ ngoøi buùt laäp luaän saéc beùn traøo phuùng saâu cay cuûa NAQ trong VB chính luaän.. II. Chuaån bò: tranh aûnh III. Tieán trình: 1/OÅn ñònh 2/ Kieåm tra baøi cuõ: Bài soạn của HS 3/Bài mới. HOẠT ĐỘNG Từ ngữ mĩ miều, danh hiệu hào nhoáng khoác lên mình người lính thuộc địa. Đả kích bản chất lừa bịp trơ trẽn. H : Đọc đoạn “ nhưng họ đã phải trả – nước mình nữa”. - Xác định ý chính : số phận người thuộc địa. G : Yeâu caàu H thaûo luaän. ? Số phận thảm thương của người dân thuộc địa được miêu tả qua chi tiết nào ? nhận xét hình ảnh “ lấy máu mình tưới những vòng nguyệt quế”, “ đem xương mình chạm nên những chiếc gậy của ngài thoáng cheá”. H : Thảo luận trả lời. - Maøu saéc chaâm bieám, caûm xuùc mæa mai, chua xoùt, cay đắng cho số phận thảm thương của người lính thuoäc ñòa. H : Đọc đoạn 2 : G :Bọn quan cai trị thực dân đã huy động được bảy mươi vạn người bản xứ tham gia vào cuộc chiến tranh phi nghĩa đó. Vậy bọn chúng đã làm thế nào ? tìm trong văn bản các thủ đoạn, mách khoé bắt lính của bọn thực dân. G : Đặt vấn đề : người dân thuộc địa có thực “ tình. NOÄI DUNG b. Số phận của người dân thuộc địa. - Xa lìa gia ñình queâ höông . Vật hy sinh vì lợi ích, danh dự cho keû caàm quyeàn . - Người dân làm công việc phục vụ chieán tranh cuõng bò beänh taät, cheát đau đớn. - Tám vạn người bỏ mình trên đất Phaùp.  Mæa mai, chua xoùt cay ñaéng cho soá phaän thảm thương của người lính thuoäc ñòa . 2. Chế độ lính tình nguyện. - Lùng ráp, vây bắt, cưỡng bức những người nghèo khổ, khỏe mạnh. - Xoay sở dọa nạt, kiếm tiền ở người nhaø giaøu . - Trói xích, nhốt, đàn áp mạnh nếu chống đối.  Dẫn chúng thực tế, sinh động, lập luận chaët cheõ baèng caâu hoûi phaûn baùc, có tính tố cáo mạnh mẽ thủ đoạn lừa bịp.

(48) nguyện” hiến dâng xương máu như lời lẽ bịp bợm cuûa boïn caàm quyeàn khoâng ? H : Đi lính một cách bắt buộc, đưa ra dẫn chứng thực tế. Trốn tránh, bỏ tiền ra, tự làm cho mình bị thöông. G : Giọng điệu của chính quyền thực dân “ các bạn đã tấp nập đầu quân lính thợ” tuyên bố trịnh trọng sự lừa bịp trơ trẽn, giọng điệu giễu cợt. H : Thaûo luaän nhoùm ( 5 phuùt ) nhaän xeùt veà caùch laäp luaän cuûa taùc giaû : “ neáu quaû thaät - ngaàn ngaïi”. G : Lập luận chặt chẽ, hùng hồn bằng dẫn chứng xác thực làm cho ta thấy được sự tương phản giữa lời nói và việc làm của bọn thực dân trong việc bắt lính. Caùch laäp luaän baèng caâu hoûi phaûn baùc coù tính tố cáo mạnh mẽ thủ đoạn lừa bịp trắng trợn của bọn thực dân. H : Đọc đoạn 3 . G : Đưa câu hỏi : bọn thực dân đối xử với họ thế nào sau khi đã bóc lột hết “ thuế máu” - Nhận xét giọng điệu đoạn cuối, cách dùng điệp kieåu caâu. ? Nhaän xeùt kieåu caâu : chuùng toâi cuøng tin chaéc raèng -->lời lên án đanh thép của chế độ thực dân. Kêu gọi lương tri của loài người tiến bộ chống lại bọn thực dân, đứng về dân tộc bị áp bức. H : Đọc ghi nhớ. G : Đọc cho H nghe vài câu văn thơ phản ánh việc dân tộc Việt Nam bị bọn ngoại xâm coi rẻ. 4. Daën doø : Hoïc baøi, chuaån bò baøi “ Ñi boä ngao du” 5. Daën doø: Chuaån bò cho tieát sau. của bọn thực dân .. 3. Kết quả của sự hi sinh. -Loät heát cuûa caûi cuûa hoï mua saém được. -Đánh đập vô cớ, đối sử như súc vật. -Trở về vị trí hèn hạ ban đầu. Tính chaát mæa mai, chaâm bieán thaùi độ của bọn thực dân với người đã hi sinh xương máu, bày tỏ thái độ thöông caûm cuûa taùc giaû, yeáu toá bieåu caûm xen tự sự. IV. Toång keát : Ghi nhớ sgk .. Tuaàn 27 Ngày soạn: Tieát 107 HỘI THOẠI Ngaøy daïy: I. Muïc tieâu: H biết được : Phân biệt vai xã hội trong quá trình thực hiện hội thoại, biết phân biệt hai kiểu quan hệ khái quát thường gặp trong giao tiếp là quan hệ kính trọng và quan hệ thân tình. II. Chuaån bò: III. Tieán trình daïy vaø hoïc: 1. OÅn ñònh 2. Bài cũ:Kiểm tra vở bài tập 3. Bài mới Giới thiệu bài: G: hỏi trao đổi với H về chuyện chuẩn bị bài học ở nhà  Việc trao đổi trên, thầy và trò đã thực hiện hội thoại  Hội thoại thường gặp trong cuộc sống giúp chúng ta cách nói lịch sự văn minh hơn. HOẠT ĐỘNG NOÄI DUNG.

(49) Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu khái niệm G: Đưa lên đoạn văn sgk 92 H: Đọc G: Yêu cầu H đọc câu hỏi 1/ 93 ? Quan hệ giữa các nhân vật tham gia hội thoại trong đoạn trích trên là quan hệ gì? Ai ở vai trên, ai ở vai dưới. G: Cho H nhóm lớp thảo luận cách xử sự của người cô có gì đáng chê trách? ? Tìm những chi tiết cho thấy nhân vật Hồng đã cố gắng kìm nén sự bất bình của mình để giữ được thái độ lễ phép, giải thích vì sao Hồng phải laøm nhö vaäy? G: Yêu cầu H đọc ghi nhớ Sgk Cho H laøm baøi taäp nhanh G: Cho H thaûo luaän nhoùm hình thaønh tieåu phaåm Các vai xã hội thường gặp: quan hệ trong gia ñình, quan heä thaày troø, quan heä baïn beø, quan heä với người có chức trách. ( ña daïng nhieàu chieàu) vì quan heä xaõ hoäi ña daïng, nên vai xã hội của mọi người cũng đa dạngnhiều chieàu. Hoạt động 2: Luyện tập H: Hoạt động nhóm: Nhoùm 1, 2: Baøi taäp 1- “ Huoáng chi ta … keùm gì” ?Tìm trong bài HTS của TQT thái độ của ông đối với tướng sĩ ntn? Hs tựï làm … GV nhaän xeùt cho ñieåm. Nhoùm 3,4: Baøi taäp 2 GV: Gợi dẫn bài tập 2 … Hs laøm…. HS nhaän xeùt.. GV gợi dẫn bài tập 3 (sgk ) 4, Cuûng coá: Đọc lại ghi nhớ 5. Daën doø: Học bài, chuẩn bị bài Hội thoại ( tt ). I/ Tìm hieåu baøi Quan heä : coâ- chaùu  gia ñình thaân toäc Người cô vai trên, người cháu (Hồng) vai dưới * Cách xử sự của người cô : - Cười hỏi - giọng cay độc, nét mặt khi cười rất kịch - mắt long lanh chằm chặp đưa nhìn - đổi giọng vỗ vai - nghiêm nghị - ngaäm nguøi.  Cư xử giả dối thiếu chân tình. * Beù Hoàng coá gaéng kìm neùn: Cúi đầu không đáp - lòng thắt lại - khóe maét cay cay.  Vì Hồng ở trong vai bề dưới. II/ Baøi hoïc: Vai xã hội trong hội thoại: Là vị trí của người tham gia hội thoại đối với người khác trong cuộc thoại. Vai xã hội được xác định - Quan hệ trên dưới hay ngang hàng. - Quan heä thaân sô. Sự đa dạng của vai xã hội Khi tham gia hội thoại, mỗi người cần xác định đúng vai của mình để chọn cách nói cho phù hợp. III/ Luyeän taäp: Bài tập 1: hs tự làm. Bài tập 2: Đứng về phía xh ông giáo là vai trên, lão Hạc là vai dưới. Tuổi LH là vai trên, Ông Giáo là vai dưới.. Tuaàn 27 Taäp laøm vaên Ngày soạn: Tieát 108: TÌM YEÁU TOÁ BIEÅU CAÛM TRONG VAÊN NGHÒ LUAÄN Ngaøy daïy: I. Muïc tieâu: Giuùp H: -Thấy được biểu cảm là yếu tố không thể thiếu trong những bài văn nghị luận hay, có sức lay động người đọc. - Nắm được những yêu cầu cần thiết của việc đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận, để sự nghị luận có thể đạt được hiệu quả thuyết phục cao hơn..

(50) II. Chuaån bò: III. Tieán trình daïy vaø hoïc: 1. OÅn ñònh: 2. Bài cũ:Kiểm tra sự chuẩn bị của HS 3. Bài mới: Giới thiệu bài: Cho H đọc văn bản “ Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến”. Em thấy lời kêu gọi của Bác Hồ có chặt chẽ, đanh thép, có làm em xúc động hay không ? Do đâu bài văn có tính đanh thép, làm xúc động lòng người ? Đây là nội dung bài học hôm nay. HOẠT ĐỘNG NOÄI DUNG Hoạt động 1 : Hướng dẫn Htìm hiểu yếu tố biểu I/ Baøi taäp Văn bản “ Lời kêu gọi toàn caûm trong vaên nghò luaän. quoác khaùng chieán” G treo bảng phụ văn bản “ Lời kêu gọi toàn quốc kháng Hiệu quả biểu cảm : từ ngữ, chieán” caùch ñaët caâu, gioïng ñieäu. G cho H tìm yeáu toá bieåu caûm ( boäc loä caûm xuùc ) trong vaên bản ( chú ý những câu in nghiêng ). G: ? Chú ý những kiểu câu nào thường dùng khi bộc lộ cảm II/ Bài học. xuùc ? H: Câu cảm thán, từ ngữ biểu lộ cảm xúc. G cho H thaûo luaän nhoùm (5’) G:? Việc sử dụng từ ngữ, kiểu câu ở “ Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” và “ Hịch tướng sĩ” có điểm gì giống nhau? H: Từ ngữ, câu văn có giá trị biểu cảm * Ghi nhớ sgk G:? Hai văn bản trên có yếu tố biểu cảm nhưng không được xem laø vaên baûn bieåu caûm, maø laø vaên baûn nghò luaän. Vì sao ? H: Biểu cảm ở hai văn bản này chỉ là một yếu tố giúp thêm cho văn bản nghị luận có sức mạnh, tác động đến lý trí, tình cảm người đọc. Hãy theo dõi bảng đối chiếu ? Trả lời câu hỏi ( H chép bảng đối chiếu trên bảng hoặc có III. Luyện tập bảng phụ, giấy chuẩn bị sẵn ở nhà ) Baøi 1 : H lần lượt trình bày - Bieän phaùp bieåu caûm: Gieãu Những câu ở cột (2 ) hay hơn cột ( 1 ) nhại đối lập: Biểu lộ cảm xúc sâu sắc của người viết tác động đến tâm tư, - Dẫn chứng: Tên da đen bẩn tình cảm người đọc => có suy nghĩ hành động đúng đắn thæu, teân An-nam- mít baån thæu, (lòng căm thù trước tội ác của quân giặc muốn đứng lên con yeâu, baïn hieàn chieán só baûo hành động chống quân thù bảo vệ tổ vệ tự do, công lí quoác ) - Taùc duïng ngheä thuaät: Phôi baøy G cho H đọc ghi nhớ sgk bản chất dối trá, lừa bịp của G chốt: Biểu cảm là yếu tố có khả năng gây hứng thú hoặc bọn thực dân Pháp một cách rõ cảm xúc đẹp đẽ, mãnh liệt, sâu lắng tạo cái hay cho văn nét và nổi bật, gây cười  tiếng baûn. cười châm biếm, sâu cay. Hoạt động 2 : Tác dụng của yếu tố biểu cảm trong văn nghị Các nhóm tiếp tục trình bày từ luaän. ngữ, hình ảnh mỉa mai, giọng G gọi H đọc bài tập 2 điệu tuyên truyền của thực Cho H trao đổi theo nhóm (5’) các câu a, b, c ở mục 2. daân… Hoạt động 3 : Luyện tập Baøi 2: G yêu cầu H đọc bài tập 1và bài tập 2: Đoạn văn thể hiện cảm xúc:.

(51) Nhoùm 1,2 thaûo luaän baøi 1 Noãi buoàn vaø khoå taâm cuûa moät Nhoùm 3,4 thaûo luaän baøi 2 người thầy tâm huyết và chân Đại diện nhóm 1 trình bày bài 1, nhóm 2 bổ sung. chính trước vấn nạn học vẹt, G: gợi ý: hoïc tuû. Đại diện nhóm 3 trình bày, nhóm 4 bổ sung bài tập 2 Những từ ngữ biểu cảm, câu G gợi ý: caûm vaø gioïng ñieäu taâm tình G hướng dẫn bài tập 3 thaân maät, gaàn guõi: Toâi muoán H trình baøy theo luaän ñieåm: nói với các bạn câu chuyện… Chuùng ta khoâng neân hoïc veït, hoïc tuû. luoân theå giaõi baøy …. Noãi buoàn -Yêu cầu về lí lẽ, dẫn chứng: Làm rõ tác hại của hai lối học thứ nhất là… Nói làm sao cho này, nêu dẫn chứng cụ thể. caùc baïn hieåu…hoïc thuoäc nhö - Yêu cầu biểu cảm: Tán thành hay phản đối? Đáng tiếc? con veït… Đáng buồn? 4. Cuûng coá : H đọc lại ghi nhớ trong sách giáo khoa 5. Daën doø :  Laøm tieáp baøi 3.  Xem trước bài:“ Tập đưa yếu tố biểu cảm vào văn nghị luận”.  Chuẩn bị đề bài ở nhà: Sự bổ ích của những chuyến tham quan, du lịch đối với học sinh. Tuaàn 28 ÑI BOÄ NGAO DU Ngày soạn: Tieát 109 ( Trích: EÂ - Min hay veà giaùo duïc – J. Ru-xoâ) Ngaøy daïy: I. Muïc tieâu: Cho H hiểu rõ cách lập luận chặt chẽ, sinh động mang đậm sắc thái cá nhân của nhà văn Pháp Ru-xoâ trong vaên baûn nghò luaän ñi boä ngao du. II. Chuaån bò: III. Tieán trình daïy vaø hoïc: 1. OÅn ñònh: 2. Baøi cuõ: Vieäc ñaët teân chöông, teân vaên baûn “Thueá maùu” coù yù nghóa gì? -Phê phán quá trình lừa bịp của thực dân Pháp ?Giaù trò ngheä thuaät cuûa taùc phaåm? - Ngoøi buùt traøo phuùng saéc saûo, nhieàu hình aûnh coù giaù trò bieåu caûm. 3. Bài mới : Giới thiệu bài : “ Đi bộ ngao du” trích từ tiểu thuyết Ê Min hay về giáo dục của nhà văn Pháp JJ. Rousseau. Đây là văn bản nghị luận thể hiện những sắc thái đặc thù của tác giả . . . chúng ta sẽ cùng tìm hiểu. HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm G gọi H đọc phần chú thích * trong sgk G löu yù cho H vaøi chi tieát veà taùc giaû, taùc phaåm Ru-xoâ ( 1712 – 1778) là nhà văn Pháp, mồ côi mẹ từ sớm, cha là thợ đồng hồ. Thời thơ ấu, ông chỉ được đi học vài năm, từ năm 12 đến năm 14 tuổi, sau đó chuyển sang học nghề thợ chạm, bị chủ xưởng chửi mắng, đánh đập, nên bỏ đi tìm cuộc sống tự do, lang thang nhiều nơi, trải qua nhiều nghề để kiếm ăn như làm đầy tớ, làm gia sư, dạy âm nhạc,… trước khi trở thành nhà triết học, nhà. NOÄI DUNG I/ Giới thiệu: 1. Taùc giaû: Giăng Giắc Ru-xô ( 17121788) là nhà triết học lớn của nước Pháp ở thế kỉ Ánh sáng. Ông trở thành nổi tiếng với khoảng 10 tác phẩm gồm nhạc kòch, tieåu thuyeát, luaän vaên, trieát hoïc..

(52) vaên noåi tieáng. Ru-xoâ vieát Luaän vaên khoa hoïc vaø ngheä thuaät ( 1750), Luận về sự bất bình đẳng ( 1755), tiểu thuyết Giuy-li hay Nàng Hê-lô-i-dơ mới ( 1761), tiểu thuyết Ê-min hay Về giáo dục ( 1762), những mơ mộng của người dạo chơi cô độc ( 1772- 1778)… EÂ-min hay Veà giaùo duïc laø moät thieân “ luaän vaên- tieåu thuyeát” noäi dung đề cập đến việc giáo dục một em bé từ khi mới ra đời cho đến lúc khôn lớn. Nhà văn tưởng tượng em bé đó tên là Ê-min và thầy giáo- gia sư đảm nhiệm công việc giáo dục là bản thân ông. Tác phẩm chia thành 5 quyển tương ứng với 5 giai đoạn lieân tieáp cuûa quaù trình giaùo duïc. Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc, tìm Đọc hiểu văn bản G hướng dẫn cách đọc, gọi 3 em lần lượt đọc 3 đoạn của văn baûn Löu yù chuù thích: 1, 4, 5, 7, 9, 14, 15, 17. G: ? Bài văn gồm có 3 đoạn, mỗi đoạn diễn tả một luận điểm. Em hãy cho biết luận điểm ở mỗi đoạn văn. ? Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết văn bản G: ? Để làm sáng tỏ luận điểm ở đoạn văn 1, em hãy tìm các lí lẽ được tác giả trình bày ? H: Đi bộ ngao du ta hoàn toàn tự do . . . ( không bị lệ thuộc gã phu trạm, không bị lệ thuộc giờ giấc, xe ngựa, đường xá . . . ) G bổ sung: Tác giả kể lại những điều thú vị của người ngao du baèng ñi boä. Ở Pháp và Tây Âu trong thế kỉ 18 đi ngựa là sang trọng, văn minh. Nhưng Ru-xô đã so sánh và khẳng định: đi bộ ngao du thú vị hơn đi ngựa. Đi bộ ngao du rất thoải mái và chủ động: có thể đi hay dừng… Đi bộ ngao du rất tự do: ta chẳng phụ thuộc… G:? Tại sao tác giả lại cho là đi bộ ngao du làm cho đầu óc được sáng láng ở đoạn 2? H: Đi bộ ngao du ta có dịp trau dồi vốn tri thức ( nông nghiệp : các sản vật, cách thức trồng ...) Tự nhiên học : xem xét đất, đá, sưu tập hoa lá, các hóa thaïch ... ) G: Khi cho raèng ñi boä ngao du laø ngao du nhö Ta-leùt, Pla-toâng, Pi-ta-go, tác giả đã bộc lộ quan điểm đi bộ của mình: Đề cao kiến thức của các nhà khoa học am hiểu đời sống thực tế. Khích lệ mọi người hãy đi bộ để mở mang kiến thức. G:? Trong đoạn 3, em cho biết những lợi ích cụ thể nào của việc đi bộ ngao du được nói tới? H: Đi bộ ngao du có tác dụng tốt cho sức khỏe, tinh thần ( vui vẻ, khoan khoái, hài lòng, hân hoan, thích thú, ngủ ngon giaác . . . ) G:? Theo em những lí lẽ trên có làm sáng tỏ cho từng luận ñieåm khoâng? H: Lí lẽ cụ thể, trình bày mạch lạc, có sức thuyết phục. 4. Daën doø: Chuaån bò tieát sau hoïc tieáp.. 2. Taùc phaåm: Trích đoạn “ Đi bộ ngao du” rút trong cuốn 5, khi Ê-min đã khôn lớn và trưởng thành. II/Đọc hiểu văn bản: - Đ1 : “ Từ đầu…bàn chân nghỉ ngôi” Đi bộ ngao du – được tự do thưởng ngoạn. ( rất thoải mái, chủ động và tự do) -Ñ 2 : “ Tieáp…khoâng theå laøm toát hôn” Đi bộ ngao du – đầu óc được saùng laùng ( raát coù ích, vì quan sát, học tập được nhiều kiến thức trong thế giới tự nhiên bao la). - Ñ 3 : “ Coøn laïi” Đi bộ ngao du- tính tình được vui veû ( voâ cuøng thuù vò). III/ Tìm hieåu vaên baûn:. 1. Đi bộ ngao du thì tự do, khoâng bò leä thuoäc vaøo ai, vaøo caùi gì ..

(53) Tuaàn 28 Tieát 109, 110:. ÑI BOÄ NGAO DU ( Trích: EÂ - Min hay veà giaùo duïc – J. Ru-xoâ). Ngày soạn: Ngaøy daïy:. I. Muïc tieâu baøi daïy : Giúp hs: Hs hiểu đây là 1 vb mang t/c nghị luận với cách lập luận chặt chẽ, có sức thuyết phục. TG nêu các lý lẽ luôn hoà quyện với c/s của riêng ông. VB nghị luận không những sinh động mà qua đó ta còn thấy ông là 1 con người giản dị quí trọng tự do, yêu thiên nhiên. II. Chuaån bò: Tranh +baûng phuï III. Tieán trình: 1/OÅn ñònh 2/ Kieåm tra baøi cuõ: Kiểm tra bài soạn G cho H thaûo luaän nhoùm; 2. Ñi boä ngao du thì ta coù dòp Chia laøm 6 nhoùm thaûo luaän 3 caâu hoûi trau dồi vốn tri thức từ thiên Caâu 1: Nhoùm 1,4 nhieân, cuoäc soáng. ? Khi quả quyết rằng “ Tôi chỉ quan niệm được một cách đi ngao du thú vị hơn đi ngựa: đó là đi bộ”, tác giả đã tự cho thấy mình là người như thế nào? Caâu 2: Nhoùm 2,5: ? Khi phân tích xong đoạn 2, những lợi ích nào của việc đi bộ ngao du được khẳng định? 3. Ñi boä ngao du coù taùc duïng toát Caâu 3: Nhoùm 3,6: với sức khỏe và tinh thần. ? Bằng các lí lẽ kết hợp với các kinh nghiệm thực tế ở đoạn 3, tác giả muốn bạn đọc tin vào những tác dụng nào của việc đi boä ngao du? Đại diện của các nhóm lên trình bày Nhóm 1,4: Tác giả tự cho thấy mình là người ưa thích ngao du  Luận điểm được chứng minh bằng đi bộ, quý trọng sở thích và nhu cầu cá nhân, muốn mọi bằng lí lẽ cụ thể, có sức thuyết người cũng yêu thích đi bộ như mình… phuïc. Nhóm 2,5: Những lợi ích của việc đi bộ ngao du được khẳng định: Mở mang năng lực khám phá đời sống, làm giàu trí tuệ, đầu óc được sáng láng. Nhóm 3,6: Tác giả muốn bạn đọc tin vào những tác dụng của vĩec đi bộ ngao du: Nâng cao sức khỏe và tinh thần, khơi dậy niềm vui sống, tính tình được vui vẻ. G mở rộng: Với Ru-xô tự do, không bị lệ thuộc ai cái gì là quan trọng hàng đầu ( vì tuổi thơ bị đánh, chửi, phải bỏ đi. . . ) không được học hành chu đáo, nên luôn tự học, lúc nào cũng khao khát tri thức . . . Việc sắp xếp trật tự các lập luận ( luận điểm) chặt chẽ, đậm sắc thái cá nhân tác giả Ru-xô : đi bộ ngao du thì tự do, được trau dồi vốn kiến thức, có lợi cho sức khoẻ và tinh thần. G:? Tác giả xưng “ta” khi lí luận về những điều có tính chất.

(54) như thế nào ? Xưng “tôi” khi nó về những việc có tính chất như theá naøo ? H: Ta : lí luaän coù tính chaát chung, hieån nhieân. Toâi : kinh nghieäm rieâng cuûa caù nhaân . G:? Theo em sự xen kẽ giữa lí luận có tính chung, hiển nhiên với kinh nghiệm riêng mình, có tác dụng thế nào trong lập luận cuûa baøi vaên. ? H: Làm cho bài nghị luận sinh động, có cảm xúc Hoạt động 4 :Hướng dẫn tổng kết G: ? Qua bài văn, hiểu được những gì về nhà văn ? H: Giản dị : suy nghĩ và hành động gắn với cuộc sống với tự nhieân . . . Quý trọng tự do Yeâu meán thieân nhieân . . .  Đó là bóng dáng tinh thần của Ru-xô : ông có tư tưởng tiến bộ. G gọi H đọc phần ghi nhớ sgk.. * Trật tự các luận điểm : - Đi bộ ngao du thì tự do --> được trau dồi kiến thức từ thiên nhiên --> có lợi cho sức khỏe vaø tinh thaàn. - Lập luận chặt chẽ, đậm sắc thaùi caù nhaân cuûa taùc giaû.. IV/ Toång keát: Ghi nhớ sgk. 5. Daën doø: Hoïc baøi, chuaån bò kieåm tra 1 tieát.. Tuaàn 28 HỘI THOẠI Ngày soạn: Tieát 111 ( tieáp theo ) Ngaøy daïy: I. Muïc tieâu: Cho H nắm được khái niệm lượt lời và cách dùng lượt lời đảm bảo tính lịch sự trong giao tiếp II. Chuaån bò: III. Tieán trình daïy vaø hoïc: 1. OÅn ñònh: 2. Baøi cuõ : ? Em hiểu thế nào về vai xã hội trong hội thoại ? -Vị trí của người tham gia hội thoại. ? Vai xã hội được xác định bằng các quan hệ nào? -Quan hệ trên dưới hay ngang hàng - Quan heä thaân- sô 3. Bài mới : Giới thiệu bài: Trong tiết học trước, ta đã hiểu vai xã hội trong hội thoại. Tiết học hôm nay, ta sẽ tìm hiểu về lượt lời, và vài cách dùng lượt lời trong hội thoại. HOẠT ĐỘNG NOÄI DUNG Tìm hiểu về khái niệm lượt lời I/ Tìm hieåu baøi: G cho H đoạn văn trích ( sgk 106 –107 ). VD: Đoạn trích trong lòng mẹ H thaûo luaän nhoùm: 3 caâu hoûi cho 6 nhoùm - Bà cô : 6 lần ( kể cả một lần lượt nhân vật 1. G:? Trong cuộc thoại trên, bà cô nói bao được tác giả chuyển thành lời kể ). nhieâu laàn, Hoàng noùi bao nhieâu laàn ? - Hồng : 3 lần ( kể cả một lần lượt được 2. G:? Trong cuộc thoại, chỗ nào lẽ ra Hồng được chuyển thành lời kể ). noùi nhöng khoâng noùi ? Trong hội thoại, mỗi người tham gia cuộc H: Sau lời “ sao lại không vào . . . trước đó !”. hội thoại đều có quyền được nói. 3. G:? Hồng không trả lời bà cô là vì sao? - Mỗi lần người nói đưa ra lời nói của mình.

(55) H: Hoàng khoå taâm vì meï bò xuùc phaïm maø mình không được nói hỗn với cô. - “ Ý nghĩa cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười rất kịch . . . ”, “ gieo rắc vào đầu óc tôi những hoài nghi để tôi khinh miệt và ruồng raãy meï. . . ” G:? Qua tìm hiểu đoạn văn, em hiểu thế nào là lượt lời trong hội thoại ? G:? Theo em, căn cứ vào đâu để thực hiện một lượt lời ? H: Căn cứ vào tình huống cụ thể khi giao tiếp để thực hiện lượt lời. G:? Nếu dựa theo đoạn văn nói trên, những tình huống cụ thể để thực hiện lượt lời là gì ? H: - Người nói ( bà cô ) chọn người nói tiếp theo (Hoàng ). - Người đang nói tiếp tục một lượt lời mới – vì không có ai chọn lượt lời. ( Hồng im lặng. . . ) G mời H đọc ghi nhớ sgk Hướng dẫn luyện tập G gọi H đọc yêu cầu bài tập 1 H trả lời, G nhận xét bổ sung. ? Trong đoạn văn ở phần luyện tập có hiện tượng thực hiện lượt lời khi người đang nói chưa nói xong. Em hãy chỉ rõ ? ( cai lệ cướp lời chị Dậu ). ? Hiện tượng cướp lời thể hiện thái độ gì khi giao tieáp ? - Mất lịch sự, cần phải tránh. H tìm vai đa diện trong hội thoại của nhân vật chị Daäu. H thaûo luaän nhoùm baøi taäp 2 6 nhóm lần lượt thực hiện câu hỏi, 2 nhóm thực hieän 1 phaàn trong 3 phaàn a, b, c a. ? Sự chủ động tham gia hội thoại của chị dậu và cái Tí phát triển ngược chiều như thế nào? Nhóm trả lời: Lúc đầu cái tí nói nhiều, rất hồn nhiên. Ngược lại nhân vật chị Dậu lại im lặng. Veà sau, nhaân vaät caùi Tí laïi noùi ít ñi, nhaân vaät chò Daäu noùi nhieàu hôn. b. ? Tác giả miêu tả diễn biến của cuộc đối thoại ngược chiều nhau có hợp với tâm lí nhân vật khoâng? Vì sao? Nhóm trả lời: Có. Vì lúc đầu cái Tí nói nhiều, thể hiện sự vô tư, hồn nhieân, khi chöa bieát mình bò baùn ñi. Coøn chò daäu lúc đầu im lặng, đó chính là nỗi đau lòng khi buoäc phaûi baùn con. Về sau, cái Tí nói ít đi biểu hiện sự sợ hãi, buồn. gọi là một lượt lời. - Lượt lời của Hồng không được thực hiện – chuyển thành lời kể của tác giả : tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất. . . Im lặng khi đến lượt lời của mình là hình thức biểu hiện thái độ nhất định . . . II/Baøi hoïc: 1. Khái niệm lượt lời trong hội thoại: - Trong hội thoại, ai cũng được nói. Mỗi lần có một người tham gia hội thoại nói được gọi là một lượt lời. 2. Cách sử dụng lượt lời - Để giữ lịch sự, cần tôn trọng lượt lời của người khác, tránh nói tranh lượt lời, cắt lời hoặc chêm vào lời người khác. - Nhiều khi, im lặng khi đến lượt lời của mình cũng là một cách biểu thị thái độ. III/ Luyeän taäp: 1. Xét về lượt thoại của người tham gia hội thoại trong “ Tức nước vỡ bờ” thì người nói nhiều lượt thoại nhất là cai lệ và chị Dậu, nói ít hơn là người nhà lí trưởng, còn anh Dậu chỉ nói với vợ sau khi cuộc xung đột giữa cai lệ, người nhà lí trưởng với chị Dậu keát thuùc. Nhân vật duy nhất cắt lời của người khác trong hội thoại là cai lệ. Điều đó thể hiện tính caùch hoáng haùch, haùch dòch cuûa nhaân vaät. Người nhà lí trưởng có phần mềm mỏng hơn trong hội thoại, gọi vợ chồng anh Dậu là: “anh”, “ chò” vaø xöng “ toâi”. Tuy nhieân, thaùi độ tính cách của nhân vật cũng tỏ ra mỉa mai… Nhaân vaät trung taâm laø chò Daäu theå hieän vai đa diện trong hội thoại. Baøi taäp 2: Thaûo luaän nhoùm Bài tập 3:Tục ngữ phương Tây có câu: Im lặng là vàng. Nhưng nhà thơ Tố Hữu lại vieát: Khoùc laø nhuïc……… Nhận đau khổ mà gởi vào im lặng. Theo em, mỗi nhận xét trên đúng trong những trường hợp nào? Cả hai nhận xét đều đúng nhưng mỗi nhận xét chỉ đúng với những hoàn cảnh khác nhau:.

(56) đau khi biết mình sắp bị bán đi, phải rời xa tổ ấm - Nếu như im lặng để giữ bí mật nào đó thật yêu thương của mình. Ngược lại, chị Dậu nói cần thiết, im lặng thể hiện sự tôn trọng đối nhiều hơn để nhằm thuyết phục cả 2 đứa con làm với người khác, im lặng để bảo đảm sự tế đúng theo yêu cầu của người mẹ. nhị trong giao tiếp…thì đúng “ im lặng là c. ? Việc tác giả tô đậm sự hồn nhiên và hiếu vaøng”. thảo của cái Tí qua phần đầu cuộc thoại làm tăng Nhưng nếu im lặng trước những bất công, kòch tính cuûa caâu chuyeän nhö theá naøo? sai trái, bạo ngược… thì sự im lặng đó là hèn Nhóm trả lời: nhaùt. Nhóm trả lời: Nỗi bất hạnh của một đứa trẻ thơ - Còn nhà thơ Tố Hữu: “…Nhận đau khổ mà ngây, hồn nhiên sắp giáng xuống đầu mà nhân gửi vào im lặng” là sự im lặng cần thiết, sẵn vật chưa biết điều đó… Cái Tí càng hiếu thảo thì sàng im lặng để chấp nhận gian khổ, hi sinh nỗi đau trong lòng của chị Dậu càng dữ dội hơn vì mục đích cao cả, vì lí tưởng cách mạng. khi phaûi caét ruoät baùn con… 4. Cuûng coá: 5. Daën doø : Học bài, chuẩn bị bài: Lựa chọn trật tự từ trong câu. Tuaàn 28 Tieát 112. LUYEÄN TAÄP ÑÖA YEÁU TOÁ BIEÅU CAÛM VAØO BAØI VAÊN NGHÒ LUAÄN. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. I. Muïc tieâu: Giuùp H: - Củng cố chắc chắn hơn những hiểu biết về yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận mà các em đã học trong tiết Tập làm văn trước. - Vận dụng những hiểu biết đó để tập đưa yếu tố biểu cảm vào một câu, một đoạn, một bài văn nghị luận có đề tài gần gũi, quen thuộc. II. Chuaån bò: III. Tieán trình daïy vaø hoïc: 1. OÅn ñònh: 2. Baøi cuõ: ? Yeáu toá bieåu caûm trong vaên nghò luaän coù giaù trò nhö theá naøo? ? Để bài văn nghị luận có cảm xúc, người làm văn phải thực hiện những gì ? -Yeáu toá bc giuùp vnaê nghò luaän thuyeát phuïc hôn -Người làm văn phải thực sự có cảm xúc trước những điều mình nói (viết) và phải diễn tả nó cho truyeàn caûm. Kiểm tra bài tập H chuẩn bị ở nhà Giới thiệu bài: Nếu các em phải làm một bài văn nghị luận theo yêu cầu ( như ở sgk ) thì em sẽ lần lượt làm những gì ? tiết học hôm nay, cả lớp ta sẽ cùng luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vaøo baøi vaên nghò luaän HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1 :Tìm hiểu đề bài để làm dàn ý đưa yeáu toá bieåu caûm vaøo vaên nghò luaän G cho H đọc lại đề bài đã chuẩn bị G treo đề bài lên bảng. ? Em hãy tìm hiểu những yêu cầu của đề bài trên ? Luận đề ? cho ai ? kiểu bài nào ?. NOÄI DUNG Đề bài: “ Sự bổ ích của những chuyến tham quan, du lịch đối với học sinh”. Lập dàn ý các luận điểm và luận cứ caàn thieát. Yeâu caàu: - Đề bài nêu luận đề : Tham quan, du.

(57) Luận đề : Lợi ích của việc tham quan du lịch. Cho ai? : Hoïc sinh Kiểu bài : Chứng minh. Qua việc chuẩn bị ở nhà H trình bày dàn ý của từng em, caùc em khaùc boå sung, G nhaän xeùt H ghi dàn ý vào vở G treo bảng phụ bài tập 1 hướng dẫn cho H tiếp tục làm tiếp sgk để hiểu rõ hơn dàn ý trên. Hoạt động 2: Tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghò luaän G yêu cầu H đọc bài tập 2 H thaûo luaän nhoùm G: ? Luận điểm ấy gợi cho em cảm xúc gì ? H: Những chuyến tham quan du lịch như thế thích thu ùbiết bao, có ai lại không vui sướng G: ? Đoạn văn ở sgk thể hiện cảm xúc ấy chưa ? Nếu chưa, em hãy viết lại ? Có thể sử dụng một số từ ngữ, cách đặt câu như sgk gợi ý . . . - G để H tự viết đoạn văn. - Sau đó, G gọi một số H trình bày một số đoạn văn vừa viết trước lớp để các H khác góp ý, nhận xeùt, ruùt kinh nghieäm. G đưa ra đoạn văn mẫu cho H tham khảo trên bảng phuï cho H quan saùt G hướng dẫn H làm bài tập 3. H đọc yêu cầu bài tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài vaên. * Luaän ñieåm: Tình caûm thieát tha cuûa caùc nhaø thô Việt Nam đối với thiên nhiên qua các bài thơ Cảnh khuya( Hồ Chí Minh), Khi con tu hú( Tố Hữu), Quê höông ( Teá Hanh). * Phát triển các luận cứ: - Đó là cảnh thiên nhiên đẹp, trong sáng, thấm đẫm tình người. - Đó là cảnh thiên nhiên gắn liền với khao khát tự do. Đó là cảnh thiên nhiên gắn liền với nỗi nhớ và tình yeâu laøng bieån queâ höông. * Yeáu toá bieåu caûm: Đồng cảm, chia sẻ, kính yêu, khâm phục, cùng bồn chồn, rạo rực, cùng lo lắng, băn khoăn, cùng nhớ tieác baâng khuaâng… * Cách đưa: Có thể cả 3 phần: Mở bài, thân bài, keát baøi. G cho H tập viết một đoạn hoặc một câu phát triển một luận cứ, đọc to trước lớp. G vaø caùc baïn nhaän xeùt. 4. Daën doø:. lịch vô cùng bổ ích với học sinh. - Kiểu bài : Chứng minh. * Daøn yù: 1. Mở bài: Nêu lợi ích của việc tham quan. 2. Thân bài: Nêu các lợi ích cụ thể. a. Về thể chất: Những chuyến tham quan du lòch coù theå giuùp chuùng ta theâm khoûe maïnh. b. Về tình cảm: Những chuyến tham quan du lòch coù theå giuùp chuùng ta: - Tìm thêm được niềm vui cho bản thaân mình. - Có thêm tình yêu đối với thiên nhiên, với quê hương đất nước. c. Về kiến thức: Những chuyến tham quan du lòch coù theå giuùp chuùng ta: - Hiểu cụ thể hơn, sâu hơn những điều được học trong trường lớp qua những ñieàu maét thaáy tai nghe. Ñöa laïi nhieàu baøi hoïc coù theå coøn chưa có trong sách vở của nhàtrường. 3. Keát baøi: Khaúng ñònh taùc duïng cuûa hoạt động tham quan. * Hệ thống luận điểm cho luận đề treân: - Veà theå chaát : giuùp ta khoûe maïnh - Veà tình caûm : taïo nieàm vui cho baûn thaân, tình yeâu thieân nhieân, yeâu queâ hương đất nước. - Về kiến thức : hiểu cụ thể và sâu hơn bài học ở trường đưa lại sách vở, trường lớp. * Ñöa yeáu toá bieåu caûm vaøo vaên nghò luaän : - Cần xác định luận điểm gợi cho em caûm xuùc gì . - Dùng các yếu tố biểu cảm : từ ngữ, câu thể hiện cảm xúc vào đoạn văn nghò luaän. - Caûm xuùc phaûi chaân thaät, trong saùng, được diễn tả rõ ràng, mạch lạc..

(58) Chuẩn bị bài: Tìm hiểu về các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận Tuaàn 25 Tieát 96. Taäp laøm vaên TRAÛ BAØI VIEÁT SOÁ 5. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. TUAÀN 29 : KIEÅM TRA VAÊN TIEÁT 113: I. Muïc tieâu: - Giúp H ôn tập và củng cố những kiến thức văn học ( nội dung tư tưởng và đặc saéc ngheä thuaät trong caùc vaên baûn taùc phaåm vaên hoïc) - Rèn luyện kĩ năng hệ thống hóa, phân tích, tổng hợp, so sánh, kết hợp kiểm tra trắc nghiệm và tự luận bài viết ngắn. II/ Chuaån bò cuûa G – H: G: Hệ thống đề và đáp án chi tiết H: Nắm được nội dung ôn tập và hình thức kiểm tra ĐỀ BAØI: I. TRAÉC NGHIEÄM: (4 ñieåm). Tuaàn 25 Tieát 96. Taäp laøm vaên TRAÛ BAØI VIEÁT SOÁ 5. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. TIEÁT 114 : LỰA CHỌN TRẬT TƯ TỪ TRONG CÂU I. Muïc tieâu: Giúp H nắm được: - Mối quan hệ giữa việc thay đổi trật tự từ trong câu với ý nghĩa của câu. - Vận dụng kĩ năng thay đổi trật tự từ để tăng hiệu quả giao tiếp. II. Chuaån bò: III. Tieán trình daïy vaø hoïc: 1. OÅn ñònh: 2. Baøi cuõ: 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG NOÄI DUNG I/ Baøi hoïc: 1. Nhaän xeùt chung: Hoạt động 1: Tìm hiểu chung về sự thay đổi trật tự từ Trong moät caâu coù theå coù nhieàu trong caâu cách sắp xếp trật tự từ, mỗi cách G treo bảng phụ đoạn văn của Ngô tất Tố lên bảng đem lại hiệu quả diễn đạt riêng. Câu in đậm G ghi trên miếng ghép các từ và cụm từ: gõ đầu roi xuống đất, cai lệ, thét, bằng giọng khàn khàn của Người nói và viết cần phải biết lựa chọn trật tự từ thích hợp với người hút nhiều xái cũ. yeâu caàu giao tieáp. G cho H đọc yêu cầu bài tập và đoạn trích H thảo luận nhóm, thi giữa các nhóm bằng trò chơi: Ai.

(59) nhanh hôn. G:? Chuyển vị trí các miếng ghép để tạo ra trật tự từ mới với điều kiện câu vẫn là câu đúng và không thay đổi nghĩa cô baûn. - Cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ - Cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, gõ đầu roi xuống đất. - Thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ gõ đầu roi xuống đất. - Bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét. - Bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét. - Gõ đầu roi xuống đất, bằng giọng khàn khàn của người huùt nhieàu xaùi cuõ, cai leä theùt. G chốt: Với một câu cho trước, nếu thay đổi trật tự từ, chúng ta có thể có các cách diễn đạt khác nhau mà không làm thay đổi nghĩa cơ bản của nó. Caâu hoûi 2 cho H laøm nhanh. G:? Vì sao tác giả chọn trật tự từ như trong đoạn trích? G gợi ý: Cách viết của tác giả có thể nhằm các mục đích sau: Nhaán maïnh vò theá xaõ hoäi cuûa cai leä, nhaán maïnh thaùi độ hung hãn của cai lệ, tạo liên kết câu, tạo nhịp điệu cho caâu vaên… - Lặp lại từ roi tạo liên kết với câu trước - Từ thét tạo liên kết với câu sau. - Cụm từ gõ đầu roi xuống đất nhấn mạnh vị thế xã hội và thái độ hung hãn của cai lệ. Câu hỏi 3 cho H thảo luận từng cặp trả lời. G:? Nhận xét về tác dụng của các câu đã thay đổi trật tự từ? Sau 5’ H trả lời - Nhaán maïnh vò theá xaõ hoäi, lieân keát caâu. - Nhaán maïnh vò theá xaõ hoäi, lieân keát caâu. - Nhấn mạnh thái độ hung hãn. - Lieân keát caâu. - Lieân keát caâu - Nhấn mạnh thái độ hung hãn. G gọi H đọc ghi nhớ G cho H laøm baøi taäp nhanh Nó bảo sao không đến. H coù theå laøm nhö caùc caâu sau: Bảo nó sao không đến. Sao bảo nó không đến. Không sao bảo nó đến. Đến không sao bảo nó…. Hoạt động 2: Tìm hiểu tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ. G treo bài tập 1 H xác định trật tự từ của những bộ phận in. 2. Tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ - Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện tượng, hoạt động, đặc điểm ( như thứ bậc quan trọng của sự vật, thứ tự trước sau của hoạt động, trình tự quan sát của người noùi,…) - Nhaán maïnh hình aûnh, ñaëc ñieåm của sự vật, hiện tượng. - Liên kết câu với những câu khác trong vaên baûn. - Đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm của lời nói.. II/ Luyeän taäp: a. Cụm từ trong câu văn của Bác Hoà: Keå teân caùc vò anh huøng daân.

(60) đậm thể hiện điều gì. tộc theo thứ tự xuất hiện của các a. - Trật tự từ trong câu “ Đùng đùng, cai lệ giật phắt cái vị ấy trong lịch sử. thừng trong tay anh này và chạy sầm sập đến chỗ anh b. Câu “ Đẹp vô cùng, Tổ quốc ta Daäu. ” ơi!”: Đặt cụm từ đẹp vô cùng - “ Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất, chạy trước hô ngữ Tổ quốc ta ơi để đến đỡ lấy tay hắn”. nhấn mạnh cái đẹp của non sông Cả 2 câu đều thể hiện thứ tự trước sau của các hoạt động. mới được giải phóng. b. Trật tự trong cụm từ “ cai lệ và người nhà lí trưởng” thể Cụm từ hò ô tiếng hát: Đảo hò ô hiện thứ bậc cao thấp của các nhân vật. lên trước để bắt vần với sông Lô - Trật tự từ trong cụm “ roi song, tay thước và dây thừng” (vaàn löng), taïo caûm giaùc keùo daøi, tương ứng với trật tự của cụm từ đứng trước: cai lệ mang thể hiện sự mênh mang của sông roi song,người nhà lí trưởng mang tay thước và dây thừng. nước, đồng thời cũng đảm bảo cho G hướng dẫn H làm bài tập 2 câu thơ bắt vần với câu trước ( vần Cách viết của nhà văn Thép Mới có hiệu quả diễn đạt cao chân: ngạt – hát). Như vậy ở đây, hơn vì nó có nhịp điệu hơn ( đảm bảo được sự hài hòa về trật tự từ đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm). ngữ âm cho lời thơ. G treo bảng sơ kết về tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ. c. Caâu vaên cuûa Nguyeãn Coâng G cho H đọc ghi nhớ 2 hoan: Lặp lai các từ và cụm từ mật thám, đội con gái ở 2 câu đầu hai Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập vế câu là để liên kết chặt chẽ câu G treo bảng phụ các đoạn trích trong phần luyện tập. ấy với câu đứng trước. H thaûo luaän 6 nhoùm laøm a, b, c. ? Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu và câu in đậm. 4. Cuûng coá: 5. Daën doø: Hoïc baøi, chuaån bò luyeän taäp ********************************************************************************* TIEÁT 115 :. TRAÛ BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 6 ****************************************************. TIEÁT 116 :. TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VAØ MIÊU TẢ TRONG VAÊN NGHÒ LUAÄN. I. Muïc tieâu: Giúp H thấy được: - Tự sự và miêu tả thường là những yếu tố rất cần thiết trong một bài văn nghị luận. - Nắm được những yêu cầu cần thiết của việc đưa yếu tố tự sự và miêu tả vào văn nghò luaän. II. Chuaån bò: III. Tieán trình daïy vaø hoïc: 1. OÅn ñònh: 2. Baøi cuõ: ? Trong baøi vaên nghò luaän, beân caïnh yeáu toá nghò luaän laø chuû yeáu coøn coù caùc yeáu toá phuï naøo khaùc? ? Yếu tố biểu cảm trong bài văn biểu cảm khác với yếu tố biểu cảm trong văn nghò luaän?.

(61) 3. Bài mới: Giới thiệu bài: Beân caïnh yeáu toá bieåu caûm trong baøi nghò luaän coøn coù hai yeáu toá khaùc coù theå vaø caàn thieát tham gia. Đó là miêu tả và tự sự nhưng không phải là miêu tả và tự sự riêng biệt. Vậy vai trò của hai yếu tố này trong bài văn nghị luận như thế nào, đến mức nào, có gì khác với miêu tả và tự sự trong văn miêu tả và tự sự. Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu tiết học này. HOẠT ĐỘNG NOÄI DUNG Hoạt động G – H Noäi dung Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu các yếu tố tự sự và mieâu taû trong vaên nghò luaän. I. Baøi hoïc: G đưa lên đèn chiếu 2 đoạn trích a, b lên bảng G gọi H đọc 2 đoạn trích và câu hỏi Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn H thaûo luaän nhoùm, 4 nhoùm nghò luaän G ñöa caâu hoûi leân baûng Câu 1:? Tìm những câu, đoạn thể hiện yếu tố tự sự, miêu tả trong 2 đoạn trích trên? Câu 2:? Vì sao đoạn trích a có yếu tố tự sự nhưng không phải là văn bản tự sự, đoạn trích b có yếu tố mieâu taû nhöng khoâng phaûi laø vaên baûn mieâu taû? H thảo luận trong 5’, đại diện nhóm lên trình bày. G định hướng: Câu 1:a. Vị chúa tỉnh… ra lệnh cho bọn quan lại dưới quyền, trong một thời hạn nhất định… đi lính tình nguyện hoặc xì tiền ra… b. Tấp nập đầu quân, không ngần ngại rời bỏ quê hương xiết bao trìu mến… lính khố đỏ, khố xanh… tốp thì bò xích tay ñieäu ñi, toáp thì bò nhoát… lính Phaùp gaùc, * Bài văn nghị luận thường vẫn cần lưỡi lê tuốt trần, đạn phải có các yếu tố tự sự và miêu tả. leân noøng saün… Hai yeáu toá naøy giuùp cho vieäc trình Câu 2: Hai đoạn văn có nhiều yếu tố tự sự và miêu tả bày luận cứ trong bài văn được rõ nhưng không phải là văn tự sự hoặc miêu tả. Vì các ràng, cụ thể, sinh động hơn và có sức đoạn tự sự và miêu tả được sử dụng chỉ nhằm mục đích thuyết phục mạnh mẽ hơn. làm sáng tỏ vấn đề tố cáo tội ác và sự lừa bịp của thực dân Pháp giữa lời nói và việc làm. G gọi H đọc ghi nhớ 1 sgk để thấy rõ vai trò của yếu tố tự sự và miêu tả trong bài văn nghị luận. * Các yếu tố tự sự và miêu tả được G ñöa leân baøi taäp 2 dùng làm luận cứ phải phục vụ cho H đọc và trả lời câu hỏi. vieäc laøm roõ luaän ñieåm vaø khoâng phaù G:? Tìm những yếu tố tự sự và miêu tả trong đoạn văn? vỡ mạch lạc nghị luận của bài văn. H lần lượt tìm các yếu tố đó, G nhận xét G:? Vì sao tác giả không kể lại đầy đủ và cặn kẽ toàn II. Luyeän taäp: boä hai truyeän Chaøng Traêng vaø Naøng Han, maø chæ taû cuï 1. Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn theå moät soá hình aûnh maø keå kó moät soá chi tieát trong nghò luaän: những câu chuyện ấy? - Yếu tố tự sự: H: Tác giả không kể đầy đủ, cặn kẽ toàn bộ hai truyện Sắp trung thu. Đêm trước rằm đầu mà chỉ nhấn mạnh vào một số chi tiết cụ thể có sự tiên từ ngày bị giam giữ. trùng khớp với hình tượng và câu chuyện Thánh Gióng. Mười mấy ngày qua, trừ cái bực G cho H đọc ghi nhớ 2: Khi đưa yếu tố tự sự và miêu tả mình ban đầu khi bị bắt vô cớ, chỉ là.

(62) vaøo vaên nghò luaän ta caàn chuù yù. Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập. G chieáu baøi taäp 1 leân baûng H đọc và nêu yêu cầu của bài. ? Chỉ ra các yếu tố tự sự và miêu tả trong đoạn văn nghò luaän vaø cho bieát taùc duïng cuûa noù? H cùng nhau tìm các yếu tố tự sự và miêu tả trong đoạn văn. H đọc bài tập 2: G gợi ý H về nhà làm: Trong đề văn người ta có thể sử dụng yếu tố miêu tả để gợi lại vẻ đẹp của hoa sen. Cũng có thể sử dụng yếu tố tự sự khi cần kể lại kỉ niệm về bài ca dao đó.. những vật lỉnh kỉnh… đáng ghét của boä maët nhaø giam. Phải đi ra với đêm, phải tắm mình trong nguyeät, phaûi vui, phaûi laøm thô… - Yeáu toá mieâu taû: Đêm nay trăng sáng quá chừng. Trong suoát, bao la, huyeàn aûo voã veà. Ngay bên cửa sổ, lồng trong bóng cây. Đêm nay rất đẹp. Trong lòng rạo rực bao nhiêu nỗi niềm. - Tác dụng: người đọc đặt mình vào hoàn cảnh, vào tâm trạng của Bác, để từ đó có cách hiểu thấu đáo những câu thơ của Người.. 4. Cuûng coá: G cho H đọc lại ghi nhớ 5. Daën doø: Hoïc baøi, tieát sau luyeän taäp Chuẩn bịđề bài: “ Trang phục và văn hóa”. Haõy laäp daøn baøi chi tieát. ************************************* Tuaàn 30 baøi 29 Tieát 117 – upload.123doc.net. OÂNG GIUOÁC – ÑANH MAËC LEÃ PHUÏC. Moâ – li –e. I. Mục tiêu cần đạt : Giúp hs hình dung được lớp kịch này trên sân khấu, hiểu rõ Mô – li – e là nhà soạn kịch tài ba, xây dựng kịch hết sứclinh động, khắc họa tài tình tính cách lố lăng của tay trưởng giả học đòi làm sang. II. Chuaån bò: III. Tieán trình daïy vaø hoïc: 1. Oån định lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ. . Tóm tắt ngắn gọn ba luận điểmRu xô dùng để thuyết phục mọi người nếu ngao du thì nên đi bộ. . Qua văn bản, ta hiểu gì về tư tưởng tình cảm củaRuxô . . . 3. Bàimới : . Giới thiệu bài : Giáo viên treo chân dung Mô-Li-e, từ đo ùgiới thiệu về Mô- li-e và vở kịch “ Trưởng giả học làm sang” và lớp kịch “ ông Giuôc Đanh mặc lễ phục”. HOẠT ĐỘNG NOÄI DUNG Hoạt động : Tìm hiểu tác giả, tác phẩm. I. Taùc giaû, taùc phaåm : . Em hieåu gì veà baøi Moâ-li-e ? ( hs trình baøy ) 1. Moâ-li-e (1622-1673). . GV nói thêm về Mô-li-e tài năng của Mô-li-e đã nảy sinh trong rèn luyện gian khổ với 13 năm lưu diễn. . Theo em, kòch laø gì ? => kòch laø ngheä thuaät bieåu dieãn treân saân khaáu, laø ngheä thuaät toång hợp với sự tham gia diễn xuất của diễn viên, chỉ huy của đạo.

(63) diễn, có sự phối hợp của các yếu tố hội họa, âm nhạc, vũ đạo . . . . Kịch được chia 3 loại : chính kịch, bi kịch và hài kịch. . Em hieåu theá naøo veà haøi kòch ? => Một loại sáng tác văn học nhằm đãphá những tệ nạn xãhội. . Em hãy tóm tắt nội dung vở kịch ( học sinh dựa vào sách giáo khoa ). . Vở kịch ra đời trong bối cảnh nào của xã hội Pháp đương thời ? Giáo viên nhấn mạnh sự phân hóa xãhội Pháp thế kỉ 17. . Vị trí của đoạn trích trong vở kịch. Hoạt động 2 : đọc tác phẩm, tìm hiểu từ khó. . Theo các em ở lớp kịch này khi đọc ta cần thể hiện ngữ điệu của mỗi nhân vật như thế nào ? ( Giuốc Đanh, phó may, thợ phuï) o Học sinh đọc văn bản . o Giaùo vieân nhaän xeùt o Giải nghĩa các từ : lễ phục, trưởng giả, quần cột, áo chẽn, bộ toùc giaû vaø loâng ñính muõ. . Để đọc và hiểu kịch bản em phải dựa vào yếu tố nào ? ( lời thoại và chỉ dẫn trên sân khấu ). Hoạt động 3 : tìm hiểu văn bản. . Em hình dung trên sân khấu : lớp kịch này diễn ra ở đâu ? gồm mấy cảnh ? Nội dung từng cảnh -> bố cục => Học sinh tái hiện thuyết minh lại không gian sân khấu bằng lời nói. ( số lượng nhân vật – đối thoại ). . Oâng Giuốc Đanh đã nói với bác phó may về điều gì ? . Qua cách nói đó, em hiểu gì về tâm trạng của ông Giuốc Ñanh? => bực tức, khó chịu vì nôn nóng mong đợi bộ trang phục nhưng lại không được vừa ý. Giuốc Đanh rất tinh táo, nhận định được điều bất hợp lí ở đôi bít taát vaø ñoâi giaøy. . Oâng Giuốc Đanh còn phát hiện ra điều gì ở bộ lễ phục củamình nữa ? . Em hiểu gì về chi tiết may hoa ngược ? o Aùo may hoa ngược là như thế nào ? o Vì sao coù vieäc naøy? . Bác phó may đã giải thích những thiếu sót của mình ra sao ? . Lời giải thích của bác phó may có tác dụng ra sao ? => Giuoác Ñanh öng thuaän ngay. . Em nhaän xeùt gì veà tình theá kòch luùc naøy ? => Bác phó may từ bị động => chủ động, ông Giuốc Đanh từ chủ động => bị động. . Oâng Giuốc Đanh còn nhận ra điều gì nữa khi nhìn bác phó may ? thái độ của bác phó may như thế nào ? => Baùc phoù may gaïn vaûi cuûa Giuoác Ñanh ; baùc phoù laõng sang chuyeän maëc leã phuïc. . Vì sao Giuốc Đanh nhận biết được sự bất hợp lí trong bộ lễ phuïc cuûa mình maø oâng vaãn chaáp nhaän ?. 2. Trưởng giả học làm sang : Thể loại : hài kịch – (1670 ). Đoạn trích trọn vẹn lớp 5 hồi 2.. II. Tìm hieåu vaên baûn 1. Caûnh 1 : Oâng Giuoác Ñanh vaø baùc phoù may Oâng Giuoác Ñanh : -Ñoâi bít taát chaät quaù -ñoâi giaøy laøm ñau chaân -Bác may hoa ngược rồi.. -Bộ áo này may được đấy -Bác may thế này được rồi Baùc phoù may : Noù giaõn seõ laïi roäng. -Khoâng laøm ngaøi ñau ñaâu -Các nhà quý tộc đều mặc áo hoa ngược..

(64) => Muốn học đòi làm sang. Thảoluận : qua lời thoại của hai nhân vật tính cách học đòi làm sang của Giuốc Đanh thể hiện như thế nào và bị lợi dụng ra sao ? => Hoïc sinh phaùt bieåu. Giaùo vieân : Giuoác Ñanh nhöng vì quaù say meâ cuoàng voïng laøm quý tộc dẫn đến mù quáng ( cái nhìn của Mô-li-e về giai cấp tư saûn ) Giaùo vieân chuyeån sang caûnh 2 : . Ở cảnh 2 số lượng nhân vật khác với ở cảnh 1 như thế nào ? . Em hình dung neáu dieãn treân saân khaáu thìkhoâng khí cuûa saân khấu ở cảnh 2 có gì khác ở cảnh 1 ? => nhộn nhịp, sôi động hơn vì có âm nhïc vũ điệu, động tác cử chæ cuûa caùc nhaân vaät. . Em hình dung caûnh maëc leã phuïc dieãn ra nhö theá naøo ? Hoïc sinh taùi hieän . Sau khi ông Giuốc Đanh mặc xong lễ phục, em hãy tưởng tượng và miêu tả hình ảnh của ông Giuốc Đanh ? học sinh tả lại hình ảnh ông Giuốc Đanh theo tưởng tượng của mình. Giáo viên chuyển đề đi vào lời thoại của cảnh 2. . Khác với bác phó may “ vụng chèo khéo chống”, tay thợ phụ đã dùng mánh khóe gì để moi tiền ông Giuốc Đanh ? . Khi nghe thợ phụ gọi mình bằng tiếng “ ông lớn” Giuốc Đanh đã nghĩ gì ? . Cũng như bác phó may nắm được tâm lí học đòi làm sang của Giuốc Đanh, tay thợ phụ đã phát huy những mánh khóe của mình nhö theá naøo ? . Thái độ của ông Giuốc Đanh ra sao ? . Qua lời tự nhủ của ông Giuốc Đanh, em thấy thêm gì về bản chaát cuûa nhaân vaät naøy ? => tính toán, rất quý và giữ túi tiền của mình nhưng quá say mê là quí tộc nên móc tiền ra để mua danh hào. . Em hãy cho biết tính cách học đòi làm sang và bị lợi dụng của ông Giuốc Đanh thể hiện ở cảnh 1 và cảnh 2 khác nhau như thế naøo ? Cảnh 1 : học đòi mù quáng -> bị bác phó may lợi dụng : ăn bớt vaûi. Cảnh 2 : tính cách học đòi làm sang được tô đậm hơn : háo danh, thích được tân bốc -> bị tốp thợ phụ lợi dụng moi tiền. Thảo luận : Em hãy so sánh tiếng cười ở hai cánh của lớp kịch. + Những yếu tố gây cười ? + Noäi dung ? . Tiếng cười nào vỡ ra sảng khoái hơn ? vì sao ? * Giaùo vieân chuyeån sang muïc 3 : nhaân vaät haøi kòch baát huû Giuoác Ñanh . . . * Cả lớp kịch đã gây cười cho khán giả ở những khía cạnh nào cuûa nhaân vaät haøi kòch baát huû giuoác Ñanh.. -Neáu ngaøi muoán toâi seõ may hoa xuoâi -Xin ngài cứ bảo. 2. Caûnh 2. Caûnh 2 : oâng Giuoác Ñanh vaø tốp thợ phụ. OÂng Giuoác Ñanh : -Aên mặc quý phái thì thế đấy. Thường . . . -Thường . . . -Thường . . . -Neáu noù toân ta leân maõi noù seõ được cả túi tiền. Thợ phụ : -Bẩm ông lớn. -Bẩm cụ lớn -Bẩm đức ông.. => Khát khao học đòi làm quý tộc nên bị lợi dụng. 3. Guoác Ñanh - nhaân vaät haøi kòch baát huû : III. Ghi nhớ : SGK trang 127 IV. Luyeän taäp..

(65) * Saùch GV trang 143. Nhân vật Giuốc Đanh vênh vang với bộ lễ phục dớ dẩn trên sân khấu có làm em liên tưởng đến nhân vật cổ tích nào không ? Hoạt động 4 : . Nhaän xeùt veà ngheä thuaät vaø noäi dung cuûa vaên baûn. ? - Học sinh đọc ghi nhớ. -> Nhấn lại 3 yếu gây cười áo taát lời xưng tụng -> Học đòi quý tộc. Hoạt động 5 : luyện tập. - HS chọn chi tiết trong văn bản để vẽ tranh -> nêu cảm nhận. - Học sinh tìm hiểu những hiện tượng “ học làm sang” trong trường học. 4. Daën doø : . Học nội dung lớp kịch. Tìm đọc các lớp kịch khác của vở kịch. . Chuaån bò : chöông trình ñòa phöông. ( phaàn vaên baûn ). . Tìm hiểu các văn bản nhật dụng đã học. ************************************ Tieát 119. LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU ( luyeän taäp ). I. Mục tiêu cần đạt : Giuùp hs - Nhận ra một số trật tự từ trong câu thường sử dụng. - Từ ngữ chỉ hành động được đặt trước cụm chủ – vị và từ ngữ chỉ cách thức của hành động được đặt trước cụm chủ – vị cũng có tác dụng diễn đạt nhất định. II. Chuaån bò: III. Tieán trình baøi giaûng. 1. OÅn ñònh vaø kieåm tra baøi cuõ. -Việc thay đổi từ ngữ chủ động thành chủ ngữ bị động nhằm mục đích gì ? cho ví dụ. -Đề tài của câu là gì ? đặt đề tài của câu lên trước chủ ngữ có tác dụng gì ? cho ví dụ. HOẠT ĐỘNG NOÄI DUNG Vaøo baøi Ghi baûng Bài học trước các em đã tìm hiểu về việc thay I. Chuaån bò đổi trật tự từ của câu : việc thay đổi vị trí của HS chuẩn bị bài dựa vào 3 yêu cầu nêu trong chủ ngữ và vị trí của bổ ngữ trong câu. Hôm nay sgk. chúng ta sẽ tìm hiểu tiếp về sự thay đổi trật tự II. Luyện tập trên lớp. từ của các từ ngữ chỉ hành động và các từ ngữ Đề : một số bạn em đang đua đòi theo những lối chỉ cách thức của hành động. . Hoạt động dạy ăn mặc không lành mạnh, không phù hợp với và học. Hoạt động của giáo viên và hs. lứa tuổi hs, với truyền thống văn hóa của dân Từ khâu kiểm tra bài cũ, GV giúp hs ôn lại lí tộc và hoàn cảnh của gia đình. Em hãy viết một thuyết về các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn bài nghị luận để thuyết phục các bạn đó thay nghò luaän. đổi cách ăn mặc cho đúng đắn hơn. GV gọi hs đọc đề bài trong sách giáo khoa. 1. Choïn luaän ñieåm : Tìm hiểu đề : a, b, c, ñ. -kiểu văn nghị luận : giải thích, chứng minh..

(66) -Đưa lí lẽ để phê phán lối ăn mặc không lành mạnh, và khẳng định việc ăn mặc đúng cách là văn minh, lịch sự. Hoạt động 1 : thảo luận các câu hỏi trong sgk. Cho hs quan saùt caùc luaän ñieåm neâu trong sgk. Chọn luận điểm nào có nội dung phù hợp với yêu cầu của đề bài. Gọi hs đọc các luận điểm. Hoạt động 2 : sắp xếp các luận điểm. Saép xeáp caùc luaän ñieåm cuûa baøi thaønh moät boá cục rành mạch, hợp lí, chặt chẽ. Goïi 1 hs choïn luaän ñieåm vaø saép xeáp luaän ñieåm. Sau đó một hs nhận xét. GV đánh giá và chốt lại . Hoạt động 3 : tập đưa các yếu tố tự sự, miêu tả vaøo baøi vaên nghò luaän. . Gọi hs đọc và nhận xét đoạn 3a dựa vào các caâu hoûi sau : -Đoạn văn trên trình bày luận điểm nào ? -Những yếu tố miêu tả nào được đưa vào bài vaên ? ->Moät chieác aùo phong loøe loeït, chieác quaàn boù xeù gaáu vaø thuûng goái, chieác aùo ñen ngaén nguûn boù chaët laáy thaân mình, chieác quaàn traéng oáng roäng thuøng thình. . gọi hs đọc đoạn 3b và nêu nhận xét dựa vào caùc caâu hoûi : -Đoạn văn trên trình bày luận điểm nào ? -Những yếu tố tự sự nào được đưa vào bài văn ? ->Kể lại lớp kịch ông Giuốc – Đanh mëc lễ phục. Chọn một luận điểm, gv hướng dẫn các em viết 1 đoạn văn có dùng yếu tố tự sự, miêu tả. Dựa vào đoạn văn trong phần 3a, 3b gv cho hs viết đoạn văn để trình bày luận điểm b, đ. Yêu cầu hs thực hiện bài tập này vào giấy. Sau đó chỉ định hs đọc và nêu nhận xét. Hs nhận xét, gv đánh giá bài làm của hs, rút kinh nghieäm. Hoạt động 4 : Tieát luyeän taäp. Truyền thụ kiến thức về chọn trật tự từ trong caâu. HS đọc câu (1 ) và câu ( ) trong sgk trang 127 – 128. . Trong hai cách diễn đạt trên. Cách nào làm nổi bật được tính hung hãn của cai lệ? Câu ( 1) từ ngữ chỉ hành động gõ đầu rơi xuống đất đặt trước kết câu chủ – vị tạo sự chú ý hành. 2. Saép xeáp caùc luaän ñieåm : a, c, ñ, b –K1. 3. tập đưa yếu tố miêu tả, tự sự vào đoạn văn nghò luaän.. III. Luyện tập ở nhà. Viết tất cả các luận điểm của đề bài trên thành một bài văn hoàn chỉnh. IV. Từ ngữ chỉ hành động đặt trước cụm chủ – vò ( 1) cai lệ gõ đầu rơi xuống đất và thét bằng gioïng khaøn khaøn cuûa huùt nhieàu xaùi cuõ . . . -> câu (1) từ ngữ – gõ đầu rơi xuống đất đặt trước kết câu chủ – vị làm tăng sắc thái ý nghĩa nhấn mạnh vào nội dung nêu ở cụm động từ đó. Câu ( 1) từ ngữ – gõ đầu rơi xuống đất . . . đặt sau chủ ngữ chỉ nói rõ hành động của chủ thể (cai leä ). V. Từ ngữ chỉ cách thức của hành động đặt trước cuïm chuû – vò. ( 2) . . . nhanh như cắt, chị Dậu nắm ngay được gaäy cuûa haén ( Ngô Tất Tố- Tắt Đèn) (2) chị Dậu nhanh như cắt nắm ngay được gậy cuûa haén. ->Câu (2) cách diễn đạt làm rõ thêm cách thức hành động. VI. ghi nhớ..

(67) động, làm bật được tính hung hãn của cai lệ. . Xét về cách sắp xếp từ ngữ, hai cách diễn đạt khaùc nhau choå naøo ? ->GV yêu cầu hs đặt một câu có động từ ( cụm động từ) từ trước cụm – vị. Đặt một câu thứ hai có ý nghĩa sự việc giốnggiống như câu ban đầu và chuyển cụm động từ sau chủ ngữ. Nhận xét về hiệu quả diễn đạt của hai câu này.. VII. Luyeän taäp. *HS laøm baøi taäp : 1, 2, 3, 4 trang 129 SGK .. (Hs đọc ghi nhớ 1/ 128 – SGK) . Học sinh đọc câu (2) và câu (2) trong sách SGK trang 128. . Trong hai cách diễn đạt, cách diễn đạt nào sẽ làm rõ hơn được đổi nhanh chóng hành độngnắm được gậy của hắn. ->Ta có thể thay từ ngữ nhanh như cắt “ bằng từ rát khéoléo” thì có thể miêu tả hiệu quả diễn đạt như thế nào ? ( hiệu quả diễn đạt sẽ giảm sắc thaùi yù nghóa ) ->Vậy qua hai câu trên, em cho biết trật tự nào coù taùc duïng yù nghóa boå sung. ? ( hs đọc ghi nhớ 2/128- SGK ) *hoạt động 4 : luyện tập chung về chọn trái từ trong caâu. 4. Cuûng coá : . Từ ngữ chỉ hành động và từ ngữ chỉ cách thức hành động có tác dụng gì trong câu ? 5. Daën doø : . Học ghi nhớ làm bài tập 5 trang 129. . Chuaån bò : oân taäp tieáng vieät – HKII. **************************************** Tuaàn Taäp laøm vaên Ngày soạn: Tieát 120 LUYỆN TẬP ĐƯA CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VAØ MIÊU TẢ VAØO BAØI VĂN NGHỊ LUẬN Ngaøy daïy: I . Mục tiêu cần đạt : . Giuùp hs : . Củng cố những hiểu biết về các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận. . Tập đưa các yếu tố tự sự và miêu tả vào một đoạn, một bài văn nghị luận có đề tài gần gũi, quen thuoäc. II. Chuaån bò: III. Tieán trình daïy vaø hoïc: 1. ổn định lớp . 2. Kieåm tra baøi cuõ. Yếu tố tự sự và miêu tả có vai trò như thế nào trong bài văn nghị luận ? Ta cần chú ý gì khi đưa các yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận ? 3. Bài mới : 3. 1 giới thiệu bài mới : trong các bài văn nghị luận cần đưa yếu tố miêu tả và tự sự. Vậy các yếu tố này giúp cho sự nghị luận như thế nào? Bài luyện tập hôm nay giúp cho chúng ta hiểu rõ điều đó. 3. 2 Tiến trình các hoạt động :.

(68) HOẠT ĐỘNG . GV nêu đề bài trong SGK. . 1 hs đọc lại đề bài. . 1 hs tìm hiểu đề bài. . Em sẽ làm như thế nào, nếu gặp phải một đề bài như vaäy ? *Hoạt động 1 : thảo luận các câu hỏi trong SGK. Câu 1 : chọn luận điểm có nội dung phù hợp với yêu cầu đề bài ? . GV gọi 1 hs đọc lại các luận điểm. Caâu 2 : hs saép xeáp caùc luaän ñieåm cuûa baøi thaønh moät boá cục rành mạch, hợp lí, chặt chẽ. . Goïi 1 hs leân choïn luaän ñieåm vaø saép xeáp caùc luaän ñieåm trên sau đó 1 hs nhận xét, đáng giá. . GV choát laïi. *Hoạt động 2 : tập cho hs đưa yếu tố tự sự và miêu tả vào một đoạn văn nghị luận . *GV cho hs kết hợp yếu tố miêu tả với nghị luận khi trình baøy luaän ñieåm a. *Yêu cầu hs thực hiện bài tập này vào giấy. Sau đó chỉ định hs đọc lại bài viết và nhận xét. *Gọi 1 hs đọc lại đoạn văn a. *HS trả lời các câu hỏi sau : -Đoạn văn trên trình bày luận điểm nào. ? -Những yếu tố miêu tả nào được đưa vàođoạn văn ? -Theo em, có yếu tố nào không phù hợp với luận điểm ? (laïi coù baïn queân caû vieäc hoïc taäp, suoát ngaøy daùn maét vaøo màn hình máy vi tính để đắm đuối các trò chơi điện tử ) -Những yếu tố miêu tả ấy có giúp sự nghị luận rõ ràng, sinh động hơn không ? ( các yếu tố miêu tả giúp cho sự nghị luận rõ ràng, cụ thể, sinh động ). *Hs đọc đoạn văn b. Đoạn văn trên trình bày luận điểm nào? -Những yếu tố tự sự nào đưa vào đoạn văn? Hoạt động 3: G đưa ra 2 luận điểm đ và b và yêu cầu H vieát thaønh baøi vaên. Cho H viết và gọi 1 vài em trình bày trước lớp đoạn văn đã viết . H khaùc nhaän xeùt, goùp yù, ruùt kinh nghieäm. Hoạt động 4: Tổng kết luyện tập.. NOÄI DUNG I/ Chuaån bò: H chuẩn bị bài, dựa vào 3 yêu cầu neâu trong sgk. II/ Luyện tập trên lớp: Đề: Một số bạn em đang đua đòi theo những lối ăn mặc không lành mạnh, không phù hợp với lứa tuổi H. Với truyền thống văn hóa của dân tộc và hoàn cảnh của gia đình. Em hãy viết bài nghị luận để thuyết phục các bạn đó thay đổi cách ăn mặc cho đúng đắn hơn. 1. Caùc luaän ñieåm . a-b- c-d-ñ-e- g- keát baøi. 2. Saép xeáp caùc luaän ñieåm: a – c- d- b- keát baøi. 3. Đưa yếu tố tự sự và miêu tả vào mỗi đoạn văn nghi luận. III/ Luyeän taäp: a. Đọc đoạn văn trong điểm 3a. - Luaän ñieåm: a. -Caùc yeáu toá mieâu taû. * Moät chieác aùo phoâng loøe loeït. *Chieác quaàn boø xeù gaáu vaø thuûng goái. *Chieác aùo ñen ngaén nguûn boù chaët laáy thaân mình. *Chieác quaàn ngaén oáng roäng luøng thuøng. b. Đọc đoạn văn trong điểm 3b. c. Luaän ñieåm: c. -Yếu tố tự sự: - Kể lại lớp kịch ông Giuốc- Đanh maëc leã phuïc. 4. Tập đưa yếu tố miêu tả và tự sự vào đoạn văn nghị luận. - Luaän ñieåm: d, b..

(69)

giao an 8

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về